ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ (33-80)

ΟΙ. ὦ ξεῖν᾽, ἀκούων τῆσδε τῆς ὑπέρ τ᾽ ἐμοῦ
αὑτῆς θ᾽ ὁρώσης οὕνεχ᾽ ἡμὶν αἴσιος
35 σκοπὸς προσήκεις ὧν ἀδηλοῦμεν φράσαι …
ΞΕΝΟΣ
πρίν νυν τὰ πλείον᾽ ἱστορεῖν, ἐκ τῆσδ᾽ ἕδρας
ἔξελθ᾽· ἔχεις γὰρ χῶρον οὐχ ἁγνὸν πατεῖν.
ΟΙ. τίς δ᾽ ἔσθ᾽ ὁ χῶρος; τοῦ θεῶν νομίζεται;
ΞΕ. ἄθικτος οὐδ᾽ οἰκητός· αἱ γὰρ ἔμφοβοι
40 θεαί σφ᾽ ἔχουσι, Γῆς τε καὶ Σκότου κόραι.
ΟΙ. τίνων τὸ σεμνὸν ὄνομ᾽ ἂν εὐξαίμην κλύων;
ΞΕ. τὰς πάνθ᾽ ὁρώσας Εὐμενίδας ὅ γ᾽ ἐνθάδ᾽ ἂν
εἴποι λεώς νιν· ἄλλα δ᾽ ἀλλαχοῦ καλά.
ΟΙ. ἀλλ᾽ ἵλεῳ μὲν τὸν ἱκέτην δεξαίατο·
45 ὡς οὐχ ἕδρας γῆς τῆσδ᾽ ἂν ἐξέλθοιμ᾽ ἔτι.
ΞΕ. τί δ᾽ ἐστὶ τοῦτο; ΟΙ. ξυμφορᾶς ξύνθημ᾽ ἐμῆς.
ΞΕ. ἀλλ᾽ οὐδὲ μέντοι τοὐξανιστάναι πόλεως
δίχ᾽ ἐστὶ θάρσος, πρίν γ᾽ ἂν ἐνδείξω τί δρῶ.
ΟΙ. πρός νυν θεῶν, ὦ ξεῖνε, μή μ᾽ ἀτιμάσῃς,
50 τοιόνδ᾽ ἀλήτην, ὧν σε προστρέπω φράσαι.
ΞΕ. σήμαινε, κοὐκ ἄτιμος ἔκ γ᾽ ἐμοῦ φανῇ.
ΟΙ. τίς ἔσθ᾽ ὁ χῶρος δῆτ᾽ ἐν ᾧ βεβήκαμεν;
ΞΕ. ὅσ᾽ οἶδα κἀγὼ πάντ᾽ ἐπιστήσῃ κλύων.
χῶρος μὲν ἱερὸς πᾶς ὅδ᾽ ἔστ᾽· ἔχει δέ νιν
55 σεμνὸς Ποσειδῶν, ἐν δ᾽ ὁ πυρφόρος θεὸς
Τιτὰν Προμηθεύς· ὃν δ᾽ ἐπιστείβεις τόπον
χθονὸς καλεῖται τῆσδε χαλκόπους ὀδός,
ἔρεισμ᾽ Ἀθηνῶν· οἱ δὲ πλησίοι γύαι
τόνδ᾽ ἱππότην Κολωνὸν εὔχονται σφίσιν
60 ἀρχηγὸν εἶναι, καὶ φέρουσι τοὔνομα
τὸ τοῦδε κοινὸν πάντες ὠνομασμένοι.
τοιαῦτά σοι ταῦτ᾽ ἐστίν, ὦ ξέν᾽, οὐ λόγοις
τιμώμεν᾽, ἀλλὰ τῇ ξυνουσίᾳ πλέον.
ΟΙ. ἦ γάρ τινες ναίουσι τούσδε τοὺς τόπους;
65 ΞΕ. καὶ κάρτα, τοῦδε τοῦ θεοῦ γ᾽ ἐπώνυμοι.
ΟΙ. ἄρχει τις αὐτῶν, ἢ ᾽πὶ τῷ πλήθει λόγος;
ΞΕ. ἐκ τοῦ κατ᾽ ἄστυ βασιλέως τάδ᾽ ἄρχεται.
ΟΙ. οὗτος δὲ τίς λόγῳ τε καὶ σθένει κρατεῖ;
ΞΕ. Θησεὺς καλεῖται, τοῦ πρὶν Αἰγέως τόκος.
70 ΟΙ. ἆρ᾽ ἄν τις αὐτῷ πομπὸς ἐξ ὑμῶν μόλοι;
ΞΕ. ὡς πρὸς τί; λέξων ἢ καταρτύσων μολεῖν;
ΟΙ. ὡς ἂν προσαρκῶν σμικρὰ κερδάνῃ μέγα.
ΞΕ. καὶ τίς πρὸς ἀνδρὸς μὴ βλέποντος ἄρκεσις;
ΟΙ. ὅσ᾽ ἂν λέγωμεν πάνθ᾽ ὁρῶντα λέξομεν.
75 ΞΕ. οἶσθ᾽, ὦ ξέν᾽, ὡς νῦν μὴ σφαλῇς; ἐπείπερ εἶ
γενναῖος, ὡς ἰδόντι, πλὴν τοῦ δαίμονος·
αὐτοῦ μέν᾽, οὗπερ κἀφάνης, ἕως ἐγὼ
τοῖς ἐνθάδ᾽ αὐτοῦ, μὴ κατ᾽ ἄστυ, δημόταις
λέξω τάδ᾽ ἐλθών· οἵδε γὰρ κρινοῦσί γε
80 εἰ χρή σε μίμνειν, ἢ πορεύεσθαι πάλιν.
***
ΟΙ. Ω ξένε, όπως είπε κι η κόρη που βλέπει και για μένα,πάνω στην ώρα φτάνεις, καλόγνωμος σκοπός· όσα λοιπόν35μας είναι αγνώριστα, εξήγησε —ΞΕΝΟΣΠροτού ρωτήσεις περισσότερα, σήκω από εκεί που κάθεσαι·ανόσιο να πατάς τόπο ιερό.ΟΙ. Και ποιός ο χώρος; ποιός θεός εδώ λατρεύεται;ΞΕ. Άθικτος κι ακατοίκητος· τον έχουν έμφοβες θεές,40κόρες του Σκότου και της Γης.ΟΙ. Δεν θα μπορούσα το σεμνό τους όνομα ν᾽ ακούσω,να τις ικετέψω;ΞΕ. Τις Ευμενίδες, που τα πάντα βλέπουν· έτσι ο λαόςτις λέει εδώ — άλλα ονόματα αλλού, καλά.ΟΙ. Έναν ικέτη όμως θα μπορούσαν σπλαχνικά να τον δεχτούνε·45γιατί αποδώ που απόστασα, δεν πρόκειται να το κουνήσω.ΞΕ. Τί πάει να πει ο λόγος σου; ΟΙ. Είναι το σύμβολο της μοίρας μου.ΞΕ. Έτσι κι αλλιώς, δίχως την άδεια της πόλης, παράτολμοτο βρίσκω να σε ξεσηκώσω, προτού ρωτήσω τί να πράξω.ΟΙ. Για τον θεό, ω ξένε, μην ατιμάσεις έναν μετανάστη50κι όσα ικετεύω, εξήγησε.ΞΕ. Μίλα ξεκάθαρα, κι εγώ δεν πρόκειται να σε καταφρονήσω.ΟΙ. Ποιός τέλος πάντων είναι ο χώρος που καταπατήσαμε;ΞΕ. Όσα γνωρίζω ο ίδιος, θ᾽ ακούσεις τα πάντα και θα μάθεις.55Είναι ιερός ο χώρος όλος. Τον έχει ο Ποσειδών σεπτός,μέσα λατρεύεται ο τιτάνας Προμηθεύς, θεός πυρφόρος·ο τόπος που πατείς καλείται χαλκόστρωτο κατώφλιαυτής της χώρας, της Αθήνας έρεισμα.Γύρω χωράφια, χωρικοί σεμνύνονται πως έχουν60τον ίππιο Κολωνό γενάρχη τους· όλοι τους φέρουν τ᾽ όνομά τουπαρονόμι, μ᾽ αυτό συνονομάζονται.Αυτά για σένα, ξένε, όχι με λόγια μόνο μέρη τιμημένα,όσο με τη λατρευτική φροντίδα μας.ΟΙ. Πράγματι κάποιοι κατοικούν τα μέρη αυτά;65ΞΕ. Μα φυσικά. Κι έχουν επώνυμό τους τον θεό του τόπου.ΟΙ. Κάποιος τούς διαφεντεύει; ή μήπως έχει ο λαός τον λόγο;ΞΕ. Ο βασιλιάς της πόλης κυβερνά κι αυτά τα μέρη.ΟΙ. Ποιός είναι εκείνος που τον λόγο και το σθένος του επιβάλλει;ΞΕ. Θησέας τ᾽ όνομά του, γόνος και του Αιγέα διάδοχος.ΟΙ. Δεν θα μπορούσε κάποιος από σας να πάει σ᾽ αυτόν70μαντατοφόρος μας;ΞΕ. Για ποιό σκοπό ακριβώς; να του μιλήσει;ή να τον πείσει νά ᾽ρθει;ΟΙ. Μικρή εκδούλευση θα φέρει κέρδος μέγα, να του πει.ΞΕ. Τί σόι αμοιβή από έναν που δεν βλέπει;ΟΙ. Βλέπουν πολύ καλά τα λόγια που θα πούμε.75ΞΕ. Έχεις τη γνώση, ξένε, το σφάλμα ν᾽ αποφύγεις;Όποιος σε βλέπει, αναγνωρίζει την καλή γενιά σου, εκτόςαπ᾽ τον κακό σου δαίμονα· μείνε λοιπόν εδώ, όπου σ᾽ αντάμωσα,ωσότου εγώ στους συντοπίτες μου να πεταχτώ· όχι στην πόλη,σ᾽ αυτούς να πω τί τρέχει· γιατί αυτοί θα κρίνουν αν80μπορείς να παραμείνεις, ή θα πρέπει πάλι να πορευτείς μακριά.

Η Ηθική Θεωρία του Ξενοφάνη του Κολοφώνιου

Ο Ξενοφάνης Δεξίου ή Ορθομένους ο Κολοφώνιος ήταν πραγματικά ένας σοφός, έτοιμος να κατευθύνει την ευφυΐα του προς οποιοδήποτε πρόβλημα. Εκτός από τη θεολογία και την ηθική θεωρία του, είναι ενδιαφέροντα τα εξής: έδειξε με τη φιλοσοφία του τα όρια του ανθρώπου, ήταν ο πρώτος "ενίσας" και  ξεκίνησε την πορεία για την αποκορύφωση της αφηρημένης , θεωρητικής σκέψης. Ήταν βέβαια και φυσικός φιλόσοφος και πρώτος απαρίθμησε διάφορα είδη απολιθωμάτων.

