Ο δάσκαλος Αριστοτέλης

Το 1980 κυκλοφόρησε στην ιταλία ένα μυθιστόρημα που θα γινόταν μέσα σε λίγα χρόνια μία από τις μεγαλύτερες εκδοτικές επιτυχίες. Μία τριετία αργότερα εκδόθηκε και στις ΗΠΑ, όπου επέτυχε το σχεδόν αδιανόητο για βιβλίο ξένου συγγραφέα: επί 150 και πλέον εβδομάδες παρέμεινε στον κατάλογο ευπώλητων των «New York Times». Τίτλος του, «Το όνομα του ρόδου» και συγγραφέας του ο Ουμπέρτο Εκο.

Ηταν ένα μυθιστόρημα ασυνήθιστο και η επιτυχία του, λένε, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη σοφή αστυνομική πλοκή του, στο ότι οι χαρακτήρες του είναι τόσο φανταστικά όσο και πραγματικά πρόσωπα, δίνοντάς μας μια εντυπωσιακή εικόνα της μεσαιωνικής Ευρώπης μέσω της μυθοπλασίας.

Πέραν όμως αυτών, με το βιβλίο του ο ευφυέστατος Ιταλός είχε την ευκαιρία, διεισδύοντας στη μεσαιωνική σκέψη, να μας παρουσιάσει τη μέθοδο των σχολαστικών: του Φραγκίσκου της Ασίζης, του Θωμά Ακινάτη και άλλων, δηλαδή εκείνων που μελέτησαν και ερμήνευσαν το έργο του Αριστοτέλη. Αλλωστε, η υπόθεση του μυθιστορήματος εκτυλίσσεται στις αρχές του 14ου αιώνα σε ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων, στο οποίο βρισκόταν το χαμένο χειρόγραφο του δεύτερου μέρους της «Ποιητικής» του Αριστοτέλη - ενώ το διασωζόμενο πρώτο αναφέρεται στην τραγωδία, το δεύτερο αφορά την κωμωδία.

Το εύρημα του Εκο έχει λογική βάση. Στο διασωζόμενο χειρόγραφο περιέχεται η νύξη ότι υπάρχει και μια δεύτερη μελέτη, για την κωμωδία. Και αυτό είχε προκαλέσει πλήθος από εικασίες μέσα στους αιώνες.
Πέρα από αυτά τα συναρπαστικά, προκύπτει και ένα άλλο συμπέρασμα: ότι η Ευρώπη καθ' όλη τη διάρκεια του ύστερου Μεσαίωνα υπήρξε αριστοτελική. Αλλά σε μεγάλο βαθμό και αργότερα, ως τα τέλη του 16ου αιώνα, όπως μπορεί να διαπιστώσει ο καθένας αν ανατρέξει στις σχετικές μελέτες.

Ιησουίτες και Αριστοτέλης
Ο Αριστοτέλης έγινε γνωστός στην Ευρώπη τον 12ο αιώνα από τον Αβερρόη (1126-1198), ο οποίος γεννήθηκε στην Κόρδοβα της Ανδαλουσίας και πέθανε στο Μαρακές. Υπήρξε ο πρώτος συστηματικός σχολιαστής του και πατέρας του σχολαστικισμού.

Εκτοτε η σκέψη του μεγάλου Σταγιρίτη διαποτίζει είτε με θετικό είτε με αρνητικό τρόπο τις πολιτικοοικονομικές θεωρίες, την κοινωνιολογία, τη μεταφυσική, την αισθητική, την ηθική και κάθε τομέα του επιστητού, όπως αναλύθηκαν και ερμηνεύθηκαν στη Δύση. Και επιπλέον, το εκπαιδευτικό σύστημα. Πολλά από τα σημαντικότερα πανεπιστήμια, και κατ' εξοχήν αυτά που φέρουν το όνομα του ιδρυτή του Τάγματος των Ιησουιτών Ιγνάτιου Λογιόλα, είναι αριστοτελικά. (Ενα είδος πανεπιστημίου, άλλωστε, ήταν και η Περιπατητική Σχολή του Αριστοτέλη, το Λύκειον, ένα από τα τρία αρχαιότερα γυμνάσια της πόλης, μαζί με αυτό της Ακαδημίας του Πλάτωνα και του Κυνοσάργους. Το Λύκειον βρισκόταν στην περιοχή μεταξύ του Σαρόγλειου Μεγάρου και του Ωδείου Αθηνών. Από τον περασμένο Ιούνιο, μάλιστα, ο αρχαιολογικός χώρος είναι επισκέψιμος και λειτουργεί καθημερινά, 8 π.μ.-8 μ.μ., με είσοδο είτε από την οδό Ρηγίλλης είτε από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.)

Οι Ιησουίτες προχώρησαν ένα βήμα πιο μπροστά από τον Αβερρόη και προσπάθησαν να συνδυάσουν την αριστοτελική φιλοσοφία με το χριστιανικό δόγμα. Τα αποτελέσματα υπήρξαν εντυπωσιακά, επειδή οι Ιησουίτες δεν στόχευαν μόνο στο να εξηγήσουν τον Αριστοτέλη, αλλά και στο να ερμηνεύσουν μέσω του έργου του το χριστιανικό δόγμα με ορθολογικό τρόπο. Επόμενο ήταν να μην περιορίζονται σε όσα είπε πράγματι ο φιλόσοφος, αλλά και στο τι θα μπορούσε να είχε πει - και έτσι εξηγείται εν πολλοίς το ενδιαφέρον τέσσερις αιώνες αργότερα των στρουκτουραλιστών (που τόσο θόρυβο έκαναν στην εποχή τους) για την ιησουίτικη παράδοση. Πέραν όμως αυτού, οι αναφορές των Ιησουιτών βασίζονταν πάντοτε στην αριστοτελική μεθοδολογία. Τέτοιος υπήρξε λίγο-πολύ ο πυρήνας της διδασκαλίας τους, γι' αυτό και το Ιησουίτικο Πανεπιστήμιο δεν ήταν παρά ένας συνδυασμός του καθολικού μοναστηριού και του Αριστοτελικού Λυκείου.

Το σώμα, η ψυχή και ο νους
Ο Αριστοτέλης ήταν ο ιδεώδης φιλόσοφος για τις θεολογικές μελέτες των Ιησουιτών, όπως και των Δομινικανών που προηγήθηκαν. Και η λέξη «θεολογία», άλλωστε, είναι αριστοτελική, όπως προκύπτει από το έργο του «Μετά τα φυσικά», όπου τη συναντούμε, και καθώς παρατηρεί ο Μπέρτραντ Ράσελ, «είναι ένα από τα ονόματα που χρησιμοποιεί για ό,τι εμείς ονομάζουμε μεταφυσική». Από τον Αριστοτέλη αντλούνται και τα επιχειρήματα ή αποδείξεις περί ύπαρξης του Θεού, τον οποίο θεωρεί ως βασική αρχή της ζωής, άποψη απολύτως συμβατή με το χριστιανικό δόγμα (υπό την προϋπόθεση, φυσικά, ότι ένας χριστιανός θεολόγος θα αλλάξει αυτό που πρέπει να αλλάξει).

Η ενότητα ύλης και πνεύματος, σώματος και ψυχής, είναι αριστοτελική και δεν έχει αντικατασταθεί σήμερα με κάποια καλύτερη ή τουλάχιστον πειστικότερη. Απορρίπτοντας το δόγμα περί μετεμψύχωσης των Πυθαγορείων, ο Αριστοτέλης προχώρησε και σε μια άλλη σημαντική διάκριση: αυτήν ανάμεσα στον νου και την ψυχή. Και η πολύ κατοπινή μεταφορά (που βολεύει τους αγνωστικιστές) ότι το Σύμπαν είναι ένα είδος κοσμικού νου ενδεχομένως δεν θα είχε διατυπωθεί αν δεν είχε υπάρξει ο Αριστοτέλης.

Κατά συνέπεια, δεν είναι συμπτωματικό που ιησουίτες ιεραπόστολοι επιχείρησαν να διαδώσουν τη διδασκαλία του Αριστοτέλη ακόμη και στη μακρινή Κίνα, όπου καθαυτό το έργο του Σταγιρίτη δεν προκάλεσε το ενδιαφέρον που περίμεναν όταν άρχισε να μεταφράζεται στα κινεζικά τον 17ο αιώνα. Δεν συνέβη εν τούτοις το ίδιο με το έργο του Ευκλείδη, το οποίο έγινε δεκτό με ενθουσιασμό.

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες για τους λόγους που το αριστοτελικό έργο άφησε σχεδόν αδιάφορους τους Κινέζους. Ενδεχομένως επειδή διέθεταν τον δικό τους δάσκαλο της αρετής, τον Κομφούκιο. Ομως υπάρχει πιο αριστοτελικό έργο στα Μαθηματικά από την ευκλείδεια γεωμετρία; Και είναι τυχαίο που στα αγγλόφωνα λύκεια μέχρι πριν από τρεις δεκαετίες οι μαθητές αποκαλούσαν το μάθημα της Γεωμετρίας «Euclid»;

Ερμήνευσε τα πάντα
Αν ισχύει εκείνο που πίστευαν οι Αλεξανδρινοί, ότι ο Αριστοτέλης έγραψε περίπου 400 έργα, ο καθένας μπορεί να σκεφτεί το μέγεθος και το εύρος των ενδιαφερόντων του. Αλλά και τα 47 που διασώθηκαν είναι αρκετά προκειμένου να συμπεράνουμε πόσο ο Αριστοτέλης αναζήτησε και διατύπωσε απαντήσεις για τα πάντα. Οσο για το γεγονός ότι κάποια δεν είναι απολύτως γνήσια, ότι δηλαδή είτε τα έγραψαν εν μέρει μαθητές ή οπαδοί του είτε πρόσθεσαν παραγράφους, δεν αναιρεί την αξία τους, αρκεί μόνο να λάβουμε υπ' όψιν ότι τα «Ανάλεκτα» του Κομφούκιου γράφτηκαν από μαθητές του. Και στις δύο περιπτώσεις, κυριαρχεί το πνεύμα του δασκάλου.

Τα κείμενα του Αριστοτέλη συνοψίζουν το περιεχόμενο της διδασκαλίας του και μπορεί κάποιος να φανταστεί το επίπεδο αυτής της διδασκαλίας, όπου ένας και μόνον άνθρωπος είχε την ικανότητα να μιλήσει, να αναλύσει και να συστηματοποιήσει το νόημα και το περιεχόμενο του κόσμου τόσο στο σύνολό του όσο και στα επί μέρους.

Το σημαντικότερο, ωστόσο, δεν είναι πόσες και ποιες από τις θεωρίες του επαληθεύτηκαν, όπως και η αξία του Νεύτωνα δεν μειώνεται επειδή η θεωρία του περί βαρύτητας αντικαταστάθηκε από τη Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. Το σημαντικότερο είναι ότι σε αυτόν οφείλεται σε μεγάλο βαθμό ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε, η διατύπωση της φύσης και του χαρακτήρα του συλλογισμού (όπως παρουσιάζεται στο επί αιώνες αναντικατάστατο έργο του για την τυπική λογική), η ανάπτυξη της σκέψης, η οποία μας καθιστά ικανούς να αποκτήσουμε ολοκληρωμένη εικόνα του κόσμου που μας περιβάλλει, του ποιοι είμαστε, τι μπορούμε να γίνουμε, τι να πετύχουμε και γιατί υπάρχουμε σε τούτο τον κόσμο. Και ακόμη, πώς συνδέεται το αισθητό με το υπεραισθητό, ποιες φυσικές δυνάμεις κινούν τα ακίνητα, τι υπάρχει πέρα από εμάς.

Πρόδρομος της «θεωρίας»
Κάποιοι έχουν υποστηρίξει πως ο Αριστοτέλης ήταν ο μεγαλύτερος ταξινόμος που εμφανίστηκε ποτέ και με αυτό εννοούν στην ουσία ότι δεν ήταν «πραγματικός» φιλόσοφος - σε αντίθεση με τον Πλάτωνα, του οποίου υπήρξε μαθητής. Οι Δομινικανοί, όμως, που επεξεργάστηκαν τις θεωρίες των νεοπλατωνιστών και του ερμητισμού, επηρεάστηκαν στον ίδιο βαθμό και από το έργο του Αριστοτέλη.

Το ότι ο Πλάτωνας υποκατέστησε τον Αριστοτέλη στην Αναγέννηση ισχύει μόνον εν μέρει. Και αν σήμερα κάποιοι νεότεροι σχετικιστές, αποδομιστές ή γενικώς μεταμοντέρνοι απορρίπτουν τον Αριστοτέλη, αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτε.

Ο σχετικιστής δεν μπορεί να δεχθεί ότι υπήρξε άνθρωπος που κατάφερε να συσχετίσει τα πάντα, να δημιουργήσει ένα σύστημα ενότητας και να διατυπώσει την αρχή της μέσα σε μία παράγραφο, όπως είναι, αν τον μεταφέρει κανείς και σε άλλα πεδία, ο ορισμός του για την τραγωδία: «Εστιν ουν τραγωδία μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας μέγεθος εχούσης, ηδυσμένω λόγω, χωρίς εκάστω των ειδών εν τοις μορίοις, δρώντων και ου δι' απαγγελίας, δι' ελέου και φόβου περαίνουσα την των τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν». (Σε ελεύθερη απόδοση: «Η τραγωδία είναι λοιπόν η μίμηση μιας πράξης σπουδαίας και ολοκληρωμένης - η οποία διαθέτει κάποια διάρκεια - με λόγο ποιητικό· τα μέρη της διαφέρουν στη φόρμα τους, αναπαριστάται και δεν απαγγέλλεται, ενώ, προκαλώντας τη συμπόνια και τον φόβο του θεατή, επιτυγχάνει τη λύτρωσή του από παρόμοια ψυχικά συναισθήματα».)

Η αριστοτελική άποψη της ενότητας, καθώς προκύπτει από τον παραπάνω ανυπέρβλητο ορισμό, δεν έχει ξεπεραστεί. Δεν μπορεί να γραφτεί κείμενο που να στοχεύει στη διάρκεια χωρίς να ανταποκρίνεται στις τρεις προϋποθέσεις της ενότητας: ενότητα του μύθου (ή αλλιώς της υπόθεσης), ενότητα χώρου και ενότητα χρόνου. Και όλα τα κείμενα που γράφτηκαν στον 20ό αιώνα κατά παράβαση του παραπάνω ορισμού αυτού θα έμεναν σε πειραματικό επίπεδο και δεν θα άντεχαν στον χρόνο.

Ο ορισμός, όπως και το σύνολο της «Ποιητικής», δεν αφορά μόνο την τραγωδία. Οπως είναι γενικά παραδεκτό, πρόκειται για το πρώτο κείμενο θεωρίας της λογοτεχνίας που μαζί με το μεταγενέστερο «Περί ύψους» του Λογγίνου συνιστούν τα θεμέλιά της.

Το σημαντικότερο έργο του Εριχ Αουερμπαχ «Μίμησις» έχει τις ρίζες του στον Αριστοτέλη.

Οι νεότεροι θεωρητικοί που χρησιμοποιούν κατά κόρον τον όρο «ποιητική» (λ.χ. ο Τοντορόφ έχει γράψει ολόκληρο βιβλίο με τίτλο «Η ποιητική της πρόζας») στον Αριστοτέλη παραπέμπουν, ακόμη και εκείνοι που τον απορρίπτουν. Και είναι εντυπωσιακό ότι ενώ οι τελευταίοι θεωρούν σημαντικότερο τον Πλάτωνα, χρησιμοποιούν αριστοτελικούς όρους.

Αλλά το πού συγκλίνουν και πού αποκλίνουν οι θεωρίες των δύο μεγαλύτερων φιλοσόφων της αρχαιότητας είναι ένα τεράστιο ζήτημα. Ποιες, για παράδειγμα, είναι οι ομοιότητες και ποιες οι διαφορές ανάμεσα στις υποστασιοποιημένες «ιδέες» του Πλάτωνα και τις «μορφές» του Αριστοτέλη; Ας σημειώσουμε εδώ ότι ο μαθητής (ο Αριστοτέλης) ξεκινά από τον δάσκαλό του (τον Πλάτωνα) για να κινηθεί στο πεδίο που έχει ο ίδιος δημιουργήσει. Και τούτο, μολονότι αυτονόητο, έχει μεγαλύτερη σημασία από τη μια φορά κι έναν καιρό διάσημη θεωρία περί «δια-φωράς» του Ντεριντά.

Η παραγωγική σκέψη
Τα διασημότερα έργα του Αριστοτέλη, μαζί με την «Ποιητική», είναι τα «Πολιτικά», τα «Ηθικά Νικομάχεια», τα «Φυσικά» (μαζί με το «Περί ουρανού») και βεβαίως η «Λογική», βασικό μάθημα επί αιώνες στα λύκεια της Δύσης (και στη χώρα μας).

Η επίδρασή του στον Καντ και στον Χέγκελ είναι εμφανέστατη. Δεδομένου ότι ο Μαρξ μετέφερε στο πεδίο του ιστορικού υλισμού τη χεγκελιανή διαλεκτική, θα λέγαμε ότι και ο ιδρυτής του διαλεκτικού υλισμού ήταν κατά μία έννοια αριστοτελικός, αν μάλιστα λάβουμε υπ' όψιν την παρατήρηση του Μπέρτραντ Ράσελ ότι ο Μαρξ υπήρξε ο τελευταίος οικοδόμος ενός μεγάλου συστήματος στη φιλοσοφία.

Ο Αριστοτέλης επιχείρησε το επίσης αδιανόητο για έναν φιλόσοφο: να συνδυάσει τη φιλοσοφία με την επιχειρηματολογία του κοινού νου - και αυτό αποτελεί γνώρισμα μόνο των μεγάλων δασκάλων. Η ουσία και το παράδειγμα της διδασκαλίας δεν διατυπώθηκαν από κανέναν άλλον ως σήμερα με την ελλειπτικότητα και την ακρίβεια που διακρίνουμε στο αριστοτελικό έργο.

