Δέντρα που φωσφορίζουν αντί… λαμπτήρων!

Δέντρα που φωσφορίζουν και που μια μέρα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις λάμπες φωτισμού στους δρόμους αναπτύσσουν τρείς ερευνητές από την Καλιφόρνια. Η πρωτοβουλία τους ονομάζεται «Πρόγραμμα: φυτά που φωσφορίζουν» και συνίσταται στη μεταφορά φθοριζόντων γονιδίων, που συναντάμε για παράδειγμα στις πυγολαμπίδες, στα φυτά έτσι ώστε να λάμπουν στο σκοτάδι. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι μια μέρα η τεχνική τους θα μπορεί να εφαρμοστεί σε δέντρα, τα οποία θα αντικαταστήσουν τους συμβατικούς λαμπτήρες. Τόσο οι πυγολαμπίδες όσο και τα σκουλήκια που φωσφορίζουν παράγουν τη λεγόμενη βιοφωταύγεια.

Η βιοφωταύγεια είναι η φυσική διαδικασία κατά την οποία τα έντομα παράγουν φως από το σώμα τους. Το πρώτο βήμα της ερευνητικής ομάδας ήταν να αποσπάσει τη φθορίζουσα πρωτεΐνη «λουσιφεράση» από τα γονίδια πυγολαμπίδων ή βακτηρίων. Στη συνέχεια οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα λογισμικό που ονομάζεται «Μεταγλωτιστής Γονιδιώματος» ώστε τα φυτά να μπορούν να «διαβάσουν» τα γονίδια. Τα γονίδια διοχετεύονται σε υγρά αγροβακτήρια, τα οποία περιχύνονται στα φυτά. Τα αγροβακτήρια μεταφέρουν με ευκολία τα φθορίζοντα γονίδια στα φυτά, τα οποία αρχίζουν να φωσφορίζουν στο σκοτάδι.

Οι τρείς επιστήμονες, από τα πανεπιστήμια Κέμπριτζ και Στάφορντ, έχουν ήδη καταφέρει να καλλιεργήσουν στο εργαστήριο μικρά φυτά που φωσφορίζουν και έχουν ξεκινήσει εκστρατεία για τη χρηματοδότηση του έργου τους με στόχο την εφαρμογή της τεχνικής και σε μεγαλύτερα φυτά. «Η γενετική μετάλλαξη στα φυτά στην ουσία συνίσταται στα γονίδια λουσιφεράσης και δεν αποτελεί απειλή. Απλά τα κάνει να φωσφορίζουν ελαφρώς. Αυτό δεν θα τους δώσει κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα στη φύση», δήλωσε ο Δρ. John Ward, καθηγητής συνθετικής βιολογίας στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας.

Θα σου δείξω κάτι περίεργο...

Ε;

ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΛΑΘΟΣ ΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΜΑΣ ΔΕΝ ΕΖΗΣΑΝ ΠΟΤΕ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΟ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Υπάρχουν ή δεν υπάρχουν γοργόνες; Δείτε για πρώτη φορά πεντακάθαρη εικόνα γοργόνας στα βάθη του ωκεανού

Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) επιβεβαίωσε ότι υπάρχουν γοργόνες και ότι ο αριθμός τους αυξάνεται...

Η NOAA δημοσίευσε το άρθρο στο περιοδικό "Γεγονότα Ocean" με τίτλο "αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη Υδάτινου ανθρωποειδούς."
Η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών ανακοίνωσε ότι οι γοργόνες που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά σε έργα ζωγραφικής σε σπήλαια στα τέλη της Παλαιολιθικής (Stone Age) περιόδου περίπου το 30.000 χρόνια π.Χ, υπάρχουν και ζουν σε όλους τους ωκεανούς του κόσμου.
Το Animal Planet μετέδωσε πρόσφατα ένα ειδικό ντοκιμαντέρ με την ονομασία "Γοργόνες".
Σε αυτό έδειξε μια νεκρή γοργόνα.
Εκπρόσωπος της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανού Sandy Νίξον είπε στην τηλεόραση ότι εμπειρογνώμονες που συγκεντρώθηκαν στο νησί της Ταϊτής και εξέτασαν όλα τα γνωστά στοιχεία που έχουν σχέση με την εμφάνιση γοργόνων , έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα, και δηλώνουν με έμφαση, ότι υπάρχουν υβρίδια που είναι μισός άνθρωπος και μισό ψάρι και ότι ζουν ειρηνικά μεταξύ μας.
Οι γοργόνες λένε οι ειδικοί ότι ζουν στην πλειοψηφία στα θερμά νερά της Καραϊβικής και της Μεσογείου, αλλά έχουν εντοπιστεί και στην περιοχή του Ειρηνικού και Νότιου Ατλαντικού Ωκεανού.
Ο mermaidologist, Marcus Plumkin, του Πανεπιστημίου της Φλόριντα δήλωσε ότι υπάρχει ένα μεγάλο ενυδρείο όπου κρατούνται 7 γοργόνες και οι οποίες μελετούνται.
Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει δει προσωπικά τις γοργόνες αυτές και ήταν αρκετά εντυπωσιασμένος σύμφωνα με δημοσιεύματα.

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ – ΔΟΥΛΙΚΟΤΗΤΑ. ΜΙΑ ΑΜΦΙΔΡΟΜΗ ΣΥΝΕΠΑΓΩΓΗ

ΔΟΥΛΙΚΟΤΗΤΑ. Η ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ. ΤΟ ΒΔΕΛΥΓΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
«Ο θάνατος είναι προτιμότερος από την δουλεία». Πρόκειται για αξίωμα της προχριστιανικής εποχής.
Ο χριστιανισμός έθεσε το δικό του αξίωμα: «Η δουλεία δεν είναι μόνον προτιμότερη του θανάτου αλλά προτιμότερη κι από την ελευθερία»!

