Πέμπτη 23 Νοεμβρίου 2017

ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Ὑπὲρ τῆς Ῥοδίων ἐλευθερίας (22-24)

[22] Ἀκούω δ᾽ ἐγὼ πολλάκις ἐνταυθὶ παρ᾽ ὑμῖν τινῶν λεγόντων ὡς, ὅτ᾽ ἠτύχησεν ὁ δῆμος ἡμῶν, συνεβουλήθησάν τινες αὐτὸν σωθῆναι· ὧν ἐγὼ μόνων Ἀργείων ἐν τῷ παρόντι μνησθήσομαι βραχύ τι. οὐ γὰρ ἂν ὑμᾶς βουλοίμην, δόξαν ἔχοντας τοῦ σῴζειν τοὺς ἀτυχοῦντας ἀεί, χείρους Ἀργείων ἐν ταύτῃ τῇ πράξει φανῆναι, οἳ χώραν ὅμορον τῇ Λακεδαιμονίων οἰκοῦντες, ὁρῶντες ἐκείνους γῆς καὶ θαλάττης ἄρχοντας, οὐκ ἀπώκνησαν οὐδ᾽ ἐφοβήθησαν εὐνοϊκῶς ὑμῖν ἔχοντες φανῆναι, ἀλλὰ καὶ πρέσβεις ἐλθόντας ἐκ Λακεδαίμονος, ὥς φασιν, ἐξαιτήσοντάς τινας τῶν φυγάδων τῶν ὑμετέρων ἐψηφίσαντο, ἐὰν μὴ πρὸ ἡλίου δύντος ἀπαλλάττωνται, πολεμίους κρίνειν.

[23] εἶτ᾽ οὐκ αἰσχρόν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, εἰ τὸ μὲν Ἀργείων πλῆθος οὐκ ἐφοβήθη τὴν Λακεδαιμονίων ἀρχὴν ἐν ἐκείνοις τοῖς καιροῖς οὐδὲ τὴν ῥώμην, ὑμεῖς δ᾽ ὄντες Ἀθηναῖοι βάρβαρον ἄνθρωπον, καὶ ταῦτα γυναῖκα, φοβήσεσθε; καὶ μὴν οἱ μὲν ἔχοιεν ἂν εἰπεῖν ὅτι πολλάκις ἥττηνται [ὑπὸ] Λακεδαιμονίων, ὑμεῖς δὲ νενικήκατε μὲν πολλάκις βασιλέα, ἥττησθε δ᾽ οὐδ᾽ ἅπαξ οὔτε τῶν δούλων τῶν βασιλέως οὔτ᾽ αὐτοῦ ᾽κείνου· εἰ γάρ τί που κεκράτηκε τῆς πόλεως βασιλεύς, ἢ τοὺς πονηροτάτους τῶν Ἑλλήνων καὶ προδότας αὐτῶν χρήμασι πείσας ἢ οὐδαμῶς ἄλλως κεκράτηκεν.

[24] καὶ οὐδὲ τοῦτ᾽ αὐτῷ συνενήνοχεν, ἀλλ᾽ ἅμ᾽ εὑρήσετ᾽ αὐτὸν τήν τε πόλιν διὰ Λακεδαιμονίων ἀσθενῆ ποιήσαντα καὶ περὶ τῆς αὑτοῦ βασιλείας κινδυνεύσαντα πρὸς Κλέαρχον καὶ Κῦρον. οὔτ᾽ οὖν ἐκ φανεροῦ κεκράτηκεν οὔτ᾽ ἐπιβουλεῦσαι συνενήνοχεν αὐτῷ. ὁρῶ δ᾽ ὑμῶν ἐνίους Φιλίππου μὲν ὡς ἄρ᾽ οὐδενὸς ἀξίου πολλάκις ὀλιγωροῦντας, βασιλέα δ᾽ ὡς ἰσχυρὸν ἐχθρὸν οἷς ἂν προέληται φοβουμένους. εἰ δὲ τὸν μὲν ὡς φαῦλον οὐκ ἀμυνούμεθα, τῷ δ᾽ ὡς φοβερῷ πάνθ᾽ ὑπείξομεν, πρὸς τίνας, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, παραταξόμεθα;

***
 [22] Έχω ακούσει επανειλημμένα κάποιους να λένε εδώ σε σας ότι, όταν έπεσε συμφορά στη δημοκρατία μας, κάποιοι συμπροθυμήθηκαν να την αποκαταστήσουν. Από αυτούς θα αναφέρω στην παρούσα στιγμή εν συντομία μόνο τους Αργείους. Γιατί δεν θα ήθελα, εσείς που έχετε τη φήμη ότι σώζετε πάντοτε όσους ατυχούν, να φανείτε στην περίπτωση αυτή χειρότεροι από τους Αργείους. Αυτοί, μολονότι κατοικούσαν χώρα γειτονική με τους Λακεδαιμονίους και έβλεπαν εκείνους να εξουσιάζουν σε στεριά και θάλασσα, δεν δίστασαν ούτε και φοβήθηκαν να δείξουν την υποστήριξή τους προς εσάς· αλλά και εξέδωσαν ψήφισμα ότι θα θεωρούσαν εχθρούς τους απεσταλμένους των Λακεδαιμονίων, εάν δεν έφευγαν πριν από τη δύση του ήλιου, οι οποίοι, όπως μας είπαν, είχαν έρθει για να ζητήσουν την παράδοση κάποιων από τους δικούς σας φυγάδες.

[23] Δεν είναι λοιπόν ταπεινωτικό, πολίτες Αθηναίοι, αν, τη στιγμή που ο λαός του Άργους δεν φοβήθηκε την εξουσία των Λακεδαιμονίων εκείνη την εποχή ούτε και τη δύναμή τους, σεις, που είστε Αθηναίοι, θα φοβηθείτε έναν βάρβαρο άνθρωπο, και μάλιστα μια γυναίκα; Κι όμως οι Αργείοι θα μπορούσαν να προφασιστούν ότι πολλές φορές έχουν ηττηθεί από τους Λακεδαιμονίους, ενώ εσείς έχετε νικήσει πολλές φορές τον βασιλιά των Περσών και δεν έχετε ηττηθεί ούτε μία φορά ούτε από τους δούλους του Βασιλιά ούτε από αυτόν τον ίδιο. Γιατί, αν ίσως σε κάποια περίσταση έχει αποκτήσει ο Βασιλιάς κάποιο ασήμαντο πλεονέκτημα έναντι της πόλης μας, το πέτυχε δωροδοκώντας τους πιο ελεεινούς από τους Έλληνες και τους προδότες μεταξύ αυτών και ποτέ με κάποιον άλλον τρόπο.

[24] Αλλά ούτε και αυτή ακόμη η επιτυχία δεν τον έχει ωφελήσει· αντίθετα, θα τον βρείτε να προσπαθεί με τη βοήθεια των Λακεδαιμονίων να αποδυναμώσει την πόλη και την ίδια στιγμή να αγωνίζεται για τον θρόνο του εναντίον του Κλεάρχου και του Κύρου. Ούτε λοιπόν με έντιμα μέσα μας νίκησε ο Βασιλιάς ούτε τα ύπουλα σχέδιά του τον ωφέλησαν. Παρατηρώ ότι μερικοί από σας περιφρονείτε συχνά τον Φίλιππο ως αντίπαλο άνευ σημασίας, από την άλλη όμως φοβάστε τον Πέρση βασιλιά ως εχθρό ισχυρό σε όποιον έχει κηρυχθεί εχθρός. Αλλά, αν δεν αντισταθούμε στον πρώτο (: τον Φίλιππο), ως άξιο περιφρόνησης, και αν υποχωρήσουμε σε όλα στον δεύτερο (: τον Βασιλιά) ως τρομερό, εναντίον τίνος, πολίτες Αθηναίοι, θα παρατάξουμε τις δυνάμεις μας;

Η αριστοτελική εκδοχή του αγαθού και το ύψιστο έργο του ανθρώπου

Ο Αριστοτέλης, μετά την απόρριψη της πλατωνικής εκδοχής του αγαθού, έρχεται και πάλι αντιμέτωπος με το ερώτημα: «Ας ξαναγυρίσουμε λοιπόν, άλλη μια φορά, στο αγαθό που αποτελεί το αντικείμενο της έρευνάς μας: Ποια μπορεί άραγε να είναι η ουσία του;» (1097a 7, 18-19).
 
Το πρώτο πράγμα που ξεκαθαρίζεται είναι ότι πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η διαφορετικότητα των τομέων της ανθρώπινης δράσης, ώστε να γίνει κατανοητό ότι αντιστοίχως θα διαφοροποιείται και το αγαθό που επιδιώκεται: «Ασφαλώς το αγαθό είναι άλλο στη μια και άλλο σε άλλη πράξη, άλλο στη μια κι άλλο σε άλλη τέχνη: άλλο στην ιατρική και άλλο στη στρατηγική τέχνη· παρόμοια και στις άλλες τέχνες. Ποιο είναι λοιπόν το αγαθό στην περίπτωση της καθεμιάς τους;» (1097a 7, 19-21).
 
Σε τελική ανάλυση το αγαθό δεν μπορεί παρά να σχετίζεται με τους στόχους του εκάστοτε τομέα που διερευνάται. Άλλους στόχους έχει η ιατρική, άλλους η στρατηγική. Βρισκόμαστε ξανά μπροστά στην αριστοτελική τελεολογία, που θέτει τα πάντα στην υπηρεσία ενός σκοπού. Η επίτευξη του σκοπού είναι η ολοκλήρωση, το τέλος,  κάθε πράγματος: «Στην ιατρική αυτό είναι η υγεία, στη στρατηγική η νίκη, στην οικοδομική το σπίτι, σε μιαν άλλη τέχνη κάτι άλλο· σε κάθε πράξη, σε κάθε διαδικασία επιλογής και προτίμησης αγαθό είναι το τέλος· για χάρη του όλοι οι άνθρωποι κάνουν ό,τι άλλο κάνουν». (1097a 7, 22-26).
 
Και προτίθεται να γίνει κατατοπιστικότερος: «Αν λοιπόν υπάρχει ένα τέλος για όλες τις πράξεις των ανθρώπων, αυτό θα είναι το αγαθό που οι άνθρωποι μπορούν να αποκτήσουν με τις πράξεις τους, και αν υπάρχουν περισσότερα από ένα, αυτά θα είναι τα αγαθά που μπορούν να αποκτήσουν με τις πράξεις τους οι άνθρωποι». (1097a 7, 26-28). Η μοναδικότητα του απόλυτου αγαθού-Ιδέα, όπως ορίστηκε από τον Πλάτωνα, είναι αδύνατο να επαληθευτεί από την πράξη.
 
Ο Αριστοτέλης ανοίγοντας το δικό του δρόμο για τη διερεύνηση του θέματος τοποθετεί τα δεδομένα σε νέες βάσεις συνυπολογίζοντας όλες τις παραμέτρους, δηλαδή όλα τα τέλη της ανθρώπινης συμπεριφοράς: «Αφού είναι προφανές ότι υπάρχουν περισσότερα από ένα τέλη, και ότι μερικά από αυτά (τον πλούτο π.χ., τους αυλούς και γενικά τα όργανα) τα επιλέγουμε για χάρη κάποιου άλλου τέλους, είναι φανερό ότι όλα τους δεν είναι τελικά τέλη· το ύψιστο όμως αγαθό είναι φανερό ότι είναι ένα τελικό τέλος». (1097a 7, 31-34). Το συμπέρασμα έρχεται αβίαστα: «Αν ένα μόνο από τα τέλη είναι τελικό, αυτό θα είναι το αγαθό που αναζητούμε· αν, πάλι είναι περισσότερα από ένα, τότε το αγαθό που αναζητούμε θα είναι το πιο τελικό από αυτά». (1097a 7, 34-36).
 
Με άλλα λόγια, εφόσον η εκπλήρωση του σκοπού κάθε ενέργειας αποτελεί το αγαθό γι’ αυτήν, είναι επόμενο ότι υπάρχουν πολλά αγαθά ανάλογα με τη φύση κάθε ενέργειας. Αν, όμως, κάποιος θελήσει να βρει το σπουδαιότερο αγαθό, που εμπεριέχει όλα τα άλλα, δε μένει παρά να βρει τον τελικό σκοπό (τελικό τέλος) που εξυπηρετούν όλοι οι  επιμέρους στόχοι (τέλη).
 
Για τον Αριστοτέλη δεν θα μπορούσε να υπάρξει άλλος τέτοιος ολικός σκοπός από την ανθρώπινη ευτυχία: «Ένα τέτοιο αγαθό είναι κατά τη γνώμη όλων ανεξαίρετα η ευδαιμονία, γιατί αυτήν την επιλέγουμε πάντοτε γι’ αυτό που είναι η ίδια και ποτέ για χάρη κάποιου άλλου αγαθού, ενώ την τιμή, την ηδονή, τη διανοητική δραστηριότητα και γενικά κάθε αρετή τις επιλέγουμε, βέβαια, και γι’ αυτό που είναι (γιατί, ακόμη και αν δεν προέκυπτε κανένα άλλο όφελος από αυτές, εμείς θα τις επιλέγαμε), τις επιλέγουμε όμως και για χάρη της ευδαιμονίας, επειδή θεωρούμε ότι μέσω αυτών θα γίνουμε ευδαίμονες». (1097b 7, 1-6).
 
Η ανάδειξη της ευτυχίας σε ύψιστο αγαθό είναι η πεποίθηση ότι η φιλοσοφία οφείλει να κινηθεί στα ανθρώπινα μέτρα. Ο ορισμός ενός αγαθού-Ιδέα, που δεν ξεκαθαρίζεται με σαφήνεια, δεν αφορά τον άνθρωπο, αφού δεν του δίνει το στίγμα της συμμετοχής. Η φιλοσοφία, ως αποκλειστικό γέννημα του ανθρώπου, νοηματοδοτείται μόνο όταν εξυπηρετεί τις ανθρώπινες ανάγκες. Από αυτή την άποψη, μέριμνά της δεν είναι η αναζήτηση ενός υπερβατικό-θεϊκού αγαθού, αλλά του ανθρώπινου αγαθού. Μιλώντας με αριστοτελικούς όρους θα λέγαμε ότι και η φιλοσοφία έχει το δικό της τέλος, το οποίο είναι αλληλένδετο με τον άνθρωπο. Σχετίζεται, δηλαδή, με τη ζωή και την καθημερινότητά του. Η φιλοσοφία που δεν εκφράζεται με γήινους όρους δεν είναι φιλοσοφία.
 
Κι αφού όλα τοποθετούνται σε ανθρώπινες βάσεις, η ευτυχία δεν μπορεί να πραγματωθεί χωρίς τη συνάρτηση της αυτάρκειας: «Στο ίδιο αποτέλεσμα μας οδηγεί και η έννοια της αυτάρκειας· γιατί κατά την κοινή αντίληψη το τελικό αγαθό είναι αύταρκες. Με το “αύταρκες” όμως δεν εννοούμε κάτι που είναι αρκετό μόνο για το ίδιο το άτομο, για κάποιον δηλαδή που ζει μοναχική ζωή, αλλά και για τους γονείς του, τα παιδιά του, τη γυναίκα του και, γενικά, για τους φίλους και συμπολίτες του, δεδομένου ότι ο άνθρωπος είναι πλασμένος από τη φύση να ζει σε πόλη…». (1097b 7, 8-13).
 
Το ότι ο άνθρωπος είναι από τη φύση προορισμένος να ζει σε πόλη έχει αποδειχθεί από τον Αριστοτέλη στα «Πολιτικά», αφού η ίδια η δυνατότητα του λόγου (και ως ομιλία και ως λογική) τον καθιστά ικανό να συλλάβει τις λεπτές έννοιες της ηθικής αρετής και του δικαίου, που επί της ουσίας συγκροτούν τη συνύπαρξη. Όμως, και πέρα απ’ αυτό, αποδεχόμενος ότι ο τελικός προορισμός για τον άνθρωπο είναι η ευτυχία, καθιστά σαφές ότι μόνο μέσα στην πόλη μπορεί να επιτευχθεί αυτό, καθώς η ευτυχία του ανθρώπου αφορά την εκπλήρωση όλων των αναγκών του.
 
 Κι εδώ ερχόμαστε και πάλι στην αυτάρκεια, η οποία δεν αφορά μόνο τα απαραίτητα υλικά αγαθά (ούτε βέβαια και τα παραβλέπει), αλλά εμπεριέχει όλες τις προϋποθέσεις που εξασφαλίζουν στον άνθρωπο τη γαλήνη. Γι’ αυτό η ιδανική πόλη πρέπει να έχει γύρω της εύφορα εδάφη (εξασφάλιση υλικών αγαθών), ισχυρό στρατό και στρατηγική θέση για την άμυνά της (αίσθημα ασφάλειας), οργανωμένη παιδεία (εκπλήρωση πνευματικών αναγκών), σωστή διοίκηση κι ευνομία (διασφάλιση δικαίου και ατομικών δικαιωμάτων). Αν δεν πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις, η αυτάρκεια δεν υφίσταται κι αυτό καθιστά την πόλη ανίσχυρη κι ευάλωτη, πράγμα επίφοβο για την ευτυχία των πολιτών.
 
Αλλά και σε επίπεδο καθαρά εννοιολογικό ο συσχετισμός της αυτάρκειας με την ευδαιμονία είναι αναπόδραστος: «για “αύταρκες”, πάντως, μιλούμε, όταν ο λόγος μας είναι για κάτι που και μόνο του κάνει τη ζωή επιθυμητή και δίχως καμιά απολύτως έλλειψη. Τέτοια πιστεύουμε ότι είναι η ευδαιμονία». (1097b 7, 17-19). Για να συμπεράνει: «Γίνεται  λοιπόν έτσι φανερό ότι η ευδαιμονία είναι ένα τελικό αγαθό, κάτι που και από μόνο του είναι αρκετό για τον άνθρωπο: είναι το τέλος των πράξεών μας». (1097b 7, 24-25).
 
Το ζήτημα όμως δεν μπορεί να σταματήσει εδώ: «Ίσως όμως το να λέμε ότι το υπέρτατο αγαθό φέρει το όνομα ευδαιμονία, είναι – ολοφάνερα – κάτι το αυτονόητο, κάτι στο οποίο βρίσκονται σύμφωνοι όλοι· μια πιο ξεκάθαρη, ωστόσο, απάντηση στο ερώτημα “Ποια είναι η ουσία του υπέρτατου αγαθού;”, εξακολουθεί να είναι επιθυμητή». (1097b 7, 26-28).
 
Με άλλα λόγια, δε φτάνει να ορίσει κανείς την ευτυχία ως νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Οφείλει να ξεκαθαρίσει τι ακριβώς ορίζεται ως ευτυχία (και κατ’ επέκταση πώς επιτυγχάνεται): «Αυτό θα πετυχαινόταν ίσως, αν πρώτα προσδιοριζόταν το έργο του ανθρώπου. Όπως δηλαδή στην περίπτωση του αυλητή, του γλύπτη, του κάθε τεχνίτη, γενικά σε κάθε περίπτωση που υπάρχει κάποιο έργο και κάποια πράξη, το αγαθό και το τέλειο ενυπάρχει, κατά την αντίληψη όλων, σ’ αυτό το έργο, το ίδιο θα πρέπει να γίνει αποδεκτό και για τον άνθρωπο, αν φυσικά είναι αλήθεια ότι έχει και ο άνθρωπος το δικό του έργο». (1097b 7, 28-33).
 
Για τον Αριστοτέλη είναι αδιανόητο να αρνηθεί κανείς ότι και ο άνθρωπος έχει να επιτελέσει το δικό του έργο ή, για να το πούμε αλλιώς, δε θα μπορούσε να στερείται  τελεολογικής αποστολής: «Αλήθεια τι θα πούμε; Πως ο μαραγκός και ο τσαγκάρης έχουν κάποιο δικό τους έργο και κάποιες δικές τους πράξεις, αυτό όμως δεν ισχύει για τον άνθρωπο, και ότι η φύση τον έκανε ένα ον δίχως έργο; Ή μήπως θα πούμε ότι, όπως το μάτι, το χέρι, το πόδι και γενικά κάθε μέλος του σώματος έχει – ολοφάνερα – κάποιο δικό του έργο, έτσι και ο άνθρωπος έχει, πέρα από όλα αυτά, κάποιο δικό του έργο;» (1097b 7, 33-38).
 
Αυτό που μένει είναι να διερευνηθεί ποιο ακριβώς είναι το έργο του ανθρώπου: «Φυσικά όχι η ζωή, αφού είναι φανερό ότι αυτή αποτελεί κοινό γνώρισμα του ανθρώπου και των φυτών – και εμείς ζητούμε να βρούμε αυτό που προσιδιάζει μόνο στον άνθρωπο. Πρέπει, επομένως, να αποκλεισθεί η θρεπτική και αυξητική ζωή». (1097b 7, 39-40, 1098a 7, 1-2).
 
Ο περιορισμός της ανθρώπινης ύπαρξης αποκλειστικά στο ζην είναι προφανής υποβάθμιση που αρμόζει περισσότερο στα φυτά – και τα ζώα. Αυτό που ασφαλώς προέχει για τον άνθρωπο είναι το ευ ζην, το οποίο όμως είναι επίσης αδύνατο να προσδιοριστεί με αποκλειστικό γνώμονα την ικανοποίηση των αισθήσεων: «Αμέσως μετά θα ερχόταν αυτή που θα τη λέγαμε “αισθητική” ζωή, είναι όμως φανερό ότι και αυτή αποτελεί κοινό γνώρισμα του ανθρώπου, του αλόγου, του βοδιού και γενικά του κάθε ζώου». (1098a 7, 2-3).
 
