ΟΜΗΡΟΣ: Ὀδύσσεια (11.333-11.384)

Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ,

κηληθμῷ δ᾽ ἔσχοντο κατὰ μέγαρα σκιόεντα.
335 τοῖσιν δ᾽ Ἀρήτη λευκώλενος ἤρχετο μύθων·
«Φαίηκες, πῶς ὔμμιν ἀνὴρ ὅδε φαίνεται εἶναι
εἶδός τε μέγεθός τε ἰδὲ φρένας ἔνδον ἐΐσας;
ξεῖνος δ᾽ αὖτ᾽ ἐμός ἐστιν, ἕκαστος δ᾽ ἔμμορε τιμῆς·
τῷ μὴ ἐπειγόμενοι ἀποπέμπετε, μηδὲ τὰ δῶρα
340 οὕτω χρηΐζοντι κολούετε· πολλὰ γὰρ ὑμῖν
κτήματ᾽ ἐνὶ μεγάροισι θεῶν ἰότητι κέονται.»
Τοῖσι δὲ καὶ μετέειπε γέρων ἥρως Ἐχένηος,
ὃς δὴ Φαιήκων ἀνδρῶν προγενέστερος ἦεν·
«Ὦ φίλοι, οὐ μὰν ἧμιν ἀπὸ σκοποῦ οὐδ᾽ ἀπὸ δόξης
345 μυθεῖται βασίλεια περίφρων· ἀλλὰ πίθεσθε.
Ἀλκινόου δ᾽ ἐκ τοῦδ᾽ ἔχεται ἔργον τε ἔπος τε.»
Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Ἀλκίνοος ἀπαμείβετο φώνησέν τε·
«τοῦτο μὲν οὕτω δὴ ἔσται ἔπος, αἴ κεν ἐγώ γε
ζωὸς Φαιήκεσσι φιληρέτμοισιν ἀνάσσω·
350 ξεῖνος δὲ τλήτω, μάλα περ νόστοιο χατίζων,
ἔμπης οὖν ἐπιμεῖναι ἐς αὔριον, εἰς ὅ κε πᾶσαν
δωτίνην τελέσω· πομπὴ δ᾽ ἄνδρεσσι μελήσει
πᾶσι, μάλιστα δ᾽ ἐμοί· τοῦ γὰρ κράτος ἔστ᾽ ἐνὶ δήμῳ.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
355 «Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,
εἴ με καὶ εἰς ἐνιαυτὸν ἀνώγοιτ᾽ αὐτόθι μίμνειν,
πομπήν τ᾽ ὀτρύνοιτε καὶ ἀγλαὰ δῶρα διδοῖτε,
καί κε τὸ βουλοίμην, καί κεν πολὺ κέρδιον εἴη,
πλειοτέρῃ σὺν χειρὶ φίλην ἐς πατρίδ᾽ ἱκέσθαι·
360 καί κ᾽ αἰδοιότερος καὶ φίλτερος ἀνδράσιν εἴην
πᾶσιν, ὅσοι μ᾽ Ἰθάκηνδε ἰδοίατο νοστήσαντα.»
Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Ἀλκίνοος ἀπαμείβετο φώνησέν τε·
«ὦ Ὀδυσεῦ, τὸ μὲν οὔ τί σ᾽ ἐΐσκομεν εἰσορόωντες
ἠπεροπῆά τ᾽ ἔμεν καὶ ἐπίκλοπον, οἷά τε πολλοὺς
365 βόσκει γαῖα μέλαινα πολυσπερέας ἀνθρώπους
ψεύδεά τ᾽ ἀρτύνοντας, ὅθεν κέ τις οὐδὲ ἴδοιτο·
σοὶ δ᾽ ἔπι μὲν μορφὴ ἐπέων, ἔνι δὲ φρένες ἐσθλαί,
μῦθον δ᾽ ὡς ὅτ᾽ ἀοιδὸς ἐπισταμένως κατέλεξας,
πάντων Ἀργείων σέο τ᾽ αὐτοῦ κήδεα λυγρά.
370 ἀλλ᾽ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον,
εἴ τινας ἀντιθέων ἑτάρων ἴδες, οἵ τοι ἅμ᾽ αὐτῷ
Ἴλιον εἰς ἅμ᾽ ἕποντο καὶ αὐτοῦ πότμον ἐπέσπον.
νὺξ δ᾽ ἥδε μάλα μακρή, ἀθέσφατος· οὐδέ πω ὥρη
εὕδειν ἐν μεγάρῳ· σὺ δέ μοι λέγε θέσκελα ἔργα.
375 καί κεν ἐς ἠῶ δῖαν ἀνασχοίμην, ὅτε μοι σὺ
τλαίης ἐν μεγάρῳ τὰ σὰ κήδεα μυθήσασθαι.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,
ὥρη μὲν πολέων μύθων, ὥρη δὲ καὶ ὕπνου·
380 εἰ δ᾽ ἔτ᾽ ἀκουέμεναί γε λιλαίεαι, οὐκ ἂν ἐγώ γε
τούτων σοι φθονέοιμι καὶ οἰκτρότερ᾽ ἄλλ᾽ ἀγορεῦσαι,
κήδε᾽ ἐμῶν ἑτάρων, οἳ δὴ μετόπισθεν ὄλοντο,
οἳ Τρώων μὲν ὑπεξέφυγον στονόεσσαν ἀϋτήν,
ἐν νόστῳ δ᾽ ἀπόλοντο κακῆς ἰότητι γυναικός.

***

Έπαψε εκείνος να μιλά, κι οι άλλοι όλοι έμειναν βουβοί
κι αμίλητοι, σαν μαγεμένοι κάτω απ᾽ τον ίσκιο της μεγάλης αίθουσας.
Ώσπου η Αρήτη, λευκή κι ωραία, έσπασε τη σιωπή μιλώντας:
«Φαίακες, πώς σας φαίνεται ο ξένος άντρας,
στην ομορφιά, στο ανάστημα, στο ισόρροπο μυαλό;
Είναι δικός μου ξένος, όμως κι εσείς, έχει ο καθένας μέρος
στην τιμή της πόλης· γι᾽ αυτό προτείνω, μη βιαστείτε,
μην τον αφήσετε να φύγει, μη λυπηθείτε τα μεγάλα δώρα,
340 τώρα στην ώρα της ανάγκης του· έτσι κι αλλιώς κρύβουν τα σπίτια σας
πολλά αγαθά, με των θεών τη χάρη.»
Τότε στη μέση μπήκε να μιλήσει ο τίμιος γέροντας Εχένηος —
ήταν ο γεροντότερος ανάμεσα στους άλλους Φαίακες:
«Φίλοι, λέω πως δεν πέφτουν έξω απ᾽ τους δικούς μας τους σκοπούς,
απ᾽ τη δική μας γνώμη, όσα η βασίλισσα μας είπε· πρέπει να συμφωνήσετε.
Ωστόσο είναι ο Αλκίνοος εδώ, κι αυτός κρατεί τον λόγο και την πράξη.»
Αμέσως πήρε ο Αλκίνοος τον λόγο λέγοντας:
«Ό,τι ακούσατε θα γίνει· όσο τουλάχιστον θα ᾽μαι ζωντανός
και βασιλιάς στους Φαίακες, που έχουν χαρά τους το κουπί.
350 Ας κάνει όμως λίγη υπομονή ο ξένος, μόλο που τόσο επιθυμεί
τον νόστο του· ας μείνει ως αύριο, ώστε κι εγώ
να αποτελειώσω την υπόθεση των δώρων· ο γυρισμός του εξάλλου
είναι η φροντίδα σας, και πιο πολύ δική μου,
αφού εγώ κρατώ τη δύναμη αυτής της χώρας.»
Του ανταποκρίθηκε ο Οδυσσέας πανέξυπνος:
«Αλκίνοε βασιλιά, που διαπρέπεις σ᾽ όλον τον λαό σου,
ακόμη κι αν θα λέγατε να μείνω εδώ ώσπου να κλείσει χρόνος,
να μου ετοιμάσετε τον γυρισμό, να μου χαρίσετε δώρα λαμπρά,
μετά χαράς θα το δεχόμουν· το κέρδος θα ᾽ταν μεγαλύτερο,
να φτάσω στη γλυκιά πατρίδα με γεμάτα χέρια·
360 θα με τιμούσαν τότε περισσότερο, θα μ᾽ αγαπούσαν πιο πολύ,
όλοι που θα με δουν να επιστρέφω στην Ιθάκη.»
Πήρε ο Αλκίνοος ξανά τον λόγο, με φώναξε με το όνομά μου:
«Ω Οδυσσέα, μ᾽ όλα όσα βλέπουμε μπροστά μας,
κανείς δεν θα μπορούσε να σε πάρει για απατεώνα ή ψεύτη,
όπως πολλοί που βόσκουν πάνω σ᾽ αυτή τη μαύρη γη,
άνθρωποι σκορπισμένοι που ψέματα σκαρώνουν
όσα δεν βάζει ο νους του ανθρώπου.
Εσένα ωστόσο και τα λόγια σου έχουν μορφή και το μυαλό σου λάμπει·
ξέρεις την τέχνη να ιστορείς, σαν αοιδός με άρτια γνώση,
και των Αργείων τα βάσανα και τα δικά σου
πάθη τα λυπητερά.
370 Μα τώρα πες μου κάτι ακόμη, εξήγησε με κάθε ακρίβεια,
ανίσως είδες εκεί κάτω κάποιους απ᾽ τους ισόθεους εταίρους,
όσοι στην Τροία βρέθηκαν μαζί σου κι όσους τούς βρήκε ο θάνατος.
Η νύχτα αυτή είναι μεγάλη, ατελείωτη· δεν έφτασε η ώρα
ακόμη να κοιμηθούμε στο παλάτι. Πες μου
λοιπόν τα θαυμαστά σου έργα· κι εγώ θα ᾽μενα ξάγρυπνος,
ώσπου να ξημερώσει η θεία Αυγή, αν δέχεσαι κι εσύ, μέσα στο σπίτι μου
να μου ιστορήσεις τα δικά σου πάθη.»
Του ανταπάντησε μιλώντας ο Οδυσσέας πολυμήχανος:
«Αλκίνοε βασιλιά, που διαπρέπεις σ᾽ όλον τον λαό σου,
έχουν την ώρα τους κι οι διηγήσεις που μακραίνουν, έχει
380 την ώρα του κι ο ύπνος. Αν όμως φλέγεσαι κι άλλο ν᾽ ακούσεις,
δεν είμαι εγώ που θα το αρνιόμουν· μπορώ κι άλλες πικρότερες
να σου ομολογήσω ιστορίες, τα πένθη των εταίρων μου που χάθηκαν
μετά· ενώ στην Τροία ξέφυγαν την ταραχή της μάχης και τους στεναγμούς,
επήγαν του χαμού στον δρόμο της επιστροφής —
κι όλα για χάρη μιας ολέθριας γυναίκας.

ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΧΟ 1972

Το 1974, η θρυλική ομάδα των Monty Pythons γύρισε ένα σκετσάκι, στο οποίο οι Έλληνες φιλόσοφοι καλούνται να παίξουν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα με τους Γερμανούς φιλοσόφους. Στον ποδοσφαιρικό αγώνα, ο οποίος γίνεται, υποτίθεται, στο Μόναχο το 1972, στα πλαίσια των τότε Ολυμπιακών Αγώνων, οι δύο χώρες εκπροσωπούνται από τους μεγαλύτερους φιλόσοφους της κάθε χώρας: Καντ, Έγελος και Νίτσε εναντίον Πλάτωνα, Αριστοτέλη και Σωκράτη, με διαιτητή τον Κινέζο φιλόσοφο Κομφούκιο. Για το μεγαλύτερο μέρος του παιχνιδιού, οι δύο πλευρές δεν κάνουν απολύτως τίποτα παρά μόνο να μιλάνε. Κομβική στιγμή του αγώνα είναι όταν ο Αρχιμήδης φωνάζει «Εύρηκα», καταλαβαίνοντας ότι κάποιος πρέπει επιτέλους να κλωτσήσει την μπάλα. Έτσι στο τελευταίο λεπτό υπάρχει κίνηση. Ο Σωκράτης τελικά με μια κεφαλιά βάζει γκολ. Οι Γερμανοί φιλόσοφοι G.W.F. Hegel, Immanuel Kant και Karl Marx, στη συνέχεια, αμφισβητούν το γκολ, το οποίο όμως κατοχυρώνεται οριστικά στους Έλληνες.

