ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ - Δύσκολος (874-911)

ΣΙΜ. ἄπειμι νὴ τὴν Ἄρτεμιν κἀγώ. μόνος

875 ἐνταῦθα κατακείσει. τάλας σὺ τοῦ τρόπου.
πρὸς τὸν θεόν σε βουλομένων [τούτων ἄγειν
ἀντεῖπας. ἔσται μέγα κακὸν πάλιν [τί σοι,
νὴ τὼ θεώ, ‹καὶ› μεῖζον ἢ νῦν εὖ πά[νυ.
ΓΕ. ἐγὼ προσελθὼν ὄψομαι δεῦρ᾽ [ὡς ἔχει
αὐλεῖ.
880 τί μοι προσαυλεῖς, ἄθλι᾽ οὗτος; οὐδέπω σχολή [μοι.
πρὸς τὸν κακῶς ἔχοντα πέμπουσ᾽ ἐνθαδί μ᾽· ἐπίσ[χες.
ΣΙΜ. καὶ παρακαθήσθω γ᾽ εἰσιὼν αὐτῷ τις ἄλλος ὑμῶν.
ἐγὼ δ᾽ ἀποστέλλουσα τροφίμην βούλομαι λαλῆσαι
ταύτῃ, προσειπεῖν, ἀσπάσασθαι. (ΓΕ.) νοῦν ἔχεις· βάδιζε.
885τοῦτον δὲ θεραπεύσω τέως ἐγώ. πάλαι δ̣[έδοκται
τ[ούτο]υ̣ λαβεῖν τὸν καιρόν, ἀλλὰ διαπον̣[εῖν ἔδει με.
[. . . ]ετει καὶ τῶν β[
ο]ὔπω δυνησ[[. . . ]ι, μάγειρε.
Σίκων, πρόελθε δεῦρό μοι [σὺ θᾶττο]ν. ὦ Πόσειδον,
890 οἵαν ἔχειν οἶμαι διατριβήν. (ΣΙΚ.) σύ με καλεῖς; (ΓΕ.) ἔγωγε.
τιμωρίαν βούλει λαβεῖν ὧν ἀρτίως ἔπασχες;
(ΣΙΚ.) ἐγὼ δ᾽ ἔπασχον ἀρτίως; οὐ λαικάσει φλυαρῶν;
(ΓΕ.) ὁ δύσκολος [γέρ]ων καθεύδει μόνος. (ΣΙΚ.) ἔχει δὲ ‹δὴ› πῶς;
[ΓΕ.] οὐ παντάπασιν ἀθλίως. (ΣΙΚ.) οὐκ ἂν δύναιτό γ᾽ ἡμᾶς
895 τύπτειν ἀναστάς; (ΓΕ.) οὐδ᾽ ἀναστῆναι ‹γάρ›, ὡς ἐγᾦμαι.
(ΣΙΚ.) ὡς ἡδὺ πρᾶγμά μοι λέγεις. αἰτήσομ᾽ εἰσιών τι·
ἔξω γὰρ ἔσται τῶν φρενῶν. (ΓΕ.) ‹τί δ᾽ ἄν,› τὸ δεῖνα, πρῶτον
ἔξω προελκύσωμεν αὐτόν, εἶτα θέντες αὐτοῦ
κόπτωμεν οὕτω τὰς θύρας, αἰτῶμεν, ἐπιφλέγωμεν;
900 ἔσται τις ἡδονή, λέγω. (ΣΙΚ.) τὸν Γοργίαν δέδοικα
μὴ καταλαβὼν ἡμᾶς καθαίρῃ. ΓΕ. θόρυβός ἐστιν ἔνδον,
πίνουσιν. οὐκ αἰσθήσετ᾽ οὐδείς. τὸ δ᾽ ὅλον ἐστὶν ἡμῖν
ἅνθρωπος ἡμερωτέος· κηδεύομεν γὰρ αὐτῷ,
οἰκεῖος ἡμῖν γίνετ᾽· εἰ δ᾽ ἔσται τοιοῦτος αἰεί,
905 ἔργον ὑπενεγκεῖν, ‹ΣΙΚ.› πῶς γὰρ οὔ; (ΓΕ.) λαθεῖν μόνον ἐπιθύμει
αὐτὸν φέρων δεῦρ᾽ εἰς τὸ πρόσθεν. πρόαγε δὴ σύ. ‹ΣΙΚ.› μικρὸν
πρόσμεινον, ἱκετεύω σε· μή με καταλιπὼν ἀπέλθῃς.
καὶ μὴ ψόφει, πρὸς τῶν θεῶν. (ΓΕ.) ἀλλ᾽ οὐ ψοφῶ μὰ τὴν Γῆν.
εἰς δεξιάν. (ΣΙΚ.) ἰδού. ‹ΓΕ.› θὲς αὐτοῦ. νῦν ὁ καιρός. εἶἑν·
910 ἐγὼ προάξω πρότερος. ἤν. καὶ τὸν ῥυθμὸν σὺ τήρει.
‹παῖ›, παιδίον, παῖδες ‹καλοί›, παῖ, παιδία. ‹ΚΝ.› οἴχομ᾽, οἴμοι.

***

ΣΙΜ. Κι εγώ πια, μά την Άρτεμη, θα πάω.
Και θα κείτεσαι μόνος, τέτοιος που είσαι.
Μες στο ιερό ζητούσαν να σε πάρουν,
κι εσύ όχι κι όχι· συμφορά θα γίνει
και πάλι, και χειρότερη απ᾽ την πρώτη.
ΓΕΤ. Εγώ θα πάω κοντά, να δω τί κάνει.
Κάνει λίγα βήματα προς το σπίτι του Κνήμωνα,
αλλά σταματά, γιατί ένας αυλητής βγήκε
από το ιερό και παίζει τον αυλό.
880 Βρε, τί μου παίζεις τον αυλό; Καιρό δεν έχω ακόμα.
Με στέλνουν δίπλα, ξέρε το, στον άρρωστο· σταμάτα.
ΣΙΜ. Ναι, συντροφιά από σας κανείς ας πάει να του κρατήσει.
Του αφέντη μου παντρεύεται η κορούλα, και θα πάω
να την ξεπροβοδίσω εγώ, να της μιλήσω λίγο,
να τη φιλήσω, στο καλό να πω… ΓΕΤ. Καλά θα κάμεις·
το γέρο τον φροντίζω εγώ την ώρα που θα λείπεις.
Η Σιμίκη μπαίνει στο ιερό.
Σιγύρισμα που από καιρό σκοπό είχα να του κάμω.
Πηγαίνει και ρίχνει μια ματιά στο σπίτι του Κνήμωνα
και αμέσως ξαναγυρίζει προς το ιερό και φωνάζει.
Μάγερα! Σίκωνα! Έλα δω. Κουνήσου. — Ω Ποσειδώνα,
890 τί αστείο που θα ᾽ναι, αλήθεια αυτό!
ΣΙΚ., βγαίνοντας από το ιερό
Ποιός με φωνάζει; ΓΕΤ. Εγώ ᾽μαι.
Θέλεις να βγάλεις το άχτι σου για το κακό που σου ᾽ρθε;
ΣΙΚ. Εμένα μου ήρθε, βρε, κακό; Δεν παρατάς τις σάχλες;
ΓΕΤ. Ο γέρος το στραβόξυλο κοιμάται μέσα μόνος.
ΣΙΚ. Πώς πάει; Σε τί κατάσταση; ΓΕΤ. Δεν είναι και για διάβα.
ΣΙΚ. Και δεν μπορεί να σηκωθεί, να πιάσει να μας δέρνει;
ΓΕΤ. Ούτε και να σταθεί, θαρρώ, στα πόδια του. ΣΙΚ. Τί ωραία!
Θες να τον κάμω έξω φρενών; Θα μπω να του ζητήσω…
ΓΕΤ. Κάλλιο, βρε φίλε, λέω εγώ, να τον τραβήξουμε έξω
κι αφού τον ακουμπήσουμε δω χάμω, να χτυπούμε
την πόρτα, να γυρεύουμε, κι εκείνος να σκυλιάσει.
900 Βρε πλάκα που θα σπάσουμε. ΣΙΚ. Φοβούμαι το Γοργία·
θα μας τις βρέξει σα μας δει. ΓΕΤ. Και ποιός θ᾽ ακούσει; Μέσα
πίνουν και κάνουν σαματά. Το κάτω κάτω κιόλας
πρέπει να τον μερέψουμε· τώρα είναι πια δικός μας·
βλέπεις, συμπεθεριάσαμε. Μ᾽ αν μείνει πάντα τέτοιος,
να ᾽χουμε πρέπει υπομονή. ΣΙΚ. Σωστά.
Πηγαίνουν προς την πόρτα του Κνήμωνα.
ΓΕΤ. Το νου σου μόνο,
σα θα τον φέρνεις έξω εδώ, να μη σε δουν. Προχώρα.
ΣΙΚ. Κοντά κι εσύ, να ζεις· και μη μ᾽ αφήσεις και το σκάσεις.
Προς θεού, μην κάνεις θόρυβο. ΓΕΤ. Ναι, μά τη Γη· δεν κάνω.
Μπαίνουν στο σπίτι του Κνήμωνα και τον φέρνουν έξω κοιμισμένο.
Δεξιά. ΣΙΚ. Καλά. ΓΕΤ. Και βάλ᾽ τονε δω χάμω. Τώρα είν᾽ ώρα.
910 Πρώτος, γιά δες, θα πάω εγώ. (Στον αυλητή) Και το ρυθμό εσύ κράτα.
Χτυπά δυνατά την πόρτα και ταυτόχρονα φωνάζει.
Καλόπαιδα! Παιδί! Μικρέ! Κοπέλια! ΚΝΗ. (ξυπνώντας) Είμαι χαμένος.

Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας: Πώς άλλαξε η αρχαία Ελληνική γλώσσα

10.7.2 Και τώρα τα ουσιαστικά: πώς ο γέρων έγινε γέρος

Ανάλογες εξομαλύνσεις εμφανίζονται και στην κλίση των ουσιαστικών. Στα αρχαία Eλληνικά, όπως και στα νέα Eλληνικά, υπήρχε μια μεγάλη κατηγορία (κλίση) αρσενικών ουσιαστικών σε -ος: ἂνθρωπ-ος, ἱατρ-ός, γεωργ-ός κλπ. Υπήρχαν όμως και άλλα αρσενικά ουσιαστικά που ανήκαν σε άλλη κλίση. 

Δείτε λ.χ. το ουσιαστικό γέρων > 'γέρος'.

Ονομ.  γέρων

Γεν.     γέροντος

Δοτ.     γέροντι

Με τον ίδιο τρόπο κλινόταν και το ουσιαστικό Χάρων > 'Χάρος':

Ονομ.  Χάρων

Γεν.     Χάροντος

Δοτ.     Χάροντι

Στην κοινή αυτή η μορφή κλίσης σιγά σιγά εγκαταλείπεται και τα ουσιαστικά που την αποτελούν εξομοιώνονται, δηλαδή εξομαλύνονται, με τη μεγάλη κατηγορία των αρσενικών ουσιαστικών σε -ος. Έτσι, ο γέρων γίνεται γέρος και ο Χάρων γίνεται Χάρος, όπως στα σημερινά Eλληνικά.

Συμβαίνουν όμως και άλλες εξομαλύνσεις. Ο συγκριτικός του επιθέτου ταχύς ήταν θάσσων στα αρχαία Eλληνικά. Και ήταν «ανώμαλος», επειδή δεν εμφάνιζε τη μορφή -τερος. Αυτή η ανωμαλία εξομαλύνεται και έτσι δημιουργείται ο τύπος ταχύτερος.

Στὴν ἐμπειρία τοῦ ἔρωτα εἴμαστε ὅλοι πρωτόπλαστοι

Ἀδελφιδός μου παρῆλθε·
ψυχή μου ἐξῆλθεν ἐν λόγῳ αὐτοῦ.

Γνωρίζουμε τὸν ἔρωτα μόνο στὴν ἀπόσταση τῆς ἀποτυχίας. Πρὶν τὴν ἀποτυχία δὲν ὑπάρχει γνώση· ἡ γνώση ἔρχεται πάντα μετὰ τὴ βρώση τοῦ καρποῦ. Σὲ κάθε ἔρωτα ξαναζεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς γεύσης τοῦ παραδείσου καὶ τῆς ἀπώλειας τοῦ παραδείσου. Σπουδάζουμε τὸν ἔρωτα μόνον ἐξόριστοι ἀπὸ τὴν πληρότητα τῆς ζωῆς ποὺ αὐτὸς χαρίζει.

Στὴν ἐμπειρία τοῦ ἔρωτα εἴμαστε ὅλοι πρωτόπλαστοι. Ἡ πείρα τῶν ἄλλων δὲν μᾶς μαθαίνει τίποτα γιὰ τὸν ἔρωτα. Εἶναι γιὰ τὸν καθένα μας τὸ ἀρχέγονο καὶ μέγιστο μάθημα τῆς ζωῆς, ἡ ἀρχέγονη καὶ μέγιστη ἐξαπάτηση. Μέγιστο μάθημα, γιατὶ σπουδάζουμε στὸν ἔρωτα τὸν τρόπο τῆς ζωῆς. Καὶ μέγιστη ἐξαπάτηση, ἀφοῦ αὐτὸς ὁ τρόπος ἀποδείχνεται ἀνέφικτος γιὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση μας.

Ἡ ἀνθρώπινη φύση μας (αὐτὸ τὸ ἀκαθόριστο κράμα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ κορμιοῦ μας) «ξέρει», μὲ φοβερὴ ὀξυδέρκεια πέρα ἀπὸ νοήματα, πὼς ἡ πληρότητα τῆς ζωῆς κερδίζεται μόνο στὴν ἀμοιβαιότητα τῆς σχέσης. Στὴν ἀμοιβαία ὁλοκληρωτικὴ αὐτοπροσφορά. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἐπενδύει ἡ φύση μας στὸν ἔρωτα ὅλη τὴ ἀπύθμενη δίψα της γιὰ ζωή. Δίψα τοῦ κορμιοῦ καὶ τῆς ψυχῆς μας.

Διψᾶμε τὴ ζωή, καὶ τὸ ἐνδεχόμενο τῆς ζωῆς περνάει μόνο μέσα ἀπὸ τὴ σχέση μὲ τὸν Ἄλλον. Στὸ πρόσωπο τοῦ Ἄλλου ἀναζητᾶμε τὴ δυνατότητα τῆς ζωῆς – τὴν ἀμοιβαιότητα στὴ σχέση. Ὁ Ἄλλος γίνεται τὸ «σημαῖνον» τῆς ζωῆς, ἡ αἰσθητὴ ἀνταπόκριση στὴν πιὸ βαθειὰ καὶ κυρίαρχη τῆς φύσης μας ἐπιθυμία. Ἴσως αὐτὸ ποὺ ἐρωτευόμαστε νὰ μὴν εἶναι τὸ πρόσωπο τοῦ Ἄλλου, ἀλλὰ ἡ δίψα μας ἔνσαρκη στὸ πρόσωπό του. Ὁ Ἄλλος νὰ εἶναι πρόσχημα κι ἡ αὐτοπροσφορά μας αὐταπάτη. Ὅμως κι αὐτὸ θὰ διαφανεῖ μόνο στὴν ἀπόσταση τῆς ἀποτυχίας.

