ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (13.311-13.382)

Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Ἰδομενεύς, Κρητῶν ἀγός, ἀντίον ηὔδα·

«νηυσὶ μὲν ἐν μέσσῃσιν ἀμύνειν εἰσὶ καὶ ἄλλοι,
Αἴαντές τε δύω Τεῦκρός θ᾽, ὃς ἄριστος Ἀχαιῶν
τοξοσύνῃ, ἀγαθὸς δὲ καὶ ἐν σταδίῃ ὑσμίνῃ·
315 οἵ μιν ἅδην ἐλόωσι καὶ ἐσσύμενον πολέμοιο,
Ἕκτορα Πριαμίδην, καὶ εἰ μάλα καρτερός ἐστιν.
αἰπύ οἱ ἐσσεῖται μάλα περ μεμαῶτι μάχεσθαι
κείνων νικήσαντι μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους
νῆας ἐνιπρῆσαι, ὅτε μὴ αὐτός γε Κρονίων
320 ἐμβάλοι αἰθόμενον δαλὸν νήεσσι θοῇσιν.
ἀνδρὶ δέ κ᾽ οὐκ εἴξειε μέγας Τελαμώνιος Αἴας,
ὃς θνητός τ᾽ εἴη καὶ ἔδοι Δημήτερος ἀκτήν,
χαλκῷ τε ῥηκτὸς μεγάλοισί τε χερμαδίοισιν.
οὐδ᾽ ἂν Ἀχιλλῆϊ ῥηξήνορι χωρήσειεν
325 ἔν γ᾽ αὐτοσταδίῃ· ποσὶ δ᾽ οὔ πως ἔστιν ἐρίζειν.
νῶϊν δ᾽ ὧδ᾽ ἐπ᾽ ἀριστέρ᾽ ἔχε στρατοῦ, ὄφρα τάχιστα
εἴδομεν ἠέ τῳ εὖχος ὀρέξομεν, ἦέ τις ἡμῖν.»
Ὣς φάτο, Μηριόνης δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ
ἦρχ᾽ ἴμεν, ὄφρ᾽ ἀφίκοντο κατὰ στρατόν, ᾗ μιν ἀνώγει.
330 Οἱ δ᾽ ὡς Ἰδομενῆα ἴδον φλογὶ εἴκελον ἀλκήν,
αὐτὸν καὶ θεράποντα, σὺν ἔντεσι δαιδαλέοισι,
κεκλόμενοι καθ᾽ ὅμιλον ἐπ᾽ αὐτῷ πάντες ἔβησαν·
τῶν δ᾽ ὁμὸν ἵστατο νεῖκος ἐπὶ πρυμνῇσι νέεσσιν.
ὡς δ᾽ ὅθ᾽ ὑπὸ λιγέων ἀνέμων σπέρχωσιν ἄελλαι
335 ἤματι τῷ ὅτε τε πλείστη κόνις ἀμφὶ κελεύθους,
οἵ τ᾽ ἄμυδις κονίης μεγάλην ἱστᾶσιν ὀμίχλην,
ὣς ἄρα τῶν ὁμόσ᾽ ἦλθε μάχη, μέμασαν δ᾽ ἐνὶ θυμῷ
ἀλλήλους καθ᾽ ὅμιλον ἐναιρέμεν ὀξέϊ χαλκῷ.
ἔφριξεν δὲ μάχη φθισίμβροτος ἐγχείῃσι
340 μακρῇς, ἃς εἶχον ταμεσίχροας· ὄσσε δ᾽ ἄμερδεν
αὐγὴ χαλκείη κορύθων ἄπο λαμπομενάων
θωρήκων τε νεοσμήκτων σακέων τε φαεινῶν
ἐρχομένων ἄμυδις· μάλα κεν θρασυκάρδιος εἴη
ὃς τότε γηθήσειεν ἰδὼν πόνον οὐδ᾽ ἀκάχοιτο.
345 Τὼ δ᾽ ἀμφὶς φρονέοντε δύω Κρόνου υἷε κραταιὼ
ἀνδράσιν ἡρώεσσιν ἐτεύχετον ἄλγεα λυγρά.
Ζεὺς μέν ῥα Τρώεσσι καὶ Ἕκτορι βούλετο νίκην,
κυδαίνων Ἀχιλῆα πόδας ταχύν· οὐδέ τι πάμπαν
ἤθελε λαὸν ὀλέσθαι Ἀχαιϊκὸν Ἰλιόθι πρό,
350 ἀλλὰ Θέτιν κύδαινε καὶ υἱέα καρτερόθυμον.
Ἀργείους δὲ Ποσειδάων ὀρόθυνε μετελθών,
λάθρῃ ὑπεξαναδὺς πολιῆς ἁλός· ἤχθετο γάρ ῥα
Τρωσὶν δαμναμένους, Διὶ δὲ κρατερῶς ἐνεμέσσα.
ἦ μὰν ἀμφοτέροισιν ὁμὸν γένος ἠδ᾽ ἴα πάτρη,
355 ἀλλὰ Ζεὺς πρότερος γεγόνει καὶ πλείονα ᾔδη.
τῶ ῥα καὶ ἀμφαδίην μὲν ἀλεξέμεναι ἀλέεινε,
λάθρῃ δ᾽ αἰὲν ἔγειρε κατὰ στρατόν, ἀνδρὶ ἐοικώς.
τοὶ δ᾽ ἔριδος κρατερῆς καὶ ὁμοιΐου πτολέμοιο
πεῖραρ ἐπαλλάξαντες ἐπ᾽ ἀμφοτέροισι τάνυσσαν,
360 ἄρρηκτόν τ᾽ ἄλυτόν τε, τὸ πολλῶν γούνατ᾽ ἔλυσεν.
Ἔνθα μεσαιπόλιός περ ἐὼν Δαναοῖσι κελεύσας
Ἰδομενεὺς Τρώεσσι μετάλμενος ἐν φόβον ὦρσε.
πέφνε γὰρ Ὀθρυονῆα Καβησόθεν ἔνδον ἐόντα,
ὅς ῥα νέον πολέμοιο μετὰ κλέος εἰληλούθει,
365 ᾔτεε δὲ Πριάμοιο θυγατρῶν εἶδος ἀρίστην,
Κασσάνδρην, ἀνάεδνον, ὑπέσχετο δὲ μέγα ἔργον,
ἐκ Τροίης ἀέκοντας ἀπωσέμεν υἷας Ἀχαιῶν.
τῷ δ᾽ ὁ γέρων Πρίαμος ὑπό τ᾽ ἔσχετο καὶ κατένευσε
δωσέμεναι· ὁ δὲ μάρναθ᾽ ὑποσχεσίῃσι πιθήσας.
370 Ἰδομενεὺς δ᾽ αὐτοῖο τιτύσκετο δουρὶ φαεινῷ,
καὶ βάλεν ὕψι βιβάντα τυχών· οὐδ᾽ ἤρκεσε θώρηξ
χάλκεος, ὃν φορέεσκε, μέσῃ δ᾽ ἐν γαστέρι πῆξε.
δούπησεν δὲ πεσών· ὁ δ᾽ ἐπεύξατο φώνησέν τε·
«Ὀθρυονεῦ, περὶ δή σε βροτῶν αἰνίζομ᾽ ἁπάντων,
375 εἰ ἐτεὸν δὴ πάντα τελευτήσεις ὅσ᾽ ὑπέστης
Δαρδανίδῃ Πριάμῳ· ὁ δ᾽ ὑπέσχετο θυγατέρα ἥν.
καί κέ τοι ἡμεῖς ταῦτά γ᾽ ὑποσχόμενοι τελέσαιμεν,
δοῖμεν δ᾽ Ἀτρεΐδαο θυγατρῶν εἶδος ἀρίστην,
Ἄργεος ἐξαγαγόντες, ὀπυιέμεν, εἴ κε σὺν ἄμμιν
380 Ἰλίου ἐκπέρσῃς εὖ ναιόμενον πτολίεθρον.
ἀλλ᾽ ἕπε᾽, ὄφρ᾽ ἐπὶ νηυσὶ συνώμεθα ποντοπόροισιν
ἀμφὶ γάμῳ, ἐπεὶ οὔ τοι ἐεδνωταὶ κακοί εἰμεν.»

