Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2024

Περί της μεταφράσεως των Ο΄ (Septuaginta)

Πρέπει να παραδεχθούμε ότι την βιβλική θρησκεία, ως ένα έντεχνο κολοσσιαίο ψέμα και την Βίβλο, σαν τη μεγαλύτερη γραπτή σκευωρία όλων των εποχών.

Βέβαια, δικαιολογημένα στο μυαλό του προβληματισμένου αναγνώστη, επανέρχεται συνεχώς το ερώτημα: αφού οι Εβραίοι συγγραφείς της Βίβλου, μόνο αφελείς δεν ήταν, πώς εξηγείται ότι παρέμειναν στην αρχική αφήγηση, όλες αυτές οι παράξενες λεπτομέρειες, γύρω απ’ τις πατριαρχικές "ιστορίες", ώστε με ανεπίτρεπτη θα λέγαμε ευχέρεια, να μπορούμε εμείς σήμερα, να ανασυνθέτουμε έκπληκτοι το σκανδαλώδες μαγικο-μαγ­γανικό τους περιεχόμενο;

Με μεγάλη ικανοποίηση σας παραθέτω την απάντηση, στο κεφαλαιώδες αυτό ερώτημα, όπως άθελά τους μας την εκμυστηρεύονται ο διάσημος μυθολόγος Ρόμπερτ Γκρέιβς (Robert Graves) και ο Εβραίος συνεργάτης του, Dr. Raphael Patai, στο βιβλίο τους, «Οι Εβραϊκοί μύθοι»:

«Αποτελούσε κοινή πεποίθηση των Εβραίων, ότι η χειρότερη μέρα της ιστορίας του Ισραήλ, δεν ήταν η αιχμαλωσία... απ’ τον Σενναχερίμ, ούτε η καταστροφή του ναού του Σολομώντος απ’ τον Ναβουχοδονόσορα, αλλά η μέρα όπου οι Εβδομήκοντα (Ο΄) μετέφρασαν στα Ελληνικά την Βίβλο ύστερα από απαίτηση του Πτολεμαίου Β΄ (285-246 π.Χ). Πίστευαν (οι Εβραίοι) ότι οι Γραφές τους, που περιείχαν εξιστορήσεις των κακών πράξεων των προγόνων τους... δεν έπρεπε ποτέ ν’ αποκαλυφθούν στους εχθρούς του Ισραήλ».[1]

Οι ίδιοι οι Εβραίοι λοιπόν, παραδέχονται εδώ, την μεγάλη τραγωδία της ανεπίτρεπτης κοινοποίησης του περιεχομένου της ιερατικής τους Βίβλου, που συνέβη με την αναπάντεχη μετάφρασή της στα Ελληνικά! Παράλληλα όμως, ομολογείται εδώ, ότι αφορμή της μετάφρασης των Ο΄, υπήρξε η «απαίτηση» του Βασιλιά Πτολεμαίου ΙΙ, και όχι όπως θέλει η άλλη, η γνωστότερη αλλά κατασκευασμένη εβραϊκή εκδοχή (της πλαστής επιστολής του Αρισταίου), που θέλει η μετάφραση αυτή να ξεκινάει δήθεν, μετά από επίμονες παρακλήσεις προς το Πτολεμαίο Β΄, των ίδιων των Εβραίων!

Την ιστορική αυτή παραχάραξη, ξεκίνησε ο ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος, ο οποίος, Ραββίνος ών, είχε κάθε λόγο να την επιδιώκει. Σύμφωνα λοιπόν με τον Ιώσηπο, (Antiq. Jud.12.17), κάποιος Ιουδαίος ονόματι Αριστέας, υπηρετώντας στην αυλή του Πτολεμαίου Β΄ και γνωρίζοντας την αγάπη του βασιλιά για τα βιβλία, ζήτησε για αντάλλαγμα της μετάφρασης της εβραϊκής Βίβλου, την απελευθέρωση 120.000 Ιεροσολυμιτών σκλάβων!

