ΑΙΣΧΥΛΟΣ - Ἀγαμέμνων (538-586)

ΧΟ. κῆρυξ Ἀχαιῶν χαῖρε τῶν ἀπὸ στρατοῦ.
ΚΗ. χαίρω, †τεθνᾶναι δ᾽ οὐκέτ᾽ ἀντερῶ θεοῖς.†
540 ΧΟ. ἔρως πατρῴας τῆσδε γῆς σ᾽ ἐγύμνασεν;
ΚΗ. ὥστ᾽ ἐνδακρύειν γ᾽ ὄμμασιν χαρᾶς ὕπο.
ΧΟ. τερπνῆς ἄρ᾽ ἦστε τῆσδ᾽ ἐπήβολοι νόσου,
ΚΗ. πῶς δή; διδαχθεὶς τοῦδε δεσπόσω λόγου.
ΧΟ. τῶν ἀντερώντων ἱμέρῳ πεπληγμένοι.
545 ΚΗ. ποθεῖν ποθοῦντα τήνδε γῆν στρατὸν λέγεις;
ΧΟ. ὡς πόλλ᾽ ἀμαυρᾶς ἐκ φρενός ‹μ᾽› ἀναστένειν.
ΚΗ. πόθεν τὸ δύσφρον; τοῦτ᾽ ἐπῆν στύγος στρατῷ;
ΧΟ. πάλαι τὸ σιγᾶν φάρμακον βλάβης ἔχω.
ΚΗ. καὶ πῶς; ἀπόντων κοιράνων ἔτρεις τινάς;
550 ΧΟ. ὡς νῦν τὸ σὸν δή, καὶ θανεῖν πολλὴ χάρις.
ΚΗ. εὖ γὰρ πέπρακται. ταῦτα δ᾽ ἐν πολλῷ χρόνῳ
τὰ μέν τις ἂν λέξειεν εὐπετῶς ἔχειν,
τὰ δ᾽ αὖτε κἀπίμομφα. τίς δὲ πλὴν θεῶν
ἅπαντ᾽ ἀπήμων τὸν δι᾽ αἰῶνος χρόνον;
555 μόχθους γὰρ εἰ λέγοιμι καὶ δυσαυλίας,
σπαρνὰς παρήξεις καὶ κακοστρώτους—τί δ᾽ οὐ
στένοντες, οὐ λαχόντες ἤματος μέρος;
τὰ δ᾽ αὖτε χέρσῳ· καὶ προσῆν πλέον στύγος·
εὐναὶ γὰρ ἦσαν δηΐων πρὸς τείχεσιν,
560 ἐξ οὐρανοῦ δὲ κἀπὸ γῆς λειμωνίας
† δρόσοι κατεψάκαζον, ἔμπεδον σίνος
ἐσθημάτων, τιθέντες ἔνθηρον τρίχα.
χειμῶνα δ᾽ εἰ λέγοι τις οἰωνοκτόνον,
οἷον παρεῖχ᾽ ἄφερτον Ἰδαία χιών,
565 ἢ θάλπος, εὖτε πόντος ἐν μεσημβριναῖς
κοίταις ἀκύμων νηνέμοις εὕδοι πεσών—
τί ταῦτα πενθεῖν δεῖ; παροίχεται πόνος·
παροίχεται δέ, τοῖσι μὲν τεθνηκόσιν
τὸ μήποτ᾽ αὖθις μηδ᾽ ἀναστῆναι μέλειν—
570 τί τοὺς ἀναλωθέντας ἐν ψήφῳ λέγειν,
τὸν ζῶντα δ᾽ ἀλγεῖν χρὴ τύχης παλιγκότου;
καὶ πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ.
ἡμῖν δὲ τοῖς λοιποῖσιν Ἀργείων στρατοῦ
νικᾷ τὸ κέρδος, πῆμα δ᾽ οὐκ ἀντιρρέπει·
575 ὡς κομπάσαι τῷδ᾽ εἰκὸς ἡλίου φάει
ὑπὲρ θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις·
«Τροίαν ἑλόντες δήποτ᾽ Ἀργείων στόλος
θεοῖς λάφυρα ταῦτα τοῖς καθ᾽ Ἑλλάδα
δόμοις ἐπασσάλευσαν ἀρχαῖον γάνος.»
580 τοιαῦτα χρὴ κλύοντας εὐλογεῖν πόλιν
καὶ τοὺς στρατηγούς· καὶ χάρις τιμήσεται
Διὸς τάδ᾽ ἐκπράξασα. πάντ᾽ ἔχεις λόγον.
ΧΟ. νικώμενος λόγοισιν οὐκ ἀναίνομαι·
ἀεὶ γὰρ ἥβη τοῖς γέρουσιν εὐμαθεῖν.
585 δόμοις δὲ ταῦτα καὶ Κλυταιμήστρᾳ μέλειν
εἰκὸς μάλιστα, σὺν δὲ πλουτίζειν ἐμέ.

***
ΧΟΡΟΣ
Του αχαϊκού στρατού, χαίρε, κήρυκα, χαίρε.
ΚΗΡΥΚΑΣ
Χαίρω· και τώρα αν θέλουν οι θεοί ας πεθάνω.
ΧΟΡΟΣ
540 Της πατρικής μας γης σε δάμασεν ο πόθος;
ΚΗΡΥΚΑΣ
Τόσος, που απ᾽ τη χαρά μου πλημμυρούν τα μάτια.
ΧΟΡΟΣ
Την ίδια θα ᾽χατε και σεις γλυκιάν αρρώστια.
ΚΗΡΥΚΑΣ
Τί πάει ο λόγος σου να πει; δωσ᾽ μου να νιώσω.
ΧΟΡΟΣ
Πως έδερνε και σας και μας ο ίδιος ο πόθος.
ΚΗΡΥΚΑΣ
Η χώρα που ποθούσαμε λες μας ποθούσε;
ΧΟΡΟΣ
Ναι και στενάζαμε συχνά απ᾽ τα φυλλοκάρδια.
ΚΗΡΥΚΑΣ
Και πόθε αυτός ο μαύρος πόνος της καρδιάς σου;
ΧΟΡΟΣ
Τόσον καιρό τη σιωπή βρήκα γιατρειά μου.
ΚΗΡΥΚΑΣ
Μήπως σαν λείπαμε φοβόσουνα κανένα;
ΧΟΡΟΣ
550 Τόσο, που ως λες και συ, χαρά μου ο χάρος θα ᾽ταν.
ΚΗΡΥΚΑΣ
Γιατ᾽ όλα βγήκαν σε καλό· μα μες στο διάβα
του χρόνου άλλα μας έρχονται δεξιά και πάλι
άλλα ζερβά· γιατ᾽ έξω απ᾽ τους θεούς, ποιός άλλος
θα χαρεί δίχως βάσανα όλη τη ζωή του;
Αν έλεα του κακού μας ταξιδιού τους μόχτους,
τ᾽ ανάριο ξεμπαρκάρισμα, το στρίμωγμά μας
στις στενές πάνω και κακόστρωτες κουβέρτες,
ποιά μέρα αστέναχτη ήτανε να μη μας λάχουν;
Στη στεριά πάλι το κακό ήταν πιο μεγάλο·
560 να ᾽χεις γιατάκι κάτ᾽ απ᾽ των εχτρών τα κάστρα
κι οι πάχνες απ᾽ τον ουρανό κι απ᾽ τα λιβάδια
της γης, αιώνιο βάσανο, μας περεχούσαν
κι άγρια την τρίχα επάνω μας κάναν των ρούχων.
κι αν πεις για το χειμώνα των πουλιών το χάρο,
που αβάσταγο κατέβαζε η χιονιά της Ίδας,
ή για τη ζέστη όταν ο πόντος δίχως κύμα
κι αγέρι στις μεσημερνές κοιμόνταν κοίτες —
μα τί να κλαίω γι᾽ αυτά; έχει περάσει ο πόνος
κι έχει περάσει τόσο για τους πεθαμένους,
που πια σκοπό δεν το ᾽χουνε ν᾽ αναστηθούνε.
570 Τί να τους λογαριάζομε τους πεθαμένους,
και τί να φέρνει ο ζωντανός τις λύπες πίσω;
Τις συμφορές τις στέλνω στο καλό να πάνε,
γιατί σε μας, πὄχομε μείνει απ᾽ το στρατό μας,
πλήθιο το κέρδος τις ζημίες αντισηκώνει,
που αξίζει αλήθεια μπρος σ᾽ αυτό το φως του ήλιου
να καυχηθούμε πάνω από στεριά και κύμα:
«Την πήρε των Αργείων ο στρατός την Τροία
κι αυτά για της Ελλάδος τους θεούς τα λάφυρα
στους ναούς των κρεμάσανε, λαμπρά στολίδια».
580 Κι όποιος ακούει αυτά, θα πρέπει να παινεύει
την πόλη και τους στρατηγούς και χάρη να ᾽χει
του Δία που τα ᾽φερε δεξιά. — Είπα ό,τι είχα.
ΧΟΡΟΣ
Με νίκησαν τα λόγια σου και δεν τ᾽ αρνιούμαι·
γιατ᾽ όσο γέρος, την αλήθεια κανείς πάντα
λαχταρά να μαθαίνει. Μα τα νέα που φέρνεις
πρώτα στο σπίτι και στην Κλυταιμνήστρα ανήκουν
μ᾽ όλο το δίκιο — μα κι εμέ ευτυχή με κάνουν.

Mόνος οδηγός μας, η Ταπεινότητα

«Ο πολεμιστής του φωτός δέχεται με ταπεινότητα αυτό που είναι, όχι σαν αυτολύπηση, αλλά σαν ζωντανή πρόκληση». Κάρλος Καστανέντα

Ο πατέρας γύρισε με καλοσυνάτο βλέμμα προς τον γιο του.

 -Ζητάνε έναν βοηθό, Γιε μου, σε στάβλο με άλογα. Τι λες να δουλέψεις εκεί;

- Γνωρίζω πατέρα, είπε το αγόρι δύσθυμα, ότι πρέπει να δουλέψω. Όμως θα μου ταίριαζε περισσότερο, να εκπαιδευτώ ως αναβάτης. Είναι όνειρό μου να μάθω να ιππεύω!

Ο πατέρας επανήλθε μετά από μέρες, με τον ίδιο ήρεμο τρόπο, και μίλησε με προσμονή στο γιο.

-Γιε μου, ζητάει ένας ευγενής κάποιον υπηρέτη, θέλεις να δουλέψεις εκεί;

-Πατέρα, παρόλο που είμαστε φτωχοί, είναι πολύ υποτιμητικό να υπηρετούμε.

Ο πατέρας από αγάπη για τον γιο, συνέχισε να ψάχνει, και ένα πρωί του είπε γεμάτος ενθουσιασμό:

-Γιε μου, νομίζω θα σου αρέσει, χρειάζεται κάποιος έναν βοηθό σε οπλοποιείο. Είναι καλή ευκαιρία να μάθεις μια τέχνη.

-Πατέρα, παρόλο που ζητώ και θέλω να χειρίζομαι ένα ωραίο ξίφος, οι συνθήκες εκεί είναι δύσκολες και βάναυσες.

Το αγόρι περιπλανήθηκε αρκετό καιρό πιστεύοντας ότι οι πραγματικές ευκαιρίες στη ζωή δεν εμφανίστηκαν ακόμη. Αναζήτησε κάποιον σοφό για να του δείξει την κατεύθυνση που τον περιμένει η μοίρα, για τη μεγάλη τους συνάντηση, για την εκπλήρωση ενός βασιλικού πεπρωμένου. Και ο σοφός βρέθηκε, και αφού άκουσε την ιστορία του αγοριού, τον κοίταξε με κατανόηση.

-Σου δόθηκε η ευκαιρία να δουλέψεις σε στάβλο, όμως ήσουν κοντόφθαλμος, δεν είδες ότι εφόσον δούλευες αφοσιωμένα και με συνέπεια, θα σου δινόταν η ευκαιρία να μάθεις την ιππική τέχνη...

Σου δόθηκε η ευκαιρία να δουλέψεις στο περιβάλλον ενός ευγενή, όμως δεν ήθελες να γονατίσει, είδες μόνο ότι θα υπηρετούσες, όχι πως εκεί θα μάθαινες τους τρόπους και τις συνήθειες ενός ευγενή.

Σου δόθηκε η ευκαιρία να εργαστείς σε οπλοποιείο, μαθαίνοντας με τον χρόνο την χρήση των όπλων, όμως εσύ αρνήθηκες..

Άραγε τι ονομάζει κάποιον ιππότη;

Δεν είναι το άλογο, το σπαθί και η ευγένεια; Ένας ιππότης με ζήλο, αφοσίωση και γενναιότητα, μπορεί να γίνει βασιλιάς.

Χρειάζεται πάντα να θυμάσαι ότι ανάλογα με τις γνώσεις που θα αποκομίσει κάποιος, θα προσελκύει τις ανάλογες ευκαιρίες και εμπειρίες.

Ακόμη κι αν γεννιόσουν ιππότης, θα είχες διαφορετικές προκλήσεις να διαχειριστείς. Όχι καλύτερες ή χειρότερες - αυτά είναι καμώματα του νου -, απλά διαφορετικές.

Το να ανταποκρίνεσαι σε ό,τι βρίσκεται στο δρόμο σου με ζέση και ενθουσιασμό, σε θέτει αυτόματα υποψήφιο για να σου αποκαλυφθεί κάτι πολύ μεγαλύτερο.

Ακριβώς επειδή δεν γνωρίζουμε το σχέδιο που έχει η ζωή για μας, ο μόνος οδηγός μας είναι η Ταπεινότητα.

Συναντώντας αυθεντικά τον Άλλο μέσα στη σχέση

Σχέση, σχετίζομαι ...έννοιες που αναφέρονται στην ομοιότητα, την αναφορά καθώς επίσης και την αλληλεξάρτηση που υπάρχει σε δύο η περισσότερα άτομα. Βασική αρχή, όπως όλοι γνωρίζουμε, οποιασδήποτε βιολογικής, ψυχολογικής ή κοινωνιολογικής μελέτης και έρευνας, θεωρείται η αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον. Το άτομο δεν μπορεί να μεγαλώσει και να επιβιώσει χωρίς αυτό.

Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς να αναπνεύσουμε το οξυγόνο από τον αέρα που μας περιβάλλει, δεν μπορούμε να αναπτυχθούμε σωματικά εάν δεν καταναλώσουμε φαγητό, δεν θα μπορούσαμε επίσης να κάνουμε λόγο για την επικοινωνία μέσω της ανάπτυξης της γλώσσας χωρίς την παρουσία των ανθρώπων. Αυτά και αλλά πολλά παραδείγματα υποδηλώνουν την άρρηκτη σχέση ανάμεσα στο άτομο & το περιβάλλον, ανάμεσα στο Εγώ & το Εσύ, στο Εγώ & του Άλλους.

Η πρωταρχική συνάντηση μας στο περιβάλλον.

Από τη στιγμή της άφιξης του νεογέννητου βρέφους από το ζεστό, σκοτεινό, καταφύγιο της  μήτρας σε μια ψυχρή, άπλετα φωτισμένη και εκκωφαντική αίθουσα του μαιευτηρίου, το βρέφος βιώνει την απώλεια, όπως και η μητέρα βέβαια, μέσω του φυσικού αποχωρισμού από την κοιλιά της και ταυτόχρονα την ίδια στιγμή μαθαίνει να επιβιώνει από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του, αναπνέοντας οξυγόνο από αυτό.

Ο ψυχίατρος Otto Rank, ένας από τους πρώτους και αξιόλογους μαθητές του Φρόυντ πίστευε ότι η γέννηση θεωρείται το πρώιμο τραύμα για το βρέφος. Έτσι λοιπόν το μωρό έρχεται στον κόσμο, βιώνοντας μια απώλεια παράλληλα όμως υπάρχει έντονα και η ανάγκη για σύνδεση με το περιβάλλον.

Ο Martin Buber, ανθρωπιστής φιλόσοφος και βασικός υποστηρικτής της Gestalt υποστήριζε ότι σε όλους μας υπάρχει η έμφυτη ανάγκη για ένωση με τον κόσμο, μια ανάγκη που είναι αρχικά δοσμένη από την κοιλιά της μητέρας μας. Αυτή λοιπόν την ανάγκη το άτομο την αναζητά σε όλη την πορεία της ζωή του διότι χωρίς τη σύνδεση, την αλληλεπίδραση, το σχετίζεσθαι με το περιβάλλον δεν μπορεί να αναπτυχτεί.

Ανάγκη για σύνδεση - Ανάγκη για εξατομίκευση.

Πως η παρουσία αναπτυξιακών κενών/ εμποδίων κατά τα πρώτα στάδια της ζωή μας επηρεάζει σημαντικά το πώς σχετιζόμαστε με τους άλλους στην ενήλικη ζωή μας.

