De Rerum Natura (για τη φύση των πραγμάτων)

De Rerum Natura (για τη φύση των πραγμάτων), είναι ένα ποιητικό έργο γραμμένο, πριν από σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια, από τον Ρωμαίο ποιητή Λουκρήτιο, αφιερωμένο στον μεγάλο Έλληνα φιλόσοφο Επίκουρο.
Ο Επίκουρος (341 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Ίδρυσε δική του φιλοσοφική σχολή, τον «Κήπο του Επίκουρου», η οποία ήταν από τις πιο μεγάλες σχολές της ελληνικής φιλοσοφίας, υπήρξε, ο μόνος εκφραστής και συνεχιστής της ατομικής φυσικής του Δημόκριτου και ο κύριος αντίπαλος της αντιδραστικής ιδεαλιστικής φιλοσοφίας του παραμυθά και δεισιδαίμονα Πλάτωνα και υστερότερα ο μοναδικός αντίποδας του Νεοπλατωνισμού, Στωικισμού και όλων των παραφυάδων τους, που έστρωσαν παθητικά τον δρόμο στην χολέρα του ιουδαιοχριστιανισμού.
Ωστόσο και ενώ ο Επικουρισμός πολεμήθηκε και διαστρεβλώθηκε άγρια, κατάφερε και επηρέασε την διανόηση από ανατολή σε δύση, για περισσότερο από 600 χρόνια.
Η σχολή του Επίκουρου, ήταν η μοναδική ακαδημία στην αρχαία Αθήνα, όπου επέτρεπε να φοιτούν άπαντες ανεξάρτητα κοινωνικής τάξης, ακόμη και οι γυναίκες, που δεν τους το επέτρεπαν σε άλλες σχολές και αυτό διότι, ο Επίκουρος, ήταν ουσιαστικά ο μόνος φιλόσοφος που διακήρυττε και πίστευε πραγματικά στην ισότητα και την φιλία ανάμεσα στα δυο φύλα.

Κέλσος κατά χριστιανών

Ο Κέλσος ήταν Έλληνας ή Ρωμαίος πλατωνικός φιλόσοφος, που έδρασε κατά το δεύτερο μισό του 2ου αι. μ.Χ., γνωστός κυρίως από το έργο του «Αληθής Λόγος», που γράφτηκε μεταξύ των ετών 170 ως 180 μ.Χ. και χαρακτηρίζει, εν ολίγοις, το χριστιανισμό συνονθύλευμα παραμυθιών.
Έκτοτε, είναι αλήθεια, δεν έχει βελτιωθεί σημαντικά η επιχειρηματολογία ενάντια σ” αυτή τη θρησκεία, πέρα από το γεγονός ότι η διαχρονική εγκληματική δραστηριότητα του χριστιανικού ιερατείου έδωσε πολλά επιπλέον επιχειρήματα εναντίον της.
Με αυτοκρατορικό έδικτο και με απόφαση οικουμενικής συνόδου αποφασίστηκε να καούν όλα τα αντίτυπα του έργου του Κέλσου (μαζί με εκείνα του Πορφύριου Μάλχου), όμως διάφοροι «εκκλησιαστικοί πατέρες», π.χ. ο Ωριγένης, έγραψαν απαντήσεις στις θέσεις του Κέλσου κι έτσι μπορούμε σήμερα να ανασυνθέσουμε σε κάποιο βαθμό το συνολικό έργο.
Η έλλειψη πρωτοτυπίας στην χριστιανική πίστη
Πολλά από τα έθνη του κόσμου διατηρούν δόγματα συγγενικά, πράγμα που μας οδηγεί στην υπόθεση ότι οι διάφορες εθνικές δοξασίες και προκαταλήψεις έχουν λίγο ως πολύ κοινή καταγωγή. Πίσω απ” αυτές βρίσκεται εξ αρχής κάποιο αρχαίο δόγμα που, όπως λέγεται, το συντήρησαν οι σοφότεροι όλων των εθνών και πόλεων (Αιγύπτιοι, Ασσύριοι, Ινδοί, Πέρσες, Σαμοθράκες, Οδρύσες και Ελευσίνιοι. Οι Γαλακτοφάγοι του Ομήρου, οι Δρυίδες των Γαλατών και οι Γέτες πίστευαν σε δόγματα παρόμοια με των Ιουδαίων -και μάλιστα πριν από αυτούς). Ο Αίνος, ο Μουσαίος, ο Ορφέας, ο Φερεκύδης ο Ζωροάστρης και ο Πυθαγόρας είχαν συλλάβει τα νοήματα τους και έγραψαν τις δοξασίες τους σε βιβλία που μπορεί κανείς μέχρι και στις μέρες μας να συμβουλευτεί.