Ο αγώνας ξεκινάει με τον κλασικό τρόπο που ξεκινούν οι μεταδόσεις αθλητικών γεγονότων. Την κάμερα να ζουμάρει από ψηλά στο γήπεδο και ο εκφωνητής να καλωσορίζει με το πομπώδες του ύφος, που έχει επικρατήσει να μιλούν οι αγγλόφωνοι εκφωνητές. Αντίπαλοι είναι η Εθνική Φιλοσόφων της Ελλάδας, με γκρίζα μαλλιά, γένια και ντυμένη με χιτώνες και η Εθνική Φιλοσόφων της Γερμανίας (με τους ιουδαίους Κάρολο Μαρξ καΙ Βιτγκενστάιν) ντυμένη με καμπαρντίνες, παντελόνια, γκέτες και παπούτσια που παραπέμπουν στον 19ο αιώνα. Όλοι είναι φιλόσοφοι εκτός του Φραντς Μπεκενμπάουερ (ποδοσφαιρικός αστέρας της εποχής, ηγέτης της Μπάγερν Μονάχου, που διακρίνονταν τότε για το εγκεφαλικό - φιλοσοφικό του παιχνίδι).

Προπονητής της Γερμανίας είναι ο Λούθηρος (σχολιάζοντας ενδεχομένως τη σημασία που είχε η Μεταρρύθμιση για την απαγκίστρωση της ανθρώπινης σκέψης από το δογματισμό του Μεσαίωνα). Τον προπονητή της Ελλάδας δεν τον αναφέρουν. Ίσως ήταν ο Θαλής, ως πρώτος φιλόσοφος.

Διαιτητής του αγώνα, κρατώντας και μια κλεψύδρα για να μετράει το χρόνο, είναι ο ακριβοδίκαιος Κομφούκιος με το κλασικό κινεζικό γενάκι του, πατέρας της ηθικής του κινέζικου πολιτισμού και επόπτες οι φιλόσοφοι - καθολικοί άγιοι Θωμάς ο Ακινάτης και Αυγουστίνος, με ράσα μοναχού και φωτοστέφανο.

Ο αγώνας ξεκινάει, αλλά προς έκπληξη του Μπεκενμπάουερ, οι φιλόσοφοι και των δυο ομάδων σκορπίζουν στο γρασίδι περπατώντας σκεφτικοί, ενώ ενίοτε σταματούν για να διακηρύξουν τις θεωρίες τους.

Και το πρώτο ημίχρονο περνάει με μοναδικό αξιοσημείωτο την κίτρινη κάρτα που παίρνει ο Νίτσε επειδή κατηγορεί (προφανώς) τον Κομφούκιο πως "δεν έχει ελεύθερη βούληση ". Δικαιολογημένα αυτός, λοιπόν, τον σημειώνει στα.... "Ανάλεκτά" του. Οπότε, ο Λούθηρος ετοιμάζεται να βάλει στο αγώνα τον Μαρξ για να αλλάξει τη ροή του αγώνα, στη θέση του Βιτγκενστάιν. Όμως ενώ ο Μαρξ προθερμαίνεται ορμητικά, μπαίνοντας στον αγώνα αρχίζει κι αυτός να σουλατσάρει πάνω κάτω, όπως όλοι οι υπόλοιποι.

Φτάνουμε στο τέλος του παιχνιδιού και την ύστατη ώρα, ο Αρχιμήδης, φωνάζοντας- τι άλλο; - "Εύρηκα", αντιλαμβάνεται τι πρέπει να κάνουν με την μπάλα, την παίρνει και η ελληνική αντεπίθεση ξεδιπλώνεται με τον Σωκράτη, που τελικά καρφώνει τη μπάλα στα δίχτυα του τερματοφύλακα της Γερμανίας Λάιμπνιτς.

Το γκολ προκαλεί διαμαρτυρίες από τους Γερμανούς. O ιδεαλιστής Χέγκελ διατείνεται πως "η πραγματικότητα είναι απλώς ένα παρεπόμενο της μη φυσιοκρατικής ηθικής" και ο Καντ διατυπώνει την ... "κατηγορική προσταγή" ότι το γκολ " οντολογικά υπάρχει μόνο μέσα στην φαντασία".

 
Ο Μαρξ, από την πλευρά του, ως υλιστής φιλόσοφος είναι πραγματιστής και διαμαρτύρεται ότι το γκολ είναι οφσάιντ. Και όντως είναι; 'Η μάλλον φαίνεται ότι είναι... Γιατί η κάμερα δεν μπορεί να δείξει 100% ότι δεν καλύπτεται ο Σωκράτης ξεκινώντας την κούρσα του πριν την πάσα του Αρχιμήδη. Και γιατί ποιος μπορεί να αποδείξει ότι αυτό που βλέπει είναι αλήθεια. Άρα ο Σωκράτης είναι οφσάιντ και δεν είναι... Δυστυχώς για τη Γερμανία, ο Χάιντεγκερ για... απροσδιόριστους λόγους δεν συμμετέχει στις διαμαρτυρίες - αναφορά στην Κβαντομηχανική της Σχολής της Κοπεγχάγης - απροσδιοριστία του Χάιζεμπεργκ και στην γάτα του Σρέντιγκερ. Το γκολ λοιπόν κατοχυρώνεται κανονικά στους Έλληνες.

ΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

1 ΠΛΑΤΩΝ
2 ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ
3 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
4 ΣΟΦΟΚΛΗΣ
5 ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ ΤΟΥ ΑΚΡΑΓΑΝΤΟΣ
6 ΠΛΩΤΙΝΟΣ
7 ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ
8 ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ
9 ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ
10 ΣΩΚΡΑΤΗΣ
11 ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ

1 ΛΑΪΜΠΝΙΤΣ
2 ΚΑΝΤ
3 ΧΕΓΚΕΛ
4 ΣΟΠΕΝΧΑΟΥΕΡ
5 ΣΕΛΙΝΓΚ
6 ΜΠΕΚΕΝΜΠΑΟΥΕΡ
7 ΓΙΑΣΠΕΡΣ
8 ΣΛΕΓΚΕΛ
9 ΒΙΤΤΓΚΕΝΣΤΑΪΝ
10 ΝΙΤΣΕ
11 ΧΑΪΝΤΕΓΚΕΡ

Eckhart Tolle: H συνήθεια του παραπόνου

Τίποτα δεν είναι προσωπικό. Ο κάθε άνθρωπος συμπεριφέρεται σύμφωνα με το επίπεδο της συνειδητότητάς του. Όταν λες “ο τάδε μου έκανε αυτό” δεν σημαίνει ότι ο άλλος απηύθυνε σε σένα προσωπικά αυτό που έκανε. Αλλά μερικοί άνθρωποι τα κάνουν όλα προσωπικά.

Για παράδειγμα, εκεί που οδηγείς το αυτοκίνητό σου μπαίνει κάποιος μπροστά σου και σου κλείνει το δρόμο. Γιατί να το πάρεις προσωπικά; Ο άλλος δεν σε ξέρει καν. Το Εγώ όμως θα ερμηνεύσει την κατάσταση και θα πει “αυτός μου έκλεισε τον δρόμο, εμένα”, ενώ ο άλλος οδηγεί πάντα έτσι.

Στο Εγώ αρέσει πολύ να παραπονιέται και να λέει “οι άλλοι μου έκαναν αυτό κι αυτό”. Και όσο περισσότερο παραπονιέσαι για το τι σου έκαναν οι άλλοι, τόσο περισσότερο δυναμώνει το “μου (έκαναν)”, δηλαδή το Εγώ. Αυτός ο μηχανισμός είναι ασυνείδητος.

Οι αφορμές μπορεί να είναι πολλές και διάφορες, αλλά το Εγώ ερμηνεύει πάντα τα πράγματα σαν να μην είναι ικανοί οι άλλοι να μας ικανοποιήσουν -είτε κάνουν κάτι που δεν έπρεπε, είτε δεν κάνουν κάτι που έπρεπε, αλλά πάντα σε σχέση με “εμένα”. Γι’ αυτό το Εγώ λατρεύει να παραπονιέται για διάφορα πράγματα που κάνουν οι άλλοι. Και όσο περισσότερο παραπονιέται, τόσο αυξάνεται μέσα μας η αίσθηση ότι εμείς είμαστε οι σωστοί και οι άλλοι λάθος.

Ο κόσμος είναι γεμάτος από ανθρώπους που μας δίνουν αφορμές να παραπονιόμαστε. Και η ζωή το κάνει αυτό, όχι για να σου σπάσει τα νεύρα, αλλά για να σε κάνει πιο συνειδητό. Δεν είναι ότι κάποιο κακό δαιμόνιο έβαλε τους ανθρώπους αυτούς γύρω σου για να σε κάνουν δυστυχισμένο.

Οι προσδοκίες σου να συμπεριφέρονται οι άλλοι με έναν συγκεκριμένο τρόπο είναι που σε κάνει δυστυχισμένο.

Πρέπει όμως να “πιάσεις” τον εαυτό σου να παραπονιέται για τους άλλους τη στιγμή που το κάνεις για να εξέλθεις από αυτό το μοτίβο. Το Εγώ τότε θα νιώσει ότι δεν το τάισες ‐και όντως αυτό συμβαίνει‐ και θα αισθανθεί σαν να συρρικνώνεται. “Αν δεν παραπονεθώ”, θα έλεγε το Εγώ, “θα γίνω μικρότερο και λιγότερο”, γιατί κάθε φορά που παραπονιέσαι το Εγώ σου φουσκώνει και αισθάνεσαι ότι γίνεσαι “περισσότερος”.

Και όσο πιο συναισθηματικά φορτισμένο είναι το παράπονο, τόσο πιο πολύ αισθάνεσαι να φουσκώνεις σαν μπαλόνι. Και πολλές φορές ο θυμός μπορεί να συνοδεύει το παράπονο. Μπορείς λοιπόν να εξασκηθείς στο να μην παραπονιέσαι. Στην αρχή θα σου φανεί σαν να λείπει κάτι από τη ζωή σου, αλλά μετά θα νιώσεις μια γαλήνη μέσα σου.

Βέβαια, τώρα πολλοί θα αναρωτηθούν “πρέπει να αφήνω τους άλλους να με εκμεταλλεύονται και να με κάνουν ό,τι θέλουν;”. Φυσικά και όχι. Αν χρειαστεί να πεις κάτι στον άλλον θα το πεις, αλλά χωρίς παράπονο. Ας πούμε ότι περιμένεις κάποιον τεχνικό να έρθει στο σπίτι σου για να επιδιορθώσει μια βλάβη. Τον παίρνεις μια φορά τηλέφωνο, σου λέει ότι θα έρθει την τάδε ώρα και δεν έρχεται. Μετά μπορείς να τον πάρεις τηλέφωνο και να του πεις “σε περίμενα να έρθεις αλλά δεν ήρθες, θα πάρω κάποιον άλλον, ευχαριστώ που με άκουσες”. Αν του παραπονεθείς δεν θα τον βοηθήσεις. Δεν θα τον κάνεις πιο συνειδητό. Και το μόνο “όφελος” που θα έχεις εσύ από το παράπονο είναι ότι θα δυναμώσεις την ταύτισή σου με τον ψεύτικο εαυτό σου.

Μπορείς να είσαι πραγματικά ευγνώμων για όλους αυτούς τους ανθρώπους που σε κάνουν πιο συνειδητό. Όταν συνειδητοποιείς ότι παραπονιέσαι μπορείς να παρατηρείς τον νου σου, να στρέφεις την προσοχή σου μέσα σου, και να εξετάζεις αν υπάρχει κάποιο όφελος από αυτές τις σκέψεις. Δηλαδή, ακόμα και αν δεν εκφράζεις ανοιχτά κάποιο παράπονο, δες αν ο νους σου συνεχίζει να παραπονιέται κάνοντας τις αντίστοιχες σκέψεις. Γιατί μπορεί να μην το λες, αλλά να το σκέφτεσαι.

Αν εντοπίσεις τέτοιες σκέψεις, αναρωτήσου αν σε κάνουν πιο ευτυχισμένο ή πιο χαρούμενο, ή αν η ζωή σου θα ήταν καλύτερη και πιο ανάλαφρη χωρίς αυτές.