Μετὰ τὴν ἀποτυχία ξέρουμε ὅτι ὁ ἔρωτας εἶναι ὁ τρόπος τῆς ζωῆς, ἀλλὰ τρόπος ἀνέφικτος γιὰ τὴν ἀνθρώπινη φύση μας. Ἡ φύση μας διψάει ἀπεγνωσμένα τὴ σχέση, δίχως νὰ ξέρει νὰ ὑπάρχει μὲ τὸν τρόπο τῆς σχέσης. Δὲν ξέρει νὰ μοιράζεται, νὰ κοινωνεῖ, ξέρει μόνο νὰ ἰδιοποιεῖται τὴ ζωή, νὰ τὴν κατέχει καὶ νὰ τὴν νέμεται. Ἂν ἡ γεύση τῆς πληρότητας εἶναι κοινωνία τῆς ζωῆς μὲ τὸν Ἄλλον, ἡ ὁρμὴ τῆς φύσης μας ἀλλοτριώνει τὴν κοινωνία σὲ ἀπαίτηση ἰδιοκτησίας καὶ κατοχῆς τοῦ Ἄλλου. Ἡ ἀπώλεια τοῦ παραδείσου δὲν εἶναι ποτὲ ποινή, εἶναι μόνο αὐτοεξορία.

Τὸν τρόπο τῆς ζωῆς τὸν σπουδάζουμε πάντοτε σὰν χαμένο παράδεισο. Τὸν ψηλαφοῦμε στὴ στέρηση, στὸ ἐκμαγεῖο τῆς ἀπουσίας του. Ἔγγλυφο ἴχνος τοῦ τρόπου τῆς ζωῆς εἶναι ἡ πίκρα τῆς μοναξιᾶς στὴν ψυχή μας, ἡ ἀνέραστη μοναχικότητα. Γεύση θανάτου. Μὲ αὐτὴ τὴ γεύση μετρᾶς τὴ ζωή. Πρέπει νὰ σὲ ναυτολογήσει ὁ θάνατος γιὰ νὰ περιπλεύσεις τὴ ζωή, νὰ καταλάβεις ὅτι πρόκειται γιὰ τὴν πληρότητα τῆς σχέσης. Τότε ξεδιακρίνεις τὶς ἀκτὲς τοῦ νοήματος: Ζωὴ σημαίνει νὰ παραιτεῖσαι ἀπὸ τὴν ἀπαίτηση τῆς ζωῆς γιὰ χάρη τῆς ζωῆς τοῦ Ἄλλου. Νὰ ζεῖς, στὸ μέτρο ποὺ δίνεσαι γιὰ νὰ δεχθεῖς τὴν αὐτοπροσφορὰ τοῦ Ἄλλου. Ὄχι νὰ ὑπάρχεις, καὶ ἐπιπλέον νὰ ἀγαπᾶς. Ἀλλὰ νὰ ὑπάρχεις μόνο ἐπειδὴ ἀγαπᾶς, καὶ στὸ μέτρο ποὺ ἀγαπᾶς.

Διψᾶμε τὴ ζωὴ καὶ δὲν τὴν διψᾶμε μὲ σκέψεις ἢ νοήματα. Οὔτε καὶ μὲ τὴ θέλησή μας. Τὴν διψᾶμε μὲ τὸ κορμὶ καὶ τὴν ψυχή μας. Ἡ ὁρμὴ τῆς ζωῆς, σπαρμένη μέσα στὴ φύση μας, ἀρδεύει κάθε ἐλάχιστη πτυχὴ τῆς ὕπαρξής μας. Καὶ εἶναι ὁρμὴ ἀδυσώπητη γιὰ σχέση, γιὰ συν-ουσία: Νὰ γίνουμε ἕνα μὲ τὴν ἀντι-κείμενη οὐσία τοῦ κόσμου, ἕνα μὲ τὸ κάλλος τῆς γῆς, τὴν ἀπεραντοσύνη τῆς θάλασσας, τὴ νοστιμιὰ τῶν καρπῶν, τὴν εὐωδιὰ τῶν ἀνθῶν. Ἕνα κορμὶ μὲ τὸν Ἄλλον. Ὁ Ἄλλος εἶναι ἡ μόνη δυνατότητα νὰ ἔχει ἀμοιβαιότητα ἡ σχέση μας μὲ τὸν κόσμο. Εἶναι τὸ πρόσωπο τοῦ κόσμου, ὁ λόγος κάθε ἀντι-κείμενης οὐσίας. Λόγος ποὺ ἀπευθύνεται σὲ μένα καὶ μὲ καλεῖ στὴν καθολικὴ συν-ουσία. Μοῦ ὑπόσχεται τὸν κόσμο τῆς ζωῆς, τὸ ἔκπαγλο κόσμημα τῆς ὁλότητας. Στὴ μία σχέση.

Δυο άνθρωποι είναι καθρέφτης ο ένας για τον άλλο

Μα γιατί ερωτευόμαστε;

-Συνήθως οι λόγοι που επικαλούμαστε για να εξηγήσουμε γιατί ερωτευτήκαμε ή και παντρευτήκαμε τον άνθρωπο που είναι δίπλα μας είναι προφανείς και κατανοητοί από το κοινωνικό πλαίσιο: ο χαρακτήρας, η μόρφωση, η εξωτερική εμφάνιση, η σεξουαλική επαφή, λόγοι οικονομικοί ή και κοινωνικοί.

Οι βαθύτεροι όμως λόγοι είναι καλά κρυμμένοι μέσα μας. Η επιλογή συντρόφου την οποία εμείς οι ψυχαναλυτές ονομάζουμε ανακλητική είναι η ωριμότερη, αυτή που οδηγεί στο μικρό ποσοστό του 10 με 20% που είναι οι ευτυχισμένοι γάμοι.

Τι σημαίνει αυτό; Όταν έχουμε μια καλή μαμά και περάσουμε καλά, μαθαίνουμε να συγχωρούμε και τα ελαττώματά της, όπως ένας ώριμος άνθρωπος. Αποδεχόμαστε λοιπόν και τα ελαττώματα του συντρόφου μας και φτιάχνουμε μια καλή σχέση. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε περάσει ομαλά και το οιδιπόδειο, δεν έχουμε μεγάλο άγχος αποχωρισμού, προδοσίας.

Αποδεχόμαστε, π.χ., ότι η μαμά έκανε κι άλλο παιδί. Ή ξέρω ως παιδί ότι μ" αγαπάει, αλλά ανακάλυψα ότι αγαπά και τον μπαμπά, αλλά κι εγώ αγαπάω τον μπαμπά, άρα όλοι αγαπιόμαστε! Οπότε θα κάνω κι εγώ το ίδιο όταν μεγαλώσω με το σύντροφό μου. Οι λόγοι λοιπόν της επιλογής του ερωτικού συντρόφου βασίζονται στη σχέση με τη μητέρα και τον πατέρα, τη δική τους σχέση και τη σχέση μας μαζί τους.

Αναζητώντας τη ρίζα του προβλήματος

-Οι περισσότεροι μεγαλώνουμε με μαμάδες που δεν είναι επαρκείς, με μαμάδες που δεν έχουν μάθει να προσφέρουν αγάπη, να καταλαβαίνουν τις ανάγκες του μωρού. Και το μωρό επικοινωνεί με μη λεκτική συμπεριφορά για να ζητήσει αυτά που του λείπουν, κλαίει, αρρωσταίνει, γρατζουνάει, κλοτσάει κ.λπ.

Στα ζευγάρια είναι πολύ έντονη αυτή η μεταβίβαση της πρώτης σχέσης, των πρώτων μη λεκτικών φόβων και συναισθημάτων. Γι' αυτό και τα ζευγάρια μαλώνουν, ιδιαίτερα αν ο πρώτος χρόνος δεν ήταν καλός, αν ήταν στερημένος από ζεστασιά, χάδια, αγκαλιές. Ξέρετε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να χαϊδέψουν τρυφερά ο ένας τον άλλο; Η επιλογή λοιπόν σε αυτές τις περιπτώσεις κουβαλά πάρα πολλά πράγματα που δεν έχουν λυθεί μέσα μας.

Στόχος η επιθυμητή μητέρα

Τα προβλήματα της πρώτης μας σχέσης με τη μητέρα δημιουργούν και τους προβληματικούς έρωτες. Περιμένεις τότε όχι μόνο να βρεις μια κανονική γυναίκα, έναν κανονικό άντρα, αλλά ένα σύντροφο που θα την αντικαταστήσει σε καλύτερη έκδοση, θέλεις την επιθυμητή μητέρα. Αυτό δημιουργεί τον έρωτα, τον πιο παθιασμένο. Όχι όμως τον πραγματικό έρωτα.

Γιατί σε αυτή την περίπτωση ψάχνουμε ένα ιδανικό που θα μας αγαπήσει, θα μας εκτιμήσει γι αυτό που είμαστε, όπως έπρεπε να το κάνει η μαμά. Κι όσο πιο πολύ περιμένει κανείς την επιθυμητή μητέρα, τόσο πιο πολύ την εξιδανικεύει. Είναι μια ναρκισσιστική ανάγκη. Όταν ακούσετε: Μια μόνο γυναίκα με έχει καταλάβει, εσύ, οι άλλες ήταν όλες... να καταλάβετε ότι πρέπει να απομακρυνθείτε γρήγορα απ αυτόν τον άνθρωπο! Σας βάζει στοιχεία που πιθανώς δεν έχετε!.

Διαλέγουμε αυτόν που μας μοιάζει

Έχετε σκεφτεί γιατί παραπονιόμαστε ότι τραβάμε μόνο προβληματικές περιπτώσεις στην ερωτική μας ζωή; Μήπως δεν φταίνε μόνο οι άλλοι;

-Γιατί δεν τράβηξες κανέναν άλλο; θα ρωτούσα εγώ. Πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε να ταιριάξουμε με κάποιον ωριμότερο ψυχικά από εμάς. Δεν θα συντονιστούμε. Και δεν έχει να κάνει ούτε με την ευφυΐα ούτε με την ικανότητά μας σε άλλους τομείς όπως το εργασιακό. Εκεί μπορεί να διαπρέπουμε. Άλλο όμως είναι η συναισθηματική ωριμότητα!

Ο πραγματικός έρωτας!

-Ο έρωτας κρατάει το πολύ ένα χρόνο. Ο ανακλητικός έρωτας, ο πρώτος για τον οποίο μιλήσαμε, που δεν είναι τόσο έντονος αρχικά, ωριμάζει σιγά σιγά. Αρχίζει ο ένας να ερωτεύεται τον άλλο με το χρόνο που του αφιερώνει και τον γνωρίζει. Αυτόν λέω εγώ πραγματικό έρωτα. Αντιλαμβάνομαι ότι ο άλλος είναι κάτι εξαιρετικό για μένα, γιατί με έπεισε και τον έπεισα γι' αυτό.

Τα στάδια της ψυχικής ανάπτυξης

-Για να έχεις μια καλή σχέση πρέπει να περάσεις τις ανάγκες του πρώτου έτους, τη μεγάλη εξάρτηση. Δεν πήρα πολλά από τη μάνα μου στον πρώτο χρόνο; Τότε ψάχνω μια γυναίκα – μαμά. Δεν δίνω και τόση σημασία στο σεξουαλικό. Κι αυτή η σχέση δεν πάει καλά γιατί διαλέγεις παρόμοιο τύπο συντρόφου. Στην αρχή φαίνεται ότι ο ένας θα φροντίσει τον άλλο και μετά και οι δυο περιμένουν τον άλλο να τους φροντίσει.

Στο δεύτερο έτος, το πρωκτικό στάδιο, το παιδί μαθαίνει με τη μάνα την αυτονομία, είναι η περίοδος της εναντίωσης. Αν δεν πάει καλά, αργότερα στη σχέση ο ένας θα προσπαθεί να επιβληθεί στον άλλο! Το τρίτο στάδιο είναι το φαλλικό, όπου το σεξ πηγαίνει στα γεννητικά όργανα. Αν πάει κάτι στραβά, διαλέγεις μια γυναίκα που σου αρέσει σεξουαλικά, αλλά αυτό εξαντλείται γρήγορα. Κι από εκεί και πέρα έχεις άλλες ανάγκες που δεν σου τις καλύπτει. Ο τέταρτος χρόνος που πάλι δεν πάει καλά είναι ο οιδιποδειακός, στάδιο που στην ανάπτυξη αντιστοιχεί γύρω στα 5 χρόνια του παιδιού. Εκεί υπάρχει πρόβλημα γιατί δεν θέλεις πολύ ερωτικά το σύντροφό σου. Αν καταφέρεις και πάρεις κάποιον που σου θυμίζει τη μαμά (ή τον μπαμπά), έχεις προβλήματα σεξουαλικά: στύσης, πρόωρης εκσπερμάτισης κ.λπ.

Ζήτημα ισορροπίας

-Μια καλή σχέση προϋποθέτει ότι έχουμε περάσει σχετικά ομαλά αυτά τα στάδια: θέλεις να έχεις ένα μίνιμουμ εξάρτησης, να έχεις αυτονομία, αλλά δεν σου αρέσει να πατάς τον άλλο στο λαιμό. Θέλεις να κάνεις σεξ και να σου αρέσει, δεν ικανοποιείσαι όμως μόνο με αυτό. Τότε η σχέση εξελίσσεται σε αγάπη, σε έρωτα και μπορεί να κρατήσει. Δεν περιμένεις τόσο πολλά από τον άλλο, ενώνεις δυο ζωές, οι οποίες όμως δεν γίνονται ποτέ μια!

Και τώρα τι κάνουμε;

-Μπορεί να ακούγονται λίγο απαισιόδοξα όλα αυτά, αλλά είναι η πραγματικότητα. Το πρώτο πράγμα που λέω είναι να βρεις μια καλή μαμά, με την ψυχοθεραπεία, ατομικά ή σε ομάδες, που βοηθούν πάρα πολύ τους ανθρώπους. Λέω επίσης κι έχω παρεξηγηθεί γι' αυτό να μπορούν οι γυναίκες να είναι κοντά στο παιδί τους τον πρώτο χρόνο της ζωής του.

Προτείνω συχνά και κάτι που ακόμα μοιάζει ουτοπικό: να γίνονται μαθήματα ζωής από το δημοτικό στα σχολεία, υπό μορφή ομάδας με εκπαιδευμένους δασκάλους. Το άλλο βήμα είναι ο διάλογος, που είναι δύσκολο βέβαια. Πάντα είχαν οι άνθρωποι προβλήματα και πάντα έβρισκαν τρόπους να τα αντιμετωπίσουν. Πρέπει να είμαστε και λιγάκι αισιόδοξοι! ΄

Άλλο έρωτας, άλλο αγάπη

-Δυο άνθρωποι είναι καθρέφτης ο ένας για τον άλλο. Οι ερωτευμένοι κοιτάζονται και θαυμάζονται αυτό δεν είναι αγάπη! Είναι ένα πολύ ευχάριστο αίσθημα, που οδηγεί σχεδόν πάντα σε φασαρίες. Γιατί την επόμενη μέρα που θα τον/τη δείτε θα έχετε ήδη μια μικρή απογοήτευση. Στην πρώτη επαφή δεν ξέρουμε τίποτα για τον άλλο, όσο προχωρά η επαφή όμως αρχίζει η απο-εξιδανίκευση. Εκεί εμφανίζεται η εσωτερική παλινδρόμηση, που δηλώνει την τάση του ανθρώπου να υπαναχωρήσει φοβισμένος και να κλείσει τις πόρτες επικοινωνίας για τη νέα σχέση.