 

Ο  Ξενοφάνης  γεννήθηκε στην Κολοφώνα της Ιωνίας  στη Μικρά  Ασία  γύρω στο 570π.Χ. και ήταν ίδιας ή όχι πολύ  μικρότερης ηλικίας από  τον Πυθαγόρα. Έφτασε σε μεγάλη ηλικία(πέθανε περίπου 90 ετών, σχετικά  φτωχός ). Έφυγε από την Κολοφώνα λόγω των Περσών και της διαφθοράς που κυριαρχούσε στην πόλη. Έπειτα ταξίδεψε και διέμενε κυρίως στη Μεγάλη Ελλάδα (Ιταλία). Ένα μέρος της ζωής του το πέρασε στην Ελέα της Κάτω Ιταλίας, όπου ίδρυσε την  Ελεατική Φιλοσοφική Σχολή. Ήταν  σοφός αλλά και ποιητής (έγραφε τραγούδια και ελεγείες), κάποια από τα ποιήματα του ονομάστηκαν Σίλλοι (κλεφτές ματιές) ή σάτιρες. Οι Σίλλοι ήταν στίχοι επικριτικοί των αξιών της εποχής του, των ανθρώπων που τις καθιέρωσαν και του τρόπου ζωής.

 

Στη θεολογία του ο Ξενοφάνης στρέφεται εναντίον της αθανασίας και της ανθρωπόμορφης φύσης των θεών της εθνικής θρησκείας:

 

ΠΑΝΤΑ ΘΕΟΙΣ ΑΝΕΘΗΚΑΝ ΟΜΗΡΟΣ Θ'ΗΣΙΟΔΟΣ ΤΕ

ΟΣΣΑ ΠΑΡ'ΑΝΘΡΩΠΟΙΣΙΝ ΟΝΕΙΔΕΑ ΚΑΙ ΨΟΓΟΣ ΕΣΤΙΝ,

ΚΛΕΠΤΕΙΝ ΜΟΙΧΕΥΕΙΝ ΤΕ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΟΥΣ ΑΠΑΤΕΥΕΙΝ ( DK 21B 11).

 

ΑΛΛ'ΟΙ ΒΡΟΤΟΙ ΔΟΚΕΟΥΣΙ  ΓΕΝΝΑΣΘΑΙ ΘΕΟΥΣ ,

ΤΗΝ ΣΦΕΤΕΡΗΝ Δ'ΕΣΘΗΤΑ ΕΧΕΙΝ ΦΩΝΗΝ ΤΕ ΔΕΜΑΣ ΤΕ (DK 21B 14 ).

 

ΑΙΘΙΟΠΕΣ ΤΕ (ΘΕΟΥΣ ΣΦΕΤΕΡΟΥΣ) ΣΙΜΟΥΣ ΜΕΛΑΝΑΣ ΤΕ

ΘΡΗΚΕΣ ΤΕ ΓΛΑΥΚΟΥΣ ΚΑΙ ΠΥΡΡΟΥΣ(ΦΑΣΙ ΠΕΛΕΣΘΑΙ) (DK 21B 16).

 

ΑΛΛ'ΕΙ ΧΕΙΡΑΣ ΕΧΟΝ ΒΟΕΣ (ΙΠΠΟΙ Τ') ΗΕ ΛΕΟΝΤΕΣ ,

Η ΓΡΑΨΑΙ ΧΕΙΡΕΣΣΙ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΕΛΕΙΝ ΑΠΕΡ ΑΝΔΡΕΣ,

ΙΠΠΟΙ ΜΕΝ Θ'ΙΠΠΟΙΣΙ ΒΟΕΣ ΔΕ ΤΕ ΒΟΥΣΙΝ ΟΜΟΙΑΣ

ΚΑΙ(ΚΕ) ΘΕΩΝ ΙΔΕΑΣ ΕΓΡΑΦΟΝ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤ'ΕΠΟΙΟΥΝ

ΤΟΙΑΥΘ'ΟΙΟΝ ΠΕΡ ΚΑΥΤΟΙ ΔΕΜΑΣ ΕΙΧΟΝ (ΕΚΑΣΤΟΙ) (DK 21 B 15).

 

Παρατηρεί  ο Ξενοφάνης, ότι  οι θεοί είναι ανήθικοι και είναι λάθος να τους προσδίδουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Διάφορες φυλές τους δίνουν τα δικά τους χαρακτηριστικά και το ίδιο θα έκαναν και τα ζώα αν είχαν θεούς. Ο ίδιος σχηματίζει την πεποίθηση, πως υπάρχει  μία μοναδική μη-ανθρωπόμορφη θεότητα.

 

ΕΙΣ ΘΕΟΣ, ΕΝ ΤΕ ΘΕΟΙΣΙ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣΙ ΜΕΓΙΣΤΟΣ,

ΟΥΤΙ ΔΕΜΑΣ ΘΝΗΤΟΙΣΙΝ  ΟΜΟΙΙΟΣ ΟΥΔΕ ΝΟΗΜΑ (DK 21B 23).

 

AIEI Δ'ΕΝ ΤΑΥΤΩ ΜΙΜΝΕΙ ΚΙΝΟΥΜΕΝΟΣ ΟΥΔΕΝ,

ΟΥΔΕ ΜΕΤΕΡΧΕΣΘΑΙ ΜΙΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ  ΑΛΛΟΤΕ ΑΛΛΗ,

ΑΛΛ'ΑΠΑΝΕΥΘΕ ΠΟΝΟΙΟ ΝΟΟΥ ΦΡΕΝΙ ΠΑΝΤΑ ΚΡΑΔΑΙΝΕΙ (DK 21 B 25,26).

 

ΟΥΛΟΣ ΟΡΑ, ΟΥΛΟΣ ΔΕ ΝΟΕΙ, ΟΥΛΟΣ ΔΕ Τ'ΑΚΟΥΕΙ (DK 21 B 24) .

 

Ο Ξενοφάνης θεωρεί την ιεραρχία των θεών ως αδύνατη. Ο Θεός του Ξενοφάνη διαφέρει και ως προς το σώμα και ως προς τη σκέψη από τον άνθρωπο. Είναι ακίνητος, γιατί λογικά είναι αδύνατον, να κινείται με ανθρώπινα μέτρα ο Θεός. Επίσης για το Θεό η κίνηση είναι περιττή, αφού μόνο με τη θέλησή του  συνταράσσει τα πάντα.

 

Ο Αριστοτέλης αναφέρει  πως ο Ξενοφάνης ήταν ο πρώτος "ενίσας". Με τον όρο αυτό εννοεί ότι ο Ξενοφάνης πρώτος έθεσε ως αξίωμα την ενότητα, μοναδικότητα. Το σώμα του ενός Θεού του Ξενοφάνη ήταν δευτερεύουσας σημασίας όπως και η τοποθέτησή του στο χώρο.

Ο Ξενοφάνης επίσης έθεσε τα όρια της ανθρώπινης γνώσης.

 

ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΝ ΟΥΝ ΣΑΦΕΣ ΟΥΤΙΣ ΑΝΗΡ ΙΔΕΝ ΟΥΔΕ ΤΙΣ ΕΣΤΑΙ

ΕΙΔΩΣ ΑΜΦΙ ΘΕΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΑΣΣΑ ΛΕΓΩ ΠΕΡΙ ΠΑΝΤΩΝ·

ΕΙ ΓΑΡ ΚΑΙ ΤΑ ΜΑΛΙΣΤΑ ΤΥΧΟΙ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΟΝ ΕΙΠΩΝ,

ΑΥΤΟΣ ΟΜΩΣ ΟΥΚ ΟΙΔΕ· ΔΟΚΟΣ Δ'ΕΠΙ ΠΑΣΙ ΤΕΤΥΚΤΑΙ (DK 21B 34).

 

ΤΑΥΤΑ  ΔΕΔΟΞΑΣΘΩ  ΜΕΝ ΕΟΙΚΟΤΑ ΤΟΙΣ ΕΤΥΜΟΙΣΙ… (DK 21B 35)

 

OYTOI AΠ' ΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΑ ΘΕΟΙ ΘΝΗΤΟΙΣ'ΥΠΕΔΕΙΞΑΝ,

ΑΛΛΑ ΧΡΟΝΩ ΖΗΤΟΥΝΤΕΣ ΕΦΕΥΡΙΣΚΟΥΣΙΝ  ΑΜΕΙΝΟΝ (DK 21B 18).

 

ΕΙ ΜΗ ΧΛΩΡΟΝ ΕΦΥΣΕ ΘΕΟΣ ΜΕΛΙ , ΠΟΛΛΟΝ ΕΦΑΣΚΟΝ

ΓΛΥΣΣΟΝΑ ΣΥΚΑ ΠΕΛΕΣΘΑΙ (DK 21 B 38).

 

Η ανθρώπινη γνώση είναι πεπερασμένη και παραμένει ατελής σε σχέση με τη θεία. Η αναζήτηση ωστόσο ανταμείβεται, και για το λόγο αυτό ο Ξενοφάνης και ο Ηράκλειτος πίστευαν πως βρίσκονταν σε μια ξεχωριστή κατάσταση συνειδητότητας. Το παράδειγμα με το μέλι εκφράζει τις απόψεις του Ξενοφάνη για τα όρια της γνώσης και υπογραμμίζει την διαφορά  Θεού και ανθρώπων(1).

 

Ο Ξενοφάνης απέρριπτε τη θεωρία της μετεμψύχωσης του Πυθαγόρα. Το ηρακλειτικό "ΗΝ ΑΕΙ  ΚΑΙ  ΕΣΤΙΝ  ΚΑΙ  ΕΣΤΑΙ" πηγάζει από τη  μοναδικότητα, ενότητα και αιωνιότητα του Θεού του Ξενοφάνη. Ο  Παρμενίδης με τη σειρά του  δέχθηκε τις ιδιότητες αυτές, δεΝ μπορούσε όμως να δεχθεί την κινητικότητα και μεταβλητότητα του  ηρακλειτικού όντος.

 

Τρεις είναι οι σημαντικές προτάσεις του Ξενοφάνη:

 

1)    Υπάρχει ένας Θεός, πολύ διαφορετικός από τους ανθρώπους στη μορφή και στη σκέψη. Οι θεοί είναι αποκυήματα της φαντασίας των ανθρώπων που τους επινοούν κατ'εικόνα και ομοίωσή τους.

