Αινησίδημος

Ο Αινησίδημος ή Αινεσίδημος που αναφέρεται και ως Αινησίδημος της Κνωσού ή ο Κνώσιος (1ος αι.) ήταν Σκεπτικός φιλόσοφος από την Κνωσό που δίδαξε στην Αλεξάνδρεια στους χρόνους του Κικέρωνα. Ο Αινησίδημος επανέλαβε τις αρνήσεις του κατά των στωικών υιοθετώντας την «πυρρώνειον σκέψιν» (σκεπτικήν αγωγήν) στην Αλεξάνδρεια του 1ου αι.

Ο Αινηδίσημος έθεσε ως σκοπό του να επαναφέρει τον ακαδημαϊκό σκεπτικισμό, που τότε είχε μεταλλαχθει σε εκλεκτικισμό από τον Φίλωνα τον Λαρισαίο και τονΑντίοχο τον Ασκαλωνίτη, στην πιο αυθεντική διδασκαλία τού Πύρρωνα. Με τα έργα του «Πυρρωνείων λόγων βιβλία οκτώ», «Υποτύπωσις εις τα Πυρρώνεια»,«Περί ζητήσεως», «Κατά σοφίας» αμφισβήτησε και απέρριψε του «τρόπους» των στωικών φιλοσόφων στο πρόβλημα της δυνατότητας για γνώση και υιοθέτησε την Πυρρώνεια σκέψη. προβάλλοντας τους περίφημους «Δέκα Τρόπους» ή αντιρρήσεις σύμφωνα προς τις οποίες η γνώση είναι αδύνατη τους οποίους ο μαθητής του Αγρίππας περιόρισε σε πέντε.

Μερικοί από τους δέκα τρόπους

• Τα όργανα των αισθήσεων (για παράδειγμα οι οφθαλμοί) διαφόρων ζώων, ακόμη και ανθρώπων, ποικίλλουν από άποψη μορφής και κατασκευής και προφανώς παρέχουν διαφορετικές εικόνες του κόσμου: Πως μπορούμε να γνωρίζουμε ποια εικόνα είναι αληθής;
• Οι αισθήσεις αποκαλύπτουν μόνο ένα μέρος του αντικειμένου π.χ. ένα περιορισμένο αριθμό χρωμάτων, ήχων και οσμών. Προφανές είναι ότι η αντίληψη που σχηματίζουμε για τα αντικείμενα είναι μερική και αβέβαιη.
• Η μια αίσθηση αντικρούει μερικές φορές την άλλη.
• Η φυσική και πνευματική μας κατάσταση χρωματίζει και ίσως αποχρωματίζει τις παραστάσεις μας (κοιμώμενοι ή εγρηγορούντες, σε περίοδο νεότητας ή γήρατος ευρισκόμενοι, σε κίνηση ή σε στάση, πεινώντες και διψώντες ή χορτασμένοι ευρισκόμενοι υπό την επήρειαν μίσους ή αγάπης.
• Η όψη ενός αντικειμένου ποικίλλει ποικίλλει ανάλογα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος (φως, αέρας, ψύχος, καύσωνας, υγρασία κλπ.) Ποια όψη είναι η πραγματικότητα;
• Τίποτε αφεαυτού δεν είναι απόλυτα γνωστό, αλλά πάντοτε σε σχέση προς κάτι άλλο «Τα πρός τι».
• Οι πεποιθήσεις ενός ατόμου εξαρτώνται από τα έθιμα, τη θρησκειολογία, τους θεσμούς και τους νόμους μέσα στο περιβάλλον στο οποίο ανατράφηκε.Κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί αντικειμενικά.

Συζήτηση εναντίον συνομιλίας

Είναι φορές που όταν βρίσκομαι με φίλους, αναρωτιέμαι αν συζητάμε ή αν απλώς συνομιλούμε. Οι λέξεις οι ίδιες είναι ενδεικτικές.

Συζητώ όταν με τον συνομιλητή μου ζητώ από κοινού ένα νόημα, μια λύση, μια απάντηση, μια διέξοδο σε κάποια κατάσταση, κάποια εμπειρία, κάποιο πρόβλημα. Συνομιλώ όταν δεν κάνω τίποτε άλλο από το να παραθέτω γνώμες, ιδέες, βιώματα, μια εγώ μια ο συνομιλητής μου.

 

Η συζήτηση είναι διαδικασία ‘σύνθεσης’, εμπειρία αναζήτησης, εμβάθυνσης και διεύρυνσης, διαμόρφωσης. Οι συνομιλητές αλληλοσυμπληρώνονται με κοινό γνώμονα μια ιδέα, μια αξία, ένα συμβάν, μια πρόταση. Είναι διεργασία δημιουργική, αφού μια αρχική ιδέα, έννοια, κ.τ.λ., συνδιαμορφώνονται από τους συνομιλητές, και μέσα από συνεχή επεξεργασία κάθε είδους -ακόμη και με διαφωνίες- πλάθεται, επεκτείνεται, διευρύνεται, ανυψώνεται.

 

Έτσι, η συζήτηση ιδωμένη υπ’ αυτό το πρίσμα αποτελεί φαινόμενο άκρως κοινωνικό, και διόλου τυχαίο ότι τα συμπόσια στην αρχαία Ελλάδα ήταν ο φυσικός χώρος και χρόνος όπου οι άνθρωποι ‘συν-ζητούσαν’ και όχι απλώς ‘συν-έπιναν’. Ήταν ο χώρος τελικά που φιλοσοφούσαν.

 

Η συνομιλία απ’ την άλλη, δεν είναι παρά απλή περιγραφή της διαδικασίας συζήτησης από τεχνική άποψη και όχι ουσιαστική. Συνομιλώ πρακτικά σημαίνει παράθεση εννοιών, καταστάσεων, ιδεών, γεγονότων όμως χωρίς συνδιαμόρφωση και επεξεργασία, άρα χωρίς εμβάθυνση, διεύρυνση, ανύψωση. Είναι ένα είδος ενημερωτικού δελτίου μεταξύ των συνομιλητών, μιας πληροφόρησης.

 

Έχει χαρακτήρα άκρως κοσμικό.

Η συζήτηση είναι βαθύτερη έννοια. Προϋποθέτει ένα προσόν που ολοένα σπανίζει: ακρόαση. Το χάρισμα του καλού συνομιλητή το έχουν πολλοί, αρκεί να έχουν ελκυστικό λόγο. Το χάρισμα του καλού συζητητή είναι σπανιότερο, αφού εκτός από τον ουσιαστικό λόγο, πρέπει κανείς να διαθέτει και ευήκοον ους. Στην πραγματική συζήτηση, που είναι ‘σύνθεση’, ο λόγος χτίζεται, και όπως τα οικοδομικά υλικά εξαρτώνται το ένα από το άλλο, είναι αλληλένδετα για να επιτελέσουν το σκοπό τους, να εξασφαλίζουν δηλαδή στατικότητα, έτσι και ο λόγος των συνομιλητών πρέπει να χτίζεται συνεκτικά. Αντίθετα, η απλή συνομιλία δεν συνεπάγεται συνοχή αλλά παράθεση.

 

Αν, για παράδειγμα, διηγούμαι στην παρέα μου ότι είχα ένα ατύχημα, υπάρχουν δύο πιθανότητες. Να το συζητήσουμε, ή απλώς να συνομιλήσουμε. Αν απλώς συνομιλούσαμε, θα είχαμε πιθανότατα μια παράθεση ανάλογων εμπειριών είτε άμεσων έιτε έμμεσων εκ μέρους των συνομιλητών, σε μια αλυσιδωτή ανεπεξέργαστη και δυνητικά ατέρμονη αφήγηση/παράθεση παρόμοιων ατυχών συμβάντων. Αν η παρέα μου ήθελε να συζητήσει, θα έστρεφε την κουβέντα σε βαθύτερες πτυχές: πώς το έπαθα, πώς ένιωσα, τί έγινε με τον περίγυρό μου, πώς είμαι τώρα, γιατί το έπαθα, κ.τ.λ. Με έναυσμα τέτοια ερωτήματα, αρχίζει να εκτυλίσσεται μια συν-ζήτηση με πιο προσωπική χροιά για τον καθένα, αναζητώντας διδάγματα, οφέλη, επιπτώσεις, κ.τ.λ. από την προσωπική κατάθεση του καθενός, που μπορεί να αποτελούν ανακάλυψη για κάποιους εκ των συνομιλητών.

 

Οι κοσμικοί άνθρωποι ρέπουν προς τις συνομιλίες, που κουράζουν και εξαντλούν εκείνους οι οποίοι δεν βλέπουν τη ζωή απλώς ως ταινία που ξετυλίγεται τρισδιάστατη μπροστά τους.

 

Η συζήτηση και η συνομιλία έχουν ποιοτική διαφορά, με τη συνομιλία σε κατώτερη τάξη, όμως έχουμε ανάγκη και τα δύο. Το να αποζητά κανείς τις εξαντλητικές συζητήσεις παντού και πάντα, είναι το ίδιο αφύσικο όσο και το να αναλώνεται μονίμως σε φλύαρες και ανούσιες συνομιλίες. Η κατάληξη μπορεί να είναι ίδια: και οι δύο να μείνουν μόνοι. Ο ένας στην αισθητή μοναξιά του εαυτού του, ο άλλος στην αθέατη μοναξιά του ακροατηρίου του.

Όταν η ζωή σου υψώνει τοίχο, να μάθεις να τον ξεπερνάς και να τον χαίρεσαι

Είναι τότε που η ίδια η ζωή που σε καλεί να την προγραμματίσεις ξανά.

Έρχονται στιγμές που η ζωή σου χτυπά σε τοίχο.

Και δεν έχει να κάνει με το αν είσαι απαισιόδοξος ή όχι.

Απλά γίνεται.

Δε σε ρωτάει, δεν περιμένει από σένα να είσαι έτοιμος να δεχτείς το ντουβάρι.

Απλά σου εμφανίζεται.

Κρύα και τραχιά επιφάνεια, σκληρή κάτω από την παλάμη που απλώνεις για να ψηλαφίσεις.

Αν προλάβεις, δηλαδή, να φρενάρεις.

Γιατί συνήθως με τους τοίχους συστηνόμαστε με το πρόσωπο καθώς πέφτουμε με τα μούτρα…

Τοίχος, λοιπόν. Δεν το επέλεξες, δεν τον περίμενες. Σου προέκυψε. Και το πισωγύρισμα δεν είναι επιλογή. Οφείλεις να τον αντιμετωπίσεις.

Είναι εκείνα τα κομβικά σημεία στη ζωή που καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις. Μετά από σπουδές, έναν άσχημο χωρισμό, μια προδοσία, μια απόλυση, μια θητεία στο στρατό.

Είναι τότε που βιώνεις μέσα σου το απόλυτο κενό, λες και κάποιος σου άδειασε τον αέρα.

 

Κι εσύ πρέπει να αποφασίσεις.

Πρέπει να καταφέρεις να δεις πως θέλεις το «αύριο» σου. Να κατασταλάξεις, να συζητήσεις με το μέσα σου μήπως και βγάλεις άκρη. Γιατί πολλές οι πληροφορίες και το σύστημα τείνει να μπλοκάρει.

Γι’ αυτό κι ο τοίχος. Το τελευταίο σωτήριο φρενάρισμα πριν κοπούν τα σύρματα και βρεθείς να τρέχεις δίχως τίποτα να σε σταματά, στο κενό.

Ένα κενό αναποφασιστικότητας και βιαστικών, αλόγιστων επιλογών.

 

Ώρα για βαθιά περισυλλογή, λοιπόν.

Ώρα να καθίσεις με τον εαυτό σου και να τα βρεις. Να συζητήσεις τι θέλεις, τι ονειρεύεσαι. Πως θα πάτε παρακάτω.

Μπορεί να νιώθεις χαμένος και πλήρως αποπροσανατολισμένος.

Να νιώθεις πως δεν είσαι πια εσύ αλλά κάποιος άλλος. Κάποιος που δεν περίμενες ποτέ να γίνεις.