Το “Σύνδρομο του Απατεώνα”

Το Σύνδρομο του Απατεώνα (IS) αναφέρεται σε μία εσωτερική εμπειρία του ατόμου, η οποία έχει να κάνει με την πεποίθηση του, ότι δεν είναι τόσο ικανό, όσο οι άλλοι το αντιλαμβάνονται. Αυτή είναι μία σκέψη η οποία απαντάται συχνά στα ευφυή άτομα, στα άτομα με σημαντικά επιτεύγματα, και συνδέεται στενά με την τελειομανία.

Το άτομο χαρακτηρίζεται από την αδυναμία να εσωτερικεύσει τα επιτεύγματά του και από έναν επίμονο φόβο ότι θα εκτεθεί. Παρά τα εξωτερικά αποδεικτικά στοιχεία της ικανότητας του, το άτομο παραμένει πεπεισμένο ότι είναι «απατεώνας» και δεν αξίζει την όποια επιτυχία. Κάθε αποδεικτικό για την επιτυχία του απορρίπτεται ως τύχη ή ως αποτέλεσμα της εξαπάτησης των άλλων, ώστε να πιστέψουν ότι είναι πιο ευφυές και ικανό από ότι πιστεύει το ίδιο ότι είναι.

Ο όρος IS χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους ψυχολόγους Suzanna Imes και Pauline Rose Clance τη δεκαετία του 1970. Όταν εισήχθη η έννοια του IS, αρχικά θεωρήθηκε ότι ισχύει κυρίως για γυναίκες με υψηλές επιδόσεις και επιτυχίες, από τότε όμως εντοπίζεται σε άτομα ανεξαρτήτως φύλου και επιτευγμάτων.


Ενδείξεις ύπαρξης του Συνδρόμου του Απατεώνα (ΙS)

• Αυτοαμφιβολία, Αυτοαμφισβήτηση.

• Αδυναμία ρεαλιστικής εκτίμησης των ικανοτήτων και δεξιοτήτων.

• Απόδοση της επιτυχίας του ατόμου σε εξωτερικούς παράγοντες.

• Υποτίμηση της απόδοσης.

• Φόβος για μη ανταπόκριση στις προσδοκίες του ίδιου και των άλλων.

• Υπέρβαση στις δραστηριότητες (φόρτος εργασίας) προκειμένου να αποδειχθεί η αξία του ατόμου.

• Αυτοσαμποτάζ.

• Επιλογή, από το άτομο, εξαιρετικά απαιτητικών και μη ρεαλιστικών στόχων και αίσθημα απογοήτευσης όταν αποτύχει.

Σε κάποιες περιπτώσεις το Σύνδρομο του Απατεώνα (IS) μπορεί να λειτουργήσει ως κίνητρο για δράση, όμως αυτό έρχεται παράλληλα με το κόστος του συνεχόμενου άγχους. Μπορεί, για παράδειγμα, το άτομο να προετοιμαστεί υπερβολικά ή να εργαστεί πολύ πιο σκληρά από ό,τι είναι απαραίτητο, για να «βεβαιωθεί» ότι κανένας δεν θα καταλάβει ότι είναι «απατεώνας».

Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, στον οποίο πιστεύει ότι ο μόνος λόγος που, για παράδειγμα, έφερε εις πέρας μία παρουσίαση εργασίας μέσα στην τάξη ήταν ότι ξενύχτησε διαβάζοντας ασταμάτητα. Ή, να θεωρεί ότι ο μόνος λόγος που δεν «εκτέθηκε» σε μία οικογενειακή συγκέντρωση ήταν ότι απομνημόνευσε λεπτομέρειες για όλους τους καλεσμένους, ώστε να έχει πάντα ιδέες για συζήτηση.

Το άτομο με IS, παρά το γεγονός ότι μπορεί να τα καταφέρνει καλά σε κάτι, δεν αρκείται σε αυτό για να αλλάξει τις εσφαλμένες πεποιθήσεις του. Ακόμα κι αν μπορεί να απολαύσει π.χ. ένα ταξίδι ή ένα γεύμα με φίλους, η σκέψη που εξακολουθεί να έρχεται στο μυαλό του είναι: «Τι μου δίνει το δικαίωμα να είμαι εδώ;» (ένοχες απολαύσεις – guilty pleasures). Όσο περισσότερο επιτυγχάνει, τόσο περισσότερο αισθάνεται απατεώνας. Είναι σαν να μην μπορεί με κανένα τρόπο να αποδεχθεί την επιτυχία ή την ευτυχία του.

Αυτό μπορεί να πηγάζει και να βασίζεται σε επικριτικές παρελθοντικές συμπεριφορές, εάν π.χ. το άτομο είχε λάβει σχόλια και αρνητική κριτική, ότι δεν τα πήγε πολύ καλά σε κάποια κοινωνική κατάσταση. Οι βασικές πυρηνικές πεποιθήσεις που έχει σχηματίσει για τον εαυτό του είναι τόσο ισχυρές, που δεν αλλάζουν, ακόμη και όταν υπάρχουν στοιχεία για το αντίθετο.

Η διαδικασία σκέψης του είναι: «Εάν το κάνω καλά, είναι αποτέλεσμα τύχης, επειδή ένα κοινωνικά ανεπαρκές άτομο σαν εμένα, δεν μπορεί να τα καταφέρει σε αντίστοιχη περίπτωση».

Όλες αυτές οι σκέψεις επιδεινώνουν το άγχος και μπορεί να το οδηγήσουν σε κατάθλιψη. Το άτομο με IS τείνει επίσης να μην μιλά για το πώς αισθάνεται σε κανέναν και ταλαιπωρείται σιωπηλά, όπως συμβαίνει και στα άτομα με διαταραχή Κοινωνικού Άγχους.

Αιτίες

Γνωρίζουμε ότι ορισμένοι παράγοντες, όπως το οικογενειακό περιβάλλον, μπορεί να συμβάλλουν στην εκδήλωση του IS. Για παράδειγμα, μπορεί το άτομο με IS να προέρχεται από μία οικογένεια που είχε υψηλές απαιτήσεις από αυτό ως παιδί, με αποτέλεσμα να του ασκεί πίεση και πολλαπλές επικρίσεις. Ή από γονείς που υπήρξαν αμφιθυμικοί ως προς το τι «ζητούσαν» από το παιδί και κατ’ επέκταση αμφιταλαντευόμενοι ως προς τον έπαινο και την κριτική. Έτσι ακόμα και στις περιπτώσεις όπου μπορεί να τα κατάφερνε πολύ καλά, αυτό που εισέπραττε ήταν το αίσθημα ότι δεν ήταν αρκετά καλό ή ότι έπρεπε να προσπαθήσει περισσότερο.

Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι η τοποθέτηση του ατόμου σε ένα νέο, μη γνώριμο ρόλο, με πολλές απαιτήσεις μπορεί να προκαλέσει το IS. Για παράδειγμα, η έναρξη και η ένταξη του στο Πανεπιστήμιο μπορεί να κάνει το άτομο να αισθάνεται ότι δεν ανήκει εκεί (non belonging) και ότι είναι ανεπαρκές.

Σύνδρομο του Απατεώνα (IS) και Κοινωνικό Άγχος

Το IS και το Κοινωνικό Άγχος είναι πιθανό σε ορισμένες περιστάσεις να αλληλεπικαλύπτονται. Ένα άτομο με διαταραχή Κοινωνικού Άγχους συχνά αισθάνεται να μην είναι ικανό να ανταποκριθεί σε διάφορες κοινωνικές περιστάσεις, πράγμα το οποίο παρατηρείται και στο IS.

Μπορεί, για παράδειγμα, το άτομο να συζητά με κάποιον και να αισθάνεται σαν να ξεμπροστιάζεται και να είναι εμφανής σε όλους η υποτιθέμενη ανεπάρκεια του. Άλλο παράδειγμα αποτελεί, το να έχει μία παρουσίαση σε κοινό και να αισθάνεται σαν να χρειάζεται να βιαστεί να ολοκληρώσει, πριν κάποιος αντιληφθεί ότι πραγματικά δεν ανήκει εκεί και δεν ανταποκρίνεται στην θέση του.

Ενώ τα συμπτώματα του Κοινωνικού Άγχους μπορούν να τροφοδοτήσουν τα συναισθήματα του Συνδρόμου του Απατεώνα, αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε άτομο με IS έχει Κοινωνικό Άγχος ή και το αντίστροφο. Άτομα χωρίς Κοινωνικό Άγχος μπορούν επίσης να αισθανθούν έλλειψη εμπιστοσύνης και ικανότητας. Το Σύνδρομο του Απατεώνα προκαλεί συχνά και σε «μη ανήσυχα» άτομα το αίσθημα του στρες, όταν βρίσκονται σε καταστάσεις όπου αισθάνονται ανεπαρκείς.

Τύποι IS

Το IS μπορεί να εμφανιστεί με διάφορους τρόπους. Μερικοί διαφορετικοί τύποι του Συνδρόμου του Απατεώνα που έχουν εντοπιστεί είναι οι εξής ακόλουθοι:

• Ο τελειομανής: Ο τελειομανής δεν είναι ποτέ ικανοποιημένος και αισθάνεται πάντα ότι η δουλειά του θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Αντί να επικεντρώνεται στις δυνάμεις του, τείνει να διορθώνει συνεχώς τον εαυτό του σε τυχόν ελαττώματα ή λάθη. Αυτό οδηγεί συχνά σε μεγάλη πίεση και σε υψηλά επίπεδα άγχους.

• Ο υπερήρωας: Επειδή το άτομο αισθάνεται ανεπαρκές, έχει την υποχρέωση να ωθήσει τον εαυτό του να εργαστεί όσο το δυνατόν πιο σκληρά.

• Ο ειδικός: Στην εν λόγω περίπτωση το άτομο προσπαθεί πάντα να μάθει περισσότερα και δεν είναι ποτέ ικανοποιημένο από το επίπεδο κατανόησής του. Παρόλο που είναι συχνά πολύ εξειδικευμένο, υποτιμά την εμπειρία του.

• Η «ιδιοφυΐα»: Το άτομο θέτει υπερβολικά υψηλούς, πιθανόν και ανέφικτους, στόχους για τον εαυτό του και στη συνέχεια αισθάνεται συντριμμένο όταν δεν επιτύχει στην πρώτη του προσπάθεια.

• Ο μοναχικός: Το άτομο τείνει να είναι πολύ συγκεντρωτικό και προτιμά να εργάζεται μόνο του. Η αυτοεκτίμηση απορρέει συχνά από την παραγωγικότητά του, επομένως απορρίπτει συχνά την βοήθεια που του προσφέρεται. Νομίζει ότι όταν ζητά βοήθεια, αυτό θα θεωρηθεί ως ένδειξη αδυναμίας ή ανικανότητας.

Στρατηγικές Αντιμετώπισης

Για να ξεπεραστεί το ΙS, θα χρειαστεί το άτομο να αναρωτηθεί για τις βασικές πεποιθήσεις για τον εαυτό του, για το αν νιώθει άξιο αγάπης και για το αν χρειάζεται να είναι τέλειο για να το εγκρίνουν οι γύρω του.

Η τελειομανία παίζει σημαντικό ρόλο στο Σύνδρομο του Απατεώνα. Ίσως το άτομο να θεωρεί ότι υπάρχει κάποιο ιδανικό «σενάριο» π.χ για μία συζήτηση, μία δουλειά και ότι δεν μπορεί να κάνει λάθος αναφορικά με το σενάριο που έχει φανταστεί ότι ισχύει. Πιθανότατα έχει δυσκολία στο να ζητήσει βοήθεια από τους άλλους και μπορεί να καθυστερήσει λόγω των δικών του υψηλών προδιαγραφών.

Για να ξεπεράσει αυτά τα συναισθήματα, πρέπει να νιώσει άνετα και να τροποποιήσει μερικές από αυτές τις βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις που έχει για τον εαυτό του. Αυτό μπορεί να είναι δύσκολο γιατί ίσως να μην συνειδητοποιεί ότι τις έχει, αλλά εδώ παρατίθενται μερικές τεχνικές που μπορεί να είναι βοηθητικές:

• Έκφραση συναισθημάτων. Είναι βοηθητική η συζήτηση με άλλα άτομα για το πώς αισθάνεται. Αυτές οι παράλογες πεποιθήσεις τείνουν να εντείνονται όταν είναι κρυμμένες και δεν συζητούνται.

• Εστίαση της προσοχής στους άλλους. Παρόλο που αυτό μπορεί να μοιάζει περίεργο γενικά, στο IS προσπαθώντας το άτομο να βοηθήσει τους άλλους, οι οποίοι βρίσκονται ίδια κατάσταση, τελικά ωφελείται. Εάν εντοπίζει κάποιον που φαίνεται αμήχανος ή μόνος του, μπορεί να τον ρωτήσει τι του συμβαίνει. Καθώς εξασκεί αυτές του τις δεξιότητες, χτίζει την εμπιστοσύνη στις δικές του ικανότητες.

• Αξιολόγηση ικανοτήτων. Εάν έχει από καιρό πεποιθήσεις σχετικά με την «ανικανότητα» του σε κοινωνικές περιστάσεις, μπορεί να προβεί σε μία ρεαλιστική αξιολόγηση των ικανοτήτων του. Σημειώνοντας τα επιτεύγματά του και σε τι αποδίδει με επάρκεια, μπορεί στην συνέχεια να συγκρίνει τον εαυτό του με την πρόοδο του σε σχέση με το παρελθόν.

• Ένα βήμα τη φορά. Δεν είναι βοηθητικό για το άτομο να εστιάζει στο να γίνουν τα πράγματα τέλεια, αλλά μάλλον, στο να κάνει τα πράγματα αρκετά καλά και να ανταμείψει τον εαυτό του γι’αυτό. Για παράδειγμα, σε μια ομαδική συνομιλία, προσφέρει μία γνώμη ή μοιράζεται μία ιστορία για τον εαυτό του.

• Διερεύνηση των σκέψεων. Καθώς αρχίζει να αξιολογεί τις ικανότητές του και να κάνει το πρώτο βήμα, βοηθιέται στο να αναρωτηθεί αν οι σκέψεις του είναι λογικές.

• Όχι στις συγκρίσεις. Κάθε φορά που το άτομο συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους, θα βρει κάποιο σφάλμα, που τροφοδοτεί την αίσθηση ότι δεν είναι αρκετά καλό ή ότι δεν ταιριάζει στην εκάστοτε συνθήκη. Αντίθετα, κατά τη διάρκεια μίας συζήτησης μπορεί να εστιάσει στο να ακούσει τι λέει το άλλο άτομο. Να ενδιαφερθεί πραγματικά να μάθει περισσότερα.

• Περιορισμός στην χρήση των Social Media. Γνωρίζουμε ότι η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να σχετίζεται με αισθήματα κατωτερότητας. Εάν προσπαθήσει λοιπόν το άτομο να μιμηθεί μία εικόνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία δεν ταιριάζει με αυτό που είναι πραγματικά ή που είναι αδύνατο να επιτευχθεί, θα εντείνει τα συναισθήματα μειονεξίας του.

• Αποδοχή των Συναισθημάτων. Δεν είναι βοηθητικό να πολεμάμε τα συναισθήματα του ότι π.χ. «δεν ανήκουμε» ή δεν νιώθουμε επαρκείς. Επομένως θα χρειαστεί το άτομο να προσπαθήσει να τα δεχθεί, και μόνο αναγνωρίζοντάς τα, μπορεί να ξεδιπλώσει και στην συνέχεια να αντιμετωπίσει αυτές τις πεποιθήσεις που το κρατούν πίσω.

