ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΛΥΣΙΑΣ - Περὶ τοῦ σηκοῦ ἀπολογία (42-43)

[42] Ἀλλὰ γάρ, ὦ βουλή, ταῦτα μὲν ἐνθάδε οὐκ οἶδ᾽ ὅ τι δεῖ λέγειν· ἀπέδειξα δ᾽ ὑμῖν ὡς οὐκ ἐνῆν σηκὸς ἐν τῷ χωρίῳ, καὶ μάρτυρας παρεσχόμην καὶ τεκμήρια. ἃ χρὴ μεμνημένους διαγιγνώσκειν περὶ τοῦ πράγματος, καὶ ἀξιοῦν παρὰ τούτου πυθέσθαι ὅτου ἕνεκα, ἐξὸν ἐπ᾽ αὐτοφώρῳ ἐλέγξαι, τοσούτῳ χρόνῳ ὕστερον εἰς τοσοῦτόν με κατέστησεν ἀγῶνα,

[43] καὶ μάρτυρα οὐδένα παρασχόμενος ἐκ τῶν λόγων ζητεῖ πιστὸς γενέσθαι, ἐξὸν αὐτοῖς τοῖς ἔργοις ἀδικοῦντα ἀποδεῖξαι, καὶ ἐμοῦ ἅπαντας διδόντος τοὺς θεράποντας, οὕς φησι παραγενέσθαι, παραλαβεῖν οὐκ ἤθελεν.

***
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
[42] Ωστόσο δεν γνωρίζω, μέλη της βουλής, ποιός ο λόγος να τα αναφέρω εδώ αυτά. Σας απέδειξα ότι δεν υπήρχε κορμός στο χωράφι, και παρουσίασα μάρτυρες και στοιχεία. Με τη μνήμη στραμμένη σε αυτά, οφείλετε να διατυπώσετε την ετυμηγορία σας για την υπόθεση, και να ζητήσετε να μάθετε από αυτόν για ποιό λόγο, ενώ είχε τη δυνατότητα να με «ξεσκεπάσει» επ᾽ αυτοφώρω, με ενέπλεξε σε μια τέτοια δικαστική περιπέτεια έπειτα από τόσον καιρό,

[43] και γιατί, ενώ δεν παρουσίασε κανένα μάρτυρα, ζητεί να γίνει πιστευτός με τα λεγόμενά του, όταν είχε τη δυνατότητα να αποδείξει την ενοχή μου με τα ίδια τα έργα, και για ποιό λόγο, όταν εγώ παρέδιδα όλους τους δούλους που ισχυρίζεται ότι ήταν παρόντες, εκείνος δεν ήθελε να τους παραλάβει.

ΥΠΗΡΧΕ ΔΙΩΞΗ ΙΔΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ;

Ήταν η καταδίκη του Σωκράτη μια μοναδική περίπτωση;  Ή ήταν το πιο γνωστό θύμα σ’ ένα κύμα διώξεων εναντίον των άθρησκων φιλοσόφων;

 

Δύο διακεκριμένοι  λόγιοι, με δικαιολογημένη φήμη και οι δύο, υποστήριξαν πρόσφατα την άποψη ότι η Αθήνα του πέμπτου αιώνα, παρ’ όλο που συχνά αποκαλείται Εποχή των Ελληνικών Φώτων, ήταν επίσης –τουλάχιστον κατά το δεύτερο μισό- η σκηνή μιας γενικής δίωξης κατά των ελεύθερα σκεπτομένων.

 

Σύμφωνα με τον Ε.R. Dodds, στο γνωστό έργο του The Greeks and the Irrational, αυτή η δίωξη αιρετικών ιδεών άρχισε με έναν νόμο τόσο τρομακτικό που αναρωτιέται κανείς πώς τόσο πολλοί φιλόσοφοι συνέρεαν εκεί από παντού και με ποιό θαύμα κατάφερε ο Σωκράτης ν’ αποφύγει τη σύλληψη επί τριάντα χρόνια, μετά το πέρασμα αυτού του νόμου. 

 

      Ο Dodds έγραψε ότι «Περί το 432 π.Χ., ένα ή δύο χρόνια μετά, η δυσπιστία στις υπερφυσικές δυνάμεις και η διδασκαλία της αστρονομίας θεωρούνταν προσβολές μηνύσιμες. Στα επόμενα τριάντα χρόνια μαρτυρούνται σειρά από δίκες για αίρεση... Στα θύματα περιλαμβάνονταν οι περισσότεροι προοδευτικοί στοχαστές στην Αθήνα – ο Αναξαγόρας, ο Διαγόρας, ο Σωκράτης, σχεδόν σίγουρα ο Πρωταγόρας και πιθανόν ο Ευριπίδης». 

 

    Ο Dodds λέει ότι σχεδόν δεν γίνονταν αθωώσεις. «Σ’ όλες αυτές τις υποθέσεις εκτός από την τελευταία», υποστηρίζει, «η δίωξη ήταν επιτυχής: ο Αναξαγόρας ίσως υποβλήθηκε σε πρόστιμο και εξορίστηκε· ο Διαγόρας εξαφανίστηκε από την Αθήνα· το ίδιο, πιθανόν, έκανε και ο Πρωταγόρας· ο Σωκράτης, που θα μπορούσε να είχε κάνει το ίδιο, ή να ζητήσει εξορία, προτίμησε να μείνει και να πιεί το κώνειο». Οι μαρτυρίες «είναι περισσότερο απ΄πο αρκετές για ν’ αποδείξουν», καταλήγει ο Dodds, «ότι ο Χρυσούς Αιώνας των Ελληνικών Φώτων» είχε επίσης σημαδευτεί από «εξορία λογίων, παρωπίδες στη σκέψη, ακόμα και (αν πιστέψουμε στη παράδοση για τον Πρωταγόρα) κάψιμο βιβλίων»¹. 

 

     Μια παρόμοια εικόνα μας έδωσε πιο πρόσφατα ο Arnaldo Momigliano σε δύο δοκίμια που έγραψε για το γοητευτικό αλλά όχι τόσο γνωστό Dictionary of the History of Ideas. Το ένα  είναι περί «Ελευθερίας του Λόγου στην Αρχαιότητα» και το άλλο περί «Ασέβειας, στον Κλασικό Κόσμο»². Μια επανεξέταση της δίκης του Σωκράτη θα ήταν ατελής, αν δεν λάβαινε υπόψη της αυτές τις αισιόδοξες απόψεις, από τόσο αξιοσέβαστες πηγές.

 

      Πιστεύω ότι οι μαρτυρίες για όλα αυτά προέρχονται από μεταγενέστερες εποχές και είναι αμφίβολες· ότι ο μύθος για τη δίωξη ιδεών έχει την αρχή του, όπως κι άλλες σημαντικές ιστορικές παρανοήσεις, στην αθηναϊκή κωμωδία – σ’ ένα χαμένο έργο, που αποσπάσματά του μπορεί να βρεθούν κάποια μέρα ανάμεσα σε καινούρια ευρήματα παπύρων. Αυτά έχουν προσθέσει τόσα πολλά, τον περασμένο αιώνα, στη γνώση μας για την κλασική αρχαιότητα. 

 

     «Μαρτυρία» για δίωξη ιδεών δεν εμφανίζεται νωρίτερα από τους συγγραφείς της Ρωμαϊκής Εποχής, ιδιαίτερα τον Πλούταρχο, που έγραφε πέντε περίπου αιώνες μετά τον Σωκράτη. Η χρονική απόσταση του Πλούταρχου από τον Σωκράτη είναι όσο μεγάλη και η χρονική απόσταση της εποχής μας από την εποχή του Κολόμβου, και το κενό στην πολιτική θεώρηση είναι το ίδιο πλατύ. Η συχνή απέλαση φιλοσόφων και άλλων Ελλήνων δασκάλων από τη Ρώμη ήταν γεγονός, κι αυτό έδινε αφορμή στους συγγραφείς της εποχής να υποθέσουν ότι οι Αθηναίοι ήταν κι αυτοί οι ίδιοι φιλύποπτοι και μή ανεκτικοί. Αυτό άλλωστε ταίριαζε και με την περιφρόνησή τους (σημείωση: των συγγραφέων της ρωμαϊκής εποχής) για τη δημοκρατία. Όσο πιο πίσω γυρίζει κανείς, στους συγγραφείς της εποχής του Σωκράτη και δυο γενιές μετά, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να βρει κανείς στοιχεία για τέτοιες προηγούμενες διώξεις. Στην πραγματικότητα, η ισχυρότερη ανταπάντηση μπορεί να προέλθει από τον ίδιο τον Πλάτωνα, παρ’ όλο που –και ακριβώς επειδή- ήταν έτοιμος να πιστέψει το χειρότερο για τον όχλο, όπως θα ’κανε ο κάθε Ρωμαίος αριστοκράτης.

 

       Ας αρχίσουμε με το νόμο για «δυσπιστία στις υπερφυσικές δυνάμεις και τη διδασκαλία της αστρονομίας», που ο Dodds ανέφερε σαν τη βάση γι’ αυτό το κύμα διώξεων – ένα νόμο που υποστήριζε κάποιος ονόματι Διοπείθης.

 

      Μια τέτοια δραματική απομάκρυνση από τον αθηναϊκό νόμο και την παράδοση θα είχε προκαλέσει μεγάλη και θλιβερή αντιδικία. Και όμως, η μοναδική αναφορά νόμου που προτάθηκε από τον Διοπείθη είναι σ’ ένα μόνο σημείο του Βίου του Περικλέους από τον Πλούταρχο.

 

       Τα μόνα που ξέρουμε νωρίτερα για τον Διοπείθη προέρχονται από την αθηναϊκή κωμωδία: ήταν αγαπημένος στόχος των ποιητών της, που τον παρουσίαζαν ως φανατικό θρήσκο και εκκεντρικό πωλητή χρησμών.  Ο Διοπείθης – όχι όμως το διάταγμά του- αναφέρεται σε τρία έργα του Αριστοφάνη³. Η «Γερμανική Εγκυκλοπαίδεια της Κλασικής Αρχαιότητας», του Pauly-Wissowa, επίσης, περιέχει αναφορές σ’ αυτόν από τέσσερα αποσπάσματα άλλων συγγραφέων κωμωδίας. Αλλά πουθενά δεν τον συναντάμε στη σοβαρή γραμματεία, όπως θα περίμενε κανείς, αν ήταν πρόσωπο τέτοιας επιρροής ώστε να υποβάλλει ένα, χωρίς προηγούμενο, νομοθέτημα στην Αθηναϊκή Συνέλευση.

 

      Στην πραγματικότητα, το περιεχόμενο του  Βίου του Περικλέους μας κάνει να υποψιαζόμαστε ότι ο Πλούταρχος παρασύρθηκε από κάποια ανάμνηση μιας άλλης χαμένης κωμωδίας, που διακωμωδούσε και τον Διοπείθη και τον Περικλή. Η αφήγηση του Πλούταρχου είναι ένα περίεργο ανακάτεμα που γενιές λογίων δεν κατάφεραν να ξεδιαλύνουν με επιτυχία.

 

     Ο Πλούταρχος συνδέει μια δίωξη του ίδιου του Περικλή με κατηγορίες ασέβειας κατά της ωραιοτάτης ερωμένης του, της Ασπασίας, και του φιλοσοφικού του συμβούλου, του Αναξαγόρα. Συμπεριλαμβάνεται μια γαργαλιστική διαβεβαίωση ότι η Ασπασία διηύθυνε έναν «οίκο συνέντευξης» για τον Περικλή, και τελικά ο ισχυρισμός ότι ο τελευταίος άρχισε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο για να στρέψει αλλού τη δημόσια προσοχή και να ανακτήσει τη δύναμή του, παρ’ όλο που ακόμα και ο Πλούταρχος παραδέχεται δειλά ότι «η αλήθεια για όλ’ αυτά δεν είναι ξεκάθαρη».

 

      Μόνο μια λεπτομέρεια της ιστορίας του Πλούταρχου βεβαιώνεται από τον Θουκυδίδη. Ξέρουμε ότι ο Περικλής σε μια στιγμή μεγάλης δυσαρέσκειας για την πολιτική του, υπεβλήθη μια φορά σε πρόστιμο και προσωρινά απομακρύνθηκε από τα αξιώματά του, από τους Αθηναίους. Όμως αυτό συνέβη όχι πριν αλλά μετά την αρχή του Πελοποννησιακού Πολέμου, όταν μια δεύτερη σπαρτιατική επιδρομή στα περίχωρα της Αθήνας και τα προβλήματα μέσα στην πολιορκημένη πόλη, οδήγησαν σε απαίτηση για ειρήνη. Ο Περικλής πλήρωσε πρόστιμο, αλλά σε λίγο επανέκτησε καινούρια υποστήριξη και επανεξελέγη στην αρχηγία⁵.

 

      Μέχρις εδώ τα γεγονότα ήταν αληθινά. Όμως η περιγραφή του Πλούταρχου για διώξεις ασέβειας είναι πολύ απίθανη. «Γύρω στην ίδια εποχή επίσης», γράφει ο Πλούταρχος, «δικάστηκε η Ασπασία για ασέβεια και ο Έρμιππος, ο κωμικός ποιητής, ήταν μηνυτής της. Την κατηγόρησε επιπλέον ότι δεχόταν ελεύθερες γυναίκες στον οίκο συνέντευξης για τον Περικλή. Και ο Διοπείθης έφερε ένα νομοσχέδιο που έλεγε πως θα γίνεται δημόσια καταγγελία εναντίον αυτών που δεν πιστεύουν σε θεούς ή που διδάσκουν διάφορα δόγματα σχετικά με τους ουρανούς, κι έτσι κατηύθυνε τις απόψεις προς τον Περικλή μέσω του Αναξαγόρα».

 

       Ο Πλούταρχος λέει πως  «οι άνθρωποι δέχτηκαν μ’ ευχαρίστηση αυτές τις συκοφαντίες»· ο Περικλής έσωσε την Ασπασία «χύνοντας άφθονα δάκρυα στη δίκη», αλλά «φοβήθηκε τόσο πολύ για τον Αναξαγόρα, που τον έστειλε μακριά από την πόλη» και «έβαλε φωτιές» στη σύγκουση με τη Σπάρτη, για να μεταστρέψει την προσοχή από τις κατηγορίες εναντίον του ίδιου και των φίλων του⁶. Μια τέτοια πλοκή, φιλοσοφική και σέξι συγχρόνως, ήταν ό,τι έπρεπε για τους κωμικούς ποιητές.

 

       Η αποκαλυπτική λεπτομέρεια στην αφήγηση του Πλούταρχου, είναι η φράση ότι ο κατήγορος ήταν ο «ο Έρμιππος, ο κωμικός ποιητής». Φυσικά, ένας κωμικός ποιητής μπορούσε, όπως οποιοσδήποτε άλλος πολίτης, να εγείρει κατηγορία υπό τον αθηναϊκό νόμο. Αλλά δεν γνωρίζουμε καμιά άλλη περίπτωση που ένας κωμικός ποιητής καταδίκασε τον εαυτό του σε σοβαρότητα, φέρνοντας τα αστεία και τους λιβέλλους του στο δικαστήριο. Στο άρθρο του για τον Έρμιππο ο  Pauly-Wissowa παίρνει την αφήγηση του Πλούταρχου κατά γράμμα και σημειώνει ότι ο Έρμιππος ήταν ο μόνος κωμικός ποιητής που «δεν περιόρισε τις επιθέσεις του κατά του Περικλή στο θέατρο».

 

      Ο Έρμιππος, πιστεύω, θα είχε γίνει γελοίος στην Αθήνα, αν είχε βγει από το ρόλο του κωμικού ποιητή και είχε προσπαθήσει να μετατρέψει τα αστεία του σε νόμιμη καταγγελία. Στην πραγματικότητα θα ήταν πολύ δύσκολο να το κάνει λόγω έλλειψης χρόνου, ακόμα κι αν είχε τη διάθεση. Ήταν παραγωγικότατος στο επάγγελμά του. Του αποδίδονται σαράντα έργα, εκ των οποίων γνωρίζουμε τους τίτλους δέκα κι έχουμε εκατό αποσπάσματα. Θα ήταν επίσης παράξενο γι’ αυτόν να εμφανιστεί ως κατήγορος ασέβειας, όταν ένα από τα χαμένα έργα του «ασεβώς» γελοιοποιεί τη γέννηση της Αθηνάς και είναι, όπως παρατηρεί ο Pauly-Wissowa, «το παλαιότερο παράδειγμα κωμικής θεώρησης μιας θείας γέννησης», είδος που πολύ καλλιεργήθηκε στη μεταγενέστερη αρχαιότητα.

  

      Ο Περικλής ήταν ένας από τους προσφιλείς του στόχους. Ένα από τα έργα του –ίσως το γνωστό ως Βασιλεύς των Σατύρων- κατηγορούσε τον Περικλή ως «ερωτικώς ακόρεστον». Ίσως αυτό να εξηγεί το αστείο του, όταν κατηγορούσε την Ασπασία ότι διατηρεί οίκο ανοχής για ον ακούραστο εραστή της! Η περιγραφή του Πλούταρχου για το πώς ο Περικλής έσωσε την ερωμένη του από την καταδίκη, δείχνει αρκετά καθαρά πως όλα αυτά προέρχονται από την κωμωδία και δεν έχουν ιστορικό υπόβαθρο. Το ανάρμοστο θέαμα του αριστοκρατικού (σημείωση Υπνοβάτη: ο Stone εννοεί στους τρόπους) και αποστασιοποιημένου Περικλή που έχυνε άφθονα δάκρυα για να σώσει την ερωμένη του, θα είχε κατευχαριστήσει το αθηναϊκό κοινό.

 

       Όσο για την υπόθεση του Πλούταρχου ότι αυτό μπορεί να εξηγεί το γιατί ο Περικλής άρχισε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, μοιάζει με το αστείο που κάνει ο Αριστοφάνης στους Αχαρνείς. Εκεί λέει ότι όλα άρχισαν λόγω έχθρας ανάμεσα σε δύο οίκους ανοχής. Κάποιοι από τη χρυσή νεολαία της Αθήνας, περισσότερο πιωμένοι από το συνηθισμένο, έκλεψαν τη Σιμαίθα από έναν οίκο στα Μέγαρα -σύμμαχο της Σπάρτης- και οι Μεγαρείς για αντίποινα «ξεπλήρωσαν την κλοπή κι άρπαξαν δύο πόρνες της Ασπασίας»⁷. Αυτά φαίνεται ότι ήταν τυποποιημένες ανηθικότητες στα αθηναϊκά αντιπολεμικά έργα.

 

       Η υπόθεση ότι η αφήγηση του Πλούταρχου προέρχεται από χαμένο έργο του Έρμιππου έχει πράγματι γίνει στην έκδοση του 1927 της Cambridge Ancient History, αλλά  με τρόπο που δεν τράβηξε την προσοχή. Εκεί στον τόμο 5, περί της ακμής της Αθήνας, ο μεγάλος ιστορικός J.B. Bury έγραψε ένα κεφάλαιο που λέγεται «Η Εποχή των Φώτων» και περιλαμβάνει ένα τμήμα για τις «δίκες βλασφημίας» στην Αθήνα. Σ’ αυτό το τμήμα –εκτός από μια ανασκευαστική σημείωση για τον Πρωταγόρα, στην οποία θα ξαναγυρίσουμε αργότερα-  ο Bury επίσης πήρε κατά γράμμα όλες τις ιστορίες για δίκες ασέβειας.

 

       Αλλά στο τέλος το τόμου της CAH υπάρχουν «Σημειώσεις πάνω σε ειδικά σημεία χρονολογίας». Σε μια απ’ αυτές που λέγεται «Οι επιθέσεις εναντίον φίλων του Περικλή», διαβάζουμε: «Είναι πιθανόν η Ασπασία να διώχθηκε για ασέβεια (όπως αναφέρεται από τον Bury στη σελ. 383 του τόμου της CAH), αλλά το λεχθέν ότι ο κατήγορός της ήταν ο κωμικός ποιητής Έρμιππος, που πρόσθεσε την κατηγορία ότι ήταν η μαστροπός του Περικλή, μας κάνει να υποψιαζόμαστε ότι εδώ έχουμε απλώς τη φιλυποψία για την ελεύθερη σκέψη της Ασπασίας μαζί με τη βωμολοχία της κωμωδίας. Η ίδια κατηγορία περί μαστροπίας έχει αναφερθεί επίσης από τον Αριστοφάνη στους Αχαρνείς»⁸. Ο συγγραφέας του ανωτέρω είναι ο F.E. Adcock, ένας από τους τρεις εκδότες της Cambridge Ancient History, μαζί με τον Bury και τον S.A. Cook.

 

        Ο  Adcock συνέχισε λέγοντας ότι η κατηγορία του Πλούταρχου πως ο Περικλής ξεκίνησε τον πόλεμο για να αποστρέψει την προσοχή από τα προβλήματά του, «πρωταναφέρθηκε από τον Αριστοφάνη, δέκα χρόνια μετά την έκρηξη του πολέμου, στην Ειρήνη», και ήταν «καθαρά η επινόηση ενός κωμικού ποιητή που μάλιστα χαιρόταν ιδιαίτερα μ΄αυτό του το εύρημα».  Ακόμα λέει ότι «το θέμα πάρθηκε στα σοβαρά από κείνους που επιθυμούσαν να αμαυρώσουν το χαρακτήρα του Περικλή».

