Δευτέρα 15 Απριλίου 2013

Τα τρία είδη του ρητορικού λόγου - Αριστοτέλης


Ο Αριστοτέλης, στα τρία βιβλία του έργου του "ΤΕΧΝΗ, ΡΗΤΟΡΙΚΗ" περιγράφει τη ρητορική τέχνη, τα είδη και τα μέσα της. Ο φιλόσοφος όρισε τη ρητορική ως τέχνη της πειθούς, ταξινόμησε τους τρόπους πειθούς (επίκληση στη λογική, στο συναίσθημα και στο ήθος του ομιλητή) και πρόσθεσε ότι ο ρήτορας μεταχειρίζεται τους ρητορικούς συλλογισμούς, τα ἐνθυμήματα, και τα παραδείγματα . Καθώς, όμως, τα περισσότερα ἐνθυμήματα στηρίζονται σε ειδικούς τόπους, δηλαδή σε προκείμενες προτάσεις που προσιδιάζουν σε έναν συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο, ο φιλόσοφος θεώρησε στο σημείο αυτό αναγκαίο να καθορίσει τα είδη της ρητορικής, ώστε να είναι σε θέση ο ρήτορας να χρησιμοποιεί τους κατάλληλους κάθε φορά τόπους .
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΤΕΧΝΗ ΡΗΤΟΡΙΚΗ (1358a36–1359a29)

Τρία είδη ρητορικής υπάρχουν· γιατί τόσων ειδών είναι και οι ακροατές των λόγων. Τρία είναι τα συστατικά στοιχεία ενός λόγου: ο ομιλητής, [1358b] το θέμα για το οποίο μιλάει και, τέλος, αυτός στον οποίο απευθύνεται· αυτός, δηλαδή ο ακροατής, είναι και ο τελικός στόχος του λόγου. Ο ακροατής δεν μπορεί παρά να είναι ή ένας απλός θεατής ή κριτής, κριτής μάλιστα είτε πραγμάτων που έχουν γίνει είτε πραγμάτων που πρόκειται να γίνουν. Για πράγματα που πρόκειται να γίνουν κρίνει π.χ. το μέλος της εκκλησίας του δήμου· (5) γι' αυτά που έχουν ήδη γίνει κρίνει π.χ. ο δικαστής· ο απλός θεατής κρίνει τη δεινότητα του ρήτορα. Υποχρεωτικά, επομένως, τα είδη των ρητορικών λόγων είναι τρία: ο συμβουλευτικός, ο δικανικός και ο επιδεικτικός.

Η συμβουλή είναι ή προτροπή ή αποτροπή· το ένα από αυτά τα δύο δεν κάνουν, πράγματι, (10) πάντοτε και αυτοί που συμβουλεύουν σε ιδιωτικό επίπεδο και αυτοί που μιλούν δημόσια στον λαό; Στη δίκη έχουμε ή κατηγορία ή απολογία· πραγματικά, οι διάδικοι παίζουν υποχρεωτικά ή τον έναν ή τον άλλον από τους δύο αυτούς ρόλους. Στον επιδεικτικό, τέλος, λόγο έχουμε ή έπαινο ή ψόγο.

Ο καθένας τους έχει και τον δικό του χρόνο: ο συμβουλευτικός ρήτορας τον μέλλοντα (15) (γιατί, είτε προτρέπει είτε αποτρέπει, δίνει συμβουλές για πράγματα που πρόκειται να συμβούν), ο δικανικός ρήτορας τον παρελθοντικό χρόνο (γιατί, είτε κατηγορεί είτε απολογείται, ο λόγος του είναι για πράγματα που έχουν ήδη γίνει), ο επιδεικτικός ρήτορας κατά κύριο λόγο τον ενεστώτα (γιατί ο έπαινος ή ο ψόγος όλων τους αναφέρεται σε σύγχρονα γεγονότα), δεν είναι όμως λίγοι και αυτοί που χρησιμοποιούν επίσης τον παρελθοντικό χρόνο (20) ―όταν υπενθυμίζουν πράγματα που έγιναν― ή τον μέλλοντα ― όταν προδιαγράφουν πράγματα που πρόκειται να γίνουν.

Το καθένα από τα είδη αυτά έχει και έναν ιδιαίτερο τελικό στόχο, και καθώς τα είδη είναι τρία, τρεις είναι και οι τελικοί στόχοι. Στόχος του συμβουλευτικού ρήτορα είναι το ωφέλιμο και το βλαβερό (γιατί όποιος προτρέπει, συστήνει αυτό που συστήνει με την ιδέα ότι είναι καλύτερο, και όταν αποτρέπει, αποτρέπει από κάτι που κατά τη γνώμη του είναι χειρότερο)· τους άλλους στόχους τους χρησιμοποιεί συμπληρωματικά: (25) το δίκαιο ή το άδικο, το όμορφο ή το άσχημο. Των δικανικών ρητόρων ο στόχος είναι το δίκαιο και το άδικο, και αυτοί όμως δίπλα σ' αυτόν χρησιμοποιούν συμπληρωματικά και τους άλλους στόχους. Αυτοί, τέλος, που επαινούν ή ψέγουν έχουν για στόχο τους το όμορφο και το άσχημο, και αυτοί όμως συσχετίζουν αυτόν τον στόχο και με τους άλλους στόχους.

Η απόδειξη ότι ο στόχος του καθενός είναι αυτός που είπαμε είναι (30) ότι μερικές φορές ούτε που νοιάζεται ο ρήτορας να συζητήσει τα άλλα αυτά σημεία. Επί παραδείγματι ο δικανικός ρήτορας μπορεί να μην αμφισβητήσει καθόλου ότι η πράξη έγινε ή ότι προκάλεσε ζημία, δεν πρόκειται όμως ποτέ να παραδεχτεί ενοχή για άδικη πράξη· αν το έκανε, δεν θα χρειαζόταν καν να γίνει δίκη. Το ίδιο και οι συμβουλευτικοί ρήτορες: για όλα τα άλλα μπορεί συχνά και να αδιαφορούν, ότι όμως δεν συμβουλεύουν χρήσιμα πράγματα (35) ή ότι αποτρέπουν από χρήσιμα πράγματα, αυτό δεν θα το δέχονταν ποτέ· συχνά δεν νοιάζονται καθόλου να αποδείξουν ότι είναι άδικο να υποδουλώνεις γειτονικούς λαούς και αυτούς που δεν σου έχουν κάνει κανένα κακό. Παρόμοια και αυτοί που επαινούν ή ψέγουν δεν εξετάζουν καθόλου αν η πράξη του τάδε ήταν ωφέλιμη γι' αυτόν ή βλαβερή· [1359a] ίσα ίσα πολλές φορές θεωρούν άξιο επαίνου το ότι, αδιαφορώντας για το προσωπικό του συμφέρον, έκανε κάτι που ήταν όμορφο· επαινούν π.χ. τον Αχιλλέα που πρόστρεξε στον φίλο του τον Πάτροκλο, μολονότι ήξερε ότι ήταν μοιραίο τότε γι' αυτόν να πεθάνει, ενώ μπορούσε να μείνει ζωντανός: (5) για τον Αχιλλέα ο θάνατος αυτού του είδους ήταν πιο ωραίος· το συμφέρον του, βέβαια, ήταν να μείνει στη ζωή.

Από αυτά που είπαμε έγινε φανερό ότι ο ρήτορας είναι ανάγκη να έχει, πρώτα πρώτα, έτοιμες τις προκείμενες προτάσεις του πάνω στα τρία αυτά σημεία. Τα τεκμήρια, τα πιθανά και οι ενδείξεις είναι οι προκείμενες προτάσεις του ρήτορα. Γενικά ο συλλογισμός βασίζεται σε προκείμενες προτάσεις, και το ενθύμημα (10) είναι ένας συλλογισμός που τον αποτελούν προκείμενες σαν αυτές που είπαμε.

Με δεδομένο τώρα ότι δεν μπορεί ούτε να έχουν γίνει στο παρελθόν ούτε να γίνουν στο μέλλον τα αδύνατα πράγματα αλλά μόνο τα δυνατά· με δεδομένο επίσης ότι αυτά που δεν έγιναν ή δεν πρόκειται να γίνουν δεν είναι δυνατό τα πρώτα να έχουν γίνει στο παρελθόν και τα δεύτερα να γίνουν στο μέλλον, υποχρεωτικά και ο συμβουλευτικός και ο δικανικός (15) και ο επιδεικτικός ρήτορας πρέπει να έχουν έτοιμες προκείμενες προτάσεις σχετικές με το δυνατό και το αδύνατο: το πράγμα μπορεί να έγινε ή δεν μπορεί να έγινε; μπορεί να γίνει ή δεν μπορεί να γίνει; Επίσης: Δεδομένου ότι όλοι οι ρήτορες, είτε επαινούν είτε ψέγουν, είτε προτρέπουν είτε αποτρέπουν, είτε κατηγορούν είτε απολογούνται, όχι μόνο προσπαθούν να αποδείξουν αυτά που είπαμε, (20) αλλά και ότι το καλό ή το κακό, το όμορφο ή το άσχημο, το δίκαιο ή το άδικο είναι μεγάλο ή μικρό ―είτε αντιμετωπίζοντας τα πράγματα καθεαυτά είτε συγκρίνοντάς τα μεταξύ τους―, είναι φανερό ότι θα πρέπει να έχουν προκείμενες προτάσεις και για το μέγεθος ή τη μικρότητα, για το μεγαλύτερο ή το μικρότερο ― φυσικά, και από τη γενική άποψη αλλά και για την κάθε επιμέρους περίπτωση· (25) π.χ. ποιο καλό, ποια άδικη ή ποια δίκαιη πράξη είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη ― το ίδιο και για τις υπόλοιπες περιπτώσεις.

