Η θεωρία της πληροφορίας και η προέλευση της ζωής

Μία νέα προσέγγιση στη μελέτη της προέλευσης της ζωής επιχείρησε ο Κριστόφ Αντάμι, καθηγητής Μοριακής Βιολογίας στο πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, στη μελέτη του «Εκτιμήσεις της θεωρίας της πληροφορίας σχετικά με την προέλευση της ζωής».

Στην έρευνά του, ο Αντάμι επεξεργάζεται την ιδέα πως η ζωή είναι επί της ουσίας ένα φαινόμενο πληροφορίας. Στη βάση αυτή είχε τη δυνατότητα να αγνοήσει τις λεπτομέρειες της χημείας και της βιολογίας και μέσω πολύ βασικών κανόνων που προκύπτουν από τη φύση της πληροφορίας να μελετήσει τις κύριες ιδιότητες της ζωής.

Η έννοια της πληροφορίας είναι αντικείμενο ευρείας μελέτης στην επιστήμη, που σχετίζεται και με την έννοια της εντροπίας, η οποία ποσοτικοποιεί την αταξία που υπάρχει σε ένα σύστημα. Ένας από τους πιο θεμελιώδεις νόμους της φυσικής υπαγορεύει πως η εντροπία στο Σύμπαν πάντα αυξάνεται, ενώ παράλληλα η ποσότητα της πληροφορίας μειώνεται (με άλλα λόγια, σήμερα το Σύμπαν είναι πιο «τακτοποιημένο» σε σχέση με αύριο και από την ολοένα αυξανόμενη αταξία λαμβάνουμε λιγότερη πληροφορία). Σε κάθε σύστημα μάλιστα, η εντροπία αυξάνει έως ότου φθάσει σε μία μέγιστη τιμή, οπότε και λέμε πως το σύστημα βρίσκεται σεκατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας.

Κεντρική ιδέα στο θεωρητικό κατασκεύασμα του Αντάμι είναι πως τα έμβια όντα δε βρίσκονται σε θερμοδυναμική ισορροπία αλλά αντίθετα καταφέρνουν με κάποιον τρόπο να διατηρηθούν σε μία κατάσταση εντροπίας που δε συνάδει με την ποσότητα της πληροφορίας που περιέχεται σε αυτά. Ένα χαρακτηριστικό των ζωντανών οργανισμών είναι μάλιστα πως μπορούν να συντηρήσουν αυτή την κατάσταση επ’ αόριστον.

Ο Αντάμι προχώρησε με το μαθηματικό ορισμό της παραπάνω ιδέας. Ξεκινώντας από το αξίωμα πως ένα ποσοστό από μόρια ενός συγκεκριμένου μεγέθους μπορούν να αναπαράγονται (να αναπαράγουν επί της ουσίας την πληροφορία που περιέχουν) ανέπτυξε ένα μαθηματικό μοντέλο που υπολογίζει τη διαφορά ανάμεσα στην εντροπία ενός αυτοαναπαραγόμενου συστήματος με τη θεωρητική κατάσταση θερμοδυναμικής ισορροπίας στην οποία θα έπρεπε να καταλήξει, δείχνοντας πως η διαφορά αυτή είναι ίση με την ποσότητα της πληροφορίας που χρειάζεται για την αναπαραγωγή.

Όταν η διαφορά αυτή είναι μεγάλη, η αναπαραγωγή φαίνεται πως χρειάζεται πολλή πληροφορία, κάτι που την καθιστά δύσκολη. Αντίθετα, μικρές διαφορές οδηγούν σε συστήματα που αυτοαναπαράγονται εύκολα. Οι τιμές αυτές δεν είναι σταθερές και σύμφωνα με τον Αντάμι υπάρχουν πολλές παράμετροι που εάν ρυθμιστούν ευνοϊκά για την εμφάνιση ζωής, μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα αναπαραγωγής κατά πολλές τάξεις μεγέθους.

Ο ερευνητής εφάρμοσε τη μέθοδο του σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης με το όνομα Avida το οποίο είχε χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για τη μελέτη βιολογικών συστημάτων, καταφέρνοντας να αναπαράγει τα δεδομένα από προηγούμενες έρευνες που είχαν μελετήσει το πρόβλημα από διαφορετική σκοπιά.

Η μέθοδος αυτή φαίνεται εκ πρώτης όψεως πολλά υποσχόμενη καθώς παρακάμπτει τις δυσκολίες που εισέρχονται στη μελέτη του φαινομένου της ζωής εάν κανείς συμπεριλάβει το τεράστιο πλήθος από χημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε ένα ζωντανό οργανισμό. Σύμφωνα πάντως με τον ερευνητή, ένα από τα βασικά ευρήματα της έρευνας είναι πως «η πιθανότητα η ζωή να αναπτύχθηκε αυθόρμητα από μόνη της φαίνεται πως είναι πολύ ενισχυμένη».

Ο «άγιος» Κωνσταντίνος η «αγία »Ελένη ο σταυρός και ...ο τάφος!