Το μωρό περνώντας από την φάση συγχώνευσης με την μητέρα του, όπου δεν μπορεί να κατανοήσει σωματικά και ψυχολογικά τον εαυτό του ως μια ξεχωριστή οντότητα, στη συνέχεια αρχίζοντας σιγά- σιγά να  συντονίζει τις αισθητηριακές κινήσεις και να ελέγχει την κινητική του συμπεριφορά μαθαίνει να αναγνωρίζει την ύπαρξη ενός κόσμου έξω από αυτό και να αντιλαμβάνεται τα ατομικά του όρια π.χ. μέσα από το βλέμμα, το άγγιγμα της μητέρας του και την ανταπόκριση του σε αυτήν (ανταποδίδοντας το χαμόγελο, ακουμπώντας αντίστοιχα).

Στη συνέχεια από το 2^ο έως το 6^ο έτος της ζωή του, το παιδί μπαίνει σε μια διαδικασία να αυτονομηθεί, ασκώντας την βούληση του και προσπαθώντας να πάρει πρωτοβουλίες για τις δραστηριότητες του. Εάν λοιπόν σε αυτή την αναπτυξιακή φάση της ζωή του το περιβάλλον παρουσιάζει υπερπροστατευτική συμπεριφορά, με την έννοια ότι δεν ενισχύει την αυτονομία, δεν επιβραβεύει τα επιτεύγματα του αλλά αντιθέτως υπονομεύει κάθε κίνηση για διαφοροποίηση του, επικρίνει κάθε προσπάθεια  για ενεργητική πρωτοβουλία του, τότε το παιδί νιώθει έντονα ντροπή, αμφιβολία για το εάν μπορεί να κατορθώσει πράγματα μόνο του και φυσικά αισθάνεται ένοχα για τις προσπάθειες του και μαθαίνει ότι δεν μπορεί να στηριχτεί στις δικές του δυνάμεις αλλά για οτιδήποτε επιδιώξει να κάνει θα πρέπει να έχει πάντα την επιβεβαίωση από το περιβάλλον του.

Έτσι λοιπόν το αίσθημα της ντροπής, της ενοχής και της αμφιβολίας συνοδεύει το άτομο και στην ενήλικη ζωή του, κατά την οποία σχετίζεται με τα άλλα άτομα, συνάπτοντας σχέσεις εξάρτησης.

Σχέσεις στις οποίες βρίσκεται μόνιμα σε κατάσταση συμβολής με τον απέναντι του. Συγκεκριμένα το άτομο δεν μπορεί να διακρίνει που τελειώνει το όριο και που αρχίζει το όριο του άλλου ατόμου, δεν μπορεί δηλαδή να αναγνωρίσει την διαφορετικότητα που τους ξεχωρίζει, αδυνατεί να πει "όχι" και  θέλει να μην υπάρχει ποτέ διαφωνία μεταξύ τους. Άλλωστε για ένα άτομο που είναι σε συμβολή με το περιβάλλον του η διαφωνία φαντάζει στα μάτια του ως απειλή «εάν εκφράσω την άποψη μου ή το συναίσθημα μου ή την συμπεριφορά μου εάν δηλαδή διαφοροποιηθώ τότε θα με εγκαταλείψεις (επανάληψη του μοτίβου εξάρτησης που είχε ως παιδί, το παιδί θέλει να αυτονομηθεί όμως το περιβάλλον του επιβάλλει τις δικές του ανάγκες, συναισθήματα. Για να μπορέσει λοιπόν να επιβιώσει το παιδί και να διατηρήσει τη σύνδεση με τους γονείς μαθαίνει πάντα να καθοδηγείται από αυτούς). Άρα δεν δημιουργείται αληθινή σύνδεση με τους άλλους γιατί το άτομο δεν εκφράζει τις ανάγκες του, προσπαθεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες, τις απαιτήσεις των άλλων ανθρώπων υποβαθμίζοντας εντελώς τις δίκες τους ή μπορεί και να μην τις αναγνωρίζει καν.

Έτσι λοιπόν δεν μιλάμε για μια σχέση αυθεντική αλλά μια αυταπάτη καθώς το Εγώ είναι μικρό και το Εσύ είναι ΤΕΡΑΣΤΙΟ στη σχέση.

Παράλληλα, στον αντίποδα της συμβολής, βρίσκεται ο εγωτισμός.
Ο εγωτισμός αποτελεί και αυτός έναν μηχανισμός άμυνας ή εμπόδιο στην επαφή.

Σε αυτή την περίπτωση το άτομο ως παιδί είχε καλλιεργήσει από το περιβάλλον του να είναι παρα πολύ αυτόνομο. Συνήθως οι γονείς σε αυτή την περίπτωση παρουσιάζονται ψυχροί απέναντι στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού και συχνά έχουν έντονη απαίτηση από αυτό να παίρνει αποφάσεις μόνο του και να πρέπει γνωρίζει να κάνει πράγματα που ωστόσο δεν ανταποκρίνονται στην ηλικία του. Έτσι λοιπόν ως ενήλικας θεωρεί ότι μπορεί να καλύψει μόνος του τις ανάγκες του και ενδιαφέρεται κυρίως για αυτές μη αναγνωρίζοντας τις ανάγκες των άλλων. Σε αυτή την σχέση το Εγώ είναι ΤΕΡΑΣΤΙΟ και το Εσύ μικρό.

Είναι σημαντικό να διευκρινίσω πως και στις δυο περιπτώσεις το άτομο επιθυμεί κατά βάθος να ενωθεί με τον άλλο (όπως ανάφερα στην αρχή, η σύνδεση είναι έμφυτη ανάγκη όλων μας) αλλά φοβάται πως είτε θα απορριφθεί είτε δεν μπορεί να δεσμευτεί στη σχέση.

Συν-δημιουργώντας  μέσα στην σχέση

Ο Martin Βuber, μιλώντας για την σχέση υποστήριξε πως για να υπάρξει «αυθεντικός διάλογος» μέσα στην θεραπευτική σχέση, χρειάζεται να είναι παρόντα, κάποια συγκεκριμένα στοιχεία: παρουσία, αυθεντική και ανεπιφύλακτη επικοινωνία, συμπερίληψη, και επιβεβαίωση. Όλα αυτά τα στοιχεία ωστόσο δεν περιορίζονται μόνο στο δωμάτιο της ψυχοθεραπείας αλλά είναι απαραίτητα σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις είτε αυτές είναι φιλικές, είτε είναι ερωτικές, είτε αφορά τη σχέση γονέα- παιδιού κ.α.

Mέσα σε μια σχέση είμαστε παρόντες και επιτρέπουμε στον εαυτό τους να επηρεαστούμε από την εμπειρία του άλλου, να συμπεριλάβουμε αυτή την εμπειρία μαζί με την δική μας, εννοώντας να κατανοήσουμε πως νιώθει, σκέπτεται ο άλλος όπως επίσης και πώς επιδρά αυτό σε εμάς, χωρίς να νιώσουμε μέσα σε αυτή τη συνθήκη ότι θα χάσουμε την αίσθηση του εαυτού μας ή αντίθετα να ενδιαφερόμαστε αποκλειστικά για την αίσθηση του εαυτού μας με το να θέλουμε να ασκήσουμε κριτική ή να επιβληθούμε. 

Μια σχέση αναπτύσσεται όταν δυο άνθρωποι ο καθένας με την δική του ξεχωριστή προσωπική ιστορία, τις προσωπικές ανάγκες, αναγνωρίζουν και αποδέχονται τις μεταξύ τους διαφορές, πέρα από τα κοινά σημεία που τους συνδέουν. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από δύο μονολόγους.
Είναι δύο άνθρωποι εμπλεκόμενοι σε μια ουσιαστική ανταλλαγή που δεσμεύονται όχι μόνο ο καθένας να εκφράζει στον άλλο τον εαυτό του και να είναι δεκτικός στην έκφραση του άλλου. Σημαίνει κυρίως να επιτρέπει στο αποτέλεσμα να καθορίζεται από το ανάμεσα, να συν-δημιουργείται το Εμείς από το Εγώ- Εσύ αντί να ελέγχεται από κάποιον από τους δυο.

Το Εγώ δεν αναπτύσσεται χωρίς το Εσύ, ούτε το Εσύ χωρίς το Εγώ.

Οι ουσιαστικές νίκες είναι το άθροισμα των επαναστάσεων μας

“Επαναστατώ, άρα υπάρχω” διακήρυξε με περίσσιο στοχασμό και πνευματική τόλμη ο Αλμπέρ Καμύ και η επανάσταση αυτή που οραματίστηκε είναι πολυδιάστατη με αρκετές απολήξεις οι οποίες διαρθρώνονται στην κοινωνία, στην πολιτική, στις τέχνες ακόμη και στα συναισθήματα.

Μάλλον το όραμα του πνευματικού περιπατητή θα μπορούσαμε να διισχυριστούμε σήμερα μετά πάσης βεβαιότητος ότι έχει ατονήσει και ξεθωριάσει απογοητευτικά καθώς η επανάσταση της νόησης παρέδωσε τα σκήπτρα της «μάλλον» στο αντίπαλο δέος της που δεν είναι άλλος από τον πνευματικό λήθαργο και την ολική καθίζηση της εσωτερικής αναζήτησης. Και αυτό το «ακανθώδες ρόδο» ευδοκιμεί και ακμάζει διότι τα πολυποίκιλα ξεπέσματα αλλά και οι πνευματικές διολισθήσεις της εποχής δεν αφήνουν άλλα περιθώρια για την φυγή από την ασχήμια της αβύσσου αυτής.

Ακρογωνιαίος και αδιαφιλονίκητος λίθος της εν λόγω επανάστασης δεν είναι άλλος από την ανεξάντλητη εξερεύνηση αλλά και εξεύρεση της αλήθειας, η οποία για να ανακαλυφθεί, να αναδειχθεί αλλά και να κυριαρχήσει απαιτείται τόλμη, θάρρος και σθεναρότητα, προνό..ιο μάλλον που εξικνείται προτού κάνει την εναρκτήρια προσπάθειά του. Και επανάσταση η οποία ξεκινά με ελατήρια πέραν της εκμαίευσης, καθώς και της εξόρυξης της σημερινής πολύπαθης αλήθειας καταντά να ευτελίζει αλλά και να οδηγεί στο ικρίωμα την επανάσταση αυτή η οποία ξεκίνησε ούσα δηλητηριασμένη και νοσούσα συθέμελα.

Και η αλήθεια πλαγιάζει με την αδιάλειπτη αμφισβήτηση καθώς οι δύο θεμελιώδεις αυτές αξίες έχουν το σπάνιο και συνάμα σπουδαίο χαρακτηριστικό η μια να υποβαστάζει και να ενισχύει την άλλη, δύο σπιθαμές θα λέγαμε που πρέπει να συντρέχουν παραλλήλως για να ενσαρκώσουν την φλόγα του επαναστατικού γίγνεσθαι.

Η αμφισβήτηση αυτή πρέπει να διαπνέεται από μια χωροχρονική αταξία, ακόμη και ανεμελιά, η οποία θα εγείρει ερωτηματικά και ταλαντώσεις για όσα πολλές φορές θαρρούμε πως είναι ευνόητα και αδιάσειστες παραδοχές, για όσα περνούν απαρατήρητα επειδή τάχα ομοιάζουν με δεδομένες καταστάσεις, μα αυτό που ομοιάζει με αληθές ενδέχεται να είναι μια φρικτή αποσάθρωση της εικαζόμενης αλήθειας, ένα «φαίνεσθαι» δηλαδή που έχει επιστεγαστεί από ένα ανυπόστατο και ταυτοχρόνως πεπλανημένο «είναι».

Η αμφισβήτηση συνιστά την αέναη προσπάθεια για να επιτευχθεί η ανάβλυση του σώματος της αλήθειας και μόνον εκείνη μπορεί να εξιλεώσει και να εξαγνίσει όσα οι καιροί βεβηλώνουν και καταποντίζουν στο ανείπωτο έρεβος.

Η θήρευση, ωστόσο, της αλήθειας αλλά και η βίωση της τέρψης που προσφέρεται απλόχερα μέσω της αποκρυστάλλωσής της είναι γνωρίσματα του επαγρυπνούντος νου καθώς για να αποστατήσει το πνεύμα αλλά και για να ανατρέψει τα «ακατάλυτα δόγματα» που εδραιώνουν την παρουσία τους απαιτείται σύνεση, τόλμη, διαύγεια, παρρησία, ακόμη και πάθος για την αντίληψη νέων ουρανών.

Πραγματοποιώντας μία μικρή διαφοροποίηση στην διακήρυξη του Καμύ θα λέγαμε, με όσα ήδη έχουμε αναφέρει, ότι επαναστατώ σημαίνει πως επιβεβαιώνω την ουσιαστική ενύπαρξή μου στον κόσμο αυτό αφού η επανάσταση σημαίνει λύτρωση, μα κυρίως σημαίνει ολική κατάκτηση της ποθεινής και ακατάλυτης ελευθερίας, της αξίας εκείνης που πάντοτε θα ενατενίζεται με πάθος και λαχτάρα από το πνευματώδες ανθρώπινο γένος. Πρόκειται λοιπόν για ένα όχι, για μια αταλάντευτη γραμμή, για μια ουσιαστική ανακάλυψη, ιδίως όμως για μια σθεναρή αντίσταση.

Ο χρόνος που περνάμε μόνοι μας βοηθά στη διαμόρφωση υγιών σχέσεων

Όταν σκεφτόμαστε τις φράσεις «ερωτική σχέση», συνήθως σκεφτόμαστε την παρουσία μιας στενής σχέσης, μιας οικειότητας ανάμεσα σε δύο ανθρώπους. Ο στενός δεσμός περιλαμβάνει την αμοιβαία ειλικρίνεια, την αυθεντικότητα και την έκθεση.

Έχει να κάνει με την απομάκρυνση της μάσκας που φοράτε από το πρόσωπό σας και του τείχους που έχετε χτίσει, για να προστατεύσετε την καρδιά, την αυτοεκτίμηση και τα συναισθήματά σας. Έχει να κάνει με το να αφήσετε τον άλλο να δει όλες τις πλευρές του ποιοι είστε, που βρίσκεστε και τι φοβάστε.

Και είναι αρκετά φυσιολογικό να βλέπετε με λίγο τρόμο αυτή τη διαδικασία. Αποτελεί, ομολογουμένως, ένα ρίσκο και έτσι, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που διατηρούν τις άμυνές τους, εμμένουν σε αυτές, λόγω της δύναμής που έχουν οι άλλοι να επιδρούν στα συναισθήματα, τις στάσεις, τις σκέψεις και στη συμπεριφορά.

Εντούτοις, υπάρχει άλλο ένα είδος οικειότητας που μπορεί να είναι το ίδιο δύσκολο για ορισμένους- η στενή σχέση με τον εαυτό μας. Σχετίζεται με το χρόνο ενδοσκόπησης, το ποιοι είστε, πού πάτε και πού θέλετε και πρόκειται να πάτε.

Έχει να κάνει με το να σταματήσετε να λέτε στον εαυτό σας να λέει τα ψέματα που θέλει να ακούσει. Σχετίζεται με την αναγνώριση των φόβων που σας περιορίζουν, τις πεποιθήσεις που σας εμποδίζουν να πιστέψετε στον εαυτό σας και στα φανταστικά εμπόδια που σας κρατούν μακριά από τους στόχους σας.

Ο αναστοχασμός σας βοηθά να επανασυνδεθείτε με το άτομο που είστε (ή ήσασταν), όταν μια σχέση εμφανίζεται. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί: «Είμαι ένα άτομο με το οποίο θα ήθελα να έχω σχέση;». Αν όχι, ίσως θα έπρεπε να κάνετε κάτι. Αναγνωρίστε τις εκφάνσεις του εαυτού σας που μπαίνουν εμπόδιο στις σχέσεις με τους άλλους και τον εαυτό σας. Αποτελεί το πρώτο βήμα για να τις απαλείψετε στη συνέχεια.

Βρείτε χρόνο για υγιή μοναξιά και αυτή θα σας δώσει το χώρο για ειλικρινή αυτοαξιολόγηση, όπως και αυτo-αποδοχή, ακόμα και για παλιότερες επιλογές που τώρα εύχεστε να μην είχατε κάνει.

Ο αναστοχασμός μας ωθεί προς τα εμπρός

Ο αναστοχασμός και η υγιής μοναξιά δεν χρησιμεύουν στο αναμάσημα των αρνητικών εμπειριών της ζωής σας. Σχετίζονται με την αποδοχή του τι ισχύει στην πραγματικότητα και τον καθορισμό του τι δεν θέλετε πια να ισχύει, ώστε να μπορείτε να συνεχίσετε στο προσωπικό σας ταξίδι στη ζωή.