Εκείνοι τώρα που επιχειρούν να μεταμφιέσουν ή να προσδώσουν αλληγορικό χαρακτήρα στην κοσμογονία του Μωυσή, παρόλο που είναι πιο λογικοί (από όσους την παίρνουν τοις μετρητοίς), κάνουν μεγάλο λάθος. Γιατί το σύμπαν ούτε αρχή έχει ούτε υπόκειται σε καμία φθορά. Μόνο όσα βρίσκονται πάνω στη γη επηρεάζονται από κατακλυσμούς και μεγάλες πυρκαϊές, και μάλιστα όχι όλα μαζί και ταυτοχρόνως. (Σύμφωνα με την παράδοση των παραπάνω εθνών) έχουν γίνει πολλές φορές κατακλυσμοί και καταστροφικές πυρκαϊές και αναστατώσεις, και πιο πρόσφατα ο κατακλυσμός επί Δευκαλίωνα και η πυρκαϊά επί Φαέθοντα. Ακόμα κι οι Έλληνες θεωρούσαν αυτά τα γεγονότα πανάρχαια, καθώς δεν είχαν υπόψη τους στοιχεία ή διηγήσεις για ακόμα πιο παλιά τέτοια γεγονότα.
Ο Μωυσής τώρα, έχοντας ακούσει με προσοχή κι έχοντας λάβει γνώση των δοξασιών αυτών που ήταν διαδεδομένες ανάμεσα στα σοφά έθνη και στους διακεκριμένους άνδρες, κατάφερε να δημιουργήσει γύρω από τον εαυτό του την φήμη ότι είχε θείες δυνάμεις. Πολλά από όσα δίδαξε άλλωστε δεν είχαν καμία πρωτοτυπία. Η περιτομή, λόγου χάριν, προέρχεται από τους Αιγυπτίους. Και δίχως λογική αιτία, οι γιδοβοσκοί κι οι τσοπάνηδες, προφανώς εξαπατημένοι από τις απλοϊκές του δοξασίες, ακολούθησαν τον Μωυσή που τους δίδαξε ότι δεν υπάρχει παρά ένας θεός, που ονομάζεται Ύψιστος ή Αδωναΐ ή Ουράνιος ή Σαβαώθ ή δεν ξέρω πώς, και έπαψαν να αναγνωρίζουν κάθε άλλον.
Οι Ιουδαίοι δεν κατάλαβαν ότι δεν έχει καμία σημασία πώς ονομάζει κανείς τον ανώτατο θεό, αν τον λέει Δία όπως οι Έλληνες ή αν χρησιμοποιεί ινδικό όνομα ή αιγυπτιακό. Χώρια που, παρά την αποκλειστικότητα του ενός ύψιστου θεού, οι ίδιοι και αγγέλους λατρεύουν και σε μάγια πιστεύουν, των οποίων μάλιστα ο Μωυσής ήταν ερμηνευτής. Θα ασχοληθώ με την αμάθεια των Εβραίων αργότερα· ας αναφερθώ πρώτα στο ζήτημα του Ιησού, που πρωτοδίδαξε μόλις πριν λίγα χρόνια και που θεωρείται από τους χριστιανούς υιός του θεού, για να δείξω πώς οι χριστιανοί έχουν εξαπατηθεί και έχουν ενστερνιστεί ένα δόγμα που καταστρέφει την ζωή των ανθρώπων. Αν και ριζωμένη στα κατώτερα στρώματα και τους αμαθείς, η θρησκεία αυτή βρίσκει ανταπόκριση και ανάμεσα σε ανθρώπους μετριοπαθείς και λογικούς και σώφρονες που τείνουν να την ερμηνεύουν αλληγορικά.
Η ιουδαϊκή επιχειρηματολογία
Η γέννηση του Ιησού από μια παρθένο είναι δική του επινόηση, για να συγκαλύψει την πραγματική του καταγωγή: Γεννήθηκε σ” ένα χωριό της Ιουδαίας από μια ντόπια, άπορη χειρώνακτα που ο άντρας της, ένας μαραγκός. Την έδιωξε από το σπίτι σαν έμαθε ότι τον απατούσε με έναν στρατιώτη που τον έλεγαν Πάνθηρα. Και διωγμένη και ταπεινωμένη περιπλανήθηκε και γέννησε κρυφά. Ο ίδιος επειδή ήταν φτωχός, πήγε να δουλέψει εργάτης στην Αίγυπτο, όπου έμαθε μερικά από τα τεχνάσματα για τα οποία περηφανεύονται οι Αιγύπτιοι, και με τη βοήθεια αυτών των τεχνασμάτων, όταν ξαναγύρισε ανακήρυξε τον εαυτό του θεό.
Καταρχάς, για να κατασκευάσουν την ιστορία της παρθενογένεσης, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι χριστιανοί έχουν χρησιμοποιήσει τους ελληνικούς μύθους της Δανάης και Μελανίππης ή της Αύγης και της Αντιόπης. Τόσο ωραία ήταν η μάνα του Ιησού που η ομορφιά της τράβηξε τον θεό κι ήρθε σε επαφή μαζί της, αυτός που δεν είναι στη φύση του να ερωτεύεται θνητά κορμιά; Ή μήπως θα ταίριαζε να ερωτευτεί ο θεός αυτήν, μια δύστυχη που τίποτε το αρχοντικό δεν είχε πάνω της και που δεν την ήξερε κανείς, ούτε καν οι γείτονές της· ο μαραγκός την είχε μισήσει και την είχε ξαποστείλει και δεν την έσωζε ούτε η θεία δύναμη ούτε οι δικαιολογίες. Όλα αυτά δεν μπορούν να έχουν καμιά σχέση με τη βασιλεία του θεού.
[...]
