Πως γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν οι θεοί και οι θεές (Εμμανουήλ Γιαροσλάβσκι)

Πρωταρχικός σκοπός της εργασίας αυτής είναι να δείξω τη λαϊκή προέλευση όλων των θρησκευτικών αντιλήψεων και παραστάσεων, μιας κι όλοι οι θεοί είναι αποκύημα της φαντασίας των ανθρώπων. Θέλησα ν’ αποδείξω συγκριτικά, ότι μέσα σε ταυτόσημες συνθήκες ζωής, εμφανίστηκαν στους διάφορους λαούς παρόμοιες θρησκευτικές αντιλήψεις, δοξασίες και λατρείες. ότι οι λαοί, όταν έρχονται σ’ επαφή, παίρνουν ο ένας απ’ τον άλλον τις θρησκευτικές δοξασίες και ότι, συχνά, κάθε νέα θρησκεία είναι σε μεγάλο βαθμό, μια παραλλαγή των θρησκειών που υπήρχαν ως τότε.
Έτσι, ο Χριστιανισμός υιοθέτησε, σε πολύ μεγάλο βαθμό, τις δοξασίες και τη λατρεία των λεγόμενων ειδωλολατρικών θρησκειών της Ανατολής. Και αν το ύφος αυτού του βιβλίου, που παρουσιάζει κάτω από το αληθινό τους φως ορισμένα πράγματα στα οποία εκατομμύρια άνθρωποι πίστεψαν με δέος και εξακολουθούν και σήμερα να πιστεύουν ακόμη, θα δυσαρεστήσει κάπως τους πιστούς, αυτοί πρέπει να σκεφτούν ότι εμείς δεν έχουμε, και ούτε μπορούμε να έχουμε, κανέναν σεβασμό απέναντι σε κείνο που, επί χιλιάδες χρόνια, χρησίμευσε στους εκμεταλλευτές σαν ένα μέσο εξαπάτησης των λαϊκών μαζών, παρεμπόδισης της ανάπτυξής τους και υποδούλωσης.
Τούτο το βιβλίο παρουσιάζει συνοπτικά μόνον τα πιο σημαντικά στοιχεία που σχετίζονται με την ιστορία των θρησκειών. Προσπαθεί να ξεσκεπάσει τον μυστικιστικό χαρακτήρα των θρησκευτικών λατρειών, ν’ αποκαλύψει τις ρίζες αυτών των λατρειών και να παρουσιάσει τη θρησκεία σ’ όλη της τη γύμνια (δηλαδή, ακριβώς όπως ήταν και είναι και χωρίς καμιά προκατάληψη).
Ένα βιβλίο, έστω και σύντομο, που να περιγράφει συγκριτικά τις λατρείες διαφόρων είναι τόσο περισσότερο αναγκαίο, όσο οι ρασοφόροι παπάδες κι εκείνοι με τον μανδύα των σοφών αρνιούνται στους απλούς θνητούς το δικαίωμα ακόμα και ν’ αναφέρονται στις διηγήσεις για τους θεούς και τις θεές.

Στον οδηγό που σύνταξε ο μητροπολίτης Μακάριος για τους παπάδες (Δογματική θεολογία 1816-1882), όπου τους δείχνει με ποιο τρόπο ν’ αποβλακώνουν τους ανθρώπους, δηλώνει πολύ κατηγορηματικά: «Να μην ξεχνάμε ότι στο πρόβλημα της αυθεντικότητας ή της μη αυθεντικότητας μιας περικοπής της Βίβλου, ανώτατος κριτής δεν μπορεί να είναι άλλος από την αγία Εκκλησία, που είναι για πάντα εξουσιοδοτημένη από τον ίδιο τον Λυτρωτή να διαφυλάττει τον λόγο του θεού, γιατί το Άγιο Πνεύμα τη φυλάει από κάθε πλάνη στην πίστη». (Ο Πάπας Πίος ο XII, ανησυχώντας για τις επιτυχίες της επιστημονικής κριτικής της Βίβλου, δήλωσε σε μια εγκύκλιο του, στα 1950, ότι η «θεία πρόνοια» έδωσε μόνον στον Πάπα της Ρώμης το δικαίωμα να ερμηνεύει τη Βίβλο)
Να που μπορεί να φτάσει η αλαζονεία ορισμένων ανθρώπων. Οι κύριοι αυτοί, αιώνες ολόκληρους λογομαχούσαν, διαπληκτίζονταν και τσακώνονταν για τις διάφορες ερμηνείες της «Αγίας Γραφής», για να καθορίσουν αν πρέπει να κάνεις τον σταυρό σου με τα δυο ή με τα τρία δάχτυλα, ή γι’ άλλα ζητήματα, το ίδιο «σημαντικά» και πολύπλοκα, οι κύριοι αυτοί που αλληλοσκοτώνονταν για να βρούνε αν πρέπει να γράφουν Ισούς ή Ιησούς, απαγορεύουν στους ανθρώπους, ακόμα και ν’ αναφέρουν τις αντιφάσεις που υπάρχουν μέσα στη Βίβλο, υποστηρίζοντας ότι τάχα κάποιος σωτήρας εξουσιοδότησε αποκλειστικά αυτούς, τους παπάδες, να είναι οι μοναδικοί κριτές στα ζητήματα της θρησκείας.
Οι εκμεταλλεύτριες τάξεις έχουν ανάγκη απ’ αυτό το θρησκευτικό μυστήριο που ο απλός θνητός δεν πρέπει καν να το θίγει, το ίδιο όπως στη βιβλική αφήγηση ο απόγονοι του «Αδάμ» δεν είχαν την άδεια να φάνε τα απαγορευμένα μήλα από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού, που μεγάλωνε στον Παράδεισο των θεών των Εβραίων «ελοχιμητών».
Η προλεταριακή επανάσταση αποκάλυψε στους εργαζόμενους το «μυστήριο», τους έδειξε τι ακριβώς κρύβεται κάτω απ’ αυτό.
Φρονώντας ότι, αυτήν τη στιγμή, ένα υλικό αντιθρησκευτικής προπαγάνδας προσιτό στις πλατιές μάζες είναι εξαιρετικά αναγκαίο, συγκέντρωσα σε τούτο το βιβλίο στοιχεία για τις θρησκευτικές δοξασίες των χριστιανών, μωαμεθανών, Εβραίων, και άλλων λαών.
Εμμανουήλ Γιαροσλάβσκι

Πώς ο Αριστοτέλης διάλεξε το διάδοχό του στην Περιπατητική Σχολή

Όταν ο φιλόσοφος Αριστοτέλης κόντευε πια σχεδόν τα εξήντα δύο του χρόνια, ήταν άρρωστος και αδύναμος στο σώμα και είχε μικρή ελπίδα για ζωή. Τότε όλο το πλήθος των μαθητών του τον πλησίασε, παρακαλώντας και ικετεύοντάς τον να διαλέξει ο ίδιος διάδοχο της θέσης και της διδασκαλίας του. Μ’ αυτόν το διάδοχο θα μπορούσαν να συνεργαστούν μετά το θάνατό του όπως και με τον ίδιο τον Αριστοτέλη, με σκοπό να ολοκληρώσουν και να καλλιεργήσουν τη μελέτη των διδασκαλιών, με τις οποίες εμποτίστηκαν από αυτόν. Υπήρχαν τότε πολλοί σπουδαίοι άνθρωποι στη σχολή του, αλλά ξεχώριζαν δύο, ο Θεόφραστος και ο Εύδημος. Αυτοί ξεπερνούσαν τους άλλους στην ευφυΐα και τη γνώση. Ο ένας ήταν από τη Λέσβο, ο Eύδημος όμως από τη Ρόδο. Ο Αριστοτέλης απάντησε ότι θα γινόταν αυτό που ήθελαν, όταν θα ήταν πρόσφορο για τον ίδιο.

 

    Μετά από λίγο χρόνο, όταν εκείνοι οι ίδιοι, οι οποίοι τον παρακάλεσαν να ορίσει καινούργιο αρχηγό (της σχολής), ήταν παρόντες, τους είπε ότι το κρασί, το οποίο έπινε τότε, δεν ταίριαζε με την κατάσταση της υγείας του, αλλά ήταν ανθυγιεινό και στυφό. Γι’ αυτό το λόγο έπρεπε να αναζητήσουν κάποιο εξωτικό κρασί, είτε από τη Ρόδο είτε από τη Λέσβο. Τους ζήτησε να του εξασφαλίσουν και τα δύο είδη κρασιού και είπε ότι θα χρησιμοποιήσει εκείνο που θα τον ευχαριστούσε περισσότερο. Πήγαν, τα αναζήτησαν, τα βρήκαν και τα έφεραν. Τότε ο Αριστοτέλης ζήτησε το κρασί από τη Ρόδο, το δοκίμασε και είπε: «Δυνατό, μα τον Ηρακλή, και τερπνό κρασί». Μετά ζήτησε το κρασί από τη Λέσβο και, όταν το δοκίμασε κι αυτό, είπε: «Και τα δύο είναι πολύ καλά, αλλά πιο τερπνό το κρασί της Λέσβου». Όταν το είπε αυτό, κανείς δεν είχε αμφιβολία ότι με εκείνα τα λόγια είχε διαλέξει με λεπτό και διακριτικό τρόπο τον διάδοχό του και όχι κρασί. Αυτός ήταν ο Θεόφραστος από τη Λέσβο, άνθρωπος με ξεχωριστή χάρη στο λόγο όπως και στη ζωή του. Έτσι, όχι πολύ μετά την αναχώρηση του Αριστοτέλη από τη ζωή, όλοι συνέρρευσαν κοντά στο Θεόφραστο.  

Tα θαύματα στα αρχαία Ασκληπιεία!!

Τα Ασκληπιεία ήταν ιερά και τόποι λατρείας του ήρωα, ιερού ιατρού και θεραπευτή θεού Ασκληπιού. Ηταν στην πραγματικότητα τα πρώτα νοσοκομεία ή μάλλον συγκροτήματα κτιρίων υγείας, όχι μόνο του ελληνικού χώρου αλλά και όλου του δυτικού πολιτισμού και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στην ελληνική ευρύτερη περιφέρεια για πολλούς αιώνες, από την εποχή περίπου του Τρωικού πολέμου ως τον 6ο αιώνα μ.Χ., εποχή της πλήρους επικράτησης του χριστιανισμού. Θα πρέπει να τονίσουμε ιδιαίτερα ίσως εδώ ότι, παρ' όλο το διωγμό που υπέστη ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ως ειδωλολατρική πρακτική, κύρια από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το 392 μ.Χ., η λατρεία του Ασκληπιού και ιδιαίτερα η φροντίδα υγείας στα Ασκληπιεία δεν έγινε κατορθωτό να εξαλειφθεί τελείως για περίπου δύο ακόμη αιώνες.

Στα Ασκληπιεία, εκτός από τον ίδιο τον Ασκληπιό, λατρεύονταν παράλληλα και περιπτωσιακά τόσο οι μυθολογικοί πρόγονοί του, ο Απόλλωνας και η Αρτεμις, όσο και τα μυθολογικά παιδιά του, η Υγεία, η Πανάκεια, ο Τελεσφόρος, η Ιασώ, η Αίγλη, η Ακεσώ, η Αύρα, η Νίκη, ο Ευμαρίων, ο Αλεξίνωρ κ.ά., που παρουσίαζαν τις προσωποποιημένες ιδιότητες της θεραπευτικής του τέχνης. Λατρεύονταν συγχρόνως και τα θεωρούμενα φυσικά παιδιά του, ο Μαχάων και ο Ποδαλείριος, που, σύμφωνα με τον Ομηρο, ήταν και αυτοί γιατροί που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο ως αρχηγοί των στρατευμάτων της Τρίκκης, της Ιθώμης και της Οιχαλίας, πόλεων της Θεσσαλίας. Τα φίδια και οι σκύλοι ήταν  τα ιερά ζώα του Θεού Ασκληπιού.

Ο Ασκληπιός και οι δύο υιοί του, αυτοί οι πρώτοι ήρωες-γιατροί, που παρουσιάζονται να συγκεντρώνουν τη βαθιά εκτίμηση και αναγνώριση όχι μόνο του Ομήρου αλλά και όλων των Ελλήνων της εποχής τους, φαίνονται ως ιδρυτές της μεγάλης οικογένειας των Ασκληπιαδών, απογόνων του Ασκληπιού, που από γενεά σε γενεά κληρονομούσαν τα μυστικά της ιατρικής τέχνης και πρόσφεραν τις ιατρικές τους υπηρεσίες στη μυθολογική και ιστορική μας αρχαιότητα στο όνομα του μεγάλου πρώτου ήρωα γιατρού, του Ασκληπιού. Ανάμεσα στους φημισμένους Ασκληπιάδες μπορούμε να αναφέρουμε εδώ τους μεγάλους δασκάλους Ιπποκράτη και Αριστοτέλη. 

Ο Ιπποκράτης ήταν ο πιο διάσημος από τους φημισμένους δασκάλους του Ασκληπιείου και της Ιατρικής Σχολής της Κω και έζησε ως γνωστόν τον 5ο αιώνα π.Χ. Ηταν ένας Ασκληπιάδης καταγόμενος από τον γιο του Ασκληπιού Ποδαλείριο, γεγονός που παρουσιάζεται να αποδεικνύεται από το γενεαλογικό του δένδρο. Ο Ιπποκράτης αναγνωρίζεται ακόμη διεθνώς ως ο «Πατέρας της Ιατρικής Επιστήμης» καθώς ήταν αυτός που αποσαφήνισε και δημοσίευσε τις πρώτες και βασικές αρχές της επιστήμης αυτής. Δεν θα πρέπει παράλληλα να ξεχνάμε ότι ο «Ορκος του Ιπποκράτη» παραμένει ακόμη μια αποδεκτή ιερή διακήρυξη των υποχρεώσεων των ιατρών και δίνεται στους θεούς Απόλλωνα (ιατρό των θεών), Ασκληπιό (ιατρό των ανθρώπων και θεών και μυθικό υιό του Απόλλωνα), Υγεία και Πανάκεια (μυθικές κόρες του Ασκληπιού) και στους υπόλοιπους των θεών. Στη Μακεδονία, ο φημισμένος φιλόσοφος, ιατρός και δάσκαλος ιατρικής, ο Αριστοτέλης, υπήρξε κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. ο δάσκαλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Αριστοτέλης ήταν άλλος ένας φημισμένος Ασκληπιάδης καθώς παρουσιάζεται να κατάγεται από τον άλλο υιό του Ασκληπιού, τον Μαχάονα.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι έχουν αναφερθεί σε γραπτές πηγές ή/και έχουν βρεθεί αρχαιολογικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη περίπου 320 Ασκληπιείων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Σύμφωνα όμως με άλλες πηγές, τα Ασκληπιεία στον αρχαίο κόσμο ξεπερνούσαν τα 500. Από αρχαίες γραπτές μαρτυρίες και αρχαιολογικά ευρήματα γνωρίζουμε σήμερα ότι τα Ασκληπιεία, επενδυμένα με τις μυθολογικές, ιδεολογικές και φιλοσοφικές αντιλήψεις για την υγεία των προγόνων μας, προσέφεραν αυτό που λέμε σήμερα «ολιστική φροντίδα υγείας».

