Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ

Το ταξίδι της γνώσης

Ο Παρμενίδης, γεννημένος στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας, υπήρξε ο πρώτος προσωκρατικός φιλόσοφος που διατύπωσε τη σκέψη του σε ποίημα γραμμένο σε εξαμέτρους στίχους. Στο σωζόμενο προοίμιο του ποιήματός του ο Παρμενίδης περιγράφει σε γλώσσα σχεδόν θρησκευτική ένα φανταστικό ταξίδι με αλληγορικό περιεχόμενο: ο ίδιος ο ποιητής ταξιδεύει πάνω σε ένα άρμα -σύμβολο της ποιητικής έμπνευσης αλλά και της φιλοσοφικής αναζήτησης της γνώσης- που το συνοδεύουν οι κόρες του Ήλιου· καταφέρνουν να περάσουν τις πύλες απ᾽ όπου ξεκινά το μονοπάτι της Ημέρας και της Νύχτας ξεγελώντας τη Δίκη, η οποία κρατάει τα κλειδιά (που σημαίνει: είναι επιφορτισμένη με την επίβλεψη του χρόνου Ημέρας και Νύχτας), και φτάνουν σε μια φανταστική χώρα, όπου τους υποδέχεται μια ανώνυμη θεά· η θεά προσφωνεί τον ποιητή και υπόσχεται να τον ξεναγήσει στον κόσμο της αλήθειας (του ὄντος) και της φαινομενικής πραγματικόητας (της δόξης). Στους δύο αυτούς δρόμους αντιστοιχούν τα δύο μέρη του ποιήματος, τα οποία παρουσιάζονται ως συμβουλές της θεάς. Σκοπός του προοιμίου είναι να δείξει ότι ο ποιητής κατέχει μια υπερβατική γνώση, άγνωστη και δυσπρόσιτη στους κοινούς θνητούς.

Απόσπασμα 1

ἵπποι ταί με φέρουσιν ὅσον τ᾽ ἐπὶ θυμὸς ἱκάνοι
πέμπον, ἐπεί μ᾽ ἐς ὁδὸν βῆσαν πολύφημον ἄγουσαι
δαίμονος, ἣ κατὰ πάντ᾽ ἄστη φέρει εἰδότα φῶτα·
τῇ φερόμην· τῇ γάρ με πολύφραστοι φέρον ἵπποι
5 ἅρμα τιταίνουσαι, κοῦραι δ᾽ ὁδὸν ἡγεμόνευον.
ἄξων δ᾽ ἐν χνοίῃσιν ἵει σύριγγος ἀυτὴν
αἰθόμενος (δοιοῖς γὰρ ἐπείγετο δινωτοῖσιν
κύκλοις ἀμφοτέρωθεν), ὅτε σπερχοίατο πέμπειν
Ἡλιάδες κοῦραι, προλιποῦσαι δώματα Νυκτὸς
10 εἰς φάος, ὠσάμεναι κράτων ἄπο χερσὶ καλύπτρας.
ἔνθα πύλαι Νυκτός τε καὶ Ἤματός εἰσι κελεύθων,
καί σφας ὑπέρθυρον ἀμφὶς ἔχει καὶ λάινος οὐδός.
αὐταὶ δ᾽ αἰθέριαι πλῆνται μεγάλοισι θυρέτροις·
τῶν δὲ Δίκη πολύποινος ἔχει κληῖδας ἀμοιβούς.
15 τὴν δὴ παρφάμεναι κοῦραι μαλακοῖσι λόγοισιν.
πεῖσαν ἐπιφραδέως, ὥς σφιν βαλανωτὸν ὀχῆα
ἀπτερέως ὤσειε πυλέων ἄπο· ταὶ δὲ θυρέτρων
χάσμ᾽ ἀχανὲς ποίησαν ἀναπτάμεναι πολυχάλκους
ἄξονας ἐν σύριγξιν ἀμοιβαδὸν εἰλίξασαι
20 γόμφοις καὶ περόνῃσιν ἀρηρότε· τῇ ῥα δι᾽ αὐτέων
ἰθὺς ἔχον κοῦραι κατ᾽ ἀμαξιτὸν ἅρμα καὶ ἵππους.
καί με θεὰ πρόφρων ὑπεδέξατο, χεῖρα δὲ χειρὶ
δεξιτερὴν ἕλεν, ὧδε δ᾽ ἔπος φάτο καί με προσηύδα·
ὦ κοῦρ᾽ ἀθανάτοισι συνάορος ἡνιόχοισιν,
25 ἵπποις ταί σε φέρουσιν ἱκάνων ἡμέτερον δῶ,
χαῖρ᾽, ἐπεὶ οὔτι σε μοῖρα κακὴ προὔπεμπε νέεσθαι
τήνδ᾽ ὁδόν (ἦ γὰρ ἀπ᾽ ἀνθρώπων ἐκτὸς πάτου ἐστίν),
ἀλλὰ θέμις τε δίκη τε. χρεὼ δέ σε πάντα πυθέσθαι
ἠμὲν Ἀληθείης εὐκυκλέος ἀτρεμὲς ἦτορ
30 ἠδὲ βροτῶν δόξας, ταῖς οὐκ ἔνι πίστις ἀληθής.
ἀλλ᾽ ἔμπης καὶ ταῦτα μαθήσεαι, ὡς τὰ δοκοῦντα
χρῆν δοκίμως εἶναι διὰ παντὸς πάντα περῶντα.

***
Οι φοράδες που με πάνε όσο μακριά ποθεί η ψυχή μου
μ᾽ εκτόξευσαν μπροστά, σαν μ᾽ έφεραν στου θεού το ξακουστό
στρατί, που σηκώνει τον άνθρωπο τον γνώστη όλων των πόλεων.
Σ᾽ αυτόν λοιπόν βρέθηκα το δρόμο, όπου μ᾽ έφεραν τ᾽ άτια τα σοφά
σέρνοντας το άρμα μου, και μπροστά μου κόρες πήγαιναν.5
Κι ο άξονας στους τόρμους¹ τσίριζε σα σφυρίχτρα,
αναμμένος (γιατί ήταν στριμωγμένος ανάμεσα στις τορνευτές
τις ρόδες), καθώς του Ήλιου οι θυγατέρες σπεύδαν
να με συνοδέψουν, αφού άφησαν τα δώματα της Νύχτας για το φως
και με τα χέρια τους έβγαλαν τα πέπλα απ᾽ τα κεφάλια τους.10

Εκεί είναι οι πύλες των μονοπατιών της Νύχτας και της Μέρας,
ανάμεσα σ᾽ ένα ανώφλι και ένα κατώφλι πέτρινο.
Ψηλά ορθωμένες στον αέρα, κλείνουν με μεγάλες πόρτες,
κι η τιμωρός Δικαιοσύνη κρατάει τους διπλοσύρτες.
Μα οι κόρες την ξεγέλασαν με τα όμορφά τους λόγια15
και πονηρά την έπεισαν γρήγορα να τραβήξει το μάνταλο
απ᾽ τις πύλες. Κι οι πύλες, όταν άνοιξαν, άφησαν ανάμεσά τους
ένα τεράστιο χάσμα, διαδοχικά στρίβοντας μες στις θήκες τους
τους χαλκόδετους ρεζέδες,² τους στερεωμένους
με ξυλοκάρφια και πιρτσίνια.³ Κι ευθύς ανάμεσά τους, στον20
πλατύ το δρόμο, πέρασε τ᾽ άρμα οδηγημένο απ᾽ τις κόρες.

Κι η θεά με καλοδέχτηκε, πήρε το χέρι το δεξί μου
στο δικό της και με τούτα τα λόγια με προσφώνησε:
«Καλώς όρισες, νέε, εσύ που έρχεσαι στο σπίτι μου συνοδεμένος
από αθάνατους ηνίοχους, με τ᾽ άλογα που σε κουβαλούν.25
Δεν σ᾽ έβαλε μοίρα κακή σ᾽ αυτό το δρόμο, που τόσο μακριά
είναι απ᾽ των ανθρώπων τα βήματα,
αλλά η δικαιοσύνη. Πρέπει όλα να τα μάθεις,
την ήσυχη καρδιά της στρογγυλής Αλήθειας
και τις ιδέες των θνητών τις ψεύτικες.30
Αλλά θα μάθεις και πώς πρέπει να ᾽ναι οι γνώμες των ανθρώπων
για να έχουν βάση και να διαπερνούν τα πάντα.
------------

¹ τόρμος = οπή

² ρεζές = μεντεσές

³ πιρτσίνι = είδος καρφιού

Σεξουαλικότητες: μια σύντομη ματιά

Αυτό το άρθρο απευθύνεται σε όσους και όσες ενδιαφέρονται να μαθαίνουν για τη σεξουαλικότητα. Η σεξουαλικότητα αποτελεί ένα μεγάλο πεδίο που, όπως όλα στη ζωή, δεν παύει να εξελίσσεται.

 

Εδώ θα ασχοληθώ με ένα μικρό, εισαγωγικό θα έλεγα, μέρος του. Πρόθεσή μου είναι να συμβάλλω στη γνωριμία κυρίως με την ψυχολογική πλευρά αυτού του ζητήματος, βασισμένη σε σχετικές σύγχρονες και αναγνωρισμένες έρευνες, και με εξερευνητική διάθεση απέναντι σε αυθαίρετες, υπερ-απλουστευμένες ή δογματικές αντιλήψεις.

Σε αυτό το άρθρο, και θέλω να το κάνω ξεκάθαρο από την αρχή, δεν αναφέρομαι σε περιπτώσεις όπου η κοινωνία ή/και η πολιτεία χρειάζεται να προλαμβάνει και να προφυλάσσει τα μέλη της από σεξουαλικά επιβλαβείς και εγκληματικές συμπεριφορές όπως είναι π.χ. η παιδεραστία, η σεξουαλική βία, εκμετάλλευση κτλ. Αναφέρομαι κυριότατα στις σεξουαλικότητες που εκφράζονται μέσα από οικειοθελείς και συναινετικές σεξουαλικές ή άλλες σχέσεις και συνειδητές επιλογές στη ζωή ενήλικων ανθρώπων.

Φυσικά, η επιλογή για το πώς θα χρησιμοποιήσεις αυτές τις πληροφορίες ή για το τι θες να πιστεύεις για τα θέματα αυτά είναι δίκη σου.

 

Τι είναι;

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Σύλλογο Ψυχολόγων, ένας γενικός ορισμός είναι ότι «η ανθρώπινη σεξουαλικότητα είναι η ικανότητα του ανθρώπου να έχει ερωτικές εμπειρίες και συνδέσεις.» (APA, 2013)

Η σεξουαλικότητα δεν είναι παρά μια ακόμη πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Το να ταυτίζεται και να αντιμετωπίζεται ολόκληρο το άτομο μόνο με βάση τη σεξουαλικότητα είναι μια αποσπασματική και μονοδιάστατη αν όχι στρεβλή προσέγγιση, όπως με το να αντιμετωπίζεται κανείς π.χ. με βάση το χρώμα του δέρματος, το βάρος του σώματος, την οικογενειακή κατάσταση ή την απόδοση στα μαθηματικά.

Ωστόσο, η σεξουαλικότητα αποτελεί κι ένα αναπόσπαστο και πολύτιμο κομμάτι της ανθρώπινης φύσης σε πολλά επίπεδα, είτε κανείς το αναγνωρίζει είτε όχι, είτε το αποδέχεται είτε όχι.

Η σεξουαλικότητα δεν έχει να κάνει μόνο με το βιολογικό/σωματικό επίπεδο αλλά και με το ψυχικό.

Είναι μια ακόμη διάσταση του ανθρώπου, που μπορεί να τον ταξιδέψει από τις ρίζες της ζωώδους του φύσης μέχρι τη συνένωση με τον Άλλο/η και το υπερβατικό και εκστατικό βίωμα της ύπαρξής του. Κι αυτό ίσως κάποιες φορές να φοβίζει - και ίσως ως ένα βαθμό να είναι φυσικό να φοβίζει.

Όμως, η ημιμάθεια, η έλλειψη παιδείας και έγκυρης ενημέρωσης μπορεί να εντείνει το φόβο σε βαθμό που να μη μπορεί πια να δει κανείς καθαρά μια πλευρά της φύσης του/της.