***

Και των Κρητών ο αρχηγός αντείπ᾽ ο Ιδομενέας:
«Στην μέσην και άλλοι μάχονται να σώσουν τα καράβια,
και πολεμούν οι Αίαντες και ο Τεύκρος, φημισμένος
τοξότης, και από σύνεγγυς πολεμιστής ανδρείος·
315 θα τον χορτάσουν πόλεμον, μ᾽ όσην και αν έχει ανδρείαν,
τον Πριαμίδην Έκτορα· άκρον θα έχει αγώνα
την δύναμιν ασύντριφτην κλονώντας των ηρώων
να κάψει τα καράβια μας· έξω αν θελήσει ο Δίας
δαυλόν ο ίδιος εις αυτά να βάλει φλογοβόλον.
320 Ότ᾽ εις θνητόν πόχει τροφήν της Δήμητρας το δώρον,
οπού χαλκός και φονικά λιθάρια τον λαβώνουν,
τόπον δεν κάμνει ο φοβερός υιός του Τελαμώνος,
ουδέ στον σπάστην των ανδρών λεοντόψυχον Πηλείδην
θα υποχωρούσε, αν τύχαινε, και στην σταδίαν μάχην·
325 ότι στον δρόμον δεν νικά κανείς τον Αχιλλέα.
Αλλά της μάχης κίνησε στ᾽ αριστερά, να δείξει
αν άλλους θα δοξάσομεν ή εμείς να δοξασθούμεν».
Είπε κι εκίνησεν εμπρός ο ανδρείος Μηριόνης
ως εις το μέρος του στρατού που είπ᾽ ο Ιδομενέας.
330 Και άμα τον είδαν φοβερόν ως φλόγα να προβάλει
κλεισμένος στα λαμπρ᾽ άρματα με τον ακόλουθόν του,
επάνω του αλαλάζοντας εχύθηκαν οι Τρώες
και αγώνας άρχισε σφοδρός αυτού σιμά στες πρύμνες.
Και ως έξαφνα φυσομανούν πολλών ανέμων ζάλες
335 σ᾽ ημέρες που ο κονιορτός επλήθυνε στους δρόμους
και τον σηκώνουν όλοι ομού σαν νέφος στον αέρα·
όμοια κι εκείνοι αντίμαχα κτυπιόνταν διψασμένοι
καθείς μ᾽ ακονητόν χαλκόν τον άλλον να φονεύσει,
Και ως λόγγος όλη αγρίωνεν η ανθρωποφθόρα μάχη
340 μακριά κοντάρια κοφτερά· και οι λαμπρές ασπίδες
οι θώρακες νεοστίλβωτοι, τα σπιθοβόλα κράνη
τους οφθαλμούς εθάμπωναν με του χαλκού την λάμψιν
καθώς αυτοί συγκρούονταν· και άσπλαχνος θα ήταν κείνος
που βλέποντας θα εχαίρονταν, αντί ν᾽ ακούσει πόνον.
345 Και τότε δύο κραταιοί διχόγνωμοι, του Κρόνου
τέκνα, οργανίζαν συμφορές εις τους ανδρειωμένους.
Των Τρώων και του Έκτορος νίκην να δώσει ο Δίας
ήθελε, τον γοργόποδα Πηλείδην να δοξάσει,
όχι ο λαός των Αχαιών ν᾽ αφανισθεί στην Τροίαν·
350 αλλά την Θέτιν δόξαζε και τον σκληρόν υιόν της.
Και ο Ποσειδών τους Αχαιούς εμψύχωνεν, ως ήλθε
κρυφά μέσ᾽ απ᾽ την θάλασσαν, με πάθος προς τον Δία
και σπλάχνος δια τους Αχαιούς, που εσύντριβαν οι Τρώες,
και οι δύο μίαν γενεάν, την αυτήν ρίζαν είχαν·
355 αλλ᾽ ήτ᾽ ο Ζευς ανώτερος στα χρόνια και στην γνώσιν,
δια τούτο εκείνος φανερά δεν έβγαινε βοηθός των,
αλλά κρυφά τους έσπρωχνε με την μορφήν ανθρώπου.
Και ιδού της δεινής έριδος και του πολέμου όμοιον
το δίκτυ επλέξαν τεντωτό στους δυο στρατούς επάνω
360 που άλυτο, ασύντριφτο, πολλούς αφάνισε ανδρειωμένους.
Και τότε με τους Δαναούς ο Ιδομενεύς, αν κι ήταν
μισοασπρομάλλης όρμησε κι εσκόρπισε τους Τρώας.
Τον Οθρυονέα φόνευσε, που απ᾽ τα Καβήσια μέρη
στην Τροίαν ήλθε, ως άκουσε την φήμην του πολέμου,
365 και του Πριάμου την καλήν απ᾽ όλες θυγατέρα,
Κασσάνδραν, νύμφην άπροικα ζητούσε κι έργον μέγα
υπόσχονταν, τους Δαναούς να διώξει από την Τροίαν.
Και ο γέρος Πρίαμος ρητώς την κόρην τού υπεσχέθη·
κι εκείνος εις τον λόγον του θαρρώντας πολεμούσε·
370 τον λόγχισεν ο Ιδομενεύς ενώ με υψηλό βήμα
κινούσεν, ουδέ ο θώρακας εκράτησε την λόγχην
ο χάλκινος, κι η άκρη της του εμπήχθη στην γαστέρα·
χάμω με βρόντον έπεσε κι εκείνος εκαυχήθη:
«Οθρυονέα, των θνητών θα σε κηρύξω πρώτον,
375 αν όσ᾽ ανάλαβες σωστά τελειώσεις του Πριάμου,
αφού την θυγατέρα του κι εκείνος σου υποσχέθη.
Ομοίαν θα εκτελούσαμε κι εμείς υπόσχεσίν μας·
απ᾽ τ᾽ Άργος θα σου φέρναμε του Ατρείδη θυγατέρα
στα κάλλη της ασύγκριτην, γυναίκα να την έχεις,
380 την πυργωμένην Ίλιον αν συ μας εκπορθήσεις.
Στες πρύμνες ακολούθα εμέ να ειπούμε δια τους γάμους,
να ιδείς τι δώρα νυφικά δίδομ᾽ εμείς γενναία».