Η εξιστόρηση αυτή, παρουσιάζει τον πανίσχυρο Πτολεμαίο, να συμμορφώνεται με κάθε όρο και ιουδαϊκή υπόδειξη, και όχι μόνο να ελευθερώνει τους σκλάβους, αλλά να τους αποζημιώνει με υπέρογκα ποσά κι αυτούς και τους κυρίους τους. Βέβαια, η αξιοπιστία αυτής της εξιστόρησης, εύκολα ελέγχεται από το σύνολο των ερευνητών, ως κατασκεύασμα του Ιώσηπου, (που άλλωστε δεν χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα για την έλλειψη σκοπιμοτήτων στα συγγράμματά του), και σ’ αυτό συμφωνούν ακόμα και μεγαλόσχημοι, σύγχρονοι ιερείς της Ορθοδοξίας.[2]

Το γεγονός άλλωστε, ότι η μετάφραση αυτή, έγινε τελικά από απλούς γλωσσομαθείς (λόγιους) Εβραίους, και όχι από υποψιασμένους Εβραίους ιερείς, που θα μπορούσαν να αποφύγουν τα καυτά αποκαλυπτικά σημεία της Βίβλου, αποδεικνύει ότι η πραγματική αφορμή της μετάφρασης, ήταν πράγματι η μεθοδευμένη απαίτηση του βιβλιόφιλου Έλληνα βασιλιά Πτολεμαίου Β΄, στην Ελληνοκρατούμενη τότε Αίγυπτο.

«Ο Πτολεμαίος ο βασιλεύς της Αιγύπτου, βιβλιοθήκη κατασκεύασε στην Αλεξάνδρεια και γι’ αυτήν πανταχόθεν συνέλεγε βιβλία... μαθαίνοντας ότι γραμμένες αρχαίες ιστορίες των Εβραίων υπάρχουν... εβδομήκοντα (Εβραίους) σοφούς άνδρες πρόσταξε, των Εβραίων τις Βίβλους (στα Ελληνικά) να μεταφράσουν... πρόσταξε δε αυτούς, όχι στην πόλη αλλά (απομονωμένοι) στην νήσο Φάρο, κατ’ ιδίαν, και σε οικίσκους διαφορετικούς την ερμηνεία (μετάφραση) να δώσουν. Πρόσταξε δε και τους εποπτεύοντες, να παρέχουν κάθε υποστήριξη, απαγορεύοντας όμως τις μεταξύ τους ομιλίες, για να αποφύγει τις μεταξύ τους συνεννοήσεις, ώστε να αποσπάσει το ακριβές της ερμηνείας». Pseudo-Justinus Martyr 2.13.D.

Ο Εβραίος Επίσκοπος Κύπρου Επιφάνιος (310-404 μ.Χ.) ομολογεί: «Για να μην συνδιαλλάσσονται μεταξύ τους, αλλά ανόθευτη να δώσουν την ερμηνεία, ο Πτολεμαίος ο Β΄, τριάκοντα εξ οικίσκους κατασκεύασε. Σ' Αυτούς δε (τους μεταφραστές) δυο-δυο έκλεισε (στους οικίσκους), και σε δούλους ανέθεσε την φροντίδα τους... αλλά στους οικίσκους εκείνους, ούτε θυρίδες, (παράθυρα), δεν κατασκεύασε και μόνο φεγγίτες προς φωτισμό άνωθεν των δωματίων άνοιξε. Οι δε (Εβδομήκοντα), έτσι διάγοντες, κλειδωμένοι από πρωίας έως εσπέρας έδωσαν την μετάφραση». Epiphanius Eccl. De mensuris et Ponderibus 77.

Ο Πτολεμαίος ο δεύτερος, σαφώς δεν είχε απολύτως καμιά ανάγκη να ζητήσει μεταφραστές από την Ιερουσαλήμ, όπως ισχυρίζεται η επιστολή του Αριστέα, αφού τους πλέον άριστους ελληνομαθείς Εβραίους τους είχε μπροστά του, στην ίδια του την πόλη, την Αλεξάνδρεια. Εβδομήντα (Ο΄) λοιπόν περίπου Αλεξανδρινοί[3] λόγιοι, (τελικά λέγεται ότι ήταν 72), δηλαδή απλοί γλωσσομαθείς Εβραίοι και όχι Ραβίνοι, φρουρούμενοι, κατά κάποιον τρόπο "φυλακισμένοι", υπέκυψαν στις πιέσεις του Πτολεμαίου Β΄ πάνω στην μικρή νήσο Φάρο της Αλεξάνδρειας. Μάλιστα, χωρισμένοι και απομονωμένοι σε ανεξάρτητες μικρές ομάδες, αναγκάσθηκαν να παραδώσουν με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, μεταφρασμένη στα ελληνικά, την πατριαρχική τους ιστορία.