Σύμφωνα με την αντίληψη αυτή, οι ιερείς/ιατροί στα Ασκληπιεία λάτρευαν τον Ασκληπιό με την προσφορά υγείας προς τον άνθρωπο. Και ο άνθρωπος (ασθενής και ικέτης) αντιμετωπιζόταν με ιερό σεβασμό, ως ολοκληρωμένο ον με αδιαχώριστα και ιδιαίτερα πνευματικά, ψυχικά, συναισθηματικά, κοινωνικά, ηθικά, φυσικά κ.ά. χαρακτηριστικά, που βρισκόταν σε απόλυτη συνάρτηση με το άμεσο και απώτερο γήινο και συμπαντικό περιβάλλον του. Η ασθένεια εθεωρείτο ως ένα αποτέλεσμα πολύπλοκων και αρνητικών αλληλεπιδράσεων περιβαλλοντικών, κοινωνικών, ψυχολογικών, πνευματικών, συναισθηματικών και φυσικών παραγόντων και η φροντίδα υγείας φαίνεται να στόχευε στην εξομάλυνση των συγκρούσεων και στην αποκατάσταση της αρμονίας ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς έχοντας ως επικουρική βοήθεια την ιατρική επέμβαση, χειρουργική ή φαρμακευτική. 

Το να επισκεφθείς τον Ναό του Ασκληπιού δεν ήταν απλή υπόθεση. Έπρεπε να σε καλέσουν οι Ιερείς του Ναού. Έπρεπε να προηγηθεί νηστεία, καθαρτικό λουτρό και ψυχικός καθαρμός. Πριν κοιμηθείς στην Ιερά Κλίνη έπρεπε να μάθεις τα τελετουργικά καθαρμού και να κάνεις θυσίες. Όλα αυτά πριν εισέλθεις στον Ναό.

Της όλης διαδικασίας προϊστατο ο Πρωθιερέας ή Μεγάλος Ιερέας και τον βοηθούσαν οι Πυροφόροι, που εκτελούσαν χρέη διακόνου και βοηθών στις ιατρικές εργασίες, οι Ιερομνήμονες και οι θεράποντες νοσοκόμοι που ονομάζονταν Ασκληπιάδες. Ανάμεσά τους υπήρχαν και γυναίκες οι οποίες ανήκαν στην τάξη των Νακόρων ή Ζακόρων. Ο Γαληνός λέει ότι πριν από τον Ασκληπιό, η ιατρική ήταν «απολύτως εμπειρική και όνο δια φυτών εθεραπεύοντο οι άνθρωποι, ενώ αυτός την ανύψωσε σε θεία επιστήμη».

Ασθενείς με ανίατες παθήσεις εθεραπεύοντο. Τυφλοί εύρισκαν το φως τους. Χωλοί και παραπληγικοί περπατούσαν ξανά. Εθεραπεύοντο άμεσα, χωρίς μακροχρόνια παραμονή στον Ναό. Την τρομερή ιαματική δύναμη του Θεού γνώριζαν οι Ιερείς του Ασκληπιού από τα πανάρχαια χρόνια που χάνονται στην αχλύ της Ιστορίας. Η ιαματική τους παράδοσή ήταν μυστική και δεν την απεκάλυπταν παρά μόνον στους νέους Μύστες.

Όμως ξέρουμε ότι την νύκτα που σε καλούσαν οι Ιερείς να κοιμηθείς στο Άβατον, ντυνόσουν στα λευκά. Καθόσουν δίπλα στο Ιερό Άγαλμα του Θεού το οποίο περιβαλλόταν από ζωντανά φίδια. Έπρεπε να τα ταΐσεις με γλυκά εδέσματα, για να τα τραβήξεις μακριά από το Άγαλμα, και ύστερα να προσευχηθείς στον Θεό. Ώφειλες να τραγουδήσεις ύμνους προς στον Θεό. Ύστερα ένας Ιερεύς σε έβαζε να κοιμηθείς στην Ιερά Κλίνη και σου έλεγε «Μην φοβηθείς από αυτά που θα δεις στο όνειρό σου την νύκτα».

Το πρωί οι Ιερείς συζητούσαν με τους ασθενείς το όνειρο που είδαν. Η ευθύνη των Ιερέων ήταν να προετοιμάσουν τον ασθενή να δει το θεϊκό όνειρο και, αν χρειαζόταν, να ερμηνεύσουν στον άρρωστο τις εντολές του Θεού.

Στα Ασκληπιεία γίνονταν και  διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις και τοπικές αφαιμάξεις, ορισμένα δε από τα Ασκληπιεία είχαν αναπτύξει και ειδικό τρόπο θεραπείας όπως για παράδειγμα το Αμφιάρειο με ειδίκευση στην ονειροθεραπεία. Στην Κω υπήρχε σε μαρμάρινη πλάκα στην θύρα η περίφημη συνταγή κατά των δηγμάτων ζώων και στην Έφεσσο χρησιμοποιούσαν ένα θαυματουργό κολύριο για οφθαλμολογικά περιστατικά.

Στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου η τελική θεραπεία που δινόταν από τον Ασκληπιό γινόταν με την «εγκοίμηση» στο Άβατο.Την κρίσιμη ημέρα γινόταν ξανά θυσία. Ο θεραπευόμενος αφού έτρωγε από το θυσιασμένο ζώο και έπινε πολύ ποτό και νέκταρ, με τη συνοδεία μουσικής από τον αυλό του Ασκληπιού οδηγείτο σε κατάσταση έκστασης - διευρυμένης  κατάσταση συνειδητότητας - μέσω πολλών διαδρόμων στη λαβυρινθώδη κατασκευή του Θόλου, όπου κοιμόταν πάνω στο ακόμη ζεστό δέρμα του θυσιασμένου ζώου -πιθανόν για να επωφεληθεί από την ενέργεια του καθυγιασμένου ζώου- και του ζητούσαν να μείνει σιωπηλός οτιδήποτε κι αν άκουγε ή έβλεπε. 

Οι Ιερείς του Ασκληπιού ήταν ιατροί και θεολόγοι ταυτοχρόνως. Ήξεραν από ονειρομαντεία, από βότανα, από χειρουργική. Πριν κοιμηθεί ο άρρωστος στην Ιερά Κλίνη, οι Ιερείς τον παρακολουθούσαν όταν κοιμόταν για να εντοπίσουν σημεία που θα έδειχναν ότι είναι έτοιμος να κοιμηθεί στο Άβατον. Όταν οι οιωνοί ήταν σωστοί, ο ασθενής εισέρχετο στο Άβατον. Εκεί εθεωρείτο ότι θα κοιμηθεί δίπλα στον Θεό Ασκληπιό. Θα έβλεπε ένα όνειρο, όπου είτε θα τον θεράπευε άμεσα ο Θεός, είτε θα του έλεγε τί να κάνει για να θεραπευθεί. Όταν θεραπευόταν, έπρεπε να χαράξει σε μία επιγραφή την εμπειρία που έζησε, ώστε οι νέοι ασθενείς να θαυμάζουν την ιαματική δύναμη του Θεού Ασκληπιού.

Τα ιαματικά θαύματα που καταγράφονται στις επιγραφές της Επιδαύρου ήταν πολλά:

1. Η Κλεώ ήταν έγκυος για πέντε χρόνια, και δεν μπορούσε να γεννήσει. Ήρθε στον Ναό και κοιμήθηκε στο Άβατον. Μόλις ξύπνησε και βγήκε έξω από τον Ναό, γέννησε έναν υιό, ο οποίος αμέσως περπάτησε. Η Κλεώ για να ευχαριστήσει τον Θεό, χάραξε σε επιγραφή το εξής: «Θαυμαστή δεν είναι η μεγαλοσύνη της επιγραφής αλλά η Θεότητα, διότι η Κλεώ κυοφορούσε το βρέφος για πέντε έτη μέχρι που κοιμήθηκε στον Ναό και ο Ασκληπιός την θεράπευσε».

2. Ένας άνδρας έπασχε από παράλυση των δακτύλων της χειρός. Επισκέφθηκε τον Ναό του Ασκληπιού ζητών θεραπεία. Διαβάζοντας τις επιγραφές που είχαν χαράξει οι παλαιότεροι ασθενείς εξέφρασε δυσπιστία και χλεύασε αυτά που έγραφαν οι επιγραφές ως αδύνατα. Αλλά είδε ένα όνειρο. Καθώς έπαιζε κύβους(ζάρια) έξω από τον Ναό, ο Θεός ενεφανίσθη, έπιασε την χείρα του και τέντωσε τα δάκτυλα. Μετά από αυτό ο άνδρας μπορούσε να κινήσει όλα του τα δάκτυλα. Ο Θεός τον ρώτησε αν δυσπιστούσε ακόμη ως προς αυτά που έλεγαν οι επιγραφές του Ναού. Ο άνδρας είπε, «Όχι πιά». Τότε ο Ασκληπιός του είπε, «Αφού χλεύαζες τις θεραπείες αν και ήταν αληθινές, από τώρα το όνομά σου θα είναι Άπιστος». Όλα αυτά είχαν συμβεί στο όνειρό του. Αλλά όταν ξύπνησε ο άνδρας τα δάκτυλά του είχαν θεραπευθεί.

3. Ένα μικρό αγόρι ήταν άλαλο. Ήρθε στον Ναό μαζί με τον πατέρα του να προσκυνήσει. Όταν έκαναν τις απαραίτητες θυσίες και τα τελετουργικά, εμφανίστηκε ένας Ιερεύς φέρνοντας φωτιά από τον Βωμό του Θεού. Κοίταξε τον πατέρα του αγοριού και απαίτησε να υποσχεθεί ότι αν θεραπευθεί ο υιός του, τότε μέσα σε ένα έτος το πολύ, θα δώριζε ένα ανάθημα στον Ναό του Ασκληπιού. Έξαφνα το αγόρι απάντησε: «Το υπόσχομαι». Ο πατέρας του αγοριού συγκλονίστηκε από το θαύμα και ζήτησε από το παιδί του να επαναλάβει αυτό που είπε. Το αγόρι επανέλαβε τις λέξεις, και από τότε η φωνή του επανήλθε πλήρως.

4. Ο Αγήστρατος υπέφερε από φοβερούς πονοκεφάλους, οι οποίοι του προκαλούσαν αϋπνία. Όταν κοιμήθηκε στο Άβατον του Ναού, είδε ένα όνειρο. Εμφανίσθηκε ο Θεός και όχι μόνον θεράπευσε τους πονοκεφάλους, αλλά τον προέτρεψε να ασκηθεί στο παγκράτιο. Όταν ξύπνησε ο Αγήστρατος, ήταν καλά. Αργότερα έλαβε μέρος στους αγώνες παγκρατίου στα Νέμεα και κέρδισε το πρώτο βραβείο.

5. Ο Πάνδαρος από την Θεσσαλία, είχε στίγματα στο μέτωπό του. Είδε ένα όραμα όπου ο Θεός τύλιξε τις πληγές του με έναν επίδεσμο και του είπε να τον αφαιρέσει όταν φύγει από τον Ναό. Και μόλις θεραπευθεί, να προσφέρει τον επίδεσμο ως ανάθημα στον Ναό. Όταν ξύπνησε ο Πάνδαρος, βγήκε έξω από τον Ναό, αφαίρεσε τον επίδεσμο και διεπίστωσε ότι τα στίγματα εξαφανίστηκαν. Ύστερα αφιέρωσε τον επίδεσμο στον Ναό, όπως τον είχε προστάξει ο Θεός Ασκληπιός.

6. Ο Ερμόδικος από την Λάμψακο ήταν παράλυτος σε όλο του το σώμα. Οι Ιερείς τον έβαλαν να κοιμηθεί στον Ναό και είδε τον Θεό στον ύπνο του. Ο Ασκληπιός τον πρόσταξε μόλις ξυπνήσει να μεταφέρει στον Ναό μία μεγάλη πέτρα. Όσο πιό μεγάλη πέτρα μπορούσε να μεταφέρει. Ο Ερμόδικος έγινε καλά και έφερε μία μεγάλη πέτρα την οποία αφιέρωσε στον Ναό.

7. Ένας τυφλός και από τους δύο οφθαλμούς έφθασε στον Ναό του Ασκληπιού. Οι οφθαλμοί του είχαν τόσο καταστραφεί, που στις κόγχες δεν υπήρχε τίποτε παρά μόνον τα βλέφαρα. Ωρισμένοι επισκέπτες του Ναού άρχισαν τα σκωπτικά σχόλια διότι δεν πίστευαν ότι τέτοια περίπτωση μπορούσε να θεραπευθεί. Μόλις κοιμήθηκε ο τυφλός άνδρας είδε ένα όραμα. Εμφανίσθηκε ο Θεός, ετοίμασε ένα φάρμακο και αφού σήκωσε τα βλέφαρα του ασθενούς, άλειψε με το φάρμακο την περιοχή. Όταν ξύπνησε ο άνδρας είχε το φως του και στους δύο οφθαλμούς.

8. Κάποιος Διόφαντος έκανε την εξής αφιέρωση στον Θεό Ασκληπιό: Εγώ, ένας προσκυνητής του Ναού, λέω σε σένα Ασκληπιέ, υιέ του Απόλλωνος. Πώς θα έρθω στην χρυσή Σου οικία, ώ αγαπημένε, αφού τα πόδια μου είναι άρρωστα; Εκτός και αν με το να με θεραπεύσεις, με φέρεις ξανά στον Βωμό Σου, ώστε να σε ξαναδώ πιό λαμπερό απΆ ό,τι είναι η Γη την Άνοιξη. Εγώ ο Διόφαντος, σε παρακαλώ, σώσε με, Παντοδύναμε και Ευλογημένε, με το να θεραπεύσεις τα άρρωστα πόδια μου. Στο όνομα του Πατρός Σου, προς τον οποίο κάνω προσφορές. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να με ανακουφίσει από τέτοια συμφορά. Μόνον εσύ Παντοδύναμε έχεις την δύναμη. Γιατί οι Θεοί σε έστειλαν στους ανθρώπους ως μέγα δώρο, για να τους ανακουφίζεις από τα βάσανα. Τριπλά ευλογημένε Παιήωνα Ασκληπιέ, με την δύναμή Σου ο Διόφαντος θεραπεύθηκε από την ανίατη αρρώστια του. Τώρα στέκεται γερά στα πόδια του, όπως υποσχέθηκες.

 9. Μία γυναίκα από την Αθήνα, ονόματι Αμβροσία, ήταν τυφλή από το ένα μάτι. Απεφάσισε να επισκεφθεί τον Ναό του Θεού Ασκληπιού στην Επίδαυρο, για να θεραπευθεί. Αλλά όταν έφθασε εκεί, διαβάζοντας επιγραφές που ανέφεραν προηγούμενες θεραπείες, άρχισε να δυσπιστεί. Για ωρισμένες περιπτώσεις κάγχασε, διότι θεώρησε αδύνατον να είχαν θεραπευθεί άρρωστοι με τόσο σοβαρές ασθένειες.

Της φαινόταν αδιανόητο άνθρωποι χωλοί και τυφλοί να είχαν θεραπευθεί με το να δουν απλώς ένα όνειρο μέσα στο Άβατον του Ναού. Όταν την ετοίμασαν οι Ιερείς, την έβαλαν να κοιμηθεί στην Ιερά Κλίνη, μέσα στο Άβατον. Στον ύπνο της είδε ένα όραμα. Ο Θεός Ασκληπιός παρουσιάστηκε και της είπε ότι θα την θεράπευε. Αλλά της ζήτησε ως αντίτιμο για την θεραπεία, να αφιερώσει στον Ναό έναν ασημένιο χοίρο. Αυτό θα αποτελούσε ανάμνηση της απιστίας της.

