Κυριακή 4 Ιουνίου 2023
O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα
§ 8. Όπως επισημάνθηκε, στα αρχαία ελληνικά μπορούμε να παρατηρήσουμε μερικές φορές τη μετατροπή κάποιου συνθετικού σε επίθημα. Οι σημαντικότερες περιπτώσεις είναι τα -(δ)απός και -ώδης. Η δυνατότητα παρόμοιας μετατροπής στηρίζεται σε αρκετούς παράγοντες: το σύνθετο διαφέρει από την αμιγώς συντακτική συνένωση εννοιών ακριβώς ως προς την ισχυρότερη ενοποίηση των συνδεόμενων παραστάσεων. Μ' αυτόν τον τρόπο μια παράσταση μπορεί εύκολα να υποχωρήσει έναντι της άλλης, να αποκτήσει τον χαρακτήρα ενός τροποποιητικού στοιχείου, και έτσι να εξισωθεί με επιθήματα παρόμοιας σημασίας. Κατά κύριο λόγο, όμως, ο περιορισμός της αυτόνομης χρήσης μιας λέξης ή η ισχυρή ηχητική διαφοροποίηση του συνθετικού από την ανεξάρτητη χρήση του ευνοεί την τροποποίηση της λεξικής εικόνας· πρβ. τα προαναφερθέντα -(δ)απός και -ώδης και από τα γερμανικά λ.χ. το - sam (= παρόμοια).
§ 9. Κάπως πιο συχνή από τη μετατροπή ενός δεύτερου συνθετικού σε επίθημα είναι στα αρχαία ελληνικά η αλλαγή της αξίας ενός α΄ συνθετικού σε σκέτο πρόσθετο στοιχείο, όπως συμβαίνει με το στερητικό και αθροιστικό ἀ-, και επιπλέον με τα δυσ-, ἀρι- κτλ.. Παρ' όλα αυτά όμως, συνήθως δεν μιλάμε για "προθήματα", αλλά εντάσσουμε και αυτές τις περιπτώσεις στη σύνθεση· διότι ακόμη και αν ευθύς εξαρχής δεν χρησιμοποιούνταν αυτόνομα, δεν υπήρχε κάποια κατηγορία μη αυτόνομων προθηματικών λέξεων, και έτσι έλειπε η σύνδεση για μια παρόμοια μετατροπή· αντίθετα, ένα κοντινό παράλληλο πρόσφεραν οι επιρρηματικές-προθετικές λέξεις όπως ἀντί, ἐπί κτλ., που, εκτός από την αυτόνομη χρήση τους, αποτελούσαν προσφιλή α΄ συνθετικά (ακόμη και το περι- = ἀρι-, ἐρι- ἀπο- = ἀ- στερητικό).
-----------------------
*Αυτή την άποψη για τα αρχαία Ελληνικά, αν και μπορεί να υπάρξουν επιφυλάξεις ως προς τα στερητικά. Την άποψη αυτή πάντως δεν μπορούμε να τη μεταφέρουμε και στην ανάλυση των νέων ελληνικών, καθώς οι αρχαίες προθέσεις (συν-, εν-…) χρησιμοποιούνται μόνον ως προθήματα, πάντα δεσμευμένα, και όχι πια σαν ανεξάρτητες λέξεις, εκτός από λίγες απολιθωμένες εκφράσεις.
Η Ελληνική Αρχαιότητα: Πόλεμος - Πολιτική - Πολιτισμός 2. Νομοθέτες και τύραννοι
Οι θεοί των αρχαίων ήταν βεβαίως ανθρωπόμορφοι, αλλά δεν ήταν άνθρωποι. Μπορούσαν να παρουσιάζονται συχνά ως κοινοί θνητοί, αλλά ήταν αθάνατοι. Οι ανθρώπινες ενσαρκώσεις τους είχαν συμβεί στο μυθικό παρελθόν που αφηγούνταν οι ποιητές. Στο εκάστοτε παρόν οι άνθρωποι έβλεπαν τους θεούς με το φως της φαντασίας τους, όχι με τα ίδια τους τα μάτια· τις περισσότερες φορές, όχι όμως πάντα…
Κατά την πρώτη επιστροφή του Πεισίστρατου από την εξορία, τότε που ήρθε στην Αθήνα για να παντρευτεί την κόρη του Μεγακλή, οι Αθηναίοι είχαν τη σπάνια ευκαιρία να αντικρύσουν την πολιούχο της πόλης τους. Επρόκειτο βεβαίως για ένα τέχνασμα που σκοπό είχε να παρουσιάσει τον Πεισίστρατο ως θεοπρόβλητο ηγέτη. Το τέχνασμα όμως, αν και απλοϊκό κατά τη γνώμη του Ηροδότου που μας το παραδίδει, πέτυχε πλήρως. Λαός συνέρρευσε από όλες τις άκρες της Αττικής για να δει την Αθηνά σε πλήρη εξάρτυση πάνω σε άρμα να οδηγεί και να εγκαθιστά τον αγαπημένο της μονάρχη στην Ακρόπολη. Η ενότητα της Αθήνας τονώθηκε.
Η ιδέα ανήκε στον Μεγακλή. Κατά τον Ηρόδοτο, την Αθηνά υποδύθηκε μια πολίτις από την Παιανία ονόματι Φύα· κατ' άλλους, μια δούλη από τη Θράκη, μικροπωλήτρια λουλουδιών, που είχε το ίδιο όνομα. Η γυναίκα επιλέχθηκε με κριτήριο το ύψος και την ομορφιά της. Διδάχτηκε πώς να στέκεται μεγαλόπρεπα και πώς να κοιτάζει επιβλητικά, περιβλήθηκε με πανοπλία, κράνος και δόρυ, και στήθηκε στο στολισμένο άρμα. Τόσο λίγο απείχαν οι θεοί από τους ανθρώπους - όσο και η βαρβαρική ευπιστία από την αθηναϊκή ευστροφία. Ο Ηρόδοτος απορεί πώς πείστηκαν οι ευφυείς Αθηναίοι. Ίσως θα έπρεπε να αναρωτηθεί τι ακριβώς θα τους εμπόδιζε να πειστούν. Πάντως, η ιστορία είναι ενδεικτική της σημασίας που είχαν οι πολλοί στην αποδοχή των τυράννων και της εξουσίας τους.
Επειδή δεν αναγνωρίζουμε τους αρχαίους θεούς, δεν μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε το πολιτιστικό μεγαλείο που ψυχικά έκρυβε αυτή η πολιτική πράξη. Στα μάτια των απλών Αθηναίων, όμως, τα αρχιτεκτονικά μνημεία με τα οποία κόσμησε αργότερα ο Πεισίστρατος την πόλη τους είχαν αναντίρρητα, εκτός από πατριωτική, και θρησκευτική σημασία: οι θεοί ήταν εκεί, δίπλα τους, και τους βοηθούσαν. Πρώτος από όλους οικοδομήθηκε ένας ναός στην Ακρόπολη για να τιμηθεί η Αθηνά - πιθανόν ως αντίδωρο για την ευεργεσία που είχε παράσχει στην πόλη της. Ύστερα τιμήθηκε ο πατέρας της, ύπατος των θεών, με μια μνημειώδη κατασκευή που ανέλαβε να ολοκληρώσει, πολλούς αιώνες αργότερα, ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός: οι σωζόμενοι μέχρι σήμερα στύλοι του Ολυμπίου Διός οφείλουν την ύπαρξή τους σε μια αρχική έμπνευση του Πεισίστρατου. Ολόκληρο το δωδεκάθεο βρήκε επίσης τη θέση του στο κέντρο της αγοράς, πάνω σε έναν πολυτελή βωμό που διατηρήθηκε για χρόνια. Ακολούθησαν άλλες, χρηστικότερες δημόσιες κατασκευές, όπως η Εννεάκρουνος, για να προμηθεύονται εύκολα νερό οι πολίτες.
Πρωτοφανής ήταν η αίγλη που κέρδισαν στα χρόνια του Πεισίστρατου τα Παναθήναια, μια ετήσια θρησκευτικοπολιτική γιορτή η οποία, από το μέσον του 6ου αιώνα, επαναλαμβανόταν κάθε τέσσερα χρόνια, πολυήμερη και με πανελλήνια λαμπρότητα. Στη γιορτή αυτή δοξάζονταν από κοινού η Αθήνα και η Αθηνά - ή έτσι περίπου κατέληξε να είναι, αφού η μεγαλοπρεπής πομπή που μετέφερε παραδοσιακά τον νέο πέπλο της Αθηνάς Πολιάδος πάνω στον ιστό ενός πλοίου προς τον ναό της στην Ακρόπολη έγινε τελικά η αφορμή για να επιδεικνύεται όλη η ομορφιά, η δεξιοτεχνία και η καλλιέργεια των νέων και των ενηλίκων της Αθήνας. Η πόλη έδειχνε στους Έλληνες που συνέρρεαν από παντού τη δύναμή της. Το γόητρο των Αθηναίων ενισχυόταν. Μια χαρακτηριστική αρματοδρομία που παρέπεμπε σε ένα απώτερο παρελθόν συνδύαζε την ομηρική τεχνική με την οπλιτική εξάρτυση: ο αναβάτης πηδούσε από το άρμα εν κινήσει και έτρεχε πεζός μέχρι το ορισμένο τέρμα του δρόμου, σε έναν αγώνα που απαιτούσε ταυτόχρονα δεξιοτεχνία και ταχύτητα - όπως στον πόλεμο. Απαγγελίες ποιημάτων, και μάλιστα ραψωδιών από τα ομηρικά έπη, συναυλίες, χοροί, αθλητικοί και μουσικοί αγώνες και κάθε είδους εορταστικοί πανηγυρισμοί εντάχθηκαν τελικά στο πρόγραμμα των παναθηναϊκών εκδηλώσεων. Βέβαια, κάθε χρόνο η πολιούχος θεά λάμβανε τις πατροπαράδοτες τιμές με μικρότερη, αποκλειστικά τοπική, εμβέλεια.
Παράλληλα με τους μεγάλους ολύμπιους θεούς, ο Πεισίστρατος έστρεψε την προσοχή του και στον παραμελημένο αλλά πολύ αγαπητό στον αγροτικό πληθυσμό θεό του κρασιού και της μέθης, τον Διόνυσο, και μετέφερε το ξόανό του από τις αρχικά βοιωτικές Ελευθερές εγκαινιάζοντας ειδικό ιερό προς τιμήν του στις νοτιοανατολικές παρυφές της Ακρόπολης. Με το ίδιο σκεπτικό ενθάρρυνε τα λαϊκά διονυσικά δρώμενα και τις αγροτικές λατρείες και ίδρυσε τη μεγάλη γιορτή του Διονύσου στην Αθήνα, τα μεγάλα ή ἐν ἄστει Διονύσια. Το χαρακτηριστικότερο αθηναϊκό επίτευγμα στον χώρο του πολιτισμού, η τραγωδία, έλκει την απώτερη καταγωγή της από εκείνα τα χρόνια της τυραννίας. Ο Θέσπις, ο θρυλούμενος πρώτος τραγωδοποιός, λέγεται ότι έδρασε κατά το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα, και οι τραγωδίες του πρέπει να πρωτοπαρουσιάστηκαν σε διονυσιακές εορτές. Τότε επίσης καταγράφηκαν, κατά τη μαρτυρία των αρχαίων, τα ομηρικά έπη, και τότε μάλλον έγινε η πρώτη συλλογή των ορφικών ποιημάτων και χρησμών από τον Ονομάκριτο. Ακόμη και αν οι μαρτυρίες αυτές δεν είναι εντελώς αξιόπιστες, φανερώνουν το ενδιαφέρον που έδειξαν ο Πεισίστρατος και οι γιοι του για τον πολιτισμό ως υπόθεση της πόλης.
Ο τύραννος της Σάμου Πολυκράτης, που ασκούσε την εξουσία του την ίδια εποχή, ενδιαφέρθηκε και αυτός για έργα πολιτισμού που μπορούσαν να δώσουν κύρος στην πόλη και να αυξήσουν την υπερηφάνεια του λαού της. Ορισμένα τεχνικά επιτεύγματα που εφαρμόστηκαν στο νησί του είναι αξιοθαύμαστα ακόμη και με τα σημερινά κριτήρια. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση αποτελεί το Ευπαλίνειο Όρυγμα. Για να βελτιώσει την ύδρευση της πόλης, ο τύραννος κάλεσε έναν διάσημο μηχανικό από τα Μέγαρα, τον Ευπαλίνο, και του ζήτησε να σκάψει το βουνό και να μεταφέρει νερό από το ένα σημείο του νησιού στο άλλο. Ο Ευπαλίνος τα κατάφερε περίφημα: το εντυπωσιακό όρυγμα που κατασκεύασε έχει μήκος πάνω από ένα χιλιόμετρο, και ο ενδιαφερόμενος περιηγητής μπορεί να το επισκεφθεί και να το θαυμάσει ακόμη και σήμερα.
Ένας άλλος μηχανικός κατασκεύασε τεχνητό μόλο μήκους 350 μέτρων για την προστασία των καραβιών από τους ξαφνικούς θυμούς του Ποσειδώνα. Το έργο όμως για το οποίο υπήρξε ξακουστή η Σάμος, το περίφημο Ηραίον, σχεδιάστηκε από ντόπιο αρχιτέκτονα, τον Ροίκο, και αποτελεί ένα εξαιρετικό και πρωτοποριακό δείγμα αρχιτεκτονικής. Η πανάρχαιη Μεγάλη Θεά της Σάμου, που ταυτίστηκε στους ιστορικούς χρόνους με τη σύζυγο του Ολύμπιου Δία, έλαβε γενναίο μερίδιο από τις πιο εξελιγμένες τεχνικές κατακτήσεις της εποχής. Ο νέος ναός της ήταν ένας από τους μεγαλύτερους που κατασκευάστηκαν στην αρχαία Ελλάδα.
Η κατάσταση ήταν αρκετά διαφορετική στην πελοποννησιακή Σικυώνα. Η τυραννία εκεί ήταν, εξάλλου, προγενέστερη. Ο Κλεισθένης υπήρξε γιος ενός από τους πρώτους τυράννους στην Ελλάδα. Ο ίδιος πήρε την εξουσία από τον πατέρα του περίπου το 600. Η λαϊκή στήριξη που είχε βασιζόταν σε πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των Αργείων. Στην προσπάθειά του να ανακόψει την επεκτατική πολιτική του Άργους στην Πελοπόννησο, ο Κλεισθένης, αντιλαμβανόμενος τη σπουδαιότητα που έχει η ποίηση στη διαμόρφωση των πεποιθήσεων του λαού, απαγόρευσε σε ραψωδούς να απαγγέλλουν τα ομηρικά έπη στην πόλη του. Όπως σωστά υποστήριξε, ο Όμηρος υμνεί πάρα πολύ το Άργος και τους Αργείους. Φυσικά, στην Ιλιάδα ο όρος αναφέρεται συλλογικά σε όλους τους συμμάχους που εκστράτευσαν από την Ελλάδα εναντίον των Τρώων. Υποδηλώνει όμως σαφώς και την πολεμική υπεροχή της πόλης του Άργους. Ο αρχηγός της εκστρατείας Αγαμέμνων προερχόταν από εκεί. Με τέτοια αδιάψευστα πειστήρια που έφεραν τη σφραγίδα της αυθεντίας του Ομήρου, πώς θα μπορούσε κανείς να αντιταχθεί στις αξιώσεις των νεότερων Αργείων να έχουν τον πρώτο λόγο; Η λογοκρισία κρίθηκε απαραίτητη.
Πολιτικές σκοπιμότητες εξυπηρετούσε και μια άλλη αλλαγή που επέφερε ο Κλεισθένης - στον χώρο της θρησκείας αυτή τη φορά. Ο Άδραστος ήταν ένα επιχώριος ήρωας που είχε το ιερό του στην αγορά των Σικυωνίων και λατρευόταν με ιδιαίτερες τιμές. Η παράδοση όμως ήθελε τον Άδραστο να κατάγεται από το Άργος. Μέσα στο ίδιο το κέντρο της πόλης που διοικούσε ο Κλεισθένης έβλεπε τον εχθρό με τη μορφή ενός ήρωα του παρελθόντος. Έπρεπε να τον εξορίσει. Έστειλε αντιπροσώπους στους Δελφούς για να πάρει τη συγκατάνευση του θεού και να προχωρήσει στην κατάργηση της λατρείας. Η Πυθία όμως απάντησε ότι ο Άδραστος είναι ο πραγματικός βασιλιάς των Σικυωνίων και ο Κλεισθένης δεν ήταν παρά «πετροβολητής» του, κάποιος που θέλησε να σφετεριστεί την εξουσία του. Ο Κλεισθένης έπρεπε τώρα να βρει νέο τέχνασμα για να ευοδωθούν τα πολιτικά του σχέδια. Σκέφτηκε, λοιπόν, να εισαγάγει από τη Θήβα τη λατρεία ενός άλλου ήρωα που βρισκόταν, κατά τον μύθο, σε εχθρική σχέση με τον Άδραστο. Οι Θηβαίοι συμφώνησαν να του δανείσουν τη λατρεία του Μελάνιππου.
Με την εισαγωγή της νέας λατρείας στη Σικυώνα, ο Κλεισθένης φρόντισε να εγκαταστήσει τον Μελάνιππο στο πρυτανείο της πόλεως και να δημιουργήσει εκεί το τέμενός του. Παράλληλα ενθάρρυνε τη λατρεία με πολυτελείς θυσίες και εορτές. Πίστευε ότι ο νέος ήρωας θα εξόριζε τον μισητό εχθρό του. Ο Άδραστος, όμως, και τα ηρωικά του παθήματα λατρεύονταν με τρόπο που θύμιζε τις διονυσιακές εορτές και είχαν βαθύ λαϊκό έρεισμα. Ο Κλεισθένης αποφάσισε να αντικαταστήσει την οργιαστική λατρεία του Αδράστου με αυτή του Διονύσου, να εγκαταστήσει χορούς (που σε πολλούς μεταγενέστερους θα θύμιζαν τους τραγικούς χορούς της Αθήνας) και να απευθύνει τις παλαιές θυσίες που δεχόταν ο Άδραστος στον Μελάνιππο. Με τη συνδυαστική εισαγωγή δύο μυθικών Θηβαίων, του Μελάνιππου και του Διονύσου, ο Αργείος Άδραστος έχασε τη δύναμή του.
Από τον Διαλογισμό στην ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ
Όταν λέω (όταν λέμε) «κάθομαι να διαλογιστώ», τι σημαίνει ακριβώς αυτό; Ποιος κάθεται να διαλογιστεί; Και τι ακριβώς κάνει; (ή δεν κάνει;). Στην πραγματικότητα αυτό που ονομάζουμε Διαλογισμό, αν το εφαρμόσουμε με τον σωστό τρόπο (κι όχι επιφανειακά ή επιπόλαια, όπως κάνουν οι περισσότεροι άνθρωποι) δεν γίνεται χωρίς «προετοιμασία». Αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων Βασικών Ασκήσεων που δόθηκαν κι είναι ουσιαστικά το Τρίτο Στάδιο στην Πορεία μας προς την Ανάδυση στην Επίγνωση της Πραγματικότητας.
Η Πρώτη Βασική Άσκηση του σώματος, αν γίνει σωστά μας οδηγεί ουσιαστικά στο ξεπέρασμα του σώματος (σαν εμποδίου). Απελευθερωνόμαστε από το σώμα (από τις προσκολλήσεις στο σώμα) το οποίο ζει πλέον σύμφωνα με τις βιολογικές ανάγκες, κι η δραστηριότητά του είναι διευθετημένη. Η επίγνωση δεν εμπλέκεται πλέον με την λειτουργία του σώματος και με τις εξωτερικές δραστηριότητες. Αφήνουμε την ζωή να μας καθοδηγεί.
Η Δεύτερη Βασική Άσκηση της διαχείρισης της ψυχικής ενέργειας (η Στοχαστική Ενδοσκόπηση, στο «ποιοι είμαστε», που εκκινεί από τις εξωτερικές δραστηριότητες για να ανιχνεύσει τα κίνητρα των επιθυμιών μας και να φτάσουμε στον εαυτό, στον κάποιο εαυτό από τον οποίο πηγάζουν όλα) αποκαλύπτει, αν γίνει σωστά, ότι τελικά είμαστε «απλή παρουσία», εδώ, τώρα. Οποιαδήποτε αντίληψη εαυτού είναι μια κατασκευή της σκέψης, που διατηρείται στην μνήμη. Μέσα από αυτή την κατασκευή λειτουργούμε, στο επίπεδο της μνήμης, ζούμε, κι είμαστε εν μέρει σε εγρήγορση.
Για να καθίσουμε λοιπόν να διαλογιστούμε πραγματικά, πρέπει ήδη να έχουμε προετοιμαστεί (από τις προηγούμενες δύο Βασικές Ασκήσεις) γιατί διαφορετικά δεν θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε σωστά την λειτουργία του νου, της σκέψης, κι έτσι συνέχεια θα αποτυχαίνουμε. Αν δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι η σκέψη συνεχώς κατασκευάζει εικόνες της πραγματικότητας, του εαυτού, της θέσης μας στη ζωή, των αναγκών, των απαιτούμενων πράξεων, κλπ., δεν θα μπορέσουμε να αποφύγουμε την παγίδα να πέφτουμε, συνεχώς, στην λειτουργία της σκέψης (και της μνήμης)… Λειτουργώντας επιπόλαια (σαν εγώ) θα τρέχουμε πίσω από φανταστικές καταστάσεις, φανταστικούς στόχους, και αδιέξοδες δραστηριότητες.
Ο Αφυπνισμένος Άνθρωπος που είναι σε Εγρήγορση, σε Πλήρη Προσοχή, ζει σε Πραγματικό Χρόνο, Εδώ, Τώρα, κι αντιλαμβάνεται ακριβώς «αυτό που συμβαίνει», την ροή της πραγματικότητας, την ροή της ζωής… ζει στον Πραγματικό Χώρο, στον Χώρο της Πραγματικότητας, στην Αληθινή Ζωή. Πρακτικά χρησιμοποιεί ολόκληρο τον εγκέφαλό του, από μια Θέση Ισορροπίας (στον κυρίως εγκέφαλο) και ταυτόχρονα χρησιμοποιεί τον μετωπιαίο εγκέφαλο της διανόησης και την βάση της μνήμης. Τα εγκεφαλικά κύματά του είναι κυρίως τύπου «α» (8-13 Hz) και λιγότερο τύπου «β» (13-30 Hz), και «γ» (30-70 Hz), ή τύπου «θ» (4-8 Hz). Μονάχα όταν «αποσύρεται» από τον κόσμο (όταν σταματούν οι πληροφορίες από τον εξωτερικό κόσμο, στις αισθήσεις), τα εγκεφαλικά κύματα μειώνονται ακόμα παραπάνω σε τύπου «θ» (4-8 Hz) και σε στιγμές βαθιάς εσωτερικής συγκέντρωσης μπορεί να γίνουν τύπο «δ» (1-4 Hz). Όλα αυτά τα έχει αποδείξει η Πειραματική Ψυχολογία, σε πανεπιστημιακά εργαστήρια, εδώ και 30, 40, χρόνια, κι έχουν δημοσιευθεί κι εργασίες πάνω σε αυτά τα πειράματα.
Ο συνηθισμένος άνθρωπος όμως δεν λειτουργεί έτσι. Αντί να είναι σε Εγρήγορση, Συνεχή Πλήρη Προσοχή, και να ακολουθεί την ροή των γεγονότων κάθε στιγμή, στην Στιγμή που Ρέει (που είναι ο μόνος Πραγματικός Χρόνος) κατασκευάζει κι απομνημονεύει νοητικές εικόνες της πραγματικότητας και των «πραγμάτων», όλων των «πραγμάτων». Τι σημαίνει αυτό; Ότι η επίγνωση «αμβλύνεται», βγαίνει εκτός (πλήρους) λειτουργίας και διατηρεί μόνο ένα μικρό μέρος επίγνωσης στον μετωπιαίο εγκέφαλο, που βασίζεται για την λειτουργία του στην πλατιά βάση της μνήμης (που συσσωρεύει συνεχώς πληροφορίες, από την στιγμή της γέννησης, διαμορφώνεται κατά την κοινωνικοποίηση και φτιάχνει σταθερά νοητικά οικοδομήματα). Αυτό που λένε οι άνθρωποι εγρήγορση, «είμαι ξύπνιος», ζω, δραστηριοποιούμαι, κάνω πράξεις, στην πραγματικότητα είναι συνειδητό ονείρεμα. Ο κυρίως εγκέφαλος είναι «εκτός» λειτουργίας, λειτουργεί μόνο η μνήμη που είναι η βάση της αντίληψης, κι η διανόηση που ελέγχει και επιδιορθώνει την αντίληψη της μνήμης και κατευθύνει (ανάλογα τις ανάγκες) σε στόχους και συμπεριφορές. Τα εγκεφαλικά κύματα ενός τέτοιου ανθρώπου είναι κυρίως τύπου «β» (13-30 Hz), και κάποτε «γ» (30070 Hz) σε στιγμές διανοητικής «έξαρσης». Μόνο όταν κοιμάται ο εγκέφαλος ησυχάζει και παράγονται και κύματα άλλων χαμηλότερων τύπων (όμως χωρίς «συνείδηση»).
Έτσι ο άνθρωπος λειτουργεί με «μισό» εγκέφαλο, μισή επίγνωση, σαν τυφλοπόντικας, βάσει της συσσωρευμένης μνήμης, χρησιμοποιώντας μόνο ένα μικρό μέρος επίγνωσης για να επιδιορθώνει την αντίληψη της μνήμης, να θέτει στόχους και να διαμορφώνει (βάσει αυτών των δεδομένων) συμπεριφορές. Ουσιαστικά λοιπόν ο άνθρωπος δεν ζει εδώ, τώρα, στον Πραγματικό Χώρο, της Πραγματικότητας, στην Αληθινή Ζωή των συμβάντων που ρέουν, ζει μέσα στην μνήμη του, μέσω της μνήμης του με μισή επίγνωση, σε ένα κατασκεύασμα της σκέψης και της μνήμης, σαν αυτόματο… δεν ζει συνειδητά, με πλήρη συνείδηση… κι αυτό συμβαίνει σχεδόν σε όλους. Ο άνθρωπος ονειρεύεται ξύπνιος. Όταν του λες «δες», δεν βλέπει. Δεν Βλέπει. Αντιλαμβάνεται ήδη μέσα από ένα κατασκευασμένο διαχωρισμένο εαυτό, τα πράγματα «απέναντί» του. Δεν βλέπει αυτό που συμβαίνει, αυτό που του συμβαίνει, αυτά που συμβαίνουν παραπέρα, «βλέπει» τα νοητικά εντυπώματα που έχει (στη μνήμη), της πραγματικότητας, του εαυτού, των «αντικειμένων», όλα αυτά που φτάνουν στον μετωπιαίο εγκέφαλο από την μνήμη, «παρακάμπτοντας» τις πληροφορίες που έρχονται από «έξω», και εκλαμβάνονται αυτά σαν πραγματικά. Ο άνθρωπος ζει στην μνήμη του, στις κατασκευές του, που απλά ανασκευάζει από καιρό σε καιρό με την περιορισμένη επίγνωση που έχει σε λειτουργία. Ο άνθρωπος ζει στην εικονική πραγματικότητα της σκέψης (και της μνήμης) του, στο όνειρό του.