Και η «αισθητική» ζωή απορρίπτεται ως κάτι ζωώδες: «Μένει λοιπόν αυτή που θα τη λέγαμε “πρακτική”, αυτή δηλαδή που εκδηλώνεται ως ενέργεια του λογικού μέρους του ανθρώπου». (1098a 7, 3-4). Η λογική δε θα αποτελούσε να μη συμπεριληφθεί στα βασικά κριτήρια για τον καθορισμό του ανθρώπινου έργου, αφού αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα. Από τη στιγμή που διερευνάται η αποστολή που αρμόζει στον άνθρωπο – και μόνο σ’ αυτόν – είναι φανερό ότι τα κριτήρια πρέπει να αφορούν αποκλειστικά τα δικά του μέτρα. Όμως, η προτεραιότητα της λογικής, για τον Αριστοτέλη, οδηγεί σε μια διπλή εκδοχή: «Αυτό όμως πρέπει να εκληφθεί με διπλό νόημα: αφενός με το νόημα ότι υπακούει στο λόγο και αφετέρου με το νόημα ότι είναι κάτοχος του λόγου και λειτουργεί νοητικά». (1098a 7, 4-6).
 
Κι όχι μόνο αυτό: «Αφού λοιπόν και αυτή η ζωή εκλαμβάνεται με διπλό νόημα, πρέπει να θεωρήσουμε ότι αυτό που εμείς εννοούμε είναι η ζωή ως ενέργεια· γιατί αυτό είναι, κατά την κοινή παραδοχή, το κυριότερο νόημα της λέξης “ζωή”». (1098a 7, 7-8). Το ότι ο άνθρωπος μπορεί να είναι κάτοχος του λόγου δεν αρκεί από μόνο του. Πρέπει να πράττει και αναλόγως (λειτουργεί νοητικά). Με άλλα λόγια, πρέπει να λειτουργεί με γνώμονα τη λογική, να μην υπερβαίνει, δηλαδή, το λογικό μέτρο. Από αυτή την άποψη πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή ενέργεια (δράση) τόσο για να υπηρετήσει τη λογική, που τίθεται ως ανθρώπινη αποστολή, όσο και γιατί αυτό επιβάλλει η ίδια η έννοια της ζωής, καθώς η αδράνεια (και μιλάμε για τη διαρκή αδράνεια της παθητικότητας κι όχι για τις στιγμές της χαλάρωσης) αντίκειται σ’ αυτό που ονομάζουμε ζωτικότητα.
 
Η λογική, ως κυρίαρχο ανθρώπινο γνώρισμα, πρέπει να κινητοποιεί τη δράση προς την κατεύθυνση της αρετής. Η ηθική αρετή έχει άμεση σχέση με τη λογική, καθώς αποτελεί επίσης ειδοποιό διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα. Κι αυτός είναι ο λόγος που ο άνθρωπος είναι σε θέση να οργανώσει κοινωνίες. Η λογική του επιτρέπει να κατανοεί την ηθική αρετή και η ηθική αρετή του δίνει τη δυνατότητα της συνύπαρξης. (Η ηθική αρετή στη ζούγκλα είναι απολύτως άχρηστη). Η πόλη είναι ο μόνος δρόμος για την αυτάρκεια, δηλαδή για την ευδαιμονία. Κι αν ο άνθρωπος θέλει να ζήσει ευτυχισμένος (να εκπληρώσει δηλαδή το σκοπό της ζωής του) οφείλει να ενεργήσει προς αυτή την κατεύθυνση.
 
Από αυτή την άποψη, η ευτυχία είναι ενέργεια της ψυχής, αφού μόνο έτσι μπορεί να κατακτηθεί. Κι αυτό απαιτεί ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής που συμβαδίζει με την ηθική αρετή. Αν ο άνθρωπος δεν κατακτήσει την ηθική αρετή, είναι καταδικασμένος στη δυστυχία: «… αν έτσι έχει το πράγμα και αν έργο του ανθρώπου θεωρούμε έναν ορισμένο τρόπο ζωής, που το περιεχόμενό του είναι ενέργεια και πράξεις της ψυχής βασισμένες στο λόγο, και έργο του εξαίρετου ανθρώπου θεωρούμε ότι είναι το να κάνει τα πράγματα αυτά τέλεια και ωραία». (1098a14-17).
 
Κι αν αυτό δεν είναι αρκετό, ο Αριστοτέλης προτίθεται να επαναδιατυπώσει το συμπέρασμά του: «Αν λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, το ύψιστο, τότε, για τον άνθρωπο αγαθό καταντάει να είναι ενέργεια της ψυχής σύμφωνη με την αρετή, κι αν υπάρχουν περισσότερες αρετές, τότε σύμφωνη με την καλύτερη και πιο τέλεια από αυτές». (1098a 7, 18-20).
 
Αριστοτέλης: «Ηθικά Νικομάχεια»

Το αίσθημα της μειονεξίας

Τι φταίει όταν νιώθουμε αποτυχημένοι; Τι φταίει και νιώθουμε ανάξιοι;

Κυρίαρχο συναίσθημα είναι η Ντροπή. Ντρέπεστε όταν εκτίθενται τα ελαττώματά σας και μπορεί να κάνετε το παν για να αποφύγετε τέτοιες καταστάσεις.

Πιστεύετε για τον εαυτό σας ότι δεν αξίζετε και ψάχνετε συνεχώς αποδείξεις ότι οι άνθρωποι σάς αντιπαθούν και σας απορρίπτουν. Μπορεί να γίνεστε αυτοτιμωρητικός/ή και αυτό με τη σειρά του να σας κάνει πολύ ευάλωτους/ες στις σχέσεις.

Κάθε ένας από εμάς διαχειρίζεται με το δικό του τρόπο την παγίδα της Μειονεκτικότητας. Κάποιοι επιτρέπουν στον εαυτό τους να γίνουν ευάλωτοι σε κάποια συγκεκριμένα σημεία και να αποκαλύψουν συναισθήματα, κάποιοι άλλοι κρύβουν ορισμένα, ενώ άλλοι φροντίζουν να υπεραναπληρώνουν αυτό που στην πραγματικότητα είναι και να καμουφλάρονται. Τα συναισθήματα της αποκάλυψης είναι δύσκολα και η κακή εικόνα εαυτού φαίνεται να είναι πειστική και παγιωμένη. Για το λόγο αυτό, πολλοί λίγοι έρχονται αναγνωρίζοντας ότι νιώθουν μειονεκτικά.

Όλα ξεκίνησαν όταν κάποιος στην οικογένειά σας ήταν υπερβολικά επικριτικός, προσβλητικός ή τιμωρητικός και ίσως σας έκανε να νιώθετε προβληματικός/ή. Ίσως σας κατηγορούσαν για ό,τι συνέβαινε στο σπίτι και τόνιζαν διαρκώς πόσο κακός/ια ή ανάξιος/α ήσασταν. Το αίσθημα της ταπείνωσης ακολουθούσε κάθε τέτοια συμπλοκή ενώ τα ελαττώματά σας (γιατί όλοι έχουμε!) βρίσκονταν στο στόχαστρο.

Τα ελαττώματά μας όμως είναι ένα κομμάτι του πραγματικού μας εαυτού. Και αν τα κρύβουμε σε σημείο που αρνούμαστε ότι τα έχουμε, είναι σαν να σκοτώνουμε και να θάβουμε ένα κομμάτι από εμάς. Αλλά επειδή οι πρώιμες εμπειρίες μας πάντα θα μας «κυνηγάνε», προσέξτε μήπως γίνετε εσείς επικριτικός με τα παιδιά σας, με τη σύντροφό σας ή με τους φίλους σας.

Αν θέλετε να κάνετε κάτι διαφορετικό ώστε να το αλλάξετε, αρχίστε να παρατηρείτε πως αντιδράτε όταν νιώθετε μειονεκτικά σε διάφορες περιστάσεις. Παρακολουθήστε τα συναισθήματά σας και καταγράψετε τα χαρίσματα και τα ελαττώματά σας από την παιδική σας ηλικία μέχρι σήμερα.

Δεχτείτε την αγάπη από τους κοντινούς σας ανθρώπους και σταματήστε να αφήνετε τους άλλους να σας φέρονται άσχημα. Αξιολογήστε κατά πόσο σοβαρά είναι τα ελαττώματά σας και γράψτε ένα γράμμα στον επικριτικό γονέα σας.

Η παγίδα της αποτυχίας «Νιώθω αποτυχημένος/η»
Είτε τα καταφέρνετε, είτε όχι, τις περισσότερες φορές νιώθετε ότι αποτυγχάνετε. Αποθαρρύνεστε από το να κάνετε καινούρια βήματα, λέγοντας «Ποιο το όφελος. Αφού πάλι σε αποτυχία θα καταλήξει» και χάνετε όλο και περισσότερο ευκαιρίες και δεξιότητες.

Η παγίδα της αποτυχίας κατακλύζει σχεδόν όλους τους τομείς. Επαγγελματικούς, προσωπικούς…..  Η προσμονή για μια αποτυχία, ίσως να λειτουργεί και σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία, σαμποτάροντας πολύ συχνά τον εαυτό σας. Μερικοί πιο συχνοί τρόποι ίσως να είναι το γεγονός ότι υποτιμάτε τις ικανότητές και τα επιτεύγματά σας και μεγεθύνετε τις αδυναμίες και τα λάθη σας. Αποφεύγετε ίσως να παίρνετε πρωτοβουλίες ή αποφάσεις μόνοι σας στη δουλειά, με αποτέλεσμα να μην σας εμπιστευτούν για μια πιο υπεύθυνη θέση. Επιλέγετε μια καριέρα κατώτερη των δυνατοτήτων σας, ή σε μια προσπάθεια να κρύψετε και να υπεραναπληρώσετε το αίσθημα της αποτυχίας, μπορεί να επιλέξετε μια δουλειά πάρα πολύ δύσκολη και αυτό να σας φέρει πάλι στο ίδιο σημείο.

Αν γυρίσετε το χρόνο πίσω, ίσως να ξανανιώσετε εκείνο το αίσθημα που άφηνε πίσω της η έντονη επικριτικότητα από κάποιον γονέα σας. Οι γονείς σας μπορεί να σας είχαν θέσει πολύ υψηλές προσδοκίες, τις οποίες δικαίως σαν παιδί δεν μπορέσατε να εκπληρώσετε. Ίσως σας να σας συνέκριναν με τα αδέλφια σας/ξαδέλφια σας ή να είχατε μια μαθησιακή δυσκολία και να μην ήσασταν τόσο καλός μαθητής. Τέλος, μπορεί οι γονείς σας να μην σας έθεταν αρκετούς περιορισμούς και έτσι να μην συνηθίσατε στην αυτοκυριαρχία ή στις ευθύνες. Συνεπώς, δεν είχατε την απαραίτητη στήριξη ώστε να μάθετε να κάνετε συστηματικά και αποτελεσματικά τις σχολικές σας εργασίες ή να μάθετε τεχνικές και ικανότητες.

Έχετε δυνατότητες αλλά δεν σας δόθηκαν οι ευκαιρίες να τις ανακαλύψετε και να τις αξιοποιήσετε. Φτιάξτε μια λίστα με τα προτερήματα και τις ικανότητές σας από όταν ήσασταν παιδί μέχρι σήμερα. Αν ανακαλύψετε ότι υπάρχουν κάποια πραγματικά κενά στις γνώσεις σας λόγω των χρόνων αποφυγής, αναγνωρίστε τα πραγματικά αίτια και μην κατηγορείτε άλλο τον εαυτό σας. Αναγνωρίστε την πρόοδο που έχετε κάνει και ανταμείψτε τον εαυτό σας που αποφασίζει να ξεκινήσει και να δοκιμάσει από την αρχή κάποιες νέες για εσάς δεξιότητες και ικανότητες.

Η αγάπη έχει έξι διαφορετικές μορφές

Αποτέλεσμα εικόνας για πρέπει να αγαπάσ αληθινά αν θεσ να αγαπηθεισ το ιδιοOι έξι διαφορετικές μορφές της αγάπης:
 
Έρωτας (Eros). Ρομαντική, παθιασμένη αγάπη με τη μορφή σωματικής σύνδεσης και ανάλογης ικανοποίησης. Χαρακτηρίζεται από την αναζήτηση ενός αγαπημένου προσώπου, του οποίου η φυσική παρουσίαση του εαυτού ενσωματώνει μία εικόνα που έχει ήδη σχηματιστεί στο μυαλό εκείνου που το αναζητά. 
 
Ερωτοτροπία (Ludus). Παιχνιδιάρικη αγάπη με τη μορφή επιπόλαιας σύνδεσης και βίωσης ευχάριστων επιφανειακών εμπειριών.
 
Στοργή (Storge). Συντροφική αγάπη μεταξύ καλών φίλων με τη μορφή βαθιάς και ουσιαστικής ανθρώπινης επαφής. Η μορφή αυτή αναπτύσσεται αργά μέσα από τη συντροφικότητα και την εκδήλωση τρυφερότητας.
 
Μανία (Mania). Κτητική, εμμονική αγάπη με τη μορφή έντονου πάθους, μεγάλης συναισθηματικής έντασης και ψυχικού άλγους κατά τη διαχείριση της σχέσης.
 
Πράγμα (Pragma). Πρακτική, λογική αγάπη με τη μορφή πραγματιστικής διαχείρισης της σχέσης στο πλαίσιο της καθημερινότητας.
 
Αγάπη (Agape). Αλτρουιστική, ανιδιοτελής αγάπη με τη μορφή πλήρους αφοσίωσης στο αγαπημένο πρόσωπο.
 
Ο Έρωτας, η Ερωτοτροπία και η Στοργή αποτελούν τις βασικές μορφές αγάπης, οι οποίες μπορούν να συνδυαστούν και να δημιουργήσουν τις δευτερεύουσες μορφές αγάπης, ήτοι Μανία, Πράγμα και Αγάπη.
 
Αναλυτικότερα:
Έρωτας
Το άτομο που βιώνει τη μορφή αυτή της αγάπης απολαμβάνει την απτική επαφή, την αμεσότητα, τον αισθησιασμό, προσελκύεται από την ομορφιά (αν και η ομορφιά μπορεί να είναι στα μάτια εκείνου που τη βλέπει). Αγάπα τις γραμμές του σώματος, την αίσθησή του και την αφή του. Γοητεύεται από κάθε λεπτομέρεια του αγαπημένου προσώπου.
 
Η αγάπη που βιώνει μπορεί να είναι έντονη αλλά σύντομα ξεθωριάζει. Αισθάνεται άμεση και ισχυρή έλξη από την πρώτη κιόλας συνάντηση και βιώνει έντονη σωματική διέγερση που συνοδεύεται από αυξημένους καρδιακούς παλμούς, δυσκολία στην αναπνοή και αυξημένες ορμονικές εκκρίσεις. Κατά την προσέγγιση του προσώπου που προκαλεί το ερωτικό ενδιαφέρον, το άτομο μπορεί να χάσει τα λόγια του ή να ξεκινήσει μία συζήτηση χωρίς λογικό ειρμό. Τα άτομα που εμπλέκονται σε μία τέτοια σχέση αισθάνονται ότι έχουν κατάλληλη σωματική χημεία μεταξύ τους, η σεξουαλική τους σχέση – η οποία  ξεκινά συνήθως από την πρώτη συνάντηση – είναι έντονη και πολύ ικανοποιητική και αισθάνονται ότι ο ερωτικός σύντροφος πληροί τα ιδανικά πρότυπα που διαθέτουν για τη φυσική ωραιότητα.
Ερωτοτροπία
Το άτομο που βιώνει αυτή τη μορφή της αγάπης, αντιμετωπίζει την αγάπη ως ένα παιχνίδι, μία δραστηριότητα για διασκέδαση παρά μία ευκαιρία για βαθιά σύνδεση, ενώ μπορεί να διατηρεί δύο ερωτικούς συντρόφους την ίδια χρονική περίοδο. Το άτομο που εμπλέκεται σε μία τέτοια σχέση προσπαθεί να κρατά τον σύντροφό του σχετικά αβέβαιο ως προς την αφοσίωση απέναντί του και δεν εκδηλώνει ζήλεια ή κτητικότητα στη σχέση.
Στοργή
Πρόκειται για την αγάπη που καλλιεργείται μεταξύ δύο καλών συντρόφων. Ξεκινά συνήθως ως φιλία και σταδιακά εξελίσσεται σε αγάπη. Η σεξουαλική οικειότητα αναπτύσσεται αργά. Εάν η αγάπη παρουσιάσει σημάδια φθοράς, ξεκινά μία διαδικασία λήξης που ακολουθεί επίσης σταδιακό ρυθμό και το ζευγάρι συνήθως περνά και πάλι στο φάσμα της φιλίας.
Μανία
Αυτό το στυλ αγάπης προκύπτει από τον Έρωτα και την Ερωτοτροπία. Το άτομο που βιώνει τη μανία κατατρύχεται από έντονη λαχτάρα, κυκλοθυμία, υπερβολική ζήλεια, εμμονή και εν γένει από συναισθήματα που ξεπερνούν την ορθολογική σκέψη. Η μορφή αυτή της αγάπης σπανία οδηγεί στη βίωση της ευτυχίας, προκαλεί στο άτομο μία συνεχή αβεβαιότητα και το παραμικρό σημάδι αγάπης και τρυφερότητας από το αγαπημένο πρόσωπο προκαλεί έντονη έκσταση, η οποία έχει όμως μικρή διάρκεια ζωής. Στην περίπτωση αυτή, η έντονη αναστάτωση που προκαλούν τα ερωτικά συναισθήματα οδηγούν το άτομο πολύ συχνά να μην μπορεί να κοιμηθεί, αισθάνεται μεγάλη απογοήτευση όταν το αγαπημένο πρόσωπο δεν του δίνει σημασία και όταν αντιληφθεί σημάδια αγνόησης από το αγαπημένο πρόσωπο προβαίνει σε ανόητες πράξεις για να τραβήξει και πάλι το ενδιαφέρον του.
Πράγμα
Αυτό το στυλ αγάπης προκύπτει από το συνδυασμό της Στοργής και της Ερωτοτροπίας. Το άτομο που ανταποκρίνεται σε αυτή τη μορφή της αγάπης έχει συνήθως συγκεκριμένα κριτήρια για τον ιδανικό σύντροφο. Η επιλογή του συντρόφου καθορίζεται από το κοινωνικό υπόβαθρο, την εκπαίδευση, τη θρησκεία και από το αν τα ενδιαφέροντά του είναι συμβατά με τα δικά του. Εάν συναντήσει ένα τέτοιο άτομο τότε μπορεί να αναπτυχθούν ερωτικά ή μανιακά συναισθήματα.
Αγάπη
Αυτή η μορφή αγάπης προκύπτει από τον συνδυασμό του Έρωτα και της Στοργής. Πρόκειται για την παραδοσιακή χριστιανική αγάπη, η οποία χαρακτηρίζεται από αγνότητα, υπομονή και ανιδιοτέλεια. Είναι περισσότερο μία αφηρημένη έννοια με τα χαρακτηριστικά ενός ιδανικού. Τα άτομα που βιώνουν αυτό το στυλ αγάπης συνήθως δίνουν προτεραιότητα στις επιθυμίες του συντρόφου και βάζουν σε δεύτερη μοίρα τις δικές τους επιθυμίες και, κατ’ επέκταση, τη δική τους ευτυχία. Με αυτόν τον τρόπο, πιθανότερο είναι να αγαπήσει κάποιος την ανθρωπότητα παρά τον ερωτικό του σύντροφο.
Το κοινό στυλ αγάπης
Ο Lee υποστήριξε ότι για να δημιουργηθεί μία αμοιβαία ικανοποιητική ερωτική σχέση, το άτομο πρέπει να βρει έναν σύντροφο ο οποίος να μοιράζεται μαζί του το ίδιο στυλ αγάπης και να αντιλαμβάνεται την αγάπη με τον ίδιο τρόπο. Όσο πιο διαφορετικοί είναι δύο άνθρωποι στον τρόπο που αγαπούν, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να κατανοήσουν ο ένας την αγάπη του άλλου.

