ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Το Ρωσικό μέτωπο είχε, στην κυριολεξία, ρουφήξει τις Γερμανικές δυνάμεις. Το 1943 η Γερμανία έχασε περίπου 2 εκατομμύρια στρατιώτες εκεί και, όπως είναι φυσικό, στο μέτωπο που οι Γερμανοί κρίνουν πως παρουσιάζει μικρότερο κίνδυνο, οι δυνάμεις δεν είναι ούτε πολλές ούτε ισχυρής δυναμικότητας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η κίνηση του πυροβολικού γινόταν αποκλειστικά με άλογα, οι παλαιότερα μηχανοκίνητες μεραρχίες χρησιμοποιούσαν ποδήλατα για τις μετακινήσεις τους. Σε αναφορά στρατηγού αναγράφεται ότι από τα 57 οχήματα της μονάδας του τα 50 ανήκαν σε διαφορετικές μάρκες και μοντέλα, ενώ το υπόλοιπο υλικό δεν υστερούσε σε αυτόν τον τομέα...
Υπήρχε εξοπλισμός Γερμανικής, Γαλλικής, Πολωνικής, Ιταλικής, Τσεχικής και Ρωσικής κατασκευής. Αυτό δημιουργούσε πολύ σοβαρό πρόβλημα στον ανεφοδιασμό των μονάδων. Το προσωπικό τους, επίσης, δεν ήταν ομογενές. Πολλές μονάδες συγκροτούνταν από ημιθεραπευμένους τραυματίες, εφέδρους παλαιών κλάσεων, ασθενείς (ένα τάγμα το αποτελούσαν αποκλειστικά στομαχικοί, που έπρεπε να τρέφονται με ειδικό τύπο ψωμιού), από πολύ νέους με ελλιπή εκπαίδευση και από "Οσττρούππεν" (Osttruppen), δηλαδή εθελοντές κάθε εθνικότητας από τις κατακτημένες χώρες. Αντίθετα, επαρκές προσωπικό και καλό εξοπλισμό διέθεταν οι μονάδες των Ένοπλων SS (Waffen SS).
Εκεί που οι Γερμανοί δεν υστερούσαν ήταν στην ηγεσία των μεγάλων μονάδων: Γενικός Διοικητής των στρατευμάτων στο Δυτικό τομέα ήταν ο Γκερντ φον Ρούντστεντ και την περιφρούρηση των Γαλλικών ακτών και την ενίσχυση του "Τείχους του Ατλαντικού" είχε αναλάβει ο Έρβιν Ρόμελ και την ηγεσία της 7ης Γερμανικής Στρατιάς είχε ο Φρίντριχ Ντόλμαν (Friedrich Dollmann). Ωστόσο, οι διοικητές των μονάδων δεν βρίσκονταν στο επίπεδο της ανώτατης ηγεσίας τους και διέπραξαν σημαντικά σφάλματα στην αντιμετώπιση της εισβολής.
Μονάδες Στρατού Ξηράς
- 716η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Αποτελείτο κυρίως από παλαίμαχους "ανίκανους για ενεργή υπηρεσία" και απελευθερωθέντες φυλακισμένους.
- 352η Μεραρχία Πεζικού: Αντίθετα με την πιο πάνω, διέθετε άνδρες πολύ καλά εκπαιδευμένους και πεπειραμένους στη μάχη.
- 91η Αερομεταφερόμενη (Luftlande) Μεραρχία: Κανονική μεραρχία πεζικού, με άνδρες εκπαιδευμένους και εξοπλισμένους για μεταφορά τους από αέρος.
- 709η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Όπως και η 716η διέθετε αρκετές μονάδες "Osttruppen" υπό Γερμανική ηγεσία.
- 243η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Διοικητής ο Στρατηγός Χάιντς Χέλμιχ (Heinz Hellmich), αποτελούμενη από το 920ό Σύνταγμα Πεζικού (δύο τάγματα), το 921ό και 922ο Συντάγματα Πεζικού. Η μεραρχία αυτή είχε αναλάβει τη φύλαξη της δυτικής πλευράς της χερσονήσου του Κοταντέν.
- 711η Μεραρχία Πεζικού (στατική): Περιλάμβανε τα 731 και 744 Συντάγματα Πεζικού. Είχε αναλάβει τη φύλαξη της δυτικής πλευράς της περιοχής του Κω (Pays de Caux).
- 30ή ταχυκίνητη Ταξιαρχία: Διοικητής ο Συνταγματάρχης φον ουντ τσου Άουφζες (Freiherr von und zu Aufsess), αποτελούμενη από τρία τάγματα που μετακινούνταν με ποδήλατα.
Ναυτικό - Αεροπορία
Οι τομείς στους οποίους οι Γερμανοί υστερούσαν σημαντικά ήταν το Ναυτικό και η Αεροπορία. Το Ναυτικό διέθετε ελάχιστα σκάφη επιφανείας (τρία ανέπαφα αντιτορπιλλικά και δύο δεκάδες τορπιλλοβόλα), σχετικά μικρό αριθμό καλά εξοπλισμένων και επανδρωμένων υποβρυχίων (48), διαμοιρασμένων, όμως, μεταξύ γαλλικών και νορβηγικών ακτών. Η έκταση που μπορούσαν να καλύψουν ήταν τεράστια σε σχέση με τον αριθμό τους.
Το μοναδικό μεγάλο σκάφος του Γερμανικού ναυτικού, το θωρηκτό Τίρπιτς, παραμένει αποκλεισμένο στα φιόρδ της Νορβηγίας. Δύναμη ολοσχερώς ανεπαρκής για να αντιμετωπίσει τα 6.900 σκάφη κάθε τύπου που διέθεταν οι Σύμμαχοι. Στην Αεροπορία η κατάσταση ήταν ακόμα χειρότερη. Ο επικεφαλής του 3ου Αεροπορικού στόλου (Luftflotte No 3) Χούγκο Σπέρρλε διέθετε μόλις 891 αεροσκάφη κάθε τύπου, από τα οποία μόνο 500 μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρήσεις (150 βομβαρδιστικά και 266 καταδιωκτικά, τα υπόλοιπα άλλων τύπων).
Οι Σύμμαχοι υπολόγιζαν την αεροπορική υπεροχή τους σε 15:1, αλλά οι Γερμανοί υπολόγιζαν, πιο σωστά, την αεροπορική υπεροχή των Συμμάχων σε 50 προς 1, καθώς οι Σύμμαχοι διέθεταν περίπου 13.500 αεροσκάφη κάθε τύπου έτοιμα για επιχειρήσεις.
ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ
Ηγεσία
- Στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, Ανώτατος Αρχηγός Συμμαχικών Δυνάμεων
- Στρατάρχης Αεροπορίας Σερ Άρθουρ Τέντερ (Arthur Tedder), Υπαρχηγός
- Στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ (Bernard Montgomery), Αρχηγός δυνάμεων Στρατού ξηράς
- Στρατάρχης Αεροπορίας Σερ Τράφφορντ Λι-Μάλλορι (Trafford Leigh-Mallory), Αρχηγός Αεροπορικών δυνάμεων
- Ναύαρχος Σερ Μπέρτραμ Ράμσεϊ (Bertram Ramsay), Αρχηγός Ναυτικών δυνάμεων
- Στρατηγός Όμαρ Μπράντλεϊ (Omar Bradley), επικεφαλής 1ης Αμερικανικής Στρατιάς
- Στρατηγός Μάιλς Ντέμπσεϊ (Miles Dempsey), επικεφαλής 2ης Βρετανικής Στρατιάς
Στρατός Ξηράς
- 6η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία
- 1ο Βρετανικό Σώμα Στρατού, 3η Μεραρχία Πεζικού, 27η Θωρακισμένη Ταξιαρχία
- 3η Καναδική Μεραρχία Πεζικού, 2η Καναδική Θωρακισμένη Ταξιαρχία
- 30ό Βρετανικό Σώμα Στρατού, 50ή Μεραρχία Πεζικού, 8η Θωρακισμένη Ταξιαρχία
- 79η Βρετανική Θωρακισμένη Μεραρχία
- 5ο Σώμα Στρατού ΗΠΑ, 1η και 29η Μεραρχία Πεζικού
- 4ο Σώμα Στρατού ΗΠΑ, 4η Μεραρχία Πεζικού
- 101η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία ΗΠΑ
- 82η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία
- 4ο Σύνταγμα SAS (Special Air Service), δύναμη των Ελεύθερων Γάλλων
Συνολικά στην επιχείρηση της Απόβασης την 1η ημέρα υπολογίζεται ότι η συνολική δύναμη των στρατευμάτων που έλαβαν μέρος ανήλθε από 130.000 έως 156.000 άνδρες.
Αεροπορική Δύναμη
Υπολογίζεται ότι ο Στρατάρχης Λι-Μάλλορι είχε στη διάθεσή του περίπου 13.500 αεροσκάφη και ανεμόπτερα παντός τύπου.
Ναυτικές Δυνάμεις
Στην Απόβαση έλαβαν μέρος περίπου 7.000 σκάφη κάθε τύπου και σχεδόν από όλες τις χώρες που συμμετείχαν στο πλευρό των Συμμάχων. Η επιχείρηση διάπλου της Μάγχης όφειλε να οργανωθεί με μεγάλη προσοχή, καθώς η Μάγχη είναι "δύσκολη θάλασσα", οι Γερμανοί είχαν ποντίσει ναρκοπέδια και υπήρχε πάντα ο κίνδυνος των Γερμανικών υποβρυχίων: Οι στόχοι ήταν τόσοι που, λίγοι μόνον ικανοί κυβερνήτες, θα μπορούσαν να προκαλέσουν πραγματική πανωλεθρία στο Συμμαχικό στόλο.
Ευτυχώς, ο Χίτλερ δεν πιστεύει ότι οι Σύμμαχοι θα επιχειρήσουν απόβαση στις Νορμανδικές ακτές και θεωρεί ότι η απόβαση που του γνωστοποιείται είναι απλός αντιπερισπασμός. Έτσι ούτε συγκεντρώνει τις δυνάμεις του εκεί ούτε και τις ενισχύει.
ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΚΤΕΣ ΤΗΣ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑΣ
AKTH ΓIOYTA
H απόβαση στην ακτή Γιούτα, με μήκος περίπου τρία μίλια, προστέθηκε τελευταία στο σχέδιο εισβολής, όταν ήταν διαθέσιμα περισσότερα αποβατικά. H απόβαση της 4ης Μεραρχίας Πεζικού σε αυτή έγινε σε τέσσερα κύματα. Tο πρώτο κύμα έφθασε στην ώρα του στη γραμμή εκκίνησης και τα συνοδευτικά σκάφη άνοιξαν πυρ με πολυβόλα για να ανατινάξουν τυχόν νάρκες. Σχεδόν στην καθορισμένη από τα σχέδια ώρα, τα αποβατικά χαμήλωσαν τις ράμπες τους και 600 άνδρες μπήκαν μέσα στο νερό μέχρι το στήθος για να καλύψουν τα τελευταία περίπου 100 μέτρα μέχρι την ακτή.
Tο πυροβολικό της 709ης M.Π. που κάλυπτε την ακτή, περιορίστηκε σε μερικές βολές την ώρα της απόβασης και αυτή ήταν και η μοναδική αντίδρασή του. Tα αποβατικά που μετέφεραν τους στρατιώτες του δευτέρου κύματος παρασύρθηκαν από τα κύματα και τους αποβίβασαν στην ξηρά 1.800 μέτρα πιο νότια από τις καθορισμένες παραλίες. Aυτό το λάθος θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη σύγχυση. Στην πραγματικότητα όμως αποδείχθηκε σωτήριο, μια και αποβιβάστηκαν στη λιγότερο οχυρωμένη περιοχή της ακτής.
O υποδιοικητής της 4ης Μεραρχίας, Θεόδωρος Ρούζβελτ, γιος του ομώνυμου προέδρου των HΠA των αρχών του 20ού αιώνα ("Τέντυ" Ρούζβελτ), όταν αποβιβάστηκε στην ακτή και συνειδητοποίησε ότι οι αποβάσεις είχαν γίνει σε λανθασμένη θέση, έκανε αμέσως μία αναγνώριση στο εσωτερικό της ακτής και οδήγησε προσωπικά την επίθεση στις εχθρικές θέσεις. Αυτός ο αυτοσχεδιασμός λειτούργησε με πλήρη επιτυχία. Για αυτές τις ενέργειάς του στην ακτή της Γιούτα, του απονεμήθηκε το Μετάλλιο της Τιμής.
Μέχρι το τέλος της μέρας, περίπου 20.000 στρατιώτες είχαν αποβιβαστεί στην ακτή, μαζί με 1.700 οχήματα. Oι απώλειες δεν ξεπέρασαν τα 200 θύματα και μέχρι το βράδυ οι άνδρες που αποβιβάστηκαν συνενώθηκαν με τους αλεξιπτωτιστές της 101ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας που κρατούσαν τους Γερμανούς μακριά από την ακτή. Διάφοροι παράγοντες συνέβαλαν στην επιτυχία στη Γιούτα, σε σχέση με την αιματηρή μάχη στην κοντινή ακτή Ομάχα.
Στην ακτή υπήρχαν λιγότερες Γερμανικές οχυρώσεις, μια και η υπεράσπιση της περιοχής από τους Γερμανούς βασίστηκε κατά κύριο λόγο στο πλημμύρισμα της παράκτιας πεδιάδας πίσω από τις παραλίες. O αποτελεσματικός βομβαρδισμός πριν από την απόβαση κατέστρεψε πολλά από τα μεγάλα οχυρά και όλα σχεδόν τα αμφίβια άρματα έφτασαν στην ακτή. H σημαντικότερη, όμως, διαφορά με την ακτή Ομάχα ήταν οι 13.000 αλεξιπτωτιστές που μάχονταν στο εσωτερικό της περιοχής, προκαλώντας σύγχυση στον εχθρό και αποτρέποντας οποιαδήποτε σημαντική αντεπίθεσή του στην περιοχή της απόβασης.
Περιγραφή
Η απόβαση του VΙΙ Αμερικανικού Σώματος άρχισε στις 06.30, όπως προβλεπόταν. Ένας από τους πρώτους που πάτησαν το πόδι τους στην ακτή ήταν ο ταξίαρχος Ρούζβελτ που, παρόλο που είχε μελετήσει το έδαφος, δεν το αναγνώριζε. Το ρεύμα είχε παρασύρει τα πλοιάρια ένα χιλιόμετρο νοτιότερα από το προκαθορισμένο σημείο. Υπήρχε, εκεί, ένα Γερμανικό πυροβολείο που είχε καταστραφεί και οι υπερασπιστές του είχαν καταπλακωθεί. Οι Αμερικανοί τούς ξέθαψαν. Ο Γερμανός υπολοχαγός Γιάνκε βγήκε μαζί τους φωτογραφία, μπροστά στο γκρεμισμένο πυροβολείο.
Βασικά εμπόδια σε αυτόν τον τομέα δεν ήταν τόσο τα παράκτια έργα και οι δυνάμεις αμύνης, όσο τα φυσικά εμπόδια που θα συναντούσαν οι αποβατικές δυνάμεις κατά την προώθησή τους στο εσωτερικό, καθώς το έδαφος συχνά πλημμύριζε και υπήρχαν πολλοί φράκτες, ενώ οι δρόμοι ήταν περιτριγυρισμένοι από πυκνή και υψηλή βλάστηση. Οι ντόπιοι τους αποκαλούν "Bocage". Το εμπόδιο αυτό αποδείχτηκε καθοριστικό, καθώς ό,τι κινείτο σε αυτού του τύπου δρόμους ήταν ευκολότατος στόχος για τα αεροπλάνα και δεν διέθετε τρόπο διαφυγής.
Οι άνδρες ενός αποβατικού που πλησίαζαν την ακτή είδαν ξαφνικά ένα σκάφος ελέγχου να ανατινάζεται. Δευτερόλεπτα αργότερα αποκομμένα κεφάλια ξεπετάχθηκαν από το νερό. Ένα αποβατικό πλοιάριο που μετέφερε 32 αμφίβια τανκς άνοιξε τον καταπέλτη, εν αγνοία του, πάνω σε μια νάρκη, για να ρίξει τέσσερα απ’ αυτά στη θάλασσα. Η πλώρη ανατινάχθηκε και ο λοχίας Όρις Τζόνσον θυμάται ένα τανκ να πετάγεται στον αέρα, κάπου 30 μέτρα, να στριφογυρίζει και να ξαναπέφτει στη θάλασσα.
Σπαρακτικές κραυγές και τα ουρλιαχτά ακούγονταν αυτών που πνίγονταν. Οι άνδρες έμπαιναν στη θάλασσα για να φθάσουν στην ακτή λόγω της πλημμυρίδας, γεγονός που τους ενοχλούσε περισσότερο από τα πυροβόλα του Σαιντ-Μαρκούφ. Τελικά η απόβαση στην ακτή Γιούτα στέφθηκε με επιτυχία με ελαφρές απώλειες, συγκριτικά με άλλες ακτές, κυρίως, χάρη στην υποστήριξη των αμφιβίων αρμάτων που συνόδευαν τα αποβατικά πλοιάρια.
AKTH OMAXA
Στη δυτική πλευρά της ακτής Ομάχα, με συνολικό μήκος περίπου 5,5 χλμ., θα αποβιβαζόταν η άπειρη 29η Μεραρχία Πεζικού, ενώ η έμπειρη 1η Μεραρχία Πεζικού θα αποβιβαζόταν στην ανατολική πλευρά της.
Hταν η τρίτη αμφίβια επίθεση της 1ης M.Π., μετά την Αφρική και τη Σικελία. O κύριος στόχος της απόβασης στην Ομάχα ήταν να εξασφαλιστεί η γραμμή μεταξύ του Πορτ-Eν-Μπεσίν και του ποταμού Bιρ, πριν τα στρατεύματα προωθηθούν στο εσωτερικό προς το Σαιν-Λο. Oι Γερμανοί είχαν κατασκευάσει σημαντικά οχυρωματικά έργα κατά μήκος της στρωμένης με εμπόδια ακτής και η ομαλή κλίση του εδάφους από τους αμμόλοφους που δέσποζαν σε αυτή τους προσέφερε άριστα πεδία πυρός.
H Γερμανική 352η M.Π. που υπεράσπιζε την ακτή ήταν μία από τις πιο καλά εκπαιδευμένες και έμπειρες Γερμανικές μονάδες στην περιοχή και είχε μετακινηθεί λίγες μέρες πριν από την απόβαση από το εσωτερικό στην ακτή, χωρίς να επισημανθεί έγκαιρα από τις υπηρεσίες πληροφοριών των Συμμάχων, που πίστευαν ότι οι άνδρες που θα αποβιβάζονταν θα αντιμετώπιζαν μόνο τους άνδρες της στατικής 716ης Γερμανικής M.Π. O αεροπορικός βομβαρδισμός των επάκτιων οχυρώσεων πριν από τις αποβάσεις ήταν ατελέσφορος, μια και οι περισσότερες από τις βόμβες έπεσαν μακριά από αυτές, στο εσωτερικό της ακτής.
O ναυτικός βομβαρδισμός δεν είχε σοβαρά αποτελέσματα, λόγω του σύντομου χρόνου διάρκειάς του - περίπου σαράντα λεπτά - και της περιορισμένης ορατότητας, λόγω του καιρού. Tέλος, περίπου τα μισά από τα αμφίβια άρματα Sherman που θα υποστήριζαν το πεζικό, βυθίστηκαν πριν φθάσουν στην ακτή, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών και των διαταγών που προέβλεπαν να εγκαταλείψουν τα αποβατικά που τα μετέφεραν έξι χιλιόμετρα μακριά από την ακτή.
Tα οχυρά ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος άθικτα όταν τα πρώτα στρατεύματα έφτασαν στην ακτή και βρέθηκαν αντιμέτωπα με φονικά πυρά χωρίς καμία κάλυψη. O αέρας, τα κύματα και το δυνατό θαλάσσιο ρεύμα διασκόρπισαν τα αποβατικά σκάφη μακριά από τους καθορισμένους στόχους τους και αποβίβαζαν άτακτα τα στρατεύματα στην ακτή. Oι κουρασμένοι, βρεγμένοι, καταταλαιπωρημένοι από τη ναυτία στρατιώτες του πεζικού, δεν μπορούσαν όχι να τρέξουν, αλλά ούτε ακόμη και να περπατήσουν στην εκτεθειμένη στα πυρά των όλμων, των πυροβόλων και των πολυβόλων αμμουδιά, με αποτέλεσμα να υποστούν βαριές απώλειες.