Βλέπεις η ζωή, με τα στριφογυρίσματα της δεν προβλέπεται. Κι όσο κι αν έχεις παλέψει να τη βάλεις σε καλούπι, εκείνη δε στριμώχνεται πουθενά.

Στα αλλάζει όλα τα δεδομένα. Και σε αφήνει να πρέπει να επαναπροσδιορίσεις τα πάντα. Στόχους, όνειρα, ελπίδες, μέχρι πρότινος δεδομένα και πλέον απόλυτα ρευστά.

Είναι η ίδια η ζωή που σε καλεί να την προγραμματίσεις ξανά. Να διαλέξεις την πορεία σου και να στηρίξεις τις επιλογές σου.

Σου στήνεις εμπρός σου τον τοίχο και σε καλεί να αποφασίσεις. Θα μείνεις εκεί; Βουτηγμένος στην ανασφάλεια και την αναποφασιστικότητα να κοιτάς το μπετόν;

Θα πάρεις φόρα και θα τον πηδήξεις; Ή μήπως θα στρίψεις και θα τον παρακάμψεις;

Επιλογές έχεις.

Αρκεί να τις σκεφτείς και να διαλέξεις τι σου ταιριάζει. Με τι θα είσαι απόλυτα ικανοποιημένος. Γιατί το αύριο ανήκει σε σένα. Και χωρίς επιθυμία, ο τοίχος δε θα φύγει.

Μπορείς βέβαια να φύγεις εσύ. Θα μου πεις πως η φυγή δεν ήταν ποτέ λύση. Θα σου απαντήσω πως κάνεις λάθος.

Η απομόνωση που μπορεί να σου προσφέρει μια μικρή φυγή, είναι σωτήρια. Κι ας έχεις συνηθίσει με ανθρώπους. Όμως καρδιά μου, συνήθισες να ακούς τις σκέψεις των άλλων και να ξεχνάς να ακούσεις τη δική σου εσωτερική φωνούλα. Κι αυτή μόνο στη σιωπή μπορεί να ακουστεί. Στη μοναξιά.

Να φύγεις, λοιπόν. Να απομακρυνθείς από όλους κι όλα για λίγο. Μη ζητάς να στο καθορίσω αυτό το λίγο, γιατί δεν μπορώ. Δεν υπάρχει κανόνας να ορίσει πόσο πρέπει. Όσο το νιώθεις.

Μπορεί να σου αρκεί μια βόλτα με το αμάξι στη θάλασσα. Δυο ώρες μοναξιάς, με μουσική που αγαπάς και συζήτηση με τον εαυτό σου. Με τσακωμό, εντάσεις κι αψιμαχίες.

Μπορεί να θες μια φυγή για λίγο καιρό. Μέρες ή βδομάδες σε ένα αποκομμένο ψαρονήσι. Να κοιτάς τη θάλασσα και να τσαλαβουτάς στο νερό. Να περπατάς στην αμμουδιά, να ψαρεύεις και να σκέφτεσαι.

Να βρεις τον εαυτό σου. Ή καλύτερα, να τα βρεις με τον εαυτό σου.

Σε κάθε περίπτωση δώσε χρόνο για σένα. Να σε αφουγκραστείς, να σε ακούσεις. Να καταλάβεις επιτέλους τι θέλεις και πως θα χαράξεις το παρακάτω σου.

Κάνε το κι όλα θα λυθούν.

Κι ο τοίχος θα μείνει πίσω σου. Μέχρι η ζωή να σου εμφανίσει τον επόμενο. Που δε θα είναι τιμωρία αλλά βοήθεια.

Μέχρι τότε, όμως, φρόντισε να πορευτείς καλά.

Όχι για κανέναν άλλο αλλά για σένα. Πάντα για σένα…

Ξενοφών: Ο πρώτος οικονομικός αναλυτής + Ο 1ος ΕΝΦΙΑ & η φιλοσοφία της λιτότητας

Οι οικονομικοί όροι έχουν γίνει καθημερινό λεξιλόγιο στα χείλη του καθενός μας τώρα τελευταία, αλλά αξίζει να μάθουμε ποιος ή ποιοι τους εμπνεύστηκαν πρώτοι. Ποιος είχε πρώτος την ιδέα της «ποσοτικής χαλάρωσης» ή του ΕΝΦΙΑ και ποιος σήκωσε πρώτος τη σημαία της λιτότητας;  

 

«Ποια είναι η μεγαλύτερη εφεύρεση του ανθρώπου;» συνηθίζουν να ρωτούν οι οικονομολόγοι όταν δέχονται κριτική από άλλους επιστήμονες. «Μα φυσικά το χρήμα» απαντούν οι ίδιοι αυτάρεσκα. «Χωρίς αυτό καμία από τις δικές σας εφευρέσεις δεν θα είχε φτάσει στα χέρια των πολλών συνανθρώπων μας».

Αν δεχθούμε ότι έχουν δίκιο, μοιάζει αδιανόητο το ακατάρριπτο ανά τους αιώνες «ρεκόρ του εφευρέτη»: οι Ελληνες είναι αδιαφιλονίκητα οι πρώτοι Ευρωπαίοι που βάσισαν την οικονομία τους σε νόμισμα - εδώ και 26 αιώνες - αλλά συνάμα είναι διαρκώς και πρωταθλητές στον υπερδανεισμό και στη χρεοκοπία. Πώς γίνεται τα τόσα παθήματα να μη μας έχουν γίνει μαθήματα;

Σύντομη απάντηση δεν υπάρχει, αλλά υπάρχουν σύντομες περιγραφές «εργαλείων» που εφευρέθηκαν ακριβώς σε εποχές μεγάλης οικονομικής κρίσης. Διαβάστε τες στη συνέχεια και... είθε να μας φωτίσουν. 

 

Η οικονομική ανάλυση
 

H «αναδιάρθρωση», που την τελευταία πενταετία μάς ζητείται επίμονα, προκύπτει ως εξαγόμενο των αναλύσεων της οικονομίας μας από τους οικονομολόγους των δανειστών - την περιβόητη τρόικα. Ποιος όμως ήταν ιστορικά ο πρώτος διδάξας την οικονομική ανάλυση;

Το 354 π.Χ. η Αθήνα αντιμετώπιζε τη χρεοκοπία καθώς μάζευε τα κομμάτια της από έναν αιώνα καταστροφικών συρράξεων. Μισόν αιώνα πριν είχαν τελειώσει οι Πελοποννησιακοί Πόλεμοι (431-401 π.Χ.) με τη δική της πανωλεθρία, για να ακολουθηθούν το 395 π.Χ. από τον Κορινθιακό Πόλεμο (Αθήνα, Αργος, Θήβα και Κόρινθος κατά της Σπάρτης) και δύο δεκαετίες μετά από τους πολέμους των Βοιωτών (371 π.Χ., νίκη των Θηβαίων επί των Σπαρτιατών στα Λεύκτρα, 362 π.Χ., δεύτερη νίκη τους στη Μαντινεία). Τώρα, με τον προαιώνιο εχθρό επίσης διαλυμένο, η Αθήνα έψαχνε την προοπτική της αναγέννησης. Αλλά πώς μπορούσε να επιτευχθεί αυτή; Η «κεντρική τράπεζα» της εποχής, το Μαντείο των Δελφών, που είχε προσποριστεί το 10% των λαφύρων των Περσικών Πολέμων, δεν είχε και δεν ήθελε πλέον να χρηματοδοτήσει την όποια ανοικοδόμηση: τα πάμπολλα δάνεια που είχε δώσει τις προηγούμενες δεκαετίες στις αντιμαχόμενες ελληνικές πόλεις δεν μπορούσαν πλέον να εξυπηρετηθούν και είχε υποχρεωθεί να προβεί στο πρώτο κολοσσιαίο «κούρεμα» της Ιστορίας κατά 80%!

Ο Ξενοφών δεν ήταν μόνο ο πρώτος πολεμικός ανταποκριτής αλλά και ο πρώτος οικονομικός αναλυτής

 Ο στρατηγός των Αθηναίων Ξενοφών προέβη τότε σε μια πρωτόγνωρη «οικονομική ανάλυση». Το σχέδιο που παρουσίασε στους συμπολίτες του συμπεριελάμβανε μια αναδιάρθρωση των πόρων της πόλης μαζί με κίνητρα ανάπτυξης που... θα ζήλευε ο Keynes. Οι ρυθμιστικές αρχές της πολιτείας, είπε ο Ξενοφών, έπρεπε να γίνουν λιγότερο γραφειοκρατικές και περισσότερο αποτελεσματικές. Ταυτόχρονα η πόλη έπρεπε να επενδύσει στην αύξηση τόσο των οικιακών όσο και των εμπορικών αποθεμάτων της. Εκτός από την αυτάρκεια που θα έφερναν αυτά τα μέτρα, θα ενθάρρυναν και τις ξένες επενδύσεις.   

Αυτά είπε ο Ξενοφών - και τα κατέγραψε πολύ ωραία στο βιβλίο του «The Rise and Fall of Classical Greece» ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Stanford, Josiah Ober (http://press.princeton.edu/titles/10423.html) - αλλά η μοίρα είχε ήδη αποφασίσει διαφορετικά για την Αθήνα: την ίδια εκείνη χρονιά ο Φίλιππος Β' κατακτούσε την τελευταία αποικία των Αθηναίων στη Μακεδονία, τη Μεθώνη, και έστρεφε τις σάρισες των φαλαγγών του προς τον Νότο.

 

Η ποσοτική χαλάρωση

 

Η μεγαλύτερη ειρωνεία της τωρινής «διάσωσής» μας από τους ευρωπαίους εταίρους με το τρίτο και επαχθέστερο Μνημόνιο είναι ότι αυτή συντελείται με «χρήματα του αέρα». Τι εννοούμε; Οτι έπειτα από χρόνια πεισματικής άρνησης η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πλέον έχει υιοθετήσει το εργαλείο των Αμερικανών, τη λεγόμενη «ποσοτική χαλάρωση της οικονομικής πολιτικής» (quantitative easing, αγγλιστί) και... κόβει ανενδοίαστα πληθωριστικό χρήμα. Τεχνικά δεν κάνει ακριβώς αυτό αλλά κάτι πιο κομψό, διότι η Συνθήκη του Μάαστριχτ δεν επιτρέπει στα κράτη-μέλη της ΕΕ να χρηματοδοτούν τα δημόσια χρέη τους τυπώνοντας νέο χρήμα. Οπότε στην πράξη τα ιδρύματα και οι οργανισμοί των δανειζομένων κρατών πωλούν στην κεντρική τράπεζα ομόλογα, τα οποία εκείνη αγοράζει με αντίτιμο «νέο χρήμα». Το ερώτημα είναι πότε ακριβώς και πώς εφευρέθηκε αυτό το κόλπο αύξησης της προσφοράς χρήματος;

Το έτος 33 μ.Χ. έμεινε χαραγμένο στην ανθρώπινη ιστορία διότι εκείνη τη χρονιά θεωρείται ότι σταυρώθηκε ο Ιησούς. Ελάχιστοι σημειώνουν ότι την ίδια εκείνη χρονιά η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κόντεψε να χρεοκοπήσει. Το θέμα - όπως περιέγραψε ο Τάκιτος (Ann. VI, 16-17) - ξεκίνησε από τη σύμπτωση κάποιων «ατυχημάτων»: ο έμπορος Σεύθης της Αλεξάνδρειας έχασε τρία κατάφορτα με πολύτιμα εμπορεύματα πλοία σε μια θύελλα της Ερυθράς Θάλασσας, οι λιμενεργάτες της Φοινίκης στασίασαν λόγω της βαναυσότητας των αφεντικών τους και οι Γαλάτες της ΒΔ Γαλλίας - όπου οι ρωμαίοι επιχειρηματίες είχαν επενδύσει ενθουσιωδώς - ξεκίνησαν μία ακόμη εξέγερση (άτιμε... Αστερίξ). Ο αντίκτυπος έφθασε στους δανειστές των προηγουμένων, τους τραπεζίτες της Ρώμης Quintus Maximus και Lucious Vibo, οι οποίοι πτώχευσαν.