2.000 Γουρούνια… και ο δαιμονο-ξορκιστής Ιησους! (Σατιρικό)

Έχοντας για γνώμονα την σκέψη, ότι οποιαδήποτε θεολογία δεν θέλει να κριθούν ελεύθερα οι σκέψεις και οι πράξεις του θεού της, είναι ύποπτη ψεύδους και καταστροφικής λατρείας, ας εξετάσουμε από κοντά, κάποια περιστατικά από την δράση του διασημότερου Ιουδαίου δαιμονο-διώκτη όλων των εποχών Ιησού, και ας δούμε κριτικά, και γιατί όχι και σατιρικά, τις πιθανές ερμηνείες των πράξεών του.
Ένα απ” τα πλέον ανεξήγητα πράγματα της ζωής του Ιησού είναι οι πολλοί δαιμονισμένοι που τον περιβάλουν. Όπου κι αν στραφεί, υπάρχει κάποιος δαιμονισμένος. Παρατηρώντας προσεκτικότερα, βλέπουμε πως στους δαιμονισμένους, που των περιστοιχίζουν, ύπαρχε κάποια διαβάθμιση δυσκολιών και συμπτωμάτων. Σε μια απλή σχετικά περίπτωση, υπάρχει π.χ. ο απλός «κουφός δαιμονισμένος», με ένα και με ένα μοναδικό δαιμόνιο! (Ματθ.9.13) Μόλις το ξόρκισε ο Ιησούς «ελάλησεν ο κωφός»! Ενώ σε μια άλλη, ο δαιμονισμένος είναι: «και κωφός και τυφλός». Μετά τον ξορκισμό κι αυτός ο παθόν, λαλούσε και έβλεπε! Ματθ. 12.2.
Ένα άλλο δαιμόνιο, είχε αδυναμία στην ραχοκοκαλιά ηλικιωμένων γυναικών! Λουκ.13.11. Όχι δεν πρόκειται για οστεοπόρωση… αλλά για ξεκάθαρο περιστατικό δαιμονο-σπονδυλίτιδας!
Υπάρχει επίσης δαιμόνιο που προτιμάει παιδιά: Ματθ.15.22. Δύσκολη περίπτωση γιατί χρειάζονται και γνώσεις παιδιατρικής. Αν μάλιστα το παιδάκι έχει και Χαναναία (εθνική) μάνα… τότε τα πράγματα περιπλέκονται. Ο Δάσκαλος Ιησούς, θα πρέπει να την δυσκολέψει κάπως, γιατί έχει άδεια εξάσκησης επαγγέλματος μόνο «για τα απολωλότα πρόβατα του Ισραήλ»! Είναι αναγκασμένος να περάσει τη μάνα από ιδιαίτερο τεστ πίστης και αντοχής στην ταπείνωση, με υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς…και αν αντέξει αφού πρώτα την αποκαλέσει «σκυλί που δέχεται να γλύψει τα ψυχούλα κάτω από το τραπέζι των υιών» του θεού Ισραηλιτών… τότε κάτι μπορεί να γίνει! Στους ξορκισμούς, (τουλάχιστον της Καινής Διαθήκης) υπάρχει και μια πρόσθετη δυσκολία. Αυτά τα δαιμόνια, είναι πολύ κακομαθημένα… όταν δεν τα πειράζεις λένε μόνο ψέματα και βρομόλογα, αν όμως πας να τα ξεβολέψεις (ξορκίσεις) τότε τους βγαίνει κάτι σαν μανία, και τους ξεφεύγουν μόνο αλήθειας που σε αφορούν. Για όσους δεν το γνωρίζουν σημειώνω πως πρόκειται για άλλη ράτσα δαιμόνων απ΄ τα σημερινά… που βρίζουν ακατάσχετα τα θεία, και φτύνουν τους ξορκιστές τους! Έτσι και ο ξορκιστής Χριστός, που δεν ήθελε να μάθει ο κόσμος απότομα, ότι είναι υιός θεού, τα ξόρκιζε στα γρήγορα και τους έκλεινε και το στόμα: «δεν άφηνε τα δαιμόνια να λαλώσιν, επειδή (ήταν παλιοί γνωστοί και) τον γνώριζαν». Προφανώς από κάποια παλιά σεμινάρια δαιμονολογία.
Τα δαιμόνια δεν έχουν συγκεκριμένο στέκι, μπορούν να λειτουργήσουν το ίδιο καλά και μέσα και έξω από ιερούς τόπους. Ένας μάλιστα είχε το θράσος να μπει και στη συναγωγή, όπου δίδασκε ο Δάσκαλος! Αυτό πρέπει δε να μύριζε και άσχημα, γιατί αναφέρεται και ως «πνεύμα ακάθαρτο». Μάρκ.1.26. Αυτός λοιπόν ο ευσεβής παθόν, Σάββατο μέρα και μέσα στη συναγωγή, βάζει ξαφνικά μια φωνάρα και παρ” τον κάτω να χτυπιέται και να ουρλιάζει ασταμάτητα… λέγοντας πράγματα που δεν τολμούσε να πει κανένας! Ναι, φώναζε κατάμουτρα στο Δάσκαλο: «Σε γνωρίζω ότι είσαι, ο Άγιος του Θεού»! Άκου ντροπής πράγματα! Η απόλυτη διαστροφή δηλαδή! Μεγάλο μπέρδεμα… δαίμονας που ουρλιάζει… αλήθειες! Τελικά έχουν δίκαιο, τις μεγαλύτερες αλήθειες από άσχετο στόμα τις ακούς! Δεν λένε από παιδί κι από τρελό… κάπως έτσι!
Ο Δάσκαλος όμως που (κι αυτός σαν τον Σούπερμαν) δεν ήθελε να αποκαλυφθεί η ταυτότητα του, επεμβαίνει για να μην του επιτρέψει να πει κι άλλες αλήθειες! Ο δαίμονας αυτός βέβαια, αποδεδείχθηκε πιο γρήγορο πιστόλι, γιατί πρόλαβε και αποκάλυψε ήδη την θεϊκή του ταυτότητα, (και μάλιστα ουρλιάζοντας), δεν πρόλαβε βέβαια να πει περισσότερα, κάτι είναι κι αυτό! Τι άλλο θα μπορούσε να πει ο δαίμονας δεν μπορώ να υποθέσω! Ίσως να ήθελε να μας αποκαλύψει που ήταν 18 ολόκληρα χρόνια πριν γίνει Δάσκαλος… τι ακριβώς έκανε το Άγιο πνεύμα την ημέρα της σύλληψής του… Τι απέγινε το χρυσάφι των Μάγων, ή κάποιες ασήμαντες κακοτεχνίες και οφειλές του μαραγκού πατερά του στους Ρωμαίους… πραγματικά δεν ξέρω! Το μόνο που γνωρίζω, είναι ότι ο Δάσκαλος εκνευρισμένος του είπε βούλωστο και δίνε του… ή κάπως έτσι: «Και επετίμησεν αυτό ο Ιησούς, λέγων· Σιώπα και έξελθε εξ αυτού»!
Ο δαίμονα που ήταν απ” τους σχετικά δύσκολους, τσατίστηκε, ξαναβρόντηξε κάτω το θύμα του, αλλά τελικά πείρε των ομματιών του κι έφυγε: «Και το δαιμόνιον έρριψεν αυτόν εις το μέσον και εξήλθεν απ” αυτού, χωρίς να βλάψη αυτόν παντελώς». Άλλος ένας ευχαριστημένος πελάτης!
Όπως σας είπα, το επάγγελμα του δαιμονο-διώκτη μπορεί να σε κάνει φίρμα, αλλά τελικά δεν είναι εύκολο! Ειδικά εκείνη την εποχή, που τα δαιμόνια πρέπει να είχαν κάτι σαν γενική συνέλευση στην ευρύτερη περιοχή, γιατί δεν εξηγείται αλλιώς αυτή η απίστευτη συχνότητα των εμφανίσεών τους, που ανάλογη της δεν κατέγραψε ποτέ ξανά η ιστορία. Κυριολεκτικά παντού δαίμονες! Στην Καπερναούμ (Λουκ.4.31), στην Γαλιλαία (Μαρκ.1.39) στους Γεωργιανούς (Λουκ. 8.27). Μέχρι και στα όρια της Τύρου (Μαρκ.7.24)!
Οι δαίμονες ήταν τόσοι πολλοί… που ακόμα και ένας τύπος, παντελώς άγνωστος στον Ιησού και τους μαθητές του, περιφερόταν στην ιδία περιοχή με τον Χριστό, και έκανε λέει (Μαρ. 9.38) κι αυτός εξορκισμούς με επιτυχία! Οι μαθητές παραξενεύτηκαν και το ανέφεραν στο Δάσκαλο, αλλά αυτός τους καθησύχασε λέγοντας: «Μη εμποδίζετε αυτόν». Δεν μάθαμε ποτέ τι απέγινε, ουτε ποιος ήταν. Φαίνεται πως οι ξορκισμοί είναι κληρονομικό χάρισμα. Άμα το “χεις δεν χιάζεσαι και πολλές επαφές με τον Δάσκαλο. Κάπου τον είδε να το κάνει… και το ξεσήκωσε στα γρήγορα μ” επιτυχία!
Τελικά τέτοια ήταν η έξαρση της δαιμονο-κατάληψης, που έγινε φανερό, πως ο Δάσκαλος δε προλάβαινε μόνος του όλα τα περιστατικά! Γιατί μπορεί να μην του φαίνεται, αλλά το κάθε περιστατικό θέλει ξεχωριστό χειρισμό και χρόνο, χώρια την κούραση.
Φώναξε λοιπόν ο Δάσκαλος τους δώδεκα, και τους έμαθε να ξορκίζουν κι αυτοί δαίμονες (Λουκ.9.1). Έτσι δεκατρείς συνολικά δαιμονο-ξορκιστές, έπεσαν στη μάχη! Το μέτρο αρχικά είχε επιτυχία, αλλά μπροστά στην ραγδαία επιδημική εξάπλωση του φαινόμενου, ήταν ακόμα ανεπαρκές. Ο Δάσκαλος με εξαιρετική στρατηγική διαίσθηση, σκέφτηκε να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες! Διάλεξε λοιπόν, όχι ένα και δυο, ουτε δώδεκα αλλά άλλους εβδομήντα δυο (72) ικανούς στα πνευματικά μαθητές του, και αφού τους έκανε μια ταχύρυθμη εξάσκηση, τους έστειλε στα γύρω χωριά, που είχε παρατηρηθεί η φοβερή έξαρση του δαιμονο-λοιμού! Μάλιστα τους έστειλε στα μέρη που επρόκειτο και ο ίδιος να πάει… για να θεραπευόσουν τα ελαφρά περιστατικά, (π.χ. μονο-δαιμονισμού) και όταν με το καλό θα κατεύθυνε και ο ίδιος, θα περιποιόταν τις δύσκολες περιπτώσεις, ανθεκτικότερων δαιμόνων. Ογδόντα πέντε (85) δαιμονο γιατροί, δρούσαν συνολικά στην περιοχή της Γαλιλαίας, για να περιορίσουν την ξαφνική αυτή δαιμονο-εισβολή!
Γι εκείνους τώρα που διατυπώνουν κάποιες αμφιβολίες για τον τελικό ρολό των 72 αυτών συνεργατών του Ιησού, στον αγώνα του κατά του πρωτοφανούς αυτού δαιμονο-λοιμού, και υπαινίσσονται ανίερη συμπαιγνία και στημένα περιστατικά δαιμονισμού… απαντάμε πως δεν γνωρίζουν, ότι οι δαιμονισμένοι μετά τον πρώτο αποδαιμονισμό τους, συχνά παρουσιάζουν επιπλοκές και υποτροπιάζουν. Αυτό το τονίζει ο ίδιος ο Δάσκαλος, λέγοντας πως αν δεν φυλαχτούν και ξανα-κρυώσουν… συγγνώμη ενδώσουν ήθελα να πω… τότε εκεί που ήταν ένα δαιμόνιο, έρχονται και θρονιάζονται επτά (Ματθ.12.45.) και όχι μόνο στρογγυλοκάθονται αλλά μουλαρώνουν κιόλας.
Είναι φυσικό λοιπόν, αυτές οι δύσκολες επιδεινώσεις, να θέλουν μια δεύτερη ευκαιρία περίθαλψης, που δεν θα μπορούσαν να την προσφέρουν οι πρωτοετείς φοιτητές της νεοσύστατης δαιμονο-διωκτικής επιστήμης! Διαφορετικά, θα μπορούσε πράγματι να τους στείλει σε τόπους όπου δεν επρόκειτο να πάει!
Μάλιστα προς επιβεβαίωση όλων των παραπάνω δυσκολιών, και επιπλοκών που αναφέραμε, υπάρχει ένα περιστατικό, που οι 12 μαθητές του, μάταια προσπαθούν να θεραπευόσουν ένα νεαρό, αλλά ο δαίμονα του “χει κάτσει στραβά, και δεν λέει με τίποτα να ξεκουμπιστεί. Η «τσιμπίδα της πίστη» των μαθητών, είναι ακόμα μικρή, και δεν τον φτάνει. Ο πελάτης δικαιολογημένα διαμαρτύρεται. «Το παιδί μου εδώ και ώρα σφαδάζει και οι μαθητές σου δεν μπορούν να κάνουν τίποτε»! Ο Δάσκαλος αυτή τη φορά, κατ εξαίρεση χάνει την ψυχραιμία του, και τους κατσαδιάζει ψιλο-βρίζοντας: Ω γενεά άπιστος και διεστραμμένη, έως πότε θα είμαι μαζί σας και θα σας υπομένω; φέρε το παιδί σου εδώ» Λουκ.9.41.
