ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ: «Δεν πρέπει κανείς να ψάχνει για πράγματα που είναι μακριά του..».

Όσα αποσπάσματα ωστόσο μας έχουν σωθεί από τον Δημόκριτο προέρχονται στη συντριπτική τους πλειονότητα από τα ηθικά του έργα και εκφράζουν απόψεις παρόμοιες με αυτές του Επίκουρου.
Το ηθικό ιδεώδες του Δημόκριτου συνίσταται στην προστασία των ατόμων της ψυχής από βίαιες ψυχικές αναστατώσεις…

Στο παρατιθέμενο απόσπασμα από το έργο Περὶ εὐθυμίης (= Σχετικά με την ευδιαθεσία, την ψυχική γαλήνη) ο Δημόκριτος διατυπώνει την άποψη ότι η ευδιαθεσία επιτυγχάνεται με την αποφυγή των ακραίων καταστάσεων της στέρησης και του κορεσμού, και τη «συμμετρία» του βίου, δηλ. τη μετρημένη ζωή.

Ενδεικτική της σχέσης των ηθικών απόψεων του Δημοκρίτου με τη φυσική του είναι η χρήση πολλών αφηρημένων όρων στην αρχή του αποσπάσματος.

«Γιατί την ψυχική γαλήνη τη φέρνει στους ανθρώπους η συγκρατημένη διασκέδαση και η σύμμετρη ζωή.

Η στέρηση και η υπεραφθονία τείνουν να μετατρέπονται στο αντίθετό τους και να προκαλούν στην ψυχή μεγάλες κινήσεις· και οι ψυχές που κινούνται σε μεγάλη έκταση δεν είναι ούτε ευσταθείς ούτε γαλήνιες.

Πρέπει λοιπόν να έχει κανείς το νου του σε πράγματα που ανταποκρίνονται στις δυνάμεις του και να είναι ευχαριστημένος με αυτά που έχει.

Να μη δίνει μεγάλη σημασία στα όσα ζηλεύουν ή θαυμάζουν οι πολλοί και να μην τα σκέφτεται συνεχώς.

Να κοιτάζει πώς ζουν οι ταλαίπωροι και να συναισθάνεται πόσο υποφέρουν.

Με αυτό τον τρόπο, τα πράγματα που είναι κοντά του και τα έχει στη διάθεσή του μπορεί κάλλιστα να του φανούν μεγάλα και αξιοζήλευτα· η ψυχή του δεν θα υποφέρει πια επιθυμώντας περισσότερα.

Γιατί όποιος θαυμάζει τους ανθρώπους που έχουν πλούτη και μακαρίζονται από τους άλλους, όποιος εντρυφεί συνεχώς στις αναμνήσεις του, αναγκάζεται να σκαρφίζεται πάντοτε κάτι καινούριο και να σπρώχνεται από την επιθυμία του σε πράξεις ανεπανόρθωτες και παράνομες.

Γι᾽ αυτό ακριβώς δεν πρέπει κανείς να ψάχνει για πράγματα που είναι μακριά του, παρά να ικανοποιείται με τα όσα είναι κοντά του, συγκρίνοντας τη ζωή του με τη ζωή εκείνων που βρίσκονται σε χειρότερη θέση.

Έχοντας στο νου του πόσα υποφέρουν εκείνοι, πρέπει να μακαρίζει τον εαυτό του για το πόσο καλύτερα ζει ο ίδιος.

Γιατί αν το βάλεις αυτό καλά στο νου σου, θα ζεις πιο γαλήνια και θα αποτρέψεις όχι λίγα κακά στη ζωή σου -το φθόνο, τη ζήλια και την κακεντρέχεια.»

ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ-Απόσπασμα 191 Diels-Kranz

Η αρχαιότερη, άθικτη και πλήρης πανοπλία του πλανήτη είναι Ελληνική!

 Ένα πραγματικό μνημείο της Ελληνικής και ταυτόχρονα της Παγκόσμιας Ιστορίας!

Το «θωρηκτό» της Μυκηναϊκής εποχής. Η αρχαιότερη άθικτη και η πιο πλήρης πανοπλία του πλανήτη είναι Ελληνική! Ανασκάφτηκε στο χωριό «Δένδρα» της Αργολίδας το 1960.

 Με τέτοιες πανοπλίες θα πρέπει να φανταστούμε τους Ήρωες των Ομηρικών Επών.Το μπρούτζινο αυτό τεχνούργημα αποδεικνύει έμπρακτα το υψηλό τεχνολογικό επίπεδο του Μυκηναϊκού κόσμου ήδη από τον 15ο π.Χ αιώνα.

Αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό οπλικό σύστημα που αποτελούσε τα «τεθωρακισμένα» της τότε εποχής. Αποτελείται από 18 ξεχωριστά ελάσματα τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με δερμάτινα κορδόνια επιτρέποντας μεγάλη ελευθερία κινήσεων παρόλο τον ογκώδη χαρακτήρα της.Το επίπεδο προστασίας που προσέφερε ήταν πάρα πολύ υψηλό, ουσιαστικά καθιστούσε τον πολεμιστή άτρωτο από εισερχόμενες απειλές.
Ένα πραγματικό μνημείο της Ελληνικής και ταυτόχρονα της Παγκόσμιας Ιστορίας!

Σουμεριακή Μυθολογία

Η Μυθολογία της Μεσοποταμίας είναι η γενική ονομασία που περιλαμβάνει τις μυθολογίες των Σουμερίων, των Ακκάδων, των Ασσυρίων και των Βαβυλωνίων στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ των ποταμών Τίγρη κι Ευφράτη, στα σημερινά κράτη του Ιράκ, της Συρίας και της Τουρκίας.

Σουμεριακή μυθολογία

Οι Σουμέριοι είχαν μια πολυθεϊστική θρησκεία με ανθρωπόμορφες θεότητες, οι οποίες εκπροσωπούσαν δυνάμεις ή οντότητες του κόσμου, όπως στη μεταγενέστερη ελληνική μυθολογία. Οι θεοί αρχικά δημιούργησαν τους ανθρώπους για να τους υπηρετούν, αλλά τους ελευθέρωσαν όταν έγινε δύσκολο γι' αυτούς να τους ελέγξουν και να τους χειραγωγήσουν.

Πολλοί μύθοι των Σουμερίων είναι παρόμοιοι με ιστορίες των υπολοίπων θρησκειών της Μέσης Ανατολής. Για παράδειγμα, οι βιβλικές αναφορές για τη δημιουργία του ανθρώπου και τον κατακλυσμό του Νώε μοιάζουν πάρα πολύ με τους σουμεριακούς μύθους, παρά το γεγονός ότι οι τελευταίοι γράφτηκαν αιώνες νωρίτερα της Παλαιάς Διαθήκης και της Βίβλου. Σουμεριακές θεότητες μοιάζουν χαρακτηριστικά με θεότητες της ακκαδικής και της καναανιτικής μυθολογίας, ενώ κάποιοι μύθοι ή θεότητες μπορούν να παραλληλιστούν με αντίστοιχους της ελληνικής μυθολογίας, όπως η κάθοδος της Ινάννα στον κόσμο των νεκρών με την αρπαγή της Περσεφόνης στον Κάτω Κόσμο.
Θεότητες

Κάθε πόλη του πολιτισμού της Μεσοποταμίας ξεκινούσε από ένα μικρό αστικό κέντρο γύρω από ένα ιερό. Κατά το πέρασμα των αιώνων, οι πόλεις αναπτύσσονταν κι εξελίσσονταν σε πόλεις-κράτη με τείχη και μεγαλύτερα ιερά και ναούς. Το μέγεθος των ναών σταδιακά αυξανόταν κι έτσι δημιουργήθηκαν τα ζιγκουράτ, τεράστιοι ναοί με πολλά επίπεδα που άγγιζαν τον ουρανό. Ίσως από τους ναούς αυτούς να προέρχεται ο εβραϊκός μύθος για τον Πύργο της Βαβέλ.

Κάθε ιερό έπαιρνε το όνομά του από μια συγκεκριμένη θεότητα. Με την ανάπτυξη του Σουμεριακού πολιτισμού, οι θεότητες των Σουμερίων αποτέλεσαν ένα πάνθεον συγκεκριμένων θεοτήτων , γνωστό ως Ανουνάκι. (Anu = Ουρανός, Na = Και, Ki = Γη). Έτσι, αντί ο Άνου να αποτελούσε το θεό των ουρανών, "ήταν" ο ουρανός. Οι ναοί των θεών αναπτύσσονταν και σταδιακά αποκτούσαν όλο και μεγαλύτερη σημασία μέσα στις πόλεις, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα σύστημα ιεραρχίας κι ο αρχιερέας να αποκαλείται Εν. Ο θεός των ανέμων λεγόταν Λιλ κι έτσι δημιουργήθηκε ο θεός Ενλίλ: οι θεοί στο εξής αποκτούσαν όλο και περισσότερα ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά.

* Άνου, θεός των ουρανών
* Ενλίλ, θεός των ανέμων και των καταιγίδων
* Ένκι, θεός των υδάτων και της γόνιμης γης
* Νινχουρσάγκ, θεά της γης
* Ασούρ, θεός του ουρανού, κύρια θεότητα των Ασσυρίων
* Νινλίλ, θεότητα της δημιουργίας
* Ινάννα, θεά του έρωτα και του πολέμου
* Μαρδούκ, θεός των Βαβυλωνίων
* Νάννα, θεός της σελήνης
* Ούτου, θεός του ήλιου
* Νινούρτα, θεός των Σουμερίων, αργότερα όλης της Μεσοποταμίας

Καθώς μεγάλωναν οι πόλεις, κάθε θεός κατέληξε να αντιπροσωπεύει έναν ανθρώπινο μονάρχη ή αρχιερέα, περιτριγυρισμένο από την οικογένεια και την αυλή του, γεμάτη επιτρόπους και υπηρέτες. Οι ελάσσονες θεότητες θεωρούνταν συγγενικές με τις κύριες θεότητες, όπως για παράδειγμα η Ερεσκιγκάλ, που ήταν αδερφή της θεάς Ινάννα.
Κοσμολογία της Μεσοποταμίας

Το σύμπαν αρχικά δηιουργήθηκε όταν η Νάμου, η προσωποποιημένη άβυσσος, γέννησε τους πρωταρχικούς θεούς. Σύμφωνα με τους Βαβυλωνίους, η πρώτη ένωση ήταν μεταξύ της θεότητας Τιαμάτ και του Απσού, από την οποία προήλθαν οι Λαχαμού και Λαχμού, οι φρουροί του ναού της πόλης Ερίντου, που γέννησαν τους Ανσάρ και Κισάρ, ουράνιες στήλες, οι οποίοι θεωρούνται γονείς του Άνου και της Κι, του ουρανού και της γης. Από αυτές τις θεότητες προήλθε και η ονομασία Ανουνάκι, όπως αναφέρθηκε παραπάνω.

Ο Άνου και η Κι γέννησαν τον Ενλίλ, τον αρχηγό του σουμεριακού πάνθεου. Μετά την εκδίωξη του Ενλίλ από τη Ντιλμούν, την οικία των θεών, εξαιτίας του βιασμού της Νινλίλ, εκείνη γέννησε το Νάννα, θεό της σελήνης. Ο Νάννα κι η Νινγκάλ γέννησαν την Ινάννα ή Ιστάρ και στον Ούτου ή Σαμάς.

Η Νάμου γέννησε επίσης τον Ένκι, που έλεγχε τις "εξουσίες" και τους "νόμους" του κόσμου, μέχρι που η Ινάννα τους πήρε από την Ερίντου, πόλη του Ένκι, και τους μετέφερε στην πόλη της, την Ουρούκ. Η μεταφορά αυτή μπορεί να αντικατοπτρίζει αρχαία πολιτικά γεγονότα στην περιοχή του Νότιου Ιράκ. 

Μη μιλάτε πίσω από την πλάτη τους

Έχω παρατηρήσει πως όσο λιγότερο υποκύπτω σε αυτή την τόσο κοινή συνήθεια, τόσο πιο ήρεμος νιώθω. Επίσης, και όσοι βρίσκονται γύρω μου νιώθουν κι εκείνοι πιο άνετα. Εγώ νιώθω καλύτερα με τον εαυτό μου γιατί πλέον δεν «κουτσομπολεύω», δε «μαχαιρώνω πισώπλατα», και δε διάκειμαι κριτικά απέναντι στους άλλους. Και επειδή δε συμμετέχω πλέον σε αυτή την πρακτική, όσοι βρίσκονται γύρω μου υποκύπτουν λιγότερο σε αυτή την κλίση τους.

      

Το αποτέλεσμα είναι πως όλοι στο στενότερο και ευρύτερο οικογενειακό μου κύκλο νιώθουν λίγο καλύτερα ο ένας για τον άλλον. Και πολύ συχνά συμβαίνει, όταν το μέλος μιας οικογένειας αλλάζει μια συνήθεια, να ακολουθούν και οι υπόλοιποι.

Όταν μιλάτε πίσω από την πλάτη του άλλου, η τακτική σας αυτή δε μιλάει τόσο για το πρόσωπο που συζητάτε, όσο για το δικό σας χαρακτήρα και την ανάγκη σας να είστε κριτικοί απέναντι στους ανθρώπους και να τους κουβεντιάζετε από πίσω τους. Είναι σαν να χτυπάτε κάποιον που είναι πεσμένος στο έδαφος – το πρόσωπο το οποίο κουβεντιάζετε δεν έχει τη δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Και αυτό δεν είναι δίκαιο.

Και επίσης, αν δώσετε προσοχή στο πώς νιώθετε όταν μιλάτε κριτικά για κάποιον πίσω από την πλάτη του, θα δείτε ότι αισθάνεστε λίγο κακοί, λες και η συνείδησή σας προσπαθεί να σας πει κάτι. Βαθιά μέσα σας ξέρετε ότι τις περισσότερες φορές είναι λάθος να κριτικάρετε τους άλλους πίσω από την πλάτη τους.

Όταν κάνετε κάτι τέτοιο, δημιουργείτε και μια αίσθηση ανασφάλειας στο πρόσωπο με το οποίο κουτσομπολεύετε. Στο κάτω κάτω, αν λέτε αυτά τα πράγματα για κάποιον άλλον, τι εξασφάλιση έχουν οι άλλοι ότι δεν κάνετε το ίδιο και με αυτούς όταν δε βρίσκονται μπροστά; Αυτή η έλλειψη εντιμότητας αυξάνει τον κυνισμό στους οικογενειακούς κύκλους και στην κοινωνία μας, γιατί κανένας δεν αισθάνεται ότι υπάρχει κάποιος άνθρωπος που είναι εντελώς άξιος εμπιστοσύνης.
Τα καλά νέα είναι πως η εγκατάλειψη αυτής της συνήθειας είναι πολύ πιο εύκολη απ’ ότι φαντάζεστε. Άπαξ και συνειδητοποιήσετε πόσο άσχημη είναι στην πραγματικότητα, τα υπόλοιπα γίνονται σχεδόν από μόνα τους. Αρχικά μπορεί να μην προσέξετε ότι κατακρίνετε κάποιον, παρά μόνο αφού συμβεί το γεγονός. Θα το θυμηθείτε όταν είναι πλέον αργά. Μην τα βάλετε όμως με τον εαυτό σας. Αντίθετα, νιώστε ευγνωμοσύνη, που προσέξατε ότι υποκύψατε στην παλιά σας συνήθεια και θυμηθείτε ότι ο σκοπός σας είναι να την κόψετε.

Την επόμενη φορά μπορεί να πιάσετε τον εαυτό σας στη μέση μιας ανάλογης συζήτησης. Τότε μπορείτε να σκεφτείτε από μέσα σας: «Οχ, πάλι κριτικάρω κάποιον!». Και μετά αλλάξτε με τρόπο θέμα συζήτησης. Κάποια στιγμή θα σας φανεί εύκολο. Όταν θα ετοιμάζεστε να κριτικάρετε κάποιον, θα σταματάτε προτού καν ξεκινήσετε. Θα το «δείτε που έρχεται», θα παρατηρήσετε τις σκέψεις και τη συμπεριφορά σας και θα καταφέρετε να τις σταματήσετε. Με τον καιρό, σπάνια θα κριτικάρετε τους άλλους πίσω από την πλάτη τους.

Ακόμα κι όταν οι άλλοι γύρω σας κριτικάρουν κάποιους απόντες, εσείς μπορείτε με ευγενικό τρόπο να αρνηθείτε να συμμετάσχετε στην κουβέντα τους. Αντίθετα, μπορείτε να οδηγήσετε αλλού τη συζήτηση με το να παραμείνετε σιωπηλοί, να πείτε κάτι καλό ή να υπερασπιστείτε το πρόσωπο που κριτικάρουν, ή ακόμα και να αλλάξετε θέμα. Τα αποτελέσματα αυτής της στρατηγικής είναι τεράστια και άμεσα. Κάντε μια δοκιμή και θα νιώσετε αμέσως καλύτερα.

Ιάμβλιχος

Ο Ιάμβλιχος καταγόταν από τη Χάλκη της Συρίας. Από νεαρή ηλικία είχε έντονες φιλοσοφικές αναζητήσεις. Μετά από μια περίοδο μελέτης του Νεοπλατωνισμού(κοντά στον Πορφύριο), των Χαλδαϊκών Μυστηρίων και του συστήματος του Πυθαγόρα, ξαναγύρισε και ίδρυσε τη δική του σχολή. Πέθανε περίπου το 326 μ.Χ., την περίοδο που ο Κωνσταντίνος έγινε κυρίαρχος του Ρωμαϊκού κόσμου. Ήταν μεγάλος μυστικιστής και θεουργός. Από αποσπάσματα που έχουν διασωθεί για την ζωή του φαίνεται ότι ήταν «έξοχος και άγιος ο ηθικός χαρακτήρας του, και η μεγάλη μόρφωση του».

Ο Ιάμβλιχος επηρέασε τόσο την Αλεξανδρινή όσο και την Σχολή της Αθήνας. Ήταν ένα ζωντανό παράδειγμα γιατί έκανε πράξη τη διδασκαλία του  και ήταν γνωστός για την αγνότητα της ζωής του και σεβαστός από όλους.
Λέγεται ότι κάποτε είχε υπερυψωθεί από το έδαφος όπως κάνουν ορισμένοι γιόγκι!

H ΘΕΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Ο ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ 

Ο Ιάμβλιχος είναι αυτός που ίδρυσε την πρώτη σχολή πρακτικής θεουργίας (θεός + έργον) μαζί με άλλους Αλεξανδρινούς Πλατωνιστές.
Η Θεουργία ήταν ο τρόπος, η επικοινωνία, για να κατέλθουν τα πλανητικά πνεύματα οι deva , οι Θεοί του Φωτός. Για αυτή την επικοινωνία όμως χρειαζόταν μεγάλη καθαρότητα ψυχής , αγνότητα ζωής και γνώση των ιεραρχιών. Ένας θεουργός έπρεπε να είναι ιεροφάντης και γνώστης της εσωτερικής γνώσης των Ιερών όλων των μεγάλων χωρών.
Οι Νεοπλατωνιστές της σχολής του Ιάμβλιχου ονομαζόταν θεουργοί γιατί, εφάρμοζαν την τελετουργική μαγεία και επικαλούνταν τα πνεύματα αρχαίων ηρώων και θεών, και άλλων θείων πνευματικών οντοτήτων.
Η Η. P. Blavatsky αναφέρει, ότι το Βιβλίο των Επικλήσεων στις παγόδες, δείχνει την ταύτιση των τελετουργιών ανάμεσα στην βραχμανική θεουργία και στη αντίστοιχη των Αλεξανδρινών Πλατωνιστών.
Συνεχίζοντας η Η. P. Blavatsky λέει ότι «είναι λάθος η διαδεδομένη αντίληψη ότι οι θεουργοί κάνουν θαύματα , όπως το να καλούν τις ψυχές των ηρώων, των θεών και άλλα θαυματουργά έργα, μέσω υπερφυσικών δυνάμεων. Αυτό ποτέ δεν γινόταν έτσι.
Το έκαναν μέσα από την ελευθέρωση του δικού τους αστρικού σώματος, το οποίο παίρνοντας τη μορφή ήρωα ή θεού χρησίμευε σα φορέας, με τη βοήθεια του οποίου μπορούσε να προσεγγιστεί το «ιδιαίτερο ρεύμα» που διατηρούσε τις ιδέες και τη γνώση εκείνου του ήρωα ή του θεού».
Σε αυτή την θεουργική επίκληση αναφέρεται ο Ιάμβλιχος όταν μιλάει για «την ένωση με την θεότητα» όπως θα κάνουν και αργότερα άλλοι.
Στην αρχή η σχολή του ήταν ξεχωριστή από τη σχολή του Πορφύριου και του Πλωτίνου, γιατί αυτοί διαφωνούσαν ως προς την τελετουργική μαγεία και τη πρακτική θεουργία, τις οποίες θεωρούσαν επικίνδυνες. Αργότερα ωστόσο ο Ιάμβλιχος έπεισε τον Πορφύριο, για τη χρησιμότητα τους και πίστευαν και οι δυο στη θεουργία και στη μαγεία αν και η θεουργία εθεωρείτο ο αποτελεσματικότερος τρόπος επικοινωνίας με το Ανώτερο Εγώ. Η θεουργική είναι ευεργετική μαγεία και γίνεται σκοτεινή και κακή μόνο όταν χρησιμοποιείται για ιδιοτελείς σκοπούς ή νεκρομαντεία.

Η ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΙΑΜΒΛΙΧΟΥ

Παρά τις κάποιες διαφορές στο σύστημα του Ιάμβλιχου είναι πολλές αυτές οι μεταφυσικές ιδέες που μπορούμε να δούμε ότι προϋπήρχαν, αλλά παρουσιάζονται πιο απλά συστηματοποιημένες, με μια πιο λογική τάξη.
Δίδασκε ότι το Ένα ή Συμπαντική Μονάδα ή «Άρρηκτον», ήταν η αρχή κάθε ενότητας και διαφοράς, της ομοιογένειας και της ετερογένειας. Η Δυάδα ήταν η διάνοια και η Τριάδα η ψυχή.
Θεωρούσε ότι οι  «υποστάσεις του Όντος» δεν είναι ομοούσιες , εφόσον η πρώτη είναι απόλυτη και οι άλλες εξαρτημένες.
Έτσι αρνήθηκε την ταύτιση  του πράγματος και της έννοιας του. Για παράδειγμα η «Ιδέα της Λευκότητας» είναι διαφορετική από την γενική έννοια της λευκότητας που υπάρχει στα επιμέρους αντικείμενα. Αυτή ήταν η θεωρία των «Αμέθεκτων Όρων» του Ιάμβλιχου, της «μέθεξης» των επιμέρους πραγμάτων στις ιδέες, όπως έλεγε ο Πλάτων.
Το Ιαμβλίχειο σύστημα βασιζόταν στις παρακάτω  3  Αρχές :
1.Η Αρχή του Ρεαλισμού, που είναι το αποτέλεσμα της προτεραιότητας των Νοητών απέναντι στα σκεπτόμενα υποκείμενα.
2.Ο Ιαμβλίχειος Νόμος των Μέσων Όρων
3.Η Αρχή της Αντιστοιχίας, «τα πάντα ενυπάρχουν στα πάντα, αλλά το καθένα ανάλογα με τη φύση του»
Η 3η Αρχή της Αντιστοιχίας θεωρήθηκε βασικής σημασίας για τους μετέπειτα Νεοπλατωνικούς , τόσο για τη Μεταφυσική όσο και για τη Θεουργία. Η Αρχή αυτή μπορούσε να εφαρμοστεί είτε κάθετα είτε οριζόντια.
Κάθετα, δηλώνει ότι με κατάλληλες συνθήκες κάθε υπόσταση μπορεί να εκφράσει την πληρότητα του Όντος και οριζόντια για να εκφράσει ότι κάθε μέρος της υπόστασης εκφράζεται και στο σύνολο της.
Όσο για την Ιαμβλίχεια Αρχή του Ρεαλισμού ήταν μια ακραία έκφραση ρεαλισμού. Βάση αυτής της αρχής οι ιδέες είναι αυτοδύναμες ουσίες και άρα υπεύθυνες στην ουσία για την ύπαρξη των πραγμάτων τόσο στα επιμέρους όσο και στην ουσία τους.

