*** Και δεν εβρέθηκε απ᾽ τις Χάριτες μακριά [στρ. β]η δίκαιη πολιτεία του νησιού,που γνώρισε των Αιακιδών τα λαμπρά κατορθώματα·25τέλεια εξαρχής εστάθηκε η δόξα της.Γιατί την ανυμνούν πολλοί που ανάθρεψε,και νικηφόροι στους αγώνες αθλητέςκαι ήρωες απαράμιλλοι σ᾽ ορμητικούς πολέμους· αλλά και οι κάτοικοί της ξεχωρίζουν. [αντ. β]Δεν έχω, ωστόσο, τον καιρό για να χαρίσω30στη λύρα και στις απαλές φωνές όλη τη μακριά ιστορία,μήπως η χόρταση έρθει και φέρει ενόχληση.Το χρέος μου για σένα, παλικάρι μου,που τρέχει μπρος στα πόδια μου,ο ύμνος ο σημερινός, χάρη στην τέχνη μουφτερά ας βγάλει. 35Γιατί, στα χνάρια των αδερφών της μάνας σου πατώντας, [επωδ. β]μήτε τον παλαιστή Θεόγνητο ντροπιάζεις,που νίκησε στην Ολυμπία,μήτε τον χεροδύναμο Κλειτόμαχο,τον νικηφόρο στον Ισθμό·και των Μειδυλιδών την πατρική γενιά δοξάζοντας,τον μαντικό λόγο αληθινό τον βγάζεις,που κάποτε είπε του Οικλέα ο γιος,όταν στη Θήβα την εφτάπυλη μπροστά40των αρχηγών είδε τα τέκνα με το κοντάρι ν᾽ αγωνίζονται,
Υπάρχει μια θαυμαστή εννοιολογική συγγένεια ανάμεσα στην αριστοτελική φιλοσοφία και στη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, καθώς και βαθύτατες αναλογίες στη χρήση εξηγητικών σχημάτων για τη σύλληψη και κατανόηση του κόσμου Ι. Προσφέρει την πρόκληση να συνδεθεί η αρχαία ελληνική και πιο συγκεκριμένα η αριστοτελική φιλοσοφία με τη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, δίνοντας έτσι την ευκαιρία να εξετασθεί το έργο του σταγιρίτη φιλοσόφου όχι ως ένα έκθεμα μουσειακό, ανεκτίμητης βεβαίως αξίας, αλλά ως κάτι απόλυτα ζωντανό και επίκαιρο. Μέσα από αυτή την οπτική διερευνήθηκε και φωτίσθηκε η εσωτερική συγγένεια που συνδέει την αριστοτελική φιλοσοφία (α) με τους πιο σύγχρονους κλάδους της επιστήμης, όπως η Κβαντική Φυσική, η Μικροφυσική, η Κοσμολογία, η Αστρονομία, τα Μαθηματικά, η Χημεία, η Βιολογία, η Ψυχολογία και η Λογική (β) με την προβληματική που αναφέρεται στην επιστημονική μέθοδο, στον χαρακτήρα της επιστημονικής γνώσης, στην αιτιότητα και τελεολογία, στον ρόλο των μαθηματικών, στην κριτική του ατομισμού και μηχανιστικού ντετερμινισμού, καθώς και σε θέματα κατανόησης βασικών οντολογικών κατηγοριών.
ΙΙ. Προσφέρει το πεδίο για να γεφυρωθεί το χάσμα που χώρισε και για πολλούς χωρίζει ακόμη τον φιλοσοφικό στοχασμό από την επιστημονική σκέψη, ύστερα από τον κατακερματισμό που υπέστη η γνώση στα νεότερα χρόνια, με τη ραγδαία ανάπτυξη των θετικών επιστημών.
Η σκέψη και η ύλη
Πώς όμως μπορεί η σκέψη ενός φιλοσόφου που έζησε πριν από 2.500 χρόνια να συνδεθεί με το έργο των θετικών επιστημών στο στάδιο της τρομακτικής εξέλιξης όπου βρίσκονται σήμερα, καθώς έχουμε διαβεί το κατώφλι του 21ου αιώνα; Επειδή δεν υπάρχει το περιθώριο εδώ να αναπτυχθούν τα βασικά πορίσματα των ανακοινώσεων, ώστε να σχηματίσει ο αναγνώστης μια σαφή απάντηση, θα αναφερθώ ενδεικτικά και εν συντομία στη σχέση της αριστοτελικής σκέψης με τον χώρο των φυσικών επιστημών.
Όπως ήδη αναφέραμε εισαγωγικά, η αξία της Αριστοτελικής Φυσικής Φιλοσοφίας, σε αντίθεση προς τη Λογική και Μεταφυσική του, υποβαθμίστηκε για πολλούς αιώνες σχεδόν ως τις ημέρες μας. Στη στάση αυτή συνέβαλε το γεγονός ότι ο σταγιρίτης φιλόσοφος προσεγγίσθηκε μέσα από το πνεύμα και τις ιδέες που προέκυψαν από την ανάπτυξη των εμπειρικών - πειραματικών επιστημών από την Αναγέννηση και μετά, κυρίως όμως μετά την επικράτηση της Νευτώνειας Μηχανικής, του Μηχανιστικού Ντετερμινισμού και της Ατομικής Θεωρίας της Ύλης.
Με την ανάπτυξη ωστόσο της Κβαντικής Φυσικής και στη συνέχεια της Φυσικής των Στοιχειωδών Σωματίων η εικόνα για την ύλη και τους νόμους που τη διέπουν μεταμορφώθηκε ριζικά. Η παλιά άποψη ότι ο μικροσκοπικός κόσμος των ατόμων είναι απλώς μια εκδοχή σε μικρότερη κλίμακα του καθημερινού κόσμου της εμπειρίας φάνηκε ότι έπρεπε να εγκαταλειφθεί. Στην κλίμακα του υποατομικού κόσμου δεν μπορούμε πλέον να μιλούμε για τις ιδιότητες των σωματιδίων με τον ίδιο τρόπο που μιλούμε για τα οικεία σε εμάς αντικείμενα της κλίμακας, στην οποία κινούμαστε στον κόσμο της καθημερινής μας εμπειρίας.
Επιστέγασμα όλων των παρατηρήσεων που τόνισαν την ασυμφωνία μεταξύ της Νευτώνειας και της Κβαντικής Φυσικής απετέλεσε η διατύπωση της «αρχής της απροσδιοριστίας» του Heisenberg, με την οποία έγινε φανερό ότι η πλήρης περιγραφή ενός μικροσωματίου, όπως λ.χ. του ηλεκτρονίου, μπορεί να δοθεί μόνο με πιθανότητες και όχι με τους κλασικούς αιτιοκρατικούς νόμους, όπως ίσχυαν στο πλαίσιο του μηχανιστικού ντετερμινιστικού μοντέλου. Φάνηκε ακόμη ότι στο υποατομικό επίπεδο το ηλεκτρόνιο αναδεικνύει κάθε φορά, ανάλογα με τις συνθήκες της πειραματικής διάταξης, άλλοτε έναν σωματιδιακό και άλλοτε έναν κυματικό χαρακτήρα.
Η έρευνα λοιπόν της συμπεριφοράς των μικροσωματίων στον κβαντικό τομέα δημιούργησε δύο βασικές κατηγορίες προβλημάτων, τα οποία σύντομα υπερέβησαν τα όρια του προβληματισμού της φυσικής επιστήμης για να επεκταθούν σε μια σφαίρα ανώτερου θεωρητικού ενδιαφέροντος με αναπόφευκτες φιλοσοφικές προεκτάσεις. Η πρώτη κατηγορία αναφέρεται στην ιδέα της απροσδιοριστίας σε αντιπαράθεση προς την έννοια της αιτιότητας, όπως αυτή ίσχυε στο πλαίσιο της Κλασικής Φυσικής. Η δεύτερη, στον χαρακτήρα της πραγματικότητας του κόσμου που ερευνούν οι επιστήμονες στο επίπεδο της μικροσκοπικής κλίμακας.
Μια άλλη κατηγορία ερωτημάτων φυσικού και φιλοσοφικού συνάμα περιεχομένου συνδέθηκε με το θεμελιώδες πρόβλημα της σύστασης και δημιουργίας του φυσικού κόσμου. Ήδη από τα πρώτα μοντέλα του ατόμου, που προτάθηκαν στο τέλος του 19ου και στις αρχές του αιώνα μας, έγινε η διαπίστωση ότι το άτομο δεν είναι το άτμητο, έσχατο σωματίδιο της ύλης, όπως θεωρούνταν στο πλαίσιο της ατομικής θεωρίας της ύλης, αλλά έχει κάποια δομή, αποτελείται δηλαδή από τον πυρήνα και από ένα ηλεκτρόνιο (ή ηλεκτρόνια), που διαγράφει τροχιές γύρω από αυτόν. Στις δεκαετίες που ακολούθησαν ανακαλύφθηκαν στη συνέχεια πολλές δεκάδες μικροσωματίων και των αντισωματίων τους, την ύπαρξη των οποίων κανείς δεν είχε ως τότε υποπτευθεί. Αποκαλύφθηκε έτσι στο εσωτερικό της σύστασης της ύλης ένας κόσμος με μια θαυμαστή ποιοτική ποικιλία και έναν ανεξάντλητο πλούτο δυνάμεων και αλληλεπιδράσεων, που οδηγούσαν στους μετασχηματισμούς ύλης σε ενέργεια και αντίστροφα. Με τις ανακαλύψεις αυτές άρχισε να πραγματοποιείται μια ριζική μεταβολή στον τρόπο με τον οποίο οι επιστήμονες αντιμετωπίζουν τον φυσικό κόσμο, έτσι ώστε όλα να οδηγούν στη δημιουργία ενός νέου μοντέλου πραγματικότητας, με την έννοια του γενικού πλαισίου σκέψης ή του εννοιολογικού σχήματος γύρω από το οποίο στη συνέχεια πλέκονται τα δεδομένα της εμπειρίας.
Ποια είναι όμως η σχέση του μοντέλου εξήγησης του φυσικού κόσμου που διαμορφώνεται στη νέα Φυσική με την αριστοτελική φιλοσοφία;
Βαθιές αναλογίες
Όπως προκύπτει, πιστεύω, από όσα εν συντομία παρουσίασα και όπως φάνηκε από τις εξαιρετικά ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις που παρουσιάσθηκαν στο Συνέδριο, τόσο από φιλοσόφους όσο και από φυσικούς επιστήμονες, το μοντέλο που διαμορφώνεται σήμερα στη Φυσική παρουσιάζει, από πολλές απόψεις, βαθιές αναλογίες με το αριστοτελικό, εφόσον οδηγεί σε μια δυναμική εικόνα του φυσικού κόσμου. Αυτό αποτελεί μια νέα αντίληψη για την Αριστοτελική Φυσική Φιλοσοφία.
Εκείνο λοιπόν που έδειξαν με τρόπο εντυπωσιακό οι 82 ανακοινώσεις των Ελλήνων και ξένων συνέδρων είναι ότι υπάρχει μια θαυμαστή εννοιολογική συγγένεια ανάμεσα στην αριστοτελική φιλοσοφία και στη σύγχρονη επιστημονική σκέψη, καθώς και βαθύτατες αναλογίες στη χρήση εξηγητικών σχημάτων για τη σύλληψη και κατανόηση του κόσμου σε σχεδόν όλους τους σύγχρονους επιστημονικούς κλάδους, γεγονός που καθιστά απόλυτα επίκαιρο και διαχρονικό το έργο του σταγιρίτη φιλοσόφου. Παράλληλα όμως θα πρέπει να καταγραφεί το γεγονός ότι έκανε ένα μεγάλο άνοιγμα όχι μόνο για τα ελληνικά αλλά και για τα διεθνή δεδομένα, ώστε να αρχίσει ένας γόνιμος διάλογος και μια διεπιστημονική συνεργασία ανάμεσα σε φιλοσόφους και θετικούς επιστήμονες, αποκαθιστώντας έτσι το χαμένο για πολλούς αιώνες βασικό χαρακτηριστικό της γνώσης, όπως ξεκίνησε από το λίκνο του αρχαίου ελληνικού στοχασμού. Φάνηκε λοιπόν ανάγλυφα ότι η αριστοτελική φιλοσοφία και η φιλοσοφική σκέψη ευρύτερα μπορούν να προσφέρουν τις εννοιολογικές γέφυρες που είναι απαραίτητες για να επιτευχθεί η ενότητα της γνώσης, επιτακτική ανάγκη της εποχής μας, όχι μόνο ανάμεσα στους διάφορους κλάδους των θετικών επιστημών αλλά και ανάμεσα στις θετικές επιστήμες και στις επιστήμες του ανθρώπου.