Όσο για τις «αποσκευές» που ο καθένας από εμάς κουβαλά μαζί του- από σχέση σε σχέση, από μέρος σε μέρος, από λεπτό σε λεπτό- εμείς οι ίδιοι έχουμε τη δύναμη να τις αποδεχτούμε ή να τις αφήσουμε πίσω μας. Λένε ότι η ευτυχία αποτελεί επιλογή κι αν τα παρελθοντικά σας λάθη και οι αποτυχίες σας σας κρατούν στον πάτο, τότε είναι επιλογή σας να τα ξεφορτωθείτε.

Ο χρόνος που περνάμε μόνοι μας δεν είναι ποτέ χαμένος

Μια συνήθεια που ενθαρρύνει την υγιή μοναξιά μπορεί να είναι ο καθημερινός, αναστοχαστικός περίπατος, ασχέτως του χρόνου που χρειάζεστε. Όταν το σώμα σας είναι σε κίνηση, κινητοποιείτε ένα είδος δημιουργικής διαδικασίας και καταπολεμάτε κάθε τάση προς την κατάθλιψη.

Μια άλλη ευκαιρία είναι στο ξεκίνημα ή στο τέλος της εργασιακής σας μέρας. Πηγαίνετε στη δουλειά λίγο νωρίτερα ή μείνετε λίγο αργότερα. Χρησιμοποιήστε αυτό το χώρο για ήρεμο αναστοχασμό, για να αναγνωρίσετε τους στόχους της ημέρας. Είτε βρίσκεστε στο αυτοκίνητό σας, είτε στο παγκάκι ή στο γραφείο σας, αφήστε τον εαυτό σας να συλλογιστεί ποιο θα είναι το επόμενό σας βήμα.

Δημιουργήστε το χρόνο για να γράφετε σε ημερολόγιο και αυτή η συνήθεια θα σας δώσει τη μοναδική ευκαιρία να εξετάσετε και την παραμικρή λεπτομέρεια της καθημερινότητάς σας. Ορισμένες από τις πιο αποκαλυπτικές στιγμές συμβαίνουν όταν εκφράζει κάτι δυνατά.

Είναι εκπληκτική η δύναμη των λέξεων. Είτε οι λέξεις είναι απλά η δήλωση μιας αλήθειας ή η αποκρυστάλλωση ενός σχεδίου, μόλις ονοματίσετε την ιδέα, έχετε δώσει στον εαυτό σας τη δύναμη να προχωρήσει προς το μέλλον. Οι λίστες επίσης είναι το ίδιο χρήσιμες, έχουν παρόμοια δύναμη επίδρασης πάνω σας.

Δίνοντας στον εαυτό σας την ευκαιρία να αναπτύξει ένα ισχυρότερο επίπεδο δεσμού με τον εαυτό σας, δίνετε στον εαυτό σας μια ώθηση, για να φτάσει σε μεγαλύτερα βάθη ή ύψη, ώστε εκεί να δημιουργήσετε γερές και υγιείς σχέσεις. Αν δεν μπορείτε να αντικρίσετε τον εαυτό σας στα μάτια, αν δεν μπορείτε να τον αποδεχτείτε, ήρθε η ώρα να μείνετε για λίγο μόνοι.

Ποτέ δεν είναι αργά να γίνεις αυτός που θα ήθελες να είσαι

Ποτέ δεν είναι αργά για να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου, ποτέ δεν είναι αργά να γίνεις αυτός που θα ήθελες να είσαι. Μην επιτρέπεις στα πρέπει των άλλων να κατευθύνουν τη ζωή σου, μην αφήνεις το μπαμπούλα της ηλικίας να σε σκιάζει και να μη σε αφήνει να χαρείς τη ζωή. Ακόμα και τα λεπτά της ζωής μας αυτής είναι πολύτιμα, μην τα αφήνεις να περνάνε και να ξοδεύονται σε αυτολύπηση, θυμούς και περιττά άγχη.

Μη στεναχωριέσαι που δεν ασχολήθηκες με αυτά που αγαπούσες. Ξεκίνησε να τους δίνεις σημασία σήμερα. Χρήματα μπορείς να δημιουργήσεις, ο πολύτιμος χρόνος, όμως που φεύγει, δεν πρόκειται να επιστρέψει ξανά.

Μην επιτρέπεις σε μικρές στεναχώριες να σε καταβάλλουν και μην αφήνεις το δηλητήριο των κακεντρεχών ανθρώπων να σε πληγώνει. Μην τους ακούς όταν σου λένε πως δεν έχεις πια περιθώρια να πετύχεις. Στη ζωή πετυχαίνει εκείνος που πιστεύει στην αξία των στόχων του και όχι εκείνος που έχει έναν συγκεκριμένο αριθμό ηλικίας στην ταυτότητά του.

Γιατί είναι ευλογία να μεγαλώνεις, είναι η απόδειξη πως ζεις τη ζωή και αυξάνεις τις εμπειρίες σου, όπως ένα δέντρο το οποίο ριζώνει με τα χρόνια περισσότερο στη γη. Η ηλικία δεν υπάρχει για να μας γεμίζει με άγχος για τα απραγματοποίητα όνειρα που δεν έχουμε προλάβει να εκπληρώσουμε, αλλά για να μας διδάξει πως πρέπει να την αξιοποιούμε για αυτά που θέλουμε πραγματικά.

Καθάρισε την ψυχή σου από τα μίση, άφησε τη ζωή να αποδώσει στον καθένα τις πράξεις του. Μην τα κλαις τα χρόνια που πέρασαν, οι πιο όμορφες στιγμές δεν έχουν έρθει ακόμα.

Άφησε για λίγο το κινητό στην άκρη και τις ατελείωτες υποχρεώσεις και σκέψου μέσα σου ποιος θα ήθελες να είσαι πραγματικά. Και μετά, ξεκίνησε να γίνεσαι αυτός ο άνθρωπος, αργά και μεθοδικά. Με όλο σου το κορμί και με όλη σου την ψυχή.

Μην τα κλαις τα χρόνια που περνάνε, τα καλύτερα δεν έχουν έρθει ακόμα…

Αν ακούσουμε ο ένας τον άλλο, ίσως μάθουμε κάτι

Αν σε ακούσω, μπορεί να μάθω κάτι από σένα.

Αν με ακούσεις, μπορεί να μάθεις κάτι από μένα.

Λείπει η προσοχή στις συνομιλίες μας, καθώς βιαζόμαστε να απαντήσουμε. Προτού ολοκληρώσει ο άλλος την πρότασή του, εμείς έχουμε ήδη σχηματίσει στο μυαλό μας την απάντηση. Επειδή είναι σημαντικό για τον εγωισμό μας να έχουμε απαντήσεις σε όλα. Και γρήγορα.

Ζούμε στην εποχή της επιτάχυνσης και της αλαζονείας. Πώς είναι δυνατόν να γνωρίζουμε τα πάντα στο άπειρο σύμπαν, όταν μάλιστα συχνά δε γνωρίζουμε τον ίδιο μας τον εαυτό; Ο Σωκράτης είχε την τόλμη να πει: ένα ξέρω, ότι τίποτα δεν ξέρω. Μόνο με την αποδοχή της άγνοιάς μας μπορούμε να προχωρήσουμε στη μάθηση, ρωτώντας ή αφουγκραζόμενοι.

Μην προσπερνάς τη σοφία της καθημερινής ζωής. Κάθε μέρα, ακόμα κι αν μοιάζει με ρουτίνα, είναι ένα καινούργιο βιβλίο, γεμάτο γνώσεις. Κάθε άνθρωπος, όσο απλός κι αν σου φαίνεται, είναι μια ολόκληρη βιβλιοθήκη, ένα κράμα σκέψεων και εμπειριών.

Εφόσον είμαστε όλοι μέρος αυτού του κόσμου, ο καθένας μας κουβαλάει ένα κομμάτι του παζλ που τον συνθέτει. Χωρίς αυτό το κομματάκι, όσο μικρό κι αν είναι, η τεράστια εικόνα έχει ένα ανεπανόρθωτο κενό.

Γι’ αυτό, σεβάσου τον καθένα για το κομματάκι της γνώσης που μεταφέρει, είτε είναι (ή θεωρείς ότι είναι) σωστή, είτε λανθασμένη, είτε βαθιά, είτε επιφανειακή. Αλληλεπιδρώντας με τη δική σου και των άλλων, μετασχηματίζεται στην πορεία από ένα ακατέργαστο πέτρωμα σε ένα διαυγές, λαμπερό πετράδι. Αν είσαι δεκτικός, όσο και προσεχτικός, θα μετασχηματιστεί και το δικό σου, χωρίς να ραγίσει ή να σπάσει.

Οι γλάροι δεν ταξιδεύουν κόντρα στη φορά του ανέμου.
Τα καλάμια δεν παρασέρνονται αντίθετα από τη ροή του ποταμού.

Και τα λόγια δεν ακούγονται από την απέναντι πλευρά της όχθης.
Κάποιος πρέπει να διασχίσει την όχθη.

Άκουσε λοιπόν τα διδάγματα που σου ψιθυρίζει κάθε στιγμή, κάθε συνάντηση, κάθε θρόισμα των φύλλων που πέφτουν στο διάβα σου.

Δεν έχουμε εχθρούς. Έχουμε μόνο δασκάλους

Ο Ζεμπού, ένας νεαρός σαμουράι, είχε ερωτική σχέση με τη γυναίκα του ανωτέρου του. Όταν η ιστορία αποκαλύφθηκε, ο νεαρός έσφαξε τον ευγενή σε αυτοάμυνα και ύστερα κατέφυγε σε μια μακρινή επαρχία.

Μη μπορώντας να βρει δουλειά, έγινε κλέφτης, μέχρι που ένα πρωί, σε μια αστραπή βαθιάς κατανόησης, ο Ζεμπού είδε πώς είχε καταντήσει η ζωή του. Για να εξιλεωθεί για το κακό που είχε κάνει, αποφάσισε να κάνει κάποια καλή πράξη, ως ειλικρινή ένδειξη μεταμέλειας.

Λίγο αργότερα, ενώ περπατούσε σε έναν επικίνδυνο δρόμο δίπλα σ’ έναν γκρεμό που είχε γίνει αιτία να σκοτωθούν πολλοί άνθρωποι, αποφάσισε να ανοίξει ένα τούνελ μέσα απ’ το βουνό, για να μην αναγκάζονται οι οδοιπόροι να περνούν από εκείνο τον επικίνδυνο δρόμο.

Τη μέρα ζητιάνευε για να εξασφαλίζει την τροφή του και τη νύχτα έσκαβε. Τριάντα χρόνια αργότερα, όταν το τούνελ είχε φτάσει τα 650 μέτρα και χρειαζόταν λίγους μόνο μήνες για να ολοκληρωθεί, ο Ζεμπού βρέθηκε μπροστά στον Κατσούο, ένα νεαρό σαμουράι που είχε έρθει για να τον σκοτώσει και να εκδικηθεί έτσι το θάνατο του πατέρα του, εκείνου του ευγενούς που ο Ζεμπού είχε σκοτώσει πριν από πολλά χρόνια.

Όταν ο Ζεμπού βρέθηκε αντιμέτωπος με το σπαθί του Κατσούο, είπε: «Μετά χαράς θα σου δώσω τη ζωή μου, αν μ’ αφήσεις να ολοκληρώσω το έργο μου». Έτσι, ο Κατσούο περίμενε ανυπόμονα καθώς οι μήνες περνούσαν και ο Ζεμπού εξακολουθούσε να σκάβει.

Βλέποντας ότι ο Ζεμπού κόντευε να τελειώσει και έχοντας βαρεθεί να μην κάνει τίποτα, ο Κατσούο άρχισε να βοηθάει στο σκάψιμο.

Καθώς οι δυο τους δούλευαν πλάι-πλάι, ο Κατούο κατέληξε να θαυμάζει την ισχυρή θέληση και την αποφασιστικότητα του μεγαλύτερου άντρα. Κάποια στιγμή το τούνελ τελείωσε. Οι ταξιδιώτες μπορούσαν πια να περνούν με ασφάλεια.

Τότε ο Ζεμπού στράφηκε στο νεαρό με το σπαθί. «Το έργο μου τελείωσε. Τώρα μπορείς να μου κόψεις το κεφάλι».

Τα μάτια του Κατσούο πλημμύρισαν δάκρυα, και του είπε: «Πώς μπορώ να κόψω το κεφάλι του ίδιου μου του δασκάλου;»

Όπως λέει και το παλιό γνωμικό: «Δεν έχουμε φίλους. Δεν έχουμε εχθρούς. Έχουμε μόνο δασκάλους».

Βλέπε τη σοφία με οποιαδήποτε μορφή κι αν εμφανίζεται.

Αναβλητικότητα: Aπό τους μεγαλύτερους εχθρούς στη ζωή μας

Αναβάλλουμε την ίδια τη ζωή μας περιμένοντας.. Τι περιμένουμε; Την τέλεια δουλειά, τον τέλειο σύντροφο, περισσότερα χρήματα, πλουσιότερα υλικά αγαθά, τα πράγματα να ήταν λίγο ή περισσότερο διαφορετικά από ό,τι σήμερα: απαραίτητες προϋποθέσεις για να αισθανθούμε ικανοποίηση, χαρά.

Και μέχρι να έρθουν, τι κάνουμε; Μάλλον μιζεριάζουμε σε αυτό που εμείς θεωρούμε χρήσιμο ή ακόμη και απαραίτητο για εμάς.

Και τι χάνουμε; Το «τώρα». Τις στιγμές του παρόντος. Το παρελθόν δεν ξαναγυρίζει, είναι σαν την ορμητική ροή του ποταμού, πηγαίνει μπροστά δυνατά, μόνο μπροστά… Το μέλλον πάλι σαν να είναι φυλαγμένο σε επτασφράγιστο κιτάπι. Όμως, μας μένουν οι μοναδικές στιγμές του «τώρα», αυτής εδώ της στιγμής που μόλις έφυγε και δε έρθει πίσω.

Θα μου πείτε «η πληρότητα... τι είναι;». Η αλήθεια είναι ότι πώς θα μπορούσαμε να νιώσουμε πλήρεις με τις συνεχώς εναλλασσόμενες συνθήκες ζωής μας; Όλα βρίσκονται σε μία διαρκή ροή, μετάλλαξη, σαν να μη μένει τίποτα το ίδιο με το πέρασμα του χρόνου, υλικά ή έμψυχα.

Ακόμη κι εμείς οι ίδιοι αλλάζουμε, μέσα μας. Έτσι, αναπόφευκτα φοράμε ένα διαφορετικό ζευγάρι γυαλιών, για να δούμε τον κόσμο. Ελπίζω να είναι πιο ζωηρά τα χρώματα που βλέπουμε, πιο φωτεινά τα σκηνικά που μας περιβάλλουν με το πέρασμα των χρόνων, με τα καινούρια μας γυαλιά κάθε φορά.

Όμως, ναι, μπορούμε να νιώσουμε ικανοποίηση, μπορούμε να νιώσουμε τη χαρά, το πάθος, την ηρεμία σε κάθε στιγμή που μας δίνει ζωή!

Γιατί… έχετε σκεφτεί… πόσα χρόνια ακόμη θα ζήσουμε; Κανείς δεν ξέρει. Γιατί να έχουμε το βλέμμα μας στραμμένο στο «πολυπόθητο» μέλλον, ολοκληρωτικά και ανήσυχα;

Ένα δώρο είναι το παρόν. Ας το αξιοποιήσουμε, όπως χρειάζεται! Γιατί, είτε θέλουμε να το δούμε έτσι είτε όχι, η ζωή από μόνη της είναι τέλεια. Ας τη δεχθούμε όπως έρχεται, ας νιώσουμε ευγνωμοσύνη για όλα τα καλά της καθημερινότητάς μας.

Εξάλλου, αν θέλουμε πραγματικά να δρέψουμε ένα διαφορετικό μέλλον, να το μυστικό: ας αλλάξουμε το παρόν μας! Πώς; Κάνοντας την καλύτερη δυνατή χρήση του!

Οι 7 πυλώνες της οικογενειακής κουλτούρας

Οι 7 πυλώνες της οικογενειακής κουλτούρας

1. Αξίες

Οικογενειακές αξίες όπως η ακεραιότητα, ο σεβασμός, η ειλικρίνεια, η ευθύνη του ενός για τον άλλο και για την ευρύτερη κοινότητα, η δικαιοσύνη, διδάσκονται μέσα από ζωντανά παραδείγματα. Όπως ζείτε εσείς, έτσι θα μάθουν να ζουν και τα παιδιά σας. Δεν ωφελεί σε τίποτα να λέμε ότι ο σεβασμός είναι μια οικογενειακή αξία, αν στο σπίτι υπάρχει συχνά έλλειψη σεβασμού. Αυτές οι αξίες πρέπει να στηρίζονται ενεργά, για να γίνουν ένας τρόπος ύπαρξης και δημιουργίας σχέσεων μέσα στην οικογένεια.

