ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Ἄλκηστις (606-674)

ΑΔ. ἀνδρῶν Φεραίων εὐμενὴς παρουσία,
νέκυν μὲν ἤδη πάντ᾽ ἔχοντα πρόσπολοι
φέρουσιν ἄρδην εἰς τάφον τε καὶ πυράν·
ὑμεῖς δὲ τὴν θανοῦσαν, ὡς νομίζεται,
610 προσείπατ᾽ ἐξιοῦσαν ὑστάτην ὁδόν.
ΧΟ. καὶ μὴν ὁρῶ σὸν πατέρα γηραιῷ ποδὶ
στείχοντ᾽, ὀπαδούς τ᾽ ἐν χεροῖν δάμαρτι σῇ
κόσμον φέροντας, νερτέρων ἀγάλματα.
ΦΕΡΗΣ
ἥκω κακοῖσι σοῖσι συγκάμνων, τέκνον·
615 ἐσθλῆς γάρ, οὐδεὶς ἀντερεῖ, καὶ σώφρονος
γυναικὸς ἡμάρτηκας. ἀλλὰ ταῦτα μὲν
φέρειν ἀνάγκη καίπερ ὄντα δύσφορα.
δέχου δὲ κόσμον τόνδε, καὶ κατὰ χθονὸς
ἴτω. τὸ ταύτης σῶμα τιμᾶσθαι χρεών,
620 ἥτις γε τῆς σῆς προύθανε ψυχῆς, τέκνον,
καί μ᾽ οὐκ ἄπαιδ᾽ ἔθηκεν οὐδ᾽ εἴασε σοῦ
στερέντα γήρᾳ πενθίμῳ καταφθίνειν,
πάσαις δ᾽ ἔθηκεν εὐκλεέστερον βίον
γυναιξίν, ἔργον τλᾶσα γενναῖον τόδε.
625 ὦ τόνδε μὲν σώσασ᾽, ἀναστήσασα δὲ
ἡμᾶς πίτνοντας, χαῖρε, κἀν Ἅιδου δόμοις
εὖ σοι γένοιτο. φημὶ τοιούτους γάμους
λύειν βροτοῖσιν, ἢ γαμεῖν οὐκ ἄξιον.
ΑΔ. οὔτ᾽ ἦλθες ἐς τόνδ᾽ ἐξ ἐμοῦ κληθεὶς τάφον,
630 οὔτ᾽ ἐν φίλοισι σὴν παρουσίαν λέγω.
κόσμον δὲ τὸν σὸν οὔποθ᾽ ἥδ᾽ ἐνδύσεται.
οὐ γάρ τι τῶν σῶν ἐνδεὴς ταφήσεται.
τότε ξυναλγεῖν χρῆν σ᾽ ὅτ᾽ ὠλλύμην ἐγώ.
σὺ δ᾽ ἐκποδὼν στὰς καὶ παρεὶς ἄλλῳ θανεῖν
635 νέῳ γέρων ὤν, τόνδ᾽ ἀποιμώξῃ νεκρόν;
οὐκ ἦσθ᾽ ἄρ᾽ ὀρθῶς τοῦδε σώματος πατήρ;
οὐδ᾽ ἡ τεκεῖν φάσκουσα καὶ κεκλημένη
μήτηρ μ᾽ ἔτικτε; δουλίου δ᾽ ἀφ᾽ αἵματος
μαστῷ γυναικὸς σῆς ὑπεβλήθην λάθρᾳ;
640 ἔδειξας εἰς ἔλεγχον ἐξελθὼν ὃς εἶ,
καί μ᾽ οὐ νομίζω παῖδα σὸν πεφυκέναι.
ἦ τἄρα πάντων διαπρέπεις ἀψυχίᾳ,
ὃς τηλικόσδ᾽ ὢν κἀπὶ τέρμ᾽ ἥκων βίου
οὐκ ἠθέλησας οὐδ᾽ ἐτόλμησας θανεῖν
645 τοῦ σοῦ πρὸ παιδός, ἀλλὰ τήνδ᾽ εἰάσατε
γυναῖκ᾽ ὀθνείαν, ἣν ἐγὼ καὶ μητέρα
πατέρα τ᾽ ἂν ἐνδίκως ἂν ἡγοίμην μόνην.
καίτοι καλόν γ᾽ ἂν τόνδ᾽ ἀγῶν᾽ ἠγωνίσω,
τοῦ σοῦ πρὸ παιδὸς κατθανών, βραχὺς δέ σοι
650 πάντως ὁ λοιπὸς ἦν βιώσιμος χρόνος.
[κἀγώ τ᾽ ἂν ἔζων χἥδε τὸν λοιπὸν χρόνον,
κοὐκ ἂν μονωθεὶς ἔστενον κακοῖς ἐμοῖς.]
καὶ μὴν ὅσ᾽ ἄνδρα χρὴ παθεῖν εὐδαίμονα
πέπονθας· ἥβησας μὲν ἐν τυραννίδι,
655 παῖς δ᾽ ἦν ἐγώ σοι τῶνδε διάδοχος δόμων,
ὥστ᾽ οὐκ ἄτεκνος κατθανὼν ἄλλοις δόμον
λείψειν ἔμελλες ὀρφανὸν διαρπάσαι.
οὐ μὴν ἐρεῖς γέ μ᾽ ὡς ἀτιμάζων σὸν
γῆρας θανεῖν προύδωκας, ὅστις αἰδόφρων
660 πρὸς σ᾽ ἦ μάλιστα· κἀντὶ τῶνδέ μοι χάριν
τοιάνδε καὶ σὺ χἡ τεκοῦσ᾽ ἠλλαξάτην.
τοιγὰρ φυτεύων παῖδας οὐκέτ᾽ ἂν φθάνοις,
οἳ γηροβοσκήσουσι καὶ θανόντα σε
περιστελοῦσι καὶ προθήσονται νεκρόν.
665 οὐ γάρ σ᾽ ἔγωγε τῇδ᾽ ἐμῇ θάψω χερί·
τέθνηκα γὰρ δὴ τοὐπὶ σέ· εἰ δ᾽ ἄλλου τυχὼν
σωτῆρος αὐγὰς εἰσορῶ, κείνου λέγω
καὶ παῖδά μ᾽ εἶναι καὶ φίλον γηροτρόφον.
μάτην ἄρ᾽ οἱ γέροντες εὔχονται θανεῖν,
670 γῆρας ψέγοντες καὶ μακρὸν χρόνον βίου·
ἢν δ᾽ ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται
θνῄσκειν, τὸ γῆρας δ᾽ οὐκέτ᾽ ἔστ᾽ αὐτοῖς βαρύ.
ΧΟ. παύσασθ᾽, ἅλις γὰρ ἡ παροῦσα συμφορά,
ὦ παῖ, πατρὸς δὲ μὴ παροξύνῃς φρένας.

***
Αρχίζει η εκφορά της νεκρής· βγαίνουν από το παλάτι, ο Άδμητος, υπηρέτες με το νεκροκρέβατο και άλλοι με πρόσφορα.

ΑΔΜ. Φεραίοι, εσείς που βρίσκεστε κοντά μου
με αγάπη, τη νεκρή, με όλα όσα πρέπει,
σηκώνουν οι υπηρέτες, να την πάνε
για ταφή και πυρά· και ως είναι η τάξη,
εσείς την πεθαμένη χαιρετίστε,
610 που παίρνει τώρα το στερνό της δρόμο.
ΚΟΡ. Μα με το γέρικό του βήμα, βλέπω,
έρχεται δω ο πατέρας σου· στολίδια
στα χέρια τους κρατούν οι ακόλουθοί του,
προσφορές νεκρικές για την κυρά μας.
Έρχεται ο Φέρης με ακολουθία δούλων.
ΦΕΡΗΣ
Ο πόνος σου είναι, γιε μου, και δικός μου·
και φρόνιμη και ενάρετη γυναίκα
χάνεις· αυτό κανένας δεν τ᾽ αρνιέται.
Μα όσο βαρύ και να ᾽ναι, υπομονή.
Πάρ᾽ τα στολίδια τούτα κι ας θαφτούνε
μαζί μ᾽ αυτήν· κάθε τιμή τής πρέπει,
που τη ζωή της πρόσφερε για σένα,
620 κι έτσι άκληρος δεν έμεινα, παιδί μου,
δε μ᾽ άφησε χωρίς εσέ να λιώνω
σε μαύρα γερατειά· η γενναία της πράξη
δόξα μεγάλη για όλες τις γυναίκες.
Πλησιάζει στο φέρετρο.
Ω που έσωσες το γιο μου, που κι εμένα
μ᾽ αναστύλωσες μες στο πέσιμό μου,
στο καλό· κι ευτυχία να βρεις στον Άδη.
Ναι, στους θνητούς, αλήθεια, τέτοιος γάμος
κάνει πολύ καλό· ειδεμή να λείπει.
ΑΔΜ. Στην κηδεία δε σε κάλεσα, κι ούτε είναι
630 συμπαράσταση φίλου ο ερχομός σου·
κι απάνω της, ποτέ δικό σου δώρο·
έχει αρκετά για να θαφτούν μαζί της.
Σαν πέθαινα χρειαζόμουν τη συμπόνια σου.
Κι αφού τότε τραβήχτηκες, και γέρος,
άφησες να χαθεί ένας νέος, μας πιάνεις
τους θρήνους; Μη δεν είσαι εσύ ο γονιός μου,
ο γνήσιος; Δε με γέννησε η γυναίκα
που με γέννησε λέει και που μητέρα
την κράζω; Μήπως μ᾽ έκαμε μια δούλη
και στης γριάς σου κλεφτά τον κόρφο μπήκα;
640 Στην κρίσιμη ώρα το ᾽δειξες ποιός είσαι·
δεν το πιστεύω πια πως είμαι γιος σου.
Ή τόσο είσαι δειλός, που, ενώ έχεις φτάσει
στα χρόνια που είσαι, στης ζωής το τέρμα,
τη θέληση δεν είχες και το θάρρος
για το παιδί σου να πεθάνεις, κι έτσι
πέθανε κείνη που αίμα μου δεν είναι·
αυτή, και μόνο αυτή είναι τώρα δίκιο
να λογαριάζω μάνα και πατέρα.
Κι όμως θα ᾽ταν ωραίος για σένα αγώνας
στο γιο σου να προσφέρεις τη ζωή σου,
650 αφού πια λίγο σου ᾽μενε να ζήσεις.
[Θα ζούσα εγώ, μαζί κι αυτή, κι έτσι έρμος
δε θα ᾽κλαια τώρα εγώ τη συμφορά μου].
Όσα μπορεί ένας άνθρωπος να ελπίσει
τα ᾽χεις χαρεί· της νιότης σου τα χρόνια
τα πέρασες στο θρόνο· διάδοχο είχες,
για να κληρονομήσει αυτό το σπίτι,
εμένα· δε θα μέναν τ᾽ αγαθά σου,
μετά το θάνατό σου, λεία των ξένων.
Κι ούτε θα πεις πως μ᾽ άφησες να σβήσω
γιατί τα γερατειά σου εγώ αψηφούσα·
όσο κανένας άλλος τα σεβόμουν·
660 και νά η ευγνωμοσύνη για όλα τούτα,
κι εκείνης που μ᾽ εγέννα και η δική σου.
Εμπρός λοιπόν, κάμε παιδιά, κι αμέσως,
να σε γεροκομήσουν, να φροντίσουν
για σάβανα και τάφο σαν πεθάνεις·
αυτά από μένα πια να μην τα ελπίζεις·
για σένα είμαι νεκρός· κι αν μ᾽ έσωσε άλλος
και βλέπω αυτό το φως, εκείνου λέω
πως είμαι γιος, για κείνον η έγνοια μου όλη.
Ψέματα λένε οι γέροι, σα γρινιάζουν
για της ζωής το μάκρος και ποθούνε
670 τάχατες να τελειώσουν· σα σιμώσει
ο θάνατος, δε θέλουν να πεθάνουν,
τα γερατειά πια δεν τους είναι βάρος.
ΚΟΡ. Άδμητε, αρκεί τ᾽ άλλο κακό· μη θέλεις
το θυμό να ξανάβεις του γονιού σου.