Για το μύθο των Σειρήνων έχουμε δύο βασικές πηγές. Η μία είναι το επεισόδιο που αναφέρεται στη ραψωδία μ, στην Οδύσσεια του Ομήρου, όπου ο Οδυσσέας ακούει δεμένος στο κατάρτι του πλοίου του το σαγηνευτικό τους τραγούδι. Η άλλη εντοπίζεται στο παραμύθι του Δανού συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, με πρωταγωνίστρια μια νεαρή Σειρήνα η οποία εξαιτίας του έρωτα απαρνήθηκε την ουρά της.
Η εικόνα αυτού του πλάσματος, κατά το ήμισυ γυναίκα και κατά το ήμισυ ψάρι, είναι διαδεδομένη σ’ όλο τον κόσμο: από την Ινδονησία έως το Μεξικό κι από την Ευρώπη έως την Αμερική. Ελάχιστοι όμως είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι η εικόνα που έχουμε σήμερα για τις Σειρήνες είναι εντελώς διαφορετική από την αρχική. Οι πρώτες Σειρήνες, οι οποίες, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, γεννήθηκαν από τον ποτάμιο θεό Αχελώο ή το θαλάσσιο θεό Φόρκυ και εγκαταστάθηκαν στην Τυρρηνική Θάλασσα, δεν είχαν ουρά ψαριού, αλλά φτερά πουλιού. Η απόδειξη βρίσκεται φυσικά στην Οδύσσεια. Όταν ο Οδυσσέας κατάφερε να αντισταθεί στο τραγούδι τους έπεσαν και πνίγηκαν στη θάλασσα, πράγμα αδύνατο για πλάσματα που από τη μέση και κάτω ήταν ψάρια.
Το δόλωμα της καταστροφής Στην ελληνική μυθολογία οι Σειρήνες ήταν μοχθηρά τέρατα. Οι άντρες δεν μπορούσαν να τους αντισταθούν, παρόλο που γνώριζαν ότι τους περίμενε η καταστροφή. Με την ομορφιά, το μαγικό τους τραγούδι γεμάτο γνώση και το γυμνό σώμα τους, οι Σειρήνες συνδέονταν άμεσα με τη δύναμη του γυναικείου φύλου. Όμως είχαν μια μοιραία αδυναμία: δεν μπορούσαν να κάνουν παιδιά.
Ο άντρας που θα υπέκυπτε στο κάλεσμά τους δε θα διαιώνιζε το γένος του, πράγμα που για τους αρχαίους Έλληνες ήταν χειρότερο κι από το θάνατο. Μ’ αυτή την έννοια οι πρώτες Σειρήνες αντιπροσώπευαν την απόλυτη καταστροφή.
Ο Όμηρος όμως τους έδωσε μια άλλη διάσταση. Ο Οδυσσέας άκουσε σκόπιμα το τραγούδι τους δεμένος στο κατάρτι. Σύμφωνα με τον ιστορικό Ζαν Πιερ Βερνάν, "οι Σειρήνες είναι το κάλεσμα του πόθου για γνώση, η προσωποποίηση της σαγήνης και του θανάτου μαζί". Ο ομηρικός ήρωας τελικά δεν υπέκυψε, με αποτέλεσμα οι φτερωτές τραγουδίστριες να αυτοκτονήσουν -κίνηση που ουσιαστικά τις εξιλέωσε. Σταδιακά λοιπόν η ελληνική μυθολογία μετάπλασε το ρόλο τους.
Έτσι από σατανικές ξελογιάστρες έγιναν ψυχοπομποί στον Άδη. Η θλιμμένη εικόνα τους σκαλίστηκε σε ταφόπλακες και επιτύμβιες στήλες. Διατηρούσαν ακόμα τα φτερά τους, γιατί οι ψυχές των νεκρών συνδέονταν με την πτήση, στοιχείο κοινό σε πολλούς πολιτισμούς.
Η πρώτη αλλαγή: Από τα φτερά στα πτερύγια Πότε απέκτησαν ουρά ψαριού; Η αλλαγή συντελέστηκε το 2ο αιώνα μ.Χ. Με την επικράτηση του χριστιανισμού οι Σειρήνες αντιπροσώπευσαν και πάλι το κακό, τις διαβολικές πράξεις, τις ηδονές της σάρκας. Γι’ αυτό έχασαν τα φτερά τους, αφού, σύμφωνα με την Εκκλησία, μόνο οι άγγελοι δικαιούνταν να πετούν.
Η μετάβαση από τα φτερά στα πτερύγια ίσως έχει και μια πιο πεζή προέλευση. Mάλλον ένα ερμηνευτικό λάθος μεταμόρφωσε τα "πτερά" πουλιού σε "πτερύγια" ψαριού. Ακόμα και στα λατινικά, μεταξύ του "pennis" (φτερού) και του "pinnis" (πτερυγίου) υπάρχει η διαφορά μόνο ενός φωνήεντος. Ένα απρόσμενο λάθος στην αντιγραφή κάποιου κειμένου ώθησε το ζωγράφο ενός μεσαιωνικού βιβλίου να μετατρέψει τις Σειρήνες από γυναίκες-πουλιά σε γυναίκες-ψάρια.
Μεταξύ του 13ου και του 15ου αιώνα το Liber Monstruorum, το Βιβλίο των Τεράτων, κατέγραψε την επίσημη γέννηση νέων Σειρήνων με τη γνωστή σ’ εμάς εμφάνιση. Εδώ υπάρχει ένα σημείο στο οποίο πρέπει να δώσουμε προσοχή. Τα βιβλία ζωολογίας του Μεσαίωνα είχαν αξία επιστημονικού εγχειριδίου, επομένως για τους συγγραφείς τους η ύπαρξη αυτών των πλασμάτων ήταν δεδομένη.
Στη γλώσσα μας η αλλαγή στην εμφάνιση συνδυάζεται και με την αλλαγή στο όνομα. Η λέξη "Σειρήνα" αντικαταστάθηκε από τη "γοργόνα", ένα ακόμα μυθολογικό τέρας της αρχαιότητας. Η μορφή της πέρασε και στις νεότερες λαϊκές παραδόσεις, με γνωστότερη γοργόνα την αδερφή του Μεγαλέξανδρου.
Η δεύτερη αλλαγή: Από τους μύθους στα παραμύθια Το παραμύθι του Άντερσεν μεταμόρφωσε τις Σειρήνες-γοργόνες σε ρομαντικές νύμφες έτοιμες να θυσιαστούν για τον έρωτα, σβήνοντας οριστικά την παλιά τους τερατώδη υπόσταση. Έτσι βρίσκουμε πλέον γυναίκες-ψάρια σε πολλούς πολιτισμούς: από τις ρωσικές ρουσάλκες και τις σέντνα των Εσκιμώων μέχρι τις νινγκιό στην Ιαπωνία και τη Σειρήνα Μάμι Ουάτα, η οποία ζει στον ποταμό Νίγηρα.
Η εξάπλωσή τους είναι τόσο μεγάλη, ώστε μας κάνει να αναρωτιόμαστε για το αν πραγματικά υπήρξαν ή εξαφανίστηκαν όπως και τα άλλα προϊστορικά είδη. Στο πέρασμα των αιώνων καταγράφτηκαν πολλές εμφανίσεις τους. Κάποιες υποτίθεται ότι επιβεβαιώθηκαν ακόμα κι από επιστήμονες ή μελετητές του παρελθόντος, όπως ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος. Αν και ο διάσημος Ρωμαίος διανοούμενος του 1ου αιώνα μ.Χ. δεν πίστευε στα φτερωτά αυτά πλάσματα, παραδεχόταν την ύπαρξη των ιχθυόμορφων όντων.
Με την εμφάνιση του κινηματογράφου στις αρχές του 20ού αιώνα οι Σειρήνες πέρασαν το κατώφλι του σύγχρονου μύθου. Μεταξύ του 1930 και του 1950 γυρίστηκαν πάνω από είκοσι ταινίες με πρωταγωνίστριες Σειρήνες - μόδα που γεννήθηκε χάρη στη χολιγουντιανή επιτυχία της ηθοποιού Έστερ Ουίλιαμς, δεξιοτέχνιδα στη συγχρονισμένη κολύμβηση.
Περιπετειώδη πνεύματα στα καρτούν
Το 1989 έκανε την εμφάνισή της η Σειρήνα Άριελ, πρωταγωνίστρια της ταινίας του Ντίσνεϊ. Tο αίσιο τέλος της, διαφορετικό από εκείνο του παραμυθιού, αφαιρεί κάθε δραματοποίηση από την εικόνα της Σειρήνας. Έτσι ολοκληρώνεται η συναρπαστική σειρά των αλλαγών: από τις άγριες γυναίκες-πουλιά που σκότωναν ναυτικούς, οι Σειρήνες έγιναν ψυχοπομποί και στη συνέχεια γυναίκες-ψάρια, σύμβολα του πειρασμού. Αργότερα συμβόλιζαν τους τραγικούς έρωτες και τελικά μεταμορφώθηκαν σε πρωταγωνίστριες κινηματογραφικών περιπετειών με αίσιο τέλος. Μήπως η συνεχής ικανότητα αλλαγής κρατάει ζωντανό το μύθο των Σειρήνων έως τις μέρες μας;
Οι Σειρήνες μεσα στην Ελληνικη μυθολογία
Οι Σειρήνες ηταν κόρες του ποταμού Αχελώου και της μούσας Μελπομένης, γυναικες εξαιρετικής ομορφιάς που έπαιζαν μουσική και τραγουδούσαν. Τα ονόματά τους ανταποκρίνονταν στην υπέροχη φωνή τους: Θελξιέπεια, Αγλαοφήμη, Μόλπη, Λίγεια, Παρθενόπη, Αλλαοφώνη κ.α. Ο Ησιοδός αναφέρει οτι ηρεμούσαν ακόμη και τους ανέμους. Στην Οδύσσεια ο περιπλανώμενος Οδυσσέας είχε ενημερωθεί από την Κίρκη για το γοητευτικό τραγούδι τους με το οποίο παγίδευαν τους ανυποψίαστους ταξιδιώτες, που πλησιάζοντας είτε ξεχνούσαν τον προορισμό τους, είτε κατασπαράζονταν απ΄ αυτές, κι έτσι διέταξε σε όλο το πλήρωμα του να βάλουν κερί στα αυτιά τους ώστε να μην ακούν το τραγούδι τους. Ο ίδιος ζήτησε να τον δέσουν στο κατάρτι ώστε μόνο αυτος να ακούσει το τραγούδι τους ,αλλα να μη παρασυρθεί στη γοητεία τους. Πριν τον Οδυσσέα μόνο οι Αργοναύτες είχαν καταφέρει να περάσουν από την περιοχή τους, όταν ο Χείρων είχε προειδοποιήσει τον Ιάσονα να πάρει μαζί του τον Ορφέα ο οποίος με το τραγούδι του ξεπέρασε σε ομορφιά τις σειρήνες και κατόρθωσαν τελικά να διαφύγουν χωρίς απώλειες.
Για τις Σειρήνες υπάρχουν πολλές παραδόσεις μεσα στην Ελληνικη μυθολογία.Λέγεται ότι κάποτε κάλεσαν τις μούσες σε διαγωνισμό. Οι μούσες τις νίκησαν και για να τιμωρήσουν την αλαζονική τους συμπεριφορά τις μεταμόρφωσαν. Κατά μία άλλη παράδοση τις μεταμόρφωσε έτσι η θεά Αφροδίτη γιατί ήταν απρόσιτες στον έρωτα. Άλλοι πάλι λένε ότι ήταν φίλες της Περσεφόνης κι όταν ο Άδης την πήρε στον Κάτω Κόσμο, απαρηγόρητες εκείνες θέλησαν να φύγουν μακριά από τους ανθρώπους. Η Δήμητρα τις μεταμόρφωσε, γιατί άφησαν αβοήθητη την Περσεφόνη κι αυτές εγκαταστάθηκαν κάπου στη θάλασσα και εκδικούνταν τους ανθρώπους. Το σημείο που όλες οι παραλλαγές συμφωνούν είναι η μαγευτική μουσική τους. Σύμφωνα με την πυθαγόρεια αντίληψη αυτές δημιουργούν την ουράνια αρμονία. Την αντίληψη αυτή φαίνεται να ασπάζεται ο Πλάτων στο μύθο του Ηρός. Μάλιστα εδώ θεωρεί ότι είναι οχτώ και καθεμιά παράγει ένα μουσικό τόνο, μια νότα, ώστε όλες μαζί δημιουργούν την αρμονία των σφαιρών. Οι μοίρες σύμφωνα με τον Πλάτωνα τραγουδούσαν σύμφωνα με το αρμονικό σύστημα των Σειρήνων.