Ο χριστιανισμός όμως, για να μην τον αδικήσουμε, προτείνει και σε μια περίπτωση τον σωματικό  θάνατο ως προτιμότερο από κάτι. Από τι; Από την απώλεια της αθανασίας της ψυχής. Από την απώλεια της πνευματική αθανασία. Την απώλεια του παραδείσου, της σωτηρίας της ψυχής.
Πώς εννοεί όμως την πνευματική αθανασία, την περίφημη σωτηρία; Πώς δε εννοεί η Ελληνική ψυχή γενικώς την αθανασία;
Ο Λεωνίδας κατέστη, έτσι κι αλλιώς, αθάνατος, διότι θυσιάστηκε για την σωτηρία της πατρίδος του και όχι για την ατομική του σωτηρία. Κατέστη δε αθάνατος για σύμπασα την οικουμένη των ανθρώπων. Αυτό δεν πρόκειται στον αιώνα το άπαντα να ισχύσει και για τον άγιο Ονούφριο, όπως και για οποιονδήποτε άλλον άγιο της ορθοδοξίας και οποιουδήποτε άλλου δόγματος ή άλλης θρησκείας.
Και δεν θα γίνει ο άγιος αθάνατος ποτέ διότι πέθανε χάριν της αθανασίας της ψυχής του, προσευχόμενος συνεχώς ή κατασπαρασσόμενος από τα σαρκοβόρα θηρία των Ρωμαίων. Πέθανε χάριν της σωτηρίας της ψυχής του. Από ποιόν ήθελε να την σώσει; Μα από ποιόν άλλον κινδύνευε εκτός από τον ίδιο τον θεό του τον Γιαχβέ. Δηλαδή; Να, εάν δεν εκτελούσε τα προστάγματά του Γιαχβέ, στην κρίση (δευτέρα παρουσία) ο θεός του αυτός, θα τον έριχνε στο πυρ το εξώτερο. Αμάν μπέρδεμα;! Τώρα για την πατρίδα μας να θυσιαστούμε ή για την σωτηρία της ψυχής μας;
Ο Αριστοτέλης κατέστη αθάνατος στην οικουμένη των ανθρώπων (κανείς δεν μπορεί να αμφιβάλλει γι’ αυτό) διότι ερευνούσε και πειραματίζονταν συνεχώς, χάριν της επιστήμης. Δίδασκε τους νέους για να μορφωθούν. Ο Ιπποκράτης χάριν της καταπολέμησης των ασθενειών. Όλοι οι γιατροί της οικουμένης των ανθρώπων ορκίζονται δια του όρκου του. Αθάνατος ασυζητητί. Ανεξαρτήτως της θελήσεως ή της γνώμης του οποιουδήποτε θεού ή ανθρώπου. Οι άνθρωποι αυτοί δίδασκαν ότι ο θάνατος είναι προτιμότερος από την δουλεία.
Γιά να δούμε τώρα τι διδάσκει ο χριστιανισμός πάνω στο θέμα αυτό. Θα το μάθουμε από το στόμα του μεγίστου φωστήρα της ορθοδοξίας, του Ιωάννη Χρυσοστόμου. Χριστιανοί και μη, βγάλτε τον σκασμό σας. Θα μιλήσει ο Χρυσορρήμων άγιος.
Εις Α΄ Κορινθίους Ομιλία, ΙΘ΄ σελ. 535 (εκδ. «Γρηγόριος ο Παλαμάς» 1980): «Όπως ακριβώς δεν ωφελεί καθόλου η περιτομή ούτε βλάπτει η έλλειψις περιτομής, έτσι ούτε βλάπτει η δουλεία ούτε ωφελεί η ελευθερία. Και για να καταδείξει τούτο με μεγαλυτέραν σαφήνειαν λέγει (αναφέρεται σε λεγόμενα του Αποστόλου Παύλου): Αλλά και αν ημπορείς να γίνεις ελεύθερος, χρησιμοποίησε περισσότερο την δουλείαν, δηλαδή να είσαι περισσότερο δούλος. Και διατί τέλος πάντων αυτόν που δύναται να ελευθερωθεί τον συμβουλεύει να μείνη δούλος. Διότι θέλει να δείξη ότι δεν βλάπτει καθόλου η δουλεία αλλ’ ωφελεί μάλιστα».
Πώς είπατε; Ότι άλλα εννοεί! Μη βιάζεστε, μας το εξηγεί αμέσως στη συνέχεια ο πατέρας Χρυσόστομος. Φρόντισε και γι’  αυτό μην τυχόν του ξεφύγει κανείς με αμφιβολίες. «Και γνωρίζω μεν ότι μερικοί ισχυρίζονται, ότι το χρησιμοποίησε περισσότερο το είπε περί ελευθερίας, υποστηρίζοντες ότι σημαίνει, εάν ημπορείς να ελευθερωθείς, ελευθερώσου… Δεν λέγει λοιπόν τούτο, αλλ’ εκείνο που είπα προηγουμένως, θέλων να δείξη ότι δεν κερδίζει τίποτε περισσότερον αυτός που γίνεται ελεύθερος, και επομένως, λέγει, και αν ακόμα εξαρτάται από σένα να ελευθερωθείς, μάλλον μένε ως δούλος».
Αυτήν την συμμορία των αρχιερέων της δουλικότητας διάλεξε η πολιτεία του εκτρώματος αυτού που λέγεται Ελληνικό κράτος, για να τους ανακηρύξει προστάτες της παιδείας του!!! Κι εμείς όλοι που διαμαρτυρόμαστε, γι’ αυτό το απαράδεκτο αίσχος,  να θεωρούμαστε παλαβοί και αγενείς και να εξαναγκαζόμαστε να διευκρινίζουμε τα ηλίου φαεινότερα!
Ας ρίξουμε τη ματιά μας στην γενεαλογία αυτής της αισχρής διδασκαλίας, της υπέρ της δουλικότητας, του προστάτη της Ελληνικής παιδείας. Το μάθημα αρχίζει από το πρώτο ευαγγέλιο, το κατά Ματθαίον (5. 9): «… να μη αντιστέκεστε στο πονηρό (σε πάμπολλες άλλες περιπτώσεις τα ευαγγέλια λένε ακριβώς το αντίθετο), αλλ’ όποιος σε κτυπήσει στο δεξί σαγόνι, να του στρέψεις και το άλλο. Και σ’ εκείνον που θέλει να σε πάει στο δικαστήριο και να πάρει το πουκάμισό σου άφησέ του και το επανωφόρι. Και όποιος σου επιβάλλει αγγαρεία ένα μίλι, πήγαινε μαζί του δύο».
Ποιός μιλάει; Ο ίδιος ο Χριστός. Ο σπείρων τον σπόρον της δουλικότητας. Τώρα μπορούμε να καταλάβουμε απόλυτα το γιατί οι Εβραίοι, όχι μόνον δεν τον αναγνώρισαν ως μεσσία, αλλά, τονμισούσαν θανάσιμα.
Δηλαδή τον καιρό που οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονταν υπό Ρωμαϊκό ζυγό, και αγωνίζονταν για την ελευθερία τους, πραγματοποιώντας επαναστάσεις (αναφέρουν τέτοιες και τα ευαγγέλια), αυτός τους δίδασκε δουλικές συμπεριφορές! Καημένοι Εβραίοι πόση διαβολή και συκοφαντία δεχθήκατε από τους χριστιανούς για την υπερήφανη στάση σας υπέρ της ελευθερίας από τον Ρωμαϊκό ζυγό.
Πώς να μην τρελαίνονταν οι άνθρωποι, όταν, την ώρα που πάλευαν να ελευθερωθούν από τον ζυγό του Καίσαρα, ο Ιησούς τους συμβούλευε «απόδοτε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι». Όταν ο Θευδάς και ο Ιούδας (όπως αναφέρουν τα ίδια τα ευαγγέλια, Πραξ. 5. 34) επαναστάτησαν και σκοτώθηκαν για την ελευθερία της πατρίδας τους. Γιατί να απορούμε που ο Πιλάτος δεν ήθελε να τον σταυρώσει. Γιατί να σταυρώσει κάποιον που έριχνε νερό στον μύλο του.
Ο σπόρος του Χριστού έπιασε τόπο, έπεσε σε γόνιμο έδαφος: (προς Ρωμαίους, 13. 1) «Ας υποτάσσεται ο καθένας στις ανώτερες εξουσίες, διότι δεν υπάρχει εξουσία παρά από τον θεόν… Ώστε εκείνος που αντιτάσσεται εις την εξουσίαν, αντιτάσσεται εις την διαταγήν του θεού και εκείνοι που αντιστάθηκαν θα κατακριθούν… Αυτός είναι ο λόγος που πληρώνεται τους φόρους, διότι οι αρχές είναι υπηρέται του θεού».
Εφεσίους 6. 5 «Οι δούλοι να υπακούετε εις τους κυρίους σας του κόσμου αυτού με φόβον και τρόμον».
Τιμόθεον 6. 1 «Όσοι είναι υπό τον ζυγόν της δουλείας, ας θεωρούν τους κυρίους των αξίους κάθε τιμής, δια να μη δυσφημείται το όνομα του θεού και η διδασκαλία».
Τίτον 2. 9 «Οι δούλοι να υποτάσσονται εις τους κυρίους τους, να είναι εις όλα ευάρεστοι».
Πέτρου 2. 13 «Υποταχθείτε λοιπόν, σε κάθε ανθρώπινη εξουσία χάριν του Κυρίου, διότι αυτό είναι το θέλημα του θεού».
Πέτρου 2. 13 «Οι υπηρέται, να υποτάσσεσθε εις τους κυρίους σας, με τον οφειλόμενο σεβασμό, κι όχι μόνον εις τους καλούς και επιεικείς αλλά και εις τους διεστραμμένους».
Εάν τολμήσει κανείς να αναφέρει κάτι για τους ή από τους αρχαίους Έλληνες, αυτομάτως θα σκαλώσει στην εξής παρατήρηση: «καλά μιλάς γι’ αυτούς που είχαν δούλους». Ποιοί δε κατ΄ εξοχήν απαντούν έτσι; Τα χριστιανόπουλα.
Ρωτάς με την σειρά σου: την εποχή εκείνη δούλους είχαν μόνον οι Έλληνες ή ήταν κάτι δεδομένο σ’ όλον τον τότε κόσμο; Ήταν, λέει, σ’ όλον τον κόσμο. Τότε γιατί πιάνεσαι απ’ αυτό;
Γνωρίζεις κανέναν Έλληνα που να έχει εξυμνήσει την δουλεία και την δουλικότητα; …!
Γνωρίζεις ότι οι Έλληνες δίδασκαν ότι ο θάνατος είναι προτιμότερος από την δουλεία; …!
Γνωρίζεις ότι οι δούλοι της αρχαίας Αθήνας, βάσει νόμου, μπορούσαν να σύρουν το αφεντικό τους στα δικαστήρια, όταν αυτός τους κακομεταχειρίζονταν; …!!!
Η ιστορία του χριστιανισμού, από τότε που επικράτησε ως κυρίαρχο δόγμα, σ΄ όλες τις εποχές, μας δείχνει ξεκάθαρα ότι η θρησκευτική του εξουσία, σε κάθε περίπτωση ήταν ή γινόταν «κώλος και βρακί» με τις πολιτικοοικονομικές εξουσίες. Και το χειρότερο: ποτέ δεν δίστασε να υποταχθεί πάραυτα με τους κάθε είδους κατακτητές, με αποκορύφωμα την περίπτωση της Τουρκοκρατίας.
Πολλά βιβλία έχουν γραφεί για τα παθήματα των Ελλήνων από το παπαδαριό και τα σμήνη των κηφήνων τους καλόγερους, όπως τους αποκαλούσε ο Πλήθων ο Γεμιστός κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.
Γιατί όμως κλωτσάτε σαν τα μουλάρια καλοί μας χριστιανοί κάθε φορά που σας τα αναφέρουμε;
Μα οι παπάδες δεν έκαναν την επανάσταση του 1821; Διάβασες μωρέ τους αφορισμούς του πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄ προς τους επαναστάτες του 21;
Αλλά εντάξει, παραδεχόμαστε ότι οι παπάδες βοήθησαν την ελληνική επανάσταση. Ότι αντιτάχτηκαν στην εξουσία της εποχής τους. Και σας ρωτάμε, αυτό που έκαναν ήταν σύμφωνο με την χριστιανική διδασκαλία των Αποστόλων και των Πατέρων; Δηλαδή ήταν σύμφωνο με τα προστάγματα που διαβάσαμε, λίγο πριν, ότι πρέπει να υποτασσόμαστε στην οποιαδήποτε εξουσία, διότι είναι σταλμένη από τον θεό, ακόμα κι όταν είναι διεστραμμένη, διότι σε αντίθετη περίπτωση βαδίζουμε αντίθετα με το θέλημα του θεού.
Είναι ή δεν είναι ηλίου φαεινότερο ότι όσοι παπάδες και ιερωμένοι έλαβαν μέρος στην επανάσταση των Ελλήνων κατά των Τούρκων, έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια την χριστιανική διδασκαλία, περί υποταγής στην οποιαδήποτε εξουσία.
Είναι ή δεν είναι φανερό ότι υπερίσχυσε εντός τους η Ελληνική αρετή που λέει ότι ο θάνατος είναι προτιμότερος από την δουλεία;
Αυτό που έγραψαν στην σημαία τους «ελευθερία ή θάνατος» ποιάς παιδείας είναι μωρέ Νεοέλληνα, της Χριστιανικής ή της Ελληνικής;

ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΚΑΛΥΜΜΕΝΗ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΦΘΟΡΑ ΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ

Ποια είναι η κινητήρια δύναμη ενός λαού; Από πού πηγάζει η δημιουργική του δυνατότητα; Η υγεία του; Η ισορροπημένη διαβίωσή του; Η φυσιολογική του εξέλιξη; Η εξασφάλιση της συνέχειάς του; Το στέρεο και ακλόνητο πολιτιστικό και πολιτισμικό πεπρωμένο του; Ασφαλώς η ψυχή του.