Όρισε τώρα τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά για τον εαυτό σου

Όρισε τώρα τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά για τον εαυτό σου, που θα διατηρήσεις όταν είσαι μόνος αλλά και μαζί με άλλους ανθρώπους.

Και ως επί το πλείστον να τηρείς σιωπή ή να λες τα απολύτως αναγκαία και με λίγα λόγια. Σπανίως, μάλιστα, όταν απαιτείται να μιλήσεις, μίλα, αλλά όχι για κάτι τυχαίο, όχι για μονομαχίες ή ιπποδρομίες ή αθλητές ή φαγητά ή ποτά, θέματα που συζητούνται παντού, και κυρίως όχι για ανθρώπους ψέγοντας, επαινώντας ή συγκρίνοντας. Αν το μπορείς, οδήγησε με τα λόγια σου τα λόγια των συντρόφων σου ώστε να είναι πιο αρμόζοντα, αλλά, αν τύχει να βρεθείς μόνος ανάμεσα σε ξένους, να σωπάσεις.

Να μη γελάς πολύ ούτε για πολλά θέματα ούτε ασυγκράτητα.

Να μην ορκίζεσαι, καθόλου αν είναι δυνατόν, διαφορετικά όσο μπορείς.

Απόφευγε τα συμπόσια με ανθρώπους αδαείς. Κι αν κάποτε έρθει ο καιρός που θα χρειαστεί να το κάνεις, να εντείνεις την προσοχή σου μην τυχόν γίνεις κι εσύ αδαής. Γιατί να γνωρίζεις ότι, αν ο φίλος σου είναι βρομερός, κατ’ ανάγκη θα μολύνει και αυτόν τον οποίο συναναστρέφεται, ακόμα κι αν τύχει να είναι καθαρός.

Όσα αφορούν το σώμα να τα λαμβάνεις όσο χρειάζεται, όπως τροφές, ποτά, ενδύματα, σπίτι, υπηρέτες. Ό,τι αφορά τη δόξα ή την πολυτέλεια, να το ξεχάσεις τελείως…

Αν σου πουν ότι κάποιος σε κακολογεί, μην απολογηθείς για όσα λέει αλλά απάντησε ότι «αγνοούσε και τα άλλα μου ελαττώματα, γιατί αλλιώς δεν θα έλεγε μόνο αυτά».

Δεν είναι αναγκαίο να πολυπηγαίνεις στα θέατρα. Και, αν κάποτε είναι καιρός να το κάνεις, να δείξεις ότι υποστηρίζεις μόνο τον εαυτό σου και κανέναν άλλο, δηλαδή ότι θέλεις το αποτέλεσμα να είναι αυτό που πραγματικά είναι και να νικά μόνο ο νικητής. Κι έτσι δεν θα απογοητευτείς. Να απέχεις τελείως από το να φωνάζεις και να γελάς δυνατά εναντίον κάποιου ή να συγκινείσαι υπερβολικά. Και όταν φύγεις, να μη μιλάς πολύ για όσα έγιναν, παρά μόνο για όσα συμβάλλουν στη βελτίωσή σου- γιατί διαφορετικά ο κόσμος θα σκεφτεί ότι εντυπωσιάστηκες από το θέαμα.

Στις διαλέξεις που κάποιοι δίνουν να μην πηγαίνεις τυχαία και εύκολα και, όταν το κάνεις, να τηρείς σεμνότητα και ηρεμία και να μην ενοχλείς.

Όταν πρόκειται να συναντήσεις κάποιον, ειδικά κάποιον που θεωρείται σπουδαίος, αναρωτήσου τι θα έκανε ο Σωκράτης ή ο ‘Ζήνων στη συγκεκριμένη περίπτωση κι έτσι δεν θα δυσκολευτείς να διαχειριστείς την κατάσταση κατά τον αρμόζοντα τρόπο. Όταν επισκέπτεσαι κάποιον πολύ ισχυρό, να φαντάζεσαι ότι δεν θα τον βρεις μέσα στο σπίτι, ότι θα σε κλείσουν απ’ έξω, ότι θα σε αγνοήσει. Και αν παρ’ όλα αυτά πρέπει να πας, όταν βρεθείς εκεί, να αποδεχτείς όσα συμβαίνουν, να μην πεις ποτέ στον εαυτό σου ότι «δεν άξιζε τον κόπο». Γιατί αυτό δείχνει άνθρωπο ανόητο και με στρεβλή αντίληψη για τα εξωτερικά πράγματα.