Πλάτων-Πολιτεία;'Επτά ημέρες έμειναν οι ψυχές στο λιβάδι και την όγδοη πορεύτηκαν σε ένα τόπο, όπου έβλεπαν ένα φως σαν ουράνιο τόξο, αλλά πολύ λαμπρότερο και καθαρότερο. Εκεί, μετά από μιας ημέρας δρόμο, είδαν να’ ναι τεντωμένες από τον ουρανό οι άκρες των δεσμών που το συγκρατούσαν. Αυτό το φως ήταν ο σύνδεσμος του ουρανού που συγκρατούσε την ουράνια περιφορά. Από τις άκρες των δεσμών του ήταν σφιχτά στερεωμένο το αδράχτι της Ανάγκης, το οποίο προκαλεί όλες τις κινήσεις. Το αδράχτι είχε στέλεχος και αγκίστρι από σκληρό μέταλλο και σφόνδυλο που ήταν κοίλος και περιείχε άλλους επτά σφονδύλους. Στους κύκλους που σχημάτιζαν τα επάνω χείλη των σφονδύλων ήταν καθισμένες και περιστρέφονταν Σειρήνες, μια πάνω σε κάθε κύκλο. Κάθε Σειρήνα έβγαζε από μέσα της έναν ήχο και όλες μαζί σχημάτιζαν ένα αρμονικό ταίριασμα από νότες. Την κυκλική κίνηση των σφονδύλων, πάνω στα γόνατα της Ανάγκης, παρακολουθούσαν καθισμένες πάνω σε θρόνους οι τρεις Μοίρες, η Λάχεσις, η Κλωθώ και η Άτροπος και τραγουδούσαν η καθεμιά πάνω στη μελωδία των Σειρήνων. Η Λάχεσις τα περασμένα, η Κλωθώ τα τωρινά και η Άτροπος τα μελλούμενα.''
Η νήσος των Σειρήνων ή Σειρηνουσσών δεν είναι επακριβώς ταυτοποιημένη ούτε και μυθολογικά. Οι διάφοροι μελετητές έχουν προτείνει πάμπολλες τοποθεσίες. Ωστόσο, κατά την επικρατούσα άποψη βρισκόταν στην παραλία της Καμπανίας πλησίον της Νεαπόλεως.
Cyclops Polyphemus. Marble head (2nd BCE) Museum of Fine Arts, Boston, USA
Καθότανε κάποτε η μεριμνά και έπλαθε ένα αγαλματάκι από πυλό , ώσπου εμφανίστηκε ο Δίας και τότε η μεριμνά παρακάλεσε τον θεό τον θεών να φυσήξει για να του δώσει ζωή και σαν αντάλλαγμα αυτό να τον προσκυνάει.
-Μετά χαράς,, της απαντάει ο Δίας. Πιάνει , φυσάει τη λάσπη.
Κι αμέσως το πλάσμα ζωντάνεψε. Καθόντανε κι οι δύο, και χαίρουνταν το έργο τους.
-Και πώς να το βαφτίσουμε; ρωτά η Μέριμνα. Λέω να του δώσω τ' όνομα μου. Εγώ δεν τό 'πλασα;
-Όχι, λέει ι ο Δίας. Το δικό μου τ' όνομα θα δώσουμε. Γιατί εγώ του φύσηξα ζωή.
Έτσι, πιάστηκαν οι δύο θεοί, και τράβαγαν, ο ένας από δω ο άλλος από κει. Δεν έβρισκαν την άκρη Τότε σηκώνεται από τα χώματα η Γη, η Humus, και με το στόμα του Κρόνου, δικάζει, και δίνει τη λύση.
- Ούτε το δικό σου, ούτε το δικό σου. Το δικό μου όνομα θα λάβει, εδίκασε. Εσύ, Μέριμνα, που τό 'πλασες, θα το δυναστεύεις και θα το κατέχεις σε όλη του τη ζωή. Εσύ, Δία, που τού 'δωσες ζωή και γνώση, θα το οδηγάς και θα πλουταίνεις το μυαλό του. Για να σε δοξάζει, και να σε σέβεται. Κι όταν θα πεθαίνει, η πνοή του θα γυρίζει σε σένα. Το όνομα όμως θα το λάβει από μένα. Γιατί από δικά μου στοιχεία συντελέστηκε.. Και σαν στερέψει ο χρόνος που του ορίστηκε , πάλι σε μένα θα ξαναγυρίζει. Από μένα λοιπόν, τη Humus, θα το φωνάξουμε homo. Που πάει να ειπεί άνθρωπος.
Ο Μαρτίνος Χάιντεγγερ, ο δάσκαλος του Σαρτρ, ο πιο γνήσιος από τους πέντε φιλοσόφους της Φιλοσοφίας της Ύπαρξης, είναι ο κατεξοχήν φιλόσοφος που είδε τους ανθρώπους στη σχέση τους με τη μέριμνα. Και με βάση τη σχέση του κάθε ανθρώπου με τη μέριμνα, τους διαιρεί σε δύο κατηγορίες. Η μια κατηγορία είναι οι Πλείστοι. Είναι αυτοί που τους έχει απορροφήσει η μέριμνα. Την κατηγορία αυτή ο Χάιντεγγερ την ονομάζει ≪Ο δημώδης υποστασιακός τύπος≫, ή το Man. Η λέξη man στη γερμανική γλώσσα είναι αόριστη αντωνυμία και σημαίνει τις, κάποιος.
Η δεύτερη κατηγορία είναι οι Ελάχιστοι. Ποσοστό ένας στους μύριους ή ένας στις εκατό μυριάδες. Είναι εκείνοι που ο καημός και το μεράκι τους για τον άνθρωπο και τη μοίρα του τους απορροφά σε τέτοιο βαθμό, ώστε αντιστρέφοντας το σχήμα ζουν έξω από τη μέριμνα και την οντολογική λήθη. Ζουν, δηλαδή, μέσα στην αλήθεια της ύπαρξης. Ετούτοι, οι δεύτεροι, ζουν και τους δέρνει μια τρέλα ιερή. Βασανίζουνται, υποφέρνουν, αγωνιούν.
Βοούν μόνοι τους στην ερημιά, στα άγρια μεσάνυχτα, στις από-γκρεμνες σπηλιές του ≪τί είναι;≫ και στις κώχες του ≪τί πρέπει;≫ Είναι η φυσική σχιζοφρένεια της μεγαλοφυίας.
Η πρώτη κατηγορία, το man που σημαίνει κάποιος, σημαίνει και κανείς. Λέμε λ.χ. την πρόταση: ημπορεί να ειπεί κάποιος ότι η ζωή είναι έμορφη. Αλλά την ίδια πρόταση τη λέμε κι έτσι: ημπορεί να ειπεί κανείς ότι η ζωή είναι όμορφη. Επομένως το man, το κάποιος του Χάιντεγγερ, είναι και το κανένας. Αυτή είναι η έννοια ότι ζούμε στην οντολογική λήθη, ότι ζούμε αλλά δεν υπάρχουμε. Ότι είμαστε ο κανένας.
Όταν ο Οδυσσέας έφτασε στο νησί του κύκλωπα Πολύφημου, έμελλε να ζήσει μια περιπέτεια φρίκης που δεν είχε το όμοιο της.
Καθότανε και κοίταζε ετούτον το θηριάνθρωπο, πού 'χε στη μέση το κούτελο ένα μάτι σα μαύρο φεγγάρι σαν είδε σε λίγο το γιγάντιο εκτόπισμα ν' αρπάζει τα συντρόφια του δύο δύο, να τα χτυπά στην πέτρα σαν κουτάβια, να συντρίβουνται και να καταρρέουν τα κόκαλα τους με το σαλαγητό σπιτιού που θρουβαλιάζεται συθέμελο- σαν είδε να ρουφάει από το σπασμένο κρανίο τα μυαλά τους, σα νά 'πινε το γάλα καρύδας, τότε...
Ε' τότε ήταν που του λύθηκαν τα μέλη. Χέρια, πόδια, μυαλό, γλώσσα, νεύρα, τά 'χασε ούλα. Και τα δόντια του να χτυπάνε σα βουρλισμένα κρόταλα.
- Τωώρα... βατάρισε. Τώρα ούτε η Αθηνά δε με σώνει. Ζάρωσε απόμακρα, καθότανε, και περίμενε χωρίς να περιμένει. Ποσειδώνα μου, η χάρη σου. Τι πήγες και γέννησες , τραύλισε.
Με ποια δράκαινα έσμιξες και τό 'καμες ετούτο το αμπλάκημα; Ετούτο το κολοσσαίον πανικού; Εκοίταζε πολλή ώρα, και συλλογιότανε πάλι. Κι ακούς εκεί; Να τονε λένε Πολύφημο! Εξακουστό, δηλαδή, και φημισμένο στο ντουνιά. Αυτό δεν είναι όνομα, μπόγια μου. Αυτό είναι ο ανθός των ονομάτων. Σαν όλους τους δοξασμένους ανθρώπους της εποχής μου. Που τους ακούει ο κόσμος στα ράδια και στις εφημερίδες. Το όνομα του είναι τίτλος και κατάθεση της φήμης και της δόξας.
Ετότες ήταν που βρήκε το δικό του όνομα. Από ψυχολογία φόβου και εναντίωσης τού 'ρθε η έμπνευση για το δικό του όνομα, που θά 'λεγε στον Κύκλωπα, εάν τον ερωτούσε. Αφού αυτός είναι το άπαντο της φήμης, εγώ θα είμαι το τίποτα .
Εκεί τον εξεχώρισε ο Κύκλωπας ανάμεσα στο παραλοϊ-σμένο κοπάδι των συντρόφων του. Και τον ερώτησε:
- Και πώς σε λένε εσένα, λεβέντη μου; Πού 'σαι και τσιρβελής.
Ο Οδυσσέας μάτιασε καρσί το χαλκωματένιο ταψί της μουσούδας του Κύκλωπα και αποκρίθηκε.
- Κανένα. Κανένα με φωνάζουνε, Κύκλωπα, η μάνα κι ο πατέρας μου, κι όλοι μου οι σύντροφοι.Ούτις εμοί γ' όνομα. Οντιν δέ με κικλήσκουσι μήτηρ ήδε πατήρ ήδ' άλλοι πάντες εταίροι.
Ο Κύκλωπας εγέλασε με τη σαγόνα, με τις πλάτες, και με την παραυτίδα του. Όνομα και τούτο. Ακούς Κανένας! Μα κι ο βλάκας στους βλάκες να ήσουνε, καημένε, κι ο βασιλιάς των ποντικών, θά 'χες ένα όνομα της προκοπής.
Ύστερα τα πράγματα επήρανε κατεβασιά ορυμαγδού. Ο Οδυσσέας έβλεπε και μέτραε. Μια βραδυά δύο σύντροφοι. Δύο βραδιές τέσσερες σύντροφοι. Τρεις βραδιές έξι σύντροφοι
Τότες ήρθε ο καιρός, για να μπει στο μυαλό του η Αθηνά. Ο καιρός, με την έννοια που το λέγανε οι Έλληνες. Η κατάλληλη στιγμή, που αλίμονο σου αν την αφήκεις και προσπεράσει.
Κουβαλάει το δυνατό κρασί από τα ασκιά・ μεθάει κουνουπίδιτον Κύκλωπα- περιμένει να βουλιάξει στον υδράργυρο του ύπνου-ξύνει με το μπαλταδάκι κοφτερά τη μύτη του παλουκιού・ τιπαλούκι, δηλαδή, αυτό ήταν ολόκληρο κατάρτι- και ύστερα το καίει στη φωτιά. Κι όταν ο Πολύφημος ξερνοβολά και ροχαλίζει, σα να κατρακυλάνε στη ροβόλα δέντρα ξεριζωμένα και χαλικωσιές, του το μπήγει στο μάτι μ' ένα ουααά! που το παλούκι έφτασε ως το μυαλό.
Έτσι έκαμε τον κόκλη καίκο. Το μονόφθαλμο τυφλό. Ο Οδυσσέας δύο λιθοπέτια μακρυά, καβάλα στο καράβι του, σα νά 'τανε καβάλα στην ευνή της Κίρκης, γυρίζει και κοιτάει στο νησί.
Εεεέ, Πολύφημε. Άτσαλε και χάχα! Αν σε ρωτήσουνε ποτές ,ποιος σου πούλησε την άγρια τυφλομάρα στο φεγγί σου, που ένατό 'χες και κείνο όρτσα, να τους ειπείς ο Οδυσσέας. Ο γιος- τουΛαέρτη. Την περιπέτεια την άρχισε ο Κανένας και την ετελείωσε ο Οδυσσέας.
Η ιστορία αυτή στο νησί του Κύκλωπα είναι η ζωή του καθένα μας. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ο κάθε άνθρωπος του μέλεται να ζήσει τη δική του Κυκλώπεια. Είτε στο ρόλο του Οδυσσέα, είτε στο ρόλο των συντρόφων. Όχι βέβαια του Κύκλωπα. Γιατί ο Κύκλωπας είναι ο λόγος της φύσης και ο ορισμός της μοίρας μας.