Η σεξουαλικότητα ενός ανθρώπου μπορεί να επηρεάσει τo σεξουαλικό του/της ενδιαφέρον και την έλξη για έναν άλλο άνθρωπο. Και όχι μόνο. Η σχέση ενός ανθρώπου με τη σεξουαλικότητά του μπορεί μεταξύ άλλων να επηρεάζει τις σχέσεις του, τη δουλειά του, τη δημιουργικότητά του, την ποιότητα της ζωής του γενικότερα.

Δεν φαίνεται να βιώνουν όλοι οι άνθρωποι τη σεξουαλικότητα με τον ίδιο τρόπο ούτε με την ίδια ένταση. Κι αυτό είναι καθ’ολα φυσιολογικό και σεβαστό. Ο κάθε άνθρωπος, όμως, μπορεί να βιώσει και να εκφράσει τη σεξουαλικότητά του/της με πολλούς τρόπους και σε πολλά επίπεδα. Για παράδειγμα μέσα από το σώμα, τις σκέψεις, τις φαντασιώσεις, τις επιθυμίες, τα πιστεύω, τις αξίες, τις αντιλήψεις, τις συμπεριφορές, τις πρακτικές, τις σχέσεις κτλ.

Σε κάποιους ανθρώπους που ο σεξουαλικός τους εαυτός έχει τραυματιστεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνήθως η καλή επιμόρφωση καθώς και η καλή ψυχολογική θεραπεία μπορεί να είναι ωφέλιμα.

 

Το προσωπικό και το πολιτικό

Η ανθρώπινη σεξουαλικότητα δεν μελετήθηκε σοβαρά από επιστημονικής άποψης μέχρι και πρόσφατα.

Φαίνεται μέσα από την ιστορία ότι οι βασικές πολιτικές, κοινωνικές και θρησκευτικές μορφές πατριαρχικής κυριως εξουσίας είχαν συχνά τη δυνατότητα να καταδικάζουν, να διαστρεβλώνουν, να στιγματίζουν ή να αποσιωπούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα ζητήματα που αφορούσαν την ανθρώπινη σεξουαλικότητα.

Από τις επικρατέστερες αντιλήψεις για τη σεξουαλικότητα ή τη χαλιναγώγιση των σεξουαλικών παρορμήσεων ήταν π.χ. πως ο,τιδήποτε αφορά τη σεξουαλικότητα ειναι κάτι κυρίως αρνητικό ή/και βρώμικο που πρέπει να ελέγχεται αυστηρά, να καταπνίγεται με κάθε τρόπο ή ακόμα και να τιμωρείται, η έμμηνος ρύση είναι κάτι μιαρό, ο αυνανισμός είναι διαβολικός, κτλ.

Το πότε, πώς, πού και με ποιον/α θα έχει κανείς σεξουαλική σχέση ή πώς και πόση σεξουαλική ευχαρίστηση είναι αποδεκτή είναι κάτι για το οποίο είχαν συχνά ηχηρό λόγο βασικές πολιτικές και θρησκευτικές ηγεσίες, ακόμα κι αν οι ίδιες θεωρητικά απαρνούνταν τη σεξουαλική φύση του ανθρώπου ή δεν δέχονταν να επικαιροποιήσουν αξιόπιστα τις γνώσεις τους γύρω από αυτά τα ζητήματα.

Ιστορικά η πιο αποδεχτή πλευρά της ανθρώπινης σεξουαλικότητας φαίνεται να ήταν η πλευρά που αφορά την αναπαραγωγή και το ποια θα «πρέπει» να είναι η δυναμική στους ρόλους μεταξύ άντρα και γυναίκας. Προφανώς, όμως, η ανθρώπινη σεξουαλικότητα φαίνεται ότι δεν περιορίζεται στο πεδίο της αναπαραγωγής – αυτό είναι απλά ένα μέρος της.

Πρωτοπόρος στην, για πρώτη φορά, επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη της ανθρώπινης σεξουαλικότητας υπήρξε ο Alfred Kinsey (1894-1956). Οι έρευνές του μάλιστα υπήρξαν μαζί και με άλλες βάση κινητοποίησης για την σεξουαλική επανάσταση του ’60 και του ’70 στην Αμερική.

Ο Kinsey, βασισμένος σε εντυπωσιακά μεγάλο όγκο δεδομένων που είχε συλλέξει, μας μίλησε για πρώτη φορά για την ποικιλία, τις δυσκολίες, την ομορφιά και την πολυπλοκότητα της σεξουαλικότητας στον άνθρωπο. Κατέρριψε το στερεότυπο της ασπρόμαυρης αντίληψης για τη σεξουαλική συμπεριφορά ( π.χ. τα γένη, άντρας/γυναίκα, ετεροφυλία/ομοφυλοφιλία, τύποι οργασμών) και αντ’ αυτού μας πρότεινε να τη δούμε σε ένα πιο ευρύ και πλούσιο φάσμα. Με αυτή την οπτική προτιμώ να μιλάω όχι τόσο για σεξουαλικότητα όσο για σεξουαλικότητες.

Οι έρευνες του Kinsey από ένα σημείο και πέρα έπαψαν να χρηματοδοτούνται καθώς τα καινοτόμα για την εποχή ευρήματα άρχισαν να ενοχλούν τις κατεστημένες αντιλήψεις και τα παραδοσιακά πλαίσια. Μερικά χρόνια αργότερα δημιουργήθηκε το Ινστιτούτο Κinsey που μέχρι και σήμερα συνεχίζει το έργο του.

 

Τι γίνεται σήμερα; 

Τα ευρήματα των ερευνών του Kinesy συχνά συμπλέουν και επιβεβαιώνονται από πιο πρόσφατες έρευνες που γίνονται εως και σήμερα, όπως π.χ. η έρευνα του Gerulf Rieger στο τμήμα Ψυχολογίας του Essex (2015), του Πανεπιστημίου Harvard, του Cornell, της Georgia κ.α (βλ. Πηγές). Ο βιολόγος Βagemihl (1999) παραθέτει στο βιβλίο του τα πάνω από 450 είδη του ζωικού βασιλείου στα οποία συναντάται ομοφυλοφιλική συμπεριφορά. 

Τι, λοιπόν, άραγε είναι αυτό που ενοχλεί και πιθανόν φοβίζει στη σεξουαλικότητα και στις διαφορετικές πλευρές της π.χ. στην Ελλάδα του 2016; Τι είναι αυτό που π.χ. καθιστά ακόμη τόσο άβολη τη σύγχρονη απαλλαγμένη από δογματισμό και προκαταλήψεις διδασκαλία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγισης στην εκπαίδευση – σε εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους; Τι ίσως μπορεί και χρειάζεται να βελτιωθεί;

Ποια ακριβώς είναι η σχέση μεταξύ της προσωπικής και της πολιτικής/κοινωνικής πλευράς της σεξουαλικότητας; Με βάση ποιές αξίες; Πόση αρμοδιότητα μπορούν να έχουν γι’ αυτά τα ζητήματα άνθρωποι που δεν γνωρίζουν (ή δεν θέλουν να γνωρίζουν), που δεν έχουν καμία ανάλογη κατάρτιση (ή πρόθεση σύγχρονης επιμόρφωσης), που που δεν ακούν τις χιλιάδες ανθρώπινες ιστορίες πόνου, χαράς, μαρτυρίου, λύτρωσης, που έχουν να κάνουν με τη σεξουαλικότητα στις διαφορετικές μορφές της;

Για παράδειγμα, μόλις το καλοκαίρι που μας πέρασε απαγορεύτηκε η κλειτοριδεκτομή στη Νιγηρία. Μια εγκληματική πρακτική που εφαρμόστηκε σε εκατομμύρια γυναίκες - και εφαρμόζεται ακόμη σε άλλες χώρες - βασισμένη στις τοπικές κοινωνικές αντιλήψεις ότι έτσι μια γυναίκα γίνεται «καθαρή» και μόνο έτσι μπορεί να παντρευτεί.

Κατά παρόμοιο τρόπο, και συμφωνώ σε αυτό με τον ψυχοθεραπευτή Andrew Samuels, οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι στη Δύση καθυστέρησαν να αποκηρύξουν την ομοφυλοφιλία ως ασθένεια, μια προσέγγιση που κληροδοτήθηκε κυρίως από τoν 12^ο αιώνα. Η αποκήρυξη αυτή έγινε μόλις το 1973, κάτω και από την πίεση των ευρημάτων του Kinsey καθώς και των κοινωνικών κινημάτων της σεξουαλικής επανάστασης, που καλούσαν για αποκατάσταση της ισοτιμίας και της αυτονομίας πέρα από ηθικοπλαστικές και δογματικές αντιλήψεις.

Αναρωτιέμαι αν οι καθυστερήσεις και γενικά η αποσιώπηση ζητημάτων που αφορούν τη σεξουαλικότητα ανέστειλε (και αναστέλλει) την καλύτερη ψυχο-σεξουαλική ωρίμανση και ενηλικίωση πολλών ανθρώπων και κοινωνιών.

Η ενοχοποίηση του σώματος και των γεννητικών οργάνων (ειδικά στις γυναίκες), η σεξουαλική βία και κακοποίηση, η ταύτιση του ανδρισμού με τα αρσενικά γεννητικά όργανα και την “ικανότητα” επιθετικότητας και επιβολής δύναμης (και σεξουαλικής), ο σεξισμός, η σεξουαλική υπερ-έκθεση, η αντικειμενικοποίηση (ειδικά στις γυναίκες), ο μισογυνισμός, η ομοφοβία, η κακή πορνογραφική προσέγγιση της ερωτικής έκφρασης είναι μερικά παραδείγματα που έχουν να κάνουν και με το βαθμό αξιόπιστης ενημέρωσης, σεξουαλικής ωρίμανσης και συμφιλίωσης του ατόμου και των κοινωνιών με τη σεξουαλικότητα και τις διαφορετικές πλευρές της.

Τέλος, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει γενικά να ξεχνάμε ότι πίσω από τις όποιες απρόσωπες ταμπέλες (πολιτικές, κοινωνικές, φυλετικές, σεξουαλικές, κ.α.), τους απρόσωπους όρους, τους χαρακτηρισμούς και τη χρήση τους με ρατσιστικές προθέσεις, υπάρχουν άνθρωποι, πραγματικές ζωές και υπάρχουν και σχέσεις. Συγγενικές σχέσεις, εργασιακές σχέσεις, διαπροσωπικές σχέσεις κι ακόμα βαθιές προσωπικές κι αυθεντικές συντροφικές σχέσεις.

---------------

Πηγές
Adams, E. H., Wright, W. L., Bethany, A (1996). Is Homophobia Associated With Homosexual Arousal? University of Georgia. Journal of Abnormal Psychology, Vol.105, No. 3440-445.

American Psychological Association. (2013)."Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". Archived from the original on August 8, 2013.

Bagemihl, B. (1999). Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity. St. Martins Press.

Giacomo Gioca et al. (2015). Psychoticism, immature defense mechanisms and fearful attachment style are associated with higher homophobic attitude. Journal of Sexual Medicine Vol 12 (9).

Netta, W., William, S. R., Cody, R. D., Przybylski, K. A., Nicole, L., Richard, M, R. (2012). Parental autonomy support and discrepancies between implicit and explicit sexual identities: Dynamics of self-acceptance and defense. Journal of Personality and Social Psychology, Vol102(4), 815-832.

Σενέκας: “Τα ιδανικά ενός μεγάλου ανθρώπου”

«Θα υπομένω προσωπικά όλους τους μόχθους όλο μεγάλοι κι αν είναι αυτοί, χαλυβδώνοντας το σώμα μου με τη δύναμη του πνεύματος.

Θα περιφρονώ τα υλικά αγαθά, είτε τα έχω είτε όχι, και δε θα μου στοιχίσει αν τα έχει κάποιος άλλος, ούτε και θα πάρουν τα μυαλά μου αέρα αν τα αγαθά αυτά αστράφτουν γύρω μου.

 

Δε θα δίνω σημασία στην τύχη, είτε αυτή έρχεται είτε φεύγει. Όλα τα κτήματα θα τα βλέπω σαν δικά μου, και θα θεωρώ τα δικά μου σαν να ανήκουν σε όλους τους άλλους.

 

Θα ζω πάντα με τη συνείδηση ότι γεννήθηκα για τους άλλους, και γι' αυτό το λόγο θα είμαι ευγνώμων στη φύση• γιατί πώς θα μπορούσε αυτή να εξυπηρετήσει το έργο μου με καλύτερο τρόπο; Έχει προσφέρει εμένα, τον ένα, σε όλους τους άλλους, και όλους τους άλλους τους πρόσφερε σ' εμένα, τον ένα.