Γιατί ό,τι αποφασίζεται με αυτό τον τρόπο δεν είναι τίποτα λιγότερο από τη σύνθεση της επόμενης γενιάς

Γιατί η κατάσταση του να νιώθεις ερωτευμένος, όσο αιθέρια κι αν παρουσιάζεται, έχει τη ρίζα της στο γενετήσιο ένστικτο, και μάλιστα είναι ένα εξειδικευμένο, με την αυστηρή του έννοια εξατομικευμένο γενετήσιο ένστικτο. Λοιπόν κάποιος, λαμβάνοντας αυτό υπόψη του, θα παρατηρήσει τον σημαντικό ρόλο που παίζει η ερωτική σχέση των δυο φύλων σε όλες της τις διαβαθμίσεις και αποχρώσεις όχι μόνο στα θεατρικά έργα και τα μυθιστορήματα, αλλά και στον πραγματικό κόσμο, όπου κοντά στην αγάπη για ζωή εμφανίζεται ως η δυνατότερη και πιο δραστική από όλες τις ενστικτώδεις δυνάμεις, αναλώνει χωρίς διακοπή τις μισές δυνάμεις και τον μισό χρόνο του νεότερου τμήματος της ανθρωπότητας, είναι ο τελευταίος σκοπός σχεδόν κάθε ανθρώπινης προσπάθειας, επηρεάζει αρνητικά τις σημαντικότερες υποθέσεις, διακόπτει κάθε στιγμή τις σοβαρότερες ασχολίες, δημιουργεί κάποτε πρόσκαιρα σύγχυση και στα μεγαλύτερα πνεύματα, δε διστάζει να ανακατεύεται ενοχλητικά στις διαβουλεύσεις των εκπροσώπων του κράτους και στις έρευνες των επιστημόνων, ξέρει να τρυπώνει τα ερωτικά γραμματάκια και τις κομμένες μπούκλες σε υπουργικά χαρτοφυλάκια και φιλοσοφικά χειρόγραφα και, ακόμα, προκαλεί καθημερινά τις πιο μπερδεμένες και κακές δοσοληψίες, διαλύει τις πολυτιμότερες σχέσεις, σπάει τους πιο γερούς δεσμούς, κάνει κάποτε θύματά της την ίδια τη ζωή και την υγεία, αλλά και πλούτη, αξιώματα και ευτυχία, κάνει ασυνείδητους και τους κατά τα άλλα έντιμους, τους μέχρι τώρα πιστούς τούς κάνει προδότες και, επομένως, προβάλλεται γενικά σαν κακός δαίμονας που καταγίνεται με το να τα αναποδογυρίζει όλα, να τα μπλέκει και να τα ανατρέπει. Εδώ μπορεί κάποιος να αναφωνήσει: Προς τι ο θόρυβος; Προς τι η πίεση, το μάνιασμα, ο φόβος και η ανάγκη; Αφού δεν πρόκειται για κάτι άλλο, παρά μόνο για το πώς θα βρει κάθε Χανς την Γκρέτελ του- γιατί κάτι τόσο μικρό πρέπει να παίζει τόσο σημαντικό ρόλο και να προκαλεί ασταμάτητα διαταραχή και σύγχυση στην κανονική ροή της ανθρώπινης ζωής;

Αλλά το πνεύμα της αλήθειας αποκαλύπτει σιγά σιγά στον σοβαρό ερευνητή την απάντηση: Δεν πρόκειται για μικρό ζήτημα· αντίθετα, η σπουδαιότητα της υπόθεσης δικαιολογεί απόλυτα τη σοβαρότητα και το ζήλο που επιδεικνύεται σχετικά με όσα συμβαίνουν. Ο τελικός σκοπός κάθε ερωτικής δοσοληψίας, είτε αυτή παίζεται με μαλακό τρόπο είτε με δραματικό, είναι πραγματικά σπουδαιότερος από όλους τους άλλους σκοπούς στην ανθρώπινη ζωή και επομένως απόλυτα αντάξιος της μεγάλης σοβαρότητας με την οποία κανείς τον επιδιώκει. Γιατί ό,τι αποφασίζεται με αυτό τον τρόπο δεν είναι τίποτα λιγότερο από τη σύνθεση της επόμενης γενιάς.

Το σύνολο των ερωτικών δοσοληψιών της σημερινής γενιάς συνιστά επομένως ένα σχεδιασμό για τη σύνθεση της επόμενης γενιάς, από την οποία πάλι εξαρτώνται αμέτρητες γενιές. Αυτή η σημαντικότητα της υπόθεσης, καθώς δεν πρόκειται για το ατομικό καλό ή κακό, όπως σε όλες τις άλλες, παρά για την ίδια την ύπαρξη και την ιδιαίτερη ιδιοσυστασία του ανθρώπινου γένους στο μέλλον και, επομένως, η βούληση του μεμονωμένου ατόμου εμφανίζεται με μεγαλύτερη δυναμικότητα ως βούληση του γένους· αυτή είναι που προκαλεί το παθητικό και εξυψωτικό των ερωτικών υποθέσεων, το υπερβατικό της μαγείας τους και των πόνων τους, κάτι που εδώ και χιλιάδες χρόνια δεν κουράζονται να παρουσιάζουν οι ποιητές με αμέτρητα παραδείγματα. Γιατί κανένα θέμα δεν παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και, αφού αφορά το καλό και το κακό του γένους, σε σχέση με όλα τα άλλα θέματα, που αφορούν μόνο το καλό του μεμονωμένου ατόμου, συγκρίνεται όπως ένα σώμα με την επιφάνειά του. Γι’ αυτό επομένως είναι και τόσο δύσκολο να παρουσιάσει ένα δράμα ενδιαφέρον αν δεν περιέχει ερωτικές δοσοληψίες, και από την άλλη πλευρά αυτό το θέμα ακόμα και μέσα από την καθημερινή του χρήση δε φθείρεται ποτέ.

ARTHUR SCHOPENHAUER, ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ

Το μοντέλο του μικρού Higgs δίνει χέρι βοήθειας στην υπόθεση του Θερμού Πληθωρισμού

universeΔύο δεκαετίες από τότε που προτάθηκε ως μια εναλλακτική θεώρηση του πληθωρισμού, ο θερμός πληθωρισμός, ο οποίος εμπλέκει θερμές μάλλον παρά ψυχρές θερμοκρασίες, δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί σε μια πλήρως ολοκληρωμένη θεωρία. Αντίθετα από τον τυπικό πληθωρισμό, οι ερευνητές δεν έχουν καταφέρει να οικοδομήσουν ένα απλό και πειστικό μοντέλο για τον θερμό πληθωρισμό που να συγκροτείται από πρώτες αρχές. Αυτό μέχρι τώρα. Σε μια νέα μελέτη, ο κύριος εισηγητής του θερμού πληθωρισμού, Arjun Berera, από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και οι συνεργάτες του έχουν δανειστεί μια έννοια από τις θεωρίες σωματιδιακής φυσικής για να παραγάγουν ένα τέτοιο μοντέλο. Το αποτέλεσμα διαλύει την κυρίαρχη θεώρηση ότι η ανάπτυξη μοντέλων απλών πρώτων αρχών του θερμού πληθωρισμού θα ήταν αδύνατη.
 
Στον τυπικό πληθωρισμό, κάθε προϋπάρχουσα ακτινοβολία πιέζεται και διαχέεται κατά τη διάρκεια μιας σύντομης κοσμικής φάσης και δεν παράγεται νέα ακτινοβολία. Η θερμοκρασία του σύμπαντος πέφτει απότομα κατά πολλές τάξεις μεγέθους και μια περίοδος αναθέρμανσης που ακολουθεί πληρεί το σύμπαν με ακτινοβολία και πάλι. Ο θερμός πληθωρισμός είναι απλούστερος. Νέα ακτινοβολία παράγεται σταθερά από τη διάσπαση του βαθμωτού πεδίου που πυροδοτεί πληθωρισμό, τον Πληθωρισμό. Η θερμοκρασία παραμένει υψηλή και δεν υπάρχει φάση αναθέρμανσης. Αποτελεί ειρωνεία, ωστόσο, ότι τα μοντέλα του θερμού πληθωρισμού απαιτούσαν μέχρι τώρα χιλιάδες πρόσθετα πεδία να συνδεθούν με το υποθετικό πεδίο inflaton (που είναι υπεύθυνο για τον πληθωρισμό) για να αποφευχθούν ευρείες διορθώσεις για τη μάζα τους.
 
PhysRevLett.117 (1)Κάνοντας χρήση του μηχανισμού που σταθεροποιεί τη μάζα του μποζόνιου Higgs στις θεωρίες σωματιδιακής φυσικής, που αποκαλείται μικρό Higgs (little Higgs models), ο Berera και οι συνάδελφοί του οικοδόμησαν ένα μοντέλο εμπλέκοντας μόνο τέσσερα επιπλέον πεδία και όχι διορθώσεις μάζας. Οι ερευνητές στη συνέχεια συνέκριναν τις παρατηρησιακές προβλέψεις του μοντέλου με περιορισμούς στον πληθωρισμό που παρήχθησαν από τις μετρήσεις της κοσμικής μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου του δορυφόρου Planck και βρήκαν μια πολύ καλή συμφωνία μεταξύ των δυο.

Μαγνητικά πεδία παίζουν σημαντικό ρόλο στη γέννηση των τεράστιων άστρων

Μια καλλιτεχνική απεικόνιση της υπερκαινοφανούς έκρηξης ενός μεγάλου άστρου Σε μια νέα έρευνα οι αστρονόμοι έχουν χρησιμοποιήσει το δίκτυο ραδιοτηλεσκοπίων MERLIN για να αποδείξουν ότι τα μαγνητικά πεδία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο κατά τη γέννηση των πολύ μεγάλων άστρων. Τα μαγνητικά πεδία είναι ήδη γνωστό πως επηρεάζουν έντονα τη διαμόρφωση άστρων με μάζα σαν τον Ήλιο μας.

Μια καλλιτεχνική απεικόνιση της υπερκαινοφανούς έκρηξης ενός μεγάλου άστρου

Η νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι ο τρόπος με τον οποίο σχηματίζονται τα άστρα μεγάλης και χαμηλής μάζας  μπορεί να μοιάζουν περισσότερο από ό τι νομίζαμε στο παρελθόν. Τα πολύ βαριά αστέρια, με πάνω από 8 φορές τη μάζα του Ήλιου, είναι ζωτικής σημασίας για το σχηματισμό των άλλων άστρων, των πλανητών ακόμη και της ζωής. Αν και σπάνια, εξουσιάζουν το περιεχόμενο και την εξέλιξη του διαστρικού υλικού στον Γαλαξία μας και είναι υπεύθυνα για την παραγωγή των βαρέων στοιχείων, όπως ο σίδηρος.
 
Ωστόσο, το ζήτημα του τρόπου με τον οποίο σχηματίζονται τα πολύ βαριά άστρα έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολο για να απαντηθεί. Ιδίως, ο ρόλος των μαγνητικών πεδίων ήταν ένα θέμα μεγάλης συζήτησης στους αστροφυσικούς.
 
"Παρά το γεγονός ότι παρατηρήθηκαν μαγνητικά πεδία στα νέφη του μοριακού υδρογόνου από το οποίο σχηματίζονται τα αστέρια, παρατηρήσεις κοντά σε μεγάλα άστρα δεν μας έχουν δώσει μέχρι τώρα πολλές πληροφορίες”, δήλωσε ο Wouter Vlemmings στο Πανεπιστήμιο της Βόννης, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. "Εάν ο σχηματισμός των μεγάλων άστρων είναι παρόμοιος με τα ελαφρύτερα άστρα, τότε θα πρέπει εντοπίσουμε τα ισχυρά μαγνητικά πεδία που απαιτούνται για να παράγουν τόσο τους πίδακες όσο και να σταθεροποιήσουν τους δίσκους της σκόνης και των αερίων που συνδέονται με αυτά", πρόσθεσε.
 
Τώρα για πρώτη φορά, ο Vlemmings και οι συνεργάτες του έχουν καταφέρει να παρατηρήσουν την 3-διάστατη δομή ενός μαγνητικού πεδίου γύρω από το δίσκο του μεγάλου άστρου Κηφέας A HW2, που σχηματίστηκε πολύ πρόσφατα (ή πρωταστέρι όπως είναι γνωστό). Σε νέες παρατηρήσεις τους, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν ότι αυτό το μαγνητικό πεδίο είναι εκπληκτικά τακτικό και ισχυρό, υπονοώντας έτσι ότι ελέγχει άριστα τον τρόπο που μεταφέρεται η ύλη από τον δίσκο για να τροφοδοτήσει το αναπτυσσόμενο εμβρυϊκό αστέρι.
 
Για τον προσδιορισμό της δομής του μαγνητικού πεδίου, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το δίκτυο τηλεσκοπίων MERLIN για να παρατηρήσουν ραδιοκύματα (με μήκος κύματος περίπου 5 cm), τα οποία ενισχύονται από μόρια μεθανόλης. Αυτά τα μόρια της μεθανόλης, η πιο απλή αλκοόλη, βρέθηκαν σε περιοχές γύρω από τον τεράστιο δίσκο του άστρου HW2, που έχει έκταση 10-πλάσια του ηλιακού μας συστήματος. Τέτοιες περιφέρειες καλούνται μέιζερς (masers), επειδή ενισχύουν μικροκυματικές ακτινοβολίες με τον ίδιο τρόπο που ένα λέιζερ ενισχύει το φως. Τέλος, ακόμη και αν ένα ισχυρό μαγνητικό πεδίο δημιουργεί μία πολύ ασθενή υπογραφή πάνω στο σήμα από τα μόρια της μεθανόλης, η ενίσχυση αυτή είναι αρκετά ισχυρή ώστε να μπορούν να δουλέψουν με το πεδίο οι αστροφυσικοί.

Ετοιμοθάνατο άστρο συνελήφθη από το Hubble να εκτοξεύει πύρινες σφαίρες

starΈνα τελείως ασυνήθιστο φαινόμενο είδε το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble: τεράστιες καυτές μπάλες αερίων να εκτοξεύονται από ένα άστρο που πεθαίνει. Κάθε σφαίρα πλάσματος είναι διπλάσια σε μέγεθος σε σχέση με τον πλανήτη Άρη και κινείται στο Διάστημα με ταχύτητα 800.000 χιλιομέτρων την ώρα.
 
V Hydrae

Τα αστρικά πυρά εκτοξεύονται κάθε 8,5 χρόνια εδώ και τουλάχιστον 400 χρόνια, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των επιστημόνων, με επικεφαλής τον Ραγκβέντρα Σαχάι της NASA. Οι «μπάλες» αποτελούν ένα αίνιγμα, επειδή οι αστρονόμοι δεν μπορούν να φανταστούν με ποιό τρόπο το άστρο V Hydrae, ένας ετοιμοθάνατος ερυθρός γίγαντας σε απόσταση 1.200 ετών φωτός από τη Γη, μπορεί να εκτινάξει τέτοιο υλικό και με τέτοια μορφή.
 
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι οι «μπάλες» εκτοξεύονται από κάποιο άλλο «κανόνι», ένα δεύτερο άστρο-συνοδό, που ακόμη δεν έχει εντοπισθεί και το οποίο κάθε 8,5 χρόνια πλησιάζει τo V Hydrae, «κλέβοντας» ένα μέρος της ατμόσφαιρας του τελευταίου και μετά «πυροβολώντας» το σαν μπάλα στο διάστημα. Κάθε σφαίρα πλάσματος έχει θερμοκρασία τουλάχιστον 9.500 βαθμών Κελσίου, σχεδόν διπλάσια από εκείνη στην επιφάνεια του Ήλιου. Όσο απομακρύνεται από το άστρο, κάθε καυτή σφαίρα κρυώνει σταδιακά και γίνεται αόρατη στο φάσμα του ορατού φωτός.

Aρχαία Ελλάδα ένας μοναδικός πολιτισμός

Τα πάντα ανάγονται στους αρχαίους Έλληνες. Φυσικά, είναι γνωστό ότι στην επιστήμη και άλλοι πολιτισμοί είχαν συνεισφέρει στην ανάπτυξή της. Παρά ταύτα, η αρχαία Ελλάδα είναι ο μοναδικός πολιτισμός στον οποίο η επιστήμη, ευτυχώς, απαλλάχθηκε από τα δεσμά της θρησκείας και της θρησκοληψίας σε αντίθεση με όλους τους άλλους μεγάλους – νεκρούς σήμερα – πολιτισμούς όπως στην Αίγυπτο, στην Φοινίκη, στη Μεσοποταμία και στις Ινδίες. Στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε ιερατείο και οι Έλληνες δεν ήταν καθόλου θρησκόληπτοι, ούτε σήμερα είναι. Στην δε Κίνα το πρόβλημα ήταν περισσότερο η φεουδαρχία που κράτησε από την δυναστεία των Τσου (10ος αιώνας π.Χ.) μέχρι τον 19ο αιώνα μ.Χ.. Το διάστημα αυτό μπορεί να είναι μεγαλύτερο, ανάλογα με τη οπτική γωνία του μελετητή! Η φεουδαρχία και οι δυναστείες είχαν ως συνέπεια τους συνεχείς πολέμους και την καταδυνάστευση του λαού. Οι παραπάνω λαοί, εκτός από τους Φοίνικες, ήταν απομονωμένοι. Η Κίνα ουσιαστικά αγνοείτο από τον υπόλοιπο κόσμο, μέχρι το ταξίδι του Μάρκο Πόλο ο οποίος το 1274 μ.Χ. έφτασε στο Πεκίνο. Οι Κινέζοι είναι περισσότερο γνωστοί για την ανάπτυξη της αστρονομίας και της αστρολογίας, καθώς και για διάφορες εφευρέσεις (χαρτί, τυπογραφία, πυξίδα, πυρίτιδα) που όμως έγιναν στους μ.Χ. αιώνες. Γενικά, οι περισσότερες πολιτισμικές επιτεύξεις των Κινέζων σημειώθηκαν πολύ μετά τον 5ο αιώνα π.Χ. Επίσης, ο αρχαιότερος πολιτισμός της Αμερικής, των Μάγιας, αναπτύχθηκε στο Μεξικό από τον 4ο ως τον 17ο αιώνα μ.Χ. Τελικά, μόνον οι Φοίνικες, οι Αιγύπτιοι και οι Βαβυλώνιοι είχαν, πλην των Ελλήνων, αξιόλογο πολιτισμό στην αρχαιότητα. Από αυτούς τους πολιτισμούς, όμως, επέζησε μόνον ο ελληνικός, γεγονός που δείχνει το μέγεθός του. Ο ελληνικός πολιτισμός ξεκίνησε την 6η χιλιετία π.Χ. και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, παρά τις προσπάθειες βαρβαρικών λαών να τον εξαφανίσουν.

Σε ό, τι αφορά τους Καρχηδόνιους, αυτοί ήταν πάντα ένας βαρβαρικός λαός (τον 5ο αιώνα μ.Χ. εγκαταστάθηκε στην βόρειο Αφρική, με πρωτεύουσα την Καρχηδόνα, ο βαρβαρικός γερμανικός λαός των Βανδάλων) και σε ό, τι αφορά τους Ρωμαίους αναφέρθηκε ότι μιμήθηκαν τον ελληνικό πολιτισμό που τους μετέδωσαν οι αρχαίοι Έλληνες που είχαν αποικήσει την Ιταλία και τη Σικελία τον 8ο αιώνα π.Χ. (αναφέρθηκε πολλές φορές ότι στην πραγματικότητα ίσως ήταν τον 15ο ή 20ο αιώνα π.Χ., μην ξεχνούμε και τους Έλληνες Τυρσινούς που τον 11ο αιώνα π.Χ. πήγαν στην Ιταλία όπου έγιναν… Ετρούσκοι). Άλλωστε, η Ρώμη ιδρύθηκε μόλις το 753 π.Χ. και ακόμα και η περιοχή που χτίστηκε είχε κατοικηθεί από Έλληνες! Αργότερα, με την κατάκτηση της Ελλάδος το 146 π.Χ., οι Ρωμαίοι ήλθαν σε έντονη επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό. Αλλά και τους άλλους πολιτισμούς (Φοίνικες, Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι) επηρέασαν οι Έλληνες από τον 20ο αιώνα (βλ. μινωική Κρήτη και Πελασγοί). Οι Έλληνες πολύ πριν τον 5ο αιώνα π.Χ. είχαν φθάσει και στις Ινδίες. Στην Ελλάδα το 3000 π.Χ. λειτούργησε το πρώτο ορυχείο μετάλλων στην περιοχή Θορικό (αρχαίος δήμος της Αττικής, το σημερινό Λαύριο). Το 2500 π.Χ. αναφέρεται η λειτουργία μεταλλικών Κλιβάνων στην περιοχή Στενό της Αρκαδίας. Η ναυπηγική, ως επιστήμη, αναπτύχθηκε από αρχαιότατων χρόνων στην Ελλάδα. Τον 15ο αιώνα π.Χ. αναφέρεται η ύπαρξη πλοίων στην Θήρα (Σαντορίνη). Οι Έλληνες είχαν ανακαλύψει τα πλοία πιο πριν, το 3000 π.Χ. (ίσως και πρωτύτερα), γιατί από τότε αναφέρεται η ύπαρξη πολιτισμού στα νησιά των Κυκλάδων και της Κρήτης στα οποία έφτασαν από την ηπειρωτική Ελλάδα με καράβια. Έτσι, οι Έλληνες ήδη από το 3000 π.Χ. με τον κυκλαδικό και μινωικό (κρητικό) πολισμό είχαν οργώσει τις θάλασσες και σίγουρα θα είχαν ιδρύσει αποικίες σε πολλά μέρη, πέρα από την ενασχόλησή τους με το εμπόριο. Η ανάπτυξη της ναυτιλίας στην Ελλάδα και στις αποικίες της οδήγησε στην κατασκευή φάρων. Ήδη από τα ομηρικά χρόνια αναφέρονται φάροι που κατασκεύασαν οι Έλληνες.