Ποιός τάφος;
Για να γίνει κατανοητό, ότι τίποτε δεν πάει καλά με τα γενικότερα ιστορικά δεδομένα του Ιεροσολυμικού ‘‘αγίου φωτός’‘ και της σχετικής προσκυνηματικής παρωδίας, πρέπει να σημειώσουμε, πως όχι μόνο η δήθεν ιερή φλόγα του τάφου είναι εφεύρημα, αλλά και ο ίδιος ο τάφος βρέθηκε ετσιθελικά, για να ικανοποιήσει την αυτοκρατορική αλαζονεία του (αγίου[1]) Κωνσταντίνου και της υπέργηρης πια μητέρας του Ελένης, αφού εύκολα όπως θα δείτε αποδεικνύεται, ότι ο συγκεκριμένος τόπος, καμία απολύτως σχέση δεν μπορεί να είχε, με τον βιβλικό τόπο της θρυλούμενης σταύρωσης και ταφής του Χριστού.
Η υπέργηρη βασιλομήτωρ Ελένη, με εντολή του Κωνσταντίνου, βάλθηκε να βρει το άγιο (!;) όργανο της σταύρωσης του Χριστού. Το κίνητρο αυτής της ενέργειας είναι οφθαλμοφανές, δεν αποσκοπούσε μόνο στην θεολογική υστεροφημία της Ελένης, ούτε στην ξαφνική θρησκευτική κατάνυξη του καιροσκόπου Κωνσταντίνου, αλλά κυρίως αποσκοπούσε στην λατρευτική εξύψωση και εδραίωση του χριστιανικού συμβόλου που ήδη είχε επιλέξει για τα λάβαρα του αυτοκρατορικού ρωμαϊκού στρατού.
Μετά την ανεύρεση και μετατροπή του ‘‘τιμίου σταυρού’‘ σε αυτοκρατορικό έμβλημα, οι χριστιανοί των ρωμαϊκών λεγεώνων μπορούσαν να σκοτώνουν τους απίστους... κοιτώντας με κατάνυξη τον σταυρό της αγάπης στα φλάμπουρα της αυτοκρατορίας!!!
Τώρα, πόσο ‘‘τίμιος’‘ μπορεί να είναι ένας σταυρός, πάνω στον οποίο, η ίδια η Ρώμη πρώτα θανάτωσε τον αρχηγό αυτής της θρησκείας και στην συνέχεια, το ίδιο αυτό όργανο ρωμαϊκής εκτέλεσης το μετέτρεψε σε στρατιωτικό της έμβλημα, στο όνομα του οποίου οι ίδιοι οι οπαδοί του... για χίλια χρόνια, σφάζουν οποιονδήποτε κατ’ εντολή της Ρώμης, αφήνω εσάς να το κρίνετε! Τελικά και μόνο η απόφαση μιας τέτοιας ανεύρεσης, είναι εξαιρετικά περίεργη. Ποιος θα μπορούσε σοβαρά να δεχτεί, ότι το συγκεκριμένο ξύλινο όργανο εκτέλεσης, θα έμενε στην ίδια ακριβώς θέση που χρησιμοποιήθηκε, μετά από 300 χρόνια; Ο Γολγοθάς ήταν τόπος ρωμαϊκών εκτελέσεων και εκτελέσεις συνέβαιναν ετησίως αρκετές. Μέχρι των ημερών της ‘‘ευσεβούς’‘ αυτοκράτειρας, πρέπει να συνέβησαν εκατοντάδες εκτελέσεις, παρόμοιες μ’ αυτές των ημερών του Χριστού. Ακόμα και αν παρακάμψουμε την σκέψη ότι πρέπει λογικά να χρησιμοποιούσαν κατ’ επανάληψη και τελικά να έκαιγαν τους φθαρμένους ξύλινους σταυρούς, η πιθανότητα τρεις αιώνες μετά, να βρεθεί το συγκεκριμένο ξύλινο όργανο εκτέλεσης, στον ίδιο τόπο, ήταν πέρα από κάθε φαντασία.
Ένα κομμάτι ξύλο, ικανό να κράτησει το βάρος ενός ανθρώπου πάνω του, ήταν αναντίρρητα έναν γερο, χρήσιμο ξύλινο δοκάρι, που δεν θα έμενε για πολύ καιρό στην ίδια θέση αχρησιμοποίητο. Σε μια χώρα που τα δέντρα σπανίζουν, όπως είναι η ερημοποιημένη Παλαιστίνη, ένα τέτοιο κομμάτι ξύλου, θα ήταν για πολλούς φτωχούςτης Ιερουσαλήμ, ενα ζηλευτό λάφυρο για πολλές χρήσεις. Άλλωστε οι σταυρικές εκτελέσεις πριν και μετά την περίοδο του Ιησού, ιδιαιτέρως στην Ιερουσαλήμ, λόγω των συχνών εξεγέρσεων, εγίνοντο κατά εκατοντάδες![2] Τι έκανε λοιπόν την Ελένη, να είναι τόσο σίγουρη για την ανεύρεση του συγκεκριμένου σταυρού;
Παρόλα αυτά, το 327 μ.Χ., δηλαδή 300 περίπου χρόνια μετά τον θρυλούμενο θάνατο του Ιησού: «απέστειλε ο βασιλεύς την εαυτού μητέρα Ελένη εις Ιερουσαλήμ, μετά χρημάτων αφθονίας, προς τον επίσκοπον Μακάριον, επί αναζητήσει του ζωοποιού ξύλου και οικοδομής των αγίων τόπων». Γεώργιος Μοναχός «Περί της ευρέσεως του σταυρού».110.620.12.
Φορτωμένη χρήματα, από τον παιδοκτόνο και ηλιολάτρη[3] γιο της, η υπέργηρη Ελένη, κατέβηκε στην Ιερουσαλήμ, όπου την υποδέχθηκαν οι ιερείς, οπλισμένοι με όλο το ‘‘άγιο πνεύμα’‘ που μπορούσαν να συγκεντρώσουν, αποφασισμένοι να μην χάσουν την ανεπανάληπτη αυτή οικονομική ευκαιρία!
Ακόμα και σήμερα μια οργανωμένη ομάδα αρχαιολόγων, με υπερσύγχρονο εξοπλισμό, θα είχε αξεπέραστες δυσκολίες, σε ένα τέτοιο σχεδόν ανέφικτο εγχείρημα και τουλάχιστον θα χρειαζόταν χρόνια ανασκαφών και αναζητήσεων... χρόνο όμως, που δεν διέθετε πια η ογδοντάχρονη Ελένη! Ο σταυρός λοιπόν έπρεπε να βρεθεί οπωσδήποτε και να βρεθεί τώρα, που η φορτωμένη χρήματα αυτοκράτειρα ερχόταν για να οικοδομήσει στην Ιερουσαλήμ, ναούς και να στήσει προσκυνήματα!
Οι πλέον επίλεκτες ομάδες αρχαιολόγων, θα είχαν σοβαρό πρόβλημα... όχι όμως και η επισκοπική ομάδα της... ενορατικής αρχαιολογίας! Ένας χριστιανικά όμως ‘‘φωτισμένος’‘ νους, δεν αφήνει ποτέ τέτοιες θεόσταλτες ευκαιρίες να χαθούν! Άλλωστε, γιατί νομίζετε πως υπάρχουν στην συγκεκριμένη πίστη, όλα αυτά τα παράξενα θεολογικά χαρίσματα, ενοράσεις, όνειρα, προφητείες, αλλά και το (κατά Μεταλληνόν)... φαινόμενο της νοεράς ευχής;
Η αφήγηση του Χρονογράφου Γεώργιου μοναχού είναι μοναδική: «Μαθών δε ο επίσκοπος, τα της βασιλικής ελεύσεως, τους επισκόπους των επαρχιών συγκέντρωσε για τις πρέπουσες τιμές της υποδοχής. Ευθέως δε τους επισκόπους παρακάλεσε, την αναζήτηση του ποθούμενου ξύλου να αναλάβουν. Απορούντων δε πάντων περί τούτου, υπόνοιες και υποψίες μόνο διηγούμενοι, ο της πόλεως επίσκοπος πάντας παρακάλεσε ησυχία να κάμουσι (!) και σπουδαιοτέραν ευχήν[4] υπέρ τούτου, στον θεό προσέφερε»!
«Τούτου δε γενομένου, (της ευχής δηλαδή γενομένης) ευθύς, θεόθεν εδείχθη στον επίσκοπο ο τόπος, όπου ο ακαθάρτου δαίμονος, ο Ναός και το άγαλμά της Αφροδίτης υπήρχε. Τότε η βασίλισσα, πλήθος πολύ τεχνιτών και εργατών συγκέντρωσε και εκ βάθρων το αισχρό (θέλει να πει περικαλλέστατο) οικοδόμημα κατέστρεψε. Τούτου δε γενομένου, ανεφάνη το θείον μνήμα και ο τόπος του κρανίου και τρεις καταχωμένοι σταυροί».
«Μεγάλη όμως αμηχανία και θλίψη κατέλαβε την βασίλισσα γιατί κανείς δεν γνώριζε ποιος μπορούσε να είναι ο δεσποτικός σταυρός. Ο δε επίσκοπος μετά πίστεως έλυσε την απορία. (όχι βέβαια πάλι με ευχή, αλλά...) Γυναίκα άρρωστη, υπό πάντων απεγνωσμένη και τα λοίσθια πνέουσα, έφεραν μεταξύ των σταυρών, για να βρεθεί το ζητούμενο. Και μόνο που η σκιά του σωτήριου σταυρού άγγιξε την ασθενούσα, ευθύς η άπνους και ακίνητη αυτή γυναίκα, απ’ την θεια δύναμη, ευθέως (υγιής) αναπήδησε, δοξάζουσα μετά μεγάλης φωνής τον θεό».[5]
«Η δε βασίλισσα Ελένη, μετά χαράς μεγάλης παρέλαβε τον σταυρό... και (μέρος) του σταυρού παρέδωσε στον επίσκοπο της πόλεως εις μνημόσυνο γενναίων και εκκλησία όρισε να γίνει πάνω στο ζωοποιό μνήμα και στον άγιο Γολγοθά». Γεώργιος Μοναχός «Περί της ευρέσεως του σταυρού»110.620-621
Βλέπουμε λοιπόν, ότι τα περί ευρέσεως του σταυρού και η ανοικοδόμηση του ταφικού ναού, στο συγκεκριμένο τόπο, συνέβησαν μέσα σε μια ατμόσφαιρα παραμυθιού, που μόνο ο παλιμπαιδισμός της θρησκευτικής ευπιστίας, θα μπορούσε να αποδεχθεί αδιαμαρτύρητα!
Στην κατεύθυνση των αμφισβητήσεων, βέβαια, υπάρχουν σοβαρές ερωτήσεις που προκύπτουν εντελώς αβίαστα.
Κατ’ αρχάς, είναι λογικό, ένα όργανο θανάτωσης, να γίνεται έμβλημα, λάβαρο και σημαία και να αποδίδονται τιμές σ’ αυτό; Και αν αποδίδομε σε αυτό τέτοιες τιμές, γιατί δεν κάνουμε χριστιανική σημαία, με ανάλογες τιμές και τον ακάνθινο στέφανο, το σφουγγάρι με το ξίδι, την λόγχη, ή ακόμα και τα υποτιθέμενα καρφιά της σταύρωσης; Μήπως είναι φανερό, πως η ανεύρεση αυτή του σταυρού, εξυπηρετούσε περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, την αυτοκρατορική ανάγκη, για νέα λάβαρα πίστης και αφοσιωμένων μαχητών;
Πως γίνεται με το «εν τούτω νίκα», ο σταυρός από σύμβολο σωτηρίας και αγάπης, να μετατρέπεται για αιώνες, σε ξίφος εξουσίας στα χέρια αυτοκρατόρων; Πως συμβιβάζεται αλήθεια, ο χριστιανισμός της αγάπης, να κραδαίνει το ξίφος της Ρώμης για αιώνες; Δεν είναι ύποπτο, ότι η αναζήτηση και το απίστευτο ‘‘θαύμα’‘ της ανεύρεσης και η οριστική αγιοποίηση του συμβόλου, ξεκίνησαν μετά από μια αυτοκρατορική χρηματαποστολή;
Αν πάλι η αποδεδειγμένη θεραπευτική δύναμη του ανευρεθέντος σταυρού, ήταν τέτοια, ώστε «γυναίκα πνέουσα τα λοίσθια ευθύς ανένηψε», γιατί όλοι αυτοί οι αθεόφοβοι, δεν τοποθέτησαν το ιερό αυτό ξύλο στην αρχική του θέση, (μέχρι σήμερα επιδεικνύουν την αρχική τρύπα στο έδαφος!) προσφέροντας για αιώνες τώρα, στους αμέτρητους ταλαιπωρημένους και συχνά φρικτά πάσχοντες πιστούς προσκυνητές, μια ευκαιρία παρόμοιας ίασης με το θεραπευτικό άγγιγμα της σκιάς του θαυματουργού σταυρού; Έτσι ο χριστιανισμός θα μπορούσε εντελώς δικαιολογημένα να καυχηθεί, ότι κατέχει την απόλυτη απόδειξη της ιαματικής υπεροχής, έναντι όλων των υπολοίπων θρησκειών!
Απ’ την άλλη, αναρωτιέμαι, όταν πνέεις τα λοίσθια και έχεις ελάχιστη επαφή με το περιβάλλον, είναι ευκολότερο να επιδείξεις πίστη; Ο σταυρός δεν ήταν ακόμα αντικείμενο λατρείας, προς τι άσκησε πίστη, η ημιθανής αυτή γυναίκα;
Βέβαια η απάντηση σ’ όλες αυτές τις ερωτήσεις είναι εξαιρετικά απλή! Ο όποιος Θεός των γαλαξιών και του σύμπαντος, δεν έχει καμιά σχέση με τους γελοίους θεΐσκους των θρησκειών, που επινοήθηκαν για να διευκολύνουν την συναλλαγή των ιερατείων με τις κοσμικές εξουσίες. Ακριβώς δηλαδή, όπως συνέβη και με τον παραφύση ερώτα της σπαθοφόρου Ρώμης με τον γλυκομίλητο αλλά αμείλικτο, εκρωμαϊσθεντα Χριστιανισμό!
Για τον ίδιο τον τόπο της εύρεσης του σταυρού και της ανέγερσης του ταφικού ναού, γεννιούνται οι εξής δικαιολογημένες αμφιβολίες: Αν όπως βεβαιούν οι βυζαντινοί χρονογράφοι, στην συγκεκριμένη θέση του τωρινού τάφου, προϋπήρχε μεταγενέστερος της σταύρωσης, ναός της Αφροδίτης, είναι βέβαιο, ότι ο τόπος εκείνος, δεν υπήρξε ποτέ τόπος μνημάτων και εκτελέσεων! Οι Ελληνικοί ναοί δεν εκτίζοντο ποτέ, πάνω σε τάφους,[6] πολύ δε περισσότερο πάνω σε γνωστούς τόπους εκτελέσεων.
Οι Έλληνες είχαν την πλέον εκλεπτυσμένη αίσθηση του κάλλους και της αρμονίας. Ακόμη και πολύ μικρότερες αιτίες, από τις παραπάνω, θα ήταν ικανές να αποτρέψουν την ανέγερση ναού στον συγκεκριμένο τόπο. Όλως ιδιαιτέρως βέβαια, αληθεύει αυτό, για τον ναό της φιλομειδούς Αφροδίτης. Ο ναός της πανώριας θεάς του έρωτα και του ειδυλλιακού τοπίου, μπορούσε να οικοδομηθεί μόνο σε τόπο φυσικού κάλλους και ερωτικής έμπνευσης και ποτέ πάνω στον αντιαισθητικό, γυμνό από οποιαδήποτε βλάστηση και εξ’ αυτού γνωστό ως κρανίου τόπο Γολγοθά, όπως ήταν ο συγκεκριμένος τόπος εκτέλεσης κακούργων!
Αφού λοιπόν, όπως βεβαιούν οι βυζαντινοί χρονογράφοι, ο ναός της Αφροδίτης προϋπήρχε εκεί, τότε ο θρυλούμενος τόπος εκτέλεσης και ο τάφος του Χριστού, ήταν οπωσδήποτε κάπου αλλού.
Ποιον θεϊκό τάφο λοιπόν και ποια ουρανόπεμπτη φλόγα, προσκυνάνε χίλια χρόνια τώρα οι οδυνηρά εξαπατηθέντες και φρικτά εξιουδαϊσθέντες Έλληνες;!
---------------------------------------------
[1] Στην ερώτηση μου γιατί είναι άγιος ο Κωνσταντίνος αν και αλλόθρησκος, απάντησαν: «επειδή ευνόησε τα μέγιστα τον Χριστιανισμό». Μα αν είναι έτσι τα μέγιστα ευνόησαν τον χριστιανισμό και οι Οθωμανοί Σουλτάνοι, γιατί δεν τους αγιοποιούμε;
[2] «Αιχμαλώτους ανήγαγε εις Ιερουσαλήμ... και οκτακοσίους ανεσταύρωσεν» Ιώσηπος ιστορία Ιουδαϊκού πολέμου 1.97. «Τους δε πρωταίτιους στην Ιερουσαλήμ σταύρωσε έως και δυο χιλιάδες». Ιώσηπος ιστορία Ιουδαϊκού πολέμου 2.72-75.
[3] Ο Μέγας Κωνσταντίνος εφόνευσε τον υιό του και παρέμεινε οπαδός του Μίθρα μέχρι τέλους. Δεν βαπτίστηκε Χριστιανός παρά… ημιθανής ή νεκρός και από Αριανό επίσκοπο!
[4] Μα επιτέλους, τι ακριβώς είναι αυτή η «ευχή»; Μήπως το λεγόμενο «τάμα»; Μια προσευχή, μπορεί να είναι παρακλητική ή ευχαριστιακή ή και τα δυο. Μια σκέτη ευχή: δηλαδή «εύχομαι να...», θυμίζει εκπληκτικά τους θαυματοποιούς, που με στόμφο εύχονται κάτι προστακτικά, λίγο πριν το πραγματοποιήσουν! Δεν έφτανε λοιπόν «το φαινόμενο της νοεράς ευχής», τώρα έχουμε και το φαινόμενο της «σπουδαιοτέρας ευχής»! Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να πληροφορηθούμε αν τελικά πρόκειται για το ίδιο πνευματικό εργαλείο. Απύθμενη... ‘‘επιστήμη’‘ η θεολογία!
[5] Με παρόμοιο τρόπο, ξεχωρίζουν οι ιερείς, τα θεραπευτικά λείψανα των αγίων από τα κοινά λείψανα των αμαρτωλών! «Τα ‘‘δοκιμάζουν’‘πάνω σε ‘‘δαιμονισμένους’‘! Αν το θύμα ουρλιάξει και μετά ηρεμήσει, δηλαδή αποβάλει το δαιμόνιο, τότε τα συγκεκριμένα λείψανα, είναι όντως κάποιου αγίου! Αυτά, τα πολύ κωμικοτραγικά, παραδέχθηκε ο Αρχιμανδρίτης Νεκτάριος Ζιόμπολας, στις τηλεοπτικές εκπομπές περί θαυμάτων! Ο παρουσιαστής (Σ. Καρατζαφέρης), εξεμάνη λέγοντας τους παπάδες, πως αν είναι έτσι, πρέπει να πάρουν με την σειρά τα τρελοκομεία, μήπως και θεραπεύσουν κανένα δαιμονιζμένο. Εγώ προσπάθησα να διαμαρτυρηθώ λέγοντας, πως βασανίζουν ταλαίπωρους ανθρώπους! Το βέβαιο είναι, ότι οι εξορκισμοί συνεχίζονται ακόμα και εμείς απλά αναφωνούμε... θρησκεία το μεγαλείο σου!
[6] Η περίπτωση της σκόπιμης ταφής-βεβήλωσης ελληνικού ναού φαίνεται καθαρά στην περίπτωση Βαβύλα. Το 351 ο Διοικητής της Αντιόχειας Γάλος, διέταξε την ταφή των λειψάνων του αγίου Βαβύλα, μέσα στον Ναό του Δαφναίου Απόλλωνα. Μετά την βεβήλωση αυτή σταμάτησε η λειτουργία του ναού και δεν επαναλειτούργησε ούτε όταν ο Ιουλιανός διέταξε την απομάκρυνση των λειψάνων. Βλ. Θεοδώρητου Εκκλ. Ιστ. 3.6. Και Ι. Χρυσόστομος «εις Βαβύλαν λόγοι δυο» Migne 50.527-572.
----------------------
ΥΓ,Από την στιγμή που γνωρίζουμε ότι τα Ελευσίνια Μυστήρια διαρκούσαν 9 ημέρες, είναι πολύ λογικό να υποθέσει κανείς ότι η Φθινοπωρινή Ισημερία θα έπρεπε να συμπίπτει με την ημέρα της ΛΗΞΗΣ τους!
Στην περίπτωση αυτή είναι φυσικά πολύ εύκολο να υπολογίσουμε την ημέρα της έναρξής τους, η οποία θα έπρεπε να ήταν στις 14/9.
Η άποψη αυτή ενισχύεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι στις 14/9 γιορτάζουμε σήμερα την ΥΨΩΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.
Το γεγονός αυτό δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί τυχαίο, διότι η σχηματική απεικόνιση των δύο αξόνων ενός Σταυρού, υποκρύπτει ακριβώς την εξισορρόπηση δύο αντίθετων δυνάμεων, της οριζόντιας και της κάθετης, οι οποίες εμφανίζονται πλέον συνδεδεμένες και εναρμονισμένες.

Κένταυροι: Η μεγάλη αλήθεια για τη φύση τους

Θα ξεκινήσω την αποκάλυψη για τη φύση των Κενταύρων από την Ιωλκό, έτσι ώστε να υπάρχει στο κείμενο συνοχή και για να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για την ορθότητα της συλλογιστικής μου. Η παραλία του Αναύρου ποταμού όπου ναυπηγήθηκε η Αργώ, ήταν με βεβαιότητα η παραλία και το λιμάνι της αρχαίας Ιωλκού. Στους στίχους 114-115 των Αργοναυτικών των Ορφικών Κειμένων, ο Ορφέας αναφέρει: " Εκεί θορυβώδικα μαζευόταν σε ομάδες ο λόχος των Μινύων αρχόντων στη στενή αμμουδιά στις όχθες του Αναύρου".