Έκχαρτ Τόλλε.

Τζωρτζ Όργουελ: Η Νέα Ομιλία

«Πώς πάει το Λεξικό;» είπε ο Γουίνστον, υψώνοντας τη φωνή του για ν΄ ακουστεί.

«Αργεί», είπε ο Σάιμ. «Βρίσκομαι στα επίθετα. Είναι συναρπαστικό».

Έλαμψε αμέσως μόλις έγινε λόγος για τη Νέα Ομιλία. Έσπρωξε από μπροστά του τη γαβάθα, πήρε το ψωμί στο ένα ντελικάτο χέρι και το τυρί στο άλλο, κι έσκυψε πάνω στο τραπέζι για να μπορεί να μιλάει χωρίς να φωνάζει.

«Η Ενδεκάτη Έκδοση είναι η οριστική» είπε. Δίνουμε στη γλώσσα την τελική της μορφή, τη μορφή που θα έχει όταν κανείς δε θα μιλάει άλλη γλώσσα. Όταν τελειώσουμε, άνθρωποι σαν κι σένα θα πρέπει να την μάθουν απ΄ αρχής. Πιστεύεις, θα έλεγα, ότι η κύρια δουλειά μας είναι να εφεύρουμε νέες λέξεις. Αλλά δε συμβαίνει καθόλου κάτι τέτοιο. Καταστρέφουμε λέξεις – δεκάδες, εκατοντάδες λέξεις κάθε μέρα. Πετσοκόβουμε τη γλώσσα ως το κόκκαλο. Η Ενδεκάτη Έκδοση δεν θα περιέχει ούτε μια λέξη που να μπορεί να θεωρηθεί απαρχαιωμένη πριν από το 2050».

Δάγκωσε πεινασμένα το ψωμί του, κατάπιε δύο μπουκιές και συνέχισε να μιλάει σχολαστικότητα. Το αδύνατο σκούρο πρόσωπό του είχε ζωντανέψει, τα μάτια του είχαν χάσει την ειρωνική τους έκφραση και είχαν γίνει ονειροπόλα.

«Ωραίο πράγμα η καταστροφή των λέξεων. Βεβαίως, το μεγάλο κόψιμο γίνεται στα ρήματα και τα επίθετα, αλλά υπάρχουν επίσης και εκατοντάδες ουσιαστικά που μπορούμε να ξεφορτωθούμε. Δεν είναι μόνο τα συνώνυμα∙ υπάρχουν επίσης και τα αντίθετα. Στο κάτω κάτω , ποιος ο λόγος ύπαρξης μια λέξης που απλώς είναι αντίθετη μιας άλλης; Μια λέξη εμπεριέχει από μόνη της το αντίθετό της. Πάρε, ας πούμε, τη λέξη "καλός". Τι χρειάζεται η λέξη "κακός"; "Μηκαλός" είναι το ίδιο και καλύτερο γιατί είναι ακριβώς το αντίθετο του "καλός", ενώ η άλλη λέξη δεν είναι.

Αν πάλι θέλεις μια λέξη πιο δυνατή από το "καλός", τι νόημα έχει να υπάρχει ολόκληρη σειρά από αόριστες και άχρηστες λέξεις όπως "θαυμάσιος", "υπέροχος" και όλα τα υπόλοιπα; Η λέξη "δίσκαλος" καλύπτει πλήρως την έννοια ή "τρίσκαλος" αν θέλεις κάτι ακόμα πιο έντονο.

Φυσικά, αυτούς τους τύπους τους χρησιμοποιούμε ήδη, αλλά στην τελική έκδοση της Νέας Ομιλίας δεν θα υπάρχει τίποτα άλλο. Στο τέλος όλη η θεωρία του καλού και του κακού θα καλύπτεται από έξι λέξεις μόνο, στην πραγματικότητα από μία και μόνη. Δε βλέπεις τι ομορφιά υπάρχει σ΄ αυτά, Γουίνστον; Φυσικά», πρόσθεσε αμέσως μετά, «η αρχική ιδέα ήταν του Μεγάλου Αδελφού».

Στο όνομα του Μεγάλου Αδελφού ένα είδος βλακώδους ενδιαφέροντος φάνηκε στο πρόσωπο του Γουίνστον. Ωστόσο ο Σάιμ παρατήρησε αμέσως κάποια έλλειψη ενθουσιασμού.

«Δεν εκτιμάς αληθινά τη Νέα Ομιλία», είπε σχεδόν θλιμμένα.

«Ακόμα και όταν την γράφεις, εξακολουθείς να σκέφτεσαι στην Παλαιά Ομιλία. Διάβασα μερικά από τα άρθρα τα οποία γράφεις πού και πού στους Τάιμς. Είναι αρκετά καλά, αλλά είναι μεταφράσεις. Κατά βάθος, θα προτιμούσες να παραμείνεις πιστός στην Παλαιά Ομιλία, μ’ όλη την αοριστολογία της και τις άχρηστες αποχρώσεις των εννοιών. Δεν συλλαμβάνεις την ομορφιά της καταστροφής των λέξεων. Το ξέρεις ότι η Νέα Ομιλία είναι η μόνη γλώσσα στον κόσμο που το λεξιλόγιό της λιγοστεύει κάθε χρόνο;»

Ο Γουίνστον το ήξερε, φυσικά. Χαμογέλασε συγκαταβατικά, έτσι τουλάχιστον έλπιζε, μιας και δεν είχε εμπιστοσύνη στον εαυτό του για να μιλήσει. Ο Σάιμ δάγκωσε άλλη μια μπουκιά από το μαυριδερό ψωμί, μάσησε γρήγορα και εξακολούθησε:

«Δεν βλέπεις ότι ο όλος σκοπός της Νέας Ομιλίας είναι να στενέψει τα όρια της σκέψης; Στο τέλος θα κάνουμε κυριολεκτικά αδύνατο το έγκλημα της σκέψης, γιατί δεν θα υπάρχουν λέξεις για να το εκφράσει κανείς. Κάθε γενική έννοια που μπορεί ποτέ να χρειαστεί θα καλύπτεται από μια μόνο λέξη, το νόημα της οποίας θα είναι αυστηρά καθορισμένο και όλες οι παραπλήσιές της έννοιες θα έχουν εκλείψει και ξεχαστεί. Ήδη, στην Ενδέκατη Έκδοση, δεν απέχουμε πολύ απ΄ αυτό το σημείο. Αλλά η διαδικασία θα συνεχίζεται και πολύ αργότερα, όταν εσύ κι εγώ θα ‘χουμε πεθάνει. Κάθε χρόνο ολοένα και λιγότερες λέξεις, και οι ορίζοντες της συνείδησης ολοένα και θα στενεύουν.

Τζωρτζ Όργουελ, 1984 Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ

Θέλουμε Ανθρώπους

Θέλουμε ανθρώπους που πρώτα διακρίνουν το καλό σε κάθε τι και στο σκοτάδι ακόμα και έπειτα το κακό και το ανάποδο με σύνεση αλλάζουν.

Που δε σκώπτουν, ειρωνεύονται και διακωμωδούν, αν εναλλακτικές δεν έχουν οι ίδιοι να προτείνουν.

Ανθρώπους που αυτοσατιρίζονται πριν το δικαίωμα να κρίνουν θεμελιώσουν, πρωτοπόροι για να γίνουν και παραδείγματα στην αλλαγή, που οραματίστηκαν και τεκμηριώνουν.

Πρόσωπα που δεν απομυζούν τη δύναμη από ομάδες, συντεχνίες και σινάφια, αλλά ατόφια την αυτοεκτίμηση από μέσα τους αντλούνε.

Συναξαριστές εμπειριών τούς θέλουμε κι όχι καθηλωμένους σε τόπους, σε συνήθειες, στα περασμένα.

Του διαφορετικού εραστές και του πρωτόγνωρου θιασώτες.

Πρόσωπα, που η γνώση της ματαιότητας, πείσμα ενάντια στο μηδέν τούς δίνει.

Που τα παιδιά, την οικογένεια, την ηθική ως πρόσχημα για την αδράνεια, τη χλεύη, τη φιλαυτία δεν παρουσιάζουν.

Ανθρώπους που ποτέ δε λεν «αυτό το ξέρω», αλλά θα το μάθω καλύτερα ακόμα.

Παράσιτα δε στέργουμε, που την ανασφάλεια προφασιζόμενα, ρουφούν τη δύναμη του άλλου και ευθύς μόλις τον ξεράνουνε, καινούργια θύματα γυρεύουν να προσκολληθούνε.

Παράφορους τους οραματιζόμαστε και πάντα ερωτευμένους με την οικουμένη.

Ιδανικούς μέσα στις ήττες τους και στις συγκυρίες με επίγνωση γενναίους.

Ανθρώπους που κερνούν κρασί το Χάροντα, την ασθένεια, τον πόνο, την οδύνη.

Θέλουμε πλάσματα τραγικά και αποφασισμένα, που στο Θεό Σε αγαπώ, αντί για προσευχές ψελλίζουν.

Κι εκείνους που παλεύουν για το αδύνατο, επειδή γνωρίζουν πως έτσι ξεριζώνεται το χάος.

Θέλουμε ανθρώπους που την καθημερινότητα σε καινούργιο θαύμα μετατρέπουν.

Και δε μεμψιμοιρούν ή παραδίδονται, γιατί στο ελάχιστο και στο ασήμαντο διάλεξε ο Πλάστης να κρύψει το σύμπαν όλο.

Ανθρώπους που γεννήθηκαν και οι αποφάσεις τους οι μικρές αλλάζουν την ιστορία και τη μοίρα.

Συζητήσεις καλής νύχτας

Το τελευταίο άτομο που σκεφτόμαστε πριν κοιμηθούμε είναι είτε ο λόγος της εφήμερης χαράς μας είτε ο λόγος του πόνου μας.

Οι βραδυνές συζητήσεις έχουν κάτι ιδιαίτερο, κάτι μοναδικό… το βράδυ μπορούμε να εκφράσουμε πιο εύκολα τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας. Αυτό συμβαίνει διότι ο εγκέφαλος ανασύρει κάποιους ηθικούς φραγμούς, λόγω της κούρασης και της ώρας που την υπόλοιπη μέρα κρατάει δυνατά σαν άμυνα, ώστε να μην εκφράσει κάποια συναισθήματα.

Εκφραζόμαστε και καταθέτουμε αισθήματα τα οποία είχαμε καλά κρυμμένα μέσα μας. Η ειλικρίνεια είναι πολύ σημαντική και δεδομένου αυτού που εξήγησα, το βράδυ ως οργανισμοί, τείνουμε να είμαστε πιο ειλικρινείς, δίχως φραγμούς.

Συμβουλεύω οποτεδήποτε στην ζωή σας θέλετε να κάνετε κάποια σημαντική συζήτηση ή να εκφράσετε βαθειά αισθήματα, καθίστε πιείτε, ένα ποτήρι κρασί με το άτομο που θέλετε να συνομιλήσετε και…οι συγκυρίες θα κάνουν τα μαγικά τους.

Οι βραδυνές συζητήσεις όπως σίγουρα έχετε παρατηρήσει συχνά φέρνουν δύο ανθρώπους πιο κοντά μεταξύ τους.

Νιώστε τη δύναμη και την ικανοποίηση μιας ποιοτικής συζήτησης με ένα αξιόλογο πόρισμα…

Ανοιχτείτε στους κατάλληλους ανθρώπους, μη φοβάστε και να θυμάστε:

Πώς “Βαθύτερα στις καρδιές των ανθρώπων βλέπουν τα μάτια που έχουν κλάψει πολύ.”

Μην τους ακούς! Οι άλλοι περιγράφουν τη δική τους ζωή, όχι τη δική σου

Τους λες τα όνειρά σου και εκείνοι γελάνε. Κουνάνε τους ώμους ειρωνικά και με βλέμμα γεμάτο κακία σου απαντάνε ‘’αυτά που λες δεν πρόκειται να γίνουν’’.

Σε αφήνουν μουδιασμένη, να σκέφτεσαι μήπως όντως έχουν δίκιο και πρέπει να εγκαταλείψεις το στίβο της μάχης.

Μην κάνεις αυτό το λάθος. Τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο για εκείνον που προσπαθεί, τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει έναν άνθρωπο που διψάει για την κατάκτηση των στόχων του.

