Η εμπειρία της ησυχίας

Σ'ένα μοναχικό ερημίτη έφτασαν μια μέρα κάποιοι επισκέπτες. Τον ρώτησαν:

Τι νόημα έχει η ζωή σου στην ησυχία; Ο μοναχικός εκείνη τη στιγμή μόλις έβγαζε νερό από ένα βαθύ πηγάδι. Είπε: Κοιτάξτε στο πηγάδι! Τι βλέπετε; Εκείνοι κοίταξαν: Τίποτα.

Μετά από λίγο ο μοναχικός τούς είπε ξανά: Κοιτάξτε στο πηγάδι! Τι βλέπετε;

Εκείνοι κοίταξαν πάλι κάτω. Ναι, τώρα βλέπουμε τα πρόσωπά μας.

Και ο μοναχικός απάντησε: Βλέπετε πριν, όταν έβγαλα νερό, το νερό ήταν ταραγμένο. Τώρα είναι ήρεμο. Αυτή είναι η εμπειρία της ησυχίας. 

                               Βλέπεις τον εαυτό σου!

Μπανάνα η ερωτική μυθική εξωτική τροφή θεών

Ένας καθηγητής στο CCNY μίλησε σε μια τάξη φυσιολόγων για τις μπανάνες. Είπε ότι η έκφραση "going bananas" είναι από τις επιπτώσεις της μπανάνας στον εγκέφαλο. Ποτέ, μη βάλετε τη μπανάνα σας στο ψυγείο!  Μετά την ανάγνωση αυτού του κειμένου, δεν πρόκειται ποτέ ξανά να κοιτάξετε μια μπανάνα με τον ίδιο τρόπο. 

Η Μαγική Μπανάνα αποκτά φαλλικό συμβολισμό, κάνοντας την Josephine Baker να χορεύει στολισμένη με μπανάνες, στο Παρίσι του 1925. Στην Αμερική του 1971, όταν αναπτύσσεται η βιομηχανία της μπανάνας ο Γούντυ Άλλεν υπογράφει την ταινία Bananas, με ήρωα έναν Νεοϋρκέζο και τις ιστορίες του, σε μια χώρα της κεντρικής Αμερικής (!), "την δημοκρατία της μπανάνας" (μπανανία).

Στην Ελλάδα οι μπανάνες τη δεκαετία του 1960 -1970 ήταν ένα σπάνιο, εξωτικό φρούτο, περιζήτητο και πανάκριβο. Ακόμη και σήμερα, ενώ έχουμε κατάλληλο κλίμα, δεν φημιζόμαστε στην σύγχρονη Ελλάδα, για την καλλιέργεια της μπανάνας, αλλά για τις μπανανόφλουδες που κατά καιρούς πετάμε και πατάμε.

Οι μουσικόφιλοι βλέποντας μια μπανάνα, θα ανακαλούν στην μνήμη τους, το γνωστό εξώφυλλο των Velvet Undergound που είχε ιστορήσει ο Andy Warhol.  Μάλιστα εκείνη την περίοδο, το 1967, η μπανάνα πέρασε στην ψυχεδελική κουλτούρα, όταν δημοσιεύματα σε περιθωριακά αμερικανικά έντυπα έδιναν συνταγές για ειδική επεξεργασία της φλούδας που θα μπορούσε στη συνέχεια να γίνει η bananadine, ένα είδος καπνού. Το τραγούδι «Mellow yellow» του Donovan θεωρήθηκε πως μιλούσε για το παρασκεύασμα αυτό. !!! Στην Ινδία, στην Βολιβία, Περού …  την χρησιμοποιούν και με αυτόν τον τρόπο. Με ιδιαίτερο άρωμα, γεύση, χρώμα, ξεχωρίζει αμέσως και κατατάσσεται στα εξωτικά φρούτα.

Οι μπανάνες περιέχουν τρία φυσικά σάκχαρα - σακχαρόζη, φρουκτόζη και γλυκόζη σε συνδυασμό με ίνες. Μια μπανάνα δίνει μια άμεση, διαρκή και ουσιαστική ώθηση ενέργειας.
Η έρευνα έχει αποδείξει ότι δύο μπανάνες παρέχουν αρκετή ενέργεια για μια επίπονη 90λεπτη προπόνηση. Δεν αποτελεί έκπληξη που η μπανάνα είναι το νούμερο ένα φρούτο σε κορυφαίους αθλητές του κόσμου.
 
Αλλά η ενέργεια δεν είναι ο μόνος τρόπος που μια μπανάνα μπορεί να μας βοηθήσει να κρατιόμαστε σε καλή κατάσταση. Μπορεί επίσης να βοηθήσει να ξεπεραστούν ή αποτραπούν ένας σημαντικός αριθμός ασθενειών και καταστάσεων, καθιστώντας την αναγκαία στην καθημερινή διατροφή μας.

Κατάθλιψη: Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που ανέλαβε η MIND μεταξύ των ανθρώπων που πάσχουν από κατάθλιψη, πολλοί από αυτούς αισθάνονται πολύ καλύτερα αφού φάνε μια μπανάνα. Αυτό συμβαίνει επειδή μπανάνες περιέχουν τρυπτοφάνη, ένα είδος πρωτεΐνης που το σώμα μετατρέπει σε σεροτονίνη, γνωστή για να σας κάνει να χαλαρώσετε, να βελτιωθεί τη διάθεση σας και γενικά σας κάνει να αισθανθείτε πιο ευτυχισμένοι.

PMS (Προεμμηνορροϊκό Σύνδρομο): Ξεχάστε τα χάπια - φάτε μια μπανάνα. Η βιταμίνη B6 που περιέχει ρυθμίζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, η οποία μπορεί να επηρεάσει τη διάθεσή σας.
 
Αναιμία: Υψηλή σε σίδηρο, η μπανάνας μπορεί να τονώσει την παραγωγή της αιμοσφαιρίνης στο αίμα και έτσι βοηθά σε περιπτώσεις αναιμίας.

Αρτηριακή πίεση: Αυτό το μοναδικό τροπικό φρούτο έχει εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και χαμηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, καθιστώντας το ιδανικό να κτυπήσει την αρτηριακή πίεση. Έτσι, η αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων έχει επιτρέψει στον κλάδο της μπανάνας να κάνει επίσημες ανακοινώσεις για την ικανότητα της μπανάνας να μειώσει τον κίνδυνο της αρτηριακής πίεσης και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Εγκεφαλική δύναμη: 200 μαθητές σε ένα Twickenham (Middlesex) σχολείο (Αγγλία), βοηθήθηκαν στις εξετάσεις τους, αυτό το έτος, με την κατανάλωση μπανάνας στο πρωινό, το διάλειμμα και γεύμα σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τη δύναμη εγκεφάλου τους. Η έρευνα έχει δείξει ότι το κάλιο στα φρούτα μπορεί να βοηθήσει στη μάθηση, καθιστώντας τους μαθητές πιο προσεκτικούς.

Δυσκοιλιότητα: Υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, συμπεριλαμβάνοντας τις μπανάνες στη διατροφή μπορεί να βοηθήσουν την αποκατάσταση της φυσιολογικής δράσης του εντέρου, βοηθώντας να ξεπεραστεί το πρόβλημα χωρίς την προσφυγή σε καθαρτικά.

Hangover: Ένας από τους ταχύτερους τρόπους για τη θεραπεία του Hangover είναι να γίνει ένα milkshake μπανάνα, γλυκασμένο με μέλι. Η μπανάνα ηρεμεί το στομάχι και, με τη βοήθεια του μελιού, αυξάνονται τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, ενώ το καταπραΰνει το γάλα και ενυδατώνεται εκ νέου το σύστημά σας.

Καούρα: Οι μπανάνες έχουν μια φυσική επίδραση αντιόξινου στο σώμα. Έτσι εάν πάσχετε από καούρα, δοκιμάστε να φάτε μια μπανάνα για ανακούφιση.

Πρωινή αδιαθεσία: Τρώγοντας μπανάνες μεταξύ των γευμάτων βοηθά στη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και να αποφευχθεί η πρωινή αδιαθεσία.
 
Τσιμπήματα κουνουπιών: Πριν φθάσετε να βάλετε κρέμα για τα έντομα, δοκιμάστε να τρίψετε την προσβεβλημένη περιοχή με το εσωτερικό της φλούδας της μπανάνας. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι είναι εκπληκτικά επιτυχής στη μείωση του πρηξίματος και του ερεθισμού.
 
Νεύρα: Οι μπανάνες είναι πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β που βοηθούν στην ηρεμία του νευρικού συστήματος.

Πίεση και στην εργασία; Σπουδαστές στο Ινστιτούτο Ψυχολογίας στην Αυστρία, που βρέθηκαν υπό πίεση στην εργασία οδηγήθηκαν να καταβροχθίζουν με άνεση τροφές όπως η σοκολάτα και τα τσιπς… Κοιτάζοντας 5.000 ασθενείς νοσοκομείου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι πιο παχύσαρκοι είχαν περισσότερες πιθανότητες να είναι σε θέσεις εργασίας υψηλής πίεσης. Η έκθεση κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, για την αποφυγή του πανικού που προκαλεί έντονη επιθυμία για τροφές, πρέπει να ελέγχουμε τα επίπεδα του ζαχάρου στο αίμα μας, απολαμβάνοντας πλούσια σε υδατάνθρακες τρόφιμα κάθε δύο ώρες για να κρατηθούν τα επίπεδα σταθερά…

Έλκη: Η μπανάνα χρησιμοποιείται ως διαιτητικό τρόφιμο από εντερικές διαταραχές εξαιτίας της μαλακής υφής και απαλότητα της. Είναι το μόνο ωμό φρούτο που μπορεί να καταναλωθεί χωρίς άγχος στις περισσότερες περιπτώσεις. Εξουδετερώνει επίσης την υπερβολική οξύτητα και μειώνει τον ερεθισμό με επικάλυψη των βλεννογόνου του στομαχιού.
 
Έλεγχος της θερμοκρασίας: Πολλοί άλλοι πολιτισμοί βλέπουν τις μπανάνες ως "κρύα" φρούτα που μπορεί να μειώσουν τόσο τη σωματική και συναισθηματική θερμοκρασία των εγκύων γυναικών. Στην Ταϊλάνδη, παραδείγματος χάριν, οι έγκυες γυναίκες τρώνε μπανάνες για να εξασφαλίσουν ότι το μωρό τους θα γεννηθεί με μια δροσερή θερμοκρασία.
 
Εποχιακή συναισθηματική αναταραχή (SAD): Οι μπανάνες μπορούν να βοηθήσουν τους πάσχοντες από SAD επειδή περιέχουν τον φυσικό ενισχυτή διάθεσης tryptophan.

Κάπνισμα και Χρήση Καπνού: Οι μπανάνες μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους ανθρώπους που προσπαθούν να σταματήσουν το κάπνισμα. Οι B6 και B12 που περιέχουν, καθώς και το κάλιο και το μαγνήσιο που βρέθηκαν σε αυτές, βοηθούν το σώμα να ανακάμψει από τις επιπτώσεις της αποχής από τη νικοτίνη.
 
Άγχος: Το κάλιο είναι ένα ζωτικής σημασίας ορυκτό, το οποίο βοηθά στην ομαλοποίηση του καρδιακού παλμού, στέλνει οξυγόνο στον εγκέφαλο και ρυθμίζει το υδατικό ισοζύγιο του οργανισμού μας… Όταν είμαστε αγχωμένοι, ο μεταβολικός ρυθμό μας αυξάνεται, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα καλίου μας. Αυτοί μπορούν να εξισορροπούνται με τη βοήθεια ενός σνακ μπανάνας υψηλού καλίου.
 
Εγκεφαλικά επεισόδια: Σύμφωνα με την έρευνα στους New England Journal of Medicine, τρώγοντας μπανάνες ως μέρος μιας τακτικής δίαιτας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από εγκεφαλικά επεισόδια κατά τουλάχιστον 40%!
 
Κρεατοελιές: Οι πρόθυμοι για φυσικές εναλλακτικές λύσεις ορκίζονται ότι αν θέλετε για να εξοντώσετε ένα κονδύλωμα, πάρτε ένα κομμάτι φλούδας μπανάνας και τοποθετήστε το στο κρεατοελιά, με την κίτρινη πλευρά. Προσεκτικά κρατήστε τη φλούδα στη θέση αυτή με λευκοπλάστη ή χειρουργική ταινία!

Έτσι, μια μπανάνα είναι πραγματικά μια φυσική θεραπεία για πολλά δεινά. Όταν τη συγκρίνετε με ένα μήλο, έχει τέσσερις φορές περισσότερη πρωτεΐνη, δύο φορές περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, τρεις φορές φώσφορο, πέντε φορές περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α και σίδηρο, και δύο φορές τις άλλες βιταμίνες και μέταλλα. Είναι επίσης πλούσια σε κάλιο και είναι ένα από τα μεγαλύτερης αξίας τρόφιμα. Έτσι ίσως ήρθε η ώρα να αλλάξει αυτή γνωστή φράση, ώστε να λέμε, "Μια μπανάνα την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα!"

Οι μπανάνες πρέπει να είναι ο λόγος που οι πίθηκοι είναι τόσο χαρούμενοι όλη την ώρα!

Θέλετε μαι γρήγορη λάμψη στα δέρματα σας; Πάρτε το εσωτερικό της φλούδας της μπανάνας, και τρίψτε το απευθείας στο δέρμα, γυαλίστε με στεγνό πανί.

Διάσημα Λόγια για μία Πάπια

Οι εκλογές δεν θα πρέπει να εξαρτιόνται από τη δημοτικότητα των πολιτικών. Αν εξαρτιόνταν από τη δημοτικότητα, τότε ο Ντόναλντ Ντακ θα έπρεπε να βρίσκονταν στη Βουλή.