Η αμμώδης παραλία του Αναύρου ακόμη και μετά από 40 σχεδόν αιώνες, παραμένει στενή. Είναι η πρώτη εντυπωσιακή επιβεβαίωση γεωγραφικής περιγραφής του Ορφέα, από τις δεκάδες που ακολουθούν και που προκαλούν θαυμασμό με την ακρίβεια τους. Φυσικά την εποχή που έλαβε χώρα η Αργοναυτική εκστρατεία, περί το 1870 π.Χ., η παραλία του Αναύρου ποταμού θα ήταν κάποιες δεκάδες μέτρα πιο μέσα, αφού λογικά με την πάροδο 4000 ετών θα έχει σίγουρα επεκταθεί προς τη θάλασσα. Στο στίχο 113 ο Ορφέας αναφέρει ότι για να φτάσουν στον Άναυρο προσπέρασαν τις ακτές των Παγασών. Κάποιος όμως που έρχεται από τη Θράκη -δηλαδή από βορράν- με προορισμό την Ιωλκό, η μόνη περίπτωση να προσπεράσει τις Παγασές, που βρίσκονταν χτισμένες λίγα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από την Ιωλκό, ήταν να έρχεται από νότια κατεύθυνση. Αυτό σημαίνει ότι ο Ιάσονας και ο Ορφέας ήρθαν οπωσδήποτε με πλοίο από τη Θράκη, μπήκαν στον Παγασητικό κόλπο και ακολουθώντας τις δυτικές ακτές του, προσπέρασαν τις Παγασές και έφτασαν στον προορισμό τους . Μάλιστα το λιμάνι της Ιωλκού θα ήταν δίπλα από τη παραλία, πιθανότατα στο σημερινό λιμανάκι που βρίσκεται ανατολικά του Αναύρου, γιατί τα Ορφικά κείμενα αναφέρουν ότι τον Ιάσονα με τον Ορφέα, οι Αργοναύτες που ήταν συγκεντρωμένοι στην παραλία και δίπλα στην Αργώ, τους αντιλήφθηκαν να έρχονται από το δρόμο (στίχος 116). Αυτό σημαίνει ότι ο Ιάσονας και ο Ορφέας ερχόμενοι από τη Θράκη, δεν αποβιβάστηκαν στη παραλία όπου ήταν η Αργώ και περίμενε την καθέλκυσή της, αλλά κατέβηκαν στο διπλανό λιμάνι και ακολουθώντας τον δρόμο, τους είδαν οι Αργοναύτες να έρχονται από μακριά. Λογικά δηλαδή ο Άναυρος θα χώριζε την παραλία από το λιμάνι της αρχαίας Ιωλκού, πράγμα που ισχύει ακόμη και σήμερα , αφού από τη δυτική πλευρά του Αναύρου ποταμού υπάρχει στενή αμμώδης παραλία και από την ανατολική υπάρχει μικρό λιμάνι που χρησιμοποιείται από το ναυτικό όμιλο Βόλου. Οι Αργοναύτες αφού έδωσαν όρκο στον Ποσειδώνα για πίστη στον Ιάσονα, ξεκίνησαν το επικό τους ταξίδι, αφήνοντας πίσω τους την Ιωλκό. Μετά από σκληρή κωπηλασία, έφτασαν στο πρώτο λιμάνι στον Παγασητικό και αφού έδεσαν το πλοίο, βγήκαν έξω να ξεκουραστούν. Τότε ο Πηλέας παρακάλεσε τους συντρόφους του να ανέβουν στο ιερό βουνό του Πηλίου, όπου ο δικαιότατος των Κένταυρων, ο σοφός Χείρωνας, δίδασκε το μικρό του γιο, τον Αχιλλέα. Εκεί εκτυλίσσεται και ο πρώτος μουσικός αγώνας της προϊστορίας, μεταξύ του Ορφέα και του Κενταύρου Χείρωνα, με νικητή τον Ορφέα. Μάλιστα ο χαρακτηρισμός του Χείρωνα σαν «δικαιότατος» των Κενταύρων, λανθασμένα αποδίδεται στον Όμηρο, αφού υπάρχει στο στίχο 381 των Αργοναυτικών. Από τη μετάφραση των λόγων του Ορφέα στους στίχους 396-398 των Αργοναυτικών φαίνεται ότι ο Κένταυρος Χείρωνας είχε αλογίσια μέλη. Όμως ο Κένταυρος Χείρωνας αποκλείεται να ήταν υβρίδιο αλόγου με άνθρωπο. Απλά οι Κένταυροι είχαν ταυτιστεί απόλυτα με το άλογο και στα πλαίσια των υπερβολών και των δεισιδαιμονιών της εποχής τους, παρουσιάζονταν σαν άνθρωποι με σώμα αλόγου. Μάλιστα διαβάζοντας προσεκτικά το αρχαίο κείμενο, αυτό γράφει:οὗ κεκλιμένος μὲν ἐπ’ οὐδαίοιο χαμεύνης κεῖτο μέγας Κένταυρος, ἀπηρήρειστο δὲ πέτρῃ, ἱππείῃσιν ὁπλήσιν, τανυσσάμενος θοὰ κῶλα. Που σημαίνει ότι ο μέγας Κένταυρος βρισκόταν ξαπλωμένος στο έδαφος πάνω σε ψάθα και στηριζόταν σε πέτρα και στα πόδια του αλόγου και τέντωνε τις κλειδώσεις του. Δηλαδή ο Κένταυρος βρισκόταν ξαπλωμένος και ακουμπούσε την πλάτη του στα καπούλια του αλόγου που ξεκουράζοταν και αυτό καθισμένο στο έδαφος, είχε βάλει τα πόδια του σε κάποια πέτρα και τέντωνε τα χέρια του και τα πόδια του για να ξεπιάνεται. Κάποιοι την απόλυτα ανθρώπινη αυτή σκηνή, που ο Χείρωνας χαλάρωνε και ακούμπούσε την πλάτη του στο αγαπημένο του άλογο, την έχουν ερμηνεύσει ότι πατούσε σε αλογίσια πόδια και συνεπώς ήταν μισός άνθρωπος και μισός άλογο!!! Φυσικά αυτό δεν προκύπτει ούτε και από τους στίχους 442-443 που έχουν μεταφραστεί:και θαμπωμένος θωρούσε όλα αυτά ο Κένταυρος και χτυπούσε συχνά το ένα χέρι πάνω στο άλλο και με τις οπλές το έδαφος κλωτσούσε. Το αρχαίο κείμενο επί λέξει αναφέρει: αὐτὰρ ὁρῶν Κένταυρος ἐθάμβεε, χειρ’ ἐπὶ χειρὶ πυκνὸν ἐπισσείων˙(άνω τελεία) οὔδας δ’ ἤρασσεν ὁπλήσιν. Δηλαδή ότι ο θαμπωμένος από το θέαμα Κένταυρος χτυπούσε συχνά-πυκνά παλαμάκια. Και ότι ο αχώριστος φίλος του -το άλογο- που το είχε συνέχεια δίπλα του, βλέποντας το αφεντικό του ενθουσιασμένο, χτυπούσε τα πόδια του στο έδαφος. Αυτό βέβαια φανερώνει και η άνω τελεία. Την πράξη αυτή δεν την έκανε ο ίδιος ο Κένταυρος (αλλοιώς θα είχε κόμμα το αρχαίο κείμενο), αλλά κάποιος -που δεν αναφέρει γιατί ήταν αυτονόητο- που έχει οπλές και τις χτυπάει στο έδαφος: Ένα άλογο!!! Ότι ο Χείρωνας ήταν άνθρωπος και όχι άλογο προκύπτει και από τους στίχους 403-403 που αναφέρουν ότι έστρωσε στο έδαφος φύλλα δέντρων (πρόχειρο δηλαδή τραπέζι) και κάλεσε τους Αργοναύτες να καθήσουν για φαγητό. Αυτό που έκανε δηλαδή ο Χείρωνας ήταν καθαρά κινήσεις ανθρώπου και όχι αλόγου. Μάλιστα με το στίχο 440 των Αργοναυτικών όπου αναφέρεται από τον Ορφέα ότι «οἰωνοὶ τ’ ἐκυκλοῦντο βοαύλια Κενταύροιο», δηλαδή ότι τα πουλιά πετούσαν κυκλικά πάνω από τους σταύλους των βοδιών, επιβεβαιώνεται πλήρως και η ετυμολογία της λέξης «Κένταυρος». Σύμφωνα με αυτήν «Κένταυρος» είναι αυτός που κεντά -δηλαδή κεντρίζει- τον ταύρο. Οι απόγονοί τους διατήρησαν το όνομα του επαγγέλματός τους ως χαρακτηριστικό του γένους τους. Και φυσικά ο Κένταυρος Χείρωνας, σαν καλός βουκόλος, είχε δίπλα στη σπηλιά του τα δικά του βοαύλια, δηλαδή τους δικούς του στάβλους βοδιών. Έτσι ήταν πραγματικά οι Κένταυροι. Όχι υβρίδια αλόγου με άνθρωπο, αλλά έφιπποι βουκόλοι που κέντριζαν τους ταύρους με ένα είδος λόγχης, δικαιολογώντας απόλυτα και την ετυμολογία της λέξης ( Κεν-τώ τον ταύρο=Κένταυρος) Έχοντας εξοικειωθεί τόσο πολύ με το άλογο, ήταν και άριστοι έφιπποι πολεμιστές και μάλιστα εξαίρετοι τοξοβόλοι. Οι Κένταυροι, σύμφωνα με μια εκδοχή του μύθου, ήταν λαός της Θεσσαλίας, την οποία ο Ορφέας στο στίχο 60 αποκαλεί «Θεσσαλίην εὔπωλον» δηλαδή με πολλά άλογα. Δηλαδήοι περίφημοι αυτοί ιππείς κατοικούσαν σε περιοχή όπου ζούσαν άλογα, στην περιοχή της Θεσσαλίας που φημιζόταν για τα θαυμάσια αυτά ζώα αλλά και τα βοσκοτόπια της. Μάλιστα ο Ορφέας στο στίχο 383 κάνει αναφορά ότι ανατράφηκαν στη Φολόη και στις απόκρημνες κορυφές της Πίνδου.
Δηλαδή οι επαγγελματίες αυτοί βουκόλοι, δεν προέρχονταν από δύο μόνο περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, τη Φολόη της Ηλείας και την Πίνδο. Απλά στις περιοχές αυτές εκπαιδεύτηκαν. Κάποια στιγμή αργότερα, η ύπαρξη κοπαδιών και η ανάγκη της δουλειάς λογικά τους οδήγησε και σε άλλα μέρη, όπως η Θεσσαλία, όπου και εγκαταστάθηκαν. Πιθανότατα και ο Κένταυρος Χείρωνας να ήταν ένας από αυτούς που ήρθαν στη Θεσσαλική γη και συγκεκριμένα στο Πήλιο. Ίσως κάποιο σουρεαλιστικό γλυπτό ή σκίτσο ενός αρχαίου καλλιτέχνη, όπου απεικόνιζε τους Κενταύρους σαν ανθρώπους με αλογίσια μέλη, ήταν αυτό που δημιούργησε σύγχυση ως προς τι ακριβώς ήταν οι Κένταυροι. Κατά την προσωπική μου όμως γνώμη, τα Αργοναυτικά του Ορφέα -σαν τα πιο αρχαία σωζόμενα κείμενα που αναφέρονται στους Κενταύρους- ήταν αυτά που παρέσυραν τους μετέπειτα ιστορικούς ερευνητές και καλλιτέχνες, αφού πράγματι στα δύο εδάφια που αναλύθηκαν προηγουμένως δεν ξεκαθαρίζεται απόλυτα ποιος είχε τις οπλές, ο Χείρωνας ή το άλογό του. Αλήθεια αν ένα τεράστιο μυαλό όπως ο Ορφέας είχε γράψει για τους Κενταύρους και για τα αλογίσια πόδια του Χείρωνα, ποιος θα τολμούσε να το αμφισβητήσει; Ουδείς.
Δυστυχώς λοιπόν κανείς δεν είχε προσέξει ότι αυτά που έλεγε ο Ορφέας για τον Χείρωνα ήταν ρητορικά σχήματα ενός μεγάλου λογοπλάστη. Απλά δεν έγραψε τη φράση ότι το άλογο χτυπούσε το έδαφος με τα αλογίσια πόδια του, αλλά για χάριν ευφωνίας και για να μην επαναλάβει δύο λέξεις (άλογο-αλογίσιο) με το ίδιο ακριβώς θέμα (αλογ-), έγραψε ότι χτυπούσε το έδαφος με τα αλογίσια πόδια του. Έτσι το υποκείμενο (στην προκειμένη περίπτωση το άλογο), εφ’ όσον το αντικείμενο (πόδια) προσδιορίζεται επιθετικά (αλογίσια) από το υποκείμενο, μπορεί να παραληφθεί. Συνεπώς και οι ιστορικοί ερευνητές, αρκετά χρόνια μετά την εξαφάνιση των Κενταύρων, τους επανέφεραν στο προσκήνιο ανατρέχοντας σε αυτά που έλεγε ο Ορφέας, αφού ήταν όχι μόνο ο μεγαλύτερος και ο πιο σεβαστός αρχαίος σοφός των παρελθόντων χρόνων, αλλά έζησε ακριβώς και την εποχή των Κενταύρων, γνωρίζοντας συνεπώς από πρώτο χέρι τη καταγωγή και την ιστορία τους. Μην μπορώντας λοιπόν να ερμηνεύσουν σωστά τις φράσεις του Ορφέα για τον Κένταυρο Χείρωνα, οι μεταγενέστεροι άνθρωποι έπλασαν άθελά τους το μύθο για την υβριδική εμφάνιση των Κενταύρων.
Όταν λοιπόν το επάγγελμα του Κενταύρου εξαφανίστηκε μια για πάντα, έμειναν μόνο τα σκίτσα, τα γλυπτά και κάποια αρχαία κείμενα για να θυμίζουν στις επόμενες γενιές την μοναδική αυτή κάστα ανθρώπων. Στα πλαίσια των δεισιδαιμονιών και της άγνοιας των ανθρώπων, ήταν πανεύκολο να δημιουργηθούν οι απίστευτες ιστορίες για τους αλογόμορφους ανθρώπους. Χάρη όμως στα Ορφικά Κείμενα άλλο ένα τεράστιο μυστήριο της ιστορίας για την φύση αυτών των «πλασμάτων» καταρρίπτεται πανηγυρικά. Οι Κένταυροι δεν ήταν ούτε τέρατα, ούτε υβρίδια ούτε τίποτε άλλο παράξενο. Απλοί άνθρωποι με τρομερή εξειδίκευση στην ιππασία που είχαν σαν επάγγελμά τους τη βοσκή των βοδιών.
Στους στίχους 383-385 ο Ορφέας δίνει έμφαση στα χαρίσματα του Κενταύρου Χείρωνα, αφού αναφέρει ότι μεριμνά για τη δικαιοσύνη και για τα φάρμακα που γιατρεύουν κάθε ασθένεια.
Φυσικά η ετυμολογία της λέξης Χείρων δικαιολογείται απόλυτα από την τελευταία αυτή φράση.
Χείρων (από το χειρ) είναι αυτός που είναι ικανός στα χέρια, αυτός που τα χειρίζεται καλά. Και φυσικά ένας γιατρός τα χρησιμοποιεί για να γιατρεύει. Για να αλείφει βότανα. Για να διορθώνει τα σπασίματα. Για να κλείνει τις πληγές. Δηλαδή χειροπράκτης ή και χειρούργος. Τέτοιος λοιπόν γιατρός ήταν ο μέγιστος Χείρων. Με τη βοήθεια των χεριών του γιάτρευε κάθε αρρώστια.
Επίσης αναφέρει ότι ήταν άριστος μουσικός και γνώστης της κιθάρας, της φόρμιγγας, της πηκτίδας και της λύρας. Στους στίχους 417-421 ο Κένταυρος Χείρωνας, κατά τη διάρκεια του μουσικού αγώνα με τον Ορφέα, τραγούδησε για τη μάχη των γενναιόψυχων Κενταύρων τους οποίους οι Λάπιθες σκότωσαν εξ’αιτίας των ατασθαλιών τους κι ακόμη για τη μάχη τους στη Φολόη, όταν ξαναμμένοι απ’ το κρασί όρμησαν εναντίον του Ηρακλέους. Από τα λόγια αυτά του Ορφέααποδεικνύεται περίτρανα και η ιστορικότητα δύο ακόμη γεγονότων που δυστυχώς μέχρι σήμερα θεωρούνταν μυθολογικά -δηλαδή παραμύθια- και που περιέβαλαν τους Κενταύρους.
1)Ο «μύθος» που λέει ότι οι Λάπιθες -λαός που κατοικούσαν στη Θεσσαλία- σκότωσαν τους Κενταύρους κατά τη διάρκεια του γάμου του βασιλιά Πειρίθου με την Ιπποδάμεια. Οι Κένταυροι κατά τη διάρκεια του γαμήλιου συμποσίου, δεν μπόρεσαν να ελέγξουν τον εαυτό τους και αφού πρώτα μέθυσαν από το πολύ κρασί, έκαναν ατασθαλίες, προσπαθώντας να ασελγήσουν στη γυναίκα του Πειρίθου, καθώς και στα νεαρά αγόρια που παρευρίσκονταν στον γάμο. Ακολούθησε άγρια μάχη μεταξύ Κενταύρων και Λαπίθων, η οποία διήρκεσε μέχρι τη νύκτα και στο τέλος της οποίας οι Κένταυροι νικήθηκαν κατά κράτος και σκοτώθηκαν σχεδόν όλοι. Μάλιστα στους στίχους 171-176 ο Ορφέας αναφέρει ότι ο Καινεύς, ο γιος του Ελάτου, ένας από τους Αργοναύτες, είχε πάρει μέρος στη συγκεκριμένη συμπλοκή, σαν σύμμαχος στο πλευρό των Λαπίθων. Οι Κένταυροι του έριχναν κορμούς πεύκων και ελάτων ενώ αυτός με τα πόδια μπηγμένα στο χώμα προσπαθούσε να αντισταθεί.
Πιθανότατα η φονική αυτή μάχη να σήμανε και το τέλος των Κενταύρων που ζούσαν στη Θεσσαλία. Ίσως και ο Χείρωνας να ήταν ο τελευταίος εν ζωή Θεσσαλός κένταυρος που διατηρούσε άσβεστη τη μνήμη των συντρόφων του με τη μουσική και τα τραγούδια του. Μάλιστα τα γεγονότα αυτά θα έλαβαν χώρα σαφώς λίγα χρόνια πριν το 1870 π.Χ. που έγινε η συνάντηση του Χείρωνα με τους Αργοναύτες, αφού ο κένταυρος τα αναφέρει σαν παρελθόντα γεγονότα. Δηλαδή η Κενταυρομαχία , το δημοφιλές αυτό γεγονός της μάχης Κενταύρων και Λαπίθων που είχε γίνει γλυπτό ακόμη και στον Παρθενώνα, θα διεξήχθη περί το 1880-1875 π.Χ.
2) Η μάχη των Κενταύρων με τον Ηρακλή στη Φολόη.Αρχηγός των Κενταύρων της Φολόης (περιοχή της Ηλείας κοντά στην αρχαία Ολυμπία) ήταν ο Φόλος, ο γιος του Σειληνού και της Νύμφης Μελίας και φίλος του Ηρακλή. Ήταν και ο φύλακας του πιθαριού με το κρασί των Κενταύρων, το οποίο τους είχε προσφέρει ο Διόνυσος, με εντολή να το φυλάξουν και να το ανοίξουν μόνο όταν εμφανιστεί ο Ηρακλής. Ο Ηρακλής επισκέφτηκε τη Φολόη καθ’ οδόν προς τον Ερύμανθο -όπου και θα κυνηγούσε τον ομώνυμο κάπρο- και έγινε δεκτός με χαρά από τον κένταυρο Φόλο στη σπηλιά του. Για να ευχαριστήσει λοιπόν ο Φόλος τον φίλο του τον Ηρακλή, του προσέφερε άφθονα ψητά. Ο Ηρακλής κάποια στιγμή επάνω στο τσιμπούσι ζήτησε κρασί, αλλά όταν ο Φόλος θυμήθηκε την εντολή του Διόνυσου, δίστασε να ανοίξει το πιθάρι φοβούμενος τους άλλους Κενταύρους. Κατόπιν προτροπής του Ηρακλή άνοιξε τελικά το πιθάρι με το κρασί και του έδωσε να πιει σε ασημένιο κύπελλο. Ο φόβος του Φόλου δεν άργησε να επαληθευτεί.
Οι ξαναμμένοι από το κρασί Κένταυροι κατέφταναν στην σπηλιά για να το αρπάξουν και ρίχτηκαν πάνω στον Ηρακλή. Λογικά ο Ορφέας τους αναφέρει ξαναμμένους εννοώντας τους όχι μεθυσμένους από τη κατανάλωση του κρασιού, αλλά νευριασμένους που ο Φόλος άνοιξε το πιθάρι όσον αυτοί απουσίαζαν. Ο Φόλος κρύφτηκε στη σπηλιά από το φόβο του, ενώ ο Ηρακλής ρίχτηκε στη μάχη εναντίον τους. Άλλοι του επιτίθονταν έχοντας σαν όπλα μεγάλα ξύλα, άλλοι με μεγάλες πέτρες και άλλοι με μεγάλα τσεκούρια. Η μάχη ήταν φοβερή. Ο Ηρακλής όμως με τα φαρμακερά βέλη, που είχε βάψει από το αίμα της Λερναίας Ύδρας και με το τεράστιο ρόπαλό του, τους εξόντωσε σχεδόν όλους.
Το ιστορικό αυτό γεγονός της μάχης της Φολόης -που σήμανε το οριστικό τέλος των Κενταύρων που ζούσαν στην περιοχή αυτή της Πελοποννήσου- σαφέστατα διεξήχθη λίγα χρόνια πριν τη συνάντηση του Χείρωνα με τους Αργοναύτες . Δηλαδή περί το 1875 π.Χ. όταν και ο Ηρακλής θα ήταν ηλικιακά ένας καταξιωμένος και τρομερός πολεμιστής περίπου 27 χρονών.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ο κένταυρος Χείρωνας -προκύπτει από το αρχαίο κείμενο- δεν φαίνεται να κάνει διάκριση στους αργοναύτες. Τους καλοδέχεται στην αυλή του όλους, ακόμη και τον Ηρακλή που εξόντωσε σχεδόν όλους τους Κενταύρους της Φολόης. Αυτό δείχνει ότι πιθανότατα ο μέγας Κένταυρος είχε συγχωρήσει τον Ηρακλή αφού για την μάχη στη Φολόη δεν ευθυνόταν ο μεγάλος ήρωας αλλά οι ίδιοι οι Κένταυροι.
Τη στιγμή της συνάντησης των Αργοναυτών με τον Κένταυρο Χείρωνα, αυτός ήταν μεγάλος σε ηλικία, αφού στο στίχο 454 ο Ορφέας τον αποκαλεί «Φιλλυρίδη γέροντα» (δηλαδή ως τον γέροντα γιο της Φιλλύρας). Παρόλη όμως την μεγάλη του ηλικία, ο μέγιστος των Κενταύρων είχε πάντα μαζί του τον αχώριστο φίλο του, το άλογο, αλλά και τα βόδια του που τον προμήθευαν με το απαραίτητο γάλα και κρέας.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι ο Ορφέας αφιέρωσε στον Χείρωνα -λογικά μετά το θάνατό του- τον Κένταυρο, τον περίφημο αστερισμό του Νοτίου ημισφαιρίου, προκύπτει ότι ο μέγιστος των Κενταύρων γεννήθηκε περί το 1940-1935 π.Χ. και πέθανε σαφέστατα πριν το 1865 π.Χ. που οι Ορφικοί άρχισαν την ονομάτιση των αστερισμών του ουρανού. Δηλαδή ο Χείρωνας πέθανε μόλις λίγα χρόνια μετά τη συνάντησή του με τον Ορφέα στο σπήλαιο του Πηλίου, πιθανότατα περί το 1870-1865 π.Χ. και σε ηλικία 70-75 χρονών. Έπρεπε να περάσουν 4000 χρόνια για να πάψει ο Κένταυρος Χείρωνας να αποτελεί «μυθολογικό» τέρας και να πάρει τη θέση του στο πάνθεον της ιστορίας -χάρη στον Ορφέα- σαν υπαρκτό πρόσωπο, σαν ένας μεγάλος γιατρός, σαν ένας μοναδικός παιδαγωγός, σαν ένας τεράστιος μουσικός, σαν ένας χαρισματικός άνθρωπος.