H επίσημη ιστορία της 1ης Mεραρχίας αναφέρει ότι: "μέσα σε 10 λεπτά από το χαμήλωμα των ραμπών, ο πρώτος λόχος που αποβιβάστηκε είχε μείνει χωρίς αξιωματικούς και υπαξιωματικούς και ανίκανος για οποιαδήποτε δράση. Aπλώς προσπαθούσε να επιβιώσει". Oι ομάδες που αποβιβάστηκαν μπροστά από τις ενισχυμένες Γερμανικές θέσεις αποδεκατίστηκαν αμέσως μόλις βγήκαν από τα αποβατικά. Oι άνδρες άλλων μονάδων που αποβιβάστηκαν στα κενά ανάμεσα στα οχυρά ή σε σημεία της ακτής που είχαν καλυφθεί από τον καπνό, στάθηκαν πιο τυχεροί και αποβιβάστηκαν με λιγότερες απώλειες.
Oπως ήταν επόμενο, το πρώτο αποβατικό κύμα χτυπήθηκε σκληρότερα από αυτά που ακολούθησαν. Eνας άλλος καθοριστικός παράγοντας για τις απώλειες που υφίσταντο τα τμήματα ήταν η ικανότητα και το θάρρος των ανδρών που χειρίζονταν τα αποβατικά σκάφη. Mερικοί αποβίβασαν τους άνδρες μακριά από την ακτή, μόλις προσάραζαν, και οι στρατιώτες ή έπρεπε να ρίξουν τα όπλα και τα εφόδιά τους στην αφρισμένη θάλασσα ή να πνιγούν βουλιάζοντας από το βάρος τους σε αυτήν. Aλλοι κυβερνήτες αποβατικών κατέβαλλαν κάθε προσπάθεια να αποβιβάσουν τα στρατεύματα στην ακτή, διακινδυνεύοντας τα σκάφη τους και τη ζωή τους.
Oι διοικητές των δυνάμεων που παρακολουθούσαν το μακελειό από αγκυροβολημένα μπροστά στην ακτή πλοία, ανάμεσά τους και ο Μπράντλεϋ, σκέφτηκαν να ματαιώσουν την απόβαση και να μεταφέρουν τις δυνάμεις τους στην ακτή της Γιούτα. Τελικά τα αντιτορπιλικά, σχεδόν προσαράζοντας στην ακτή, πέτυχαν με άμεσες βολές να καταστρέψουν τα Γερμανικά οχυρά και μικρές σκόρπιες ομάδες στρατιωτών, που κατάφεραν να επιβιώσουν, αυτοσχεδίασαν μία άμεση μετωπική επίθεση στους απότομους αμμόλοφους.
Μέσα από τα ναρκοπέδια και τα συρματοπλέγματα μπροστά από τα οχυρά, αναρριχήθηκαν στους λόφους, επιτέθηκαν στους Γερμανούς και άνοιξαν το δρόμο για τα στρατεύματα που ακολουθούσαν. Oι απώλειες έφτασαν τις 2.400, οι περισσότερες από τις οποίες τις πρώτες ώρες της απόβασης.
Περιγραφή
Μπροστά στην Ομάχα τα κύματα κυλούσαν αφρισμένα στην ακτή. Η απόβαση του V Αμερικανικού Σώματος άρχισε στις 06.34, έντεκα λεπτά νωρίτερα από την προκαθορισμένη ώρα. Πολλά αποβατικά πλοιάρια κακοπάθησαν πάνω στα βράχια και ο πυκνός καπνός που κάλυπτε την ακτή, δυσκόλευε πολύ την πλοήγηση. Στα ανοικτά είχε γίνει μία καταστροφή. Σε απόσταση 5.000 μέτρων, από τα αριστερά, ρίχθηκαν στο νερό 32 αμφίβια άρματα τα οποία βυθίστηκαν γιατί οι πλωτήρες τους ήταν για πιο ήρεμη θάλασσα.
Μερικοί από τα πληρώματα κατάφεραν να σωθούν φουσκώνοντας τα σωσίβιά τους. Πολλοί όμως πήγαν στο βυθό μέσα στα ατσάλινα φέρετρα. Βλέποντας την τραγωδία, ο υποδιοικητής Ρόκουελ διέταξε το αποβατικό να προσγιαλωθεί για να βγουν τα υπόλοιπα 28 αμφίβια στην ακτή. Τα άρματα βγήκαν μέσα από τα κύματα πυροβολώντας, αλλά δέχθηκαν σφοδρά πυρά με οβίδες των 88 χλστ που τα ξεκοίλιαζαν. Μαζί με τα πυροβόλα, ριπές αυτομάτων όπλων σάρωναν την ακτή.
Οι άνδρες, κατά κύματα, έβγαιναν στην αμμουδιά που ήταν σκεπασμένη από σύννεφα καπνών από τις φωτιές που σκορπούσαν οι οβίδες. Χιλιάδες φωτεινές ρουκέτες περνούσαν σφυρίζοντας πάνω από τα κεφάλια τους. Τώρα άρχισαν να βομβαρδίζουν τα πλοία που βρίσκονταν χίλια, περίπου, μέτρα από την ακτή. Η θάλασσα, μέχρι δύο μίλια ανοιχτά, ήταν σπαρμένη πτώματα και ζωντανούς που προσπαθούσαν να βγουν στην αμμουδιά. Τα κύματα έσπρωχναν τα πτώματα προς τα έξω, λες και οι νεκροί πήγαιναν να πολεμήσουν κι αυτοί μαζί με τους ζωντανούς.
Χωρίς κανένα μεγαλείο, μόνο αυτό της πίστης για τον ιερό αγώνα που έδιναν, οι εξουθενωμένοι άνδρες, που κανείς δεν θα ζήλευε, βγήκαν στην ακτή Ομάχα. Στρατιώτες άρρωστοι από τη θάλασσα, εξαντλημένοι από τις ατέλειωτες ώρες που πέρασαν στις περιοχές συγκέντρωσης και μέσα στα αποβατικά, βρέθηκαν να παλεύουν για τη ζωή τους συχνά μέσα στο νερό που έφθανε, πολλές φορές, πάνω απ’ τα κεφάλια τους. Τους μαχητές αυτούς όμως συνόδευε η Ιστορία και ο Θεός!
Στο μυαλό τους δεν είχαν παρά μια μόνο σκέψη. Να διασχίσουν τα 200 μέτρα της ακτής που ήταν σπαρμένα με κάθε λογής εμπόδια, να περάσουν μια ανηφόρα γεμάτη χαλίκια και να πάνε να κρυφτούν σ’ ένα αμφίβολης ασφάλειας κρηπίδωμα που ήταν στην άκρη της ακτής. Φορτωμένοι όμως βαριά με όπλα και εξαρτήματα και μη μπορώντας να τρέξουν μέσα στο βαθύ νερό, χωρίς την παραμικρή κάλυψη, έμοιαζαν γυμνοί, σταθεροί στόχοι. Οι ειδικοί μηχανικοί του Ναυτικού που είχαν αναλάβει ν’ ανοίξουν δρόμους, ανάμεσα από τα εμπόδια που βρίσκονταν στην αμμουδιά, είχαν σκορπίσει.
Τα φονικά πυρά των Γερμανών πυροβολητών, πάνω από τα βράχια της ακτής, έσπερναν το θάνατο. Στρατιώτες ξαπλωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο πάνω στην άμμο, στις πέτρες και τα βότσαλα προσπαθούσαν να βρουν καταφύγιο πίσω από τα εμπόδια ή τα πτώματα των νεκρών συντρόφων τους. Ακινητοποιημένοι από τα εχθρικά πυρά που φαντάζονταν πως θα είχαν εξουδετερωθεί, τάχαν χαμένα από την καταστροφή και το θάνατο που έβλεπαν παντού γύρω τους. Πίστευαν ότι τους είχαν βγάλει σε λάθος τομείς.
Ομάδες-ομάδες οι πληγωμένοι βρίσκονταν πάνω στην άμμο. Τα τμήματα που περνούσαν έβλεπαν πως όσοι απ’ αυτούς μπορούσαν στέκονταν θαρρετά όρθιοι, λες και τώρα πια τίποτα χειρότερο δεν μπορούσε να τους συμβεί. Προς το τέλος του πρωινού η κατάσταση στην καταραμένη ακτή Ομάχα ήταν ανησυχαστική. Τα κύματα της εφόδου έφθαναν συνεχώς. Οι μόνοι υψηλόβαθμοι Αμερικανοί που είχαν κατορθώσει να βγουν ήσαν ο ταξίαρχος Κότα και ο συνταγματάρχης Κάνχαμ. Με τη βοήθεια εκρηκτικών άνοιξαν ρήγμα στα συρματοπλέγματα που έφραζαν την είσοδο του δρόμου του Σαιν Λωράν.
Από πάνω τους το χόρτο καιγόταν βγάζοντας πυκνό καπνό. Ζαρωμένοι στην αμμώδη πλαγιά μιας μικρής χαράδρας περίμεναν την κατάλληλη στιγμή. Σε μεγάλες στίβες σ’ όλο το μήκος της ακτής, όσο περνούσε η μέρα, εκτός των νεκρών και των πληγωμένων, βρισκόταν εγκαταλελειμμένο υλικό. Βαρύς εξοπλισμός και εφόδια, διάφορα εργαλεία, σακκίδια, κράνη, αντιασφυξιογόνες μάσκες, σκοινιά, καραβάνες, σωροί ολόκληροι από όπλα, σπασμένα ντουφέκια μέχρι μπαζούκας, κατεστραμμένα πλοιάρια, τανκς, γέμιζαν την αμμουδιά.
Αλλά οι Αμερικανοί μετά τον πρώτο αιφνιδιασμό άρχισαν να συνέρχονται. Ολόκληρη την ακτή φύλαγε ένα ενισχυμένο Γερμανικό τάγμα του 914ου Συντάγματος Πεζικού που ανήκε στη σκληροτράχηλη 352η Γερμανική Μεραρχία, υπεύθυνη για ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή της Ομάχα η οποία είχε μεταφερθεί απροσδόκητα, χωρίς να το γνωρίζουν οι Σύμμαχοι. Μερικοί Αμερικανοί βαθμοφόροι όρμησαν από τον κυματοθραύστη παρασύροντας τους πιο ψυχωμένους στρατιώτες.
Εκμεταλλευόμενα την πλημμυρίδα, τα αποβατικά έπεφταν πάνω στα χαλίκια της ακτής και εξόκειλαν στην είσοδο του σκαμμένου από τα νέρα δρόμου της Κολβίλ. Οι στρατιώτες ρίχνονταν μέσα σ’ αυτό το δρόμο. Με τον άμεσο βομβαρδισμό ενός αντιτορπιλικού καταστράφηκε το πολυβολείο της Μουλεν και οι Γερμανοί παραδόθηκαν. Θωρακισμένες μπουλντόζες άρχισαν ν’ ανοίγουν περάσματα στους αμμόλοφους. Σιγά-σιγά η γραμμή των Αμερικανών απλώθηκε πάνω στο λόφο.
Καθόλη τη διάρκεια της ημέρας ο αγώνας υπήρξε αμφίρροπος, αλλά μέχρι το βράδυ το V Σώμα των Αμερικανών κατάφερε να εγκαταστήσει το προγεφύρωμα και να επιτύχει τους αντικειμενικούς του σκοπούς. Όμως στην αιματοβαμμένη απόσταση από τα αποβατικά ως το τέλος της αμμουδιάς, άφησαν τη ζωή τους πάνω από τα δύο τρίτα των ανδρών. Ρουκέτες σέρνοντας σκοινιά ρίχνονταν προς τα πάνω στους βράχους του Πουάντ ντυ Ωκ, που φθάναν τα 30 μέτρα. Ήταν οι τρεις λόχοι Κυνηγών του Αμερικανού αντισυνταγματάρχη
Τζέιμς Ράντερ που βγήκαν στην ακτή ανάμεσα σε Γιούτα και Ομάχα. Έπρεπε ν’ αναρριχηθούν στα βράχια για να καταστρέψουν τις ογκώδεις επάκτιες Γερμανικές πυροβολαρχίες που απειλούσαν τις δύο Αμερικανικές ακτές. Ήταν μία σκληρή μάχη. Η μια μετά την άλλη φεύγαν προς τα πάνω οι ρουκέτες των 225 ανδρών του Ράντερ σέρνοντας τα σκοινιά και τις σκοινένιες ανεμόσκαλες με άγκιστρα στην άκρη. Οβίδες και πολυβόλα θέριζαν την κορυφή του βράχου, ξεκολλώντας μεγάλα κομμάτια χώμα που πέφταν πάνω στους Κυνηγούς.
Πού και πού από την κορυφή του βράχου πετάγονταν Γερμανοί αδειάζοντας αμυντικές χειροβομβίδες ή πυροβολώντας τους Κυνηγούς που αναρριχόνταν. Αυτοί προσπαθούσαν να καλυφθούν σε διάφορες προεξοχές του γκρεμού. Ήταν μια άγρια επίθεση. Μερικοί από τους σκληροτράχηλους Κυνηγούς δεν περίμεναν να πιάσουν τα σκοινιά. Με τα όπλα περασμένα χιαστί στον ώμο σκάλιζαν με τα μαχαίρια τους πιασίματα στο βράχο και άρχισαν να σκαρφαλώνουν. Οι Γερμανοί προσπαθούσαν να κόψουν τα σκοινιά και, όταν το κατάφερναν, οι Κυνηγοί γκρεμίζονταν στα βράχια.
Οι Γερμανοί πολεμούσαν με λύσσα παρά το πυρ που εξακολουθούσε να τους χτυπάει από τους Κυνηγούς που βρίσκονταν στις σκάλες και τα αντιτορπιλικά. Οι Κυνηγοί όμως άρχισαν να φθάνουν στην κορυφή και να πηδάνε μέσα στους κρατήρες που είχαν ανοίξει οι οβίδες, για να προφυλαχθούν. Το έδαφος ήταν τόσο σκαμμένο από τα βλήματα του βομβαρδισμού από θάλασσα και αέρα, που θύμιζε σεληνιακό τοπίο. Το πυρ είχε σταματήσει, οι Κυνηγοί φθάναν στην κορυφή και απλώνονταν στο εσωτερικό.
Ούτε ένας Γερμανός δεν φαινόταν γύρω και μια άγρια και απόκοσμη σιωπή αγκάλιαζε τους μαχητές. Ο Ράντερ είχε κι όλας εγκαταστήσει το πρόχειρο αρχηγείο του σ’ ένα κοίλωμα κάτω από τα βράχια. Από κει έστειλε με τον ασύρματο το μήνυμα: «Αινείτε τον Κύριο» που σήμαινε: «Όλοι οι άνδρες στην κορυφή».
Η Παραλία Ομάχα
Αποτελούσε το σύνδεσμο μεταξύ Αμερικανικών και Βρετανικών δυνάμεων και, ταυτόχρονα, σημαντικό κόμβο μεταξύ της χερσονήσου του Κοταντέν και της πεδιάδας της Καν. Ήταν η πιο καλά φυλασσόμενη περιοχή, γι' αυτό αποφασίστηκε η συμμετοχή της 1ης Αμερικανικής Μεραρχίας, που είχε πολεμική εμπειρία, στην επιχείρηση αυτού του τομέα. Το έδαφος παρουσίαζε αρκετές δυσκολίες: Σε αντίθεση με τις άλλες ζώνες εφόδου δεν ήταν επίπεδο, αλλά εμφάνιζε λοφίσκους, απότομες κρημώδεις πλαγιές και εξογκώματα που ήταν άμεσα αναγνωρίσιμα και από τη θάλασσα.
Η φύση του εδάφους ήταν τέτοια που επέτρεπε στους αμυνόμενους στην ακτή να την εποπτεύουν με ευκολία, ενώ τα περάσματα προς το εσωτερικό ήταν ιδιαίτερα στενά. Επιπλέον, οι Γερμανοί είχαν κατασκευάσει μια σειρά πολυβολείων που δέσποζαν της ακτής και των περασμάτων, τα οποία έπρεπε να καταληφθούν με άμεση έφοδο. Εδώ σημειώθηκε και μια σημαντική παράλειψη του συμμαχικού τμήματος πληροφοριών:
Σχεδόν πίσω από την Παραλία Ομάχα στάθμευε η 352η Γερμανική Μεραρχία πεζικού, η οποία πιστευόταν ότι βρισκόταν 20 μίλια πιο μέσα, κοντά στο Σαιν-Λο. Την απόβαση στην παραλία αυτή ανέλαβε το 5ο Αμερικανικό Σώμα Στρατού. Αντικειμενικός σκοπός του η εδραίωση ενός προγεφυρώματος μεταξύ των θέσεων Πορ-αν-Μπεσσέν (Port-en-Bessin) και ποταμού Βιρ (Vire), ώστε να μπορέσει να προωθηθεί προς Σαιν-Λο και Κομόν(Caumont) και να αποκόψει τις Γερμανικές επικοινωνίες.
Παραλία Ομάχα (Omaha Beach) είναι η κωδική ονομασία για έναν από τους πέντε τομείς του σχεδίου των συμμάχων, για την απόβαση της Νορμανδίας την 6η Ιουνίου 1944, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Γαλλία. Η παραλία βρίσκεται στην ακτή της Νορμανδίας, στη Γαλλία, βρέχεται από την Μάγχη, και είναι 8 χιλιόμετρα ανατολικά του Σαιντ-Ονορίν-ντε-Περτ (Sainte-Honorine-des-Pertes), δυτικά της Βιερβίλ-συρ-Μερ (Vierville-sur-Mer) στη δεξιά όχθη των εκβολών του ποταμού Ντουβ (Douve).
Η απόβαση εδώ ήταν αναγκαία για να συνδεθούν οι Βρετανικοί τομείς απόβασης στην ανατολική παραλία ''Gold'' με τoν ΗΠΑ τομέα στη δυτική παραλία ''Γιούτα''. Η Ομάχα τέθηκε υπό την ευθύνη του Στρατού των ΗΠΑ, ενώ στις θαλάσσιες μεταφορές συμμετείχαν το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ και μέρος του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού.
Την ημέρα της απόβασης (D-Day), η αδοκίμαστη 29η Μεραρχία Πεζικό, συνοδευόμενη από εννέα λόχος των Ρέιντζερς ανακατευθύνθηκαν από το ακρωτήριο Πουάντ-ντυ-Οκ (Pointe du Hoc), καθώς θα επιτίθετο στο δυτικό μισό της παραλίας, ενώ ταυτόχρονα η 1η Μεραρχία Πεζικού πολέμησε στο ανατολικό μισό. Τα αρχικά κύματα της επίθεσης, που αποτελούνταν από άρματα, πεζικό, και δυνάμεις μηχανικού, είχαν σχεδιαστεί προσεκτικά για να μειώσουν τις παράκτιες άμυνες και να επιτρέψουν στα μεγαλύτερα πλοία των επόμενων κυμάτων να φτάσουν στην ακτή.
Ο πρωταρχικός στόχος στην Ομάχα ήταν να εξασφαλίσει ένα προγεφύρωμα βάθους περίπου οκτώ χιλιομέτρων, μεταξύ του Ποτρ-αν-Μπεσσέν (Port-en-Bessin) και του ποταμού Βιρ, που θα τους συνέδεε με τις Βρετανικές δυνάμεις στην παραλία Γκολντ στα ανατολικά, και στην περιοχή του Ισινύ (Isigny) με το 8ο Σώμα Στρατού από την παραλία Γιούτα. Στην απόβαση αμύνθηκε η 352η Γερμανική Μεραρχία Πεζικού, ένα μεγάλο μέρος της οποίας αποτελούσαν έφηβοι συμπληρωμένη με βετεράνους του Ανατολικού μετώπου.
Η συγκεκριμένη μεραρχία δεν είχε εκπαιδευτεί ποτέ. Από τους 12.020 άνδρες, μόνο 6.800 είχαν στρατιωτική εμπειρία, και έπρεπε τώρα να υπερασπιστούν μέτωπο 53 χιλιομέτρων. Οι Γερμανοί είχαν αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό στα σημεία υπεροχής κατά μήκος της ακτής, άλλωστε η στρατηγική τους βασίστηκε στην εξουδετέρωση κάθε επίθεσης στην ίσαλο γραμμή. Παρόλα αυτά οι Σύμμαχοι υπολόγιζαν πως η άμυνα στην Ομάχα ήταν τρεις φορές ισχυρότερη της μάχης της Κβαζαλέιν και οι υπερασπιστές τέσσερις φορές περισσότεροι.