Στις συνομιλίες απόφευγε να αναφέρεις υπερβολικά δικά σου κατορθώματα ή περιπέτειες. Μπορεί να σου είναι ευχάριστο να θυμάσαι τις περιπέτειες σου, αλλά για τους άλλους δεν είναι τόσο ευχάριστο να ακούν τι σου συνέβη.

Απόφευγε να προξενείς γέλιο, γιατί αυτή η συνήθεια είναι επικίνδυνη και εύκολα μπορείς να ολισθήσεις στη χυδαιότητα και να μειωθεί ο σεβασμός που έχουν οι άλλοι για το πρόσωπό σου. Επίσης, είναι επισφαλής και η αισχρολογία. Όταν λοιπόν συμβεί κάτι τέτοιο, αν έχεις την ευκαιρία, να επιπλήξεις εκείνον που επιδόθηκε σε αισχρολογία, διαφορετικά να δείξεις σιωπώντας και κοκκινίζοντας και με έκφραση σκυθρωπή ότι σε δυσαρέστησε ο λόγος του.

Η μυστηριώδης σχέση που υπάρχει μεταξύ της σκέψης ενός ανθρώπου και αυτού που του συμβαίνει

Η πραγματική ανισότητα μεταξύ των ανθρώπων, η ρίζα από την οποία παράγεται κάθε εμφανής διαφορά, είναι το ότι ανήκουν σε διαφορετικά επίπεδα εσωτερικής υπευθυνότητας. Η διαφορετική ποιότητα σκέψης τοποθετεί τους ανθρώπους κάθετα στα διαφορετικά επίπεδα της κλίμακας του Είναι.

Υπάρχει μια εσωτερική ιεραρχία που κανένας πόλεμος ή επανάσταση δεν θα μπορέσει ποτέ να τη σβήσει, γιατί η πραγματική ανομοιότητα μεταξύ των ανθρώπων δεν βρίσκεται ούτε στον πλούτο, ούτε στην πίστη ή στη φυλή. Η διαφορά εντοπίζεται στις καταστάσεις τού Είναι. Είναι μια διαφορά ψυχολογική, κάθετη, εξελικτική, βαθμίδας. Για το λόγο αυτό μπορεί να ξεπεραστεί μόνο μέσα από μια ριζική αλλαγή του τρόπου σκέψης κι αντίληψης.

Σου συμβαίνουν συνεχώς τα ίδια γεγονότα γιατί τίποτα δεν αλλάζει σε σένα! Το κομμάτι του παραδείσου πάει προς τον παράδεισο, τo κομμάτι της κόλασης πάει προς την κόλαση.

Οι καταστάσεις της υπόστασής μας προσελκύουν τα γεγονότα που τους αντιστοιχούν και τα γεγονότα, μας ρίχνουν ξανά στις ίδιες καταστάσεις. Μόνο η θέληση μπορεί να διακόψει αυτή την αιώνια καταδίωξη, αυτό το ατέλειωτο μηχανικό παιχνίδι, και να σπάσει τον υπνωτικό κρίκο που περιβάλλει την ανθρώπινη ύπαρξη. Thought is creative. Thought creates. Τα γεγονότα είναι οι υλοποιήσεις της σκέψης μας, των καταστάσεων του Είναι μας. Καταστάσεις και συμβάντα είναι επομένως το ίδιο πράγμα. Οι καταστάσεις παράγονται στο Είναι κάθε ανθρώπου, τα γεγονότα εκδηλώνονται στη ζωή του, στον χρόνο, και μοιάζουν να παράγονται ανεξάρτητα από τη θέλησή του. Στην πραγματικότητα εμείς οι ίδιοι τα επικαλεστήκαμε με σφοδρότητα και, ασυνείδητα, τα δημιουργήσαμε.

Η σκέψη του ανθρώπου, θετική ή αρνητική, είναι πάντα δημιουργική και βρίσκει δεόντως την ευκαιρία να υλοποιηθεί.

Οι σκέψεις μας, σαν χειρόγραφες προσκλήσεις, που έχουν αποσταλεί και μετά ξεχαστεί, προσελκύουν τα αντίστοιχα συμβάντα. Όταν έρθει ο καιρός που ούτε καν το σκεφτόμαστε πια, περιστάσεις, συναντήσεις, περιστατικά, προβλήματα και συμπτώσεις, καταπτώσεις και αποτυχίες, χτυπούν την πόρτα μας σαν ανεπιθύμητοι επισκέπτες που τους προσκαλούσαμε όμως από καιρό, υποχθόνια. Μόνο η αμέλεια των ψυχολογικών μας καταστάσεων, απ’ όπου πραγματικά πηγάζουν εκείνα τα γεγονότα, μας τα παρουσιάζει ως απροσδόκητα, απρόσμενα.

Το απρόσμενο έχει πάντα ανάγκη μακράς προετοιμασίας.

Κανένα γεγονός δεν μπορεί να συμβεί εξωτερικά σε έναν άνθρωπο χωρίς την, έστω και ασυνείδητη, συγκατάθεσή του. Τίποτα δεν μπορεί να του τύχει χωρίς να περάσει πρώτα μέσα από την ψυχολογία του.

Η σκέψη επομένως είναι ισχυρότατη.

Επίσης, εκείνα που αποκαλούμε γεγονότα, συμβάντα, εμπειρίες και όλα τα πιθανά περιστατικά της ζωής, είναι ψυχολογικές καταστάσεις της υπόστασης που ήδη πορεύονται για να συναντήσουν όποιον έχει εναρμονιστεί με αυτά. Οι καταστάσεις είναι γεγονότα που περιμένουν την κατάλληλη συγκυρία για να συμβούν.