 

        Μήπως όμως υπάρχει πιθανότητα και το διάταγμα του Διοπείθη να πάρθηκε μέσα από κείμενο χαμένης κωμωδίας του Έρμιππου και να θεωρήθηκε σοβαρό για να αμαυρώσει τη φήμη της δημοκρατικής Αθήνας;  Το ερώτημα παραμένει ακόμα αναπάντητο. Ο Adcock καταλήγει ότι «το διάταγμα του Διοπείθη ήταν, αναμφίβολα, ιστορικό γεγονός». Δεν μας εξηγεί όμως γιατί «αναμφίβολα». 

 

        Μια θαυμάσια πρόσφατη εργασία της Mary R. Lefkowitj, The Lives of the Comic Poets, φτάνει σε διαφορετικό συμπέρασμα. «Η ιστορία ότι ο Έρμιππος κατηγόρησε την Ασπασία για ασέβεια», γράφει, «φαίνεται ότι απλώς αντιγράφει την πλοκή της σχετικής κωμωδίας». Θεωρεί ότι το διάταγμα του Διοπείθη ανήκει στην ίδια κατηγορία και υποθέτει ότι «οι δίκες ασέβειας έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση» στους μεταγενέστερους συγγραφείς, «επειδή πρόσφεραν προηγούμενα για την καταδίκη του Σωκράτη»⁹. 

 

       Ο Πλούταρχος στον Βίο του Νικία, δίνει μια διαφορετική παραλλαγή για τη δίωξη ιδεών. Ο Νικίας ήταν ο προληπτικός στρατηγός, επικεφαλής της ναυτικής εκστρατείας της Σικελίας στα τελευταία χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου. 

 

      Μια νυχτερινή ξαφνική έφοδος στην πόλη των Συρακουσών είχε σχεδιαστεί, «αλλά ακριβώς όταν όλα είχαν ετοιμαστεί και κανείς εχθρός δεν είχε πάρει είδηση», λέει ο Πλούταρχος, έγινε έκλειψη σελήνης. «Αυτό κατατρόμαξε τον Νικία και όλους όσοι ήταν αμαθείς ή προληπτικοί κι έτρεμαν σε κάτι τέτοιο». Ματαίωσε την επίθεση, ενώ θα μπορούσε να είχε πετύχει, και η εκστρατεία κατέληξε στην μεγαλύτερη αθηναϊκή καταστροφή στον πόλεμο.

 

      Ο Πλούταρχος αποδίδει αυτή την υποχώρηση σ’ ένα προσφιλές θέμα –το δεισιδαίμονα χαρακτήρα του αθηναϊκού δήμου, και την εχθρότητά του προς τις φιλοσοφικές και αστρονομικές μελέτες. Αν οι Αθηναίοι ήταν πιο εξελιγμένοι, δεν θα είχαν φοβηθεί από μια έκλειψη σελήνης.

 

 Πρωταγόρας ο σοφιστής. Η «δίωξή» του από την Αθήνα λόγω των ιδεών του αποτελεί απλώς μια ιστορική χάλκευση των φιλορωμαίων σωκρατοπλατωνικών εχθρών της δημοκρατίας.  

  
     Ο Αναξαγόρας, λέει ο Πλούταρχος, «ήταν ο πρώτος άνθρωπος που έδωσε γραπτά» μια λογική εξήγηση για τις εκλείψεις της σελήνης, αλλά η άποψή του «δεν ήταν σε μεγάλη υπόληψη» και κυκλοφορούσε μυστικά «μόνο ανάμεσα σε λίγους». Η διακριτικότητα ήταν αναγκαία, γιατί «οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να ανεχθούν τους φυσικούς φιλοσόφους και τους “οραματιστές” ... υποβίβαζαν τη θεία δύναμη σε μη λογικές αιτίες, σε τυφλές δυνάμεις και σε αναγκαία περιστατικά». Σαν αποτέλεσμα αυτών των λαϊκών δοξασιών, συνεχίζει ο Πλούταρχος, «ακόμα και ο Πρωταγόρας εξορίστηκε, ο Αναξαγόρας με δυσκολία σώθηκε από φυλάκιση με παρέμβαση του Περικλή και ο Σωκράτης, παρ’ όλο που δεν είχε να κάνει με τέτοια θέματα, έχασε τη ζωή του»¹⁰. 

 

       Ο Πλούταρχος δεν εξηγεί γιατί ο Πρωταγόρας εξορίστηκε. Αλλά έναν αιώνα αργότερα, ο Διογένης Λαέρτιος δίνει στην ιστορία μελοδραματικές λεπτομέρειες. Κατά την εκδοχή του, το πρώτο βιβλίο που ο Πρωταγόρας τόλμησε να δώσει για δημόσια ανάγνωση λεγόταν  Περί Θεών. Στον πρόλογό του έγραφε: «Όσο για τους θεούς, δεν έχω τρόπο να γνωρίζω αν υπάρχουν ή αν δεν υπάρχουν. Γιατί υπάρχουν πολλά εμπόδια που αναστέλλουν τη γνώση και η σκοτεινότητα του προβλήματος και το βραχύβιον του ανθρώπου».

 

       Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, αυτό έριξε την Αθήνα σε φρενίτιδα. «Γι’ αυτή την εισαγωγή στο βιβλίο του», μας λέει, «οι Αθηναίοι τον εξόρισαν». Επίσης «έστειλαν έναν κήρυκα να κατασχέσει» το βιβλίο «απ’ όλους όσοι είχαν αντίγραφα στην κατοχή τους» και «έκαψαν τα έργα του στην αγορά»¹¹.

 

      Μια αποκαλυπτική ανακολουθία θα ’πρεπε να είχε κάνει αυτό το μύθο αστήρικτο καιρό τώρα. Ο Διογένης Λαέρτιος λέει ότι ο Πρωταγόρας έκανε την ανάγνωσή του στο σπίτι του Ευρυπίδη. Οι Αθηναίοι είχαν συνηθίσει στα έργα του ν’ ακούνε όχι μόνο τον ήπιο σκεπτικισμό του Πρωταγόρα, αλλά κακολογίες για τους θεούς που ήταν κατάφωρα προσβλητικές, όπως οι περιφρονητικές παρατηρήσεις του Ίωνα για την εγκληματική ασέλγεια των ολυμπίων¹², ή κατάφωρα αθεϊστικές, όπως η προσευχή της Εκάβης, όπου αναρωτιέται αν ο Δίας είναι απλά «μια ανάγκη που ενυπάρχει στη φύση ή ένα επινόημα του θνητού νου».

 

      Η τελική απάντηση σ’ αυτούς τους μύθους της Ρωμαϊκής Εποχής δίνεται από τον ίδιο τον Πλάτωνα, παρ’ όλο που το σημείο αυτό παραβλέφτηκε μέχρις ότου το πρόσεξε ο μεγάλος Σκοτσέζος κλασικιστής John Burnet, το 1914, στο βιβλίο του Greek Philosophy: Thales to Plato. Όλες οι ανοησίες για τον Πρωταγόρα στον Κικέρωνα, τον Πλούταρχο και τον Διογένη τον Λαέρτιο θα ’πρεπε να είχαν διαλυθεί αιώνες πριν, σύμφωνα με ένα απόσπασμα στο Μένωνα του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης μιλάει στον μελλοντικό του κατήγορο, τον Άνυτο, που κάνει επίθεση κατά των σοφιστών –κι επομένως κατά του Σωκράτη επίσης- επειδή διαφθείρουν τους νέους.

 

      Ο Σωκράτης απαντάει ότι ένας απ’ αυτούς τους δασκάλους, ο Πρωταγόρας, «συσσώρευσε περισσότερα χρήματα με την τέχνη του απ’ όσα ο Φειδίας –τόσο διάσημος από τα ευγενή έργα που παρήγαγε- ή άλλοι δέκα γλύπτες μαζί». Και όμως προσθέτει ο Σωκράτης, «προκαλεί κατάπληξη το γεγονός ότι επιδιορθωτές υποδημάτων και καθαριστές ρούχων» δεν θα μπορούσαν «να μην αποκαλυφθούν σε τριάντα το πολύ μέρες, αν επέστρεφαν τα ρούχα ή τα παπούτσια σε χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι τα παρέλαβαν» και θα πέθαιναν της πείνας γρήγορα, ενώ για περισσότερα από σαράντα χρόνια ολόκληρη η Ελλάδα δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι ο Πρωταγόρας διέφθειρε τις τάξεις του και έστελνε πίσω τους μαθητές του σε «χειρότερη κατάσταση απ’ ό,τι όταν τους παρέλαβε»! Ο Σωκράτης καταλήγει ότι ο Πρωταγόρας πέθανε στα εβδομήντα του και «διατηρεί αμείωτη ακόμα και σήμερα τη μεγάλη φήμη που απολάμβανε»¹⁴.

 

       Ο Burnet παρατήρησε ότι αυτή η αφήγηση στον Μένωνα είναι  «εντελώς ασυνεπής» με την αφήγηση του Διογένη του Λαέρτιου ότι ο Πρωταγόρας «διώχθηκε και καταδικάστηκε για ασέβεια» το 411 π.Χ., μόνο δώδεκα χρόνια πριν από τη δίκη του Σωκράτη. «Ο Πλάτων παρουσιάζει τον Σωκράτη», γράφει ο Burnet, «να λέει πράγματα που μας κάνουν να μην μπορούμε να πιστέψουμε ότι ο Πρωταγόρας καταδικάστηκε ποτέ για ασέβεια». Γιατί ο Σωκράτης στον Μένωνα «τόνισε ιδιαίτερα» το γεγονός ότι «το καλό όνομα του Πρωταγόρα παρέμεινε ακηλίδωτο μέχρι τν υποτιθέμενη χρονολογία του διαλόγου, μερικά χρόνια μετά το θάνατό του»¹⁵.

 

        Ο Burnet απέρριψε ως «ανόητη» την ιστορία του Διογένη Λαέρτιου, ότι οι αθηναϊκές αρχές μάζεψαν κι έκαψαν όλα τα αντίτυπα του βιβλίου, στο οποίο ο Πρωταγόρας εξέφραζε κάποιο σκεπτικισμό για τους θεούς. Επίσης ανέφερε αποσπάσματα από τον Θεαίτητο του Πλάτωνα και την Ελένη, του ρήτορα του τέταρτου (σημείωση Υπνοβάτη: π.Χ.) αιώνα Ισοκράτη, που δείχνουν ότι «το έργο διαβαζόταν ευρέως πολύ μετά το θάνατο του Πρωταγόρα»¹⁶.

 

        Αλλά είναι περίεργο που ο Burnet δεν είδε ότι τα λόγια που βάζει ο Πλάτων στο στόμα του Σωκράτη στον Μένωνα αντικρούουν όχι μόνο τους μύθους του Διογένη του Λαέρτιου αλλά κι εκείνους του Πλουτάρχου. Γιατί, αν ξαναγυρίσουμε στο απόσπασμα και το ξανακοιτάξουμε, θα δούμε ότι ο Σωκράτης δεν περιορίστηκε στο να υπερασπιστεί τον Πρωταγόρα, αλλά επεκτάθηκε και κάλυψε όλους τους δασκάλους που ο Άνυτος στιγμάτιζε ως σοφιστές. Τελείωσε το λόγο του, λέγοντας ότι δεν ήταν μόνο η «μεγάλη φήμη» του Πρωταγόρα που είχε παραμείνει «αμείωτη μέχρι σήμερα» αλλά «και πολλών άλλων που μερικοί απ’ αυτούς έζησαν πριν απ’ αυτόν κι άλλοι που ζουν ακόμα». Αυτό είναι εντελώς αταίριαστο με την αντίληψη για «δίωξη ιδεών και ελεύθερης σκέψης». 

 

        Ο Σωκράτης ρωτάει θριαμβευτικά τον Άνυτο: «Λοιπόν πρέπει να θεωρήσουμε, σύμφωνα με τα λεγόμενά σου, ότι εν επιγνώσει τους εξαπάτησαν και διέφθειραν τους νέους ή ότι δεν είχαν οι ίδιοι συναίσθηση; Πρέπει να συμπεράνουμε ότι αυτοί που τόσο συχνά λέγονται σόφιστοι των ανθρώπων είναι τόσο παράφρονες;»

 

       Η απάντηση του Άνυτου σ’ αυτές τις καινούριες ερωτήσεις είναι επίσης αποκαλυπτική. «Παράφρονες! Όχι αυτοί, Σωκράτη, μάλλον οι νεαροί μας που πληρώνουν χρήματα, κι ακόμα περισσότερο οι συγγενείς τους που τους εμπιστεύονται στη φροντίδα τους· και περισσότερο απ΄όλους οι ίδιες οι πόλεις που τους επιτρέπουν να μπαίνουν και δεν τους εξορίζουν, είτε είναι ξένοι είτε είναι πολίτες»¹⁷.  Αυτό δείχνει ότι η Αθήνα –κι άλλες ελληνικές πόλεις- ήταν  πολύ ανεκτική με τους σοφιστές. Θα ήταν περίεργη αυτή η απάντηση, αν η Αθήνα είχε πράγματι λίγα μόλις χρόνια νωρίτερα διώξει τον Πρωταγόρα από την πόλη, είχε κάψει όλα τα αντίτυπα του βιβλίου του στην αγορά και είχε περάσει ένα «διάταγμα του Διοπείθη» που εξαπέλυσε γενική επίθεση κατά των φιλοσόφων.

 

      Αλλά το πιο οξυδερκές συμπέρασμα του Burnet από τον Μένωνα δεν είχε παρά μικρή απήχηση στους κλασικούς φιλολόγους. Δεκατρία χρόνια αργότερα ο Bury, στην Cambridge Ancient History ξανάπε τους παλιούς μύθους για τον Πρωταγόρα, αν και πρόσθεσε μια υποσημείωση που λέει: «Βλέπε του Burnet Greek Philosophy I, σ. 111 κ.ε. όπου εκτίθενται λόγοι απόρριψης της ιστορίας, με την οποία ο γράφων είναι διατεθειμένος να συμφωνήσει».

 

      Όμως, αν οι παρατηρήσεις του Burnet είχαν γίνει δεκτές και κατέληγαν σε λογικό συμπέρασμα, τότε η «Εποχή των Φώτων» δεν ήταν επίσης  -όπως επέμενε ακόμα ο Bury- εποχή δίωξης ιδεών και «δικών βλασφημίας». Ακόμα και τώρα, ενώ οι απόψεις του Burnet για τη δίωξη του Πρωταγόρα είναι γενικά αποδεκτές, η υπόλοιπη αφήγηση για τη δίωξη ιδεών θεωρείται ακόμα από πολλούς λογίους ιστορικό γεγονός. Οι λόγιοι, όπως κι οι δημοσιογράφοι, είναι απρόθυμοι να αφήσουν μια καλή ιστορία, εφόσον προέρχεται από κάποια πηγή, όσο κι αν αυτή είναι επισφαλής.

 

 Αναξαγόρας ο σοφιστής. Άλλο ένα δήθεν θύμα «διώξεων» στην κλασική Αθήνα. Οι ρωμαιόφιλοι σωκρατοπλατωνικοί κοπτορράπτες ουσιαστικά ξαναέγραψαν τη βιογραφία του με στόχο να συκοφαντήσουν την αθηναϊκή δημοκρατία, ως διώκτρια φιλοσόφων.     

 

     Ας πάμε τώρα στον άλλο διάσημο φιλόσοφο που είχε υποτίθεται πέσει κι αυτός θύμα της δίωξης ιδεών. Οι επόμενοι αιώνες μας δίνουν πολλές διαφορετικές ιστορίες για τον Αναξαγόρα.

 

    Η πρώτη διασωθείσα πηγή για δίκη του Αναξαγόρα είναι ο ιστορικός Διόδωρος ο Σικελός, που έγραψε, στις μέρες του Ιουλίου Καίσαρα και του Αυτοκράτορα Αυγούστου. Λέει την ίδια ιστορία με τον Πλούταρχο –ότι ο Περικλής άρχισε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο για να αποστρέψει την προσοχή από τις σκανδαλώδεις κατηγορίες ενατίον μερικών φίλων του. Προσθέτει ότι «ο σοφιστής Αναξαγόρας, που ήταν δάσκαλος του Περικλή, ψευδώς είχε κατηγορηθεί» για ασέβεια στην ίδια υπόθεση¹⁸. Ο Διόδωρος το θεωρεί ως δεδομένο ότι η κωμωδία μπορεί να θεωρηθεί ιστορία, γιατί αφελώς αναφέρει ως απόδειξη, ότι «το αναφέρει ακόμα κι ο Αριστοφάνης», και παραπέμπει στους στίχους 603-606 του αντιπολεμικού έργου Ειρήνη. Τελικά όμως ο Αναξαγόρας δεν αναφέρεται ούτε σ’ αυτό το έργο ούτε σε παρόμοια αποσπάσματα για την αρχή του Πελοποννησιακού Πολέμου στους Αχαρνείς. Η αναφορά του Διόδωρου στον Αναξαγόρα ίσως προέρχεται από την ίδια χαμένη κωμωδία του Έρμιππου, που ο Πλούταρχος φαίνεται να έχει υπόψη.

 

      Αν είχε υπάρξει κατηγορία ασεβείας κατά του Αναξαγόρα, θα περιμέναμε κάποια νύξη στον Κικέρωνα, που έγραψε λίγο νωρίτερα από τον Διόδωρο. Υπάρχουν πολλές αναφορές στον Αναξαγόρα στις φιλοσοφικές εργασίες του Κικέρωνα, και σε δύο του δοκίμια για τη ρητορική αποδίδει την ευγλωττία του Περικλή στη διδασκαλία του Αναξαγόρα¹⁹. Αλλά πουθενά δεν λέει ότι αυτή η διδασκαλία δημιούργησε πρόβλημα σε κάποιον από τους δύο.

 

      Μια πλούσια συλλογή από μύθους για τον Αναξαγόρα έχει συλλέξει ο Διογένης Λαέρτιος, τον τρίτο μ.Χ. αιώνα. Περιέχει ένα ανακάτεμα από χρονολογικές και άλλες ανακολουθίες, που οι λόγιοι ακόμα προσπαθούν να βάλουν σε κάποια σειρά.

 

     «Για τη δίκη του Αναξαγόρα», γράφει, «υπάρχουν διάφορες αφηγήσεις». Μας παρέχει τέσσερεις. Η μία φέρει τον Αναξαγόρα να έχει καταδικαστεί για ασέβεια, αλλά ο Περικλής τον απάλλαξε με ένα πρόστιμο και ένα διάταγμα εξορίας. Η δεύτερη παραλλαγή έλεγε ότι είχε καταδικαστεί για προδοτικές σχέσεις με την Περσία και γλίτωσε τη θανατική ποινή φεύγοντας. Κατά την τρίτη αφήγηση, ήταν στη φυλακή περιμένοντας εκτέλεση, όταν ο Περικλής εκφώνησε έναν συγκινητικό λόγο, ανακοινώνοντας ότι ο ίδιος ήταν μαθητής του Αναξαγόρα και ικέτευσε να ελευθερωθεί ο δάσκαλός του, πράγμα που έγινε –αλλά ο Αναξαγόρας «δεν μπορούσε να ανεχτεί τις προσβολές που είχε υποστεί και αυτοκτόνησε». Κατά την τέταρτη παραλλαγή ο Περικλής συνόδευσε τον Αναξαγόρα στο δικαστήριο, και ήταν «τόσο αδύνατος και καταβεβλημένος» που αθωώθηκε «όχι τόσο για την ίδια την υπόθεση», αλλά γιατί οι δικαστές τον λυπήθηκαν²⁰. Όλοι οι συγγραφείς που αναφέρονται από τον Διογένη, εκτός από έναν, είναι Αλεξανδρινοί του τρίτου αιώνα π.Χ. Ένας απ’ αυτούς, ο Σάτυρος, είναι περιβόητος, γιατί χρησιμοποίησε όχι μόνο την αττική κωμωδία αλλά και την τραγωδία σαν να ήταν ιστορικά γεγονότα, όπως έκανε και στον Βίο του Ευριπίδη. 

 

    Η πιο πλήρης εξέταση αυτών και άλλων αρχαίων αφηγήσεων, συμπεριλαμβανομένων λεπτομερειών που προστέθηκαν από τους Πατέρες της Εκκλησίας που ήθελαν πολύ να καταδικάσουν τους ειδωλολάτρες για μισαλλοδοξία, βρίσκεται σε μια ασυνήθιστη αλλά παραμελημένη εργασία, Anaxagoras and the Birth of Physics του Daniel E. Gershenson και Daniel  A. Greenberg. Σ’ αυτή ο εκλιπών Ernest Nagel του Columbia ανέθεσε σ’ ένα φυσικό κι έναν κλασικό να γράψουν τον εναρκτήριο τόμο μιας ιστορίας της φυσικής. 