Orson Welles

Όχι η φωνή, αλλά το πέταγμα της άγριας πάπιας είναι αυτό που οδηγεί το σμήνος να την ακολουθήσει.
Κινέζικη παροιμία.

Αν αναθρέψεις μία πάπια στην καρδιά της Σαχάρας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα κολυμπήσει αν την πας στον Νείλο.
Mark Twain

Οι άγριες πάπιες και το αύριο έρχονται χωρίς να τα καλέσεις.
Ρώσικη παροιμία.

Ο Δεκάλογος της Ιδανικής Φωτογραφίας

> Στη σημαντική φωτογραφία δεν υπάρχει τίποτε περιττό, και δεν απουσιάζει τίποτα σημαντικό.
Τότε η μεταμόρφωση αποκαλύπτεται. Και η υπέρβαση γεννιέται μέσα από την αφαίρεση.

> Οι κίνδυνοι προσδιορίζουν το μέτρο της επιτυχίας.
Μια καλή φωτογραφία υπαινίσσεται και την αποτυχία της.
Αυτήν που απέφυγε, αλλά στην οποία κινήθηκε ανατριχιαστικά κοντά.
Πλάτων Ριβέλλης
——————————–

Μελετώντας τόσα χρόνια τη δουλειά των μεγάλων φωτογράφων με στόχο είτε τη διδασκαλία του έργου τους είτε την απόλαυσή του, διέκρινα μερικά κοινά σημεία που, με κάποιο τρόπο και σε κάποιο ποσοστό, συναντώνται σε μιαν ιδανική φωτογραφία. Όπως κάθε προσέγγιση της τέχνης και των έργων της, έτσι κι αυτή που αποπειρώμαι μ’ αυτό το σημείωμα, κινείται σε περιοχές απλώς ψηλαφήσιμες και όχι συγκεκριμένες. Η προσέγγιση άλλωστε δεν εγγυάται την κατάκτηση, κάτι μάλιστα που κανένας δεν εύχεται, αφού μια, ευτυχώς αδύνατη, πλήρης κατανόηση της τέχνης θα απέκλειε τη διάσταση του μυστηρίου που δικαιώνει την παρουσία της.

Ας μην επιχειρήσει επομένως ο επιμελής αναγνώστης να εφαρμόσει τον δεκάλογο των κοινών σημείων, που ακολουθεί, σε κάθε φωτογραφία, σα να επρόκειτο για έναν κώδικα αποκρυπτογράφησης. Άλλωστε το χαρακτηριστικό του σημαντικού έργου θα είναι να του γλιστράει πάντα μέσα από τα δάχτυλα, για να συνεχίσει να υπάρχει πέρα από κάθε απόπειρα αυθεντικής ερμηνείας του. Ούτε όμως ο ευσυνείδητος ή φιλόδοξος φωτογράφος έχει νόημα να προσπαθήσει να προϋποβάλει τις φωτογραφίες τους στις προδιαγραφές αυτές. Αρκεί μόνον να είναι σε θέση να τις διακρίνει, όταν αυτές κατ’ ευτυχή συγκυρία παρουσιαστούν στο έργο του.

Εξ άλλου όλα όσα μπορεί να λέγονται για μια φωτογραφία, υποκλίνονται και υποχωρούν διακριτικά, μπροστά σε δύο κορυφαίες στιγμές. Σ’ αυτήν που ο φωτογράφος αποφασίζει να πατήσει το κουμπί, και σ’ αυτήν που η φωτογραφία του θα επικοινωνήσει για πρώτη φορά με το μάτι ενός καλλιεργημένου και ευαίσθητου δέκτη. Γιατί μόνον έτσι γεννιέται ένας νέος κόσμος και βρίσκονται ψυχές να τον κατοικήσουν. Ο μόνος τρόπος εν τέλει για τον φωτογράφο να πετύχει τη δημιουργία του έργου του είναι να συνεχίσει εργαζόμενος, πολλαπλασιάζοντας τα ίχνη του φωτογραφημένου κόσμου της συλλογής του, και για τον θεατή να αναζητά με δίψα κάθε τέτοιο αποτύπωμα.

 

   

ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΡΟΤΑΣΗ: Μια φωτογραφία πρέπει να προκαλεί τον σεβασμό. Όχι με την ποιότητά της, ούτε με την ύποπτη συχνά προσπάθειά της να γοητεύσει. Αλλά με την παρουσία της, που πρέπει να αποτελεί μιαν απόλυτη και πειστική πρόταση. Να μην επιτρέπει δηλαδή στον θεατή να αμφισβητεί την ειλικρίνεια των προθέσεών της, να μην αποκαλύπτει έναν φωτογράφο που αμφιβάλλει, να μην αφήνει περιθώρια ώστε να τίθεται υπό αίρεσιν ο χρόνος και ο χώρος της. Τότε ο θεατής ακόμα κι αν το αποτέλεσμα δεν έχει συμβάλει στην απογείωσή του, θα υποκλιθεί με σεβασμό μπροστά σε μιαν έντιμη και δυναμική παρουσία, που ξέρει να εκφράζει μια κατάφαση.

Η κατανόηση της σημασία του χρόνου και του χώρου στην φωτογραφία είναι σημαντική για την κατανόηση της καταστροφικής φωτογραφικής αμφιβολίας. Άλλωστε κι αυτή, όπως και κάθε άλλη παρατήρηση, εφαρμόζεται (πιθανόν με μικρές αλλαγές) σε κάθε τέχνη. Έτσι η πινελιά πάνω στον ζωγραφικό πίνακα πρέπει να κάνει ζωντανή την απόφασή του ζωγράφου να αφήσει το ίχνος του ή η ξαφνική είσοδος των πνευστών να μην αφήνει ερωτηματικά στον ακροατή για το αν έγινε στη σωστή στιγμή. Ο θεατής πρέπει εν τέλει, να ταυτίζεται με τον φωτογράφο, και να πατάει το κουμπί μαζί του λέγοντας «ήμουν κι εγώ εκεί».

ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ ΑΞΙΩΝ: Τίποτε από τον κόσμο των αισθήσεων δεν μεταφέρεται αυτούσιο στον κόσμο της φωτογραφίας. Ήδη, και μόνον από τη στιγμή που περικλείουμε κάτι αναγνωρίσιμο με τέσσερις πλευρές και το στερούμε από τον γειτονικό του κόσμο, κάτι αλλάζει. Εκείνο όμως που έχει σημασία είναι πως ό,τι έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στην πραγματικότητα, ό,τι αναγνωρίζουμε με έναν ορισμένο τρόπο και του αποδίδουμε μια συγκεκριμένη θέση την ιεραρχία των οπτικών μας αξιών, σε μια φωτογραφία αποκτά άλλη διάσταση και, κυρίως ανεβαίνει στην κλίμακα των αξιών.

Μια σκιά, μια επιγραφή, μια πτυχή του υφάσματος, μια κλίση του σώματος, ένα φωτισμένο παράθυρο και κάθε τι άλλο που στο σύνολο της αν ζωή εικόνας κατέχει μιαν ασήμαντη θέση, σε μια φωτογραφία, απομονωμένο από όλα τα άλλα που έτρεχαν μαζί του στη ζωή, ξεκομμένο από τη χρονική διάρκεια, αποκτά άλλη λειτουργία και αναβαθμίζεται σε κάτι που καθοριστικά επηρεάζει πλέον τη ζωή της εικόνας, με έναν τρόπο που δεν ισχύει στην πραγματικότητα. Ο φωτογράφος αλιεύει λεπτομέρειες και τις ξαναπροσφέρει μεταλλαγμένες. Γι αυτό και ο θεατής αναγνωρίζει πως το γνώριμο που αντικρίζει είναι ταυτόχρονα μοναδικό.

ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΣΠΡΟ: Οι επί μέρους πληροφορίες που δίνει μια φωτογραφική εικόνα μπορεί να είναι ποικίλες και να αφορούν από διαφορετικές πλευρές πολλούς ανθρώπους. Καλλιτεχνικά όμως η μόνη πληροφορία που ενδιαφέρει είναι ολόκληρη η εικόνα και μόνον αυτή. Για τον λόγο αυτόν όμως, ότι περικλείεται στο πλαίσιο της φωτογραφικής εικόνας, ακόμα και αυτό που δεν φέρει κανένα αναγνωρίσιμο στοιχείο, καμιά συγκεκριμένη πληροφορία, δηλαδή το απόλυτο μαύρο ή άσπρο, έχουν την ίδια σημασία με οποιοδήποτε άλλο χιλιοστό της εικόνας. Ο φωτογράφος μιλάει και με αυτά.

Όπως ο συνθέτης με τις παύσεις και ο ποιητής με το κενό. Η χρήση των περιοχών αυτών, που δεν έχουν πληροφορίες, φέρει την ίδια βαρύτητα και εκφράζει λειτουργικότητα και αξίες στον ίδιο βαθμό, με ένα κομμάτι του κάδρου που περιγράφει. Η αφαίρεση ή μετακίνηση των κενών αυτών χώρων θα ακρωτηρίαζε την εικόνα μεταβάλλοντας και το βάρος κάθε άλλης φανερής πληροφορίας. Τα μαύρα και τα άσπρα είναι το μηδέν της εικόνας. Χωρίς αυτόνομη αριθμητική παρουσία, κάνει τους αριθμούς να υπάρχουν.

ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ: Το μονοσήμαντο περιεχόμενο μιας φωτογραφικής εικόνας, όσο σημαντικό και αν είναι, δεν μπορεί να γεννήσει εντάσεις και να κινήσει την περιέργεια. Ο καλλιτέχνης είναι τόσο πιο ικανός όσο πιο σύνθετο και αντιφατικό μπορεί να κάνει το έργο του. Έτσι ώστε την ώρα που ο θεατής επιχειρεί να δώσει στο έργο μια κατεύθυνση και μίαν ερμηνεία, την ίδια στιγμή η άποψη αυτή να αναιρείται από το ίδιο το έργο. Να υπάρχουν δηλαδή αλληλοπλεκόμενες αναγνώσεις.

Μια φωτογραφία να κινείται προς την αφήγηση, ενώ η σύνθεσή της να κινείται προς την αφήγηση, ενώ η σύνθεση της να την τραβάει προς τον αισθητισμό. Το σκληρό χιούμορ μιας εικόνας να ισορροπεί με τις καμπυλότητες της φόρμας. Πρόκειται για ένα εκκρεμές που όσο πιο ακραία είναι η κίνηση του προς μια μεριά, τόσο πιο δυναμική η επιστροφή του στην άλλη. Τελικά το παιχνίδι των αντιθέσεων καταλήγει σε παιχνίδι ισορροπιών. Η έσχατη απλότητα θα κρύβει την υπέρμετρη πολυπλοκότητα και το αντίθετο.

ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ: Κάθε φωτογραφία καλύπτει έναν πολύ μικρό χώρο. Είναι ένας κόσμος σε μινιατούρα. Η ζωή σε ένα σύνθημα και δεν μπορεί να αντέξει περισσότερα. Όταν περιμένουμε από αυτήν πολλά, μας κρύβει και τα λίγα. Η άγουρη φλυαρία πολλών νέων δημιουργών που επιθυμούν σε κάθε φωτογραφία να περιλάβουν όσα ξέρουν ή φαντάζονται, βαραίνει αποπνικτικά το έργο, δημιουργεί σύγχυση, οπτικό και νοητικό θόρυβο. Θυμίζει τους αρχιτέκτονες που προσθέτουν αραβουργήματα από την φιλαυτία τους να αποδείξουν πως μπορούν, ή τους συγγραφείς που γράφουν το πρώτο τους βιβλίο σα να ήταν και το τελευταίο.

Η κάθε εικόνα πρέπει να έχει έναν ρυθμό, μιαν αναπνοή, και να πείθει ότι απομόνωσε επιγραμματικά κάτι. Αλλιώς ποιος θάταν ο λόγος να σταματήσει ο χρόνος και να περιοριστεί ο χώρος; έτσι, σε κάθε καλή φωτογραφία ένα είναι το κυρίαρχο στοιχείο, το ιδιοφυές εύρημα, που σηκώνει το βάρος της, πλαισιωμένο βέβαια από τις υποβοηθητικές λεπτομέρειες. Πρόκειται για τη μαγική στιγμή την χαρισματική προσθήκη, για εκείνο το ελάχιστο που οφείλει την παρουσία του στο ταλέντο και στην ευφυία του καλλιτέχνη. Η απουσία του θα μας άφηνε με μια, σωστή ίσως αλλά σίγουρα όχι καλή, φωτογραφία.

ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ: Η φωτογραφία γεννιέται από το σώμα της πραγματικότητας. Είναι μια επιλογή που στηρίζεται στον αποκλεισμό. Ο φωτογράφος δημιουργεί αποκλείοντας στοιχεία του κόσμου που δεν επιθυμεί να συμπεριλάβει στο κάδρο του. Οι τέσσερις πλευρές λειτουργούν σαν μαχαίρι, σαν λαιμητόμος. Είναι λοιπόν αποφασιστικής σημασίας όρια, αφού αυτά θα αιχμαλωτίσουν εκείνα τα στοιχεία του κόσμου, και μόνον αυτά, που ο φωτογράφος θα χρησιμοποιήσει για να πλάσει το δικό του σύμπαν. Με την πράξη όμως αυτή αποκτούν εξίσου κορυφαία σημασία και όσα αντικείμενα αποκλείονται.