Η ποιότητα των συναισθημάτων μας, η ευρύτητα των σκέψεών μας, οι ψυχικές διαθέσεις που βιώνουμε εκείνη τη στιγμή, αποφασίζουν τι θα εκδηλωθεί στο ορατό, τη φύση των γεγονότων που θα υλοποιηθούν στη ζωή μας.

Τροποποιώντας τις καταστάσεις τού Είναι, μπορείς να ανατρέψεις τα γεγονότα που, προορίζονται να τα βρεις μπροστά σου. Να πώς ο άνθρωπος, μέσα από μια μελέτη του εαυτού του, τροποποιώντας τον τρόπο που σκέφτεται και αισθάνεται, μπορεί να μετατρέψει την οριζόντια, εφήμερη, ύπαρξή του.

Πρέπει να μάθουμε να ανατρέπουμε την οπτική μας. Όλα αυτά που οι άνθρωποι συνήθως κατανοούν ως δυσκολίες και συμφορές, όλα αυτά που καταριούνται. όλα αυτά που προσπαθούν πάση θυσία να αποφύγουν, στην πραγματικότητα είναι το πιο πολύτιμο υλικό για να μετατρέψουν την ψυχολογία του θανάτου σε μια ψυχολογία ζωής.

To Είναι αποτελείται από καταστάσεις και η ζωή από γεγονότα. Η ύπαρξή μας, επομένως, τρέχει παράλληλα σε δύο γραμμές: εκείνη των γεγονότων, της διαδοχής των συμβάντων που, στη διάρκεια της ζωής μας, συναντάμε στο tapis roulant του χωροχρόνου, και εκείνη των καταστάσεων που είναι οι ψυχικές διαθέσεις, moods, οι καταστάσεις τού Είναι που διαδέχονται, μέσα μας, η μια τη άλλη, σχεδόν πάντα απαρατήρητα. Επομένως, η προσωπική ιστορία ενός ανθρώπου, στον οριζόντιο άξονα είναι φτιαγμένη από γεγονότα, ενώ στον κάθετο άξονα είναι φτιαγμένη από καταστάσεις. Ωστόσο, ο κόσμος συνήθως πιστεύει και αφηγείται τη ζωή του σαν να είναι φτιαγμένη μόνο από εξωτερικά γεγονότα. Στην πραγματικότητα, το είδος των γεγονότων που εκδηλώνονται, και επομένως η ποιότητα της εξωτερικής ζωής, εξαρτάται από την ποιότητα της σκέψης και από τις καταστάσεις τού Είναι. Η ζωή επομένως αποτελείται από γεγονότα αλλά και, ακόμη περισσότερο, από καταστάσεις. Ο καθένας μας, για παράδειγμα, πηγαίνοντας σε μια διάλεξη ή στο θέατρο, είναι σίγουρος ότι διάλεξε τη θέση που θα καθίσει. Ο καθένας μας είναι σίγουρος ότι σήμερα το πρωί διάλεξε τι ρούχα θα φορέσει. Στην πραγματικότητα δεν ήμασταν ‘εμείς’ που διαλέξαμε τη θέση στο θέατρο ή τα ρούχα αλλά οι καταστάσεις τού Είναι μας.

Είναι εύκολο να παρατηρήσουμε ότι όλοι έχουν στη γκαρνταρόμπα τους ένα φόρεμα, ένα πουκάμισο, ένα ρούχο που αντιπαθούν και για κάποιο λόγο δεν θα ήθελαν ποτέ να το φορέσουν. Δεν το πετάνε γιατί γνωρίζουν πως κάποια στιγμή θα βρεθούν σ’ αυτή την ψυχική διάθεση, σ’ αυτό το mood, στο ανάλογο επίπεδο του Είναι. Όταν ‘νιώθουμε’ έτσι, ‘επιλέγουμε’ εκείνο το ρούχο.

Η σχέση που συνδέει καταστάσεις και γεγονότα, εσωτερικά και εξωτερικά συμβάντα, η μυστηριώδης σχέση που υπάρχει μεταξύ της ψυχολογίας ενός ανθρώπου και αυτού που του συμβαίνει είναι ο πυρήνας του θέματος της ελεύθερης βούλησης και του αιώνιου αινίγματος, εάν το πεπρωμένο υπακούει στην τυχαιότητα ή την αναγκαιότητα.

Η εκδίκηση είναι ο βράχος πάνω στον οποίο θα τσακίσουμε την ψυχή μας

Σίγουρα, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βρεθεί στη θέση όπου επιθυμούμε να πάρουμε εκδίκηση από κάποιον που μας έβλαψε. Η εκδίκηση είναι μια μορφή αντίδρασης του εαυτού μας στην αδικία. Το άτομο που την επιζητεί είναι συνήθως πληγωμένο συναισθηματικά, προδομένο και ευάλωτο. Ο στόχος του είναι να κάνει αυτόν που τον πλήγωσε να αισθανθεί το ίδιο άσχημα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κατά μια έννοια μέσω της εκδίκησης πραγματώνεται η βιβλική φράση: «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος». Το αίσθημα της τιμωρίας αποτελεί το κίνητρο σε αυτόν που θέλει να εκδικηθεί, ώστε να απονείμει δικαιοσύνη.

Αν κανείς αναζητήσει τους βαθύτερους λόγους που κάποιος καταφεύγει στην εκδίκηση θα συναντήσει ενοχές για το κακό που προηγήθηκε. Όσο ο κύκλος της βίας αυξάνεται τόσο πληθαίνουν οι ενοχές και η μανία για εκδίκηση γίνεται όλο και πιο έντονη, σε σημείο που το άτομο δεν μπορεί να δει τίποτε άλλο. Το υποτιθέμενο σενάριο στο μυαλό του πληγωμένου ατόμου φαίνεται να λειτουργεί ως ένα είδος λύτρωσης. Στην πραγματικότητα, δε φαίνεται πως λειτουργεί όπως αναμενόταν. Μονάχα παροδική είναι η ικανοποίηση που νιώθει το άτομο καθώς μετά από λίγο επανέρχονται οι αρνητικές σκέψεις. Εκείνος που θέλει να εκδικηθεί τρέφει τα αρνητικά του συναισθήματα και αναλώνεται στην κατάστρωση ενός σχεδίου. Σπαταλώντας, χρόνο και ψυχικά αποθέματα επικεντρώνεται σε έναν ατέρμονα κύκλο εκδικητικής διάθεσης. Ως εκ τούτου, δεν εισπράττει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Για πολλούς η εκδίκηση δεν είναι η λύση στο πρόβλημα, αλλά η συγχώρεση. Ωστόσο, ο Nietzsche υποστηρίζει ότι πρέπει να λυτρωθεί ο άνθρωπος από την εκδίκηση. Αυτό είναι η “γέφυρα για την υψηλότερη ελπίδα κι ένα ουράνιο τόξο μετά από μακροχρόνιες κακοκαιρίες”.

