Ο ΘΕΟΣ ΣΑΒΑΖΙΟΣ

Στην ελληνική μυθολογία με το όνομα Σαβάζιος είναι γνωστή μία αρχαία ελληνική θρακική και φρυγική θεότητα. Ο Σαβάζιος ήταν θεός των ιππέων, των νομάδων, της βλαστήσεως και του σιταριού. Στην κλασική Ελλάδα τον παρομοίαζαν με τον Διόνυσο, αλλά η βάρβαρη και παράξενη λατρεία του δεν είχε πολλούς οπαδούς. Οι πιστοί του χόρευαν κρατώντας ιερά φίδια, ενώ κατά τις νύχτες εόρταζαν τον «μυστικό γάμο» των μυημένων με τον θεό. Το «Λεξικό της Σούδας» γράφει με απόλυτο τρόπο:

«ο Σαβάζιος… …είναι το ίδιο με τον Διόνυσο. Απέκτησε αυτήν την επίκληση από τις τελετές προς αυτόν. Γιατί οι βάρβαροι αποκαλούν τη βακχική κραυγή «σαβάζειν», οπότε και κάποιοι από τους `Ελληνες ακολούθησαν και απεκάλεσαν την κραυγή «σαβασμός» …Επίσης, ονομάζονταν «σαβοί» τα μέρη που είχαν αφιερωθεί στον Διόνυσο και στις βακχιάζουσές του. Ο Δημοσθένης στον «Υπέρ Κτησιφώντος» λόγο του (τους αναφέρει)».

Ζήνων ο Κιτιεύς

Η Συμβολή του στη Μελέτη της Γλώσσας

« …από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα. Κι αυτό δεν σταμάτησε ποτέ, είτε σκεφτούμε την Κλυταιμνήστρα που μιλά στον Αγαμέμνονα, είτε τους ύμνους του Ρωμανού και τον Διγενή Ακρίτα, είτε το Κρητικό Θέατρο και τον Ερωτόκριτο, είτε το δημοτικό τραγούδι». Γιώργου Σεφέρη «Δοκιμές» Α΄ σελ. 177

Η Ελληνική Γλώσσα έχει μία διαχρονικότητα μοναδική στον κόσμο.

Οι αλλαγές που έχει υποστεί κατά τη μακραίωνη πορεία της, είναι ελάχιστες σε σχέση με αυτές των άλλων γλωσσών. Επομένως η δομική φυσιογνωμία της ελληνικής γλώσσας παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητη εδώ και 40 αιώνες και το λεξιλόγιό της δεν έχει αλλοιωθεί σημαντικά.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει βέβαια να κάνουμε μια ιστορική αναδρομή και να αναφέρουμε ότι ο Πρωταγόρας τον 5ο αιώνα μ.Χ. συνέταξε γλωσσάριο με σπάνιες λέξεις που συναντώνται στα έργα του Ομήρου, ο Πλάτωνας (427-347 π.Χ) συνέταξε τα πρώτα φιλοσοφικά έργα για τη γέννηση της γλώσσας και ο Διονύσιος Θράκας συνέταξε την πρώτη Γραμματική της Ελληνικής Γλώσσας – στην οποία κάνει αναφορά για μέρη του λόγου, γένη, κλίσεις, αριθμούς, πτώσεις, πρόσωπα, συζυγίες, φωνές, εγκλίσεις.

Ο Διονύσιος ο Θράκας έδωσε ένα ορισμό για τη Γραμματική λέγοντας ότι:
«Γραμματική ἐστι τέχνη, ἕξις θεωρητικὴ καὶ πρακτικὴ τῶν παρὰ ποιηταῖς τε καὶσυγγραφεῦσι, δι’ ἧς ἑκάστῳ τὸ οἰκεῖον ἀποδιδόντες ἐξ ἀπείρου καταληπτὸν ποιούμεθα».

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το έργο του Ζήνωνα του Κιτιέα αποτέλεσε για το Διονύσιο σημαντική βοήθεια

Σύμφωνα με τον Διονύσιο, ο Ζήνωνας συμπλήρωσε τον κατάλογο των 24 στοιχείων του αλφαβήτου.

Διέκρινε λοιπόν
τα επτά φωνήεντα: α, ε, η, ι, ο, υ, ω
τα έξι άφωνα σύμφωνα: β, γ, δ, π, κ, τ

Επισήμανε
και τα άλλα σύμφωνα

Χώρισε επίσης τα μέρη του λόγου σε τέσσερα:
Το Όνομα (κύριο), που σημαίνει μιαν ατομική ιδιότητα, όπως «Δίων» και το Προσηγορικό, που δηλώνει μια γενική ιδιότητα, όπως «άνθρωπος».
Το Ρήμα, που είναι κατηγόρημα χωρίς πτώση.
Ο Σύνδεσμος, χωρίς πτώση που συνδέει τα λοιπά μέρη του λόγου.
Και το Άρθρο, το οποίο δέχεται πτώση και καθορίζει τα γένη των ονομάτων και τους αριθμούς.

Συγκρίνοντας λοιπόν τα μέρη του λόγου, που έχουν διακριθεί από τον Ζήνωνα, με αυτά της σχολικής μας γραμματικής διαπιστώνουμε ότι τα τελευταία έχουν αυξηθεί σε 10. Όπως όλοι γνωρίζουμε αυτά χωρίζονται σε κλιτά και άκλιτα.
Κλιτά: άρθρο, ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, ρήμα, μετοχή
Άκλιτα: επίρρημα, πρόθεση, σύνδεσμος, επιφώνημα

Ο Ζήνωνας επίσης απέδιδε μεγάλη σημασία στο λόγο, γι’ αυτό επεσήμανε κάποια γνωρίσματα του όπως τα γνήσια ελληνικά, τη σαφήνεια, τη συντομία, την πρέπουσα έκφραση, τη σωστή διαμόρφωση του λόγου.

Έδινε ακόμα τεράστια σημασία, στον ορθό τρόπο διατύπωσης των σκέψεων (γλωσσικά προσδεδεμένη σκέψη) και στη χρησιμοποίηση του λόγου χωρίς σολοικισμούς (συντακτικά λάθη).

Σε αυτόν αποδίδεται και η διάκριση των πτώσεων. Χώρισε τις πτώσεις σε ορθές και πλάγιες.

Ορθές:
Ονομαστική, η οποία έχει πέσει από τη σκέψη που είναι στην ψυχή, είναι το αρχέτυπο της γλωσσικής έκφρασης
Κλητική

Πλάγιες:
Γενική, η πτώση με τη γενικότερη χρήση
Δοτική, από το ρήμα δίδωμι
Αιτιατική, από τη σχέση αιτίας , που εκφράζει το όνομα

Στα νέα ελληνικά η δοτική έχει καταργηθεί από την κλίση όλων των πτωτικών μερών του λόγου.

Ο Ζήνωνας επίσης είναι πιθανόν να διέκρινε τους χρόνους με βάση τον τρόπο σε χρόνους ωρισμένους και σε χρόνους αόριστους.



Ο Ζήνωνας και γενικά οι Στωικοί φιλόσοφοι διατυπώνουν ότι :
το τώρα (Ενεστώτας) δεν είναι στιγμιαίο, αλλά ένα τώρα που διαρκεί και διαχέεται στο παρελθόν και στο μέλλον.
ο χρόνος βιώνεται ως μια διάρκεια, ως ένα καθημερινό έργο για εκπλήρωση του καθήκοντος.

Επιπρόσθετα ορίζουν τον Ενεστώτα ως ενεστώτα παρατατικόν, διότι παρατείνεται και στο μέλλοντα. Αυτός που λέει «κάνω» δηλώνει και ότι έκανε κάτι και ότι θα το κάνει.

Στο σημείο αυτό, μπορούμε να θυμηθούμε τη διάκριση των χρόνων με βάση τη σχολική Γραμματική.Η πρώτη Διάκριση χρόνων με βάση το πότε:



Και η δεύτερη Διάκριση με βάση το πώς:



Τελειώνουμε την παρουσίαση μας για τη συμβολή του Ζήνωνα στη γλώσσα με ένα απόφθεγμα που αποδίδεται σε αυτόν.
«Ζήνων τῶν μαθητῶν ἔφασκεν τούς μέν φιλολόγους εἶναι, τούς δέ λογοφίλους».

Ο Ζήνωνας δηλαδή έλεγε ότι από τους μαθητές του άλλοι μέν είναι φίλοι με τους λόγους, άλλοι είναι με τα λόγια φίλοι.

Έτσι λοιπόν, συμπεραίνουμε, ότι ο Ζήνωνας θεωρούσε ότι με τη ορθή χρήση της γλώσσας, μπορούσε κανείς να φτάσει στην αλήθεια.
Άραγε, σήμερα χρησιμοποιούμε σωστά την γλώσσα μας με απώτερο σκοπό να φτάσουμε στην αλήθεια, ή μήπως όχι;

Η Φιλοσοφία του

Ο Ζήνωνας ο Κιτιέας υπήρξε ιδρυτής της στωικής φιλοσοφίας, η οποία όπως την ενέπνευσε είναι μια φιλοσοφία έμπρακτης διαμόρφωσης της ανθρώπινης ζωής, μια φιλοσοφία που μπορεί να αποτελέσει τρόπο ζωής για τον καθένα. Ο Στωικισμός στηρίζετε σε στέρεες αρχές και σε ένα θαυμαστό ήθος πειθαρχίας. Βασικό στοιχείο στη πορεία της ζωής αποτελεί ο λόγος που υπάρχει μέσα μας, είναι το ηγεμονικό της ψυχής και αυτός που διέπει την τάξη του κόσμου.

Ο Ζήνωνας διαίρεσε πρώτος, στο έργο του «Περί λόγου», το φιλοσοφικό λόγο σε τρία μέρη: στο λογικό στο οποίο υπάγονται τα μέρη του λόγου, στο φυσικό, στο οποίο περιγράφονται οι ερμηνείες του Ζήνων όσον αφορά τα φυσικά φαινόμενα και στο ηθικό όπου αναφέρεται η φιλοσοφία του και η ερμηνεία της.

Οι Στωικοί παρομοιάζουν τη φιλοσοφία ως ζωντανό οργανισμό και τη διακρίνουν σε τρία μέρη. Το λογικό το οποίο είναι όμοιο με τα οστά και τα νεύρα, το φυσικό που είναι όμοιο με τη ψυχή και το ηθικό με τη σάρκα. Πολλοί φιλόσοφοι θεώρησαν πως τα τρία αυτά στοιχεία της φιλοσοφίας είναι ανάμεικτα και συνδεδεμένα, εν αντίθεση όμως ο Ζήνων και μερικοί Στωικοί τοποθέτησαν σε σειρά τα τρία στοιχεία με πρώτο το λογικό δεύτερο το φυσικό και τρίτο το ηθικό, δίνοντας έτσι στο καθένα ξεχωριστή διάσταση.

Η φιλοσοφία είναι η άσκηση της σωστής επιστήμης και αποτελεί ασφαλή οδό προς την αρετή. Αυτή επιτυγχάνεται μέσο της επαφής με την γνώση. Η γνώση είναι αληθινή – αντικειμενική και αποδίδεται στους σοφούς. Αντίθετα η γνώμη είναι ασθενής γνώση και αποδίδεται στους φαύλους – ανίδεους.

Μια γνώμη μπορεί να είναι ορθή αλλά μόνο εάν στηρίζετε στη γνώση και κάθε γνώμη που δεν έχει ως βάση τη γνώση τότε ταυτίζεται με την άγνοια. Ο σοφός άνθρωπος στηρίζεται στη γνώση για να έχει γνώμη και η γνώμη του αυτή έχει ένα απόλυτα λογικό ειρμό στηριγμένη σε αδιάσειστα κοινός αποδεκτά επιχειρήματα.

Σε αυτό το σημείο αντιλαμβανόμαστε την επικαιρότητα των πεποιθήσεων του Ζήνων. Μήπως οι πολιτικοί ηγέτες των αλλά και εμείς, οι πολίτες των σύγχρονων κοινωνιών, εκφέρουμε γνώμη χωρίς την ύπαρξη της αντίστοιχης γνώσης; Προσφέρουμε δηλαδή γνώμη μετά γνώσεως, ή απλά γνώμη χωρίς να γνωρίζουμε για τι πραγματικά μιλάμε;

Ο Ζήνων έχει πει πως «Ο άνθρωπος έχει δύο αυτιά και ένα στόμα για να ακούει περισσότερο και να μιλάει λιγότερο.» Σας προκαλώ, να ασκήσετε κριτική τόσο στους ίδιους σας τους εαυτούς όσο και στο κοινωνικό περιβάλλον σας, ακούτε όσο πρέπει και μιλάτε όσο πρέπει και για όσα έχετε γνώση;
Ερμηνεία της Φύσης

Ο Ζήνωνας , προσπαθώντας να ερμηνεύσει την φύση και τα φυσικά φαινόμενα έγραψε το βιβλίο του «Περί του Όλου». Σ’ αυτό το έργο του, περιγράφεται η φύση, δίνεται ερμηνεία διαφόρων φυσικών φαινομένων και διαχωρίζεται το τεχνικό από το άτεχνο πυρ. Μπορούμε δηλαδή, να εντοπίσουμε μερικές ομοιότητες με άλλους φιλόσοφους όπως ο Θαλής, ο Εμπεδοκλής κ.α.

Ο Ζήνωνας επίσης υποστήριζε ότι τα πάντα γύρω μας αποτελούνται από μια φωτιά που καίει μέσα τους. Αυτή τη φωτιά τη διαχώρισε σε τεχνικό και άτεχνο πυρ. Τεχνικό, ονόμασε το δημιουργικό πυρ, το οποίο οδηγεί στην αύξηση και την συντήρηση του οργανισμού και του σώματος. Είναι, δηλαδή, η φύση. . . η ψυχή. Αντίθετα τώρα, το άτεχνο, είναι το καταστρεπτικό πυρ, το οποίο αφομοιώνει ό, τι το τρέφει, δηλαδή, μετατρέπει την τροφή του σε εαυτό του. Με αυτήν τη θεωρία ο Ζήνωνας ήθελε να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα πάντα γύρω μας, τα άστρα, ο ήλιος, η σελήνη κτλ, έχουν νόηση και φρόνηση. Ο κόσμος μας δηλαδή είναι έμψυχος και ζωντανός.

Επίσης, δίνονται ορισμένες ερμηνείες φυσικών φαινομένων όπως τις αντιλαμβανόταν ο ίδιος. Κατά τον Ζήνωνα λοιπόν:
Έκλειψη ηλίου: παρατηρείται, όταν η σελήνη πάρει θέση μπροστά από τον ήλιο κατά το μέρος που είναι προς εμάς
Έκλειψη σελήνης: παρατηρείται, όταν η σελήνη πέφτει στη σκιά της γης, δηλαδή κατά τις πανσελήνους.
Αστραπή: η φλόγα που ανάβει όταν τα σύννεφα τρίβονται μεταξύ τους ή όταν σπάζουν εξαιτίας του ανέμου.
Βροντή: ο κρότος από την τριβή ή το σπάσιμό τους.
Κεραυνός: η δυνατή φλόγα που πέφτει στη γη με μεγάλη ορμή εξαιτίας της τριβής ή του σπάσιμου των νεφών.

Όπως αντιλαμβάνεστε, πως ο Ζήνωνας ήταν ιδιαίτερα προοδευτικός για την εποχή του, αφού χωρίς την τεχνολογία που κατέχουμε εμείς σήμερα έφτασε τόσο κοντά στις σύγχρονες ερμηνείες αυτών των φαινομένων. Φανταστείτε τώρα, τον Ζήνωνα πριν τόσες χιλιάδες χρόνια, να διδάσκει κάτω από την στοά ενώ πέφτει ένας κεραυνός 200 μέτρα πάρα κάτω. Όπως είναι φυσικό λοιπόν, οι υπόλοιποι Αθηναίοι φοβισμένοι ερμηνεύουν το φαινόμενο ως την οργή του Δία, ο Ζήνωνας όμως είχε μια εντελώς διαφορετική άποψη…

Το γεγονός αυτό βεβαίως δεν τον καθιστά άθεο. Ο Ζήνωνας, όπως και οι Στωικοί φιλόσοφοι, θεωρούσε πως η αρχή των πάντων είναι ο Θεός, ένα σώμα καθαρότατο, η πρόνοια που διέρχεται μέσα από όλα. Αυτός ο Θεός είναι που καθορίζει και την ειμαρμένη του κάθε οργανισμού, δηλαδή την μοίρα του, σύμφωνα με την οποία γίνονται όλα. Μπορεί, για παράδειγμα να μην θέλουμε να ακολουθήσουμε αυτό που μας είναι γραμμένο, αλλά είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο, θα αναγκαστούμε να μπούμε στο πεπρωμένο μας.