Όταν λουζόσουν στο ποτάμι πλάι στον Ιωάννη, φάνηκε, λες, ένα πουλί που πέταξε προς τα σένα από ψηλά. Ποιος αξιόπιστος μάρτυρας είδε αυτό το θαυμαστό γεγονός, ή ποιος άκουσε την φωνή εξ ουρανού που σε ονόμαζε υιό του θεού, πέρα από σένα κι ακόμη έναν απ” αυτούς που τιμωρήθηκαν μαζί σου; Μα, θα μου πεις, το είπε ο προφήτης μου στα Ιεροσόλυμα, ότι θα έρθει στον κόσμο ο υιός του θεού, που θα κρίνει τους καλούς και θα τιμωρήσει τους αδίκους. Και ποιος μου λέει ότι εννοούσε εσένα και όχι τόσους και τόσους άλλους που έζησαν μετά την προφητεία; Δεν είσαι ο μόνος στον οποίο ταιριάζουν οι προφητείες που έχουν γίνει. Λες πως ο κάθε άνθρωπος χάρη στη θεία πρόνοια γίνεται υιός του θεού. Αν είναι έτσι, τότε σε τι διαφέρεις εσύ από οποιονδήποτε άλλο;
Κι έπειτα, πώς, αφού όπως λες είσαι υιός του θεού, δεν σε βοήθησε στη συμφορά σου ο πατέρας σου ή δεν μπόρεσες εσύ ο ίδιος να βοηθήσεις τον εαυτό σου; Άλλωστε υπάρχουν τόσοι και τόσοι που θα ισχυριστούν ότι οι προφητείες αναφέρονται σ” αυτούς κι όχι στον Ιησού. Λες πως όταν γεννήθηκες, ήρθαν Χαλδαίοι μάγοι να σε βρουν και να σε προσκυνήσουν, νήπιο ακόμα, ως θεό, και πως το είπαν στον Ηρώδη τον Τετράρχη και κείνος έστειλε ανθρώπους του να σκοτώσουν όσα βρέφη γεννήθηκαν την ίδια χρονιά, νομίζοντας πως θα βγάλει και σένα από τη μέση, για να μη βασιλεύσεις σαν θα μεγαλώσεις. Αν είναι έτσι, πώς έγινε και τώρα που μεγάλωσες, εσύ ο υιός του θεού, όχι μόνο δεν βασιλεύεις αλλά και τριγυρνάς πέρα δώθε σκυφτός από φόβο και ζώντας με ελεημοσύνες;
Μάζεψες γύρω σου δέκα-έντεκα φυντάνια, κάτι φοροεισπράχτορες αναλφάβητους και κάτι ναυτικούς ελεεινούς και τρισάθλιους κι όλοι μαζί ξεκόψατε από τον κόσμο και το ρίξατε στην αλητεία, εξοικονομώντας τα προς το ζην με τρόπο αισχρό και ενοχλητικό. Κι αυτή πάλι η ιστορία, που όταν ήσουν νήπιο χρειάστηκε να σε φυγαδεύσουν στην Αίγυπτο για να μη σφαχτείς; Μα πώς γίνεται, να κατατρέχει τον θεό ο φόβος του θανάτου; Παρ” όλα αυτά, κατέβηκε άγγελος από τον ουρανό, κι έδωσε εντολή στους δικούς σου να φύγετε, γιατί αν σας άφηνε στην τύχη σας θα πεθαίνατε. Και δεν μπορούσε επί τόπου να σε προστατέψει ο μέγας θεός, που ήδη είχε μπει στον κόπο να στείλει για χάρη σου δύο αγγέλους;
Οι παλιοί μύθοι απέδιδαν θεία γέννηση στον Περσέα, τον Αμφίωνα, τον Αιακό και τον Μίνωα· ούτε κι αυτούς τους πιστεύουμε, αλλά τουλάχιστον αυτοί οι μύθοι παρουσιάζουν σαν απόδειξη τα όσα μεγάλα και θαυμαστά κατόρθωσαν εκείνοι για το καλό των ανθρώπων, ώστε να αποκτήσουν κάποιαν αληθοφάνεια. Εσύ τι το καλό ή θαυμάσιο, σε έργα ή σε λόγια, έχεις να παρουσιάσεις; Σε μας δεν είχες να παρουσιάσεις τίποτα, παρόλο που σε προκαλούσαμε μες στο ναό, να μας δώσεις ένα χειροπιαστό σημάδι ότι ήσουν ο γιος του θεού. Ας δεχτούμε πως είναι αληθινές όλες οι τερατολογίες των μαθητών σου (οι θεραπείες, οι αναστάσεις, τα λίγα ψωμιά που έφαγαν οι πολλοί και που στο τέλος περίσσεψαν κιόλας). Σε τι διαφέρουν από τα κατορθώματα των απατεώνων θαυματοποιών κι όσων έχουν μαθητεύσει πλάι σε Αιγυπτίους;
Όλοι αυτοί αναλαμβάνουν να κάνουν ακόμα πιο δύσκολα και απίθανα πράγματα και μάλιστα μπροστά σε όλο τον κόσμο, στην αγορά, έναντι ολίγων οβολών: Και δαίμονες βγάζουν και διώχνουν μέσα από ανθρώπους, και αρρώστιες θεραπεύουν με ένα φύσημα, και πνεύματα ηρώων καλούν, και τραπέζια στρωμένα με πλούσια γεύματα και γλυκά και ψάρια, ανύπαρκτα στην πραγματικότητα, τα παρουσιάζουν κάνοντας τα να κινούνται σαν να ήταν ζωντανά ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι, απλώς δίνουν αυτήν την εντύπωση. Πρέπει δηλαδή να τους θεωρήσουμε κι αυτούς υιούς του θεού, μιας και τα κατορθώνουν όλα αυτά; Δεν θα ταν πιο σωστό να πούμε ότι μια τέτοιου είδους απασχόληση ταιριάζει σε ανθρώπους ελεεινούς και δυστυχισμένους;