Η μετάφραση αυτή, που ήταν ένα τεράστιο ιστορικό λάθος των εβδομήντα δυο αυτών Εβραίων λογίων της Αλεξάνδρειας, "πάγωσε" τη βιβλική αφήγηση, όπως ακριβώς ήταν γραμμένη στην δεδομένη χρονική στιγμή της μετάφρασης!

Έκτοτε η μετάφραση των Ο΄ ήταν η ακάλυπτη αχίλλειος πτέρνα των εβραϊκών γραφών. Σήμερα, «η Ο΄ αποτελεί την επίσημη Βίβλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας... και είναι αξιοπιστοτέρα όλων των άλλων συμπεριλαμβανόμενων και των εβραϊκών (εννοεί μασσοριτικών) που έχουν αλλοιωθεί».[4] Παρ’ όλα αυτά και με την σιωπηρή συγκατάθεση και της Ορθοδοξίας, η Ο΄ τείνει παγκοσμίως να εξαφανιστεί από την δημόσια χρήση. Ο λόγος γι’ αυτό, είναι μόνο ένας: Η μετάφραση αυτή, έγινε από ανθρώπους που δεν γνώριζαν ότι μεταφράζοντας σωστά τις εβραϊκές γραφές, παρέδιδαν στους ελληνόφωνους της εποχής τους "ξεσκέπαστα", τα καταγεγραμμένα σ’ αυτήν τρομερά μυστικά του ιερατικού αυτού βιβλίου! Έκτοτε, μέγα πένθος και σοβαρότατες ανησυχίες υπήρχαν απ’ την πλευρά των Ραββίνων, για τα κοινοποιημένα μυστικά της εβραιο-ιερατικής ιστορίας, που η μετάφραση των Ο΄ παρέδιδε στους ελληνόφωνους αλλοεθνείς: «Οι Ραββίνοι χαρακτήρισαν σαν αποφράδα (κακότυχη, δυσοίωνη), και απαίσια για τον ιουδαϊκό λαό την ημέρα που κυκλοφόρησε η μετάφραση των Ο΄ στα Ελληνικά. Οι αντιπρόσωποι του ιουδαϊκού Ιερατείου, άρχισαν συστηματικό πόλεμο ενάντια στο κύρος της μετάφρασης των Ο΄.

Εκτός από την μετάφραση των Ο΄, που αποκηρύχτηκε από τι ιουδαϊκό Ιερατείο, στους πρώτους μεταχριστιανικούς χρόνους, ανέθεσαν σε πολλούς να φτιάξουν νέες μεταφράσεις στα Ελληνικά… κάποιες παρέμειναν ανώνυμες άλλες όμως απέκτησαν κύρος, όπως του Ακύλα του Θεοδοτίονα και του Σύμμαχου, που έγιναν για να αχρηστέψουν το κείμενο της μετάφρασης των Ο΄». Γ. Κορδάτος, «Η Παλαιά Διαθήκη στο φως της κριτικής», σελ.: 314.

Ο Ωριγένης που βάλθηκε να ξεκαθαρίσει τον κυκεώνα των μεταφραστικών παραλλαγών ομολόγησε: «Πολλή γέγονεν η των αντιγράφων διαφορά, είτε από ραθυμίας τινών γραφέων, είτε από τόλμης τινών μοχθηράς, είτε από αμελούντων της διορθώσεως των γραφομένων, είτε και από των τα εαυτοίς δοκούντα εν τη διορθώσει ή προστιθέντων ή αφαιρούντων». Origenes Theol., Commentarium in evangelium Matthaei15.14.89.

Τα βιβλικά κείμενα, φεύγοντας από τα χέρια των Εβραίων, τρεις περίπου αιώνες π.Χ., (επί Πτολεμαίου του δεύτερου), με την μορφή της μετάφρασης των Ο΄, δεν μπορούσαν πια να αλλοιωθούν και να προσαρμοσθούν στις μεταβαλλόμενες συνθήκες της ιστορίας! Για επτά περίπου αιώνες, παρέμειναν φυλαγμένα και αναλλοίωτα στα ράφια της αλεξανδρινής βιβλιοθήκης.