Αφού σε μια τέτοια θεώρηση η πράξη δεν είναι παρά η άλλη όψη της παράλειψης. Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστούμε ότι τη φωτογραφία την φτιάχνουν όσα δεν περιλαμβάνονται στο κάδρο, μια και η απουσία τους προσδίδει την ιδιαίτερη, συχνά μυστηριώδη σημασία όσων απέμειναν. Με βάση αυτές τις σκέψεις η ιδανική φωτογραφία είναι αυτή της οποίας οι τέσσερις πλευρές καθορίζουν με απόλυτη αυστηρότητα αυτά που περιορίζουν στο κάδρο και υπογραμμίζουν την μεταξύ τους σχέση, ενώ ταυτόχρονα αποτελούν γέφυρα και σχέση των εντός του κάδρου περικλειομένων, με όσα ο θεατής υποψιάζεται πως εξακολουθούν να κινούνται γύρω από αυτό. Και η φωτογραφική εικόνα αποκτά κινητικότητα που την ωθεί έξω από το κάδρο. Τα όρια υποδηλώνουν τη συνέχεια.

ΥΠΑΙΝΙΓΜΟΙ: Τα πιο σημαντικά πράγματα δεν λέγονται και δεν ομολογούνται. Παραμένουν πάντοτε μετέωρες και ανολοκλήρωτες προτάσεις, ή ψιθυρίζονται τόσο σιγά, που μόνον ο απόηχος αγγίζει τον δέκτη. Ίσως γιατί τα σημαντικά πράγματα δεν μπορούν ποτέ να γίνουν απολύτως συγκεκριμένα, ίσως γιατί φοβόμαστε πως ό,τι εκστομίσουμε θα είναι ωχρή μετάφραση της πίστης μας, αν όχι προδοσία της, ίσως γιατί νοιώθουμε πως όταν τα νοήματα ντυθούνε με λέξεις γίνονται στάχτη. Έτσι και στη φωτογραφία αυτό που βλέπουμε κρύβει, και ταυτόχρονα αφήνει να φανεί, αυτό που αποφεύγουμε να διατυπώσουμε. Και έτσι ζητάμε τη βοήθεια και συνενοχή του θεατή. Κι έτσι εξασφαλίζουμε τη διάρκεια μέσα στον χρόνο του περιεχομένου. Κάθε φωτογραφία είναι ένα δελφικός χρησμός, όπου όλα είναι φανερά και όμως κάτι κρύβουν. Όχι με σύμβολα, αλλά με υπαινιγμούς. Και οι προσεγγίσεις είναι ισάριθμες με τους ερμηνευτές.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ: Μια φωτογραφία παραπέμπει. Σε πράγματα που έζησε ο φωτογράφος, σε άλλα που φαντάστηκε, αλλά κυρίως σε φωτογράφους που αγάπησε. Ο θεατής αναζητεί και αυτός παρόμοιες συγκινήσεις σε μνήμες της δικής του ζωής. Κι αν οι γνώσεις του το επιτρέπουν, θα μπει και αυτός στο παιχνίδι των φωτογραφικών αναφορών. Διότι ο δημιουργός κινείται σε δύο περιοχές αναζήτησης. Σ’ αυτήν που έχει σχέση με τη ζωή του και τον κόσμο, και σ’ αυτήν που έχει σχέση με την τέχνη που υπηρετεί. Κάθε φωτογραφία είναι μια πρόταση για το πώς βλέπει ο δημιουργό του τον κόσμο και ταυτόχρονα για το πώς βλέπει τη Φωτογραφία.

Η θέση του μέσα στη φωτογραφική ιστορία όσο ταπεινή και αν είναι αποτελεί μέρος της πρόκλησης. Έτσι, στη φωτογραφία, εκτός από όσα αγάπησε, ή μίσησε στη ζωή του ο φωτογράφος, ο θεατής διαβάζει και όσα θαύμασε ή περιφρόνησε στη Φωτογραφία. Και οι εμφανείς ή υπαινικτικές αναφορές που η συγκεκριμένη φωτογραφία επιχειρεί συνειδητά ή ασυνείδητα σε όσα προηγήθηκαν είτε σαν φόρος τιμής, είτε σαν ανάθεμα, αποτελούν πρόσθετη ενέργεια και νέο ενδιαφέρον, που το έργο προσφέρει στον θεατή.

ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ ΤΟΥ ΓΚΡΕΜΟΥ: Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι ριψοκίνδυνος. Να περπατάει σε τεντωμένο σχοινί. Στο χείλος του γκρεμού. Η τέχνη και οι κίνδυνοι που κρύβει είναι πρόκληση για δημιουργία, ακριβώς όπως ο κόσμος και η τόσο συχνά αρνητική πραγματικότητα αποτελούν αιτίες δημιουργίας. Ένας φωτογράφος έχει τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, όσο περισσότερο ερωτοτροπεί με την αποτυχία. Η εκ του ασφαλούς επιτυχία οδηγεί σε έργα προβλέψιμα, άρα ταχέως αναλώσιμα. Η πάλη με την αποτυχία, αν καταλήξει σε νίκη, θα οδηγήσει σε έργο αξίας. Οι κίνδυνοι προσδιορίζουν το μέτρο της επιτυχίας. Μια καλή φωτογραφία υπαινίσσεται και την αποτυχία της. Αυτήν που απέφυγε, αλλά στην οποία κινήθηκε ανατριχιαστικά κοντά. Άλλωστε, η τέχνη κρύβει και περιέργεια. Για τα όρια της Φωτογραφίας και του φωτογράφου. Κι αν δεν πας στην άκρη πώς θα τα ανακαλύψεις;

ΑΦΑΙΡΕΣΗ: Η αφαίρεση είναι συνώνυμη με την τέχνη. Αν και για πολύ καιρό ταυτίστηκε πολύ περιοριστικά και εσφαλμένα με την μη αναπαράσταση. Ο όρος μπορεί να συγγενέψει με την υπέρβαση, αφού και η τελευταία υπερ(δια)βαίνει το εικονιζόμενο, αφαιρώντας του την προφανή του λειτουργία. Εν τούτοις μεγαλύτερη σχέση έχει με την ακρίβεια και τη λιτότητα. Κι έτσι επανερχόμαστε στην αρχική του όρου έννοια, δηλαδή στην απομάκρυνση του περιττού. Αυτό αποτελεί και την μεγαλύτερη πάλη του καλλιτέχνη, ίσως και την έσχατη ανασφάλεια. Σαν τον γλύπτη που πετάει κομμάτια της πέτρας, κάνοντας κάθε κίνηση ολοένα και πιο κρίσιμη, για να πλησιάσει και να αγγίξει το σημείο, όπου η επόμενη σφυριά θα καταστρέψει το έργο. Στη σημαντική φωτογραφία δεν υπάρχει τίποτε περιττό, και δεν απουσιάζει τίποτα σημαντικό. Τότε η μεταμόρφωση αποκαλύπτεται. Και η υπέρβαση γεννιέται μέσα από την αφαίρεση.

Ένα «εφέ», είναι πάντα μια αδικαιολόγητη επιλογή.

Δυστυχώς στην υπερκαταναλωτική κοινωνία τής διαφημιστικής αισθητικής μέσα στην οποία ζούμε ο εντυπωσιασμός (ο οποίος είναι εξ ορισμού και πάντοτε «εύκολος») κυριαρχεί σε κάθε εκδήλωση. Και το στοιχείο τής ευκολίας είναι αυτό που τον προκαλεί και όχι αυτό που προκύπτει. Ευκολία για τον αποδέκτη ή θεατή και αντίστοιχη ευκολία για τον δημιουργό.

Οι βασικές άμυνες απέναντι στη ροπή προς την ευκολία τού εντυπωσιασμού (μια ροπή που αφορά όλους μας, ακόμα και αυτούς που έχουν τις καλύτερες προθέσεις) είναι δύο, από τις οποίες η μία αφορά το έργο και η άλλη τις αξίες μας.

Αυτή που αφορά το έργο έχει να κάνει τόσο με τη μορφή του όσο και με την ουσία του. Αν δηλαδή ο καλλιτέχνης θέλει να εκφράσει κάτι με έναν ορισμένο τρόπο, το περίφημο «τι» και «πώς» (όπου συνήθως το δεύτερο είναι πιο σημαντικό από το πρώτο), πρέπει να σκεφτεί αν η κάθε επιλογή του υπηρετεί και αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο αυτές τις δύο γενεσιουργές βάσεις τού έργου. Για να συμβεί αυτό πρέπει οι επιλογές να δικαιολογούνται.

Ένα «εφέ» (που οδηγεί στον «εντυπωσιασμό») είναι πάντα μια αδικαιολόγητη επιλογή. Με λίγα λόγια ουδέποτε μια επιλογή στην τέχνη επιτρέπεται να δικαιολογείται εκ τού αποτελέσματος. Πρέπει πάντοτε να πηγάζει από τη διαδικασία δημιουργίας και έκφρασης, ακόμα και από λόγους πρακτικούς και υλικούς.

Η δεύτερη γραμμή άμυνας που αφορά τις αξίες μας έχει να κάνει με μια βασική αρχή. Ότι σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα το απλούστερο είναι τελικά όχι απλώς πιο (ουσιαστικά) σύνθετο, αλλά και πιο «ωραίο». Αυτή ήταν άλλωστε μια εντυπωσιακή παρατήρηση που εκστομίστηκε από έναν φίλο μαθηματικό, όταν είχε ερωτηθεί ποια είναι η προτιμητέα λύση ενός προβλήματος ανάμεσα σε πολλές που καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα. Η απλούστερη διότι είναι και η ωραιότερη.

Σε αυτές τις παράλληλες γραμμές άμυνας μπορεί κανείς να προσθέσει και μία ακόμη. Αυτή που επιβάλλεται από τους οποιουσδήποτε έξωθεν περιορισμούς. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα «εφέ» και ο εντυπωσιασμός είναι παιδιά τής αφθονίας και τής φλυαρίας. Γι’ αυτό και η τέχνη πάντοτε ωφελήθηκε από την έξωθεν λιτότητα αφού αυτή οδηγούσε στην έσω απλότητα.

Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος «του απείρου και αέναου σύμπαντος»

Οι πρώτοι φιλόσοφοι εμφανίστηκαν στις ελληνικές αποικίες της Ιωνίας και ειδικά στη Μίλητο, όπου δημιουργήθηκε και η ομώνυμη σχολή. Οι εκπρόσωποι της είναι οι Μιλήσιοι Θαλής, Αναξίμανδρος και Αναξιμένης. Ο Θαλής έζησε στη Μίλητο από το 624 ως το 564 π.κ.ε. Έκανε μεγάλα ταξίδια που τον έφεραν μεταξύ των άλλων και στην Αίγυπτο, όπου μέτρησε το ύψος των πυραμίδων από τις σκιές τους. Προείπε την έκλειψη του ηλίου και πίστευε ότι η αρχή των όντων ήταν το νερό. Ίδρυσε τη σχολή της Μιλήτου και θεωρείται ο πατέρας της ελληνικής και παγκόσμιας φιλοσοφίας.

Ο Αναξίμανδρος. (610-545 π.κ.ε.) ήταν νεότερος, μαθητής και διάδοχός του Θαλή στη σχολή της Μιλήτου. Υποστήριζε ότι η αρχή των όντων ήταν το άπειρο, δηλαδή η αιώνια και συνεχώς μεταβαλλόμενη ύλη, επινόησε το πρώτο ηλιακό ημερολόγιο, σχεδίασε τον πρώτο χάρτη της έως τότε γνωστής γης και ασχολήθηκε με βιολογικά, αστρονομικά και κοσμολογικά ζητήματα.

Ο Αναξιμένης. (585-528 π.κ.ε.) διαδέχτηκε τον Αναξίμανδρο στη σχολή. Πίστευε ότι η αρχή των όντων ήταν ο αέρας, που, με την κίνηση, αλλού γίνεται νερό και αλλού γίνεται αιθέρας και φωτιά. Κατάλαβε πρώτος ότι το φως του φεγγαριού προέρχεται από τον ήλιο και εξήγησε φυσικά τις εκλείψεις του ήλιου και του φεγγαριού.

Ο υλοζωϊσμός ήταν η βάση της φιλοσοφίας των Ιώνων φυσικών φιλοσόφων (Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης, Ηράκλειτος κλπ). Κατά τον υλοζωϊσμό, τα πάντα είναι ύλη ζώσα και συνεπώς κάθε τι στη Φύση έχει, τουλάχιστον εν δυνάμει, ικανότητα για αίσθηση και, κατά προέκταση, για συνείδηση. Σύμφωνα με την διατύπωση του Θαλή ο Κόσμος είναι όλος «έμψυχος και δαιμόνων πλήρης».

Ο υλοζωϊσμός, ερμηνεύει τα πολλαπλά φαινόμενα με μία και μόνο απλή αρχή, την υποκείμενη πρωταρχική ουσία που παραμένει άφθαρτη και αναλλοίωτη παρ’ όλες τις επιφανειακές της μεταβολές. Η «Φύσις» είναι άπειρος, υλική, αυτοεξελισσομένη και αεικίνητος δύναμη, η οποία αενάως και αυτομάτως γεννά τα συνθετικά της τμήματα, όσο και τις μεμονωμένες μορφές των όντων, το δε «σώμα» της, η Ύλη, είναι ζώσα και αυτάρκης υπόσταση, αιτία του ιδίου της του εαυτού, ένα «αυτοαίτιον» που συμπεριλαμβάνει εντός αυτού όλες τις δημιουργικές δυνάμεις και όλα τα μερικά αίτια της γενέσεως και διαλύσεως των πραγμάτων.