Μην τους ακούς, όσοι σε κρίνουν είναι άτομα βολεμένα σε μία συνηθισμένη ζωή που επειδή συμβιβάστηκαν με καταστάσεις που δεν ήθελαν, επιθυμούν να τορπιλίζουν και να βάζουν φωτιά στις προσδοκίες των άλλων.

Μην ακούς εκείνους που σου λένε ότι δε μπορείς. Μην πιστεύεις εκείνους που προσπαθούν να σε πείσουν πως μάταια προσπαθείς. Τη ζωή την κερδίζει εκείνος που ακούει την εσωτερική του φωνή και δεν αφήνει τον κάθε σκύλο που γαβγίζει στο δρόμο του να τον δηλητηριάσει και να τον φοβίσει. Τίποτα δεν είναι αδύνατο για εκείνον που προσπαθεί, τίποτα δεν μπορεί να κατακτήσει ο άνθρωπος που αγωνίζεται για αυτά που θέλει.

Μην ακούς κανέναν. Οι άλλοι περιγράφουν τη δική τους ζωή, όχι τη δική σου.

Ελέγχω τα συναισθήματά μου, ελέγχω τη ζωή μου

Στο πάγωμα της καθημερινότητας και όντας απομονωμένοι για μήνες, ήρθαμε όλοι αντιμέτωποι με τις διάφορες πλευρές του εαυτού μας και τα συναισθήματά μας.

Μας γεννήθηκαν πολλές απορίες, είχαμε και έχουμε πολλές ερωτήσεις, που όμως δεν μπορούν να απαντηθούν, επειδή δεν έχουμε τα πραγματικά δεδομένα. Και τι μας μένει σε τέτοιες περιπτώσεις; Πολύ μεγάλη αβεβαιότητα και φόβος. Ο εγκέφαλός μας είναι καλωδιωμένος έτσι ώστε να αντιπαθεί την αβεβαιότητα και το άγνωστο επειδή τα εξισώνει με τον κίνδυνο.

Η τρέχουσα κατάσταση έχει πυροδοτήσει την ανησυχία, το φόβο, την ανασφάλεια και το άγχος, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε στο έλεος αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων. Γι’ αυτό σε τέτοιους καιρούς, η συναισθηματική μας υγεία, που συνεπάγεται και σωματική υγεία, είναι πολύ σημαντική.

Τα καλά νέα είναι ότι είμαστε τεχνολογικά εξελιγμένα, υψηλής πολυπλοκότητας όντα με την ικανότητα να αυτό-ρυθμίζουμε την ενέργεια που ρέει στο βιολογικό μας σύστημα. Μπορούμε να ρυθμίζουμε συνειδητά τη βιολογία μας (να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας, να ξυπνήσουμε τα ένζυμα της μακροζωίας, να αυξήσουμε την ανθεκτικότητά μας). Πώς; Μέσω των συναισθημάτων μας. Η υγεία και η μακροζωία επηρεάζονται περισσότερο από το εσωτερικό μας περιβάλλον απ’ ότι από το εξωτερικό.

Μας έχουν μάθει ότι υπάρχουν αρνητικά, κακά συναισθήματα. Και τι κάνουμε με κάτι αρνητικό και κακό; Το απομακρύνουμε. Το κρύβουμε. Το μεταμφιέζουμε σε κάτι άλλο. Για να το ελέγξουμε.

Κι έτσι παλεύουμε ενάντια στα συναισθήματά μας, τα απωθούμε, προσποιούμενοι ότι δεν υπάρχουν ή απλά τα κλείνουμε στο υπόγειο και πετάμε το κλειδί.

Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχουν αρνητικά ή κακά συναισθήματα. Όλα τα συναισθήματα εξυπηρετούν ένα σκοπό. Η λειτουργία τους είναι να τραβήξουν την προσοχή μας, ώστε να εστιάσουμε σε κάτι, και να μας παρακινήσουν να δράσουμε. Τα συναισθήματα είναι εγγενώς ουδέτερα, απλά μας ενημερώνουν πού βρισκόμαστε και πώς φαίνεται να είναι τα πράγματα. Όλα τα συναισθήματα είναι πληροφορίες, δεδομένα, μηνύματα. Είναι ενέργεια σε κίνηση και είναι η κύρια γλώσσα του σώματος, του υποσυνείδητου και της διαίσθησης. Όταν καταστέλλουμε ή αγνοούμε δύσκολα συναισθήματα, το πραγματικό θύμα είναι η ευημερία και η υγεία μας.

Πώς μπορούμε να ελέγξουμε δύσκολα ή δυσάρεστα συναισθήματα;

Όταν για παράδειγμα νιώθω φόβο, ρωτάω: «Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή; Είναι δικό μου αυτό το συναίσθημα; Είναι το συναίσθημα ανάλογο της κατάστασης;».

Εφόσον αναγνωρίσω και αποδεχτώ αυτό που νιώθω, μπορώ να αρχίσω να το μεταμορφώνω. Πολλές πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι όταν ονομάζουμε τα συναισθήματά μας, χάνουν μέρος της δύναμής τους. Ότι όταν γίνονται αντικείμενο της γνωστικής διαδικασίας, μειώνεται η έντασή τους.

Η μειωμένη ένταση του συναισθήματος, εφόσον το έχω ονομάσει, μου επιτρέπει να μείνω μαζί του και να το βιώσω. Μου επιτρέπω να νιώσω απογοητευμένη, θυμωμένη, λυπημένη ή φοβισμένη.

Νιώθω οτιδήποτε είναι αυτό που αισθάνομαι και δεν επιτρέπω στο μυαλό μου να το δικαιολογήσει ή να το αιτιολογήσει. Παίρνω μερικές βαθιές αναπνοές και κάθομαι μαζί του. Γίνομαι ο «ιερός μάρτυρας» αυτού που συμβαίνει μέσα μου.

Παρατηρώ τις αισθήσεις που έχω στα διάφορα σημεία του σώματός μου. Παρατηρώ, χωρίς να προσπαθώ να διορθώσω τίποτα. Και μετά ρωτάω: «Ποιο είναι το γενικό μήνυμα αυτού του συναισθήματος; Τι θέλει να μου πει;». Και παραμένω σε σιωπή και ακινησία για λίγα λεπτά. Η απάντηση μπορεί να εμφανιστεί με διάφορους τρόπους, σαν αίσθηση, εικόνα, λέξεις ή έμπνευση…

«Τι θέλω πραγματικά; Τι μου λέει η καρδιά μου; Τι χρειάζεται να κάνω;».

Οι εικόνες που έχω στο μυαλό μου, πυροδοτούν μια έκρηξη χημικών τα οποία μεταβάλλουν τη σύνθεση του αίματός μου, το οποίο με τη σειρά του ρυθμίζει και ελέγχει τα κύτταρά μου. Τα βιοχημικά που εκκρίνονται μέσα μου είναι σαν κύμα που ξεχύνεται στο σώμα μου και ολόκληρη η διαδικασία διαρκεί 60 με 90 δευτερόλεπτα. Μπορώ να διαχειριστώ και να ελέγξω 90 δευτερόλεπτα, έτσι δεν είναι;

Τα προβλήματα δημιουργούνται όταν δεν είμαστε καλά με τον εαυτό μας. Όλα τα προβλήματα είναι εσωτερικά. Η ποιότητα της ζωής μας καθορίζεται από την ποιότητα των σκέψεων και των συναισθημάτων μας.

Είναι σημαντικό να γνωρίζεις πως μπορείς να επιλέξεις τι θα σκεφτείς και τι θα νιώσεις. Μπορείς να σταματήσεις εν τη γενέσει τις παρορμήσεις σου και να τις ελέγξεις.

Πώς ζεις τη ζωή σου, με χαρά και αγάπη ή με άγχος και φόβο

Εάν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά για εσένα

Εάν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά για εσένα – E τότε αυτό μπορεί να συμβαίνει γιατί, όπως λέει και ένας από τους πιο κυνικούς αφορισμούς, η ζωή είναι χάλια και μετά πεθαίνεις. Ωστόσο, πριν η κρίση που περνάς σε οδηγήσει σε αυτό το φρικτό συμπέρασμα, ίσως να θες να αναλογιστείς το εξής: το πρόβλημα δεν το έχει η ζωή. Το πρόβλημα το έχεις εσύ. Τουλάχιστον αυτή η διαπίστωση σου δίνει κάποιες επιλογές. Εάν η ζωή σου δεν πηγαίνει καλά, ίσως αυτό που δεν επαρκεί είναι οι γνώσεις που έχεις αυτήν τη στιγμή και όχι η ζωή αυτή καθαυτή. Ίσως το πλέγμα των αξιών σου χρειάζεται σημαντική αναδιάρθρωση. Ίσως αυτό που επιθυμείς σε τυφλώνει και δεν βλέπεις πώς αλλιώς θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα. Ίσως να είσαι τόσο αγκιστρωμένος στις επιθυμίες σου, στο παρόν, τόσο σφικτά αγκιστρωμένος που δεν μπορείς να δεις τίποτε άλλο – ακόμη και αυτό που πραγματικά χρειάζεσαι.

Φαντάσου ότι σκέφτεσαι, με ζήλια: «Θα έπρεπε να έχω τη δουλειά του αφεντικού μου». Εάν το αφεντικό σου παραμένει στη θέση του, με πείσμα και ικανότητα, σκέψεις σαν και αυτή θα σε οδηγήσουν σε μια κατάσταση εκνευρισμού, δυστυχίας και αηδίας. Μπορεί και να το συνειδητοποιήσεις. Σκέφτεσαι: «Είμαι δυστυχής. Ωστόσο, θα μπορούσα να θεραπευτώ από αυτήν τη δυστυχία εάν μπορούσα να ικανοποιήσω τη φιλοδοξία μου». Όμως, τότε ίσως να σκεφτείς λίγο περισσότερο: «Για κάτσε» λες. «Ίσως να μην είμαι δυστυχισμένος επειδή δεν έχω τη δουλειά του αφεντικού μου. Ίσως να είμαι δυστυχισμένος επειδή δεν μπορώ να σταματήσω να επιθυμώ αυτήν τη δουλειά». Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείς απλά και μαγικά να πεις στον εαυτό σου να σταματήσει να επιθυμεί αυτήν τη δουλειά και μετά να τον ακούσεις και να μεταμορφωθείς. Δεν θα αλλάξεις τον εαυτό σου τόσο εύκολα – στην πραγματικότητα, δεν μπορείς. Πρέπει να σκάψεις πιο βαθιά. Πρέπει να αλλάξεις αυτό που επιδιώκεις σε βαθύτερο επίπεδο.

Έτσι, ίσως σκεφτείς: «Δεν ξέρω τι να κάνω για αυτόν τον απαίσιο πόνο. Δεν μπορώ απλώς να εγκαταλείψω τις φιλοδοξίες μου. Αυτό θα με άφηνε χωρίς σκοπό. Όμως, η βαθιά μου επιθυμία για μια δουλειά την οποία δεν μπορώ να έχω δεν λειτουργεί». Ίσως να αποφασίσεις να ακολουθήσεις διαφορετική διαδρομή. Ίσως να ζητήσεις να σου αποκαλυφθεί κάποιο διαφορετικό σχέδιο: ένα σχέδιο που θα ικανοποιούσε τις επιθυμίες σου, θα ικανοποιούσε τις φιλοδοξίες σου πραγματικά, αλλά το οποίο θα σε έβγαζε από μια ζωή γεμάτη πικρία και μνησικακία, από την οποία υποφέρεις επί του παρόντος. Ίσως σκεφτείς: «Θα καταστρώσω διαφορετικό σχέδιο. Θα προσπαθήσω να θέλω ό,τι χρειάζεται για να γίνει η ζωή μου καλύτερη –ό,τι και να είναι αυτό– και θα αρχίσω να το δουλεύω από τώρα. Αν αποδειχθεί ότι αυτό είναι κάτι διαφορετικό από το να κυνηγάω τη δουλειά του αφεντικού μου, θα το δεχτώ και θα προχωρήσω».