Περί πολιτικών: Αριστείδης ο Δίκαιος

Η πολιτική επιστήμη βασίζεται στην πείρα σε σχέση με την κοινωνική ζωή και με αυτήν ασχολείται, γράφει ο Αριστοτέλης. Οι ανώριμοι που παρασύρονται από τα πάθη τους δεν κάνουν για πολιτική, συνεχίζει ο Έλληνας φιλόσοφος στα «Ηθικά Νικομάχεια», καθότι ενεργούν υπό το κράτος αυτών. Σ’ αυτούς του ανθρώπους η όποια γνώση είναι ανώφελη.

Πράγματι στις ημέρες μας η πολιτική απαρτίζεται από άτομα, τα οποία υπό φυσιολογικές συνθήκες θα αποκλείονταν παντός αξιώματος. Στην εποχή της διαστρέβλωσης αποφασίσαμε να σας δείξουμε ότι ακόμα και κάτω από τρομερή πίεση ο πολιτικός έχει την ευκαιρία να παραμείνει πολιτικός και να μην μετατραπεί σε πολιτικάντη. Αρκεί και ο λαός να έχει την ανάλογη παιδεία και πάνω απ όλα έμφυτο το αίσθημα του αγνού πατριωτισμού.

Ο λόγος για τον Αριστείδη, ο οποίος ονομάστηκε δίκαιος γιατί αγαπούσε πάνω απ όλα το δίκιο. Απέφευγε να λέει ψέματα, ποτέ του δεν κολάκευε αλλά ούτε και κορόιδευε. Έζησε στην Αθήνα την εποχή της περσικής απειλής που εκδηλωνόταν με όπλα και όχι με δάνεια. Ουδέποτε εκμεταλλεύτηκε χρήματα του Δημοσίου. Ο Αριστείδης προτιμούσε την αριστοκρατική, τουτέστιν αξιοκρατική, κυβέρνηση και όχι την δημοκρατική ή την απολυταρχική. Θεωρούσε πως πρέπει να κυβερνούν οι άξιοι, όπως πρέπει να χειρουργούν οι ικανοί γιατροί, να αγωνίζονται σε μια ομάδα οι καλύτεροι αθλητές κ.ο.κ. Σ’ αυτή του την πεποίθηση είχε αντίπαλους αυτούς που αρέσκονταν στο να κολακεύουν τις αδυναμίες του όχλου.

Έμενε ατάραχος στις πολιτικές διακυμάνσεις, εν αντιθέσει με τους αντιπάλους του, οι οποίοι υπερηφανεύονταν, όταν είχαν την εξουσία στα χέρια τους, ενώ σε περίπτωση που έχαναν στις εκλογές έβριζαν, απειλούσαν και συκοφαντούσαν. Καλή ώρα σαν σήμερα, αφού από την Αρχαία Αθήνα έχουν υιοθετηθεί εκτός των καλών και άσχημα κατάλοιπα της τότε εποχής. Μην ξεχνάμε ότι στην… δημοκρατική Αθήνα καταδικάστηκε σε θάνατο ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της γνωστής ιστορίας, ο Σωκράτης.

Στον Αριστείδη είχε ανατεθεί το αξίωμα να φροντίζει για τα έσοδα του Δημοσίου. Από αυτήν του την θέση ξεσκέπασε πολλούς υπαλλήλους που ήταν καταχραστές. Αυτή του η πολιτική ξεσήκωσε αντιδράσεις από κηφήνες της λαϊκής περιουσίας που δρουν και ξεζουμίζουν πλούτο μέχρι και στις μέρες μας. Οι εχθροί του κατόρθωσαν να επηρεάσουν τον Θεμιστοκλή και έτσι ο αξιοκράτης πολιτικός εξορίστηκε με την μέθοδο του εξοστρακισμού.

Οι πολίτες πάνω σε ένα θραύσμα πήλινου αγγείου (όστρακο) έγραφαν το όνομα του πολίτη του οποίου την εξορία επιθυμούσαν. Μερικοί από αυτούς δεν ήξεραν γράμματα, γι αυτό κατάφευγαν σε μορφωμένους. Κάποιος πλησίασε τον Αριστείδη, χωρίς να τον γνωρίζει, και του ζήτησε να γράψει το όνομα «Αριστείδης» πάνω στο όστρακο.

-Γνωρίζεις τον Αριστείδη;, τον ρώτησε.

-Όχι απλά έχω βαρεθεί να τον λένε δίκαιο όλη την ώρα, απάντησε.

Χωρίς δεύτερη κουβέντα και δισταγμό ο Αριστείδης έγραψε το όνομά του πάνω στο όστρακο. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν το μεγαλείο ψυχής του Έλληνα πολιτικού που δεν επέτρεπε στα πάθη του να ανατρέψουν στο μυαλό και την καρδιά του το αίσθημα του δικαίου.

Στο σημερινό ελληνικό κράτος αυτό που ακούμε όλη την ώρα από πολιτικάντηδες είναι το «δεν μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς». Σίγουρα υπάρχουν και πολιτικοί που προσπαθούν, παρ’ όλες τις πιέσεις, να αντισταθούν όσο αντέχουν στις επιταγές της παγκόσμιας διαπλοκής. Ωστόσο τότε τα πράγματα ήταν ακόμα πιο δύσκολα, αφού η Ελλάδα απειλείτο από τον στρατό της τεράστιας και πολυεθνικής Περσικής Αυτοκρατορίας.