Η ζωή του Αναξίμανδρου: Ο πατέρας του Αναξίμανδρου, Πραξιάδης, ήταν Κάρας ενώ η μητέρα του Ελληνίδα. Όπως και ο δάσκαλος του Θαλής δεν ήταν μόνο φιλόσοφος, αλλά αστρονόμος, μετεωρολόγος, γεωγράφος και βιολόγος. Ήταν ο πρώτος που έκανε μία μεθοδική προσπάθεια να εξηγήσει φιλοσοφικά όλες τις πτυχές της ανθρώπινης εμπειρίας εγκαταλείποντας τις μέχρι τότε μυθολογικές διατυπώσεις για την αρχή, τη γένεση και την φθορά των όντων. Ίσως ήταν ο αρχαιότερος συστηματικός νους. της ιωνικής φυσικής και οπωσδήποτε ο κορυφαίος εκπρόσωπος του «υλοζωισμού» της Μιλήτου.

Ο Διογένης Λαέρτιος έγραψε ότι  ο Αναξίμανδρου « …ήταν ο πρώτος που επινόησε το γνώμονα και τον έστησε πάνω σε ηλιακά ρολόγια για να σημαδεύει τα ηλιοστάσια και τις ισημερίες. Επίσης κατασκεύασε και ωροδεικτικά όργανα. Ήταν ο πρώτος που σχεδίασε το περίγραμμα της γης και της θάλασσας, αλλά επίσης έφτιαξε και μία ουράνια σφαίρα.»

Στην ιδιαίτερη πατρίδα του ο Αναξίμανδρος φαίνεται ότι δέχτηκε έντονα ερεθίσματα για τη μελέτη του φυσικού κόσμου, όχι μόνο από τις θεωρίες του Θαλή αλλά και από άλλες συγγενικές ιδέες και εφαρμογές, που ήταν γνωστές εκεί και προέρχονταν από τους Πέρσες, τους Βαβυλώνιους και τους Αιγυπτίους. Έτσι ανέπτυξε πλούσια ενδιαφέροντα, που τον ώθησαν να επιδοθεί τόσο στην καθαρή θεωρία του φυσικού κόσμου όσο και σε πρακτικές λύσεις και εφαρμογές πάνω σε προβλήματα σχετικά με τα μετεωρολογικά και τα ημερολογιακά φαινόμενα.

Με τις επιδόσεις του αυτές ανταποκρίθηκε πρωτοποριακά στην ανάγκη της εποχής του να ελευθερωθούν οι μάζες από τις κρατούσες δεισιδαιμονίες γύρω από τα φυσικά φαινόμενα και να οργανωθούν με ασφαλέστερους τρόπους οι καλλιέργειες και τα ταξίδια.

Το έργο του Αναξίμανδρου: Ο Αναξίμανδρος είναι ο πρώτος Έλληνας που έγραψε ένα ολοκληρωμένο επιστημονικό σύγγραμμα, το  «Περί φύσεως», συνοδευόμενο με χάρτες του ουρανού και της υδρογείου, πάνω σε πρότυπο βαβυλωνιακό, και με ενδείξεις για τις αποστάσεις ανάμεσα στα ουράνια σώματα, πάνω σε πρότυπο περσικό. Σχετική με την ενασχόληση του Αναξίμανδρου γύρω από το φυσικό κόσμο είναι και η μαρτυρία ότι επισκέφτηκε τη Σπάρτη και ότι κατασκεύασε εκεί ένα ηλιακό ρολόι και πρόβλεψε ένα μεγάλο τοπικό σεισμό. Το 550 π.Χ. ο Αναξίμανδρος, ενώ βρισκόταν στη Σπάρτη, ειδοποίησε τους κατοίκους της πόλης για επερχόμενο σεισμό κι αυτοί παρέμειναν όλη τη νύχτα έξω από τα σπίτια τους. Έτσι οι κάτοικοι γλίτωσαν ενώ η πόλη τους καταστράφηκε.

Δυστυχώς όλα τα έργα του έχουν χαθεί. Αλλά πολλοί συγγραφείς (Διογένης Λαέρτιος, Αιλιανός, Ηρόδοτος, Πλίνιος, Αριστοτέλης, Αγαθήμερος, Στράβων, Θεμίστιος, Πλούταρχος, Αέτιος, Σιμπλίκιος, Ερμίας, Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς κ.ά.) είτε κάνουν μνεία των εργασιών του, είτε έχουν διασώσει περιλήψεις ή λίγα αποσπάσματα από τα έργα του.

Στη γενική θεωρία του φυσικού κόσμου ο Αναξίμανδρος, με αφετηριακά δεδομένα τις θεογονικές – σχεδόν ταυτόσημες στην παγκόσμια προεπιστημονική αντίληψη – παραστάσεις βασικά του Χάους και βοηθητικά της Νύκτας, του Αέρα και του Ωκεανού, και σχετικά του νερού (σύμφωνα και με τη διδασκαλία του δάσκαλου του Θαλή), πέτυχε να κατανοήσει την προκοσμική κατάσταση του δομήσιμου υλικού του Κόσμου και να συλλάβει την έννοια της άμορφης και αδιαμόρφωτης μάζας ως αρχής του σύμπαντος. Αυτή την έννοια ίσως ο ίδιος να την ονόμασε με τον όρο «άπειρον», που τον εισήγαγε στη φιλοσοφία, ουσιαστικοποιώντας το ουδέτερο του επιθέτου «άπειρος».

Το άπειρον του Αναξίμανδρου: Ο Σιμπλίκιος, ένας νεοπλατωνιστής φιλόσοφος του 6ου αιώνα μ. Χ., παραθέτει το μοναδικό σωζόμενο απόσπασμα του Αναξίμανδρου στο έργο του Εις Φυσικά. «Ο Αναξίμανδρος είπε ότι αρχή των όντων είναι το άπειρο… από το οποίο έγιναν όλοι οι ουρανοί και οι κόσμοι που υπάρχουν… Και απ’ όπου προέρχεται η γένεση των όντων εκεί ακριβώς συντελείται και η διάλυση τους σύμφωνα με την ανάγκη, γιατί τιμωρούνται και επανορθώνουν αμοιβαία για την αδικία, σύμφωνα με την τάξη του χρόνου»

Δηλαδή το μεγάλο βήμα ή η μεγάλη τομή που έκανε ο Αναξίμανδρος με τη σκέψη του, είναι ότι εισήγαγε πρώτος στην ιστορία της φιλοσοφίας την έννοια του απείρου. Το άπειρον είναι η αρχή του Κόσμου,η αρχή όλων των πραγμάτων, αυτό που είναι πίσω από την απέραντη ποικιλία και τις διαφορετικές τους ιδιότητες.

Το άπειρον το προσδιορίζει ως στοιχείο αγέννητο, άφθαρτο και αθάνατο. Το άπειρο δεν είναι μείγμα των υλικών στοιχείων ούτε άυλη νοητική αρχή: είναι ύλη που περιέχει τα πάντα. Από το άπειρο αποσπώνται οι αντίθετες ύλες «ψυχρόν» και «θερμόν»και από την ανάμιξη τους το νερό. Από το νερό προκύπτουν τα άλλα στοιχεία, η γη , ο αέρας και η φωτιά. Από τον αέρα και τη φωτιά σχηματίζονται τα αστέρια που έχουν την λάμψη της φωτιάς και την ρυθμική κίνηση των ρευμάτων του αέρα.

Έτσι, η αρχική πηγή των όντων κατ’ αυτόν είναι το «άπειρον». Το «άπειρον» είναι κάτι το υλικό που κινείται αλλά με τέτοιας φύσεως κίνηση, ώστε να μην υποπίπτει στις αισθήσεις μας. Ένα σύνολο δηλαδή ενεργειακών ιδιοτήτων, ή κάτι σαν την ενέργεια, χωρίς όρια.

Ο Πλούταρχος μας λέει σχετικά: «Λέγει λοιπόν ο Αναξίμανδρος ότι το άπειρο δεν έχει πέρας, ώστε από την γένεση των πραγμάτων τούτο να μη λιγοστεύει»

Ο Διογένης ο Λαέρτιος γράφει: «Αναξίμανδρος, αρχήν τε και στοιχείον είρηκε των όντων το άπειρον πρώτος τούτο τ’ όνομα κομίσας της αρχής».

Όπως είδαμε πιο πάνω στους κόλπους της πρώτης αυτής «ουσίας», γεννήθηκαν και διαμορφώθηκαν τα τέσσερα στοιχεία τα οποία στη συνέχεια χωρίσθηκαν απ’ αυτή (το άπειρον). Η «γη», το «ύδωρ», ο «αήρ», το «πυρ». Η Φωτιά (το πυρ) έκανε το Νερό (ύδωρ) να εξατμισθεί και δημιούργησε έτσι την Γη (γη). Οι ατμοί του Νερού ανέβηκαν ψηλά, κυκλώνοντας και κλείνοντας τη Φωτιά σε σωλήνες ομίχλης. Το «άπειρον» είναι το σύνολο όλων των «εναντίων», δηλαδή του ψυχρού και του θερμού, του πυκνού και του αραιού.

Κατά τον Αναξίμανδρο η δημιουργία των σωμάτων οφείλεται στην «έκκριση» διαφόρων ποιοτήτων από το αρχικό «άπειρο»: Γράφει σχετικά ο Αριστοτέλη στα Φυσικά «Οι δ’ εκ του ενός ένούσας τάς έναντιότητας έκκρίνεσθαι, ώσπερ Αναξίμανδρος φησι«. Η έκκριση αυτή οφείλεται στην αέναο και κυκλική κίνηση της ύλης του απείρου.

Σχετικά αναφέρει ο Αέτιος: «’Αναξίμανδρος δέ Πραξιάδον Μιλήσιος, φησί τών όντων αρχήν είναι τό άπειρον έκ γαρ τούτου πάντα γίγνεσθαι και εις τούτο πάντα φθείρεσθαι». (Δηλαδή ο Αναξίμανδρος ο γιος του Πραξιάδου από την Μίλητο λέει ότι το άπειρο (ή η ενέργεια όπως είπαμε πιο πάνω) είναι η αρχή των πραγμάτων απ’ αυτό γεννιούνται όλα τα όντα και σ’ αυτό επιστρέφουν όταν φθείρονται (όταν αποσυντίθενται).

Ο μεγάλος φιλόσοφος Κικέρων έλεγε: «O Αναξίμανδρος έλεγε ότι το άπειρο της φύσεως είναι η αιτία από την οποία γεννιούνται όλα τα όντα».

Τέλος ο Ερμίας έγραψε: «Ό πολίτης αυτού Αναξίμανδρος του υγρού πρεσβυτέραν αρχήν είναι λέγει την άίδιον κίνησιν και ταύτη τά μεν γεννάσθαι τά δέ φθείρεσθαι». (Δηλαδή ο συμπολίτης του Θαλή Αναξίμανδρος λέει ότι η αέναη κίνηση είναι παλαιότερη αρχή από το υγρό και ότι αυτή παράγει τη γένεση και τη φθορά).

Κατά τον Αναξίμανδρο υπάρχει στον κόσμο ανακύκληση κατά ορισμένους χρόνους της γενέσεως και της φθοράς από κάποια αρχική άφθαρτη ουσία, η οποία λόγω της κινήσεως μετασχηματίζεται σε διάφορα πράγματα. Η φθορά των πραγμάτων είναι ένας απλός μετασχηματισμός αυτών χωρίς απώλεια της αρχικής ουσίας.

Ο Αέτιος έγραψε για τη θεωρία αυτή του Αναξίμανδρου: «Τό γάρ άπειρον ουδέν άλλο ή ύλη έστιν ού δύναται δ’ ή ύλη είναι ενέργεια, αν μή τό ποιούν ύποκέηται». (Επειδή το άπειρον ή η ενέργεια, δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά ύλη· δεν μπορεί δε η ύλη να είναι ενέργεια αν δεν υπάρχει η δημιουργός αιτία).

Στον Αναξίμανδρο λοιπόν ανήκει η τιμή του να έχει πρώτος αυτός την ιδέα της μετατροπής της μάζας σε ενέργεια και αντίστροφα (αρχή που διατυπώθηκε αρκετούς αιώνες μετά, και που εκφράζεται από τον τύπο E = mc²)

Ο Αναξίμανδρος θεώρησε τη μάζα του απείρου «αθάνατον» και «ανώλεθρον». Μεταβιβάζοντας αυτά τα γνωρίσματα από τα πρόσωπα των θεών στην κοσμολογική αρχή, πέτυχε να κατακτήσει, σαν έννοια, την αφθαρσία της ύλης.

Κοσμολογία και Αστρονομία του Αναξίμανδρου: Οι επιστήμονες παλιά πίστευαν ότι η γη ήταν ακίνητη, όμως αργότερα η αρχή αυτή ανατράπηκε και υποστηρίχθηκε ότι η γη κινείται γύρω από τον ήλιο. Γι αυτό και η ιστορία των επιστημών δεν είναι παρά η ιστορία αλλεπάλληλων διαψεύσεων αρχών και νόμων που κάποτε, πριν ν’ ανατραπούν, οι άνθρωποι πίστευαν ότι ίσχυαν.

Ο δογματισμός, η αντίληψη ότι οι επιστημονικές αρχές είναι απόλυτα και ακατάλυτα αληθείς, δεν έχει θέση στον χώρο της επιστήμης. Αυτή την δημοκρατική στάση απέναντι στην γνώση φαίνεται να την δίδαξε πρώτος ο πρώτος φιλόσοφος, ο Θαλής. Συγκεκριμένα, οι γνώμες του Θαλή, που ήταν ένας από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, είχαν ένα ιδιαίτερο βάρος, και έτσι δύσκολα οι απόψεις του μπορούσαν ν’ αμφισβητηθούν.