Μόλις είπε αυτά ο Θεός Ασκληπιός, έκανε μία τομή στον τυφλό οφθαλμό της Αμβροσίας και έρριξε μέσα ένα φάρμακο. Όταν ξύπνησε το πρωί η Αμβροσία, σηκώθηκε και περπάτησε έξω από το Άβατον, εντελώς υγιής. Έβλεπε και από τους δύο οφθαλμούς.

Tα θαύματα αυτά μας τα αποκαλύπτουν ι επιγραφές που βρέθηκαν στην Επίδαυρο, όπου ευρίσκετο το Ιερό του Θεού Ασκληπιού.

Γιατί οι άνθρωποι παίρνουν ναρκωτικά;

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βοηθηθούν όσοι παίρνουν ναρκωτικές ουσίες. Εγώ συνήθως προσπαθώ να τους κάνω να δουν και να αναγνωρίσουν το κακό που κάνουν στο σώμα τους, στους άλλους, στη μελλοντική τους εξέλιξη και στις αναμενόμενες επιτεύξεις σε πολλούς τομείς. Προσπαθώ να τους βοηθήσω να δημιουργήσουν ένα προοδευτικό στόχο, ένα όραμα και να τους ενθαρρύνω ν’ αγωνιστούν γι’ αυτό. Προσπαθώ να τους κάνω να αντιληφθούν ότι δε δρουν με τη δική τους ελεύθερη βούληση, αλλά υπόκεινται σε πολλές εξωτερικές ή εντυπωμένες επιρροές, που τους δημιουργούν τυφλές ορμές και βίαιες ωθήσεις.

Τους υποδεικνύω να γράφουν διάφορα άρθρα και να τα βελτιώνουν ανά καιρούς. Δεν τους συμβουλεύω να γράφουν ποιήματα, γιατί έχουν την εντύπωση ότι τα καταφέρνουν πολύ καλά μόλις γράψουν μερικές άσχετες προτάσεις, όπως μερικοί ναρκομανείς που νομίζουν ότι ζωγραφίζουν, ενώ απλώς πετάνε χρώματα πάνω στον καμβά και το ονομάζουν μοντέρνα τέχνη. Τους αναθέτω κοπιαστική εργασία, η οποία περιλαμβάνει σκαρφάλωμα σε βουνά, σκάψιμο, καθάρισμα κήπων, τρέξιμο και κολύμπι. Το κολύμπι είναι πολύ ευεργετικό. Όπως επίσης, καλός είναι και ο ομαδικός χορός. Όλες αυτές οι δραστηριότητες πρέπει να εκτελούνται συνέχεια μέχρι εξαντλήσεως.

Το κύριο πράγμα που προσπαθώ να πετύχω, είναι να αφυπνίσω τη δύναμη της θέλησής τους και να την ενισχύω συνεχώς μέσω φυσικής, συγκινησιακής και νοητικής πειθαρχίας και άσκησης. Όλη η βοήθειά μας θα είναι επιφανειακή, αν δεν τους αναπτύξουμε τη θέληση να ελέγχουν και να καθοδηγούν τους μηχανισμούς τους, σύμφωνα με τον ανώτερο σκοπό που έχουν βάλει στον εαυτό τους και να χρησιμοποιούν αυτή τη θέληση σε ένα τομέα υπηρεσίας που θα απαιτήσει την αφύπνιση του καλύτερου στοιχείου μέσα τους.

Υπάρχουν πάρα πολλοί άλλοι τρόποι, αλλά θα αναφέρω μόνο έναν. Προσπαθώ να τους κάνω να αντιληφθούν ότι τους αγαπάω πραγματικά και ότι αγωνίζομαι μαζί τους να πετύχω μια κατάσταση ελευθερίας, στην οποία όλες οι ικανότητές τους θα αναδειχθούν και θα ανθίσουν.

«Έτσι μπορεί κανείς να αποφύγει τον κυριότερο εχθρό του ανθρώπινου γένους – τα ναρκωτικά». *Agni Yoga – Καρδιά, παρ.123.

Θα σας αναφέρω αυτούς που κατά τη γνώμη μου πιστεύω ότι είναι μερικοί από τους λόγους που οι άνθρωποι παίρνουν ναρκωτικά.

1. Οι άνθρωποι επηρεάζονται από φανταστικές υποσχέσεις ότι θα εισχωρήσουν και θα αγγίξουν ανώτερες διαστάσεις συνείδησης ή ζωής. Τους λένε ότι θα μπορούν να αντιμετωπίζουν και να λύνουν τα προβλήματά τους εύκολα και με χαρά. Ότι θα νιώθουν μεγαλύτερη ευχαρίστηση μέσα από τις σχέσεις τους. Ότι δεν θα ενοχλούνται από αντίξοες συνθήκες και ότι θα ζουν τη ζωή όπως είναι – με μεγάλη ικανοποίηση. Με τέτοιες υποσχέσεις γίνεται εσφαλμένη χρησιμοποίηση της εσωτερικής παρόρμησης των ανθρώπων να φτάσουν σε μια άτρωτη κατάσταση, σε μια κατάσταση φώτισης και δύναμης ώστε να χαίρονται τη ζωή με μεγαλύτερη αφθονία. Πίσω από αυτές τις υποσχέσεις κρύβεται η απληστία του χρήματος.

2. Υπάρχει επίσης μια πολιτική άποψη. Σε πολλές χώρες χρησιμοποιούνται οι πειρασμοί και οι αδυναμίες των νέων. Πολλά είδη ναρκωτικών διαδίδονται ανάμεσα στους νέους για να τους αποτρέψουν από το να επιφέρουν αποφασιστικές αλλαγές στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας, αλλαγές που θα ήταν επιζήμιες για τα κυβερνητικά συμφέροντα. Γι’ αυτό το λόγο είναι πολύ δύσκολο να εμποδιστεί ή να σταματήσει η διακίνηση ναρκωτικών μέσα σε μια χώρα ή από χώρα σε χώρα.

3. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα μπορεί να είναι μερικά υπεύθυνο για την εξάπλωση των ναρκωτικών. Γνωρίζω πολλούς καθηγητές πανεπιστημίων και κολεγίων, οι οποίο καπνίζουν μαριχουάνα και ίσως χρησιμοποιούν και άλλα ναρκωτικά. Σε καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα δε θα πρέπει να κρίνεται μόνοι το υπόβαθρο της γνώσης του καθηγητή, αλλά θα πρέπει να εξετάζονται σοβαρά ο αυτό-έλεγχος και η αγνότητα των κινήτρων του, πριν του δοθεί μια θέση σε οποιαδήποτε σχολή.

4. Νομίζω επίσης ότι τα τηλεοπτικά προγράμματα είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την επιβολή ενός μηχανιστικού τρόπου σκέψης στα παιδιά μας, μέσα από καλά προετοιμασμένες υπνωτικές υποβολές διαφημίσεων και ταινιών που μιλούν για εγκληματικότητα. Η μηχανιστική σκέψη κάνει τον άνθρωπο ευάλωτο σε βίαιες υποβολές και αδυνατίζει τη δύναμη της θέλησής του να αντισταθεί σε ικανοποιήσεις που τελικά είναι επιβλαβείς. Ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει την κρίση του, μπορεί εύκολα να οδηγηθεί σε εγκληματικές πράξεις.

5. Οι οικογενειακές συνθήκες είναι ένας ακόμα παράγοντας που συμβάλλει στη διαδεδομένη χρήση των ναρκωτικών. Η ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή γίνεται όλο και πιο σπάνια. Τα παιδιά αφήνονται χωρίς καθοδήγηση και αγάπη. Χωρίς την εικόνα ενός τίμιου, εργατικού, στοργικού πατέρα και μιας στοργικής μητέρας που φροντίζουν γι’ αυτά. Μερικές φορές η οικογενειακή κατάσταση βαραίνει τόσο πολύ πάνω στην καρδιά των μικρών, ώστε επιθυμούν να ξεφύγουν από αυτές τις καταστάσεις με πράξεις αυτό-καταστροφής.

6. Στη διδασκαλία της ιστορίας παρουσιάζεται λαθεμένη πληροφόρηση σχετικά με τα ναρκωτικά. Οι υποστηρικτές των ναρκωτικών λένε ότι μερικοί αρχαίοι πολιτισμοί και θρησκευτικά τάγματα χρησιμοποιούσαν και ακόμα χρησιμοποιούν βότανα, λουλούδια και σπόρους και άλλα φυτά, από τα οποία παράγονται ναρκωτικά. Είναι αλήθεια ότι χρησιμοποιούνταν κατά την αρχαιότητα, αλλά στην ιστορία δεν αναφέρεται πουθενά ότι η χρήση των ναρκωτικών ήταν ένας από τους κύριους παράγοντες που συντέλεσαν στην παρακμή αυτών των αρχαίων πολιτισμών και των θρησκευτικών ταγμάτων. Η χρήση τους έκανε τους ανθρώπους ανίκανους να αντιμετωπίσουν τα αυξανόμενα προβλήματα της ζωής και να τα λύσουν για τη δική τους βελτίωση.

Αν αυτές οι ενέργειες δεν αφομοιωθούν και δεν κατευθυνθούν σε δημιουργικά κανάλια, προκαλούν τρέλα, συναισθηματική ανισορροπία και πολλαπλά φυσικά προβλήματα. Ο χειρισμός αυτών των ενεργειών δε θα γίνει με το να ξεφύγουμε μέσα από τη χρήση των ναρκωτικών, αλλά με συνειδητή προσπάθεια για μια πιο δημιουργική και όμορφη ζωή – μέσα από διαλογισμό και τη θυσία της υπηρεσίας.

Τα εμπόδια στο μονοπάτι της Θέλησης για Ελευθερία

Είναι σημαντικό να μάθει ο πολεμιστής  καλύτερα να ΕΙΝΑΙ, παρά να έχει.

Να τρώει, να καταναλώνει λίγα, αλλά να αφομοιώνει τέλεια. Οι διδάσκαλοι συνήθιζαν να τους δοκιμάζουν πολύ προσεκτικά, να τους δοκιμάζουν φυσικά, συναισθηματικά και νοητικά για να ανακαλύψουν τα αδύνατα σημεία και να τα εξαλείψουν πριν ο πολεμιστής, εισέλθει στην πύλη του άγνωστου.

Όταν ο άνθρωπος γίνει μια προσωπικότητα, το πρώτο σημάδι που παρατηρείται είναι μια ισχυρή έκφραση θέλησης για ελευθερία, ελευθερία στο φυσικό, συναισθηματικό και νοητικό επίπεδο, μια στάση ανεξαρτησίας. Αυτό δημιουργεί μεγάλες εντάσεις γύρω του, στην οικογένειά του, στο κοινωνικό περιβάλλον, στην ομάδα του, ακόμα και στο έθνος, αν είναι σε σημαντική θέση.

Όλη αυτή η ένταση δρα και αντιδρά ενάντιά του, αυξάνοντας τη θέλησή του για ελευθερία παρά τους μεγάλους περιορισμούς που προκαλούνται από τις αντιδράσεις. Πολλοί, πάρα πολλοί περιορισμοί του επιβάλλονται, με διάφορα μέσα, αλλά πάντα βρίσκει έναν τρόπο να διακηρύξει την ανεξαρτησία του αν και πάντα δε δικαιώνεται.

Πολλοί συχνά οι τύραννοι και οι δικτάτορες είναι θύματα αυτής της διαδικασίας ανάπτυξης. Μπορούν να βρεθούν σε οποιοδήποτε επίπεδο ανθρώπινης προσπάθειας. Καθώς η ενέργεια αυξάνει μέσα τους, εστιαζόμενοι κυρίως σε ιδιοτελή και αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις, τους εξωθεί να ικανοποιήσουν τις αναπτυσσόμενες επιθυμίες και προθέσεις. Μπορούμε να δούμε αυτό το γεγονός στην οικογένεια, όταν, για παράδειγμα κάποιος από το ζευγάρι, αναπτύσσει την προσωπικότητά του σε κάποιο βαθμό και αρχίζει να λειτουργεί ανεξάρτητα.

Αρχίζει με πείσμα, απερισκεψία, τραχύτητα και ψυχρότητα στα λόγια και στις πράξεις του. Αν αυτό υπερβεί τα όρια και την οικογενειακή κατανόηση, το σπίτι αρχίζει να αποδιοργανώνεται. Αν αυτό συμβεί σε περισσότερα μέλη της οικογένειας, τότε αναπτύσονται μεγαλύτερα προβλήματα, γιατί βλέπουν μόνο τους δικούς τους σκοπούς και δε σκέφτονται με βάση την οικογενειακή ευημερία.

Αλλά αν υπάρχει κατανόηση από όλες τις πλευρές, ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά και μετά από σύντομο διάστημα η θέληση για ελευθερία χρησιμοποιείται με ομαδική κατανόηση και για την ομαδική ευημερία, κατευθυνόμενη από τη σοφία, την καλοσύνη και τη νοημοσύνη κι εδώ συντελεί η δύναμη της υπομονής, της ανεκτικότητας και της μη επίκρισης, κάτι που είναι τρομερά σημαντικό στο μονοπάτι του πολεμιστή για ανεξαρτησία.

Αν αυτό συμβεί σε μας τους ίδιους οφείλουμε αμέσως να δραστηριοποιηθούμε έτσι ώστε να μη φτάσει στο ναρκισσισμό, στη δικτατόρευση, ή στη θέληση για κυριαρχία και μεταμορφωθούμε σε ένα μικρό ή μεγάλο τύραννο.

*Το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι να παρατηρούμε τις σκέψεις μας, τα λόγια μας και τις πράξεις μας και να τα αλλάζουμε ενσυνείδητα αν είναι εκφράσεις υπερηφάνειας, θέλησης για κυριαρχία, ή τυραννίας. Μια φορά το μήνα πρέπει να διαλογιζόμαστε όσο είναι δυνατόν βαθιά στις έννοιες της ταπεινότητας, της συνεργασίας, της κατανόησης και της ανεκτικότητας.

*Το δεύτερο βήμα είναι να δημιουργήσουμε ένα πεδίο έρευνας για εργασία στον τομέα της φιλοσοφίας, της επιστήμης, της μουσικής, της οικονομίας κλπ. Οι άνθρωποι που είναι στο περιβάλλον μας, δεν πρέπει να ασκούν καμία πίεση πάνω μας, αλλά να προσφέρουν το μερίδιο της κατανόησης και της ανεκτικότητας, ενώ, στο μεταξύ, θα διατηρούν μια νοητική αναλυτική στάση. ( σ.σ. Αν αυτό δεν συμβαίνει το καλύτερο είναι η αποσύνδεση απ’ ότι μας κρατάει μακριά από την Θέληση για Ελευθερία.)