Τι είναι ψυχή ενός λαού; Είναι ο χαρακτήρας του, η ιδιοσυγκρασία του. Η νοοτροπία που διαμορφώθηκε από τους προγόνους του, σε χιλιάδες χρόνια, μέσα σ’ όλο το παρελθόν του. Αυτό που λέμε το ιδιαίτερο «είναι» του. Αυτά τα στοιχεία που τον διακρίνουν από τους άλλους λαούς. Η διαφοροποίηση αυτή είναι ο κατ’ εξοχήν πλούτος της ανθρωπότητας.
Η αρετή της ανεκτικότητας – χαρακτηριστικό των πολυθεϊστικών πολιτισμών, αυτών που η μονοδιάστατη χριστιανική πανούκλα της μισαλλοδοξίας τους αποκαλεί ειρωνικά και περιφρονητικά «ειδωλολατρικούς» – είναι αυτή που σέβεται και εκτιμά την διαφορά.
Δεν θα πάψουμε να το λέμε: «ο πολυθεϊσμός είναι θέμα ποιοτικής κι όχι ποσοτικής φύσης».
Ποιος είναι αυτός που απεχθάνεται το διαφορετικό; Που θέλει όλους τους ανθρώπους κλεισμένους μέσα στο ίδιο μαντρί, κάτω από την επίβλεψη ενός και μοναδικού τσομπάνη; Που θέλει όλες τις ψυχές βγαλμένες από το ίδιο καλούπι; Αυτός που περνάει τα πάντα πάνω από προκρούστεια κλίνη του; Είναι χωρίς αμφιβολία ο χριστιανισμός.
Ο χριστιανισμός, αφού τέλειωσε την ισοπέδωση της Ευρώπης με τον ιουδαιοχριστιανικό της οδοστρωτήρα, ξεκίνησε το θεάρεστο (θεάρεστο μόνο στον θεό της τον Γιαχβέ, «ουκ έσοντέ σοι θεοί έτεροι πλην εμού») έργο του εκχριστιανισμού της υπολοίπου ανθρωπότητας. Για να κατορθώσει αυτό το απαίσιο έγκλημά του, έπρεπε πρώτα να γκρεμίσει, σε κάθε ξένο τόπο, οτιδήποτε θύμιζε τον εντόπιο πολιτισμό. Να ξεριζώσει κυριολεκτικά την ψυχή του δύστυχου λαού, για την σωτηρία του οποίου υποτίθεται ότι ενδιαφερόταν.
Η κακοήθεια του χριστιανισμού αυτοαποδεικνύεται από το γεγονός ότι ενώ αυτός προσπαθεί να επιβληθεί στους μη χριστιανικούς λαούς, δεν ανέχεται με τίποτε ανάλογη συμπεριφορά από την πλευρά των άλλων. Όταν συμβαίνει αυτό το τελευταίο, αντιδρά λυσσαλέα.
Δεν πρέπει να είμαστε επιεικείς με τον χριστιανισμό και τα εγκλήματά του. Κι αυτό διότι εξακολουθεί να χτικιάζει τις ψυχές μας. Διότι εξακολουθεί να εκφυλίζει τους λαούς της Αφρικής της Αμερικής και της Αυστραλίας. Η Ευρώπη εδώ και καιρό μπήκε στην διαδικασία της αποχριστιανοποίησης. Έχει υποχρέωση να προστατεύσει τους λαούς αυτούς που οι πρόγονοί της κατέστρεψαν και εκφύλισαν αλλά επί πλέον και καταλήστεψαν.
Όσο για τους χριστιανούς της Αμερικής τα αμαρτήματά που διέπραξαν κατά των Ινδιάνων και των Αφρικανών, απαιτούν τεράστιες χειρονομίες έμπρακτης μεταμέλειας. Χώρια που σε μερικές περιπτώσεις αυτό είναι αδύνατο, διότι η απανθρωπιά τους ευθύνεται για την εξαφάνιση ολόκληρων φυλών, από το πρόσωπο της γης.
Τα λόγια μας μπορεί να φαντάζουν υπερβολικά, σ’ αυτούς που αγνοούν την αμαρτωλή αυτή ιστορία. Για τον λόγο αυτό θα δώσουμε τον λόγο στον CHARLES FOUBERT , που είναι μέλος στην οργάνωση που λέγεται «ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ». Το κείμενό του, που θα παραθέσουμε, εκφωνήθηκε σε συνέδριο της οργάνωσης αυτής και είναι γραμμένο στο βιβλίο «Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ», έκδ. «Ηρόδοτος», 1987. Ο τίτλος της ομιλίας του είναι «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΘΕΣΜΟΣ». Ας τον ακούσουμε:
Παρουσιάζοντας αυτή τη μελέτη πάνω σ’ ένα θέμα τόσο πλατύ και σύνθετο, όπως εκείνο της πολιτιστικής διείσδυσης του ιμπεριαλισμού μέσα από τις χριστιανικές ιεραποστολές, θα περιοριστώ στην επισήμανση μερικών γενικών γραμμών που θ’ απαιτούσαν μια γενικότερη εμβάθυνση και μια έρευνα πιο προχωρημένη.
Αν οι ιστορικοί δεσμοί μεταξύ των ιεραποστολών και της αποικιοκρατίας είναι ολοφάνεροι και ευδιάκριτοι, οι δεσμοί μεταξύ της παρουσίασης μιας θρησκευτικής πίστης και των προτεινόμενων πολιτιστικών αξιών είναι περισσότερο λεπτοί και αναγνωρίζονται δύσκολα.
Το θείο κήρυγμα μπαίνει βαθιά στις συνειδήσεις και φέρνει μαζί του αξίες και συμπεριφορές που, πολλές φορές, δεν έχουν τίποτα το κοινό με την πίστη, αλλά διευκολύνουν την αποδοχή του κυρίαρχου συστήματος.
Για τον εντοπισμό αυτής της διάκρισης απαιτείται μια πολύ σχολαστικότερη μελέτη από αυτήν που μπόρεσα να κάνω εν όψει αυτού εδώ του συνεδρίου. Όμως αυτό που θα ήθελα να πω απ’ αυτή την έδρα δεν είναι καρπός μιας ξαφνικής έμπνευσης ή ενός αυθόρμητου αυτοσχεδιασμού. Θα περιοριστώ σε μια προσωπική εμπειρία τριών χρόνων ιεραποστολικής δράσης στις Φιλιππίνες και σε εξάχρονη έρευνα που έκανα στο διεθνές κέντρο στοιχειοθέτησης Idoc της Ρώμης.
Αντιλαμβάνομαι ότι αντί για μένα θα έπρεπε να μιλήσουν για τον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό που ασκείται μέσα από τους ιεραποστολικούς θεσμούς όσοι υπέστησαν την επίθεση και πολλές φορές την καταστροφή του πολιτισμού τους από ιεραποστόλους που προέρχονται από χώρες της δικής μου καταγωγής.
Από την πλευρά μου λοιπόν θα εκθέσω την εμπειρία μου όπως και την αντίληψη που έχω για τον ρόλο του ιεραποστολικού θεσμού στα πλαίσια της δομής της παγκόσμιας κυριαρχίας. Θέλω να διευκρινίσω ότι θα αναλύσω τις δομές του ιεραποστολικού θεσμού καθαυτού, χωρίς να κατηγορήσω τα άτομα που τον υλοποιούν.
[Παρένθεση του αντιγράφοντος: η επιείκεια του CHARLES FOUBERT προς τους ιεραποστόλους, πράγματι μας δημιουργεί κάποια ερωτήματα αφού, όπως ο ίδιος υποστηρίζει, αυτοί ευθύνονται μέχρι και για τη καταστροφή του πολιτισμού των λαών, στους οποίους μάλιστα λέει ότι επιτίθενται.
Πρόκειται ακριβώς για την αντίθετη λογική που μας παρουσιάζει το χριστιανικό ιερατείο, σε σχέση με την αξία της θρησκείας και το ήθος το δικό του. Το γεγονός ότι η μεγαλύτερη μερίδα των ιερωμένων είναι άτομα διεφθαρμένα, κι αυτό ισχύει διαχρονικά, είναι γνωστό ότι σκανδαλίζει το χριστεπώνυμο πλήρωμα. Έπρεπε λοιπόν να βρεθεί μια λύση στο πρόβλημα αυτό. Ένας θεολογικός συμβιβασμός. Βρέθηκε λοιπόν η γνωστή κουτοπόνηρη λύση που λέει ότι δεν έχει σημασία το ήθος του ιερέα για την τέλεση των μυστηρίων, διότι από την στιγμή που ο λειτουργός του υψίστου εισέλθει στο ιερό, αυτομάτως καθαγιάζεται, όσο αμαρτωλός κι αν είναι, από τον ίδιο τον θεό. Έτσι «και η πίτα μένη ολόκληρη και ο σκύλος είναι χορτάτος».
Στην περίπτωση αυτή έχουμε μια καλή θρησκεία με κακούς λειτουργούς, ενώ στην περίπτωση του CHARLES FOUBERT έχουμε έναν κακό θεσμό με καλούς λειτουργούς. Και στις δυο περιπτώσεις τίποτε δεν μπορεί να συμβεί δίχως τους ανθρώπους. Διότι και η θρησκεία και ο ιεραποστολικός θεσμός είναι δημιουργήματα ανθρώπων κι εκτός αυτών κανείς άλλος δεν είναι υπεύθυνος για οτιδήποτε. Υπεύθυνοι δεν είναι μόνον αυτοί που καθιέρωσαν μια θρησκεία ή μια ιεραποστολή αλλά, εξ ίσου, είναι κι αυτοί που υπηρετούν μια θρησκεία ή λαμβάνουν μέρος σε μια ιεραποστολή.
Ούτε πρέπει να απαλλάσσεται κανείς από τα εγκλήματά του διότι όταν τα διέπραττε, νόμιζε ότι κάνει κάτι καλό. Διότι αν έτσι έπρεπε να έχει το πράγμα, τότε και οι Ναζί θα έπρεπε να απαλλαγούν από τα εγκλήματά τους. Τότε και οι δολοφόνοι αποικιοκράτες θα έπρεπε να απαλλαγούν από τα φρικτά εγκλήματα που διέπραξαν, διότι ισχυρίζονταν ότι στο όνομα του θεού προέβαιναν στις απάνθρωπες χειρονομίες τους. Υπάρχουν όλ’ αυτά τα ντοκουμέντα γραμμένα μάλιστα με τα ίδια τους τα χέρια. Δηλαδή από πού προκύπτει η άφεση τη ευθύνης αποκλειστικά για τους ανθρώπους της χριστιανικής θρησκείας;
Θα σας το πούμε τώρα αμέσως:
«1 Όταν δε Κύριος ο Θεός σου σε εισαγάγει εις την χώραν, προς την οποίαν τώρα πορεύεσαι, δια να την κληρονομήσεις ως ιδικήν σου, και εκβάλη από εμπρός σου έθνη μεγάλα, τους Χετταίους...Ιεβουσαίους, επτά έθνη πολυαριθμότερα και ισχυρότερα από σας, 2 και θα παραδώσει αυτούς Κύριος ο Θεός σου εις τας χείρας σου, θα κτυπήσης αυτούς, θα τους εξαφανίσης τελείως, δεν θα συνάψης καμμίαν συνθήκην μαζή των και δεν θα τους λυπηθήτε καθόλου...5 Αλλά και αυτά ακόμη θα πράξης εναντίον των ειδωλολατρών αλλοεθνών: Θα κρημνίσετε τους βωμούς των, θα συντρίψετε τας ειδωλολατρικάς των στήλας, θα κατακόψετε τα ιερά δάση των και θα κάψετε εις την φωτιά τα ξυλόγλυπτα αγάλματά των. 6 Διότι συ εν αντιθέσει προς εκείνους είσαι λαός άγιος, αφιερωμένος εις τον Κύριον και Θεόν σου. Κύριος και Θεό σου σε εξέλεξεν ανάμεσα από όλα τα άλλα έθνη της γης να είσαι ιδική του εκλεκτή περιουσία... 8... αλλά διότι σας αγαπά ο Κύριος και διότι τηρεί τον όρκον, τον οποίον έδωσεν εις τους προπάτοράς σας ... Αλλά είναι και Θεός δίκαιος, ο οποίος ανταποδίδει προσωπικώς εις τους μισούντας αυτόν και αμετανοήτους κατά τα έργα αυτών και εξολοθρεύει αυτούς... 16 Συ θα απολαύσης τα λάφυρα των εθνών τα οποία ο Κύριος σου δίδει... 22 Κύριος ο Θεός σου θα καταστρέψη και θα εξαφανίση ολίγον κατ’ ολίγον τα έθνη αυτά από εμπρός σου. Δεν θα ημπορέσης και δεν πρέπει, να εξαφανίσης αυτούς ταχέως, δια να μη μείνη έρημος και ακατοίκητος η χώρα από ανθρώπους και πληθυνθούν τα άγρια θηρία εναντίον σου. 23 Αυτούς Κύριος ο Θεός σου θα τους παραδώση εις τας χείρας σου και θα καταστρέφης αυτούς ολοκληρωτικώς μέχρις ότου εξολοθρευθούν και εξαφανισθούν πλήρως. 24 Ο Θεός θα παραδώση εις τα χέρια σας τους βασιλείς των εθνών αυτών, θα τους εξοντώσετε, ώστε να χαθούν και τα ονόματα αυτών από τον τόπον, όπου εβασίλευον. Κανείς δεν θα ημπορέση να αντισταθή απέναντί σας, μέχρις ότου τους εξολοθρεύσετε όλους. 25 Τα αγάλματά τών θεών των θα τα παραδώσετε εις το πυρ, δια να καούν..