Η φιλοσοφία και η σκέψη του Αριστοτέλη είναι κατά κύριο λόγο παραγωγική (από το γενικό στο μερικό). Το αντίθετό της, η επαγωγική σκέψη, αναπτύχθηκε αργότερα στην Αλεξάνδρεια. Στις μέρες μας είναι και οι δύο απαραίτητες, ανάλογα με το αντικείμενο και τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσει ο καθένας τα επιχειρήματά του. Η διαφορά τού τότε με το τώρα είναι ωστόσο τεράστια. Η παιδεία για τον Αριστοτέλη ήταν μέσον ατομικής ολοκλήρωσης, σαν να λέμε αυτοσκοπός, και όχι μέσον επαγγελματικής ή κοινωνικής ανάδειξης όπως σήμερα.

Αριστοτέλης και Μέγας Αλέξανδρος
Στην «Ιστορία της δυτικής φιλοσοφίας» ο Μπέρτραντ Ράσελ θεωρεί «μηδαμινή» την επίδραση του Αριστοτέλη στον διασημότερο μαθητή του: τον Μ. Αλέξανδρο, για τον οποίο μάλιστα γράφει, παραθέτοντας τον Α. Γ. Μπεν, πως ήταν «υπερφίαλος, μέθυσος, σκληρός, εκδικητικός και άξεστα δεισιδαίμων» και πως συνδύαζε «τα ελαττώματα ενός ορεσίβιου σκωτσέζου οπλαρχηγού με την εξαλλοσύνη ενός ανατολίτη δεσπότη».

Εντάξει, οι πρωθύστεροι ψόγοι δεν είναι κάτι σπάνιο στην παγκόσμια σκέψη, ιδίως αν πρόκειται για την περιοχή των ιδεών. Ο Χέγκελ, όμως, κρίνοντας από τη σταδιοδρομία του Αλεξάνδρου, αποφαίνεται πως αποδεικνύει την πρακτική χρησιμότητα της φιλοσοφίας, θυμίζοντας έτσι και το πρακτικό (διδακτικό) περιεχόμενό της που αποτελούσε ακράδαντη πεποίθηση του Αριστοτέλη.

Πρωθύστερο είναι και το επιχείρημα ότι ενώ ο φιλόσοφος έλεγε πως ιδεώδης πολιτεία είναι εκείνη που δεν υπερβαίνει τους 100.000 κατοίκους, ο μαθητής του δημιούργησε την πρώτη τεράστια αυτοκρατορία στον κόσμο. Απόδειξη ότι πολλούς αιώνες αργότερα η ιδέα της πόλης-κράτους, έστω και υπό διαφορετικές συνθήκες, αποκτά νέα μορφή με τις πόλεις της ιταλικής Αναγέννησης. (Αλλωστε, αναγέννηση σημαίνει και αναγέννηση της ιδέας της πόλης.)

Αλλά γιατί η ιδέα της ενότητας του κόσμου, έστω και μέσω των πολεμικών επιχειρήσεων, δεν είναι μεταφορικά, ας πούμε, της κοσμοαντίληψης ότι εφόσον υπάρχει ενότητα σε όλα τα αισθητά και τα υπεραισθητά (που προκύπτει ευθέως από την αριστοτελική διδασκαλία) να μη δημιουργηθεί και ένα ενιαίο πολυεθνικό κράτος; Αν δεν συνέβαινε αυτό, το πολιτιστικό έργο του Αλεξάνδρου δεν θα μπορούσε να αιτιολογηθεί. Γιατί η πράξη, όταν έχει τέτοιους στόχους, προκύπτει πάντοτε από τη διδασκαλία.

Ολοκληρωμένη εκπαίδευση
Οι μεταμοντερνιστές ή, τέλος πάντων, εκείνοι τους οποίους χαρακτηρίζουμε έτσι, δηλαδή μια γενιά σχετικιστών η οποία αναδύθηκε εξαιτίας της πνευματικής κόπωσης που χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό σήμερα την κουλτούρα και κατ' εξοχήν την ακαδημαϊκή εκπαίδευση στη Δύση, απορρίπτουν τον Αριστοτέλη. Είναι λίγο-πολύ αναπόφευκτο ένας σχετικιστής να θεωρεί τον συστηματικό ως αντίπαλό του.

Η εξειδίκευση σήμερα έχει προχωρήσει σε τέτοιο βαθμό που το αριστοτελικό παράδειγμα, αυτό της ολοκληρωμένης εκπαίδευσης, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα. Πριν από κάμποσα χρόνια ο Ρόμπερτ Γκρέιβς έγραφε πως «το να ξέρει κανείς μόνον ένα πράγμα σημαίνει πως διαθέτει το μυαλό ενός βαρβάρου». Θα μπορούσε να το έχει πει - άλλωστε το είπε με διαφορετικά λόγια εδώ κι εκεί - ο μεγάλος Σταγιρίτης.

Η μόρφωση και η καλλιέργεια τον καιρό του Αριστοτέλη ήταν έννοιες ταυτόσημες - όχι πλέον σήμερα, και τούτο συνιστά ένα από τα σοβαρά προβλήματα του σύγχρονου κόσμου. Μπορεί κάποιος να γνωρίζει ένα γνωστικό αντικείμενο σε πλάτος και σε βάθος, αλλά να μην είναι μορφωμένος άνθρωπος, δηλαδή ολοκληρωμένη προσωπικότητα.

Οι κοινωνίες των ημερών μας περισσότερο από το να παρέχουν τη γνώση ενδιαφέρονται να τη διαχειριστούν. Αυτό έχει τεράστιες συνέπειες στο πεδίο της εξουσίας, δηλαδή της πολιτικής όπου μοιάζει να έχει χαθεί η αριστοτελική αρχή της αρετής, με άλλα λόγια η σχέση της ηθικής με την πολιτική.

Η ολοκληρωμένη εκπαίδευση είναι αίτημα που χρονολογείται ήδη από τη δεκαετία του 1950. Τη σημασία και την κρισιμότητά της τόνισε ο Αλντους Χάξλεϋ σε ένα από τα μαθήματά του με τίτλο «The Integrated Education» (Η ολοκληρωμένη εκπαίδευση) στο Πανεπιστήμιο της Σάντα Μπάρμπαρα στην Καλιφόρνια το 1959.

Τα κείμενα αυτών των μαθημάτων συγκεντρώθηκαν σε έναν τόμο που εκδόθηκε με τίτλο «The Human Situation» (Η ανθρώπινη κατάσταση). Το βιβλίο δυστυχώς δεν έχει εκδοθεί στα ελληνικά. Τον πολυμαθή εκείνον συγγραφέα, ο οποίος στο μυθοπλαστικό και δοκιμιακό του έργο καλύπτει ένα τεράστιο πεδίο του επιστητού, γι' αυτό και χαρακτηρίστηκε αναγεννησιακός, θα μπορούσαμε κατά τη γνώμη μου πολύ ευκολότερα να τον ονομάσουμε αριστοτελικό.

Η Ευρώπη εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να είναι και σήμερα αριστοτελική. Η ιδέα περί «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», λ.χ., για όσους τουλάχιστον δεν περιορίζονται στο να την αντιμετωπίζουν ως απλή διαδικασία τεχνικής φύσεως, είναι στον πυρήνα της αριστοτελική. Και ας την απειλούν τα όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια.

Δεν υπάρχει όραμα ενότητας που να μην προϋποθέτει τον Αριστοτέλη. Εκπαίδευση και αρετή - αυτό είναι το παράδειγμα του Σταγιρίτη, πέραν του φιλοσοφικού του έργου. Στην εκπαίδευση, άλλωστε, έλεγε πρόσφατα σχετικά ο πρώην πρόεδρος της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, Αλαν Γκρίνσπαν, πρέπει να βασίσουν το μέλλον τους οι σημερινές κοινωνίες. Με μια διαφορά εν τούτοις.

 

Ο Αριστοτέλης έβλεπε την εκπαίδευση απολύτως συνυφασμένη με την αρετή - και όχι με την κουλτούρα του χρήματος. Και η αρετή έχει δύο μορφές: είναι και πρακτική και θεωρητική. Μόνον η δεύτερη, όμως, οδηγεί στην ευδαιμονία.

Ο μύθος του Προμηθέα (αποσυμβολισμός)

«Η φυγή δεν είναι νίκη, το όνειρο είναι τεμπελιά,και μόνο το έργο μπορεί να χορτάσει τη ψυχή και να σώσει τον κόσμο!» Ν. Καζαντζάκης

Οι αρχαιοελληνικοί μύθοι όντας φυσιοκρατικοί μαρτυρούν και αποκαλύπτουν στους σκεπτόμενους ανθρώπους, δηλαδή, στους αναζητητές - ερευνητές της αλήθειας, τους Νόμους που διέπουν το Σύμπαντα και κατ’ αναλογία τον ανθρώπινο Κόσμο.

Υποκρύπτουν με προσωποποιημένο και ανθρωπομορφικό τρόπο, τα δρώμενα της φύσεως και του ανθρώπου, ο οποίος κατερχόμενος στο βάθος της συνειδήσεώς του, παρατηρώντας τα, δύναται να τα φωτίσει.

Ο Φιλόσοφος ως παρατηρητής, μελετά της αιώνιες αλήθειες που εκμαιεύονται και από την έρευνα των μύθων, συνειδητοποιώντας τους κοσμικούς νόμους.

Ο μύθος του Προμηθέως, μαρτυρά το Νόμο του αντιπεπονθότος (κάρμα), τον αναπόδραστο αυτό νόμο της ζώσας ψυχής, της πάσχουσας ζωής, στην επιθυμία της ψηλαφώντας μέσα στην πλάνη των αισθήσεων για περισσότερο φως!

Το δράμα του μύθου συντελείται στις έσχατες περιοχές της Γης, σε απάτητες ερημιές, στον Καύκασο, με τους απρόσιτους γκρεμούς, σε φαράγγια χειμωνοδαρμένα.

Ο Ολύμπιος Τιτάνας Προμηθέας, Θεός ο ίδιος εν ονόματι των θεών, κατατρεγμένος σαν ένας στυγερός κακούργος, πάσχει από το επώδυνο μαρτύριό του, αλυσοδεμένος με ασύντριφτα δεσμά, καρφιά ατσαλένια πάνω στον παντέρημο βράχο, όπου, ούτε όψη, ούτε φωνή ανθρώπου φτάνει, φρουρός αζήλευτος, ολόρθιος, άυπνος, κάτω απ’ τη φωτιά του ήλιου και την παγωνιά της νύχτας.

Της θείας φωτιάς το σπέρμα - του Ηφαίστου φλογερό λουλούδι - μέσα από τα Ολύμπια δώματα είχε κλέψει, δώρο, κομίζοντάς το από αγάπη, από συμπόνια, στο ταλαίπωρο γένος των θνητών ανθρώπων, για να ιδούν και ν’ αναβλέψουν!

Πρωταγωνιστεί ως φορέας, της πνευματικής ιδέας περί των αριθμών, των γραμμάτων, των τεχνών, των άστρων, των βοτάνων, της μαντικής.

Ως Μυσταγωγός πολιτισμού, κραδαίνει ένα πυρσό αναμμένο απ’ την Ολύμπια Μητέρα Φωτιά και αποκαλύπτει στον άνθρωπο τις θυγατέρες της, τις ιερές Μούσες, φωτίζοντας το σκοτάδι της ανθρώπινης άγνοιας.

Αλυσοδεμένος, ο ευεργέτης θεός, εγκαταλελειμμένος από τους ανθρώπους που τόσο αγάπησε, αγέρωχος, μεσ’ το μαρτύριο που του επιβάλλει το κράτος του αντιπεπονθότος, σωπαίνει μονάχος σε βαθιά συλλογή και θρηνεί για την άδικη μοίρα του.

Η πλάση όλη, απ’ άκρη - σ’ άκρη, αντιλαλεί απ’ το θρήνο του, βουβή και τρομαγμένη, η δε ψυχή του κόσμου συμπάσχει μαζί του.Σκηνή, όπου παίζεται το Αισχύλειο δράμα της αιωνιότητας του νόμου, στη φύση και στον άνθρωπο.

Από την προϊστορική αχλύ του μύθου μέχρι την ιστορική πραγματικότητα, το σήμερα και το αύριο, η κάθε εποχή έχει έτοιμο πάντα εν ονόματι του Δία της, έναν Καύκασο και έναν σταυρό για τους δικούς της Προμηθείς!

Κεντρική ιδέα του δράματος, η αιώνια σύγκρουση της Πνευματικής Ιδέας, του κόσμου της Ελευθερίας, έναντι της Ανάγκης.Των γραπτών νόμων και του Δικαίου των ανθρώπων, με τους άγραφους νόμους, τους θεσμούς και τις ρήτρες του αιώνιου Θείου Δικαίου.

Η μεγαλοφυία της Ελληνικής μυθολογίας, κατόρθωσε να συλλάβει σ’ όλη της την έκταση, την τρομερή έννοια της Ανάγκης! Την αδυσώπητη θεότητα Αδράστεια και το νόμο της Ειμαρμένης.

Ένα παντοδύναμο νόμο, που γεννήθηκε μαζί με τη γέννηση του κόσμου και κυβερνάει αυτόν με αλύγιστη δικαιοσύνη, πάνω από τη δύναμη των Θεών εξουσιάζοντας και αυτούς του ίδιους τους Θεούς. Η Ανάγκη αυτής της Ελληνικής σκέψης, δεν είναι κλειστή προς την Ελευθερία, αλλά την περιέχει μέσα της, σαν ένα επίτευγμα Αρμονίας, Δικαιοσύνης και Τάξης.

Πρόκειται για το νόμο του αντιπεπονθότος ή το νόμο του αίτιου και του αιτιατού.« Παντού στον άπειρο αιθέρα και στο άπλετο φως βασιλεύει ο Παγκόσμιος Νόμος, η Δίκη κυριαρχεί! » είπε ο Εμπεδοκλής.

Σύμφωνα με το νόμο της Ειμαρμένης, η δέσμευση του Προμηθεϊκού ήρωα στην Ανάγκη είναι αναπόφευκτη, γιατί, οι κραδασμοί της Ολύμπιας φλόγας ερχόμενοι στη γη, διαταράσσουν την ισορροπία του Κράτους του Δία…

Την αναπόφευκτη αυτή δέσμευσή του και μοίρα του, γνωρίζει ο ίδιος καλά από πριν : «Μα εγώ - λέει - όλα τούτα τάξευρα, τώθελα και έφταιξα. Ναι τώθελα και δεν τ’ αρνιέμαι … για να συντρέξω στους ανθρώπους, ο ίδιος ευρήκα βάσανα και πόνους.» Σ’ αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθεί, ότι Προμηθεύς σημαίνει ο εκ των προτέρων γνωρίζων (προ-Μητις).

Σύμβολο τραγικό, θεός, προφήτης και μάντης, προβλέπει με τη σοφία και τη μαντική δύναμή του, όλα τα δεινά που πάσχει αιώνια στη γήινη ανάγκη και η επίγνωση της εσταυρωμένης αυτής αθανασίας του, τον κάνει θρηνώντας πάνω στο σταυρό του, να στοχάζεται μια μεγάλη αλήθεια: ότι, το πεπρωμένο μας κάνει να υποφέρουμε και πως της ανάγκης η δύναμη είναι ακαταμάχητη.

Η σκέψη αυτή, μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι, ο Φιλόσοφος ως αναζητητής, οφείλει να κατανοήσει τους νόμους της αναγκαιότητος, δηλαδή, να εναρμονίσει τον εαυτόν του με τον Παγκόσμιο Ρυθμό, έτσι ώστε, να ελευθερωθεί από τα πάθη του, που καθημερινά τον σταυρώνουν και από Προμηθεύς Δεσμώτης, να καταστεί Προμηθεύς Λυόμενος.

Η Λύση αυτή, θα επιτευχθεί από τον Ηρακλή, ο οποίος σύμφωνα με το μύθο πέρασε από τον Καύκασο, σημάδεψε τον αετό του Δία, που του κατέτρωγε αενάως το συκώτι και ελευθέρωσε τον εσταυρωμένο Θεό.

Ο Ηρακλής (κλέος-Ηρας), - το σθένος της ψυχής - συμβολίζει τη Βούληση του πάσχοντα ανθρώπου, που μυήθηκε στην αλήθεια του παθήματος σε μάθημα, της σταυρώσεως σε ανάσταση! Μια τραγική παιδεία, που καλλιεργεί την ανθρώπινη συνείδηση και την αναγάγει σε ύπατες βαθμίδες κατανοήσεως.

Ο άνθρωπος η κορωνίδα της δημιουργίας έχει μέσα του το επικίνδυνο δώρο της ελευθερίας. Γι αυτό και ο ίδιος είναι επικίνδυνος αλλά και δημιουργικός!

Σωτηρία του δεν είναι η έξωθεν παροχή αγαθών. Δεν μπαίνει ο άνθρωπος σε κατασκευασμένο από τρίτους παράδεισο. Ο παράδεισος, ως έκπληξη ζωής ανατέλλει από τον κάθε άνθρωπο. « Η βασιλεία του Θεού εντός ημών εστί ».

Μέσα στον άνθρωπο κυοφορείται το θαύμα του « εξαίφνης », η αλλαγή, η έκπληξη, ο αιφνιδιασμός. Μπορεί να κατανοήσει, να μεταμορφωθεί, να αλλάξει νου και μορφή. Σου επιφυλάσσει εκπλήξεις! Μπορεί ο έσχατος να γίνει πρώτος και ο πρώτος έσχατος. Δεν προδιαγράφεται η ζωή του! Δεν υπολογίζεται η αξία του! Είναι ένα ον, εν αναπτύξει!…Βρίσκεται εν πορεία!Δεν είναι τμήμα ενός συνόλου. Είναι δυνάμει το όλον!
 