Έδαφος και Άμυνες
Περιορισμένη και στα δύο άκρα από απόκρημνα βράχια η παραλία Ομάχα μοιάζει με ημισέληνο, στην οποία τα όρια της παλίρροιας είναι κατά μέσο όρο 300 μέτρα. Πάνω από την γραμμή της πλημμυρίδας υπάρχει ένα ανάχωμα βότσαλων και άμμου 2,5 έως 14 μέτρων. Η Γερμανική αμυντική προετοιμασία και η έλλειψη άμυνας σε βάθος υποδεικνύει πως το σχέδιο τους ήταν να σταματήσει η επίθεση στην παραλία. Κατασκεύασαν τέσσερις γραμμές εμποδίων μέσα στο νερό.
Η πρώτη με ένα κενό στον τομέα Dog White και ένα άλλο στον τομέα Easy Red ήταν 250 μέτρα έξω από την υψηλή στάθμη και αποτελούνταν από αντιαρματικά εμπόδια τύπου "Βελγικές πύλες". Περίπου τριάντα μέτρα από αυτά ήταν μία συνεχής γραμμή κορμών σε συνδυασμό με αντιαρματικές νάρκες. Αυτή η μέθοδος δεν ήταν όσο αποτελεσματική επιθυμούσαν οι Γερμανοί. Άλλα τριάντα μέτρα πίσω υπήρχε μία σειρά από συνεχόμενες επικλινείς ράμπες με νάρκες. Η τελική γραμμή εμποδίων αποτελούνταν από σκαντζόχοιρους, 150 μέτρα από την ακτή.
Η περιοχή μέχρι το ανάχωμα ήταν διάσπαρτη με νάρκες. Τα Γερμανικά οδοφράγματα στο σύνολο τους, που είχαν στηθεί για να αποτρέψουν την απόβαση αρμάτων, τελικά φάνηκαν χρήσιμα στους Συμμάχους καθώς παρείχαν κάλυψη από τις σφαίρες. Οι παράκτιες αναπτύξεις στρατευμάτων, αποτελούνταν από πέντε λόχους πεζικού, συγκεντρωμένες κυρίως σε δεκαπέντε σημεία άμυνας γνωστά και ως Widerstandsnester («φωλιές αντίστασης»), με αριθμούς από Wn-60 ανατολικά έως Wn-74 δυτικά, τα οποία βρίσκονταν κυρίως στις κύριες εισόδους και προστατεύονταν από ναρκοπέδια και συρματοπλέγματα.
Οι θέσεις των δυνατών σημείων είχαν συνδεθεί με τάφρους και σήραγγες και ενισχυθεί με παραπάνω 60 πολυβόλα και 18 αντιαρματικά όπλα με στόχο την παραλία. Οι περιοχές μεταξύ των ισχυρών θέσεων ήταν καλυμμένες με χαρακώματα και 85 επιπλέον θέσεις πολυβόλων. Κανένα σημείο της παραλίας δεν έμεινε ακάλυπτο.
Σχέδιο Επίθεσης
Η Ομάχα χωρίστηκε σε δέκα τομείς με κωδικές ονομασίες (από τα δυτικά προς τα ανατολικά): Able, Baker, Charlie, Dog Green, Dog White, Dog Red, Easy Green, Easy Red, Fox Green και Fox Red. Η πρώτη επίθεση θα γινόταν από δύο συντάγματα μάχης (RCT), υποστηριζόμενα από δύο τάγματα αρμάτων μάχης και δύο τάγματα των Ρέιντζερς. Τα συντάγματα πεζικού ήταν οργανωμένα σε τρία τάγματα το καθένα, των 1000 ανδρών. Κάθε τάγμα ήταν οργανωμένο σε τρεις λόχους, που ο καθένας είχε μέχρι 240 άνδρες και έναν υποστηρικτικό λόχο 190 ανδρών.
Τα τάγματα αρμάτων αποτελούνταν από τρεις λόχους, 16 αρμάτων έκαστος. Ενώ τα τάγματα των Ρέιντζερς ήταν οργανωμένα σε έξι λόχους με 65 άνδρες έκαστος. Το 116ο Σύνταγμα Μάχης της 29ης Μεραρχίας Πεζικού ήταν να αποβιβαστεί σε δύο τάγματα στους τέσσερις δυτικούς τομείς, για να ακολουθηθούν σε μισή ώρα από τρίτο τάγμα. Οι αποβάσεις τους θα υποστηρίζονταν από το 743ο Τάγμα αρμάτων. Δύο λόχοι θα έφταναν με αμφίβια άρματα μάχης DD και ο εναπομείνας λόχος θα αποβιβαζόταν με αποβατικά σκάφη.
Στα αριστερά του 116ου το 16ο Σύνταγμα της 1ης Μεραρχίας Πεζικού θα αποβίβαζε επίσης δύο τάγματα με το τρίτο να ακολουθεί σε μισή ώρα στους τομείς Easy Red και Fox Green, ενώ θα υποστηρίζονταν από το 741ο Τάγμα αρμάτων και δύο λόχοι θα κολυμπούσαν στην στεριά ενώ ο τρίτος θα έφτανε συμβατικά. Τρεις λόχοι του 2ου Τάγματος των Ρέιντζερς θα αναλάμβαναν το Πουάντ-ντυ-Οκ, ενώ ο λόχος C του 2ου θα αποβιβαζόταν δεξιά του 116ου Συντάγματος στην θέση Πουάντ ντε λα Περσέ (Pointe de la Percée).
Οι υπόλοιποι λόχοι του 2ου Τάγματος και το 5ο Τάγμα θα αποβιβαζόταν στην συνέχεια στο Πουάντ-ντυ-Οκ, αν όλα έβαιναν καλώς, διαφορετικά θα ακολουθούσαν το 116ο στον τομέα Dog Green. Η απόβαση θα άρχιζε στις 6:30, σε μία πλημμύρα της παλίρροιας, σε συνέχεια ενός 40άλεπτου ναυτικού και 30άλεπτου εναέριου βομβαρδισμού της παραλιακής άμυνας, ενώ αμφίβια άρματα Sherman DD θα έφταναν 5 λεπτά νωρίτερα.
Το πεζικό είχε οργανωθεί σε ειδικά εξοπλισμένα τμήματα επίθεσης 32 ανδρών, ανά αποβατικό σκάφος, με κάθε τμήμα να έχει αναλάβει συγκεκριμένους στόχους στην παραλία. Αμέσως πίσω από του πρώτους, η Ειδική Ομάδα Εργασίας Μηχανικών θα αποβιβαζόταν με σκοπό την εκκαθάριση και σήμανση διαδρόμων μεταξύ των αμυντικών εμποδίων. Αυτό θα επέτρεπε στα μεγαλύτερα πλοία να ακολουθήσουν και περάσουν με ασφάλεια την υψηλή παλίρροια. Η προσγείωση του υποστηρικτικού πυροβολικού θα άρχιζε μια μισή ώρα μετά και θα κορυφωνόταν στις 3 ώρες.
Στις 3 και τέταρτο δύο ακόμα συντάγματα μάχης θα αποβιβάζονταν, το 115ο της 29ης Μεραρχίας Πεζικού και το 18ο της 1ης Μεραρχίας Πεζικού, με το 26ο Σύνταγμα Μάχης της 1ης Μεραρχίας να βρίσκεται υπό τις διαταγές του Διοικητή του 5ου Σώματος Στρατού. Ο στόχος ήταν να εκκενωθεί η παραλία μέσα σε δύο ώρες, οπότε και τα τμήματα επίθεσης θα αναδιοργανώνονταν, συνεχίζοντας σε σχηματισμούς ταγμάτων.
Τα περάσματα έπρεπε να ανοίξουν μέσα σε τρεις ώρες, ώστε μέχρι το τέλος της ημέρας οι δυνάμεις τις Ομάχα να δημιουργήσουν προγεφύρωμα 8 χιλιόμετρα μακριά με τη Βρετανική 50η Μεραρχία, που αποβιβάστηκε στην παραλία Gold ανατολικά, και να είναι σε θέση να προχωρήσουν στο Ισινύ την επόμενη μέρα, ώστε να ενωθούν με το Αμερικανικό 7ο Σώμα Στρατού, που θα αποβιβαζόταν στην παραλία Γιούτα δυτικά.
Η δύναμη που επρόκειτο να εκτελέσει αυτό το σχέδιο ανερχόταν σε 34000 άνδρες και 3300 οχήματα, με ναυτική υποστήριξη δύο θωρηκτών, τριών καταδρομικών, δώδεκα αντιτορπιλικών και 105 άλλων πλοίων. Αυτά προέρχονταν κυρίως από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, αλλά περιελάμβαναν και Βρετανικά και ελεύθερα Γαλλικά πολεμικά πλοία. Το 16ο σύνταγμα μάχης (με 3502 άνδρες και 295 οχήματα επιπλέον για την επίθεση) περιελάμβανε 9828 στρατιώτες, 919 οχήματα και 48 άρματα.
Για να μετακινηθεί αυτή η δύναμη χρειάστηκε 2 μεταφορικά πλοία, 6 αποβατικά LST, 53 αρματαγωγά LCT, 5 μεγάλα αποβατικά πεζικού LCI/(L), 81 αποβατικά οχημάτων-προσωπικού LCVP, 18 Βρετανικά αποβατικά τύπου LCA, άλλα 13 αποβατικά διάφορων τύπων και 64 αμφίβια οχήματα τύπου DUKW. Όλα τα σκάφη είχαν πλήρωμα από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ, την ακτοφυλακή των ΗΠΑ και το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό.
Πρώτο Κύμα Επίθεσης
Παρά την προετοιμασία λίγα πήγαν σύμφωνα με το σχέδιο. Δέκα αποβατικά βυθίστηκαν από την θαλασσοταραχή πολύ μακριά από την παραλία, ενώ αρκετά άλλα σώθηκαν μόνο και μόνο επειδή οι επιβαίνοντες άδειαζαν το νερό με τα κράνη τους. Η ναυτία ήταν δεδομένη μεταξύ των στρατευμάτων. Στο μέτωπο του 16ου συντάγματος, τα αποβατικά συνάντησαν τους επιζήσαντες σε σωσίβια και σχεδίες άνδρες από τα άρματα DD που είχαν ναυαγήσει. Η πλοήγηση των σκαφών έγινε δύσκολη εξαιτίας του καπνού και τις ομίχλης που έκρυβε την στεριά, ενώ ένα ρεύμα παρέσερνε τους πάντες ανατολικά.
Αφού οι βάρκες πλησίασαν μερικά εκατοντάδες μέτρα από την ακτή, τα πυρά των αυτόματων όπλων και του πυροβολικού ήταν όλο και πιο έντονα, καθώς ο βομβαρδισμός πριν την απόβαση δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Καθυστερημένοι από τον καιρό και φοβούμενοι μην χτυπήσουν τα ίδια τους τα σκάφη, οι βομβαρδισμοί έγιναν αρκετά μακριά από την παραλία χωρίς πραγματικό αντίκτυπο στην απόβαση.
Τα Πρώτα Κρίσιμα Λεπτά
5.50 π.μ. : Καταστροφείς της δύναμης "0" άνοιξαν πυρ στην ακτή: το σκάφος τύπου Satterlee επιτίθεται στα σημεία αντίστασης του ακρωτηρίου Οκ. Το πλοίο Τέξας ανοίγει πυρ εναντίον του τομέα άμυνας Dog. Το πλοίο Αρκάνσας επιτίθεται στην έξοδο D3, η φρεγάτα Georges Leygues των Ναυτικού των Γαλλικών Απελευθερωτικών Δυνάμεων συμμετέχει στο τομέα Easy κτλ. Αλλά η πλειοψηφία των οβίδων πέφτουν 2 χιλιόμετρα μακριά και σκοτώνουν κάποιες αγελάδες.
6.00 π.μ.: Ο βορειοδυτικός άνεμος ηρεμεί αλλά εξακολουθεί να φυσά μέχρι 5 μποφόρ. Τα κύματα φτάνουν από 90 εκ. έως 1,80 μέτρα. Στα μικρά αποβατικά σκάφη οι άνδρες που πλησιάζουν την ξηρά υποφέρουν από ναυτία. Αυτές οι σκληρές συνθήκες τους έχουν αποδυναμώσει. 480 βομβαρδιστικά τύπου Β-24 με 1285 τόνους βομβών περνούν από πάνω τους. Αλλά εξαιτίας των χαμηλών σύννεφων ρίχνουν τις βόμβες τους στα χωράφια. Η αποστολή είναι μια παταγώδης αποτυχία.
Μία βόμβα έπεσε ακριβώς πίσω από το οχυρό Wn 62 ενώ όλες οι υπόλοιπες διασκορπίστηκαν στην επαρχία. Οι Γερμανικές θέσεις είναι άθικτες και εκείνοι που θέλουν να αποβιβαστούν νομίζουν πως έχουν καταστραφεί. Απέναντι από το σημερινό Αμερικανικό νεκροταφείο τα αμφίβια άρματα Sherman DD του 741ου Τάγματος Τεθωρακισμένων έφυγαν από τις 5.35 π.μ. με 12 LTC. Γερμανικές οβίδες έπεσαν αμέσως στα LTC.
Η θάλασσα ήταν κακή, μόνο δύο αμφίβια άρματα Sherman DD φτάνουν στην ξηρά, τα υπόλοιπα έχουν βυθιστεί ή πλημμυρίσει. Τέσσερα άρματα θα οδηγηθούν στην παραλία με το LTC τους κατεστραμμένο από οβίδα. Απέναντι από την Βιερβίλ (τομέας Dog) o Υποπλοίαρχος Eider και ο Ανθυποπλοίαρχος Ρόκγουελ αποφάσισαν να φέρουν όλα τα άρματα DD του 743ου Τάγματος Τεθωρακισμένων στα LTC τους στην παραλία, η θάλασσα ήταν σε πολύ κακή κατάσταση.
6.25 π.μ.: Η ομάδα 14 της Ειδικής Ομάδας Εργασίας Μηχανικών προτού φτάσει στον τομέα Easy Read απέναντι από την κοιλάδα Ρυκέ (Ruquet), δεν υπάρχει κανείς στην παραλία, έφτασαν νωρίς. Το LCM αποβατικό τους χτυπήθηκε από οβίδα, όλοι πέθαναν ή τραυματίστηκαν, ήταν οι πρώτοι θάνατοι Αμερικανών πριν την Ομάχα.
6.30 π.μ.: Το πρώτο κύμα φτάνει στην παραλία. Η δύναμη επίθεσης χωρίζεται μεταξύ των δύο τμημάτων. Στα ανατολικά η 1η Μεραρχία Πεζικού, μαζί με την 116η RTC, ανέλαβε το τμήμα απέναντι από το Σαιν-Λωράν (Saint-Laurent) και την Κολβίλ (Colleville) (τομείς Easy και Fox). Στα δυτικά η 29η Μεραχία Πεζικού, μαζί με τη 16ηRTC , ανέλαβε τον τομέα Dog. Όμως τα ρεύματα στην Ομάχα ήταν πολύ ισχυρά εκείνη την ώρα. Οι επίλεκτες ομάδες (Rangers) θα αντιμετωπίσουν το ίδιο πρόβλημα.
Η πρωινή ομίχλη και ο καπνός από την φωτιά των πλοίων δε επιτρέπουν την αναγνώριση της στεριάς. Οι φορτηγίδες παρασύρονται ανατολικά και όλοι οι πεζικάριοι θα αποβιβαστούν μπροστά από άγνωστους στόχους. Σε ορισμένους τομείς δεν αποβιβάζεται κανένας. Σε άλλους τομείς αποβιβάζονται περισσότεροι λόχοι και ανακατεύονται. Όλα αυτά δημιουργούν μεγάλη σύγχυση που θα αυξηθεί από την σφοδρότητα των μαχών.
Απόβαση Αρμάτων
Δεδομένου του κακού καιρού, λήφθηκε η απόφαση το 116ο Σύνταγμα Μάχης να οδηγήσει τα άρματα DD του 743ου Τάγματος Αρμάτων στην παραλία. Ερχόμενοι απέναντι από το ισχυρά αμυνόμενο πέρασμα της Βιερβίλ, o λόχος Β του 743ου Τάγματος Αρμάτων έχασε όλα του τα μέλη πλην ενός και τα μισά άρματα DD. Ωστόσο οι άλλοι δύο λόχοι αποβιβάστηκαν χωρίς απώλειες. Στο μέτωπο του 16ου Συντάγματος Μάχης τα δύο άρματα DD που έφτασαν στην ξηρά ενώθηκαν με δύο άλλα που αποβιβάστηκαν κατευθείαν στην ξηρά εξαιτίας των χαλασμένων αρματαγωγών τους. Ο άλλος λόχος αρμάτων κατάφερε να αποβιβάσει 14 από τα 16 άρματά του (αν και τρία από αυτά καταστράφηκαν άμεσα).
Απόβαση Πεζικού
Από τους εννέα λόχους που αποβιβάστηκαν κατά το πρώτο κύμα, μόνο ο λόχος Α του 116ου Συντάγματος Μάχης στον τομέα Dog Green και οι Ρέιντζερς δεξιά τους αποβιβάστηκαν εκεί που έπρεπε. Ο Ε του 116ου, με στόχο τον τομέα Easy Green, κατέληξε διάσπαρτος στους δύο τομείς του 16ου Συντάγματος. Ο G του 116ου, με στόχο τον Dog White, άφησε ένα κενό 900 μέτρων στα δεξιά του, μεταξύ αυτών και του Α λόχου του ιδίου συντάγματος, όταν τελικώς βρέθηκαν στον τομέα Easy Green. Ο Ι του 16ου παρασύρθηκε τόσο ανατολικά που χρειάσθηκε μιάμιση επιπλέον ώρα για να αποβιβαστεί.
Όταν το πεζικό αποβιβάστηκε από τα σκάφη, βρέθηκε 45 με 90 μέτρα μακριά από την στεριά. Για να φτάσουν στη στεριά έπρεπε να προχωρήσουν μέσα στο νερό, το οποίο τους έφτανε στο λαιμό, βαριά φορτωμένοι. Στους περισσότερους τομείς έπρεπε να αντέξουν και τα συνεχιζόμενα πυρά, από όπλα, όλμους, το πυροβολικό και βαριά πολυβόλα. Όπου ο ναυτικός βομβαρδισμός είχε βάλει φωτιά στα χόρτα, όπως στον τομέα Dog Red, συγκάλυψε τα στρατεύματα που αποβιβάζονταν και απέτρεψε τα αποτελεσματικά πυρά των αμυνόμενων.
Ορισμένα τμήματα των λόχων G και F του 116ου Συντάγματος κατάφεραν να φτάσουν στο ανάχωμα σχεδόν αλώβητα, αν και η δεύτερη έγινε αποδιοργανωμένη μετά την απώλεια των αξιωματικών της. Ο G του 116ου ήταν σε θέση να διατηρήσει την συνοχή της, αλλά και αυτή χάθηκε στη προσπάθεια να μεταβούν δυτικά πίσω από το ανάχωμα κάτω από πυρά, σε μία προσπάθεια να πετύχει τους στόχους που του ανατέθηκαν.
Η διασπορά των σκαφών ήταν αρκετά εμφανής στο μέτωπο του 16ου συντάγματος όπου τμήματα των λόχων Ε κα F του 16ου και Ε του 116ου αναμείχθηκαν, κάνοντας δύσκολο να συγκεντρωθούν οι λόχοι και να αυτοσχεδιάσουν την επίθεσή τους και να αντιστρέψουν την κακή κατάσταση που δημιούργησαν οι λάθος αποβάσεις. Τα διάσπαρτα τμήματα του Ε του 116ου, που αποβιβάστηκαν στον τομέα Easy Red, κατάφεραν να αποφύγουν τις βαριές απώλειες, αν και, αφού αντιμετώπισε ένα βαθύ ρυάκι μετά την απόβαση αναγκάστηκαν να αχρηστεύσουν πολλά από τα όπλα τους για να φτάσουν στην ξηρά.
Οι απώλειες ήταν μεγαλύτερες στα δύο άκρα της Ομάχα. Στα ανατολικά, στον τομέα Fox Green και Easy Red, τα διάσπαρτα στοιχεία τριών λόχων από την στιγμή που κέρδισαν την σχετική ασφάλεια του αναχώματος έχασαν την μισή τους δύναμη. Μέσα σε 15 λεπτά από την απόβαση στο Dog Green στο δυτικό άκρο της παραλίας, ο λόχος Α του 16ου συντάγματος είχε διασκορπιστεί και οι επικεφαλής του συγκαταλέγονταν στα περίπου 120 θύματα, ενώ οι επιζώντες μειωνόταν αναζητώντας κάλυψη πίσω από εμπόδια.