Μορφές και Θέματα της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας: ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ - ΟΙΝΟΗ

ΟΙΝΟΗ

(πουλί, γερανός)

 

Τον μύθο της Οινόης, όπως τον εξιστόρησε ο Βοίος στην Ορνιθογονία του, μεταφέρει ο Αντωνίνος Λιβεράλις.

 

Η Οινόη ανήκε στο γένος των Πυγμαίων ανθρώπων. Ήταν πολύ όμορφη, όμως με κακό χαρακτήρα, περιφρονούσε μάλιστα την Άρτεμη και την Ήρα. Αυτή η τελευταία, η θεά της οικογένειας, τιμώρησε την Οινόη για τη δυστροπία και την αλαζονεία της, στερώντας της τη δυνατότητα να είναι με το παιδί της. Πιο συγκεκριμένα:

 

Όταν γεννήθηκε ο Μόψος, καρπός του γάμου της Οινόης με τον μετρημένο και λογικό Νικοδάμαντα, οι Πυγμαίοι προσέφεραν πολλά δώρα για το νεογέννητο. Η Ήρα, τότε, μεταμόρφωσε τη μάνα σε γερανό, πουλί που πετά ψηλά και έχει μακρύ αυχένα, και ενέσπειρε διαμάχη ανάμεσα σε αυτήν και τους Πυγμαίους. Ο πόλεμος αυτός δεν σταμάτησε ποτέ, γιατί η Οινόη, μη θέλοντας να αφήσει το παιδί της, πετούσε συνέχεια γύρω από το παλιό σπίτι της. Οπλισμένοι οι Πυγμαίοι την κυνηγούσαν

Σαφώς και να έχεις γνώμη, το θέμα είναι πώς θα την εκφέρεις

Η δημόσια εκφορά λόγου αποτελεί ένα θέμα-φωτιά, το οποίο απασχολεί τα τελευταία χρόνια τώρα αρκετά την κοινή γνώμη. Γύρω μας παρατηρείται διαρκώς η πάλη κάποιων ανθρώπων, οι οποίοι προσπαθούν λυσσαλέα να αποκτήσουν ένα βήμα προκειμένου να εκφραστούν με τον οποιονδήποτε τρόπο. Καλλιτέχνες, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και πολλοί άλλοι λαμβάνουν καθημερινά μέσω της πένας ή των λεγομένων τους θέση απέναντι σε γεγονότα της επικαιρότητας, αλλά και θέματα γενικότερου κοινωνικού προβληματισμού. Ενώ, όμως, παλαιότερα το προνόμιο αυτό κατείχε μόνο μια αρκετά πιο περιορισμένη μερίδα ανθρώπων, η χρήση των social media έχει δώσει πλέον (σε όποιον χειρίζεται τη νέα τεχνολογία σε ένα βασικό επίπεδο, τουλάχιστον) την ικανότητα να διατυπώνει την άποψή του άμεσα, ελεύθερα και μετά παρρησίας, απευθυνόμενος σε ένα μικρότερο ή μεγαλύτερο ακροατήριο.    

Ως εδώ, όλα καλά. Βλέπουμε πως ο λόγος μας επί παντώς του επιστητού βρίσκει χώρο για να ακουστεί και να καταστεί προσβάσιμος από ένα κοινό και -ίσως- να βρει κάποιους ανθρώπους σύμφωνους. Ο λόγος (γραπτός ή προφορικός) έχει το χάρισμα να επικοινωνεί συναισθήματα και απόψεις, να διαμορφώνει γνώμες και να εγείρει αντιδράσεις απέναντι στα κακώς κείμενα και γενόμενα καθεστώτων, προσωπικοτήτων και εποχών.

Μέχρι εδώ και πάλι όλα καλά. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε πως ο λόγος μας (ειδικά όταν εκφράζεται από ένα δημόσιο βήμα) έχει βαρύτητα. Δεν έχει σημασία αν αποδέκτης μας είναι ένα μικρό ή μεγάλο κοινό. Δεν έχει σημασία, επίσης, ποιο μέσο διαλέγουμε για να εκφραστούμε -the pen is mightier than the sword- και φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε τη γλώσσα, που κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει, όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός. Τα προβλήματα αρχίζουν όταν η πένα και η γλώσσα γίνονται λοστοί και διαλέγουν να τσακίσουν κόκαλα με χτυπήματα κάτω από τη μέση. Με άλλα λόγια, το δράμα ξεκινά όταν η δημόσια εκφορά λόγου γίνεται χωρίς σεβασμό απέναντι στο αντικείμενο σχολιασμού, με σκοπό να προσβάλει πρόσωπα, καταστάσεις και ιδανικά.

Τα βλέπουμε γύρω μας. Ζουν και αναπνέουν ανάμεσά μας πάμπολλα παραδείγματα δημοσίων ομιλητών που, κατά τη δημόσια έκφραση της άποψής τους, προτίμησαν την «πιπεράτη σάλτσα» έναντι της αλήθειας, το στεγνό και κυνικό χλευασμό έναντι των διατυπωμένων με σεβασμό επιχειρημάτων και τον εξευτελισμό και την κατινιά έναντι της αξιοπρέπειας.

Συχνά δεν αντιλαμβανόμαστε τη βαρύτητα όσων λέμε. Δεν μπορούμε να συλλάβουμε τι μεγάλο αντίκτυπο μπορούν να έχουν τα λόγια μας στους άλλους και πως μπορούν να λειτουργήσουν και να σκάσουν είτε στις πλάτες τρίτων είτε στα μούτρα μας. Δυστυχώς, το κράξιμο και ο σεβασμός πουλάει, εισπράττοντας συχνά πανηγυρισμούς γηπεδικού τύπου από την κοινή γνώμη. Και μετά σιωπή. Γιατί κανέναν δεν ενδιαφέρει το μισοσπαραγμένο κουφάρι στην αρένα της κοινής γνώμης. Γιατί «δεν είναι δικό μας πρόβλημα». Γιατί «το ‘θελε το κράξιμό του, γυρεύοντας πήγαινε».

Σας θυμίζουν κάτι αυτές οι ατάκες; Βγαίνεις στο βήμα σου και μιλάς. Και είναι τα λόγια σου παχιά, βρώμικα, γεμάτα κακεντρέχεια και διάθεση εξευτελισμού προς τον κακώς εννοούμενο «αδύναμο», αφού μόνο εκεί σε παίρνει. Μετά καταλαβαίνεις (the hard way, συνήθως) τι έκανες και αρχίζεις τις συγγνώμες. Το θύμα του θύματος των λόγων σου, όμως, βρίσκεται εκεί, μπροστά σου, ξεσκισμένο από τα λιοντάρια. Αν η συνείδησή σου λειτουργούσε, θα ζούσες με τις τύψεις ότι έκανες σε κάποιον περισσότερο κακό απ’ όσο μπορούσες να φανταστείς. Τώρα σε νοιάζει απλά να περισώσεις τη δική σου εικόνα στα μάτια της κοινής γνώμης.

Όχι, φίλε μου. Η από σεβασμό διακατεχόμενη δημόσια έκφραση της γνώμης σου δεν είναι κάτι που υπόκειται στη διακριτική σου ευχέρεια. Είναι αυτονόητη ευθύνη, που έρχεται μαζί με το δικαίωμά σου για ελευθερία και παρρησία. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα ετοιμαστείς να μιλήσεις δημόσια για κάποιο (ευαίσθητο ή μη) θέμα, επεξεργάσου τα λόγια σου δυο και τρεις φορές, μέχρι να σιγουρευτείς πως δεν προσβάλεις και δεν εκθέτεις κανέναν. Ας μείνουν πεινασμένα μια φορά τα λιοντάρια της αρένας που ακούει στο όνομα «κοινή γνώμη». Μη δίνεις άλλο για βορά τους τον «αδύναμο».

Ηλιθιότητα και Εξουσία

Όπως όλα τα ανθρώπινα όντα, έτσι και οι ηλίθιοι άνθρωποι παρουσιάζουν τεράστιες διακυμάνσεις αναφορικά με τη δυνατότητά τους να επηρεάζουν τους συνανθρώπους τους.

Ορισμένοι ηλίθιοι άνθρωποι υπό φυσιολογικές συνθήκες προκαλούν μόνο περιορισμένες ζημίες, ενώ άλλοι καταφανώς επιτυγχάνουν να προκαλούν ανείπωτες και εκτεταμένες καταστροφές όχι απλά σε ένα ή δύο άτομα αλλά σε ολόκληρες κοινότητες ή κοινωνίες.

Το καταστρεπτικό δυναμικό του ηλίθιου ατόμου συναρτάται από δύο κύριους παράγοντες.

Πρώτα από όλα, εξαρτάται από το γενετικό παράγοντα. Μερικά άτομα κληρονομούν εξαιρετικές δόσεις του γονιδίου της ηλιθιότητας και ελέω κληρονομικότητας ανήκουν εκ γενετής στην αριστοκρατία της ομάδας τους.

Ο δεύτερος παράγοντας που καθορίζει το δυναμικό ενός ηλίθιου ατόμου σχετίζεται με την ισχύ και τις ευθύνες της θέσης που καταλαμβάνει στην κοινωνία. Μεταξύ των γραφειοκρατών, των στρατηγών, των πολιτικών και των αρχηγών κρατών είναι αρκετά εύκολο να εντοπιστούν εξαιρετικά παραδείγματα, ουσιαστικά, ηλίθιων ανθρώπων, των οποίων η καταστροφική δυνατότητα είχε (ή έχει) αυξηθεί τρομακτικά λόγω της θέσης εξουσίας που κατείχαν (ή κατέχουν).

Δε θα πρέπει εδώ να παραβλέψουμε και τους θρησκευτικούς αξιωματούχους.