Κανονικά μια τέτοια παροδική κρίση δεν θα αρκούσε για να κλονίσει τη «Σοφοκλέους» της Ρώμης, τη Via Sacra (Ιερά Οδός, ελληνιστί). Συνέπεσε όμως με τις κακιές σοδειές αγροτικών προϊόντων όλη τη δεκαετία και με την απαίτηση του αυτοκράτορα Τιβέριου (14-37 μ.Χ.) να εφαρμοστεί εντός 18μήνου ο «νόμος του Καίσαρα». Τι ήταν αυτός ο τελευταίος; Ενας νόμος που είχε θεσπίσει το 49 π.Χ. ο Ιούλιος Καίσαρ και προέβλεπε ότι οι δανειστές (βλ. τραπεζίτες) θα έπρεπε να επενδύουν τα δύο τρίτα των κεφαλαίων τους εντός της ιταλικής χερσονήσου.

Συνολικά οι πτωχεύσεις των πελατών της Μ. Ανατολής, το πάγωμα των επενδυτικών κεφαλαίων της Γαλατίας και η χρονικά πιεστική επιβολή επενδύσεων σε ιταλική γη οδήγησαν σε μια πρωτοφανή κρίση ρευστότητας μεταξύ των τραπεζιτών της Ρώμης. Οι δανειστές πίεσαν με τη σειρά τους ασφυκτικά τους δανεισθέντες να επιστρέψουν τα δανεικά και το επιτόκιο δανεισμού έφθασε στο ζενίθ. Οσοι δανειστές δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις έσπευσαν να ξεπουλήσουν τα ακίνητά τους, με αποτέλεσμα η αξία της γης να πέσει κατακόρυφα. Αλλά και κανείς δεν βιαζόταν πια να αγοράσει καθώς όλοι περίμεναν να αγοράσουν αργότερα κοψοχρονιά. Η έλλειψη ρευστότητας εξαπλώθηκε ταχύτατα και στα άκρα της αυτοκρατορίας, με τραπεζίτες από τη Λυών και την Καρχηδόνα ως την Κόρινθο και το Βυζάντιο να «κατεβάζουν τα ρολά» ο ένας μετά τον άλλον.

Την πρωτοφανή οικονομική κρίση έλυσε ο ίδιος ο αυτοκράτορας με μια κίνηση «μεγαλοσύνης»: ανέστειλε την επιβολή του «νόμου του Καίσαρα» και έβγαλε από το προσωπικό του θησαυροφυλάκιο 100 εκατ. σιστέρτια (γύρω στα 2 δισ. ευρώ σημερινά), τα οποία δάνεισε άτοκα στους τραπεζίτες για τρία χρόνια. Το πού τα βρήκε τόσα χρήματα ο Τιβέριος μην το ρωτάτε: είχε μαδήσει το θησαυροφυλάκιο της Κλεοπάτρας. Το αποτέλεσμα πάντως της πρωτοβουλίας του ήταν να αποτραπεί η πώληση πολλών κτημάτων σε χαμηλές τιμές, να σταματήσει η έλλειψη ρευστότητας και να τελειώσει ο οικονομικός πανικός τόσο γρήγορα όσο άρχισε. Το παράδειγμά του ακολούθησαν οι Ιάπωνες το 2000 μ.Χ., οι Αμερικανοί το 2008 και τώρα οι Ευρωπαίοι.

 

Ο ΕΝΦΙΑ

 

Οπως αποδείχθηκε πρόσφατα εγχωρίως, η επιβολή άγριου φόρου ακίνητης περιουσίας «ρίχνει κυβερνήσεις». Πολλοί λοιπόν θα ήθελαν να μάθουν «ποιος ήταν ο έξυπνος» που εφηύρε αυτή την εξοργιστικά φορομπηχτική πολιτική.

Το ρολόι της Ιστορίας και το βιβλίο του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Warwick Alexander Lee «The Ugly Renaissance» μας πηγαίνουν στο 1424. Τη χρονιά εκείνη ξέσπασε πόλεμος μεταξύ της Φλωρεντίας και του Μιλάνου. Η σύρραξη κράτησε περισσότερο απ' ό,τι όλοι περίμεναν και η Φλωρεντία εξαναγκάστηκε σύντομα να καταφύγει στη χρήση μισθοφόρων. Το αποτέλεσμα ήταν δύο χρόνια μετά το έλλειμμα της πόλης να έχει φτάσει στα 682.000 φιορίνια (κάπου 250 εκατ. ευρώ σημερινά) και να αυξάνεται συνεχώς. Ευρισκόμενη σε απόγνωση, η Signoria της πόλης (η γερουσία των προυχόντων) εξέδωσε έναν νέο νόμο φορολόγησης της ιδιοκτησίας, τον λεγόμενο Catasto: από το 1427 κάθε νοικοκυριό υποχρεούνταν να καταγράψει σε ένα περιουσιολόγιο όλα τα υπάρχοντά του τα οποία θα φορολογούνταν με 0,5% κάθε φορά που μαζευόταν ο φόρος. Εξαίρεση θα γινόταν μόνο για τους πολύ φτωχούς.

Στην αρχή ο φόρος φάνηκε δίκαιος και οπωσδήποτε αναγκαίος. Οταν όμως έφτασε να συλλεχθεί 152 φορές μέσα στην πενταετία 1428-1433, όλοι συνειδητοποίησαν ότι φορολογούνταν βάσει ακίνητης περιουσίας και όχι διαθέσιμου εισοδήματος. Το αποτέλεσμα ήταν να υφαρπαχθούν οι περιουσίες των περισσοτέρων της μεσαίας τάξης και ο κορμός της οικονομίας να διαλυθεί. Και, συνεπεία αυτού, όσο σκληρά κι αν συλλεγόταν ο Catasto, δεν αρκούσε για να αρμέξει τα μετρητά που θα κρατούσαν την πόλη στη ζωή. Μη έχοντας εναλλακτικές λύσεις, η Signoria κατέφευγε στον δανεισμό μεγάλων χρηματικών ποσών από εκείνους τους τραπεζίτες-εμπόρους που είχαν κατορθώσει να κρύψουν επιτυχημένα τον πλούτο τους από τους φοροεισπράκτορες. Οπότε ως το 1430  - όπως όλοι διαπιστώσαμε κατοπινά, από τις χορηγίες των μαΐστρων της Αναγέννησης - η πόλη της Φλωρεντίας έφθασε να ανήκει στο μεγαλύτερο μέρος της σε μόλις δέκα άτομα, όλα συνδεόμενα  με την οικογένεια των Μεδίκων.

 

Η φιλοσοφία της λιτότητας

 Αναμφίβολα αυτή τη στιγμή τους κατοίκους της Νότιας Ευρώπης από εκείνους της Βόρειας χωρίζει μια αξιακή άβυσσος: εκείνο που οι πρώτοι θεωρούν ληστρική λιτότητα οι δεύτεροι το βλέπουν ως απαραίτητο νοικοκύρεμα. Και όταν η μαντάμ Μέρκελ μας μιλάει για «το σημαντικότερο νόμισμα όλων, την εμπιστοσύνη», εμείς καγχάζουμε για την προτεσταντική υποκρισία. Σε τι οφείλεται αυτή η διάσταση αντιλήψεων;

Η εύκολη απάντηση θα ήταν ότι πρόκειται απλώς για τη διαφορά θυμικού των μεσογειακών λαών από τους τευτονικούς που τώρα η όξυνση φέρνει πολωτικά στην επιφάνεια. Υπάρχει ωστόσο και μια δεύτερη απάντηση που ξαφνιάζει: «Και τη λιτότητα εμείς τους τη διδάξαμε».

Ολα ξεκίνησαν σε μια εποχή αρκετά όμοια με τη δική μας, όπου οι αυτοκρατορίες κλονίζονταν, οι οικονομίες εξανεμίζονταν και οι θρησκείες αναθεωρούνταν. Ηταν ο τρίτος αιώνας π.Χ., ο αιώνας της διαμάχης των επιγόνων του Αλεξάνδρου, του αλληλοσπαραγμού των ελληνιστικών βασιλείων και της ανόδου της Ρώμης. Τότε, το 301 π.Χ., ίδρυσε ο Ζήνων ο Κιτιεύς τη Σχολή των Στωικών, στην Ποικίλη Στοά της Αθήνας.  

Το κεντρικό μήνυμα αυτής της σχολής φιλοσοφικής σκέψης ήταν ότι «η αρετή είναι το μόνο αγαθό και μόνο από αυτήν εξαρτάται η ευημερία. Ολα τα υπόλοιπα πράγματα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στερούνται αξίας, είναι αδιάφορα». Κατά τους στωικούς, οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους μέσω της κοινής λογικής φύσης τους και η αγάπη και προσφορά για την πατρίδα είναι το πρώτο βήμα της αγάπης και της προσφοράς για τη μεγάλη πατρίδα όλων μας, την «κοσμόπολη» της ανθρωπότητας.

Μέσω της lingua franca της εποχής, της ελληνικής γλώσσας, διαδόθηκε γρήγορα στους ρημαγμένους πολίτες Ανατολής και Δύσης διότι ακριβώς δεν μιλούσε για απατηλή ευημερία σε υλικά αγαθά ούτε υποσχόταν ειρήνη σε μια μετά θάνατον ζωή (όπως έλεγαν οι ιερείς των διαφόρων θρησκειών). Αυτό που ουσιαστικά τους έλεγε ήταν πως δεν υπάρχει ευτυχία όταν αυτή είναι ριζωμένη σε ευμετάβλητα, φθαρτά υλικά αγαθά. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί μας μπορεί να αυξάνονται ή να συρρικνώνονται, η καριέρα μας μπορεί να ευημερεί ή να παραπαίει και ακόμη κι όσοι αγαπάμε μπορεί να χαθούν. Υπάρχει μόνο ένα μέρος του κόσμου που δεν μπορεί να μας το πάρει κανείς: ο εσώτερος εαυτός μας, η επιλογή μας ανά πάσα στιγμή να είναι αυτός γενναίος, λογικός, καλός. Και για να έρθουμε πιο κοντά και στα τωρινά μας δεινά, ο στωικός Επίκτητος διευκρίνιζε: «Πού βρίσκεται το καλό; Στη θέληση. Αν κάποιος νιώθει δυστυχισμένος, θυμίστε του ότι οφείλει τη δυστυχία του στον εαυτό του και μόνο».

Η διδασκαλία αυτή της λιτότητας ως προς τα υλικά αγαθά, της αυτάρκειας και της εσωτερικής αναζήτησης της αρετής πέρασε στα στρώματα της ρωμαϊκής διανόησης, με πρώτο και γνωστότερο μυημένο τον φιλόσοφο Κάτωνα (234-149 π.Χ.). Οντας λάτρεις της ολιγάρκειας των Σπαρτιατών, οι λατίνοι αριστοκράτες βρήκαν στον στωικισμό το αντίδοτο στη διαφθορά, στην αλαζονεία και στη μισαλλοδοξία που έτρεφε η επιτυχία επέκτασης της δικής τους αυτοκρατορίας. Ηταν μια φιλοσοφία «κοσμοπολίτικη» που για πρώτη φορά δίδασκε την αδελφοσύνη των ανθρώπων πέρα από σύνορα, μακριά από την ξενοφοβία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο στωικός Σενέκας είπε στους συμπατριώτες του - στα χρόνια εκείνα της απανταχού δουλείας - «να θυμάστε πως αυτός που αποκαλείτε σκλάβο σας γεννήθηκε από μια ίδια μήτρα, του χαμογελά ο ίδιος ουρανός και επί ίσοις όροις με σας αναπνέει, ζει και πεθαίνει».

Τον στωικισμό ενστερνίστηκε και ο τελευταίος των «πέντε μεγάλων αυτοκρατόρων της Ρώμης», ο Μάρκος Αυρήλιος (121-180 μ.Χ.), ο οποίος επεξέτεινε την αυτοκρατορία στα Βόρεια Βαλκάνια, στα εδάφη των γερμανικών φύλων και στη σημερινή Ουκρανία. Εγραψε 12 τόμους στα ελληνικά υπό τον τίτλο «Τα εις εαυτόν», όπου κατέθεσε τη στωική του αντίληψη για τον κόσμο.   