 

Aυτό το έκτακτο, το μοναδικό και ανεπανάληπτο που κρύβει μέσα του (Προμηθεϊκό Πυρ) ο κάθε άνθρωπος έρχεται και θέλει να σώσει ο Προμηθεύς. Τον τιθηνεί, τον παιδαγωγεί, τον υποφέρει, τον ανέχεται. Του δίδει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί, να πραγματοποιήσει το σκοπό της υπάρξεώς του. Θέλει να τον δει σωσμένο, καταξιωμένο, ώριμο, ελεύθερο, ανεξάρτητο!Μέσα σ’ αυτή τη λειτουργική ατμόσφαιρα ο Θεός θυσιάζεται για να μπορέσει να σωθεί ο Άνθρωπος, ο ασήμαντος, ο περιφρονημένος, ο διφυής, για να τον πλάσει ελεύθερο άνθρωπο!

Πρόκειται για πνευματικές αλήθειες, από τις πιο βαθιές, τις πιο υψηλές, σφραγισμένες αιώνια μέσα στη σοφή πυραμίδα του μύθου, όπου και μόνο στο πλησίασμά τους, ο νους και η ψυχή, συγκλονίζονται από δέος ιερό, ελπίδα φωτός.

Στεφανωμένος με κλωνάρια λυγαριάς, σ’ ένδειξη επιείκειας, συγγνώμης και συμφιλίωσης, ο Προμηθεύς δίδει τέλος, το χέρι του στο Δία. Γι’ αυτό και οι δυο Θεοί, λατρεύονταν μαζί στην Αθήνα με λαμπαδηδρομίες και γιορτές, όπου όλοι με στεφάνια λυγαριάς στο κεφάλι, τιμούσαν τη μνήμη του τραγικού Πυρφόρου - Δεσμώτη του Καυκάσου.

Δράττομαι της ευκαιρίας εδώ να αναφέρω, ότι το Προμηθεϊκό πυρ συμβολίζει τη Γνώση, που για την απόκτησή της οι άνθρωποι, απώλεσαν τη Εδεμική τους ευδαιμονία με ανταμοιβή τον πόνο, που προκαλείται από την επιθυμία προς αυτήν και δι’ αυτήν.

Επιβεβαίωση αυτής της σκέψης είναι η αναφορά του Απολλόδωρου, ότι ο Προμηθεύς πλάθει τους ανθρώπους από χώμα και νερό, και δίδει σ’ αυτούς το Πυρ, το φερμένο κρυφά από το Δία, κρυμμένο μέσα σε νάρθηκα.Η σκέψη μοιάζει με την πλάση του ανθρώπου κατά τη « Γένεση » του Μωϋσέως, όπου ο Θεός, εμφυσά την πνοή του και δημιουργεί τη Ζώσα Ψυχή.

Αυτή όμως η Κοσμογονική φάση, προδιαγράφει τη τάση της ψυχής να γνωρίσει τον εαυτό της, δοκιμάζοντας την απαγορευμένη έρευνα, η οποία σύμφωνα με το νόμο της ανταμοιβής ή αντιπεπονθότος, θα προκαλέσει πόνο, διότι η ζωή αρχίζει να είναι πάσχουσα!

Ο πόνος όμως, δεν ευρίσκεται μόνο κατά τη μαθητεία προς την απόκτηση της γνώσεως, αλλά και κατά τη διδασκαλία προς τη μετάδοσή της. Κλασικό παράδειγμα, ο πόνος του Εσταυρωμένου Διδασκάλου Ιησού, στην προσπάθειά του να μεταδώσει, έστω και με αλληγορικό τρόπο το φως των αληθειών στους ανθρώπους.

Η ίδια αυτή μοίρα, περί της σταυρώσεως και της αναστάσεως, περί των παθών και του πόνου, συναντάται και στο μύθο του Προμηθέως, ο οποίος μαρτυρά τον υπέρτατο νόμο της πάσχουσας ζωής!

Ουδείς δύναται να αποφύγει το Κοσμικό Δίκαιο, των αναπόδραστων δυνάμεων, αλλά μέσα απ’ αυτό, θα ανταμειφθεί αντίστοιχα για τις πράξεις του: ή προς την πτώση που περιέχει διαρκή πόνο, ή προς την ανύψωση που περιέχει ολύμπιο στέφανο.

Είναι δε φρόνιμο, να προνοεί κανείς τα αποτελέσματα των πράξεών του, προς αποφυγή της πτώσης και του πόνου, πράγμα που σημαίνει, ότι οφείλει να διδάσκεται και να μελετά τους Κοσμικούς Νόμους, παρά να μαθαίνει μετά τα επώδυνα συμβάντα, όπως ο Επιμηθεύς έναντι του Προμηθέως.

Η Προμηθεϊκή Ιδέα θα πάσχει αιώνια! Οι Προμηθείς, θα σταυρώνονται και θα ξανασταυρώνονται πάνω στον ανθρώπινο Καύκασο!…Γεμάτος πρωτογονική ορμή, ο άνεμος του σκότους, πνέει ενάντια στη φλόγα τους. Το έργο όμως αργά, απόκρυφα, μυστηριακά … Συντελείται!

Το Φως, απορροφάται, μπολιάζει την Ύλη. Ο Σπόρος, φυτεύεται, γονιμοποιείται και ύστερα από αιώνες, από χιλιετηρίδες, όταν πια, οι ίδιοι οι φορείς έχουν απομακρυνθεί από το γήινο προσκήνιο, η τρικυμία των παθών γαληνεύει. Οι αντιθέσεις συμφιλιώνονται! Μέσα από τη συμφιλίωση αυτή, φωτεινό άνθος προβάλλει, η Αρμονία, η Τάξη, η Δίκη…

…και θυμήθηκα τον ποιητή της Πανελευθερίας Καζαντζάκη να λέει :

« Ω! Ψυχή μου! Τον Προμηθέα ένας μπορεί να τον σώσει. Ο Προμηθέας!»

Ακονίζοντας την φαντασία μας

Παιδιά, παίζαμε σε έναν ανηφορικό δρόμο γεμάτο παρκαρισμένα αυτοκίνητα και πολυκατοικίες που έκλειναν γύρω σου σαν κλοιός.

Αδέσποτα ζώα παρακολουθούσαν το παιχνίδι μας και συμμετείχαν όπως και όσο μπορούσαν. Ήταν σε μια πόλη γεμάτη θορύβους και καυσαέριο, βαμμένη με ένα φριχτό γκρίζο χρώμα, χωρίς πάρκα και αλάνες και με ελάχιστα δέντρα. Μα στο παιχνίδι μας δεν υπήρχε καμία πόλη. Μονάχα ένα απέραντο μαγικό δάσος που έκρυβε χιλιάδες μυστικά σε κάθε σκοτεινή του γωνιά. Το κάθε αυτοκίνητο ήταν και από ένα γέρικο αιωνόβιο δέντρο, η κάθε πολυκατοικία ήταν, άλλοτε ένα τεράστιο πέτρινο κάστρο και άλλοτε μια ταβέρνα με χαμηλό φωτισμό που μύριζε τσίκνα και κρασί. Οι γάτες μεταμορφώνονταν σε άγριες και θανατηφόρες τίγρεις, τα σκυλιά σε τρομαχτικούς δράκους που από το στόμα τους πετούσαν φλόγες, οι δρόμοι σε απύθμενα ορμητικά ποτάμια. Και ήταν όλα τόσο μα τόσο αληθινά…

Εδώ, θα επιμείνω σε κάτι που ίσως σας βοηθήσει να κατανοήσετε τον τρόπο σκέψης μου. Δήλωσα πως όλα ήταν τόσο μα τόσο αληθινά και δεν ψεύδομαι. Δεν λέω πως ήταν πραγματικά, υποστηρίζω όμως πως ήταν αληθινά.

Συχνά, σε στιγμές γλυκόπικρης νοσταλγίας, αναρωτιέμαι που χάθηκε αυτό το δάσος, ποια φριχτή κατάρα το εξόρισε στην λήθη. Όσο κι αν το ψάχνω δεν φαίνεται πουθενά. Οι δρόμοι είναι έρημοι, με περισσότερα αυτοκίνητα πάνω στα πεζοδρόμια και με ακόμη λιγότερα δέντρα. Οι ήρωες που κάποτε καλούνταν να το εξερευνήσουν και να το καθαρίσουν από κάθε κακό, τώρα είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους και ασχολούνται με την εξολόθρευση εξωγήινων τεράτων μέσα από τις οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τέρατα που μερικές φορές θυμίζουν έντομα, άλλες φορές μοιάζουν με ανθρωπόμορφα χταπόδια μαύρα σαν την άβυσσο και ακόμη πιο συχνά είναι αδυσώπητα ιμπεριαλιστικά κράτη που προωθούν την τρομοκρατία. Οι ήρωες, δεν μάχονται πια σε μαγικά δάση και σκοτεινά κάστρα, μα σε αλλόκοτους πλανήτες και βομβαρδισμένες πόλεις, με συμμάχους παράξενα πλάσματα με πλοκάμια και κεραίες και μυώδεις αγριάνθρωπους ντυμένους στα χακί. Αυτός ο κόσμός όμως, μοιάζει πιο ρεαλιστικός, πιο κοντά στην παράλογη ζωή μας, αν και τα παραδείγματα είναι κάπως υπερβολικά.Από την άλλη βέβαια, τίποτε δεν είναι τόσο υπερβολικό όσο η πραγματικότητα. Αν σκεφτείτε ελάχιστα μονάχα δευτερόλεπτα, σίγουρα θα ανακαλύψετε κάτι ή κάποιον που να μπορεί να παρομοιαστεί με ένα φρικτό πλάσμα όμοιο με έντομο. Εγώ πάντως μπορώ. Χρειάζεται όμως να στραφώ στην βοήθεια της φαντασίας μου για να μπορέσω να το κάνω. Το ζήτημα όμως δεν είναι τα έντομα.

Όχι δεν είναι τα έντομα (που παρεμπιπτόντως θα μπορούσαν ίσως να συμβολίζουν τους κρυφούς φόβους και την απέχθεια μας απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο και εχθρικό), αλλά το αναντίρρητο γεγονός πως αν πρόκειται να πολεμήσω, προτιμώ να το κάνω σε μαγεμένα δάση με νεράιδες και ξωτικά, παρά σε αλλόκοτους πλανήτες και βομβαρδισμένες πόλεις, με έντομα και πολεμοχαρείς στρατιώτες. Εσείς;

Η φαντασία απουσιάζει από την σημερινή γενιά ηρώων. Πρόκειται για μια γενιά μεγαλωμένη χωρίς προκαταλήψεις, χωρίς γιαγιάδες να διηγούνται παραμύθια, χωρίς μεγάλες απαγορεύσεις, χωρίς τίποτα απ΄ όλα αυτά που εξάπτουν την φαντασία, που προωθούν την αμφισβήτηση και προκαλούν τάσεις εξερεύνησης. Δεν υπάρχει τίποτε το ενδιαφέρον σε κάτι που δεν απαγορεύεται και τίποτε δεν μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο χωρίς πρώτα κάποιος να περιγράψει αυτή την αλλαγή. Κάπως έτσι δημιουργείται ο κόσμος στα μάτια των παιδιών. Πρόκειται όμως για έναν κόσμο όπου οι τηλεοράσεις βρίθουν από αλλόκοτα Γιαπωνέζικα κινούμενα σχέδια, πολεμοχαρή ως επί το πλείστον και δεν υπάρχει χώρος για ξωτικά και νεράιδες. Οι ήρωες καλούνται να ανακαλύψουν ένα φριχτό σύμπαν, με στοιχεία που προσεγγίζουν σε ανησυχητικό βαθμό την πραγματικότητα και πλέον φοβούνται να εισβάλλουν σε ένα σκοτεινό κάστρο γιατί κάπου εκεί μέσα ίσως παραμονεύει μια κότα με γρίπη η ίσως, μια τρελή αγελάδα. Στα υγρά μπουντρούμια αυτών των κάστρων, δεν θα συναντήσουν άτυχους ιππότες και προδομένους βασιλείς, μα πονηρούς παιδεραστές και σχιζοφρενείς δολοφόνους με πριόνια. Κανείς λογικός δεν θα τολμούσε να μπει σε ένα παρόμοιο κάστρο, όσο γενναίο και αν θεωρούσε τον εαυτό του!

Οι αλλαγές στα σενάρια συμβαίνουν, γιατί η κάθε εποχή έχει και τους δικούς της κακούς. Μα όσο περνούν τα χρόνια, οι κακοί χειροτερεύουν. Η φαντασία μας φαίνεται να αρρωσταίνει όλο και περισσότερο, αδρανεί, ανακαλύπτει οικεία θέματα για να περιγράψει ένα σενάριο. Φυσικά, όλα αυτά έχουν και κάποιο υπόβαθρο. Οι κακοί δημιουργούνται για να συμβολίσουν κάποιο άλλο κακό ή κάτι ξένο. Πριν 50 χρόνια περίπου, μια πιθανή εξωγήινη εισβολή στην Αμερική, συμβόλιζε την κομμουνιστική απειλή (οι εξωγήινοι ήταν πάντα εχθρικοί και δυστυχώς για εμάς, τρέφονταν με εμάς!). Ένας απλός άνθρωπος αν έβλεπε κάποτε κάτι φωτεινό στον ουρανό θα το θεωρούσε θεϊκό σημάδι, αργότερα για μια όμορφη και λαμπερή νεράιδα και τέλος, για ένααγνώστου ταυτότητος ιπτάμενο αντικείμενο. Ο λόγος που η φαντασία μας λειτουργεί διαφορετικά είναι ο τρόπος που κατανοούμε τα πράγματα γύρω μας, αναγκάζοντας μας έτσι διαρκώς να αλλάζουμε αντίληψη σχετικά με την πραγματικότητα.

Εδώ, η λέξη κλειδί, είναι η αντίληψη. Πρέπει να εξασκηθεί ο τρόπος που βλέπουμε και κατανοούμε, για να πετύχουμε σεβαστά αποτελέσματα αντίληψης. Δεν κατανοείς πάντα αυτό που βλέπεις και δεν βλέπεις ότι κατανοείς. Τα αντιλαμβάνεσαι όμως. Υποψιάζεσαι, αμφισβητείς. Αποκτάς γνώση και άμυνες απέναντι σε αυτό που μας σερβιρίστηκε ως πραγματικότητα. Να θυμάστε πως, κάτι που επαναλαμβάνεται παύει να είναι σύμπτωση και μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε αποδειχτικό μέσο. Αυτός όμως ο διαφορετικός και καθόλου λανθασμένος τρόπος σκέψης, απαιτεί κάτι. Τι είναι αυτό; Να βγάλουμε από τα σκονισμένα συρτάρια του μυαλού μας εκείνο το κοφτερό μαχαίρι που ονομάζεται φαντασία και να το ακονίσουμε. Έπειτα από τόσα χρόνια αδράνειας, σκούριασε και δεν είναι το ίδιο κοφτερό.

Κάθε εποχή έχει και τους δικούς της κακούς. Όντως. Αυτό που πρέπει όμως να παραμένει σταθερό, είναι οι ήρωες. Τα παιδιά κατά κύριο λόγο και όλοι εμείς που αρνούμαστε να μεγαλώσουμε. Γιατί να το κάνουμε άλλωστε;

Υπάρχουν πολλοί που κατηγορούν την φαντασία, φανατικοί πολέμιοι κάθε προσπάθειας αφύπνισης της. Ίσως τελικά, οι ταινίες του Χάρι Πότερ να είναι απειλητικότερες για τα παιδιά, από αυτές για παράδειγμα με πεινασμένα ζόμπι και βίαιους εγκληματίες (που μπορεί να σκοτώνουν πάνω από 100 ανθρώπους, μα στο τέλος γίνονται συμπαθητικοί, γιατί πρόκειται απλά για θύματα μιας απάνθρωπης κοινωνίας). Ίσως η προτίμηση σεδράκους και ξωτικά να φανερώνει δαιμονολατρία και να είναι εκατομμύρια φορές πιο επικίνδυνη από αυτή για παράδειγμα, σε ριψοκίνδυνους πράκτορες και άφοβους στρατιώτες. Το μαγικό ραβδί είναι κάτι το υπερφυσικό, το δαιμονικό, μα μια επαναληπτική καραμπίνα είναι καθημερινότητα.

Πολλοί είναι αυτοί που πολέμησαν τον Χάρι Πότερ, αλλά ποτέ κανείς δεν πολέμησε αυτόν, για παράδειγμα, που ήταν Πολύ σκληρός για να πεθάνει! Ο γνωστός ακόμη και στις πέτρες Ράμπο, μεγάλωσε περισσότερες γενιές απ΄ ότι ο Άρχοντας των δαχτυλιδιών και ποτέ κανείς δεν παραπονέθηκε. Γιατί; Γιατί τα παιδιά πρέπει να συνηθίσουν την ιδέα του πολέμου, της τρομοκρατίας και της βίας. Πρόκειται για πράγματα που αναμφίβολα συναντούν καθημερινά. Πόσες είναι οι πιθανότητες να πέσεις πάνω σε ένα μικροσκοπικό Χόμπιτ; Καμία; Χμ… Εγώ θα έλεγα ελάχιστες. Πόσες όμως είναι οι πιθανότητες να πέσεις πάνω σε έναν ψυχοπαθή τρομοκράτη; Πάρα πολλές; Και πάλι, χμ… Αλλά ας το αφήσουμε αυτό για άλλη φορά.

Μεγαλώσαμε με τα παραμύθια των αδερφών Γκριμ, φανταστικές ιστορίες που αρχικά, δεν προορίζονταν για παιδιά. Συχνά είναι τρομαχτικότερες ακόμη και από αυτές τουStephen King, πλούσιες σε τέρατα, κακές μάγισσες, κυνηγημένα παιδιά, σκοτεινά δάση, ζώα με ανθρώπινη μιλιά, γριές με τάσεις κανιβαλισμού, και άλλα πολλά. Πολλές από τις ιστορίες που γνωρίσαμε σαν παιδιά, είναι στην πραγματικότητα τα πιο λαμπρά παραδείγματα τρομαχτικής λογοτεχνίας, γεμάτες με τόση μαγεία και συμβολισμούς, που κάνουν τον Χάρι Πότερ να θυμίζει πρόσκοπο! Μεγαλώσαμε όμως με αυτές τις ιστορίες και ίσως με αυτές μεγαλώσουμε και τα παιδιά μας. Και δεν πιστεύω πως υπάρχει περίπτωση να διαμαρτυρηθεί ποτέ κανείς.