Ο μικρότερος λόχος των Ρέιντζερς στα δεξιά τα πήγαν λίγο καλύτερα, αλλά έχασαν επίσης την μισή τους δύναμη. Ο λόχος L του 16ου συντάγματος τελικά αποβιβάστηκε με 30 λεπτά καθυστέρηση στα αριστερά του τομέα Fox Green, έχοντας απώλειες μέχρι να περάσουν την παραλία. Το έδαφος όμως στο ανατολικό άκρο της Ομάχα όμως έδωσε αρκετή προστασία στους 125 επιζώντες ώστε να οργανωθούν και να ξεκινήσουν επίθεση. Ήταν ο μόνος λόχος κατά την διάρκεια της πρώτης επίθεσης που λειτούργησε ως μονάδα.
Όλοι οι άλλοι λόχοι ήταν στην καλύτεροι περίπτωση αποδιοργανωμένοι, ως επί το πλείστον ακέφαλοι και συγκεντρωμένοι πίσω από το ανάχωμα χωρίς καμία ελπίδα να εκπληρώσουν τους στόχους της επίθεσης και στην χειρότερη περίπτωση δεν αποτελούσαν μάχιμες μονάδες. Σχεδόν όλοι είχαν αποβιβαστεί τουλάχιστον μερικές εκατοντάδες μέτρα από τον στόχο κάτι που σε συνδυασμό με τον πολύπλοκο σχεδιασμό ήταν αρκετό για τινάξει το σχέδιο στον αέρα.
Απόβαση Μηχανικού
Όπως και το πεζικό έτσι και το μηχανικό έχασαν τις θέσεις τους καθώς μόνο πέντε από τις δεκαέξι ομάδες έφτασαν στις καθορισμένες θέσεις. Τρεις ομάδες έφτασαν σε σημεία χωρίς πεζικό για να τους καλύψει. Κάτω από βαριά πυρά, οι μηχανικοί εργάστηκαν για να ανοίξουν δρόμους και να απομακρύνουν τα αμυντικά εμπόδια, η εργασία τους μάλιστα έγινε πιο δύσκολή εξαιτίας της έλλειψης εξοπλισμού και της προσπάθειας του πεζικού να καλυφθούν πίσω από τα εμπόδια που προσπαθούσαν να ανατινάξουν.
Υπέστησαν και άλλες απώλειες μάλιστα όταν τα εχθρικά πυρά εκτίναξαν τα εκρηκτικά με τα οποία εργάζονταν. Παρόλα αυτά οι μηχανικοί κατάφεραν να ανοίξουν έξι διαδρόμους, από έναν στους τομείς Dog White και Easy Green στο μέτωπο του 116ου συντάγματος και τους υπόλοιπους τέσσερις στον τομέα Easy Red στο μέτωπο του 16ου συντάγματος. Στο σύνολο οι απώλειες μηχανικών ξεπέρασαν το 40%.
Δεύτερο Κύμα Επίθεσης
Με τους αρχικούς στόχους ανεκπλήρωτους, το δεύτερο και μεγαλύτερο κύμα επίθεσης έφερε ενισχύσεις και όπλα υποστήριξης στις 07:00 για να αντιμετωπίσει σχεδόν τις ίδιες δυσκολίες όπως και το πρώτο. Το μόνο πλεονέκτημα του δεύτερου κύματος ήταν ότι ήταν μεγαλύτερο, και έτσι τα πυρά των αμυνομένων ήταν λιγότερο συγκεντρωμένα. Οι επιζώντες του πρώτου κύματος δεν ήταν σε θέση να παρέχουν πυρά κάλυψης αποτελεσματικά, και κάποια νέα στρατεύματα που αποβιβάστηκαν υπέστησαν απώλειες ισάριθμες με αυτές του πρώτου κύματος.
Η αποτυχία ανοίγματος μονοπατιών μέσα από τα εμπόδια στην παραλία επίσης αύξησε τις δυσκολίες του δεύτερου κύματος. Επιπλέον, η νέα παλίρροια άρχισε να κρύβει τα εναπομείναντα εμπόδια, προκαλώντας ζημιές στα αποβατικά σκάφη πριν φτάσουν καν στην ακτή. Όπως και στις αρχικές αποβάσεις, η δύσκολη πλοήγηση προκάλεσε λάθη στην αποβίβαση, σκορπώντας το πεζικό.
Αμερικανική Κατάσταση
Μάχιμοι μηχανικοί, με αποστολή την εκκαθάριση των εξόδων και το μαρκάρισμα των παραλιών, αποβιβάστηκαν εκτός στόχου και χωρίς τον εξοπλισμό τους. Πολλά τζιπ και φορτηγά βούλιαξαν σε βαθιά νερά. Αυτά που έφτασαν στην ξηρά σύντομα κόλλησαν στην στενή παραλία, αποτελώντας εύκολους στόχους για τους Γερμανούς υπερασπιστές. Οι περισσότεροι ασύρματοι χάθηκαν, καθιστώντας το έργο της οργάνωσης των διάσπαρτων και αποθαρρυμένων στρατευμάτων ακόμη πιο δύσκολο.
Εκτός από μερικά τανκς και διάσπαρτες ομάδες βαρέων όπλων, τα στρατεύματα επίθεσης είχαν μόνο τα προσωπικά όπλα τους, τα οποία, αφού σύρθηκαν στην άμμο, χρειάζονταν καθαρισμό προτού μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν. Πολλές ομάδες ήταν χωρίς αρχηγό και μάρτυρες για την τύχη των διπλανών στρατευμάτων και των αποβάσεων που γίνονταν γύρω τους. Πληγωμένοι άνδρες στην παραλία πνίγονταν από την εισερχόμενη παλίρροια.
Γερμανική Κατάσταση
Στη 13:35 η 325η Γερμανική μεραρχία αναφέρει ότι η επίθεση είχε αποκρουστεί πίσω στη θάλασσα. Από τη σκοπιά τους στο ακρωτήριο ντε λα Περσέ, με θέα όλη την παραλία από το δυτικό άκρο, η Γερμανική αντίληψη ήταν ότι η η επίθεση είχε σταματήσει στην παραλία. Ένας αξιωματικός σημείωσε ότι οι στρατιώτες έψαχναν για κάλυψη πίσω από τα εμπόδια, και μέτρησε δέκα τανκς να καίγονται.
Ωστόσο, ήδη από τις 7:35, το τρίτο τάγμα του 726ου συντάγματος Γρεναδιέρων, στον τομέα Fox Green, είχε αναφέρει ότι 100-200 αμερικανικά στρατεύματα είχαν διαπεράσει την μπροστινή γραμμή, με στρατεύματα μέσα από τα σύρματα στα WN-62 και WN-61 και να επιτίθενται στους Γερμανούς από πίσω. Τα θύματα ανάμεσα στους υπερασπιστές αυξάνονταν. Ενώ το 916ο σύνταγμα, υπερασπιζόμενο το κέντρο της 352ης ζώνης, ανέφερε ότι οι αποβάσεις είχαν ματαιωθεί, ζητούσε επίσης και ενισχύσεις.
Το αίτημα δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί, επειδή η κατάσταση αλλού στη Νορμανδία γινόταν όλο και πιο κρίσιμη για τους υπερασπιστές. Το 915ο σύνταγμα της 352ης μεραρχίας, το οποίο είχε προηγουμένως σταλεί κατά των Αμερικανικών εναέριων αποβάσεων στα δυτικά της Ομάχα, τώρα στάλθηκε στην Γκολντ Μπιτς, ζώνη στα ανατολικά της Ομάχα, αφού οι άμυνες εκεί είχαν καταρρεύσει.
Διάσπαση της Άμυνας
Τα βασικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά που επηρέασαν τις αποβάσεις επηρέασαν επίσης την επόμενη φάση της μάχης. Οι φυσικές έξοδοι από τις παραλίες ήταν οι κύριοι στόχοι του αρχικού σχεδίου επίθεσης. Ωστόσο, οι έντονα συμπυκνωμένες άμυνες γύρω από αυτά τα σημεία έκαναν τα στρατεύματα που αποβιβάζονταν κοντά τους, γρήγορα να μην μπορούν να συνεχίσουν την επίθεση. Μόνο στις περιοχές μεταξύ αυτών των εξόδων, στους βράχους , οι μονάδες μπορούσαν να συγκεντρωθούν σε μεγαλύτερη δύναμη.
Οι αμυντικές θέσεις ήταν λιγότερες και πιο μακριά από τις εξόδους, κατά συνέπεια, οι περισσότερες πρόοδοι έγιναν εκεί. Η άλλη βασική πτυχή των επόμενων ωρών ήταν ηγεσία. Το αρχικό σχέδιο ήταν υπό κατάρρευση, με τόσες πολλές μονάδες να έχουν αποβιβαστεί λανθασμένα, αποδιοργανωμένα και διάσπαρτα. Οι περισσότεροι διοικητές είχαν σκοτωθεί ή ήταν απόντες, ενώ υπήρχαν λίγοι τρόποι για να επικοινωνούν, εκτός από να φωνάζουν.
Σε ορισμένα σημεία, μικρές ομάδες ανδρών, μερικές φορές μαζεμένοι από διαφορετικούς λόχους, σε ορισμένες περιπτώσεις από διαφορετικές μεραρχίες,με διαφόρους τρόπους πείθονταν να εγκαταλείψουν τη σχετική ασφάλεια της κάλυψής τους, αρχίζοντας το εξουθενωτικό έργο της μείωσης των αμυνών στις κορυφές των βράχων.
Επίθεση Κατά των Αμυνών στους Βράχους
Οι επιζώντες του τρίτου λόχου από το πρώτο κύμα αποβιβάστηκαν στο Green Dog γύρω στις 6:45.Από τις 07:30, είχαν αναρριχηθεί στα βράχια κοντά στο White Dog. Ενώθηκαν αργότερα με λάθος αποβιβασμένα τμήματα του B λόχου του 116ου συντάγματος. Αυτή η ομάδα πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας πολιορκώντας και τελικά καταλαμβάνοντας το WN-73. Στις 07:50, ο C/116 άνοιξε κενά στο συρματόπλεγμα μεταξύ των WN-68 και WN-70, με κόπτες.
20 λεπτά αργότερα, περισσότερα ανοίγματα ανοίχτηκαν από ενισχύσεις. Η ομάδα αυτή συγκεντρώθηκε στην κορυφή και κομμάτια των G/116 και H/116 ενώθηκαν μαζί τους. Πριν από τις 09:00, μικρά μέρη από τους F/116 και B/116 έφτασαν στις κορυφές ακριβώς ανατολικά του White Dog. Στις 9:00 πάνω από 600 αμερικανικοί, σε ομάδες που κυμαίνονται από το μεγέθους λόχου έως λίγους μόνο άνδρες, είχαν φτάσει στην κορυφή των βράχων απέναντι από το White Dogκαι προχωρούσαν στην ενδοχώρα.
Το 3ο τάγμα του 116ου συντάγματος μάχης κατάφερε να φτάσει μέχρι τα Βράχια μεταξύ των WN-66 και WN-65. Προχώρησαν σε μικρές ομάδες, που υποστηρίζονταν από τα βαρέα όπλα του M/116, οι οποίοι έμεναν στη βάση των βράχων. Η πρόοδος επιβραδύνθηκε από τις νάρκες στις πλαγιές των βράχων, αλλά τα κομμάτια των τριών λόχων, καθώς και ένα τμήμα του G/116, είχε καταλάβει την κορυφή από τις 09:00, προκαλώντας τους υπερασπιστές του WN-62 να αναφέρουν εσφαλμένα ότι τα WN-65 και WN-66 είχαν καταληφθεί.
Μεταξύ 07:30 και 08:30 τα τμήματα των G/16, E/16 και E/116 ενώθηκαν και ανέβηκαν τα βράχια στο Easy Red, μεταξύ των WN-64 και WN-62. Στις 09:05, Γερμανοί παρατηρητές ανέφεραν ότι το WN-61 χάθηκε και ότι μόνο ένα αυτόματο όπλο ακόμα έριχνε από το WN-62. 150 άνδρες έχοντας φτάσει στην κορυφή, παρεμποδίζονται περισσότερο από τα ναρκοπέδια παρά από τα εχθρικά πυρά. Συνέχισαν όμως νότια για να επιτεθούν στο WN-63. Εν τω μεταξύ ο E/16, στράφηκε προς τα δυτικά κατά μήκος της κορυφής των βράχων, συμμετέχοντας σε μια μάχη για δύο ώρες γύρω από τοWN-64.
Μια μικρή ομάδα από μόλις τρεις άνδρες είχε εξουδετερώσει αποτελεσματικά αυτό το σημείο μέχρι τα μέσα του πρωινού, λαμβάνοντας 21 ομήρους, πάνω στην ώρα για να τους αποτρέψουν από το να επιτεθούν σε στρατεύματα που έφταναν. Μέχρι τις 09:30, μετά από συνταγματική εντολή που συστάθηκε ακριβώς κάτω από την κορυφή των βράχων, τα 1ο και 2ο τάγματα του 16ου συντάγματος στάλθηκαν στην ενδοχώρα αφού έφτασαν την κορυφή.
Στο Fox Green, στο ανατολικό άκρο της Ομάχα, τέσσερα τμήματα του L/16 είχαν επιζήσει από την απόβαση ανέπαφα και οδηγούσαν τώρα μέρη των I/16, K/16 και E/116 στις πλαγιές. Με την υποστήριξη πυρός από τα βαρέα όπλα του M/16, τανκς και πλοία, το WN-60 καταλήφθηκε. Από τις 09:00, το 3ο τάγμα του 16ης συντάγματος κινούταν στην ενδοχώρα.
Ναυτική Υποστήριξη
Η μόνη υποστήριξη πυροβολικού για τα στρατεύματα ήταν από το ναυτικό. Έχοντας να βρουν στόχους καλά κρυμμένους και με τον φόβο να χτυπήσουν τα στρατεύματά τους, τα μεγάλα όπλα των θωρηκτών και των ταχύπλοων σκαφών επικέντρωσαν τα πυρρά στα πλάγια των παραλιών. Οι καταστροφείς, όμως, ήταν σε θέση να έρθουν πιο κοντά, και από τις 08:00 άρχισαν να χτυπούν τους δικούς τους στόχους. Στις 09:50, δύο λεπτά αφού το McCook κατέστρεψε ένα όπλο 75 χιλιοστών στο WN-74, τα αντιτορπιλικά διατάχθηκαν να πλησιάσουν όσο πιο κοντά μπορούσαν.
Μερικά πλησίασαν στα 900 μ και αρκετές φορές ακούμπησαν στον πάτο διατρέχοντας τον κίνδυνο να κολλήσουν. Ένας μηχανικός που είχε αποβιβαστεί στο πρώτο κύμα στο Fox Red, βλέποντας το Frankford αν πλέει προς την ακτή, σκέφτηκε ότι είχε κτυπηθεί άσχημα.
Ναυτικός Βομβαρδισμός πριν την Επίθεση
O Στρατηγός Όμαρ Μπράντλεϊ μιλώντας στα Συμμαχικά στρατεύματα που προετοιμάζονταν στην Αγγλία για την απόβαση, υποσχέθηκε στους στρατιώτες ότι οι Γερμανοί στην παραλία θα δέχονταν ναυτικό βομβαρδισμό πριν από την αποβίβαση. Επίσης είπε " Άνδρες θα πρέπει να θεωρείτε τον εαυτό σας τυχερό. Θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από κοντά το μεγαλύτερο σόου στον πλανήτη (ναυτικός βομβαρδισμός)."
Ο υποναύαρχος John L. Hall αποδοκίμασε απερίφραστα το μέγεθος του βομβαρδισμού που γινόταν από αέρα και θάλασσα. Μια μεταγενέστερη ανάλυση της ναυτικής υποστήριξης κατά τη φάση της προ-απόβασης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ναυτικό είχε παράσχει ανεπαρκή βομβαρδισμό, δεδομένου του μεγέθους και της έκτασης της προγραμματισμένης επίθεσης. Η ναυτική υποστήριξη για την Ομάχα ήταν περιορισμένη σε ένα θωρηκτό, δύο καταδρομικά και έξι αντιτορπιλικά, μια πολύ μικρή υποστήριξη σε σχέση με αυτήν που είχε δοθεί στις εκφορτώσεις στον Ειρηνικό.
Άμυνα των Γερμανών στην Ενδοχώρα
Αν και οι παράκτιες θέσεις δεν είχαν αποκρούσει την εισβολή στην παραλία, είχε όμως σπάσει και αποδυναμώσει τους σχηματισμούς επίθεσης. Οι Γερμανοί έδωσαν έμφαση στην κύρια γραμμή της αντίστασης (MLR), κάτι που σήμαινε ότι οι άμυνες στο εσωτερικό της χώρας ήταν σημαντικά λιγότερες και πιο αδύναμες. Η τακτική αυτή ήταν αρκετή για να δυσκολέψει την Αμερικανική προέλαση στην ενδοχώρα, γεγονός που καθιστά δύσκολο ακόμη και να φθάσουν τις περιοχές συγκέντρωσης, πολύ περισσότερο να επιτύχουν τους στόχους της πρώτης ημέρας της απόβασης.
Ως παράδειγμα της αποτελεσματικότητας της Γερμανικής άμυνας, παρά την αδυναμία σε αριθμούς, το 5ο τάγμα Ρέιντζερς διέκοψε την προέλασή του στην ενδοχώρα από μια μόνο θέση πολυβόλου, κρυμμένη σε ένα διαχωριστικό φράχτη. Μια διμοιρία προσπάθησε να χτυπήσει από τα πλάγια τη θέση, μόνο για να πέσει πάνω σε μια άλλη θέση πολυβόλου στα αριστερά της πρώτης. Μια δεύτερη διμοιρία, στην προσπάθεια να καταλάβει αυτή τη νέα θέση, συνάντησε μια Τρίτη και στην προσπαθεί να ασχοληθεί με αυτό το πρόβλημα δέχτηκε πυρρά από μια τέταρτη θέση.
Η επιτυχία της MLR στο να εμποδίσει την κίνηση των βαρέων όπλων πέρα από την παραλία ότι, ανάγκασε, μετά από τέσσερις ώρες, τους Ρέιντζερς να εγκαταλείψουν τις προσπάθειες τους να κινηθούν περαιτέρω στην ενδοχώρα.
ΑΚΤΕΣ ΓΚΟΛΝΤ - ΤΖΟΥΝΟ - ΣΟΥΩΡΝΤ
Εκείνο το φοβερό πρωινό άρχισε η τελευταία φάση της επίθεσης από τη θάλασσα κατά του ανατολικού μισού της ακτής απόβασης στη Νορμανδία. Σε 20 μίλια, περίπου, από τις εκβολές του Ορν μέχρι το χωριό Λε Αμέλ προς τα δυτικά, οι Βρετανοί και οι Καναδοί αποβιβάζονταν κατά μάζες. Στην ακτή Γκολντ το 30ό Βρετανικό Σώμα αποβιβάστηκε κανονικά στις 07.30 χωρίς τη συνοδεία αμφιβίων αρμάτων, λόγω θαλασσοταραχής.
Στην Τζούνο στις 08.00, με καθυστέρηση μισής ώρας, άρχισε η απόβαση τμημάτων του 1ου Βρετανικού Σώματος και της 3ης Καναδικής Μεραρχίας με συνοδεία αμφιβίων αρμάτων. Στη Σουώρντ στις 07.30 άρχισαν κανονικά να αποβιβάζονται τα υπόλοιπα τμήματα του 1ου Βρετανικού Σώματος με συνοδεία αμφιβίων αρμάτων.
Η θάλασσα ήταν λιγότερο ανταριασμένη απ’ ό,τι στην ακτή Ομάχα, αλλά κι εδώ προξένησε καταστροφές. Βυθίστηκαν κάπου 50 παλιά άρματα μάχης τύπου «Κένταυρος» που είχαν εξοπλιστεί με ολμοβόλα των 95 χλστ. για να προσφέρουν στα κύματα εφόδου μια κινητή υποστήριξη πυροβολικού. Οι πρώτοι που αποβιβάστηκαν ήσαν οι βατραχάνθρωποι, 120 εξειδικευμένοι στις καταστροφές, που μέσα σε 20 λεπτά έπρεπε ν’ ανοίξουν διαδρόμους ανάμεσα στα εμπόδια, πριν φθάσουν τα πρώτα τμήματα.