Η περιφρόνηση της εκδίκησης εξασφαλίζει ψυχική και σωματική υγεία. Αυτό δε συνεπάγεται τη λήθη αλλά ικανότητα να προσπεράσουμε τη δύσκολη κατάσταση αντλώντας εσωτερική δύναμη. Μπορεί η εκδίκηση να είναι προσωπική υπόθεση όμως ας λάβουμε υπόψιν ότι εύκολα μπορεί να γίνει ο βράχος πάνω στον οποίο θα τσακίσουμε την ψυχή μας.

Για αυτό, οφείλουμε να επανεξετάσουμε το ζήτημα από άλλη οπτική γωνία ώστε να καταφέρουμε να συγχωρούμε τον άλλον. Κατανοώντας τα κίνητρα και τους λόγους που τον οδήγησαν να μας βλάψει, είτε δικαιολογώντας τον είτε όχι, αποδεχόμαστε τα νέα δεδομένα στη ζωή μας. Μόνο τότε θα έχουμε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε με σθένος στη ζωή και να αντιμετωπίσουμε όλα όσα μας επιφυλάσσει.

Ρομπότ πραγματοποίησε για πρώτη φορά επέμβαση χωρίς ανθρώπινη βοήθεια

Αυτόνομο ρομπότ που αναπτύχθηκε στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ πραγματοποίησε με επιτυχία τις πρώτες χειρουργικές επεμβάσεις χωρίς καμία ανθρώπινη βοήθεια, ένα επίτευγμα που αναμένεται να επιταχύνει την αξιοποίηση της ρομποτικής στην ιατρική.

Το ρομπότ STAR (Έξυπνο Αυτόνομο Ρομπότ Ιστών) πραγματοποίησε τέσσερις λαπαροσκοπικές σε χοίρους, με τους δημιουργούς του να δηλώνουν ότι το σύστημα έδωσε «σημαντικά καλύτερες επιδόσεις» σε σχέση με τον μέσο χειρουργό.

Οι επεμβάσεις αφορούσαν την αναστόμωση εντέρου, κατά την οποία συνδέονται με ράμματα τα δύο άκρα ενός κομμένου εντέρου, αναφέρουν οι δημιουργοί του ρομπότ.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι μπορούμε να αυτοματοποιήσουμε μια από τις πλέον σύνθετες και λεπτές εργασίες στη χειρουργική» δήλωσε ο Άξελ Κρίγκερ, επικεφαλής της ομάδας που περιγράφει το σύστημα στην έγκριτη επιθεώρηση Science Robotics.

H αναστόμωση εντέρου είναι η πιο δύσκολη επέμβαση στη γαστρεντερολογία, επισημαίνει η ερευνητική ομάδα, καθώς και το μικρότερο τρέμουλο των χεριών μπορεί να αφήσει κενά και να οδηγήσει σε άκρως επικίνδυνες διαρροές.

Ήδη από το 2016 το STAR μπορούσε να συρράπτει το έντερο, πρώτα όμως χρειαζόταν να γίνει η αρχική τομή από τον χειρουργό ώστε το ρομπότ να έχει πρόσβαση στο έντερο.

Έκτοτε το σύστημα βελτιώθηκε με νέα, ειδικά εργαλεία συρραφής αλλά και ένα προηγμένο σύστημα απεικόνισης σε τρεις διαστάσεις, του οποίου οι εικόνες τροφοδοτούνται σε αλγόριθμο μηχανικής μάθησης.

Οι επεμβάσεις σε μαλακούς ιστούς είναι γενικά δύσκολες για τα ρομπότ επειδή μπορούν να εξελιχθούν με απρόβλεπτο τρόπο. Το STAR εξοπλίστηκε με σύστημα ελέγχου που του επιτρέπει να αλλάζει τον προγραμματισμό της επέμβασης σε πραγματικό χρόνο, όπως θα έκανε και ένας χειρουργός.

«Το STAR ξεχωρίζει επειδή είναι το πρώτο ρομποτικό σύστημα που προγραμματίζει, προσαρμόζει και εκτελεί ένα χειρουργικό πλάνο σε μαλακούς ιστούς» είπε ο δρ Κρίγκερ.

Δεδομένου ότι στην χειρουργική υπάρχει μια γενική τάση προς τις λαπαροσκοπικές επεμβάσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται με ειδικά εργαλεία μέσα από πολύ μικρές τομές, η πρόοδος στη ρομποτική ιατρική τεχνολογία αποκτά ιδιαίτερη σημασία, λένε οι ερευνητές.

Όπως δήλωσε ο Κρίγκερ, «η ρομποτική αναστόμωση είναι ένας τρόπος να εξασφαλίσουμε ότι οι χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούν λεπτές κινήσεις και επαναληψιμότητα μπορούν να πραγματοποιηθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια σε κάθε ασθενή ανεξάρτητα από τη δεξιότητα του χειρουργού».

Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη και η Ακτινοβολία της

4.1.2. Ο «ζωγράφος του Κλεοφράδη»

Σύγχρονος του «ζωγράφου του Βερολίνου» και το ίδιο σημαντικός είναι ο «ζωγράφος του Κλεοφράδη», που οφείλει το συμβατικό του όνομα στη συνεργασία του με τον αγγειοπλάστη Κλεοφράδη και το διατηρεί ακόμη, αν και γνωρίζουμε πλέον ότι λεγόταν Επίκτητος. Ένα από τα καλύτερα πρώιμα έργα του αγγειογράφου αυτού είναι η διονυσιακή παράσταση σε έναν οξυπύθμενο αμφορέα που βρίσκεται σήμερα στο Μόναχο, ο οποίος χρονολογείται στην πρώτη δεκαετία του 5ου αιώνα π.Χ. Οι οξυπύθμενοι αμφορείς ήταν εμπορικά αγγεία, που χρησίμευαν για τη μεταφορά και την αποθήκευση του κρασιού· το σχήμα τους με τη στενή βάση επέτρεπε την τοποθέτησή τους πλαγιαστά σε αποθήκες και σε αμπάρια καραβιών χωρίς απώλεια χώρου, και επιπλέον διευκόλυνε το άδειασμά τους. Οι αμφορείς αυτοί έμεναν συνήθως αδιακόσμητοι. Ο αμφορέας του Μονάχου ανήκει στις σπάνιες εξαιρέσεις και είναι λογικό να υποθέσουμε ότι τον χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν κρασί στις αίθουσες των συμποσίων. Το θέμα της κύριας παράστασης στο σώμα του αγγείου είναι παρμένο από τη λατρεία του Διονύσου. Στο μέσο της κύριας πλευράς εμφανίζεται ο ίδιος ο θεός, ντυμένος με χιτώνα και μακρύ ιμάτιο, να κρατάει κλαδί αμπέλου στο υψωμένο αριστερό χέρι και κάνθαρο στο κατεβασμένο δεξί· στρέφει το κεφάλι προς τα πίσω, προς τη γυναίκα που τον ακολουθεί φορώντας τα ίδια ρούχα, ζωσμένη με νεβρίδα (δέρμα ζαρκαδιού) και με ένα μαντίλι τυλιγμένο πολλές φορές σφιχτά γύρω από το κεφάλι. Η γυναίκα είναι μαινάδα αφιερωμένη στη λατρεία του Διονύσου: κρατάει θύρσο (ένα μακρύ ραβδί με μια φούντα από φύλλα κισσού στην κορυφή), σύμβολο της διονυσιακής λατρείας, ενώ γύρω από το αριστερό της χέρι τυλίγεται ένα φίδι. Από την άλλη πλευρά του θεού μια δεύτερη μαινάδα προσπαθεί να αποκρούσει έναν ενοχλητικό σάτυρο. Στην πίσω πλευρά ένας σάτυρος παίζει τους αυλούς, πλαισιωμένος από δύο μαινάδες που χορεύουν. Η μία από αυτές, με τη νεβρίδα φορεμένη πάνω από τον δεξιό ώμο και με φίδι τυλιγμένο στον αριστερό βραχίονα, ανασηκώνει το κεφάλι συνεπαρμένη από τη διονυσιακή έκσταση· τα κοντά της μαλλιά, που αποδίδονται με αραιωμένο βερνίκι, και η ανοιχτόχρωμη ίριδα του ματιού μάς επιτρέπουν να τη φανταστούμε ξανθή και γαλανομάτα. Τέτοιες ήταν οι γυναίκες από τη Θράκη, που συμμετείχαν συχνά στις διονυσιακές γιορτές. Στον λαιμό του αμφορέα εικονίζονται νέοι αθλητές που ρίχνουν τον δίσκο και το ακόντιο, δύο αγωνίσματα του πεντάθλου, στο οποίο επιδίδονταν οι έφηβοι των αριστοκρατικών οικογενειών.

Περίπου 10 χρόνια μεταγενέστερο (γύρω στο 480 π.Χ.) είναι ένα άλλο αγγείο ζωγραφισμένο από τον ίδιο αγγειογράφο, μια υδρία που βρίσκεται σήμερα στη Νεάπολη της Ιταλίας. Εδώ έχουμε μια μυθολογική σκηνή, την άλωση της Τροίας από τους Αχαιούς. Η σύνθεση είναι πολυπρόσωπη και δεξιοτεχνικά σχεδιασμένη, με τολμηρά μοτίβα και προοπτικές βραχύνσεις, που προδίδουν την επίδραση της μεγάλης ζωγραφικής. Στο μέσο βλέπουμε τον Νεοπτόλεμο, τον γιο του Αχιλλέα, σε τρία τέταρτα από πίσω, να σφάζει τον Πρίαμο επάνω στον βωμό όπου είχε αναζητήσει καταφύγιο. Στα γόνατα του καθιστού γέρου βασιλιά, που προσπαθεί να προστατέψει με τα χέρια το κεφάλι του, κείτεται αιμόφυρτος ο εγγονός του και γιος του Έκτορα, ο Αστυάνακτας. Πίσω από τον Νεοπτόλεμο μια Τρωαδίτισσα επιτίθεται με κόπανο σε έναν Έλληνα πολεμιστή, που έχει γονατίσει από τα χτυπήματα. Πίσω από τον Πρίαμο ο Αίας ο Λοκρός αποσπά βίαια τη σχεδόν γυμνή Κασσάνδρα από το άγαλμα της Αθηνάς, ενώ δίπλα δύο Τρωαδίτισσες θρηνούν καθιστές. Στην άκρη της παράστασης ο Αινείας φεύγει από την Τροία με τον πατέρα του Αγχίση στους ώμους. Η απεικόνιση ενός δέντρου πίσω από τον βωμό δείχνει ότι η σκηνή εκτυλίσσεται στο ύπαιθρο. Η σκηνή δεν είναι μια απλή αφήγηση: η βίαιη δράση συναρπάζει με τη ζωντάνια της, ενώ οι μορφές που συμπλέκονται και επικαλύπτονται, ιδωμένες από διαφορετικές γωνίες, δημιουργούν στον θεατή αίσθηση αγωνίας και έντασης.

Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι: ΙI. ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΩΚΡΑΤΙΚΟΥΣ ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

ΑΠΟ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΑ ΣΤΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

11.12. Το μυστικό της επιτυχίας (Γιατί πέτυχε ο Στωικισμός και ο Επικουρισμός;)

Ο Ζήνων μπορεί να ζήλεψε τον Επίκουρο όταν ίδρυσε τον Κήπο και να έσπευσε να ιδρύσει τη δική του Στοά, κανείς τους όμως δεν μπορούσε να φανταστεί ότι οι σχολές τους θα γνώριζαν τέτοια επιτυχία επί πέντε τουλάχιστον αιώνες. Οι δυο τους το μόνο που επεδίωκαν (και δεν ήταν λίγο) ήταν να προβάλουν μια εναλλακτική πρόταση φιλοσοφίας και ζωής στην ελληνιστική Αθήνα.