• Ανεξάρτητα από το πόσο περίεργα αισθάνεται, θα χρειαστεί να μην αφήσει αυτά τα συναισθήματα να το εμποδίσουν να επιτύχει τους στόχους του.

Όταν το άτομο αισθάνεται «απατεώνας», σημαίνει ότι τον όποιο βαθμό επιτυχίας έχει στη ζωή του, τον αποδίδει στην τύχη. Αντί αυτού χρειάζεται να προσπαθήσει να μετατρέψει αυτό το συναίσθημα μοιρολατρίας σε ευγνωμοσύνη. Να εντοπίσει τι έχει καταφέρει, τι πραγματικά είναι, στη ζωή του και να είναι ευγνώμων στον ίδιο του τον εαυτό. Είναι σημαντικό να μην αφεθεί στο φόβο του και να επιτρέψει στους άλλους να δουν τον πραγματικό του εαυτό. Εάν προσπαθεί συνεχώς και όμως εξακολουθεί να αισθάνεται «απατεώνας», είναι αναγκαίο να μιλήσει γι’ αυτό.

Βρες χρόνο να υπάρχεις

Μην στέκεσαι αδιάφορος στην ευτυχία σου, ξυπνά!

Ζήσε αληθινά γιατί μόνο εάν ζεις αληθινά, θα έχεις την ευκαιρία να έχεις δίπλα σου αληθινούς ανθρώπους.

Επέλεξε να είσαι πάντα ο εαυτός σου.

Μάθε να είσαι αυθεντικός, και μην μπεις στον πειρασμό να αλλάξεις για να ικανοποιήσεις τα θέλω κάποιου άλλου.

Και αν το κάνεις μάθε πως, θα αδιαφορήσουν για το πια θα είναι τα συναισθήματα σου και θα δυσκολευτούν το εκτιμήσουν την προσπάθειά σου.

Αντίθετα κράτα τις αξίες σου σταθερές, μην τις αντικαταστήσεις με άλλες που δεν σου ανήκουν και δεν σε εκφράζουν.

Και προτίμησε καλύτερα λίγες και ποιοτικές στιγμές πάρα πολλές που θα σε αδειάζουν.

Κάνε την ζωή σου ουσιαστική.

Φρόντισε την κάθε σου στιγμή να είναι αληθινή και αυτό θα το κάνεις μόνο εάν σ’αυτές τις στιγμές θα είσαι μέσα και εσύ.

Βρες χώρο λοιπών να χωρέσεις στην ζωή σου και μην βάζεις τους άλλους πάνω από τον εαυτό σου.

Αναγνώρισε τους ανθρώπους που πραγματικά ενδιαφέρθηκαν για την ύπαρξή σου, θα τους καταλάβεις όταν εσύ πρώτα ενδιαφερθείς για τον εαυτό σου.

Άρχισε να ζεις και να υπάρχεις για αυτό που είσαι και μάθε να αγαπάς το κάθε σου στοιχείο.

Βρες λόγους να γελάς γιατί δεν υπάρχει κάτι που να αξίζει τόσο, για να σου στερήσει το χαμόγελο.

Εσύ φωτεινό και γλυκό πλάσμα θυμήσου… δεν είσαι μόνο πια , και μην σπαταλάς την ζωή σου με ανθρώπους που σε φθείρουν.

Μην κρύβεσαι, βγες έξω από το σκοτάδι, δεν έχεις τίποτα να φοβάσαι, τίποτα πια. Και νοιώσε κάθε νότα της μελωδίας της ζωής σου, να σου χαϊδεύει τα αυτιά.

Μην στέκεσαι ούτε στα λάθη σου, όχι πια.

Δες καλύτερα τη πρόοδο σου και μην σταματάς.

Μάθε πως δεν χρειάζεται να είμαστε τέλειοι για να μας δίνουν αγάπη.

Η αγάπη δεν βάζει προϋποθέσεις στην δική της ύπαρξή.

Μάθε πως απλά μερικοί άνθρωποι δεν ξέρουν να αγαπάνε. Αγνόησέ τους και προσπέρασέ τους .Δεν αξίζει να τους αφήσεις να σε πληγώσουνε ούτε να σε φθείρουνε.

Πάρε τον έλεγχο και επέλεξε εσύ την ροή της ζωής σου.

Ακολούθησε την φωνή της ψυχής σου που σε φωνάζει

Ζήσε και βρες χρόνο για την δική σου ύπαρξη.

Πύρρων: Τίποτε δεν υπάρχει στ’ αλήθεια, αλλά η ανθρώπινη ζωή κυβερνάται από τις συμβάσεις

Ο Πύρρων ο Ηλείος γεννήθηκε περίπου το 365π.Χ. και ασχολήθηκε με τη φιλοσοφική σκέψη από πολύ μικρή ηλικία. Τον φαντάζομαι ως φοιτητή τέχνης, ο οποίος εκτέθηκε σε ριζοσπαστικές ιδέες στα νιάτα του, και ενθαρρύνθηκε να πειραματιστεί με την πρακτική τους εφαρμογή. «Η Ζωή μιμείται την Τέχνη πολύ περισσότερο από ό,τι η Τέχνη μιμείται τη Ζωή», έγραψε ο Όσκαρ Γουάιλντ στην πραγματεία του Παρακμή του Ψεύδους. Ο Πύρρων μπορεί να συμφωνούσε μ’ αυτό.

Αρχικά, εντυπωσιάστηκε από τον Στίλπωνα τον Μεγαρέα και, στη συνέχεια, από τον Ανάξαρχο τον Αβδιρίτη. Και οι δύο αυτοί φιλόσοφοι ήσαν γνωστοί για την αδιαφορία τους προς τα υλικά πράγματα, όπως δείχνουν κάποιες δραματικές ιστορίες. Ο Στίλπων λέγεται ότι άφησε ληστές να λεηλατήσουν το σπίτι του χωρίς να διαμαρτυρηθεί ούτε μία φορά. Η σοφία του ήταν το μοναδικό πολύτιμο κτήμα του, έλεγε, κι αυτό δεν μπορούσαν να του το πάρουν. Ο Ανάξαρχος, επίσης γνωστός ως «ευδαιμονικός», καταδικάστηκε σε θάνατο από έναν Κύπριο τύραννο που τον φθονούσε και επρόκειτο να εκτελεστεί με έναν αποτρόπαιο τρόπο: θα τον κοπανούσαν σε ένα τεράστιο γουδί. Απάντησε ότι αυτό που θα κοπανούσαν θα ήταν το γουδί και όχι ο Ανάξαρχος.

Ο Ανάξαρχος ταξίδεψε και στην Ινδία, ακολουθώντας τα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο Πύρρων, πλέον τριάντα πέντε περίπου ετών, τον συνόδευσε, και το ταξίδι αυτό άλλαξε τη ζωή του. Ως νεαρός άνδρας, είχε επιθυμήσει τη δόξα και αναζητούσε απελπισμένα την έγκριση των άλλων, μία δίψα για αναγνώριση που δημιούργησε ένα ανήσυχο πνεύμα κι έναν ορμητικό χαρακτήρα – τον μαθητή της τέχνης που επιδιώκει να αφήσει το αποτύπωμά του στον κόσμο. Όμως, στην Ινδία, ο Πύρρων φαίνεται ότι είχε κάποια εμπειρία μεταστροφής ή, τουλάχιστον, το μέρος αυτό τον βοήθησε να κατανοήσει ότι οι επιθυμίες του θα τον κατέστρεφαν, αν δεν τις χρησιμοποιούσε με σύνεση.

Έμεινε εκεί για περίπου δεκαοκτώ μήνες, ένα μέρος του διαστήματος αυτού το πέρασε στα Τάξιλα, στο σημερινό Πακιστάν, κοντά στους λόφους Μουρέ και κατά μήκος του ποταμού Τάμρα-Νάλα. Εδώ ζούσαν οι περίφημοι «γυμνικοί φιλόσοφοι», οι Γυμνοσοφιστές, οι οποίοι αποκαλούνται έτσι προφανώς επειδή κυκλοφορούσαν χωρίς ρούχα. Κάποια ημέρα άκουσε έναν από αυτούς να μαλώνει τον δάσκαλό του, τον Ανάξαρχο, επειδή δίδασκε την καλή ζωή, ενώ έκανε ελάχιστη προσπάθεια να καλλιεργήσει το καλό μέσα του. «Δεν θα μπορέσεις ποτέ να διδάξεις στους άλλους τι είναι καλό, όσο υπηρετείς δουλικά τους βασιλείς και τις αυλές τους», είπε ο σοφός. Αυτό έθιξε κάποια ευαίσθητη χορδή του Πύρρωνος. Ήταν κι ο ίδιος ένοχος, αφού κολάκευε κάποιον άλλον με δουλοπρέπεια. Από κείνη τη στιγμή και μετά, συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να προσπαθήσει να εφαρμόσει τη φιλοσοφία του, αντί απλώς να τη διατυπώνει ή να την εκφράζει. Αποφάσισε να ξεχάσει τους παιδιάστικους τρόπους του και να μάθει να είναι σοβαρός και ήρεμος.

Κατά τη διάρκεια της επόμενης περιόδου της ζωής του, ανέπτυξε διάφορες τεχνικές που είχαν ως στόχο τον αναπροσανατολισμό των νεανικών του τάσεων. Ίσως, η προφανέστερη ήταν να αποσυρθεί προσωρινά από τις υποθέσεις του κόσμου, να βρει ένα καταφύγιο και να περάσει κάποιο διάστημα απομονωμένος. Επίσης, υιοθέτησε κι ένα μάντρα, έναν στίχο του Ομήρου: «Όπως τα φύλλα στα δέντρα, έτσι και η ζωή του ανθρώπου». Τον επαναλάμβανε διαρκώς, σαν προσευχή: να, μία συμβουλή για να ανακτήσουμε κάποια ισορροπία, όσον αφορά την ηρεμία και τη βεβαιότητα.

Επίσης, έμαθε να δίνει αξία στις συζητήσεις με οποιονδήποτε συναντούσε, σημαντικό και ισχυρό ή συνηθισμένο και απλό. Δεν υποτιμούσε πλέον κανέναν και. επιπλέον, αισθανόταν απολύτως ήρεμος όταν οι ακροατές του δεν τον πρόσεχαν και απομακρύνονταν, αφήνοντάς τον μόνο του. Ολοκλήρωνε με ηρεμία αυτό που έλεγε και συνέχιζε την πορεία του.

Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, πήγε να ζήσει με την αδελφή του, και δεν ντρεπόταν να κάνει γυναικείες δουλειές – να ξεσκονίζει το σπίτι, να πηγαίνει τα γουρούνια και τα πουλερικά στην αγορά. Είχε ανακαλύψει την αταραξία. Υπάρχει μία ιστορία που αναφέρει ότι ενώ ταξίδευε στη θάλασσα, παρέμεινε ατάραχος κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, η αγριότητα της οποίας κατατρόμαξε όλους τους υπόλοιπους επιβάτες.

Ο Πύρρων, επίσης, ανακάλυψε την ικανότητα να γελά με τον εαυτό του. Κάποια ημέρα, τον είδαν να πέφτει κάτω τρομαγμένος, όταν ένα άγριο σκυλί του επιτέθηκε. Ένας περαστικός, και επικριτής του, σκέφθηκε ότι έπιασε τον ασυγκίνητο στα πράσα. Ο Πύρρων, έχοντας ξαναβρεί την ψυχραιμία του, γέλασε. «Δεν είναι πάντα εύκολο να παραμένεις ήρεμος», παραδέχθηκε. «Πρέπει να προσπαθούμε να εφαρμόζουμε αυτά που διδάσκουμε».

Ο Πύρρων έμοιαζε με τον Σωκράτη, από την άποψη ότι δεν έγραψε τίποτε. Είχε εσωτερικεύσει πλήρως το μάθημα των Ινδών γιόγκι:

Η πρακτική εφαρμογή είναι το πάν, το προσωπικό παράδειγμα είναι ισχυρότερο από τα λόγια. Δεν είναι μόνο ότι αυτό που έχει σημασία είναι η πρακτική, αλλά και το ταξίδι που πραγματοποιείται. Μόνο όταν διατηρεί κάποιος την πορεία του, μπορεί να κατανοήσει την αλήθεια, αντίθετα από όταν απλώς μιλά γι’ αυτήν. Το δόγμα τείνει να είναι στατικό. Οι τύποι αυτοί εμφανίζονται μετά από περίσκεψη, αποτελούν προϊόν έρευνας και αν οι άνθρωποι απλώς επαναλαμβάνουν τους τύπους, τότε μπορεί ποτέ να μην βασανιστούν από την περίσκεψη, την εμπειρία της αβεβαιότητας που είναι τόσο πολύτιμη στην πραγματικότητα. Διότι, πάνω απ’ όλα, ο Πύρρων ήθελε να μάθουν ένα πράγμα: πως να αναστέλλουν τη δυσπιστία, να είναι ευτυχείς στην άγνοιά τους, να καλλιεργούν την αρνητική ικανότητα. Αυτή ήταν η στάση και το πνεύμα που χαρακτήριζαν την ώριμη πίστη του.

Μπορούμε να εξετάσουμε περισσότερα του τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό αναλύοντας κάποιες ρήσεις του. Σώζονται κάποιες από αυτές και είναι συναρπαστικές. Για να τις λάβετε σοβαρά υπ’ όψιν, πρέπει να διαπεράσετε αυτά που υποτίθεται ότι λένε επιφανειακά και να φθάσετε σε αυτό που μπορεί να υπονοούν βαθύτερα, δηλαδή να είστε προετοιμασμένοι από την αρχή να μην αναρωτηθείτε απλώς αν είναι αλήθεια ή ψέματα. Ορίστε μία από αυτές:

Τίποτε δεν υπάρχει στ’ αλήθεια, αλλά η ανθρώπινη ζωή κυβερνάται από τις συμβάσεις

Αυτή είναι μία λίαν υπερβολική δήλωση. Φαινομενικά υπονοεί ότι ο κόσμος της εμπειρίας και των γεγονότων αποτελεί παραίσθηση και ότι όλα όσα κάνουμε και σκεπτόμαστε είναι ένα είδος συμφωνίας ή συνθήκης και όχι αληθινά από μόνα τους.

Ο Πύρρων ο Ηλείος, περί αναστολής της δυσπιστίας

Είναι πολύ λίγοι εκείνοι που ξέρουν να σκέφτονται πραγματικά

Είναι πολύ ενδιαφέρον, ξέρετε, ν’ ανακαλύψει κανείς τι είναι μάθηση. Μαθαίνουμε από κάποιο βιβλίο ή από κάποιο δάσκαλο μαθηματικά, γεωγραφία, ιστορία- μαθαίνουμε πού βρίσκονται το Λονδίνο, η Μόσχα ή η Νέα Υόρκη- μαθαίνουμε πώς λειτουργεί κάποιο μηχάνημα, πώς χτίζουν τις φωλιές τους τα πουλιά και πώς φροντίζουν τα μικρά τους. Μαθαίνουμε μελετώντας και παρατηρώντας. Αυτός είναι ο ένας τρόπος μάθησης.