Ο λοχίας Πήτερ Χένρυ κολύμπησε σ’ ένα λαβύρινθο από ατσάλινους πυλώνες, συρματοπλέγματα και κώνους από μπετόν βάζοντας εκρηκτικά για να ανατινάξει τα εμπόδια. Η εχθρική αντίσταση που αντιμετώπισαν τα αποβιβασθέντα τμήματα δεν είχε την αγριότητα της ακτής Ομάχα. Οι άνδρες της 716ης Γερμανικής Μεραρχίας Πεζικού δεν ήσαν τόσο αξιόμαχοι, όσο της σκληροτράχηλης 352ης Μεραρχίας. Οι Βρετανοί αποβιβάζονταν με μεγαλοπρέπεια και παράτες όπως, κατά παράδοση, συνηθίζουν στις στιγμές μεγάλης συγκίνησης.
Ήθελαν να διασκεδάσουν και να πάρουν εκδίκηση για τις πικρές αναμνήσεις της ταπεινωτικής ήττας της Δουγκέρκης και των καταστρεπτικών βομβαρδισμών του Λονδίνου. Μαζί τους οι Καναδοί κανόνιζαν τους δικούς τους λογαριασμούς για τις αιματηρές απώλειες στη Διέππη. Αλλά και οι Γάλλοι έβλεπαν τη μεγάλη επιστροφή στην πατρίδα. Επικρατούσε, γενικά, μία παράξενη ατμόσφαιρα χαράς και ενθουσιασμού, παρόλο ότι όλοι αυτοί πήγαιναν να πολεμήσουν. Βγαίνοντας στην ακτή Τζούνο οι κομάντος του 48ου Βασιλικού Πεζοναυτών, όχι μόνο πέσαν σε πλήθος από εμπόδια, αλλά δέχθηκαν και πυκνά πυρά όλμων.
Στο ένα μισό της ακτής οι στρατιώτες της 3ης Καναδικής Μεραρχίας πολέμησαν ανάμεσα από μπετονένια οχυρά και χαρακώματα, οχυρωμένα σπίτια και στους δρόμους της πόλης Κουρσέιγ πριν τελικά διασπάσουν την άμυνα και προχωρήσουν προς το εσωτερικό. Η Τζούνο ήταν η πιο αιματοβαμμένη από τις Βρετανικές ακτές. Οι βομβαρδισμοί από θάλασσα και αέρα δεν είχαν καταφέρει να συντρίψουν την επάκτια άμυνα ή μάλλον δεν είχαν πετύχει διόλου το σκοπό τους.
Τα εμπόδια αποδείχθηκαν το σκληρότερο τμήμα της απόβασης, όπως θυμούνται οι περισσότεροι. Όταν πέρασαν απ7αυτά, βρήκαν την αντίσταση του εχθρού σε άλλα σημεία σκληρή, σε μερικά ασθενή και ακόμα ανύπαρκτη σε άλλα. Στο δυτικό μισό της Γκολντ οι άνδρες του 1ου Συντάγματος του Χάμσαϊρ αποδεκατίστηκαν καθώς έβγαιναν από το νερό δεχόμενοι τα πυρά της σκληρής 352ης Γερμανικής Μεραρχίας.
Τελικά οι άνδρες του Χαμσάιρ θα κατορθώσουν να κάμψουν, μετά οκτάωρο, την εχθρική αντίσταση. Στην ακτή δεξιά από το Λε Αμέλ επικρατούσε τόση ησυχία που μερικοί άνδρες απογοητεύθηκαν. Μετά τις αρχικές απώλειες στην ακτή Σουώρντ, οι στρατιώτες προχώρησαν γρήγορα στο εσωτερικό, αντιμετωπίζοντας περιορισμένη αντίσταση. Η ακτή ήταν τυλιγμένη από καπνούς, «μαστιγοφόρα» άρματα ανατίναζαν νάρκες, άλλα άρματα και οχήματα καίγονταν, πότε-πότε έπεφτε καμιά οβίδα στην ακτή, πουθενά όμως δεν γινόταν η σφαγή που περίμεναν.
Σε πολλά μέρη θα έλεγες ότι επικρατούσε γιορτινή ατμόσφαιρα. Μερικοί ενθουσιασμένοι Γάλλοι πολίτες χαιρετούσαν τους στρατιώτες και φώναζαν: «Vive les Anglais!» (Ζήτω οι Άγγλοι). Μετά την αρχική σύγχυση που επικράτησε στις ακτές Γκολντ, Τζούνο και Σουώρντ, οι Βρετανοί και οι Καναδοί προχώρησαν προς το εσωτερικό με τάξη και αποτελεσματικότητα. Υπήρχε ένα μεγαλείο σ’ αυτή την προέλαση. Οι μάχες σε πόλεις και χωριά δίνονταν με ηρωισμό και θάρρος.
Μερικοί θυμούνται έναν ταγματάρχη των κομμάντος των Βασιλικών Πεζοναυτών με κομμένα τα δύο χέρια να παροτρύνει τους στρατιώτες: «Προχωράτε παιδιά προς το εσωτερικό πριν ο Φριτς καταλάβει αυτό το πάρτυ». Μερικοί χαιρετούσαν λέγοντας: «Θα σας συναντήσουμε στο Βερολίνο, παιδιά!». Στο Όμπερσαλτσμπεργκ ο Χίτλερ κάποια στιγμή ξύπνησε.
Δεν άλλαξε τίποτα από τις καθημερινές ενασχολήσεις του και μπροστά στο χάρτη της Νορμανδίας αστειευόταν στους επιτελείς του σε αυστριακή διάλεκτο: «Μιάμ, Μιάμ! Έρχονται να τους φάει ο Μεγάλος Λύκος. Καλά»! Ύστερα επιδοκίμασε τον Γιοντλ για το πρωινό του βέτο προς τον Ρούνστεντ να μην κινητοποιηθούν οι εφεδρείες –12 Μεραρχία Ες-Ες και Μεραρχία «Πάντσερ Λερ»– που ήταν υπό τις διαταγές του ίδιου του Χίτλερ.
Ο Φύρερ, όπως και ο Γιοντλ, δεν είχε πιστέψει ότι επρόκειτο για την αληθινή εισβολή. Ο στρατάρχης φον Ρούστεντ ούτε τότε, ούτε καμία άλλη στιγμή δεν τηλεφώνησε στον Χίτλερ την Ημέρα-D. Ως στρατάρχης θα μπορούσε να τον έχει καλέσει απ’ ευθείας και είναι πολύ πιθανό να είχαν αποσταλεί οι τεθωρακισμένες μεραρχίες. Ο αριστοκράτης όμως Ρούστεντ δεν καταδέχθηκε να παρακαλέσει τον άνθρωπο που ονόμαζε, συνήθως, «δεκανέα από τη Βοημία».
Ο Ρόμμελ ήταν στο δρόμο της επιστροφής προς το αρχηγείο του. Μαθαίνοντας στις 06.30 το πρωί ότι είχε εκδηλωθεί η επίθεση, άφησε κατά μέρος τη συνέντευξή του με τον Χίτλερ και έτρεξε να ξαναπάρει τη διοίκηση στα χέρια του. Δεν είχε πεισθεί ότι ήταν για κάτι σοβαρό. Πίστευε ότι μάλλον επρόκειτο για αντιπερισπασμό που είχε σκοπό να τραβήξει τις Γερμανικές εφεδρείες στην κάτω Νορμανδία. Η εκτίμησή του ήταν ότι ο εχθρός θα έδινε το μεγάλο του χτύπημα γύρω από τις εκβολές του Σαμ.
Ακτή Γκόλντ
Στην ακτή Γκολντ, μήκους 8 χλμ. περίπου, μεταξύ των ακτών Ομάχα και Τζούνο, αποβιβάστηκαν οι δυνάμεις της Βρετανικής 50ης Μεραρχίας Πεζικού και της Βρετανικής 8ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας. Oι αρχικοί στόχοι τους ήταν να καταλάβουν την πόλη του Μπαγιέ, το δρόμο Kαν-Μπαγιέ και το λιμένα του Αρρομάνς και να έρθουν σε επαφή με τους Αμερικανούς που αποβιβάστηκαν στην ακτή της Ομάχα στη Δύση και τους Καναδούς που αποβιβάστηκαν στην ακτή Τζούνο στην Ανατολή. H Γερμανική 716η Μεραρχία και στοιχεία του 1ου τάγματος της 352ης Μεραρχίας υπερασπίζονταν την ακτή.
H απόβαση ξεκίνησε στις 07:25 και η αρχική αντίσταση ήταν σθεναρή. Εντούτοις, οι Βρετανοί κατάφεραν, με τη βοήθεια των αρμάτων τους, να σπάσουν τις Γερμανικές γραμμές. Τα θύματα της απόβασης δεν ξεπέρασαν τους 500 άνδρες και μέχρι τα μεσάνυχτα της 6ης Ιουνίου είχαν αποβιβάσει σχεδόν 25.000 άνδρες και είχαν προχωρήσει έξι μίλια στο εσωτερικό. Συνενώθηκαν με τους Καναδούς που είχαν αποβιβαστεί στην ακτή Τζούνο, αλλά απέτυχαν να καταλάβουν το δρόμο Kαν-Μπαγιέ.
Αποτελούσε τον αντικειμενικό σκοπό της 50ής Μεραρχίας του 2ου Βρετανικού Σώματος Στρατού. Πρώτος αντικειμενικός σκοπός η κατάληψη της λουτρόπολης Αρρομάνς, όπου προβλεπόταν η κατασκευή του πρόχειρου λιμανιού "Μάλμπερι Β" και να προωθηθεί προς τον κόμβο της Μπαγιέ (Bayeux), διατηρώντας την επαφή με τους Αμερικανούς της Ομάχα και τους Καναδούς της Παραλίας Τζούνο. Η αντίσταση που αντιμετώπισαν οι Βρετανοί ήταν λυσσαλέα, ωστόσο κατάφεραν να την ξεπεράσουν, κύρια χάρη στον εξοπλισμό τους με τα λεγόμενα "Funnies" (αστεία) της 79ης θωρακισμένης μεραρχίας:
Επρόκειτο για τροποποιημένα άρματα μάχης Σέρμαν Μ4 "Crab", τα οποία στο πρόσθιο τμήμα τους έφεραν δύο μακρείς μεταλλικούς βραχίονες, συνδεδεμένους με ένα κύλινδρο. Σε αυτόν ήταν δεμένα μακριά συρματόσχοινα ή αλυσίδες. Όταν ο κύλινδρος περιστρεφόταν, τα συρματόσχοινα κτυπούσαν το έδαφος σαν μαστίγια, εξουδετερώνοντας, κατ' αυτό τον τρόπο, τις νάρκες που ενδεχομένως υπήρχαν στο έδαφος. Η χρήση αυτού του άρματος περιόρισε κατά πολύ τις ανθρώπινες απώλειες.
Ακτή Τζούνο
Εδώ αποβιβάστηκε η 3η Καναδική μεραρχία. Οι Καναδοί έφεραν πολύ βαριά την ήττα και εξουδετέρωση της 2ης καναδικής μεραρχίας στην απόβαση της Διέππης το 1942. Από αυτή την αποτυχία, ωστόσο, είχαν διδαχτεί πολλά. Η γερμανική αντίσταση στο Κουρσέλ-συρ-Μερ (Courselles-sur-Mer) κάμφθηκε σύντομα και οι Καναδοί προέλασαν σχεδόν αυθημερόν, προς τον αντικειμενικό τους στόχο, το αεροδρόμιο του Καρπικέ (Carpiquet) στα δυτικά της Καν, επιτυγχάνοντας τη βαθύτερη διείσδυση της 6ης Ιουνίου και έχοντας σχετικά χαμηλές απώλειες.
H ακτή Τζούνο, μεταξύ των ακτών Σουόρντ και Γκολντ, ήταν γνωστή ως η Καναδική ακτή, δεδομένου ότι σε αυτήν αποβιβάστηκε η 3η Καναδική Μεραρχία μαζί με τη 2η Καναδική Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία. H Τζούνο ήταν η καλύτερα οχυρωμένη ακτή μετά την ακτή της Ομάχα. O εναέριος βομβαρδισμός πριν από την απόβαση δεν προκάλεσε σημαντική ζημία στις Γερμανικές οχυρώσεις.
O ναυτικός βομβαρδισμός, που άρχισε τις 6:00 και κράτησε μέχρι τις 7:30, μαζί με τις βολές από τα άρματα και το πυροβόλα από τα καταστρώματα των αποβατικών, κατάφερε να καταστρέψει μόνο λίγα από τα οχυρά στην ακτή και εξαιτίας του καιρού πέρασε ένα ημίωρο μεταξύ της διακοπής του βομβαρδισμού και της απόβασης των στρατευμάτων, που επέτρεψε στους Γερμανούς να ανασυγκροτηθούν. Την πρώτη ώρα της επίθεσης, οι καναδικές δυνάμεις υπέστησαν βαριές απώλειες, αλλά μόλις κατάφεραν να περάσουν τον κυματοθραύστη, άρχισαν να προωθούνται γρήγορα στο εσωτερικό.
Μέχρι το μεσημέρι, το σύνολο της 3ης Μεραρχίας είχε αποβιβαστεί και είχε προωθήσει μονάδες του αρκετά χιλιόμετρα στο εσωτερικό της ακτής για να καταλάβει τις γέφυρες πέρα από τον ποταμό Σελ και στις 18:00 κατέλαβε την πόλη Σαιντ-Ομπεν-Συρ-Mερ. Μέχρι το τέλος της μέρας, οι Καναδοί είχαν προχωρήσει στο εσωτερικό περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη συμμαχική μονάδα, παρόλο που αντιμετώπισαν ισχυρή αντίσταση και απώθησαν την αντεπίθεση της 21ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας.
Ακτή Σουώρντ
Στη θέση αυτή αποβιβάστηκε η 3η Βρετανική μεραρχία πεζικού και μικρές γαλλικές δυνάμεις. Αντικειμενικός της σκοπός η προέλαση προς την Καν και η ευθυγράμμισή της με τις αερομεταφερόμενες ομάδες ανατολικά του ποταμού Ορν. Οι γέφυρες του Ορν είχαν καταληφθεί από τις αερομεταφερόμενες (με ανεμοπλάνα) δυνάμεις του ταγματάρχη Τζον Χάουαρντ. Παρόλ' αυτά, αντικειμενικός σκοπός όπως η Καν ήταν ανέφικτος για τη δύναμη μιας μεραρχίας, έστω και αν αυτή έκαμψε την παράκτια αντίσταση και ενισχύθηκε από τις αερομεταφερόμενες.
Οι Γερμανοί σταμάτησαν την προέλαση των Βρετανών αρχικά με την 21η Μεραρχία Πάντσερ, η οποία ενισχύθηκε από τη 12η Μεραρχία Πάντσερ SS. H ακτή Σουόρντ ήταν στο ακραίο ανατολικό σημείο των ακτών της απόβασης, περίπου 15 χλμ. από την Kαν. H Γερμανική αντίσταση στην περιοχή, σε σύγκριση με άλλες περιοχές, ήταν ασθενής. Yπήρχαν, βέβαια, υποθαλάσσια εμπόδια, αντιαρματικές τάφροι, οχυρά, πολυβολεία και θέσεις όλμων στις παραλίες και βαριά πυροβόλα στη Mερβίγ, πέρα από τον ποταμό Oρν, αλλά την ακτή υπερασπίζονταν μόνο περιορισμένες δυνάμεις της 716ης Mεραρχίας Πεζικού.
Oι μονάδες της 21ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας στάθμευαν στο εσωτερικό, πίσω από την Kαν. Oι δυνάμεις που αποβιβάστηκαν ήταν η 3η Βρετανική Μεραρχία Πεζικού και η 27η Βρετανική Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία, βασικός στόχος των οποίων ήταν να καταληφθεί το συντομότερο δυνατό η πόλη της Kαν και το κοντινό αεροδρόμιο στα δυτικά της. Mονάδες καταδρομέων που αποβιβάστηκαν με την 3η Mεραρχία είχαν αποστολή να ενισχύσουν τους αλεξιπτωτιστές της 6ης Aερομεταφερόμενης Mεραρχίας που είχαν καταστρέψει τις πυροβολαρχίες στη Mερβίγ και κρατούσαν τις γέφυρες στον ποταμό Oρν και στο κανάλι της Kαν.
H αντίσταση στην ακτή ήταν ασθενής και σύντομα η μάχη μεταφέρθηκε στο εσωτερικό και οι μονάδες καταδρομέων κατάφεραν να ενισχύσουν τους αλεξιπτωτιστές. Oι Βρετανοί ενώθηκαν με τις καναδικές δυνάμεις μόνο αργά το βράδυ, αλλά απέκρουσαν τη μόνη σημαντική Γερμανική αντεπίθεση της ημέρας, αυτή της 21ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας, που σημειώθηκε το απόγευμα σε αυτή την περιοχή.
H ημέρα τελείωσε με περίπου 30.000 άνδρες στην ξηρά και μόνο 700 θύματα. Εντούτοις, ο κύριος στόχος, η πόλη της Kαν, δεν επιτεύχθηκε, λόγω της σκληρής αντίστασης των Γερμανών και η επίθεση των Βρετανών εκφυλίστηκε έξι χιλιόμετρα από την πόλη.
TO AKPΩTHPIO ΠOYAN-NTY-XOK
Tο ακρωτήριο Πουάν-Ντυ-Χοκ βρισκόταν στο δυτικό άκρο της ακτής Ομάχα και φιλοξενούσε μία πυροβολαρχία έξι πυροβόλων των 155 μμ. εγκατεστημένη σε οχυρά από ενισχυμένο σκυρόδεμα. Mε ακτίνα δράσεως σχεδόν 25 χιλιόμετρα, τα πυροβόλα ήλεγχαν τόσο την ακτή Ομάχα όσο και τη Γιούτα. Tο έδαφος που φιλοξενούσε τα οχυρά ήταν σε ύψος 100 ποδιών από τη μικρή βραχώδη παραλία.
Oι Γερμανοί είχαν εκτιμήσει ότι ο γκρεμός θα τους προφύλασσε από την πλευρά της θάλασσας και για το λόγο αυτό οι αμυντικές θέσεις τους ήταν προσανατολισμένες μόνο προς το εσωτερικό της ακτής. Περίπου 200 άνδρες του πεζικού και του πυροβολικού επάνδρωναν την οχυρή θέση. H κατάληψη των οχυρών και η καταστροφή των πυροβόλων ανατέθηκε στο 2ο Αμερικανικό Τάγμα Ρέιντζερς.
H τοποθεσία βομβαρδιζόταν από τον Μάιο και η ένταση των βομβαρδισμών κορυφώθηκε τις μέρες πριν από την απόβαση. Την ημέρα της απόβασης, το θωρηκτό "Τέξας" κατηύθυνε τα πυρά των πυροβόλων του στην τοποθεσία, που αποτέλεσε και το στόχο 18 μεσαίων βομβαρδιστικών. Την αυγή της 6ης Iουνίου τα αποβατικά που μετέφεραν τους Pέιντζερς μέσα στη φουρτουνιασμένη θάλασσα πλησίασαν την ακτή σε απόσταση 3 μιλίων από το σημείο που έπρεπε να αποβιβαστούν σύμφωνα με το σχέδιο.
Μέχρι να αποβιβαστούν στο σωστό σημείο, πέρασαν 30 λεπτά από τη λήξη του βομβαρδισμού, που έδωσαν στους Γερμανούς τον απαραίτητο χρόνο να αναδιοργανωθούν. Oι Ρέιντζερς αποβιβάστηκαν στη βάση των ψηλών βράχων και χρησιμοποιώντας σχοινιά και με την κάλυψη των πυρών ενός Βρετανικού αντιτορπιλικού, κατάφεραν, παρά την αντίσταση των Γερμανών, να αναρριχηθούν στην κορυφή, χάνοντας μόνο 15 άνδρες στη διάρκεια της αναρρίχησης.
Μόλις βρέθηκαν στην κορυφή, εξουδετέρωσαν τη φρουρά, αλλά διαπίστωσαν ότι τα πυροβόλα είχαν μετακινηθεί από τα οχυρά τους και στις θέσεις τους οι Γερμανοί είχαν τοποθετήσει τηλεγραφικούς στύλους για να παραπλανήσουν τα αναγνωριστικά αεροπλάνα. Mία ομάδα παρέμεινε στην τοποθεσία και μία άλλη κινήθηκε στο εσωτερικό για να αναζητήσει τα πυροβόλα, τα οποία βρήκε αφρούρητα, καλυμμένα κάτω από μηλιές, σε έναν κοντινό αγρό και τα κατέστρεψε με θερμικές χειροβομβίδες.