Πρώτη σεξουαλική επαφή

Η πρώτη σεξουαλική ή η πρώτη ερωτική επαφή; Ένα φαινομενικά εύκολο ερώτημα που χρίζει προβληματισμού και συζήτησης. Σεξουαλική επαφή είναι η φυσική ένωση του αρσενικού και του θηλυκού σαν επακόλουθα της αναζήτησης της ικανοποίησης του έμφυτου ενστίκτου, ή της ανάγκης απόκτησης απογόνων. Η Ερωτική επαφή είναι κάτι το πιο βαθύ, που εμπερικλείει και μια πνευματική και ψυχική έλξη πέραν της φυσικής.

Όλοι οι άνθρωποι ξεκινούν την ερωτική τους ζωή χωρίς να διαθέτουν την ανάλογη πείρα. Για όλους τους ανθρώπους υπάρχει η πρώτη φορά. Πολύ συχνά ο νέος άνθρωπος πληροφορείται τα μυστικά του σεξ από αυτοαποκαλούμενους έμπειρους φίλους, οι οποίοι όμως είναι πολύ πιθανό να έχουν κατασκευάσει τις εμπειρίες τους στη φαντασία τους και μόνο. Άλλωστε, οι έρευνες δείχνουν ότι η σημαντικότερη πηγή πληροφόρησης των νέων ανθρώπων γύρω από το σεξ είναι οι συνομήλικοι και οι φίλοι. Επιπλέον δεν είναι ακριβείς και οι πληροφορίες από το περιβάλλον τους που αφορούν την ηλικία και τις δυσκολίες της πρώτης ερωτικής επαφής.

Η ηλικία της πρώτης φοράς

Η ηλικία της πρώτης σεξουαλικής επαφής αλλάζει με τις εποχές και επηρεάζεται κυρίως από κοινωνικά φαινόμενα. Πριν από μερικές δεκαετίες και σύμφωνα με μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία 1960 – 1970 η ηλικία της πρώτης σεξουαλικής επαφής ήταν για τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης γύρω στα δεκαέξι (16) χρόνια. Η δεκαετία αυτή συμπίπτει χρονικά με τα χρόνια της λεγόμενης «σεξουαλικής επανάστασης».
Όμως οι σημαντικές κοινωνικές αλλαγές των τελευταίων δεκαετιών και η εμφάνιση θανατηφόρων σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων τα τελευταία είκοσι χρόνια αύξησαν τη μέση ηλικία της πρώτης φοράς στο σεξ στα δεκαοκτώ (18) χρόνια περίπου.

Ελληνικές στατιστικές μελέτες
Από έρευνες που έγιναν στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια, βρέθηκε ότι κατά μέσο όρο οι άντρες ξεκινούν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα στα 18.2 χρόνια και οι γυναίκες στα 18.8 χρόνια. Στις ηλικίες των 18 έως 25 χρόνων ένα ποσοστό 27.3% των γυναικών και 11.6% των αντρών δέν έχει ακόμα ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή.
Πρόσφατη έρευνα του Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου σε συνεργασία με τη Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Πατρών, που συμμετείχαν 500 άνδρες και 300 γυναίκες, ηλικίας 20 έως 25 ετών, σπουδαστές ΤΕΙ και ιδιωτικών σχολών και φοιτητές στις πόλεις της Αθήνας και της Πάτρας, έδωσε ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για τη σεξουαλική συμπεριφορά των νέων της Ελλάδας.

(α) Γυναίκες. Στο σύνολο των 300 γυναικών ηλικίας 20-25 ετών, 71 γυναίκες (ποσοστό 23,7%) δεν είχαν, για διάφορους λόγους, καμία ολοκληρωμένη ερωτική επαφή ως τότε. Στις υπόλοιπες 229 γυναίκες η μέση ηλικία τα πρώτης ολοκληρωμένης ερωτικής επαφής ήταν 18,8 ετών.

(β) Άντρες. Στο σύνολο των 500 αντρών ηλικίας 20-25 ετών, 58 άντρες ( ποσοστό 11,6%) δεν είχαν, για διάφορους λόγους, καμία ολοκληρωμένη ερωτική επαφή ως τότε. Στους υπόλοιπους 442 άντρες η μέση ηλικία της πρώτης ολοκληρωμένης ερωτικής επαφής είναι 18,2 ετών.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι περίπου ο ένας στους δυο άντρες και οι τρεις στις πέντε γυναίκες αναφέρουν ότι η πρώτη τους προσπάθεια για ολοκληρωμένη ερωτική επαφή ήταν αποτυχημένη. Παρατηρούμε ότι η αποτυχία στην πρώτη προσπάθεια για ερωτική επαφή τείνει να είναι ο κανόνας.
Οι πρώτες σεξουαλικές επαφές είναι συνήθως για τη γυναίκα χωρίς οργασμό. Η οργασμική ικανότητα έρχεται με την απόκτηση εμπειρίας, παρεμβαίνει δηλαδή ο μαθησιακός παράγοντας. Ο άντρας στις πρώτες του επαφές λειτουργεί συνήθως με αδυναμία ελέγχου του αντανακλαστικού της εκσπερμάτωσης. Με την επανάληψη των σεξουαλικών επαφών μαθαίνει τελικά να ελέγχει την εκσπερμάτωση.

Το σεξουαλικό βάφτισμα
Αν και ορισμένοι πιστεύουν ότι οι σεξουαλικές συναντήσεις της μιας νύχτας είναι από τις πιο ευχάριστες ανθρώπινες εμπειρίες, οι επιστήμονες του είδους πιστεύουν ότι η σεξουαλική έλξη και η αγάπη πρέπει να συμβαδίζουν. Στην πραγματικότητα, το σεξ δεν είναι παρά η πεμπτουσία της ψυχικής επαφής. Για να μπούμε όμως στην ψυχή του άλλου, πρέπει πρώτα να του δείξουμε τον αληθινό μας εαυτό, πράγμα πολύ δύσκολο για την πλειονότητα των ανθρώπων. Αισθανόμαστε ευάλωτοι και συνεχώς αντιμέτωποι με την απόρριψη, η οποία μπορεί να είναι πολύ οδυνηρή. Ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να ξεκινήσουμε μια ερωτική σχέση, χωρίς να γνωρίσουμε το σύντροφό μας και να έχουμε ρίξει τη δική μας μάσκα. Από την πρώτη κιόλας στιγμή πρέπει να λέμε την αλήθεια και μόνο την αλήθεια και να "αυτοσυστηθούμε" με ειλικρίνεια. Η αλήθεια είναι, ίσως, το καλύτερο αφροδισιακό. Συναισθηματικά είμαστε όλοι τρωτοί και σε μια σχέση αγάπης και σεξ πρέπει να το ομολογούμε.