2. Προδιαθέσεις

Το λεξικό της Οξφόρδης ορίζει τη λέξη προδιάθεση ως «μια έμφυτη ποιότητα του νου και του χαρακτήρα ενός ατόμου», και δίνει ως συνώνυμα τις λέξεις χαρακτήρας, ιδιοσυγκρασία και νοοτροπία. Κατά τη γνώμη μου, στην προδιάθεση εμπεριέχονται επίσης οι έννοιες της στάσης και της αυτοεκτίμησης.
Ποιος είναι ο χαρακτήρας σας; Ποιος είναι ο χαρακτήρας του συντρόφου σας; Ποια χαρακτηριστικά έχει ο τρόπος σκέψης σας; Προσεγγίζετε τα πράγματα με θετικό ή αρνητικό τρόπο – βλέπετε το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο; Τι ιδιοσυγκρασία έχετε; Είστε γενικά ήρεμοι και χαλαροί ή βρίσκεστε διαρκώς σε ένταση; Εκνευρίζεστε εύκολα ή έχετε την ικανότητα να αφήνετε τα πράγματα να εξελίσσονται ήρεμα; Είστε προσηνείς; Είστε τελειομανείς; Εκτιμάτε τον εαυτό σας; Ή μήπως έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση;
Όλα τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία για το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά σας και είναι ένα κομμάτι από το παζλ της οικογενειακής σας κουλτούρας.

3. Προσδοκίες

Αυτό που προσδοκάτε από το παιδί σας είναι πολύ σημαντικό, και δεν εννοώ απλώς το να περιμένετε ότι θα τακτοποιήσει το δωμάτιό του. Μιλάω για την προσδοκία σας να γίνει το παιδί σας ένα καλό κι ευγενικό άτομο, ικανό να αντιμετωπίζει με επιμονή και σθένος τις δυσκολίες, να παίρνει σοφές αποφάσεις και να μαθαίνει από τα λάθη του.
Τα παραπάνω δεν είναι άσχετα με το τι προσδοκίες έχετε από το σύντροφό σας, επειδή έτσι δίνετε μια εικόνα του τι θα πρέπει να περιμένουν στο μέλλον τα παιδιά σας από τους δικούς τους συντρόφους.
Πέρα από τις προσδοκίες σας από τις σχέσεις, τα παιδιά μαθαίνουν τι προσδοκάτε από την κοινωνία, από τους ανθρώπους διαφορετικής προέλευσης και φυλής, από τους εργοδότες και την εργασία, από την κυβέρνηση και τους πολιτικούς, από τους σερβιτόρους και τους πυροσβέστες….
Οι προσδοκίες σας συχνά περνούν απευθείας στα παιδιά σας και ξαφνικά έχετε ένα ολόκληρο σπίτι γεμάτο προσδοκίες, οι οποίες παίζουν ζωτικό ρόλο στην κουλτούρα της οικογένειάς σας.

4. Συνήθειες

Όπως και καθετί άλλο, τα παιδιά μας υιοθετούν τις συνήθειές μας, τόσο τις καλές όσο και τις κακές. Έχει κάποιος τη συνήθεια να φωνάζει; Δεν είναι δύσκολο να καταλάβετε πώς οι φωνές επηρεάζουν την οικογενειακή του κουλτούρα. Προσπαθήστε λοιπόν να διαμορφώσετε και/ή να συνεχίσετε να έχετε καλές συνήθειες.
Ένας καλός εμπειρικός κανόνας είναι ότι αν δεν θέλετε τα παιδιά σας να υιοθετήσουν μια κακή συνήθεια, χρειάζεται να την εγκαταλείψετε πρώτα εσείς οι ίδιοι.

5. Επικοινωνία

Ποια οικογένεια είναι πιο ευτυχισμένη – αυτή στην οποία η επικοινωνία είναι θετική και χαρακτηρίζεται από σεβασμό ή εκείνη της οποίας τα μέλη κατηγορούν, επικρίνουν και φωνάζουν ο ένας στον άλλο;
Είναι προφανές ότι η θετική επικοινωνία δημιουργεί θετικούς δεσμούς, επομένως προσπαθήστε να βελτιώσετε αυτές τις δεξιότητες επικοινωνίας.

6. Επίλυση συγκρούσεων

Η επίλυση συγκρούσεων αποτελεί μια πτυχή της επικοινωνίας, αλλά είναι τόσο σημαντική για την οικοδόμηση μιας θετικής οικογενειακής κουλτούρας που αξίζει να συζητηθεί ξεχωριστά. Έχει τεράστια σημασία να διαμορφώσετε διαδικασίες ειρηνικής επίλυσης των συγκρούσεων, να τις διδάξετε στο παιδί σας και να επιμένετε να εφαρμόζονται από όλους στο σπίτι.
Δείτε κάποια βήματα που μπορείτε να κάνετε για να πετύχετε την ειρηνική επίλυση των συγκρούσεων:
– Μάθετε στα παιδιά να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους.
– Να χρησιμοποιείτε τη μέθοδο του time-in για να φέρνετε το μικρό παιδί σας σε ένα ασφαλές, χαλαρωτικό περιβάλλον και να του μαθαίνετε τρόπους να ηρεμεί, προτού το καθοδηγήσετε στη λύση του προβλήματος.
– Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν το «τραπέζι της ειρήνης» ή τον «κύκλο της ειρήνης», που αντικαθιστά το time-in γύρω στην ηλικία των επτά ετών.
– Να διδάσκετε τη θετική επικοινωνία (π.χ διατυπώσεις που ξεκινούν με το «εγώ») και να μην επιρρίπτετε ευθύνες στους άλλους.

7. Παραδόσεις

Οι σταθερές διαδικασίες και οι οικογενειακές παραδόσεις κάνουν πιο στερεή τη δομή της οικογένειας και βοηθούν τα παιδιά να νιώσουν ότι ανήκουν σε κάτι ευρύτερο.
Όπως είπαμε, οι καθημερινές συνήθειες παίζουν μεγάλο ρόλο στην οικογενειακή κουλτούρα. Αλλά και οι εβδομαδιαίες συνήθειες – για παράδειγμα, μια οικογενειακή βραδιά κατά την οποία βλέπετε ταινίες ή βγαίνετε όλοι μαζί για φαγητό, η παρακολούθηση μια θρησκευτικής λειτουργίας ή οι επέτειοι με την ευρύτερη οικογένεια – δίνουν πνοή στην οικογενειακή κουλτούρα σας. Παραδόσεις σχετικές με γενέθλια, διακοπές, οικογενειακές συναντήσεις και γιορτές συνεισφέρουν επίσης ουσιαστικά.

Η ζωή μετά το θάνατο

Ο θάνατος δεν είναι τίποτε άλλο από μια μεταμόρφωση. Δεν είναι παρά μια έννοια που τρομάζει τους ανθρώπους όποτε έρχονται αντιμέτωποι με οποιαδήποτε μεταμόρφωση.

Ο φόβος του θανάτου γίνεται ιδιαίτερα έντονος όταν προς το τέλος της ζωής το ανθρώπινο σώμα αρχίζει να χάνει τη συνείδησή του. Το σώμα παύει να αισθάνεται ή να αναπνέει και αποκτά επίγνωση του επικείμενου τέλους του.

Παρόλα αυτά, μιλάμε για τη μετά θάνατο ζωή, το οποίο σημαίνει ότι πιστεύουμε πως θα συνεχίσουμε να είμαστε ζωντανοί αφότου το σώμα πεθάνει.

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι αναρωτιούνται για το νόημα της ζωής και του θανάτου. Οι απαντήσεις τους κυμαίνονται από το: «Τα πάντα σταματούν» μέχρι το: «Θα επανέλθουμε ως μετενσάρκωση» κλπ.

Υπάρχει μετά θάνατον ζωή; δεν μπορούμε να το αποδείξουμε. Πολλά πράγματα τα οποία ξέρουμε ότι υπάρχουν δεν μπορούμε να τα αποδείξουμε.

Το ανθρώπινο σώμα χρειάζεται υλική ενέργεια για να επιβιώσει, που παίρνει από το νερό, την τροφή και το οξυγόνο. Τα όνειρα, τα συναισθήματα κι ο νους δεν χρειάζονται υλική ενέργεια, οπότε γιατί να καταστραφούν;

Ο νους μας είναι ζωντανός και αποτελείται από ενέργεια. Δημιουργείται από τη σκέψη. Σκεφτόμαστε με τον νου, όχι με το μυαλό. Ο νους έχει συνείδηση.

Το μυαλό είναι ένα εργαλείο νόησης. Με το μυαλό μπορούμε να συλλάβουμε το φως και τους ήχους που μεταφράζονται από το ίδιο σε ενέργεια. Οτιδήποτε συλλάβουμε, περιλαμβάνει ένα συναισθηματικό στοιχείο.

Το συναισθηματικό αυτό στοιχείο θα δημιουργήσει την ενέργεια των συναισθημάτων, τη φαντασία, τον αστρικό νου και το όνειρο. Η κύρια λειτουργία του μυαλού είναι να μεταβάλει την ενέργεια από υλική σε νοητική. Αυτή η υπέροχη διαδικασία μετατρέπει το οξυγόνο και τη ζάχαρη σε συναίσθημα.

Η λειτουργία του νου είναι να ονειρεύεται εικοσιτέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο. Το όνειρο του ξύπνιου έχει υλική δομή. Και στον ύπνο, όμως, το όνειρο φαίνεται να έχει δομή.

Όταν είμαστε ξύπνιοι, ο νους επηρεάζεται από τους κύκλους της ενέργειας κατά τη διάρκεια της μέρας καθώς το φως αλλάζει, κι αυτός ο ρυθμός δίνει στο νου την αίσθηση του χώρου και του χρόνου. Κατά τη διάρκεια του ύπνου δεν προσλαμβάνουμε ενέργεια έξω από τον εαυτό μας, αλλά ο νους ονειρεύεται εικόνες συμπεριλαμβανομένης αυτής του ίδιου μας του σώματος. Μπορούμε να μιλήσουμε, να δούμε, ακόμη και να πετάξουμε σε ένα όνειρο, χωρίς να καταλάβουμε ότι κοιμόμαστε.

Τα δύο διαφορετικά είδη ονείρου ρέουν το ένα μέσα στο άλλο. Το όνειρο του ύπνου ακολουθείται από το όνειρο του ξύπνιου, χωρίς τη δομή του χώρου και του χρόνου, κι αντιστρόφως. Μπορούμε να ονειρευτούμε ολόκληρη τη ζωή μας σε μια ώρα ή μέσα σε μια ώρα μπορεί να ζήσουμε πέντε ή δέκα λεπτά.

Υπάρχει μια σύνδεση ανάμεσα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό όνειρο. Αυτή η σύνδεση είναι η λογική. Η λογική είναι το μέρος του νου που προσπαθεί να υπολογίσει και να κατανοήσει τα πάντα.

Η λογική θέλει να πει: αυτό είναι αληθινό κι αυτό όχι. Αν το όνειρο έχει ένα υλικό πλαίσιο, η λογική δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι αυτό είναι αληθινό. Θεωρούμε το υλικό πλαίσιο ως πραγματικότητα. Δεν παρατηρούμε ότι ερμηνεύουμε την πραγματικότητα σύμφωνα με το όνειρο που βλέπουμε εκείνη τη στιγμή.

Ερμηνεύοντας το όνειρό μας, δημιουργούμε τη δική μας ταινία. Θα δούμε ότι αυτή η ερμηνεία δεν διαφέρει από των άλλων που υπήρξαν μάρτυρες της ίδιας αλληλεπίδρασης, κάτι που μας λέει ότι ονειρευόμαστε όλοι μαζί.

Ο νους είναι ζωντανός. Μπορείς να σκεφτείς: «Είμαι το σώμα» ή «Είμαι ο νους» και τότε ο νους θα φοβάται να πεθάνει. Φοβάται ότι όταν το σώμα και το μυαλό πεθάνουν, η ζωή θα τελειώσει και θα πάψει να έχει επίγνωση. Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια.

Διδασκαλία από τον Μιγκέλ Ρουίζ

Φρήντριχ Νίτσε: Η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή

«Η πιο μεγάλη τέχνη είναι να ξέρεις να αποχωρείς την κατάλληλη στιγμή.» έλεγε ο Φρήντριχ Νίτσε.

Και είχε δίκιο… Σπουδαίο προσόν να έχεις τη δύναμη να φεύγεις όταν οι άλλοι δεν μπορούν να σε «κρατήσουν»… Κι αυτό ισχύει σε όλους τους τομείς… Αν δεν εκτιμούν την αξία σου, αν δε σε σέβονται, αν δε σου δείχνουν – τόσο με τη συμπεριφορά, όσο και με τις πράξεις τους -ότι επιθυμούν να είσαι δίπλα τους, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να παραμένεις εκεί… Κι αν όταν αποχωρήσεις, νιώσουν την έλλειψή σου, μην γυρίσεις… Γιατί αυτό που έχει σημασία είναι να συνειδητοποιήσουν πόσο πολύ τους ενδιαφέρεις, μόνο όταν είσαι μαζί τους… Κανένας δεν είναι δεδομένος, άλλωστε…

Ο Φρήντριχ Νίτσε υπήρξε ένας από τους πρώτους υπαρξιστές φιλοσόφους. Έγραψε κριτικά δοκίμια για τη θρησκεία, την ηθική, τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες, δείχνοντας ιδιαίτερη κλίση στη χρήση μεταφορών, ειρωνείας και αφορισμών.

Κάποιες από τις κεντρικές ιδέες της φιλοσοφίας του περιλαμβάνουν τον «θάνατο του Θεού», την ύπαρξη του υπερανθρώπου, την ατέρμονη επιστροφή, τον προοπτικισμό ,τη θεωρία της ηθικής κυρίων – δούλων. Η ριζική αμφισβήτηση της αξίας και της αντικειμενικότητας της αλήθειας -από μέρους του- έχει οδηγήσει σε πολλές διαμάχες. Η επίδρασή του δε, παραμένει ουσιαστική, κυρίως στον υπαρξισμό, τον μεταμοντερνισμό και του μεταστρουκτουραλισμό.