Από το βιβλίο των Αριθμών (λα΄ 7) της Βίβλου διαβάζουμε τα κατορθώματα του Ισραήλ τα οποία με την προτροπή του Γιαχβέ έπραττε: «... και απέκτειναν παν αρσενικόν και τους βασιλείς Μαδιάν απέκτειναν άμα τοις τραυματίες αυτών). Τώρα γνωρίζουμε γιατί οι χριστιανοί αποικιοκράτες και ιεραπόστολοι απαιτούν την αθωότητα και το απυρόβλητο για τα εγκλήματά τους. Η Βίβλος είναι ιερό βιβλίο των χριστιανών. Οι χριστιανοί είναι πολίτες της νέας Σιών. Τέλος παρένθεσης].
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ
α. Η εποχή των κατακτήσεων.
Είναι περιττό να επιμείνουμε στους ιστορικούς δεσμούς μεταξύ τη αποικιακής εξάπλωσης και της ιεραποστολής. Μπορούμε να συζητήσουμε, ανάλογα με τις επιπτώσεις, αν οι ιεραπόστολοι προετοίμασαν την εισβολή των άλλων αποικιοκρατικών δυνάμεων ή ακολούθησαν τα ίχνη τους.
Δεν υπάρχει όμως η παραμικρή αμφιβολία ότι, στην πραγματικότητα, οι ιεραπόστολοι στάθηκαν οι πράκτορες της αποικιοκρατίας, αν και μερικοί απ’ αυτούς δεν θεωρούνται τέτοιοι. Τα ρήματα «εκπολιτίζω» και «εκχριστιανίζω» βρίσκονται, πράγματι, σ’ όλα τα κλασικά κείμενα που νομιμοποιούν την αποικιακή εξάπλωση.
Είναι όμως ενδιαφέρον να κατανοήσουμε απόλυτα την υποκειμενική συμπεριφορά του ιεραποστόλου, επειδή πρόκειται για συμπεριφορά που συνεχίστηκε αδιάκοπα μέχρι τις μέρες μας, αν και με προσαρμογές που, συχνά, αφορούν μονάχα το χρησιμοποιούμενο λεξιλόγιο.
Εκτός από την κατακτητική νοοτροπία και τη γεύση της περιπέτειας, κοινές σ’ όλους τους κατακτητές, οι ιεραπόστολοι ξεκινούσαν με την αίσθηση της πολιτιστικής τους υπεροχής, αποτέλεσμα της χριστιανικής πίστης και της πεποίθησης ότι έχουν επιλεγεί και σταλεί από «ψηλά».
Στην Ασία το δόγμα του μονοπωλίου της αλήθειας και της αποκάλυψης είναι απόλυτα ξένο για την ντόπια νοοτροπία. Για τον Ινδό, που πιστεύει ότι κάθε δρόμος της αρετής οδηγεί στο Θεό και για τον Βουδιστή, που έμαθε να τελειοποιείται σύμφωνα με το γενναιόδωρο μονοπάτι των οκτώ διακλαδώσεων, φάνηκε πάντοτε παράλογη και παράδοξη η απαίτηση των ακόλουθων οποιασδήποτε αίρεσης να είναι οι μόνοι που κατέχουν την αλήθεια καταδικάζοντας στην αιώνια τιμωρία όποιον σκεπτόταν διαφορετικά…
Το αίσθημα της πολιτιστικής ανωτερότητας εξηγεί τη συστηματική καταστροφή του πολιτισμού που προηγήθηκε της άφιξης των Ευρωπαίων. Αυτό είναι περισσότερο αληθινό για χώρες που έγιναν αποικίες των Ισπανών στη Λατινική Αμερική και τις Φιλιππίνες στην Ασία. Σ’ αυτές τις χώρες δεν μπορούμε να μιλήσουμε για διείσδυση της χριστιανικής θρησκείας μέσω κουλτούρας, αλλά για επιβολή της θρησκείας από τους κατακτητές, επιβολή βασισμένη στη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική τους δύναμη.
Οι βαφτίσεις γίνονταν μαζικά σαν ένδειξη υποταγής στη νέα δύναμη κατοχής. Αυτή η τελευταία παραχωρούσε στους ιεραποστόλους τη γη που πατροπαράδοτα ανήκε στους χωρικούς, για ν’ ασκήσουν την εξουσία στην ύπαιθρο και στα μέρη που ήταν μακριά από τις πόλεις και τα φρούρια.
Περάσαμε έτσι από έναν πολιτισμό «κοινοτικό» σ’ ένα πολιτισμό βασισμένο σε σχέσεις αφεντικών και δούλων. Όλα όσα θύμιζαν την προηγούμενο πολιτισμό καταστρέφονταν συστηματικά σαν έργα του διαβόλου. Ενδεικτική είναι, μια αναφορά ενός Πορτογάλου κυβερνήτη του Τιμόρ, που όμως ισχύει και για όλες τις χώρες που έγιναν αποικίες της Ισπανίας και της Πορτογαλίας:
«Στο Τιμόρ η θρησκευτική εκπαίδευση είναι ένα ισχυρό εκπολιτιστικό μέσο. Σ’ αυτή τη χώρα λείπουν και θα συνεχίσουν να μας λείπουν οι απαραίτητες δυνάμεις για να δαμάσουμε τον πληθυσμό. Πρέπει να χρησιμοποιούμε τα λόγια για να κατακτήσουμε όσα δεν μπορούμε να κατακτήσουμε με το σπαθί. Χάρη στη θρησκευτική εκπαίδευση ιδρύσαμε μια αποικία. Χάρη στη θρησκευτική εκπαίδευση θα τη διατηρήσουμε (…). για έναν κάτοικο του Τιμόρ το να είναι χριστιανός σημαίνει να είναι υπήκοος της Αυτού Μεγαλειότητας του βασιλιά της Πορτογαλίας. Αυτό είναι που μας ενδιαφέρει από πολιτική άποψη. Πάνω απ’ όλα – και το λέω δίχως προκατάληψη – οι θρησκευτικές μεταστροφές στο Τιμόρ έχουν μεγαλύτερη πολιτική σημασία παρά θρησκευτική».
Πράγματι, χάρη σ’ αυτές η Πορτογαλία απόκτησε νέους υπηκόους ενώ η δύναμη της εκκλησίας δεν αναπτύχθηκε αφού πρόκειται για μεταστροφές μόνο κατ’ όνομα…
Τον Ιανουάριο του 1970 μια ομάδα ανθρωπολόγων που είχαν συγκεντρωθεί στο νησί Barbados έδωσαν στη δημοσιότητα μια διακήρυξη μα την οποία κατάγγειλαν την πολιτιστική γενοκτονία των Ινδιάνων της Λατινικής Αμερικής, την ευθύνη των κυβερνήσεων και το ρόλο της ανθρωπολογίας σαν οργάνου αποικιοκρατίας.
Όσον αφορά την ευθύνη των θρησκευτικών ιεραποστολών, η διακήρυξη του Barbados εκφραζόταν μ’ αυτούς τους όρους:
«Το έργο της διάδοσης του Ευαγγελίου από τις ιεραποστολικές αποστολές στη Λατινική Αμερική ανταποκρίνεται στην αποικιοκρατική πραγματικότητα και είναι εμποτισμένο από τις αξίες της. Η ιεραποστολική παρουσία σήμαινε την επιβολή κριτηρίων και προτύπων ξένων προς τις κυριαρχούμενες ιθαγενείς κοινωνίες, κρύβοντας κάτω από το επικάλυμμα της θρησκείας την οικονομική και ανθρώπινη εκμετάλλευση των ιθαγενών πληθυσμών.
Το εθνοκεντρικό περιεχόμενο της δραστηριότητας για τη διάδοση του Ευαγγελίου αποτελεί ένα συστατικό αυτής αποικιοκρατικής ιδεολογίας και βασίζεται σε τρία σημεία: τις διακρίσεις και την εχθρότητα για τον ιθαγενή πολιτισμό που θεωρείται ειδωλολατρικός ή αιρετικός. την προσπάθεια ενοχοποίησης και υποδούλωσης των Ινδιάνων, μ’ αντάλλαγμα μελλοντικές αποζημιώσεις υπερφυσικού χαρακτήρα. τη μετατροπή των ιεραποστολών σε μεγάλες αγροτικές επιχειρήσεις αποικισμού που θα εξυπηρετούσαν τα κυρίαρχα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα».
Ο Βραζιλιάνος ανθρωπολόγος Darcy Ribeiro περιγράφει τη διαδικασία αφομοίωσης των ιθαγενών πληθυσμών με πολύ ρεαλιστικούς όρους:
«Πρόκειται για το μετασχηματισμό του ειδικού Ινδιάνου σε γενικό Ινδιάνο. Η διαδικασία αυτή τον απογύμνωσε από την πολιτιστική, κοινωνική και γλωσσική του οντότητα που του επέτρεπε ν’ αναγνωρίζει τον εαυτό του σαν διαφορετικό από τους άλλους Ινδιάνους και τ’ άλλα μέλη της εθνικής κοινωνίας, χωρίς, επιπλέον, να του δώσει σ’ αντάλλαγμα μια καινούργια πολιτιστική και κοινωνική ταυτότητα, εκτός από εκείνη του να είναι «ένας Ινδιάνος. Η απώλεια της πολιτιστικής ταυτότητας οδήγησε, λοιπόν, σε μια αποπροσωποποίηση που, με τη σειρά της, οδηγεί στην ανικανότητα επίγνωσης ότι είναι ένας λαός καταπιεσμένος».
Στο αίσθημα της πολιτιστικής ανωτερότητας πρέπει να προσθέσουμε το ρατσισμό. Στην Αφρική το εμπόριο των σκλάβων προηγήθηκε του αποικισμού με την κύρια έννοια του όρου και κανένας λαός δεν μπορεί να κρατάει σκλάβο κάποιον άλλο για αιώνες, χωρίς ένα αίσθημα ανωτερότητας που, με την παρουσία διαφορετικών φυλετικών χαρακτηριστικών, παίρνει το όνομα του ρατσισμού.
Μέχρι ενός βαθμού ανοχής η ίδια η χριστιανική εκκλησία συμμετείχε στο εμπόριο των σκλάβων…
Η εκκλησία έπαιζε ακόμα το ρόλο διαιτητή στο ν’ αποφασίζονται εκείνα που ήταν πολιτιστικά σωστά, χαρακτηρίζοντας τους πρωτόγονους πολιτισμούς έργα του διαβόλου και εισάγοντας μέσα από την εκπαίδευση αξίες και τρόπους ζωής εντελώς καινούργιους…
Είναι οπωσδήποτε απαραίτητο ν’ αναφερθούμε στις τωρινές σχέσεις του πολιτιστικού ιμπεριαλισμού και του ιεραποστολικού θεσμού. Είμαστε διατεθειμένοι πράγματι να αποδεχθούμε τις βαριές ευθύνες των χριστιανικών ιεραποστολών της αποικιοποίησης, και ο ίδιος ο θεσμός φαίνεται άλλωστε να έχει αφομοιώσει αυτές τις κριτικές. Αλλά τόσο αυτός ο τελευταίος όσο και οι αυταρχικές κυβερνήσεις, πιστοί υπηρέτες του ιμπεριαλισμού, ελαχιστοποιούν το ρόλο του σχολείου, των μέσων μαζικής επικοινωνίας, του λεξιλογίου της πολιτιστικής κυριαρχίας που σήμερα διαιωνίζεται.
Επιβάλλεται λοιπόν να εμβαθύνουμε στο ρόλο της ιεραποστολικής παιδείας σήμερα φορέα μετάδοσης των πιο συντηρητικών δυτικών πολιτιστικών σχημάτων και ακόμα μέσο προσαρμογής των καταπιεσμένων πληθυσμών στο ίδιο το σύστημα της καταπίεσης: κοινωνική και πολιτιστική περιχαράκωση, αυτή είναι η λειτουργία των εκκλησιών σήμερα.
Οι εκκλησίες επιτυγχάνουν την περιχαράκωση των μαζών επειδή χαράζουν τις αξίες και αποτελούν χώρο νομιμοποίησης των αξιών των «εκπολιτισμένων» μελών. Απ’ αυτήν την άποψη οι εκκλησίες (υπο)βοηθούν τους άλλους θεσμούς, όπως το σχολείο, τα μέσα πληροφόρησης, για να διαδώσουν την παιδεία, την προσαρμογή στον κώδικα των κυρίαρχων αξιών του δυτικού πολιτισμού.
Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι, σε πολλές περιοχές, οι επαφές μεταξύ πολιτών και πολιτικής εξουσίας γίνονται ακόμα διαμέσου των ιεραποστολών. Η βάφτιση, για παράδειγμα, είναι συχνά απαραίτητη για την απόκτηση ενός πιστοποιητικού γέννησης με αποτέλεσμα να μετατρέπεται σε υποχρεωτική διεργασία για την πολιτική ενσωμάτωση και σε μέσο για κοινωνικο-πολιτιστική άνοδο.