    Σε προηγούμενο κεφάλαιο αναφέρθηκε ότι έχουν βρεθεί γεωργικά εργαλεία που ανάγονται στην παλαιολιθική εποχή (στο 20000 π.Χ. στο σπήλαιο Φράγχθι της Αργολίδος) και δείχνουν την ενασχόληση των πρωτο – Ελλήνων με την γεωργία. Οστά από ψάρια (ιδίως τόνους) που ανεβρέθησαν και ανάγονται στην ίδια εποχή δείχνουν την πρώιμη ενασχόληση και με την αλιεία. Στην Οδύσσεια του Ομήρου αναφέρεται ο Λαέρτης, ο βασιλιάς της Ιθάκης. Ο Λαέρτης ήταν υιός του Αρκεισία και της Χαλκομέδουσας και σύζυγος της Αντίκλειας. Ήταν ο πατέρας του πολυμήχανου Οδυσσέα. Ο Λαέρτης είχε κτήματα στην Ιθάκη με την καλλιέργεια των οποίων ασχολήθηκε όταν έλειπε ο υιός του στον τρωικό πόλεμο, καθώς και μετά την επιστροφή αυτού στον θρόνο της Ιθάκης. Ο Λαέρτης χρησιμοποιούσε στα κτήματά του θειάφι και αυτό είναι εμφανές από το γεγονός ότι όταν ο Οδυσσέας σκότωσε τους μνηστήρες, διέταξε να ραντίσουν με θειάφι τον χώρο με τα αίματα των νεκρών. Το θειάφι ή πιο επιστημονικά θείον συναντάται στην φύση σε αυτούσια κοιτάσματα, καθώς και σε θειούχα ή θειικά ορυκτά. Η χρήση του στην γεωργία συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο Λαέρτης και ο Οδυσσέας τελικά ίσως να ήταν υπαρκτά πρόσωπα, μιας και είναι δυσδιάκριτα τα όρια της μυθολογίας και της πραγματικότητος. Δεδομένου ότι ο τρωικός πόλεμος έγινε στα τέλη του 13ου αιώνα π.Χ., τα παραπάνω δείχνουν ότι οι Έλληνες από τότε και σίγουρα και πιο πριν χρησιμοποιούσαν το θειάφι στις καλλιέργειες και είχαν αναπτύξει έντονα την γεωργία. Σε ό, τι αφορά την αντισηπτική του χρήση από τον Οδυσσέα, πέρα από αντισηπτικό, ίσως το χρησιμοποιούσαν σε αρθροπάθειες και δερματοπάθειες. Άλλωστε, η λέξη ``θείον΄΄ δείχνει ότι οι Έλληνες είχαν καταλάβει τις ``θεϊκές΄΄, δηλαδή χρήσιμες, ιδιότητες της ένωσης αυτής. Ίσως μάλιστα, στα πιο πρώιμα χρόνια, οι Έλληνες να είχαν ανακαλύψει και τη πυρίτιδα (εκρηκτική ύλη από νίτρο, άνθρακα και θειάφι) που αναφέρεται από την μυθολογία ως κεραυνοί του Δία. Τον 8ο αιώνα π.Χ. αναφέρεται από τον ποιητή Ησίοδο ότι οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το αλέτρι με υνί (σιδερένια αιχμή), αν και η χρήση του αλετριού με πιο πρωτόγονη μορφή ξεκίνησε από το τέλος της παλαιολιθικής εποχής. Απλώς τον 11ο αιώνα κατέβηκε από τον βορά η φυλή των Δωριέων που έφεραν τον σίδηρο και έτσι κατασκευάστηκαν σιδερένια εργαλεία και όπλα. Με τα πρώτα βελτιώθηκε η γεωργία και με τα δεύτερα κατέστη δυνατή η υποδούλωση της ηπειρωτικής Ελλάδος – πλην της Αττικής – στους Δωριείς που ήταν πολεμική φυλή. Η κάθοδος των Δωριέων στην Ελλάδα έγινε τον 11ο αιώνα π.Χ.. Οι Δωριείς (κατά την παράδοση) στη Ναύπακτο ναυπήγησαν στόλο για να επεκταθούν στην θάλασσα, εξ ου και το όνομα της πόλης Ναύπακτος που σημαίνει ναυπηγείο πλοίων. Πάντως, ήδη από την 2η χιλιετία π.Χ. οι Κρήτες είχαν οργώσει τις θάλασσες με τα πλοία τους και ήταν γνωστοί έμποροι και βιοτέχνες.

    Η περίοδος του ``επίσημου΄΄ αποικισμού της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας (και μάλλον σχεδόν όλης της υφηλίου) που άρχισε τον 8ο π.Χ. αιώνα είχε, φυσικά, ως αποτέλεσμα τη ναυπήγηση κατάλληλων πλοίων που επιχειρούσαν τον διάπλου τεραστίων αποστάσεων. Μάλιστα, οι αρχαίοι Έλληνες με τα πλοία τους έφτασαν μέχρι την Αμερική και την Αγγλία. Τα ελληνικά πλοία είχαν και την κατάλληλη διαμόρφωση ακόμα και για την αντιμετώπιση εχθρικών πλοίων. Έτσι, οι ``πεντηκόντοροι΄΄ ήταν πολεμικά πλοία με 50 κωπηλάτες που έφεραν στο κατάστρωμα ειδικό θάλαμο για τους στρατιώτες. Στην πλώρη τους είχαν – στο ύψος της θάλασσας – ένα έμβολο με χάλκινη αιχμή, για τον εμβολισμό των εχθρικών πλοίων που προφανώς αιφνιδιάζονταν, μιας και το έμβολο λόγω της θέσης του δεν φαινόταν. Τα εμπορικά πλοία που όργωναν τις θάλασσες ονομάζονταν ``στρογγύλαι νήες΄΄. Είχαν στρογγυλόμορφη και υψηλή πρύμνη και πλώρη και ευρύχωρο αμπάρι. Η αρχαία Κόρινθος ήταν αυτή που κατασκεύασε, στα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ., τις περίφημες τριήρεις που τις μιμήθηκαν και άλλοι λαοί μετέπειτα. Τα καταπληκτικά αυτά πλοία είχαν 3 σειρές κουπιών, με συνολικά 200 κωπηλάτες! Συνόδευαν τα εμπορικά πλοία που κινδύνευαν από πειρατές (Φοίνικες, Καρχηδόνιους, Δόλοπες, Ιλλυριούς, από την Καρία της Μ. Ασίας και από άλλα μέρη) ή εχθρικά πλοία. Υπενθυμίζεται ότι η Κόρινθος είχε πολλές αποικίες όπως τις Συρακούσες στη Σικελία (ιδρύθηκαν το 733 π.Χ.), την Απολλωνία (ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ.) στην Ιλλυρία (περίπου η σημερινή Αλβανία) την Ποτίδαια στην Χαλκιδική, την Κέρκυρα κ. α. Την κορινθιακή τριήρη μιμήθηκαν και άλλες ελληνικές πόλεις όπως η θαλασσοκράτωρ Αθήνα που κατασκεύασε τις περιβόητες αθηναϊκές τριήρεις.

    Οι Έλληνες και οι Φοίνικες ήταν οι θαλασσοκράτορες της αρχαιότητος. Το εμπόριο και οι συναλλαγές επέβαλλαν και την χρήση νομισμάτων. Έτσι, οι Έλληνες πρώτοι κατασκεύασαν νομίσματα από ήλεκτρο, χαλκό, ασήμι  και χρυσό για τις συναλλαγές τους. Η κοπή νομισμάτων άρχισε πολύ πρώιμα. Τα πρώτα νομίσματα στην Ελλάδα εμφανίστηκαν τον 7ο αιώνα π.Χ στην Μ. Ασια (ναός Αρτέμιδος στην Έφεσο) και στην ηπειρωτική Ελλάδα τον 6ο αιώνα π.Χ. Οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τον οβολό, το τάλαντον και την δραχμή (από το αρχαιοελληνικό ρήμα ``δράττομαι΄΄ που σημαίνει παίρνω με το χέρι μου) ως νομισματικές μονάδες. Το τάλαντον ισοδυναμούσε με 60 μνάς (η μία μνα ήταν 100 αττικές δραχμές) και ήταν και μονάδα βάρους. Η δραχμή αρχικά ήταν μια δέσμη από 6 οβολούς και το ``δράττομαι΄΄ είχε την σημασία: όσα μπορούν να κρατηθούν μέσα σε μία παλάμη του χεριού, δηλαδή 6 οβολοί. Όταν η δραχμή έγινε νόμισμα πάλι η υποδιαίρεσή της ήταν 6 οβολοί. Οι οβολοί ήταν ασημένια αρχαιοελληνικά νομίσματα (ισοδυναμούσαν με το 1/6 της δραχμής). Στην αρχική τους μορφή οι οβολοί ξεπερνούσαν σε μήκος το ένα μέτρο! Υπήρχαν, φυσικά, δυσκολίες στις συναλλαγές με το νόμισμα αυτό! Έτσι ο βασιλιάς του Άργους Φείδων (7ος αιώνας π.Χ.) τα απέσυρε από την κυκλοφορία. Ο Φείδων ίδρυσε το πρώτο νομισματοκοπείο στην Αίγινα και μεταρρύθμισε το νομισματικό σύστημα δίδοντας ώθηση στο εμπόριο. Αιώνες πιο πριν ο Ερεχθέας, ως βασιλιάς των Αθηνών (διαδέχθηκε στον θρόνο τον Ερυσίχθονα, τον υιό του Κέκροπα), προσέφερε πολλά στην Αθήνα. Ο Ερεχθέας ήταν υιός του Εριχθόνιου (υιός της Ατθίδος που ήταν κόρη του βασιλιά της Αττικής, Κραναού) που ήταν και αυτός βασιλιάς της Αθήνας. Ήταν, επίσης, θείος του Αιγέα, του πατέρα του Θησέα (και οι δύο βασίλεψαν την Αθήνα). Ο Ερεχθέας ίδρυσε την εορτή των Παναθηναίων, καθιέρωσε τα Ελευσίνια Μυστήρια, πρώτος καθιέρωσε τη χρησιμοποίηση νομισμάτων και επίσης επινόησε το τέθριππον, άρμα που το σέρνουν 4 άλογα.Στον τομέα της επιστήμης αξίζει να γίνει αναφορά στους Ίωνες φιλοσόφους. Οι 3 Μιλήσιοι  φιλόσοφοι: Θαλής, Αναξίμανδρος, Αναξιμένης, καθώς και ο Ηράκλειτος από την Έφεσο γεννήθηκαν σε ελληνικές αποικίες. Η Ιωνία στην αρχαιότητα ήταν η δυτική παραλιακή χώρα της Μ. Ασίας που είχε αποικηθεί από τους Έλληνες ``επίσημα΄΄ από τον 11ο αιώνα π.Χ. Προφανώς, όμως, είχαν αποικηθεί ήδη από τον 20ο αιώνα π.Χ. από τους Έλληνες: Πελασγούς και Αιγαίους. Επίσης, οι επιστήμονες – φιλόσοφοι Παρμενίδης και ο Ζήνων γεννήθηκαν στην ελληνική αποικία Ελέα της Κάτω Ιταλίας.

    Ο Θαλής από την Μίλητο (624 – 546 π.Χ.) είχε εξαίρετες μαθηματικές και γεωμετρικές γνώσεις. Μάλιστα, προέβλεψε την έκλειψη ηλίου που έγινε τον Μάιο του 585 π.Χ.. Στα μαθηματικά είναι γνωστός για τις αναλογίες. Ο Θαλής πίστευε ότι η αρχή του κόσμου ήταν το νερό. Η θεωρία του επιβεβαιώθηκε μόλις τον 20ο αιώνα μ.Χ. με την θεωρία ότι η ζωή γεννήθηκε στο νερό. Βάση της θεωρίας της ``κοσμικής σούπας΄΄ των ωκεανών: στο νερό που περιέβαλλε τη γη τα πρωταρχικά στοιχεία (άζωτο, μεθάνιο, νερό και υδρογόνο) ενεργοποιήθηκαν με την βοήθεια κεραυνών και η πρώτη μορφή ζωής γεννήθηκε στο νερό. Αυτό επιβεβαιώθηκε με το περίφημο πείραμα του Μίλερ το 1959 που εισάγοντας τα παραπάνω στοιχεία σε μια συσκευή, με ηλεκτρικές εκκενώσεις κατάφερε να παραχθούν οργανικές ουσίες όπως αλδεϋδες, αμινοξέα κτλ. Με άλλα πειράματα παρήχθησαν και πολυμερείς ενώσεις όπως πολυνουκλεοτίδια που συνιστούν το DNA (βρίσκεται στον πυρήνα των κυττάρων και στα μιτοχόνδρια) και το RNA, καθώς και πρωτεϊνικά μόρια (πολυμερή αμινοξέων).

Για τον Θαλή πρέπει να σημειωθεί ότι είναι ο πρώτος ορθολογιστής φιλόσοφος, γιατί ερμηνεύει τον κόσμο, όχι χρησιμοποιώντας μύθους, στερεότυπα και προκαταλήψεις, αλλά εισάγοντας τις επιστημονικές μεθόδους της λογικής και της παρατήρησης. Γενικότερα οι Ίωνες φιλόσοφοι είναι οι πρώτοι που ερμηνεύουν με αυτόν τον τρόπο τα πράγματα και εισάγουν την οντολογία και την γνωσιολογία στην φιλοσοφία. Η οντολογία είναι η μελέτη της πραγματικότητας που υπάρχει ή θα μπορούσε να υπάρχει, σε αντίθεση με την (κατά πολλούς φιλοσόφους απατηλή) εικόνα που μας δίνουν οι αισθήσεις μας. Η γνωσιολογία είναι ο κλάδος που ασχολείται με το πως είναι η πραγματικότητα και με ποιον τρόπο θα πρέπει να την μελετάμε ώστε οι γνώσεις μας για αυτήν να είναι έγκυρες.

Ο Αναξίμανδρος από την Μίλητο (611 – 547 π.Χ.) ήταν μαθητής και φίλος του Θαλή. Έζησε για λίγο στη Σπάρτη όπου προέβλεψε μεγάλο σεισμό. Επίσης, σχεδίασε γεωγραφικούς χάρτες, ανακάλυψε τον γνώμονα και βελτίωσε το ηλιακό ρολόι με το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες εκτιμούσαν την ώρα. Πρώτος ο Αναξίμανδρος διατύπωσε την θεωρία εξέλιξης των ειδών, αιώνες πριν τον Κάρολο Ροβέρτο Δαρβίνο και τον Άλφρεντ Ράσελ Γουάλας οι οποίοι …έζησαν τον 19ο αιώνα μ.Χ. Ο Αναξίμανδρος υποστήριξε ότι τα όντα προήλθαν εξελεκτικά από απλούστερες μορφές ζωής και μάλιστα από τα ψάρια. Πραγματικά, επικρατεί σήμερα η θεωρία ότι η πρώτη μορφή ζωής γεννήθηκε στο νερό και μετά με αμφίβια μορφή πέρασε στη στεριά. Σε ό, τι αφορά την θεωρία της εξέλιξης των ειδών, είναι γνωστή η διατύπωσή της με πολλές αποδείξεις, τόσο από τον Δαρβίνο, όσο και από μεταγενέστερους νεοδαρβινιστές. Επί τη ευκαιρία, ο μεγάλος Έλληνας ιατρός Γαληνός (128 – 200 μ.Χ.) ήταν ο πρώτος που μίλησε για ομοιότητα είδους μεταξύ του ανθρώπου και του πιθήκου, αιώνες πριν από τον Δαρβίνο. Μάλιστα, έκανε ανατομικές μελέτες σε πιθήκους. Επιστρέφοντας στον Αναξίμανδρο, είχε επίσης αστρονομικές και γεωμετρικές γνώσεις και διατύπωσε πρώτος την άποψη ότι η γη ήταν μετέωρη στο σύμπαν. Ο Αναξίμανδρος ήταν και ο πρώτος που διατύπωσε την θεωρία της περιοδικής καταστροφής και αναγέννησης του σύμπαντος. Η σύγχρονη φυσική αναφέρεται στην ``θεωρία του παλλόμενου σύμπαντος΄΄ που δίκην μπαλονιού φουσκώνει και μετά ξεφουσκώνει, δηλαδή με την Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) δημιουργήθηκε το σύμπαν το οποίο διαστέλλεται επιταχυνόμενα ή επιβραδυνόμενα. Η διαστολή του σύμπαντος δημιουργεί τον χώρο και τον χρόνο μέσα στον οποίο περικλείεται αυτό. Δηλαδή είμαστε στο εσωτερικό του …μπαλονιού. Μετά το σύμπαν επανασυστέλλεται και καταρρέει. Έπειτα, με νέα Μεγάλη Έκρηξη το σύμπαν αναγεννάται, διαστέλλεται, επανασυστέλλεται κ. ο. κ. Ο Αναξίμανδρος υποστήριξε ότι αρχή των πάντων είναι το άπειρο. Σήμερα το άπειρο, ως έννοια και ως σύλληψη, δεν έχει προσδιοριστεί. Αποτελεί περισσότερο μελέτη των μαθηματικών. Το άπειρο, το μηδέν και άλλα για τα οποία αναφερόμαστε κατά κόρον είναι όλα ανθρώπινες επινοήσεις και συμβάσεις. Κατά σύμβαση και υπό προϋποθέσεις έχουν δημιουργηθεί και όλες οι θεωρίες και οι μαθηματικές σχέσεις. Τα πάντα, λοιπόν, έχουν δημιουργηθεί από το πεπερασμένης δυνατότητας ανθρώπινο μυαλό που χρησιμοποιεί το 2% των δυνατοτήτων του.

    Ο Αναξιμένης από τη Μίλητο (585 – 525 π.Χ.) αναφέρει ως πρώτη αιτία του κόσμου τον αέρα. Ήταν ο πρώτος που μίλησε για την πύκνωση και την αραίωση του αέρα και είπε ότι ο αέρας (εννοώντας, προφανώς, τους υδρατμούς) συμπυκνώνεται σε νερό. Μάλιστα, μίλησε για την αλλαγή της φάσης από στέρεο σε υγρό και μετά σε αέριο και το αντίστροφο, σαν τον πάγο που με την προσφορά θερμότητας τήκεται σε νερό το οποίο με τη σειρά του με την προσφορά θερμότητας μετατρέπεται σε υδρατμούς. Όλα αυτά τα είπε αιώνες πριν τα ανακαλύψουν οι φυσικοί και οι χημικοί. Ο Αναξιμένης, επίσης, ερμήνευσε την έκλειψη του ηλίου και της σελήνης. Για την έκλειψη της σελήνης είπε ότι παίρνει το φως του ηλίου!!! Και αυτός, όπως και ο Αναξίμανδρος, πίστευε στην περιοδική δημιουργία και καταστροφή του σύμπαντος. Ο Ηράκλειτος από την Έφεσο (544 – 484 π.Χ.) έλεγε ότι στον κόσμο: ``πόλεμος πατήρ πάντων΄΄ (την ίδια φράση είπε και ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Ηρόδοτος για την ιστορία), ότι ``πάντα ρεί, πάντα χωρεί και ουδέν μένει΄΄ (δηλαδή ότι όλα ρέουν και τίποτα δεν καταστρέφεται) και ότι ``δίς εις τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίης΄΄ (δεν μπορείς να μπεις δύο φορές στο ίδιο ποτάμι). Δηλαδή, πίστευε ότι στον κόσμο υπάρχει αντιπαράθεση των πραγμάτων, η συνύπαρξη των αντιθέτων και η διαρκής μεταβολή. Κατά τον Ηράκλειτο τα πάντα μεταβάλλονται και τίποτα δεν παραμένει σταθερό και αναλλοίωτο. Όλα αλλάζουν τόσο γρήγορα, ώστε τίποτα δεν παραμένει το ίδιο λίγο αργότερα. Ο Ηράκλειτος υποστήριξε ότι υπάρχει η ``παλίντονος αρμονία΄΄ που εξασφαλίζεται από την αρχή της δικαιοσύνης. Χάρις σε αυτήν, ο συνεχής ``πόλεμος΄΄ και η συνεχής μεταβολή των πάντων δεν καταλήγουν στον αφανισμό του κόσμου, αλλά υπάρχει αρμονία μεταξύ των αντιθέτων δυνάμεων. Τα στοιχεία καταστρέφονται, όμως δεν χάνονται. Ο Ηράκλειτος ονομάστηκε και πατέρας της διαλεκτικής (75). Επιπλέον, είπε ότι αρχή του κόσμου είναι το πυρ. Οι απόψεις του Ηρακλείτου έχουν επιστημονική βάση. Καταρχάς, πραγματικά η αρχή των γαλαξιών και των πλανητών είναι το πυρ. Το ηλιακό σύστημα ήταν μια πυρακτωμένη περιστρεφόμενη ύλη που τελικά αποσχίσθηκε σε πυρακτωμένες σφαίρες οι οποίες τελικά στερεοποιήθηκαν (όχι όλοι) και έγιναν πλανήτες. Ως γνωστόν, στο κέντρο της γης υπάρχει λάβα ως υπόλειμμα αυτής της διαδικασίας.