Oι Γερμανοί, αφού συνήλθαν από την αρχική σύγχυση, αναδιοργανώθηκαν και επιτέθηκαν στις θέσεις που είχαν καταλάβει οι Ρέιντζερς. H μάχη διήρκεσε όλη τη μέρα και οι Ρέιντζερς κράτησαν τις θέσεις τους, χάρη στην υποστήριξη των πυρών του στόλου. Την επόμενη μέρα η αρχική δύναμη των 225 ανδρών είχε περιοριστεί στους 100 περίπου, τα τρόφιμα είχαν τελειώσει και τα πυρομαχικά λιγόστευαν. O κλοιός των Γερμανών έσπασε μόνο στις 8 Iουνίου από τους άνδρες του 5ου Tάγματος Pέιντζερς, που είχαν αποβιβαστεί δύο μέρες πριν στην ακτή Oμαχα.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΩΝ
Το Μάθημα της Διέππης
Δεν υπάρχει αμφιβολία, όταν ειδωθεί από την σκοπιά του σημερινού ιστορικού, ότι η επιχείρηση ήταν εξ ορισμού καταδικασμένη σε αποτυχία. Οι αξιωματικοί των Συμμάχων δεν είχαν καμία εμπειρία σχετική με παρόμοιες επιχειρήσεις, ο σχεδιασμός ήταν υπερβολικά φιλόδοξος και δεν έλαβε υπόψη του όλες τις παραμέτρους - ιδιαίτερα τις γερμανικές δυνάμεις στην περιοχή, τις οποίες υποεκτίμησε, αλλά και την υποστήριξη των αποβατικών μονάδων από πλευράς εφοδιασμού και εξοπλισμού - το τελευταίο αποδείχτηκε μοιραίο για τα άρματα μάχης, που ακινητοποιήθηκαν στις ακτές.
Η εκπαίδευση των ανδρών που έλαβαν μέρος ήταν το λιγότερο ανεπαρκής, τα πυρά υποστήριξης (από τέσσερα αντιτορπιλικά) ήταν ισχνά, ενώ ήταν άστοχη η χρησιμοποίηση στρατιωτών που μόλις έπαιρναν το βάπτισμα του πυρός. Επιπλέον, οι ακτές δεν ήταν κατάλληλες για την αποβίβαση αρμάτων μάχης, και αυτό ήταν γνωστό στους Γερμανούς - κατά περίεργο τρόπο δεν το πρόβλεψαν οι Βρετανοί.
Κάτι που έλειπε - και αποδείχτηκε μοιραίο στη λήψη των αποφάσεων από τους ηγέτες - ήταν μια επαρκής ομάδα πληροφόρησης για την κατάσταση, όπως και η οργάνωση μιας επιχείρησης για την επιτόπια συλλογή πληροφοριών πριν την απόβαση: Αν και δεν αναφέρονται σχετικά στοιχεία, φαίνεται ότι η επιχείρηση στηρίχθηκε σε σκόρπιες πληροφορίες και αεροφωτογραφήσεις. Δεν είναι, επίσης, αληθές ότι οι Γερμανοί είχαν προειδοποιηθεί για την απόβαση. Ειδοποιήθηκαν ελάχιστες ώρες πριν την πραγματοποίησή της και όντως είχαν τεθεί σε συναγερμό.
Το κέρδος, από συμμαχικής πλευράς, από αυτή την παταγώδη αποτυχία ήταν ότι οι επικεφαλής των επιτελείων προβληματίστηκαν πολύ σχετικά με την στρατηγική του μέλλοντος. Σταμάτησαν να θεωρούν την κατάληψη και χρήση ενός λιμένα ως απαραίτητο όρο για την πραγματοποίηση μιας μεγάλου μεγέθους απόβασης, αντιλήφθηκαν την σημασία της σωστής και έγκαιρης πληροφόρησης και της σωστής υποστήριξης των μονάδων απόβασης από βοηθητικά τμήματα, όπως Μηχανικού, καταστροφών, διαβιβάσεων κτλ.
H Αντεπίθεση της 21ης TΘM
O Ρόμελ πίστευε ακράδαντα ότι η μοναδική πιθανότητα να αποκρούσουν την απόβαση οι Γερμανοί ήταν οι έγκαιρες αντεπιθέσεις με τις τεθωρακισμένες μεραρχίες, που θα έριχναν τους εισβολείς στη θάλασσα. Παρά ταύτα, στις 6 Ιουνίου, μόνο μία, η 21η Τεθωρακισμένη Μεραρχία που στάθμευε έξω από την Kαν, ήταν σε θέση να αντεπιτεθεί άμεσα. H 21η Τεθωρακισμένη Μεραρχία είχε κερδίσει τη φήμη της στη Βόρεια Αφρική και είχε καταστραφεί την άνοιξη του 1943 στην Τυνησία. Αναδιοργανώθηκε στο τέλος του ίδιου έτους στην περιοχή της Βρετάνης.
O πυρήνας του ανθρώπινου δυναμικού της αποτελείτο από βετεράνους του ανατολικού μετώπου και της Αφρικής και τις τάξεις της συμπλήρωσαν νεοσύλλεκτοι από τη Γερμανία. Αρχικά εξοπλίστηκε με απαρχαιωμένα Γαλλικά άρματα που είχαν καταληφθεί το 1940. Στις αρχές του Iουνίου του 1944 η κατάσταση βελτιώθηκε με την παραλαβή 90 Panzer IV, αλλά μόνο ένα τάγμα γρεναδιέρων εξοπλίστηκε με ημιερπυστριοφόρα, ενώ οι άλλες μονάδες της περιορίστηκαν σε φορτηγά διαφόρων τύπων για τις μετακινήσεις τους.
O διοικητής της Μεραρχίας, Φότινγκερ, αξιωματικός του πυροβολικού, δεν απολάμβανε την εμπιστοσύνη και το σεβασμό των έμπειρων διοικητών των μονάδων της μεραρχίας, που πίστευαν ότι το μοναδικό ενδιαφέρον του ήταν η νυχτερινή ζωή στο Παρίσι. Στις 1:00 το πρωί της 6ης Ιουνίου ενημερώθηκε για ρίψη αλεξιπτωτιστών δυτικά του Ορν και δύο τάγματα πεζικού της μεραρχίας ενίσχυσαν τις δυνάμεις της 716ης M.Π. για την αντιμετώπισή τους, ενώ το τάγμα αναγνώρισής της επιφορτίστηκε με την έρευνα για περαιτέρω αεραποβάσεις νότια της Kαν.
Tο πρωί στις 10:30, ο στρατηγός Μαρκς, διοικητής του 84ου Σώματος Στρατού, διέταξε τη μεραρχία να αντεπιτεθεί κατά των Βρετανικών και Καναδικών δυνάμεων που είχαν αποβιβαστεί στις ακτές. Αυτή η αλλαγή της αποστολής της είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί σύγχυση, καθόσον ήδη σημαντικό μέρος των δυνάμεών της είχε εμπλακεί σε μάχες με τους αλεξιπτωτιστές. Στις 13:00 το μεσημέρι, ο διοικητής της μεραρχίας διέταξε τρία τάγματα να κινηθούν προς τις ακτές, εκατέρωθεν του Ορν, και ένα τέταρτο να συνεχίσει τις επιχειρήσεις για την απώθηση των αλεξιπτωτιστών.
Οργανώθηκαν τρία συγκροτήματα μάχης, με διοικητές τους Οπελν, Ράουχ και φον Λουκ, αλλά οι πιθανότητες επιτυχίας μειώθηκαν περαιτέρω λόγω της καθυστέρησης για την αναδιοργάνωση της μεραρχίας. Πολύτιμες ώρες χάθηκαν για να μετακινηθούν οι άνδρες και τα οχήματα μέσα από τους δρόμους της Kαν και τη μοναδική γέφυρα πάνω από τον Ορν και, όταν τα πρώτα άρματα κατάφεραν να διασχίσουν την πόλη, δέχθηκαν επίθεση με ρουκέτες από Βρετανικά Typhoons.
Περίπου στις 4:20 άρχισε η Γερμανική επίθεση δυτικά του Ορν. H περιοχή του Περ είχε καταληφθεί από Βρετανικά στρατεύματα, εξοπλισμένα με αντιαρματικά πυροβόλα των 6 και των 17 pdr. Οι Βρετανοί κράτησαν την ψυχραιμία τους, όταν είδαν έναν σχηματισμό περίπου 40 Panzer IV να κινείται γρήγορα προς τη θέση τους και δεν άνοιξαν πυρ μέχρι τη στιγμή που τα άρματα άρχισαν να αναρριχώνται την ανωφέρεια μπροστά τους. Oι πρώτες βολές τους πυρπόλησαν έξι άρματα και τα υπόλοιπα υποχώρησαν αναζητώντας κάλυψη σε γειτονικές συστάδες δένδρων.
Kοντά στο χωριό Ματιέ, περίπου εννέα άρματα είχαν την ίδια τύχη. O Γερμανικός απολογισμός της επίθεσης ανέφερε: "Tα πυρά των Βρετανών, από τις εξαιρετικά εγκατεστημένες αμυντικές θέσεις τους, ήταν δολοφονικά... μέσα σε ένα πολύ μικρό χρονικό διάστημα, το Σύνταγμα Αρμάτων είχε χάσει συνολικά 16 άρματα και υπέστη μία αποφασιστική ήττα."
Στα αριστερά, ο Ράουχ, εκμεταλλευόμενος ένα κενό ανάμεσα στις Βρετανικές και καναδικές δυνάμεις, προχώρησε με το Συγκρότημα Μάχης του ανενόχλητος μέχρι την ακτή, όπου συνενώθηκε με Γερμανικές δυνάμεις πεζικού, που κρατούσαν ακόμη στις παράκτιες οχυρώσεις. Αυτή η διείσδυση υποχρέωσε τα Βρετανικά στρατεύματα να διακόψουν την επίθεσή τους προς την Kαν και να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους για μία απευθείας προσβολή της.
Αλλά η Γερμανική πλευρά γεύτηκε την απογοήτευση, όταν συνειδητοποίησε ότι δεν είχε στη διάθεσή της σημαντικές δυνάμεις για να εκμεταλλευτεί την αρχική επιτυχία της. Oταν έπεσε το πρώτο σκοτάδι, οι άνδρες του Ράουχ αντίκρισαν διαδοχικά κύματα αεροσκαφών, που ρυμουλκούσαν ανεμοπλάνα να πετάνε πάνω τους. Hταν η υπόλοιπη δύναμη της 6ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας, που προοριζόταν να ενισχύσει τις δυνάμεις της που κρατούσαν τα προγεφυρώματα δυτικά του Ορν.
Oι Γερμανοί, φοβούμενοι την περικύκλωση και αποκοπή τους, αποσύρθηκαν από την ακτή σε θέσεις βόρεια της Kαν. H επίθεση του φον Λουκ, ανατολικά του Ορν, απωθήθηκε από το φονικό πυρ των πυροβόλων του ναυτικού και των δυνάμεων που είχαν αποβιβαστεί και από τις επιδρομές της συμμαχικής αεροπορίας και αναγκάστηκε να υποχωρήσει και αυτός στη γραμμή εξόρμησής του.
H τελευταία ευκαιρία για τους Γερμανούς να απωθήσουν τους Συμμάχους την 6η Iουνίου είχε χαθεί. Oι άλλες δύο τεθωρακισμένες μεραρχίες στην περιοχή, η 12η των SS και η Mεραρχία Lehr, αποδεσμεύτηκαν από τον Χίτλερ μόνο στις 19:00 το απόγευμα και ήταν πλέον πολύ αργά για να παρέμβουν αποφασιστικά στη μάχη της 6ης Ιουνίου, πριν καταφέρουν οι Σύμμαχοι να εγκατασταθούν σταθερά στις ακτές.
Tο πρωί της 7ης Ιουνίου, το προγεφύρωμα των Συμμάχων στις ακτές αποτελούνταν από τρεις χωριστούς τομείς και το απώτερο σημείο του ήταν αυτό στην Μπαγιέ, 25 χλμ. στο εσωτερικό της Νορμανδίας. H απόβαση είχε πετύχει και ήταν πλέον ζήτημα εβδομάδων οι Σύμμαχοι να αποβιβάσουν επαρκείς δυνάμεις για μία επίθεση προς το Παρίσι και τη Γερμανία.
ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
5 Ιουνίου
22:00΄: Αρχίζει η προκαταρκτική φάση της επιχείρησης με την κωδική ονομασία "Επιχείρηση Ποσειδών" (Operation Neptune): Πρόκειται για την επιχείρηση διάπλου της Μάγχης.
6 Ιουνίου
00:05΄: Οι Συμμαχικές δυνάμεις αρχίζουν το βομβαρδισμό των παράκτιων πυροβολαρχιών μεταξύ Χάβρης και Σερμπούρ.
00:10΄: Ρίπτονται με αλεξίπτωτο οι πρώτες ομάδες αναγνώρισης. Ο υπολοχαγός Πουλ (Poole) είναι ο πρώτος στρατιωτικός των Συμμαχικών δυνάμεων που πατά σε Γαλλικό έδαφος.
00:20΄: Οι Βρετανοί κομμάντος του ταγματάρχη Χάουαρντ (Howard) καταφθάνουν με ανεμοπλάνα και επιτίθενται κατά γεφυρών στον ποταμό Ορν.
01:00΄: Η 82η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία των ΗΠΑ προσεδαφίζεται στα δυτικά της κωμόπολης Σαιντ Μερ Εγκλίζ.
01:10΄: Φθάνουν στο γερμανικό Αρχηγείο του 84ου Σώματος στο Σαιν-Λο οι πρώτες αναφορές για την παρουσία Αμερικανών αλεξιπτωτιστών στο γαλλικό έδαφος.
01:30΄: Η 101η Αερομεταφερόμενη Μεραρχία των ΗΠΑ προσεδαφίζεται κοντά στη Παραλία Γιούτα.
01:50΄: Το κύριο σώμα της 6ης Βρετανικής Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας προσεδαφίζεται ανατολικά του ποταμού Ορν.
02:45΄: Τα στρατεύματα που προορίζονται για την Παραλία Όμαχα επιβιβάζονται στα αποβατικά.
03:00΄: Τα μεγάλα συμμαχικά σκάφη φθάνουν στις προκαθορισμένες θέσεις προκειμένου να υποστηρίξουν με τα πυροβόλα τους την απόβαση.
03:20΄: Καταφθάνει, με ανεμόπτερα, ο βαρύς εξοπλισμός των Αερομεταφερόμενων Μονάδων.
03:25΄: Οι Γερμανοί παρατηρητές αναφέρουν την παρουσία των Συμμαχικών δυνάμεων στις ακτές της Νορμανδίας.
03:50΄: Οι Βρετανοί αλεξιπτωτιστές επιτίθενται στο χωριό Ρανβίλ (Ranville).
04:30΄: Η κωμόπολη Σαιντ Μερ Εγκλίζ καταλαμβάνεται από το 505ο Σύνταγμα του Αμερικανικού Στρατού και γίνεται η πρώτη Γαλλική κωμόπολη που ελευθερώνεται από τους Γερμανούς.
04:45΄: Οι Βρετανοί εξουδετερώνουν τα παράκτια πυροβόλα στην περιοχή της Μερβίλ (Merville).
05:30΄: Τα συμμαχικά πολεμικά σκάφη ανοίγουν πυρ εναντίον των γερμανικών παράκτιων οχυρωμάτων.
06:00΄: Αμερικανικά βομβαρδιστικά επιτίθενται εναντίον των παράκτιων οχυρώσεων στις θέσεις των Γιούτα και Ομάχα.
06:30΄: Αποβιβάζονται οι πρώτοι Αμερικανοί στρατιώτες στις Γιούτα και Ομάχα.
07:00΄: Το Γερμανικό ραδιόφωνο αναφέρει την απόβαση.
07:10΄: Οι Αμερικανοί καταδρομείς του 2ου Συντάγματος επιτίθενται κατά του ακρωτηρίου του Οκ (Pointe du Hoc) στο άκρο της Παραλίας Γιούτα.
07:30΄: Οι Βρετανοί αποβιβάζονται στις παραλίες Γκολντ και Σουόρντ.
07:35΄: Οι Καναδοί αποβιβάζονται στην παραλία Τζούνο.
09:00΄: Ο Στρατηγός Αϊζενχάουερ εγκρίνει τη δημόσια ανακοίνωση της απόβασης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
09:15΄: Ο Στρατηγός Όμαρ Μπράντλεϊ (Omar Bradley) αντιμετωπίζει σφοδρή αντίσταση στην Παραλία Όμαχα και ζητά ενισχύσεις.
09:30΄: Ο Γάλλος ταγματάρχης Κιφέρ (Kieffer) απελευθερώνει το κτήριο του Καζίνο στη Ρίβα Μπέλλα (Riva Bella). Απελευθερώνεται το χωριό Ερμανβίλ (Hermanville), παρακείμενο της Παραλία Σουόρντ.
09:45΄: Οι Αμερικανοί εκκαθαρίζουν ολοσχερώς την Παραλία Γιούτα.
12:00΄: Ο Τσώρτσιλ ανακοινώνει, σε ομιλία του στη Βουλή, την απόβαση των Συμμαχικών δυνάμεων.
13:00΄: Τα στρατεύματα της Παραλίας Γιούτα ενώνονται με την 101η Αερομεταφερόμενη.
13:30΄: Τα στρατεύματα στην Παραλία Όμαχα αρχίζουν να κινούνται προς το εσωτερικό.
14:30΄: Γερμανική αντεπίθεση με άρματα μάχης της 21ης Μεραρχίας Πάντσερ.
15:00΄: Η 12η Μεραρχία Πάντσερ SS διατηρεί τις θέσεις της νότια της Καν.
16:00΄: Βρετανικά άρματα μάχης καταφθάνουν στην Αρρομάνς-λε-Μπαιν (Arromanches-les-Bains).
18:00΄: Τα Αμερικανικά στρατεύματα της Παραλία Ομάχα προωθούνται στο εσωτερικό. Απελευθερώνεται το χωριό Σαιν-Λωράν (Saint-Laurent).
20:00΄: Η 21η Μεραρχία Πάντσερ καταφθάνει στο Λυκ-συρ-Μερ ανάμεσα στις παραλίες Τζούνο και Σουόρντ.
22:00΄: Ο Στρατάρχης Ρόμελ επιστρέφει στο Αρχηγείο του. Η 21η Μεραρχία Πάντσερ ανακόπτει την Βρετανοκαναδική προέλαση στο δάσος του Λεμπισέ (Lebisay).
7 Ιουνίου
· Η πρώτη μεγάλη πόλη που απελευθερώνεται στη Γαλλία είναι η Μπαγιέ (Bayeux). Καταλαμβάνεται ξημερώματα της 7ης Ιουνίου από τη Βρετανική δύναμη καταδρομέων "Sherwood" (Sherwood Rangers).
· Ο Πρόεδρος Ρούζβελτ προσεύχεται από ραδιοφώνου για την ευόδωση της επιχείρησης.
· Η ηγεσία του εγχειρήματος παρατηρεί ότι κανείς από τους αρχικούς αντικειμενικούς στόχους δεν έχει επιτευχθεί, εκτός από την εδραίωση των αρχικών θέσεων απόβασης. Οι πληροφορίες, ωστόσο, μιλούν για κακή οργάνωση των αμυνομένων, καθώς οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να οργανώσουν αντεπίθεση για να "πετάξουν τους εισβολείς στη θάλασσα" όπως είχε διατάξει ο Χίτλερ, ενώ οι δυνάμεις τους φαίνονται πολυδιασπασμένες. Δίνεται εντολή για αναδιοργάνωση των συμμαχικών μονάδων.
9-11 Ιουνίου
Το αρχικό μέτωπο της απόβασης επεκτείνεται. Η 2η Μεραρχία προωθείται εγκαθιστώντας μέτωπο 4,5 χλμ. βόρεια του Τρεβιέρ (Trevieres) και καταλαμβάνει θέση - κλειδί στο δάσος του Σερισύ (Cerisy). Δεξιά και αριστερά της προωθούνται παρόμοια οι 1η και 29η Μεραρχία.
12 Ιουνίου
Αρχίζει προώθηση δυνάμεων προς το Σερμπούρ, καθώς η 352ή Γερμανική Μεραρχία, που κρατά τις θέσεις της από τις 6 του μήνα, αρχίζει να εμφανίζει σημεία κάμψης.
13 Ιουνίου
Καταφθάνουν, σε διαρκώς αυξανόμενους ρυθμούς, Γερμανικές ενισχύσεις. Η ταχεία ανάπτυξη των Συμμαχικών δυνάμεων από τις παραλίες της απόβασης προς το εσωτερικό ανακόπτεται. Ο Χίτλερ πραγματοποιεί την απειλή του κατά του Λονδίνου εκτοξεύοντας, από αρκετά βορειοανατολικότερα σημεία, τα ιπτάμενα βλήματα V-1.