Υπάρχει, όμως, κι ένας άλλος τρόπος μάθησης: Η μάθηση που έρχεται μέσα από την εμπειρία. Όταν βλέπουμε ένα καΐκι στο ποτάμι, με τα πανιά του να καθρεφτίζονται στα ήσυχα νερά, αυτό δεν είναι μια εκπληκτική εμπειρία; Και τι συμβαίνει μετά; Το μυαλό μας αποθηκεύει αυτή την εμπειρία ακριβώς όπως αποθηκεύει τη γνώση, και το επόμενο απόγευμα πηγαίνουμε πάλι στο ίδιο μέρος για να δούμε το καΐκι, ελπίζοντας ότι θα νιώθουμε το ίδιο πράγμα – χαρά και γαλήνη, που έρχονται τόσο σπάνια στη ζωή μας. Έτσι, το μυαλό μας αποθηκεύει επιμελώς εμπειρίες, και αυτή η αποθήκευση εμπειριών με τη μορφή μνήμης είναι που δημιουργεί τη σκέψη, έτσι δεν είναι; Αυτό που ονομάζουμε σκέψη είναι αντίδραση της μνήμης.

Βλέπετε, είναι πολύ λίγοι εκείνοι που ξέρουν να σκέφτονται πραγματικά. Οι περισσότεροι από εμάς απλώς επαναλαμβάνουμε ό,τι έχουμε διαβάσει σε κάποιο βιβλίο ή ό,τι μας έχει πει κάποιος άλλος, ή η σκέψη μας είναι αποτέλεσμα της δικής μας πολύ περιορισμένης εμπειρίας. Ακόμη κι αν ταξιδέψουμε σε ολόκληρο τον κόσμο και αποκτήσουμε αμέτρητες εμπειρίες, ακόμη κι αν συναντήσουμε πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους και ακούσουμε τι έχουν να μας πουν, ακόμη κι αν μελετήσουμε τα έθιμά τους, τη θρησκεία τους, τις συνήθειές τους, εκείνο που θα συγκρατήσουμε θα είναι η ανάμνηση όλων αυτών, στην οποία βασίζεται αυτό που ονομάζουμε σκέψη. Συγκρίνουμε, κατακρίνουμε, επιλέγουμε, και από αυτή τη διαδικασία ελπίζουμε να βρούμε κάποια λογική στάση ζωής. Αλλά αυτού του είδους οι σκέψεις είναι πολύ περιορισμένες, είναι κλεισμένες μέσα σε μια πολύ μικρή περιοχή. Έχουμε κάποια εμπειρία, όπως όταν βλέπουμε μια βάρκα στο ποτάμι ή κάποιο σώμα που το μεταφέρουν για να το κάψουν ή μια χωριάτισσα που κουβαλάει ένα βαρύ φορτίο, όλες αυτές οι εμπειρίες είναι εκεί, μπροστά στα μάτια μας, αλλά είμαστε τόσο αναίσθητοι που δεν μπαίνουν βαθιά μέσα μας για να ωριμάσουν. Αλλά μόνο μέσα από την ευαισθησία για τα πάντα γύρω μας μπορεί ν’ αρχίσει να υπάρχει ένας διαφορετικός τρόπος σκέψης που δεν θα είναι περιορισμένος από τη διαμόρφωσή μας.

Αν προσκολληθείτε σε κάποια θρησκεία ή σε μια ιδεολογία, θα βλέπετε τα πάντα μέσα από το πρίσμα των αντίστοιχων πιστεύω ή παραδόσεων και δεν θα έχετε καμία επαφή με την πραγματικότητα. Έχετε προσέξει ποτέ τις γυναίκες του γειτονικού χωρίου την ώρα που κουβαλάνε κάποιο βαρύ φορτίο στο κεφάλι τους για να το πάνε στην πόλη; Όταν το κάνετε, τι συμβαίνει μέσα σας, τι νιώθετε; Ή εκείνο που συμβαίνει είναι ότι έχετε δει αυτές τις γυναίκες τόσο πολλές φορές που δεν νιώθετε τίποτα πια, επειδή απλώς έχετε συνηθίσει το θέαμα; Αλλά ακόμη κι όταν παρατηρείτε κάτι για πρώτη φορά, τι συμβαίνει; Αυτομάτως ερμηνεύετε αυτό που βλέπετε σύμφωνα με τα πιστεύω σας, έτσι δεν είναι; Βιώνετε αυτό που βλέπετε σύμφωνα με τις ιδέες στις οποίες πιστεύετε, είστε κομμουνιστής, σοσιαλιστής, καπιταλιστής, θεϊστής ή οτιδήποτε άλλο σε “-ιστής”. Αντιθέτως, αν δεν είστε τίποτε από όλα αυτά κι έτσι δεν αντιλαμβάνεστε την πραγματικότητα μέσα από κάποιο φίλτρο ιδεών ή πιστεύω, αλλά έχετε πραγματικά άμεση επαφή με αυτή, τότε θα δείτε τι εξαιρετική σχέση υπάρχει ανάμεσα σε εσάς και σε ό,τι παρατηρείτε. Αν δεν είσαι προκατειλημμένος και είσαι ανοιχτός σε όλα, τότε τα πάντα γύρω σου αποκτούν εξαιρετικό ενδιαφέρον, είναι απίστευτα ζωντανά.

Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό, όσο είναι νέος κανείς, να παρατηρεί τα πάντα: τη βάρκα που κυλάει στο ποτάμι, το τρένο που περνάει, τη γυναίκα που κουβαλάει κάποιο βαρύ φορτίο, την αναίδεια του πλούσιου, την υπεροψία των υπουργών, των «μεγάλων», εκείνων που νομίζουν ότι τα ξέρουν όλα. Πρέπει απλώς να παρατηρείς χωρίς να κάνεις κριτική, επειδή από τη στιγμή που κάνεις κριτική παύεις να έχεις επαφή με τους άλλους, έχεις ήδη σηκώσει έναν τοίχο ανάμεσα σε σένα και σ’ εκείνους. Αν όμως παρατηρείς απλώς, τότε έχεις άμεση επαφή με τους ανθρώπους και με τα πράγματα. Αν μπορείς να παρατηρείς διαρκώς, με οξυδέρκεια, αλλά χωρίς να κρίνεις, χωρίς να βγάζεις συμπεράσματα, θα ανακαλύψεις ότι η σκέψη σου θα γίνει εντυπωσιακά ακριβής. Τότε δεν σταματάς να μαθαίνεις.

Παντού γύρω σας υπάρχουν η γέννηση και ο θάνατος, το κυνήγι του χρήματος, κάποιας θέσης, της εξουσίας, όλα αυτά τα πράγματα που εμείς ονομάζουμε ζωή. Αναρωτιέστε καμιά φορά, ακόμη κι εσείς που είστε πολύ νέοι, για ποιο λόγο γίνονται όλα αυτά; Οι περισσότεροι από εμάς, βλέπετε, ζητάμε κάποια απάντηση, θέλουμε να μας πει κάποιος για ποιο λόγο γίνονται όλα αυτά, κι έτσι διαβάζουμε βιβλία -πολιτικά ή θρησκευτικά- ή περιμένουμε από κάποιον «φωτισμένο» να μας απαντήσει. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να το κάνει αυτό, επειδή η ζωή δεν είναι κάτι που μπορεί να κατανοηθεί μέσα από κάποιο βιβλίο, ούτε μπορείς να βρεις το νόημά της ακολουθώντας κάποιον ή κάνοντας προσευχές. Εσείς κι εγώ πρέπει να την κατανοήσουμε από μόνοι μας, πράγμα που μπορούμε να κάνουμε μόνο αν είμαστε γεμάτοι ζωντάνια, πολύ σβέλτοι, προσεκτικοί, παρατηρητικοί, δείχνοντας ενδιαφέρον για τα πάντα γύρω μας, και τότε θα ανακαλύψουμε τι σημαίνει να είσαι πραγματικά ευτυχισμένος.

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι δυστυχισμένοι, και είναι δυστυχισμένοι επειδή δεν υπάρχει αγάπη στην καρδιά τους. Η αγάπη γεννιέται μέσα στην καρδιά σου όταν δεν υπάρχει τοίχος ανάμεσα σε σένα και τον άλλο- όταν τους ανθρώπους που συναντάς τους παρατηρείς χωρίς να τους κρίνεις· όταν κοιτάς μια βάρκα μ’ ανοιχτά πανιά να κυλάει στο ποτάμι και απλώς θαυμάζεις την ομορφιά της. Μην αφήνετε τις προκαταλήψεις σας να σας εμποδίζουν να παρατηρείτε τους ανθρώπους και όσα συμβαίνουν. Απλώς να παρατηρείτε, και θα ανακαλύψετε ότι με αυτού του είδους την απλή παρατήρηση, των δέντρων, των πουλιών, των ανθρώπων- που περπατάνε, που δουλεύουν, που χαμογελάνε, κάτι γίνεται μέσα σας. Χωρίς να γίνεται αυτό το εξαιρετικό πράγμα μέσα σας, χωρίς την εμφάνιση δηλαδή της αγάπης στην καρδιά σας, η ζωή έχει πολύ λίγη σημασία.

Κατάθλιψη: θέμα χημείας;

Όταν ο Ιπποκράτης έφερε επανάσταση στην ιατρική τον 5ο αιώνα π.Χ., διέκρινε τη «μελαγχολία» ως τη μία από τις τρεις κύριες διανοητικές διαταραχές, μαζί με τη μανία και τη φρενίτιδα (εγκεφαλικός πυρετός). Όταν η ένταση της δυσθυμίας και της θλίψης ήταν τόση που μπορούσαν να θεωρηθούν ασθένεια, το αίτιο αποδιδόταν σε ασυμμετρία της μέλαινας χολής, ενός από τους τέσσερις «χυμούς» που ρυθμίζουν την υγεία.

Παρ’ ότι η θεωρία του Ιπποκράτη έχει προ πολλού εγκαταλειφθεί, η αντίληψη ότι οι οργανικές ανισορροπίες μπορούν να προκαλέσουν ψυχολογικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, έχει αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου.

Ο Θλιμμένος Εγκέφαλος

Μια πρόσφατη επανάσταση που συμβάλλει στην κατανόηση της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι η Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων ή, αλλιώς, ΤΕΠ, που μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε ποιες περιοχές του εγκεφάλου δραστηριοποιούνται κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου γεγονότος. Οι σαρώσεις ΤΕΠ έδειξαν ότι ένα τμήμα του εγκεφαλικού επιχειλίου συστήματος, ο έλικας του προσαγωγίου, είναι ιδιαίτερα ενεργό όταν οι άνθρωποι είναι θλιμμένοι ή πάσχουν από κατάθλιψη. Πολύ κοντά βρίσκεται ο πρόσθιος αύλακας του προσαγωγίου, που όπως εικάζεται σχετίζεται με την αισιοδοξία, αλλά που ενδέχεται να αλλάξει αν το άτομο βιώσει αρκετές κρίσεις κατάθλιψης.

Ο προμετωπιαίος φλοιός, το τμήμα του εγκεφάλου που μεταφέρει τις πιο σύνθετες σκέψεις και κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, σχετίζεται με τα συναισθήματα. Συνήθως οι καταθλιπτικοί εμφανίζουν μειωμένη δραστηριότητα στο αριστερό τμήμα του προμετωπιαίου φλοιού και είναι αυξημένες οι πιθανότητες κάποιος να εμφανίσει κατάθλιψη, εάν αυτή η περιοχή του εγκεφάλου υποστεί βλάβη.

Χημικές Επιδράσεις

Υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένες χημικές ανισορροπίες σχετίζονται με την κατάθλιψη. Ίσως θυμάστε, από τη σελίδα 13. ότι οι νευροδιαβιβαστές είναι οι χημικοί μαντατοφόροι που αποστέλλονται από το ένα εγκεφαλικό κύτταρο στο άλλο. Δύο από αυτές τις χημικές ουσίες, η σεροτονίνη και η νοραδρεναλίνη, ανιχνεύονται συνήθως σε αρκετά χαμηλά ποσοστά συγκέντρωσης σε άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη, ενώ υψηλά επίπεδα νοραδρεναλίνης παρατηρούνται συνήθως στους πάσχοντες από μανία.

Πολλές από τις ποικίλες σωματικές και φαρμακευτικές θεραπευτικές αγωγές για την κατάθλιψη φαίνεται πως αυξάνουν την ποσότητα των χημικών αυτών ουσιών στον εγκέφαλο. Η στέρηση του ύπνου REM (των ονείρων), τα ηλεκτροσόκ (δείτε απέναντι) και η έκθεση στο φως του ήλιου, για άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη τον χειμώνα, μπορεί να συμβάλουν στον περιορισμό του προβλήματος και στην αύξηση των επιπέδων αυτών των νευροδιαβιβαστών. Επιπλέον, οι τρεις κυριότεροι τύποι φαρμάκων που περιορίζουν επιτυχώς την κατάθλιψη,αυξάνουν τη διαθεσιμότητα αυτών των χημικών ουσιών. Περιέργως, ωστόσο, πριν προλάβουν τα φάρμακα να δράσουν, τα επίπεδα των χημικών ουσιών πέφτουν στα επίπεδα όπου βρίσκονταν κατά την περίοδο της κατάθλιψης.

Για Όλα Ευθύνεται το Σώμα;

Εάν η κατάθλιψη μπορεί να συνδεθεί με οργανικές καταστάσεις όπως οι ανισορροπίες των χημικών ουσιών σε υπερ-ενεργά τμήματα του εγκεφάλου, καθίστανται περιττές οι ψυχολογικές θεραπείες; Ούτε κατά διάνοια! Ο ψυχολόγος Μάρτιν Σέλιγκμαν έχει αποκαλύψει το μικρό ένοχο μυστικό’ της ψυχοφαρμακολογίας: Τα φάρμακα και η σωματική θεραπευτική αγωγή δεν θεραπεύουν τους ασθενείς, τούς βοηθούν μόνο να διαχειριστούν τα συμπτώματα (δηλαδή, είναι «ημίμετρα»). Οι ψυχολόγοι έχουν διαπιστώσει ότι όσοι πάσχουν από κατάθλιψη όχι μόνο αισθάνονται διαφορετικά, αλλά συχνά σκέφτονται και διαφορετικό. Η κατάθλιψη συχνά επανέρχεται και παρ’ ότι τα φάρμακα μπορεί να συμβάλουν στην αντιμετώπιση της ασθένειας, όταν αυτή εκδηλώνεται δεν εμποδίζουν την επανεμφάνισή της. Η μεταβολή του τρόπου που οι καταθλιπτικοί αντιμετωπίζουν τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στη διαχείριση της κατάστασης.

Ο Σίγκμουντ Φρόιντ και η ερμηνεία των ονείρων

O Sigmund Freud (1856-1939), ο πατέρας της ψυχανάλυσης, ανατρέπει τη μελέτη των ονείρων με το έργο του “Η ερμηνεία των ονείρων”.

Ο Φρόιντ ξεκίνησε να αναλύει τα όνειρα για να μπορέσει να κατανοήσει τις πτυχές μιας προσωπικότητας, καθώς σχετίζονται με την ψυχοπαθολογία. Για τον Φρόιντ τίποτα από όσα κάνουμε δεν συμβαίνει κατά τύχη, αλλά κάθε δράση και σκέψη παρακινείται σε κάποιο βαθμό από το ασυνείδητο μας . Για να ζούμε σε μια πολιτισμένη κοινωνία, έχουμε την τάση να συγκρατούμε τις ορμές μας και να καταπιέζουμε τις παρορμήσεις μας. Ωστόσο, αυτές οι ορμές και παρορμήσεις θα πρέπει να απελευθερωθούν με κάποιο τρόπο, και έτσι έρχονται στην επιφάνεια σε συγκαλυμμένες μορφές.