Ξεκινάμε τη ζωή μας ανυπόστατοι, αδοκίμαστοι, ανύπαρκτοι, ανώνυμοι. Ξεκινάμε μέσα στην οντολογική λήθη, και μέσα στην αδιαφανή ομίχλη της μέριμνας. Αυτή μας παλεύει, να μη δέσουμε δεσμούς συναγωγούς φιλίας με τη βαθύτερη ουσία της ύπαρξης μας...
Ο καθένας μας ξεκινά με το όνομα Κανένας. Αν ξεφύγουμε ετούτη την πανίσχυρη βαρυτική δύναμη, που μας τη φόρτωσαν οι θεοί, ο Δίας η Μέριμνα η Γη, φενάκη και δόλωμα, για να μη νιώθουμε άκοπα και χάρισμα το πολύτιμο νόημα της ίδιας της ζωής μας.
Αν φτάσουμε να πληρώσουμε το ακριβό λύτρο που αξιώνει η φύση και η ουσία της ανθρώπινης μοίρας μας. Αν αλλάξουμε το μουσικό μας τρόπο, πηδώντας από τον απλοϊκά υποστασιακό στον αυθεντικά υπαρκτικό άνθρωπο, από τη φλογέρα του βοσκού στο φλάουτο του Μότσαρτ (Zauberflote), από το Man στην Existenz, από το Ουτις στο Οδυσσέας.
Αν γίνει να κινήσουμε λειτουργικά τη διαλεκτική μας σχέση με το πρόβλημα της ουσίας και του βάθους της ζωής μας. Αν περπατήσουμε το βραχύ μας βίο έξυπνοι και εγρήγοροι, και όχι κοιμισμένοι και νεκροί που σαλαγιούνται σαν πρόβατα στο Γιοφύρι της Λόντρας ή στην οδό Πανεπιστημίου, τότες έχουμε νικήσει το φοβερό Κύκλωπα και τη φυλακή της σπηλιάς του. Ελαξουργήσαμε την άμορφη και άσχημη πέτρα του Κανένας, και μέσα από το σκοτάδι της ανεβάσαμε στο φως τον άνθρωπο με όνομα...
Δεν θα ήταν λίγες οι φορές που οι κοινωνικές συμβάσεις και οι προσδοκίες της κοινωνίας, θέλοντας και μη, έβαλαν κάποια "πρέπει" στον τρόπο ζωής μας. Αν, λοιπόν, έχουμε αποσυνδεθεί από τα δικά μας "θέλω", υπάρχουν τρόποι για να τα επαναφέρουμε στο προσκήνιο. Και να βρούμε τον "αυθεντικό εαυτό" μας.
Μήπως ήρθε η ώρα να ακούσουμε πραγματικά την αληθινή φωνή μας; Οι τρόπους οι οποίοι μπορούν να βοηθήσουν τα “θέλω” μας να βγουν στην επιφάνεια, σε μία προσπάθεια να αρχίσουμε να λέμε περισσότερες αλήθειες πρώτα στον ίδιο μας τον εαυτό και έπειτα στους άλλους.
Πώς μπορούμε να ανακαλύψουμε το αυθεντικό εγώ μας; Αρχικά, παραδεχόμαστε ότι υπάρχει μόνο ένα άτομο σε ολόκληρο τον κόσμο, το οποίο ξέρει τι μας κάνει ευτυχισμένους -ο εαυτός μας. Επομένως, πάνω από όλα επενδύουμε στη σχέση μας με εμάς, γνωρίζουμε καλύτερα τα θέλω και τα όνειρά μας. Αυτοί είναι 6 μέθοδοι για να τα καταφέρουμε:
Φροντίζουμε το "ζώο" που κρύβουμε μέσα μας Η σύνδεση με τον αυθεντικό μας εαυτό γίνεται πιο εύκολα, όταν το σώμα μας είναι ευτυχισμένο. Για αυτό, αξίζει να το φροντίζουμε, δίνοντάς του τα υγιεινά φαγητά που προτιμά, κρατώντας το ενυδατωμένο και φυσικά, επιτρέποντάς του να βρίσκεται συχνά σε μέρη που προτιμά. Εν ολίγοις, φροντίζουμε το σώμα μας σαν ένα άγριο ζώο -αυτό είμαστε, ουσιαστικά- που αγαπάμε.
Ακούμε το σώμα μας Όποτε πρέπει να κάνουμε κάτι το οποίο δεν θέλουμε να κάνουμε, πλημμυρίζουμε με αισθήματα άγχους, έντασης, αγωνίας. Από την άλλη, όποτε μία δραστηριότητα γίνεται επειδή εμείς την επιδιώκουμε ή στην πορεία, μας ολοκληρώνει, αισθανόμαστε χαρά ή ενθουσιασμό και είμαστε πιο εκφραστικοί, πιο "ανάλαφροι", πιο ανοιχτοί.
Είναι το σώμα μας, το οποίο αντιλαμβάνεται πότε ζούμε αυθεντικά και πότε αποσυνδεόμαστε από τον πραγματικό εαυτό μας και στέλνει αντίστοιχα σήματα. Αν μάθουμε να το ακούμε πραγματικά, θα ανακαλύψουμε εύκολα και γρήγορα, πού και πότε ο αυθεντικός μας εαυτός αναδύεται στην επιφάνεια. Και θα μπορούμε να του δώσουμε την ευκαιρία να το κάνει πιο συχνά.
Διώχνουμε τα "πρέπει" Οι κοινωνικές ή ακόμα και οι προσωπικές, εσωτερικές πιέσεις ορισμένες φορές μας κάνουν να στρέψουμε το βλέμμα μας στα “πρέπει” ξεχνώντας τα “θέλω”. Αν μάθουμε να δίνουμε "άδεια" στον εαυτό μας να κάνει αυτό που πραγματικά αγαπά, χωρίς να μένει συνεχώς εγκλωβισμένος στα “πρέπει”, θα έχουμε κάνει ένα σημαντικό βήμα για να συνδεθούμε με τον αυθεντικό μας εαυτό.
Κάποιες υποχρεώσεις δεν μπορούν να παραλειφθούν, αλλά πολλές φορές η ψυχική μας γαλήνη είναι πιο σημαντική από το σκούπισμα. Επιλέγοντας αρκετά συχνά τη χαρά, "διδάσκουμε" στον εγκέφαλό μας να αισθάνεται ευτυχισμένος, χωρίς ενοχές.
Δεν πιέζουμε καταστάσεις Οι περισσότεροι άνθρωποι, αποφασίζοντας να συνδεθούν με την εσωτερική τους φωνή, τον αυθεντικό τους εαυτό, ξεκινούν επίμονες προσπάθειες για να τα καταφέρουν. Αντί αυτού, αξίζει να σταματήσουμε να προσπαθούμε και απλά να δώσουμε χώρο στο "μέσα μας" να εκφραστεί φυσικά.
Οι καλύτερες συνθήκες για να βρούμε την κρυμμένη φωνή της καρδιάς και τις ψυχής μας, δημιουργούνται όταν κάνουμε μία δραστηριότητα που απολαμβάνουμε η οποία όμως δεν χρειάζεται μεγάλη νοητική προσπάθεια. Μία βόλτα στη φύση, η μαγειρική, μία βραδιά κάτω από τα αστέρια. Τότε, στην εγκεφαλική ησυχία, ο αυθεντικός εαυτός μας θα μας ψιθυρίσει την αλήθεια.
Λέμε αλήθειες Αυτό είναι ίσως, το δυσκολότερο βήμα, γιατί οι περισσότεροι προτιμούν ένα λευκό, άκακο ψέμα, αντί της άβολης κατάστασης που μπορεί να προκαλέσει η αλήθεια. Ωστόσο, παραμένουμε συνδεδεμένοι με τον αυθεντικό μας εαυτό, μόνο όταν είμαστε πρόθυμοι να πούμε αλήθειες, ώστε όλες οι καταστάσεις στη ζωή μας να είναι ξεκάθαρες, σταθερές και ιδανικές για να είμαστε αυθεντικοί.
Για αρχή μικρές παραδοχές θα μας βοηθήσουν, για να πάρουμε τον δρόμο προς την αλήθεια. Αυτήν που αξίζει να λέμε στους εαυτούς μας, αλλά και στους άλλους. Μπορεί να φαίνεται πιο "σωστό" να κάνουμε πίσω, όταν για παράδειγμα η παρέα αποφασίζει πού θα πάει διακοπές, ωστόσο δεν υπάρχει λόγος να κρύβουμε την προτίμησή μας. Λέμε την αλήθεια και όλα θα πάνε καλά. Αλήθεια. Βρισκόμαστε με ανθρώπους που μας καταλαβαίνουν
Ένας από τους αγαπημένους και πιο όμορφους τρόπους για να επανασυνδεθούμε με τον εαυτό μας, είναι να βρισκόμαστε με ανθρώπους που εκτιμούν τον πραγματικό μας εαυτό και οι οποίοι κατανοούν την επιθυμία μας να τα ξανά βρούμε μαζί του. Ανθρώπους οι οποίοι δεν μπαίνουν εμπόδιο στα θέλω μας, αλλά μας σπρώχνουν για να τα πετύχουμε. Πραγματικούς φίλους, φίλους αυθεντικούς.
Η λέξη Κάρμα προέρχεται από τη Σανσκριτική λέξη Κρι, «πράττειν». Κάθε πράξη είναι κάρμα. Τεχνικά η λέξη αυτή σημαίνει επίσης τα αποτελέσματα των πράξεων. Μεταφυσικά καμιά φορά σημαίνει τα αποτελέσματα των πράξεων του παρελθόντος μας. Αλλά στην Κάρμα Γιόγκα έχουμε απλώς να κάνουμε με τη λέξη κάρμα που σημαίνει εργασία, έργο.
Ο στόχος της ανθρώπινης ζωής είναι η γνώση. Αυτό είναι το κύριο ιδανικό που μας θέτει η Ανατολική φιλοσοφία. Ο σκοπός του ανθρώπου δεν είναι η απόλαυση αλλά η γνώση. Η απόλαυση και η χαρά έχουν ένα τέλος. Είναι λάθος να νομίζει κανείς ότι ο στόχος είναι η απόλαυση. Όλα τα δεινά που υπάρχουν στον κόσμο ξεκινάνε από το γεγονός ότι οι άνθρωποι πιστεύουν ανόητα πως οφείλουν να έχουν ως ιδανικό την απόλαυση και να αγωνίζονται γι' αυτήν.
Αλλά, μετά από καιρό, ο άνθρωπος ανακαλύπτει ότι δεν πορεύεται προς την ευτυχία, αλλά προς τη γνώση. Μαθαίνει ότι και η χαρά και ο πόνος είναι μεγάλοι παιδαγωγοί, μαθαίνει ότι εξίσου διδάσκεται, τόσο από τον κακό όσο και από το καλό. Καθώς παρελαύνουν η απόλαυση και ο πόνος μπροστά στην ψυχή, αποτυπώνονται σ'αυτήν διάφορες εικόνες, και το σωρευτικό αποτέλεσμα όλων αυτών των αποτυπωμάτων αποτελεί τον αποκαλούμενο "χαρακτήρα" του ανθρώπου.
Αν εξετάσετε τον χαρακτήρα κάποιου, δε θα βρείτε παρά μια συσσώρευση ροπών, ένα ολικό άθροισμα τάσεων. Θα ανακαλύψετε ότι ο χαρακτήρας του είναι εξίσου προϊόν της χαράς όσο και του πόνου. Η χαρά και η στενοχώρια έχουν μια ίση συμμετοχή στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και η στενοχώρια είναι μερικές φορές καλύτερος παιδαγωγός από τη χαρά. Αν μελετήσουμε τους μεγάλους χαρακτήρες που φανερώθηκαν στον κόσμο, δεν αμφιβάλλω πως στη πλειονότητα των περιπτώσεων θα βρούμε ότι η λύπη τους δίδαξε περισσότερα από τα πλούτη και ότι ενεργοποιήθηκαν περισσότερο από τα πλήγματα παρά από τους επαίνους.