Τώρα πλέον βρίσκεσαι σε μια τελείως διαφορετική τροχιά. Μέχρι πρότινος, η φαινομενικά σωστή, επιθυμητή και αξιόλογη επιδίωξη ήταν κάτι περιορισμένο και συγκεκριμένο. Όμως κόλλησες σε αυτήν, στριμώχτηκες και έγινες δυστυχισμένος. Οπότε, άφησέ το πίσω σου. Κάνε την απαραίτητη θυσία και άσε αυτόν τον νέο κόσμο των δυνατοτήτων, τον οποίον δεν έβλεπες μέχρι τώρα λόγω της προηγούμενης φιλοδοξίας σου, να σου αποκαλυφθεί. Και αυτός ο κόσμος είναι πολύ πλούσιος. Πώς θα ήταν η ζωή σου αν ήταν καλύτερη; Πώς θα ήταν η Ζωή αυτή καθαυτή; Τι ακριβώς σημαίνει το «καλύτερη» τελικά; Δεν ξέρεις. Και δεν έχει σημασία που δεν ξέρεις, ακριβώς, αμέσως, γιατί σιγά σιγά θα αρχίσεις να βλέπεις τι είναι το «καλύτερο» αφού θα έχεις αποφασίσει ότι το θέλεις. Θα αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι ό,τι παρέμενε κρυμμένο από τις υποθέσεις και τις προκαταλήψεις σου – εξαιτίας των προηγούμενων μηχανισμών της όρασής σου. Και θα αρχίσεις να μαθαίνεις.

Ωστόσο, αυτό θα λειτουργήσει μόνο αν πραγματικά επιθυμείς να βελτιωθεί η ζωή σου. Δεν μπορείς να ξεγελάσεις τις υπόρρητες αντιληπτικές σου δομές. Κα θόλου. Στοχεύουν όπου εσύ τους υποδείξεις. Για να αναδιαρθρωθείς, να δεις τα πράγματα όπως πραγματικά έχουν, να θέσεις έναν καλύτερο στόχο, πρέπει να το σκεφτείς ενδελεχώς, από κάτω προς τα επάνω. Πρέπει να οργώσεις την ψυχή σου. Πρέπει να την καθαρίσεις. Και πρέπει να είσαι προσεκτικός, γιατί το να κάνεις τη ζωή σου καλύτερη σημαίνει ότι θα αναλάβεις μεγάλες ευθύνες και αυτό απαιτεί μεγαλύτερη προσπάθεια και φροντίδα από το να ζεις βλακωδώς μέσα στον πόνο και να παραμένεις αλαζόνας, υποκριτής και μνησίκακος.

Και αν ο κόσμος σού αποκάλυπτε την καλοσύνη του ανάλογα με τη δική σου επιθυμία για το καλύτερο; Και αν όσο περισσότερο μεγάλωνε, διευρυνόταν και γινόταν πιο εκλεπτυσμένη η αντίληψή σου για το καλύτερο τόσο περισσότερο θα μπορούσες να αντιληφθείς τη δυνατότητα και το όφελος; Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείς να έχεις αυτό που θέλεις μόνο και μόνο γιατί το επιθυμείς ή ότι τα πάντα είναι μια ερμηνεία ή ότι δεν υπάρχει πραγματικότητα. Ο κόσμος εξακολουθεί να υπάρχει, με τις δομές και τους περιορισμούς του. Καθώς τον περιδιαβαίνεις, είτε συναινεί είτε αντιστέκεται. Αλλά μπορείς να χορέψεις με τον κόσμο, αν ο στόχος σου είναι να χορέψεις – και ίσως και να μπορείς ακόμη και να οδηγήσεις τον χορό, εάν έχεις αρκετή επιδεξιότητα και χάρη. Δεν είναι θεολογία. Δεν είναι μυστικισμός. Είναι εμπειρική γνώση. Δεν υπάρχει κάτι το μαγικό σε όλο αυτό – ή τουλάχιστον όχι περισσότερο μαγικό από την ήδη υπάρχουσα μαγεία της συνείδησης, Βλέπουμε μόνο ό,τι θέτουμε ως στόχο. Ο υπόλοιπος κόσμος (δηλαδή το μεγαλύτερο μέρος του) μας είναι κρυμμένος. Εάν αρχίσουμε να στοχεύουμε σε κάτι διαφορετικό -κάτι του τύπου «Θέλω να είναι η ζωή μου καλύτερη»- το μυαλό μας θα αρχίσει να μας δίνει νέες πληροφορίες, οι οποίες προέρχονται από τον μέχρι πρότινος κρυμμένο κόσμο, για να μας βοηθήσει σε αυτή μας την αναζήτηση. Στη συνέχεια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις πληροφορίες και να μετακινηθούμε, να δράσουμε, να παρατηρήσουμε και να βελτιωθούμε. Και μετά από όλα αυτά, αφού βελτιωθούμε, ίσως να επιδιώξουμε κάτι διαφορετικό ή ανώτερο – κάτι του τύπου «Θέλω ό,τι μπορεί να είναι καλύτερο από το απλώς να είναι η ζωή μου καλύτερη». Και στη συνέχεια μπαίνουμε σε μια ανώτερη και πληρέστερη πραγματικότητα.

Και όταν βρεθούμε εκεί, τι μπορεί να είναι αυτό στο οποίο θα εστιάσουμε; Τί μπορεί να δούμε;

Σκέψου το ως εξής: Ξεκίνα από την παρατήρηση ότι πράγματι επιθυμούμε διάφορα πράγματα –- ακόμη και αυτά που χρειαζόμαστε. Αυτή είναι η ανθρώπινη φύση. Μοιραζόμαστε την εμπειρία της πείνας, της μοναξιάς, της δίψας, Αυτό της σεξουαλικής επιθυμίας, της επιθετικότητας, του φόβου και του πόνου. είναι στοιχεία του Είναι – αρχέγονα, αυταπόδεικτα στοιχεία του Είναι. Όμως πρέπει να ξεκαθαρίζουμε και να οργανώνουμε αυτές τις αρχέγονες επιθυμίες, γιατί ο κόσμος είναι περίπλοκος και εντελώς πραγματικός. Δεν μπορούμε να πάρουμε το ένα συγκεκριμένο πράγμα που θέλουμε τώρα, μαζί με όλα τα υπόλοιπα τα οποία επιθυμούμε συνήθως, γιατί οι επιθυμίες μας προκαλούν σύγκρουση με τις άλλες επιθυμίες μας, καθώς και με τους άλλους ανθρώπους και με τον κόσμο. Έτσι, πρέπει να αποκτήσουμε συνείδηση των επιθυμιών μας και να τις εκφράζουμε, να τους δίνουμε προτεραιότητα και να τις θέτουμε σε ιεραρχία. Αυτό τις εξελίσσει. Τις κάνει να δημιουργούν συνέργειες μεταξύ τους και με τις επιθυμίες των άλλων ανθρώπων και του κόσμου. Με αυτόν τον τρόπο οι επιθυμίες μας γίνονται ανώτερες. Με αυτόν τον τρόπο οργανώνονται και γίνονται αξίες και αποκτούν ηθική διάσταση. Οι αξίες μας, το ήθος μας – είναι ενδείξεις εξέλιξης.

Αντισθένης: Πολλοί με εγκωμιάζουν. Τι κακό έκανα άραγε;

Ποιοι είναι οι άνθρωποι που σε θαυμάζουν; Μήπως είναι οι τρελοί; Μήπως είναι οι ανόητοι; Θέλεις να σε θαυμάζουν οι τρελοί και οι ανόητοι;

Τα κοράκια βγάζουν τα μάτια των νεκρών όταν οι νεκροί δεν τα χρειάζονται πια. Οι κόλακες όμως βγάζουν τα μάτια των ζωντανών. Μακάρι να είμαστε άξιοι επαίνων όσο ζούμε και να μας μακαρίζουν όταν πεθάνουμε – όμως ας είμαστε δύσπιστοι έναντι των πολλών επαίνων. Αναρωτιόταν ο κυνικός φιλόσοφος Αντισθένης: «Πολλοί με εγκωμιάζουν. Τι κακό έκανα άραγε;».

Αν και μας αρέσουν οι έπαινοι -η αναγνώριση αποτελεί τον υπ’ αριθμόν 1 ανθρώπινο στόχο-, σε πολλούς επαίνους ενεδρεύει η περιφρόνηση και το συμφέρον. Μερικοί άνθρωποι κολακεύουν τους άλλους για να αποσπάσουν εύνοια και χάρες. Εξάλλου, δεν πρέπει να παίρνουμε στα σοβαρά εκείνους που λένε καλά λόγια σ’ εμάς, ενώ κακολογούν άλλους. Να φοβάσαι τον άνθρωπο που σε εγκωμιάζει για αρετές που δεν έχεις, γιατί είναι ικανός να σε κακολογήσει για ελαττώματα που δεν έχεις.

Η αυθεντική αναγνώριση δεν είναι τα λόγια, είναι η μίμηση. Αν κάποιος μας χρησιμοποιεί ως υπόδειγμα, τότε η κολακεία είναι γνήσια. Ο σοφός άνθρωπος πρέπει να είναι σαν τον βράχο, αταλάντευτος στις κακολογίες και στους επαίνους.

Το ζευγάρι και η σχέση του, και πώς επηρεάζει την ψυχολογία, ισορροπία και ανάπτυξη του παιδιού

Η ποιότητα της σχέσης του ζευγαριού παίζει καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση της ζωής των παιδιών, της ψυχολογικής, κοινωνικής, πνευματικής, σωματικής τους εξέλιξης. Καλό θα ήταν λοιπόν να προβληματιστεί το ζευγάρι πολύ πριν κάνει παιδιά, ακόμα και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και μετά την απόκτηση του πρώτου παιδιού και των υπολοίπων που θα ακολουθήσουν.

Ένα σημαντικό ψυχοκοινωνικό θέμα της εποχής μας είναι o σημαντικός ρόλος που παίζει η ποιοτική σχέση του ζευγαριού που έχει αναλάβει τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, στη διαμόρφωση της ψυχολογικής τους υγείας, ισορροπίας και ανάπτυξης.

Η ανάληψη της «Γονεϊκής Ταυτότητας» προϋποθέτει όχι μόνο την ικανότητα της αναπαραγωγής, αλλά και την ικανότητα, τη διάθεση, την απόφαση να το μεγαλώσεις σωματικά, ψυχολογικά, κοινωνικά, πνευματικά, και να το διαπαιδαγωγήσεις ισορροπημένα.

Η σωστή διαπαιδαγώγηση εξαρτάται αρχικά από την πρόθεση των ατόμων που αποτελούν το ζευγάρι να δουλέψουν σκληρά πάνω στην επικοινωνία τους, στο μοίρασμα των διαφόρων ρόλων και υποχρεώσεων, στις παραχωρήσεις που κάνει ο ένας για τον άλλο, στην εξέλιξη της ατομικής και κοινής τους ζωής, στην συγχώρεση λαθών και στα μαθήματα που πρέπει να παίρνουν ο ένας από τον άλλο και οι δυο από τα παιδιά τους.

Αξίζει να αναφερθεί μια πολύ σημαντική μελέτη του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Harvard (Harvard Graduate School of Education) από μία ομάδα διακεκριμένων ψυχολόγων, η οποία αναφέρει ότι το μεγάλωμα και η σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών, καθώς και η ποιοτική σχέση του ζευγαριού, καθορίζουν τη συμπεριφορά, ψυχολογική ανάπτυξη, ισορροπία και εξέλιξή τους.

Έτσι τα παιδιά που οι γονείς τους είχαν μια «δύσκολη επικοινωνιακά σχέση», δεν είχαν διάλογο μεταξύ τους, ασκούσαν αρνητική αλληλοκριτική και κάθε είδους βία & υπήρχε γονεική απουσία, ψυχολογική ή/και σωματική, παρουσίαζαν δύο φορές περισσότερο από άλλα ψυχολογικά και κοινωνικά προβλήματα:

• Αυξημένη αίσθηση έλλειψης αυτοπεποίθησης
• Αισθήματα ανασφάλειας
• Μη προσαρμοστικότητα στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον
• Υψηλό άγχος
• Αρνητικό τρόπο σκέψης
• Υπερ-κινητικότητα, Διάσπαση Προσοχής, Νευρικότητα
• Αυξημένη αντικοινωνική συμπεριφορά ή και ανάγκη εξάσκησης βίας στον εαυτό και στους άλλους
• Ψυχοσωματικά προβλήματα.