Η ΨΥΧΗ ΚΑΙ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ

Ένα άλλο σημαντικό θέμα που υπήρχε διαφοροποίηση στις αντιλήψεις , ήταν αυτό της «σωτηρίας της ψυχής» .
Για τον Ιάμβλιχο και την Σχολή της Αθήνας ήταν η Θεουργία αυτή που είχε την μεγαλύτερη αξία και η μόνη που μπορούσε να δώσει την πλήρη σωτηρία, την μυστική Ένωση με το Θείο , τον τελικό στόχο!
Ο Ιάμβλιχος δεν πίστευε ότι μόνο η σκέψη μπορεί να δημιουργήσει την «Ένωση με τη Θεότητα». Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν ο θεουργός κάνει σωστά τις τελετουργικές πράξεις.
Στο εδάφιο «Περί Ψυχής» ο Ιάμβλιχος λέει , ότι η Ψυχή εξαρτάται και είναι κατώτερη από το Νου, παρόλο που είναι μια ξεχωριστή Υπόσταση. Η ουσία της Ψυχής μπορεί να είναι αιώνια αλλά οι δραστηριότητες της είναι μέσα στο χρόνο. Αυτός ο ίδιος νόμος ισχύει και για τις θεϊκές ψυχές …«μια οντότητα περιέχει το σύνολο της πραγματικότητας μόνο με ένα τρόπο κατάλληλο στη δική της ατομική φύση».
Εκείνο που απέρριπταν ο Ιάμβλιχος και ο Πρόκλος ήταν η θέση του Πλωτίνου για τον άνθρωπο ως νοητό κόσμο και αυτό για δύο λόγους:
1. Η Ψυχή είναι κατώτερη από το Νου, άρα οι αρχές που βλέπει είναι μόνο Λόγοι, όχι Υπερβατικές Ιδέες καθαυτές. Καμιά ψυχή δεν μπορεί να τις γνωρίσει εφόσον παραμένει ψυχή
2. Υπάρχουν κατηγορίες Ψυχών, η ανθρώπινη Ψυχή δε δεν είναι ομοούσια με των Θεών. Ο Ιάμβλιχος πιστεύει ότι οι διανοητικές δυνάμεις του ανθρώπου λειτουργούν μόνο διαμεσολαβητικά.
Μια άλλη θέση ήταν ότι η συναισθηματική διαταραχή επηρέαζε μόνο τη σχέση σώματος και κατώτερης ψυχής, όχι καθεαυτή την ουσία της ψυχής, αν και κάποιες φορές μπορούσε να επηρεάσει και ολόκληρη την ψυχή.
Για τον Ιάμβλιχο υπήρχε ένα ιεραρχικό σύμπαν με αυστηρή τάξη, γι αυτό η ψυχή δεν εγκαταλείπει την τάξη που βρίσκεται. Γι αυτό τον λόγο απέρριψε την θεωρία του Πλωτίνου σχετικά με την μετεμψύχωση δηλαδή ότι η ανθρώπινη ψυχή μπορούσε να μεταμορφωθεί σε ψυχή ζώου.
Βέβαια δεχόταν το ενδεχόμενο να μπορεί η ψυχή να ανέβει στη βαθμίδα των Αγγέλων αλλά όχι από μόνη της, μόνο μέσα από μια υπερβατική αιτία, και σαν τέτοια δεχόταν την Θεουργία, όπως αναφέρει στο έργο του «Περί Μυστηρίων».

ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΙΑΜΒΛΙΧΟΥ

Ο Ιάμβλιχος είχε αρκετούς μαθητές. Βασικός μαθητής του ήταν ο Έδεστος , ο οποίος ίδρυσε δική του σχολή στη Πέργαμο.
Μαθητής του Έδεστου ήταν ο Μάξιμος ο Εφέσιος, ο πνευματικός καθοδηγητής του αυτοκράτοραΙουλιανού (361-3), ο οποίος προσπάθησε να αντικαταστήσει το Χριστιανισμό μ’ έναν αναγεννημένο παγανισμό, που θα βασιζόταν στη Νεοπλατωνική φιλοσοφία.
Σε διάφορα θεολογικά δοκίμια του Ιουλιανού που έχουν βρεθεί, η φιλοσοφία του είναι εκλαΐκευση της διδασκαλίας του Ιάμβλιχου.
Από μια επιστολή του Ιουλιανού προς τον Πρίσκο βλέπουμε πως ήταν διαμορφωμένη η κατάσταση τότε, τι τάσεις κυριαρχούσαν και πόσο αντιφατικές μπορεί να ήταν μεταξύ τους. Άλλοι μπορεί να θεωρούσαν τον Ιάμβλιχο «άγιο» και άλλοι «τσαρλατάνο ή επιδειξία».
Ο Ιουλιανός στην επιστολή του αναφέρει:
«Προς τον Πρίσκο.
…. Μην αφήσεις σε θερμοπαρακαλώ να σου βάλουν ιδέες οι γύρω από το Θεόδωρο ότι τάχα είναι δοξομανής ο αληθινά θείος Ιάμβλιχος, ο τρίτος σε αξία μετά τους Πυθαγόρα και Πλάτωνα. Αν και είναι τολμηρό να εκδηλώνει κανείς τη γνώμη του ενώπιον σου, όπως δα συνηθίζουν οι ενθουσιώδεις , εντούτοις δίκαια θα με συγχωρέσεις. Σ’ εμένα τον ίδιο αρέσει υπερβολικά η φιλοσοφία του Ιάμβλιχου και η θεοσοφία του ομώνυμου μου και νομίζω ότι οι άλλοι – για να θυμηθώ τον Απολλόδωρο – είναι ανάξιοι λόγου κοντά τους….»

ΕΡΓΑ TOY ΙΑΜΒΛΙΧΟΥ

Από τον Ιάμβλιχο κανένα μεταφυσικό έργο, δεν έχει σωθεί ολόκληρο με συνέπεια να έχει υποτιμηθεί η σπουδαιότητα τους.
Από τα σημαντικότερα έργα του Ιάμβλιχου θεωρείται η βιογραφία του Πυθαγόρα  «Περί του Πυθαγορικού Βίου», όπου προσπαθεί να αναζωογονήσει την θεωρία των Αριθμών. Στο ίδιο έργο διασώζονται τα ονόματα δεκαεπτά πυθαγορείων γυναικών, που ήταν γνώστριες των μαθηματικών και της πυθαγόρειας φιλοσοφίας.
Το έργο που ήδη αναφέραμε το «Περί Μυστηρίων», αναφέρεται στις μυστηριακές Αιγυπτιακές τελετές.
Άλλα έργα του:«Λόγος προτρεπτικός εις φιλοσοφίαν», «Περί κοινής Μαθηματικής Επιστήμης», «Θεολογούμενα Αριθμητικής», «Περί της Νικομάχου αριθμητικής επιστήμης», μια πραγματεία περί δαιμόνων, όπου είναι αντίθετος σε οποιαδήποτε επαφή μαζί τους. Τα έργα του είναι μια πηγή εσωτερικής γνώσης.

Tρόποι με τους οποίους προκαλούμε φλεγμονή στον οργανισμό σας

Όλοι έχουμε κάποτε πάθει φλεγμονή. Σκεφτείτε έναν πρησμένο αστράγαλο με διάστρεμμα, ένα κόψιμο στο δάχτυλό ή ακόμη και ένα κρυολόγημα. Η φλεγμονή κάνει αισθητή την παρουσία της με έναν μάλλον έντονο, αλάνθαστο τρόπο: υπάρχει πόνος, πιθανόν οίδημα και θερμότητα. Αυτή είναι η οξεία φλεγμονή και αποτελεί απαραίτητη αντίδραση του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Ωστόσο, όταν η φλεγμονή δεν θεραπεύεται αλλά συνεχίζει να διασπείρει χαμηλά επίπεδα φλεγμονωδών ενώσεων μετατρέπεται σε χρόνια ή σιωπηλή φλεγμονή. Αυτή η διαρκής κατάσταση είναι η βασική αιτία των περισσότερων ασθενειών, παθήσεων, της ταχύτερης γήρανσης και της αύξησης του σωματικού βάρους. Ένας αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση της φλεγμονής δεν προέρχεται από το φαρμακείο, αλλά από ένα κατάστημα με τρόφιμα.

 

Παρακάτω περιγράφονται 11 τρόποι με τους οποίους δημιουργείτε ακούσια φλεγμονή στον οργανισμό σας:

 

1. Δεν πίνετε αρκετό νερό

Όταν τα κύτταρα στερούνται αυτό το απαραίτητο θρεπτικό συστατικό, η κυτταρική λειτουργία επιβραδύνεται, οι θρεπτικές ουσίες δεν μεταφέρονται επαρκώς, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται κι αυτό μπορεί να επηρεάσει κάθε όργανο του σώματος από την καρδιά μέχρι και το δέρμα. Η έλλειψη επαρκούς πρόσληψης νερού μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας μαζί με κόπωση, συγκεχυμένη σκέψη, πονοκεφάλους, πόνους στις αρθρώσεις, πείνα, λιγούρες, αύξηση του σωματικού βάρους και πολλά άλλα. Πίνετε τουλάχιστον το μισό σωματικό βάρος σας σε ml νερού καθημερινά.

 

2. Τρώτε ακατάλληλα δημητριακά

Επιλέξτε δημητριακά ολικής αλέσεως που διατηρούν τις φυτικές ίνες και τα θρεπτικά συστατικά τους. Αντιθέτως, τα επεξεργασμένα δημητριακά που στην ετικέτα τους αναγράφουν «σιτάρι» ή «αλεύρι σίτου» (σε αντίθεση με τα «ολικής αλέσεως») δημιουργούν φλεγμονώδη αντίδραση όμοια με αυτή της ζάχαρης. Επιλέξτε δημητριακά ολικής αλέσεως, όπως ολόκληρη βρώμη, καστανό ρύζι ή κινόα.

 

3. Πίνετε αναψυκτικά διαίτης

Τα αναψυκτικά διαίτης περιέχουν τεχνητές και παρασκευασμένες στο εργαστήριο γλυκαντικές ουσίες που μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη αντίδραση στην ινσουλίνη, αύξηση του σωματικού βάρους, διαβήτη τύπου 2 και σε άλλες φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Αλλάξτε συνήθειες κι επιλέξτε ανθρακούχο νερό αρωματισμένο με φρούτα ή αγγούρι ή αναψυκτικά που περιέχουν στέβια.

 

4. Τρώτε επεξεργασμένα τρόφιμα

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα προκαλούν φλεγμονές και είναι ένας από τους λόγους που πολλοί άνθρωποι είναι υπέρβαροι ή / και άρρωστοι. Σε οποιαδήποτε χώρα που έχει υιοθετήσει τις επεξεργασμένες τροφές οι κάτοικοι αρρωσταίνουν. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα όπως και το φαστ φουντ έχουν δημιουργηθεί για λόγους υπερκατανάλωσης.

 

5. Καταναλώνετε συχνά ζάχαρη

Η ζάχαρη αποτελεί τη νούμερο ένα φλεγμονώδη τροφή. Η ζάχαρη και το σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης που ανήκει στην ίδια κατηγορία είναι 2 από τους βασικούς ενόχους και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες στην υγεία συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη, της παχυσαρκίας, του καρκίνου, ακόμα και της γήρανσης του δέρματος.

 

6. Δεν καταναλώνετε τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση

Τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το γιαούρτι ή το ξυνολάχανο, ενισχύουν τα ωφέλιμα βακτήρια στο έντερο που καταπολεμούν τη φλεγμονή. Αυτά τα τρόφιμα επίσης ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθούν στην απώλεια βάρους.

 

7. Δεν τρώτε αρκετά πράσινα φυλλώδη λαχανικά

Τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά (σπανάκι, λάχανο καλέ, μπρόκολο, σέσκουλα, λάχανα) διαθέτουν αντιφλεγμονώδη θρεπτικά συστατικά που αντιστρέφουν τη φλεγμονή στον οργανισμό.

 

8. Λαμβάνετε πολύ λίγα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (και πάρα πολλά ωμέγα-6 λιπαρά οξέα)

Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοηθούν στην αποτελεσματική αντιστροφή της φλεγμονής. Στη μέση διατροφή υπάρχει ανισορροπία ανάμεσα στα ωμέγα-3 και τα ωμέγα-6 λιπαρά οξέα. Και οι δύο τύποι είναι απαραίτητοι για την υγεία και λαμβάνονται μόνο μέσω της διατροφής μας.
Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να φροντίζουν να λαμβάνουν περισσότερα ωμέγα-3 παρά ωμέγα-6 λιπαρά. Τα τρόφιμα που τα περιέχουν είναι ο άγριος σολομός, οι σαρδέλες, τα καρύδια, ο λιναρόσπορος και τα συμπληρώματα ιχθυελαίου.

 

9. Χρησιμοποιείτε ακατάλληλα μαγειρικά έλαια

Μην χρησιμοποιείτε φλεγμονώδη μαγειρικά έλαια, όπως φυτικό έλαιο, έλαιο κανόλα, σογιέλαιο ή αραβοσιτέλαιο. Έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-6 και πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα τα οποία ενισχύουν τη φλεγμονή. Αντί γι’ αυτά, χρησιμοποιήστε αντιφλεγμονώδη έλαια, όπως ελαιόλαδο, έλαιο μακαντάμια, έλαιο καρύδας ή κόκκινο φοινικέλαιο.

 

10. Δεν γυμνάζεστε

Αν δεν κινείτε τακτικά σώμα σας, μπορεί να δημιουργηθεί φλεγμονή. Η άσκηση ενισχύει την υγιή λειτουργία των κυττάρων και μειώνει τα σημάδια φλεγμονής. Σχεδόν κάθε είδος άσκησης αυξάνει τον καρδιακό παλμό, όπως το ζωηρό περπάτημα, το τένις, το κούρεμα του γκαζόν ή ακόμα και η κηπουρική.

 

11. Είστε υπέρβαροι

Κάθε λιποκύτταρο, αν παραφορτωθεί με λίπος, παράγει ενώσεις που ενισχύουν έναν φαύλο κύκλο αύξησης βάρους και φλεγμονής. Απαλλαγείτε από τα περιττά κιλά και η φλεγμονή θα μειωθεί επίσης.

H αντίδραση της γυναίκας σε ένα "μικρό" πέος

Οι ανησυχίες για το μέγεθος του πέους είναι πολλές φορές τόσο βαθιά ριζωμένες στη σκέψη του άντρα που ακόμα και η πιο κατατοπιστική ενημέρωση δεν μπορεί να τις διώξει. Κι ό,τι κι αν λένε οι ειδικοί θα υπάρχουν πάντα άντρες που μετρούν και ξαναμετρούν το μήκος της στύσης τους και δεν το βρίσκουν ικανοποιητικό. Υπάρχουν άλλωστε και παθολογικές περιπτώσεις, έστω και αν δεν θεωρούνται συχνές. Στις περιπτώσεις αυτές δύο ειδών εξετάσεις μπορούν να ξεκαθαρίσουν το πρόβλημα. Η μια είναι ο έλεγχος των γεννητικών ορμονών στο αίμα. Η φυσιολογική ορμονική λειτουργία των όρχεων δεν συνδυάζεται ποτέ με παθολογικό μέγεθος του πέους. Η δεύτερη εξέταση είναι το τέστ παπαβερίνης. Πρόκειται για μια προκλητή στύση, που επιτρέπει στον ειδικό να μελετήσει με ακρίβεια τις διαστάσεις του πέους όταν είναι σε σιύση και να ενημερώσει τον ενδιαφερόμενο. Η αντικειμενικότητα αυτών των εξετάσεων καταφέρνει συνήθως να ξεκαθαρίσει αμφιβολίες μιας ολόκληρης ζωής.

Η γυναίκα πρέπει να εκφράζει τις αμφιβολίες της για το μέγεθος του πέους του συντρόφου της;

Η σεξουαλική συμπεριφορά του άντρα συνήθως ρυθμίζεται σε μενάλο βαθμό από τη γυναίκα, από την οποία ο άντρας ζητάει επιβεβαίωση. Χωρίς λοιπόν να γίνεται αντιληπτό, η ευθύνη των γυναικών είναι πολύ μεγάλη στη συντήρηση και ενίσχυση τέτοιου είδους αμφιβολιών στον άντρα. Εύκολα καταλαβαίνει κανείς τον αρνητικό ρόλο της γυναίκας που θα εκφράσει αβασάνιστα αμφιβολίες και υποψίες, πολλές φορές καλοπροαίρετες, αλλά πάντα τραυματικές για τον άντρα.

Ποια είναι τα αίτια της παραπληροφόρησης του άντρα για το μέγεθος του πέους;

Οι φωτογραφίες ή οι ταινίες πορνό δημιουργούν λανθασμένη οπτική αντίληψη του πέους. 0 φακός πετυχαίνει ένα σημαντικό βαθμό μεγέθυνσης της εικόνας και σε συνδυασμό με την παρουσίαση του πέους σε πρώτο πλάνο, χωρίς μέτρο σύγκρισης και αναφοράς στο χώρο, δίνει μια αίσθηση μεγαλύτερου από την πραγματικότητα. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης το σχόλια και οι πληροφορίες που προέρχονται από άλλους άντρες. Τέτοιες "παραδόσεις" συντηρούνται επίσης και από σχόλια γυναικών προς άντρες, καθώς και από συζητήσεις μεταξύ γυναικών.

Αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών με άσκηση

 Εδώ και πολλά χρόνια η σωματική άσκηση χρησιμοποιείται ως θεραπευτική τεχνική για άτομα που πάσχουν από ψυχοπαθολογικά προβλήματα. Η ψυχική διάθεση των εφήβων αλλά και των ενηλίκων επηρεάζεται από την άσκηση καθώς έρευνες δείχνουν ότι η καθημερινή συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του άγχους και της κατάθλιψης. Μάλιστα αρκετές έρευνες δείχνουν την ύπαρξη θετικής σχέσης μεταξύ άσκησης και ψυχικής υγείας σε περιπτώσεις αλκοολισμού ή ακόμα και σχιζοφρένειας!

Η άσκηση έχει σημαντική επίδραση στην ψυχική υγεία!

Κατά τους ερευνητές η σχέση άγχους και ημερήσιας ή χρόνιας άσκησης προσομοιάζει τις τεχνικές ψυχολογικής παρέμβασης όπως πχ. τη χαλάρωση, το διαλογισμό και την ανάπαυση. Τα αποτελέσματα της άσκησης στη μείωση του άγχους σε άτομα όλων των ηλικιών και στα δύο φύλα, μπορούν να διαρκέσουν από 2 έως και 4 ώρες μετά την ολοκλήρωσή της, όπως έδειξαν έρευνες κατά τις οποίες χρησιμοποιήθηκαν ψυχοφυσιολογικές μέθοδοι καταγραφής όπως η ηλεκτομυογραφία και η ηλεκτροεγκεφαλογραφία.

Η άσκηση ως ένας ασφαλής, οικονομικός και φυσικός τρόπος αντιμετώπισης ψυχικών διαταραχών

Η γυμναστική λειτουργεί υποστηρικτικά στη λήψη φαρμακευτικής αγωγής ή σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί ακόμα και αντικαταστήσει τα φάρμακα. Μάλιστα σε πρόσφατες έρευνες φαίνεται ότι η καθημερινή σωματική άσκηση μέτριας ή υψηλής έντασης έχει παρόμοια επίδραση με την επιπλέον χορήγηση δεύτερου αντικαταθλιπτικού φαρμάκου που συχνά δίδεται όταν η αρχική θεραπευτική αγωγή δεν είναι αρκετή. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι ο συνδυασμός άσκησης και φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να μειώσει ή και να αναστείλει πλήρως τα συμπτώματα κατάθλιψης ακόμα και σε περιπτώσεις που αυτή είναι βαριάς μορφής. Όμως το είδος, η διάρκεια και η ένταση της άσκησης που επιλέγεται πρέπει να είναι πάντα ανάλογα με τα ιδιαίτερα ψυχικά και σωματικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου. Έτσι η άσκηση δεν μπορεί να είναι ίδια για όλους τους ανθρώπους που πάσχουν από παρόμοια ψυχική διαταραχή. Αντίθετα πρέπει να προσαρμόζεται στα ιδιαίτερα ψυχικά αλλά και σωματικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου. Παράγοντες όπως το φύλο, η ηλικία, το βάρος και το αρχικό επίπεδο φυσικής κατάστασης πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψιν κατά το σχεδιασμό του προπονητικού προγράμματος που πρέπει να γίνεται πάντα μετά από συνεργασία ψυχολόγου και ειδικά εκπαιδευμένου γυμναστή. Έτσι με την κατάλληλη καθοδήγηση η άσκηση μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο για τη θεραπεία αλλά και τη διασφάλιση της υγείας ατόμων που πάσχουν από ασθένειες της ψυχής.

Πότε η σωματική άσκηση κάνει περισσότερο κακό παρά καλό;

 

Όλοι γνωρίζουμε οτι η άσκηση έχει μόνο θετικά οφέλη για τον οργανισμό μας. Ή μήπως όχι;

Και αν όχι σε ποιά ποσότητα θα έπρεπε να ασκούμαστε ώστε να αποκομίσουμε το μέγιστο δυνατό που μπορεί να μας προσφέρει;

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μια έρευνα στο Journal of the American College of Cardiology από Δανούς ερευνητές, μετά από μια 12χρονη έρευνα και παρατήρηση, με τα αποτελέσματα να καταλήγουν οτι όσοι κάνουν έντονες προπονήσεις (πάνω από 4 ώρες αερόβιας προπόνησης ανα εβδομάδα) υπάρχει πιθανότητα να αναστρέψουν τα θετικά οφέλη της άσκησης.