Η γνώση είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Καμιά γνώση δεν έρχεται «απ΄έξω». Υπάρχει όλη μέσα μας. Αυτό που ο άνθρωπος «μαθαίνει», είναι στην πραγματικότητα αυτό που «ανακαλύπτει», όταν αφαιρεί το κάλυμμα από την ψυχή του, που είναι ένα ορυχείο απέραντης γνώσης. Λέμε ότι ο Νεύτωνας ανακάλυψε τη βαρύτητα. Μήπως αυτή καθόταν σε καμία γωνία και τον περίμενε; Υπήρχε μέσα στο νου του. Η άπειρη βιβλιοθήκη του σύμπαντος βρίσκεται μέσα στο νου σας. Ο εξωτερικός κόσμος δεν είναι παρά μια περίσταση, μια ευκαιρία που σας ωθεί να μελετήσετε τον ίδιο σας το νου. Η πτώση κάποιου μήλου έδωσε την ευκαιρία στο Νεύτωνα να μελετήσει το νου του. Ανασύνταξε όλους τους προϋπάρχοντες κρίκους της σκέψης του κι ανακάλυψε ένα νέο κρίκο ανάμεσά τους, που ονομάζουμε νόμο της βαρύτητας.
Επομένως όλη η γνώση, εγκόσμια ή πνευματική, βρίσκεται μέσα στο νου. Η γνώση ενυπάρχει στο νου όπως η φωτιά ενυπάρχει στη τσακμακόπετρα. Κάποιο ερέθισμα δημιουργεί την τριβή που φανερώνει τη γνώση. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με όλα μας τα συναισθήματα και με όλες μας τις δραστηριότητες – με τα δάκρυα μας και τα χαμόγελα μας, με τις χαρές μας και τις λύπες μας, με το θρήνο μας και το γέλιο μας, με τις κατάρες μας και τις ευλογίες μας, με τους επαίνους μας και τις κατηγορίες μας. Αν ερευνήσουμε τους εαυτούς μας με ψυχραιμία, θα βρούμε ότι το καθένα από αυτά φανερώθηκε από μέσα μας μετά από κάποια χτυπήματα. Το αποτέλεσμα, το άθροισμα όλων αυτών των χτυπημάτων ονομάζεται κάρμα -δηλαδή, πράξη, δραστηριότητα. Κάθε νοερό ή σωματικό χτύπημα που βιώνει η ψυχή, που την κάνει - τρόπος του λέγειν - να σπινθηρίσει και να αποκαλύψει τις δυνάμεις και τις γνώσεις της, αποτελεί την ευρύτερη έννοια του όρου "κάρμα".
Όλοι μας δημιουργούμε συνέχεια κάρμα. Εγώ σας μιλάω: αυτό είναι κάρμα. Εσείς με ακούτε: κάρμα. Αναπνέουμε: είναι κάρμα. Περπατάμε: κάρμα. Κάθε πράγμα που κάνουμε, φυσικό ή διανοητικό, είναι κάρμα και αφήνει τα ίχνη του πάνω μας.
Το Κάρμα και τ’ αποτελέσματά του στο χαρακτήρα είναι η πιο καταπληκτική δύναμη που έχει ν’ αντιμετωπίσει ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος είναι, κατά μια έννοια, ένα κέντρο, που έλκει όλες τις δυνάμεις του σύμπαντος προς αυτόν. Μέσα σ’ αυτό το κέντρο τις συγχωνεύει και τις στέλνει πάλι πίσω σαν ένα μεγάλο ρεύμα. Το καλό και το κακό, η δυστυχία και η ευτυχία, όλα ρέουν προς αυτόν και προσκολλώνται γύρω απ’ αυτόν. Από αυτά τα στοιχεία κατασκευάζει τον παντοδύναμο χείμαρρο των τάσεων που ονομάζεται χαρακτήρας και τον προβάλλει προς τα έξω. Όπως έχει τη δύναμη να προσελκύσει οτιδήποτε, με τον ίδιο τρόπο μπορεί και να το στείλει πίσω.
Όλες οι πράξεις που βλέπουμε στον κόσμο, όλες οι κινήσεις της ανθρώπινης κοινωνίας, όλα τα έργα που υπάρχουν γύρω μας, δεν είναι παρά η επίδειξη της σκέψης, η εκδήλωση της ανθρώπινης θέλησης. Κι αυτή η θέληση οφείλεται στο χαρακτήρα και ο χαρακτήρας κατασκευάζεται από το Κάρμα.
Έχουμε ευθύνη για αυτό που είμαστε. Και οτιδήποτε θέλουμε να γίνουμε, έχουμε τη δύναμη να το κάνουμε. Εάν αυτό που είμαστε σήμερα είναι το αποτέλεσμα των πράξεων του παρελθόντος μας, συνεπάγεται πως οτιδήποτε θέλουμε να γίνουμε στο μέλλον μπορεί να παραχθεί από τις πράξεις μας του παρόντος.
Να θυμάστε πως κάθε δράση είναι απλώς η εκδήλωση της δύναμης του νου - δύναμης που προϋπάρχει, το ξύπνημα της ψυχής.
Ο αρχικός προγραμματισμός [ενός παιδιού] είναι δύο ειδών: άμεση διδασκαλία και παραδειγματική επιρροή. Ωστόσο αυτά τα δύο δεν ταιριάζουν πάντα, εφόσον είναι εύκολο να πεις σε κάποιον τι να κάνει, τι είναι σωστό και τι λάθος, αλλά πολύ δύσκολο να εφαρμόσεις αυτές τις θεωρίες στην καθημερινή πράξη. Είμαστε όλοι υποκριτές, σε κάποιο βαθμό, και απέχουμε από το να βάλουμε σε εφαρμογή αυτά που κηρύσσουμε, όσο και αν το προσπαθούμε και όσο και αν διαμαρτυρόμαστε για το αντίθετο.
Παρόλα αυτά, δεν είναι οι πράξεις των γονέων ή οι διδαχές τους αυτές που μας επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά, αλλά οι διάφοροι τρόποι αντίδρασής μας στην συμπεριφορά τους και την μεταχείρισή τους προς εμάς. Ή τους αντιγράψαμε, ή επαναστατήσαμε εναντίον τους, όμως καθώς καμία από τις δύο επιλογές δεν επιτρέπει στον αληθινό εαυτό να εκδηλωθεί, είναι πολύ σημαντικό να δούμε αυτές τις αντιδράσεις πιο καθαρά και να προσπαθήσουμε να τις καταλάβουμε, έτσι ώστε να ανακαλύψουμε ποιοι πραγματικά είμαστε κάτω από την ψεύτικη πρόσοψη των δανεικών απόψεων. Μόνο τότε θα μπορέσουμε συνειδητά να αποφασίσουμε ποια χαρακτηριστικά έχουν αξία και πρέπει να διατηρηθούν και ποια πρέπει να εγκαταλειφθούν.
Οι αντιδράσεις μας οδηγούν απ’ευθείας σε αξιολογικές κρίσεις: αυτό που βλέπουμε ή βιώνουμε είτε μας αρέσει, είτε όχι. Εάν είμαστε απόλυτα ειλικρινείς με τον εαυτό μας, θα πρέπει να συμφωνήσουμε στο ότι, όταν κρίνουμε τους άλλους με ισχυρή συναισθηματική ένταση, λειτουργεί μια από δύο εναλλακτικές. Η κριτική μας προς τους άλλους μπορεί να αποτελεί προβολή δικών μας λαθών, τα οποία δεν έχουμε συνειδητοποιήσει. Είναι πολύ ευκολότερο να κατακρίνουμε κάποιον άλλον επειδή είναι εγωιστής, ανέντιμος, αγενής, ή εγωκεντρικός, παρά να παραδεχθούμε ότι έχουμε και εμείς τα ίδια ελαττώματα. Όσο περισσότερη συναισθηματική ένταση έχει η κριτική μας, τόσο πιο πιθανό είναι να είμαστε και εμείς ένοχοι για τα ίδια λάθη ή τις αδυναμίες. Η αιτία γι’ αυτό είναι ότι είμαστε πολύ κοντά στις δικές μας αδυναμίες και είτε δεν τις βλέπουμε, είτε είμαστε πολύ τεμπέληδες για να τις παραδεχθούμε και να τις διορθώσουμε.
Αλλά υπάρχει και μια άλλη, κρυφή και μάλλον ανεπαίσθητη αιτία για το λόγο που επικρίνουμε τους άλλους, η οποία συχνά παραβλέπεται. Αυτές οι πράξεις ή τα χαρακτηριστικά των άλλων για τα οποία διαφωνούμε μπορεί να είναι μεγεθυμένα παραδείγματα αυτών ακριβώς των ιδιοτήτων που μας λείπουν, που είτε φοβόμαστε είτε ντρεπόμαστε να εκφράσουμε και που πρέπει να αναπτύξουμε στον εαυτό μας για να αποκτήσουμε περισσότερη ισορροπία.
Αισθανόμαστε ένοχοι και ανεπαρκείς, οπότε επικρίνουμε εκείνους που είναι ελεύθεροι να εκφραστούν με ένα ορισμένο, αν και συχνά κραυγαλέο τρόπο, αντί να αναπτύξουμε και εμείς αυτές τις ιδιότητες για να αποκτήσουμε περισσότερη ισορροπία. Για παράδειγμα, συχνά ένα πολύ ντροπαλό άτομο θα κοροϊδέψει κάποιον που είναι πολύ εξωστρεφής και επιθετικός, αντί να τον χρησιμοποιήσει σαν ένα καθρέφτη που θα αποκαλύψει μια έλλειψη που πρέπει να συνειδητοποιηθεί και να δουλευτεί. Σ’ αυτή την περίπτωση, η κριτική καλύπτει μια υποβόσκουσα ζήλια και ένα αίσθημα ανεπάρκειας.
Όσο συνεχίζουμε να λειτουργούμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, δεν μπορούμε να μάθουμε ποιοι πραγματικά είμαστε κάτω από τις αντιδράσεις. Μόνο όταν είμαστε πρόθυμοι να χρησιμοποιήσουμε κάθε άνθρωπο που συναντάμε σαν ένα καθρέφτη μέσα στον οποίο θα δούμε μια αναλαμπή του εαυτού μας, μόνο τότε θα μπορέσουμε να εγκαταλείψουμε τις άμυνές μας και να κοιτάξουμε μέσα μας για να ανακαλύψουμε ποιοι πραγματικά είμαστε.
Επανέλαβε ότι η συγκέντρωσή μου θα έπρεπε να είναι απόλυτη, ότι το να καταλάβω είχε τεράστια σημασία, ότι οι νέοι μάντεις είχαν δώσει μεγάλη αξία στις βαθιές, ψυχρές συνειδητοποιήσεις.
«Για παράδειγμα, πριν από μερικές μέρες, όταν κατάλαβες για τον εγωισμό της Λα Γκόρντα και το δικό σου, στην πραγματικότητα δεν κατάλαβες τίποτα. Είχες μια συναισθηματική έκρηξη, αυτό είναι όλο. Το λέω, γιατί την, άλλη μέρα ήσουν ο ίδιος, σαν να μην είχες συνειδητοποιήσει τίποτα.
»Το ίδιο συνέβη με τους παλιούς μάντεις. Είχαν την τάση να αντιδρούν συναισθηματικά. Αλλά όταν ήρθε η ώρα να καταλάβουν τι είχαν «δει», δεν μπορούσαν να το κάνουν. Για να καταλάβει κανείς, χρειάζεται νηφαλιότητα, όχι συναισθηματισμός. Πρόσεχε αυτούς που κλαίνε όταν συνειδητοποιούν, γιατί τότε δεν έχουν συνειδητοποιήσει τίποτα.
«Υπάρχουν άπειροι κίνδυνοι στο μονοπάτι της γνώσης, γι’ αυτούς χωρίς νηφάλια κατανόηση» συνέχισε. «Περιγράφω τη σειρά με την οποία ταξινόμησαν τις αλήθειες για τη συνείδηση, οι παλιοί μάντεις, ώστε να σου χρησιμεύουν σαν χάρτης, ένας χάρτης που πρέπει να τον επιβεβαιώσεις με την «όρασή» σου, αλλά όχι με τα μάτια σου».
Σταμάτησε να μιλά και με κοίταξε έντονα για αρκετή ώρα. Ήταν φανερό ότι περίμενε να ρωτήσω κάτι.
«Όλοι πέφτουν θύματα του λάθους ότι το να «βλέπεις» γίνεται με τα μάτια» συνέχισε.
«Μη σε εκπλήσσει λοιπόν το ότι μετά από τόσα χρόνια δεν έχεις συνειδητοποιήσει ακόμα ότι η «όραση» δεν είναι θέμα ματιών. Είναι πολύ φυσικό να κάνει κανείς αυτό το λάθος».
«Τότε τι είναι η «όραση»; ρώτησα.