Κι όμως. ένας μαθητής του. ο Αναξίμανδρος, μόλις επτά χρόνια νεότερος του, τόλμησε να τις αμφισβητήσει. Κανονικά, αν ο Θαλής θεωρούσε ότι ήταν ανεπίτρεπτο ν» αμφισβητηθούν οι θέσεις του. θα έπρεπε ν’ αντιδράσει έτσι. ώστε ο ασεβής, που θ’ αποτολμούσε κάτι τέτοιο, να τιμωρηθεί. Στην ιστορία, όμως. δεν αναφέρεται πουθενά ότι ο Αναξίμανδρος υπέστη κάποια τιμωρία ή ότι εξορίστηκε, επειδή αμφισβήτησε τις θέσεις του δασκάλου του.

Ο Θαλής πίστευε ότι η αρχή του Κόσμου είναι το νερό και ότι η γη δεν πέφτει, γιατί επιπλέει πάνω στο νερό.  Ο Αναξίμανδρος όμως διαφώνησε μαζί του — ελεύθερα.

Συγκεκριμένα, ως προς την εξήγηση του Θαλή. ότι η γη δεν πέφτει επειδή στηρίζεται στο νερό. ο Αναξίμανδρος έθεσε το εύλογο ερώτημα «και το νερό γιατί δεν πέφτει;». Σύμφωνα με το επιχείρημα του Θαλή, οφείλομε να υποθέσουμε κάτι άλλο πάνω στο οποίο θα πρέπει να στηρίζεται το νερό για να μην πέφτει. Και ούτω καθεξής επ» άπειρον. Η άποψη του Αναξίμανδρου είναι ότι η γη δεν πέφτει, επειδή ασκούνται, πάνω της αντίρροπες μεταξύ τους δυνάμεις, που την κάνουν να ισορροπεί. Μια εντυπωσιακή, όσο και ευφυής πρόταση, πράγματι!

Αλλά και ως προς την άλλη την βασική, θέση του Θαλή, ότι δηλαδή, η αρχή του Κόσμου είναι το νερό, ο Αναξίμανδρος υπήρξε επικριτικός. Την διαφωνία του, εν προκειμένω, ο Αναξίμανδρος την στήριξε πάνω στην ιδέα της δικαιοσύνης, η οποία διαδραμάτισε έναν άκρως σημαντικό ρόλο στην αρχαία ελληνική θρησκεία και πολιτισμική, γενικότερα, παράδοση.

Συγκεκριμένα, ο Αναξίμανδρος υπέθεσε ότι τα τέσσαρα στοιχεία — το νερό, η γη, ο αέρας και η φωτιά —. από τα οποία σύμφωνα με την αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων, αποτελούνται τα πράγματα, βρίσκονται σε αντίθεση μεταξύ τους. εξαιτίας της διαφορετικής μεταξύ των υφής· ο αέρας είναι ψυχρός, η φωτιά θερμή, η γη ξηρή. το νερό υγρό. Ως εκ της ανομοιογενούς σύστασης τους λοιπόν, προσπαθούν αδιαλείπτως το ένα στοιχείο της φύσης να επικρατήσει πάνω στ’ άλλα συστατικά και να τ’ απορροφήσει.

Υπάρχει, όμως. ένα είδος αναγκαιότητας ή φυσικού νόμου, που συνεχώς αποκαθιστά την ισορροπία μεταξύ τους. μια σχέση δικαιοσύνης, που θα πρέπει να συντηρείται, ώστε να μην μπορεί να υπερισχύσει και να επιβληθεί το ένα στοιχείο πάνω στ’ άλλα τρία συστατικά της φύσης. Γιατί, αν συνέβαινε αυτό —αν όπως διετείνετο ο Θαλής, το νερό ξεχώριζε και, διασαλεύοντας την ισχύουσα σχέση δικαιοσύνης μεταξύ των τεσσάρων στοιχείων της φύσης, υπερίσχυε της γης, της φωτιάς και του αέρα—, τότε το ισχυρό αυτό στοιχείο θα είχε απορροφήσει τ’ άλλα τρία συστατικά και ο κόσμος δεν θα υφίστατο όπως υπάρχει τώρα. Η αντίληψη λοιπόν του Θαλή ότι το νερό είναι η αρχή του κόσμου δεν συνιστά μιαν εξήγηση για την δημιουργία του κόσμου, αλλά, απεναντίας, αποτελεί ουσιαστικά την ληξιαρχική πράξη της δημιουργίας του σύμπαντος.

Γι’ αυτό, ο Αναξίμανδρος, προκειμένου να εξηγήσει την αρχή του κόσμου. την αναζήτησε σε κάτι που βρίσκεται έξω από τα τέσσαρα στοιχεία της φύσης. Υπέθεσε ότι το πρωταρχικό αυτό στοιχείο, που το ονόμασε «άπειρο», είναι ουδέτερο στον συμπαντικό αγώνα, που τα τέσσαρα στοιχεία της φύσης διεξάγουν. Το άπειρο, που είναι αιώνιο και άχρονο, μεταμορφώνεται στα τέσσαρα στοιχεία της φύσης, τα οποία, αλληλοεισδυόμενα. μεταβάλλονται στα γνωστά μας όντα του κόσμου, για να επιστρέψουν, φθειρόμενα, σ’ εκείνο από το οποίο αρχικά προήλθαν —κατά το πρέπον. O Αναξίμανδρος ήταν ένας άνθρωπος γεμάτος επιστημονική, όπως θα λέγαμε σήμερα, περιέργεια.

Η εικόνα που έχει ο Αναξίμανδρος για τον κόσμο είναι βασισμένη σε μαθηματικές έννοιες. Ο κόσμος ως Όλον έχει μορφή σφαίρας και στο κέντρο του είναι τοποθετημένη η γη, που έχει μορφή κυλίνδρου και το πλάτος της είναι τριπλάσιο από το βάθος της.

Η γη αιωρείται στο σύμπαν και δεν μεταβάλλει ποτέ τη θέση της – ούτε είναι ριζωμένη σε ένα στέρεο υπόβαθρο, όπως λέει η μυθική κοσμολογία. Εφόσον η γη είναι τοποθετημένη στο κέντρο, έχει συμμετρική απόσταση από όλα στη σφαίρα του σύμπαντος. Ενώ η γη αιωρείται, ο ήλιος, η σελήνη και τα άστρα κινούνται κυκλικά.

Για τη γένεση του Κόσμου ο Αναξίμανδρος δίδασκε ότι αυτή άρχισε από την αδιαμόρφωτη μάζα του «άπειρου», όταν με έκκριση ξεχώρισε το «γόνιμον», δηλαδή το σπέρμα του θερμού και του ψυχρού, τα οποία πριν από το Δημόκριτο, τα εννοούσαν γενικά ως ουσίες και όχι ως ποιότητες. Έτσι, με πυρήνα το ψυχρό, που αποτέλεσε τη μάζα της Γης, διαμορφώθηκε «ώς τω δένδρω φλοιόν», μία σφαίρα από τη μάζα του θερμού, που εξερράγη και τα κομμάτια της περικλείστηκαν μέσα σε μικρότερες σφαίρες και αποτέλεσαν τα ουράνια σώματα.

Ἀναξίμανδρου: Γ ῆ ς κ α ὶ θ α λ ά σ σ η ς π ε ρ ί μ ε τ ρ ο ν

Σύμφωνα με την υπόθεση του αυτή, ο Αναξίμανδρος θεωρούσε τα ουράνια σώματα πύρινα, με σχήμα τροχού και με περίβλημα μια αέρινη σφαίρα με στόμια, τα οποία επιτρέπουν να γίνεται ορατό το πύρινο εσωτερικό τους και που όταν φράζουν, γίνονται αιτία για τις εκλείψεις. Με βάση κάποιο περσικό πρότυπο, ο Αναξίμανδρος πίστευε ότι από τη Γη απέχει πιο πολύ ο Ήλιος, πιο λίγο η Σελήνη και ακόμη πιο λίγο οι πλανήτες και οι απλανείς.

Με μέτρο τη Γη, που κατά τον Αναξίμανδρο πλησιάζει το ελλειπτικό σχήμα, αφού νοείται σαν σπόνδυλος από κίονα, με ύψος 1/3 του πλάτους της, ο Ήλιος έχει περιφέρεια 27 και η Σελήνη 18 φορές μεγαλύτερη από την περιφέρεια της Γης. Οι μαρτυρίες για τέτοιες μετρήσεις, μολονότι έρχονται σε αντίθεση με τις απόψεις που επικρατούσαν γενικά στην πρώιμη ιωνική φυσική για τα ουράνια σώματα, δεν αποκλείεται να είναι αυθεντικές, γιατί οι αναφερόμενες μετρήσεις δίνουν τιμές που έχουν όλες συντελεστή τον ιερό αριθμό 3, ο οποίος ήταν πρότυπο για τις ημερολογιακές, τις λατρευτικές και τις κοινωνικές δομές ως την εποχή του Αναξίμανδρου.

Αλλά για τη Γη ο Αναξίμανδρος δίδασκε ότι μένει μετέωρη, επειδή απέχει το ίδιο ακριβώς από όλα τα σημεία του σύμπαντος, ότι κάποτε ήταν σκεπασμένη ολόκληρη από το υγρό στοιχείο, ότι η θάλασσα είναι υπόλειμμα του αρχικού υγρού και ότι με τις εξατμίσεις μπορεί να γίνει κάποτε ολόκληρη στεριά.

Η βιολογία του Αναξίμανδρου: Ο Αναξίμανδρος πέρα από τις ικανότητες του στην αστρονομία είναι και ο πρώτος βιολόγος. Πρώτος εισήγαγε στην ιστορία τη θεωρία περί της γενέσεως των οργανικών όντων. Οι πρώτοι οργανισμοί γεννήθηκαν μέσα στο υγρό στοιχείο, όταν αυτό εξ αιτίας της ηλιακής θερμότητας εξατμίσθηκε. Αρχικά τα πρώτα ζώα ήταν περιτυλιγμένα μέσα σε ένα αγκαθωτό φλοιό. Έπειτα βγήκαν από το υγρό στοιχείο στην ξηρά και αφού έσπασαν τον αγκαθωτό φλοιό, άρχισαν να προσαρμόζονται στο καινούργιο περιβάλλον. Ο άνθρωπος προήλθε από το ψάρι και μόνο όταν ήταν σε θέση να επιβιώσει βγήκε στη στεριά. Ο Αναξίμανδρος είναι, από όσα ξέρουμε, ο πρώτος που προσπάθησε να εξηγήσει την προέλευση του ανθρώπου. Η θεωρία της εξελίξεως του Δαρβίνου, είναι φανερό, πως βρίσκει σπερματικά την αρχή της στην παραπάνω θεωρία του Αναξίμανδρου.

Από θερμοκρασιακές μεταπτώσεις πάνω στην επιφάνεια της Γης θα πρέπει κατά κάποιο τρόπο να αιτιολογούσε ο Αναξίμανδρος και την εμφάνιση της ζωής, αφού δίδασκε ότι «τά ζώα γίνεσθαι εξ ύγρού έξατμιζομένου ύπό του ήλιου», ότι τα πρώτα ζώα είχαν γεννηθεί μέσα στο υγρό στοιχείο, ότι ήταν κλεισμένα μέσα σε «φλοιούς» αγκαθωτούς και ότι σε προχωρημένη ηλικία ξεραίνονταν, έσκαζε ο φλοιός τους και σε λίγο πέθαιναν.

Συμπερασματικά κατά τον Αναξίμανδρο τα πρώτα ζωικά όντα γεννήθηκαν στο νερό, όπως πιστεύουν και σήμερα οι βιολόγοι για τα πρώτα έμβια όντα.

Όσο για την καταγωγή του ανθρώπου ο Αναξίμανδρος φανερώνεται πρόδρομος του Δαρβίνου: Ξεκινώντας από τη διαπίστωση ότι ο άνθρωπος είναι το μόνο ίσως ζώο, που δεν έχει αυτάρκεια με τη γέννηση του, αλλά χρειάζεται για πολύ καιρό τις μητρικές φροντίδες, σκέφτηκε ότι, αν ο άνθρωπος ήταν ανάμεσα στα πρώτα ζώα της Γης, θα μπορούσε πολύ εύκολα να εξαφανιστεί έτσι υπέθεσε ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να βρίσκεται στο τέρμα κάποιας εξελικτικής πορείας και να έχει προέλθει «έξ άλλοειδών ζώων». Ας σημειωθεί ότι στην Ελλάδα είχε διατυπωθεί και πριν από τον Αναξίμανδρο σκέψη για την καταγωγή του ανθρώπου από άλλα ζώα αλλά μόνο σε μύθους.

Τέλος στον Αναξίμανδρο αποδίδονται τα παρακάτω λόγια: «και η μήτρα από την οποία γεννήθηκαν τα πράγματα είναι η ίδια με αυτή στην οποία αποσυντίθενται όπως είναι αναγκαίο να γίνει, γιατί τιμωρούνται κι επανορθώνουν αμοιβαία για την αδικία, σύμφωνα με την τάξη του χρόνου». (Σιμπλίκιος, εις Φυσικά 24,13). Η φράση αυτή του Αναξίμανδρου δείχνει ότι τα αντίθετα μέσω της διαδοχικής υπεροχής του ενός πάνω στο άλλο αποτελούν τους κινητήριους πόλους της εξέλιξης και της αλλαγής. Η «τάξη του χρόνου» υποδηλώνει έναν νόμο που έχει καθολική ισχύ και που ελέγχει τις προθεσμίες και την «πληρωμή των χρεών» που έχουν προκληθεί από «αδικίες».