 

Ό,τι τύχει να αποκτήσω, ούτε ως φιλάργυρος θα το αποθησαυρίσω ούτε ως σπάταλος θα το διασπαθίσω. Τίποτε δε θα πιστέψω ότι κατέχω περισσότερο, όσο τα δώρα που πρόσφερα ύστερα από ώριμη σκέψη.

 

Δε θα εκτιμώ τις ευεργεσίες μου με βάση το πλήθος τους ούτε το μέγεθος τους ούτε με βάση οτιδήποτε άλλο πέρα από την εκτίμηση του αποδέκτη• ποτέ δε θα φανεί σπουδαίο στα μάτια μου ό,τι παίρνει ένας αξιόλογος άνθρωπος.

 

Τίποτε δε θα κάνω για να σχηματιστούν εντυπώσεις γύρω από το πρόσωπό μου• τα πάντα θα πράττω για τη συνείδησή μου. Ό,τι κι αν κάνω όταν μόνο εγώ είμαι παρών, θα το θεωρώ σαν να έχει γίνει μπροστά στα μάτια ολόκληρου του ρωμαϊκού λαού.

 

Όταν τρώω και πίνω, στόχος μου θα είναι να απαλείψω την ανάγκη της φύσης, όχι να γεμίσω και να αδειάσω την κοιλιά μου. Θα είμαι ευχάριστος στους φίλους μου. ήπιος και συγκαταβατικός στους εχθρούς μου. Θα δίνω τη συγγνώμη μου πριν καν μου την απαιτήσουν, και θα σπεύδω να προσφέρω ό.τι έντιμο μου ζητηθεί.

 

Θα ξέρω ότι ολόκληρος ο κόσμος είναι πατρίδα μου, ότι οι θεοί την κυβερνούν και ότι αυτοί ζουν πάνω μου και γύρω μου και ελέγχουν τα λόγια και τις πράξεις μου. Και, όποτε η φύση ζητήσει πίσω την πνοή μου ή η λογική μου την απελευθερώσει, θα φύγω δηλώνοντας ότι αγάπησα την ορθή συνείδηση και κάθε αγαθή προσπάθεια, ότι δεν περιόρισα την ελευθερία κανενός και, οπωσδήποτε, όχι τη δική μου».

 

Ο άνθρωπος που θα τα θέσει όλα αυτά ως στόχο του, που θα τα θελήσει και θα τα προσπαθήσει, ο άντρας αυτός θα ακολουθήσει δρόμο που τον φέρνει στους θεούς, και ένας τέτοιος άντρας, ακόμη κι αν αποτύχει,

νικήθηκε τολμώντας τα μεγάλα.

ΤΑ ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ ΣΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ - «ΓΝΩΘΙ Σ’ ΑΥΤΟΝ»

Οι Δελφοί, το κέντρο και ο ομφαλός, υπήρξαν η εστία διαμόρφωσης της θρησκευτικής ψυχής του αρχαίου κόσμου, σκορπίζοντας τις ευεργετικές ακτίνες του Φοίβου σε όλους τους θνητούς, ενώ στους λίγους και μυημένους, σ’ εκείνους που το ποθούσαν και μπορούσαν να τ’ αντέξουν, το «μαύρο» Φως του Απόλλωνα, του Διόνυσου το Φως.
Η κατανόηση και η γεφύρωση των δύο όψεων, του Λογικού και του Παραλόγου, ήταν ο δρόμος που ανοιγόταν γι’ αυτόν που θα τολμούσε ν’ ανοίξει τη θύρα, πάνω στην οποία δεσπόζει η επιγραφή: «ΓΝΩΘΙ Σ’ ΑΥΤΟΝ».
Αρχέτυπα: Η ρευστή διαπερατότητα της φύσης τους δεν επιτρέπει ξεκάθαρους διαχωρισμούς και ακριβείς σχηματισμούς, παρά μόνο μια προσεγγιστική περιγραφή. Δεν είναι η μορφοποίηση που δίνει το ζωντανό νόημά τους, αλλά η συνολική τους παρουσίαση. Το ν’ αποπειραθεί κανείς να τα εντοπίσει με ακρίβεια, του στερεί τη διαύγεια του νοηματικού περιεχομένου του πυρήνα τους. Έτσι, όταν το αρχέτυπο σχηματοποιείται στην ύλη, παύει να είναι αυτό που ήταν. Διατηρείται στους αιώνες και χρειάζεται πάντα νέες ερμηνείες. Τα αρχέτυπα είναι τα αιώνια συστατικά του υπερσυνείδητου, αλλά διαρκώς μεταμορφώνονται στον κόσμο των φαινομένων.
Το πόσο κοντά στην αλήθεια βρίσκεται η ανωτέρω άποψη του C. Jung, γίνεται προφανές μέσα από μια προσπάθεια του αναζητητή, να καταδυθεί στον λαβύρινθο της βιβλιογραφίας, της πληθωρικής, σχετικά με μια απ’ τις μορφές του παιδιού-αρχέτυπου, του Διονύσου. Δεν είναι κάτι που μπορεί ν’ αγγίξει κανείς με την τετράγωνη λογική. Κάθε τέτοια απόπειρα θα έχει την φυγόκεντρη τάση να τον εξωθήσει στην περιφέρεια, χάνοντας έτσι την ουσία.

<ΔΙΟΝΥΣΟΣ  ΚΙΘΑΡΩΔΟΣ- ΔΕΛΦΟΙ

 Ο ίδιος ο Διόνυσος, το «αρχέτυπο είδωλο άφθαρτης ζωής», είναι από τη φύση του εχθρός της λογικής σκέψης. Κηρύττει την περιφρόνηση στο λογικό, την υπακοή στους παλμούς της καρδιάς, το παραλήρημα του εγκεφάλου. Μόνο η ψυχολογική διαίσθηση και η δημιουργική φαντασία είναι ικανές να μας φέρουν σ’ επαφή με τις ίδιες τις πηγές της ζωής και του θανάτου, με τη διονυσιακή λατρεία και τα φαινόμενα της μετάλλαξης και της αναγέννησης που τη συνοδεύουν. Είναι η καρδιά του Διόνυσου του Ζαγρέα που πρέπει ν’ αναζητήσει ο νεόφυτος και να δονηθεί στον παλμό της, αυτή θα τον αναγεννήσει κι όχι τα κομμάτια του διαμελισμένου απ’ τους Τιτάνες σώματός του, τα θαμμένα απ’ τον Απόλλωνα παρά τον τρίποδά του, εκεί, στα άδυτα του ναού του μαντείου των Δελφών.
Εδώ συναντήθηκαν οι δύο αδελφοί, οι δύο θεοί, που στην ουσία ήταν ένας, κι έδωσαν τα χέρια υπό έναν φοίνικα και ξαναενώθηκαν, ο ξανθόμαλλος Δωριεύς Απόλλων και ο εξ Ανατολής Διόνυσος των Θρακών, της Λυδίας, της Φρυγίας ή ακόμη ο ίδιος ο Όσιρις των Αιγυπτίων. Καταλύτης αυτής της αντίδρασης ο μύστης Ορφέας, ο Θράκας, που καταδύθηκε στα άδυτα των αιγυπτιακών μυστηρίων, αναζητώντας τη χαμένη Ευρυδίκη-ψυχή του που πλανιόταν στα τάρταρα. Μια τάξη ιερέων-πολεμιστών, η θρακική φρουρά, θα είναι εφεξής οι φύλακες της υψηλής διδασκαλίας. Έτσι οι Δελφοί, μέσα από το μαντείο τους και το αμφικτιονικό συνέδριο, που θα ενοποιήσει τους Έλληνες, θα γίνουν ο ομφαλός του κόσμου, ο ήλιος που θα σκορπίζει το φως του με τα Μυστήρια, τις γιορτές, τους ολυμπιακούς αγώνες.
Εδώ, Απόλλων και Διόνυσος, συγχωνεύοντας μέσα τους τις προγενέστερες χθόνιες-σεληνιακές-θηλυκές θεότητες και λατρείες και απορροφώντας τις, συγκρούονται για την κυριαρχία και κατοχή του μαγικού τρίποδα και τελικά συμφιλιώνονται, μοιραζόμενοι μεταξύ τους τα βασίλεια του κόσμου. Ο Απόλλων κρατεί το ανατολικό αέτωμα του ναού, με τις Μούσες του, ο δε Διόνυσος με τις Θυιάδες το δυτικό.
Έτσι ο Διόνυσος, ο ήλιος των μυστών, ο εσωτερικός αόρατος ήλιος, γίνεται η εσωτερική ουσία των πραγμάτων, η εσωτερική αλήθεια, ο κάτοχος και φύλακας των μυστηρίων της ζωής και του θανάτου, το θείο πνεύμα σ’ εξέλιξη μέσα στο σύμπαν και βασιλεύει στο μυστηριώδες υπερπέραν. Είναι η κοσμική ψυχή, μέρος της οποίας αποτελεί η ανθρώπινη, που τείνει να ενωθεί μαζί της και να επιστρέψει σ’ αυτήν μετά την ένωση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Ο Απόλλων είναι η εκδήλωσή του στον γήινο άνθρωπο, αυτός που βασιλεύει στους ζωντανούς, η εφαρμογή της αλήθειας και της τάξης σ’ αυτούς, η επιστήμη δια της θεότητας, η ομορφιά δια της τέχνης, η αρμονία ψυχής και σώματος διαμέσου του εξαγνισμού.
Ο Απόλλων χάνει την ιδιότητά του ως κυνηγού μετά τον φόνο του Πύθωνα και τον οκταετή εξαγνισμό που τον ακολούθησε, καθαρίζεται, ημερώνει, γίνεται ο εκπολιτιστής, αφήνοντας έτσι χώρο στον Διόνυσο τον Ζαγρέα (=κυνηγός ζωντανών) να έρθει και να γεμίσει τη σκοτεινή και άγρια αυτή όψη του.
Ο Μουσαγέτης, με τον ερχομό του χειμώνα (φυσικού, ηθικού, πνευματικού) στη φύση, είτε στον άνθρωπο, είτε σε κάποια μορφή πολιτισμού, κουρασμένος, μη μπορώντας να δώσει σφρίγος από μόνος του, εγκαταλείπει το ιερό του και επιστρέφει στη χώρα των Υπερβορείων απ’ όπου κατάγεται, εκεί όπου ο ήλιος δεν δύει και εκεί παραμένει και αναπαύεται.
Είναι ο καιρός του Διόνυσου να ξυπνήσει. Το μαντείο παύει να χρησμοδοτεί για τρεις μήνες και παραμένει κλειστό για τους επισκέπτες, που δύσκολα ούτως ή άλλως θα μπορούσαν να έρθουν, λόγω καιρικών συνθηκών. Όπως ο Παυσανίας γράφει: «Εν Δελφοίς, τον μεν άλλον ενιαυτόν παιάνι χρώνται περί τας θυσίας, αρχομένου δε χειμώνος, επεγείραντες του διθυράμβου, τον δε παιάνα καταπαύσαντες, τρεις μήνας αντ’εκείνου τούτον κατακαλούνται τον θεόν».
Ο παιάνας του Φοίβου αντικαθίσταται απ’ τον διθύραμβο τού δύο φορές γεννημένου Διόνυσου, απ’ την Περσεφόνη, τη Σεμέλη και τον μηρό του Δία εν τέλει. Είναι ο δελφικός μήνας Δαδοφόριος (Νοέμβριος-Δεκέμβριος). Οι Θυιάδες (βάκχες ή μαινάδες) θ’ ανέβουν στον Παρνασσό να ξυπνήσουν τον Διόνυσο-Λικνίτη, αυτόν που κοιμάται μέσα στο λίκνο, το ίδιο αυτό σκεύος που βλέπουμε σε παραστάσεις γεμισμένο με φρούτα και στη μέση τον φαλλό, σύμβολο του Διονύσου, σύμβολο γονιμότητας. Την ίδια ώρα το ίδιο θα κάνουν μέσα στο άδυτο του ναού και εκεί όπου πιστεύεται ότι βρίσκονται θαμμένα τα κομμάτια του Διόνυσου, οι πέντε όσιοι ιερείς του μαντείου, τελώντας μυστική θυσία.