Γέννηση, μετάληψη, γάμος, θάνατος κλπ. Έχουν σχέση με την εκκλησία που τις επωμίζεται, ενώ συγχρόνως καθορίζει τις διαδικασίες τους, με τρόπο ώστε κάθε παρέκκλιση του ατόμου αναφορικά με αυτά τα θρησκευτικά έθιμα, που είναι και κοινωνικά ταυτόχρονα, να φαίνεται ύποπτη κι επικίνδυνη.
Πολλά άτομα που από καιρό έσπασαν τους δεσμούς με οποιαδήποτε θρησκευτική πίστη αναγκάζονται αργά ή γρήγορα – κάτω από την κοινωνική πίεση – να ακολουθούν θρησκευτικές τελετές…
[Παρένθεση του αντιγράφοντος: αναρωτηθήκαμε ποτέ ποιό είναι το ποσοστό των ανθρώπων που ανήκουν στη τελευταία αυτή κατηγορία που περιγράφει ο CHARLES FOUBERT; Μάλλον πρόκειται για την πλειοψηφία των Νεοελλήνων. Κι όσοι αμφισβητούν αυτό το ποσοστό, ας ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά γύρω τους για να το διαπιστώσουν, όπως διαπιστώσαμε κι εμείς που ήδη την έχουμε ρίξει, εδώ και καιρό].
Μέσα από τα κανάλια της εξουσίας η ιεραποστολική εκκλησία γίνεται θεσμός του «χριστιανικού» δυτικού κόσμου, του «ελεύθερου» κόσμου, που κινείται συντονισμένα με τους άλλους θεσμούς του, από τις πολυεθνικές μέχρι τους οργανισμούς που ρυθμίζουν τις άνισες εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στα κράτη. Χάρη στις πολυπληθείς οργανώσεις της που απλώνονται σ’ όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, ο ιεραποστολικός θεσμός χρησιμοποιεί τις ηθικές και πολιτιστικές προσβάσεις της σε μια κατεύθυνση που, αντικειμενικά, ταυτίζεται με τα συμφέροντα της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας.
Αυτή η κατάσταση πραγμάτων έχει περιγραφεί με πολλές λεπτομέρειες και με εντυπωσιακά στοιχεία σε δύο βιβλία που δημοσιεύτηκαν στην Ιταλία και αναφέρονται σε χώρες που απελευθερώθηκαν πρόσφατα από την αποικιακή ή ιμπεριαλιστική κυριαρχία:
Στο «Σταυρός και σπαθί στη Μοζαμβίκη» ο ιερέας Cesare Bertulli, που πρόσφατα σκοτώθηκε σ’ αυτοκινητικό δυστύχημα, πρώην ανώτερος βαθμοφόρος των ιεραποστολών «Λευκοί Πατέρες» στη Μοζαμβίκη, διωγμένος από τις αποικιακές πορτογαλικές αρχές το 1971, περιγράφει τη συμβίωση της εκκλησίας με τις αποικιακές αρχές στη Μοζαμβίκη.
Τελευταία, ο Βιετναμέζος ιερέας Tran Tam Tinh έδωσε στη δημοσιότητα μια παρόμοια μελέτη για την καθολική εκκλησία στο Βιετνάμ.
Και τις δύο περιπτώσεις, διαφαίνεται από την ανάγνωση, το δράμα των εθνικιστών χριστιανών και των ιεραποστόλων που διακήρυξαν, με έργα και με λόγια, τη συμπαράστασή τους στον απελευθερωτικό αγώνα των λαών, και που καταπιέστηκαν τόσο από την πολιτική εξουσία όσο κι από την εκκλησία στην οποία ανήκαν.
Να όσα γράφει ο ιερέας Tran Tam Tinh:
«Το μεγαλύτερο μέρος των πιστών ήταν αγρότες που ζούσαν σε χωριά, διαχωρισμένοι από τους ειδωλολάτρες και κάτω από την επίβλεψη επιμελητών που κρατούσαν το λαό σ’ ένα μεσαιωνικό συσκοτισμό. Αυτό το σύστημα του «γκέτο» απομόνωνε τους χριστιανούς από το υπόλοιπο του πληθυσμού, τους μεταμόρφωνε σε μια παθητική και ταυτόχρονα φανατική μάζα απορρίπτοντας ό,τι δεν είχε διδαχθεί ή εγκριθεί από την επίσημη εκκλησία.
Περισσότερο καθολικοί και από τον πάπα, δεν έχουν ούτε το δικαίωμα να διαβάσουν ένα αριστούργημα της βιετναμικής ποίησης, Kim Van Kien, ή την Αγία Γραφή, της οποίας υπήρχε μόνο μια δίγλωσση λατινοβιετναμική έκδοση, σε σχήμα πρακτικά αδύνατο να χρησιμοποιηθεί από κοινούς θνητούς. Δεν επιτρεπόταν τίποτα από την βιετναμική κουλτούρα…»… αυτά από τον CHARLES FOUBERT.
Στη συνέχει θα ακούσουμε έναν άλλο σύνεδρο, τον LELIO BASO:
Η συμβολή των θρησκευτικών αποστολών στην αποικιοκρατία είναι γνωστή. Σχεδόν πάντα ακολούθησαν τους εμπόρους και προηγήθηκαν των στρατιωτικών, ώστε σε πολλά κράτη αυτή η ακολουθία των τριών Μ – merkanti (έμποροι), missionari (ιεραπόστοοι), militari (στρατιωτικοί) – θεωρήθηκε σωστά σαν μια ενιαία μέθοδος υποδούλωσης.
Το έργο των ιεραποστόλων ήταν καταστρεπτικό κύρια γιατί εμφύτευσε στις συνειδήσεις την έννοια της ηθικής και πολιτιστικής υπεροχής της Δύσης… Ενώ όμως δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Δύση είναι φορέας μιας περισσότερο προηγμένης τεχνολογίας, δεν μπορώ να καθόλου να βεβαιώσω ότι οι ηθικές αξίες της Δύσης είναι ανώτερες από εκείνες των λεγομένων «βάρβαρων» ή «άγριων» λαών, των οποίων η ηθική κληρονομιά αντίθετα πιστεύω ότι πρέπει να σωθεί, αν θέλουμε να σώσουμε τη Δύση από το κατρακύλισμα στην παρακμή και στη κρίση αξιών.
Οι ιεραποστολές όμως ανέλαβαν αυτήν ακριβώς τη καταστροφή τόσων αυθεντικών πνευματικών θησαυρών της ανθρωπότητας, μόνο και μόνο, επειδή δεν αντιγράφουν το χριστιανικό πρότυπο…
Διαβάσαμε το λοιπόν τις απόψεις κάποιων ανθρώπων που αγωνίζονται για την απελευθέρωση των λαών που βρίσκονται κάτω από πολιτικο-οικονομικό και θρησκευτικο-πολιτισμικό ζυγό.
Ένα βασικό ερώτημα που προκύπτει είναι η αξιολόγηση του ειδικού αρνητικού βάρους που αναλογεί στα δυο είδη αυτών των καταναγκασμών , που επιβάλλονται στους λαούς από τους κατακτητές τους, σχετικά με το πεπρωμένο τους. Ποιος από τους δυο έχει την πρωτοκαθεδρία, στην κλίμακα των καταστροφικών συνεπειών.
Επίσης ποιες επιπτώσεις, από τους καταναγκασμούς αυτούς, εξακολουθούν να δρουν αρνητικά και σε ποιο βαθμό, ακόμα και μετά την απελευθέρωση των λαών αυτών, από τον κατακτητικό ζυγό.
Είναι γεγονός ότι η αποικιοκρατία εξέπνευσε. Τουλάχιστον φαινομενικά. Οι Άγγλοι αποχώρησαν από την Ινδία. Οι Γάλλοι από την Αλγερία. Οι Αμερικάνοι από το Βιετνάμ. Το «απαρτχάιντ» στη Νότια Αφρική φαίνεται να αποτελεί παρελθόν.
Τι απέγιναν οι Αβορίγινες της Αυστραλίας; Ουσιαστικά εξαφανίστηκαν. Μερικές χιλιάδες. κι αυτοί σε κάποια γκέτο. Οι Ινδιάνοι των Η.Π.Α.; Ολόκληρες φυλές δίχως ούτε ένα δείγμα, όπως και στην Αφρική. Και οι ελάχιστοι εναπομείναντες εκφυλισμένοι και κατεστραμμένοι από το αλκοόλ και τον μαρασμό. Αυτό λέγεται γενοκτονία. Τι απέγιναν οι Αζτέκοι; Οι Μάγια; Οι φυλές του Αμαζονίου; Ποιοι καταστρέφουν τώρα τα δάση του Αμαζονίου, το φυσικό περιβάλλον των εναπομεινάντων εκεί φυλών και επομένως και τις ίδιες αυτές φυλές, οι οποίες ζούνε εκεί χιλιάδες χρόνια;
Είναι γνωστό πλέον ότι απ’ όπου αποχώρησαν οι αποικιοκράτες, άφησαν πίσω τους τον μαρασμό και τον εκφυλισμό. Ο βαθμός αλλοτρίωσης των κατακτημένων λαών συντελέστηκε σε τέτοιο βαθμό ώστε δεν υπάρχει καμμιά πιθανότητα να ορθοποδήσουν, όπως κατηγορηματικά δηλώνουν οι σχετικοί επιστήμονες που ερεύνησαν και ερευνούν το πρόβλημα αυτό.
Δεν είναι στις προθέσεις μας να επεκταθούμε στο τεράστιας σημασίας αυτό θέμα. Για όσους ενδιαφέρονται να πληροφορηθούν λεπτομερώς και διεξοδικά, για τον τρόπο καταστροφής των λαών από τους ιεραποστόλους και τους συνενόχους τους αποικιοκράτες, νομίζουμε ότι αρκεί να διαβάσουν το βιβλίο που αναφέραμε («Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ», έκδ. «Ηρόδοτος», 1987). Στο βιβλίο αυτό περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια οι μέθοδοι και οι τρόποι της θανάσιμης αλλοτρίωσης και της τελικής καταστροφής των δύστυχων λαών. Μέθοδοι και τρόποι που συνεχίζουν να λειτουργούν. εξ ίσου καταστροφικά, μέχρι και σήμερα. Κι αυτό διότι οι εναπομείναντες ντόπιοι, σε κάθε περίπτωση, έχουν διαβρωθεί ολοκληρωτικά, ψυχικά και πολιτισμικά.
Όταν ένας λαός απολέσει την ψυχή του, ουσιαστικά παύει πλέον να υφίσταται. Αυτό που απομένει από έναν άψυχο λαό είναι μια καρικατούρα του πρώην εαυτού του. Ένα κενό σκήνωμα.
Η οικουμένη των ανθρώπων δεν έφτασε ακόμα σε τέτοιο ανθρωπιστικό επίπεδο, ώστε να διαθέτει νομοθεσία και δικαστήρια γι’ αυτά τα εγκλήματα, που είναι τα καταστροφικότερα εις βάρος της. Η δυνατότητά της αυτή εξαντλήθηκε στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης. Οι περιπτώσεις των Μιλόσεβιτς και Κάρατζιτς υποδηλώνουν κατηγορηματικά την άνομη και υποκριτική της αναλγησία. Πρόκειται για όλον αυτόν τον ιουδαιοχριστιανικό κόσμο ο οποίος εγκλημάτησε και εξακολουθεί να εγκληματεί, τώρα υποχθόνια ή με το γάντι, κατά των υπολοίπων λαών, αλλά ακόμα και κατά του εαυτού του.
Η Ευρώπη μπορεί να εισήλθε στο στάδιο της αποχριστιανοποίησης, αλλά η αλλότρια αυτή θρησκεία χτίκιασε την ψυχή της σε βαθμό που κάποια μέρη της φαίνεται ότι θα παραμείνουν ανίατα. Ίσως για το ανίατο αυτό μέρος της ψυχής της, κάποιες ευγενικότερες μελλοντικές γενιές θα παράξουν καταλυτικά ιαματικά φάρμακα.
Φαίνεται ότι η μαγιά δεν καταστράφηκε ολοκληρωτικά. Είδαμε την επενέργειά της στην Αναγέννηση και στον Διαφωτισμό. Την οσφραινόμαστε τώρα στην ατμόσφαιρα της Ευρώπης. Στα εργαστήρια των επιστημόνων. Στα θαύματα της ιατρικής. Στο ξεδόντιασμα του ιερατείου. Στις απόπειρες επανίδρυσης λαών, μετά από την απελευθέρωσή τους από ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Βλέπουμε, επί τέλους, εδώ και τώρα, αλλά και στον ορίζοντα περισσότερη Ιστορία.