Χαρακτηριστικά δηλώνουν οτι όσοι κάνουν μεγάλες και έντονες προπονήσεις τείνουν να έχουν τις ίδιες σωματικές προσαρμογές με αυτούς που δεν έχουν ασκηθεί ποτέ στη ζωή τους. Τα αποτελέσματα βγήκαν για μέσους ανθρώπους ασχέτως αν κάποιοι είχαν καρδιακά προβλήματα, αν έπιναν αλκοόλ, αν ήταν διαβητικοί ή αν κάπνιζαν.

Βέβαια εκεί που θέλει να μας παροτρύνει η συγκεκριμένη έρευνα είναι δύο πράγματα. Πρώτον οποιαδήποτε άσκηση και κίνηση είναι καλύτερη από το τίποτα και την αδράνεια και δεύτερον η υπερβολή στην προπόνηση δεν σημαίνει πάντα οτι θα μας φέρει και μεγαλύτερα αποτελέσματα.

Για πολλοστή φορά λοιπόν το «παν μέτρον άριστον» έρχεται να βρει εφαρμογή και στην ποσότητα της άσκησης, με την διαπίστωση οτι η καλύτερη υγεία και τα καλύτερα αποτελέσματα έρχονται όταν υπάρχει τάση για λιγότερη παρά για περισσότερη άσκηση. Αυτό αυτομάτως μπορεί να παροτρύνει όλους εκείνους που πίστευαν οτι δεν μπορούν να τα καταφέρουν με την ποσότητα της άσκησης που συνήθως συστήνεται. Όπως ισχύει σε πάρα πολλές καταστάσεις στη ζωή μας η ποιότητα έχει σημαντικότερη θέση από την ποσότητα.

Οι συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για 150-200 λεπτά αερόβιας άσκησης την εβδομάδα είναι σημαντικές για την καταπολέμηση των ασθενειών και της καλύτερης καρδιοαναπνευστικής λειτουργίας, αλλά επίσης υπάρχουν πολλές έρευνες που αποδεικνύουν οτι ακόμα και χαμηλότεροι στόχοι μπορούν να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα. Χαρακτηριστικά, έρευνα που έγινε σε πάνω από 250.000 ενήλικες έδειξε οτι λιγότερο από 1 ώρα άσκησης την εβδομάδα μείωσε κατά 15% τους θανάτους. Επίσης μια επανεξέταση 254 άρθρων κατέληξε στο συμπέρασμα οτι 1-74 λεπτά άσκησης την εβδομάδα μπορεί να μειώσει 19% τον κίνδυνο θανάτου.

Τέλος ακόμα και αν υπάρχει μια σχετικά ενεργητική ζωή μπορεί να ακυρωθούν τα οφέλη της αν υπερβάλουμε στην καθιστική ζωή μας.Υπάρχουν έρευνες που μας δείχνουν οτι όσοι κάθονται πολλές ώρες, ακόμα και να γυμνάζονται, έχουν 90% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη, 18% να αναπτύξουν καρδιαγγειακά προβλήματα και καρκίνους και 24% περισσότερες πιθανότητες θανάτου από διάφορες αιτίες.

Το συμπέρασμα που βγαίνει λοιπόν από όλες αυτές τις έρευνες είναι να περνάμε όσες περισσότερες ώρες μπορούμε, σταδιακά, όρθιοι, να περπατάμε σε κάθε μας ευκαιρία, να ασκούμαστε όσο πιο συχνά μπορούμε χωρίς να μας γίνεται εμμονή.

Όλοι μας μπορούμε να δώσουμε λίγο (ΕΡΕΒΟΚΤΟΝΟ) φως στον κόσμο

Μια φορά κι ένα καιρό, ένα μικρό κεράκι βρισκόταν σε ένα δωμάτιο μαζί με άλλα κεριά, τα περισσότερα από τα οποία ήταν πολύ μεγαλύτερα και πολύ ομορφότερα από αυτό. Μερικά ήταν δεμένα με κορδέλες πολύχρωμες άλλα ήταν πιο απλά, σαν κι αυτό. Δεν ήξερε τον λόγο που βρισκόταν εκεί, και τα άλλα το έκαναν να αισθάνεται μικρό και ασήμαντο.

Όταν έπεσε ο ήλιος και σκοτείνιασε το δωμάτιο, είδε έναν άνθρωπο να μπαίνει μέσα στο δωμάτιο. Έρχονταν προς το μέρος του κρατώντας ένα αναμμένο σπίρτο. Κατάλαβε ότι θα του έβαζε φωτιά.

- Μη! φώναξε, σε παρακαλώ μη!
Όμως ήξερε ότι δεν μπορούσε να ακουστεί και ετοιμάστηκε να υποφέρει τον πόνο, που ήταν σίγουρο ότι θα ακολουθούσε.

Προς μεγάλη του έκπληξή το δωμάτιο γέμισε με φως. Αναρωτήθηκε από που έρχεται το φως, αφού ο άνδρας είχε σβήσει το σπίρτο. Κατάλαβε ότι προερχόταν από τον εαυτό του.

 Ύστερα ο άνδρας άναψε κι άλλα σπίρτα για να ανάψει με την σειρά του και τα άλλα κεριά. Όλα τα κεριά έδιναν το ίδιο φως με εκείνο.

 Καθώς περνούσαν οι ώρες παρατήρησε ότι το κερί άρχισε να λιώνει. Κατάλαβε ότι σύντομα θα πέθαινε. Με την παρατήρηση αυτή, ανακάλυψε και τον λόγο που είχε δημιουργηθεί.

- Ίσως ο λόγος που βρίσκομαι στη Γη, είναι για να δίνω φως μέχρι να πεθάνω, ψιθύρισε.
Και αυτό έκανε.

 Όλοι μας μπορούμε να δώσουμε λίγο φως στον κόσμο.
Δίχως να έχει σημασία το πόσο σημαντικοί ή ασήμαντοι, μικροί ή μεγάλοι είμαστε!!!

Η ΠΑΥΣΗ ΤΩΝ ΣΚΕΨΕΩΝ, ΩΣ ΕΙΣΟΔΟ ΣΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Η σκέψη είναι για να μας πει πως κάτι, είναι έτσι….. Μας δείχνει δηλαδή, την πραγματικότητα του. Η πρώτη όμως σκέψη. Στην αρχή. Μετά, είτε επειδή δεν μας αρέσει, είτε επειδή δεν στεκόμαστε «στο ακαριαίο», είτε επειδή έχουμε συνηθίσει, και ειδικά επειδή νομίζουμε πως πρέπει να απαντήσουμε σαν να μας έχει τεθεί κάποια ερώτηση, (αφορά την ασυνείδητη τάση να δούμε που βρισκόμαστε όσων αφορούν την Αυτογνωσία μας), απομονώνουμε αυτήν την πρώτη σκέψη, και διαμελίζοντας την, προσπαθούμε να βγάλουμε κάποιο νόημα. (Αυτό, που ήδη έχει περάσει από μπρος μας αλλά δεν σταθήκαμε…)

Δεν είπε ποτέ κανείς πως η δραστηριότητα του μυαλού πρέπει να τερματιστεί. Αυτό που πρέπει να σταματήσει, είναι η ανεξέλεγκτη λειτουργία του. (Με αυτήν την έννοια είναι ότι «το μυαλό πρέπει να φύγει», που γράφεται σε πάμπολλα βιβλία), Το βάσανο όμως τελικά πρέπει να φύγει, (που οι ίδιοι του έχουμε επιτρέψει να συντηρείται στη ζωή μας), με τις μετέπειτα προτροπές των δευτερεύων σκέψεων να κάνουμε ή να είμαστε, όλα αυτά που οδηγούν στη φυλάκιση μας. (Ειδικά όταν επαναλαμβάνουμε αδιέξοδες διαδικασίες της …..)

Για να έρθει αυτό το σταμάτημα όμως, χρειάζεται πρώτα «να δούμε τι κάνουμε». Αν δεν δούμε, νομίζουμε, πως το βάσανο είναι κάτι το φυσιολογικό. Μα κάπου βέβαια με το δίκιο μας, μια και δεν γνωρίζουμε κάτι άλλο….

Όμως η «ενεργοποίηση» του παρατηρητή (από μας), είναι πολύ βασική (αρχικά). Γιατί όταν συλλαμβάνουμε τις σκέψεις, έχουμε την εντύπωση, πως είναι και σαν εντολές για να τις ακολουθούμε. Όχι. Να σταθούμε χρειάζεται. Να σταθούμε λίγα δευτερόλεπτα και «να δούμε»…….., τι σκεφτόμαστε…

Γιατί στεκόμενοι να δούμε, χωρίς να μείνουμε ιδιαίτερα σε καμία σκέψη, (και να κάνουμε σενάρια μόνο γι’ αυτήν, θέτοντας τον εαυτό μας σε αυτή τη θέση), διαπιστώνουμε τελικά, πως οι σκέψεις περνάνε, και απλά……φεύγουν….. Προσπερνούν. Γιατί αυτή είναι η δουλειά τους….. Να περνούν, και να συνεχίζουν την πορεία τους… Σαν ένα ποτάμι που συνεχώς κυλά…. Αν βάλουμε όμως εμείς μία πέτρα στο πέρασμα του νερού, (επιλέγοντας να αναλύσουμε μία σκέψη διαχωρίζοντας την από όλες τις άλλες, δηλαδή από τη συνεχή ροή), κάνουμε παύση, σε όλη μας την ύπαρξη.

Τέτοιες παύσεις είναι που καθορίζουν τη ζωή μας, και κολλάμε σε πρόσωπα, καταστάσεις, πράγματα….., κι έρχονται τα προβλήματα, οι αμφισβητήσεις, η δυστυχία….

Η ίδια η ζωή είναι μία συνεχής ροή. Αυτό αφορά το γνωστό, «να πηγαίνουμε με το ρεύμα». Με το ρεύμα της ζωής όμως είναι που πρέπει να πηγαίνουμε. Όχι με το ρεύμα της κάθε μιας ξεχωριστής σκέψης μας, που μας οδηγεί μόνιμα σε αδιέξοδα. Γιατί οι σκέψεις, προχωράνε ακριβώς όπως η ζωή. Με τη ροή, του ανάλογου ρεύματος που οι ίδιοι διαλέγουμε.

Επομένως δεν υπάρχει κάτι να λυθεί. Χρειάζεται απλά να καταλάβουμε, πως τα πάντα είναι, όπως πρέπει να είναι. Ότι η δική μας συμμετοχή «για έλεγχο των πάντων» είναι που μας δυσχεραίνει τη ζωή, και τελικά σε αυτό έγκειται και η πηγή όλου του κακού….. Οι μάσκες, οι προσκολλήσεις, οι παρανοήσεις, το κάθε κυνήγι, τα σενάρια, τα θέλω, τα μη, τα γιατί…

Γιατί η πρώτη σκέψη είναι καθαρή! Είναι η πληροφορία της πραγματικότητας που δηλώνει. Πριν όμως το μυαλό μας μπει σε λειτουργία. Και αν παρατηρήσουμε, κάθε φορά που αντιλαμβανόμαστε κάτι, συνήθως από κάποιο εξωτερικό ερέθισμα, πχ ενός ανθρώπου, (ειδικά για κάτι που με τη στάση του συλλαμβάνουμε, και μας γίνεται γνωστό με τις ανάλογες σκέψεις που «δεν περιμέναμε», οι οποίες φυσικά και δεν μας βολεύουν στον τρόπο που έχουμε «τακτοποιήσει» να θεωρούμε τα πράγματα), αντιδράμε, όμως μετά από κάποιο χρόνο αργότερα…

Πότε; Όταν ύστερα από το συμβάν, «σκεφτόμαστε» αυτό που συλλάβαμε από τα λεγόμενα, και το βάζουμε κάτω, το πατάμε, το φέρνουμε από εδώ, το πάμε από εκεί, το αναλύουμε, και βάζοντας μέσα του όλες τις πίστεις, πεποιθήσεις, και οριοθετημένες αντιλήψεις μας, (οι οποίες έχουν προέλθει από τις ανάλογες εμπειρίες μας στη ζωή), βγάζουμε τελικά ένα συμπέρασμα, και είμαστε έτοιμοι να επαναφέρουμε το θέμα στον άλλον, μια και έχουμε κάπου καταλήξει, ώστε να του ζητήσουμε και τον λόγο του γιατί πχ, μας φέρεται έτσι…. Η παραποίηση της αρχικής σκέψης πλέον, (μετά την επεξεργασία της από μας), είναι γεγονός!

Όμως τη στιγμή που «συλλάβαμε» από το ερέθισμα την αρχική σκέψη, δεν είχαμε καμία ένσταση. Ήταν για μας κάτι φυσιολογικό, έτσι ακριβώς όπως ήταν. Μία πραγματικότητα. Εκείνη την απειροελάχιστη στιγμή, μέσα μας, το αποδεχτήκαμε, απλά ως μία κατάσταση. Όμως τότε, (έστω και για κλάσμα του δευτερολέπτου) ήμασταν άδειοι. Καθαροί. Ήμασταν ένας καθρέφτης στον οποίο, αντανακλάστηκε κάτι, και φάνηκε. (Γίναμε δηλαδή «η αφορμή», να εκδηλωθεί, ή να κάνει την εμφάνιση του, ότι υπήρχε ήδη μέσα ως αιτία λειτουργίας... Η σύλληψη του, με την αντίστοιχη του σκέψη, θα μπορούσε να γίνει αναγνωρίσιμη και φανερή και από τους δυο μας, αν παρατηρούσαμε, ή αλλιώς μέναμε να ακούσουμε…) Τώρα, και ο άλλος δεν ξέρει αυτό που έκανε γιατί το έκανε, και εμείς το παραποιήσαμε μετατρέποντας το σε προσωπικό.

Συνήθως πάντως, την ελάχιστη αυτή στιγμή, τη θυμόμαστε (αν τη θυμόμαστε μια και μπορεί να ήταν ακόμα και αστραπιαία), σαν ένα «σοκ» μέσα μας, που προς στιγμήν μας ακινητοποίησε. (Συγκριτικά με τη συνήθη στάση στη ζωή μας μέσω των σκέψεων που έχουμε συλλάβει με τη συνέχιση τους να τρέχουν από μας για να βολέψουν, να κρίνουν, να ταυτοποιήσουν, να τοποθετήσουν τα πάντα, κι αυτό να γίνεται συνεχώς….). Όμως τη στιγμή του «σοκ», η ουσία είναι πως…

ΔΕΝ ΣΚΕΦΤΟΜΑΣΤΑΝ!

Υπήρχε, ένα τίποτα μέσα μας…. Κενό…. Μία παύση… Αυτό είναι όμως που πρέπει να καταφέρουμε, και αυτό ακριβώς αφορά το λεγόμενο, «σταμάτημα της σκέψης»: Να μένουμε, αφουγκραζόμενοι τα πάντα, για το τι έχουν να μας πουν.... Όπου κι αν στραφούμε... Γιατί τα πάντα μιλούν... Κι όταν τα ακούμε, εμείς, πρέπει να απέχουμε, από το να παίρνουμε την οποιαδήποτε θέση σε σχέση με αυτά...

Να μπορούμε να κρατήσουμε (εκπαιδεύοντας τον εαυτό μας), την αντίληψη μας, στην κατάσταση της πρώτης επαφής μας με την καθαρή σκέψη. Δηλαδή να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε, τις αρχικές σκέψεις που αφορούν τη γνώση της πραγματικότητας. Χωρίς τις επιπρόσθετες επάνω τους αρνήσεις, αντιδράσεις, ενεργοποιήσεις. Γιατί ότι συλλαμβάνουμε, ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ προς πληροφόρηση μας. Μόνο. Για τίποτα περισσότερο.

Και δεν είναι βέβαια για να εμπλακούμε. Στο οτιδήποτε. Είναι για να βλέπουμε που είμαστε κάθε φορά. Είναι για να αντιλαμβανόμαστε τις λειτουργίες μας. Αν κάτι δεν μας αρέσει, είναι σε μας που πρέπει να βρούμε τη θέση που θέλουμε να έχουμε, και όχι ότι κι αν εισπράττουμε από έξω να επιτρέπουμε να μας επηρεάζει, και να μας αναγκάζει να δρούμε, αλλάζοντας την δική μας κάθε φορά πορεία…. (Γιατί αυτή δεν είναι τελικά δράση, αλλά αντί-δραση, από δράση εξωτερική).

Όπως, και το να βλέπουμε και τις λειτουργίες όλων των άλλων με τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή, (και με ότι ερχόμαστε σε συμμετοχή), γιατί κι αυτά αφορούν γνώση της πραγματικότητας, για το πώς έχουν τα πράγματα, οι άνθρωποι, οι καταστάσεις, οι νόμοι, οι αιτίες, και κάθε (φαινομενική) κίνηση…

Ο καθένας, είναι ο μόνος υπεύθυνος για το τι του συμβαίνει, σε πιο συνειδησιακά στάδιο βρίσκεται, τι συνειδητοποιεί, τι αισθάνεται, τι βιώνει, τι τον κινεί, τι αποφεύγει, τι τον εμποδίζει, τι θέλει να πετύχει για τον ίδιο, ποιος είναι, ποιος θέλει να είναι, όπως και τι αποφάσεις θα πάρει κάθε στιγμή στη ζωή του.

Παραμένοντας λοιπόν εκεί, (στη θέση της αρχικής πληροφορίας, μέσω της καθαρής πρώτης σκέψης), και «εισχωρώντας» θεληματικά, ακόμα πιο μέσα, (με βύθιση, και επικέντρωση σε μας), βλέπουμε πως η αντίληψη μας, (που είναι κάτι πολύ Εσωτερικότερο από τη σκέψη), αποτυπώνει στον εγκέφαλο μας τις πληροφορίες, οι οποίες στη συνέχεια γίνονται αντιληπτές ως οι δημιουργημένες σκέψεις, (οι αρχικές σκέψεις) για την κατανόηση μας.

Μετά από αυτή τη φάση είναι που μπαίνει σε λειτουργία, η συνηθισμένη αναλυτική σκέψη μας, του συγκεκριμένου νου όπως λέγεται. Συγκεκριμένου, γιατί ενώ «είδαμε» κάτι καθαρά και καθολικά, το εντάσσει (ο συγκεκριμένος νους, το μυαλό), μέσω του περιορισμού σε κάτι, που του θέτει όρια, μεταμορφώνοντας το έτσι, που «να θεωρούμε» πως μας αφορά.

Είναι αναγκαίο λοιπόν αυτό το σταμάτημα, ή, η ανακάλυψη, με εστιασμένη προσοχή στο τι κάνουμε, ώστε να βρούμε (η να συλλάβουμε) την ακαριαία αποτύπωση της καθαρής πρώτης σκέψης. Και αυτό το σημείο, να το «ανοίξουμε», ώστε να κοιτάμε από εκεί. Να συλλαμβάνουμε δηλαδή τις αρχικές συλλήψεις της σκέψης χωρίς προσθήκες επάνω της. Αυτό, μπορούμε να το κάνουμε, όπου κι αν στραφεί, (εστιαστεί) η προσοχή μας.

Αν θέλουμε να ελευθερωθούμε, από τα δικά μας, (δημιουργημένα) δεσμά. Αν όχι θα' ρθουμε, και θα ξανάρθουμε και θα ξανάρθουμε... Η ουσία είναι πως κανείς δεν μπορεί να κάνει για μας. Είτε τώρα είτε αργότερα, είναι κάτι που θα κάνουμε ούτως ή άλλως. Αυτή είναι η φύση μας. Πηγαίνοντας κόντρα, έρχονται άλλα, που σαφώς δεν θα προτιμούσαμε...

Παραμένοντας (για να ολοκληρώσουμε), όμως εκεί, (πριν την ανάλυση), διαπιστώνουμε πως είμαστε σε μία κατάσταση (σε ένα αντιληπτικό πεδίο) εκτός του πεδίου των σκέψεων. Πιο πάνω (πέρα), ή πιο βαθιά, (μέσα), από αυτό της σκέψης.… Γιατί δεν μπορούμε να δούμε κάτι, με το οποίο είμαστε ταυτισμένοι. Η αλλαγή θέσης μας όμως (άρα και αποταύτισης μας), είναι που μας επιτρέπει, να τις βλέπουμε όπως είναι...

Γιατί εντέλει, μόνο πηγαίνοντας πέρα από τη σκέψη (μετά), μπορεί να γίνει η σκέψη μας, το ικανότερο, και το πιο χρήσιμο «εργαλείο μας», το οποίο και χρειαζόμαστε ώστε «να ζούμε», κι όχι «να απομυζούμε», τον ίδιο τον Εαυτό μας.

Αυθεντικά, Συνειδητά, Αφιερωμένα, Ολικά και με Ευδαιμονική Συνπορεία του Εαυτού, και όλων των εαυτών..., ως Ένα. Γιατί μόνο δώρα μπορούμε να έχουμε. Γιατί Δώρα, είναι τα πάντα στη ζωή μας. Η Ζωή μας!

Η σκληρή αλήθεια για το πώς θα αλλάξετε τη ζωή σας

Αν ο στόχος που έχετε θέσει είναι πραγματικά σημαντικός για σας, τότε μπορείτε να διατηρήσετε τον ενθουσιασμό σας και θα έχετε κίνητρο για όσο χρειαστεί μέχρι να τον πετύχετε.

Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια για τη θεωρία των κινήτρων. Αντιθέτως, αν οι στόχοι σας δεν σημαίνουν και τόσα πολλά για σας, θα δυσκολευτείτε να βρείτε κίνητρο καθ’ όλη την πορεία προς την επίτευξή τους.

Διστάζετε
Είναι ένα σημάδι ότι δεν έχετε βρει το σωστό κίνητρο. Σταματάτε και ξεκινάτε συνέχεια. Λέτε ότι θέλετε να πετύχετε, αλλά η συμπεριφορά σας δεν συνάδει με τα λόγια σας, κάτι που πιθανώς αποτελεί ξεκάθαρη ένδειξη ότι ο στόχος σας δεν είναι και τόσο σημαντικός για σας. Είστε περισσότερο στο «θα ήταν καλό να το έκανα», παρά στο «πρέπει να το κάνω». Και ενώ μπορεί να μην αποδεχτείτε την αλήθεια με την πρώτη, είναι δύσκολο να αρνηθείτε το πόσο γρήγορα αλλάζει η ζωή σας όταν θέλετε πραγματικά να αλλάξετε.

Όταν χρειάζεστε αλλαγή
Μπορεί να μιλάτε συνέχεια για το ότι θέλετε να γίνετε πιο υγιής, όμως μόνο όταν μάθετε ότι πάσχετε από διαβήτη αλλάζετε γρήγορα τις διατροφικές σας συνήθειες. Αλλιώς είστε μόνο λόγια…
Μπορεί να λέτε πόσο πολύ θέλετε να τρέξετε στον μαραθώνιο, αλλά βρίσκετε χρόνο να ασκηθείτε μόνο όταν σας βρουν την χοληστερίνη στα ύψη και πρόβλημα στην καρδιά.