Σύμφωνα με τον Ζήνωνα λοιπόν, όλοι μας οφείλουμε να ζούμε σύμφωνα με τους κανόνες της φύσης. Το φυσικό, θα μας βάλει στο δρόμο προς την αρετή. Αυτή η αρετή τώρα θα οδηγήσει τον άνθρωπο στην ολοκλήρωση του, να φτάσει δηλαδή στην ολότητα του.

Τα 4 Παράδοξα του Ζήνωνος

Και τώρα απευθυνόμενος προς εσάς σας καλώ να διερωτηθείτε και να προβληματιστείτε. Ο άνθρωπος σήμερα ακολουθεί τους κανόνες της φύσης και το δρόμο που του υπέδειξε ο Ζήνωνας πριν τόσες χιλιάδες χρονιά; Αν ναι, πως φτάσαμε ως εδώ;

Έχεις μήνυμα από τη... ζωή

Με ένα ”ουφ, πάει κι αυτή η εβδομάδα” γυρίζεις σπίτι και, ενώ κοιτάζεσαι στον καθρέφτη, ψάχνεις να δεις πού έχεις χαθεί. Κάπου στην εφηβεία, στους φίλους, σε άδοξους έρωτες. Καθρέφτη καθρεφτάκι μου, δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες και για πριγκίπισσες, συμφωνείς; Η ζωή όμως είναι μικρή. Είναι μία φορά και για πάντα. Αλλά είναι και όμορφη, αξίζει να παλέψουμε για μας, για τις αγάπες μας, για το ”χεράκι χεράκι” στο δρόμο με βροχή και ό,τι γίνει, κι ας βραχούμε. Αξίζει να ζεις για βλέμματα: το βλέμμα του μωρού που γελάει. Το θείο βλέμμα της ερωτευμένης γυναίκας. Το ευχαριστώ του φίλου και τη βουβή συγνώμη του. Το βλέμμα του υπερήφανου γονιού. Οι έφηβοι που αγκαλιάζονται λες και είναι μόνοι στον πλανήτη.

Αξίζει να ζούμε όμως και τη στιγμή που δε θα γυρίσει ποτέ πια. Αξίζει να ζούμε για τις μυρωδιές, τα χρώματα και την αφή. Για το άρωμα του ιδρώτα πάνω σε ραχοκοκαλιά μέσα στο σκοτάδι και για δυο μάτια που φωτίζουν σαν αναμμένα κάρβουνα. Και όλος ο κόσμος φωτίζεται. Και ζεις από αυτό το φως και μόνο γι’αυτό. Αξίζει να ζεις τα πάθη. Τα λάθη και τους άδοξους έρωτες. Ακόμα και τους καταδικασμένους εξ αρχής. Που ενώ ξέρεις πως δεν υπάρχει αύριο, αγαπάς την ανάμνηση των στιγμών με τον έρωτά σου και το… ”να είσαι ευλογημένος που το έζησα αυτό μαζί σου”. Δεν υπάρχει τίποτα πιο μαγικό από το ”έχεις εμένα, εγώ είμαι εδώ!…

” Αξίζει να ζεις για να βιώνεις στιγμές και να ρουφάς με λύσσα όσα η ζωή σου χαρίζει. Γιατί όλα είναι δρόμος και φυγή. Αρχή και τέλος. Αντιφάσεις και συγκρούσεις… όμως είσαι ζωντανός και αυτό μετράει! Μιλάμε την ίδια γλώσσα, αφού ανταλλάσσουμε τις ίδιες ματιές: πόνου και απόγνωσης, τρυφερότητας και έρωτα, μάτια φοβισμένα και διψασμένα. Η ζωή μας απλά. Όσα σημαντικά και συμπαντικά ζούμε, αλλά χωρίς να κάνουν θόρυβο. Γιατί αυτά που αξίζουν έρχονται στη ζωή μας αθόρυβα και πάντα από την πίσω πόρτα!

Αλλά ”το μαζί” είναι η μαγική λεξούλα και το ξόρκι μας. Σημασία δεν έχει να είσαι καλός μαθητής, αλλά καλός συμμαθητής. Αφού σε περιόδους γενικευμένης κρίσης και ψυχικής κατάπτωσης η συλλογική δράση και τα σφιχτοδεμένα χέρια με τους άλλους σώζουν και λυτρώνουν! Ας υπερασπιστούμε τους έρωτες μας. Ας παλέψουμε για την αγάπη. Τίποτα και κανείς δεν μένει για πάντα, ούτε είναι κάτι δεδομένο. Ξυπνάμε το πρωί και είμαστε με τους ζωντανούς. Μας δίνεται ακόμη μια ευκαιρία. Η αγάπη θα φέρει αγάπη και ο έρωτας έρωτα. Ας μη λιγοψυχήσουμε. Ποτέ εμείς λιποτάκτες της ζωής. Συνεχίζουμε, έτσι δεν είναι;

Γνώση και πράξη

«Κάθε ψυχή είναι προορισμένη να αναδυθεί τέλεια, και κάθε πλάσμα στο τέλος θα φτάσει την κατάσταση τελειότητας. Οτιδήποτε είμαστε τώρα, είναι το αποτέλεσμα των πράξεων και των σκέψεων του παρελθόντος και οτιδήποτε θα είμαστε στο μέλλον θα είναι το αποτέλεσμα εκείνων που σκεφτόμαστε και πράττουμε σήμερα»
Σουάμι Βιβεκανάντα

Σήμερα βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου η γνώση δίνεται απλόχερα. Ο καθένας μπορεί να έχει πρόσβαση σε οποιαδήποτε σχεδόν πληροφορία. Η χρήση του Ίντερνετ έχει εκτινάξει αυτή τη δυνατότητα στα ύψη. Αυτή η ευκολία να κατέχουμε τη γνώση, σε σχέση με τον βομβαρδισμό πληροφόρησης που δεχόμαστε, μας έχει φέρει σιγά- σιγά μπροστά σε μια ιεροποίηση της γνώσης (της διανόησης).

Στον αρχαίο κόσμο, η θεωρία με την πράξη δεν νοούνταν σαν δύο διαφορετικά πράγματα. Η γνώση, ήταν ένα μέσο, ένα βασικό εργαλείο με το οποίο ο άνθρωπος μπορούσε να αγγίξει και να ανακαλύψει τον «Γνώθι σ’ εαυτόν», την πληρότητα του Είναι του.

Λέει ο Βιβεκανάντα: «Μπορούμε να διαβάζουμε βιβλία όλη μας τη ζωή, μπορεί να γίνουμε πολύ διανοητικοί, αλλά στο τέλος να ανακαλύψουμε ότι δεν αναπτύξαμε καθόλου την πνευματικότητα μας. Δεν είναι αλήθεια ότι ένας υψηλός βαθμός διανοητικής ανάπτυξης, πάντα διαβαίνει χέρι με χέρι με μια αναλογική ανάπτυξη της πνευματικής πλευράς του ανθρώπου.

Με το να μελετάμε βιβλία, καμιά φορά πλανιόμαστε και νομίζουμε ότι από εκεί βοηθιόμαστε πνευματικά. Αλλά αν αναλύσουμε τα αποτελέσματα της μελέτης των βιβλίων πάνω στον εαυτό μας, θα δούμε ότι στο τέλος μόνο η διανόηση μας αντλεί όφελος από τέτοιες μελέτες και όχι το εσωτερικό πνεύμα μας. Η ανεπάρκεια αυτή των βιβλίων σε ότι αφορά την επιτάχυνση της πνευματικής μας ανάπτυξης , είναι η αιτία, που αν και σχεδόν ο καθένας μας μπορεί να μιλάει περίφημα πάνω σε πνευματικά θέματα όταν έρχεται η ώρα της πράξης και του βιώματος μιας αληθινά πνευματικής ζωής, βρισκόμαστε τόσο φρικτά ανεπαρκείς» .

Η γνώση είναι απαραίτητο στοιχείο στην εξέλιξη οποιουδήποτε πράγματος. Είναι απαραίτητη όπως το νερό στον ανθρώπινο οργανισμό. Όπως το νερό για να μας βοηθήσει πρέπει να μπει στον οργανισμό δηλαδή πρέπει να το πιούμε, έτσι και η γνώση για να μας βοηθήσει θα πρέπει να την εφαρμόσουμε.

Όπως λέει και ο Επίκτητος (στις Διατριβές Α/59-60) «Τα ωραία λόγια άλλωστε δεν λείπουν σήμερα. Τα βιβλία των Στωικών είναι γεμάτα τέτοια. Τι λείπει λοιπόν; Αυτός που θα τα εφαρμόσει, με έμπρακτη μαρτυρία υπέρ των λόγων. …»

 Η γνώση είναι απαραίτητο στοιχείο στην εξέλιξη οποιουδήποτε πράγματος. Είναι απαραίτητη όπως το νερό στον ανθρώπινο οργανισμό. Όπως το νερό για να μας βοηθήσει πρέπει να μπει στον οργανισμό δηλαδή πρέπει να το πιούμε, έτσι και η γνώση για να μας βοηθήσει θα πρέπει να την εφαρμόσουμε.

Όπως λέει και ο Επίκτητος (στις Διατριβές Α/59-60) «Τα ωραία λόγια άλλωστε δεν λείπουν σήμερα. Τα βιβλία των Στωικών είναι γεμάτα τέτοια. Τι λείπει λοιπόν; Αυτός που θα τα εφαρμόσει, με έμπρακτη μαρτυρία υπέρ των λόγων. …»

Όταν αυτό δεν γίνεται έτσι, δεν ακολουθεί δηλαδή η εφαρμογή των γνώσεων, τότε με φυσικό τρόπο προκαλείται μια δυσαρμονία. Άλλα σκέφτεται το μυαλό μας, άλλα κάνει το σώμα μας, με αποτέλεσμα να υπάρχει σύγκρουση που μεταφράζεται σε άγχος. Οι άνθρωποι φαίνεται από πάντα να έχουν την τάση να πέσουν σ’ αυτή τη νοητική απάτη. Ακόμη και στην αρχαία Ελλάδα, την πατρίδα της Φιλοσοφίας, όπου με την έννοια της Φιλοσοφίας εννοούσαν πάντα Γνώση και Εφαρμογή αυτής στη ζωή, το θέμα αυτό ήταν επίκαιρο, όπως φαίνεται στο παρακάτω απόσπασμα.

Κάποτε ο Ηγεσίας ζητούσε επίμονα από το Διογένη να του δανείσει μερικά από τα συγγράμματα του, για να κατανοήσει καλύτερα ένα θέμα που τον απασχολούσε και να πλουτίσει τις γνώσεις του. Ο Διογένης γενικά αντιστεκόταν με τον Άλφα ή Βήτα τρόπο. Κάποια στιγμή ήρθε η ώρα να συζητήσουν το θέμα. Τότε ο Διογένης είπε στο Ηγεσία αυτό ακριβώς που σκεφτόταν και ποια ήταν η αιτία που δεν του έδινε τα συγγράμματα.«Ανόητος είσαι Ηγεσία, Τα ζωγραφικά σύκα δεν τα θέλεις, προτιμάς τα αληθινά, την άσκηση όμως την αληθινή (την καθημερινότητα) την παραμελείς και στρέφεσαι σε αυτήν που είναι γραμμένη» .

Όλα όσα σκεφτόμαστε, κατανοούμε και αποδεχόμαστε στο διανοητικό επίπεδο χρειάζεται να τα θέσουμε αμέσως σε εφαρμογή, ακόμη κι όταν αυτό απαιτεί μεγάλη προσπάθεια. Γιατί αυτή η προσπάθεια θα μας ελευθερώσει από το «κλουβί» της διανόησης και θα μας επιτρέψει να ξεπεράσουμε τα εμπόδια που φράζουν το δρόμο μας και μας εμποδίζουν να ενεργούμε σύμφωνα με τα ιδεώδη της ζωής μας.

Υπάρχει μια παραβολή των Σούφι που αποτυπώνει πολύ καλά τα παραπάνω: Ρώτησαν τον Σιμπλί: «Ποιος σε οδήγησε στην Οδό;» Και αυτός απάντησε: «Ένας σκύλος. Μια μέρα τον είδα σχεδόν νεκρό από τη δίψα, να στέκεται δίπλα στο νερό. Κάθε φορά που κοίταγε το είδωλο του στο νερό, τρόμαζε και τραβιόταν, γιατί νόμιζε πως ήταν ένα άλλο σκυλί. Τελικά ήταν τόση η ανάγκη της δίψας του, που έδιωξε το φόβο του και πήδησε στο νερό. Τότε, ως εκ θαύματος για τα μάτια του σκύλου, το «άλλο σκυλί» χάθηκε. Ο σκύλος βρήκε ότι το εμπόδιο ήταν ο ίδιος, το χώρισμα από αυτό που αναζητούσε ξαφνικά διαλύθηκε. Ήταν τόσο απλό. Με τον ίδιο τρόπο το δικό μου εμπόδιο χάθηκε, όταν κατάλαβα πως ήταν αυτό που πίστευα, πως ήταν ο εαυτός μου. Έτσι η Οδός μου πρώτο-φανερώθηκε από το φέρσιμο του σκύλου».

Καλώς ή κακώς, υπάρχει μια ανάγκη στον άνθρωπο που τον ωθεί να ψάξει, δεν ξέρει ακριβώς τι, αλλά ξέρει με σαφήνεια ότι κάτι λείπει, κάτι χρειάζεται. Όλοι κινούμαστε κάτω από αυτό το πλαίσιο και τολμώ να πω ότι αυτό είναι και η κινητήρια δύναμη της ζωής μας. Είναι άσκοπο να είμαστε απλοί θεατές της ζωής μας, αυτό δεν μας δίνει τίποτε άλλο παρά ένα κενό. Για να καλύψουμε όμως αυτό το κενό -απ’ ό,τι μας λέει μια πολύ παλιά παραβολή- χρειάζεται να το θέλουμε πολύ, να πιστεύουμε ότι μπορούμε, και καθημερινά να εργαζόμαστε γι’ αυτόν το σκοπό. Η αλήθεια δεν μπορεί να έρθει με ημίμετρα.

Ένας νέος πήγε κάποτε σε ένα σοφό και τον ρώτησε «Κύριε, τι να κάνω για να γίνω σοφός;» Ο σοφός δεν απάντησε. Ο νέος επανέλαβε την ερώτηση και αφού μάταια περίμενε απάντηση, έφυγε τελικά για να επιστρέψει την επόμενη ημέρα. Ξανάκανε τότε την ίδια ερώτηση πολλές φορές, μα πάλι απάντηση δεν πήρε. Το έκανε αυτό για τρίτη μέρα και τότε ο σοφός τον οδήγησε σε ένα ποτάμι. Όταν έφτασαν σε κάποιο σημείο που είχε αρκετό βάθος, ο σοφός, έπιασε το νέο από τους ώμους και του βούτηξε το κεφάλι μέσα στο νερό.

 Κάποια στιγμή μετά από λίγη ώρα τον ελευθέρωσε κι αφού τον άφησε να πάρει μερικές ανάσες τον ρώτησε: «Γιε μου, κάτω από το νερό τι ζητούσες περισσότερο»; Ο νέος απάντησε «αέρα, αέρα ήθελα». «Δεν θα προτιμούσες πλούτη, απολαύσεις, δύναμη ή αγάπη γιε μου;» «Όχι ήθελα αέρα, και σκεφτόμουν μόνο αυτό», απάντησε ο νέος ξανά. Τότε ο σοφός είπε: «Για να γίνεις σοφός, πρέπει να επιθυμείς τη σοφία με τόση ένταση, όση επιθυμούσες τον αέρα. Πρέπει να αγωνιστείς γι’ αυτήν, αποκλείοντας κάθε άλλο σκοπό».