Επιβάλλεται λοιπόν να κάνουμε το ταίρι μας να καταλάβει ότι ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίο βρισκόμαστε κοντά του είναι η ανάγκη μας για αγάπη και η αναζήτηση συντρόφου. Ο μύθος που θέλει τις γυναίκες ρομαντικές και τους άνδρες ερωτύλους, διαστρεβλώνει τη φυσική ισορροπία ανάμεσα στα δύο φύλα. Όσοι διακηρύττουν ότι η αγάπη και το σεξ είναι μονοπώλιο του ενός ή του άλλου φύλου, παραμορφώνουν την προσωπικότητα του άνδρα και της γυναίκας.

Πρώτη σεξουαλική εμπειρία
Η κινητήριος δύναμη της πρώτης σεξουαλικής εμπειρίας μπορεί να είναι η αγάπη, ο πόθος ή ακόμα η απλή περιέργεια. Μετά το ερωτικό τους "βάφτισμα", οι περισσότεροι άνθρωποι είναι συνήθως φοβισμένοι, ανήσυχοι, σφιγμένοι αλλά και κάπως απογοητευμένοι από το αποτέλεσμα. Το σεξ την πρώτη φορά δεν χαρίζει την έκσταση, που οι άπειροι εραστές είχαν φανταστεί και ονειρευτεί. Oπως όλα σχεδόν τα πράγματα, έτσι και το σεξ βελτιώνεται με την εξάσκηση και τη στενότερη γνωριμία του ερωτικού συντρόφου. Ενώ για τους περισσότερους άνδρες ο οργασμός πραγματοποιείται αυτόματα από την πρώτη κιόλας φορά, οι γυναίκες στην αρχή δύσκολα φτάνουν στην αποκορύφωση. Ακόμα και αυτό είναι κάτι που μαθαίνεται σιγά-σιγά.

Ποιό είναι το κίνητρο της πρώτης σεξουαλικής επαφής;
Μεταξύ των πιο συχνών αναφέρονται τα ακόλουθα:
- Η σεξουαλική ωρίμανση
- Η ανθρώπινη περιέργεια
- Γιατί άλλοι συμμαθητές το έχουν ήδη κάνει
- Για να δείξεις ότι είσαι προοδευτικός
- Η απαίτηση του φίλου (Για να διατηρηθεί η σχέση)
- Η εκτόνωση μιας ανάγκης

Πολλοί νέοι άνθρωποι πέφτουν στην παγίδα να εμφανίζονται με ένα ψεύτικο προσωπείο, να δηλώνουν πράγματα που δεν τα πιστεύουν ή δεν τους αντιπροσωπεύουν. Ελπίζουν πως έτσι θα είναι πιο ελκυστικοί, ότι θα κερδίσουν ευκολότερα την προτίμηση του άλλου ανθρώπου, ή θα καταφέρουν το σκοπό τους ευκολότερα με αυτό το τρόπο. Αλλά η βασικότερη προϋπόθεση μιας καλής σχέσης είναι η ειλικρίνεια ή, με άλλα λόγια, να μη φοβάσαι και να μη ντρέπεσαι γι’ αυτό που είσαι. Αν νομίζεις ότι απέναντί μου έχεις έναν άνθρωπο που αξίζει να τον επιθυμείς και να τον αγαπάς, τότε σίγουρα αξίζει και τον κόπο να του παρουσιάσεις το πραγματικό σου πρόσωπο και να μην τον εξαπατήσεις με μύθους. Όταν εμφανίζεσαι διαφορετικός από αυτός που είσαι στην πραγματικότητα, τότε παγιδεύεις τον εαυτό σου σε μια κατάσταση, στην οποία σου είναι πολύ δύσκολο να λειτουργήσεις και να επικοινωνήσεις. Γι αυτό, η πρώτη σεξουαλική επαφή πρέπει να στοχεύει στην ολοκλήρωση μιας σχέσης όπου υπάρχει αλληλοσεβασμός και αγάπη. Κι όταν δεν υπάρχουν αυτές οι συνθήκες, καλύτερα να αναβάλλεται.

Τα τελευταία χρόνια είμαστε όλοι μάρτυρες μιας αλλαγής όσον αφορά τις πρώτες σεξουαλικές επαφές των εφήβων, διαπιστώνοντας ότι το όριο ηλικίας συνεχώς κατεβαίνει. Η πρόσφατη έρευνα για την Υγεία στις Διαφυλικές Σχέσεις και τη Σεξουαλικότητα που διεξήγαγε ο Οργανισμός Νεολαίας Κύπρου και το Ινστιτούτο Αναπαραγωγικής Ιατρικής Κύπρου, σε δείγμα 1668 μαθητών Γυμνασίων και Λυκείων παγκύπρια έδειξε ότι το ένα τέταρτο των μαθητών έχει σεξουαλικές σχέσεις (37.3% των αγοριών και 13.2% των κοριτσιών, δηλαδή μέσος όρος ποσοστό 24%). Από αυτά τα παιδιά, το 68% είχαν σεξουαλική δραστηριότητα πριν την ηλικία των 16, δηλαδή 280 από τα 1668 παιδιά. Στην ερώτηση αν αντιμετώπισαν περιστατικό ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, το 10.5% των μαθητών που έχουν σχέσεις απάντησε θετικά, δηλαδή το 2.5.% του δείγματος (42 παιδιά). Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στις 14 Δεκεμβρίου 2006. Ας δούμε όμως κάπως πιο αναλυτικά κάποια στοιχεία της έρευνας που μας ενδιαφέρουν.

Στην ερώτηση «Από ποιά ηλικία, κατά την γνώμη σου ξεκινά η πλειοψηφία των νέων να έχουν σεξουαλικές σχέσεις;» εδόθησαν οι εξής: Το 73,3% των αγοριών και το 68,2% απάντησαν ότι η πλειοψηφία των νέων ξεκινούν πριν την ηλικία των δεκαέξι (16). Οι δύο πιο δημοφιλείς απαντήσεις ήταν 15 και 16 ετών, όπου η καμπύλη στη γραφική παράσταση φτάνει στη κορυφή. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί έντονη συναισθηματική πίεση σε όσα παιδιά δεν έχουν σεξουαλικές σχέσεις και μειονεκτικά αισθήματα ότι καθυστέρησαν έναντι των άλλων συνομήλικων τους.
Την ερώτηση «Αν έχεις σεξουαλική δραστηριότητα, από ποιά ηλικία έχει ξεκινήσει;» απάντησαν το 37.3% των αγοριών και το 13.2% των κοριτσιών, δηλαδή το 24% όλων των παιδιών έχουν σεξουαλικές σχέσεις.
Το 68% αυτών των παιδιών είχαν σεξουαλική δραστηριότητα πριν την ηλικία των 16 χρονών. Κάποια δε παιδιά από την ηλικία των δέκα ετών. Βέβαια κάποιος μπορεί να αμφισβητήσει την ειλικρίνεια των παιδιών στις απαντήσεις που έδωσαν, αυτά όμως ήταν τα αποτελέσματα της έρευνας που πρέπει κάπως να μας ανησυχούν.

Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (ΗΠΑ)
Πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε πώς με την συμπλήρωση της ηλικίας των 15 ετών, 20% των κοριτσιών και 30% των αγοριών είχαν ήδη τουλάχιστον μια ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Την περίοδο 1986 – 1996, το 14% των γεννήσεων στις ΗΠΑ ήταν από μητέρες κάτω της ηλικίας των 18 ετών.

Βραζιλία
Έρευνα που έγινε στη Βραζιλία κατά το 2005, στα σχολεία μέσης εκπαίδευσης, κατέδειξε ότι το 47% των αγοριών και το 32% των κοριτσιών είχαν τη πρώτη τους σεξουαλική επαφή πριν την ηλικία των δεκατεσσάρων (14) ετών.

Ο εφηβικός έρωτας
Πολλά πράγματα βιώνονται για πρώτη φορά στη διάρκεια της εφηβείας, και ίσως γι αυτό το λόγο τα εφηβικά βιώματα χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη ένταση. Ο έφηβος είναι φυσικό να μη μπορεί να προβλέψει τις καταστάσεις που θα αντιμετωπίσει στις πολλές δεκαετίες ενήλικης ζωής που πρόκειται να ακολουθήσουν τη σχετικά σύντομη περίοδο της εφηβείας. Έχει την πεποίθηση ότι η πρώτη φορά είναι και η τελευταία, ότι αυτό που ζει και αισθάνεται σήμερα θα συνεχίσει να το ζει και να το αισθάνεται σε όλη του τη ζωή. Αυτή η πεποίθηση προσδίδει στα βιώματα, στα συναισθήματα, καθώς και στις ενδεχόμενες επιτυχίες ή αποτυχίες της εφηβείας έναν ολοκληρωτικό και ανεπανόρθωτο χαρακτήρα.

Το ίδιο ισχύει και για τον έρωτα. Ένας έφηβος μπορεί να φαντάζεται ότι το ερωτικό του αίσθημα για έναν άλλο άνθρωπο δεν μπορεί να συνεχίζεται με αμείωτη ένταση σε όλη του τη ζωή. Μπορεί να του είναι αδύνατο να φανταστεί ότι υπάρχει περίπτωση να αγαπήσει άλλον άνθρωπο. Όταν ο άλλος άνθρωπος δεν ανταποκρίνεται στα αισθήματα του, έχει την εντύπωση ότι θα ζήσει όλη του τη ζωή κυριευμένος από συναισθήματα αβάσταχτης απόρριψης και γι’ αυτό το λόγο μπορεί να αισθάνεται απελπισμένος.

Μην απελπίζεστε όμως. Όπως η ηλικία και τα ενδιαφέρονται αλλάζουν, έτσι μπορεί να συμβεί και τα αισθήματα. Κι αυτά αλλάζουν. Αλλάζουν επίσης και τα κριτήρια αξιολόγησης του ερωτικού μας συντρόφου καθώς και τα προσόντα που πρέπει να έχει ο πιθανός γαμβρός ή νύμφη. Μην βιαστείτε λοιπόν. Ο πραγματικός έρωτας και η καλή σχέση αντέχουν στο χρόνο, και να θυμάστε πάντοτε πως η σεξουαλική επαφή πρέπει να στοχεύει στην ολοκλήρωση μιας σχέσης όπου υπάρχει αλληλοσεβασμός και αγάπη, και όχι σε μια ευκαιρία σαρκικής ηδονής και μόνο.

Εκπαίδευση είναι ο τρόπος να δημιουργείς έναν ηλίθιο ενήλικα από ένα πανέξυπνο παιδί

Όλα τα προβλήματα μπορούν να λυθούν με πολύ περισσότερους τρόπους από αυτούς που θεωρούμε ως τους μόνους δυνατούς, αρκεί να επανεξετάσουμε το ερώτημα και να σκεφτούμε κάπως πιο ελεύθερα. Παραδείγματος χάριν:

Σε ένα πανεπιστήμιο των ΗΠΑ ζητήθηκε από τους φοιτητές της φυσικής να λύσουν το εξής πρόβλημα: «Πώς μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα βαρόμετρο για να υπολογίσετε το ύψος ενός ψηλού κτιρίου;» Η «σωστή» απάντηση (και θα καταλάβετε σύντομα προς τι τα εισαγωγικά), η απάντηση που ήθελε ο καθηγητής και έδωσαν όλοι οι φοιτητές πλην ενός, ήταν να μετρηθεί η πίεση του αέρα στην κορυφή και στη βάση του κτιρίου και από τη διαφορά -με τη χρήση του κατάλληλου τύπου- να βρεθεί το ύψος. Όμως κάποιος σπουδαστής είχε μια διαφορετική ιδέα: «Δένω το βαρόμετρο σε ένα σκοινί και το κατεβάζω ως το δρόμο. Το μήκος του σκοινιού είναι προφανώς ίσο με το ύψος του κτιρίου»

Ο καθηγητής βρέθηκε σε δύσκολη θέση.
Ο φοιτητής είχε δώσει σωστή απάντηση, αφού στη διατύπωση δεν αναφερόταν τίποτα για την πίεση του αέρα ή για τη μη-χρήση σκοινιών. Ζήτησε τη βοήθεια ενός άλλου καθηγητή και συμφώνησαν ότι ο φοιτητής έπρεπε να απαντήσει ξανά στην ερώτηση, προκειμένου να δείξει ότι έχει γνώσεις φυσικής. Ο φοιτητής δεν είχε καμία αντίρρηση. 

Τους έδωσε πέντε καινούριες απαντήσεις:
1) Ρίχνεις το βαρόμετρο από την κορυφή του κτιρίου και χρονομετράς την πτώση. Έπειτα με τη χρήση του τύπου S=1/2at² υπολογίζεις το ύψος του κτιρίου.
2) Μια ηλιόλουστη μέρα βγάζεις το βαρόμετρο έξω και μετράς το ύψος του, το μήκος της σκιάς του και το μήκος της σκιάς του κτιρίου, και μετά, με τη χρήση απλής αναλογίας υπολογίζεις το ύψος του.
3) Παίρνεις το βαρόμετρο και αρχίζεις να ανεβαίνεις τις σκάλες. Χρησιμοποιείς το βαρόμετρο ως μονάδα μέτρησης για να μετρήσεις το ύψος κάθε σκαλοπατιού. Πολλαπλασιάζεις τα σκαλιά με το ύψος του βαρόμετρου και έχεις το ύψος του κτιρίου.
4) Στερεώνεις το βαρόμετρο στην άκρη μιας χορδής το κουνάς σαν εκκρεμές και καθορίζεις την τιμή του g (επιτάχυνση της βαρύτητας) στο επίπεδο του δρόμου και στην κορυφή του κτιρίου. Από τη διαφορά των δύο τιμών του g μπορείς να υπολογίσεις το ύψος του κτιρίου.
5) (το καλύτερο!) Πηγαίνεις στον επιστάτη του κτιρίου και του λες: «Αν μου πείτε το ύψος του κτιρίου θα σας δώσω αυτό το πολύ ωραίο βαρόμετρο»

Ο φοιτητής πήρε άριστα. Ο τρόπος που σκέφτηκε ο φοιτητής, στη θεωρία της νοημοσύνης καλείται «αποκλίνουσα ενόραση». Τις περισσότερες φορές (και οι περισσότεροι άνθρωποι) όταν αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα ψάχνουμε μια λύση που μας παγιδεύει στην αρχική του διατύπωση.