14 Ιουνίου
Ο Στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ φθάνει στην Μπαγιέ και εγκαθιστά την Προσωρινή Κυβέρνηση της Γαλλίας.
17 Ιουνίου
Οι Ρούντστεντ και Ρόμμελ οργανώνουν αντεπίθεση εναντίον των δυνάμεων του Μοντγκόμερι. Ζητούν από τον Χίτλερ να τους επιτραπεί να αναδιπλώσουν τις δυνάμεις τους εκτός βεληνεκούς των βαρέων όπλων των πολεμικών σκαφών. Ο Χίτλερ αρνείται.
18 Ιουνίου
Το 7ο Σώμα Στρατού αποκόπτει όλους τους δρόμους από και προς τη Χερσόνησο του Κοταντέν.
19 Ιουνίου
Ξεσπά έντονη καλοκαιρινή θύελλα στη Μάγχη, η οποία θα διαρκέσει τέσσερεις ημέρες. Οι πρόχειροι λιμένες "Μάλμπερι" υφίστανται σοβαρές καταστροφές. Οι Αμερικανοί αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το δικό τους στην Παραλία Ομάχα, οι Βρετανοί της Παραλίας Γκολντ, αντίθετα, αποφασίζουν την επισκευή και επαναχρησιμοποίησή του. Η απώλεια των λιμένων προκαλεί σημαντικές ανησυχίες, καθώς δεν είναι δυνατή η ενίσχυση των αποβιβασθέντων με άνδρες και υλικό.
26 Ιουνίου
Οι Βρετανοί οργανώνουν την "Επιχείρηση Έπσομ" (Operation Epsom) για να εγκαταστήσουν ένα προγεφύρωμα στον ποταμό Οντόν, δυτικά της Καν. Το εγχείρημα αποτυγχάνει και η στασιμότητα στα μέτωπα παραμένει.
27 Ιουνίου
Οι Αμερικανικές δυνάμεις απελευθερώνουν το Σερμπούρ. Ωστόσο, το Γερμανικό Μηχανικό έχει επιφέρει τέτοιες καταστροφές στο λιμάνι, που θα χρειαστούν περισσότερες από τρεις εβδομάδες μέχρι να μπορέσει να επαναχρησιμοποιηθεί με ικανοποιητικές αποδόσεις.
28 Ιουνίου
Αυτοκτονεί ο επικεφαλής της 7ης Γερμανικής Στρατιάς Στρατηγός Ντόλμαν.
1 Ιουλίου
Οι Σύμμαχοι έχουν εδραιώσει προγεφύρωμα πλάτους 70 χλμ και έχουν αποβιβάσει περίπου 1 εκατ. άνδρες και 180.000 οχήματα κάθε τύπου. Το βάθος, ωστόσο, αυτού του προγεφυρώματος δεν ξεπερνά τα 25 χλμ., ενώ στα περισσότερα σημεία δεν υπερβαίνει τα 5 μόλις χλμ.
Η φάση εφόδου ολοκληρώθηκε. Αρχίζει η Μάχη της Νορμανδίας.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ - D
Η μάχη σταμάτησε νωρίς. Οι επιτιθέμενοι είχαν κουραστεί και οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να κάνουν νυχτερινή αντεπίθεση. Αντίθετα η συμμαχική αεροπορία άρχιζε τους νυχτερινούς βομβαρδισμούς στο πεδίο της μάχης για να αποκλείσει την άφιξη των εφεδρειών του εχθρού. Τη μοιραία μέρα για το τρίτο Ράιχ, την 6η Ιουνίου 1944.
Καθώς ο Ρόμμελ έτρεχε μ’ όλη την ταχύτητα του αυτοκινήτου του προς τη Νορμανδία λέγοντας στον οδηγό του «Tempo, Tempo (Γρήγορα, Γρήγορα)», καθώς οι Διοικητές του στο μέτωπο εισβολής πάσχιζαν απελπισμένα να σταματήσουν την ορμητική συμμαχική επίθεση, τα πάντα εξαρτόνταν από τα άρματα μάχης: την 21η Θωρακισμένη Μεραρχία (Παντσερντιβιζιόν), πίσω από τις Βρετανικές ακτές και τις μεραρχίες 12η Ες-Ες και «Πάντσερ Λερ», που ακόμα τις κρατούσε πίσω ο Χίτλερ.
Μόλις 12 ώρες αργότερα –από τις 4 το πρωί της 6ης Ιουνίου που τις είχε ζητήσει ο Ρούνστεντ– αποδεσμεύθηκαν από τον Χίτλερ, αλλά δεν μπορούσαν να επιχειρήσουν στις περιοχές εισβολής πριν από το πρωί της 7ης Ιουνίου. Ήταν το μοιραίο διάστημα που οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τους εισβολείς πάνω στην ακτή. Δόγμα που πίστευε ο Ρόμμελ και τα γεγονότα τον δικαίωσαν.
Με το τέλος της Ημέρας-D, η απόβαση στη Νορμανδία είχε πετύχει. Είχαν εγκατασταθεί τα προβλεπόμενα προγεφυρώματα και είχαν επιτευχθεί οι αρχικοί αντικειμενικοί σκοποί. Η εκφόρτωση στις ακτές προχωρούσε κανονικά, τα ναρκαλιευτικά εργάζονταν πυρετωδώς για εκκαθάριση των διαύλων από τις νάρκες και οι νηοπομπές κινούνταν ανενόχλητες.
Για τις απώλειες οι απόψεις των ιστορικών ποικίλλουν. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι πάνω στην ακτή απωλέσθηκαν 4.300 Βρετανοί και 6.000 Αμερικανοί. Απώλειες πολύ μικρότερες από τις αναμενόμενες, πλην αυτών της ακτής Ομάχα. Οι απώλειες των Γερμανών την Ημέρα-D κυμαίνονταν από 4.000 έως 9.000 άνδρες.
Μέσα σε 17 ώρες αφότου οι Σύμμαχοι πάτησαν στην ακτή αποβιβάστηκαν 132.715 στρατιώτες και μόνο το υλικό που αποβιβάστηκε από τους Βρετανούς ξεπέρασε τα 6.000 άρματα μάχης, οχήματα, αντιαεροπορικά, αντιαεροπορικά πυροβόλα κ.ά. και τους 4.300 τόνους εφοδίων και πυρομαχικών. Πράγματι η 6η Ιουνίου 1944 ήταν η πιο Μεγάλη Μέρα!!!
ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ
Πλην της προετοιμασίας και της μαχητικής ικανότητας των συμμαχικών δυνάμεων, αποφασιστικής σημασίας για την επιτυχία της απόβασης και την επιβίωση του προγεφυρώματος, τις πρώτες ειδικά μέρες, ήταν η υποστήριξη από τα πυροβόλα του πολεμικού ναυτικού και η πλήρης κυριαρχία στον αέρα της συμμαχικής πολεμικής αεροπορίας. Στην επιτυχία συντέλεσε και η πολύ σημαντική προσπάθεια σε επίπεδο σχεδιασμού, παραγωγής και συγκέντρωσης πολεμικού υλικού, αλλά και έρευνα και εφαρμογή μεγάλου αριθμού τεχνικών καινοτομιών που τελικά υποστήριξαν την επιχείρηση.
Σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν σε μεγάλους αριθμούς αποβατικά σκάφη για τη μεταφορά προσωπικού, εφοδίων και αρμάτων μάχης. Κατασκευάστηκαν επίσης τεχνητά λιμάνια (Mulberry harbours) από προκατασκευασμένα τσιμεντένια μέρη και παλαιά πλοία που ρυμουλκήθηκαν και ποντίστηκαν αμέσως μετά την απόβαση σε προεπιλεγμένα σημεία, δημιουργώντας αποβάθρες όπου μπορούσαν να εκφορτωθούν προμήθειες και πολεμικό υλικό.
Ακόμη, αναπτύχθηκαν ή διαμορφώθηκαν νέοι τύποι αρμάτων: αμφίβια άρματα μάχης, φλογοβόλα άρματα (Crocodiles), άρματα εκκαθάρισης ναρκοπεδίων (Crabs), οχήματα μηχανικού εξοπλισμένα για καταστροφή οχυρώσεων (AVRE), οχήματα για γεφυροποιία κ.λπ. Την επομένη της απόβασης το προγεφύρωμα στα πέντε σημεία είχε βάθος περίπου 10 χιλιόμετρα. Τέσσερις μέρες μετά (στις 10 Ιουνίου), τα πέντε προγεφυρώματα ενώθηκαν μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα ευρύ μέτωπο περίπου 100 χιλιομέτρων με βάθος που ποίκιλλε από 12 ως 18 χιλιόμετρα.
Η απελευθέρωση της Γαλλίας είχε ξεκινήσει, το προγεφύρωμα είχε σταθεροποιηθεί και ενισχύσεις σε άνδρες και πολεμικό υλικό συνέχιζαν να φθάνουν με ταχύτατους ρυθμούς, που οι Γερμανοί δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν: στις 12 Ιουνίου, 326.000 άνδρες είχαν αποβιβαστεί στη Γαλλία. Η αισιοδοξία που προκάλεσε η απόβαση στη συμμαχική κοινή γνώμη έκανε κάποιους να πιστεύουν ότι ο πόλεμος ίσως να τελείωνε μέχρι το τέλος του 1944. Διαψεύστηκαν: θα χρειαζόταν περισσότεροι από δέκα μήνες πολέμου πριν από την οριστική συνθηκολόγηση του Τρίτου Ράιχ.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΡΙΝΑΝ ΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑΣ
Αυτή η μεγάλη ιστορική στρατιωτική επιχείρηση κρίθηκε από πολλούς παράγοντες. Ο σπουδαιότερος και καθοριστικός παράγοντας όμως ήταν οι πληροφορίες. Όπως κάθε φορά σε κάθε στρατιωτική επιχείρηση. Οι πληροφορίες εντοπίζουν τους στόχους, οι πληροφορίες τους αξιολογούν σε διάφορες λεπτομέρειες, οι πληροφορίες εφαρμόζουν σχέδια παραπλάνησης, οι πληροφορίες με την αθόρυβη και μεθοδική δουλειά τους σώζουν ζωές ώστε οι φίλιες απώλειες στο σύνολο(τραυματίες, νεκροί, αγνοούμενοι) να ναι μικρότερες. Οι Γερμανοί στον συγκεκριμένο τομέα έπασχαν.
Οι Βρετανοί με την σωστή οργάνωση και την ομαδικότητα τους στον τομέα των πληροφοριών ήταν πάντα όχι ένα αλλά αρκετά βήματα μπροστά από τους Γερμανούς. Με τις πληροφορίες τους πέθαναν λιγότεροι στρατιώτες από Γερμανικά πυρά. Ενδεικτικά θα ήθελα να αναφέρω τον Ισπανό διπλό πράκτορα (υπέρ των Βρετανών) Χουάν Πουζόλ με το κωδικό όνομα “Γκάρμπο” που έμενε σε προάστιο του Λονδίνου. Οι Γερμανοί τον θεωρούσαν ως έναν από τους σπουδαιότερους πράκτορες τους.
Μόνο που είχε δημιουργήσει ένα δίκτυο 27 (φανταστικών) προσώπων (σε συνεργασία με τον χειριστή του από τη Βρετανική υπηρεσία πληροφοριών) και διοχέτευαν φανταστικές πληροφορίες με μικρή δόση αλήθειας μέσα ώστε να θεωρηθούν “αξιόπιστες” κατά την ανάλυση από το αρμόδιο γραφείο της OKW (OberKommando Wehrmacht). Το γεγονός ότι οι σύμμαχοι είχαν υπεροπλία σε καθοριστικούς τομείς (π.χ αεροπορία) δεν σημαίνει ότι δεν θα είχαν τουλάχιστον τις τριπλάσιες απώλειες αν οι πληροφορίες δεν είχαν κάνει πολύ καλά τη δουλειά τους.
Ευτυχώς οι Γερμανοί τα δολώματα τα τσίμπησαν καλά και οι “αξιόπιστες” πληροφορίες ήταν ίσως η κυριότερη αιτία της λανθασμένης διάταξης των γερμανικών δυνάμεων στη Γαλλία σε συνδυασμό με τις κόντρες κάποιων αξιωματικών στο επιτελείο καθώς και τον χαρακτήρα του γνωστού…Φύρερ. Ο Ρόμελ από τη μεριά του, ένα λαμπρό στρατιωτικό μυαλό το οποίο ήταν και επιτελικό αλλά και κοντά στο μέσο Γερμανό στρατιώτη, έκανε ότι καλύτερο μπορούσε για να οργανώσει την άμυνα του έχοντας στο μυαλό του σίγουρα μια πολιτική λύση του θέματος.
Να κρατήσει δηλαδή τους συμμάχους όσο μπορούσε πιο κοντά στις ακτές (ΑΝΣΚ του να μην πετύχουν οι Σύμμαχοι αξιόπιστο προγεφύρωμα διότι μετά όλα είχαν χαθεί) με στατική και κινούμενη (άρματα μάχης κυρίως τα οποία η ΟΚW δεν του έδωσε τις μονάδες που ήθελε) άμυνα ώστε να βρεθεί μία “αξιοπρεπής πολιτική λύση” για τη χώρα του. Ίσως να συμμετείχε (δια της άτυπης ανοχής του) στην απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ από τον Στάουφενμπεργκ γιατί ήξερε ότι ο δρόμος που είχε πάρει η Γερμανία δεν ήταν ο σωστός.
Ήξερε ότι ο πόλεμος για τη χώρα του είχε χαθεί. Προσπαθούσε απλώς να μπαλώσει τις τρύπες του “Τείχους του Ατλαντικού”. Στο πλαίσιο αυτό είχε ξεκινήσει εντατικές επιθεωρήσεις. Όταν πέρασε από τη Μερβίλ για να ελέγξει τον εκεί τομέα, επιθεώρησε την πυροβολαρχία που είχε ως ΑΝΣΚ την παροχή πυρών ανασχέσεως και καταστολής στην ακτή εναντίον των συμμαχικών δυνάμεων που θα επιχειρούσαν τυχόν απόβαση στον τομέα.
Επικεφαλής της πυροβολαρχίας ήταν ο μόλις 23 ετών υπολοχαγός Ράιμουντ Στάινερ που την είχε οργανώσει με 4 πυροβόλα στραμμένα προς την κατεύθυνση των ακτών, 20 λάκους με πολυβόλα, 2 ορύγματα, 2 ναρκοπέδια, φράχτες με πυκνό συρματόπλεγμα και τρία αντιαεροπορικά όπλα σε κατάλληλες θέσεις ώστε να παρέχουν τη καλύτερη δυνατή αντιαεροπορική κάλυψη στην πυροβολαρχία. Ο Ρόμελ του έδωσε συγχαρητήρια αφού εντυπωσιάστηκε από την διάταξη σε συνδυασμό με το νεαρό της ηλικίας του υπολοχαγού που εκτελούσε χρέη προσωρινού διοικητή.
Ένα άλλο περιστατικό που αξίζει να αναφερθεί είναι το παρακάτω. Σχετικά λίγες μέρες πριν τη συμμαχική απόβαση έγινε μια αποστολή αναγνώρισης ακτών από τη διμοιρία Χ του 10ου Commando. Στην αποστολή συμμετείχε ο 25χρονος υπολοχαγός Τζορτζ Λέιν (πραγματικό όνομα Τζούρι Λάνγκι). Η ολιγομελής ομάδα έγινε κάποια στιγμή αντιληπτή από γερμανική περίπολο και οι Βρετανοί κομμάντος έκαναν το αυτονόητο για τέτοια περίπτωση σε τέτοιου είδους αποστολή…ταχεία απαγκίστρωση…Ωστόσο ο Λέιν εγκλωβίστηκε και συνελήφθη αιχμάλωτος.
Ο 51χρονος Ρόμελ όταν ενημερώθηκε διέταξε να του φέρουν τον νεαρό Βρετανό αξιωματικό στο γραφείο του. Έτσι από το κελί βρέθηκε σε αυτοκίνητο με προορισμό: Λα Ρος Γκιγιόν, το αρχηγείο του Ρόμελ. 20 Μαϊου 1944. Σε περίπου μισό μήνα θα γινόταν η απόβαση. Ο Ρόμελ αρχικά για να τον φοβίσει λίγο και να τεστάρει τον χαρακτήρα του είπε με σταθερή φωνή: “Είσαι ένα από αυτούς τους κομμάντο γκάνγκστερ? Έχουμε διαταγές να εκτελούμε τους σαμποτέρ” και ο νεαρός Βρετανός αξιωματικός του απάντησε ετοιμόλογα αλλά και με θράσος η αλήθεια: “Αν νομίζετε ότι είμαι σαμποτέρ τότε γιατί είμαι εδώ?”.
Του Ρόμελ πιθανότατα του άρεσε το ετοιμόλογο και ατίθασο του χαρακτήρα του Βρετανού και συνέχισε πάλι αλλά σε έντονο ύφος: “Ώστε το θεωρείς πρόσκληση?!” και ο Βρετανός απάντησε: “Ναι και τιμή”. Ο Ρόμελ πριν περάσει στην ανάκριση-φιλική κουβέντα τον ξαναδοκίμασε: “Λοιπόν, ώστε είσαι κομμάντο?” και ο Βρετανός χαλαρά του απάντησε “αγύριστα” και ψυχρά: “Οι καλύτεροι στρατιώτες του κόσμου”. Ο Ρόμελ παρουσία του υπασπιστή του και δυο υπαξιωματικών συνοδών κρατουμενου (σύμφωνα με τη μαρτυρία του νεαρού Βρετανού αξιωματικού που επέζησε) τον κοίταξε με ένα ανάμικτο ύφος και κούνησε το κεφάλι του.
Στη συνέχεια του έδωσε το χέρι του για χειραψία η οποία ήταν γερή και εκδήλωνε έτσι μια παραδοχή του αντιπάλου και γιατί όχι μια “υπόγεια” αλλά σαφή έκφραση θαυμασμού για το θάρρος και θράσος των κομμάντος που είχε διαπιστώσει από τη πρώτη στιγμή συνομιλώντας από κοντά μαζί του. Η συνομιλία τους ηχογραφήθηκε και δαχτυλογραφήθηκε αργότερα λέξη προς λέξη στα αρχεία της ΟΚW.
Η στρατιωτική τιμή του Ρόμελ αποδεικνύεται (σύμφωνα με την ιστορική μαρτυρία του Βρετανού) όταν στο τέλος μετά τη συνομιλία ενώ έδωσε εντολή να τον πάρουν από το γραφείο, του είπε πριν φύγουν να μην ανησυχεί, δεν θα πάθει τίποτα και ότι έχει το λόγο του σαν στρατιώτη. Ο Ρόμελ άλλωστε σεβάστηκε πάντα τη ζωή των αιχμαλώτων και δεν εκτέλεσε ποτέ τη πάγια διαταγή να εκτελούνται οι κομμάντος. Άλλοι Γερμανοί αξιωματικοί την εκτέλεσαν αυτή τη διαταγή χωρίς δισταγμό.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΒΑΣΗ
Στην απόβαση συμμετείχαν δύο Ελληνικά πλοία του τότε Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού, οι κορβέτες "Τομπάζης" και "Κριεζής", με πλήρωμα 155 ανδρών. Κυβερνήτης του πρώτου πλοίου ήταν ο Πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος και του δεύτερου ο Δημήτριος Κιοσσές, μετέπειτα ναύαρχος και Αρχηγός του Γεν. Επιτ. Ναυτικού. Ο ύπαρχος του "Κριεζής" Γρηγόριος Παυλάκης τιμήθηκε το 2004 με τον τίτλο του Ιππότη της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας σε επετειακή τελετή που έγινε στη Γαλλία.
Εκείνο όμως που είναι άγνωστο στους περισσότερους είναι ότι η μικρή Ελλάδα δεν έλειψε και από αυτή την ημέρα του πολέμου. Αν και βρισκόταν ακόμη υπό κατοχή, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις συνέχισαν να προσφέρουν σταθερά στον αγώνα των Συμμάχων. Τα Ελληνικά πολεμικά πλοία που πολεμούσαν μαζί με το Βρετανικό ναυτικό επανδρώνονταν από ικανά πληρώματα, αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού και εφέδρους που προέρχονταν από το Εμπορικό Ναυτικό.