Σύμφωνα με την αρχαία εσωτερική διδασκαλία, τρεις είναι οι άξονες μέσα από τους οποίους θα πρέπει να λειτουργεί ένας άνθρωπος, για να καταφέρει να λειτουργήσει σαν «μαθητής της ζωής».

Αρχικά θα πρέπει να είναι αφοσιωμένος στην πνευματική αναζήτηση, δηλαδή να ζήσει στοχεύοντας να βρει τον Εαυτό του. Αφού ορίσει το στόχο και αφοσιωθεί σε αυτόν, θα πρέπει να ερευνήσει. Να ψάξει μέσα στο παρελθόν και στο παρόν -χωρίς προκαταλήψεις- την αλήθεια για το σκοπό που έχει θέσει, με θάρρος και πολύ δουλειά. Και τέλος, όλα αυτά που έμαθε και κατανόησε θα πρέπει τώρα να τα εφαρμόσει στην πράξη, και μάλιστα όχι με σκοπό να τα απολαύσει ο ίδιος, αλλά να προσφέρει τον καρπό της γνώσης του για το καλό της ανθρωπότητας. Να δώσει, δηλαδή, σε όλη την ύπαρξη του μια διάσταση ηθικής προόδου, που συνοψίζεται στις λέξεις αλτρουισμός και υπηρεσία στην ανθρωπότητα.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Μπλαβάτσκυ στο Κλειδί της Θεοσοφίας, «κάθε άνθρωπος, οφείλει να αρχίζει την έρευνα του εαυτού του και να κάνει τον τίμιο ισολογισμό των υποκειμενικών του αποκτημάτων. Όσες κακίες κι αν βρει, όση φθορά και αν ανακαλύψει, η σωτηρία είναι πάντοτε δυνατή, φτάνει να το θέλει σοβαρά. Αρκετό καιρό οι άνθρωποι παρασύρθηκαν από ψευδαπάτες. Ας γκρεμίσουν τώρα τα είδωλα τους, ας ελευθερωθούν από τις πλάνες και ας εργαστούν για τον εαυτό τους. Ας μην σας ξεγελάσει η λέξη, με αυτό εννοούμε ότι όποιος φροντίζει τον εαυτό του και μόνο, καλύτερα να μην κάνει τίποτε. Ας δουλέψει καλύτερα για τους άλλους, για όλους.

Σε κάθε άνθος αγάπης και ευσπλαχνίας που θα φυτεύει στον κήπο του συνανθρώπου του, κάποιο ζιζάνιο θα ξεριζώνεται από το δικό του. Με αυτόν τον τρόπο ο κήπος των Θεών (η ανθρωπότητα) θα ανθίσει ολόκληρος, σαν το ρόδο. Όλες οι ιερές γραφές, όλες οι θρησκείες διατυπώνουν με πολλή σαφήνεια αυτήν την άποψη».

Είναι σαφές λοιπόν, ότι ο στόχος μας του να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας προϋποθέτει γνώση αλλά και πράξη διοχετευμένη μέσα από μια «Ηθική ζωή».

3D εκτυπωτές και ρομπότ που «μαθαίνουν» μόνα τους

Η προοπτική (ή μάλλον, ο εφιάλτης) ενός «σμήνους» ρομπότ τα οποία είναι σε θέση να «μαθαίνουν», να προσαρμόζονται γρήγορα στο περιβάλλον τους και τις εκάστοτε συνθήκες και να μπορούν να αναπαράγονται αποτελεί ένα αρκετά κοινό μοτίβο της επιστημονικής φαντασίας, που συχνά εκλαμβάνεται ως τρομερή απειλή .

 

Όπως και να έχει, φαίνεται ότι το όραμα αυτό ίσως να βρίσκεται λίγο πιο κοντά στην πραγματοποίηση, χάρη στη δουλειά ερευνητών του Πανεπιστημίου του Όσλο, οι οποίοι πέτυχαν μέσω 3D εκτυπωτών τη δημιουργία ρομπότ τα οποία «δίνουν οδηγίες» στον εαυτό τους.

Στον τρίτο όροφο του Τμήματος Πληροφορικής του πανεπιστημίου υπάρχει ένα εργαστήριο ρομποτικής το οποίο παραπέμπει σε παιδότοπο. Εκεί, οι ερευνητές εξετάζουν το πώς τα ρομπότ τους καταφέρνουν να ξεπερνούν φράγματα και άλλα εμπόδια.

«Στο μέλλον, τα ρομπότ θα πρέπει να είναι ικανά να φέρνουν σε πέρας αποστολές σε ορυχεία βαθιά στο έδαφος μακρινών πλανητών, σε ραδιενεργές ζώνες που έχουν πληγεί από καταστροφές, σε περιοχές με επικίνδυνη κλίση και στον πυθμένα του ωκεανού κάτω από την Ανταρκτική. Αυτά τα περιβάλλοντα είναι τόσο ακραία που κανένα ανθρώπινο πλάσμα δεν μπορεί να ανταπεξέλθει. Τα πάντα πρέπει να ελέγχονται αυτόματα. Φανταστείτε το ρομπότ να εισέρχεται στα συντρίμμια ενός πυρηνικού σταθμού. Βρίσκει μία σκάλα για την οποία δεν ήξερε κανείς. Τραβάει μια φωτογραφία, η οποία αναλύεται. Ένας από τους βραχίονες του ρομπότ διαθέτει έναν 3D εκτυπωτή. Αυτός παράγει ένα νέο ρομπότ, ή ένα νέο τμήμα για το υπάρχον ρομπότ, που του δίνει τη δυνατότητα να ανεβεί τις σκάλες» αναφέρει ο Κίρε Γκλέτε, επίκουρος καθηγητής και μέλος της ερευνητικής ομάδας ρομποτικής και «έξυπνων» συστημάτων του τμήματος Πληροφορικής του πανεπιστημίου.

Αν και οι ιδέες του Γκλέτε φαίνονται εκ πρώτης όψεως να αποτελούν εξαιρετικά φουτουριστικά οράματα, η εν λόγω ομάδα έχει ήδη αναπτύξει τρεις γενεές ρομπότ που μαθαίνουν μόνα τους. Ο καθηγητής Ματς Χέβιν ήταν ο άνθρωπος πίσω από το πρώτο μοντέλο, το ρομπότ μορφής κοτόπουλου υπό την ονομασία «Henriette», που είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον των ΜΜΕ όταν εμφανίστηκε πριν από δέκα χρόνια. Πριν λίγα χρόνια ο μεταπτυχιακός φοιτητής Τένες Νίγκααρντ παρουσίασε το δεύτερης γενιάς ρομπότ, ενώ παράλληλα η ομάδα ανέπτυσσε ένα πρόγραμμα εξομοίωσης που ήταν σε θέση να υπολογίσει τη μορφή που θα έπρεπε να έχει το ρομπότ. Όπως και στην Henriette, ο αριθμός ποδιών ήταν προκαθορισμένος, αλλά το πρόγραμμα είχε την ελευθερία να σχεδιάσει το μήκος των ποδιών και την απόσταση μεταξύ τους.

Η τρίτη γενιά παρέχει ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία. Το πρόγραμμα εξομοίωσης φροντίζει για το σύνολο του σχεδίου και προτείνει τον βέλτιστο αριθμό ποδιών και αρθρώσεων. «Λέμε στο πρόγραμμα εξομοίωσης τι θα θέλαμε να κάνει το ρομπότ, πόσο γρήγορα θα έπρεπε να περπατά, το μέγεθος και την κατανάλωση ενέργειάς του. Για παράδειγμα, μπορεί να θέλουμε το ρομπότ να είναι σε θέση να στρίβει και να αλλάζει κατεύθυνση, να σκαρφαλώνει πάνω σε βράχους και να βαδίζει σε ανώμαλο έδαφος» αναφέρει ο Κίρε Γκλέτε. Το πρόγραμμα προτείνει τη βέλτιση δυνατή πρόταση, περιλαμβανομένου του σχήματος του σώματος και του αριθμού των ποδιών. Εξομοιώνει χιλιάδες δυνατότητες και παράγει τα καλύτερα μοντέλα μέσω τεχνητής εξέλιξης. Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα δημιουργεί ένα σετ προτάσεων για διαφορετικά ρομπότ, σχεδιασμένα για τη βέλτιστη δυνατή λειτουργικότητα. «Κανένα από αυτά δεν είναι εγγενώς καλύτερο από τα άλλα. Η μόνη διαφορά είναι οι στρατηγικές τους για την ολοκλήρωση των αποστολών» σημειώνει σχετικά ο Άιβιντ Σάμιουελσεν, ερευνητής.

Ωστόσο, η εξομοίωση δεν είναι επαρκής, καθώς για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητά τους στ’αλήθεια πρέπει τα ρομπότ να «βγουν» στον πραγματικό κόσμο και να δοκιμαστούν- και η παραγωγή τους γίνεται μέσω εκτύπωσης από 3D εκτυπωτή. «Μόλις τα ρομπότ έχουν εκτυπωθεί, οι λειτουργίες της στον πραγματικό κόσμο πολύ συχνά αποδεικνύονται διαφορετικές από αυτές που έχουμε δει στις εξομοιώσεις. Μιλάμε για ένα ‘χάσμα πραγματικότητας’. Θα υπάρχουν πάντα διαφορές. Ίσως το πάτωμα να είναι πιο ολισθηρό στην πραγματικότητα…οπότε μελετούμε το πώς τα ρομπότ ‘χειροτερεύουν’ από την εξομοίωση προς το εργαστήριο» σημειώνει ο Ματς Χέβιν.

Αρχαιολογία: Η αναζήτηση του πολιτισμού

Ο αρχαιολόγος Richard Miles παρουσιάζει μια σειρά που καταγράφει την ιστορία των ανακαλύψεων στην μεγάλη προσπάθειά μας να κατανοήσουμε το αρχαίο παρελθόν μας.

Τα τελευταία 100 χρόνια ο ρυθμός των αρχαιολογικών ανακαλύψεων έχει αλλάξει.

Έχει σαφώς πραγματοποιηθεί μεγάλη πρόοδος και στην τεχνολογία που πλέον μας επιτρέπει να δούμε το παρελθόν μας, με ακριβέστερες λεπτομέρειες και να αποκαλύψουμε επιτέλους την αντικειμενική αλήθεια γι' αυτό που κάποτε ήταν απλά εικασία ή γνώμη.

Επεισόδιο 1 - Το ξεκίνημα

Επεισόδιο 2 - Μια μυστική ιστορία

Η επίμονη ζωή: Βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν σε υπερκρίσιμο διοξείδιο του άνθρακα

Είναι γνωστό ότι η ζωή έχει πολύ μεγάλο πείσμα και μπορεί να προσαρμοστεί και να ζήσει σε ακραίες και εξαιρετικά αφιλόξενες συνθήκες. Μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει το.. πείσμα της ζωής που μπορεί να επιβιώσει ακόμη και σε ένα περιβάλλον που κυριαρχείται από μια ακραία μορφή διοξειδίου του άνθρακα.

Σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και υψηλών πιέσεων αέρια και υγρά μετατρέπονται σε μια νέα, ενιαία, κατάσταση της ύλης, η οποία ονομάζεται «υπερκρίσιμη». Στην υπερκρίσιμη κατάσταση οι διάφορες χημικές ουσίες αποκτούν νέες και ενδιαφέρουσες ιδιότητες. Το διοξείδιο του άνθρακα έχει διαπιστωθεί ότι διαθέτει και μια τέτοια υπερκρίσιμη εκδοχή.

Ομάδα αστροβιολόγων του Πολιτειακού Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον διαπίστωσαν ότι υπάρχουν κάποια βακτήρια που μπορούν να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον που κυριαρχεί το υπερκρίσιμο διοξείδιο του άνθρακα θεωρείται εντελώς αφιλόξενο για τη ζωή. Αν αυτό πράγματι ισχύει τότε είναι πιθανό να υπάρχει ζωή σε κόσμους που μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι αυτό δεν είναι δυνατόν.

Πιο κοντινό και χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Αφροδίτη η ατμόσφαιρα της οποίας πρόσφατα διαπιστώθηκε ότι βρίσκεται σε υπερκρίσιμη κατάσταση και η επιφάνεια της καλύπτεται από έναν ωκεανό υπερκρίσιμου ρευστού που αποτελείται κατά βάση από διοξείδιο του άνθρακα και ολίγον άζωτο. Είναι λοιπόν θεωρητικώς τουλάχιστον πιθανό να υπάρχουν κάποιες μορφές ζωής στην Αφροδίτη.

ZEUS: Η κουκουβάγια με μάτια σαν τον νυχτερινό ουρανό

Ένας έναστρος ουρανός και οι πιο λαμπεροί γαλαξίες, μέσα σε δυο μάτια! Θέλω μεσ' τα δυο της μάτια να κοιτάζω...!
Όλοι γνωρίζουμε ότι μπορεί να είναι αδύνατο να μην ερωτευτείς αμέσως ένα χαριτωμένο, χνουδωτό ζωάκι με μεγάλα μάτια που στην θέα του και μόνο λιώνει η ψυχή σου. Ο ΖΕΥΣ όμως σε παίρνει σε ένα άλλο επίπεδο!
Η κουκουβάγια ΖΕΥΣ είναι μια δυτική τυφλή κουκουβάγια νυχτοπούλι τα μάτια της οποίας μοιάζουν πραγματικά με δέσμες λαμπερών γαλαξιών. Είναι σχεδόν αδύνατο να σταματήσει κανείς να χαζεύει αυτά τα μάτια.

Τα έναστρα μάτια της είναι το αποτέλεσμα των θρόμβων πρωτεϊνών και αίματοχρωστικής ουσίας, αλλά έχει επίσης καταρράκτη. Η κατάστασή της είναι πιθανώς το αποτέλεσμα μιας επίθεσης από ένα αρπακτικό, αλλά είναι δυνατόν επίσης να είχε ένα ατύχημα και να τραυματίστηκε κατά την διάρκεια πτήσης της. Διαθέτει μόνο το 10% περίπου της όρασης της ως εκ τούτου δεν μπορεί να ελευθερωθεί στο φυσικό της περιβάλλον και έτσι παραμένει στο Wildlife Learning Center στην Καλιφόρνια, όπου την φροντίζουν.

ΞΕΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝ ΦΟΒΟ

 Ο φόβος είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη ζωή. Ο νους που είναι μπλεγμένος μέσα στο φόβο, ζει μέσα σε σύγχυση, σε συγκρούσεις , και άρα είναι βίαιος, σπασμωδικός, διαστρεβλωμένος και επιθετικός Δεν τολμάει να απομακρυνθεί από τα πρότυπα σκέψεις του, και αυτό γεννάει υποκρισία. Μέχρι να ελευθερωθούμε από το φόβο, ακόμα κι αν ανέβουμε στο πιο ψηλό βουνό, ακόμα κι αν δημιουργήσουμε κάθε είδους θεό, θα παραμείνουμε πάντα στο σκοτάδι.

Ζώντας σε μια τέτοια διεφθαρμένη και ηλίθια κοινωνία, όπως αυτή που ζούμε, μ' αυτή την ανταγωνιστική εκπαίδευση που παίρνουμε, που γεννά το φόβο, όλοι μας φέρουμε το βάρος κάποιου φόβου. Και ο φόβος είναι ένα φοβερό πράγμα που περιτυλίγει, παραμορφώνει και αποβλακώνει την καθημερινή μας ζωή.

Υπάρχει και ο φυσικός φόβος, αλλά αυτό είναι κάτι που έχουμε κληρονομήσει από τα ζώα. Για τους ψυχολογικούς φόβους είναι που μιλάμε εδώ, γιατί όταν καταλάβουμε τους βαθιά ριζωμένους ψυχολογικούς φόβους θα είμαστε ικανοί να αντιμετωπίσουμε τους ζωώδης φόβους, ενώ, το να ασχοληθούμε πρώτα με τους ζωώδης φόβους μας δεν θα μας βοηθήσει καθόλου να καταλάβουμε τους ψυχολογικούς.