Ευημερισμός. Ένα σκαλοπάτι της κλίμακας προς την αθεΐα

Η φιλοσοφική θεωρία του Ευήμερου, Κυρηναϊκού φιλοσόφου, του Γ΄ αιώνα π.Χ., η οποία αναπτύσσεται στο έργο του «Ιερά αναγραφή». Δι’ αυτής ο φιλόσοφος αποπειράται ορθολογιστική απόδειξη των θεών, ως ανθρώπων διακριθέντων στην ιστορία.
Ο Ευήμερος θεωρεί ότι η πίστη στους θεούς παράγεται από την εγκωμιαστική λατρεία ηρώων της ανθρωπότητας. Πρόκειται περισσότερο για μια φιλοσοφική θεώρηση της θρησκείας παρά για μια ενασχόληση με την ψυχολογία της, όπως υπολογίζει ο Ν. Ι. Λούβαρης – ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ, απ’ όπου και η βιβλιογραφία (για την ακρίβεια αντιγραφή) του παρόντος άρθρου.
Όχι μόνον η θεωρία του Ευήμερου, αλλά και γενικώς κάθε απόπειρα, η οποία βασίζεται σ’ αυτόν τον τρόπο, προς ορθολογιστική απόδειξη των θεών ως ανθρώπων, που διακρίθηκαν στην ιστορία, καλείται ευημερισμός.
Όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα, η φύση της θεωρίας αυτής έγκειται στο ότι διαλύει την παραδοσιακή ιερή ιστορία δια της ιστορικής οδού και θεοποιεί πολιτικά πρόσωπα επί τη βάση των υπηρεσιών, ευεργεσιών και ανακαλύψεών τους. Παρεμβάλει τις μορφές και τις φυσιογνωμίες των θεών ως ιστορία, η οποία θεωρείται ορθολογιστικά.
Έτσι εξηγεί κατά φυσικό τρόπο παν ό,τι φαίνεται υπεράνθρωπο και θαυμαστό. Ταυτοχρόνως δε φέρνει τον κόσμο των θεών σε άμεση σχέση όχι μόνο προς τις παραστάσεις των ανθρώπων, αλλά και προς «τα διαφέροντα αυτών και τα συναισθήματα».
Είχε βεβαίως προηγηθεί η σοφιστική διαφώτιση η οποία δίδαξε ότι ο κόσμος των θεών δεν είναι τίποτε άλλο παρά αντανάκλαση ανθρωπίνων αναγκών, θεσμών και διατάξεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρώτος ήδη ο Πρόδικος επιχείρησε ν’ αποδείξει ότι η λατρεία ορισμένων θεών έπρεπε να ερμηνευτεί εκ των ωφελημάτων τα οποία η λατρεία τους συνεπάγεται.

Η εποχή του Ευήμερου αγαπά την ανάλυση της ιστορίας  σε εφευρέτες και σε σειρά ευρημάτων, και θεωρεί τα πράγματα ορθολογιστικά και ωφελιμαρχικά.
Κατά την ορθολογιστική αντίληψη των σοφιστών, η θρησκεία στηρίζεται επί σκοπίμου υπολογισμού, αλλά ο υπολογισμός αυτός είναι ευεργετικός λόγω των συνεπειών που συνεπάγεται προς το καλό των ανθρώπων. Γιατί όμως τους αόρατους θεούς να μη τους αντικαταστήσουμε με ορατούς ανθρώπους; Στην απόπειρα αυτή ωθεί ολόκληρη η εποχή (Αλέξανδρος, αυτοκράτορες).
Πρόδρομοι του Ευήμερου μπορούν να θεωρηθούν: ο Μεγασθένης, ο οποίος τελεί υπό την επίδραση της ορθολογιστικής εκείνης ροπής κατά την πραγματεία της ινδικής θρησκείας, ο Λέων ο εκ Πέλλας ο οποίος μιλά περί της αιγυπτιακής θρησκείας στην επιστολή Αλεξάνδρου προς Ολυμπιάδα. Προ πάντων όμως ο Εκαταίος στα «Αιγυπτιακά» του.
Ο Εκαταίος, σύγχρονος του Πτολεμαίου του Α΄, διακρίνει τους θεούς σε ουράνιους και επίγειους ή θνητούς θεούς. Αυτοί οι τελευταίοι απόκτησαν αθανασία λόγω της νοημοσύνης τους και λόγω αυτών που έπραξαν παραπάνω από τους κοινούς ανθρώπους. Κατ’ αυτόν τέτοιοι είναι εν μέρει οι αρχαιότατοι βασιλείς της Αιγύπτου. Έτσι  μεταβάλλει τον μύθο σε ιστορία, όπως πράττει λίγο αργότερα ο Ευήμερος.
Η θεωρία του Ευήμερου – την οποία ακολούθησαν αργότερα οι Διονύσιος Σκυτοβραχίων και Φίλων ο εκ Βίβλου – την οποία εφάρμοσε στην φοινικική θρησκεία, έλαβε ευρεία διάδοση κατά την αρχαιότητα. Αυτό σημαίνει ότι ανταποκρίνονταν στο θρησκευτικό αίσθημα των μορφωμένων τάξεων.

ΑΘΕΪΑ ΚΑΙ ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ (ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ) ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ

ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΘΕΪΣΜΟΥ. Αντίδραση στο φονταμενταλισμό

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ

Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης είναι ένας «στενόμυαλος, άδικος, μνησίκακος, συγκεντρωτικός χαρακτήρας. Ένας εκδικητικός, αιμοδιψής εθνοκαθαρτής, ένας μισογύνης, ομοφοβικός, ρατσιστής, βρεφοκτόνος, γενοκτόνος, τεκνοκτόνος, κακοήθης, μεγαλομανής, σαδομαζοχιστής, κατά το δοκούν μοχθηρός τραμπούκος». Τάδε έφη Ρίτσαρντ Ντόκινς, που επιτίθεται με πρωτοφανή σφοδρότητα στο Χριστιανισμό και γενικά στις Θρησκείες.
Ο φονταμενταλισμός ως έννοια και ως κίνημα εμφανίστηκε στη διάρκεια του 1920 στις ΗΠΑ με κύριο χαρακτηριστικό την τυφλή υπακοή στις θρησκευτικές αρχές και παραδόσεις, στις αιώνιες αλήθειες που η θεία αποκάλυψη και τα ιερά κείμενα μας έχουν δώσει μια για πάντα, τις οποίες οι φονταμενταλιστές θέτουν υπεράνω των νόμων και των δικαιωμάτων των πολιτών. Τα «ιερά κείμενα» ερμηνεύονται στην κυριολεξία και όχι μεταφορικά, ενώ η επιβολή ενός «παραδοσιακού» τρόπου ζωής επιχειρείται να επιτευχθεί και με βίαια μέτρα.
Στην ακραία του μορφή, ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός οδηγεί στο δρόμο του φανατισμού, της μισαλλοδοξίας και ξενοφοβίας. Πρόκειται για μια κατάσταση όπου διάφορες δημαγωγικά, λαϊκιστικά προσανατολισμένες ελίτ (θρησκευτικές, πολιτικές, καλλιτεχνικές, επικοινωνιακές) κατορθώνουν να κινητοποιήσουν τα λαϊκά στρώματα και να δημιουργήσουν μια κατάσταση ομαδικής υστερίας: Κατάσταση μέσα στην οποία ο ορθός λόγος εξαφανίζεται.
«Ο θεός μου είπε να ηγηθώ του έθνους μου. Εκείνος μου είπε και να εισβάλλω στο Ιράκ», δήλωσε ο εκλεκτός της χριστιανικής ακροδεξιάς των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους. Η έλλειψη θρησκευτικής δέσμευσης επηρεάζει τη θνησιμότητα, ισχυρίζεται ο δόκτωρ Κένιγκ του πανεπιστημιακού κέντρου του Ντιουκ. Ο θεός… σώζει την Αμερική των αμερικανών χριστιανών.