Σε καιρούς κρίσης, ή όταν η τριβή ανάμεσα στο ανώτερο και στο κατώτερο είναι μεγάλη, ή όταν εισρέει υπερβολική ενέργεια στην τριπλή προσωπικότητα, υπάρχει μεγάλη ευκαιρία για ανάπτυξη, αλλά και μεγάλος κίνδυνος για εκφυλισμό. Αν οι φορείς δεν είναι έτοιμοι, οι ενέργειες θα τους καταστρέψουν, ή θα επαυξήσουν την κυριαρχία των αρνητικών στοιχείων σε τέτοιο βαθμό, ώστε θα απορρίπτουν αμέσως οποιαδήποτε μεταγενέστερη κρούση πνευματικής ενέργειας ή τη διείσδυση μιας νέας ακτίνας φωτός στο νου του ανθρώπου.

Οι φορείς μας έχουν τη συνήθεια της αποκρυστάλλωσης. Η αποκρυστάλλωση συμβαίνει σε περιπτώσεις κούρασης, κρυώματος, φόβου, διαφόρων σοκ, σχηματισμού σταθερών συνηθειών, στον υπερτονισμό μιας πλευράς, της αλήθειας, σε δογματισμούς και δόγματα, σε πλάνες και θυμαπάτες. Όλα αυτά είναι σημάδια αποκρυστάλλωσης στη νοητική ατμόσφαιρα. Η τριβή συμβαίνει ανάμεσα στην ενέργεια της ζωής και στα τρία σώματα όταν φτάνουν σε ένα σημαντικό στάδιο αποκρυστάλλωσης όπου αποκόπτουν τη ροή της ενέργειας της ζωής.

Σ’ αυτό το σημείο αρχίζει η σύγκρουση ανάμεσα στα σώματα, ή το σώμα, και στην ενέργεια της ζωής που έρχεται μέσω της ψυχής. Αυτό δημιουργεί μια κρίση. Μερικές φορές η αποκρυστάλλωση αποσοβείται και η ανάπτυξη συνεχίζει με καλύτερο τρόπο. Άλλες φορές η τριβή συνεχίζεται και εκδηλώνεται πολύς εκνευρισμός με άσχημα αποτελέσματα.

Μερικές φορές εμφανίζεται υπερδιέγερση με πολλές φυσικές και ψυχοσωματικές ενέργειες, ή άλλες φορές η αποκρυστάλλωση είναι τόσο μεγάλη, ώστε η ενέργεια της ζωής δεν μπορεί να περάσει και το σώμα, ή ένα μέρος του, δεν μπορεί να δεχτεί πια τις ανώτερες επιδράσεις και βαθμιαία αποσυντίθεται. Σ’ αυτό το σημείο αρχίζει η φθορά οποιουδήποτε φορέα.

Αν συμβεί στο νοητικό επίπεδο, το νοητικό σώμα γίνεται σιγά-σιγά πιο αρνητικό, πιο επιθετικό, μέχρις ότου αυτή η αρνητικότητα αποκόψει κάθε επικοινωνία με την ενέργεια της ζωής και το νοητικό σώμα αρχίζει να εκφυλίζεται. Αυτό συμβαίνει σε ανθρώπους, σε κοινωνικές ομάδες και σε έθνη. Στο εθνικό επίπεδο, όταν η αποκρυστάλλωση βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο, οι εισερχόμενες ενέργειες της εξέλιξης προκαλούν επαναστάσεις και πολέμους, επειδή έρχονται σ’ επαφή με τους αποκρυσταλλωμένους παράγοντες.

Φυσικά η ανάπτυξη είναι εξωτερική και εσωτερική. Η εξωτερική ανάπτυξη είναι το αποτέλεσμα εκείνων των πλανητικών και ηλιακών ενεργειών που κυκλικά διεγείρουν και προωθούν το μηχανισμό του ανθρώπου. Η εσωτερική ανάπτυξη, επίσης κυκλική, είναι το αποτέλεσμα των κυκλικών διεγέρσεων που προκαλούνται περιοδικά από την Ψυχή.

Ο οδηγός αυτής της «εξέλιξης» είναι το Πνεύμα. Είναι ένας μεγάλος τροχός, σαν ρολόι. Καθώς περιστρέφεται επιφέρει όλες τις πολυάριθμες αλλαγές στα βασίλεια της φύσης προάγοντας και εξελίσσοντάς τα. Το μεγάλο καθήκον του ανθρώπου είναι να αρχίσει να γυρίζει ενσυνείδητα στον τροχό αυτής της μεγάλης πηγής ενέργειας, ή μεγάλης συνείδησης, και να τιθασεύσει τις κυκλικές εκδηλώσεις φωτός, αγάπης και δύναμης μέσω του διαλογισμού του και μέσω των πράξεων της προσφοράς και της αποδοχής.

Τι μάθαμε για το σεξ το 2013!

Από την απιστία και τη συχνότητα των ερωτικών επαφών έως τον αυνανισμό και τον ερωτισμό, η σεξουαλική έρευνα αποκάλυψε πολλά – και ενίοτε απρόσμενα – για τις σεξουαλικές συνήθειες και συμπεριφορές μας. Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν ένα πράγμα: η επιστήμη του σεξ μόνο βαρετή δεν είναι – και αν την αντιμετωπίσουμε με τη δέουσα σοβαρότητα μπορούμε να κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας. Στη συνέχεια παρατίθενται μερικές από τις ειδήσεις για το σεξ που προκάλεσαν αίσθηση την χρονιά που πέρασε.

1. Περισσότερο σεξ για τους άντρες που δεν κάνουν δουλειές του σπιτιού. Η ισότητα στις δουλειές του σπιτιού δεν κάνει καλό στην ερωτική ζωή των ανδρών, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στις αρχές του χρόνου στο επιστημονικό περιοδικό «American Sociological Review». Η μελέτη, που διεξήχθη σε σχεδόν 4.500 ετεροφυλόφιλα ζευγάρια, κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι άντρες που κάνουν παραδοσιακά «γυναικείες» δουλειές, όπως το ξεσκόνισμα και το μαγείρεμα, κάνουν ετησίως 20 φορές λιγότερες σεξ. Αυτό, όμως, δεν ίσχυε για όσους έκαναν παραδοσιακά «ανδρικές» δουλειές, όπως οι επισκευές στο σπίτι και το πλύσιμο του αυτοκινήτου. Οι ερευνητές εικάζουν ότι η διατήρηση των παραδοσιακών ρόλων καθιστά πιο «πικάντικη» τη σχέση. Πάντως, άλλη μελέτη έδειξε ότι τα ζευγάρια που μοιράζονται τις δουλειές του σπιτιού είναι πιο ευτυχισμένα.
2. Η ομοφυλοφιλία δεν είναι μεταδοτική. Αβάσιμοι και από κοινωνικής πλευράς είναι οι φόβοι κάποιων ανθρώπων ότι όποιος κάνει παρέα με ομοφυλόφιλους ενδέχεται να επηρεαστεί και να αρχίσει να αισθάνεται έλξη προς άτομα του ίδιου φύλου. Μελέτη σε 14.738 νέους, ηλικίας 16 ετών, που διήρκησε έξι χρόνια κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι νέοι ναι μεν επηρεάζονται αναμεταξύ τους για το αν θα κάνουν σεξ (είναι πιο πιθανό να αρχίσουν την ερωτική τους ζωή, όταν και οι φίλοι τους την αρχίζουν), αλλά όχι με ποιον θα το κάνουν. Με άλλα λόγια, «οι ομοφυλόφιλες παρέες δεν επηρεάζουν τον προσανατολισμό της σεξουαλικής έλξης», έγραψαν οι ερευνητές στο περιοδικό «Archives of Sexual Behavior».
 3. Οι σεξουαλικές ορμές σπρώχνουν τους άντρες στην απιστία. Στο προαιώνιο ερώτημα γιατί οι άντρες έχουν ισχυρότερη ροπή προς την απιστία έδωσε μία πιθανή απάντηση μελέτη του Πανεπιστημίου A&M, στο Τέξας. Όπως έδειξε, οι άντρες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να απιστήσουν επειδή έχουν ισχυρότερες σεξουαλικές ορμές. Μάλιστα είναι τέτοια η δύναμη αυτών των ορμών, ώστε συχνά εξουδετερώνει την εγγενή ικανότητά τους να αντιστέκονται στους πειρασμούς, έγραψαν οι ερευνητές στο περιοδικό «Personality and Social Psychology Bulletin».
4. Αυξήθηκαν οι ερωτικοί σύντροφοι, μειώθηκε το σεξ. Αυτό κι αν ήταν απρόσμενο. Μία από τις μεγαλύτερες επιδημιολογικές μελέτες (λέγεται μελέτη NATSAL) αποκάλυψε ότι από τη δεκαετία του 1990 έως σήμερα ναι μεν έχει αυξηθεί ο αριθμός των ερωτικών συντρόφων που έχει κάποιος στη ζωή του, αλλά έχει μειωθεί η συχνότητα των σεξουαλικών επαφών – και η αλλαγή είναι μεγαλύτερη στις γυναίκες. Η ίδια μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «The Lancet», έδειξε ακόμα ότι σε σύγκριση με ό,τι ίσχυε πριν από 10 ή 20 χρόνια οι γυναίκες έχουν συχνότερα σεξουαλικές επαφές με άλλες γυναίκες, ενώ αυξήθηκαν τα ποσοστά ανδρών και γυναικών που ανέφεραν στοματικό και πρωκτικό σεξ. Και στα δύο φύλα, εξάλλου, παρατηρήθηκε σημαντικά λιγότερη ανοχή στην απιστία, ενώ συνολικώς τέσσερις στους δέκα εθελοντές και εθελόντριες ανέφεραν κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα. Για την ιστορία, η μελέτη διεξήχθη σε δείγμα 15.000 ανδρών και γυναικών, ηλικίας 17-74 ετών, ενώ τα ευρήματά της συγκρίθηκαν με αντίστοιχα δεδομένα που είχαν συλλεχθεί το 1990 και το 2000.
5. Η αυτοϊκανοποίηση κάνει καλό στην υγεία. Ο αυνανισμός αποτελεί φυσιολογικό τμήμα της υγιούς σεξουαλικής ανάπτυξης και παρέχει πολλά οφέλη στην υγεία, έγραψαν πολύ πρόσφατα στην ειδησεογραφική, επιστημονική πύλη «The Conversation» δύο ειδικοί στην σεξουαλική υγεία από το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Για τους άντρες μερικά από αυτά τα οφέλη είναι μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου στον προστάτη, βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και μείωση της κατάθλιψης. Για τις γυναίκες είναι πρόληψη των λοιμώξεων του τραχήλου της μήτρας και των ουρολοιμώξεων, ελάττωση του κινδύνου εκδηλώσεως τύπου 2 διαβήτη, μειωμένη αϋπνία και αυξημένη δύναμη των μυών της πυέλου.
6. Το σεξ δεν είναι η καλύτερη γυμναστική. Τον ευρύτατα διαδεδομένο μύθο ότι κάθε φορά που κάνουμε σεξ καίμε τουλάχιστον 100 θερμίδες κατέρριψε μελέτη του Πανεπιστημίου του Κεμπέκ, στον Καναδά, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «PLoS One». Όπως έδειξε, το σεξ είναι μία μετρίας εντάσεως άσκηση, εφάμιλλη με την ανάβαση μιας ανηφόρας αλλά υποδεέστερη του τζόγγινγκ, καθώς στη διάρκειά του οι μεν γυναίκες καίνε 3 θερμίδες το λεπτό και οι άντρες 4 (οι άντρες που συμμετείχαν στη μελέτη έκαιγαν σχεδόν 9 θερμίδες το λεπτό όταν έκαναν τζόγκινγκ και οι γυναίκες σχεδόν 7). Αν, πάντως, κάποιος δεν γυμνάζεται διόλου, είναι ό,τι πρέπει για να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση – και ει μη τι άλλο είναι μακράν πιο απολαυστικό απ’ ό,τι το τζόγγινγκ, σύμφωνα με το 98% των εθελοντών.
7. Φάρμακο το σεξ για τον πονοκέφαλο. Καίριο πλήγμα στην κλασική δικαιολογία «όχι απόψε αγάπη μου, έχω πονοκέφαλο» κατέφερε γερμανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Cephalalgia». Όπως έδειξε, δεν είναι διόλου κακή ιδέα να κάνει κάποιος σεξ όταν έχει πονοκέφαλο, διότι σε περισσότερους από τους μισούς πάσχοντες από ημικρανία ή αθροιστική κεφαλαλγία δρα αναλγητικά. Μάλιστα η παυσίπονη δράση του είναι τόσο ισχυρή, ώστε θεραπεύει πλήρως τον ένα στους πέντε. Συνολικά, από τους εθελοντές της μελέτης που έκαναν σεξ στη διάρκεια μιας κρίσης πονοκεφάλου, το 60% όσων είχαν ημικρανία και το 36% όσων είχαν αθροιστική κεφαλαλγία ανέφεραν βελτίωση των συμπτωμάτων τους. Οι ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μούνστερ που πραγματοποίησαν τη μελέτη εικάζουν ότι ίσως το σεξ δρα αναλγητικά επειδή διεγείρει στον εγκέφαλο την παραγωγή των φυσικών παυσίπονων του οργανισμού (των ενδορφινών).
8. Κάνουν σεξ με το κινητό στο χέρι. Η έκφραση «έχουν ξεφύγει» μάλλον ταιριάζει γάντι σε αυτή την μελέτη – μία δημοσκόπηση, για την ακρίβεια, που διεξήχθη στις ΗΠΑ και έδειξε ότι δύο στους δέκα νέους, ηλικίας 18 έως 34 ετών, χρησιμοποιούν το κινητό τους την ώρα που κάνουν σεξ. Η δημοσκόπηση, που πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία Harris Interactive, έδειξε ακόμα ότι ούτε καν στο πρώτο ραντεβού δεν μπορούν να απαλλαγούν από το κινητό τους ένας στους τρεις νέους, ενώ οι επτά στους δέκα βρίσκονται ολημερίς κι οληνυχτίς σε απόσταση 1,5 μέτρου από αυτό. Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί κάνουμε λιγότερο σεξ…
9. Περισσότερη φασαρία στο κρεβάτι, καλύτερο σεξ. Ακόμα ένας μύθος καταρρίφθηκε το 2013: αυτός που θέλει τα ζευγάρια που «φωνάζουν» πολύ στην κρεβατοκάμαρα, να προσποιούνται. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Ληντς ανακάλυψαν ότι υπάρχει άμεση συσχέτιση ανάμεσα στην έκφραση και στην ένταση της απόλαυσης από το σεξ. Έτσι, οι γυναίκες αντιδρούν καλύτερα στο σεξ όταν ο σύντροφός τους εκφράζει ηχηρά την ικανοποίησή του από την ερωτική πράξη, ενώ οι άντρες επίσης φαίνεται πως απολαμβάνουν περισσότερο το σεξ, όταν η σύντροφός τους δεν έχει πιει το… αμίλητο νερό. Μάλιστα, οι γυναίκες πιστεύουν πως οι φωνές τους βοηθούν τους άντρες να έρχονται σε οργασμό, έγραψαν οι ερευνητές στο περιοδικό «Archives of Sexual Behavior».
10. 7 Ιανουαρίου η πιο επικίνδυνη μέρα του χρόνου για απιστία. Έναν ακόμα λόγο για να αποφεύγετε τους καυγάδες με το ταίρι σας τις μέρες των γιορτών αποκάλυψε η ανάλυση της επισκεψιμότητας στις ιστοσελίδες «γνωριμιών» της Βρετανίας. Όπως έδειξε, στις 7 Ιανουαρίου παρατηρείται αύξηση κατά 25% στα νέα μέλη των σελίδων αυτών – η μεγαλύτερη από οποιαδήποτε άλλη ημέρα του έτους. Οι ειδικοί λένε ότι σε αυτό συμβάλλουν τα προβλήματα που προέκυψαν στη διάρκεια των εορτών, αλλά και η κορύφωση της εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής – μίας ψυχικής διαταραχής που μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη. Συν, βεβαίως, το γεγονός ότι η αρχή κάθε έτους θεωρείται από πολλούς ως ευκαιρία για ανανέωση και νέο ξεκίνημα στη ζωή. Περιττό να αναφέρουμε ότι μία εξωσυζυγική σχέση μπορεί να σημάνει το τέλος του γάμου αφού – όπως προαναφέρθηκε – η ανοχή στην απιστία έχει περιορισθεί σημαντικά σε άντρες και γυναίκες.