Βεβαία η συνολική ιατρική ομάδα, είχε και τις καλές της στιγμές. Χαρακτηριστική είναι οι χαρά των 72 «πρωτοετών», που σαν χαρούμενα μαθητούδια, ανακοίνωσαν τις επιτυχίες τους λέγοντας: «Δάσκαλε και τα δαιμόνια υποτάσσονται σε μας και στ” όνομά σου»! Λουκ.10.17. Οι ξαφνική εκείνη μαζική επίθεση δαιμόνων στα χωριά της Γαλιλαίας, που τόσο είχε βοηθήσει τον θεραπευτή Δάσκαλο, να αποκτήσει όνομα, είχε σχετικά αναχαιτιστεί! Η νίκη της δαιμονο-διωκτικής πίστης, είχε προοπτικές, και μαζί της και ο νέος επίδοξος δαιμονο-διώκτης θεος, που το όνομα του «Ιησούς», έμελε να γίνει παγκοσμίως γνωστό. Και αναγάλλιασε ο Δάσκαλος και είπε… επιτέλους, δεν πήγαν χαμένα τόσα μαθήματα ξορκισμών… η κάτι τέτοιο τέλος πάντων!
Το περίεργο βέβαια με την δαιμονο-διωκτική «επιστήμη», την οποία με τόσες πολλές και ενδιαφέρουσες λεπτομερές καθιέρωσε ο μεγαλύτερος διώκτης δαιμόνων άλλων των εποχών Ιησούς, είναι ότι ακόμα μέχρι και σήμερα κανείς δεν ξέρεις πως, πότε ακριβώς, και γιατί λειτουργεί! Για όλα τα αλλά θαύματα πιστής, γνωρίζουμε ότι για να γίνεις άξιος μιας θαυματουργικής θεραπείας, κάποιος θα πρέπει να έχει ο ίδιος προσωπικά την απαραίτητη πίστη! Έτσι ο θεός ανταμείβει την πιστή με θεραπεία. Ο κανόνας όμως αυτός, όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορεί να λειτουργήσει όταν είσαι δαιμονισμένος… γιατί ένας εκτός εαυτού δαιμονισμένος, μόνο τέτοια πιστή δεν μπορεί να εκδηλώσει! Έτσι εμφανίζεται κάτι περίεργο που μας μπερδεύει… κάποιος άλλος, συγγενής ή όχι, μπορεί αν θέλει να καταθέσει την δική του πίστη, για να θεραπευτεί ο αγαπημένος του δαιμονισμένος, ο οποίος λόγω πάθησης, είναι στον κόσμο του, και φυσικά δεν μπορεί να επιδείξει κανένα ίχνος πίστης!
Τώρα γιατί η κατάθεση πίστης από τρίτους λειτουργεί… δεν το ξέρω! Είναι κάτι σαν ψυχικό δάνειο… Αυτό που ξέρω, είναι ότι σε κάθε οικογένεια, ακόμα και σε ολόκληρη περιοχή, αν υπάρχει κάποιος που είναι πρόθυμος να καταθέτει ευχαρίστως την πιστή του για τρίτους, τότε όλα αυτά τα δύσκολα περιστατικά μπορούν να θεραπευτούν. Είναι σαν να δίνεις το βιβλιάριο υγείας σου σε κάποιο άσχετο, αλλά το ασφαλιστικό σύστημα το αποδέχεται… κάπως έτσι!
Βεβαία μη βιάζεστε, γιατί ακόμα δεν τελειώσαμε την ενδιαφέρουσα ξενάγηση μας, στο δύσκολο αυτό ιατρικό ζήτημα της δαιμονο-θεραπείας! Αυτές ήταν οι μονο-δαιμονικές περιπτώσεις (συγκρατήστε τον ιατρικό όρο). Υπάρχουν όμως και οι πολύ-δαιμονισμένοι, που ήταν πραγματικά δύσκολες περιπτώσεις, και χρειαζόταν ιδιαίτερη αυτοσυγκέντρωση και απομόνωση.
Τέτοια ήταν η περίπτωση της όμορφης αλλά και σεξουαλικά άστατης αναμαλλιασμένης Μαρίας απ” τα Μάγδαλα, που δυστυχώς οι άκρως ενδιαφέρουσες λεπτομερές της πάθησης, αλλά και της θεραπείας της, χάθηκαν κάπου… στη «μετάφραση»! Δεν ξέρουμε π.χ. την ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια, αν περιφερόταν γυμνή στους αγρούς, όπως ο συνάδελφος της απ” τα Γάδαρα, προφέροντας προωθημένες ευκαιρίες τέρψης οφθαλμών, αλλά ξέρουμε τον ακριβή αριθμό των δαιμόνων που φιλοξενούσε στο ποθητό κορμί της. Αυτή είχε επτά δαιμόνια επειδή όπως προαναφέραμε, είχε υποτροπιάσει!
Πως τα μέτρησαν; μόνο να το υποθέσουμε μπορούμε. Μια υπόθεση είναι ότι σε κάθε στεναγμό της, έβγαινε κι από ένα! Πόσα μπορεί να ήταν λοιπόν, αφού συνολικά στέναξε εφτά φορές; Άλλος τρόπος είναι… ο Δάσκαλος, ο μόνος που μπορούσε να την περιθάλψει… τα άκουγε και προφανώς τα έβλεπε κιόλας, και φυσικά τα μετράτε ένα ένα, πάνω στην δύσκολη επέμβασή του!
Αυτό που δεν μάθαμε ποτέ, είναι ποιας ιδιαίτερης κατηγορίας ήταν τα δαιμόνιά της. Αν τα δαιμόνια της είχαν ειδικότητα στην κατάληψη αισθήσεων, τότε η συγκεκριμένη Μαρία, που είχε πέντε αισθήσεις, όπως όλοι μας, πρέπει να ήταν… εντελώς αναίσθητη! Της περίσσευαν μάλιστα και δυο εφεδρικά δαιμόνια, για να καλύψουν αλλού τύπου ευαισθησίες! Ο Δάσκαλος όμως, τις τα πέταξε όλα έξω ένα μετά το άλλο. Που ακριβώς τα πέταξε; Αυτό δεν θα το μάθαμε ποτέ! Οι λεπτομερές λογοκριθήκαν από τους εχθρούς την επιστήμης… των ξορκισμών!
Αλήθεια τι απογίνονται τα δαιμόνια μετά τον εξορκισμό; Μετακινούνται ομαδικά όπως έζησαν; Μπορούν να μετακομίσουν σε άλλο σώμα; Κι αν ναι, τότε τι νόημα έχει ο εξορκισμός; Υπάρχει κάτι που τα δαιμόνια φοβούνται; Έχουν τη δυνατότητα να διαπραγματευτούν την έξοδο τους απ” το ζεστό κορμί των θυμάτων τους; Σ” αυτές τις πολύ σπουδαίες και παράξενες ερωτήσεις, θα επιχειρήσουμε να βρούμε απαντήσεις στο επόμενο διδακτικό περιστατικό της δαιμονο-διωκτικής δράσης του Ιησού, του πλέον ένδοξου ξορκιστή δαιμόνων της ανθρωπότητας!
Ναι υπάρχει ένα περιστατικό της ζωής του, πάνω στο όποιο στηρίζεται ολόκληρη η διδακτέα υλη της δαιμονολογικής επιστήμης, αφού αφήνει τεράστια περιθώρια εξαγωγής πολυτίμων συμπερασμάτων. Ας το δούμε:
Ήταν λοιπόν «Κατά το δειλινό, (ο Δάσκαλος στην Καπερναούμ και) έφεραν (τι άλλο) πολλούς δαιμονισμένους και (ο ακατάβλητος Ιησούς), εξέβαλε τα (μοχθηρά και ακάθαρτα) πνεύματα μόνο με τον λόγο του… Όταν (όμως το κακό παράγινε) είδε ο Ιησούς πολύ κόσμο να τον περιτριγυρίζει (κάτι που δεν πολυ-άντεχε ο Ιησούς… το γιατί θα το δούμε σε άλλη μελέτη μας), έδωσε εντολή να περάσουν στην απέναντι όχθη της λίμνης» Ματθ.8.16-18.
Πράγματι, άφησαν σύξυλους τους κανονικούς ανθρώπους με τους δαιμονισμένους τους στη μια μεριά της λίμνης και: «ήρθαν (ο Ιησούς και οι μαθητές του) στο απέναντι μέρος της λίμνης (Γενισαρέτ) στην περιοχή των Γαδαρηνών, εκεί (πριν ακόμα προλάβει ο Ιησούς να σηκώσει κεφάλι) αμέσως τον συνάντησε ένας άνθρωπος δαιμονισμένος… και ιδών τον Ιησούν μακρόθεν έδραμεν (έτρεξε!) και τον προσκύνησε» Μάρκ.5.6.
Όπως είπαμε, η κατάσταση ήταν αφόρητη! Παντού δαιμονισμένοι! Είχαν κάνει κατάληψη γύρο-γύρο ολόκληρη τη λίμνη! Ενώ λοιπόν αφήνει την μια μεριά της λίμνης με τους «πολλούς δαιμονισμένους»… και πάει στην άλλη μεριά της, μήπως και ξαποστάσει, ξαναπέφτει πάνω σε δαιμονισμένο![1]
«Όταν (ο δαιμονισμένος) είδε από μακριά τον Ιησού, (τι φαντάζεστε πως έκανε;) έτρεξε και τον προσκύνησε, και (σαν να μην έφτανε αυτή η ανεξήγητη τιμητική συμπεριφορά) μετά φώναξε δυνατά (μήπως και δεν το ακούσουν όλοι οι παρευρισκόμενοι). Τι είναι μεταξύ μας υιέ του θεού του υψίστου; Ορκίζω (σε θερμο-παρακαλώ) σε τον θεόν (εκτός από υιόν υψίστου, τον αποκαλεί… και θεό, μήπως και δεν κατάλαβαν τον υπαινιγμό!) μη με βασανίσεις». Μάρκος 5.7 Ή «ήρθες εδώ να μας βασανίσεις πριν την ώρα μας;» Ματθ.8.28.
Βέβαια, η σκηνοθετική συμπεριφορά του δαιμονισμένου, σε μας φαίνεται λίγο αλλοπρόσαλλη! Αλλά δεν είναι έτσι. Όπως μας διαβεβαιώνει η επιστήμη της δαιμονολογίας, η οποία αναλύει λεπτομερώς την παράξενη ψυχολογία των δαιμόνων… οι δαίμονες γουστάρουν κάπου-κάπου να βασανίζονται, και μόλις βρουν την ευκαιρία, τρέχουν να την αρπάξουν! Αντί να το βάλουν στα πόδια λοιπόν, ναι, τρέχουν προς τον βασανιστή του παρακαλώντας! Τώρα… το γιατί κανείς δεν φέρθηκε τιμητικότερα στον Ιησού, από τους ίδιους τους προαιώνιους ορκισμένους εχθρούς του, τους δαίμονες, είναι πράγματι μια απορία, που θα απασχολήσει την σχετική επιστήμη στο μέλλον! Βέβαια, αν δεχθούμε ότι οι «δαίμονες» παρ” όλα αυτά παρέμειναν πιστοί στον ρόλο τους, δηλαδή εξακολουθούσαν μονίμως να ψεύδονται… τότε μόνο με την αντιστροφή των λόγων τους, ανακαλύπτουμε ότι και οι συγκεκριμένοι δαίμονες, έκαναν πολύ σωστά την δουλειά τους… μια και ο Χριστός ούτε υιός ύψιστου ήταν, και φυσικά ούτε θεός!
Στην συνέχειά του, αυτό το δαιμονο-διωκτικό περιστατικό, (που κακώς νομίζουν κάποιοι ότι θυμίζει έντονα παραμυθάκι για μεγάλα παιδιά), ο Ιησούς παίρνει το ιατρικό ιστορικό του πελάτη. Ας ακούσουμε τις λεπτομερές: «Ρώτησε ο Ιησούς: Ποιό είναι το όνομά σου; (και ο δαίμονας απάντησε) Λεγεών, γιατί είμαστε πολλοί. (Λουκ: και τον παρακαλούσαν να μην τα επιτάξει (διατάξει) να πάνε στην άβυσσο!;). Εκεί κοντά έβοσκε ένα κοπάδι χοίρων. Παρακαλούσαν λοιπόν οι δαίμονες τον Ιησού λέγοντας: Αν είναι να μας διώξεις (είχε και τις αμφιβολίες του) στείλε μας στην αγέλη των πολλών εκείνων χοίρων που βοσκούν. (εδώ είναι που σας έλεγα, πως το περιστατικό έχει ασυνήθιστο ενδιαφέρον) Και εκείνος (ο ξορκιστής Ιησούς με την συνηθισμένη του ψυχραιμία) είπε: Πηγαίνετε. Αυτοί δε βγήκαν από τον άνθρωπο, και εισήλθαν στο κοπάδι των χοίρων. Και τότε όρμησε η αγέλη των χοίρων κατά του γκρεμού και γκρεμίστηκαν στην λίμνη και πνίγηκαν. (Μαρκ: ήταν δε οι χοίροι περί τις δύο χιλιάδες)! Οι δε βοσκοί τους έφυγαν και πήγαν στην πόλη και ανήγγειλαν τα συμβάντα. Βγήκε τότε όλη η πόλη (των Γαδαρηνών) σε συνάντηση του Ιησού και όταν τον είδαν, τον παρακάλεσαν να φύγει από την περιοχή τους. Αυτός λοιπόν μπήκε στο πλοίο και επέστρεψε»! Ματθ.8.28-34. Μάρκ. 5.1-20. Λουκ.8.26-39.