 

2)    Ο  Θεός είναι ακίνητος, όμως τα βλέπει όλα, τα καταλαβαίνει όλα και τα ακούει όλα με τρόπο που δε γίνεται κατανοητός από τους ανθρώπους. Προαναγγέλλεται  έτσι το "κινούν ακίνητον" του Αριστοτέλη.

 

3)    Η σοφία είναι προτιμότερη από τη σωματική δύναμη και αποτελεί την πραγματική δύναμη  και μόρφωση.

 

Ο  Ξενοφάνης εισήγαγε το μονοθεϊσμό. Ο  Θεός είναι ένας και μέγιστος  και το σύμπαν μία πραγματικότητα, ένα ανώλεθρο Ον, που είναι η πρώτη αρχή  των άλλων. Πρώτος εισάγει την ιδέα της στάσης και της κίνησης, του Είναι και του Γίγνεσθαι. Είναι ενιστής, αφού βλέπει ότι το σύμπαν είναι ένα και κυριαρχείται από μια θεότητα. Αρνείται την παντοδυναμία του νου και τη δυνατότητα του ανθρώπου να κατακτήσει την απόλυτη αλήθεια. Η πιθανή γνώση όμως είναι δυνατή. Οι θεοί ήταν φειδωλοί ως προς τη γνώση για να αφήσουν στους ανθρώπους ελεύθερο πεδίο αναζητήσεων και ερευνών. Ο  Ξενοφάνης ήταν υπέρ της προόδου (OYTOI AΠ' ΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΑ ΘΕΟΙ ΘΝΗΤΟΙΣ'ΥΠΕΔΕΙΞΑΝ, ΑΛΛΑ ΧΡΟΝΩ ΖΗΤΟΥΝΤΕΣ ΕΦΕΥΡΙΣΚΟΥΣΙΝ  ΑΜΕΙΝΟΝ., Βλ.παραπάνω). Εννοούσε ότι η γνώση αποκαλύπτεται στους ανθρώπους όχι ύστερα από επέμβαση των θεών, αλλά ύστερα από έρευνα του ανθρώπου. Αυτή είναι η πραγματική έννοια της προόδου.

 

Ως ηθικός φιλόσοφος υιοθετεί κριτική στάση απέναντι στα δεινά της εποχής του και απέναντι στους συμπολίτες του, που τους κατηγορεί για τρυφηλότητα, πολυτέλεια,έλλειψη ψυχικής ανάτασης και υλόφρονα αντίληψη. Θεωρεί ότι η τυραννία των Περσών οφείλεται στην ηθική σήψη και την ψυχική αναιμία των Ελλήνων(2).

 

Επικριτικός ήταν ο Ξενοφάνης εκτός του Ομήρου και του Ησιόδου, του Θαλή, του Πυθαγόρα  και  του Επιμενίδη  ακόμη  και  των κορυφαίων αθλητών της εποχής του. H  Κολοφώνα το πρώτο μισό του 6^ου αιώνα π.Χ. βρισκόταν κάτω από την ολιγαρχία των χιλίων ιππέων και ανήκε σε μια περιοχή, υπό την επικυριαρχία της Λυδίας. Ο  Ξενοφάνης ωστόσο αντιτάχθηκε  στη σχετικά ήπια κυριαρχία  και  αποκαλούσε τους στρατιώτες  ακόλαστους  και  διαφθορείς των ηθών των συμπατριωτών του. Όταν όμως ο  στρατηγός Άρπαγος άπλωσε τον τρόμο σε όλη την ιωνική ακτή, έφυγε και πιάστηκε από πειρατές. Τον απελευθέρωσαν οι Πυθαγόρειοι Παρμενίσκος  και Ορεστάδης, έζησε κατόπιν στην  Μεσσίνα, την  Κατανία, στις Συρακούσες, στον Ακράγαντα και στο Στρόμπολι, όπου τον  εντυπωσίασε  μια ηφαιστειακή έκρηξη.

 

Για το Θεό εκτός των προαναφερθέντων είπε επίσης πως είναι αγέννητος, αφού το τέλειο δε μπορεί να γεννηθεί από το ατελές, άρα ο Θεός είναι άναρχος και αιώνιος. Η ιεραρχία αποκλείεται γιατί ένας υπο-Θεός δε  νοείται  ούτε όμως ίσοι μπορεί να είναι οι θεοί, γιατί γνώρισμα του Θεού είναι η ανωτερότητά του. Ο Θεός είναι επομένως  μοναδικός, παντοδύναμος και δεν έχει όρια  όπως τα εννοούν οι άνθρωποι. Ο Αϊνστάιν έχει μιλήσει για τον τετραδιάστατο κυρτό χώρο που είναι ταυτόχρονα πεπερασμένος και άπειρος(3).

 

Ο  Ξενοφάνης  ήταν ο πρώτος φιλόσοφος, που, ως λογικός άνθρωπος εναντιώνεται όχι μόνο στη θρησκεία της εποχής του αλλά και σε οποιεσδήποτε δεισιδαιμονίες ή προλήψεις. Η  διδασκαλία του για ένα αιώνιο, αμετάβλητο Ον, που υπάρχει πίσω από την ποικιλία των φαινομένων, επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους φιλοσόφους(4).

 

Ο  Παρμενίδης έτσι ισχυρίστηκε ότι η εμπειρία είναι απατηλή, γιατί στηρίζεται σε φαινόμενα. Με τον τρόπο αυτό, χωρίστηκαν η γνώση  που προέρχεται από την εμπειρία, με εκείνη που πηγάζει από το λόγο. Κατά τον Παρμενίδη, η αληθινή γνώση προέρχεται μόνο  από ένα αμετάβλητο Ον. Είναι όμως και λόγος, ταυτίζονται(5).

 

Με τον Ξενοφάνη, ξεκίνησε η πορεία για την αποκορύφωση της αφηρημένης , θεωρητικής σκέψης. Ο Ηράκλειτος, είχε αναγνωρίσει το ον στο "αείζωον  πυρ", που μεταμορφώνεται ολοένα και παίρνει αυτό, μόνο του, όλες τις μορφές που φανερώνονται  μέσα στη φύση. Ο Παρμενίδης, όρισε το ον ως "ένα, συνεχές, τετελεσμένο, έμπλεον, ακίνητον, άναρχον, άπαυτον, ταυτόν, έμπεδον, ίσον". Από αυτή τη θέση εξήγησε το φυσικό κόσμο ως φαινομενικό κόσμο. Ο Ζήνων στη συνέχεια, εισήγαγε την "επ'άπειρον τομήν", για να αποδείξει ότι η κίνηση και η πολλαπλότητα δεν υπάρχουν: Αν τα πράγματα ήταν διαιρετά, η ιδιότητά τους αυτή θα μπορούσε να προεκταθεί στο διηνεκές του χρόνου. Έτσι όμως, κάθε πράγμα θα ήταν ταυτόχρονα απείρως μεγάλο, και απείρως μικρό. Ο  Ξενοφάνης, ανταποκρίθηκε  έγκαιρα στην ανάγκη, να εξηγηθεί η γένεση των όντων, σε αναφορά προς την ουσία τους. Ο κόσμος χωρίστηκε σε πραγματικό και φαινομενικό(6).

 

Σύμφωνα με ένα άρθρο του Szab, η εξέλιξη της σκέψης από τον Ηράκλειτο ως τον Παρμενίδη έχει την εξής ακολουθία: αρχικά υπήρχε η πεποίθηση ότι η πολλαπλότητα  ταυτίζεται με την πραγματικότητα (θέση), ο  Παρμενίδης στη συνέχεια υποστήριξε το αντίθετο, ότι η πραγματικότητα είναι το Ένα (αντίθεση), ενώ ο Ηράκλειτος μετά είπε ότι η πραγματικότητα είναι και τα δύο, το Ένα και η πολλαπλότητα (σύνθεση). Αυτό το ελκυστικό σχήμα  όμως δεν συμφωνεί με τα γεγονότα, γιατί  εκτός του ότι έρχεται σε αντίθεση με τις χρονολογικές μαρτυρίες, δεν λαμβάνει υπόψη του τον  Πυθαγόρα, που υποστήριζε πως η πραγματικότητα έγκειται στη δυαδικότητα. Επειδή η θέση του Ηράκλειτου μοιάζει τόσο πολύ   με αυτή του διαλεκτικού υλισμού, μπαίνει κανείς σε πειρασμό να βγάλει το συμπέρασμα πως το έργο του αποτελεί την κορύφωση της πρώιμης ελληνικής φιλοσοφίας. Πρέπει όμως να προσέξει κανείς πάρα πολύ  για να μην κάνει λάθος και παρασυρθεί λόγω της νεότερης αναλογίας. Πρέπει να θυμηθεί κανείς πως, η κύρια κατεύθυνση της αρχαίας φιλοσοφίας οδηγεί από τον υλισμό προς τον ιδεαλισμό, ενώ η νεότερη φιλοσοφία έχει την αντίθετη κατεύθυνση, από τον ιδεαλισμό ήγουν προς τον υλισμό. Υπάρχει έτσι κάποια συγγένεια μεταξύ Ηράκλειτου και Έγελου, από την άποψη ότι και οι δύο βρίσκονται σε ένα σημείο τομής, σε μια κρίσιμη καμπή. Όμως, ενώ η Εγελιανή διαλεκτική έχει ως περιεχόμενό της το νέο και το εξελισσόμενο, η διαλεκτική του Ηράκλειτου εκφράζει το παλαιό και αυτό που φθείρεται (φθείρεσθαι-φθίνειν). Αυτή η διαφορά είναι μεγίστης σημασίας. Με τον Ηράκλειτο, η διαλεκτική της πρώιμης σκέψης, κάτω από την  πίεση της φιλοσοφίας του Πυθαγόρα, που σημάδεψε ένα ακόμη εξελικτικό στάδιο της αφηρημένης, θεωρητικής σκέψης, που οδηγούσε προς τον ιδεαλισμό, βρήκε την πλήρη έκφρασή της. Όμως για τον ίδιο λόγο ο διαλεκτικό υλισμός του Ηράκλειτου είναι ήδη πεφορτισμένος με το  αντίθετό του. Το αείζωον πυρ του Ηράκλειτου  παριστά κάτι το αφαιρετικό  και η νομοτέλεια των μεταβολών της φωτιάς ή της αρχέγονης ενέργειας, προκαλεί την ένσταση πως στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καθόλου η ανάγκη να υποθέσουμε κάποια μεταβολή. Αυτό το βήμα το έκανε ο Παρμενίδης. Αμφισβητώντας την πραγματικότητα της μεταβολής, δεν έκανε τίποτε άλλο, από το να προάγει περαιτέρω τη διαδικασία της αφαίρεσης, ώσπου αντικατέστησε το αείζωον πυρ με τη δική του θεωρία του απόλυτου όντος. Η πορεία από τον Ηράκλειτο προς τον Παρμενίδη παριστά  την πορεία, που οδηγεί στην ανάπτυξη του ιδεαλισμού, από την ποσότητα στην ποιότητα(7). Το ηρακλειτικό πυρ θα μπορούσε να έχει την πηγή του στη θέση του Ξενοφάνη ότι ο ήλιος σχηματίζεται κάθε μέρα εκ νέου, από μικρά κομματάκια φωτιάς που συναθροίζονται:

 

ΤΟΝ ΔΕ ΗΛΙΟΝ ΕΚ ΜΙΚΡΩΝ ΠΥΡΙΔΙΩΝ ΑΘΡΟΙΖΟΜΕΝΩΝ ΓΙΝΕΣΘΑΙ ΚΑΘ'ΕΚΑΣΤΗΝ  ΗΜΕΡΑΝ(DK 22 B 67a).(8)

 

Η θέση του έργου του Ξενοφάνη και η επίδραση της φιλοσοφίας του στους μεταγενέστερους, έχει ξεχωριστή σημασία και δεν θα πρέπει να παραγνωρίζεται.