Μετά τις Θερμοπύλες οι Πέρσες θέλησαν να κατευθυνθούν στην Αθήνα. Ο Θεμιστοκλής στα δύσκολα ανακάλεσε τον Αριστείδη από την εξορία. Ο μεγάλος αυτός Έλληνας γύρισε πίσω διατηρώντας τον ίδιο ακέραιο χαρακτήρα και έχοντας ακόμα μεγαλύτερη αγάπη για την πατρίδα. Οι Πέρσες σκέφτηκαν να διχάσουν τους Έλληνες. Μέσω απεσταλμένων (συγκρίνετε στο μυαλό σας τις ομοιότητες με το σήμερα) υπόσχονταν στους Αθηναίους χρήματα και δόξα εις βάρος της Σπάρτης, μεγάλη αντιπάλου της Αθήνας, με αντάλλαγμα την υποχώρησή τους. Τους υπόλοιπους Έλληνες δε, τους απειλούσαν και τους φοβέριζαν.

Συγκαλείται πολιτική συνέλευση με την παρουσία Αθηναίων, Περσών και Σπαρτιατών και την πίεση για τον Ελληνισμό να αυξάνεται ασφυκτικά. Ήρθε η ώρα του Αριστείδη να τοποθετηθεί. Στρέφεται αρχικά προς τους Σπαρτιάτες που φοβούνταν ότι θα ενδώσουν οι Αθηναίοι: Αντιπρόσωποι της Σπάρτης, όταν γυρίσετε στην πατρίδα σας να διακηρύξετε πως δεν υπάρχει ούτε επάνω στην γη ούτε κάτω από το έδαφος τόσο χρυσάφι, για το οποίο οι Αθηναίοι θα πουλούσαν την ελευθερία των Ελλήνων. Και σεις Ασιάτες, να απαντήσετε στους ανωτέρους σας ότι όσο ο ήλιος δεν αλλάζει την πορεία του στον ουρανό, οι Αθηναίοι δεν θα πάψουν ποτέ να αγωνίζονται για την ελευθερία.

Τα λόγια του Αριστείδη έφεραν ενθουσιασμό στους περισσότερους. Οι Πέρσες κατεβαίνουν με πολυάριθμο στρατό στην Αττική. Ο Αθηναίος πολιτικός τιμώρησε παραδειγματικά εκείνους που πρότειναν την συνεργασία με τους Πέρσες και συνέχισε με την εκκένωση των Αθηνών προς την Σαλαμίνα. Ακολούθησε η μάχη των Πλαταιών όπου οι μπαρουτοκαπνισμένοι Έλληνες θριάμβευσαν εναντίον του περσικού «γίγαντα».

Ανέκδοτα και Διδάγματα των αρχαίων Ελλήνων

Ο φιλόσοφος Αντισθένης συμβούλευε τους Αθηναίους να ανακηρύξουν με την ψήφο τους τα γαϊδούρια σε άλογα. Και όταν του είπαν ότι κάτι τέτοιο είναι έξω από κάθε λογική, ο Αντισθένης παρατήρησησε:
“Μήπως και στρατηγούς δεν αναδεικνύετε άντρες απλώς με την ψήφο σας και χωρίς να έχουν πάρει καμία απολύτως εκπαίδευση;

Ο Διογένης ζητούσε ελεημοσύνη από ένα άγαλμα. Όταν τον ρώτησαν γιατί κάνει κάτι τέτοιο, απάντησε:
“Εξασκούμαι στο να μην απογοητεύομαι από την αναισθησία των ανθρώπων.”

Ένας μοχθηρός άνθρωπος ήθελε να φυλάξει το σπίτι του από κάθε κακό. Έβαλε στην πόρτα μια επιγραφή που έλεγε:
“Κανένα κακό να μη μπει στο σπίτι αυτό”.
Ο Διογένης διάβασε την επιγραφή και απόρησε:
“Μα ο ιδιοκτήτης του σπιτιού από που θα μπει; “

Ο Μ.Αλέξανδρος έστειλε στον Φωκίωνα 100 τάλαντα. Ο αθηναίος πολιτικός ρώτησε τους ανθρώπους που του έφεραν το μεγάλο αυτό ποσό:
“Γιατί ο Αλέξανδρος διάλεξε εμένα απ’ όλους τους Αθηναίους για να μου χαρίσει 100 τάλαντα; “
Οι απεσταλμένοι απάντησαν:
“Γιατί μόνο εσένα θεωρεί έντιμο άνθρωπο”
Ο Φωκίωνας αρνήθηκε το δώρο λέγοντας:
“Ας μ’αφήσει λοιπόν και να είμαι και να φαίνομαι έντιμος”.

Παρακινούσαν τον Φίλιππο της Μακεδονίας να εξορίσει κάποιον που τον κακολογούσε. Ο Φίλιππος απάντησε:
“Δεν είστε καλά! Θέλετε να τον στείλω να με κατηγορεί και σ’άλλα μέρη; “

Είπαν στον Σωκράτη ότι κάποιος έλεγε άσχημα λόγια γι’αυτόν. Ο Σωκράτης απάντησε:
“Καθόλου παράδοξο. Ποτέ του δεν έμαθε να λέει καλά λόγια”.

Πληροφορήθηκε ο Αριστοτέλης από κάποιον ότι μερικοί τον έβριζαν. Ο φιλόσοφος απάντησε:
“Καθόλου δεν με νοιάζει. Όταν είμαι απών, δέχομαι ακόμα και να με μαστιγώνουν”.