Aπό τις σπουδαιότερες ρήσεις του…

1. Αρχίζει κανείς ξεμαθαίνοντας να αγαπάει άλλους και καταλήγει στο να μη βρίσκει πια τίποτε που να αξίζει καθ’ εαυτό να το αγαπήσει.
2. Ζοφερή είναι η ανθρώπινη ύπαρξη και πάντα δίχως νόημα: ένας παλιάτσος μπορεί να γίνει η μοίρα της.
3. Το να κοιμάσαι δεν είναι ασήμαντη τέχνη: χρειάζεται, για να το πετύχεις, να αγρυπνάς όλη τη μέρα.
4. Αν η ζωή δεν είχε κανένα νόημα και έπρεπε να διαλέξω την α-νοησία, τότε η α-νοησία αυτή θα μου φαινόταν η πιο αξιοδιάλεχτη.
5. Η γιατρειά για τον έρωτα εξακολουθεί να είναι στις περισσότερες περιπτώσεις εκείνο το παλιό δραστικό φάρμακο: η ανταπόδοση αγάπης.
6. Η δεξιοτεχνία επιτυγχάνεται όταν δε σφάλλει, ούτε διστάζει κανείς στην εκτέλεση.
7. Όποιος θέλει να σκοτώσει τον αντίπαλό του, ας αναλογιστεί μήπως έτσι ακριβώς τον απαθανατίζει μέσα του.
8. Όποιος τιμωρείται, δεν είναι πια εκείνος που έχει κάνει την πράξη. Είναι πάντα ο αποδιοπομπαίος τράγος.
9. Εκείνος που φτάνει στη γνώση, κατεβαίνει απρόθυμα στα νερά της αλήθειας, όχι όταν αυτή είναι βρόμικη, αλλά όταν είναι ρηχή.
10. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να ελευθερωθούν από τις δικές τους αλυσίδες και όμως είναι ελευθερωτές των φίλων τους.
11. Όσα δίνετε στον φίλο σας, εγώ θα τα δώσω στον εχθρό μου και πάλι δε θα γίνω φτωχότερος.
12. Η συναναστροφή με τους ανθρώπους χαλάει το χαρακτήρα, ιδιαίτερα όταν δεν έχει κανείς τέτοιον.
13. Όποιος ζει όπως τα παιδιά – δηλαδή δεν παλεύει για το ψωμί του και δεν πιστεύει ότι οι πράξεις του έχουν τελική σημασία – παραμένει παιδιάστικος.
14. Η γυναίκα αυτή είναι όμορφη και έξυπνη: αχ, πόσο εξυπνότερη θα είχε γίνει, αν δεν ήταν όμορφη!
15. Θα πίστευα μόνο σε ένα θεό που ξέρει να χορεύει.
16. Δε σκοτώνει κανείς με την οργή, αλλά με το γέλιο.
17. Ήταν φίλοι, έπαψαν όμως να είναι, και διέκοψαν συγχρόνως τη φιλία τους, ο ένας επειδή πίστευε ότι είχε παραγνωριστεί πάρα πολύ, ο άλλος επειδή πίστευε ότι είχε αναγνωριστεί πάρα πολύ – και επ’ αυτού εξαπατήθηκαν και οι δύο! – διότι κανένας τους δε γνώριζε αρκετά τον εαυτό του.
18. Ο άνθρωπος είναι ένα σχοινί, τεντωμένο ανάμεσα στο ζώο και στον Υπεράνθρωπο – ένα σχοινί πάνω από μια άβυσσο.
19. Αυτό που είναι μεγάλο στον άνθρωπο είναι ότι αυτός είναι γεφύρι και όχι σκοπός: αυτό που μπορεί να αγαπήσει κανείς στον άνθρωπο είναι ότι αυτός είναι ένα πέρασμα και μια δύση.
20. Κανένας δεν ψεύδεται τόσο όσο ο αγανακτισμένος άνθρωπος.
21. Δε γνωρίζω τίποτε που να με έκανε να στοχαστώ περισσότερο το κρύψιμο και τη φύση Σφίγγας του Πλάτωνα όσο αυτό το ευτυχώς διασωθέν περιστατικό: το ότι κάτω από το μαξιλάρι του νεκροκρέβατού του δε βρήκαν καμιά «Βίβλο», τίποτε αιγυπτιακό, πυθαγόρειο, πλατωνικό – αλλά τον Αριστοφάνη.
22. Πολύ λίγοι είναι φτιαγμένοι για ανεξαρτησία – είναι ένα προνόμιο των δυνατών.
23. Οι υψηλότερες διοράσεις μας πρέπει – και θα έπρεπε! – να ηχούν σαν τρελές σε ορισμένες περιπτώσεις, σαν εγκλήματα, όταν φτάνουν με ανεπίτρεπτο τρόπο στα αυτιά εκείνων που δεν είναι φτιαγμένοι και προορισμένοι γι’ αυτές.
24. Όταν γυμνάσει κανείς τη συνείδησή του, αυτή τον φιλάει την ίδια στιγμή που τον δαγκώνει.
25. Δεν υπάρχουν καθόλου ηθικά φαινόμενα, αλλά μόνο μια ηθική ερμηνεία των φαινομένων.
26. Ο αισθησιασμός επισπεύδει τόσο την ανάπτυξη του έρωτα, που η ρίζα παραμένει αδύναμη και μπορεί να ξεριζωθεί εύκολα.
27. Στην αληθινή αγάπη, η ψυχή είναι εκείνη που περιβάλλει το σώμα.
28. Η γυναίκα δε θα είχε το δαιμόνιο του καλλωπισμού, αν δεν είχε το ένστικτο ότι παίζει το δεύτερο ρόλο.
29. Το να μιλάς πολύ για τον εαυτό σου μπορεί να είναι και ένα μέσο για να τον κρύβεις.
30. Στον έπαινο υπάρχει περισσότερη ενόχληση απ’ ότι στη μομφή.
31. Αγαπάμε τελικά τις επιθυμίες μας και όχι αυτό που επιθυμούμε.
32. Δε με συντάραξε το ότι μου είπες ψέματα, αλλά το ότι δε σε πιστεύω πια.
33. Η αγάπη είναι μια κατάσταση όπου ο άνθρωπος βλέπει συνήθως τα πράγματα έτσι όπως αυτά δεν είναι.
34. Ακόμα και ο πιο θαρραλέος από εμάς σπάνια έχει το θάρρος για αυτό που γνωρίζει.
35. Δίχως τη μουσική η ζωή θα ήταν ένα λάθος.
36. Ο απογοητευμένος μιλά: Ψάχνω μεγάλους ανθρώπους, μα βρίσκω πάντα τους πιθήκους του ιδεώδους τους.
37. Η συνταγή για τη δική μου ευτυχία; Ένα Ναι, ένα Όχι, μια ευθεία γραμμή, ένας σκοπός.
38. Στη μεγαλύτερη συμφορά που αντιπροσωπεύει ο χριστιανισμός, ο Πλάτωνας είναι εκείνη η αμφισημαντότητα και γοητεία που ονομάζεται «ιδεώδες», η οποία έκανε τις ευγενέστερες φύσεις της αρχαιότητας να παρανοήσουν τον εαυτό τους και να περάσουν τη γέφυρα που οδηγούσε στο «σταυρό».
39. Τα μεγάλα λόγια και στάσεις ταιριάζουν πολύ στους παρακμιακούς.
40. Οι «πόνοι της γέννας» καθαγιάζουν κάθε πόνο∙ κάθε γίγνεσθαι και αναπτύσσεσθαι, καθετί που υπόσχεται ένα μέλλον, προϋποθέτει τον πόνο.

Σκέψεις που δεν πρέπει να ξεχνάς όταν είσαι πεσμένος

Όταν δεν είσαι καλά ψυχολογικά και είσαι πεσμένος όλα σου φαίνονται μαύρα. Βρες την αισιοδοξία σε απλές σκέψεις που θα σε επαναφέρουν στην πραγματικότητα.

Θα μπορούσες να εκτιμήσεις πραγματικά την ευτυχία, αν δεν είχες βιώσει ποτέ θλίψη ή πένθος;

Κάθε απογοήτευση μας κάνει να είμαστε ευγνώμονες για τις ωραίες στιγμές που ζούμε.

Όταν νιώθεις αδύναμος, δεν σημαίνει ότι είσαι αδύναμος. Ο καθένας αισθάνεται αδύναμος από καιρό σε καιρό, αλλά οι αδυναμίες γίνονται η δύναμή μας.

Σκέψου όλους τους ανθρώπους που σε κάνουν ευτυχισμένο και μόνο που υπάρχουν. Η σκέψη αυτή θα φέρει σίγουρα χαμόγελο στα χείλη σου.

Ίσως τα πράγματα δεν είναι τόσο άσχημα όσο νομίζεις. Το πιο σημαντικό, είναι να κάνεις το καλύτερο που μπορείς σήμερα.

Ποτέ μην αφήνεις τον πόνο να μετατραπεί σε θυμό. Είναι πιο εύκολο να καταπραΰνεις τον πόνο, αλλά πολύ πιο δύσκολο να ξεχάσεις τα αρνητικά ψυχοφθόρα του θυμού.

Σκέψου την τελευταία φορά που ήσουν πεσμένος ή κάποιος σε έβλαψε. Το ξεπέρασες, έτσι δεν είναι; Είσαι σε αυτή τη φάση και τώρα. Θα το ξεπεράσεις.

Δεν έχει σημασία πώς αισθάνεσαι αυτή τη στιγμή, η αγάπη που έχεις νιώσει όλα αυτά τα χρόνια και η αγάπη που είσαι σε θέση να δώσεις για το υπόλοιπο της ζωής σου, είναι αρκετά για να σου δώσουν την ελπίδα που χρειάζεσαι σήμερα.

Μπορείς να ζητήσεις βοήθεια. Δεν χρειάζεται τα πάντα να τα κάνεις μόνος σου.

Όταν είσαι πεσμένος, αλλά πραγματικά πεσμένος, μπορεί να είναι κλισέ, αλλά το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να ανέβεις.

Αν ο νους σου είναι φρέσκος, είναι φρέσκος και ο κόσμος

Χάνε το παρόν και θα ζεις μια ζωή πληκτική, βαρετή, ανιαρή. Να είσαι στο παρόν και θα εκπλαγείς που τίποτα δεν είναι πληκτικό.

Άρχισε κοιτάζοντας γύρω σου λίγο περισσότερο σαν παιδί. Γίνε και πάλι παιδί! Έχεις ξεχάσει την αμεσότητα, την οικειότητα.

Έχεις κόψει τις γέφυρες. Η γνώση λειτουργεί σαν τοίχος. Η αθωότητα λειτουργεί σαν γέφυρα.
Άρχισε να κοιτάζεις πάλι σαν παιδί.

Πήγαινε στην παραλία κι άρχισε να μαζεύεις κοχύλια. Δες ένα παιδί που μαζεύει κοχύλια. Είναι τόσο συγκλονισμένο, λες κι έχει ανακαλύψει ολόκληρο ορυχείο διαμαντιών.

Δες το παιδί που φτιάχνει κάστρα από άμμο, πόσο απορροφημένο είναι, σαν να μην υπάρχει τίποτα σπουδαιότερο στον κόσμο από το να φτιάχνει κάστρα.

Μη ζεις σαν να γνωρίζεις. Δεν γνωρίζεις τίποτα! Τη στιγμή που γνωρίζεις κάτι, εμφανίζεται η πλήξη. Η διαδικασία της γνώσης είναι τέτοια περιπέτεια, στην οποία δεν μπορεί να υπάρξει η πλήξη. Με τη γνώση, ασφαλώς μπορεί να υπάρξει. Με τη διαδικασία της γνώσης όμως δεν υπάρχει.

Και να σου θυμίσω ότι δεν μιλάω για καμιά θεϊκή γνώση, για καμιά εσωτερική γνώση, απλώς μιλάω γι' αυτήν εδώ τη ζωή.

Απλώς κοίταξε γύρω σου με λίγο περισσότερη καθαρότητα, λίγο περισσότερη διαύγεια και θα δεις η ζωή δεν είναι καθόλου πληκτική, αλλά ότι είναι καταπληκτική.

Αν όλα σου φαίνονται παλιά, αυτό σημαίνει ο νους σου είναι παλιός, έχει μουχλιάσει.

Αν ο νους σου είναι φρέσκος, είναι φρέσκος και ο κόσμος. Το ζήτημα δεν είναι ο κόσμος, αλλά ο καθρέφτης.

Αν υπάρχει σκόνη πάνω στον καθρέφτη, τότε ο κόσμος είναι παλιός. Αν δεν υπάρχει σκόνη, τότε πως μπορεί να είναι παλιός;

Αν τα πράγματα παλιώνουν, τότε νιώθεις πλήξη. Όλοι νιώθουν πλήξη μέχρι θανάτου.

Κοίταξε τα πρόσωπα των ανθρώπων.

Κουβαλάνε τη ζωή σαν βάρος, τη βαριούνται, δεν έχει νόημα γι’ αυτούς, μοιάζει με εφιάλτη, με κακό αστείο, με κόλπο που κάνει κάποιος εναντίον τους για να τους βασανίσει. Έτσι, η ζωή δεν είναι γιορτή, δεν μπορεί να είναι. Πώς να είναι γιορτή, όταν ο νους είναι βαρύς, γεμάτος αναμνήσεις; Μα ακόμα κι όταν γελάς, το γέλιο σου κουβαλάει την πλήξη σου. Κάνεις προσπάθεια για να γελάσεις και γελάς μόνο από ευγένεια.

Η κατάρρευση της εποχής προκαλείται από την προσωπική συμβολή του καθενός μας

Η κατάρρευση της εποχής προκαλείται από την προσωπική συμβολή του καθενός μας, οι μεν συμβάλλουν με την προδοσία, οι δε με την αδικία, την έλλειψη πίστης στον εαυτό μας, την τυραννία, την απληστία, την ωμότητα, ανάλογα με το πόσο ισχυροί είναι· οι πιο αδύναμοι συμβάλλουν με την ηλιθιότητα, τη ματαιοδοξία, την οκνηρία, και σε αυτούς ανήκω και 'γω.

Φαίνεται πως η εποχή των μάταιων πραγμάτων είναι τότε που οι δυστυχίες μάς βαραίνουν. Σε μια εποχή όπου το να κάνεις κακό είναι τόσο κοινό, είναι σχεδόν αξιέπαινο να κάνεις κάτι άχρηστο. Παρηγορούμαι με τη σκέψη ότι θα είμαι από τους τελευταίους που θα πρέπει να τιμωρηθούν.

Όσο θα φροντίζουν για τα πιο επείγοντα, θα έχω το χρόνο να διορθωθώ.

Γιατί μου φαίνεται ότι θα ήταν αντίθετο στη λογική να καταδιώκουν τα μικρά αδικήματα όταν μας μαστίζουν τα μεγάλα.

Και ο γιατρός Φιλότιμος, όταν κάποιος του έδειχνε το δάχτυλό του για να του το επιδέσει και από την όψη και την αναπνοή του οποίου αναγνώριζε έλκος στους πνεύμονες, του είπε: “Φίλε μου, δεν είναι η στιγμή να ασχολείσαι με τα νύχια σου”.

Εντούτοις, σχετικά με αυτό, είδα πριν κάποια χρόνια ότι ένα σημαντικό πρόσωπο, του οποίου τη μνήμη έχω σε ιδιαίτερη εκτίμηση, κατά τη διάρκεια των μεγάλων μας δεινών, ενώ δεν υπήρχαν ούτε νόμοι, ούτε δικαιοσύνη, ούτε δικαστής που να κάνει το καθήκον του, δημοσίευσε δεν ξέρω και γω τι ασήμαντες αλλαγές πάνω στην ενδυμασία, την κουζίνα και τη στρεψοδικία.

Πρόκειται για θέματα με τα οποία τρέφουν έναν κακοποιημένο λαό, ώστε να ισχυρίζονται ότι δεν τον έχουν εντελώς ξεχάσει.

Και τούτοι εδώ οι άλλοι κάνουν το ίδιο, που περιορίζονται στο να απαγορεύουν επίμονα κάποιες εκφράσεις, χορούς και παιχνίδια, σε ένα λαό κατεστραμμένο από κάθε είδους απαίσιες φαυλότητες.

Δεν είναι ώρα να πλενόμαστε και να καθαριζόμαστε όταν έχουμε υψηλό πυρετό.

Μόνο στους Σπαρτιάτες ταίριαζε να χτενίζονται και να στρώνουν προσεχτικά τα μαλλιά τους τη στιγμή που θα ρίχνονταν σε κάποια φοβερή μάχη διακινδυνεύοντας τη ζωή τους.

Όσο για μένα, έχω κι αυτή την πολύ άσχημη συνήθεια, αν φορέσω κάτι στραβά, να αφήσω στραβά και τα υπόλοιπα, απεχθάνομαι τις μεσοβέζικες λύσεις. Όταν είμαι σε άσχημη κατάσταση, πέφτω με μανία στα δυσάρεστα· εγκαταλείπομαι από απελπισία και αφήνομαι να οδηγηθώ στην πτώση και, όπως λέμε, καταθέτω τα όπλα.

Επιμένω στην επιδείνωση και δεν θεωρώ πλέον τον εαυτό μου άξιο της φροντίδας μου,
ή εντελώς καλά ή εντελώς άσχημα.

Θεωρώ χάρη το γεγονός ότι η παρακμή αυτού του κράτους συμπίπτει με την παρακμή της ηλικίας μου, ανέχομαι πιο εύκολα να μεγαλώνουν τώρα οι δυστυχίες μου παρά να είχε παλιότερα διαταραχθεί η καλή μου κατάσταση.

Τα λόγια που εκφράζω όταν είμαι δυστυχισμένος είναι λόγια οργής. Το θάρρος μου αναπτερώνεται αντί να κάμπτεται. Και, αντίθετα με τους άλλους, εμφανίζομαι πιο ευλαβής απέναντι στην καλή τύχη παρά στην κακοτυχία, ακολουθώντας τη συμβουλή του Ξενοφώντα1, αν όχι την εξήγηση που δίνει γι’ αυτήν2 και γλυκοκοιτάζω ευκολότερα τον ουρανό για να τον ευχαριστήσω παρά για να τον ικετέψω.

Φροντίζω περισσότερο να βελτιώσω την υγεία μου όταν μου χαμογελάει παρά να την ξαναβρώ όταν την έχω χάσει. Η ευημερία είναι άσκηση και μάθημα για μένα, όπως είναι για τους άλλους οι αντιξοότητες και οι τιμωρίες.

Λες και είναι ασυμβίβαστη η καλή τύχη με την καθαρή συνείδηση και οι άνθρωποι γίνονται καλοί μόνο στις κακοτυχίες.

Η καλή τύχη είναι για μένα κίνητρο για μετριοπάθεια και μετριοφροσύνη.
Η παράκληση με κερδίζει, η απειλή με απωθεί·
η χάρη με κάμπτει, ο φόβος με κάνει σκληρό.

1 Να τιμούμε τους θεούς όταν ευημερούμε.
2 Για να έχουμε τους θεούς με το μέρος μας όταν τους χρειαζόμαστε.