Και να ήταν μόνο αυτά…
Ακόμη και τα πιο, φαινομενικά, αθώα παραμύθια και κινούμενα σχέδια, θα μπορούσαν να απαγορευθούν ως συμβολικά και σατανικά έργα.

Υπάρχει άραγε συμβολισμός στα μικροσκοπικά μπλε στρουμφάκια που κατοικούν σε σπιτάκια που μοιάζουν με μανιτάρια; Έλα ντε! Πόσο αθώος στα μάτια ενός παιδιού μπορεί να είναι ο πονηρός Δρακουμέλ που το μοναδικό πράγμα που ποθεί σε ολόκληρη τη ζωή του, είναι να μαγειρέψει αυτά τα μπλε πλασματάκια; Γιατί πρέπει να απειλείται η μύτη του Πινόκιο κάθε φορά που αποπειράται να πει ένα ψεματάκι; Και πως από άψυχη μαριονέτα, μια νεράιδα τον έκανε κανονικό παιδί; Υπάρχει ακόμη και ηΧιονάτη με τους συμπαθέστατους 7 νάνους. Γιατί άραγε είναι εφτά; Και αυτή η κακιά μάγισσα; Μιλούσε σε έναν καθρέπτη και οι καθρέπτες είναι μαγικά σύμβολα. Και ήταν πράγματι πολύ κακιά. Μάγεψε ένα μήλο δηλητηριάζοντας το, μεταμορφώθηκε σε γριά ζητιάνα και το προσέφερε στην άτυχη κοπέλα. Και κείνη το έφαγε. Χωρίς ενδοιασμούς, χωρίς κανέναν δισταγμό (ήταν μια απλή αθώα κοπέλα). Έπεσε σε κώμα και μπορούσε να συνέλθει μόνο μετά από ένα φιλί που θα της έδινε ένας όμορφος πρίγκιπας (το ρομάντζο, ο απόλυτος έρωτα είναι διάχυτος σε σχεδόν όλα τα παραμύθια). Είδατε πόσα θαυμαστά πράγματα μπορεί να κάνει κάποιος με ένα φιλί; Μπορεί να προδώσει, να προσποιηθεί, να κολλήσει συνάχι αλλά και να αναστήσει.

Μια εξίσου τρομαχτική ιστορία, είναι και αυτή της κοκκινοσκουφίτσας. Τι τα θέλε η καημένη τα κόκκινα; Δεν γνώριζε πως το κόκκινο ερεθίζει τα θηρία; Εκεί έχουμε ένα κακό λύκο (ο λύκος είναι πάντα κακός στα παραμύθια ίσως για αυτό να είναι και το μοναδικό ζώο που το φοβόμαστε περισσότερο απ΄ όλα) ο οποίος μιλά με ανθρώπινη λαλιά και πεινάει! Και δεν του έφθανε που έφαγε την γιαγιά της κοκκινοσκουφίτσας, όχι δεν του έφθανε. Τα είχε πάρει με το κοριτσάκι στα κόκκινα και δεν θα ησύχαζε αν δεν την έτρωγε. Σε αυτή την ιστορία έχουμε και χειρουργικές επεμβάσεις. Άνοιξαν την κοιλιά του λύκου, έβγαλαν από μέσα την αχώνευτη γιαγιά (πάλι καλά που ο λύκος δεν την μάσησε) και στην θέση της τοποθέτησαν πέτρες. Έτσι, ο πάντα κακός λύκος, πνίγηκε καθώς έσκυψε να πιει νερό. Οι κακοί πεθαίνουν. Οι καλοί επιζούν ακόμη κι αν βρέθηκαν για λίγες ώρες μέσα σε λαίμαργα στομάχια. Άραγε είναι καλό να συνηθίζουν τα παιδιά από πολύ μικρά στην ιδέα του θανάτου; Και άραγε, συνηθίζει ποτέ κανείς την ιδέα του θανάτου;

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται αστεία, μα δεν είναι. Στα μάτια ενός παιδιού ο κακός λύκος θα μείνει για πάντα κακός. Θα πιστεύει πως υπάρχουν σπίτια φτιαγμένα από γλυκά και ζαχαρωτά, αλλά και κακές μάγισσες που τρέφονται με παιδιά, καθρέφτες που μιλάνε και μαριονέτες που γίνονται άνθρωποι. Όλα αυτά τα συμβολικά πρόσωπα και αντικείμενα λειτουργούν παραδειγματικά στα παιδιά, με τον ίδιο τρόπο όμως που κάποιες μητέρες τα εκφοβίζουν πως αν δεν φάνε όλο το φαγητό τους, θα τα πάρει ο γύφτος! Πείτε μου ένα παιδί μετά, που να είδε γύφτο και να μην το έβαλε στα πόδια.

Τα παραμύθια δεν λειτουργούν μονάχα παραδειγματικά, αλλά και παραβολικά. Ένα παιδί πρέπει από μικρό να καταλάβει τον διαχωρισμό μεταξύ κακού και καλού και αυτός ο διαχωρισμός είναι φανερός μονάχα στα παραμύθια και γενικότερα στην φανταστική λογοτεχνία. Εκεί το κακό είναι πάντα κακό και ξεχωρίζει από το καλό όπως η μέρα με τη νύχτα. Τα πράγματα περιπλέκονται στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Ένας ήρωας για παράδειγμα που αναλαμβάνει επικίνδυνες αποστολές (για να αναφερθώ σε μια ακόμη γνωστή ταινία) και στην πορεία της αποστολής του σκοτώνει, βομβαρδίζει και πλακώνει στον ξύλο οποιονδήποτε του σταθεί εμπόδιο, είναι καλός ή κακός; Σε ένα έργο η μυθιστόρημα όπου οι κακοί είναι καλοί και το αντίστροφο, υπάρχει ο παραπάνω διαχωρισμός; Σε έναν ήρωας που κλέβει δεκάδες αυτοκίνητα μέσα σε 60 δευτερόλεπτα προκειμένου να σώσει τον κακοποιό αδερφό του (μια δουλειά που πληροφορούμαστε πως έκανε κάποτε με τεράστια επιτυχία αλλά πλέον αποφάσισε να αποσυρθεί προτού η αυστηρή κοινωνία τον αναγκάσει να επανέλθει), διαφαίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ καλού και κακού; Στο μυαλό ενός παιδιού (και όχι μόνο) δεν είναι εύλογο το ερώτημα αν τελικά ο σκοπός αγιάζει τα μέσα;

Στα παραμύθια, τα πράγματα είναι απλά. Υπάρχει η καλή νεράιδα και η κακιά μάγισσα. Το παλικάρι και ο δειλός. Ο έξυπνος και ο πονηρός. Η αλήθεια και το ηθικό δίδαγμα. Και πάντα μα πάντα, ζουν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα! Όσο για αυτούς, είμαστε σίγουροι. Για εμάς δεν ξέρω…

Ένα παιδί μπορεί να ταυτιστεί και με εκατοντάδες άλλα πράγματα που είτε τα βλέπει είτε τα διαβάζει. Κόμικς, βιβλία, ταινίες, ότι μπορείτε να φανταστείτε. Μα τι λέω; Πώς να φανταστείτε κάτι αν η φαντασία σας, εκείνο το θαυματουργό πράγμα στο μυαλό μας, βρίσκεται σε αδράνεια; Και πώς να μην βρίσκεται σε αδράνεια όταν δεν ενισχύεται με διάφορα ερεθίσματα; Πως θα βρεθούν όμως αυτά τα ερεθίσματα αν δεν τα αναζητήσουμε;

Ποιον τρόπο θα διάλεγαν λοιπόν δυο διαφορετικά παιδιά αν τους ζητούσαν, για παράδειγμα, να τιμωρήσουν έναν αδίστακτο κακοποιό; Το πρώτο παιδί, μεγαλωμένο με ιστορίες και παραμύθια, διαβάζοντας βιβλία στον ελεύθερο χρόνο του και παίζοντας με τους φίλους του στους δρόμους, θα προτιμούσε την μεταμόρφωση του κακοποιού σε βάτραχο, με την βοήθεια ίσως ενός μαγικού ραβδιού. Το δεύτερο, απομονωμένο από φίλους και παιχνίδια στους δρόμους, που στον λιγοστό ελεύθερο χρόνο που διαθέτει (τον υπόλοιπο τον περνά στο σχολείο, στα Αγγλικά, στα Γαλλικά και στο πιάνο) απασχολείται με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή πολεμώντας εξωγήινα τέρατα και οδηγώντας αυτοκίνητα με ιλιγγιώδη ταχύτητα, θα διαλέξει έναν φριχτό τρόπο για να τιμωρήσει τον κακοποιό (κάτι σαν ξυλοδαρμός από φονικούς Νίνζα, κόψιμο των άκρων του με ηλεκτρικό πριόνι, αλάτι στις πληγές, αφαίρεση των ματιών με ψαλίδι και πέταγμα της σωρούς σε μια τρύπα με κροκόδειλους) και μάλιστα θα ζητήσει να παραδειγματίσει και τους υπόλοιπους κακοποιούς. Στις μέρες μας, δεν απαιτείται μεγάλη φαντασία για να μαντέψεις πως είναι να ξεκοιλιάζεις κάποιον. Μπορείς να το δεις οπουδήποτε.

Υπάρχουν παιδία που θα μιμηθούν τον Χάρι Πότερ, αυτό είναι γεγονός. Στα παιχνίδια τους θα υποκρίνονται αυτόν τον ρόλο, κανείς δεν το αμφισβητεί. Κάποια μπορεί και να ζωγραφίσουν το παράξενο σύμβολο του κεραυνού στο μέτωπο τους (παρόμοιο με αυτό του μαθητευόμενου μάγου), θα φανταστούν κλαριά δέντρων ως μαγικά ραβδιά, θα καβαλήσουν ακόμη και σκούπες προσποιούμενα πως πετούν στον ουρανό. Δεν μπορούν όμως και ούτε θα μπορέσουν να κάνουν τίποτε περισσότερο. Όσο κι αν κουνήσουν το ραβδί τους, κανείς δεν θα μεταμορφωθεί σε βάτραχο. Όσες σκούπες κι αν καβαλήσουν, καμία δεν θα πετάξει. Έχει σημασία; Στο μυαλό τους όλα αυτά θα συμβαίνουν και ίσως να είναι αυτό που τόσο μανιακά πολεμούν κάποιοι.

Υπάρχουν παράλληλα παιδιά, που πήραν στα χέρια τους κάποιο περίστροφο (που ο μπαμπάς τους τόσο επιμελώς φυλούσε μέσα στην ντουλάπα και ο κόσμος το ‘χε τούμπανο κι αυτός κρυφό καμάρι) και βάλθηκαν να αποδώσουν δικαιοσύνη. Μέσα σε σχολεία, στους δρόμους, σε πάρκα, υπήρξαν πολλά παραδείγματα παρόμοιας συμπεριφοράς. Παιδία που έπεσαν από ταράτσες προσποιούμενα τον Superman, που βίασαν συμμαθήτριες τους όπως είδαν άπειρες φορές να κάνουν εκατοντάδες καταπιεσμένοι ήρωες σε ταινίες, που έκλεψαν αυτοκίνητα και τα έριξαν πάνω σε δέντρα και τοίχους, πιστεύοντας πως δεν θα πάθουν κακό γιατί έτσι συμβαίνει στον κινηματογράφο.

Και υπήρξαν και θα υπάρξουν παιδιά που προσπάθησαν να κάνουν ότι και οι ήρωες τουΝτίσνεϊ, ότι ο Μπάγκς Μπάννυ και ο Ποπάυ. Δεν μπορεί πάντα όμως να πληρώνουμε όλοι την ηλιθιότητα κάποιων. Το φταίξιμο ίσως και να είναι των γονιών τους. Δεν τα αφήνουν να δουλέψουν την φαντασία τους, να διαχωρίσουν την πραγματικότητα από το φανταστικό. Δεν τα παρακολουθούν, δεν συζητούν μαζί τους, δεν μοιράζονται τους προβληματισμούς και τις απορίες τους. Κανείς δεν μπορεί να λύσει κάθε απορία ενός παιδιού και είναι λάθος να προσποιηθεί πως γνωρίζει. Ποιος κάθισε ποτέ να αναρωτηθεί κάτι μαζί με το παιδί του; Όταν το μυαλό σου δουλεύει διαφορετικά και η σκέψη σου είναι αμόλυντη από τις κατασκευασμένες θεωρίες της πραγματικότητας, η αντίληψη σου είναι εκπληκτική. Από μικρό και από τρελό, δεν λένε πως μαθαίνεις την αλήθεια;

Ο κόσμος μας υπάρχει, γιατί κάποιος τον φαντάστηκε. Τα σπίτια, τα αυτοκίνητα, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, όλα κάποιος τα φαντάστηκε. Έχουμε σταματήσει να πρωτοτυπούμε, να καινοτομούμε, να δημιουργούμε γιατί το μαχαίρι της φαντασίας μας παραμένει μέσα σε ένα σκονισμένο συρτάρι και διαβρώνεται σιγά- σιγά από την υγρασία. Πως θα ελπίσουμε σε ένα καλύτερο μέλλον αν δεν μπορέσουμε να το φανταστούμε; Δεν θα κάνει κανένας Χάρι Πότερ κάποιον σατανικό, αν ο ίδιος δεν θελήσει να γίνει. Κανείς δεν είναι Πολύ σκληρός για να πεθάνει και κανένας δεν μπορεί να αναλάβει Επικίνδυνες Αποστολές η να κλέψει δεκάδες αυτοκίνητα μέσα Σε 60 Δευτερόλεπτα και αυτό οφείλουμε να το ξέρουμε και να το μεταβιβάσουμε και σε όποιον πιστεύει το αντίθετο. Δεν θα κάνεις κάποιον σωστότερο αν του απαγορεύεις τα επιτρεπόμενα και του επιτρέπεις τα απαγορευμένα. Δεν θα αλλάξει ο κόσμος και δεν θα παταχθεί η εγκληματικότητα αν κάψουμε τα βιβλία. Εμποδίζοντας την γνώση ο κόσμος θα γεμίσει ημιμαθή ανθρωπάκια, ήδη υπάρχουν αρκετά. Ας επιτρέψουμε κάποιες στιγμές στην φαντασία μας να καλπάσει, γιατί όπως ένα σωστό άλογο καμπουριάζει και παχαίνει όταν δεν καλπάζει.

Είναι δικαίωμα μου να φαντάζομαι οτιδήποτε. Αν βιώνω με τον σωστό τρόπο τις φαντασιώσεις μου, τότε όλα είναι αλήθεια. Είναι πραγματικότητα. Ξέρω όμως, αντιλαμβάνομαι πως όλα συμβαίνουν στον θαυμαστό κόσμο της φαντασίας μου και εκεί λίγοι είναι ευπρόσδεκτοι. Ο Άη Βασίλης είναι υπαρκτό πρόσωπο. Με ρώτησε κανείς αν θέλησα ποτέ να μάθω το αντίθετο; Και τώρα που έμαθα δηλαδή, άλλαξε κάτι. Ίσα –ίσα που πια δεν μπορώ να ζητήσω ότι θέλω!

…Μα στο παιχνίδι μας δεν υπήρχε καμία πόλη. Μονάχα ένα απέραντο μαγικό δάσος που έκρυβε χιλιάδες μυστικά σε κάθε σκοτεινή του γωνιά. Το κάθε αυτοκίνητο ήταν και από ένα γέρικο αιωνόβιο δέντρο, η κάθε πολυκατοικία ήταν, άλλοτε ένα τεράστιο πέτρινο κάστρο και άλλοτε μια ταβέρνα με χαμηλό φωτισμό που μύριζε τσίκνα και κρασί. Οι γάτες μεταμορφώνονταν σε άγριες και θανατηφόρες τίγρεις, τα σκυλιά σε τρομαχτικούς δράκους που από το στόμα τους πετούσαν φλόγες, οι δρόμοι σε απύθμενα ορμητικά ποτάμια. Και ήταν όλα τόσο μα τόσο αληθινά…

Τα σωστά λάθη της ζωής σου

Το ρολόι έδειχνε 5:00 το πρωί. Άλλο ένα ξημέρωμα τον υποδεχόταν άυπνο, να κοιτάζει το ταβάνι του δωματίου του, με τις κουβέρτες πεταμένες στο πάτωμα και το κινητό στη δόνηση εδώ και μέρες.

Δεν είχε καμία διάθεση να δει τις εισερχόμενες κλήσεις του παρόλο που το μπλε φωτάκι αναβόσβηνε και τον καλούσε επίμονα να το πιάσει στα χέρια του. Είχε σηκωθεί μετρημένες φορές, με βήμα αργό και συρτό, για να πάει στο μπάνιο, αποφεύγοντας να αντικρίσει το είδωλό του στον καθρέφτη.

Προσπαθούσε να αποφύγει οποιαδήποτε διένεξη με το εσωτερικό Εγώ του. Δεν ήθελε μάχες και συγκρούσεις των έσω με τα έξω του. Δεν ήθελε ούτε να συζητήσει με τον εαυτό του, ούτε να τα βρει. Τα είχε βάλει μαζί του, είχε πεισμώσει για το λάθος που είχε κάνει και δεν είχα καμιά διάθεση να τον συγχωρήσει έτσι απλά. Αν μπορούσε να αυτομαστιγωθεί, θα το έκανε ευχαρίστως.

Η ζωή είχε βάλει στόχο να του αποδείξει πως είναι η ίδια η ατέλεια του ανθρώπου που τον οδηγεί σε λάθος κινήσεις. Εκείνος πάντοτε έβρισκε τη φράση “τα λάθη είναι ανθρώπινα” πολύ γενική και δυσανασχετούσε με όσους με μεγάλη ευκολία την χρησιμοποιούσαν. Μαινόταν πως τα λάθη είναι για τους αφελής, τους αδύναμους, τους ανθρώπους που δειλιάζουν να τερματίσουν μια προσπάθεια και σταματούν πριν διορθώσουν το λάθος.