    Σχετικά με την αρμονία των αντιθέτων δυνάμεων, η φυσική αναφέρει ότι υπάρχει η ύλη και η αντιύλη που αν βρεθούν μαζί εξαϋλώνονται έπειτα από τεραστία έκρηξη. Επί τη ευκαιρία, ο σχηματισμός αντιύλης χρησιμοποιείται στο ιατρικό μηχάνημα PET (τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων). Η ``αρμονία΄΄ δεν επιτρέπει την καταστροφική ένωση ύλης με αντιύλη. Μάλιστα, ίσως να υπάρχει κάποιος άλλος κόσμος, αντικατοπτρισμός (βλ. Πλάτων) του υπάρχοντος (κάτι σαν… παράδεισος), με την διαφορά ότι είναι κόσμος αντιύλης. Στην αρμονία περιλαμβάνεται και η άποψη της φυσικής περί δυϊσμού, δηλαδή ότι τα πάντα είναι σώμα και κύμα, δηλαδή έχουν σωματιδιακή και κυματική φύση. Ακόμα και άνθρωπος! Μπορεί, όμως, τα πάντα να είναι σαν ``χορδές΄΄, σύμφωνα με την ``θεωρία των υπερχορδών΄΄ στην φυσική. Η φυσική αναφέρεται και στα ``δυνάμει΄΄ σωματίδια, δηλαδή στα σωματίδια που υπάρχουν και συγχρόνως δεν υπάρχουν! Επίσης, η φυσική αναφέρεται στην θετική και στην αρνητική ενέργεια. Η τελευταία σχετίζεται με τα περιβόητα ταξίδια στον χρόνο, μαζί με την θεωρητική μείωση της εντροπίας. Σημειώνεται ότι στον εγκέφαλο του ανθρώπου, όταν σκέφτεται, μειώνεται η εντροπία του. Προφανώς, γι’ αυτό το λόγο το μυαλό μας ταξιδεύει στο παρελθόν. Η εντροπία, για όσους δεν γνωρίζουν, είναι η κατάσταση αταξίας του σώματος και του περιβάλλοντος. Αθροιστικά, είναι μεγαλύτερη του μηδενός. Στο σύμπαν η εντροπία αυξάνεται. Τότε, όμως, πώς δικαιολογείται η θεωρία ότι το σύμπαν θα διαστέλλεται συνεχώς, ώσπου τα πάντα θα παγώσουν και τελικά θα εξαερωθούν; Μάλλον η δυναμική θεωρία της κατάρρευσης του σύμπαντος είναι η πιθανότερη. Η συστολή του σύμπαντος μάλλον θα αρχίσει έπειτα από 10 δισεκατομμύρια έτη. Αν δεν συμβεί συστολή και το σύμπαν διαστέλλεται συνεχώς (με επιταχυνόμενη ή επιβραδυνόμενη διαστολή), τότε το σύμπαν θα παγώσει και για την πλήρη εξαέρωσή του θα χρειαστούν 1090 (χίλια εικοσιοκτάκις εκατομμύρια) έτη! Σημειώνεται ότι η ηλικία του σύμπαντος είναι 10 – 20 δισεκατομμύρια έτη.

    Σήμερα οι φυσικοί, λόγω της σκοτεινής ύλης και της κοσμολογικής σταθεράς, προσανατολίζονται προς την θεωρία της συστολής και της κατάρρευσης του σύμπαντος, αντί της συνεχούς διαστολής του (που δημιουργεί τον χωροχρόνο) και το πάγωμα και τελικά την εξαέρωση των σωματιδίων. Η σκοτεινή ύλη περιλαμβάνει τουλάχιστον το 90% του σύμπαντος και αποτελείται από ``εξωτικά σωματίδια΄΄ ή νετρίνα που έχουν τελικά μάζα ή από τις τρομερές ``μέλανες οπές΄΄ (μαύρες τρύπες). Επηρεάζει, έτσι, την κοσμολογική σταθερά που συνδέεται με την πιθανότητα συστολής ή διαστολής του σύμπαντος. Όλα τα παραπάνω αναφέρθηκαν για να δείξουν την σύνδεση της σύγχρονης κοσμολογίας με τους Ίωνες φιλοσόφους. Η θεωρία του παλλόμενου σύμπαντος μιλάει για συνεχή καταστροφή και αναγέννηση του σύμπαντος, θυμίζοντας την θεωρία των Ιώνων φιλόσοφων περί συνεχούς καταστροφής και αναδημιουργίας του σύμπαντος. Η συνεχής μεταβολή των πάντων του Ηρακλείτου θυμίζει και την ``αρχή της απροσδιοριστίας΄΄ του Werner Heisenberg (διατυπώθηκε το1925) που λεει ότι είναι αδύνατος ο σύγχρονος προσδιορισμός της θέσης και της ταχύτητας ενός σωματιδίου με απόλυτη ακρίβεια. Παράλληλα, ο Ηράκλειτος, με την άποψή του ότι τίποτα δεν χάνεται, ανακάλυψε και την αρχή διατήρησης της ενέργειας στην φυσική, σύμφωνα με την οποία η ενέργεια δεν χάνεται (ΔΕ = 0, άρα Εαρχική = Ετελική). Σημειώνεται ότι η ενέργεια είναι ανάλογη του τετραγώνου της μάζας με τη γνωστή εξίσωση του Αϊνστάιν. Ακόμα και να διαλυθούμε πέφτοντας σε μια μέλανα οπή (μια από τις οποίες είναι και στο κέντρο του γαλαξία μας, τον στριφογυρίζει και καταπίνει τα πάντα) η ενέργειά μας θα παραμείνει και θα περάσει μάλλον σε ένα άλλο σύμπαν ή σε άλλο σημείο του ιδίου σύμπαντος, μέσα από μια κοσμική σήραγγα (γέφυρα Αϊνστάιν – Rosen). Φυσικά, το σώμα μας θα έχει διαλυθεί από την τεράστια βαρυτική έλξη, αλλά ίσως να αναδημιουργηθεί μια νέα μορφή του στην έξοδο της σήραγγας. Σημειώνεται ότι σε μέλανα οπή (μαύρη τρύπα) καταλήγουν τα ψυχρά άστρα (τα άστρα όταν ``τελειώσουν τα καύσιμά τους΄΄ – κυρίως το υδρογόνο) που έχουν μάζα 1. 5 φορές μεγαλύτερη της μάζας του ηλίου μας (όριο Chandrasekhar).

    Το άστρο που πληρεί την παραπάνω συνθήκη καταρρέει στην ίδια του την βαρύτητα και μετατρέπεται σε μέλανα οπή ή ``κβάζαρ΄΄ (μακρινό ημιαστρικό αντικείμενο) ή ``πάλσαρ΄΄ (περιστρεφόμενος αστέρας νετρονίων ακτίνας 15 Khm) ή εκρήγνυται με μια τρομερή έκρηξη που λέγεται υπερκαινοφανής ή στα αγγλικά σουπερνόβα. Η έκρηξη του υπερκαινοφανούς δίδει τα βαρύτερα στοιχεία που θα χρησιμεύσουν ως πρώτη ύλη άλλων άστρων! Με τα στοιχεία αυτά ίσως γεννήθηκε και η ζωή στη γη! Με βάση την παραπάνω εξίσωση, ο ήλιος μας – που θα πεθάνει σε 5 δισεκατομμύρια έτη – δεν θα γίνει μέλανα οπή, αλλά θα γίνει πρώτα ``ερυθρός γίγαντας΄΄, δηλαδή θα διασταλεί, θα ``καταπιεί΄΄ όλους τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος και έπειτα θα συσταλεί και θα παγώσει σε ``λευκό νάνο΄΄. Αφήνοντας την αστροφυσική και επιστρέφοντας στον Ηράκλειτο, η συνεχής κίνηση που αναφέρει επιβεβαιώνεται από την φυσική που μιλά για τη συνεχή κίνηση των μορίων (κίνηση Brown) που δεν είναι ακίνητα, αλλά ταλαντώνονται. Ακόμα και στο απόλυτο μηδέν η κβαντομηχανική δέχεται ότι υπάρχει κίνηση των μορίων. Ο Παρμενίδης (540 – 470 π.Χ.) από την ελληνική αποικία της Ελέας στην Κάτω Ιταλία απάντησε στην μεταβολή των πάντων του Ηρακλείτου. Υποστήριξε ότι πίσω από την φαινομενική αέναη μεταβολή υπάρχει σταθερότητα και ακινησία, αλλιώς η συνεχής μεταβολή του κόσμου δεν θα αποτελούσε αντικείμενο βέβαιης γνώσης, μιας και τα πάντα – σε κλάσματα του δευτερολέπτου – θα μεταβάλλονταν. Αυτό φαίνεται και στη γλώσσα. Για παράδειγμα όταν λέμε ότι κάτι, για παράδειγμα ένα δένδρο ή κάποιος άνθρωπος, έχει μια συγκεκριμένη μορφή, τότε αν αυτή αλλάζει συνεχώς, δεν μπορούμε να έχομε σταθερό σημείο αναφοράς στον λόγο μας. Κατά τον Παρμενίδη, η πραγματικότητα είναι νοητή, γιατί με το νου του ο άνθρωπος ορίζει και ερμηνεύει τα πράγματα. Πραγματικά, η σύγχρονη επιστήμη που μελετά τον εγκέφαλο έχει διαπιστώσει ότι ο εγκέφαλος δεν καταγράφει τα άπειρα ερεθίσματα που δέχεται, αλλά τα ``φιλτράρει΄΄. Από αυτά που περνούν φιλτραρισμένα, τα περισσότερα μένουν υποσυνείδητα. Αντιληπτές γίνονται μόνον οι πληροφορίες που έχουν σημασία για την ομοιόστασή μας  ή αξιολογούνται υποσυνείδητα ως σημαντικές.

    Για παράδειγμα, κάποιος που οδηγεί στην εθνική λεωφόρο – σε άδειο δρόμο, οδηγεί αυτόματα, μηχανικά, χωρίς να σκέφτεται συνειδητά, αλλά υποσυνείδητα. Αν πεταχτεί ένας σκύλος στον δρόμο, τότε η πληροφορία περνά από τα αισθητήρια όργανα (εδώ τους οφθαλμούς) πρώτα στο ασυνείδητο μέρος του εγκεφάλου και από εκεί ταχύτατα στο συνειδητό όπου αξιολογείται. Τελικά, ο οδηγός φρενάρει μετά από ένα δευτερόλεπτο, ώσπου να περάσει η εντολή από τον εγκέφαλο στο πόδι του (σε μερικά κλάσματα του δευτερολέπτου) και να κινήσει τους μύες του άκρου ποδός του που θα το κάμψουν, για να πατήσει το φρένο. Στην νευροεπιστήμη, η άποψη του Παρμενίδη ότι ο νους κατασκευάζει την πραγματικότητα δεν υποστηρίχθηκε μόνον από τον Φρόιντ , αλλά και από άλλους επιστήμονες. Για παράδειγμα η όραση του ανθρώπου δημιουργείται από την κεντρική όραση (σαν να βλέπεις από κλειδαρότρυπα) και η υπόλοιπη εικόνα κατασκευάζεται και έτσι δημιουργείται η τετραδιάστατη (3 διαστάσεις του χώρου και μια του χρόνου, αν και μερικοί μιλάνε για …20 διαστάσεις στο σύμπαν) στερεοσκοπική όραση. Μιας και αναφέρεται ότι η όραση είναι το απείκασμα των ειδώλων της αισθητής πραγματικότητας, μας έρχεται στο νου ο Πλάτωνας. Κατά μια θεωρία, ο άνθρωπος κατασκευάζει αυτά που βλέπει. Αυτό, εν μέρει, ισχύει σε όλους μας. Ισχύει, επίσης, στα άτομα που έχουν παραισθήσεις και ψευδαισθήσεις όπως χρήστες ψυχοτρόπων ουσιών, ψυχοπαθητικές ή σχιζοειδείς προσωπικότητες, ασθενείς με παραλήρημα κ. α. Αλλά όλοι μας θα έχουμε την εμπειρία των ψευδο – ψευδαισθήσεων, όταν κάποτε ξυπνήσαμε το βράδυ από κάποιο όνειρο και νομίσαμε ότι είδαμε ένα ανύπαρκτο αντικείμενο. Επίσης, την ημέρα κάτι που νομίσαμε ότι είδαμε ήταν η ιδέα μας.

    Τι είναι πραγματικότητα, εξάλλου, αποτελεί αντικείμενο αιώνιας φιλοσοφικής διαμάχης. Δεν είναι γνωστό το παράδειγμα των σχιζοφρενών ή των ναρκομανών που βλέπουν υποτιθέμενες εικόνες και ακούνε φωνές, καθώς και το παράδειγμα των δήθεν γνωστικών ανθρώπων που βλέπουν ένα θαύμα του θεού, ακόμα και αν τελικά είναι απατή ή αυτών που βλέπουν οράματα; Η ακινησία του Παρμενίδη θυμίζει την ανθρώπινη όραση που σχηματίζει την ιδέα ή ψευδαίσθηση της κινούμενης εικόνας, με εικόνες που αλληλοδιαδέχονται καρέ – καρέ η μια την άλλη, σαν τον κινηματογράφο. Τα άλλα ζώα βλέπουν διαφορετικά, σε σχέση με τον άνθρωπο που βλέπει ευκρινώς 10 φωτεινές εικόνες το sec. Ο αετός βλέπει την κίνηση να γίνεται πιο αργά, και η μύγα επίσης, ενώ η χελώνα βλέπει την κίνηση να γίνεται ταχύτατα. Ο Ζήνων (488 – 430 π.Χ.) από την Ελέα της Κάτω Ιταλίας ήταν μαθητής του Παρμενίδη. Μαζί με τον Ηράκλειτο και τον Παρμενίδη είναι οι δημιουργοί της διαλεκτικής  την οποία χρησιμοποιεί για να αποδεικνύει τις απόψεις του. Ο Ζήνων πίστευε ότι η κίνηση είναι αδύνατη, γιατί δεν μπορεί να δικαιολογηθεί με βάση τη λογική. Ο Ζήνων χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την εις άτοπον απαγωγή, ως επιστημονική μέθοδο. Κατά τον συλλογισμό του, υποστήριξε ότι έστω κάποιος πρέπει να καλύψει μια απόσταση. Για να την καλύψει, πρέπει πρώτα να καλύψει το μισό της, το 1/2. Πριν, όμως, πρέπει να καλύψει το μισό αυτού του διαστήματος, δηλαδή το 1/4 της απόστασης και πιο πριν το 1/8 κ. ο. κ. Άρα, το άτομο θα χρειαστεί άπειρο χρόνο να καλύψει την τελικά …άπειρη αυτή απόσταση και ποτέ δεν θα φθάσει στο τέρμα. Ο παραπάνω συλλογισμός είναι γνωστός ως το ``παράδοξο του Ζήνωνα΄΄ και κλασσικό είναι το παράδειγμα του Αχιλλέα που ποτέ δεν θα φθάσει μια χελώνα!!! Είναι, πάντως, γεγονός ότι με την θεωρία αυτή ο Ζήνων έθεσε πρώτος την βάση για την θεωρία των ``φράκταλς΄΄ στα μαθηματικά. Η θεωρία των φράκταλς ερμηνεύει τα πάντα σε όλες τις επιστήμες, ακόμα και την ιατρική – στον θεωρούμενο ως άπειρο σε αριθμό και σε μέγεθος επιφανείας (που δήθεν νομίζουν ότι έχει μόνο το μέγεθος γηπέδου τένις) των κυψελίδων του πνεύμονα. Επίσης, η θεωρία του Ζήνωνα θυμίζει την απόδειξη της εξίσωσης του Brown στην φυσική. Η κίνηση Brown αφορά τα αέρια που αποτελούνται από μόρια που είναι σε διαρκή κίνηση. Πάντως και τα μόρια των στερεών, καθώς και των υγρών, ταλαντώνονται. Γενικά, η ταλάντωση των μορίων είναι συνάρτηση της θερμοκρασίας και άλλων παραγόντων.

    Σημαντικός μελετητής των φυσικών φαινομένων ήταν και ο Εμπεδοκλής (494 – 434 π.Χ.) από τον Ακράγαντα (ελληνική αποικία της Σικελίας). Ο Εμπεδοκλής ασχολήθηκε με την φυσική, την ιατρική και τη μουσική. Αναφέρθηκε σε άλλο κεφάλαιο ότι στην ιατρική μίλησε για την προοδευτική ανάπτυξη των οργάνων, μέχρι την τελειοποίησή τους. Ο Εμπεδοκλής στην γνωσιολογία και στην οντολογία πίστευε ότι ο κόσμος αποτελείται από 4 στοιχεία: το πυρ, ο αέρας, το νερό και η γη. Μια δύναμη που ονομάζεται ``φιλότητα΄΄ ενώνει τα 4 αυτά στοιχεία, ενώ μια άλλη δύναμη που ονομάζεται ``νείκος΄΄ τα διαχωρίζει και προκαλεί την φθορά. Τα λόγια του Εμποδοκλή θυμίζουν αυτά των παραπάνω φιλοσόφων. Ο Εμπεδοκλής μίλησε και αυτός για την αναγέννηση και την φθορά, φαινόμενα τα οποία είναι συνάρτηση των φυσικών δυνάμεων. Αυτή η διαπίστωση σχετίζεται και με την φιλοσοφική του θεωρία στην οποία αναφέρθηκε στην μετενσάρκωση. Γι’ αυτήν μίλησε αργότερα και ο Πλάτων. Ο Δημόκριτος (460 – 370 π.Χ.) γεννήθηκε στα Άβδηρα της Θράκης. Στην περιοχή αυτή ο Λεύκιππος είχε σχολή στην οποία φοίτησε ο Δημόκριτος. Ο Λεύκιππος θεωρείται εισηγητής της ατομικής θεωρίας και ο Δημόκριτος θεμελιωτής της. Ο Δημόκριτος, πέρα από την φυσική, ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, την φιλοσοφία κ. α. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη, ακόμα και στις Ινδίες. Ο Δημόκριτος πρώτος αναφέρθηκε στα άτομα. Είπε ότι το άτομο είναι το μικρότερο στοιχείο της ύλης που δεν τέμνεται περαιτέρω από αυτό, εξ ου και η αρχαιοελληνική λέξη ``άτομον΄΄ που σημαίνει άτμητον (στερητικό α + τέμνω), αδιαίρετον. Τα άτομα, κατά τον Δημόκριτο, είναι άτμητα, αόρατα στο μάτι, απειροελάχιστα στοιχεία της ύλης. Ο Δημόκριτος υποστήριξε ότι τα άτομα κινούνται στο κενό, συγκρούονται μεταξύ τους και συνενούμενα σχηματίζουν τα διάφορα σώματα. Ο Δημόκριτος συνδύασε την θεωρία της διαρκούς μεταβολής του Ηρακλείτου με την θεωρία της ακινησίας του Παρμενίδη, λέγοντας αντίστοιχα ότι τα άτομα βρίσκονται σε διαρκή κίνηση στο κενό και ότι είναι καθαυτά αμετάβλητα. Τα άτομα του Δημοκρίτου είναι τα άτομα που όλοι γνωρίζουμε από την φυσική και τη χημεία. Τα μόρια αποτελούνται από τα άτομα.

    Όμως, θα μπορούσε να υποστηρίξει κάποιος ότι τα άτομα, με τη σειρά τους, αποτελούνται από τα κουάρκ, τα μικρότερα σωματίδια της ύλης. Συγκεκριμένα, τα νετρόνια και τα πρωτόνια, που συνιστούν τον πυρήνα του ατόμου, αποτελούνται από 3 κουάρκ το καθένα. Τελικά, ο Δημόκριτος προφανώς αναφερόταν στα κουάρκ τα οποία αυτά έπρεπε να ονομαστούν άτομα!!! Τα κουάρκ δεν είναι ακίνητα, όπως και τα άτομα, αλλά κινούνται. Συγκεκριμένα ταλαντώνονται. Ο Δημόκριτος είπε ότι κινούνται υπό μορφή δίνης. Πραγματικά η δίνη αποτελεί τεράστιο αίνιγμα για την σύγχρονη φυσική και τα μαθηματικά, εντούτοις η κίνηση της δίνης, που αναφέρθηκε ως έννοια από τον Δημόκριτο, εμπεριέχει την έννοια της πιθανότητας και θα μπορούσε να ερμηνεύσει την κίνηση των ατόμων και των κουάρκ. Στα άτομα ισχύει η αρχή της απροσδιοριστίας του Werner Heisenberg που αναφέρει ότι η θέση και η ταχύτητά τους δεν μπορούν να προσδιοριστούν συγχρόνως. Εντούτοις, προσδιορίζονται με εξισώσεις της κβαντομηχανικής που χρησιμοποιεί τους νόμους των πιθανοτήτων. Σε ότι αφορά την κίνηση των ατόμων στο κενό, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι στο κενό δεν υπάρχουν άτομα. Η φυσική όμως λέει ότι δεν υπάρχει κενό (προηγουμένως έγινε αναφορά ότι στο 90% του σύμπαντος που θεωρούμε κενό, αλλά υπάρχει η σκοτεινή ύλη που επηρεάζει την κοσμολογική σταθερά). Σύμφωνα με το φαινόμενο Casimir υπάρχουν και στο κενό σωματίδια! Εξάλλου, υπάρχουν και τα ``δυνάμει΄΄ σωματίδια. Πέρα από τα άτομα, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ανακαλύψει και τον ηλεκτρισμό!!! Είναι γνωστό πως οι αρχαίοι Έλληνες είχαν συνειδητοποιήσει το φαινόμενο του στατικού ηλεκτρισμού από το κεχριμπάρι που το ονόμασαν ``ήλεκτρον΄΄ εξ ου και ο όρος ``ηλεκτρισμός΄΄.Με το κεχριμπάρι οι Έλληνες κατασκεύαζαν διάφορα αντικείμενα και κομψοτεχνήματα. Ήξεραν ότι το κεχριμπάρι είχε, με τον στατικό του ηλεκτρισμό, την δυνατότητα να έλκει διάφορα σωματίδια όπως τα άχυρα. Άλλωστε η λέξη κεχριμπάρι σημαίνει αυτό που έλκει τα άχυρα. Οι Έλληνες επινόησαν πολλές μηχανικές κατασκευές. Το 580 π.Χ. επινόησαν την πρέσα λαδιού και το 530 π.Χ. τις ανυψωτικές μηχανές. Το 520 π.Χ. στο νησί της Σάμου κατασκευάστηκε σε όρος σήραγγα μήκους 1800 μέτρων και διατομής 1. 75 επί 1. 75 μέτρα! Οι εργασίες κατασκευής της σήραγγας ξεκίνησαν από τις 2 πλευρές του βουνού και τα 2 συνεργεία κατασκευής συναντήθηκαν στη μέση του όρους με απόλυτη ακρίβεια. Την μελέτη της κατασκευής ανέλαβε ο πολιτικός μηχανικός Ευπαλίνος από τα Μέγαρα. Κατά μήκος της σήραγγας κατασκευάστηκε υδραγωγός για την μεταφορά νερού στην πόλη της Σάμου! Αργότερα, το 400 π.Χ. κατασκευάστηκε καταπέλτης που έριχνε ακόντια μήκους 1. 80 μέτρων, σε απόσταση 200 μέτρων. Επίσης, κατασκευάστηκε βαλλίστρα (είδος καταπέλτη) που έριχνε πέτρες βάρους 60 κιλών σε μεγάλη απόσταση.