<ΑΠΟΛΛΩΝ ΕΝ ΣΠΟΝΔΗ. ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΕΛΦΩΝ

Μαζί με τις δελφικές Θυιάδες –που οφείλουν τ’ όνομά τους στη Θυία, κόρη του Κασταλίου, αυτόχθονα από τους Δελφούς και πρώτη ιέρεια εκεί του Διόνυσου, είτε στο ρήμα θύω: μανίζω- έρχεται να ενωθεί κι ένας θίασος ακόμη γυναικών από την Αθήνα, σε πομπή μέσα στη νύχτα κρατώντας λαμπάδες -νυκτοπολία (Διόνυσος Νυκτέλιος), απ’όπου και το όνομα του μήνα Δαδοφόριου- και θύρσους, ξύλινες ράβδους με κώνο στην κορυφή στεμμένες με κισσούς ή φύλλα αμπέλου, όλα διονυσιακά σύμβολα, που μας παραπέμπουν στη ράβδο Djed του Όσιρι και στο κηρύκειο του Ερμή, τη σπονδυλική στήλη με τα δύο φίδια (Ίδα και Πιγκάλα – Δίας και Περσεφόνη) γύρω της τυλιγμένα, να καταλήγει στο κωνάριο ή επίφυση.
Ξυπνά ο Διόνυσος ως Kουνταλίνι, διαρρέοντας τη σπονδυλική στήλη ως το κωνάριο, ξυπνά μέσα στην κούνια, στο λίκνο που φέρουν οι Θυιάδες, αν καταφέρουν και φτάσουν ορειβατώντας και δεν αποκλειστούν στα χιόνια και εκεί τους μεταδίδει τον ενθουσιασμό, την ένθεη μανία (Μαινάδες, Μαντική, Μάνας) και προφητεύουν όπως η πυθία του Απόλλωνα σε κατάσταση έκστασης, με το κεφάλι ριγμένο προς τα πίσω, χορεύουν το μαιναδικό χορό και τραγουδούν τον διθύραμβο γύρω από το λίκνο, όπως οι Kουρήτες έκαναν γύρω από τον Ζαγρέα για να τον προφυλάξουν.
Τα παρνασσικά όργια συμπεριλάμβαναν τις τριετηρίδες και τις εννεαετηρίδες. Οι τριετηρίδες αφορούν τον Διόνυσο-Λικνίτη και σχετίζονται ίσως με τη διετή κάθοδο και παραμονή του Διόνυσου στο βασίλειο της Περσεφόνης και μάλλον αποτελούσαν προπαρασκευή των συμμετεχόντων στο εποχικό δράμα του θεού, στη βλαστική του όψη (αποτελούσε πιθανά ένα είδος φυλετικής μύησης για τις νεαρές Θυιάδες), το οποίο ετελείτο ετησίως, με τη συμβολική ρίψη στα νερά ενός ξύλινου ανθρώπινου ομοιώματος που παρίστανε τον χειμώνα, την περασμένη χρονιά, τον θάνατο και την ταυτόχρονη μεταφορά στην κοινότητα απ’ την εξοχή ενός άλλου, που παρίστανε την νέα χρονιά, την άνοιξη, τη ζωή. Ταυτόχρονα δύο θίασοι, ένας αρσενικός και ένας θηλυκός συναντιόνταν και τελούσαν τον «γάμο» των πρώτων τους, του «βασιλιά» ή πρώτου κούρου και της «βασίλισσας», οι οποίοι και θα αποτελούσαν το γονιμικό ζευγάρι της χρονιάς.

<ΣΤΙΧΟΙ ΑΠΟ ΠΑΙΑΝΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ- ΔΕΛΦΟΙ- ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Οι εννεατηρίδες, έχοντας σαν υπόστρωμα τις προγενέστερες, ανά οκτώ έτη τελούμενες, της Χάριλας και της Ηρωίδας (θηλυκές τοπικές οντότητες), αφορούσαν την κάθοδο στον Άδη του Διονύσου, ο οποίος απελευθερώνει τη γήινη μητέρα του Σεμέλη, η οποία με την ανάστασή της ανεβαίνει με τον Διόνυσο στον Όλυμπο κι εκεί μετονομάζεται σε Θυώνη (εκ του ρήματος θύω). Έτσι η Σεμέλη (που σχετίζεται ίσως με την Σελήνη ή τη Γη: Θεμέλη-Θεμέλιο), ξαναγεννιέται σ’ έναν ανώτερο κόσμο και αποκτά καινούργιο όνομα.
Ο Διόνυσος ξαναγεννιέται και επαναφέρει τον κόσμο στην αρχή του, στην κατάσταση του χάους, όπου οι δυνάμεις της μετατροπής, ανανέωσης και βελτίωσης των πραγμάτων θα ελευθερωθούν και θ’ αντλήσουν νέα στοιχεία απ’ τις αόρατες δεξαμενές, η καθεστηκυία τάξη θα κλονιστεί, κάτι νέο θ’ αναδυθεί. Είναι αυτή η περίοδος της μαγνητικής παύσης του Απόλλωνα, η ευκαιρία για μια άλλη δράση, υπόγεια και αόρατη, όπως η ζύμωση του οίνου, που τόσο στενά συνδέεται με τον Διόνυσο, αυτή που θα φέρει τη νέα Άνοιξη στη φύση, στον άνθρωπο και στον κόσμο.
Τότε ο Απόλλων, καλεσμένος από τη δημιουργική δύναμη του αδελφού του, θα επιστρέψει πάνω στο χρυσό του άρμα, που το σέρνουν οι κύκνοι, από την χώρα των Υπερβορείων και, παίζοντας την επτάχορδη λύρα του, θα δώσει μορφή και θα εναρμονίσει αυτό που ο Ήρωας-Διόνυσος έφερε στο φως μετά την κατάδυσή του, εκπολιτίζοντας την προσφορά του κι ένας νέος κύκλος θ’ αρχίσει, με μια στροφή της σπείρας σε μια ανώτερη οκτάβα της κλίμακας.
---------------------
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.     Fernand Schwartz: «Η Νέα Ανθρωπολογία», εκδ. Ε.Ν.Α.
2.     H. Jeanmaire: «ΔΙΟΝΥΣΟΣ – Ιστορία της λατρείας του Βάκχου», εκδ. Κλειώ, Πάτραι
3.     Νικόλα Μαργιωρή: «Αποσυμβολισμός της ελληνικής μυθολογίας», εκδ. Ομακοείο
Αθηνών
4.      Γ. Σιέττος: «Τα Ορφικά Μυστήρια», εκδ. Πύρινος κόσμος
5.     C.G. Jung – C. Kerenyi: «Η επιστήμη της Μυθολογίας», εκδ. Ιάμβλιχος
6.     Χρ. Μαυρουδή: «Δελφικά Μυστήρια», εκδ. Πύρινος κόσμος
7.     Patri Aime: «Το Μαύρο Φως του Απόλλωνα», εκδ. Βιβλιοθήκη του Ρόδου
8.     Μάνλυ Χωλ – Ιππόλυτος ντα Κόστα: «Τα Διονυσιακά Μυστήρια», εκδ. Πύρινος κόσμος
9.     M. Detienne: «Ο Διόνυσος κάτω από τ’αστέρια», εκδ. Αλεξάνδρεια
10.     Άγγελου Σ. Βλάχου: «Πυθίας παραληρήματα», εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας Ι.Δ. Κολλάρου & Σ/ία
11.     Walter F. Otto: «Διόνυσος – Μύθος και λατρεία», εκδ. Του εικοστού πρώτου
12.     C. Kerenyi: «Η μυθολογία των Ελλήνων», εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας
13.     Παναγή Λεκατσά: «Διόνυσος», εκδ. Εταιρία σπουδών νεοελληνικού πολιτισμού και γενικής παιδείας (ιδρυτής σχολή Μωραϊτη)
14.     Joscelyn Godwin: «Μυστηριακές θρησκείες του αρχαίου κόσμου», εκδ. Καρδαμίτσα
15.     «Μυθολογία της Γεωργίας»

Οι άνθρωποι-φακοί στη ζωή μας

Πόσες φορές δεν αισθανθήκαμε αβοήθητοι;
Αισθανθήκαμε ότι κανένας δεν μπορεί να μας καταλάβει;
Νιώσαμε ότι είμαστε μόνοι μας σε αυτόν τον κόσμο;
Ωστόσο, έχουμε παρατηρήσει τι συνέβη στη συνέχεια;
Είναι εύκολο να ανασύρουμε τις στιγμές απελπισίας μας, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να ανασύρουμε και την κατάληξη των καταστάσεων αυτών.

Τελικά, τι έγινε κι αισθανθήκαμε καλύτερα;
Μήπως υπήρξαν κάποια άτομα που βρέθηκαν, στο δρόμο που κάναμε ωτοστόπ, κι επέλεξαν να μας πάνε με το αυτοκίνητό τους εκεί που θέλαμε;

Ακόμα περισσότερο, μήπως δεν πρέπει να αναφερόμαστε σε πληθυντικό αριθμό -οι άνθρωποι- αλλά σε ενικό -ο άνθρωπος;

Για να δούμε, μήπως τελικά καταλήξαμε σε ένα άτομο, ή, έστω, σε συγκεκριμένα άτομα;
Ωραία. Ας σκεφτούμε τώρα μερικά πράγματα για αυτούς, πώς γνωριστήκαμε, πώς ήρθαμε κοντά, πώς καταλήξαμε να κάνουμε παρέα, τι σημαίνουν για εμάς, τι απαιτήσεις και τι προσδοκίες έχουμε από το άτομό τους.

Μήπως, τελικά, μέσα στη μοναξιά που αισθανόμαστε μερικές φορές, δεν είμαστε μόνοι;
Κάπως έτσι, μπορώ πια να αναφερθώ σε αυτό που αποκαλώ άνθρωπο-φακό.

Είναι το άτομο που σκεφτόμαστε όταν έχουμε κάποιο πρόβλημα. Αυτός που θα ακούσει με ειλικρινές ενδιαφέρον το πρόβλημά μας. Αυτός που θα μείνει μέχρι το τέλος, να ακούσει και την τελευταία λεπτομέρεια, δίνοντάς της την ίδια σημασία που έδωσε και σε όλες τις άλλες.

Όμως, δε θα μας «χαϊδέψει τα αυτιά», δε θα προσπαθήσει να μας καθησυχάσει με ψέματα• θα μας πει τα πράγματα ως έχουν, με τον τρόπο του, όμως, γιατί κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός.

Ξέρουμε πως ό,τι ακούσουμε από αυτόν, έτσι είναι. Θέλουμε την γνώμη του, πιστεύουμε σε εκείνον και, σε κάθε βήμα μας, φροντίζουμε να λαμβάνουμε ανατροφοδότηση (feedback) από το πρόσωπό του.

Μέχρι εδώ, έχουμε το άνθρωπος. Γιατί, όμως, φακός;

Με την ανατροφοδότηση (feedback), λαμβάνουμε πίσω το σύνολο τω πράξεων και σκέψεών μας• αυτά, μαζί με μία γερή δόση ενέργειας, θετικής, εννοείται, για να συνεχίσουμε. Ακούμε και βλέπουμε καθαρά τι κάναμε, μέσα από ένα άλλο άτομο, μία άλλη προσωπικότητα, ένα άλλο σύνολο εμπειριών και πεποιθήσεων. Ερωτομαστε κι απαντάμε, φωτίζοντας τις σκοτεινές πλευρές της ιστορίας μας.

Φωτίζοντας• Αυτό το άτομο είναι εκεί για να φωτίσει όλα αυτά που εμείς διατηρούμε στο σκοτάδι. Αυτά που, προφανώς και γνωρίζουμε, αλλά δε θέλουμε συνειδητά να τα αποδεχτούμε.

Εκείνος, όμως, δε μας κάνει τη χάρη και δεν τα κρατάει κρυφά.
Μας δίνει πίσω όσα πράξαμε, λειτουργώντας ως ένας καθρέπτης του εαυτού μας και φωτίζει κάθε πτυχή της σκέψης μας.

Είναι ο άνθρωπος-φακός μας.