Διαλογισμός είναι να Βλέπουμε, να Βλέπουμε Καθαρά, τι συμβαίνει, πως λειτουργεί η σκέψη, και πως θα αποφύγουμε την παγίδα της σκέψης. Όταν έχουμε μια θολή αντίληψη εαυτού, όταν λειτουργούμε μέσα από ένα εγώ, και θέλουμε, σαν εγώ, να διαλογιστούμε, ή να πραγματοποιήσουμε οτιδήποτε, αυτό που κάνουμε είναι να λειτουργούμε στο επίπεδο της σκέψης και να διαιωνίζουμε την διαδικασία της σκέψης. Αυτό δεν είναι διαλογισμός, αλλά εξαπάτηση του εαυτού μας, ότι δήθεν κάτι κάνουμε, ότι κάτι θα επιτύχουμε… ό,τι κι αν επιτύχουμε θα είναι επίτευξη ενός εγώ, δηλαδή σκέψη, στο επίπεδο της σκέψης, στο επίπεδο της δυαδικότητας, της διττότητας, δηλαδή κάτι ψεύτικο… Ο Διαλογισμός είναι Δράση. Είναι Καθαρή Όραση αυτού που συμβαίνει, που σημαίνει ότι απαιτεί Πλήρη Προσοχή, Εδώ, Τώρα, στον Πραγματικό Χρόνο, στην Στιγμή που Ρέει. Κι αυτή ακριβώς η Ορθή Όραση (με Πλήρη Προσοχή) είναι η Ουσιαστική Δράση, ο Αληθινός Διαλογισμός, που μας αποκαλύπτει αυτό που συμβαίνει, την Πραγματικότητα. Ο Διαλογισμός δεν είναι να δρούμε σαν εγώ, μέσα στον ήδη φανταστικό χώρο της διττότητας, για να επιτύχουμε κάτι. Αυτά είναι παιδιάστικα παιχνίδια… άρα όταν λέμε «κάθομαι να διαλογιστώ» πρέπει ήδη να νοιώθουμε «ποιος» είναι αυτός που διαλογίζεται, πως βλέπει, πως δρα ορθά. Είμαστε «Απλή Παρουσία», Χωρίς Ιδιότητες. Ό,τι κι αν «βάλουμε» μέσα σε αυτή την αντίληψη θα είναι κατασκευή της σκέψης. Πρέπει λοιπόν να έρθουμε σε αυτή την Βασική Αίσθηση της Ύπαρξής μας, Εδώ, Τώρα, Χωρίς Ιδιότητες, και να Δούμε (να Βλέπουμε) τι συμβαίνει.
Η ψυχολογία των reality shows
Ωστόσο, ενώ αυτές οι εκπομπές φαίνεται να έχουν ψυχαγωγική αξία, μπορεί να έχουν και αρνητικό αντίκτυπο στη διάθεση και την ψυχική υγεία των θεατών. Γιατί, λοιπόν, έχουν τόσο μεγάλη απήχηση στο κοινό;
Τα ριάλιτι έχουν αναμφίβολα ψυχαγωγική διάσταση, καθώς προσφέρουν στους θεατές διασκέδαση και μια προσωρινή απόδραση από την μοναξιά ή μονοτονία της καθημερινότητας, καθώς και τη δυνατότητα για ένα "διάλειμμα" από τις δικές τους ευθύνες και ανησυχίες. Παρέχουν μια μορφή ψυχαγωγίας που είναι εύκολα προσβάσιμη και συχνά απαιτεί ελάχιστη γνωστική/πνευματική προσπάθεια.
Η απλή μορφή και η εύκολη παρακολούθησή τους, από την άποψη πως δεν χρειάζεται να δώσει κανείς ιδιαίτερη προσοχή για να κατανοήσει το περιεχόμενο, σε συνδυασμό με το σασπένς, τον ενθουσιασμό και τις απροσδόκητες ανατροπές, είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά που καθιστούν ελκυστικά αυτού του είδους προγράμματα στους ανθρώπους.
Πολύ συχνά, επίσης, οι θεατές αναπτύσσουν μια αίσθηση συναισθηματικής σύνδεσης με τους συμμετέχοντες, είτε εντοπίζοντας σε αυτούς κοινά στοιχεία με αυτά του δικού τους χαρακτήρα, είτε μέσω της ταύτισης όσον αφορά τις εμπειρίες, τα κατορθώματα ή τις αποτυχίες τους.
Οι άνθρωποι απολαμβάνουν να παρακολουθούν άτομα τα οποία θεωρούν παρόμοια με τον εαυτό τους να περιηγούνται σε διάφορα σενάρια και να περιπλανώνται σε εικασίες σχετικά με τις αντιδράσεις που τα άτομα αυτά θα έχουν ή τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστούν μια κατάσταση.
Οι παγίδες των ριάλιτι
Σε όποιο βαθμό και να ισχύουν τα παραπάνω, οι εκπομπές αυτές συχνά παρουσιάζουν μια υπερβολική, ή εξ ολοκλήρου σεναριακή, εκδοχή της πραγματικότητας, που απεικονίζει τις ανθρώπινες σχέσεις και συναναστροφές, την επιτυχία και την προσωπική εμφάνιση υπό ένα μη ρεαλιστικό πρίσμα.
Τα ριάλιτι μπορούν να ενεργοποιήσουν την κοινωνική σύγκριση, μια διαδικασία κατά την οποία οι θεατές συγκρίνουν τη ζωή και τα επιτεύγματά τους με εκείνα των συμμετεχόντων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθήματα φθόνου, ανεπάρκειας και μειωμένης αυτοεκτίμησης. Καθώς οι θεατές παρακολουθούν τις φαινομενικά λαμπερές ζωές των "διασήμων" της ριάλιτι τηλεόρασης, μπορεί να αναπτύξουν μια μη ρεαλιστική αντίληψη για την ομορφιά, την επιτυχία, την ευτυχία και τον κόσμο.
Η συνεχής έκθεση σε τέτοιο περιεχόμενο μπορεί να διαιωνίσει αρνητικές αντιλήψεις για τον εαυτό και να συμβάλει, εν τέλει, σε θέματα ψυχικής υγείας, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Για το λόγο αυτό, υπάρχει ο κίνδυνος τα άτομα που τα παρακολουθούν, κυρίως οι έφηβοι και οι νέοι, να δημιουργήσουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες και κατ'επέκταση να αισθάνονται μειονεκτικά, σε σύγκριση με τα άτομα που βλέπουν στην οθόνη τους.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, οι θεατές να αξιολογούν κριτικά το περιεχόμενο που καταναλώνουν και να αναγνωρίζουν την κατασκευασμένη φύση των ριάλιτι, ώστε να προστατεύσουν την αυτοεκτίμηση και την ευημερία τους.
Από την άλλη μεριά, οι συμμετέχοντες συχνά επιλέγονται με βάση τις δυνατότητές τους να δημιουργήσουν δράμα και σύγκρουση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματική χειραγώγηση από πλευράς των συντελεστών αυτών των προγραμμάτων.
Οι παραγωγοί χρησιμοποιούν, στο όνομα της θεαματικότητας, τεχνικές επεξεργασίας και στρατηγικές αφήγησης οι οποίες ενισχύουν τη συναισθηματική δυσφορία τόσο για τους συμμετέχοντες, όσο και για τους θεατές.
Η εκμετάλλευση των προσωπικών σχέσεων, αλλά και των τρωτών σημείων τους για “ψυχαγωγικούς σκοπούς” και ταυτόχρονα ο βαθμός στον οποίο εκτίθενται, έχουν αναμφισβήτητα αρνητικές συνέπειες στην ψυχική τους υγεία και ισορροπία.
Τότε, γιατί υπάρχει αυτή η προτίμηση στα ριάλιτι;
Εκτός από την φυσική τάση του ανθρώπου να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους, καθώς και την ανάγκη του να ταυτιστεί και να συναισθανθεί, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στην προτίμηση των τηλεοπτικών ριάλιτι:
Οι άνθρωποι είναι εκ φύσεως περίεργα όντα. Οι εκπομπές ριάλιτι καλύπτουν αυτή την περιέργεια, παρέχοντας ένα “παράθυρο” στην προσωπική ζωή των συμμετεχόντων. Η επιθυμία να γνωρίζουμε για τις ιδιωτικές ζωές των άλλων, να κατανοήσουμε τις σχέσεις τους και να παρακολουθούμε την προσωπική τους εξέλιξη σε πολλούς τομείς μπορεί να αποτελεί συνήθως σημαντικό κριτήριο για να θελήσει κάποιος να παρακολουθήσει μια τέτοια εκπομπή.
Πολλές φορές, τα reality μπορούν να αποτέλεσουν σημείο αναφοράς σε κύκλους συνομηλίκων, αφορμή για κοινωνικοποίηση και θέμα συζήτησης και να γίνουν μια κοινή πολιτιστική εμπειρία. Οι άνθρωποι μπορεί να παρακολουθούν αυτές τις εκπομπές, ώστε να υπάρχει ένα κοινό θέμα συζήτησης με φίλους, γνωστούς, οικογένεια και συναδέλφους. Η συζήτηση για το τελευταίο επεισόδιο, η ανταλλαγή απόψεων και η εικασία για το τι θα γίνει στην πορεία δημιουργεί μια αίσθηση παρέας και κοινωνικής σύνδεσης γενικά.
Οι θεατές συχνά κατανοούν -πλέον- πως οι τηλεοπτικές εκπομπές ριάλιτι κατασκευάζονται και μοντάρονται για ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν ανταποκρίνονται απαραίτητα στην πραγματικότητα. Ωστόσο, είναι πρόθυμοι να αναστείλουν τη δυσπιστία τους και να παρακολουθήσουν τις αφηγήσεις ου παρουσιάζονται, πράγμα που τους επιτρέπει να απολαμβάνουν την εκπομπή χωρίς συνεχή έλεγχο της αυθεντικότητάς της.
Οι εκπομπές ριάλιτι μερικές φορές παρουσιάζουν άτομα που έχουν επιτύχει ή έχουν ξεπεράσει προκλήσεις. Οι ιστορίες που μοιράζονται μπορούν να χρησιμεύσουν ως πηγή έμπνευσης για τους θεατές, ενθαρρύνοντάς τους να κυνηγήσουν τους δικούς τους στόχους και όνειρα. Η ιδέα πως ο καθένας μπορεί να φτάσει στη φήμη ή να επιτύχει σπουδαία πράγματα μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για πολλούς.
Στον αντίποδα αυτού, υπάρχουν θεατές που αντλούν ικανοποίηση από την παρακολούθηση ή την εξιστόρηση των αποτυχιών ή των δυσκολιών των άλλων. Αυτό το ψυχολογικό φαινόμενο μπορεί να κάνει ορισμένες εκπομπές ριάλιτι ελκυστικές, καθώς οι θεατές βρίσκουν ψυχαγωγικό το να βρίσκονται κάπως "παρόντες" στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχοντες.
Οι γνωστικές προκαταλήψεις που έχουμε συνήθως οι άνθρωποι παίζουν, επίσης, ρόλο στη δημοτικότητα των ριάλιτι. Για παράδειγμα, η προκατάληψη επιβεβαίωσης οδηγεί τους θεατές να αναζητούν εκπομπές που ευθυγραμμίζονται με τις υπάρχουσες πεποιθήσεις και απόψεις τους. Η επιλεκτική αντίληψη επιτρέπει στους θεατές να εστιάσουν σε πτυχές της εκπομπές που επιβεβαιώνουν τις προκαταλήψεις τους. Αυτές οι προκαταλήψεις συμβάλλουν στην απόλαυση και την ενίσχυση των δικών τους προοπτικών.
Εξίσου σημαντικό με τα παραπάνω, όπως ισχύει και για τα υπόλοιπα είδη σειρών, ταινιών και τηλεοπτικών προγραμμάτων, η παρακολούθηση ριάλιτι μπορεί να προσφέρει, κατά μία έννοια, μια μορφή συναισθηματικής "κάθαρσης" στους θεατές.
Αυτό που θα πρέπει, ίσως, να κρατήσουμε από όλο αυτό είναι ότι τα reality shows βοηθούν τους ανθρώπους να αισθάνονται, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο, λιγότερο μόνοι.
Παρόλο που έχουν τα μειονεκτήματά τους, μπορούμε να τα απολαμβάνουμε με υπευθυνότητα, προσπαθώντας να διατηρήσουμε μια ισορροπία μεταξύ της έμμεσης, παθητικής ψυχαγωγίας/κατανάλωσης και της ψυχαγωγίας που προκύπτει από τις εμπειρίες της πραγματικής ζωής.
Αυτό προϋποθέτει τον καθορισμό υγιών ορίων, περιορίζοντας τον χρόνο που αφιερώνουμε παρακολουθώντας ριάλιτι και δίνοντας προτεραιότητα σε εναλλακτικές, περισσότερο υγιείς μορφές ψυχαγωγίας και με δραστηριότητες που βελτιώνουν την ψυχική μας ευεξία, όπως το διάβασμα βιβλίων, την άσκηση και τον ποιοτικό χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα.
Οφείλουμε να θέτουμε ως προτεραιότητα την ψυχική μας υγεία και να αναγνωρίζουμε, πότε η υπερβολική κατανάλωση τέτοιου είδους περιεχομένου αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά τη διάθεση και την ψυχολογία μας, ώστε να καταφέρουμε να διατηρήσουμε μια υγιή σχέση με αυτή τη μορφή ψυχαγωγίας.
Εξουσία και ανθρώπινες σχέσεις
Εξουσία, γενικότερα, ονομάζεται η ικανότητα να επηρεάζουμε τους άλλους ανθρώπους. Η εξουσία μπορεί είτε να ασκείτε από μια επίσημη ή απολυταρχική κυβέρνηση, είτε να ασκείται στην καθημερινότητα από ανθρώπους στους οποίους εμείς την παραχωρούμε, είτε από τον κοινωνικό ρόλο κάποιου ανθρώπου εκτός από την πολιτική, δηλαδή να είναι μια φιγούρα που διαθέτει εκτόπισμα, λόγω των επιτευγμάτων ή των γνώσεων του.
Όπως γίνεται αντιληπτό από αυτές τις λίγες γραμμές, η εξουσία υπήρχε και θα υπάρχει στις ανθρώπινες, αλλά και στις κοινωνικές σχέσεις. Το θέμα, όμως, είναι πότε αυτή μπορεί να βλάψει το άτομο;
Οι μορφές της εξουσίας στις καθημερινές σχέσεις
Πρώτα από όλα, αξίζει να τονιστεί ότι δεν θα γίνει αναφορά στις μορφές εξουσίας που περιέγραψε ο Βέμπερ και που υπάρχουν σε οποιοδήποτε εγχειρίδιο σχετικό με την κοινωνιολογία, αλλά θα γίνει μια διευρυμένη προσέγγισή σε συνδυασμό με την ψυχολογία και την φιλοσοφία.
Μέσα, λοιπόν, στις καθημερινές μας σχέσεις διαμορφώνονται δυναμικές εξουσίας.
Με άλλα λόγια, σε οποιαδήποτε σχέση, κάποιος οδηγεί και κάποιος ακολουθεί. Αυτή η αλληλεπίδραση μπορεί να είναι πάγια, δηλαδή να μην αλλάζει, και άλλοτε δυναμική με την έννοια ότι αλλάζει ανάλογα με το ποιος έχει περισσότερες ικανότητες και γνώσεις επάνω σε ένα θέμα. Οι σχέσεις οι οποίες, λοιπόν, θα περιγράφουν εδώ είναι οι γονεϊκές σχέσεις με τα παιδιά, οι φιλικές σχέσεις, οι σχέσεις μεταξύ αδελφών, αλλά και οι ερωτικές σχέσεις.
1) Γονεϊκές σχέσεις και δυναμικές εξουσίας
Οικογένεια, το πρώτο λίκνο γνώσεων για έναν άνθρωπο, αλλά και η σχέση μεταξύ δύο ενηλίκων. Στην σχέση των γονέων μπορεί να έχουν την εξουσία και οι δύο, δηλαδή να αναλαμβάνει ο καθένας θέματα τα οποία γνωρίζει καλύτερα και η άλλη πλευρά δεν γνωρίζει, αλλά βοηθά με τον όποιο τρόπο μπορεί, διότι αποτελούν μια ομάδα.
Από την άλλη, υπάρχει η περίπτωση όπου θα έχει αναλάβει ένα άτομο αποκλειστικά την εξουσία από τους δύο, κάτι το οποίο δημιουργεί διαφορετικές δυναμικές που σίγουρα δεν θα καταλήξουν σε κάτι υγιές, είτε για την δυαδική σχέση, είτε για το παιδί που εκπαιδεύεται σε αυτή τη σχέση.
Στην περίπτωση, λοιπόν, που οι γονείς είναι άτομα που αποτελούν μια δυναμική ομάδα και συνεργάζονται μεταξύ τους για το καλύτερο είναι πιθανότερο να αναπτυχθεί και ένα παιδί που θα έχει ενστερνιστεί αυτές τις αρετές. Σε μια τέτοια σχέση, πιθανόν οι γονείς επιτρέπουν στο παιδί να αναπτύξει υγιώς την προσωπικότητα του, να εκφράσει τα θέλω και τι απόψεις του μέσα σε υγιή όρια. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός περισσότερο ισορροπημένου ενήλικα μελλοντικά.
Στην αντίθετη περίπτωση, όμως, που ένας από τους δύο γονείς ασκεί αποκλειστικά την εξουσία μέσα στο ζευγάρι, αλλά και στην οικογένεια, υπάρχει περίπτωση να ανατραφεί ένα παιδί που είτε θα αποζητάει εξουσιαστή στις σχέσεις του παίρνοντας το ρόλο του υποτακτικού (δεν γίνεται αναφορά στο σεξουαλικό τομέα αυτή τη στιγμή), είτε το ρόλο του εξουσιαστή αποζητώντας υποτακτικούς. Εξαρτάται, λοιπόν, με ποια πλευρά θα συνταυτιστεί το παιδί.
2) Φιλικές σχέσεις και εξουσία
Σε μια καθαρά φιλική σχέση, η εξουσία είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Ωστόσο αυτός/αυτή που έχει την εξουσία είναι το άτομο που έχει περισσότερο αρχηγικές τάσεις από τα υπόλοιπα. Με άλλα λόγια, σε μια παρέα 3 ανδρών ή 3 γυναικών, αντίστοιχα, είναι εκείνος ή εκείνη που όπως περπατάνε θα προηγείται λίγο παραπάνω από τα άλλα άτομα, όταν κυκλοφορούν και θέλουν να πάνε σε ένα εστιατόριο ή ένα κλαμπ νυχτερινής διασκέδασης, είναι εκείνος ή εκείνη που θα κάνει την τελική επιλογή σταθμίζοντας όλες τις πιθανές επιλογές που έχουν προτείνει τόσο ο/η ίδιος/-α αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της παρέας.
Βέβαια, αξίζει να τονιστεί ότι στις φιλικές σχέσεις η εξουσία δεν διαδραματίζει τόσο κυρίαρχο ρόλο όσο σε άλλα είδη, εκτός αν υπάρχει τοξικότητα στην σχέση και χειραγώγηση των μελών μια παρέας από το ένα μέλος. Ουσιαστικά, σε μια αυθεντική φιλία μεταξύ ατόμων, οποιουδήποτε φύλου, η εξουσία μπορεί να αλλάζει χέρια, εξαρτωμένων των συνθηκών και της γνώσης της κατάστασης από κάποιο άλλο μέλος της παρέας.
3) Εξουσία και ερωτικές σχέσεις
Οι ερωτικές σχέσεις είναι μια ιδιαίτερη μορφή σχέσης, στην οποία η εξουσία μπορεί εύκολα να υπάρξει, μιας και οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές. Ειδικότερα, λοιπόν, η εξουσία σε μια ερωτική σχέση ανήκει στο άτομο το οποίο έχει τα περισσότερο ηγετικά χαρακτηριστικά.
Είναι, λοιπόν, το άτομο που θα παίρνει τις αποφάσεις για το τι θα γίνεται με αναφορά καταστάσεις όπως οι έξοδοι και οι δραστηριότητες, οι διακοπές, τον χρόνο που θα περάσουν μαζί τα άτομα, αλλά ακόμη και την κατεύθυνση της σχέσης.
Για να γίνει περισσότερο σαφές, η ερωτική σχέση αποτελεί μια δυαδική σχέση, οπότε για να συμβεί κάτι θα πρέπει να το επιθυμούν και τα δύο άτομα. Το ερώτημα, όμως, είναι, όταν γίνεται λόγος για εξουσία που την έχει μόνο το ένα άτομο, αποτελεί πράγματι δυαδική σχέση ή μια σχέση που έχει σημάδια εξάρτησης και τοξικότητας;
Πράγματι, μια ερωτική σχέση που δεν είναι στον ίδιο βαθμό επιθυμητή και από τα δύο άτομα, αποτελεί ένα είδος σχέσης όπου το ένα θα έχει απόλυτη εξουσία επάνω στο άλλο. Ποιο άτομο έχει την εξουσία; Η απάντηση είναι απλή, το άτομο που επιθυμεί λιγότερο να βρίσκεται σε αυτή τη σχέση.
Έτσι, λοιπόν, το άτομο που επιθυμεί να κρατήσει την σχέση για τους δικούς του/της προσωπικούς λόγους (εξάρτηση, κάλυψη αδυναμιών, έλλειψη άλλων διαθέσιμων επιλογών, κάλυψη τραυμάτων) θα δίνει παραπάνω πράγματα στο άλλο άτομο, θα κάνει υπομονή σε καταστάσεις που υπό άλλες συνθήκες δεν θα γίνονταν ανεκτές και θα είναι διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή. Έτσι, λοιπόν, το άτομο που δέχεται όλες αυτές τις ανταμοιβές αποκτά εξουσία επάνω στο άλλο άτομο, δημιουργώντας έτσι μια τοξική ατμόσφαιρα στην όλη αλληλεπίδραση.
4) Εξουσία στις σχέσεις μεταξύ αδελφών
Ακόμα και στην σχέση μεταξύ αδελφών, μπορεί να δημιουργηθούν σχέσεις εξουσίας. Πρώτα από όλα, τα μεγαλύτερα αδέλφια ίσως έχουν παραπάνω τον έλεγχο καταστάσεων ως ηλικιακά μεγαλύτερα, οπότε αυτά λαμβάνουν περισσότερες αποφάσεις σχετικά με τις κοινές εξόδους και τις δραστηριότητες στις οποίες δεν είναι παρόντες οι γονείς.
Επιπλέον, εξουσία υπό την μορφή προσοχής από τους γονείς, μπορεί να λαμβάνει το ένα παιδί από το σύνολο των αδελφών, με αποτέλεσμα αυτό να είναι περισσότερο ευνοημένο σε θέματα που αφορούν την κάλυψη των αναγκών τους -συναισθηματικές και υλικές-.
Στην πραγματικότητα, οι καταστάσεις δεν είναι πάντοτε ευνοϊκές ή δεν είναι πάντοτε καταστάσεις ισότητας και ισορροπίας. Οπότε, μπορούν να δημιουργηθούν καταστάσεις όπως περιεγράφηκαν παραπάνω.
Ωστόσο, αξίζει να τονιστεί ότι εφόσον το άτομο μάθει να θέτει τα δικά του προσωπικά όρια, τόσο στον εαυτό του, όσο και στους άλλους, ειδικά σε καταστάσεις όπου αυτό είναι ενήλικο και δεν έχει ή δεν θα πρέπει να έχει την ανάγκη των άλλων ατόμων, όπως είναι τα αδέρφια, ο ερωτικός σύντροφος ή οι φιλικές σχέσεις.
Θα μπορεί να προστατεύει τον εαυτό του/της και να δημιουργεί σχέσεις όπου η εξουσία είτε δεν θα υπάρχει στον μέγιστο βαθμό, είτε δεν θα υπάρχει καθόλου, αλλά και όταν υπάρχει θα είναι εξουσία που δεν θα βλάπτει ή θα ελέγχει, αλλά θα είναι εξουσία που διαφορετικά ονομάζεται γνώση των καταστάσεων και κάποια άτομα δυστυχώς ή ευτυχώς θα γνωρίζουν κάτι παραπάνω για μια κατάσταση.
Έτσι, θα αναλαμβάνουν τον ηγετικό ρόλο σε αυτή και μόνο αυτή. Εξάλλου, το αντίθετο σε μια απόλυτη μορφή εξουσίας μέσα στις σχέσεις είναι η επικοινωνία και ο σεβασμός των αναγκών όλων των μελών.
Τα Ελληνικά μυστήρια της αρχαιότητας
Η λέξη Μυστήριο στην αρχαία Ελλάδα σήμαινε το απόρρητο, το μυστικό, το άρρητο μέρος μιας τελετής ή λατρείας οι οποίες δεν γινόταν φανερές σε άτομα που δεν είχαν μυηθεί. Όπως φαίνεται και ετυμολογικά η λέξη παράγεται από το ρήμα Μυείν δηλαδή κλείνω και αναφέρεται κυρίως στα μάτια και στα χείλη. Εκείνοι που μυούνται στα μυστήρια του υπερβατικού, απαγορεύεται να τα ανακοινώσουν σε άλλους μη μυημένους, πρέπει να κλείνουν το στόμα τους.
Τα αρχαία Μυστήρια ήταν ίσως η ανώτερη πνευματική κληρονομιά στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν κυρίως κρυφές λατρείες, όπου έπρεπε πρώτα κανείς να μυηθεί, κοινώς να εισαχθεί. Ο οπαδός αυτής της λατρείας ονομαζόταν Μύστης και το πρόσωπο που τον εισήγαγε σ' αυτή Μυσταγωγός. Κάθε μυστηριακή κοινότητα είχε τα κοινά γεύματα, τους κοινούς χορούς και τις ιεροτελεστίες, όπου άνθρωποι που έσμιξαν στο ίδιο χορό, που συμμετείχαν στα ίδια δρώμενα ένιωθαν για πάντα ενωμένοι.
Στην εσωτερική έννοιά τους παρουσίαζαν τις αιώνιες αλήθειες είτε ήταν φυσικές είτε ήταν πνευματικές που διατηρήθηκαν στο πέρασμα χιλιάδων ετών. Από τα λίγα που γνωρίζουμε για αυτά φαίνεται ότι παρουσίαζαν αλληγορικές αναπαραστάσεις που συμβολίζουν τα πεπρωμένα των ψυχών μετά θάνατον, το νόμο και την ενότητα που συνδέουν όλα τα όντα. Επίσης ήταν τελετουργίες για την ευκαρπία της γης, για την πολυπόθητη βροχή. Και υπήρχαν πάντα τοπικά μυστήρια ,αλλά και μυστήρια που απόκτησαν πανελλήνια εμβέλεια όπως τα Ελευσίνια, τα Ορφικά, τα Κρητικά και τα Καβείρια. Όλα σχεδόν επηρεασμένα από αυτά της Αιγύπτου, αναδιοργανώθηκαν με την παρέμβαση μεγάλων μυστών και ιεροφαντών που θήτευσαν πριν στα Αιγυπτιακά ιερά όπως ο Κάδμος, ο Ορφέας, ο Φερεκύδης, ο Επιμενίδης, ο Πυθαγόρας. Στα μυστήρια όλων των εποχών και όλων των θρησκειών οι άνθρωποι επιδιώκουν τη βοήθεια του θεού ή των θεών. Και την επιδιώκουν από την στιγμή που μπόρεσαν να συλλάβουν την ιδέα των πανίσχυρων θεών και του υπερβατικού τους κόσμου. Τα μυστήρια εμφανίζονται σε ένα αρκετά αναπτυγμένο πολιτιστικό στάδιο του ανθρώπου. Η σύλληψη της έννοιας των θεών, των πνευμάτων και ενός υπερβατικού κόσμου που υπάρχει πέρα από τις αισθητές δυνατότητες του ανθρώπου, αποτελούν την αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη των μυστηρίων.