Και έζησαν αυτοί καλά και εμείς μη χειρότερα… θα πουν κάποιοι άπιστοι! Και συνεχίζω παραθέτοντας τις αιχμηρές αμφισβητήσεις τους: «Είναι ολοφάνερο ότι στην αφήγηση υπάρχουν άφθονες ετερόκλητες σκοπιμότητες, αλλά και απίστευτα ασύνδετες… γελοιότητες! Την δραματοποιημένη αυτή αγαστή συνεργασία δαιμόνων και δαιμονο-διωκτών μάγων, όπου το φανταστικό και το κωμικό σφιχταγκαλισμένα οργιάζουν, δυστυχώς ή ευτυχώς, μόνο με χιούμορ μπορούμε να την σχολιά­σουμε»! Μη δίνετε σημασία, αυτά τα λένε όσοι δεν γνωρίζουν καλά δαιμονολογία.
Βέβαια μας βάζουν κι εμάς στο λούκι του προβληματισμού: Κατ’ αρχάς, ο μεγάλος αριθμός δαιμόνων σε ένα μόνο άτομο, είναι τουλάχιστον δυσεξήγητος. Πράγματι, τι θα ανάγκαζε δύο χιλιάδες δαίμονες, ή έστω μια ολόκληρη λεγεώνα δαιμόνων, να συνωστίζονται στον εσωτερικό «χώρο» ενός μοναδικού ανθρώπινου σώματος; Κατ” αρχάς, γιατί στριμώχθηκαν όλοι εκεί; Μήπως όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι γύρω τους είχαν δαιμονο-διωκτικά φυλαχτά; Ή μήπως ήταν ασυνήθιστα «καθαροί» και «άσπιλοι» όλοι τους στην περιοχή; Και αν η περιοχή τους ήταν γεμάτη «καθαρούς»… τι εμπόδιζε τους δαίμονες να αλλάξουν περιοχή… τα ναύλα δεν είχαν, ή μήπως θα πήγαιναν με τα πόδια; Δεν ήταν ολόκληρη η γη μπροστά τους; Γιατί στριμώχθηκαν 2000 δαίμονες μέσα σε έναν μοναδικό άνθρωπο;
Γιατί δεν πήγαιναν ας πούμε στη Ρώμη… να φωλιάσουν σε κανέναν ορεξάτο παχουλό συγκλητικό, που μπορoύσε να τους ξεφαντώσει και σε κανένα τρικούβερτο όργιο. Αλήθεια… γιατί σ” ολόκληρη την αφήγηση της δαιμονολογικής Καινής Διαθήκης, δεν βρίσκουμε ουτε έναν Ρωμαίο δαιμονισμένο; Γιατί οι δαίμονες τρελαίνονται μόνο για Ισραηλίτες; Μια εξήγηση είναι ότι οι Ρωμαίοι με τόσα αρματολίκια που φοράνε δεν είναι… τόσο τραγανοί! Καλά αυτό είναι μια πρόχειρη ιδέα… Μα επιτέλους, αφού οι δαίμονες αποκαλούν τον Ιησού θεό, και τον παρακαλούν για χάρες, γιατί δεν πάνε στον Πιλάτο, να τον αποτρελάνουν προσφέροντας του τις καλύτερες υπηρεσίες;
Τι τους έπιασε λοιπόν και στριμώχθηκαν 2000 δαίμονες, μέσα σε έναν φτωχό αγροίκο, που το μόνο κακό που μπορούσε να τους προσφέρει… ήταν να κλέψει καμία κότα, ή να ασελγήσει σε καμιά… «κατσίκα»! Συγγνώμη, αλλά εξακολουθώ να μη μπορώ να φανταστώ καθόλου, τι το αξιοπόθητο έχει ένας απλός χωρικός, ώστε να τραβήξει επάνω του σαν μαγνήτης 2000 δαίμονες!
Αυτές βέβαια είναι δίκες μας πρόχειρες δαιμονο-κουβέντες… γιατί, πρέπει να το αναγνωρίσουμε αυτό, εμείς δεν έχουμε και πολύ γνώση του πράγματος. Μπορεί αυτή η δαιμονο-καταιγίδα, να ήταν πράγματι τοπική, και να ξέσπασε ειδικά στην περιοχή της δράση του Ιησού… ακριβώς για να εμποδίσει τις δοξαστικές ευκαιρίες του τρισενδόξου και υποψήφιου υιού του θεού και δαιμονο-διώκτη Χριστού! Μόνο που αν είναι έτσι, αυτό που δεν μπορώ πάλι να καταλάβω είναι, ποιος επιτέλους είναι εναντίον ποιου, αφού οποτεδήποτε ανταμώνουν οι δυο αυτοί υποτιθέμενοι θανάσιμοι εχθροί, ο Ιησούς εισπράττει τις καλύτερες δυνατές κραυγές αναγνώρισης και διαβεβαίωσης της θεότητάς του!
Βρε μήπως ήταν στημένο; Μήπως οι δαίμονες που για μας του φτωχούς αμφισβητίες έτσι κι αλλιώς δεν υπάρχουν, ήταν μια εντυπωσιακή σκηνοθετική σύλληψη του συνεργείου θεοποίησης, για να αποκτήσει το κατασκλαβωμένο Ισραήλ, προοπτικές εξόδου στη νέα γη της επαγγελίας; Αναρωτιέμαι τώρα κι εγώ… μήπως;
Ας επιστρέψουμε όμως στο τελευταίο αυτό ενδιαφέρον περιστατικό, που θα μας δώσει κι αλλά στοιχειά δαιμονο-γνωσίας, για να ξανασκεφτούμε συνολικά τα δεδομένα της δαιμονο-κουβέντας μας! Πραγματικά αυτό που δεν μας εξηγείται πουθενά στο κατ εξοχήν δαιμονο-κεντρικό βιβλίο που λέγεται Καινή Διαθήκη, είναι ο λόγος για τον οποίο κάποια άτομα πάσχουν από δαιμονο-κατάληψη και άλλα όχι!
Αν οι δαίμονες προτιμούν τους αμαρτωλούς, τότε ο συγκεκριμένος άνθρωπος, που τράβηξε επάνω δυο χιλιάδες (2000) δαίμονες… πρέπει να ήταν πράγματι ένας απίστευτο κάθαρμα, που δικαιολογημένα τελικά υπέφερε όσα του έπρεπαν! Αν πάλι οι δαίμονες εισέρχονται αδιακρίτως στην ανθρώπινη ψυχή αθώων, τότε παραμένει ανεξήγητο, γιατί τόσοι πολλοί δαίμονες συνωθούνται στο σώμα ενός μόνο αθώου! Δεν υπήρχαν αρκετοί αθώοι ή μικρο-κατεργάρηδες Γαδαρινοί για να τους φιλοξενήσουν με περισσότερη ευρυχωρία; Βέβαια, το γεγονός ότι οι δαιμονισμένοι συστηματικά θεραπεύονται, χωρίς καν να ζητηθεί πίστη απ’ αυτούς, ευνοεί την δεύτερη εκδοχή, που θυμίζει περισσότερο ακούσια πάθηση και όχι ηθική υπαιτιότητα.
Τι είναι λοιπόν ένας πολυ-δαιμονισμένος άνθρωπος;
Ένας πολύ κακός ή ένας εξαιρετικά κακότυχος άνθρωπος; Οι σκεπτικιστές έχουν πάντα έναν κακό λόγο να πουν: Προφανώς η δυσνόητη αυτή εικόνα του πολυ-δαιμονισμένου, είναι ένα ακόμα εφεύρημα της ευφάν­ταστης δεισιδαιμονίας των «θεραπευτών» της Ιουδαίας. Στην προσπάθειά τους να βρουν κάποιες πειστικές εξηγήσεις για τις βαρύτερες (πολυαλγείς) ασθένειες, αυτοί οι ευφάνταστοι απατεώνες, ανακάλυψαν την από κάθε άποψη αστεία θεωρία του πολυ-δαιμονισμένου, και φυσικά, αντιστοίχως πρότειναν την θεραπεία του πολυ-εξορκισμού!
Ιδιαιτέρως αναγκαία φαινόταν η εξήγηση αυτή, στις περιπτώσεις εξαιρετικά βίαιης (σχιζοφρενούς[2]) συμπεριφοράς. Το σκεπτικό τους ήταν προφανώς απλοϊκό: ένας δαίμονας ασθενοποιεί μεν, αλλά ο ασθενής δεν είναι ιδιαίτερα βίαιος και εύκολα καταβάλλεται. Όμως οι εξαιρετικά βίαιοι (μανιοκαταθλιπτικοί ή σχιζοφρενείς) που βρίσκονται συχνότερα ή μονίμως σ’ αυτήν την κατάσταση, θα πρέπει να έχουν περισσότερο από έναν δαίμονες, που καταντούν τα άτομα αυτά ακατάβλητα, (εξαιρετικά βίαια) και άβουλα ισόβια υποχείρια δαιμόνων!
Όμως και πάλι εδώ ανεξήγητη παραμένει η συμπεριφορά του συγκεκριμένου πολυ-δαιμονισμένου ατόμου! Ενώ μέσα του χοροπηδούσαν αναρίθμητοι δαίμονες, που γνώριζαν πολύ καλά και μάλιστα το δήλωσαν, ότι ο «θεόσταλτος» Χριστός, θα τους «βασάνιζε πριν την ώρα τους» με εξορκισμό… αντί να τρέψουν το ανθρώπινο υποχείριό τους, (τον δαιμονισμένο κορμί), σε άτακτη φυγή, μακριά απ’ τον εξορκιστή τους, αυτοί σπεύδουν και τον ρίχνουν εθελουσίως, ικέτη στα πόδια του δαιμονο-κυνηγού Χριστού, αποκαλώντας τον ταυτόχρονα «υιέ του θεού», και «Θεό»! Ανεξήγητα πράγματα!!!
Η εικόνα είναι μάλλον από μόνη της πολύ παράξενη αν όχι κωμική!
Δύο χιλιάδες δαίμονες, όχι μόνο δεν ήταν σε θέση να ματαιώσουν την συνάντηση του σώματος που εξουσίαζαν με τον βασανιστικό εξορκιστή τους, αλλά ούτε καν δυσανασχετούν! Απεναντίας χωρίς κανέναν εξαναγκασμό, τρέχουν και τον «προσκυνούν» (Μάρκ.5.6) λούζοντάς τον κυριολεκτικά… όχι με ύβρεις και σαρκασμούς όπως θα ταίριαζε σε αξιοπρεπείς δαίμονες… αλλά ομοθυμαδόν τον ραίνουν με τους υψηλότερους τίτλους τιμής, που ακούστηκαν ποτέ για τον Ιησού! Βρε μήπως έχουμε την ψευδαντιπαλότητα στην πληρέστερη αποκορύφωσή της! Λέω… μήπως;
Δείτε την σαφώς σκηνοθετημένη εικόνα, που δεν ανταποκρίνεται ούτε στο πλέον επίπλαστο θεολογικό σκεπτικό της! Οι δύο υποτιθέμενοι προαιώνιοι αντίπαλοι σε αγαστή συνεργασία! Ο πολυ-δαιμονισμένος, βρώμικος και τρισάθλια ντυμένος, ή γυμνός… γονατιστός μπροστά στον Χριστό, μιλά μαζί του, προφανώς με βαριά αλλοιωμένη φωνή! Τα δαιμόνια γονατιστά μπροστά του, τον προσφωνούν «θεό» και «υιόν του θεού του υψίστου» και στο τέλος: «οι δαίμονες παρεκάλουν αυτόν», (του ζητούνε δηλαδή παρακλητικά χάρες), να τους εκβάλλει μεν, αλλά… χωρίς να «πονέσουν» πολύ!
Στην συζήτηση γνωριμίας, που με ξεκάθαρη σολομώντεια άνεση στήνει ο Ιησούς με τους δαίμονες, (αυτά για όσους διάβασαν τη μελέτη μας περί σολομωνικής) αυτοί του αποκαλύπτουν τον εξαιρετικά μεγάλο αριθμό τους, υποβάλλοντας ταυτόχρονα προτάσεις ευνοϊκότερης μετοικεσίας: «παρεκάλουν[3] αυτόν ίνα μη επιτάξει αυτοίς εις άβυσσον[4] απελθείν» Λουκ.8.31.
Δηλαδή: μη μας διατάξεις, (εμάς που τόσα καλά λόγια σου είπαμε), να πάμε στην κρύα και κατασκότεινη άβυσσο,[5] αλλά «παρεκάλουν αυτόν» (και μάλιστα μεθ’ όρκου!) «ορκίζω σε» (Μάρκ.5.7) να μας στείλεις, σε εκείνα εκεί τα τροφαντά ζεστά γουρουνάκια, που βόσκουν εκεί πέρα αμέριμνα στην λιακάδα!
Και Εκείνος, ο φιλεύσπλαχνος, που ουτε σε δαίμονες δεν χαλούσε χατίρι… δέχθηκε αμέσως… χαμογελώντας παράξενα! Πηγαίνετε είπε, κι αυτά πέταξαν προς την μεριά των γουρουνιών… φτερουγίζοντας για λίγο χαρούμενα πάνω απ’ το ηλιόλουστο λιβάδι! Τελικά, θυμήθηκαν ότι δεν ήταν πεταλούδες αλλά δαίμονες, που χρειάζονται επειγόντως ζεστό κορμί γύρω τους και ρίχτηκαν πάνω στα γουρούνια, βρήκαν ορθάνοικτα τα ρουθούνια τους και εισέβαλαν στο ζεστό κορμί τους. Όλα αυτά πρέπει να έγιναν με ξεχωριστή τάξη και χωρίς να μπερδευτούν. Από το πλήθος της προσφοράς, ξεχώρισαν στα γρήγορα ένα γουρούνι το καθένα τους, και περνώντας μέσα από τα βρώμικα γουρουνίσια ρουθούνια, βρέθηκαν να στρογγυλοκάθονται στο ζεστό ευρύχωρο εσωτερικό, δύο χιλιάδων γουρουνιών! Το γιατί οι 2000 δαίμονες που συγκατοικούσαν, δεν διάλεξαν ένα μοναδικό γουρούνι για να συνεχίσουν το κοινόβιό τους… δεν θα το μάθουμε ποτέ!