 

   Όλες οι αρχαίες αναφορές στη ζωή και την εργασία του, μέχρι και τον σχολιαστή του Αριστοτέλη τον Simplicius στον έβδομο μ.Χ. αιώνα, έχουν μεταφρασθεί και αναλυθεί σ’ αυτή την εργασία. Η κατάληξη είναι ότι «η δίκη... είναι ένας επιμένων ιστορικός μύθος, βασισμένος σε καλή ανακατασκευή... λόγω του ότι τον προβάλλει με θεαματικό τρόπο ως τον πρώτο μάρτυρα της επιστήμης και ως τον πρόδρομο του Σωκράτη»²¹.

 

     Σίγουρα, αν η ιστορία ήταν κάτι περισσότερο από ένα μεταγενέστερο μύθο, αυτή η απόψη που λέει ότι η υπόθεση ήταν πρόδρομος της υπόθεσης του Σωκράτη, θα είχε αναφερθεί απ’ αυτούς που έζησαν τη δίκη του τελευταίου ή που έγραψαν γι’ αυτή στα χρόνια μετά το θάνατό του. Αλλά δεν υπάρχει αναφορά για δίωξη του Αναξαγόρα ούτε στον Θουκυδίδη ούτε στον Ξενοφώντα ή στον Πλάτωνα. 

 

      Η σιωπή ενός συγγραφέα μπορεί να έχει πολλές πιθανές εξηγήσεις, αλλά η σιωπή όλων των «συγχρόνων» δεν μπορεί να παραβλεφθεί τόσο εύκολα. Η πιο εντυπωσιακή είναι αυτή του Θουκυδίδη. Ο Περικλής είναι ο ήρωας της ιστορίας του, αλλά δεν αναφέρει καμιά σκευωρία εναντίον του Περικλή μέσω φίλων του, όπως η Ασπασία και ο Αναξαγόρας. Ούτε σαν πρώτος «επιστήμων» ιστορικός ασχολείται με τις σκανδαλώδεις και σέξι εξηγήσεις για το πώς άρχισε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος²².

 

       Η σιωπή του Θουκυδίδη, που ήταν υπέρ του Περικλή, ταιριάζει με τη σιωπή του Πλάτωνα και του Ξενοφώντα που ήταν κατά του Περικλή. Ο Ξενοφών αποδίδει στον Σωκράτη τις ίδιες αντιδραστικές απόψεις για την αστρονομία μ’ αυτές του Διοπείθη. Φτάνει στο σημείο να αναφέρει ότι ο Σωκράτης είπε πως «αυτός που ανακατεύεται» στη μελέτη των ουρανίων σωμάτων «κινδυνεύει να χάσει τη διανοητική του υγεία εντελώς, σαν τον Αναξαγόρα, που περηφανεύτηκε για την εξήγηση που έδωσε ο ίδιος για τη θεία μηχανή»²³.

 

     Αλλά ο Ξενοφών ποτέ δεν αναφέρει καμία δίωξη κατά του Αναξαγόρα ή κανένα διάταγμα που θα καθιστούσε παράνομη μια τέτοια αστρονομική μελέτη.

 

     Στον Πλάτωνα, ο Αναξαγόρας συζητιέται περισσότερο και συχνότερα από κάθε άλλον φιλόσοφο και υπάρχουν πολλά μέρη που θα περίμενε κανείς κάποια αναφορά για την κατηγορία του, αν είχε πραγματικά συμβεί. Στον Φαίδρο, ο Σωκράτης αποδίδει στον Αναξαγόρα του Περικλή την «υψηλοφροσύνη»²⁴ και την επιδεξιότητα στην ομιλία, αλλά δεν λέει ότι αυτή η σχέση δημιούργησε αργότερα στον Περικλή πολιτικές δυσκολίες. Στον Γοργία, ο Σωκράτης λέει ότι ο Περικλής ήταν κακός «ποιμήν» ως πολιτικός, επειδή κατέστησε το «κοπάδι» του χειρότερο απ’ ό,τι το βρήκε²⁵. Ο Σωκράτης υποστήριζε ότι οι Αθηναίοι στα τελευταία χρόνια της ζωής του «μόνο που δεν καταδίκασαν σε θάνατο» τον Περικλή για υπεξαίρεση! Εδώ η ιστορία του Πλούταρχου για την επίθεση κατά της Ασπασίας και του Αναξαγόρα –αν ήταν αλήθεια- θα είχε δώσει μια άλλη δραματική απόδειξη για το πόσο άστατος και σκοτισμένος μπορούσε να είναι ο αθηναϊκός δήμος.

 

      Στον Φαίδωνα, ο Σωκράτης λέει στους μαθητές του πώς ενθουσιάστηκε σαν νέος, όταν πρωτοσυνάντησε στον Αναξαγόρα την ιδέα ότι είναι ο νους μάλλον παρά οι τυφλές υλικές δυνάμεις που θέτουν το σύμπαν σε κίνηση· δεν προσθέτει ότι ο Αναξαγόρας, σαν και τον ίδιο, είχε γίνει θύμα της εχθρότητας των Αθηναίων για φιλοσοφική αναζήτηση.

 

      Στον Κρίτωνα οι μαθητές θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι ο Σωκράτης θα ’πρεπε ν’ ακολουθήσει το παράδειγμα του Αναξαγόρα και να φύγει από την Αθήνα, ιδρύοντας σχολή κάπου αλλού, όπως έκανε ο Αναξαγόρας στην Λάμψακο.

 

      Η Απολογία είναι το μέρος που θα περίμενε κανείς περισσότερο από αλλού ότι θα αναφερόταν μια δίωξη του Αναξαγόρα. Ο Burnet, προβάλλοντας το επιχείρημα για τη δυσπιστία του στην ιστορία της διώξηςτου Πρωταγόρα, λέει: «Επιπλέον, δεν υπάρχει καμία αναφορά για καμία κατηγορία του Πρωταγόρα στην Απολογία, παρ’ όλο που μια τέτοια αναφορά θα ήταν αναπόφευκτη αν είχε ποτέ γίνει. Ο Σωκράτης πρέπει να γυρίσει πίσω στη δίκη του Αναξαγόρα, για να βρει μια ανάλογη με τη δική του υπόθεση. Επομένως, είναι ασφαλέστερο να απορρίψουμε την ιστορία τελείως»²⁶.

 

      Αλλά το ίδιο συμπέρασμα από τη σιωπή του Σωκράτη βγαίνει εξίσου έντονα και για τον Αναξαγόρα. Ο Σωκράτης πουθενά δεν αναφέρει δίκη του Αναξαγόρα σαν «ανάλογη με τη δική του υπόθεση». Αναφέρεται πράγματι ο Αναξαγόρας, αλλά με τελείως διαφορετική σχέση και για τελείως διαφορετικό λόγο. Το όνομά του εμφανίζεται στη συζήτηση ανάμεσα στον Σωκράτη και τον κατήγορό του, τον Μέλητο. Ο Σωκράτης μεταφέρει το επίκεντρο της προσοχής από την πραγματική διατύπωση της κατηγορίας, παγιδεύοντας τον όχι και τόσο έξυπνο Μέλητο στο να τον κατηγορεί για αθεϊσμό. «Με κατηγορείς, λοιπόν» τον ρωτάει, «ότι δεν τιμώ και δεν πιστεύω τους θεούς που πιστεύει η πόλη αλλά άλλους» -η πραγματική κατηγορία της καταγγελίας- «ή ότι δεν πιστεύω καθόλου σε θεούς και το διδάσκω αυτό και σ’ άλλους ανθρώπους;». Ο απρόσεκτος Μέλητος απαντάει: «Ακριβώς αυτό λέω, ότι δεν πιστεύεις σε θεούς καθόλου». Τότε ο Σωκράτης λέει: «Με ξαφνιάζεις, Μέλητε!... Δεν πιστεύω ότι ο ήλιος και η σελήνη είναι θεοί, όπως πιστεύουν και οι άλλοι άνθρωποι;» Ο Μέλητος απαντάει: «Όχι, μα τον Δία, άνδρες δικαστές, αφού λέει ότι ο ήλιος είναι λίθος και η σελήνη γη».

 

       Ο Σωκράτης χαίρεται μ’ αυτή την απάντηση. Τη βλέπει σαν ευκαιρία να εκθέσει τον Μέλητο στο δικαστήριο, σαν ένα αδαή που βρίσκεται σε σύγχυση. «Νομίζεις ότι κατηγορείς τον Αναξαγόρα, φίλε μου Μέλητε», τον ρωτάει, «και τόσο πολύ καταφρονείς αυτούς τους κυρίους (δηλαδή τους δικαστές) και τους νομίζεις τόσο άσχετους από γράμματα (απείρους γραμμάτων) ώστε να μην γνωρίζουν ότι τα βιβλία του Αναξαγόρα του Κλαζομένιου είναι γεμάτα με τέτοια λόγια;»

 

     Ο Σωκράτης συνεχίζοντας λέει ότι οι νέοι που κατηγορείται ότι παρασύρει με τέτοιες αντιθρησκευτικές ιδέες για τον ήλιο και τη σελήνη μπορούν ν’ αγοράσουν το βιβλίο του Αναξαγόρα «με μία δραχμή στην ορχήστρα και να κοροϊδεύουν τον Σωκράτη, αν προσποιείται ότι είναι δικές του αυτές οι ιδέες, ιδιαιτέρως όταν είναι τόσο άτοπες!»²⁷ Η λέξη ορχήστρα δεν σήμαινε μόνο το μπροστά μέρος του θεάτρου όπου ο χορός «ορχείτο» αλλά και ένα ανοιχτό μέρος κοντά στην αγορά, όπου πουλούσαν βιβλία και άλλα είδη.

 

      Αυτή η αναφορά του Σωκράτη μας δίνει μια εικόνα της Αθήνας τελείως διαφορετική απ’ αυτήν του Πλούταρχου – όχι μιας φαντασμένης πόλης, όπου τα έργα ενός ορθολογιστή φιλοσόφου καίγονταν στην πυρά, αλλά μιας πόλης όπου τέτοια βιβλία πουλιόνταν ελεύθερα και διαβάζονταν πολύ. Ο Σωκράτης εδώ κάνει μια λεπτή φιλοφρόνηση στους δικαστές του για την κοσμικότητα και την ανοιχτομυαλιά τους.

 

     Αν, αντίθετα, ο Αναξαγόρας και ο Πρωταγόρας και άλλοι ελεύθερα σκεπτόμενοι άνθρωποι είχαν πράγματι διωχθεί για τις απόψεις τους, μια τέτοια φιλοφρόνηση θα ήταν εντελώς άτοπη. Θα είχε επιτεθεί στους Αθηναίους για τη μισαλλοδοξία τους. Δεν θα είχε μιλήσει σε τόσο ελαφρύ τόνο, αν και ο Αναξαγόρας είχε τη ίδια τραγική μοίρα. 

----------------
        Σημειώσεις

  1. E.R. Dodds, The Greeks and the Irrational.

  2. Dictionary of the History of Ideas, Philip Weiner.

  3. Αριστοφάνης, Ιππείς.

  4. Πλούταρχος, Βίος Περικλέους.

  5. Θουκυδίδης.

  6. Πλούταρχος, Βίος Περικλέους.

  7. Αριστοφάνης, Αχαρνής.

  8. Cambridge Ancient History.

  9. Mary R. Lefkowitz, The Lives of the Greek Poets.

10. Πλούταρχος, Βίος του Νικία 23. Ο ίδιος ο Πλούταρχος δεν ήταν από τους πολύ φωτισμένους. Ως ιερέας των Δελφών και πλατωνιστής δεν αισθανόταν και πολύ άνετα με τις ορθολογιστικές θεωρίες για τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων. Αυτό φαίνεται στο τελικό του σχόλιο: «Δεν ήταν παρά πολύ αργότερα που η ακτινοβόλα φήμη του Πλάτωνα, λόγω της ζωής που ζούσε, και λόγω του ότι υπέταξε ην αναγκαιότητα του φυσικού κόσμου σε θείες και εξουσιαστικές αρχές, εξαφάνισε τη μορφή απ’ αυτές τις ιδέες κι έδωσε ελεύθερο δρόμο για την επιστήμη». Στην πραγματικότητα ο Πλάτων θεωρούσε τα ουράνια σώματα θεούς. Το να τα μεταχειρίζεται κανείς ως υλικά αντικείμενα εθεωρείτο αθεϊσμός στους Νόμους και ήταν αξιόποινη πράξη.

11.Μια πιο απλή εκδοχή της ίδιας ιστορίας είχε εμφανιστεί νωρίτερα στην πραγματεία του Κικέρωνα περί θεών, de Natura Deorum…

12. Ευριπίδης, Ίων.

13. Ευριπίδης, Τρωάδες.

14. Μένων.

15. John Burnet, Greek Philosophy: Thales to Plato.

16. Ένθ. αν., Θεαίτητος, Ελένη.

17. Μένων.

18. Διόδωρος Σικελός.

19. Για αναφορές στον Αναξαγόρα στο φιλοσοφικό έργο του Κικέρωνα, βλέπε Academica, Tusculan Disputations, de Natura Deorum. Για αναφορές στα δοκίμιά του βλέπε de Oratore…  και Brutus.

20. Διογένης Λαέρτιος.

21. D. E. Gershenson, D. A. Greenberg, Anaxagoras and the Birth of Physics.

22. O Α.W. Gomme, στο άρθρο του για τον Περικλή στο OCD, θεωρεί τις ιστορίες για την επίθεση κατά του πολιτικού μέσω των φίλων του, Ασπασίας, Αναξαγόρα και Φειδία – και το διάταγμα του Διοπείθη- ως ιστορικά γεγονότα. Θα του ζητούσαμε κάποια εξήγηση γιατί ο Θουκυδίδης δεν τις αναφέρει. Στο μεγάλο Historical Comentary on Thucydides, o Gomme γράφει ένα εξασέλιδο δοκίμιο για τις «Διώξεις του Περικλή και των Φίλων του». Αλλά, προς απογοήτευσή μας δεν προσφέρει άλλη εξήγηση, εκτός από μια σαρωτική φράση –«για όλα αυτά ο Θουκυδίδης ήταν σκόπιμα σιωπηλός» (184, η υπογράμμιση προστέθηκε). Εξετάζοντας την ιστορία του Πλούταρχου, ότι ο κωμικός ποιητής Έρμιππος δίωξε την Ασπασία, ο Gomme αναγνώρισε πράγματι ότι, παρ’ όλο που «τίποτα δεν θα εμπόδιζε» έναν κωμικό ποιητή ν’ ασκήσει δίωξη κατά της Ασπασίας, «υπάρχει μια φυσική υποψία ότι είναι παρεξήγηση κι ότι ο Έρμιππος της επετέθη σε μια κωμωδία».
23. Απομνημονεύματα.

24. Φαίδρος.

25. Γοργίας.

26. Burnet, Greek Philosophy.

27. Πλάτων, Απολογία.

Η ευτυχία είναι η εκδίκησή μου

Ένα πρωινό, νιώθοντας αόριστα καλά, επιθύμησα να φτιάξω ένα μήνυμα και να το στείλω σε όλους τους γνωστούς μου που τα νούμερά τους τα έχω περασμένα στο κινητό μου. Αόριστα καλά ένιωθα!

Έγραψα στο κινητό μου λοιπόν και τους έστειλα το εξής: Θυμήσου μιαν εποχή που ήσουν ευτυχισμένος. Με χαρά και πληρότητα. Τότε που αισθανόσουν ότι ζούσες τον αληθινό εαυτό σου.
Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά. Ελάχιστοι απάντησαν θετικά. Ελάχιστοι μπόρεσαν να θυμηθούν και να πουν κάτι σαφές και συγκεκριμένο. Οι πιο πολλοί μπερδεύτηκαν, ήρθαν σε αμηχανία, μερικοί μάλιστα έμοιαζαν θυμωμένα αρνητικοί.

Έμεινα κατάπληκτη! Είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να μην μπορεί να θυμηθεί κάτι ευτυχισμένο απ’ τη ζωή του όλη; Να δυσκολεύεται τόσο να εντοπίσει κάποια χαρά; Μου φάνηκε ανυπόφορα άχαρη και μουντή η κατάστασή τους. Τους συμπόνεσα και, ταυτόχρονα, περίπου τους θύμωσα. Ανακάλυψα πως οι πιο «δυστυχισμένοι» απ’ τους γνωστούς μου αντικειμενικά είχαν τα περισσότερα αγαθά. Μόρφωση, οικονομική άνεση, υγεία, ωραίο σπίτι, καλή δουλειά, κι άλλα…

Ο φόβος δεν είναι πνευματικό αίσθημα. Είναι ένστικτο που χειραγωγείται ανάλογα με την πονηρία εκείνου που θέλει να σε χρησιμοποιήσει.

Η ευτυχία αντίθετα ελευθερώνεις τις ψυχές, το γέλιο περνάει στο μυαλό καθαρό αέρα, η ευτυχία είναι δυναμωτική και περήφανη. Ο ευτυχισμένος είναι σπυρί στον πισινό των εγωιστών. Η ευτυχία και η χαρά είναι καταστάσεις παιδικές, παραδείσιες.

Ένα πρωινό, καθώς οδηγούσα, μαγνητίστηκα από ένα γκράφιτι στην ανισόπεδη διάβαση. Με μεγάλα μαύρα γράμματα από σπρέι έγραφε σαν να φώναζε: Η ευτυχία θα είναι η εκδίκησή μας.

Τι ωραίο! Με αναστάτωνε χαρούμενα, μου έκλεινε το μάτι προς μια παλιά μου, ζωηρή αμαρτία: όλους να τους συμπονώ, εκτός απ’ τους φθονερούς. Να θέλω πάντα με τους φθονερούς, εκείνους που κιτρινίζουν στη χαρά του άλλου να τους προκαλέσω. Άλλωστε, με το καλό, τη σύνεση και με την αγάπη τίποτα μ’ αυτούς δε γίνεται. Αντιθέτως, όσο καλύτερα τους φέρεσαι τόσο αγριεύουν. Γιατί, για εκείνον που δεν μπορεί να αγαπήσει, η αγάπη του άλλου είναι κόλαση. Δεν αποκλείεται μάλιστα κι αυτός να είναι τελικά ο ορισμός της κόλασης: να σ’ αγαπούν, ενώ εσύ δεν μπορείς ν’ αγαπήσεις.

Ο φθόνος για μένα είναι από τα ανθρώπινα πάθη το πιο αντιπαθητικό και φοβάμαι το πιο δύσκολο να θεραπευτεί.

Η ευτυχία θα είναι η εκδίκησή μας. Ναι, η ευτυχία είναι η μόνη εκδίκηση που παραδέχομαι. Όσους φαρμακώνει η θέα της ευτυχίας μας, ας προβληματιστούν και ας ψάξουν πώς να γιατρευτούν ώστε να μην υποφέρουν. Γιατρειά είναι η σταθερή θέληση που λέει: «Ναι, θέλω να είμαι καλός και να αγαπάω». Όταν πάρεις μια τέτοια απόφαση, η ύπαρξή σου πια ξανοίγεται στο θαύμα. Τούτο το καλό, αληθινό «ναι» είναι η πύλη προς την αφθαρσία. Για το ναι σου όμως δε θα σε βοηθήσει κανείς, είναι ολάκερο δικό σου, ένα μαρτύριο όλο δικό σου. Μετά το ναι όμως οι ουρανοί θα στέλνουν σαν βροχή τη βοήθεια.

Η κάθε μέρα ξεδιπλώνεται στα μάτια μας σαν πανόραμα. Ένα εξαίσιο κέντημα εναλλαγών. Ομορφιές και ασχήμιες, πίκρες και γέλιο, γοητείες και απογοητεύσεις. Όχι, δε γίνεται να αλλάξεις πάντα τα γεγονότα, μπορείς όμως να αλλάξεις τη στάση σου απέναντί τους. Την ερμηνεία τους. Να αλλάξεις το πού θα εστιάσεις, πού θα κάνεις focus.

Η ζωή είναι ζωή, το ξέρουμε, είναι όμως και τέχνη. Ο εαυτός μας είναι αυτό που είναι, είναι όμως και επιλογές. Η φύση μας χάρισε το πρόσωπο με το οποίο γεννιόμαστε. Με τα χρόνια αποκτούμε το πρόσωπο που μας αξίζει. Έχει μεγάλη σημασία το πού εστιάζεις τη ματιά. Γιατί η ευτυχία είναι στάση ζωής και η δυστυχία δεν είναι οι ατυχίες αλλά η μικροψυχία.

Μια άσκηση που έχω ανακαλύψει από μόνη μου, για να με ξεκολλάει κι εμένα απ’ τη μικροψυχία μου, είναι αυτή που προσπαθώ να κάνω τις νύχτες. Λίγο πριν κοιμηθώ θυμάμαι, να κάνω την άσκηση του «ευχαριστώ». Ξεκινώ να λέω «ευχαριστώ» για όσα θετικά και όμορφα μου συνέβησαν τη μέρα που πέρασε. Όσο λέω «ευχαριστώ», τόσο μεγαλώνει θαυμαστά η λίστα των καλών που μου συνέβησαν σήμερα. Κι αν κάποια νύχτα δε βρίσκω με τι να αρχίσω, ξεκινώ με το: «Ευχαριστώ που δεν είχα σήμερα πονόδοντο». Μικρή ευτυχία είναι κάτι τέτοιο;

Οι μεγάλοι έρωτες είναι σωσίβιο!