Michel de Montaigne, Περί δόξας και  Περί ματαιότητας

Και ακριβώς επειδή δεν αισθανόμαστε πως είμαστε άρρωστοι, η γιατρειά μας καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη

Ας προσθέσουμε μιαν ακόμα ιστορία, την οποία ο Σενέκας διηγείται σε ένα γράμμα του.

“Ξέρεις”, λέει, γράφοντας στον Λουκίλιο, “πως η Αρπάστη, η παλαβή δούλα της γυναίκας μου, έμεινε στο σπίτι μου σαν κληρονομικό βάρος· γιατί, από το χαρακτήρα μου, είμαι εχθρός αυτών των τεράτων και αν έχω διάθεση να γελάσω με κάποιον χαζό, δεν μου χρειάζεται να τον ψάξω αρκετά μακριά: γελάω για τον ίδιο μου τον εαυτό. Αυτή η χαζή έχασε ξαφνικά το φως της.

Σου διηγούμαι πράγμα περίεργο αλλά αληθινό: δεν αισθάνεται διόλου πως είναι τυφλή και πιέζει αδιάκοπα τον επιστάτη να την πάρει έξω, γιατί λέει πως το σπίτι μου είναι σκοτεινό.

Εκείνο που περιγελάμε σε αυτή τη γυναίκα, σε παρακαλώ να πιστέψεις πως συμβαίνει στον καθένα μας· κανείς δεν γνωρίζει πως είναι φιλάργυρος ή πως ορέγεται ξένα πράγματα.

Οι τυφλοί τουλάχιστον ζητούν έναν οδηγό. Εμείς ξεφεύγουμε από τον ίσιο δρόμο με τη δική μας συγκατάθεση. Δεν είμαι φιλόδοξος, λέμε, αλλά στη Ρώμη δεν μπορεί να ζήσει κανείς διαφορετικά· δεν είμαι σκορποχέρης, αλλά η πόλη απαιτεί μεγάλα έξοδα· δεν είναι λάθος μου να είμαι χολερικός ή φταίει η νιότη αν ακόμα δεν έχω φέρει σε λογαριασμό κάποιον οριστικό τρόπο ζωής. Ας μην ψάχνουμε έξω από εμάς για την αρρώστια μας· η αρρώστια είναι μέσα μας, φυτεμένη στα σωθικά μας. Και ακριβώς επειδή δεν αισθανόμαστε πως είμαστε άρρωστοι, η γιατρειά μας καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη.

Αν από νωρίς δεν αρχίσουμε να φροντίζουμε τις πληγές μας, πότε άραγε θα καταφέρουμε να γιατρέψουμε και αυτές και τα κακά που τις προκαλούν; Ωστόσο, έχουμε ένα πολύ γλυκό γιατρικό, δηλαδή τη Φιλοσοφία, που προσφέρει την πιο γλυκιά γιατρειά. Τις άλλες γιατρειές τις απολαμβάνουμε μόνο όταν έχουν κάμει τη δουλειά τους· ετούτη μας προσφέρει χαρά μεμιάς”.

ΜΙΣΕΛ ΝΤΕ ΜΟΝΤΑΙΝΙ, ΔΟΚΙΜΙΑ

Θεωρία για τη ζωή στη Γη πριν από 500 εκατ. έτη: Η ζέστη προκάλεσε την εμφάνιση νέων ειδών

Η Κάμβρια περίοδος τοποθετείται από 570.000.000 ως 510.000.000 έτη πριν. Πρόκειται για ένα κομβικό σημείο στην ιστορία της Γης αφού τότε συνέβη μια πραγματική έκρηξη της ζωής με την μαζική εμφάνιση νέων ειδών τόσο στην στεριά όσο κυρίως στην θάλασσα. Μάλιστα τα περισσότερα είδη που εμφανίστηκαν εκείνη την περίοδο παρουσίαζαν εξαιρετικά ταχύ ρυθμό εξέλιξης. Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες και έχουν διατυπωθεί δεκάδες θεωρίες για το τι συνέβη εκείνη την περίοδο και που οφείλεται αυτό το… Big Bang της ζωής όπως το έχουν χαρακτηρίσει οι ειδικοί. 

Ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ στην Βρετανία με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Science Advances» υποστηρίζουν ότι ο πλανήτης βίωνε εκείνη την εποχή κλιματικές αλλαγές παρόμοιες με αυτές που υπάρχουν τώρα και μάλιστα σε εντονότερο βαθμό. Ενώ όμως σήμερα αυτές οι κλιματικές αλλαγές προκαλούν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης στο μεγαλύτερο μέρος της χλωρίδας και της πανίδας εκείνη την εποχή λειτούργησαν ευεργετικά στην παρουσία και εξέλιξη της ζωής.

Σύμφωνα με τους ερευνητές η θερμοκρασίες στον πλανήτη είχαν αυξηθεί τόσο ώστε να μην υπάρχουν πάγοι στις πολικές περιοχές. Τα νερά ήταν επίσης πολύ ζεστά και η εκτίμηση των ερευνητών είναι ότι στα νερά της Βρετανίας η θερμοκρασία άγγιζε τους 25 βαθμούς Κελσίου. Η μεταβολή του κλίματος και η αύξηση της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο έχει υποδειχθεί ως κινητήριος δύναμη της έκρηξης της ζωής την Κάμβρια περίοδο αλλά μέχρι σήμερα παρέμενε μια θεωρητική ιδέα.

Οι ερευνητές αυτή την φορά μελέτησαν απολιθώματα από όντα που ζούσαν εκείνη την εποχή και διέθεταν κέλυφος και επικέντρωσαν την προσοχή τους στα ισότοπα οξυγόνου. Στην συνέχεια με βάση τα ευρήματα οι ερευνητές πραγματοποίησαν προσομοιώσεις οι οποίες επιβεβαιώνουν για πρώτη φορά με επιστημονικές αποδείξεις τις αυξημένες θερμοκρασίες που υπήρχαν στον πλανήτη εκείνη την εποχή.

Τι θα γίνει όταν… πεθάνει ο Ήλιος

Η καταστροφή του Ήλιου θα συμβεί σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν ο αστέρας θα καεί, θα γίνει κομμάτια και θα μετατραπεί σε ένα τεράστιο λαμπερό δαχτυλίδι με διαστρικό αέριο και σκόνη, λένε οι επιστήμονες.

Οι αστρονόμοι γνωρίζουν από καιρό ότι ο ήλιος θα πεθάνει όταν εξαντληθεί το «καύσιμό» του, αλλά ο ακριβής τρόπος θανάτου δεν ήταν σαφής μέχρι τώρα.

Σήμερα, μια διεθνής ομάδα επιστημόνων, έχει επεξεργαστεί με λεπτομέρεια τα δεδομένα και εκτιμά πως γνωρίζει τι θα συμβεί στον Ήλιο.

Χρησιμοποιώντας ένα νέο υπολογιστικό μοντέλο, διαπίστωσαν ότι αντί ο Ήλιος να «ξεθωριάσει» και να σβήσει όπως πιστεύαμε προηγουμένως, ο θάνατος θα τον μετατρέψει σε ένα εντυπωσιακό πλανητικό νεφέλωμα που θα είναι ορατό για εκατομμύρια έτη φωτός.

«Αυτά τα πλανητικά νεφελώματα είναι τα ωραιότερα αντικείμενα στον ουρανό και αν και ο Ήλιος θα μετατραπεί σε ασθενές (σ.σ.νεφέλωμα), θα είναι ορατός από τους γειτονικούς γαλαξίες», δήλωσε ο Albert Zijlstra, καθηγητής αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.

Ο Ήλιος είναι ένας μέσος αστέρας. Είναι μεσαίου μεγέθους και ηλικίας 5 δισεκατομμυρίων ετών, είναι δηλαδή στα μισά του χρόνου ζωής του. Το τέλος θα έρθει όταν εξαντληθεί το υδρογόνο στον πυρήνα του προκαλώντας την κατάρρευσή του. 

Όταν συμβεί αυτό, οι πυρηνικές αντιδράσεις θα ξεκινήσουν έξω από τον πυρήνα, προκαλώντας διόγκωση του αστέρα και μετατρέποντάς τον σε έναν κόκκινο γίγαντα που τελικά θα «καταπιεί» τον Ερμή και τη Αφροδίτη. Αφού μετασχηματιστεί σε έναν κόκκινο γίγαντα, ο ήλιος θα χάσει περίπου το ήμισυ της μάζας του, καθώς οι εξωτερικές στρώσεις θα εκρηγνύονται και θα εκτοξεύονται με ταχύτητα 20χλμ το δευτερόλεπτο.

Ο πυρήνας στη συνέχεια θα αρχίσει να θερμαίνεται γρήγορα, κάνοντας τον Ήλιο να εκπέμπει υπεριώδη ακτινοβολία που θα καλύπτει τα εξωτερικά στρώματα και θα τα μετατρέψει σε λαμπρό δαχτυλίδι. Το πλανητικό νεφέλωμα θα ακτινοβολεί για περίπου 10.000 χρόνια. 
 
Ενώ οι παλιότερες προβλέψεις εκτιμούσαν ότι ο αστέρας θα χάσει τα εξωτερικά του στρώματα στο τέλος της ζωής του, έδειχναν επίσης ότι ο πυρήνας θα θερμανθεί πολύ αργά για να κάνει τα στρώματα αυτά να λάμπουν. «Αυτό που δείξαμε είναι ότι ο πυρήνας θα είναι αρκετά θερμός για πέντε έως δέκα χιλιάδες χρόνια μετά την εξώθηση των εξωτερικών στρωμάτων και αυτό είναι αρκετά γρήγορο», δήλωσε ο Zijlstra.

Ενώ η Γη δεν θα μπορέσει να επιβιώσει από τον θάνατο του Ήλιου, η ζωή στον πλανήτη θα έχει σβήσει καιρό πριν. Καθώς ο ήλιος μεγαλώνει σταθερά, στα επόμενα 2 δισεκατομμύρια χρόνια θα γίνει αρκετά ζεστός για να βράσει τους ωκεανούς κάνοντας τον πλανήτη μας ένα αφιλόξενο μέρος.

Αναθεωρείται η πρόβλεψη για την τροχιά του πλανήτη Ερμή λόγω επιπτώσεων της γενικής σχετικότητας

Η τροχιά του Ερμή γύρω τον Ήλιο δεν είναι σταθερή στο χώρο. Κάθε 625 χρόνια, η έλλειψη μετατοπίζεται κατά 1 μοίρα λόγω των βαρυτικών αλληλεπιδράσεών του με τους πλανήτες και τον Ήλιο. Τώρα, ο Clifford Will από το Πανεπιστήμιο της Florida, στην Gainesville, χρησιμοποίησε τη γενική θεωρία της σχετικότητας για να υπολογίσει την επίδραση των έμμεσων βαρυτικών δυνάμεων – όπως η έλξη μεταξύ Ήλου και Δία – στην τροχιά του Ερμή. Προβλέπει ότι οι πρόσθετες αυτές δυνάμεις προσθέτουν 1 μοίρα της περιστροφής στην τροχιά του Ερμή κάθε δυο δισεκατομμύρια χρόνια. Μολονότι πολύ μικρή, και στην παρούσα φάση μη μετρήσιμη, η διόρθωση αυτή θα είναι ανιχνεύσιμη από την BepiColombo, μια Ευρωπαϊκή και Ιαπωνική αποστολή για τον Ερμή που σχεδιάζεται να εκτοξευθεί στο τέλος αυτής της χρονιάς.

Αν ο Ερμής ήταν ο μόνος πλανήτης στο Ηλιακό Σύστημα, η διαδρομή του γύρω από τον Ήλιο θα έμενε σταθερή στο χώρο, σύμφωνα με τη Νευτώνεια φυσική. Όμως ο Ερμής δεν είναι μόνος και οι Νευτώνειες βαρυτικές του αλληλεπιδράσεις με τους άλλους πλανήτες μετατοπίζουν την τροχιά του κατά 0,15 βαθμούς ανά αιώνα (deg/cy). Επιπροσθέτως, όπως εκπληκτικά προέβλεψε ο Einstein, η γενική σχετικότητα επηρεάζει την έλξη Ήλιου-Ερμή και προσθέτει άλλο ένα 0,01 deg/cy για την τροχιακή μετάπτωση του πλανήτη.

Όμως η επιρροή του Ήλιου δεν σταματά στον Ερμή. Η επιδράσεις του Ήλιου λόγω της γενικής σχετικότητας εκτείνονται σε όλο το Ηλιακό Σύστημα και αλλάζουν την έλξη που κάθε πλανήτης ασκεί στον Ερμή. Η θεωρία τροποποιεί επίσης την άμεση βαρυτική έλξη μεταξύ των πλανητών και Ερμή. Τελικά, η αποκαλούμενη βαρυτικομαγνητική δύναμη – μια συνέπεια της γενικής σχετικότητας των κινούμενων μαζών που είναι ανάλογη στη μαγνητική δύναμη – διαταράζει επίσης τον Ερμή. Θα αποδειχθεί ότι αυτές οι προηγουμένως αγνοημένες επιδράσεις θα πρέπει να αυξήσουν το ρυθμό μετάπτωσης του Ερμή κατά περίπου 6,2×10^-8 deg/cy.
-------------
Σημείωση: Η BepiColombo είναι η πρώτη Ευρωπαϊκή αποστολή στον Ερμή. Θα πραγματοποιηθεί το 2018 και υπολογίζεται να φθάσει στον Ερμή το 2025. Η αποστολή συνίσταται από δυο διαστημοσυσκευές [Mercury Planetary Orbiter και Mercury Magnetospheric Orbiter] και γίνεται με την συνεργασία της Ιαπωνικής JAXA (Japan Aerospace Exploration Agency).

Άστρα που κινούνται πολύ γρήγορα ίσως προέρχονται από γειτονικό γαλαξία ή ξεφεύγουν από τον Γαλαξία μας

Οι αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει δεκάδες αστέρια, μέσα στα δεδομένα της αποστολής Gaia, που κινούνται τόσο γρήγορα που δεν δεσμεύονται από τη βαρύτητα του Γαλαξία μας. Μερικά είναι πιθανό να έχουν έρθει και από άλλους γαλαξίες. Ένα τέτοιο άστρο, ένας λευκός νάνος, μπορεί να εντοπιστεί πίσω στον χρόνο σε μια έκρηξη σουπερνόβα.

 

Σχεδόν 30 αστέρια δραπέτες εντοπίστηκαν από τον δορυφόρο Gaia της ESA και τουλάχιστον δύο ταξιδεύουν σε αυτόν προερχόμενα από άλλο γειτονικό γαλαξία. Αυτή η εικόνα της Γαίας που δημιουργήθηκε από το ίδιο σύνολο δεδομένων δείχνει αστέρια μέσα σε έναν από τους πλησιέστερους γαλαξίες, το Μεγάλο Μαγγελανικό Νέφος ή LMC.

Για να εντοπίσουν τα ίχνη αυτών των άστρων μια ομάδα αστρονόμων πάει πίσω στο χρόνο, κάπου 100.000 χρόνια. Ένα ίχνος λοιπόν βρέθηκε σε ένα παρακείμενο κατάλοιπο σουπερνόβα, τα απομεινάρια από μια προηγούμενη έκρηξη εμβαθύνοντας έτσι τον σύνδεσμο τους.  Οι θεωρητικοί βεβαίως χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να εξετάσουν αυτό το σενάριο, αλλά ο λευκός νάνος πιθανώς είναι μέρος μιας έκρηξης σουπερνόβα.

 

Ένα λευκό νάνο  άστρο που κινείται γρήγορα μπορεί να είναι επιζών από μια έκρηξη σουπερνόβα που συμβαίνει λίγο πριν τη συγχώνευση δύο λευκών νάνων

 

Τα αστέρια που κινούνται πολύ γρήγορα μαρτυρούν και ένα είδος γαλαξιακής βίας.  Έτσι βρέθηκαν 28 από αυτά που επιταχύνθηκαν από το γαλαξιακό κέντρο, όπου κρύβεται μια γιγαντιαία μαύρη τρύπα. Θεωρητικά, η ισχυρή βαρύτητα αυτής της μαύρης τρύπας μπορεί να διαταράξει δυαδικά αστρικά συστήματα που κινούνται αδέσποτα πολύ κοντά της, στέλνοντας το ένα αστέρι μέσα σε αυτήν και το άλλο να ξεφεύγει από αυτήν κινούμενο σαν πύραυλος με μια ταχύτητα, περίπου, 1000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, αρκετά γρήγορα για να ξεφύγει από τη βαρυτική έλξη και του Γαλαξία.  