Η εικόνα αποκτά λυρισμό: Για μια στιγμή, εκεί στο Γαδαρινό λιβάδι, όλα ήταν γαλήνια! Μια παράξενη ειρήνη επικράτησε! Θεοί, δαίμονες, άνθρωποι και γουρούνια, ήταν όλοι τους ευτυχισμένοι! Τα τρισευτυχισμένα διαβολάκια, προσπαθούσαν ακόμα να πιστέψουν στην καλή τους τύχη, και να βολευτούν στην χοιρινή μονοκατοικία τους! Με ικανοποίηση διαπίστωναν, ότι με τα πονηρά παινέματά τους, είχαν μάλλον ξεγελάσει τον γιο του Γιαχβέ, τον αμείλικτο εξολοθρευτή δαιμόνων! Με αντάλλαγμα λίγα καλά λόγια, είχαν τελικά αποφύγει την σκοτεινή υγρή και πνιγηρή άβυσσο!
Ξαφνικά όμως… την ίδια διαπίστωση με τους δαίμονες έκαναν και οι ιεροσυντάκτες της Καινής Διαθήκης… και η πένα τους ανατρίχιασε… κι άρχισε να γράφει νέο τέλος για την συγκεκριμένη αναμέτρηση θεού και δαιμόνων! Η ιστορία αυτή δεν θα μπορούσε να τελειώνει έτσι… γι’ αυτό και την συμπλήρωσαν… κάνοντάς την απλά χειρότερη!
Ξαφνικά λοιπόν, (το χαμόγελο του Ιησού έγινε πλατύτερο, σχεδόν θριαμβικό) με μυστική εντολή του, τα παραγεμισμένα με δαίμονες γουρούνια, αφηνίασαν και όλα μαζί, έπεσαν στην λίμνη, όπου… τι; Πνίγηκαν; Δε νομίζω;! Γιατί, δεν πνίγονται οι δαίμονες;! Συγγνώμη… όχι βέβαια, δεν πνίγηκαν τα κακά αθάνατα δαιμόνια… αλλά τα αθώα δαιμονισμένα γουρούνια! Ξανά μπέρδεμα… πολύ κακό τέλος για την ιστορία μας!
Τέλος πάντων… η εξαιρετικά παράξενη αυτή ιστορία, δεν μπορούσε να βελτιωθεί περισσότερο, και την παράτησαν έτσι…! Με το δραματικότερο αυτό τέλος, φαινόταν τουλάχιστον ότι ο δαιμονο-κυνηγός Χριστός είχε νικήσει! Με μια παραπλανητική κίνηση, είχε ρίξει τουλάχιστον δύο χιλιάδες… αθάνατους δαίμονες… στη λίμνη! Ε, και λοιπόν;! Ε… να… όλο αυτό, αν δεν αναλυθεί και πολύ, μάλλον θα αρέσει στα «ψάρια» που θα το διαβάσουν αργότερα!
Η διασκεδαστική αυτή ιστορία, που κάνει ακόμα και τους πλέον ένθερμους πιστούς, να χαμογελάνε αμήχανα, έχει πολλές ακόμα ανέλπιστες προεκτάσεις! Μπορεί να χάθηκαν… εκατό χιλιάδες κιλά γουρουνίσιο κρέας, αλλά… δεν μπορείς να αναγκάσεις δύο χιλιάδες δαίμονες να πέσουν ταυτόχρονα στο νερό και να… βραχούν (;!) μέχρι το κόκαλο, χωρίς να θυσιάσεις κι εσύ κάτι!
Τέλος πάντων, ο παράξενος αυτός άθλος, που μόνο ο γιος του Χαλδαίου θεού Γιαχβέ, χρειαζόταν στο βιογραφικό του, δεν μπορούσε να έχει καλύτερο τέλος! Οι θεολόγοι σε πλήρη πανικό, δύο χιλιάδες χρόνια μετά, ψελλίζουν ακόμα διάφορες δικαιολογίες για τα ακριβή αίτια της ανεξήγητης μετάβασης των δαιμόνων στα γουρούνια![6] και για τον άδικο χαμό 2000 αθώων γουρουνιών!
Αυτό βέβαια που εδώ κάνει διασκεδαστική την χριστιανική δαιμονολογία, είναι η ξαφνική παραδοχή, ότι άνθρωποι και γουρούνια βρισκόμαστε στο ίδιο μενού επιλογής των δαιμόνων! Και εδώ είναι που η μηχανή αναζήτησης συμπερασμάτων τρελαίνεται! Αν μπορούν να δαιμονιστούν τα γουρούνια… τότε γιατί όχι και οι αγελάδες, τα κατσίκια και τα κοτόπουλα! Εξού και η πρόσφατη συζήτηση για τρελές αγελάδες… Λες;
Με την βιβλική αυτή περιγραφή και παραδοχή της εισόδου δαιμόνων σε γουρούνια, τα περί ενοχής και αμαρτωλότητας των δαιμονισμένων θυμάτων, χάνουν αυτόματα κάθε ίχνος σοβαρότητας, αφού φαντάζομαι… (με την θεολογία δεν μπορεί κανείς ποτέ να είναι σίγουρος), δεν υπάρχουν αμαρτωλά γουρούνια…! Μπορεί τα γουρούνια, πράγματι να ανακατεύονται με βρωμιές, αλλά απ’ ότι γνωρίζουμε… ποτέ δεν υπήρξε εντολή… που να τους το απαγορεύει!
Απ’ την άλλη, αν τον πνιγμό των γουρουνιών, δεν τον υποκίνησε μυστικά ο γιος του Γιαχβέ, για να μην του χρεώνουμε και αυθαίρετα κρίματα… τότε προκύπτει η δικαιολογημένη ερώτηση: τι είδους χάρη ήταν αυτή, που με τόσα παρακάλια και κομπλιμέντα ζήτησαν οι εντελώς χαζοί αυτοί δαίμονες, αφού το μόνο που κατάφεραν ήταν να κερδίσουν ολιγόλεπτη παράταση κατοχής κάποιου σώματος;
Όποιος κοιτάξει το περιστατικό με σκεπτικισμό, έχει την εξής διασκεδαστική εντύπωση: Οι δαίμονες θέλησαν απλά να κάνουν ένα τελευταίο χαρούμενο ομαδικό μπάνιο, φορώντας για λίγο (σαν σωσίβια) τα ζεστά παχουλά γουρουνάκια! Συμπέρασμα; Δύο χιλιάδες δαίμονες, δεν κατάφεραν να κάνουν έναν μοναδικό άνθρωπο να το βάλει στα πόδια, μπροστά από τον εξορκιστή τους, και από τους δύο χιλιάδες δαίμονες, κανείς τους δεν κατάφερε να κουμαντάρει έστω και ένα τρελαμένο γουρούνι μακριά απο τη λίμνη! Διαφορετικά γιατί όλα τους έπεσαν στην θάλασσα (άβυσσο) που τόσο πολύ οι δαίμονες ήθελαν να αποφύγουν!
Τελικά, ποιός μπορεί αλήθεια να μας εξηγήσει ικανοποιητικά την απολύτως αδικαιολόγητη και σαφώς άδικη συνέργεια του Χριστού, στην ανώφελη απώλεια δύο χιλιάδων γουρουνιών; Γιατί πληρώνουν τα ολιγόλεπτα κέφια των δαιμόνων με την ζωή τους, αυτά τα εντελώς αθώα χοιρίδια ελευθέρας βοσκής; Δεν ήταν αυτή μια ανεξήγητη σπατάλη ζωής ή τουλάχιστον… χοιρινής μπριζόλας; Ποιος θα αποζημιώσει τους χοιροβοσκούς; Μπορεί η ζωή τους ή έστω το κρέας τους, να χαρίζεται στα ολιγόλεπτα βίτσια εξορκιστών και δαιμόνων; Δηλαδή για να το καταλάβουμε καλύτερα. Αν σήμερα σε μια εκκλησία, λιβάδι ή πλατεία, ξορκίζοντας εναν δαιμονιζόμενο… πνίγαμε και λίγα γουρούνια δημοσίως, θα ήμαστε μέσα στο πνεύμα του χριστιανικού θεραπευτισμού; Και επιτέλους το πιο επίφοβο… όταν ξορκίζουν δαίμονες, πως ξέρουν ότι αυτοί δεν πάνε στα ζωντανά μας;
Βέβαια, η ερώτηση είναι θεωρητική! Γιατί ο θηριώδης θεός της Βίβλου, ο Γιαχβέ, (θεωρητικά ο ίδιος ο Ιησούς στην προανθρώπινη ζωή του) αιώνες πριν (από την ενσάρκωσή του ως Ιησούς) έκανε ότι του κατέβει σε ανθρώπους, διατάζοντας την σφαγή αθώων «νηπίων και θηλαζόντων» (Α΄Σαμ.15.3 ή Α΄ Βασιλειών 15.3) και μακαρίζοντας «εκείνους που θα συνέτριβαν στο βράχο τα παιδικά κεφάλια» (Ψαλμός 136.9 ή 137.9)… τα γουρούνια θα σκεφτόταν τώρα;!
Ποια η τύχη των ξορκιζόμενων δαιμόνων;
Για την τελική τύχη των ίδιων των μοχθηρών δαιμόνων, μόνο φήμες έχουν απομείνει! Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι, μετά τον πνιγμό των γουρουνιών, είδαν αναταράξεις στην επιφάνεια της λίμνης, που πιστοποιούσαν την διαφυγή των δαιμόνων, γιατί τα υδάτινα ίχνη οδηγούσαν πίσω στην ακτή! Λέγεται δε, ότι δύο χιλιάδες καταμουσκεμένοι και ανατριχιασμένοι[7] απ’ το κρύο δαίμονες, βγήκαν στην ακτή των Γαδαρηνών και φτύνοντας και βρίζοντας την κακή τους τύχη, ξάπλωσαν να στεγνώσουν το πλούσιο τρίχωμά τους!
Όμως, μπορεί να σιχαίνονται το νερό και να βράχηκαν, αλλά τελικά, από την περιπέτεια αυτή, οι δαίμονες βγήκαν με ένα πολύ συγκεκριμένο όφελος. Αφού ο σπλαχνικός Ιησούς, δεν τα έστειλε στην άβυσσο… μόλις στέγνωσαν, πήραν κι αυτά ξανά τους δρόμους, αναζητώντας νεαρούς δυνατούς Γαδαρινούς και Γαδαρινές, για να τρυπώσουν στα ζεστά φιλόξενα κορμιά τους, πανέτοιμοι για νέες σαρκικές απολαύσεις! Μάλιστα σύμφωνα μ’ αυτό το σκεπτικό, ένας Γαδαρινός έγινε καλά, αλλά δύο χιλιάδες άλλοι, πρέπει να βρήκαν για τα καλά τον… διάολό τους!
Συμπέρασμα αυτής της εκδοχής, για τους ασκούμενους δαιμονο-ξορκιστές είναι: αν κάποιος ασθενής, σας δηλώσει πως μέσα του έχει χιλιάδες δαίμονες, προς θεού μην τον πειράξετε, μη τον ξορκίσετε όσο κι αν σας παρακαλάει! Ο άνθρωπος αυτός είναι κάτι σαν βόμβα (δαιμονο)διασποράς! Ο άνθρωπος αυτός, είναι μαγνήτης δαιμόνων, συλεκτήρας ακαθάρτων πνευμάτων, και ουσιαστικά αποτελεί δώρο θεού για ολόκληρη την περιοχή του! Αυτός ο ένας, ο δύσμοιρος μπορεί να υποφέρει, αλλά χιλιάδες άλλοι έχουν βρει την ησυχία τους!
Υπάρχει όμως και μια τελευταία περίπτωση, που θα ήταν κρίμα να μην την αναφέρουμε, τώρα που μπήκαμε για τα καλά στο πνεύμα της δαιμονολογίας! Υπάρχει λοιπόν και η περίπτωση, οι συγκεκριμένοι δαίμονες να μην είχαν κανένα πρόβλημα με το υγρό στοιχείο, γι αυτό και διάλεξαν τη λίμνη μονοί τους! Αυτή η υπόθεση είναι εξαιρετικά ανησυχητική, γιατί αφήνει ανοιχτή την σημαντική ερώτηση: Τι θα γινόταν αν μετά από τα πνιγμένα γουρούνια, τα δαιμόνια περνούσαν στα λαχταριστά και ολοζώντανα λιμνίσια ψάρια… θα μιλούσαμε σήμερα και για δαιμονισμένες πέστροφες;
Τελικά, η βασανιστική ερώτηση επανέρχεται: τι να απέγιναν άραγε οι δύο χιλιάδες βρεγμένοι δαίμονες; Κάποιοι ανησυχούν, μήπως εκτός από τα γουρούνια και τις πέστροφες, οι δαίμονες μπορούσαν να διατηρηθούν σαν υδρόβια κακά πνεύματα και στο λιμνίσιο νερό… και να εισχωρούν στα παραλίμνια αγριόχορτα, λουλουδάκια… και άλλα ποτιστικά και εδώδιμα! Δηλαδή… μπορεί κάποτε να μιλάμε και για δαιμονισμένα μαρούλια;
Μπορώ να παραδεχθώ ότι αυτή τη φορά, δεν προσπάθησα να συγκρατήσω ιδιαίτερα την σατυρική μου διάθεση. Αλλά και εσείς, πρέπει να αναγνωρίσετε, ότι τέτοια που είναι η αφήγηση, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια σοβαρότητας.