Κι όμως, αυτό που βλέπεις είναι...

Το δίλημμα είναι απλό. Πρόκειται για ανατριχιαστική φωτογραφία, που τραβήχτηκε σε τελετή μαύρης μαγείας, ή είναι μια συνηθισμένη φωτογραφία ενός ανθρώπινου κρανίου;

Προσέξτε καλά τη φωτογραφία και...
οι πιο εξοικειωμένοι με τη χλωρίδα θα διαπιστώσετε ότι δεν είναι τίποτα από τα δύο.

Πρόκειται για καρπούς ενός κοινού φυτού! Είναι το λεγόμενο «σκυλάκι»!
Η λατινική ονομασία είναι Antirrhinum και προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «αντί», «ῥίς» (=μύτη) και «-ινοϛ».

Προφανώς, αυτή η μύτη κάνει την διαφορά και η φωτογραφία από ένα ξυλαράκι, μοιάζει με οστεοφυλάκιο μοναστηριού.

 

Η Λοξή Φάλαγγα και το τέλος της σπαρτιατικής ηγεμονίας

ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΛΕΥKΤΡΩΝ 371 Π.Χ.

Η Σπάρτη νόμιζε ότι η Θήβα θα υποκύψει. Πολύ γρήγορα, όμως, διαψεύστηκε. Οι Αθηναίοι έθεσαν αμέσως σ’ εφαρμογή τη συνθήκη, γιαυτό ανακάλεσαν από το Ιόνιο τον Ιφικράτη. Δεν αναμίχθηκαν, όμως, αρχικά στη διένεξη Σπάρτης και Θήβας.

Εφαρμόζοντας και οι Λακεδαιμόνιοι τη συνθήκη, ανακάλεσαν τις φρουρές τους από όλες τις πόλεις. Ταυτόχρονα, όμως, εστίασαν το ενδιαφέρον τους στη γρήγορη κατατρόπωση της Θήβας.

Γι' αυτό διατάχθηκε ο Κλεόμβροτος που βρισκόταν ακόμα στη Φωκίδα να εκστρατεύσει κατά των Θηβαίων για να τους αναγκάσει να παραιτηθούν από την ηγεμονία των άλλων βοιωτικών πόλεων.

Οι Θηβαίοι δεν ήταν διατεθειμένοι να υποκύψουν. Με ισχυρότατο στρατό και αρχηγό τον Επαμεινώνδα κατέλαβαν τη στενή δίοδο γύρω από την Κορώνεια. Ο Κλεόμβροτος, όμως, απέφυγε να περάσει από εκεί.

Στράφηκε νότια και κινήθηκε από ορεινή δίοδο, την οποία οι Θηβαίοι θεωρούσαν ακίνδυνη και γιαυτό τη φύλαγαν με μικρή φρουρά. Ο Κλεόμβροτος εύκολα τη νίκησε και έφτασε στο βοιωτικό λιμανάκι Κρεύση.

Πήρε από εκεί 12 θηβαϊκές τριήρεις, άφησε φρουρά και συνεχίζοντας εισέβαλε στις Θεσπιές και στρατοπέδευσε στα Λεύκτρα, μια τοποθεσία στ’ ανατολικά του Ελικώνα.

Αυτή η κίνηση προκάλεσε τόση αθυμία στους Θηβαίους, που χρειάστηκε να καταβάλουν μεγάλη προσπάθεια οι Πελοπίδας και Επαμεινώνδας για να τους ανορθώσουν το ηθικό και τη διάθεση για αντίσταση.

Τελικά πείσθηκαν οι Θηβαίοι να κινηθούν προς τα Λεύκτρα όπου στρατοπέδευσαν πάνω σε λόφο, απέναντι από τους Λακεδαιμόνιους. Ακόμα και τότε υπήρχαν δισταγμοί αν θα έπρεπε να αναμετρηθούν εκεί ή στη Θήβα. Επικράτησε η άποψη του Επαμεινώνδα.

Οι Σπαρτιάτες ήταν πολύ περισσότεροι. Άρα μια αναμέτρηση με τη γνωστή ως τότε στρατηγική τούς ευνοούσε. Τότε ήταν που φάνηκε η στρατηγική μεγαλοφυΐα του Επαμεινώνδα.

Σκέφθηκε, λοιπόν, ο Επαμεινώνδας ότι για να νικήσει κάποιος τον αντίπαλο δεν είναι απαραίτητο να τον νικήσει συγχρόνως σε όλη του την παράταξη.

Αν συγκεντρώσει μεγάλη δύναμη στο κέντρο της παράταξης του αντίπαλου και το διασπάσει, είναι φυσικό τα δύο άκρα του εχθρού, που θ’ αποκοπούν κι απομονωθούν, να τρομοκρατηθούν και να νικηθούν.

Επίσης αν συγκεντρώσει μεγάλη δύναμη σε ένα από τα άκρα του αντιπάλου και τη νικήσει, θα βρεθεί στα μετόπισθεν του κέντρου του και της άλλης πτέρυγας και εύκολα θα τους νικήσει.

Αυτές τις σκέψεις αποφάσισε να εφαρμόσει στην εν όψει μάχη ο μεγάλος στρατηγός. Παρουσίασε πολύ ενισχυμένη την αριστερή του πτέρυγα και η παράταξή του προχωρούσε προς τα δεξιά, κλιμακωτά αποδυναμούμενη.

Η πρωτοφανής αυτή διάταξη έμεινε γνωστή στην Ιστορία ως «λοξή φάλαγγα - παράταξη». Το στρατήγημα έκτοτε εφαρμόστηκε πολλάκις.

Όταν ο Κλεόμβροτος είδε τους Θηβαίους έτοιμους για μάχη σε πεδινό σημείο, έσπευσε κι αυτός ν’ αντιπαραταχθεί στην πεδιάδα με τον κλασικό τρόπο.

Ο Επαμεινώνδας, αφού παρέταξε τους οπλίτες του κατά το δικό του σχέδιο, είχε την ευφυή έμπνευση να τοποθετήσει πίσω από τη φάλαγγα των 50 ζυγών ως εφεδρεία την επίλεκτη μονάδα του, τον Ιερό Λόχο, υπό τον Πελοπίδα, ώστε να παρέμβει και να εξουδετερώσει τυχόν κυκλωτική κίνηση του εχθρού.

Μπροστά, όμως, έβαλε το άριστο ιππικό του, που υπερείχε του σπαρτιατικού. Και ο Κλεόμβροτος, μιμούμενος τον Επαμεινώνδα, παρέταξε μπροστά από το πεζικό του το ιππικό.

Όταν άρχισε η μάχη συνέβη ό,τι προέβλεψε ο Επαμεινώνδας: οι Θηβαίοι εύκολα κατατρόπωσαν τις κατώτερες ιππικές δυνάμεις των Σπαρτιατών και τις έσπρωξαν πάνω στους πεζούς. Επακολούθησε σύγχυση.

Τότε ο Κλεόμβροτος, για να αποκαταστήσει τα πράγματα, διέταξε το πεζικό να βαδίζει μπροστά, ο ίδιος οδηγώντας τη δεξιά του πτέρυγα. Τότε ο Επαμεινώνδας και ο Πελοπίδας με την τεράστια δύναμή τους της αριστερής πτέρυγας έπεσαν με ορμή στον Κλεόμβροτο και τη δεξιά του πτέρυγα.

Η σύγκρουση υπήρξε φοβερή. Οι Σπαρτιάτες, όσο γενναία κι αν πολέμησαν, ήταν αδύνατο ν’ αντισταθούν στην 4πλάσια δύναμη που είχαν απέναντί τους. Σκοτώθηκε ο Κλεόμβροτος, ο πολέμαρχος Δείνων και ο Σφοδρίας και άλλοι πολλοί αξιωματούχοι.

Η δεξιά πτέρυγα των Σπαρτιατών τράπηκε σε φυγή και γύρισε στο στρατόπεδό της. Μετά από αυτό τους μιμήθηκαν και οι άλλες δύο πτέρυγές τους καταφεύγοντας στα χαρακώματά τους.

Από τους 700 που πριν λίγο εξήλθαν του στρατοπέδου επανήλθαν οι 300. 1.000 και πλέον Λακεδαιμόνιοι έμειναν νεκροί στο πεδίο της μάχης. Οι Σπαρτιάτες ζήτησαν ανακωχή για να θάψουν τους νεκρούς τους. Οι Θηβαίοι κράτησαν τα όπλα των πεσόντων.

Η είδηση της μεγάλης νίκης ακούστηκε σαν κεραυνός σε όλη την Ελλάδα. Αυτή η ήττα των Σπαρτιατών ήταν ανάλογη με εκείνη των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς.

Οι Θηβαίοι μετά τη νίκη τους δεν επιχείρησαν να χτυπήσουν τους εναπομείναντες Σπαρτιάτες στα χαρακώματά τους. Ζήτησαν βοήθεια από την Αθήνα αλλ’ αυτή αρνήθηκε. Τη βρήκαν, όμως, στο πρόσωπο του ηγεμόνα των Φερών Ιάσονα.

Οι Σπαρτιάτες έστειλαν τον Αρχίδαμο για να βοηθήσει τους πολιορκημένους στα Λεύκτρα. Οι Θηβαίοι στο μεταξύ επέτρεψαν στους έγκλειστους Λακεδαιμόνιους να φύγουν. Αυτοί συναντήθηκαν με τον Αρχίδαμο στα Μέγαρα.

Όταν οι νικημένοι των Λεύκτρων επέστρεψαν στη Σπάρτη συνέβη κάτι πρωτοφανές: με πρόταση του Αγησίλαου απαλλάσσονταν από κάθε κύρωση οι ηττημένοι μαχητές!

Μετά τη συμφορά των Λεύκτρων πράγματι χάθηκε η Σπάρτη. Εδραιώθηκε η ηγεμονία της Θήβας στη Βοιωτία, προσχώρησε σ’ αυτή ο Ορχομενός και διώχτηκαν από τη Βοιωτία οι Θεσπιείς. Ο Επαμεινώνδας προσάρτησε στην ηγεμονία του και τα γειτονικά έθνη: Φωκαείς, Ευβοείς, Λοκρούς, Ακαρνάνες, Ηρακλεώτες και Μαλιείς.

Μόλις ο τύραννος των Φερών-Θεσσαλίας Ιάσονας πληροφορήθηκε από τους Θηβαίους την έκβαση της μάχης των Λεύκτρων α) έδωσε διαταγή για τη στελέχωση των πολεμικών πλοίων, και β) ο ίδιος έσπευσε στη Βοιωτία με 1.500 οπλίτες και 500 ιππείς.

Οι αρχηγοί των Βοιωτών του πρότειναν να στραφούν από κοινού κατά των υπολοίπων του στρατού του Κλεόμβροτου. Τους απέτρεψε.

Ταυτόχρονα επικοινώνησε με τους Λακεδαιμόνιους και α) τους έπεισε να μη συνεχίσουν τον πόλεμο, β) τους συμβούλευσε να φροντίσουν ν’ ανακτήσουν δυνάμεις, γ) τους προκάλεσε αμφιβολίες για την αφοσίωση των συμμάχων τους, δ) τους υπέδειξε να ζητήσουν ανακωχή, και ε) τους διαβεβαίωσε ότι ήθελε το καλό τους.

Αυτά δείχνουν ότι ο Ιάσονας δεν ήθελε την περαιτέρω ενδυνάμωση των Θηβαίων. Οι Σπαρτιάτες τού ζήτησαν να μεσολαβήσει για τη σύναψη ανακωχής.

Ο Ιάσονας επιστρέφοντας στη χώρα του: α) λεηλάτησε τη χώρα των Υαπολιτών, β) διέσχισε τμήμα της Λοκρίδας, γ) κατέλαβε την Ηράκλεια, αποικία και σύμμαχο των Σπαρτιατών, κατεδάφισε τα τείχη της και μοίρασε την πόλη και ένα μέρος της χώρας ανάμεσα στους Οιταίους και τους Μαλιείς.

Μετά την επιστροφή του στη Θεσσαλία ο Ιάσονας στράφηκε κατά των Περραιβών, που πρόσφατα αποτίναξαν το θεσσαλικό ζυγό και συμμάχησαν με τον Αμμύντα Γ΄, βασιλιά των Μακεδόνων. Κατά τη γιορτή των Πυθίων του 370 μ.Χ. διέταξε τις θεσσαλικές πόλεις να στείλουν στους Δελφούς 1.000 βόδια και 10.000 μικρότερα ζώα.

Σκόπευε, φαίνεται, να ηγηθεί ο ίδιος των εορταστικών εκδηλώσεων. Δεν πρόλαβε, όμως, να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του. Την ώρα που παρακολουθούσε αφρούρητος ασκήσεις του ιππικού του δολοφονήθηκε από 7 νεαρούς (370 π.Χ.). Ο θάνατός του ανακούφισε πολλούς στην Ελλάδα. Δεν άφησε διαδόχους.

Την ίδια χρονιά πέθανε και ο Αμύντα Γ΄. Άφησε τρεις γιους: τον Αλέξανδρο, τον Περδίκκα και το Φίλιππο.