Και τα πέτυχαν όλα: αντικατέστησαν τους Κυρηναϊκούς, τους Μεγαρικούς, τους Κυνικούς και τις υπόλοιπες σχολές που ακολούθησαν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο τη σωκρατική παράδοση. Δεν υποχώρησαν μπροστά στον όγκο και την ισχύ του πλατωνικού έργου και του αριστοτελικού συστήματος, αλλά τα πολέμησαν και, εν μέρει, τα υποσκέλισαν. Έθεσαν τη δική τους σφραγίδα στην πορεία της φιλοσοφίας, στον προσανατολισμό της και στον χαρακτήρα της.

Τα πέτυχαν όλα αυτά επειδή υπερασπίστηκαν σθεναρά και με επιχειρήματα τις διδασκαλίες τους, και έπεισαν. Επειδή προσέγγισαν τη φιλοσοφία πιο συστηματικά από τις σωκρατικές σχολές και πιο κοντά στο πνεύμα της εποχής από τους Πλατωνικούς και τους Αριστοτελικούς. Επειδή οι δύο Σχολές τους ανέδειξαν παραδειγματικές προσωπικότητες, ανθρώπους που οι συμπολίτες τους τους έβλεπαν να ζουν τη φιλοσοφία που δίδασκαν. Και αυτό το εκτιμούσαν όλοι.

Η περίπτωση των δύο ιδρυτών των Σχολών είναι χαρακτηριστική. Ο Ζήνων έθεσε πολύ ψηλά τον πήχυ της ευδαιμονίας και σκιαγράφησε σχεδόν ανέφικτο το ιδανικό του σοφού. Κι όμως ο ίδιος, ο τόσο αυστηρός στην ηθική του, γνώριζε πολύ καλά πώς να περάσει την εικόνα του στους άλλους: επιδείκνυε μια υπερβολική φτώχεια και προσπαθούσε να τον βλέπουν σαν τον συνεχιστή του Σωκράτη. Γιατί εκείνος ήταν σε όλη την αρχαιότητα η πιο αναγνωρίσιμη φιλοσοφική μορφή και το κατεξοχήν πρότυπο του φιλοσοφικού βίου. Από την άλλη, ο Επίκουρος διακήρυξε σε όλους τους τόνους ότι μια ήσυχη ζωή είναι φυσική και ότι το ιδανικό της ευδαιμονίας είναι εφικτό για όλους, απέφευγε όμως να επιδεικνύει δημοσίως το πόσο εύκολα (ή δύσκολα) είναι πραγματοποιήσιμο. Σημασία είχε ότι και οι δυο τους πέτυχαν αυτό που είχαν σκοπό.

Ήταν και η περίοδος ευνοϊκή, καθώς η φιλοσοφία βρέθηκε ίσως στην καλύτερη εποχή της. Υπήρχε ποικιλία απόψεων σε ζητήματα που κάλυπταν όλο το εύρος της ανθρώπινης γνώσης (και άγνοιας): τη δημιουργία και τη λειτουργία του κόσμου, τη σύσταση της φύσης και του ανθρώπου, την ύπαρξη και τις ενέργειες των θεών, το πώς και τι γνωρίζει ο άνθρωπος, το πώς σκέφτεται, το πώς μιλά για τα πράγματα, το πόσο ελεύθερος είναι, τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του, την κατάκτηση της ευτυχίας, την ορθή λειτουργία της πόλης.

Η φιλοσοφική διαμάχη ανάμεσα στις σχολές για τα ζητήματα αυτά ήταν σκληρή: όλες οι πλευρές έγραφαν πολεμικά βιβλία, διατύπωναν λογικά επιχειρήματα για να στηρίξουν τις απόψεις τους και να αναιρέσουν τις αντίθετες, αλλά (καμιά φορά) κατέφευγαν και στις εύκολες συκοφαντίες. Τέλος, η φιλοσοφία κατείχε κεντρική θέση στην εκπαίδευση, και μια πόλη όπως η Αθήνα θεωρούσε τιμή της να φιλοξενεί τις φιλοσοφικές Σχολές. Οι ίδιοι οι φιλόσοφοι μπορεί να θαυμάζονταν από τους οπαδούς τους και να χλευάζονταν από ποιητές και συγγραφείς· αλλά δεν τους έλειψε η δημόσια αναγνώριση και ο έπαινος - για να μην πούμε για τα αγάλματα που στήθηκαν προς τιμήν τους.

Στωικοί και Επικούρειοι (κυρίως οι πρώτοι) ασχολήθηκαν με όλες τις περιοχές της φιλοσοφίας και ανέλυσαν προσεκτικά τους συλλογισμούς και τις έννοιες που χρησιμοποίησαν. Ό,τι έβρισκαν στη φυσική ή στη λογική είχε συνάφεια και τους βοηθούσε να στηρίξουν την ηθική θεωρία τους. Ως φιλοσοφίες της ζωής έδιναν στα πάντα αυτή την κατεύθυνση, την επίτευξη του ενός σκοπού. Αυτή ήταν η καινοτομία και του Στωικισμού και του Επικουρισμού. Ξεκινούσαν από το πιο οικείο και σημαντικό πράγμα για όλους τους ανθρώπους, από τον εαυτό τους και την προσωπική τους ζωή. Δεν έδιναν απλώς έμφαση στην ηθική θεωρία· έδιναν προτεραιότητα στην πρακτική, στην ενασχόληση με τα καθημερινά προβλήματα και στη διατύπωση και την εφαρμογή κανόνων ζωής. Όποιος άνθρωπος ήταν πρόθυμος να σκεφτεί για τον εαυτό του και τις εμπειρίες του, μπορούσε να βρει σε αυτές τις φιλοσοφίες ένα σχέδιο ζωής, έναν λογικό προσανατολισμό στον κόσμο, μια πρακτική καθοδήγηση. Τι άλλο μπορούσε (ή ήθελε) να ζητήσει από τη φιλοσοφία ο άνθρωπος εκείνης (ή ίσως όχι μόνο εκείνης) της εποχής;