Η βιβλική μετάφραση των Ο΄, ήταν πια ένας διεθνοποιημένος, αλλά και αποκαλυπτικός ιερατικός κώδικας συμπεριφοράς, που στα χέρια τρίτων, θα μπορούσε με την πλέον απλή επεξεργασία και ανάλυση των δεδομένων του, και με την φυσικότερη προέκταση των περιγραφών του, να γίνει ένα μνημείο αποκάλυψης της χαλδαιικής πανουργίας! Η κατανόηση και η επεξεργασία των μεθοδεύσεων και οι κραυγαλέες θρησκευτικές δολοπλοκίες της Βίβλου, θα μπορούσαν να αποτελέσουν άριστο υλικό μελέτης και κατανόησης του χαλδαϊκού επεκτατισμού, προειδοποιώντας αποτελεσματικά τους λαούς, για τις σοβαρές κατασχετικές προθέσεις του αβρααμικού Ιερατείου!

Η μετάφραση των Ο΄ λοιπόν, δυόμισι και πλέον αιώνες προ Χριστού, ουσιαστικά αφαίρεσε ολοσχερώς, κάθε δυνατότητα περαιτέρω συγκάλυψης της αληθινής, καταγεγραμμένης πατριαρχικής συμπεριφοράς. Έτσι, αυτή ακριβώς η μετάφραση, φαίνεται πως είναι και η σημαντικότερη αιτία, που τα παλαιοδιαθηκικά βιβλικά κείμενα, έφτασαν μέχρι τις μέρες μας σχεδόν "ξεσκέπαστα", φορτωμένα με όλες αυτές τις "αξιοθαύμαστες" λεπτομέρειες, που τόσο μας διευκόλυναν στην ανασύνταξη της ανεπανάληπτης χαλδαιο-πατριαρχικής, ιερατικής μαγγανείας! Δυστυχώς, ποτέ μέχρι σήμερα το ανεπανάληπτο αυτό δώρο του Πτολεμαίου Β΄ δεν αξιοποιήθηκε σωστά. Οι ραββίνοι μάλιστα, δι’ άλλης οδού, επέβαλλαν σταδιακά τον συγκαλυπτικό εκείνο τύπο ερμη­νείας, την αλληγορική, (μεταφορική, συμβολική), που όλοι μας γνωρίσαμε. Διεκδικώντας ασταμάτητα το προνόμιο της ηπιότερης, αλληγορικής ερμηνείας για τα κείμενα τους, κατάφεραν να σκεπάσουν με ροδοπέταλα ονειρικών ερμηνειών και τις πλέον δύσοσμες και αρνητικές βιβλικές αφηγήσεις! Εξαφάνισαν τις ανατριχιαστικότερες περιγραφές, μέσα σε ένα κλίμα σύγχυσης και δαιδαλώδους θρησκευτικής παραδοξολογίας.

Μέσα στον λαβύρινθο των πολλαπλών εξηγήσεων, των πιθανών και απίθανων ερμηνειών, πέτυχαν να εξαφανίσουν την οφθαλμοφανή ερμηνεία των βιβλικών αφηγήσεων, και με όπλο τους την ιερή απεραντολογία, παραπλάνησαν αποτελεσματικά και εξοστράκισαν κάθε τύπο ερώτησης και ενοχλητικής υποψίας.

Επιβεβαιώνοντας τους παραπάνω συλλογισμούς μας, ο Charles Dupuis γράφει: «Αυτοί οι ίδιοι Εβραίοι διδάσκαλοι, όπως και οι Χριστιανοί διδάσκαλοι, συμφωνούν στο ότι τα στον Μωυσή αποδιδόμενα βιβλία (πεντάτευχος, αλλά και λοιπά βιβλικά κείμενα), γράφτηκαν με αλληγορικό τρόπο, κλείνοντας συχνά μέσα τους έννοιες πολύ διαφορετικές από εκείνες που δείχνουν ότι γράφουν». Dupuis Charles: «Ερμηνεία του μύθου του ήλιου που λατρεύτηκε με το όνομα του Χριστού», σελ. 25-28.