Ποιο είναι το τελευταίο όνομα της Ελληνικής Μυθολογίας;

Ποιο είναι το τελευταίο όνομα της Ελληνικής Μυθολογίας;
Εδώ κυριολεκτούμε!.. Αλήθεια, μέσα στα τόσα και τόσα (δεκάδες, εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες) ονόματα που υπάρχουν μέσα στην Ελληνική Μυθολογία θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι τελευταίο στη σειρά έρχεται ο Ώτος;

Ας θυμηθούμε ότι η Ιφιμέδεια, που είχε ερωτευτεί τον Ποσειδώνα, συνήθιζε να περπατάει στην ακροθαλασσιά και να παίρνει με τα χέρια της κύματα και να τα ρίχνει στο στήθος της. Στο τέ­λος ο Ποσειδώνας υποχώρησε στον ερωτά της και της χάρισε δυο γιους, τον Ώτο και τον Εφιάλτη, οι οποίοι ήταν Γίγαντες!.. Διαβάστε το κείμενο!..
Είναι γεγονός ότι στις διάφορες Ελληνικές εγκυκλοπαίδειες ή στα διάφορα εγκυκλοπαιδικά λεξικά, αν αναζητήσουμε το λήμμα «Αλωάδες» θα διαβάσουμε για τον Ώτο τα εξής:

Αλωάδες (Άλωάδαι, ων). Το όνομα Αλωάδες δίνεται στους γιους που ο Ποσειδώνας απέκτησε από την Ιφιμέδεια, την κόρη του Τριόπα. Η Ιφιμέδεια ήταν παντρεμένη με τον Αλωέα, που ήταν γιος του Ποσειδώνα και της Κανάκης από το γένος του Δευκαλίωνα. Η Ιφιμέδεια, που είχε ερωτευτεί τον Ποσειδώνα, συνήθιζε να περπατάει στην ακροθαλασσιά και να παίρνει με τα χέρια της κύματα και να τα ρίχνει στο στήθος της.
Στο τέ­λος ο Ποσειδώνας υποχώρησε στον ερωτά της Ιφιμέδειας και της χάρισε δυο γιους, τον Ώτο και τον Εφιάλτη, οι οποίοι ήταν Γίγαντες. Κάθε χρόνο τα δυο παιδιά μεγάλωναν έναν πήχυ σε πλάτος και μια οργιά σε ύψος. Όταν έγιναν εννιά χρο­νών - είχαν πλάτος εννιά πήχεις (τέσσερα μέτρα περίπου) και ύψος εννιά οργιές (δεκαεπτά μέ­τρα) - αποφάσισαν να πολεμήσουν με τους θε­ούς.
Γι' αυτό έβαλαν την Όσσα επάνω στον Όλυμπο και το Πήλιο (πρώτη εικόνα) επάνω στα δυο αυτά βουνά απειλώντας να φτάσουν ως τον ουρανό. Έπειτα είπαν πως θα γέμιζαν τη θάλασσα με βουνά, για να την αποξηράνουν και πως θα έβαζαν τη θά­λασσα εκεί που ως τότε ήταν στεριά. Τέλος εξο­μολογήθηκαν τον ερωτά τους στις θεές- ο Εφιάλτης ήταν ερωτευμένος με την Ήρα, ο Ώτος με την Άρτεμη.
Εξοργισμένοι εναντίον του Άρη, ο οποίος είχε προκαλέσει το θάνατο του Άδωνη στο κυνήγι, φυλάκισαν το θεό μέσα σε ένα χάλκινο βάζο, αφού πιο πριν τον είχαν αλυ­σοδέσει. Τον άφησαν έτσι δεκατρείς μήνες, ως την ώρα που ο Ερμής κατάφερε επιτέλους να τον απελευθερώσει σε κατάσταση έσχατης εξά­ντλησης. Όλα αυτά τα αφύσικα κατορθώματα είχαν ως αποτέλεσμα να επισύρουν την τιμωρία των θεών επάνω στους δύο αδελφούς.
Άλλοτε διηγούνταν πως ο Δίας τους κεραυνοβόλησε και άλλοτε πως η Άρτεμη μεταμορφώθηκε σε ελάφι και μια μέρα, καθώς κυνηγούσαν στη Νάξο, ρί­χτηκε ανάμεσα τους. Μέσα στη βία τους να χτυ­πήσουν το ελάφι σκότωσαν ο ένας τον άλλον (δεύτερη εικόνα). Στον Άδη η τιμωρία τους εξακολούθησε. Τους έδεσαν με φίδια επάνω σε ένα στύλο, όπου ερχό­ταν να τους βασανίζει μια κουκουβάγια, που έκραζε αδιάκοπα.
Τους αποδίδουν την ίδρυση διάφορων πόλε­ων, του Αλωίου στη Θράκη, της Άσκρας στον Ελικώνα, όπου αυτοί καθιέρωσαν λατρεία στις Μούσες. Η παρουσία τους στη Νάξο την εποχή του θανάτου τους εξηγείται από μια αποστολή, η οποία τους είχε ανατεθεί από το θετό τους πα­τέρα, τον Αλωέα, και που σκοπό είχε την αναζή­τηση της μητέρας τους και της αδελφής τους Παγκράτιδας, που είχαν αρπάξει ο Σκέλλις και ο Κασσαμενός.

Τα είκοσι δεδομένα για το σώμα σας που σίγουρα δεν γνωρίζατε!

Οι περισσότεροι από εσάς γνωρίζετε τις βασικές λειτουργίες του σώματος, ωστόσο υπάρχουν και δεδομένα τα οποία σίγουρα θα σας προκαλέσουν έκπληξη!

Συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε τις πιο περίεργες πληροφορίες γύρω από το σώμα σας!

1. Τα αποτυπώματα των δακτύλων των ποδιών μας είναι το ίδιο μοναδικά όπως των χεριών
2. Όταν κοιμόμαστε δεν έχουμε όσφρηση
3. Ο άνθρωπος βλέπει μέσο όρο πάνω από 1.460 όνειρα το χρόνο
4. Τα νεογέννητα δεν αναγνωρίζουν κανένα χρώμα πέραν του μαύρου και του άσπρου
5. Δεν μπορούμε να φτερνιστούμε με τα μάτια ανοιχτά
6. Διαβάζουμε κατά 25% πιο αργά στον υπολογιστή από ότι στο χαρτί
7. Ο εγκέφαλός μας είναι πιο ενεργός και σκέφτεται περισσότερο τη νύχτα απ' ό,τι στη διάρκεια της μέρας
8. Η γλώσσα είναι ο δυνατότερος μυς του σώματός μας
9. Ένας ενήλικος άνθρωπος αποτελείται από περίπου 1000 τρισεκατομμύρια κύτταρα
10. Η γλώσσα έχει 3.000 γευστικούς κάλυκες
11. Ο εγκέφαλός μας αποτελείται κατά 80% από νερό
12. Τα οστά ενός ενήλικου ανθρώπου ζυγίζουν το 14% του συνολικού σωματικού του βάρους
13. Το φτέρνισμα μπορεί να ξεπεράσει σε ταχύτητα τα 160 χλμ την ώρα
14. Το φαγητό πηγαίνει από το στόμα στο στομάχι μέσω του οισοφάγου σε μόλις επτά δευτερόλεπτα
15. Τα νύχια των χεριών μεγαλώνουν τέσσερις φορές πιο γρήγορα απ’ ότι των ποδιών
16. Τα νεφρά φιλτράρουν περίπου 1,3 λίτρα αίματος κάθε λεπτό και αποβάλλουν μέχρι και 1,4 λίτρα ούρων τη μέρα
17. Οι άνθρωποι που έχουν πιο σκούρο δέρμα αποκτούν πιο αργά ρυτίδες από εκείνους που έχουν πιο ανοιχτό
18. Ο μέσος άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει 20 μέρες χωρίς τροφή, αλλά μόνο δύο μέρες χωρίς νερό
19. Καίμε περισσότερες θερμίδες όταν κοιμόμαστε παρά όταν βλέπουμε τηλεόραση
20. Ο εγκέφαλος μεγαλώνει γρηγορότερα μέχρι την ηλικία των 5 ετών

Ο διακεκριμένος Φυσικός Δημήτρης Νανόπουλος εξηγεί «γιατί είμαστε εδώ» και «από που προήλθαμε»

Δημήτρης Νανόπουλος: ένα από τα πιο ισχυρά επιστημονικά μυαλά της εποχής μας
Πόσο κοντά βρισκόμαστε στη διατύπωση μιας ενιαίας θεωρίας για όλες τις δυνάμεις που διέπουν τον κόσμο γύρω μας; Πώς γίνεται η ολική ενέργεια στο σύμπαν να είναι μηδέν και η ζωή να συνεχίζεται κανονικά; Πόσα σύμπαντα υπάρχουν;

Απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα δίνει ο διακεκριμένος καθηγητής Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, Δημήτρης Νανόπουλος, με αφορμή την εγκατάστασή του ως αντιπροέδρου της Ακαδημίας Αθηνών, που έγινε την Τρίτη 14 Ιανουαρίου 2014.
«Παλιά νομίζαμε ότι η Γη είναι το κέντρο του κόσμου. Και δεν είναι. Ότι το ηλιακό σύστημα είναι το μόνο. Και δεν είναι. Μέχρι το 1925 πιστεύαμε ότι ο γαλαξίας μας ήταν το σύμπαν. Όχι μόνο δεν είναι, αλλά υπάρχουν 100 δισεκατομμύρια γαλαξίες με εκατό δισεκατομμύρια άστρα ο κάθε γαλαξίας.
Ακούστε τώρα το νούμερο που θα σας πω: Έχουμε καταλήξει ότι υπάρχουν, δυνητικά, 10 εις την 500στή είδη συμπάντων. Αυτό σημαίνει, ότι κάποια από αυτά μπορεί και να μην συμβούν, αλλά και ότι πολλά μπορεί να υπάρξουν πολλές φορές», τόνισε ο καθηγητής στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, αναφερόμενος στα δεδομένα, που σταδιακά αποδεικνύονται και πειραματικά.
Όπως έγινε με το περίφημο πρόγραμμα του CERN, το οποίο απέδειξε την ύπαρξη του σωματιδίου του Χιγκς, διαδικασία που δεν θα μπορούσε να συμβεί χωρίς τη συμβολή του κ. Νανόπουλου και της ομάδας του.
«Οι στιγμές αυτές κατά τις οποίες η ομάδα μου κι εγώ ανακαλύπταμε κάτι καινούργιο, ήταν για μένα οι σημαντικότερες. Όπως έγινε με την εργασία που κάναμε το 1975-76 στο CERN, σχετικά με το σωματίδιο του Higgs.
Τα υπόλοιπα βραβεία, θέσεις, συνεντεύξεις, είναι πολύ ευχάριστα και ωραία, αλλά τα θεωρώ συμπαρομαρτούντα σε σχέση με την ανείπωτη χαρά της ανακάλυψης», δήλωσε, αναφερόμενος στις μεγαλύτερες στιγμές της σταδιοδρομίας του, που δεν ήταν λίγες. Φυσικά σε αυτές συγκαταλέγονται και οι επαληθεύσεις.
«Δεν μπορώ να πω ότι δεν συγκινήθηκα όταν ο Πίτερ Χιγκς, στην ομιλία του κατά την απονομή του Νόμπελ, αφού ανέφερε όλη την ιστορία για το σωματίδιο μέχρι το 1966, στο τέλος μίλησε και για τη δική μας ερευνητική ομάδα», συμπλήρωσε.
Που βρίσκεται τώρα η έρευνα
Τώρα, η έρευνα βρίσκεται σε άλλη φάση, καθώς ο επιταχυντής του CERN έχει κλείσει για συντήρηση και θα ξεκινήσει πάλι αρχές του 2015. Ο ίδιος εξηγεί τον λόγο που τον περιμένει με μεγάλη αγωνία:
«Η ανακάλυψη του σωματιδίου του Χιγκς είναι το τέλος μιας μεγάλης ιστορίας, αλλά και η αρχή μιας ακόμα μεγαλύτερης. Θα πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει και μια άλλη ομάδα σωματιδίων, τα λεγόμενα υπερσυμμετρικά, τα οποία θα είναι πολλά, μπορεί και της τάξεως του 100.
Δηλαδή, σχεδόν ό,τι σωματίδιο βρίσκεται αυτήν τη στιγμή στη φύση, θα υπάρχει κατά κάποιον τρόπο και το ''ξαδελφάκι'' του, με άλλη μάζα. Δεν πρόκειται για καινούργια πράγματα, όμως παίρνουν πολύ μεγαλύτερη σημασία μετά την πειραματική ανακάλυψη του σωματιδίου του Χιγκς, καθώς επαληθεύεται σταδιακά το όνειρο της μεγάλης ενοποίησης.
Ότι δηλαδή όλες οι δυνάμεις είναι μία, ότι υπάρχει μια βασική θεωρία, με την οποία μπορούμε να καταλάβουμε τον κόσμο, από την απαρχή του έως τώρα, στηριγμένοι μόνο σε πειραματικά δεδομένα της φυσικής», τονίζει ο κ. Νανόπουλος, αναφερόμενος στα δεδομένα που εμπλουτίστηκαν με το περίφημο πείραμα στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης CERN, στο οποίο συμμετείχε ως εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας.
Όμως, τι σημαίνουν όλα αυτά για τις ζωές των απλών ανθρώπων; «Νομίζω ότι θα πρέπει να τους ελευθερώσει από πολλά υπαρξιακά ερωτήματα, όπως ''γιατί είμαστε εδώ'' και ''πώς προήλθαμε''. Γνωρίζουμε πειραματικά ότι η ολική ενέργεια στο σύμπαν είναι μηδέν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να δημιουργηθούν ζωή και φαινόμενα. Είναι ένα μηδέν δυναμικό.
Και επειδή ξέρουμε ότι ισχύει η αρχή της διατήρησης της ενέργειας, το συμπέρασμα της παγκόσμιας κοσμολογίας, ότι το σύμπαν είναι μια διακύμανση του τίποτα, είναι σωστό. Όπως έλεγε και ο Καζαντζάκης, στο τίποτα ξεκινάμε και στο τίποτα φτάνουμε, κι αυτό το λέμε ζωή.
Καμιά φορά σκέφτομαι, αυτοί οι άνθρωποι με τη δική τους προσέγγιση είχαν αναπτύξει τη σωστή φιλοσοφία, από άλλον δρόμο. Αυτό είναι και το μεγαλείο του ανθρώπινου μυαλού. Κι ερχόμαστε τώρα εμείς σαν το λαγό με τη χελώνα, αυτοί είναι οι λαγοί κι εμείς η χελώνα, σιγά- σιγά και τα στερεώνουμε και λέμε ότι αυτή η φιλοσοφική σχολή έχει δίκιο. Δεν νομίζω λοιπόν ότι όλα αυτά μπορούν να αφήσουν τον άνθρωπο ανεπηρέαστο», επισημαίνει.
Εξάλλου, υπάρχουν πάντα και τα πρακτικά –τεχνολογικά- οφέλη από τέτοιες ανακαλύψεις, όπως έγινε με το Διαδίκτυο. Γιατί είναι γνωστό ότι χάρη στο πείραμα του CERN και στην εξυπηρέτηση των αναγκών επικοινωνίας των επιστημόνων που δούλευαν στο εν λόγω πρόγραμμα, υπάρχει σήμερα το λογισμικό εργαλείο του World Wide Web (www), που επιτρέπει τη σύνδεση των χρηστών του Ιντερνετ.
«Τα τελευταία χρόνια και μέσα από πειραματικά δεδομένα καταλήξαμε ότι γίνονται πολλές τέτοιες διακυμάνσεις και υπάρχουν πάρα πολλά σύμπαντα, αυτό που λέμε πολύ-σύμπαν. Σύμφωνα δε και με τη θεωρία των υπερχορδών, η απλή αυτοσυνέπεια μας λέει ότι πρέπει να ζούμε σε περισσότερες από τέσσερις διαστάσεις και συγκεκριμένα σε 10. Κάποιος όμως θα πει, μα εγώ βλέπω ότι ζούμε σε τέσσερις, κι αν αφήσουμε έξω τον χρόνο, σε τρεις διαστάσεις. Τι γίνεται; Οι άλλες έξι «διπλώνονται» σε κάθε σημείο, είναι πάρα πολύ μικρές και δεν μπορούμε να τις δούμε.
Ο τρόπος που γίνεται αυτό το «δίπλωμα», μας καθορίζει και τους φυσικούς νόμους που λειτουργούν σε αυτό το σύμπαν. Άρα το σύμπαν, γεννιέται μαζί με τους φυσικούς νόμους του. Κάθε ένα από αυτά τα σύμπαντα έχει διαφορετικούς φυσικούς νόμους, γιατί αντιστοιχούν στον τρόπο που «διπλώνονται» οι έξτρα διαστάσεις. Έχουμε δηλαδή φτάσει τα τελευταία χρόνια να απαντούμε σε απίστευτα βαθιά ερωτήματα.
Βέβαια δεν λέω ότι όλα αυτά είναι αποδεδειγμένα με την πειραματική έννοια, αλλά βλέπουμε όλο αυτό το σύμπλεγμα να ενώνεται με έναν πολύ ωραίο τρόπο. Μια πολύ καλή, κατανοητή και εμπεριστατωμένη ανάλυση για όλα αυτά βρίσκονται στο τελευταίο βιβλίο του Στίβεν Χόκινγκ το "Μεγάλο Σχέδιο"», δηλώνει ο ακαδημαϊκός, που δεν τον απασχολεί μόνον το τι γίνεται στα μακρινά πολύ-σύμπαντα, αλλά και στη μικρή και ταλαιπωρημένη από την κρίση Ελλάδα.
«Δεν μπορώ να κοιτάξω έναν νέο στα μάτια και να του πω μείνει στην Ελλάδα»
«Ακόμα ξυπνάω και δεν το πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει φτάσει σε αυτό το σημείο. Για να βγούμε από το τούνελ, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να γίνει ανάπτυξη και να έρθουν επενδύσεις.
Αλλά όχι με την μπότα πάνω στον τράχηλο, όπως μας έχουν. Η μόνη λύση, νομίζω, είναι να μας αφήσουν λίγο ελεύθερους, και δεν μιλώ για "κουρέματα" και τέτοια, αλλά για επιμήκυνση, "πάγωμα", πείτε το όπως θέλετε, ώστε να μην έχουμε συνέχεια από πάνω μας αυτή την μπότα. Ο κόσμος πολύ έχει αντέξει, δεν νομίζω ότι μπορεί να αντέξει παραπάνω», σημειώνει.
Οσο για τους νέους που φεύγουν λόγω κρίσης στο εξωτερικό, θεωρεί ότι καλά κάνουν. Έχει εξάλλου και τη δική του εμπειρία να καταθέσει, όταν έφυγε από την Ελλάδα το 1971 για να συνεχίσει τις σπουδές του. «Δεν μπορώ να κοιτάξω ένα παιδί στα μάτια και να του πω μείνε.
Ξέρω ότι θα ενοχληθούν πολλοί γονείς με αυτό που λέω, αλλά πιστεύω ότι κάθε παιδί που έχει τη δυνατότητα και τη φλόγα μέσα του πρέπει να φύγει.
Γιατί, όπως λέω συνέχεια, Ελλάδα δεν είναι μόνον ο γεωγραφικός χώρος. Είναι παντού. Οταν ξέρουν ότι κάποιος είναι καλός επιστήμονας, λένε Έλληνας είναι. Είναι κι αυτός ένας τρόπος να βοηθήσεις τη χώρα σου. Γιατί λοιπόν να καταστραφεί μια γενιά;», αναρωτιέται.
Ο Δημήτρης Νανόπουλος εξελέγη το 1997, με την πρώτη ψηφοφορία, τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ήταν 48 ετών, το νεότερο μέλος του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος της Ελλάδας.
Το περίεργο είναι ότι έναν χρόνο αργότερα, το Πανεπιστήμιο Αθηνών απέρριψε την πρόταση για τη μετάκλησή του στο τμήμα της Φυσικής. Εκτοτε δεν έγινε καμία κίνηση από καμία πλευρά. «Δεν το προσπάθησα. Εξάλλου, το δις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού. Δεν είχα και κάποια πρόταση που δεν μπορούσα να πω όχι.
Υπήρχαν άνθρωποι που μου έλεγαν "βάλε υποψηφιότητα και θα σε υποστηρίξουμε". Μα και τότε που έβαλα, το ίδιο μου είπανε. Και ενώ είχα ήδη εκλεγεί ακαδημαϊκός. Αυτό πώς σας φαίνεται. Είναι σαν να είμαι στρατηγός, να πάω σε ένα σύνταγμα και να μου πουν ότι δεν γίνεσαι συνταγματάρχης. Αντίθετα, η Ακαδημία με τίμησε αμέσως. Αυτό είναι το παράδοξο», καταλήγει.