Ανεξάρτητα αν πρόκειται για κάποιο «καμπανάκι» για τα παιδιά σας, τη δουλειά, τα χρήματα, τις προσωπικές σχέσεις ή την υγεία σας, αρχίζετε να αλλάζετε προς το καλύτερο όταν ο στόχος πραγματικά σημαίνει κάτι για σας. Αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Θα δείτε ότι δεν στερήστε κινήτρων όταν πραγματικά χρειάζεστε αλλαγή. Η ανάγκη είναι το μοναδικό κίνητρο που απαιτείται.

Αυτό είναι το μυστικό για να συνεχίσετε να εμπνέεστε παρά την καθημερινή τριβή. Συσχετίστε αυτό που κάνετε με μία ανάγκη που έχετε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στη ζωή σας. Κάντε κτήμα σας αυτό που κάνετε και συνδέστε τις δραστηριότητές σας με αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία για σας. Σταματήστε να κάνετε όσα δεν σχετίζονται με τους στόχους που θα αλλάξουν τη ζωή σας. Αφιερώστε χρόνο καθημερινά για να διαλογιστείτε και να σκεφτείτε την αλλαγή που τόσο απελπισμένα χρειάζεστε στη ζωή σας.

Μοχθήστε για τους στόχους σας. Ασκηθείτε. Πηγαίνετε για τρέξιμο. Αρχίστε την αλλαγή από την εξωτερική εμφάνιση. Μπορείτε να λέτε ότι θέλετε να αλλάξετε, αλλά αν δεν μπορείτε να διατηρήσετε τον ενθουσιασμό για αλλαγή, πιθανώς δεν θέλετε να αλλάξετε όσο νομίζετε.

Θέλετε το εύκολο
Θέλετε την εύκολη επιτυχία. Δυστυχώς, αυτό το είδος επιτυχίας δεν υπάρχει. Η αλήθεια είναι ότι: αν δεν μπορείτε να παραμείνετε ενθουσιώδης, ενδεχομένως δεν έχετε εστιάσει την προσοχή σας σε κάτι που έχει σημασία για σας. Αλλάξτε το αυτό. Ανάψτε τη σπίθα μέσα σας – ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αφήσετε πίσω όλα όσα ξέρετε για να κυνηγήσετε το μέλλον που πραγματικά θέλετε για τον εαυτό σας.

Ζήστε με έμπνευση
Δεν αξίζει να κάνετε πράγματα μηχανικά, απλά για να τα κάνετε. Κάτι τέτοιο δεν θα σας φέρει την επιτυχία που αναζητάτε. Κυνηγήστε το τέλειο και τότε μόνο το τέλειο θα πάρετε.

Διεκδικήστε το Μέλλον!

“Χάος ονομάζεται κάθε τάξη πραγμάτων που προκαλεί σύγχυση στο μυαλό μας”.
George Santayana

Το μέλλον μας πιέζει, αδημονεί να μας καταπιεί. Καθώς προχωρούμε στον 21ο αιώνα πολλές βεβαιότητες που μας κληροδότησε το παρελθόν θα πρέπει, εκ των πραγμάτων, να εγκαταλειφθούν. Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε στο μέλλον κοιτώντας στο παρελθόν. Το παρελθόν έχει βέβαια τη χρησιμότητά του, μας διδάσκει πολλά, αλλά δεν είναι συνετό να εγκλωβιστούμε σ’ αυτό, να παγιδευτούμε στην ομίχλη των εθνικών μύθών, στην παραισθησιογόνα ζάλη των θρησκευτικών παθών και σε επικίνδυνες ιδεοληψίες και ανορθολογισμούς. «Πρέπει να εγκαταλείψουμε την ελπίδα για ένα καλύτερο παρελθόν» (Ίρβιν Γιάλομ) και να ξανοιχτούμε άφοβα στο μέλλον.

Τα χρόνια που έρχονται θα αποδειχθούν πολύ κρίσιμα για την εξέλιξη και την επιβίωση όχι μόνο του σημερινού πολιτισμού, αλλά και του ίδιου του ανθρώπινου είδους. Το κλίμα του πλανήτη μας αποσταθεροποιείται ταχύτατα, εξαιτίας της ανθρώπινης παρέμβασης (Φαινόμενο του Θερμοκηπίου), και οι επιπτώσεις των κλιματολογικών μεταβολών θα είναι καταστροφικές. Ο ολοένα και αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός, που θα φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050, πιέζει ασφυκτικά το περιβάλλον, εξαντλεί τους φυσικούς πόρους και τις ενεργειακές πηγές. Τις επόμενες δύο δεκαετίες σχεδόν ο μισός ανθρώπινος πληθυσμός θα έχει ζωτικό πρόβλημα πρόσβασης σε καθαρό, πόσιμο νερό. Μέχρι τα μέσα του 21ου αιώνα το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί σε πόλεις, στις περισσότερες εκ των οποίων θα υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, υδροδότησης και βασικών υποδομών. Οι οικονομικές ανισότητες θα ενταθούν και σε συνδυασμό με τις περιβαλλοντικές καταστροφές και την ερημοποίηση, θα προκαλέσουν τεράστια μεταναστευτικά ρεύματα. Η γεωπολιτική αστάθεια θα αυξηθεί, ειδικά σε περιοχές που βρίσκονται σε φάση δημογραφικής μετάβασης, όπως η Μέση Ανατολή και η Αφρική. Νέες επιδημίες θα κάνουν την εμφάνιση τους, παλιότερες θα μεταλλαχθούν και οι λεγόμενες «εκφυλιστικές ασθένειες» (διαβήτης τύπου Β’, καρκίνος, καρδιαγγειακά νοσήματα κ.α.), που έχουν να κάνουν με το σημερινό ανθυγιεινό τρόπο ζωής, θα πλήττουν όλο και περισσότερους ανθρώπους.

Μέσα σ’ αυτό τον κόσμο, που θα βιώνει μια κατάσταση πολλαπλής κρίσης, θα εμφανιστούν νέες εσχατολογικές δοξασίες, διάφορα θρησκευτικά ρεύματα καθώς και ανορθολογικές εκφάνσεις του θυμικού (νέο-εθνικισμός, οικο-θεοκρατία κ.α.), που θα παρασύρουν τους ανθρώπους μακριά από τα αδιέξοδα του παρόντος, σ’ ένα νεφελώδη κόσμο ονείρων. Καιροσκόποι πολιτικοί θα εκμεταλλεύονται τη σύγχυση των πολιτών, θα διαχειρίζονται εντέχνως τους φόβους τους και θα εκτονώνουν την ανασφάλεια τους πάνω σε ένα πλήθος επινοημένων «εσωτερικών εχθρών» και αποδιοπομπαίων τράγων. Με άλλα λόγια η ανθρωπότητα θα παραπαίει ανάμεσα στο χάος και στην παράλυση. Αλλά αυτή είναι η απαισιόδοξη άποψη.

Υπάρχει και η άλλη εκδοχή του μέλλοντος, την οποία και προσωπικά ασπάζομαι, επειδή επιλέγω να ανήκω στους μαχόμενους αισιόδοξους. Αν και τα προβλήματα που προανέφερα είναι υπαρκτά και αναμένεται να ενταθούν στο εγγύς μέλλον, εντούτοις δεν είναι ανυπέρβλητα. Η ανθρωπότητα αντιμετώπισε στο παρελθόν πολύ πιο δύσκολα προβλήματα (κατάρρευση πολιτισμών, πανούκλα, παγκόσμιοι πόλεμοι κ.α.) και τα κατάφερε. Εξάλλου κάθε πρόβλημα είναι μια μεταμφιεσμένη ευκαιρία. Αρκεί βεβαίως να έχουμε τη στοιχειώδη νοημοσύνη που απαιτείται για να προσαρμοστούμε στις αλλαγές. Το κλειδί σε κάθε περίπτωση είναι να μην εφησυχάζουμε και να μην παραμυθιάζουμε τον εαυτό μας ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει από μόνος τους. Ναι, μπορεί να αλλάξει, αλλά όχι προς όφελος μας, όχι προς όφελος των πολλών. Ας μην πέφτουμε λοιπόν στην παγίδα της αδράνειας, την οποία κι εκμεταλλεύονται οι κάθε λογής καιροσκόποι που δουλεύουν τριπλοβάρδια για τα συμφέροντά τους, ενώ δεν δίνουν δεκάρα για μας.

Καταρχάς πρέπει να κάνουμε κάτι άμεσα για το κλίμα, πριν να είναι πολύ αργά. Σχετικά με το κλίμα ο χρόνος είναι μια πολυτέλεια που δεν έχουμε. Το αύριο είναι ήδη χθες. Ο πλανήτης μας μπήκε ήδη σε μια διαδικασία υπερθέρμανσης κι ακόμη κι αν αύριο σταματήσουμε όλες τις ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, θα συνεχίσει να θερμαίνεται για τα επόμενα χίλια χρόνια. Οι επιστήμονες προειδοποιούν πως αν δεν κάνουμε κάτι μέχρι το 2030, τότε θα έχουμε περάσει το «σημείο χωρίς επιστροφή» και οι κλιματολογικές μεταβολές θα είναι ανεξέλεγκτες (π.χ. αν ξεκινήσει το λιώσιμο των παγετώνων της Γροιλανδίας δεν θα σταματήσει, με αποτέλεσμα η στάθμη των θαλασσών να ανέβει κατά επτά μέτρα!). Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν να αλλάξουμε ενεργειακό μοντέλο, να σταματήσουμε την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) και να στραφούμε στις ανανεώσιμες και καθαρές πηγές ενέργειας. Πρέπει να στραφούμε στην «καθαρή τεχνολογία», που δεν ρυπαίνει το περιβάλλον και αξιοποιεί στο έπακρο τις φυσικές ενεργειακές πηγές (ήλιος, γεωθερμία, βιομάζα, υδρογόνο κ.α.). Πρέπει να ανακυκλώνουμε σχεδόν τα πάντα και να χρησιμοποιούμε συσκευές που καταναλώνουν μικρή ποσότητα ενέργειας και δεν βλάπτουν το περιβάλλον. Να περάσουμε από την υπερκατανάλωση και την ποσότητα, στην ποιότητα και –γιατί όχι;– στη λιτότητα, για χάρη της ίδιας της ζωής.

Όλα αυτά είναι εφικτά, αφού όμως μοιραστούμε όλοι μας ένα συλλογικό όραμα, που θα βασίζεται στον ανθρωπισμό και στο σεβασμό προς τη Γαία, το ζωντανό μας πλανήτη, του οποίου είμαστε οργανικό τμήμα. Το κοινό όραμα, η αισιοδοξία, η κριτική σκέψη και η εμπιστοσύνη στο ανθρώπινο πνεύμα, σε συνδυασμό με τις «καθαρές τεχνολογίες» και τις νέες επιστημονικές γνώσεις, μπορεί να μας βγάλουν από το τέλμα και να μας οδηγήσουν σ’ ένα μέλλον απείρων δυνατοτήτων. Στη συνέχεια όλα θα είναι εφικτά.Τα άστρα δεν θα χρειάζεται να περιμένουν άλλο…

Αυτοί που έχουν γεμάτη ζωή, δεν ασχολούνται με τις ζωές των άλλων.

 -Και τότε, τι κάνεις γι αυτό!
-Τίποτα!
-Μα είσαι με τα καλά σου! Δεν θα κάνεις τίποτα;
-Όχι!
-Ξέρεις τι θα πουν για σένα; Πως θα σε χαρακτηρίσουν; Τι θα πω εγώ στον κόσμο; Ρεζίλι γίναμε! Είσαι τελείως αναίσθητος; Δεν μας σκέφτηκες καθόλου;
-Αν τη δική μου την αλήθεια, την λογάριαζα με το τι θα πει ο κόσμος, δική μου δεν θα έμενε για πολύ.
Ο κόσμος λέει για τους άλλους, γιατί δεν θέλει να κοιτάξει τη δικιά του κενότητα.
Αυτοί που έχουν γεμάτη ζωή, δεν ασχολούνται με τις ζωές των άλλων.
Το ποιοι θα με αποδεχτούν, και ποιοι θα με απορρίψουν, είναι δικό τους πρόβλημα, δεν μπορεί να αποτελεί μέτρο για τις αποφάσεις μου, επειδή το βράδυ που ξαπλώνω, εγώ κάνω τη σούμα της ημέρας μου.
Ούτε και οι συναισθηματικοί εκβιασμοί είναι αυτό που μου μετράει.
 Τη ζωή σου την ζεις, και πρέπει να σεβαστείς και τη δική μου την πορεία.
 Αν έχεις επιλέξει την ταραχή αντί για την εμπιστοσύνη, το φόβο αντί για την ενθάρρυνση, το τι νομίζεις αντί για την πραγματικότητά μου, τις ξύλινες ιδέες σου αντί για τα όνειρά μου, και την επιβεβαίωσή σου αντί για την ευτυχία μου, τότε κάτι πρέπει να αλλάξεις στον τρόπο που κάνεις τις επιλογές σου.

-Ναι, είναι αλήθεια!

Δεν μπορείς να τα παρατήσεις!

Αγαπητέ μου Άνθρωπε,
Δεν μπορείς να τα παρατήσεις.
Δεν μπορείς να εγκαταλείψεις την αγάπη επειδή οι άλλοι είναι γεμάτοι μίσος.
Δεν μπορείς να εγκαταλείψεις την πίστη στον συνάνθρωπο επειδή έχεις απογοητευθεί.
Δεν μπορείς να εγκαταλείψεις την ελπίδα, διότι ο πόνος ήρθε στο δρόμο σου.
Δεν μπορείς να εγκαταλείψεις την καλοσύνη, γιατί μερικοί άνθρωποι είναι σκληροί.
Δεν μπορείς να εγκαταλείψεις την ειρήνη, επειδή ο πόλεμος σε περιβάλλει.
Δεν μπορείτε να εγκαταλείψουν όνειρα, επειδή δεν έρχονται πάντα αλήθεια.

Η ζωή δεν είναι για να είναι τα πάντα σε τάξη.
Η ζωή δεν είναι για ευδαιμονία.
Η ζωή είναι για να μάθεις να ζεις, να αγαπάς, να ελπίζεις, και να πιστεύεις στη μέση της τέλειας ατέλειας.
Η ζωή είναι βρώμικη, περίπλοκη, γεμάτη σύγχυση αλλά και όμορφη ταυτόχρονα.
Η ζωή είναι το πιο απλό καλύτερο δώρο που σου έχει ποτέ δοθεί.

Δεν μπορείς να τα παρατήσεις.

Η Γη έτοιμη για Επανεκκίνηση;

Στον διάλογο του Πλάτωνα Τίμαιος και Κριτίας , η Σάις είναι η πόλη στην οποία ο Σόλωνας (που επισκέφτηκε την Αίγυπτο το 590 π.Χ.) έμαθε από έναν Αιγύπτιο ιερέα την ιστορία των παλαιών, δηλ. αυτών που έζησαν πριν από τους σύγχρονους (της εποχής εκείνης) Έλληνες, την πολεμική αντιπαράθεσή της Ατλαντίδας με την Ελλάδα και την Αίγυπτο, και την τελική ήττα της και τον αφανισμό της από φυσική καταστροφή.

Δεν είναι τυχαίο βέβαια ότι παρόμοια κείμενα για αρχαίους πολιτισμούς που καταστράφηκαν εξ' ολοκλήρου βρίσκουμε σε κάθε θρησκεία-μυθολογία.

Και αναφέρομαι σε θρησκείες γιατί ήταν ο τρόπος διάδοσης του προηγούμενου πολιτισμού στις επόμενες γενιές που δεν τον γνώριζαν. Για παράδειγμα αν υποθέσουμε ότι γινόταν ολοκληρωτική καταστροφή στον πλανήτη και ο άνθρωπος γυρνούσε στην λίθινη εποχή, μετά από 2-3 γενιές πως θα μπορούσες να εξηγήσεις σε ένα παιδί τι σήμαινε αεροπλάνο; Τι σήμαινε τηλέφωνο, ίντερνετ κλπ.

  Φαίνεται λοιπόν από την μελέτη αρχαίων κειμένων ότι κάθε τόσο στην γη γίνεται ένα reboot, μια επανεκκίνηση, ώστε να γιατρευτούν οι πληγές που της ανοίγει ο άνθρωπος και να επιβιώσει στο χρονικό διηνεκές. 

Η σημερινή γη έχει κορεστεί από το ανθρώπινο είδος, που έχει αλλοιώσει τελείως τον βιολογικό της κύκλο. Ο άνθρωπος έχει καταναλώσει τις προμήθειές της, οι φυσικοί πόροι όσο πάνε και λιγοστεύουν αλλά ο άνθρωπος όσο πάει και αυξάνεται και καταναλώνει ότι έχει απομείνει με γρηγορότερους ρυθμούς. Πόσο ακόμη θα αντέξει; Είναι έτοιμη για μία ακόμη επανεκκίνηση;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα Η πτήση 571 της Uruguayan Air Force που το 1972, αεροπλάνο συνετρίβη στις Άνδεις και οι επιζήσαντες, αφού κατανάλωσαν ότι προμήθειες είχαν, μην έχοντας άλλη πρόσβαση σε φαγητό και νερό, έγιναν κανίβαλοι για να επιβιώσουν.

  Φαντάζει τρομακτικό, να χαθούν τόσα δισεκατομμύρια ζωές, να μείνουν ελάχιστοι, ώστε να πάρει ανάσα αυτός ο πλανήτης να ξαναβρεί την ταυτότητά του, μα δεν είναι παράλληλα εγωιστικό εκ μέρους μας, να θέλουν να ρουφήξουμε κάθε πόρο, κάθε ζωντανό οργανισμό, κάθε τι οργανικό και μη, απλά για να επιβιώσει η ματαιοδοξία μας;

Άλλωστε τι είναι το ανθρώπινο είδος, μέσα στην απεραντοσύνη του Σύμπαντος; Συγκριτικά ούτε ένα μυρμήγκι σε όλο τον πλανήτη γη. Τι κι αν εξοντωθεί αυτό το μυρμήγκι; Ποια η σημαντικότητά του στο Σύμπαν;

Αλήθεια, πόσο κοντά είμαστε τελικά σε μια επανεκκίνηση; Κι αν γίνει, θα καταφέρει αυτή την φορά ο άνθρωπος να συνυπάρξει με την φύση; Θα καταφέρει στο μέλλον να δημιουργήσει τις συνθήκες αυτές ώστε να μην εξοντωθεί για μία ακόμη φορά, αλλά να συνυπάρξει αρμονικά και ελεγχόμενα όπως όλα τα υπόλοιπα είδη του πλανήτη μας;

ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ

  Σε ένα σημείο της αφήγησης του παραμυθιού: «Η σιωπή του νερού» ο Ζοζέ Σαραμάγκου μας λέει: « Δεν πιστεύω πως υπάρχει στον κόσμο άλλη σιωπή πιο βαθιά από τη σιωπή του νερού.»

Αν υπήρχε μια μεταφυσική οδός για να συνομιλήσουμε απόψε μ’ εκείνο το ανήσυχο προικισμένο παιδί που υπήρξε ο συγγραφέας, εκείνο τον ανήλικο ανυπεράσπιστο ψαρά που ήθελε να τα βάλει με το τέρας του ποταμού και του παραμυθιού θα του λέγαμε πια με απόλυτη βεβαιότητα: «Όχι, δεν έχεις δίκιο, το νερό δεν είναι σιωπηλό! Ίσως το τέρας του παραμυθιού να του είχε πάρει για λίγο τη λαλιά… Το νερό μιλάει!”

Με μια γλώσσα μαγική, απαράμιλλης δύναμης και ομορφιάς. Το αλφάβητο του νερού προηγείται απ’ όλα τα σύμβολα της γης, η ανάσα του φύσηξε πνοή στη δημιουργία της ζωής, η λαλιά του ακουγόταν πριν καν την υποψία της ανθρώπινης ομιλίας. Οι λέξεις του αποτελούν τα υδάτινα νήματα επικοινωνίας του ανθρώπου με το θείο και το μεταφυσικό, σηματοδοτούν τη σχέση του με τη φύση, ορίζουν την επικοινωνία του με άλλους ανθρώπους αφού δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι πρώτες κοινωνίες δημιουργήθηκαν στις όχθες ποταμών ή στις ακτές των θαλασσών.

Μα αυτά είναι λίγο πολύ σε όλους μας γνωστά. Θα ήθελα να σταθούμε στο μέσα σύμπαν του νερού, στο θαύμα της σταγόνας, στην αποκορύφωση της έκστασης του στροβιλίσματος ενός καταρράχτη, στα ποιήματα που τραγουδούν κάθε άνοιξη οι πηγές. Στην έκρηξη των νοτισμένων λέξεων που ψιθυρίζει η θάλασσα, η αιώνια προγιαγιά όλων μας. Αυτή που απαγγέλει τους χρησμούς της, για να κατευνάσει την αγωνία των ναυτικών ανασταίνοντας γοργόνες της παραμυθίας και στοιχειά του βυθού, που δεν αποδέχονται τη νερένια λήθη τους και κάθε τόσο ξετρυπώνουν κι από μια τρικυμία απ’ αυτές που έθαψε βαθιά ανάμεσα στα λαμπερά κοράλλια ο Ποσειδώνας πριν εξοριστεί στη χώρα της Μυθολογίας.

Από ποιους βυθούς να εξορύξουμε χρώματα, από ποιες πηγές να αναβλύσουν οι λέξεις, ποια νεράιδα της λίμνης να εξευμενίσουμε για να μας μιλήσει για την σεμνή διαφάνεια μιας καλοκαιρινής βροχής; για το εκμαυλιστικό τραγούδι της θάλασσας ποιες νότες αρμονικές να σφετεριστούμε; κι έπειτα πώς να μη λυγίσουμε απ’ την εξαντλητική αναζήτηση των λέξεων που να μπορέσουν έστω και αχνά να περιγράψουν τη μεγαλοπρέπεια της λευκότητας μιας χιονισμένης πεδιάδας; και το μοναδικά περήφανο στραφτάλισμα του πάγου; Ποιών πηγαδιών τη σιγαλιά και την υδάτινη περισυλλογή να διαταράξουμε για να διηγηθούμε την ιστορία που γράφεται εκατομμύρια χρόνια στα σπήλαια με το αλφαβητάρι του νερού εκεί όπου γράμμα το γράμμα, συλλαβή τη συλλαβή, θησαυρίζονται οι ιερές γραφές της φυσικής και της ανθρώπινης ιστορίας;

Στα σπήλαια, τις αρχέγονες βιβλιοθήκες του νερού φυλάσσονται προσεκτικά τα μυστικά του. Οι πάπυροι με τα ιερογλυφικά γράμματα του μεγαλύτερου γεωμέτρη του πιο σοφού φιλόσοφου, του ίδιου του θεού. Με πρώτη ύλη του τα σύννεφα σχεδιάζει τους αέναους, λυσιτελείς κύκλους του νερού. Στους σταλακτίτες φυλά τα μυστικά του φεγγαριού και της βαρύτητας στους σταλαγμίτες στοιβάζει την ιστορία των πετρωμάτων και μας χαρίζει της γης τις πρώτες αναγνώσεις.