Όλοι φοβόμαστε κάτι. Δεν υπάρχει ο φόβος σαν αφηρημένη ιδέα. Έχει πάντα σχέση με κάτι.
Ξέρετε τους δικούς σας φόβους; - φόβους ότι θα χάσετε τη δουλειά σας, ή του να μην έχετε αρκετό φαγητό ή χρήματα, φόβος για το τι σκέφτονται για εσάς οι γείτονες σας ή η κοινωνία, ή του να μην είσαστε επιτυχημένοι, φόβο του να χάσετε τη θέση σας στη κοινωνία, του να σας περιφρονούν, να σας γελοιοποιούν, φόβος πόνου ή αρρώστιας, φόβο εξουσίας, φόβος του να μην ξέρετε τι είναι αγάπη ή ότι δεν σας αγαπούν, φόβος του να χάσετε τη γυναίκα σας ή τα παιδιά σας, φόβος θανάτου, φόβος τέλειας ανίας, του να ζείτε σε έναν κόσμο σαν θάνατος, φόβος του να μην ικανοποιείτε την εικόνα που έχουν δημιουργήσει οι άλλοι για σας, φόβος του να χάσετε την πίστη σας - όλους αυτούς και αναρίθμητους άλλους φόβους - ξέρετε τους δικούς σας προσωπικούς φόβους; Και τι κάνετε συνήθως γι' αυτούς; Το σκάτε απ' αυτούς; - έτσι δεν είναι; Ή εφευρίσκετε ιδέες και είδωλα για να τους καλύψετε; Αλλά με το να το σκάτε από τον φόβο, το μόνο που κάνετε είναι να τον μεγαλώνετε.

Μία από τι βασικές αιτίες του φόβου είναι ότι θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τους εαυτούς μας όπως είμαστε πραγματικά. Πρέπει λοιπόν να εξετάσουμε το δίκτυο διαφυγής που έχουμε δημιουργήσει για να ξεφύγουμε από τους φόβους, όπως επίσης και να εξετάσουμε και τους ίδιους μας τους φόβους. Όταν ο νους στον οποίον περιλαμβάνεται και ο εγκέφαλος, προσπαθεί να ξεπεράσει το φόβο, να τον καταπιέσει, να τον πειθαρχήσει, να τον ελέγξει, να τον μετατρέψει σε κάτι άλλο, υπάρχει τριβή, υπάρχει σύγκρουση, και αυτή η σύγκρουση είναι χάσιμο ενέργειας.

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να αναρωτηθούμε τότε είναι το τι είναι ακριβώς και πως δημιουργείται. Τι εννοούμε με αυτή καθ' αυτήν τη λέξη "φόβος"; Ρωτάω τον εαυτό μου τι είναι φόβος, όχι τι φοβάμαι.

Κάνω μια ορισμένη ζωή. Σκέφτομαι με ορισμένα πρότυπα. Έχω ορισμένα πιστεύω και δόγματα και δεν θέλω αυτά τα υπαρξιακά πρότυπα να ενοχληθούν γιατί έχω τις ρίζες μου μέσα τους. Δεν θέλω να ενοχληθούν τα πιστεύω μου, γιατί η ενόχληση δημιουργεί μία κατάσταση άγνωστου και δεν μου αρέσει αυτό. Αν ξεκολλήσω από όλα όσα ξέρω και πιστεύω, θέλω να είμαι σίγουρος για την κατάσταση των πραγμάτων προς την οποία πηγαίνω. Έτσι λοιπόν τα εγκεφαλικά κύτταρα έχουν δημιουργήσει ένα πρότυπο και αρνούνται να δημιουργήσουν ένα άλλο πρότυπο το οποίο είναι αβέβαιο. Η κίνηση από την ασφάλεια στην ανασφάλεια είναι αυτό που αποκαλώ φόβο.

Αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή, όπως κάθομαι εδώ, δεν φοβάμαι, αυτή τη στιγμή, τίποτα δεν μου συμβαίνει, κανένας δεν με απειλεί ή μου παίρνει κάτι. Αλλά πίσω από αυτό το πραγματικό λεπτό υπάρχει ένα βαθύτερο στρώμα στο νου που συνειδητά ή ασυνείδητα σκέφτεται το τι θα μπορούσε να συμβεί στο μέλλον ή ανησυχεί ότι κάτι από το παρελθόν μπορεί να με αιφνιδιάσει. Έτσι λοιπόν φοβάμαι το παρελθόν και το μέλλον. Έχω διαχωρίσει το χρόνο σε παρελθόν και μέλλον.

Η σκέψη μπαίνει μέσα και λέει, "πρόσεξε να μη συμβεί ξανά" ή "προετοιμάσου για το μέλλον. Το μέλλον μπορεί να είναι επικίνδυνο για εσένα. Έχεις κάτι τώρα αλλά μπορεί να το χάσεις. Μπορεί να πεθάνεις αύριο. Η γυναίκα σου μπορεί να φύγει, μπορεί να χάσεις τη δουλειά σου. Μπορεί ποτέ να μη γίνεις διάσημος. Μπορεί να μείνεις μόνος. Πρέπει να είσαι εντελώς σίγουρος για το αύριο".

Τώρα πάρτε το δικό σας προσωπικό είδος φόβου. Κοιτάξτε το. Παρατηρήστε τις αντιδράσεις σας σ' αυτό. Μπορείτε να το δείτε χωρίς καμία κίνηση διαφυγής, δικαιολόγησης, επίκρισης ή απώθησης; Μπορείτε να κοιτάξετε το φόβο χωρίς τη λέξη που προκαλεί το φόβο; Μπορείτε να κοιτάξετε το θάνατο για παράδειγμα, χωρίς τη λέξη που ξυπνά το φόβο του θανάτου; Η ίδια η λέξη φέρνει μια ανατριχίλα, έτσι δεν είναι; Όπως η λέξη αγάπη, έχει τη δικιά της ανατριχίλα, τη δικιά της εικόνα;

Τώρα, μήπως είναι η εικόνα του θανάτου που έχεις στο μυαλό σου, η ανάμνηση τόσων θανάτων που έχεις δει και οι συσχετισμοί σου με εκείνα τα συμβάντα - μήπως είναι αυτή η εικόνα που δημιουργεί το φόβο; Ή φοβάσαι ότι θα φτάσεις στο τέλος, σε ένα τέλος πραγματικά, και δεν φοβάσαι την εικόνα που έχεις - ότι θα φτάσεις στο τέλος. Είναι η λέξη θάνατος που σου δημιουργεί φόβο ή το πραγματικό τέλος; Αν είναι η λέξη ανάμνηση που προκαλεί το φόβο σου, τότε δεν είναι καθόλου φόβος.

Ήσουν άρρωστος πριν από δύο χρόνια, ας πούμε, και η ανάμνηση εκείνου του πόνου, εκείνης της αρρώστιας, παραμένει, και η ανάμνηση λειτουργώντας πάλι τώρα λέει "πρόσεξε μην ξανά 'ρρωστήσεις". Ετσι η ανάμνηση με τις συσχετίσεις της δημιουργεί φόβο, και αυτό δεν είναι φόβος γιατί στην πραγματικότητα έχεις μια πολύ καλή υγεία. Η σκέψη που είναι πάντα παλιά γιατί η σκέψη είναι η αντίδραση - απάντηση στις αναμνήσεις και οι αναμνήσεις είναι πάντα παλιές - η σκέψη δημιουργεί με τον καιρό, το αίσθημα ότι φοβάσαι, που δεν είναι όμως ένα πραγματικό γεγονός. Το πραγματικό γεγονός είναι ότι είσαι καλά. Αλλά η εμπειρία που έχει μείνει στο μυαλό σαν μία ανάμνηση ξυπνάει τη σκέψη, "πρόσεξε μην αρρωστήσεις ξανά".

Βλέπουμε λοιπόν ότι η σκέψη φέρνει ένα είδος φόβου. Αλλά υπάρχει φόβος εκτός από αυτόν; Είναι ο φόβος πάντα αποτέλεσμα της σκέψης, και αν είναι, υπάρχει κανένα άλλο είδος φόβου; Φοβόμαστε τον θάνατο - δηλαδή κάτι που πρόκειται να συμβεί αύριο ή μεθαύριο, με τον καιρό. Υπάρχει μια απόσταση μεταξύ του τώρα και αυτού που πρόκειται να συμβεί. Η σκέψη έχει δοκιμάσει αυτήν την κατάσταση, με το να παρατηρεί το θάνατο, λέει "Πρόκειται να πεθάνω". Η σκέψη λοιπόν δημιουργεί το φόβο του θανάτου, και αν αυτή δεν τον δημιουργεί, υπάρχει κανένα άλλο είδος φόβου;

Είναι λοιπόν ο φόβος αποτέλεσμα της σκέψης; Αν είναι, αφού η σκέψη είναι πάντα παλιά, είναι και ο φόβος πάντα παλιός. Όπως έχουμε πει δεν υπάρχει νέα σκέψη. Εάν το αναγνωρίσουμε αυτό, είναι ήδη παλιό. Έτσι λοιπόν αυτό που φοβόμαστε πραγματικά είναι η επανάληψη του παλιού - η σκέψη εκείνων που έχουν γίνει και που προβάλλονται στο μέλλον. Άρα λοιπόν η σκέψη είναι υπεύθυνη για το φόβο. Έτσι είναι, μπορείτε να το δείτε και μόνοι σας. Όταν βρεθείτε αντιμέτωποι με κάτι, την ίδια στιγμή δεν υπάρχει φόβος. Μόνο όταν μπει μέσα η σκέψη δημιουργείται ο φόβος.

Επομένως, η ερώτησή μας τώρα είναι: "Είναι δυνατόν ο νους να ζει ολοκληρωτικά, απόλυτα, στο παρόν;" Μόνο ένας τέτοιος νους δεν έχει καθόλου φόβο. Αλλά για να το καταλάβετε αυτό, πρέπει να καταλάβετε τη δομή της σκέψης, της ανάμνησης και του χρόνου. Και με το να το καταλάβετε, όχι διανοητικά, όχι με λέξεις αλλά πραγματικά, με την καρδιά σας, το νου σας, τα σωθικά σας, θα ελευθερωθείτε από το φόβο. Τότε ο νους μπορεί να χρησιμοποιεί τη σκέψη χωρίς να δημιουργείται φόβος.

Η σκέψη, όπως η μνήμη, είναι βέβαια αναγκαία για την καθημερινή ζωή μας. Είναι το μόνο όργανο που έχουμε για επικοινωνία, για την δουλειά μας κ.ο.κ.. Η σκέψη είναι η αντίδραση στη μνήμη, μνήμη που έχει συσσωρευτεί μέσα από εμπειρίες, γνώσεις, παραδόσεις χρόνων. Και απ' αυτό το υπόβαθρο μνήμης αντιδρούμε κι αυτή η αντίδραση είναι η σκέψη.

Έτσι λοιπόν η σκέψη είναι ουσιαστική σε ορισμένα επίπεδα αλλά όταν η σκέψη αυτή προβάλλεται ψυχολογικά στο μέλλον και το παρελθόν, δημιουργώντας φόβο και μαζί ευχαρίστηση, ο νους γίνεται αδρανής και η απραξία είναι αναπόφευκτη.

Αναρωτιέμαι λοιπόν "γιατί, γιατί, γιατί σκέφτομαι για το μέλλον και το παρελθόν σε σχέση με την ευχαρίστηση ή τον πόνο αφού γνωρίζω ότι αυτές οι σκέψεις δημιουργούν φόβο; Είναι δυνατό να σταματήσει ψυχολογικά η σκέψη, γιατί αλλιώς ο φόβος δεν θα σταματήσει ποτέ;"

Το κομμάτιασμα της σκέψης

Μία από τις λειτουργίες της σκέψης είναι το να είναι πάντα απασχολημένη με κάτι. Οι περισσότεροι από εμάς θέλουμε να έχουμε το νου μας συνεχώς απασχολημένο ώστε να εμποδιζόμαστε να δούμε τους εαυτούς μας όπως είμαστε πραγματικά. Φοβόμαστε να είμαστε άδειοι. Φοβόμαστε να κοιτάξουμε τους φόβους μας.

Στο συνειδητό μπορεί να ξέρεις τους φόβους σου αλλά στα βαθύτερα στρώματα του μυαλού σου τους ξέρεις; Και πως θα ανακαλύψεις τους φόβους σου που είναι κρυμμένοι, μυστικοί; Πρέπει ο φόβος να διαιρεθεί σε συνειδητό και ασυνείδητο;

Αυτή είναι μια πολύ σημαντική ερώτηση. Οι ειδικοί, οι ψυχολόγοι, οι αναλυτές έχουν χωρίσει το φόβο σε βαθιά και σε επιφανειακά στρώματα, αλλά αν ακολουθήσεις αυτά που λένε οι ψυχολόγοι ή αυτά που λέω εγώ, καταλαβαίνεις τις θεωρίες μας τα δόγματά μας, τις γνώσεις μας, δεν καταλαβαίνεις τον εαυτό σου.

Δεν μπορείς να καταλάβεις τον εαυτό σου με βάση τον Φρόυντ, τον Γιούνγκ ή εμένα. Οι θεωρίες των άλλων ανθρώπων δεν έχουν καμία σημασία. Εσύ ο ίδιος είσαι που πρέπει να κάνεις την ερώτηση: Πρέπει ο φόβος να διαιρεθεί σε συνειδητό και ασυνείδητο; Ή υπάρχει μόνο φόβος που του δίνεις διάφορες μορφές; Υπάρχει μόνο μια επιθυμία: η ίδια η επιθυμία. Εσύ επιθυμείς. Τα αντικείμενα της επιθυμίας αλλάζουν, αλλά η επιθυμία είναι πάντα η ίδια. Ίσως με τον ίδιο τρόπο υπάρχει μόνο φόβος. Φοβάσαι όλων των ειδών τα πράγματα αλλά υπάρχει μόνο ένας φόβος.

Όταν συνειδητοποιήσεις ότι ο φόβος δεν μπορεί να διαιρεθεί, θα δεις ότι έχεις βάλει κατά μέρος μία κι καλή αυτό το πρόβλημα του ασυνείδητου και έτσι θα 'χεις γλιτώσει από τους ψυχολόγους και τους αναλυτές. Όταν καταλάβεις ότι ο φόβος είναι μία και μόνη κίνηση που εκφράζεται με διαφορετικούς τρόπους και όταν δεις την κίνησης και όχι το αντικείμενο στο οποίο πηγαίνει η κίνηση, τότε αντιμετωπίζεις μία "τεράστια" ερώτηση: Πως μπορεί να κοιτάξεις το φόβο χωρίς το κομμάτιασμα που έχει καλλιεργήσει ο νους;

Υπάρχει μόνο ολικός φόβος αλλά πως μπορεί το μυαλό που σκέφτεται κομματιαστά να παρακολουθήσει αυτήν την ολική εικόνα; Μπορεί; Ζούμε τη ζωή μας κομματιασμένα και μπορούμε να κοιτάξουμε αυτό τον ολικό φόβο μόνο μέσα από την τμηματική επεξεργασία της σκέψης.

Όλη η διεργασία του μηχανισμού της σκέψης υπάρχει για να διαλύει το κάθε τι σε κομμάτια: Σ' αγαπώ και σε μισώ. Είσαι ο εχθρός μου, είσαι ο φίλος μου. Ή η ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία μου, οι τάσεις, η δουλειά μου, η θέση μου, το κύρος μου, η γυναίκα μου, το παιδί μου, η χώρα μου και η χώρα σου, ο θεός μου και ο θεός σου - όλα αυτά είναι το κομμάτιασμα της σκέψης. Και αυτή η σκέψη "κοιτάζει" την ολική κατάσταση του φόβου ή προσπαθεί να την κοιτάξει και την απλοποιεί σε κομμάτια. Άρα λοιπόν βλέπουμε ότι ο νους μπορεί να κοιτάξει αυτό τον ολικό φόβο μόνο όταν δεν υπάρχει κίνηση της σκέψης.