Οπως ήδη θα υποψιάζεστε, το κήρυγμα του Ιησού ρίζωσε τόσο εύκολα στα εδάφη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ακριβώς διότι για μια τέτοια νέα στάση ζωής, ολιγάρκειας, αδελφοσύνης και αρετής, είχε ήδη προετοιμάσει ο στωικισμός. Και όταν αργότερα, μετά τους θρησκευτικούς πολέμους του Μεσαίωνα, εμφανίστηκε ο Λούθηρος και οι διαμαρτυρόμενοι να καταγγείλουν τη διαφθορά του παπισμού, στο μήνυμα του στωικισμού κατέφυγαν, μπολιασμένο με τον θρησκευτικό πουριτανισμό των αρχών του χριστιανισμού.

Μια σημαντική λεπτομέρεια είναι ότι ο στωικισμός ξεκίνησε από τον θαυμασμό στην ολιγάρκεια των «αρνητών των αλεξανδρινών περιπετειών», Σπαρτιατών, και κατέληξε στις ημέρες μας η de facto φιλοσοφία των απανταχού στρατιωτικών. Οπως χαρακτηριστικά υποστηρίζει στο βιβλίο της «The Stoic Warrior» η καθηγήτρια Φιλοσοφίας στη Ναυτική Ακαδημία των ΗΠΑ Nancy Sherman, «η στωική φιλοσοφία είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από τη μιλιταριστική νοοτροπία, ειδικά λόγω της έμφασης που δίνει στην αντοχή, στον αυτοέλεγχο και στην εσωτερική δύναμη». Αν τώρα εσείς επιμένετε να θυμάστε ότι οι Γερμανοί είναι «ο πιο μιλιταριστικός λαός»... συ είπας.

Α, και εκείνο που είπε η καγκελάριος... από έναν Ελληνα το αντέγραψε: «Από όλα τα είδη του κεφαλαίου το πλέον παραγωγικό είναι η εμπιστοσύνη» είχε πει ο Δημοσθένης τον 4ο αιώνα π.Χ. Αλλά είχε προσθέσει και κάτι άλλο: «Και το να γνωρίζεις ότι δεν γνωρίζεις τίποτε»! 

Η ιστορία των φόρων

Γνωρίζατε ότι στην αρχαία Αθήνα η άμεση φορολογία θεωρούταν ατιμωτική και τυραννική;

Ότι στον χρυσό αιώνα του Περικλή φορολογούνταν μόνο οι πλούσιοι και πλήρωναν εκείνοι το εισιτήριο των πιο φτωχών για θέατρο και διασκεδάσεις;

Ξέρατε ότι όσοι καταχρόνταν δημόσιο χρήμα τιμωρούνταν με δήμευση της περιουσίας τους;

Γνωρίζατε ότι το πρώτο haircut, κούρεμα χρεών δηλαδή, έγινε πριν από δυόμισι χιλιάδες χρόνια από τον περίφημο νομοθέτη Σόλωνα;

Γνωρίζατε ότι ο φόρος αλληλεγγύης έχει τις ρίζες του στη βυζαντινή φορολογία και ότι τον πλήρωναν μόνο οι έχοντες και κατέχοντες;

Ότι στο μεσαιωνικό Βυζάντιο φορολογούσαν τα πάντα, από τον καπνό που έβγαινε από τις καμινάδες μέχρι τον αέρα που ανέπνεαν οι υπήκοοι;

Ξέρατε ότι οι Γερμανοί επέβαλλαν φόρο στους Βυζαντινούς τον 12ο αιώνα και ζήτησαν να τους καταβληθεί σε χρυσό;

Ξέρατε ότι το κίνημα «δεν πληρώνω» πρωτοεμφανίστηκε στο Βυζάντιο και συνεχίστηκε στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας; Οι αγρότες τότε, εγκατέλειπαν την περιουσία τους προκειμένου να μην πληρώσουν τους φόρους.

Γνωρίζατε ότι το χαράτσι κρατά από τα χρόνια της οθωμανικής αυτοκρατορίας; Ήταν ο περίφημος κεφαλικός φόρος, τον οποίο πλήρωναν μόνο οι χριστιανοί υπήκοοι, εκτός αν γίνονταν μουσουλμάνοι. Ήταν μια ακραία μορφή φοροαποφυγής.

Ξέρετε τι σημαίνει η έκφραση «το μυαλό σου και μια λίρα και του μπογιατζή ο κόπανος»; Αυτή και πολλές άλλες, προέκυψαν από τη βαριά φορολογία των Οθωμανών.

ThunderEagle - Αετοκεραύνειος ΖΕΥΣ

F-16 Demo Team «Ζευς» – Οι βροντές των κεραυνών του Δία στο RIAT 2015




Για μια ακόμη φορά η ΠΑ έκλεψε τις εντυπώσεις (και τα βραβεία) στη διεθνή στρατιωτική έκθεση «Royal International Air Tattoo 2015″ (RIAT), στο Ηνωμένο Βασίλειο που πραγματοποιήθηκε από την Τετάρτη 15 έως και τη Δευτέρα 20 Ιουλίου 2015.

 Η Ομάδα Αεροπορικών Επιδείξεων Μεμονωμένου Αεροσκάφους F-16 «Ζευς» της ΠΑ, με επικεφαλής τον Σμηναγό (Ι) Σωτήρη Στράλη της 340 Μοίρας, συμμετείχε στο φετινό RIAT μαζί με άλλους τρεις ιπτάμενους και τέσσερις τεχνικούς πραγματοποιώντας επιδείξεις που πραγματικά έκοψαν την ανάσα των θεατών.

‘Ήταν η πρώτη διεθνή συμμετοχή σε αεροπορική διοργάνωση για το 2015 με νέα σχεδίαση και χρωματισμό του αεροσκάφους επίδειξης F-16C Block 52+ Fighting Falcon.

Inside cockpit cam

OUT cockpit cam

Διελέυσεις υψηλής ταχύτητας , πτήση σε υψηλή γωνία προσβολής, τριπλά και 4απλά ρόλ , στροφές με υψηλά G και ανάστροφη πτήση με κατακόρυφες ανόδους και καθόδους είναι μερικοί από τους ελιγμούς που εκτελούνται και κόβουν την ανάσα του κοινού στο έδαφος.

Η εμφάνιση της γαλανόλευκης και του Δία στα φτερά του Fighting Falcon του Demo Team της ΠΑ συγκέντρωσε τον απόλυτο θαυμασμό των επισκεπτών της έκθεσης και κατέκτησε το βραβείο «The Best Livery», το οποίο απονέμεται στο αεροσκάφος με την καλύτερη εμφάνιση!

Η συμμετοχή και η επίδειξη της Ομάδας, κατά γενική ομολογία, κρίθηκε ως εξαιρετική! Η δυναμική παρουσία της σε συνδυασμό με το πανέμορφο διάκοσμο του αεροσκάφους, στάθηκαν ως αφορμή ώστε τα φτερά της ΠΑ να κερδίσουν την βράβευση στο RIAT για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά!


Υπενθυμίζεται ότι με το επετειακό αεροσκάφος Α-7E Corsair II «Όλυμπος» η 336Μ είχε πάρει την πρώτη θέση στον διαγωνισμό «Concours d’Elegance» και το βραβείο «Overall Winners», ενώ οι οργανωτές του «Royal International Air Tattoo απένειμαν το βραβείο «Best Livery»(ΑΙR TATTOO 2014)!

Η αποστολή του Demo Team

Η Ομάδα Αεροπορικών Επιδείξεων Μεμονωμένου Αεροσκάφους F-16 «Ζευς» υλοποιεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκτέλεσης αεροπορικών επιδείξεων. Από τη σύσταση της το Φεβρουάριο του 2010 η ομάδα ενθουσίασε τους Έλληνες οπαδούς της αεροπορικής ιδέας και το διεθνές κοινό, συνεχίζοντας την ένδοξη ιστορία των ακροβατικών σμηνών της ΠΑ: «Καρέ των Άσσων», «Acro Team», «Ελληνική Φλόγα», «Νέα Ελληνική Φλόγα» καθώς και του Μεμονωμένου Αεροσκάφους Αεροπορικών Επιδείξεων Τ-6Α Texan II.

Αποτελεί ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκτέλεσης αεροπορικών επιδείξεων, που σκοπό έχει την ανύψωση του ηθικού του προσωπικού όχι μόνο της ΠΑ αλλά των ΕΔ γενικότερα. Επιπλέον στόχος είναι η διάδοση και καλλιέργεια της αεροπορικής ιδέας στην Ελληνική κοινωνία μέσω της προβολής του έργου της Πολεμικής Αεροπορίας.

Το πρόγραμμα εκπαίδευσης διάρκειας 28 ημερών, ξεκίνησε στις 4 Ιανουαρίου 2010 και ολοκληρώθηκε την 1η Φεβρουαρίου 2010 στην 115 Πτέρυγα Μάχης στην Αεροπορική Βάση Σούδας.Η ομάδα εκπαιδεύτηκε από αμερικανούς εκπαιδευτές της «Viper West F-16 Demo Team», που εδρεύει στην Αεροπορική Βάση Hill της πολιτείας Utah και είναι μία από τις ομάδες Αεροπορικών Επιδείξεων της Πολεμικής Αεροπορίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Ο αρχικός πυρήνας χειριστών και τεχνικών-υπολόγων κέρδισε το στοίχημα αφού με ενθουσιασμό, ψυχή και πάνω απ όλα αγάπη για την ΠΑ και το αεροπορικό ιδεώδες, δημιούργησαν με πολύ σκληρή δουλειά τα θεμέλια, για την πετυχημένη πορεία του Demo Team!

Διελέυσεις υψηλής ταχύτητας , πτήση σε υψηλή γωνία προσβολής, τριπλά και 4απλά ρόλ , στροφές με υψηλά G και ανάστροφη πτήση με κατακόρυφες ανόδους και καθόδους είναι μερικοί από τους ελιγμούς που εκτελούνται και κόβουν την ανάσα του κοινού στο έδαφος.

Για την κατανόηση του προγράμματος επίδειξης και των ελιγμών που εκτελούνται υπάρχει ένας Αξιωματικός Αφηγητής ο οποίος περιγράφει και εξηγεί στο κοινό τα ακροβατικά που εκτελούνται. Αυτός πλαισιώνεται από τον Υπεύθυνο βιντεοσκόπησης ο οποίος καταγράφει με κάμερα την αεροπορική επίδειξη.

Την ομάδα συμπληρώνουν τρεις Τεχνικοί, οι οποίοι εκτός από την προετοιμασία των αεροσκαφών επίδειξης για πτήση εκτελούν σε συγχρονισμό και σε συνεννόηση με τον Ιπτάμενο, τους ελέγχους, τις διαδικασίες και τα σήματα προσφέροντας ένα πολύ όμορφο θέαμα στο κοινό που παρακολουθεί την επίδειξη από το αεροδρόμιο αναχώρησης.

Το χαρακτηριστικό κλήσης που χρησιμοποιείται από την Ομάδα Αεροπορικών Επιδείξεων με F-16 είναι «Ζεύς».

Slow SEX

Αισθάνεσαι ότι με τον καλό σου έχεις εγκλωβιστεί στη ρουτίνα των ίδιων στάσεων και των ίδιων δοκιμασμένων συνταγών με αποτέλεσμα το σεξ να είναι κάθε φορά σύντομης διάρκειας και μία από τα ίδια; Μην ανησυχείς δεν είσαι το μόνο θύμα της μόδας του «βιαστικού σεξ». Τι κάνεις λάθος; Ξεχνάς ότι το ποιοτικό σεξ απαιτεί διαθέσιμο χρόνο, εγκεφαλική επικοινωνία αλλά και συναισθηματική επαφή! Μην ανησυχείς όμως, γιατί υπάρχει λύση!