Μου απάντησε ότι το να «βλέπεις» είναι ευθυγράμμιση. Και εγώ του υπενθύμισα ότι είχε πει ότι και η αντίληψη είναι ευθυγράμμιση. Εξήγησε ότι η ευθυγράμμιση των απορροιών που χρησιμοποιούν καθημερινά, αποτελεί την αντίληψη του καθημερινού κόσμου, αλλά η ευθυγράμμιση των απορροιών που δεν χρησιμοποιούνται ποτέ κανονικά, είναι η «όραση». Όταν υπάρξει μια τέτοια ευθυγράμμιση «βλέπεις». Το να «βλέπεις» λοιπόν, μια και παράγεται από την ευθυγράμμιση ασυνήθιστων απορροιών, δεν είναι κάτι που μπορεί κανείς απλώς να το κοιτάξει. Είπε ότι παρά το γεγονός ότι είχα «δει» αμέτρητες φορές, δεν είχα σκεφτεί να αγνοήσω τα μάτια μου. Είχα υποκύψει στον ορισμό και την περιγραφή της «όρασης».
«Όταν οι μάντεις «βλέπουν», κάτι εξηγεί τα πάντα, καθώς γίνεται η νέα ευθυγράμμιση» συνέχισε. «Είναι μια φωνή που τους λέει στ’ αυτί τι είναι το καθετί. Αν δεν υπάρχει αυτή η φωνή, αυτό που κάνει ο μάντης, δεν είναι "όραση"».
Μετά από μια μικρή διακοπή, συνέχισε να εξηγεί τη φωνή της «όρασης». Είπε ότι ήταν το ίδιο λανθασμένο να πει κανείς ότι το να «βλέπεις» είναι να ακούς, γιατί ήταν απείρως περισσότερο απ’ αυτό. Οι μάντεις όμως είχαν επιλέξει να χρησιμοποιούν τον ήχο σαν τρόπο μέτρησης μιας νέας ευθυγράμμισης.
Είπε ότι ο ήχος της «όρασης» είναι κάτι το μυστηριώδες.
«Το προσωπικό μου συμπέρασμα είναι ότι η φωνή της «όρασης» ανήκει μόνο στον άνθρωπο» είπε. «Ίσως αυτό να συμβαίνει επειδή η ομιλία είναι κάτι που διαθέτει μόνο ο άνθρωπος. Οι παλιοί μάντεις πίστευαν ότι ήταν η φωνή μιας πανίσχυρης οντότητας, στενά συνδεδεμένης με την ανθρωπότητα, ενός προστάτη του ανθρώπου. Οι νέοι μάντεις ανακάλυψαν ότι αυτή η οντότητα, που την αποκάλεσαν το κουκούλι του ανθρώπου, δεν έχει φωνή. Η φωνή της «όρασης» είναι κάτι τελείως ακατανόητο για τους νέους μάντεις. Λένε ότι είναι η λάμψη της συνείδησης που παίζει πάνω στις απόρροιες του Αετού, όπως ένας μουσικός παίζει άρπα».
Αρνήθηκε να μου εξηγήσει περισσότερα, λέγοντας ότι αργότερα, καθώς θα προχωρούσε τις εξηγήσεις του, θα καταλάβαινα τα πάντα.
Η συγκέντρωσή μου ήταν τόσο απόλυτη, ενώ μιλούσε ο δον Χουάν, που δε θυμόμουν να είχα καθίσει στο τραπέζι για φαγητό.
Η καθημερινότητά μας είναι συνήθως αδυσώπητη. Απαιτητική. Δουλειά, σπίτι, υποχρεώσεις, αρκετό stress και πολλή πίεση για να ανταπεξέλθουμε. Σαν να μιλάμε για μια μηχανή που δουλεύει ασταμάτητα, παράγει αδιάκοπα… μια μηχανή χωρίς ζωή! Αυτός είναι ο κίνδυνος της ρουτίνας: Να αποκοπούμε από την ίδια μας τη ζωή, να αποκοπούμε από τον εαυτό μας. Αλλοτρίωση. Τι μπορούμε να κάνουμε; Μικρά ψήγματα καθημερινής φροντίδας για τον καθένα.
Δημιουργούμε μικρά ψήγματα καθημερινής φροντίδας με κάθε ευκαιρία
Μην ξεχνάτε τον ήλιο: Το φως του ήλιου, η λάμψη του, καθημερινά μας λούζει ζωή και εμείς τον αγνοούμε, δεν του ρίχνουμε μια ματιά.
Μην ξεχνάτε το γέλιο, έστω το χαμόγελο, την ευφορική έκφανση της ανθρώπινης υπόστασης. Μια βόλτα με έναν καλό φίλο μπορεί να βελτιώσει την διάθεση μια μέρα που όλα δείχνουν να πηγαίνουν στραβά.
Μην ξεχνάτε το κλάμα, το δάκρυ, τη έκφραση του πόνου, της θλίψης, της στεναχώριας, του θυμού... που εγκλωβίζονται μέσα μας και μας στενα/χωρούν, μας καταθλίβουν, μας μελαγχολούν.
Μην ξεχνάτε την ανάπαυση, την χαλάρωση, τον ύπνο. Το σώμα χρειάζεται ξεκούραση, ο νους χρειάζεται αγρανάπαυση, το πνεύμα χρειάζεται αποφόρτιση.
Μην ξεχνάτε τους φίλους, μια συζήτηση, μια έξοδο, έναν περίπατο, μια παράσταση ή μια ταινία, έναν καφέ, ένα ποτό, δύο κουβέντες…
Ας φροντίσουμε τον εαυτό μας. Καθημερινές, μικρές πράξεις φροντίδας, μια υπενθύμιση της αξίας μας, μια περιποίηση, στοιχειώδης των αναγκών μας…
Ο Βιετναμέζος Βουδιστής μοναχός Τιχ Νατ Χαν λέει: Χρειαζεται να είσαι σε απόλυτη συνείδηση του παρόντος προκειμένου ν’ απολαύσεις το τσάι.
Μόνον αν συνειδητοποιείς το Παρόν τα χέρια σου μπορούν να νιώσουν την ευχάριστη ζεστασιά του.
Μόνον αν συνειδητοποιείς το Παρόν μπορείς να απολαύσεις το άρωμά του, να γευτείς την γλυκύτητά του, να εκτιμήσεις την λεπτότητά του.
Αν αναμασάς το παρελθόν ή ανησυχείς για το μέλλον, θα χάσεις εντελώς την εμπειρία της απόλαυσης του τσαγιού.
Θα κοιτάζεις την κούπα και το τσάι θα έχει χαθεί.
Έτσι είναι και η Ζωή. Αν δεν βιώνεις απόλυτα το Παρόν θα κοιτάζεις τριγύρω και αυτή θα έχει φύγει. Θα έχεις χάσει την αίσθηση, το άρωμα, την λεπτότητα και την ομορφιά της Ζωής. Το παρελθόν έχει τελειώσει. Μάθε απ’ αυτό και άφησέ το.
Το μέλλον δεν είναι εδώ. Σχεδίασέ το αλλά μην χάνεις τον χρόνο σου ανησυχώντας γι αυτό. Η ανησυχία δεν έχει καμμιά αξία. Όταν πάψεις να αναμασάς όσα έχουν συμβεί, όταν πάψεις να ανησυχείς για κάτι που ποτέ δεν θα μπορούσε να συμβεί, τότε θα βιώνεις την παρούσα στιγμή και στην Ζωή σου Χαρά!
Η αγάπη είναι αδίστακτη, δεν λυπάται κανέναν, έχει όμως συμπόνια.
Ο φόβος είναι γεμάτος οίκτο, λυπάται τους πάντες.
Λυπάστε κάποιον όταν δεν τον σέβεστε, όταν θεωρείτε ότι δεν είναι αρκετά δυνατός για να τα καταφέρει.
Από την άλλη πλευρά, η αγάπη σέβεται.
Αγαπάμε κάποιον και ξέρουμε ότι μπορεί να τα καταφέρει.
Ξέρουμε ότι είναι αρκετά δυνατός, αρκετά έξυπνος, αρκετά καλός και ικανός να κάνει τις δικές του επιλογές.
Δεν χρειάζεται να επιλέξουμε εμείς γι' αυτόν.
Είναι σε θέση να τα καταφέρει μόνος του.
Αν πέσει, μπορούμε να του δώσουμε το χέρι μας, να τον βοηθήσουμε να σηκωθεί και να του πούμε: «Μπορείς να το κάνεις, προχώρα».
Αυτό είναι συμπόνια και διαφέρει από τον οίκτο.
Η συμπόνια πηγάζει από τον σεβασμό και την αγάπη’ ο οίκτος από την έλλειψη σεβασμού και τον φόβο.
Η αγάπη είναι απολύτως υπεύθυνη.
Ο φόβος αποφεύγει την ευθύνη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι άμοιρος ευθυνών.
Το να προσπαθούμε να αποφύγουμε την ευθύνη είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε, επειδή κάθε πράξη έχει συνέπειες.
Όλα όσα σκεφτόμαστε και όλα όσα κάνουμε έχουν συνέπειες.
Με κάθε επιλογή, έχουμε μια έκβαση ή μια αντίδραση.
Αν δεν επιλέξουμε, έχουμε πάλι μια έκβαση ή μια αντίδραση.
Θα υποστούμε τις συνέπειες των πράξεων μας με τον έναν τρόπο ή με τον άλλον.
Γι' αυτό κάθε άνθρωπος είναι εξ ολοκλήρου υπεύθυνος για τις πράξεις του, ακόμα και αν δεν το επιθυμεί.
Ίσως κάποιος άλλος να προσπαθήσει να πληρώσει για τα δικά μας λάθη, αλλά γι' αυτά θα πληρώσουμε και εμείς ούτως ή άλλως, και τότε θα τα πληρώσουμε διπλά.
Όταν οι άλλοι προσπαθούν να είναι υπεύθυνοι για εμάς, αυτό που δημιουργείται τελικά είναι ένα μεγαλύτερο δράμα.
Τμήμα μαρμάρινης στήλης με επιγραφή που αναφέρεται στον Πέρση βασιλιά Δαρείο Α' βρέθηκε στην αρχαία ελληνική πόλη της Φαναγορείας, στην περιοχή Κρασνοντάρ της νότιας Ρωσίας, όπως έγινε γνωστό από το Ίδρυμα Volnoe Delo, που από το 2004 στηρίζει τις ανασκαφές στην περιοχή.Η στήλη, που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 5ου αι. π. Χ., εντοπίστηκε κατά τη διάρκεια ερευνών που διεξάγει η αποστολή Ταμάν του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους το εύρημα έχει όλες τις προϋποθέσεις για να προκαλέσει παγκόσμια αίσθηση.
Η στήλη ήρθε στο φως στο κέντρο της Φαναγορείας, τη μεγαλύτερη αρχαία ελληνική πόλη επί ρωσικού εδάφους και μία από τις σημαντικότερες αρχαίες πόλεις κατά μήκος των βόρειων ακτών της Μαύρης θάλασσας. Ιδρύθηκε στα μέσα του 6ου αι. π. Χ. από Έλληνες αποίκους (πιθανότατα από την ιωνική Τέω) και για μακρό διάστημα υπήρξε μια από τις δυο πρωτεύουσες του βασιλείου του Κιμμερικού Βοσπόρου, που σχηματίστηκε τον 5ο αι. π. Χ. στην ανατολική Κριμαία και στη Χερσόνησο του Ταμάν. Υπήρξε κύριο οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Μαύρης Θάλασσας.
Η στήλη που φέρει επιγραφή στην αρχαία περσική γλώσσα, περιλαμβάνει μια μη καταγεγραμμένη ως σήμερα λέξη, η οποία πιθανότατα αναφέρεται στη Μίλητο, μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ιωνίας στη Μικρά Ασία. Η Μίλητος, ως γνωστόν, ήταν επικεφαλής της Ιωνικής Επανάστασης κατά των Περσών, που κατεστάλη από τον Δαρείο Α' το 494 π. Χ. Είναι δε πολύ πιθανόν, σύμφωνα με τις αιτιάσεις των Ρώσων αρχαιολόγων, το τμήμα που βρέθηκε να ανήκε σε μαρμάρινη στήλη την οποία είχε στήσει ο Δαρείος στην ιωνική πόλη μετά τη νίκη του, με κείμενο που αναφερόταν στον θρίαμβό του.
Πώς όμως βρέθηκε το συγκεκριμένο τμήμα στη Φαναγορεία; Πάλι σύμφωνα με τους ειδικούς, φαίνεται ότι τμήμα της στήλης, που κάποια στιγμή έπεσε και έσπασε, έφτασε στη Φαναγορεία ίσως ως έρμα σε πλοίο το οποίο κατέπλευσε στο λιμάνι της. Το γεγονός, εξάλλου, ότι δεν υπάρχει στην χερσόνησο Ταμάν φυσικός λίθος αντίστοιχος με εκείνον της στήλης, συνηγορεί στην υπόθεση της «μετανάστευσης» του κομματιού.