Βασικό στοιχείο στην τέλεση των μυστηρίων ήταν ο κύκλος των μυημένων. Αλλά έως ένα βαθμό συμμετείχαν και μη μυημένοι διαφορετικά δεν θα υπήρχε συνέχεια στα μυστήρια αν δεν υπήρχαν μυημένοι. Εκεί μπορούσαν να λάβουν μέρος μόνο όσοι πετύχαιναν μετά από προετοιμασίες δοκιμασιών και υποσχέσεων (π.χ περί εχεμύθειας) και μόνο τότε γίνονταν δεκτοί στο χώρο των μυημένων. Στους χώρους εκείνους που υπήρχε εξωτερική και εσωτερική λειτουργία ιδιαίτερη έμφαση δινόταν στην ψυχική ανύψωση του ανθρώπου προς την πνευματική του ολοκλήρωση και τελειοποίηση μέσω του καθαρμού και του εξαγνισμού, για να κατακτήσει ο μυημένος με την ψυχή του την αγάπη και την πνευματική ελευθερία. Το κυριότερο μέρος από την εξωτερική μύηση ήταν οι καθαρμοί και οι εξαγνισμοί, όπου το μέρος αυτό των Μυστηρίων ονομαζόταν καθάρσια ή και καθαρμοί. Όλα τα μυστήρια του κόσμου έχουν για κέντρο τους τη Μητέρα-Γη που στους διάφορους λαούς παίρνει και ιδιαίτερα ονόματα. Στους Σουμέριους λέγεται Ιναννά, στους Βαβυλώνιους Ιστάρ, στη Συρία Αστάρτη, στη Φοινίκη Ανάθ, στην Αίγυπτο Ίσιδα, στη Μικρά Ασία λέγεται Μεγάλη Μητέρα, Κυβέλη, Δινδυμήνη, Μα, στους Έλληνες Δήμητρα ή Ρέα κ.λ.π.
Στον χώρο του Αιγαίου υπάρχει το κοινό επίκεντρο της Μεγάλης Μητέρας Γης με τις αντίστοιχες της Δ. Μικράς Ασίας, όπου στην αρχή μάλλον δεν χρειαζόταν να αναφερθεί το όνομά της. Αργότερα πήρε το όνομα Ρέα (που σημαίνει Γη - Γαία) και επίσης Δήμητρα (Γη Μήτηρ). Στα πρώτα μυστήρια στον κόσμο του Αιγαίου υπάρχει και αρσενικός θνήσκων θεός όπως σε όλα τα μυστήρια της Μέσης Ανατολής. Στις νεότερες ανακαινίσεις των μυστηρίων εκλείπει ο θνήσκων θεός και στη θέση μπαίνει η "Κόρη - Περσεφόνη". Ο ουράνιος σύζυγος εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά με διάφορα ονόματα όπως: Δίας, Ποσειδώνας, Ίακχος ή και ακόμα είναι ανώνυμος θεός. Παρατηρούμε ότι στα Διονυσιακά-Ορφικά και στα Κρητικά εξακολουθεί να παίζει κύριο ρόλο ο θνήσκων θεός όπως ο Διόνυσος που ταυτίζεται με τον Όσιρη και ο Ορφέας. Πάντως στον κόσμο του Αιγαίου και της Ελλάδας γενικότερα τα μυστήρια γίνονταν δύο φορές το χρόνο, το φθινόπωρο με τη σπορά και την άνοιξη όταν τα σπαρτά θέλουν βροχή, αλλά. σε κάθε περιοχή τα μυστήρια τελούνταν ανάλογα με το κλίμα.
ΤΑ ΕΛΕΥΣΙΝΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
"Η κόρη έπαιζε ασταμάτητα στα λιβάδια που τόσο πολύ αγαπούσε. Ήταν η εποχή που η ζωή εκδηλωνόταν στη γη με πολλά χρώματα. Μέσα στο παιχνίδι η κόρη είδε ένα θεσπέσιο λουλούδι, ένα Νάρκισσο κι έτρεξε να τον πάρει. Εκεί κοντά έβοσκε τους χοίρους του ο Ευουλέας και μόλις η κόρη άγγιξε το Νάρκισσο ο Πλούτωνας βρήκε την ευκαιρία να την πάρει κοντά του, ανοίγοντας ένα χάσμα όπου μαζί με την Περσεφόνη έπεσαν και οι χοίροι του Ευουλέα. Η μητέρα της έτρεξε να τη βρει δίχως αποτέλεσμα και καθώς η λύπη της Θεάς συνεχιζόταν, ο Δίας θέλοντας να τη βοηθήσει έκανε μία συμφωνία με τον Πλούτωνα. Το 1/3 του χρόνου να είναι βασίλισσα του κάτω κόσμου και τα 2/3 να είναι επάνω στη γη με την μητέρα της" .Οι θεοί αυτών των μυστηρίων είναι δύο ζεύγη, η Μητέρα - Κόρη και ο Θεός - Θεά. Ο μύθος της Δήμητρας και της Περσεφόνης αποτελεί το κέντρο της λατρείας των Ελευσινίων. Θεωρείται ότι τα Ελευσίνια Μυστήρια ιδρύθηκαν από τον Εύμολπο το 1.400 π.Χ κι ότι άρχισαν να λειτουργούν επίσημα τον 8ο αιώνα π.Χ Υπήρχαν τα μικρά (Ελάσσονα) τα εν Άγραις και τα μεγάλα (Μείζονα) μυστήρια. Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, δεν πρέπει να ταυτίζονται τα μικρά (Ελευσίνια) με τα Ελευσίνια Μυστήρια. Υπήρχε σαφής διάκριση μεταξύ των Ελευσινίων και των Μυστηρίων, διότι για την τιμή της Δήμητρας και της Κόρης γίνονταν πολλές γιορτές και οι πιο επίσημες ήταν όπως αναφέραμε τα Ελευσίνια, τα Θεσμοφόρια, τα Αλώα και τα Θαλύσια. Κατά τη διάρκεια του Ανθεστηρίωνα (Β΄ 15ήμερο Φεβρουαρίου και Α΄ 15ήμερο Μαρτίου) την εποχή της Άνοιξης, τελούνταν τα Ελευσίνια ή τα "Εν Αστει" ενώ τα "Μυστήρια εν Ελευσίνι" τα ονομαζόμενα μεγάλα τελούνταν το μήνα Βοηδρομιώνα (Β΄15ήμερο Σεπτεμβρίου και Α΄15ήμερο Οκτωβρίου). Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, και οι δύο γιορτές τελούνταν στην Ελευσίνα αλλά τα μεν Μυστήρια ήταν η καθαρά θρησκευτική τελετή στην οποία έπαιρναν μέρος μόνο οι μύστες, ενώ τα δε Ελευσίνια ήταν αγώνες προς τιμήν της Δήμητρας κι ονομάστηκαν έτσι επειδή τελούνταν στην Ελευσίνα. Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι και στα μικρά τελούνταν Ιερές μυητικές τελετουργίες προς τιμή της Θεάς Περσεφόνης (Κόρης) και ήταν εισαγωγικές και προπαρασκευαστικές για τα Μεγάλα Μυστήρια. Οι μυούμενοι θυσίαζαν δέλφακα (χοιρίδιο) και με τα νερά του ποταμού (Ιλισσός) καθαρίζονταν από τα μιάσματα με τη βοήθεια ειδικού ιερέα που λεγόταν "Υδρανός". Ακολουθούσε μέγας όρκος τους μπροστά στον όσιο Ευμολπίδη "Ιεροφάντη" της Ελευσινίας Δήμητρος και κατήχησή τους από τον τελευταίο, αναγκαία για την προπαρασκευή των μυστών για τα μετά από πέντε ενιαυτούς λεγόμενα Μεγάλα Ελευσίνια (Εποπτεία). Στο τέλος, οι μυούμενοι ενθρονίζονταν και οι ιερείς χόρευαν τελετουργικά γύρω απ' αυτούς ως σημείο αποδοχής στον κύκλο της πρώτης μύησης. Από τις δεκαπέντε έως τις είκοσι δύο του μήνα Βοηδρομιώνα τελούνταν ανά πενταετία στην Ελευσίνα τα Μεγάλα Μυστήρια που κατέληγαν σε επιφάνεια της Θεάς Περσεφόνης και μύηση των μυστών στο "υπέρτατο μυστικό της ζωής". Η πρώτη ημέρα της μύησης λεγόταν "Αγυρμός", δηλαδή συγκέντρωση και περνούσε με την προσέλευση των υποψηφίων μυστών στο Ιερό της Ελευσίνας. Η δεύτερη ημέρα λεγόταν "΄Αλαδαι Μύσται" και περνούσε με πομπή προς τη θάλασσα και καθαρμούς στα νερά της. Την τρίτη ημέρα καθιερωνόταν απόλυτη νηστεία κι άρχιζε η χορήγηση του περίφημου ποτού "Κυκεών". Η νηστεία σταματούσε το ίδιο βράδυ με λίγα "ιερά τρόφιμα" που δίνονταν στους μυούμενους μέσα από μια "Μυστική Κύστη". Την τέταρτη ημέρα προσφέρονταν θυσίες στις θεότητες της Ελευσίνας και χορεύονταν ιερατικοί κυκλικοί χοροί. Την πέμπτη ημέρα "Λαμπαδηφορία" οι μυούμενοι με πυρσό στο χέρι σχημάτιζαν ανά δύο σιωπηλή πομπή με επικεφαλής τον "Δαδούχο" ιερέα κι έμπαιναν στο Ναό της Θεάς Δήμητρας. Η έκτη ημέρα λεγόταν "΄Ιακχος" και ήταν αφιερωμένη σε λατρευτικές πράξεις προς τιμή του θεοπαίδα Ιάκχου με περιφορά του αγάλματός του (στεφανωμένου με μυρσίνη σε ένδειξη πένθους) και των ιερών του αντικειμένων (Λικμός, Κάλαθος, Φαλλός) από τον Κεραμεικό στην Ελευσίνα μέσω της "Ιεράς Οδού". Η νύχτα προς την έβδομη ημέρα λεγόταν "Ιερά Νύξ" και εγκαινίαζε τη Μεγάλη Μύηση που ολοκληρωνόταν την ένατη ημέρα με την τελική Ιεροφάνεια και τη Θεαματική επιφάνεια της Θεάς Περσεφόνης που ανερχόταν από τον Άδη. Επίσης τα σύμβολα που αναφέρονται ότι χρησιμοποιούσαν στα μυστήρια αυτά είναι τα εξής: Η σφαίρα, το στάχυ και η χλόη, το φίδι, η άκανθος, ο υάκινθος, το σπειρωτό φίδι το κουκουνάρι, το αυγό και Κλάδος Πίτυος. Στα Ελευσίνια γύρω 176 μ.Χ μυήθηκε και ο Μ. Αυρήλιος ενώ στα Μυστήρια αυτά δεν γίνονταν δεκτοί ανθρωποκτόνοι, ιερόσυλοι, εναγείς, μάγοι και άθεοι (στους τελευταίους κατατάσσονταν την ύστερη αρχαιότητα οι Επικούριοι και οι Χριστιανοί). Τα Μυστήρια έπαψαν να τελούνται το 395 μ.Χ με την πλήρη καταστροφή και πυρπόληση των Ιερών από τον Γότθο χριστιανό Αλάριχο και τη μαρτυρική θανάτωση σύσσωμου του ιερατείου πάνω στην πυρά.
TA ΟΡΦΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Ο Ορφέας στάθηκε το έμψυχο πνεύμα της ιερής Ελλάδας, αυτός που αφύπνισε τη θεία ψυχή. Η επτάχορδη λύρα του αγκαλιάζει το σύμπαν. Κάθε χορδή της αντιστοιχεί σ' ένα ρυθμό της ανθρώπινης ψυχής ,περιέχει το νόμο μιας επιστήμης και μιας τέχνης. Η θεουργική και διονυσιακή ώθηση, που κατόρθωσε να μεταδώσει στην Ελλάδα ο Ορφέας, μεταφέρθηκε μέσα απ' αυτήν σε όλη την Ευρώπη. Εμφανίστηκε στη Θράκη ήταν βασιλικής καταγωγής και με τη μελωδική φωνή του ασκούσε παράδοξη έλξη. Ξαφνικά ο νέος αυτός εξαφανίστηκε. Έλεγαν ότι πέθανε, ότι κατέβηκε στον Άδη. Είχε φύγει για την Αίγυπτο όπου μυήθηκε και ξαναγύρισε μετά από πολλά χρόνια με ένα όνομα μύησης που πήρε από τους δασκάλους του. Τώρα ονομαζόταν Ορφέας ή Άρφα που σημαίνει "Εκείνος που γιατρεύει με το φως". Οι ιερείς της Ροδόπης υποδέχτηκαν τον μύστη της Αιγύπτου σαν σωτήρα. Σε λίγο η επίδρασή του θα εισχωρήσει σε όλα τα ιερά της Ελλάδας. Αυτός καθιέρωσε τη βασιλεία του Δία στη Θράκη και του Απόλλωνα στους Δελφούς, που έβαλε τις βάσεις του Αμφικτιονικού Συνεδρίου, το οποίο υπήρξε η κοινοτική ενότητα της Ελλάδας. Τέλος με τη δημιουργία των Μυστηρίων διαμόρφωσε τη θρησκευτική ψυχή της πατρίδας του. Στην κορυφή της μύησης συγχώνευσε τη θρησκεία του Δία με τη θρησκεία του Διονύσου, σε μια παγκόσμια σκέψη. Οι μύστες ασπάζονταν από τα διδάγματά του το αγνό φως των υπέρτατων αληθειών. Κι αυτό το ίδιο φως έφθανε ως τον λαό κάπως μετριασμένο, όχι όμως και λιγότερο ευεργετικό, κάτω από το πέπλο της ποίησης και των μαγευτικών γιορτών. Κατ' αυτό τον τρόπο έγινε ο αρχιερέας της Θράκης, μέγας ιερέας του Ολυμπίου Δία, και για τους μύστες αυτός που αποκάλυπτε τον Ουράνιο Διόνυσο. Ο μύθος της Ευριδίκης έχει μεγάλο ενδιαφέρον, αλλά όχι σαν ιστορία αγάπης. Είναι ένα θεολογικό κομμάτι που οικειοποιήθηκε στην αρχή ο Διόνυσος. Η Σεμέλη, η πρασινισμένη γη, προβάλλει από κάτω, χρόνο με το χρόνο μαζί της έρχεται κι ο Διόνυσος ,ενώ εξαιτίας κάποιου αισθήματος ιπποτισμού οι άντρες είπαν ότι πηγαίνει για τη φέρει. Ο ρόλος του Διόνυσου περνά στον Ορφέα. Πάντως το πάντρεμα μεταξύ του Διονύσου Ζαγρέα και του Ορφισμού δεν ήταν καθόλου εύκολο. Ο Ορφέας ως ιερέας του Διονύσου σφετερίστηκε την ανάστασή και το θάνατό του απ' όπου ξεπήδησε η όμορφη ιστορία αγάπης. Εύκολα προστέθηκε ένα στοιχείο-ταμπού, κοινό σε πολλές πρωτόγονες ιστορίες. Χθόνιες τελετές συχνά επικαλούνταν εμπεριέχοντας την ιδέα "να μην στραφεί κάποιος πίσω" (αμεταστραπί). Στα Ορφικά Μυστήρια υπήρχαν διάφορες τελετουργίες εξαγνισμού, οι διάφορες αποχές όπως η απαγόρευση της κρεοφαγίας. Ο Ορφισμός επηρέασε και τον Πυθαγόρα που έγινε ζηλωτής του τρόπου έκφρασης του Ορφέα. Στα χρόνια δε του Πεισίστρατου ήταν πολύ δύσκολο να ξεχωρίσουν τα γνήσια Ορφικά από τα Πυθαγόρεια. Όσοι μυούνταν στα Ορφικά Μυστήρια τηρούσαν με θρησκευτική ευλάβεια μυστικές διατάξεις, οι οποίες είχαν μεγάλης ομοιότητα με τις Πυθαγορικές αρχές. (Αποτελούνταν από 9 βαθμούς και διαιρούνταν σε 3 κατηγορίες). Σε αυτά που αφορούσαν τη διαμόρφωση του ανθρώπου κι έδειχναν την προέλευσή του, σε αυτά που δίδασκαν τις δυνάμεις της φύσης, τις ποικιλίες των οργάνων των διαφόρων μορφών και μεγάλα και ιερά στα οποία δεν έπρεπε να αναφέρουν ούτε λέξη για την ύπαρξή τους.
Στην πρώτη ομάδα μυούνταν άντρες και γυναίκες και υποβάλλονταν σε πενταετή σιγή. Στη δεύτερη μυούνταν μόνο εξαγνισμένοι στο σώμα και στο νου και καθαροί από ανομήματα. Στην τρίτη μυούνταν μόνο φωτισμένοι και εμπνευσμένοι νέοι και αγνές κοπέλες με ψυχικό κάλλος.
Οι Ορφικοί Ύμνοι, μύθοι και εξορκισμοί αν και γραμμένοι σε διαφορετικές εποχές από διαφορετικούς συγγραφείς, (μολονότι το όνομα του Ορφέα αρκετές φορές δεν αναφέρεται πουθενά) εκφράζουν θέματα που εντάσσονται στα πλαίσια του Ορφισμού, μιας ονομασίας που έφτασε να είναι θρησκευτική τάση αν και μερικοί μελετητές τον θεωρούν ως θρησκεία που είχε εισαχθεί από άλλες χώρες, ενώ άλλοι ως αίρεση και άλλοι ως ρεύμα Ελληνικής προέλευσης με ξένες επιδράσεις (όπως η αντίληψη της Ορφικής Κοσμογονίας με το Κοσμικό Αυγό και η αθανασία της Ψυχής με την αντίληψη του Ορφικού Τροχού ή του Κύκλου του ακατάπαυστου εξαγνισμού).
ΤΑ ΚΡΗΤΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Η γη είναι ζωντανή και κάθε χρόνο γεννά καρπούς με τους οποίους τρέφονται τα ζώα και ο άνθρωπος. Κάθε μορφή ζωής στηρίζεται στους καρπούς που γεννά η γη. Ήταν μια ανακάλυψη, μία επαναστατική σκέψη που επηρέασε τις κατοπινές σκέψεις του ανθρώπου στη δημιουργία των διαφόρων πολιτισμών που θα αναπτύξει. Η ΓΗ γεννά. Αλλά για να γεννήσει έπρεπε να έχει επαφή με κάποιο αρσενικό. Στην Πελασγική Κρήτη το κύριο μέρος της λατρείας ήταν εστιασμένο στη Μεγάλη Μητέρα, τη Ρέα-Γη σε ύστερους χρόνους, που συμβόλιζε την ανανεωτική παραγωγική φροντίδα της φύσης. Η Θεά Μητέρα είναι η χθόνια θεά με τα φίδια, η πότνια θηρών με λιοντάρια και αγρίμια κ.λ.π . Μαζί της λατρεύεται ο δυνατός γονιμοποιός θεός (φαίνεται στη μορφή του ταύρου) και το νεαρό ζευγάρι του αγοριού και της κόρης που πεθαίνουν ή χάνονται το φθινόπωρο και ξαναγυρίζουν την άνοιξη στο φως και τη ζωή φανερώνοντας την περιοδική μορφή της φύσης. Αρκετοί υποστηρίζουν ότι τα Κρητικά Μυστήρια διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: Α) Στα μυστήρια της Μεγάλης Μητέρας Ρέας-Γης Β) Στα μυστήρια του Κρηταγενή Ιδαίου Δία. Πιθανολογείται ότι τα Μυστήρια της Μεγάλης Μητέρας ήταν διαχωρισμένα σε Μικρά και σε Μεγάλα. Στα Μικρά ήταν αφιερωμένα στη Θεά Μητέρα Ρέα, που τη διαδέχεται στη λατρεία η Θεά Δίκτυννα Δήμητρα και η κόρη της Δικτυναία Βριτόμαρτυ-Άρτεμη ή η ίδια μορφή της Θεάς Ειλειθυίας, Ελευθώς ή Ελευσίας και όπου έπρεπε να γίνει προπαρασκευή των γυναικών που θα μυηθούν σ' αυτά να γίνουν αγνές και καθαρές τόσο ψυχικά όσο και σωματικά για να μπορέσουν να προχωρήσουν στα Μεγάλα Μυστήρια. Επίσης έτσι φανερώνεται γιατί είχαν χωριστά το Ιερό Σπήλαιο της Ειλειθυίας η οποία ήταν θεά της αναπαραγωγής και του τοκετού σε σχέση με τη θεά Βριτόμαρτυ δηλαδή τη γλυκιά παρθένο ή την Άρτεμη. Σε αυτά τα μυστήρια διδάσκονταν οι παραδόσεις των Θεών και ηρώων καθώς και οι συμβολισμοί της Μεγάλης Μητέρας καθώς και οι δυνάμεις και ιδιότητές της στα τέσσερα γνωστά στοιχεία (γη-όφις, νερό-ιχθύς, αέρα-περιστέρα, φωτιά-λέων). Μυούνταν επίσης στην κατασκευή του συμβολικού μίτου της Αριάδνης (από εδώ πιθανόν να παράγεται το όνομα Μίτρα που δήλωνε την Αφροδίτη συμβολίζοντας επίσης το υφάδι ως νήμα της ζωής ή και την παρθενική ζώνη. Στα Μεγάλα Μυστήρια υπήρχαν βαθμοί μυστικών τελετουργιών προς τη θεά των Όφεων που συμβόλιζε τη μεγάλη θεά. Πριν όμως απ' αυτά ξεκινούσαν λιτανείες, λατρευτικές προσφορές που προσφέρονταν στο Ιερό Δένδρο, αλλά και στη στήλη του Διπλού Πέλεκυ που βρισκόταν στο κέντρο Ιερού ή Σπηλαίου δείχνοντας έτσι την ιερότητα του χώρου. Το Ιερό Δένδρο ως σύμβολο από την άλλη συμβόλιζε την μητέρα που προσφέρει τον καρπό της ζωής. Η εκρίζωσή του γινόταν στο τέλος της σοδειάς του χρόνου και ακολουθούσαν επικλήσεις και άσματα για την αναβλάστησή του αποβλέποντας στη διαιώνισή του. Η Ρέα , κόρη του Ουρανού και της Γης, σύζυγος του Κρόνου και μητέρα του Δία, λατρευόταν κάτω από το Ιερό Δένδρο στις ψηλές κορυφές των βουνών όπως και στα Ιερά Σπήλαια. Είχε επίσης και επίθετο Αμμάς Πελασγικής προελεύσεως που σήμαινε τη μητέρα κάτι που αναγραμματισμένο υπάρχει και σήμερα με τη λέξη "μαμά".
Σύμφωνα με το μύθο, όταν ήρθε η ώρα να γεννήσει η Ρέα το μελλοντικό πατέρα των θεών, το Δία ήρθε κι έκρυψε το παιδί σε ένα σπήλαιο (του όρους Αιγαίου ή στο βουνό Δίκτη ή στο βουνό Ίδη) για να μην το καταβροχθίσει ο σύζυγός της ο Κρόνος. Όταν άρχισαν οι πόνοι του τοκετού, στηρίχτηκε με τα χέρια στο έδαφος. Αμέσως το βουνό έβγαλε με μιας τόσα πνεύματα ή θεούς, όσα ήταν τα δάκτυλα της ετοιμογέννητης. Τα όντα αυτά διευκόλυναν τη γέννα της θεάς και ονομάζονται Ιδαίοι Δάκτυλοι, από το βουνό Ίδη και τα δάκτυλα της Ρέας , αλλά και κατά μία άλλη εκδοχή ονομάζονται επίσης Κουρήτες και Κορύβαντες διότι το όνομα των πρώτων σημαίνει νέοι και γιατί οι δεύτεροι ήταν ήδη συνοδοί της Ρέας. Αυτοί σύμφωνα με το μύθο ήταν οπλισμένοι με ξίφος και ασπίδα και χόρευαν έναν πολεμικό χορό γύρω από το νεογέννητο παιδί της Ρέας. Με τα όπλα τους έκαναν τόσο θόρυβο σκεπάζοντας τα κλάματα του παιδιού έτσι ώστε να μην το ακούσει ο Κρόνος. Για τα Μυστήρια του Κρηταγενή Δία έχουμε κάποια στοιχεία που μας δίνει ο Θαλήτας από τη Γόρτυνα Κρήτης (διάσημος μύστης που έζησε τον Θ΄ π.Χ αιώνα) αναφέροντας ότι οι μυούμενοι στα μυστήρια αυτά διδάσκονταν την Ιατρική , την καθαρτική, την μουσική, την ορχηστρική και τη μουσική τέχνη. Στα μυστήρια αυτά έπαιρναν μέρος οι Κουρήτες (τα μυστήρια αυτά ονομάζονταν και Κορυβαντικά), ιερείς που διακρίνονταν για τη σοφία τους. Υπήρχαν κι εδώ βαθμοί μυήσεων και γινόταν προπαρασκευές με συμβολικούς καθαρμούς. Έπειτα ακολουθούσαν δοκιμασίες αξιότητας όπως τα ταυροκαθάψια που μετέπειτα έγινε δημοφιλές και στις τοπικές γιορτές. Μέρος επίσης της τελετής ήταν και η πυρρίχη, ο ένοπλος χορός. Τον μυούμενο τον οδηγούσαν μέσα σε ένα σπήλαιο όπου έμενε έγκλειστος για ένα διάστημα 27 ημερών. Αναφέρεται επίσης ότι την εποχή του Πυθαγόρα του Σάμιου τα κρητικά μυστήρια ονομάζονταν "Μυστήρια του Μόργου" διότι ο Μόργος ήταν ένας από τους Ιδαίους Δακτύλους. Ο Πορφύριος αναφέρει ότι όταν ο Πυθαγόρας πήγε στην Κρήτη για να μυηθεί έκανε καθαρμούς στην παραλία της Κρήτης, νηστεύοντας 9 ημέρες κι έπειτα πήγε στο Ιδαίο Άντρο όπου γίνονταν η μύηση. Λέγεται επίσης ότι ο Πυθαγόρας διδάχθηκε από τους Ιδαίους Δακτύλους ότι ο Ζευς δεν είχε ακόμη θεοποιηθεί κι ότι ήταν θνητός εφόσον μέσα στο Ιδαίο Άντρο υπήρχε ο τάφος του. Γι' αυτό το λόγο ξέσπασαν διαμάχες στην Ελλάδα όπου π.χ ο ποιητής Καλλίμαχος κατάκρινε τον Πυθαγόρα για ασέβεια, παρουσιάζοντας τον Δία ως θνητό. Ο Πλάτων μας πληροφορεί ότι οι Κορύβαντες έκαναν την τελετή ενθρόνισης σε όποιον μυούσαν στα Μυστήρια.
Το γενικό συμπέρασμα πάντως των μυητικών τελετών είναι ο πλασματικός "θάνατος" και η "αναβίωση" του μύστη που αφήνει την παλιά του κατάσταση κι ανασταίνεται σε μια υψηλότερη σφαίρα.
ΤΑ ΚΑΒΕΙΡΙΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ
Τα Καβείρια Μυστήρια πιθανολογείται να ήταν πελασγικής, Φρυγικής ή Φοινικικής προέλευσης. Αν και η λατρεία τους ήταν σχεδόν εξαπλωμένη σε όλη την Ελλάδα όπως και στην Μικρά Ασία έχουμε τα λιγότερα στοιχεία γι' αυτά τα Μυστήρια Κατά τον Ηρόδοτο οι Πελασγοί ίδρυσαν τα Καβείρια. Ο ίδιος όπως και ο βασιλιάς της Σπάρτης Λύσανδρος είχαν μυηθεί στα μυστήρια της Σαμοθράκης. Ο Στησίμβροτος από τη Θάσο, τον οποίο αναφέρει και ο Στράβων υποστήριζε ότι οι Κάβειροι προέρχονταν από το βουνό Κάβειρο της Φρυγίας όπου επίσης υπάρχει και πόλη Καβειρία και Κάβειρα στον Πόντο. Επίσης άλλοι υποστηρίζουν ότι οι δαίμονες αυτοί ήρθαν από την Φοινίκη (απ' όπου είχε έρθει κατά μία εκδοχή ο Κάδμος). Τέλος άλλοι λένε ότι οι Κάβειροι είναι θεότητες που έρχονται από την Αίγυπτο με τον Κάδμο που έζησε στη Μέμφιδα κι ύστερα στην Τύρο της Φοινίκης. Το καβίρ στις σημιτικές γλώσσες σημαίνει μεγάλος, στην αραβική γράφεται Kebir ενώ στα σανσκριτικά το Kawiras σημαίνει επίσης μεγάλος. Από την άλλη πλευρά όμως κάποιοι υποστηρίζουν ότι αυτό το όνομα είναι Ελληνικό και φαίνεται από το ρήμα καίω (καίειν - ΚαFeiροι) εφόσον και οι Κάβειροι έχουν σχέση μα τη φωτιά εφόσον ήταν παιδιά του Ήφαιστου. Κατά τον Ηρόδοτο που επισκέφθηκε την Αίγυπτο ο μεγάλος θεός της Μέμφιδας ήταν ο Φθά ή Πτά που αποδίδεται στα ελληνικά με το όνομα Ήφαιστος. Στην Ελληνική μυθολογία οι Κάβειροι αλλά και οι θηλυκές Καβειρίδες είναι παιδιά του Ηφαίστου και της Καβειρώς. Σε μία άλλη παραλλαγή του μύθου ο Ήφαιστος και η Καβειρώ απέκτησαν τον Κάδμιλο και παιδιά του είναι οι Κάβειροι και οι Καβειρίδες. Οι Κάβειροι είναι στην ουσία δαίμονες της γονιμικής μαγείας κάτι που προσδιορίζεται με τα όρθια αιδοία που αναπαριστάνονται. Τον ίδιο ρόλο άλλωστε έχουν οι Σάτυροι και οι Σιληνοί στα Διονυσιακά Μυστήρια.