 ---------------

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

 

(1)Πρβλ. G.S.Kirk/J.E.Raven/M.Schofield,"Die vorsokratischen Philosophen", (μτφρ. από τα αγγλ. στα γερμ.): Karlheinz Hülser, εκδ. J.B.Metzler, Stuttgart-Weimar,1994/2001 (για την αγγλική έκδοση: Cambridge University Press 1957,1983) σσ.178-197.

(2)Πρβλ. Γρηγ. Φιλ. Κωσταράς, "Φιλοσοφική  Προπαιδεία", Αθήνα, 1991/2000, σσ.180-196.

(3)Πρβλ. Luciano De Crescenzo,"Geschichte der griechischen Philosophie", (μτφρ. από τα ιταλικά στα γερμ) Linde Birk, εκδ. Diogenes, Zürich,1985/1988, σσ. 63-118.

(4)Πρβλ. Hans Joachim  Störig, "Kleine Weltgeschichte der Philosophie", εκδ. Fischer Taschenbuch Verlag GmbH (überarbeitete Neuausgabe), Frankfurt am Main, 2. Auflage: April 2000 (Verlag W.Kohlhammer, 1950-1999,Stuttgart) σσ.142-157.

(5)Πρβλ. Peter Kunzmann, Franz-Peter Burkard, Franz Wiedmann,"dtv-Atlas Philosophie", εκδ. Deutscher Taschenbuch Verlag GmbH& Co.KG, München, 7. überarbeitete und erweiterte Auflage Februar 1998 (1. Auflage Oktober 1991) σελ. 33.

(6)Πρβλ. Κυριάκος Σ. Κατσιμάνης-Ευάγγελος Ν. Ρούσσος, "Φιλοσοφία (Γ'Λυκείου)", ΟΕΔΒ, Αθήνα,1994, σσ. 17-27.

(7)Πρβλ. George Thomson,"Die ersten Philosophen",ins Deutsche übertragen von Hans-Georg Heidenreich† und Erich Sommerfeld, εκδ. Akademie-Verlag GmbH, Gesamtherstellung: Druckhaus ‘Maxim Gorki’-Altenburg DDR (αγγλική έκδοση: Studies in Ancient Greek Society, Vol.II,’ The First Philosophers’ Lawrence&Wishart Ltd., London,1955/1961), Berlin W,1961, σσ. 251-253. Πρβλ. G.S. Kirk/J.E. Raven/M. Schofield, σελ.189

Πώς διαχειριζόμαστε τη σιωπή;

Όταν υπάρχει σιωπή στο εξωτερικό επίπεδο, στις σχέσεις μας, στις επικοινωνίες μας, τότε είναι ώρα να αποδεχτούμε και να πάμε εσωτερικά, διευρύνοντας τη συνειδητότητά μας.

Η σιωπή παρερμηνεύεται από το εγώ. Θέλοντας να γνωρίζει, θα καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα, τα οποία είναι πάντα περιοριστικά, ό,τι κι αν έχει να πει.

Όταν αντιμετωπίζουμε τη σιωπή (απουσία), έχει έρθει η στιγμή να εστιαστούμε στον δικό μας εαυτό και να απελευθερώσουμε οποιεσδήποτε επιβαλλόμενες «σιωπές», οποιεσδήποτε αποσυνδέσεις. Είναι η ώρα να αναγνωρίσουμε δικές μας πεποιθήσεις και φοβίες, συγκεκριμένα, και να τις αποδεχτούμε, γιατί είναι μέρος τους ποιοι είμαστε.

Είναι ο τρόπος με τον οποίο μπορούμε ξανά να αγκαλιάσουμε τα πάντα, μέσω της εσωτερικής Γνώσης και της αποδοχής.

Αλλά δεν είναι θεωρητικό αυτό, ούτε μπορείς νοητικά ή με τη λογική να το πετύχεις. Χρειάζεται να είναι πρακτικό, βιωματικό. Χρειάζεται να καθίσεις με τον εαυτό σου και να γράψεις τα πάντα, ώστε το εγώ σου να υπακούσει στη Θέλησή Σου, να μην περιπλανηθεί ή να φτιάχνει κι άλλες εικονικές πραγματικότητες εναντίον Σου.

Αν το κάνεις αυτό με απόλυτη ειλικρίνεια με τον Εαυτό σου, θα λάβεις τις επιγνώσεις όπως και τον τρόπο να απελευθερώσεις, ν’ αγκαλιάσεις και να διευρύνεις τη συνειδητότητά σου, καθώς συνδέεσαι ενεργειακά με όλα… όποια κι αν είναι η φαινομενική πραγματικότητα στον γραμμικό χρόνο.

Έτσι μπορείς να επανεκτιμήσεις, να εστιαστείς ξανά και να επικεντρωθείς στο κέντρο σου. Με αυτόν τον τρόπο επιτρέπεις στην επικοινωνία και τη διαδικασία της δημιουργίας να συνεχίσουν την πορεία τους, ώστε να σου φανερώσουν την ύψιστή αλήθεια σου.

Γιατί, ό,τι κι αν συμβαίνει στο εξωτερικό επίπεδο, είναι ο εσωτερικός θόρυβος που σε πληγώνει, σε συστέλλει και σε εμποδίζει να συνδέεσαι, να διευρύνεσαι και να προσφέρεις.

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ

Ποια στάση μπορούμε να κρατήσουμε απέναντι στην κριτική, αφού όλοι δεχόμαστε κριτική κάθε μέρα;

Για την κριτική υπάρχουν δύο πιθανότητες: μπορεί να είναι σωστή και μπορεί να είναι λανθασμένη. Στην περίπτωση που είναι σωστή και αυτό που λέει εκείνος που μας απευθύνει την κριτική ισχύει, τότε πράγματι δεν κάνουμε κάτι σωστά ή θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι διαφορετικά. Γι’ αυτό θα μας ωφελήσει πάρα πολύ να τον ακούσουμε. Δε διατρέχουμε κανένα κίνδυνο, δε θα συμβεί κανένα κακό αν ακούσουμε αυτά που λέει και αν τα σκεφτούμε και τα εφαρμόσουμε.

Εάν αυτά που λέει, αφού τα εξετάσουμε προσεκτικά, δούμε ότι δεν είναι αληθινά, αλλά είναι η προβολή σε μας της δικής του υποκειμενικής πραγματικότητας, τότε είναι δικό του θέμα. Δε μας απασχολεί, γιατί είναι η δική του πραγματικότητα, αφορά μόνο αυτόν.

Αυτές είναι οι δύο πιθανότητες στην κριτική. Και στις δύο περιπτώσεις δεν κινδυνεύουμε απ’ αυτό που συμβαίνει. Μπορούμε να ακούσουμε την κριτική και δε χρειάζεται να δώσουμε καμιά απάντηση.

Αν δεν είμαστε σίγουροι αν έχει δίκιο, μπορούμε να πούμε: «Ευχαριστώ γι’ αυτό που μου λες, θα το σκεφτώ. Αν δω ότι έχεις θα προσπαθήσω να αλλάξω. Αν δω ότι δεν έχεις δίκιο θα το ξεχάσω. Σ’ ευχαριστώ όμως για το ενδιαφέρον σου».

Δε χρειάζεται να προσπαθούμε να αποδείξουμε στον άλλον ότι έχουμε δίκιο ούτε να του απαντήσουμε. Εμείς είμαστε οι κύριοι της ζωής μας, εμείς είμαστε υπεύθυνοι για τη ζωή μας. Η ζωή μας ανήκει σε μας και όχι σε κείνον. Δυστυχώς, παίζουμε συνέχεια αυτό το παιχνίδι, προσπαθούμε συνέχεια να αποδείξουμε στους άλλους ότι έχουμε δίκιο και εκείνοι δεν έχουν. Και όταν δε μας πιστεύουν νιώθουμε άσχημα. Όλο αυτό το παιχνίδι γίνεται επειδή δεν είμαστε σίγουροι, επειδή δεν έχουμε αρκετή σιγουριά σ’ αυτά που πιστεύουμε και σ’ αυτά που κάνουμε στη ζωή μας.

Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε την κριτική, επειδή μπορούμε να κερδίσουμε μέσα απ’ αυτή. Είναι πάντα ένα ερέθισμα να κοιτάξουμε τον εαυτό μας. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι εμείς θα προσπαθήσουμε να «σώσουμε» τον κόσμο κριτικάροντας τους άλλους. Να μην κριτικάρουμε εμείς τους άλλους, αλλά, όταν γίνεται κριτική σε μας, ας την αξιοποιήσουμε.

Μπορεί να χρειάζεται να μάθουμε να ζούμε ξέροντας ότι υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που δε μας εγκρίνουν, που νομίζουν ότι είμαστε κακοί, ότι κάνουμε λάθη. Αυτό είναι ένα μάθημα στη ζωή μας, ένα μάθημα σιγουριάς και εμπιστοσύνης στον εαυτό μας.

Το φύλλο και η αυτογνωσία.