[1] Ο Ματθαίος (8.28) για το ίδιο περιστατικό αναφέρει: «δύο δαιμονισμένους». Βέπετε είχαν περάσει κάποια χρόνια… και το άγιο πνεύμα δεν θυμόταν ακριβώς το περιστατικό!
[2] Στην Ελλάδα 100.000 άνθρωποι (δηλαδή ένας στους εκατό) πάσχουν από διαγνωσμένη σχιζοφρένεια κάποιου βαθμού!
[3] Ομοίως οι δαίμονες παρακαλούν τον Σολομώντα: «δεόμεθά σου, μη διατάξεις να απέλθουμε εις πέλαγος αχανές (δηλαδή άβυσσο)» Διαθήκη Σολομώντος (6)84.19.
[4] «Εκεί έπεσε Εωσφόρος ο Σατανάς εις την άβυσσο» Διαθ. Σολομώντος (10)111.9.
[5] Άβυσσος: α-βυθός, χωρίς βυθό. «Οι Ίωνες τον βυθόν βυσσόν αποκαλούν» Σουΐδας
[6] Τα δαιμονισμένα γουρούνια δεν είναι χωρίς εξήγηση! Η θρησκευτική δεισιδαιμονία του Ιουδαίων είχε δει την διαδεδομένη ασθένεια του πυρετού των γουρουνιών που προσομοιάζει σε συμπτώματα με την επιληψία ζώων και πίστεψε ότι και τα γουρούνια δαιμονίζονται! Οι συγγραφείς της Καινής Διαθήκης συμμεριζόμενοι τις δεισιδαιμονίες της εποχής τους έφτιαξαν μια ιστορία, ανάλογη με την πνευματικότητά τους!
[7] Αν δεν γνωρίζατε ότι οι δαίμονες ανατριχιάζουν, άρα έχουν τρίχωμα, τότε σας παραπέμπω στην βιβλική δήλωση «και τα δαιμόνια φρίσσουσι» επιστ. Ιακώβου.2.19. «Φρίσσω: ορθοτριχώ, ανατριχιάζω». Λεξικό Σταματάκου.