Το ξεπέρασμα του φόβου

Μπορείς να παρακολουθήσεις το φόβο χωρίς προκαθορισμένα συμπεράσματα, χωρίς καμία παρέμβαση της γνώσης που έχεις συσσωρεύσει γι' αυτόν; Αν δεν μπορείς, τότε αυτό που παρακολουθείς είναι το παρελθόν, όχι ο φόβος: Αν μπορείς, τότε παρακολουθείς το φόβο για πρώτη φορά χωρίς την παρέμβαση του παρελθόντος.

Μπορείς να "παρακολουθήσεις" μόνο όταν το μυαλό είναι πολύ ήρεμο, όπως μπορείς να ακούσεις τι λέει κάποιος μόνο όταν το μυαλό σου δεν φλυαρεί συνεχίζοντας διάλογο μέσα του για τα δικά του προβλήματα και άγχη. Μπορείτε με τον ίδιο τρόπο να κοιτάξετε το φόβο χωρίς να σκεφτείτε το αντίθετό του; Έχετε το θάρρος να τον κοιτάξετε πραγματικά και να μην προσπαθήσετε να ξεφύγετε; Όταν λέτε "πρέπει να τον ελέγξω, πρέπει να τον ξεφορτωθώ, πρέπει να τον καταλάβω" προσπαθείτε να ξεφύγετε.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα σύννεφο ή ένα δέντρο ή ένα ποτάμι που τρέχει, μ' ένα αρκετά ήρεμο μυαλό γιατί δεν είναι πολύ σημαντικά για σας, αλλά το να παρακολουθήσεις τον εαυτό σου είναι πολύ πιο δύσκολο γιατί εκεί οι απαιτήσεις είναι τόσο ουσιαστικές, οι αντιδράσεις τόσο γρήγορες. Έτσι, λοιπόν, όταν είστε άμεσα σε επαφή με το φόβο ή την απελπισία, τη μοναξιά ή τη ζήλια, ή όποια άλλη άσχημη κατάσταση του νου, μπορείτε να την κοιτάξετε τόσο ολοκληρωμένα ώστε το μυαλό σας να γίνει τόσο ήρεμο ώστε να τη δει;

Μπορεί το μυαλό να διακρίνει το φόβο από τις διαφορετικές μορφές φόβου - να "δεις" τον ολικό φόβο, και όχι αυτό που φοβάσαι; Αν κοιτάξεις μόνο τις λεπτομέρειες του φόβου ή προσπαθήσεις να αντιμετωπίσεις τους φόβους σου έναν έναν, δεν θα φτάσεις ποτέ στο κύριο θέμα που είναι να μάθεις να ζεις με το φόβο.

Το να ζεις με ένα τέτοιο ζωντανό πράγμα όπως είναι ο φόβος απαιτεί ένα μυαλό και μία καρδιά εξαιρετικά ικανά, εντελώς ανοιχτά, χωρίς προκατασκευασμένα συμπεράσματα ώστε να μπορούν να παρακολουθούν κάθε κίνηση του φόβου.

Τότε, αν τον παρατηρήσεις και ζήσεις μ' αυτόν - και για να γίνει αυτό δεν παίρνει μια ολόκληρη μέρα, μπορεί να πάρει ένα λεπτό ή ένα δευτερόλεπτο για να γνωρίσεις όλη τη φύση του φόβου - αν ζήσεις μαζί του τόσο ολοκληρωτικά, θα ρωτήσεις αναπόφευκτα: Ποια είναι αυτή η ύπαρξη που ζει με το φόβο; Ποιος είναι αυτός που παρακολουθεί το φόβο, που παρακολουθεί όλες τις κινήσεις των διαφόρων μορφών φόβου και ξέρει συγχρόνως και το κεντρικό γεγονός του φόβου; Είναι ο παρατηρητής ένα νεκρό ον, ένα στατικό ον, που έχει συσσωρεύσει τόση πολύ γνώση και πληροφορίες για τον εαυτό του και είναι αυτό το νεκρό πράγμα που παρατηρεί και ζει με την κίνηση του φόβου; Είναι ο παρατηρητής, το παρελθόν ή ένα ζωντανό πράγμα; Ποια είναι η απάντησή σου;

Μην απαντήσεις σε μένα. Απάντησε στον εαυτό σου. Είσαι ο παρατηρητής, ένα νεκρό ον, που παρατηρεί ένα ζωντανό πράγμα ή είσαι εσύ ένα ζωντανό πράγμα που παρατηρεί ένα άλλο ζωντανό πράγμα; Γιατί στον παρατηρητή υπάρχουν και οι δύο καταστάσεις.

Ο παρατηρητής είναι ο λογοκριτής που δεν θέλει το φόβο: Ο παρατηρητής είναι το σύνολο των εμπειριών του για το φόβο. Έτσι, ο παρατηρητής δεν έχει επαφή με αυτό που ονομάζει φόβο. Υπάρχει απόσταση μεταξύ τους. Προσπαθεί πάντα να τον υπερνικήσει ή να ξεφύγει απ' αυτόν και άρα δημιουργείται αυτή η συνεχής μάχη μεταξύ του εαυτού του και του φόβου - αυτή η μάχη που είναι τόσο μεγάλη σπατάλη ενέργειας.

Καθώς παρακολουθείς, μαθαίνεις ότι ο παρατηρητής είναι απλά ένας σωρός από ιδέες και αναμνήσεις χωρίς καμία αξία ή ουσία. Ενώ ο φόβος είναι μία πραγματικότητα και προσπαθείς να καταλάβεις ένα γεγονός με μία αφηρημένη έννοια πράγμα το οποίο βέβαια δεν είναι δυνατόν. Αλλά στην πραγματικότητα είναι ο παρατηρητής που λέει "φοβάμαι", τίποτα διαφορετικό από αυτό που παρατηρεί, που είναι ο φόβος;

Ο παρατηρητής είναι φόβος και όταν αυτό έχει κατανοηθεί δεν υπάρχει πια άλλο σκόρπισμα ενέργειας στην προσπάθεια να απαλλαχθείς από τον φόβο, και η χωροχρονική απόσταση μεταξύ παρατηρητή και παρατηρούμενου εξαφανίζεται. Όταν καταλάβεις ότι είσαι ένα μέρος του φόβου σου και όχι ξεχωριστός απ' αυτόν - ότι είσαι φόβος - τότε δεν έχεις να κάνεις τίποτα γι' αυτό: τότε ο φόβος τελειώνει ολοκληρωτικά.

Με τη φωνή του σπουδαίου Ρωμαίου αυτοκράτορα και στωικού φιλοσόφου Μάρκου Αυρηλίου

 Περιορίσου στο παρόν.

Αν δεν αρμόζει,να μην το κάνεις. Αν δεν είναι αλήθεια,να μην το λες. Αυτό να σου γίνει φυσική ροπή.

Όποιος είδε τα τωρινά, τα είδε όλα, κι αυτά που έγιναν από ανέκαθεν κι
όσα θα γίνουν στο άπειρο μέλλον. Γιατί όλα είναι ίδια κι όμοια.

Να είσαι σαν ένα μικρό χαρούμενο παιδί, που ζει ένδοξα στο πανταχού Τώρα,
δίχως την παραμικρή ανησυχία ή έγνοια, έστω και για την επόμενη χρονική στιγμή.

Κάθε απώλεια δεν είναι παρά μια αλλαγή και η αλλαγή είναι η απόλαυση της φύσης.

Μην αφήνεις ποτέ το μέλλον να σε ενοχλήσει. Θα το αντιμετωπίσεις, αν πρέπει, με τα ίδια όπλα της λογικής που σε εξοπλίζουν σήμερα εναντίον του παρόντος.

Όταν σ' ενοχλεί η αδιαντροπιά κάποιου, ρώτησε αμέσως τον εαυτό σου :
"Είναι δυνατό να μην υπάρχουν στο κόσμο αδιάντροποι ; " Δε μπορεί. Μη ζητάς λοιπόν τα αδύνατα.

Η αξία ενός ανθρώπου δεν ξεπερνά την αξία των φιλοδοξιών του.

Δεν αδικεί μόνο εκείνος που κάνει το κακό, αλλά και εκείνος που δεν κάνει το καλό.

Όλα είναι εφήμερα, και η φήμη και ο φημισμένος.
Πόσο φευγαλέοι και ασήμαντοι είναι οι άνθρωποι -χθες ένα μωρό, αύριο μια μούμια ή στάχτες. Γι' αυτό, στον ελάχιστο χρόνο σου, ζήσε λογικά και αποχαιρέτησε τη ζωή σου χαμογελαστός, όπως η ώριμη ελιά πέφτει στο χώμα, εγκώμιο στην εποχή που έζησε και στο δέντρο που την ωρίμασε.

Η πηγή του καλού μπορεί να αναβλύζει πάντα, αν πάντα σκάβεις.

ΠΩΣ ΝΑ ΑΡΡΩΣΤΗΣΕΤΕ

1.Μην φροντίζετε το σώμα σας. Να τρώτε σταθερά από ταχυφαγεία (φαστ φουντ, σουβλατζίδικα,τυροπιτάδικα), να πίνεται πολλά αναψυκτικά και αλκοόλ, πολλά γλυκά και προς θεού καθόλου γυμναστική . Να είστε σταθερά σε μια αναπαυτική πολυθρόνα ή καρέκλα. Φροντίστε να ξενυχτάτε. Για κανένα λόγο μην πιστεύεται όλες αυτές τις ανοησίες ότι ο ύπνος είναι απαραίτητος γιατί γίνεται ο κύκλος της μελατονίνης (χωρίς αυτό μακροπρόθεσμα έχουμε κατάθλιψη και προβλήματα με το νευρικό σύστημα).

2.Να σκέφτεστε το χειρότερο που μπορεί να σας τύχει. Να έχετε μόνιμα αρνητικές σκέψεις.

3.Να κατηγορείτε τους άλλους για ό,τι συμβαίνει στη ζωή σας.

4.Να κάνετε ότι δεν θέλετε και να αποφεύγετε αυτό που πραγματικά θέλετε.

5.Να αποφεύγετε κάθε επαφή με τα συναισθήματα σας και προς θεού μην τα εκφράζετε διότι κανείς εκεί έξω δεν πρόκειται να σας καταλάβει.

6.Να νιώθετε ξεχωριστοί. Όλοι εκεί έξω είναι υποδεέστεροι, καμία σχέση με εσάς !

7.Να αποφεύγετε το χιούμορ, η ζωή δεν είναι αστείο. Εξάλλου οι σοβαροί άνθρωποι δεν χαχανίζουν με το παραμικρό !

8.Να παρακολουθείτε στην τηλεόραση ειδήσεις και όλες τις ενημερωτικές εκπομπές που ενισχύουν την άποψη ότι δ ε ν υπάρχει ελπίδα, ότι κι αν κάνετε δεν μπορείτε να επηρεάσετε την μοίρα σας ! Να κάνετε παρέα με ανθρώπους που είναι απαισιόδοξοι και έχουν ως βασική τους πεποίθηση ότι όλα είναι μάταια, δεν υπάρχει νόημα.

9.Να ασχολείστε με τα σωματικά συμπτώματα που νιώθετε, να συζητάτε συνέχεια για αυτά και να ξοδεύετε όλα τα χρήματα σας σε ιατρούς. (προς θεού αποφεύγετε τους ψυχοθεραπευτές γιατί μπορούν να σας βοηθήσουν να συνειδητοποιήσετε τι συμβαίνει).

10.Να είστε μνησίκακοι και επικριτικοί κυρίως προς τον εαυτό σας .Να σκέφτεστε τις ευκαιρίες που χάσατε, τα λάθη που κάνατε και να αυτομαστιγώνεστε καθημερινά !

11. Μην έχετε όραμα, η ζωή είναι μικρή και απρόβλεπτη αύριο μπορεί να πεθάνετε.

12 .Να βάζετε πολύ υψηλούς στόχους, που δύσκολα πραγματοποιούνται κι έτσι θα είστε μόνιμα απογοητευμένοι.

13.Να ασχολείστε σταθερά με τον υπέροχο εαυτό σας. Για κανένα λόγο μην ασκείτε κοινωνικό έργο.

14.Να είστε ανταγωνιστικοί. Μην συνεργάζεστε με τους άλλους, εξάλλου κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι τόσο καλά όσο εσείς !

15. Να φθονείτε όποιον εκεί έξω έχει κάτι που επιθυμείτε, να θυμώνετε με την άδικη την μοίρα που σας το στέρησε και βεβαίως για κανένα λόγο μην εξετάσετε με ποιο τρόπο έδρασε και το απέκτησε (είπαμε είναι τυχερός!)

16.Μην δημιουργείτε σταθερές σχέσεις Κανείς εκεί έξω δεν είναι τόσο καλός για εσάς αλλά και αν υποθέσουμε ότι υπάρχει αυτός ο τέλειος ή τέλεια που μπορεί να σταθεί δίπλα σας, υπάρχει ο κίνδυνος να σας αφήσει στο μέλλον και να πονέσετε πολύ.

17.Μην κάνετε τίποτα δημιουργικό είναι ασφαλέστερο να ζείτε μέσα από την ζωή των άλλων (πχ των παιδιών σας).

Ο πλάτανος

«Πάλι εκεί κάθεται;» Γύρισε το κεφάλι της προς τη μεριά του. Πού τον έψαχνε πού τον έβρισκε, ήταν πάντα εκεί. Χειμώνας τώρα, είχε αφήσει στην άκρη τις μπύρες και έπινε τα ποντς στη ζεστή γωνία του μαγαζιού, πλάι στη τζαμαρία. Το καφενείο, είχε πάρει το όνομά του από το πλατάνι που είχε φυτέψει όταν ήταν ακόμα νέος, ακριβώς απέξω. Είχαν περάσει από τότε περίπου σαράντα χρόνια και βάλε. Είχε έρθει και αυτό και είχε θεριέψει. Ήταν το καταφύγιο της γειτονιάς, αλλά κυρίως το δικό του.
«Ε, δεν τον ξέρεις τώρα; Άμα δε βγει η κυρά Λένη να τον μαζέψει, δεν το κουνάει».
Κινήθηκε κατά τη μεριά του, τράβηξε την καρέκλα και κάθισε. Ο κυρ Τάκης μόλις την είδε, φωτίστηκε ολάκερος. «Κόρη μου!», φώναξε. Αμέσως άνοιξε τα χέρια του να την αγκαλιάσει. Τα μάτια του υγράνθηκαν. Το είχε αυτό. Είχε γεράσει και κάθε εικόνα αγαπημένου του προσώπου, τού έφερνε δάκρυα στα μάτια. «Τι να σε κεράσω;», είπε.
«Τίποτα, πατέρα. Πέρασα απλώς για να σας δω. Πάμε πάνω, να δω και τη μάνα;»
Τράβηξε μια ρουφηξιά από το τσιγάρο του πριν μιλήσει. Είχε φτάσει στη γόπα, αλλά δεν το έσβηνε. Τα νύχια του κατακίτρινα από τα τσιγάρα και όλο το χέρι να τρέμει από πάνω ως κάτω, μα δεν έλεγε να σταματήσει αυτό το χούι. «Είναι νωρίς ακόμα. Κάτσε να πιώ άλλο ένα και πάμε».
Κάθε μέρα η ίδια ιστορία: Ξυπνούσε το πρωί, ξυριζόταν, φορούσε το κοστούμι του, λες και ήταν γιορτή και κατέβαινε στο καφενείο. Θα μου πεις… αυτό ήταν η ζωή του. Κάποτε, πριν γίνει μαγαζί, ήταν το σπίτι του. Δυο δωμάτια ήταν και έμεναν τέσσερα άτομα. Κανένας τους όμως δεν στερήθηκε. Όταν ήταν η παλιά Αθήνα, τότε που όλοι ήταν φτωχοί και καλοσυνάτοι, όσα λίγα είχαν τούς περίσσευαν.