Slow sex σε 5 βήματα!
Στον αντίποδα του σεξ στα γρήγορα, έρχεται το slowsex που δεν έχει σαν στόχο τη σωματική εκτόνωση αλλά την ηδονική απόλαυση και την επαφή με το συναίσθημα που συνήθως χάνουμε στο δρόμο…

Beforeplay (γράψ’ το πριν το κάνεις)
Είναι το στάδιο στο οποίο το ερωτικό παιχνίδι ξεκινά ενώ δεν έχεις ακόμα συναντηθεί με τον καλό σου και κατά το οποίο προετοιμάζεται το έδαφος για μια πολλά υποσχόμενη συνέχεια! Ξεκίνα βομβαρδίζοντας τον αγαπημένο σου με sextextsστο κινητό του ή στο προσωπικό του mail ή chat ενημερώνοντάς τον για τις ερωτικές σου προθέσεις και κάνοντάς του δελεαστικές ερωτήσεις ώστε να κρατήσεις τον ερωτικό διάλογο ζωντανό. Σκέψου τι θα φορέσεις και οραματίσου τι θα κάνετε μαζί. Σύμφωνα με τους ειδικούς όσο περισσότερο σκέφτεσαι το σεξ ή μιλάς γι’ αυτό τόσο περισσότερο διεγείρεται η ερωτική σου διάθεση.

Foreplay (ενισχυμένα προκαταρκτικά)
Τα προκαταρκτικά, κατά τα οποία δίνεται έμφαση στον ερεθισμό με χάδια και φιλιά, είναι ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι του slow sex. Σύμφωνα με τους ειδικούς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην προοργασμική προετοιμασία των αισθήσεων της γυναίκας και γενικά να προετοιμάσουν το έδαφος για την πιο γρήγορη επίτευξη του οργασμού. Παρόλο αυτά οι γρήγοροι ρυθμοί μπορεί να σε παρασύρουν σε βιαστικό σεξ ενώ πολλές φορές στα πλαίσια μιας χρόνιας σχέσης καταλήγεις να παραμερίζεις αυτό το σημαντικό κομμάτι του σεξ. Όχι όμως αν γίνεις οπαδός του slow sex! 

Συν (στην) ουσία!
Στόχος του slow sex κατά τη φάση της συνουσίας δεν είναι ο οργασμός, αλλά ο πειραματισμός και η επαφή με τις αισθήσεις. Φυσικά αν έρθει και ο οργασμός είναι καλοδεχούμενος! Μπορείς όμως και σκοπίμως να τον καθυστερήσεις προκειμένου να δώσεις μεγαλύτερη διάρκεια στη σεξουαλική συνεύρεση. Πως; Αντιστάσου στη στάση που ξέρεις ότι εγγυημένα θα σε οδηγήσει σε οργασμό. Δοκίμασε με το σύντροφό σου διαφορετικούς τρόπους σεξουαλικής συνεύρεσης αντί να πεις αυτό θα το δοκιμάσουμε άλλη φορά. Κάνε μια διακοπή αν νιώθεις ότι η κορύφωση είναι σε απόσταση αναπνοής και μοιράσου με τον ερωτικό σου παρτενέρ μια σεξουαλική φαντασίωση ή δοκιμάστε μια άλλη στάση. Όλοι αυτοί οι πειραματισμοί αυξάνουν το πάθος και εντείνουν την ηδονή ανοίγοντας τον δρόμο για εμπειρίες που μένουν και στους δυο αξέχαστες!

Afterplay (ώρα για επαφή με το συναίσθημα)
Το διάστημα, μετά το σεξ είναι εξίσου σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι του slow sex. Βέβαια για τους άνδρες το afterplay όπως κάποιοι το αποκαλούν, δεν είναι το καλύτερό τους, καθώς μετά την εκσπερμάτιση, «σβήνουν» απότομα, σε αντίθεση με τη γυναίκα, που χρειάζεται την συναισθηματική εγγύτητα. Παρόλα αυτά, ας το ζητήσει από τον σύντροφό της, εξηγώντας του την σημαντικότητα που έχει γι αυτήν, αν εκείνος διαφωνήσει. Το να μείνετε λίγη ώρα αγκαλιασμένοι μετά το σεξ, να συνεχίζετε να χαϊδεύετε ο ένας τον άλλον, να ανταλλάξετε τρυφερά λόγια και να εκφράσετε τα συναισθήματά σας, είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί σας υπενθυμίζει ότι το σεξ εκτός από σεξουαλική εκτόνωση σημαίνει και έρωτας. Η ενισχυμένη επαφή κατά τη φάση της χαλάρωσης μπορεί να είναι ο παράγοντας κλειδί για πραγματικά ποιοτικό σεξ! Είναι σαν το επιδόρπιο που ακολουθεί ένα καλό γεύμα. Το after play, είναι το στάδιο που διασφαλίζει ότι το ζευγάρι πλησιάζει και σε συναισθηματικό επίπεδο.

Υπάρχει και μετά;
Φυσικά! Με το slow sex δεν είναι απαραίτητο ότι πρέπει να υπάρξει τέλος! Αν λοιπόν νιώθεις έτοιμη και για δεύτερο γύρο σε καμία περίπτωση μην το αναβάλλεις για αύριο. Ζήτα το και μπορεί να το έχεις!

ANTIΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΦΟΒΟΣ

“Άλλο είναι να μελετάς τον πόλεμο
κι άλλο να ζεις τη ζωή ενός πολεμιστή”
Τελαμών της Αρκαδίας (μισθοφόρος του 5ου αι. π.Χ.)

Μήπως παραλύετε από φόβο; Καλό σημάδι.
Ο φόβος είναι κάτι καλό. Όπως η έλλειψη αυτοπεποίθησης, έτσι και ο φόβος λειτουργεί ως δείκτης.

Ο φόβος μας λέει τι πρέπει να κάνουμε.
Μην ξεχνάτε τον πρακτικό κανόνα: όσο περισσότερο τρομάζουμε από μια δουλειά ή ένα κάλεσμα, τόσο πιο σίγουροι μπορούμε να είμαστε ότι πρέπει να προχωρήσουμε.

Η Αντίσταση βιώνεται ως φόβος.
Η ένταση του φόβου ισούται με τη δύναμη της Αντίστασης. Άρα, όσο περισσότερο φοβόμαστε μένα συγκεκριμένο εγχείρημα, τόσο πιο σίγουροι είμαστε ότι το εγχείρημα είναι σημαντικό για μας και για την ανάπτυξη της ψυχής μας. Γι’ αυτό νιώθουμε τέτοια Αντίσταση. Αν μας ήταν αδιάφορο δεν θα υπήρχε Αντίσταση.

Η Αντίσταση τρέφεται από τον φόβο. Βιώνουμε την Αντίσταση ως φόβο. Τι είδους φόβος είναι αυτός;
Ο φόβος για τις συνέπειες έτσι κι ακολουθήσουμε το κάλεσμα της καρδιάς μας. Ο φόβος της πτώχευσης, ο φόβος της φτώχειας, ο φόβος της χρεοκοπίας. Ο φόβος ότι θα συντριβούμε αν προσπαθήσουμε κάτι μόνοι μας, κι ότι θα συντριβούμε αν τα παρατήσουμε και συρθούμε πίσω στο σημείο απ’ όπου ξεκινήσαμε. Ο φόβος ότι είμαστε εγωιστές… Ο φόβος μήπως αποτύχουμε να συντηρήσουμε την οικογένεια μας, μήπως θυσιάζουμε τα όνειρα τους για τα δικά μας… Ο φόβος της αποτυχίας. Ο φόβος μη γελοιοποιηθούμε. Ο φόβος μήπως πετάξουμε στα σκουπίδια την εκπαίδευση, τη μαθητεία, την προετοιμασία εξαιτίας των οποίων όσοι αγαπάμε θυσίασαν τόσα και που εμείς φτύσαμε αίμα για ν’ αποκτήσουμε. Ο φόβος για το άλμα στο κενό, μήπως βρεθούμε πολύ μακριά εκεί έξω. Ο φόβος μήπως περάσουμε ένα σημείο χωρίς επιστροφή, πέρα από το οποίο δεν μπορούμε να αναιρέσουμε ό,τι κάναμε, δεν μπορέσουμε να υπαναχωρήσουμε… Ο φόβος της τρέλας. Ο φόβος της παράνοιας. Ο φόβος του θανάτου.

Πρόκειται για σοβαρούς λόγους. Αλλά δεν αποτελούν τον πραγματικό φόβο. Τον Άρχοντα των Φόβων, τον Πατέρα όλων των Φόβων, που βρίσκεται τόσο κοντά μας ώστε, ακόμα και όταν τον διατυπώνουμε φραστικά, δεν τον πιστεύουμε.

Ο Φόβος Ό,τι Θα Πετύχουμε.
Ότι θα μπορέσουμε να έχουμε πρόσβαση στις δυνάμεις που ξέρουμε μυστικά ότι κατέχουμε.
Ότι θα γίνουμε το άτομο που βαθιά μέσα μας διαισθανόμαστε ότι είμαστε πραγματικά.
Είναι η πιο τρομακτική προοπτική που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας άνθρωπος, επειδή τον αποβάλλει με μια κίνηση (όπως φαντάζεται) από κάθε βιολογική δραστηριότητα για την οποία ο ψυχισμός του έχει προγραμματιστεί εδώ και πενήντα εκατομμύρια χρόνια…

Φοβόμαστε ν’ ανακαλύψουμε πως είμαστε κάτι περισσότερο απ’ ότι είμαστε…

Αν λοιπόν παραλύετε από φόβο, αυτό αποτελεί καλό σημάδι. Σας δείχνει τι πρέπει να κάνετε.

Η πράξη είναι δύναμη

Υπάρχει μια παροιμία που γνωρίζουμε όλοι.

Μας έχει περάσει από πολύ μικρή ηλικία ως μια από τις καθολικές, παγκόσμιες αλήθειες.

«Η γνώση είναι δύναμη.»

Και ναι, η γνώση μπορεί να σου προσφέρει δύναμη. Ένα πλεονέκτημα. Υπεροχή ακόμα σε μερικές περιπτώσεις.

Όμως είναι όντως η ίδια η γνώση που φέρει μαζί της αυτή τη δύναμη ή υπάρχει και κάτι άλλο προαπαιτούμενο;

Αν πιάσουμε τα πράματα από την αρχή, κάθε έναρξη, κάθε ξεκίνημα για κάτι το διαφορετικό, όλα, κρύβουν από πίσω τους μια επιλογή. Συνειδητή ή όχι, δε μας ενδιαφέρει και πολύ, κι αυτό γιατί η ουσία της επιλογής βρίσκεται στην πράξη.

Και θα εξηγήσω τι εννοώ.

Αν σας δώσω για παράδειγμα το χάρτη ενός θησαυρού τότε αυτομάτως θα θεωρήσετε τους εαυτούς σας πλούσιους. Θα διαβάσετε το χάρτη και θα ξέρετε πως αν ακολουθήσετε τις οδηγίες θα βρείτε το χρυσάφι. Μπορεί ακόμα και να αρχίσετε να σκέφτεστε τι θα πρωτοκάνετε με τόσα χρήματα. Αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι θα είστε ευτυχισμένοι.

Όμως αυτό θα είναι μια ψευδαίσθηση.

Ναι, έχετε τη γνώση για το που πρέπει να πάτε για να βρείτε τον θησαυρό. Ξέρετε πως αν ακολουθήσετε τα βήματα ένα-ένα θα τον αποκτήσετε.

Όμως δεν τον βρήκατε ακόμη.

Έχει μεγάλη διαφορά να γνωρίζεις κάτι με το να το χρησιμοποιήσεις για όφελός σου. Για να μπορέσεις να κερδίσεις ουσιαστικά από αυτό είναι αναγκαίο να πράξεις.

Έστω ότι θες να χάσεις κιλά. Ταλαιπωρείσαι χρόνια με αυτό και ξέρεις ότι θες πραγματικά να γίνεις καλύτερος. Έστω ότι έρχομαι εγώ και σου προσφέρω τη γνώση μιας δίαιτας που εγγυάται αποτελέσματα.

Δεν έχεις κάνει χρήση ακόμα αυτής της δύναμης. Δεν έχεις δουλέψει για αυτήν. Δεν είσαι ακόμα αδύνατος.

Το να σηκώσεις τα μανίκια και να κάνεις τη δουλειά που χρειάζεται, απαιτεί μια επιλογή που πρέπει να πάρεις, και μάλιστα στα σοβαρά.