Φιλελεύθεροι αναλυτές έφτασαν στο σημείο να προειδοποιούν τα προηγούμενα χρόνια ότι το αμερικανικό έθνος βρίσκεται στο χείλος της κατάληψης της εξουσίας από χριστιανούς φονταμενταλιστές! «Στις ΗΠΑ, οι συντηρητικοί θρησκευόμενοι ενισχύουν αυξανόμενα την εξουσία τους στην πολιτική, τα ΜΜΕ και τον πολιτισμό», έγραφαν οι Νιου Γιορκ Τάιμς με ιδιαίτερη επίδραση στο περιεχόμενο των διδασκόμενων μαθητών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Όμως η αστική τάξη είχε ανάγκη την επιστήμη με την οποία η θρησκεία έρχεται σε αντίθεση αφού η τελευταία θέτει όρια στη γνώση – τα οποία μάλιστα αλλάζουν ιστορικά ανάλογα με την πίεση και της ίδια ς της επιστήμης – πέρα από τα οποία υπάρχει «το ανέκφραστο», «το μη δυνάμενο να ερμηνευθεί». Η ενίσχυση επομένως του φονταμενταλισμού δεν μπορεί παρά να δημιουργεί αντίρροπη τάση.
Το θρησκευτικό φαινόμενο στην εξέλιξή του αποτελεί πάντοτε κίνδυνο για τις φιλελεύθερες αξίες στις οποίες θεμελιώνονται οι δυτικές κοινωνίες, σημειώνουν διάφοροι σχολιαστές επισημαίνοντας την «υπερβολική ανοχή στην επιθετική πολιτική θρησκευτικότητα, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για τη χριστιανική Δεξιά στις ΗΠΑ, τον πολεμοχαρή πολιτικό ισλαμισμό στη Μέση Ανατολή ή τον φανατικό θρησκευτικό εθνικισμό των Ισραηλινών».
Στις ΗΠΑ και όχι μόνο, η αντίδραση εναντίον του θρησκευτικού φονταμενταλισμού εμφανίζεται μέσω ενός πολύμορφου «νέου κοινωνικού αθεϊσμού με μεταβαλλόμενα όρια».
Η Αριστερά και δη η αντικαπιταλιστική Αριστερά της κομμουνιστικής επανεκκίνησης, με το ρεύμα αυτό οφείλει να έρθει σε ουσιαστική επικοινωνία.
ΤΟ ΡΕΥΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΘΕΪΣΜΟΥ
Σε μια φάση όπου ο πολιτικός ρόλος των θρησκειών και επομένως η σύμφυσή τους στο κράτος βρίσκεται σε κατακόρυφη άνοδο στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη, πέντε βιβλία, τα οποία συνιστούν έντονες κριτικές όχι μόνο του χριστιανισμού αλλά γενικότερα κάθε θρησκείας, εκδόθηκαν σε σχετικά μικρή χρονική απόσταση το ένα από το άλλο με εντυπωσιακή κυκλοφορία (και στην Ελλάδα). Κυκλοφορία που δείχνει την απήχηση αυτών των αντιλήψεων, δίνουν τον τόνο του νέου κοινωνικού ρεύματος των αποκαλούμενων Νέων Αθεϊστών. Πρόκειται για το Η περί θεού αυταπάτη του βιολόγου Ρίτσαρντ Ντόκινς, το Γράμμα σε ένα χριστιανικό έθνος και το τέλος της πίστης του Σαμ Χάρις, το Λύνοντας τα μάγια του φιλόσοφου Ντάνιελ Ντένετ και το Ο Κύριος δεν είναι μέγας του γνωστού δημοσιογράφου Κρίστοφερ Χίτσενς. Και κάπου εκεί, ο Γάλλος Ρεζί Ντεμπρέ με το Ο Θεός, μια ιστορική αναδρομή, κινείται ανάμεσα στην απόρριψη της χρήσης και όχι καθ’ αυτής της θρησκείας, ανάμεσα στην επαναθεμελίωση του βωμού στον αναγκαίο άγνωστο Θεό που τιμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, στο «δεν πιστεύω στα φαντάσματα, όμως τα φοβάμαι» και στην ανάγκη ενός μύθου, του μεταμορφούμενου θεού που κάθε φορά ανακαλύπτουμε. Αυτού του απόντος που είναι ανάμεσά μας, χωρίς όμως ποτέ να μπορούμε να γλιτώνουμε από την τάση του ορθού λόγου, της αιτιατής διείσδυσης στα κοινωνικά και φυσικά φαινόμενα.
Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς (γενετιστής και συγγραφέας της βίβλου του γενετικού ντετερμινισμού, Εγωιστικό γονίδιο) ισχυρίζεται ότι ο θεός απλώς δεν υπάρχει. Ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Οξφόρδης είναι ο εμπνευστής της λέξης «μιμίδιο» (από το ελληνικό «μιμούμαι», παραλλαγμένο ώστε να ταιριάζει ηχητικά με το γονίδιο). Ο όρος σημαίνει «μονάδα» πολιτισμικής πληροφορίας, η οποία μεταδίδεται με τη μίμηση από εγκέφαλο σε εγκέφαλο σαν ιός. Ο Ρίτσαρντ Ντόκινς επιτίθεται ανοιχτά και κατά μέτωπο στο μιμίδιο που θεωρεί πιο επικίνδυνο από όλα, τον «ιό της θρησκείας» «Όπως οι ιοί των υπολογιστών, έτσι και οι επιτυχημένοι ιοί του μυαλού θα τείνουν στο να είναι δύσκολο να εντοπιστούν από τα θύματά τους. Αν είσαι θύμα ενός τέτοιου ιού, είναι πολύ πιθανόν να μην το γνωρίζεις ή ακόμη και να το αρνείσαι πεισματικά» σημειώνει, για να συμπεράνει πως ο κόσμος πρέπει να βγει από την «πλάνη του θεού», να πάψει να πιστεύει σε πράγματα που γράφτηκαν από ανθρώπους πριν από χιλιετίες, προκειμένου να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους κοινωνικούς σκοπούς και να αντιμετωπίσει επιτέλους κατάματα την αλήθεια.
Από το πρώτο κιόλας κεφάλαιο όμως, ο Ρίτσαρντ Ντόκινς συμπληρώνει ότι οι αντιρρήσεις του δεν αφορούν την έννοια του Θεού, έτσι όπως την εννοούσε ο Αϊνστάιν – το δέος απέναντι στα μυστήρια του σύμπαντος και της φύσης – αλλά την ύπαρξη του Θεού, έτσι όπως την αντιλαμβάνονται οι περισσότερες θρησκείες και οι πιστοί τους, ως ενός προσώπου – δημιουργού, ο οποίος γνωρίζει την παραμικρή σκέψη και κίνησή μας και μπορεί να αναστήσει τους νεκρούς. «Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης» γράφει για παράδειγμα, αναφερόμενος στον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό, «μπορεί ευλόγως να θεωρηθεί ο πιο δυσάρεστος ήρωας σε ολόκληρη τη μυθιστοριογραφία. Ένας «στενόμυαλος, άδικος, μνησίκακος, συγκεντρωτικός χαρακτήρας. Ένας εκδικητικός, αιμοδιψής εθνοκαθαρτής, ένας μισογύνης, ομοφοβικός, ρατσιστής, βρεφοκτόνος, γενοκτόνος, τεκνοκτόνος, κακοήθης, μεγαλομανής, σαδομαζοχιστής, κατά το δοκούν μοχθηρός τραμπούκος». Συμπληρώνει δε ότι ο ισχυρισμός ότι υπάρχει μια υπεράνθρωπη, υπερφυσική νοημοσύνη η οποία εσκεμμένα σχεδίασε και δημιούργησε το σύμπαν «αποτελεί επιστημονική θεωρία, επομένως πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια».
Ανάλογο είναι το κεντρικό επιχείρημα του Σαμ Χάρις, συγγραφέα του βιβλίου Το τέλος της πίστης (το οποίο έχει βραβευθεί από την Παγκόσμια Ένωση Συγγραφέων) ο οποίος υποστηρίζει ότι αν δεν αρνηθούμε την πίστη, η θρησκευτική βία θα μας οδηγήσει σύντομα στο τέλος του πολιτισμού. Στο Γράμμα σε ένα χριστιανικό έθνος, γράφει στους χριστιανούς ομοεθνείς του: «Εμείς που δεν πιστεύουμε, στεκόμαστε δίπλα σας άφωνοι μπροστά στις μουσουλμανικές ορδές που ψάλλουν το θάνατο για ολόκληρα έθνη. Στεκόμαστε όμως άφωνοι και απέναντί σας, απέναντι στην άρνησή σας προς την απτή πραγματικότητα, απέναντι στην οδύνη που προκαλείτε για να υπηρετήσετε τους θρησκευτικούς μύθους σας και απέναντι στην προσκόλλησή σας σε έναν φανταστικό Θεό».
Ο Χίτσενς τονίζει πως η θρησκεία ανήκει στην παιδική ηλικία του ανθρώπινου είδους, όταν δε γνωρίζαμε τι προκαλεί τους σεισμούς και νομίζαμε πως οι αρρώστιες είναι κατάρες. Σημειώνει δε πως νιώθει προσβολή όταν διδάσκουν τα παιδιά τη θεοκρατική θεωρία του ευφυούς σχεδιασμού του σύμπαντος (σ. σ. όπως συμβαίνει σε σχολεία στις ΗΠΑ) μέσω της οποίας επιχειρείται η απαγόρευση και εξαφάνιση της θεωρίας της εξέλιξης των ειδών από τη διδασκαλία και την επιστημονική έρευνα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα.
Ο αμερικανός φιλόσοφος, καθηγητής του πανεπιστημίου Ταφτς, Ντάνιελ Ντένετ, οι επικριτές του οποίου μιλούν για έναν αυτάρεσκο αγνωστικιστή, στο Λύνοντας τα μάγια, η θρησκεία ως φυσικό φαινόμενο, επιχειρεί να εξηγήσει επιστημονικά τους λόγους που μας οδήγησαν να κατασκευάσουμε τη θρησκεία. Ούτε κάποιο καγκουρό, ούτε κάποιος άνθρωπος, ούτε οτιδήποτε άλλο ήταν υπεύθυνο για τη δημιουργία του κόσμου, σημειώνει. Απλώς συνέβη. Εν αρχή ην η Μεγάλη Έκρηξη και μετά δημιουργήθηκαν οι γαλαξίες. Σε κάποιους πλανήτες, δεν ξέρουμε σε πόσους, αλλά μπορούμε να είμαστε βέβαιοι τουλάχιστον για έναν, δημιουργήθηκε η ζωή, σημειώνει.
Αλλά, συνεχίζει προσπαθώντας να ερμηνεύσει τη γένεση της θρησκευτικής συνείδησης, ο άνθρωπος επειδή έχει ισχυρή φαντασία κατασκευάζει αόρατα αιτιατά, που είναι υπεύθυνα για οτιδήποτε ήταν αυτό που έθεσε σε λειτουργία τον εσωτερικό μας συναγερμό.
Κριτική στη θρησκεία και στην πολιτική
Η ΥΛΙΚΗ ΒΑΣΗ – ΤΑΞΙΚΑ ΑΙΤΙΑ
«Ο άνθρωπος δεν είναι μια αφηρημένη ουσία, κουρνιασμένη έξω από τον κόσμο», έγραφε ο Μαρξ. «Ο άνθρωπος είναι ο κόσμος του ανθρώπου, το κράτος, η κοινωνία. Το κράτος αυτό, η κοινωνία αυτή είναι που παράγουν τη θρησκεία, μια αντεστραμμένη συνείδηση του κόσμου, γιατί αυτά τα ίδια είναι ένας κόσμος αντεστραμμένος. Η θρησκεία είναι η καθολική θεωρία του κόσμου τούτου, η εγκυκλοπαιδική του συνόψιση, η εκλαϊκευμένη λογική του, το πνευματικό του αποκορύφωμα, ο ενθουσιασμός του, το καθολικό θεμέλιο της παραμυθίας του και της δικαίωσής του. Είναι η φαντασμαγορική πραγμάτωση της ανθρώπινης ουσίας, γιατί η ανθρώπινη ουσία δεν έχει πραγματωθεί αληθινά. Η θρησκεία είναι ο στεναγμός του καταπιεσμένου πλάσματος, η θαλπωρή ενός άκαρδου κόσμου, το πνεύμα ενός κόσμου απ’ όπου το πνεύμα έχει λείψει. Η θρησκεία είναι το όπιο του λαού. Πάλη ενάντια στη θρησκεία σημαίνει πάλη ενάντια στον κόσμο, που πνευματικό του άρωμα είναι η θρησκεία».
Βάση της θρησκευτικής υπερβατικής αποξένωσης είναι η πραγματική αποξένωση του ανθρώπου μέσα στην ιστορικά διαμορφωμένη κοινωνική πραγματικότητα. Κοινωνική πραγματικότητα η οποία μάλιστα φαντάζει πως έτσι είναι και έτσι θα ‘ναι πάντα και στην οποία η ανθρώπινη ουσία ασφυκτιά, αδυνατώντας να την αλλάξει και γι’ αυτό σχηματίζει τη φανταστική πραγματικότητα του θείου στην οποία δραπετεύει, κουρνιάζει για να πραγματώσει κάποτε το ιδανικό της δικαίωσης, της τιμωρίας – κάθαρσης και της ικανοποίησης όλων των ανθρώπινων βαθύτερων αναγκών.
Έτσι όμως μεταφέρεται η πραγματοποίηση των ανθρώπινων ιδανικών έξω από τα όρια αυτού του κόσμου, ο οποίος κατ’ ανάγκη δεν μπορεί παρά να χαρακτηρισθεί σαν μεταβατικός, μάταιος, προθάλαμος για το μετά. Και ο άνθρωπος διπλασιάζεται, διχοτομείται. Από τη μια παραμένει στη γη και από την άλλη η ίδια η γήινη βάση του απομακρύνει τον εξιδανικευμένο εαυτό της και τον μεταφέρει στον επέκεινα κόσμο, όπου για μεγάλα τμήματα του λαού βρίσκεται τελικά η επιθυμητή και αναγκαία λύση των πραγματικών κοινωνικών αντιθέσεων.
Κριτική επομένως της θρησκείας και κριτική της εγκόσμιας βάσης της, είναι δύο διαδικασίες πο9υ συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. «Η κριτική της θρησκείας οδηγεί στη διαμάχη ότι ο άνθρωπος είναι το υπέρτατο ον για τον άνθρωπο, δηλαδή στην κατηγορική επιταγή της ανατροπής όλων των σχέσεων που κάνουν τον άνθρωπο ένα ον ταπεινωμένο, υποδουλωμένο». Έτσι, «η κριτική του ουρανού μετατρέπεται σε κριτική της γης, η κριτική της θρησκείας σε κριτική του δικαίου, η κριτική της θρησκείας σε κριτική της πολιτικής». Γι’ αυτό το ξέσπασμα της θρησκείας, σαν απατηλής ευτυχίας του ανθρώπου σημαίνει την απαίτηση των κοινωνικών όρων που διευκολύνουν την ασυμπτωτική του πορεία προς την πραγματική ευτυχία.
Η θρησκεία, ούσα μορφή κοινωνικής συνείδησης, ενταγμένη στις κοινωνικές δομές, είναι ενταγμένη στη πάλη των τάξεων. Και ακριβώς αυτό ερμηνεύει το άνοιγμα της βεντάλιας σ’ ό,τι αφορά την κοινωνική συμπεριφορά των θρησκευόμενων και του κλήρου. Υπεραντιδραστική συμπεριφορά από τη μια, αλλά και με το όπλο στο χέρι στο πλευρό των επαναστατών στη Νικαράγουα, στην Αφρική, στο Μεξικό, δίπλα στον Άρη Βελουχιώτη ο παπά – Ανυπόμονος, ορισμένοι επίσκοποι, παπάδες και λαός. Αυτό ακριβώς επαληθεύει στην πράξη την πολιτική θέση πως δεν είναι όρος ένταξης ή μη στο αριστερό κίνημα, οι αθεϊστικές ή όχι αντιλήψεις των αγωνιστών.
Ωστόσο, η ανάπτυξη της υλιστικής θεωρίας συνεπάγεται για την Αριστερά την ουσιαστική ενασχόληση με το θρησκευτικό ζήτημα. Πολύ περισσότερο που θρησκείες και εκκλησίες έπαιζαν και παίζουν εμφανή και ιδιαίτερο πολιτικό ρόλο.