Από τσοπάνης που ήταν κατέβαινε μερόνυχτα από το χωριό με τα πόδια, ξυπόλυτος, στην Αθήνα, άνοιξε σουβλατζίδικο. Όχι, σαν αυτά που υπάρχουν τώρα. Τα τότε. Μία σχάρα στον δρόμο με κάρβουνα και καλαμάκια που τα έφτιαχνε η κυρά Λένη. Και επειδή οι δουλειές πήγαν καλά, το σουβλατζίδικο έγινε καφενείο. Και τώρα, απολάμβανε τους κόπους του. Ποιος θα μπορούσε να του το στερήσει αυτό;
Έσπρωξε την καρέκλα για να σηκωθεί. Η κόρη του πήγε να τον βαστάξει, μα εκείνος τσίνησε. Ήταν περήφανος. Δεν ήθελε να στηρίζεται σε κανέναν. Ακόμα και αν ήξερε πως ήταν γέρος και σακατεμένος.
Το ένα του πόδι δεν μπορούσε να βαστάξει ολάκερο το βάρος. Η σφαίρα έφταιγε, που έφαγε τότε στον εμφύλιο, από αδελφό. Γιατί αδέλφια ήταν όλοι μεταξύ τους και ας σκοτώνονταν. Δε δέχτηκε να του την αφαιρέσουν. Την κράτησε για να θυμάται. Οι άνθρωποι δεν πρέπει να ξεχνούν, έλεγε συνέχεια.
«Έλα πατέρα, μην κάνεις σαν μωρό. Δεν μπορείς να ανέβεις μόνος σου τα σκαλοπάτια».
«Εγώ δεν μπορώ, μωρέ Γιάννο μου; Άμα θες, θα στα ανέβω και χορεύοντας».
«Ναι, τώρα θα σου φωνάξω την ορχήστρα να σου παίξει και το ‘’Γιάννη μου το μαντήλι σου’’».
Τι να του κάνει και αυτή. Τον άφησε να ανεβαίνει πρώτος και εκείνη να ακολουθεί από πίσω με τα χέρια τεντωμένα στον αέρα, έτοιμη να τον πιάσει αν χρειαστεί.
«Μη με σπρώχνεις μπρε!», φώναξε εκείνος, ενώ κούτσα κούτσα είχε φτάσει στη μέση της σκάλας.
«Δεν σε σπρώχνω. Ούτε καν σε ακουμπάω».
«Ε! Μη σπρώχνεις μπρε, σου λέω!»
Τι ξεροκέφαλος άνθρωπος! Της ξέφυγε ένα χαμόγελο. «Άντε, δύο ακόμα και φτάσαμε», του λέει.
Μόλις πάτησε το πόδι του στο πλατύσκαλο, εκείνη πέρασε μπροστά και ξεκλείδωσε. Η πόρτα χτύπησε στο έπιπλο της ραπτομηχανής, ακριβώς από πίσω. Ο κρότος, έφτασε στα αυτιά της κυρά Λένης.
«Ποιος είναι;», ακούστηκε η λεπτή φωνής της από την κουζίνα.
«Εμείς, μαμά».
«Πάλι στην κουζίνα είναι και τρώει».
«Σώπα», του είπε. Άφησε τον πατέρα της πίσω και διέσχισε τον διάδρομο. Έστριψε δεξιά και πέρασε την πόρτα της κουζίνας. Η μάνα της, στο τραπέζι και έκλεινε βιαστικά το βάζο με το γλυκό του κουταλιού.
«Όχι ρε μαμά! Πάλι γλυκό τρως; Αφού έχεις ζάχαρο. Πόσες φορές θα το πούμε; Τι θέλεις δηλαδή, να πεθάνεις ή να μας πεθάνεις όλους;» Της άρπαξε το βάζο από τα χέρια.
Η κυρά Λένη την κοιτούσε με το βλέμμα ενός μικρού παιδιού που μόλις είχε κάνει αταξία. Η καημένη από τα νιάτα της είχε ζάχαρο και της απαγόρευαν ό, τι αγαπούσε. Προσπαθούσε, αλλά ο απαγορευμένος καρπός ήταν γλυκός.
«Ε, να… λιγουλάκι. Ίσα που ακούμπησα τη μύτη του κουταλιού η καημένη».
«Γι’ αυτό λείπει το μισό βάζο;»
«Όχι, αυτό είναι από άλλες φορές. Να, ήρθε και η Σοφία χτες και τη φίλεψα».
«Ψέματα λέει», πετάχτηκε ο κυρ Τάκης που φάνηκε στην πόρτα. «Δεν την ξέρεις τώρα τη μάνα σου; Άμα πας στη σερβάντα και ψάξεις στα ντουλάπια, θα βρεις καραμέλες τσάρλεστον».
«Δεν πας να χαθείς εσύ, παλιόγερε. Όλο να λες έχεις. Πήγαινε να ξαπλώσεις», φώναξε. «Για τα μικρά τις πήρα».
Την ήξερε δα. Είχε μια σακούλα για τα παιδιά και μια για εκείνη. Έτσι ήταν η κυρά Λένη. Και γι’ αυτό έτρεμε. Να μην της πάθει τίποτα.
«Πεινάω», είπε εκείνος.
Τον αγριοκοίταξε. «Παλουκώσου να σου βάλω. Σούπα μου γύρεψες το πρωί, σούπα σου έκανα».
«Σούπα; Και γιατί με πέρασες; Για γέρο; Κοτόπουλο θέλω. Με πατάτες».
Και άρχισε να φορτώνει η κυρά Λένη. «Τον βλέπεις; Άρχοντας! Πάει κάτω, πίνει τα ποτηράκια του και μου έρχεται εδώ για μάσα και ξάπλα».
Η Ιωάννα κούνησε το κεφάλι της. Αχ! Αυτοί οι δυο…

Η δολοφονία της Υπατίας

Ιστορικό γεγονός-σταθμός στους διωγμούς που εξαπέλυσε ο ρωμαιοχριστιανισμός κατά των Ελλήνων, είναι και η δολοφονία της Ελληνίδας μαθηματικού και φιλοσόφου Υπατίας από τους μοναχούς και παραβολάνους [1] του πατριάρχη Κύριλλου της Αλεξάνδρειας το 415 μ.Χ. Ο Μαλάλας σημειώνει, ότι η δολοφονία της Υπατίας έγινε μετά από παρότρυνση του Κυρίλλου: «κατ’ εκείνον δε τον καιρόν παρρησίαν [2] λαβόντες υπό του επισκόπου (Κυρίλλου) οι Αλεξανδρείς έκαυσαν φρυγάνοις αυθεντήσαντες [3] Υπατίαν την περιβόητον φιλόσοφον» [4].

Αν και ως πράξη έγινε για να εκτονωθεί η δεισιδαιμονία του χριστιανικού όχλου της πόλης, σε συνδυασμό με τον προσωπικό φθόνο του Πατριάρχη στο πρόσωπο της Ελληνίδας επιστήμονα, καθώς και για να πάψει η Υπατία να στέκεται εμπόδιο στα παιχνίδια εξουσίας της τότε Αλεξανδρινής Εκκλησίας, ο φόνος «νομιμοποιήθηκε» διότι τόσο τα μαθηματικά (που δίδασκε η Υπατία) όσο και η αστρονομία είχαν απαγορευτεί δια νόμου ως μαγικές πρακτικές!

Ο όρος «Ars Mathematika [5]» σήμαινε ότι η ενασχόληση με τα μαθηματικά ή την αστρονομία επίσυρε τη θανατική ποινή και η Αλεξανδρινή φιλόσοφος δολοφονήθηκε ως μάγισσα!
Η Υπατία η Αλεξανδρινή γεννήθηκε περίπου στο 360 μ.Χ. Ο πατέρας της, ο Θέων ήταν φιλόσοφος μαθηματικός και αστρονόμος.

Χάρη στον Σουίδα ξέρουμε ότι ο Θέων ήταν μέλος του αλεξανδρινού Μουσείου:
«Θέων, ο εκ του Μουσείου, Αιγύπτιος, φιλόσοφος, σύγχρονος δε Πάππω τω φιλοσόφω, και αυτώ Αλεξανδρεί. Ετύγχανον δε αμφότεροι επί Θεοδοσίου βασιλέως του πρεσβυτέρου. Έγραψε μαθηματικά, αριθμητικά, Περί σημείων και σκοπής ορνέων και της κοράκων φωνής, Περί της του κυνός επιτολής, Περί της του Νείλου Αναβάσεως, Εις τον Πτολεμαίου πρόχειρον κανόνα, και Εις τον μικρόν αστρολάβον υπόμνημα» [6].

Και πολλές σελίδες παρακάτω αναφέρει:
«Υπατία. η Θέωνος του γεωμέτρου θυγάτηρ του Αλεξανδρέως φιλοσόφου» [7].
Ο Θεών λοιπόν εκτός από τις βασικές επιστήμες του, μαθηματικά, γεωμετρία, αριθμητική, κατείχε επίσης γνώσεις μαντικής και αστρονομίας. Η Υπατία είχε εργαστεί στην επιστημονική έρευνα στο πλευρό του πατέρα της. Και οι πηγές τη θεωρούν ως μία «μαθηματικό που ξεπέρασε τις ικανότητες του πατέρα της» [8]. Ο Σουίδας αναφέρει για την Υπατία, ότι «την δε φύσιν γενναιοτέρα του πατρός ούσα ουκ αρκέσθη τοις δια των μαθημάτων παιδεύμασιν υπό τω πατρί, αλλά και φιλοσοφίας ήψατο της άλλης ουκ αγενώς, περιβαλλομένη δε τρίβωνα η γυνή και δια μέσου του άστεος ποιουμένη τας προόδους εξηγείτο δημοσία» [9]. Με τη σειρά του ο Δαμάσκιος, συνοψίζοντας τις γνώμες των προκατόχων του, παρατηρεί ότι «ήταν εκ φύσεως περισσότερο προικισμένη και ικανή από τον πατέρα της».

Ωστόσο, η Υπατία δεν περιορίστηκε μόνο στην επιστημονική έρευνα των μαθηματικών, αλλά στράφηκε εν γένει στη φιλοσοφία, φυσική και ηθική. Ο πατέρας της, αντιθέτως, είχε άλλες προτεραιότητες: «Ο Θέων δεν αγαπούσε τη θεωρητική φιλοσοφία, είχε όμως αρκετά εξωεπιστημονικά ενδιαφέροντα. Όπως η Υπατία, λάτρευε τον «ελληνισμό», αν και η αγάπη του για τα ελληνικά θέματα ήταν, πάνω από όλα, κυρίως θρησκευτική. Προικισμένος με λογοτεχνικές ικανότητες, εξέφραζε την αφοσίωσή του με ποιητική μορφή. Ο Μαλάλας παρατηρεί: «Ο πολυμαθέστερος λόγιος και φιλόσοφος δίδαξε και ερμήνευσε αστρονομικές μελέτες και έγραψε σχόλια για τα βιβλία του Τρισμέγιστου Ερμή και του Ορφέα»» [10].

Η Υπατία συνέχισε μετά το θάνατο του πατέρα της τον δικό της φιλοσοφικό και επιστημονικό δρόμο. Στις αρχές της δεκαετίας του 390 είχε ήδη σχηματιστεί ένας σταθερός κύκλος γύρω της, όχι μόνο από Έλληνες αλλά και χριστιανούς μαθητές. Ένας μάλιστα από τους πιο στενούς της μαθητές και εταίρους ήταν ο Συνέσιος ο Κυρηναίος (ελληνικής καταγωγής χριστιανός από τη Λιβύη), ο οποίος ακόμα και όταν χρίστηκε μητροπολίτης Πενταπόλεως, διατήρησε αμείωτο τον θαυμασμό και τον βαθύτατο σεβασμό του προς τη φιλόσοφο, στέλνοντάς της τα έργα του και περιμένοντας με ανυπομονησία τις απαντητικές επιστολές της.

Αλλά και οι υπόλοιποι μαθητές της «ήταν άτομα που αργότερα κατέλαβαν αυτοκρατορικά ή εκκλησιαστικά αξιώματα. Ακόμα μεγαλύτερη σπουδαιότητα έχει η μαρτυρία ότι άνθρωποι με αυτοκρατορικό κύρος, που έφταναν στην Αλεξάνδρεια, δημιουργούσαν στενές σχέσεις μαζί της και πιθανότατα παρακολουθούσαν τις διαλέξεις της» [11].

Ήταν δε τόσο μεγάλο το κύρος της στην αλεξανδρινή κοινωνία, που και οι τοπικοί άρχοντες της πόλης όταν είχαν να αντιμετωπίσουν ένα σημαντικό πρόβλημα έσπευδαν κοντά της αποζητώντας μία συμβουλή, ή ακόμα και τη λύση του ζητήματος. Ένας από αυτούς ήταν και ο Ορέστης, αυτοκρατορικός έπαρχος της Αλεξάνδρειας, πολιτικός κυβερνήτης της Αιγύπτου τα χρόνια 412(;)-415 και βασικός ήρωας στα γεγονότα που συνδέθηκαν με τη δολοφονία της.

«Ο καλύτερος πληροφοριοδότης μας, ο Σωκράτης ο Σχολαστικός, μας λέει ξεκάθαρα ότι ο Ορέστης γνώριζε καλά την Υπατία, τη συναντούσε συχνά και τη συμβουλευόταν σε δημοτικά και πολιτικά θέματα. Μας δίνει επίσης την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πληροφορία ότι ο Ορέστης ήταν χριστιανός και είχε βαπτιστεί στην Κωνσταντινούπολη από τον πατριάρχη Αττικό πριν διοριστεί κυβερνήτης της Αιγύπτου. Η αποκάλυψη αυτή επιβεβαιώνεται από τον Ιωάννη του Νικίου, γνωστό για την εχθρότητά του προς την Υπατία. Αφού αντιλήφθηκε ότι ο Ορέστης, κάτω από την επίδραση των μαγικών τεχνασμάτων της Υπατίας, «έπαψε να πηγαίνει στην εκκλησία όπως συνήθιζε»…» [12].
Η Υπατία δίδασκε αρχές οντολογίας και ηθικής, μαθηματικά, θεία γεωμετρία, και αστρονομία. Σύμφωνα με τη διδασκαλία της, «η αστρονομία είναι μία θεία μορφή γνώσης» και έλεγε ότι, «τη θεωρώ (την αστρονομία) επιστήμη που ανοίγει τον δρόμο προς την ασύλληπτη θεολογία». Και συμπλήρωνε: «Προχωρεί (η αστρονομία) στις αποδείξεις της με σαφήνεια και καθαρότητα, χρησιμοποιώντας για βοηθούς της την αριθμητική και τη γεωμετρία, αρχές τις οποίες μπορούμε να ονομάσουμε σταθερό μέτρο της αλήθειας» [13].

Η Υπατία, κατά τον ιστορικό της Εκκλησίας Σωκράτη, είχε φτάσει σε τέτοια ύψη ευρυμάθειας ώστε ξεπέρασε όλους τους φιλοσόφους της εποχής της, ανέλαβε την πλατωνική σχολή που είχε ιδρύσει ο Πλωτίνος και έδινε τις φιλοσοφικές της διαλέξεις σε όλους εκείνους που ήθελαν να την ακούσουν. Στις διαλέξεις της δίδασκε εκτός από Πλάτωνα, Αριστοτέλη και όποιον άλλο φιλόσοφο επιθυμούσε το ακροατήριό της.

Αλλά και οι μαθητές της, ήταν απόλυτα αφοσιωμένοι στο πρόσωπό της. Είχαν την πεποίθηση πως αποτελούσαν έναν εκλεκτό κύκλο αριστοκρατών της Γνώσης:
«Η υπερήφανη Ελληνίδα αριστοκράτισσα (όπως σωστά την χαρακτηρίζει ο Κίνσλι), αν και είχε περιβληθεί τον ταπεινό μανδύα των φιλοσόφων, συγκέντρωνε γύρω της μία ομάδα νεαρών μυστών που ζούσαν σύμφωνα με την ηθική τάξη η οποία περιγράφεται από τη φιλοσοφία, πεπεισμένοι ότι ήταν φτιαγμένοι με καλύτερο υλικό από τους άλλους ανθρώπους. Σε αυτή τη μικρή ομάδα, που έμοιαζε βγαλμένη κατευθείαν από την ιδανική πλατωνική Πολιτεία, η λατρεία της αριστοκρατίας ήταν έντονη. Ο Συνέσιος συχνά τόνιζε τη σπαρτιατική καταγωγή του, όπως ασφαλώς έκαναν και οι συνάδελφοί του» [14].