Το ερώτημα, που συχνά εγείρουν οι λογικοί άνθρωποι, είναι πώς και γιατί τα ηλίθια άτομα καταφέρνουν να καταλάβουν υπεύθυνες θέσεις εξουσίας.

Η τάξη και οι κάστες ήταν οι κοινωνικές ρυθμίσεις που σταθερά ευνοούσαν την προώθηση ηλίθιων ατόμων σε θέσεις εξουσίας, στις περισσότερες κοινωνίες πριν από τη βιομηχανική επανάσταση.

Η θρησκεία ήταν ένας ακόμη παράγοντας που συνέτεινε στην επιδείνωση του φαινομένου.

Στο σύγχρονο εκβιομηχανισμένο κόσμο, οι τάξεις και οι κάστες έχουν ξορκιστεί τόσο ως λέξεις αλλά και ως έννοιες, και η θρησκεία φθίνει.

Αλλά αντί για τάξεις και κάστες έχουμε πολιτικά κόμματα και γραφειοκρατία, και αντί για θρησκεία έχουμε τη δημοκρατία.

Σε ένα δημοκρατικό σύστημα, οι βουλευτικές εκλογές είναι ένα αποτελεσματικότατο εργαλείο για να διασφαλιστεί σταθερό το ποσοστό η μεταξύ των ισχυρών.

Πρέπει να μην ξεχνάμε πως, σύμφωνα με το Δεύτερο Βασικό Νόμο, ένα ποσοστό η του εκλογικού σώματος είναι ηλίθιοι άνθρωποι και οι εκλογές παρέχουν σε όλους τους μία θαυμάσια ευκαιρία για να βλάψουν όλους τους υπόλοιπους χωρίς να κερδίσουν το παραμικρό από τις ενέργειές τους.

Το επιτυγχάνουν συμβάλλοντας στη συντήρηση του ποσοστού η μεταξύ αυτών που κατέχουν την εξουσία.

Ευγένιος Ιονέσκο: Το χρήσιμο μπορεί να είναι ένα άχρηστο, καταπιεστικό βάρος

Αντίθετα, σε μια χαμένη ανθρωπότητα που έχει χάσει την ουσία της ζωής, ο Ευγένιος Ιονέσκο απευ­θύνει κάποιες εξαιρετικές σκέψεις, σήμερα πιο επίκαιρες από ποτέ.

Σε μια διάλεξη που έδωσε τον Φε­βρουάριο του 1961 παρουσία άλλων συγγραφέων, ο μεγάλος δραματουργός επαναβεβαιώνει πόσο πολύ έχουμε ανάγκη από την αναντικατάστατη αχρηστία.

«Παρατηρήστε τον κόσμο να τρέχει πολυάσχολος στους δρόμους.

Δεν κοιτάζουν ούτε δεξιά ούτε αρι­στερά, ανήσυχοι, με τα μάτια καρφωμένα στο έδα­φος, σαν σκυλιά.

Προχωράνε ευθεία, αλλά πάντα χωρίς να κοιτάζουν μπροστά τους, διότι καλύπτουν μια διαδρομή ήδη γνωστή τους, μηχανικά.

Σε όλες τις μεγάλες πόλεις τού κόσμου αυτό συμβαίνει.

Ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οικουμενικός, είναι ο πολυά­σχολος άνθρωπος που δεν έχει χρόνο, που είναι φυλακισμένος από την ανάγκη, που δεν κατανοεί πως ένα πράγμα μπορεί να μην είναι χρήσιμο, που δεν κατανοεί ούτε πως, στην πραγματικότητα, το χρήσιμο μπορεί να είναι ένα άχρηστο, καταπιεστικό βάρος.

Αν δεν καταλάβουμε τη χρησιμότητα του άχρηστου, δεν θα καταλάβουμε την τέχνη- και μια χώρα που δεν καταλαβαίνει την τέχνη είναι μια χώρα σκλάβων ή ρομπότ, μια χώρα δυστυχισμένων ανθρώπων, ανθρώπων που δεν γελάνε και δεν χαμογελάνε, μια χώρα χωρίς πνεύμα όπου δεν υπάρχει χιούμορ . όπου δεν υπάρχει γέλιο, υπάρχει οργή και μίσος».

Ο σύγχρονος άνθρωπος, που δεν έχει πλέον χρόνο να σταθεί στα μη χρήσιμα πράγματα, είναι καταδικασμένος να μετατραπεί σε άψυχη μηχανή. Αιχμάλωτος της ανάγκης, δεν είναι πλέον σε θέση να καταλάβει ότι το χρήσιμο μπορεί να μεταμορφωθεί σε «ένα άχρηστο, καταπιεστικό βάρος», και ότι αν «δεν καταλαβαίνουμε τη χρησιμότητα τού άχρηστου, δεν καταλαβαίνουμε την τέχνη».

Έτσι ο άνθρωπος που δεν καταλαβαίνει την τέχνη γίνεται σκλάβος ή ρομπότ, μεταμορφώνεται σε ένα ον που υποφέρει, ανίκανο να γελάσει ή να χαρεί. Και, ταυτόχρονα, μπορεί να γίνει εύκολο θήραμα ενός «παραληματικού φανατισμού» (αρκεί να αναλογιστούμε, τις τελευταίες δεκαετίες, τους θρησκευτικούς φανατισμούς) ή ενός «οποιουδήποτε βίαιου ομαδικού πάθους»:

«Διότι αυτά τα αγχωμένα, πολυάσχολα άτομα, που τείνουν σε έναν σκοπό που δεν είναι ανθρώπινος σκοπός ή που είναι μόνο μια αυταπάτη, ξαφνικά μπορούν, στον ήχο ποιος ξέρει ποιας σάλπιγγας, στο κάλεσμα οποιουδήποτε τρελού ή δαίμονα, να αφεθούν να παρασυρθούν από έναν παραληρηματικό φανατισμό, από ένα οποιοδήποτε βίαιο ομαδικό πάθος, από μια λαϊκή νεύρωση.

Οι πιο διαφορετικοί ρινοκερισμοί, της δεξιάς και της αριστεράς, οι πιο διαφορετικοί μεταξύ τους, αποτελούν απειλές που βαραίνουν σε μια ανθρωπότητα που δεν έχει χρόνο να σκεφτεί, να έρθει στα συγκαλά της».

Η Αλχημεία της εκδίκησης

«Προτού ξεκινήσεις ένα ταξίδι εκδίκησης, σκάψε δυο τάφους» –Κομφούκιος

Έγινε ό,τι έγινε, είτε με ανθρώπους είτε με καταστάσεις, κι έμεινες κυριολεκτικά στα κρύα του λουτρού ψυχή τε και σώματι, κάπου ανάμεσα στον άσσο και στο υπό το μηδέν. Ανεκπλήρωτα συναισθήματα, ανεκπλήρωτα όνειρα, ανεκπλήρωτα θέλω κι ανάγκες, σφιγμένα χείλη, συνοφρυωμένο μέτωπο, και δυο υγρά ποτάμια από τα μάγουλα ως το χαλί ή το πάτωμα, ανάλογα την εποχή.

Και το μόνο που σου μένει, αν καταφέρει και υπερισχύσει ο θυμός από την θλίψη, είναι οι ανείπωτες λέξεις και σκέψεις στο φάσμα ενός “για να σ’ εκδικηθώ”, του “θα πάρω το αίμα μου πίσω, θα σου δείξω εγώ, όταν καταλάβεις θα είναι αργά, θα γυρίσει ο τροχός και τότε θα δεις”, και η ύπαρξή σου θα κατακλυστεί από αυτή τη μαύρη και τοξική ενέργεια, που κρύβει όμως πολύ δύναμη.

Κι αυτό είναι το πρώτο στάδιο

Η εκδίκηση που κάνει τον περισσότερο θόρυβο είναι η σιωπηλή, κι είναι ένα πιάτο που τρώγεται πάντα κρύο σε δεύτερο χρόνο μετά την όποια “μεταμόρφωση”. Μπαίνεις στο τριπάκι να αφαιρείς την εστίαση από τον άλλον ή την κατάσταση που σε τσάκισε, και την φέρνεις όλη πάνω σου, με ένα μόνο κίνητρο: Να γίνεις καλύτερος, πιο δυνατός, πιο καλός σε ό,τι έκανες, να ανανεωθείς, να λάμψεις.

Τόσο πολύ, που όταν ολοκληρωθεί η μετάλλαξη και εμφανιστείς ξανά, οργανώνοντας κι ανανεώνοντας τα κομμάτια σου διαφορετικά, θα σε δουν και θα καταλάβουν την λάθος επιλογή ή μη επιλογή τους. Ο φθόνος, η ζήλια και η προσοχή μαζί με την πιθανή μεταμέλειά “τους” σε τροφοδοτούν συνεχώς, καθώς φροντίζεις να λάμψεις όσο πιο δυνατά μπορείς και να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. Τυφλωμένος από αυτό τον σκοπό, όχι για σένα, αλλά για τους άλλους.

Κι αυτό είναι το δεύτερο στάδιο

Αυτό το στάδιο πυροδοτείται από το “θα σου δείξω εγώ”, κι αυτό γίνεται το καύσιμό σου για να πας ακόμα παραπέρα. Κι είναι ένα πολύ ισχυρό καύσιμο, ίσως όχι τόσο καθαρό σε ποιότητα αλλά πολύ δυνατό και χρήσιμο. Μα αν μείνεις σε αυτό, τα οφέλη θα σβήσουν γρήγορα, είναι μόνο ένα πυροτέχνημα, το οποίο αργά ή γρήγορα θα καλέσει και σε εσένα τις Ερινύες – Ευμενίδες.

Οι περισσότεροι άνθρωποι μένουν εδώ. Εσύ όμως, πρέπει να μπορέσεις να περάσεις στο τελευταίο στάδιο, το τρίτο. Μόνο έτσι θα τις εξευμενίσεις και θα λάβεις το Φως της εμπειρίας, δηλαδή το εσώτερο Πυρ που κρύβεται μέσα της. Την Φωτιά δηλαδή που θα σε ανεβάσει επίπεδο. Κι αυτό είναι που πρέπει να καταλάβεις: πως αυτός ο άνθρωπος ή η κατάσταση, σε βοήθησε να πυρ-οδοτηθείς και να γίνεις καλύτερη και καλύτερος, πιο λαμπερή και πιο λαμπερός, από μέσα προς τα έξω.

Αυτό, είναι το τρίτο στάδιο

Το τρίτο στάδιο λοιπόν, δεν είναι καν η συγχώρεση, αυτό το προσπερνάς νοητικά αυτομάτως, διότι δεν υπάρχει τίποτα να συγχωρέσεις, παρά μόνον να ευχαριστήσεις βαθιά για αυτό το δώρο. Το απαρχαιωμένο “Οφθαλμός αντί οφθαλμού” της Παλαιά Διαθήκης δεν θα σε ωφελήσει εδώ.