Λυπόταν όσους έχουν έλλειψη πνεύματος, διαύγειας και θέλησης να κυνηγήσουν τα λάθη, να τα αναποδογυρίσουν και να τα κάνουν σωστά. Τελικά ήταν ο ίδιος που έκανε ένα τραγικό, ασυγχώρητο λάθος.

Το χειρότερο όλων ήταν πως δεν γινόταν να το διορθώσει, όσο και αν ευχόταν να μπορούσε να δώσω τα πάντα για να ήταν εφικτό. Η στιγμή είχε περάσει και ο χρόνος δεν γύριζε πίσω. Ο ασθενής του τον είχε εμπιστευτεί, είχε συναινέσει στη μεταμόσχευση καρδιάς που του είχε προτείνει, είχε βάλει τη ζωή του στο χειρουργικό τραπέζι για να την παίξει κορώνα γράμματα και τελικά το παιχνίδι αυτό δεν είχε καν νόμισμα. Το είχε αρπάξει ο χάρος και είχε κρατήσει ως πληρωμή για να τον μεταφέρει στον άλλο κόσμο.

Δεν πρόλαβε να συνδέσει την καινούργια καρδιά, να της δώσει λίγη ζωή, να χτυπήσει έστω μια φορά κι έτσι ο ασθενής του έφυγε χωρίς καρδιά. Πόσο φοβερό ήταν αυτό; Αν υπήρχε παράδεισος, άλλη ζωή, άλλος κόσμος, αν οι ψυχές κυκλοφορούσαν στους ουρανούς, η δική του θα ήταν μισή.

Δεν είχε μια καρδιά που απλώς σταμάτησε να χτυπά. Κάποιος ματαιόδοξος, υπερόπτης γιατρός που είχε υπερεκτιμήσει τις δυνάμεις του, την είχε ξεριζώσει, την είχε πετάξει στον κάδο μαζί με χρησιμοποιημένα χειρουργικά γάντια, ματωμένα βαμβάκια και γάζες και τον άφησε αδειανό.

Που πηγαίνουν όλα αυτά που κάποτε νιώσαμε, όταν δεν υπάρχει καρδιά;
Η σκέψη πως του είχε στερήσει το ζωτικότερο όργανό του, την αρχή της ζωής και των συναισθημάτων του, τού ήταν ανυπόφορη. Ήταν αυτός που τον έστειλε άδειο σε άλλα ταξίδια, μόνο, χωρίς πυξίδα.

“Που πηγαίνουν όλα αυτά που κάποτε νιώσαμε όταν δεν υπάρχει καρδιά;” ψιθύρισε ξανά.
Η δόνηση του κινητού τηλεφώνου του άρχισε πάλι να το χορεύει πάνω στο κομοδίνο. Κοίταξε το ρολόι. Ήταν 7:00. Μπορεί να ήταν πάλι από το νοσοκομείο. Δεν είχε καμιά όρεξη να πάει στη δουλειά αλλά θα ήταν λάθος να μην ενημερώσει. Άλλωστε το λάθος που είχε ήδη κάνει ήταν αρκετό για να καλύψει όσα δικαιούνταν να κάνει σε όλη την υπόλοιπη ζωή του. Το σήκωσε χωρίς καμιά διάθεση να μιλήσει.

“ Έλα, ακόμη θρηνείς την πρώτη σου απώλεια σε χειρουργείο;” ακούστηκε η φωνή του κολλητού και συναδέλφου του, παράταιρα εύθυμη στο δικό του σιωπηλό μαρτύριο.
“ Παράτα με, με ζάλισες στα τηλέφωνα από χθες.”
“ Φίλε μου, το να μείνεις μέσα σε τέσσερις τοίχους, μακριά από θεούς και ανθρώπους δεν σε κάνει πένθιμο ήρωα. Δεν είναι η δίκαιη τιμωρία. Όσο κι αν σου φαίνεται παράξενο, αυτή είναι η εύκολη τιμωρία.

Τα λάθη ξορκίζονται μόνο έξω, στα ανοιχτά, όταν αναγνωρίζεις τη ρίζα του κακού, την κοιτάς κατάματα ακόμη και αν πονάει αφόρητα , την πιάνεις και βρίσκεις την δύναμη ακόμη και με χέρια πληγωμένα να την ξεριζώσεις. Μόνο έτσι ξορκίζεις τα λάθη. Γιατί αλάνθαστος δεν γεννήθηκε κανείς.

Μπορεί το δικό σου λάθος να κόστισε μια ζωή, γεγονός αδιαμφισβήτητα τραγικό, όμως εξίσου τραγικό θα ήταν να σταματούσες την προσπάθεια σου να σώζεις άλλες ζωές.

Κι αν ένιωσες κάποια στιγμή πως είσαι ένας μικρός θεός που κάνεις θαύματα στις καρδιές των άλλων, τώρα πια ξέρεις πως δεν είσαι. Είσαι απλώς ένα άνθρωπος που κάνει λάθη, καμιά φορά μη ανατρέψιμα, αλλά οι προθέσεις σου είναι –ή θα έπρεπε να είναι- πάντα σωστές. Θέλεις να σώζεις ανθρώπινες ζωές και καρδιές. Αυτός είσαι πραγματικά.

Δεν σε ορίζουν τα λάθη σου αλλά τα σωστά σου, γιατί αυτά φροντίζεις να είναι πάντα περισσότερα, κατάλαβες;

Πήγαινε τώρα πλύσου, ρίξε κι ένα ξύρισμα γιατί είμαι σίγουρος πως μια βδομάδα μέσα θα έχεις τα χάλια σου και έρχομαι να σε πάρω. Είναι ώρα να αρχίσεις πάλι να διορθώνεις τα λάθη που μπορείς και όχι να μοιρολογάς εκείνα που δεν αλλάζουν.

Δώσε την άδεια στον εαυτό σου να κάνει λάθη που και που, ακόμη κι αν κάποιο από αυτά είναι τραγικό. Λάθος θα ήταν να μην επιτρέπεται να κάνεις λάθη. Η ζωή θα ήταν βαρετή αν όλα γινόντουσαν σωστά.”

Άφησε το τηλέφωνο και κατευθύνθηκε προς τον καθρέφτη. Έβλεπε ξαφνικά μπροστά του το ουσιαστικό λάθος του: Κρυβόταν από την αλήθεια. Και η αλήθεια ήταν μια.
Ήταν άνθρωπος και έκανε λάθος. Τόσο τραγικά αληθινό, τόσο αληθινά ανθρώπινο.

Αυτό το λάθος του δεν θα μπορούσε να γίνει ποτέ σωστό. Όμως θα φρόντιζε να βγει κάτι σωστό από το λάθος…

Αρτάνη

Η μοναξιά και η απελπισία μάχονταν στο προσκεφάλι του, θηρία κι οι δυο ανυποχώρητα. Ο ύπνος και ο θάνατος σκάλωσαν πάνω του διεκδικώντας μερίδιο. Τα δάχτυλα χαλάρωσαν, η τελευταία ρουφηξιά γλίστρησε στο ταβάνι, βουβό το στρώμα πάγωσε τον ήχο της, παραδόθηκε.

Το παράθυρο που δεν πρόλαβε ν’ ανοίξει, ο καπνός που κυρίευσε το δωμάτιο, όλη του η ζωή ένα σύννεφο που έφερνε πάντα βροχή. Οι μοίρες, οι θυγατέρες της νύχτας, έρχονταν πάντα βαθιά μεσάνυχτα σε κείνον, ποτέ πρωί. Όσο θυμόταν, ένιωθε τη ζωή του ταξίδι ματαιωμένο απ’ την αρχή. Ακόμα και τ’ όνομά του το πήρε στην τύχη. Ή καλύτερα σ’ ένα παιχνίδι της.

Όταν σκοτώθηκε ο πατέρας του, τα χρόνια του εμφύλιου, η μάνα του ήταν έγκυος σ’ αυτόν. «Εμμανουήλ», τ’ όνομα του πατέρα του και το δικό του, για να τιμήσουν τη μνήμη του. «Στη γλώσσα του Χριστού, θα πει ο θεός μαζί σας, παιδί μου», του ‘λεγε η μάνα του, χωρίς πολλά λόγια, χωρίς εξηγήσεις, μνήμες, θυμό, μίσος.

Δεν είχε τελειώσει το Δημοτικό, όταν έπιασε δουλειά στις αλυκές. Εκεί μ’ ένα τσιγάρο στο χέρι, που από τότε, ποτέ δεν έσβησε, χανόταν στο λευκό και το ασημί του αλατιού και ρούφαγε την αλμύρα του. Ρουφηξιές ήταν η ζωή του, ως τα βάθη της ψυχής του, αχόρταγες. Δεν το ‘θελε. Ήταν η φτιαξιά του τέτοια, ο ίδιος του εαυτός τον κυνηγούσε, αυτός νόμιζε πως ξέφευγε, παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι.

Στα δεκαοχτώ μπάρκαρε στα καράβια, με την ελπίδα της λύτρωσης στα πέλαγα. Λίγο πριν φουντάρει στον ωκεανό τον μάζεψαν, πέταξε την κουβέρτα που τον σκέπασαν, ζήτησε τσιγάρο.

Στα είκοσι, αγάπησε και κλέφτηκε κι όλοι έπεσαν πάνω του, αφού δουλειά δεν είχε, «τι τις ήθελε τις παντρειές». Σ’ ένα υπόγειο αυτός, η αγάπη του κι ένα παιδί, που η γειτονιά έλεγε πως δεν ήταν δικό του, κοντά στο τσιγάρο, έμαθε και το ποτό.

Όταν όλοι κι όλα τον εγκατέλειψαν, γύριζε εδώ κι εκεί και με δουλειές του ποδαριού και θελήματα πάλευε να επιβιώσει. Έξι σκαλοπάτια κάτω από τη γη, έβλεπε τις σόλες από τα παπούτσια των περαστικών και μάζευε τ’ αποτσίγαρα που πετούσαν. Τικ τακ ρυθμικό κάθε βράδυ ο ήχος των τακουνιών, που έμπλεκε με τη βροχή όταν χειμώνιαζε, κυλούσε αργά κι έσβηνε στο τέλος του δρόμου, παίρνοντας μαζί του και το τελευταίο ίχνος ανθρώπινης παρουσίας.

Τις ώρες εκείνες που ήχοι και ανθρώπινες ανάσες έσβηναν, ονειρευόταν τη ζωή, τη στρωμένη, καλή, τακτοποιημένη ζωή, που το ψιλόβροχο βρίσκει τους περισσότερους, καθισμένους σε αναπαυτικούς καναπέδες, μπροστά σε μεγάλα παράθυρα, να ρεμβάζουν χαμογελώντας με ικανοποίηση για τις ομορφιές της φύσης, σχολιάζοντας -δήθεν μ’ ενδιαφέρον, στην ουσία αδιάφορα- για τις ξαφνικές αλλαγές του καιρού! Απότομα και νευρικά τις σκέψεις αυτές ακολουθούσε ένα τίναγμα στον ώμο, σαν να ήθελε να διώξει από πάνω του την σκόνη κι απ’ το μυαλό του τις ζωές των άλλων.

Το τριμμένο του πανωφόρι, συντροφιά στις περιπλανήσεις της ερημιάς, όταν χειμώνιαζε. Σερνόταν μαζί του στα πάρκα, στις πλατείες, στους δρόμους, εκεί που οι υπόλοιποι ζούσαν χαρές, λύπες, χαμόγελα, αγκαλιές, χωρισμούς, σμίξιμο. Με τα ξεροκόμματα που μάζευε τάιζε τ’ αδέσποτα, αποζητώντας εκείνο το βλέμμα, το γεμάτο ευγνωμοσύνη και ζεστασιά, να το φυλάξει για τις ώρες που πλάγιαζε μονάχος. Μ’ εκείνο το βλέμμα προσπαθούσε να σβήσει την εικόνα που τριβέλιζε στο μυαλό του, την αρτάνη, το συρματόσχοινο που τότε στα καράβια έδεναν και τραβούσαν τα φορτία, μα τον ήχο της που κροτάλιζε καθώς ανεβοκατέβαινε, δεν κατόρθωνε να τον αποδιώξει. Καθαρός όπως τότε, διαπερνούσε όλο του το κορμί, σέρνοντας τη φωνή του¨ρτρτρτρτρτρτρτρτ¨.

Όταν η σειρήνα της πυροσβεστικής αναστάτωσε τη γειτονιά, λίγο πριν ξημερώσει, πολλοί ήταν αυτοί που αναρωτήθηκαν με έκπληξη «μα καλά, ζούσαν άνθρωποι εκεί κάτω;»

Έξι σκαλοπάτια κάτω από τη ζωή, κουρνιασμένος σε μια γωνιά, με μια τελευταία ρουφηξιά να γέρνει στ’ ακροδάχτυλα, τυλιγμένος με το μισοκαμένο πανωφόρι της μοναξιάς του, δεν αρνιόταν πια τίποτα.

Παραδόθηκε.

Η επιμονή της μνήμης.

Η επιμονή της μνήμης. Carl Sagan’s Cosmos Episode 11

Η Μυστική Σπηλιά

«Άγγελε, ώρες-ώρες είμαι τόσο δυστυχισμένος, σαν ένα μαύρο σύννεφο να σκεπάζει τα πάντα γύρω μου. Δεν ακούω τη φωνή σου τότε, και αισθάνομαι ακόμα περισσότερο χαμένος, τότε νιώθω μικρός, πολύ μικρός, που έχω να τα βάλω με δράκους και θηρία. Δεν μπορώ να κάνω κάτι τέτοιο, και φοβάμαι τότε. Δεν θέλω να έρχονται αυτές οι στιγμές. Τι μπορώ να κάνω για αυτό;»

-«Φίλε μου Γεώργιε, αγγίζεις ένα θέμα-κλειδί, για τη προσέγγιση της ευτυχίας. Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει απλά ότι εάν γίνει πλούσιος θα λυθούν τα προβλήματά του και θα γίνει ευτυχής. Ναι, αυτή τη στιγμή αυτή η πεποίθηση πηγάζει από ότι δέχεστε επίθεση στα εισοδήματά σας και δεν ξέρετε τι θα κάνετε για να βγάζετε τα προς το ζην.

Αυτοί που σας έχουν φέρει σε αυτή τη κατάσταση, γιατί αυτή η κατάσταση είναι επίτηδες δημιουργημένη από αυτούς που θέλουν να σας έχουν υποταγμένους και τυφλούς, σας κάνουν με αυτόν τον τρόπο να χάσετε τη δημιουργική σας δύναμη για την βίωση της ευτυχίας. Το χρήμα δημιουργήθηκε για να σας κρατάει φτωχούς, μίζερους και δυστυχισμένους. Η απόκτησή του, σας κάνει να θέλετε… ακόμα περισσότερο χρήμα και δύναμη, σας κάνει να απομακρύνεστε από τους υπόλοιπους ανθρώπους, γιατί εσείς κάτι έχετε, ενώ αυτοί δεν έχουν, σας κάνει επίσης υπερήφανους, σκληρούς και απότομους, και μέσα στη καρδιά σας τη κενότητα αυτή την αντικαθιστάτε με μερικά χαρτονομίσματα.

Γνωρίζω ότι πρέπει να μπορέσετε να πληρώσετε λογαριασμούς, φόρους και οτιδήποτε άλλο χρειάζεστε. Γνωρίζω ότι βιώνετε έναν καταιγισμό τρομολαγνείας, που σημειωτέον ότι είναι ψεύτικη και υποβολιμαία, από τις ειδήσεις, που σκοπό έχουν να σας κάνουν να χωθείτε ακόμα περισσότερο στο καβούκι σας. Γνωρίζω ότι θέλετε να ξεχνάτε αυτές τις καταστάσεις με ένα πιάτο φαγητό, ένα τσιγάρο, ένα ποτό, ένα φάρμακο.

Καταρχήν ανοίξτε τη πόρτα στην ελπίδα. Κλείστε τις τηλεοράσεις που σας τρομοκρατούν με άσχημα νέα. Ψάξτε μέσα σας για το πραγματικό εαυτό σας. Είναι πολύ εύκολο αυτό, απλά πάρτε μερικές βαθιές ανάσες, συγκεντρωμένοι στην αναπνοή σας. Ο εξωτερικός κόσμος είναι αντανάκλαση του εσωτερικού σας κόσμου. Η τακτική αυτών που σας κρατάνε υποταγμένους είναι να φροντίζουν να δηλητηριάζουν τον εσωτερικό σας κόσμο.

Το σημείο κλειδί είναι να ανακαλύψετε ότι έχετε μία μυστική σπηλιά, που είναι ο εσωτερικός ψυχισμός σας, και στον οποίον ζουν τα αρνητικά μέρη του χαρακτήρα σας, τα ελαττώματα σας. Σε κάθε εξωτερική στιγμή που ζείτε, υπάρχουν επίσης αυτές οι εσωτερικές φωνές που προσβάλλουν τον άλλον, σας καλούν να δράσετε για το δικό σας προσωρινό συμφέρον, φωνές που θέλουν και ζητάνε, φωνές που δεν θα θέλατε ποτέ να εξωτερικευτούν, γιατί θα ντρεπόσασταν για αυτές. Η αιτία της στιγμιαίας δυστυχίας σας, της δικής σας και αυτής που σκορπάτε στους άλλους, είναι ότι δράει ένας κάτοικος αυτής της σπηλιάς, γεγονός το οποίο εσείς αγνοείτε…

Το ξέρω ότι αμφιβάλλεις ότι υπάρχει τέτοιο πράγμα, κάνε ένα πείραμα για να δεις: Σε μία στιγμή που έχεις πχ. μισή ώρα ελεύθερη, χαλάρωσε στο κρεβάτι σου ή σε μία καρέκλα με κλειστά μάτια, προσέχοντας μόνο το τι αναβλύζει από μέσα σου, από τη μυστική σπηλιά σου. Θα παρατηρήσεις δύο πράγματα: Πρώτον, αυτές τις άγνωστες φωνές και δεύτερον το ότι αυτές οι φωνές δεν είσαι εσύ, αν και μέσα σου, είναι διαφορετικές από Εσένα. Αμέσως επίσης θα αισθάνεσαι διαφορετικά, πιο δυνατός και πιο ευτυχισμένος!»

-«Μήπως θα αισθάνομαι πιο μπερδεμένος; Και επίσης γιατί να μου αρέσει να ανακαλύψω ότι έχω το κακό μέσα μου;»

-«Δεν θα αισθανθείς πιο μπερδεμένος, αλλά αντίθετα θα ξεκαθαρίσουν κάποια πράγματα μέσα σου, και θα ηρεμήσεις. Ναι, θα ηρεμήσεις, γιατί είναι στην ανθρώπινη φύση σου να φέρνεις μέσα σου αυτή τη σπηλιά. Η Ψυχή σου εάν ήθελε να μιλάει μόνιμα με τους Αγγέλους θα έμενε εκεί που ήταν, εδώ ήρθε να γνωρίσει το σκοτάδι, οπότε μην ντρέπεσαι για αυτή τη σπηλιά που έχεις μέσα σου. Όλοι έχουμε, είναι ένα ανθρώπινό μας γνώρισμα.

Εάν έρθει το φως της Ψυχής σου, αντικρύζοντας αυτά τα σκοτεινά όντα, δεν θα τα αντιμετωπίσει πια, με αποστροφή ή με βία αλλά πια με αναγνώριση ότι αυτά τα σκοτεινά όντα είναι κομμάτια του ψυχισμού μας που έζησαν καιρό στο σκοτάδι στο φόβο και τη μοναξιά, και που χρειάζονται περισσότερο από οτιδήποτε άλλο το φως.

Ψάχνεις έξω να βρεις παράξενες χώρες, όμορφα πράγματα και ιδανικές καταστάσεις. Ψάχνεις την ικανοποίηση και την αυτοεκπλήρωση του σκοπού σου, κάνοντας ότι κάνουν και οι άλλοι. Όντας ένα μέλος του κοπαδιού, πως περιμένεις να βρεις το προσωπικό σου δρόμο; Είναι πολύ κοντά σου το σημείο αλλαγής των πάντων, στην μυστική, προσωπική σπηλιά σου.

Εάν ανοίξεις αυτή τη μυστική σπηλιά, που όλοι γύρω σε αυτό τον κόσμο σου λένε ότι δεν υπάρχει, ή αν υπάρχει καλό είναι να είναι κλειδαμπαρωμένη, τότε θα ανακαλύψεις ότι μέσα σε αυτή είναι και η πηγή της δημιουργικής σου δύναμης να αλλάζεις το κόσμο, να τον κάνεις φωτεινότερο, να κάνεις τη ζωή σου και των γύρω σου με μαγικό τρόπο καλύτερη, να μην μπορούν πια να σε αγγίζουν περιορισμοί, γιατί το να βιώνεις την ευτυχία είναι το πρώτο αναφαίρετο, θεϊκό δικαίωμα σου…»

ΕΝΑΣ ΠΑΠΑΣ ΤΑ 'ΒΑΛΕ ΜΕ ΤΟΝ ΠΙΟ ΣΟΦΟ ΣΤΗ ΓΗ

Είναι βαρβαρότητα να κάνεις επίθεση σε κάποιον επειδή δηλώνει άθεος. Έτσι λέω εγώ. Με ποιο δικαίωμα και με ποια λογική κάποιος θα αρνηθεί σ' άλλον να πιστεύει ό, τι θαρρεί σωστό;

Ο Στήβεν Χώκινγκ είναι το πιο σοφό μυαλό στην εποχή μας. Πρέπει να είσαι πολύ πίτουρας να μην αναγνωρίζεις την υπεροχή του ατόμου. Επειδή δήλωσε άθεος ο Χώκινγκ ανέλαβε να τον βάλει στη θέση του ένας τίποτας, ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ. Σε σύγκριση με το τεράστιο μυαλό του Χώκινγκ, ο Σεραφείμ σαν πνευματικό μέγεθος και με βάση αυτά που υποστηρίζει είναι ένα πνευματικό σκουπίδι.

Η κουβέντα, βέβαια, δεν είναι αν πράγματι υπάρχει ή, όχι Θεός. Σημασία έχει τι λέει ο καθένας και πώς το λέει σ' αυτό το αιώνιο θέμα, που τις τελευταίες δεκαετίες για πρώτη φορά, από κάποιους επώνυμους, παίζεται με ανοικτά χαρτιά.

Ο Σεραφείμ, αν είναι δυνατόν, για να επιχειρηματολογήσει στην ύπαρξη του Θεού ασχολείται με την κατάσταση της σωματικής, όχι πνευματικής, υγείας του Χώκινγκ.
''Επειδή είναι παραπληγικός, καθηλωμένος στην αναπηρική καρέκλα, άρα έχει το... ελαφρυντικό της σύγχυσης του μυαλού του από την αφόρητη σωματική του δυστυχία.''

Κι όμως. Ο παπάς μιλάει για τη συμπλεγματικότητα των απόψεων του Χώκινγκ και ότι για την κατάσταση της υγείας του δεν φταίει ο τρισάγιος ''Θεός''!

Υπ' όψιν ότι ο Χώκινγκ το έχει ξεπεράσει το πρόβλημα της υγείας του, και ποτέ δεν τα έβαλε με τον Θεό, και πώς θα μπορούσε αφού τον θεωρεί ανύπαρκτο. Να προσθέσω ακόμα ότι την αθεϊα του Χώκινγκ δεν πρέπει να την μπερδεύουμε με την αντιθεϊα κάποιων άλλων σοφών, στοχαστών και επιστημόνων.

Έρχεται κάποιος και λέει “Να, ορίστε οι αποδείξεις περί της υπάρξεως του Θεού”. Κι ένας άλλος σχολιάζει σαν ανοησίες, σα σκέτες βλακείες αυτές τις αποδείξεις. Τι θα του πεις, ότι δεν είσαι στα καλά σου;

Χάρη στην πίστη μας, χάρη στην ύπαρξη του Θεού οι ηθικές αξίες παραμένουν αλώβητες, λέει ο ένας. Και απαντάει ο άλλος ότι δεν έχει αξία η ηθική χωρίς την αλήθεια, και ότι η αλήθεια είναι ανώτερη από κάθε θρησκεία.

Πες μας, κύριε, ό, τι νομίζεις. Όχι ότι μην τον παίρνετε σοβαρά, διότι είναι σακάτης.

''Περί όνου σκιάς''

 Στην αρχαία Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στα Άβδηρα ξέσπασε κάποτε μια δικαστική διαμάχη η οποία δίχασε την πόλη σε δύο μέρη.

Αιτία της, η διαφορά δύο πολιτών σχετικά με τη χρήση ενός γαϊδάρου!

Πιο συγκεκριμένα, ένας επώνυμος Αβδηρίτης επέλεξε να νοικιάσει έναν γάιδαρο για να μεταφέρει τις αποσκευές του σε μία παρακείμενη πόλη.

Στο δρόμο ,όμως, και εν μέσω μεγάλης ζέστης και δυνατού ήλιου, αποφάσισε να κάνει μια στάση και να σταθεί στη σκιά του ζώου για να προστατευθεί.

Ο αγωγιάτης τότε, όμως, απαίτησε για αυτή την υπηρεσία περισσότερα χρήματα από τον πελάτη του, προφασιζόμενος πως εκείνος νοίκιασε τον γάιδαρο μόνο για τη μετακίνηση και όχι για τη σκιά του!

Όπως καταλαβαίνετε αγαπητοί μου φίλοι, η υπόθεση δε μπορούσε παρά να φτάσει στα δικαστήρια αφού κανένας από τους δύο δεν υποχωρούσε από τη θέση του ακόμα και όταν πια η υπόθεση είχε διχοτομήσει στην κυριολεξία τα πλήθη.

Η διχογνωμία τράβαγε πολύ και ύστερα από αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις έφτασε στη Βουλή των Τετρακοσίων της πόλης. Κάποιοι, όμως, ψυχραιμότεροι παράγοντες της πόλης, θέλοντας να αποφύγουν περαιτέρω συγκρούσεις μεταξύ των πολιτών και θεωρώντας ασήμαντο τον λόγο που είχε οδηγήσει την πόλη σε πραγματική παράλυση, αποφάσισαν να αφαιρέσουν τη ζωή του εν λόγω ζώου και έτσι να πάψει να υπάρχει πλέον υπόθεση αφού δεν υπήρχε πια πειστήριο! Το δύστυχο ζώο πλήρωσε τη νύφη τελικά...

Ανάλαφρη και χιουμοριστική νομίζω μπορεί να χαρακτηριστεί η αποψινή ιστοριούλα μας που έρχεται από παλιά και που οδήγησε στη δημιουργία της περίφημης φράσης: ''Περί όνου σκιάς''.

Τα δύο αδέλφια που νίκησαν τους Άρχοντες Του Θανάτου...

Θα σας διηγηθώ την πτώση της Ξιμπάλμπα και πως δύο νεαρά αδέλφια κατάφεραν με την πονηριά τους και νίκησαν κατά κράτος τους Άρχοντες του Θανάτου....

Πριν όμως ξεκινήσουμε, ας πούμε λίγα πράγματα για το λεγόμενο, ομαδικό «Μεσοαμερικανικό Παιχνίδι με Μπάλες» ή «juego de pelota» στα Ισπανικά, ή «Πίτζ» στην γλώσσα των Μάγια ή «Ολαμαλιζτλί» στα σύγχρονα Νουάτλ. Το συγκεκριμένο παιχνίδι και οι παραλλαγές του ήταν ευρύτατα διαδεδομένο σε όλες τις φυλές που κατοικούσαν στις περιοχές του αρχαίου Μεξικού και της Κεντρικής Αμερικής. Παιζόταν συνήθως από 2 έως 4 παίκτες, οι οποίοι χτυπούσαν μία λαστιχένια (!) μπάλα, κατασκευασμένη από το χυμό λάτεξ του δέντρου των πεδιάδων με την επιστημονική ονομασία «Casstilla elastica». Είχαν ανακαλύψει ότι αναμιγνύοντας τον χυμό του συγκεκριμένου δέντρου με τον χυμό μίας ποικιλίας αναρριχητικού φυτού με την ονομασία Ιπόμαια η Πορφυρή (η λεγόμενη και «Πρωινή Δόξα»), μπορούσαν να μετατρέψουν τα λεπτά πολυμερή του ακατέργαστου λάτεξ σε εύκαμπτο λάστιχο. Το μέγεθος της μπάλας κυμαινόταν από 25 έως 30 εκατοστά και ζύγιζε από 1,5 έως 2,7 κιλά. Φορούσαν επίσης προστατευτικό εξοπλισμό στο κεφάλι, τους λαγόνες, τα χέρια και τα πόδια. Οι παίκτες χτυπούσαν την μπάλα με τους μηρούς, αν και σε κάποιες παραλλαγές επιτρεπόταν το χτύπημα με τα γόνατα ή τους αγκώνες. Η ομάδα που είχε στην κατοχή της την μπάλα για περισσότερη ώρα, κέρδιζε. Σε μία άλλη παραλλαγή, η ομάδα που έστελνε την μπάλα μέσα από ένα πέτρινο στεφάνι περισσότερες φορές, κέρδιζε. Το συγκεκριμένο παιχνίδι ήταν εξαιρετικά σημαντικό στις κουλτούρες των λαών της Μεσοαμερικής• υπάρχουν αποδείξεις ότι πολλάκις η ομάδα που έχανε, θυσιαζόταν για να ευχαριστήσει τους θεούς...

Έχοντας πει τα ανωτέρω και για χάρη της παρακάτω ανάρτησης, οι όροι «παιχνίδι» και «παίκτες» ανταποκρίνονται στο λεγόμενο «Μεσοαμερικανικό Παιχνίδι με Μπάλες» και στους «Παίκτες Μπάλας»... Πάμε λοιπόν!

 Στην παράδοση των Κίτσε Μάγια, ο Ένας και Έβδομος Χουναχπού ήταν η πρώτη γενιά των Δίδυμων Ηρώων. Αυτά τα αγόρια ήταν παθιασμένοι παίκτες. Ήταν τόσο καλοί αλλά και τόσο θορυβώδεις όταν έπαιζαν, που ενόχλησαν τους Άρχοντες του Θανάτου. Έτσι λοιπόν οι αφέντες του Κάτω Κόσμου έστειλαν αγγελιοφόρους για να τους προσκαλέσουν σ’ένα παιχνίδι. Τους είπαν να φέρουν την μπάλα τους και τον εξοπλισμό τους. Όμως τα αδέλφια, υποψιασμένα, τα έκρυψαν κάτω από τα καδρόνια του σπιτιού της μητέρας τους.

Ξεκίνησαν τότε για την Ξιμπάλμπα, το βασίλειο των Αρχόντων του Θανάτου. Στην βάση ενός λόφου, κατάφεραν να περάσουν με ασφάλεια ένα ποτάμι γεμάτο ακόντια, μετά ένα ποτάμι γεμάτο αίμα και τέλος ένα ποτάμι από πύον. Όταν έφτασαν στην αίθουσα του θρόνου των Αρχόντων του Θανάτου, τους χαιρέτησαν ονομαστικά. Όμως αυτοί δεν ήταν οι Άρχοντες, αλλά ξύλινα σμιλευμένα αντίγραφα. Αυτή ήταν μία ακόμη δοκιμασία, και απέτυχαν. «Δεν πειράζει, νεαροί» είπαν οι Άρχοντες του Θανάτου «Καθίστε». Οι δίδυμοι κάθισαν κατευθείαν σ’ένα πυρωμένο πάγκο και πετάχτηκαν όρθιοι αμέσως. Άλλη μία αποτυχημένη δοκιμασία. Για αυτές τους και άλλες πολλές αποτυχίες, θυσιάστηκαν και τα κορμιά τους θάφτηκαν κάτω από το γήπεδο της Ξιμπάλμπα.

Όμως το κεφάλι του Ενός Χουναχπού τοποθετήθηκε στην διχάλα ενός δέντρου. Εκεί, μία παρθένα με το όνομα «Γυναίκα του Αίματος» πλησίασε το δέντρο και ο Ένας Χουναχπού της μίλησε. Και όταν εκείνη πλησίασε ακόμη περισσότερο και άπλωσε το χέρι της, την έφτυσε. Το σάλιο του Ενός Χουναχπού γέννησε παιδιά στην μήτρα της Γυναίκας του Αίματος και εκείνη έφερε στον κόσμο τους Δίδυμους Ήρωες, τον Χουναχπού και τον Ξιμπαλάνκε.

Και να πώς έμαθαν οι Δίδυμοι Ήρωες ότι ήταν προορισμένοι να γίνουν μεγάλοι παίκτες: Προσπαθούσαν να φτιάξουν έναν κήπο, αλλά κάθε φορά που καθάριζαν τα χαμόκλαδα, τα ζώα του δάσους τα ξαναέβαζαν στην θέση τους. Προσπάθησαν να πιάσουν τα ζώα, αλλά δεν τα κατάφερναν ώσπου τελικά έπιασαν έναν αρουραίο. Κράτησαν την ουρά του πάνω από την φωτιά ( γι’αυτό από τότε οι αρουραίοι δεν έχουν τρίχωμα εκεί), και άρχισαν να τον σκοτώνουν όταν ο αρουραίος διαμαρτυρήθηκε, μιλώντας γρήγορα. «Κοιτάξτε, εσείς δεν είσαστε φτιαγμένοι για κηπουροί» στρίγκλησε «Υπάρχει κάτι που είσαστε καλύτεροι, και θα σας το πω με αντάλλαγμα λίγο φαγητό».

Και ο αρουραίος τους είπε πως ο πατέρας τους και ο θείος τους ήταν σπουδαίοι παίκτες και ότι ήταν κομμένοι και ραμμένοι να γίνουν και εκείνοι σπουδαίοι. «Το μόνο που χρειάζεστε είναι εξοπλισμό» είπε ο αρουραίος «Και τυχαίνει να ξέρω που έκρυψαν τον δικό τους».
Αλλά ο αρουραίος δεν ήθελε να πιαστεί από την γιαγιά των Διδύμων. Έτσι τον άφησαν ελεύθερο μέσα στους τοίχους και ζήτησαν από την γιαγιά τους να φάνε και να πιούνε. Το σταμνί του νερού ήθελε γέμισμα, γιατί το είχαν αδειάσει στα κρυφά. Έτσι η γιαγιά τους πήγε στο πηγάδι και τα αγόρια άφησαν ελεύθερο ένα κουνούπι που τρύπησε το σταμνί, με αποτέλεσμα να αδειάζει κάθε φορά που το γέμιζε. Ενώ έλειπε λοιπόν, ο αρουραίος χτύπησε το δοκάρι που κρατούσε τον εξοπλισμό και την μπάλα στην θέση τους και αυτά έπεσαν κάτω...

Έπαιζαν αμέριμνοι λοιπόν όπως ο πατέρας και ο θείος τους πριν από αυτούς. Οι χαρούμενες φωνές τους ακούγονταν μέχρι την Ξιμπάλμπα. Οι Άρχοντες του Θανάνου προσβλήθηκαν• αυτοί οι Δίδυμοι δεν ήταν περισσότεροι ταπεινοί από τους προηγούμενους. Έτσι έστειλαν αγγελιοφόρους για να τους προσκαλέσουν σ’ένα παιχνίδι στην Ξιμπάλμπα. Ράγισε η καρδιά της γιαγιάς τους καθώς σκεφτόταν ότι θα έχανε τα εγγόνια της όπως έχασε τους γιούς της πριν από αυτούς.

Αλλά αυτή η γενιά πέτυχε εκεί που η πρώτη γενιά απέτυχε. Γνώριζαν ότι οι Άρχοντες του Θανάτου περίμεναν να τους χαιρετίσουν ονομαστικά. ΄Ετσι ο ένας Δίδυμος ξερίζωσε μία τρίχα από το πηγούνι του και αυτή μετατράπηκε σε κουνούπι. Και το κουνούπι πήγε και τσίμπησε τον πρώτο Άρχοντα του Θανάτου. Μόνο που δεν υπήρξε αντίδραση γιατί δεν ήταν πραγματικός αλλά ένα ξύλινο αντίγραφο. Τότε το κουνούπι τσίμπησε έναν πραγματικό Άρχοντα, ο οποίος άφησε μία κραυγή. «Τί συμβαίνει;» ρώτησε ο διπλανός του, καλώντας τον με το όνομά του. Και τότε το κουνούπι τσίμπησε και τους άλλους Άρχοντες και ο κάθε ένας από αυτούς φώναξε και ο διπλανός του τον ονόμασε και έτσι οι Δίδυμοι έμαθαν όλα τα ονόματα. Έτσι μπήκαν στην αίθουσα του θρόνου της Ξιμπάλμπα και δήλωσαν ότι δεν θα έλεγαν κουβέντα σε ξύλινες κούκλες.

«Τότε καθίστε», είπαν οι Άρχοντες, σφίγγοντας τα δόντια απογοητευμένοι.
«Σιγά μην καθίσουμε στην μαγειρική εστία» ανταπάντησαν οι Δίδυμοι.

Οι Άρχοντες λοιπόν προκάλεσαν τους Διδύμους σε μία σειρά δοκιμασιών στις διάφορες ειδικές «Οικίες», σίγουροι ότι τα αδέλφια θα αποτύγχαναν.

Στην Σκοτεινή Οικία τους έδωσαν έναν πυρσό και δύο αναμμένα πούρα. Υποτίθεται ότι έπρεπε να τα επιστρέψουν στην ίδια κατάσταση το πρωί. Ο πατέρας και ο θείος τους άφησαν τον πυρσό να σβήσει και κάπνισαν τα πούρα. Όμως οι Δίδυμοι Ήρωες ήξεραν καλύτερα. Αντάλλαξαν την σβησμένη φωτιά του πυρσού με τα λαμπερά κόκκινα φτερά της ουράς ενός παπαγάλου Μακάο και έχωσαν πυγολαμπίδες στις άκρες των πούρων για να φαίνονται αναμμένα.

Όταν τους έστειλαν στην Οικία των Λεπίδων, κοφτερές λεπίδες και ξυράφια υποτίθεται ότι θα τους έκαναν κομμάτια. Έπεισαν όμως τις λεπίδες ότι η δουλειά τους ήταν να πετσοκόβουν ζώα και όχι Δίδυμους Ήρωες! Και όταν τους έστειλαν στην Οικία των Ιαγουάρων, απόσπασαν την προσοχή των τζάγκουαρ ταίζοντάς τα με κόκκαλα. Στην Παγωμένη Οικία κατάφεραν να επιζήσουν φυσώντας και κλειδώνοντας έξω το κρύο και η Πύρινη Οικία δεν τους μετέτρεψε σε στάχτες, αλλά τους έκαψε ελαφρά, δίνοντας στο δέρμα τους ένα χρυσοκάστανο χρώμα.

Όταν τους έστειλαν στην Οικία των Νυχτερίδων ήταν η ώρα να κάνουν το πρώτο τους λάθος, σύμφωνα με το πεπρωμένο τους. Ο Χουναχπού αποφάσισε να κοιτάξει μέσα από το φυσοκάλαμό του εάν είχε ξημερώσει. Καθώς το έκανε, μία νυχτερίδα του έκοψε το κεφάλι και αυτό κύλησε στο γήπεδο της Ξιμπάλμπα. Ο αδελφός του κάλεσε τότε τα ζώα και ζήτησε από το καθένα τους να φέρει το αγαπημένο του φαγητό. Το Κοατί (ένα είδος ρακούν) έφερε μία κολοκύθα και με την βοήθεια των θεών μετατράπηκε σε νέο κεφάλι για τον Χουναχπού. Στο μεταξύ, καθώς τελείωσαν οι δοκιμασίες, οι Δίδυμοι είπαν σ’ένα λαγό να κρυφτεί έξω από το γήπεδο.

Όταν οι Άρχοντες του Θανάτου ξεκίνησαν το παιχνίδι, χρησιμοποίησαν το κεφάλι του Χουναχπού ως μπάλα. Καθ’όσον τους αφορούσε, αυτό τους καθιστούσε αυτομάτως νικητές. Όταν όμως κλώτσησαν την μπάλα, ο Ξιμπαλάνκε απέκρουσε το κεφάλι του Χουναχπού, στέλνοντάς το προς τα εκεί που ήταν κρυμμένος ο λαγός. Ο λαγός άρχισε να χοροπηδά και οι Άρχοντες τον πέρασαν για την μπάλα που αναπηδούσε και έτρεξαν να τον προφτάσουν.
Τα αγόρια έβαλαν το κεφάλι του Χουναχπού στην θέση του και την κολοκύθα στο γήπεδο. Όταν το παιχνίδι ξαναξεκίνησε και ο Ξιμπαλάνκε έδωσε μία δυνατή σπρωξία στην κολοκύθα, εκείνη άνοιξε και όλοι σπόροι της χύθηκαν στο χώμα. Οι Δίδυμοι Ήρωες είχαν νικήσει τους Άρχοντες της Ξιμπάλμπα αφού δεν υπήρχε πλεον μπάλα για να συνεχιστεί το παιχνίδι.

Επομένως οι Άρχοντες του Θανάτου, με όλα τους τα κόλπα και τις δοκιμασίες, δεν μπόρεσαν να σκοτώσουν τους Δίδυμους Ήρωες. Όμως τα αγόρια ήξεραν ότι έπρεπε να πεθάνουν πρώτα για να ολοκληρωθεί η περιπέτειά τους. Ήξεραν ότι οι Άρχοντες του Θανάτου θα τους σκότωναν από κακία. Οπότε όταν παρουσιάστηκαν ξανά μπροστά στους Άρχοντες και εκείνοι τους προκάλεσαν σ’ένα διαφορετικό παιχνίδι, ήξεραν ότι επρόκειτο για κόλπο. «Βλέπετε εκείνον τον ψηλό φούρνο;» ρώτησαν οι Άρχοντες «Στοίχημα ότι δεν μπορείτε να πηδήσετε από πάνω του 4 φορές».
«Δεν θα αποτύχουμε» είπαν τα αγόρια και χωρίς καθυστέρηση πήδηξαν μέσα στις φλόγες.

Εκεί ήταν που έκαναν το μεγαλύτερο λάθος τους οι Κύριοι του Κάτω Κόσμου• αντί να πετάξουν τον Ξιμπαλάνκε και του Χουναχπού από έναν λόφο ή να κρεμάσουν τα κορμιά τους να σαπίσουν από ένα δέντρο, άλεσαν τα κόκκαλά τους σε μία μυλόπετρα και τα πέταξαν σ’ένα ποτάμι. Αυτός ήταν και ο μοναδικός τρόπος να γυρίσουν πίσω στην ζωή τα αδέλφια. Και γύρισαν, πρώτα ως γατόψαρα και μετά ως άνθρωποι...

Μόνο που τώρα η εξωτερική τους εμφάνιση ήταν διαφορετική. Έμοιαζαν σαν κουρελήδες ζητιάνοι, το είδος που γυρνούσε και διασκέδαζε τον κόσμο χορεύοντας και κάνοντας ταχυδακτυλουργικά κόλπα για να κερδίσει τα προς το ζην. Και τα κόλπα τους ήταν απίθανα!! Έκαψαν ένα σπίτι και το ξανάχτισαν σαν καινούργιο αμέσως. Θυσίασαν ακόμη ο ένας τον άλλον, ξαπλώνοντας κάτω από την λεπίδα και στην συνέχεια πετάγονταν ζωντανοί ξανά. Τα νέα της παράστασης διαδόθηκαν και όπως ήταν φυσικό, οι Άρχοντες του Θανάτου τους κάλεσαν για μία συγκεκριμένη παράσταση.

Οι Άρχοντες του Θανάτου απαίτησαν να θυσιαστεί ένας σκύλος και να αναστηθεί. Και όταν το έκαναν, ζήτησαν από τα αδέλφια να κάνουν το ίδιο και με έναν άνθρωπο. Και όταν το έκαναν και αυτό, ζήτησαν από τα αδέλφια να θυσιάσουν ο ένας τον άλλο. Έτσι ο Ξιμπαλάνκε κομμάτιασε τον δίδυμο αδελφό του και έβγαλε την καρδιά του. Τότε άρχισε να χορεύει και διέταξε τον Χουναχπού να σηκωθεί και να τον συνοδεύσει. Και όταν ο Χουναχπού σηκώθηκε ως καινούργιος, οι Άρχοντες του Θανάτου φρένιασαν από την χαρά και τον θαυμασμό τους!

«Κάντε το τώρα και σε εμάς!!» φώναξαν. Και έτσι οι Δίδυμοι θυσίασαν τον Έναν και τον Έβδομο Θάνατο, τους ισχυρότερους από τους Άρχοντες του Κάτω Κόσμου, μόνο που δεν τους έφεραν πίσω στην ζωή. Και οι υπόλοιποι κατάλαβαν ότι ηττήθηκαν και από εκείνη την ημέρα η Ξιμπάλμπα έχασε την δόξα της.

Οι Δίδυμοι πήραν το κεφάλι του Ενός Χουναχπού από το δέντρο που κρεμόταν και το έβαλαν πίσω στο κορμί του και τον ξαναζωντάνεψαν. Τον άφησαν σ’ένα τιμημένο μέρος δίπλα από το γήπεδο της Ξιμπάλμπα. Και τότε οι Δίδυμοι Ήρωες, ο Ξιμπαλάνκε και ο Χουναχπού, έχοντας εκπληρώσει την ηρωική αναζήτησή τους, ανήλθαν στους ουρανούς και έγιναν ο Ήλιος και το Φεγγάρι αντίστοιχα...

Αυτή είναι η ιστορία των πανέξυπνων Δίδυμων Ηρώων και ελπίζω να την απολαύσατε όσο και εγώ όταν την πρωτοδιάβασα!!

Η Δημιουργία του Κόσμου, όπως την φαντάζονταν οι Μάγια!!

"ΠΟΠΟΛ ΒΟΥΧ''

 Προοίμιο - Αυτή είναι η αρχή των αρχαίων παραδόσεων αυτού του μέρους που ονομάζεται Κιτσέ. Εδώ θα γράψουμε. Θα ξεκινήσουμε να λέμε τις ιστορίες της Δημιουργίας, την προέλευση όλων όσων έγιναν στην ακρόπολη των Κιτσέ, ανάμεσα στους ανθρώπους του έθνους Κιτσέ.

Εδώ θα μιλήσουμε για την σπορά και την αυγή του κόσμου από τον Δημιουργό και τον Πλάστη, Εκείνην που Γέννησε Παιδιά και Εκείνον που Χάρισε Γιούς, όπως ονομάζονται, μαζί με τον Χουναχπού Πόσουμ και τον Χουναχπού Κογιότ, τον Μεγάλο Λευκό Χοίρο και το Κοατί, την Τεπεού και το Φτερωτό Ερπετό, την Καρδιά της Λίμνης και την Καρδιά της Θάλασσας, τον Δημιουργό της Πράσινης Γης και τον Δημιουργό του Γαλάζιου Ουρανού, όπως αποκαλούνται.

Αυτοί συνολικά μνημονεύονται και αποκαλούνται Μαία και Πατριάρχης, που τα ονόματά τους είναι Ξιπιγιακόκ και Ξιμουκάνε, η Προστάτιδα και Εκείνος που Προσφέρει Καταφύγιο, Διπλά Μαία και Διπλά Πατριάρχης όπως αποκαλούνται στις παραδόσεις των Κιτσέ. Έδωσαν φωνή σε όλα τα πλάσματα και επιτέλεσαν τον σκοπό τους με αγνότητα και αλήθεια.

Αυτή την διήγηση θα γράψουμε σύμφωνα με τους νόμους των Θεών και του Χριστιανισμού. Θα αποκαλύψουμε τα πάντα γιατί δεν υπάρχει πλέον τρόπος ώστε το Πόπολ Βουχ να είναι ορατό, ο τρόπος να βλέπουμε τα πράγματα καθαρά ήρθε από την θάλασσα. Το αρχικό βιβλίο υπάρχει και γράφτηκε στην αρχαιότητα, αλλά οι μάρτυρές του και εκείνοι που το μελέτησαν κρύβουν τα πρόσωπά τους. Σπουδαία είναι η διήγηση της δημιουργίας και της βλάστησης όλου του ουρανού και της γης, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Όλα μετρήθηκαν τότε και χωρίστηκαν σε τέσσερα μέρη, διπλασιάζοντας και τραβώντας τα σχοινιά της μήτρας του ουρανού και της μήτρας της γης. Έτσι δημιουργήθηκαν οι τέσσερεις γωνίες, οι τέσσερεις πλευρές όπως λέγεται από τον Δημιουργό και τον Πλάστη, την Μητέρα και τον Πατέρα της ζωής και όλης της δημιουργίας, εκείνη που έδωσε πνοή και εκείνον που έδωσε καρδιά, εκείνους που έδωσαν ζωή και έδωσαν καρδιά στο ατέρμονο φως, το παιδί του φωτός που γεννήθηκε από γυναίκα και ο γιός του φωτός που γεννήθηκε από άνδρα, εκείνοι που ήταν σπλαχνικοί και σοφοί σε όλα, σε όλα όσα υπάρχουν στον ουρανό και την γη, στις λίμνες και στην θάλασσα.

Ο Αρχέγονος Κόσμος

Τα πάντα βρίσκονταν σε εκκρεμότητα• αρχέγονη ενέργεια σε σιγή, δόνηση και ζύμωση. Τα πάντα ήταν ακίνητα και κενά, όπως κενή εμφανιζόταν και η ουράνια έκταση.

Δεν υπήρχαν ακόμη άνθρωποι, ούτ’ ένα ζώο, ούτε πουλιά, ψάρια, καβούρια, δέντρα, πέτρες, ούτε σπήλαια ή βάραθρα και κοιλάδες στη Γη, ούτε βλάστηση, ούτε δάση. Μόνο ο ουρανός υπήρχε.

Δε φαινόταν ακόμη καθαρά το πρόσωπο της Γης• μόνο ύδατα λιμνάζοντα• η θάλασσα σε ηρεμία και ο ουρανός ακίνητος σε όλη την έκταση• τίποτ’ άλλο που να είχε το χάρισμα της συμπυκνωμένης ύπαρξης. Ακινησία και σιγή μες το σκοτάδι της νύχτας. Τίποτα δεν εξέπεμπε κανέναν ήχο• τίποτα δεν ήταν όρθιο.

Μόνο ο Δημιουργός και ο Πλάστης, ήταν εκεί, μες το πράσινο νερό, και γύρω τους φως. Τα σπέρματα των πραγμάτων είχαν τεθεί από Εκείνους, με όλη την αγνότητα ανάμεσα στα ύδατα. Σπέρματα πρωταρχικά που εμφανίζονταν, σαν το κετσάλ, καλυμμένα με φτερά πράσινα και μπλε Γι’ αυτό ονομάζονται Γκ'ουκουμάτς (Κρυμμένο Φίδι καλυμμένο από φτερά κετζάλ) και Τεπέου (Εκείνη που έχει έρθει από μακριά) οι Προγεννήτορες. Ήταν μεγάλοι σοφοί, μεγάλοι στοχαστές. Γι’ αυτό, το Σπέρμα των όσων υπήρχαν στον ουρανό λέγεται «Καρδιά του Ουρανού», που είναι το όνομα του Θεού.

Ο Λόγος του Πλάστη και Δημιουργού έφτασε ως την Τεπέου, την Απόκρυφη Μεγαλοπρέπεια, που προσέτρεξε με τον Γκουκουμάτς, στη σκοτεινιά της νύχτας. Μίλησαν η Τεπέου και ο Γκ'ουκουμάτς μεταξύ τους, και αλληλοσυμβουλεύτηκαν. Κι όταν με διαλογισμό ήρθαν σε συμφωνία, ένωσαν το Λόγο τους και τη Σκέψη τους.

Αγάπη υπήρξε μεταξύ τους μες το φως που τους περιέβαλλε. Τότε άρχισαν να γεννιούνται τα πλάσματα. Όταν συμβούλεψε ο ένας τον άλλον γύρω από τη δημιουργία των δέντρων και των λοιπών φυτών, άρχισαν να δημιουργούνται τα δέντρα, τα φυτά, όπως κι όλα τα υπόλοιπα χόρτα και οι θάμνοι.

Ξαναμίλησαν μεταξύ τους και δημιουργήθηκε η ζωή. Και άρχισε η δημιουργία των πραγμάτων. Τα πάντα έγιναν στην καταχνιά της νύχτας κατ’ εντολήν της Καρδιάς του Ουρανού, που λέγεται Χουρακάν (Τυφώνας).

Τρία ήταν τα πνεύματα του Ουρανού: η πρώτη εντολή ήταν η επονομαζόμενη Κακουλχά Χουρακάν (Κεραυνός). Η δεύτερη, Τσι’ιπί Κακουλχα (Μικρός ή Τελευταίος Κεραυνός). Και η τρίτη Ράσα Κακουλχά( Αληθινός Κεραυνός). Αυτές οι τρεις εντολές είναι ο τρόπος πνευματικής επικοινωνίας της Καρδιάς του Ουρανού με την Τεπέου και τον Γκ'ουκουμάτς.

Η Τεπέου κι ο Γκ'ουκουμάτς αλληλοσυμβουλεύτηκαν και πάλι γύρω απ’ τη ζωή και τη δημιουργία, γιατί έπρεπε ν’ ανατείλει και να σπείρουν για να φυτρώσει έτσι η ζωή κι έπρεπε να ορίσουν αυτά που θα χρησίμευαν ως τροφή και θρέψη. Εξέφρασαν έτσι τη βούλησή τους:
- Να έλθει το πλήρωμα του κενού! Ν’ αποτραβηχτούν γοργά τα ύδατα και ν’ απελευθερώσουν το χώρο! Να εγερθεί η Γη και να ενοποιηθεί!

 Και μόλις είπαν αυτά τα λόγια, δημιουργήθηκε ο Κόσμος. Από τα ύδατα ανέβλυσε στάλα-στάλα η ομίχλη και, όταν το επίπεδο των υδάτων χαμήλωσε, εμφανίστηκαν τα βουνά, που την ίδια στιγμή μεγάλωσαν.

Μόνο μέσω αυτής της θαυμαστής φυσικής ορμής, γεννήθηκε η Γη.
Και σε μια στιγμή άρχισαν χωρίζονται τα ποτάμια, να φυτρώνουν και ν’ αναπτύσσονται τα βουνά και πάνω τους πεύκα του λιβανιού κοπάλ και κυπαρίσσια στις κοιλάδες και στις πλαγιές.

Βλέποντας ότι τα πάντα είχαν γεννηθεί και μεγαλώσει, χάρηκε ο Γκ'ουκουμάτς και είπε:
- Είναι καλή η εντολή σου, Χουρακάν. Και η δική σου, Τσι’ιπί Κακουλχά. Και η δική σου, Ράσα Κακουλχά.

Όλοι απάντησαν:
- Τα πλάσματά μας θα τελειοποιηθούν και θα ολοκληρωθεί το έργο τους.

Κι έτσι δημιουργήθηκε, ως πρώτο βήμα, η Γη, με τα βουνά και τις κοιλάδες της. Ξεχώρισαν μεταξύ τους τα ρεύματα του νερού κι έγιναν ποτάμια και πολλά ρυάκια που κατέβηκαν απ’ τα ψηλά βουνά προς τις κοιλάδες.

Και η Γη σχηματίστηκε, όταν δημιουργήθηκε από την Καρδιά του Ουρανού και την Καρδιά της Γης, όπως ονομάζονται αυτοί που αρχικά τη γονιμοποίησαν όταν ο ουρανός ήταν ακόμη σε εκκρεμότητα και η Γη βρισκόταν βυθισμένη μες τα νερά.

Με αυτόν τον τρόπο τελειοποίησαν το έργο τους, που είχαν εκτελέσει μετά από πολλή σκέψη και διαλογισμό γύρω από την ευτυχή του ολοκλήρωση..."

Έτσι δημιουργήθηκε ο Κόσμος σύμφωνα με τους Κιτσέ Μάγια, αγαπημένοι Μυθολόγοι.

Ποιος και γιατί εξαφανίζει τα αρχαία χειρόγραφα

Τα τελευταία χρόνια στις περισσότερες έδρες σπουδών του εξωτερικού, δυστυχώς όμως όχι και στις ελληνικές πανεπιστημιακές έδρες, υπάρχει μια αλλαγή στάσης απέναντι στα αρχαία ελληνικά συγγράμματα. Μετά την ανακάλυψη του αστρολάβου των Αντικυθήρων και των λειτουργιών που εκτελούσε, πολλοί ειδήμονες αντιλήφθηκαν ότι αυτά που γνώριζαν για την Αρχαία Ελλάδα είναι ελλιπέστα
τα.
Ο υπολογιστής των Αντικυθήρων υπολογίζει τις κινήσεις των αστεριών και είναι για την αρχαιότητα υψηλής τεχνολογίας και από πλευράς ακρίβειας κατασκευής και από πλευράς μαθηματικής δομής (οι Αμερικανοί έχουν φέρει ειδικό τομογράφο για να «δούν» στο εσωτερικό του και ίσως πλέον ότι έχει μέσα «διαφορικά» γρανάζια). Αντιλήφθηκαν, λοιπόν, ότι αυτό που ονομάζουμε μυθολογία είναι ουσιαστικά και σε μεγάλο βαθμό κωδικοποιημένη, κρυφή ιστορία η οποία αποκρύπτεται εσκεμμένα από αφανή κέντρα, που προωθούν την Παγκοσμιοποίηση.

Για να κατασκευαστει ένα τέτοιο μηχάνημα πρέπει να γνωρίζουν άψογα μεταλλουργία (φαντάζεστε τι χρειάζεται για να φτιαχτεί ένα γρανάζι, ενός εκατοστού;Πόσο καθαρό πρέπει να είναι το μέταλλο;πώς φτιάχτηκε τόσο λεπτό έλασμα Πώς κόπηκαν όλα τα δόντια ίσα;).Φυσικά αυτός που έφτιαξε το μηχάνημα γνώριζε το ηλιοκεντρικό σύστημα γιατί αλλιώς δεν θα μπορούσε το μηχάνημα τις κινήσεις των πλανητών. Το τραγικό για την Ελλάδα και κάποιες άλλες χώρες του εξωτερικού είναι ότι διδάσκει ακόμα στα σχολεία όλων των βαθμίδων ότι οι Έλληνες πίστευαν ότι η Γή είναι επίπεδη και επιπλέει στα νερά. Οι κατεστημένες λοιπόν αντιλήψεις περί μυθολογίας είναι μεσαιωνικές και πρέπει να αρχίσει μια νέα αντίληψη η οποία ήδη κατοχυρώνεται με καινούριες έρευνες και ανακαλύψεις.

Πώς φτάσαμε να διδασκόμαστε για την Ινδοευρωπαϊκή καταγωγή των Ελλήνων από το κέντρο της Ασίας και για την καταγωγή του ελληνικού αλφαβήτου από το φοινικικό όταν δεν έχουν βρεθεί πινακίδες ή άλλα αρχαιολογικά ευρήματα που να πιστοποιούν την ύπαρξη Ινδοευρωπαϊκού πολιτισμού όπως αναφέρεται στην κεντρική Ασία; Όλοι ξέρουμε ότι από το σύνολο της ελληνικής βιβλιογραφίας έχει σωθεί μόνο το 2% και αυτό το 2% είναι χιλιάδες βιβλία.Πώς γίνεται εμείς, πήραμε το αλφάβητο από τους Φοίνικες, φτιάξαμε τεράστιο πολιτισμό και αφήσαμε χιλιάδες συγγράμματα ενώ οι Φοίνικες, οι υποτιθέμενοι του αλφαβήτου δεν έχουν αφήσει ούτε βιβλία, ούτε μαρμάρινες πλάκες σε ελληνική αλφάβητο και φυσικά ούτε αστρονόμους ούτε φιλόσοφους. Ούτε έναν για δείγμα. Η απάντηση για αυτά τα παράδοξα βρίσκεται αν εξετάσει κανείς ποια κέντρα προωθούν την Ινδοευρωπαϊκή θεωρία και ποιοι τους χρηματοδοτούν.Τον τελευταίο χρόνο ένα επιπλέον στοιχείο και περίεργο γεγονός δημιουργεί περισσότερα ερωτηματικά:

Η ιστορία ξεκινάει όταν ο Μ. Ναπολέων κατέλαβε το Βατικανό και έστειλε ανθρώπους του να ερευνήσουν τις απέραντες στοές με τις βιβλιοθήκες του.
(Είναι γνωστό στους ερευνητές ότι υπάρχουν χιλιάδες παμπάλαια συγγράμματα στις στοές του Βατικανού, κυρίως στην αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα, τα οποία δεν είναι κάν αρχειοθετημένα. Τελευταία έχει αρχίσει η αρχειοθέτησή τους).

Κάποια από τα βιβλία τα κατάσχεσε, τα πήρε στο Παρίσι για να τα μελετήσουν οι Γάλλοι καθηγητές ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Ελληνας Αθανάσιος Σταγιρίτης Τότε ο μόνος τρόπος μελέτης ήταν η ανάγνωση και η κράτηση σημειώσεων καθώς δεν ήταν εύκολη η αντιγραφή).

Μετά την ήττα του Ναπολέοντα το Βατικανό τα διεκδίκησε δικαστικά και τα ξαναέκλεισε στα υπόγειά του και δεν επιτρέπεται η μελέτη τους από τους ερευνητές(;)
Ο Σταγιρίτης με τις σημειώσεις του μετά από χρόνια εξέδωσε πέντε τόμους οι οποίοι εκδόθηκαν λίγο πριν το θάνατό του.Το περίεργο είναι ότι το Βατικανό ενοχλήθηκε και προφασιζόμενο πνευματικά δικαιώματα ζήτησε και πέτυχε την απόσυρση των βιβλίων από την αγορά εκείνης της εποχής.

Ξαφνικά ένας εκδότης παραλαμβάνει άγνωστο πώς, μικροφίλμ με τα βιβλία του Σταγειρίτη και επανεξέδωσε τα βιβλία. Κυκλοφόρησαν σε κάποια αντίτυπα και είναι δύσκολο να βρεθούν, εκτός από κάποια βιβλιοπωλεία της Αθήνας κυρίως, με τον τίτλο ΩΓΥΓΙΑ.

Οταν οι αρχαίοι ήθελαν να μιλήσουν για την αρχαία ιστορία τους τότε έλεγαν: «Την εποχή του Ωγύγου, έγινε το τάδε γεγονός….». Ο Ωγυγος ήταν πανάρχαιος πρόγονος για τους αρχαίους μας προγόνους.Τότε έγινε ο κατακλεισμός του Ωγύγου (η αρχαία ελληνική Μυθιστορία αναφέρει τρείς κατακλεισμούς, σε αντίθεση με τη Παλαιά Διαθήκη που περιγράφει μόνο έναν).Ωγυγία λοιπόν είναι η Ιστορία των αρχαίων μας προγόνων , οι Τιτάνες,οι Θεοί, οι ήρωες,οι άθλοι τους,πρέπει να θεωρούνται πια πραγματικά γεγονότα και πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού πραγματοποιούν τις έρευνές τους με βάση αυτή τη παραδοχή(ψάξτε τις έρευνες στην Λατινική Αμερική, στην Ινδονησία, την αποστολή της Μυθωδίας με ραδιοτηλεσκόπιο στο Διάστημα-θα να φερθούμε σε άλλο άρθρο). Το γεγονός ότι κι εμείς τους ονομάζουμε μύθους και όχι παραμύθια δείχνει ότι έχουν κάποιο μακρινό συμβολισμό; Γιατί δεν κυκλοφορούν αυτά τα βιβλία; Οποιος μπορέσει να βρει αντίτυπο και να το μελετήσει πραγματικά αξίζει…

Κατά τον ίδιο τρόπο έχει χαθεί τα τελευταία χρόνια η εγκυκλοπαίδεια του «Ηλίου» η οποία κυκλοφορούσε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 70. Ηταν η πιο γνωστή και εμπεριστατωμένη εγκυκλοπαίδεια στην Ελλάδα την οποία εξέδιδε ο Ιωάννης Πασάς. Μετά το θάνατό του μεγάλος εκδοτικός οίκος αγόρασε τα πνευματικά δικαιώματα από τη σύζυγό του αντί πολύ μεγάλης αμοιβής, για να την επανεκδόσει, έτσι ισχυρίστηκε.Αλλά παρόλο που πλήρωσε πολλά για τα δικαιώματα δεν την επανεξέδωσε ποτέ, απεναντίας εκδόθηκε μια άλλη μικρή από τον ίδιο εκδοτικό οίκο στην οποίαν είχαν σβηστεί οι σημαντικές έρευνες του Ιωάννη Πασά για την Αρχαία Ελλάδα,προωθούσε την Ινδοευρωπαϊκή καταγωγή και το Φοινικικό αλφάβητο.Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του.

Σήμερα, από την εγκυκλοπαίδεια«΄Ηλιος» κυκλοφορούν μόνο κάποιοι τόμοι σε παλαιοπωλεία και ενώ έχει ζητηθεί από πολλούς εκδότες η εξαγορά των δικαιωμάτων για να επανεκδοθεί, ο «εκδοτικός αυτός» οίκος αρνείται να την εκδώσει αλλά και να πουλήσει τα πνευματικά δικαιώματα.Προφανώς κάποιοι δεν θέλουν να επανεκδοθεί και δεν ενδιαφέρονται για το οικονομικό όφελος της επανέκδοσής της.Το φαντάζεστε; Κάποιοι έδωσαν εκατομμύρια για να θάψουν την εγκυκλοπαίδεια Είναι φανερό ότι ζούμε σε πολύ σκοτεινές εποχές.

Πλανεμένες Αγάπες

Όταν χαμηλώνει το φως, μόνο τότε , οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά μεταξύ τους. Και τότε αναπόφευκτα, μέσα στο σκοτάδι ¨φωτίζεται ¨ η ψυχική τους γύμνια και απομακρύνονται, όχι γιατί παύουν να είναι αγκαλιασμένοι αλλά γιατί δεν ευδοκιμούν οι αγάπες στο σκοτάδι, δε δύναται το πνευματικό λυκόφως ανθρώπινες ψυχές να ζεστάνει. Και τότε ¨φαίνεται¨ πως αγαπιέσαι και αγαπάς, μα έλα τώρα, γράφω στο φως, μην αυταπατάς τον εαυτό σου, ¨φαίνεται¨ και το ¨φαίνεσθαι¨ ομοίως αρέσκεται στο χαμηλό φως, στο χαμερπές, στο κίβδυλο, στο ανέστιο, στο ερυθρό! «Δε σου φαίνεται πως άμα χαμηλώσομε το φως της λάμπας αγαπούμαστε πιο πολύ;»[1].

Κινδυνεύεις δε να ζήσεις – να ζήσεις άραγε; – μία ολόκληρη ζωή σε αυτή την ανόητη ψευδαίσθηση, δήθεν ότι πληρείς την άκριτη διανοητική και συναισθηματική σου ένδεια στην έρημο της αγάπης, στην έρημο του ζοφώδους και απεχθούς περισσεύματος της αποδοχής, μίας αποδοχής πλανεμένης που εδραιώνεται και μυσταγωγείται στα σκοτάδια και ¨εκ φύσεως¨ και ένεκα του ¨χώρου¨ δεν αντέχει να θεαθεί και να επιβιώσει στο φως.

Υπό την έννοια αυτή γράφω ότι αγάπες στο σκοτάδι, αγάπες που στηρίχθηκαν και επισφράγισαν υποσχέσεις εκατέρωθεν στο λυκόφως της παρασημαντικής συναισθηματικότητας, στη βιασύνη να αποδεχτείς και να ακόμη πιο γρήγορα να αποδώσεις, αγάπες τέτοιες λέγω, δεν υπάρχουν, ως αγάπες τούτες δε λογίζονται.

Περισσεύει όμως, ξεχύνεται ακόρεστα η ανάγκη του ανθρώπου να αγαπηθεί, έστω και στο χαμηλό φως, από φόβο, από δύναμη επειδή προηγήθηκε και ¨καλώς κρατεί¨ ο φόβος, από ανάγκη να φανεί και να δείξει στο λυκόφως της πνευματικής του γύμνιας ότι δε φοβάται με τόσο φόβο γύρω του!

Αγάπη σημαίνει αποδοχή άνευ όρων του φόβου. Προσεταιρίζω τον φόβο, τον κοινωνώ, ένα μαζί του γίνομαι, δεν καταδέχομαι να προσμετρήσω φίλους και εχθρούς, φως και σκοτάδι γύρω μου! Αγκαλιάζω τον άμοιρο φόβο, ένα μαζί του γίνομαι και τότε, τότε…!

 Έτσι γεννήθηκαν οι μεγαλύτερες αγάπες εδώ στη γη, βρέθηκαν εκείνοι που συντεριάξανε τις επιθυμίες τους επάνω στο άσειστο και γλυκόγευστο φοβικό άρμα, βρέθηκαν εκείνοι όσοι εφώναξαν κατάματα-αν και σκοτάδι, όπου και να κοιτούσαν μάτια έβλεπαν-εμπρός φόβε, εμπρός! Δε φοβούμαι να συντεριάξω μαζί σου! Σκότος, λυκόφως εδώ, κοιτάζω απλανώς και υπόσχομαι…!

«Κι όλη η γης που χιλιάδες χιλιάδες χρόνια ακούει το θλιμμένο μοιρολόϊ της ζωής, το πίνει τόσο γλυκά, τόσο γλυκά, που θαρρείς είναι αίμα σκοτωμένου αδελφού…»[2]. Εδώ ταιριάζει ο όλος του Φιλοσόφου ότι «η ανθρωπότητα προτιμά να θέλει το τίποτε παρά να μη θέλει τίποτε»[3], επιζητά δηλαδή το χαμηλόφως επειδή αδυνατεί , αρνείται, φοβάται, ασχημονεί και εντρέπεται να συναντήσει το φως!

Έρχεται ως βακτηρία του μηδενισμού και αντίδοτό του η επιθυμία για ανυπαρξία[volonte de neant], γιατί οι αγάπες στο μισοσκόταδο στην ανυπαρξία από-πλέουν και σταθερά και βεβιασμένα από την ¨ανάγκη¨ της διττής αναγκαιότητας ¨μηδενισμού και θέλησης για ανυπαρξία¨ οδηγούνται στον πυθμένα των ονειρικών ενορμήσεων του χθες, βουλιάζουν και αποσύρουν νωχελικά την παρουσία τους στην έννοια της αβύσσου και του αποτέλματος .

«Απεχθάνομαι να ακολουθώ, απεχθάνομαι να ηγούμαι. Να υπακούω; Όχι! Και να κυβερνώ; Ούτε κι αυτό! Όποιος δεν φοβάται τον εαυτό του δεν προκαλεί φόβο σε κανέναν. Και μόνο όποιος προκαλεί φόβο μπορεί να οδηγήσει άλλους»[4].

 Δε γεννιούνται αγάπες στο λυκόφως, δε στάθηκε ικανό το ισχνό φως ανθρώπους να μας κάμνει. Γιατί στο φως σιμά αν έρχεσαι, σιμά, ταιριάζεις, ένα με τον άμοιρο φόβο γίνεσαι, να μη λυπήσεις τον Ουρανό, φόβο να μην αφήσεις, αγάπη να μην προκάμεις να λογισθείς στο λυκόφως των παραρμήσεών σου, σε αγαπώ μην πεις ποτέ ξανά σε χώρο μισοσκότεινο όπου δε βλέπονται οι άνθρωποι στα μάτια! Γιατί η αλήθεια μερίζεται σε φωτοστόλιστα χωρία, σε χώρους ανεπίδεκτους σε φόβο ανθρώπινο.

 Παραπομπές:

1.Καζαντζάκη Νίκου, Σπασμένες Ψυχές
2.Αυτόθι, σελ. 192.
3.Badiou Alain, Ηθική, δοκίμιο για τη συνείδηση του Κακού
4.Νίτσε Φρίντριχ, Η Χαρούμενη Γνώση (la gaya scienza)