Όταν κάνεις την επιλογή αυτή, το μόνο που απομένει είναι πλέον η πράξη.

Αυτό είναι το σημείο που οι άνθρωποι σήμερα αγνοούν την αξία του. Και εκεί χάνουν το παιχνίδι.

Δεν αρκεί να ξέρεις κάτι το οποίο μπορεί να σε βοηθήσει με κάποιο γενικό τρόπο στο μέλλον. Δεν είναι αρκετό να γνωρίζεις ποια είναι τα σωστά βήματα για να πραγματοποιήσεις όσα σκέφτεσαι. Είναι σημαντικά ναι, το γνωρίζω.

Όμως δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας για το αν όλα όσα φαντάζεσαι θα πραγματοποιηθούν.

Η πράξη είναι το μεγαλύτερο μυστικό της επιτυχίας. Όπως λέει και μια άλλη παροιμία, «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.»

Η συνήθεια του να αναβάλλεις όσα πρέπει να κάνεις, να καθυστερείς την ανάπτυξή σου και να χρονοτριβείς, αποφεύγοντας να κάνεις τις επιλογές που χρειάζεσαι είναι από τις μεγαλύτερες αρρώστιες του είδους μας.

Αν θυμάμαι καλά και η τεμπελιά ανήκει στα επτά θανάσιμα αμαρτήματα.

Όμως αν καταφέρεις και αλλάξεις τις συνήθειές σου, αν καταφέρεις και αντιληφθείς τη δύναμη που έχει η πράξη, τότε δε θα χρειάζεται να μαζεύεις όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείς για να ξεκινήσεις μια διαφορετική πορεία.

Θα καταλάβεις πως το κλειδί για κάθε επιτυχία, ήταν είναι και πάντα θα είναι η πράξη.

Μια νύχτα χωρίς ύπνο… «ξεκουρδίζει» το βιολογικό ρολόι των κυττάρων μας

Χάνοντας τον ύπνο μιας και μόνο νύχτας αρκεί για να υποστούν μεταβολές τα γονίδια που ελέγχουν το βιολογικό ρολόι των κυττάρων σε ολόκληρο το σώμα μας, ανακάλυψαν Σουηδοί επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα και το Ινστιτούτο Καρολίνσκα.
 
Οι ερευνητές μελέτησαν 15 υγιείς άνδρες με φυσιολογικό βάρος που έμειναν στο εργαστήριο για σχεδόν δύο νύχτες. Το δεύτερο βράδυ οι συμμετέχοντες κοιμόντουσαν όπως συνήθιζαν (πάνω από 8 ώρες) σε μία από τις δύο συνεδρίες ενώ κρατήθηκαν ξύπνιοι στην άλλη, με τυχαία σειρά. Για να ελαχιστοποιηθεί δε η επίδραση διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων, οι συνθήκες φωτός, η πρόσληψη τροφής και τα επίπεδα δραστηριότητας στο εργαστήριο ήταν αυστηρά ελεγχόμενα και όταν έμειναν ξύπνιοι οι συμμετέχοντες περιορίσθηκαν στο κρεβάτι που τους είχε διατεθεί.

Την δεύτερη νύχτα, από τους συμμετέχοντες ελήφθησαν μικρά δείγματα ιστού από το επιφανειακό λίπος στο στομάχι και από τον μυ στο μηρό –δύο είδη ιστών που είναι σημαντικοί για την ρύθμιση του μεταβολισμού και τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Δείγματα αίματος λήφθηκαν επίσης πριν και αφότου οι συμμετέχοντες είχαν καταναλώσει διάλυμα ζάχαρης προκειμένου να ελεγχθεί η ευαισθησία τους στην ινσουλίνη, μια πρακτική που συνήθως ακολουθείται για να αποκλεισθεί η παρουσία διαβήτη ή η μειωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη που μπορεί να προηγείται του διαβήτη Τύπου 2.

Οι μοριακές αναλύσεις των δειγμάτων ιστών έδειξαν ότι η ρύθμιση και η δραστηριότητα των γονιδίων που ελέγχουν το βιολογικό ρολόι των κυττάρων μεταβλήθηκε μετά από μόλις μια νύχτα απώλειας ύπνου. Σύμφωνα με τα ευρήματα της σχετικής έρευνας που θα δημοσιευθούν στην επιθεώρηση Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, ο παρατηρηθείς αποσυγχρονισμός του βιολογικού ρολογιού μεταξύ ιστών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας καθώς έχει συνδεθεί με παθολογίες του μεταβολισμού. Αυτό, λέει ο Δρ. Jonathan Cedernaes, σημαίνει ότι ορισμένες μορφές απώλειας ύπνου ή παρατεταμένης εγρήγορσης, όπως συμβαίνει σε όσους εργάζονται με βάρδιες, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές στο γονιδίωμα των ιστών επηρεάζοντας τον μεταβολισμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Ο τροχός της ζωής

Το χθες ήταν άτεγκτο, αυστηρό κι αδυσώπητο σχεδόν απάνθρωπο. Το νέο ενθουσιώδες, θαρραλέο κι ανώριμο όπως ο έφηβος στα πρώτα χρόνια της νιότης που όλα τα ξέρει κι όλα τα μπορεί αλλά προσγειώνεται ανώμαλα ή ωριμάζει στο πρώτο σκληρό μάθημα της ζωής.

Ήρωες κι οι δύο στη ταινία που ηθελημένα ή άθελα παρακολουθούμε. Ο καθένας θα ταυτιστεί με όποιον του μοιάζει , μ' αυτόν που φαντάστηκε ότι θα υλοποιηθούν οι μεγάλες του προσδοκίες. Ο μύλος της ζωής γυρίζει σαν ένας τεράστιος αλετήρας κι αλέθει προσωπικότητες, ξερνάει το παλιό το φθαρμένο και πλάθει το νέο το καινούριο το ελπιδοφόρο.

Αν ο θεατής καθίσει στην άκρη του κόσμου πάνω σε ένα ύψωμα και στρέψει το βλέμμα του πίσω στο χρόνο για να παρακολουθήσει την ιστορία μέχρι τις μέρες του, θα μπορέσει να δει με ποιο τρόπο το κάρβουνο δουλεύεται υπόγεια στους αιώνες και μεταμορφώνεται σε διαμάντι, θα δει πως λιώνουν τα βαριά μέταλλα στο αλχημικό εργαστήρι της φύσης κι αργά-αργά μετουσιώνονται σε χρυσό, πως το ατσάλι σφυρηλατείται αλύπητα ανάμεσα στη σφύρα και τον άκμονα για ν' αποκτήσει την περήφανη κοφτερή του μορφή.

Ο τροχός της ζωής γυρίζει και το καλέμι της χτυπά υπομονετικά σμιλεύοντας εφήμερες ακατέργαστες μορφές απομακρύνοντας επίπλαστα πρωτόγονα υλικά για να φτιάξει τα γλυπτά του μέλλοντος που θα έχουν ξανά την εξαγνισμένη αρχετυπική τους μορφή.

Ο θεατής αντί να ανησυχεί και να αγωνιά για τη συνέχεια και το τέλος αυτού του έργου που διαδραματίζεται καθημερινά θα πρέπει να πάρει τη δική του θέση στην ιστορία και με το ρόλο του να γράψει το φινάλε που έχει οραματιστεί ή η μοίρα του έχει υφάνει σε άχρονα ανώτερα πεδία με υφάδι απ' τη δική του ψυχή.

"Τα πάντα ρει" ειπώθηκε πριν χιλιάδες χρόνια απ' τον Ηράκλειτο ως έκφραση κατανόησης φυσικού νόμου κι όχι ως θαύμα που φανερώθηκε στα έκπληκτα μάτια του. Στη δράση είναι η γνώση γι αυτούς που έχουν πολλά ακόμη να εμπειραθούν, οι υπόλοιποι μπορούν απλά να διαλογιστούν και στο πλήρωμα του χρόνου όλοι θα συναντηθούν.....κάποτε στο κέντρο του κύκλου σαν ακτίνες που επιστρέφουν και πάλι στη πηγή του φωτός.

Ιουλιανός: Υπέρ Ελλήνων

Για την Ελλάδα
Φεύγοντας για την Ελλάδα, τότε που όλοι νόμιζαν πως με στέλναν εξορία, τάχα δεν δόξασα την τύχη μου σαν να γιόρταζα τη μεγαλύτερη γιορτή, λέγοντας πως εκείνη η αλλαγή ήταν για μένα ό,τι καλύτερο και πως είχα ανταλλάξει, όπως λένε, «Χαλκό με χρυσάφι και εννιά βόδια με εκατό»; Τέτοια αγαλλίαση ένιωθα που μού 'λαχε να πάω στην Ελλάδα αντί να μείνω σπίτι μου· κι ας μην είχα εκεί ούτε χωράφι ούτε κήπο ούτε ένα σπιτάκι δικό μου.
(Επιστολή στον φιλόσοφο Θεμίστιο)

Για τον Ελληνισμό
Ο Ελληνισμός μέχρι τώρα δεν προοδεύει σύμφωνα με τις δυνατότητές του και φταίμε γι' αυτό εμείς οι ίδιοι που τον ακολουθούμε... Γιατί είναι ντροπή να μη βρίσκουν από μας βοήθεια οι δικοί μας άνθρωποι, τη στιγμή που ούτε ένας Ιουδαίος δεν ζητιανεύει, τη στιγμή που οι ασεβείς χριστιανοί κοντά στους δικούς τους ταίζουν και τους δικούς μας...
Κάνε τους Έλληνες να συνηθίσουν σε τέτοιες καλές πράξεις, διδάσκοντάς τους πως από τα παλιά χρόνια η αγαθοεργία είναι δικό μας έργο. Κι ο Όμηρος ακόμα βάζει τον Εύμαιο να λέει: «Ξένε, θα 'μαι ασυγχώρητος, ακόμα κι αν μου 'ρθει κάποιος, χειρότερος από σένα, να μη τον τιμήσω· γιατί απ' τον Δία μάς έρχονται όλοι, κι οι ξένοι κι οι φτωχοί· η προσφορά μου είναι μικρή αλλά τερπνή συνάμα».
Τα δικά μας καλά, ας μην αφήνουμε να τα μιμούνται με ζήλο οι άλλοι, ενώ εμείς τα ντροπιάζουμε με την αδιαφορία μας...
(Επιστολή στον αρχιερέα Γαλατίας Αρσάκιο)

Για την παιδεία στην Ελλάδα
Νομίζω πως χάρη στην παιδεία και τη φιλοσοφία, στη σημερινή Ελλάδα έχει συμβεί κάτι παρόμοιο μ' εκείνο που βρίσκουμε στους μύθους και τις διηγήσεις των Αιγυπτίων: Λένε λοιπόν, πως κι οι Αιγύπτιοι θεωρούν ότι ο Νείλος γενικά είναι σωτήρας και ευεργέτης της χώρας τους και, κυρίως, αποτρέπει την καταστροφή από τη φωτιά, κάθε φορά που ο ήλιος μετά από μεγάλο κύκλο και σε συζυγία με εξέχοντες αστερισμούς γεμίζει τον αέρα φωτιά και κατακαίει τα πάντα· γιατί ο καύσωνας, λένε, δεν έχει τη δύναμη να εξαντλήσει και να στερέψει τις πηγές του Νείλου. Έτσι και στην Ελλάδα δεν χάνεται η φιλοσοφία· δεν εγκατέλειψε ούτε την Αθήνα ούτε τη Σπάρτη ούτε την Κόρινθο· χάρη σ' αυτές τις πηγές «δεν μένει το Άργος διψασμένο»... Κι η Αθήνα έχει πολλά και καθάρια τρεχούμενα νερά που αναβλύζουν από το έδαφός της, αλλά και πολλά που συρρέουν απ' έξω, όχι λιγότερο πολύτιμα από τα ντόπια· κι οι άνθρωποι εκεί τα αγαπούν και τα προσέχουν, επιθυμώντας να αποκτήσουν τον μοναδικό πλούτο που αξίζει να φθονεί κανείς.
Μα τι μ' έχει πιάσει; Και τι είδους ομιλία είχα σκοπό να ολοκληρώσω αν όχι τον έπαινο της αγαπημένης μου Ελλάδας, που δεν μπορώ να τη φέρω στον νου χωρίς να μένω έκθαμβος με κάθε τι δικό της;
(«Εγκώμιο στην αυτοκράτειρα Ευσεβία»)