Μια τούρκικη παροιμία όμως που λέει “Το αίμα όχι με αίμα, αλλά με νερό το ξεπλένουν”, καθώς και το “Προτού ξεκινήσεις ένα ταξίδι εκδίκησης, σκάψε δυο τάφους” του Κομφούκιου, εμπεριέχουν μέρη της σοφίας για την οποία συζητάμε. Και κάπου εδώ γίνεσαι κι εσύ ένας μικρός αλχημιστής ή μια μικρή αλχημίστρια, νοερά λέγοντας κι απλά: “Σ’ ευχαριστώ που απ’ όσα μου προκάλεσες, απ’ όποιο μέρος μέσα κι έξω μου σακάτεψες και έσπασες σε κομμάτια χίλια, επέτρεψες να μπει τόσο άπλετο φως, ώστε να μπω σε μια διαδικασία να αναγνωρίσω την αληθινή μου αξία και να γίνω καλύτερος και καλύτερη”.

“Αλ” είναι το Φως όπως ίσως θα έχεις ακούσει από την ενδεχομένως κρυμμένη προσευχή του ελληνικού αλφαβήτου. “Χύμα” κατά μία μετάφραση παράγεται από το ρήμα “χέω” δηλαδή χύνω κάτι μέσα σε κάτι. “Αλχημεία” λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι είναι η διαδικασία που ρίχνεις Φως μέσα σε μία Εμπειρία, και έτσι αξιοποιώντας και καίγοντας με Πυρ τα εγωικά στοιχεία σαν καύσιμο, λαμβάνεις φως και νέα ώθηση για Ανώτερη Συνείδηση που ξεπερνάει το κάθε κατώτερο συναίσθημα ή σκέψη.

Εδώ πλέον, ό,τι κάνεις το κάνεις για εσένα και μόνο. Το έξω από εσένα παύει να υπάρχει. Παύει να ασκεί δύναμη και επιρροή πάνω σου. Και η εκδίκηση, ξεκινάει να μετατρέπεται αλχημικά σε ευγνωμοσύνη. Το καύσιμο πλέον, γίνεται πεντακάθαρο και άπειρες φορές ισχυρότερο.

Όπως καταλαβαίνεις, πηγαίνοντας σε μία τέτοια κατάσταση, φεύγεις σε μία τελείως διαφορετική δόνηση και επίπεδα, που πλέον εκεί συναναστρέφεσαι με άλλους ανθρώπους και καταστάσεις. Ανθρώπους και καταστάσεις που φαντάζουν από ένα μακρινό μέλλον ή μια φανταστική ιστορία σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, που πίστεψέ με όμως είναι ίσως πολύ πιο κοντά σου από όσο φαντάζεσαι.

Κάν’ το για σένα, και για τους προγόνους σου που έπρεπε να περάσουν από όλα αυτά τα κατώτερα στάδια για να σου προσφέρουν γονιδιακά και ψυχικά σκαλοπάτια αντίληψης. Σκαλοπάτια αντίληψης που καθώς τα διάβηκες ένα προς ένα, άλλες φορές περπατώντας, άλλες τρέχοντας, κι άλλες σερνόμενος μέσα από τις εμπειρίες, έφτασες εδώ σε αυτό το κείμενο. Κάν’ το για αυτούς που σε περιμένουν να τους συναντήσεις σε άλλα φάσματα και επίπεδα ύπαρξης. Κάν’ το για όλους μας.

Αν το νιώθεις, και έλαβες Φως σε κάποια σκοτεινή γωνιά μέσα σου που ως τώρα ταλαιπωριόταν, μοιράσου κι αυτό το ταξίδι σκέψης με όσους περισσότερους μπορείς, ώστε να επιταχύνουμε την μονόδρομη μετάβαση σε ένα καλύτερο και πιο συλλογικό αύριο αγάπης, ειρήνης και εξέλιξης. Κι αυτή θα είναι η “εκδίκησή” σου σε όλα τα αρνητικά που βίωσες ως σήμερα, με ευγνωμοσύνη και κατανόηση πως όλα και όλοι τους ήταν απλά, εμπειρίες που εσώκλειαν ψυχικά εξελικτικά σκαλοπάτια. Σκαλοπάτια που οδηγούν σε ένα διαφορετικό κόσμο. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Καλώς ήρθες.

Κάρλος Καστανέντα: Για να γίνεις Άνθρωπος του Φωτός, πρέπει να είσαι ελαφρύς και ρευστός

“Κανένας άνθρωπος δεν είναι αρκετά σημαντικός για να με κάνει να θυμώσω.” είπε ο Κάρλος Καστανέντα. Πολύ σωστή σκέψη… Πόσο δυνατό μυαλό, όμως, χρειάζεται να έχει κάποιος,  ώστε να μπορεί να το εφαρμόσει;

Ο σπουδαίος Αμερικανός ανθρωπολόγος και συγγραφέας, όλα δείχνουν πως είχε ισχυρή θέληση και σκέψη.  Γεννήθηκε στο Περού. ξεκίνησε  το 1968 μετά τη δημοσίευση του “Οι Διδασκαλίες του Δον Χουάν”, να γράφει  μια σειρά βιβλίων που περιγράφει τη μαθητεία του στον παραδοσιακό Μεσο-αμερικανικό σαμανισμό. Είναι εντυπωσιακό ότι τα 12 βιβλία του έχουν πουλήσει περισσότερα από 8 εκατομμύρια αντίτυπα σε 17 χώρες. Τόσο τα βιβλία όσο και ο ίδιος ο Καστανιέντα- ο οποίος απέφευγε να μιλά σε κοινό για τη δουλειά του- υπήρξαν για πολλά χρόνια αμφιλεγόμενοι. Εκείνοι που τον υποστηρίζουν πιστεύουν ότι τα βιβλία του είναι είτε αληθή, είτε πολύτιμες εργασίες στη φιλοσοφία και περιγραφές πρακτικών που επιτρέπουν μια αυξημένη επίγνωση. Οι ανθρωπολόγοι δε, θεωρούσαν τη δουλειά του κορυφαία και αυθεντική. Τα επόμενα χρόνια όμως, μια σειρά αποκαλύψεων έθεσαν υπό αμφισβήτηση την ειλικρίνεια του συγγραφέα. Σήμερα, οι ακαδημαϊκοί κριτικοί υποστηρίζουν ότι τα βιβλία του είναι έργα μυθιστορηματικά.

Στα βιβλία του, διηγείται σε πρώτο πρόσωπο αυτά που υποστηρίζει ότι αποτελούν τη μαθητεία του σε έναν Γιάκι Σαμάνο που ονομάζεται Δον Χουάν Μάτους με τον οποίο συναντήθηκε το 1960. Έγραψε ότι αναγνωρίστηκε από τον Δον Χουάν Μάτους να έχει τον ενεργειακό σχηματισμό του “ναγουάλ“, τον οποίο αφού τον επέλεγε  το πνεύμα θα μπορούσε να γίνει ο ηγέτης μιας ομάδας πολεμιστών. Ο όρος “ναγουάλ” χρησιμοποιούταν για να σηματοδοτήσει το μέρος της αντίληψης το οποίο βρίσκεται στην περιοχή του αγνώστου,  που ο άνθρωπος είναι δυνατόν να το φτάσει.

Κάποια από τα έργα του είναι :«Η διδασκαλία του Δον Χουάν», «Μια ξεχωριστή πραγματικότητα», «Ταξίδι στο Ιξτλάν», στους οποίους αναλύει το σύστημα γνώσης των ιθαγενών, που προϋποθέτει ένα διαφορετικό τρόπο ζωής. Άλλα έργα του είναι: «Ιστορίες δύναμης», «Ο δεύτερος κύκλος της δύναμης», «Το δώρο του αετού», «Εσωτερική φλόγα», «Η δύναμη της σιωπής», «Η τέχνη του ονείρου».

Επέλεξα κάποιες από τις σπουδαίες ρήσεις του και σας τις παραθέτω:

1. Η σιωπηλή γνώση στο πολεμιστή είναι θέμα βίωσης και όχι λογικής.
2. Σκοπός είναι η διεισδυτική μέθοδος που μας αναγκάζει να αντιλαμβανόμαστε. Δεν συνειδητοποιούμε επειδή αντιλαμβανόμαστε, αλλά μάλλον μπορούμε να αντιληφθούμε σαν αποτέλεσμα πίεσης και επέμβασης του σκοπού.
3. Το αίσθημα που ξέρουν όλοι ως έμπνευση είναι η ενεργοποίηση του δεσμού μας με το Σκοπό.
4. Σύμφωνα με τη σύνδεσή του με το Σκοπό, ένας πολεμιστής περνά τέσσερα στάδια : 1) Όταν είναι ένας σκουριασμένος αναξιόπιστος κρίκος με το Σκοπό. 2) Όταν έχει καταφέρει να τον καθαρίσει. 3) Όταν μαθαίνει να τον χειρίζεται. 4) Όταν μαθαίνει να δέχεται τις επιταγές του αφηρημένου.
5. Ένας πολεμιστής βρίσκεται σε συνεχή επιφυλακή ενάντια στη σκληρότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
6. Πόλεμος για ένα πολεμιστή είναι μια ολική πάλη ενάντια στην ατομικότητα που έχει στερήσει τον άνθρωπο από τη δύναμή του.
7. Το χιούμορ είναι ο μοναδικός τρόπος για να αντισταθμιστεί η ακαταμάχητη τάση της ανθρώπινης συνείδησης, που κατατάσσει και δημιουργεί άβολες κατηγορίες.
8. Προσοχή είναι η τιθάσευση και η αύξηση της συνείδησης, μέσω της διαδικασίας της Ζωής.
9. Μαντική είναι να εξοικονομείς ενέργεια. `Ένας πολεμιστής πρέπει να μάθει ότι η κρυμμένη δύναμη βρίσκεται μέσα του.
10. Ο εγωισμός είναι το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα του πολεμιστή, γιατί καταναλώνει πολύ ενέργεια.
11. Μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στη ζωή του πολεμιστή, είναι ο φόβος γιατί τον σπρώχνει στη μάθηση.
12. Οι άψογοι πολεμιστές μπορούν να δουν τρομαχτικούς κόσμους κι όμως την άλλη στιγμή λένε ένα αστείο γελώντας με τους φίλους τους, ή με ξένους.
13. Οι πολεμιστές προετοιμάζονται για να συνειδητοποιούν. Η πλήρης συνείδησή τους έρχεται μόνο όταν δεν έχει μείνει πια εγωισμός, μέσα τους. Μόνο όταν δεν είναι πια τίποτα, γίνονται τα πάντα.
14. Ο εγωισμός είναι η κινητήρια δύναμη για κάθε κρίση μελαγχολίας. Οι πολεμιστές δικαιούνται να έχουν έντονες στιγμές μελαγχολίας, αλλά η μελαγχολία υπάρχει μόνο και μόνο για να γελούν.
15. Η κατεύθυνση του μονοπατιού του πολεμιστή είναι προς την εκθρόνιση της σημασίας του «εγώ».
16. Το να είσαι άψογος είναι μόνο την καλύτερη χρήση της ενεργειακής σου στάθμης. Απαιτεί λιτότητα, περίσκεψη, απλότητα, αθωότητα και πάνω από όλα έλλειψη αυταρέσκειας.
17. Όταν νιώθει κάποιος σημαντικός γίνεται βαρύς, αδέξιος, ματαιόδοξος. Για να γίνει όμως Άνθρωπος της Γνώσης πρέπει να είναι ελαφρύς και ρευστός.
18. Ένας πολεμιστής δε πρέπει να αντικρίζει τον κόσμο με την αίσθηση ότι καθετί είναι βαρύ γι’ αυτόν.
19. Ένας κανόνας για το πολεμιστή είναι να παίρνει τις αποφάσεις του, τόσο προσεχτικά που τίποτα από ό,τι θα μπορούσε να συμβεί σαν αποτέλεσμά της να μην μπορεί να τον ξαφνιάσει και πολύ περισσότερο να εξαντλήσει τη δύναμή του.
20. Η ελευθερία του πολεμιστή είναι ή να ενεργεί άψογα, ή να ενεργεί σα μπούφος. Δεν έχει άλλη επιλογή.
21. Η ραχοκοκαλιά του πολεμιστή είναι η ταπεινότητα και η αποτελεσματικότητα.
22. Οι πολεμιστές υπάρχουν για να εκπαιδεύουν τους εαυτούς τους. Να είναι αντικειμενικοί παρατηρητές ώστε να αντιλαμβάνονται τα μυστήρια του εαυτού τους και να απολαμβάνουν την ικανοποίηση της ανακάλυψης του τί είναι.
23. Το να είσαι άψογος σημαίνει πως κάνεις σωστή χρήση της ενέργειάς σου. Δεν είναι θέμα ηθικής αλλά στρατηγικής.
24. Το να είσαι άψογος σημαίνει να έχεις ελεύθερη ενέργεια, σημαίνει ότι έχεις ξεφορτωθεί τις λογικές απόψεις και τους λογικούς φόβους.
25. Μαγεία είναι η εφαρμογή της θέλησης κάποιου, σε ένα βασικό σημείο. Μαγεία σημαίνει παρέμβαση.
26. Η ιδέα του θανάτου είναι η μόνη που δίνει το μέτρο του πνεύματος ενός πολεμιστή.
27. Στον πολεμιστή ο θάνατος δε πρέπει να γίνει έμμονη ιδέα αλλά να αντιμετωπιστεί με αδιαφορία.
28. Η επίγνωση του θανάτου οδηγεί το πολεμιστή, τον κάνει να αποσπαστεί από τη ζωή και ταυτόχρονα να τη ποθεί σιωπηλά.
29. Για να γίνεις πολεμιστής πρέπει να είσαι καθαρός σα κρύσταλλος.
30. Ο πολεμιστής ξέρει ότι περιμένει και για τί πράγμα περιμένει. Ενώ περιμένει, δε θέλει τίποτα και έτσι όσο μικρό κι αν είναι αυτό που παίρνει, είναι πάντα περισσότερο από αυτό που επιθυμούσε να πάρει.
31. Ο πολεμιστής αντιμετωπίζει το κόσμο σαν ένα μυστήριο και αυτά που κάνουν οι άνθρωποι σαν παντοτινή τρέλα.
32. Ένας πολεμιστής δέχεται με ταπεινότητα αυτό που είναι, όχι σα βάση για οίκτο αλλά σα ζωντανή πρόκληση.
33. Ο πολεμιστής δε σκύβει το κεφάλι του σε κανένα. Όμως ταυτόχρονα δεν επιτρέπει σε κανένα να σκύψει το κεφάλι του σε αυτόν.
34. Η ζωή του πολεμιστή είναι μια άσκηση στη στρατηγική.
35. Ο πολεμιστής αισθάνεται τη κάθε του μάχη σα τη τελευταία του. Έτσι το αποτέλεσμα λίγο τον ενδιαφέρει.
36. Ο πολεμιστής γνωρίζει ότι ο κόσμος θ’ αλλάξει μόλις σταματήσει να μιλάει στον εαυτό του και πρέπει να είναι προετοιμασμένος γι’ αυτό το τράνταγμα.
37. Η αγαπημένη Ντάμα του πολεμιστή είναι η ζωντανή γη, που τον υποδέχεται, τον τρέφει, τον ντύνει και του δίνει όλα τα εφόδια για το πόλεμό του. Είναι ο ίδιος ο κόσμος.
38. Ένας πολεμιστής είναι πάντα χαρούμενος γιατί η αγάπη του είναι αμετάβλητη και, η αγαπημένη του, η γη, τον αγκαλιάζει και του προσφέρει ασύλληπτα δώρα. Η θλίψη ανήκει σε αυτούς που μισούν τη γη, που τους δίνει καταφύγιο.
39. Δεν έχει σημασία ποιο μονοπάτι θα διαλέξεις. Υπάρχουν ένα εκατομμύριο μονοπάτια και όλα είναι ίδια γιατί δεν οδηγούν πουθενά. Αρκεί το μονοπάτι να το ακολουθήσεις χωρίς φόβο και χωρίς φιλοδοξία. Και αρκεί το μονοπάτι να έχει καρδιά.
40. Ένας πολεμιστής πρέπει να φοβάται τους κοινούς ανθρώπους, που είναι μαύροι μάγοι, γιατί έχουν χαράξει τα μονοπάτια της λογικής του. Δεν πρέπει να φοβάται τους πολεμιστές, αυτούς δηλαδή που φέρνουν ελευθερία.
41. Ο πολεμιστής ξεκινά με τη πεποίθηση ότι το πνεύμα του δεν έχει ισορροπήσει. Έτσι ζώντας με πλήρη έλεγχο και επαγρύπνηση αλλά χωρίς βιασύνη ή καταναγκασμό, κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί για να αποχτήσει αυτή την ισορροπία.
42. Ένας πολεμιστής πρέπει να εξασκεί περισσότερο τ’ αυτιά του και όχι τα μάτια του.
43. Η θέληση είναι σαν μια δύναμη που αποτελεί τη σύνδεση ανάμεσα στους ανθρώπους και το κόσμο.
44. Ο μέσος άνθρωπος αναζητά τη βεβαιότητα στα μάτια του θεατή και αυτό το ονομάζει αυτοπεποίθηση. Ο πολεμιστής επιδιώκει να είναι άψογος στα μάτια του και αυτό το ονομάζει ταπεινότητα.
45. Υπάρχουν τρία είδη κακών συνηθειών και μια, η άψογη του πολεμιστή. Πρώτη κακή είναι να παραβλέπεις ό,τι γίνεται ή έγινε και να νιώθεις σα να μην έγινε τίποτα . Είναι ο δρόμος του φανατικού. Δεύτερη, να δεχόμαστε το καθετί όπως μας παρουσιάζεται και να νιώθουμε ότι ξέρουμε τι συμβαίνει. Αυτός είναι ο δρόμος του πιστού. Τρίτη, να βασανιζόμαστε από ένα γεγονός, είτε γιατί δε μπορούμε να το παραβλέψουμε, είτε γιατί δε μπορούμε να το δεχτούμε ολόψυχα. Αυτός είναι ο δρόμος του τρελού. Ο τέταρτος, ο σωστός δρόμος, είναι αυτός όπου ο πολεμιστής ενεργεί σαν να μην έχει συμβεί ποτέ τίποτα, γιατί δε πιστεύει σε τίποτα κι ωστόσο δέχεται καθετί όπως του παρουσιάζεται. Ποτέ δε νιώθει ότι γνωρίζει. Ενεργεί σα να ελέγχει τον εαυτό του, ακόμη κι αν τρέμουν τα πόδια του. Με αυτό το τρόπο σκορπίζονται οι βασανιστικές σκέψεις.
46. Ο πολεμιστής πρέπει να χρησιμοποιεί τη θέληση και την υπομονή του για να ξεχνά. Στη πραγματικότητα διαθέτει μόνο τη θέληση και την υπομονή του και με αυτά οικοδομεί.
47. Ο πολεμιστής πρέπει να είναι ο αφέντης της κάθε εκλογής του Πρέπει να καταλαβαίνει ότι η εκλογή είναι δική του ευθύνη και ότι δεν έχει καιρό για μετανιώματα και υποσχέσεις.
48. Μια από τις πράξεις του πολεμιστή είναι ότι ποτέ δε θα αφήσει τίποτα να τον επηρεάσει. Μπορεί να δει και το διάβολο, όμως ποτέ δε θα αφήσει κανένα να το μάθει. Ο έλεγχος ενός πολεμιστή πρέπει να είναι άψογος.
49. Κανένας άνθρωπος δεν είναι αρκετά σημαντικός για να με κάνει να θυμώσω.
50. Όταν νιώθεις σημαντικός, γίνεσαι βαρύς, αδέξιος, ματαιόδοξος. Για να γίνεις όμως Άνθρωπος του Φωτός, πρέπει να είσαι ελαφρύς και ρευστός.
51. Η θέληση είναι μια δύναμη που αποτελεί τη σύνδεση ανάμεσα στους ανθρώπους και τον κόσμο.

Δεν καλλιεργείται η αρετή, όπως δεν μπορεί κανείς να καλλιεργήσει την αγάπη ή την ταπεινότητα

Εμείς δημιουργούμε την κοινωνία και η κοινωνία μάς διαμορφώνει. Ο νους μας βασανίζεται και διαμορφώνεται βαθιά από μια ηθική που δεν είναι ηθική. Η ηθική της κοινωνίας είναι ανηθικότητα, γιατί η κοινωνία δέχεται κι ενθαρρύνει τη βία, την απληστία, τον ανταγωνισμό, τη φιλοδοξία, κ.ο.κ., πράγματα που είναι ουσιαστικά ανήθικα. Δεν υπάρχει αγάπη, εκτίμηση, στοργή, τρυφερότητα, και η «ηθική υπευθυνότητα» της κοινωνίας είναι εντελώς χαοτική. Ένας νους που γυμνάστηκε χιλιάδες χρόνια ν’ αποδέχεται, να υπακούει και να συμμορφώνεται, δεν μπορεί με κανένα τρόπο να είναι υπερευαίσθητος και συνεπώς εξαιρετικά ενάρετος. Έχουμε πιαστεί σ’ αυτή την παγίδα. Τι είναι λοιπόν αρετή; Πρέπει να το δούμε επειδή η αρετή είναι απαραίτητη.