Μάλιστα με πολύ σαφήνεια, ο αρχιραββίνος Μαϊμωνίδης[5] ευθέως μας προτρέπει απειλητικά να μην τολμήσουμε να κοιτάξουμε κάτω απ’ το δήθεν «αλληγορικό πέπλο», τις φοβερές αλήθειες της Βίβλου. Να τι λέει ο Μαϊμωνίδης, ο σοφότερος των ραββίνων: «Δεν πρέπει κανείς να ακούει, ούτε να παίρνει κατά γράμμα ό,τι είναι γραμμένο στα βιβλία της Δημιουργίας, ούτε και να έχει (ερμηνευτικές) ιδέες σαν κι αυτές που έχει το κοινό, αλλιώς οι αρχαίοι σοφοί μας, δεν θα μας συμβούλευαν με τόση φροντίδα να κρύβουμε το νόημά τους και να μην σηκώνουμε καθόλου το αλληγορικό πέπλο που κρύβει τις αλήθειες που περιέχει... Οποιοσδήποτε όμως μαντέψει την αληθινή έννοια, (των βιβλικών λεγομένων) πρέπει να αποφύγει να την κοινολογήσει». Σιέτος Γ.: «Τα Μωσαϊκά μυστήρια», σελ.: 131.

Για ανάλογες αποτρεπτικές "κατάρες", διαβάζουμε και στον Ιώσηπο: «κανείς δεν έχει διακινδυνέψει να διερμηνεύσει τους νόμους αυτούς, εξαιτίας της θεϊκής και τρομερής τους φύσης. Μερικοί που το επιχείρησαν τιμωρήθηκαν απ’ τον (εβραϊκό) θεό. Κάποιος που θέλησε να εξιστορήσει (ελέγξει) ορισμένους απ’ αυτούς (τους βιβλικούς νόμους), διαταράχθηκε το μυαλό του για περισσότερες από τριάντα ημέρες. Όταν είχε διαύγεια πνεύματος, προσπαθούσε να κατευνάσει τον θεό, υποπτευόμενος ότι η τρέλα του προερχόταν απ’ αυτόν... (μήπως σας θυμίζει τις κατάρες του Δευτερονομίου;). Τούτη η δυστυχία τον βρήκε επειδή υπήρξε πολύ περίεργος (!) σχετικά με τα θεία και θέλησε να τα αποκαλύψει στους απλούς ανθρώπους, έτσι εγκατέλειψε το σχέδιο του και ξαναβρήκε τα λογικά του». Antiq. Jud. 12.111-113.

Δεν έχουμε τίποτε ιδιαίτερο να προσθέσουμε στις αποκαλυπτικές συμβουλές του Μαϊμωνίδη, και στις απειλητικές δεισιδαιμονίες του Ιώσηπου. Απαντούμε μόνο, πως: Όχι μόνο παραπλάνησαν, παγίδεψαν και αχρήστευσαν την ευγενική φιλοθεΐα μας, και με τα ασταμάτητα εγκεφαλικά τους απόβλητα σκουπιδοποίησαν τις κοινωνίες μας, αλλά με την ολοφάνερη θεολογική τους τρομοκρατία, μας ζητούν ανοιχτά, να παραμείνουμε σιωπηροί συνεργάτες, στην αιώνια πνευματική υποδούλωση των λαών μας!

Δυστυχώς, με την αποκαλυπτικότατη Ελληνική μετάφραση των Ο΄ διαθέσιμη, πέρασαν ήδη μέχρι σήμερα, είκοσι δύο και πλέον αιώνες "από­λυ­της" απομυθοποιητικής απραξίας! Δυστυχώς, ούτε και οι ικανότεροι των εθνών, δεν καταδέχθηκαν να ρίξουν μια πιο μεθοδική και επίμονη απομυθοποιητική ματιά, στο δήθεν θρησκευτικό αυτό βιβλίο, που με τόσο πάθος μας παρέδωσαν απολύτως θεοποιημένο!

Δυστυχώς, με την απύθμενη αφέλειά μας, και τις αβασάνιστες παραδοχές μας, είμαστε εμείς οι ίδιοι, αυτοί που με πείσμα και ατέλειωτη φαντα­σιοπληξία, μετατρέψαμε τον χαλδαιικό αυτόν κατάλογο μαγ­γανιστικών άθλων, σε φωτισμένο βιβλίο θρησκείας, και δυο φορές δυστυχείς, γιατί με ακόμα εγκληματικότερη αφέλεια, το παραδίδουμε ως τέτοιο, στους τρυφερούς και ανυποψίαστους απογόνους μας!