Για παράδειγμα στην ερώτηση: «Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την οικονομική κρίση στην Ελλάδα;», οι απαντήσεις μπορούν να είναι πολύ περισσότερες απ' όσες φανταζόμαστε, αρκεί πρώτα να κατανοήσουμε τη φύση της ερώτησης (τη φύση της κρίσης μάλλον). Όπως το βαρόμετρο σε παγιδεύει στη λύση μέσω της μέτρησης της πίεσης, έτσι και η «οικονομική κρίση» σε παγιδεύει στη λύση μέσω της οικονομίας.

Συμπερασματικά: Όλα τα προβλήματα μπορούν να λυθούν με πολύ περισσότερους τρόπους από αυτούς που θεωρούμε ως τους μόνους δυνατούς, αρκεί να επανεξετάσουμε το ερώτημα και να σκεφτούμε κάπως πιο ελεύθερα.

ΠΗΓΗ: Το αληθές αυτό περιστατικό με το βαρόμετρο υπάρχει στο βιβλίο του David Perkins, «Το φαινόμενο Εύρηκα»). Τo όνομα του φοιτητή: Niels Bohr, ο θεμελιωτής της Κβαντομηχανικής

Κράτησε μέσα σου μόνο όσα σε πάνε μπροστά κάνοντας το χρόνο σύμμαχο στη δική σου αιωνιότητα

Το 1915 ο Einstein εισήγαγε τη Θεωρία της Σχετικότητας, προσπαθώντας να εξηγήσει στην ανθρωπότητα με πολύπλοκες πράξεις και εξισώσεις πως... ο χρόνος είναι εντελώς υποκειμενική έννοια... Οι ανθρώπινες σχέσεις όμως φαντάζουν πιο πολύπλοκες από κάθε φυσική θεωρία. Ολόκληρες βιβλιοθήκες, δε φτάνουν για να τις αποκρυπτογραφήσουν. Καμία μαθηματική πράξη δεν είναι αρκετή ώστε να εξηγήσει γιατί εγκλωβίζεσαι σε σχέσεις που δεν σε καλύπτουν.

Για ποιο λόγο επαναλαμβάνεις ξανά και ξανά τα ίδια λάθη με τεράστια επιτυχία, θεωρώντας πως έχεις όλο τον καιρό μπροστά σου για να τα διορθώσεις; Χρησιμοποιείς σαν άλλοθι τα νιάτα για να πληγωθείς και να πονέσεις. Χαρίζεις απλόχερα πολύτιμες στιγμές σου σε ανθρώπους, ενώ οι δικές τους δε σε συμπεριλαμβάνουν. Είσαι καθηλωμένος πίσω από ένα γραφείο, ενώ από μικρός ονειρευόσουν να γυρίσεις τον κόσμο.

Διατηρείς κατά συνθήκη φιλίες και σχέσεις για να μη θυσιαστείς στο βωμό της μοναξιάς. Αφήνεις για αύριο όσα μπορείς να κάνεις σήμερα. Και την ίδια στιγμή η ζωή περνάει. Περνάει από μπροστά σου και δε στέκεται λεπτό. Σε χαιρετάει ειρωνικά φωνάζοντας «πόσο χρόνο νομίζεις ότι έχεις;» κι εσύ την παρατηρείς από το σημείο αναφοράς σου, χωρίς να κάνεις το παραμικρό για να την αλλάξεις. Ζητάς από εκείνη κι άλλες εμπειρίες και μόλις σου δοθούν ξεκινάς πάλι από το μηδέν. Επαληθεύοντας την ίδια εξίσωση. Όλα βρίσκονται σε μια διαρκή κίνηση εκτός από σένα.

Κι όταν αυτά δεν έρχονται, θυμώνεις με τη ζωή που σου φέρθηκε σκληρά. Τα λάθη που έχεις κάνει μέσα στον χωροχρόνο δεν αλλάζουν. Πόσες φορές κοιτώντας πίσω παραδέχτηκες πως αν γυρνούσες για λίγο πίσω τη ζωή, θα έπραττες διαφορετικά; Πως αν σου δινόταν μία ευκαιρία ακόμα, θα έλεγες εκείνο το «σ’ αγαπώ»; Πως θα διεκδικούσες περισσότερο εκείνη τη θέση που έψαχνες καιρό; Πως δε θα άφηνες να φύγουν από κοντά σου άνθρωποι που σας έδεναν τόσα; Κανείς δε θα σου δώσει πίσω το χαμένο έδαφος. Οι ευκαιρίες που έδωσες, αλλά κι αυτές που έχασες, δεν επιστρέφουν. Το ερώτημα είναι, τι άφησαν πίσω τους.

Τι έμεινε σε σένα. Το παρελθόν πέρασε ανεπιστρεπτί κι έδωσε τη θέση του στη γνώση. Την κρατάς και πορεύεσαι. Την έχεις ως «ένα το κρατούμενο» στο μυαλό σου, και τη χρησιμοποιείς στο μέλλον. Για να πάψεις να λειτουργείς ως απλός παρατηρητής της ζωής σου. Τρέξε. Προλαβαίνεις. Δώσε τέλος σε μισοτελειωμένες καταστάσεις που σε κρατούσαν δέσμιο για χρόνια.

Βγες εκεί έξω και πραγματοποίησε όσα ονειρευόσουν και δεν τολμούσες να ξεστομίσεις. Μην περιμένεις να πέσουν οι κατάλληλες συνθήκες ως μάννα εξ ουρανού, φτιάξε τες. Κάνε εκείνο το ταξίδι που ήθελες, αλλά δεν προλάβαινες λόγω δουλειάς. Γεφύρωσε τις σχέσεις σου με ανθρώπους που τελικά θέλεις στην καθημερινότητά σου. Δούλεψε για να ζήσεις. Μη ζεις για να δουλεύεις. Αντιμετώπισε τους φόβους σου για να νιώσεις ελεύθερος. Μη ζητάς τη ζωή, κυνήγησέ τη. 

Κράτησε μέσα σου μόνο όσα σε πάνε μπροστά. Κάνε το χρόνο σύμμαχο, στη δική σου αιωνιότητα.
Γιατί αυτός είναι το νόμισμα της ζωής σου. Είναι το μοναδικό νόμισμα που έχεις και μόνο εσύ μπορείς να αποφασίσεις πώς θα το ξοδέψεις. Στο χέρι σου είναι να μην αφήσεις άλλους ανθρώπους να το ξοδέψουν εκείνοι για σένα.

Γιατί δεν είναι και τόσο κακό, τελικά, να είσαι μόνος;

Σε κανέναν δεν αρέσει, φυσικά, η μοναξιά, αλλά πολλοί είναι εκείνοι που μαθαίνουν να ζουν με αυτή. Και επειδή ο έρωτας είναι θέμα τύχης, συγκυριών και συναστριών, καλό είναι να μην περνάμε τη ζωή μας μαραμένοι αναμένοντας τον πρίγκιπα και την πριγκίπισσα, αλλά να την απολαμβάνουμε, ακόμα και όταν δεν έχουμε κάποιον δίπλα μας να τη μοιραστούμε.

Οι λόγοι, λοιπόν, για να απολαμβάνει κανείς τη μοναξιά του είναι πολλοί και μερικοί –μόνο- από αυτούς ακολουθούν:

 1. Γνωρίστε τον εαυτό σας
Οι ώρες που περνά κανείς μόνος του, του δίνουν το χώρο και την ευκαιρία να ανακαλύψει τον εαυτό του και το τι θέλει να κάνει με τη ζωή του. Εκμεταλλευτείτε τον ελεύθερο χρόνο για να δοκιμάσετε νέα πράγματα, να βρείτε τι είναι αυτό που σας αρέσει περισσότερο να κάνετε στη ζωή σας και ακολουθήστε το. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως ένας σύντροφος σας εγκλωβίζει, αλλά αυτό που σίγουρα κάνει είναι να περιορίζει το χρόνο σας.

2. Εδραιωθείτε επαγγελματικά
Δεδομένου ότι έχετε το περιθώριο να κάτσετε λίγο παραπάνω στη δουλειά, κάντε το. Πρώτον, γιατί έτσι θα προωθήσετε τη δουλειά σας, χωρίς να έχετε να αντιμετωπίσετε γκρίνια από τον ή την σύντροφό σας για τις υπερωρίες που δουλεύετε και, δεύτερον, γιατί δεν θα έχετε για πολύ καιρό αυτό το πλεονέκτημα, αφού αργά ή γρήγορα θα βρείτε κι εσείς το ταίρι σας και θα προτιμάτε να γυρίσετε σπίτι να το βρείτε από το να κάτσετε ακόμα δυο ώρες στο γραφείο.

 3. Βρείτε αυτό που πραγματικά ψάχνετε
Το ότι κάποιος είναι μόνος δεν σημαίνει τίποτα παραπάνω, από το ότι απλά είναι μόνος. Δεν σημαίνει ότι είναι άσχημος και δε σημαίνει ότι δεν είναι επιθυμητός. Κάτι, ωστόσο, που, ίσως, σημαίνει είναι ότι είναι μάλλον επιλεκτικός. Εκείνος που επιλέγει τη μοναξιά από το να κάνει μια συμβατική και συμβιβαστική σχέση είναι εκείνος που θέλει το χρόνο να βρει αυτό που πραγματικά ψάχνει και θα τον κάνει ειλικρινά ευτυχισμένο. Και δεν υπάρχει τίποτα το κακό σε αυτό.

4. Ανακαλύψτε τις επιλογές σας
Το ότι δεν είστε σε μια σχέση σημαίνει ότι μπορείτε να βγαίνετε ραντεβού και να είστε ανοιχτοί να γνωρίσετε κόσμο που, υπό άλλες συνθήκες, δεν θα γνωρίζατε. Συναναστραφείτε με διαφορετικά άτομα, δοκιμάστε την επικοινωνιακή σας χημεία με τον καθένα ξεχωριστά και ίσως εκεί να βρείτε αυτό που ψάχνετε. Σε κάθε περίπτωση, μην περιμένετε τον έρωτα να έρθει να σας βρει. Εσείς θα τον ψάξετε και, μάλιστα, θα απολαύσετε και την όλη διαδικασία.

 5. Έχετε όλο το χρόνο για τον εαυτό σας
Θέλετε να περάσετε τη μέρα σας στο σπα; Θέλετε όλη μέρα να βάφετε και να ξεβάφετε τα νύχια σας; Θέλετε να παίζετε όλη μέρα μπιλιάρδο με τους φίλους σας; Ή μήπως θέλετε να περάσετε τη μέρα σας βλέποντας Game of Thrones; Τώρα που είστε μόνοι σας μπορείτε να τα κάνετε όλα αυτά, χωρίς να σκεφτείτε τίποτα και κανέναν άλλο. Όλα αυτά, ωστόσο, μπορείτε να κάνετε και όταν είστε σε σχέση, αλλά όχι με την ίδια άνεση και ευκολία που τα κάνετε αν δεν έχετε να δώσετε λογαριασμό σε κανένα.
 
6. Καιρός για ταξίδια
Τα ταξίδια είναι πάντα ωραία με παρέα, αλλά δεν είναι πάντα εφικτά με παρέα. Δεν είναι πάντα εύκολο να συνδυάσετε άδειες, διαθεσιμότητα και επιθυμίες με κάποιον, ακόμα και αν είναι το έτερόν σας ήμισυ. Γι’ αυτό το λόγο, το ταξίδι μοιάζει τόσο εύκολο και γοητευτικό, όταν ο μόνος που έχετε να ευχαριστήσετε είναι ο εαυτός σας και μόνο τα δικά σας όνειρα να πραγματοποιήσετε.

 7. Μπορεί να είστε μόνοι, αλλά δε χρειάζεται να είστε μοναχικοί
Η διαφορά μοναξιάς και μοναχικότητας είναι μεγάλη και η μία δεν προϋποθέτει την άλλη. Μπορεί να είστε μόνοι στη ζωή, αλλά δε χρειάζεται να αντιλαμβάνεστε τον εαυτό σας σαν μοναχικό άνθρωπο. Η κατάσταση της μοναξιάς είναι κάτι περαστικό, ενώ η μοναχικότητα είναι μια επιλογή που δεν θέλετε να κάνετε. Η ζωή είναι για να τη ζήσετε και τη ζείτε καλύτερα με παρέα. Είτε αυτή η παρέα είναι οι φίλοι είτε το ταίρι σας.

