Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία

1. Πρωταρχές

1.1. Προϊστορία

Τις γνώσεις μας για την προϊστορική περίοδο τις αντλούμε από τρεις διαφορετικές πηγές:

(α) από τα αρχαιολογικά ευρήματα,

(β) από τις πληροφορίες που μας προσφέρει η αποκρυπτογράφηση των πινακίδων της γραμμικής γραφής Β,

(γ) από τις μυθολογικές διηγήσεις, που σχηματίστηκαν και διασώθηκαν προφορικά ως τα ιστορικά χρόνια, οπότε καταγράφηκαν.

Ως πηγή πληροφοριών, η μυθολογία είναι ιδιότυπη. Μέσα της έχουν συμπυκνωθεί πολλά πρώιμα ιστορικά βιώματα· όμως στους μύθους η ιστορική αλήθεια παρουσιάζεται παραμορφωμένη, κρυμμένη πίσω από φανταστικά γεγονότα και πρόσωπα, μετακινημένη στον χώρο και στον χρόνο, γεμάτη υπερφυσικά στοιχεία και υπερβολές.

Από τα πολύ παλιά χρόνια οι Προέλληνες που κατοικούσαν τον ελλαδικό χώρο είχαν αναπτύξει αξιόλογους πολιτισμούς: (α) τον κυκλαδικό πολιτισμό, που αναπτύχτηκε στα νησιά από την 4η χιλιετία ως το 1650 π.Χ., οπότε καταστράφηκε από την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας, και (β) τον μινωικό πολιτισμό, που αναπτύχτηκε στην Κρήτη από τα μέσα της 3ης χιλιετίας ως το 1450 π.Χ. περίπου, οπότε το νησί κατακτήθηκε από τους Αχαιούς[1] της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Τα ινδοευρωπαϊκά φύλα[2] άρχισαν να διεισδύουν στον ελλαδικό χώρο γύρω στο 2000 π.Χ., ίσως και νωρίτερα. Δυναμικός λαός, οι Ινδοευρωπαίοι γρήγορα ωφελήθηκαν από τις επαφές τους με τους πολιτισμικά πιο προχωρημένους Προέλληνες. Από τους θαλασσοκράτορες Κρητικούς διδάχτηκαν τη ναυπηγική και τους δρόμους της θάλασσας, που ως τότε τους ήταν άγνωστη, και ακόμα τη μεταλλουργία και πλήθος άλλες τέχνες· από τους Κρητικούς προερχόταν και η πρώτη ελληνική γραφή, η γραμμική Β, που αποτελούσε εξέλιξη και προσαρμογή της μινωικής γραμμικής Α στα ελληνικά. Ο πρώτος ελληνικός πολιτισμός, ο μυκηναϊκός, θα ήταν αδιανόητος, αν δε στηριζόταν στον μινωικό, που προϋπήρχε.

Μυθολογικές διηγήσεις κάνουν λόγο για την αρχική υπεροχή των Κρητικών του Μίνωα, που πολέμησαν τους Αχαιούς της Αθήνας και τους επιβάλαν φόρο να στέλνουν κάθε χρόνο επτά νέους και επτά νέες τροφή για τον Μινώταυρο: θυσία στον μινωικό θεό-ταύρο. Αργότερα, όταν πια οι Αχαιοί είχαν ξεπεράσει τους δασκάλους τους, ο Θησέας, γιος του Αιγέα ή του Ποσειδώνα, κατάφερε να σκοτώσει τον Μινώταυρο μέσα στον Λαβύρινθο: στο τεράστιο και πολύπλοκο μινωικό διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο.[3] Τέλος, ο γάμος του Θησέα με τη Φαίδρα, κόρη του Μίνωα, μπορεί και αυτός να θεωρηθεί αντιπροσωπευτικός της επιμειξίας των Ινδοευρωπαίων-Αχαιών με τους Κρητικούς-Προέλληνες.

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός άνθισε από τον 16ο ως και τον 13ο π.Χ. αιώνα. Τα αίτια της παρακμής και της καταστροφής των μυκηναϊκών κέντρων γύρω στα 1200 π.Χ. μας είναι άγνωστα, αλλά μπορούμε να τα φανταστούμε: φυσικές καταστροφές, πλημμύρες, σεισμοί, πυρκαγιές ή και μόνο μια επίμονη παγωνιά ή ξηρασία μπορούν να καταστρέψουν τις σοδειές και να οδηγήσουν τους γεωργικούς πληθυσμούς στην εξαθλίωση, προκαλώντας κοινωνικές ταραχές και επαναστάσεις. Ακόμα, οι μετακινήσεις πληθυσμών ήταν στις πρώιμες εποχές συνηθισμένο φαινόμενο· και στα πιθανά αίτια που προκάλεσαν τον μαρασμό και την πτώση των μυκηναϊκών βασιλείων πρέπει οπωσδήποτε να συμπεριλάβουμε τις επιδρομές των λαών της θάλασσας και την αναστάτωση που δημιουργούσε το τελευταίο ινδοευρωπαϊκό φύλο, οι Δωριείς, καθώς αναζητούσαν τόπους να εγκατασταθούν.

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός έδυσε, αλλά τα κατάλοιπα που άφησε πίσω του ήταν εντυπωσιακά: ακροπόλεις, παλάτια και κάστρα δομημένα με πέτρες τόσο μεγάλες ώστε οι κατοπινοί να τα ονομάσουν κυκλώπεια, θολωτοί τάφοι πελώριοι που όταν ξεσκεπάζονταν αποκάλυπταν αμύθητα πλούτη. Σιγά σιγά οι πληθυσμοί που εξακολουθούσαν να κατοικούν τις ίδιες τοποθεσίες σχημάτισαν τη μυθολογική αντίληψη πως οι προγενέστεροι κάτοικοι ήταν διαφορετικοί, ημίθεοι, ασύγκριτα πιο μεγαλόσωμοι και ρωμαλέοι από τους ίδιους. Αργότερα, τον 8ο π.Χ. αιώνα, ο Όμηρος περιγράφει στην Ιλιάδα (Μ 447-9) πώς ο Έκτορας σήκωσε και σφεντόνισε μια πέτρα τόσο μεγάλη, που

άντρες αντάμα δυο -του τόπου τους οι πιο γεροί- απ᾽ το χώμα
σε αμάξι πάνω δε τη σήκωναν, απ᾽ όσους τώρα ζούνε
θνητοί στη γη. Μα εκείνος εύκολα την έπαιζε και μόνος.

Στη μυθολογία, το ἀνδρῶν ἡρώων θεῖον γένος, όπως το περιγράφει ο Ησίοδος, αντιστοιχεί στην περίοδο της ύστερης χαλκοκρατίας (1600-1100 π.Χ.), που ταυτίζεται με την άνοδο και την πτώση του μυκηναϊκού πολιτισμού. Λέγαν ότι ο Δίας αποφάσισε να το εξαφανίσει γιατί οι άνθρωποι είχαν παραπληθύνει και η Γη παραπονιόταν πως τη βάραιναν. Για να την ανακουφίσει, ο Δίας προκάλεσε δύο πολέμους, τον Θηβαϊκό και τον Τρωικό, όπου σκοτώθηκαν πολλοί. Επόμενο ανθρώπινο γένος στη μυθολογία το σιδήρεον - σωστά, καθώς το σίδερο μπορεί να ήταν και νωρίτερα γνωστό ως σπάνιο μέταλλο, αλλά η χρήση του δε διαδόθηκε παρά μετά το 1100 π.Χ.

Οι πόλεμοι και μετακινήσεις πληθυσμών στο εσωτερικό της Ελλάδας προκάλεσαν, στους αιώνες που ακολούθησαν την πτώση των μυκηναϊκών βασιλείων, ένα έντονο μεταναστευτικό ρεύμα που συνεχίστηκε ως και τον 9ο π.Χ. αιώνα. Πρώτοι οι Ίωνες αναζήτησαν καινούργιες πατρίδες στη Χίο, στη Σάμο και στα παράλια της Μικρασίας από τη Φώκαια ως τη Μίλητο (Ιωνία)· ακολούθησαν οι Αιολείς, που εγκαταστάθηκαν στη Μυτιλήνη και στις απέναντι μικρασιατικές ακτές (Αιολία), τέλος και οι Δωριείς, που μετανάστευσαν στην Κύπρο, στα Δωδεκάνησα και στη γειτονική περιοχή της Αλικαρνασσού, την Καρία.[4]

Η παρακμή του μυκηναϊκού κόσμου και οι ανακατατάξεις που ακολούθησαν δε διάκοψαν την ιστορική συνέχεια· προκάλεσαν όμως μια γενικότερη οικονομική και πολιτισμική υποχώρηση.[5] Παράλληλα, πολύ νωρίς, ήδη τον 10ο π.Χ. αιώνα, διαπιστώνουμε ένα νέο ελπιδοφόρο ξεκίνημα, τη χαραυγή της γεωμετρικής εποχής, που θα διαρκέσει σχεδόν τρεις αιώνες, ώσπου, γύρω στα μέσα του 8ου π.Χ. αι., η διάδοση μιας καινούργιας γραφής και τα ομηρικά ποιήματα θα σημάνουν και τυπικά το τέλος της προϊστορίας και την αρχή της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας.
--------------------------------
1 Αχαιοί είναι το όνομα που έδιναν στον εαυτό τους οι Έλληνες της μυκηναϊκής εποχής.

2 Για τους Ινδοευρωπαίους Ιστορία της αρχαίας ελληνικής γλώσσας

3 Πιστεύουμε ότι ο μύθος του Λαβύρινθου σχετίζεται με το λεγόμενο «παλάτι του Μίνωα» στην Κνωσό, που ήταν τόσο μεγάλο και μπερδεμένο ώστε σήμερα ακόμα οι επισκέπτες να χάνουν μέσα του τον δρόμο τους.

4 Αυτές οι κινήσεις χαρακτηρίζονται συχνά ως (πρώτος ελληνικός) αποικισμός - σωστά, καθώς το αρχαίο ρήμα ἀποικέω σημαίνει «εγκαθίσταμαι μακριά από τον τόπο μου». Ας μη μας παραπλανά η νεότερη σημασία των λέξεων αποικίζω, αποικία κ.τ.ό., όπου μια ισχυρή χώρα κατακτά την επικράτεια ενός λιγότερο αναπτυγμένου λαού και τον δυναστεύει.

5 Οι χαρακτηρισμοί ελληνικός μεσαίωνας και σκοτεινοί αιώνες, που είχαν δοθεί σε αυτή την περίοδο, διαψεύστηκαν από τα νεότερα αρχαιολογικά δεδομένα και εγκαταλείφτηκαν.

Η Ελληνική Αρχαιότητα: Πόλεμος - Πολιτική - Πολιτισμός 8. Η ύστερη αρχαιότητα

8.2. Η πατρίδα μας είναι εκεί απ᾽ όπου ήρθαμε, και ο Πατέρας μας εκεί

Σε μια εκστρατεία του Μάρκου Αυρήλιου οι ρωμαϊκές λεγεώνες κινδύνεψαν σοβαρά να αφανιστούν από τη δίψα, λόγω παρατεταμένης ανομβρίας. Ξαφνικά μια αναπάντεχη καταιγίδα έσωσε τους στρατιώτες από βέβαιο θάνατο. Όλοι συμφώνησαν ότι επρόκειτο για θαύμα.

Οι χριστιανοί διατείνονταν ότι οι προσευχές τους είχαν εισακουστεί: ο δικός τους θεός είχε προκαλέσει τη βροχόπτωση, σαν άλλο μάννα εξ ουρανού. Οι παραδοσιακοί Ρωμαίοι απέδωσαν το θαύμα στη λατρεία του αυτοκράτορα: η εξουσία του, συμβολίζοντας την ουράνια, διέσωζε την επίγεια τάξη. Μια άλλη ομάδα στρατιωτών πείστηκε ότι οι μαγικές επωδές ενός Αιγυπτίου μάγου προκάλεσαν την καταιγίδα: η πανάρχαιη σοφία της Αιγύπτου διέθετε γνώσεις απόκρυφες. Κάποιοι άλλοι δέχτηκαν την άποψη ενός Ιουλιανού που απέκτησε την επωνυμία θεουργός. Αυτός υποστήριξε ότι οι τελετουργίες που είχε επιτελέσει εξανάγκασαν τους θεούς να στείλουν την ποθητή βροχή. Ίσως ορισμένοι δέχτηκαν δύο ή τρεις εκδοχές μαζί, χωρίς να αισθανθούν καμιά αντίφαση - εκτός, φυσικά, από τους χριστιανούς.

Το περιστατικό δείχνει καθαρά την κοινή βάση από την οποία πήγαζαν οι θρησκευτικές διαφωνίες των κατοίκων της ρωμαϊκής οικουμένης. Όλοι σχεδόν αναγνώριζαν επεμβάσεις υπεραισθητών δυνάμεων στον φυσικό κόσμο. Συμφωνούσαν ότι οι ανώτερες δυνάμεις -οι κρείττονες, όπως τις αποκαλούσαν- μπορούσαν να κληθούν και να παρέμβουν, αν κάποιος τις επικαλεστεί με τον δέοντα τρόπο. Αποδέχονταν ότι ο αισθητός κόσμος ήταν το πεδίο στο οποίο εμφανιζόταν, άλλοτε αμεσότερα και άλλοτε με λιγότερο πρόδηλο τρόπο, μια υπέρτερη πραγματικότητα, την οποία ορισμένοι ήθελαν να ονομάζουν νοητήν. Οι κρείττονες μπορεί να ήταν θεοί, άγγελοι, δαίμονες, ήρωες ή ψυχές. Οι διαφωνίες στην εξήγηση ενός θαυμαστού φαινομένου προέρχονταν από τις συγκεκριμένες οριοθετήσεις αυτού του νοητού κόσμου.

Οι κατηγορίες των υπέρτερων όντων, τα ονόματά τους και οι μυθικές περιπέτειές τους πήγαζαν από τις θρησκευτικές παραδόσεις των λαών που συναποτελούσαν τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι περισσότεροι δεν αμφισβητούσαν την ύπαρξη των δυνάμεων που επικαλούνταν οι θρησκευτικοί τους αντίπαλοι. Ισχυρίζονταν όμως ότι οι δικοί τους κρείττονες ήταν ισχυρότεροι και αγαθοεργοί. Μόνο ορισμένοι χριστιανοί έφτασαν στο σημείο να αρνηθούν την ύπαρξη των άλλων θεών, θεωρώντας τους αποκυήματα της ανθρώπινης φαντασίας. Αλλά ακόμη και κάποιοι που είχαν ασπαστεί τη νέα πίστη έβλεπαν στους θεούς των ἐθνικών, όπως ονόμαζαν συλλήβδην όσους δεν είχαν δεχτεί το φως του χριστιανικού ευαγγελίου, την πραγματική δράση των δικών τους εξεγερμένων αγγέλων, της στρατιάς των πονηρών πνευμάτων που είχε παρασύρει στην πτώση ο Σατάν ή, ελληνικότερα, ο Διάβολος.

Δίπλα στην κοινή γλώσσα της εποχής υπήρχε, λοιπόν, μια κοινή παρακαταθήκη αντιλήψεων και εμπειριών που διαχεόταν σε όλους τους κατοίκους της ρωμαϊκής οικουμένης, άσχετα από την εθνικότητα ή τη θρησκεία. Αόρατα όντα συνωστίζονταν παντού. Δυνάμεις ασώματες ή λεπτοφυείς, αγαθές και κακές, βρίσκονταν πίσω από κάθε ανθρώπινη επιτυχία ή συμφορά. Ο πραγματικός κόσμος ήταν πολύ μεγαλύτερος από το πεδίο που αντιλαμβάνονταν οι αισθήσεις. Η -αρχικά φιλοσοφική- πεποίθηση για την ανθρώπινη ψυχή ως ανώτερη και ανεξάρτητη από το σώμα είχε γίνει κτήμα των κοινών ανθρώπων. Μέσα από τη διάδοση των μυστηριακών λατρειών το μέλημα για μια ευτυχισμένη ύπαρξη πέρα από τον τάφο άγγιζε τους πολλούς.

Οι περισσότεροι που είχαν τυχόν αναλογιστεί το θέμα θα συμφωνούσαν ακόμη και στην αποδοχή ενός και μόνου θεού ανώτερου από τις άλλες υπεραισθητές δυνάμεις του σύμπαντος. Το ζήτημα ήταν ο καθορισμός της σχέσης που διατηρεί ο υπέρτατος αυτός θεός με τα απορρέοντα, ή δημιουργημένα από αυτόν, όντα στην πυραμιδωτή ιεραρχία του σύμπαντος. Άλλοι θεωρούσαν ότι ο ίδιος αυτός θεός παρουσιάζεται με διαφορετικά πρόσωπα -ή προσωπεία- στις κατά τόπους και κατά έθνη εκφάνσεις του. Άλλοι ότι παίρνει διαφορετικά ονόματα ανάλογα με τις ευεργεσίες που χαρίζει στους ανθρώπους. Άλλοι ότι χρησιμοποιεί κατώτερα αλλά διακριτά θεία όντα ως υπηρέτες του. Άλλοι ότι μένει απαθής για τα ανθρώπινα πράγματα, σε μια αιώνια αμεριμνησία. Άλλοι ότι και ο ίδιος πάσχει. Η μεγάλη αλυσίδα του όντος επιδεχόταν πολλαπλές ερμηνείες, ανάλογα με τις συνθήκες, τις εμπειρίες και τους πνευματικούς περιορισμούς κάθε ανθρώπου.

Ο Ιουλιανός ο Θεουργός ήταν, όπως αποδείχθηκε από την εξέλιξη των πραγμάτων, μια σημαίνουσα μορφή της εποχής - αν και ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για τη ζωή του. Ο πατέρας του ονομαζόταν επίσης Ιουλιανός και, για να διαφοροποιηθεί από τον γιο, έλαβε στις πηγές την προσωνυμία Χαλδαίος. Στους δύο αυτούς Ιουλιανούς αποδόθηκε η συγγραφή των Χαλδαϊκῶν λογίων, μιας συλλογής χρησμών γραμμένων στα ελληνικά, που εξηγεί τη δομή του σύμπαντος, τις δυνάμεις που το συνέχουν και τη σωτηριολογική προοπτική του ανθρώπου μέσα στον κόσμο. Η συλλογή αυτή παρουσιάστηκε ως θεόπνευστη. Θεωρήθηκε μάλιστα ότι περιέχει δόγματα πανάρχαια, γνωστά στον προ αιώνων χαμένο πολιτισμό των Χαλδαίων - όπως ονομάζονταν οι Βαβυλώνιοι ιερείς που είχαν ασχοληθεί με την κίνηση των πλανητών και της σφαίρας των άστρων και είχαν αναπτύξει το παλαιότερο επεξεργασμένο σύστημα αστρονομίας και αστρολογίας στην αρχαιότητα. Αν και η βαβυλωνιακή επιστήμη είχε θεσμικά εκλείψει, η παράδοσή της φαίνεται ότι έμενε ζωντανή μέσα από προφορική διδασκαλία και σχέσεις προσωπικής μαθητείας.