Ρώτησα το φύλλο αν ήταν φοβισμένο, επειδή ήταν φθινόπωρο και τα άλλα φύλλα έπεφταν. Το φύλλο μου είπε:

«Όχι. Κατά τη διάρκεια όλης της άνοιξης και του καλοκαιριού ήμουν απολύτως ζωντανό. Δούλεψα σκληρά για να βοηθήσω το δέντρο να τραφεί. Και τώρα ένα μεγάλο μέρος μου είναι μέσα στο δέντρο. Δεν περιορίζομαι από αυτή τη μορφή.Είμαι επίσης ολόκληρο το δέντρο. Και όταν επιστρέψω στο χώμα, θα συνεχίσω να τρέφω το δέντρο. Επομένως, δεν ανησυχώ καθόλου. Καθώς αφήνω αυτό το κλαδί και πέφτω στο έδαφος, θα γνέψω στο δέντρο και θα του πω: Θα σε δω ξανά πολύ σύντομα.»

Εκείνη τη μέρα ο αέρας φυσούσε πολύ και, έπειτα από λίγο, είδα το φύλλο να αφήνει το κλαδί και να πέφτει στο έδαφος, χορεύοντας χαρωπά, επειδή καθώς έπεφτε, είδε τον εαυτό του εκεί, μέσα στο δέντρο. Ήταν τόσο ευτυχισμένο...

Υποκλίθηκα, ξέροντας ότι είχα πολλά να μάθω από το φύλλο....

Οι αρχαίοι «βίωναν» την αδιάρρηκτη σχέση τους με την φύση. Γνώριζαν «πραγματική τους φύση», μέσα από την φύση. Παρατηρούσαν την φύση, και αυτή τους αποκάλυπτε τα μυστικά της.

Οι μετασχηματισμοί των μορφών, η ποικιλία των ειδών, τους αποκάλυψαν τα μυστικά του σύμπαντος, με ένα τρόπο φυσικό ενδόμυχο δίχως τεχνητά μέσα, με μόνο αρωγό το πνεύμα και την αγάπη για την μητέρα Γαία.

Δεν χρειαζόταν αεροπλάνα ή τηλεσκόπια, ο Πλάτωνας μας αποκαλύπτει έναν πιο φυσικό τρόπο: 

«Έτσι, ο νους, το πνεύμα μόνο του Φιλοσόφου (ή του μαθητή της ανώτερης αλήθειας) διαθέτει φτερά, διότι μόνον αυτός, όσο μπορεί πιο καλά, τα συγκρατεί στο μυαλό του, ενώ η θεώρησή του καθιστά θεία ακόμα και τη Θεότητα. Ορθά χειριζόμενος αυτές τις αναμνήσεις της πρότερης ζωής, συνεχώς τελειοποιούμενος στα τέλεια μυστήρια, ο άνθρωπος πραγματικά γίνεται τέλειος – ένας μύστης στη θεία σοφία.

…Όσο θα είμαστε στην εδώ ζωή, θα πλησιάζουμε κατά το δυνατόν την γνώση αν δεν ζούμε προσκολλημένοι στο σώμα, να παραμένουμε καθαροί μέχρι που οι θεοί μας απαλλάξουν από αυτό, και όταν απαλλαγούμε από αυτό και την ανικανότητα και τον περιορισμό που μας δίνει, θα βρεθούμε μαζί με τέτοιες αλήθειες, και μόνοι μας θα γνωρίσουμε όλη την αντικειμενική πραγματικότητα. Και ίσως είναι αλήθεια το ότι δεν είναι θεμιτό το μη καθαρό να αγγίζει το καθαρό.

…Λέγεται λοιπόν, συνεχίζει ο Σωκράτης, ότι η γη είναι, αν την έβλεπε κανείς από ψηλά, σαν τις σφαίρες (σφαίρες επίσκυρου δηλ μπάλες ποδοσφαίρου) εκείνες που είναι καμωμένες από δώδεκα κομμάτια διαφορετικά δέρματα. Δηλαδή είναι πολύχρωμη σφαίρα και τα μέρη της ξεχωρίζουν από τα χρώματα που έχει το καθένα, και τα χρώματα που χρησιμοποιούν οι ζωγράφοι μας εδώ δεν είναι παρά απομιμήσεις εκείνων των χρωμάτων. Από κει λοιπόν βλέπουμε ότι η γη είναι χρωματισμένη απ αυτά τα χρώματα, που είναι πιο λαμπερά και καθαρά από τα εδώ. Οι κοιλότητες παίρνουν μια απόχρωση λαμπρή μέσα στην ποικιλία των άλλων χρωμάτων ώστε να δίνει εντύπωση ενιαίας εικόνας πολύχρωμης.»

Οι αρχαίοι γνώριζαν πως αυτό που φαίνεται νεκρό είναι μόνο η αλλαγή από ένα σχήμα σε ένα άλλο, και πως η αλλαγή της ουσίας συμπορεύεται με εκείνη των μορφών.

Η φυσιογνωσία κατ' αυτόν τον τρόπο, υπήρξε η πρωτογενής ατραπός τους προς αυτογνωσία, και την Θεογνωσία. Η αυτογνωσία οδηγεί με την σειρά της στην μεταμόρφωση του εαυτού, προς όφελος του συνόλου κατά τον ίδιο τρόπο που τα κύτταρα συνεργούν προς την εύρυθμη λειτουργία όλου του οργανισμού.

Βίωναν πως το μικροκοσμικό υπάρχει μέσα στο μακροκοσμικό και το ελάχιστο είναι παράγωγο και τμήμα του μεγίστου, και πως εντός τους ενυπάρχει μία αθάνατη και αιώνια αρχή, όντας ένα αδιαίρετο τμήμα του ενιαίου όλου, από το οποίο εκπορεύεται και στο οποίο απορροφάται στο τέλος του εξελικτικού και κοσμικού κύκλου.

Σε μια τέτοια συνάφεια, ο άνθρωπος είναι ένα μικρό σύμπαν, καθώς αποτελείται από εκατομμύρια μικρότερες ζωές, οι οποίες αποτελούν όχι μόνο το φυσικό του σώμα αλλά όλη του την ύπαρξη και στις υπόλοιπες διαστάσεις. Ο άνθρωπος είναι ένας μικρόκοσμος, μια αντανάκλαση του Μακρόκοσμου. Είναι ένα κύτταρο μέσα σε έναν μεγάλο πνευματικό οργανισμό – που είναι ο Δημιουργός του – ενώ η ανθρωπότητα, ως ένα τμήμα αυτού, αντιπροσωπεύει την οικογένειά του.

Γνώθι σ’ αυτόν. Όλη η σοφία «κρύβεται» σε αυτή την φράση. Να γνωρίσεις τον εαυτό σου, να ξαναβρείς τον εαυτό σου, αυτή η συγχώνευση του κατώτερου «εγώ» με το ανώτερο «Εγώ». Το σύμβολο του Μύστη που κατόρθωσε να ξαναβρεί τον εαυτό του είναι ο όφις που δαγκώνει την ουρά του. Το φίδι που έρπει στη γη σχηματίζει μια ευθεία ή μια ελικοειδή γραμμή, και η γραμμή είναι ένας περιορισμός. Αλλά το φίδι που δαγκώνει την ουρά του γίνεται ένας κύκλος και ο κύκλος συμβολίζει το άπειρο, το απεριόριστο, την αιωνιότητα.

Ο άνθρωπος που κατόρθωσε να υλοποιήσει το σύμβολο του κύκλου, μπαίνει σε έναν κόσμο όπου δεν υπάρχουν πλέον περιορισμοί, όπου δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο άνω και στο κάτω, διότι όλες οι δυνάμεις, τα πλούτη και οι αρετές που το αληθινό Εγώ κατέχει διοχετεύονται στο μικρό «εγώ». Το μικρό και το μεγάλο αποτελούν πλέον ένα, και ο άνθρωπος γίνεται μια θεότητα.»

To Εγώ: Πόσο καλά γνωρίζεις τον εαυτό σου;

Πώς να νικήσεις το Εγώ που τόσο σου μοιάζει;

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την αίσθηση ότι οι φόβοι τους, τα αδιέξοδα τους, τα εμπόδια τους, αλλά και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν γενικότερα προέρχονται από τον ίδιο τους τον εαυτό, κάτι που φυσικά καταρίπτεται όταν μάθουν για την ύπαρξη του Εγώ καθώς και την ταύτιση που έχουν με αυτό.

 

Το πρώτο βήμα για την κατανόηση του Εγώ είναι η γνώση ότι ουσιαστικά δεν υφίσταται όταν γνωρίζουμε βαθιά τον ίδιο μας τον εαυτό. Το Εγώ στην πραγματικότητα είναι η αίσθηση που έχουμε για τον εαυτό μας, και το ζήτημα είναι να καταφέρουμε να ξεχωρίσουμε την αίσθηση αυτή από τον πραγματικό μας εαυτό, τότε μονάχα φτάνουμε στην απελευθέρωση και την εσωτερική γαλήνη. Το Εγώ, δηλαδή, είναι εκεί που δημιουργεί ο πραγματικός μας εαυτός κενά, ώστε να τα καλύπτει με την αέναη και σκοτεινή παρουσία του.

 

Η μάχη λοιπόν που ξεκινάει με ένα αόρατο εχθρό είναι σίγουρα χαμένη. Αν όμως ανοίξουμε τα αυτιά, τα μάτια, και κυρίως την ψυχή μας ο «εχθρός» θα αρχίσει σιγά-σιγά να φαίνεται και να παρουσιάζει τις αδυναμίες του. Ο αντίπαλος, λοιπόν, σύμφωνα με τα παραπάνω, παίζει έξυπνα και κερδίζει συνεχώς, παρόλη την σαφή αδυναμία που έχει απέναντι στον πραγματικό μας εαυτό. Άρα είναι υποχρέωση του ανθρώπου που θέλει να απαλλαγεί από τους φόβους και τα εμπόδια που φτιάχνει μέσω του νου του είναι να βουτήξει βαθιά μέσα του και να παρακολουθήσει τον εαυτό του πόσο διαφορετικός είναι από αυτό που τελικά το Εγώ του τον έχει κάνει να πιστεύει ότι είναι.

 

Το Εγώ μπορεί να πάρει διάφορες μορφές,

• μπορεί να είναι η μάσκα που κρυβόμαστε από πίσω της εδώ και πολλά χρόνια,
• μπορεί να είναι ο καλύτερος φίλος με τον οποίον περπατάμε στα μονοπάτια του νου,
• μπορεί να είναι η «καλύτερη» παρεά όταν αισθανόμαστε μοναξιά.

Το Εγώ δεν έχει μέγεθος, δεν έχει σχήμα, δεν έχει μορφή, αλλά είναι πάντοτε σε εκείνο το σημείο που δεν περιμένεις ότι θα είναι. Είναι στο σημείο που δεν θα έψαχνες ποτέ. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Εγώ μας εξαπατά συνεχώς και μας χαρίζει απλόχερα την βαθιά ψευδαίσθηση για την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας. Το ζητούμενο είναι να καταφέρουμε να μην το πιστεύουμε πια. Όπως θα παρατηρήσατε, το Εγώ είναι μια παρουσία αδύναμη η οποία στην πραγματικότητα τρέφεται από τους ανθρώπους που δεν έχουν μέσα τους την επίγνωση του πραγματικού τους εαυτού.