Ο μεσαιωνικός χορός του Αγίου Βίτου

Μεταδοτική κοινωνική συμπεριφορά;
Πρέπει να ήταν τέτοια εποχή πριν αρκετούς αιώνες βέβαια, όταν στην πόλη Ααχεν της Γερμανίας ξέσπασε μία παράξενη επιδημία που σιγά σιγά μεταδόθηκε σε oλόκληρο τον κόσμο μέχρι τη Μαδαγασκάρη.
Οι λεπτομέρειες σχετικά με την εμφάνιση εκείνης της επιδημίας είναι πολύ ασαφείς. Σύμφωνα, όμως, με τις ελάχιστες γραπτές μαρτυρίες από εκείνη την περίοδο, μαθαίνουμε ότι η επιδημία αυτή είχε ως κύριο σύμπτωμα τον ξέφρενο χορό μέχρι τελικής πτώσης.
Εκτοτε, μάλιστα, έμεινε αυτή η επιδημία γνωστή ως «Χορός του Αγίου Βίτου» ή «Μακάβριος Χορός». Τότε, το 1374, ολόκληρες ομάδες πολιτών, που συχνά έφταναν αρκετές χιλιάδες άτομα, άρχιζαν να… χορεύουν χωρίς έλεγχο και χωρίς διακοπή. Ο τρελός τους χορός διαρκούσε πολλές ημέρες και σε κάποιες περιπτώσεις εβδομάδες ή μήνες. Κάποιοι από τους παραδομένους στη μανία χορευτές χόρευαν μέχρι να καταρρεύσουν από εξάντληση ή ακόμα να πεθάνουν, ενώ άλλοι λιποθυμούσαν, πάθαιναν καρδιακή προσβολή ή εγκατέλειπαν με τα κόκαλά τους κομματιασμένα.
Οπως αναφέρουν Αμερικανοί επιστήμονες όλοι αυτοί που άνευ λόγου χόρευαν ξέφρενα «ήταν ενωμένοι σε μία κοινή παραίσθηση, τόσο έντονη που τους οδηγούσε στην απώλεια αισθήσεων». Μέχρι σήμερα κανείς δεν γνωρίζει τι ακριβώς συνέβαινε και τόσοι πολλοί άνθρωποι χόρευαν χωρίς λόγο, αδιάκοπα επί ημέρες και νύχτες.
Για πολλούς ο χορός ήταν το αποτέλεσμα μιας κατάρας, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό! Κάποιοι ερευνητές συσχετίζουν το μανιακό χορό με τη «μεγάλη επιδημία της πανούκλας»! Χορεύοντας με εξοντωτικούς ρυθμούς, οδηγούνταν οι άνθρωποι σε ψευδαισθήσεις και απωθούσαν έτσι την επερχόμενη επιδημία που οδηγούσε πολλά εκατομμύρια από αυτούς στο θάνατο.
Ο καθηγητής Γενετικής και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Τζέιμς Φάουλερ και άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο Χορός τους Αγίου Βίτου είναι μία ακόμα περίπτωση μεταδοτικής κοινωνικής συμπεριφοράς, όπως είναι το χασμουρητό και το γέλιο, χωρίς να αποκλείουν ότι πρόκειται για εκδήλωση μανίας με την ψυχιατρική έννοια.
Πιθανώς να οφείλεται στην εγγενή τάση του ανθρώπου να μιμείται τους πλησίον του. «Εχουμε την τάση να μιμούμαστε τις κινήσεις και τη γλώσσα του σώματος των διπλανών μας, αλλά και τη συναισθηματική κατάσταση. Τις περισσότερες φορές δεν αντιλαμβανόμαστε καν ότι το κάνουμε», τόνισε.
Η κοινωνική πίεση
Ο δρ Τζον Κατσιόπο, διευθυντής του Κέντρου Γνωσιακής και Κοινωνικής Νευρολογίας του Πανεπιστημίου του Σικάγου, αναφέρει ότι η εμφάνιση τέτοιων φαινομένων ίσως να οφείλεται στην κοινωνική πίεση που ασκείται από το περιβάλλον. «Αν βρίσκεσαι σε έναν χώρο και όλοι γύρω σου αρχίζουν να συμπεριφέρονται κατά δεδομένο τρόπο, παρασύρεσαι και κάνεις το ίδιο», λέει.

Επίσης ίσως οφείλεται στην αρχή της λεγόμενης πλουραλιστικής άγνοιας, την αδυναμία μας δηλαδή να σταματήσουμε κάποια συμπεριφορά παρά την πρόθεσή μας, όταν δεν βλέπουμε τον περίγυρό μας να κάνει το ίδιο.
Μοιάζει πολύ με τη νόσο γνωστή ως χορεία του Σίντενχαμ
Κάποιοι ειδικοί αποδίδουν τον λεγόμενο Χορό του Αγίου Βίτου σε… παθολογικά αίτια, όπως θα μπορούσε να είναι η προσβολή από στρεπτόκοκκο. Ισως, λοιπόν, να μην είναι μόνο ένα κοινωνικό φαινόμενο, ομαδική παράκρουση, ομαδική υστερία ή εκδήλωση της κοινωνικής δυναμικής που διέπει την ανθρώπινη συμπεριφορά.
Πιθανώς, λένε οι ερευνητές, ο μεσαιωνικός χορός να είναι κάτι αντίστοιχο με την πάθηση που είναι σήμερα γνωστή ως « Χορεία του Σίντενχαμ », από το όνομα του γιατρού που την ανακάλυψε. Ομολογουμένως η ασθένεια μοιάζει να έχει κάποια κοινά χαρακτηριστικά με την επιδημία και τον έξαλλο Χορό του Αγίου Βίτου, του προστάτη των τροβαδούρων.
Το εθνικό Ινστιτούτο Νευρολογικών Νοσημάτων και Εγκεφαλικών Επεισοδίων ορίζει τη χορεία του Σίντενχαμ ως νόσο του κεντρικού νευρικού συστήματος, που χαρακτηρίζεται από απότομες και ανεξέλεγκτες σπασμωδικές κινήσεις του προσώπου και των άνω και κάτω άκρων. Το νόσημα προκαλείται από τα ίδια βακτήρια που προκαλούν ρευματικό πυρετό, όπως είναι ο στρεπτόκοκκος.
Βασικό χαρακτηριστικό αυτής της ασθένειας είναι η απότομη εμφάνισή της, καθώς τίποτα δεν προϊδεάζει τον ασθενή για το τι πρόκειται να του συμβεί, ενώ «υπογραφή της νόσου» είναι το ανάλαφρο και χορευτικό βήμα του αρρώστου. Και πάλι κατά τους ειδικούς, η εμφάνισή της συνδέεται με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Συνήθως περνάει σε μερικούς μήνες.