Αναφορές του Ομήρου τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια μας δείχνουν ότι ο Αγαμέμνονας και ο Οδυσσέας, ανήκαν στον κύκλο των μυημένων αυτών των μυστηρίων .Ο Φίλιππος ο Β΄ γνώρισε την μελλοντική του γυναίκα την Ολυμπιάδα (μητέρα του Αλέξανδρου) ενώ ήταν ιέρεια στα Μυστήρια της Σαμοθράκης, όταν αυτός πήγε να μυηθεί.
Η διαφορά από τα άλλα μεγάλα τοπικά κέντρα Μυστηρίων της Ελλάδος ήταν η μεγάλη εμβέλεια που είχαν αλλά και το ότι σ' αυτά μπορούσαν να συμμετέχουν άνθρωποι χωρίς διάκριση φυλής, κοινωνικής τάξης και φύλου.
Και αυτά τα Μυστήρια αποτελούνταν από διάφορους βαθμούς μύησης και διαιρούνταν σε Μικρά και Μεγάλα Μυστήρια. Έχουμε κι εδώ τη λατρεία της Μεγάλης Θεάς που συσχετιζόταν με ιερούς βράχους πάνω στους οποίους γίνονταν προσφορές ή θυσίες. Το όνομα της μεγάλης θεάς ήταν Αξίερος Αργότερα οι Έλληνες την ταύτισαν με τη Δήμητρα. Την έλεγαν επίσης Ηλέκτρα ή Αλέκτρα, Οδηγήτρια (Αλέκ σημαίνει προστάτης και στη δωρική διάλεκτο έχει σχέση με το φως, όπως την ίδια ρίζα έχει και το όνομα του Αλέξανδρου). Ο αντίστοιχος αρσενικός θεός ήταν ο Κάδμιλος που αργότερα κι αυτός ταυτίστηκε με τον Ερμή. Ο Κάδμιλος σε μία στήλη κρατά το κηρύκειο όπου μέσα υπάρχουν δύο μεγάλα φίδια που συμβόλιζαν τα δύο κοσμικά πνεύματα τους Καβείρους που τους αναπαριστούσαν σαν δύο δίδυμους αδελφούς, ιθυφαλλικούς και γυμνούς. Οι Έλληνες τους ταύτισαν με τους Διόσκουρους, τους Δίδυμους γιους του Δία τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη. Οι δύο πρώτες θεότητες είχαν κυρίως χθόνιο και υπόγειο χαρακτήρα. Η μία είναι ο θεός του κάτω κόσμου και η άλλη η σύζυγός του που οι Έλληνες αργότερα ταύτισαν με τον Άδη και την Περσεφόνη. Στην προελληνική γλώσσα λέγονται Αξιόκερσος και Αξιόκερσα.
Οι χαρακτήρες όμως των Καβείρων αλλά και ο αριθμός τους είναι διαφορετικοί από τόπο σε τόπο.(Π.χ στη Λήμνο και στη Μακεδονία λατρευόταν μία τριάδα, ενώ στη Θήβα ένα ζευγάρι αρσενικών θεών, ο Κάβειρος κι ο Παις ). Τα ονόματά τους όμως οι πιστοί δεν τα πρόφεραν, αλλά απλώς τους ονόμαζαν "Άνακτες", όπως στην Ελευσίνα οι "Θεοί" . Το δε πρόθεμα "άξιος" σήμαινε "άγιος". Η μεγαλύτερη εξάπλωση αυτών των Μυστηρίων άρχισε τον 3ο π.Χ αι. όπου ευνοήθηκαν από την Μακεδονική πολιτική. Στην Όλυνθο της Χαλκιδικής βρέθηκε επιγραφή που συντελεί στο γεγονός ότι εκεί υπήρχε ναός των Καβείρων. Επίσης νομίσματα της Θεσσαλονίκης έφεραν την επιγραφή ΚΑΒΕΙΡΟΣ, ενώ άλλα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΚΑΒΕΙΡΟΙ. Επίσης στη Θεσσαλονίκη γίνονταν γιορτές και αγώνες με τα ονόματα Καβείρια Πύθια και Καβείρια επινίκια. Η συμμετοχή στα μυστήρια δεν ήταν αναγκαστική για όσους πήγαιναν στο ιερό των Μεγάλων Θεών, όπως συνέβαινε στην Ελευσίνα. Το ιερό ήταν ανοιχτό στον καθένα για τη λατρεία των θεών σε όλες τις δημόσιες εκδηλώσεις. Ο Θέωνας ο Σμυρναίος συγγραφέας του 2ου μ.Χ αι. υποστηρίζει πως η μύηση στα Καβείρια αποτελούνταν από πέντε μέρη που είναι τα εξής:
1) Καθαρμός,
2) Παράδοση της τελετής,
3) Εποπτεία
4) Ανάδεση στεφάνων ,
5) Τελειοποίηση και ευδαιμονία.
Η λειτουργία των Καβειρίων άρχιζε με την δοκιμασία της προηγούμενης διαγωγής τους. Η εξομολόγηση ήταν υποχρεωτική καθαρίζοντας ψυχικά τους υποψήφιους. Κατά τη μύηση έβαζαν τον υποψήφιο πάνω σε θρόνο γι' αυτό και η μύηση ονομαζόταν θρονισμός. Στο κεφάλι του μυούμενου έβαζαν στεφάνι ελιάς και γύρω από την κοιλιά μία κόκκινη λωρίδα που θα τον προφύλαγε από κάθε κίνδυνο. Μετά ακολουθούσε ο ιερός χορός, όπου οι μυημένοι χόρευαν γύρω του. Στο ιερατείο των Καβειρίων υπήρχαν οι εξής: Ο Κόης ή Κοίης που ήταν ο εξομολογητής ιερέας, οι Ανακτοτελεστές που αποφάσιζαν ποιοι απ' αυτούς που προσέρχονταν ήταν άξιοι να μυηθούν και η Λουτροφόρος που ήταν ιέρεια που ήταν υπεύθυνη για τους καθαρμούς των υποψηφίων. Οι μυήσεις γίνονταν σε ορισμένη εποχή του χρόνου και διαρκούσαν 9 ημέρες. Σ' αυτή τη χρονική διάρκεια έσβηναν όλα τα φώτα στο νησί και πένθος απλωνόταν σε όλο το νησί. Νηστεία και θρήνος ήταν οι εκδηλώσεις του πένθους μέχρι να έρθει το καινούριο φως από το ιερό νησί της Δήλου. Το φως το έφερναν με πλοίο. Αν το πλοίο έρχονταν νωρίτερα περιφερόταν ανοιχτά του νησιού. Όταν έφτανε η στιγμή το πλοίο έμπαινε στο λιμάνι , οι άνθρωποι έπαιρναν το φως πιστεύοντας ότι έτσι καθαρμένοι από κάθε κακό έμπαιναν σε καινούρια ζωή, αναγεννιόντουσαν κάνοντας μια νέα αρχή . Στη συμβολική τέλεση των μυστηρίων έχουμε την θυσία και ανάσταση του Καδμίλου ο οποίος αργότερα νυμφεύεται τη χαμένη Κόρη. Αναστημένος πια ο Καδμίλος τελεί τον ιερό γάμο που είναι και το μεγάλο μυστήριο. Σε ετρουσκικά αγγεία τη θυσία του Καδμίλου την κάνουν αδέλφια του οι Κάβειροι και στην ανάσταση που την κάνει ο Ερμής παρευρίσκονται μόνο τα αδέλφια του. Στα Καβείρια θάβεται το αρσενικό όπως σε όλα τα μυστήρια της Μέσης Ανατολής ενώ στην Ελευσίνα θάβεται η Περσεφόνη. Στα Καβείρια ο θνήσκων θεός είναι αρσενικός που συμβολίζει τον σπόρο και ανασταίνεται για να δώσει νέα ζωή κάτι που επικράτησε και στη δική μας θρησκεία.
Γενικώς τα Καβείρια Μυστήρια στην λειτουργία τους είχαν τον θεμελιώδη σκοπό στο να επιδιώκουν την ηθικοποίηση των ανθρώπων όπως το αναφέρει και ο Διόδωρος Σικελιώτης λέγοντας "οι μυούμενοι γίνονταν ευσεβέστεροι, δικαιότεροι και κατά πάντον καλλίτεροι". Επίσης σε αυτά γίνονταν και διδασκαλίες για τη γέννηση του κόσμου και του ανθρώπου. Δηλαδή πέρα από τη λατρεία τους και τη θρησκευτική τους υπόσταση είχαν και τον χαρακτήρα της κοινωνικής αρετής όπως άλλωστε όλα τα μυστήρια (είτε ήταν μικρά ή τοπικά είτε ήταν μεγάλα) της αρχαίας Ελλάδας.
Να πιστεύεις στον εαυτό σου
Είναι μεγάλες οι πιθανότητες στην ζωή σου να περιβάλλεσαι από άτομα τα οποία το μόνο που κάνουν είναι να βγάζουν κακία, φθόνο, από άτομα που πιστεύουν πως είναι οι υπεράνω όλων και πως όλα περιστρέφονται γύρω από αυτούς. Δυστυχώς ναι, είμαστε περικυκλωμένοι από αυτούς τους ανθρώπους και πολλές φορές αναρωτιόμαστε «πόση κακία άραγε να κρύβουν μέσα τους αυτοί οι άνθρωποι;» Ποιος ξέρει!
Κι όμως στην τελική, οι άνθρωποι αυτοί είναι εκείνοι που έχουν τις μεγαλύτερες ανασφάλειες από όλους! Γιατί όταν πιστεύεις πραγματικά στον εαυτό σου και νιώθεις καλά με αυτόν, έχοντας αυτοπεποίθηση, δεν υπάρχει κανένας λόγος να ασχολείσαι με το τι είναι ο καθένας και με το τι κάνει.
Είναι αναμενόμενο πως το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων θα έχει ΠΑΝΤΑ κάτι να πει για να σε μειώσει, κάτι να πει για να σε κάνει να αισθανθείς άβολα, κάτι για να σβήσει το υπέροχο χαμόγελο σου και να σου χαλάσει την μέρα. Επειδή πολύ απλά κάτι τέτοιοι άνθρωποι δεν θέλουν να σε βλέπουν καλύτερο από αυτούς, στοχεύουν σε ότι δεν μπορούν να φτάσουν και νιώθουν ικανοποίηση μόνο και μόνο που βλέπουν πως σου φθείρουν την ψυχολογία. Δεν θέλουν να σε βλέπουν να γελάς!
Εσύ να μην τους κάνεις την χάρη, να μην επηρεάζεσαι, να μην τους δίνεις την χαρά πως πέτυχαν αυτό που ήθελαν! Γιατί είσαι πολλά περισσότερα από αυτά που πιστεύεις!
Θα υπάρξουν άνθρωποι που θα σε υποτιμήσουν, που δεν θα πιστεύουν σε εσένα και στις δυνατότητες σου , εσύ όμως ΠΡΕΠΕΙ πάντα να πιστεύεις στον εαυτό σου και με το παραπάνω, να φαίνεσαι πάντα δυνατός, να μην τα βάζεις ποτέ κάτω και να τους δείχνεις πόσο μα πόσο άδικο έχουν! Να μην εγκαταλείπεις, να ‘’πολεμάς’’, μόνο έτσι θα τους κερδίσεις! Γιατί κανείς δεν είναι αρμόδιος να σου υποδείξει τι είσαι ικανός να κάνεις και τι όχι. Εσύ ξέρεις καλύτερα! Να τους κοιτάς στα μάτια και να τους λες «κοιτάτε να μαθαίνετε!»
Να πιστεύεις στον εαυτό σου και να τον επαινείς! Να τον αγαπάς και να τον σέβεσαι! Άλλωστε η άποψη του καθενός δεν ορίζει το ποιος είσαι!
Η ανθρώπινη δυστυχία ξεκινάει από την παιδική ηλικία
Μπορεί να φαίνεται παράλογο ότι ένα μικρό παιδί συνεχίζει να ζει στο σώμα ενός ενηλίκου. Όμως αυτό το παραμελημένο, πληγωμένο μέσα παιδί του παρελθόντος είναι η μεγαλύτερη πηγή της ανθρώπινης δυστυχίας.
Μέχρι να διεκδικήσουμε εκείνο το παιδί, θα συνεχίζει να μολύνει την ενήλικη ζωή μας. Και την μολύνει, σαμποτάροντάς την με μερικούς από τους παρακάτω τρόπους:
1. Συν-εξάρτηση
Το να μην έχεις επαφή με τα δικά σου αισθήματα, τις ανάγκες σου και τις επιθυμίες σου. Μια απώλεια ταυτότητας.
Τα νοσηρά οικογενειακά συστήματα υποθάλπουν την συν εξάρτηση. Όταν το οικογενειακό περιβάλλον είναι γεμάτο βία (συγκινησιακή, σωματική, σεξουαλική), το παιδί πρέπει να επικεντρωθεί έξω από αυτό. Με τον καιρό χάνει την ικανότητα να παράγει αυτοεκτίμηση από μέσα του. Χωρίς υγιή εσωτερική ζωή, ζει στην εξορία προσπαθώντας να βρει εκπλήρωση από έξω. Αυτό είναι συν εξάρτηση και είναι ένα σύμπτωμα του πληγωμένου μέσα μας παιδιού.
2. Βάναυση συμπεριφορά
Η βάναυση συμπεριφορά είναι το αποτέλεσμα της βίας στην παιδική ηλικία, του πόνου και της αδιάλυτης θλίψης αυτής της κακοποίησης. Το κάποτε αδύναμο, κακοποιημένο παιδί, γίνεται βάναυσος ενήλικος. Αυτό ισχύει και για τη σωματική και τη σεξουαλική κακοποίηση, αλλά και τον συναισθηματικό εξευτελισμό. Όμως η βάναυση συμπεριφορά είναι και αποτέλεσμα κανακέματος και υποχωρητικότητας από τους γονείς, έτσι που κάνουν τα παιδιά να νιώθουν ανώτερα από τους άλλους, είναι παραχαϊδευμένα και πιστεύουν ότι τους αξίζει ειδική μεταχείριση. Έτσι χάνουν κάθε υπευθυνότητα και πάντα νομίζουν ότι για τα προβλήματά τους φταίνε διαρκώς οι άλλοι.
3. Ναρκισσιστική διαταραχή
Όταν ένα παιδί δεν αγαπιέται χωρίς όρους και χωρίς τα επιτιμητικά μάτια ενός γονιού ή κηδεμόνα, δεν το παίρνουν στα σοβαρά και δεν γίνεται αποδεκτό, δεν μπορεί να μάθει ποιο πραγματικά είναι.
Το ναρκισσιστικά στερημένο μέσα παιδί μολύνει τον ενήλικο με μια ακόρεστη λαχτάρα για αγάπη, για προσοχή και τρυφερότητα. Σαμποτάρει τις σχέσεις του γιατί όση αγάπη κι αν του δίνεται, δεν είναι ποτέ αρκετή. Οι ανάγκες του είναι ανάγκες εξάρτησης, ανάγκες που εξαρτώνται από άλλον για να ικανοποιηθούν. Τα ναρκισσιστικά στερημένα παιδιά απογοητεύονται σε όλες τις σχέσεις τους, αναζητούν πάντα τον τέλειο εραστή που θα ικανοποιήσει όλες τους τις ανάγκες, γίνονται εξαρτημένα άτομα, οι έξεις τους είναι απόπειρες να κλείσουν την τρύπα της ψυχής τους , αναζητούν υλικές ανέσεις και χρήματα που τους προσδίδουν αίσθηση αξίας, γίνονται ηθοποιοί ή αθλητές γιατί χρειάζονται την αδιάκοπη κολακεία και τον θαυμασμό και τέλος χρησιμοποιούν τα ίδια τους τα παιδιά για να καλύψουν τις ναρκισσιστικές τους ανάγκες..
4. Θέμα με την εμπιστοσύνη
Όταν τα παιδιά φροντίζονται από αναξιόπιστα άτομα γίνονται υπερβολικά δύσπιστα. Επειδή ο κόσμος γι’ αυτά είναι εχθρικός και αφιλόξενος, είναι πάντα άγρυπνα και ελέγχουν τα πάντα. Ο έλεγχος γίνεται έξη. Οι σχέσεις έχουν προβλήματα και η οικειότητα δεν μπορεί να επιτευχθεί
5. Εκδραμάτιση
Η πρωταρχική κινητήρια δύναμη στη ζωή είναι το συναίσθημα. Είναι το καύσιμο που μας ωθεί να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και να ικανοποιήσουμε τις βασικές μας ανάγκες. Έτσι το πληγωμένο μέσα παιδί μας προβάλλει διαρκώς τις ανικανοποίητες ανάγκες της παιδικής ηλικίας και το αδιάλυτο τραύμα…Η αδιάλυτη συναισθηματική ενέργεια από το παρελθόν, εκφράζεται με τον μόνο τρόπο που μπορεί, την “εκδραμάτιση”.
Παραδείγματα εκδραμάτισης είναι:
-ΑΝ ΕΙΜΑΙ ΤΕΛΕΙΟΣ/Α ΚΑΙ ΔΩΣΩ ΣΤΟΝ ΜΠΑΜΠΑ/ΜΑΜΑ Ο,ΤΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ, ΘΑ ΜΕΤΡΑΩ ΚΑΙ ΘΑ ΜΕ ΑΓΑΠΑ
-ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΒΙΑΣ ΣΕ ΑΛΛΟΥΣ
-ΚΑΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΟΣΑ ΕΙΠΑΜΕ ΟΤΙ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΛΕΓΑΜΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΘΑ ΚΑΝΑΜΕ.
-ΑΝΑΙΤΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ, ΜΟΥΤΡΑ, ΝΕΥΡΑ…κλπ.
-ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ ΧΩΡΙΣ ΑΙΤΙΑ
-ΕΚΔΡΑΜΑΤΙΣΗ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ, ΤΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ, με το να μας σαρκάζουμε, να μας επικρίνουμε, να είμαστε αδύναμοι να πετύχουμε τους στόχους μας, να είμαστε επιρρεπείς στα ατυχήματα…
Επίσης, Η ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΟΒΑΛΛΕΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΣΑ, ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕΙ ΣΟΒΑΡΑ ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ.
6. Μαγική πίστη
Είναι φυσικό ένα παιδί να σκέφτεται μαγικά. Αλλά αν ένα παιδί είναι πληγωμένο, λόγω των ανικανοποίητων αναγκών εξάρτησης, δε μεγαλώνει στην πραγματικότητα.
Γίνεται ενήλικος μολυσμένος από τη μαγική λογική του παιδιού.
Ενδείξεις μαγικής πίστης είναι οι πεποιθήσεις:
-ΑΝ ΕΧΩ ΧΡΗΜΑΤΑ ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΟΚ
-ΑΝ Ο ΕΡΑΣΤΗΣ ΜΟΥ ΜΕ ΑΦΗΣΕΙ ΘΑ ΠΕΘΑΝΩ
-ΑΝ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΩ ΠΟΛΥ ΘΑ ΑΝΤΑΜΕΙΦΘΩ ΑΠΌ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
-Η ‘ΑΝΑΜΟΝΗ’ ΦΕΡΝΕΙ ΥΠΕΡΟΧΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
και φράσεις όπως:
-ΚΟΙΤΑ ΤΙ ΕΚΑΝΕΣ-ΘΥΜΩΣΕΣ ΤΗ ΜΑΜΑ!
-ΣΚΟΤΩΝΕΙΣ ΤΗ ΜΑΝΑ ΣΟΥ!
-ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕΣ; ΣΥΓΧΥΣΕΣ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΣΟΥ!
-ΞΕΡΩ ΤΙ ΣΚΕΦΤΕΣΑΙ!
Εκφράσεις που συχνά χρησιμοποιούν οι δυσλειτουργικοί γονείς και μαθαίνουν στα παιδιά τους ότι η συμπεριφορά τους είναι άμεσα υπεύθυνη για τα αισθήματα κάποιου άλλου, δηλαδή τα διδάσκουν “μαγική λογική”.
7. Δυσλειτουργία οικειότητας
Το πληγωμένο μέσα μας παιδί μολύνει την οικειότητα στις σχέσεις, επειδή δεν έχει αίσθηση του πραγματικού του εαυτού. Το μεγαλύτερο πλήγμα που μπορεί να δεχτεί ένα παιδί είναι η απόρριψη του αυθεντικού εαυτού του. Και αυτό συμβαίνει όταν ένας γονιός δεν επιβεβαιώνει τα αισθήματα του παιδιού του, τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του. Τότε ένας ψεύτικος εαυτός σχηματίζεται.
Για να πιστέψει ότι το αγαπούν, το πληγωμένο παιδί συμπεριφέρεται με τον τρόπο που νομίζει ότι υποτίθεται πως πρέπει να συμπεριφέρεται. Με τα χρόνια αυτός ο ψεύτικος εαυτός αναπτύσσεται και ενισχύεται, ώσπου γίνεται αυτός που το άτομο νομίζει ότι πραγματικά είναι. Ξεχνάει ότι αυτός ο ψεύτικος εαυτός είναι μια προσαρμογή, ένας ρόλος πάνω σε ένα σενάριο που κάποιος άλλος έγραψε.
Έτσι, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΝΙΩΣΕΙΣ ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙΣ ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΣΟΥ.
Όταν ένα παιδί πληγώνεται μέσα από την παραμέληση και την κακοποίηση, τα όριά του παραβιάζονται. Αυτό του προκαλεί φόβο είτε καταποντισμού της προσωπικότητάς του, είτε εγκατάλειψης εξ αιτίας της απουσίας εμπιστοσύνης και εκτίμησης για τον εαυτό του. Χωρίς ασφαλή όρια, δεν ξέρουμε τι θέλουμε, δεν μπορούμε να πούμε όχι, πράγματα κρίσιμα για την καθιέρωση της οικειότητας.
8. Απείθαρχη συμπεριφορά
“Η πειθαρχία είναι ένας τρόπος για να περιορίσουμε τα βάσανα της ζωής”- M.Scott Peck
Μαθαίνουμε ότι αν λέμε την αλήθεια, αν αναβάλλουμε την άμεση ικανοποίηση των αναγκών μας, αν είμαστε τίμιοι με τον εαυτό μας και αν είμαστε υπεύθυνα άτομα τότε μπορούμε να επαυξήσουμε τις χαρές και τις απολαύσεις της ζωής. Τα παιδιά έχουν ανάγκη από γονείς που κάνουν πράξη την αυτοπειθαρχία και δεν την διδάσκουν μόνο.
Όταν οι γονείς δεν είναι πρότυπα πειθαρχίας, το παιδί γίνεται απείθαρχο. Όταν τιμωρούν αυστηρά, και δεν κάνουν όσα λένε, γίνεται υπερ-πειθαρχικό.
Το απείθαρχο παιδί μέσα μας είναι φυγόπονο, χρονοτριβεί, αρνείται να αναβάλλει την άμεση ικανοποίηση των αναγκών του, επαναστατεί, είναι ισχυρογνώμον και αδιάλλακτο, δρα ενστικτωδώς, χωρίς σκέψη.
Το υπερ-πειθαρχικό παιδί είναι άκαμπτο, έμμονο, υπερβολικά ελεγχόμενο και υπάκουο, ευχαριστεί τους άλλους και είναι παγιδευμένο στη ντροπή και την ενοχή.
Οι περισσότεροι από μας έχουμε ένα πληγωμένο παιδί μέσα μας και ταλαντευόμαστε ανάμεσα στην απείθαρχη και υπερ-πειθαρχική συμπεριφορά.
9.Εξαρτημένη/καταναγκαστική συμπεριφορά
Το πληγωμένο μέσα μας παιδί είναι η μεγαλύτερη αιτία για πολλές εξαρτήσεις και εξαρτημένη συμπεριφορά. Η εξάρτηση είναι μια παθολογική σχέση προς κάθε μορφή αλλαγής της διάθεσης η οποία έχει καταστροφικές συνέπειες για τη ζωή κάποιου. Οι στοματικές εξαρτήσεις (αλκοόλ, ναρκωτικά, τροφή) αλλάζουν συνταρακτικά την διάθεση. Ακόμα εξαρτήσεις δράσης (εργασία, αγορές, χαρτοπαιξία, σeξ, θρησκευτικές ιεροτελεστίες), γνωστικές(τρόποι σκέψης, ψυχαναγκασμός να αποφύγεις τα συναισθήματα), συναισθηματικές (συναισθήματα φόβου, θυμού, οργής, θλίψης, χαράς γίνονται εθιστικά) και εξαρτήσεις από πράγματα (τα χρήματα, το συνηθέστερο πράγμα-έξη).
10. Διαστροφές της σκέψης
Τα παιδιά είναι “μη λογικά”, ”ξένα στη λογική”, όπως λέει ο Jean Piaget, απόλυτα στη σκέψη τους. Αν δεν μ’ αγαπάς, με μισείς. Μια “όλα ή τίποτα” πόλωση. Δεν υπάρχει ενδιάμεσο. Χρειάζονται υγιή πρότυπα για να μάθουν να ξεχωρίζουν τη σκέψη από το συναίσθημα- να σκέφτονται τα συναισθήματα και να νιώθουν την σκέψη. Τα παιδιά σκέφτονται εγωκεντρικά κι αυτό φαίνεται όταν προσωποποιούν τα πάντα. Αν ο μπαμπάς δεν βρίσκει καιρό για μένα, αυτό σημαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά με μένα. Και έτσι ερμηνεύουν τα παιδιά τις περισσότερες μορφές κακοποίησης. Ο εγωκεντρισμός είναι μια φυσιολογική κατάσταση της παιδικής ηλικίας και όχι δείγμα ηθικής ιδιοτέλειας. Απλά ένα παιδί δεν μπορεί εύκολα να κατανοήσει την άποψη του άλλου.
Όταν οι αναπτυξιακές ανάγκες εξάρτησης ενός παιδιού δεν ικανοποιούνται, στην ενηλικίωση το άτομο μολύνεται από τον τρόπο σκέψης του μέσα παιδιού.
Γνωρίζω αρκετά άτομα που έχουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα λόγω της συναισθηματικής τους σκέψης. Νομίζουν ότι επειδή θέλουν κάτι, είναι αυτό ικανοποιητικός λόγος για να το αγοράσουν.
Όταν τα παιδιά μάθουν να ξεχωρίζουν τη σκέψη από τα συναισθήματα, στην ενηλικίωση συχνά χρησιμοποιούν τη σκέψη σαν έναν τρόπο για να αποφύγουν τα οδυνηρά συναισθήματά τους. Ξεχωρίζουν το κεφάλι από την καρδιά τους, σαν να ήταν δυνατόν.
Δύο κοινά παραδείγματα τέτοιας διαστρέβλωσης της σκέψης είναι: η γενίκευση και η λεπτολογία.
Όλες οι θεωρητικές επιστήμες απαιτούν να γνωρίζουμε πώς να γενικεύουμε και να μη σκεφτόμαστε αφαιρετικά. Η γενίκευση γίνεται όμως διαστρέβλωση όταν την χρησιμοποιούμε για να μας αποσπάσει από τα συναισθήματά μας. Πολλοί άνθρωποι ακαδημαϊκά ευφυείς τα καταφέρνουν δια της βίας στην προσωπική τους ζωή. Μια διαστρεβλωμένη μορφή γενίκευσης είναι η τρομερολογία: Τρομερές σκέψεις που είναι απλά υποθέσεις με τις οποίες τρομοκρατούμε τον εαυτό μας.
Και η λεπτολογία μπορεί να είναι μια σημαντική διανοητική ικανότητα. Αλλά όταν χρησιμεύει για να μας αποσπάσει από τα οδυνηρά μας συναισθήματα, τότε διαστρεβλώνει την πραγματικότητα της ζωής μας. Μας απορροφά η λεπτομέρεια και ξεχνάμε τα συναισθήματα της ανεπάρκειάς μας.
11. Κενό (απάθεια-κατάθλιψη)
Το πληγωμένο παιδί μέσα μας, μολύνει την ενήλικη ζωή μας, με μια χαμηλού βαθμού κατάθλιψη, που τη βιώνουμε ως κενότητα. Η κατάθλιψη προκαλείται όταν το παιδί προσπαθεί να υιοθετήσει έναν ψεύτικο εαυτό και εγκαταλείπει τον αληθινό εαυτό του. Έτσι χάνει την επαφή με τα αληθινά συναισθήματα, τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Αντί γι' αυτό, βιώνει αισθήματα που χρειάζονται για τον ψεύτικο εαυτό του. Για παράδειγμα, το “να είσαι καλός” είναι συστατικό του ψεύτικου εαυτού. Δηλαδή κάποιου ρόλου που παίζεις. Η εγκατάλειψη του αληθινού εαυτού και το κενό που δημιουργείται είναι αιτία κατάθλιψης χρόνιας, επειδή διαρκώς πενθούμε την απώλεια του αληθινού μας εαυτού.
Η αίσθηση του κενού επίσης βιώνεται και ως απάθεια. Οι ενήλικες-παιδιά συχνά παραπονιούνται ότι η ζωή τους είναι ανιαρή και χωρίς νόημα. Όταν το παιδί μέσα μας πληγώνεται νιώθουμε κενοί και μελαγχολικοί.
Οι σοφιστές και η διδασκαλία της πολιτικής και της ρητορικής τέχνης
Ήθελαν πρώτα να διδάξουν πώς να μιλά κανείς δημόσια, πώς να υπερασπίζεται τις ιδέες του στην εκκλησία του δήμου ή στο δικαστήριο" πρώτος τους στόχος ήταν λοιπόν η διδασκαλία της ρητορικής. Σε μια εποχή, όπου όλα -οι δίκες, η πολιτική επιρροή, οι κρατικές αποφάσεις- εξαρτιόνταν από το λαό και ο ίδιος ο λαός εξαρτιόταν από τον προφορικό λόγο, ήταν ουσιαστικό το να ξέρει κανείς να μιλήσει δημόσια, να προβάλει επιχειρήματα, να συμβουλέψει τους συμπολίτες του στο πεδίο της πολιτικής. Όλα αυτά αποτελούσαν σύνολο και πρόσφεραν το κλειδί για μιαν αποτελεσματική δράση.
Έτσι εξηγούνται οι αποκλίσεις που παρουσιάζονται στους ορισμούς και οφείλονται κυρίως στις αποχρώσεις: συμβαίνει πραγματικά, ο Γοργίας να αυτο-προσδιορίζεται, στον Πλάτωνα, ως διδάσκαλος της ρητορικής και ο Πρωταγόρας ως διδάσκαλος της πολιτικής. Ο ένας αναφέρεται στη "ρητορική τέχνη" (Γοργίας 449α) και παραδέχεται ότι τελικά η τέχνη του αφορά τις συζητήσεις στα δικαστήρια και στην εκκλησία του δήμου" ο άλλος παραδέχεται ότι διδάσκει την "πολιτική τέχνη" (Πρωταγόρας 319α), και ακόμα διευκρινίζει ότι στόχος της διδασκαλίας του είναι να ξέρει κανείς να χειρίζεται τις υποθέσεις, και τις δικές του και της πόλης. Ωστόσο, η τέχνη να αποφασίζει κανείς ο ίδιος και να συμβουλεύει τους άλλους στηρίζεται στην ικανότητα του να ανακαλύπτει και να προβάλλει επιχειρήματα —και ο Πρωταγόρας έγραψε πολλά για την επιχειρηματολογία. Είναι λοιπόν βέβαιο ότι η διαφορά που βλέπουμε στους ορισμούς εκφράζει το διαφορετικό προσανατολισμό των δύο σοφιστών όμως το ίδιο βέβαιο είναι ότι η ρητορική και η πολιτική συνδέονται στενά, καθώς η πρώτη οδηγεί στη δεύτερη και της προσφέρει όλα της τα όπλα. Για το σκοπό αυτόν η ρητορική σφυρηλατούσε κανόνες, συνταγές, μιαν ολόκληρη τεχνική —και η λέξη "τέχνη", που χρησιμοποιείται τόσο για τη ρητορική όσο και για την πολιτική, εκφράζει ακριβώς τόσο τη φιλοδοξία των σοφιστών να δημιουργήσουν μια μέθοδο όσο και την αίσθηση ότι το είχαν πετύχει.
Η επιτυχία στην πράξη ήταν λοιπόν εξαρχής στόχος της σοφιστικής διδασκαλίας. Επιμένοντας ότι όλοι μπορούσαν να την προσεγγίσουν και να επιτύχουν, οι σοφιστές άνοιγαν τα πεδία του λόγου για τον οποιονδήποτε. Η πελατεία των σοφιστών μπορεί να μη δημιουργεί την εντύπωση μιας πραγματικής κοινωνικής ανανέωσης, αλλά η δυνατότητα να αναδειχτούν με τη σοφιστική νέοι άνθρωποι σε ηγετικές θέσεις ήταν εξασφαλισμένη. Στο μεταξύ είχε δημιουργηθεί, και κωδικοποιηθεί, ένας καινούριος τομέας σπουδών.
Ωστόσο, ο ολοφάνερα πρακτικός στόχος δεν ήταν και ο μόνος στόχος της σοφιστικής, όπως και αυτός ο ρητορικός συνάμα και πολιτικός τομέας σπουδών δεν αποτελούσε τη μοναδική νέα προοπτική που πρόσφεραν οι σοφιστές. Μιλώντας για καλή διαχείριση των προσωπικών και των κρατικών υποθέσεων, ο ορισμός του Πρωταγόρα προϋποθέτει ένα νοητικό περιεχόμενο, μια σοφία και μια εμπειρία, αποτέλεσμα της τέχνης όσων ξέρουν να κατευθύνουν σωστά τις ιδέες τους. Αυτό το νοητικό περιεχόμενο δεν είναι, από τα πράγματα, δυνατό να ξεχωρίσει από την καθαυτό ρητορική, για δυο λόγους.
Είναι πρώτα φανερό ότι το να ξέρει κανείς να αναλύει μια κατάσταση με τα σωστά επιχειρήματα μπορεί να χρησιμέψει τόσο για να καθορίσει ο ίδιος τη θέση του όσο και για να πείσει τους άλλους. Ο Πρωταγόρας το θεωρεί αυτονόητο, και αργότερα ο Ισοκράτης θα το διακηρύξει ξεκάθαρα και με αρχοντιά στο εγκώμιο του λόγου, που επαναλαμβάνεται δυο φορές στο έργο του (Πρός Νικοκλέα 5-9 και Περί Ἀντιδόσεως 253-257): Οι αποδεικτικές αρχές που χρησιμοποιούμε, όταν μιλούμε, για να πείσουμε τους άλλους είναι οι ίδιες που χρησιμοποιούμε στους προσωπικούς μας συλλογισμούς· ονομάζουμε καλούς ρήτορες όσους μπορούν να απευθύνουν το λόγο στα πλήθη, καλόγνωμους όμως θεωρούμε όσους ξέρουν να ζυγιάσουν μέσα τους τα πράγματα σωστά.
Οι νεαροί Αθηναίοι μπορούσαν να διδαχτούν ένα επάγγελμα από ειδικευμένο δάσκαλο —να γίνουν γιατροί, γλύπτες, αρχιτέκτονες, καπετάνιοι, ή να μάθουν κάποιαν άλλη τέχνη από αυτές που τόσο συχνά χρησιμοποιούνται ως σημεία αναφοράς για τις συγκρίσεις στους πλατωνικούς λόγους. Όμως η συστηματική θεωρητική μόρφωση ήταν ανύπαρκτη. Οι Αθηναίοι διδάσκονταν από τη ζωή, κοιτάζοντας γύρω τους.
Και να που έρχονται ως περιοδεύοντες διδάσκαλοι οι σοφιστές. Προσφέρουν και πουλούν τη θεωρητική μόρφωση. Διδάσκουν τους πολίτες να μιλούν, να σκέπτονται, να κρίνουν -αυτά που είναι υποχρεωμένοι να κάνουν όλη τους τη ζωή. Διδάσκουν τους νέους, που έχουν ήδη ολοκληρώσει την παραδοσιακή τους μόρφωση. Τους προσφέρουν κάτι διαφορετικό από τη μουσική και την άθληση, διαφορετικό ακόμα και από τους ποιητές του παρελθόντος. Τους οπλίζουν για την επιτυχία, για μιαν επιτυχία που δε βασίζεται στη δύναμη ή στη γενναιότητα, αλλά στην ενεργοποίηση της νόησης.
Η ενεργοποίηση της νόησης ήταν στοιχείο κοινό στους σοφιστές και στους φιλοσόφους· όμως οι σοφιστές την ασκούσαν σε καινούριο πλαίσιο και για νέους στόχους. Αυτοί οι διδάσκαλοι δεν ήταν θεωρητικοί, που αναζητούσαν απλά και μόνο τη μεταφυσική αλήθεια, όπως οι φιλόσοφοι· η διδασκαλία τους ήταν και πρακτική, το ίδιο αποτελεσματική στη ζωή, έλεγαν, όσο η επαγγελματική κατάρτιση. Μόνο που η εμβέλεια της ξεπερνούσε το πλαίσιο των επαγγελμάτων: αποτελούσε «τέχνη» προορισμένη για τον πολίτη.
Όλα αυτά εξηγούν τις δυσκολίες που φαίνεται να αντιμετώπισαν οι σύγχρονοι των σοφιστών, όταν προσπάθησαν να ορίσουν την καινούρια διδασκαλία· εξηγούν τους δισταγμούς του νεαρού Ιπποκράτη στον Πρωταγόρα, που όμως τρέχει να συναντήσει το διδάσκαλο, και τις διαφορές που παρουσιάζουν οι τυποποιημένες εκφράσεις των σοφιστών, όταν οι ίδιοι μιλούσαν για το έργο τους. Εξηγεί ακόμα και παρατηρήσεις σαν του Πρωταγόρα, που είπε ότι η σοφιστική υπήρχε από παλιά, ανομολόγητη όμως, κρυμμένη πίσω από διάφορα προσωπεία: το προσωπείο της ποίησης, της μύησης και της προφητείας, ή ακόμα και της γυμναστικής και της μουσικής (316(1-6). Η σοφιστική διδασκαλία ήταν η κατεξοχήν διδασκαλία και η πραγματική μόρφωση για τον άνθρωπο" μπορεί κανείς να πει ότι λίγο πολύ κρυβόταν μέσα στις προγενέστερες μορφές της εκπαίδευσης, αλλά ο Πρωταγόρας είναι ο πρώτος που ζητούσε να της δοθεί ξεχωριστή θέση και να αναγνωριστεί η αυτονομία της.
Αν έτσι είχαν τα πράγματα, καταλαβαίνουμε τη διπλή περηφάνια των σοφιστών. Από την άποψη ότι στο πεδίο τους δεν είχαν ούτε προκατόχους ούτε ανταγωνιστές, έκριναν ότι διδακτικά τους ανήκει ολόκληρη η πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου. Σε αντίθεση με την επαγγελματική κατάρτιση, τα μαθήματα τους δεν προορίζονταν να εκπαιδεύσουν μελλοντικούς σοφιστές, αλλά καλούς ρήτορες, άξιους πολίτες και ενημερωμένους ανθρώπους —η παιδεία τους δεν είχε όρια. Και όμως, αντίστροφα, οι σοφιστές ισχυρίζονταν ότι μπορούσαν να μεταδώσουν τη διδασκαλία τους άμεσα και αποτελεσματικά" και μιλούσαν για μια ρητορική ή πολιτική τέχνη, σαν να πρόκειται για καθορισμένη τεχνική, με γνωστούς κανόνες, που καθένας μπορούσε άνετα να τη μάθει.
ΒΙΒΛΙΚΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ: Το Αναβατικόν Ησαΐου
Το κείμενο κυκλοφορεί ευρέως στα Αγγλικά, αλλά δεν το έχω βρει πουθενά στα Ελληνικά, εξ ου και η πρωτοβουλία μου να το μεταφράσω. Η δική μου μετάφραση βασίζεται στην αγγλική μετάφραση από τα Αιθιοπικά, με άφθονες συγκριτικές σημειώσεις από λατινικά και Ελληνικά χειρόγραφα, που έχει γράψει ο Robert Henry Charles το 1900. Το βιβλίο βρίσκεται στο public domain και μπορείτε να το διαβάσετε ή να το κατεβάσετε από αυτή τη διεύθυνση.
Το αγγλικό κείμενο στα Αγγλικά υπάρχει και σ’ αυτή τη σελίδα, αλλά να έχετε υπ’ όψιν πως έχει πολλά σφάλματα λόγω απρόσεκτης μεταγραφής.
Να σημειωθεί πως στη μετάφραση στα Ελληνικά έχω χρησιμοποιήσει και τις υποσημειώσεις του βιβλίου, οπότε σε κάποια σημεία το Ελληνικό κείμενο μπορεί να διαφέρει από το αγγλικό βάσει του περιεχομένου των υποσημειώσεων αυτών.
Εισαγωγή
Το “Αναβατικόν Ησαΐου” είναι ένα αρκετά εκτενές κείμενο 11 κεφαλαίων και συνολικά 296 στίχων. Δεν είναι ακριβώς γνωστό πότε γράφτηκε και υπολογίζεται μεταξύ του τέλους του 1ου αιώνα και του δευτέρου μισού του 2ου αιώνα. Είναι πάντως σίγουρο πως η συγγραφή του ολοκληρώθηκε από Χριστιανό γραφέα άγνωστης ταυτότητας (είναι βέβαιο πως το κείμενο είναι σύνθεση πολλών διαδοχικών συγγραφέων).
Στη χριστιανική γραμματεία εμφανίζεται με διάφορα ονόματα:
“Όρασις Ησαΐου” (κατάλογος αποκρύφων Montfaucon και Pitra)
“Διαθήκη Εζεκίου” στον Γεώργιο Κεδρηνό (Τομ.1, σελ.120-121)
“‘Ergata Īsāyèyās” είναι ο τίτλος του αιθιοπικού κειμένου
“Ascensio Isaiæ” είναι ο τίτλος του λατινικού κειμένου
Σωζώμενα Χειρόγραφα
Το κείμενο σώζεται σε αρκετά χειρόγραφα σε διάφορες γλώσσες. Το κείμενο του Charles βασίζεται συγκεκριμένα σε 3 αιθιοπικά χειρόγραφα (E), 2 λατινικά (L1, L2) και ένα Ελληνικό (G2). Υπάρχει επίσης και ένα χειρόγραφο στα Σλαβονικά (S), ενώ και ένα επιπλέον Ελληνικό, το οποίο σώζεται ολόκληρο.
Πίνακας Περιεχομένων σωζώμενων χειρογράφων
E | G2 | L1 | L2 | S | |
1,1-2,3 | |||||
2,4-13 | |||||
2,14-3,13 | |||||
3,14-4,4 | |||||
4,5-5,16 | |||||
6,1-16 | |||||
6,17 | |||||
7,1-19 | |||||
7,20-10,25 | |||||
10,26-28 | |||||
10,29-11,2 | |||||
11,3-18 | |||||
11,19-40 | |||||
11,41-43 |
● E προέρχεται από τα βιβλία α) Ricardo Laurence, “Ascensio Isaiae Vatis, Opusculum pseudepigraphum… cum Versione Latina Anglicanaque publici Iuris factum”, Oxoniae, 1819 και β) August Dillmann, “Ascensio Isaiae Aethiopice et Latine, cum Prolegomenis Adnotationibus criticis et exegeticis, additis Versionum Latinarum Reliquiis edita”, Lipsiae, 1877.
● G2 πρωτοεμφανίζεται στο βιβλίο του Charles και προέρχεται από τους παπύρους του Amherst.
● L1 προέρχεται από το βιβλίο του Angelo Mai, “Scriptorum Veterum Nova Collectio”, III. τμ.ii, 238
● L2 βασίζεται στα βιβλία α) J.C.L. Gieseler, “Vetus Translatio Latina Visionis Iesaiae”, 1832 και β) στην επανέκδοσή του στο βιβλίο του Dillmann του 1877.
● S είναι το σλαβονικό κείμενο μεταφρασμένο στα Λατινικά από τον Gottlieb Nathaniel Bonwetsch ειδικά για το βιβλίο του Charles.
Παρακάτω ακολουθεί μια περίληψη των περιεχομένων του κειμένου. Να έχετε κατά νου πως το κείμενο είναι σύνθεση με πολλούς συγγραφείς και τα γεγονότα δεν παρουσιάζονται σε απόλυτη χρονολογική σειρά. Οι παραπομπές έχουν την κλασσική μορφή /κεφάλαιο/κόμμα/στίχοι/ (Τα γράμματα μετά τους στίχους υποδηλώνουν τον αριθμό της πρότασης, π.χ. “13α” σημαίνει την πρώτη πρόταση του στίχου 13).
Έχει καθιερωθεί το πρώτο κομμάτι του κειμένου να αποκαλείται “Μαρτύριο Ησαΐα” και το δεύτερο κομμάτι “Όραση Ησαΐα”, ενώ το αποκαλυπτικό απόσπασμα στη μέση του πρώτου τμήματος συχνά αποκαλείται και “Διαθήκη Εζεκία”.
Το Μαρτύριο του Ησαΐα (κεφ.1-5)
1,1-13 Κατά το 26ο έτος της βασιλείας του Εζεκία, ο Ησαΐας τον επισκέπτεται και προφητεύει πως ο γιος του, ο Μανασσής, θα στραφεί στη λατρεία του Σατανά.
2,1-6 Ο Μανασσής γίνεται βασιλιάς και παρασύρει τον Ισραήλ στην ακολασία και τη δαιμονολατρεία.
2,7-16 Ο Ησαΐας αυτοεξορίζεται στην έρημο μαζί με άλλους προφήτες. Ο Μανασσής δολοφονεί τον Μιχαία.
3,1-13α Ο ψευδοπροφήτης Βελχειρά αποκτά εξουσία και συκοφαντεί τον Ησαΐα ως προδότη.
3,13β-4,22 Η Διαθήκη του Εζεκία
3,13β-3,20 Περιληπτική προφητεία της ζωής του Ιησού.
3,21-4,13 Προφητεία για τα γεγονότα πριν τη Δευτέρα Παρουσία.
4,14-4,22 Η Δευτέρα Παρουσία
5,1-16 Ο Ησαΐας συλλαμβάνεται και εκτελείται (τον κόβουνε κατά μήκος στα δύο με ξύλινο πριόνι).
Η Όρασις του Ησαΐα (κεφ.6-11)
6,1-17 Ο Ησαΐας πηγαίνει στον Εζεκία και προφητεύει ενώπιόν του και μεγάλου αριθμού προφητών.
7,1-12 Ο Ησαΐας ξεκινά να προφητεύει. Λέει πως κατέβηκε ένας άγγελος για να τον ανεβάσει στον έβδομο ουρανό.
7,13-8,28 Ο Ησαΐας περνά μέσα από τους έξι ουρανούς, βλέποντας ορδές αγγέλων να δοξολογούν το Θεό και τον Αγαπητό.
9,1-10,16 Ο Ησαΐας βλέπει στον έβδομο ουρανό Δικαίους της Παλαιάς Διαθήκης και τους θρόνους τους και τα λαμπερά ενδύματά τους, καθώς και τα αντίστοιχα δικά του. Επίσης βλέπει και το βιβλίο όπου καταγράφονται όλα τα συμβάντα στον κόσμο· και τέλος τον άγγελο του Πνεύματος και τον Χριστό να δοξολογούν το Θεό. Τέλος ο Χριστός ετοιμάζεται να κατέλθει στη Γη.
10,17-31 Ο Χριστός κατεβαίνει στη Γη δια μέσου των έξι ουρανών, μεταμφιεζόμενος σε άγγελο του κάθε ουρανού, ώστε να μην τον αναγνωρίσουν.
11,1-17 Η Μαρία μένει έγκυος και με παρέμβαση του αγγέλου του Πνεύματος ο Ιωσήφ δεν τη διώχνει. Εκείνη γεννά τον Ιησού, αλλά παραμένει παρθένος. Έπειτα οι δύο γονείς κοιτάζουν το βρέφος και καταλαβαίνουν ότι είναι θεός, αλλά ο άγγελος του Πνεύματος τους απαγορεύει να το διαδώσουν.
11,18-22 Αναφέρεται περιληπτικά πως ο Ιησούς έκανε θαύματα και έπειτα θανατώθηκε, αναστήθηκε, έστειλε τους Αποστόλους να διδάξουν και αναλήφθηκε.
11,23-33 Ο Ιησούς αναλαμβάνεται στον έβδομο ουρανό, περνώντας δια μέσου των άλλων έξι και όλοι οι άγγελοι απορούν που δεν τον είδαν να κατεβαίνει. Στον έβδομο ουρανό κάθεται στα δεξιά του Θεού.
11,34-43 Ο Ησαΐας ορκίζει τους παρευρισκόμενους πως δεν θα καταγράψουν την προφητεία, ούτε θα την αποκαλύψουν ποτέ.
Θεωρίες για τη σύνθεση του κειμένου
Είναι γενικώς αποδεκτό πως το κείμενο δεν γράφτηκε από έναν συγγραφέα, αλλά αποτελεί συγκερασμός των γραφομένων πολλών συγγραφέων.
Σύμφωνα με τη θεωρία του R.H. Charles, υπήρξαν τρεις συγγραφείς (παρακάτω μπορείτε να δείτε και μια γραφική αναπαράσταση της σχέσης μεταξύ τους):
Ένας Χριστιανός, ο οποίος έγραψε την “Διαθήκη του Εζεκία” (3,13β- 4,18), ενδεχομένως πριν γραφτεί το L2 και η Ελληνική Περίληψη. Ο Charles το τοποθετεί μεταξύ 88 και 100 μ.Χ.
Ένας δεύτερος Χριστιανός, ο οποίος προσέθεσε το “Όραμα του Ησαΐα” (6,1-9,40/ 11,2-22) Λόγω της συνάφειας του κειμένου με τις “Πράξεις Πέτρου” και το “Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου” τοποθετείται στα τέλη του 1ου αιώνα.
Επίσης αναγνωρίζει τους υπόλοιπους στίχους (1,2β-6α.13β/ 2,9/ 3,13α/ 4,1α.19-22/ 5,1α.15-16/ 11,41-43) ως μικροδιορθώσεις κατά τη σύνθεση των τριών τμημάτων, η οποία τοποθετείται στις αρχές του 3ου αιώνα, αν όχι στα τέλη του 2ου (βάσει των διαθέσιμων χειρογράφων).
και ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ
(κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση)
Το Μαρτύριο του Ησαΐα (εβραϊκό) | |
Το Μαρτύριο του Ησαΐα (α΄ χριστιανικό) | |
Το Όραμα του Ησαΐα (β΄ χριστιανικό) | |
Συνδετικές Προτάσεις |
Υπάρχει και μια διαφορετική άποψη του E. Norelli, ο οποίος αν και συμφωνεί για το σύνθετο χαρακτήρα του κειμένου, θεωρεί πως ολόκληρο το κείμενο εκφράζει της απόψεις μια προφητικής δοκητιστικής* χριστιανικής σέκτας, ενδεχομένως παρόμοιας με εκείνη που επικρίνει ο Ιγνάτιος Αντιοχείας στις επιστολές του “Προς Σμυρναίους” και “Προς Τραλλιανοίς”. Ο Norelli θεωρεί πως το “Όραμα Ησαΐου” είναι παλαιότερο και τα κεφάλαια 1-5 αποτελούν μια μεταγενέστερη πεσιμιστική εισαγωγή στο κείμενο. Τοποθετεί τη συγγραφή στα τέλη του 1ου αιώνα, πριν το Κατά Ματθαίον (δεδομένης της εντελώς διαφορετικής διήγησης για τη σύλληψη του Ιησού).
-----------------------
* Ο Δοκητισμός πρέσβευε πως ο Ιησούς όταν κατέβηκε στη γη δεν ήταν κανονικός άνθρωπος, αλλά φάντασμα ή οπτασία. Ως εναλλακτική χριστολογία εμφανίστηκε πολύ νωρίς (ενδεχομένως και στα τέλη του 1ου αιώνα) και καταδικάστηκε ως αίρεση από τη Σύνοδο της Νικαίας το 325 μ.Χ.
Παρατηρήσεις για το κείμενο
Ομολογουμένως το περιεχόμενο του κειμένου είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον καθώς ανοίγει ένα παράθυρο στην πρώιμη χριστιανική σκέψη και κοσμοθέαση· ιδιαίτερα χρήσιμο σε όσους ασχολούνται με τις απαρχές της συγκεκριμένης θρησκείας. Παρακάτω σημειώνω σημεία τα οποία θεωρώ ιδιαίτερα ενδιαφέροντα.
Δαιμονολογία
Το “Αναβατικό” έχει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δαιμονολογία. Στο κείμενο εμφανίζονται επανειλημμένα ονόματα δαιμονικών οντοτήτων, αν και δεν είναι ευδιάκριτο αν πρόκειται για πολλαπλές οντότητες ή διάφορα ονόματα για την ίδια.
Βελίαρ
Σατανάς
Στο “Αναβατικό” εμφανίζεται και η λέξη “Αγουήλ” ως συνώνυμο του Αβαδδών και της Γέενας, και δηλώνει τον τόπο όπου βρίσκονται οι χαμένες ψυχές. Η αναφορά είναι σημαντική (στο 10,8) διότι αντίθετα με το κλασσικό δόγμα που θέλει τον Ιησού να κατεβαίνει στον Άδη για να διδάξει στους νεκρούς, εδώ αποστέλλεται στη Σεόλ, αλλά όχι στον Αγουήλ. Εμφανίζεται μια διάκριση, δηλαδή, μεταξύ των απλών νεκρών και των καταραμένων νεκρών που βρίσκονται σ’αυτήν την πρωτοχριστιανική Κόλαση.
Η βασιλεία του Μανασσή (2,1-6)
Εδώ έχουμε μια περίληψη της συμπεριφοράς του Μανασσή κατά τη βασιλεία του, οπότε κατήργησε τα διατάγματα του πατέρα του και επανέφερε τον Ισραήλ στη λατρεία του Βάαλ. Η βάση αυτής της διήγησης εντοπίζεται στη Βίβλο, στο Δ΄ Βασιλειών, κεφάλαιο 21. Εδώ εξελίσσεται περαιτέρω με τον ψευδοπροφήτη Βελχειρά, ο οποίος συκοφαντεί τον Ησαΐα και ωθεί τον Μανασσή να τον εκτελέσει δια πριονισμού (η παράδοση αυτή βρίσκεται και στον Ταλμούδ).
Η Δευτέρα Παρουσία (3,20-4,22)
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το αποκαλυπτικό όραμα που προσέθεσε ο πρώτος Χριστιανός συγγραφέας και είναι γνωστό ως “Διαθήκη του Εζεκία” και είναι ιδιαίτερα σημαντικό αφού φέρεται να γράφτηκε την ίδια περίοδο με την αποκάλυψη του Ιωάννη. Είναι προφανές ότι τα μοτίβα και στα δύο κείμενα είναι κοινά. Στο “Αναβατικό” τα γεγονότα της Αποκάλυψης εμφανίζονται με την εξής σειρά:
-Ο Βελίαρ θα λάβει τη μορφή ανθρώπου, ενός άνομου βασιλιά, θα σκοτώσει έναν από τους Δώδεκα Αποστόλους, θα κάνει θαύματα, θα αυτοανακηρυχθεί θεός και θα βασιλέψει για 3½ χρόνια.
-Μετά από το διάστημα αυτό θα έρθει ο Ιησούς και θα πατάξει τον Βελίαρ, θα τιμήσει όσους του αντιστάθηκαν και θα τιμωρήσει όσους τον λάτρεψαν.
-Μετά συμβαίνουν τα γεγονότα της Όρασης Βαβυλώνος (Ησ 13) μια προφητεία του Ησαΐα από τη Βίβλο, η οποία περιγράφει την καταστροφή της Βαβυλώνας.
O Charles είναι της άποψης πως ο βασιλιάς στον οποίο μεταμορφώνεται ο Βελίαρ, ο άνομος βασιλιάς που εκτελεί έναν από τους Δώδεκα, έχει σκοτώσει τη μάνα του και αυτοανακηρύσσεται θεός, δεν είναι άλλος από τον Νέρωνα. Ο Νέρωνας είχε τόσο τρομερή φήμη που ακόμη και μετά το θάνατό του κυκλοφορούσαν θρύλοι πως ήταν ζωντανός και θα επέστρεφε για να ανακτήσει το θρόνο του. Σε συνδυασμό με τους διωγμούς που έκανε, δεν είναι παράδοξο που οι Χριστιανοί άρχισαν να τον βλέπουν ως δαίμονα. Περισσότερα για την εμφάνιση του θρύλου του Νέρωνα και το συγκερασμό με τους μύθους του Αντίχριστου και του Βελίαρ μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο του Charles (σελ.li-lxxiii).
Είναι προφανές πως μεγάλη σημασία στο κείμενο παίζει το εβραϊκό δόγμα των επτά ουρανών, οι οποίοι περιγράφονται ως εξής το κείμενο:
1ος ● 7,13-17 Ένας Θρόνος, αριστερά λαμπροί άγγελοι και δεξιά λαμπρότεροι άγγελοι, οι οποίοι δοξολογούν το Θεό στον 7ο ουρανό.
2ος ● 7,18-23 Όμοιος με τον 1ο ουρανό, αλλά οι άγγελοι είναι λαμπρότεροι από εκείνους του 1ου ουρανού (το μοτίβο αυτό συνεχίζεται σε όλους τους ουρανούς).
3ος ● 7,24-27 Όμοιος με τον 2ο ουρανό, αλλά εδώ κανείς δεν ασχολείται με τα επίγεια.
4ος ● 7,28-31 Όμοιος με τον 3ο ουρανό.
5ος ● 7,32-37 Όμοιος με τον 4ο ουρανό. Οι 5 πρώτοι ουρανοί έχουν μόνο μερική επικοινωνία με τον 6ο και τον 7ο ουρανό.
6ος ● 8,1-28 Εδώ δεν υπάρχει Θρόνος και όλοι οι άγγελοι είναι ίσοι σε δόξα και δοξολογία και διοικούνται απ’ ευθείας από τον 7ο ουρανό. Οι άγγελοι δε αποκαλούν με το όνομά τους τα μέλη της Αγίας Τριάδας.
7ος ● 9-10,16 Ο 7ος ουρανός είναι ο τόπος κατοικίας της Αγίας Τριάδας και απαγορεύεται να εισέλθουν σ’ αυτόν οι θνητοί. Εδώ επίσης καταλήγουν οι Δίκαιοι θνητοί μετά θάνατον και εδώ υπάρχει και ένα βιβλίο στο οποίο καταγράφονται όλα τα τεκταινόμενα του θνητού κόσμου.
Η παράδοξη Αγία Τριάδα (κεφ.9-10)
Εκ πρώτης όψεως το κείμενο μοιάζει να υποστηρίζει την κλασσική τριαδική υπόσταση του Θεού, αλλά μια προσεκτική ανάγνωση αποκαλύπτει σημαντικές λεπτομέρειες και πιθανότατα σε αυτές να οφείλεται και το ότι το κείμενο θεωρείται απόκρυφο.
Ο Υιός αναφέρεται επανειλημμένα ως “Αγαπητός” και ονοματίζεται συγκεκριμένα ως “Χριστός” και ως “Ιησούς”, αλλά και “Άρρητος” και “Μονογενής”. Είναι δε αποδέκτης της δοξολογίας των αγγέλων που κατοικούν στους ουρανούς και αποκαλείται “Θεός”.
Το Άγιο Πνεύμα είναι κάπως προβληματικό στο κείμενο, γιατί δεν εμφανίζεται τόσο ως υπόσταση του Θεού, αλλά ως άγγελος που μεταφέρει τη θεία σοφία στους ανθρώπους. Στο κείμενο ονομάζεται “Άγγελος του Πνεύματος” και “Άγγελος του Αγίου Πνεύματος” και ταυτίζεται με τον Γαβριήλ (αυτό φαίνεται ιδιαίτερα στο 11,4 και σαφώς στο 3,16). Παρόμοια άποψη για το ζήτημα έχει και ο Ωριγένης, που θεωρεί πως τα δύο σεραφείμ που είδε ο Ησαΐας στη Βίβλο (Ησ 6) είναι ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Αντίθετα με τον Υιό, δεν αποκαλείται “Θεός”
Ο Πατήρ στο κείμενο αναφέρεται ως “Περίλαμπρος” και εμφανίζεται ανώτερος από τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, αφού και οι δύο τον λατρεύουν και τον δοξολογούν (9,40). Προφανώς ο συγγραφέας του “Οράματος” δε θεωρεί τον Ιησού και το Άγιο Πνεύμα ισάξιους του Πατρός.
Σύλληψη και Γέννηση του Χριστού (11,1-17)
Σε αυτό το απόσπασμα περιγράφεται η σύλληψη και η γέννηση του Ιησού και ακόμη και μια περιστασιακή ανάγνωση καθιστά φανερές αρκετές σημαντικές διαφορές· ειδικά σε δογματικό επίπεδο.
Κατ’ αρχάς έχουμε ένα ιδιαίτερο σημαντικό σημείο στην αρχή κιόλας, όπου η Μαρία μένει έγκυος ξαφνικά και χωρίς να ερωτηθεί, όπως στην κλασσική διήγηση. Η εγκυμοσύνη δε αποτελεί έκπληξη και για τη Μαρία και για τον Ιωσήφ, ο οποίος σκέφτεται να τη διώξει (όταν παντρεύτηκαν ήταν ήδη έγκυος). Όμοια με την ευαγγελική διήγηση, ο Ιωσήφ πείθεται να μη διώξει τη Μαρία λόγω θεϊκής παρέμβασης (του Αγίου Πνεύματος εν προκειμένω) και δεν την άγγιξε καθόλου… σεξουαλικά.
Όταν η Μαρία γεννάει, μένει αειπάρθενος κατά την καθολική έννοια, δηλαδή διατηρεί τον παρθενικό της υμένα και μετά τη γέννα. Όταν δε είδαν το βρέφος, και οι δύο μένουν έκθαμβοι και καταλαβαίνουν πως το παιδί είναι θεϊκό (προφανώς στην κλασσική διήγηση αυτό το γνωρίζουν ήδη).
Το ζευγάρι δείχνει να μένει μόνιμα στη Βηθλεέμ. Αυτό φαίνεται πλαγίως από το ότι οι κάτοικοι της Βηθλεέμ γνωρίζουν και ότι η Μαρία είναι παρθένα και ότι είναι φρεσκοπαντρεμένη με τον Ιωσήφ. Επειδή η Βηθλεέμ βούηξε με την παράξενη γέννα, η οικογένεια μετακομίζει στη Ναζαρέτ.
Τέλος, ο συγγραφέας δηλώνει απερίφραστα πως η γέννηση του Ιησού πέρασε εντελώς απαρατήρητη από όλους τους ανθρώπους, και όλους τους πρίγκηπες και όλα τα ουράνια όντα. Αυτή η ιστορία δεν έχει χώρο ούτε για τους Μάγους με τα δώρα, ούτε το παραλήρημα του Ηρώδη.
Το Αναβατικόν Ησαΐου (Ελληνική μετάφραση)
Το κείμενο στις αγκύλες […] είναι συμπλήρωμα που προέρχεται από άλλα χειρόγραφα πλην του βασικού. Το κείμενο στις παρενθέσεις (…) δεν υπάρχει στο πρωτότυπο, αλλά προστίθεται για να γίνει σαφέστερη η μετάφραση.
[1]
1 Και συνέβη στο 26ο έτος της βασιλείας του Εζεκία, βασιλιά του Ιούδα, να καλέσει το Μανασσή, το γιο του. Ήταν ο μοναδικός του γιος.
2 Και τον κάλεσε ενώπιον του Ησαΐα, του γιου του Αμώς, και ενώπιον του Ιασούβ, [1] του γιου του Ησαΐα, για να του παραδώσει λόγια αρετής τα οποία ο ίδιος ο βασιλιάς είχε δει:
3 Και για τις κρίσεις αυτού του κόσμου και για τα μαρτύρια της Γέεννας και για τον πρίγκηπα αυτού του κόσμου και για τους αγγέλους του και για τις Εξουσίες και για τις Δυνάμεις του.
4 Και για τα λόγια της πίστης του Αγαπητού, τον οποίο ο ίδιος είχε δει κατά το 15ο έτος της βασιλείας, όταν είχε αρρωστήσει.
5 Και του παρέδωσε τα λόγια γραμμένα, τα οποία είχε γράψει ο Σωμνάς ο γραφέας και επίσης εκείνα τα οποία ο Ησαΐας, ο γιος του Αμώς, του είχε δώσει, και στους προφήτες επίσης, ώστε να γράψουν και να αποθηκεύσουν με τη βοήθειά του εκείνα τα οποία είχε δει ο ίδιος στην οικία του βασιλιά σχετικά με την κρίση των αγγέλων και την καταστροφή αυτού του κόσμου και σχετικά με τα ενδύματα των αγίων και του πώς οδεύει μπροστά και σχετικά με τη μεταμόρφωσή του [2] και το διωγμό και την ανάληψη του Αγαπητού.
6 Κατά το 20ο έτος της βασιλείας του Εζεκία, ο Ησαΐας είχε δει τα λόγια αυτής της προφητείας και τα είχε παραδώσει στον Ιασούβ, το γιο του. Κι ενώ ο Εζεκίας έδινε εντολές, ο Ιασούβ, ο γιος του Ησαΐα, περίμενε έτοιμος.
7 Ο Ησαΐας είπε στον Εζεκία, το βασιλιά, αλλά του τα είπε μόνο όταν δεν ήταν μπροστά ο Μανασσής: “Όπως ζει ο Κύριος και όπως ζει το Πνεύμα το οποίο μιλάει μέσα μου, όλες αυτές οι εντολές και αυτά τα λόγια θα ακυρωθούν από το Μανασσή, το γιο σου, και από τις πράξεις των χεριών του θα αποχωρήσω κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του σώματός μου.
8 Και ο Σαμμαήλ Μαλχιρά [3] θα υπηρετήσει το Μανασσή και θα κάνει όλες του τις επιθυμίες και θα γίνει ακόλουθος του Βελίαρ και όχι δικός μου.
9 Και πολλούς στην Ιερουσαλήμ και στην Ιουδαία θα τους κάνει να εγκαταλείψουν την πίστη της αληθείας και ο Βελίαρ θα κατοικεί μέσα στον Μανασσή και από τα χέρια του θα σχιστώ στα δύο.”
10 Και όταν ο Εζεκίας άκουσε αυτά τα λόγια έκλαψε πολύ πικρά και διέρρηξε τα ιμάτιά του και έβαλε το κεφάλι του στη γη και έπεσε με το πρόσωπο στο έδαφος.
11 Και ο Ησαΐας του είπε: “Η βουλή του Σατανά κατά του Μανασσή πρέπει να ολοκληρωθεί. Τίποτα δεν μπορείς να κάνεις”.
12 Και εκείνη την ημέρα αποφάσισε ο Εζεκίας να σκοτώσει το γιο του, το Μανασσή.
13 Και είπε ο Ησαΐας στον Εζεκία: “Ο Αγαπητός έχει ακυρώσει τα σχέδιά σου και ο σκοπός της καρδιάς σου δε θα πραγματοποιηθεί, διότι αυτή είναι η κλήση στην οποία κλήθηκα και θα κληρονομήσω την κληρονομιά του Αγαπητού.”
[2]
1 Και συνέβη μετά το θάνατο του Εζεκία και αφού ο Μανασσής έγινε βασιλιάς ότι δεν θυμόταν τις εντολές του Εζεκία, του πατέρα του, αλλά τις ξέχασε και ο Σαμμαήλ κατοίκησε εντός του Μανασσή και γραπώθηκε γερά επάνω του.
2 Και ο Μανασσής εγκατέλειψε την υπηρεσία του Θεού του πατέρα του και υπηρέτησε το Σατανά και τους αγγέλους του και τις Δυνάμεις του.
3 Και έβγαλε τον οίκο του πατέρα του, ο οποίος ήταν κάποτε μπροστά από το πρόσωπο του Εζεκία, από τα λόγια της σοφίας και την υπηρεσία του Θεού.
4 Και ο Μανασσής έστρεψε την καρδιά του για να υπηρετήσει τον Βελίαρ· γιατί άγγελος της ανομίας, άρχοντας του κόσμου, είναι ο Βελίαρ, και το όνομά του είναι Μεχεμβέκος. [4] Και ήταν περιχαρής στην Ιερουσαλήμ λόγω του Μανασσή, και τον έκανε δυνατό στην αποστασία (του Ισραήλ) και την ανομία, τα οποία εξαπλώθηκαν και πέρα από την Ιερουσαλήμ.
5 Και οι μαγεία και οι μαγγανείες αυξήθηκαν και η μελλοντολογία και η οιωνοσκοπία και η πορνεία [και η μοιχεία] και ο διωγμός των δικαίων από το Μανασσή και [τον Βελχειρά] και τον Τοβία τον Χαναναίο και τον Ιωάννη από την Αναθώθ και από τον Σαδώκ, τον αρχηγό των έργων.
6 Και οι υπόλοιπες πράξεις, ιδού, έχουν γραφεί στο βιβλίο των Βασιλέων του Ιούδα και του Ισραήλ.
7 Και όταν ο Ησαΐας, ο γιος του Αμώς, είδε την ανομία που διέπρατταν στην Ιερουσαλήμ και τη λατρεία του Σατανά και την ανηθικότητα του, αποτραβήχθηκε από την Ιερουσαλήμ και εγκαταστάθηκε στη Βηθλεέμ του Ιούδα.
8 Και εκεί επίσης υπήρχε πολύ ασωτία και αποτραβήχθηκε από τη Βηθλεέμ και εγκαταστάθηκε σε ένα έρημο μέρος σε ένα βουνό.
9 Και ο Μιχαίας ο προφήτης και ο γηραιός Ανανίας και ο Ιωήλ και ο Αμβακούμ και ο γιος του ο Ιασούβ και πολλοί από τους πιστούς που πίστευαν στην ανάληψη στον ουρανό, αποτραβήχθηκαν και εγκαταστάθηκαν στο βουνό.
10 Όλοι φορούσαν ρούχα από τρίχα και ήταν όλοι προφήτες. Και δεν είχαν τίποτα μαζί τους, αλλά ήταν γυμνοί και όλοι θρηνούσαν με μεγάλο θρήνο επειδή ο Ισραήλ είχε παραστρατήσει.
11 Και δεν έτρωγαν τίποτα πέρα από άγρια χόρτα που μάζευαν στα βουνά και τα μαγείρευαν και ζούσαν εκεί με τον Ησαΐα τον προφήτη. Και πέρασαν ημέρες δύο ετών πάνω στα βουνά και τους λόφους.
12 Και μετά από αυτό, ενώ βρίσκονταν στην έρημο, υπήρχε κάποιος συγκεκριμένος άνθρωπος στη Σαμάρεια ονόματι Βελαχειρά, του οίκου του Σεδεκία, γιος του Χαανά, ένας ψευδοπροφήτης, που κατοικούσε στη Βηθλεέμ. Τώρα ο Σεδεκίας, ο γιος του Χαανά, που ήταν αδελφός του πατέρα του, και τον καιρό του Αχαάβ, του βασιλιά του Ισραήλ, υπήρξε διδάσκαλος των 400 προφητών του Βαάλ, ο ίδιος είχε πατάξει και είχε εκδιώξει τον Μιχαία, το γιο του Ιεμβλά, τον προφήτη.
13 Και εκείνος, ο Μιχαίας, είχε πέσει σε δυσμένεια από τον Αχαάβ και είχε ριχτεί στη φυλακή. Και (βρισκόταν) με τον Σεδεκία τον προφήτη· βρισκόντουσαν με τον Οχοζία, γιο του Αχαάβ, βασιλιά της Σαμάρειας.
14 Και ο Ηλίας ο προφήτης εκ Θεσβών της Γαλαάδ κακολογούσε τον Οχοζία και τη Σαμάρεια και προφήτευσε σχετικά με τον Οχοζία πως θα πέθαινε στο κρεββάτι του από ασθένεια και ότι η Σαμάρεια θα παραδιδόταν στα χέρια του Σαλμανασσάρ, [5] επειδή είχε σκοτώσει προφήτες του Θεού.
15 Και όταν οι ψευδοπροφήτες, που ήταν με τον Οχοζία, το γιο του Αχαάβ, και το δάσκαλό τους τον Ιαλλαρία [6] του Όρους Ισλάλ [7] άκουσαν –
16 Τώρα ήταν ο αδελφός του Σεδεκία – όταν έπεισαν τον Οχοζία, το βασιλιά των Γομόρρων, [8] και (σκότωσε) το Μιχαία.
[3]
1 Και ο Βελχειρά αναγνώρισε και είδε το μέρος του Ησαΐα και των προφητών που ήταν μαζί του· γιατί κατοικούσε στην περιοχή της Βηθλεέμ και ήταν σύμμαχος του Μανασσή. Και έλεγε ψευδείς προφητείες στην Ιερουσαλήμ και πολλοί που ζούσαν στην Ιερουσαλήμ γίνανε σύμμαχοί του και ήταν Σαμαρείτης.
2 Και αυτό συνέβη όταν ο Σαλμανασσάρ, ο βασιλιάς της Ασσυρίας, ήρθε και κατέκτησε τη Σαμάρεια και έπιασε αιχμάλωτες τις εννέα (και μισή) [9] φυλές και τους οδήγησε μακριά στα βουνά των Μήδων και στους ποταμούς του Γωζάν. [10]
3 Αυτό (ο Βελχειρά) το απέφυγε, όταν ακόμα ήταν νέος, και δραπέτευσε και ήρθε στην Ιερουσαλήμ τον καιρό του Εζεκία, βασιλιά του Ιούδα, αλλά δεν έπραξε όπως ο πατέρας του στη Σαμάρεια, γιατί φοβόταν τον Εζεκία.
4 Και βρέθηκε τον καιρό του Εζεκία να λέει λόγια ανομίας στην Ιερουσαλήμ.
5 Και οι υπηρέτες του Εζεκία τον κατηγόρησαν και δραπέτευσε στην περιοχή της Βηθλεέμ. Και εκείνοι έπεισαν–
6 Και ο Βελχειρά κατηγόρησε τον Ησαία και τους προφήτες που ήταν μαζί του, λέγοντας: “Ο Ησαΐας και αυτοί που είναι μαζί του προφητεύουν εναντίον της Ιερουσαλήμ και εναντίον των πόλεων του Ιούδα και λένε πως θα καταστραφούν και (προφητεύουν εναντίον των τέκνων του Ιούδα και) του Βενιαμίν πως θα οδηγηθούν στην αιχμαλωσία και εναντίον σου, ω βασιλιά και κύριε, πως θα οδηγηθείς (δεμένος) με γαλεάγρες και αλυσίδες.
7 Αλλά προφητεύουν ψευδώς κατά του Ισραήλ και του Ιούδα.
8 Και ο ίδιος ο Ησαΐας έχει πει: ‘Βλέπω περισσότερα από τον Μωυσή τον προφήτη’
9 Αλλά ο Μωυσής είπε: ‘Κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να δει το Θεό και να ζήσει’ και ο Ησαΐας είπε: ‘Είδα το Θεό και ιδού, ζω’.
10 Μάθε, λοιπόν, ω βασιλιά, πως ψεύδεται. Και την Ιερουσαλήμ επίσης την έχει αποκαλέσει Σόδομα και τους πρίγκηπες του Ιούδα και της Ιερουσαλήμ τους έχει αποκαλέσει ανθρώπους των Γομόρρων”. Και είπε πολλές κατηγορίες κατά του Ησαΐα και των προφητών ενώπιον του Μανασσή.
11 Αλλά ο Βελίαρ κατοικούσε στην καρδιά του Μανασσή και στις καρδιές των πριγκήπων του Ιούδα και του Βενιαμίν και των ευνούχων και των συμβούλων του βασιλιά.
12 Και τα λόγια του Βελχειρά τον ευχαρίστησαν [πάρα πολύ] και έστειλε και συνέλαβαν τον Ησαΐα.
13 Γιατί ο Βελίαρ είχε μεγάλη οργή κατά του Ησαΐα εξ αιτίας του οράματος και λόγω του ότι είχε εκθέσει τον Σαμμαήλ και επειδή από τον Ησαΐα είχε γίνει γνωστό πως είχε ξεκινήσει ο Αγαπητός από τον 7ο ουρανό και η μεταμόρφωσή Του και η κάθοδός Του και σε τι μορφή θα μεταμορφωνόταν, δηλαδή ότι θα έπαιρνε μορφή ανθρώπου, και ο τρόπος με τον οποίο θα διωκόταν και οι βασανιστές με τους οποίους τα τέκνα του Ισραήλ θα Τον βασανίζανε και τον ερχομό των 12 μαθητών Του και η διδασκαλία και ότι πριν το Σάββατο θα σταυρωνόταν σε ένα δέντρο και ότι θα σταυρωνόταν μαζί με κακούς ανθρώπους και ότι θα θαβόταν σε τάφο
14 Και ότι οι 12 που ήταν μαζί Του θα πάθαιναν κακό εξ αιτίας Του· και η σκοπιά εκείνων που φυλάγανε τον τάφο
15 Και την κάθοδο του αγγέλου της Χριστιανικής Εκκλησίας, ο οποίος είναι στους ουρανούς, τον οποία Εκείνος θα καλέσει τις έσχατες ημέρες.
16 Και ότι ο Γαβριήλ, ο άγγελος του Αγίου Πνεύματος, και ο Μιχαήλ, ο άρχων των αγίων αγγέλων, την τρίτη ημέρα θα ανοίξουν τον τάφο
17 Και ο Αγαπητός, καθισμένος στους ώμους τους, θα βγει έξω και θα στείλει τους 12 μαθητές Του·
18 Και θα διδάξουν όλα τα έθνη και κάθε γλώσσα την ανάσταση του Αγαπητού και εκείνοι που θα πιστέψουν στο σταυρό Του θα σωθούν, και στην ανάληψή Του στον 7ο ουρανό, απ’ όπου και ήρθε·
19 Και ότι πολλοί που πιστεύουν σε Αυτόν θα μιλήσουν μέσω του Αγίου Πνεύματος·
20 Και πολλά σημάδια και θαύματα θα συμβούν εκείνες τις ημέρες.
21 Και έπειτα, την παραμονή [της επιστροφής] όταν θα βρίσκεται κοντά, οι μαθητές Του θα εγκαταλείψουν τις διδασκαλίες των 12 Αποστόλων και την πίστη τους και την αγάπη τους και την αγνότητά τους.
22 Και θα υπάρχουν πολλές αντιδικίες την παραμονή [του ερχομού Του] όταν θα πλησιάζει.
23 Και εκείνες τις ημέρας πολλοί θα αγαπούν την εξουσία, αν και δε θα έχουν σοφία.
24 Και θα υπάρχουν πολλοί άνομοι πρεσβύτεροι και ποιμένες που θα μεταχειρίζονται με λάθος τρόπο τα πρόβατά τους και θα κατασπαράσσονται, επειδή οι ποιμένες τους δεν είναι άγιοι.
25 Και πολλοί θα ανταλλάξουν την τιμή των ενδυμάτων των αγίων για τα ενδύματα των φιλαργύρων και θα υπάρχει πολύς σεβασμός για πρόσωπα εκείνες τις ημέρες και άνθρωποι που αγαπούν εγκόσμιες τιμές.
26 Και θα υπάρχει πολλή συκοφαντία και αλαζονεία κοντά στην επιστροφή του Κυρίου και το Άγιο Πνεύμα θα απομακρυνθεί από πολλούς.
27 Και εκείνες τις ημέρες δε θα υπάρχουν πολλοί προφήτες, ούτε άτομα που μιλάνε αξιόπιστα, παρά μόνο λίγοι κάπου-κάπου,
28 Εξ αιτίας του πνεύματος της πλάνης και της πορνείας και της αλαζονείας και της φιλαργυρίας, το οποίο θα υπάρχει μέσα σε εκείνους που θα ονομαστούν υπηρέτες του Αγαπητού και σε εκείνους που θα υποδεχθούν τον Αγαπητό.
29 Και θα υπάρχει μεγάλο μίσος ανάμεσα στους ποιμένες και τους πρεσβύτερους.
30 Γιατί θα υπάρχει μεγάλος φθόνος κατά τις τελευταίες μέρες· γιατί ο καθένας θα λέει ό,τι είναι ευχάριστο για τον εαυτό του.
31 Και θα ακυρώσουν την προφητεία των προφητών που ήταν πριν από εμένα και αυτά τα οράματά μου θα τα ακυρώσουν και αυτά για να πουν ό,τι θέλει η καρδιά τους.
[4]
1 Και τώρα, Εζεκίας και Ιασούβ, γιε μου, αυτές είναι οι μέρες της ολοκλήρωσης του κόσμου.
2 Αφού ολοκληρωθεί, ο Βελίαρ, ο μεγάλος άρχοντας, ο βασιλιάς αυτού του κόσμου, θα κατέβει, αυτός που τον κυβέρνησε από τότε που δημιουργήθηκε· ναι, θα κατέβει από το στερέωμά του με μορφή ανθρώπου, ενός άνομου βασιλιά, δολοφόνου της μητέρας του· ο οποίος είναι ο ίδιος βασιλιάς του κόσμου και
3 Θα διώξει το φυτό που φύτεψαν οι Δώδεκα Απόστολοι του Αγαπητού. Από τους Δώδεκα, ο ένας θα βρεθεί στα χέρια του.
4 Αυτός ο άρχοντας με τη μορφή αυτού του βασιλιά θα έρθει και μαζί του θα έρθουν όλες οι Δυνάμεις αυτού του κόσμου και θα ακούσει σ’ αυτές ό,τι επιθυμεί.
5 Και με το λόγο του ο ήλιος θα ανατείλει τη νύχτα και θα κάνει το φεγγάρι να εμφανιστεί την έκτη ώρα.
6 Και θα κάνει στον κόσμο ό,τι επιθυμεί· θα πράττει και θα μιλάει όπως ο Αγαπητός και θα λέει: “Είμαι ο Θεός και άλλος πέρα από εμένα δεν έχει υπάρξει”.
7 Και όλοι οι άνθρωποι του κόσμου θα τον πιστέψουν.
8 Και θα κάνουν θυσίες σ’ αυτόν και θα τον υπηρετούν λέγοντας: “Αυτός είναι ο Θεός και άλλος πέρα από αυτόν δεν υπάρχει”.
9 Και τους περισσότερους από εκείνους που είχαν συγκεντρωθεί για να υποδεχθούν τον Αγαπητό, τους πήρε με το μέρος του.
10 Και η δύναμη των θαυμάτων του θα υπάρχει σε κάθε πόλη και κάθε περιοχή.
11 Και θα τοποθετήσει την εικόνα του μπροστά του σε κάθε πόλη.
12 Και θα κρατήσει η επιρροή του για τρία χρόνια και επτά μήνες και εικοσιεπτά ημέρες.
13 Και πολλοί πιστοί και άγιοι έχοντας δει Αυτόν για τον οποίο ήλπιζαν, ο οποίος σταυρώθηκε, τον Ιησού τον Κύριο Χριστό, [αφότου εγώ, ο Ησαΐας, Τον είχα δει Αυτόν που σταυρώθηκε και αναλήφθηκε] και εκείνοι ακόμη που ήταν πιστοί σ’ Αυτόν – από αυτούς λίγοι θα μείνουν εκείνες τις μέρες από τους υπηρέτες Του, οι οποίοι θα τρέχουν από έρημο σε έρημο, περιμένοντας τον ερχομό του Αγαπητού.
14 Και μετά από χίλιες, τριακόσιες και τριανταδύο ημέρες ο Κύριος θα έρθει με τους αγγέλους Τους και με τις στρατιές των αγίων από τον έβδομο ουρανό με τη δόξα του εβδόμου ουρανού και θα σύρει τον Βελίαρ στη Γέεννα και τις στρατιές του επίσης.
15 Και θα δώσει την ανάπαυση των θεοσεβούμενων σε όσους Εκείνος βρει με σώμα σ’ αυτόν τον κόσμο [και ο ήλιος θα ντραπεί]
16 Και σε όλους που λόγω της πίστης τους σ’Αυτόν αποκήρυξαν τον Βελίαρ και τους βασιλιάδες του. Αλλά οι άγιοι θα έρθουν μαζί με τον Κύριο με τα ενδύματά τους, που τώρα βρίσκονται αποθηκευμένα στον έβδομο ουρανό. Με τον Κύριο θα έρθουν, του οποίου τα πνεύματα είναι ντυμένα, θα κατέλθουν και θα υπάρχουν στον κόσμο και θα δυναμώσει Αυτός εκείνους που έχουν βρεθεί με σώμα, μαζί με τους αγίους, με τα ενδύματα των αγίων και ο Κύριος θα φροντίσει εκείνους που φρουρούσαν τον κόσμο.
17 Και έπειτα θα στραφούν προς τα πάνω φορώντας τα ενδύματά τους και τα σώματά τους θα μείνουν πίσω στον κόσμο.
18 Τότε η φωνή του Αγαπητού γεμάτη οργή θα καλέσει σε απολογία τα πράγματα του ουρανού και τα πράγματα της γης και τα βουνά και τους λόφους και τις πόλεις και την έρημο και τα δάση και τον άγγελο του ήλιου κι εκείνον της σελήνης και όλα τα πράγματα στα οποία εμφανίστηκε ο Βελίαρ και ενήργησε ανοιχτά στον κόσμο και θα υπάρξει [ανάσταση και] κρίση ανάμεσά τους εκείνες τις ημέρες και ο Αγαπητός θα προκαλέσει μια φωτιά να ξεκινήσει από Αυτόν και θα καταστρέψει όλους τους άθεους και θα είναι λες και δεν είχαν δημιουργηθεί ποτέ.
19 Και τα υπόλοιπα λόγια του οράματος είναι γραμμένα στην Όραση Βαβυλώνος.
20 Και το υπόλοιπο όραμα σχετικά με τον Κύριο, ιδού, είναι γραμμένο σε τρεις παραβολές σύμφωνα με τα λόγια μου που γράφτηκαν στο βιβλίο που προφήτευσα δημόσια.
21 Και η κάθοδος του Αγαπητού στη Σεόλ, ιδού, είναι γραμμένο στο τμήμα όπου ο Κύριος λέει: “Ιδού ο Υιός μου θα καταλάβει”. Και αυτά τα πράγματα, ιδού, είναι γραμμένα [στους Ψαλμούς] στις παραβολές του Δαβίδ, του γιου του Ιεσσαί, και στις Παροιμίες του Σολομώντος, του γιου του, και στα λόγια του Κορέ και του Αιθάν του Ισραηλίτη και στα λόγια του Ασάφ και στους υπόλοιπους Ψαλμούς επίσης, τους οποίους ενέπνευσε ο άγγελος του Πνεύματος.
22 Συγκεκριμένα σε εκείνους που δεν έχουν όνομα γραμμένο και στα λόγια του πατέρα μου, Αμώς, και του Ωσηέ του προφήτη και του Μιχαία και του Ιωήλ και του Ναούμ και του Ιωνά και του Οβδιού και του Αμβακούμ και του Αγγαί και του Μαλαχία και στα λόγια του Ιωσήφ του Δικαίου[11] και στα λόγια του Δανιήλ.
[5]
1 Γι’αυτό, λόγω αυτών των οραμάτων, ο Βελίαρ οργίστηκε πολύ με τον Ησαΐα και κατοίκησε στην καρδιά του Μανασσή και τον πριόνισε στα δύο με ένα ξύλινο πριόνι.
2 Και ενώ πριονίζανε τον Ησαΐα στα δύο, ο Βελχειρά στάθηκε όρθιος κατηγορώντας τον και όλοι οι ψευδοπροφήτες στάθηκαν όρθιοι, γελώντας και περιχαρείς με τη μοίρα του Ησαΐα.
3 Και ο Βελχειρά, με τη βοήθεια του Μεχεμβέκου, στάθηκε μπροστά στον Ησαΐα γελώντας και κοροϊδεύοντάς τον.
4 Και ο Βελχειρά είπε στον Ησαια: “Πες, ‘ό,τι είπα ήταν ψέματα και αυτά που κάνει ο Μανασσής είναι καλά και δίκαια
5 Και αυτά που κάνει ο Βελχειρά και οι συνεργάτες του είναι καλά’.”
6 Και αυτά του είπε, όταν άρχισε να τον πριονίζει στα δύο.
7 Αλλά ο Ησαΐας ήταν απορροφημένος σε ένα όραμα του Κυρίου και, αν και τα μάτια του ήταν ανοιχτά, δεν τους έβλεπε.
8 Και αυτά είπε ο Βελχειρά στον Ησαΐα: “Πες ό,τι σου λέω και εγώ θα αλλάξω τις καρδιές του και θα κάνω τον Μανασσή και τους πρίγκηπες του Ιούδα και το λαό όλης της Ιερουσαλήμ να σε τιμήσουν”.
9 Και ο Ησαΐας απάντησε και είπε: “Όσο έχω μιλιά, θα λέω: ‘Καταραμένος και καταδικασμένος να είσαι εσύ και όλες οι δυνάμεις σου και όλο σου ο οίκος.’
10 Διότι εσύ δεν μπορεί να μου πάρεις τίποτα, παρά μόνο το δέρμα από το σώμα μου.”
11 Και τον έπιασαν και τον πριόνισαν στα δύο τον Ησαΐα, το γιο του Αμώς, με ένα ξύλινο πριόνι.
12 Και ο Μανασσής και ο Βελχειρά και οι ψευδοπροφήτες και οι πρίγκηπες και ο λαός και όλοι στέκονταν και κοιτούσαν.
13 Και στους προφήτες που ήταν μαζί του είπε πριν τον κόψουνε στα δύο: “Πηγαίνετε στην περιοχή της Τύρου και της Σιδώνας γιατί μόνο για μένα ετοίμασε ο Θεός το ποτήριον”.
14 Και ενώ τον Ησαΐα τον πριονίζανε στα δύο, ούτε κραύγασε, ούτε έκλαψε, αλλά τα χείλη του μίλησαν με το Άγιο Πνεύμα, μέχρι που κόπηκε στα δύο.
15 Αυτά έκανε στον Ησαΐα ο Βελίαρ μέσω του Βελχειρά και του Μανασσή· διότι ο Σαμμαήλ ήταν πολύ οργισμένος με τον Ησαΐα από τον καιρό του Εζεκία, του βασιλιά του Ιούδα, λόγω των πραγμάτων που είχε δει σχετικά με τον Αγαπητό
16 Και σχετικά με την καταστροφή του Σαμμαήλ, που είχε δει δια μέσου του Κυρίου, ενώ ο Εζεκίας ο πατέρας ήταν ακόμα βασιλιάς. Και έπραξε σύμφωνα με τις επιθυμίες του Σατανά.
[6]
Το όραμα που είδε ο Ησαΐας, γιος τους Αμώς:
1 Κατά το 20ο έτος της βασιλείας του Εζεκία, βασιλιά του Ιούδα, ήρθε ο Ησαΐας, ο γιος του Αμώς, και ο Ιασούβ, ο γιος του Ησαΐα, στον Εζεκία στην Ιερουσαλήμ από τα Γάλγαλα.
2 Και μπαίνοντας έκατσε στο κάθισε στο κάθισμα του βασιλιά και του έφεραν ένα άλλο κάθισμα, αλλά δεν ήθελε να κάτσει εκεί.
3 Και όταν ο Ησαΐας άρχισε να λέει τα λόγια της πίστης και της αλήθειας με τον βασιλιά Εζεκία, όλοι οι πρίγκηπες του Ισραήλ κάθονταν και οι ευνούχοι και οι σύμβουλοι του βασιλιά. Και υπήρχαν και σαράντα προφήτες και γιοι προφητών· είχαν έρθει από τα χωριά και από τα βουνά και από τις πεδιάδες, όταν άκουσαν πως θα πήγαινε ο Ησαΐας από τα Γάλγαλα στον Εζεκία.
4 Και είχαν έρθει για να τον χαιρετήσουν και να ακούσουν τα λόγια του
5 Και για να βάλει τα χέρια τους επάνω τους, ώστε να προφητεύσουν και αυτοί και να ακούσει και εκείνος την προφητεία· και βρίσκονταν όλοι μπροστά στον Ησαΐα.
6 Και ενώ έλεγε στον Εζεκία ο Ησαΐας τα λόγια της αλήθειας και της πίστης, όλοι άκουσαν μια πόρτα που είχε ανοίξει και τη φωνή του Αγίου Πνεύματος.
7 Και κάλεσε ο βασιλιάς όλους τους προφήτες και όλους τους ανθρώπους που βρίσκονταν εκεί και εκείνοι ήλθαν και ο Μιχαίας και ο γηραιός Ανανίας και ο Ιωήλ και ο Ιασούβ κάθισε στο δεξί του χέρι και στο αριστερό.
8 Και όταν όλοι άκουσαν τη φωνή του Αγίου Πνεύματος, όλοι έπεσαν στα γόνατα και λάτρεψαν και δόξασαν το Θεό της αληθείας, τον Ύψιστο που βρίσκεται στον επάνω κόσμο και ο οποίος κάθεται ψηλά, ο Άγιος που αναπαύεται μεταξύ των αγίων Του.
9 Και Τον δόξασαν, Εκείνον που έδωσε λόγια τέτοιας αξίας σε έναν άνθρωπο του κόσμου.
10 Και καθώς μιλούσε με το Άγιο Πνεύμα και τον ακούγαν όλοι, σιώπησε και ο νους αρπάχθηκε από αυτόν και δεν έβλεπε τους ανθρώπους που βρίσκονταν μπροστά του
11 Παρόλο που τα μάτια του ήταν πράγματι ανοιχτά. Επιπλέον τα χείλη του ήταν σιωπηλά και ο νους του σώματός του αρπάχθηκαν από αυτόν.
12 Αλλά υπήρχε μέσα του η έμπνευσή του γιατί έβλεπε όραμα.
13 Και ο άγγελος που είχε σταλεί για να τον κάνει να δει δεν ήταν από αυτό το στερέωμα, ούτε ήταν από τους ένδοξους αγγέλους αυτού του κόσμου, αλλά είχε έρθει από τον έβδομο ουρανό.
14 Και οι άνθρωποι που βρίσκονταν δίπλα του δεν το κατάλαβαν, αλλά ο κύκλος των προφητών το κατάλαβε πως ο άγιος Ησαΐας είχε αρπαχθεί ψηλά.
15 Και το όραμα που είδε ο άγιος Ησαΐας δεν ήταν αυτού του κόσμου, αλλά από τον κόσμο που είναι κρυμμένος από τη σάρκα.
16 Και αφού είδε ο Ησαΐας το όραμα, το διηγήθηκε στον Εζεκία και στον Ιασούβ, το γιο του, και στους άλλους προφήτες που είχαν έρθει.
17 Αλλά οι αρχηγοί και οι ευνούχοι και ο λαός δεν το άκουσαν, παρά μόνο ο Σωμνάς ο γραφέας και ο Ιωακείμ και ο Ασάφ ο καταγραφέας· διότι και αυτοί κάνανε καλές πράξεις και η ευωδία του Πνεύματος ήταν επάνω τους. Αλλά ο λαός δεν άκουσε γιατί ο Μιχαίας και ο Ιασούβ ο γιος του τους είχαν διώξει όταν η σοφία αυτού του κόσμου είχε απομακρυνθεί από αυτόν και είχε γίνει σαν νεκρός.
[7]
1 Το όραμα που είδε ο Ησαΐας το είπε στον Εζεκία και τον Ιασούβ, το γιο του, και τον Μιχαία και τους άλλους προφήτες και είπε:
2 Αυτή τη στιγμή, όταν προφήτευα σύμφωνα με τα λόγια που ακούγονταν και ακούσατε κι εσείς, είδα έναν περίλαμπρο άγγελο, αλλά όχι λαμπρό όπως οι άγγελοι που πάντα έβλεπα, αλλά ήταν τόσο λαμπρός και τόσο σπουδαίας θέσης, που δεν μπορώ να περιγράψω.
3 Και με άρπαξε από το χέρι και με σήκωσε ψηλά και εγώ του είπα: “Ποιος είσαι και ποιος είναι το όνομά σου και σε ποιο μέρος με πας εκεί ψηλά;” Γιατί μου είχε δοθεί δύναμη για να του μιλήσω.
4 Και εκείνος μου είπε: “Όταν θα σε ανεβάσω ψηλά δια μέσου των διαφόρων βαθμίδων και σε κάνω να δεις το όραμα, που ήταν και ο λόγος που με έστειλαν, θα καταλάβεις ποιος είμαι. Αλλά το όνομά μου δε θα το μάθεις
5 Γιατί θα επιστρέψεις σ’ αυτό το σώμα σου, αλλά εκεί ψηλά που θα σε ανεβάσω, θα δεις· γιατί γι’ αυτό το σκοπό με έστειλαν.”
6 Και χάρηκα γιατί μου μίλησε ευγενικά.
7 Και μου είπε: “Χάρηκες επειδή σου μίλησα ευγενικά;” Και είπε: “Και θα δεις πόσο ευγενικά και ειρηνικά θα σου μιλήσεις κάποιος σπουδαιότερος από εμένα.
8 Και τον Πατέρα Του επίσης, που είναι σπουδαιότερος, θα δεις· γι’ αυτό το σκοπό με στείλανε από τον έβδομο ουρανό για να σου τα εξηγήσω.”
9 Και ανεβήκαμε στο στερέωμα, εγώ κι εκείνος, και εκεί είδα το Σαμμαήλ και τις στρατιές του και γινόταν μεγάλος πόλεμος εκεί και οι άγγελοι του Σατανά φθονούσαν ο ένας τον άλλο.
10 Και όπως και επάνω, έτσι ήταν και στη γη. Γιατί ό,τι υπάρχει στο στερέωμα, υπάρχει ομοίωμά του και στη γη.
11 Και είπα στον άγγελο που ήταν μαζί μου: “Τι ήταν αυτός ο πόλεμος και τι ήταν αυτός ο φθόνος;”
12 Κι εκείνος μου είπε: “Έτσι είναι από τότε που φτιάχτηκε ο κόσμος μέχρι σήμερα και ο πόλεμος θα συνεχίσει μέχρι Εκείνος, τον οποίο θα δεις, να έρθει και να τον καταστρέψει.”
13 Και μετά με ανέβασε σε αυτό που είναι πάνω από το στερέωμα· που είναι ο πρώτος ουρανός.
14 Και εκεί είδα έναν Θρόνο[12] στη μέση και στα δεξιά και στα αριστερά υπήρχαν άγγελοι.
15 Και οι άγγελοι στα αριστερά δεν ήταν διαφορετικοί από τους αγγέλους που στέκονταν στα δεξιά, αλλά εκείνοι που στέκονταν στα δεξιά ήταν πιο λαμπροί, και όλοι δοξολογούσαν με μια φωνή και υπήρχε ένας Θρόνος ανάμεσά τους και εκείνοι που ήταν στα αριστερά τον δοξολογούσαν, αλλά η φωνή τους δεν ήταν σαν εκείνη των δεξιών, ούτε και η δοξολογία τους όπως εκείνων.
16 Και ρώτησα τον άγγελο που με οδηγούσε και του είπε: “Σε ποιον απευθύνεται αυτή η δοξολογία;”
17 Και εκείνος μου είπε: “Σε Εκείνον που κάθεται στον έβδομο ουρανό· σε Εκείνον που αναπαύεται εις τον αιώνα και στον Αγαπητό Του, από όπου και με στείλανε. Προς τα εκεί απευθύνεται”.
18 Και ξανά με ανέβασε στο δεύτερο ουρανό. Το ύψος αυτού του ουρανού είναι το ίδιο όπως η απόσταση του ουρανού από τη γη και μέχρι το στερέωμα.
19 Και είδα εκεί, όπως και στον πρώτο ουρανό, αγγέλους στα δεξιά και στα αριστερά και ένα Θρόνο στη μέση και δοξολογία των αγγέλων του δευτέρου ουρανού· και εκείνος που καθόταν στο Θρόνο στο δεύτερο ουρανό ήταν πιο λαμπρός από όλους τους άλλους.
20 Και υπήρχε μεγάλη λαμπρότητα στο δεύτερο ουρανό και η δοξολογία δεν ήταν όπως εκείνη εκείνων που ήταν στον πρώτο ουρανό.
21 Και έπεσα μπρούμυτα να τον λατρέψω, αλλά ο άγγελος που με οδηγούσε δε μου το επέτρεψε, αλλά μου είπε: “Να μη λατρέψεις ούτε Θρόνο, ούτε άγγελο που βρίσκεται στους έξι ουρανούς – γιατί γι’ αυτό το λόγο με έστειλαν να σε οδηγήσω – μέχρι να σου πω στον έβδομο ουρανό.
22 Γιατί πάνω από όλους τους ουρανούς και τους αγγέλους τους έχει τοποθετηθεί ο θρόνος σου και τα ενδύματά σου και το στέμμα σου, που θα δεις.”
23 Και χάρηκα πολύ που εκείνοι που αγαπούν τον Ύψιστο και τον Αγαπητό Του θα αναληφθούν μετά εκεί από τον άγγελο του Αγίου Πνεύματος.
24 Και με ανέβασε στον τρίτο ουρανό και ομοίως είδα εκείνους στα δεξιά και στα αριστερά και υπήρχε ένας Θρόνος στη μέση, αλλά το όνομα αυτού του κόσμου εκεί δεν ακούγεται.
25 Και είπα στον άγγελο που ήταν μαζί μου, γιατί η λαμπρότητα της εμφάνισής μου μεταμορφωνόταν καθώς ανέβαινα σε κάθε ουρανό: “Τίποτα από την υπεροψία εκείνου του κόσμου δεν ακούγεται εδώ”.
26 Και εκείνος μου απάντησε και μου είπε: “Τίποτα δεν κατονομάζεται εδώ λόγω της αδυναμίας του και τίποτα δεν μένει κρυφό εκεί από ό,τι γίνεται”.
27 Και θέλησα να μάθω πώς γίνεται γνωστό και εκείνος μου απάντησε λέγοντας: “Όταν θα σε έχω ανεβάσει στον έβδομο ουρανό, απ’ όπου με στείλανε, σε εκείνο που βρίσκεται πάνω από αυτά, τότε θα καταλάβεις πως τίποτα δε μένει κρυφό από τους Θρόνους και από εκείνους που κατοικούν στους ουρανούς και από τους αγγέλους. Και η δοξολογία που λέγανε και η λαμπρότητα εκείνου που καθότανε στο Θρόνο ήταν μεγάλη και η λαμπρότητα των αγγέλων στα δεξιά και στα αριστερά ήταν μεγαλύτερη από τον ουρανό που ήταν από κάτω τους.
28 Και με ανέβασε ξανά στον τέταρτο ουρανό και η απόσταση από τον τρίτο ουρανό στον τέταρτο ήταν μεγαλύτερη από εκείνη του στερεώματος από τη γη.
29 Και εκεί πάλι είδα εκείνους που ήταν στα δεξιά και εκείνους που ήταν στα αριστερά κι εκείνον που καθόταν στο Θρόνο στη μέση και υπήρχε και πάλι δοξολογία.
30 Και η δοξολογία και η λαμπρότητα των αγγέλων στα δεξιά ήταν μεγαλύτερη από εκείνων στα αριστερά.
31 Και πάλι η λαμπρότητα εκείνου που καθόταν στο Θρόνο ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των αγγέλων στα δεξιά και η λαμπρότητά τους ήταν μεγαλύτερη από εκείνων που βρίσκονταν από κάτω.
32 Και με ανέβασε στον πέμπτο ουρανό.
33 Και πάλι είδα εκείνους στα δεξιά και εκείνους στα αριστερά και εκείνον που καθόταν στο Θρόνο να είναι πιο περίλαμπροι από εκείνους στον τέταρτο ουρανό.
34 Και η λαμπρότητα εκείνων στα δεξιά ήταν μεγαλύτερη από εκείνων στα αριστερά και από τον τρίτο και τέταρτο ουρανό.
35 Και η λαμπρότητα εκείνων που ήταν στο Θρόνο ήταν μεγαλύτερη από εκείνη των αγγέλων στα δεξιά.
36 Και η δοξολογία τους ήταν καλύτερη από του τέταρτου ουρανού.
37 Και Τον δόξασα, τον Άρρητο και τον Μονογενή που κατοικεί στους ουρανούς, του οποίου το όνομα δεν είναι γνωστό σε κανέναν θνητό, που προσέδωσε τόση λαμπρότητα στους διάφορους ουρανούς και που καθιστά σπουδαία τη λαμπρότητα των αγγέλων και ακόμα μεγαλύτερη τη λαμπρότητα Εκείνου που κάθεται στο Θρόνο.
[8]
1 Και πάλι με ανέβασε στον αέρα του έκτου ουρανού και είδα τέτοια λαμπρότητα που δεν είχα δει στους πέντε ουρανούς.
2 Γιατί είδα αγγέλους να έχουν μεγάλη λαμπρότητα.
3 Και η δοξολογία εκεί ήταν αγία και υπέροχη.
4 Και είπα στον άγγελο που με οδηγούσε: “Τι είναι αυτό που βλέπω, Κύριέ μου;”
5 Και εκείνος είπε: “Δεν είμαι κύριός σου, αλλά δούλος όπως κι εσύ”.
6 Και πάλι τον ρώτησα και του είπα: “Γιατί δεν υπάρχουν αγγελικοί δούλοι στα αριστερά;”
7 Και εκείνος είπε: “Από τον έκτο ουρανό δεν υπάρχουν πια άγγελοι στα αριστερά, ούτε Θρόνος στη μέση, αλλά διοικούνται από τη δύναμη του έβδομου ουρανού, όπου κατοικεί Εκείνος που είναι Άρρητος και ο Εκλεκτός, του οποίου το όνομα δεν έχει γίνει γνωστό ακόμα και κανείς στους ουρανούς δεν μπορεί να μάθει το όνομά Του.
8 Γιατί στη φωνή Αυτού και μόνο απαντούν όλοι οι ουρανοί. Μου δόθηκε λοιπόν, η δύναμη και με έστειλαν να σε ανεβάσω εδώ, ώστε να δεις αυτή τη λαμπρότητα.
9 Και ώστε να δεις τον Κύριο όλων αυτών των ουρανών και αυτών των Θρόνων
10 Να περνάει από σταδιακές μεταμορφώσεις μέχρι να έχει τη δική σου μορφή και να είναι όμοιος με εσένα.
11 Αληθώς λέω σε σένα, Ησαΐα· κανείς άνθρωπος που θα επιστρέψει σε σώμα εκείνου του κόσμου δεν έχει ανέβει ή έχει δει αυτά που βλέπεις εσύ ή έχει συλλάβει ο νους του αυτά που έχεις συλλάβει ο δικός σου.
12 Διότι σου το επέτρεψε να έρθεις εδώ το ότι μοιράστηκες τη μοίρα του Κυρίου. Και από εκεί προέρχεται η δύναμη του έκτου ουρανού και του αέρα.”
13 Και μεγάλυνα τον Κύριό μου με δοξολογίες, γιατί μέσω της δικής Του μοίρας βρέθηκα εδώ.
14 Και εκείνος είπε: “Άκουσε, επιπλέον, και αυτό από έναν που είναι δούλος όπως κι εσύ: Όταν με τη θέληση του Θεού ανεβείς εδώ από το σώμα σου, τότε θα λάβεις αυτό το ένδυμα που βλέπεις και ομοίως θα δεις και άλλα αριθμημένα ενδύματα να κρέμονται εκεί.
15 Και τότε θα γίνεις ισότιμος με τους αγγέλους του εβδόμου ουρανού.
16 Και με ανέβασε στον έκτο ουρανό και δεν υπήρχαν άγγελοι στα αριστερά, ούτε Θρόνος στη μέση, αλλά όλοι είχαν μια εμφάνιση και η ισχύς της δοξολογίας τους ήταν ίση.
17 Και μου δόθηκε κι εμένα δύναμη και έψαλα μαζί τους και με εκείνον τον άγγελο επίσης και η δοξολογία μας ήταν σαν τη δική τους.
18 Και εκεί όλοι ονομάτιζαν τον αρχέγονο Πατέρα και τον Αγαπητό Του, τον Χριστό, και το Άγιο Πνεύμα, όλοι με μια φωνή.
19 Και η φωνή τους δεν ήταν σαν τη φωνή των αγγέλων των πέντε ουρανών.
20 Ούτε σαν την ομιλία τους, αλλά η φωνή ήταν διαφορετική εκεί και υπήρχε πολύ φως εκεί.
21 Και τότε, όταν ήμουνα στον έκτο ουρανό, νόμισα πως το φως που είχα δει στους πέντε ουρανούς δεν ήταν παρά σκοτάδι.
22 Και χάρηκα και δόξασα Εκείνον που έχει δώσει τέτοιο φως σε εκείνους που περιμένουν την υπόσχεσή Του.
23 Και ικέτευσα τον άγγελο που με οδηγούσε να μην ξαναγυρίσω στον κόσμο της σάρκας.
24 Αλήθεια σου λέω, Εζεκία και Ιασούβ, γιε μου, και Μιχαία, πως υπάρχει πολύ σκοτάδι εδώ.
25 Και ο άγγελος που με οδηγούσε ανακάλυψε αυτά που σκεφτόμουνα και είπε: “Αν νιώθεις αγαλλίαση με αυτό το φως, πόσο περισσότερο θα αγαλλιάσεις όταν θα δεις το φως στον έβδομο ουρανό απ’ όπου με στείλανε, όπου βρίσκεται ο Κύριος και ο Αγαπητός Του, που θα κληθεί ‘Υιός’ σε αυτόν τον κόσμο.
26 Ακόμη δεν έχει εμφανιστεί και θα βρίσκεται στον κόσμο που διαφθείρεται και τα ενδύματα και οι Θρόνοι και τα στέμματα που ετοιμάζονται για τους δίκαιους, για εκείνους που εμπιστεύονται εκείνον τον Κύριο, ο οποίο θα κατέλθει έχοντας τη μορφή σου. Διότι το φως που υπάρχει εκεί είναι λαμπρό και υπέροχο.
27 Και όσον αφορά τη μη επιστροφή σου στο σώμα σου, οι μέρες σου δεν έχουν πληρωθεί ακόμη για να μείνεις εδώ.”
28 Και όταν το άκουσα αυτό ανησύχησα και εκείνος είπε: “Μην ανησυχείς”.
[9]
1 Και με σήκωσε στον αέρα στον έβδομο ουρανό και επιπλέον άκουσα μια φωνή να λέει: “Πόσο θα ανέβει αυτός που κατοικεί στη σάρκα;” Και φοβήθηκα και έτρεμα.
2 Και όταν έτρεμα, ιδού, άκουσα άλλη μια φωνή να βγαίνει και να λέει: “Έχει δοθεί άδεια στον άγιο Ησαΐα να ανέβει εδώ· διότι εδώ είναι το ένδυμά του”.
3 Και ρώτησα τον άγγελο που ήταν μαζί μου και είπα: “Ποιος είναι αυτός που μου απαγόρευσε να ανέβω και ποιος αυτός που μου το επέτρεψε;”
4 Και εκείνος μου είπε: “Αυτός που σου απαγόρευσε είναι αυτός που είναι πάνω από τις δοξολογίες του έκτου ουρανού.
5 Και Αυτός που σου το επέτρεψε είναι ο Κύριος ο Θεός, ο Κύριος ο Χριστός, που θα αποκαλεστεί ‘Ιησούς’ στον κόσμο, αλλά το όνομά Του δεν μπορείς να το ακούσεις μέχρι να βγεις από το σώμα σου και να αναληφθείς.”
6 Και με ανέβασε μέχρι τον έβδομο ουρανό και εκεί είδα ένα υπέροχο φως και αμέτρητους αγγέλους.
7 Και εκεί είδα όλους τους δικαίους από τον καιρό του Αδάμ.
8 Και εκεί είδα τον άγιο Άβελ και όλους τους δικαίους.
9 Και εκεί είδα τον Ενώχ και όσους ήταν μαζί τους, ξεγυμνωμένους από τα ενδύματα της σάρκας και τους είδα ντυμένους με τα ενδύματα του πάνω κόσμου και ήταν σαν άγγελοι και στέκονταν εκεί με μεγάλη λαμπρότητα.
10 Αλλά δεν κάθονταν στους Θρόνους τους, ούτε φορούσαν τα ένδοξα στέμματά τους.
11 Και ρώτησα τον άγγελο που ήταν μαζί μου: “Πώς γίνεται να έχουν λάβει τα ενδύματά τους, αλλά όχι τους Θρόνους και τα στέμματά τους;”
12
-13 Και εκείνος μου είπε: “Στέμματα και Θρόνους δόξας δε θα λάβουν μέχρι ο Αγαπητός να κατέβει με τη μορφή με την οποία θα Τον δεις να κατεβαίνει στον κόσμο κατά τις τελευταίες ημέρες του Κυρίου, που θα ονομαστεί Χριστός. Ωστόσο βλέπουν και ξέρουν ποιανού θα είναι οι Θρόνοι και ποιανού τα στέμματα, όταν Αυτός θα έχει κατέλθει και θα έχει πάρει τη μορφή σου και θα νομίσουν πως Αυτός είναι σάρκα και πως είναι άνθρωπος.
14 Και ο θεός εκείνου του κόσμου θα απλώσει το χέρι του κατά του Υιού και θα Τον σταυρώσουν σε ένα δέντρο και θα Τον σκοτώσουν χωρίς να ξέρουν ποιος είναι.
15 Και έτσι η κάθοδός Του, όπως θα δεις, θα μείνει κρυφή ακόμα και από τους ουρανούς, ώστε να μην ξέρουν ποιος είναι.
16 Και όταν θα έχει λεηλατήσει τον άγγελο του θανάτου, θα αναληφθεί την τρίτη ημέρα και θα μείνει σε εκείνο τον κόσμο για πεντακόσιες και σαρανταπέντε ημέρες.[13]
17 Και μετά πολλοί από τους δίκαιους θα αναληφθούν μαζί Του, των οποίων τα πνεύματα δε θα λάβουν τα ενδύματά τους μέχρι ο Κύριος Χριστός αναληφθεί και αναληφθούν κι εκείνοι μαζί Του.
18 Τότε πράγματι θα λάβουν τα ενδύματά τους και τους Θρόνους και τα στέμματα, όταν Αυτούς έχει αναληφθεί στον έβδομο ουρανό.”
19 Και εγώ του είπα το ίδιο που τον ρώτησα στον τρίτο ουρανό:
20 “Δείξε μου πως γίνεται γνωστό εδώ ό,τι γίνεται σε εκείνον τον κόσμο”.
21 Και ενώ μιλούσα ακόμη μαζί του, ιδού, ένας από τους αγγέλους που βρισκόταν κοντά, πιο λαμπρός από τον άγγελο που ανέβασε από τον κόσμο
22 Μου έδειξε ένα βιβλίο, αλλά όχι σαν αυτού του κόσμου, και το άνοιξε και το βιβλίο ήταν γραμμένο, αλλά όχι σαν βιβλίο αυτού του κόσμου. Και μου το έδωσε και το διάβασα και να! Οι πράξεις των τέκνων του Ισραήλ ήταν γραμμένες εκεί μέσα και οι πράξεις εκείνων που δε γνωρίζω, γιε μου Ιασούβ.
23 Και εγώ είπε: “Πράγματι δεν υπάρχει τίποτα κρυφό, απ’ όσα γίνονται σ’ αυτό τον κόσμο, από τον έβδομο ουρανό”.
24 Και είδα εκεί πολλά ενδύματα στημένα και πολλούς Θρόνους και πολλά στέμματα.
25 Και είπα στον άγγελο: “Ποιανών είναι αυτά τα ενδύματα και οι Θρόνοι και τα στέμματα;”
26 Και εκείνος μου είπε: “Αυτά τα ενδύματα θα τα λάβουν πολλοί από εκείνον τον κόσμο, που πιστεύουν στα λόγια Εκείνου που θα ονομαστεί όπως σου είπα και θα παρατηρήσουν αυτά τα πράγματα και θα τα πιστέψουν και θα πιστέψουν στο σταυρό Του. Γι’ αυτούς είναι ετοιμασμένα αυτά”.
27 Και είδα Κάποιον συγκεκριμένο να στέκεται, του οποίου η λαμπρότητα τους ξεπερνούσε όλους και η λαμπρότητα του ήταν έντονη και υπέροχη.
28 Και αφού Τον είδα, όλοι οι δίκαιοι που είχα δει και οι άγγελοι επίσης που είχα δει, τον πλησίασαν. Και ο Αδάμ και ο Άβελ και ο Σηθ και όλοι οι δίκαιοι πρώτα Τον πλησίασαν και Τον λάτρεψαν και όλοι Τον δόξασαν με μία φωνή και εγώ επίσης δοξολόγησα μαζί τους και η δοξολογία μου ήταν όπως η δική τους.
29 Και τότε όλοι οι άγγελοι πλησίασαν και λάτρεψαν και δοξολόγησαν.
30 Και εγώ πάλι μεταμορφώθηκα και έγινα ως άγγελος.
31 Και τότε ο άγγελος που με οδηγούσε μου είπε: “Λάτρεψε Αυτόν” και εγώ λάτρεψα και δοξολόγησα.
32 Και ο άγγελος μου είπε: “Αυτός είναι ο Κύριος όλων των δοξολογιών που έχεις δει.”
33 Και ενώ ακόμα μιλούσε, είδα ακόμη έναν Περίλαμπρο ο οποίος ήταν όπως Εκείνος και οι δίκαιοι πλησίασαν και λάτρεψα και δοξολόγησα και δοξολόγησα μαζί τους. Αλλά η λαμπρότητά μου δεν μεταμορφώθηκε σύμφωνα με τη μορφή τους.
34 Και τότε οι άγγελοι πλησίασαν και Τον λάτρεψαν.
35 Και είδα τον Κύριο και τον δεύτερο άγγελο να στέκονται.
36 Και ο δεύτερος τον οποία είδα βρισκόταν στα αριστερά του Κυρίου μου. Και ρώτησα: “Ποιος είναι αυτός;” και εκείνος μου είπε: “Λάτρεψέ Τον, γιατί είναι ο άγγελος του Αγίου Πνεύματος, που μιλάει μέσα σε σένα και τους άλλους δικαίους”.
37 Και είδα τη μεγάλη λαμπρότητα, τα μάτια του πνεύματός μου να ανοίγουν και δεν μπορούσα να κοιτάξω εκεί, ούτε και ο άγγελος που ήταν μαζί μου, ούτε οι άγγελοι που είχα δει να λατρεύουν τον Κύριό μου.
38 Αλλά είδα τους δικαίους να κοιτάζουν με μεγάλη δύναμη τη λαμπρότητα Εκείνου.
39 Και ο Κύριός μου με πλησίασε και ο άγγελος του Πνεύματος και Εκείνος είπε: “Δες πως σου δόθηκε να δεις το Θεό και για εσένα δόθηκε δύναμη στον άγγελο που είναι μαζί σου”.
40 Και είδα πως ο Κύριός μου και ο άγγελος του Πνεύματος λάτρευαν και μαζί και οι δύο δοξολογούσαν το Θεό.
41 Και τότε οι δίκαιοι πλησίασαν και λάτρεψαν.
42 Και οι άγγελοι πλησίασαν και λάτρεψαν και όλοι οι άγγελοι δοξολόγησαν.
[10]
1 Και τότε άκουσα τις φωνές και τις δοξολογίες που είχα ακούσει σε κάθε ένα από τους έξι ουρανούς να αναπέμπονται και να ακούγονται εκεί.
2 Και όλες αποστέλλονταν στον Περίλαμπρο, του οποίου τη λαμπρότητα δεν μπορούσα να αντικρίσω.
3 Και εγώ ο ίδιος άκουγα και έβλεπα τη δοξολογία που Του αποδιδόταν.
4 Και ο Κύριος και ο άγγελος του Πνεύματος τα βλέπανε όλα και τα ακούγανε όλα.
5 Και όλες οι δοξολογίες που αναπέμπονται από τους έξι ουρανούς όχι μόνο ακούγονται, αλλά και φαίνονται.
6 Και άκουσα τον άγγελο που με οδηγούσε και μου είπε: “Αυτός είναι ο Ύψιστος μεταξύ των υψηλών, που κατοικεί στον άγιο λόγο και αναπαύεται ανάμεσα στους αγίους Του και, μέσω των χειλέων των δικαίων, θα ονομαστεί από το Άγιο Πνεύμα ως Πατέρας του Κυρίου”.
7 Και άκουσα τη φωνή του Υψίστου, του Πατέρα του Κυρίου μου να λέει στον Κύριό μου Χριστό, που θα ονομαστεί Ιησούς:
8 “Πήγαινε και κατέβα δια μέσου όλων των ουρανών και κατέβα στο στερέωμα και σε εκείνον τον κόσμο· και στον άγγελο της Σεόλ θα κατεβείς, αλλά στον Αγουήλ[14] δε θα πας.
9 Και θα γίνεις όμοιος με όλους που είναι στους πέντε ουρανούς.
10 Και να προσέξεις να πάρεις τη μορφή των αγγέλων του στερεώματος και των αγγέλων που βρίσκονται στη Σεόλ.
11 Και κανείς από τους αγγέλους εκείνου του κόσμου δε θα γνωρίζουν πως Εσύ είσαι με Εμένα από τους επτά ουρανούς και των αγγέλων του.
12 Και δε θα γνωρίζουν πως Εσύ είσαι με Εμένα, μέχρι με δυνατή φωνή να καλέσω στους ουρανούς και τους αγγέλους τους και τα φώτα τους μέχρι και τον έκτο ουρανό, ώστε να μπορέσεις να κρίνεις και να καταστρέψεις τους πρίγκηπες και τους αγγέλους και τους θεούς εκείνου του κόσμου και τον κόσμο που ελέγχουν.
13 Διότι Με αρνήθηκαν και είπαν: “Μόνο εμείς είμαστε και δεν υπάρχει κανείς πέρα από εμάς”.[15]
14 Και έπειτα από τους αγγέλους του θανάτου θα αναληφθείς στο μέρος Σου. Και δε θα μεταμορφωθείς σε κάθε ουρανό, αλλά περίλαμπρος θα αναληφθείς και θα καθίσεις στα δεξιά Μου.
15 Και εκεί οι πρίγκηπες και οι Δυνάμεις εκείνου του κόσμου θα Σε λατρέψουν.”
16 Αυτές τις εντολές άκουσα να δίνει στον Κύριό μου ο Περίλαμπρος.
17 Και είδα τον Κύριό μου να ξεκινά από τον έβδομο ουρανό στον έκτο.
18 Και ο άγγελος που με οδηγούσε από αυτόν τον κόσμο και ήταν μαζί μου είπε: “Δες, Ησαΐα, να καταλάβεις και θα εμφανιστεί η μεταμόρφωση και η κάθοδος του Κυρίου”.
19 Και είδα και όταν οι άγγελοι Τον είδαν, εκείνοι στον έκτο ουρανό Τον δοξολόγησαν και Τον ύμνησαν· γιατί εκεί δεν είχε πάρει τη μορφή των αγγέλων εκεί και τον δοξολόγησαν και εγώ τον δοξολόγησα μαζί τους.
20 Και είδα όταν Εκείνος κατέβηκε στον πέμπτο ουρανό, μεταμόρφωσε Τον Εαυτό Του σε άγγελο και δεν Τον δοξολόγησαν, ούτε Τον λάτρεψαν, γιατί η μορφή του ήταν όμοια με τη δική τους.
21 Και τότε κατέβηκε στον τέταρτο ουρανό και άλλαξε τη μορφή Του σε άγγελο εκείνου του ουρανού.
22 Και όταν Τον είδαν δεν Τον δοξολόγησαν, ούτε Τον ύμνησαν γιατί η μορφή Του ήταν όμοια με τη δική τους.
23 Και πάλι Τον είδα να κατεβαίνει στον τρίτο ουρανό και άλλαξε τη μορφή Του σε άγγελο του τρίτου ουρανού.
24 Και εκείνοι που φύλαγαν την πύλη του τρίτου ουρανού απαίτησαν το συνθηματικό και ο Κύριος τους το έδωσε, ώστε να μην Τον αναγνωρίσουν. Και όταν Τον είδαν, δεν Τον δοξολόγησαν, ούτε Τον ύμνησαν γιατί η μορφή Του ήταν όμοια με τη δική τους.
25 Και πάλι Τον είδα να κατεβαίνει στο δεύτερο ουρανό και πάλι έδωσε το συνθηματικό εκεί. Εκείνοι που φύλαγαν την πύλη το απαίτησαν και ο Κύριος το έδωσε.
26 Και είδα όταν άλλαξε τη μορφή Του σε εκείνη των αγγέλων του δευτέρου ουρανού και Τον είδαν και δεν Τον δοξολόγησαν, γιατί η μορφή Του ήταν όμοια με τη δική τους.
27 Και πάλι Τον είδα να κατεβαίνει στον πρώτο ουρανό και έδωσε και εκεί το συνθηματικό σε εκείνους που φύλαγαν την πύλη και άλλαξε τη μορφή Του σε άγγελο του από εκείνους που βρίσκονταν στα αριστερά του Θρόνου και ούτε τον δοξολόγησαν, ούτε τον ύμνησαν, γιατί η μορφή Του ήταν όμοια με τη δική τους.
28 Αλλά εμένα κανείς δε με ρώτησε, λόγω του αγγέλου που με οδηγούσε.
29 Και πάλι κατέβηκε στο στερέωμα όπου κατοικεί ο άρχοντας αυτού του κόσμου και έδωσε το συνθηματικό σε εκείνους στα αριστερά και η μορφή Του ήταν σαν τη δική τους και δεν Τον δοξολόγησαν, ούτε Τον ύμνησαν, αλλά φθονούσαν ο ένας τον άλλο και πολεμούσαν· γιατί εδώ υπάρχει η δύναμη του κακού και ο φθόνος για ασήμαντα πράγματα.
30 Και είδα όταν κατέβηκε και έκανε Τον Εαυτό Του όμοιο με τους αγγέλους του αέρα και ήταν σαν ένας από εκείνους.
31 Και δεν έδωσε συνθηματικό, γιατί ο ένας έκλεβε και βιαιοπραγούσε εναντίον του άλλου.
[11]
1 Αφού το είδα αυτό, ο άγγελος που με οδηγούσε μου μίλησε και μου είπε: “Κατάλαβε, Ησαΐα, γιε του Αμώς, ότι γι’ αυτό το σκοπό με έστειλε ο Θεός”.
2 Και πράγματι, είδα μια γυναίκα της οικογένειας του Δαβίδ του προφήτη, ονόματι Μαρία και Παρθένος, και ήταν αρραβωνιασμένη με έναν άνδρα ονόματι Ιωσήφ, ξυλουργό, και ήταν από το σπόρο της οικογένειας του Δαβίδ του δικαίου από τη Βηθλεέμ του Ιούδα.
3 Και πραγματοποιήθηκε η μοίρα του. Και όταν εκείνη παντρεύτηκε, βρέθηκε με παιδί και ο Ιωσήφ ο ξυλουργός ήθελε να τη διώξει.
4 Αλλά ο άγγελος του Πνεύματος εμφανίστηκε στον κόσμο και μετά από αυτό ο Ιωσήφ δεν την έδιωξε, αλλά κράτησε τη Μαρία και δεν αποκάλυψε το περιστατικό σε κανέναν.
5 Και δεν πλησίασε τη Μαρία, αλλά την κράτησε ως αγία παρθένα, αλλά με παιδί.
6 Και δεν έμεινε μαζί της για δύο μήνες.
7 Και μετά από δύο μήνες, ενώ ο Ιωσήφ ήταν στο σπίτι του και η Μαρία, η γυναίκα του, αλλά ήταν και οι δύο μόνοι.
8 Και συνέβη όταν ήταν μόνοι, πως η Μαρία κοίταξε ευθεία με τα μάτια της και είδε ένα μικρό μωρό και έμεινε άφωνη.
9 Και αφού έμεινε άφωνη, η μήτρα της βρέθηκε όπως ήταν πριν συλλάβει.
10 Και τότε ο σύζυγός της ο Ιωσήφ της είπε: “Τι σε άφησε άφωνη;” τα μάτια του άνοιξαν και είδε το βρέφος και δόξασε το Θεό, επειδή ο Θεός είχε έρθει στη μοίρα του.
11 Και μια φωνή ακούστηκε σε αυτούς: “Να μην πείτε σε κανένα γι’ αυτό το όραμα”.
12 Και βούιξε όλη η Βηθλεέμ με την ιστορία για το βρέφος.
13 Κάποιος είπε: “Η Παρθένος Μαρία γέννησε παιδί, μόλις δυο μήνες παντρεμένη”.
14 Και πολλοί είπαν: “Δεν γέννησε παιδί, ούτε πήγε σ’ αυτή κάποια μαμή, ούτε ακούσαμε φωνές τοκετού”. Και όλοι τυφλώθηκαν από σέβας προς Αυτόν και όλοι γνώριζαν γι’ Αυτόν, αν και δεν ξέρανε ποιος ήταν.
15 Και Τον πήραν και πήγαν στη Ναζαρέτ στη Γαλιλαία.
16 Και είδα, ω Εζεκία και Ιασούβ, γιε μου, και το δηλώνω και στους άλλους προφήτες που βρίσκονται εδώ, ότι αυτό διέφυγε της προσοχής όλων των ουρανών και όλων των πριγκήπων και όλων των θεών του κόσμου.
17 Και είδα: Στη Ναζαρέτ πιπίλαγε το στήθος ως μωρό και όπως γίνεται συνήθως, για να μην αναγνωριστεί.
18 Και όταν μεγάλωσε έκανε πολλά σημάδια και θαύματα στη γη του Ισραήλ και της Ιερουσαλήμ.
19 Και μετά από αυτό ο αντίπαλος Τον φθόνησε και ξεσήκωσε τα τέκνα του Ισραήλ εναντίον Του, χωρίς να ξέρει ποιος είναι, και Τον παρέδωσαν στο βασιλιά και Τον σταύρωσε και κατέβηκε στον άγγελο της Σεόλ.
20 Στην Ιερουσαλήμ πράγματι εγώ ήμουν στη θέση Του, όταν τον σταυρώνανε στο δέντρο.
21 Και ομοίως μετά από τρεις ημέρες αναστήθηκε ξανά και παρέμεινε σαράντα [16] μέρες.
22 Και ο άγγελος που με οδηγούσε μου είπε: “Κατάλαβε, Ησαΐα” και είδα όταν απέστειλε τους Δώδεκα Αποστόλους Του και αναλήφθηκε.
23 Και Τον είδα και ήταν στο στερέωμα, αλλά δεν είχε αλλάξει τη μορφή Του στη δική τους και όλοι οι άγγελοι του στερεώματος και οι Σατανάδες Τον είδαν και τον λάτρεψαν.
24 Και υπήρχε πολλή θλίψη εκεί, ενώ έλεγαν: “Πώς κατέβηκε ο Κύριός μας ανάμεσά μας και εμείς δεν καταλάβαμε τη λαμπρότητα πάνω του, που έχει από τον έκτο ουρανό;”
25 Και αναλήφθηκε στον δεύτερο ουρανό και δε μεταμόρφωσε τον Εαυτό Του, αλλά όλοι οι άγγελοι που ήταν στα δεξιά και στα αριστερά και ο Θρόνος στη μέση
26 Όλοι Τον λάτρεψαν και τον δοξολόγησαν και είπαν: “Πώς μας ξέφυγε ο Κύριός μας ενώ κατέβαινε και δεν τον καταλάβαμε;”
27 Και ομοίως αναλήφθηκε στον τρίτο ουρανό και τον δοξολόγησαν και είπαν τα ίδια.
28 Και στον τέταρτο και στον πέμπτο ουρανό τα είπαν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο.
29 Αλλά υπήρχε μια λαμπρότητα και από αυτή δεν άλλαξε Τον Εαυτό Του.
30 Και είδα όταν αναλήφθηκε στον έκτο ουρανό και Τον λάτρεψαν και Τον δοξολόγησαν.
31 Αλλά σε όλους τους ουρανούς η δοξολογία αυξήθηκε σε ένταση.
32 Και είδα πως αναλήφθηκε στον έβδομο ουρανό και όλοι οι δίκαιοι και όλοι οι άγγελοι Τον δοξολόγησαν. Και τότε Τον είδα να κάθεται στα δεξιά του Περίλαμπρου, του οποίου τη λαμπρότητα σας είπα πως δεν μπορούσα να αντικρίσω.
33 Και επίσης τον άγγελο του Αγίου Πνεύματος τον είδα να κάθεται στα αριστερά.
34 Και αυτός ο άγγελος μου είπε: “Ησαΐα, γιε του Αμώς, φτάνουν αυτά για σένα· γιατί έχεις δει ό,τι δεν έχει δει κανένα τέκνο της σάρκας.
35 Και θα επιστρέψεις στο ένδυμα της σάρκας σου μέχρι να ολοκληρωθούν οι ημέρες σου. Τότε θα έρθεις εδώ”.
36 Αυτά τα πράγματα είδε ο Ησαΐας και τα είπε σε όλους όσους στέκονταν ενώπιόν του και τον δόξασαν. Και μίλησε στον Εζεκία, το Βασιλιά, και είπε: “Είπα αυτά τα πράγματα”.
37 Και το τέλος αυτού του κόσμου
38 Και όλο αυτό το όραμα θα πραγματοποιηθεί κατά τις έσχατες γενεές.
39 Και ο Ησαΐας τον έβαλε να ορκιστεί πως δε θα τα έλεγε στο λαό του Ισραήλ, ούτε να δώσει αυτά τα λόγια σε γραφέα για να τα καταγράψει.
40 […] τέτοια πράγματα θα διαβάσετε. Και έχετε το νου σας εσείς, με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος, για να παραλάβετε τα ενδύματά σας και τους Θρόνους και τα στέμματα της δόξας, τα οποία βρίσκονται στον έβδομο ουρανό.
41 Λόγω αυτών των οραμάτων και των προφητειών, ο Σαμμαήλ Σατανάς πριόνισε τον Ησαΐα, το γιο του Αμώς, στη μέση, με το χέρι του Μανασσή.
42 Και όλα αυτά τα πράγματα ο Εζεκίας τα είπε στο Μανασσή κατά το 26ο έτος.
43 Αλλά ο Μανασσης δεν τα θυμόταν, ούτε έβαλε τα πράγματα αυτά στην καρδιά του, αλλά έγινε υπηρέτης του Σατανά και καταστράφηκε. Εδώ τελειώνει το όραμα του Ησαΐα, του προφήτη, με το αναβατικό του.
---------------------------
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1 Ιασούβ: Στις υποσημειώσεις ο Charles αναφέρει πως στο αιθιοπικό πρωτότυπο το όνομα του γιου του Ησαΐα εμφανίζεται με διάφορες μορφές, όπως Jôsĕb, Jôsêb, Jôsàb και Josab. Στο αγγλικό κείμενο ο ίδιος χρησιμοποιεί το “Josab”. Εγώ προτίμησα το όνομα του γιου του Ησαΐα όπως εμφανίζεται στη Βίβλο στο Ησ 7,3.
2 Ο Charles σημειώνει πως το αιθιοπικό κείμενο χρησιμοποιεί τρίτο πληθυντικό πρόσωπο, το οποίο ο ίδιος απορρίπτει ως σχεδόν σίγουρα λανθασμένο (αλλά στη δική του μετάφραση το αφήνει αδιόρθωτο).
3 Μαλχιρά: Προσφώνηση του Σατανά που απαντάται μόνο σ’ αυτό το κείμενο και είναι άγνωστης σημασίας και προέλευσης.
4 Μεχεμβέκος: Το όνομα αυτό είτε προέρχεται από το εβραϊκό mattan buka = άχρηστο δώρο, είτε από παραφθορά της λέξης mithdabek = προσκολλημένος (δλδ. κακό πνεύμα που προσκολλάται σε άνθρωπο)
5 Σαλμανασσάρ: Στο αιθιοπικό κείμενο εμφανίζεται παραφθαρμένο ως “Leba Nâsr” και “Alagar Zagâr”.
6 Ιαλλαρίας: Η λέξη εμφανίζεται ως “Galargas” στα λατινικά και “Jâlerjâs” ή “Jâlergâs” στα αιθιοπικά.
7 Ισλάλ: Πιθανώς παραφθορά του “Ισραήλ”. Το αιθιοπικό κείμενο χρησιμοποιεί τα “Jôêl” και “Îjôêl”, ενώ το λατινικό μοιάζει να μεταφράζει το όνομα σε “Efrem”.
8 Γόμορρα: Το όνομα χρησιμοποιείται υποτιμητικά για να δηλώσει τη Σαμάρια και εμφανίζεται αυτούσιο στα ελληνικά σπαράγματα.
9 Εννέα και μισή φυλές: Ο Ισραήλ αναφέρεται με αυτόν τον τρόπο στην “Αποκάλυψη Βαρούχ”.
10 Γωζάν: Στο αιθιοπικό κείμενο εμφανίζεται ως “Tâzôn”.
11 Τα Λόγια του Ιωσήφ του Δικαίου: Πιθανώς αναφέρεται στο ψευδεπίγραφο “Προσευχή του Ιωσήφ” του οποίου σπαράγματα σώζονται μόνο στον Ωριγένη, αν και αυτά αναφέρονται στον Ιακώβ. Ο Νίτσε ήταν της άποψης ότι ο συγγραφέας θεωρούνταν είτε ο Ιωσήφ, ο πατέρας του Ιησού, είτε ο Ιησούς του Ιωσεδέκ (Σρχ 49,12)
12 Θρόνος: Αναφέρεται στο αγγελικό τάγμα, όχι σε κάθισμα.
13 545 ημέρες: Πιθανότατα γνωστικιστική προσθήκη, μιας και οι 545 ημέρες παραμονής του Ιησού στη Γη είναι γνωστό δόγμα των Οφιανών και των Βαλεντινιανών.
14 Αγουήλ: Αβαδδών ή Γεένα· η τελική κατοικία των χαμένων ψυχών.
15 Μόνο εμείς είμαστε και δεν υπάρχει κανείς πέρα από εμάς: Η πρώτη εντολή αντίστροφα.
16 40 ημέρες: Κάποια χειρόγραφα εδώ αναγράφουν σκέτο “ημέρες”, ένα μόνο αναφέρει “40 ημέρες”, ενώ κάποιοι θεωρούν πως αρχικά εδώ έγραφε “545 ημέρες”.