Οι λέξεις του νερού, άλλοτε συντριπτικές σαν καταιγίδες κι άλλοτε αγλαές όπως τα ρυάκια της παιδικότητας, είναι η πρώτη μεγάλη πηγή της αφήγησης, της ποίησης, η πρώτη ύλη των ριγηλών παφλασμών του έρωτα. Οι λέξεις του δεν είναι στατικές ούτε ράθυμες. Αλλάζουν συνεχώς σχήματα και μορφές. Ίπτανται στροβιλιζόμενες κουνώντας ενθουσιαστικά τα διάφανα χέρια τους, τα κρυστάλλινα πέπλα τους απεκδύονται χορεύοντας τον αταβιστικό δηλωτικό της έλξης τους προς το φεγγάρι χορό της χαράς και της θλίψης, της παλίρροιας και της άμπωτης, της βλάστησης και της ξηρασίας, της ζωής και του θανάτου, του έρωτα και της ματαίωσης. Κι άλλοτε συρρικνώνονται σε δυο μικρές σιωπηλές σταγόνες που σελαγίζουνε στα βλέφαρα όπως τ’ άστρα τ’ αυγινά.

Από την αρχαιότητα, από τον πρώτο ποιητή τον Όμηρο μέχρι σήμερα, οι λέξεις του νερού αποτελούν καθάρια, διάφανα λεκτικά σύνολα που εγγράφονται στα κύτταρα μας από την πρώτη παιδική ηλικία.
Πόσα ποιήματα άραγε έχουνε γεννηθεί καθώς η θάλασσα πλημμυρίζει τη σκέψη, η θλίψη παραδέρνοντας στα κύματα της ύπαρξης μεταμορφώνεται σε ποτάμι δημιουργίας; Πόσες λέξεις φτερούγισαν μέσα στο νοτισμένο όνειρο ενός μικρού παιδιού που θα γινόταν ποιητής όταν εκστασιασμένος με τα μάτια στον ουρανό του προσπαθεί να κρατήσει στις παλάμες του την πρώτη του βροχή που μούσκεψε τα σπλάχνα του; και είναι αμέτρητα τα θαύματα που βρίσκουμε στη λογοτεχνία όταν οι λέξεις του νερού ερωτεύονται τον ήλιο με πάθος και στεγνώνουν για να στεριώσει το μελάνι πάνω στο χαρτί.

Οι λέξεις του νερού μας ταξιδεύουν. Με όχημα τη λογοτεχνία αξιωνόμαστε τη φιλία του Μόμπυ Ντικ, αγωνιούμε για την τύχη του Φερνάντο Πεσόα καθώς μεταμορφώνεται μέσα σ’ ένα ποταμόπλοιο στον Ρικάρτντο Ρέις και ξαναζούμε τα πάθη του Μαθιού και της Λαλιώς στη Νοσταλγό του Παπαδιαμάντη μέσα στην αχλή του ονείρου που είναι η ίδια η θάλασσα. Ανατριχιαστική η οικειότητα καθώς μοιραζόμαστε τον πόθο του νεαρού βοσκού που ζει όλο το μεγαλείο και την έξαψη του έρωτα όταν η Μοσχούλα βυθίζεται στη θάλασσα στο «Όνειρο στο Κύμα».

Θα τελειώσω αναλογιζόμενη πόσο φτωχότερη θα ήταν η ποίηση και η λογοτεχνία αν δεν κυμάτιζε η θάλασσα μέσα μας, η καταλυτική ορμή του καταρράχτη αν δεν έγδερνε τα σωθικά μας κι αν οι σταγόνες της βροχής δεν συλλάβιζαν πεντακάθαρα σι, σι, σι, σι ενώ εμείς ακούμε το εσύ, εσύ, εσύ…

Σκέψου πριν μιλήσεις

«Σκέψου πριν μιλήσεις. Διάβασε πριν σκεφτείς». Φραν Λίμποβιτς

Υπάρχει καλύτερη τροφή για τη σκέψη αναγνώστη; Ακόμη και το χειρότερο βιβλίο μπορεί να μας δώσει κάτι για να σκεφτούμε. Βλέπετε ο πραγματικός σκοπός των βιβλίων είναι να αναγκάσει το μυαλό να σκεφτεί μόνο του. Και έτσι θα έπρεπε να διαβάζουμε κάθε βιβλίο. Όχι αποδεχόμενοι ό,τι μας λέει αλλά σκεπτόμενοι ό,τι μας λέει.

Και ο καλύτερος τρόπος για να το κάνεις αυτό είναι να το διαβάσεις 3 φορές: την πρώτη σαν να διαβάζεις εφημερίδα, τη δεύτερη σαν να το διαβάζεις σε κάποιον άλλο και την τρίτη σαν να το εξηγείς σε κάποιον άλλο (μας λέει ο Γκουρτζίεφ). Θα μου πείτε πρέπει όλα τα βιβλία πρέπει να τα διαβάζουμε τρεις φορές; Όχι φυσικά. Αλλά βιβλίο που δεν θέλεις να το ξαναδιαβάσεις δεν είναι καλό βιβλίο.

«Δεν μπορείς να ανοίξεις ένα βιβλίο χωρίς να μάθεις κάτι». Κομφούκιος

Όμως αγαπητέ αναγνώστη δεν είναι μόνο ότι το βιβλίο ακονίζει τη σκέψη και την κριτική ικανότητα: σου δίνει και τη δυνατότητα να μάθεις ένα σωρό πράγματα. Άμα ξέρεις να διαβάζεις τότε ο δρόμος για τη μάθηση είναι ανοικτός:
«Εγώ έμαθα γράμματα απ’ την λογοτεχνία, από εκεί έμαθα και μαρξισμό, από εκεί έμαθα και κοινωνιολογία, από εκεί έμαθα και οικονομία. Διάβασα όλη τη Ρώσικη κλασσική και σοσιαλιστική λογοτεχνία, διάβασα όλη τη γαλλική λογοτεχνία, η οποία είναι καταπληκτική, διάβασα σύγχρονη αμερικάνικη λογοτεχνία. Μέσα από τη λογοτεχνία μαθαίνεις τη γλώσσα, μαθαίνεις να μιλάς, παίρνεις γνώσεις τρομακτικές από όλους τους χώρους»…

«Καμιά διασκέδαση δεν είναι τόσο φτηνή όσο το διάβασμα και
καμιά απόλαυση δεν διαρκεί τόσο πολύ». Λέιντι Μέρι Μόνταγκιου

Υπάρχει μήπως φτηνότερη τροφή για τη σκέψη; Ένα βιβλίο δεν κοστίζει τίποτα σε σχέση με αυτά που προσφέρει και επιπλέον μπορείς να το δανεισθείς τζάμπα από τη βιβλιοθήκη ή από ένα φίλο. Δεν θα ξεχάσω ένα μικρό δοκίμιο του Τζ. Όργουελ (δημοσιευμένο στην Tribune το 1946) με τίτλο «Books vs cigarettes» (Βιβλίο εναντίον τσιγάρων), όπου με μοναδικό τρόπο αναλύει τα έξοδα μιας χρονιάς και στα δύο και συγκρίνει τις απολαύσεις που αυτά προσφέρουν.

«Κατά κάποιο περίεργο τρόπο, το να διαβάζεις ένα βιβλίο ποτέ δεν σε κάνει να αισθάνεσαι ότι στέκεσαι ακίνητος». Τζεφ Μάλετ

Μήπως όμως δεν είναι και το φθηνότερο/ γρηγορότερο μεταφορικό μέσο της ψυχής μας; Μας πάει σε τόπους μακρινούς, τόπους που δεν υπάρχουν ή που δεν είχαμε φανταστεί ότι υπάρχουν (δέστε αν θέλετε και αυτό το πολύ όμορφο ποίημα της Έμιλυ Ελίζαμπεθ Ντίκινσον). Αναπτύσσει τη φαντασία μας γιατί την θέτει σε λειτουργία.

Αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά του με την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο: στο βιβλίο η φαντασία μας είναι ελεύθερη, ενώ όταν μια ιστορία μας μεταδίδεται με εικόνες η φαντασία μας είναι δέσμια: «αυτοί που διαβάζουν έχουν τον κόσμο και αυτοί που βλέπουν τηλεόραση τον χάνουν» μας λέει ο μεγάλος σκηνοθέτης Γ. Χέρζογκ. Ενώ ο φοβερός συγγραφέας μικρών ιστοριών Α. Μοράβια δείχνει ότι ξέρει πολύ καλά τη δουλειά του όταν μας λέει ότι «ο μυθιστοριογράφος σου δίνει να δεις από την κλειδαρότρυπα αυτά που δεν μπορείς να δεις διαφορετικά».

«Τα βιβλία είναι οι πιο ήσυχοι και σταθεροί φίλοι, οι πιο εύκολα προσβάσιμοι και
σοφότεροι συμβουλάτορες και οι πιο υπομονετικοί δάσκαλοι». Καρολος Γουίλιαμ Έλιοτ

Πράγματι πολύ καλά μας τα λέει ο Έλιοτ: ήσυχοι γιατί μπορείς να τους συμβουλευτείς όποτε εσύ θέλεις, είναι υπομονετικοί γιατί δεν σε πιέζουν ποτέ να τους διαβάσεις αλλά είναι και οι σοφότεροι γιατί όπως μας υπενθυμίζει ο Καρτέσιος, το να διαβάζεις τα καλά βιβλία είναι σαν να συνδιαλέγεσαι με τους άριστους των περασμένων αιώνων.

«Μην διαβάζεις όπως τα παιδιά, για να διασκεδάσεις ή σαν τους φιλόδοξους
με πρόθεση τη διδασκαλία. Όχι, διάβαζε για να ζήσεις». Γουστάβος Φλομπέρ

Αυτό ίσως ακούγεται σε πολλούς ως παράδοξο. Το ξέρω γιατί και εγώ έτσι ένιωθα παλαιότερα. Έλεγα όμορφα τα βιβλία, αλλά δεν ζεις με τα βιβλία· ήμουνα βλέπετε ακόμη δέσμιος της δράσης. Τώρα ξέρω πόσο λάθος άποψη είχα γιατί η δράση είναι πάντα τυφλή: εξαρτάται από εξωτερικές επιρροές και υποκινείται από ασυνείδητες παρορμήσεις, όπου παρόρμηση είναι αυτή που κυριαρχεί όσο στενεύει η ελευθερία της σκέψης, σύμφωνα με τον Φ. Πεσσόα.

«Η βάση της δράσης είναι η έλλειψη φαντασίας και είναι το τελευταίο καταφύγιο αυτών που δεν ξέρουν να ονειρευτούν. Όταν καταλάβουμε τους νόμους που διέπουν τη ζωή θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο μόνος που έχει περισσότερες ψευδαισθήσεις από αυτόν που ονειρεύεται είναι αυτός που δρα» μας λέει ο Ο. Ουάιλντ.

Αναφέρει ίσως ο κορυφαίος λογοτέχνης του 20ου αιώνα Μ. Προυστ: «Δεν υπάρχουν ίσως ημέρες της παιδικής μας ηλικίας που να τις ζήσαμε τόσο απόλυτα, όσο εκείνες που πιστέψαμε ότι τις αφήσαμε να φύγουν χωρίς να τις ζήσουμε, εκείνες που τις περάσαμε με ένα βιβλίο αγαπημένο».
Ο Ο. Ουάιλντ στο τρομακτικά ευφυέστατο έργο – όπως εξάλλου τα περισσότερά του – «The Critic As Artist» (Ο Κριτικός ως Καλλιτέχνης – απ’ όπου και το παραπάνω απόσπασμα), έργο διαποτισμένο ως το μεδούλι με τα ιδεώδη των αρχαίων Ελλήνων, μας λέει ποιες είναι οι δύο ανώτερες μορφές τέχνης: η Ζωή και η Λογοτεχνία, η ζωή και η τέλεια έκφραση της ζωής.
Ας μην ξεχνάμε ότι αυτό που μας διαχωρίζει από τα ζώα είναι η γλώσσα: η γλώσσα που είναι ο κηδεμόνας και όχι το παιδί της σκέψης. Διαβάζοντας λοιπόν μαθαίνεις καλύτερα τη γλώσσα οπότε μαθαίνεις να εκφράζεσαι και να εκφράζεις καλύτερα τη ζωή: μαθαίνεις να σκέφτεσαι καλύτερα άρα και να ζεις καλύτερα.

Γι’ αυτό ίσως ένας από τους μεγαλύτερους Αμερικάνους συγγραφείς, ο Ε. Χεμινγουέι, έλεγε ότι «όλα τα καλά βιβλία έχουν κάτι κοινό: είναι πιο αληθινά απ’ ό,τι αν είχαν συμβεί πραγματικά». Εξάλλου το απόγειο του Ελληνικού πολιτισμού σύμφωνα με τον Νίτσε είναι η τραγωδία (ο ορισμός της από τον Αριστοτέλη στο βιβλίο του «Περί Ποιητικής»): «είναι λοιπόν η τραγωδία μίμηση πράξης σημαντικής και ολοκληρωμένης, η οποία έχει κάποια διάρκεια, με λόγο ποιητικό («γλυκό» ή «διανθισμένο», στην κυριολεξία), τα μέρη της οποίας διαφέρουν στη φόρμα τους, που παριστάνεται ενεργά και δεν απαγγέλλεται, η οποία προκαλώντας τη συμπάθεια και το φόβο του θεατή τον αποκαθάρει (λυτρώνει) από παρόμοια ψυχικά συναισθήματα».

Βλέπουμε εδώ λοιπόν άλλη μια χρησιμότητα του βιβλίου (γιατί η τραγωδία όπως και κάθε θεατρικό μπορεί κάλλιστα να διαβαστεί): την κάθαρση. Μέσω της τέχνης και μόνο μέσω της τέχνης μπορούμε να θωρακιστούμε από τους άθλιους κινδύνους της πραγματικής ζωής.

«Ω Μέρα των ημερών όταν μπορούμε να διαβάσουμε! Ο αναγνώστης και το βιβλίο,
ο ένας χωρίς τον άλλο είναι τίποτα». Ραλφ Βάλντο Έμερσον

Τέλος υπάρχει μια ακόμα πτυχή του βιβλίου σε σχέση με την ζωή: την αθανασία. Οι συγγραφείς όλων των καλών βιβλίων κατάφεραν να περάσουν στην αθανασία τους εαυτούς τους και τους ήρωες των διηγημάτων τους. Μια αθανασία που απαιτεί όμως τον αναγνώστη για να τους ξαναδώσει ζωή. Απαιτεί γράφω, αλλά όχι χωρίς αντάλλαγμα: επιστρέφει πίσω ζωή για τη ζωή που τους δίνουμε, όπως πολύ όμορφα αφήνει να φανεί αυτή η βραβευμένη μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων.

«Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης». Χόρχε Λουίς Μπόρχες

Να κλείσω με ένα ακόμα γνωμικό αυτή τη φορά από την αρχαιότητα και τον Κικέρων όπου φαίνεται με τον καλύτερο τρόπο η αξία του βιβλίου: «Αν έχεις ένα κήπο και μια βιβλιοθήκη, έχεις όλα όσα σου χρειάζονται».

The Lie We Live

 The Lie We Live.Ένα βίντεο που αποκαλύπτει την αλήθεια με το πόσο διεφθαρμένη έχει γίνει η ανθρωπότητα.
Αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να είστε οπουδήποτε, χωρίς να κάνετε τίποτα . Αντίθετα καθίστε μόνοι σας μπροστά σε μια οθόνη. Τι μας εμποδίζει να κάνουμε αυτό που θέλουμε; Το να είμαστε εκεί που θέλουμε να είμαστε;
Κάθε μέρα ξυπνάμε στο ίδιο δωμάτιο και ακολουθούμε το ίδιο μονοπάτι με την προηγούμενη μέρα . Για να ζήσουμε την ίδια μέρα όπως και χθες. Και όμως κάποτε κάθε μέρα ήταν μια νέα περιπέτεια. Κάτι άλλαξε στη διαδρομή. Πριν δεν μετρούσαμε το χρόνο, τώρα οι ημέρες μας είναι προγραμματισμένες..
Η ζωή δεν είναι μια ταινία. Το σενάριο δεν έχει ήδη γραφτεί. Είμαστε οι σεναριογράφοι
Αυτή είναι η ιστορία σου, η ιστορία τους, η ιστορία μας.

Εγκληματικός Χριστιανισμός

Οι φανταστικοί διωγμοί των χριστιανών «μαρτύρων»

Οι άγιοι Δέκα

Είναι ευρέως διάχυτη η εντύπωση σήμερα, πως οι χριστιανοί, σχεδόν αμέσως μετά την σταύρωση του Ιησού, υπέστησαν ανελέητους διωγμούς, μέσα απ’ τους οποίους αναδείχθηκαν πάμπολλοι «μάρτυρες». Ως βασικά αίτια, προβάλλονται από την Εκκλησία, η πίστη τους στον Χριστό, ή άρνησή τους να προσκυνήσουν είδωλα κ.λπ.

Για πολλούς αφελείς και εύπιστους σημερινούς χριστιανούς, αυτό το «σενάριο» εξακολουθεί να αποτελεί μια εύπεπτη «αλήθεια» που τονώνει ακόμη περισσότερο το ειδικό βάρος του θρησκευτικού τους συναισθήματος. Η πραγματική ιστορία όμως, ελάχιστη σχέση έχει με την «ιστορία» που έχει εφεύρει η Εκκλησία (συνήθως μέσα από πλαστογραφίες και παραποίηση των γεγονότων).

Είναι απορίας άξιον, πως η Εκκλησία κάνει λόγο για διωγμούς των χριστιανών, απ’ τον πρώτο κιόλας αιώνα, όταν την εποχή εκείνη, ο Χριστιανισμός ως θρησκεία ήταν ασήμαντος με σχετικά λίγους οπαδούς. Αν παραβλέψουμε το παράδοξο (;) γεγονός, πως η μανία καταδιώξεως και η «μαρτυρολαγνία» είχαν αρχίσει να φουντώνουν κυρίως μετά τον 3ο με 4ο αιώνα, ένα βήμα δηλαδή πριν την οριστική επικράτηση του Χριστιανισμού, η απορία μεγαλώνει, αν αναλογιστεί κανείς, πως η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, επιδείκνυε μια παροιμιώδη ανοχή στις επιμέρους θρησκείες των υπηκόων της, λεγόταν χαρακτηριστικά, πως «πιο εύκολα συναντάς έναν θεό στη Ρώμη, παρά άνθρωπο»

Η απάντηση στην απορία, είναι πως το πρόβλημα δεν ήταν η θρησκεία αυτή καθ’ αυτή, αλλά η εν γένει συμπεριφορά των ακραίων οπαδών του Χριστιανισμού, που αντιμετωπίζονταν από τον ρωμαϊκό λαό με μεγάλη επιφύλαξη. Παρ’ ότι επιζητούσαν την ανεκτικότητα για την θρησκεία τους, οι ίδιοι χλεύαζαν και ύβριζαν τους θεούς των άλλων θρησκειών, περιφρονούσαν τους ειδωλολάτρες, ενώ απουσίαζαν επιδεικτικά από την δημόσια ζωή. Σε σχέση με την αυτοκρατορία, οι περιπτώσεις για τις οποίες αντιμετώπισαν οργανωμένες διώξεις ήταν πολύ συγκεκριμένες:

Περιφρονούσαν το κράτος, αρνούνταν την λατρεία τού αυτοκράτορα, πραγματοποιούσαν μυστικές νυχτερινές συναντήσεις και θεωρήθηκαν δημιουργοί ή συνένοχοι πολιτικών συνωμοσιών, και το πιο βασικό ίσως· αρνούνταν την στράτευση στον ρωμαϊκό στρατό (ή λιποτακτούσαν) και μάλιστα σε εποχές που η αυτοκρατορία αντιμετώπιζε εξωτερικούς κινδύνους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν εξαπολύθηκε ένα «προγκρόμ» με «αμέτρητα θύματα» όπως πιστεύεται, αλλά οι όποιοι συστηματικοί διωγμοί (που χρεώνονται κυρίως σε τρία πρόσωπα: Δέκιος, Βαλεριανός, Διοκλητιανός), εφαρμόστηκαν κυρίως σε ακραία στοιχεία του Χριστιανισμού, που θεωρούνταν απειλή για την σταθερότητα της αυτοκρατορίας.

Οι περισσότερες Πράξεις Μαρτύρων είναι πλαστογραφημένες

Θεωρούνται όμως στο σύνολό τους ως ιστορικά ντοκουμέντα, πλήρους αξίας. Ολόκληρος χείμαρρος πλαστογραφιών έγινε σχετικά με τους αρχαίους διωγμούς των χριστιανών: όσο λιγότεροι πραγματικοί μάρτυρες, τόσο περισσότερες πλαστογραφημένες Πράξεις Μαρτύρων.

Αρχικά οι χριστιανοί πλαστογραφούσαν από τον 2ο αιώνα και μετά αυτοκρατορικά διατάγματα ανοχής: όπως το διάταγμα του Αντωνίνου του Ευσεβούς (γύρω στα 180). Ή μια επιστολή του Μάρκου Αυρήλιου προς τη σύγκλητο, στην οποία ο αυτοκράτορας δίνει μαρτυρία για τη διάσωση από χριστιανούς ρωμαϊκών στρατευμάτων που κινδύνευαν να πεθάνουν από τη δίψα. Οι χριστιανοί πλαστογράφησαν και μια επιστολή του τοποτηρητή Τιβεριανού προς τον Τραϊανό σχετικά με τη δήθεν αυτοκρατορική διαταγή να δοθεί τέλος στον αιματηρό διωγμό· πλαστογράφησαν ένα διάταγμα του Νέρβα το οποίο ανακαλεί τα σκληρά μέτρα του Δομιτιανού εναντίον του Αποστόλου Ιωάννη.

Ο εκκλησιαστικός ιστοριογράφος Ευσέβιος (στηριζόμενος στον Ανατολίτη χριστιανό Ηγήσιππο, τον συγγραφέα πέντε βιβλίων με τον τίτλο «Υπομνήματα») αναφέρει μάλιστα ότι ο ίδιος ο Δομιτιανός απελευθέρωσε «το συγγενή του Κυρίου», αφού τον είχαν συλλάβει ως απόγονο του Δαβίδ, και διέταξε «να σταματήσουν το διωγμό της Εκκλησίας».