Το Κυμβάλειο ή ο Κυμβαλίων όπως ονομαζόταν από τους αρχαίους Έλληνες

"Τα χείλη της Σοφίας είναι κλειστά προς όλους, εκτός από τα αυτιά της Κατανόησης..."Κυμβάλειον

Το Ερμητικό Κυμβάλειο αποτελεί ένα σύγγραμμα που σε έντυπη μορφή εμφανίστηκε πολύ πρόσφατα (το 1908) από μία ομάδα ατόμων που αποκαλούνται "οι 3 μύστες". Είναι πιθανό αυτό το έργο να αποτελεί μέρος των Ερμητικών Κειμένων που αποδίδονται στον μεγάλο μύστη της αρχαιότητας, τον (αμφιβόλου ιστορικότητας) Ερμή τον Τρισμέγιστο, ο οποίος ονομάστηκε έτσι λόγω του ότι κατείχε τα τρία μέρη της κοσμικής σοφίας, δηλαδή της Αστρολογίας (εργασία της Σελήνης), της Αλχημείας (εργασία του Ήλιου) και της Θεουργίας (εργασία των Άστρων).
Με εμφανείς τις επιρροές από τον γνωστικισμό και το νεοπλατωνισμό της Ελληνιστικής εποχής, θεωρείται πως το Κυμβάλειο (ή ο Κυμβαλίων όπως ονομαζόταν από τους αρχαίους Έλληνες) είναι το μόνο από τα ερμητικά κείμενα που σώθηκε αυτούσιο μετά την πυρκαγιά στη βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας το 48 π.κ.χ. και φαίνεται πως αποδίδει με ολοκληρωμένο τρόπο το σύνολο της ερμητικής φιλοσοφίας, ενώ ακόμη και με την σύγχρονη οπτική του κόσμου, αποτελεί μία ολοκληρωμένη ανάλυση των νόμων που τον διέπουν.
Είναι επίσης σημαντικό να τονιστεί ότι η αξία του Κυμβάλειου είναι δεδομένη, καθώς οι αρχές που το αποτελούν στηρίζονται στην παρατήρηση και την κριτική σκέψη.
"Οι Αρχές της Αλήθειας είναι 7. Εκείνος που τις γνωρίζει, μέσω της κατανόησης έχει στην κατοχή του το μαγικό κλειδί, στο άγγιγμα του οποίου, όλες οι Πύλες του Ναού ανοίγουν διάπλατα..."Κυμβάλειον
Το Κυμβάλειο αποτελεί την ανάλυση των 7 βασικών συμπαντικών νόμων ή Αρχών που ήδη έχουν ενσωματωθεί στα υπόλοιπα ερμητικά κείμενα και αποτελούν τη βάση της ερμητικής φιλοσοφίας.
Αυτοί οι Συμπαντικοί Νόμοι ή Αρχές είναι οι εξής:

1. Η Αρχή της Νοητικότητας
2. Η Αρχή της Αντιστοιχίας (Αναλογίας)
3. Η Αρχή της Δόνησης
4. Η Αρχή της Πολικότητας
5. Η Αρχή του Ρυθμού
6. Η Αρχή της Αιτίας και του Αποτελέσματος (Αιτιοκρατία)
7. Η Αρχή της Γέννησης

Συνοπτικά, οι 7 Αρχές ορίζουν τα εξής:
1. Αρχή της Νοητικότητας: "Το Ένα είναι νόηση, το Σύμπαν είναι νοητικό"
Η αρχή αυτή ορίζει πως τα πάντα στο σύμπαν δημιουργήθηκαν ως αντανάκλαση της παγκόσμιας και άπειρης Θείας Νόησης, πως το σύμπαν δηλαδή είναι στη βάση του Νοητικό. Η αρχή αυτή, μέσω της ενσωμάτωσης της νοητικής φύσης του σύμπαντος, δίνει εξήγηση κι αιτία στα κάθε είδους πνευματικά και ψυχικά φαινόμενα που εκδηλώνονται στους ανθρώπους. Τέλος, αυτή η αρχή, αναλύει την πραγματική φύση και υπόσταση της ύλης, της ενέργειας και της δύναμης που στο σύνολό τους αποτελούν διαβαθμισμένες μορφοποιήσεις της Θείας Νόησης.
2. Αρχή της Αντιστοιχίας (Αναλογίας): "Αυτό που βρίσκεται κάτω, είναι όμοιο με το επάνω και αυτό που βρίσκεται επάνω είναι όμοιο με το κάτω προς επιτέλεσιν των θαυμαστών του Ενός και Μοναδικού πράγματος"
Αποτελεί μία από τις πιο γνωστές αλλά και πιο σημαντικές αρχές της Ερμητικής φιλοσοφίας και αναγράφεται στον Σμαράγδινο Πίνακα (κατά πολλούς το ευαγγέλιο της Αλχημείας). Στην ουσία, η αρχή αυτή αναφέρεται στη σχέση του Μακρόκοσμου (σύμπαν) με τον Μικρόκοσμο (άνθρωπος) και πως όσα συμβαίνουν στο σύμπαν, αναλογικά συμβαίνουν και στον άνθρωπο (μικρογραφία του σύμπαντος) ως κοσμικές αντανακλάσεις.
3. Αρχή της Δόνησης: "Τίποτα δεν είναι σταθερό, όλα κινούνται, όλα δονούνται"
Σύμφωνα με αυτή την αρχή, που ομοιάζει με το "τα πάντα ρει" του "σκοτεινού" Ηράκλειτου, κάθε κοσμική εκδήλωση βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, άρα σε διαρκή αλλαγή και μεταβολή. Όλη αυτή η εκδηλωμένη κίνηση, στο σύνολό της αποδίδει την κοσμική Αρμονία που φτάνει να ταυτιστεί με την απόλυτη ισορροπία.
Η ύλη, η ενέργεια και η νόηση, δεν είναι τίποτε άλλο από διαφορετικές κλιμακώσεις κοσμικών δονήσεων, ενώ τα 4 βασικά κοσμικά πεδία (φυσικό, αιθερικό, αστρικό και νοητικό) αποτελούν δονητικές διαβαθμίσεις με πιο έντονη δονητικά εκείνη του νοητικού.
4. Αρχή της Πολικότητας: "Τα πάντα είναι διπλά. Κάθετί έχει το αντίθετό του. Στα άκρα συναντώνται όλες οι αλήθειες..."
Αποτελεί άλλη μία βασική ερμητική αρχή, η οποία θα λέγαμε πως απαντάται σε μεγάλη έκταση στην καθημερινότητά μας. Συνηθίζουμε να λέμε πως "κάθε νόμισμα έχει 2 όψεις", πως "χωρίς τον διάβολο δεν υπάρχει θεός" κλπ. και όλα αυτά αποτελούν δίπολα ως συνήθεις εκδηλώσεις του αρχετυπικού διπόλου "Καλό - Κακό".
Αποτελεί βασικό αντιληπτικό εργαλείο στην κατανόηση κι ερμηνεία του κόσμου μας, καθώς τα πάντα ορίζονται και κατανοούνται ολοκληρωμένα μόνον μέσω της σύνδεσης και σύγκρισης με το αντίθετό τους (concidentia oppositorum). Κατανοούμε λοιπόν πως κάθε εκδήλωση αποτελείται από δύο αντίθετες υποστάσεις.
5. Αρχή του Ρυθμού: "Όλα ρέουν, όλα δρουν με έναν ρυθμό έντονης εκδήλωσης και απόσυρσης..."
Η Αρχή αυτή αφορά στη ρυθμική εκδήλωση διαφόρων πραγμάτων, που σαν κοσμικό εκκρεμές ορίζονται από περιόδους εντάσεων και περιόδους ηρεμίας. Απαντάται στα φυτά, τα ζώα, τους ανθρώπους, τους πολιτισμούς με τις περιόδους άνθησης και παρακμής, στους γαλαξίες κλπ. Είναι ο νόμος της Ζωής, η εισπνοή και η εκπνοή του σύμπαντος και όλα στο σύμπαν ακολουθούν περιόδους εξάρσεων αλλά και ύφεσης.
6. Αρχή της Αιτίας και του Αποτελέσματος (Αιτιοκρατία): Κάθε αποτέλεσμα, έχει και μία αιτία. Κάθε αιτία, έχει κι ένα αποτέλεσμα"
Ως ερμητική αρχή, θα λέγαμε πως δεν χρειάζεται μεγάλη εξήγηση, καθώς κι αυτή απαντάται σε μεγάλη έκταση στην καθημερινότητά μας ως το αποτέλεσμα που θα έχει μία πράξη ή εκδήλωση: κάθε δράση (αιτία) φέρνει και μία αντίδραση (αποτέλεσμα).
Αποτελεί δε βασικό χαρακτηριστικό του νόμου του κάρμα που φυσικά τυγχάνει ευρείας αποδοχής, ενώ σε γενικευμένη μορφή απαντάται στην επιστημονική αρχή που ονομάζεται "φαινόμενο της πεταλούδας" (το πέταγμα μιας πεταλούδας στο Τόκιο, σταδιακά μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στη Νέα Υόρκη). Επειδή ακριβώς τίποτα δεν υφίσταται αν δεν υπάρχει λόγος, έτσι και η κάθε εκδήλωση στο σύμπαν υφίσταται γιατί προήλθε από μία προγενέστερη αιτία.
7. Αρχή του Γένους και της Γέννησης: "Η γέννηση υπάρχει παντού. Όλα έχουν τη δική τους αρσενική και θηλυκή αρχή. Η γέννηση εκδηλώνεται σ' όλα τα επίπεδα ύπαρξης"
Αποτελεί μία βασικότατη ερμητική αρχή, καθώς αναφέρεται στην ενσωμάτωση της αρσενικής αρχής μέσα στη θηλυκή εκδήλωση και την ενσωμάτωση της θηλυκής αρχής μέσα στην αρσενική εκδήλωση. Μας δείχνει πως κάθετί στο σύμπαν γεννάται, εκδηλώνεται και ιδίως μικροκοσμικά (άνθρωπος) έχει μέσα του αρσενικά και θηλυκά στοιχεία με παραλλακτικότητα ως προς την ένταση της εκδήλωσής τους.
Δεν είναι λίγες οι φορές που στον εσωτερισμό γίνεται αναφορά στο σημαντικό αυτό "δίπολο" που ως ολοκλήρωση υλοποιείται με την ισόποση και αρμονική κατανομή των δύο αυτών αρχών. Μάλιστα, στην αλχημεία, ο Ερμαφρόδιτος λέγεται πως συμβολίζει αυτήν ακριβώς την ολοκλήρωση, όπως άλλωστε και οι άγγελοι, οι οποίοι θεωρείται πως δεν έχουν καν φύλο... Πρόκειται για τον Ιερό Γάμο, την αρμονική ένωση του Animus με την Anima...
Αυτές είναι σε γενικές γραμμές οι 7 ερμητικές αρχές, όπως έχουν ενσωματωθεί στο Κυμβάλειο. Στο σύνολό τους αποδίδουν με πληρότητα την ερμηνεία της δομής του σύμπαντος και των κοσμικών νόμων που αν και σε μια γενικότερη (μακροκοσμική) οπτική μπορεί να είναι δύσκολο να οριστούν, να ταυτοποιηθούν και να κατανοηθούν, πάραυτα, σε μικροκοσμικό επίπεδο (άνθρωπος), όλες αυτές οι αρχές μπορούν να αποτελέσουν σημαντικά βοηθήματα και εργαλεία προς την αυτοβελίωσή μας και την υλοποίηση αυτού που ονομάζουμε γνώθι σεαυτόν...