Ο Συνέσιος, στο έργο «Δίων ή Περί της καθ’ ευατόν διαγωγής» (404 μ.Χ.), εκφράζοντας τις αντιλήψεις του κύκλου της Υπατίας, επιτίθεται στους φιλοσόφους που φορούν λευκούς χιτώνες αλλά δεν ασχολούνταν σοβαρά με τη φιλοσοφία. Τους αποκαλεί επαγγελματίες προσήλυτους της φιλοσοφίας, συνηθισμένους σοφιστές που διαδίδουν τη φιλοσοφία στις μάζες που αδυνατούν να την κατανοήσουν. Παράλληλα τα βάζει και με τους μελανοχιτώνες, τους ανθρώπους με τους μαύρους χιτώνες, τους μοναχούς δηλαδή («Επιστολή 154» και «Δίων» 4-11), που τους θεωρεί βαρβάρους, φανατικούς αμαθείς που χρειάζονται καλλιέργεια και μισούν τον Ελληνισμό.

Ωστόσο, επειδή η Υπατία δημόσια κρατούσε αποστάσεις στις συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και χριστιανών απολάμβανε ένα είδος ασυλίας στην Αλεξάνδρεια. Η ίδια εξάλλου δεν ένιωθε καμία έλξη για τις λαϊκές αντιλήψεις ή πεποιθήσεις περί του Θείου, εφόσον γι’ αυτήν το Θείον ήταν μάλλον αντικείμενο επιστημονικής και Ορθής Λογικής έρευνας παρά απλοϊκών και συχνά δεισιδαιμονικών δοξασιών.

Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι πήγε ακόμα παραπέρα τη θέση του φιλόσοφου και αρχιερέα του Απόλλωνα στους Δελφούς, Πλούταρχου, ο οποίος υποστήριζε ότι: «…πρέπει για τα θέματα τούτα (τα περί Θείου δηλαδή) κυρίως να πάρουμε από τη φιλοσοφία τον (ορθό) λόγο ως μυσταγωγό και να σκεφτόμαστε με ευλάβεια καθετί απ’ όσα λέγονται ή γίνονται στις τελετές, για να μη κάνουμε κι εμείς λάθος, αντιλαμβανόμενοι όσα όρισαν οι νόμοι για τις θυσίες και τις γιορτές αλλιώς» [15].
Έχοντας, λοιπόν, αυτή τη φιλοσοφική θεώρηση περί του Θείου αλλά και διατηρώντας στάση αποχής από τις ταραχές και τις δημόσιες συγκρούσεις, είχε καταφέρει όσο ζούσε ο πατριάρχης Θεόφιλος να μη δώσει αφορμές εναντίον της στους χριστιανούς.

Όμως στις 15 Οκτωβρίου του 412, ο Θεόφιλος πέθανε και στον πατριαρχικό θρόνο τον διαδέχτηκε ο ανιψιός του Κύριλλος. Ένας άνθρωπος που κατά τον W. H. C. Frend, «ήταν αδίστακτος, αυταρχικός, βίαιος και άπληστος για δύναμη, έτοιμος να χρησιμοποιήσει το πλήθος και τους μοναχούς για να εκτελέσουν τις εντολές του απέναντι στους αντιπάλους του, όπως ήταν οι Αλεξανδρινοί Εβραίοι και οι ειδωλολάτρες» [16].

Η ενθρόνισή του έγινε στις 17 Οκτωβρίου 412 και αμέσως άρχισε αγώνα για την καθαρότητα της Πίστης. Πρώτα θύματά του οι αιρετικοί χριστιανοί και συγκεκριμένα οι λεγόμενοι Νοβατιανοί. Τους έδιωξε από την πόλη, δήμευσε τα λειτουργικά τους σκεύη και αντικείμενα, έκλεισε τις εκκλησίες τους και αφαίρεσε όλα τα δικαιώματα από τον επίσκοπό τους [17].

Ύστερα στράφηκε κατά των Εβραίων της πόλης, οι οποίοι, σύμφωνα προς τον Σωκράτη [18], έδωσαν μόνοι τους την αφορμή που τόσο περίμενε ο Κύριλλος. Ποια ήταν αυτή; Αντί να τηρούν την αργία του Σαββάτου και να μελετούν το Νόμο, πήγαιναν στα θέατρα και τσακώνονταν με τους χριστιανούς (θέαμα αντίστοιχο με τα επεισόδια που βλέπουμε σήμερα στα γήπεδα μεταξύ των οπαδών διαφορετικών ομάδων).

Ένα Σάββατο, και ενώ ο έπαρχος Ορέστης εντός του θεάτρου ετοιμαζόταν να αναγγείλει παραστάσεις παντομίμας, άρχισαν για μία ακόμη φορά μεταξύ των θεατών, χριστιανών και Εβραίων, φασαρίες. Κατά τη διάρκεια δε της ομιλίας του Ορέστη, οι Εβραίοι φώναξαν ότι μεταξύ του κοινού υπήρχαν άνθρωποι του Κυρίλλου που σκόπευαν να δημιουργήσουν ταραχές. Ο έπαρχος, που μόλις είχε πετύχει να φέρει ηρεμία και τάξη στην πόλη, ανησύχησε μήπως οι διαμαρτυρίες των Εβραίων πάρουν διαστάσεις, γι’ αυτό και δέχτηκε να τους ακούσει. Εκείνοι τότε, με δυνατές φωνές, απαίτησαν την απόλυση του Ιέρακα, ενός Αλεξανδρινού δασκάλου και έμπιστου καταδότη του Κύριλλου. Τον κατηγορούσαν ως συκοφάντη και ως κύριο υποκινητή των ταραχών.

Ο Ορέστης που ήταν δυσαρεστημένος έτσι κι’ αλλιώς με την ανάμιξη της Εκκλησίας στην πολιτική ζωή της πόλης και το σφετερισμό πολλών προνομίων και αρμοδιοτήτων της πολιτικής εξουσίας, διέταξε τη σύλληψη και τον παραδειγματικό βασανισμό του Ιέρακα. Ο Κύριλλος, όπως ήταν αναμενόμενο, ένιωσε οργή κατά του έπαρχου. Επειδή όμως δεν μπορούσε να στραφεί φανερά εναντίον του, κάλεσε τους επικεφαλής της εβραϊκής κοινότητας και τους απείλησε με σοβαρά αντίποινα αν συνέχιζαν να προκαλούν τους χριστιανούς. Η κίνησή του αυτή πόλωσε ακόμα περισσότερο το ήδη τεταμένο κλίμα με αποτέλεσμα οι πολυπληθείς Εβραίοι της Αλεξάνδρειας να αρχίσουν να επιτίθενται κατά των χριστιανών.

Μία νύχτα, διαδόθηκε η φήμη πως η εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου είχε πιάσει φωτιά. Όταν οι χριστιανοί έτρεξαν να σώσουν τον ναό, οι Εβραίοι που τους παραφύλαγαν επιτέθηκαν εναντίον τους και σκότωσαν πολλούς. Ο Κύριλλος για αντίποινα, μάζεψε τους δικούς του, και επικεφαλής μεγάλου πλήθους, περικύκλωσε τη συναγωγή, διέταξε την αρπαγή των εβραϊκών περιουσιών και τους καταδίωξε έξω από την Αλεξάνδρεια. Ο Σωκράτης ισχυρίζεται, ότι τότε διώχτηκαν όλοι οι Εβραίοι της πόλης, ακόμα και όσες οικογένειες κατοικούσαν σε αυτή από τα χρόνια του Μεγάλου Αλέξανδρου.

Ενώ όμως ο Κύριλλος είχε πετύχει το σκοπό του, ο Ορέστης είχε διαφορετική γνώμη, εφόσον ο διωγμός των Εβραίων προκάλεσε μεγάλη ύφεση στην οικονομία της πόλης. Επίσης στον Ορέστη δεν άρεσε καθόλου που ο Κύριλλος συμπεριφερόταν σφετεριστικά ως κυβερνήτης της πόλης. Αμφότεροι δε, έστειλαν επιστολές διαμαρτυρίας στον αυτοκράτορα αλληλοκατηγορούμενοι. Οι προσπάθειες που έγιναν για να εκτονωθεί η κρίση μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας δεν έφεραν αποτέλεσμα.

Έτσι, νιώθοντας αποδυναμωμένος ο Κύριλλος, κάλεσε σε βοήθειά του τις «ειδικές δυνάμεις» της εποχής, δηλαδή τους καλόγερους. Πεντακόσιοι μοναχοί της Νιτρίας, άφησαν τα ερημητήριά τους και μπήκαν δυναμικά στην Αλεξάνδρεια (αντίστοιχες μεθόδους είδαμε και στις μέρες μας με τις λαοσυνάξεις της Εκκλησίας). Ήταν οι ίδιοι ζηλωτές που είχε χρησιμοποιήσει και ο Θεόφιλος στις οδομαχίες κατά των Ελλήνων στο παρελθόν (άλωση του Σεραπείου). Μία μέρα οι ερημίτες μοναχοί σταμάτησαν τον έφιππο Ορέστη στο δρόμο και εμποδίζοντάς τον να συνεχίσει, τον κατηγόρησαν ως Έλληνα. Οι διαμαρτυρίες του έπαρχου ότι ήταν βαφτισμένος χριστιανός δεν έδειξαν να τους πείθουν. Ένας δε από τους μοναχούς, ο Αμμώνιος, τον χτύπησε με μία πέτρα στο κεφάλι. Αιμόφυρτος ο Ορέστης σώθηκε την τελευταία στιγμή από τους πολίτες της Αλεξάνδρειας που παρακολουθούσαν τα γεγονότα, ενώ οι σωματοφύλακές του τρομοκρατημένοι από το πλήθος των καλόγερων τον είχαν εγκαταλείψει αβοήθητο.

Ο Αμμώνιος συνελήφθη τελικά και οδηγήθηκε μπροστά στον Ορέστη. Εκείνος τον καταδίκασε σε βασανιστήρια που είχαν σαν αποτέλεσμα τον θάνατό του. Ο Κύριλλος τότε έριξε και άλλο λάδι στη φωτιά ανακηρύσσοντας τον Αμμώνιο σε μάρτυρα της Πίστης. Τελικά, μετριοπαθείς κύκλοι χριστιανών της πόλης έπεισαν τον Κύριλλο να μη δώσει συνέχεια, ενώ προσπάθησαν να φέρουν κοντά, για μία ακόμη φορά, τους δύο άντρες.

Ο έπαρχος Ορέστης όμως δεν έδειχνε καθόλου διατεθειμένος να τα βρει με τον πατριάρχη Κύριλλο. Έτσι, διάφοροι χριστιανικοί κύκλοι άρχισαν να διαδίδουν πως αιτία της έχθρας μεταξύ των δύο ήταν η Υπατία. Οι φήμες αυτές ξεκινούσαν μέσα από το ίδιο το Πατριαρχείο, εφόσον οι υψηλές γνωριμίες και επιρροές της Υπατίας οπωσδήποτε δυνάμωναν τον Ορέστη και στερούσαν τον Κύριλλο από τις θεοκρατικές βλέψεις του.

Επίσης, όπως αναφέρει ο Σουίδας, ο Κύριλλος φθονούσε θανάσιμα την Υπατία επειδή η φιλόσοφος απολάμβανε το σεβασμό της Αλεξανδρινής ελίτ, χαρά που δεν είχε εκείνος: «Ο Δαμάσκιος, που ήξερε πολύ περισσότερα για τη σημαντική θέση της Υπατίας στην Αλεξάνδρεια απ’ ό,τι εμείς, δεν δίστασε να ασχοληθεί με αυτό το θέμα: αναφέρει περιληπτικά αλλά κατηγορηματικά ότι ολόκληρη η πόλη την αγαπούσε και την εκτιμούσε. Είχε επίσης δεχτεί σωρεία δημοτικών διακρίσεων. Ο Κύριλλος δεν μπορούσε ούτε να ονειρευτεί τέτοια αφοσίωση. ήταν ανεπιθύμητος και αντιπαθής από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την επισκοπή. Είχε αντιληφθεί τις αδυναμίες του και φοβόταν ότι θα έχανε τη μάχη με τον Ορέστη. Ήξερε όμως επίσης ότι είχε την υποστήριξη του κλήρου, των μοναχών, ορισμένων μελών της πνευματικής ελίτ (όπως ο Ιέραξ) και ίσως του δημοτικού συμβουλίου. Τέλος, μπορούσε να βασίζεται στο πολλών πλήθος που τον είχε βοηθήσει στην καταστροφή των εβραϊκών κατοικιών» [19].

Άρχισε λοιπόν από την πλευρά του Κύριλλου ο πόλεμος της συκοφαντίας και της λάσπης. Ο Ιωάννης Νικίου [20] αναφέρει ότι την παρουσίαζαν σαν μάγισσα και την κατηγορούσαν για άσκηση μαύρης μαγείας. Εκείνη την εποχή δε, η ενασχόληση με τα μαθηματικά και την αστρονομία ταυτιζόταν από τους χριστιανούς με τη μαγεία. Και όπως σημειώνει ο Σουίδας στο λήμμα Υπατία, «τούτε δε πέπονθε δια φθόνον και την υπερβάλλουσαν σοφίαν, και μάλιστα εις τα περί αστρονομίαν».

Έτσι, οι απλοϊκοί άνθρωποι της Αλεξάνδρειας, άρχισαν να μαθαίνουν τρομερές φήμες, ότι δηλαδή η πασίγνωστη φιλόσοφος ήταν στην πραγματικότητα μια αποτρόπαια αγγελιοφόρος της κόλασης, «αφοσιωμένη πάντα στη μαγεία, στους αστρολάβους και στα όργανα της μουσικής». Από τη λάσπη δεν ξέφυγε ούτε η μνήμη του πατέρα της, του οποίου τα αστρονομικά συγγράμματα και οι κατασκευές οργάνων αστρονομίας παρουσιάζονταν ως αποδείξεις μελέτης και άσκησης μαγείας, και έτσι προσπαθούσαν να πείσουν τους αφελείς πιστούς, ότι η μαύρη μαγεία ήταν περίπου οικογενειακή τους υπόθεση!

Μέσα σε όλα αυτά, όπως αναφέρει ο Ιωάννης Νικίου, άρχισαν να λένε πως είχε μαγέψει τον έπαρχο Ορέστη: «μάγεψε πολλούς με τα διαβολικά της τεχνάσματα. (…) Το πρώτο της θύμα ήταν ο κυβερνήτης της πόλης, ο Ορέστης». Ακόμα και ως υποστηρίκτρια των Εβραίων, την εμφάνιζαν. Μετά από όλα αυτά, αναμενόμενο ήταν να δημιουργηθεί και η ομάδα των εκτελεστών, υπό τις ευλογίες φυσικά του ηθικού αυτουργού πατριάρχη Κυρίλλου.

Ο Σωκράτης λέει ότι είχαν «άγριες διαθέσεις», ο Ιωάννης Νικίου τους αποκαλεί «πλήθος πιστών στο Θεό» και ο Δαμάσκιος τους ονομάζει θηρία μάλλον, παρά ανθρώπινα πλάσματα [21]. Επικεφαλής της συμμορίας των δολοφόνων ήταν ο Πέτρος ο λεγόμενος αναγνώστης, ένας κατηχητής δηλαδή.
Οδηγούμενος από τον Πέτρο, ο όχλος των καλόγερων και των παραβολάνων, διέπραξε τη δολοφονία μια μέρα του Μαΐου του 415, δέκατο χρόνο της υπατείας του Ονωρίου και έκτο του Θεοδοσίου Β΄, στη διάρκεια της Σαρακοστής. Της επιτέθηκαν την ώρα που γύριζε στο σπίτι της, στο δρόμο. Την έβγαλαν βίαια από την άμαξά της και την έσυραν στην εκκλησία Καισάρειον. Εκεί, έσκισαν τα ρούχα της και άρχισαν να την τεμαχίζουν ζωντανή με θραύσματα αγγείων (όστρακα). Ύστερα έσυραν τα μέλη της έξω από την πόλη, σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον, και τα έκαψαν!