Αυτή η αρχή, ενώ δεν παύει να έχει καθολική ισχύ, μπορεί μα αποδειχτεί ότι ισχύει και στις ισορροπίες των οικοσυστημάτων. Στα οικοσυστήματα δεν υπάρχουν μονόπλευρες και μονοπολικές διεργασίες. Όλα βρίσκονται σε μία κατάσταση δυναμικής ισορροπίας. Η καταστροφή, η αποδόμηση και η δημιουργία, η αναδόμηση είναι συνεχείς και εναλλασσόμενες διαδικασίες. Η γέννηση των νέων οργανισμών ισχύει μόνο αν υπάρχει ο θάνατος των γερασμένων μορφών, διότι το υλικό της σύνθεσης των νέων όντων προέρχεται από το ίδιο υλικό στο οποίο αποσυντίθενται τα όντα, ή όπως έλεγε ο Αναξίμανδρος «η μήτρα από την οποία γεννήθηκαν τα πράγματα είναι η ίδια με αυτή στην οποία αποσυντίθενται».

Αυτή την κατάσταση δυναμικής ισορροπίας που, την μεγάλη της σημασία, την αντιλήφθηκε η επιστήμη της Οικολογίας στα τέλη του αιώνα μας υπόκειται, για τον Αναξίμανδρο σε μία «τάξη του χρόνου», δηλαδή υπόκειται σε χρονικές περιόδους. Αυτή η παρατήρηση του Αναξίμανδρου απαντά και στους σημερινούς, παρατηρούμενους βιόκυκλους και βιορυθμούς των οικοσυστημάτων. Όπως έχει π.χ. παρατηρηθεί ότι σε κάθε ανοιχτό βιολογικό σύστημα υπάρχουν περίοδοι στην αύξηση και στην μείωση των πληθυσμών των ειδών που, αυτό περιέχει.

Συμπέρασμα: Η σημασία και η επίδραση του έργου του Αναξίμανδρου υπήρξε προσδιοριστική για τη διαμόρφωση ολόκληρης της προσωκρατικής σκέψης και όχι μόνο της φιλοσοφικής. H αποθεοποίηση των φυσικών φαινομένων από τον Αναξίμανδρο ήταν τόσο ριζική, που ακόμη και επαναστατικοί επικριτές της κατεστημένης λατρείας, όπως ο Ξενοφάνης και ο Ηράκλειτος, δεν τόλμησαν να την ακολουθήσουν σε όλα τα σημεία. Ειδικότερα, ο Αναξίμανδρος με το χάρτη της υδρογείου έδωσε στο φιλόσοφο Φερεκύδη το Σύριο την ιδέα του πέπλου της Χθονίης που επάνω του έχει ζωγραφισμένες τις στεριές και τις θάλασσες.

Με τις έννοιες του απείρου, του κύκλου, της σφαίρας και με τις επιδόσεις του στην αστρονομία γενικά ώθησε τους πυθαγορείους και τους ελεάτες στην κοσμολογία και την οντολογία. Εξάλλου με την έννοια της αδιαμόρφωτης μάζας του απείρου, από όπου ξεχωρίζονται με έκκριση οι φυσικές ουσίες, επηρέασε τον Αναξαγόρα στη θεωρία του για την ύλη, και συγκεκριμένα στην άποψη του τελευταίου για το «ομού πάντα χρήματα», από όπου με έκκριση ξεχωρίζονται επίσης τα «ομοιομερή» σώματα. Τέλος, με τη θεωρία του για την καταγωγή του ανθρώπου «εξ άλλοειδών ζώων» επηρέασε τον Εμπεδοκλή στην ανθρωπογονία του, σύμφωνα με την οποία η μορφή του ανθρώπου συντελέστηκε ύστερα από πλήθος εξελικτικές φάσεις και μέσα από πολύπλοκες τερατογονικές διασταυρώσεις.

Ο Αναξίμανδρος εκτός της αδιαμφισβήτητης επιστημονικής του αξίας, επέδειξε υποδειγματικό θάρρος αμφισβητώντας ευθέως τα επιστημονικά πορίσματα της εποχής του, καθώς και τις αντιλήψεις της τότε πνευματικής ηγεσίας. Είναι οπότε αξιέπαινος τόσο ο ίδιος για την αξιόλογη στάση ζωής του, όσο και το πνευματικώς ελεύθερο κλίμα της εποχής που παραχωρούσε αφειδώς πεδία ανάπτυξης των υγιών, τεκμηριωμένων θεωριών, έστω κι αν αυτές έρχονταν σε κατά μέτωπο σύγκρουση με τα ως τότε καθιερωμένα.

Βέβαια τα ελάχιστα που μας έχουν απομείνει από την σκέψη του Αναξίμανδρου δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε με τρόπο βέβαιο κι αντικειμενικό τι θέλησε πραγματικά να πει. Το γεγονός όμως και μόνο πως ο λόγος αυτός έφθασε ως εμάς δια μέσου των αιώνων είναι ίσως ήδη ένα σημάδι πως δεν έχει ακόμα πάψει να μιλά στους ανθρώπους.

Πηγές: Οι πέντε εποχές της Φιλοσοφίας (Πελεγρίνης), Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό (Ρούσσος), Αρχαίοι Φυσικοί Φιλόσοφοι (Σπανδάγος), Eλληνική και Αγγλική Wikipedia

Η θεωρία του Αέναου Σύμπαντος, των Paul Steinhardt και Neil Turok, προτείνει μια επαναστατική κοσμολογία: διαφορετική από αυτή της Μεγάλης Έκρηξης. Αυτό που μέχρι τώρα θεωρούσαμε ως «στιγμή της δημιουργίας», ήταν απλώς ένα επεισόδιο ενός άπειρου κύκλου τιτάνιων συγκρούσεων ανάμεσα στην τετραδιάστατη βράνη του δικού μας σύμπαντος και σε μια παράλληλη βράνη. Στο μοντέλο αυτό η Μεγάλη Έκρηξη δεν ήταν η αρχή του χρόνου, αλλά μια γέφυρα από ένα παρελθόν γεμάτο ατελείωτα επαναλαμβανόμενους κύκλους εξέλιξης, κάθε ένας από τους οποίους συνοδευόταν από τη δημιουργία νέας ύλης και το σχηματισμό νέων γαλαξιών, αστέρων και πλανητών.

Η θεωρία των Paul Steinhardt και Neil Turok ονομάζεται «Εκπυρωτικό Σύμπαν» και αναδύεται μέσα από τα ευρήματα της σκοτεινής ύλης, της σκοτεινής ενέργειας, ενώ συνδυάζει τη Θεωρία Μ των Χορδών και την κβαντική κοσμολογία, σε μια νέα ερμηνεία της Μεγάλης Έκρηξης. Το Εκπυρωτικό Σύμπαν είναι ο αντίλογος στο κυρίαρχο «πληθωριστικό μοντέλο». Αντί για μια πρωταρχική στιγμή δημιουργίας προτείνει άπειρες κι αλλεπάλληλες στιγμές, μια κυκλικότητα δημιουργίας η οποία προκύπτει από τη σύγκρουση δύο τετραδιάστατων βρανών, που πάλλονται μέσα σε μια πρόσθετη τέταρτη χωρική διάσταση.

Η θεωρία του Αναξίμανδρου, ταιριάζει με το Αέναο Σύμπαν του Neil Turok, Οι Προσωκρατικοί Φιλόσοφοι (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης ), Φιλοσοφικό Λεξικό (Βλάση Ρασσιά).

Προσφορά και Αποδοχή σε αέναη κίνηση

Ο Κόσμος σαν Ενεργειακό πεδίο, είναι απέραντος και λειτουργεί μέσα από μια διαδικασία Δυναμικής Ενεργειακής Ροής… Προσφορά και Αποδοχή σε αέναη κίνηση.Αν Θέλεις και έχεις πρόθεση ελευθερία ή αναζητάς αφθονία και ευτυχία, αγάπη, επιτυχία , σύντροφο, φίλους, πελάτες, ή χρήματα να έρθουν στην ζωή σου, αυτό που χρειάζεται να κάνεις, είναι να συνδεθείς με αυτή την Ενεργειακή Ροή και να προσφέρεις, αυτό που αναζητάς.

Σκέψου το Σύμπαν σαν ένα Ενεργειακό πεδίο ροής που κινείται και κινείται, στο άπειρο, έτσι θα αντιληφθείς πως επιβάλλεται να προσφέρεις για να πάρεις, να σπείρεις για να θερίσεις, να είσαι Αιτία για να δημιουργείς ένα Αποτέλεσμα και τούμπαλιν. Όλο αυτό σε διαρκή κίνηση κατά το γνωστό αεί γίγνεσθαι και μεταβάλλεσθαι και μη ουδέποτε το αυτό μένειν, είπε ο Μέγας Ηράκλειτος.

Αυτό είναι ένα θεώρημα που επεκτείνεται από την αύξηση των πελατών σου, μέχρι την ελευθερία σου από τις δημιουργίες. Για να πετύχεις να ενεργοποιήσεις την Πρόθεση χρειάζεσαι ΕΝΕΡΓΕΙΑ, όταν και αν καταφέρεις να διαθέτεις Ενέργεια, πρέπει να την διοχετεύεις γιατί είναι επικίνδυνο να λιμνάζει. Ένας πολύ καλός τρόπος να ανακυκλώνεις την ενέργεια σου, είναι η προσφορά.

Το σώμα σου, οι σκέψεις σου, τα αισθήματα σου βρίσκονται σε μια συνεχή κίνηση, σε μια διαδικασία, ασταμάτητη δυναμική διαδικασία ανταλλαγής ενέργειας, μέσα στο Ενεργειακό Κοσμικό και αυτά τα ίδια είναι ενέργεια. Βρίσκεσαι σε μια συνεχή, ασταμάτητη, αμφίδρομη, δυναμική σχέση με την Ενεργειακή Δύναμη που κινεί αυτό το Σύμπαν που βρίσκεσαι.

Αυτή η συνεχής και αδιάκοπη ροή –Εκροής, Εισροής- είναι που κρατάει την ενέργεια σε μόνιμη κίνηση. Να γνωρίζεις πως επειδή το Σύμπαν δεν δέχεται την στασιμότητα “Όταν κάτι δεν αυξάνεται, τότε αυτόματα μειώνεται”, σταθερό δεν μένει σε καμία περίπτωση. Αυτό να το θυμάσαι όταν ελέγχεις τα γραφήματα των στατιστικών, στις πωλήσεις σου, στις σχέσεις σου, στην ζωή σου γενικότερα, αν κάτι έχει καθοδική πορεία πρέπει να δράσεις άμεσα, να το δημιουργήσεις, για να αυξηθεί, αν δεν δράσεις, αν δεν επιφέρεις δημιουργία, θα συνεχίσει να πέφτει ο δείκτης κι αυτό γιατί η ενεργειακή ροή δεν είναι ποτέ ΠΟΤΕ ΣΤΑΤΙΚΉ ούτε σταθερή.

Μια δημιουργία υπάρχει, όσο δημιουργείται -όσο την δημιουργείς- είτε εν γνώση σου, είτε εν αγνοία σου.

Τι μπορώ να κάνω εγώ;

Για να μπορέσεις να αλλάξεις κάτι -ένα οτιδήποτε κάτι- απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχεις τέτοια θέση που, “η όρασή σου” ανεμπόδιστη να σου επιτρέπει να δεις πιο καθαρά την πραγματική φύση αυτού του “κάτι”. 

 

Στην περίπτωση λοιπόν του κοινωνικού γίγνεσθαι, προϋπόθεση είναι μια αυτογνωσιακού τύπου διεργασία, και υπό τις παρούσες συνθήκες φαντάζει ακατόρθωτο για το σύγχρονο άνθρωπο να παραμερίσει τα πέπλα της Ίσιδας ή να βγει από τη σπηλιά του Πλάτωνα.

Θύματα του άκρατου Σχετικισμού, οι λίγοι ικανοί ορθολογιστές απομονώνονται και αποτελούν μόνο χαμηλής έντασης απειλή για τους κρατούντες, οι οποίοι φροντίζουν για την περιθωριοποίηση και εν τέλει την εξάλειψη των πρώτων, καθιστώντας εμάς όλους, τους βολεψάκηδες, αδιάφορους,
εγωκεντρικούς, αδαείς και υποτακτικούς, συνένοχους σε ένα έγκλημα κατά του ίδιου του εαυτού μας και των παιδιών μας. Το τραγελαφικό είναι ότι ενώ για τους κρατούντες το έγκλημα είναι “από πρόθεση”, εμείς πείθουμε τους εαυτούς μας ότι το μερίδιο της συνενοχής μας στο έγκλημα, είναι “από αμέλεια”! “Τι μπορώ να κάνω εγώ;“

Οι κρατούντες, έχουν επενδύσει τα πάντα στην υπάρχουσα κατάσταση και στοχεύουν να διαφυλάξουν και να εξασφαλίσουν το κεφάλαιό τους. «…σε φοβάμαι ανθρωπάκο, σε τρέμω επειδή από σένα εξαρτάται το μέλλον της ανθρωπότητας. Σε φοβάμαι επειδή το κυριότερο μέλημα σου στη ζωή είναι να δραπετεύεις από τον εαυτό σου. Είσαι άρρωστος ανθρωπάκο, Άρρωστος βάρια, δεν φταις εσύ γι αυτό άλλα έχεις υποχρέωση να γιατρευτείς.