Σεναριογράφοι, συγγραφείς και λοιπό σινάφι, καταστρέψατε τον κόσμο.

Τον κάνατε να τρώει τρώει κουτόχορτο πως τάχα οι μεγάλοι έρωτες είναι εκείνοι οι τρικιμιασμένοι που πρέπει να περάσουν από κάθε κύμα, ωκεανό, παλίρροια, τσουνάμι και δεν ξέρω τι άλλο, για να καταλήξουν μαζί.

 

Αμ, δε!

Οι αληθινοί, οι μεγάλοι οι έρωτες, όπως είπε και μια φίλη, είναι σωσίβιο.

Όχι από αυτά που στα ρίχνει κάποιος στην απελπισία σου για να σωθείς, αλλά από τα άλλα.

Από εκείνα που ξέρεις πως υπάρχουν κάτω από τη θέση σου στο αεροπλάνο ή στο πλοίο και ξέρεις πως μπορείς να τα ανοίξεις, σε περίπτωση που τα χρειαστείς.

 

Οι αληθινοί έρωτες είναι νοιάξιμο.

Είναι σε ξυπνάω μέσα στη νύχτα για να σου πω ότι έχω πρόβλημα και εσύ αντί να διαμαρτυρηθείς, με ρωτάς αν θες να περπατήσουμε για να νιώσεις καλύτερα και όχι γιατί γουστάρεις να ντύνεσαι βραδιάτικα και να εγκαταλείψεις το πουπουλένιο σου το στρωματάκι και να πιεις ποτάκι.

 

Οι αληθινοί έρωτες είναι πολυλογάδες.

Όχι ανόητα φλύαροι, όμως.

Δεν μιλάνε για να διαλαλήσουν τι νιώθουν στους άλλους, αλλά μιλάνε σε σένα.

Σου εκμυστηρεύονται το Καλό και το Κακό που κατοικεί μέσα σου, τα όνειρα και τις φιλοδοξίες σου. Σε σένα λένε τι νιώθουν, τι τους πειράζει και τους ενοχλεί. Η φανφάρα δεν τους ταιριάζει.

Δεν εξαφανίζονται ένα πρωί και ψάξε εσύ να βρεις τι με ενόχλησε.

Απαντούν στο τηλέφωνο και δίνουν εξηγήσεις, όταν χρειαστεί, γιατί σε υπολογίζουν.

Δεν θέλουν να σε κάνει η φαντασία σου Ιούλιο Βερν.

 

Οι αληθινοί έρωτες δεν σε κάνουν maniac- εντάξει, κάποιοι την κουβαλάμε έτσι κι αλλιώς τη μούρλα και δεν χρειαζόμαστε βοήθεια. Δεν σε κάνουν όμως να είσαι διαρκώς στην τσίτα πως θα φύγεις, πως λες ψέματα, πως είσαι και κάπου αλλού. Δεν σου ζητούν στίγμα, λες και είσαι gps, αλλά σε εμπιστεύονται.

 

Οι αληθινοί έρωτες ακόμα κι όταν το πλοίο μπάζει νερά είναι εκεί σαν τον καλό τον καπετάνιο να δώσουν κουράγιο στους άλλους, να προσπαθήσουν να σώσουν το πλοίο. Κι αν υπάρχει παγιδευμένος επιβάτης μένουν κοντά του, γιατί ξέρουν τι θα πει ευθύνη και καθήκον

.

Οι αληθινοί έρωτες δεν χαμπαριάζουν όταν οι νύχτες και οι μέρες δεν εξελίσσονται όπως τις φαντάζονται, ούτε μαστιγώνουν ο ένας τον άλλον.

 

Ξέρουν πως οι κακές στιγμές είναι κομμάτι της σχέσης, μέρος του παιχνιδιού.

Οι αληθινοί έρωτες κοιτιούνται στα μάτια, στα ίδια εκείνα μάτια που πριν δέκα ώρες ένιωθαν να χάνονται και περπατούν μαζί, ακόμα και στους δρόμους που έχουν άμμο ή πέτρες και οι γόβες της βουλιάζουν.

 

Οι αληθινοί έρωτες, μπροστά στους άλλους, είναι γροθιά. Όταν βρεθούν μόνοι, κατσαδιάζουν ο ένας τον άλλο, όχι γιατί είναι κάποιοι αλλά γιατί θέλουν να γίνει ο σύντροφός τους καλύτερος, μιας και μαζί του γίνονται και αυτοί καλύτεροι.

 

Τους αληθινούς έρωτες δεν τους νοιάζουν τα πτυχία, τα λεφτά ή τα ακριβά αυτοκίνητα.

Οι αληθινοί έρωτες είναι πάθος, τρέλα, πόθος, σεβασμός, χημεία και καθημερινή μάχη να κρατήσεις το κάστρο όρθιο, κόντρα στην τρελή πραγματικότητα που ζούμε και κάνουν τους κόσμους να βάλλονται.

 

Οι αληθινοί έρωτες είναι σωσίβιο.

Τι είναι ο πολιτισμός;

Όλοι έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σε συζητήσεις μας στη λέξη πολιτισμός. Χαρακτηρίζουμε μία συμπεριφορά πολιτισμένη, έναν άνθρωπο απολίτιστο, ένα λαό απολίτιστο, ανθρώπους πολιτισμένους. Τι είναι τελικά ο πολιτισμός;

Ο Αριστοτέλης , στα Πολιτικά του, γράφει ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ζώο πολιτικό, εννοώντας ότι είναι προορισμένος από τη φύση του να συνεργάζεται και να επικοινωνεί με τους άλλους ανθρώπους. Ο Αριστοτέλης ως επίρρωση για την άποψή του ότι ο άνθρωπος είναι πολιτικό ον, τον χαρακτηρίζει ως ζώο έλλογο, που σημαίνει ότι διαθέτει λόγο και λογική για να συνέρχεται με τους άλλους ανθρώπους.  Ο άνθρωπος λοιπόν υπερτερώντας σε πολλά χαρακτηριστικά από τα ζώα, όπως τη δημιουργία κανόνων ηθικής, μπορεί να παράγει πολιτισμό.

Γνωρίσματα Πολιτισμένου ανθρώπου

Και ενώ όλοι χρησιμοποιούμε τη λέξη πολιτισμός, οι περισσότεροι τι θα απαντούσαν αν τους ρωτούσαν ποια είναι τα γνωρίσματα εκείνα που θεωρούν ότι καθιστούν έναν άνθρωπο πολιτισμένο; Μήπως η κατοχή πτυχίων, οι σπουδές, η μελέτη αρκούν για να θεωρηθεί κάποιος πολιτισμένος;

Όχι, ένας άνθρωπος μπορεί να έχει μελετήσει πολύ, να έχει συγκεντρώσει σωρεία πτυχίων και να εξακολουθεί να μην έχει πολιτισμένη συμπεριφορά, να μην έχει καλλιέργεια και κοινωνική μόρφωση. Μήπως ο πολιτισμός κάποιου κρίνεται από τη μουσική που ακούει; Μήπως οι ναζί που οδήγησαν εκατομμύρια ανθρώπους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, θα θεωρούνταν πολιτισμένοι αν πήγαιναν σε μέγαρο ή άκουγαν όπερα; Όχι, βέβαια.  Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι ο πολιτισμός ενός ανθρώπου κρίνεται από τον τρόπο με τον οποίο φέρεται να αντιμετωπίζει τους άλλους ανθρώπους, από τη στάση που κρατάμε μέσα στην κοινωνία που ζούμε με τους άλλους. Ο πολιτισμός, λοιπόν, είναι μία έννοια ευρύτερη από την παιδεία και την καλλιέργεια. Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ως ιδέα αφορά τη συμπεριφορά των ανθρώπων μέσα σε μία οργανωμένη κοινωνία, αλλά και το σύνολο των καλλιτεχνικών, πολιτιστικών, ηθικών, θρησκευτικών, πολιτικών αξιών και προτύπων που την περιβάλλουν. Φυσικά, μπορούμε να αναφέρουμε και τον πολιτισμό ως την ιδέα μίας κοινωνίας που επιθυμείς να φτάσει το ιδεατό, το ανώτερο, να τελειοποιηθούμε και να ξεπεράσουμε αυτό που ήδη είμαστε.

Όλοι οι πολιτισμοί ερχόμενοι σε επαφή με άλλους, ανταλλάσσουν στοιχεία, διαφοροποιούνται, δανείζονται και δανείζουν. Ο πλουραλισμός των πολιτισμών μας ωθεί να σκεφτούμε ότι η διαφορετικότητα δεν είναι κάτι που πρέπει να φοβόμαστε, αλλά ένα στοιχείο απαραίτητο για τη μαγεία και την ομορφιά της ζωής και του κόσμου.

 

Ο πολιτισμός αλλάζει γιατί πρέπει να ρουφάει μέσα του μόνο εκείνα τα στοιχεία που οδηγούν στο σεβασμό του ανθρώπινου προσώπου και απορρίπτει εκείνα που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ( λιθοβολισμός, βασανιστήρια, πρόκληση αφόρητου σωματικού πόνου, καταπάτηση ανθρώπινων δικαιωμάτων). Ο πολιτισμός, τελικά, συμπεραίνουμε ότι είναι το σύνολο των αξιώνπου έχουν θετικές επιπτώσεις στη ζωή των ανθρώπων, που δεν παραβιάζουν την ελευθερία και την ποιότητα της διαβίωσής τους. Διότι ένας πολιτισμός μπορεί να εξελίσσεται, αυτό όμως δεν υπονοεί ότι οδεύει προς κάτι θετικό  και καλύτερο. Αυτό προϋποθέτει τη γνώση του παρελθόντος , η οποία θα μας οδηγήσει σε μεγαλύτερη αυτογνωσία και επίγνωση της ταυτότητάς μας. Η γνώση του παρελθόντος όχι μόνο δεν είναι άχρηστη και περιττή, αλλά απαραίτητη ώστε να μην επαναληφθούν ξανά τα ίδια λάθη.

 

Ο σεβασμός στον άνθρωπο, στη διαφορετικότητα, η ελευθερία, η ισονομία και ο υγιής διάλογος είναι αυτές οι αξίες που πρέπει να θυμηθούμε , να εφαρμόσουμε ώστε να προάγουμε τόσο τον πολιτισμό μας σε κάτι καλύτερο από αυτό που είναι τώρα, αλλά και για να τιμήσουμε και την ίδια την ανθρωπιά μας.

Ο γέρος και η μαγική πέτρα

To 530π.Χ, ο Σόλωνας βρίσκεται σκυμμένος πάνω από ένα τσουκάλι ανακατεύοντας με μεγάλη προσοχή και εστίαση. Τα χείλη του κουνιούνται, κι αν κάποιος τον πλησιάσει θ’ ακούσει τις ακατάληπτες λέξεις που ψιθυρίζει. Το ρυτιδιασμένο του πρόσωπο και τα λευκά, μακριά μαλλιά και γένια του μαρτυρούν πολλά χρόνια ζωής. Ίσως περισσότερα απ’ όσα δικαιούται…

 

Ρίχνει, με μία κίνηση θεατρική, λίγους σπόρους στο τσουκάλι και συνεχίζει να ανακατεύει για λίγα λεπτά ακόμη, με το βλέμμα γεμάτο προσδοκία. Τίποτα… Οι ώμοι του πέφτουν και κάθεται κουρασμένος και απογοητευμένος σ’ ένα ξύλινο σκαμπό. Το βλέμμα του κοιτάζει, χωρίς να βλέπει… Άλλη μία αποτυχία… Προσπάθειες χρόνων άκαρπες. Δεν έχει καταφέρει ακόμη να βρει το τελευταίο συστατικό που του λείπει για να ολοκληρώσει το ελιξίριο της νεότητας. «Θα πεθάνω χωρίς να το έχω πετύχει» σκέφτεται αποκαρδιωμένος.

 

Από την άλλη άκρη της καλύβας ακούγεται ένας θόρυβος, απαλός αλλά συνεχής. Σηκώνεται και πάει προς τον πάγκο, που είναι γεμάτος από διάφορα εργαλεία, σκεύη και υλικά. Στην σκοτεινιά, ένα απαλό φως διακρίνεται και ο Σόλωνας αναζητά την πηγή του. Ανακαλύπτει μία μικρή πέτρα, σχεδόν θαμμένη κάτω από κουτάλες, μπουκαλάκια κι αποξηραμένα φυτά. Την παίρνει στα χέρια του και τη νιώθει να πάλλεται στον ρυθμό της ανθρώπινης καρδιάς και να αναδύει θερμότητα. Κάτι σαν ηλεκτρικό ρεύμα τον διαπερνά και νιώθει την καρδιά του ν’ αλαφρώνει, κι ένα φως, γεμάτο ζωή, να γεμίζει ολόκληρο το σώμα του και να φωτίζει κάθε γωνιά της ύπαρξής του.

 

«Τι χρειάζεσαι;» Η ερώτηση έρχεται από παντού, από το νου, την καρδιά, την κοιλιά, τα χέρια του… Ζητάει επιτακτικά απάντηση. Τινάζει λίγο το κεφάλι του για να διώξει το μούδιασμα και απαντά «Την αιώνια νιότη».

 

«Τι είναι τόσο σημαντικό στη νιότη ώστε να την επιδιώκεις;»

«Η ορμή, η δύναμη, η ενεργητικότητα, η αθωότητα, η ελαφρότητα, τα όνειρα, οι προσδοκίες, η ζωή» απαντά και η φωνή του ίσα που ακούγεται.

 

«Είσαι διατεθειμένος να κάνεις τα πάντα για να την αποκτήσεις;»

Το ρυτιδιασμένο πρόσωπο του Σόλωνα ρυτιδιάζει ακόμη περισσότερο, αν και θα έλεγε κάποιος πως κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο. Μετά από σκέψη απαντά «Ναι, δεν μπορώ άλλο να υπομείνω το βάρος που με κάνει να σέρνομαι στη γη».

 

«Αλήθεια Σόλωνα, δεν έχεις βρει άλλον τρόπο ν’ απελευθερωθείς από αυτό το βάρος;». Ο Σόλωνας θα ορκιζόταν πως η φωνή ακούστηκε λίγο ειρωνική….

 

«Για σκέψου λίγο» τον προέτρεψε.

«Η νιότη είναι ζωή» απάντησε αυτός αμυντικά, «είναι ελαφρότητα, χαρά, πτήσεις πάνω από βουνά και κοιλάδες, χορός στους αγρούς, αναζήτηση χωρίς φόβο… Ζω στο μισοσκόταδο, σέρνοντας το σαρκίο μου, με το φόβο πως η κάθε μέρα μπορεί να επιφέρει τον θάνατό μου».

 

«Θυμάσαι μήπως πότε αποφάσισες να ασχοληθείς με τον θάνατο κι έπαψες ν’ ασχολείσαι με τη ζωή;»

 

Ο Σόλωνας πάγωσε, μνήμες άρχισαν να επιτίθενται σαν κοράκια στο θολωμένο του μυαλό. Τόσος πόνος, τόσος θάνατος, τόσο αίμα… Χρόνια τα απωθούσε και τώρα εμφανίστηκαν όλα μπροστά του, τα έβλεπε, τα μύριζε, τα άγγιζε… Ξέσπασε σε κλάματα, σωριάστηκε στο βρώμικο πάτωμα τρέμοντας και κουλουριάστηκε. Τα δάκρυα ακολουθούσαν τα ρυάκια των ρυτίδων του και κατέληγαν στο χιλιοφορεμένο πουκάμισό του, που μετά από λίγο μούσκεψε τελείως.

 

Έμεινε ώρες έτσι, ίσως και μέρες. Δεν ένιωθε τον χρόνο, δεν ένιωθε τίποτα πέρα από πόνο, βυθισμένος στον γκρίζο κόσμο του. Η θερμότητα της πέτρας έγινε πολύ έντονη στην παλάμη του, σχεδόν τον έκαψε. Την ένιωσε να τον τραβάει, την ακολούθησε και βγήκε στο φως.

 

«Πως νιώθεις, λοιπόν, τώρα» ρώτησε η φωνή με συμπόνια.

Σήκωσε το κεφάλι του και ανακάθισε. Κοίταξε γύρω του και το βλέμμα του στάθηκε στο φως που έμπαινε από τα βρώμικα παράθυρα, αχνό αλλά παρηγορητικό. Στάθηκε στα πόδια του κι έκανε μερικά βήματα, ένιωσε να κινείται ανάλαφρα, το βάρος δεν υπήρχε πια. Ένιωθε συναισθήματα που για χρόνια του ήταν απρόσιτα. Ένιωθε ήρεμος, ένιωθε ειρήνη.

 

«Πόσο σημαντική είναι η νιότη του σώματος για σένα, τώρα, Σόλωνα;»

«Σ’ ευχαριστώ, σ’ ευχαριστώ» είπε κοιτώντας την πέτρα στο χέρι του. «Σ’ ευχαριστώ που μου έδειξες πως η ψυχή και η καρδιά είναι πάντα νέες, πως ο πόνος δεν είναι μονόδρομος, πως υπάρχει επιλογή. Έψαχνα τη νιότη γιατί είχα χάσει τη ζωή μου. Βλέπω καθαρά τώρα, πως όταν ο πόνος δεν καταλαμβάνει χώρο μέσα μου, τον καταλαμβάνει η αγάπη».

 

«Έχει ηλικία η αγάπη Σόλωνα; Γερνάει η αγάπη;»

«Η αγάπη είναι πέρα και πάνω από τον χώρο και τον χρόνο» είπε ο Σόλωνας. «Το είχα ξεχάσει… Είχα ξεχάσει πως είναι να ζεις πραγματικά. Αν είχα αγγίξει τη ζωή με όλες μου τις αισθήσεις, αν είχα ζήσει, έστω και για λίγες μέρες, σ’ αυτά τα χρόνια, δεν θα με απασχολούσε η νιότη…»

 

«Ποιος είσαι Σόλωνα;»

«Είμαι η ζωή, η νιότη, είμαι ο οίκος στον οποίο κατοικεί η αγάπη, ο οίκος στον οποίο κατοικεί η οικογένειά μου. Δε με άφησαν αυτοί, εγώ τους άφησα… Τώρα όμως, τους ξαναβρήκα. Τώρα επανενωθήκαμε και η καρδιά μου γαλήνεψε…»

 

«Είσαι το μήνυμα Σόλωνα, πρόσφερε τον εαυτό σου στον κόσμο».

Ευγνωμοσύνη: ο κοινός παράγοντας στην αύξηση της ευτυχίας και στη μείωση της κατάθλιψης

Τα τελευταία χρόνια έχουν πραγματοποιηθεί πολλές έρευνες, ιδιαίτερα από το πεδίο της Θετικής Ψυχολογίας, όσον αφορά στην ευγνωμοσύνη, ενώ παλιότερα το θέμα αυτό αφορούσε αποκλειστικά τις θρησκείες και την πνευματικότητα. Τα αποτελέσματα των ερευνών αυτών έδειξαν, πέρα από κάθε αμφιβολία, πως η ευγνωμοσύνη αυξάνει το επίπεδο ευτυχίας και ικανοποίησης από τη ζωή και μειώνει σημαντικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

Η ευγνωμοσύνη μας καθιστά ικανούς να λάβουμε και να ανταποδώσουμε το καλό που λάβαμε

Από τα οφέλη της ευγνωμοσύνης μπορούμε να ωφεληθούμε όλοι και όχι μόνο αυτοί που είναι από την φύση τους ευγνώμονες. Το να νιώθουμε ευγνωμοσύνη είναι μία δεξιότητα που μπορούμε να αναπτύξουμε, ένας μυς που μπορούμε να γυμνάσουμε, με την πρακτική. Επιστήμονες  απέδειξαν, μέσω ερευνών πως η ευγνωμοσύνη ενισχύει πέρα από την προσωπική ικανοποίηση και ευτυχία και μία πληθώρα θετικών αισθημάτων όπως αισιοδοξία, χαρά, ευχαρίστηση, ενθουσιασμό και αυξάνει την ευαισθητοποίηση και την εκτίμηση για τα πραγμάτων γύρω μας. Αποδείχτηκε επίσης πως μειώνει τα επίπεδα ανησυχίας και κατάθλιψης.