Για την διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών κειμένων
Αν κάποιος διδάσκει τα αντίθετα απ αυτά που πιστεύει, πώς να μη θεωρηθεί άνθρωπος πανούργος, κάθε άλλο παρά έντιμος και ευσυνείδητος, που μιλάει με πολύ καλά λόγια για πράγματα που τα θεωρεί τιποτένια, εξαπατώντας και δελεάζοντας με επαίνους εκείνους στους οποίους επιδιώκει να μεταδώσει τις δικές του ασχήμιες;
Όσοι λοιπόν θέλουν να επαγγέλονται τον δάσκαλο πρέπει να είναι άνθρωποι δίκαιοι και λογικοί, κι οι ιδέες που έχουν ενστερνιστεί να μην έρχονται σε σύγκρουση με το δημόσιο λειτούργημά τους. Και πολύ περισσότερο απ' όλους, θα 'πρεπε τέτοιας ποιότητας άνθρωποι, να είναι όλοι όσοι ασχολούνται με την ερμηνεία των αρχαίων κειμένων στους νέους, είτε ρήτορες είναι αυτοί είτε απλοί δάσκαλοι είτε σοφιστές -και πολύ περισσότερο αυτοί οι τελευταίοι, που φιλοδοξούν να διδάξουν όχι μονάχα τη γλώσσα αλλά και την ηθική, και διατείνονται ότι ειδικότητά τους είναι η πολιτική φιλοσοφία...
Τους επαινώ που έχουν τη φιλοδοξία να ασκούν ένα τόσο ωραίο επάγγελμα, αλλά θα τους επαινούσα ακόμα περισσότερο αν δεν ήταν ψεύτες και αν δεν έδιναν λαβή να θεωρηθεί ότι άλλα πιστεύουν και άλλα διδάσκουν στους μαθητές τους. Τί λέτε λοιπόν; Για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, το Δημοσθένη, τον Ηρόδοτο, το Θουκυδίδη, τον Ισοκράτη και το Λυσία, δεν ήσαν κεφαλές της παιδείας οι θεοί; Μήπως δεν θεωρούσαν προστάτες τους, άλλοι τον Ερμή και άλλοι τις Μούσες; Είναι λοιπόν παράλογο, έτσι νομίζω, κάποιοι που δουλειά τους είναι να ερμηνεύουν τα έργα όλων αυτών, συγχρόνως να καταφρονούν τους θεούς που εκείνοι τίμησαν... Κι αφού χάρη στα συγγράμματα εκείνων κερδίζουν χρήματα και ζουν ετούτοι εδώ, είναι σαν να το παραδέχονται πως είναι αισχροκερδείς και για λίγα χρήματα είναι ικανοί για όλα... Μα αν θεωρούν ότι είναι σοφοί, εκείνοι των οποίων τα έργα ερμηνεύουν και τους οποίους αναγνωρίζουν ως προφήτες, ας μιμηθούν πρώτα την ευσέβεια εκείνων προς τους θεούς· αν όμως υποστηρίζουν ότι εκείνοι που αξίζουν τις μεγαλύτερες τιμές είχαν πλανηθεί, τότε ας πάνε στις εκκλησίες των χριστιανών να ερμηνεύσουν Ματθαίο και Λουκά...
Ιδού λοιπόν ο νέος νόμος που ισχύει για τους καθηγητές και διδασκάλους: Κανένας νέος που θέλει να φοιτήσει δεν αποκλείεται. Δεν θα ήταν ούτε λογικό ούτε δίκαιο, να κλείσω τον δρόμο σε παιδιά που ακόμα δεν ξέρουν τι κατεύθυνση να ακολουθήσουν, από φόβο μήπως τα σπρώξω προς τα πατροπαράδοτα χωρίς να το θέλουν, παρ' όλο που θα ήταν δίκαιο, όπως τους τρελούς, έτσι κι αυτούς να τους θεραπεύσουμε παρά τη θέλησή τους. Πιστεύω όμως πως τους ανόητους πρέπει να τους διδάσκεις κι όχι να τους τιμωρείς.
(Επιστολή στον Μέγα Βασίλειο)

Για την πρόοδο των Ελλήνων
Τη μελέτη των ουράνιων φαινομένων οι Έλληνες την τελειοποίησαν, ενώ οι πρώτες παρατηρήσεις είχαν γίνει από τους βαρβάρους στη Βαβυλώνα· κι η μελέτη της γεωμετρίας, αφού ξεκίνησε με την καταμέτρηση της γης που γινόταν στην Αίγυπτο, έφτασε να έχει τέτοια ανάπτυξη. Κι η αριθμητική, ενώ άρχισε παλιά με τους Φοίνικες εμπόρους, για τους Έλληνες έγινε αφορμή για επιστημονική γνώση. Οι Έλληνες λοιπόν, αυτά τα τρία μαζί με τη μουσική, τα συνδύασαν σε ένα· αφού συνύφαναν την αστρονομία με τη γεωμετρία, προσάρμοσαν και στις δύο την αριθμητική και κατανόησαν την εσωτερική τους αρμονία. Από εκεί και πέρα έθεσαν κανόνες και μέτρα στη μουσική τους, έχοντας ανακαλύψει μιαν αψεγάδιαστη συμφωνία ανάμεσα στις αρμονικές αναλογίες και στην αίσθηση της ακοής -ή κάτι που πλησίαζε πολύ σ’ αυτό. Τώρα τι πρέπει να κάνω από τα δύο, να αναφέρω το όνομα κάθε άνδρα χωριστά ή να τους αναφέρω κατά επάγγελμα; Να αναφερθώ σε συγκεκριμένους ανθρώπους, όπως τον Πλάτωνα, τον Σωκράτη, τον Αριστείδη, τον Κίμωνα, το Θαλή, τον Λυκούργο, τον Αγησίλαο, τον Αρχίδαμο -ή στο γένος των φιλοσόφων, των στρατηγών, των δημιουργών, των νομοθετών; Γιατί θα αποδειχτεί ότι ακόμα κι οι πιο μοχθηροί και βδελυροί στρατηγοί στάθηκαν πιο δίκαιοι απέναντι σε ανθρώπους που διέπραξαν τα μεγαλύτερα αδικήματα, απ’ ό,τι ο Μωυσής απέναντι σ’ αυτούς που δεν έσφαλαν σε τίποτα. Για ποια λοιπόν βασιλεία να σας μιλήσω; Για τη βασιλεία του Περσέα ή του Αιακού ή του Μίνωα της Κρήτης, ο οποίος καθάρισε τη θάλασσα από τους πειρατές και, αφού εκδίωξε τους βαρβάρους μέχρι τη Συρία και τη Σικελία, προελαύνοντας σταδιακά από το ένα μέχρι το άλλο άκρο της επικράτειας, κυριαρχούσε όχι μόνο στα νησιά αλλά και στα παράλια των ηπειρωτικών χωρών;
(«Κατά χριστιανών»)

Για τον Μέγα Αλέξανδρο
Λένε πως ο Αλέξανδρος ένιωθε την ανάγκη ενός Ομήρου· όχι βέβαια για να του κάνει παρέα ο Όμηρος αλλά για να τον υμνήσει, όπως τον Αχιλλέα, τον Πάτροκλο, τους δυο Αίαντες και τον Αντίλοχο. Μόνο που ο Αλέξανδρος, επειδή μια ζωή περιφρονούσε τα όσα είχε στη διάθεσή του και απέβλεπε σ' εκείνα που δεν είχε, δεν ευχαριστιόταν και δεν αρκούνταν στα όσα του είχαν δοθεί...
Κατά πόσον όμως, αυτό που προκάλεσε στην ψυχή του τόσο μεγάλο πόθο ώστε να αποβλέπει στα μεγαλύτερα και να στραφεί κατά των άλλων, ήταν είτε η μεγάλη του αρετή και μια ευφυία που διόλου δεν υπολείπονταν από τα αγαθά που ήδη είχε στη διάθεσή του, είτε ένα υπερβολικό θάρρος και θράσος που έκλινε προς την αλαζονεία και την αυθαιρεσία: Αυτό ας αφήσουμε να το εξετάσουν όσοι θελήσουν να τον επαινέσουν ή να τον ψέξουν -αν δεχτούμε ότι ταιριάζει ο ψόγος στον Αλέξανδρο.
(«Λόγος αυτοπαρηγοριάς για την αποδημία του αγαθώτατου Σαλούστιου»)

Για την ελληνικότητα των Θεσσαλονικέων
Τόσα μπορώ ίσως να πω χωρίς πολυλογίες και χωρίς να γίνω κουραστικός: Ότι είναι από γενιά καθ' αυτού ελληνική, από τους πιο γνήσιους Έλληνες, και πόλη της είναι η μητρόπολη της Μακεδονίας. Μήπως χρειάζονται μεγαλύτερες αποδείξεις της παλιάς δόξας και του μεγαλείου της Μακεδονίας; Κι ο πιο σπουδαίος τόπος της Μακεδονίας είναι εκείνη η πόλη που έχτισαν, μετά την συντριβή των Θεσσαλών, νομίζω, και που πήρε τ' όνομά της από τη νίκη εναντίον τους.
(«Εγκώμιο στην αυτοκράτειρα Ευσεβία»)

Για τους Θράκες και Ίωνες
Εμείς οι κάτοικοι της Θράκης και της Ιωνίας είμαστε γιοι της Ελλάδας, και όποιοι από μας δεν είναι αγνώμονες, λαχταρούν να χαιρετήσουν τους πατεράδες τους και να φιλήσουν τα χώματά της.
(«Εγκώμιο στην αυτοκράτειρα Ευσεβία»)

Πώς θα μπορούσαμε να φτάσουμε στη «Γη 2.0»: 4 μέθοδοι «επιστημονικής φαντασίας» για το μεγάλο ταξίδι στα άστρα

Η είδηση της ανακάλυψης του Kepler-452b από τη NASA προκάλεσε ενθουσιασμό παγκοσμίως, καθώς πρόκειται για έναν πλανήτη ο οποίος θεωρείται ότι αποτελεί πρακτικά «εξάδελφο» της Γης μας, και ως εκ τούτου θα μπορούσε να φιλοξενεί (ή να έχει φιλοξενήσει στο παρελθόν) ζωή- ίσως και παρεμφερή με τη γήινη.

Ωστόσο, με όλο τον ενθουσιασμό, η απόσταση που μας χωρίζει από την αποκαλούμενη «Γη 2.0» είναι…αρκούντως υπολογίσιμη, καθώς είναι, ούτε λίγο ούτε πολύ, 1.400 έτη φωτός:

Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και ένα διαστημόπλοιο που θα ήταν σε θέση να κινείται με την ταχύτητα του φωτός (299.792.458 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο στο κενό), τη μεγαλύτερη/ οριακή ταχύτητα που υπάρχει στη φύση (σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν), και πάλι θα χρειάζονταν 1.400 χρόνια για να φτάσει κανείς εκεί.
Και ακόμα και αν θεωρηθεί «βιώσιμο» από άποψης ταξιδιού ένα τέτοιο χρονικό διάστημα, και πάλι υπεισέρχονται στην «εξίσωση» δύσκολες «μεταβλητές», όπως η «παραμόρφωση» του χρόνου: σε γενικές γραμμές, ο χρόνος κυλάει διαφορετικά (πιο αργά) για αυτούς που βρίσκονται στο σκάφος και για αυτούς που βρίσκονται στη Γη, κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει διάφορες επιπλέον «επιπλοκές» όσον αφορά σε μια αποστολή σε έναν τόσο μακρινό προορισμό.
Γενικότερα, ο επιστημονικός κόσμος (πέρα από τα παλιά σενάρια επιστημονικής φαντασίας, που «έβλεπαν» σκάφη τα οποία κινούνται «άμεσα» με υπερφωτονικές/υπερφωτεινές ταχύτητες), έχει μάλλον απορρίψει το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός τέτοιου κινητήρα/ διαστημοπλοίου, για δύο βασικούς λόγους.