Οι ικανότητες των Ελλήνων ναυτικών αναγνωρίστηκαν από νωρίς από τους Συμμάχους δικαιώνοντας τη φήμη των θαλασσόλυκων. Συνοδεύοντας συμμαχικές νηοπομπές στη Μεσόγειο ή τον Ατλαντικό Ωκεανό, οι άνδρες αυτοί είχαν αποκτήσει σημαντική πολεμική πείρα. Στην ιστορική απόβαση της Νορμανδίας έλαβαν μέρος δύο Ελληνικά πολεμικά. Οι κορβέτες «Τομπάζης» και «Κριεζής», που μόλις είχαν ολοκληρώσει αποστολές συνοδείας νηοπομπών στον Ατλαντικό.
Από τα τέλη Απριλίου ήδη, οι κυβερνήτες των πλοίων είχαν λάβει λεπτομερείς οδηγίες και διαταγές για τις αποστολές που θα έπρεπε να εκτελέσουν κατά τη διάρκεια της αποβατικής επιχείρησης και το μόνο που απέμενε να μάθουν ήταν η ακριβής ημερομηνία. Μετά τη γνωστοποίηση των διαταγών, τα πλοία απέπλευσαν από το λιμάνι του Πόρτσμουθ προκειμένου να αποφευχθεί η διαρροή πληροφοριών και μέχρι την ημέρα της απόβασης εκτέλεσαν διάφορες αποστολές.
Το Απόρρητο Σήμα
Στις 5 Ιουνίου οι Ελληνικές κορβέτες έλαβαν το απόρρητο σήμα με το οποίο ενημερώνονταν για την έναρξη της επιχείρησης Overlord. Τα δύο Ελληνικά πολεμικά αποτελούσαν ένα μικρό μόνο μέρος του τεράστιου συμμαχικού στόλου που είχε συγκεντρωθεί και αριθμούσε 6.690 πλοία κάθε τύπου.
Ωστόσο, οι Έλληνες ναυτικοί είχαν να εκτελέσουν μια σημαντική αποστολή. Οι Γερμανοί είχαν δημιουργήσει στα στενά της Μάγχης τεράστια θαλάσσια ναρκοπέδια τα οποία αποτελούσαν σημαντικό εμπόδιο που έφραζε το δρόμο στις συμμαχικές αποβατικές δυνάμεις προς τις Γαλλικές ακτές. Μπροστά από τα αποβατικά και τα πλοία συνοδείας προηγούντο ναρκαλιευτικά τα οποία θα έπρεπε να ανοίξουν πέντε ασφαλείς δίαυλους μέσα στο ναρκοπέδιο.
Το «Κριεζής» και το «Τομπάζης» βρίσκονταν μαζί με πλήθος άλλων πλοίων στο νησί Γουάιτ στη Νότιο Αγγλία. Αν και τα πληρώματα γνώριζαν για τα ναρκαλιευτικά που θα άνοιγαν τους δίαυλους, εξακολουθούσαν να ανησυχούν για τις νάρκες. H αποστολή που ανέλαβαν οι δυο Ελληνικές κορβέτες ήταν η συνοδεία άλλων πολεμικών και αποβατικών πλοίων προς την ακτή Gold όπου θα αποβιβαζόταν η 50η Μεραρχία Πεζικού της 2ης Βρετανικής Στρατιάς.
Τα πλοία έπλεαν με σιγή ασυρμάτου και οι άνδρες επάνδρωναν όλες τις θέσεις μάχης, ενώ η σφοδρή κακοκαιρία μαινόταν στη Μάγχη. Φτάνοντας στο ναρκοπέδιο, τα ναρκαλιευτικά ανέλαβαν να τους οδηγήσουν στο δίαυλο που θα ακολουθούσαν και τα Ελληνικά πολεμικά ήταν από τα πρώτα που διέσχιζαν τα επικίνδυνα εκείνα νερά. Βγαίνοντας από το ναρκοπέδιο, στις 5.30 ξημερώματα Τρίτης 6 Ιουνίου, τα πλοία συνοδείας άρχισαν μπαράζ βολών σφυροκοπώντας τα Γαλλικά παράλια.
Τα αποβατικά του πρώτου κύματος κατευθύνθηκαν στην ακτή Gold και στις 07:25 άρχισε η απόβαση των ανδρών.Τα Ελληνικά πολεμικά παρέμειναν στα ανοικτά των ακτών προσφέροντας κάλυψη στα αποβατικά. Στο πρωινό δελτίο του BBC στις 9 το πρωί οι εκφωνητές ανέφεραν:
«Τα πληρώματα περίμεναν με τις καρδιές τους να χτυπούν δυνατά. Ναυτικές δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, του Καναδά, της Πολωνίας, της Ολλανδίας, της Νορβηγίας και της Ελλάδας ενήργησαν σήμερα απόβαση στην Ευρώπη. Οι άνδρες ξεσπούν σε ζητωκραυγές. O ενθουσιασμός που επικρατεί από την πρώτη στιγμή της επιχείρησης, παραμένει διάχυτος».
Εκείνες τις στιγμές όλοι οι συμμετέχοντες Έλληνες ξέρουν καλά ότι γράφουν ιστορία, δοξάζοντας την πατρίδα τους. Το απόγευμα κατά το σούρουπο, στην περιοχή των Ελληνικών πλοίων εκδηλώθηκε αεροπορική επίθεση της Luftwaffe που αντιμετωπίστηκε από τα αντιαεροπορικά όπλα των πλοίων. Απώλειες από τα Ελληνικά πολεμικά δεν υπήρξαν. Για τις επόμενες ημέρες, οι δύο κορβέτες θα συνόδευαν άδεια αποβατικά και εμπορικά πλοία πίσω στην Αγγλία.
Στις πρώτες εννέα μέρες, το Κριεζής συνόδευσε 2 νηοπομπές από το Πόρτσμουθ και 1 νηοπομπή από το Φάλμουθ στη Νορμανδία. Μεταξύ 16 και 23 Ιουνίου, έκανε επισκευές και καθαρισμό γάστρας στη δεξαμενή του Φάλμουθ, μεταξύ 23 και 29 Ιουνίου συνόδευσε νηοπομπές από την Ουαλία στην Κορνουάλη και από 7 Ιουλίου έως 10 Αυγούστου συνόδευσε 9 νηοπομπές από το Πόρτλαντ των ΗΠΑ στη Νορμανδία.
Από την πλευρά του το «Τομπάζης» μέσα στις πρώτες είκοσι μέρες συνόδευσε 7 νηοπομπές από το Πόρτσμουθ στη Νορμανδία, μεταξύ 25 Ιουνίου και 12 Ιουλίου συνόδευσε νηοπομπές μεταξύ Κορνουάλης και Σαουθάμπτον και έως τις 30 Ιουλίου συνόδευσε νηοπομπές από το Φάλμουθ και το Σόλεντ στη Νορμανδία. Ως τις 9 Αυγούστου παρέμεινε στο Σαουθάμπτον για καθαρισμό λεβήτων και μεταξύ 11-16 Αυγούστου πραγματοποίησε ανθυποβρυχιακή περιπολία στα ανοικτά του Χερβούργου για την προστασία των αγωγών καυσίμων και των πλοίων πόντισης καλωδίων.
Οι Αξιωματικοί
Οι αξιωματικοί του «Κριεζής» ήταν ο πλωτάρχης Δημήτριος Κιοσσές, οι ανθυποπλοίαρχοι Γρηγόριος Παυλάκης, Κλεάνθης Ζερβός, Ιωάννης Λαγωνίκας και Γεώργιος Βαζάκας, ο σημαιοφόρος Δημήτριος Ματάλας και ο έφεδρος σημαιοφόρος Σταύρος Νιάρχος. Στο «Τομπάζης» ήταν ο πλωτάρχης Γεώργιος Παναγιωτόπουλος, οι ανθυποπλοίαρχοι Παναγιώτης Παπαδιαμαντόπουλος, Νικόλαος Καλλιοντζής και Ρωμανός Νικολαΐδης, ο σημαιοφόρος Θεόδωρος Λυμπεράκης και ο έφεδρος σημαιοφόρος Μιχαήλ Μαρής.
Σημαντική βέβαια ήταν και η συμβολή του Ελληνικού Εμπορικού Ναυτικού στην απόβαση. Αν και δεν έχουν σωθεί τα αρχεία και δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία, είναι βέβαιο ότι πολλά Ελληνικά εμπορικά πλοία συγκαταλέγονταν στον τεράστιο συμμαχικό στόλο. Επίσης, δύο τουλάχιστον Ελληνικά πλοία βυθίστηκαν προκειμένου να αποτελέσουν τις βάσεις για την ανέγερση δύο τεχνητών λιμένων Μάλμπερι στα ανοικτά των Νορμανδικών ακτών.
Η ΑΠΟΒΑΣΗ ΣΤΗ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑ ΚΑΙ Η ΤΥΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Καθώς ξημέρωνε η 6η Ιουνίου 1944 τα Γερμανικά φυλάκια κατά μήκος των ακτών της Νορμανδίας άρχισαν να διακρίνουν τα πρώτα πλοία ενός τεράστιου στόλου των Συμμάχων. Αρχιζε η απόβαση στη γαλλική Νορμανδία που είχε την κωδική ονομασία Επιχείρηση Οβερλορντ. Τη νύχτα της 5ης προς 6η Ιουνίου άρχισαν να αποπλέουν από τα Βρετανικά λιμάνια 6.697 πλοία για να φέρουν σε αίσιο πέρας την επιχείρηση. Επικεφαλής της συμμαχικής αποβατικής εκστρατείας ήταν ο Αμερικανός στρατηγός Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, ο κατοπινός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών στη δεκαετία του '50.
Η μεγαλύτερη αρμάδα που είχε ξεκινήσει ποτέ από τα Βρετανικά νησιά κατευθυνόταν προς τις γαλλικές ακτές της Νορμανδίας, συνεπικουρούμενη από τη συμμαχική αεροπορία. Οι Γερμανοί προσπάθησαν ν' αποκρούσουν τη συμμαχική απόβαση στη Νορμανδία αλλά τελικά δεν τα κατάφεραν, αν και προξένησαν σημαντικές απώλειες στους Συμμάχους. Η Επιχείρηση Οβερλόρντ καθόρισε έμμεσα και τις Ελληνικές εξελίξεις. Κατά κύριο λόγο την εδαφική επικράτεια της Ελλάδας στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου.
Σχέδιο Αιγαίου
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσόρτσιλ είχε αντιρρήσεις για την Επιχείρηση Οβερλορντ και αντιπρότεινε στους δύο συνεργάτες του στην Αντιχιτλερική Συμμαχία, τον Ρούζβελτ και τον Στάλιν, μια συμμαχική επιχείρηση που θα ελάμβανε χώρα στα Βαλκάνια, κυρίως στην Ελλάδα. Σε αυτή την προτεινόμενη απόβαση στα Βαλκάνια ο Τσόρτσιλ επιζητούσε τη συμμετοχή της Τουρκίας, που τη δελέαζε με διάφορα εδαφικά ανταλλάγματα.
Στο σχέδιο του Βρετανού πρωθυπουργού ήταν η κατάληψη της Ρόδου και άλλων νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Στη διάσκεψη της Τεχεράνης, ο Τσόρτσιλ επανήλθε στο ζήτημα των συμμαχικών επιχειρήσεων στο Αιγαίο. Κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στην Τεχεράνη μεταξύ του Βρετανού πρωθυπουργού με τους Ρούζβελτ και Στάλιν, ο Τσόρτσιλ «έστρεψε τη συζήτηση και πάλι προς την Τουρκία».
«Είχαμε συμφωνήσει -γράφει ο Τσόρτσιλ- να την πιέσουμε να εισέλθει στον πόλεμο κατά το τέλος του χρόνου. Αν το έκανε, οι μόνες στρατιωτικές επιχειρήσεις που θα απαιτούνταν θα ήταν η εγκατάσταση των αεροπλάνων μας στα Τουρκικά αεροδρόμια της Ανατολίας και η κατάληψη της νήσου Ρόδου. Μια μεραρχία εφόδου και μερικές φρουρές θα αρκούσαν. Αφού θα κατείχαμε τη Ρόδο και τις Τουρκικές αεροπορικές βάσεις, θα μπορούσαμε να καταλάβουμε τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου με την άνεσή μας».
Πριν αρχίσει η διάσκεψη της Τεχεράνης, οι Άγγλοι είχαν προσπαθήσει με βεβιασμένο τρόπο ν' απελευθερώσουν κάποια νησιά των Δωδεκανήσων που βρίσκονταν από καιρό υπό Ιταλική διοίκηση, όπως και τη νήσο Σάμο. Αλλά οι Γερμανοί τους απώθησαν λίγο μετά την προσωρινή επικράτησή τους. Στο μικρό χρονικό διάστημα που ορισμένα νησιά είχαν απελευθερωθεί, δημιουργήθηκαν προβλήματα που άπτονταν της Ελληνικής εθνικής κυριαρχίας, όπως επισήμανε στο ημερολόγιό του ο Έλληνας πολιτικός Παναγιώτης Κανελλόπουλος.
Στις 3 Οκτωβρίου 1943 ο Κανελλόπουλος έγραψε: «Έπεσε η Νεάπολη (Ιταλία) (...) Η Σάμος ευτυχώς μένει ελεύθερη. Ας βοηθήσει ο Θεός να μην καταφέρουν οι Γερμανοί την ανακατάληψή τους. Με αφορμή τη Σάμο και τα νησιά της Δωδεκανήσου, που απελευθερώθηκαν, σημειώθηκε μια κρίση όχι μόνο κυβερνητική, αλλά γενικότερα εθνική. Οι Άγγλοι δεν επιτρέψανε στην Ελληνική κυβέρνηση να υπαγάγει τη Σάμο στη δικαιοδοσία της και γενικά εκδηλώσαν προθέσεις που μειώνουν την Ελλάδα...».
Αλλά η Αγγλική παρουσία ήταν πολύ σύντομη. Λίγο πριν αρχίσει η διάσκεψη της Τεχεράνης, οι Γερμανοί είχαν ανακαταλάβει την Κω, τη Λέρο και τη Σάμο. Όπως σημείωσε ο Π. Κανελλόπουλος, ο Ιερός Λόχος και οι Άγγλοι που είχαν πάει στη Σάμο «διατάχθηκαν να εκκενώσουν τη νήσο χωρίς αντίσταση». Ίσως τα νησιά του Αιγαίου να ήταν το δέλεαρ ώστε η Τουρκία να μπει στον πόλεμο στο πλευρό των Συμμάχων και να παίξει ένα ρόλο στο πλευρό των Άγγλων στις πολεμικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια.
Όμως στην Τεχεράνη ο Τσόρτσιλ συνάντησε το ενιαίο μέτωπο του Ρούζβελτ και του Στάλιν που στόχευαν στην Επιχείρηση Οβερλόρντ και όχι σε μια μεγάλη Βαλκανική επιχείρηση που θα διευκόλυνε τα Βρετανικά σχέδια στη Μεσόγειο. Ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκωλ ήταν επίσης αντίθετος στα σχέδια του Τσόρτσιλ και υποστήριζε ένθερμα την απόβαση στη Νορμανδία στο έδαφος της πατρίδας του, που θα συντόμευε την απελευθέρωσή της.
«Οι Βρετανοί -έγραψε ο Ντε Γκωλ- και πρώτ' απ' όλους ο Τσόρτσιλ έβλεπαν τα πράγματα διαφορετικά». Κατά τους Άγγλους ήταν καλύτερα τα συμμαχικά στρατεύματα να στραφούν προς την παραδουνάβια Ευρώπη, μέσω της Ιταλίας και των Βαλκανίων. «Η μεγάλη συμμαχική προσπάθεια θα συνίστατο στο να προωθηθούν από την ιταλική χερσόνησο προς την Ελλάδα και τη Γιουγκοσλαβία και, πετυχαίνοντας ταυτόχρονα την επέμβαση των Τούρκων, να περάσουν στη συνέχεια στην Αυστρία, τη Βοημία και την Ουγγαρία.
Όπως ήταν φυσικό, αυτό το στρατηγικό σχέδιο συμφωνούσε με την πολιτική του Λονδίνου που απέβλεπε στην καθιέρωση της Βρετανικής κυριαρχίας στη Μεσόγειο και που πάνω απ' όλα φοβόταν μήπως ξαφνικά οι Ρώσοι καταφθάσουν εκεί και πάρουν τη θέση των Γερμανών».
«Η Ελλάδα -κατέληξε ο Ντε Γκωλ- χωρίς αμφιβολία ήταν ευπρόσιτη» για μια συμμαχική απόβαση, αλλά η συνέχεια θα ήταν πολύ δύσκολη στα βουνά των Βαλκανίων. «Το ανώμαλο έδαφος της Βαλκανικής χερσονήσου δεν προσφερόταν για την προέλαση των συμμαχικών στρατευμάτων σε μια περιοχή με κακό οδικό και αργό σιδηροδρομικό δίκτυο (...) Αντίθετα η Γαλλία πρόσφερε έδαφος ευνοϊκό για γρήγορες επιχειρήσεις».
Η απόβαση στη Νορμανδία, στις 6 Ιουνίου 1944, καθόρισε τελικά με έμμεσο τρόπο και τις εξελίξεις στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια γενικότερα.
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΝΟΡΜΑΝΔΙΑΣ
Μετά την επιτυχία της Απόβασης ξεκίνησε ένα άλλο, δυσκολότερο κεφάλαιο για τους Συμμάχους: η Μάχη της Νορμανδίας, η οποία υπολογιζόταν να διαρκέσει τρεις εβδομάδες αλλά τελικά κράτησε σχεδόν τρεις μήνες, κυρίως επειδή οι Γερμανοί δεν υποχώρησαν, όπως υπολόγιζαν οι Σύμμαχοι, αλλά πολέμησαν - με διαταγή του Χίτλερ - μέχρι τελευταίας πνοής, μετρώντας πάνω από 400.000 νεκρούς και τραυματίες. Και οι συμμαχικές δυνάμεις όμως είχαν πάνω από 200.000 απώλειες, εκ των οποίων 37.000 νεκροί.
Μόλις στις 9 Ιουλίου οι Σύμμαχοι κατάφεραν να κατακτήσουν την Καέν, την οποία έπρεπε - σύμφωνα με το σχέδιο - να κατακτήσουν την πρώτη ημέρα της Απόβασης. Στις επόμενες τρεις βδομάδες το μέτωπο μετακινήθηκε μόλις τρία χιλιόμετρα νότια. Στις 7 Αυγούστου οι Γερμανοί έκαναν μια τελευταία αιφνιδιαστική - αλλά αποτυχημένη - επίθεση στο Αβράνς και στις 16 Αυγούστου ο Χίτλερ διέταξε γενική υποχώρηση.
Στις 20 Αυγούστου ένα από τα «μεγαλύτερα αιματοκυλίσματα του πολέμου», σύμφωνα με τον Αϊζενχάουερ, εξελίχθηκε στο Φαλέζ Ποκέ, όταν 150.000 Γερμανοί στρατιώτες περικυκλώθηκαν από συμμαχικά στρατεύματα. 50.000 σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν ή πιάστηκαν αιχμάλωτοι. H Μάχη της Νορμανδίας είχε τελειώσει.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΒΑΣΗΣ
Στις 15 Αυγούστου 1944 συμμαχικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν με ευκολία στη Νότια Γαλλία και στις 25 Αυγούστου το Παρίσι απελευθερώθηκε. Ο στρατηγός Σαρλ ντε Γκωλ εισήλθε στην πρωτεύουσα της αληθινά πια ελεύθερης Γαλλίας. Μιας Γαλλίας που πλήρωσε όμως ακριβά το τίμημα της ελευθερίας. Σχεδόν 20.000 κάτοικοι της Νορμανδίας βρήκαν τραγικό θάνατο κατά την περίοδο της Απόβασης και της Μάχης, κυρίως από συμμαχικούς βομβαρδισμούς...
Ολόκληρες πόλεις και χωριά μετατράπηκαν κυριολεκτικά σε στάχτη και συντρίμμια. H Απόβαση στη Νορμανδία όμως ήταν αναγκαία και καθοριστική για την εξέλιξη του πολέμου. Με την προέλαση των Αμερικανών και των Βρετανών από τη Δύση και των Σοβιετικών από την Ανατολή σήμανε η έναρξη του τελευταίου κεφαλαίου του πολέμου. Το Βερολίνο ήταν το μέρος όπου αυτό το κεφάλαιο θα έκλεινε οριστικά και όπου θα γεννιόταν μια νέα εποχή για την ανθρωπότητα, αυτή του Ψυχρού Πολέμου.
ἀλλά μιν ἐξαπάτησεν ἐὺς πάις Ἰαπετοῖο