Αλλά, ενώ αρχικά οι χριστιανοί πλαστογραφούσαν ντοκουμέντα για την απαλλαγή τους από τους αυτοκράτορες, τελικά, όταν παρήλθαν οι διωγμοί τους και άρχισαν οι ίδιοι να διώκουν με πολύ χειρότερο τρόπο τους ειδωλολάτρες, πλαστογραφούσαν ντοκουμέντα για την ενοχοποίηση των ειδωλολατρών ηγεμόνων. Από τη μια πλευρά πλαστογραφούσαν δηλαδή αδιάκοπα μεγάλο αριθμό αντιχριστιανικών διαταγμάτων και εγκυκλίους αυτοκρατόρων και τοποτηρητών (ιδιαίτερα κατά τον όψιμο 3ο αιώνα), δήθεν δημόσια έγγραφα τα οποία υπάρχουν στις μη ιστορικές Πράξεις Μαρτύρων, και από την άλλη πλήθος μαρτυρίων. Αμέτρητοι είναι οι χριστιανοί οι οποίοι εμφανίζονται ως αυτόπτες μάρτυρες σε όλα τα εντελώς μυθικά πάθη ή τις εξιστορήσεις της ζωής των μαρτύρων.

Ήδη ο πρώτος δήθεν διωγμός την εποχή του Νέρωνα, ο οποίος για δύο χιλιετίες έκανε αυτόν τον αυτοκράτορα να μοιάζει με τέρας μοναδικό στο είδος του το οποίο έγδερνε χριστιανούς, δεν ήταν καν διωγμός κατά των χριστιανών, αλλά μια δίκη για εμπρησμό. Ακόμη και οι εχθρικοί προς το Νέρωνα ιστορικοί Τάκιτος και Σουητώνιος έκριναν τη δίκη ως δίκαιη και συνετή -«ο ίδιος ο χριστιανισμός δεν συζητήθηκε καθόλου» γράφει ο ευαγγελικός θεολόγος Carl Schneider. Αλλά και η «Ιστορία του Χριστιανισμού» του καθολικού θεολόγου Michel Clevenot διαπιστώνει «ότι ούτε ο Νέρων, ούτε η αστυνομία του, ούτε οι Ρωμαίοι δεν θα πρέπει να πίστευαν ότι επρόκειτο για χριστιανούς. Αυτοί κινούνται ακόμη πάρα πολύ στα σκοτεινά και είναι πολύ ολιγάριθμοι, για να αποτελούσε η εκτέλεση τους αντικείμενο του δημόσιου ενδιαφέροντος»

Αλλά καθώς οι θεολόγοι δεν τα πάνε και πολύ καλά με τη λογική, ή μάλλον δεν τους επιτρέπεται να τα πηγαίνουν καλά, ο Clevenot -αφού σημειώνει πρώτα την «εντυπωσιακά» καλή μνήμη που άφησε ο αυτοκράτορας Νέρων στους Ρωμαίους- κλείνει το κεφάλαιο του σχετικά με τον εμπρησμό της Ρώμης τον Ιούλιο του 64 ως εξής: στη μνήμη των χριστιανών ζει ακόμη και σήμερα ως αιμοσταγής τρελός. Και αυτό, λέει, είναι «ίσως (!) παρ’ όλα αυτά η καλύτερη απόδειξη για το ότι οι χριστιανοί πρέπει πράγματι να προσμετρηθούν στα θύματα της φοβερής σφαγής του Ιουλίου του έτους 64».

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη δίκη δεν έπαιξαν κανέναν ή πολύ δευτερεύοντα ρόλο τα θρησκευτικά κίνητρα. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι επιχειρήσεις του Νέρωνα περιορίστηκαν στους χριστιανούς της Ρώμης. Ναι μεν πλαστογράφησαν αργότερα έγγραφα, τα οποία τοποθετούν μαρτύρια και αλλού, στην Ιταλία και στη Γαλατία, αλλά, γράφει ο καθολικός θεολόγος Ehrhard, «όλες αυτές οι Πράξεις Μαρτύρων δεν έχουν ιστορική αξία».

Η ανοχή των Ρωμαίων ήταν συνήθως μεγάλη από θρησκευτικής άποψης.

Ανοχή έδειξαν ακόμη και στους Ιουδαίους, τους διασφάλισαν πλήρη θρησκευτική ελευθερία, ακόμη και μετά τον ιουδαϊκό πόλεμο δεν απαίτησαν να λατρεύουν τους θεούς του κράτους και τους απάλλαξαν και από τις υποχρεωτικές θυσίες υπέρ του αυτοκράτορα. Έως και τις αρχές του 3ου αιώνα το μίσος εναντίον των χριστιανών, οι οποίοι συμπεριφέρονταν σαν να ήταν μοναδικοί, οι οποίοι παρ’ όλη την ταπεινοφροσύνη(!) αισθάνονταν ως κάτι εντελώς ιδιαίτερο, ως «Ισραήλ του Θεού», «γένος των εκλεκτών», «ιερός λαός», ως «το χρυσό τμήμα», εκπορευόταν κυρίως από το λαό.

Οι αυτοκράτορες θεωρούσαν τον εαυτό τους απέναντι στην περίεργη σέκτα των ασήμαντων ανθρώπων πάρα πολύ ισχυρό για να επέμβουν σοβαρά. «Όσο μπορούσαν απέφευγαν» τις δίκες χριστιανών (Eduard Schwartz). Για δύο ολόκληρους αιώνες γενικά δεν «διώκανε» τους χριστιανούς. 0 αυτοκράτορας Κόμμοδος είχε χριστιανή μετρέσα. Και στη Νικομήδεια το κτίριο της κύριας εκκλησίας των χριστιανών βρισκόταν απέναντι από τα ανάκτορα του Διοκλητιανού. Και κατά τη διάρκεια του ειρότερου πογκρόμ εναντίον των χριστιανών ο καθηγητής ρητορικής του αυτοκράτορα, ο εκκλησιαστικός πατέρας Λακτάντιος, παρέμεινε εντελώς ανέπαφος στο στενότατο περιβάλλον του ηγεμόνα. Ο Λακτάντιος δεν δικάστηκε ούτε κλείστηκε στα μπουντρούμια.

Σχεδόν όλοι γνώριζαν τους χριστιανούς, αλλά δεν ήθελαν να λερώσουν τα χέρια τους με τη δίωξη τους. Αν όμως ήταν καμιά φορά αναγκαίο, επειδή οι μάζες των ειδωλολατρών μαίνονταν, οι υπάλληλοι έκαναν τα πάντα, για να μπορέσουν να απελευθερώσουν πάλι όσους είχαν συλλάβει. Οι χριστιανοί έπρεπε μόνο να εγκαταλείψουν την πίστη τους -και την εγκατέλειπαν κατά μάζες, αυτό ήταν παντού ο κανόνας- και κανείς δεν τους ενοχλούσε πλέον.

Κατά τον πιο αυστηρό διωγμό ακόμη, εκείνον του Διοκλητιανού, το κράτος επέμενε μόνο στην εκτέλεση της υποχρεωτικής θυσίας η οποία επιβαλλόταν από το νόμο για κάθε πολίτη. Μόνο η άρνηση της τιμωρούταν, σε καμία περίπτωση η εξάσκηση της χριστιανικής θρησκείας. Γιατί οι εκκλησίες ακόμη και στους διωγμούς του Διοκλητιανού μπορούσαν να έχουν περιουσία.

Για γενικό και συστηματικό διωγμό των χριστιανών μπορούμε να μιλάμε μόνο την εποχή του αυτοκράτορα Δέκιου το έτος 250. Ως πρώτο θύμα διωγμού πέθανε τότε ο Ρωμαίος επίσκοπος Φαβιανός -και πέθανε στη φυλακή· δεν είχε εκδοθεί θανατική ποινή εναντίον του. Έως τότε όμως η αρχαία Εκκλησία παρουσίαζε ήδη έντεκα από δεκαεπτά Ρωμαίους επισκόπους ως «μάρτυρες» αν και ούτε ένας τους δεν ήταν μάρτυρας! Και να σκεφτεί κανείς ότι ήδη διακόσια χρόνια ζούσαν δίπλα-δίπλα με τους αυτοκράτορες. Και παρ’ όλα αυτά ακόμη και στα μέσα του 20ού αιώνα ψεύδονται από καθολικής πλευράς -με τυπογραφική άδεια της Εκκλησίας (και αφιέρωση: «Στην Αγία Θεομήτορα»)- ότι «οι περισσότεροι πάπες πεθαίνουν εκείνη την εποχή ως μάρτυρες» (Ruger).

Ο πάπας Κορνήλιος, ο οποίος απεβίωσε ειρηνικά στη Σιβιταβέκια, σύμφωνα με τις εκκλησιαστικές Πράξεις Μαρτύρων αποκεφαλίζεται. Το ίδιο πλαστές είναι οι Πράξεις οι οποίες καθιστούν το Ρωμαίο επίσκοπο Στέφανο Α’ (254-257) θύμα των διωγμών του Βαλεριανού. Ο άγιος πάπας Ευτυχιανός (275-283) λέγεται μάλιστα ότι έθαψε «με τα ίδια του τα χέρια» 342 μάρτυρες, προτού τους συναντήσει ο ίδιος. Την αποστασία πολλών παπών κατά τον πρώιμο 4ο αιώνα προσπάθησαν να καλύψουν παρομοίως με πλαστογραφίες Πράξεων.

To Liber pontificalis, ο επίσημος κατάλογος των παπών, βάζει το Ρωμαίο επίσκοπο Μαρκελλίνο (296-304), ο οποίος έκανε θυσίες στους θεούς και παρέδωσε στον εχθρό τα «ιερά» βιβλία, να μετανοεί αμέσως και να υφίσταται μαρτυρικό θάνατο, πράγμα που δεν είναι παρά πλαστογραφία. Στο Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο ο ένας πάπας μετά τον άλλο κερδίζει το στέφανο του μάρτυρα -σχεδόν όλα είναι ψέματα και απάτη (χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η λατρεία των μαρτύρων εμφανίστηκε γενικά κατά τα τέλη του 3ου αιώνα).

Ειδικά οι επίσκοποι -ο μαρτυρικός θάνατος των οποίων θεωρείτο ως «κάτι το ανώτερο» σε σχέση με εκείνον των απλών χριστιανών, αφού ακόμη και στον άλλο κόσμο καταλαμβάνουν υψηλότερη θέση στην ιεραρχία- ειδικά οι επίσκοποι σπάνια γίνονταν μάρτυρες. Κατά σωρούς το έβαζαν στα πόδια, πολλές φορές διέφευγαν από χώρα σε χώρα, έφταναν μάλιστα μέχρι τα πέρατα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, φυσικά με ειδική εντολή του Θεού και χωρίς να ξεχνάνε να στέλνουν από την ασφαλή κρυψώνα τους εμψυχωτικές επιστολές σε φυλακισμένους πιστούς κατώτερου βαθμού.

Στην αρχαία Εκκλησία αυτό ήταν τόσο γνωστό, ώστε ακόμη και στις πολυάριθμες πλαστογραφημένες ιστορίες μαρτύρων μόνο λίγοι επίσκοποι φιγουράρουν ως μάρτυρες! Με το ξέσπασμα του τοπικού πογκρόμ, ο πατριάρχης της Αλεξάνδρειας Διονύσιος ήταν σε τέτοια βιασύνη που έφυγε καβάλα σε ασέλωτο ζώο -δικαίως φέρει την προσωνυμία «Μέγας».

Σχεδόν όλοι οι «άγιοι» των πρώτων αιώνων ανακηρύχτηκαν εκ των υστέρων σε «μάρτυρες» «ακόμη και αν είχαν πεθάνει ειρηνικά.

Κάθε ένδοξο πρόσωπο της προκωνσταντίνειας εποχής έπρεπε, βλέπετε, να έχει υποστεί μαρτυρικό θάνατο» (Kotting). Κι όμως «λίγες μόνο» των αποκαλούμενων Acta Martyrum (Πράξεων Μαρτύρων) είναι «γνήσιες και βασίζονται σε γνήσιο αποδεικτικό υλικό» (Syme). Και κυρίως από τον 4ο αιώνα και μετά άρχισαν οι καθολικοί χριστιανοί να «καθαρίζουν» Πράξεις και ιστορίες μαρτύρων που τους φαίνονταν πλαστογραφημένες από «αιρετικούς», κατασκευάζοντας δικές τους πλαστογραφίες. Αναγνώριζαν μεν τα αναφερόμενα θαύματα των Αποστόλων, απέρριπταν όμως τις «ψευδείς διδασκαλίες» οι οποίες υπήρχαν επίσης εκεί.

Έτσι αντέδρασαν ορθόδοξοι πλαστογράφοι όπως ο Ψευδο-Μελίτων, ο Ψευδο-Ιερώνυμος, ο Ψευδο-Αβδίας με δικές τους πλαστογραφίες.

Οι χριστιανικές «Πράξεις Μαρτύρων» δε σταματούν μπροστά σε καμία υπερβολή, καμία αναλήθεια, κανένα «κιτς». Καθώς η Εκκλησία δεν έκανε χρήση του μαρτυρίου της συζύγου του κορυφαίου Αποστόλου και πρώτου πάπα, του Αγίου Πέτρου, για το οποίο παραδίδει στοιχεία κάποιος εκκλησιαστικός Πατέρας, πρώτη γυναίκα μάρτυρας θεωρείται η αγία Θέκλα, αν και λέγεται ότι σώθηκε από κάποιο θαύμα.

Όπως αποδεικνύουν οι «Πράξεις Παύλου και Θέκλας» οι οποίες πλαστογραφήθηκαν από έναν «ορθόδοξο» και έκτοτε διαπλάθουν την ηθική ολόκληρης της χριστιανικής υφηλίου, τα βασανιστήρια ήταν τόσο φριχτά, ώστε να αναρωτιόμαστε ποιος εξακολουθεί να πιστεύει σήμερα αυτά τα πράγματα, ακόμη και ανάμεσα στους πιστούς. Αλλά οι μεγαλύτεροι εκκλησιαστικοί Διδάσκαλοι, ο Γρηγόριος Ναζιανζηνός, ο Ιωάννης Χρυσόστομος, ο Αμβρόσιος, ο Ιερώνυμος, ο Αυγουστίνος και άλλοι, τα εξιστόρησαν και τα δόξασαν.

Όμορφη κόρη ενός πλούσιου «ιερέα των ειδώλων» από το Ικόνιο, ανοίγει την καρδιά της στον Θεό με το κήρυγμα του Αγίου Παύλου περί εγκράτειας. Τη φανατίζει υπέρ της αγνότητας, έτσι ώστε εκείνη δεν δίνεται στον αρραβωνιαστικό της Θάμυρη, αλλά, αντί αυτού, το σκάει ντυμένη με αντρικά ρούχα με τον Άγιο Απόστολο των εθνών. Αφού τη φέρνουν πίσω, ο γαμπρός και ολόκληρη η ειδωλολατρική οικογένεια προσφέρουν τα πάντα για την επανάκτηση της χριστιανής νύφης του Θεού. αλλά μάταια. Ο Παύλος μαστιγώνεται, διώκεται, η Θέκλα καταδίδεται ως χριστιανή από τον γαμπρό και την ίδια της τη μητέρα, ρίχνεται ολόγυμνη σε λεοπαρδάλεις, λιοντάρια, τίγρεις που βρυχώνται τρομακτικά.

Αλλά τα θηρία ξαπλώνουν σαν αρνιά στα πόδια της και τη γλείφουν με μεγάλη αγάπη. «Τέτοια θαυμαστή μαγεία καλύπτει την παρθενία της», εκθειάζει ο εκκλησιαστικός διδάσκαλος Αμβρόσιος,

«ώστε ακόμη και τα λιοντάρια τής καταθέτουν το θαυμασμό τους: αν και ήταν πεινασμένα, δεν τα παρέσυρε το φαγητό· αν και ήταν εξερεθισμένα, δεν τα παρέσυρε η βία· αν και τα κέντριζαν, ο θυμός τους δεν φούντωνε· αν και ήταν συνηθισμένα, η συνήθεια δεν τα πτοούσε· αν και άγρια, η φύση δεν τα εξουσίαζε πλέον. Έγιναν διδάσκαλοι της ευσέβειας, τιμώντας τη μάρτυρα, όπως και διδάσκαλοι της αγνότητας, αφού γεύονταν μόνο τα πέλματα της παρθένου, με τα μάτια χαμηλωμένα στο χώμα, σαν από ντροπή, ώστε τίποτα το αρσενικό, ακόμη κι αν ήταν ζωώδες, να μην κοιτάξει τη γυμνή παρθένο». Θεούλη μου, Θεούλη μου!

Τώρα η μνηστή του Θεού πηγαίνει στην πυρά στη Ρώμη.

Αλλά ανάμεσα στις πυρωμένες φλόγες μένει αλώβητη. Καταλήγει σε ένα λάκκο με φίδια, όπου όμως οι απεχθείς οχιές, προτού προλάβουν να γλείψουν πάλι τρυφερά τη Θέκλα, κεραυνοβολούνται από αίθριο ουρανό. Και αργότερα αποφεύγει όλες τις παγίδες του Σατανά. Μια φορά ρίχνεται σε μια δεξαμενή γεμάτη θαλάσσιους ελέφαντες με την κραυγή: «Στο όνομα του Ιησού Χριστού δέχομαι την τελευταία ημέρα τη βάπτιση». Αλλά τελικά δεν είναι το τέλος της.

Ένας άλλος κεραυνός σκοτώνει τους θαλάσσιους ελέφαντες, και απελευθερώνεται με θαυμαστό τρόπο από δύο ταύρους στους οποίους τη δένουν. Ο γαμπρός πεθαίνει, εκείνη συνοδεύει τον Άγιο Παύλο και σε πολλά άλλα αποστολικά ταξίδια, συγκεντρώνει γύρω της και άλλες ευσεβείς παρθένες και κηρύττει μέχρι τα βαθιά γεράματα. Και έζησε αυτή καλά, και εμείς καλύτερα.

Τέλεια γνώστρια όμως γίνεται η καθολική ιστορία των μαρτυρικών θανάτων με το μαρτύριο του Πολύκαρπου, του οποίου γνωρίζουν ακόμη και την ώρα του θανάτου -σχεδόν μοναδικό φαινόμενο στην πρώιμη χριστιανική λογοτεχνία. Η ημερομηνία όμως είναι άγνωστη· δεν γνωρίζουμε καν αν συνέβη επί Μάρκου Αυρήλιου ή επί Αντωνίνου του Ευσεβούς. Σε αυτή την αρχαιότατη έκθεση αυτόπτη μάρτυρα σχετικά με το μαρτυρικό θάνατο χριστιανού, ένα κείμενο στο οποίο έχουν παρεμβάλει από την αρχή μέχρι το τέλος πλαστά κομμάτια, στο οποίο υπάρχουν επιμέλειες και επεμβάσεις, προσθήκες πριν και μετά τον Ευσέβιο, όπως και ένα μη γνήσιο παράρτημα, ο άγιος επίσκοπος γνωρίζει εκ των προτέρων τον τρόπο με τον οποίο θα πεθάνει.

Μπαίνοντας στην αρένα, τον ενθαρρύνει μια ουράνια φωνή: «Πολύκαρπε βάστα γερά!». Δεν καίγεται στην πυρά, για την οποία έφερναν ξύλα «ιδιαίτερα οι Ιουδαίοι», μάταια λαμπαδιάζουν οι φλόγες. Έτσι ο δήμιος αναγκάζεται να του καταφέρει το θανατηφόρο χτύπημα, οπότε το αίμα του σβήνει τη φωτιά και από την πληγή βγαίνει ένα περιστέρι που πετάει προς τον ουρανό.

Αυτές οι Πράξεις «γράφονταν», λοιπόν, μόνο «αργά και κομμάτι-κομμάτι» (Kraft). Και τον 20ό αιώνα ακόμη ακτινοβολεί στο καθολικό «Θεολογικό και Εκκλησιαστικό Λεξικό» αυτή η ιστορία ως «η πολυτιμότερη μαρτυρία για τη λατρεία αγίων και λειψάνων από τους καθολικούς». Σήμερα ακόμη ο γενναιόψυχος μάρτυρας (ο οποίος παρεμπιπτόντως, όπως αρμόζει σε επίσκοπο, το είχε σκάσει προηγουμένως πολλές φορές, και είχε αλλάξει πολλά κρησφύγετα) εορτάζεται ως άγιος: από τη Βυζαντινή και Συριακή Εκκλησία στις 23 Φεβρουαρίου, από τους μελχίτες στις 25 Ιανουαρίου, από τους καθολικούς στις 26 και ακόμη παίζει το ρόλο του «προστάτη εναντίον της ωτίτιδας»

Ας ρίξουμε μια ματιά, επί παραδείγματι, στις «Πράξεις Περσών Μαρτύρων»

Εδώ οι χριστιανοί τρέχουν κατά πλήθη να εκτελεστούν, «ψέλνοντας πανηγυρικά τους ψαλμούς του Δαβίδ». Και δεν κάνουν τίποτα άλλο παρά να γελάνε, καθώς ο δήμιος ακονίζει ήδη το σπαθί. Εδώ τους σπάνε όλα τα δόντια και τους τσακίζουν όλα τα κόκκαλα. Αγοράζουν ειδικά γι’ αυτό το λόγο καινούρια μαστίγια, για να τους λιώσουν. Τους χτυπάνε και τους σακατεύουν. Τους διαμελίζουν, τους γδέρνουν από την κορυφή μέχρι τα νύχια, τους κόβουν αργά από τη μέση του σβέρκου έως το κρανίο, τους κόβουν τις μύτες και τα αφτιά, τους μπήγουν πυρωμένα καρφιά στα μάτια, τους πετροβολούν, τους κόβουν φέτες με πριόνια, τους αφήνουν να πεθάνουν της πείνας μέχρι που το δέρμα ξεκολλάει και πέφτει από τα κόκκαλα. Μία φορά φέρνουν και 16 ελέφαντες για να ποδοπατήσουν τους ήρωες.

Αλλά ό,τι κι αν τους κάνουν, εκείνοι υπομένουν σχεδόν τα πάντα εκπληκτικά για πολύ ώρα και ευδιάθετοι, που λέει ο λόγος μέσα στην καλή χαρά. Αφού τους έχουν κάνει κομμάτια, όλο αίμα και πύο, εκείνοι βγάζουν τους πιο εμψυχωτικούς λόγους: Ουρλιάζουν: «Η καρδιά μου αγαλλιάζει στον Κύριο και χαίρεται στη σωτηρία του». Ή ομολογούν: «Αυτός ο πόνος αναζωογονεί».

Ο μάρτυρας Ιάκωβος, ο εκμελισθείς (διαμελισμένος), αφού του έχουν αφαιρέσει ήδη τα δέκα δάχτυλα των χεριών και τρία των ποδιών, γελώντας, κάνει βαθυστόχαστες παρομοιώσεις: «Ακολούθησε κι εσύ, τρίτο δάχτυλο του ποδιού μου, τους συντρόφους σου και μη σε νοιάζει. Γιατί, όπως το σιτάρι που πέφτει στη γη και την άνοιξη βγάζει τους συντρόφους του, έτσι κι εσύ θα ενωθείς με τους δικούς σου αυτοστιγμεί την ημέρα της Ανάστασης». Ωραία δεν τα είπε; Αφού του κόβουν το πέμπτο δάχτυλο του ποδιού, φωνάζει όμως και ζητάει εκδίκηση: «Δίκασε, ω Θεέ, τη δίκη μου, και εκδικήσου την εκδίκησή μου στον ανελέητο λαό».