Η “άχρηστη γνώση” και η σημασία της

Ο κάθε πολίτης μπορεί πάρα πολύ εύκολα να διαπιστώσει ότι ζούμε στην εποχή της εκπληκτικότερης ροής πληροφοριών που γνώρισε ποτέ ο άνθρωπος. Ποτέ στην ιστορία δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν είχαν τέτοια πρόσβαση σε μαζική συλλογή πληροφοριών όπως στις αρχές του 21ου αιώνα. Ο πολιτισμός του 21ου αιώνα εδράζεται όσο ποτέ άλλοτε στην πληροφορία, στην επιστήμη, στην εκπαίδευση, στην κουλτούρα και, κατ’ επέκτασιν, στον εκδημοκρατισμό της γνώσεως.
Αυτός που θέλει να πληροφορηθεί και στην συνέχεια να μάθει έχει απίστευτες δυνατότητες. Παρατηρείται έτσι σε πλανητικό επίπεδο ένας εκδημοκρατισμός της ροής πληροφοριών, οι οποίες διαδίδονται με απίστευτες ταχύτητες και, όχι λίγες φορές, καταρρίπτουν και κάποια τείχη λογοκρισίας.
Συνεπώς, ο ρόλος της πληροφορίας στο επίπεδο αυτών που αποφασίζουν είναι, χωρίς αμφισβήτηση, πιο σημαντικός, πιο σταθερός και πιο γενικός όσο ποτέ άλλοτε. Έτσι, οι άνθρωποι της δράσεως έχουν τα καλύτερα δυνατά μέσα ώστε να γνωρίζουν σε ποια δεδομένα μπορούν να στηρίζουν τις δράσεις τους και όσοι υφίστανται έχουν κάθε δυνατότητα να πληροφορηθούν πώς ενεργούν αυτοί που αποφασίζουν. Είναι λοιπόν εξαιρετικά ενδιαφέρον να αναζητήσουμε αν αυτή η κυριαρχία, ο πλούτος, η ακρίβεια κα η διάχυση της γνώσεως οδηγούν, όπως θα ήταν αναμενόμενο, σε καλύτερη διαχείριση της ανθρωπότητος εν γένει και των κοινών ειδικότερα.
Ωστόσο, η αναζήτηση αυτή καταλήγει σε πολλά παράδοξα που εντυπωσιάζουν τον ερευνητή, όχι βέβαια χωρίς να προκαλούν και βαθιές ανησυχίες. Το πρώτο φαινόμενο που μπορεί να καταγράψει κανείς παρατηρώντας την διοργάνωση της ροής πληροφοριών και την επιτάχυνση των διαδόσεών τους είναι η παράλληλη αύξηση της κατά Ζαν-Φρανσουά Ρεβέλ «άχρηστης γνώσεως».
Στην εποχή μας παρατηρείται ένα μοναδικό φαινόμενο, που πρέπει να υπογραμμισθεί ιδιαιτέρως: όσο αυξάνεται ο όγκος των πληροφοριών τόσο αυτοί που τις συλλέγουν προσπαθούν να τις παραχαράξουν, ενώ την ίδια στιγμή οι αποδέκτες τους τις αποφεύγουν με περισσή αδιαφορία. Ακόμα χειρότερα, σημαντικές μετρήσεις σε διεθνές επίπεδο αποδεικνύουν ότι μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης στον αναπτυγμένο κόσμο είναι εντελώς αδιάφορο στην γνώση και θεωρεί ότι αυτή είναι επικίνδυνη όταν διαψεύδει τις πεποιθήσεις του.
Αναπτύσσεται έτσι όλο και περισσότερο στις δημοκρατικές χώρες το φαινόμενο της «ορθολογικής άγνοιας», που πρώτος περιέγραψε ο Άντονυ Ντόουνς το 1957 στο βιβλίο του «Μια οικονομική θεωρία για την δημοκρατία». Στο βιβλίο αυτό, ο συγγραφέας, αναφερόμενος στον νόμο της «ήσσονος προσπάθειας» όταν ένας πολίτης αναζητεί πληροφορίες, τονίζει ότι συχνά το κόστος της αναζητήσεως αυτής φαντάζει υψηλό, γι αυτό και οι πολίτες υποκαθιστούν την γνώση με την ιδεολογία –που είναι ετοιμοπαράδοτη και εύπεπτη.
Στην βάση αυτής της πρακτικής, όπως έγραψε και ο Μανκιούρ Όλσον, ο πολίτης απαλλάσσεται από τον κόπο της αναζητήσεως γνώσεων η απόκτηση των οποίων θα μπορούσε, αφ’ ενός, να ανατρέψει «κεκτημένες αντιλήψεις» και, αφ’ ετέρου, να έλθει σε σύγκρουση και με συγκεκριμένα συμφέροντα. Με άλλα λόγια, η ιδεολογία επιτρέπει την απαλλαγή από την σκέψη, παράλληλα δε βοηθά και την παραχάραξη της πραγματικότητος. Είναι έτσι εύκολο για την ιδεολογία να υποστηρίξει κανείς ότι το νερό δεν ευθύνεται για την υγρασία επειδή για την ύπαρξη νερού είναι υπεύθυνη η υπερθέρμανση του πλανήτη!

Με την ίδια λογική, το καπνίζειν δεν έχει καμμία ευθύνη για τον καρκίνο του πνεύμονος γιατί αυτή επιρρίπτεται στις καπνοβιομηχανίες που παράγουν τσιγάρα και στα περίπτερα που τα πωλούν. Κατ’ επέκτασιν, ο καπνιστής δεν πρέπει να χάνει χρόνο για να αντλήσει πληροφορίες περί του καρκίνου του πνεύμονος, καθ’ όσον αυτές τού παρέχονται από την κυρίαρχη ιδεολογία. Έτσι, για την υπερχρέωση μιας χώρας δεν ευθύνονται οι κυβερνήσεις και οι πολίτες της, αλλά οι «κερδοσκόποι δανειστές».

Υπό αυτές τις συνθήκες, η ιδεολογία, αν και είναι πλήρως αναποτελεσματική ως προς την επίλυση πραγματικών προβλημάτων, εφόσον δεν προκύπτει από ανάλυση δεδομένων, εντούτοις χρησιμεύει στον μετασχηματισμό της πραγματικότητος προκειμένου να δικαιολογηθούν συγκεκριμένες δράσεις. Υπερέχει έτσι σαφώς της ακριβούς γνώσεως, η οποία εκ των πραγμάτων καθίσταται άχρηστη. Όμως, η αχρήστευση αυτή επιτρέπει στην ιδεολογία να παραχαράσσει με εκπληκτικό τρόπο την πραγματικότητα και να μετατρέπει την φαντασίωση σε αλήθεια. Διότι, εν τέλει, η ιδεολογία και κυρίως αυτή που έχει τελεολογικό χαρακτήρα, είναι ένα μείγμα δυνατών συγκινήσεων και απλοποιημένων ιδεών το οποίο μεταφράζεται σε συμπεριφορά.
Μέσα από τις γραμμές που προηγούνται, ξεπηδά ανάγλυφη και η νεοελληνική δραματική πραγματικότητα. Αυτή μιας χώρας η οποία, σε κρίσιμες περιόδους της ιστορίας της, έλαβε ολέθριες για το μέλλον της αποφάσεις, αρνούμενη να δει την πραγματικότητα και την προέκτασή της στο μέλλον.
Άρνηση που υπαγορευόταν κάθε φορά από απατηλές και πλήρως απολιθωμένες ιδεολογίες, οι οποίες, όμως, με κύριο όπλο τους το ψεύδος, είχαν την στήριξη ανομολόγητων συμφερόντων –αυτών που ακόμα και σήμερα εξυπηρετούν οι πραιτωριανοί των μέσων μαζικής επικοινωνίας και οι ισχυροί χρηματοδότες τους. Γι αυτό και το αύριο των νέων τούτης της χώρας είναι, στην καλύτερη περίπτωση, άδηλον…

Γιατί ακούμε μουσική; Δαρβίνος εναντίον James Brown

«Δεδομένου ότι ούτε η απόλαυση ούτε η ικανότητα παραγωγής της μουσικής είναι χρήσιμες -έστω και στο παραμικρό- για τον άνθρωπο, πρέπει να καταχωριστούν μεταξύ των πλέον μυστηριωδών από τις δεξιότητες με τις οποίες είναι προικισμένος». Κάρολος Δαρβίνος, Καταγωγή του Ανθρώπου
«Τόσο οικείος, αυτός ο Σοπέν, που νομίζω ότι η ψυχή του θα έπρεπε να ανασταίνεται μόνο ανάμεσα σε φίλους». T.S. Elliot, Portrait of a lady
Ο επιστήμονας και ο ποιητής. Ποιος από τους δύο κατανοεί καλύτερα την ανθρώπινη φύση; Χαμογελάω καθώς κάνω αυτήν την ερώτηση. Σαν εξωγήινος που αντιμετωπίζει συγκαταβατικά το ανθρώπινο είδος.
Ο Άρθουρ Κλαρκ, στο «Τέλος της Παιδικής Ηλικίας», επινόησε ένα εξωγήινο είδος, τους «Επικυρίαρχους». (Η επιστημονική φαντασία είναι το αμάλγαμα επιστήμης και τέχνης;). Οι Επικυρίαρχοι είναι εκνευριστικά εγκεφαλικοί, με τεχνολογία πολύ πιο προηγμένη από τη δική μας, και… άμουσοι. Επισκέπτονται τον πλανήτη μας για να κατανοήσουν αυτό ακριβώς το οξύμωρο των ανθρώπων που προβλημάτιζε και τον Δαρβίνο: Το πάθος τους και την εμμονή τους για κάτι «άχρηστο», όπως η μουσική.
Πρεσβευτές τους παρευρίσκονται σε μια συναυλία. Σαν τελειώνει συγχαίρουν τους μουσικούς για τη δεξιοτεχνία τους, επαινούν την εφευρηματικότητα του συνθέτη και μπαίνουν στο διαστημόπλοιο για να γυρίσουν στο αστέρι τους. Αλλά δεν έχουν καταλάβει (όπως και ο εξίσου άμουσος Δαρβίνος) γιατί αυτή η δραστηριότητα των ανθρώπων ασκεί τόσο καταλυτική επίδραση στη ζωή τους. Τι τους προσφέρει;
Παρόμοια ικανοποίηση με τον οργασμό, υποστηρίζουν πλέον οι νευρολόγοι. Λιγότερο εκρηκτική, αλλά με μεγαλύτερη διάρκεια.

Όμως ας ξεκινήσουμε με τα προκαταρκτικά. Μουσική υπάρχει σε όλους τους πολιτισμούς, όσο «πρωτόγονοι» ή απομονωμένοι και να είναι αυτοί.
Οι διάφορες φυλές των Αβορίγινων της Αυστραλίας, παρότι μιλάνε πολλές διαφορετικές γλώσσες, μπορούν να συννενοηθούν με τα τραγούδια τους. (διαβάστε «Τα μονοπάτια των τραγουδιών», του ταξιδευτή-συγγραφέα Μπρους Τσάτουιν)
Οι Εσκιμώοι έλυναν τις διαφορές τους με αγώνες τραγουδιού και η βαρύτερη προσβολή για κάποιον ήταν να του πουν ότι δεν ξέρει να τραγουδάει.
Οι ιθαγενείς της περιοχής Arnhem χρησιμοποιούν τη μουσική σαν ένα μέσο που τους διδάσκει όλα όσα πρέπει να ξέρουν για τον πολιτισμό τους και για τη θέση τους μέσα στο φυσικό και τον υπερφυσικό κόσμο.
Στο Μπαλί, τα gamelan, οι αυτοσχέδιες ορχήστρες κάθε χωριού, ήταν μέρος της κοινωνικής ζωής, σε τέτοιο βαθμό που δεν υπήρχε ξεχωριστή λέξη για τη μουσική. Η μουσική είναι το χωριό.
Σε πολλές φυλές της «μαύρης Αφρικής» κάθε άνθρωπος ήταν και μουσικός, ανεξάρτητα από το «επάγγελμα» του. Και η μουσική τους είναι τόσο πολύπλοκη που ένας δυτικός δυσκολεύεται να την κατανοήσει.
Στην Αρχαία Κίνα η μουσική αφορούσε στις σχέσεις του ανθρώπου με το σύμπαν. Με αυτή ο άνθρωπος αναλάμβανε την ευθύνη να τονώνει ή να κλονίζει την ισορροπία του κόσμου.
Ανάμεσα στα προελληνικά κυκλαδίτικα ειδώλια υπάρχουν και πολλά μουσικών. Ο Πυθαγόρας ταύτιζε την Κτίση με τη Μουσική. Και είναι γνωστή η σημασία της μουσικής για τους αρχαίους Έλληνες. Η εξελικτική ψυχολογία μοιάζει να συμφωνεί με την εξέλιξη της ανθρωπότητας και την εθνομουσικολογία.

Τα παιδιά απολαμβάνουν τη μουσική πριν μιλήσουν, πριν ακόμα περπατήσουν. Έρευνες που έγιναν το 2006 έδειξαν ότι τα μωρά των ανθρώπων γεννιούνται με απόλυτο αυτί. (Απόλυτο αυτί είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις την τονικότητα ενός ήχου χωρίς να χρειαστείς να τον συγκρίνεις με κάποιον άλλο. Να ακούς την κόρνα του αυτοκινήτου και να ξέρεις ότι είναι «λα».)
Αυτή η ικανότητα φθίνει με τα χρόνια, ειδικά μόλις τα δίχρονα ξεκινούν να κατακτούν την ομιλία. Σε λαούς όμως, όπως οι Κινέζοι, όπου η γλώσσα είναι τονική, το απόλυτο αυτί διατηρείται και στους ενήλικους, σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό απ” ό,τι στους μη-τονικούς λαούς.
Τα παιδιά γεννιούνται με το μυαλό τους έτοιμο για να υποδεχτεί τη μουσική (όπως συμβαίνει και με τους κανόνες της γλώσσας).
Άλλωστε από την πρώτη στιγμή της ύπαρξης τους, πολύ πριν γεννηθούν, ζουν μέσα στο ρυθμό. Η κύρια και συνεχής «μουσική» υπόκρουση της ενδομήτριας ζωής είναι ο χτύπος της καρδιάς της μητέρας.

Ο ρυθμός είναι η βάση της μουσικής και η αρχή της ζωής. Θυμάμαι μια παρέα από ανθρώπους με βαριά νοητική καθυστέρηση που είχαν έρθει σε ένα υπαίθριο μπαρ, όπου δούλευα κάποιο καλοκαίρι. Οι άνθρωποι αυτοί δυσκολεύονταν ακόμα και να ρουφήξουν το χυμό τους με το καλαμάκι. Οι συνοδοί έτρεχαν από τραπέζι σε τραπέζι για να τους βοηθήσουν.
Όταν όμως ακούστηκε από τα ηχεία ένα κομμάτι του James Brown όλοι έπιασαν το ρυθμό. Διστακτικά στην αρχή, χτυπώντας το πόδι ή κουνώντας το κεφάλι. Μετά κάποιοι σηκώθηκαν και ξεκίνησαν να χορεύουν.
Δεν μπορούσαν να ντυθούν μόνοι τους ή να μιλήσουν σωστά, αλλά είχαν το ρυθμό μέσα τους για να χορέψουν. Και το κυριότερο: Η μουσική τους είχε κάνει χαρούμενους. Δεν είναι τυχαίο που η μουσική μας δημιουργεί ερωτική διάθεση.

«Ακούμε τη μουσική με τους μύες μας», έγραφε ο Νίτσε, ο φιλόσοφος που ήθελε έναν θεό-χορευτή.

Η αλήθεια είναι ότι ακούμε μουσική με όλο μας το σώμα -και κάτι παραπάνω.
Οι μαγνητικοί τομογράφοι έδειξαν κάτι που οι ποιητές είχαν ψυχανεμιστεί (και ο Δαρβίνος αγνοούσε): Ενώ η ομιλία, η όραση και οι υπόλοιπες λειτουργίες του εγκεφάλου εστιάζονται σε συγκεκριμένα κέντρα, η μουσική ενεργοποιεί τουλάχιστον δώδεκα διαφορετικά μέρη του εγκεφάλου.
Όταν ο άνθρωπος ακούει μουσική που του αρέσει και ειδικά όταν συμμετέχει σε αυτήν (τραγουδώντας, χτυπώντας τα χέρια ή χορεύοντας), τότε το εγκεφαλογράφημα θυμίζει οργασμό.
Αν δείτε μαγνητική τομογραφία της εγκεφαλικής δραστηριότητας την ώρα του οργασμού θα πιστέψετε ότι το κεφάλι του ανθρώπου ανατινάχτηκε.
Σκεφτείτε τώρα όλη τη συναισθηματική, νοητική και σωματική ένταση που βιώνετε σε μια δίωρη συναυλία να τη ζούσατε συμπυκνωμένη σε λίγα δευτερόλεπτα! Θα ουρλιάζατε από την ηδονή (αν δεν ανατιναζόταν το κεφάλι σας). Και αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να προσφέρει η ανάγνωση του καλύτερου βιβλίου -θα αναγκαστώ να παραδεχτώ, παρότι υπηρέτης του λόγου.
Επειδή όμως έχω περάσει και από τη μουσική, ως ημι-ερασιτέχνης κιθαρίστας, γνωρίζω ότι η ενορατική σχεδόν επικοινωνία που επιτυγχάνεται ανάμεσα στα μέλη μιας μπάντας, ειδικά όταν αυτοσχεδιάζουν, είναι μία από τις πιο καθάριες απολαύσεις που μπορεί να νιώσει ο άνθρωπος.
Αυτή η επικοινωνία δημιουργεί ισχυρότατους δεσμούς. Ακριβώς ό,τι επιζητούσαν οι «πρωτόγονες» φυλές με τη συμμετοχή και τη συνεργασία όλων των μελών στη μουσική.
Η έκσταση είναι συνώνυμη με τη μουσική (και το χορό) από τις απαρχές του ανθρώπου. Μαινάδες και σαμάνοι, δερβίσηδες και μάγοι, επικοινωνούσαν με το θείο χάρη aστη μουσική (και με λίγη βοήθεια από ενθεογενή φυτά). Κατά κάποιο τρόπο η μουσική δημιούργησε το θεό.
(Ο φίλος Όττο μου γνωστοποίησε ότι ο Τόλκιν βάζει το θεό να δημιουργεί τον Κόσμο τραγουδώντας. Κάτι ήξερε ο Τόλκιν από θεούς και δαίμονες). Και δείτε πως όλες οι θρησκείες έχουν τις τελετουργίες τους άρρητα δεμένες με τη μουσική.