Ο αποκαλυπτικός τόνος της συλλογής υπογραμμίστηκε με τη χρήση μιας δυσνόητης επικής διαλέκτου και του δακτυλικού εξαμέτρου, που ήταν από παλιά το μέτρο των θεϊκών αποκαλύψεων στα ελληνόφωνα μαντεία. Έναν αιώνα μετά την εμφάνισή τους, τα Χαλδαϊκά λόγια έγιναν οι ιερές γραφές του παραδοσιακού ελληνισμού στον αγώνα του εναντίον του χριστιανισμού. Μαζί με τα ορφικά έπη αποτέλεσαν τους δύο αποκαλυπτικούς στυλοβάτες της νέας φιλοσοφικοθρησκευτικής σύνθεσης που δημιούργησε η ύστερη αρχαιότητα, του νεοπλατωνισμού. Ένας ύστερος εκπρόσωπος της συνθετικής αυτής φιλοσοφίας έλεγε ότι ολόκληρη η σοφία του κόσμου περιέχεται σε δύο μόνο έργα: τον Τίμαιο του Πλάτωνα και τα Χαλδαϊκά λόγια. Ο υπομνηματισμός των δυσνόητων αυτών χρησμών αποτέλεσε το επιστέγασμα της ερμηνευτικής εμβρίθειας των εκπροσώπων του παραδοσιακού ελληνισμού από τον ύστερο 3ο αιώνα και εξής.

Ο όρος θεουργός, που πρωτοεμφανίστηκε τότε, δημιουργήθηκε για να δηλώσει αυτόν που γνωρίζει να εργάζεται, να επιτελεί τα θεϊκά πράγματα, όπως θεολόγος ήταν αυτός που γνώριζε να λέει, να διηγείται τις πράξεις των θεών. (Στην παραδοσιακή αντίληψη θεολόγοι ήταν οι θεόπνευστοι ποιητές: ο Όμηρος, ο Ησίοδος, ο Ορφέας, ο Μουσαίος.) Θεουργία ήταν η υψηλή τέχνη που εξανάγκαζε τους θεούς σε άμεση, ορατή ενέργεια ή παρουσία. Αντίθετα με τις κατώτερες μορφές μαγείας που είχαν πάντοτε έναν άμεσο και πρακτικά στόχο, η θεουργία ήταν τέχνη θεοψίας και τελετουργικής θέωσης.

Με τη σταδιακή άνοδο του χριστιανισμού δημιουργήθηκε ένα νέο γραμματειακό είδος, του οποίου η αξία δεν ήταν ούτε ακριβώς βιογραφική ούτε αφηρημένα ηθική. Το εὐαγγέλιον (που κυριολεκτικά σημαίνει «καλή αγγελία» και «χαρμόσυνο μήνυμα») ήταν μια αφήγηση για τη ζωή, τη δράση και κυρίως τη διδασκαλία του Ιησού μέσα από μια σωτηριολογική προοπτική - στο φως, δηλαδή, της πορείας για τη σωτηρία των πιστών. Τα «καλά νέα» που έφερνε αυτό το νέο γραμματειακό είδος δεν συνοψίζονταν σε μια φιλοσοφική θεωρία για τη δομή του κόσμου και τη θέση του ανθρώπου, ούτε περιορίζονταν στην απλή βιογράφηση ενός μεμονωμένου ιερού προσώπου. Ενώ παρουσίαζαν το μήνυμα της σωτηρίας στη βάση ενός συγκεκριμένου ιστορικού συμβάντος που μπορούσε να τοποθετηθεί με σχετική ακρίβεια στον ιστορικό χώρο και χρόνο (στη ρωμαϊκή Ιουδαία κατά την πρώτη τριακονταετία του 1ου αιώνα), τα Ευαγγέλια ανοίγονταν, με τον προφητικό και αποκαλυπτικό τόνο τους, με τις παραβολές που περιείχαν, με τα θαύματα που περιέγραφαν και κυρίως με τη συμβολική αξία των αφηγούμενων γεγονότων, σε μια διάσταση που θα μπορούσε να ενδιαφέρει όλους τους ανθρώπους.

Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία της αρχαιότητας που ένα ιστορικό συμβάν αποκτούσε τέτοια καθολική και μνημειώδη σημασία - αντιστρόφως ανάλογη, μάλιστα, προς την αξία που του απέδωσαν οι περισσότεροι από τους συγχρόνους του. Ελάχιστοι ιστορικοί είχαν ενδιαφερθεί να αναφέρουν τον Ιησού, που σταυρώθηκε ως κακούργος με εντολή του Ρωμαίου διοικητή Πόντιου Πιλάτου. Στη θανατική του καταδίκη, όμως, οι ακόλουθοι και μαθητές του είδαν τα εγκαίνια μιας νέας εποχής. Σταδιακά εμπεδώθηκε μια καινοφανής αντίληψη για τον ιστορικό χρόνο και τη ροή του: η αντίληψη της γραμμικής προόδου που φανερώνει ένα κρυμμένο σχέδιο.

Από χώρος της καθαρής συγκυρίας και της ανθρώπινης τυχαιότητας που ήταν έως τότε ή, αλλιώς, τομέας στον οποίο ο κοσμικός θεός εκδηλώνει κάθε στιγμή την πληρότητά του, η ιστορία απέκτησε για πρώτη φορά ένα κέντρο, την έλευση του Ιησού Χριστού, το οποίο, αν και εντός της ιστορίας, βρισκόταν επίσης έξω από αυτή, στον νου και την προαιώνια οικονομία του Θεού που είχε δημιουργήσει τον κόσμο. Όλα τα παρελθόντα γεγονότα θεωρήθηκαν ότι δείχνουν προς αυτό το κεντρικό συμβάν της ιστορίας και όλα τα μελλοντικά ότι αποκτούν την αξία τους από την πορεία θριάμβου της καθολικής Εκκλησίας. Διαγράφοντας από τη συνείδησή τους τον κυκλικό και επανερχόμενο χρόνο των παραδοσιακών κοινωνιών -αυτόν ακριβώς που υποσημαίνουν τα φαινόμενα της φύσης με τις διαδικασίες της γέννησης, της ανάπτυξης, της ωρίμανσης και της φθοράς- οι χριστιανοί ανέπτυξαν την αντίληψη ενός μονοδιάστατου και εξελισσόμενου χρόνου με συγκεκριμένη αρχή (τη δημιουργία του κόσμου), συγκεκριμένη στόχευση (την ενανθρώπηση του Θεού Λόγου) και συγκεκριμένο μέλλον (τη δεύτερη παρουσία του Χριστού και τη συντέλεια του κόσμου). Με τρόπο πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της αρχαιότητας, η ματιά των χριστιανών στράφηκε προς το μέλλον και έγινε εσχατολογική: οραματίζονταν τα έσχατα και το τέλος της ιστορίας και προσδοκούσαν την ενσώματη ανάσταση των νεκρών.

Οι πρώτοι χριστιανοί περίμεναν τη δεύτερη έλευση του Ιησού στη διάρκεια του βίου τους. Όσο απομακρυνόταν αυτό το γεγονός από τον άμεσο ορίζοντα του παρόντος, το τέλος της ιστορίας μετατοπιζόταν σε ένα απροσδιόριστο μέλλον που θα ερχόταν όταν η Εκκλησία ολοκλήρωνε την αποστολή της. Μέσα στον 2ο αιώνα η χριστιανική Εκκλησία απέκτησε σαφή οργανωτική δομή, εντεταλμένη να προστατεύει το ποίμνιο από εξωτερικούς εχθρούς και εσωτερικούς διαβολείς. Στην κορυφή κάθε τοπικής κοινότητας βρισκόταν ο επίσκοπος και κάτω από αυτόν οι πρεσβύτεροι και οι διάκονοι, που εκτελούσαν τις οδηγίες του. Η αυθεντία και η εξουσία των επισκόπων χρησιμοποιήθηκε για να περιοριστούν οι διχόνοιες και οι διαφωνίες μεταξύ των πιστών. Ωστόσο, οι συγκρούσεις δεν αποφεύχθηκαν. Οι σημαντικότερες αφορούσαν το ακριβές περιεχόμενο του χριστιανικού κηρύγματος και τον τρόπο κατανόησής του από τους ανθρώπους. Σε αντιδιαστολή προς άλλες ερμηνείες του χριστιανισμού που καταδικάστηκαν ως αιρετικές, αναδείχθηκε η μία, αγία, αποστολική και καθολική Εκκλησία που πορεύτηκε για να κατακτήσει την αυτοκρατορία.

Ο κανών των έργων που θα συναποτελούσαν την Καινή Διαθήκη -τα Ευαγγέλια, οι Πράξεις των Αποστόλων, διάφορες επιστολές που συντάχθηκαν από Αποστόλους ή αποδόθηκαν σε αυτούς, και η Αποκάλυψη του Ιωάννη- άρχισε να διαμορφώνεται στο τέλος του 2ου αιώνα. Είχαν όμως ήδη προκύψει έριδες γύρω από την αυθεντικότητα ορισμένων συγγραμμάτων. Τα ιερά κείμενα που κυκλοφορούσαν και διαδίδονταν μεταξύ των χριστιανών ήταν πολλά, και συχνότατα είχαν σημαντικές και ηθελημένες αποκλίσεις μεταξύ τους. Τα περισσότερα γράφονταν προκειμένου να διορθώσουν κάποια εκδοχή των πράξεων, των λόγων και των παθών του Ιησού ή των μαθητών του, που οι συντάκτες τους θεωρούσαν εσφαλμένη. Ελάχιστα από τα «απόκρυφα» αυτά έργα έχουν σωθεί - μολονότι στην αιγυπτιακή έρημο αποκαλύπτονται διαρκώς νέα σημαντικά δείγματα. Πολλά από αυτά προέρχονται από κύκλους χριστιανών που αυτοαποκαλούνταν Γνωστικοί.

Όπως δηλώνει και το όνομά τους, Γνωστικοί ονομάστηκαν εκείνοι οι θρησκευόμενοι κάτοικοι της ρωμαϊκής οικουμένης, χριστιανικών ως επί το πλείστον αποκλίσεων, που διατείνονταν ότι η λύτρωση είναι θέμα γνώσεως. Θεωρούσαν την πίστιν (την οποία είχαν τόσο επαινέσει άλλοι δάσκαλοι του χριστιανισμού, με προεξάρχοντα τον Παύλο) ως προπαρασκευαστικό στάδιο για την επίτευξη της πραγματικής γνώσης. Κατά τους Γνωστικούς, πηγή των ανθρώπινων δεινών ήταν η άγνοια, όχι η αμαρτία, και η θεμελιώδης άγνοια έπαιρνε τρεις μορφές: ήταν άγνοια του εαυτού, άγνοια του κόσμου και άγνοια του Θεού. Η γνώση που είχαν κατά νου δεν ήταν φυσικά η θεωρητική ενατένιση ενός αντικειμένου, αλλά η βιωμένη απελευθέρωση του νου που οδηγούσε σε εσωτερική μεταμόρφωση.

Τα μυθικοφιλοσοφικά συστήματα που ανέπτυξαν οι Γνωστικοί υπήρξαν πολυάριθμα. Οι ορθόδοξοι κατήγοροί τους δικαιολογημένα έλεγαν ότι ο καθένας τους είχε την ελευθερία να προτείνει τη δική του κοσμοθεωρία. Οι Γνωστικοί αισθάνονταν ξένοι μέσα στον κόσμο, ξένοι μέσα στην κοινωνία, ξένοι μέσα στο ίδιο τους το σώμα. Το βίωμά τους συνοψιζόταν σε μια ριζική αλλοτρίωση - ίσως την πρώτη που γνώρισε ο αρχαίος κόσμος σε τέτοια ένταση. Οι πόλεις στις οποίες ζούσαν, ο πολιτισμός των καλλιεργημένων συνανθρώπων τους και η πολιτική της άρχουσας τάξης, συγκλητικών και αυτοκρατόρων, τους άφηναν αδιάφορους. Κήρυξαν πόλεμο σε όλες τις δυνάμεις του παρόντος κόσμου, αν και ο πόλεμός τους ήταν καθαρά πνευματικός. Ειδικά στον τομέα του ερωτισμού, ανέπτυξαν δύο φαινομενικά αντίθετες αλλά ουσιαστικά συμβατές τάσεις: την άκρα ελευθεριότητα και την πλήρη αποχή. Κοινός παρονομαστής των δύο τάσεων ήταν η αντίθεση στον παρόντα κόσμο και η διάθεση κατάργησής του - με την υπερβολή ή την άρνηση.

Όλοι οι Γνωστικοί συμφωνούσαν ότι το αισθητό σύμπαν είναι το αποτέλεσμα της παράλογης δράσης όχι του πρώτιστου θεϊκού Όντος αλλά ενός δεύτερου θεού-δημιουργού, που απομακρύνθηκε από τον Πατέρα, λησμόνησε τη σοφία του και δημιούργησε τον κόσμο για να αποδείξει την κυριαρχία του. Κατά την κοσμογονική διαδικασία, οσοδήποτε περίπλοκη και αν τη θεωρούσαν, κάποια ελάχιστα μόρια του πρώτου Θεού εγκλωβίστηκαν μέσα στον κόσμο της ύλης. Αυτά συνιστούσαν το ανθρώπινο πνεύμα και αυτά επιζητούσαν απελευθέρωση και επιστροφή στον πατρικό βυθό.

Πίσω από την πολυμορφία των γνωστικών μύθων και εννοιών κρύβεται η αγωνία να δοθούν ικανοποιητικές απαντήσεις σχετικά με το πώς ακριβώς προκαλείται η μετάβαση από τον πανάγαθο Θεό στο δημιουργημένο σύμπαν. Κρύβεται επίσης μια συνολική άρνηση της αγαθότητας και της ομορφιάς του αισθητού κόσμου και μια ανυποχώρητη τάση απομάκρυνσης από όλα όσα εμπλέκουν και δεσμεύουν το πνεύμα.

Δύο αντίρροπες τάσεις συνδυάστηκαν στη γέννηση του γνωστικού φαινομένου. Η μία, ελληνική τόσο στην προέλευση όσο και στον χαρακτήρα, τόνιζε την αξία της γνώσης όχι μόνο ως μέσου για άλλους σκοπούς αλλά και ως έσχατου τέλους («στόχου») της ανθρώπινης ζωής. Η γνώση του εαυτού, του κόσμου και του θείου ήταν κυρίαρχα μελήματα της ελληνικής φιλοσοφίας από τις πρώτες απαρχές της. Η άλλη τάση, ανατολικής και ίσως ειδικότερα ιρανοπερσικής προέλευσης, θεωρούσε ότι ο κόσμος είναι ουσιωδώς κακός και ότι, κατά συνέπεια, δεν θα μπορούσε να αποτελεί έργο ενός αγαθού θεού.

Ο Μάνης (216-275) ήταν ένας Πέρσης γεννημένος στη Βαβυλώνα. Εξαιτίας μιας αποκαλυπτικής εμπειρίας με τον Παράκλητο, την οποία κατέγραψε ο ίδιος, θεώρησε χρέος του να ιδρύσει μια νέα οικουμενική θρησκεία. Ως προδρόμους του στον φωτισμό των ανθρώπων αναγνώριζε τον Βούδα, τον Ζωροάστρη και τον Χριστό. Προσπάθησε να εναρμονίσει τις τάσεις των τριών αυτών θρησκειών, και η επιτυχία του ήταν σημαντική. Μέσα σε λίγες δεκαετίες, ο μανιχαϊσμός είχε διαδοθεί από τις ακτές του Ατλαντικού μέχρι τον Ινδικό ωκεανό. Η απειλή για τη χριστιανική Εκκλησία ήταν μεγάλη, γιατί, αντίθετα με τις άλλες εκδοχές του γνωστικισμού, ο μανιχαϊσμός έλυνε αποφασιστικά το πρόβλημα της προέλευσης του κακού, θεωρώντας το Σκότος (δηλαδή το ριζικό Κακό) ως αυθυπόστατη αρχή, δίπλα στο επίσης αυθυπόστατο Φως. Αν και αντιμετωπίστηκε από τους χριστιανούς ως αίρεση, ο μανιχαϊσμός ήταν στην πραγματικότητα μια νέα καθολική θρησκεία με οικουμενικές βλέψεις.

Νωρίτερα η λατρεία του επίσης ιρανικού θεού Μίθρα, που άρχισε να διαδίδεται τον 1ο αιώνα μαζί με τον χριστιανισμό, είχε γοητεύσει για παρόμοιους λόγους πολλούς κατοίκους της ρωμαϊκής οικουμένης. Ειδικά οι πολεμιστές έλκονταν ιδιαίτερα από τον Μίθρα, που εκπροσωπούσε την πάλη του Φωτός εναντίον των δυνάμεων του Σκότους, καθώς οι δικοί τους πολεμικοί αγώνες μπορούσαν εύκολα να θεωρηθούν απομιμήσεις εκείνης της μεγάλης κοσμικής μάχης. Οι επτά βαθμοί της μιθραϊκής μύησης ανακαλούσαν τη στρατιωτική ιεραρχία και ενέπνεαν το αγωνιστικό πνεύμα των ανδρών. Μάλιστα, αν η μιθραϊκή λατρεία δεν απέκλειε τις γυναίκες, και κατά συνέπεια το ήμισυ του πληθυσμού, ο Μίθρας θα μπορούσε να είναι ο κυριότερος αντίπαλος του Χριστού στη μάχη για θρησκευτική επικράτηση. Οι χριστιανοί είδαν στην αιματηρή βάπτιση των οπαδών του Μίθρα μια δαιμονική απομίμηση του δικού τους βαπτίσματος.

Ιδιαίτερη θέση στην παραγωγή εγγράμματου ελληνικού πολιτισμού κατείχε, από τον 2ο έως τον 4ο αιώνα, η Συρία. Οι πόλεις της (η Αντιόχεια, η Δαμασκός και κυρίως η Απάμεια) έγιναν μεγάλα κέντρα διανόησης και πνευματικής αναζήτησης. Οι φιλόσοφοι του 2ου αιώνα που προετοίμασαν τη μεγάλη αναγέννηση του νεοπλατωνισμού κατάγονταν από τη Συρία. Σήμερα ονομάζονται νεοπυθαγόρειοι, διότι στράφηκαν με ιδιαίτερη έμφαση στη μορφή του Πυθαγόρα ως σοφοῦ και ως του κατεξοχήν θείου ἀνδρός. Οι Βίοι του Πυθαγόρα που έχουν διασωθεί από τη γραφίδα δύο μεταγενέστερων Νεοπλατωνικών (του Πορφύριου και του Ιάμβλιχου, που κατάγονταν και οι δύο από τη Συρία) δείχνουν ότι ο πυθαγορισμός είχε αναπτυχθεί ως ένας φιλοσοφικοθρησκευτικός τρόπος ζωής, με ιδιαίτερη έμφαση στον αριθμολογικό και μυθικό συμβολισμό και στην περίπλοκη τελετουργία του καθημερινού βίου. Ο Νουμήνιος από την Απάμεια, ο σημαντικότερους από τους τρεις νεοπυθαγόρειους της Συρίας, έλεγε ότι «ο Πλάτων είναι ένας Μωυσής που μιλά σε αττική διάλεκτο». Ο φιλοσοφικός συγκρητισμός προσπαθούσε και πάλι, όπως το είχε κάνει νωρίτερα ο Ιουδαίος Φίλων, να εναρμονίσει την Αθήνα με την Ιερουσαλήμ.

Η συλλογή των Σιβυλλιακών χρησμών που άρχισε να συγκροτείται την ίδια εποχή αποσκοπούσε επίσης σε μια τέτοια σύνθεση. Σιβυλλιακοί χρησμοί υπήρχαν από παλιά στη Ρώμη. Το αρχικό υλικό υπέστη πολλαπλές επεξεργασίες και προσθήκες, για να εξυπηρετήσει τόσο πολυθεϊστικές όσο και ιουδαϊκές (ηθικοπρακτικές ή μονοθεϊστικές) σκοπιμότητες. Ένα μέρος του εκχριστιανίστηκε.

Μιλώντας από μια οικουμενική κορυφή, η εκχριστιανισμένη Σίβυλλα, η προσωποποίηση της θεϊκά εμπνευσμένης προφήτισσας, παρουσίαζε τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου, αφηγούνταν την έλευση του Ιησού και το έργο της σωτηρίας, προμήνυε τη Δευτέρα Παρουσία και προφήτευε για μελλοντικά γεγονότα, διακοσμώντας πάντοτε τη βασική αφήγηση της Γενέσεως, ορισμένων προφητικών βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης και των Ευαγγελίων με στοιχεία από τα ησιόδεια έπη και την ελληνική μυθολογία.

Κύρια μέριμνα της χριστιανικής συλλογής ήταν η εξύμνηση του Ύψιστου Θεού δίχως βεβιασμένους συγκρητισμούς ή χρήση φιλοσοφικής ορολογίας. Μάλιστα, τα αμιγώς εβραϊκά θρησκευτικά τελετουργικά και έθιμα υποβαθμίστηκαν για χάρη της οικουμενικότητας, ενώ αντλήθηκαν, με νεανική ελευθερία, εικόνες και εκφράσεις από την επική παράδοση χωρίς την υποψία ότι γίνονται παραχωρήσεις στον εθνικό κόσμο. Κρινόμενο με λόγια μέτρα, το δακτυλικό εξάμετρο της συλλογής είναι ελλειπτικό και ασταθές. Αποπνέει όμως τη χαρμόσυνη δροσιά της ζωντανής ποίησης.

Ο τόπος συγγραφής των Σιβυλλιακών χρησμών δεν είναι γνωστός. Άλλωστε, η ολοκλήρωση της συλλογής κράτησε αρκετούς αιώνες και αξιοποίησε πολλούς εργάτες του πνεύματος. Η Εγγύς Ανατολή φαίνεται, ωστόσο, πιθανός τόπος προέλευσης για την εκχριστιανισμένη μορφή της. Ειδικά στη Συρία οι ελληνικές επιγραφές που έχει φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη ξεπερνούν σε αριθμό εκείνες που είναι γραμμένες στα συριακά. Με την επικράτηση του χριστιανισμού, η Αίγυπτος και η Συρία έμελλε να αναδείξουν σημαίνουσες μορφές στη θεολογία. Και στις δύο περιοχές οι επίσκοποι ήταν κατά κύριο λόγο ελληνόφωνοι, ενώ ο κατώτερος κλήρος και αργότερα οι μοναχοί μιλούσαν συχνά τις τοπικές γλώσσες (κοπτικά και συριακά). Κατά την ύστερη αρχαιότητα η Αίγυπτος και (περισσότερο) η Συρία έκαναν τονωτικές ενέσεις στον ελληνισμό.

Από τον 3ο αιώνα και μέχρι το τέλος της αρχαιότητας ο πλατωνισμός έγινε η κυρίαρχη φιλοσοφία όσων συνέχισαν να συνδέονται με την αρχαιοελληνική παράδοση. Οι περισσότεροι άνθρωποι φυσικά δεν μπορούσαν, ούτε ήθελαν, να παρακολουθήσουν τις υψηλές απαιτήσεις του. Δίπλα στον αναγεννημένο πλατωνισμό, που αποτελούσε ουσιαστικά μια φιλόδοξη σύνθεση της αλήθειας όλων σχεδόν των φιλοσοφικών σχολών (εκτός από τον σκεπτικισμό, που δεν μπορούσε να εναρμονιστεί), αναπτύχθηκε και ένας τρόπον τινά λαϊκός πλατωνισμός, κατάλληλος για τις μάζες, του οποίου η έκφραση έτεινε προς την εικονοποιία, την αλληγορία και τον μυθικό συμβολισμό. Το σπουδαιότερο μέρος αυτού του λαϊκού πλατωνισμού συγκροτήθηκε σε μορφή ευανάγνωστων κειμένων κατά τον 3ο αιώνα και αποδόθηκε στη θεϊκή αυθεντία του Ερμή, ο οποίος, με την επωνυμία Τρισμέγιστος, ταυτίστηκε με τον αιγυπτιακό θεό του λόγου Θωτ (ή Θευθ).

Οι αποκαλύψεις του Τρισμέγιστου Ερμή θεωρήθηκαν πανάρχαιες, και το κύρος τους ενδυναμώθηκε από την υποτιθέμενη θεοπνευστία των έργων. Στα συγγράμματα αυτά συντέθηκε η μαγική σοφία της Αιγύπτου με την ελληνική σκέψη και η μυθική θεογονία με τη μεταφυσική και την κοσμολογία. Η βασική απορία, στην οποία τα έργα αυτά προσπαθούσαν να απαντήσουν, ήταν παμπάλαιη και αφορούσε τη θέση του ανθρώπου μέσα στη δομή του σύμπαντος και τη δυνατότητα λύτρωσης από την άτεγκτη αναγκαιότητα της φθοράς και του θανάτου.

Το βαβυλωνιακό, το περσικό, το αιγυπτιακό και τα άλλα ανατολικά θρησκευτικά στοιχεία της ύστερης αρχαιότητας δεν αποτελούσαν πρωτότυπες δημιουργίες της εποχής. Τα δόγματα και οι διδασκαλίες, οι μυθολογίες, οι δοξασίες, τα σύμβολα και οι τελετές ήταν στην πλειονότητά τους αρχαϊκά. Το νέο χαρακτηριστικό της εποχής ανιχνεύεται στην απόσπαση των παραδοσιακών αυτών στοιχείων από το γενέθλιο έδαφος των κοινωνιών που τα εξέθρεψαν. Με τη μετατροπή τους σε αφηρημένες ιδέες τα παραδοσιακά στοιχεία μπορούσαν να συσχετιστούν (να αντιπαρατεθούν, να συγκριθούν, να εναρμονιστούν) με άλλες, εξίσου αυτόνομες, ιδέες.

Η εποχή πάντως επιζητούσε θεία αποκάλυψη. Οι ανθρώπινες ενέργειες φαίνονταν μετέωρες και ανούσιες αν δεν εντάσσονταν σε κάποιον ευρύτερο, θεϊκό σχεδιασμό. Η πολιτική και πολεμική δράση φάνταζε σε πολλούς ως αποπροσανατολιστική λήθη του αληθινού εαυτού. Στην ύστερη αρχαιότητα διακρίνεται μια ολοένα αυξανόμενη και διευρυνόμενη αγωνία για την ανεύρεση εκείνων των ανθρώπων που μπορούν να μεταδώσουν το θείο μήνυμα στον κόσμο των θνητών. Οι άγιοι, οι όσιοι και οι θείοι άνδρες έγιναν μεσάζοντες ανάμεσα στον ουρανό και τη γη και διαχειριστές του υπερφυσικού στοιχείου στον επίγειο κόσμο. Οι πάντες συμφωνούσαν στην αναγκαιότητα της ύπαρξής τους, αν και διαφωνούσαν ποιος ήταν αληθινά φωτισμένος, δηλαδή γνώστης των ουράνιων πραγμάτων πέρα και πάνω από τους περιορισμούς της θνητής ανθρώπινης διάνοιας. Με την άνοδο του χριστιανικού μοναχισμού κατά τον 4ο αιώνα, οι ασκητές της ερήμου θεωρήθηκαν από τους χριστιανούς ως οι ορατοί σύνδεσμοι του ουρανού με τη γη.

Προφήτες και ψευδοπροφήτες, άγιοι και μάγοι, σοφοί και αγύρτες ήταν οι εκλεκτοί των θείων δυνάμεων ή οι ανόσιοι σφετεριστές του πνεύματός τους. Στο δύσκολο έργο της αναγνώρισης του γνήσιου από τον απατηλό φορέα της φωνής του υπερπέραν οφείλεται μεγάλο μέρος των πνευματικών συγκρούσεων και των θρησκευτικών ανταγωνισμών της ύστερης αρχαιότητας. Η χριστιανική οριοθέτηση της ορθόδοξης πίστης έναντι των αιρέσεων αποτελεί συνέπεια μιας γενικότερης τάσης της εποχής: της απαίτησης για απόλυτη αλήθεια. Η έννοια της ετεροδοξίας ως προσωπικού νεωτερισμού που παραχαράσσει από ματαιοδοξία την αυθεντική παράδοση αιώνων, εμφανίζεται -και κατακρίνεται- στα έργα αρκετών συγγραφέων της εποχής, όχι μόνο χριστιανών.

Θεωρία Κοινωνίας

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Το ότι η ΖΩΗ (δηλαδή το να «Υπάρχεις», το να «Βιώνεις κάποιες αντικειμενικές εμπειρίες», το να «Ζεις») είναι κάτι πολύ ΕΥΡΥΤΕΡΟ από «αυτό» που συλλαμβάνει ο συνηθισμένος άνθρωπος είναι (αυτή η αντίληψη) και λογικό και αποδεκτό. Πάλι, το ότι υπάρχουν κι «άλλα είδη Ζωής» στο μεταφυσικό χώρο (στα μεταφυσικά πεδία, στις υπερκόσμιες διαστάσεις, στους αόρατους κόσμους…) κι αυτό είναι αδιαμφισβήτητο. Όχι μόνο αποτελεί πανάρχαια αντίληψη στους κόλπους της «παγκόσμιας θρησκευτικής παράδοσης», αλλά κι όλοι οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι όπως ο Βούδας, ο Λάο Τσε, ο Ορφέας, κι οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι, όπως ο Πλάτωνας, ο Πλωτίνος, κι άλλοι, έχουν μιλήσει γι’ αυτό. Αν δεν υπάρχουν πολλές αναφορές στην «ζωή στους άλλους κόσμους», ο κυριότερος λόγος είναι ότι έχουμε ένα πολύ σημαντικό έργο (που πρέπει να πραγματοποιήσουμε) εδώ, στην γη. Πρέπει να αρχίσουμε από εδώ, που είμαστε. Και μετά το «θέμα» δεν προσφέρεται για την ικανοποίηση της απλής περιέργειας…

Η ΖΩΗ (η ΥΠΑΡΞΗ, με όλες τις ποικιλίες των Φαινομένων της Ζωής) έχει ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΗΓΗ στην Οποία Συγχωνεύονται όλες οι «Έννοιες», του ΕΙΝΑΙ, της Ύπαρξης, της Ενότητας, της Ταυτότητας των Πάντων στην Ουσία τους… Δεν Υπάρχει παρά Αυτό το ΕΝΑ, το ΘΑΥΜΑΣΤΟ ΚΑΤΙ που Αποκαλούμε ΘΕΟ, στην Βάση των Πάντων, (Κάθε Αντίληψης, Κάθε Ύπαρξης, Κάθε Ζωής). Από Αυτό το Ένα Δημιουργείται (όχι στο Επίπεδο της Ουσίας αλλά μόνο στο Επίπεδο των Εκδηλώσεων) στα κατώτερα πεδία ύπαρξης ο κόσμος της πολλαπλότητας… Το «Πνεύμα» Αποτελεί το Μεταβατικό Στάδιο όπου το «ΕΝΑ Γίνεται Πολλά» (κι αντίστροφα). Ο «Νους» είναι ο κόσμος της οντολογικής πολλαπλότητας. Η «Ψυχή» είναι ο κόσμος της ατομικής εκδήλωσης των όντων. Κι ο κόσμος της Ύλης είναι ο κόσμος των φαινομένων όπως τον γνωρίζουμε με τις εξωτερικές αισθήσεις μας…

Στην πραγματικότητα Η ΖΩΗ (στην Βαθύτερη Ενότητά της) ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΙΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, στην Ποικιλία των Εκδηλώσεών της. Σε όλα τα Πεδία Ύπαρξης τα όντα που βιώνουν την εξωτερική πολλαπλότητα αλλά «συναισθάνονται» (Βαθιά Μέσα τους) την Αληθινή (Απόλυτη) Ουσία τους, έχουν «αντίληψη Αυτής της Ενότητας της Ζωής». Όλα αυτά τα όντα που Βιώνουν στο Βάθος της Ύπαρξής τους την ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΟΥΣΙΑ, αποτελούν την ΜΕΓΑΛΗ ΦΥΣΙΚΗ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. Αυτή η ΙΕΡΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ υπάρχει ακριβώς εξαιτίας της «Φυσικής Κατάστασης των όντων» (της Αφυπνισμένης Συνείδησης που Αντιλαμβάνεται την Ενότητα της Ουσίας) και δεν είναι δημιούργημα κάποιας προσπάθειας (Υπερβατικής ή κοσμικής), κάποιας οργάνωσης…

Στον Χώρο της Ύπαρξης υπάρχουν πολλά Πεδία Ύπαρξης. Όσο Ανυψωνόμαστε στους Ανώτερους Κόσμους Βιώνουμε όλο και πιο βαθιά την «Κατάσταση της Ενότητας της Ουσίας»… Όσο απομακρυνόμαστε προς τους εξωτερικούς κόσμους έχουμε εμπειρία της Διάσπασης, της πολλαπλότητας, της ατομικής ύπαρξης.

Όλοι οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι, όπως ο Βούδας, ο Ορφέας, μίλησαν (με τον τρόπο τους ο καθένας και στα πλαίσια της «φιλοσοφικής παιδείας» της κοινότητάς τους, με όρους κατανοητούς από τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους) ακριβώς για την «Μοναδική Πραγματικότητα που Βρίσκεται στην Βάση των Πάντων», για την Εξέλιξη της Ύπαρξης, την Αφύπνιση της ατομικής ύπαρξης στην Πραγματικότητα του Είναι, και για την Μεγάλη Ιερή Κοινότητα που δημιουργείται τελείως φυσικά σε όλους τους κόσμους της δημιουργίας, (κι όχι τεχνητά ή με οργανωτικές παρεμβάσεις, είτε από υπερκόσμια όντα, είτε από ανθρώπους αυτού του πλανήτη…)… Οι πιο «κοντινοί» οπαδοί των Διδασκάλων (κι αυτοί που «κατανοούν, μέσα στους αιώνες, την Διδασκαλία τους, κι Αντιλαμβάνονται την Μοναδική Ουσία των πάντων), εξαιτίας ακριβώς του γεγονότος ότι Βιώνουν στα Βάθη της Ύπαρξής τους την Ενότητα του Όντος ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΦΥΣΙΚΑ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΙΕΡΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ… Όταν όμως, αργότερα (από την εποχή των Διδασκάλων), στον «Κύκλο των πιστών» εισχώρησαν άνθρωποι που δεν είχαν αυτή την Εμπειρία, τότε, αυτοί οι άνθρωποι, «υποκατέστησαν» την ΦΥΣΙΚΗ ΙΕΡΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ, με τεχνητούς θρησκευτικούς οργανισμούς στο Όνομα των Διδασκάλων («καπηλευόμενοι» το Έργο τους προς ίδιον όφελος), με βάση την Διδασκαλία τους όπως την «καταλάβαιναν» («παρερμηνεύοντάς» την συνήθως), και την πρακτική θρησκευτική και λατρευτική ζωή, όπως «νόμιζαν» αυτοί (και που συχνά δεν έχει «σχέση» με την «διδασκαλία» των Ιδρυτών των θρησκειών)… Οι θρησκευτικοί οργανισμοί που «προέκυψαν», η Βουδιστική Σάνγκα (η βουδιστική μοναχική κοινότητα), οι «ορφικοί θίασοι», οι χριστιανικές εκκλησίες, δεν ήταν (ΙΣΤΟΡΙΚΑ) παρά απομιμήσεις της ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΕΡΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ, χωρίς κανένα μεταφυσικό βάθος. Ήταν ανθρώπινες οργανώσεις (κατά το Πρότυπο και κατ’ απομίμηση) της ΙΔΕΩΔΟΥΣ (ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ) ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ… Σήμερα, αυτοί οι θρησκευτικοί οργανισμοί έχουν διαφθαρεί τελείως, αφού υπηρέτησαν για χιλιετηρίδες τους (ανήθικους) κοσμικούς σκοπούς των οπαδών τους και των «πολιτικών προϊσταμένων» τους… από τους Ρωμαίους και βυζαντινούς κοσμοκράτορες μέχρι τις σύγχρονες πολιτικές μαριονέτες που «αποφασίζουν» για τις τύχες του κόσμου…

Αναφορές στην ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (στην ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ, της Ουσίας, πέρα από την φαινομενική πολλαπλότητα) δεν έκαναν μόνο οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι που ίδρυσαν κάποια «θρησκεία» (και που δεν φέρνουν ΚΑΜΙΑ ΕΥΘΥΝΗ για την «μετεξέλιξη» της θρησκείας τους σε «παρωδία»…). Για την Ίδια Μεταφυσική Πραγματικότητα μίλησαν κι όλοι οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι, όχι μόνο στην Ελλάδα (Πλάτωνας, Στωικοί, Επίκουρος, Νεοπλατωνικοί…) αλλά και στην Ινδία (Δάσκαλοι των Ουπανισάδ, Σανκάρα…), και στην Κίνα, κι αλλού… κι ο «κύκλος των μαθητών» που δημιούργησαν ήταν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στα πρότυπα της «Ιερής Θρησκευτικής Κοινότητας»… Ακόμα και στην διάρκεια των τελευταίων δύο χιλιάδων χρόνων, «μη επίσημοι» θρησκευτικοί οργανισμοί, μυστικές εταιρείες, διδασκαλίες, έχουν σαν αντικείμενο την Ίδια Πραγματικότητα…

ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Από την άλλη μεριά, οι κοινωνίες των ανθρώπων, κατά κανόνα αποτελούμενες από ανθρώπους μη ανεπτυγμένους πνευματικά, ανθρώπους που δεν έχουν καμία εμπειρία (της Εσωτερικής Φύσης μας) και καμία επαφή με τον «Εσωτερικό Κόσμο του Αληθινού Όντος», ανθρώπους απορροφημένους στις ψυχοσωματικές λειτουργίες που επηρεάζονται και διαμορφώνονται και κινούνται από την βιολογική βάση, την υλική ύπαρξη, τον υλικό κόσμο (τις υλικές συνθήκες και καταστάσεις…)… αντανακλούν ακριβώς την «ποιότητα» των ανθρώπων που τις αποτελούν…

Αυτές οι κοινωνίες στηριγμένες στην εξωτερική φύση των ανθρώπων, την ζωώδη, την υλική, στηρίζονται σε συνήθειες, δράσεις, νοοτροπίες και θεσμούς, όπως ο ψυχολογικός εγωισμός (που έχει βιολογική βάση), η ατομική επιβίωση, το δίκαιο του ισχυρότερου, η «ιδιοκτησία», η άνιση ανταλλαγή (προς όφελος των ισχυρότερων, που νομοθετούν και κατοχυρώνουν νομικά την κλεψιά), η βίαιη επιβολή μίας κοινωνικής αδικίας που ονομάζουν «κράτος δικαίου» (και που επιβάλλουν οι πλουτοκράτες και εκτελούν τα πολιτικά τους φερέφωνα με τους ανήθικους μισθοφόρους των σωμάτων ασφάλειας του «κράτους»), η εκμετάλλευση της εργασίας των πολλών (οι αφελείς νομίζουν ότι καταργήθηκε η «δουλεία» στα πολιτισμένα κράτη μας, ενώ απλά έλαβε άλλες μορφές και ονομασίες), η «κοινοβουλευτική απάτη» των σύγχρονων «δημοκρατιών» (που υφαρπάζει την εξουσία, είτε πετώντας ένα κομμάτι ψωμί στα κομματόσκυλα, είτε παραπλανώντας τους αφελείς, είτε εκμεταλλευόμενοι την ανοχή όσων είναι αηδιασμένοι από την σύγχρονη πολιτική απάτη κι απέχουν από τα «κοινά»…), η ιδεολογική σύγχυση και αμάθεια που ανυψώνει την σημαία της «συντεταγμένης πολιτείας» της «παιδείας», του «πολιτισμού» της «πατροπαράδοτης θρησκείας», στέλνοντας στην πυρά όσους θα ήθελαν ένα πιο ώριμο άνθρωπο, μία πιο δίκαιη κοινωνία, μία πιο ανθρώπινη ζωή…

Με αυτούς τους «πρωτογενείς θεσμούς» (και θεσμοθετημένες λειτουργίες της κοινωνίας), διαμορφώθηκε ο κόσμος εδώ και χιλιάδες χρόνια… Η δήθεν ιστορική, πολιτισμική, πολιτική, εξέλιξη, άφησε ανέπαφους αυτούς τους θεσμούς (αφού υπηρετούν τα συμφέροντα των κάθε είδους «κρατούντων»), ενώ διαμορφώθηκε, πάντα πάνω σε αυτή την θεσμική βάση, μία δευτερογενής οργάνωση της κοινωνίας, που είναι όμως επιφανειακή… ένα λούστρο πολιτισμού (;)… Το «βαθύ κράτος» (δηλαδή οι βασικές οργανωτικές δομές κάθε κοινωνίας) είναι το ίδιο μέσα σε όλη την ιστορική εξέλιξη… Επιφανειακά μπορούμε να έχουμε πολιτική εξέλιξη, να περνάμε από την (αρχαϊκή) δημοκρατία στην βασιλεία, στην «κοσμοκρατορία», σε άλλες μορφές εξουσίας, μέχρι την σύγχρονη κοινοβουλευτική δημοκρατία ή την υφαρπαγμένη εξουσία των ολοκληρωτικών καθεστώτων… αλλά όλα αυτά είναι επιφανειακά. Σε όλες τις κοινωνίες («ελεύθερες», δικτατορικές, χριστιανικές, ισλαμικές, «αθεϊστικές», της Ευρώπης της Αμερικής, της Ασίας, της Αφρικής, της Αυστραλίας…) στην «Βάση» λειτουργούν οι αρχικοί πρωτογενείς θεσμοί, το «δίκαιο του ισχυρότερου», η «ιδιοκτησία» (κι η «συσσώρευση» πλούτου από λίγους), η «θεσμοθετημένη κλεψιά», του «κράτους», της «τράπεζας», της «εργασίας», η «άδικη συναλλαγή» κι η εκμετάλλευση του αδύνατου, η βίαιη (αλλά «νόμιμη») καταστολή κάθε «διαμαρτυρίας» για την όποια αδικία, ο «πολιτισμός» του «εισιτηρίου» και της «κονσέρβας»… ένα «μπάχαλο» που ονομάζεται «πολιτισμένη κοινωνία»… Επιφανειακά βέβαια οι πολιτικοί και οι «διανοούμενοί» της εμφανίζουν τη κοινωνία σαν «δημοκρατική», «πολιτισμένη», κλπ. Αλλά οι άνθρωποι ζουν την καθημερινή κόλαση και συνειδητοποιούν ότι πραγματικότητα είναι αυτό που ζουν κι όχι τα ονόματα (οι χαρακτηρισμοί) που δίνει στην ζωή και την κοινωνία ο κάθε «ηλίθιος» που έχει το θράσος να θέλει να «κυβερνά» ή να «καθοδηγεί» εκμεταλλευόμενος την ανοχή μας (για οποιοδήποτε λόγο)… Ο «διαχωρισμός» της Αλήθειας (της πραγματικότητας, του γεγονότος) από τον «λόγο» από την «περιγραφή» δεν είναι απλά «πολιτική απάτη» και «υποκρισία», είναι «βαθιά ανηθικότητα» και «αρρώστια»…

ΟΙ ΑΧΡΗΣΤΟΙ ΣΟΦΟΙ ΚΙ ΟΙ ΦΩΤΙΣΜΕΝΟΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Στην πραγματικότητα, ο πνευματικός κόσμος που αντιλαμβάνονται, βιώνουν και διδάσκουν όλοι οι Μεγάλοι Πνευματικοί Ηγέτες της ανθρωπότητας, ο Βούδας, ο Πλάτωνας, ο Σανκάρα, ο Κρισναμούρτι (για να αναφέρουμε μόνο μερικούς…), δεν έχει καμία σχέση με τον «πραγματικό κόσμο της καθημερινότητας» εκεί έξω, στις ανθρώπινες κοινωνίες… Είναι αλήθεια πως όλοι οι «πνευματικοί άνθρωποι», πέρα από την προσπάθεια να μιλήσουν για μία «ΑΛΛΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ», έκαναν (αναγκαστικά) «φιλοσοφία της ιστορίας» και «κριτική πολιτισμού» (όχι βέβαια με «ακαδημαϊκό τρόπο», αλλά με «ουσιαστικό»). Μεγάλοι Φιλόσοφοι, όπως οι Σοφιστές, ο Πλάτωνας, οι Κυνικοί, ο Επίκουρος… προχώρησαν πέρα από μία κριτική πολιτισμού, και σε θετικές προτάσεις ενός άλλου τρόπου ζωής. Δεν ήταν μόνο ο Πλάτωνας που μιλούσε για μία «Ιδανική Πολιτεία» (που με Πρότυπο το ΑΓΑΘΟΝ θα πραγμάτωνε την Αρετή, την Δικαιοσύνη, στον κατώτερο υλικό κόσμο…)… Στην πραγματικότητα όλοι οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι δίδαξαν, όχι (πολιτικές) θεωρίες κι ανοησίες, αλλά μία άλλη προσέγγιση της ζωής. Ήταν πάνω από όλα (και γι’ αυτό ήταν Μεγάλοι) «Δάσκαλοι Ζωής»…

Κι αν σήμερα όλους αυτούς τους Σοφούς τους θεωρούμε άχρηστους (ότι δεν έχουν τίποτα χρήσιμο να μας προσφέρουν) είναι γιατί σήμερα γίναμε «σοφοί», «παντογνώστες», «πληροφορημένοι»… Αλλά τόσο η ατομική δυστυχία του ανθρώπου όσο και η θλιβερή κοινωνική κατάσταση παντού, στον πλανήτη, δείχνουν το μέγεθος της ανοησίας μας…

ΠΟΥ ΒΑΔΙΖΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ;

Συχνά οι «πνευματικοί άνθρωποι» ζουν στην «δική τους πραγματικότητα» σαν «πουλιά» που χάνονται ψηλά στον (μεταφυσικό) ουρανό… κι ίσως να μην είναι άδικη η κατηγορία εναντίον τους, ότι δεν έχουν «επαφή με την πραγματικότητα» του απλού καθημερινού ανθρώπου…

Τελικά όμως ποια είναι η Πραγματικότητα; Αυτό που Αντιλαμβάνεται ο «ονειροπόλος σοφός» ή η «σκληρή καθημερινότητα» που βιώνει ο απλός κι ανήμπορος πολίτης του κόσμου;

Κι ο Δρόμος της Σοφίας είναι ο Δρόμος της Εξόδου από τον κόσμο; ο Δρόμος της Διαφυγής; της Απόδρασης;… Μπορεί η Σοφία να χρησιμεύσει σε τίποτα στον άνθρωπο του κόσμου; Μπορεί η Σοφία να Φωτίσει καθόλου τα αδιέξοδα της σύγχρονης ανθρώπινης, οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής, ιδεολογικής, αθλιότητας;

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΟΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΥΠΑΡΞΗ

Ο άνθρωπος είναι ταυτόχρονα ον κοινωνικό και ον κοινωνικοποιημένο. Με άλλα λόγια είναι ένα «υποκείμενο» που θέλει, και έρχεται, σε επικοινωνία με τους όμοιους του… και ταυτόχρονα είναι «μέλος μίας κοινωνίας» που προϋπάρχει του ανθρώπου, τον διαπλάσσει και τον ελέγχει (συχνά) παρά την θέλησή του…

Έτσι, μπορούμε να δούμε τον άνθρωπο (και την κοινωνία) από δύο προοπτικές που αλληλοσυμπληρώνονται κι αλληλοκαλύπτονται ως προς το αντικείμενο και (μερικές φορές και) ως προς τις μεθόδους που χρησιμοποιούν για την μελέτη των ανθρωπίνων φαινομένων.

Από την άποψη (του ανθρώπου), της ατομικής ψυχολογίας, μπορούμε να δούμε την κοινωνία σαν ένα σύνολο ανθρώπων και να μελετήσουμε τα ομαδικά φαινόμενα που παράγονται από την ψυχολογία των ατόμων μελών, από τις επαφές τους, και τις σχέσεις τους... Ο κύριος εκπρόσωπος αυτής της («διαψυχολογικής») τάσης ήταν ο Gabriel Tarde…

Από την άλλη άποψη (της κοινωνίας), της κοινωνιολογίας, η κοινωνία προϋπάρχει του ατόμου το οποίο διαποτίζεται, δημιουργείται, και κυριαρχείται από την κοινωνία. Συνεπώς η ανθρώπινη νοοτροπία εξαρτάται άμεσα από την κοινωνική διάρθρωση και λειτουργία, τους κοινωνικούς κανόνες, και τα κοινωνικά πρότυπα. Οι ιδιωτικές σχέσεις των ανθρώπων επηρεάζονται βαθιά από όλους αυτούς τους παράγοντες… Την τάση αυτή υποστήριζε ένας από τους μεγαλύτερους κοινωνιολόγους ο Emil Durkheim…

Τελικά, το πιο σωστό είναι να δούμε τον άνθρωπο (από την άποψη της «Κοινωνικής Ψυχολογίας», που βρίσκεται ανάμεσα στην ακραία ψυχολογική τάση και την ακραία κοινωνιολογική τάση…), «πως συνθέτει», (ο καθένας, ατομικά, προσωπικά), τις «αυθόρμητες εκδηλώσεις της φύσης» του (είτε δίνουμε σε αυτή την «Φύση» μεταφυσική διάσταση, είτε όχι), και τις «εξωτερικές επιδράσεις της κοινωνίας»…

Η (ατομική, προσωπική) απάντηση που θα δώσει ο «καθένας» μας σε αυτό το πρόβλημα είναι όχι απλά μία απάντηση στο υπαρξιακό (ανθρώπινο, κοινωνικό) πρόβλημα, αλλά κι ένας προσωπικός τρόπος ζωής, μία προσωπική αυτοπραγμάτωση… Έτσι, αν η «Κοινωνική Ψυχολογία» μπορεί να φωτίσει την «ζωή μας μέσα στην κοινωνία», η θεμελίωση μίας «Υπαρξιστικής Ψυχολογίας» (που ερευνά την ύπαρξη τόσο σε προσωπικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο) είναι απαραίτητη για να φτάσουμε στην «Αυτογνωσία» και στην «Αυτοπραγμάτωση»…

ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ

Ο άνθρωπος (σαν οντότητα, αντικειμενικά) είναι ένα ατομικό και μοναχικό πλάσμα… Εξ’ αιτίας του «οντολογικού διαχωρισμού» του από την ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΡΤΕΡΟΥ (την ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΦΥΣΗ) βιώνει την ζωή σαν άτομο. Το ότι ζει (ο σύγχρονος άνθρωπος) σε μία κοινωνία 8+ δισεκατομμυρίων, στον πλανήτη γη, (που βέβαια διαχωρίζεται σε πολλές μικρότερες κοινωνίες και κοινωνικές ομάδες και υποομάδες…) δεν τον κάνει λιγότερο ατομικό και μοναχικό… Η «κοινωνικοποίηση» που γίνεται από την στιγμή της γέννησής μας (χωρίς να μας ρωτήσουν) αντικειμενικά έχει και καλά και κακά…

Ο άνθρωπος ασφαλώς δεν θα μπορούσε να επιβιώσει σαν άτομο, χωρίς την οικογένεια (ή κάποιον να τον φροντίζει) και την κοινωνική οργάνωση, αλλά κι αργότερα, όταν μεγαλώνει, θα ήταν δύσκολο να ζήσει μόνος του, στα βουνά… Ακόμα κι οι δήθεν ερημίτες (σε όλες τις θρησκείες) πάντα εξαρτιόταν από μία (έστω υποτυπώδη) κοινότητα… Το γεγονός ότι ο άνθρωπος (μαθαίνει να) μιλάει μία γλώσσα κι έχει στην διάθεσή του όλη την παγκόσμια γνώση (στο μέτρο που μπορεί να την αποκωδικοποιήσει και να την αφομοιώσει…), είναι πραγματικά ένα θείο δώρο… Ακόμα κι η κοινωνική οργάνωση με τα τόσα προβλήματά της (αφού δεν βασίζεται στην Αλήθεια, στην Δικαιοσύνη, στην Ισότητα… που είναι μόνο «διακηρύξεις» αλλά δεν εφαρμόζονται ποτέ σε κανένα κράτος, είτε «δημοκρατικό», είτε άλλης μορφής…) του προσφέρει ευκαιρίες να επιβιώσει και να καλυτερέψει (όσο είναι δυνατόν) την ζωή του…

Από την άλλη μεριά όμως, επειδή ακριβώς οι κοινωνίες οργανώνονται από ανθρώπους (όχι με Γνώση, Φιλοσοφική, όπως θα ήθελε ο Πλάτωνας, αλλά) μικρόψυχους, εγωιστές, συμφεροντολόγους, ανήθικους, και κακούς (κι αυτό το διαπιστώνει κάποιος αν μελετήσει την ιστορία της ανθρωπότητας των τελευταίων 5000 χρόνων…), η ένταξη μέσα σε αυτή την κοινωνία προσφέρει ελάχιστα για την πνευματική, ηθική, και πραγματική, ανάπτυξη του ανθρώπου… Γι’ αυτό τον λόγο όλοι οι Μεγάλοι (Ιδρυτές Θρησκειών) Μεταρρυθμιστές της ανθρωπότητας αλλά και οι Μεγάλοι Φιλόσοφοι, άσκησαν πέρα από την «φιλοσοφία της ιστορίας» και βαθιά και πλατιά «κριτική του πολιτισμού»…

Τελικά δεν πρέπει να «ταυτίζουμε» την «ιστορία της ανθρωπότητας σαν είδος» με την «ιστορία των κοινωνιών» (σαν γενικό πολιτισμικό φαινόμενο), ή με την πιο περιορισμένη «πολιτική ιστορία» (δηλαδή την ιστορία «αυτών» που κυβέρνησαν)… Υπάρχει μια ανθρωπότητα που βαδίζει τον δικό της ξεχωριστό δρόμο, και δεν ταυτίζεται με την ανθρωπότητα που έχουν στο «μαντρί» οι κρατούντες (πλουτοκράτες), οι εντολοδόχοι πολιτικοί και τα φερέφωνά τους… Ούτε η αληθινή ιστορία της ανθρωπότητας ταυτίζεται με την «ηλίθια ιστορία» των σχολικών βιβλίων, που είναι γραμμένη επίτηδες από κάποιους που έχουν υστερόβουλες σκέψεις και προορίζεται να παραπλανήσει τις «άβουλες κι αμαθείς μάζες»… Υπάρχουν κι άνθρωποι έξω από το «μαντρί» της σύγχρονης πολιτισμένης κοινωνίας… κι αυτοί εκφράζουν το αληθινό ανθρώπινο είδος…

Αν είναι αδύνατο (μαζί με τον Πλάτωνα) να φτιάξουμε (και να πραγματοποιήσουμε ιστορικά) μία Ιδανική Πολιτεία… Αν είναι δύσκολο να προσεγγίσουμε το Ιδανικό του Αληθινού Σοφού Σοφιστή (σαν τον Πρωταγόρα)… Κι αν ακόμα είναι οδυνηρό να αντιπαρατεθούμε (σαν τον Μεταφυσικό Αναρχικό Διογένη) σε μία «αισχρή (σε όλα τα επίπεδά της) κοινωνία»… Όμως ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ, (ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΜΕ), ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ… Ο Ισχυρότερος Λόγος (Αφιέρωμα) του Απόλλωνα, στους Δελφούς είναι το «ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ»… Κι όλοι οι Σοφοί Έλληνες, αλλά και Σοφοί σε άλλους λαούς δεν δίδαξαν τίποτα άλλο από την ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ… Ο Υπερβατικός Βούδας, ο Ιερός Ορφέας, αλλά και το πλήθος των Σοφών, ο Πλάτωνας, ο Στωικός Ζήνων, ο Επίκουρος, ο Πλωτίνος κι όλοι όσοι Βαδίζουν τον Ίδιο Δρόμο δεν μιλούν για τίποτα άλλο παρά μόνο για ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ…

Τι είναι όμως ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ; Καθένας μπορεί να δώσει ό,τι περιεχόμενο θέλει στην Φύση (στην Ανθρώπινη Φύση) και να ορίσει κατά το «μέτρο» του την Αυτογνωσία… Πολύ απλά (γενικά κι αφηρημένα πριν ανιχνεύσουμε το συγκεκριμένο και φτάσουμε στο προσδιορισμένο) ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΦΥΣΗΣ ΜΑΣ, ΣΕ ΟΛΟ ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΚΑΙ ΟΛΟ ΤΟ ΠΛΑΤΟΣ ΤΗΣ… Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να γνωρίσουμε την ΑΛΗΘΙΝΗ ΦΥΣΗ μας που Είναι Δεδομένη, μας Έχει Δοθεί, Υπάρχει, και Λειτουργεί, Εδώ, Τώρα… όχι μόνο στις άμεσες και φανερές εκδηλώσεις της αλλά και Βαθύτερα στην ΟΥΣΙΑ της, στην ΠΗΓΗ ΟΛΗΣ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ… όσο Βαθιά κι αν ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΑΥΤΗ Η ΠΗΓΗ…

Για να Γνωρίσουμε όμως και να Κατανοήσουμε την Ύπαρξή μας (την συγκεκριμένη ύπαρξή μας, Εδώ, Τώρα) πέρα από το αδιαμφισβήτητο γεγονός της ΦΥΣΙΚΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ ΜΑΣ (που Επεκτείνεται σε όλο το ΒΑΘΟΣ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ, ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΘΕΟΤΗΤΑ), πρέπει να Κατανοήσουμε ΠΩΣ αυτή η ύπαρξη λειτουργεί μέσα στο περιβάλλον, μέσα στην κοινωνία, μέσα στην καθημερινή ζωή… Κι αυτό σημαίνει ακριβώς να Γνωρίσουμε την ΦΥΣΗ μας σε όλο το Πλάτος της. Με άλλα λόγια να αναγνωρίσουμε και να κατανοήσουμε, πέρα από την ΦΥΣΙΚΗ ΥΠΑΡΞΗ μας, «πως» μας έχει «διαμορφώσει» η κοινωνία και «που» μας οδηγεί (ίσως παρά την θέλησή μας)..

Η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ είναι η «Υπέρτατη Πράξη Αναγνώρισης και Κατανόησης». Αναγνωρίζοντας και Κατανοώντας την ΦΥΣΗ μας (σε όλο το Βάθος της κι όχι μόνο επιφανειακά), την «διαμόρφωσή» της (από τον δήθεν «πολιτισμό»), μπορούμε:

Να Αναγεννηθούμε…

Να απαλλάξουμε την ΦΥΣΗ μας από όλη αυτή την ψεύτικη διαμόρφωση, να απαλλαγούμε από όλη αυτή την ψεύτικη γνώση που μας έχουν φορτώσει, να «ξυπνήσουμε»…

Να περάσουμε μέσα από ανήθικες αντιλήψεις και μη-ανθρώπινους θεσμούς που μας έχουν επιβάλλει…

Να «αντισταθούμε» στην «πίεση» της κοινωνίας να είμαστε «νομιμόφρονες» κατά το «μέτρο» της (το «μέτρο» των κρατούντων)… Είναι ευθύνη και καθήκον μας να «επαναστατούμε» διαρκώς ενάντια στο ψεύδος, την εκμετάλλευση, την αδικία, όπως κι αν εκδηλώνονται…

Να «θεμελιώσουμε» αληθινές, ειλικρινείς, δίκαιες, σχέσεις με τους άλλους…

Να πορευτούμε προς την Απόλυτη Ολοκλήρωσή μας μέσα στους Κόλπους της ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ…

Ασφαλώς η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ, σαν Πράξη και σαν Πραγμάτωση, δεν είναι κάτι εύκολο. Από την άλλη μεριά, αν δεν έχουμε (αν δεν επιδιώξουμε) την ΑΛΗΘΙΝΗ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ , δεν θα Γνωρίσουμε «ποιοι είμαστε», ούτε θα μπορέσουμε να κατανοήσουμε σε ποιο μέτρο ορίζουμε την ζωή μας ή μας διαμορφώνει μία κοινωνία που την βρήκαμε (γιατί υπήρχε πριν από εμάς) και δεν μπορούμε να ελέγξουμε… Επειδή ακριβώς «οντολογικά» βιώνουμε την ατομική ύπαρξη, είμαστε υποχρεωμένοι μέσα από την Ατομική (Προσωπική) Αυτογνωσία να Βρούμε Διέξοδο στην ζωή μας… Ταυτόχρονα όμως, η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ όχι μόνο μας Οδηγεί έξω από το «άτομο» προς την ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΦΥΣΗΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΒΑΣΗ ΤΩΝ ΠΑΝΤΩΝ, αλλά η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ αποτελεί το Θεμέλιο για να έχουμε αληθινές και σωστές σχέσεις με τους συνανθρώπους μας και να φτιάξουμε (όσο είναι δυνατόν σε αυτό τον πλανήτη) μία «καλύτερη» κοινωνία…

Είναι αφελής όποιος πιστεύει ότι χωρίς Αυτογνωσία μπορεί να είναι άνθρωπος, να έχει σχέσεις με ανθρώπους και να ζει σε κοινωνία… είναι απλά αρπακτικό, σε μία ζούγκλα, όπου ο ένας κατασπαράζει τον άλλο (ψυχολογικά, συναισθηματικά, βιολογικά, υλικά…)… Ούτε οι θεωρίες, ούτε η «πολιτική», ούτε οι «ξεφτισμένες θρησκείες» (που έχουν χάσει το αρχικό μήνυμα του Ιδρυτή τους) μπορούν να σώσουν την ανθρωπότητα… Καθένας έχει την Ευθύνη να Σώσει τον Εαυτό του και τον κόσμο… Άραγε, δεν έχει δίκαιο εκείνος ο Σοφός της Κρήτης; Διδάσκει κάτι άλλο από την ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ στην «Ασκητική» του; «Διδασκαλία δεν υπάρχει, δεν υπάρχει Λυτρωτής που ν’ ανοίξει δρόμο. Δρόμος ν’ ανοιχτεί δεν υπάρχει. Καθένας, ανεβαίνοντας απάνω από την δική του κεφαλή ξεφεύγει από το μικρό, όλο απορίες μυαλό του» (Καζαντζάκης, «Ασκητική», σελ. 33)…

ΑΥΤΟΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ

Η Αρχαιοελληνική Αντίληψη του ΟΛΟΥ, της «Ενιαίας Θεώρησης της Πραγματικότητας» (που έχει βαθιές θρησκευτικές ρίζες στον Ορφισμό, και επαρκή φιλοσοφική θεμελίωση σε όλους τους Μεγάλους Έλληνες Φιλοσόφους…) δεν είναι ένας «άκαμπτος οντολογικός ενισμός» αλλά γίνεται κατανοητή (από τους Έλληνες και όσους Κατανοούν την Σκέψη τους) σαν «Οντολογική Κλιμάκωση», που από την ΜΙΑ ΟΥΣΙΑ (την ΦΥΣΗ, τον ΘΕΟ, κλπ.) Παράγει όλους τους κόσμους, τον κόσμο της ύλης, και τα όντα… Για τους Αρχαίους Έλληνες λοιπόν, «Μέσα στην Ίδια την Ουσία», (την ΦΥΣΗ) Βρίσκονται όλες οι Αιτίες της Εξέλιξης, Προδιαγεγραμμένη όλη η Πορεία της Εξέλιξης, κι ο Σκοπός της Εξέλιξης… που είναι η ΑΥΤΟΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ, σε όλα τα Πεδία, σε όλους τους Κόσμους, μέσα από όλες τις μορφές…

Έτσι, το ον, σε όποιο Πεδίο κι αν το θεωρήσουμε, φέρνει μέσα στην «Ίδια την Ουσία» του (στην ΒΑΘΥΤΕΡΗ ΦΥΣΗ του) τον Σκοπό, τον Προορισμό του… Αυτό είναι το αληθινό νόημα της ΕΝΤΕΛΕΧΕΙΑΣ («εν-τέλος-έχειν») που ανέλυσε διεξοδικά ο Αριστοτέλης… Το ον (σε όλες τις Οντολογικές Βαθμίδες, Κάτω από τον Θεό, Κάτω από το Πρώτο Ακίνητο Κινούν) φέρνει μέσα του τον ΣΚΟΠΟ του, την Εν Δυνάμει Ολοκλήρωσή του, που πραγματοποιείται μέσα στον Χώρο της Ύπαρξης, μέσα από την ζωή και τα βιώματα…

Στον Υλικό Κόσμο που ζούμε, ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ μας είναι ακριβώς μέσω της ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ, η ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ μας, σε όλο το Βάθος και όλο το Πλάτος της… Η Κατανόηση της ΕΣΩΤΕΡΗΣ ΦΥΣΗΣ Οδηγεί από την ατομικότητα (από την εξωτερική πολλαπλότητα) στην Πνευματική Ενότητα, στην Συμμετοχή μας στο Αόρατο Βασίλειο της Πραγματικότητας, στην Αόρατη ζωή στους μεταφυσικούς κόσμους, στην Συμμετοχή μας στην Αληθινή Ζωή, και στην Αληθινή Κοινωνία του Θεού, που Πραγματοποιείται στους Κόσμους πέρα από την γη (και στην γη)… Αναγκαστικά όσο εξελισσόμαστε μεταφερόμαστε στον μεταφυσικό χώρο (και όσο ζούμε μέσα στο σώμα και τελεσίδικα, μόλις εγκαταλείψουμε αυτή ην ζωή στον κόσμο)… Η ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ, Οδηγεί αναγκαστικά έξω από τον κόσμο, (όχι έξω από την αληθινή ανθρωπότητα αλλά) έξω από την ανθρώπινη κοινωνία, (όχι μακριά από τους ανθρώπους αλλά) μακριά από την «εμπλοκή» στην κοινωνία… Είναι απλό, όσο ο άνθρωπος εξελίσσεται και γίνεται αληθινός άνθρωπος (μέλος της αληθινής ανθρωπότητας, κι όχι του «κοπαδιού») και (Βιώνοντας την ΕΣΩΤΕΡΗ ΦΥΣΗ του) αποκτά Ηθική Υπόσταση, Αρετή (με την αρχαιοελληνική έννοια), Αλήθεια, Δικαιοσύνη… δεν μπορεί να ζει μέσα στον σκοτεινό κόσμο των σύγχρονων κοινωνιών, μέσα στους λαβύρινθους της σύγχρονης πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και ιδεολογικής αθλιότητας…

Η ανθρώπινη κοινωνία (όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες) είναι φτιαγμένη από ανθρώπους που (μην έχοντας επαφή με την Εσώτερη Φύση τους) βασίζονται μόνο στην εξωτερική φύση τους. Οι αξίες, οι θεσμοί, οι νόμοι, η οργάνωση, η κοινωνική ζωή, όλα βασίζονται στην υλική ζωή… Έτσι, ο άνθρωπος που βαδίζει τον Εσωτερικό Δρόμο που Κατανοεί την Εσώτερη Φύση του, που αναγνωρίζει όλες τις «βλαβερές επιδράσεις» του υλικού πολιτισμού, τις «διαμορφώσεις» που έχει υποστεί, τους εξαναγκασμούς, και την υποχρεωτική συμμόρφωση με πραγματικότητες και καταστάσεις και δραστηριότητες με τα οποία δεν συμφωνεί… είναι αναγκασμένος να διαχωρίσει την θέση του από την σύγχρονη Βαβέλ, γύρω του…

Είναι θλιβερό, αλλά αυτός ο κόσμος, έτσι όπως τον έχουν διαμορφώσει, δεν έχει κανένα μέλλον… θα στριφογυρίζει πάντα μέσα στα αδιέξοδά του. Ούτε η πολιτική (που είναι αποκομμένη από την Αληθινή Φιλοσοφία, την Μεταφυσική, το Όραμα του Αγαθού), ούτε η θρησκεία (η «σύγχρονη ειδωλολατρία») μπορούν να καλυτερέψουν τον κόσμο. Ακόμα και ανθρώπινα κινήματα, με περισσότερο ή λιγότερο αγνά κίνητρα, ανθρωπιστές, οικολόγοι, υπεύθυνοι (κατά τα άλλα) άνθρωποι, μπορούν να σώσουν τον πολιτισμένο πλανήτη μας…

Μόνο ο άνθρωπος (οι άνθρωποι) μπορεί να διασωθεί, είτε ατομικά μέσα από την Οδό της Αυτογνωσίας, είτε σε μικρότερες κοινότητες μακριά από την χαώδη κοινωνία…

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥ

Το Βασίλειο του Θείου (σαν Βίωση της Εσώτερης Ουσίας, της Πραγματικής Φύσης μας) Είναι (Μία Κατάσταση Συνείδησης) έξω από τον χώρο και τον χρόνο, (Μία Κατάσταση Συνείδησης) , που Βιώνεται Άμεσα, χωρίς διαδικασίες… Αυτό που μας εμποδίζει να Το Βιώσουμε είναι μόνο η σύγχυση του νου (η μεταφυσική άγνοια, που μας βυθίζει στους εξωτερικούς κόσμους). Δεν υπάρχει τρόπος να σταματήσεις την σύγχυση. Δεν υπάρχει ΠΩΣ. Απλά πρέπει να σταματήσει. Να σταματήσει, τίποτα άλλο… Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κατανοήσουμε κάποια γνώση, να κάνουμε κάτι… απλά να σταματήσουμε όλη την φλυαρία του νου…

Η Μία Πραγματικότητα, η Μία Φύση, η Μία Ουσία, που (σύμφωνα με τους Έλληνες Σοφούς) είναι όχι μία οντολογική ενότητα αλλά μία κλιμακούμενη κατάσταση ύπαρξης, που Ξεκινά από το ΕΝΑ και Γίνεται πολλά (στους κατώτερους κόσμους), Είναι η Βαθύτερη Πραγματικότητα σε όλους τους κόσμους… Στους κατώτερους κόσμους (όπως στον δικό μας υλικό κόσμο) Αυτή η Πραγματικότητα Γίνεται το «Κοινό Θείο Πνεύμα» που μας Εμπνέει, μας Ζωοποιεί, και μας Μεταμορφώνει σε Κοινωνούς του Θεού, μας Εισάγει στην Κοινωνία του Θεού… Στους ανώτερους κόσμους, όσο εγκαταλείπουμε το ατομικό, τόσο Προσεγγίζουμε τον Θεό και Προσεγγίζουμε και μεταξύ μας Οδηγούμενοι προς την ΒΑΘΥΤΕΡΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ… Στον Ανώτερο Πνευματικό Κόσμο Όλα Γίνονται ΕΝΑ, καθώς Ενώνονται με την «Εικόνα του Θεού του Αοράτου». Όλα Λιώνουν Μέσα στην Θεία Αγάπη (που Πηγάζει από την ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΟΥΣΙΑΣ), το εγώ και το εσύ σβήνουν μέσα στην Ιερή Φωτιά της Θείας Ένωσης, και δεν Υπάρχει ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΕΝΑ… Κι ακόμα πιο Ψηλά, στην ΑΒΥΣΟ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ, ακόμα και το ΕΝΑ δεν Υπάρχει… Αυτό είναι το ΜΕΓΑ, ΕΞΑΙΣΙΟ, ΑΠΟΤΡΟΠΑΙΟ ΜΥΣΤΙΚΟ του «Σοφού της Κρήτης»…

Το Βασίλειο του Θεού, η Κοινωνία με τον Θεό, κι η Κοινωνία του Θεού, η «Κοινωνία Όσων Βιώνουν την Εσώτερη Φύση τους, την ΘΕΙΑ ΦΥΣΗ τους, και Γίνονται ΕΝΑ με Εκείνον, Μέσα στην ΑΓΑΠΗ, δεν είναι μία Φαντασία, ένα Όραμα, μία Ιδανική Πολιτεία, μία Ουτοπία… αντίθετα ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΗ ΑΛΗΘΙΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΑΛΗΘΙΝΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ, όσων θέλουν να είναι Αληθινοί Άνθρωποι, όσων Βαδίζουν την Οδό της Αυτογνωσίας, την Οδό του Φωτός, μακριά από τον Κόσμο της Σκιάς, τον κόσμο της «αμαθούς γνώσης», του «απάνθρωπου πολιτισμού», της «αντικοινωνικής δραστηριότητας», που ενώ φαντάζει τόσο «ζωντανός» στην πραγματικότητα είναι αληθινό «νεκροταφείο» με «ζωντανούς νεκρούς»…

Ω άνθρωπε!

Εσύ είσαι η Αρχή και το Τέλος. Εσύ είσαι ΑΥΤΟ που Αναζητάς, χρόνια τώρα, αιώνες, χιλιετηρίδες (από ζωή σε ζωή). ΕΙΣΑΙ ΑΥΤΟ που Ψάχνεις μακριά. Είσαι στο «Σπίτι» σου από την Αρχή. Ποια «πατρίδα» αναζητάς; Ποια «Ιθάκη»; Είσαι ΕΔΩ, Μαζί με Όλους τους «αναγεννημένους, τους αναστημένους, τους αληθινούς αδελφούς σου… Ποια «κοινωνία» αναζητάς;

Τι έχεις να κάνεις εσύ με τους νεκρούς που προχωρούν στον αιώνιο κύκλο τους; Πως μπορείς να Ενώσεις το ΦΩΣ με το σκοτάδι; Πως μπορείς να φέρεις ΑΛΗΘΕΙΑ μέσα στον εγωισμό; Πως μπορείς να φέρεις ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ στους τυφλούς; Πως μπορείς να φέρεις ΑΓΑΠΗ στους αναίσθητους;… Απλά πρέπει να Διαλέξεις, όπως ο ΗΡΑΚΛΗΣ του μύθου (του μύθου απεικονίζει την Πραγματικότητα πιο καθαρά από ό,τι στην περιγράφουν όλοι οι δάσκαλοι, σε όλα τα σχολεία του κόσμου…), αν ΘΕΣ ΝΑ ΖΗΣΕΙΣ στην «Κοινωνία του Θεού» (στο ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ), ή να περιπλανιέσαι στο «νεκροταφείο της γης»…

Είναι θλιβερό αλλά είναι μία «πραγματικότητα»… και το είπε Κάποιος λίγες ώρες πριν οδηγηθεί στον «Σταυρό»… «Μέσα σας είναι το Βασίλειο του Θεού… Δεν είναι εδώ ή εκεί… ούτε έρχεται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο… Απλά Μέσα σας… ξαφνικά σαν αστραπή… Γεννιέται το Βασίλειο του Θεού, όταν εγκαταλείπονται όλες οι ανοησίες του κόσμου… Το Βασίλειο το δικό μου δεν είναι εδώ στη γη…»…

Έτσι απλά, έτσι ήσυχα, έτσι αθόρυβα… ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ Ο ΘΕΟΣ… όπως φυσάει το αεράκι (που πνέει όπου θέλει)… όπως ΓΛΥΚΟΧΑΡΑΖΕΙ ΣΕ ΕΝΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΚΟΣΜΟ…

Θεωρία Ζωής

(Τι Είναι Ζωή)

ΓΕΝΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Τι Είναι Ζωή; Ρωτάμε «Τι Είναι Ζωή κυριολεκτικά», κι όχι με «φιλοσοφική», «ηθική», ή «οποιαδήποτε άλλη», έννοια, ούτε με τον «επιφανειακό επιστημονικό τρόπο» που περιορίζει το «φαινόμενο της ζωής» σε ένα μέρος μόνο του «Φαινομένου Ζωή»… Η Απάντηση στο Ερώτημα «Τι Είναι Ζωή;» μπορεί να δοθεί μόνο από την ΖΩΗ, από την «ΣΥΝΕΙΔΗΤΗ ΖΩΗ», από την «Σκεπτόμενη Ζωή», πράγμα που σημαίνει ότι στην «Αντίληψη της Ζωής», (και στον ορισμό της Ζωής που θα προκύψει, ενδεχομένως) πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν η «ΙΔΙΑ Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ», η «Σκέψη», (σαν Παράγοντας της Ζωής)… Μία απάντηση «μηχανιστική», που δεν λαμβάνει υπόψιν την Συνείδηση (σαν Παράγοντα Ζωής) ή περιορίζει τη Ζωή μόνο σε μία όψη της, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή…

Με άλλα λόγια, μία «Πλήρης Αντίληψη της Ζωής», (ένας «πλήρης ορισμός της ζωής») είναι αναγκαστικά ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ, με την έννοια μίας «Πλήρους, βαθιάς, και πλατιάς, αντίληψης της Ζωής», (με την έννοια δηλαδή μίας ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ)… κι όχι απλά «επιστημονική» (βιολογική, φυσική, υλική).

Αν όλα τα πιο πάνω γίνονται αποδεκτά (αν δηλαδή ο Ορισμός της Ζωής συμπεριλαμβάνει απαραίτητα και την έννοια της ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ στην περιγραφή, πέρα από τα όποια άλλα φαινόμενα) τότε θα πρέπει να Ορίσουμε την Ζωή σαν την «ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΠΟΥ ΚΙΝΕΙΤΑΙ» κι εκδηλώνεται μέσα από κάποιους φυσικούς φορείς (δηλαδή σύνθετες οργανώσεις φαινομένων, διαδικασίες, αλληλουχίες φαινομένων…), που μπορεί να είναι και «μη υλικοί», (όπως το Πνεύμα, ο Νους, κι η Ψυχή), αλλά και «υλικοί», (όπως ο υλικός φορέας, το σώμα)….

Το Πρώτο Συμπέρασμα που βγαίνει από αυτά που λέμε είναι ότι η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ βρίσκεται «έξω από την κίνηση», με ό,τι συνεπάγεται αυτό… Το Δεύτερο Συμπέρασμα είναι ότι «κίνηση» γίνεται (οντολογικά, φιλοσοφικά, πρακτικά) «εκτός Συνείδησης», με οργάνωση φαινομένων, διαδικασιών, φορέων (Πνεύμα, Νους, Ψυχή, Ύλη)… Το Τρίτο Συμπέρασμα είναι ότι η ΖΩΗ (γίνεται αντιληπτή, ορίζεται, και) είναι πολλών ειδών…

Για Μία ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (όπως ο ΘΕΟΣ), η Ζωή Είναι Τελείως Διαφορετική από την «ζωή» που βιώνει μία Συνείδηση (που έχει «αποσπαστεί» από την «Αρχέγονη Ενότητα» κι έχει «βυθιστεί» στην «υποκειμενικότητα») σε κάποιο πεδίο της εκδηλωμένης δημιουργίας (σε κάποιον από τους δημιουργημένους κόσμους)… Η Ζωή για μία «Πνευματική Φύση» (είτε εκδηλώνεται στον πνευματικό κόσμο, είτε σε κάποιο κατώτερο κόσμο) είναι διαφορετική από την Ζωή μίας «Νοερής Οντότητας» (είτε εκδηλώνεται στον νοητικό κόσμο, είτε σε κάποιο κατώτερο κόσμο), κι αυτή είναι διαφορετική από την Ζωή μίας «Ψυχικής Εκδήλωσης» (είτε εκδηλώνεται στον αόρατο ενεργειακό κόσμο, είτε στον κατώτερο υλικό κόσμο), κι αυτή είναι διαφορετική από την ζωή ενός βιολογικού οργανισμού (δηλαδή μίας φυσικοχημικής οργάνωσης, απλών φυσικών, υλικών, στοιχείων)…

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΕΝΥΠΑΡΧΕΙ ΣΤΗΝ ΥΛΗ

Έτσι πέρα από τον «Γενικό Ορισμό της Ζωής» («Ζωή είναι η Συνείδηση που κινείται μέσα από μία αλληλουχία φαινομένων, που εμφανίζονται σαν φορείς ζωής και εμπειρίας») πρέπει να κατανοήσουμε ότι υπάρχουν πολλών ειδών «ζωές», πολλές «ιδιαίτερες ζωές» (ανάλογα με το επίπεδο ύπαρξης στο οποίο αναφερόμαστε)… Ιδιαίτερα «Ζωή στον υλικό κόσμο» είναι «η Συνείδηση που κινείται μέσα από φυσικές (δηλαδή υλικές οργανωμένες) δομές»…

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (Προϋποτίθεται και) Βρίσκεται πίσω από όλες τις αλληλουχίες φαινομένων που εμφανίζονται σαν «οργανωμένη ζωή». Ενυπάρχει σαν Δυνατότητα, Κατευθύνει, και Οργανώνει, τις δομές των φαινομένων, ώστε να μπορέσει να εκδηλωθεί μέσα από αυτές… Η Ανώτερη Δυνατότητα εκδηλώνεται μέσα στα κατώτερα «φαινόμενα»… Υπάρχει μάλιστα μία ιεραρχημένη διαβάθμιση φαινομένων μέσα στα δημιουργημένα σύμπαντα (ίχνη της οποίας μπορούμε να παρατηρήσουμε και στο δικό μας υλικό κόσμο). Υπάρχουν, πέρα από το αδιαμφισβήτητο γεγονός του «ΣΥΝΕΙΔΕΝΑΙ», φαινόμενα όπως το «Πνεύμα» (η «πνευματική ενότητα» και η «δυνατότητα» της πολλαπλότητας, μέσα από την δημιουργία του «υποκειμενικού πνεύματος»), ο Νους (ο «οντολογικός» πυρήνας μέσα στους κατώτερους κόσμους), η Ψυχή (η αρχή της «κίνησης» και της ζωής στους κατώτερους κόσμους, και στον υλικό κόσμο), η Ενέργεια-Ύλη, που μετασχηματίζεται σε όλα τα υλικά όντα που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας, γύρω μας. Η «Συνείδηση και τα Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» εκδηλώνονται σαν Δυνατότητες, Δυνάμεις, Διαδικασίες, και Λειτουργίες, μέσα στην οργανωμένη δομή της υλικής ζωής (το σώμα).

Έτσι, (στον υλικό κόσμο), η «Συνείδηση και τα Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» (Πνεύμα, Νους, Ψυχή) Ενυπάρχουν σαν Δυνατότητες (Υπεράνω και Πέραν) στο κόσμο της ενέργειας-ύλης, του «παγκόσμιου ενεργειακού πεδίου» που οι «παραμορφώσεις» του οδηγούν στην «δημιουργία» του υλικού σύμπαντος, των γαλαξιών, του υλικού κόσμου… Μέσα σε αυτό το άπειρο (για τις ανθρώπινες υλικές δυνατότητες) σύμπαν οργανώνονται σε διαφόρους τόπους (ηλιακά συστήματα, πλανήτες…) φαινόμενα υλικής ζωής. Η ζωή στη γη έχει καθαρά υλική βάση, προσδιορισμένη χημική σύνθεση, ορισμένη οργάνωση, που παράγει τα έμβια όντα της γης (θαλάσσια πρωτογενή ζωή, φυτά, ζώα, θηλαστικά, άνθρωπος)… Ενδεχομένως σε άλλους τόπους (πλανήτες) στο απέραντο σύμπαν η υλική ζωή να έχει οργανωθεί σε μία διαφορετική χημική βάση, κι οι μορφές ζωής να είναι τελείως διαφορετικές… Επομένως δεν πρέπει να ορίζουμε την βιολογική ζωή με βάση μόνο την γήινη βιολογική ζωή (κι η «Εξωβιολογία» θα πρέπει να αναθεωρήσει πολλές «απαρχαιωμένες» αντιλήψεις)… Υπάρχουν πολλά είδη βιολογικής ζωής (μπορούμε να «φαντασθούμε» χιλιάδες μορφές ζωής…)… Το σημαντικό όμως είναι ότι πίσω από όλες τις μορφές βιολογικής ζωής (γήινης και εξωγήινης) υπάρχει η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ και τα ΑΝΩΤΕΡΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, σαν Δυνατότητες που οργανώνουν αυτή την βιολογική ζωή με τρόπο ώστε να μπορούν να εκδηλωθούν μέσα από αυτή…

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΑΝ ΟΝΤΟΤΗΤΑ

Συγκεκριμένα, για μας, τους ανθρώπους της γης, «η Συνείδηση και τα Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» (Πνεύμα, Νους, Ψυχή) εκδηλώνονται μέσα από τον φυσικό υλικό φορέα (το σώμα). Εκδηλώνονται όχι πλήρως και σε όλο το βάθος και την έκτασή τους, αλλά μόνον σαν Δυνατότητες, σε σχέση, και μέσα από τις δυνατότητες της ίδιας της βιολογικής ζωής και του σώματος… Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ δεν Εκδηλώνεται σαν «Πλήρως Αφυπνισμένη Συνείδηση», αλλά σαν «Συνείδηση των φαινομένων της ψυχοσωματικής ζωής»… Το ΠΝΕΥΜΑ (παραμένοντας σαν «Ασυνείδητη Πνευματική Ενότητα» της Ζωής) εκδηλώνεται σαν ανώτερη «ηθική συνείδηση», σαν «έμφυτη συνείδηση»… Ο ΝΟΥΣ (παραμένοντας σαν «Νους στο Βάθος») εκδηλώνεται σαν ψυχοσωματική σκέψη, προσανατολισμένη προς τον εξωτερικό κόσμο… Η ΨΥΧΗ (παραμένοντας σαν «Ασυνείδητο Θυμικό») εκδηλώνεται σαν αρχή της κίνησης και συναίσθημα στην σχέση μας με τον εξωτερικό κόσμο… Έτσι (εξαιτίας ακριβώς της «ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ» της «Συνείδησης και των Ανώτερων Φαινομένων της Ζωής» με το σώμα) «εγκαθίσταται» μία «ψυχοσωματική συνείδηση», μία «υλική ψυχή» (το «Επιθυμητικόν» των Αρχαίων Ελλήνων… Πλάτωνας, κλπ.), που επηρεάζεται και λαμβάνει περιεχόμενο από την σχέση μας (σαν ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ, Οντότητας,) με την βιολογική βάση μας, τις ανάγκες του σώματος, και της υλικής ζωής…

Έτσι, «η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ με τα Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» Εκδηλώνεται σχεδόν «Ασυνείδητα» μέσα μας (στην παρούσα φάση της εξέλιξής μας)… Σε εξαιρετικά άτομα μόνο, όταν ξεπερνιούνται οι ψυχοσωματικές διεργασίες, Αφυπνίζεται πλήρως η Ψυχή, ο Νους, το Πνεύμα, και Τελικά η Συνείδηση (της Θεότητας), κι Αναδυόμαστε στην ΠΛΗΡΩΣ ΑΦΥΠΝΙΣΜΕΝΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ… Αυτόν τον Δρόμο Δίδαξαν όλοι οι Μεγάλοι Διδάσκαλοι της Ανθρωπότητας, ο Βούδας, ο Λάο Τσε, ο Ορφέας, ο Ιησούς… αλλά ελάχιστοι οπαδοί τους βάδισαν στα βήματά τους… Η Ανθρωπότητα, ίσως μετά από χιλιάδες χρόνια, θα μπορέσει να βαδίσει αυτό τον δρόμο της εξέλιξης…

ΟΙ «ΑΝΤΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ» ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΖΩΗ

Αυτή είναι η «Πραγματική Ερμηνεία των Φαινομένων της Ζωής» που λαμβάνει υπόψιν όλα τα Φαινόμενα της Ζωής, (ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, Πνεύμα, Νους, Ψυχή, υλική δομή), ερμηνεύοντάς τα σε συνδυασμό μεταξύ τους και στην πλήρη λειτουργία τους… Όμως, η αντίληψη για την ζωή που έχουν οι άνθρωποι είναι τελείως διαφορετική (επιλεκτική, μη πλήρης, λανθασμένη). Αυτό που διδάσκει η «ακαδημαϊκή κοινότητα» (η «επιστημονική»;) είναι τελείως αντιεπιστημονικό κι αντίθετο με την κοινή λογική. Γιατί επικρατεί αυτή η αντίληψη, γιατί επιβάλλεται επίσημα, πιστοποιείται, προβάλλεται, και «περνά» στις «ανθρώπινες μάζες», ας καθίσει να το «σκεφθεί» όποιος έχει νοημοσύνη... Τι λένε λοιπόν;

Η «ακαδημαϊκή κοινότητα» που εκφράζει την επίσημη ιδεολογία των κρατούντων (σε οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, ιδεολογικό, επίπεδο), αφήνοντας (κατ’ αρχήν) έξω το «Φαινόμενο της Συνείδησης» (και τα «Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής») ορίζει την ζωή μόνο υλικά, στην φυσικοχημική βάση της. Επειδή όμως τα «Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» είναι «παρόντα», η (δήθεν) «επιστήμη» προσπαθεί να τα ερμηνεύσει σαν «επιφαινόμενα της υλικής βάσης»… Έτσι, η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ κι Συνειδητή Σκέψη «ερμηνεύονται» σαν αποτέλεσμα μίας «αυξανόμενης ευαισθησίας της «οντότητας» προς τις συγκρούσεις του περιβάλλοντος» στην διάρκεια της εξέλιξης…

Αλλά η «θέση» (η «θεώρηση») μίας υλικής οντότητας κι η ερμηνεία όλων των άλλων φαινομένων σαν επιφαινομένων της υλικής βάσης μένει να «αποδειχτεί». Δεν είναι επιστημονικό να θέτεις το συμπέρασμα (το οποίο πρέπει να «αποδειχτεί») σαν βάση για να αναπτύσσεις μία συλλογιστική… Έτσι μπορείς να υποθέτεις και να αποδεικνύεις ό,τι θέλεις… Δεν είναι επιστημονικό (στην έρευνα ενός προβλήματος) να αγνοείς ένα Παράγοντα του Φαινομένου, να περιγράφεις το Φαινόμενο με βάση ένα άλλο (δευτερογενή και δεύτερης σημασίας) παράγοντα, και εκ των υστέρων να δικαιολογείς την ύπαρξη του Πρώτου Παράγοντα, που αγνοείς, και δεν λαμβάνεις υπόψιν σου εξ’ αρχής, σαν «επιφαινόμενο»… Αν αυτό είναι επιστημονική συνέπεια και λογική ερμηνεία ας το «κρίνει» ο καθένας…

Γιατί διδάσκουν επίσημα μία τόσο μη λογική, ελλιπή, και λανθασμένη, «θεωρία για την ζωή»; Κατ’ αρχήν αυτό «βολεύει» κάποιους. Με αυτόν τον τρόπο όλη η μεταφυσική σκέψη κι ο μεταφυσικός προβληματισμός μένει εκτός του πεδίου της γνώσης και «μπορούν» να επιβάλλουν «όποια θρησκεία» θέλουν (κατά τα συμφέροντά τους)… Δεύτερον μπορεί να θεμελιωθεί η αντίληψη (και η θεωρία) ότι όλα έχουν υλική βάση κι έτσι δεν υπάρχει μεταφυσικός χώρος και ούτε έχει λόγο ύπαρξης η μεταφυσική σκέψη, με ό,τι συνεπάγεται αυτό… Τρίτον, δίνεται μία πιο «επιστημονική» ερμηνεία του φαινομένου της ζωής αφού αυτή η ερμηνεία περιορίζεται μόνο σε «απτά, μετρήσιμα στοιχεία». Τώρα, αν στα πλαίσια μίας τέτοιας «επιστημονικής προσέγγισης», στην οποία αφήνουμε έξω σχεδόν όλο το «Σύνολο της Ζωής» και παρατηρούμε μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της Ζωής και από μία πολύ περιορισμένη σκοπιά, πιστεύουμε πως ενεργούμε λογικά και επιστημονικά… τι να πούμε; Έχουμε χάσει την έννοια των λέξεων… και όχι μόνο… Το γεγονός είναι ότι αυτή η άποψη επικρατεί επίσημα σε όλη την «ακαδημαϊκή κοινότητα», διδάσκεται σε πανεπιστήμια και υπάρχουν ηλίθιοι πανεπιστημιακοί που υπογράφουν και πιστοποιητικά σε όσους φοιτητές (ηλίθιους επίσης) αποδέχονται και αφομοιώνουν και αναμασούν αυτή την ηλίθια γνώση… Άραγε, το να αποκτάς ένα τέτοιο πανεπιστημιακό πτυχίο (φυσικής, βιολογίας, ψυχολογίας…), που δεν μπορεί να «δει» πέρα από την ύλη, σημαίνει τίποτα; Η πανεπιστημιακή πιστοποίηση μίας μη λογικής, ελλιπούς, εσφαλμένης, γνώσης δεν αποτελεί απόδειξη της αλήθειας αυτής της γνώσης. Αντίθετα η αλήθεια μίας αντίληψης, μίας θεωρίας, είναι το ζητούμενο. Πρέπει, όχι να διακηρύττεται αυθαίρετα, αλλά να «αποδεικνύεται»…

Η ΥΛΗ ΣΑΝ ΠΡΟΪΟΝ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Το Τελικό Συμπέρασμα (πέρα από την «Παγκόσμια Θρησκευτική Παράδοση», και την Διδασκαλία των Μεγάλων Διδασκάλων, και την επικρατούσα θρησκειολογική αντίληψη) είναι ότι η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (και τα «Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής») Ενυπάρχουν Εξ’ Αρχής σαν Δυνατότητες στον κόσμο της ύλης (όταν αρχίζουμε να τον διερευνούμε με βάση την λογική σκέψη και την επαληθεύσιμη γνώση). Αυτή είναι η μόνη λογική εξήγηση. Η «Ύλη» δεν ήρθε από το «πουθενά». Βάσει της λογικής (είμαστε υποχρεωμένοι να υποθέσουμε και) θα υποθέσουμε ένα «Θείο Δημιουργό» που «παράγει» από το «μηδέν» την «ύλη»… Αλλά στην πραγματικότητα η ΦΥΣΗ (η «Θεία Φυσική Ουσία») Εξελίσσεται και Παράγει όλα τα Φαινόμενα της Ζωής με ένα διαφορετικό τρόπο από αυτόν που περιγράφουν τα «θρησκευτικά παραμύθια» των επίσημων θρησκευτικών οργανισμών, παντού στον κόσμο… ή η δήθεν (φωτισμένη) «επιστημονική» κοινότητα…

Η «Ύλη», όπως δίδαξαν οι Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι, είναι το Τελευταίο Στάδιο στην Εξέλιξη της ΦΥΣΗΣ. Η Ύλη ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ όλα τα ΑΝΩΤΕΡΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Η Ύλη δεν ήρθε από το πουθενά… Αγνοώντας (κατ’ αρχήν) όλα τα ΑΟΡΑΤΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, κι έχοντας μπροστά μας (άμεσα, εδώ) μόνο το «φαινόμενο της ύλης» , κι εξετάζοντας μόνο το «φαινόμενο της ύλης» θα πρέπει (λογικά) να υποθέσουμε ότι μέσα σε αυτή την Ύλη ΕΝΥΠΑΡΧΕΙ σαν Δυνατότητα το ΑΝΩΤΕΡΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ που (Αόρατα) Κατευθύνει, Οργανώνει, την Ύλη ώστε να μπορέσει να Εκδηλωθεί μέσα από αυτή…

Αυτή την απλή λογική ερμηνεία της Ζωής, δεν την διδάσκουν στα παιδάκια στα σχολεία… αντίθετα προπαγανδίζουν υπέρ σκοτεινών θρησκευτικών θεωριών (περί «θείου δημιουργού», «δημιουργίας εκ του μηδενός», κλπ.) ή υπέρ δήθεν «επιστημονικών» θεωριών στις οποίες η ζωή ερμηνεύεται σαν προϊόν της ύλης, κι όλα τα «Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» σαν απλά φαινόμενα της οργάνωσης της ύλης… Κι υπάρχουν ηλίθιοι που υποστηρίζουν ή πιστεύουν τέτοιες παιδιάστικες ανοησίες…

Η Ύλη από μόνη της, εκτός του ότι αποτελεί ένα «πρόβλημα» (γιατί από πού ήρθε; από το πουθενά;) δεν θα μπορούσε ποτέ να αναπτύξει Σκέψη, ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ. Πως είναι δυνατόν μία «διαδικασία φαινομένων» να παράγει ένα Φαινόμενο Ανώτερο, τελείως διαφορετικής μορφής, που Υπερβαίνει το πεδίο της; Το ότι τα ΑΝΩΤΕΡΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ (ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, Πνεύμα, Νους, Ψυχή) έχουν αντιστοιχία στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα (και παρατηρούνται εκεί σαν διεργασίες), αποδεικνύει μόνο την ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ των «Ανώτερων Φαινομένων της Ζωής» με το σώμα (τον υλικό φορέα), την «εγκαθίδρυση» μίας «ψυχοσωματικής λειτουργίας», κι όχι ότι όλα αυτά (τα «Ανώτερα Φαινόμενα») είναι φυσική διαδικασία, επιφαινόμενα της υλικής οργάνωσης…

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, και τα «Ανώτερα Φαινόμενα της Ζωής» όχι μόνο Προϋπάρχουν, Προϋποτίθενται, και Ενυπάρχουν στην Ύλη, σαν Δυνατότητες, αλλά αποτελούν και την ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ και τον ΤΕΛΙΚΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ της Ύλης… Όπως δίδασκαν οι Αρχαίοι Έλληνες (ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Πλωτίνος, κι άλλοι…) η Ύλη δεν είναι παρά το τελευταίο στάδιο στην Εξέλιξη της ΦΥΣΗΣ και η Αρχή της Εισέλιξης, δηλαδή της Επανόδου στην Πραγματική Φύση, στην Θεία Ουσία, στο ΑΛΗΘΙΝΟ ΕΙΝΑΙ… Η Αντίληψη, η Θεωρία, του Κύκλου της Εξέλιξης όχι μόνο Προϋποθέτει την ΘΕΙΑ ΦΥΣΗ πριν την Εμφάνιση της Ύλης αλλά και Απαιτεί την Επάνοδο από την Ύλη στην ΘΕΙΑ ΦΥΣΗ. Έτσι Κλείνει ο Κύκλος.

Η ΑΦΥΠΝΙΣΗ

Μετά από όλα αυτά που έχουμε πει μέχρι τώρα, είναι φανερό ότι η ΖΩΗ είναι Κάτι Πολύ Ανώτερο (κι ΕΧΕΙ ΘΕΙΑ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ), από αυτό που νομίζουμε συνήθως (οι περισσότεροι άνθρωποι) ότι είναι ζωή… Η ΖΩΗ (σαν Δυνατότητα κατ’ αρχήν) Ξεπερνά τα όρια της ζωής του σώματος. Η ΖΩΗ, Ασυνείδητη, Αιχμαλωτισμένη, μέσα στο «φαινόμενο της υλικής ζωής» πρέπει να Εξελιχθεί από Δυνατότητα σε Αντίληψη, σε Συνείδηση, σε ΑΦΥΠΝΙΣΗ… Όσο η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ Διαπλατύνεται πέρα από τις ψυχοσωματικές διεργασίες, όσο Αφυπνίζεται το Ασυνείδητο Φως που Ζει Μέσα μας, τόσο Ξεπερνάμε το περιορισμένο υλικό, το ατομικό ψυχικό, το συλλογικό οντολογικό, κι Αναδυόμαστε στο Παγκόσμιο Ενοποιημένο Πνευματικό κι από Εκεί στην ΠΛΗΡΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΟΥΣΙΑΣ ΜΑΣ…

Ημερεύει ο άνθρωπος όταν αγαπιέται

Όλοι μεσοπέλαγα αρμενίζουμε. Ο καθένας μας παλεύει με τον δικό του καιρό, με τη δική του θάλασσα.

Πότε δαμάζει τα κύματα και πότε αυτά τον καταπίνουν. Σημάδι των καιρών.
Όλοι, όμως, παλεύουμε να φτάσουμε στη δική μας στεριά, σαν τον Οδυσσέα που λαχταρά τα αγαπημένα χώματα. Κι αυτό είναι σημάδι της ζωής.

Ο Οδυσσέας, όμως, αγαπήθηκε πολύ. Όχι μόνο η αγάπη που τον καρτερούσε, αλλά και η αγάπη που βρέθηκε στο δρόμο του, του έδωσαν τη δύναμη ν’ αντέξει την σκληράδα της ζωής του.

Ημερεύει ο άνθρωπος όταν αγαπιέται.

Γαληνεύει η ματιά του. Γλυκαίνει το χαμόγελό του.

Η ζωή του δεν έχει αλλάξει, έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπει τις στιγμές του. Νιώθει πιο δυνατός, νιώθει πιο ανθρώπινος.

Ας το θυμόμαστε αυτό κάθε φορά που βλέπουμε το πρόσωπό μας στον καθρέφτη.
Κι αντί να προσπαθούμε να εντοπίσουμε τα λάθη στους άλλους, ας ακούσουμε το δικό μας αγρίμι που ουρλιάζει μέσα μας.

Η πικροχολιά και το θυμωμένο παράπονο δεν είναι παρά η απουσία της αγάπης. Η αγένεια και η προσβλητική συμπεριφορά δείχνουν την απουσία της αγάπης. Η απογοήτευση και η ανασφάλεια έχουν ανάγκη από την αγάπη.

Γιατί ο άνθρωπος που αγαπιέται είναι γεμάτος φως. Είναι γεμάτος καλοσύνη. Είναι γεμάτος ελπίδα.

Ναι, ημερεύει ο άνθρωπος όταν αγαπιέται.

Αγαπηθείτε! Μόνο τότε θα φύγει το αγρίμι από μέσα μας!

Η καλύτερη συγγνώμη, είναι η ορθή συμπεριφορά

Είναι φορές, που οι λέξεις οι ίδιες ντρέπονται. Άλλες δεν ξέρουμε καν τι σημαίνουν και απλά τις ξεστομίζουμε και άλλες τις χρησιμοποιούμε καταχρηστικά.

Σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον τραγικό το αποτέλεσμα. Καθημερινά, κατά τη διάρκεια της ημέρας,
ακούμε: “συγγνώμη αν σε πίκρανα ή σε στεναχώρησα”. “Δεν θα το επαναλάβω”. “Συγγνώμη αν ενόχλησα. Δεν σκέφτηκα τις συνέπειες”. “Συγγνώμη” και όλα λύνονται… Νομίζουμε! Δεν λύνονται πάντα όλα με μια απλή λέξη. Κάποιες καταστάσεις, κάποιες ενέργειες και κάποιες λέξεις, δεν διορθώνονται με καμία λέξη. Η συγγνώμη, είναι πολλές φορές και σαν ενέργεια ανώτερη πράξη, που δείχνει μεταμέλεια, που κατατροπώνει τον εγωισμό, μα δεν έχει τη δύναμη να αλλάξει ό,τι συνέβη.
Άλλες πάλι φορές, απλά τη λέμε, για να πούμε κάτι και να λήξει μια παρεξήγηση.
Δεν σημαίνει κιόλας ότι την εννοούμε. Όπως έχουν διαμορφωθεί οι ανθρώπινες σχέσεις σήμερα, τα πάντα είναι υπό συζήτηση και όλα αμφισβητούνται.
Όταν έχεις κάνει κομμάτια την καρδιά του άλλου με ακατανόμαστες πράξεις και λόγια, όταν τον έχεις εξευτελίσει και δεν μπορείς να τον αντικρίσεις στα μάτια, τι μπορεί να σώσει μια συγγνώμη;
Δεν μαζεύονται αυτά τα κομμάτια, ούτε ξανά συναρμολογούνται.
Το βασικό και το σημαντικό είναι: να μη φτάσει εκεί το θέμα.
Μετά, ακόμη και το Ελληνικό πλούσιο λεξιλόγιο μας, είναι φτωχό. Ψάχνουμε ίσως, ένα βάλσαμο, ένα φάρμακο.
Δεν είναι η λύση οι λέξεις.
Από το ίδιο στόμα βγήκαν και οι απρεπείς και οι αχαρακτήριστες, χωρίς φίλτρο. Μέχρι χθες τον αγκάλιαζες, μοιραζόσασταν το ίδιο κρεβάτι, γινόταν τα κορμιά σας ένα.
Ας μην κρυβόμαστε. Οι μεγαλύτερες αλήθειες λέγονται πάνω στο θυμό.
Εκεί όλοι εξωτερικεύουν όλα όσα έχει η ψυχή τους και δεν μπορούν να ειπωθούν σε κανονικές συνθήκες.
Σαφώς μια συγγνώμη λειαίνει, κατά κάποιο τρόπο, μια δύσκολη ή έκρυθμη κατάσταση. Από το τίποτα, είναι κάτι.
Οι πληγές και οι μνήμες όμως… υπάρχουν και τίποτα δεν είναι το ίδιο.
Με την πρώτη ευκαιρία θα παρουσιαστεί το πρόβλημα.
Το σοφό λοιπόν είναι, να ελέγχουμε τα “εξερχόμενα” και γενικά να είμαστε προσεκτικοί.
Η καλύτερη συγγνώμη, είναι η ορθή συμπεριφορά! Έτσι θα αποδείξεις και πόσο σέβεσαι και πόσο αγαπάς τον άλλον.

Γιατί τις περισσότερες φορές οι ερωτικές σχέσεις αποτυγχάνουν;

Αυτή είναι μια ερώτηση που έχει απασχολήσει για αιώνες φιλοσόφους, ψυχολόγους, ποιητές και προπαντός τους καθημερινούς ανθρώπους, καθώς έχει σοβαρές ψυχοσωματικές επιπτώσεις.

Ο δείκτης διαζυγίων έχει ανέβει αρκετά μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και οι λόγοι είναι πολλοί. Για το σκοπό αυτό, στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε σ’ έναν παράγοντα, σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά, αυτή ανάμεσα στου παιδιού και στο άτομο που το φροντίζει (συνήθως η μητέρα). Η σχέση αυτή δεν είναι μια καινοτομία του σήμερα, αλλά είναι μια μεγάλη κληρονομιά που αποκτήθηκε από τους προγόνους μας, ίσως και από την ανθρωπογένεση. Με άλλα λόγια, η συμπεριφορά αυτή είναι εξελικτική, όπου ένας βαθύς και μακροπρόθεσμος δεσμός αναπτύσσεται ώστε να ικανοποιήσει της σωματικές και ψυχολογικές ανάγκες του παιδιού και που ταυτόχρονα θα το προστάτευε από ένα σκληρό και επικίνδυνο περιβάλλον (επιβίωση) για να μπορέσει να μεγαλώσει και στην συνεχεία να αναπαράγει (Szesenwol και Simpson, 2018).

Οι θεμελιώδες αρχές του δεσμού αυτού έχουν εξελιχτεί μέχρι και σήμερα, και είναι σχεδόν ίδιες. Το μόνο που αλλάζει είναι η λειτουργία και το περιβάλλον, δηλαδή οι σωματικές ανάγκες σήμερα μπορούν να καλυφθούν με ένα μπιμπερό, ενώ οι ψυχολογικές (δυσφορία) καλύπτονται δίνοντας για παράδειγμα του παιδιού μια αγκαλιά ή ένα παιχνίδι. Η σχέση αυτή που αναπτύσσεται λέγεται δεσμός/προσκόλληση (attachment) και ξεκινά από την ‘κούνια’ μας μέχρι και τον θάνατο μας. Με λίγα λόγια, προσκόλληση είναι ένας βαθύς και έντονος συναισθηματικός δεσμός που αναπτύσσεται μεταξύ δυο ατόμων, για παράδειγμα, παιδί-δάσκαλος, μητέρα-κόρη και ούτω τω καθεξής που έχει σαν πρωταρχικό σκοπό την επιβίωση και την ανάπτυξη μας τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά (Bretherton, 1992).

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΓΟΝΕΑΣ-ΒΡΕΦΟΣ/ΠΑΙΔΙ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΑΝΑΠΤΥΞΟΥΜΕ ΚΑΘΩΣ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΜΕ, ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΔΕΣΜΕΥΤΟΥΜΕ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΜΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ.

Όταν φτάσουμε στην ενηλικίωσή μας προκύπτουν τέσσερις τύποι προσκόλλησης. Οκαθένας από εμάς κατατάσσεται σε ένα από τα παρακάτω μοντέλα δεσμού:

• Τύπος ασφαλής
• Τύπος εμμονικός
• Τύπος αποφευκτικός/απορριπτικός
• Τύπος φοβικός

Ο ασφαλής τύπος αναπτύσσεται όταν το παιδί έχει ποιοτικές και υγιείς σχέσεις με τη μητέρα του, δηλαδή, η μητέρα ανταποκρίνεται με συνεπή και θετικό τρόπο προς τις σωματικές και ψυχολογικές ανάγκες του βρέφους/παιδιού. Αυτό συνεπάγεται ότι είναι πολύ πιθανόν ν’ αναπτύξει υγιείς ερωτικές σχέσης στην ενηλικίωσή του, καθώς αυτοί οι σύντροφοι αναπτύσσουν ευνοϊκές και θετικές συμπεριφορές μέσα στις σχέσεις τους. Εμπιστεύονται τους συντρόφους τους, μοιράζονται τα συναισθήματα τους, παρέχουν υποστήριξη, αισθάνονται άνεση και περνάνε συνήθως ευχάριστα. Γενικά, οι σχέσεις τους τείνουν να είναι δυνατότερες, πιο μακροπρόθεσμες και περισσότερο ικανοποιητικές από τους άλλους ανασφαλείς τύπους προσκόλλησης που θα δούμε αμέσως παρακάτω. Πάραυτα, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν δυσκολίες μέσα στις σχέση τους, αλλά έχουν την ικανότητα να τις ξεπερνούν πιο γρήγορα και λιγότερο ανώδυνα σε σύγκριση με τους ανασφαλείς τύπους προσκόλλησης. Επίσης η συχνότητα των προβλημάτων που παρουσιάζονται στα ασφαλή τύπους ζευγάρια είναι σχετικά λιγότερη σε σχέση με τους μη-ασφαλής τύπου ζευγαριών (McNulty και Shaw, 2018).

Εμμονικός/αγχώδης (preoccupied) είναι ένας ανασφαλής τύπος προσκόλλησης που οι σύντροφοι σχηματίζουν πολύ στενές σχέσεις και φοβούνται την εγκατάλειψη. Είναι απορροφημένοι και έχουν εμμονή για την σχέση τους. Οι σύντροφοι σε αυτήν την κατηγορία δηλώνουν ότι διασκεδάζουν την πολύ στενή επαφή με τον σύντροφο τους, αλλά τείνουν να έχουν πολύ άγχος και αρνητικές συμπεριφορές λόγο του φόβου της εγκατάλειψης, γι’ αυτό έχουν μεγάλα επίπεδα ζήλειας σε σχέση με έναν ασφαλή τύπο συντρόφου, όταν υποψιαστούν ότι χάνουν τον σύντροφο τους από κάποιον τρίτον. Ο φόβος τις εγκατάλειψης, τους κάνει να είναι υπερβολικά υποψιασμένοι και σε πολλές περιπτώσεις ‘γεννούν’ ιστορίες που δεν ισχύουν. Επίσης, φοβούνται την πιθανότητα ότι ο σύντροφος τους θα ανακαλύψει τυχών ελλείμματα στην συμπεριφορά τους και θα τους εγκαταλείψει. Εμφανίζονται νευριασμένοι ή απογοητευμένοι όταν οι ανάγκες τους για προσκόλληση, δηλαδή να έρθουν σε στενή σχέση με τον άλλον σύντροφο δεν ικανοποιείται. Επίσης, τείνουν να είναι αγχώδεις, απαιτητικοί και προσπαθούν να πάρουν τον έλεγχο σε μια προσπάθεια να έρθουν όσο πιο κοντά γίνεται μέσα στην σχέση τους, ενώ ο άλλος σύντροφος προσπαθεί να κρατήσει μια απόσταση.

Το ‘εγώ’ (self) του εμμονικού συντρόφου είναι σε σμίκρυνση όταν είναι έξω από σχέση ψάχνοντας ν’ απαγκιστρωθεί από κάποιο άλλο εγώ, ρουφώντας του ενέργεια ώστε να μεγεθύνει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο άλλος σύντροφος να κουράζεται, να απογοητεύεται και να γίνεται μη-διαθέσιμος. Όταν η σχέση τελειώνει, το εμμονικό ‘εγώ’ συνεχίζει το ψάξιμο δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Επίσης, οι εμμονικοί σύντροφοι κυριεύονται από φόβο όταν ξέρουν ότι ο σύντροφος τους δεν τους αγάπα στον βαθμό που πιστεύουν, δεν είναι ανταποκρίσιμος και διαθέσιμος σε αυτούς· τότε τα επίπεδα του άγχους ανεβαίνουν. Αυτοί οι τύποι συντρόφων είναι σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι από τον σύντροφό τους και στην ‘extreme’ μορφή τους, θα κάνουν τα πάντα για να μην τους χάσουν, καταφθάνοντας ακόμα και στην βία. Ο τύπος αυτός της προσκόλλησης προέρχεται από το πώς η μάνα ανταποκρίνεται προς τις ανάγκες του παιδιού, δηλαδή έρευνες έχουν βρει ότι εάν η μητέρα δεν ικανοποιεί της ανάγκες του παιδιού τότε όταν μεγαλώσει θα κοιτάξει να τις ικανοποιήσει από κάπου αλλού, και αυτός είναι συνήθως ο σύντροφος (McNulty και Shaw, 2018).

Αποφευκτικός/Απορριπτικός (dismissing) τύπος, είναι το αντίθετο από τον εμμονικό τύπο προσκόλλησης. Εδώ οι σύντροφοι φαίνονται να μην εξαρτούνται καθόλου από τον σύντροφο τους, και θέλουν οι άλλοι να εξαρτούνται από αυτούς. Έχουν χαμηλά επίπεδα άγχους για το εάν τους εγκαταλείψει ο σύντροφός τους, αλλά υψηλό επίπεδο άγχους όταν επρόκειτο να έρθουν σε στενή επαφή με τον σύντροφό τους. Γι’ αυτό μες στην σχέση τους φαίνονται ‘κρύοι’ και αποφεύγουν να έχουν επαφή με τον σύντροφο τους, συγκεκριμένα είναι συναισθηματικά απόμακροι ιδιαίτερα όταν είναι κάτω από συναισθηματική δυσφορία. Δείχνουν ότι δεν ανησυχούν και δεν ενδιαφέρονται για κλειστές τύπου σχέσεις δηλαδή αποφεύγουν σωματικές επαφές όπως η αγκαλιά ή το φιλί, καθώς δείχνουν ότι θεωρούν τους άλλους ασήμαντους. Έχουν μάθει από τις πρώτες επαφές με τους γονείς να μην δείχνουν ότι είναι ‘τρωτοί’ και ότι είναι επαρκείς, δηλαδή όλες οι ανάγκες τους είναι καλυμμένες, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι. Γι’ αυτό, όταν φοβούνται ή είναι απογοητευμένοι προτιμούν να το κρύψουν από τον σύντροφό τους για να αποφύγουν πιθανή στενή επαφή και ότι ίσως θα πέσουν στην υπόληψή τους. Αυτός ο τύπος συντρόφων αναπτύσσει ένα πρότυπο που βασίζεται στην ιδέα ότι για να διατηρήσεις μια σχέση θα πρέπει να δείξεις στον άλλον ότι δεν τον χρειάζεσαι. Ο συγκεκριμένος αυτός τύπος προσκόλλησης προέρχεται από τις ασυνεπείς ανταποκρίσεις της μάνας προς το νεογέννητο/παιδί (McNulty και Shaw, 2018).

Φοβικός (fearful), αυτός είναι ο τρίτος και τελευταίος τύπος της ανασφαλούς προσκόλλησης. Οι όποιοι σύντροφοι εδώ, πιθανόν να έχουν βιώσει κακούς και βλαβερούς γονείς. Φοβούνται να έρθουν κοντά με τον σύντροφό τους από φόβο μην πληγωθούν αργότερα. Δείχνουν ότι δεν είναι εξαρτημένοι συναισθηματικά από τον σύντροφο τους, αλλά από την άλλη φοβούνται και αγχώνονται μην εγκαταλειφθούν. Νοιώθουν ότι δεν μπορούν να αγαπηθούν και ότι οι σύντροφοί τους δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους, αποφεύγοντας τις κλειστές σχέσεις λόγω της απόρριψης. Είναι παθητικοί και φοβούνται να μιλήσουν για να μην χάσουν τον σύντροφο τους, γι’ αυτό βιώνουν ‘φτωχές’ σχέσεις όπως και τους άλλους ανασφαλείς τύπους προσκόλλησης (Anyika, 2018).

Συνοψίζοντας, ο πρώτος δεσμός με τους γονείς, συνήθως με την μητέρα μας, είναι σημαντικός γιατί γεννά προσδοκίες, πιστεύω, σκέψεις και συμπεριφορές όπου αποτελεί μέρος τις προσωπικότητας μας, καθώς οι μελλοντικές μας σχέσεις κτίζονται πάνω σ’ αυτήν. Οι ασφαλείς τύποι συντρόφων βιώνουν ευχάριστες, ασφαλές, έμπιστες, υγιείς και μακροπρόθεσμες σχέσεις, σε σύγκριση με τους ανασφαλείς τύπους προσκόλλησης (εμμονικός, απορριπτικός και φοβικός) που βιώνουν τοξικές και βραχυπρόθεσμες σχέσεις. Πάρ’ όλα αυτά, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ασφαλείς τύποι συντρόφων δεν βιώνουν δυσκολίες μέσα στις σχέσεις τους. Είναι σημαντικό εδώ να πούμε ότι οι τύποι προσκόλλησης δεν είναι ‘πάγιοι’ αλλά επηρεάζονται από τα δραματικά γεγονότα της ζωής, δηλαδή μια σοβαρή αρρώστια, ένας χωρισμός, ένα τροχαίο και στην ακραία περίπτωση, ένας θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να αλλάξει τον τύπο από ασφαλή σε μη-ασφαλή.

Βλέπουμε πως ανάλογα με τον τύπο δεσμού που ο καθένας μας φέρνει από το παρελθόν, επηρεάζει τα συναισθήματα μας, και σε μεγάλο βαθμό καθορίζει την έκβαση των σχέσεων. Δυστυχώς, από τα στοιχεία που προκύπτουν από τις έρευνες στην θεραπεία ζευγαριών, τα πιο συχνά ζευγάρια που σχηματίζονται είναι όταν ο ένας σύντροφος είναι διαθέσιμος (εμμονικός) και ο άλλος μη-διαθέσιμος (απορριπτικός η φοβικός), που σημαίνει ότι η σχέση έχει πολλές πιθανότητες να αποτύχει. Αυτό συνεπάγεται ότι οι σχέσεις που αναπτύσσουμε είναι δυαδικές και δυναμικές, καθώς ο ένας τύπος της προσκόλλησης προσπαθεί να ‘κουμπώσει’ σ’ έναν άλλον.

Όπως είδαμε, η προσκόλληση είναι επίσης ένα βιολογικό σύστημα προσέγγισης, το όποιο υπάρχει από τη γέννησή μας. Σαν θεωρία είναι σημαντική γιατί συμβάλλει στην επιβίωση, αναπαραγωγή και ανάπτυξη, οργανώνει και εξηγεί μοτίβα συμπεριφοράς συμφώνα με τον τύπο, προβλέπει την έκβαση της σχέσης σε έναν ικανοποιητικό βαθμό, περιέχει το στοιχείο του συναισθήματος και τις κοινωνικοποίησης με το μεγαλύτερο μέρος της συμπεριφοράς αυτής να είναι υποσυνείδητη. Με κάποια τεστ μπορούμε να βρούμε το δικό μας τύπο προσέγγισης και με την ψυχοθεραπεία κάποιος που έχει ανακαλύψει ότι είναι μη-ασφαλής μπορεί να γίνει ασφαλής, δημιουργώντας όμορφες και υγιείς σχέσεις.

Ενοχοποίηση θύματος (Victim blaming)

Victim blaming. Πόσο συχνό φαινόμενο στην εποχή μας! Πρόκειται για την ενοχοποίηση αυτού που έχει υποστεί την αδικία, τη βία, την κακοποιητική συμπεριφορά. Ουσιαστικά, όταν περιγράφουμε τέτοια φαινόμενα αναφερόμαστε στην ενοχοποίηση του θύματος.

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή, γυναίκες που είναι θύματα σωματεμπορίας και όχι μόνο, που είναι θύματα σωματικής βίας ή άλλων κακοποιητικών πράξεων, παιδιά που έχουν υποστεί βασανιστήρια ή εργάζονται παράνομα για να πλουτίσουν ενήλικες, ασθενείς που τους έχουν φερθεί με βάναυσο τρόπο αντί να τους προσφέρουν κατάλληλη ιατρική φροντίδα, πρόσφυγες που διώχθηκαν χωρίς να τους παρασχεθεί η απαραίτητη βοήθεια και αλληλεγγύη από το κράτος στο οποίο ζητούν άσυλο και πλείστοι άλλοι συνάνθρωποι μας που αναγκάστηκαν να ανεχτούν κακοποιητικές συμπεριφορές εις βάρος τους να προστατεύονται για να μην μετατραπούν από την πολιτεία σε “θύτες”, για να μην παραβλεφθούν από την δικαιοσύνη τα εγκλήματα αυτών που τους έβλαψαν.

Όταν το φταίξιμο ρίχνεται στο θύμα πρόκειται για ξεκάθαρη παραπλάνηση της κοινής γνώμης και της δικαιοσύνης. Όταν εκείνος που υπέφερε αναγκάζεται να “πληρώσει και τα ρέστα’, τότε έχουμε να κάνουμε, ας μου επιτραπεί η έκφραση, με μια κοινωνία "υπανάπτυκτη". Και μη νομίζετε ότι αυτό που περιγράφεται εδώ δεν είναι πιθανό να συμβεί, γιατί τα δεδομένα αποδεικνύουν το αντίθετο.

Πόσες και πόσες υποθέσεις “έκλεισαν” γιατί θεωρήθηκε ότι το θύμα "φαντάστηκε" τα γεγονότα, πόσοι και πόσοι ένοχοι απαλλάχτηκαν κατηγοριών γιατί κατάφεραν να ρίξουν το φταίξιμο σε αυτόν που έβλαψαν!

Δυστυχώς, κάθε σχεδόν γυναίκα που βιάζεται γίνεται στόχος κακόφημου κουτσομπολιού όταν το πάθημά της δημοσιοποιείται, είτε στην τοπική κοινωνία είτε στα ΜΜΕ.

Μα γιατί; Θα αναρωτιόταν κάθε σκεπτόμενος πολίτης. Αφού υπάρχουν νόμοι που προστατεύουν τα θύματα. Αφού οι θύτες τιμωρούνται, μέσω ειδικών διαδικασιών και νομοθεσίας.

Αφού όλα είναι ξεκάθαρα, πως ξεφεύγουν οι θύτες; Η απάντηση είναι απλή. Συχνά θεωρείται πως προκάλεσε το θύμα είτε με τα λόγια, είτε με το ντύσιμο είτε με την συμπεριφορά της γενικώς. Αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται κάποιοι κακοποιητές και ρίχνουν το φταίξιμο στο θύμα. Όχι μόνο εκτός της αίθουσας δικαστηρίου, αλλά και εντός αυτής, όπου δυστυχώς πολλοί από αυτούς αθωώνονται.

Το ίδιο ισχύει και για τα θύματα σωματεμπορίας που οι έμποροι μπορεί να ισχυριστούν ότι “πήγαιναν γυρεύοντας” ή ακόμη και για παιδιά που εργάζονται από πολύ μικρή ηλικία κάτω από πολύ άσχημες συνθήκες για να εξασφαλίσουν την επιβίωση, μπορεί τα αφεντικά τους να δικαιολογηθούν ότι τους προσέλαβαν για να “μην πεινάνε”.

Αν ρίξουμε μια ματιά στις ειδήσεις, μια οποιαδήποτε τυχαία μέρα, μπορούμε να καταλάβουμε πόσο συχνά συμβαίνουν φαινόμενα σαν αυτά που περιγράφηκαν παραπάνω και να δούμε ιδίοις όμμασι πώς κάποια θύματα δικάζονται και καταδικάζονται από λαϊκά δικαστήρια πριν ακόμη προλάβουν να αναζητήσουν το δίκιο τους μέσω της νομικής οδού και πόσο πολύπλοκες είναι κάποιες καταστάσεις γιατί δεν μπορεί να αποδειχτεί το κίνητρο του δράστη ή να καταρρεύσουν τα επιχειρήματα του θύτη.

Θεωρώ πως είμαστε υποχρεωμένοι, τόσο η πολιτεία με τους λειτουργούς της, όσο και οι ειδικοί επιστήμονες αλλά και οι απλοί πολίτες, να εξασφαλίσουμε την προστασία των θυμάτων και να μην αφήνουμε να αμαυρώνεται η φήμη τους πριν ακόμη εξεταστεί η υπόθεσή τους στα δικαστήρια.

Να εξασφαλίσουμε την φροντίδα των θυμάτων από ειδικό επιστημονικό προσωπικό όπως οι ψυχολόγοι, παθολόγοι, γυναικολόγοι, παιδίατροι, κοινωνικοί λειτουργοί και όποια άλλη ειδικότητα χρειαστεί που θα εξετάσουν την κατάσταση υγείας τους και θα τους παρέχουν σωματική αλλά και ψυχολογική υποστήριξη και όχι μόνο.

Σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αναγκαία η συμβουλευτική. Είναι απαραίτητο να βρεθεί ένας τρόπος τα θύματα να ξεφύγουν. Π.χ. οι κακοποιημένες γυναίκες να έχουν ένα σπίτι να κοιμηθούν και να βρουν δουλειά μόλις καταφέρουν να ξεφύγουν από τους θύτες τους. Τα παιδιά που κακοποιούνται από τους γονείς τους να βρίσκουν μια ζεστή αγκαλιά να τα περιθάλψει και χέρια που θα απαλύνουν τον ψυχικό τους πόνο. Οι ασθενείς που παραμελήθηκαν ή ακόμη και έχουν υποστεί βία να μπορούν να απευθύνονται αλλού για υπηρεσίες υγείας και να μην αφήνονται στο έλεος του Θεού.

Και πάνω απ’όλα, να μην θεωρούμε δεδομένο ότι κάποιες κατηγορίες πολιτών δεν μας δίνουν αξιόπιστες πληροφορίες (π.χ. πολύ μικρής ηλικίας παιδιά ή ειδικής κατηγορίας θύματα π.χ. ιερόδουλες) και να τους παραμελούμε ή να μην τους αφήνουμε να καταγγείλουν τα παθήματά τους αλλά να εξετάζουμε ενδελεχώς, με κάθε τρόπο κι αν είναι δυνατόν, να διασταυρώνουμε πληροφορίες (επαγγελματικό, οικογενειακό, φιλικό περιβάλλον, γειτονιά κ.λ.π..) και μετά να καταλήγουμε σε συμπεράσματα.

Πάνω από όλα χρειάζεται να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας και να σκεφτόμαστε πολύ πριν κατηγορήσουμε ένα θύμα ότι έφταιγε γι’αυτά που έπαθε. Να ρωτάμε τη λογική μας αλλά και τη συνείδησή μας, αν αυτό που συμβαίνει είναι σωστό ή ανήθικο ή ακόμη και παράλογο τελείως.

Η κοινωνία αντί να αγκαλιάζει τα θύματα κάποιες φορές τα κλοτσάει παραπέρα. Τα φορτώνει άδικα με το “βάρος της ενοχής”. Αυτό από δω και εμπρός ας μην το επιτρέψουμε να ξανασυμβεί. Ας εργαστούμε όλοι πάνω σε αυτόν τον σκοπό. Ας γίνουμε αρωγοί στο έργο της πολιτείας. Ας φροντίσουμε να ενώσουμε όλοι τα χέρια για μια κοινωνία καλύτερη. Μια κοινωνία πιο ανθρώπινη που δεν θα ανέχεται τέτοιου είδους αδικίες.