«Η επιγραφή στη στήλη που έγινε στο όνομα του βασιλιά Δαρείου Α' είναι προφανώς αφιερωμένη στη συντριβή της Ιωνικής εξέγερσης. Η ανακάλυψη θέτει τη Φαναγορεία στο πλαίσιο ενός από τα σημαντικότερα γεγονότα της αρχαίας ιστορίας, με εντυπωσιακές συνέπειες για τους Έλληνες και τους Πέρσες. Επίσης, καθιστά δυνατή την παρακολούθηση των συνδέσεων αυτής της αποικίας με άλλα μέρη του ελληνικού κόσμου και την ανάλυση της σημασίας της στον σημαντικό ελληνικό πολιτισμό που αναπτύχθηκε στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας», ανέφερε ο δρ. Vladimir Kuznetsov, επικεφαλής των ανασκαφών.
Αυτή τη στιγμή το εύρημα υποβάλλεται σε έλεγχο στο εργαστήριο συντήρησης του ερευνητικού κέντρου της Φαναγορείας, ενώ στην ακρόπολη της αρχαίας πόλης έχουν βρεθεί υπολείμματα αρχαίου τείχους φρουρίου. Επίσης, έχουν εντοπιστεί τα κατάλοιπα παλατιού του Μιθριδάτη VI, που χρονολογούνται τον 1ο αι. π. Χ., ένα αρχαίο έμβολο που χρησιμοποιήθηκε από τον στρατό του Μιθριδάτη, ένας τάφος με κλιμακωτό ταβάνι, ένας ναός του 5ου αι. π. Χ., καθώς και αντικείμενα που βρέθηκαν στη θάλασσα (μέρος της πόλης έχει καταποντιστεί), όπως δομές του λιμανιού και κατάλοιπα πλοίων.
Αρχαιολόγοι προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν μαγικά ξόρκια χαραγμένα πάνω σε μικροσκοπικά ρολά από χρυσό και ασήμι που βρέθηκαν μαζί με ανθρώπινους σκελετούς οι οποίοι ήταν θαμμένοι για σχεδόν 2.000 χρόνια στην ανατολική Σερβία.
«Το αλφάβητο είναι ελληνικό, απ’ όσο γνωρίζουμε. Η γλώσσα είναι είναι Αραμαϊκά, ένα μυστήριο της Μέσης Ανατολής για εμάς» δήλωσε στο Πρακτορείο Reuters ο Miomir Korac, επικεφαλής αρχαιολόγος της ανασκαφής στην ανατολική Σερβία.
Οι σκελετοί βρέθηκαν στους πρόποδες ενός μεγάλου εργοστασίου ηλεκτροδότησης, το οποίο λειτουργεί με κάρβουνο. Εκεί γίνονται έρευνες πριν χτιστεί ακόμη μία μονάδα, στο σημείο όπου υπήρχε μία αρχαία ρωμαϊκή πόλη.
Την περασμένη εβδομάδα, έγινε η απομάκρυνση χωμάτων από τους σκελετούς, η ομάδα του Korac βρήκε δύο φυλακτά φτιαγμένα από μόλυβο. Όταν τα άνοιξαν, βρήκαν στο καθένα τα μικροσκοπικά ρολά από ασήμι και χρυσό, καλυμμένα από σύμβολα και γράμματα.
Πιστεύουν πως οι επιγραφές είναι μαγικά ξόρκια, που συνόδευσαν τους νεκρούς στον τάφο για να επικαλεστούν «θεϊκές» δυνάμεις να κάνουν καλό ή κακό.
«Διαβάζουμε τα ονόματα μερικών δαιμόνων, που είναι συνδεδεμένοι με την σημερινή περιοχή της Συρίας» είπε ο αρχαιολόγος, Ilija Dankovic στο σημείο της ανασκαφής καθώς συνεχίζεται η ανακάλυψη και άλλων σκελετών από τον 4 μ.Χ. αιώνα.
Τα εύθραυστα ρολά από πολύτιμα μέταλλα, τα οποία όταν ξετυλίγονται μοιάζουν με περιτύλιγμα αντίστοιχα με αυτά μίας καραμέλας στο μέγεθος, μπορεί να μη γίνουν ποτέ απολύτως κατανοητά σε τι εξυπηρετούσαν.
Είναι τα πρώτα ανάλογα αντικείμενα που ανακαλύφθηκαν στη Σερβία αλλά μοιάζουν με φυλακτά «δεμένα με μαγεία» τα οποία έχουν βρεθεί σε άλλες χώρες, είπε ο Dankovic.
«Ήταν συχνά φυλαχτά αγάπης, «διέτασσαν» κάποιον να ερωτευτεί, αλλά ήταν επίσης σκοτεινά, με κατάρες, του τύπου: ‘είθε το σώμα σου να πεθάνει, τόσο κρύο και βαρύ, όσο αυτός ο μόλυβος», διευκρίνισε ο ίδιος.
Τα φυλαχτά μαγείας συχνά θάβονταν με νεκρά παιδιά ή ενήλικες που είχαν υποφέρει βίαιο θάνατο, ανέφερε ακόμη ο Dankovic Αυτό καθώς υπήρχε η πεποίθηση ότι οι «ψυχές αυτών των ανθρώπων χρειάζονταν περισσότερο χρόνο να βρουν ανάπαυση και είχαν περισσότερες πιθανότητες να βρουν δαίμονες και θεότητες, όπου θα περνούσαν τις ευχές ώστε να κάνουν τα μαγικά τους».
Ορισμένα από τα βαθιά φαράγγια που καταλήγουν σε μια μεγάλη λιμνοθάλασσα μεθανίου στον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, είναι γεμάτα με υγρούς υδρογονάνθρακες. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με τους μικρότερους παραπόταμους ενός εκτεταμένου δικτύου ποταμών που καταλήγουν στην περιοχή αυτή της Λιγείας Θάλασσας (Ligeia Mare).
Αναλύοντας τα στοιχεία του ραντάρ του σκάφους «Κασίνι» που είχε περάσει πάνω από τον δορυφόρο το 2013, οι αστρονόμοι έχουν πλέον τις πρώτες άμεσες ενδείξεις πως αυτά τα φαράγγια, που έχουν πλάτος έως ένα χιλιόμετρο, βάθος 240 έως 570 μέτρα και πλαγιές με απότομες κλίσεις άνω των 40 μοιρών (ιδανικές για ριψοκίνδυνο σκι!), γεμίζουν με μεθάνιο και άλλους υδρονάνθρακες.
Το πυκνότερο δίκτυο οκτώ φαραγγιών καταλήγει στον μήκους 400 χιλιομέτρων ποταμό Vid Flumina, ο οποίος με τη σειρά του χύνεται στη λιμνοθάλασσα μεθανίου Ligeia Mare, τη δεύτερη μεγαλύτερη του Τιτάνα.
Σε μερικά φαράγγια, η στάθμη των υγρών υδρογονανθράκων βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τη Ligeia Mare, ενώ σε άλλα είναι δεκάδες μέτρα ψηλότερα, πράγμα που οι επιστήμονες αποδίδουν σε μικρότερους παραπόταμους, οι οποίοι τροφοδοτούν τα φαράγγια με μεθάνιο και άλλους υδρογονάνθρακες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον πλανητικό επιστήμονα Βαλέριο Ποτζιάλι του Πανεπιστημίου «Λα Σαπιέντσα» της Ρώμης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Geophysical Research Letters» της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, επεσήμαναν ότι ο πυθμένας των φαραγγιών είναι εντυπωσιακά επίπεδος.
«Η Γη είναι ζεστή και βραχώδης, με ποταμούς νερού, ενώ ο Τιτάν είναι κρύος και παγωμένος, με ποταμούς μεθανίου. Παρόλα αυτά, είναι εντυπωσιακό πόσο παρόμοια χαρακτηριστικά συναντάμε στους δύο κόσμους», δήλωσε ο 'Αλεξ Χέις του Πανεπιστημίου Κορνέλ της Νέας Υόρκης.
Το Cassini, μια κοινή αποστολή της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας, (NASA), της Ευρωπαϊκής (ESΑ) και της Ιταλικής, ξεκίνησε την αποστολή του το 1997 και έκτοτε επέτρεψε στους επιστήμονες να μελετήσουν από κοντά τον Κρόνο και το μεγάλο σύστημα των δακτυλίων και των δορυφόρων του.
Οι θάλασσες (ή μεγάλες λίμνες) υδρογονανθράκων του Τιτάνα εντοπίσθηκαν για πρώτη φορά το 2006. Ο Τιτάν είναι το μοναδικό σώμα -εκτός από τη Γη- στο ηλιακό μας σύστημα, που η επιφάνεια του εμφανίζει συνεχή διάβρωση από γεωλογικές διαδικασίες ευρείας κλίμακας, οι οποίες, μεταξύ άλλων, οδηγούν στη δημιουργία τεράστιων φαραγγιών. Μεγάλα φαράγγια υπάρχουν και αλλού, όπως στον 'Αρη (Vallis Marineris), όμως μόνο στον Τιτάνα μερικά από αυτά είναι ακόμη γεμάτα με υγρό. Οι επιστήμονες μάλιστα πιστεύουν ότι υπάρχουν πολλά μικρότερα φαράγγια, που δεν έχουν καταφέρει ακόμη να παρατηρήσουν.
Μπορεί να μοιάζει σαν ένα θέμα επιστημονικής φαντασίας, αλλά ένας κορυφαίος επιστήμονας με καταγωγή από την Κεϋλάνη υποστήριξε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αλλοδαποί που έχουν έρθει στη γη από το μακρινό διάστημα.
Αυτή η φωτογραφία δείχνει έναν κομήτη πάνω από τον ουρανό στη Μοντάνα. Σύμφωνα με ένα κορυφαίο βρετανό επιστήμονα κάποια μικρόβια έφτασαν στη γη από το διάστημα μέσω των κομητών, που στη συνέχεια πολλαπλασιάστηκαν και πρόσφεραν τους σπόρους για να σχηματιστεί η ανθρώπινη ζωή
Ο καθηγητής Chandra Wickramasinghe, αστροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ, λέει ότι η έρευνα του υποστηρίζει με "συντριπτικά στοιχεία" την άποψη ότι η ανθρώπινη ζωή άρχισε μακριά από τον πλανήτη.
Σύμφωνα με τον Wickramasinghe, το πρώτο "σπέρμα της ζωής" είχε έρθει στη γη από το διάστημα, πριν περίπου 3.800 εκατομμύρια χρόνια.
Ισχυρίζεται ότι "τα μικρόβια από το διάστημα έφτασαν στη γη από κομήτες, που στη συνέχεια πολλαπλασιάστηκαν και πρόσγεραν τα αναγκαία στοιχεία" για να σχηματιστεί η ανθρώπινη ζωή”.
"Ναι, είμαστε όλοι εξωγήινοι – μοιραζόμαστε μια κοσμική καταγωγή," είπε ο Wickramasinghe.
"Κάθε φορά ένα νέο πλανητικό σύστημα που σχηματίζει λίγα ζωντανά μικρόβια βρίσκουν τον δρόμο τους σε κομήτες. Αυτά στη συνέχεια, πολλαπλασιάζονται και εποικούν και άλλους πλανήτες.
"Είμαστε έτσι μέρος μιας συνδεδεμένης αλυσίδας που εκτείνεται σε ένα μεγάλο όγκο του σύμπαντος. Τα στοιχεία δείχνουν αδυσώπητα προς αυτή την κατεύθυνση."
Ο Chandra Wickramasinghe, που η έρευνά του δημοσιεύθηκε στην Διεθνή Εφημερίδα της Αστροβιολογίας, έδειξε ότι η ζωή μεταφέρεται από πλανήτη σε πλανήτη για πολλά δισεκατομμύρια χρόνια.
Σύμφωνα με τη θεωρία του, όλη η ζωή στη γη μεταφέρθηκε από κομήτες οι οποίοι συγκρούστηκαν με τον πλανήτη μας. Πιστεύει δε ότι οι κομήτες χτυπούν τους πλανήτες και μοιράζουν ζωντανή ύλη στο διάστημα.
Κάποιοι μικροοργανισμοί επέζησαν και έτσι μεταφέρθηκαν σε νέους πλανήτες σε ένα χρονοδιάγραμμα πολλών εκατομμυρίων χρόνων, συμπλήρωσε.
Ωστόσο, ο καθηγητής – που μαζί με τον διάσημο αστρονόμο Sir Fred Hoyle υπερασπίστηκε την λεγόμενη θεωρία της "πανσπερμίας" από τη δεκαετία του 1960 – παραδέχεται ότι η θεωρία του δεν εξηγεί πώς η ζωή άρχισε στην πρώτη τοποθεσία.
"Τα στοιχεία από την αστρονομία υποστηρίζουν συντριπτικά την άποψη ότι η ζωή δεν ξεκίνησε στη γη, αλλά μεταφέρθηκε από το εξωτερικό," λέει ο καθηγητής Wickramasinghe. "Αν και δεν έχουμε σαφή γνώση πώς η ζωή ξεκίνησε για πρώτη φορά, όταν ξεκίνησε η εξάπλωσή της στο σύμπαν και η επιβίωση της ήταν αναπόφευκτη."