Επέστρεφε ο Διογένης από τους Ολυμπιακούς αγώνες και ένας τον ρώτησε, αν ήταν εκεί πολύς κόσμος. Ο Διογένης αποκρίθηκε:
“Κοσμος υπήρχε πολύς, άνθρωποι όμως λίγοι”

Ρώτησαν τον φιλόσοφο Στίλπωνα, αν υπάρχει κάτι πιο ψυχρό από ένα άγαλμα.
“Ναι” είπε, “ένας αναίσθητος άνθρωπος”.

Ένα φίδι τυλίχθηκε γύρω από το κλειδί μιας πόρτας. Οι μάντεις χαρακτήρισαν το γεγονός θαύμα. Ο Λεωτυχίδης όμως, βασιλιάς της Σπάρτης, θεώρησε αδικαιολόγητο τον χαρακτηρισμό.
“Για μένα θαύμα θα ήταν”, είπε “αν τυλιγόταν το κλειδί γύρω από το φίδι και όχι το φίδι γύρω από το κλείδι”.

Κάποτε ο Διογένης είδε μια γυναίκα να σκύβει πάρα πολύ μπροστά στα αγάλματα των θεών. Θέλοντας να την απαλλάξει από την θρησκοληψία, την πλησίασε και της είπε:
“Μη σκύβεις τόσο πολύ κυρά μου, γιατί κάποτε ο θεός θα σταθεί πίσω σου και θα δει άσχημα πράγματα”.

Ο φιλόσοφος Στίλπωνας κλήθηκε στον Άρειο Πάγο για να βεβαιώσει αν πραγματικά είπε ότι η Αθηνά δεν είναι θεός..
“Και βέβαια δεν είναι θεός, θεά είναι, αφού είναι γυναίκα” είπε.
Όταν το άκουσε ο Θεόδωρος, ο λεγόμενος “άθεος”, τον ειρωνεύτηκε λέγοντας:
“Απο πού το γνώριζε ο Στίλπωνας; Ή μήπως σήκωσε τον χιτώνα της Αθηνάς και είδε τον κήπο της; “

Έδειξαν στον Διαγόρα τον “άθεο” τα πολλά αφιερώματα ανθρώπων που είχαν σωθεί από ναυάγια με τη βοήθεια των θεών. Ο Διαγόρας απάντησε:
“Αν οι θεοί φρόντιζαν να σώσουν και όσους πνίγηκαν, τότε θα βλέπατε πολύ περισσότερα αφιερώματα”.

Όταν ο Διογένης είδε έναν νεαρό να φιλοσοφεί του είπε:
“Σου αξίζει έπαινος νεαρέ, γιατί στρέφεις το ενδιαφέρον των εραστών από την ομορφιά του σώματος στην ομορφιά της ψυχής σου”

Ένας φτωχός πλησίασε τον Σωκράτη και του είπε:
“Θέλω να γίνω μαθητής σου, αλλά δεν έχω τίποτε, το μόνο που μπορώ να σου προσφέρω είναι ο εαυτός μου”
Ο Σωκράτης του απαντά:
“Δεν καταλαβαίνεις λοιπόν ότι μου δίνεις το πιο σπουδαίο πράγμα;”

Ένας πατέρας ζήτησε από τον Αρίστιππο να διδάξει τον γιό του. Ο φιλόσοφος ζήτησε ως αμοιβή 500 δραχμές. Ο πατέρας θεώρησε υπερβολικό το ποσό.
“Με τόσα χρήματα”, είπε,”θα μπορούσα να αγοράσω ένα ζώο”.
“Αγόρασε”, είπε ο Αρίστιππος, “κι έτσι θα έχεις δύο”.

Προσπαθούσε ο Ζήνων ο Ελεάτης να αποδείξει στον Αντισθένη με περίπλοκα και σοφιστικά επιχειρήματα ότι δεν υπάρχει κίνηση. Ο Αντισθένης άρχισε να βαδίζει, ενώ συγχρόνως ρωτούσε τον Ζήνωνα:
“Δεν νομίζεις ότι τα γεγονότα είναι πιο ισχυρά από τα επιχειρήματά σου;”

Υπερηφανευόταν κάποιος σε μια παρέα και έλεγε ότι είχε πάρος μέρος σε πολλούς αγώνες σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και είχε πραγματοποιήσει εξαιρετικές αθλητικές επιδόσεις. Στη Ρόδο μάλιστα είχε κάνει ένα μεγάλο άλμα που κανένας Ολυμπιονίκης δεν είχε κάνει ως τότε. Ένας από την παρέα του είπε:
“Κι εδώ Ρόδος είναι. Γιατί δεν κάνεις το άλμα σου;”

Ένας Αθηναίος ταξίδευε με πλοίο με πολλούς άλλους. Ξέσπασε όμως δυνατή τρικυμία και το πλοίο ανατράπηκε. Όλοι προσπαθούσαν να σωθούν κολυμπώντας, ο Αθηναίος όμως έχανε τον καιρό του καλώντας την θεά Αθηνά σε βοήθεια. Ένας από τους ναυαγούς, που κολυμπούσε κοντά του, του είπε:
“Φώναζε την Αθηνά, μα κούνα και τα χέρια σου”.