    Το 350 π.Χ. ο Αινείας αναφέρει την χρήση υδραυλικού τηλεγράφου. Οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν ως μέσον επικοινωνίας και την φωτιά. Σήματα με πυρσούς μετέδιδαν σε μακρινές αποστάσεις κωδικοποιημένα μηνύματα, κάτι σαν σήματα μορς. Το σύστημα επικοινωνίας ήταν τόσο εκτεταμένο που στα μέσα του 13ου αιώνα π.Χ. προτού καν επιστρέψουν οι Έλληνες η είδηση της πτώσης της Τροίας έφθασε – από την πολύπαθη πόλη της βορειοδυτικής Μ. Ασίας – στην Πελοπόννησο, στις Μυκήνες!!! Προφανώς υπήρχαν επίγειοι σταθμοί μετάδοσης μηνυμάτων στην Ελλάδα, ενώ σίγουρα θα υπήρχε και η μορφή αυτή επικοινωνίας μεταξύ των πλοίων (στα οποία χρησιμοποιείται, σε μικρότερο βαθμό, ακόμα και σήμερα). Η μετάδοση σημάτων με φωτιές γινόταν από τους ``φρυκτωρούς΄΄ και ονομαζόταν ``φρυκτωρία΄΄.Τον 5ο αιώνα π.Χ έζησε ο Μέτων στην Αθήνα. Ήταν αστρονόμος, γεωμέτρης και μηχανικός. Αυτός επινόησε τον ημερολογιακό κύκλο, γνωστό και ως ``κύκλο του Μέτωνα΄΄ ή ``κύκλο της σελήνης΄΄, γιατί παρατηρώντας τις χρονολογίες των πανσελήνων επί 19 έτη μπορούν να προσδιοριστούν οι μελλοντικές πανσέληνοι. Ο κύκλος του Μέτωνα χρησιμοποιήθηκε αργότερα στο εβραϊκό ημερολόγιο και από την χριστιανική εκκλησία για τον προσδιορισμό των εορτών. Τον 5ο αιώνα π.Χ. έζησε στην Αθήνα ο Αναξαγόρας  από τις Κλαζομενές (ελληνική αποικία στη Μ. Ασία). Οι θεωρίες του Αναξαγόρα σκανδάλισαν τους Αθηναίους και έτσι αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πόλη. Ο Αναξαγόρας πρώτος υπεστήριξε ότι η σελήνη είναι ένας συμπαγής πλανήτης! Έλεγε ότι αρχή του κόσμου ήταν το χάος. Έπειτα, ο ``νούς΄΄, η πρωταρχική ουσία, ώθησε την ύλη σε περιδίνηση και τότε αποσπάστηκαν κομμάτια ύλης που διαπυρώθηκαν από τον αιθέρα και σχηματίστηκε ο ήλιος, η σελήνη, η γη και τα άλλα ουράνια σώματα. Έτσι, από το χάος σχηματίστηκε η ύλη. Κατά τον Αναξαγόρα δεν υπάρχει αρχή και τέλος. Τα πάντα μεταβάλλονται, αλλά τίποτα δεν χάνεται γιατί τα στοιχεία ενώνονται και αποσυντίθενται συνεχώς. Με το τελευταίο ο Αναξαγόρας θυμίζει την αρχή της διατήρησης της ενέργειας στην φυσική και τον …Ηράκλειτο! Σε ό, τι αφορά τον όρο ``νούς΄΄ που αναφέρει ο Αναξαγόρας, αυτός είναι ο Θεός ή αυτός τέλος πάντων που πάτησε το κουμπί για να γίνει η Μεγάλη Έκρηξη και να δημιουργηθεί το σύμπαν! Ο Αναξαγόρας συλλαμβάνει πραγματικά το νόημα της δημιουργίας του σύμπαντος και του ηλιακού μας συστήματος που προήλθε από μια περιστρεφόμενη διάπυρη μάζα από την οποία σχηματίστηκαν οι πλανήτες περιστρεφόμενοι γύρω από τον ήλιο, το κέντρο της αρχικής διάπυρης μάζας. Αργότερα, οι πλανήτες πάγωσαν και οι περισσότεροι έγιναν συμπαγείς. Η έννοια των συμπαγών πλανητών και των αστρικών σωμάτων του Αναξαγόρα αναίρεσε την μυθολογική εικόνα ότι ο ουρανός περιβαλλόταν το βράδυ από ένα διάτρητο μαύρο πανί!
 
    Ο Αναξαγόρας υποστήριξε ότι και ο ήλιος είναι συμπαγής, αλλά δεν έχει και άδικο, γιατί θεωρητικά θα γίνει! Αναφέρθηκε παραπάνω ότι όταν τα καύσιμα του ηλίου (υδρογόνο και ήλιον) τελειώσουν, τότε ο ήλιος θα διασταλεί σε ``ερυθρό γίγαντα΄΄ και μετά θα συσταλεί σε ``λευκό νάνο΄΄. Ο λευκός νάνος είναι ένα σώμα ακτίνας μερικών χιλιάδων χιλιομέτρων και πυκνότητας κάποιων δεκάδων τόνων ανά κυβικό εκατοστόμετρο. Αλλά όλα αυτά θα γίνουν σε 5 δισεκατομμύρια έτη… Επίσης, η έννοια της περιδίνησης, κάτι που αποτελεί μυστήριο για τη σύγχρονη επιστήμη, ενυπάρχει στο σύμπαν. Υπάρχει στους γαλαξίες που γυρνάνε γύρω από μια μέλανα οπή, στα ``πάλσαρ΄΄ (περιστρεφόμενοι αστέρες νετρονίων), στις δίνες της θάλασσας, στους ανεμοστρόβιλους, στον μικρόκοσμο κτλ. Παράλληλα, ο Αναξαγόρας εισάγει και την έννοια του αιθέρα που επηρέασε την φυσική. Μέχρι τον 19ο αιώνα μ.Χ. οι φυσικοί νόμιζαν ότι στο σύμπαν υπήρχε αιθέρας! Τελικά το σύμπαν δεν έχει αιθέρα, αλλά κενό, αν και ούτε αυτό ισχύει, γιατί και στο κενό εμπεριέχεται η άγνωστη σκοτεινή ύλη (είναι μάλλον τα ``νετρίνα΄΄ που έχουν απειροελάχιστη μάζα ή τα ``εξωτικά΄΄ σωματίδια) και τα ``δυνάμει΄΄ σωματίδια. Τον 5ο αιώνα π.Χ. έζησε και ο πρώτος πολεοδόμος της ιστορίας, ο Ιππόδαμος από τη Μίλητο (ελληνική αποικία στη Μ. Ασία) που ανέλαβε τα σχέδια της οικοδόμησης του Πειραιά, των Θουρίων (αθηναϊκή αποικία στην Κάτω Ιταλία) και άλλων πόλεων. Πρώτος εφήρμοσε το σχέδιο παραλλήλων και καθέτων οδών που χωρίζουν την πόλη σε ίσα οικοδομικά τετράγωνα. Το πρότυπο της ιπποδάμειου ρυμοτομίας ακολούθησαν πολλές ελληνικές πόλεις και ελληνικές αποικίες στην Κάτω Ιταλία – όπως η Ποσειδώνια και οι Θούριοι (αθηναϊκή αποικία οργανωμένη στα πρότυπα της Αθήνας), και στη Σικελία όπως ο Ακράγαντας και ο Σελινούντας. Το πρότυπο αυτό στη ρυμοτομία συνεχίστηκε να εφαρμόζεται μέχρι και σήμερα!!! Αργότερα, στα ελληνιστικά χρόνια (323 – 30 π.Χ.), οι πολυπληθείς πόλεις (η Αντιόχεια είχε 500000 κάτοικους) που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος και οι διαδόχοι του στην νοτιοδυτική Ασία και στην Αίγυπτο, είχαν θαυμαστή ρυμοτομία που βασιζόταν σε αυτήν του Ιπποδάμου. Η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος, χωριζόταν σε 4 τετράγωνα από 2 κύριες λεωφόρους. Στην πόλη, λόγω του υπερπληθυσμού, υπήρχαν πολυώροφα κτίρια. Το πιο γνωστό ήταν ο περίφημος φάρος της. Πιο εντυπωσιακή ήταν η αρχαιοελληνική αποικία της Μ. Ασίας, Σμύρνη που στα ελληνιστικά χρόνια ήταν πλακόστρωτη. Στην Πέργαμο της Μ. Ασίας υπήρχαν και τσουχτερά πρόστιμα για την μόλυνση του περιβάλλοντος. Άρα, οι πρώτοι οικολόγοι γεννήθηκαν στην Πέργαμο! Στην Αντιόχεια η κεντρική λεωφόρος είχε μήκος 3 χιλιόμετρα και ήταν διακοσμημένη με στοά με σειρά 4ων κιονοστοιχιών.

    Τον 5ο αιώνα π.Χ. δίδαξε στην Θήβα και ο Φιλόλαος από την ελληνική αποικία του Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας. Ο Φιλόλαος ήταν πυθαγόρειος φιλόσοφος και δίδασκε, όπως και ο δάσκαλός του Πυθαγόρας, ότι τα πάντα στο σύμπαν είναι μίμηση των αριθμών. Οι θεωρίες του Φιλολάου για τον σχηματισμό του κόσμου έθεσαν την βάση για το ηλιοκεντρικό αστρονομικό σύστημα του Κοπέρνικου (1473 – 1543). Επίσης, στο κεφάλαιο ``Η ιατρική στην αρχαία Ελλάδα΄΄ αναλύθηκαν οι απόψεις του Φιλολάου για ιατρικά ζητήματα. Μιας και γίνεται αναφορά για την ιατρική, την ίδια εποχή έζησε και ο μαθητής του Πυθαγόρα, Αλκμαίων από τον Κρότωνα. Ο Αλκμαίων (τέλος 6ου – αρχές 5ου αιώνα π.Χ.) ήταν ιατρός και φιλόσοφος (ιατροφιλόσοφος). Θεωρείται ο πατέρας της ιατρικής. Ο γραφών αλλού τον χαρακτηρίζει ως παππού της ιατρικής, αφού ο πατέρας της ήταν ο Ιπποκράτης (460 – 377 π.Χ.) από το νησί Κω όπου και ίδρυσε ιατρική σχολή και… την ιατρική επιστήμη. Τον 4ο αιώνα π.Χ. η επιστήμη συνέχισε να γνωρίζει μεγάλη άνθηση στην Ελλάδα και τις αποικίες της. Την διεύθυνση της σχολής των πυθαγορείων φιλοσόφων ανέλαβε ο μαθητής του Πυθαγόρα, Αρχύτας (430 – 350 π.Χ.) από τον Τάραντα (ελληνική αποικία στην Κάτω Ιταλία) όπου και συνέχισε τη λειτουργία της σχολής. Ο Αρχύτας ήταν μάλιστα και φίλος του Πλάτωνα. Την σχολή των πυθαγορείων είχε ιδρύσει ο αριστοκράτης φιλόσοφος Πυθαγόρας (6ος – 5ος αιώνας π.Χ.), όταν οι πολιτικοί του αντίπαλοι τον εκδίωξαν από την πατρίδα του, Σάμο. Ο Πυθαγόρας  κατέφυγε στην Κάτω Ιταλία και στον Κρότωνα ίδρυσε την σχολή του. Ο Πυθαγόρας, όπως αναφέρθηκε αλλού, ήταν μεγάλος μαθηματικός (γνωστό το ``Πυθαγόρειο θεώρημα΄΄΄ στην γεωμετρία που αποδίδεται σε αυτόν), φυσικός και φιλόσοφος.

    Με την ανάληψη της διεύθυνσης της σχολής των πυθαγορείων από τον Αρχύτα, σημειώνεται μεγάλη ανάπτυξη στα μαθηματικά και στην αστρονομία. Ο Αρχύτας θεωρείται θεμελιωτής της γεωμετρίας. Ασχολήθηκε με τα μαθηματικά, την αστρονομία, την μηχανική, τη μουσική, την πολιτική και την φιλοσοφία. Στην μουσική, όπως αναφέρθηκε σε άλλη ενότητα, ασχολήθηκε με τη μελέτη της θεωρίας των μουσικών διαστημάτων. Ο Αρχύτας ήταν αυτός που εφηύρε την τροχαλία. Μάλιστα, επινόησε και μια κατασκευή που μπορούσε να πετάει. Ήταν μια ιπτάμενη μηχανή που διήνυσε απόσταση 200 μέτρων στον αέρα.Ο Αρχύτας ονόμασε την εφεύρεσή του ``περιστερά΄΄. Σε προηγούμενο κεφάλαιο αναφέρθηκε και ο Πυθέας που έζησε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. Ο Πηθέας ήταν θαλασσοπόρος, γεωγράφος και αστρονόμος. Ξεκίνησε με πλοίο από την Μασσαλία της Γαλλίας (αρχαιοελληνική αποικία), πέρασε το Γιβραλτάρ, περιέπλευσε την Αγγλία, συνέχισε στην Νορβηγία ή στην Ισλανδία (ο Πυθέας ονόμασε το άγνωστο αυτό μέρος ``Θούλη΄΄), έπλευσε νότια στην Βαλτική και έφτασε στις όχθες του ποταμού Έλβα στην Γερμανία και του ποταμού Βιστούλα στη Πολωνία!!! Επίσης, χαρτογράφησε τις περιοχές αυτές και μέτρησε το μήκος των ακτών της Αγγλίας!!! Ο Ηρακλείδης από την Ηράκλεια (ελληνική αποικία στη Μαύρη Θάλασσα) έζησε και αυτός τον 4ο αιώνα π.Χ. Ήταν μαθητής του Πλάτωνα και ασχολήθηκε με τη γεωγραφία, την φιλοσοφία και άλλα θέματα. Από τους σημαντικότερους επιστήμονες του 4ου αιώνα π.Χ. ήταν και ο Εύδοξος από την Κνίδο (ελληνική αποικία στη Μ. Ασία – απέναντι από την Κω). Ο Εύδοξος ασχολήθηκε με τη γεωγραφία, τα μαθηματικά, την ιατρική (στην Κνίδο υπήρχε ιατρική σχολή) και την αστρονομία. Επίσης, ήταν φιλόσοφος και νομοθέτης. Ήταν ο πρώτος που υποστήριξε ότι η γη είναι σφαιρική! Επίσης διαίρεσε τον πλανήτη μας σε μεσημβρινούς! Στην Κνίδο ο Εύδοξος είχε κατασκευάσει και αστεροσκοπείο για τις αστρονομικές του παρατηρήσεις.Το 360 π.Χ. ο Εύδοξος εφηύρε τον αστρολάβο και τον πόλο. Ο αστρολάβος είναι αστρονομικό και γεωδαιτικό όργανο που χρησιμεύει σε γωνιομετρήσεις.

    Τον 4ο αιώνα π.Χ. έζησε και ο Αριστοτέλης (384 – 323 π.Χ.) από τα Στάγιρα της Χαλκιδικής για τον οποίο ήδη έχει γίνει εκτενής αναφορά στο κεφάλαιο ``Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι΄΄. Υπενθυμίζεται ότι ο Αριστοτέλης είναι ο θεμελιωτής της επιστημονικής έρευνας και είχε έναν τεράστιο πλούτο γνώσεων. Ο Αριστοτέλης, πέρα από την φιλοσοφία, την ηθική, την αισθητική, τη λογική που αυτός θεμελίωσε, την πολιτική και την μεταφυσική, ασχολήθηκε και με τις επιστήμες και συγκεκριμένα την φυσική, την βιολογία, τα μαθηματικά, την ψυχολογία, την ιστορία κ. α. Στην βιολογία ήταν ο πρώτος που έκανε επιστημονική ταξινόμηση των ζωών! Μάλιστα, πρώτος κατέταξε τα δελφίνια στα θηλαστικά και όχι στα ψάρια. Ο ίδιος ο Μέγας Αλέξανδρος ενδιαφέρθηκε για τον πολιτισμό και τις επιστήμες των λαών της νοτιοδυτικής Ασίας και της Αιγύπτου, όταν απελευθέρωσε τους λαούς αυτούς από τον περσικό ζυγό. Η εκστρατεία του, που άρχισε το 334 π.Χ σε ηλικία 22 ετών και τελείωσε με τον θάνατό του στην Βαβυλώνα το 323 π.Χ., ονομάστηκε ``ένοπλη εξερεύνηση΄΄. Ο Μέγας Αλέξανδρος, φτάνοντας μέχρι και τις Ινδίες, εξερεύνησε άγνωστα μέρη και κατέγραψε άγνωστα ζώα και κήτη. Με εντολή του Αλεξάνδρου, ο στρατηγός του Νέαρχος χαρτογράφησε τα παράλια της Αραβικής Θάλασσας και συγκέντρωσε σπάνια φυτά και ψαριά. Αυτά τα κατέγραψε μετά στο βιβλίο του ``Παράπλουν΄΄. Οι επιστήμονες που συνόδευαν τον Αλέξανδρο κατέγραφαν και συγκέντρωναν κάθε νέο στοιχείο. Μάλιστα, στον Ινδικό Καύκασο έγιναν κλιματολογικές και γεωλογικές παρατηρήσεις. Στις όχθες του ποταμού Ώξου στην Βακτριανή (στο σημερινό Αφγανιστάν) ο μακεδονικός στρατός του Αλεξάνδρου ανακάλυψε το ``φλεγόμενο υγρό΄΄, δηλαδή πετρέλαιο. Ο Μέγας Αλέξανδρος έστειλε επιστήμονες στο Σουδάν, για να μελετήσουν τα αίτια των πλημμύρων του Νείλου. Άλλοι επιστήμονες ερεύνησαν διάφορα ορυχεία στις Ινδίες. Επίσης, ο Αλέξανδρος είχε τους λεγόμενους ``βηματιστές΄΄ που μετρούσαν, με τον αριθμό των δρασκελισμών τους, τις αποστάσεις που διήνυε ο στρατός του. Η εκστρατεία του Αλεξάνδρου έγινε και με τον διάπλου των διαφόρων παραποτάμων του Ινδού ποταμού. Ο στρατηγός του Αλεξάνδρου, Νέαρχος, έπλευσε από τις εκβολές του Ινδού ποταμού μέχρι τις εκβολές του Τίγρη και του Ευφράτη ποταμού στη Μεσοποταμία. Ο Νέαρχος, ενώ έπλεε με τα ελληνικά πλοία, είδε στο νερό τεραστία θαλάσσια κήτη που όπως έγραψε μετά ``τίναζαν το νερό προς τα πάνω με ένα φύσημα΄΄. Προφανώς πρόκειται για φάλαινες ή παρόμοια είδη.

    Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, την επικράτεια που κατέκτησε (περιλάμβανε την νοτιοδυτική Ασία και την Αίγυπτο) κυβέρνησαν οι διαδόχοι του (επίγονοι). Οι Έλληνες Μακεδόνες ίδρυσαν πολλές πόλεις όπως την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Ο Αλέξανδρος ίδρυσε 70 πόλεις. Στις πόλεις αυτές οι Έλληνες έχτισαν θέατρα, γυμνάσια (γυμναστήρια), βιβλιοθήκες, ναούς, υδραγωγεία, λουτρά, στοές, πανεπιστήμια, βουλευτήρια, αγορές, ακόμα και μουσεία! Στις πόλεις εγκατέστησαν στρατιωτική φρουρά από παλαιμάχους στρατιώτες, για την προστασία τους. Επίσης, έχτισαν οχυρωματικά έργα, γέφυρες, προχώρησαν σε αρδευτικά και εγγειοβελτιωτικά έργα και γενικά εκπολίτισαν τον απολίτιστο κόσμο. Στα ελληνιστικά χρόνια (323 – 30 π.Χ.) έζησαν πολλοί επιστήμονες. Στην Αλεξάνδρεια έζησε τον 3ο αιώνα π.Χ. ο Κτησίβιος που ήταν φυσικός, μηχανικός και εφευρέτης. Ο Κτησίβιος επινόησε την ατμομηχανή. Επίσης, σε ένα από τα βιβλία του ο Κτησίβιος μιλάει και για την κατασκευή πυροβόλων όπλων.Σε προηγούμενη ενότητα αναφέρθηκε ότι επινόησε το μουσικό όργανο ``ύδραυλις΄΄ που ήταν αρμόνιο υδραυλικής πίεσης. Θεωρείται ο πρόδρομος του εκκλησιαστικού οργάνου! Ο Κτησίβιος κατασκεύασε και υδραυλικό ρολόι (πριν τα κλασσικά ελληνικά ρολόγια ήταν ηλιακά), καθώς και αντλία. Ο μαθητής του Κτησιβίου, Ήρων (1ος αιώνας π.Χ – 1ος αιώνας μ.Χ.), έζησε και αυτός στην Αλεξάνδρεια. Σημειώνεται και πάλι ότι στην Αλεξάνδρεια ζούσαν πολλοί Έλληνες. Άλλωστε, οι Έλληνες κατείχαν τις δημόσιες θέσεις και τα αξιώματα. Επίσης, το κράτος της Αιγύπτου το κυβερνούσε το ελληνικό βασιλικό γένος των Πτολεμαίων. Γνωστή είναι η τελευταία βασίλισσα της Αιγύπτου, Κλεοπάτρα (51 – 30 π.Χ.) που άνηκε στην οικογένεια αυτή και ήταν ερωμένη του Ιουλίου Καίσαρα και του Μάρκου Αντωνίου! Οι Πτολεμαίοι ήταν απόγονοι του διαδόχου του Αλεξάνδρου, Πτολεμαίου του Α΄(304 – 283 π.Χ). Επιστρέφοντας στον Ήρωνα, ασχολήθηκε με την φυσική, τη μηχανική, τη γεωμετρία και τη στερεομετρία. Στην γεωμετρία έδωσε τον τύπο για το εμβαδόν του τριγώνου (Ε=αβγ). Επίσης, κατασκεύασε υδραυλικό ρολόι (!), αρμόνιο υδραυλικής πίεσης και μηχανή βολής με τη χρήση πεπιεσμένου αέρα. Είχε πολλές γνώσεις υδροδυναμικής και αερομηχανικής, όπως και ο Κτησίβιος. Οι εφευρέσεις τους είναι παρόμοιες.