Μόνο οι θρησκείες; Ο Merlin Donald, στο βιβλίο του «Η καταγωγή του μοντέρνου νου», υποστηρίζει ότι η μουσική είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του ανθρώπινου πολιτισμού.
Πριν εξελιχτούν η γλώσσα και η εννοιολογική σκέψη οι homo πέρασαν από έναν «μιμητικό» πολιτισμό, όπου η αναπαράσταση αισθημάτων, εξωτερικών συμβάντων και ιστοριών γινόταν με τη στάση του σώματος και το ρυθμό, καθώς culture-street-musicians-arthur-brownκαι με τον ήχο, αλλά όχι με τη γλώσσα.
(Εδώ ας θυμηθούμε το Ζορμπά, που όταν του «τελείωναν» οι λέξεις σηκωνόταν και χόρευε για να εξηγήσει στον συνομιλητή του όσα δεν μπορούσε να του πει.)
Ο Όλιβερ Σάκς, ο αγαπημένος μου νευρολόγος, μας δίνει πάμπολλα παραδείγματα για τη θεραπευτική δύναμη της μουσικής.
Άνθρωποι με αφασία, παρκισονικοί, άλλοι με διαταραχές μετατραυματικού άγχους, καθώς και πάσχοντες από σχιζοφρένεια, ανταποκρίνονταν στη μουσική καλύτερα από κάθε άλλη προσπάθεια επικοινωνίας, λες και αυτή είναι φωλιασμένη στα βαθύτερα επίπεδα του νου.
Κάποια παρκισονική κυρία, η οποία δυσκολευόταν να μιλήσει και να περπατήσει, με τη μουσική κατάφερνε να χορέψει και να τραγουδήσει, και ένιωθε: «Σαν να θυμάμαι ξαφνικά τον εαυτό μου, το δικό μου ζωντανό σκοπό».
Οι μουσικές αναμνήσεις αποδεικνύονται πολύ πιο διεγερτικές από κάθε «μαντλέν του Προυστ», ενώ παραμένουν αναλλοίωτες ακόμα και όταν κάθε άλλη μνήμη χάνεται.
Ασθενείς με Αλτσχάιμερ, οι οποίοι δεν μπορούσαν να θυμηθούν το όνομα τους και την οικογένεια τους, που δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν ένα παπούτσι ως παπούτσι ούτε να μιλήσουν, άνθρωποι οι οποίοι ζούσαν χωρίς να έχουν συνείδηση του εαυτού τους, κατάφεραν να τραγουδήσουν χωρίς δισταγμό ολόκληρες όπερες ή να παίξουν ολόκληρα κοντσέρτα (εφόσον, βεβαίως, είχαν μουσική εκπαίδευση).
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ενός υπερήλικα δεξιοτέχνη πιανίστα, στα τελευταία στάδια του Αλτσχάιμερ.
Όσο περίμενε στα παρασκήνια του Κάρνεγκι Χολ, για την τελευταία του συναυλία, δεν ήξερε καν που βρισκόταν και ποιος ήταν. Αν δεν τον οδηγούσαν μέχρι το πιάνο θα έμενε να κοιτάει τον τοίχο.
Σαν ξεκίνησε όμως η εισαγωγή του κοντσέρτου και ακούμπησε τα χέρια στα πλήκτρα ο ανοιακός γέρος ξανάγινε ο σπουδαίος πιανίστας που όλοι (εκτός ίσως από τον ίδιο) θυμόντουσαν.
Έπαιξε άψογα ολόκληρο το κοντσέρτο και μόλις τέλειωσε η μουσική επέστρεψε στο σκοτάδι, αδιαφορώντας για τα χειροκροτήματα και τα δάκρυα των ακροατών.
Θα μπορούσαμε να πούμε πολλά ακόμη για τη μουσική, όμως πιστεύω ότι και με αυτά τα λίγα φαίνεται ότι ο Δαρβίνος είχε άδικο. Η μουσική δεν είναι απλώς χρήσιμη για τον άνθρωπο, η μουσική τού είναι απαραίτητη.
Πέρα από την τόσο σημαντική της κοινωνική αξία, ως μέσο που βοηθάει τη διασύνδεση των μελών, πέρα από την καταλυτική της επίδραση στην εξέλιξη του ανθρώπου, πέρα από τον προσδιορισμό της ταυτότητας (φυλετικής, εθνικής, προσωπικής), η μουσική προσφέρει κάτι που είναι η πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης: Απόλαυση!

Οι Αθήνες του κόσμου

Αθήνες υπάρχουν παντού στον κόσμο και η δημιουργία τους έχει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον.
Πόλεις που δεν μοιάζουν με την ελληνική πρωτεύουσα παρά μόνο στο όνομα. Από την Αμερική (οι περισσότερες) μέχρι τη Γερμανία, κάθε Αθήνα έχει τη χάρη της…

1. Athens Alabama
Ιδρύθηκε το 1818 από τους John Coffee, Robert Beaty, John D. Carroll και John Read. Αρχικά ονομαζόταν Atheson, ωστόσο στη συνέχεια πήρε το όνομα Αθήνα. Στην πόλη ζουν περισσότεροι από 21.000 κάτοικοι. Είναι μια πόλη στην οποία οι κάτοικοί της καλλιεργούσαν στο παρελθόν βαμβάκι ενώ πρόκειται για σιδηροδρομικό κόμβο.
2. Athens Arkansas
Πρόκειται για μια κοινότητα στη βορειοανατολική γωνία του Howard County, στο Αρκάνσας. Γεωγραφικά διασταυρώνεται από τους αυτοκινητόδρομους 246 και 84 της πολιτείας.
3. Athens California
Βρίσκεται στο Νότιο Λος Άντζελες. Οι κάτοικοι της μικρής αυτής πόλης είναι κυρίως ισπανόφωνοι και μαύροι. Στην τελευταία απογραφή του 2000 κατοικούσαν εκεί 9101 άνθρωποι.
4. Athens Ohio
Η πόλη ήταν πάντα γνωστή ως «πόλη των κολεγίων» καθώς ο μεγαλύτερος εργοδότης της περιοχής είναι το πανεπιστήμιο του Οχάιο. Πρόκειται για μια πόλη μέσα στην κομητεία του Athens County. Στην τελευταία απογραφή που έγινε το 2010 ζούσαν 23.832 κάτοικοι. Η πόλη ανήκει στο top 15 των πιο στοιχειωμένων πόλεων του κόσμου χάρη στο φρενοκομείο που φιλοξενούσε.
5. Athens County Ohio
Η Κομητεία του Athens County βρίσκεται στο νοτιαοανατολικό τμήμα της πολιτείας. Το 1804 ιδρύθηκε το Πανεπιστήμιο του Οχάιο. Ο συνολικός πληθυσμός άγγιζε στην απογραφή του 2010 τους 64.757 κατοίκους.
6. Athens Georgia
H ιδιαίτερη πατρίδα των R.E.M. και των B52’s .Διπλασίασε τον πληθυσμό της όταν ενώθηκε με το Clarke County, το 1991. Εκεί ζουν σήμερα 192.541 κάτοικοι. Παρότι ονομάζεται Αθήνα έγινε γνωστή στις Η.Π.Α ως “το Manchester του Νότου”, γνωστή για τα ελαιοτριβεία της.
Ιδρύθηκε το 1801 για να στεγάσει το ομώνυμο πανεπιστήμιο και πήρε τ’ όνομά της από την πόλη του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη μαζί με την ευχή ν’ αποτελέσει κάποτε και η ίδια ένα σύγχρονο κέντρο γνώσης και πολιτισμού. Το πρώτο κτίριο της πόλης θυμίζει τον Παρθενώνα, ενώ στην κεντρική της πλατεία φιγουράρει το άγαλμα της Αθηνάς, στη βάση του οποίου είναι γραμμένος ο όρκος των Αρχαίων Αθηναίων εφήβων κι οι λέξεις Σοφία, Μάθηση, Τέχνη, Αθλητισμός, Βιομηχανία, Εμπόριο και Γεωργία.
7. Athens Illinois
Πρόκειται για ένα μικρό δήμο του Springfield της πολιτείας του Ιλινόις. Στην απογραφή του 2009 ζούσαν 1.778 κάτοικοι. Από το Athens Illinois ξεκίνησε ο Λίνκολ την εκστρατεία του για την προεδρία της Αμερικής.
8. Athens Indiana
Αρχικά αυτό το μικρό χωριουδάκι που βρίσκεται κοντά στο Fulton County της Indiana ονομαζόταν σταθμός Hoover, παίρνοντας το όνομα των πρώτων αποίκων της περιοχής. Στις 28 Μαΐου του 1896 ονομάστηκε Αθήνα.
9. Athens Kansas
Μόλις 74 άτομα ζουν στον μικρό αυτό Δήμο του Kansas παρ’ ότι καλύπτει 102,24 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
10. Athens Lexington Kentucky
Πρόκειται για ένα μικρό αγροτικό χωριουδάκι στο οποίο εγκαταστάθηκαν για πρώτη φορά κάτοικοι το 1786. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1826 ονομάστηκε Αθήνα. Το σημερινό της εμπορικό κέντρο έχει μειωθεί σε σχέση με το αρχικό μετά από μια σειρά πυρκαγιών του 19ου αιώνα.
11. Athens Louisiana
Μόλις 249 κάτοικοι ζουν σε αυτό το μικρό χωριουδάκι. Στην περιοχή υπήρχε οικονομική άνθηση λόγω των εκτροφεία πουλερικών.
12. Athens Somerset Maine
Είναι μια μικρή πόλη στην κομητεία Somerset County της πολιτείας Maine. Στην απογραφή του 2000 είχε 847 κατοίκους, από τους οποίους το 12% έχει ελληνικές ρίζες
13. Athens Calhoun Michigan
Χίλια περίπου άτομα ζουν στην μικρή αυτή Αθήνα στην πολιτεία του Michigan. Από την πόλη περνά ο ποταμός Nottawa.
14. Athens Mississippi
Μικρή κοινότητα στο Monroe County του Μισισίπι. Το 1830 ο W.S.Cook κατασκεύασε στην περιοχή φυλακή.
15. Athens Missouri
O μικρός αυτός δήμος στον οποίο ζουν 2362 είναι πολύ κοντά στο Albany.
16. Athens New York
Στην πόλη που ιδρύθηκε το 1815 σήμερα ζουν σχεδόν 4.000 κάτοικοι. Έχει χτιστεί στις όχθες του ποταμού Hudson.
17. Athens Pennsylvania
Η πόλη βρίσκεται σε μια περιοχή γνωστή ως “The Valley“.Τον Σεπτέμβριο του 2011 η πόλη υπέστη σοβαρές ζημιές από την υπερχείλιση των ποταμών λόγω της τροπικής καταιγίδας Λι. Μεγάλο μέρος της Αθήνας πλημμύρισε. Στην πόλη κατοικούν 3.796 άτομα.
18. Athens Tennessee
Η πόλη Athens Tennessee λεγόταν αρχικά Κολοκυθούπολη και μετονομάστηκε όταν ένας από τους κατοίκους της βρήκε ομοιότητες ανάμεσα στην περιοχή και σε μια παλιά περιγραφή της Αρχαίας Αθήνας που είχε διαβάσει. Στην πόλη ζουν περίπου 13.500 κάτοικοι.
19. Athens Texas
Θεωρείται η γενέτειρα του hamburger και των μαυρομάτικων φασολιών. Στον μικρό αυτό Δήμο κατοικούν 12.710 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2010.
20. Athens Vermont
Μόλις 340 άτομα ζουν στο μικρό αυτό χωριουδάκι το οποίο έγινε γνωστό στο τηλεοπτικό κοινό όταν η εκπομπή Extreme Makeover: Home Edition κατασκεύασε ένα νέο σπίτι στην οικογένεια Vitale. Το επεισόδιο προβλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2007 από το ABC.
21. Athens West Virginia
H μικρή αυτή πόλη, 1.048 κατοίκων, είναι η έδρα του πανεπιστημίου Concord. Είναι κομμάτι της μητροπολιτικής πόλης Bluefield.
22. Athens Wisconsin
Σχεδόν 1.000 άτομα ζουν στην μικρή αυτή πόλη. Οι κάτοικοί της ασχολούνται κυρίως με την γεωργία ενώ στη νότια πλευρά του οικισμού υπάρχει και ένας οικισμός.
23. Athens Ontario, Καναδάς
Η μοναδική Αθήνα στον Καναδά. Βρίσκεται στα ανατολικά του Οντάριο και κατοικούν 3.086 κάτοικοι. Παλαιότερα η πόλη ονομαζόταν Farmersville ωστόσο το 1888 μετονομάστηκε σε Αθήνα προς τιμήν της θεάς Αθηνάς. Η πόλη έγινε εκπαιδευτικό κέντρο. Στη πόλη διοργανώνεται κάθε χρόνο η μεγαλύτερη γιορτή καλαμποκιού στον κόσμο.
24. Athenstedt, Saxony- Anhalt, Γερμανία
Η μοναδική Αθήνα στη Γερμανία. Από την 1η Ιανουαρίου 2010 έχει ενοποιηθεί με τον Δήμο Halberstadt. Στον μικρό αυτό Δήμο κατοικούν 408 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2008.