Τα ορθά πολιτεύματα και οι παρεκκλίσεις από αυτά - Αριστοτέλους Πολιτικά

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Πολιτικά 1279a22–1281a10: Τα είδη των πολιτευμάτων.

Ο Αριστοτέλης όρισε και διερεύνησε τις έννοιες πολίτης και πολιτεία . Σύμφωνα με τον φιλόσοφο, όσα πολιτεύματα αποσκοπούν στο κοινό συμφέρον είναι ορθά, ενώ όσα εξυπηρετούν αποκλειστικά το συμφέρον των αρχόντων ανήκουν στις παρεκκλίσεις των ορθών πολιτευμάτων. Στη συνέχεια αρχίζει να εξετάζει τα είδη των πολιτευμάτων...

[....]Ο καθορισμός των παραπάνω μας οδηγεί να εξετάσουμε τώρα πόσα είναι τα πολιτεύματα και ποια τα γνωρίσματά τους. Θα εξετάσουμε πρώτα τα ορθά, γιατί αν τα προσδιορίσουμε, οι παρεκκλίσεις απ' αυτά θα γίνουν φανερές...

(25) Αφού πολιτεία και πολίτευμα σημαίνουν το ίδιο πράγμα, κι η διακυβέρνηση, η υπέρτατη εξουσία των πόλεων, αναγκαστικά ασκείται ή από ένα άτομο ή από λίγους ή από πολλούς. Όταν το ένα αυτό άτομο ή οι λίγοι ή οι πολλοί κυβερνούν σύμφωνα με το κοινό συμφέρον, αναγκαστικά τα πολιτεύματα αυτά είναι ορθά. (30) Όταν όμως έχουν σκοπό να εξυπηρετήσουν το προσωπικό συμφέρον του ενός ή των λίγων ή του πλήθους είναι παραβιάσεις. Γιατί ή πρέπει να αρνηθούμε τον τίτλο του πολίτη σ' αυτούς, που μετέχουν στη διακυβέρνηση ή πρέπει να μετέχουν σ' αυτήν αφού είναι πολίτες. Συνηθίζουμε από τα μοναρχικά πολιτεύματα να ονομάζουμε «βασιλεία» εκείνο που αποβλέπει στο κοινό συμφέρον, (35) και αριστοκρατία, τη διακυβέρνηση από λίγους κι όχι από ένα μονάχα πρόσωπο, είτε επειδή κυβερνούν οι άριστοι, είτε επειδή η εξουσία τους έχει σκοπό να κάμει άριστη την πόλη και τους πολίτες. Όταν κυβερνά την πόλη ο λαός για το κοινό καλό, σ' αυτό το πολίτευμα δίνουμε το όνομα «πολιτεία» που είναι κοινό για όλα τα πολιτεύματα. Και πολύ σωστά. (40) Γιατί αν είναι δυνατό να εξακριβώσουμε την αρετή ενός ανθρώπου ή μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, [1279b] είναι πολύ δύσκολο να διακρίνουμε κάθε είδος αρετής μέσα στο πλήθος, και μάλιστα την πολεμική, επειδή αυτή υπάρχει μέσα στη μάζα. Γι' αυτό το λόγο σ' αυτή την πολιτεία η υπέρτατη εξουσία ανήκει στην τάξη των πολεμιστών και μετέχουν στην κυβέρνηση αυτοί που κατέχουν όπλα.

(5) Παρεκτροπές των πολιτευμάτων που αναφέραμε είναι η τυραννία της βασιλείας, η ολιγαρχία της αριστοκρατίας, και της «πολιτείας» η δημοκρατία. Η τυραννία είναι μια μοναρχία που εξυπηρετεί το συμφέρον μονάχα του μονάρχη. Η ολιγαρχία ωφελεί μονάχα τους πλούσιους. Η δημοκρατία μονάχα τους φτωχούς. (10) Όμως κανένα από τα πολιτεύματα αυτά δεν εξυπηρετεί το συμφέρον του συνόλου των πολιτών.



Διωρισμένων δὲ τούτων ἐχόμενόν ἐστι τὰς πολιτείας ἐπισκέψασθαι, πόσαι τὸν ἀριθμὸν καὶ τίνες εἰσί, καὶ πρῶτον τὰς ὀρθὰς αὐτῶν· καὶ γὰρ αἱ παρεκβάσεις ἔσονται

(25) φανεραὶ τούτων διορισθεισῶν. ἐπεὶ δὲ πολιτεία μὲν καὶ πολίτευμα σημαίνει ταὐτόν, πολίτευμα δ’ ἐστὶ τὸ κύριον τῶν πόλεων, ἀνάγκη δ’ εἶναι κύριον ἢ ἕνα ἢ ὀλίγους ἢ τοὺς πολλούς, ὅταν μὲν ὁ εἷς ἢ οἱ ὀλίγοι ἢ οἱ πολλοὶ πρὸς τὸ κοινὸν συμφέρον ἄρχωσι, ταύτας μὲν ὀρθὰς ἀναγκαῖον εἶναι (30) τὰς πολιτείας, τὰς δὲ πρὸς τὸ ἴδιον ἢ τοῦ ἑνὸς ἢ τῶν ὀλίγων ἢ τοῦ πλήθους παρεκβάσεις. ἢ γὰρ οὐ πολίτας φατέον εἶναι τοὺς μὴ μετέχοντας, ἢ δεῖ κοινωνεῖν τοῦ συμφέροντος. καλεῖν δ’ εἰώθαμεν τῶν μὲν μοναρχιῶν τὴν πρὸς τὸ κοινὸν ἀποβλέπουσαν συμφέρον βασιλείαν, τὴν δὲ τῶν ὀλίγων μὲν (35) πλειόνων δ’ ἑνὸς ἀριστοκρατίαν (ἢ διὰ τὸ τοὺς ἀρίστους ἄρχειν, ἢ διὰ τὸ πρὸς τὸ ἄριστον τῇ πόλει καὶ τοῖς κοινωνοῦσιν αὐτῆς), ὅταν δὲ τὸ πλῆθος πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύηται συμφέρον, καλεῖται τὸ κοινὸν ὄνομα πασῶν τῶν πολιτειῶν, πολιτεία. (συμβαίνει δ’ εὐλόγως· ἕνα μὲν γὰρ διαφέρειν (40) κατ’ ἀρετὴν ἢ ὀλίγους ἐνδέχεται, πλείους δ’ ἤδη χαλεπὸν [1279b] ἠκριβῶσθαι πρὸς πᾶσαν ἀρετήν, ἀλλὰ μάλιστα τὴν πολεμικήν· αὕτη γὰρ ἐν πλήθει γίγνεται· διόπερ κατὰ ταύτην τὴν πολιτείαν κυριώτατον τὸ προπολεμοῦν καὶ μετέχουσιν αὐτῆς οἱ κεκτημένοι τὰ ὅπλα.) παρεκβάσεις δὲ τῶν εἰρημένων


(5) τυραννὶς μὲν βασιλείας, ὀλιγαρχία δὲ ἀριστοκρατίας, δημοκρατία δὲ πολιτείας. ἡ μὲν γὰρ τυραννίς ἐστι μοναρχία πρὸς τὸ συμφέρον τὸ τοῦ μοναρχοῦντος, ἡ δ’ ὀλιγαρχία πρὸς τὸ τῶν εὐπόρων, ἡ δὲ δημοκρατία πρὸς τὸ συμφέρον τὸ τῶν ἀπόρων· πρὸς δὲ τὸ τῷ κοινῷ λυσιτελοῦν (10) οὐδεμία αὐτῶν.
 
 ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Η Άμεση Δημοκρατία της Αρχαίας Αθήνας

(φώτο): Ο τόπος όπου συνεδρίαζε η αθηναϊκή εκκλησία του δήμου, η Πνύκα, βρίσκεται δυτικά της Ακρόπολης.

Η άμεση δημοκρατία έλκει την καταγωγή της από την αθηναϊκή δημοκρατία της κλασικής εποχής, όπου η Εκκλησία του δήμου (η συνέλευση όλων των πολιτών της αθηναϊκής πόλης-κράτους) λάμβανε τις πολιτικές αποφάσεις και για την εκτέλεσή τους όριζε κάποιους αξιωματούχους άμεσα ανακλητούς και ελέγξιμους, με περιορισμένη διάρκεια θητείας, προκειμένου να μην «επαγγελματοποιηθούν» ως πολιτικοί ηγέτες. Για τον ίδιο λόγο η μεγάλη πλειονότητα των αξιωματούχων επιλεγόταν με κλήρωση, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, από το σύνολο των συμμετεχόντων στην εκκλησία του δήμου.

Ωστόσο μόνο άρρενες ενήλικοι που είχαν ολοκληρώσει τη διετή (από τα 18 μέχρι τα 20) στρατιωτική τους θητεία είχαν το δικαίωμα να συμμετάσχουν και να ψηφίσουν στη συνέλευση. Αυτό απέκλειε την πλειονότητα του πληθυσμού, δηλαδή τους δούλους, τις γυναίκες και τους μετοίκους. Επίσης, δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν στη συνέλευση αυτοί των οποίων τα πολιτικά δικαιώματα είχαν ανασταλεί (συνήθως γιατί δεν μπορούσαν να πληρώσουν τις οφειλές τους προς την πόλη). Για ορισμένους Αθηναίους αυτό ισοδυναμούσε με μόνιμη (και κληρονομήσιμη) στέρηση δικαιώματος. Παρ’ όλα αυτά, σε αντίθεση με τις ολιγαρχικές πόλεις, δεν υπήρχε ουσιαστικά όριο ελάχιστης απαιτούμενης περιουσίας ή εισοδήματος.