    Μιας και γίνεται αναφορά σε εξωφρενικές εφευρέσεις, λίγοι θα γνωρίζουν ότι ο πρώτος υπολογιστής κατασκευάστηκε στην Ελλάδα. Είναι ο περίφημος ``αστρολάβος ή υπολογιστής των Αντικυθήρων΄΄. Ήταν ένα μηχάνημα που βρέθηκε το 1900 στο ναυάγιο ενός αρχαίου πλοίου το οποίο μετέφερε και το καταπληκτικό άγαλμα του εφήβου των Αντικυθήρων. Το ναυάγιο αυτό ήταν ρωμαϊκού πλοίου. Οι Ρωμαίοι, κατά την γνωστή ληστρική συνήθειά τους, έκλεψαν από την Ρόδο αγγεία, κεραμικά και 3000 αγάλματα. Κάποια από τα ευρήματα αυτά, μαζί με τον κλεμμένο αστρολάβο, βρέθηκαν στο ναυάγιο του ρωμαϊκού πλοίου. Πολύ αργότερα, το 1974, διαπιστώθηκε από τον καθηγητή Price – με την βοήθεια ακτίνων γ – ότι το μηχάνημα αυτό ήταν ένας υπολογιστής. Δεν λειτουργούσε φυσικά με ρεύμα, αλλά ήταν μια μηχανική κατασκευή από γρανάζια κτλ. Ήταν μια εξαιρετικά πολύπλοκη και πολυσύνθετη κατασκευή την οποία χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες – στα ελληνιστικά χρόνια – για να υπολογίζουν την ώρα της ανατολής και της δύσης των άστρων, καθώς και την πορεία τους στον ουρανό. Δηλαδή, ήταν ένας υπολογιστής που έκανε αστρονομικές μετρήσεις! Τον αστρολάβο τον χρησιμοποιούσαν στα πλοία στα οποία τον τοποθετούσαν στην γέφυρα. Ο καπετάνιος καθημερινά, με την ανατολή του ηλίου, γυρνούσε το μικρό χερούλι που βρισκόταν στα πλάγια του μηχανήματος και μετακινούσε τον δείκτη του ηλίου να δείχνει την επόμενη ημέρα. Δηλαδή ο αστρολάβος ήταν μια μηχανή που μετρούσε τον χρόνο και έκανε αστρονομικούς υπολογισμούς, εξ ου και ο όρος: ``υπολογιστής των Αντικυθήρων΄΄. Ο εφευρέτης του αστρολάβου αυτού ήταν ο Νικίας από την Ρόδο (2ος – 1ος αιώνας π.Χ.) που ήταν μαθητής του Γέμινου. Ο Γέμινος ήταν μαθητής του Ποσειδωνίου (135 – 51 π.Χ.) ο οποίος ήταν στωικός φιλόσοφος και αστρονόμος. Η φιλοσοφία του Ποσειδωνίου αναπτύχθηκε στο κεφάλαιο ``Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι΄΄. Ο Γέμινος κατασκεύασε το ημερολόγιο και επίσης ερμήνευσε τον ``κύκλο του Μέτωνα΄΄, δηλαδή την διαπίστωση του Αθηναίου επιστήμονα Μέτωνα (5ος αιώνας π.Χ., βλ. πριν) ότι παρατηρώντας τις χρονολογίες των πανσελήνων επί 19 έτη, μπορούν να προσδιοριστούν οι μελλοντικές πανσέληνοι. Ο Νικίας, για να επινοήσει τον αστρολάβο, θα είχε συνειδητοποιήσει σίγουρα ότι ο ήλιος μένει στάσιμος και ότι η γη είναι αυτή που κινείται γύρω του. Αυτή την άποψη την εξέφρασε πρώτος ο Αρίσταρχος (310 – 250 π.Χ.), αστρονόμος, μαθηματικός και φυσικός από τη Σάμο.

    Τον αστρολάβο των Αντικυθήρων χρησιμοποίησε και η ιέρεια του ναού της Λινδίας Αθηνάς (η Λίνδος ήταν ονομαστή αρχαία πόλη στην Ρόδο) και μάλιστα προέβλεψε έκλειψη σελήνης!!! Κατά την Gladys Weingerg, η κατασκευή του αστρολάβου των Αντικυθήρων χρονολογείται το 80 – 82 π.Χ. Γενικά το νησί της Ρόδου είχε αναπτύξει υψηλό πολιτισμό. Γνωστά είναι τα αγάλματα και άλλα έργα τέχνης στην Ρόδο. Οι Ρόδιοι γλύπτες θεωρούνταν από τους καλύτερους της αρχαιότητος. Στο λιμάνι της Ρόδου υπήρχε και το γιγάντιο άγαλμα του ``Κολοσσού της Ρόδου΄΄ που ήταν ένα από τα 7 θαύματα της αρχαιότητας και το οποίο μυστηριωδώς εξαφανίστηκε. Στην Ρόδο είχε αναπτυχθεί και υψηλή τεχνολογία. Πέρα από τον αστρολάβο, στην περιοχή Κέσκινδο υπήρχε αστεροσκοπείο. Ο Στράβωνας (85) αναφέρει (ΙΔ΄ 654 / 54) ότι τεχνίτες στην Ρόδο κατασκεύαζαν αγάλματα που μιλούσαν και περπατούσαν. Ίσως να πρόκειται για ρομπότ – ανθρωποειδή, κάτι σαν τον Τάλω για τον οποίο θα γίνει αναφορά στο τέλος του κεφαλαίου. Σχετικά με τη Ρόδο, αξίζει να σημειωθεί ότι εμπορευόταν κασσίτερο από την Αγγλία. Άρα, η Ρόδος είχε κατακτήσει – δια θαλάσσης – τον κόσμο.

Αφού γίνεται αναφορά σε πρωτοποριακές επινοήσεις, δεν είναι δυνατόν να μην αναφερθεί και ένας από τους μεγαλύτερους εφευρέτες της αρχαιότητος, ο Έλληνας Αρχιμήδης (287 – 212 π.Χ.) από τις Συρακούσες που ήταν ελληνική αποικία (των Κορινθίων που την ίδρυσαν το 733 π.Χ.) στη Σικελία. Ο Αρχιμήδης ήταν μαθηματικός ,φυσικός, χημικός, μηχανολόγος και εφευρέτης. Στην φυσική μίλησε για την ανάκλαση και την διάθλαση του φωτός. Επίσης, ανακάλυψε τους νόμους της άνωσης, κάτι πρωτοποριακό για την φυσική και συγκεκριμένα για την υδροστατική και γενικά για τους νόμους των υγρών και των αερίων. Είναι γνωστή η φράση του ``εύρηκα΄΄ την οποία είπε όταν γυμνός από το μπάνιο του βγήκε στον δρόμο, για να πανηγυρίσει την ανακάλυψη της άνωσης που έκανε στην μπανιέρα του! Όταν ο Αρχιμήδης επισκέφτηκε την Αίγυπτο, επινόησε ένα ειδικό σύστημα άντλησης νερού από τον ποταμό Νείλο! Το μηχάνημα αυτό είχε μια ελικοειδή αντλία. Ο Αρχιμήδης είχε επινοήσει και 2 αστρονομικά όργανα.

    Στις Συρακούσες ο Αρχιμήδης, χρησιμοποιώντας τεραστία κοίλα κάτοπτρα, κατάφερε από την πόλη να κάψει τα πλοία των Ρωμαίων που απειλούσαν να την κυριεύσουν. Δηλαδή, μόνος του με μερικούς μεγάλους καθρέπτες που εστίαζαν τις ηλιακές ακτίνες, κατάφερε να βυθίσει τον εχθρικό στόλο!!! Το πιο εξωφρενικό είναι ότι με τεράστιους γάντζους σήκωνε τα εχθρικά πλοία σε μεγάλο ύψος και έπειτα τα έριχνε στο νερό όπου διαλύονταν από την πτώση!!! Στις Συρακούσες, πάλι, χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό μοχλών, κατάφερε με μικρή προσπάθεια να καθελκύσει ένα μεγάλο πλοίο, τη ``Συρακοσία΄΄, που ανήκε στον τύραννο των Συρακουσών, Ιέρωνα. Αυτό γέμισε με τόση περηφάνια τον Αρχιμήδη που τότε είπε την περίφημη φράση: – ``Δός μοι πα στω καί τά γαν κινήσω΄΄, δηλαδή: – ``δώσε μου μέρος και θα κινήσω τη γη΄΄!!! Ο Αρχιμήδης χρησιμοποιούσε μοχλούς ανυψώνοντας τεράστια αντικείμενα. Πιθανόν να είχε επινοήσει πολλές εφευρέσεις που δεν έγιναν ποτέ γνωστές. Όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν τις Συρακούσες, είδαν τον Αρχιμήδη να σχεδιάζει κύκλους στην άμμο. Όταν τον πλησίασαν, αυτός ατάραχος τους είπε το περίφημο: – ``μή μου τούς κύκλους τάραττε΄΄(μην ταράζετε τους κύκλους μου) και τότε ένας Ρωμαίος στρατιώτης τον σκότωσε... Αυτή ήταν και η γενικότερη συμπεριφορά και ο ``πολιτισμός΄΄ των Ρωμαίων σε πλήρη αντιδιαστολή με τον ελληνικό πολιτισμό. Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν αιματοκύλισε τις περιοχές της νοτιοδυτικής Ασίας και της Αιγύπτου που απελευθέρωσε από τους Πέρσες, αλλά τις εκπολίτισε. Σημειώνεται και αλλού ότι στον στρατό του Αλεξάνδρου συμμετείχαν και ντόπιοι. Γενικά οι ντόπιοι θεοποίησαν, τόσο τον Αλέξανδρο, όσο και τους διαδόχους του όπως τους Πτολεμαίους στην Αίγυπτο. Τόσο πολύ τους έκαναν εντύπωση οι Έλληνες που τους μετέδωσαν τον θαυμαστό πολισμό τους που δυστυχώς σήμερα οι ανατολίτες δεν διατήρησαν. Σήμερα κανένας λαός, ούτε η Ελλάδα, δεν έχει τα πραγματικά ιδανικά του ελληνικού πολιτισμού. Αυτή είναι η ανάγκη που προβάλλει το βιβλίο αυτό…

    Συνεχίζοντας με την ανάπτυξη της επιστήμης στην ελληνιστική εποχή, αναφέρθηκαν σε άλλο κεφάλαιο οι μεγάλοι φυσιολόγοι και ανατόμοι Ηρόφιλος (3ος αιώνας π.Χ.) από την Χαλκηδόνα και Ερασίστρατος από την Κέα (3ος αιώνας π.Χ.). Και οι δυο εργάστηκαν στην Αλεξάνδρεια. Αργότερα, μεγαλούργησε ο Γαληνός (128 – 200 μ.Χ.) από την Πέργαμο (πρωτεύουσα του ελληνιστικού βασιλείου της Περγάμου) ο οποίος ήταν ο μεγαλύτερος ιατρός μετά τον Ιπποκράτη. Μάλιστα, έγινε και ιατρός της αυλής του Ρωμαίου αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου και του συμβασιλέα του Λεύκιου Ονήρου. Στα μαθηματικά, πέρα από τον Αρχιμήδη, μεγάλος μαθηματικός που έζησε στην Αλεξάνδρεια ήταν και ο Ευκλείδης (4ος – 3ος αιώνας π.Χ.) που είναι ο θεμελιωτής της γεωμετρίας με το περίφημο βιβλίο του ``Στοιχεία γεωμετρίας΄΄ (13 τόμοι). Επίσης, έγραψε βιβλία για την οπτική (η οπτική είναι κλάδος της φυσικής) στα οποία μίλησε για τα κάτοπτρα. Έγραψε και βιβλία που αναφέρονταν στην αστρονομία. Μεταξύ των μαθητών του ήταν και ο στρατηγός του Αλεξάνδρου και διάδοχος – αυτοκράτορας της Αιγύπτου, Πτολεμαίος ο Α΄ (ο Λάγου ή Σωτήρ, 304 – 283 π.Χ.). Στην γεωγραφία αναφέρθηκαν πρωτύτερα οι περιγραφές του στρατηγού του Αλεξάνδρου, Νεάρχου, που χαρτογράφησε τα παράλια της Αραβικής Θάλασσας. Σημαντικός γεωγράφος ήταν και ο Δικαίαρχος ο Περιπατητικός (της Περιπατητικής σχολής του Αριστοτέλη) από τη Μεσσήνη που έζησε τον 4ο αιώνα π.Χ. Ο Δικαίαρχος χαρτογράφησε τον τότε γνωστό κόσμο και μέτρησε το ύψος των ελληνικών βουνών. Επίσης, υπολόγισε την περίμετρο της γης.

    Ο Ερατοσθένης (275 – 195 π.Χ) από την Κυρήνη (ελληνική αποικία στη Λιβύη) ήταν φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος, φυσικός, ποιητής και φιλόλογος. Ο Ερατοσθένης σπούδασε στην Αθήνα και έζησε στην Αλεξάνδρεια όπου το 236 π.Χ. έγινε διευθυντής της περίφημης βιβλιοθήκης της πόλης. Ο Ερατοσθένης, με την βοήθεια της γεωμετρίας, μέτρησε την περίμετρο της γης χρησιμοποιώντας δυο πηγάδια – το ένα στο Ασσουάν και το άλλο στην Αλεξάνδρεια – όπου στις 12 το μεσημέρι οι ακτίνες του ηλίου έπεφταν κάθετες σε αυτά. Έκανε λάθος μόνο κατά 322 χιλιόμετρα, αλλά το σφάλμα του ήταν δικαιολογημένο, γιατί η απόσταση Αλεξανδρείας – Ασσουάν του δόθηκε κατά 20 χιλιόμετρα παραπάνω από ότι ήταν. Ο Ερατοσθένης πρώτος υποστήριξε ότι η γη είναι σφαιρική και γι’ αυτό άλλωστε μέτρησε και την περίμετρό της. Ο Ερατοσθένης έλεγε ότι είναι δυνατόν κάποιος, αν ξεκινούσε με πλοίο από την Ισπανία – ακολουθώντας τις ακτές της Αφρικής – μπορούσε να φθάσει στις Ινδίες. Επίσης, όρισε την γεωγραφική τοποθέτηση ενός σημείου, με βάση τους παραλλήλους και τους μεσημβρινούς της γης. Συγκεκριμένα, στην χαρτογράφηση χρησιμοποίησε έναν παράλληλο και έναν μεσημβρινό που τέμνονταν στην Ρόδο. Την μέθοδό του τελειοποίησε ο Ίππαρχος, καθώς και ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (2ος αιώνας π.Χ.). Ο τελευταίος ήταν αστρονόμος, μαθηματικός και γεωγράφος από την Αίγυπτο. Το όνομα όλων των προαναφερθέντων επιστημόνων στα ελληνιστικά χρόνια, δείχνει ελληνική καταγωγή. Ο Ίππαρχος (2ος αιώνας π.Χ.) ήταν από τη Νίκαια (πόλη στο ελληνιστικό βασίλειο της Βιθυνίας). Έζησε στη Ρόδο και μετά στην Αλεξάνδρεια. Ασχολήθηκε με την αστρονομία και ήταν ο μεγαλύτερος αστρονόμος της αρχαιότητας, μαζί με τον Εύδοξο από την Κνίδο (βλ. πριν). Το 134 π.Χ. χαρτογράφησε 1080 άστρα. Ο Ίππαρχος ανακάλυψε την μετάπτωση των ισημεριών. Επίσης, επινόησε διάφορα αστρονομικά όργανα, σημαντικότερο από τα οποία ήταν ο επίπεδος αστρολάβος τον οποίο εφηύρε το 150 π.Χ. Με τον αστρολάβο μετρούσε το ύψος κάποιου αστέρα στον ορίζοντα, κάτι που του επέτρεπε να έχει πλήρη εικόνα του έναστρου ουρανού. Ο Ίππαρχος κατέταξε τους αστερισμούς και υπολόγισε το έτος σε 365 μέρες και 6 ώρες. Επίσης, είχε ασχοληθεί και με την γεωγραφία. Μάλιστα, είχε τοποθετήσει την Ρόδο στον χάρτη στο 36ο γεωγραφικό πλάτος, κάτι που ισχύει πραγματικά.

    Πριν από τον Ίππαρχο, ο φιλόσοφος Ηρακλείδης (4ος αιώνας π.Χ.) από την Ηράκλεια (ελληνική αποικία στη Μαύρη Θάλασσα) είπε ότι η γη περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, 19 αιώνες πριν τον Γαλιλαίο. Ο Αρίσταρχος (310 – 250 π.Χ.), αστρονόμος, μαθηματικός και φυσικός από τη Σάμο, είπε ότι η γη περιστρέφεται κάθε 24 ώρες γύρω από τον άξονά της και κάθε έτος γύρω από τον ήλιο. Άρα, 17 αιώνες πριν από τον Κοπέρνικο, ο Αρίσταρχος έθεσε το ηλιοκεντρικό σύστημα (ο ήλιος το κέντρο του σύμπαντος και πλανήτες περιστρεφόμενοι γύρω του). Πριν, πίστευαν ότι η γη ήταν το κέντρο του σύμπαντος. Όμως, ο άνθρωπος δεν θέλει να καταλάβει ότι δεν είναι, ακόμα και σήμερα! Μας διακρίνει δηλαδή ένας ανθρωποκεντρισμός… Μάλιστα, η ανθρωποκεντρική θεωρία επηρέασε και την κοσμολογία (αστροφυσική). Σχετικά με το ηλιοκεντρικό σύστημα, πριν από τον Αρίσταρχο, ο πυθαγόρειος φιλόσοφος Φιλόλαος (5ος αιώνας π.Χ.) από την ελληνική αποικία του Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας μίλησε για το ``κεντρικό πυρ΄΄, υπονοώντας μάλλον τον ήλιο στο κέντρο του ηλιακού συστήματος. Ο Αρίσταρχος, επίσης, υπολόγισε και την απόσταση ηλίου – σελήνης. Στην φυσική, στα ελληνιστικά χρόνια διακρίθηκε, εκτός των άλλων, και ο Στράτων που ήταν δάσκαλος του βασιλιά της Αιγύπτου, Πτολεμαίου Β΄ του Φιλάδελφου (283 – 246 π.Χ., από το ελληνικό γένος των Πτολεμαίων). Ο Στράτων μελέτησε την ατομική θεωρία του Δημοκρίτου και ο ίδιος δημιούργησε θεωρία για το κενό. Μαζί με τον Θεόφραστο συνέγραψαν και ένα βιβλίο ζωολογίας!!! Ο Θεόφραστος (4ος – 3ος αιώνας π.Χ.) από την Ερεσό της Λέσβου ήταν διευθυντής της Περιπατητικής σχολής του Αριστοτέλη μετά τον θάνατό του. Τον Θεόφραστο στην Περιπατητική σχολή διαδέχτηκε ο Στράτων. Ο Θεόφραστος συνέβαλε και στην βοτανολογία. Ταξινόμησε τα φυτά και μάλιστα ξεχώρισε και 17 νέα φυτά