 

Ο πραγματικά ανώτερος εαυτός μας δεν έχει ανάγκη ούτε τις ταμπέλες, ούτε τη σύγκριση, ούτε ασχολείται με το τι σκέφτονται οι άλλοι άνθρωποι για εκείνον, ούτε χαρακτηρίζει, ούτε απορρίπτει. Είναι στην πραγματικότητα πολύ πάνω απ’ όλα αυτά, και όσο βαθύτερη είναι η επίγνωση του εαυτού μας τόσο περισσότερο το εγώ θα εκλιπαρεί για να πάρει πίσω τα ηνία του. Φανταστείτε, για παράδειγμα, πόσο πολύ θα πληγωθεί ένα εγωκεντρικό άτομο που θέλει συνεχώς να επιβάλει την γνώμη του στους άλλους εαν οι άλλοι δεν δίνουν πλέον καμία σημασία στην άποψη που έχει επί παντός επιστητού. Κάπως έτσι λειτουργεί και το εγώ μέσα μας – παρακαλάει για την προσοχή μας.

 

Το Εγώ, λοιπόν, μας πείθει ότι σκέψεις του είναι σκέψεις μας, τα συναισθήματά του είναι συναισθήματά μας, οι φόβοι του φόβοι μας. Μας πείθει ότι είμαστε εμείς όλα αυτά, ότι είμαστε εμείς Εκείνο, ενώ στην πραγματικότητα αυτό είναι μία ψευδαίσθηση και ένα σκοτάδι απέναντι στο φώς της ύπαρξης μας.

Γιατί οι Αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την Αφροδίτη Εωσφόρο και Έσπερο

«ἀστὴρ πρὶν μὲν ἔλαμπες ἐνὶ ζωοῖσιν ἑῷος,
νῦν δὲ θανὼν λάμπεις ἕσπερος ἐν φθιμένοις.»

«Σαν το άστρο της αυγής έλαμπες άλλοτε μέσα στους ζωντανούς· τώρα που πέθανες, λάμπεις μέσα στους πεθαμένους όπως ο Έσπερος.»
Πλάτων.

Ο Εωσφόρος και ο Έσπερος είναι οι δικοί μας Αυγερινός και Αποσπερίτης, δηλαδή το ίδιο αστέρι, ο πλανήτης Αφροδίτη. Τους παρίσταναν στην τέχνη σαν δυο νεαρά παλικάρια με πυρσό στο χέρι, που έκαναν την εμφάνισή τους στον ουρανό και μηνούσαν τον ερχομό της μέρας και της νύχτας αντίστοιχα.

Στην ελληνική μυθολογία…
ο Έσπερος ήταν η προσωποποίηση του φωτεινού αστέρα που βγαίνει τα βράδια, τουΑποσπερίτη. Τον θεωρούσαν γιο ή και αδελφό του Άτλαντα, και διακρινόταν για την καλοσύνη του. Στην Ιλιάδα ο Έσπερος χαρακτηρίζεται με το επίθετο “κάλλιστος»,δηλαδή ο ωραιότερος από όλους τους αστέρες του ουρανού, ενώ στην Οδύσσεια με το επίθετο “φαάντατος», δηλαδή ο φωτεινότερος.

Ο Ησίοδος θεωρεί τον Έσπερο γιο της Ηούς (θεά της αυγής) και του Κεφάλου, όπως γράφει και ο Παυσανίας (Α΄ 3, 1). Ο ίδιος ωστόσο ποιητής τον παρουσιάζει και ως γιο της Ηριγενείας και του Αστραίου (προσωποποίηση του έναστρου ουρανού), οπότε τον ονομάζειΕωσφόρο, προάγγελο της αυγής. Η Ηριγένεια (γεννημένη το πρωί) όμως φαίνεται να είναι ένα ακόμα προσωνύμιο της Ηούς.

Κατά την Θεογονία του Ησιόδου λοιπόν, η Σελήνη είναι κόρη του Υπερίωνα και της Θείας και αδελφή της Hούς (Αυγής) και του Ηλίου, Ο Κέφαλος ήταν παντρεμένος με την Προκρίδα, κόρη του Ερεχθίονα. Η Ηώ όμως τον ερωτεύτηκε και τον απήγαγε. Από τη σχέση του Κέφαλου και της Ηούς προέκυψαν οι εξής γιοί, ο Φαέθων, ο Τίθωνας ο Έσπερος ο Βορράς, ο Νότος και ο Ζέφυρος.

Ο Έσπερος αναφέρεται και από τον Διόδωρο, τον Απολλόδωρο, τον Καλλίμαχο, τον Πίνδαρο, τον Νόννο, τον ποιητή Ίβυκο, τον Ίωνα, τον Χίο, τον Οβίδιο, τον Σενέκα, τον Βιργίλιο, τον Κικέρωνα, τον Γάιο Ιούλιο Υγίνο, τον Κουίντο Σμυρνέα, τον Βαλέριο Φλάκκο και πολλούς άλλους.

Ο Μύθος μας λέει ότι ο Έσπερος ήταν όταν ζούσε στη Γη, ένας ξεχωριστός, για τα χαρίσματα και τις αρετές του, νέος. Ξεχώριζε ο Έσπερος για την ευσέβεια, τη δικαιοσύνη και τον ανθρωπισμό του.Λαμπρός, και όμορφος, τιμούσε τους θεούς και διακρινόταν για την ευγένεια του χαρακτήρα του, την σύνεση και την ευσπλαχνία του. Οι άνθρωποι τον αγαπούσαν εξαιτίας της καλοσύνης του. Ο Έσπερος με τα χρυσά του μαλλιά εμφανίζεται στο νυχτερινό ουρανό και δεσπόζει ανάμεσα στ’ άλλα αστέρια, με τη λαμπρότητα και το φως του. Εσπέρα- Δύση.

Ο Έσπερος ήταν το πιο λαμπρό αστέρι. Πρώτος αυτός ανέβηκε στο όρος Άτλας για να παρατηρήσει τα αστέρια, όμως θύελλα τον άρπαξε και ο Έσπερος χάθηκε. Η καλοσύνη του έκανε τους ανθρώπους να φανταστούν ότι είχε μεταμορφωθεί στο αστέρι που φέρνει τη νύχτα και μαζί με αυτή και την ανάπαυση στους ανθρώπους. Θεωρείται, ακόμη, πατέρας της Εσπερίδας που από τον Άτλαντα, τον αδελφό του, απέκτησε κόρες, τις γνωστέςΕσπερίδες που συνδέονται με τον μυθικό κύκλο του Ηρακλή και την αναζήτηση από τον ήρωα των χρυσών μήλων. Ξετυλίγοντας το κουβάρι του Μύθου μαθαίνουμε ότι ο Εωσφόρος- Φώσφορος ήταν αδερφός του Έσπερου και γεννήθηκαν από το ζευγάρωμα της Ηώς με τον Αστραίο ή κατά μία άλλη εκδοχή (όπως προαναφέραμε) του Κέφαλου.

Ο Εωσφόρος έλαβε ως σύζυγό του την Κλεόβοια και απέκτησαν δύο θυγατέρες, τηνΤηλαύγη τη Φιλωνίδα και έναν γιο τον Κήυκα. Ο Εωσφόρος πετώντας στον πρωινό ουρανό προηγείτο του άρματος του Ηλίου, φέρνοντας το πρωινό φως (αυγή) πριν ακόμη ανατείλει ο ήλιος.

Προπορεύεται ο Εωσφόρος προαναγγέλλοντας την αυγή, ακολουθούν η Ηώς / Αυγή και ο Ήλιος (κρατήρας, Απουληία, Μουσείο Μονάχου)

Οι αρχαίοι, όπως έχει επισημανθεί, πίστευαν ότι ο Έσπερος και ο Εωσφόρος ήταν το ίδιο αστέρι, ότι ο Εωσφόρος δηλώνει υπέρτατη ομορφιά και ότι η ψυχή κάποιου που πέθανε μπορεί να κατοικεί σε ένα αστέρι.

Η λέξη Εως – φόρος (ο φέρων την Ηώ = αυγή) είναι σύνθετη, εκ του Έως = Αυγή και του Φέρω, σημαίνει δε «Ο φέρων την αυγή», δηλαδή ο προάγγελος της Αυγής.

Στην λέξη Εωσφόρος, το πρώτο συνθετικό –Έως σημαίνει λυκόφως δηλαδή έσπερο φως (αμυδρό) κατά λέξη, αυτός που φέρει ή φέρνει το Φως. Το παράγωγο άλλωστε επίθετο «εωθινός»σηµαίνει «πρωινός», «αυγινός».

Λέγεται ότι η Αφροδίτη πήδηξε από ένα βράχο να αυτοκτονήσει για τον άδικο χαμό του Άδωνη.

Απλώς, ενώ ήταν το βραδινό άστρο του Έσπερου, βουτώντας πίσω από το άρμα του Ήλιου που είχε δύσει, αναβίωνε την άλλη μέρα το πρωί σαν Εωσφόρος, για να συναντήσει τον Άδωνη. Είναι σαν τις κινήσεις του πλανήτη Αφροδίτη στον ουράνιο θόλο.

Ο Εωσφόρος-Έσπερος αναπαρίστατο πάντοτε ως έφηβος απαράμιλλης ομορφιάς σε όσα αγάλματα και αγγεία έχουν διασωθεί με την μορφή του. Άλλοτε συνοδεύοντας τηνΑφροδίτη, άλλοτε την Σελήνη, άλλοτε προπορευόμενος του άρματος του Ηλίου για να φέρει το αχνό φέγγος του χαράματος που περίμεναν οι αγρότες για να ξυπνήσουν, προαναγγέλλοντας έτσι την αυγή που αποτελούσε την έναρξη για τις αγροτικές εργασίες, άλλοτε ως βρέφος στην αγκαλιά της Ηούς κλπ.

Ο Αυγερινός είναι το δημώδες όνομα του πλανήτη Αφροδίτη, όταν αυτή εμφανίζεται στον ουρανό κατά την αυγή. Γι’ αυτό καλείται από πολλούς και “άστρο της ημέρας». Καλείται επίσης και Αποσπερίτης όταν εμφανίζεται μετά την δύση του ηλίου και είναι το λαμπρότερο αντικείμενο στον ουρανό αμέσως μετά τη Σελήνη.