Χωρίς σωστές βάσεις ένας μαθηματικός δεν μπορεί να πάει πολύ μακριά. Με τον ίδιο τρόπο, προκειμένου κανείς να καταλάβει και να πάει πιο πέρα, σε κάτι που είναι μιας εντελώς διαφορετικής διάστασης, πρέπει να έχει σωστές οάσεις και η σωστή βάση είναι η αρετή, που είναι τάξη -όχι η τάξη της κοινωνίας, που είναι αταξία. Χωρίς τάξη πώς μπορεί ο νους να είναι ευαίσθητος, ζωντανός, ελεύθερος;

Προφανώς, αρετή δεν είναι η γεμάτη επαναλήψεις συμπεριφορά της συμμόρφωσης σ’ ένα πρότυπο που έχει γίνει σεβαστό σ’ ένα πρότυπο που το κατεστημένο, σ’ αυτή τη χωρά ή οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, δέχεται σαν Ηθική. Πρέπει κανείς να είναι ξεκάθαρος σχετικά με το τι είναι αρετή. Φτάνει κανείς στην αρετή: Δεν καλλιεργείται η αρετή, όπως δεν μπορεί κανείς να καλλιεργήσει την αγάπη ή την ταπεινότητα. Φτάνει κανείς σ’ αυτήν -στη φύση της αρετής, στην ομορφιά της, στην τάξη της- όταν ξέρει τι δεν είναι αρετή· μέσα από την άρνηση βρίσκει κανείς το θετικό. Δεν έρχεται κανείς στην αρετή ορίζοντας το θετικό και προσπαθώντας στη συνέχεια να το μιμηθεί -αυτό δεν είναι καθόλου αρετή. Δεν έχει κανένα νόημα να καλλιεργείς διάφορες μορφές «εκείνου που θα έπρεπε να είσαι», μορφές που ονομάζονται αρετή -όπως μη βία- ασκώντας τις καθημερινά μέχρι να γίνουν μηχανικές.

Ασφαλώς η αρετή υπάρχει κάθε στιγμή, όπως η ομορφιά, όπως η αγάπη -δεν είναι κάτι που το έχετε συσσωρεύσει και μέσα απ’ αυτό δράτε. Αυτό δεν είναι μια απλή λεκτική διαπίστωση που είτε τη δέχεσαι είτε όχι. Υπάρχει αταξία -όχι μόνο στην κοινωνία αλλά και μέσα μας, πλήρης αταξία- αλλά δεν είναι ότι κάπου μέσα μας υπάρχει τάξη και το υπόλοιπο πεδίο είναι σε αταξία: αυτός είναι ένας ακόμα δυϊσμός και συνεπώς αντίφαση, μπέρδεμα και πάλη. Όπου υπάρχει αταξία πρέπει να υπάρχει επιλογή και σύγκρουση. Μόνον ο μπερδεμένος νους επιλέγει. Για το νου που βλέπει τα πάντα ολοκάθαρα, δεν υπάρχει επιλογή. Αν είμαι μπερδεμένος, οι πράξεις μου θα ‘ναι κι αυτές μπερδεμένες.

Ένας νους που βλέπει τα πράγματα πολύ καθαρά, χωρίς διαστρέβλωση, χωρίς προσωπική προκατάληψη, που έχει καταλάβει την αταξία και είναι ελεύθερος απ’ αυτήν ένας τέτοιος νους είναι ενάρετος, είναι σε τάξη, όχι σε τάξη σύμφωνα με τους άλλους, αλλά σε τάξη επειδή έχει καταλάβει όλο το μέγεθος της αταξίας μέσα του. Η τάξη, εσωτερικά, είναι παρόμοια με την απόλυτη τάξη των μαθηματικών. Εσωτερικά η ύψιστη τάξη είναι κάτι απόλυτο και δεν μπορεί να βγει μέσα από την καλλιέργεια, ούτε μέσα από την άσκηση, την καταπίεση, τον έλεγχο, την υπακοή και τη συμμόρφωση. Μόνον ένας νους που έχει εξαιρετική τάξη μπορεί να είναι ευαίσθητος, νοήμων.

Πρέπει κανείς να έχει επίγνωση της αταξίας μέσα του, επίγνωση των αντιφάσεων, της δυϊστικής διαμάχης των αντίθετων επιθυμιών, να έχει επίγνωση των ιδεολογικών κυνηγητών και του εξωπραγματικού χαρακτήρα τους. Πρέπει να παρατηρεί «αυτό που είναι» χωρίς καταδίκη, χωρίς κριτική, χωρίς κανένα ζύγισμα. Βλέπω το μικρόφωνο σαν μικρόφωνο -όχι σαν κάτι που μου αρέσει ή δε μου αρέσει, θεωρώντας το καλό ή κακό-το βλέπω όπως είναι. Με τον ίδιον τρόπο, πρέπει να δει κανείς τον εαυτό του όπως είναι, χωρίς αυτό που βλέπει να το ονομάζει «κακό» ή «καλό» -χωρίς να υπολογίζετε τίποτα (πράγμα που δεν σημαίνει να κάνει ο καθένας ό,τι του αρέσει). Η αρετή είναι τάξη. Δεν μπορείς να έχεις το αντίγραφό της. Αν έχεις το αντίγραφο της αρετής και το ακολουθείς, έχεις γίνει ανήθικος, είσαι σε αταξία.

Η πιθανή ατομικότητα κάποιου δεν είναι παρά η μοναδικότητά του από οποιονδήποτε άλλον

Η προσωπικότητα είναι αυτό που σας δίδεται από τους άλλους -από τους γονείς, από τους δασκάλους, από την κοινωνία- όλα όσα έχουν πει για εσάς. Και η επιθυμία σας ήταν να είστε αξιοσέβαστος, να σας σέβονται, γι’ αυτό κάνετε πράγματα που οι άλλοι εκτιμούν, και η κοινωνία σάς ανταμείβει, σας σέβεται όλο και πιο πολύ. Αυτή είναι η μέθοδός τους για να δημιουργήσουν μια προσωπικότητα.

Αλλά η προσωπικότητα είναι πολύ λεπτή, επιφανειακή. Δεν είναι η φύση σας. Το παιδί γεννιέται χωρίς προσωπικότητα, αλλά γεννιέται με μια πιθανή ατομικότητα. Η πιθανή ατομικότητα δεν είναι παρά η μοναδικότητα του από οποιονδήποτε άλλον – είναι διαφορετικό.

Πρώτα λοιπόν, να θυμάστε ότι η ατομικότητα δεν είναι προσωπικότητα. Όταν εγκαταλείψετε την προσωπικότητά σας, θα ανακαλύψετε την ατομικότητά σας και μόνο το άτομο μπορεί να διαφωτιστεί. Το ψεύτικο δεν μπορεί να γίνει η απόλυτη συνειδητοποίηση της αλήθειας. Μόνο το αληθινό μπορεί να συναντήσει το αληθινό, μόνο το ίδιο μπορεί να συναντήσει το ίδιο.

Η ατομικότητά σας είναι υπαρξιακή· έτσι όταν η ατομικότητά σας ανθίζει μπορείτε να γίνετε ένα με το όλον. Η ερώτηση είναι η εξής: αν γίνετε ένα με το όλον, τότε πώς μπορείτε να παραμείνετε άτομο;

Το πρόβλημα είναι απλά μια μη κατανόηση. Η εμπειρία του να γίνει κανείς το όλον προέρχεται από τη συναίσθηση, και η έκφραση έρχεται μέσα από το σώμα, μέσα από το μυαλό. Η εμπειρία είναι πέρα από τη δομή του σώματος/μυαλού. Όταν κάποιος γίνεται απόλυτα σιωπηλός, δεν είναι σώμα, δεν είναι μυαλό. Είναι όλα σιωπηλά εκείνος βρίσκεται πολύ πάνω από αυτά. Είναι καθαρή συναίσθηση.

Αυτή η καθαρή συναίσθηση είναι καθολική, όπως ακριβώς αυτό το φως σε όλες αυτές τις λάμπες είναι ένα, αλλά μπορεί να εκφραστεί διαφορετικά. Η λάμπα μπορεί να είναι μπλε, μπορεί να είναι πράσινη, μπορεί να είναι κόκκινη· το σχήμα της λάμπας μπορεί να είναι διαφορετικό. Το σώμα/μυαλό είναι ακόμη εκεί, και αν ο άνθρωπος της εμπειρίας θέλει να εκφράσει την εμπειρία του, τότε πρέπει να χρησιμοποιήσει το σώμα/μυαλό· δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Και το σώμα/μυαλό του είναι μοναδικά – μόνο αυτός έχει αυτή τη δομή, κανείς άλλος δεν έχει αυτή τη δομή.

Έτσι έχει βιώσει το καθολικό, έχει γίνει το καθολικό, αλλά για τον κόσμο, για τους άλλους, είναι ένα μοναδικό άτομο. Η έκφρασή του θα είναι διαφορετική από άλλα συνειδητοποιημένα άτομα. Δεν είναι ότι θέλει να είναι διαφορετικός· έχει έναν διαφορετικό μηχανισμό, και μπορεί να έρθει σε εσάς περνώντας μόνο μέσα από αυτόν τον μηχανισμό.

Έχουν υπάρχουν διαφωτισμένοι ζωγράφοι. Δεν έχουν μιλήσει ποτέ επειδή η τέχνη τους δεν ήταν ο λόγος, αλλά έχουν ζωγραφίσει. Και οι πίνακές τους είναι τελείως διαφορετικοί από τους κανονικούς πίνακες, ακόμη και από τους πίνακες των μεγάλων δασκάλων. Ακόμη και οι σπουδαιότεροι δάσκαλοι ζωγράφοι είναι ασυναίσθητοι άνθρωποι· αυτό που ζωγραφίζουν αντανακλά την ασυναίσθησή τους.

Αλλά αν ζωγραφίζει ένας συνειδητοποιημένος άνθρωπος, τότε η ζωγραφική του έχει μια τελείως διαφορετική ομορφιά. Δεν είναι μόνο ένας πίνακας, είναι και ένα μήνυμα. Έχει ένα νόημα που πρέπει να ανακαλυφθεί. Το νόημα έχει δοθεί σε κώδικα, επειδή ο άνθρωπος ήταν ικανός μόνο για ζωγραφική, κι έτσι η ζωγραφική του είναι ένας κώδικας. Πρέπει να ανακαλύψετε τον κώδικα, και μετά ο πίνακας θα αποκαλύψει τεράστια νοήματα. Όσο πιο βαθιά πηγαίνετε σε αυτά τα νοήματα, τόσο περισσότερα θα ανακαλύπτετε. Οι άλλοι πίνακες που έχουν γίνει από έναν συνειδητοποιημένο άνθρωπο είναι πολυδιάστατοι, δεν είναι επίπεδοι. Θέλουν να σας πουν κάτι. Αν ο άνθρωπος είναι ποιητής, σαν τον Καμπίρ, τότε τραγουδάει, και η ποίησή του είναι έκφραση.

Αν ο άνθρωπος έχει την ευχέρεια να πει το ανείπωτο, τότε μιλάει· αλλά τα λόγια του θα έχουν έναν τελείως διαφορετικό αντίκτυπο. Τα ίδια λόγια χρησιμοποιούνται από όλους, αλλά δεν έχουν αυτόν τον αντίκτυπο επειδή δεν κουβαλάνε την ίδια ενέργεια, δεν προέρχονται από την ίδιαν πηγή. Τα λόγια ενός ανθρώπου με εμπειρία είναι γεμάτα με την εμπειρία του – δεν είναι στεγνά, δεν είναι τα λόγια ενός ρήτορα ή ενός ομιλητή. Μπορεί να μη γνωρίζει την τέχνη της ομιλίας αλλά κανένας ρήτορας δεν μπορεί να κάνει αυτό που μπορεί να κάνει εκείνος με τα λόγια. Μπορεί να μεταμορφώσει τους ανθρώπους απλά ακούγοντάς τον. Όντας απλά κοντά του, αφήνοντας απλά τα λόγια του να σας λούσουν, θα νιώσετε να λαμβάνει χώρα μια μεταμόρφωση: μέσα σας γεννιέται ένα νέο ον, ξαναγεννιέστε.