Βασικά πιστεύει ότι πρόκειται για μια κυκλική διαδικασία μεταφοράς της ζωής από πλανήτη σε πλανήτη, χωρίς την μεσολάβηση εξωγήινων όντων κατ’ ανάγκην. Οι κομήτες πέφτουν πάνω σε πλανήτες και σπρώχνουν την οργανική ύλη στο διάστημα. Ένα μέρος από αυτή την ύλη επιβιώνει πάνω σε κομήτες και μεταφέρεται έτσι, με την επόμενη πρόσκρουση, σε άλλο πλανήτη κ.ο.κ. στην πορεία δισεκατομμυρίων ετών.
Πάντως ο βρετανός αστρονόμος παραδέχεται ότι η θεωρία του δεν μπορεί να εξηγήσει πώς άρχισε πραγματικά η ζωή για πρώτη φορά κάπου στο σύμπαν. "Αν και δεν έχουμε ξεκάθαρη γνώση για το πώς η ζωή ξεκίνησε στην αρχή, από τη στιγμή που αυτό συνέβη, άρχισε την εξάπλωσή της στον Κόσμο και η επιβίωσή της ήταν αναπόφευκτη", υποστηρίζει.
Ο Wickramasinghe και η θεωρία της πανσπερμίας αντιτίθενται στην εναλλακτική – και πιο δημοφιλή μεταξύ των επιστημόνων μέχρι στιγμής – θεωρία ότι η ζωή στη Γη ξεκίνησε από μια "πρωταρχική σούπα" χημικών στοιχείων, από όπου, με τις κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες και μετά από πολλές "δοκιμές" και τύχη, ξεπήδησαν τα πρώτα οργανικά μόρια, που αποτέλεσαν την απαρχή της μακράς εξελικτικής πορείας της ζωής.
Ο 70χρονος αστροβιολόγος αντιτείνει ότι, κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, πολλές επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι μεγάλες εκτάσεις του γαλαξία μας είναι "σπαρμένες" με γιγάντια σύννεφα σκόνης γεμάτης οργανικά μόρια. Όπως αναφέρει, η φασματοσκοπική ανάλυση αυτών των οργανικών μορίων δείχνει ότι στην πραγματικότητα είναι απομεινάρια βακτηρίων που έχουν πια διασπαστεί. "Τα διαστρικά νέφη φαίνονται να είναι τα νεκροταφεία και όχι τα λίκνα της ζωής", γράφει στο άρθρο του.
Χρησιμοποιώντας το Υπέρυθρο Τηλεσκόπιο (UKIRT) στη Χαβάη ανακαλύφθηκε ένα καφέ νάνο άστρο. Αυτό όμως που έχει ενθουσιάσει τους αστρονόμους είναι τα πολύ περίεργα χρώματά του, που πραγματικά το κάνει να εμφανίζεται είτε πολύ μπλε είτε πολύ κόκκινο, ανάλογα με το ποιο μέρος του φάσματος χρησιμοποιείται για να το δει κανείς.
Καλλιτεχνική απεικόνιση ενός ζεύγους ψυχρών καφέ νάνων
Το αντικείμενο, που είναι γνωστό ως SDSS1416 13 Β είναι σε τροχιά πολύ μακριά γύρω από ένα κάπως πιο φωτεινό και πιο ζεστό καφέ νάνο, τον SDSS1416 13 Α. Το φωτεινότερο μέλος του ζεύγους εντοπίστηκε στο ορατό φως από την έρευνα Sloan Digital Sky Survey. Αντίθετα, το SDSS1416 13 Β παρατηρείται μόνο στο υπέρυθρο φως.
Το ζεύγος των δύο καφέ νάνων βρίσκεται μεταξύ 15 και 50 έτη φωτός από το ηλιακό μας σύστημα που όμως είναι πολύ κοντά μας σε αστρονομικούς όρους.
“Το τηλεσκόπιο UKIRT ανακάλυψε τον πιο ψυχρό γνωστό καφέ νάνο, με εκτιμώμενη θερμοκρασία που δεν απέχει πολύ πάνω από τους 200 βαθμούς Κελσίου”, δήλωσε ο δρ Philip Lucas της Σχολής Φυσικής, Αστρονομίας και Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Hertfordshire.
"Πρέπει να είμαστε λίγο προσεκτικοί σχετικά με αυτό, επειδή τα χρώματά του είναι πολύ διαφορετικά από οποιοδήποτε άλλο άστρο, και δεν κατανοούμε πραγματικά ακόμη το γιατί. Ακόμη και αν αποδειχθεί ότι η χαμηλή θερμοκρασία δεν είναι πολύ χαμηλή, τα χρώματα είναι τόσο ακραία που αυτό το αντικείμενο θα απασχολήσει πολλούς φυσικούς προσπαθώντας να το εξηγήσουν."
Το αντικείμενο εμφανίστηκε πολύ πιο γαλανό στο εγγύς υπέρυθρο από κάθε άλλο καφέ νάνο άστρο που έχουμε δει.
Η υπέρυθρη περιοχή του φάσματος που λήφθηκε με το ιαπωνικό τηλεσκόπιο Subaru στη Χαβάη έδειξε ότι είναι ένας καφέ νάνος που ονομάζεται νάνος τύπου Τ, το οποίο έχει πολύ μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του, αλλά με ιδιαιτερότητες καθώς έχει ένα μεγάλο κενό σε ορισμένα μήκη κύματος.
Η αστρονόμος Ben Burningham επικεφαλής της έρευνας λέει ότι φαίνεται ότι και οι δύο καφέ νάνοι είναι κάπως φτωχοί σε βαριά στοιχεία. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί αν είναι πολύ παλιά, κάτι που ταιριάζει επίσης και με την πολύ χαμηλή θερμοκρασία του εξασθενημένου συνοδού.
Οι καφέ νάνοι είναι πολύ μικροί για να είναι αστέρια, κι έχουν μάζα μικρότερη από τα αστέρια αλλά μεγαλύτερη από τους αέριους πλανήτες, όπως ο Δίας. Λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας τους, τα αντικείμενα αυτά είναι πολύ αμυδρά στο ορατό φως και ανιχνεύονται μόνο από την λάμψη τους στα υπέρυθρα μήκη κύματος.
Έχουν ονομαστεί “καφέ νάνοι" πολύ πριν ανακαλυφθεί ότι στην πραγματικότητα ήταν πιο ψυχρά, πιο αμυδρά και πιο κόκκινα σώματα από τους ερυθρούς νάνους αστέρια, με το καφέ χρώμα να αντιπροσωπεύει τον συνδυασμό του κόκκινου και του μαύρου.
Οι συγκρούσεις των σωματιδίων μπορεί να οδηγήσουν υπό προϋποθέσεις στον σχηματισμό μίνι μαύρων οπών, όπως φάνηκε σε μια προσομοίωση σε υπολογιστές.
Κατά τα τελευταία χρόνια, πολλές αντιπαραθέσεις έχουν αναπηδήσει γύρω από τους μεγάλους επιταχυντές σωματιδίων, όπως είναι ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC). Τις περισσότερες φορές, οι επικριτές φοβούνται ότι σε αυτά τα γιγαντιαία μηχανήματα οι συγκρούσεις των σωματιδίων, που είναι τόσο μεγάλης ενέργειας ώστε θα μπορούσαν να γεννήσουν πολύ μικρές μαύρες τρύπες. Οι φυσικοί λένε ότι αυτό είναι απολύτως πιθανό να γίνει, και ότι η δημιουργία τεχνητών μαύρων οπών θα είναι ένα σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα. Αλλά πολλοί φοβούνται ότι αυτές οι δομές θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον έλεγχο, και να καταβροχθίσουν ολόκληρο τον πλανήτη, και μάλιστα έχουν υποβάλει αναφορές στα Ηνωμένα Έθνη για να τεθεί τέρμα στην λειτουργία του LHC.
Τώρα, για πρώτη φορά, μια προσομοίωση σε υπολογιστή δείχνει ότι το σενάριο στο οποίο έχουν παραχθεί μικροσκοπικές μαύρες τρύπες, στο πλαίσιο της διάσημης θεωρίας της γενικής σχετικότητας είναι απολύτως εφικτό, και ακόμη και πιθανό. Ο διάσημος φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν είπε πολλές φορές ότι ένα τέτοιο γεγονός είναι δυνατό, αλλά είναι η πρώτη φορά που μπορεί να αποδειχθεί πειραματικά αληθινό.
"Θα ήταν έκπληξη αν δεν είχε βγει αληθινό. Αλλά είναι σημαντικό να έχουν οι άνθρωποι να ξέρουν πώς δημιουργούνται οι μαύρες τρύπες λεπτομερώς," λέει ο φυσικός Joseph Lykken, ο οποίος δουλεύει στον επιταχυντή Fermi στο Ιλινόις.
Σε μια μελέτη που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Physical Review Letters, εμπειρογνώμονες φυσικοί λένε ότι η προσομοίωση που χρησιμοποίησαν για τις νέες έρευνες έλαβε υπόψη τις δυνάμεις της βαρύτητας που συμβαίνουν μεταξύ των δύο συγκρουόμενων σωματιδίων, καθώς και προηγμένων μαθηματικών υπολογισμών που αναφέρονται στη γενική θεωρία της σχετικότητας.
Σύμφωνα με τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν, η μάζα (και η ενέργεια) παραμορφώνει το χωροχρόνο και δημιουργεί έτσι το φαινόμενο της βαρύτητας. Όταν η πυκνότητα της μάζας σε μια μικρή περιοχή του χώρου ξεπεράσει ένα κρίσιμο όριο, η παραμόρφωση γίνεται τόσο έντονη ώστε τίποτα, ακόμα και το φως, δεν μπορούν να δραπετεύσει από την έλξη της.
Γεωδεσιακές στον χωροχρόνο Kerr, όπως προβλέπεται από την θεωρία της Γενικής Σχετικότητας. Οι μίνι μαύρες τρύπες που μπορεί να παραχθούν στους επιταχυντές θα είναι περιστρεφόμενες.
Οι φυσικοί πάντως αναφέρουν ότι οι μαύρες τρύπες μπορούν να σχηματιστούν μόνο όταν τα σωματίδια συγκρουστούν στο ένα τρίτο της πιο θεμελιώδους ενέργειας, που είναι γνωστή ως ενέργεια Planck. Με αυτό και μόνο το δεδομένο θα πρέπει να ηρεμήσουν οι επικριτές του LHC. Η ενέργεια Planck είναι 10 ^ 18) φορές μεγαλύτερη από το μέγιστο της παραγωγής ενέργειας του επιταχυντή σωματιδίων, η οποία μπορεί να φθάσει κατά ανώτατο όριο τα 7 TeV ανά δέσμη, ή 14 TeV και στις δύο συγκρουόμενες δέσμες.
Χρησιμοποιώντας εκατοντάδες υπολογιστές για να υπολογίσουν τις περίπλοκες μαθηματικές λεπτομέρειες της σύγκρουσης, οι δύο ερευνητές διέψευσαν παλαιότερες εκτιμήσεις και έδειξαν ότι μαύρες τρύπες μπορούν να δημιουργηθούν όταν τα σωματίδια συγκρούονται με συνολική ενέργεια ίση με περίπου το ένα τρίτο της ενέργειας Planck.
Πάντως οι φυσικοί διαβεβαιώνουν τον κόσμο ότι οι τεχνητές μαύρες τρύπες θα διασπώνταν άμεσα σε συνηθισμένα σωματίδια. πριν προλάβουν να καταπιούν τον πλανήτη, αν μπορούσαν να σχηματιστούν.
"Θα είχα εκπλαγεί ιδιαίτερα εάν υπήρχε μια θετική ανίχνευση σχηματισμού μιας μαύρης τρύπας στον επιταχυντή," λέει ο ειδικός Matthew Choptuik, από το Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας, στο Βανκούβερ του Καναδά. Μαζί με τον Frans Pretorius, του Πρίνστον, δημιούργησε το μοντέλο του ηλεκτρονικού υπολογιστή και το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τις έρευνες αυτές.
"Είναι ένας πραγματικός φόρος τιμής για την ικανότητα τους να προσομοιώσουν ένα τέτοιο σχηματισμό," προσθέτει ο Steve Giddings από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα (UCSB) και θεωρητικός της βαρύτητας. Η ουσία είναι ότι, για τώρα, μπορούμε να είμαστε ήσυχοι ότι η δυνατότητα της δημιουργίας των μαύρων οπών στον επιταχυντή LHC είναι εξαιρετικά μικρή.
ἔπεσε δ᾽ οὐ Χαρίτων ἑκάς [στρ. β]