Έχει διασωθεί και βρέθηκε σε ανασκαφές ένα εκπληκτικό ανάγλυφο του Εωσφόρου και του αδερφού του, του Έσπερου, που πλαισιώνουν την μορφή της Σελάνας (Σελήνης). Δύο ωραιότατων νέων που συνοδεύουν το σβήσιμο κάθε πρωί και την εμφάνιση κάθε σούρουπου του φεγγαριού.
Το ανάγλυφο βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου.

Η Σελήνη συνοδευόμενη από τους Διόσκουρους Φωσφόρο και Έσπερο. Ρωμαϊκή στήλη, 2ος αι. π.Χ.

Η Αφροδίτη είναι το γνωστότερο και πιο αγαπητό “άστρο» του ελληνικού λαού. Είναι το τελευταίο άστρο που αντικρίζει ο γεωργός ξυπνώντας το χάραμα (Αυγερινός) και το πρώτο όταν έρχεται η νύχτα, (Αποσπερίτης), όπου προμηνύει το τέλος της ημερήσιας εργασίας και την αρχή της νυχτερινής ανάπαυσης. Κατά τόπους ονομάζεται “άστρο της αυγής», “αυγίτης» ή “ημεραστέρι» ακόμη και απλά “αστέρας» η “άστρο».

Αστρονομικά, ο Εωσφόρος είναι ο πιο λαμπρός πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος, ο πλανήτης Αφροδίτη όπως προείπαμε, με τις δύο διαφορετικές εκφάνσεις του: δηλ. ωςΕωσφόρος κατά το χάραμα της ημέρας (προαναγγέλλοντας της αυγή) και ως Έσπεροςκατά το σούρουπο.

Σε ό,τι αφορά την πρωινή έκφανση του πλανήτη Αφροδίτη, απαντάται σε όλα τα διεθνή και εν Ελλάδι επιστημονικά αστρονομικά εγχειρίδια με την ίδια ακριβώς ονομασία: ως Εωσφόρος.

H Σελήνη και o Έσπερος. Ασημί με χρυσό. 350 περίπου π.Χ. (Μιλάνο Αρχαιολογικό Μουσείο)

H λατρεία του Εσπέρου μνημονεύεται στην περιοχή της Οίτης. Στον Παρνασσό, οΈσπερος λατρευόταν ως πατέρας της Στίλβης ή της Τηλαύγης και παππούς του Αυτολύκου, ενώ σε άλλα μέρη τον θεωρούσαν πατέρα του Εωσφόρου.

Αξίζει να σηµειώσουµε ότι η θεά Εκάτη ονοµαζόταν επίσης «Φωσφόρος» και «∆αδούχος» και απεικονίζεται συνήθως στα αγάλµατά της να κρατά σε κάθε χέρι της τη δάδα.

Ο «φέρων την αυγή», ο «φωτοδότης» ο Εωσφόρος, ο Υιός της Πρωίας, ο όμορφος αυτός νέος, γιος της Ηούς και του Αστραίου, που προηγούνταν του άρματος του Ήλιου, το πως έγινε συνώνυμος με το σκοτάδι, είναι μια άλλη ιστορία που θα την πούμε ίσως, μια άλλη φορά…

Ρομπότ «καταβροχθίζει» ζωντανούς οργανισμούς και τους μετατρέπει σε ενέργεια

Οι μηχανικοί του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ ανέπτυξαν ένα υποβρύχιο ρομπότ που τρώει τα πάντα γύρω του και μάλλον θα φανεί πολύ χρήσιμο για τον καθαρισμό των ωκεανών.

Το ρομπότ κατασκευασμένο από μαλακά υλικά, είναι εξοπλισμένο με στόμα και έντερο και είναι σε θέση να τρέφεται με ζωντανούς οργανισμούς που το περιβάλλουν, έχει κατασκευαστείι από μια ομάδα μηχανικών του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε συνεργασία με το εργαστήριο μελετών ρομποτικής της ίδιας πόλης, αναφέρει η ηλεκτρονική πύλη New Scientist .

Ο τρόπος λειτουργίας αυτού του ρομπότ μιμείται τη ζωή των salps, δηλαδή των θαλάσσιων οργανισμών σε σχήμα σωλήνα. Τα Salps διαθέτουν ένα άνοιγμα σε κάθε άκρο, το ένα από τα οποία χρησιμεύει για να απορροφά την τροφή και το άλλο να αποβάλλει τα υπολείμματα.

Το στόμιο του ρομπότ είναι κατασκευασμένο από μαλακή πολυμερή μεμβράνη, μέσω της οποίας απορροφά τους ζωντανούς οργανισμούς. Το τεχνητό έντερό του, μια μικροβιακή κυψέλη καυσίμου, γεμάτη από μικρόβια «guzzlers», τα οποία διασπούν τη βιομάζα και μετατρέπουν τη χημική ενέργεια σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία χρησιμεύει για την κίνηση του ρομπότ.

Τα απόβλητα αποβάλλονται μέσω μιας οπής στο πίσω μέρος της συσκευής. Με κάθε μπουκιά, τα ενεργειακά αποθέματα του ρομπότ αναπληρώνονται, γεγονός που θεωρητικά του δίνει την δυνατότητα να πλέει επ’ αόριστον.

Η ενέργεια που παράγεται από την μικροβιακή κυψέλη καυσίμου από τροφή αυτού του τύπου είναι αρκετά χαμηλή. Ωστόσο η χρήση μαλακών υλικών στον εξοπλισμό του βοηθά στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας από το ρομπότ.

Ένα από τα πλεονεκτήματα της αυτο - επάρκειας είναι ότι δεν χρειάζεται να συνδεθεί με τροφοδοτικό και ότι οι μπαταρίες του δεν χρειάζονται επαναφόρτιση. Για παράδειγμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εργασίες σε μια περιοχή ραδιενεργής καταστροφής ή που έχει μολυνθεί χωρίς να εκτεθούν άνθρωποι σ’ αυτήν.

«Στο μέλλον, τα ρομπότ αυτού του τύπου μπορεί να χρησιμοποιηθούν στους ωκεανούς για να τους καθαρίσουν», ο Hemma Philamore, ένας από τους προγραμματιστές του.

Ο κινητήρας χωρίς καύσιμο που ανατρέπει τους νόμους της φυσικής

Ο μηχανικός Roger Shawyer έχει κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μια νέα έκδοση κινητήρα η οποία θα λειτουργεί χωρίς προωθητικό καύσιμο, το οποίο θα ταξιδέψει στον Άρη εντός ολίγων εβδομάδων.

Το Γραφείο Πνευματικής Ιδιοκτησίας στο Ηνωμένο Βασίλειο αποκάλυψε ότι έλαβε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας για την τελευταία έκδοση του κινητήρα, χωρίς καύσιμα, την οποία υπεβλήθη από τον ίδιο τον εφευρέτη του, τον βρετανό μηχανικό Roger Shawyer, αναφέρει το περιοδικό «Science Alert».

Σύμφωνα με τον δημιουργό του, το magnetron που χρησιμοποιείται στον κινητήρα EmDrive ας παράγει ενέργεια μικροκυμάτων και ταλαντώσεις που συσσωρεύονται στο αντηχείο, μετατρέποντας την ακτινοβολία σε ώση. Έτσι, η συσκευή απαιτεί μια πηγή ηλεκτρικής ισχύος για να λειτουργήσει και δεν απαιτεί καύσιμο.

Οι τροποποιήσεις του EmDrive έχουν πατενταριστεί από τον Shawyer, και η διαφορά τους από τις προηγούμενες εκδόσεις των κινητήρων είναι ένα υπεραγώγιμο έλασμα. Σύμφωνα με τον επιστήμονα, αυτό μπορεί να μειώσει την αλλαγή στις συχνότητες του ηλεκτρομαγνητικού κύματος που πολλαπλασιάζεται στην κοιλότητα του κινητήρα και, ως εκ τούτου αυξάνει την ώθηση που δίνει ο EmDrive.

Όπως σημειώνεται από το περιοδικό, ήταν μια εξαιρετική χρονιά για τον EmDrive, τον οποίον πολλοί επιστήμονες είχαν απορρίψει ως κάτι «αδύνατο», ο οποίος θα φέρει επανάσταση σε μερικούς από τους βασικούς νόμους της φυσικής. Τον Μάιο, οι ερευνητές της NASA ανέφεραν μια επιτυχημένη δοκιμή 10 εβδομάδων στον πρωτότυπο EmDrive και εφευρέτης του Guido Fetta, έλαβε την έγκριση να δοκιμάσει την δική του εκδοχή στο διάστημα.

Η φυσική έννοια αυτού του κινητήρα ακόμα διχάζει τους επιστήμονες. Η NASA χρειάζεται αρκετά χρόνια για να επιβεβαιώσει ότι η νέα τεχνολογία λειτουργεί. Σύμφωνα με το περιοδικό, αν συνεχιστεί η ανάπτυξη του κινητήρα EmDrive εντός, περίπου, μιας δεκαετίας τα διαστημικά ταξίδια θα κοστίζουν πολύ λιγότερο, χάρη στην απόρριψη του συμβατικού συστήματος καυσίμου. Επιπλέον, ο κινητήρας αυτός θα είναι σε θέση να μεταφέρει στον Άρη συσκευές εντός ολίγων εβδομάδων.

Ο Γαλαξίας μας μπορεί να φαίνεται διαστρεβλωμένος απ ‘έξω

Το ότι ο Γαλαξίας είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας έχει προταθεί  από το 1852 και από τότε ήταν αποδεκτό από όλους. Αλλά οι ερευνητές μέχρι στιγμής είχαν αποτύχει να καταλήξουν σε συμφωνία ως προς τον συνολικό αριθμό των σπειροειδών βραχιόνων που έχει, όπως επίσης και σχετικά με το γενικό σχήμα του.

 

Ειδικοί προτείνουν τώρα ότι ο Γαλαξίας μας διαθέτει 3 γαλαξιακούς βραχίονες, αντί 2 που θεωρούσαμε μέχρι τώρα. Η ανακάλυψη συνεπάγεται, επίσης, ότι το ολικό σχήμα του Γαλαξία μας μπορεί να είναι λίγο διαφορετικό από ό,τι υπολογιζόταν με βάση τα παλαιά δεδομένα.

Για παράδειγμα, πριν περίπου 20 χρόνια ερευνητές πρότειναν ότι ο Γαλαξίας είχε μια κεντρική ράβδο, και τουλάχιστον έξι σπείρες. Όμως, όπως καταλαβαίνει, ο καθένας μας η εξακρίβωση αυτών των πληροφοριών είναι πολύ δύσκολη, λόγω του γεγονότος ότι τα αστέρια αλληλεπικαλύπτονται σε εικόνες του γαλαξιακού πυρήνα από τα τηλεσκόπια.