CHARLES BUKOWSKI: Η Ιδιοφυΐα Του Πλήθους

Υπάρχει αρκετή προδοσία, μίσος, βία, παραλογισμός στο μέσο
άνθρωπο για να προμηθεύσει οποιοδήποτε στρατό, οποιαδήποτε μέρα

και οι καλύτεροι στο φόνο είναι αυτοί που κηρύττουν εναντίον του
και οι καλύτεροι στο μίσος είναι αυτοί που κηρύττουν αγάπη
και οι καλύτεροι στον πόλεμο είναι τελικά αυτοί που κηρύττουν ειρήνη

εκείνοι που κηρύττουν θεό, χρειάζονται θεό
εκείνοι που κηρύττουν ειρήνη δεν έχουν ειρήνη
εκείνοι που κηρύττουν αγάπη δεν έχουν αγάπη

προσοχή στους κήρυκες
προσοχή στους γνώστες
προσοχή σε αυτούς που όλο διαβάζουν βιβλία
προσοχή σε αυτούς που είτε απεχθάνονται τη φτώχεια
είτε είναι περήφανοι γι’ αυτήν
προσοχή σε αυτούς που βιάζονται να επαινέσουν
γιατί θέλουν επαίνους για αντάλλαγμα
προσοχή σε αυτούς που βιάζονται να κρίνουν
φοβούνται αυτά που δεν ξέρουν
προσοχή σε αυτούς που ψάχνουν συνεχώς πλήθη
γιατί δεν είναι τίποτα μόνοι τους
προσοχή στο μέσο άνδρα και τη μέση γυναίκα
η αγάπη τους είναι μέτρια
ψάχνει το μέτριο

αλλά υπάρχει ιδιοφυΐα στο μίσος τους
υπάρχει αρκετή ιδιοφυΐα στο μίσος τους για να σας σκοτώσει
να σκοτώσει τον καθένα
δεν θέλουν μοναξιά
δεν καταλαβαίνουν τη μοναξιά
θα προσπαθήσουν να καταστρέψουν οτιδήποτε
διαφέρει από το δικό τους
μη βρισκόμενοι σε θέση να δημιουργήσουν έργα τέχνης
δεν θα καταλάβουν την τέχνη
θα εξετάσουν την αποτυχία τους ως δημιουργών
μόνο ως αποτυχία του κόσμου
μη βρισκόμενοι σε θέση να αγαπήσουν πλήρως
θα πιστέψουν ότι και η αγάπη σας είναι ελλιπής
και τότε θα σας μισήσουν
και το μίσος τους
θα είναι τέλειο

σαν ένα λαμπερό διαμάντι
σαν ένα μαχαίρι
σαν ένα βουνό
σαν μια τίγρη
όπως το κώνειο

η καλύτερη τέχνη τους

Η Σιωπή ειναι κορώνα στο κεφάλι σου

«Θα γνωρίσει το μυστικό του Αόρατου μόνο εκείνος που είναι ικανός να κλείσει τα χείλη του και να μείνει σιωπηλός.» -Τζελαλαντίν Αλ Ρουμί

«Για τα πράγματα που δεν μπορείς να μιλήσεις, πρέπει να σωπαίνεις.» -Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν

Η Σιωπή είναι κορώνα στο κεφάλι σου.

«Η Σιωπή σε διαφοροποιεί από τους βλάκες» Αυτό το επαναλαμβάνω καθημερινά στον εαυτό μου, γιατί μερικές φορές με βρίσκω να πιάνομαι κορόιδο (το ΕΓΩ θα σε παρασύρει στο τέλμα του, με χιλιάδες τρόπους) και να ξεπέφτω στον βάλτο των σαπρόφυτων, που η ύπαρξη τους είναι να σε παρασύρουν στον βούρκο της ανοησίας τους. Ετσι, μιλώντας με αυτόν τον τρόπο στον εαυτό μου δεν χρειάζεται να μιλήσω σε κανέναν άλλο. Προνοώ λοιπόν, η φαρέτρα μου να είναι γεμάτη με βέλη, αιχμηρά κι ακονισμένα για κάθε εχθρό που θα βρεθεί στο διάβα μου. (Φαρέτρα από το ρήμα φέρω.)

Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι το βαρύ πυροβολικό μου και φροντίζω να το διατηρώ ετοιμοπόλεμο, γιατί και στην ζωή και ειδικά στις business η ΣΙΩΠΗ είναι ο Χρυσός Κανόνας, η Χρυσή Τομή. Αυτό το χαρακτηριστικό διαφοροποιεί τον νικητή από τον μόνιμα χαμένο, τον τυχερό από τον άτυχο, τον Ηρωικό Πολεμιστή από τον μαζάνθρωπο, τον Άνθρωπο από τον ανθρωπάκο…

«Πολλοί δεν γίνονται ποτέ άνθρωποι, παραμένοντας βατράχια, σαύρες, μυρμήγκια. Άλλοι πάλι στο πάνω μέρος είναι άνθρωποι και στο κάτω είναι ψάρια. Αλλά ο καθένας είναι η πορεία της φύσης για την μορφοποίηση του ανθρώπου. Σ’ όλους μας είναι κοινές οι ρίζες και οι μάνες. Προερχόμαστε από την ίδια άβυσσο. Αλλά ο καθένας επιδιώκει τον δικό του σκοπό, βγαίνοντας μέσα από τα βάθη της με προσπάθεια κι ορμή. Μπορούμε να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλον, αλλά ο καθένας ξέρει μόνο ο ίδιος να εξηγήσει τον εαυτό του.» Hermann Hesse, «Ντεμιαν» 1989

Το κείμενο ετούτο το ‘χω πολλά χρόνια και το ενημερώνω τακτικά. Το εκτυπώνω για να του ρίχνω μια ματιά καθημερινή και για να μην ξεχνιέμαι ό,τι κολυμπάω στα βαλτόνερα του ΕΓΩ, ενώ θέλω να σερφάρω στα αφρισμένα κύματα του ΕΙΝΑΙ.

Να μην ξεχνάω ό,τι ο ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ επιβάλλεται να είναι ΑΨΟΓΟΣ.

ΣΚΑΣΕ, ω, μα είναι τόσο απλό!!!

Αν αυτό που πρόκειται να πεις δεν κάνει καλό, καλύτερα να κλείσεις το στόμα σου.
Αν δεν μιλήσεις για να λύσεις και να καθησυχάσεις, καλύτερα ΣΚΑΣΕ.
Πρέπει να σωπαίνεις ή να λες κάτι καλύτερο από την σιωπή.
Αν δεν είσαι σίγουρος ότι είναι καλό να το πεις, ΣΚΑΣΕ.
Πριν ανοίξεις τον «αχόρταγο» κι αν διαθέτεις μυαλό, αναρωτήσου: Αυτό που θα πω είναι καλό, είναι απαραίτητο, είναι αληθινό, είναι καλύτερο από το …να ΣΚΑΣΩ;
Η σιωπή είναι χρυσάφι όταν δεν μπορείς να σκεφτείς μια καλή απάντηση σε κάποια κρίση κι όταν το να σκέφτεσαι σε δυσκολεύει, τότε, απλώς ΣΚΑΣΕ.
Καλύτερα να ΣΚΑΣΕΙΣ για χιλιάδες πράγματα που θα ‘πρεπε να μιλήσεις, παρά να μιλήσεις για ένα πράγμα που θα ‘πρεπε να ΣΚΑΣΕΙΣ.
Η μουσική είναι νότες ανάμεσα σε σιωπή. Σκέψου, αν μπορείς, τι είδους μουσική δημιουργούν οι νότες που βγαίνουν από το στόμα σου, κάθε στιγμή που δεν ΣΚΑΣ.

'Ολοι οι Φιλόσοφοι συμφωνούν… ό,τι έχεις να πεις πες το αύριο, μεθαύριο, αντιμεθαύριο …

«Χρη σιγάν ή κρείσσονα σιγής λέγειν» λέγει ο σοφότατος Πυθαγόρας.

Ερωτηθείς, ο Σόλων ενώ τα πίνανε και δεν μιλούσε, αν σιωπά επειδή δεν έχει τίποτα να πει ή επειδή είναι βλάκας, απάντησε ότι: κανένας βλάκας δεν μπορεί να μείνει σιωπηλός σ’ ένα συμπόσιο.

Καλύτερα να είσαι σιωπηλός και να θεωρείσαι από τον βλάκα ως βλάκας παρά να μιλήσεις και να αίρεις κάθε αμφιβολία.

'Αλλωστε όποιος δεν μπορεί να ακούσει την σιωπή σου, δεν μπορεί να ακούσει ούτε τα λόγια σου.
Μπρος σε κάποιον διαπληκτισμό ή διαφωνία, πάρε βαθιά ανάσα και ΣΚΕΨΟΥ προτού ανοίξεις το στόμα σου. Αν δεν μπορείς να ΣΚΕΦΤΕΙΣ τι να πεις, τότε ΣΚΑΣΕ.

Γιατί σε μια διαφωνία κι εν απουσίας μυαλού ο,τιδήποτε βγει από το στόμα σου δείχνει το ΠΟΙΟΝ σου.

Όταν μιλάς αντί να ΣΚΑΣ ο,τι κι αν πεις, μα οτιδήποτε, καθορίζει τον εαυτό σου και μόνο. Όταν βρίζεις φαινομενικά κάποιον έξω από εσένα, στην πραγματικότητα απευθύνεσαι στον εαυτό σου και μόνον. Γι’ αυτό το να ΣΚΑΣΕΙΣ, είναι η πιο σοφή πράξη που μπορείς να κάνεις, ειδικά σε φάσεις διαπληκτισμού κι ανταγωνισμού.

Η καλύτερη στιγμή για να ΣΚΑΣΕΙΣ είναι όταν αισθάνεσαι ότι αν δεν πεις κάτι θα σκάσεις.
Αν φοβάσαι να ΣΚΑΣΕΙΣ σημαίνει πως φοβάσαι και το δηλώνεις με λέξεις.

Οποιος φοβάται να ΣΚΑΣΕΙ, είναι υπόδουλος χωρίς να το ‘χει καταλάβει. Αυτό το ‘λεγε ο Αντισθένης.

Η ομιλία είναι εργαλείο του Χρόνου, η Σιωπή είναι θαυμαστό κόσμημα της Αιωνιότητας.

Η Σιωπή είναι μεγαλειώδης γιατί μονάχα με την Σιωπή μπορείς να της απαντήσεις.

Αυτός που σιωπά, όταν του επιτίθεσαι με κουφιόλογα, είναι ο μόνος που ο λόγος του μετράει.