Επομένως η συμπεριφορά του ζευγαριού επηρεάζει τη μετέπειτα εξωτερική συμπεριφορά των παιδιών (ικανότητα κοινωνικοποίησης, τοποθέτηση και ικανότητα πραγματοποίησης στόχων κ.τ.λ.) αλλά και τα εσωτερικά ψυχολογικά, συναισθήματα ασφάλειας, ηρεμίας, σταθερότητας, αυτοπεποίθησης και ισορροπίας τους.

Παράγοντες που καθορίζουν την ψυχολογική υγεία, ισορροπία και ανάπτυξη των παιδιών

Εκτός από την κληρονομικότητα (περίπου 40%), την προσωπική προδιάθεση (περίπου 40%), καθώς και διάφορες εξωτερικές κοινωνικές συνθήκες (περίπου 20%) ,παράγοντες ανάπτυξης θεωρούνται επίσης:

Η ποιότητα της σχέσης του ζευγαριού πριν αποφασίσουν να κάνουν παιδιά. Μια ουσιαστική σχέση όπου τα δυο άτομα έχουν έρθει κοντά, μαζί, σαν δυο ολοκληρωμένες αυτοδύναμες οντότητες και έχουν καταστήσει τους εαυτούς τους «κοινωνούς» σε μια «κοινή» προσπάθεια εξέλιξης, ολοκλήρωσης, δημιουργίας. Ένα τέτοιο ζευγάρι που έχει μια ψυχοκοινωνικά ισορροπημένη σχέση, καλή επικοινωνία και με προοπτική εξέλιξης έχει τη δυνατότητα να πάρει συνειδητά την απόφαση να φέρει στον κόσμο ένα παιδί.

Η συνειδητοποίηση της περιόδου μετά τον ερχομό του πρώτου παιδιού, όπου οι σύζυγοι μεταβάλλονται σε γονείς και ο γάμος σε οικογένεια. Είναι μια δύσκολη μεταβατική φάση στη ζωή του ζευγαριού, καθώς προκύπτουν νέα συναισθήματα, άγχη, νέες εντάσεις, αλλά πολύ σημαντική για τη μελλοντική εξέλιξη των παιδιών.

Η Γονεικότητα παίζει πολύτιμο ρόλο στην προσωπική και κοινωνική εξέλιξη των ατόμων που αποτελούν το ζευγάρι. Οι νέοι γονείς καλούνται να προσαρμοστούν και να κάνουν «θυσίες» για χάρη των παιδιών τους.

Μια ακόμα σημαντική έρευνα πραγματοποιήθηκε σε χώρες της Ευρώπης (και της Ελλάδας), γύρω από θέματα οικογενειακής θεραπείας, από τους ψυχολόγους, ερευνητές του Πανεπιστημίου Cambridge, Goldberg και Michaels. Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή: «Οι άντρες και γυναίκες που ήταν ικανοποιημένοι από τον εαυτό τους και τη σχέση με το σύντροφό τους, πριν αλλά και μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού, είχαν την δυνατότητα να μεγαλώσουν δύο φορές πιο ισορροπημένα και ψυχικά υγιή παιδιά».

Τέλος, τα παιδιά ζουν και εξελίσσονται με το δικό μας παράδειγμα ζωής και πράξης και όχι μόνο με τα λόγια μας. Εάν θέλουμε να τα βοηθήσουμε και να τα εμπνεύσουμε, ώστε να γίνουν ολοκληρωμένα, ώριμα, ψυχικά και κοινωνικά προσαρμοσμένα, ικανά, δημιουργικά άτομα, πρέπει να αρχίσουμε με το να βοηθάμε, υποστηρίζουμε και να εμπνέουμε εμάς τους ίδιους καθημερινά.

Έξι ιοί που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο

Η αλήθεια είναι ότι οι γιατροί και οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν τι προκαλεί τους περισσότερους τύπους καρκίνου. Ναι, ορισμένες συμπεριφορές στον τρόπο ζωής, όπως το κάπνισμα, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο. Οι κληρονομικοί παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο μερικές φορές, όπως αν ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται στην οικογένειά σας.

Και μερικές φορές –σε σπάνιες περιπτώσεις– ο καρκίνος μπορεί να πυροδοτηθεί από έναν ιό.

Δεν συμβαίνει στους περισσότερους ανθρώπους, λέει ο ογκολόγος δρ. Dale Shepard. Όμως οι ιοί μπορούν να προκαλέσουν ορισμένους καρκίνους, ιδιαίτερα σε άτομα με συμπεριφορές υψηλού κινδύνου όπως:

• Χρήση ενδοφλέβιας χορήγησης φαρμάκων και κοινή χρήση βελονών.
• Σεξ χωρίς προστασία με πολλούς συντρόφους.
• Το να μην κάνεις το εμβόλιο κατά ορισμένων ιών που συνδέονται με τον καρκίνο.

Είναι ιός ο καρκίνος;

Όχι. Ο καρκίνος μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ενός ιού που αλλοιώνει τον γενετικό κώδικα του DNA των κυττάρων.

Και δεν είναι οποιοσδήποτε ιός που μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Είναι μόνο οι ιοί που επηρεάζουν ορισμένους τύπους κυττάρων στο σώμα. Και ακόμη και τότε, είναι μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, εξηγεί ο δρ. Shepard.

Πώς οι ιοί μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο

Δείτε πώς ένας ιός μπορεί να προκαλέσει καρκίνο:

• Ένας ιός εισέρχεται σε ένα υγιές κύτταρο.
• Προσκολλάται στο DNA του κυττάρου και προσπαθεί να αλλάξει τον γενετικό κώδικα, δίνοντας οδηγίες για το πώς αναπτύσσονται και διατηρούνται τα κύτταρα στο σώμα σας.
• Αυτό κάνει τα κύτταρα να συμπεριφέρονται με ανώμαλο τρόπο.
• Ορισμένα μη φυσιολογικά κύτταρα αναπαράγονται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας έναν καρκινικό όγκο.

Οι περισσότεροι ιοί, όπως αυτοί που προκαλούν κρυολόγημα και γρίπη, δεν φτάνουν ποτέ στο βήμα 4.

“Οι ιοί που μολύνουν τους πνεύμονες και τους αεραγωγούς σας, για παράδειγμα, δεν μένουν στο σώμα σας για πολύ. Ακόμη κι αν ο ιός εισέλθει στα κύτταρα των αεραγωγών σας και προσκολληθεί στο DNA σας, το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα απαλλαγεί γρήγορα από αυτά τα ελαττωματικά κύτταρα. Ωστόσο, τα κύτταρα σε άλλες περιοχές του σώματός σας, όπως το ήπαρ, δεν ανανεώνονται τόσο γρήγορα. Οι λοιμώξεις σε αυτά τα κύτταρα μπορεί να γίνουν πιο επικίνδυνες”, λέει ο δρ. Shepard.

Ιοί που συνδέονται με τον καρκίνο

Λίγοι είναι οι ιοί που έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο. Ωστόσο, μερικοί είναι αρκετά κοινοί.

Ιός Epstein-Barr (EBV)

Αυτός ο ιός είναι περισσότερο γνωστός για την μονοπυρήνωση που προκαλεί. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα κολλήσουν τον EBV κάποια στιγμή, είτε αρρωστήσουν πραγματικά είτε όχι. Ο EBV θα παραμείνει στο σώμα σας για μια ζωή, συνήθως χωρίς να προκαλεί προβλήματα.

Ωστόσο, ο EBV μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει έναν τύπο λεμφώματος, τον καρκίνο του λεμφικού συστήματος.

Αν και δεν υπάρχει εμβόλιο για τον ιό Epstein-Barr, μπορείτε να περιορίσετε την έκθεσή σας μην μοιράζεστε προσωπικά αντικείμενα, φαγητό, ποτά, ή να μην φιλήσετε κάποιον που τον έχει.

Ηπατίτιδα Β και C

Αυτοί οι ιοί μεταδίδονται μέσω της επαφής με μολυσμένο αίμα και μέσω της σεξουαλικής επαφής με ένα άτομο που έχει μολυνθεί. Τα άτομα με αυτούς τους ιούς έχουν ηπατίτιδα (φλεγμονή του ήπατος). Εάν η μόλυνση διαρκεί πολύ, μπορεί να βλάψει μόνιμα το ήπαρ (κίρρωση). Η κίρρωση μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του ήπατος.

Αν και η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει να απαλλαγούμε από την ηπατίτιδα C, η φαρμακευτική αγωγή για την ηπατίτιδα Β δεν τη θεραπεύει. Μπορεί να βοηθήσει στην μείωση των πιθανοτήτων ηπατικής βλάβης και καρκίνου του ήπατος.

Υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για την ηπατίτιδα Β.

Ανθρώπινος ιός έρπητα 8 (HHV-8)

Αυτός ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω του σάλιου, αλλά μπορεί επίσης να μεταδοθεί μέσω της σεξουαλικής επαφής, ή του αίματος. Αν και δεν προκαλεί συμπτώματα στους περισσότερους ανθρώπους που το έχουν, μπορεί να προκαλέσει σάρκωμα Kaposi, ειδικά σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Το ασφαλές σεξ με τη χρήση προφυλακτικών και ο περιορισμός του αριθμού των σεξουαλικών συντρόφων μπορεί να μειώσει την πιθανότητα να μολυνθείτε από τον ιό του ανθρώπινου έρπητα 8.

Ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)

Ο HIV μεταδίδεται μέσω της επαφής με μολυσμένο αίμα και μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς προστασία με ένα άτομο που έχει μολυνθεί. Αν και είναι περισσότερο γνωστός επειδή προκαλεί AIDS, ο HIV μολύνει τα λευκά αιμοσφαίρια και αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα γενικότερα. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο όλων των ειδών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου.

Ο HIV συνδέεται με το σάρκωμα Kaposi, το λέμφωμα, τους καρκίνους της κεφαλής και του τραχήλου και τον καρκίνο του πρωκτού.

Υπάρχουν τρόποι να περιορίσετε τις πιθανότητές σας να μολυνθείτε από τον ιό HIV. Χρησιμοποιήστε προφυλακτικό κατά τη διάρκεια του σεξ και μην μοιράζεστε τις βελόνες/σύριγγες. Υπάρχουν επίσης διαθέσιμα φάρμακα πρόληψης του HIV.

Ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)

Αυτός ο ιός μπορεί να μολύνει το δέρμα, ή τους βλεννογόνους. Μερικές φορές, προκαλεί κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων. Μπορείτε να κολλήσετε τον HPV μέσω της σεξουαλικής δραστηριότητας και τα περισσότερα σεξουαλικά ενεργά άτομα έχουν τουλάχιστον μία μόλυνση από τον ιό HPV κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Συνήθως, το ανοσοποιητικό σας σύστημα θα απομακρύνει την μόλυνση, αλλά μερικές φορές, ο HPV μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Μπορεί επίσης να προκαλέσει ορισμένους καρκίνους κεφαλής και τραχήλου, όπως ο καρκίνος του λαιμού.

“Δεν είναι σαφές γιατί αυτοί οι ιοί αντιδρούν διαφορετικά σε διαφορετικούς ανθρώπους. Δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε ποιος μπορεί να νοσήσει από καρκίνο εξαιτίας μιας ιογενούς λοίμωξης”, σύμφωνα με τον δρ. Shepard.

Εμβόλια ενάντια στον HPV είναι διαθέσιμα, είναι αποτελεσματικά και θα πρέπει να συζητήσετε σχετικά με τον γιατρό σας, για να δείτε εάν πληρείτε τις προϋποθέσεις.

Πώς να προστατεύσετε τον εαυτό σας

Ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτείτε από καρκίνους, που προκαλούνται από ιούς, είναι να προστατεύσετε τον εαυτό σας από τους ίδιους τους ιούς εξαρχής. Αυτό περιλαμβάνει την αποφυγή συμπεριφορών υψηλού κινδύνου, όπως το σεξ χωρίς προστασία και η κοινή χρήση βελονών.

Εξίσου σημαντικό είναι να γίνονται οι κατάλληλοι εμβολιασμοί, τονίζει ο δρ. Shepard.

Υπάρχουν εμβόλια για την ηπατίτιδα Β και τον HPV.