Θα είχες από καιρό αποτινάξει τα δεσμά σου αν δεν ενθάρρυνες ο ίδιος την καταπίεση και δεν τη στήριζες άμεσα με τις πράξεις σου. Καμιά αστυνομική δύναμη στον κόσμο δεν θα ήταν ικανή να σε συντρίψει αν διέθετες στην καθημερινή σου ζωή έστω και μια στάλα αυτοσεβασμό, αν συνειδητοποιούσες, πραγματικά συνειδητοποιούσες, πως χωρίς εσένα η ζωή δεν θα συνέχιζε ούτε για μια ώρα. Στο είπε αυτό ο απελευθερωτής σου;

Σε αποκάλεσε “προλετάριο του κόσμου” άλλα δεν σου είπε ότι εσύ και μόνο εσύ είσαι υπεύθυνος για τη ζωή σου κι όχι αόριστα για τη τιμή της πατρίδας και του έθνους σου.

Wilhelm Reich (1897-1957) στο «Άκου ανθρωπάκο»

Πόσο υγιεινά είναι τα κατεψυγμένα θαλασσινά

Τρώτε κατεψυγμένα τρόφιμα; Θα δίνατε στο παιδί σας κατεψυγμένο ψάρι ή κατεψυγμένα θαλασσινά; Θεωρείτε ότι είναι εξίσου ή λιγότερο θρεπτικά σε σχέση με τα μη κατεψυγμένα; Κρατάνε ή έχουν χάσει όλες τις βιταμίνες τους;

 

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά αν τα κατεψυγμένα ψάρια κ θαλασσινά μπορούν να έχουν θέση στη διατροφή ενός παιδιού και όχι μόνο.

Το υψηλό κόστος, η δυσπιστία όσον αφορά στην ποιότητα τους, η δύσκολη πρόσβαση σε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, η ιδιαιτερότητα στο καθάρισμα και το μαγείρεμα, ιδίως για νεαρότερες νοικοκυρές, έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης τους απ τους μεγάλους και ακόμη περισσότερο από τα παιδιά.

Πολύ κακώς βέβαια καθώς μας προσφέρουν πολύ καλής ποιότητας πρωτεΐνες, καλά απαραίτητα ω3 λιπαρά, μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως ο σίδηρος (απαραίτητος για τη μεταφορά του οξυγόνου στα κύτταρά μας, την ανάπτυξη στα παιδιά και πολλά άλλα) και ο ψευδάργυρος (ο οποίος συμβάλλει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού κ του αναπαραγωγικού μας συστήματος).
 

Για όλα αυτά, σύμφωνα με την Ανώτατη Επιτροπή Διατροφής του Υπουργείου Υγείας, είναι απαραίτητες τουλάχιστον έξι μικρομερίδες ( 60 γρ. η μικρομερίδα) την εβδομάδα ή 2 φορές ψάρια–θαλασσινά την εβδομάδα.

Επίσης η EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας για τα Τρόφιμα) αναφέρει ότι απαιτούνται τουλάχιστον 250 mg ω3 λιπαρών την ημέρα (δηλαδή περίπου 100 γρ. θαλασσινά ή 60 – 80 γρ. ψαριού ημερησίως).

Δυστυχώς αυτό σε καμία περίπτωση δεν συμβαίνει. Και ποια είναι η λύση; Τι είναι οικονομικό, εύκολο, πρακτικό και εύκολα προσβάσιμο; Μια λύση θα μπορούσε να είναι τα κατεψυγμένα προϊόντα, Είναι όμως υγιεινά και ασφαλή;

Στην ερώτηση, αν είναι ασφαλή, οι ειδικοί λένε ότι αν πληρούνται οι προδιαγραφές κατάψυξης και συντήρησης, σαφέστατα και είναι. Όσον αφορά τώρα στο αν είναι εξίσου υγιεινά με τα «φρέσκα», οι ειδικοί απαντούν βάσει των στοιχείων που διαθέτουν από επιστημονικά δεδομένα και συγκριτικά στοιχεία.

Βασικά τους συστατικά όπως οι πρωτεΐνες, τα καλά λιπαρά τους, η βιταμίνη Α και D, η Β12, το ασβέστιο και ο ψευδάργυρος (που είναι και τα συστατικά που θέλουμε να πάρουμε αναλλοίωτα από το ψάρι ή τα θαλασσινά), δεν επηρεάζονται καθόλου από την κατάψυξη και περιέχονται σε αντίστοιχες ποσότητες και στα φρέσκα και στα κατεψυγμένα προϊόντα.

Όσον αφορά τώρα στα ω3 λιπαρά, που οπωσδήποτε θέλουμε να πάρουμε από ένα ψάρι, αυτά επηρεάζονται και αλλοιώνονται από τον αέρα και τις υψηλές θερμοκρασίες. Στα κατεψυγμένα η κάλυψη με πάγο (επίπαγος) απομονώνει το αλίευμα, ενώ και η κατάψυξή τους τα διατηρεί σε χαμηλές θερμοκρασίες, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία μείωση ή αλλοίωση στα καλά ω3 λιπαρά τους. Για το λόγο αυτό, σύμφωνα με το ΕUFIC (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ενημέρωσης για τα Τρόφιμα),δεν υπάρχει σχεδόν καμία απώλεια βιταμίνης και ανόργανων αλάτων στα κατεψυγμένα ψάρια και θαλασσινά.

Σε τελική ανάλυση, ακόμη και να υπήρχε μικρή μείωση της ποσότητας των θρεπτικών συστατικών, που ξαναλέμε ότι δεν υπάρχει, από το να μην τρώει ένα παιδί ή ένας ενήλικας ψάρι καθόλου, επειδή η μαμά φοβάται ότι δεν είναι σίγουρα φρέσκο και ασφαλές αυτό που πληρώνει για φρέσκο, ή επειδή δεν ξέρει ή δεν μπορεί ή δεν θέλει να το καθαρίσει, σίγουρα, σαφέστατα οι ειδικοί συστήνουν την κατανάλωση κατεψυγμένου τουλάχιστον 1-2 φορές την εβδομάδα, που είναι και η σύσταση για την κατανάλωση ψαριού και θαλασσινών.

Τα παιδία ... μαθαίνουν

Ένας επιθεωρητής πηγαίνει στο σχολείο μπαίνει στην τάξη και ρωτάει τα παιδιά.

- Ποιος έκλεψε τα μήλα των Εσπερίδων;
- Όχι εμείς απαντούν τα παιδιά.
Τότε ο δάσκαλος των παιδιών λέει:
- Κύριε επιθεωρητή δεν γίνονται τέτοια πράγματα στο σχολείο μας.

Απογοητευμένος ο επιθεωρητής φεύγει και στέλνει ένα γράμμα στο Υπουργείο Παιδείας.
- Επισκέφθηκα το καλύτερο σχολείο της χώρας και στην ερώτηση μου ποιος έκλεψε τα μήλα των εσπερίδων δεν ήξερε κανένα παιδί να μου απαντήσει και το χειρότερο δεν ήξερε ούτε και ο δάσκαλος τους.
Και το Υπουργείο Παιδείας του απαντά.
- Κύριε επιθεωρητή εσείς να κοιτάζετε την δουλειά σας. Αυτή είναι υπόθεση της αστυνομίας.

“Η Μιζέρια είναι μεταδοτική”

Η Μιζέρια θέλει παρέα…
Οι μίζεροι άνθρωποι δεν θέλουν γύρω τους ευτυχισμένους ανθρώπους. “Τρέφονται” από την δυστυχία και όπου αυτή λείπει, αυτοί μένουν “νηστικοί”…

Η Μιζέρια είναι μεταδοτική…
Οι μίζεροι άνθρωποι δρουν σαν “βρυκόλακες”. Μετατρέπουν τους ευτυχισμένους γύρω τους σε “δικούς τους”, έτσι ώστε να μην ξεχωρίζουν οι ίδιοι. Η Δυστυχία, βλέπετε, κρύβεται ΜΟΝΑΧΑ μέσα στην δυστυχία…

Οι μίζεροι άνθρωποι μισούν τους ευτυχισμένους ανθρώπους γιατί τους θυμίζουν την δική τους δυστυχία.
Και θα κάνουν ΤΑ ΠΑΝΤΑ για να τους δουν και εκείνους δυστυχισμένους…
Θυμηθείτε το αυτό την επόμενη φορά που ενώ εσείς χαμογελάτε ικανοποιημένοι από την ζωή σας συζητώντας με κάποιον “φίλο”, κάποιο “φίδι” που έχει παράπονα από την δική του ζωή σας λέει “φιλικά”:
“Να δω πότε θα αλλάξεις μυαλά”… ή σωστότερα:
“ΕΓΩ να δω πότε εσύ θα αλλάξεις μυαλά…”

Ο Κόσμος Των Δράκων

 

Η Σκοτεινή Πλευρά Της Τεστοστερόνης!

Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι η τεστοστερόνη έχει και μια σκοτεινή πλευρά.
Δεν αναφέρομαι στο στερεοτυπικό παράπονο για άνδρες που αφήνουν τις κάλτσες στο πάτωμα, που υπνωτίζονται από τα σπορ στην τηλεόραση ή που επικοινωνούν με γρυλίσματα. Η αλήθεια είναι ότι η τεστοστερόνη αρρωσταίνει τους άνδρες ή τουλάχιστον τους κάνει ασθενέστερους.

Πιο σωστά, η τεστοστερόνη σχετίζεται με ένα αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και με την ευπάθεια των αρσενικών σε πολλά σπονδυλωτά , μεταξύ των οποίων και στον άνθρωπο.
Αυτή η ορμόνη μπορεί να καταστείλει την ικανότητα ανάπτυξης άλλων κυττάρων, ιστών και οργάνων του ανοσοποιητικού συστήματος ή μπορεί ακόμα και να βοηθήσει να αναπτυχθούν μέσα στο σώμα παράσιτα, όπως οι σκώληκες.

Πιο έμμεσα, η τεστοστερόνη μπορεί να προκαλέσει αύξηση των επιπέδων άλλων ορμονών, όπως της κορτιζόλης, μιας από τις αποκαλούμενες ορμόνες του στρες.
Η κορτιζόλη στη συνέχεια καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα, γεγονός που εξηγεί γιατί οι άντρες κρυολογούν ή αρρωσταίνουν συχνότερα εάν έχουν στρες.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι άντρες με σταθερή αισθηματική σχέση εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από τους αδέσμετους άντρες.
Κάτι τέτοιο ταιριάζει με το γνωστό εύρημα ότι οι παντρεμένοι άντρες ζουν περισσότερο και είναι υγιέστεροι από τους ανύπαντρους.

Προφανώς, πολλοί άλλοι παράγοντες επηρεάζουν την ευημερία των παντρεμένων σε σύγκριση με τους ανύπαντρους, αλλά αξίζει τουλάχιστον να αναλογιστούμε ότι η μείωση της τεστοστερόνης από τη στιγμή που ένας άντρας βρίσκει σύντροφο έχει ως επιπλέον όφελος τη βελτίωση της ανοσίας του.

Μια νέα μέθοδος πειθαρχίας χωρίς φωνές!

Μπορεί να βελτιωθεί η συμπεριφορά ενός παιδιού δίχως φωνές και γκρίνιες; Η ψυχολόγος και οικογενειακή σύμβουλος Noël Janis-Norton, στο βιβλίο της «Calmer, Easier, Happier Parenting, The Revolutionary Programme That Transforms Family Life» μας αποκαλύπτει 7 απλούς τρόπους πειθαρχίας που υπόσχονται να φέρουν την πολυπόθητη γαλήνη στο σπίτι μας.
1. Αποφύγετε τους γενικευμένους και υπερβολικούς επαίνους
Όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να επαινούμε τα παιδιά μας, αλλά οι γενικές και οι υπερβολικές εκφράσεις τους κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό. Αντί λοιπόν να λέτε «υπέροχα», «άψογα», «θαυμάσια», επιλέξτε τον συγκεκριμένο και συγκρατημένο έπαινο, όπως «βλέπω ότι διάβασες προσεκτικά τα μαθήματά σου, προσέχοντας την ορθογραφία σου και κάνοντας την αντιγραφή σου. Βλέπω επίσης ότι δεν άφησες κενά. Αυτό είναι πολύ καλό». Το κλειδί, κατά την Janis-Norton είναι να παρατηρείτε, να περιγράφετε με ακρίβεια και να μην χρησιμοποιείτε υπερθετικούς βαθμούς.
2. Προτιμήστε να επαινείτε το παιδί όταν συμπεριφέρεται καλά
Για να αντιμετωπίσετε μια ενοχλητική συμπεριφορά του παιδιού (π.χ. ότι μιλάει απότομα, τρώει τα νύχια του, σας διακόπτει όταν μιλάτε στο τηλέφωνο, ζητάει διαρκώς κάτι, δεν διαβάζει) προτιμήστε να δώσετε έμφαση στις περιπτώσεις που δεν το κάνει αυτό. Μπορείτε μάλιστα να χρησιμοποιείτε τον συγκεκριμένο έπαινο για να του τις επισημαίνετε μια θετική του συμπεριφορά. Για παράδειγμα μπορείτε να του πείτε «χαίρομαι που δε με διέκοψες και έκανες μόνο σου τα μαθήματα. Μπράβο σου».
3. Αφιερώστε σε κάθε παιδί «το δικό του» χρόνο
Κάθε ένας από τους γονείς πρέπει να αφιερώνει σε κάθε ένα από τα παιδιά λίγο αποκλειστικό χρόνο, που θα περνάνε κάνοντας οι δυο τους κάποιες δραστηριότητες. Ο χρόνος αυτός πρέπει να είναι καθημερινός και να διαρκεί τουλάχιστον 10 λεπτά σε κάτι που αρέσει και στους δύο.
4. Ακούστε το παιδί
Για να λύσετε κάποιο πρόβλημα, πρέπει πρώτα να ακούσετε τι έχει να πει το παιδί, και αναλόγως να προσαρμόζετε την απάντησή σας. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά ξεπερνούν πιο εύκολα και πιο γρήγορα τον θυμό ή τα αρνητικά συναισθήματά τους, ενώ έχουν και την ευκαιρία να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους, να τα νιώσουν πλήρως και μετά να τα ξεπεράσουν και να ηρεμήσουν. Μπορείτε να βρείτε μια γλώσσα επικοινωνίας, μέσα από την οποία θα συνεννοείστε και θα του δίνετε μαθήματα ζωής. Για να ακούσετε το παιδί, βάλτε στην άκρη τα δικά σας συναισθήματα, σταματήστε ό,τι κι αν κάνετε, συγκεντρωθείτε σε ό,τι σας λέει κοιτάζοντάς το στα μάτια και αναλογισθείτε πως μπορεί να νιώθει το παιδί.
5. Προετοιμαστείτε για τις αρνητικές συμπεριφορές
Αυτή είναι μια πανίσχυρη τεχνική για να εξασφαλίσετε ότι το παιδί θα ακολουθεί τους κανόνες του σπιτιού. Πρέπει να την εφαρμόσετε πριν συμβεί η αρνητική συμπεριφορά και οπωσδήποτε όχι εν ώρα αψιμαχίας ή όταν βιάζεστε.