Ο Ιωάννης Νικίου, δεν βλέπει τίποτα το μεμπτό στη δολοφονία της. Ο φόνος μίας μάγισσας δεν ήταν τίποτα περισσότερο, για τον εν λόγω επίσκοπο, από την πραγμάτωση της κοινής θέλησης των χριστιανών και του ίδιου του Θεού. Αναφέρει:
«Ορισμένοι χριστιανοί, οδηγούμενοι από τον Πέτρο, έναν άνθρωπο απόλυτα πιστό στον Ιησού Χριστό, βγήκαν από την πόλη σε αναζήτηση της Ελληνίδας. Την βρήκαν καθισμένη σε μία (επιβλητική) καρέκλα να δίνει, κατά τα φαινόμενα, κάποια διάλεξη. Από εκεί την έσυραν στην εκκλησία όπου έσκισαν τα φορέματά της και την κακοποίησαν. Ύστερα την έσυραν μέσα στους δρόμους της πόλης μέχρι να πεθάνει. Τελικά μετέφεραν το σώμα της σε μία τοποθεσία που λεγόταν Κίναρον, όπου το έκαψαν» [22].

Ο Μαλάλας επίσης γράφει: «κατ’ εκείνον δε τον καιρόν παρρησίαν [23] λαβόντες υπό του επισκόπου (Κυρίλλου) οι Αλεξανδρείς έκαυσαν φρυγάνοις αυθεντήσαντες [24] Υπατίαν την περιβόητον φιλόσοφον» [25].
Ο Σουίδας (λήμμα Υπατία) αναφέρεται στον βίαιο διαμελισμό του κορμιού της και στη δημόσια διαπόμπευση του πτώματός της: «αυτή διεσπάσθη παρά των Αλεξανδρέων, και το σώμα αυτής ενυβρισθέν καθ’ όλην την πόλιν διεσπάρη».
Οι δολοφόνοι της, φυσικά, έμειναν ατιμώρητοι, όπως βεβαιώνει ο Δαμάσκιος και προκάλεσαν μεγάλο όνειδος στην πόλη. Ωστόσο, η Υπατία, «το άχραντο άστρον της σοφής παιδεύσεως» όπως την υμνεί ο Παλλαδάς, δεν είναι το μόνο επώνυμο θύμα που θρήνησε η επιστήμη στον αγώνα της να αναχαιτίσει το χριστιανικό μεσαίωνα.
----------------------------
[1] Παραβολάνοι: Σώμα χειροδύναμων αντρών οι οποίοι ασκούσαν καθήκοντα σωματοφυλακής του πατριάρχη Αλεξάνδρειας. [2] Θάρρος, παρότρυνση, φανερή κάλυψη. [3] Βασανίζοντας, φονεύοντας, δολοφονώντας. [4] Ιωάννης Μαλάλας, «Χρονογραφία», εκδόσεις «Ηλιοδρόμιο», σελίδα 285, Αθήνα 2001. [5] Θεοδοσιανός Κώδιξ, 9, 16.1-9 και 10. [6] Σουίδας, «Λεξικό», λήμμα Θέων, σελίδα 540, εκδόσεις «Θύραθεν», Θεσσαλονίκη 2002. [7] Σουίδας, «Λεξικό», λήμμα Υπατία, σελίδα 1141, εκδόσεις «Θύραθεν», Θεσσαλονίκη 2002. [8] Maria Dzielska, «Υπατία η Αλεξανδρινή», σελίδα 135, εκδόσεις «Ενάλιος», Αθήνα 1997. [9] Σουίδας, «Λεξικό», λήμμα Υπατία, σελίδα 1141, εκδόσεις «Θύραθεν», Θεσσαλονίκη 2002. [10] Maria Dzielska, «Υπατία η Αλεξανδρινή», σελίδα 141, εκδόσεις «Ενάλιος», Αθήνα 1997. [11] Maria Dzielska, «Υπατία η Αλεξανδρινή», σελίδα 78, εκδόσεις «Ενάλιος», Αθήνα 1997. [12] Maria Dzielska, «Υπατία η Αλεξανδρινή», σελίδες 79-80, εκδόσεις «Ενάλιος», Αθήνα 1997. [13] Αποσπάσματα από το έργο του Συνέσιου, «Προς Παιόνιον υπέρ του δώρου αστρολαβίου». [14] Maria Dzielska, «Υπατία η Αλεξανδρινή», σελίδα 117, εκδόσεις «Ενάλιος», Αθήνα 1997. [15] Πλούταρχος, «Περί Ίσιδος και Οσίριδος», 378A-B. [16] W. H. C. Frend, «The Rise of Monophysite Movement Chapters in the History of the Church in the Fifth and Sixth Centuries», Cambridge, 1972. [17] J. Rougé, «La politique de Cyrille d’ Alexandrie et le meurtre d’ Hypatie», Cristianesiono nella storia 11, (1990) σελίδες 487-488. [18] Σωκράτης, «Εκκλησιαστική Ιστορία», VII.7. [19] Maria Dzielska, «Υπατία η Αλεξανδρινή», σελίδες 169-170, εκδόσεις «Ενάλιος», Αθήνα 1997. [20] Βλ. «Το Χρονικόν του Ιωάννου, Επισκόπου Νικίου». [21] Βλ. Δαμασκίου αποσπάσματα 102 και «Epitome Fhotiana», στο «Damascii Vitae Isidori Reliquie»,

Πώς δημιουργήθηκε το φεγγάρι;

Δύο νέες έρευνες υποστηρίζουν ότι η Σελήνη σχηματίστηκε από την ένωση μικροσκοπικών κομματιών ενός κονιορτοποιημένου πλανήτη που εκτοξεύτηκαν στο διάστημα από μία καταστροφική σύγκρουση με τη Γη 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.

Τα νέα ευρήματα έρχονται να ενισχύσουν την επικρατούσα θεωρία της «γιγαντιαίας πρόσκρουσης». Προηγούμενες εκδοχές της θεωρίας υποστήριζαν ότι η Σελήνη δημιουργήθηκε μετά από την πρόσκρουση στη Γη ενός αγνώστου ουράνιου σώματος στο μέγεθος του Άρη. Η παρόμοια κατεύθυνση της περιστροφής της Γης και της τροχιάς της Σελήνης είναι ένα από τα ισχυρότερα επιχειρήματα αυτής της θεωρίας. Όμως η θεωρία αυτή παρουσίαζε αρκετά κενά. Οι δύο νέες μελέτες προσφέρουν εξηγήσεις για το πώς η Γη και η Σελήνη έχουν την ίδια γεωχημική σύσταση, αλλά με δύο διαφορετικές προσεγγίσεις

Η πρώτη έρευνα, υπό τον δρ. Ματία Κουκ του Ινστιτούτου SETI της Καλιφόρνια και την δρ. Σάρα Στιούαρτ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ισχυρίζεται ότι η απάντηση βρίσκεται στο ρυθμό περιστροφής της Γης.

Αν η γήινη ημέρα είχε διάρκεια δύο με τρεις ώρες την εποχή της σύγκρουσης, τότε η σύγκρουση μεταξύ της Γης και του άγνωστου πλανήτη θα ήταν δυνατό να είχε εκτοξεύσει αρκετό υλικό ώστε να σχηματιστεί η Σελήνη. Άλλωστε το μέγεθος της μάζας της είναι μόλις 1,2 τοις εκατό σε σχέση με τη Γη.

Μια τόσο γρήγορη περιστροφή είναι οριακή αλλά όχι απίθανη εάν αναλογιστούμε πως την πρώιμη περίοδο ύπαρξης του ηλιακού μας συστήματος οι συγκρούσεις ουράνιων σωμάτων ήταν συχνές και οδηγούσαν σε υψηλές ταχύτητες. Αμέσως μετά τη σύγκρουση, ο συνδυασμός της βαρύτητας από τον Ήλιο και τη Σελήνη οδήγησαν στο σχηματισμό της 24ωρης περιστροφής που έχουμε σήμερα.

 Η δεύτερη έρευνα, υπό την αστροφυσικό Ρόμπιν Κάναπ του Southwest Research Institute στο Κολοράντο των ΗΠΑ, υποστηρίζει ότι ο υποθετικός πλανήτης δεν είχε το μέγεθος του Άρη όπως υποσηρίζουν οι Κουκ και Στιούαρτ (περίπου 5-10% της μάζας της Γης), αλλά σχεδόν την ίδια μάζα με τη Γη.

 Η ίδια προσέγγιση έχει χρησιμοποιηθεί και για να εξηγήσει τη δημιουργία του Χάροντα, δορυφόρου του Πλούτωνα.

Σύμφωνα με το υπολογιστικό μοντέλο της δρ. Κάναπ, η σύγκρουση θα είχε προκαλέσει περαιτέρω αύξηση του ρυθμού περιστροφής της Γης, αλλά θα ελαττώθηκε με την πάροδο των χρόνων.

 Στα επόμενα χρόνια αναμένεται να ξεκαθαρίσει ποια μελέτη από τις δύο έχει προτείνει το πιο σωστό μοντέλο. Το ερώτημα που θα παραμένει είναι γιατί η Αφροδίτη, που επίσης υπέστη γιγαντιαίες συγκρούσεις κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της, δεν έχει δικό της δορυφόρο.

 Αξίζει να σημειωθεί ότι ο υποθετικός πλανήτης που συγκρούστηκε με τη Γη πολλές φορές αναφέρεται με το όνομα Θεία, από την Τιτανίδα Θεία Ευρυφάεσσα ή Ευρυφάτεια, που σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν σύζυγος του Τιτάνα Υπερίωνα και γέννησε τη θεά του φεγγαριού, Σελήνη, αλλά και τον Ήλιο με την Ηώ.

ΟΔΥΝΗ και ΗΔΟΝΗ

 Η Επιλογή ενός ανθρώπου βασίζεται στην Λογική.
Η Αγάπη για έναν άνθρωπο βασίζεται στο Συναίσθημα.
Μα ο Σεβασμός στο πρόσωπό του κερδίζεται…
Το να ακολουθείς τις συμβουλές της Καρδιάς είναι οδυνηρό μεν πολλές φορές, ηδονικό δε όλες τις φορές.

ΗΔΟΝΗ και ΟΔΥΝΗ ακούγονται και γράφονται σχεδόν το ίδιο.
Αλλά βιώνονται εντελώς διαφορετικά…

Leo Tolstoy

Οι άνθρωποι επιδιώκουν σαν τρελοί τις απολαύσεις απλώς επειδή βλέπουν την κενότητα της ζωής τους καθαρότερα απ” ό,τι την κενότητα όποιας καινούργιας διασκέδασης τούς γοητεύει.
Μπλαιζ Πασκάλ

Τα πράγματα που κάνουμε για να γίνει η ζωή μας πιο άνετη μού θυμίζουν τη στρουθοκάμηλο που κρύβει το κεφάλι της για να μη βλέπει τους εχθρούς της.

Συμπεριφερόμαστε χειρότερα κι απ” τη στρουθοκάμηλο.

Προκειμένου να εξασφαλίσουμε κάποιο αβέβαιο, αμφίβολο μέλλον, καταστρέφουμε οριστικά τη ζωή μας στο συγκεκριμένο μας παρόν.

Οι άνθρωποι σήμερα προσπαθούν ανόητα να πιστέψουν ότι όλος ο παραλογισμός κι η σκληρότητα του κόσμου – ο πλούτος των λίγων, η μεγάλη φτώχεια των πολλών, η βία και ο πόλεμος – βρίσκονται έξω απ” τη δική τους ζωή και δεν επηρεάζουν ούτε τους ίδιους ούτε τον τρόπο ζωής τους.

Μια παρανόηση παραμένει παρανόηση, ακόμα κι όταν τη συμμερίζεται η πλειονότητα των ανθρώπων.

Leon Tolstoi, Ημερολόγιο Σοφίας

Η εξάσκηση στην επίγνωση οδηγεί μόνο σε συνήθεια και η συνήθεια είναι καταστροφική για κάθε ευαισθησία

 Αυτό, απαιτεί από τον καθένα μας μια κατανόηση που έρχεται με την παρατήρηση και την επίγνωση, πρώτα όσων γίνονται και υπάρχουν εξωτερικά. Ο νους δεν μπορεί να επιπλέει στο κύμα της εσωτερικής επίγνωσης χωρίς πρώτα να έχει επίγνωση της εξωτερικής συμπεριφοράς του, των χειρονομιών του, του ντυσίματός του, των σχημάτων γύρω του, του μεγέθους και του χρώματος των δέντρων, της εμφάνισης ενός άλλου ανθρώπου ή ενός σπιτιού. Είναι το ίδιο κύμα που βγαίνει και μπαίνει, κι αν δεν γνωρίζεις το εξωτερικό κύμα, ποτέ δεν θα γνωρίσεις τι είναι το εσωτερικό κύμα.

Σας παρακαλώ, ακούστε το αυτό. Οι περισσότεροι από εμάς νομίζουμε ότι η επίγνωση είναι κάτι το μυστηριώδες που πρέπει να εξασκηθούμε σ’ αυτό, και ότι πρέπει να συναντιόμαστε κάθε μέρα εδώ για να συζητάμε για την επίγνωση. Δεν φτάνεις καθόλου στην επίγνωση με αυτόν τον τρόπο.

Αλλά αν έχεις επίγνωση των εξωτερικών πραγμάτων – των στροφών ενός δρόμου, του σχήματος κάποιου δέντρου, του χρώματος των ρούχων κάποιου, της γραμμής των βουνών στο φόντο του γαλάζιου ουρανού, της λεπτότητα ενός λουλουδιού, του πόνου στο πρόσωπο ενός περαστικού, της άγνοιας, τη ζήλειας, του φθόνου των άλλων, της ομορφιάς της γης – τότε, βλέποντας όλα αυτά τα εξωτερικά πράγματα χωρίς καμιά αποδοκιμασία, χωρίς επιλογές, μπορείς να επιπλέεις πάνω στο κύμα της εσωτερικής επίγνωσης.

Τότε θα έχεις επίγνωση των αντιδράσεών σου, της μικροπρέπειάς σου, της ζηλοτυπίας σου. Από την εξωτερική επίγνωση φτάνεις στην εσωτερική· αλλά αν δεν έχεις επίγνωση του έξω, δεν μπορείς να φτάσεις στο μέσα.

 Όταν υπάρχει εσωτερική επίγνωση της κάθε δραστηριότητας του νου σου και του κορμιού σου· όταν έχεις επίγνωση των σκέψεών σου, των συναισθημάτων σου - και των κρυφών και των φανερών, των συνειδητών και των ασυνείδητων - τότε από αυτή την επίγνωση έρχεται μια διαύγεια που δεν είναι φερμένη, που δεν είναι φτιαγμένη από το νου, Και χωρίς αυτή τη διαύγεια, κάνε ό,τι θέλεις, ψάξε στον ουρανό, ψάξε στη γη, και στα έγκατά της, αλλά δεν θα βρεις ποτέ τι είναι το αληθινό.

Εκείνος, λοιπόν, που θα ανακάλυπτε τι είναι το αληθινό θα πρέπει να έχει την ευαισθησία της επίγνωσης, που δεν σημαίνει εξάσκηση στην επίγνωση. Η εξάσκηση στην επίγνωση οδηγεί μόνο σε συνήθεια και η συνήθεια είναι καταστροφική για κάθε ευαισθησία. Οποιαδήποτε συνήθεια, είτε είναι η συνήθεια του ποτού, η συνήθεια του καπνίσματος, ή ό,τι άλλου θέλετε, κάνει το νου αναίσθητο· και ένας νους που είναι αναίσθητος, εκτός του ότι σπαταλά ενέργεια, γίνεται κουτός.