“Αυτά τα εμβόλια μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης, επομένως επηρεάζουν πραγματικά τον κίνδυνο καρκίνου. Αν και δεν υπάρχουν εμβόλια για την ηπατίτιδα C και τον HIV, υπάρχουν φάρμακα που μπορούν να ελαχιστοποιήσουν την ποσότητα του ιού στο σώμα σας, εάν μολυνθείτε”.

Επιστήμονας μέσω του 3D Modelling έδειξε πώς έμοιαζαν οι αρχαίοι Έλληνες

Δεν έχεις αναρωτηθεί ποτέ πως μπορεί να έμοιαζαν οι αρχαίοι Έλληνες αν τους έβλεπες σήμερα μπροστά σου στην αγορά ή στο καφενείο;

Κι αυτοί άνθρωποι ήταν παρόλο το μύθο που μπορεί να τους περιτριγυρίζει σαν σύννεφο. Σωκράτης, Δημοσθένης, Περικλής, όλοι κάποτε υπήρξαν και κάπως πρέπει να έμοιαζαν.

Τώρα με την τεχνολογία να οργιάζει και να φτάνει σε επίπεδα παρανοϊκά μπορούμε να ξέρουμε πως έμοιαζαν όλοι εκείνοι οι Αρχαίοι Έλληνες.

Μάλιστα το κατάφερε να το κάνει ένας επιστήμονας και το κατάφερε μέσω του 3D Modelling.

Φράνσις Μπέικον: Ο Επίκουρος, δεν είναι «επικούρειος»

Αν η νίκη είναι αδύνατη, θα πρέπει να την περιφρονούμε. Το μυστικό της γαλήνης δεν είναι να ευθυγραμμίσουμε τα επιτεύγματα μας με το επίπεδο των επιθυμιών μας αλλά να υποβιβάσουμε τις επιθυμίες στο επίπεδο των επιτευγμάτων μας. «Αν αυτό που έχεις νομίζεις πως δεν σου αρκεί» λέει ο Ρωμαίος στωικός Σενέκας (πέθανε το 65 μ.Χ.) «τότε, ακόμα και αν κατακτήσεις όλο τον κόσμο, θα είσαι δυστυχισμένος».

Ο Επίκουρος, λέει ο Φενελόν «αγόρασε έναν όμορφο κήπο, που τον καλλιεργούσε μόνος του. Εκεί ίδρυσε τη σχολή του, και ζούσε ήρεμα, περνώντας ευχάριστα τις μέρες του με τους μαθητές του. τους οποίους δίδασκε καθώς περπατούσε και δούλευε…

Ήταν ευγενικός και φιλικός με όλους… Πίστευε ότι δεν υπήρχε τίποτα ευγενέστερο από το να αφοσιωθεί κανείς στη φιλοσοφία». Αφετηρία του ήταν η πεποίθηση ότι η απάθεια είναι αδύνατη, και ότι η απόλαυση -όχι απαραίτητα η αισθητηριακή απόλαυση— είναι ο μοναδικός εφικτός και απόλυτα θεμιτός σκοπός της ζωής και της δράσης. «Η φύση ωθεί κάθε οργανισμό να προτιμά το δικό του καλό από κάθε άλλο καλό» – ακόμα και ο στωικός ανακαλύπτει μια αδιόρατη απόλαυση στην απάρνηση. «Δεν πρέπει να αποφεύγουμε τις απολαύσεις, αλλά πρέπει να είμαστε επιλεκτικοί μ’ αυτές».

Ο Επίκουρος, λοιπόν, δεν είναι «επικούρειος». Εξαιρεί τις χαρές της διανοητικής ζωής μάλλον παρά των αισθήσεων. Συμβουλεύει να αποφεύγονται οι απολαύσεις που προκαλούν έξαψη και ταραχή στην ψυχή, η οποία πρέπει να είναι ήρεμη και καταπραϋμένη. Τελικά, προτείνει να επιδιώκουμε όχι την απόλαυση με τη συνήθη έννοια αλλά την αταραξία – τη γαλήνη, την ηρεμία, την ησυχία του νου. Όμως όλ’ αυτά αγγίζουν τα όρια της απάθειας του Ζήνωνα.

Οι Ρωμαίοι, ερχόμενοι για να λεηλατήσουν την Ελλάδα το 146 π.Χ.. βρήκαν αυτές τις αντίπαλες σχολές να συγκρούονται στο φιλοσοφικό πεδίο. Και καθώς οι ίδιοι δεν είχαν ούτε τον ελεύθερο χρόνο ούτε τη λεπτότητα σκέψης που απαιτείται για τέτοιες εικασίες, γυρνώντας στη Ρώμη έφεραν μαζί με τα υπόλοιπα λάφυρά τους και αυτές τις φιλοσοφίες. Εκείνοι που διακρίνονται στην οργάνωση, όπως και εκείνοι που αναγκαστικά γίνονται δούλοι, τείνουν προς τον στωικισμό: φαίνεται δύσκολο να είναι κανείς αφέντης ή υπηρέτης αν είναι ευαίσθητος. Έτσι, η όποια φιλοσοφία της Ρώμης ακολουθούσε κυρίως τη σχολή του Ζήνωνα, είτε επρόκειτο για τη φιλοσοφία του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου είτε για εκείνη του δούλου Επίκτητου.

Ακόμα και ο Λουκρήτιος μιλούσε για τον επικουρισμό στωικά (κάτι σαν τον Άγγλο του Χάινε που βιώνει τις απολαύσεις θλιμμένος), και ολοκλήρωσε την αυστηρή του διδασκαλία περί απολαύσεων αυτοκτονώντας. Το εξαιρετικό έπος του De rerum natura (Περί της φύσεως των πραγμάτων) ακολουθεί το παράδειγμα του Επίκουρου καταδικάζοντας τις απολαύσεις με αμυδρώς επαινετικά λόγια. Ήταν σχεδόν σύγχρονος του Καίσαρα και του Πομπήιου. και έτσι έζησε ταραχές και αναστατώσεις. Η ανήσυχη πένα του απευθύνει συνεχώς προσευχές για γαλήνη και ηρεμία.

Τον φαντάζεται κανείς συνεσταλμένο — καθώς τα νεανικά του χρόνια σημαδεύτηκαν από θρησκευτικούς φόβους· γι’ αυτό και δεν κουράζεται ποτέ να τονίζει στους αναγνώστες του ότι δεν υπάρχει Κόλαση παρά μόνο στη γη, ότι δεν υπάρχουν θεοί πέρα από εκείνους που ζουν με αξιοπρέπεια και ευγένεια σε έναν κήπο του Επίκουρου στα σύννεφα, χωρίς να αναμειγνύονται στις υποθέσεις των ανθρώπων.

Στη θρησκεία του Παραδείσου και της Κόλασης, που βρίσκεται σε άνοδο στη Ρώμη, αντιδιαστέλλει έναν ανελέητο υλισμό. Η ψυχή και ο νους εξελίσσονται μαζί με το σώμα, αναπτύσσονται με τη δική του ανάπτυξη, αρρωσταίνουν με τις αρρώστιες του και πεθαίνουν με τον θάνατό του. Δεν υπάρχει τίποτα πέρα από τα άτομα της ύλης, τον χώρο και τον νόμο· και ο νόμος των νόμων είναι αυτός της πανταχού παρούσας εξέλιξης και κατάρρευσης.

Τίποτα δεν είναι σταθερό, τα πάντα ρέουν.

Θραύσματα κολλούν το ένα στ’ άλλο, έτσι τα πράγματα αναπτύσσονται μέχρι που τα γνωρίζουμε και τα ονομάζουμε. Βαθμιαία λιώνουν, και παύουν να είναι τα πράγματα που ξέρουμε.

Σαν σφαίρες από άτομα, να πέφτουν αργά ή γρήγορα βλέπω τους ήλιους, βλέπω τα συστήματα να υψώνουν τις μορφές τους· και ακόμα και τα συστήματα και οι ήλιοι τους θα επιστρέφουν αργά αργά στο αιώνιο ρεύμα.

Κι εσύ. ω Γη -οι αυτοκρατορίες σου. οι θάλασσες και οι στεριές σου-ελάχιστη. με τα άστρα σου. απ’ όλους τους γαλαξίες, σφαίρα φτιαγμένη απ’ το ρεύμα όπως αυτά, κι εσύ όπως αυτά θα χαθείς. Χάνεσαι, ώρα με την ώρα. σαν κι αυτά.

Τίποτα δεν μένει. Οι θάλασσές σου μέσα σε αραιή καταχνιά χάνονται■ εκείνες οι σεληνοειδείς αμμουδιές σου ξεχνούν τη θέση τους-κι εκεί που είναι τώρα. άλλες θάλασσες με τη σεψά τους θα θερίζουν με τα λευκά δρεπάνια τους άλλους κόλπους.

Στην εξέλιξη και κατάρρευση των άστρων ας προσθέσουμε τώρα και την καταγωγή και εξάλειψη των ειδών.

Πολλά τέρατα προσπάθησε επίσης να παραγάγει η αρχαία γη. πλάσματα με παράξενα πρόσωπα και μέλη… μερικά χωρίς πόδια, μερικά χωρίς χέρια, μερικά χωρίς στόμα, μερικά χωρίς μάτια…

Κάθε λογής τέρας… έφτιαχνε η γη. αλλά μάταια. Γιατί η φύση απαγόρευε την αύξησή τους, δεν μπορούσαν να φτάσουν στο πολυπόθητο άνθος της ηλικίας τους, ούτε να βρουν τροφή ούτε να ενωθούν σε γάμο·… και έτσι πολλές φυλές ζωντανών πλασμάτων πρέπει, λοιπόν, να έχουν εξαφανιστεί μην μπορώντας να γεννήσουν και να συνεχίσουν τη γενιά τους.

Γιατί όλα τα όντα που βλέπεις να αναπνέουν την πνοή της ζωής είτε η ικανότητα είτε το θάρρος είτε η ταχύτητα τα προστάτεψε ήδη από την αρχή της ύπαρξής τους και διατήρησε κάθε ιδιαίτερη φυλή…

Εκείνα στα οποία η φύση δεν έδωσε καμία από αυτές τις ιδιότητες κείτονταν εκτεθειμένα σαν θήραμα και λάφυρο για τα άλλα, μέχρι που οδήγησε το είδος τους στην εξαφάνιση.

Αλλά και τα έθνη, όπως τα άτομα, μεγαλώνουν σιγά σιγά και αναπόφευκτα πεθαίνουν: «μερικά έθνη μεγαλώνουν, ενώ άλλα μικραίνουν, και μέσα σε σύντομο διάστημα οι φυλές των ζωντανών πλασμάτων αλλάζουν, και σαν δρομείς παραδίδουν σε άλλες τον λύχνο της ζωής». Έτσι, ερχόμενος αντιμέτωπος με τον πόλεμο και τον αναπόφευκτο θάνατο η μόνη σοφή επιλογή σου είναι η αταραξία – «να ατενίζεις τα πάντα με γαλήνιο νου». Προφανώς, έχει ξεχαστεί η παλιά παγανιστική χαρά της ζωής, και ένα μάλλον πρωτόγνωρο πνεύμα κρατάει πια τη σπασμένη λύρα. Η Ιστορία, που διακρίνεται για το χιούμορ της, ποτέ δεν είχε τέτοια κέφια όσο όταν έδινε σε αυτό τον λιτοδίαιτο και ηρωικό πεσιμιστή τον χαρακτηρισμό του επικούρειου.

Και αν αυτή είναι η διάθεση ενός οπαδού του Επίκουρου, φανταστείτε την ευφορική αισιοδοξία των δηλωμένων στωικών όπως ο Αυρήλιος ή ο Επίκτητος. Δεν υπάρχει σε όλη τη λογοτεχνία τόσο καταθλιπτικό έργο όσο οι Διατριβές του δούλου Επίκτητου – εκτός ίσως από τα Εις εαυτόν του αυτοκράτορα. «Μη ζητάς να γίνονται τα πράγματα όπως θέλεις εσύ, αλλά να θέλεις να γίνονται όπως γίνονται, και τότε θα ζήσεις καλά». Αναμφίβολα, με αυτό τον τρόπο μπορεί κανείς να ζει με την αυταπάτη ότι υπαγορεύει το μέλλον, και ότι δίνει εντολές στο σύμπαν.