Η αρχαία Ελληνική πόλη Ίκαρος στον Περσικό Κόλπο

Στη γνωστή-άγνωστη αρχαία Ελληνική πόλη Ίκαρος, που ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου στο νησάκι Φαϊλάκα, στον Περσικό Κόλπο, στο σημερινό Κουβέιτ, οι πρώτες ανασκαφές ξεκίνησαν το 1957 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα.

Έχει ανασκαφεί ένας ναός της Αρτέμιδος και ερείπια κτηρίων. Το σημαντικότερο εύρημα έως σήμερα είναι μία στήλη στα Ελληνικά. Σημαντικό επίσης εύρημα είναι ένα πανέρι με υπολείμματα ψαριών, στο ένα μάλιστα έχουν διατηρηθεί τα λέπια.
Μάλιστα, από το 2007 δεκαμελής Ελληνική αποστολή εργάζεται στη χαμένη πόλη που επιβίωσε επί τρεις αιώνες για να ετοιμάσει τον φάκελο για την ένταξή της στα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UΝΕSCΟ, ύστερα από την υπογραφή συμφωνίας για επιστημονική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Εμιράτου του Κουβέιτ.
Οι ανασκαφικές έρευνες στη πόλη δείχνουν ότι ο τρόπος τοιχοποιίας ήταν ο ίδιος με αυτόν της αρχαίας Πέλλας και τα αγγεία που βρέθηκαν είχαν τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτά που ανευρίσκονται στην Μακεδονία.
Ο κομψός ιωνικός ναός της Αρτέμιδος με τις περσικές βάσεις κιόνων, δείγμα ώσμωσης διαφορετικών πολιτισμών, ένα εργαστήριο ειδωλίων και ένας ξενώνας με 11 δωμάτια είναι τα μέχρι σήμερα ευρήματα από την πόλη που ίδρυσε το 326 π.Χ. ο ναύαρχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Νέαρχος, ύστερα από εντολή του Μακεδόνα βασιλιά.
Η Ελληνική αποστολή, με επικεφαλής τους αρχαιολόγους Αγγελική Κοτταρίδη και Παναγιώτη Χατζηδάκη, ερευνά με γαιοδιασκόπηση όλη την περιοχή για να διαπιστώσει την έκταση της πόλης και στη συνέχεια θα προχωρήσει σε τομές, ώστε να εντοπιστεί το ρυμοτομικό της σχέδιο και το νεκροταφείο της, καθώς και σε εργασίες ανάδειξης.
Θύμα της ιρακινής εισβολής στο Κουβέιτ, το Φαϊλάκα (ονομασία που εικάζεται πως προέρχεται από την Ελληνική λέξη Φυλακαί, το σημείο δηλαδή που φυλάσσει τις θαλάσσιες πύλες της Μεσοποταμίας, στις εκβολές του Ευφράτη, ενώ εντυπωσιακό είναι πως έχει εντοπιστεί πόλη με την επωνυμία Φυλακή και στη Μακεδονία σε θέση που ήλεγχε τον Αλιάκμονα), είναι μια σύγχρονη Δήλος, καθώς δεν κατοικείται από το 1991, χρονιά της ιρακινής εισβολής στο Κουβέιτ.
Η περίφημη στήλη της Ικάρου, μια αναθηματική στήλη που αναγράφει σε 43 στίχους την επιστολή που έλαβε ο ντόπιος αξιωματούχος Ανάξαρχος από βασιλιά της δυναστείας των Σελευκιδών με οδηγίες για τη φροντίδα του ναού της Αρτέμιδος, έσπασε κατά την εισβολή σε επτά κομμάτια και σήμερα φυλάσσεται πακεταρισμένη σε κιβώτιο, ενώ οι κάτοικοι του Φαϊλάκα έχουν μεταφερθεί σε άλλες περιοχές.
Το νησί λειτουργεί ως αρχαιολογικό πάρκο, με ευρήματα από την Εποχή του Χαλκού (2η χιλιετία π.Χ.), τα Ελληνιστικά και βυζαντινά χρόνια (έχει διασωθεί μοναστήρι Νεστοριανών) και την ισλαμική περίοδο.

Γιατί οι αρχαίοι «έβαζαν νερό» στο κρασί τους

Συχνά, και ιδιαίτερα τώρα, γίνομαι αποδέκτης ερωτημάτων σχετικών με το αν οι αρχαίοι Έλληνες είχαν υποκατάστατα των σημερινών ψυγείων και ακόμη αν είχαν τη δυνατότητα να ψύχουν τα διάφορα ποτά τους. Και στα δύο αυτά ερωτήματα η απάντηση είναι θετική.

Ωστόσο ακόμη και η πιο σύντομη ανάπτυξή τους απαιτεί έκταση που ξεπερνά τον περιορισμένο χώρο μιας επιφυλλίδας. Έτσι θα περιοριστώ στο δεύτερο ερώτημα, επιφυλασσόμενος σε μια άλλη, ελπίζω επίσης καλοκαιριάτικη, επιφυλλίδα να ασχοληθώ και με το πρώτο.
Όπως είναι γνωστό, το κατ' εξοχήν ποτό των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο «θείος οίνος». Άνδρες, γυναίκες και παιδιά γεύονταν το ένθεο αυτό ποτό και ιδιαίτερα οι πρώτοι, που συνομιλούσαν και φλυαρούσαν ατέλειωτες ώρες κάθε μέρα στους ανδρώνες πίνοντας κρασί.
Οι συμμετέχοντες στις κρασοκατανύξεις αυτές συνήθως δεν έχαναν τη διαύγεια του νου τους επειδή το κρασί που κατανάλωναν ήταν νερωμένο. Σπάνια, και για πολύ συγκεκριμένους σκοπούς, οι αρχαίοι Έλληνες έπιναν ανέρωτο κρασί, «άκρατον οίνον».
Η ανάμειξη του κρασιού με το νερό γινόταν μέσα σε μεγάλα ευρύστομα αγγεία, γνωστά ως κρατήρες, και η συνήθης αναλογία ήταν τρία μέρη νερού προς ένα οίνου. Αυτή την αναλογία προτείνει και ο Ησίοδος, ο ποιητής της υπαίθρου, δεν λείπουν ωστόσο γραπτές μαρτυρίες που κάνουν λόγο για μείξη με νερό σε μεγαλύτερη αναλογία.
Αυτή ακριβώς η κυριαρχία του νερού ήταν που απέτρεπε πολλές δυσάρεστες καταστάσεις για τους πότες. Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια που βάζει ο κωμικός ποιητής Αλέξις (4ος-3ος αι. π.Χ.) στο στόμα του Σόλωνα:
«Ήδη από τα κάρα τον πουλάνε (τον οίνον) νερωμένο, όχι βέβαια για να κερδίσουν κάτι παραπάνω, αλλά γιατί προνοούν για τους αγοραστές, να έχουν μετά την οινοποσία το κεφάλι ελαφρύ».

Το νερό που χρησιμοποιούσαν για το αραίωμα του κρασιού φρόντιζαν να προέρχεται από «σκιαράν παγάν» (πηγή), από «κρήνην αέναον και απόρρυτον» ή από «ψυχρόν φρέαρ». Έτσι μαζί με τη μείξη του κρασιού τους οι αρχαίοι πετύχαιναν συγχρόνως και την ψύξη του.
Πολύ διαδεδομένη ήταν και η πρακτική να χρησιμοποιούν και νερό που προερχόταν από λιώσιμο χιονιού, το οποίο, ως γνωστόν, το συντηρούσαν ακόμη και το καλοκαίρι και το εμπορεύονταν. Ωστόσο είχαν εφεύρει και ιδιαίτερους τρόπους ψύξης του κρασιού.
Γύρω στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. επινόησαν ένα αγγείο ειδικής κατασκευής που επέτρεπε την ψύξη του οίνου και τη διατήρησή του σε ψυχρή κατάσταση όσο αυτός βρισκόταν αποθηκευμένος σε μεγάλα στενόστομα αγγεία, στους αμφορείς, προτού μεταφερθεί στους κρατήρες. Πιο συγκεκριμένα κατασκεύασαν έναν ειδικό τύπο αμφορέα με κύριο γνώρισμα τα διπλά του τοιχώματα.
Με τη βοήθεια των εσωτερικών τοιχωμάτων δημιουργούνταν ο κατ' εξοχήν χώρος του αγγείου, μέσα στον οποίο έχυναν, από το στόμιό του, το κρασί. Ο χώρος που σχηματιζόταν από τα εξωτερικά τοιχώματα και περιέβαλλε τον εσωτερικό γέμιζε με τη βοήθεια μιας προχοής που βρισκόταν στο πάνω μέρος με ψυχρό νερό ή χιόνι. Έτσι πετύχαιναν τη μόνιμη ψύξη του κρασιού, αφού εύκολα μπορούσαν να ανανεώνουν το ψυκτικό μέσο, όταν αυτό έλιωνε και ζεσταινόταν, με φρέσκο.
Διά μέσου μιας οπής που βρισκόταν στο κάτω μέρος του αγγείου απομάκρυναν το ζεστό νερό και στη συνέχεια, σφραγίζοντάς την, έριχναν στον εξωτερικό χώρο του φρέσκο χιόνι ή κρύο νερό.
Τέτοια αγγεία, γνωστά στους αρχαιολόγους ως αμφορείς - ψυκτήρες, κατασκευάζονταν στο δεύτερο μισό του 6ου αι. π.Χ. στην Αθήνα, αλλά και σε ένα άλλο μέρος του αρχαίου Ελληνικού κόσμου, πιθανόν στο Ρήγιο της Μεγάλης Ελλάδας, στη Ν. Ιταλία.
Ανάλογες κατασκευαστικές λεπτομέρειες που πετύχαιναν την ψύξη του κρασιού και γενικότερα υγρών συναντούμε σποραδικά και σε άλλα οινοφόρα αγγεία των αρχαίων Ελλήνων, όπως π.χ. σε οινοχόες.

Μέσα στο τρίτο τέταρτο του 6ου αι. π.Χ. αθηναίοι κεραμείς βρήκαν έναν άλλο τρόπο ψύξης κρασιού που εξυπηρετούσε καλύτερα τις ανάγκες των συμποσιαστών. Ο προηγούμενος, που μόλις περιγράψαμε, απαιτούσε τη γρήγορη κατανάλωση του κρασιού από τη στιγμή που αυτό περνούσε από τον αμφορέα - ψυκτήρα στον κρατήρα.
Αν όμως ο ρυθμός κατανάλωσης ήταν αργός, τότε το κρασί μέσα στον κρατήρα θα έχανε τη δροσιά του. Έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη να εφευρεθεί ένας άλλος τρόπος που θα εξασφάλιζε μόνιμη ψύξη του κρασιού.
Δηλαδή, όταν αυτό θα γέμιζε τα κρασοπότηρα των αρχαίων γλεντζέδων, γνωστά κυρίως ως κύλικες, θα έπρεπε να είναι ακόμη κρύο ή δροσερό. Επινοήθηκε έτσι ένα χαρακτηριστικό μανιταρόσχημο αγγείο, το οποίο, αφού το γέμιζαν με κρασί, το τοποθετούσαν μέσα στον κρατήρα που ήταν γεμάτος με κρύο νερό ή χιόνι.
Πετύχαιναν δηλαδή έναν τρόπο ψύξης που θυμίζει αυτόν με τον οποίο σήμερα διατηρούμε κρύο ένα μπουκάλι σαμπάνιας ή κρασιού καθώς το τοποθετούμε μέσα σε δοχείο που περιέχει παγάκια.
Το κρασί το αντλούσαν από το στενόστομο μανιταρόσχημο αγγείο, τον ψυκτήρα, όπως ονομαζόταν στην αρχαιότητα, με τη βοήθεια μιας κουτάλας που είχε μακριά λαβή.
Το σκεύος αυτό οι αρχαίοι το ονόμαζαν αρύταινα ή κύαθο. Είναι πολύ πιθανό ότι το κρασί στους ψυκτήρες αυτούς ήταν ανέρωτο, οπότε το αραίωμά του γινόταν εκ των υστέρων, μέσα στα ίδια τα κρασοπότηρα, με κρύο νερό που έφερναν με ένα κανάτι, την αρχαία οινοχόη. Έτσι, εκτός από τη μείξη του κρασιού, πετύχαιναν συγχρόνως και την καλύτερη ψύξη του.
Ότι οι μανιταρόσχημοι ψυκτήρες, οι οποίοι με το ψηλό πόδι και το φουσκωτό σώμα τους «επέπλεαν» μέσα στο κρύο νερό (ή στο χιόνι) του κρατήρα, περιείχαν κρασί είναι σήμερα βέβαιο. Εκτός από ορισμένες σχετικές παραστάσεις, το μαρτυρούν και τρία ιδιόμορφα αγγεία που έγιναν σχετικά πρόσφατα γνωστά στην έρευνα. Πρόκειται ουσιαστικά για τρεις κρατήρες που στο εσωτερικό τους έχουν ενσωματωμένο έναν ψυκτήρα.
Δηλαδή, κρατήρας και ψυκτήρας αποτελούν στις περιπτώσεις αυτές ένα ενιαίο κατασκευαστικά σύνολο και γι' αυτό τα αγγεία αυτά τα αποκαλούμε κρατήρες - ψυκτήρες. Στο κάτω μέρος τους φέρουν προχοή, η παρουσία της οποίας δικαιολογείται μόνο αν δεχθούμε ότι διά μέσου αυτής απομακρυνόταν το ζεστό πια νερό του αγγείου, όταν ανανέωναν το ψυκτικό υλικό του.
Επομένως το κρασί υποχρεωτικά πρέπει να βρισκόταν στον ψυκτήρα των αγγείων αυτών. Άλλωστε, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι τα αγγεία αυτά είχαν λειτουργία ανάλογη με αυτήν των αμφορέων - ψυκτήρων που είδαμε παραπάνω. Ο τρόπος ψύξης που μόλις περιγράψαμε ήταν σε χρήση για 80 περίπου χρόνια και πιο συγκεκριμένα από το 530 ως το 460/50 π.Χ.
Οπωσδήποτε οι κρατήρες - ψυκτήρες δεν φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα συχνοί στην αρχαιότητα. Σποραδικά απαντώνται και σε άλλες εποχές, όπως π.χ. ένας που βρέθηκε στη μυκηναϊκή Τίρυνθα και χρονολογείται στον 13ο αι. π.Χ. Η σπανιότητά τους πρέπει να οφείλεται στο γεγονός ότι οι αρχαίοι προτιμούσαν λίγο περισσότερο το κόκκινο κρασί που δεν απαιτεί ιδιαίτερη ψύξη.
Κυρίως όμως στο ότι, όπως ήδη είπαμε παραπάνω, το νερό με το οποίο αραίωναν το κρασί φρόντιζαν να είναι «παγωμένο» έτσι ώστε δεν απαιτούνταν καμία φροντίδα για περαιτέρω ψύξη του θείου αυτού ποτού.