“Η ευγνωμοσύνη είναι «η ηθική μνήμη της ανθρωπότητας»” George Simmel

Άλλοι πραγματοποίησαν αρκετές μελέτες προσπαθώντας να ανακαλύψουν αν η ευγνωμοσύνη επηρεάζει επίσης την φυσική και σωματική μας κατάσταση. Τα θετικά αποτελέσματα που έλαβαν εξέπληξαν και τους ίδιους. Οι μελέτες έδειξαν πως τα άτομα που έλαβαν μέρος σ’ αυτές απέκτησαν, σε διάστημα 10 εβδομάδων, θετικότερα συναισθήματα για τη ζωή και το μέλλον τους, είχαν λιγότερα προβλήματα υγείας, γρηγορότερη ανάρρωση, ασκούνταν περισσότερο και είχαν καλύτερη ποιότητα και περισσότερες ώρες ύπνου. Επίσης ένιωθαν περισσότερο χαρούμενοι, ενθουσιασμένοι, δυνατοί, αποφασιστικοί, ενεργητικοί και πρόσφεραν μεγαλύτερη συναισθηματική υποστήριξη και βοήθεια σε άλλους (πράγμα που δείχνει πως η ευγνωμοσύνη μας κινητοποιεί για να προσφέρουμε και να κάνουμε κάτι καλό).

 

Σύμφωνα με τον Robert Emmons, δεν θα πρέπει να μετράμε προβατάκια για να κοιμηθούμε, αλλά ευλογίες… Οι μελέτες του τον οδήγησαν στο συμπέρασμα πως η ευγνωμοσύνη είναι απαραίτητη κυρίως για δύο βασικούς λόγους. Ο πρώτος είναι πως δυναμώνει τους κοινωνικούς δεσμούς και καλλιεργεί την αίσθηση σύνδεσης του ατόμου με τους υπόλοιπους ανθρώπους. Ο δεύτερος λόγος είναι πως η ευγνωμοσύνη αυξάνει την αίσθηση της προσωπικής αξίας κάποιου. Όταν βιώνουμε την ευγνωμοσύνη καταλαβαίνουμε πως κάποιος άλλος θέλει το καλό μας κι ενδιαφέρεται για την ευημερία μας, εφόσον μας προσφέρει, κι έτσι νιώθουμε πως μας νοιάζονται και μας αγαπούν. Και τότε μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε πως ο κόσμος δεν στερείται καλοσύνης, κατανόησης και αγάπης. Γι’ αυτό και αποτελεί αντίδοτο γι’ αυτούς που πάσχουν από αρνητικότητα και κατάθλιψη.

 

Μία καλή ιδέα, λοιπόν, είναι να σημειώνουμε όλα τα πράγματα για τα οποία είμαστε ευγνώμονες, μία-δύο φορές την εβδομάδα, να τα βάζουμε σ’ ένα κουτί και να τα διαβάζουμε όταν αισθανόμαστε πεσμένοι, απογοητευμένοι ή αδύναμοι. Είναι βέβαιο πως η διάθεσή μας θ’ αλλάξει άμεσα.

 

Και μόνο η συνειδητοποίηση πως έχουμε περισσότερα απ’ όσα έχει το 85% των ανθρώπων που ζουν τώρα στον πλανήτη, είναι αρκετή για να επανακτήσουμε την αισιοδοξία μας. Ενεργοποιώντας συνειδητά την αίσθηση της ευγνωμοσύνης στη καθημερινότητα μας, αυξάνουμε τα επίπεδα ευχαρίστησης, ικανοποίησης, αποδοχής και εκτίμησης. Ιδιαίτερα η έκφραση της ευγνωμοσύνης μας σε άλλους συνδέεται με αυξημένη ενέργεια, αισιοδοξία και ενσυναίσθηση.

«Η ευγνωμοσύνη μας καθιστά ικανούς να λάβουμε και μας παρακινεί να ανταποδώσουμε το καλό που λάβαμε και μ’ αυτόν τον τρόπο μας καθιστά πραγματικούς ανθρώπους» -Robert A. Emmons

Τα στοιχεία ενός βαρετού ανθρώπου

Σε μια σειρά μελετών, κοινωνικός ψυχολόγος Leary Mark και τρεις συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι μπορούμε να κουράσουμε τους άλλους ανθρώπους με το τι έχουμε να πούμε και πώς θα το πούμε (Το περιεχόμενο και το ύφος). Βρήκαν επίσης ότι θα μπορούσαμε να ανησυχούμε για το αν οι άλλοι άνθρωποι μπορεί να μας κρίνουν ως βαρετούς, μιας και είναι πιθανό να  μας κρίνουν σκληρά και για πολλές άλλες ιδιότητες/δραστηριότητές μας.

 

Στην πρώτη σειρά μελετών, οι ερευνητές ζήτησαν από τους ανθρώπους να περιγράψουν τα πράγματα «που άλλοι άνθρωποι κάνουν και τους κάνει να βαριούνται.» Στη συνέχεια, έκαναν μια λίστα με τα 43 είδη πραγμάτων που αναφέρθηκαν πιο συχνά στις απαντήσεις και ζήτησε πολλές εκατοντάδες ανθρώπους να αξιολογήσουν  αυτές τις 43 απαντήσεις, πόσο βαρετές συμπεριφορές έκριναν ότι ήταν. Με τα αποτελέσματα αυτά, βγήκαν 9 κατηγορίες «Των πιο βαρετών πραγμάτων».

 

Ξεκινώντας με το πιο βαρετό να είναι:

 

– Αρνητικός εγωκεντρισμός. Ο νούμερο 1 πιο βαρετός τρόπος συμπεριφοράς ήταν αυτό που οι ερευνητές περιγράφουν ως «μιλώντας για κάποια προβλήματα άλλων, αυτοί που τα άκουγαν εμφάνιζαν αδιαφορία»

 

– Κοινοτοπία. Το να μιλάει κάποιος για ασήμαντα ή επιφανειακά πράγματα, για ένα μόνο θέμα, και επαναλαμβάνοντας τις ίδιες ιστορίες και αστεία ξανά και ξανά.

 

– Χαμηλή συναισθηματικότητα.  Το να δείχνει κάποιος ελάχιστο ενθουσιασμό, μιλώντας με ένα μονότονο λόγο, συμμετέχοντας με πολύ μικρή επαφή με τα μάτια, με πολύ παθητική συμπεριφορά.

 

– Μονοτονία. Να μιλάει κάποιος αργά, σταματώντας για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν απαντήσει, παίρνει πολύ χρόνο για να πει κάτι και να χρονοτριβεί μια συζήτηση χωρίς λόγο.

 

– Η παθητικότητα. Έχοντας λίγα να πει κάποιος, δεν έχει καμία άποψη, είναι πολύ προβλέψιμος ή πολύ πιθανό να προσπαθήσουν να συμμορφώνονται που λένε οι άλλοι.

 

– Αυτο-απασχόληση. Να μιλάει κάποιος για τον εαυτό του.

 

– Σοβαρότητα. Όταν κάποιος ήταν πολύ σοβαρός και καθόλου χαμογελαστός.

 

– Προσπάθεια για απόκτηση της εύνοιας.  Όταν κάποιος προσπαθεί να είναι αστείος ή καλός για να εντυπωσιάσει τους άλλους ανθρώπους.

 

– Απόσπαση της προσοχής. Να κάνει πράγματα που παρεμβαίνουν με τη συνομιλία, να αποπροσανατολίζεται πάρα πολύ εύκολα, με συμμετοχή ελάχιστα στη συζήτηση.

 

Θα πρέπει να ομολογήσουμε ότι η έρευνα αυτή, αγγίζει πάρα πολύ και την ελληνική πραγματικότητα. Πόσοι δεν έχουμε παρατηρήσει σε καθημερινή βάση, ανθρώπους με αυτά τα χαρακτηριστικά; Αν σκεφτείτε καλύτερα, πόσες φορές είχατε και εσείς κάποια χαρακτηριστικά από αυτά, σε μέρος που υποτίθεται ότι πήγατε για να περάσετε όμορφα;

Το πάντοτε ελεγχόμενο σκυλοχεσμένο χώμα της πατρίδας (Άντε γαμήσου μεταφυσική)

Επειδή τα λόγια πληγώνουν, μα η σιωπή σκοτώνει...

(ΠΡΟΣΟΧΗ! να ΜΗΝ διαβαστεί από τους ''ευαίσθητους''!)

«Ο θεός είναι μεγάλος

και το πέος του μικρό

μα βοηθάει τον αφέντη

να γαμάει τον φτωχό».

 

(Από την συλλογή «Θεϊκές Κουβέντες της Ψωλής»)

 

Η πολιτική φιλοσοφία είναι στον πυρήνα της απλή.  Αυτό συμβαίνει επειδή η πόλις είναι κάτι το αρκετά συγκεκριμένο. Απαρτίζεται από πολίτες, διαθέτει εδαφική έκταση, παράγει προϊόντα, έχει εχθρούς και επιθυμεί ως ζωντανός οργανισμός να ευδαιμονεί. 

 

Εξειδικεύοντας κανείς τα χαρακτηριστικά της θα διαπιστώσει ότι οι πολίτες χωρίζονται σε ομάδες και φατρίες, η εδαφική έκταση δεν είναι μοιρασμένη ούτε ποιοτικά ούτε ποσοτικά με τον ίδιο τρόπο, τα προϊόντα είναι πολλά και ανόμοια, οι εχθροί είναι φανεροί και κρυφοί και αυτός ο ζωντανός οργανισμός έχει πολλές φορές αντιφάσκουσες και αντικρουόμενες επιθυμίες.

 

 

Ο ανθρώπινος κόσμος είναι έτσι φτιαγμένος ώστε αν κάποιος θελήσει να κλωτσήσει την μπάλα της συζήτησης έξω από το γήπεδο, μπορεί να την στείλει όχι απλά στο πάρκινγκ αλλά τρεις γαλαξίες πιο πέρα. Κάποιοι κρυψίνοες φιλόσοφοι (κοινώς μεταφυσικοσκατάδες) πασχίζουν ήδη από τους κλασικούς χρόνους να αποτρέψουν την απάντηση ονειρογαμώντας την ερώτηση.  Όταν π.χ. κάποιοι κλέβουν από το κοινό ταμείο ο στόχος που τίθεται δεν είναι «να αποτραπούν οι απατεώνες» αλλά «να βελτιωθούμε όλοι ως άνθρωποι».  Έργο των παπατζήδων αυτών (όπως τους είχε αποκαλέσει ο Μέγας Ηράκλειτος ξεκινώντας από τον αρχηγό τους τον αρχιμασόνο Πυθαγόρα) είναι να κρατήσουν πάση θυσία την κατεστημένη εξουσία  στη θέση της για να συνεχίζεται εσαεί η συσσώρευση πλούτου και δύναμης από μια δουλοκτητική ελίτ.

 

Πάγια θέση του τίμιου πολιτικού φιλόσοφου (ευτυχώς υπάρχουν και αυτοί) είναι ότι τα θέματα του εδώ, λύνονται ΕΔΩ.  Το επέκεινα δεν αναμειγνύεται στην παραγωγή των λύσεων. Η δομή του ορθολογικού σχεδιασμού είναι απλούστατη: Η πόλις αμείβει τους καλούς πολίτες και τιμωρεί τους κακούς. Φορολογεί τον καθένα ανάλογα με την περιουσία του και εφαρμόζει τους νόμους με τον ίδιο τρόπο για όλους. Προστατεύει τον ζωτικό της χώρο και τους πολίτες της από κάθε απειλή. Και το σημαντικότερο: διατηρεί την συνοχή της αναπαράγοντας ένα κοινά αποδεκτό πακέτο αξιών.  

Αν αποφασίσει κάποιος να αναρωτηθεί τι από όλα αυτά πράττει σήμερα το σύγχρονο κράτος το οποίο σφετερίστηκε τον χώρο της αρχαίας πόλεως, δύσκολα θα συγκρατήσει στο στόμα του τη ροχάλα που αξίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι.  

 

Το σύγχρονο πορνοκράτος τιμωρεί τους καλούς πολίτες και αμείβει τους κακούς. Φορομπήχνει τους φτωχούς με έμμεσα και άμεσα χαράτσια ενώ ταυτόχρονα απαλλάσσει με χίλια κόλπα τους αηδιαστικά πλούσιους.  Οι νόμοι –ακόμα και αυτοί που αφορούν εγκλήματα κατά της ζωής- εφαρμόζονται με διαφορετικό τρόπο για τον καθένα, ανάλογα με το πορτοφόλι και τις γνωριμίες του. Ο ζωτικός χώρος του κράτους και οι πολίτες που τον κατοικούν είναι εντελώς απροστάτευτοι – οι τελευταίοι απαγορεύεται να αντισταθούν ακόμα και όταν κάποιος εισβάλλει στο σπίτι τους ένοπλος και σπάζοντας την πόρτα. Είναι φανερό ότι δεν υπάρχει καμία συνοχή και καμιά κοινά αποδεκτή αξία ενώ το μόνο που αναπαράγεται είναι η ηλιθιότητα.

 

Η καταρράκωση των θεσμών που αποτελούν τις συντεταγμένες μιας κοινωνίας δεν γίνεται σε μια νύχτα ούτε περισσότερο γίνεται «κατά τύχη» ή «από σύμπτωση».  Είναι αποτέλεσμα οργανωμένης δράσης, έχει επιδιωχθεί με πολλούς τρόπους και για μεγάλο χρονικό διάστημα.  Δεν είναι συνωμοσία, είναι ο ορισμός της συνωμοσίας.

 

Οι καθημερινοί βλάκες επειδή για αντικειμενικούς λόγους δεν μπορούν να οργανώσουν οι ίδιοι ούτε κακόγουστη φάρσα σε κοινό γνωστό, πιστεύουν φανατικά ότι δεν υπάρχουν συνωμοσίες αγνώστων εναντίον τους.  Στη βιασύνη τους να απαξιώσουν οποιονδήποτε έχει διαφορετική γνώμη από αυτούς, παραλείπουν να διαβάσουν τα ακλόνητα πραγματικά στοιχεία. Έχοντας την πεποίθηση ότι είναι τα εξυπνότερα όντα στον πλανήτη Γη δεν υπάρχει περίπτωση να παραδεχτούν ότι κάποιος πιο έξυπνος από αυτούς τους την έφερε και τους άφησε ταπί και με το σκατό στη μούρη.

 

 

Την ίδια ακριβώς παράλογη πίστη του αντι-συνωμοσιολόγου την συναντάει κανείς στον αρρωστημένο τζογαδόρο ο οποίος πιστεύει πάνω απ’ όλα στην ακεραιότητα του παιχνιδιού και στην τιμιότητα του λεσχιάρχη.  Όσο και να προσπαθεί κανείς να πείσει με λογικά επιχειρήματα τον αιώνιο μαλάκα ότι η τράπουλα είναι σημαδεμένη και ότι τον μαδάνε ασύστολα, χάνει την ώρα του.  Και πάλι, το μόνο που έχει να κάνει ο διανοητικά καθυστερημένος χασούρης είναι η απλή λογική σκέψη ότι ενδέχεται να υπάρχουν κάποιοι πιο έξυπνοι, πιο οργανωμένοι και με περισσότερα λεφτά από αυτόν.

 

 

Το πολιτειακό πόκερ είναι πολύ εύκολο να στηθεί γιατί οι βλάκες είναι προβλέψιμα ζώα της συνήθειας. Πρόκειται για λάτρεις της ρουτίνας που αρνούνται πεισματικά να βάλουν το πορδομυαλό τους να δουλέψει με διαφορετικό τρόπο από εκείνον που τους δίδαξαν οι πονηροί κωλομπαράδες στο γαμιοσχολείο.  Εξακολουθούν να παπαγαλίζουν αρχιδιές χωρίς να τις καταλαβαίνουν και αποφεύγουν την κριτική σκέψη ως μολυσματική ασθένεια.  Η κατάληξή τους είναι προδιαγεγραμμένη αφού πέφτουν στα νύχια απατεώνων σωτήρων και σπαταλούν την ενέργειά τους σε προκαθορισμένου βεληνεκούς αντιδράσεις. Η βάπτισή τους στα κατουροσκατά και η τελική πορεία τους προς τον βορβορώδη πάτο του καπιταληστρικού βόθρου είναι εγγυημένη.

Σε αυτή την μεγαλειώδη διαδρομή των ηλιθίων προς τον σκατοβυθό  (στην οποία συμπαρασύρουν τους πάντες και τα πάντα), το άγιο σύστημα επεμβαίνει χειρουργικά. Διάφοροι κλανοφιλόσοφοι και πουτσοδιανοούμενοι εισάγουν ιδεολογήματα που μοναδικό σκοπό έχουν να εντείνουν την υπάρχουσα σύγχυση και να μην αφήσουν ούτε μισή πιθανότητα ορθολογικής αντίδρασης στο πόπολο. Οικονομικές ουτοπίες, πολιτικές κλανούμπες και μεταφυσικές πίπες έρχονται να μας ζαλίσουν τα ήδη πολλαχώς ταλαιπωρημένα αρχίδια. Πυρήνας εκπόρευσης των περισσοτέρων από αυτές τις κοπροφιλικές ξεστραβόλες είναι το ενοχικό σύμπλεγμα που έχει εισάγει εν μέσω αγάπης και λουλουδιών η εξ ανατολών θρησκεία των δούλων. 

 

Οι μαυρορασοφόρες ΑΡΧΙΠΟΥΣΤΑΡΕΣ δια πυρός και σιδήρου κατάφεραν μετά από αιώνες να πείσουν το ανεγκέφαλο κατσικοειδές ποίμνιό τους ότι η αγάπη ανακαλύφθηκε από κάποιον ανύπαρκτο Ιουδαίο. Ο μπινές αυτός θυσίασε δήθεν το τομάρι του για τον άνθρωπο και άλλες τέτοιες μάντολες.  Οι αρχαίοι Έλληνες οι οποίοι είχαν καταγράψει όλα τα είδη έρωτα από τον αμιγώς πνευματικό ως τον ξεκάθαρα πρωκτικό δεν αναφέρονται ούτε καν ως υποσημείωση στις μειξοεβραϊκές αυτές (αντι)γραφές.  Ακόμα και στην μη χρήση βίας οι χατζηρουφιάνοι έρχονται τουλάχιστον μισή χιλιετία μετά τον Σωκράτη.

 

 

Το πόσο απίθανο είναι να ανακάλυψε οτιδήποτε σχετικό με τον έρωτα ή την αγάπη αυτή η ερπετοειδής φάρα γίνεται κατανοητό αν ρίξει κάποιος μια ματιά στο σημερινό Ισραήλ. Η αγάπη είναι παντελώς ανύπαρκτη και ως συναίσθημα και ως ιδεολογία σε αυτό το καταραμένο οικόπεδο του Γιαβέ.  Αντίθετα, το μίσος που παράγεται εκεί είναι τόσο πολύ και τέτοιας τοξικότητας που μολύνει και δηλητηριάζει ολόκληρο τον πλανήτη.  Διαχρονικά, το μόνο που έχει ανακαλύψει και καλλιεργεί αυτό το εξωγήινο σαυρόσχημο είδος είναι την διεστραμμένη έλξη του θύματος προς τον βασανιστή και την αγάπη προς το κίτρινο μέταλλο και τον τόκο.

 

Η συφιλιδική μήτρα του Ιουδαϊσμού που ξέρασε τον Αβραάμ και το γαμημένο σκατόσογό του έχει παραγάγει και τις δύο αντίπαλες συμμορίες, τον Χριστιανισμό και τον Μωαμεθανισμό, με συγκεκριμένες προδιαγραφές.  Πρόκειται για δύο εξίσου απολυταρχικές και μοχθηρές μασονίες των οποίων η συνεργασία με την  μαφία των εξουσιαστών είναι προφανέστατη.  Τα σχέδια που καταστρώνουν συνεχώς αυτές οι μιαρές αδελφότητες, ποτέ δεν έχουν να κάνουν με την πρόοδο ή την ευημερία των ανθρώπων. Μόνο που τα θρησκευόμενα δίποδα ζώα, εγκλωβισμένα στην μεταφυσική φάκα, αρνούνται να δουν ακόμα κι αυτό.

 

Το σίγουρο σημείο εκκίνησης οποιασδήποτε πολιτικής συζήτησης είναι το ότι υπάρχουν προβλήματα.  Το πού και το πώς λύνονται αυτά έχει κεφαλαιώδη σημασία. Αν φάει κανείς το δόλωμα ότι «δεν γίνεται τίποτα» ότι «η υπομονή του θα ανταμειφθεί αλλού» και ότι «ο μεσσίας θα ξανάρθει να τον απελευθερώσει», την γάμησε.  Εξαρχής δέχεται ότι είναι δούλος κάποιου (ποιού;) που σημαίνει και ότι ποτέ δεν θα είναι ελεύθερος αλλά στην καλύτερη περίπτωση απελεύθερος. Το θρησκευτικό πακέτο παραδίδεται μολυσμένο εκ κατασκευής. Είναι το εργαλείο των εξουσιαστών για να κρατούν τις μάζες μαστουρωμένες και ανίκανες να διεκδικήσουν οτιδήποτε έχει αξία.  

 

Εννοείται ότι κανείς δεν πρόκειται ποτέ να έρθει από το υπερπέραν για να  απελευθερώσει τα εθελόδουλα γομάρια.  Ως παχιές αγελάδες θα αρμέγονται στο διηνεκές από τους περιούσιους και τους συνεργάτες τους. Και όχι μόνο αυτό, αλλά θα αισθάνονται και ένοχοι ότι δεν αποδίδουν αρκετό γάλα στους δυνάστες τους. Όποιος υποστηρίζει την φωνή της λογικής (ακόμη και αν είναι ρασοφόρος, όπως π.χ. ο Παπαφλέσσας) γίνεται στόχος εξόντωσης από τα άγια ερπετά του εξουσιαστικού ιερατείου.