Γενικά αυτοί οι άγιοι γίνονται συχνά δύστροποι και βρίζουν τους τελείως άθεους βέβαια βασανιστές ή δικαστές τους σύμφωνα με όλους τους κανόνες της θρησκείας και της αγάπης· τους υπόσχονται ότι «θα τρίζουν τα δόντια τους στους αιώνες των αιώνων», τους αποκαλούν «ακάθαρτους, βρόμικους, αιμοσταγείς», «κακά κοράκια που κάθονται επί πτωμάτων», «μαγικά φίδια που διψάνε να δαγκώσουν», «πράσινους» από μίσος «σαν κακιές οχιές», λάγνους άντρες που κυλιούνται «με γύναια στις κρεβατοκάμαρες», «ακάθαρτους σκύλους». Ο άγιος Αιθέριος (Aitillaha) απευθύνεται στο δήμιο του χαρακτηρίζοντάς τον: «Πράγματι, είσαι άλογο ζώο». Και ο άγιος Ιωσήφ ούτε που σκέφτεται να αγαπήσει τον εχθρό του, να του στρέψει και το άλλο μάγουλο, όχι· εύστοχα γράφουν: «Ο Ιωσήφ μάζεψε σάλιο στο στόμα του, τον έφτυσε, γεμίζοντας με το σάλιο του όλο του το πρόσωπο και είπε: Βρε ακάθαρτε και μιαρέ, δεν ντρέπεσαι;»

Αφού κόβουν ένα-ένα όλα τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών του μάρτυρα Ιάκωβου, κάθε φορά συνοδευόμενοι είτε από έναν ευγενή είτε και από ένα φαρμακερό λόγο εναντίον των «σαρκοβόρων λύκων», η πίστη του γίνεται όλο και πιο σταθερή και ζητάει περισσότερα βασανιστήρια. «Τι καθόσαστε και τεμπελιάζετε;» φωνάζει ανυπόμονος. «Ας μη φείδονται οι οφθαλμοί σας. Διότι η καρδιά μου αγαλλιάζει στον Κύριο και η ψυχή μου υψώθηκε σε εκείνον ο οποίος αγαπά τους ταπεινούς». Και έτσι οι δήμιοι μετά από τα δέκα δάχτυλα των ποδιών και τα δέκα των χεριών, συνεχίζουν τρίζοντας τα δόντια, να του κόβουν και άλλα μέλη, εντελώς συστηματικά, και κάθε μέλος που πέφτει καταγής ο άγιος το σχολιάζει πάλι με ένα ευσεβές ρητό.

Μετά την απώλεια του δεξιού πέλματος λέει: «Κάθε μέλος που μου κόβετε, δίνεται θυσία στον επουράνιο βασιλέα». Του έκοψαν το αριστερό πέλμα και εκείνος είπε: «Εισάκουσε με, ω Κύριε, διότι εσύ είσαι αγαθός και μεγάλη είναι η καλοσύνη σου προς όλους όσοι σε καλούν». Του έκοψαν το δεξί χέρι και εκείνος φώναξε: «Η χάρη του Θεού ήταν μεγάλη επάνω μου· ελευθέρωσε την ψυχή μου». Του έκοψαν το αριστερό χέρι και εκείνος είπε: «Κοίτα, στους νεκρούς κάνεις θαύματα». Προχώρησαν και του έκοψαν τον δεξί μπράτσο και εκείνος είπε πάλι: «Θα υμνώ τον Κύριο, όσο ζω και θα δοξάζω το Θεό μου, όσο υπάρχω. Ας του αρέσει ο ύμνος μου· εγώ θα χαρώ στον Κύριο».

Οι κακοί ειδωλολάτρες κόβουν και το αριστερό μπράτσο, βγάζουν τον δεξή μηρό από την κλείδωση του γόνατος και τέλος «ο ένδοξος» κείτεται ξαπλωμένος πλέον μόνο με «κεφάλι, στήθος και κοιλιά», σκέφτεται λίγο την κατάσταση και ανοίγει «πάλι το στόμα», για να απαριθμήσει επακριβώς σε μια μικρή ομιλία προς τον Θεό όλα όσα έχασε ήδη για χάρη του -πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι αρκετά γενναίο σε αυτή την περιορισμένη κατάσταση: «Κύριε και Θεέ, ευσπλαχνικέ και ελεήμονα, σε παρακαλώ εισάκουσε την προσευχή μου και αποδέξου τις ικεσίες μου. Κείτομαι εδώ, αφού μου έχουν αφαιρέσει τα μέλη· ο μισός κείτομαι εδώ και σιωπώ. Δεν έχω, Κύριε, δάχτυλα, για να σε ικετέψω · ούτε μου άφησαν οι διώκτες χέρια, για να τα απλώσω σ’ εσένα. Τα πόδια μού τα έκοψαν τα γόνατα τα έλυσαν τα μπράτσα μού τα έβγαλαν τους μηρούς τούς έκοψαν. Τώρα κείμαι ενώπιον Σου σαν διαλυμένο σπίτι, από το οποίο έχει μείνει μόνο ένα κομμάτι στέγης. Σε ικετεύω, Κύριε και Θεέ…» κ.λπ. κ.λπ.

Και το βράδυ, ως συνήθως, οι χριστιανοί έκλεψαν το πτώμα ή μάλλον «περισυνέλεξαν και τα είκοσι οχτώ κομμένα μέλη» μαζί με το υπόλοιπο σώμα -και τότε έπεσε φωτιά από τον ουρανό, «έγλυψε το αίμα από το αχυρόστρωμα… έως ότου τα μέλη του αγίου κοκκίνισαν και έγιναν σαν ώριμο τριαντάφυλλο». Σύμφωνα με τέτοια υποδείγματα μπορούσαν να βάζουν πολλούς χριστιανούς ήρωες να πεθαίνουν.

Ας συγκρίνουμε με το μαρτύριο του μάρτυρα Ιακώβου στην Περσία εκείνο του αγίου Αρκαδίου στη Βόρεια Αφρική (ο οποίος ακτινοβολεί επίσης στο Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο), και του οποίου τη μνήμη η Καθολική Εκκλησία εξακολουθεί να εορτάζει ακόμη και σήμερα στις 12 Ιανουαρίου. Όπως ο άγιος Ιάκωβος έτσι και ο Άγιος Αρκάδιος είναι ήρωας και χριστιανός από την κορυφή έως τα νύχια, επομένως τίποτα δεν μπορεί να τον ταράξει. Όταν τελικά ο λυσσασμένος τοποτηρητής τού δείχνει τα εργαλεία των βασανιστηρίων, εκείνος χλευάζει μόνο: «Θα διατάξεις να γδυθώ;». Αλλά και την απόφαση του δικαστηρίου να του κόψουν ένα-ένα τα μέλη του σώματός του, αργά-αργά, την ακούει «με εύθυμη διάθεση».

«Τώρα όρμησαν οι δήμιοι επάνω του και του έκοψαν τις κλειδώσεις των δαχτύλων, των βραχιόνων και των ώμων, και κομμάτιασαν τα δάχτυλα των ποδιών, τα πέλματα και τους μηρούς. Ο μάρτυρας πρότεινε πρόθυμα το ένα μέλος μετά το άλλο… Κολυμπώντας στο αίμα του προσευχόταν δυνατά: «Κύριε και Θεέ μου, όλα αυτά τα μέλη εσύ μου τα έδωσες, κι εγώ τώρα στα επιστρέφω ως θυσία…»» κ.λπ. Και όλοι οι παρευρισκόμενοι πλέουν στα δάκρυα, όπως ο άγιος στο αίμα. Ακόμη και οι δήμιοι καταριούνται την ημέρα που γεννήθηκαν.

Μόνο ο κακός ειδωλολάτρης τοποτηρητής μένει ασυγκίνητος. «Όταν είχαν κόψει όλα τα άκρα του άγιου ομολογητή, εκείνος παρακαλούσε να του κόψουν με ένα στομωμένο τσεκούρι και τα μεγαλύτερα, έτσι ώστε να απομείνει πλέον μόνο ο κορμός. Και τότε ο άγιος Αρκάδιος, ο οποίος ζούσε ακόμη(!), θυσίασε τα σκορπισμένα μέλη του στο Θεό και φώναξε: Ευτυχή μέλη!». Και ύστερα -όλα αυτά, όπως αναφέραμε «μόνο με τον κορμό»- ακολουθεί και ένα φλογερό θρησκευτικό κήρυγμα προς τους ειδωλολάτρες…

Και τον 20ό αιώνα η καθολική μέριμνα -πολλές φορές με άδεια της ηγεσίας- για τη σωτηρία της ψυχής βγάζει το «δίδαγμα» από αυτό το φρικιαστικό κιτς με τα λόγια του αγίου Αρκαδίου: «Το να πεθαίνεις για Εκείνον, σημαίνει ζωή. Το να υποφέρεις για Εκείνον, είναι η μεγαλύτερη χαρά! Υπόμεινε, χριστιανέ, τα πάθη και τα δεινά αυτής της ζωής και μην αφήσεις τίποτα να σε απομακρύνει από την υπηρεσία του Θεού. Ο ουρανός αξίζει τα πάντα».

Για όσους το μαρτύριο του μάρτυρα Ιάκωβου δεν είναι αρκετά θαυμαστό, συμβαίνουν φυσικά (ή υπερφυσικά) και άλλα μεγαλειώδη πράγματα.. Κάποιος χριστιανός ο οποίος παίρνει τη διαταγή και επιχειρεί να σκοτώσει έναν χριστιανό, τον σηκώνει η «δύναμη του Θεού» δύο φορές και τον συντρίβει σχεδόν στη γη· τρεις ώρες κείτεται σαν νεκρός. Στον μακάριο Ναρσή δεν μπόρεσαν να κόψουν την κεφαλή, τη γενναία, ούτε με δεκαοχτώ σπαθιά, ύστερα τα κατάφερε ένα μαχαίρι. Και στον τόπο που πεθαίνουν αυτοί οι ήρωες, καθώς βέβαια πρέπει να πεθάνουν κάποτε, «ανεβοκατεβαίνουν συχνά τη νύχτα, στρατιές αγγέλων» Κάποτε μάλιστα, χωρίς καμία αμφιβολία, είδαν ακόμη και ειδωλολάτρες βοσκοί ότι «για τρεις νύχτες στρατιές αγγέλων ανεβοκατέβαιναν» πάνω από «τον τόπο της δολοφονίας των αγίων και υμνούσαν τον Θεό».

Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι εδώ δεν πρόκειται για χριστιανικούς θρύλους, αλλά, βλέπετε, για πράξεις, για ιστορικές αναφορές· ότι εκτός αυτού τα ίδια τα ντοκουμέντα τονίζουν ακόμη μια φορά την «ορθή καταγραφή»· ότι αναφέρουν: «Ακούσαμε την ακριβή ιστορία εκείνων οι οποίοι υπήρξαν πριν από εμάς, από το στόμα γέρων, φιλαληθών και αξιόπιστων επισκόπων και ιερέων. Διότι αυτοί τους είδαν με τα μάτια τους και έζησαν στις ημέρες τους».

Εννοείται ότι οι χριστιανοί ομολογούν με το αίμα τους την πίστη τους σε όλο και μεγαλύτερα πλήθη, ότι πεθαίνουν σε τόσες ποσότητες και με τόσο ηρωικό τρόπο, ώστε οι δήμιοι κουράζονται από το πολύ σφάξιμο. Κάποτε πεθαίνουν μαζί με τον επίσκοπό τους, δεκαέξι, ύστερα εκατόν είκοσι οχτώ μάρτυρες, ύστερα εκατόν έντεκα άντρες και εννέα γυναίκες, ύστερα διακόσιοι εβδομήντα πέντε, ύστερα οχτώ χιλιάδες εννιακόσιοι σαράντα, ύστερα δεν μπορούν πλέον να μετρηθούν, μια και «ο αριθμός τους υπερβαίνει τις πολλές χιλιάδες».

Στην πραγματικότητα υπήρχαν πολύ, μα πάρα πολύ λιγότεροι χριστιανοί μάρτυρες από όσους παρουσίαζαν στον κόσμο για αιώνες ολόκληρους. Κάποιοι πραγματικοί, εξαφανίστηκαν επιπλέον χωρίς ίχνος, η στάχτη τους πετάχτηκε στα ποτάμια, σκορπίστηκε στους τέσσερις ανέμους. Υπήρχαν μεγάλες περιοχές φτωχές ή κενές μαρτύρων. Και, όταν άρχισαν να κλείνουν τα άγια λείψανα στα ιερά, οι άνθρωποι πήγαιναν συχνά προσκυνητές διανύοντας μακρινές αποστάσεις και επιχειρούσαν επίπονες ανακομιδές, ό,τι και αν ανακόμιζαν στην πραγματικότητα. Λείψανα γνωστών μαρτύρων πουλιόντουσαν ακριβά, υπήρχε μεγάλη ζήτηση και για μεγάλες ποσότητες, για κομμάτια πολλών μαρτύρων, είτε γνώριζαν το όνομα τους είτε όχι.

Όλο και πιο δημοφιλείς γίνονταν γι’ αυτό λόγο οι ομαδικοί μάρτυρες: οι 18 της Σαραγόσας, οι 40 της Σεβαστής, όλοι τους «σκλάβοι του πολέμου», οι 70 σύντροφοι του αγίου μοναχού Αναστάσιου τους οποίους έπνιξαν στο ποτάμι, οι 99 εκτελεσθέντες με τον άγιο Νίκωνα της Καισαρείας της Παλαιστίνης, οι 128 οι οποίοι πέθαναν με τον άγιο επίσκοπο Σαδώθ την εποχή του Πέρση βασιλέα Σαπώρ· οι περίπου δύο ντουζίνες επίσκοποι και 250 κληρικοί οι οποίοι κέρδισαν τον μαρτυρικό θάνατο επίσης στην Περσία, οι 200 άντρες και 70 γυναίκες οι οποίοι διεκπεραίωσαν ηρωικά τα μαρτύρια τους την εποχή του Διοκλητιανού στη νήσο Παλμαρία, οι 300 αυτόχειρες τους οποίους επινόησε ο Προυδέντιος (ο χριστιανός ποιητής που θαυμαζόταν και διαβαζόταν το Μεσαίωνα περισσότερο από όλους) και οι οποίοι, για να μην αναγκαστούν να θυσιάσουν στους θεούς, έπεσαν δήθεν μέσα σε ένα λάκκο με καυτό ασβέστη την εποχή του Βαλεριανού.

Κι άλλες ψεύτικες παραπλανήσεις
Οι 1.525 οσιομάρτυρες στην Ούμπρια, η θηβαϊκή Λεγεώνα, σχεδόν 6.600 άνθρωποι οι οποίοι βρήκαν μαρτυρικό θάνατο δήθεν στην Ελβετία (πιθανώς πλέον πολύ περισσότεροι από όλους τους χριστιανούς· μάρτυρες που υπήρχαν την αρχαιότητα), οι πολλές χιλιάδες μάρτυρες τους οποίους ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός διέταξε να κάψουν ζωντανούς σε μια εκκλησία στη Νικομήδεια, καθώς όλοι αρνήθηκαν τη «θυσία στα είδωλα» -ειδικά «την αγία ημέρα των Χριστουγέννων» και κατά την «Θεία Λειτουργία» (Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο), εκτός αυτών οι 10.000 χριστιανοί που σταυρώθηκαν στο όρος Αραράτ ή οι 24.000 συνοδοιπόροι του αγίου Πάππου οι οποίοι την εποχή του Λικίνιου χύνουν το αίμα τους για τον Χριστό στην Αντιόχεια, μέσα σε πέντε ημέρες σε ένα και μοναδικό βράχο.

Πολύ συχνά δεν αναφέρουν καν αριθμό, αλλά βάζουν να πεθαίνει «αμέτρητο πλήθος πιστών» μιλάνε για «αμέτρητους» μάρτυρες, ισχυρίζονται εντελώς στερεότυπα μόνο το θάνατο «πάρα πολλών ιερομαρτύρων», ή υπερηφανεύονται επίσης για το γεγονός ότι «σχεδόν ολόκληρο το ποίμνιο» ακολούθησε τον επίσκοπό του στον θάνατο, ή αναφέρουν «τα πάθη πάρα πολλών αγίων γυναικών, οι οποίες για χάρη της χριστιανικής πίστης βασανίστηκαν και θανατώθηκαν με τον πιο επώδυνο τρόπο» (Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο ή «Κατάλογος όλων εκείνων των χριστιανών πιστών οι οποίοι στέφθηκαν με αγιότητα και μαρτυρικό θάνατο, των οποίων τη ζωή, τη δράση και τον ηρωικό θάνατο η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία συνέλεξε, έλεγξε και κατέγραψε και φύλαξε εις αιώνια πανηγυρική μνήμη εκείνων.

Με συνημμένη σύντομη περιγραφή των σημαντικότερων στιγμών της ζωής τους, αφορμή του προσηλυτισμού τους, της δράσης τους και του επώδυνου θανάτου τους») Όπως καταλαβαίνουμε ήταν συχνός ο χαρακτηρισμός των λειψάνων με τη διατύπωση: «Των οποίων το όνομα γνωρίζει ο Θεός».

Γεγονός είναι ότι ο αριθμός όλων των χριστιανών μαρτύρων των τριών πρώτων αιώνων μπόρεσε να υπολογιστεί κατ’ εκτίμηση στους 1.500 (σίγουρα ένας προβληματικός αριθμός)· ότι από τα αναφερόμενα 250 ελληνικά μαρτύρια σε, όπως και να το κάνουμε, 250 χρόνια, μόνο περίπου 20 αποδείχθηκαν ιστορικά· ότι γενικά γραπτές πηγές έχουμε μόνο για μερικές δωδεκάδες μαρτύρων ότι και ο Ωριγένης, ο μεγαλύτερος θεολόγος της προκωνσταντίνειας εποχής, τόσο σεβαστός για πολλά πράγματα, χαρακτηρίζει τον αριθμό των χριστιανών μαρτύρων «μικρό και εύκολο να μετρηθεί».

Παρ’ όλα αυτά το 1959 ακόμη ο καθολικός θεολόγος Stockmeier γράφει: «Τρεις ολόκληρους αιώνες τούς κυνηγούσαν μέχρι θανάτου…»· και παρομοίως στα μέσα του 20ού αιώνα ακόμη γράφει και ο Ιησουίτης Hertling: «Θα πρέπει να υποθέσουμε σίγουρα έναν εξαψήφιο αριθμό». Θα πρέπει; Γιατί; Μας απαντάει ο ίδιος: «Ο ιστορικός ο οποίος εξετάζει τις πηγές με κριτικό πνεύμα και θέλει να παρουσιάσει τα πράγματα όπως ήταν, διατρέχει διαρκώς κίνδυνο να τραυματίσει ευσεβή αισθήματα. Μόνο και μόνο όποιος βγάλει το συμπέρασμα ότι δεν υπήρξαν εκατομμύρια μάρτυρες»

Η Εκκλησία όμως δεν υπερέβαλε εγκληματικά μόνο στον αριθμό των μαρτυρίων, αλλά και στην παρουσίασή τους. Στα μέσα του 20ού αιώνα ακόμη ο καθολικός Johannes Schuck υπερηφανεύεται (με διπλή τυπογραφική άδεια της Εκκλησίας) λες και συνεχίζει την ευσεβιανή εκκλησιαστική ιστορία του 4ου αιώνα: «Αυτή ήταν μάχη! Από τη μια πλευρά τα θηρία της αρένας, η φωτιά που έγλυφε τα μέλη που σπαρταρούσαν, τα βασανιστήρια, ο σταυρός και όλα τα δεινά που έμοιαζαν να βγαίνουν σαν βρόμικος οχετός από την κόλαση· από την άλλη πλευρά η ακλόνητη δύναμη με την οποία οι χριστιανοί αντιμετώπιζαν έναν ολόκληρο κόσμο, αβοήθητοι και παρ’ όλα αυτά υποστηριζόμενοι από μια βοήθεια πάνω στην οποία έσπαγε κάθε τρικυμία, αν και με λυσσαλέο μένος, άνθρωποι με το ένα πόδι ακόμη στη σκοτεινή γη, με την καρδιά ήδη στην πρώτη φωτεινή λάμψη της αιωνιότητας»

Εδώ ο Schuck αγάλλεται ακόμη και για το γεγονός ότι οι τόσο φρικιαστικοί διωγμοί εναντίον των χριστιανών, «όσο παράλογο κι αν ακούγεται, έφεραν στη βασιλεία του Θεού μεγάλο κέρδος», ότι «η Εκκλησία μόνο κέρδος είχε», μέχρι «ψηλά στους ουρανούς» και «στα πέρατα του κόσμου» Αφού το «αίμα των μαρτύρων» τής απέφερε ειδικά «τις πολυτιμότερες ψυχές εκτός Εκκλησίας», αφού ειδικά τα θηρία «μπήκαν στο κοπάδι του Κυρίου δια της πίστης και της αυτοθυσίας, της αγάπης και της ηθικής ευγένειας των χριστιανών»

Οι μάρτυρες επισκιάζουν τα πάντα

Στην προκωνσταντίνεια Εκκλησία τα πιο τολμηρά θαύματα τα κατάφερναν οι μάρτυρες. Τα σχετικά αρχεία είναι τις περισσότερες φορές πλαστογραφημένα, αλλά θεωρούντο όλα ως ιστορικά ντοκουμέντα πλήρους αξίας. Και η μετάβαση στις εντελώς μυθικές ιστορίες των μαρτύρων και στα μυθιστορήματα, όπου θριαμβεύει «η πλήρης έλλειψη ιστορικής λογικής» (Lucius), ήταν σχεδόν φυσική, όσο περίεργη κι αν ήταν. Φωνές ηχούν από τον ουρανό, περιστέρια βγαίνουν από το αίμα των μαρτύρων, άγρια ζώα ψοφάνε με την προσευχή των ευσεβών ηρώων ή δαγκώνουν και σπάνε τα δεσμά τους. Είδωλα, ολόκληροι ναοί καταρρέουν μπροστά τους. Ο άγιος Λαυρέντιος, σχεδόν ήδη λιωμένος στη σχάρα του, φιλοσοφεί με άνεση για την ειδωλολατρική και χριστιανική Ρώμη.