Κάποιοι ίσως να μην τον έχουν βρει ή εντοπίσει ακόμα. Κάποιοι μπορεί να τον έχουν βρει στο πρόσωπο του φίλου ή της φίλη τους. Κάποιοι στο πρόσωπο του/της ερωτικού συντρόφου τους. Κάποιοι στο πρόσωπο κάποιου ατόμου στον εργασιακό χώρο τους. Κάποιοι στο συγγενικό περιβάλλον τους. Κάποιοι στο πρόσωπο του θεραπευτή τους.

Κανένας άνθρωπος-φακός δεν είναι ο ίδιος και ίσως να μην υπάρξει μόνο ένας στη ζωή μας.
Η ουσία είναι να διατηρούμε το ενεργειακό πεδίο μας ανοιχτό και προσιτό στα άτομα με αντίστοιχες τάσεις με τις δικές μας και να βλέπουμε• όχι να κοιτάμε, να βλέπουμε. Αν είμαστε ζώντες και παρόντες στην καθημερινότητά μας, παράλληλα, αν παρακολουθούμε τι γίνεται στη ζωή μας και δεν είμαστε απλοί παρατηρητές, τότε είμαστε συνδεδεμένοι με τον εαυτό μας, κάθε στιγμή. Όντες συνδεδεμένοι, θα μπορούμε να δούμε καθαρά και να συνδεθούμε με αντίστοιχα άτομα, ενσυνείδητα, συνειδητοποιημένα.

Ίσως, τελικά, να γίνουμε κι εμείς άνθρωποι-φακοί• κι όχι μόνο για κάποιον άλλον, αλλά και για τον ίδιο τον εαυτό μας.

Τα κατα Κιρκην

"Και τη μια νυχτα ακολουθησε αλλη.
Και τη μια μερα ακολουθησε αλλη, και αλλη.
Και επερασε καιρος πολυς σε ωρα λιγη.
Και ο Οδυσσεας περιμενει στο καραβι με την παλαμη κεραμιδι στο μετωπο.

Δεν ημπορουμε παρα να λογαριασουμε την ψυχολογικη μεταλλαξη που συντελεστηκε στα συνηθια των συντροφων.
Των αξεστων συντροφων που βρεθηκανε καταμεσις στη δινη του αρσενικου ζωου.
Που ησανε χθες, και που βρισκουνται τωρα; Ολο τον καιρο επαλευανε με την κολαση.
Η βαρδια, το κουπι, η αυπνια, η πεινα, ο κινδυνος, η ναυτια, η ανια, το ως ποτε;

Και ξαφνικα η μερα εγυρισε φυλλο, και η σκυλισια αισθηση εγινε ονειρο.
Παραδεισος, χορτασμος, μαγεια, οργος και τελεσμος.

Ενα παραμυθι ανυποπτης φαντασιας εκατεβηκε, και ετυλιξε με μουσικη βαθυηχη και οραση θολη ολακερη την υπαρξη των συντροφων.

Μα το να ζησεις ετσι ειναι διαταξη και συνταξη θαυματων.
Και να πεθανεις ετσι ειναι μεταλλειο μετεωρων που, μεσα απο τα ερειπια και την τεφρα των αστρων, χυνουνται καταχυτα στους καταρραχτες των γαλαξιων.

Ο πιο ωραιος θανατος, λεει καπου ο Γκαιτε, ειναι να στροβιλιζεσαι σ' ενα τρελο χορο με τη γυναικα που αγαπας, και να πεσεις αποτομα ξερος.

Οι συντροφοι σιγα σιγα βουλιαζουν σ' ενα ηδονικο αποκαρωμα.
Ενας γελουμενος πυρετος, μια αισθηση παντοδυναμιας μεσα στην τελεια αφεση τους κυριευει ως τις ινες και τα κυτταρα. Σιγα σιγα τα ξεχνουν ολα.

Παει και κυβερνητης και καραβι.
Παει η θαλασσα, το ταξιδι, η αποστολη, ο νοστος και η Ιθακη.
Αυτα τωρα πια ειναι για τους πεζους και τους φρονιμους.
Ετουτοι το κρασι τους το πινουνε ακρατο.
Δε γινεται να το νερωσουν.
Ακριβως συμφωνα με την αισθηση εκεινου του τρομαχτικου λυρικου, που πεθανε στα εικοσι εννεα του χρονια:

<<Της που οριζει Ποστουμιας ο νομος το' πε:
Οπου αρεσει σας δωθε παρτε δρομο
νερα εσεις, του κρασιου χαμος,
τραβατε στους σεμνους.
Εδω μενει αγνος ο Βακχος.>>"

Εαν χρωματισουμε με λιγο ηθικο λουλακι ετουτη τη συρριζη αλλαγη στη συμπεριφορα των συντροφων, βλεπουμε τους εαυτους μας αναγκασμενους να μιλησουν για ανθρωπους που γινηκανε ζωα.

Τα ξεχασανε ολα.
Και στο θολο της ζωης τους ενας ειναι ο ηλιος.
Η Κιρκη με τα θελγητρα και τα παιχνιδια της. Ο πολεμος του θερου και του τρυγου."

Δημητρης Λιαντινης (Γκεμμα, Τα κατα Κιρκην)

"Δίκαια καταδικάστηκε ο Σωκράτης σε θάνατο -Δεν ήταν δικαστική πλάνη"- Καθηγητής του Κέιμπριτζ εξηγεί!

Κατά τη διάρκεια των αιώνων οι ιστορικοί έχουν παρουσιάσει τη δίκη του Σωκράτη ως μια δίκη-παρωδία της εποχής εκείνης, υποστηρίζοντας ότι ο Αθηναίος φιλόσοφος αναγκάστηκε να αντιμετωπίσει κατηγορίες που εφευρέθηκαν από τους συμπολίτες του, λόγω... άγνοιας.

 

Ο φιλόσοφος στη δίκη του 399 π.Χ. κρίθηκε ένοχος για ασέβεια και διαφθορά των νέων και καταδικάστηκε σε θάνατο δια της κατάποσης κώνειου.

 

Μια νέα μελέτη, όμως, έρχεται να ανατρέψει τις μέχρι στιγμής θεωρείες, με τον καθηγητή του Κέιμπριτζ Πολ Καρτλέντζ να καταλήγει στο συμπέρασμα πως η δίκη ήταν δίκαιη και νομικά ο Σωκράτης ήταν ένοχος.

 

«Ο καθένας ξέρει πως οι Ελληνες εφηύραν τη Δημοκρατία, αλλά δεν ήταν η Δημοκρατία όπως την ξέρουμε σήμερα, με αποτέλεσμα η Ιστορία να παρερμηνευτεί», αναφέρει ο καθηγητής.

 

«Οι κατηγορίες, που αντιμετώπιζε ο Σωκράτης, μπορεί να μας φαίνονται γελοίες αλλά στην αρχαία Αθήνα φαινόταν πως εξυπηρετούσαν το κοινό καλό», προσθέτει.

 

Οι ιστορικοί έχουν παραδοσιακά ισχυριστεί πως η ανοικτή κριτική του Σωκράτη στους διακεκριμένους πολιτικούς τον είχε καταστήσει εχθρών πολλών, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τη δίκη για να τον ξεφορτωθούν.

 

Ο Αθηναίος φιλόσοφος ήταν το εξιλαστήριο θύμα σε μια σειρά καταστροφών στην Αθήνα, συμπεριλαμβανομένης της πανούκλας και της στρατιωτικής ήττας.

 

Ο καθηγητής Καρτλέντζ υποστηρίζει πως δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι πολίτες που είδαν αυτά τα γεγονότα ως σημάδι δυσαρέσκειας των θεών, οι οποίοι είχαν προσβληθεί. Ισχυρίζεται ακόμη πως ο Σωκράτης, ο οποίος είχε αμφισβητήσει την νομιμότητα και το κύρος πολλών θεοτήτων, ταίριαξε με την περιγραφή, ήταν ένας από εκείνους που είχαν προσβάλλει τους θεούς.

 

Με τους θεούς έξαλλους και τις καταστροφές να σκιάζουν τον ουρανό της Αθήνας, σύμφωνα με τον καθηγητή, η κατηγορία της ασέβειας σε βάρος του Σωκράτη θεωρήθηκε όχι μόνο κατάλληλη, αλλά και ότι έπρεπε να του αποδοθεί προς... δημόσιο συμφέρον!

 

Η μελέτη κατέληξε, παράλληλα, στο συμπέρασμα πως ο Σωκράτης προκάλεσε ουσιαστικά τον θάνατό του. Σύμφωνα με το αθηναϊκό δικαστικό σύστημα, ο κατηγορούμενος μπορούσε να προτείνει την ποινή του. Ο Σωκράτης, αρχικά, αστειεύτηκε πως πρέπει να ανταμειφθεί και πρότεινε τελικά ένα μικρό πρόστιμο, αλλά οι ένορκοι δεν το βρήκαν καθόλου αστείο και πέρασαν στη θανατική ποινή.

 

Η μελέτη εντάσσεται στο νέο βιβλίο του καθηγητή «Ancient Greek Political Thought in Practice» 

Γιγάντιο καλαμάρι κολυμπά στις ακτές της Ιαπωνίας

Η όψη τους προκαλεί τρόμο, ενώ άθελά τους έχουν «πρωταγωνιστήσει» σε πολλές ιστορίες, αλλά και ταινίες τρόμου. Ωστόσο, παρά το μεγάλο τους μέγεθος, τα γιγάντια καλαμάρια -τα οποία ελάχιστες φορές έχει δει ανθρώπινο μάτι- δεν μπορούν να κάνουν κακό σε κάποιον.

Όμως, μια ομάδα γιαπωνέζων είχαν την τύχη να δουν τα Χριστούγεννα ένα καλαμάρι-γίγας μεγέθους τεσσάρων μέτρων και μάλιστα, το κατέγραψαν σε βίντεο.

Το καλαμάρι εθεάθη να κολυμπά δίπλα από μια βάρκα στην ακτή Τοιγιάμα, στην δυτική Ιαπωνία. Αυτά τα καλαμάρια ζουν βαθιά στη θάλασσα γι' αυτό και είναι σπάνιο να τα συναντήσει κάνεις. Ωστόσο, το συγκεκριμένο καλαμάρι αποφάσισε να κολυμπήσει σε ένα πολυσύχναστο λιμάνι.
Το μήκος των θηλυκών, γιγάντιων καλαμαριών φτάνει μαζί με τα πλοκάμια τα 13 μέτρα
Οι φωτογραφία και το βίντεο αναρτήθηκαν αμέσως στο Διαδίκτυο και οι χρήστες των social media κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για ένα σπάνιο, γιγάντιο καλαμάρι που ανήκει στο γένος «Architeuthis».

Τα γιγάντια καλαμάρια ζουν περίπου πέντε χρόνια
Υπολογίζεται ότι το μήκος των θηλυκών καλαμαριών του συγκεκριμένου γένους φτάνει μαζί με τα πλοκάμια τα 13 μέτρα και των αρσενικών τα δέκα. Πάντως, παρά το μεγάλο μέγεθός του, το γιγάντιο καλαμάρι είναι από τα μεγάλα ζώα που έχουν παρατηρηθεί λιγότερο στον πλανήτη.
Επίσης, τα γιγάντια καλαμάρια ζουν περίπου πέντε χρόνια και κατά τη διάρκεια της ζωής τους αναπαράγονται μόνο μια φορά.

 

Το λουλούδι που τρώγεται και έχει πιο πολλά αντιοξειδωτικά ακόμα... και από το πράσινο τσάι!

Τα λουλούδια είναι αδιαμφισβήτητα από τις πιο όμορφες δημιουργίες της Φύσης. Με χρώματα και άρωμα που θα ζήλευαν οι καλύτεροι ζωγράφοι, δίνουν χαρά σε κάθε χώρο.

 

Γνωρίζατε, ωστόσο, ότι τα κόκκινα τριαντάφυλλα όχι απλά τρώγονται, αλλά ίσως θα έπρεπε να τα συμπεριλάβετε για τα καλά στη διατροφή σας, αφού είναι άκρως θρεπτικά για τον οργανισμό σας;

 

Τα πέταλά τους είναι γλυκά και αρωματίζουν κάθε πιάτο. Από τους ρωμαϊκούς ακόμα χρόνους τα χρησιμοποιούσαν σε πολλά πιάτα για διακοσμητικούς και όχι μόνο ρόλους, αφού εκτός από χρώμα έδιναν και ξεχωριστή γεύση σε πουρέδες και ομελέτες. Το κόκκινο χρώμα τους οφείλεται στο ότι είναι πλούσια σε ανθοκυανίδες και καροτένη, δύο πολύ χρήσιμα θρεπτικά συστατικά.

 

Επίσης, περιέχουν φαινόλες και ειδικά γαλλικό οξύ (gallic acid). Μάλιστα περιέχουν τόσο μεγάλη ποσότητα από αυτό το αντιοξειδωτικό, ώστε συνολικά έχουν περισσότερες φαινόλες από το διαβόητο πράσινο τσάι!

 

Διαθέτουν επίσης αντιφλεγμονώδεις, αντιβακτηριακές, αντι-ιικές και αντιμυκητιακές ιδιότητες. Και το καλύτερο από όλα είναι πως δεν περιέχουν καθόλου καφεΐνη, συνεπώς είναι κατάλληλα για κατανάλωση σε οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας ακόμα και για τα άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση.

Ρωσία: "Επαναφόρτιση" των δορυφόρων με λέιζερ!

Ρώσοι επιστήμονες προτείνουν ένα νέο τρόπο για να μένουν περισσότερο στον αέρα τα ηλεκτρικά μη επανδρωμένα οχήματα (UAVs): Με τη μεταφορά ενέργειας με ακτίνες λέιζερ. Η ίδια τεχνολογία σχεδιάζεται θα χρησιμοποιηθεί επίσης στο διάστημα για την επαναφόρτιση των δορυφόρων.

Τα blasters που εκτοξεύουν ριπές ακτινοβολίας, τα κανόνια και τα ξίφη λέιζερ, είναι όπλα που φαντάζουν συναρπαστικά όταν παρακολουθείς τις επικές μάχες των χολυγουντιανών ταινιών «Star Wars». Στην πραγματικότητα όμως, τα όπλα λέιζερ είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικά.
Ένας κοινός καθρέπτης μπορεί να παράσχει σχεδόν 100% προστασία απ’ αυτή την ακτινοβολία. Αλλά τα λέιζερ έχουν μεγάλη ζήτηση σε άλλους τομείς. Για παράδειγμα, στη μετάδοση των πληροφοριών που σήμερα είναι αδιανόητο να γίνεται χωρίς δίκτυα οπτικών ινών, τα οποία λειτουργούν αξιοποιώντας την τεχνολογία λέιζερ.
Ομάδα επιστημόνων από τη ρωσική διαστημική-πυραυλική εταιρεία, «Energia», βρήκε έναν ακόμα τρόπο χρήσης των λέιζερ. Οι επιστήμονες πρότειναν μια μέθοδο που θα επιτρέπει στα ηλεκτρικά μη επανδρωμένα οχήματα να «στέκονται» στον αέρα για όσο χρονικό διάστημα απαιτεί η αποστολή τους, με τη μεταφορά ενέργειας προς το drone που θα γίνεται με ακτίνα λέιζερ.

Μεταφορά ηλεκτρικού ρεύματος

Η αγορά των μη επανδρωμένων οχημάτων αναπτύσσεται ενεργά. Μόνο μέσα στο 2015, η αξία των drones που έχουν πωληθεί παγκοσμίως αποτιμάται σε 5 δισεκατομμύρια δολάρια. «Η τεχνολογία μας μπορεί να τους παράσχει ενέργεια για να εργάζονται στον αέρα όλο το εικοσιτετράωρο, χωρίς να χρειάζεται να επαναφορτίζονται στο έδαφος», λέει ένας από τους εμπνευστές του καινοτόμου έργου, ο μηχανικός της εταιρείας «Energia», Ιβάν Ματσάκ.
Ο Ματσάκ σημειώνει ότι μέχρι πρόσφατα η μεταφορά ενέργειας με τη χρήση λέιζερ δεν είχε νόημα. Ο συντελεστής απόδοσης των λέιζερ είναι αρκετά μικρός, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι επιπλέον απώλειες κατά τη μεταφορά και τη μετατροπή της ενέργειας. Ωστόσο, στη δεκαετία του 2000 η κατάσταση άρχισε να αλλάζει. Εμφανίστηκαν υπέρυθρα λέιζερ με απόδοση 40%-50% και φωτοβολταϊκές (Φ/Β) μονάδες υψηλής απόδοσης, ικανές να μετατρέπουν σε ηλεκτρική ενέργεια το 40%, και σε ορισμένες περιπτώσεις, το 70% της ενέργειας της ακτινοβολίας.
Αυτές οι εξελίξεις στην τεχνολογία αιχμής, έδωσαν την ευκαιρία στους επιστήμονες να εξετάσουν στα σοβαρά τη δυνατότητα δημιουργίας γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με λέιζερ. Ένα τέτοιο δίκτυο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, θα πρέπει να αποτελείται από ένα αποτελεσματικό υπέρυθρο λέιζερ, συστήματα εστίασης και στόχευσης, φωτοδέκτη πάνω στο drone και μια εφεδρική μπαταρία, σε περίπτωση «μπλακ άουτ» στη γραμμή.
Το σύστημα πλοήγησης/καθοδήγησης ήδη υπάρχει. Όπως επίσης, υπάρχουν φωτοβολταϊκά πλαίσια υψηλής απόδοσης ισχύος, που αναπτύχθηκαν στο Φυσικο-Τεχνικό Ινστιτούτο της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών (Ioffe Institute). Ο συντελεστής απόδοσης στη μεταφορά ενέργειας σε ένα τέτοιο σύστημα είναι περίπου 10%. Αυτό σημαίνει ότι με ισχύ 200 Watt, η παρεχόμενη ενέργεια στο σύστημα μπορεί να «κρατήσει» το UAV στον αέρα σε ύψος ενός χιλιομέτρου για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Ενέργεια στο διάστημα

Οι ερευνητές αποφάσισαν να προχωρήσουν ένα ακόμα βήμα μπροστά και να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία λέιζερ για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας στο διάστημα. Στο διαστημικό χώρο, το σύστημα θα είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό, επειδή στο κενό δεν υπάρχουν εμπόδια που να απορροφούν την ακτινοβολία.
Τώρα, σχεδόν όλα τα διαστημικά σκάφη αντλούν την ενέργειά τους από ηλιακούς συλλέκτες, αλλά το τεράστιο μέγεθός τους δημιουργεί αρκετά προβλήματα. Για να μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο ανοικτό διάστημα, χρειάζονται πολύπλοκες και μεγάλες κατασκευές. Επίσης, είναι απαραίτητο ένα αξιόπιστο σύστημα καθοδήγησης-πλοήγησης, ώστε τα Φ/Β πάνελ να είναι συνεχώς προσανατολισμένα προς τον Ήλιο.
«Στο διάστημα, το σκάφος χρειάζεται πολλή ενέργεια, και απαιτούνται μεγάλες μπαταρίες. Ωστόσο, η απαιτούμενη ισχύς μπορεί να μεταδοθεί με λέιζερ σε δέκτες, που είναι μικρότεροι σε μέγεθος από τις ηλιακές μπαταρίες κατά δεκάδες έως και εκατοντάδες φορές», λέει ο Ματσάκ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο ενεργειακός ανεφοδιασμός με λέιζερ θα συμβάλει σημαντικά στην παράταση της ζωής των μικροδορυφόρων.
Ένα άλλο πρόβλημα, που μπορεί να λυθεί με τη βοήθεια των «γραμμών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας» με λέιζερ, είναι η απρόσκοπτη διενέργεια πειραμάτων στο διάστημα. Στην πραγματικότητα, στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ΔΔΣ) δεν υπάρχει «σταθερή» έλλειψη βαρύτητας.
Το διαστημικό «οικοδόμημα» αισθάνεται τις δονήσεις, τις ταλαντώσεις και τις μικροεπιταχύνσεις από τις κινήσεις των διαφόρων μηχανισμών που διαθέτει, όπως είναι οι κινητήρες για την περιστροφή του σταθμού και τα ηλιακά πάνελ. Αυτή η ιδιόμορφη βαρυτική κατάσταση στο ΔΔΣ καθιστά αδύνατη την πραγματοποίηση αρκετών πειραμάτων, όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη κρυστάλλων. Η μεταφορά ενέργειας με λέιζερ από εξωτερικές πηγές θα δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για τη διενέργεια τέτοιου είδους πειραμάτων σε αυτόνομες τεχνολογικές μονάδες του διαστημικού σταθμού.

Διαστημόπλοια που κινούνται με … λέιζερ

Με τη χρήση των λέιζερ, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορούν να «επαναφορτίσουν» και το σύστημα διαστημικών μεταφορών. Οι Ρώσοι ειδικοί εδώ και καιρό εργάζονται πάνω στην ιδέα των διατροχιακών ρυμουλκών, συσκευών που μεταφέρουν τους δορυφόρους σε υψηλότερες τροχιές.
Ο Ιβάν Ματσάκ και οι συνάδελφοί του έχουν επεξεργαστεί το σχέδιο του διαστημικού πειράματος «Πελεκάνος», σχετικά με τη μεταφορά ενέργειας από το ρωσικό τμήμα του ΔΔΣ στο φορτηγό διαστημικό σκάφος «Προγκρές». Προγραμματίζεται να διεξαχθεί μέσα στο 2017. Στην παρούσα φάση του έργου, οι επιστήμονες προετοιμάζουν το πρώτο «λέιζερ» πείραμα επί του γήϊνου εδάφους: Τη μεταφορά ενέργειας σε απόσταση ενός χιλιομέτρου.

Έχετε αναρωτηθεί τι θα γινόταν αν η Σελήνη ήταν πιο κοντά στη Γη

Πώς θα βλέπαμε τον ουρανό εάν το Φεγγάρι βρισκόταν στην ίδια απόσταση από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, δηλαδή 420 χιλιόμετρα από τη Γη, αντί των 380.000 που απέχει στην πραγματικότητα;

Την ερώτηση απευθύνει ο χρήστης του Youtube «yetipc1» και μας δίνει και την εντυπωσιακή απάντηση, μέσω του βίντεο προσομοίωσης που δημιούργησε.

Στο βίντεο, ο φυσικός μας δορυφόρος γίνεται μια γιγάντια μπάλα από πέτρα και καταλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος του ουρανού μας. Απορρίπτοντας την πιο πιθανή υπόθεση μιας αμοιβαίας καταστροφής των δυο πλανητών σε μια τέτοια περίπτωση, το συγκεκριμένο σενάριο που περιγράφεται με την προσομοίωση θα είχε σαν αποτέλεσμα η Σελήνη, αντί να ανατέλλει από την ανατολή και να δύει στη δύση, θα ακολουθούσε την αντίστροφη πορεία, με δεδομένη την τεράστια ταχύτητα περιστροφής που θα αποκτούσε.

Επίσης οι ηλιακές εκλείψεις θα ήταν πολύ πιο συχνές.

Αυτό που στο βίντεο δεν μπορεί να εκτιμηθεί αντιθέτως, είναι οι τεράστιες διαφορές που θα είχε το «τετ-α-τετ» Σελήνης και Γης για τη ζωή στον πλανήτη μας, λόγω της βαρυτικής δύναμης που θα ασκούσε ο δορυφόρος μας, βαρύτητα που θα ήταν πολύ πιο ισχυρή από τις πραγματικές συνθήκες: για παράδειγμα, η επίδραση στις παλίρροιες.

 

Ένα ακόμη «πλήγμα» για την υπερσυμμετρία

Αν και τα προηγούμενα χρόνια είχαν εκφρασθεί ελπίδες πως ένα σπάνιο υποατομικό φαινόμενο θα μπορούσε να εξηγηθεί από τη θεωρία της υπερσυμμετρίας, αποτελώντας έτσι μια βάσιμη ένδειξη για την ισχύ του συγκεκριμένου φυσικού μοντέλου, νέες μετρήσεις έρχονται να διαψεύσουν αυτές τις προσδοκίες. Οι μετρήσεις προήλθαν από τον Μεγάλο επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN και είναι εντελώς συμβατές με το Καθιερωμένο Πρότυπο, με συνέπεια να μην χρειάζονται κάποια εναλλακτική φυσική θεωρία για να ερμηνευθούν.

Οι μετρήσεις προήλθαν από τον Μεγάλο επιταχυντή Αδρονίων (LHC) στο CERN και είναι εντελώς συμβατές με το Καθιερωμένο Πρότυπο, με συνέπεια να μην χρειάζονται κάποια εναλλακτική φυσική θεωρία για να ερμηνευθούν.

Το φαινόμενο αφορά τα κουάρκ, δηλαδή τους βασικούς τύπους των στοιχειωδών σωματιδίων της ύλης, και πιο συγκεκριμένα τη σπάνια διάσπαση του χαμηλού (bottom) κουάρκ σε άνω (up) κουάρκ. Καθώς τα έως τώρα δεδομένα ήταν αντικρουόμενα, ορισμένοι επιστήμονες είχαν προτείνει μία εξήγηση πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο – στα πλαίσια της υπερσυμμετρίας.

Ωστόσο, οι τελευταίες παρατηρήσεις «είναι απολύτως συνεπείς με το Καθιερωμένο Πρότυπο και καθιστούν άχρηστη την ανάγκη μίας τέτοιας υπόθεσης», αναφέρει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Γκάι Γουίλκινσον, καθηγητής φυσικής στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και επικεφαλής της ομάδας πίσω από το πείραμα στον LHC. «Βέβαια, δεν μπορώ να αρνηθώ πως θα ήταν συναρπαστικό αν δείχναμε πως κάτι δεν πάει καλά με το Καθιερωμένο Πρότυπο», πρόσθεσε.

Το Καθιερωμένο Πρότυπο περιγράφει όλα τα στοιχειώδη σωμάτια που συγκροτούν την ύλη, όπως και τις δυνάμεις, πλην της βαρύτητας, με τις οποίες αυτά αλληλεπιδρούν. Ωστόσο, πέρα από το ότι δεν περιγράφει τη βαρύτητα, έχει αρκετές ακόμη αδυναμίες – με κυριότερη πως δεν εξηγεί τη φύση της σκοτεινής ενέργειας και της σκοτεινής ύλης, που αποτελούν το 95% του σύμπαντος.

Γνωστή και ως SUSY, η υπερσυμμετρία αποτελεί μία από τις θεωρίες που έχουν προταθεί και δίνουν «απάντηση» σε αυτές τις αδυναμίες. Γι’ αυτό τον σκοπό, υποθέτει πως για κάθε γνωστό σωματίδιο υπάρχει ένας υπερσυμμετρικός του «εταίρος». Ορισμένοι επιστήμονες αξιοποιούν τη θεωρία για την εξήγηση της σκοτεινής ύλης, υποθέτοντας πως αποτελείται από το ελαφρύτερο υπερσυμμετρικό σωματίδιο.

Από την άλλη πλευρά, όμως, μέχρι σήμερα δεν έχει προκύψει καμία πειραματική ένδειξη για την ύπαρξη κάποιου υπερσυμμετρικού σωματιδίου – και μάλιστα ούτε καν στην πρώτη φάση λειτουργίας του LHC, κάτι που αναμενόταν από πολλούς υπέρμαχους της θεωρίας. Παρ’ όλα αυτά, ο Γουίλκινσον λέει πως «είναι πολύ νωρίς» για να ξεγράψουμε την υπερσυμμετρία.

«Είναι δύσκολο να “πεθάνει” η υπερσυμμετρία: μοιάζει σαν τέρας με πολλά κεφάλια», ανέφερε. Το επιχείρημα που χρησιμοποιεί συμμερίζονται και οι περισσότεροι ειδικοί στη στοιχειώδη φυσική, υποστηρίζοντας πως η δεύτερη φάση λειτουργίας του LHC, που ξεκίνησε τον Απρίλιο, μπορεί κάλλιστα να κρύβει εκπλήξεις. Κι αυτό γιατί η μέγιστη ισχύς των συγκρούσεων στο εσωτερικό του θα αγγίξει τα 13 TeV. Μια απόδοση που όχι μόνο υπερβαίνει τα 8 TeV της πρώτης φάσης, αλλά και που για πρώτη φορά θα έχουν στη διάθεσή τους όσοι επιστήμονες μελετούν τα «μυστήρια» του υποατομικού κόσμου.

Εντούτοις, σύμφωνα με τον καθηγητή του πανεπιστήμιου της Οξφόρδης, τα αμέσως επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για την υπερσυμμετρία. «Αν δεν υπάρξει κάποια ανακάλυψη μέσα στην επόμενη διετία, τότε η θεωρία θα περιέλθει σε ακόμη δεινότερη θέση. Ο αριθμός των υποστηρικτών της είναι σίγουρο πως θα μειωθεί».

Τα ηλεκτρόνια είναι στην ουσία αθάνατα

<Ο ανιχνευτής νετρίνων Borexino στην Ιταλία

Τα ηλεκτρόνια ανήκουν στους θεμέλιους λίθους του σύμπαντος, μεταφέροντας το αρνητικό ηλεκτρικό φορτίο και μας επιτρέπουν να χαιρόμαστε όλες τις ανέσεις της σύγχρονης ζωής. Η σταθερότητα του ηλεκτρονίου δεν αμφισβητήθηκε ποτέ, αλλά βάζοντας ένα όριο στην σταθερότητα του, επιτρέπει στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τις θεμελιώδεις αρχές που κυβερνάνε την ύπαρξη μας.

Έτσι, σε μία νέα έρευνα, Ιταλοί ερευνητές μελέτησαν την πιθανή αποσύνθεση(φθορά) των ηλεκτρονίων χρησιμοποιώντας τον ανιχνευτή νετρίνων Borexino για 408 ημέρες. Και δεν βρήκαν τίποτα! Καμία αποσύνθεση. Αυτά είναι καλά νέα, γιατί επιβεβαιώνουν τον νόμο της διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίου σαν ένα θεμελιώδη νόμο του σύμπαντος.

Η ομάδα μπόρεσε επίσης να υπολογίσει τον ελάχιστο χρόνο ζωής των ηλεκτρονίων, βασιζόμενη στα αποτελέσματα του πειράματος. Μία «ζωή» ηλεκτρονίου έχει διάρκεια 66 χρόνια Yotta (6.6×10^28 χρόνια) ή 5 δισεκατομμύρια δισεκατομμύρια φορές την ηλικία του σύμπαντος ή 66,000,000,000,000,000,000,000,000,000 έτη.

Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο Physical Review Letters.

Το πείραμα Boxerino είναι ένας ειδικός ανιχνευτής νετρίνων θαμμένος βαθιά κάτω από το βουνό Gran Sasso, ένα Ιταλικό βουνό 100 χιλιόμετρα μακριά από τη Ρώμη. Ο ανιχνευτής είναι γεμάτος με ένα οργανικό υγρό πλούσιο σε ηλεkτρόνια (περίπου 10^32). Μία υποθετική διάσπαση ηλεκτρονίου θα παράξει ένα φωτόνιο και ένα νετρίνο, και ο ανιχνευτής έχει 2.000 φωτο πολλαπλασιαστές που μπορούν να εντοπίσουν το φως που εκ πέμφθηκε. Κανένας τέτοιος εντοπισμός που να πληροί αυτές τις προϋποθέσεις. Το να το αναφέρουμε αυτό μπορεί να ακούγεται ανόητο, όμως πειράματα που δεν ανακαλύπτουν τίποτα είναι επίσης πολύ σημαντικά στη φυσική.

Η αποσύνθεση είναι κάτι πολύ συνηθισμένο στη φυσική, με τα πιο βαριά σωματίδια να διασπούνται σε πιο ελαφριά. Αυτές οι αποσυνθέσεις τείνουν να ακολουθούν αυστηρούς κανόνες. Τα ηλεκτρόνια είναι τα μικρότερα σωματίδια με ηλεκτρικό φορτίο που υπάρχουν. Οτιδήποτε μικρότερο (νετρίνα, φωτόνια, γλουόνια) έχουν ουδέτερο και άρα μηδενικό φορτίο, οπότε δεν υπάρχει τρόπος να διασπαστούν σε κάτι άλλο χωρίς να παραβιάζουν τον νόμο της διατήρησης του ηλεκτρικού φορτίου.

Μιλώντας μάλιστα στο Physics World, o Gianpaolo Bellini είπε ότι αν καταμετρηθούν και όλες οι πηγές της ακτινοβολίας υποβάθρου τότε ο ελάχιστος χρόνος ζωής του ηλεκτρονίου μπορεί θεωρητικά να αυξηθεί σε 10^31 χρόνια.

Με αυτά τα παιχνίδια έπαιζαν τα παιδιά στην αρχαιότητα

Επισκεφθήκαμε το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και εντοπίσαμε, με τη βοήθεια της δρ. Μαρίας Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου, αρχαιολόγου και διευθύντριας του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, τα παιχνίδια –αθύρματα, όπως ονομάζονταν στην αρχαιότητα− που κρύβονται ανάμεσα στα χιλιάδες εκθέματά του, παιχνίδια με τα οποία εξακολουθούν να παίζουν τα παιδιά μέχρι σήμερα.

Βρήκαμε και το ειδώλιο που ενέπνευσε τους δημιουργούς του Φοίβου και της Αθηνάς, των μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.

Κουδουνίστρα-σκυλάκι από την Αθήνα, 3ος αι. μ.Χ. Η πλαταγή, όπως λεγόταν, ήταν πήλινη κουδουνίστρα, με την οποία πίστευαν ότι ξεγελούσαν και τα κακά πνεύματα που παραμόνευαν γύρω από τη βρεφική κούνια.

Πήλινες πλαγγόνες (κούκλες) με κινητά μέλη, 4ος και 5ος αι. μ.Χ. Οι πλαγγόνες ήταν αγαπημένα παιχνίδια των κοριτσιών και αυτές που διέθεταν κινητά μέλη παίζονταν όπως οι σημερινές κούκλες. Τις έντυναν με ρούχα, τα οποία έραβαν οι γυναίκες του σπιτιού γι’ αυτόν το σκοπό.
Eκτός από τη διασκέδαση, οι κούκλες εισήγαν τον νεαρό γυναικείο πληθυσμό στον κατά προορισμό ρόλο τους: να είναι καλές σύζυγοι, νοικοκυρές και μητέρες υγιών παιδιών.


Στρόβιλος (σβούρα) από το Καβείριο της Θήβας, 5ος αι. π.Χ. Oι σβούρες ήταν αγαπημένα παιχνίδια των παιδιών και των νεαρών γυναικών, όπως φαίνεται σε παραστάσεις αγγείων. Αλλά και ο προστάτης των παιδικών παιχνιδιών Ερμής έχει απαθανατισθεί να απολαμβάνει το παιχνίδι αυτό.
Οι στρόβιλοι ήταν γνωστοί από τους προϊστορικούς χρόνους, διαδόθηκαν όμως ιδιαιτέρως από τους αρχαϊκούς χρόνους και εξής. Κατασκευάζονταν από ξύλο ή, πολύ συχνά, από πηλό. Κάποιοι ήταν διακοσμημένοι με φύλλα κισσού ή ανθέμια ή έφεραν παραστάσεις ζώων.

Βοιωτικό ερυθρόμορφο πηνίο (γιο-γιο).
Στη μία πλευρά απεικονίζεται ο Περσέας και στην άλλη η Μέδουσα. Από το Καβείριο της Θήβας, 425-400 π.Χ. Το γιο-γιο αποτελείται από δύο δίσκους που ενώνονται στο κέντρο με έναν κυλινδρικό άξονα, πάνω στον οποίο στερεώνουν την αρχή μιας κλωστής, που στη συνέχεια τυλίγουν γύρω του.
Αφήνοντάς το να πέσει η κλωστή ξετυλίγεται, ενώ με μια κίνηση του χεριού ξαναμαζεύεται γύρω από τον άξονα.

Πήλινες κούκλες με κινητά μέλη (νευρόσπαστα) από την Κόρινθο, 5ος αι. π.Χ. Τα νευρόσπαστα κινούνταν όπως οι σημερινές μαριονέτες και ονομάζονταν και «δαίδαλα», καθώς αποδίδονταν στον Δαίδαλο.
Οι κούκλες με τα κινητά μέλη, εκτός από παιχνίδια, αποτελούσαν συνήθη κτερίσματα σε τάφους κοριτσιών αλλά και αφιερώματα σε ιερά.
Τα κορίτσια αφιέρωναν τις πλαγγόνες, μαζί με άλλα παιχνίδια τους και βόστρυχο από τα μαλλιά τους, στην Άρτεμη, προστάτιδα σε κάθε μεταβατική φάση στη ζωή του ανθρώπου και της σύλληψης παιδιών στα ανδρόγυνα, και την Αφροδίτη, θεά του έρωτα και της γονιμότητας, τις παραμονές του γάμου τους.

Γυναικείο ειδώλιο με κινητά πόδια. Χειροποίητο. Σώμα κωδωνόσχημο με πλαστική δήλωση του στήθους, λαιμός ψηλός που καταλήγει σε πτηνόμορφο κεφάλι. Από τα μεγάλα, διάτρητα αυτιά θα κρέμονταν σκουλαρίκια.
Τα χέρια σε χειρονομία επιφανείας ή δέησης αποδίδονται ως δύο πεπλατυσμένες αποφύσεις με επτά δάχτυλα. Τα μεγάλα πόδια καταλήγουν σε πέντε και έξι δάχτυλα, αντίστοιχα.
Στο επάνω μέρος του κεφαλιού υπάρχει οπή ανάρτησης. Ερυθρό γάνωμα χρησιμοποιήθηκε για τη διακόσμηση του ενδύματος και των υποδημάτων.
Από τη Θήβα, αρχές 7ου αιώνα π.Χ. Το ειδώλιο αυτό υπήρξε η πηγή της έμπνευσης για τις μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004, Φοίβο και Αθηνά.

Ο Μωάμεθ και …τα «θαυματουργά» ούρα της καμήλας

Tο «θαυματουργό» φάρμακο

Το γνωρίζετε ότι εδώ και αιώνες στον μουσουλμανικό κόσμο της Αραβίας και όχι μόνο, πιστεύεται ότι η πρακτική της πόσης ούρων καμήλας αναμεμιγμένο με γάλα έχει μεγάλα οφέλη για την υγεία ?

Την πεποίθηση αυτή στήριξε ο ίδιος ο Μωάμεθ ο οποίος κυριολεκτικά «συνταγογράφησε» τα ούρα καμήλας σαν μεγάλο φάρμακο παρά του ότι ακόμα και τότε πολλοί θεωρούσαν ότι αυτό είναι αηδιαστικό.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι οι άνθρωποι στους οποίους ο Μωάμεθ επέβαλλε να πίνουν ούρα καμήλας αργότερα αποστάτησαν από το Ισλάμ και μετά από αυτό ο Μωάμεθ τους επιτέθηκε και τους εξολόθρευσε.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ακόμα και σήμερα πολλοί μουσουλμάνοι πίνουν ούρα καμήλας επειδή ο Μωάμεθ τους είπε ότι ήταν πολύ καλό φάρμακο.
Τελευταία όμως οι Μουσουλμάνοι στην πόλη του Al-Qufundhah, στη Σαουδική Αραβία, ανακάλυψαν ότι αυτό που θεωρούσαν ως «θεϊκό» φάρμακο στην πραγματικότητα ήταν απλώς… ούρα από κάποιον μεγάλης ηλικίας Άραβα.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα στην εφημερίδα UK Daily Mail: «Όπως έγινε γνωστό οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας έχουν κλείσει ένα μαγαζί το οποίο πουλούσε παραδοσιακά ούρα καμήλας αφότου ανακάλυψαν ότι ο ιδιοκτήτης γέμιζε τα μπουκάλια με τα δικά του σωματικά απόβλητα.
Συγκεκριμένα οι επιθεωρητές υγείας όρμησαν σε έναν πωλητή στη πόλη-λιμάνι του Al Qunfudhah στην νοτιοδυτική Σαουδική Αραβία και κατάσχεσαν περισσότερα από 70 γεμάτα μπουκάλια.»

Δείτε τι γίνεται ! Λέτε σε λίγο καιρό αυτό το «θαυματουργό» φάρμακο να το δούμε να κυκλοφορεί και στην Ευρώπη γιατί όχι και στην δική μας χωρά αφού το συνέστησε ο ίδιος ο Μωάμεθ εν όψει της γενικής ισλαμοποίησης της καθημερινότητας ?

Πώς βγήκε η φράση «αντίπαλο δέος» και πως σχετίζεται ο Θουκυδίδης

Ο φόβος απέναντι στον αντίπαλο είναι κατά λέξη απόδοση της γνωστής φράσης «αντίπαλο δέος», που όμως σήμερα έχει φτάσει να σημαίνει απλά τον εχθρό.

Η φράση μάς έρχεται από τον Θουκυδίδη και συγκεκριμένα από μία από τις δημηγορίες του (3.11). Στο επίμαχο απόσπασμα, ο Θουκυδίδης λέει πως ο φόβος από τον ισόπαλο ανταγωνιστή έχει τη δύναμη να συγκρατήσει από την αυθαιρεσία και το πιο αυταρχικό κράτος, και να διατηρήσει ισότιμη σχέση ανάμεσα σε συμμάχους.
Τη φράση διαβάζουμε στο 3ο του βιβλίο, στην ομιλία των Μυτιληναίων προς τους Λακεδαιμόνιους, στην Ολυμπία. Οι Μυτιληναίοι ήθελαν να σπάσουν τη συμμαχία τους με τους Αθηναίους, αλλά παρά τη συμμαχία των Σπαρτιατών, οι Αθηναίοι τελικά εισέβαλαν στη Μυτιλήνη και την κατέλαβαν.

Στο απόσπασμα σημειώνεται:
«καὶ εἰ μὲν αὐτόνομοι ἔτι ἦμεν ἅπαντες, βεβαιότεροι ἂν ἡμῖν ἦσαν μηδὲν νεωτεριεῖν. ὑποχειρίους δὲ ἔχοντες τοὺς πλείους, ἡμῖν δὲ ἀπὸ τοῦ ἴσου ὁμιλοῦντες, χαλεπώτερον εἰκότως ἔμελλον οἴσειν καὶ πρὸς τὸ πλέον ἤδη εἶκον τοῦ ἡμετέρου ἔτι μόνου ἀντιθουμένου, ἄλλως τε καὶ ὅσῳ δυνατώτεροι αὐτοὶ αὑτῶν ἐγίγνοντο καὶ ἡμεῖς ἐρημότεροι. τὸ δὲ ἀντίπαλον δέος μόνον πιστὸν ἐς ξυμμαχίαν. ὁ γὰρ παραβαίνειν τι βουλόμενος τῷ μὴ προύχων ἂν ἐπελθεῖν ἀποτρέπεται».

Η απόδοση στα Νεοελληνικά:
«Και εάν μεν ήμαστε αυτόνομοι όλοι οι σύμμαχοι θα είχαμε μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται σε μας ν’ αλλάξουν τακτική. Όχι όμως και τώρα που, ενώ έχουν υποδουλώσει τους περισσότερους συμμάχους, θα τους έρχεται φυσικά άσχημα να μας συμπεριφέρονται σαν ίσοι προς ίσους· κι ακόμα περισσότερο γιατί βλέπουν ότι οι δυνάμεις μας ισοδυναμούν με τις δυνάμεις όλων των άλλων συμμάχων τους, κι ακόμα γιατί, ενώ αυτοί γίνονται καθημερινώς πιο ισχυροί, εμείς εξασθενίζουμε.
Το μόνο δε μέσο για να μείνουν πιστοί οι σύμμαχοι στις υποχρεώσεις τους είναι ο φόβος του ενός για τη δύναμη του άλλου. Γιατί κι αν ήθελε ο ένας από τους δυο να παραβή μια συμφωνία, δεν το κάνει γιατί υπολογίζει ότι δεν έχει μεγαλύτερη δύναμη, με την οποία, αν χρειαστή, να του επιτεθή».

Μία ολόκληρη πόλη στα έγκατα της Γης

Μυστήρια, απόκοσμα μα άκρως μαγευτικά. Κάτω από την επιφάνεια της Γης βρίσκονται μικροί θησαυροί, έτοιμοι να εξερευνηθούν και να πουν την δική τους ιστορία.

Από τους σκελετούς 6 εκατ. Παριζιάνων σε ένα θαμμένο θεματικό πάρκο στα βάθη ενός από τα παλαιότερα ορυχεία αλατιού στον κόσμο, η υπόγεια ζωή του πλανήτη σας καλωσορίζει.
Οι Κατακόμβες του Παρισιού – Γαλλία
Σε αυτές βρίσκονται τα απομεινάρια σκελετών περίπου 6 εκατ. ανθρώπων, των οποίων τα κόκαλα μεταφέρθηκαν εκεί μεταξύ του 1785 και του 1860, όταν τα νεκροταφείου τα Παρισιού ήταν πλήρη.
Μια από τις σκοτεινές εισόδους της πόλης οδηγούν σε έναν υγρό γεμάτο στενές σήραγγες κόσμο. Οι Κατακόμβες είναι ένα δίκτυο σπηλαίων 321 χλμ με σήραγγες και λατομεία, πολλά από τα οποία είναι γεμάτα κρανία και οστά.
Αν και οι περισσότεροι επισκέπτες βρίσκονται εκεί το πρωί, δύο γενναίοι τουρίστες ήταν σε θέση να περάσουν το βράδυ τους την ημέρα του Halloween.


Bounce Below – Llechwedd slate mine, Βόρεια Ουαλία
Ο μεγαλύτερος χώρος με τραμπολίνο στον κόσμο βρίσκεται σε μια σπηλιά που είναι δύο φορές μεγαλύτερη από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου. Τα τρία γιγάντια τραμπολίνα είναι φωλιασμένα στην σπηλιά Llechwedd Slate, πρώην βικτωριανό ορυχείο σχιστόλιθου.
Η πρόσβαση στο Bounce Below μπορεί να γίνει με τρένο.


Salina Turda, Ρουμανία
Ένα υπόγειο θεματικό πάρκο είναι κρυμμένο σε ένα παλιό ορυχείο αλατιού στη Ρουμανία. Τα ορυχεία είχαν σκαφτεί στον Μεσαιώνα, με τους άνδρες να μαζεύουν αλάτι. Ωστόσο, σήμερα, φιλοξενείται ένα θεματικό πάρκο με μία ρόδα, αμφιθέατρο, αίθουσα μπόουλινγκ, μίνι γκολφ, μια υπόγεια λίμνη με πλοία με κουπιά. Το βαθύτερο ορυχείο είναι στα 120 μέτρα κάτω από το έδαφος.


Τούνελ Cu Chi, Βιετνάμ
Οι σήραγγες βρίσκονται περίπου 32 χλμ έξω από την πόλη Χο Τσι Μινχ. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, οι αντάρτες Βιετκόνγκ έκρυψαν Αμερικανούς μέσα σε αυτό το δίκτυο.
Τα κατάμαυρα τούνελ χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι διαμονής, αποθήκευσης, νοσοκομεία και οδοί ανεφοδιασμού στον πόλεμο.
Οι είσοδοι, που ήταν στο μέγεθος ενός ανθρώπου, σήμερα καλύπτονται από φύλλα, έχουν διευρυνθεί για τους τουρίστες, με τα τούνελ να γίνονται πιο εύκολα προσβάσιμα.


Coober Pedy, Νότια Αυστραλία
Εδώ, οι τουρίστες μπορούν να περπατήσουν στον μυστηριώδη κόσμο της υπόγειας ζωής, όπου οι μόνιμοι κάτοικοι έχουν δημιουργήσει τα δικά τους σπίτια και τις επιχειρήσεις μέσα σε ασβεστόβραχους πηλού.
Η μεταλλευτική πόλη Coober Pedy περιλαμβάνει εκκλησίες, μουσεία, γκαλερί Τέχνης, εστιατόρια, μπαρ ακόμη και ξενοδοχεία, για να γνωρίσουν οι ταξιδιώτες από πρώτο χέρι πως είναι η υπόγεια ζωή.

Κάτω από το έδαφος ζουν περίπου 3.500 κάτοικοι με όλες τις ανέσεις που έχει ένα σπίτι στην επιφάνεια της Γης.
Η ποικιλόμορφη πόλη είναι γνωστή για την παροχή οπαλίου, η οποία είναι και η κύρια πηγή εισοδήματός τους.

The Vaults-Λονδίνο, Αγγλία
Ενας συναρπαστικός χώρος εκδηλώσεων, που φιλοξενεί μια σειρά μη συμβατικών pop up θεατρικών παραστάσεων, σινεμά, γκολφ και βραδινά events. Βαθιά μέσα στις σήραγγες κάτω από το σταθμό του Waterloo, το θέατρο του The Vaults διαθέτει 176 θέσεις, μακριά από το πολύβουο πλήθος της πόλης.