Λέγεται ότι ο αφέντης του Επίκτητου, που του φερόταν απάνθρωπα, μια μέρα άρχισε να του στρίβει το πόδι για να περάσει την ώρα του. «Αν συνεχίσεις» του επισήμανε ο Επίκτητος ήρεμα «θα μου σπάσεις το πόδι». Ο αφέντης του συνέχισε, και έτσι το πόδι έσπασε. «Δεν σου επισήμανα» είπε μειλίχια ο Επίκτητος «ότι θα μου σπάσεις το πόδι;»

Όμως υπάρχει μια ορισμένη μυστικιστική ευγένεια σε αυτή τη φιλοσοφία, όπως και στην ήρεμη γενναιότητα κάποιου φιλήσυχου ήρωα του Ντοστογέφσκι. «Ποτέ μη λες για κάτι “το έχασα” αλλά “το επέστρεψα”. Πέθανε το παιδί σου; Επιστράφηκε. Πέθανε η γυναίκα σου; Επιστράφηκε. Σου πήραν το χωράφι; Κι αυτό επιστράφηκε»., Σε τέτοια εδάφια αισθανόμαστε την εγγύτητα του χριστιανισμού και των ατρόμητων μαρτύρων του.

Πραγματικά, δεν ήταν η χριστιανική ηθική της αυταπάρνησης, το χριστιανικό πολιτικό ιδεώδες μιας σε μεγάλο βαθμό κοινοτιστικής αδελφοσύνης και η χριστιανική εσχατολογία της τελικής καταστροφής του κόσμου στοιχεία στωικών διδασκαλιών που επέπλεαν στο ρεύμα της σκέψης;

Στον Επίκτητο, η ελληνορωμαϊκή ψυχή έχει αποτινάξει τον παγανισμό της και είναι έτοιμη για μια νέα πίστη. Το βιβλίο του είχε την τιμή να υιοθετηθεί ως θρησκευτικό εγχειρίδιο από την πρώιμη χριστιανική Εκκλησία. Οι Διατριβές του Επίκτητου και τα Εις εαυτόν του Μάρκου Αυρηλίου δεν απέχουν παρά ένα βήμα από τη Μίμηση του Χριστού (The Imitation of Christ) του Θωμά του εκ Κέμπης.

Στο μεταξύ το ιστορικό υπόβαθρο άλλαζε. Υπάρχει ένα εξαιρετικό εδάφιο στον Λουκρήτιο που περιγράφει την παρακμή της γεωργίας στο ρωμαϊκό κράτος, και την αποδίδει στην εξάντληση του εδάφους. Όποιο κι αν ήταν το αίτιο, ο πλούτος της Ρώμης μετατράπηκε σε φτώχεια, η οργάνωση σε αποσύνθεση, η δύναμη και η περηφάνια σε παρακμή και απάθεια. Πόλεις έσβησαν από τον χάρτη, οι δρόμοι παραμελήθηκαν και δεν έσφυζαν πια από εμπορική κίνηση· οι μικρές οικογένειες των μορφωμένων Ρωμαίων υποσκελίστηκαν από τα ακμαία και αμόρφωτα γερμανικά φύλα που εισέρρεαν συνεχώς από τα σύνορα. Η παγανιστική κουλτούρα υπέκυψε στις εξ Ανατολών λατρείες, και σχεδόν αδιόρατα η Αυτοκρατορία πέρασε στον έλεγχο του παπισμού.

Στους πρώτους αιώνες της ύπαρξής της, η Εκκλησία είχε τη στήριξη αυτοκρατόρων. των οποίων τη δύναμη απορρόφησε βαθμιαία και αναπτύχθηκε γρήγορα σε αριθμούς, σε πλούτο και σε εύρος επιρροής. Τον 13ο αιώνα είχε στην ιδιοκτησία της το ένα τρίτο των εδαφών της Ευρώπης και τα ταμεία της ξεχείλιζαν από τις δωρεές πλούσιων και φτωχών. Επί χίλια χρόνια ένωνε τους περισσότερους λαούς της ηπείρου χάρη στην έλξη μιας αμετάβλητης πίστης. Ποτέ πριν ή μετά δεν υπήρξε άλλος οργανισμός τόσο εκτεταμένος και με τέτοιο φιλειρηνικό χαρακτήρα.

Όμως η Εκκλησία θεωρούσε πως αυτή η ενότητα απαιτούσε μια κοινή πίστη ενισχυόμενη από μεταφυσικές κυρώσεις, ανεξάρτητα από τις μεταβολές και τις φθορές από τον χρόνο. Έτσι, το δόγμα της. οριστικό και καθορισμένο, απλώθηκε σαν κέλυφος πάνω από την εφηβική σκέψη της μεσαιωνικής Ευρώπης. Μέσα στα στενά όρια αυτού του κελύφους. η σχολαστική φιλοσοφία κινούνταν από την πίστη στη λογική και αντίστροφα, διαγράφοντας έναν παράδοξο κύκλο άκριτων παραδοχών και προκαθορισμένων συμπερασμάτων.

Κατά τον 13ο αιώνα, ολόκληρη η χριστιανοσύνη ξαφνιάστηκε και κινητοποιήθηκε από αραβικές και εβραϊκές μεταφράσεις του Αριστοτέλη. Όμως η δύναμη της Εκκλησίας ήταν ακόμη αρκετή ώστε να προβεί. μέσω του Θωμά Ακινάτη και άλλους στη μεταμόρφωση του Αριστοτέλη σε μεσαιωνικό θεολόγο. Το αποτέλεσμα χαρακτηριζόταν μεν από οξύνοια, αλλά όχι από σοφία.

«Το πνεύμα και η σκέψη του ανθρώπου» όπως το έθεσε ο Μπέικον «αν έχουν ως αντικείμενο ενασχόλησής τους την όλη, λειτουργούν σύμφωνα με αυτή και περιορίζονται από αυτή. Αν όμως η λειτουργία τους έχει ως στόχο τα ίδια, όπως η αράχνη δουλεύει τον δικό της ιστό, τότε είναι απέραντα, και παράγουν ιστούς μάθησης αξιοθαύμαστους ως προς τη λεπτότητα του νήματος και την εργασία, αλλά χωρίς ουσία ή όφελος».

Αργά ή γρήγορα ο πνευματικός κόσμος της Ευρώπης θα έσπαζε αυτό το κέλυφος.

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΠΡΟΟΙΜΙΑ

ΔΗΜ πρ 56.1–3

Συμβουλές για εποικοδομητική ακρόαση των αγορητών

[1] Τὸ μέν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, πεπεικόθ’ ἑαυτὸν ἔχειν τι
συμφέρον εἰπεῖν ἀνίστασθαι καὶ καλὸν καὶ προσῆκον εἶναί
μοι δοκεῖ, τὸ δὲ μὴ βουλομένους ἀκούειν βιάζεσθαι παν-
τελῶς ἔγωγ’ αἰσχρὸν ἡγοῦμαι [εἶναι]. οἴομαι δέ, ἐὰν ἐθε-
λήσητέ μοι πείθεσθαι τήμερον, καὶ τὰ βέλτιστα μᾶλλον
ὑμᾶς ἑλέσθαι δυνήσεσθαι καὶ τοὺς τῶν ἀναβαινόντων λόγους
βραχεῖς ποιήσειν. [2] τί οὖν συμβουλεύω; πρῶτον μέν, ὦ
ἄνδρες Ἀθηναῖοι, περὶ αὐτῶν ὧν σκοπεῖτε τὸν παριόντα
λέγειν ἀξιοῦν. πολλὰ γὰρ ἄλλα τις ἂν περιέλθοι τῷ λόγῳ
καὶ πόλλ’ ἂν ἀστεῖ’ εἴποι, ἄλλως τε καὶ ὥσπερ τούτων
ἔνιοι δεινῶν ὄντων. ἀλλ’ εἰ μὲν ῥημάτων ἥκετ’ ἀκουσό-
μενοι, ταῦτα λέγειν καὶ ἀκούειν χρή· εἰ δ’ ὑπὲρ πραγμάτων
αἱρέσεως βουλευσόμενοι, αὐτὰ καθ’ ἑαυτὰ παραινῶ τὰ πράγ-
μαθ’ ὡς μάλιστα κρίνειν, ἀφελόντας ὅσοι λόγοι πεφύκασιν
ἐξαπατᾶν. [3] ἓν μὲν οὖν τοῦτο λέγω, δεύτερον δέ, ὅ τισιν ἴσως
παράδοξον ἔσται πρὸς τὸ τοὺς λόγους ἐλάττους εἶναι, σιω-
πῶντας ἀκούειν. περὶ μὲν γὰρ τοῦ ταῦτ’ ἢ ’κεῖνα συμφέ-
ρειν, καὶ πότερ’ ἂν δικαιότερον προέλοιθ’ ἡ πόλις, οὔτ’ εἰσὶ
λόγοι πολλοὶ μὴ βουλομένοις μάτην ἀδολεσχεῖν, οὔτε πᾶς
τις ἂν αὐτοὺς εἰπεῖν ἔχοι· ὡς δὲ καὶ δίκαιον ἀκούειν καὶ
πρὸς τὸν θόρυβον ἀποκρίνασθαι καὶ λόγον ἐκ λόγου λέγειν,
οὐδεὶς ὅστις οὐχὶ δύναιτ’ ἄν. ἐκ δὴ τοῦ θορυβεῖν οὐκ
ἀπαλλάττεσθε λόγων, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν οὐδὲν εἰς χρείαν
ἐπαναγκάζεσθ’ ἀκούειν. ἡ μὲν οὖν ἐμὴ γνώμη περὶ ὧν
βουλεύεσθε, ἥδ’ ἐστίν.

***

[1] Το να ανέρχεται τις εις το βήμα, άνδρες Αθηναίοι, διότι έχει πείσει τον εαυτόν του, ότι δύναται να είπη κάτι συμφέρον, μου φαίνεται ότι είναι και καλόν και πρέπον, το να απωθήτε όμως αυτόν οσάκις δεν θέλετε να ακούετε, τούτο νομίζω, ότι είναι όλως διόλου αισχρόν. Νομίζω δε, ότι, αν θελήσετε σήμερον να πείθεσθε εις εμέ, και τα άριστα θα δυνηθήτε να εκλέξετε και να καταστήσετε τους λόγους των ρητόρων συντόμους. [2] Ποίαν λοιπόν συμβουλήν σας δίδω; Πρώτον μεν, άνδρες Αθηναίοι, να έχετε την αξίωσιν ο ανερχόμενος εις το βήμα να ομιλή περί εκείνων, τα οποία εξετάζετε. Διότι και πολλά άλλα δύναται τις να περιλάβη εις τον λόγον του και να είπη πολλά δυνάμενα ευχαρίστως να λεχθούν, αφού μάλιστα μερικοί εκ τούτων είναι δεινοί εις το λέγειν. Αλλ' εάν μεν έχετε έλθει διά να ακούσετε λόγους, ταύτα πρέπει να λέγετε και ακούετε· εάν δε έχετε συνέλθει διά να σκεφθήτε περί εκλογής πράξεων, σας συμβουλεύω να κρίνετε τας πράξεις αυτάς καθ' εαυτάς προ πάντων, αφού αφαιρέσετε τους λόγους, οι οποίοι είναι εκ φύσεως τοιούτοι, ώστε να εξαπατούν. [3] Πρώτον μεν λοιπόν τούτο λέγω, δεύτερον δε, να ακούετε σιωπώντες, πράγμα το οποίον φαίνεται εις τινάς παράδοξον, διά να είναι οι λόγοι συντομώτεροι. Διότι ως προς το ότι σας είναι συμφέροντα ταύτα ή εκείνα και ποία εκ των δύο ήθελεν εκλέξει η πόλις ως δικαιότερα, ούτε είναι πολλοί οι λόγοι, εάν δεν θέλετε εις μάτην να φλυαρήτε, ούτε πάλιν ήθελε τις δυνηθή να είπη αυτούς· ότι δε και δίκαιον είναι να ακούετε και προς τον θόρυβον να απαντάτε και να λέγετε λόγους μετά τους λόγους, κανείς δεν ήθελε δυνηθή να υποστηρίξη τούτο. Ένεκα δε του θορύβου δεν απαλλάττεσθε από λόγους, αλλ' αναγκάζεσθε να ακούετε περί πραγμάτων, τα οποία δεν χρειάζονται καθόλου. Η ιδική μου λοιπόν γνώμη, δι' όσα τώρα σκέπτεσθε, αυτή είναι.