Ένας τρόπος με τον οποίο αυτές απελευθερώνονται είναι μέσα από τα όνειρα. Επειδή το περιεχόμενο του ασυνείδητου μπορεί να είναι εξαιρετικά ενοχλητικό ή επιβλαβές, ο Φρόιντ πιστεύει ότι το ασυνείδητο εκφράζεται με μια συμβολική γλώσσα.

Ο Φρούντ κατηγοριοποιεί τις πτυχές του μυαλού σε τρία μέρη:

Το Εκείνο ή Προεγώ – επικεντρώνεται γύρω από τις αρχέγονες παρορμήσεις, απολαύσεις, επιθυμίες, ανεξέλεγκτες ορμές και επιθυμίες.

Το Εγώ – σχετίζεται με το συνειδητό, το ορθολογικό, το ηθικό και τη συνείδηση του εαυτού.

Το Υπερεγώ – είναι ο λογοκριτής του Προεγώ και υπεύθυνο για την επιβολή του ηθικού κώδικα του Εγώ.

Όταν είμαστε ξύπνιοι, οι παρορμήσεις και οι επιθυμίες του Προεγώ καταστέλλονται από το υπερεγώ. Μέσω των ονείρων, είμαστε σε θέση να “πάρουμε μια γεύση” από το ασυνείδητο μας ή το Προεγώ μας. Ωστόσο, επειδή οι επιθυμίες του Προεγώ μπορεί, κατά περιόδους, να είναι πολύ ενοχλητικές, ακόμη και ψυχολογικά επιζήμιες, ένας “λογοκριτής” μεταφράζει το ενοχλητικό περιεχόμενο του ασυνείδητου σε μια πιο αποδεκτή συμβολική μορφή. Αυτό βοηθά στη διατήρηση του ύπνου και μας αποτρέπει από το να ξυπνάμε συγκλονισμένοι από τις εικόνες. Ως αποτέλεσμα, έχουμε τα αινιγματικά όνειρα.

Σύμφωνα με τον Φρόιντ, ο λόγος που δυσκολευόμαστε να θυμηθούμε τα όνειρα μας ευθύνεται στο Υπερεγώ μας, καθώς προσπαθεί να προστατέψει το συνειδητό μας από τις ενοχλητικές εικόνες και τις επιθυμίες που μας έφερε το ασυνείδητο.

Φροϋδικά εργαλεία ονείρων

Σύμφωνα με τον Φρόιντ, τα όνειρα έχουν πάντα ένα προφανές / έκδηλο και ένα λανθάνον περιεχόμενο. Το προφανές περιεχόμενο είναι αυτό που φαίνεται να λέει το όνειρο. Είναι συχνά παράξενο και παράλογο. Το λανθάνον περιεχόμενο είναι αυτό που το όνειρο προσπαθεί πραγματικά να πει. Τα όνειρα μας δίνουν τη δυνατότητα να ρίξουμε μια ματιά στο ασυνείδητο μας. Ο Φρόιντ θεωρεί ότι μπορούμε να εισχωρήσουμε μέσω του προφανούς περιεχόμενου του ονείρου στο λανθάνον περιεχόμενο, αποκαλύπτοντας τη βασική σημασία του ονείρου χρησιμοποιώντας την τεχνική των “ελεύθερων συνειρμών”.

Χρησιμοποιώντας αυτήν την τεχνική, ο Φρόιντ επέτρεπε στους ασθενείς του να αποκαλύπτουν οτιδήποτε ερχόταν στο μυαλό τους, χωρίς το φόβο της κρίσης ή του εμπαιγμού. Η μια σκέψη οδηγούσε στην άλλη και η διαδικασία οδηγούσε τον Φρόιντ και τους ασθενείς του σε εκπληκτικές κατευθύνσεις. Το υλικό που προέκυψε από αυτές τις συνεδρίες, έθεσε τις βάσεις για τις ιδέες του Φρόιντ σχετικά με τη σεξουαλική ανάπτυξη και το διαχωρισμό μεταξύ συνειδητού και ασυνείδητου.

Ο Φρόυντ κατηγοριοποίησε τις εικόνες των ονείρων στις παρακάτω πέντε διαδικασίες:

Μετάθεση / Displacement: Αυτό συμβαίνει όταν η επιθυμία για ένα πράγμα ή ένα πρόσωπο συμβολίζεται από κάτι άλλο ή από κάποιο άλλο πρόσωπο.

Προβολή / Projection: Όταν αυτός που βλέπει το όνειρο ωθεί τις δικές του επιθυμίες και τα δικά του “θέλω” σε κάποιο άλλο πρόσωπο.

Συμβολισμός / Symbolization: Όταν οι απωθημένες ορμές ή καταπιεσμένες επιθυμίες εμφανίζονται με μεταφορικό τρόπο.

Συμπύκνωση / Condensation: Αυτή είναι η διαδικασία κατά την οποία αυτός που ονειρεύεται κρύβει τα αισθήματα ή τις ορμές του συμπιέζοντας τα σε ένα σύντομο όνειρο ή συμβάν.

Εκλογίκευση / Rationalization: Αυτό θεωρείται το τελικό στάδιο ενός ονείρου. Το μυαλό οργανώνει ένα ασυνάρτητο όνειρο σε ένα όνειρο το οποίο είναι πιο κατανοητό και λογικό. Στάδιο επίσης γνωστό και ως δευτερογενής επεξεργασία ή δευτερογενής αναθεώρηση.

Τα 5 στάδια του Φρόιντ για την ανάπτυξη της προσωπικότητας

Ο Φρόιντ πιστεύει ότι υπάρχουν 5 στάδια στη διαμόρφωση της προσωπικότητας:

Στοματικό στάδιο / Εξάρτηση: Το στάδιο αυτό λαμβάνει χώρα από την γέννηση μέχρι την ηλικία των 2 ετών, όπου το παιδί εξερευνά τον κόσμο χρησιμοποιώντας το στόμα του. Εάν οι ανάγκες δεν ικανοποιούνται κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου, τότε το άτομο ζει τη ζωή του προσπαθώντας να τις καλύψει. Το κάπνισμα, φαγητό και ποτό θεωρούνται εμμονές του στόματος. Τα επαναλαμβανόμενα όνειρα, η αίσθηση του ανολοκλήρωτου ή οι ανεκπλήρωτες ανάγκες αποτελούν κοινά θέματα ονείρων.

Πρωκτικό στάδιο / Μάθηση της χρήσης τουαλέτας: Σε αυτό το δεύτερο στάδιο, το παιδί μαθαίνει να ελέγχει τις σωματικές του λειτουργίες. Εάν δεν αντιμετωπισθεί σωστά ή αν το παιδί έχει τραυματιστεί σε αυτό το στάδιο, τότε σαν ενήλικας θα μπορούσε να αποκτήσει υπερβολική ισχυρογνωμοσύνη, να αναπτύξει συμπεριφορές τσιγκουνιάς ή φιλαργυρίας ή υπερβολική αγάπη για την τάξη και την καθαριότητα, και αισθήματα δύναμης ή ελέγχου. Το παιδί μπορεί επίσης να αναπτύξει ιδεοψυχαναγκαστικές συμπεριφορές. Τα όνειρα που βρίσκονται εκτός ελέγχου ή προσπαθεί κανείς να κρατήσει τα πράγματα σε τάξη είναι κοινά.

Φαλλικό στάδιο: Μεταξύ των ηλικιών από 3 έως 5 ετών, το παιδί αντιλαμβάνεται το αρσενικό και το θηλυκό φύλο. Η προσωπικότητα έχει αναπτυχθεί πλήρως σε αυτό το στάδιο. Αυτό το στάδιο έχει επίσης χαρακτηριστεί και ως το Σύμπλεγμα του Οιδίποδα ή της Ηλέκτρας. Ο Οιδίποδας αντιπροσωπεύει την αγάπη ενός αγοριού για τη μητέρα του και τον φόβο / ζήλια προς τον πατέρα του. Η Ηλέκτρα είναι η γυναικεία εκδοχή του συμπλέγματος, όπου το κορίτσι έχει θυμό προς τη μητέρα του και παρουσιάζει «φθόνο του πέους».

Στάδιο της λανθάνουσας σεξουαλικότητας: Το άτομο στρέφεται προς τα πρόσωπα και τα πράγματα του ευρύτερου περιβάλλοντος, αποκτά ποικίλες γνώσεις και δεξιότητες και ενισχύει το Υπερεγώ. Το στάδιο αυτό είναι μια περίοδος εσωτερικής γαλήνης πριν την εφηβεία.

Γεννητικό στάδιο: Ξεκινώντας από την ηλικία των 12 έως και το αποκορύφωμα της εφηβείας, αυτό το στάδιο χαρακτηρίζεται από την αναζωπύρωση του σεξουαλικού ενδιαφέροντος.

Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, ο Φρόιντ πιστεύει ότι η κινητήρια δύναμη ενός ονείρου είναι η εκπλήρωση μιας επιθυμίας. Ζητήματα εξουσίας, έλλειψης ελέγχου, ή η ανικανοποίητη αγάπη μπορεί να εκδηλωθεί στα όνειρα ως τρόπος ικανοποίησης αυτών των αναγκών. Σκέψεις που καταπιέζονται κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί επίσης να βγούν με κάποιο τρόπο στα όνειρα για να μπορέσουν να εκπληρωθούν.

Ο Φρόιντ πιστεύει πως κάθε εικόνα και σύμβολο που εμφανίζεται σε ένα όνειρο έχει μια σεξουαλική συνάφεια. Για παράδειγμα, τα όνειρα που εκδηλώνουν άγχος θεωρεί πως αποτελούν ένδειξη καταπιεσμένων σεξουαλικών ορμών.

Κριτική

Υπάρχουν πολλοί επικριτές της θεωρίας του Φρόιντ για τα όνειρα. Ο Φρόιντ ζούσε σε μια σεξουαλικά καταπιεσμένη βικτωριανή εποχή. Η ενασχόλησή του με τις σεξουαλικές εικόνες μπορεί ως εκ τούτου να ήταν προϊόν της εποχής, του πολιτισμού ή της δικής του σχέσης / σύγκρουσης με το σεξ.

NASA: Ο διαστημικός βολιστήρας «Ήρα» αποκαλύπτει τα μυστικά του πλανήτη Δια

Τα μυστήρια του αέρινου γίγαντα, του πλανήτη που καθορίζει τις ισορροπίες σε ολόκληρο το πλανητικό μας σύστημα, αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία που έστειλε στη NASA ο διαστημικό βολιστήρας Ήρα (Juno).

Για πρώτη φορά, έχουμε εικόνα από τις μεγάλες καταιγίδες φωτός και ενέργειας στον Δία, οι οποίες ξεπερνούν σε μέγεθος τον πλανήτη μας.

Οι τεράστιες καταιγίδες φωτός ξεσπούν και στους δύο πόλους του πλανήτη-γίγαντα και είχαν παρατηρηθεί από τηλεσκόπια στην επιφάνεια της Γης. Η ανάλυσή τους όμως, από το Juno έδωσε νέα στοιχεία και καταπληκτικές εικόνες.

Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δημοσιεύθηκαν στις 16 Μαρτίου στο περιοδικό AGU Advances. Πριν από το Juno, η οπτική που είχαν οι επιστήμονες για το τεράστιο φαινόμενο, ήταν ελλειμματική.

«Η παρατήρηση του Δία από τη Γη δεν μας επιτρέπει να βλέπουμε πέρα ​​από το άκρο, στη σκοτεινή πλευρά των πόλων. Μελέτες από άλλα διαστημικά σκάφη - Voyager, Galileo, Cassini - έγιναν από σχετικά μεγάλες αποστάσεις και δεν πέταξαν πάνω από τους πόλους, οπότε δεν μπορούσαν να δουν την πλήρη εικόνα», δήλωσε ο Bertrand Bonfond, ερευνητής από το Πανεπιστήμιο της Λιέγης στο Βέλγιο και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.

«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα δεδομένα του Juno είναι μία πραγματική αλλαγή στο επίπεδο των γνώσεων που έχουμε, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τι συμβαίνει στον πλανήτη και πώς γεννιούνται οι καταιγίδες αυτές», πρόσθεσε.

Καθώς ο πλανήτης περιστρέφεται, η καταιγίδα περιστρέφεται μαζί του και αυτά τα πολύπλοκα και έντονα φωτεινά χαρακτηριστικά μεγαλώνουν και γίνονται πιο φωτεινά, εκπέμποντας στο Διάστημα εκατοντάδες έως χιλιάδες gigawatts υπεριώδους φωτός. Το μεγάλο άλμα στο επίπεδο της φωτεινότητας σημαίνει ότι οι καταιγίδες της αυγής ρίχνουν τουλάχιστον 10 φορές περισσότερη ενέργεια στην ανώτερη ατμόσφαιρα του Δία από την τυπική αύρα.

«Όταν κοιτάξαμε ολόκληρη την ακολουθία της φωτεινής καταιγίδας, δεν μπορούσαμε παρά να παρατηρήσουμε ότι μοιάζουν πολύ με έναν τύπο αυρών στη Γη», δήλωσε ο Zhonghua Yao, ένας εκ των μελετητών της έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Λιέγης.

Οι παράδοξες ομοιότητες με τη Γη

Οι καταιγίδες προκύπτουν από σύντομες διαταραχές στη μαγνητόσφαιρα της Γης - την περιοχή του διαστήματος που ελέγχεται από το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη - που απελευθερώνουν ενέργεια υψηλή στην ιονόσφαιρα του πλανήτη. Η ομοιότητα μεταξύ των χερσαίων και των Γιοβών υποτροπών είναι εκπληκτική και αποτελεί παράδοξο επειδή οι μαγνητόσφαιρες του Δία και της Γης είναι ριζικά διαφορετικές. Στη Γη, η μαγνητόσφαιρα ελέγχεται ουσιαστικά από την αλληλεπίδραση του ηλιακού ανέμου - τη ροή φορτισμένων σωματιδίων που ρέουν από τον Ήλιο - με το μαγνητικό πεδίο της Γης. Η μαγνητόσφαιρα του Δία απαρτίζεται κυρίως από σωματίδια που διαφεύγουν από το φεγγάρι Iώ, το οποίο στη συνέχεια ιονίζεται και παγιδεύεται γύρω από τον γίγαντα του αερίου μέσω του μαγνητικού πεδίου του.

Αυτά τα νέα ευρήματα θα επιτρέψουν στους επιστήμονες να μελετήσουν περαιτέρω τις διαφορές και τις ομοιότητες που οδηγούν στο σχηματισμό της αύρας, παρέχοντας περισσότερες πληροφορίες για την καλύτερη κατανόηση του πώς αυτά τα πιο όμορφα πλανητικά φαινόμενα συμβαίνουν σε κόσμους τόσο εντός του ηλιακού μας συστήματος όσο και εκτός.

«Η δύναμη που διαθέτει ο Δίας είναι καταπληκτική. Η ενέργεια σε αυτές τις καταιγίδες είναι ένα ακόμη παράδειγμα του πόσο ισχυρός είναι αυτός ο γιγαντιαίος πλανήτης», δήλωσε ο Scott Bolton, κύριος ερευνητής του Juno από το Southwest Research Institute στο Σαν Αντόνιο.

«Οι αποκαλύψεις της καταιγίδας είναι μια ακόμη έκπληξη από την αποστολή του Juno, η οποία ξαναγράφει συνεχώς το βιβλίο για το πώς λειτουργεί ο γιγαντιαίος πλανήτης. Με την πρόσφατη επέκταση της αποστολής της NASA, προσβλέπουμε σε πολλές νέες πληροφορίες και ανακαλύψεις», πρόσθεσε ο Σκοτ Μπόλτον.