 

Δύο από αυτά τα αστέρια δραπέτες, ωστόσο, εντοπίζονται να έχουν έρθει έξω από τον Γαλαξία μας, ίσως από το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου LMC. Ένα άλλο αστέρι, που ονομάζεται HVS3, προσφέρει μια ακόμα πιο ξεκάθαρη περίπτωση. Ανακαλύφθηκε το 2005, και είναι ύποπτα κοντά στο LMC, στο φωτοστέφανο του Γαλαξία μας. Τα δεδομένα της αποστολής Gaia δείχνουν ότι το άστρο HVS3 προέρχεται από την καρδιά του LMC, υποστηρίζει μια ομάδα αστρονόμων. Ταξιδεύει τόσο γρήγορα ώστε ίσως να έχει πάρει το λάκτισμά της από μια κεντρική μαύρη τρύπα που ανήκει όμως στο LMC.

 

Οι αστρονόμοι γνωρίζουν ότι όλοι οι μεγάλοι γαλαξίες φιλοξενούν μεγάλες μαύρες τρύπες, αλλά δεν είναι σαφές πόσοι μικροί γαλαξίες όπως το LMC έχουν στο κέντρο τους μια μαύρη τρύπα. Η ανακάλυψη περισσότερων αντικειμένων που να εκτοξεύθηκαν από το LMC θα βοηθούσε να ζυγίσουμε  αυτή τη μαύρη τρύπα και ίσως να επιβεβαιώσουμε την υποψία των αστρονόμων, ότι ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό των επιταχυντών του Γαλαξία μας προέρχεται εξ ολοκλήρου από έναν διαφορετικό γαλαξία.

Μαγνητικά υλικά ανοίγουν τον δρόμο για νέες τεχνολογίες αποθήκευσης δεδομένων

Τα μαγνητικά υλικά αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών πληροφορικής, όπως είναι η αποθήκευση data στο σκληρό δίσκο. Τώρα μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Washington (UW)πήγε ένα βήμα παραπέρα, επιτυγχάνοντας την κωδικοποίηση πληροφορίας μέσω χρήσης μαγνητών που έχουν πάχος μόλις λίγων ατόμων. Το επίτευγμα αυτό θα μπορούσε να φέρει επανάσταση τόσο στις τεχνολογίες cloud computing, όσο και καταναλωτικών ηλεκτρονικών συσκευών, επιτρέποντας αποθήκευση δεδομένων σε μεγαλύτερη πυκνότητα και με μεγαλύτερη αποδοτικότητα από άποψης ενέργειας.

Μια απεικόνιση της κρυσταλλικής δομής του τρι-ιωδιδίου  (CrI3), με τα άτομα του χρωμίου να εμφανίζονται σε μοβ και τα άτομα ιωδίου σε κίτρινο χρώμα. Τα μαύρα βέλη αντιπροσωπεύουν τα spin των ηλεκτρονίων, που είναι ανάλογα με τις μικροσκοπικές μαγνητικές ράβδους.

Στο πείραμα, οι ερευνητές έθεσαν σε στρώμα δύο ατομικές στρώσεις Cr3 μεταξύ των επαφών γραφενίου  και μέτρησαν την ροή ηλεκτρονίων μέσω του CrI3.

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science, οι ερευνητές αναφέρουν πως χρησιμοποίησαν στοίβες εξαιρετικά λεπτών υλικών για να ασκήσουν επίπεδο ελέγχου άνευ προηγουμένου στη ροή ηλεκτρονίων με βάση την κατεύθυνση της περιστροφής τους – όπου οι περιστροφές των ηλεκτρονίων είναι ανάλογες σε μικρούς, υποατομικούς μαγνήτες. Τα υλικά που χρησιμοποίησαν περιλαμβάνουν φύλλα τρι-ιωδιδίου του χρωμίου, ενός υλικού που περιγράφηκε το 2017 ως ο πρώτος δισδιάστατος μαγνητικός μονωτής. Τέσσερα φύλλα -το καθένα πάχους μόλις λίγων ατόμων- δημιούργησαν το πιο λεπτό σύστημα με δυνατότητα μπλοκαρίσματος ηλεκτρονίων με βάση την περιστροφή τους, ασκώντας 10 φορές ισχυρότερο έλεγχο σε σχέση με άλλες μεθόδους. 

«Η δουλειά μας αποκαλύπτει την πιθανότητα να πάμε την αποθήκευση πληροφορίας με βάση μαγνητικές τεχνολογίας σε επίπεδο πάχους ατόμων» λέει ο Tiancheng Song, διδακτορικός Φυσικής στο UW.

«Με την εκρηκτική ανάπτυξη της πληροφορίας, η πρόκληση πλέον είναι πώς θα αυξήσουμε την πυκνότητα της αποθήκευσης δεδομένων, ενώ μειώνουμε τις ενεργειακές απαιτήσεις» λέει ο Xiaodong Xu, καθηγητής Φυσικής, Επιστήμης Υλικών και Μηχανολογίας και ένας εκ των ερευνητών. «Ο συνδυασμός αυτών υποδεικνύει την πιθανότητα δημιουργίας μαγνητικών συσκευών μνήμης πάχους ατόμου με κατανάλωση ενέργειας πολύ μικρότερη αυτής που έχουμε τώρα».

Πέρα από τις επιδόσεις σε επίπεδο ενέργειας, η τεχνολογία αυτή επιτρέπει και την αποθήκευση περισσότερων δεδομένων, συνιστώντας συνολικά μια αισθητή βελτίωσε σε σχέση με υπάρχουσες, παρεμφερείς τεχνικές και τεχνολογίες, οι οποίες χρησιμοποιούν οξείδιο του μαγνησίου – το οποίο είνια πιο παχύ, λιγότερο αποτελεσματικό στο μπλοκάρισμα ηλεκτρονίων και έχει πιο περιορισμένες δυνατότητες αποθήκευσης πληροφορίας.

Είσαι στ’ Αλήθεια Ελεύθερος;

ΑΝΑΡΩΤΗΘΗΚΕΣ ΠΟΤΕ ΑΝ ΕΙΣΑΙ ΣΤ’ ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΝΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ;

«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συναισθάνονται πως είναι φυλακισμένοι μέσα σε ένα γυάλινο μπουκάλι, είναι πεπεισμένοι πως είναι ελεύθεροι. Η δυστυχία του ανθρώπου που έχει βαθύτερη αντίληψη από τους άλλους είναι να συνειδητοποιήσει πως είναι φυλακισμένος. Η μεγαλύτερη χαρά πηγάζει μόνο από το γεγονός της πιθανότητας ό,τι το γυάλινο μπουκάλι ίσως, είναι δυνατόν, να σπάσει» Ε.Τ.Α. Χόφφμαν, 1815

Νομίζω πως είναι ένα ζήτημα το οποίο αξίζει να το συλλογιστείς σοβαρά, και ίσως να μπορέσω να σε βοηθήσω λιγάκι σ’ αυτό… Ας πούμε, άραγε, μπορείς να πας όπου θέλεις, όποτε θέλεις; Έχεις ελευθερία κινήσεων; Μπορείς να ταξιδέψεις, να γνωρίσεις τον κόσμο, ας πούμε, να δεις από κοντά ένα καγκουρώ στην Αυστραλία; Όχι; Είναι μακριά και θέλει πολλά λεφτά; Εντάξει.Χμ… Μπορείς, αν το επιθυμείς, αύριο το πρωί να πιεις ένα καφέ στο Πήλιο; Να πας για ψάρεμα στη Μυτιλήνη; Να πας για βαρκάδα στα φιόρδ της Νορβηγίας; Τι; Πρέπει να πας στη δουλειά αύριο το πρωί και δεν μπορείς; Έχεις υποχρεώσεις; Μάλιστα…

Ε, τότε μπορείς να διαβάσεις την Κοσμική Τριλογία του C. S. Lewis, ένα βιβλίο το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι από τα πιο υπέροχα που γράφτηκαν ποτέ, το οποίο θα σε ταξιδέψει σε άλλους πλανήτες και άλλους κόσμους. Τι; Δεν έχει εκδοθεί στα ελληνικά και δεν ξέρεις αγγλικά; Είναι οκτακόσιες σελίδες και δεν έχεις χρόνο; Δεν διαβάζεις τέτοια πράγματα; Καλά, εντάξει…

Χμ, τότε σίγουρα θα μπορείς να κάνεις μια υπέροχη κουβέντα μ’ έναν φίλο σου, σήμερα το βράδυ, και να συζητήσετε για τα ταξίδια στο Χρόνο, για τα Ισλανδικά Έπη, για ένα παλιό ταξίδι σας στην Πράγα, για την χαρτογραφία των ανέμων, για το Megapolisomancy, για τις προοπτικές του Virtual Reality… Α, μάλιστα, καταλαβαίνω…  Οι φίλοι σου δεν ξέρουν ούτε θέλουν να ξέρουν για τέτοια πράγματα, μιλάνε συνέχεια για ποδόσφαιρο, πολιτική, οικονομικά προβλήματα, σεξ, (κι αν είσαι γυναίκα, οι φίλες σου μιλάνε για καλλυντικά, για άντρες, για κουτσομπολιά και για την καριέρα τους).

Τέλος πάντων, σίγουρα μπορείς τουλάχιστον να κοιμηθείς και να δεις κάποιο ωραίο όνειρο, να ζήσεις υπέροχες περιπέτειες σε μια μακρινή Ονειροχώρα. Τί; Δεν θυμάσαι ποτέ τα όνειρά σου; Νομίζεις ότι μάλλον δεν βλέπεις ποτέ όνειρα; Εντάξει, τότε απλά ας πούμε ότι δεν μπορείς να πας όπου θέλεις, όποτε θέλεις, «λόγω ανωτέρας βίας», αλλά κατά τα άλλα είσαι ένας ελεύθερος άνθρωπος… Λοιπόν, ας δοκιμάσουμε κάτι άλλο…

Μπορείς να πεις ελεύθερα τη γνώμη σου για κάτι;
Ναι, ξέρω, φυσικά και μπορείς να την πεις ελεύθερα, όμως, είναι η δική σου γνώμη; Μήπως δεν διαφέρει και πολύ από την ελεύθερη γνώμη όλων των άλλων; Τι σημασία έχει να λέμε ελεύθερα τη γνώμη μας, αν αυτή είναι ίδια με όλες τις άλλες!… Ναι, ξέρω, είσαι ιδιαίτερος άνθρωπος και αυτό δεν ισχύει για σένα. Εντάξει, λοιπόν. Πες μου τότε, ποια είναι η ελεύθερη γνώμη σου –χμ– για την αποκωδικοποίηση του DNA; Αχά, μάλιστα, αφήνεις αυτά τα δύσκολα θέματα για πιο ειδικούς από εσένα, αυτοί έχουν λόγο και δικαίωμα να έχουν γνώμη, ενώ εσύ όχι (ε, μην γελοιοποιηθούμε κιόλας…). Α, θυμήθηκες τώρα κάτι που άκουσες για το ζήτημα: όλα αυτά οδηγούν στον Κλωνισμό, εκείνο που κάνανε με κάτι πρόβατα, που είναι κάτι πολύ κακό γιατί επεμβαίνουμε αλαζονικά στη Φύση, και δεν πρέπει να αφήσουμε να γίνει αυτό σε ανθρώπους. Μάλιστα, πολύ ενδιαφέρουσα η γνώμη σου, είναι πολύ πρωτότυπη και πολύ ενημερωμένη. Και την είπες και ελεύθερα. Κι αφού δεν άκουσες κανέναν να σε κοροϊδεύει, αφού κανείς δεν σε συνέλαβε, πάει να πει ότι είτε είσαι ελεύθερος άνθρωπος, είτε ότι σοφά δεν διακινδυνεύεις μακριά από την πεπατημένη. ΟΚ…

Αλήθεια, είσαι ελεύθερος να ασχοληθείς με ό,τι θέλεις;
Ας πούμε, μπορείς να γίνεις αστροναύτης αν το επιθυμείς; Να ασχοληθείς με την κατασκευή λαβυρίνθων, να γίνεις ζωγράφος, να παίξεις καταπληκτικό τρομπόνι, να ασχολείσαι μόνο με τις ποικιλίες του σεξ, να κάνεις τον ακροβάτη, να κάνεις εξερευνήσεις στην Αραβία, να γίνεις συλλέκτης βαλσαμωμένων ερπετών, να κάνεις εφευρέσεις, να ασχοληθείς με την υψηλή ραπτική ή με την αρχιτεκτονική πύργων; Ξέρω, ξέρω, δεν μπορείς να κάνεις αυτό που αληθινά θέλεις. Είσαι αναγκασμένος να είσαι τραπεζικός υπάλληλος, φοιτητής, πωλήτρια, βενζινοπώλης, καφετζής, δημόσιος υπάλληλος, λογίστρια, εκπαιδευτικός, γραμματέας, κλητήρας, δικηγόρος, υδραυλικός. Μάλιστα, καταλαβαίνω, προς το παρόν δεν μπορείς να κάνεις αυτό που αληθινά θέλεις, αλλά είσαι ελεύθερος να το κάνεις κάποτε. Με συγχωρείς που ρωτώ, αλλά πότε; Σύντομα, εντάξει, αφού το λες εσύ…

Να σε ρωτήσω και κάτι άλλο; Αφού είσαι τόσο πιεσμένος και τόσο προσγειωμένος (παρ’ όλη την ελευθερία σου), κάνεις κάποια όνειρα; Γιατί να μην ακολουθήσεις αύριο τα όνειρά σου; Γιατί να μην προσπαθήσεις να τα κάνεις πραγματικότητα, όσο τρελά κι αν είναι; Τι περιμένεις; Να γεράσεις; Χμ, σε βλέπω λίγο σκεπτικό. Ας σε βοηθήσω λίγο…

Κατ’ αρχήν, πες μου, ποια είναι τα μεγάλα σου όνειρα; Τι; Να αποκτήσεις δικό σου σπίτι, αυτοκίνητο, home-cinema, πολλά λεφτά, καλό φαγητό, μπάνια, σεξ, γλέντια και μπουζούκια; Μα, αυτά δεν είναι όνειρα, αυτά είναι καταναλωτικά προϊόντα και ψυχαγωγία. Όνειρα δεν έχεις; Εννοώ, κάτι τρελό, κάτι άπιαστο, ένα όραμα, τέλος πάντων κάτι δικό σου, ένα πεπρωμένο. Μάλιστα, καταλαβαίνω, ωραίες είναι οι φαντασίες αλλά η ζωή είναι σκληρή και συγκεκριμένη, έχεις ανάγκες, υποχρεώσεις, η βιοπάλη, αδικία, κουράζεσαι πολύ, προβλήματα, χρειάζεσαι ξεκούραση, να ξεσκάσεις, κλπ, κλπ, εντάξει. Τι; Θέλεις να με ρωτήσεις κι εσύ κάτι; Σ’ ακούω. Μήπως είμαι λίγο παράξενος;

Να σου πω, δεν είμαι λίγο παράξενος, για σένα είμαι πολύ παράξενος, πάρα πολύ παράξενος. Ή μάλλον, είμαι κάτι σαν εξωγήινος. Και να φανταστείς ότι έχω και αρκετούς φίλους που είναι σαν κι εμένα, για να μη μιλήσω και για τους άγνωστους φίλους μου. Έχουμε κάνει εισβολή στον πλανήτη σας, κρυφά. Είμαστε μεταμφιεσμένοι και κυκλοφορούμε ανάμεσά σας, κι ευτυχώς που δεν έχετε καθόλου φαντασία για να φανταστείτε τι τύποι είμαστε, αλλιώς θα την είχαμε βαμμένη.

Για παράδειγμα, συχνά ασχολούμαστε με το Φλορ και με το Φλομπεράλ (τι είναι αυτά;), παίζουμε παιχνίδια ρόλων και συμπεριφερόμαστε σαν να ζούμε στο 1390, συζητάμε για τα ξωτικά, προσπαθούμε να εντοπίσουμε πύλες για άλλους κόσμους, ακούμε μουσικές που δεν έχεις ακούσει ποτέ σου, καβγαδίζουμε για τη μελλοντολογία, ανταλλάσσουμε παράξενα βιβλία που δεν μπορείς να τα βρεις πουθενά, το όνειρό μας είναι να αποικίσουμε άλλους πλανήτες ή να ζήσουμε στο Λοχ Νες και να φωτογραφίζουμε φαντάσματα, προσπαθούμε να γίνουμε «Αστυμάγοι» (τί είναι αυτό;), βλέπουμε φωτεινά αυγά γύρω από τους ανθρώπους (!), γράφουμε ποίηση (τί είναι αυτό;).