Δεν υπάρχει πιο ταπεινωτική απάντηση προς τον βλάκα, από την περιφρονητική κι εκκωφαντική ΣΙΩΠΗ. Η ηθελημένη σιωπή δεν δηλώνει αδυναμία, αλλά το ακριβώς αντίθετο, δηλώνει ΔΥΝΑΜΗ.

Η Σιωπή είναι μεγαλειώδης, την στιγμή που λόγος χωρίς νου δηλώνει αδυναμία.
Η Σιωπή δεν σε φορτώνει με ενοχές, ενώ ο οχετός που θα βγει από το στόμα σου, ΝΑΙ.

Κι όπως πολύ σοφά είπε ο Ευριπίδης «Μίλα με την ΣΙΩΠΗ ΣΟΥ»

Η λίστα με τα πράγματα και με τους ανθρώπους που δεν θέλω και δεν αξίζει να μιλάω, έγινε τεράστια. Μάλλον, αυτός που διαθέτει την μεγαλύτερη λίστα κερδίζει τον τίτλο του φιλόσοφου.

Γιατί όταν έχεις ζωή έξω από τα χαζοκούτια, τότε το να αναλώνεσαι σε κούφιες κουβέντες και διαπληκτισμούς με τους κουφιοκέφαλους, δηλώνει αδυναμία να ζήσεις.

Αν για κάτι είμαι υπερήφανη είναι η ΔΥΝΑΜΗ ΜΟΥ. Οτιδήποτε κι οποιοσδήποτε προσπαθήσει να με καταστήσει αδύναμη απλώς το εξαφανίζω καθολικά.

Μου είναι πιό εύκολο και πιο ευχάριστο, να εξαφανίσω κάτι, παρά να το ανεχτώ.

Μπορεί να έχω άπειρη κατανόηση, αλλά μηδενική ανοχή.

Η Σιωπή σε έναν καυγά, σε μια διαφωνία, σε μια κρίση, δεν κάνει ποτέ λάθος.

Γιατί μονάχα με την ΣΙΩΠΗ δεν χρειάζεται να δείξεις μεταμέλεια και να ζητήσεις συγγνώμη.

Είσαι υποχρεωμένος να πες «συγγνώμη που σε προσέβαλα» αλλά ουδέποτε «συγγνώμη που δεν σε προσέβαλα», αν διαθέτεις ίχνη δύναμης κι αυτοπεποίθησης για να μπορείς να ζητάς συγγνώμη.

Οι σιωπηλοί άνθρωποι σε κάθε στιγμή κρίσης, είναι αυτοί που έχουν σε μεγάλη υπόληψη τον εαυτό τους και ταυτόχρονα, λυπούνται τους βλάκες που ουρλιάζουν την βλακεία τους.

Το μην μπορεί να ΣΚΑΣΕΙ, είναι η τελευταία χαρά του δυστυχισμένου, που είναι ανίκανος να ακούσει την εκκωφαντική Σιωπή σου. Η Σιωπή είναι κάτι που μπορείς να το ακούσεις …αν μπορείς να ακούς.

ΣΚΑΣΕ κι ΑΚΟΥ … είναι η αλάνθαστη στρατηγική τακτική του Ηρωικού Πολεμιστή.
Ο Ηρωικός Πολεμιστής ζει, παράγει και ρισκάρει στο όριο -και πέρα απ’ αυτό- οφείλει να ρισκάρει γιατί μονάχα εκεί εισπράττει κι απολαμβάνει το μέγιστο. Ξέρει ότι είναι παίκτης κι εφαρμόζει μια πρακτική τζόγου του τύπου «πολλά βάζεις- πολλά παίρνεις»

Αγαπητοί αναγνώστες αυτού του blog, ένας από τους άθλους του Ηρακλή ήταν ότι καθάρισε την κόπρο του Αυγεία. Να θυμάσαι λοιπόν ότι πρέπει να ζήσεις και να δουλέψεις σκληρά και μέσα στα σκατά …είναι ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ το να ζούμε, να ερωτευόμαστε και να παθιαζόμαστε ΜΕΣΑ στην μιζέρια και την κακομοιριά τους, μέσα στην μοχθηρία και την αμορφωσιά τους και είναι Ηράκλειος Άθλος το να κρατάμε Άσβεστη την Εσωτερική Φλόγα, όπως κράτησε ο Λεωνίδας με χίλιους πολεμιστές τις Θερμοπύλες  (άλλωστε όποιος κάνει φίλο και σύμβουλο τον Θάνατο του είναι πάνω και πέρα από την μιζέρια τους) κι έτσι κερδίζουμε με το σπαθί μας, επάξια μια θέση στ’ Άστρα  … αυτό είναι το παιχνίδι, αυτή είναι η πρόκληση για τον Αυθεντικό Άνθρωπο κι οφείλουμε να το παίξουμε με Αψογοσύνη μέχρι τέλους.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ: Ἠθικὰ Νικομάχεια (1171b-1172a)

[XII] Ἆρ᾽ οὖν, ὥσπερ τοῖς ἐρῶσι τὸ ὁρᾶν ἀγαπητότατόν ἐστι καὶ μᾶλλον αἱροῦνται ταύτην τὴν αἴσθησιν ἢ τὰς λοιπὰς ὡς κατὰ ταύτην μάλιστα τοῦ ἔρωτος ὄντος καὶ γινομένου, οὕτω καὶ τοῖς φίλοις αἱρετώτατόν ἐστι τὸ συζῆν; κοινωνία γὰρ ἡ φιλία, καὶ ὡς πρὸς ἑαυτὸν ἔχει, οὕτω καὶ πρὸς τὸν φίλον· περὶ αὑτὸν δ᾽ ἡ αἴσθησις ὅτι ἔστιν αἱρετή, καὶ περὶ τὸν φίλον δή· ἡ δ᾽ ἐνέργεια γίνεται αὐτῆς ἐν τῷ συζῆν,

[1172a] ὥστ᾽ εἰκότως τούτου ἐφίενται. καὶ ὅ ποτ᾽ ἐστὶν ἑκάστοις τὸ εἶναι ἢ οὗ χάριν αἱροῦνται τὸ ζῆν, ἐν τούτῳ μετὰ τῶν φίλων βούλονται διάγειν· διόπερ οἳ μὲν συμπίνουσιν, οἳ δὲ συγκυβεύουσιν, ἄλλοι δὲ συγγυμνάζονται καὶ συγκυνηγοῦσιν ἢ συμφιλοσοφοῦσιν, ἕκαστοι ἐν τούτῳ συνημερεύοντες ὅ τι περ μάλιστ᾽ ἀγαπῶσι τῶν ἐν τῷ βίῳ· συζῆν γὰρ βουλόμενοι μετὰ τῶν φίλων, ταῦτα ποιοῦσι καὶ τούτων κοινωνοῦσιν οἷς οἴονται συζῆν. γίνεται οὖν ἡ μὲν τῶν φαύλων φιλία μοχθηρά (κοινωνοῦσι γὰρ φαύλων ἀβέβαιοι ὄντες, καὶ μοχθηροὶ δὲ γίνονται ὁμοιούμενοι ἀλλήλοις), ἡ δὲ τῶν ἐπιεικῶν ἐπιεικής, συναυξανομένη ταῖς ὁμιλίαις· δοκοῦσι δὲ καὶ βελτίους γίνεσθαι ἐνεργοῦντες καὶ διορθοῦντες ἀλλήλους· ἀπομάττονται γὰρ παρ᾽ ἀλλήλων οἷς ἀρέσκονται, ὅθεν «ἐσθλῶν μὲν γὰρ ἄπ᾽ ἐσθλά.» περὶ μὲν οὖν φιλίας ἐπὶ τοσοῦτον εἰρήσθω· ἑπόμενον δ᾽ ἂν εἴη διελθεῖν περὶ ἡδονῆς.

***
[12] Άραγε λοιπόν, όπως για τους ερωτευμένους το να βλέπουν το αγαπημένο τους πρόσωπο είναι ό,τι τους ευχαριστεί περισσότερο από όλα και προτιμούν αυτήν την αίσθηση περισσότερο από όλες τις άλλες αισθήσεις επειδή με αυτήν κατά κύριο λόγο σχετίζεται ο έρωτας και από αυτήν γεννιέται, έτσι και για τους φίλους το πιο επιθυμητό πράγμα είναι το να περνούν μαζί τις ώρες και τις μέρες τους; Γιατί η φιλία είναι συναναστροφή και επικοινωνία, και όποια είναι η σχέση ενός ανθρώπου με τον εαυτό του, ίδια είναι και με τον φίλο του· ενσχέσει με τον εαυτό του το να συνειδητοποιεί κανείς ότι υπάρχει είναι κάτι το επιθυμητό· το ίδιο λοιπόν και ενσχέσει με τον φίλο. Η πραγμάτωση αυτής της συνειδητοποίησης γίνεται στη συμβίωση·

[1172a] είναι φυσικό λοιπόν που την επιθυμούν. Εξάλλου αυτό που είναι για τον καθένα η ύπαρξη στη ζωή ή αυτό για χάρη του οποίου θέλει να ζει, μέσα σ᾽ αυτό θέλει να περνάει μαζί με τον φίλο του τις ώρες και τις μέρες του. Έτσι μερικοί πίνουν μαζί, άλλοι παίζουν μαζί ζάρια, άλλοι συγγυμνάζονται και συγκυνηγούν ή συμφιλοσοφούν: όλοι τους περνούν μαζί τις ώρες και τις μέρες τους σ᾽ αυτό που τους ευχαριστεί πιο πολύ από όλα όσα μπορούν να κάνουν στη ζωή· θέλοντας δηλαδή να περνούν τη ζωή τους από κοινού με τους φίλους τους κάνουν εκείνες τις πράξεις και συμμετέχουν σ᾽ εκείνα τα πράγματα τα οποία πιστεύουν ότι συνιστούν την κοινή ζωή.

Έτσι η φιλία των κατώτερης ποιότητας ανθρώπων καταλήγει σε κάτι το κακό (όντας άνθρωποι ασταθείς μετέχουν από κοινού σε ηθικά κατώτερης ποιότητας πράγματα, και γίνονται κακοί επειδή εξομοιώνονται ο ένας με τον άλλον), ενώ η φιλία των καλών ανθρώπων είναι καλή και συναυξάνεται με τη συχνή συναναστροφή και επικοινωνία τους. Κατά την κοινή, επίσης, αντίληψη γίνονται καλύτεροι χάρη στον τρόπο με τον οποίο ενεργούν, αλλά και με τη βελτιωτική επιρροή που ασκούν ο ένας στον άλλον· ξεσηκώνουν, πράγματι, ο ένας από τον άλλον τα χαρακτηριστικά που τους αρέσουν — εξού και η έκφραση «απ᾽ τους καλούς καλά».

Τόσα λοιπόν ας θεωρηθούν αρκετά για το θέμα της φιλίας. Η καλύτερη τώρα συνέχεια είναι, νομίζω, ο λόγος μας για την ηδονή.