Έρευνα δείχνει ότι τα σημερινά ζώα εμφανίζονται απροσδόκητα παρόμοια με τα πρώτα ζώα της Γης

Όταν διαβάζεις ότι μια έρευνα δείχνει ότι από τους πρώιμους πολυκύτταρους οργανισμούς που εμφανίστηκαν στην Γη, παρόλο που εξαφανίστηκαν, είναι πιθανό τμήματά τους να μπορούν να παραμένουν μέσα μας σήμερα, σίγουρα εντυπωσιάζεσαι. Βέβαια, ίσως έχεις ακούσει ότι υπάρχει η περίπτωση της συνεργατικής συνύπαρξης επιβίωσης (εγκόλπωσης) οργανιδίων, όπως του μιτοχονδρίου στο εσωτερικό του (ευκαρυωτικού) κυττάρου, όμως όταν διαβάζεις για τις τόσο περίεργες πρώιμες δημιουργίες του πλανήτη μας θεωρείς πώς είναι κάτι απροσδόκητα συναρπαστικό.

Η μελέτη αναφέρεται σε ωκεάνια δημιουργήματα πριν από 555 εκατομμύρια χρόνια από την Ενδιακρανική περίοδο και δείχνει ότι αυτά τα δημιουργήματα μοιράζονται γονίδια με σημερινά ζώα, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου. Η έρευνα αναφέρεται στην ιστοσελίδα του University of California, Riverside (UCR) και δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B. «Τα ζώα της περιόδου αυτής είναι πολύ περίεργα και πολύ διαφορετικά που είναι δύσκολο να αντιστοιχηθούν με τις σύγχρονες κατηγορίες των ζώντων οργανισμών απλά κοιτώντας τα, δεν μπορούμε να εξάγουμε το DNA τους», αναφέρει η Mary Droser, καθηγήτρια γεωλογίας του UCR και μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Η Εδιακρανική περίοδος (αναφέρεται και ως Ηντιακάρια περίοδος – Ediacaran period), πήρε το όνομά της από τους λόφους της Ηντιάκαρα στην νότια Αυστραλία και είναι η τελευταία περίοδος του προτεροζωικού αιώνα, ακριβώς πριν την Κάμβια περίοδο. Άρχισε πριν 635 εκατομμύρια χρόνια και τελείωσε πριν 543 εκατομμύρια χρόνια. Αυτήν την περίοδο εμφανίζονται οι πρώτοι πολύπλοκοι οργανισμοί, όπως το τριχοφύκος, που είναι γνωστοί από τα βιοδηλωτικά ίχνη τους. Τα ζώα αυτής της εποχής έμοιαζαν με σκουλήκια με πόδια, δίσκους ή σάκους και είναι οι πρώτοι γνωστοί πολυκύτταροι οργανισμοί, όμως δεν μοιάζουν με την σημερινή ζωή. Να, όμως, τώρα που η έρευνα συνδέει με κάποιο τρόπο την περίοδο αυτή με το σήμερα.

Παρόλες τις δυσκολίες, καλά διατηρημένα απολιθώματα επέτρεψαν την Droser και τον πρώτο συγγραφέα της μελέτης, Scott Evans, να συνδέσουν την εμφάνιση των ζώων και πιθανά τις συμπεριφορές με τη γενετική ανάλυση των τωρινών ζώντων υπάρξεων. Για την ανάλυσή τους, οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τους τέσσερα ζώα, αντιπροσωπευτικά των πάνω από 40 αναγνωρισμένων ειδών από την Ενδιακρανική εποχή. Τα δημιουργήματα αυτά κυμαίνονται σε μέγεθος από λίγα χιλιοστά μέχρι περίπου ένα μέτρο μήκος. Τα ζώα που χρησιμοποιήθηκαν στην ανάλυση είναι τα Κιμπερέλα (Kimberella), Ντικινσόνια [εικόνα κειμένου](Dickinsonia), Tribrachidium και Ikaria, ένα που ανακαλύφθηκε πρόσφατα από μια ομάδα στην οποία συμμετείχαν η Droser και ο Evans.



Τα τέσσερα ζώα ήταν πολυκυτταρικά, με κύτταρα διαφόρων τύπων. Τα περισσότερα είχαν συμμετρία στις δεξιές και αριστερές πλευρές τους, καθώς μη-κεντρικό νευρικό σύστημα και μύες. Επιπροσθέτως, μοιάζει να είχαν την ικανότητα να αποκαθιστούν κατεστραμμένα μέρη του σώματός τους μέσω μιας διεργασίας γνωστής ως απόπτωση. Τα ίδια γονίδια που εμπλέκονται είναι βασικά στοιχεία του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο βοηθάει να εξαλείφονται προσβεβλημένα από ιούς και προκαρκινικά κύτταρα. Αυτά τα ζώα πιθανά έχουν γενετικά μέρη υπεύθυνα για κεφαλές και τα αισθητηριακά όργανα που συνήθως βρίσκονται εκεί. Ωστόσο, η πολυπλοκότητα των αλληλεπιδράσεων μεταξύ αυτών των γονιδίων που θα μπορούσε να πυροδοτήσει τέτοια χαρακτηριστικά δεν είχε ακόμη επιτευχθεί.

«Το γεγονός ότι μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα γονίδια λειτουργούσαν σε κάτι που εξαφανίστηκε για μισό δισεκατομμύριο χρόνια είναι συναρπαστικό για μένα», θα σημειώσει ο Evans. Η ομάδα, προχωρώντας, σχεδιάζει να διερευνήσει την μυϊκή ανάπτυξη και να μελετήσει λειτουργικά για περαιτέρω κατανόηση της πρώιμης εξέλιξης των ζώων. «Η εργασία μας είναι ένας τρόπος να βάλει αυτά τα ζώα στο δένδρο της ζωής, από κάποιες απόψεις και υποδεικνύουν ότι είναι γενετικά συνδεδεμένα με τα σύγχρονα ζώα και με εμάς», αναφέρει η Droser.

Νέο τετρακουάρκ εντοπίστηκε σε συγκρούσεις ηλεκτρονίων-ποζιτρονίων

Η δημιουργία σωματιδίων που συντίθενται από καινούργιους συνδυασμούς κουάρκ σε συγκρούσεις υψηλής ενέργειας σωματίων επιτρέπει τους φυσικούς να αναπτύσσουν θεωρίες της κβαντικής χρωμοδυναμικής, οι οποίες περιγράφουν πώς αντιδρούν τα κουάρκ και τα γλοιόνια. Πρόσφατα, η συνεργασία BES III (Beijing Spectrometer III) στον επιταχυντή σύγκρουσης Ηλεκτρονίων-Ποζιτρονίων, στο Πεκίνο, έχει ανιχνεύσει ένα άλλο παράδειγμα τέτοιου συνδυασμού – ένα «τετρακουάρκ» που ονομάστηκε Zcs. Το αποτέλεσμα προσφέρει νέα γνώση στο πώς κατανέμονται τα κουάρκ μέσα στο αδρόνιο.

Το τετρακουάρκ Zcs είναι ένα φορτισμένο σωματίδιο που συνίσταται από τέσσερα κουάρκ: ένα χαριτωμένο κουάρκ, ένα χαριτωμένο αντικουάρκ, ένα παράξενο κουάρκ και ένα επάνω αντικουάρκ. Τα θεωρητικά μοντέλα που προβλέπουν την ύπαρξη του σωματιδίου αυτού υποστηρίζουν επίσης ότι τα συστατικά κουάρκ θα μπορούσαν να παραγάγουν περισσότερους συνδυασμούς κβαντικών καταστάσεων από αυτούς των άλλων πολύ καλά γνωστών σωματίων. Αυτό θεωρείται ότι συμβαίνει επειδή, συγκρινόμενο με τα βαρυόνια των τριών κουάρκ και τα μεσόνια των δύο κουάρκ, για παράδειγμα, το Zcs κατέχει περισσότερες δυνατές εσωτερικές διαμορφώσεις: τα κουάρκ μπορεί να κατανέμονται ομοιόμορφα, ως ένα ζεύγος δικουάρκ-αντιδικουάρκ [1], ή θα μπορούσαν να είναι σε μια χαλαρά δεμένη «μοριακή» κατάσταση.

Οι ερευνητές εντόπισαν το νέο τετρακουάρκ μετρώντας τις ορμές των πρωταρχικών σωματιδίων και των προϊόντων διάσπασης που δημιουργούνται σε συγκρούσεις ηλεκτρονίων-πρωτονίων. Χρησιμοποιώντας προσομοιώσεις Monte Carlo για να ανασυνθέσουν τις διαδρομές διάσπασης από αυτές τις μετρήσεις, μπόρεσαν να αναγνωρίζουν ένα σήμα που αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη μάζα του τετρακουάρκ Zcs, περίπου 3,98 GeV/c^2, ή τέσσερις φορές της μάζας του πρωτονίου. Το σήμα ανιχνεύτηκε σε επίπεδο 5,3 σ, επίπεδο το οποίο είναι πέρα από το κατώφλι βεβαιότητας που καθορίζει μια ανακάλυψη.

Για να κατανοήσει το τετρακουάρκ Zcs, η ομάδα των ερευνητών σχεδιάζει να συλλέξει περισσότερα δεδομένα στην ενεργειακή περιοχή 3,98 GeV/c^2. Οι μετρήσεις αυτές θα επιτρέψουν τα μέλη της ομάδας να εξερευνήσουν την παραγωγή και τους μηχανισμούς διάσπασης του σωματιδίου και να αναζητήσουν για τις διεγερμένες καταστάσεις και την αντίστοιχη ουδέτερη.
-----------------------
Σημειώσεις:
[1] Το Δικουάρκ (diquark) αποτελεί μια υποθετική, στη σωματιδιακή φυσική, κατάσταση δύο κουάρκ ομαδοποιημένων στο εσωτερικό ενός βαρυονίου που αποτελείται από τρία κουάρκ. Το δικουάρκ συχνά αντιμετωπίζεται ως ένα υποατομικό σωματίδιο με το οποίο το τρίτο κουάρκ αλληλεπιδρά μέσω της ισχυρής αλληλεπίδρασης. Το αντιδικουάρκ, αποτελεί την αντιύλη του δικουάρκ.

Άγιοι καταστροφείς: Ο Άγιος Μαρίνος

Άγιοι της χριστιανοσύνης που φέρονται ως καταστροφείς του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού ή των αντιπάλων τους ή και δολοφόνοι!

Ένας από τους γνωστούς ισχυρισμούς των χριστιανών απολογητών είναι ότι: "Οι χριστιανοί δεν έκαναν καταστροφές, ο Ελληνικός πολιτισμός κατέπεσε από μόνος του και αν έγιναν κάποιες ελάχιστες καταστροφές από κάποιους φανατικούς· αυτό έγινε λόγω των διωγμών που υπέστησαν από τους εθνικούς". Θα δούμε αν ευσταθεί αυτός ο πολύ συχνός ισχυρισμός τους, με βάση τα δικά τους κείμενα που είναι τα συναξάρια των αγίων, από τα οποία θα δούμε αποσπάσματα καταστροφών, όπως και από την ιστορία, τι αναφέρει για όσους από αυτούς τους αγίους, έχουμε ιστορικά στοιχεία.

Τα Συναξάρια είναι οι βιογραφίες των αγίων του Χριστιανισμού, άσχετα αν περιλαμβάνουν πλήθος μυθικών και υπερφυσικών στοιχείων, ή πολλές από αυτές είναι δημιουργήματα μεταγενέστερης ανάγκης για ύπαρξη πληθώρας μαρτύρων. 

Τα σχετικά με καταστροφές αποσπάσματα που ακολουθούν, είναι κυρίως από την συλλογή του Άγιου Νικόδημου του Αγιορείτη. Ακολουθεί ο "σύνδεσμος 1" στο πρωτότυπο. Ο δεύτερος "σύνδεσμος 2", είναι ένα διαδομένο συναξάρι στο Διαδίκτυο, που έχει μεταφρασμένα τα κείμενα, και ίσως πληροφορίες και από άλλα συναξάρια, αλλά όπως θα διαπιστώσετε και αρκετά αλλοιωμένα. Όταν ο δεύτερος σύνδεσμος είναι σε παρένθεση, υπάρχει αλλοίωση που συνήθως σημειώνεται δίπλα του σε παρένθεση. Για τα ιστορικά πρόσωπα χρησιμοποιήθηκαν άλλες πηγές.

Ο Άγιος Μαρίνος (εορτάζει για την Εκκλησία στις 17 Μαρτίου).

“βλέπωντας δε τους ειδωλολάτρας να προσφέρουν θυσίας, όχι μόνον εις ανθρώπους, αλλά και εις τα ερπετά και σιγχαμερά ζωύφια, άναψεν από τον θεϊκόν ζήλον, και εις καιρόν, οπού οι Έλληνες έκαμναν εορτήν εις τα άψυχα είδωλα, ώρμησε και κατεκρήμνισε τον βωμόν, και τας εν αυτώ θυσίας κατεπάτησε".
σύνδεσμος 1
(σύνδεσμος 2 -ήλεγξε τους ειδωλολάτρες για τις ανόητες θυσίες τους, όταν αυτοί έβρισαν τη χριστιανική θρησκεία· δηλαδή τώρα το δικαιολόγησε)

Η αλήθεια είναι ότι τα συναξάρια είναι σε απίστευτο βαθμό μυθολογήματα και εφόσον δεν μπορούμε να δεχτούμε ως αληθή τα εξόφθαλμα θαύματα που περιέχουν, άλλο τόσο και τις ιστορίες τους. Αυτά όμως μαζί και με τις πράξεις των ιστορικών αγίων, αλλά και ότι έχουμε δει ήδη για το πως επικράτησε ο Χριστιανισμός, δείχνουν την ιδεολογία των χριστιανών διαχρονικά στο πως έβλεπαν τις άλλες θρησκείες και το μίσος τους για τις θεωρήσεις των άλλων που δεν άντεχαν, κυρίως των αρχαίων Ελλήνων που τους θεωρούσαν "μιαρούς", και "διεφθαρμένους". Αντικατοπτρίζουν τελικά το ποιοι κατέστρεφαν τα αρχαία ιερά, επίσης αντικατοπτρίζει τον πραγματικό λόγο που έγιναν οι σχετικά λίγοι διωγμοί των χριστιανών: Έγιναν εξαιτίας της επιθετικής τους δράσης κατά της αρχαίας θρησκείας, αφού εκείνη την εποχή και μέχρι να επικρατήσουν, υπήρχε πραγματική ανεξιθρησκεία.

Βλέπετε, για τους χριστιανούς τότε δεν εθεωρείτο κακό να καταστρέψεις τον ναό μιας άλλης θρησκείας ή τα αγάλματα της, υπήρχαν άλλωστε και οι κανόνες του Δευτερονομίου που δεν φαίνεται κανείς στον Χριστιανισμό να τους θεωρεί ως άκυρους, το αντίθετο. Υπάρχουν επίσης και οι εντολές του ίδιου του Ιησού, που είπε: ότι όποιος δεν είναι μαζί του είναι εναντίον του, ότι θα φέρει διχόνοια και ότι όποιος είναι έξω από την διδασκαλία του, πρέπει να αποβληθεί και να ριφθεί στην φωτιά. Έτσι δεν μας κάνουν εντύπωση τα κατορθώματα και οι καταστροφές αγίων χριστιανών, αφού συμφωνούν και με την θεωρία του. Μια θεωρία που η σύγχρονη Εκκλησία θέλει να ξεχάσει ή να συμβολοποιήσει.

Η μελέτη αυτή μπήκε για να ξεκαθαρίσουμε άλλη μια φορά, ότι ο Χριστιανισμός στην ουσία του και συχνά με την πράξη του, δεν έχει καμιά σχέση με την αγάπη και την ειρήνη που δήθεν θέλει να μας πει, ειδικά στον τρόπο που εξαπλώθηκε. Ήταν φονταμενταλιστικός, δηλαδή επικροτούσε και εφάρμοσε την βία στους άλλους όπως κάνουν τώρα οι μουσουλμάνοι, το προβάλει αυτό σαν επίτευγμα στα κείμενα αλλά και σε εικόνες του. Έτσι εξαπλώθηκε και δυστυχώς δεν υπάρχει καμιά διασφάλιση ότι δεν μπορεί να ξαναγίνει κάποια στιγμή το ίδιο.

ΔΕΣ: Άγιοι καταστροφείς

Τι είναι η Αισθητική;

Η Αισθητική είναι ένας φιλοσοφικός κλάδος με αρκετά αμφιλεγόμενα χαρακτηριστικά. Έργο της είναι η μελέτη του ωραίου και της τέχνης. Αυτό σημαίνει ότι συμπεριλαμβάνει δύο αντικείμενα που έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά αλλά δεν είναι εντελώς αλληλένδετα: το ωραίο δεν συναντιέται μόνο στην τέχνη αλλά και στη φύση. Ωραία μπορούν να είναι πάμπολλα φυσικά όντα, όπως τα λουλούδια, οι λίμνες, τα βουνά και τα αστέρια. Ωραία μπορούν να θεωρηθούν και πολλά ζώα, όπως ορισμένα πουλιά, ψάρια και έντομα. Ωραίοι μπορούν να θεωρηθούν, επίσης, κάποιοι άνθρωποι, κυρίως μάλιστα στη νεανική τους ηλικία. Όλα αυτά χαρακτηρίζονται από τη φύση τους ωραία, χωρίς να έχει μεσολαβήσει προς τούτο κάποια τεχνική ή καλλιτεχνική παρέμβαση. Το ωραίο δεν συνδέεται λοιπόν αποκλειστικά με την τέχνη.

Αφετέρου η τέχνη δεν έχει οπωσδήποτε το χαρακτήρα του ωραίου. Πολλά ζωγραφικά και μουσικά καλλιτεχνήματα του 20ού αιώνα είναι ηθελημένα άσχημα και πολλά κινηματογραφικά έργα αναπαριστάνουν ρεαλιστικά μια άσχημη πραγματικότητα. Ακόμα και σε κλασικές εποχές η σατιρική τέχνη ήταν σκόπιμα βωμολόχα, γκροτέσκα και παραμορφωτική. Μάλλον από παρεξήγηση μπορεί λοιπόν να εκληφθεί το καλλιτεχνικό φαινόμενο ως συναρτημένο με την ομορφιά, έστω και αν η ίδια η ονομασία του το προσδιορίζει ως «καλή» (= ωραία) τέχνη.

Η ίδια η έννοια της τέχνης είναι επίσης αμφιλεγόμενη: συμπεριλαμβάνει το έργο του καλλιτέχνη αλλά και του τεχνίτη. Ο καλλιτέχνης ενδιαφέρεται να προσφέρει με τα έργα του αισθητική απόλαυση, ενώ ο τεχνίτης ενδιαφέρεται κυρίως για τη χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητα των έργων του. Έστω και αν χρησιμοποιούμε τη λέξη «τέχνη» για να ορίσουμε το έργο τόσο διαφορετικών επαγγελματιών, δύσκολα σκεφτόμαστε να συσχετίσουμε έναν τραγουδιστή με έναν υδραυλικό ή με έναν ηλεκτροτεχνίτη. Γι’ αυτό και το να υπαγάγουμε σε μια επιστήμη όλες τις τέχνες, τόσο τις ονομαζόμενες «καλές» όσο και τις «βάναυσες», είναι μάλλον παράλογο παρά εύλογο. Μολονότι η Αισθητική κατά παράδοση αρέσκεται να συγχέει αυτή την ευρύτατη περιοχή, συνιστάται να γίνει ένας περιορισμός της στις καλές τέχνες και να αφεθούν απ’ έξω οι υπόλοιπες.

Μπορεί ακόμα να απορήσει κανείς ποιο ρόλο αναλαμβάνει να παίξει η Αισθητική σχετικά με την τέχνη· προτίθεται άραγε να περιγράψει ή να προδιαγράψει; Η ιστοριογραφία της Αισθητικής πληροφορεί ότι κατά καιρούς αυτή η επιστήμη ανέλαβε και τους δύο ρόλους. Στην πρώτη περίπτωση αυτοπεριορίστηκε σε ένα εμπειρικό και εκ των υστέρων (a posteriori) αναστοχαστικό έργο· επιχείρησε να εξηγήσει και να αναλύσει, μέλημα καθ’ όλα άξιο προσοχής. Στη δεύτερη περίπτωση επιχείρησε να προσφέρει καθοδήγηση, να υποβάλει κάποιες αρχές και κάποιους κανόνες που ο καλλιτέχνης οφείλει να τηρεί· από την τήρηση αυτή έμελλε να κριθεί και η επιτυχία του έργου του. Ωστόσο και οι δύο αυτοί ρόλοι της Αισθητικής είναι αρκετά προβληματικοί: αφενός το καλλιτέχνημα δεν επιτρέπει εύκολα μια διανοητική του εξήγηση και παραμένει συχνά ανεξήγητο σαν επτασφράγιστο μυστικό· αφετέρου ο καλλιτέχνης δεν υπακούει αδίστακτα σε a priori καθορισμένους κανόνες, αλλά συνηθίζει να «σπάζει» το παραδοσιακό πλαίσιο και να ανοίγει καινούργιους δρόμους. Ως προς το ρόλο που παίζει απέναντι στο καλλιτέχνημα και στον καλλιτέχνη η Αισθητική είναι, λοιπόν, επίσης μια αμφιλεγόμενη επιστήμη.

Όπως και κάθε άλλη φιλοσοφική ενασχόληση, η Αισθητική αρέσκεται να στοχάζεται από μια ορισμένη απόσταση, χωρίς να πειραματίζεται και χωρίς να ασκεί εμπειρική, στατιστική ή περιπτωσιακή διερεύνηση του αντικειμένου της. Το πιο συχνό φαινόμενο στην Αισθητική είναι η γενίκευση των δεδομένων, δηλαδή η αναιτιολόγητη και αιφνίδια μετάβαση από το ειδικό στο γενικό (γνωστή ως επαγωγική μέθοδος). Ενόψει αυτής της μεθόδου μπορεί να διατυπωθεί το ερώτημα: μήπως η Αισθητική δεν είναι η πιο ταιριαστή επιστήμη στο να επεξεργασθεί το καλλιτεχνικό φαινόμενο, δεδομένου ότι άλλοι επιστημονικοί κλάδοι -εκ προοιμίου πιο εμπειρικοί και εξειδικευμένοι- μπορούν να παράσχουν αποτελεσματικότερες εξηγήσεις; Τέτοιοι επιστημονικοί κλάδοι είναι η Ψυχολογία της Τέχνης, η Κοινωνιολογία της Τέχνης, η Πολιτική Ανάλυση της Τέχνης και η Ιστορία της Τέχνης. Μπορεί ίσως να ειπωθεί ότι η Αισθητική αποτελεί τη φιλοσοφική μήτρα αυτών των επιστημών, οι οποίες βαθμιαία παίρνουν στα χέρια τους τη μελέτη της τέχνης (και του ωραίου) αφήνοντας στην Αισθητική έναν ελάχιστο χώρο θεωρητικής ανάλυσης - και κυρίως το αξιοσέβαστο προνόμιο μιας παραδοσιακής ενασχόλησης χωρίς επιστημονικές αξιώσεις.

Ωστόσο, η ύπαρξη της Αισθητικής, ως κυρίαρχου τρόπου μελέτης του ωραίου και της τέχνης επί πολλούς αιώνες, είναι αναμφισβήτητη. Η φιλοσοφική παράδοση διαθέτει επί τούτου μια πλούσια παρακαταθήκη. Τα σχετικά κείμενα μεγάλων διανοητών είναι ένα θησαυροφυλάκιο που αξίζει να ανοίγεται επανειλημμένα, για να προσφέρει στις μελλοντικές γενιές τούς θησαυρούς του. Όσο παλιά και αν είναι κάποια αισθητικά κείμενα, δεν έχουν χάσει την ικανότητα να προσφέρουν στον σημερινό αναγνώστη εναύσματα μιας βαθυστόχαστης -και όχι μόνο ιστορικά ενημερωτικής- μελέτης. Το βλέμμα που έριξαν εκείνοι οι στοχαστές στην ομορφιά και στην τέχνη είναι και σήμερα πρόσφορο για μια εξάσκηση στην ίδια περιοχή, και μάλιστα όχι για να ιδούμε την ομορφιά και την τέχνη μόνο εκείνης της εποχής, αλλά για να τις δούμε μέσα στη διαιώνια και γι’ αυτό συνεχώς επίκαιρη εμφάνισή τους. Διαθέτουμε, άλλωστε, την υπόδειξη προς τούτο δύο μεγάλων αρχαίων διανοητών, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, οι οποίοι πραγματεύτηκαν την παιδαγωγική και κοινωνικο-πολιτική αξία των καλών τεχνών μέσα στα πολιτικά τους συγγράμματα (δες το 10° βιβλίο της πλατωνικής Πολιτείας και το 8° βιβλίο των αριστοτελικών Πολιτικών).

ΛΟΓΓΟΣ: Τὰ κατὰ Δάφνιν καὶ Χλόην (pr.1-pr.4)

(ΠΡΟΟΙΜΙΟΝ)

[pr.1] Ἐν Λέσβῳ θηρῶν ἐν ἄλσει Νυμφῶν θέαμα εἶδον κάλλιστον ὧν εἶδον· εἰκόνα γραπτήν, ἱστορίαν ἔρωτος. Καλὸν μὲν καὶ τὸ ἄλσος, πολύδενδρον, ἀνθηρόν, κατάρρυτον· μία πηγὴ πάντα ἔτρεφε, καὶ τὰ ἄνθη καὶ τὰ δένδρα· ἀλλ᾽ ἡ γραφὴ τερπνοτέρα καὶ τέχνην ἔχουσα περιττὴν καὶ τύχην ἐρωτικήν· ὥστε πολλοὶ καὶ τῶν ξένων κατὰ φήμην ᾔεσαν, τῶν μὲν Νυμφῶν ἱκέται, τῆς δὲ εἰκόνος θεαταί. [pr.2] Γυναῖκες ἐπ᾽ αὐτῆς τίκτουσαι καὶ ἄλλαι σπαργάνοις κοσμοῦσαι, παιδία ἐκκείμενα, ποίμνια τρέφοντα, ποιμένες ἀναιρούμενοι, νέοι συντιθέμενοι, λῃστῶν καταδρομή, πολεμίων ἐμβολή. Πολλὰ ἄλλα καὶ πάντα ἐρωτικὰ ἰδόντα με καὶ θαυμάσαντα πόθος ἔσχεν ἀντιγράψαι τῇ γραφῇ· [pr.3] καὶ ἀναζητησάμενος ἐξηγητὴν τῆς εἰκόνος τέτταρας βίβλους ἐξεπονησάμην, ἀνάθημα μὲν Ἔρωτι καὶ Νύμφαις καὶ Πανί, κτῆμα δὲ τερπνὸν πᾶσιν ἀνθρώποις, ὃ καὶ νοσοῦντα ἰάσεται, καὶ λυπούμενον παραμυθήσεται, τὸν ἐρασθέντα ἀναμνήσει, τὸν οὐκ ἐρασθέντα προπαιδεύσει. [pr.4] Πάντως γὰρ οὐδεὶς ἔρωτα ἔφυγεν ἢ φεύξεται, μέχρις ἂν κάλλος ᾖ καὶ ὀφθαλμοὶ βλέπωσιν. Ἡμῖν δ᾽ ὁ θεὸς παράσχοι σωφρονοῦσι τὰ τῶν ἄλλων γράφειν.

***
ΠΡΟΛΟΓΟΣ

[pr.1] Πάνω στο κυνήγι κάποτε, στη Λέσβο, αντίκρισα σ᾽ ένα άλσος των Νυμφών τ᾽ ωραιότερο θέαμα που ᾽χω δει στη ζωή μου: μια ζωγραφιά, που ιστορούσε μιαν αγάπη. Όμορφο ήταν βέβαια και το άλσος, πολύδεντρο κι ανθόσπαρτο και καλοποτισμένο —μια πηγή τα νότιζε όλα, δέντρα και λουλούδια— αλλ᾽ ακόμα πιο όμορφη ήταν η ζωγραφιά, καθώς έδειχνε με τέχνη περισσή του έρωτα τα γυρίσματα. Για τούτο πήγαιναν εκεί και πλήθος ξένοι που την είχαν ακουστά — και για να προσκυνήσουν βέβαια τις Νύμφες, αλλά και την εικόνα να θωρήσουν. [pr.2] Παράσταινε γυναίκες να γεννάνε, άλλες να φασκιώνουν· μωρά έκθετα, γιδοπρόβατα να τ᾽ ανασταίνουν, βοσκούς να τα περιμαζεύουν· νέους ν᾽ ανταλλάζουν υποσχέσεις· επιδρομή ληστών, εισβολή εχθρών. Είδα κι άλλα πολλά, που όλα είχαν να κάνουν με τον έρωτα, τα θαύμασα, και λαχτάρησα να τ᾽ αποδώσω με το λόγο.
[pr.3] Βρήκα λοιπόν κάποιον που μου εξήγησε τη ζωγραφιά, κι έγραψα τέσσερα βιβλία. Αφιερωμένο στον Έρωτα, στις Νύμφες και στον Πάνα, το έργο μου είναι κι απόκτημα ευχάριστο για τον καθένα: θα δώσει γιατρειά στον άρρωστο και παρηγοριά στον θλιμμένο, σ᾽ όποιον αγάπησε θα φέρει αναμνήσεις και θα προετοιμάσει αυτόν που δεν αγάπησε ακόμα.
[pr.4] ...Γιατί κανείς ποτέ δεν ξέφυγεν ολότελα από τον Έρωτα — μήτε και θα του ξεφύγει, όσο υπάρχει κι ομορφιά και μάτια να την ατενίζουν. Σ᾽ εμάς ωστόσο ας δώσει ο θεός να μένουμε στα λογικά μας και να διηγόμαστε των αλλωνών τα πάθη.

βλέπεις πώς μοιάζουν τα μαλλιά του με τον υάκινθο, πώς λάμπουν τα μάτια του κάτω απ᾽ τα φρύδια σαν πολύτιμο πετράδι μέσα σε χρυσό πλαίσιο; Το πρόσωπό του είναι ροδαλό, το στόμα του έχει δόντια κάτασπρα σα φίλντισι. ερωτευμένος δε θα ποθούσε να τρυγήσει από δαύτα λαμπερά φιλιά; Κι αν αγάπησα βοσκό, τους θεούς μιμήθηκα. Γελαδάρης ήταν ο Αγχίσης, και τον έκανε αγαπητικό της η Αφροδίτη· γίδες έβοσκεν ο Βράγχος, και τον ερωτεύτηκε ο Απόλλων· πρόβατα είχε ο Γανυμήδης, κι αυτόν τον άρπαξεν ο Δίας.