Ο πρώτος είναι ότι υπάρχουν απροσπέλαστα εμπόδια από άποψης Φυσικής: Βάση της θεωρίας της Σχετικότητας, όταν ένα σώμα πλησιάζει την ταχύτητα του φωτός, η μάζα εξαρτάται από την ταχύτητα:
Κοινώς, η μάζα αυξάνει όσο αυξάνει η ταχύτητά του, και αυτό συνεπάγεται ότι τόσο πιο πολύ πλησιάζει το σκάφος την ταχύτητα του φωτός, τόσο πιο δύσκολη είναι η προώθηση από τους κινητήρες- και αυτό δυσκολεύει όλο και περισσότερο όσο πλησιάζει ένα σκάφος στην ταχύτητα του φωτός, με τελικό αποτέλεσμα η μάζα του να γίνεται άπειρη εάν, ακόμα και αν (με κάποιον τρόπο παραγωγής ενέργειας/ απόδοσης κινητήρων που θα μπορούσε να συμβαδίσει) το σκάφος «έπιανε» την (ανώτατη/ οριακή) ταχύτητα του φωτός.
Και φυσικά υπάρχουν και επιπλέον, λιγότερο «φυσικής» φύσης ζητήματα, όπως οι επιπτώσεις σε ένα πλήρωμα από την επιτάχυνση, η παραμόρφωση του χρόνου, οι κίνδυνοι πλοήγησης (σε ακραίες ταχύτητες ακόμα και η σύγκρουση με έναν κόκκο σκόνης μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες) κ.α.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι, ακόμα και με ένα σκάφος που (με κάποιον τρόπο επιστημονικής φαντασίας) «πιάνει» την ταχύτητα του φωτός, θα επρόκειτο για «δώρο άδωρο», καθώς και πάλι οι αποστάσεις μεταξύ των άστρων είναι τεράστιες: Ακόμα και με τεχνολογία που θα επέτρεπε σε ένα σκάφος να κινηθεί με την ταχύτητα του φωτός, θα χρειάζονταν και πάλι 1.400 χρόνια για να φτάσουμε στη «Γη 2.0».
Για τους άνωθεν λόγους, θεωρείται ότι η ταχύτητα του φωτός αποτελεί ένα όριο απροσπέλαστο, και πάνω από όλα (ακόμα και αν «έσπαγε»), μη πρακτικό. Οπότε, πλέον τα οράματα της επιστημονικής φαντασίας στρέφονται προς άλλες κατευθύνσεις, οι οποίες επιδιώκουν να «παρακάμψουν» ή να αποδεχτούν/ συμβιβαστούν με τη Σχετικότητα, αξιοποιώντας πιο «συμβατικές» μεθόδους.

Ακολουθούν τέσσερις τεχνολογικές «φιλοσοφίες» που (δεδομένων βέβαια τεράστιων τεχνολογικών αλμάτων, σε κάθε περίπτωση, πρακτικού χαρακτήρα) θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο για τα άστρα, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο.

Σκάφος με ταξιδιώτες σε νάρκη
Η κρυονική αποτελεί ένα από αυτά τα «όνειρα» της επιστημονικής φαντασίας που μοιάζουν να βρίσκονται πάντα «τόσο κοντά, αλλά τόσο μακριά».
Η κεντρική ιδέα είναι το «πάγωμα»/ νάρκη του πληρώματος, το οποίο παραμένει σε αυτή την κατάσταση καθ’όλη τη μακροχρόνια διάρκεια του διαστημικού ταξιδιού. Οι επιβάτες ξυπνούν όταν το σκάφος -που κινείται με «συμβατική» (από άποψης Φυσικής, επειδή και πάλι, εν συγκρίσει με τα σημερινά δεδομένα, θα απαιτούνται καινοτόμες τεχνολογίες προώθησης, όπως η πυρηνική προώθηση, τα ηλιακά ιστία κ.α.- καθώς και φυσικά αντίστοιχες πηγές ενέργειας, όπως η πυρηνική σύντηξη) προώθηση έχει φτάσει στον προορισμό του.
Τα αποκαλούμενα «sleeper ships» αποτελούν ένα δημοφιλές μοτίβο της επιστημονικής φαντασίας. Στην περίπτωση του Kepler-452B ωστόσο, η κρυονική τεχνολογία θα έπρεπε να είναι αρκετά επαρκής και αξιόπιστη για να μπορέσει να κρατήσει ζωντανούς εν υπνώσει τους επιβάτες του για ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα (ας μην ξεχνάμε ότι ο πλανήτης απέχει 1.400 έτη φωτός, και το σκάφος δεν θα κινείται με ταχύτητα του φωτός, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψιν την παραμόρφωση του χρόνου).
Μέσα σε αυτό το διάστημα, κάποιος θα πρέπει να αναλαμβάνει τη συντήρηση του σκάφους: είτε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης/ ρομποτικής, είτε ένα επίλεκτο πλήρωμα το οποίο θα ξυπνά τακτικά για να ελέγχει τα πράγματα, ή που θα είναι ταγμένο να παραμένει «ξύπνιο» για πολλές διαφορετικές γενεές, όσο διαρκεί το ταξίδι. Και αυτό οδηγεί στο επόμενο σενάριο.

Σκάφη γενεών (generation ships)
Είναι ακόμα πιο «συμβατικού» χαρακτήρα από ό,τι τα sleeper ships, αλλά, με τον τρόπο του, είναι πιο φιλόδοξων/ επικών διαστάσεων. Η κεντρική ιδέα είναι ότι δεν θα είναι οι αρχικοί επιβάτες που θα φτάσουν στον προορισμό, αλλά οι απόγονοί τους.
Το «generation ship», το οποίο κινείται με ταχύτητα μικρότερη του φωτός στο Διάστημα (ακόμα και αν την πλησιάζει) αποτελεί ένα κλειστό, αυτάρκες οικοσύστημα- μια ζωντανή, λειτουργούσα αποικία, με έναν πληθυσμό ο οποίος ζει εκεί, εξελίσσεται, αναπαράγεται για χρόνια, ίσως και για αιώνες και για χιλιετίες: Φανταστείτε μία πόλη σε ένα διαστημόπλοιο που ταξιδεύει στο Διάστημα.
Οι κάτοικοί της έχουν την καθημερινή ζωή τους, κάνουν παιδιά, γερνούν, πεθαίνουν και κάποια στιγμή, μια από τις επόμενες γενεές, οι απόγονοί τους, θα φτάσουν στον προορισμό τους. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά μεγαλόπνοο όραμα, το οποίο μπορεί να μην «σκοντάφτει» στη Φυσική, αλλά έχει τεράστιες τεχνολογικές απαιτήσεις.
Το πλοίο θα πρέπει να είναι γιγαντιαίων διαστάσεων, προκειμένου να μπορεί να φιλοξενεί και συντηρεί ένα πλήρες, αυτόνομο και ανανεούμενο οικοσύστημα (αέρας, νερό, γεωργία, κτηνοτροφία, ενέργεια), που με τη σειρά του θα μπορεί να συντηρεί έναν πληθυσμό επαρκούς μεγέθους ώστε να διασφαλιστεί (από γενετικής, αλλά και κοινωνικής άποψης) η υγιής εξέλιξη και επιβίωσή του ανά τους αιώνες που θα διαρκέσει το ταξίδι.

Κινητήρας στρέβλωσης ή δίνης (Warp Drive)
Μπαίνοντας στο «βασίλειο» αυτών που προσπαθούν να παρακάμψουν τη Σχετικότητα, οι φίλοι του Star Trek γνωρίζουν σίγουρα την έννοια του Warp Drive (ελληνιστί, κινητήρας στρέβλωσης ή δίνης) – ή, βάσει των ιδεών του Μεξικανού φυσικού Μιγκέλ Αλκουμπιέρε, Alcubierre drive.
Η κεντρική ιδέα είναι ότι, αντί το διαστημόπλοιο να επιταχύνει το ίδιο τον εαυτό του σε υψηλές ταχύτητες για να κινηθεί στον χώρο…αλλάζει τον χώρο, προκειμένου, τρόπον τινά, να «κόψει δρόμο». Στην ουσία, το διαστημόπλοιο (μέσω κάποιου είδους κινητήρων/ γεννητριών παραγωγής βαρύτητας), στρεβλώνει τον χωροχρόνο γύρω του (φέρνει πιο μπροστά το «εμπρός» και στέλνει πιο μακριά το «πίσω»), φέρνοντας πιο κοντά το σημείο προορισμού.
Γύρω από το σκάφος δημιουργείται μια «φυσαλίδα», μέσα στην οποία οι αποστάσεις είναι «μικρότερες»: φανταστείτε δύο σημεία πάνω σε ένα φύλλο χαρτί, τα οποία, όταν το χαρτί είναι απλωμένο σε ένα τραπέζι, έχουν μια απόσταση μεταξύ τους.
Εάν το φύλλο διπλωθεί, τότε η απόσταση μεταξύ τους μειώνεται. Αυτή είναι η φιλοσοφία του Warp Drive, και έχει το ευφυές χαρακτηριστικό ότι δεν παραβιάζει τη σχετικότητα, αλλά την παρακάμπτει. Το σκάφος, όσον αφορά στον εαυτό του και τη «φυσαλίδα», δεν κινείται με την ταχύτητα του φωτός- αλλά, όσον αφορά σε έναν εξωτερικό παρατηρητή (εκτός σκάφους και «φυσαλίδας»), το σκάφος κινείται με ταχύτητες κατά πολύ μεγαλύτερες του φωτός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν λίγο καιρό είχαν προκύψει φήμες περί πειραμάτων της NASA πάνω σε κάτι αντίστοιχο του Warp Drive, προκαλώντας ενθουσιασμό. Ωστόσο, η ίδια η αμερικανική διαστημική υπηρεσία διευκρίνισε ότι διερευνώνται διάφορες τεχνικές προώθησης, και μεταξύ αυτών και το EmDrive (το οποίο δεν απαιτεί μάζα αντίδρασης ή κάποιο προωθητικό), χωρίς ωστόσο απτά αποτελέσματα.

Σκουληκότρυπες/ «πύλες» (wormholes)
Τρία γνωστά franchises επιστημονικής φαντασίας όπου υπήρχε η έννοια των «πυλών» (με διαφορετικούς τρόπους) είναι το Star Trek: DS9, το Stargate: SG1 και το Babylon 5. Η «σκουληκότρυπα» είναι μια υποθετική τοπολογική ιδιότητα του χωροχρόνου:
Ένα «τούνελ» το οποίο συνδέει δύο συγκεκριμένα σημεία του, επιτρέποντας σε ένα σκάφος να «κόψει δρόμο», παρακάμπτοντας την «κανονική» απόσταση- φανταστείτε, χάριν ευκολίας ένα βουνό. Εάν θέλετε να πάτε από ένα σημείο στη μία πλευρά σε ένα σημείο στην άλλη, τότε πρέπει να περπατήσετε/ σκαρφαλώσετε όλη την απόσταση πάνω στην επιφάνειά του…ή να βρείτε ένα τούνελ το οποίο συνδέει απευθείας τα δύο σημεία.
Μέχρι τώρα, δεν έχουν βρεθεί παρατηρησιακές αποδείξεις για την ύπαρξη σκουληκοτρύπων (Einstein-Rosen Bridge), αλλά οι εξισώσεις της Γενικής Σχετικότητας αφήνουν «περιθώρια» για την ύπαρξή τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι σκουληκότρυπες Scwarzschild, το Casimir effect κ.α.
Σημειώνεται ότι η Γενική Σχετικότητα προβλέπει ότι, εάν υπάρχουν σκουληκότρυπες μέσα από τις οποίες είναι δυνατόν να περάσει ένα σκάφος, θα επιτρέπουν και ταξίδι στο χρόνο. Κάποιες θεωρίες «θέλουν» τις σκουληκότρυπες και ως πύλες προς διαφορετικά σύμπαντα.