Πως θα την εφαρμόσετε
Διαλέξτε μια ουδέτερη στιγμή που θα έχετε άφθονο χρόνο στη διάθεσή σας. Καθίστε κάτω με το παιδί και θέστε του μερικά βασικά ερωτήματα (για κάθε ερώτημα και απάντηση, να αφιερώνετε έως 60 δευτερόλεπτα). Κάθε ερώτηση πρέπει να είναι λεπτομερής και να μην απαντιέται με «ναι» ή «όχι», αλλά να έχει συγκεκριμένη απάντηση. Επιπλέον, επειδή το παιδί ξέρει τις απαντήσεις, εσείς δεν πρέπει να του τις πείτε, αλλά να περιμένετε να τις πει μόνο του. Για παράδειγμα πείτε του: «Όταν γυρνάμε από το κολυμβητήριο, τι είναι το πρώτο που πρέπει να κάνουμε; Που θα βάλουμε την τσάντα; Που θα βάλουμε τα παπούτσια; Τι θα κάνουμε τα λερωμένα ρούχα;». Όσο πιο λεπτομερής είναι κάθε απάντηση του παιδιού, τόσο περισσότερο εντυπώνεται στη μνήμη του.
6. Απομακρύνετε ό,τι αποσπά την προσοχή του από αυτό που πρέπει να κάνει
Αν για παράδειγμα τα παιδιά σας καθυστερούν το πρωί να ετοιμαστούν για το σχολείο, βάλτε τα ρούχα τους σε ξεχωριστά δωμάτια ώστε να μην συναντηθούν πριν ντυθούν.

7. Μην ζητάτε ποτέ δεύτερη φορά το ίδιο πράγμα
Για να κάνει το παιδί ό,τι ζητάτε , χωρίς να χρειαστεί να επαναλαμβάνεστε εφαρμόστε την απλή μέθοδο που ακολουθεί:
1. Πηγαίνετε στο δωμάτιο όπου βρίσκεται το παιδί, σταθείτε δίπλα του και κοιτάξτε το.
2. Περιμένετε να γυρίσει να σας κοιτάξει και αυτό – αλλά να κοιτάει μόνο εσάς και πουθενά αλλού.
3. Πείτε στο παιδί τι θέλετε να κάνει – αργά, με απλά λόγια, με σαφήνεια και μόνο μία φορά.
4. Ζητήστε από το παιδί να επαναλάβει ό,τι του είπατε, λέγοντας «Πες μου σε παρακαλώ τι πρέπει να κάνεις» (μόλις το παιδί αρχίσει να το λέει, έχει αρχίσει να γίνεται δική του απόφαση και ευθύνη).
5. Περιμένετε στη θέση σας να κάνει το παιδί ό,τι του ζητήσατε – και κάθε τι σωστό που κάνει, να το επαινείτε συγκεκριμένα και συγκρατημένα.

Ο Δρόμος ανοίγει δεν κλείνει ποτέ, αν ξέρουμε να σεβόμαστε όλα μας τα συναισθήματα, το ίδιο καλά όπως τον Εαυτό μας.

Πρωί πρωί…
Δροσιά και ένα αεράκι που κάνει έναν ξύλινο μελωδό από το απέναντι μπαλκόνι να συνοδεύει τιτιβίσματα πουλιών και θροΐσματα φύλλων, ανάμεικτα με φωνές της Πόλης που ξυπνάει…
Και ξυπνάνε μαζί της αυτά που ζουν μέσα μας, σαν αστεράκια του Θεού, σαν μουσική του Θεού, σαν μνήμη του Θεού...
Ο ήλιος μόλις που διακρίνεται… ανεβάζει τις ακτίνες του στην Πόλη, με ΄Ερωτα μοναδικό…
και τότε όλοι οι φόβοι εξαφανίζονται... Δεν υπάρχει παρά μόνο η απλότητα της τρυφερότητας και της φροντίδας, η αθωότητα... το πιο βαθύ άγγιγμα της Ζωής... εκεί που όλα γίνονται ΄Ενα!
Η Πόλη ξύπνησε για τα καλά…
Και ξαφνικά ο μελωδός σταματά…
΄Ετσι όπως σταματούν κάποιες σχέσεις…
Το τέλος σου κόβει την ανάσα…Η άπνοια σταματά τον μελωδό…
Το πένθος για κάτι που τελειώνει χρειάζεται, είναι μια ανθρώπινη ανάγκη και ένας σεβασμός που οφείλεται στην Ζωή.
Μια σχέση που τελειώνει, όσο και να είναι λυτρωτική από μία μεριά, είναι μια αλλαγή στην κατάσταση μέσα σου. Η μοναξιά που μπορεί να βιώνεται μέσα σε μια σχέση, αποσιωπείται, γιατί η φυσική παρουσία του άλλου "κλέβει" τις εντυπώσεις από την Ψυχή. ΄Ομως συναισθήματα υπάρχουν για τον άλλον άνθρωπο, δεν είναι όλα στα παλιά μας τα παπούτσια, γιατί δεν ταιριάξαμε μέχρι τέλος.
Η Ψυχή θέλει να βιώνει το "μαζί" εδώ στον φυσικό κόσμο, είναι επιλογή της, μια επιλογή όμως που θα την αναπτύξει, θα την εξελίξει και θα την ανυψώσει στην μοναδικότητά της και δεν θα την δεσμεύσει, δεν θα την εξαρτήσει από ανάγκες που δεν είναι δικές της, αληθινές...
Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται να βρεις το θάρρος να αλλάξεις πορεία και συντρόφους... ΄Οταν κάποιος δεν βγάζει τα χαρίσματα της Ψυχής μας, αλλά μας βάζει διαρκώς στην αστρική μας εξάρτηση του φόβου, τότε δεν είναι κατάλληλος για τον Δρόμο μας.
Δεν είναι κανένας άνθρωπος τέλειος, αυτό είναι μια πραγματικότητα του φυσικού κόσμου.
΄Ομως υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μια δύναμη στην ποιότητα και μαζί τους βγάζουμε κι εμείς το καλύτερο μας, το πιο θεϊκό...
Υπάρχουν άνθρωποι με ποιότητες, αυθόρμητοι... Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν το "Καλό" μέσα τους αφυπνισμένο... Μπορεί να είναι ατελείς στην ολοκλήρωσή τους, αλλά η βασική τους ποιότητα είναι αφυπνισμένη...
Αυτοί θα σε βοηθήσουν με ευγένεια να δουλέψεις τα θέματά σου και ίσως δουλέψουν κι εκείνοι μαζί σου, τα δικά τους. Δουλέψουν δεν δουλέψουν όμως τα θέματά τους, είναι η ευγένειά τους τέτοια, που δεν θα εμποδίσουν με κανέναν τρόπο την εξέλιξή σου, την επιλογή σου, δεν θα επιδράσουν στην ελεύθερη βούλησή σου.
Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, κι ας μην είναι τέλειοι...
Η εποχή που έρχεται και που βιώνουμε ήδη, θα φέρει κοντά ανθρώπους με ίδιες ποιότητες... Ο ένας να βγάζει τον καλύτερο εαυτό του άλλου...
Να βγάζει ο άνθρωπος τις βαθύτερες ποιότητές του, της συμπόνιας και της συναίσθησης είναι θέμα επιδράσεων στο πιο τρυφερό μας μέρος…
Και είναι η ατομική ευθύνη του καθενός μας να αντιληφθούμε εγκαίρως ποιά Πηγή επιτρέπουμε να μας δονεί και με ποιά συναισθήματα γεμίζουμε πια τον Κόσμο μας, το είναι μας!
Πένθησε μεν, λοιπόν, για μια σχέση που τελείωσε, αλλά όσο αξίζει στον αυτοσεβασμό σου...
Ο Δρόμος ανοίγει δεν κλείνει ποτέ, αν ξέρουμε να σεβόμαστε όλα μας τα συναισθήματα, το ίδιο καλά όπως τον Εαυτό μας.
Γιατί ο Ποιητής λέει…
Στην καρδιά κάθε χειμώνα,
υπάρχει μια σφύζουσα άνοιξη
και πίσω από το πέπλο της κάθε νύχτας,
περιμένει μια χαμογελαστή αυγή…
(Χαλίλ Γικμπράν)

Οι πιο αδύναμες οικογένειες ή γάμοι είναι εκείνοι που δεν έχουν σχέδιο

Οι πιο αδύναμες οικογένειες ή γάμοι είναι εκείνοι που δεν έχουν σχέδιο. Το σχέδιο δημιουργεί συντονισμό και συγχώνευση ανάμεσα στις δυο ψυχές. Δημιουργεί ένα τρίγωνο τριών κορυφών: το σχέδιο, ο άνδρας και η γυναίκα. Αυτό είναι το θεμέλιο του στέρεου γάμου. Όταν αρχίσετε να φτιάχνετε ένα τέτοιο σχέδιο, θα δείτε ότι η σχέση στην οικογένεια ή στον γάμο βαθμιαία θα αλλάξει.

Στο σχέδιό σας θα πρέπει να περιλαμβάνονται επίσης και τα παιδιά σας. Μπορεί να συμπεριληφθούν ακόμη και οι γείτονες για να δημιουργήσετε καλύτερες σχέσεις. Ακόμη και η ευρύτερη κοινωνία μπορεί να συμπεριληφθεί, αν δημιουργείτε μέσα σας ένα σχέδιο με έντονη εστίαση.

Τα ζευγάρια που είναι καλύτεροι φίλοι μεταξύ τους είναι εκείνα που εργάζονται μαζί για ένα σχέδιο. Ο καθένας μπορεί να χτίζει με διαφορετικό τρόπο, αλλά εργάζονται μαζί για τον ίδιο σκοπό. Δεν είναι απαραίτητο να βρίσκονται στον ίδιο τομέα εργασίας. Για παράδειγμα, ο ένας μάχεται ενάντια στη μόλυνση του περιβάλλοντος και ο άλλος μάχεται ενάντια στο έγκλημα, αλλά έχουν το ίδιο σχέδιο να καθαρίσουν την πόλη και να ευεργετήσουν τον κόσμο. Έρχονται από δυο διαφορετικές κατευθύνσεις, αλλά το σχέδιό τους να υπηρετήσουν και να ευεργετήσουν την ανθρωπότητα είναι ίδιο. Ένα άλλο ζευγάρι μπορεί να έχει σαν σχέδιο να θεραπεύει τους ασθενείς, και ο ένας να θεραπεύει το σώμα ενώ ο άλλος τα συναισθήματά τους. Η προσέγγιση μπορεί να είναι διαφορετική, αλλά το σχέδιο είναι το ίδιο: να βοηθήσουν τους αρρώστους να γίνουν καλά.

Αν θέλετε η φιλία ή ο γάμος σας να βαθύνει και να διαρκέσει, φτιάξτε ένα σχέδιο μαζί. Αν γίνεστε απλώς φίλοι με κάποιον, το πρώτο πράγμα που πρέπει να συζητήσετε είναι, “Γιατί είμαστε μαζί; Ποιο το σχέδιό μας;” Η απάντηση σε τέτοια ερωτήματα θα αποκαλύψει αμέσως την ψυχολογία του άνδρα ή της γυναίκας. Είμαστε μαζί για να πηγαίνουμε συνεχώς στο κρεβάτι; Αυτό ύστερα από λίγο θα γίνει βαρετό. Δεν υπάρχει τίποτε άλλο; Ποιο είναι αληθινά το σχέδιό μας;

Συζητήστε τα αυτά με τον φίλο, την φίλη, τον σύζυγο ή την σύζυγο. Αν είστε χωρισμένοι και έχετε παιδιά, συζητήστε με τα παιδιά σας, “Ποια είναι τα σχέδιά σας;” Αυτό θα δημιουργήσει πολικότητα και εστίαση.

Η σκέψη για ένα σχέδιο και η εστίαση της ενέργειας πάνω του ανυψώνει τη συνείδησή σας από το εγώ σε ανώτερα επίπεδα της ύπαρξής σας. Σκεπτόμενοι ένα σχέδιο εκλεπτύνετε και εξυψώνετε τον εαυτό σας. Δεν μένετε προσκολλημένοι ή ταυτισμένοι με τις μικρές ικανοποιήσεις σας΄ αντιθέτως αναζητάτε κάτι μεγαλύτερο. Το σχέδιο αληθινά σας ανυψώνει και σας εκλεπτύνει.