Όταν είδε ο Διογένης κρατικούς ταμίες να έχουν πιάσει κάποιον που είχε κλέψει ένα μπουκάλι, παρατήρησε:
“Οι μεγάλοι κλέφτες έχουν συλλάβει τον μικρό κλέφτη”

Ρώτησε κάποιος τον Διογένη ποιάς πόλης είναι πολίτης κι αυτός απάντησε:
“Είμαι πολίτης του κόσμου”

Η Ξανθίππη λέει στον Σωκράτη:
“Άδικα σε καταδίκασαν σε θάνατο”
Κι ο Σωκράτης:
“Αλίμονο κι αν η καταδίκη μου ήταν δίκαιη”

Ο Πλάτωνας επέπληξε κάποιον γιατί έπαιζε κύβους. Εκείνος δικαιολογήθηκε:
“Τα ποσά που παίζω στο παιχνίδι είναι ασήμαντα”
Ο Πλάτωνας του παρατήρησε:
“Η συνήθεια όμως να παίζεις δεν είναι καθόλου κάτι ασήμαντο”

Ρώτησαν τον Διογένη:
“Γιατί οι αθλητές είναι αναίσθητοι; “
Ο Διογένης τους έδωσε την εξήγηση:
“Γιατί τα σώματά τους ξαναφτιάχνονται με κρέατα χοιρινά και βοδινά”

Μια μέρα η Ξανθίππη έβαλε τις φωνές στον Σωκράτη και στην συνέχεια άδειασε πάνω του μια λεκάνη νερό. Ο Σωκράτης ατάραχος είπε:
“Η Ξανθίππη κάνει ό,τι και ο Δίας: πρώτα βροντά και ύστερα βρέχει”


Αρχαία Ελληνικά Ανέκδοτα,
Σωκράτης Γκίκας

Oι Έλληνες για τους γονείς τους

Ο μεγάλος Φιλόσοφος Πρόκλος στο έργο του «Εις τας Πολιτείας Πλάτωνος Υπόμνημα, Β’, 174. 15 – 29» μας αναφέρει με ξεκάθαρο τρόπο την θεώρηση των Ελλήνων σχετικά με τους Γονείς τους και τον τρόπο που τους τιμούσαν!

Γράφει ο Πρόκλος: ………οι γονείς μας είναι για εμάς αντίστοιχοι των ηγεμονικών θεών, όντας και αυτοί επικεφαλής της γένεσης και απεικόνιση των γενεσιουργών θεών, δημιούργησαν τα οχήματα και ακόμα απέδωσαν τα εξωτερικά πράγματα κατάλληλα προς τις περιοδικές κινήσεις των ψυχών.…..οι θεοί άλλωστε είναι πατέρες μας και οι πατέρες μας είναι για εμάς θεοί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αδελφοί των πατέρων μας ονομάστηκαν θείοι, βάσει του ότι οι πατέρες κατέχουν ως προς αυτούς τάξη θεών. Οι πατέρες είναι απεικονίσεις των θεών, οπότε είναι όμοια και τα δικά μας έργα που φανερώνουν ευσέβεια και προς τους δύο –


..........καὶ γὰρ οἱ γονεῖς ἀνάλογον ἡμῶν ἄρχουσι θεοῖς, προεστῶτες καὶ αὐτοὶ τῆς γενέσεως καὶ τοὺς γενεσιουργοὺς ἐνεικονιζόμενοι θεούς, οἳ κατιοῦσιν ἡμῖν καὶ ὀχήματα ἐδημιούργησαν καὶ τὰ ἐκτὸς ἀπέδοσαν πρέποντα ταῖς περιόδοις τῶν ψυχῶν· διὸ τῆς αὐτῆς ἠξίωσεν μοίρας ἑκάτερα τά τε τῶν θεῶν καὶ τὰ τῶν γονέων, εὐσέβειάν τε καὶ δυσσέβειαν τὴν αὐτὴν ἀμφοτέροις ἀποδέδωκεν· ἐπεὶ καὶ οἱ θεοὶ πατέρες ἡμῶν καὶ οἱ πατέρες θεοὶ πρὸς ἡμᾶς. διὸ καὶ οἱ τῶν πατέρων ἀδελφοὶ θεῖοι προσηγορεύθησαν, ὡς τῶν πατέρων θεῶν πρὸς τοὺς ἀφ᾽ ἑαυτῶν τάξιν εἰληχότων· ἀπὸ γὰρ τῶν θεῶν ἡμᾶς οἱ πατέρες ὑπεδέξαντο προϊόντας······πατράσιν οἱ θεοὶ πα······ [ἀ]γάλματα θεῶν εἰσιν οἱ [πατέρες θνητὰ κ]αὶ ὅμοια τὰ εἰς ἀμφοτέρους [ὅσια καὶ] ἀνόσια ἔργα παρ᾽ ἡμῶν)·....


Μάλιστα ο Πρόκλος στο έργο του «Εις τα Χρυσά έπη Πυθαγόρα υπόμνημα, 4» μας αναφέρει πως ο λόγος για τον οποίο ο Πυθαγόρας παραγγέλλει να τιμώνται οι γονείς είναι η ομοιότητα τους με τον δημιουργό και το γεγονός ότι ο Θεός είναι γνωστός ως «Πατέρας». Αυτή η τιμή παίρνει τη μορφή της φροντίδας για την καλή τους κατάσταση και της αποφυγής οποιουδήποτε αδικήματος προς αυτούς στα όσα λέμε και στα όσα κάνουμε. Στην προσφορά προς αυτούς πνευματικής και σωματικής υποστήριξης. Και ότι πρέπει να επιδεικνύουμε υπακοή προς αυτούς αμέσως μετά την υπακοή προς τον θεό. Μια ασέβεια απέναντι στους γονείς είναι βιασμός της φύσης και της γονικής τάξης και καταπάτηση των κανονισμών του νόμου και της δικαιοσύνης, και επισύρει την οργή της θεϊκής τάξης. Ο Πλάτων αποτρέπει την κακομεταχείριση των γονιών όταν δεν έχει καλή αιτία, αλλά ακόμα και όταν έχει καλή αιτία.