Τη δημοκρατία που εγκαθιδρύθηκε στο β' μισό περίπου του 5ου αι. τη γνωρίζουμε καλύτερα από μια σειρά αναθεωρήσεων των νόμων της ανάμεσα στο 410 και το 399. Τμήματα του συστήματός της αναλύονται στο 2ο μισό του έργου «Αθηναίων πολιτεία» του Αριστοτέλη(42-69). Τα εμφανέστερα χαρακτηριστικά αυτής της δημοκρατίας ήταν η εκκλησία του δήμου και η βουλή των πεντακοσίων. Τα μέλη της επιλέγονταν με ένα σύνθετο σύστημα που βοηθούσε στην ευρεία αντιπροσώπευση των δήμων.

Η βουλή εκτός των άλλων διαχειριστικών καθηκόντων της για την εύρυθμη λειτουργία της πόλης περνούσε ψηφίσματα για ιδιαίτερα ζητήματα, ενώ αντίθετα οι νόμοι διαμορφώνονταν από τους νομοθέτες και εξετάζονταν ενίοτε λεπτομερειακά σε περιπτώσεις ένστασης. Το επαγγελματικό προσωπικό σε ζητήματα διαχειριστικά της τάξης της πόλης, καθώς και σε θρησκευτικά οργανωτικά ζητήματα ήταν ελάχιστο, λίγες εκατοντάδες δούλοι περιουσία του κράτους που ήταν στη διάθεση διάφορων αξιωματούχων ή λειτουργούσαν ως απλή αστυνομική δύναμη. Τα δικαστήρια ήταν σημαντικό τμήμα της δημοκρατικής ζωής τόσο για τα πολιτικά ζητήματα που εξέταζαν όσο και σαν μέσα επίλυσης επιχειρηματικών διαφορών.

Το εντυπωσιακό στην όλη περίπτωση είναι ότι περίπου το 1/3 των πολιτών πάνω από τα σαράντα υπηρετούσε επί διετία σε κάποια στιγμή στη ζωή του στη βουλή των 500, ένα λειτούργημα εξαιρετικά απαιτητικό και χρονοβόρο, που βοηθούσε ωστόσο στην εξοικείωση με τα προβλήματα της πόλης. Καθίσταται φανερό ότι η αθηναϊκή δημοκρατία ήταν άμεση, η αμεσότερη δυνατή τουλάχιστον, καθώς μέσω των συλλογικών διεργασιών της εκκλησίας, της βουλής και των δικαστηρίων κατόρθωνε να ελέγχει τις πολιτικές της διαδικασίες με συστήματα εναλλαγής των προσώπων που προφύλασσαν σε σημαντικό βαθμό από τη διαφθορά της υπηρεσίας επί μακρόν σε υψηλά αξιώματα.

Σε γενικές γραμμές, λοιπόν, η αθηναϊκή δημοκρατία δεν λειτουργούσε βάσει συντάγματος, αλλά χρησιμοποιούσε μια προφορική παράδοση, σκοπός της οποίας ήταν κυρίως η διατήρηση ενός συνόλου ουσιαστικών ιδεών για τη λειτουργία της πόλης. Το ίδιο το σύστημα εξελισσόταν μέσω των δημοκρατικών διαδικασιών, στις οποίες σπάνια συμμετείχε το σύνολο των Αθηναίων πολιτών.
Αν και το αθηναϊκό σύστημα εξελίχθηκε, δεν ευθυγραμμίστηκε απόλυτα με τον πυρήνα των ιδεών της δημοκρατίας. Το τίμημα που πλήρωσαν οι Αθηναίοι για την απομάκρυνση από τις βασικές ιδέες που διαμόρφωσαν την κλασική Αθήνα φόβισε πολλούς από τους ιστορικούς και φιλοσόφους της εποχής, που είδαν καθαρότερα τη σκοτεινή πλευρά της αθηναϊκής δημοκρατίας.

Η κλασική δημοκρατία έπεσε σε παρακμή μετά την ήττα της Αθήνας στον Πελοποννησιακό Πόλεμο και υπήρξαν περίοδοι που στην πόλη επικρατούσε εμφανής ολιγαρχία. Μερίδα του πληθυσμού και ορισμένοι φιλόσοφοι (π.χ. ο Πλάτων) υποστήριζαν ανοιχτά την ολιγαρχία και θεωρούσαν τη δημοκρατία σαθρή και ασταθή διακυβέρνηση από τον όχλο. Οι απόψεις τους και η κρίση τους πέρασε διαδοχικά στους αιώνες στις επερχόμενες γενεές διανοητών με τόση σφοδρότητα ώστε η ιδέα της δημοκρατίας απέκτησε «βαριά μυρωδιά για περισσότερα από 2.000 χρόνια».

Μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους κάθε ίχνος δημοκρατικής διακυβέρνησης εξαφανίστηκε από τον μεσογειακό κόσμο, αν και συνέχισαν να υπάρχουν εστίες αυτοδιοίκησης στα αστικά κέντρα, με ολιγαρχικό όμως χαρακτήρα και ευρισκόμενες στα χέρια των οικονομικά ισχυρότερων οικογενειών κάθε περιοχής.

Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τον πρώιμο Μεσαίωνα, όταν αυτές οι δυνατότητες τοπικής αυτοδιοίκησης πέρασαν οριστικά στον έλεγχο της Εκκλησίας.
 

Η Monsanto πατεντάρει γεωργικά προϊόντα-Αντιδράσεις κατά της διατροφικής βιομηχανίας


Το AVAAZ είναι ένας διαδικτυακός οργανισμός εθελοντών από όλο τον κόσμο, που παλεύουν για "δικαιοσύνη, ισότητα, για έναν καλύτερο κόσμο σε όλα τα επίπεδα". Αυτή τη φορά στο στόχαστρο του μπαίνει η Monsanto.
Εναντίον της μαζεύονται διαδικτυακές υπογραφές έτσι ώστε η εταιρεία να σταματήσει να έχει αξιώσεις ως προς το να "πατεντάρει" γεωργικά προϊόντα.
Σύμφωνα με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής πνευματικών δικαιωμάτων το ινδικό πεπόνι, ένα είδος που έχει φυσική αντίσταση στον ιό CYSDV που πλήττει τις καλλιέργειες πεπονιού σε ολόκληρο τον κόσμο, κατοχυρώνεται ως ευρεσιτεχνία στον αμερικανικό κολοσσό Monsanto.
Αν και το ινδικό πεπόνι είναι δηλωμένο στην παγκόσμια τράπεζα σπόρων ως παραδοσιακό ινδικό προϊόν, η απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής δίνει το δικαίωμα στην Monsanto, να το κατοχυρώσει και επομένως να απαγορεύσει στους αγρότες να το χρησιμοποιούν, αν δεν το αγοράσουν με τους όρους που θα θέτει η εταιρεία.
Η παραπάνω απόφαση, που ελήφθη ένα χρόνο πριν, "άνοιξε" το δρόμο στην εταιρεία για να διεκδικήσει το πατεντάρισμα και άλλων γεωργικών προϊόντων έτσι ώστε να μπορέσει να ελέγξει την παγκόσμια παραγωγή.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Πνευματική Κατοχύρωση ("πατέντα") αν και δεν επιτρέπει την κατοχύρωση της διαδικασίας, επιτρέπει όμως την κατοχύρωση του τελικού προϊόντος, ακόμα και αν αυτό ανήκει στις συμβατικές καλλιέργειες. Δίνει δηλαδή το δικαίωμα σε μια τεράστια πολυεθνική να πατεντάρει την ντομάτα ως ευρεσιτεχνία αλλά όχι τα στάδια της παραγωγής της. Η ισπανική Consejo Superior de Investigationes Cientificas έχει καταφέρει να κατοχυρώσει ως ευρεσιτεχνία το συμβατικό ηλιέλαιο καθώς και όλα τα προϊόντα που το περιέχουν.
Η μέθοδος της πατέντας φαίνεται ότι είναι κάτι το προσφιλές στη Monsanto. Πριν από ενάμιση χρόνο η εταιρία κατέθεσε αίτηση προκειμένου να κατορθώσει να αποκτήσει τα δικαιώματα πατέντας στη μαργαρίνη και τα μπισκότα. Το σκεπτικό της ήταν ότι στα προϊόντα αυτά υπάρχουν ίχνη σόγιας, τα οποία έχουν κατοχυρωθεί στην εταιρία.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, η Monsanto ζήτησε να μην επιτρέπεται έλεγχος για ίχνη γενετικά μεταλλαγμένων ουσιών στα προϊόντα που έχει κατοχυρώσει, κάτι που σημαίνει πως, έχοντας πατεντάρει ένα προϊόν σε τελικό στάδιο παραγωγής, θα έχει παράλληλα μονοπωλήσει και όλη τη διαδικασία παραγωγής του.
Πακτωλός χρημάτων σε βάρος της φύσης
Στο ντοκιμαντέρ της η Μαρί-Μονίκ Ρομπέν εξετάζει την επικράτηση στη βιομηχανία των αγροτοχημικών μιας από τις πιο δόλιες και ισχυρότερες επιχειρήσεις στον κόσμο. Παρακολουθεί τον παρασκηνιακό κόσμο της διατροφικής βιομηχανίας και την ανέλιξη της Monsanto στο επίπεδο της παγκόσμιας εμπορικής κυριαρχίας, καθώς κρατά τα "κλειδιά" για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες) στη μερίδα του λέοντος της προμήθειας τροφίμων.
Υπενθυμίζεται ότι το 91% των μεταλλαγμένων σπόρων παγκοσμίως, κατασκευάζεται και ανήκει στη Monsanto. Την πολυεθνική που από την ίδρυση της, πριν 108 χρόνια, έχει τον τίτλο της πιο ρυπογόνας και επικίνδυνης στην ιστορία της βιομηχανίας.
Η εταιρεία κατέχει ένα ακόμη ρεκόρ: των περισσότερων δικαστικών αγωγών και μηνύσεων που έχουν ασκηθεί ποτέ σε βιομηχανία. Για αιτίες που αφορούν απόκρυψη και αλλοίωση στοιχείων για τα προϊόντα της, ψευδείς πληροφορίες, για μόλυνση ολόκληρων περιοχών ακόμη και πόλεων, όπως και για δωροδοκίες σε κυβερνητικούς αξιωματούχους για να παραβλέψουν τους νόμους και τους κανονισμούς.
Η Ουγγαρία είναι η πρώτη που αντιδρά
Τον προηγούμενο μήνα, η Ουγγαρία έλαβε μια τολμηρή στάση έναντι του βιοτεχνολογικού γίγαντα Monsanto και της γενετικής τροποποίηση με την καταστροφή 1000 στρεμμάτων καλαμποκιού που βρέθηκαν να έχουν καλλιεργηθεί με γενετικά τροποποιημένους σπόρους, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υφυπουργό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης της Ουγγαρία Lajos Μπόγκναρ.
Σε αντίθεση με πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ουγγαρία είναι μια χώρα όπου απαγορεύονται οι γενετικά τροποποιημένοι σπόροι.
Σε μια παρόμοια στάση απέναντι στα γενετικώς τροποποιημένα συστατικά, το Περού έχει περάσει επίσης μία 10ετη απαγόρευση για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα.
Δείτε το ντοκιμαντέρ της Μαρί-Μονίκ Ρομπέν: