Η Κοσμολογία του Δημόκριτου

Αν και όλοι σήμερα θεωρούν τον Δημόκριτο μαζί με τον Λεύκιππο πατέρες της Ατομικής θεωρίας, δεν είναι πολλοί αυτοί οι οποίοι γνωρίζουν ότι οι δύο ατομικοί φιλόσοφοι είναι οι προπάτορες μιας κοσμολογικής πρότασης η οποία δεν έχει αναλυθεί, ως θα όφειλε, σε βάθος, ούτε έχει τεθεί υπό την κρίση της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης, όπως έγινε για τις απόψεις τους περί ατόμου.

Ας δούμε τι αναφέρει ο Διογένης ο Λαέρτιος για τις απόψεις του Λεύκιππου οι οποίες είχαν γίνει αποδεκτές και από τον Δημόκριτο.

[Διογένης IX 30 (Λευκ. Α1)]...Ο Λεύκιππος πίστευε ότι...οι κόσμοι δημιουργούνται όταν πέφτουν σώματα σε κάποιο κενό και συμπλέκονται μεταξύ τους, από δε την κίνηση και τη συσσώρευση τους σχηματίζεται η φύση των άστρων... (31) Οι δε κόσμοι δημιουργούνται με τον ακόλουθο τρόπο. Πολλά σώματα, με κάθε είδους αγήματα, αποσπώνται από το άπειρο και φέρονται σε ένα μεγάλο κενό όπου συσσωρευόμενα σχηματίζουν μία δίνη. Εξ αιτίας αυτής συγκρουόμενα και στροβιλιζόμενα ακανόνιστα, διαχωρίζονται τα όμοια προς τα όμοια. Όταν ισορροπήσουν λόγω του πλήθους και δεν μπορούν πλέον να περιστρέφονται, τα λεπτά (σώματα) προχωρούν στο εξωτερικό κενό, σαν να εκτοξεύονται, τα υπόλοιπα δε παραμένουν ενωμένα και συμπλεκόμενα πλησιάζουν μεταξύ τους και σχηματίζουν αρχικά ένα σφαιροειδές σύστημα. (32) Από αυτό αποσπάται ένας υμένας, που περιέχει μέσα του διάφορα σώματα. Καθώς στριφογυρίζουν εξ αιτίας της φυγόκεντρης δύναμης, ο υμένας γίνεται λεπτός, διότι συρρέουν πάντοτε (προς το κέντρο) τα στοιχεία που βρίσκονται κοντά εμπλεκόμενα στη δίνη. Ώτσι δημιουργείται η γη (η αισθητή ύλη), όταν ενώθηκαν όσα συσσωρεύτηκαν στο κέντρο. Αυτός πάλι ο εξωτερικός υμένας αυξήθηκε με τη συρροή σωμάτων που έρχονται από έξω διότι καθώς παρασύρεται από τη δίνη, ενσωματώνει τα σώματα με τα οποία έρχεται σε επαφή. Από αυτά, μερικά συμπλεκόμενα σχηματίζουν αρχικά ένα σύστημα πολύ υγρό και λασπώδες. Αφού ξηρανθούν και ακολουθήσουν τη γενική δίνη κατόπιν πυρακτώνονται και αποτελούν τη φύση των αστέρων... Βάσει της προηγούμενης περικοπής, τα κύρια βήματα της κοσμικής δημιουργίας, σύμφωνα με τις απόψεις του Λεύκιππου και του Δημόκριτου ήταν τα επόμενα:

1 Στην αρχή υπήρχε το πλήρες και το κενό. Πριν από τα γεγονότα τα οποία περιγράφει η προηγούμενη περικοπή, όπως ήδη αναφέρθηκε αρχικά υπήρχε η συνολική συμπαντική δημιουργία (μη ον=κενό =άπειρο), μέσα στην οποία έπλεαν τα άτομα (ον). Το σύστημα (ον +μη ον) βρισκόταν έξω από τις δυνατότητες των ανθρώπινων αισθήσεων, εφ' όσον, όπως ήδη αναφέρθηκε, οι ατομικοί φιλόσοφοι δέχονταν ότι "το πλήρες και το κενόν δηλαδή τα άτομα και ο χώρος είναι αληθινές και αντικειμενικές πραγματικότητες που βρίσκονται έξω από το πεδίο των ανθρώπινων αισθήσεων". Όπως μπορούμε να δούμε με το ενιαίο σύστημα πλήρες +κενό (= άτομα + χώρος), ο Δημόκριτος αντικαθιστά ένα προγενέστερο σύστημα, αυτό του Ορφικού Χάους και του Ερέβους, χωρίς βέβαια να υπαινίσσεται την αντίστοιχη ταύτιση των επιμέρους συνιστωσών του συστήματος.

2. Δημιουργία των "μεγάλων κενών". [Διογένης Λαέρτιος IX, 31 (ΔΚ67 α1)]... Οι κόσμοι δημιουργούνται με τον εξής τρόπο. Πολλά σώματα, μετακινούνται προς το "μεγάλο κενό" ξεκόβοντας από το άπειρο (το κενό).

Στη φάση αυτή, στα πλαίσια του συνολικού αρχικού συμπαντικού χώρου (μη ον=κενό=άπειρο) δημιουργούνται πολλά επιμέρους "μεγάλα κενά", δηλαδή μικροί υποχώροι του συνολικού συμπαντικού χώρου. Αυτό θα μπορούσε να εκφραστεί με τη σημερινή επιστημονική ορολογία ως σχηματισμός, μέσα στον συνολικό συμπαντικό μη αισθητό και μη Ευκλείδειο χώρο του Σύμπαντος, επιμέρους περιοχών, διαφοροποιημένης πυκνότητας άρα και καμπυλότητας, γεγονός που διαφοροποιούσε και τη γεωμετρία των δημιουργούμενων υποχώρων.

Η κοσμολογική αυτή διαδικασία η οποία περιγράφεται από τον Δημόκριτο, όπως θα δούμε στη συνέχεια, αποτελεί το βασικό στοιχείο της κβαντικής κοσμολογικής θεωρίας του Α. Λίντε, η οποία προβλέπει και προσπαθεί να ερμηνεύσει την δημιουργία αυτών των κενών, τα οποία ονομάζει φυσαλίδες, μέσω του πεδίου πληθωρισμού.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι ο Δημόκριτος φαίνεται να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το "αίτιο" (τα μεγάλα κενά), που, όπως θα δούμε στη συνέχεια, ανάγκασε τα άτομα να συσσωρευτούν σε μικρές περιοχές, και όχι για το αίτιο που δημιούργησε το "μεγάλο κενό". Για τον λόγο αυτό επινοεί την έννοια των επιμέρους κενών (χώρων) σαν αίτιο της μελλοντικής συσσώρευσης των ατόμων, χωρίς όμως να δικαιολογεί τη φυσική διαδικασία σχηματισμού τους.

3. Τοπική κατάρρευση των "ατόμων" στα "μεγάλα κενά", σχηματισμός της "δίνης". Στη φάση αυτή, μη αισθητά κομμάτια του όντος (άτομα), προερχόμενα από τη συνολική μη αισθητή συμπαντική δημιουργία (άπειρο+άτομα=κενό+πλήρες=μη ον+ον), τείνουν να καταλάβουν τα σχηματισθέντα "μεγάλα κενά" δημιουργώντας, για κάθε ένα από αυτά και μία αντίστοιχη "δίνη" (10). Με την είσοδο ατόμων μέσα στους υποχώρους των "μεγάλων κενών", δημιουργούνται οι αισθητοί "κόσμοι", οι οποίοι περιέχονται μέσα στο συνολικό και μη αισθητό σύνολο, "ον+μη ον" (άτομα+κενό=Σύμπαν), και μπορεί να είναι άπειροι.

Η κοσμολογική δίνη

Μια πρώτη αναφορά στην έννοια της δίνης γίνεται στην Ορφική Κοσμολογία. Το αρχικό κοσμολογικό αυγό, του οποίου τη φυσική δημιουργία και σύσταση, με θαυμαστό επιστημονικά τρόπο περιγράφει ο Δημόκριτος (βλέπε επόμενα), γεννά έναν ανεμοστρόβιλο, τον οποίο οι ατομικοί φιλόσοφοι περιγράφουν σαν δευτερεύουσα δίνη, και τα Ορφικά κείμενα ονομάζουν Έρωτα. [Αριστοφάνης Όρνιθες 693]... η μαυροφτέρουγη Νύχτα γεννάει πρώτα ένα ανεμοδαρμένο αυγό, από όπου, σαν ήρθε η ώρα, βγήκε ο φλογερός ο Έρωτας, με χρυσά φτερά να αστράφτουν στη ράχη του, όμοιος με ανεμοστρόβιλο...

Την έννοια της δίνης και του στροβίλου συναντάμε και ως κοσμολογική άποψη του Εμπεδοκλή:

[Σιμπλίκιος, Περί Ουρανού 529, 1 (στίχοι 1-15), εις Φυσικά 32, 13 (στίχοι 3-17)].. Σαν έφτασε η φιλονεικία στα τρίσβαθα της δίνης κι ήρθε η αγάπη στη μέση του στροβίλου, όλα τούτα άρχισαν να συνάζονται και να γίνονται ένα μόνο....

[Αριστοτέλης, Περί Ουρανού Β 13, 259α 29]... Εξάλλου είναι περίεργο που δεν αντιλήφθηκε (ο Εμπεδοκλής) ότι, αν πρωτύτερα τα μόρια της γης συνέκλιναν προς το κέντρο λόγω της δίνης, έπρεπε να εξηγήσει για ποια αιτία όλα όσα έχουν βάρος παρασύρονται τώρα προς το κέντρο. Γιατί δεν μπορεί να είναι η δίνη αυτό που τα φέρνει κοντά μας....

[Αέτιος II, 6, 3 (ΔΚ 31α 49)]...Ο Εμπεδοκλής υποστηρίζει ότι πρώτος ξεχώρισε ο αιθέρας, δεύτερη η φωτιά και κατόπιν η γη (ύλη). Από τη γη καθώς περισφιγγόταν έντονα από τη δύναμη της περιστροφής ανάβλυσε το νερό...

Στην έννοια όμως της "δίνης" δίνεται ένα συγκεκριμένο φυσικό νόημα από τον Δημόκριτο, που παρουσιάζει σήμερα ένα ιδιαίτερο κοσμολογικό ενδιαφέρον. Αρχικά η "δίνη" του Δημόκριτου σχηματίζεται στα πλαίσια του αρχικού μη αισθητού συστήματος, "κενού"+"μη κενού" (όντος+μη όντος=άτομα+χώρος=συμπαντικός χώρος Ρείμαν). Όπως περιγράφει ο Διογένης ο Λαέρτιος:

[Διογένης IX 30 (Λεύκ Α1)]... Οι δε κόσμοι δημιουργούνται με τον ακόλουθο τρόπο. Πολλά σώματα, με κάθε είδους σχήματα, αποσπώνται από το άπειρο και φέρονται σε ένα μεγάλο κενό..

Σε μια δεύτερη φάση η "δίνη" εξελίσσεται μέσα σε μια μικρή περιοχή των "μεγάλων κενών" (Ευκλείδειοι υποχώροι). [Διογένης IX 30 (Λεύκ Α1)]. Φέρονται σε ένα μεγάλο κενό σχηματίζοντας μία δίνη...

Το ότι η δίνη καταλαμβάνει αρχικά ένα μικρό μέρος του μεγάλου κενού φαίνεται από το γεγονός ότι:

[Διογένης IX 30 (Λεύκ Α1)]...Όταν ισορροπήσουν (τα σώματα) λόγω του πλήθους και δεν μπορούν πλέον να περιστρέφονται, τα λεπτά (σώματα) προχωρούν στο εξωτερικό κενό, σαν να εκτοξεύονται, τα υπόλοιπα δε παραμένουν ενωμένα και συμπλεκόμενα πλησιάζουν μεταξύ τους και σχηματίζουν αρχικά ένα σφαιροειδές σύστημα... Αυτό σημαίνει ότι η δίνη, για να προχωρήσει προς το εξωτερικό του μεγάλου κενού, αρχικά κατείχε ένα μικρό μέρος του.

Επανερχόμενοι όμως στην έννοια της δίνης, όπως αυτή περιγράφεται από τον Λεύκιππο και τον Δημόκριτο, τίθεται το ερώτημα για το πως αυτή εξελίσσεται. Πού τοποθετείται η χοάνη της και πού ο λώρος της. Το πρόβλημα είναι δύσκολο να απαντηθεί διότι οι προσωκρατικοί γνώριζαν δύο περιπτώσεις δινών. Η πρώτη εμφανιζόταν στα υγρά, π.χ. των ποταμών, των λιμνών και των θαλασσών, όταν μέσω δινών αυτά χάνονταν σε υπόγειες καταβόθρες. Στην περίπτωση αυτή το υλικό που πέφτει μέσα στη δίνη οδηγείται από τη χοάνη προς τον λώρο (ρουφήχτρες). Στη δεύτερη περίπτωση, π.χ. στο φαινόμενο του ανεμοστρόβιλου, υλικά από την επιφάνεια της γης στην οποία βρίσκεται η βάση της δίνης, οδηγούνται μέσω του λώρου προς την χοάνη της δίνης ανυψούμενα από τη γη.

Στην περίπτωση της Κοσμολογίας του Δημόκριτου όμως το υλικό πρέπει να οδηγείται από τη χοάνη προς την άκρη του λώρου, εφ' όσον όπως θα δούμε, στη συνέχεια η τελική κατάληξη της δίνης είναι μια περιορισμένη ως προς τις διαστάσεις σφαίρα.

Όλα τα προηγούμενα, όπως και στην Κοσμολογία του Αλκμάνα (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -4-), μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι αν θέλουμε να περιγράψουμε με σύγχρονη επιστημονική ορολογία τις απόψεις του Λεύκιππου και του Δημόκριτου, όσον αφορά το τι υπήρχε πριν την δημιουργία του αισθητού σε εμάς Σύμπαντος και το πώς οδηγηθήκαμε μέχρι την αρχή της κοσμικής δημιουργίας, θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι οι ατομικοί φιλόσοφοι, όπως και ο Αλκμάνας, περιγράφουν τη γέννηση του Σύμπαντος μέσω μιας λευκής οπής. Η διαφορά μεταξύ των δύο κοσμολογικών συστημάτων του Αλκμάνα και των Λεύκιππου και Δημόκριτου είναι ότι οι ατομικοί φιλόσοφοι, ως άριστοι γνώστες των επιστημονικών δεδομένων της εποχής τους, εκθέτουν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις απόψεις τους δίνοντας τους μια σειρά επιστημονικών (για την εποχή τους ) εξηγήσεων. Ιδιαίτερα η έννοια της δίνης κάνει πιο κατανοητό το λώρο του Αλκμάνα, ενώ η σφαιρική συμπύκνωση "μη λεπτών" υλικών συγκεκριμενοποιεί την έννοια του Αλκμάνιου "τέκμορα".

Η σύμπτωση των απόψεων του Λεύκιππου και του Δημόκριτου, περί δημιουργίας του Σύμπαντος, με αυτές του Αλκμάνα οδηγούν σε ερωτήματα, όπως για το αν οι ατομικοί φιλόσοφοι γνώριζαν την Κοσμολογία του Αλκμάνα και ακόμα για το αν οι απόψεις αυτές αποτελούν τη χαμένη ή κατεστραμμένη συνέχεια του κειμένου του Αλκμάνα στην οποία συνέχιζε την εξιστόρηση της κοσμολογικής του πρότασης.

Οι άπειροι κόσμοι και τα "μεγάλα κενά"

Στα πλαίσια όμως της Κοσμολογίας του Δημόκριτου εμφανίζεται, με μια φυσική τεκμηρίωση, η ιδέα περί ύπαρξης πολλών αισθητών κόσμων σαν τον δικό μας στα πλαίσια των δημιουργούμενων "μεγάλων κενών". Η ιδέα περί υπάρξεως πολλών "κόσμων" μέσα σε επάλληλους "ουρανούς" αποτελεί μια παλαιότερη προσωκρατική άποψη. Όπως αναφέρουν οι Σιμπλίκιος, και Άγιος Αυγουστίνος ο Αναξίμανδρος διατύπωνε την αυτή άποψη:

[Σιμπλίκιος, εις Φυσ. 24, 17]... (ο Αναξιμένης πίστευε ότι) κάποια άλλη ουσία είναι το άπειρο, από την οποία έγιναν όλοι οι ουρανοί και οι κόσμοι που υπάρχουν σ' αυτούς.....

[Αυγουστίνος, de civ. Dei VIII, 2]... (Ο Αναξίμανδρος) πίστευε ότι αυτές οι αρχές των επιμέρους πραγμάτων είναι άπειρες, και ότι παράγουν αναρίθμητους κόσμους καθώς και όλα όσα εμφανίζονται μέσα σ' αυτούς, και αυτοί οι κόσμοι, όπως πίστευε, πότε διαλύονται και πότε ξαναγεννιούνται....

Όμως και οι ιδέες του Αναξαγόρα ήταν παραπλήσιες:

[Σιμπλίκιος, εις Φυσικά 157, 9]...Το ότι υπαινίσσεται (ο Αναξαγόρας) έναν άλλο κόσμο πλάι στο δικό μας φαίνεται από τη φράση "όπως ακριβώς εμείς", που τη χρησιμοποιεί επανειλημμένα. Και ότι δεν θεωρεί αυτόν τον άλλο κόσμο έναν αισθητό κόσμο που προηγήθηκε χρονικά από το δικό μας φαίνεται από τα λόγια "από τα οποία μαζεύουν τα καλύτερα στα σπίτια τους και τα χρησιμοποιούν". Γιατί δεν είπε χρησιμοποιούσαν, αλλά χρησιμοποιούν.....

Η πλήρης όμως φυσική τεκμηρίωση και περιγραφή ενός Σύμπαντος το οποίο περιλαμβάνει και περικλείει έναν άπειρο αριθμό αισθητών κόσμων έγινε από τους ατομικούς φιλοσόφους και ιδιαίτερα από τον Δημόκριτο.

Γι' αυτή τη δομή του Σύμπαντος του Δημόκριτου γράφει ο Δ. Μακρυγιάννης στο βραβευμένο από την Ακαδημία Αθηνών βιβλίο του "Κοσμολογία και Ηθική του Δημοκρίτου":

"...Αφού υπάρχουν άπειροι κόσμοι, άρα υπάρχουν άπειροι κενοί χώροι. Μπορούμε λοιπόν να παρομοιάσουμε το Δημοκρίτειο σύμπαν με ένα σφουγγάρι. Η ύλη του σφουγγαριού αντιστοιχεί στη συμπαγή κατά το μάλλον και ήττον συγκρότηση ατόμων, που αποτελούν το περιέχον, τα δε σφαιροειδή κενά μέσα στον όγκο του σφουγγαριού είναι οι χώροι όπου δημιουργούνται και εξελίσσονται οι κόσμοι. Το κοσμολογικό μοντέλο του σφουγγαριού δεν είναι στατικό, ούτε ως προς την δομή του περιέχοντος, ούτε ως προς το σχήμα και το μέγεθος των κενών. Όπως εντός των κενών λαμβάνουν χώρα συνεχείς διεργασίες μεταξύ των ατόμων, έτσι και το συνολικό περιέχον υφίσταται συνεχείς μεταλλάξεις, η κυριότερη των οποίων είναι να απορρέουν εξ αυτού παντοία σώματα εντός των κενών και να απορροφά πάλι τα σώματα που προκύπτουν από την καταστροφή των κόσμων".

Κατ' αυτόν τον τρόπο αυτό ο Δημόκριτος, με μεγάλη φυσικότητα τεκμηριώνει λογικά την δυνατότητα ταυτόχρονης ύπαρξης πολλών αισθητών κόσμων, οι οποίοι όμως μπορούν να μην είναι αισθητοί από εμάς, αφού παρεμβάλλεται μεταξύ αυτών και του κόσμου μας το μη αισθητό ενιαίο σύστημα "όντος"+"μη όντος" (άτομα+κενό) (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -9-).

Όπως αναφέρει ο Ιππόλυτος: [Ελ. Ι, 13, 2 (ΔΚ 68α 40)]...Ο Δημόκριτος υποστηρίζει τα ίδια με τον Λεύκιππος, ότι υπάρχουν άπειροι κόσμοι με διαφορετικά μεγέθη. Σε μερικούς από αυτούς δεν υπάρχει ούτε Ήλιος ούτε Σελήνη, σε άλλους τα δύο αυτά ουράνια αντικείμενα είναι μεγαλύτερα από όσο στον δικό μας κόσμο, και σε άλλους περισσότερα. Τα διαστήματα μεταξύ των κόσμων είναι άνισα, σε μερικά μέρη υπάρχουν περισσότεροι κόσμοι, σε άλλα λιγότεροι, μερικοί αναπτύσσονται, μερικοί είναι στο αποκορύφωμα της ανάπτυξης τους και μερικοί παρακμάζουν. Αλλού οι κόσμοι γίνονται και αλλού αποσυντίθενται. Η καταστροφή τους οφείλεται στην αμοιβαία τους σύγκρουση.

Στην περικοπή αυτή, αλλά και σε πολλές προηγούμενες μπορούμε να διακρίνουμε σαφέστατα την άποψη ότι οι φυσικοί νόμοι στα πλαίσια των διαφόρων κόσμων μπορούν να είναι διαφορετικοί και ως εκ τούτου να δημιουργούνται εντελώς διαφορετικά συμπαντικά γεγονότα. Και μετά τον Δημόκριτο όμως επαναλαμβάνεται η αυτή ιδέα περί πολλών κόσμων από τον Διογένη τον Απολλωνιάτη:

[Ψευδοπλούταρχος, Στρωματείς 12]...Ο Διογένης ο Απολλωνιάτης υποθέτει ότι ο αέρας είναι το στοιχείο και ότι όλα κινούνται και οι κόσμοι είναι άπειροι.....

Ας δούμε όμως τι διατυπώνουν οι σύγχρονες κοσμολογικές θεωρίες για την ύπαρξη πολλών κόσμων (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -9-). Σύμφωνα με τη κβαντική κοσμολογική πρόταση του Λίντε, στο αρχικό μη Ευκλείδειο, άρα και μη αισθητό Σύμπαν μας, υπήρχαν δύο γνωστά βαθμωτά πεδία, το "πεδίο πληθωρισμού" και το "πεδίο Χιγκς". Το πεδίο πληθωρισμού και τα φαινόμενα τα οποία δημιουργεί είναι το αίτιο της διαστολής του χώρου (κενό=μη ον), ενώ στο πεδίο Χίγκς οφείλεται το είδος των φυσικών νόμων που δημιουργούνται μέσα στον διαστελλόμενο χώρο. Τα δύο αυτά πεδία, όπως έχει αποδειχθεί, υπάρχουν παντού μέσα στο Σύμπαν και η παρουσία τους γίνεται αισθητή λόγω της επίδρασης τους πάνω στα στοιχειώδη σωμάτια.

Τα βαθμωτά όμως πεδία δεν είναι σταθερά και όπως αποδεικνύει η κβαντική Φυσική, υφίστανται απρόβλεπτες διακυμάνσεις και μεταβολές. Αν οι διακυμάνσεις αυτές προκαλέσουν μια μεγάλη αύξηση του μεγέθους του πεδίου πληθωρισμού, τότε στο σημείο αυτό το Σύμπαν θ' αρχίσει να διαστέλλεται πολύ γρήγορα δημιουργώντας μια φυσαλίδα (δημιουργία μεγάλου κενού). Το φαινόμενο αυτό μπορεί να δημιουργείται συνεχώς σε διαφορετικές περιοχές του αρχικού μη αισθητού Σύμπαντος (δημιουργία απείρων μεγάλων κενών).

Αυτό σημαίνει ότι αν σχεδιάσουμε το Σύμπαν σαν μια ομοιογενή φυσαλίδα, η δημιουργία κάθε νέας διαταραχής σ' αυτήν θα δημιουργήσει μια νέα συμπαντική φυσαλίδα (μεγάλο κενό). Με τον προηγούμενο τρόπο ο Α. Λίντε απάντησε στο αναπάντητο ερώτημα από τον Λεύκιππο και τον Δημόκριτο για το πώς δημιουργούνται τα μεγάλα κενά (11).

Οι χώροι φυσαλίδες περιορίζονται αρχικά από ακανόνιστα όρια που συνεχώς εξομαλύνονται και έχουν την τάση να επεκτείνονται με ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. Αργότερα τα όρια των φυσαλίδων αυτών είναι δυνατόν να συρρικνωθούν με πολύ μικρότερες ταχύτητες. Με βάση τα προηγούμενα η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης περιγράφει απλώς τη δημιουργία μιας μόνο φυσαλίδας μέσα στην οποία υπάρχουμε και όχι του εν γένει Σύμπαντος των απείρων φυσαλίδων.

Θα πρέπει να σημειωθεί είναι ότι αν θεωρήσουμε πως στο αρχικό μη αισθητό Σύμπαν, υπήρχε ένα σύστημα συγκεκριμένων φυσικών νόμων, το πεδίο Χιγκ το μεταβάλλει στις επιμέρους αναπαραγόμενες φυσαλίδες (μεγάλα κενά). Αυτό σημαίνει ότι κάθε φυσαλίδα (μεγάλο κενό) τελικά θα έχει το δικό του σύστημα φυσικών νόμων, αυτό δηλαδή ακριβώς που ήδη είχαν πει οι Λεύκιππος και Δημόκριτος.

Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το προηγούμενο μοντέλο του Α. Λίντε αποτελεί μια επεξεργασία της πληθωριστικής θεωρίας του Α.Η. Guth η οποία προέβλεπε την ύπαρξη ενός Σύμπαντος πολλών συμπαντικών φυσαλίδων στον χωρόχρονο που διέπονταν ίσως από διαφορετικούς φυσικούς νόμους. Το 1982 οι Αμερικανοί ερευνητές Albrecht και Steinhsardt ανεκοίνωσαν παρόμοια συμπεράσματα.

Ολόκληρο το κοσμολογικό μοντέλο του Α. Λίντε, πιστεύουμε ότι δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμό προκειμένου να ταυτιστεί με τις απόψεις των ατομικών φιλοσόφων Λεύκιππου και Δημόκριτου. Όπως γίνεται φανερό οι σκέψεις των φιλοσόφων του παρελθόντος πιθανότατα μπορούν να γίνουν πηγή έμπνευσης για τη διατύπωση σύγχρονων φυσικών θεωριών (ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ -9-).

4. Σχηματισμός σφαιροειδούς συστήματος αισθητής ύλης με σύγχρονη εκτόξευση υλικού στο εξωτερικό κενό

Λόγω της περιστρεφόμενης "δίνης" διαχωρίζονται πρώτα τα "όμοια" από τα "ανόμοια". Στη συνέχεια παύει η περιστροφή και δημιουργείται ένα σύστημα αποτελούμενο από "λεπτά σώματα" (όχι μικρά στις διαστάσεις σώματα, ούτε άτομα) τα οποία προχωρούν προς το εξωτερικό κενό (χώρο) σαν να εκτοξεύονται, ενώ τα υπόλοιπα, τα "μη λεπτά" (χονδρά = αδρά) παραμένουν ενωμένα και συμπλεκόμενα πλησιάζουν μεταξύ τους και σχηματίζουν αρχικά ένα σφαιροειδές σύστημα.

Ενδιαφέρον είναι να τονιστεί ότι χρησιμοποιείται ο νέος όρος "λεπτά σώματα", προκειμένου να αντιδιαστείλει τα σώματα αυτά από όλα τα άλλα τα οποία έχουν ήδη αναφερθεί.

Με μια επιπόλαια ανάγνωση του αντίστοιχου κειμένου θα μπορούσαμε να βρούμε επιφανειακές συμπτώσεις μεταξύ των θέσεων των ατομικών φιλοσόφων και της σύγχρονης κοσμολογικής θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης. Η σφαιρική συμπύκνωση θα μπορούσε επιπόλαια να θεωρηθεί σαν το πρωταρχικό άτομο του Λεμέτρ και η περιγραφόμενη έκρηξη το big bang. Τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο απλά. Η εκτόξευση και η διαστολή του "λεπτού" υλικού, κατά τους Λεύκιππο και Δημόκριτο, δεν είναι αποτέλεσμα της έκρηξης του σφαιροειδούς συστήματος που σχηματίζουν τα "μη λεπτά" υλικά, αλλά δημιουργούνται μαζί με τη δημιουργία της σφαιρικής συμπύκνωσης, ως το αποτέλεσμα γεγονότων που συμβαίνουν στο άκρο της "δίνης", αφού εκεί έχουν διαχωριστεί και ισορροπήσει τα "όμοια" από τα "ανόμοια" και τα σώματα δεν μπορούν να περιστρέφονται.

Με λίγα λόγια ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος υποστηρίζουν ότι από ένα μίγμα "λεπτών" και "μη λεπτών" το οποίο ισορροπεί και δεν περιστρέφεται, η εκτόξευση των λεπτών προς τα έξω, δημιουργεί μια αντίθετη κίνηση -συστολή- των "μη λεπτών" τα οποία τείνουν να σχηματίσουν μια μικρή σε διαστάσεις, αλλά πυκνή, σφαιροειδή συγκρότηση ύλης.

Όπως γίνεται εμφανές από την αντίστοιχη περικοπή, στο τέλος της δίνης όταν αυτή εμφανιστεί μέσα στο μεγάλο κενό, υπάρχει μια περιορισμένη σε χώρο ισορροπούσα και μη περιστρεφόμενη, προς στιγμήν, σφαιρική συμπύκνωση "μη λεπτού" (όχι μικρών διαστάσεων, ούτε άτομα) υλικού. Η σφαίρα κατέχει πολύ μικρό χώρο του "μεγάλου κενού", διότι πώς αλλιώς θα μπορούσε το περιγραφόμενο "λεπτό" υλικό σαν έκρηξη να προχωρήσει επεκτεινόμενο στον εξωτερικό χώρο, αν ο χώρος αυτό ήταν κατειλημμένος από την αρχική σφαίρα.

Ενδιαφέρον είναι ότι στα όρια της δίνης, προς την περιοχή του "μεγάλου κενού", πριν τη δημιουργία της σφαιρικής συμπύκνωσης, το υλικό του μη αισθητού Σύμπαντος (χώρος+άτομα) αποτελείται από ένα "εξωτικό" για τις αισθήσεις υλικό, μη δυνάμενο να περιγραφεί από τους ατομικούς φιλόσοφους, το οποίο στη συνέχεια χωρίζεται σε δύο συστατικά, τα "λεπτά" και τα "μη λεπτά" (χονδρά=αδρά), τα οποία σε μια μεταγενέστερη φάση έμελλαν, σύμφωνα με τις απόψεις των ατομικών φιλοσόφων, να σχηματίσουν, τη γνωστή σήμερα στις αισθήσεις μας "ύλη".

Σε σχέση με τα προηγούμενα θα πρέπει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τις σύγχρονες κοσμολογικές απόψεις μπορούμε να διακρίνουμε δύο κοσμολογικές περιόδους, την εποχή του Πλανκ και την εποχή της πληθωριστικής διόγκωσης, οι οποίες προηγούνται της υποθετικής δημιουργίας της αρχικής σφαιροειδούς συμπύκνωσης ύλης του πρωτοατόμου του Λεμέτρ από το οποίο ξεκίνησε η Μεγάλη Έκρηξη. Η ύλη κάτω από τις ακραίες συνθήκες που επικρατούσαν τις περιόδους αυτές ήταν πραγματικά "εξωτική" για τη σύγχρονη επιστημονική πραγματικότητα. Ειδικότερα κατά τη διάρκεια της πληθωριστικής διόγκωσης οι συνθήκες ήταν τέτοιες που ευνόησαν τη δημιουργία επάλληλων συμπαντικών φυσαλίδων (μεγάλων κενών) και πιθανότατα τη δημιουργία "εξωτικών" σωματιδίων Ηiggs (μποζόνιο Ηίggs) που αποτελούν το υποθετικό μέσο προκειμένου να αποκτήσουν την ιδιότητα της μάζας τα σώματα, μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Ομοίως μετά την στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης, η σύγχρονη Κοσμολογία δέχεται ότι υπήρξαν δύο φάσεις κατά την διάρκεια των οποίων δημιουργήθηκαν αντίστοιχα δύο είδη υπατομικών σωματιδίων, τα "αδρόνια" (χοντροκομμένα, μη λεπτά) και τα "λεπτόνια" (λεπτά). Ως "αδρόνια" αναφέρονται τα πρωτόνια, τα νετρόνια τα υπερόνια και τα μεσόνια. Τα "λεπτόνια" περιλαμβάνουν τα ηλεκτρόνια και τα νετρίνα. Οι αντίστοιχες κοσμολογικές φάσεις δημιουργίας πήραν το όνομα των δημιουργούμενων σωματιδίων.

Η αντιστοιχία των ονομάτων των προηγούμενων στοιχειωδών σωματιδίων με την ορολογία των ατομικών φιλοσόφων είναι χαρακτηριστική.

Σχηματισμός λεπτού υμένα. Δημιουργία περιστροφικής συμπαντικής κίνησης

Κατά τη φάση αυτή από την κεντρική σφαιροειδή συμπύκνωση "μη λεπτού" υλικού, αποσπάται ένας υμένας υλικού. Ένα λεπτό δηλαδή κέλυφος "μη λεπτής" ύλης, Ο υμένας αυτός αρχίζει να περιστρέφεται, ενώ υλικό από αυτόν οδηγείται προς την κεντρική σφαιρική συμπύκνωση "λόγω της δίνης". Ποιάς δίνης όμως; Η αρχική "δίνη", οδηγούσε υλικό από το μη αισθητό Σύμπαν του (όντος)+(μη όντος) προς τον κόσμο του "μεγάλου κενού", προς τη σφαιρική δηλαδή συσσώρευση "μη λεπτού" υλικού που προαναφέραμε. Αντίθετα η δίνη, που αναφέρεται στο σημείο αυτό, οδηγεί από τον "κόσμο" του "μεγάλου κενού" προς την αρχική σφαιρική συσσώρευση των "μη λεπτών". Αυτό σημαίνει ότι η αναφερόμενη εδώ δίνη, είναι αντίθετης κατεύθυνσης από την πρώτη. Οι ατομικοί φιλόσοφοι δηλαδή προτείνουν ένα κοσμολογικό σύστημα δύο, αντίθετης πολικότητας, δινών (+ και -), εκ των οποίων η πρώτη εξελίσσεται εκτός του κόσμου του "μεγάλου κενού" και η άλλη εντός. Και οι δύο όμως οδηγούν σε μια κοινή περιοχή, η οποία αποτελεί την αρχή και το τέλος του κόσμου του "Μεγάλου κενού".

Μινωικός υπολογιστής 3500 ετών!

Ο ερευνητής δρ Μηνάς Τσικριτσής ανέσυρε από τα αρχεία του Μουσείου Ηρακλείου ένα εύρημα που αλλάζει τη γνώση μας για τον μινωικό πολιτισμό: το πρώτο ηλιακό ρολόι και αναλογικό υπολογιστή γεωγραφικού πλάτους και εκλείψεων, που προηγείται του μηχανισμού των Αντικυθήρων κατά 1.400 χρόνια. Είναι διαστάσεων πυξίδας, αλλά έχει και «γιγάντιο αδελφό»: το πασίγνωστο Στόουνχεντζ!

Αστρονομικό «γκάτζετ» του Μινωικού πολιτισμού εντόπισε έλληνας ερευνητής σε ξεχασμένα πλακίδια του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου.

Ο ερευνητής Μηνάς Τσικριτσής, κρατώντας στα χέρια του ένα ομοίωμα του «Υπολογιστή του Παλαιοκάστρου»

Στα τέλη Φεβρουαρίου μια παρουσίαση βιβλίου έλαβε χώρα στην κατάμεστη αίθουσα «Ανδρόγεω» του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης. Αναλύοντας εκεί το περιεχόμενο του βιβλίου του, «Αστρονομία Κρητομυκηναϊκού Πολιτισμού», ο ερευνητής αιγαιακών γραφών δρ Μηνάς Τσικριτσής προέβη σε πρωτότυπες παγκοσμίως αποκαλύψεις, που αφορούν την τεχνολογία και την επιστημονική γνώση των Μινωιτών. Αποκαλύψεις οι οποίες προέκυψαν από την ερμηνεία παραστάσεων που απεικονίζονται σε δύο πλακίδια, από το Παλαίκαστρο Σητείας.

Στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ρωτήσαμε τον ερευνητή:

- Κύριε Τσικριτσή, πώς φθάσατε στη μελέτη αυτών των ευρημάτων;

«Τα τελευταία δύο χρόνια, ασχολούμενος με μινωικά ευρήματα που έχουν σχέση με την αστρονομία του κρητομυκηναϊκού πολιτισμού, έχω έλθει σε επαφή με πολλά ευρήματα αστρονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία περιγράφω στο πρόσφατο βιβλίο μου. Τις εικόνες της μήτρας από το Παλαίκαστρο τις βρήκα δημοσιευμένες στην “Αρχαιολογική Εφημερίδα” του 1900, αλλά και ως σκίτσα στο βιβλίο του ανασκαφέα της Κνωσού, Εβανς, “The palace of Minos, etc.”. Ο Εβανς αναφέρει ότι οι εικόνες _ που βρέθηκαν χαραγμένες σε πλακίδια αργιλικού σχιστόλιθου του 15ου αι. π.Χ. _ εμφανίζουν σύμβολα της Σελήνης και του Ηλίου. Επειδή οι εικόνες δεν ήταν ευκρινείς, ζήτησα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου την άδεια να μελετήσω το εύρημα. Ο διευθυντής κ. Γ. Ρεθεμνιωτάκης και η αρχαιολόγος Κ. Αθανασάκη με έφεραν σε επαφή με εικόνες υψηλής ανάλυσης. Με βάση αυτές και τη συσχέτιση με άλλα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και ιστορικά και αστρονομικά στοιχεία που αφορούν μονάδες μέτρησης χρόνου και πρόβλεψη εκλείψεων Σελήνης και Ηλίου, κατέληξα σε μία ερμηνεία για τη χρήση της μοναδικής αυτής μήτρας».

- Η οποία ερμηνεία, συνοπτικά, είναι;

«Οτι μέσω της μήτρας αυτής περιγράφεται αναλογικός υπολογιστής που μετρά χρόνο, προσδιορίζει γεωγραφικό πλάτος και προβλέπει σεληνιακές εκλείψεις!».

- Ενα τέτοιο επίτευγμα, στην εποχή των Αργοναυτών, ακούγεται αδιανόητο. Πώς οδηγηθήκατε σε μια τέτοια ερμηνεία;

«Αρχικά μελέτησα και κατανόησα το πώς λειτουργεί ο δίσκος που αποτυπώνεται αριστερά στη μήτρα και έπειτα μελέτησα τον ακτινωτό δίσκο που βρίσκεται στη δεξιά πλευρά της. Στο κέντρο του δίσκου εμφανίζεται ένας σταυρός _ ο οποίος παγκοσμίως θεωρείται σύμβολο απεικόνισης του Ηλίου. Μεγεθύνοντας το εύρημα, απαρίθμησα 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο του σταυρού και, κάτω από τον κύκλο, διέκρινα το σύμβολο της Σελήνης (με μορφή μηνίσκου) και 28 αριθμημένες στιγμές στον εξωτερικό κύκλο. Αν οι 18 στιγμές γύρω από το σύμβολο του Ηλίου αντιπροσωπεύουν 18 χρόνια, τότε σωστά ο δημιουργός αυτής της εικόνας τοποθέτησε 28 στιγμές γύρω από το σύμβολο της Σελήνης, καθώς το πλήθος των σεληνιακών εκλείψεων ανά 18 χρόνια και 11 ημέρες είναι 28. Το φαινόμενο της επανάληψης των σεληνιακών εκλείψεων κάθε 18 χρόνια και 11 ημέρες ήταν γνωστό στους Χαλδαίους και το αποκαλούσαν “Σάρο”».

- Ομως... τα αρχαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα αναφοράς του Σάρου από τους Χαλδαίους εντοπίζονται στο 750 π.Χ. Μια τέτοια γνώση της περιοδικότητας των εκλείψεων προϋποθέτει είτε ότι οι Μινωίτες είχαν προπορευθεί αστρονομικά ή ότι η γνώση αυτή προϋπήρχε στους Βαβυλώνιους ή τους Σουμέριους και την είχαν δανειστεί από εκεί. Επιπλέον, υπάρχει ένα deja vu: την ίδια πρόβλεψη βάσει του Σάρου την είδαμε και στον μηχανισμό των Αντικυθήρων!

«Είμαι πλέον βέβαιος ότι οι Μινωίτες ήταν από τους πρώτους _ αν όχι οι πρώτοι _ που ανακάλυψαν την έννοια του Σάρου. Οσο για τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, ορθά επισημαίνετε τον παραλληλισμό. Θεωρώ ότι το “νέο” αυτό εύρημα δεν μειώνει την αξία του ευρήματος των Αντικυθήρων, αλλά μετατοπίζει τον χρόνο δημιουργίας 14 αιώνες πίσω. Ξαναγράφουμε έτσι το κεφάλαιο εισαγωγής στην ιστορία των επιστημών, με αρχή τον “υπολογιστή του Παλαίκαστρου”, του 1500 π.Χ.».

- Για να προβλέψουν τις σεληνιακές εκλείψεις, οι κατασκευαστές του μηχανισμού των Αντικυθήρων χρησιμοποιούσαν έναν, απίστευτο για την εποχή τους, συνδυασμό γραναζιών. Σε αυτή τη μήτρα βλέπουμε να απεικονίζεται απλά ένα εγχάραγμα με κουκκίδες. Πώς καταφέρνει να επιτελεί τον υπολογισμό;

«Είναι όντως ένα θαύμα κομψής λύσης στη μέγιστη απλότητα κατασκευής. Δείτε: Ο εσωτερικός κύκλος χωρίζεται σε δύο ημικύκλια, που το καθένα έχει 29 και 30 χαράξεις. Αυτά τα ημικύκλια αναπαριστούν δύο σεληνιακούς μήνες, 29 και 30 ημερών, που αρχίζουν και τελειώνουν με πανσέληνο. Αν, κάθε ημέρα, μετακινούμε δεξιόστροφα μία βελόνα στον εσωτερικό κύκλο και κάθε 15 ημέρες μετακινούμε μια άλλη βελόνα αριστερόστροφα στην περιφέρεια με τα ακτινωτά τριγωνικά δόντια, παίρνουμε την πορεία της Σελήνης ως προς την πορεία του Ηλίου».

- Και γιατί αντιστοιχίζεται αυτή η διττή πορεία με τις σεληνιακές εκλείψεις;

«Αναλογισθείτε ότι έκλειψη σημαίνει στην πράξη “εξαφάνιση στη σκιά”. Αν το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης και της Γης συνέπιπταν, τότε θα είχαμε κάθε μήνα μια έκλειψη Ηλίου και μια έκλειψη Σελήνης. Αυτό όμως δεν συμβαίνει, διότι οι τροχιές Σελήνης και Γης βρίσκονται σε επίπεδα που έχουν μεταξύ τους μια κλίση 5 μοιρών. Τα σημεία όπου το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης τέμνει το επίπεδο της γήινης τροχιάς λέγονται “σεληνιακοί δεσμοί”. Οταν η Σελήνη βρίσκεται στη θέση της πανσελήνου και ο Ηλιος κοντά στη θέση ενός από τους δύο σεληνιακούς δεσμούς, τότε έχουμε έκλειψη Σελήνης. Αυτά τα δύο σημεία (οι δεσμοί) ολοκληρώνουν μια πλήρη περιφορά κάθε 18 χρόνια. Ετσι, κάθε 12 μήνες, οι κόμβοι μετακινούνται τρεις θέσεις κατά τη φορά των δεικτών του ρολογιού, πάντα σε διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Ο κύκλος της περιφέρειας με τις 58 οπές στον “υπολογιστή του Παλαικάστρου” αντιπροσωπεύει την περιστροφή των δεσμών. Μετά το πέρας αυτής της περιόδου των 18,5 ετών επαναλαμβανόταν ο ίδιος κύκλος των σεληνιακών εκλείψεων. Τα στοιχεία πείθουν ότι οι κατασκευαστές της μήτρας είχαν ανακαλύψει αυτόν τον κύκλο κίνησης των δεσμών».

- Επαληθεύσατε στην πράξη ότι ο «υπολογιστής» αυτός βρίσκει σωστά τις εκλείψεις;

«Βεβαιότατα! Υπολόγισα την πρόσφατη ολική σεληνιακή έκλειψη, που έγινε στις 21 Δεκεμβρίου 2010, και έπειτα βρήκα ότι με την ίδια λογική λειτουργίας μπορούσα να προβλέψω τις εκλείψεις που θα συμβούν το 2011, όπως και άλλες που θα συμβούν τα έτη 2015, 2017 και 2018».

- Συναρπαστικό... Αλλά μιλήσατε και για υπολογισμό ωρών και γεωγραφικού πλάτους. Αυτοί οι υπολογισμοί πώς γίνονται;

«Δείτε: Αν προσανατολίσουμε τον κεντρικό σταυρό σε κατεύθυνση Βορρά - Νότου και τοποθετήσουμε στο κεντρικό βαθούλωμα μια βελόνα κατακόρυφα, τότε η σκιά της βελόνας δείχνει το σημείο του ακτινωτού δίσκου που αντιστοιχεί στην ώρα της παρατήρησης. Φαίνεται λοιπόν ότι ο μηχανισμός αυτός μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως ημερήσιο “ηλιακό ρολόι χειρός”, με ώρα που αντιστοιχεί σε περίπου 58 λεπτά _ δηλαδή, πολύ κοντά στην ώρα που χρησιμοποιείται σήμερα. Θεωρώντας ότι κάθε τριγωνικός δείκτης του ακτινωτού τμήματος αντιστοιχεί σε περίπου μισή ώρα, οι πέντε κουκκίδες του κάθε δείκτη τον χωρίζουν σε 5 μικρότερες μονάδες χρόνου, διάρκειας περίπου 6 σημερινών λεπτών».

- Εφόσον αυτά επαρκούν για τον υπολογισμό της ώρας, τα υπόλοιπα σύμβολα της μήτρας τι σημαίνουν;

«Σωστά το παρατηρήσατε: στη μήτρα, πάνω από τον δίσκο, υπάρχουν τρία εργαλεία για τον προσδιορισμό του γεωγραφικού πλάτους. Αν ο χρήστης του δίσκου χρησιμοποιούσε ως όργανα τις δύο βελόνες και την ημικυκλική λαβίδα που υπάρχει στο αποτύπωμα της πίσω πλευράς της μήτρας, και σημείωνε ανά εβδομάδα την άκρη της σκιάς όταν μεσουρανεί ο Ηλιος, τότε μπορούσε _ με τη γωνία ω που σχηματίζουν οι βελόνες _ να καταγράφει το γεωγραφικό πλάτος του τόπου όπου βρίσκεται. Σε μελλοντική μετατόπισή του, δεν είχε παρά να μετρήσει τη σκιά της βελόνας στην αντίστοιχη εβδομάδα για να προσδιορίσει πόσο βόρεια κατευθύνθηκε, ώστε να μπορεί να επιστρέψει!».

- Κύριε Τσικριτσή, η ερμηνεία αυτή που δίνετε στη μήτρα πιστεύετε ότι είναι και η μοναδική;

«Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι η λογική της ερμηνείας μου στέφθηκε με επιτυχείς μετρήσεις τόσο των εκλείψεων όσο και της ώρας και του γεωγραφικού πλάτους. Ωστόσο το θέμα παραμένει ανοιχτό, διότι μπορεί κάποιος άλλος να προτείνει μια άλλη χρήση. Το σίγουρο πάντως είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά στον πρώτο αναλογικό υπολογιστή της ανθρωπότητας _ και αυτός έχει μινωική προέλευση».

- Είναι ασύλληπτο το πόσα πρέπει να γνώριζαν για να φθάσουν σε μια τέτοια πολυπυξίδα! Συνειδητοποιείτε βέβαια, κύριε Τσικριτσή, ότι αυτή η ερμηνεία σας ανατρέπει πολλά από όσα πιστεύονται ως σήμερα για τον μινωικό πολιτισμό;..

«Θεωρώ ότι πρέπει να απεμπλακούμε από τις αγκυλώσεις που έχουν δημιουργήσει οι έως τώρα παραδοχές ότι αυτός ο πολιτισμός οικοδομήθηκε αντλώντας στοιχεία και γνώσεις του βαβυλωνιακού και του αιγυπτιακού. Η κατανόησή του οφείλει να γίνεται με μια διαθεματική προσέγγιση στα λιγοστά καμένα ευρήματά του. Χαρακτηριστικά, θα αναφερθώ σε δύο γνωστές φωτογραφίες που εμφανίζουν μινωικά καράβια. Το πρώτο καράβι απεικονίζεται σε ένα κυκλαδικό “τηγανόσχημο” σκεύος του 2300 π.Χ., με 14 ζεύγη κουπιών, πράγμα που μας παραπέμπει σε σκάφος μήκους 32 μέτρων. Σε μια άλλη παράσταση, από την τοιχογραφία της Σαντορίνης του 1640 π.Χ., διακρίνουμε ένα μεγάλο καράβι, με 26 ζεύγη κουπιών, που κατά τον συγγραφέα Cavin Menzies αντιστοιχεί σε σκάφος 54 μέτρων. Η ναυτική αυτή εξέλιξη ακούγεται λογική για χρονική περίοδο 700 χρόνων. Δεν είναι όμως λογικό ένας πολιτισμός που είχε αναπτύξει το θαλάσσιο εμπόριο από το 2800 π.Χ. έως το 1200 π.Χ. να μην είχε αναπτύξει αντίστοιχη επιστήμη και για τις ανάγκες του. Θα έπρεπε, εκτός των άλλων, να είχε αναπτύξει τα μαθηματικά και την αστρονομία. Πράγμα που αποδεικνύουν αυτά τα ευρήματα!».

- Υπάρχει κάτι, κατά την όλη μελέτη σας, που σας εξέπληξε προς άλλη κατεύθυνση;

«Οντως, προέκυψε κάτι το συγκλονιστικό: Οτι υπάρχει μεγάλη σύμπτωση της μήτρας με τον μεγαλιθικό σχηματισμό του Στόουνχεντζ! Την ιδέα μού την έβαλε ο γιος μου Δημήτρης, που σπουδάζει στην Αγγλία, ο οποίος παρατήρησε ότι η μήτρα έχει τον ίδιο αριθμό οπών (29 + 30 στον εσωτερικό κύκλο και 57 στον εξωτερικό) με αυτές του Στόουνχεντζ. Εκεί, υπάρχει ο λεγόμενος “Κύκλος Ζ” από 29 οπές και γύρω από αυτόν ο “Κύκλος Υ” με 30 οπές. O εξωτερικός τελικός κύκλος, που περιβάλλει όλο το Στόουνχεντζ, αποτελείται από 57 οπές και ονομάζεται Κύκλος Ομπρι (Aubrey Holes). Επίσης, στο κέντρο του “ναού” υπάρχουν 19 πέτρες (το λεγόμενο Πέταλο από Γαλαζόπετρες), αλλά το ίδιο πλήθος μικρών οπών υπάρχει σε δύο περιοχές του εσωτερικού σταυρού της μήτρας του Παλαικάστρου».

- Αν αυτό δεν αποτελεί σύμπτωση και πράγματι το Στόουνχεντζ ήταν μια «μεγέθυνση» της μήτρας του Παλαικάστρου, πώς αιτιολογείτε τη συσχέτιση των δύο πολιτισμών;

«Η κατασκευή του Στόουνχεντζ είχε αποδοθεί στους αρχαίους Κέλτες και στους Δρυίδες τους, αλλά τα ανασκαφικά ευρήματα τη χρονολογούν στη 2η χιλιετία π.Χ. Την εποχή του Χαλκού, οι γνωστοί πολιτισμοί που θα μπορούσαν να σχετισθούν με τέτοιον “ναό” θα ήταν οι μεσοποτάμιοι, ο αιγυπτιακός και ο κρητομυκηναϊκός. Ωστόσο τα μόνα κυκλικά κατασκευάσματα που έχουμε σε όλους αυτούς είναι οι τύμβοι των Μυκηνών (του 16ου αι. π.Χ.) _ που όμως είναι τάφοι και όχι ναοί _ και το... λεγόμενο “δαχτυλίδι του Μίνωα”. Στο δαχτυλίδι αυτό διακρίνουμε ένα κυκλοτερές κτίσμα στην κορυφή ενός λόφου, που περιβάλλεται από ορθόλιθους. Αν η κατασκευή αντιπροσώπευε ένα αστρονομικό παρατηρητήριο, θα μπορούσαμε να το συσχετίσουμε με την κυκλική δομή κατασκευής του Στόουνχεντζ. Ισως, τελικά, ο μινωικός πολιτισμός να είχε σχέση με τους “Υπερβόρειους” της Βρετανίας, όπως είχε γράψει ο Διόδωρος Σικελιώτης».

Τον αποχαιρέτισα «ζαλισμένος». Στον νου μου φτερούγιζαν εικόνες από τον στρογγυλό ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και το «τέμενος Απόλλωνος μεγαλοπρεπές, σφαιροειδές τω σχήματι» των Υπερβορείων, που περιέγραφε ο Διόδωρος. Μα... από εκεί δεν ήρθε ο Αβαρις ο Υπερβόρειος που έγινε φίλος του Πυθαγόρα; Και ο Πυθέας ο Μασσαλιώτης, που περιέπλευσε το 331 π.Χ. τη Βρετανία και «υπολόγισε το μέγεθός της»... μήπως είχε έναν μινωικό υπολογιστή για να βρίσκει τη θέση του πλοίου του στην ομίχλη; Μύρια απίστευτα κατορθώματα της ναυτικής μαεστρίας Ελλήνων και Φοινίκων θα έβρισκαν την εξήγησή τους αν μια τέτοια «πολυπυξίδα» ήταν το μυστικό των καπετάνιων από την εποχή των Αργοναυτών ως εκείνη του Αρχιμήδη (212 π.Χ.). Σίγουρα ο Αρχιμήδης και οι σοφοί της Αλεξάνδρειας και της Ρόδου βρίσκονταν πίσω από τη μετεξέλιξή της στον «μηχανισμό των Αντικυθήρων», με όλη τη μικρομηχανική τελειότητα εκείνου. Αλλά αν η γνώση είχε τον σπόρο της στους Μινωίτες, τότε... μας μένουν πολλά ακόμη να ανακαλύψουμε για εκείνα που χάθηκαν στον ελληνικό Μεσαίωνα, στα χρόνια της κλιματικής αλλαγής, των σεισμών και των λιμών μετά τον Πόλεμο της Τροίας.

Κοίταξα στον ορίζοντα την Ακρόπολη με νέα μάτια: Αυτή η χώρα είναι τελικά ανεξάντλητη σε εκπλήξεις. Για την αποδοχή ή όχι της ερμηνείας του κ. Τσικριτσή μένει να αποφανθεί η επιστημονική κοινότητα. Αν τελικά ευσταθεί, ένας νέος πρόλογος θα έχει γραφτεί για την Ιστορία των Επιστημών, με κρητική υπογραφή!

Aριστερά, μία «αναστήλωση» της εικαζόμενης αρχικής μορφής του Stonehenge και δεξιά, η αντιπαραβολή των ερειπίων με τον μινωικό υπολογιστή

Ύδραυλις & Ήρων ο Αλεξανδρεύς - 300 π.Χ.

1. Ο τίτλος αυτού εδώ του κειμένου θα μπορούσε να παραπέμπει στους ποικιλότατους (άρα και δυνητικώς εκφραστικούς) ήχους του ανέμου καθώς περνά μέσα απ' τα δένδρα, καθώς φυσάει πάνω στα κατάρτια και στους πυλώνες υψηλής τάσεως ή καθώς περνάει μέσ' απ' τις χαραμάδες του παραθύρου-μας.

Ετούτες οι μουσικές έχουν ήδη θρέψει τα παιδικά μας χρόνια κι έχουν ίσως εκφράσει (ή και εκ-φράξει) συναισθήματα μύχια - που τώρα αισθητοποιούνται (χάρις στην ακοή): Αναμνήσεις φυσικών τοπίων και ταξιδιών ή και συναισθήματα μοναξιάς και φόβου κλπ. Ετούτη θα ήταν η «φυσική» Μουσική του Ανέμου.

Ομως, σήμερα θέλω να αναφερθώ σε μια «τεχνητή» μουσική του ανέμου, έτσι όπως την φαντάσθηκαν μερικοί τρελοί Μηχανικοί στην Αλεξάνδρεια - εδώ και 2.000 χρόνια. Ιδού η ιστορία.

2. Στις αρχές του 3ου π.χ.χ. αιώνα ο πατριάρχης της ελληνιστικής Τεχνολογίας, ο Κτησίβιος (γυιος κουρέα, παρακαλώ - κι όχι κτηματία ή στρατηγού), είχε εφεύρει την εμβολοφόρο αντλία, αυτήν ακριβώς που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα (μόνο που εκείνη ήταν χειροκίνητη, φυσικά). Αυτήν την εφεύρεση θαυμάζει ο Βιτρούβιος, ο ρωμαίος ιστορικός της Τεχνολογίας (1ος αιώνας π.χ.χ.), στο βιβλίο De Architectura, Χ, 7 - πάρτε αν δεν την έχετε, την επιστημονικότατη μετάφραση και εκτενή σχολιασμό του Π. Λέφα, εκδ. Πλέθρον, Αθήνα, 1998.

Αλλά η ιστορία συνεχίζεται. Επειδή λοιπόν cherchez la femme, ο εν λόγω μέγας Μηχανικός, υπείκων στις θεμιτές απαιτήσεις της συζύγου αυτού (και αοιδού) Λαΐδος (όχι της Κορινθίας, άλλης), εφευρίσκει και την Υδραυλιν - το μουσικό όργανο που επέπρωτο να εξελιχθεί στο σημερινό εκκλησιαστικό όργανο. Τι είναι η Υδραυλις;

Είναι καταρχήν μια ολόκληρη σειρά μπρούτζινων αυλών (24 τον αριθμόν, όχι ένας και δύο - ο κ. Παντερμαλής ανεύρε στο Δίον ένα σχεδόν μοναδικό σύνολο τέτοιων συναρμοσμένων αυλών), τους οποίους όμως δέν πρόκειται να φυσήξουν στόματα ανθρώπων αλλά αέρας πεπιεσμένος που διοχετεύεται στον κάθε αυλό πιέζοντας ένα πλήκτρο (το οποίο ανοίγει την αντίστοιχη κάτω τρύπα του κάθε αυλού). Και πού τον βρίσκομε αυτόν τον πεπιεσμένον αέρα; Μα με τη βοήθεια της εμβολοφόρου αντλίας: Στέλνομε, τρομπάροντας, αέρα μέσα σ' έναν κατάλληλο θάλαμο βυθισμένον σε νερό· στον θάλαμο αυξάνεται σιγά σιγά η πίεση του αέρα, ο οποίος τώρα ανεβαίνει σ' ένα κανάλι, κάτω ακριβώς απ' τους αυλούς: Πατάς τα πλήκτρα όπως απαιτεί η μουσική σύνθεση, ανοίγουν οι αντίστοιχες τρυπούλες κάτω απ' τους αρμόδιους αυλούς - και ιδού η συγχορδία!

Ο Ηρων ο Αλεξανδρεύς (~1ος αιώνας π.χ.χ.) περιγράφει λεπτομερέστατα την κατασκευή της Υδραύλεως - η οποία ανακατασκευάσθηκε με μεγάλη επιτυχία απ' το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών, προ 10-ετίας περίπου.

Τώρα, μια άλλη έκδοση ανακατασκευάζεται ξανά απ' την Εταιρία Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας (ΕΜΑΕΤ) στο Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, προκειμένου να συμπεριληφθεί στη μεγάλη Εκθεση Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας η οποία ελπίζεται οτι θα γίνει στην Κίνα.

3. Αλλού όμως ήθελα να την πάω την ιστορία σήμερα. Ερχεται λοιπόν ο εν λόγω Ηρων και (υποθέτω) σκέπτεται. «Κι αυτός ο δούλος που τρομπάρει συνεχώς την αντλία δίπλα στον καλλιτέχνη, τι θέαμα απαξιωτικό της Μουσικής!». Και τον καταργεί - βάζοντας στη θέση-του την αιολική ενέργεια. Συνδέει δηλαδή (μέσω μιας ευφυέστατης διάταξης) τον μοχλό της αντλίας με μια ανεμοφτερωτή· ο άνεμος φυσάει, η φτερωτή γυρίζει, το έμβολο της αντλίας ανεβοκατεβαίνει (μηχανικώς πλέον), ο αέρας συμπιέζεται, ο καλλιτέχνης πατάει τα πλήκτρα, και ακούγεται μουσική εξαίσια να συνοδεύει λ.χ. τους στίχους: «Οσον ζης φαίνου / μηδέν όλως εσύ λυπού. / προς ολίγον εστι το ζην / ο δε χρόνος το τέλος απαιτεί» (απο νεκρική στήλη στις Τράλεις, 1ος με 2ον μ.χ.χ. αιώνας).

4. Τι είναι τούτο το θαύμα; Πώς ο Ανεμος παράγει τελικώς μιαν ΑΛΛΗ μουσική - όχι τους φυσικούς-του ήχους (όπως λ.χ. το γλυκό θρόισμα των φύλλων) αλά μια ανθρωπική μουσική; Απάντηση: Η Τεχνολογία, φυσικό συμπλήρωμα της Φύσεως, «μεταστοιχειώνει» τα φυσικά δεδομένα (μέταλλα, ξύλο, φωτιά, νερό, αέρας) και παράγει Οργανον (έτσι ονόμαζε ο Αριστοτέλης το κάθε εργαλείο ή μηχάνημα). Και το Οργανο αυτό ικανοποιεί Ανάγκες του ανθρώπου (εν προκειμένω ανάγκες αισθητικές) που δέν μπορούσαν να ικανοποιηθούν με μόνα τα «φυσικά» μέσα. Κι έτσι μ' ενα όργανο μουσικό εκφράζομε τα πάθια-μας ευστοχότερα απ' ό,τι με ήχους φυσικούς. Αυτό είναι το μέγα ανθρωπικό κατόρθωμα της Τεχνολογίας - κι αυτή ήταν η τρέλα των Αρχαίων Ελλήνων με αυτήν. Το μόνο πρόβλημα σήμερα θα ήταν η «φριχτή ασχήμια» ετούτης της Ανεμογεννήτριας, κατα την άποψη μερικών νεοελλήνων δημάρχων και γιαλαντζή-οικολόγων...

Η περιγραφή του "Big Bang" απο τον Λεύκιππο τον 5ο αιώνα π.Χ.

Λεύκιππος, ο δάσκαλος του Δημόκριτου και πατέρας της ατομικής θεωρίας, την οποία πρόβαλε και εξέλιξε ο πιο χαρισματικός, πιθανότατα, μαθητής του.

Ο Λεύκιππος ήταν Έλληνας φιλόσοφος του 5ου αι. π.κ.χ. (480/470 π.κ.χ.-400 π.κ.χ.) από τα Άβδηρα (κάποιοι λένε από τη Μίλητο) μαθητής του Ζήνωνα του Ελεάτη. Διατύπωσε πρώτος την υπόθεση ότι η ύλη αποτελείται από άτομα.
Είναι πέρα από κάθε κατανόηση το πως ο μέγας αυτός θεωρητικός (Λεύκιππος ο Αβδηρίτης) διέβλεψε από τότε με τέτοια ακρίβεια την μεγάλη κοσμογονική έκρηξη που σήμερα ειναι γνωστή ως BIG BANG!

 

“ΠΩΣ ΣΥΝΕΣΤΗΚΕΝ Ο ΚΟΣΜΟΣ”

"Ο νυν κόσμος περικεκλασμένω σχήματι εσχημάτισται τον τρόπο τούτον: Των ατόμων σωμάτων απρονόητον και τυχαίαν εχόντων την κίνησιν συνεχώς τε και τάχιστα κινουμένων, εις ταυτό πολλά σώματα συνηθροίσθη, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα (και) σχημάτων και μεγεθών. Αθροιζομένων δε εν ταυτώ, τούτων τα μεν οσα μείζονα ην και βαρύτερα πάντων υπεκάθιζεν, όσα δε μικρά και περιφερή και λεία και ευόλισθα ταύτα εξεθλίβετο, κατά την σύνοδον των ατόμων, εις τε το μετέωρον ανεφέρετο. ώς δε ουν εξέλειπεν μεν η πληκτική δύναμις μετεωρίζουσα, ουκέτι δε ήγεν η πληγή πρός το μετέωρον, εκωλύετο δε ταύτα κάτω φέρεσθαι, επιέζετο [δε βιαίως] πρός τους τόπους τους δυνάμενους δέξασθαι. Ουτοι δε ήσαν οι πέριξ και προς τούτοις το πλήθος των σωμάτων περιεκλάτω: περιπλεκόμενα δε αλλήλοις Αυτοί δε (οι τόποι) κατά την περίκλασιν τον ουρανόν εγέννησε. Της δε αυτής εχόμεναι φύσεις αι άτομοι, ποικίλαι ούσαι... την των. άστρων φύσιν απετέλουν"

O Κόσμος αυτός, σε (αυτή την) διασπαρμένη μορφή εσχηματίσθη με τον εξής τρόπο: Τα σώματα των ατόμων, χωρίς αιτία και τυχαία έχοντας την κίνηση, κινούμενα συνεχώς και ταχύτατα, [και] δια τούτο ποικιλίαν έχοντα πλήθος επί τον αυτό (τόπο) συγκεντρώθησαν... Συναθροιζομένων δε εν ταυτό (στον ίδιο τόπο) εξ’ αυτών τα μεν όσα μείζονα και βαρύτερα, υπό κάτω πάντων (στο κέντρο) εκάθιζαν, όσα δε μικρά και περιφερόμενα, λεία και ευολίσθητα, εξεθλίβοντο, αυτά, κατά την συγκέντρωση των σωμάτων σχηματίζοντας μετέωρο, (ουράνιο φαινόμενο). Όμως όταν εξέλιπε η πληκτική δύναμη (πλήττω= βαρώ= βαρυτική) που τα μετεώριζε και έπαψε να οδηγεί (τα άτομα) προς το μετέωρο, εμποδίζοντο να φτάσουν (τα άτομα) κάτω (δηλαδή στο κέντρο του φαινομένου), βιαίως δε (με έκρηξη) αυτά εσπρώχθησαν σε τόπους που μπορούσαν να τα δεχθούν. Αυτοί δε (οι τόποι) ήταν ο περιβάλλον χώρος και σ΄ αυτόν τον χώρο το πλήθος των σωμάτων διεσπάσθη. Περιπλεκόμενα δε μεταξύ τους κατά την διαίρεση τον ουρανό εγέννησαν! Της αυτής δε φύσεως άτομα, που είναι ποικίλα... την φύση των άστρων αποτελούν.

Λεύκιππος ο Αβδηρίτης Testimonia 24.2.
Φιλόσοφος του 5ου π.Χ αι.!
Βλ. Επίσης Ευσέβιος Ευαγγελική προπαρασκευή 15.32.1-5.t

Είναι πέρα από κάθε κατανόηση το πως ο μέγας αυτός θεωρητικός διέβλεψε από τότε με τέτοια ακρίβεια την μεγάλη έκρηξη την γνωστή σήμερα ως BIG BANG!
Ο ίδιος μεταξύ άλλων δήλωνε: «άπειρα είναι τα πάντα και εις άλληλα μεταβάλλονται».

Μουσικοθεραπεία: πότε η μουσική είναι ευεργετική σε ασθενείς

Γνωρίζετε τι είναι η μουσικοθεραπεία; Πότε μπορεί να εφαρμοστεί, σε ποιους ασθενείς, και τι αποτελέσματα έχει; Τι σχέση έχει με την ψυχοθεραπεία; Πως η μουσική επιδρά στην ψυχή ενός ανθρώπου με προβλήματα;

Η Σύγχρονη Μουσικοθεραπεία αποτελείται από πολλά μοντέλα και μεθόδους, όπου η μουσική χρησιμοποιείται στη θεραπευτική διαδικασία. Οι αρχές της μουσικοθεραπείας είναι μάλλον κοντά σε εκείνες της ψυχοθεραπείας. Ωστόσο, η μουσικοθεραπεία, δίνει έμφαση στις μουσικές εμπειρίες ως εργαλείο της αυτοέκφρασης και επικοινωνίας. Διάφορες ψυχολογικές θεωρίες επηρεάζουν την εργασία και θεραπευτική προσέγγιση στους κλινικούς μουσικοθεραπευτές, με την ψυχοδυναμική προσέγγιση ίσως την πιο κοινή.

Μια άλλη παραδοσιακή εφαρμογή του θεραπευτικού αυτού εργαλείου είναι η μουσικοθεραπεία για τις αναπτυξιακές και τις νευρολογικές διαταραχές. Το φάσμα αυτών των διαταραχών είναι μεγάλο και ως εκ τούτου υπάρχουν διάφορες μέθοδοι μουσικοθεραπείας και επίσης διάφορα μοντέλα εφαρμογών. Η Ψυχιατρική μουσικοθεραπεία συχνά βασίζεται στην ελεύθερη και αυθόρμητη έκφραση ελεύθερων συνειρμών ενώ η μουσικοθεραπεία για τις αναπτυξιακές και τις νευρολογικές διαταραχές είναι συνήθως πιο δομημένη και σαφώς πιο προσανατολισμένη μέθοδος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συμπεριφοριστική θεωρία ή και οι θεωρίες μάθησης, συχνά λειτουργούν ως πλαίσιο σε αυτές.

Τι είναι αυτό που κάνει τη μουσική ένα θεραπευτικό εργαλείο;

Μαζί με την ταχεία ανάπτυξη των τεχνικών απεικόνισης του εγκεφάλου, οι ερευνητές ήταν σε θέση να ρίξουν φως στις ειδικές ιδιότητες της μουσικής ως ερέθισμα που ενεργοποιεί τον εγκέφαλο κατά τρόπο διαφορετικό. Η μουσική είναι γνωστό ότι είναι σε στενή σχέση με τα συναισθήματα, καθώς τα ανακαλεί. Επιπλέον, οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι οι ακροατές μουσικής χρησιμοποιούν συνήθως τη μουσική για τη ρύθμιση του συναισθήματος. Επειδή η πλειοψηφία των ψυχιατρικών διαταραχών είναι συναισθηματικές, δεν προκαλεί έκπληξη ότι η μουσική έχει βρεθεί να είναι ένα ισχυρό θεραπευτικό μέσο.

Τα συναισθήματα, οι εικόνες, οι συνειρμοί και οι αναμνήσεις που προκαλούνται από τη μουσική προσφέρουν μια πολύτιμη δίοδο προς τις ψυχικές διεργασίες του ατόμου, φθάνοντας έτσι τις εμπειρίες που το άτομο είναι δύσκολο να εκφράσει λεκτικά. Από την άλλη πλευρά, οι εμπειρίες με συναισθηματικές φορτίσεις, και η αλληλεπίδραση γίνονται εφικτές με την μουσικοθεραπεία, ακόμη και όταν η λεκτική έκφραση δεν είναι δυνατή. Αυτό μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή με τα παιδιά (ακόμη και τα νήπια), σε ασθενείς με σοβαρές αναπτυξιακές διαταραχές, σε άτομα με άνοια, ή σε ασθενείς που υποφέρουν από σοβαρές ψυχιατρικές διαταραχές, όπως η οξεία ψύχωση. Ασκήσεις συντονισμού και ενεργοποίησης των κινητικών νευρώνων είναι συχνά στο επίκεντρο της μουσικοθεραπείας σε ασθενείς με κινητικές αναπηρίες. Η μουσικοθεραπεία με παιδιά και εφήβους σε συνδυασμό με σωματική δραστηριότητα και δράση, διαδραματίζει συχνά ένα σημαντικό θεραπευτικό ρόλο ακόμα και αν η κύρια έμφαση και στόχος της θεραπείας είναι τα ψυχικά προβλήματα.

Σε μελέτες πάνω στην εφαρμογή της μουσικοθεραπείας σε εγκεφαλικό επεισόδιο προτιμήθηκε μουσική γνωστή και οικεία στους ασθενείς. Οι ερευνητές έπρεπε να πάρουν συνέντευξη από τους ασθενείς, τους συγγενείς τους, και ούτω καθεξής, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η μουσική που χρησιμοποιείται στην θεραπεία, πραγματικά είχε μια συγκεκριμένη σημασία για τον ασθενή. Το ίδιο μουσικό κομμάτι μπορεί να σημαίνει πολλά διαφορετικά πράγματα για πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους, και ως εκ τούτου, ό, τι μουσική χρησιμοποιείται για θεραπευτικούς σκοπούς, πρέπει να εκφράζει μια συγκεκριμένη σχέση μεταξύ του υποκειμένου και της μουσικής που ακούει.

Για μερικούς ασθενείς ο Μότσαρτ ίσως είναι η σωστή επιλογή, μερικοί προτιμούν τους Beatles, και ούτω καθεξής. Οι μουσικοθεραπευτές συνήθως ενδιαφέρονται για τις εμπειρίες (εικόνες, μνήμες, κλπ), που βιώνει ή ανακαλεί ο ασθενής με τη μουσική. Ο στόχος είναι να βρεθεί η όσο το δυνατόν πιο συγκινητική, προσωπική και σημαντική μουσική από την πλευρά του ασθενούς. Οι γιατροί γνωρίζουν ότι ένα μουσικό κομμάτι από την παιδική ηλικία ενός ατόμου μπορεί να προκαλέσει απίστευτα ισχυρές μνήμες και συναισθήματα:

«Αυτή είναι η μουσική που άκουγα όταν ήμουν πολύ λυπημένος και ήμουν μόνος στη μοναξιά και την οργή ​​μου ... Θυμάμαι καθαρά την ατμόσφαιρα, τότε και κάθε φορά που ακούω αυτό το τραγούδι και πάλι αισθάνομαι με τον ίδιο τρόπο ....». Σε αυτό το παράδειγμα, η μουσική βοηθά τον ασθενή να ανακαλέσει τις συναισθηματικές του αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία, οι οποίες ήταν τραυματικές και αυτές είναι τώρα είναι υπό έρευνα στη θεραπεία. Όπως μπορείτε να δείτε, δεν είναι μόνο η μουσική, αλλά σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η σχέση μεταξύ του ασθενούς και του θεραπευτή, γεγονός που ολοκληρώνει το έργο της θεραπείας.

Η Μουσική μπορεί να είναι θεραπευτική ως τέτοια από μόνη της, αλλά και οι θεραπευτές μουσικής έχουν συγκεκριμένες τεχνικές στη διάθεσή τους να χρησιμοποιήσουν ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στις μουσικές εμπειρίες του ασθενούς και το ψυχικό υλικό που αναδύεται με αυτές. Τις περισσότερες φορές στην καθημερινή ζωή μας, η μουσική έρχεται και φεύγει. Είναι παντού!. Την ίδια στιγμή, πολλοί από εμάς είμαστε εξαιρετικά επιλεκτικοί όταν πρόκειται για τη μουσική. Όταν ένας ραδιοσταθμός αρχίζει να παίζει μουσική που δεν μας αρέσει, μπορούμε γρήγορα να μεταβούμε σε έναν άλλο σταθμό. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι αναζητούν ασυνείδητα ευχάριστη μουσική - μουσική που να ρυθμίζει θετικά τη διάθεσή τους. Αλλά υπάρχουν επίσης άνθρωποι που ακούν θλιμμένη μουσική, προκειμένου να συντονιστούν με την θλίψη τους.

Με αυτό τον τρόπο η μουσική διευκολύνει το άτομο να περάσει κάποιες δύσκολες καταστάσεις στη ζωή τους. Εν συντομία, η μουσική που ακούμε στο ραδιόφωνο, εστιάζοντας σε κάτι άλλο, προκαλεί σπάνια αρνητική επίδραση επειδή υπό φυσιολογικές συνθήκες οι υγιείς άνθρωποι έχουν επίσης φυσιολογικούς και μάλλον ισχυρούς αμυντικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή τους ζωή, ώστε να φιλτράρουν ότι είναι αρνητικό. Φυσικά, υπάρχουν πολλά παραδείγματα όπου η μουσική έχει σκόπιμα χρησιμοποιηθεί ως διεγερτικό, ή ενισχυτής μιας συγκεκριμένης διάθεσης - με άλλα λόγια, η επιθυμητή ατμόσφαιρα είναι ήδη εκεί, αλλά η μουσική χρησιμοποιείται για να ενισχύσει αυτό το κλίμα. Κατά την πρόσφατη σφαγή στη Νορβηγία, όπου 76 νέοι έχασαν τη ζωή τους, ο δράστης λέγεται ότι έδρασε έτσι αποτρόπαια, φορώντας ακουστικά και ακούγοντας μουσική!

Σε πολλές χώρες, η εκπαίδευση της μουσικοθεραπείας διδάσκεται στα Πανεπιστήμια. Στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική, υπάρχουν αρκετές πανεπιστημιακές έδρες. Εξαιτίας αυτής της Ακαδημαϊκής πορείας της Μουσικοθεραπείας, τα αποτελέσματά της βρίσκονται συνεχώς υπό διερεύνηση και επανεκτίμηση, ειδικά σε σύγκριση με την θεραπευτικά παρεμφερή ψυχοθεραπεία. Αρκετές μελέτες αποτελεσματικότητας, καθώς και μετα-αναλύσεις έχουν γίνει σχετικά με τη μουσικοθεραπεία τον τελευταίο καιρό. Για να αναφέρουμε μερικές, υπάρχουν μετα-αναλύσεις σχετικά με τη μουσικοθεραπεία για τη θεραπεία της σχιζοφρένειας, σχετικά με την ψυχοπαθολογία των παιδιών και των εφήβων, για τον αυτισμό, για σοβαρές ψυχικές διαταραχές και για την κατάθλιψη.

Σε αυτές τις μετα-αναλύσεις η Μουσικοθεραπεία έχει βρεθεί να είναι μια αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας. Μια πρόσφατη μελέτη (που δημοσιεύθηκε στο Stroke) έδειξε ότι ακούγοντας την προτιμώμενη από το υποκείμενο μουσική καθημερινά για μια περίοδο τριών μηνών βελτίωσε ασθενείς με οξύ εγκεφαλικό επεισόδιο σε πολλούς τομείς, όπως στη λεκτική μνήμη και την εστίαση της προσοχής. Βελτιώθηκαν η σύγχυση και η κατάθλιψη σε σύγκριση με τις ομάδες ελέγχου. Μια άλλη πρόσφατη μελέτη (που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Psychiatry) έδειξε ότι η μουσικοθεραπεία είναι μια αποτελεσματική μορφή θεραπείας της κατάθλιψης. Οι συμμετέχοντες στην ομάδα μουσικοθεραπείας βελτιώθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου ως προς τα καταθλιπτικά και αγχώδη συμπτώματα, και βελτίωσαν γρηγορότερα την λειτουργικότητα τους.

Συμπέρασμα: Η μουσικοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί σε διάφορες νοσολογικές καταστάσεις. Η μουσικοθεραπεία μπορεί να χωριστεί σε δύο κύριες κατηγορίες, παθητική (ακρόαση μουσικής με βάση συγκεκριμένο πρόγραμμα) και ενεργητική (συμμετοχική). Το τελευταίο αναφέρεται στη μουσική αυτο-έκφραση και επικοινωνία, που συχνά είναι αυθόρμητη, με ελεύθερο αυτοσχεδιασμό με όργανα ή φωνή. Αντίθετα με την κοινή αντίληψη, η μουσικοθεραπεία δεν προϋποθέτει μουσικές δεξιότητες ή ταλέντο. Σε πολλές χώρες, η μουσικοθεραπεία εφαρμόζεται συχνότερα σε παιδιά και εφήβους, καθώς και σε ανθρώπους με αναπτυξιακές διαταραχές. Σύμφωνα με την κλινική εμπειρία και την έρευνα, η θεραπεία με μουσική φαίνεται να είναι μια συμπληρωματική μορφή θεραπείας, με εφαρμογή επίσης, στο πεδίο της παραδοσιακής ψυχοθεραπείας - για παράδειγμα στην θεραπεία των ψυχικών διαταραχών των ενηλίκων.

Θεωρίες συνωμοσίας: Γιατί πιστεύουμε ότι μας ψεκάζουν;

Τα δυο τελευταία χρόνια έχει καταντήσει της μόδας να αναφερόμαστε στους ψεκασμούς. Για την ακρίβεια να αναφερόμαστε στο γεγονός ότι μας ψεκάζουν. Ποιοι; Άγνωστο. Με τι; Άγνωστο Γιατί; μα για να μας κρατούν “υπό”. Αυτή η διάτρητη θεωρεία των ψεκασμών έχει μπολιαστεί όμως για τα καλά στο πετσί του Έλληνα. Εξάλλου σαν λαός με ανήσυχο πνεύμα, πάντα οι θεωρίες συνωμοσίας μας άρεσαν, μας ιντρίγκαραν, έστω και εάν ποτέ δεν αποδεικνυόντουσαν. Στο επιστημονικό άρθρο που θα διαβάσετε σήμερα θα ενημερωθείτε για την ψυχολογία μιας κοινωνίας που πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας, που έχει ανάγκη να πιαστεί από ανυπόστατα περιστατικά. Γιατί το κάνει; τι φανερώνει; Τι είναι τελικά η συνωμοσιολογία;

Ο όρος «Συνωμοσιολογία» διαδόθηκε από τον ακαδημαϊκό Frank P. Mintz στη δεκαετία του 1980. Σύμφωνα με τον Mintz, Συνωμοσιολογία σημαίνει «πίστη στην επικράτηση των συνωμοσιών στην εξέλιξη της ιστορίας». Ο Noam Chomsky, γλωσσολόγος και μελετητής, αντιπαραβάλλει την θεωρία συνωμοσίας ως περισσότερο ή λιγότερο το αντίθετο της θεσμικής ανάλυσης. Σε θεωρίες συνωμοσίας έχουν εμπλακεί ολόκληροι λαοί, αλλά και πολλοί ηγέτες, με πιο τρανταχτά παραδείγματα τους Χίτλερ και Στάλιν, αλλά και του αντικομμουνιστικoού παραληρήματος του Τζόζεφ Μακάρθι στις ΗΠΑ (ο όρος Μακαρθισμός περιγράφεται ως «κάθε πρακτική πολιτικών διώξεων εις βάρος πολιτών και συγκεκριμένων πεποιθήσεων με την καλλιέργεια κλίματος εκφοβισμού και με την κατασυκοφάντησή τους» στο Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γ. Μπαμπινιώτη)., τους πολέμους στον Άξονα του Κακού και Καλού, την στοχοποίηση λαών, φυλών, οργανώσεων, θρησκειών, που όλα έχουν οδηγήσει σε καταστροφές κλίμακας ή στην πιο απλή εκδοχή τους έχουν αναστείλει την εξέλιξη των Κοινωνιών.

Γιατί οι άνθρωποι πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας; Ποια είναι η ψυχολογική βάση της πίστης σε θεωρίες συνωμοσίας;

Ο πολιτικός επιστήμονας Michael Barkun προσδιορίζει τρεις τύπους των θεωριών συνωμοσίας:

- όταν μια συνωμοσία είναι υπεύθυνη για ένα μεμονωμένο γεγονός (όπως οι Δίδυμοι Πύργοι)

- θεωρίες συνωμοσίας συστημικού τύπου - όταν μια ενιαία οργάνωση έχει ως στόχο να αποκτήσει τον έλεγχο μάζας (όπως οι Εβραίοι, οι Ελευθεροτέκτονες, η Καθολική Εκκλησία κ.λπ.) και

- οι super-συνωμοσιολογικές θεωρίες, όταν πολλές συνωμοσίες που συνδέονται μεταξύ τους λειτουργούν από κοινού για έναν κοινό στόχο (όπως η Νέα Παγκόσμια Τάξη).

Αλλά όλα αυτά έχουν κάτι κοινό; Όλες οι θεωρίες συνωμοσίας ισχυρίζονται ότι πολύπλοκες διαδικασίες διεξάγονται από κρυφές, μυστικές δυνάμεις, σε τοπικό ή παγκόσμιο επίπεδο. Αναμφίβολα οι κυβερνήσεις, οι θρησκείες και άλλα θεσμικά όργανα κάνουν πράγματα που δεν γνωρίζουμε, αλλά μια θεωρία συνωμοσίας αξιοποιεί αυτό το γεγονός σε μια νέα ακραία πεποίθηση ότι αυτό που γίνεται είναι κακόβουλο, καθιστώντας τους πιθανά συνωμοτούντες τους χειρότερους εχθρούς μας.

Ένας λόγος για τον οποίο οι θεωρίες συνωμοσίας είναι δημοφιλείς είναι επειδή οι άνθρωποι έχουν μια φυσική τάση να αναζητούν νόημα σε διαφορετικά τυχαία γεγονότα. Ο νευρολόγος Klaus Konrad επινόησε τον όρο αποφένια το 1948 για να χαρακτηρίσει την έναρξη της παραληρητικές σκέψης στην ψύχωση - ως όρος σημαίνει την εμπειρία του να δει κάποιος νόημα, οικεία μοτίβα ή συνδέσεις σε τυχαία δεδομένα.

Οι εγκέφαλοί μας έχουν εξελιχθεί για να συνδέουν τα δεδομένα και να δημιουργούν νόημα στα μοντέλα ή μοτίβα που θεωρούμε πως βλέπουμε. Οι πρόγονοί μας θα είχαν σίγουρα εξελικτικό πλεονέκτημα να έχουν έναν εγκέφαλο σαν αυτόν. Για παράδειγμα η σύνδεση των δεδομένων «θρόισμα των φύλλων ενός θάμνου» με την πιθανότητα αυτό το φαινόμενο να συνδέεται (εκτός της προφανούς εξήγησης ότι το θρόισμα προκαλείται από τον άνεμο) με την ύπαρξη λιονταριού πίσω από τον θάμνο, βοήθησε στην επιβίωση των προγόνων μας από τους ποικίλους εχθρούς που είχε και με δεδομένη την φυσική του αδυναμία να αντιπαρατεθεί σε πολλούς από αυτούς.

Οι άνθρωποι δεν είναι πολύ καλοί στην εκτίμηση αν ένα θρόισμα στους θάμνους, για παράδειγμα, είναι μια απειλή ή όχι. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος, το τίμημα να πιστεύουν ότι το θρόισμα οφείλεται σε ένα αρπακτικό θηρίο, μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο, παρά το αντίθετο (υποτίμηση των δεδομένων). Δυστυχώς, οι εγκέφαλοί μας δεν έχουν εξελιχθεί για την ανίχνευση της αλήθειας από μοτίβα με ψευδή πρότυπα ή δεδομένα. Δεν υπάρχει μηχανισμός ανίχνευσης λάθους στον εγκέφαλό μας. Ευτυχώς όμως έχουμε την επιστημονική μέθοδο, η οποία μας επιτρέπει να εντοπίζουμε τα πραγματικά μοτίβα από τα ψεύτικα, εξετάζοντας τα αντικειμενικά στοιχεία που υπάρχουν.

Μια από τις πιο γνωστές θεωρίες συνωμοσίας ήταν η πρώτη προσσελήνωση (1969) και ειδικά το φαινόμενο του «κυματισμού της αμερικάνικης σημαίας». Με δεδομένο ότι στην Σελήνη δεν υπάρχει αέρας και ως εκ τούτου άνεμος, που να κάνει την σημαία να κυματίζει, πολλοί οδηγήθηκαν να πιστεύουν ότι η προσσελήνωση δεν έγινε ποτέ και οι σκηνές που μεταδόθηκαν στην τηλεόραση ήταν στην πραγματικότητα προϊόν της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ώστε να χρησιμοποιηθεί η ψευδής προσσελήνωση ως προπαγάνδα των Αμερικανών. Η εξήγηση βέβαια είναι πολύ απλή και επιστημονική – ο «κυματισμός» προκλήθηκε από της ταλαντώσεις του μεταλλικού ιστού της σημαίας κατά την τοποθέτηση της στο έδαφος της σελήνης. Η έλλειψη τριβής και αντίστασης από την έλλειψη αέρα, προκάλεσε την συνεχή ταλάντωση του ιστού, που μεταφέρθηκε στο πλαστικό ύφασμα της σημαίας.

 

Όμως, παρά τα στοιχεία, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να είναι προσκολλημένοι σε αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας. Γιατί;

Στην ψυχολογία υπάρχει και κάτι που λέγεται επιβεβαίωση προκατάληψης . Αυτή είναι η τάση στον άνθρωπο να ερμηνεύσει τις πληροφορίες με έναν τρόπο που επιβεβαιώνει τις προηγούμενες αντιλήψεις και πεποιθήσεις μας. Υπάρχει επίσης κάτι που ονομάζεται γνωστική ασυμφωνία και συμβαίνει όταν κάποιος αισθάνεται δυσφορία στην σύγκρουση δύο συστημάτων πεποιθήσεων. Για να ξεπεραστεί αυτή η σύγκρουση, θα πρέπει να διαχειριστεί πληροφορίες, δεδομένα και στοιχεία με τέτοιο τρόπο που να διατηρεί και τα δύο συστήματα πεποιθήσεων το δυνατόν αναλλοίωτα. Τόσο η επιβεβαίωση της προκατάληψης, όσο και γνωστική ασυμφωνία είναι πολύ συχνά φαινόμενα και δύναται να εξηγήσει γιατί διαφορετικοί και κατά τα άλλα πολύ λογικοί άνθρωποι μπορεί να πιστεύουν επίσης στην Αστρολογία, Κρυσταλλοθεραπεία, ανάγνωση ταρώ, μέντιουμ κλπ.

Μια άλλη επίσης ιδιαίτερα γνωστή θεωρία συνωμοσίας ήταν οι αλλεπάλληλες εκρήξεις στους Δίδυμους Πύργους μετά την πρόσκρουση των αεροπλάνων. Στην προσπάθεια να εξηγηθούν αυτές, διατυπώθηκε η θεωρία συνωμοσίας ότι είχαν τοποθετηθεί εκ των προτέρων βόμβες στους Πύργους - από την Κυβέρνηση φυσικά, που γνώριζε για τις επιθέσεις, αλλά δεν τις απέτρεψε σκοπίμως, διότι θα εξυπηρετούσε τα επόμενα σχέδια που είχε. Η αλήθεια είναι επίσης απλή και επιστημονικά τεκμηριωμένη. Το τηκόμενο αλουμίνιο των κτιρίων όταν ήρθε σε επαφή με το νερό των συστημάτων πυρόσβεσης, αντέδρασε χημικά απελευθερώνοντας τεράστιες ποσότητες υδρογόνου, που προκάλεσαν τις αλλεπάλληλες εκρήξεις. Βέβαια, στην τόσο τραγική στιγμή που βίωσε το αμερικανικό έθνος μετά τις επιθέσεις, που ο φόβος και το άγχος επόμενων πιθανών επιθέσεων κατέστησε έναν ολόκληρο λαό ψυχολογικά ευάλωτο, η Κυβέρνηση των ΗΠΑ ανταπάντησε με μια εξίσου Θεωρία Συνωμοσίας του «Άξονα του Κακού», που νομιμοποίησε στην συνείδηση του αμερικανικού (αλλά και του παγκόσμιου) Κοινού, τους επόμενους πολέμους σε Αφγανιστάν και Ιράκ, αλλά και την περιστολή βασικών δημοκρατικών αρχών και κατακτήσεων.

Οι άνθρωποι έχουν την τάση να πιστεύουν ότι ένα σημαντικό γεγονός θα έχει μια σημαντική αιτία. Αυτό προϋποθέτει αυτό που ονομάζουμε Κοινή Λογική. Εξάλλου, η γνωστή λατινική ρήση Cui Bono («ποιος ωφελείται»), συνοψίζει την τάση του ανθρώπου να ψάχνει πίσω από τα φαινόμενα, για εξηγήσεις που μπορεί να τις απαρτιώσει λογικά ή τουλάχιστον με λογικοφανή τρόπο.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό των θεωριών συνωμοσίας η «φυσική» παρανοϊκότητα του Ανθρώπου. Το να είναι κάποιος παρανοειδής για πιθανές απειλές είναι χρήσιμο, επειδή καθιστά το Άτομο πιο προσεκτικό σε πιθανή απειλή. Στη σύγχρονη εποχή, πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν τις οργανώσεις της θρησκείας, της κυβέρνησης, των οικονομικών λόμπυ και άλλων ως απειλές - το οποίο είναι κατανοητό, δεδομένου ότι έχουν ισχυρή θέση και επιρροή. Έτσι, καθίσταται επιφυλακτικός έως παρανοειδής σε ότι αφορά δραστηριότητες αυτών. Αυτή η παράνοια μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε θεωρίες συνωμοσίας. Μερικοί μελετητές έχουν υποστηρίξει ότι υπάρχει το στοιχείο της Προβολής στο Συνωμοσιολογία και εκδηλώνεται με τη μορφή της απόδοσης των ανεπιθύμητων χαρακτηριστικών του εαυτού μας με τους συνωμότες. Μια μελέτη του 2011 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας, εφόσον αυτοί οι ίδιοι θα είναι πιο πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε μια συνωμοσία, όταν θα βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με τους δήθεν συνωμότες.

Από την άλλη βέβαια, είναι τελείως άδικο να χαρακτηρίζονται όλες οι θεωρίες συνωμοσίας ως παράλογες ή παρανοϊκές, δεδομένου ότι αρκετές θεωρίες συνωμοσίας έχουν αποδειχθεί αληθινές. Αλλά ακόμα και η συγκρότηση ενός αντίθετου πόλου – αυτόν της «αντι-συνωμοσιολογίας», είναι από μόνη της μια συνωμοσιολογική ανταπάντηση στις συνωμοσίες που υπακούει στην λογική ότι «ότι δεν μπορεί να αποδειχθεί άμεσα και πειστικά, είναι συνωμοσιολογία, με απώτερο στόχο την συκοφάντηση, οπισθοδρόμηση, αναστολή προόδου κλπ. κλπ»! Μέχρι λοιπόν να υπάρχει σοβαρή ένδειξη για τις συνωμοσίες δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε άκριτα σε αυτές, αλλά ούτε να αρνούμαστε δογματικά την διερεύνηση τους.

Τι έπαιρνε ο Σουλειμάν για να ανταπεξέλθει στις "ορέξεις" του χαρεμιού του

Τι έπαιρνε ο Σουλειμάν για να ανταπεξέλθει στις "ορέξεις" του χαρεμιού τουΤι έπαιρνε ο Σουλειμάν για να ανταπεξέλθει στις "ορέξεις" του χαρεμιού τουΤην περίοδο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, μέσα στο παλάτι, υπήρχε ένας γιατρός που είχε μόνο ένα καθήκον: Να ετοιμάζει σκευάσματα που θα τα πίνει ο Σουλτάνος, προκειμένου να είναι «ταύρος» και να μπορεί να ανταπεξέρχεται στις υποχρεώσεις του προς τις παλλακίδες του χαρεμιού του. Και δεν μιλάμε για μια παλλακίδα αλλά για πολλές. Σχεδόν για εκατοντάδες, που κάθε βράδυ στον «Χας οντά», έπρεπε μία μία, να ικανοποιήσει. Και αφού είναι και πρόσφατο και όλος ο κόσμος βλέπει τον ΣΟΥΛΕΙΜΑΝ, ας δούμε τι έπαιρναν οι Σουλτάνοι, τι περιείχαν αυτά τα μαντζούνια. Ήταν τα βιάγκρα της εποχής.

Ο γιατρός αυτός έφτιαχνε ένα αφέψημα, το περίφημο «πατισάχ μαντζούν» (στα ελληνικά θα μπορούσε να μεταφραστεί σαν το «ρόφημα του Σουλτάνου»), το οποίο το έπινε ο Σουλτάνος και σε λίγη ώρα η λίμπιντο του, εκτοξευόταν. Εάν ο Σουλτάνος κατά τη διαδικασία του «χαλβέτ» δεν κατάφερνε να σταθεί στο ύψος του, τότε το σούσουρο μέσα στο χαρέμι για τον «ανδρισμό», ήταν ικανό ακόμη και να προκαλέσει εξέγερση. Πως ένας άνδρας που δεν μπορεί να διεκπεραιώσει τα συζυγικά του καθήκοντα, θα ήταν ικανός, να ηγείται της μεγαλύτερης αυτοκρατορίας, του τότε κόσμου;
Βέβαια οι μύθοι και οι δοξασίες λένε ότι η συνταγή για αυτό το ρόφημα πήγαινε από στόμα σε στόμα και κανείς δεν γνώριζε τι ακριβώς περιέχει. Όμως νεώτερες έρευνες έχουν καταλήξει στα συστατικά του, γνωρίζοντας φυσικά τι προκαλεί το κάθε ένα από αυτά.
Σας παρουσιάζουμε σήμερα τα «φυσικά Βιάγκρα» που χρόνια τώρα οι άνθρωποι χρησιμοποιούν, γιατί θεωρούν ότι οι ιδιότητες τους, αυξάνουν την ερωτική τους επιθυμία. Βέβαια από επιστημονικής άποψης, μέχρι και πριν από λίγα χρόνια οι γιατροί ήταν επιφυλακτικοί, ως προς το αποτέλεσμα, και πίστευαν ότι η «βελτίωση» οφείλεται καθαρά σε αυθυποβολή. Νεώτερες έρευνες όμως έδειξαν, ότι η φύση ξέρει να κάνει πολύ καλά τη δουλειά της.
Δυόσμος. Το βασικό συστατικό του «πατισάχ μαντζούν» εικάζεται ότι ήταν το τσάι δυόσμου. Ήταν γνωστό ότι πρώτοι οι αρχαίοι έλληνες είχαν ανακαλύψει τις ιδιότητες του δυόσμου στον σεξουαλικό τομέα. Ο Αριστοτέλης για παράδειγμα, είχε προειδοποιήσει τον Μέγα Αλέξανδρο να μην αφήνει τους στρατιώτες του να πίνουν δυόσμο κατά τη διάρκεια των εκστρατειών, για να αποφεύγουν τη σεξουαλική διέγερση που δεν θα τους επέτρεπε να πολεμάνε καλά και θα τους έκανε να χάσουν την πειθαρχία τους, αφού θα είχαν το μυαλό τους στην ερωτική συνεύρεση.
Ρόδι. Και αυτό το μυστικό μεταλαμπαδεύτηκε από την αρχαία Ελλάδα στην αυλή του Σουλτάνου. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι το ρόδι, ήταν ο αγαπημένος καρπός της θεάς Αφροδίτης. Δημιουργεί στους άνδρες έντονη ερωτική επιθυμία, ενώ πίστευαν ότι στις γυναίκες θεραπεύει την κολπική ξηρότητα.
Αυγό. Και συγκεκριμένα ο κρόκος του αυγού ,όπου πίστευαν ότι έχει, όχι μόνο θεραπευτικές ιδιότητες αλλά, το να τον καταναλώσεις ωμό, σε κάνει καλύτερο εραστή. Στο «πατισάχ μαντζούν», έβαζαν ωμό κρόκο αυγού και για έναν ακόμη λόγο. Πίστευαν ότι θεραπεύει από τους πονοκέφαλους και την κατάθλιψη. Και ως γνωστόν, πολλοί Σουλτάνοι (ακόμη και ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής) έπασχαν από ήπιες ή βαρύτερες μορφές κατάθλιψης.
Πιπέρι. Και μάλιστα μπόλικο. Θεωρούσαν ότι είναι εκ των βασικότερων συστατικών στο αφέψημα που έπρεπε να πιεί ο Σουλτάνος. Ανέβαζε κατακόρυφα την ερωτική του διάθεση και τον έκανε να θέλει συνεχώς σεξ.
Λουΐζα. Τότε δεν ήξεραν ότι η Λουΐζα, περιέχει την βερβεναλίνη, ένα αλκαλοειδές που διαστέλλει τις αρτηρίες και διογκώνει, προκαλώντας στύση στο πέος. Τότε απλά έβαζαν απόσταγμα από το φυτό αυτό μέσα στο ρόφημα του Σουλτάνου και είχαν το κεφάλι τους ήσυχο ότι δεν θα «στραβώσει» τίποτε.
Σκόρδο. Ακόμη και σήμερα σε χώρες που διατηρούν μέρη της κουλτούρας από την οθωμανική αυτοκρατορία (όπως για παράδειγμα, οι χώρες της Μέσης Ανατολής), συνεχίζουν να δίνουν την πρώτη νύχτα του γάμου στον άνδρα, σκορδόσουπα για να διατηρεί σε υψηλά στάνταρ, το… επίπεδο του.
Ορχιδέα. Πάλι οι αρχαίοι Έλληνες έκαναν το θαύμα τους στις …σεξουαλικές επιδόσεις του Σουλτάνου. Στην αρχαιότητα οι Έλληνες αντιστοίχιζαν κάθε όργανο του ανθρωπίνου σώματος με τις φαρμακευτικές ιδιότητες κάποιου φυτού. Οι ρίζες της ορχιδέας, μοιάζουν με τους όρχεις του άνδρα (από εκεί και το όνομα). Πίστευαν λοιπόν ότι το απόσταγμα του φυτού θεραπεύει τις όποιες στυτικές δυσλειτουργίες. Μετά την ανακάλυψη της Αμερικής παράγγελναν στο Τοπ Καπί, βανίλια. Ένα συγκεκριμένο είδος ορχιδέας που έχει υπέροχη μυρωδιά.
Λάδι. Φυσικά και δεν θα μπορούσε να λείπει το ελληνικό αγνό λάδι. Η έκφραση «φάε λάδι και έλα βράδυ» τα λέει όλα. Χάρη στη βιταμίνη Ε που περιέχει φαίνεται να έχει θετική επίδραση στην αύξηση της λίμπιντο. Από την Καλαμάτα με φιρμάνι του Σουλτάνου, έστελναν στο Σεράι, μόνο αγουρέλαιο (το πρώτο λάδι) που πιστεύονταν ότι είναι το καλύτερο για να μην νιώσει ποτέ «πεσμένος» και ψυχολογικά και …σωματικά.
Σαφράν. Όταν ήταν έτοιμο, αχνιστό το σερμπέτι του Σουλτάνου, του το σέρβιραν πασπαλισμένο με τους χρυσούς κόκκους του Σαφράν. Ήδη από την εποχή των Ρωμαίων και του Βυζαντίου, πίστευαν ότι το Σαφράν επιδρά θετικά στην σεξουαλική επιθυμία και βοηθάει στη στύση.
Μέλι. Φυσικά δεν θα μπορούσε από το ρόφημα του Σουλτάνου να λείπει το αγνό θυμαρίσιο μέλι. Έδινε υπέροχη γεύση αλλά επίσης οι ιδιότητες του μελιού στον τομέα της ερωτικής επιθυμίας είναι γνωστές.
Γλυκάνισος. Ο γλυκάνισος περιέχει μια ουσία την ανηθόλη που πιστεύεται ότι δίνει στο σώμα μια ξεχωριστή μυρωδιά, και εμφανίζει ήπια οιστρογονική δραστηριότητα που αυξάνει την σεξουαλική επιθυμία, ενώ λειτουργεί και κατά της σεξουαλικής ανικανότητας.
Με αυτά και με αυτά οι Σουλτάνοι κατάφερναν να διατηρούνται «ταύροι» στο κρεβάτι. Φυσικά όχι όλοι και φυσικά η φθορά της αυτοκρατορίας δεν επήλθε επειδή δεν κατάφερναν να σταθούν στο ύψος τους και να ικανοποιούν τις επιθυμίες του χαρεμιού. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία…
Προσοχή σας υπενθυμίζουμε ότι οποιαδήποτε ουσία, ακόμη και φυτική θα πρέπει να λαμβάνεται αφού πρώτα έχει ενημερωθεί ο ιατρός, και την έχει εγκρίνει.

Δείτε τα 10 πιο επικίνδυνα έντομα στον κόσμο και προφυλαχθείτε.

Πολλά από αυτά τα έντομα που θα δείτε δεν ζουν στη χώρα μας, αλλά ποτέ κανείς δεν ξέρει. Στο βίντεο που θα παρακολουθήσετε θα ανακαλύψετε ποια είναι τα 10 πιο επικίνδυνα έντομα στον πλανήτη, τα οποία ευθύνονται για χιλιάδες θανάτους το χρόνο. Κάποια από αυτά τα έντομα μπορεί να τα απαντήσετε τυχαία σε κάποιο ταξίδι σας, ή ακόμη και εδώ μιας που το καλοκαίρι η φύση γεμίζει από έντομα. Δείτε ποια είναι τα πιο επικίνδυνα και προφυλαχθείτε. Το πλέον επικίνδυνο θα σας καταπλήξει και μάλιστα βρίσκεται και στη χώρα μας.

Στο Νο 10 είναι το “μερμήγκι σφαίρα”. Διαθέτει τόσο ισχυρό κεντρί, που άνθρωποι που τους κέντρισε είπαν ότι “ήταν σαν να τους έχουν πυροβολήσει”. Από εκεί πήρε και την ονομασία “σφαίρα”. Οι επιστήμονες κατατάσσουν το δηλητήριο του σαν το πιο επώδυνο δηλητήριο που υπάρχει.

Στο Νο 9, ένα είδος μύγας το οποίο εναποθέτει τα αυγά του κάτω από το δέρμα των θηλαστικών. Εκείνα εκκολάπτονται για αρκετές εβδομάδες. Άνθρωποι που έχουν πέσει θύματα έχουν πει ότι νιώθουν τις προνύμφες να κουνιούνται μέσα στο κορμί τους.

Στο Νο 8 βρίσκεται ο ψύλλος. Ρουφάει το αίμα και μεταδίδει δεκάδες ασθένειες πολλές από αυτές θανατηφόρες για τον άνθρωπο. Ο ψύλλος είναι υπεύθυνος για την εξάπλωση της “βουβωνικής πανώλης”.

Στο Νο 7 το “έντομο που φιλάει”. Το kissing bug, έχει χαρακτηριστεί έτσι επειδή πηγαίνει στα κλειστά μάτια των ανθρώπων όταν κοιμούνται, αλλά κυρίως στα χείλη τους και δαγκώνει με τις δαγκάνες του. Μεταφέρει έτσι στο αίμα διάφορες ασθένειες, όπως η ασθένεια Τσάγκας. Ευθύνεται για τον θάνατο 12.000 ανθρώπων το χρόνο.

Στο Νο 6, ίσως η πιο επικίνδυνη σφήκα στον κόσμο. Η Ιαπωνική σφήκα. Το δηλητήριο της είναι τόσο ισχυρό που κυριολεκτικά υγροποιεί τους ανθρώπινους ιστούς. Η Ιαπωνική σφήκα, μετά το πρώτο τσίμπημα δεν σταματά αλλά συνεχίζει με μεγαλύτερη μανία. Κάθε χρόνο τουλάχιστον 40 άνθρωποι πεθαίνουν από τα τσιμπήματα της. Ο πόνος που προκαλεί επίσης είναι αβάσταχτος.

Στο Νο 5. Τα κόκκινα μερμήγκια, ή αλλιώς “μερμήγκια της φωτιάς”. Είναι άκρως επιθετικά μερμήγκια τα οποία τσιμπούν όλα μαζί το θύμα. Αφήνουν κόκκινα στίγματα από το κεντρί τους, αλλά συχνά πυκνά όταν κάποιος δεν καταφέρει να απομακρυνθεί πεθαίνει. (ποσοστό 5%).

Στο Νο 4, η περίφημη “μύγα τσε τσε”. Πρόκειται για μεγάλες μύγες που τρέφονται με αίμα. Μεταφέρουν παράσιτα που δημιουργούν τον “ύπνο της μύγας”. Κάθε χρόνο εκατοντάδες άνθρωποι ακόμη και σήμερα πεθαίνουν.

Στο Νο 3, Οι αφρικάνικες μέλισσες. Πρόκειται για μέλισσες μαχητές, άκρως επιθετικές, με ισχυρότατο δηλητήριο. Το χαρακτηριστικό τους είναι πως όταν ένας άνθρωπος, ή ζώο βρεθεί στο διάβα τους, δεν σταματούν να τον κυνηγούν για τουλάχιστον 700 μέτρα. Φανταστείτε 700 μέτρα να τρέχετε να σωθείτε και να σας τσιμπούν. Εάν σας τσιμπήσουν περισσότερες από 1000 τέτοιες μέλισσες, δεν υπάρχει γυρισμός...

Στο Νο 2, Το “μερμήγκι οδηγός”. Πρόκειται για ένα είδος μερμηγκιών με πολυπληθέστατες αποικίες, των 22 και περισσοτέρων, εκατομμυρίων μελών. Επιτίθενται μαζικά και περικυκλώνουν το θύμα τους, που συχνά μπορεί να είναι και ο άνθρωπος. Στο πέρασμα τους δεν γλυτώνει τίποτε. Κυριολεκτικά αφανίζουν το θύμα.

Στο Νο 1 το κουνούπι. Ναι όσο και να μην το πιστεύετε, είναι το κουνούπι. Το οποίο μεταδίδει ασθένειες θανατηφόρες για τον άνθρωπο, όπως η ελονοσία, ο ιός του Δυτικού Νείλου και άλλες που σκοτώνουν περισσότερο από 1.000.000 το χρόνο.

Δείτε το βίντεο

 

Γιατί φοβόμαστε τη... γρουσουζιά;

“Χτύπα ξύλο”, “Πιάσε κόκκινο”, “Ο τυχερός μου αριθμός, ρούχο ή χρώμα”, “Τρίτη και 13″, “πέρασμα κάτω από σκάλα”, “μαύρη γάτα”, “δάγκωσε τη γλώσσα σου”, “κουνήσου από τη θέση σου”.


Ποιος από μας δεν έχει νιώσει την ανάγκη σε κάποια φάση της ζωής του να κάνει κάτι από τα παραπάνω; Αυτές οι εκφράσεις που τις έχουμε πει ή τις έχουμε ακούσει όλοι μας όταν θέλουμε να μας πάνε καλά τα πράγματα ή να αποτρέψουμε το κακό, γρουσουζιά ή μια άσχημη εξέλιξη, με ένα μαγικό τρόπο. Είναι κομμάτι της κουλτούρας μας και παρόμοιες εκδηλώσεις συναντώνται σε όλους τους πολιτισμούς. Επίσης, συχνά σε όλους μας παρατηρούνται εμβόλιμες σκέψεις όπως επαναλήψεις λέξεων και εικόνων, ή κάποιος ρυθμός, που κολλάνε στο μυαλό και δεν φεύγουν εύκολα.

Πότε οι προλήψεις αυτές γίνονται πρόβλημα;

Όλα τα παραπάνω παρά τον καταναγκαστικό χαρακτήρα που παίρνουν ορισμένες φορές, βρίσκονται, ωστόσο, μέσα στα φυσιολογικά πολιτισμικά πλαίσια και δεν συνιστούν παθολογικές συμπεριφορές. Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή χαρακτηρίζεται από α) ιδεοληψίες και β) τελετουργίες (ή καταναγκασμούς).

Ιδεοληψίες

Οι Ιδεοληψίες είναι επίμονες, ανεπιθύμητες ιδέες, παρορμήσεις, αμφιβολίες, εικόνες, που το άτομο τις βιώνει ως εισβολή στη ροή της σκέψης του, ή έχουν ακατάλληλο, ακατανόητο ή δυσφορικό χαρακτήρα.

Η αγγλική λέξη για την ιδεοληψία είναι obsession (από το λατινικό obsidere=πολιορκώ), δηλαδή το πρόβλημα που πολιορκεί τη σκέψη του ατόμου μην αφήνοντας το να ηρεμήσει.

Αυτός που τις έχει:

Τις θεωρεί ξένες προς τον εαυτό του
Προσπαθεί να τις αγνοήσει ή να αντισταθεί σ’ αυτές (τις περισσότερες φορές ανεπιτυχώς)
Αισθάνεται άγχος, δυσφορία, ανασφάλεια.

Αν το μυαλό μας μπορεί να παρομοιαστεί με ένα ποτάμι, τότε μέσα σ’ αυτό πλέουν κάθε στιγμή πολλές βάρκες ταυτόχρονα που είναι οι σκέψεις. Υπολογίζεται ότι από το μυαλό μας περνάνε ημερησίως αρκετές χιλιάδες σκέψεις. Οι σκέψεις μπορεί να έχουν οποιοδήποτε περιεχόμενο, αλλά δεν σταματούν ποτέ να πλέουν στο ποτάμι του μυαλού.

Οι ιδεοληψίες είναι σκέψεις αρνητικά φορτισμένες, έχουν ως περιεχόμενο τον πυρήνα της ανασφάλειας του κάθε ατόμου, είναι ανεπιθύμητες και προκαλούν συγκεκριμένες σωματικές αντιδράσεις.

Είναι ικανές να δημιουργήσουν αναστάτωση στο ποτάμι και να σπρώχνουν τις άλλες βάρκες εκτός πορείας, καθώς ο άνθρωπος που τις έχει δεν μπορεί να τις ξεφορτωθεί παρά μόνο βραχυπρόθεσμα και μόνο αν εκτελέσει συγκεκριμένες πράξεις.

Τελετουργίες ή Καταναγκασμοί

Όταν εμφανίζονται οι ιδεοληψίες, ακολουθούν οι τελετουργίες (ή καταναγκασμοί). Έτσι ορίζονται συγκεκριμένες πράξεις που ο άνθρωπος αισθάνεται την ακατανίκητη ανάγκη να κάνει, για πάνω από μία ώρα, προκειμένου να μειωθεί το άγχος, η ανησυχία, η δυσφορία ή η αβεβαιότητα που δημιουργούνται από τις ιδεοληψίες. Είναι ένας μαγικός “τρόπος” να απαλλαγεί από την πολιορκία που του γίνεται. Στην πραγματικότητα, μάχεται τον εαυτό του.

Τελικά αυτό που συμβαίνει είναι:

Βραχυπρόθεσμα η δυσφορία καταλαγιάζει, αλλά μακροπρόθεσμα εγκαθίσταται η δυσλειτουργική συμπεριφορά σε απάντηση των ιδεοληψιών και έτσι διαμορφώνεται η ασθένεια. Όταν μια ιδεοληψία εισβάλλει, τότε είναι σαν να ανεβαίνει ο υδράργυρος στο εσωτερικό θερμόμετρο του μυαλού. Μόνο που αντί για πυρετό, η άνοδος του υδραργύρου σημαίνει μεγαλύτερα επίπεδα άγχους, που όσο μεγαλώνουν τόσο επιτείνεται η δυσφορία.

Σωματικά συμπτώματα

Σε ψηλά επίπεδα άγχους, το σώμα απαντά με συγκεκριμένες αντιδράσεις π.χ. ταχυπαλμία, δυσκολία στην αναπνοή, τρέμουλο κ.λ.π., και η μόνη επιλογή γι’ αυτόν ου βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση είναι να βρεθεί ένας γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος που θα επαναφέρει τον υδράργυρο σε ανεκτά επίπεδα. Αυτό επιτυγχάνεται με τις τελετουργίες.

Κάποιες τελετουργίες μπορούν να “ρίξουν” τον πυρετό (=άγχος) γρήγορα, αλλά σε μερικές περιπτώσεις περνάει αρκετός χρόνος μέχρι να γίνει πραγματικότητα το ποθούμενο. Αυτός ο χρόνος μπορεί να κυμαίνεται από λεπτά έως και ώρες και εξαρτάται από τη βαρύτητα και τη χρονιότητα της διαταραχής.

Στη ροή της σκέψης μας, όλοι παρατηρούμε να εισβάλουν μερικές φορές δυσάρεστες ιδέες, οι οποίες μπορούν να εμμένουν για ώρα, ημέρα, ακόμη και εβδομάδες. Ωστόσο, δεν δίνουμε ιδιαίτερη σημασία και δεν μας δημιουργούν ανησυχία, επομένως σιγά-σιγά ατονούν και εξαφανίζονται. Ομάδα επιστημόνων που ασχολείται με την ΙΨΔ υποστηρίζει ότι οι ασθενείς μ’ αυτή τη διαταραχή αγχώνονται υπερβολικά και βιάζονται να απαλλαγούν από το συναίσθημα του άγχους-δυσφορίας, ως αποτέλεσμα της νοητικής επεξεργασίας των ιδεών αυτών. Ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει αυτή η επεξεργασία, φαίνεται να οδηγεί ή συμβάλλει στην ασθένεια.

Χαρακτηριστικά σκέψης ιδεοψυχαναγκαστικών ασθενών:

1. Σύντηξη σκέψης-πράξης

Το άτομο πιστεύει ότι οι σκέψεις ισοδυναμούν με πράξεις. Το να σκεφτεί κάτι κακό είναι σαν να το κάνει, δηλαδή το να υπάρχει η ιδεοληπτική σκέψη “Μήπως μαχαιρώσω το παιδί μου” είναι τόσο αδιανόητο όσο και η πράξη.

“Είναι καλύτερα να μην σκέφτομαι κακά πράγματα, γιατί αφού τα σκέφτομαι μπορεί να τα κάνω”

“Αν σκέφτομαι κάτι κακό, μπορεί να χάσω τον έλεγχο και να καταλήξω να το κάνω”

“Το να σκέφτομαι κάτι κακό, είναι τόσο κακό όσο το να το κάνω”

ΣΚΕΨΗ=ΠΡΑΞΗ

2. Υπερεκτίμηση απειλής/Καταστροφολογία

Το άτομο θεωρεί ότι η πιθανότητα να του συμβεί αυτό που φοβάται είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην πραγματικότητα. Γίνεται η τρίχα τριχιά …

“Ο κόσμος είναι επικίνδυνος”

“Η κακοτυχία μου είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι στους άλλους”

3. Υπερβολική υπευθυνότητα

Υπερεκτιμάται το κατά πόσο έχει δύναμη ή επιρροή να προκαλέσει κακό ή να προστατεύσει τους άλλους από κακό. “Αν δεν σηκώνομαι το βράδυ να ελέγξω αν ο πατέρας μου αναπνέει στον ύπνο του, θα είμαι εγώ ολοκληρωτικά υπεύθυνη που δεν μπόρεσα να αποτρέψω το κακό”

4. Υπερ-σπουδαιότητα της σκέψης

Πιστεύει ότι και μόνο η παρουσία μιας σκέψης μαρτυρά το τι άνθρωπος είναι. Λόγω του ότι πιστεύει ότι όλες οι σκέψεις είναι σημαντικές, το περιεχόμενό τους δείχνει την ποιότητα του χαρακτήρα του.

“Αν έχω βίαιες ή ανήθικες σκέψεις, σημαίνει ότι είμαι βίαιος ή ανήθικος άνθρωπος”

“Δεν θα είχα αυτές τις σκέψεις αν δεν υπήρχε κάποια αλήθεια σ’αυτές”

“Αν έχω βλάσφημες σκέψεις, σημαίνει ότι δεν πιστεύω στον Θεό”

5. Ανάγκη ελέγχου σκέψης

Πιστεύει ότι είναι δυνατόν και οφείλει να ελέγχει πλήρως τις σκέψεις του, να κυριαρχεί πάνω σ’αυτές.

“Πρέπει να μπορώ να ξεφορτώνομαι τις ανεπιθύμητες ή δυσάρεστες σκέψεις μου”

“Για να γίνω καλύτερος πρέπει να μπορώ να ελέγχω τις σκέψεις μου”

6. Ανάγκη για απόλυτη βεβαιότητα

Πιστεύει ότι είναι εφικτό και απαραίτητο να είναι τελείως βέβαιος ότι τα αρνητικά αποτελέσματα που συνδέονται με τους ιδεοληπτικούς φόβους του δεν πρόκειται να συμβούν.

“Πρέπει να είμαι 100% σίγουρος ότι όλα είναι ασφαλή”

“Αν δεν είμαι απολύτως βέβαιος ότι έχουν τακτοποιηθεί τα πράγματα που με απασχολούν, τότε θα νιώθω δυσάρεστα”

“Συχνά αναζητώ διαβεβαιώσεις ότι οι φόβοι μου είναι υπερβολικοί, για να είμαι σίγουρος”

Συνοψίζοντας:

Ερώτηση: Τι είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή;

Απάντηση: Εισβολή ιδεών που οδηγεί σε καταναγκαστική συμπεριφορά, δηλαδή:

Οι ιδεοληψίες είναι ιδέες που “κολλάνε” στο μυαλό αθέλητα και προκαλούν δυσφορία, ένταση και αναστάτωση επειδή ερμηνεύονται με λάθος τρόπο. Η δυσφορία υποχωρεί μόνον όταν το άτομο προβεί σε κάποια ενέργεια ή πράξη που αισθάνεται την υποχρέωση να κάνει προκειμένου να ανακουφιστεί, δυστυχώς για τον ίδιο μόνο προσωρινά, γιατί η ιδέα επανέρχεται με την ίδια ή περισσότερη ένταση και δυσφορία και άρα πρέπει να ξαναγίνει ο ίδιος κύκλος που δεν τελειώνει.

Εν κατακλείδι:

Οι ιδεοληψίες προκαλούν άγχος και οι τελετουργίες ή οι αποφυγές συμβάλλουν στη βραχυπρόθεσμη μείωσή του και ουσιαστικά στην διαιώνιση του προβλήματος.