Επίσης, ο Πλάτων στους «Νόμους, 717.b.7 – 718.a.3», σχετικά με τους γονείς μας, μας αναφέρει ότι ο άνθρωπος :

Αθηναίος : “… […]… Πρέπει να θεωρεί ότι όλα όσα απέκτησε και διαθέτει τα χρωστά σε εκείνους που τον γέννησαν και τον μεγάλωσαν, ώστε να τα χρησιμοποιεί πρόθυμα για την εξυπηρέτηση τους. Πρέπει να τους βοηθά με την περιουσία του, με τη σωματική του δύναμη και με όλη τη δύναμη της ψυχής του. Έτσι ξεπληρώνει τις φροντίδες και τους κόπους που κατέβαλαν για αυτόν, το δάνειο δηλαδή που του έδωσαν όταν ήταν νέος, το οποίο έχουν μεγάλη ανάγκη στα γεράματά τους. Σε όλη του τη ζωή ο άνθρωπος οφείλει να μιλά με σεβασμό στους γονείς του, γιατί τα άστοχα και επιπόλαια λόγια τιμωρούνται αυστηρά. Όλες οι πράξεις μας παρακολουθούνται από την Νέμεσις, την άγγελο της Δίκης. Αν οι γονείς οργιστούν, ο νέος πρέπει να υποχωρεί και να τους αφήνει να ξεσπάσουν με λόγια ή με έργα, χωρίς να τους κρατά κακία. Πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι είναι φυσικό να θυμώνει ένας πατέρας όταν πιστεύει ότι το παιδί του τον αδικεί. Κι όταν τελευτήσουν [πεθάνουν] οι γονείς μας, πρέπει να τους κάνουμε την κάλλιστη και σωφρονέστατη ταφή αλλά χωρίς να υστερούμε σε όσα έφτιαχναν οι πρόγονοί μας για τους δικούς τους γονείς. Κάθε χρόνο οφείλουμε να τιμάμε την μνήμη τους και τους προσφέρουμε το μερίδιο που τους ανήκει από τα αγαθά που διαθέτουμε.

.........χρεῶν πάντων πρε σβύτατα, νομίζειν δέ, ἃ κέκτηται καὶ ἔχει, πάντα εἶναι τῶν γεννησάντων καὶ θρεψαμένων πρὸς τὸ παρέχειν αὐτὰ εἰς ὑπηρεσίαν ἐκείνοις κατὰ δύναμιν πᾶσαν, ἀρχόμενον ἀπὸ τῆς οὐσίας, δεύτερα τὰ τοῦ σώματος, τρίτα τὰ τῆς ψυχῆς, ἀποτίνοντα δανείσματα ἐπιμελείας τε καὶ ὑπερπονούντων ὠδῖνας παλαιὰς ἐπὶ νέοις δανεισθείσας, ἀποδιδόντα δὲ παλαιοῖς ἐν τῷ γήρᾳ σφόδρα κεχρημένοις. παρὰ δὲ πάντα τὸν βίον ἔχειν τε καὶ ἐσχηκέναι χρὴ πρὸς αὑτοῦ γονέας εὐφημίαν διαφερόντως, διότι κούφων καὶ πτηνῶν λόγων βαρυτάτη ζημία—πᾶσι γὰρ ἐπίσκοπος τοῖς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐτάχθη Δίκης Νέμεσις ἄγγελος—θυμουμένοις τε οὖν ὑπείκειν δεῖ καὶ ἀποπιμπλᾶσι τὸν θυμόν, ἐάντ᾽ ἐν λόγοις ἐάντ᾽ ἐν ἔργοις δρῶσιν τὸ τοιοῦτον, συγγιγνώσκοντα, ὡς εἰκότως μάλιστα πατὴρ ὑεῖ δοξάζων ἀδικεῖσθαι θυμοῖτ᾽ ἂν διαφερόντως. τελευτησάντων δὲ γονέων ταφὴ μὲν ἡ σωφρονεστάτη καλλίστη, μήτε ὑπεραίροντα τῶν εἰθισμένων ὄγκων μήτ᾽ ἐλλείποντα ὧν οἱ προπάτορες τοὺς ἑαυτῶν γεννητὰς ἐτίθεσαν, τάς τε αὖ κατ᾽ ἐνιαυτὸν τῶν ἤδη τέλος ἐχόντων ὡσαύτως ἐπιμελείας τὰς κόσμον φερούσας ἀποδιδόναι· τῷ δὲ μὴ παραλείπειν μνήμην ἐνδελεχῆ παρεχόμενον, τούτῳ μάλιστ᾽ ἀεὶ πρεσβεύειν, δαπάνης τε τῆς διδομένης ὑπὸ τύχης τὸ μέτριον τοῖς κεκμηκόσιν νέμοντα”.

Όπως βλέπετε οι Αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν πολύ μεγάλο σεβασμό στους γονείς τους και μάλιστα σύμφωνα πάντα με τον Πρόκλο,τον μεγάλον αυτόν Φιλόσοφο, που μας είπε στην αρχή του κειμένου ότι: "οι θεοί είναι πατέρες μας και οι πατέρες μας είναι για εμάς θεοί.."