 

 

Το πιο χαρακτηριστικό φαινόμενο των παράξενων ημερών που ζούμε, πέρα από την κατακόρυφη αύξηση της ατομικής ηλιθιότητας, είναι ο διαδικτυακός εθνικισμός.  Ένας τοξικός εμετός από δημοσιεύματα καμένων και αγράμματων νεοελληναράδων έχει ψωλοχύσει τις οθόνες.  Γηπεδοκανίβαλοι, χριστιανοψυχάκηδες, δωδεκαβαρεμένοι,  μεταξόκαβλοι, χουντοβασιλόπουστες, αλλά και πολυάριθμοι έμμισθοι βαλέδες της ΕΥΠ και των ξένων πρεσβειών το έχουν ρίξει στο «πατριωτικό» μαγείρεμα.  Ανακατεύουν πολιτικές μπαρούφες, μοναστηριακές προφητείες, ιστορικές ανακρίβειες, προκλητικά ψέματα, θεωρίες πρωκτοσυνωμοσίας και ωρύονται ανορθόγραφα:

 

«Πώς κατάντυσαν την πατρίδα» (sic)

 

«Πώς έκαναν έτσι τιν Ελλάδα μας»  (sic)

 

«Να πάρουμε την πατρίδα μας πείσω» (sic)

 

Ώπα, φρένο… Για ποια πατρίδα μιλάτε ρε καφενόβιοι μαλάκες;

 

Πότε είχατε πατρίδα ρε αφιονισμένα παλιομούσκαρα;

 

Ποια «Ελλάδα σας» ρε ανίδεα γαϊδαροσαμάρια;

 

Ποιος την έκανε έτσι την χώρα ρε αμετανόητοι τραγογλείφτες, τραγοπουτάνες και τραγόδουλοι;

 

Ποιος κάνει κουμάντο στο κοπάδι τόσους αιώνες ρε όρθια γίδια;

…Ποια «Ελληνική»επανάσταση;  Πού τη βρήκαμε; Οι Άγγλοι μασόνοι στήσανε μια οικτρή παράσταση για να διαλύσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία επειδή εκείνη είχε ανοίξει παρτίδες με τους Γάλλους.  Άλλωστε χωρίς την ναυμαχία του Ναυαρίνου δεν θα υπήρχε ρουθούνι Νεοέλληνα σήμερα.  Θα σας έσφαζε όλους ο Μπραΐμης, ο πουστρο-Αιγύφτιος. Κι εσείς αιώνιοι σκλάβοι του Ιουδαίου Ιεχωβά τους μαζεύετε σήμερα όλους αυτούς τους λαθροβρωμιάρηδες απογόνους των αιμοβόρων Σαρακηνών και των μογγολοειδών μπασταρδόσαυρων, τους ταΐζετε και τους φιλοξενείτε αντί να τους περνάτε από το χατζάρι. 

 

 

Πρωτοστάτης στην τέχνη της πίπας -όπως πάντα- είναι το ξεκωλιασμένο παπαδαριό.  Αυτά τα άγια ρεμάλια σας πάνε βόλτα κάθε φορά.  Τόσες φορές σας έχουν διακορεύσει αυτοί οι σκατολάγνοι κίναιδοι αλλά δεν βάζετε μυαλό. Γι αυτό επιμένω ότι δεν έχετε οι περισσότεροι καμιά σχέση με το ιερό χώμα της Ελλάδας. Πέρα από το ότι το χέζουμε όλοι καθημερινά μαζί με τα σκατο-σκυλιά μας, εσείς το χέζετε και ιδεολογικά και συναισθηματικά.  Την αγάπη για την πατρίδα την έχει αντικαταστήσει μια παράλογη εμμονή στα λόγια και τις πράξεις ενός ανύπαρκτου πράκτορα. Τριπλή φόλα σας αξίζει, μια για το κάθε λειρί.  Χωνέψτε το: Αλλαγή ξένου αφέντη έγινε το ‘21. Ο ντόπιος κοτζαμπάσης έμεινε ο ίδιος. Το άθλιο ιερατείο έμεινε ολόϊδιο.  Το άγιο σύστημα απλά άλλαξε προσωπείο.  Αν σκεφτεί κανείς ότι οι όλοι οι αγωνιστές του ΄21 κατέληξαν στον τάφο, στην φυλακή ή στην απόλυτη φτώχεια ενώ οι Κωλέττηδες και οι Μαυροκορδάτοι ευημερούσαν μαζί με τους τεμπελοπαπάδες, σκατούλα ήταν η επανάσταση.  Δικαιολογία ήταν για να κρεουργήσουν όσους πραγματικούς Έλληνες είχαν ξεφύγει από τις προηγούμενες σφαγές της Ρώμης, του Βυζαντίου και της Τουρκιάς και για να φτιάξουν το άθλιο προτεκτοράτο που μας βασανίζει ως σήμερα ως «ανεξάρτητο» (της πούτσας) κράτος.

 

Τέτοια λαμογιοπουστιά που μας έχουν στήσει οι γυμνοπάπαροι με τις πίτες στα κεφάλια δεν θα μπορούσε ποτέ να εφαρμοστεί και να συντηρηθεί τόσες χιλιάδες χρόνια χωρίς την συνεργασία των ντόπιων ρασοσκατάδων.  Αυτές οι ξεχειλωμένες πετούγιες, άσχετα με τις κατά καιρούς «αντιεβραϊκές» τους διακηρύξεις, είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο της παγκόσμιας μητρικής στοάς. Εκτελούν πρόθυμα τις εντολές, είναι συνένοχοι σε όλες τις απάτες σε βάρος μας και εισπράττουν πάντα τοις μετρητοίς το αντίτιμο για τις υπηρεσίες που προσφέρουν στους υποχθόνιους αφέντες.

 

 

Τα παραδείγματα ατελείωτα και καθημερινά. Εμάς τους άφραγκους πολίτες μας γαμάει η ΕΚΤ, το ΔΝΤ, οι διεθνείς τοκογλύφοι και οι ντόπιοι κοτζαμπάσηδες ενώ την ίδια ώρα οι απλοί τράγοι κάνουν μπίζνες με τα μπλάνκο. Κι έχουν κρύψει και τα λεφτά για μετά. Έτσι κι αλλιώς ύστερα από μερικά χρόνια παραδικαστικού παζαρέματος η «αλήθεια» πάντα λάμπει και όλοι αθωώνονται στην γκρεκοχαβούζα.  Όπως ο Σουφραίμ, η πούστρα η Νου-Δούλα, ο Καραχέστης, τα αστροΠελέκια, οι πισωγλέντες, οι μιζαδόροι και τα λαμόγια του σιχαμερού Βατοπορνείου.  Και οι υπεράκτιες εταιρείες του βρωμοράσου και οι λογαριασμοί με τα εκατομμύρια πώς δικαιολογούνται άραγε; Αυτό ξέχασαν να μας το πουν οι κωλοτρυπίδες δικαστάρες μας και το -κατόπιν μυστικής συμφωνίας- «αθώο» τραγόσογο που τώρα θριαμβολογεί. 

Άλλοι τράγοι φτιάχνουν άδειες παραμονής στους λάθρο και ψήνουν ψαράκια. Άλλοι πασχίζουν να πείσουν τον λαό ότι οι εισβολείς «είναι άνθρωποι σε ανάγκη, άρα αδέρφια μας». Άλλοι προσυπογράφουν την Πανθρησκεία και κάνουν τον Κινέζο για τα παλαιά και τα καινούργια μνημόνια καθώς και για την εν εξελίξει γενοκτονία των Ελλήνων. Ό,τι και να σκαρώνουν όλοι τους, ένα είναι σίγουρο: Είναι μόνο λόγια. Ως οργάνωση ενώ έχουν συνωμοτήσει άπειρες φορές εναντίον του έθνους, δεν έχουν κουνήσει ποτέ ούτε το μικρό τους δαχτυλάκι για να το υπερασπίσουν. Ούτε μια (1) γαμημένη φορά, έτσι για ξεκάρφωμα. Κι αυτό γιατί απλά δεν πιστεύουν στο έθνος.  Η έννοια του έθνους αντίκειται στα συμφέροντά τους. Πατρίδα τους είναι η υπόγεια ερπετοστοά που εδράζεται στην Ιουδαία, στο λίκνο της παγκόσμιας πουστιάς.

 

 

Τρία είναι τα σπορ στα οποία επιδίδεται μετά μανίας η συμμορία με τις μαύρες ρόμπες: η εξουσία, το χρήμα και ο πούτσος.  Χτίζουν εξουσιαστικούς δεσμούς με τις υπόλοιπες μυστικές αδελφότητες, συσσωρεύουν λεφτά χωρίς να βοηθάνε παρά μόνο τους δικούς τους και ρουφάνε ψωλές όλων των εθνικοτήτων καθότι βρίσκονται υπεράνω πολιτισμικών διακρίσεων.  Ζουν μια άνετη ζωή χωρίς έγνοιες, χωρίς το άγχος της επιβίωσης και είναι παραδομένοι στην κραιπάλη και στο αχαλίνωτο σεξ σε όλες τις εκδοχές του.  Αλίμονο στα παιδάκια που πέφτουν στα γλοιώδη ιερά πλοκάμια τους.  Οι αόρατοι προστάτες έχουν φροντίσει ακόμα και για την ατιμωρησία αυτών των σαρκοφάγων δράκων με ανθρώπινη μορφή.  Τα σάπια ΜΜΕ αποσιωπούν τις βρωμιές τους ενώ η γάγγραινα που λέγεται «δικαιοσύνη» τους αθωώνει.  Αυτή η μαγάρα ο παπαδοσυρφετός είναι ο καρκίνος που τρώει αιώνες τώρα τα σωθικά του έθνους.  Και μη νομίσει κανείς ότι το αρχαίο ιερατείο ήταν καλύτερο.  Διαβρωμένη συμμορία του κερατά ήταν και δαύτο. Προδοτικά φίδια ήταν οι ιερείς και τα τσάκωναν από τους Πέρσες. Σε κάθε εμφύλιο πόλεμο έπαιρναν 10 % των λαφύρων.  Έβαζαν τους Έλληνες να σκοτώνονται μεταξύ τους κάθε τόσο με χρησμούς και ρουφιανιές για να οικονομάνε οι ναοί τους.  Γαμώ τους 12 θεούς, γαμώ τον ένα Θεό, γαμώ και τον μεσσία και όλους τους προφήτες.  Σκατά σε όλα τα δόγματα, κουράδια στα εξ αποκαλύψεως μπακαλοτέφτερά τους και τσερλιό στην μοχθηρία των ιερατείων τους.  Οι θρησκείες είναι αναστολή της εξέλιξης του ανθρώπου και ευτυχώς που κάτι φωτισμένοι ηγέτες εμφανίζονται αραιά και που και  περνάνε όλους τους ιερούς γαμιόληδες από το δρεπάνι.  Φυσικά κανένας θεός δεν έχει εμφανιστεί ποτέ για να σώσει τους μπινέδες που τον εκπροσωπούν.

 

Όλα ξεκινάνε από τον άνθρωπο και καταλήγουν στον άνθρωπο. Δυστυχώς ο άνθρωπος είναι ελαττωματικός ως συσκευή.  Αν όντως κατασκευάστηκε από κάποιο «θεό», τότε αυτός ο θεός ήταν και ο ίδιος ελαττωματικός.  Αν τον έφτιαξε επίτηδες ελαττωματικό, σημαίνει ότι ήταν και παλιόπουστας αποπάνω.  Σε κάθε περίπτωση ο άνθρωπος δικαιούται αποζημίωση για κακοτεχνία και έχει το δικαίωμα (για να μην πω το καθήκον) να στείλει στον αγύριστο τον δημιουργό του, αν ποτέ τον συναντήσει. 

 

Η αναζήτηση του κατασκευαστή και των κινήτρων του είναι μια άλλη θεματική η οποία - καθόλου παράδοξα όπως θα δούμε παρακάτω- εμπλέκεται στην λύση των γήινων προβλημάτων. Η εγγενής ατέλεια του ανθρώπου είναι το μεγάλο πρόβλημα. Επειδή αυτό δεν λύνεται εύκολα, πάμε πρώτα σε αυτά που λύνονται.

 

Είναι γεγονός ότι σχεδόν όλοι έχουν παραδοθεί στο χρήμα. Αυτοί που έχουν αρκετό ποτέ δεν το χρησιμοποιούν για να βελτιώσουν τις συνθήκες ζωής των άλλων ή για να κάνουν καλό. Δεν το χρησιμοποιούν ούτε για να βελτιώσουν τις δικές τους ζωές. Το έχουν μόνο για να βλάπτουν τους άλλους και το περιβάλλον. Μόνο για να κάνουν κακό. Μόνο για να καταστρέφουν ό,τι όμορφο υπάρχει σε αυτό το παγκόσμιο ψυχοκωλάδικο.  Το κακό βρίσκεται στην συγκέντρωση του χρήματος. Όχι του τίμιου χρήματος αλλά του κλεμμένου, του βρώμικου, του ανήθικου χρήματος. Αυτού του κεφαλαίου που έχει δημιουργηθεί με κλεψιές, με τοκογλυφίες και με πουστιές. Ο φτωχός ποτέ δεν γαμάει τις συνθήκες.  Με το λίγο μυαλό του, έχει καταλάβει ότι δεν τον συμφέρει. Αυτό που θέλει είναι να κάνει τη δουλίτσα του, να πληρώνει τις υποχρεώσεις του και να ζει αξιοπρεπώς. Ποτέ το κοινωνικό συμβόλαιο δεν καταλύεται από τους κάτω. Οι επάνω είναι αυτοί που ζητούν λεφτά, τόκους, σώματα και ψυχές. Αυτοί μεταλλάσσουν τους κάτω, τους κάνουν επαναστάτες, κομμουνιστές, φασίστες, εθνικιστές, ρατσιστές, αντίφα, αναρχοάπλυτους, φονταμενταλιστές ή απλά ηλίθιους του fb. Ο πλούσιος είναι ο αφερέγγυος, το λαμόγιο, ο ληστής, ο κατ’ εξακολούθηση παραβάτης.

 

Το 8912 (βαρβαρικόν έτος 1912) το Κογκρέσσο των ΗΠΑ έχει διορίσει μια επιτροπή να διευρευνήσει τα αίτια της αυξανόμενης κοινωνικής αναταραχής που φαίνεται να ακολουθεί το χρηματο-οικονομικό κραχ του 1907.  Μετά από επιστάμενη έρευνα, η επιτροπή αποφαίνεται ότι ο κύριος λόγος της αναταραχής είναι η αύξηση του κόστους ζωής ύστερα από τακτικές των τραστ και των μονοπωλίων καθώς και η εξωφρενική συσσώρευση πλούτου στα χέρια των λίγων. Αυτά συμβαίνουν ενώ οι πολίτες ήδη υποφέρουν από την βαριά φορολογία λόγω του πολέμου.  Η επιτροπή προτείνει ως λύση την τροποποίηση του φορολογικού συντελεστή κληρονομιάς ούτως ώστε να μην μπορεί κανείς να κληρονομήσει πάνω από ένα εκατομμύριο δολάρια. Αυτά τα χρήματα είναι παραπάνω από αρκετά για την σίτιση και την μόρφωση μιας οικογένειας ενώ δεν αφήνει τον πλούτο να περνάει στα χέρια εκείνων που δεν έχουν συνεισφέρει στην δημιουργία του. Πρόκειται για το περίφημο Ψήφισμα 21, την πιο ρηξικέλευθη αλλά και ακριβοδίκαιη λύση για την θεραπεία της κοινωνικής ανισότητας.  Δυστυχώς το εκπληκτικό αυτό ψήφισμα χάνεται στα γρανάζια του νομοθετικού μηχανισμού, φυσικά κατά σύμπτωση. Αντί για δικαιότερο φορολογικό σύστημα, τον Δεκέμβριο του 1913 δημιουργείται η FED, αυτή η αντεθνική πουστιά που σήμερα έχει φέρει τον πλανήτη στο χείλος ενός πολέμου που μάλλον θα είναι ο τελευταίος της γνωστής ιστορίας.

 

Πριν από χρόνια έκανα ένα πείραμα. Σε μια ομάδα ατόμων με διαφορετικό κοινωνικό και πολιτικό υπόβαθρο αλλά με πανεπιστημιακή μόρφωση ανέφερα την ιστορία αυτή και αφού εξαρχής πήρα θέση υπέρ του ψηφίσματος, τους ζήτησα την άποψή τους.  Ξαφνικά έγινε της πουτάνας. Κόντεψαν να με φάνε ζωντανό.  Όλοι αυτοί οι δήθεν «προοδευτικοί» και με «φρέσκες» ιδέες νέοι άνθρωποι έβγαλαν από μέσα τους τον πιο μίζερο και πιο ηλίθιο μικροαστό που είχα δει ποτέ μου. Αμέσως άρχισαν να κατηγορούν το ψήφισμα ως «φασιστικό» αρνούμενοι να δουν ή έστω να συζητήσουν την ακριβοδίκαιη και κοινωνικά θεραπευτική λογική του.  Όταν τους ζήτησα να επιχειρηματολογήσουν πάνω στην χρησιμότητα της ύπαρξης τεράστιων περιουσιών οι οποίες αποδεδειγμένα λειτουργούν εναντίον του κοινωνικού συνόλου και της συνοχής του, άκουσα του κόσμου τις παπάρες. Ασυναρτησίες περί «ελευθερίας της βούλησης» σαν κι αυτές που έκλανε ο γνωστός αρχίδας Ανανδριανόπουλος.   Ως προς το «γιατί θα πρέπει κάποιος ο οποίος δεν έχει συμβάλει καθόλου στην δημιουργία μιας περιουσίας να κληρονομεί δισεκατομμύρια», πήρα την εκπληκτική απάντηση ότι «είναι φασίστας όποιος υποστηρίζει την φορολογία της περιουσίας».  Στην ψηφοφορία που επακολούθησε οι ψήφοι ήταν 9-1 εναντίον του ψηφίσματος.  Τελικά η περιουσία δεν φορολογήθηκε αλλά η ουσία διέφυγε εντελώς από την πλειοψηφία των (κυριολεκτικά) πειραματόΖΩΩΝ

 

Είπαμε ότι ο άνθρωπος είναι ελαττωματικός.  Όμως από πού πηγάζει αυτή η ελαττωματικότητα;  Είναι μόνο στα γονίδια ή υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που την ενισχύουν και την αναδεικνύουν;  Επειδή το πείραμα είχε και δεύτερο μέρος, αφού τελείωσε η ψηφοφορία έδωσα συγχαρητήρια σε όλους για την απόφασή τους. Τώρα όμως θα έπρεπε να αναλύσουμε γιατί εννιά μισθοσυντήρητοι ψήφισαν μονοκούκι υπέρ των μεγιστάνων και εναντίον των συμφερόντων τους.  Στο κάτω-κάτω τι τους ενδιέφερε αυτούς που δεν είχαν ούτε πενήντα χιλιάρικα αν θα φορολογηθεί όποιος κληροδοτήσει στους απογόνους του πάνω από ένα εκατομμύριο;  Τους είπα ότι η σκληρή αλήθεια σύμφωνα με τα οικονομικά στοιχεία που είχαμε ως εκείνη την στιγμή ήταν ότι κανένας μας δεν είχε πιθανότητα να αποκτήσει ποτέ πάνω από τριακόσια χιλιάρικα (λίαν επιεικώς). Φυσικά υπό την προϋπόθεση να μη γίνει πόλεμος, χρεωκοπία, επανάσταση, αλλαγή νομίσματος, κλπ., οπότε θα κινδυνεύαμε να χάσουμε κι αυτά που είχαμε. Τότε έγινε η πραγματική μάχη.  Εκτός από «φασίστα» με κατηγόρησαν και ως «ανεπανόρθωτα συμπλεγματικό» και η συζήτηση τινάχτηκε υπέροχα στον αέρα.  Αργότερα, οι μισοί βρήκαν κάποια άλλη πρόφαση και μου έκοψαν και την καλημέρα.  Τελικά η ιδιοκτησία αποδεικνύεται ότι είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ταμπού του νεοραγιά. Το πρώτο είναι το υπερ-εγώ του.

 

Αντικειμενικά, με απλούστατα νομοθετικά μέτρα τα περισσότερα πολιτικο-κοινωνικά προβλήματα λύνονται.  Αυτό που δεν λύνεται είναι το ατομικό φαντασιακό του μικροαστού.  Η μεγαλομανής ελπίδα του ότι θα γίνει μεγιστάνας κάποια μέρα δεν παίρνει γιατρειά.  Όμως αυτό δεν υπάρχει στα γονίδια.  Η παράλογη πίστη σε κάτι μπορεί να μην έχει ορατή σύνδεση με την θρησκεία αλλά βρίσκεται στην ίδια περιοχή του υποσυνείδητου με δαύτην και καλλιεργείται παράλληλα. Παρόλη την ομιχλώδη παρεμβολή της πίστης, η επιβίωση εξακολουθεί να εξαρτάται άμεσα από την λογική.

 

Ο πρωτόγονος δεν είπε ποτέ «Ο θεός / η τύχη θα μου στείλει αύριο ντελίβερι ένα μαμούθ».  Αντίθετα σκέφτηκε: «Το μαμούθ πάει στο νερό. Τα χνάρια του περνάνε ανάμεσα στους δύο βράχους. Εκεί θα του την στήσω παγάνα να το κάνω σουβλάκι». Το να πιστεύει κάποιος ότι η ευημερία θα έρθει από μόνη της ή ότι ο ίδιος αποτελεί ευνοούμενο του θεού μπορεί να τον κάνει να πορεύεται με άγνοια κινδύνου.  Είναι πιθανό έτσι να κερδίσει μερικές μάχες αλλά θα χάσει τον πόλεμο γιατί πέρα από το ότι είναι προβλέψιμος δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί τις επιτυχίες του επιδιώκοντας ένα λογικό κέρδος.  Η μεγαλομανία κατά απαρέγκλιτο κανόνα οδηγεί στην ήττα.

 

Το πολιτικό και το θρησκευτικό μαντρί είναι επικαλυπτόμενες επιφάνειες. Γι αυτό και στις περισσότερες χώρες η εκκλησία είναι αναπόσπαστα δεμένη με το κράτος. Με περιτύλιγμα διάφορες μαλακίες περί «αγάπης στον συνάνθρωπο», «φιλανθρωπίας» και «κοινωνικής προσφοράς» τα λαμόγια των θρησκειών βρίσκονται πάντοτε μέσα στις εξελίξεις μόνο για να αποπροσανατολίζουν τις μάζες από τα πραγματικά προβλήματα και για να μεριμνούν ότι λύσεις που να θίγουν την άρχουσα συμμορία δεν θα εφαρμοστούν ποτέ.

«Όταν όλοι οι άνθρωποι ακολουθήσουν τον λόγο του Θεού, θα επικρατήσει ειρήνη στον κόσμο».  Έτσι δεν λένε οι παπάδες;  Δεν έρχονται να μου κάνουν λίγο αέρα στ’ αρχίδια και να τους ταΐσω σκατουλάκι αλά κρεμ; Ξέρουν πολύ καλά οι γλιτσόπουστες ότι δεν γίνονται αυτά που κηρύσσουν.  Άσε που δεν τους συμφέρει να γίνουν. Αν επικρατούσε ειρήνη τώρα, τι ανάγκη θα υπήρχε για Δευτέρα Παρουσία, Ημέρα της Κρίσης και άλλες τέτοιες θεόσταλτες πίπες;

 

Μήπως άραγε είναι σύμπτωση τώρα που η καπιταλιστική οικονομική φούσκα πάει για αναγκαστικό σκάσιμο το ότι τα μουσουλμανικά ζώα ανακάλυψαν ότι έχουν ανοιχτούς λογαριασμούς με τα χριστιανά ζώα; Αν όλη αυτή την προβοκάτσια με τις νέες αμερικανικές σταυροφορίες και τους βομβαρδισμούς των ισλαμικών περιοχών την έχει στήσει η πλουτοκρατική ελίτ, οι θρησκείες γιατί συμμετέχουν;  Γιατί δεν αποκηρύσσουν τις πολιτικές ηγεσίες και την τραπεζο-χρηματιστηριακή μαφία; Από ποιον παίρνουν εντολές αυτά τα μουνιά οι πάπες, οι πατριάρχες και οι μουλάδες; 

 

Ας δεχτούμε ως υπόθεση εργασίας ότι όλα είναι τυχαία. Και η κρίση χρέους, και οι τόμαχωκ, και η τζιχάντ, και η εμφάνιση του ISIS, και η λαθροπλημμύρα. Αυτό που δεν στέκει λογικά είναι το γιατί όλοι οι εμπλεκόμενοι ακολουθούν την καθιερωμένη γραμμή χωρίς κανείς να διανοείται να κάνει το αυτονόητο;  Γιατί αφού είναι ολοφάνερο πως οι κεντρικές τράπεζες με τις ΠΟΥΣΤΙΕΣ τους δημιούργησαν την κρίση δεν μιλάει κανένας εναντίον τους; Γιατί ο πλανήτης ολόκληρος ασχολείται με την ψεύτικη τρομοκρατία πενήντα φανατικών και δεν ασχολείται με τα βαμπίρ που συνεχίζουν να του ρουφάνε το αίμα; Γιατί κανείς δεν τολμάει να πει ποιοι είναι αυτοί που έχουν πνίξει όλες τις χώρες με ανύπαρκτα χρέη και οδηγούν την ανθρωπότητα στη σφαγή; Και το σημαντικότερο: Γιατί θα πρέπει σώνει και καλά τα ανύπαρκτα χρέη να πληρωθούν στους αόρατους δανειστές;

 

Το δικό μας πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από εκείνο των υπολοίπων εθνών.  Όχι γιατί χρωστάμε περισσότερα δις αλλά γιατί έχουμε τρομερές ευθύνες γι αυτό που συμβαίνει.  Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτή η πουτσόλα που αποκαλείται «δυτικός πολιτισμός» είναι θεμελιωμένη σε κείμενα που έχουν γραφτεί στην γλώσσα μας.  Η αρρώστια που βασανίζει τον πλανήτη, η «δημοκρατία» γεννήθηκε στο χώμα που κατουράμε.  Όλη η δογματική της χριστιανοσυμμορίας αλλά και αυτές των αντιπάλων της έχουν δομηθεί πάνω σε επιχειρήματα Ελλήνων φιλοσόφων. 

Και όμως. Αν εξετάσει κανείς με προσοχή και συνέπεια αυτόν τον δήθεν ελληνογενή πνευματικό κόσμο, θα διαπιστώσει πως τίποτε από όλα αυτά που αποδίδονται στους αρχαίους προγόνους μας δεν είναι αυθεντικά ελληνικό.  Πρόκειται για διαστρεβλωμένες και μαϊμουδεμένες εκδοχές που εκπηγάζουν από το υπέρτατο μασονείο της Βρωμουσαλήμ και τις υποστοές του Λονδίνου και της Ουάσιγκτον.  Το ερώτημα είναι ποιος μπορεί να καταλάβει την διαφορά; Οι ανά τον κόσμο αποδέκτες δεν είναι ικανοί γιατί δεν ξέρουν που τους πάνε τα τέσσερα, ενώ οι χριστιανάρες απόγονοι των Ελλήνων αναρωτιώνται δύο χιλιάδες χρόνια για την καθαρότητα του αίματός τους και αδυνατούν να ασχοληθούν με άλλα θέματα.

 

 

Ακόμα κι έτσι, οι ευθύνες μας παραμένουν οι ίδιες. Αν το δούμε μεταφορικά, ο πλανήτης έχει παγιδευτεί με ένα περίπλοκο μηχανισμό, η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει και κανείς δεν γνωρίζει πώς να σταματήσει το κωλορόλογο.  Κι αυτό γιατί η συνδεσμολογία του μηχανισμού είναι ολόκληρη στα ελληνικά.

 

 

Κλασικό παράδειγμα μεταφυσικής εκτροπής όπου η αναζήτηση του κατασκευαστή του ανθρώπου εμπλέκεται στα πραγματικά δρώμενα είναι η σχετικά πρόσφατη Ιερά Υδροχοϊκή Σινδόνη η οποία εν πολλοίς μας αποκαλύπτει ότι ο Μεσσίας θα είναι …Έλληνας.  Δεν μας λέει το όνομα, αλλά επειδή είμαι μαρτυριάρης θα το ξεράσω: τον λένε Μαρδοχαίο Ταλμουδόπουλο του Μωυσή και της Εσθήρ.  

 

Ο πυροβολημένος τρίκλανος σεντονάρχης και διακεκριμένος τυροκόμος ξεδίπλωσε μια ανεκδιήγητη γενεαλογία βιβλικού τύπου. Πάντα κάτι προσπαθεί να πεί ο Ξερολαϊανού αλλά τον πνίγει η χριστιανοεβραϊκή πούτσα που έχει στο στόμα Του.  Ομολογώ πως ούτε αυτή τη φορά κατάφερα να παρακολουθήσω την μεγαλοφυή σκέψη Του ως το τέλος και έμεινα με την απορία: ο Μεσσίας θα είναι Έλληνας μεταμφιεσμένος σε Εβραίο;  Έλα ρε! Παίζει κάτι τέτοιο; Δλδ θα τους στήσουμε τέτοια μηχανή των τσιφούτηδων;  Θα αναστηθεί ο Φουράκης.

Επειδή όλοι το πάνε στο πλάγιο και κανείς δεν κόβει στα ίσια, μου φαίνεται ότι πάλι σε μένα πέφτει ο γαμιοκλήρος να εξαγάγω τον όφιν εκ της οπής.

 

Είτε γουστάρετε να τον μασήξετε είτε όχι, ο ταραμάς είναι ο εξής: Ανήκουμε παρά την θέλησή μας σε μια προνομιούχο μειονότητα, σε μια παράξενη ελίτ.  Οι περισσότεροι το αγνοούμε αφενός γιατί κανείς δεν μας το είπε ποτέ και αφετέρου γιατί εκατομμύρια παντογνώστες πασχίζουν να μας πείσουν για κάτι εντελώς παράλογο: το ότι δεν ανήκουμε πουθενά. Πώς γίνεται αυτό μόνο ίδιοι ξέρουν. Ακόμα και οι γύφτοι ανήκουν κάπου, έχουν φυλή, είναι Βρομά. Εμείς πώς γίνεται να μην ανήκουμε σε καμία εθνότητα; Δεν είμαστε Σέρβοι, δεν είμαστε Βούλγαροι, δεν είμαστε Αλβανοί, δεν είμαστε Ρουμάνοι, δεν είμαστε Τούρκοι, τι είμαστε επιτέλους;  Γιατί όλοι οι γείτονές μας έχουν δικαίωμα στην εθνική ταυτότητα εκτός από εμάς; Εμάς σκύλα μας γέννησε;

 

Γιατί η βρωμερή αριστερά (ΚΚΕ, Σύριζα, αναρχοψωριάρηδες και όλα τα υπόλοιπα σαπισμένα χύσια του Μαρξ) έχει λυσσάξει εδώ και εκατό χρόνια να εξαφανίσει έστω και αυτή την φθαρμένη και λερωμένη ελληνική ταυτότητα; Από ποιον παίρνει εντολές αυτό το απολιθωμένο κομμουνιστικό καφεκοπτείο; Αφού η σοβιετική μαλακία σαπίζει εδώ και 30 χρόνια στον τσιμεντένιο τάφο της, από ποιον χρηματοδοτείται ΤΩΡΑ η αριστερή αρχιπουστιά του Περισσού και της Αθήνας;  

 

Τυχαίο είναι που όποιος ασχοληθεί λίγο παραπάνω με την αρχαία φιλοσοφία την κοπανάει τρέχοντας από το αριστερό μαντρί; Γιατί αριστεροί και αναρχοαυτιστικοί παθαίνουν αμόκ μόλις ακούν την λέξη Έλλην (στα αρχαία).  Γιατί τους γυρίζουν η γλώσσα και τα μάτια τους ανάποδα; Γιατί βγάζουν πράσινους αφρούς από τα ρουθούνια;  Για ποιο λόγο άραγε τους την σπάει ακόμα και η έκφραση «ελληνική φέτα»; Οι ίδιοι τι εθνικότητας είναι; Μήπως εκείνης του σκατόψυχου Μπεναρόγια;

Οι σφετεριστές της γνώσης τίποτα δικό τους δεν έχουν. Πήραν τα λάθη των αρχαίων Ελλήνων, τα μετέτρεψαν σε όπλα και πυροβολούν τον πλανήτη. Μόνο εμείς μπορούμε να τους σταματήσουμε και το γνωρίζουν.  Πάψτε λοιπόν να σκέφτεστε γραμμικά. Όσα μνημόνια και να υπογράψουμε δεν πρόκειται να μας αφήσουν σε χλωρό κλαρί.  Η «διαπραγμάτευση» και η συνεχής ψυχολογική πίεση δεν έχουν σχέση με το χρέος, με την ΑΟΖ ή με τα γεωπολιτικά συμφέροντα. Είναι τακτικός αντιπερισπασμός.  Δεν μας αφήνουν ούτε μια στιγμή να ηρεμήσουμε και υπάρχει λόγος γι αυτό.

 

Επί είκοσι ολόκληρους αιώνες η ελληνική ταυτότητα δέχεται τα ύπουλα πυρά και την μεθοδευμένη λάσπη του εβραιοχριστιανισμού και επί έναν αιώνα υφίσταται την επιστημονικοφανή λοιδωρία και τις μνησίκακες επιθέσεις του κομμουνισμού.  Όλος αυτός ο ελληνόφωνος ιουδαϊκός οχετός βρίσκεται τώρα στο ζενίθ της δραστηριότητάς του.  Μήπως νομίζετε ότι είναι τυχαία η ανίερη συμμαχία του κνιτόπανου Τσίπρα με τον πορδοδεξιό Καμμένο; Τώρα μας βαράνε όλοι οι πούστηδες μαζί. Η Εκκλησία κρατάει το ποίμνιο φιμωμένο και με δεμένα μάτια ενώ τα κομμούνια τσακίζουν τους υγιώς σκεπτόμενους πολίτες και μπάζουν θανάσιμους εχθρούς από όλες τις πύλες.  Αγαπητά  μου γιδάκια, έχουμε μπει στην τελική φάση.

 

Όμως ποια είναι αυτή η προνομιούχος μειονότητα στην οποία ανήκουμε;  Και ποια ακριβώς είναι τα προνόμια που διαθέτει;

 

Ειλικρινά δεν έχω ούτε τον χρόνο ούτε την διάθεση να αραδιάζω λογικά επιχειρήματα απέναντι σε μυαλά που επί δεκαετίες έχουν εκπαιδευτεί να κρίνουν μόνο με το ηλίθιο συναίσθημα. Γι αυτό θα ακολουθήσω διαφορετική τακτική.

 

Θα το πω αλλιώς: Η Κίνα έχει 1,5 δις σαύρες. Η Ινδία μαζί το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές πάνω από 2 δις. Παρά τον πληθυσμό τους, όλα αυτά τα κράτη δεν αποτελούν τίποτε άλλο από τεράστια μηδενικά στον παγκόσμιο χάρτη.  Οροσειρές κρέατος και φολίδων.  6 δις δίποδα (μαζί με τους πεθαμένους), πόσους φιλοσόφους έχουν έχουν βγάλει τα τελευταία εκατό χρόνια; Τον Ραζνίς και τον Μαχαρίσι;  Δισεκατομμύρια είναι οι Ασιάτες ήδη από την εποχή του Μεγαλέξανδρου. Ποια είναι η συμβολή τους στον παγκόσμιο πολιτισμό; Το ότι αμόλαγαν κάθε τόσο τα μογγολικά υπο-είδη να ισοπεδώνουν ό,τι είχε μείνει όρθιο από τους δικούς μας εμφυλίους; Πού βρίσκονται τόσους αιώνες; Σε χειμερία νάρκη; 

 
Ξύπνησε –λένε- ο γίγαντας. Ποιος γίγαντας; Οικονομικές φούσκες είναι η «ανάπτυξή» τους. Οι δυτικοί τους έδωσαν τα εργοστάσια και τις πατέντες και τους άνοιξαν τις αγορές.  Κίνα, Ινδία και τα ρέστα είναι τώρα οι πιο μολυσμένες περιοχές στον πλανήτη.  Ειδικά η πρώτη γαμιέται από παντού.  Γιατί είναι το «μέλλον». Το θεοσκότεινο εφιαλτικό μέλλον που ετοιμάζουν για όλους μας. Δισεκατομμύρια δυστυχισμένες υπάρξεις σαρδελοποιημένες σε θλιβερές πόλεις. Τοπία γεμάτα αιθαλομίχλη και οι σκυθρωποί σαυράνθρωποι να ταξιδεύουν συνεχώς με ένα κινητό στο χέρι, με τι άραγε προορισμό;

 

Άμα κλείσουν τις αγορές οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, οι κάτοικοί της αχανούς ασιατικής μυρμηγκοφωλιάς θα λιμοκτονήσουν μαζικά. Βέβαια ανά πάσα στιγμή μπορούν να εξαφανιστούν από προσώπου γης χωρίς να λείψουν σε κανέναν.  Πολλοί πήραν χαμπάρι ότι υπάρχει κάτι που λέγεται Μπαγκλαντές μόνο όταν η πρώτη λαίλαψ των λαθροβρωμιάρηδων έσκασε στην ευρωπαϊκή βλαχομάπα τους.  Είναι οφθαλμοφανές ότι ένας κόσμος με αφθονία σαυρών μόνο φτωχότερος, βρωμερότερος και αθλιότερος μπορεί να γίνει.

 

 

Αφού λάβατε την εικόνα, τώρα σβήστε την.  Φανταστείτε έναν κόσμο 8 δισεκατομμυρίων ο οποίος θα είχε όχι 3,5 δις (αυτή την εκδοχή δεν μπορώ ούτε εγώ να την διανοηθώ) αλλά 150 εκατομμύρια Έλληνες.  Τι μορφή θα παρουσίαζε αυτός ο κόσμος;  Θα ήταν ο ίδιος με τον σημερινό ή με τον σχεδιαζόμενο από κάποιους αυριανό;  Τα στοιχεία αυτή την στιγμή λένε ότι είμαστε 10 ψωροεκατομμύρια φραπέδες και έχουμε κάνει τη Γη πουτάνα.  Αν όντως ήμασταν ασήμαντοι και άχρηστοι όπως διατυμπανίζουν, γιατί να ασχολούνται μαζί μας;  Θα μας είχαν βαρέσει μια κοινή χρεωκοπία και θα μας άφηναν ήσυχους στη φτώχεια μας. Αντί γι αυτό, οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Ρωσία, η Κίνα και ο υπόλοιπος ψευτόκοσμος χάνουν την ώρα τους διαρκώς με την πάρτη μας. Γιατί άραγε; 

 

Πολλαπλασιάστε επί 15 και προσθέστε την αυξανόμενη επιρροή του μεγέθους και την ιδεολογική επιτάχυνση.  Για λύστε αυτή τη γαμημένη εξίσωση φωστήρες μου και θα καταλάβετε.

 

 

Σε ένα κρίσιμο περιβάλλον όπως το σημερινό είναι φυσικό να γεννιούνται περίεργα όσο και επικίνδυνα ερωτήματα.  Το να μένουν για μεγάλο διάστημα αναπάντητα είναι κατάρα για το σύστημα. Και αυτό επειδή οι απαντήσεις που έρχονται αυθόρμητα είναι πάντοτε πιο επικίνδυνες από τις ερωτήσεις.  Εδώ επεμβαίνει η κατεστημένη εξουσία για να θολώσει τα νερά και να διακτινίσει τα ζώντα ζώα στον λαβύρινθο.

 

 

Κανονικά τα προβλήματα που αφορούν τις πρακτικές λεπτομέρειες της διαβίωσής μας θα έπρεπε να λύνονται επιτόπου με ανταλλαγή απόψεων και αμοιβαίους συμβιβασμούς ενώ τα ψυχολογικά προβλήματα θα έπρεπε να τα λύνει ο καθένας όπως θέλει στον ελεύθερο χρόνο του χωρίς να ενοχλεί τους όρχεις των υπολοίπων.  

 

 

Σαφώς ο κόσμος που ζούμε είναι δομημένος αντικανονικά.  Το αρνητικό επικρατεί.   Είναι το ιδανικό περιβάλλον για την είσοδο της μεταφυσικής στο παιχνίδι. Δεν αναζητούνται πια τα λαμόγια που βούλιαξαν τις τράπεζες και μας έριξαν στο λάκκο με τα παπάρια, αλλά η αναζήτηση στρέφεται στην ποιότητα της χάρης του αληθινού Θεού ο οποίος είναι πάντα πρόθυμος να μας παρηγορήσει στα δύσκολα και να μας βοηθήσει (φτάνει να μη ζητάμε σβήσιμο τόκων).  Πριν καλά-καλά αντιληφθούμε τι συνέβη, η αναζήτηση του δημιουργού έχει εισέλθει στην πολιτική και τα έχει κάνει όλα κωλοτρυπίδα. 

 

 

Η ενσταλαγμένη πίστη σε οντότητες πέραν αυτού του κόσμου έχει ως συνέπεια τον υποβιβασμό της λογικής σε εργαλείο μπακαλικής.  Ο νους παύει να λειτουργεί και το έργο του ανατίθεται σε μάτια, μύτες, αυτιά, γλώσσες, χέρια, τρίχες, αιδοία και ψωλές.  Ο ιδανικός ηγέτης παύει να είναι αρχόμενος που έγινε προσωρινά άρχων και που θα πρέπει να επιστρέψει το αξίωμα στην λήξη της θητείας του αφού αποδώσει λογαριασμό.  Γίνεται νταβατζής μεσσίας, ισόβιος τύραννος, ανεξέλεγκτος και ανεύθυνος, υπεράνω νόμων και ηθικής, με μόνο προϊστάμενο τον ανύπαρκτο πούσταρο που λέγεται Θεός.  Εδώ είναι όλη η πουστιά.  Το ιερατείο έχει μπει σφήνα στους θεσμούς και έχει μετατρέψει τον πολίτη σε δούλο. 

 

Επειδή οι αντιπρόσωποι του Αποδώ –όπως όλοι οι εξουσιαστές- δεν θέλουν να φαίνονται όλη την ώρα και να δίνουν στόχο, επιστρατεύουν μέσω του ιερού χρήματος διάφορους πιτσικόμηδες για τη χαμαλοδουλειά.  Αυτοί οι αναλώσιμοι βαλέδες αναλαμβάνουν (με το αζημίωτο) να κρατούν τα ζωντανά απασχολημένα με μια γκάμα από μάντολες η οποία ΠΑΝΤΑ περιλαμβάνει το υπερφυσικό και το απίστευτο.

Ξαφνικά ανακαλύπτονται χαμένες προφητείες κλανογερόντων, μαρμαροψωλοχυμένοι βασιλιάδες, διασυνδέσεις με τον Σείριο, μετοχές της Τραπέζης Ελεεινού Σπέρματος, εξωγήινες τεχνολογίες, και φυσικά τρισεκατομμύρια κουρκουμπίνια για να ταϊστεί το αδημονούν πλήθος των ηλιθίων.  Πριν 4 χρόνια στην παλιά Φατρία σας είχα επιγράψει ποιος είναι ο Ψώρρας και τι ρόλο παίζει. Ξαναδιαβάστε το απόκομμα.

 

 

Δεν έφτανε τόση λάσπη και τόσα ΣΚΑΤΑ που είχε πετάξει πάνω στην αρχαία και στην σύγχρονη Ελλάδα ο Ιουδαιοχριστιανισμός, δεν αρκούσε ο ύπουλος χριστιανο-ναζιστικός δωδεκαθεϊσμός της Χρυσής Γαβγής, ήρθε και ο πλακοστρωτής από την Πάτρα. Ήθελα να ήξερα πού στο διάολο τους ανακαλύπτουν αυτούς τους κουτσούς τυφλοπόντικες και τους κάνουν φίρμες σε μια νύχτα.  Άμα ο μυστικός σκάουτερ δούλευε για την Εθνική, εφτά μουντιάλ θα είχαμε πάρει περίπατο και άλλα τέσσερα στο μπάσκετ.

Υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι του εθνικού χώρου, αυτό της εθνοεκκεντρικότητας, το οποίο έχει διαφύγει από την καθοδήγηση της εβραιο-χατζαηαβάτικης συμμορίας αλλά και από το τοξικό καπέλωμα του μασονικού ψευτο-πολυθεϊσμού (12θεο και αρχίδια στον πούτσο λες και ξέρει η κάθε γκέι χλαμυδοφόρος σουπιά της μασονίας τι είναι η αρχαία θρησκεία).  Αυτό το κομμάτι της κοινής γνώμης έπρεπε πάση θυσία να ελεγχθεί και αν αυτό ήταν αδύνατο, να καούν ολοκληρωτικά τα πιστεύω και οι αξίες του. 

 

Το «τι δουλειά έχει με την αρχαία θρησκεία ο Σαύρας και η παρέα του», αν και είναι σωστό ερώτημα, δεν είναι αρκετά καίριο. Το ουσιαστικό ερώτημα θα έπρεπε να είναι «ποιος έδωσε εντολή να τους δοθεί χρόνος στα κανάλια»;  Εκτός αν νομίζει κανείς ότι ο τηλεοπτικός χρόνος χορηγείται έτσι αβασάνιστα και δωρεάν στον οποιονδήποτε.  

 

 

Αν από την μια πλευρά δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την απύθμενη βλακεία των τηλε-ηλιθίων οι οποίοι πιστεύουν οτιδήποτε προέρχεται από το σκατόκουτο όσο εξωφρενικό και αν ακούγεται, από την άλλη δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι μουλιασμένοι σε χύσια ύαινας τηλεδημοσιοκάφροι δεν έκαναν όπως όφειλαν τη δουλειά τους (λέμε και καμιά μαλακία). Τα κνώδαλα των καναλαρχών όχι μόνο δεν αποκάλυψαν ποιος πραγματικά ήταν ο …μεγαλομέτοχος της Τράπεζας της Χαλιμάς και μεγαλέμπορος …διαστημικής τεχνολογίας, αλλά απέκρυψαν με επιμέλεια το επεισοδειακό παρελθόν και το παρόν του. Αν δεν έφτανε η κοινή λογική, αρκούσε μια μισάωρη βόλτα στα καφενεία της Πάτρας για να μάθει ο καθένας ποιος ήταν ο τύπος με τα πέτσινα τρισεκατομμύρια.  (Το ίδιο ισχύει τοπικά για κάθε λαμόγιο που μας εμφανίζουν στο τηλεοπτικό στερέωμα). Το ότι τώρα (αφού έχει γίνει η δουλειά) τα ΜΜΕ ανακαλύπτουν φίδια στην καρέκλα του Ψώρρα, μόνο ως υπέρτατο δούλεμα μπορώ να το εκλάβω. 

 

Κομβικό σημείο είναι ότι την ιστορία με τα μήδια την ξεκινάει η δηλητηριώδης σαρανταποδαρούσα που ονομάζεται Αντώνης Γεωργιάδης.  Αυτή η κραγμένη λούγκρα που ισορροπεί ανάμεσα σε σοσιαλδεξιά και ακροδεξιά πέη και ανάμεσα σε αρχαιοπεολειχία και εβραιοπρωκτολειχία, έχει αρκετά βεβαρημένο πολιτικο-θρησκευτικό και πρακτορικό μητρώο, αν θυμηθούμε τις κομματικές παρτούζες του με την άλλη εθνοβρωμούσα τον Καρατζαφύρερ.  Η μπουμπούκα είναι ανακατεμένη σε πάρα πολλές «περίεργες» υποθέσεις για να είναι άσχετη με αυτά που μας συμβαίνουν.  

 

Να σημειωθεί ότι όλες οι εκ των ουρανών λύσεις όπως η Ψώρρειος Συσσαύρωσις ξεκινούν εσκεμμένα από λάθος βάση.  Όταν εμφανίστηκε ο χλέμπουρας, καυχιόταν ότι θα σου πληρώσει τα χρέη, άρα αναγνωρίζει ότι έχεις χρέος.  Όταν τον ακολουθείς, το αναγνωρίζεις κι εσύ. Στο υποσυνείδητο σε έχουν γαμήσει. Έχεις φάει πέντε μπαλάκια πριν ακόμα πατήσεις το πόδι σου στο γήπεδο.  Ο άλλος ισχυρίζεται ότι θα στα λύσει όλα ο μεσσίας που θα είναι Έλληνας. Το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να καθίσεις αναπαυτικά στον καναπέ.  Μαλάκα, έχουν πετύχει το ακατόρθωτο: Να σε κάνουν να περπατάς στα σύννεφα και να πατάς σκατά.

Και για να τελειώνουμε μια και καλή με την… «ζεστή αγκάλη της Εκκλησίας»:  Στην αρχαία Ελλάδα όταν οι πόλεις-κράτη χρειάζονταν λεφτά για να υπερασπίσουν την ύπαρξή τους με πόλεμο, έμπαιναν στα θησαυροφυλάκια των ναών και έπαιρναν όσα είχαν ανάγκη με την δέσμευση να τα επιστρέψουν όταν επανέλθει η ομαλότητα.  Σήμερα ο μόνος που μπορεί να ξεσηκώσει τον κόσμο να αντισταθεί, είναι αυτή η πουτάνα.  Φυσικά δεν κάνει τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση.  Καθυστερεί, προσποιείται την πάπια, μουρμουρίζει κάτι ευχές, ΚΑΙ ΤΣΕΠΩΝΕΙ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΑ.  Άμα κοιτάξετε γύρω σας αρκετές μητροπόλεις εν καιρώ κρίσης έχουν εισπράξει επιδοτήσεις ΕΣΠΑ και ανακαινίζουν τα παπαδομάγαζά τους.

Γιατί δεν βγαίνει αυτή η σύφιλη η Ορθοδοξία να πληρώσει το χρέος να ξοφλήσουμε; Μόνο την ακίνητη περιουσία που έχει στο Ισραήλ να βάλει ενέχυρο, θα μας χρωστάνε κιόλας οι βδέλλες.  Άσε που μόνο να κερδίσει πολλά έχει, και τίποτα να χάσει.  Αν πει να μπλοφάρει σωστά συνδέοντας την υποθετική πληρωμή με την επανεξέταση του χρέους από μηδενική βάση, ενδέχεται να τινάξει την μπάνκα στον αέρα.  Με το χέρι στη καρδιά το λέω, αν έκανε κάτι τέτοιο η πανρουφόλα, θα γινόμουν ο πρώτος άθεος, αρχαιοπούτσης σταυροφόρος.

 

 

Στην ερώτηση «τι είναι πιο σημαντικό, η επιβίωση του έθνους ή η ακίνητη περιουσία των πατριαρχείων;», η ορθόδοξη μαφία ως σύνολο έχει απαντήσει άπειρες φορές, διαλέγοντας το δεύτερο. Όταν εκλέγει πρωθυπουργούς στο Βατοπέδι,όταν απολύει υπουργούς παιδείας με ένα τηλεφώνημα, όταν στηρίζει την χούντα των Τσιπρο-Καμμένων στο μεταναστευτικό, έχει το θράσος να ισχυρίζεται ότι δεν ασχολείται με την πολιτική η φλοκαδοκαριόλα;  Αφού ΜΟΝΟ με την πολιτική καβλώνει και χύνει πύον απ’ τον κώλο το σίχαμα. 

 

…Να τους σεβαστώ;

…ΘΑ ΤΟΥΣ ΓΑΜΗΣΩ ΤΗ ΜΑΝΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΠΟΥΡΑΝΙΟ ΠΑΤΕΡΑ ! 

Μας έχουν ξεκωλιάσει τόσους αιώνες τα σκατόρασα με τις λουμπινιές τους και θα τους τη χαρίσω;  Μακάρι ανήμερα το Πάσχα να τους ξεκοιλιάσουν όλους οι ισλαμοκροκόδειλοι και να κάθομαι και να το απολαμβάνω, πίνοντας το κρασί μου!

 

Όλες οι πολιτικές κατσαρίδες ξέρουν τι συμβαίνει και γνωρίζουν αρκετά καλά τον ρόλο που έχει η καμπαρετζού ορθοδοξία στην παράσταση.  Όπως βλέπετε, αποφεύγουν τα πραγματικά ερωτήματα και κανείς τους δεν πιέζει το ιερατείο γιατί είναι όλοι συνεννοημένοι.  Βιώνουμε μια ακόμα χούντα των τοκογλύφων όπως συνέβη τόσες φορές στο παρελθόν.

 

Όλα είναι ελεγχόμενα. Από την διακίνηση της πρέζας και το δρομολόγιο του μπάτσου και του δικαστή, ως την διακίνηση των ιδεών (ειδικά αυτή).  Δίπλα μου ο Δήμος και η Περιφέρεια έχουν εγκαταστήσει μια μια συμμορία από 30 Βρομά. Όλη η οικογένεια, ακόμα και τα δίχρονα, πουλάνε ηρωίνη 5 μέτρα από την είσοδο δημοτικού σχολείου.  Η δίωξη και οι ΟΠΚΕ το ξέρουν αλλά δεν κάνουν τίποτα. Γιατί; Γιατί άμα πιάσουν τον λιανέμπορα, εκείνος θα τους δώσει τον μεσαίο στον Ασπρόπυργο και ο μεσαίος θα τους δώσει τον χονδρέμπορα.  Με τρεις συλλήψεις θα φτάσουν στον παιδοβούβαλο εφοπλιστή του Πειραιά κι από αυτόν στην ίδια την γελαστή αδερφή με τα χοντρά άσπρα μπουτάκια, τον χυσουρωμένο χαπάκια που ονομάζεται Αλέξης Φτηνόπουστας.

 

 

Ο Μπαζιώτης, η Πόλα Τρούπα και η Συνωμοσία των Πυρήνων του Σκατού με τα πρακτοράκια της τυφλοί είναι; Δεν βλέπουν τα λαμόγια που μας έχουν πιει το αίμα να κάνουν βόλτες ακόμα και στα περιβόητα Εξάρχεια, τον ιδιωτικό παιδότοπο του Σόρος; Γιατί άραγε δεν αγγίζουν κανέναν από δαύτους αλλά μονάχα στέλνουν επιστολές-στρακαστρούκες στις γραμματείς των δανειστών;  

 

Τα πραγματικά τάγματα εφόδου τελικά δεν ήταν οι κλανιάρηδες της Χρυσής Ψωλής αλλά οι πεμπτοφαλαγγίτες κοριοί της antifa, οι προστατευόμενοι των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αυτά τα επιδοτούμενα τσόλια του αριστερού ιουδαϊκού υποκόσμου σπάνε και καίνε ατιμώρητα σε όλη την ελληνική επικράτεια.  Με τον αέρα που τους έχει εξασφαλίσει η βρωμερή ΕΥΠ τρομοκρατούν τους πολίτες, επιβάλλοντας με ναζιστικό τρόπο τις επιλογές της Ν.Τ.Π..
 

 

 

Όλο αυτό το φαινομενικό χάος έχει νόημα. Όταν η αριστερο-δεξιά αλλαξοκωλιάρικη εβραιοπαρεούλα ψηφίζει πανηγυρικά την λαθρο-ιθαγένεια και όλες οι παιδοκατσαρίδες που ξεβράζει το ιουδαϊκό σχέδιο στις ακτές μας θεωρούνται «αυτόχθονες» μαζί με τους γονείς τους και τους σαυροσυγγενείς τους, το νόημα είναι πολύ συγκεκριμένο:  Το μακελειό σε βάρος μας έχει ξεκινήσει. 

Ο μπαλαντέρ που φυλάνε οι δανειστές για τα δύσκολα είναι η γαμιόλα η Εκκλησία.  Όταν θα πυρπολούνται τα σπίτια και θα σφάζεται ο ντόπιος πληθυσμός, αυτοί θα προσεύχονται στην υπέρμαχο στρατηγίνα για την σωτηρία των ψυχών και θα φροντίζουν να μην πάρει κανένας Έλληνας όπλο ούτε στην ύστατη στιγμή. Διαβάστε ρε την γαμημένη την ιστορία. Μην πάτε στην αρχαία και κουραστείτε. Μείνετε στην νεότερη που έχει λιγότερες σελίδες. Τα λέει όλα: Χρεωκοπίες, φέσια, πόλεμοι, δικτατορίες, ξένοι βασιλιάδες, προδοσίες, υποτέλεια, τόκοι.  Αυτό είναι το πακέτο και δεν είναι καθόλου μεταφυσικό.

 

Πάμε τώρα στο δια ταύτα. Στις νηφάλιες διαπιστώσεις. Στο τί χρή δρᾶν δεν υφίστανται αποκλίσεις και τρίπλες. Η αλήθεια είναι σκληρή, ραγιαδάκο. Ο πρώτος δυνάστης που πρέπει να πετάξεις από το σβέρκο σου είναι ο λαθρομετανάστης από την Ιουδαία. Αυτό το δηλητηριώδες παράσιτο που λέγεται Χριστός σε γαμάει τόσους αιώνες μαζί με το παπαδαριό του.  Ξερίζωσέ του την ψεύτικη καρδιά, τσαλαπάτησέ την και πέτα την στα σκουπίδια. Ένας Ιουδαίος ψευτράκος σαν κι αυτούς που σε κυβερνάνε είναι ο κανακάρης του Ιεχωβά.  Στείλε τον από εκεί που ήρθε και αποσυνδέσου από την νοσηρή προπαγάνδα του.  Όσο το αναβάλλεις, τόσο θα τρως τα παπάρια το ένα μετά το άλλο.

 

Το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι η υπογεννητικότητα, η ανεργία ή η λαθροεισβολή. Είναι η ιδεολογική μόλυνση.  Φαντάσου να έχεις παιδιά και να τα έχει μεγαλώσει ο Αυνανστασιάδης και η Αφρολουτροδίτη Αλ Ψωλέχ.  Να είναι οι κόρες σου σε ΜΚΟ και να κάνουν πίπες στους λαθρόσαυρους και να αισθάνονται ευτυχείς και υπερήφανες. Να σου λένε ότι έχουν δικαιώματα οι λάθρο και οι γύφτοι.  Ότι εμείς οι χρεοκοπημένοι πρέπει να ταΐζουμε όλη την πείνα του σύμπαντος.  Να είναι οι γιοί σου άχρηστα ρεμάλια να ξημεροβραδιάζονται στις καφετέριες, στα τατουαζάδικα και στις πορείες της antifa.  Να έχουν άποψη χωρίς να έχουν κολλήσει ένα (1) ένσημο. Πω πω εφιάλτης…  

 

Μην το ψάχνετε παραπέρα. Η ζημιά που έχει κάνει στην πατρίδα ο απατεώνας που δεν έζησε και δεν σταυρώθηκε ποτέ είναι μη αναστρέψιμη.  Ο μόνος τρόπος θεραπείας είναι η βίαιη ανατροπή της τοκογλυφικής χούντας, η εφαρμογή πρωτοποριακών μεθόδων αποχριστιανοποίησης, η άμεση αποκοπή των εξουσιαστικών πλοκαμιών της συμμορίας και η οριστική εκδίωξη του ιουδαϊκού ιερατείου από την χώρα.  Εννοείται ότι και το ευρωλιγούρικο λόμπι και το κομμουνιστικό αναρχοσκουπιδαριό θα πρέπει να σαρωθούν ανελέητα. ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΛΛΟΣ ΔΡΟΜΟΣ.

 

 

Ποιος θα τον κάνει αυτόν τον άθλο; Μεταξύ μας, από όσους έχω γνωρίσει, δεν εμπιστεύομαι κανέναν.  Πάνω απ’ όλα αμφιβάλλω για την ειλικρίνεια των προθέσεων του τρομοκρατημένου όχλου.  Το μόνο που θέλει η μάζα είναι η επιστροφή της στην ψεύτικη ευημερία του εικονικού παραδείσου.  Να μπορεί να καταναλώνει τα υλικά μπάζα που της στερούν τώρα οι εκβιαστές. Είναι τραγέλαφος, το ξέρω, όταν οι μανιακοί υλιστές της πλέμπας στρέφονται στο επέκεινα για να τους λύσει τα προβλήματα. 

Άντε να πείσεις τους πολλούς ότι η ανάμιξη της μεταφυσικής στις πραγματικές καταστάσεις έχει μόνο δυσάρεστες συνέπειες. Ότι σπανίως ο λύκος θανατώνει κάποιο πρόβατο του κοπαδιού. Ότι κατά κανόνα, τα πρόβατα σφαγιάζονται από χασάπηδες στους οποίους τα έχει πουλήσει ο ποιμένας.

 

Στο τελευταίο, ίσως φανούμε λίγο κωλόφαρδοι.  Αυτό που δεν έχουν καταλάβει οι ρασοφόροι είναι πως οι αιώνιοι τοκογλύφοι δεν τηρούν ποτέ τις συμφωνίες τους. Τα μπινεδόρασα έχουν προσυμφωνήσει να την σκαπουλάρουν οι ίδιοι την ώρα της μεγάλης σφαγής.  Αυτό που δεν ξέρουν είναι το ποια θα είναι η τελική επιλογή του αόρατου Συνεδρίου. Τώρα τελευταία ακούω ότι κερδίζει έδαφος η άποψη πως ίσως ο Ισλαμισμός να είναι η ιδανική θρησκεία για το παγκόσμιο κράτος: Απόλυτος σκοταδισμός, βρωμοπόδαρη φανατίλα και άκρα ηλιθιότητα.  Τι πιο ιδανικό για τους εξουσιαστές;  Μηδενική αντιπολίτευση, μηδενική κριτική, μηδενικό ρίσκο.

 

 

 

Για την ώρα η ψυχολογική προετοιμασία για την σύγκρουση των ειδών συνεχίζεται. Όλο και θα πληθαίνουν οι επιθέσεις των «μοναχικών λύκων» στα χριστιανά κοπάδια από την μια, αλλά και οι μπόμπες στα κεφάλια των ισλαμοπιθήκων από την άλλη, ώσπου να στηθεί το μεγάλο γεγονός: Μια υπερπαραγωγή αλά Δίδυμοι Πύργοι με μπόλικο κέτσαπ.  Έπειτα, η λύση θα έλθει μέσω των όπλων.

 

Αν δεν καταλάβατε τίποτα, δεν πειράζει.

 

Φέτος αντί γι αυγά τσουγκρίστε τα ληγμένα κεφάλια σας.

Μπας και λειτουργήσουν.  

 

ΠΗΓΗ: ΜΑΥΡΗ ΦΑΤΡΙΑ