 

Ως εκ τούτου, καθίσταται πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί ποια αστέρια είναι κοντά και ποια είναι μακριά μας, ενώ αυτό θα ήταν απαραίτητο για να καταλάβουμε το σχήμα του γαλαξία μας. Αλλά πιο πρόσφατες έρευνες αρχίζουν να φέρνουν μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα του Γαλαξία μας.

 

Για παράδειγμα, η αστρονομική κοινότητα συμφωνεί ότι υπάρχουν μόνο δύο σπειροειδείς βραχίονες – Ο Περσέας και η Ασπίδα του Κενταύρου – ενώ οι άλλες δομές είναι απλώς μεγάλες ουρές από αέριο. Η τελευταία έρευνα στο πεδίο αυτό υποστηρίζει τούτη την άποψη, αλλά και φέρνει κάτι παραπάνω στο τραπέζι.

 

Οι αστρονόμοι Thomas Dame και Patrick Thaddeus στο Κέντρου Αστροφυσικής Smithsonian (CFA) προσθέτουν ότι μέχρι τώρα υπήρχε ομοφωνία ότι ο Γαλαξίας έχει μόνο δύο σπείρες, αλλά αυτοί τώρα προτείνουν την παρουσία κι άλλου  ένα βραχίονα από την άλλη όμως πλευρά του γαλαξία.

 

Η δομή αυτή μπορεί να βρίσκεται απέναντι από την θέση του ηλιακού μας συστήματος, αλλά περιστρέφεται γύρω από το γαλαξιακό πυρήνα πολύ μακρύτερα από ότι ο Ήλιος μας. Ο νέος βραχίονας υποτίθεται ότι είναι μήκους 62.000 έτη φωτός, ενώ καλύπτει περίπου 50 μοίρες στον ουρανό.

 Η κεντρική ράβδος με τις σπείρες του Γαλαξία μας. Προς τα εξωτερικά μέρη του Γαλαξία, ανάμεσα στην σπείρα του Περσέα και του Τοξότη βρίσκεται η τοπική σπείρα του Ωρίωνα, όπου βρίσκεται το ηλιακό μας σύστημα. Στο παραπάνω σχήμα, ο Ήλιος είναι το αστέρι με το ζωηρό κίτρινο χρώμα.

 

Τα εσωτερικά άκρα των σπειρών ενώνονται με μια εγκάρσια ράβδο μήκους 25. 000 ετών φωτός, πλάτους 4.000 ετών φωτός και πάχους 650 ετών φωτός περίπου. Η ράβδος αυτή, στην οποία οφείλεται το συνθετικό " ραβδωτός " στο όνομα του Γαλαξία μας, φιλοξενεί περίπου το 1/3 από τα 600.000 γηραιά αστέρια που κατοικούν συνολικά στο κεντρικό γαλαξιακό εξόγκωμα.

 

Αλλά αυτός ο σχηματισμός είναι πιο πιθανό να είναι μια επέκταση του βραχίονα της Ασπίδας του Κενταύρου, και όχι ένας εντελώς νέος γαλαξιακός βραχίονας. Αν η τελευταία αυτή πρόταση ισχύει, τότε από ο βραχίονας του Κενταύρου μπορεί να είναι στην πραγματικότητα εξίσου μεγάλος όσο και ο βραχίονας του Περσέα.

 

Το τελευταίο θα κάνει τον Γαλαξία μας έναν ραβδωτό, με δύο  σπείρες, που μοιάζει με τον Great Barred Spiral. Ο τελευταίος γαλαξίας βρίσκεται περίπου 56 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας.

 

Ο λόγος για τον οποίο οι ειδικοί δεν μπορούσαν να δούνε αυτή την επέκταση είναι επειδή είναι στρεβλή, λυγισμένη ελαφρά, και λίγο μακριά από το γαλαξιακό επίπεδο. Το γεγονός αυτό μπορεί να δώσει σε ολόκληρο τον Γαλαξία μια παραμορφωμένη εμφάνιση, αν θα τον βλέπαμε απ ‘έξω.

Γιατί μερικοί πλανήτες περιστρέφονται ανάποδα

Οι περισσότεροι από τους 500 γνωστούς εξωπλανήτες που εντοπίστηκαν γύρω από άλλα αστέρια, εκτός από τον Ήλιο μας, φαίνεται να στρέφονται παρόμοια με το γονικό τους άστρο, ανακοίνωσαν επιστήμονες στο περιοδικό Nature.

Όμως, ορισμένοι από αυτούς τους εξωηλιακούς πλανήτες περιστρέφονται σε αντίθετη κατεύθυνση από αυτή του άστρου τους. Αυτοί οι παράξενοι πλανήτες είναι συνήθως αεριώδεις γίγαντες, ονομάζονται δε καυτοί Δίοι πλανήτες, και δεν είναι βραχώδεις σαν τη Γη.

Ένας ανάστροφος καυτός αέριος εξωπλανήτης: η διέλευση του γιγάντιου πλανήτη  που στρέφεται πολύ κοντά στο μητρικό του αστέρι και σε κατεύθυνση αντίθετη προς την αστρική περιστροφή του.

 

Εκτός από την αντίθετη περιστροφή τους αυτοί οι μεγάλα πλανήτες συνωθούνται κοντά στα αστέρια τους, σε αντίθεση με τον Δία, που είναι περίπου 778 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον ήλιο, ή πενταπλάσια απόσταση από ότι βρίσκεται ο Ήλιος από τη Γη .

 

"Το γεγονός αυτό είναι πραγματικά περίεργο, και είναι ακόμα πιο περίεργα διότι ο εξωπλανήτης είναι πολύ κοντά στο αστέρι του," δηλώνει ο Frederic Rasio του Βορειοδυτικού Πανεπιστημίου.

 

"Πώς μπορεί κάποιος πλανήτης να περιστρέφεται με τη μία φορά και ο άλλος δίπλα του με την αντίθετη; Είναι παλαβό. Προφανώς παραβιάζει τη βασικότερη εικόνα που έχουμε για τον σχηματισμό των πλανητών και των άστρων."

 

Μεταφορά στο εσωτερικό των πλανητικών συστημάτων

Οι αστρονόμοι έχουν εδώ και καιρό μια θεωρία που λέει ότι οι μεγάλο αέριοι πλανήτες σχηματίζονται πιο μακριά από τα αστέρια τους, ενώ οι βραχώδεις πλανήτες γεννιούνται πιο κοντά τους.

 

Αλλά το γεγονός ότι ένας πλανήτης σαν τον Δία πρέπει να σχηματίζεται μακριά, δεν σημαίνει ότι μένει εκεί για πάντα, αναφέρει ο Rasio.

 

Όταν πλανητικά συστήματα περιέχουν πάνω από έναν πλανήτη, ξέρουμε πως κάθε πλανήτης έχει τη δική του βαρυτική δύναμη, εκτός του άστρου, αναγκάζοντας έτσι τους πλανήτες να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και τελικά να ωθούν τους γιγάντιους αέριους πλανήτες κοντά στο μητρικό αστέρι τους, ή ακόμη και να αντιστρέφουν την φορά της τροχιάς τους, βρήκαν οι επιστήμονες.

 

Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως βαρυτική διαταραχή, ή όπως εξηγούν οι φυσικοί έχουμε μια ανταλλαγή της στροφορμής.

 

Οι αστρονόμοι εντόπισαν για πρώτη φορά εξωπλανήτες το 1995, αλλά έχουν δει μόνο μια χούφτα από αυτούς. Οι άλλοι εξωπλανήτες έχουν συναχθεί από τη βαρυτική έλξη που ασκούν πάνω στα αστέρια τους, δημιουργώντας μια ταλάντευση στο μητρικό άστρο που δείχνει την παρουσία ενός ή περισσοτέρων πλανητών, αλλά αόρατους στο πλανητικό σύστημα.

Google AI: Η τεχνητή νοημοσύνη δημιούργησε δική της κρυπτογράφηση

Μέχρι που φτάνουν τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης; Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να απαντηθεί προς το παρόν, αλλά σίγουρα η τεχνητή νοημοσύνη συνεχίζει να μας εντυπωσιάζει. Η Google είναι μια από τις εταιρείες που κάνει μεγάλα βήματα στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (AI).

Ερευνητές από το Google Brain deep learning project ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι δίδαξαν στο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης πως να δημιουργεί τέχνη. Αυτή τη φορά έχουν κάτι λίγο πιο «σκοτεινό»: ένα σύστημα κρυπτογράφησης ανεξάρτητο από τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με την έρευνα των Martín Abadi και David G. Andersen, επετράπη σε τρία δοκιμαστικά νευρωνικά δίκτυα -ονόματι Alice, Bob και Eve – να ανταλλάξουν σημειώσεις το ένα με το άλλο χρησιμοποιώντας μια μέθοδο κρυπτογράφησης που δημιούργησαν μόνα τους.

Κάθε σύστημα τεχνητής νοημοσύνης έπρεπε να φέρει εις πέρας μια αποστολή. H Alice έπρεπε να στείλει ένα μυστικό μήνυμα που μόνο ο Bob μπορούσε να διαβάσει, ενώ η Eve θα προσπαθούσε να αφουγκραστεί και να το αποκρυπτογραφήσει. Το πείραμα άρχισε με ένα κείμενο το οποίο η Alice κρυπτογράφησε και ο Bob μπορούσε να το διαβάσει με τη χρήση κλειδιού κρυπτογράφησης.

Αρχικά οι Alice και Bob, δεν μπόρεσαν να κρύψουν καλά το μυστικό τους, αλλά μετά από 15.000 προσπάθειες, η Alice κατάφερε να δημιουργήσει την δική της στρατηγική κρυπτογράφησης και ο Bob ταυτόχρονα βρήκε πως να την αποκρυπτογραφήσει. Το μήνυμα ήταν μόνο 16 bits με κάθε bit να είναι 1 ή 0, επομένως το γεγονός ότι η Eve ήταν ικανή να μαντέψει τα μισά bits στο μήνυμα, σημαίνει ότι η τύχη έπαιξε σημαντικό ρόλο.

Λόγω του τρόπου που λειτουργεί το machine learning, ακόμη και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ποια μέθοδο κρυπτογράφησης χρησιμοποίησε η Alice. Άρα σε πρακτικό επίπεδο δεν θα είναι πολύ χρήσιμη. Είναι σίγουρα μια πολύ ενδιαφέρουσα εξέλιξη, αλλά οι ερευνητές θεωρούν πως ακόμη δεν θα πρέπει να ανησυχούμε ότι οι μηχανές συνεννοούνται πίσω από την πλάτη μας, χωρίς να καταλαβαίνουμε.