Η πόλη στην οποία άνθησε το πνεύμα ήταν η Αλεξάνδρεια που είχε ιδρύσει ο Αλέξανδρος το 331 π.Χ. Στην Αλεξάνδρεια υπήρχε ο περίφημος φάρος μήκους 130 μέτρων που χτίστηκε στη νησίδα Φάρο, από τον περίφημο αρχιτέκτονα Σώστρατο από την Κνίδο (ελληνική αποικία στη Μ. Ασία). Το έργο αυτό ήταν ένα από τα 7 θαύματα του κόσμου και έγινε επί διακυβέρνησης του Πτολεμαίου Β΄ του Φιλάδελφου. Στην Αίγυπτο ιδρύθηκε από τον Έλληνα βασιλιά Πτολεμαίο τον Α΄ (304 – 283 π.Χ.) το ``Μουσείο΄΄ της Αλεξανδρείας. Ουσιαστικά ήταν μια Ακαδημία Επιστήμων που αποτελούσε αρχιτεκτονική συνεχεία των βασιλικών ανακτόρων. Στο Μουσείο της Αλεξανδρείας υπήρχε ανατομείο, αστεροσκοπείο, ζωολογικός κήπος, βοτανικός κήπος και αίθουσα διαλέξεων. Σημειώνεται ότι ακόμα και ο βασιλιάς παρακολουθούσε μαθήματα. Στο Μουσείο υπήρχαν, επίσης, δωμάτια για τους φιλοσόφους, τους φιλολόγους και τους επιστήμονες (μαθηματικοί, αστρονόμοι, ιατροί, ανατόμοι, φυσιολόγοι, φυσικοί, γεωγράφοι και άλλοι επιστήμονες) που δίδασκαν, έδιναν διαλέξεις και έκαναν έρευνα. Ο ζωολογικός κήπος περιείχε σπάνια ζώα όπως αγρία ζώα από την Αφρική, ερπετά, ακόμα και πολικές αρκούδες. Το τελευταίο επιβεβαιώνει το γεγονός ότι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν ταξιδέψει παντού. Στο Μουσείο της Αλεξανδρείας υπήρχε και η περίφημη βιβλιοθήκη. Πέρα από την Αλεξάνδρεια, μεγάλες βιβλιοθήκες υπήρχαν σε πολλές πόλεις της Ελλάδος (Αθήνα, Ρόδος, Σπάρτη, Φίλλιποι και άλλες) και των ελληνιστικών βασιλείων στην νοτιοδυτική Ασία. Η μεγαλύτερη, μετά την βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας, ήταν η βιβλιοθήκη της Περγάμου. Σε όλες τις βιβλιοθήκες υπήρχαν βιβλιοθηκάριοι και κατάλογοι με τα περιεχόμενα των βιβλίων! Όταν οι Πτολεμαίοι της Αιγύπτου απαγόρευσαν την εξαγωγή του παπύρου, τότε τα έργα γράφονταν σε περγαμηνές από δέρματα μικρών ζωών – ακόμα και εμβρύων ζωών – που τυλίγονταν σε κυλίνδρους και τοποθετούνταν στα ράφια. Η βιβλιοθήκη του Μουσείου της Αλεξανδρείας περιείχε 700000 τόμους. Δυστυχώς, τα περισσότερα βιβλία κάηκαν από μεγάλη πυρκαγιά. Έτσι, χιλιάδες ελληνικά συγγράμματα καταστράφηκαν για πάντα. Αν δεν καίγονταν, ίσως να είχαμε μια τελείως διαφορετική γνώση για την επιστήμη και την φιλοσοφία στην αρχαία Ελλάδα… Ας θυμηθούμε ότι και τα βιβλία του μεγάλου Έλληνα ιατρού Γαληνού κάηκαν στην Ιταλία. Επίσης, για τους περισσότερους Έλληνες φιλοσόφους, επιστήμονες και γενικά σημαντικούς άνδρες (και γυναίκες), υπάρχουν ελάχιστες μαρτυρίες. Σε πολλούς δεν διασώθηκαν γραπτά έργα, αλλά υπάρχουν (ελλιπείς) πληροφορίες γι’ αυτούς από άλλους συγγραφείς. Ο γράφων πιστεύει ακράδαντα πως στην αρχαία Ελλάδα είχε αναπτυχθεί πάρα πολύ η τεχνολογία. Ο υπολογιστής των Αντικυθήρων και τα μηχανήματα του Κτησιβίου, του Ήρωνα, του Αρχιμήδη και άλλων που προαναφέρθηκαν είναι απλώς ένα δείγμα της τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων. Δυστυχώς, πολλά θέματα σχετικά με την επιστήμη και την φιλοσοφία θα παραμείνουν άγνωστα για πάντα, μιας και τα γραπτά έργα που κάνουν αναφορές σε αυτά κάηκαν. Κατά τον γράφοντα κάηκαν στις πλείστες των περιπτώσεων εσκεμμένα, όπως και εσκεμμένα κάποια αρχαιοελληνικά νομίσματα, τάφοι, κτερίσματα (76) και άλλα ευρήματα που βρέθηκαν στην Αμερική και αλλού δεν αποκαλύφθηκαν ποτέ, από φθόνο προς τους Έλληνες. Τέτοιες πυρκαγιές – τυχαίες ή σκόπιμες – έγιναν, πέρα από την Αλεξάνδρεια, και σε άλλες βιβλιοθήκες με αρχαία κείμενα. Επίσης, τα περισσότερα αρχαιοελληνικά μνημεία και όλες οι βιβλιοθήκες καταστράφηκαν από επιδρομές βαρβαρικών λαών όπως ήταν οι Ρωμαίοι (οι Ρωμαίοι έκλεψαν πολλά μνημεία ελληνικής τέχνης όπως έκαναν αργότερα, στα τέλη του 19ου αιώνα, Άγγλοι και Γάλλοι αρχαιολόγοι), αλλά και από τους φανατικούς χριστιανούς του Βυζαντίου!!! Οι δε Τούρκοι είχαν μετατρέψει την Ακρόπολη σε οχυρό με πυριτιδαποθήκη και διεξήγαγαν μάχες με τους Έλληνες.

    Σχετικά με τον ελληνικό πολιτισμό, κάποιοι ξένοι μελετητές υποστηρίζουν απίστευτες ανοησίες. Τις θεωρίες ότι οι Ινδοί ή οι Αιγύπτιοι ή άλλοι λαοί μετέδωσαν τον πολιτισμό τους στους αρχαίους Έλληνες ο γράφων τις θεωρεί τουλάχιστον αφελείς. Στο βιβλίο αυτό αποδείχθηκε ότι έγινε το αντίστροφο, δηλαδή οι αρχαίοι Έλληνες ήταν αυτοί που μετέδωσαν τον πολιτισμό τους στους άλλους λαούς. Οι Έλληνες πήραν, φυσικά, κάποια στοιχεία από τους Αιγυπτίους και τους Φοίνικες, αλλά δημιούργησαν τον δικό τους πολιτισμό που επιζεί μέχρι σήμερα, την στιγμή που όλοι οι άλλοι πολιτισμοί πέθαναν. Ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός επέζησε και είναι εμφανείς οι εκφάνσεις του στον νεοελληνικό πολιτισμό. Πάντως, είναι λυπηρό ότι δεν θα μάθουμε ποτέ για τα μηχανήματα, τα φάρμακα και άλλα θαύματα των αρχαίων Ελλήνων, γιατί τα περισσότερα στοιχεία που αναφέρονταν σε αυτά καταστράφηκαν εσκεμμένα, από τον φθόνο κάποιων άλλων βαρβαρικών λαών. Στην μυθολογία ο γράφων θυμήθηκε τους 12 άθλους του Ηρακλή. Ένας από αυτούς τους άθλους που ανέθεσε στον Ηρακλή ο ξάδελφός του – βασιλιάς των Μυκηνών, Ευρυσθέας, ήταν να απαλλάξει την περιοχή της λίμνης της Στυμφαλίας (στην Κορινθία) από τις στυμφαλίδες όρνιθες. Οι όρνιθες αυτές ήταν αρπακτικά όρνια με σιδερένιο κεφάλι, πτερά και ράμφη που σκότωναν ζώα, αλλά και ανθρώπους. Τελικά ο Ηρακλής σκότωσε τις στυμφαλίδες όρνιθες με τα δηλητηριώδη βέλη του. Είναι εμφανές ότι από την περιγραφή των στυμφαλίδων ορνίθων, βγαίνει το υποθετικό συμπέρασμα ότι ήταν κάτι σαν πολεμικά αεροπλάνα. Ήταν σιδερένια μικρά αεροσκάφη, με σιδερένια πτερά και ράμφος, δηλαδή το ρύγχος του αεροπλάνου. Σε ό, τι αφορά τα δηλητηριώδη βέλη του Ηρακλή, μάλλον πρόκειται για κάποιο είδος όπλου σαν ρουκέτα που κατέρριπτε τα αεροπλάνα! Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται αστεία, αλλά η ελληνική μυθολογία ίσως αποκαλύπτει κάποιο είδος υψηλής τεχνολογίας πριν τον 8ο αιώνα π.Χ.. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως στο Αιγαίο υπήρχε σημαντικός πολιτισμός από το 6000 π.Χ. (νεολιθική εποχή), ενώ δείγματα ανθρώπινης δραστηριότητας υπάρχουν στην Ελλάδα από το 600000 π.Χ. (παλαιολιθική εποχή) με τον ``άνθρωπο (γέρο) των Πετραλώνων΄΄, στην Χαλκιδική.

    Υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα που ενισχύουν την παραπάνω θεωρία. Ένα παράδειγμα είναι το όνομα Τηλέμαχος (υιός του γνωστού βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα και της Πηνελόπης). Η λέξη Τηλέμαχος σημαίνει αυτός που πολεμάει από μακριά. Ίσως πίσω από την λέξη να κρύβεται το γεγονός ότι υπήρχαν όπλα όπως ρουκέτες, όλμοι, πύραυλοι ή λέιζερ, με τα οποία πολεμούσαν οι αρχαίοι Έλληνες από μακριά τον εχθρό. Άλλο παράδειγμα από την μυθολογία που δείχνει ενδεχόμενη υψηλή τεχνολογία στην αρχαία ή προϊστορική Ελλάδα ήταν ο Τάλως. Ο Τάλως ήταν ένα τεράστιο χάλκινο κατασκεύασμα του θεού της φωτιάς, Ηφαίστου. Ο μυθικός βασιλιάς της Κρήτης, Μίνωας (93), ανέθεσε στον Τάλω την περιφρούρηση του νησιού. Ο Τάλως γυρνούσε, ως περιπολία, 3 φορές την ημέρα την Κρήτη. Έριχνε τεράστιους βράχους στα εχθρικά πλοία και σκότωνε τους εχθρούς του αρπάζοντάς τους στην πυρακτωμένη του αγκαλιά. Ήταν άτρωτος. Πιθανότατα ο Τάλως να ήταν ένα τεράστιο ρομπότ – ανθρωποειδές που προφανώς με ηλεκτρική εκκένωση ή κάποιον άλλο τρόπο σκότωνε τους εχθρούς του αγκαλιάζοντάς τους. Κατά τον μύθο είχε μια φλέβα που εκτεινόταν από τον λαιμό ως τον αστράγαλό του. Στην φλέβα αυτή κυκλοφορούσε το υγρό ``ιχώρ΄΄ που ήταν το αίμα που έρρεε στις φλέβες των θεών. Το ιχώρ ίσως στην πραγματικότητα να ήταν υγρό μπαταρίας. Στον αστράγαλο του Τάλου υπήρχε κάτι σαν βαλβίδα. Ο Τάλως σκοτώθηκε από τους Αργοναύτες όταν η Μήδεια τρύπησε την φλέβα στον αστράγαλό του και χύθηκε το ιχώρ, το αίμα των θεών. Επί τη ευκαιρία, οι θεοί και οι ημίθεοι των αρχαίων Ελλήνων ίσως να ήταν άνθρωποι που είχαν αναπτύξει σε τέτοιο βαθμό την τεχνολογία, ώστε οι ``θνητοί΄΄ τους πέρασαν για θεούς και έπλασαν μύθους και δοξασίες για αυτούς... Επιστρέφοντας στον Τάλω, η θεωρία ότι ήταν ρομπότ θα μπορούσε να συσχετιστεί και με την αναφορά του Στράβωνα (85) ότι τεχνίτες στην Ρόδο κατασκεύαζαν αγάλματα που μιλούσαν και περπατούσαν, δηλαδή ρομπότ!!! Είναι γεγονός ότι στην Ρόδο είχε αναπτυχθεί υψηλός πολιτισμός και εξελιγμένη τεχνολογία, όπως προαναφέρθηκε.
 
    Πέρα από τον Τάλω, η ελληνική μυθολογία αναφέρει και το άγαλμα ``Παλλάδιον΄΄. Ήταν ένα άγαλμα με μαγικές ιδιότητες. Αναπαριστούσε την θεά Αθηνά οπλισμένη με δόρυ και ασπίδα. Ίσως και αυτό να ήταν κάποιο είδος ρομπότ.Το άγαλμα αυτό προστάτευε τις πόλεις και το τοποθετούσαν στις ακροπόλεις (οχυρά). Τέτοιο άγαλμα υπήρχε και στο Ίλιον ή αλλιώς Τροία. Κατά την πολιορκία της Τροίας, για να πέσει η πόλη στα χέρια των Αχαιών, αναγκάστηκε ο βασιλιάς της Ιθάκης, Οδυσσέας, και ο βασιλιάς του Άργους, Διομήδης, να αρπάξουν το Παλλάδιον το οποίο αργότερα μετέφερε ο Διομήδης στο Άργος. Από το Άργος το Παλλάδιον το πήρε ο βασιλιάς της Αθήνας Δημοφών και το μετέφερε στην Ακρόπολη των Αθηνών. Επί τη ευκαιρία, ο Δημοφών ήταν υιός του Θησέα και της Φαίδρας που ήταν κόρη του Μίνωα  και της Πασιφάης. Σημειώνεται ότι η μυθολογία έχει ανακατευθεί με την πραγματικότητα, αφού ο Θησέας θεωρείται ότι πιθανότατα ήταν πραγματικό πρόσωπο. Ο πατέρας του Θησέα, Αιγέας, είχε παντρευτεί την Μήδεια. Η Μήδεια θέλησε να δηλητηριάσει τον Θησέα, χωρίς να ξέρει ότι ο νέος που είχε έλθει στην Αθήνα ήταν ο υιός του Αιγέα. Τελικά, ο πατέρας αναγνώρισε τον υιό του από το σπαθί και τα σανδάλια που του είχε αφήσει. Η Μήδεια τότε έφυγε από την πόλη με το φτερωτό της άρμα. Το φτερωτό άρμα παρουσιάζεται και σε άλλους μύθους. Μήπως ήταν κάποιο είδος πτητικού μέσου; Ας θυμηθούμε και το φτερωτό άλογο του Περσέα (υιός του θεού Δία και της Δανάης) και του Βελλεροφόντη (μυθικός υιός του βασιλιά της Κορίνθου, Γλαύκου), τον Πήγασο. Επίσης, ας θυμηθούμε και το ιπτάμενο χρυσόμαλλο κριάρι με το οποίο πέταξαν ο Φρίξος και η Έλλη από την Ελλάδα στην Κολχίδα (περιοχή ανατολικά της Μαύρης Θάλασσας). Στην ιστορία αυτή φαίνεται και το γεγονός του αποικισμού των παραλίων της Μαύρης Θάλασσας από τους Έλληνες.

    Ο μεγαλύτερος τεχνίτης και εφευρέτης που αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία ήταν ο Δαίδαλος. Ο Δαίδαλος γεννήθηκε στην Αθήνα και καταγόταν από την βασιλική γενιά του Ερεχθέα (μυθικός βασιλιάς της Αθήνας). Αργότερα εξορίστηκε στην Κρήτη όπου εργάστηκε ως μηχανικός. Εφηύρε διάφορα εργαλεία γλυπτικής και αρχιτεκτονικής και ασχολήθηκε, επίσης, με την ναυπηγική. Γενικά, κατασκεύαζε διάφορα μηχανήματα. Στην Κρήτη κατασκεύασε και τον λαβύρινθο που ήταν ένα κτίσμα με λαβυρινθώδη αρχιτεκτονική διάταξη από το οποίο όποιος έμπαινε ήταν αδύνατον να βγει, αν δεν ήξερε την διαδρομή. Στον λαβύρινθο έκλεισε ο Μίνωας, τον Μινώταυρο, ένα τέρας με κεφάλι ταύρου το οποίο σκότωσε ο Θησέας (92) που κατάφερε να βγει από τον λαβύρινθο με τον μίτο της Αριάδνης. Ο μίτος αυτός ήταν ένα νήμα που ξετύλιγε ο Θησέας κατά την διαδρομή του στον λαβύρινθο και έτσι βρήκε μετά την έξοδο ακολουθώντας το. Το γεγονός ότι ο Θησέας σκότωσε τον Μινώταυρο και κατάφερε να διαφύγει από τον λαβύρινθο εξόργισε τον Μίνωα που κατηγόρησε τον Δαίδαλο για προδοσία της μυστικής διαδρομής του λαβυρίνθου και διέταξε να φυλακιστεί μαζί με τον υιό του Ίκαρο. Τελικά, ο Δαίδαλος κατασκεύασε φτερά από κερί και κατάφερε να δραπετεύσει με τον υιό του πετώντας με τα φτερά αυτά. Ενώ πετούσαν, ο Δαίδαλος είπε στον υιό του Ίκαρο να μην πετά κοντά στην θάλασσα, για να μην βραχούν τα φτερά του. Επίσης, του είπε να μην πετά ψηλά, για να μην λιώσουν τα φτερά από την θερμότητα του ηλίου. Όμως ο νεαρός Ίκαρος παρασύρθηκε από την γοητεία της πτήσης και πέταξε ψηλά με αποτέλεσμα να λιώσουν τα φτερά του και να πέσει στο πέλαγος και να πνιγεί. Το πέλαγος που έπεσε ονομάστηκε Ικάριο και το νησί κοντά στο οποίο έπεσε ονομάστηκε Ικαρία. Ο Δαίδαλος έφτασε με τα φτερά του στην Σικελία όπου έφτιαξε πολλές εφευρέσεις. Κατά τον μύθο, ο Δαίδαλος πέθανε στην Αίγυπτο όπου συνέχισε τις εφευρέσεις του και εκεί. Από την ιστορία του Δαιδάλου είναι εμφανές ότι τα φτερά με τα οποία πέταξε ήταν κάτι σαν ανεμόπτερο ή αεροσκάφος. Μάλλον, όμως, πρόκειται για πτητική μηχανή που έμοιαζε με το ανεμόπτερο. Από την άλλη, στον μύθο φαίνεται ο αποικισμός της Σικελίας από τους Έλληνες, μιας και ο Δαίδαλος έζησε εκεί και μάλιστα επινόησε διάφορες μηχανικές κατασκευές. Επίσης, η παρουσία του Δαιδάλου στην Αίγυπτο και η συνέχιση των εφευρέσεών του εκεί, είναι ένδειξη που ενισχύει την ρηξικέλευθη θεωρία του γράφοντος ότι οι αρχαίοι Έλληνες δίδαξαν τεχνολογικά και πολιτισμικά τους αρχαίους Αιγυπτίους, καθώς και άλλους λαούς.

    Στην επιστήμη τίποτα δεν είναι απόλυτο. Άρα, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι πίσω από τη μυθολογία κρύβονται άλλα πράγματα όπως μυστικά τεχνολογικά επιτεύγματα. Άλλωστε, μην ξεχνάμε την αρχαία μπαταρία που βρέθηκε στην Βαβυλώνα, την αρχαία σπηλαιογραφία που εικονίζει έναν αστροναύτη, την ανεξήγητη ύπαρξη υψηλής ραδιενέργειας σε κάποιες απομακρυσμένες περιοχές (σαν να έγινε πριν χιλιετίες πυρηνικός πόλεμος), τον μύθο της χαμένης Ατλαντίδος (ήπειρος που καταποντίστηκε) κ. α. Η θεωρία της καταστροφής και της αναγέννησης του ανθρωπίνου γένους (βλ. αρχαιοελληνικό μύθο του Δευκαλίωνα και στην Βίβλο την κιβωτό του Νώε – που βρέθηκε στην Ασία – για παρελθούσα καταστροφή του πλανήτη) δεν αποκλείει το γεγονός στα αρχαία ή στα προϊστορικά χρόνια να υπήρχε κάποιος ανώτερος, τεχνολογικά, πολιτισμός που να εξαφανίστηκε ή να μην άφησε ίχνη. Άλλωστε και στις μέρες μας το ανθρώπινο γένος κινδυνεύει να αφανιστεί από έναν ολέθριο πυρηνικό πόλεμο ή από την συνεχιζόμενη καταστροφή του πλανήτη μας που οδηγεί σε ραγδαίες κλιματολογικές αλλαγές… Ίσως με αυτήν την θεωρία να εξηγείται και η εποχή των παγετώνων από αντίστοιχες κλιματολογικές αλλαγές, εξαιτίας πάλι της επέμβασης του ανθρώπου στο περιβάλλον. Άλλωστε, βάση ανθρωπολογικών ευρημάτων τα πρωτόγονα πρωτεύοντα (πρόγονες μορφές του ανθρώπου) εμφανίστηκαν στη γη πριν 65 εκατομμύρια χρόνια, ενώ τα πρωτόγονα ανθρωποειδή πριν 7 εκατομμύρια χρόνια. Ο άνθρωπος με τη σημερινή του μορφή (Homo Sapiens – Sapiens) εμφανίστηκε μόλις πριν 10000 έτη! Η ηλικία της γης εκτιμάται στα 5 δισεκατομμύρια έτη και ο Φανεροζωικός αιώνας (από τη στιγμή της ύπαρξης ζωής ως την δημιουργία των πρόδρομων οργανισμών) ανάγεται 600 εκατομμύρια έτη πριν. Άρα, υπολείπεται ένα τεράστιο διάστημα από τη στιγμή της γέννησης της γης και τη στιγμή της γέννησης της ζωής σε αυτήν! Η ζωή στη γη θεωρείται ότι προήλθε από μόρια που δημιούργησαν αργότερα πιο πολύπλοκες ενώσεις. Τα μόρια αυτά προήλθαν από κομήτες ή από αστεροειδές ή από μετεωρίτες ή από την έκρηξη των υπερκαινοφανών (σουπερνόβα). Μπορεί στο διάστημα μεταξύ των 5 δισεκατομμυρίων ετών που γεννήθηκε η γη και των …10000 ετών που εμφανίστηκε ο σύγχρονος άνθρωπος, η γη να κατοικήθηκε από ανθρώπους και μετά να καταστράφηκε από πόλεμο ή κλιματολογικές αλλαγές (ίσως οφειλόμενες πάλι στον άνθρωπο) και αυτός ο κύκλος καταστροφής και αναγέννησης να συνεχίστηκε και να συνεχίζεται περιοδικά.