Η καταγγελία αυτού του βιβλίου, ίσως φανεί σε πολλούς οριακή και δυσβά­σταχτη. Ζούμε όμως δυστυχώς σε καιρούς οριακούς, χωρίς να έχουμε πια την πολυτέλεια να αοριστολογούμε, να κρύβουμε και να αναβάλλουμε επ’ αόριστο τις κραυγαλέες υποψίες μας, για την αληθινή καταγωγή των παθών μας.

Ο φιλόξενος Κόσμος γύρω μας θρυμματίζεται, γιατί εμείς κυνηγώντας τους κάθε λογής θρησκευτικούς ανέμους, καθυστερήσαμε οριακά και επικίνδυνα την αναγκαία εναρμόνισή μας, με τις αληθινές θεϊκές προτροπές της γενναιόδωρης Μητέρας Φύσης. Σήμερα, αντιμετωπίζουμε τις βαρύτατες συνέπειες, αυτής της σοβαρό­τατης απρέπειάς μας, γιατί όχι μόνο δεν αναπτύξαμε σε ιδεώδη επίπεδα, ως οφείλαμε, την αρωγή και την περιποιητική ευσέβειά μας, προς την ιερή μητέρα, αδελφή και φίλη "Γη", αλλά εξακολουθούμε σαν τα ανεγκέφαλα τρωκτικά, να κατασπαράζουμε τα δώρα της, και να καταρρακώνουμε την πολύτιμη νοημοσύνη μας, καταναλίσκοντας μέχρι μέθης και αναισθησίας, τους ατέλειωτους, γλυκόπιοτους δόλους των μάγων και των υποτιθέμενων θεών τους.
-------------------------
[1] Robert Graves & Dr. Raphael Patai,«Hebrew Myths The Book of Genesis», 48.1. (1963). Ο Ιώσηπος ομολογεί ότι: «η νομοθεσία αυτή (η Βίβλος) είναι ιερή και δεν πρέπει να αποκαλύπτεται από βέβηλα (αλλοφύλων) στόματα». Ιώσηπος, Ιουδαϊκή Αρχαιολογια 12.39.

[2] Ο Μεθόδιος Φούγιας, ο ορθόδοξος Μητροπολίτης Πισιδίας και Μ. Βρετανίας (Metropolitan Methodios of Pisidia Formerly Archbishop of Thyateira and Great Britain), στο βιβλίο του «Ελληνισμός και Ιουδαϊσμός», (Hellenism and Judaism) στον υπότιτλό του: «Η επιστολή του Αριστέα» χαρακτηρίζει την επιστολή «ψευδεπίγραφη» και «τέχνασμα», (βλ σελ. 111, 114 και 123), και παραθέτει τα ονόματα πολλών ακόμα έγκριτων Βρετανών και άλλων μελετητών, που έχουν την ίδια μ’ αυτόν άποψη.

[3] Την άποψη ότι: «οι μεταφραστές δεν προήρχοντο από την Παλαιστίνη, αλλά ήταν (επιστρατεύθηκαν) από την ίδια την Αλεξάνδρεια», υιοθετεί και ο Μεθόδιος Φούγιας στο βιβλίο του: Η ελληνιστική Ιουδαϊκή παράδοση σελ. 61, 65. Ο J. A. Fizmyer στο βιβλίο του The laguage of Palestine ih the first Century (1972) επισημαίνει λογικά ότι: «την περίοδο αυτή η γνώση της Ελληνικής γλώσσας στους Ιουδαίους της Παλαιστίνης ήταν περιορισμένη. Τούτο συνάγεται από τις δίγλωσσες επιγραφές αυτής της περιόδου». Την ίδια λογική εξήγηση, ακολουθούν και οι: RobertH. Pfeiffer (History of New Testament Times), Feldmanand Hengel (Judaismand Hellenism), Gunther Zuntz (Aristeas on the translations of the Torah) και Sidney Jellicoe (The Septuaginta and Modern Study Oxford 1968, σελ.59-63).

[4] Αυτά τα αποκαλυπτικά παραδέχεται στο επίσημο καταστατικό της η Ορθόδοξος Εκκλησία δηλαδή στο «Ιερόν Πηδάλιο», Εκδ. Αστήρ, σελ.: 116, 614.

[5] Ραββί Μωυσής Μπεν Μαϊμόν. Ο σημαντικότερος Ραββίνος του μεσαίωνα, (1135-1204).

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου