Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2019

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ - Πλοῦτος (133-169)

ΧΡ. θύουσι δ᾽ αὐτῷ διὰ τίν᾽; οὐ διὰ τουτονί;
ΚΑ. καὶ νὴ Δί᾽ εὔχονταί γε πλουτεῖν ἄντικρυς.
135 ΧΡ. οὔκουν ὅδ᾽ ἐστὶν αἴτιος καὶ ῥᾳδίως
παύσειεν, εἰ βούλοιτο, ταῦτ᾽ ἄν; ΠΛ. ὅτι τί δή;
ΧΡ. ὅτι οὐδ᾽ ἂν εἷς θύσειεν ἀνθρώπων ἔτι
οὐ βοῦν ἄν, οὐχὶ ψαιστόν, οὐκ ἄλλ᾽ οὐδὲ ἕν,
μὴ βουλομένου σοῦ. ΠΛ. πῶς; ΧΡ. ὅπως; οὐκ ἔσθ᾽ ὅπως
140 ὠνήσεται δήπουθεν, ἢν σὺ μὴ παρὼν
αὐτὸς διδῷς τἀργύριον, ὥστε τοῦ Διὸς
τὴν δύναμιν, ἢν λυπῇ τι, καταλύσεις μόνος.
ΠΛ. τί λέγεις; δι᾽ ἐμὲ θύουσιν αὐτῷ; ΧΡ. φήμ᾽ ἐγώ.
καὶ νὴ Δί᾽ εἴ τί γ᾽ ἐστὶ λαμπρὸν καὶ καλὸν
145 ἢ χαρίεν ἀνθρώποισι, διὰ σὲ γίγνεται.
ἅπαντα τῷ πλουτεῖν γάρ ἐσθ᾽ ὑπήκοα.
ΚΑ. ἔγωγέ τοι διὰ μικρὸν ἀργυρίδιον
δοῦλος γεγένημαι πρότερον ὢν ἐλεύθερος.
ΧΡ. καὶ τάς γ᾽ ἑταίρας φασὶ τὰς Κορινθίας,
150 ὅταν μὲν αὐτάς τις πένης πειρῶν τύχῃ,
οὐδὲ προσέχειν τὸν νοῦν, ἐὰν δὲ πλούσιος,
τὸν πρωκτὸν αὐτὰς εὐθὺς ὡς τοῦτον τρέπειν.
ΚΑ. καὶ τούς γε παῖδάς φασι ταὐτὸ τοῦτο δρᾶν
οὐ τῶν ἐραστῶν, ἀλλὰ τἀργυρίου χάριν.
155 ΧΡ. οὐ τούς γε χρηστούς, ἀλλὰ τοὺς πόρνους· ἐπεὶ
αἰτοῦσιν οὐκ ἀργύριον οἱ χρηστοί. ΚΑ. τί δαί;
ΧΡ. ὁ μὲν ἵππον ἀγαθόν, ὁ δὲ κύνας θηρευτικάς.
ΚΑ. αἰσχυνόμενοι γὰρ ἀργύριον αἰτεῖν ἴσως
ὀνόματι περιπέττουσι τὴν μοχθηρίαν.
160 ΧΡ. τέχναι δὲ πᾶσαι διὰ σὲ καὶ σοφίσματα
ἐν τοῖσιν ἀνθρώποισίν ἐσθ᾽ ηὑρημένα.
ὁ μὲν γὰρ ἡμῶν σκυτοτομεῖ καθήμενος,
ἕτερος δὲ χαλκεύει τις, ὁ δὲ τεκταίνεται,
ὁ δὲ χρυσοχοεῖ γε χρυσίον παρὰ σοῦ λαβών,—
165 ΚΑ. ὁ δὲ λωποδυτεῖ γε νὴ Δί᾽, ὁ δὲ τοιχωρυχεῖ,—
ΧΡ. ὁ δὲ κναφεύει γ᾽,— ΚΑ. ὁ δέ γε πλύνει κῴδια,—
ΧΡ. ὁ δὲ βυρσοδεψεῖ γ᾽— ΚΑ. ὁ δέ γε πωλεῖ κρόμμυα,—
ΧΡ. ὁ δ᾽ ἁλούς γε μοιχὸς διὰ σέ που παρατίλλεται.
ΠΛ. οἴμοι τάλας, ταυτί μ᾽ ἐλάνθανεν πάλαι.

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ - ΙΕΡΑΚΑΣ ΚΑΙ… ΙΕΡΑΚΑΣ

ΙΕΡΑΚΑΣ ΚΑΙ… ΙΕΡΑΚΑΣ
(πουλί, γεράκι)
 
Δύο ήρωες είναι γνωστοί με αυτό το όνομα, και οι δύο μεταμορφώθηκαν σε γεράκι.Ο πρώτος εμπλέκεται στην ιστορία του Δία και της Ιώς, ο δεύτερος είναι ένας πλούσιος κτηματίας.
Όταν ο Δίας διέταξε τον Ερμή να κλέψει τη μεταμορφωμένη σε αγελάδα Ιώ από τον πανόπτη Άργο, στάθηκε αδύνατο να το κάνει κρυφά, γιατί ο Ιέρακας φανέρωσε το σχέδιο. Έτσι, ο Ερμής αναγκάστηκε να σκοτώσει τον φύλακα της Ιώς, για να πετύχει τον στόχο του. Είναι πολύ πιθανό ότι οι θεοί μεταμόρφωσαν τον Ιέρακα στο ομώνυμο πουλί, αν και δεν υπάρχει σαφής αναφορά στις πηγές (Απολλόδ. 2.1.3).
 
Ο δεύτερος Ιέραξ είναι πλούσιος κτηματίας στη χώρα των Μαριανδυνών στα ΒΑ παράλια της Βιθυνίας, γύρω από την ποντιακή Ηράκλεια, δίκαιος και επιφανής. Τον πλούτο του τον όφειλε στη Δήμητρα, την οποία τιμούσε και για την οποία ίδρυε ιερά. Εκείνη τον αντάμειβε με ευφορία γης.
 
Κάποτε, στην Τρωάδα έπεσε πείνα εξαιτίας της οργής του Ποσειδώνα, γιατί οι κάτοικοι κάποια στιγμή παρέλειψαν από αμέλεια τις πρέπουσες θυσίες. Ο θεός όχι μόνο κατέστρεψε τους καρπούς της Δήμητρας αλλά έστειλε και ένα πελώριο κήτος από τη θάλασσα εναντίον τους. Οι Τρώες προσέφυγαν στον Ιέρακα για βοήθεια και εκείνος τους πρόσφερε άφθονη τροφή, σιτάρι και κριθάρι.
 
Η οργή του Ποσειδώνα για την ακύρωση της τιμωρίας μεταφέρθηκε στον Ιέρακα· τον μεταμόρφωσε σε γεράκι και του άλλαξε τον χαρακτήρα, «γιατί, ενώ αγαπήθηκε πάρα πολύ από τους ανθρώπους, τον έκανε να μισηθεί πάρα πολύ από τα πουλιά και ενώ, εμπόδισε πολλούς ανθρώπους να πεθάνουν, τον έκανε να σκοτώσει πολλά πουλιά» (Αντ. Λιβ., Μετ. 3).

Όσοι μας πληγώνουν μας φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στην ευτυχία

Τώρα αναγνωρίζω, αφού έχω πια παρατηρήσει τα επώδυνα μοτίβα να επαναλαμβάνονται πολλές φορές, ότι όσα με πληγώνουν είναι απλά μαθήματα που χρειάζεται να μάθω και συχνά αυτά τα μαθήματα έρχονται με τη μορφή ανθρώπων.

Πολύ συχνά, όταν αντιλαμβάνομαι ότι οι σκέψεις για το σωστό και το λάθος των αποφάσεών μου με καταναλώνουν, κάνω ένα βήμα πίσω. Μπορώ καθαρά να δω ότι οι άνθρωποι είναι ο μηχανισμός που με οδηγεί στην εξέλιξή μου, και οι επώδυνες εμπειρίες μου είναι μεγάλες πινακίδες που μου δείχνουν το δρόμο.

Δεν είναι τυχαίο που διαμορφώνουμε σχέσεις με ανθρώπους που μας προκαλούν έντονα συναισθήματα, είτε θετικά, είτε αρνητικά. Ελκόμαστε από εκείνους, που με κάποιο μαγικό τρόπο, ταιριάζουν σε ένα από τα χαρακτηριστικά ή τα «προβλήματά» μας, και μας προκαλούν, βοηθώντας μας να αυτοθεραπευτούμε και να εξελιχθούμε.

Και καθώς τα μαθήματα έρχονται κυρίως μέσω των άλλων, προσπαθώ να μην τους κακολογώ για τον δικό τους ρόλο σε όλο αυτό. Γνωρίζω ότι στο μέλλον θα τους ευχαριστώ για κάποιο από τα μαθήματα που θα μαζέψω στο ταξίδι της ζωής.

Τι είναι αυτό, λοιπόν, που σας προκαλεί τον τελευταίο καιρό; Τι είναι αυτό που σας πληγώνει; Ποιος είναι το επίκεντρο των αρνητικών σας συναισθημάτων; Σκεφτείτε παρελθοντικές καταστάσεις, όπου νιώσατε παρομοίως. Πότε ήταν η πρώτη φορά που μπορείτε να ανακαλέσετε ότι νιώσατε έτσι; Προσπαθήστε να ξεχωρίσετε το μοτίβο εκείνο και ποιο μήνυμα προσπαθεί να σας μεταφέρει.

Αντί να ζείτε μέσα στον πόνο σαν ένα αβοήθητο θύμα, δοκιμάστε να δείτε τα μαθήματα που σας στέλνονται και που στην πραγματικότητα εσείς τα φέρατε στη ζωή σας. Όποια μορφή κι αν έχει το μάθημα, το βέβαιο είναι πως ανήκει κάτω από μια μεγάλη ομπρέλα που λέγεται αυτοφροντίδα.

Μπορείτε να φανταστείτε έναν κόσμο γεμάτο από ανθρώπους που αναζητούν τη δύναμή τους μέσα από την αυτο-αγάπη αντί να προσπαθούν να την αντλήσουν από τους άλλους μέσω της επιβεβαίωσης και των τοξικών σχέσεων; Αυτός είναι ένας κόσμος που εγώ ονειρεύομαι και μέσα στον οποίο θα ήθελα να ζήσω.

Τις μοναχικές ώρες «ακούω» τις βαθύτερες επιθυμίες μου

Τα τελευταία χρόνια, έχω αρχίσει να αγαπάω πολύ τη μοναχικότητά μου, να την αγκαλιάζω και να της δίνω χώρο στη ζωή μου. Όχι, είναι λάθος να λες αγαπάω τη μοναξιά, διότι η μοναξιά είναι μία δυσάρεστη κατάσταση που βιώνει ένας άνθρωπος παρά τη θέλησή του. Όμως, η μοναχικότητα είναι συνειδητή επιλογή.

Ναι, αγαπάω τη μοναχικότητά μου.

Αγαπάω τις ώρες που αγκαλιάζω τον εαυτό μου και αφουγκράζομαι τις βαθύτερες επιθυμίες του. Αγαπάω τον εαυτό μου και τις ώρες που του αφιερώνω, διότι έχω επιλέξει συνειδητά να μην τον ξοδεύω σε ανούσιες παρέες, οι οποίες δεν μου προσφέρουν ουσιαστικά τίποτα. Δεν έχω ανάγκη να συναναστρέφομαι με παρέες οι οποίες με φθείρουν απλά και μόνο για να μη φαίνομαι επιδερμικά και εξωτερικά μόνη μου.

Όχι, δεν έχω ανάγκη να χάνομαι σε παρέες όταν δεν αισθάνομαι την ανάγκη να χαθώ, απλά και μόνο για να ανεβάσω φωτογραφίες στο προφίλ μου και να υποδύομαι τον κοινωνικό και εκείνη που είναι μέσα σε όλα. Τώρα αγαπάω την ανάγκη του εαυτού μου να αποσύρεται για λίγη ώρα, σέβομαι εκείνα τα λεπτά στα οποία εμβαθύνω στο βαθύτερο είναι μου και γαληνεύω από τις σκέψεις και τις αγωνίες της ημέρας. Όχι, δεν είναι επιτυχία μόνο να έχω επιτυχημένες σχέσεις με ανθρώπους στη ζωή μου.

Επιτυχία είναι ακόμα και να σταματήσω να φοβάμαι μήπως έρθει λίγη ώρα που θα είμαι μόνος μου και αυτό να με πανικοβάλλει. Είναι λάθος να μην περνάς ποτέ σου λίγο χρόνο με τον εαυτό σου, λίγα λεπτά για τον πολύτιμο εαυτό σου που τόσα προσπαθεί να φέρει εις πέρας καθημερινά.

Η μοναχικότητα είναι μία καλή φίλη. Με αγκαλιάζει, με φροντίζει, με εμπνέει να γράφω και να διαβάζω. Με βοηθάει να ξεκαθαρίσω τις πραγματικές μου ανάγκες, ώστε να μη χρησιμοποιώ άλλους ανθρώπους και να είμαι ξεκάθαρος στο τι θέλω από τις σχέσεις μου με τους άλλους.

Κοίταξε γύρω σου τους ανθρώπους. Φοβούνται μήπως μείνουν έστω και για λίγο μόνοι και βιάζονται να μπουν σε φιλίες ανούσιες, σε σχέσεις μάταιες. Και δεν αντιλαμβάνονται πως μένοντας λίγο μόνος, γίνεσαι σοφότερος και κάνεις ορθές επιλογές για τους ανθρώπους στη ζωή σου.

Μπορείς να ελέγξεις μόνο το σώμα σου, τις σκέψεις σου και τις επιλογές σου

Μεγαλώνουμε με ελεγκτικές συμπεριφορές, με τα «πρέπει» και τα «μη» των γονιών και των δασκάλων μας που μοιάζουν παντοδύναμοι στα μικρά μας μάτια και διδασκόμαστε τον ελεγκτικό τρόπο με τον οποίο σχετίζονται οι ενήλικες μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να τον θεωρούμε εσφαλμένα υγιή και να τον αναπαράγουμε αυτόματα, με καταστροφικές πολλές φορές συνέπειες. Γιατί κανέναν και τίποτα δεν μπορούμε να ελέγξουμε πραγματικά πέρα από τον εαυτό μας, κι αυτόν εξαιρετικά δύσκολα.

Μόνο τρία πράγματα μπορούμε να ελέγξουμε και αφορούν και τα τρία αυστηρά εμάς: το σώμα, τις σκέψεις και τις επιλογές μας. Οτιδήποτε έξω από αυτά, είναι αδύνατο αλλά και περιττό να προσπαθούμε να το αλλάξουμε ή να το διορθώσουμε, με μόνη εξαίρεση τον έλεγχο που επιβάλλεται στους ψυχικά ασθενείς και στα παιδιά μας (κι αυτή σε συγκεκριμένο βαθμό και για περιορισμένο χρόνο, αφού σύντομα κι αυτά γίνονται υπεύθυνα για τον δικό τους εαυτό).

Πόσο εύκολο είναι όμως να ελέγξουμε αυτά τα τρία στοιχεία που μας ανήκουν εξ ολοκλήρου; Το σώμα μας είναι δικό μας, το φροντίζουμε εμείς και μόνο εμείς είμαστε υπεύθυνοι για την υγεία του. Πολλές φορές όμως μας προδίδει με αντιδράσεις που δεν επιλέγουμε όπως για παράδειγμα με έναν πυρετό, έναν πόνο, βήχα, ή πεπτικές διαταραχές. Είναι αδύνατο να ελέγξουμε τη θερμοκρασία του και τις χιλιάδες επί χιλιάδων των αντιδράσεων που συμβαίνουν κάθε στιγμή μέσα σ’ αυτό. Το ελέγχουμε λοιπόν πραγματικά;

Οι σκέψεις μας είναι κι αυτές δικές μας. Όσες επιρροές κι αν δεχόμαστε, εν τέλει καταλήγουμε σε αυτές που μας ταιριάζουν περισσότερο. Κάνουμε όμως καθημερινά περισσότερες από εξήντα χιλιάδες σκέψεις και οι περισσότερες είναι υποσυνείδητες. Πόσες από αυτές στ’ αλήθεια λοιπόν μπορούμε να αντιληφθούμε και να αλλάξουμε ή να διορθώσουμε; Αναρωτιόμαστε συχνά, γιατί νιώθουμε έτσι, γιατί φοβόμαστε, γιατί αντιδρούμε διαφορετικά από ό,τι θα θέλαμε. Πόσο ελεγχόμενες είναι συνεπώς;

Όσο για τις επιλογές μας, εξαρτώνται κι αυτές αποκλειστικά από εμάς. Επιλογές στις σχέσεις, στις συμπεριφορές, στις προτεραιότητες, στους ρόλους μας, στα πάντα. Μπορεί να δεχόμαστε επηρεασμούς, παροτρύνσεις, αποτρεπτικές οδηγίες ή χειριστικές συμπεριφορές, στο τέλος όμως, οι επιλογές παραμένουν μόνο δικές μας. Κανείς δεν μπορεί να μας επιβάλλει τίποτα αν εμείς δεν το επιτρέψουμε. Πόσο απόλυτα τις ελέγχουμε κι αυτές όμως;

Κανείς δεν ξύπνησε κάποιο πρωί επιλέγοντας να καυγαδίσει με το παιδί ή το σύντροφό του και όμως συνέβη. Κανείς δεν πήγε το βράδυ για ύπνο επιλέγοντας να προκαλέσει κάποιο ατύχημα την επόμενη μέρα και όμως συνέβη. Κανείς δεν επέλεξε να γίνει προσβλητικός ή κακοποιητικός με αγαπημένο του πρόσωπο και όμως συνέβη. Κανείς δεν επέλεξε να γίνει ναρκομανής, αλκοολικός, εγκληματίας και όμως συνέβη.

Γιατί ακόμη κι αν αυτά τα τρία πράγματα που αφορούν τον εαυτό μας, είναι τα μόνο που μπορούμε να ελέγξουμε, τελικά ούτε αυτά μπορούμε στ’ αλήθεια να τα ελέγξουμε απόλυτα. Κι αν είναι τόσο δύσκολο αυτό, είναι μάταιο να το προσπαθούμε για κάποιον άλλον, όσο κι αν νοιαζόμαστε γι’ αυτόν.

Μπορούμε μόνο να προσπαθήσουμε να τον επηρεάσουμε λέγοντας τη γνώμη και τα επιχειρήματά μας κι αυτό μόνο αν μας το επιτρέψει εφόσον είναι ενήλικας και υγιής ψυχικά. Και να σεβαστούμε τις επιλογές του ακόμη κι αν δεν συμφωνούμε με αυτές, διαμορφώνοντας διαφορετικά τις επιλογές μας βεβαίως.

Μην προσπαθείς μάταια λοιπόν να αλλάξεις, ή να διορθώσεις ανθρώπους ή καταστάσεις που δεν σου αρέσουν ή δεν σου ταιριάζουν. Μην αναλώνεσαι προσπαθώντας κάτι που είναι μάταιο γιατί είναι έξω από σένα. Μπορείς να αδιαφορήσεις ή να απομακρυνθείς αν θέλεις, αφού η επιλογή είναι δική σου. Μόνο τον εαυτό σου μπορείς να ελέγξεις. Κανέναν και τίποτα άλλο. Και αυτό απαιτεί ήδη πολλή δύναμη, δουλειά και ενέργεια. Αρκετή για μια ολόκληρη ζωή. Μην τη στερείς από τον εαυτό σου στρέφοντάς την οπουδήποτε αλλού, εκτός από αυτόν.

ΣΕΝΕΚΑΣ: Βαδίζοντας πάνω στο δικό μας δρόμο

Τίποτε επομένως δεν είναι ανάγκη να τονιστεί περισσότερο από την προειδοποίηση ότι δε θα πρέπει να πάρουμε, σαν τα πρόβατα, τη γραμμή του κοπαδιού που προηγείται, ταξιδεύοντας έτσι πάνω στο δρόμο που βαδίζουν όλοι, αλλά πάνω στο δρόμο που οφείλουμε να βαδίσουμε. Τίποτε, πράγματι, δε μας δημιουργεί μεγαλύτερα προβλήματα από το γεγονός ότι προσαρμόζουμε τον εαυτό μας στις κοινές διαδόσεις, πιστεύοντας ότι όσα γίνονται αποδεκτά με την ευρύτερη δυνατή συναίνεση, αυτά είναι και τα άριστα – το γεγονός δηλαδή ότι, με το να ακολουθούμε τόσο πολλούς, ζούμε στην ουσία σύμφωνα με τους κανόνες όχι της λογικής αλλά της μίμησης. Το αποτέλεσμα είναι πως, ο ένας μετά τον άλλο, συσσωρεύονται οι άνθρωποι που οδεύουν ολοταχώς προς την καταστροφή. Και, όπως ακριβώς συμβαίνει όταν, σε μια μεγάλη ανθρώπινη συμφορά, οι άνθρωποι συμπιέζουν ο ένας τον άλλο και κανείς δεν μπορεί να καταρρεύσει χωρίς να συμπαρασύρει και τους άλλους στην πτώση του, καθώς η κατάρρευση των πρώτων επιφέρει τον όλεθρο και των τελευταίων, το ίδιο πράγμα θα μπορούσες να δεις σε κάθε περίπτωση και στη ζωή. Τα σφάλματα κάθε ανθρώπου δεν προκαλούν σ’ εκείνον μόνο ζημιά, αλλά καθένας από μας είναι ο ίδιος αιτία και υπεύθυνος του λάθους που θα κάνει και κάποιος άλλος.

Γιατί είναι επικίνδυνο να αναθέτουμε την ασφάλεια του εαυτού μας στο πλήθος που προπορεύεται και –ακριβώς επειδή καθένας μας είναι προθυμότερος να εμπιστευτεί κάποιον άλλο παρά να αποφασίσει ανεξάρτητα για τον εαυτό του- ουδέποτε να θέτουμε υπό έλεγχο τη ζωή μας, αλλά να δείχνουμε απεναντίας τυφλή εμπιστοσύνη στους άλλους, έτσι ώστε κάποιο λάθος που έχει περάσει από τον ένα στον άλλο να εμπλέκει τελικά και μας τους ίδιους και να απεργάζεται την καταστροφή μας. Το παράδειγμα των άλλων μας καταστρέφει· η αποδέσμευση από το πλήθος είναι σωτήρια. Γιατί αυτό, υπερασπίζοντας το λάθος του έρχεται σε αντίθεση με τη λογική. Συμβαίνει έτσι το ίδιο ακριβώς πράγμα που γίνεται και στις εκλογές, όπου τα ίδια εκείνα άτομα που εξέλεξαν τους πραίτορες απορούν όταν η ευμετάβλητη λαϊκή εύνοια μετατοπιστεί στο θέμα της εκλογής των πραιτόρων. Το ίδιο πράγμα έχει τη μια στιγμή την εύνοιά μας, την άλλη την αποδοκιμασία μας· αυτή είναι η έκβαση κάθε απόφασης που ακολουθεί τις επιλογές του πλήθους.

ΣΕΝΕΚΑΣ, Για μια ευτυχισμένη ζωή

Γιατί η καλλιέργεια (κουλτούρα) δεν είναι συσσώρευση γνώσης, αλλά το απόσταγμά της

Όσο το ακονίζεις τόσο κόβει κι η κόψη του γίνεται «αθέρας» (λεπτότατη), κατά την παλιά έκφραση. Εδώ έγκειται και η διαφορά του έξυπνου από τον καλλιεργημένο· αρχικά μπορεί να διαθέτουν ανάλογη νοητική δωρεά, καταλήγουν όμως να απέχουν ποιοτικά. Ο έξυπνος και ικανός μαθαίνει τα θεωρητικά και τα πρακτικά της δουλειάς του, παρακολουθεί τις εξελίξεις και αν δεν καταντήσει στυγνή χρηματομηχανή, είναι ευλογία να συνεργάζεσαι με κάποιον που δεν έχει μόνο Μάστερ αλλά και το μυαλό στη θέση του.

Ο καλλιεργημένος δεν περιορίστηκε στην ύλη των όποιων σπουδών του και τα χρηστικά για να κερδίσει χρήματα ή κοινωνικό κύρος, αλλά έκανε το μεγάλο ποιοτικό άλμα: ξέφυγε από το αναγκαίο. Με πάθος, μελέτη και αγάπη «ψάχτηκε» εντός του και γύρω του και απόκτησε ευρύτερη παιδεία και «δική του» πρωτογενή σκέψη, ώστε να βλέπει κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων, να εντοπίζει βαθύτερα αίτια. Γιατί η καλλιέργεια (κουλτούρα) δεν είναι συσσώρευση γνώσης, αλλά το απόσταγμά της ή, όπως το έθεσε ο Μαλρό, «είναι αυτό που μένει όταν ξεχάσεις όσα έμαθες».

Ποιοι χαρακτήρες εμποδίζουν την εφαρμογή ενός οράματος;

Αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα όχι όπως είναι πραγματικά, αλλά σε σχέση με αυτό που είμαστε εμείς. Συνεπώς, όταν ένα όραμα παρεμποδίζεται, αυτό οφείλεται συνήθως σε πρόβλημα των ανθρώπων. Υπάρχουν δέκα κατηγορίες ανθρώπων οι οποίοι εμποδίζουν την εφαρμογή ενός οράματος.


1. ΗΓΕΤΕΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ

Τα πάντα είναι θέμα ηγεσίας. Το απόφθεγμα αυτό βεβαίως ισχύει και στη μετάδοση του οράματος. Ένας ηγέτης περιορισμένων δυνατοτήτων είτε δεν έχει όραμα είτε δεν έχει την ικανότητα να το μεταδώσει αποτελεσματικά.

Ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας είπε κάποτε, “Αν κάνεις μεγάλα πράγματα, προσελκύεις μεγάλους άνδρες. Αν κάνεις μικρά πράγματα, προσελκύεις μικρούς άνδρες. Οι μικροί άνθρωποι συνήθως προκαλούν προβλήματα.” Κατόπιν σταμάτησε, κούνησε με θλίψη το κεφάλι του, και πρόσθεσε, “Αντιμετωπίζουμε τεράστιο πρόβλημα”.

2. ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΣΚΕΠΤΟΝΤΑΙ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ

Ο Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω είπε, “Κάποιοι αντιλαμβάνονται τα πράγματα όπως είναι και αναρωτιούνται ‘Γιατί;’ [στερεότυπη σκέψη]. Εγώ ονειρεύομαι τα πράγματα όπως δεν υπήρξαν ποτέ και αναρωτιέμαι ‘Γιατί όχι;’ [δημιουργική σκέψη].”

Ο Τσάρλυ Μπράουν δείχνει τα χέρια του στη φίλη του τη Λούσυ και λέει, “Αυτά είναι τα χέρια που ίσως κάποια μέρα πετύχουν μεγάλα πράγματα. Αυτά είναι τα χέρια που μπορεί κάποια μέρα να φτιάξουν αριστουργήματα! Μπορεί να χτίσουν τεράστιες γέφυρες, ή να θεραπεύσουν τους ασθενείς, ή να βάλουν φοβερά καλάθια, ή να γράψουν σπαραξικάρδια μυθιστορήματα! Αυτά είναι τα χέρια που μπορεί μια μέρα να αλλάξουν τη μοίρα της ανθρωπότητας!”

Η Λούσυ, που πάντοτε αντιλαμβάνεται τα πράγματα όπως είναι, απαντάει, “Έχουν μαρμελάδα πάνω τους”.

3. ΔΟΓΜΑΤΙΚΟΙ

Πολλά οράματα δεν υλοποιούνται εξαιτίας μονοκόμματων, δογματικών ανθρώπων. Για να είναι κανείς απόλυτα βέβαιος για κάτι, πρέπει ή να γνωρίζει τα πάντα ή να αγνοεί τα πάντα σχετικά με αυτό. Τις περισσότερες φορές, ο δογματικός δε γνωρίζει τίποτε αλλά συνηθίζει να έχει άποψη. Για παράδειγμα, “Ό,τι μπορούσε να εφευρεθεί έχει ήδη εφευρεθεί”. Πρόκειται για λόγια του Charles Η. Duell, διευθυντή του Οργανισμού Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ, το 1899! Φυσικά, ο Duell δεν υπήρξε ο μόνος. Ο Πρόεδρος Grover Cleveland δήλωσε κάποτε (το 1905) ότι “οι λογικές και υπεύθυνες γυναίκες δε θέλουν να ψηφίζουν”. Μετά, ήταν ο Robert Miliken, ο οποίος τιμήθηκε με Νόμπελ φυσικής, που δήλωσε το 1923, “Δεν υπάρχει περίπτωση να δαμασει ποτέ ο άνθρωπος τη δύναμη του ατόμου”. Ο Λόρδος Κέλβιν, πρόεδρος της Βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας (πρόκειται για επιστημονικό οργανισμό), δήλωσε το 1885, “Είναι αδύνατον να κατασκευαστούν ιπτάμενες μηχανές βαρύτερες από τον αέρα”.

4. ΜΟΝΙΜΑ ΧΑΜΕΝΟΙ

Πολλοί άνθρωποι αναλογίζονται τις αποτυχίες του παρελθόντος και φοβούνται τον κίνδυνο που εμπεριέχει η επιδίωξη κάποιου οράματος. Η γνώμη τους είναι ότι, “Αν δεν πετύχεις με την πρώτη φορά, κατάστρεψε όλα τα στοιχεία που μαρτυρούν ότι προσπάθησες”. Καταστρέφουν επίσης και τις προσπάθειες όλων των άλλων να προσπαθήσουν πάλι.

5. ΕΚΕΙΝΟΙ ΠΟΥ ΕΠΑΝΑΠΑΥΟΝΤΑΙ

Οι άνθρωποι επιζητούν την άνεση, τη σιγουριά, και την ασφάλεια στη ζωή τους. Την άνεση ακολουθεί κατά πόδας η μακαριότητα, τη σιγουριά η ανία, και την ασφάλεια η έλλειψη οράματος. Η φωλιά είναι το κατάλληλο μέρος για έναν κοκκινολαίμη όσο είναι ακόμη αυγό. Δεν είναι όμως κατάλληλη για τον κοκκινολαίμη όταν αποκτήσει φτερά. Είναι ωραίο μέρος για να σκάσεις από το αυγό όχι όμως και για να πετάξεις. Πάντοτε είναι θλιβερό να μη θέλουν οι άνθρωποι να εγκαταλείψουν τις φωλιές της ζωής τους.

Σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Leadership, η Lynn Anderson περιγράφει αυτό που συμβαίνει όταν οι άνθρωποι χάσουν το όραμά τους. Μια ομάδα ταξιδιωτών έφτασε στις ακτές της Αμερικής πριν 370 χρόνια. Οπλισμένοι με όραμα και θάρρος, είχαν έλθει να εγκατασταθούν στη νέα ήπειρο. Τον πρώτο χρόνο, ίδρυσαν μια πόλη. Το δεύτερο χρόνο, εξέλεξαν το δημοτικό συμβούλιο. Τον τρίτο, η κυβέρνηση πρότεινε να κατασκευάσουν ένα δρόμο που οδηγούσε πέντε μίλια δυτικά σε ακατοίκητη και ανεξερεύνητη περιοχή. Τον τέταρτο όμως χρόνο, οι άνθρωποι κατήγγειλαν το δημοτικό συμβούλιο με πρόφαση πως ένας τέτοιος δρόμος μέσα στο δάσος ήταν σπατάλη των δημοσίων πόρων. Για κάποιο λόγο, εκείνοι οι προοδευτικοί άνθρωποι είχαν πάψει να οραματίζονται. Κάποτε κατάφεραν να οραματιστούν μια ζωή πέρα από τον ωκεανό, και τώρα δεν μπορούσαν να δουν πέντε μίλια μακριά τους.

6. ΛΑΤΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Οι Βρετανοί ήταν πάντοτε οπαδοί του συντηρητισμού. Ο John F. Parker, στο βιβλίο του Roll Call διηγείται την ιστορία ενός υπαλλήλου ο οποίος, για περισσότερα από είκοσι χρόνια, χωρίς να υπάρχει εμφανής λόγος, στεκόταν στη βάση μιας σκάλας που οδηγούσε στη Βουλή των Κοινοτήτων. Τελικά, κάποιος εξέτασε την περίπτωση και ανακάλυψε πως τη θέση αυτή κατείχαν άτομα από την οικογένεια του υπαλλήλου εδώ και τρεις γενιές. Διαπιστώθηκε πως ξεκίνησαν όταν η σκάλα βάφτηκε και ο παππούς του σημερινού υπαλλήλου ανέλαβε να προειδοποιεί τους ανθρώπους να μην πατήσουν πάνω στην υγρή μπογιά.

Κάποιος Βρετανός δημοσιογράφος, όταν πληροφορήθηκε την περίπτωση, σχολίασε, “Η μπογιά είναι πια παρελθόν, όχι όμως και η θέση”.

7. ΟΣΟΙ ΑΝΗΚΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ

Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται πάντοτε άβολα όταν πρέπει να ξεχωρίσουν από το πλήθος. Θέλουν να ανήκουν σε μια ομάδα, και όχι να αποτελούν εξαίρεση. Οι άνθρωποι αυτοί θα υιοθετήσουν ένα όραμα μόνον όταν το έχει ήδη κάνει η πλειοψηφία. Ποτέ δεν πρωτοστατούν.

Οι αληθινοί ηγέτες ανήκουν πάντα στη μειοψηφία γιατί η σκέψη τους έχει προχωρήσει πέρα από τις πεποιθήσεις της τρέχουσας πλειοψηφίας. Ακόμη και όταν η πλειοψηφία τούς φτάσει, οι ηγέτες θα έχουν ήδη προοδεύσει περισσότερο και έτσι, κάθε φορά, θα ανήκουν στη μειοψηφία.

8. ΟΙ ΕΝΤΟΠΙΣΤΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Μερικοί άνθρωποι ανακαλύπτουν ένα πρόβλημα σε κάθε λύση. Συνήθως, τα εμπόδια είναι αυτά που βλέπεις όταν πάψεις να κοιτάζεις το στόχο. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι κάποιοι θεωρούν σημάδι ωριμότητας την ικανότητα να διακρίνει κανείς προβλήματα. Δεν είναι όμως. Είναι σημάδι ανθρώπου χωρίς όραμα. Οι άνθρωποι αυτοί ματαιώνουν υπέροχα οράματα, παρουσιάζοντας προβλήματα που δεν επιδέχονται λύση.

Ο Καρδινάλιος John Henry Newman είπε ότι τίποτε δε θα γινόταν ποτέ αν ο καθένας περίμενε μέχρι να γίνει τόσο καλός σε αυτό που επιχειρεί ώστε κανείς να μη βρει ποτέ κάποιο ψεγάδι.

9. ΟΙ ΕΓΩΚΕΝΤΡΙΚΟΙ

Οι άνθρωποι που ζουν μόνο για τον εαυτό τους έχουν πολύ μικρή εμβέλεια. Επίσης, ποτέ δεν καταφέρνουν πολλά. Οι μεγάλοι στόχοι επιτυγχάνονται μόνο με τη συντονισμένη προσπάθεια πολλών. Τα εγωκεντρικά άτομα είναι καταστροφείς οραμάτων.

10. ΟΙ ΠΡΟΦΗΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

Κάποιοι άνθρωποι διαθέτουν το ταλέντο να πατούν πάντοτε λάθος πλήκτρα. Ακόμη και από το καλύτερο μουσικό όργανο, μόνο τον ήχο της παραφωνίας μπορούν να προκαλέσουν. Όλα τα τραγούδια τους παίζονται σε ελάσσονα κλίμακα. Παντού μεταδίδουν τη νότα της απαισιοδοξίας. Όλοι οι πίνακές τους είναι σκοτεινοί. Οι προοπτικές τους είναι πάντοτε δυσοίωνες, οι καιροί είναι πάντοτε κακοί, και τα οικονομικά πηγαίνουν άσχημα. Όλα πάνω τους μοιάζουν να συρρικνώνονται. Τίποτε στη ζωή τους δεν εξαπλώνεται και δε μεγαλώνει.

Οι άνθρωποι αυτοί μοιάζουν με τον άνδρα που, μαζί με πολύ κόσμο στον ποταμό Χάντσον, παρακολουθούσε τον πρώτο απόπλου ατμοπλοίου. Διαρκώς μουρμούριζε, “Δε θα τα καταφέρουν να το ξεκινήσουν. Δε θα τα καταφέρουν να το ξεκινήσουν.” Τα κατάφεραν όμως. Ο ατμός βγήκε από το φουγάρο και το πλοίο ξεκίνησε. Αμέσως, ο ίδιος άντρας άλλαξε τροπάριο, “Δε θα τα καταφέρουν να το σταματήσουν. Δε θα τα καταφέρουν να το σταματήσουν.”

Η παρακάτω κινέζικη παροιμία είναι από τις αγαπημένες μου, “Ο άνθρωπος που λέει ‘αυτό δε γίνεται’ δεν πρέπει να απασχολεί εκείνον που το κάνει”.

Qubit διαμαντιού στο προσκήνιο – Επετεύχθησαν χρόνοι συνοχής πάνω από ένα λεπτό

Στην παγκόσμια κούρσα να κατασκευαστεί ένας κβαντικός υπολογιστής, είναι ακόμη ασαφές τί υλικό θα δώσει το καλύτερο qubit. Οι εταιρείες έχουν στοιχηματίσει σε μια ποικιλία αρχιτεκτονικών που βασίζονται σε δεσμευμένα ιόντα, ουδέτερα άτομα, υπεραγώγιμα κυκλώματα και άλλα. Τώρα, ο Tim Taminiau του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Delft, στην Ολλανδία, και οι συνεργάτες του έδειξαν ότι μπορούν να χειραγωγήσουν μαγνητικά σπιν στο εσωτερικό διαμαντιού σε έντονες κβαντικές καταστάσεις απαραίτητες για την κβαντική υπολογιστική. Στο πείραμά τους, διεμπλέκουν όλα τα δυνατά ζεύγη ενός συστήματος 10 qubit και παράγουν καταστάσεις στις οποίες επτά διαφορετικά qubit διεμπλέκονται ταυτόχρονα. Δείχνουν επίσης ότι τα μεμονωμένα qubit μπορούν να διατηρούν κβαντική συνοχή για πάνω από 75 s – ένα ρεκόρ για συστήματα στερεάς κατάστασης.

Το σύστημα πολλών qubit της ομάδας βασίζεται σε ένα κενό αζώτου (NV) κέντρο σε διαμάντι – μια πρόσμιξη όμοια με μόριο που συνίσταται από ένα άτομο αζώτου και ένα κενό συνδεδεμένων μαζί στη θέση δυο ατόμων άνθρακα. Το σπιν ηλεκτρονίου του NV-κέντρου αποτελεί το κεντρικό qubit, ενώ τα πυρηνικά σπιν του αζώτου και των γύρω ατόμων άνθρακα σχηματίζουν τα άλλα εννέα qubit.

Επειδή το σπιν του ηλεκτρονίου ανταποκρίνεται οπτικά, η κβαντική του κατάσταση μπορεί να προγραμματιστεί και να αναγνωστεί γρήγορα χρησιμοποιώντας ένα λέιζερ. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το σπιν ηλεκτρονίου του NV-κέντρου ως δίαυλος, προγραμματίζοντάς το πρώτα και στη συνέχεια συζευγνύοντάς το με ένα πυρηνικό σπιν μέσω μιας μαγνητικής αλληλεπίδρασης. Το πυρηνικό σπιν, το οποίο δεν ανταποκρίνεται οπτικά, παρουσιάζει μεγαλύτερους χρόνους συνοχής από ότι το σπιν ηλεκτρονίου – πάνω από 75 s – καθιστώντας το καλύτερα ταιριαστό με την κβαντική μνήμη και επεξεργασία. Οι ερευνητές σχεδιάζουν να μεγαλώσουν το σύστημα αυτό με την ένωση πολλών τμημάτων δέκα-qubit.

Daihua sanqiong: Πανάρχαιο Θαλάσσιο Τέρας

Να σας συστήσουμε το απολίθωμα Daihua sanqiong.
 
Ανακαλύφθηκε απολίθωμα Sea Monster 20 εκατομμυρίων ετών που είχε στόμα με 18 πλοκάμια.
 
Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει μια πληθώρα από καλά διατηρημένα απολιθώματα στην Κίνα από τις αρχές της Κάμβριας περιόδου, που αντιπροσωπεύουν 101 είδη μέχρι σήμερα, πάνω από τα μισά από τα οποία δεν είχαν περιγραφεί ποτέ πριν. Η Κάμβρια περίοδος τοποθετείται από 570m ως 510m έτη πριν τον λεγόμενο γραμμικό χρόνο. Μετά από την εξαφάνιση των ζωντανών οργανισμών της Προκαμβρίου κατά τον Κρυπτοζωικό αιώνα και την επαναθέρμανση του κλίματος, η ζωή αρχίζει να εξαπλώνεται στον πλανήτη. Ο Παλαιοζωικός γεωλογικός αιώνας (ή Πρωτογενές) αρχίζει με την έκρηξη ζωής της Καμβρίου. Ακολουθούν οι περίοδοι Σιλούριος, Δεβόνιος, Λιθανθρακοφόρος και Πέρμιος.
 
Το πιο πρόσφατο 12% του χρόνου στην Γη είναι μια εντυπωσιακή ανωμαλία σε σύγκριση με τον μεγάλο όγκο της εξέλιξης του πλανήτη μας. Μετά από 3 δισεκατομμύρια χρόνια ή και περισσότερο, της ζωής στην Γη, στον μικροβιακό κόσμο, τα κύτταρα βρήκαν τρόπους να αναπτυχθούν και να συγκεντρωθούν σε εκατομμύρια και να χτίσουν μάτια, έντερα, μυς, νευρικά συστήματα με εγκεφάλους, σκελετούς και τις υπόλοιπες σύνθετες δομές που σχηματίζουν τα κινητά, αισθανόμενα, θαυμάσια, διάφορα ζώα που γεμίζουν τον γνωστό μας κόσμο, του ανθρώπου μη εξαιρουμένου.
 
Η ταχύτητα αυτής της μετάβασης, παρατηρήθηκε από τους έκπληκτους γεωλόγους, μετά την ξαφνική εμφάνιση σύνθετων απολιθωμάτων όπως τριλοβιτών (trilobites) σε στρώματα βράχων, και φαινόταν τόσο συγκλονιστικά απότομη, που ήταν έκπληκτος κι ανησύχησε ακόμη κι ο Δαρβίνος. Καθώς αυτή η ανθοφορία της πολύπλοκης πολυκύτταρης ζωής χρησιμοποιήθηκε για να σηματοδοτήσει την αρχή της εποχής γνωστής ως «Cambrian Period of Earth» πριν από 541m χρόνια, και που εδώ και πολύ καιρό αναφέρεται ως «Cambrian explosion». Σήμερα γνωρίζουμε ότι εξέλιξη της ζωής δεν ήταν και τόσο απότομη, για τα ανθρώπινα μέτρα και σταθμά. Η εξέλιξη έλαβε πράγματι τόπο σε διαφορετικά στάδια σε περισσότερα από 30 εκατομμύρια χρόνια -κι αυτό ο πρωτοποριακός γεωλόγος Preston Cloud το αποκάλεσε «η Κάμβρια έκρηξη».
 
Ένα αγκαθωτό σκουλήκι με πόδια όπως τα ζυμαρικά. Ένας γιγαντιαίος θηρευτής που μοιάζει με σταυρό ανάμεσα σε ένα μάνδρα και ένα σπίτι. Πολλά ζώα που εξελίχθηκαν κατά την περίοδο Cambrian, 541m έως 485m χρόνια πριν, μοιάζουν όχι απλώς περίεργα, αλλά αληθινά Aliens, σε σχέση με τις σύγχρονες μορφές ζωής που εμείς αντιλαμβανόμαστε. Ακόμη και οι παλαιοντολόγοι αναρωτιούνται μερικές φορές: Γιατί τα πλάσματα της Καμπριανής εποχής φαίνονται τόσο αλλόκοτα περίεργα;
 
Η περίοδος αυτή έχει, κάπως μυστηριωδώς, αφήσει πίσω της μία πολύ μεγάλη ποσότητα, εκπληκτικών ορυκτών στο επίπεδο που ονομάζεται «Lagerstätten». Αυτή είναι μια ιζηματογενής εναπόθεση που μας εκθέτει ιδιαίτερα απολιθώματα με εξαιρετική συντήρηση, όχι μόνο των σκληρών σκελετών τους, αλλά και τους μαλακούς και λεπτούς ιστούς, για να μας προσφέρει ένα πολύ σαφές παράθυρο στο σύνολο της ζωής, πολύ πέρα από το συνηθισμένο με τα θραύσματα των κελυφών και των οστών.
 
Τώρα, ένας νέος  «Cambrian Lagerstätte» εμφανίστηκε – και τα πρώτα αποτελέσματα, που μόλις δημοσιεύθηκαν στα επιστημονικά περιοδικά, υποδηλώνουν ότι μπορεί να ανταγωνιστεί αυτά των Burgess Shale και Chengjiang. Επίσης ενδιαφέρον δείχνει και το Qingjiang στην επαρχία Hubei της Κίνας, και είναι περίπου στην ίδια ηλικία με το Chengjiang, δηλ. 518m ετών, κι αναφέρεται στα πρώτα χρόνια της Κάμβριας Περιόδου. Πράγματι, σχηματίστηκε στην ίδια γενική έκταση της θάλασσας της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας όπως τα απολιθώματα του Chengjiang, περίπου 1.000 χιλιόμετρα μακριά και φαινομενικά σε βαθύτερα νερά. Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι ότι όχι μόνο τα απολιθώματα είναι εξίσου εξαιρετικά, αλλά αντιπροσωπεύουν πολύ διαφορετικές ζωικές κοινότητες. Οι θάλασσες και τα είδη της Κάμβριας εποχής ήταν σαφώς πολύ πιο διαφορετικά, πολύ πιο παράξενα από τις σύγχρονες αντιλήψεις και σκέψεις μας για την ζωή.
 
Αν και τα απολιθώματα του Qingjiang περιλαμβάνουν πολλά σκουλήκια, αρθρόποδα και σφουγγάρια, είναι επίσης πολύ παραγωγικά σε ζώα που έχουν τους πιο ευαίσθητους και διαφανείς ιστούς, όπως οι μέδουσες που διατηρούνται εδώ με στόμια και πλοκάμια και οι μακρινοί συγγενείς τους οι Comb Jellies. Αυτά είναι σπάνια στις αποθέσεις των Burgess Shale και Chengjiang, αλλά ανάμεσα στα απολιθώματα του Qingjiang υπάρχουν πολλά εκπληκτικά παραδείγματα, πεπλατυσμένα στις επιφάνειες σχιστόλιθου και με διατήρηση λεπτών λεπτομερειών των πιο μαλακών ανατομικών τους.
 
Πολλά περίεργα και υπέροχα ζώα εμφανίζονται στα στρώματα του Qingjiang κι αντιπροσωπεύουν βαθιές εικόνες στην άγνωστη -για εμάς- εξέλιξη. Υπάρχουν, για παράδειγμα, kinorhynchs – που είναι οι «mud dragons», τα ζώα που είναι ασαφή σήμερα, επειδή αποτελούν μέρος της «meiofauna», εκείνα τα μικροσκοπικά πλάσματα που ζουν μεταξύ των κόκκων ιζήματος στον πάτο της θάλασσας. Εδώ έχουν βρεθεί τρεις νέες μορφές απολιθωμάτων, κάποιες με μήκος έως 4 εκατοστά, αντί του σύγχρονου μεγέθους υπό-χιλιοστόμετρου. Αυτοί οι γίγαντες του Cambrian υποδηλώνουν ότι μερικά από τα σημερινά Meiobenthos ξεκίνησαν από «κανονικά» μεγέθη και στην συνέχεια έγιναν μικρογραφία – για πάντα. Κατά ‘κει που βαδίζει κι ο άνθρωπος.

Το «τέρας της θάλασσας», το οποίο οι επιστήμονες αποκαλούν Daihua sanqiong, έζησε 518m χρόνια πριν, στην Κίνα. Το εξαφανισμένο ζώο μοιράζεται μια σειρά από ανατομικά χαρακτηριστικά με τα μοντέρνα Ctenophora γνωστά κι ως «comb jellies» ή «χτένα ζελέ» μικρά όντα της θάλασσας που χρησιμοποιούν τις σειρές από ακτίνες γεμάτες με τα φορτία τριχών για να κολυμπούν στους ωκεανούς. Το όνομα του αποδίδεται από το ελληνικό ctene, ή χτένα και phora, ή φορέα, από την σειρά των κάθετων ακτινικών χτενών πάνω στην επιφάνεια του.
 
Η νέα ανακάλυψη λοιπόν, υποδηλώνει ότι αυτό το «νεογέννητο» είδος D. sanqiong μπορεί να είναι ένας μακρινός συγγενής του «comb jellies» όπως δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης, Jakob Vinther, παλαιοβιολόγος στο Πανεπιστήμιο Bristol του Ηνωμένου Βασιλείου. «Με τα απολιθώματα μπορούμε να ανακαλύψουμε από που προέρχονται τα παράξενα «Comb Jellies», δήλωσε ο Vinther στην Live Science. «Αν και μπορούμε τώρα να δείξουμε ότι ήρθαν από ένα πολύ λογικό μέρος, αυτό δεν τα καθιστά λιγότερο περίεργα».
 
Η διαπίστωση αυτή του καθηγητή Jakob Vinther, ωστόσο, προκάλεσε συζήτηση με αντίλογο. Ενώ η ανακάλυψη του Daihua sanqiong είναι εντυπωσιακή, είναι δύσκολο να πούμε αν αυτό το αρχαίο πλάσμα είναι μέρος της γενεαλογίας που δημιούργησε το Comb Jellies, δήλωσε ο Casey Dunn, καθηγητής οικολογίας και εξελικτικής βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Yale. «Είμαι ιδιαίτερα δύσπιστος από τα συμπεράσματα που συνάπτουν» δήλωσε ο Dunn στην Live Science.
 
Ενώ ο Dunn επαίνεσε τους ερευνητές για την λεπτομερή τους περιγραφή του D. sanqiong και των προτεινόμενων συγγενών του, είπε ό,τι «μερικά από αυτά τα πλάσματα έχουν τόσο διαφορετικά σχήματα σώματος που είναι δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσαν να σχετίζονται». Είναι πιθανό τα πλάσματα Dinomischus και Siphusayctum που σχετίζονται με την τουλίπα να σχετίζονται μεταξύ τους. Όμως, το Siphusauctum έχει κυκλικές σειρές στο εσωτερικό του σώματός του και το ζώο που υποτίθεται ότι έρχεται μετά από αυτό, η Galeactena, έχει αυτές τις σειρές στο εξωτερικό του σώματός του. Είναι δύσκολο να δούμε πώς αυτό το ζώο, στην πραγματικότητα, γύρισε προς τα έξω καθώς εξελίχθηκε. Δεδομένου ότι ορισμένοι από αυτούς τους ισχυρισμούς είναι περιορισμένοι, το βάρος της απόδειξης είναι υψηλότερο και οι ερευνητές δεν φτάνουν εκεί. Αυτά είναι συναρπαστικά ζώα, ανεξάρτητα από το πώς σχετίζονται μεταξύ τους. Αν και είμαι σκεπτικός ότι τα πλοκάμια και οι σειρές χτενίσματος είναι ομόλογες [εξελικτικά], πιστεύω ότι καθώς περιγράφουμε μεγαλύτερη ποικιλία από αυτές τις καταθέσεις, σίγουρα θα μάθουμε πολλά περισσότερα για την εξέλιξη των ζώων.» δήλωσε ο Dunn, ο οποίος δεν συμμετείχε στην μελέτη, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να έχει άποψη.
 
18 απίστευτα πλοκάμια-στόματα, Ένα πραγματικό «Κέρας της Αμάλθειας».
 
Ο Vinther συναντήθηκε με το απολιθωμένο D. sanqiong ενώ επισκέπτονταν συναδέλφους του στο Πανεπιστήμιο Yunnan της Κίνας. Οι παλαιοβιολόγοι εκεί του έδειξαν διάφορα απολιθώματα από την συλλογή τους, συμπεριλαμβανομένου και του παράξενου και μυστηριώδους όντος που αργότερα το ονόμασαν «Daihua sanqiong» και το οποίο ανακαλύφθηκε από τον παλαιοβιολόγο ερευνητή της μελέτης Xianguang Hou, στο Πανεπιστήμιο του Yunnan. Το όνομα του γένους δόθηκε για να τιμά την φυλή Dai στο Yunnan κι όπου «hua» σημαίνει λουλούδι από μανταρίνι κι αναφέρεται στο σχήμα του ομώνυμου φρούτου. Το απολίθωμα του D. sanqiong έχει μια ενδιαφέρουσα ομοιότητα με άλλα γνωστά αρχαία όντα, όπως η Xianguangia, ένα άλλο αρχαίο ζώο με 18 πλοκάμια και τα θαλάσσια πλάσματα Dinomischus και Siphusauctum.
 
«Κάθε ένα από τα πλοκάμια του D. sanqiong είναι ωραία, όπως τα κλαδιά με τα φτερά, με σειρές μεγάλων ακτινωτών τριχών, που πιθανόν το βοηθούσαν να πιάνει το θήραμα. Αυτές οι τρίχες, τράβηξαν την προσοχή μου επειδή βρίσκουμε τόσο μεγάλες τρίχες (ή βλεφαρίδες) στα Comb Jellies. Για να κολυμπήσουν, τα Comb Jellies μετακινούν τις βλεφαρίδες τους, οι οποίες στην συνέχεια τρεμοπαίζουν σε όμορφα ιριδίζοντα χρώματα», είπε ο Vinther.
 
«Για να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναδρομή, ήμασταν σε θέση να ανακατασκευάσουμε ολόκληρη την [πρώιμη] γενεά των Comb Jellies κάνοντας ανατομικές συγκρίσεις. Αυτό είναι μια μεγάλη υπόθεση, επειδή μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτά τα σαρκοφάγα θαλασσινά ήταν από τα πρώτα ζώα που εξελίχθηκαν στην Γη, βασισμένοι σε αναλύσεις οικογενειακών δέντρων και γενετική μοντελοποίηση σύγχρονων comb jellies. Αλλά τώρα, αυτή η διεθνής ομάδα έχει δείξει ενδεχομένως ότι τα comb jellies έχουν μια μακρά γενεαλογία που προηγείται.» είπε ο Vinther. «Αυτή η πρόσφατα περιγραφείσα γενεαλογία υποδηλώνει ότι ορισμένοι από τους προγόνους των comb jellies είχαν σκελετούς και ότι τα αρχαία πλοκάμια τους εξελίχτηκαν στις comb jellies με τα πυκνά γεμιστά κελύφη που φαίνονται στους comb jellies σήμερα» συνέχισε ο καθηγητής.
 
Η ανακάλυψη ρίχνει επίσης φως στα σημεία όπου αυτά τα αρχαία ζώα πιθανώς ανέβηκαν στο δέντρο της ζωής. Για παράδειγμα, οι ερευνητές πίστευαν στο παρελθόν ότι η Xianguangia ήταν θαλάσσια ανεμώνη, αλλά «είναι στην πραγματικότητα μέρος του κλάδου της γενεαλογίας των Comb Jellies» δήλωσε σε συνέντευξή του ο συν-ερευνητής Peiyun Cong, καθηγητής παλαιοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο Yunnan. Αυτά τα ευρήματα καταδεικνύουν επίσης ότι τα Comb Jellies σχετίζονται με κοράλλια, ανεμώνες και μέδουσες, λένε οι ερευνητές.
 
«Αυτά τα [αρχαία] πλοκάμια – στόματα είναι τα ίδια τα πλοκάμια που βλέπετε στα κοράλλια και τις ανεμώνες της θάλασσας. Μπορούμε να εντοπίσουμε τα Comb Jellies σε αυτά τα όντα με σχήμα λουλουδιού που ζούσαν περισσότερο από μισό δισεκατομμύριο χρόνια πριν» είπε ο Vinther.
 
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στις  11-9-2019 στο περιοδικό Current Biology

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: Ἠθικὰ Νικομάχεια (1117a-1117b)

[IX] Περὶ θάρρη δὲ καὶ φόβους ἡ ἀνδρεία οὖσα οὐχ ὁμοίως περὶ ἄμφω ἐστίν, ἀλλὰ μᾶλλον περὶ τὰ φοβερά· ὁ γὰρ ἐν τούτοις ἀτάραχος καὶ περὶ ταῦθ᾽ ὡς δεῖ ἔχων ἀνδρεῖος μᾶλλον ἢ ὁ περὶ τὰ θαρραλέα. τῷ δὴ τὰ λυπηρὰ ὑπομένειν, ὡς εἴρηται, ἀνδρεῖοι λέγονται. διὸ καὶ ἐπίλυπον ἡ ἀνδρεία, καὶ δικαίως ἐπαινεῖται· χαλεπώτερον γὰρ τὰ λυπηρὰ ὑπομένειν ἢ τῶν ἡδέων ἀπέχεσθαι. οὐ μὴν ἀλλὰ

[1117b] δόξειεν ἂν εἶναι τὸ κατὰ τὴν ἀνδρείαν τέλος ἡδύ, ὑπὸ τῶν κύκλῳ δ᾽ ἀφανίζεσθαι, οἷον κἀν τοῖς γυμνικοῖς ἀγῶσι γίνεται· τοῖς γὰρ πύκταις τὸ μὲν τέλος ἡδύ, οὗ ἕνεκα, ὁ στέφανος καὶ αἱ τιμαί, τὸ δὲ τύπτεσθαι ἀλγεινόν, εἴπερ σάρκινοι, καὶ λυπηρόν, καὶ πᾶς ὁ πόνος· διὰ δὲ τὸ πολλὰ ταῦτ᾽ εἶναι, μικρὸν ὂν τὸ οὗ ἕνεκα οὐδὲν ἡδὺ φαίνεται ἔχειν. εἰ δὴ τοιοῦτόν ἐστι καὶ τὸ περὶ τὴν ἀνδρείαν, ὁ μὲν θάνατος καὶ τὰ τραύματα λυπηρὰ τῷ ἀνδρείῳ καὶ ἄκοντι ἔσται, ὑπομενεῖ δὲ αὐτὰ ὅτι καλὸν ἢ ὅτι αἰσχρὸν τὸ μή. καὶ ὅσῳ ἂν μᾶλλον τὴν ἀρετὴν ἔχῃ πᾶσαν καὶ εὐδαιμονέστερος ᾖ, μᾶλλον ἐπὶ τῷ θανάτῳ λυπήσεται· τῷ τοιούτῳ γὰρ μάλιστα ζῆν ἄξιον, καὶ οὗτος μεγίστων ἀγαθῶν ἀποστερεῖται εἰδώς, λυπηρὸν δὲ τοῦτο. ἀλλ᾽ οὐδὲν ἧττον ἀνδρεῖος, ἴσως δὲ καὶ μᾶλλον, ὅτι τὸ ἐν τῷ πολέμῳ καλὸν ἀντ᾽ ἐκείνων αἱρεῖται. οὐ δὴ ἐν ἁπάσαις ταῖς ἀρεταῖς τὸ ἡδέως ἐνεργεῖν ὑπάρχει, πλὴν ἐφ᾽ ὅσον τοῦ τέλους ἐφάπτεται. στρατιώτας δ᾽ οὐδὲν ἴσως κωλύει μὴ τοὺς τοιούτους κρατίστους εἶναι, ἀλλὰ τοὺς ἧττον μὲν ἀνδρείους, ἄλλο δ᾽ ἀγαθὸν μηδὲν ἔχοντας· ἕτοιμοι γὰρ οὗτοι πρὸς τοὺς κινδύνους, καὶ τὸν βίον πρὸς μικρὰ κέρδη καταλλάττονται. περὶ μὲν οὖν ἀνδρείας ἐπὶ τοσοῦτον εἰρήσθω· τί δ᾽ ἐστίν, οὐ χαλεπὸν τύπῳ γε περιλαβεῖν ἐκ τῶν εἰρημένων.

***
[9] Μολονότι η ανδρεία σχετίζεται με τα θάρρη και τους φόβους, δεν σχετίζεται με τον ίδιο τρόπο με το καθένα από τα δύο αυτά· στενότερη είναι, πράγματι, η σχέση της με τα πράγματα που μας προκαλούν φόβο· ανδρείος, δηλαδή, είναι πιο πολύ ο άνθρωπος που μένει ατάραχος απέναντι στα φοβερά πράγματα και συμπεριφέρεται —ενσχέσει με αυτά— με τον πρέποντα τρόπο παρά ο άνθρωπος που συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο απέναντι στα πράγματα που μας εμπνέουν θάρρος. Οι άνθρωποι λοιπόν λέγονται ανδρείοι όταν —όπως το είπαμε ήδη— αντιμετωπίζουν τα δυσάρεστα και οδυνηρά πράγματα. Αυτός είναι ο λόγος που και η ανδρεία συνεπάγεται, επίσης, πόνο και λύπη, και είναι δικαιολογημένος ο έπαινος που της απονέμεται· γιατί είναι πιο δύσκολο το να αντιμετωπίζει κανείς τα δυσάρεστα και οδυνηρά πράγματα παρά το να απέχει από τα ευχάριστα.

Θα μπορούσε, ωστόσο,


[1117b] κανείς να θεωρήσει ότι το τέλος στο οποίο αποβλέπει η ανδρεία είναι μεν ευχάριστο, παύει όμως να είναι ορατό εξαιτίας των όσων το συνοδεύουν — κάτι που συμβαίνει και στους αθλητικούς αγώνες· το τέλος, π.χ., στο οποίο αποβλέπουν οι πυγμάχοι είναι κάτι το ευχάριστο, θέλω να πω: το στεφάνι της νίκης και οι τιμές, τα χτυπήματα όμως που δέχονται είναι βασανιστικά και οδυνηρά (άνθρωποι από σάρκα και οστά δεν είναι;)· το ίδιο είναι και ολόκληρη η προπόνησή τους· και καθώς αυτά είναι πολλά, το τέλος, μικρό όπως είναι, φαίνεται ότι δεν έχει τίποτε το ευχάριστο μέσα του. Αν λοιπόν κάτι ανάλογο συμβαίνει και στην περίπτωση της ανδρείας, ο θάνατος και τα τραύματα θα είναι, και αυτά, βασανιστικά και οδυνηρά για τον ανδρείο και αντίθετα με τη θέλησή του, θα τα υπομείνει όμως, γιατί είναι ωραίο το να ενεργήσει έτσι ή γιατί είναι άσχημο το να μην ενεργήσει με αυτόν τον τρόπο. Και όσο πιο πολύ θα είναι κάτοχος της αρετής (που θα πει: όσο πιο κοντά θα είναι στην τέλεια ευδαιμονία), τόσο πιο δυσάρεστος και οδυνηρός θα του είναι ο θάνατος· γιατί σ᾽ έναν τέτοιο άνθρωπο η ζωή είναι στον μέγιστο βαθμό άξια να τη ζει, και αυτός ο άνθρωπος χάνει μέγιστα αγαθά, εν πλήρει μάλιστα συνειδήσει, πράγμα δυσάρεστο και οδυνηρό. Και όμως δεν είναι λιγότερο ανδρείος· ίσως μάλιστα είναι περισσότερο ανδρείος, αφού προτιμάει και επιλέγει την ομορφιά των πολεμικών πράξεων με τέτοιο αντίτιμο. Δεν υπάρχει λοιπόν σε όλες τις αρετές η περίπτωση η άσκησή τους να συνοδεύεται από ευχαρίστηση, παρά μόνο στον βαθμό που αυτή η άσκηση εφάπτεται του τέλους. Τίποτε όμως δεν εμποδίζει οι καλύτεροι (μισθοφόροι) στρατιώτες να μην είναι οι άνδρες αυτού του είδους, αλλά αυτοί που είναι λιγότερο ανδρείοι, που δεν έχουν όμως τίποτε να χάσουν· γιατί αυτοί είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν όλους τους κινδύνους, και ανταλλάζουν τη ζωή τους με μικρά κέρδη.

Ας θεωρηθούν λοιπόν αρκετά όσα είπαμε για την ανδρεία. Όσο για το τί είναι η ανδρεία, δεν είναι δύσκολο να το συλλάβει κανείς —τουλάχιστο σχηματικά— με τη βοήθεια αυτών που είπαμε.