Παρ’ όλα αυτά, κι εμείς θέλουμε να ξεσκάσουμε λίγο, καμιά φορά. Θυμάμαι τότε που με το φίλο μου τον Λάμπρο θέλαμε να απομονωθούμε για λίγο καιρό σ’ ένα σπίτι στην εξοχή. Θέλαμε, όπως λέγαμε, «να διαβάσουμε μπλεγμένους μεταξύ τους όλους τους στίχους χιλίων ποιημάτων, να παίξουμε με στρατιωτάκια μέσα στη ζούγκλα μιας φλοκάτης, να ανακρίνουμε τις λάμπες και τα πορτατίφ, να αναγκάσουμε ένα τραπεζομάντιλο να μας πει τις συνταγές των φαγητών που φιλοξένησε, να επισκεφτούμε το βουκολικό τοπίο ενός αδιάφορου πίνακα, να κοιτάμε σιωπηλοί με τις ώρες τα παμπάλαια μπιμπελό της γιαγιάς που θα μας νοίκιαζε το σπίτι, για ν’ ανακαλύψουμε μέσα τους χαμένες μνήμες της παιδικής μας ηλικίας. Να κοιμόμαστε και να διηγούμαστε ο ένας στον άλλον τα όνειρα που είδαμε…»

Ναι, είμαστε λίγο παράξενοι, οι φίλοι μου κι εγώ.
Τί; Δεν είναι του γούστου σου όλα αυτά τα περίεργα;
Είναι σαχλαμάρες όλα αυτά;
Εντάξει, δεν τρέχει τίποτε, δικαίωμά σου είναι, στο κάτω-κάτω ελεύθερος άνθρωπος είσαι…

Η τελειομανία, ως ασθένεια

«Η ζωή μου δεν ήταν παρά μια αποτυχία» Claude Monet

Πολλοί από εμάς θεωρούν ότι η τελειομανία είναι θετική. Αλλά οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι είναι πολύ επικίνδυνη και ευθύνεται για πολλά ψυχικά προβλήματα, τα οποία μάλιστα αυξάνονται με το πέρασμα των χρόνων.

 

Τις περισσότερες φορές κάτι φαινομενικά ασήμαντο μπορεί να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα. Εκείνο το ανούσιο σχόλιο κάποιου φίλου ή κάποιου συγγενικού προσώπου αρκεί να για να θεωρήσει κανείς ότι είναι «λίγος». «Πόσο χαζό αυτό που είπες, θα έπρεπε να το γνωρίζεις καλύτερα, μην μιλάς χωρίς να σκέφτεσαι, γιατί δεν μπορείς να τελειώσεις τις σπουδές σου;», είναι μόνο λίγες από τις φράσεις που μπορεί να κάνουν κάποιον να αισθανθεί άσχημα ακόμα και υποσυνείδητα, χωρίς να το καταλαβαίνει εκείνη τη στιγμή.

 

Η εικόνα της ανάμνησης μπορεί να έχει εξαφανιστεί εδώ και καιρό. Αλλά αυτό το αίσθημα της βαθιάς απογοήτευσης, ακόμη και ντροπής, μένει. Και εκεί ξεκινάνε οι σκέψεις και οι φωνές που σου ψιθυρίζουν ότι δεν είσαι αρκετά καλός και ότι δεν πρόκειται να τα καταφέρεις.

 

Η τάση της τελειομανίας που «μαστίζει» όλο και περισσότερα άτομα, ξεκινάει από μικρή ηλικία και γίνεται όλο και πιο συνηθισμένη. Οι πρόσφατες αναλύσεις των ποσοστών τελειομανίας του Thomas Curran και του Andrew Hill από το 1989 έως το 2016, διαπίστωσαν σημαντικές αυξήσεις μεταξύ των νέων προπτυχιακών φοιτητών στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τον Καναδά. Ο μέσος φοιτητής πανεπιστημίου ήταν δηλαδή πολύ πιο πιθανό να έχει τάσεις τελειομανίας σε σχέση με ένα φοιτητή της δεκαετίας του 1990 ή ακόμα και του 2000.

 

«Τα ποσοστά δείχνουν ότι δύο στα πέντε παιδιά και νέους είναι τελειομανείς. Αρχίζουμε να μιλάμε για μια επιδημία και ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας», ανέφερε η Katie Rasmussen, η οποία ερευνά την ανάπτυξη εφήβων στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια.

Η άνοδος αυτή δυστυχώς δε σημαίνει ότι με την πάροδο των χρόνων αποκτούμε πιο ολοκληρωμένες προσωπικότητες, αλλά ότι γινόμαστε πιο θλιμμένοι και υπονομεύουμε όλο και περισσότερο τις δυνατότητες μας.

 

Η τελειομανία είναι τελικά ένας αυτοκαταστροφικός τρόπος να κινηθεί κανείς μέσα στον κόσμο. Είναι βασισμένη σε μια μεγάλη ειρωνεία: η δημιουργία και η αποδοχή των λαθών είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη, τη μάθηση και την ύπαρξη του ανθρώπου, ενώ παράλληλα μπορεί να βελτιώσει την ανέλιξη της καριέρας, τις διαπροσωπικές σχέσεις και τη ζωή γενικότερα. Όταν όμως ένας τελειομανής προσπαθεί να αποφύγει τα λάθη με οποιοδήποτε κόστος, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να φτάσει τους μεγάλους του στόχους.

 

Αλλά το μειονέκτημα της τελειομανίας, δεν είναι ότι κάνει τους ανθρώπους πιο επιτυχημένους και πιο παραγωγικούς. Οι τάσεις τελειομανίας έχουν συνδεθεί με πολλές ψυχικές ασθένειες, όπως η κατάθλιψη, το άγχος (ακόμα και στα παιδιά), ο αυτοτραυματισμός, η αγοραφοβία, η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, η ανορεξία, η βουλιμία, η διαταραχή του τραυματικού στρες, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, η αϋπνία, η δυσπεψία, οι χρόνιες ημικρανίες ακόμα και η πρόωρη θνησιμότητα και οι τάσεις αυτοκτονίας.

 

«Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι όσο περισσότερο τέλειος θέλει να φαίνεται κάποιος, τόσο πιο πολλές ψυχολογικές θα υποστεί στη διάρκεια της ζωής του», ανέφερε η Sarah Egan, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Curtin στο Περθ, η οποία ειδικεύεται στην τελειομανία, τις διατροφικές διαταραχές και το άγχος.

 

Από πολιτιστικής απόψεως, βλέπουμε συχνά την τελειομανία ως θετική. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι φορές που σε μια συνέντευξη για εύρεση εργασίας, την παρουσιάζουμε ως το μεγαλύτερο μας ελάττωμα, θεωρώντας την στην πραγματικότητα «προτέρημα». Αυτό είναι που καθιστά την τελειομανία περίπλοκη και αμφιλεγόμενη. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι υπάρχει η «υγιής» τελειομανία, που χαρακτηρίζεται από υψηλά πρότυπα, κίνητρα και πειθαρχία, και η «ανθυγιεινή» έκδοση της, όπου τίποτα δεν ικανοποιεί τους στόχους ενός ατόμου.

Σε μία μελέτη που συμμετείχαν πάνω από 1.000 Κινέζοι φοιτητές, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτοί που είχαν τα περισσότερα φόντα ήταν τελειομανείς με την καλή έννοια. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα, καθώς  άλλες έρευνες έδειξαν ότι το να έχει κανείς υψηλά πρότυπα, συνδέεται άμεσα με την ιδέα της αυτοκτονίας.

 

«Υπήρξαν κάποιες ενδείξεις που έδειξαν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, η τελειομανία μπορεί να είναι υγιής και επιθυμητή. Με βάση τις 60 μελέτες που κάναμε, πιστεύουμε ότι υπήρχε μια παρανόηση στο θέμα. Η σκληρή εργασία, η αφοσίωση, η επιμέλεια κλπ., είναι πολύ επιθυμητά χαρακτηριστικά. Αλλά η τελειομανία δεν αφορά τα υψηλά πρότυπα σαν αυτά. Αφορά κυρίως μη ρεαλιστικά πρότυπα. Η τελειομανία δεν είναι μια συμπεριφορά. Είναι ένας ολόκληρος τρόπος σκέψης για τον εαυτό σου», τόνισε ο York St John του πανεπιστημίου Hill.

 

Ειδικότερα, η τελειομανία δεν ορίζεται από τους υψηλούς στόχους που θέτει κάποιος ή από τη σκληρή δουλειά, αλλά από μια κρίσιμη εσωτερική φωνή που υπάρχει μέσα μας, σύμφωνα με τους ειδικούς. Αυτή η εσωτερική φωνή επικρίνει διαφορετικά πράγματα σε κάθε άνθρωπο, όπως τις σχέσεις, τις σπουδές, την καριέρα, τη νοσηρότητα και την φυσική κατάσταση.

 

Αυτό σημαίνει ότι οι τελειομανείς είναι αρκετά ευαίσθητοι και ευάλωτοι στο στρες. Και πολλές φορές αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν, με αποτέλεσμα να αποτυγχάνουν πιο εύκολα.

 

Σε ένα πείραμα, ο Hill έδωσε στους τελειομανείς και τους μη τελειομανείς συγκεκριμένους στόχους. Αυτό που δεν τους είπε, ήταν ότι κανένας από αυτούς δεν θα τους πετύχαινε. Είναι ενδιαφέρον ότι και οι δύο ομάδες συνέχισαν να καταβάλουν την ίδια προσπάθεια. Αλλά μια ομάδα αισθάνθηκε πολύ πιο δυσαρεστημένη για το όλο θέμα και εγκατέλειψε νωρίτερα. Μάντεψε ποια…

 

«Αντιμέτωποι με την αποτυχία, οι τελειομανείς τείνουν να αντιδρούν πιο έντονα συναισθηματικά. Βιώνουν περισσότερη ενοχή και περισσότερη ντροπή, όπως και περισσότερο θυμό. Θα εγκαταλείψουν πιο εύκολα. Έχουν την τάση να αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τα πράγματα, όταν δεν πάνε όπως τα θέλουν», υπογραμμίζει ο ο Hill.

 

Αυτό, φυσικά, τους εμποδίζει από την ίδια την επιτυχία. Στις μελέτες που επικεντρώνονται στους αθλητές, για παράδειγμα, ο Hill έχει βρει ότι ο μοναδικός προγνωστικός δείκτης επιτυχίας στον αθλητισμό είναι η συνεχής προπόνηση. Αν όμως αυτή δεν πάει καλά, οι τελειομανείς είναι πολύ πιθανό να τα παρατήσουν.

 

Το πρόβλημα είναι ότι, για τους τελειομανείς, η απόδοση είναι συνυφασμένη με τον εγωισμό. Όταν δεν τα καταφέρνουν δεν αισθάνονται μόνο απογοήτευση, αισθάνονται ντροπή για αυτό που είναι. Κατά ειρωνικό τρόπο, η τελειομανία γίνεται μια αμυντική τακτική για να κρατούν τη ντροπή στο περιθώριο. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος, αφού αν κάποιος είναι τέλειος ποτέ δεν αποτυγχάνει κι αν δεν αποτυγχάνει δε νιώθει ντροπή.

 

Τελειομανία και προβλήματα ψυχικής υγείας

Το αίσθημα της τελειομανίας όμως είναι πολύ επικίνδυνο. Οι αριθμοί των νέων που εμφανίζουν ψυχικές ασθένειες, είναι πολύ υψηλοί σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας. Η κατάθλιψη, το άγχος και οι αυτοκτονικές τάσεις είναι πολύ πιο συχνές τα τελευταία χρόνια από ό, τι πριν από μια δεκαετία και σε αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η τελειομανία. Η συνεχής αυτοκριτική μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα κατάθλιψης, αλλά τα συμπτώματα αυτά μπορούν να επιδεινώσουν με τη σειρά τους την αυτοκριτική, πυροδοτώντας έτσι την τελειομανία.

 

Μια πρόσφατη μελέτη, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι σε μια περίοδο ενός έτους, οι φοιτητές που είχαν κοινωνικό άγχος ήταν πιο πιθανό να γίνουν τελειομανείς. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι μία από τις πιο ισχυρές «ασπίδες» κατά του άγχους και της κατάθλιψης είναι η αυτοσυγκέντρωση, κάτι που δεν έχουν οι τελειομανείς.

 

Παράλληλα, μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι οι τάσεις της τελειομανίας, συμπεριλαμβανομένης της ανησυχίας για τα λάθη, της κριτικής και των υψηλών προτύπων συσχετίστηκε σε πολλές περιπτώσεις με τις τάσεις αυτοκτονίας. Ορισμένα από αυτά τα κριτήρια, ιδιαίτερα η πίεση από τους γονείς και τα προβλήματα «τελειοποίησης», συσχετίστηκαν επίσης με περισσότερες απόπειρες αυτοκτονίας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι τελειομανείς μπορεί να ερμηνεύσουν τις αποτυχίες ως καταστροφές που, σε ακραίες περιστάσεις, θεωρούνται δικαιολογημένες για το θάνατο, σύμφωνα με τους ερευνητές.

 

Και ενώ οι ευσυνείδητοι άνθρωποι τείνουν να ζουν περισσότερο, οι τελειομανείς πεθαίνουν πρόωρα. Αυτό έχει μια λογική εξήγηση, αφού οι τελειομανείς δεν κάνουν ποτέ διαλείμματα για να χαλαρώσουν με αποτέλεσμα το σώμα και ο εγκέφαλος να μην δουλεύουν σωστά.

 

Σημειώνεται, ότι η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στην «κοινωνικά προδιαγεγραμμένη τελειομανία», που χαρακτηρίζεται από την αίσθηση ότι οι άλλοι έχουν υψηλές απαιτήσεις, η οποία έφτασε το 32%, ενώ μεγάλα ποσοστά εμφανίστηκαν σε νέα παιδιά επτά και οχτώ χρονών.

 

Από πού προέρχεται αυτή η αύξηση των ποσοστών τελειομανίας;

 

Ζούμε σε μια κοινωνία που το κοινωνικό στάτους παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που πολλές φορές όταν πρωτοσυναντάμε κάποιον είναι να τον ρωτήσουμε τι δουλειά κάνει. Οι άνθρωποι έχουν μάθει να εκτιμούν τους υπόλοιπους για αυτά που έχουν πετύχει σε επαγγελματικό και οικονομικό επίπεδο, ενώ και η εξωτερική μας εμφάνιση (ρούχα, σωματική διάπλαση) παίζει επίσης το δικό της ρόλο.

Συνεπώς, η αποτυχία είναι πολύ σοβαρή σε μια κοινωνία που βασίζεται στην αγορά. Ο ανταγωνισμός έχει ενσωματωθεί ακόμα στα σχολεία. Δεν είναι περίεργο ότι οι γονείς ασκούν όλο και μεγαλύτερη πίεση στον εαυτό τους και στα παιδιά τους για να πετύχουν περισσότερα.

 

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να αισθάνονται ένοχα όταν κάνουν κάποιο λάθος ή όταν δεν έχουν καλές επιδόσεις. Και οι έρευνες δείχνουν ότι αυτοί οι τύποι γονικής τακτικής κάνουν τα παιδιά πιο πιθανό να αποκτήσουν τάσεις τελειομανίας και αργότερα να αναπτύξουν κατάθλιψη.

 

Ο φόβος της αποτυχίας αυξάνεται και με άλλους τρόπους. Πάρτε για παράδειγμα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  Κάνετε ένα λάθος και ο φόβος σας ότι μπορεί να μεταδοθεί είναι σχεδόν παράλογος.

 

Πως μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε;

 

Σε ορισμένες περιπτώσεις η τελειομανία είναι κληρονομική, αλλά δημιουργείται κυρίως από τον κοινωνικό περίγυρο. Οι γονείς μπορούν να την αντιμετωπίσουν επιδεικνύοντας άνευ όρων αγάπη στα παιδιά τους, σύμφωνα με τους ειδικούς. Άλλωστε δε χρειάζεται να είσαι τέλειος για να είσαι αξιαγάπητος ή να αγαπάς τους άλλους.

 

Η τελειομανία είναι είναι μια μεγάλη πρόκληση ως προς την θεραπεία της, πόσο μάλλον σε έναν κόσμο μας κάνει καλύτερους στο εργασιακό μας περιβάλλον με έναν αυστηρό και απαιτητικό εργοδότη. Οι «ασθενείς» πρέπει να καταλάβουν τα συμπτώματα και να προσπαθήσουν να μην είναι τόσο κριτικοί με τον εαυτό τους και με τον περίγυρο τους. Η κριτική μπορεί να είναι απαραίτητη, αλλά χρειάζται πάντα μέτρο.

 

Το εγχείρημα είναι δύσκολο. Πρόκειται για ένα έργο που θέλει συνεχή προσπάθεια και εξέλιξη. Άλλά όταν φτάσετε στο σημείο να τα καταφέρετε, με έκπληξη θα ανακαλύψετε όχι μόνο ότι δε θα έχετε τόσο άγχος, αλλά θα νιώθετε και πιο ελεύθεροι. Και αυτό είναι ανεκτίμητο.