Άλλοι, σχεδόν απανθρακωμένοι, κατεβάζουν φλογερούς ιεραποστολικούς λόγους. Ο μάρτυρας Ρωμανός, τον οποίο η Εκκλησία εξακολουθεί να γιορτάζει στις 9 Αυγούστου, επιτίθεται με 260 στίχους στην ειδωλολατρία και, αφού του κόβουν τη γλώσσα, απαγγέλλει και άλλους 100. Για τον πρώην καθηγητή θεολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βόννης Franz Joseph Peters έχουμε στα χέρια μας -με έγκριση της Εκκλησίας- μέσω «δύο μαρτύρων που άκουσαν και είδαν οι ίδιοι» «την πλήρη πιστοποίηση» για το γεγονός ότι ο βασιλιάς των Βανδάλων Χάινριχ -προφανώς ο Ονώριχος- «το έτος 483 διέταξε να κόψουν το δεξί χέρι και τη γλώσσα των καθολικών της πόλης Τίπασα στη Βόρεια Αφρική, επειδή δεν ήθελαν να αναγνωρίσουν τον αρειανιστή επίσκοπο. Δια θαύματος διατήρησαν την ικανότητα της ομιλία τους».

Ο άγιος Ποντιανός ο οποίος μαρτύρησε την εποχή του αυτοκράτορα Αντωνίνου, βαδίζει χωρίς να καίγεται σε αναμμένα κάρβουνα, τον βασανίζουν μάταια, μάταια τον ρίχνουν στα λιοντάρια, μάταια τον περιλούζουν με καυτό μολύβι. Τώρα γιατί ξαφνικά τον σκοτώνει το σπαθί, αυτό δεν το καταλαβαίνουμε. Αλλά αναρωτιόμαστε συχνά, γιατί αυτοί οι ήρωες αντέχουν στα πιο σκληρά βασανιστήρια και ύστερα υποκύπτουν σε ένα εντελώς τετριμμένο χτύπημα με σπαθί ή σε μια απλή λαβή στραγγαλισμού, όπως ο άγιος Ελευθέριος, επίσκοπος Ιλλυρικού, μαζί με τη μητέρα του Ανθία την εποχή του αυτοκράτορα Αδριανού.

Γιατί, ακόμη και αν κάποιοι κερδίζουν τις δάφνες του μάρτυρα πνιγμένοι σε ένα ποτάμι, σε ένα πηγάδι ή στη θάλασσα, πολλές φορές με μια βαριά πέτρα στο λαιμό ή μέσα σε ένα σάκο με φίδια και σκύλους, ακόμη κι αν κάποιοι λιμοκτονούν, ακόμη κι αν «στέφονται» στην αγχόνη, ακόμη κι αν παλουκώνονται, σταυρώνονται, «γεννιούνται» για τον ουρανό με τη συντριβή των κοκάλων τους ή με σιγανό ψήσιμο, ακόμη κι αν καίγονται στο καμίνι σαν ζώσα φλόγα, κι αν ξεσκίζονται από θηρία, ακόμη κι αν τους πετροβολούν, τους κατακρεουργούν με πριόνι ή ακόμη κι αν ο Κυριάκος, ένα τρίχρονο αγοράκι, συντρίβεται στα σκαλοπάτια της δικαστικής έδρας και κερδίζει «το στέμμα της αιώνιας ζωής» -παρ’ όλα αυτά η πλειοψηφία καταλήγει πάντα πολύ απλά αποκεφαλισμένη.

Ο αποκεφαλισμός είναι σχεδόν πάντα αποτελεσματικός. Το ερώτημα ωστόσο παραμένει: γιατί τότε οι ειδωλολάτρες δοκίμαζαν τόσα χρόνια στην αρχή τόσο μάταιες μεθόδους θανάτωσης στους χριστιανούς, και γιατί αυτοί επιβίωναν ακόμη και από τα πιο καλοσχεδιασμένα και περίτεχνα μαρτύρια, αλλά σχεδόν ποτέ από τον πρωτόγονο αποκεφαλισμό;

Θαύματα επί θαυμάτων, όπως και να έχει το πράγμα

Οι χριστιανοί ήρωες, όσο διακαώς κι αν επιθυμούσαν τον θάνατο, για να πάρουν την ύψιστη αμοιβή, το βασίλειο των ουρανών, συχνά αργούν να πεθάνουν, δεν γλυτώνουν μόνο από τη συνηθισμένη φωτιά, όπως ο Απολλώνιος, ο Φιλήμων και αμέτρητοι άλλοι, επιζούν ακόμη και από το καμίνι, βγαίνουν, φυσικά, «αλώβητοι», π.χ. ο άγιος Νεόφυτος. Και γιατί όχι, αφού στην «Αγία Γραφή» ο Δανιήλ και οι σύντροφοι του επιζούν «ακέραιοι » από το πυρωμένο καμίνι «που το έκαιγαν επτά φορές περισσότερο» απ’ ό,τι χρειαζόταν.

Αν υπερβάλλουν τα «Απόκρυφα», τότε υπερβάλλει και η Βίβλος. Ο ιερομόναχος Βενέδικτος αντέχει τη διαδικασία στο καμίνι μια ολόκληρη νύχτα, χωρίς να πάθει τίποτα. Και ο άγιος Λουκιλλιανός, ένας πρώην «ιερέας των ειδώλων», γλυτώνει από το αναμμένο καμίνι μαζί με τέσσερα αγόρια, αν και μόνο λόγω μίας ξαφνικής βροχής. Τέλος πάντων.

Τελικά οι περισσότεροι από αυτούς τους μάρτυρες είχαν βασανιστεί πριν μέχρι θανάτου, συχνά όμως εις μάτην. Αφού συνεχώς εμφανίζονται άγγελοι -υπάρχουν πολλοί- και το έχουν κάνει σίγουρα αποστολή ζωής να συμπαραστέκονται σε μάρτυρες. Ο άγιος ιερέας Φήλιξ ελευθερώνεται από άγγελο και μάλιστα νύχτα (και γιατί όχι, αφού στην Καινή Διαθήκη άγγελος ανοίγει στους Αποστόλους την πόρτα της φυλακής, νύχτα! Αν υπερβάλλουν τα «Απόκρυφα», τότε υπερβάλλει και η Βίβλος). Τον άγιο Ευστάθιο βγάζει από το ποτάμι ένας άγγελος και ύστερα ένα περιστέρι τον οδηγεί «στη δόξα της αιώνιας χαράς».

Στην περίπτωση του Στεφάνου, του πολυδοκιμασμένου ηγουμένου, «οι άγιοι άγγελοι» είναι τουλάχιστον παρόντες στο θάνατο του· ο ίδιος πάπας Γρηγόριος Α’, ο «Μέγας» το πιστοποιεί αυτό, και τους «είδαν και άλλοι». Ε, ποιος άλλος να αμφιβάλει! Ο άγιος φύλακας Απρονιανός δεν βλέπει μεν αγγέλους, δεν μπορεί ο καθένας να βλέπει αγγέλους, ακούει όμως, όταν βγάζει από τη φυλακή τον άγιο Σισίνιο, μια ουράνια φωνή: «Ελάτε, εκλεκτοί του πατρός μου» κ.λπ., οπότε εκείνος πιστεύει και πεθαίνει για τον Κύριό του. Μάλιστα αυτός ο ίδιος, δήθεν, υφίσταται το θάνατο του μάρτυρα, ένα από τα πιο σκληρά μαρτύρια που συνέβη στη Συρία, το μαρτύριο «κατ’ εικόνα του Σωτήρος μας, ο οποίος σταυρώθηκε από τους Ιουδαίους, και έχυσε τόσο αίμα, ώστε οι Εκκλησίες της Ανατολής και της Δύσης πήραν πολύ από αυτό»

Και φυσικά όλοι οι πειρασμοί συντρίβονται πάνω στους χριστιανούς ήρωες. Κανείς δεν απαρνείται την πίστη του. Ό,τι κι αν τους προσφέρουν, τίποτα δεν τους κλονίζει, ούτε προνόμια ούτε δώρα ούτε τιμές. Εις μάτην προσφέρει ένας δικαστής την ίδια του την κόρη σε γάμο. Εις μάτην υπόσχεται ολόκληρος αυτοκράτορας να παντρευτεί μια χριστιανή, εις μάτην τής υπόσχεται τη συμβασιλεία και τιμητικούς στύλους σε όλη την αυτοκρατορία.

Οι πιο γνωστοί αρχαίοι Πατέρες της Εκκλησίας συμμετείχαν αναίσχυντα στις πιο αισχρές υπερβολές αυτού του έπους. Ολόκληρο το αρχαίο βιβλίο της εκκλησιαστικής ιστορίας του Ευσέβιου είναι γεμάτο από αυτές. Από τη μια πλευρά η αδιανόητη κακία των διωκτών των χριστιανών, των «υπηρετών των δαιμόνων», από την άλλη πλευρά οι ένδοξες πράξεις των «πραγματικά θαυμαστών μαχητών», πάνω στους οποίους ξεσπάνε τα πάντα, «φωτιά, σπαθί, κάρφωμα, θηρία, θαλάσσια βάθη, κόψιμο των άκρων, πυρωμένο σίδερο, βγάλσιμο των ματιών, ακρωτηριασμοί σε όλο το σώμα»

Ο επίσκοπος Ευσέβιος συγκεντρώνει «αμέτρητα» ψεύτικα θύματα, «μαζί και μικρά παιδιά», όπως και πλήθος από απίστευτες λεπτομέρειες: «Και όταν το κάθε ένα από τα θηρία ήταν έτοιμο να χυμήξει, υποχωρούσε συνεχώς, σαν να το κρατούσε μια θεϊκή δύναμη». «Πανηγύριζαν μάλιστα και έψελναν στο Θεό δοξολογίες και αίνους μέχρι την τελευταία τους πνοή».

Του φαίνεται αδύνατον, λέει ο «πατέρας της εκκλησιαστικής ιστορίας», «να ντύσει με λέξεις το πλήθος και το μέγεθος των μαρτύρων του Θεού». Και στην αρχή ακόμη ομολογεί ότι «υπερβαίνει τις δυνάμεις μας» να περιγράψουμε όλα αυτά «επάξια» -πόσο αλήθεια λέει! Παρεμπιπτόντως, ο ίδιος ο Ευσέβιος δεν είχε ηρωικό θάνατο. Οι χριστιανοί αντίπαλοί του τον κατηγόρησαν μάλιστα ότι κατά τη διάρκεια των διωγμών έκανε θυσίες στους θεούς ή τουλάχιστον το είχε υποσχεθεί· ίσως να ήταν συκοφαντία. Αλλά, όταν η κατάσταση έγινε επικίνδυνη, ο μεγάλος υμνητής των μαρτύρων αποσύρθηκε σε ασφαλές μέρος και κατάφερε να επιζήσει και από τους διωγμούς του Διοκλητιανού, χωρίς να πάθει τίποτα. Όσες δεκάδες χιλιάδες μάρτυρες κι αν δόξασε κι επινόησε, αυτός ο «πατέρας της εκκλησιαστικής ιστορίας » δεν συγκαταλέγεται μεταξύ τους. Και γιατί άλλωστε; Ούτε ένας επίσκοπος της Παλαιστίνης δεν υπέστη μαρτυρικό θάνατο.

Κι όμως, σύμφωνα με τον διδάσκαλο της Εκκλησίας, Εφραίμ, τον ασυγκράτητο αντισημίτη, σύμφωνα με τον διδάσκαλο της Εκκλησίας Γρηγόριο Ναζιανζηνό, αλλά και άλλους, οι μάρτυρες δεν ένιωθαν κανένα πόνο. Σύμφωνα με τους διδασκάλους της Εκκλησίας, Βασίλειο και Αυγουστίνο, οι μάρτυρες απολάμβαναν τα βασανιστήρια. Περπατάνε, γράφει ο εκκλησιαστικός διδάσκαλος Χρυσόστομος, πάνω σε αναμμένα κάρβουνα, λες κι ήταν τριαντάφυλλα, και ρίχνονται στην πυρά σαν σε δροσερό λουτρό. Ο Προυδέντιος, ο μεγαλύτερος αρχαίος χριστιανός ποιητής της Δύσης, τον οποίο στο Μεσαίωνα θαύμαζαν περισσότερο από όλους, αναφέρει το μαρτύριο ενός παιδιού που μόλις είχε αποκοπεί από το στήθος της μάνας του και που υπέμενε γελώντας τις βουρδουλιές που έσκιζαν το σωματάκι του. Φυσικά δεν είναι το μοναδικό βρέφος-θύμα στην καθολική ένδοξη μυθολογία!

Και για την κάπως μεγαλύτερη στην ηλικία Αγνή, ο εκκλησιαστικός διδάσκαλος Αμβρόσιος, ο ταλαντούχος ευρετής τόσων μαρτύρων, γράφει: «Μα πρόσφερε γενικά το τρυφερό κορμί του παιδιού χώρο για θανάσιμο τραύμα;». Για τον Αμβρόσιο, όπως και για όλους τους ομοίους του, ένα θαύμα δεν μπορούσε ποτέ να είναι αρκετά θαυμαστό. «Γιατί μίλησε ακόμη και το γάίδουράκι με ανθρώπινη φωνή, καθώς ήταν θέλημα Θεού». Από την άλλη πλευρά, ο μαρτυρικός θάνατος του Αγίου Γεωργίου επισκιάζει όλους τους άλλους. Ήταν τόσο παράλογος και φιλοτεχνημένος με τόσο τρελά θαύματα, ώστε οι άνδρες της Εκκλησίας σε Ανατολή και Δύση τα μετρίασαν με «βελτιώσεις», για να τον κάνουν πιο πιστευτό.

Γενικά διακρίνονται και γυναίκες, τις περισσότερες φορές φυσικά παρθένες, όπου εντύπωση κάνει πόσο συχνά οι χρονικογράφοι των χριστιανών βάζουν τους κακούς ειδωλολάτρες να κόβουν τα στήθη καθολικών παρθένων: Κόβουν τα στήθη της αγίας παρθένου Αγάθης, της αγίας παρθένου Μάκρας, της αγίας παρθένου Φεβρονίας, της αγίας παρθένου Εγκρατίδας, της οσιομάρτυρος Ελικωνίδας, της αγίας Καλλιόπης κ.ο.κ.

Για την αγία παρθένο Αναστασία την πρεσβυτέρα το Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο αναφέρει: «Κατά τους διωγμούς του Βαλεριανού υπό τον ηγεμόνα Πρόβο δέθηκε με σκοινιά καιλουρίδες, βασανίστηκε με χαστούκια, φωτιά και χτυπήματα, και, καθώς επέμενε αμετακίνητη παρ’ όλα αυτά στην ομολογία πίστης του Χριστού, της έκοψαν τα στήθη, της έβγαλαν τα νύχια, της έκοψαν τα χέρια και τα πόδια, και τέλος το κεφάλι, και έτσι έσπευσε να συναντήσει τον ουράνιο νυμφίο της».

Ένα εντυπωσιακό τέλος, μα την αλήθεια. Επί Κωνστάντιου ο «αιρετικός Μακεδόνιος», επομένως ένας χριστιανός, διατάζει, προφανώς εντελώς συστηματικά, να κόβουν με το χαντζάρι τα στήθη των «πιστών γυναικών» και να τα καυτηριάζουν με πυρωμένο σίδερο. Κι αν δεν αναφύονται πάντα τα στήθη τους, και συχνά δεν το κάνουν, παρ’ όλα αυτά οι κυρίες κάνουν άλλα θαυμαστά πράγματα.

Η αγία παρθένος Αγνή ρίχνεται στην πυρά, και η προσευχή της σβήνει τη φωτιά. Η αγία παρθένος Ιουλιανή περιφρονεί τον τοποτηρητή Εβιλάσιο ως σύζυγο και επιβιώνει τόσο από πύρινες φλόγες, όσο και από ένα ντους με βραστό νερό. Και η αγία Ερωτηίδα βγαίνει ζωντανή από τις πύρινες φλόγες, «από αγάπη προς τον Χριστό». Με τον ίδιο τρόπο βγαίνουν σώες μέσα από τις φλόγες την εποχή των διωγμών του Διοκλητιανού οι αγίες παρθενομάρτυρες Αγάπη και Χιονία.

Η αγία παρθένος Εγκρατίδα επιβιώνει (αρχικά) παρά τα κομμένα στήθη και το βγαλμένο συκώτι, για να μην αναφέρουμε και τα άλλα μαρτύρια. Και η αγία Ελικωνίδα η οποία εκτέθηκε σε πολλά βασανιστήρια επί αυτοκράτορα Γορδιανού, βγαίνει ζωντανή από τον ακρωτηριασμό του στήθους της, τη ρίψη στην πυρά και σε θηρία, έως ότου υποκύπτει τελικά στο σπαθί. Η αγία παρθένος Χριστίνα, ήδη φριχτά κομματιασμένη, σώζεται από άγγελο μέσα σε μια λίμνη, παραμένει «σώα» επί πέντε ημέρες μέσα σε ένα καμίνι, επιβιώνει και από δηλητηριώδη φίδια, από το κόψιμο της γλώσσας της, οπότε όμως ολοκληρώνει «την πορεία του ένδοξου μαρτυρίου της» (Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο).

Κατά τους διωγμούς των χριστιανών στη Γαλατία το 177 υπό τον Μάρκο Αυρήλιο -οι οποίοι, σύμφωνα με τον εκκλησιαστικό ιστοριογράφο Ευσέβιο, κόστισαν τη ζωή σε «δεκάδες χιλιάδες μάρτυρες», ενώ τώρα στο καθολικό «Θεολογικό και Εκκλησιαστικό Λεξικό» απομένουν μόνο οχτώ!- «οι οσιομάρτυρες περνούσαν από βασανιστήρια τα οποία ξεπερνούν κάθε περιγραφή» (Ευσέβιος). Ιδιαίτερα η αγία Βλανδίνη (εορτάζεται τη 2α Ιουλίου), μια τρυφερή υπηρέτρια, διακρίνεται για τις επιδόσεις της δύναμής της.

Παρότι τη βασανίζουν από το πρωί έως το βράδυ, αντί να κουραστεί εκείνη, εξαντλείται το μαστίγιο των βασανιστών της. Κατακρεουργημένη ήδη σε όλο της σώμα, ρίχνεται στα θηρία, τη μαστιγώνουν, την ψήνουν, έτσι ώστε τα μέλη που ψήνονται «την τύλιγαν στην τσίκνα τους». Αφού ύστερα τη μαστίγωσαν άλλη μια φορά, αφού την έριξαν στα θηρία και αφού τη σούβλισαν, «εγκαταλείπει στο τέλος τα εγκόσμια».

Ο καθολικός εκκλησιαστικός ιστορικός Michel Clevenot τονίζει μεν ότι εκείνη την εποχή, σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους του Τραϊανού, «δεν κυνηγούσαν τους χριστιανούς», αλλά αρκούνταν να συλλαμβάνουν απλά τους καταγγελθέντες (δικαίως το θεωρεί άλλη μια απόδειξη, «αν γενικά χρειάζεται, για το γεγονός ότι οι ρωμαϊκές αρχές δεν ήταν καθόλου εχθρικά διατεθειμένες εναντίον των χριστιανών»). Ύστερα όμως αναφέρεται στο «λουτρό αίματος της Λυών» και ψέλνει έναν μακροσκελή ύμνο στην αγία Βλανδίνη: «Ω! αξιέραστη Βλανδίνη, φτωχή μικρή που μορφωμένοι κρατικοί υπάλληλοι, ανθρωπιστές, στολισμένοι με διπλώματα και τιμές, σε έδωσαν βορά της αμβλύνου αγριότητας του ξεσηκωμένου όχλου, εσύ είσαι το σύμβολο όλων εκείνων των θυμάτων αυτού του τρομακτικού κρατικού Δικαίου. Εσύ σίγουρα δεν νοιάστηκες για το σώμα σου, Βλανδίνη, και δεν έκλαψες για τη ψυχή σου. Ήσουν εντελώς αφοσιωμένη, με ψυχή και σώμα, στον ίδιο τον Ιησού»

Σχεδόν ακόμη πιο μεγαλόπρεπη στάση από την αγία κράτησε ο διάκονος Σάνκτος ο οποίος μαρτύρησε μαζί της. Αφού τον υπέβαλαν σε όλων των ειδών τα βασανιστήρια, αφού τελικά πλάκωσαν τα πιο ευαίσθητα τμήματα του σώματος του με πυρωμένες σιδερένιες πλάκες, έτσι ώστε ήταν μόνο μια πληγή, εντελώς συντετριμμένος, καμένος, παραμορφωμένος, γεμάτος όγκους, εξανθήματα, αίμα, τον βασάνισαν πάλι μετά από δύο ημέρες, άνοιξαν ξανά όλες τις πληγές του, οι οποίες όμως γιατρεύτηκαν πάλι όλες με θαυμαστό τρόπο. Ζωηρός ζωηρός, υγιής και δυνατός ξανασηκώθηκε από τους βασανισμούς. «Ρωτάτε, ποιοι ήταν οι μεγάλοι της Εκκλησίας; Αποκλειστικά και μόνο οι μάρτυρες» (Καθολικός Van der Meer).

Ο Σάνκτος, η Βλανδίνη και οι σύντροφοί τους πυρπολήθηκαν και, σύμφωνα με τη μαρτυρία του αγίου επισκόπου Γρηγόριου της Τουρ, η τέφρα τους ρίχτηκε στον ποταμό Ροδανό, όπου όμως ξαναβρέθηκε με θαυματουργικό τρόπο -αυτό κι αν είναι θαύμα- και ενταφιάστηκε στη Λυών.

Ο μακράν επιφανέστερος χριστιανός της Λυών, ο άγιος Ειρηναίος, ο οποίος, όταν άρχισαν οι διωγμοί, ήταν ακόμη στην πόλη, βρέθηκε ύστερα στο άψε-σβήσε σε υπηρεσιακό ταξίδι στη Ρώμη, αλλά αργότερα πρόλαβε και έγινε και μάρτυρας -στα χαρτιά.

Για τους χριστιανούς, ακόμη και τα μαθηματικά ήταν ύποπτα. Τον 4ο αιώνα στην Έμεσα δεν ήθελαν τον Ευσέβιο ως επίσκοπο, επειδή έκανε μαθηματικές μελέτες. Η γεωμετρία και οι άλλες επιστήμες θεωρούνται κυριολεκτικά άθεες δραστηριότητες. Ο εκκλησιαστικός ιστοριογράφος Ευσέβιος επιτίθεται σε «αιρετικούς», λέγοντας ότι «περιφρονώντας τα ιερά κείμενα του Θεού ασχολούνται με τη γεωμετρία· διότι είναι άνθρωποι της γης, μιλούν γήινη γλώσσα και δεν γνωρίζουν Εκείνον ο οποίος έρχεται από τον ουρανό. Με ζήλο μελετούν τη γεωμετρία του Ευκλείδη. Θαυμάζουν τον Αριστοτέλη και τον Θεόφραστο. Μερικοί μάλιστα σχεδόν προσκυνούν τον Γαληνό». Η χριστιανική θεολογία αναθεμάτισε ιδιαίτερα τις φυσικές επιστήμες».

Όπως πάμπολλες ιστορίες των χριστιανών, αποδεικνύεται κι αυτή με τους διωγμούς φανταστική… Μια θρησκεία με συναρμολόγηση επινοημένων ιστοριών.

ΠΕΡΑΣΤΙΚΑ ΣΑΣ!