Ο μισογυνισμός της Ορθοδοξίας

Οι μισογυνικές αντιλήψεις της Ορθοδοξίας έχουν τις ρίζες τους στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη και διατηρούνται ακόμη και σήμερα. Πώς θα ένιωθαν, αλήθεια, οι Ελληνίδες αν συνειδητοποιούσαν ότι η θρησκεία τους τους προσφέρει έναν Θεό που τις προόρισε να υποτάσσονται στους άνδρες;

Με αφορμή τις έντονες αντιδράσεις της Ιεραρχίας για την κατάργηση της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες από την κυβέρνηση, πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για τη σχέση της Εκκλησίας με το Κράτος, αλλά ελάχιστα για τη σχέση της με τους πολίτες. Νομιμοποιείται ηθικά η Εκκλησία να παρουσιάζεται ως υπέρμαχος του δικαιώματος της ελευθερίας επιλογής των πολιτών, της προστασίας της ιδιωτικής ζωής τους και εν γένει της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων; Από τη γέννησή μας κατηχούμεθα να πιστεύουμε ότι η Ορθοδοξία είναι υπέρμαχος της ισότητας των ανθρώπων ανεξαρτήτως φύλου, κοινωνικής θέσης, εθνότητας, θρησκευτικών πεποιθήσεων κτλ.

Είναι έτσι τα πράγματα; Τα ερωτήματα αυτά τίθενται λόγω της γενικότερης στάσης της Εκκλησίας σε μια σειρά ζητημάτων, όπως στην αμφισβήτηση του δικαιώματος της ανεξιθρησκίας και της ελευθεροτυπίας για θρησκευτικά θέματα (π.χ., βιβλίο Μ. Ανδρουλάκη Μν) κ.ά., αλλά διότι σχετίζεται και με ένα επιμελώς αποσιωπούμενο κεφαλαιώδες ζήτημα, που αφορά το ήμισυ των συμπολιτών μας: τις θρησκευτικές διακρίσεις εναντίον της γυναίκας.

Οι μισογυνικές αντιλήψεις της Ορθοδοξίας έχουν τις ρίζες τους στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη και διατηρούνται ακόμη και σήμερα. Πώς θα ένιωθαν, αλήθεια, οι Ελληνίδες αν συνειδητοποιούσαν ότι η θρησκεία τους τους προσφέρει έναν Θεό που τις προόρισε να υποτάσσονται στους άνδρες;

Ο Απόστολος Παύλος
Οχι ευχάριστα, αν έτσι έχουν τα πράγματα! Στην Αγία Γραφή βρίσκουμε την πρώτη διάκριση του Θεού εναντίον της γυναίκας, όταν δημιούργησε πρώτον τον άνδρα. Τη γυναίκα τη δημιούργησε ως βοηθό του άνδρα μόνο όταν διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε κάποιο κατάλληλο ζώο γι’ αυτή τη δουλειά ανάμεσα στα «θηρία του αγρού και όλα τα πτηνά του ουρανού». Διάκριση έκανε, επίσης, ως προς τον τρόπο δημιουργίας της και την προέλευση του ονόματός της. Τον άνδρα τον έφτιαξε εκ του μηδενός ενώ τη γυναίκα από τη μία πλευρά του. Την ονόμασε δε «γυνή (ανδρίς), διότι έγινεν από τον άνδρα αυτής». Ακόμη και για το προπατορικό αμάρτημα την τιμώρησε, εκτός άλλων, με πλήρη υποταγή στον Αδάμ: «… θα εξαρτάσαι δε πάντοτε από τον άνδρα σου και αυτός θα είναι ο κύριός σου».
Στις Προς Εφεσίους και Κορινθίους Επιστολές ο Απόστολος Παύλος είναι αποκαλυπτικός για τις μισογυνικές αντιλήψεις του: «… να υποτάσσεσθε εις τους ιδίους σας άνδρας, σαν να κάνετε την υποταγήν σας αυτήν προς τον Κύριον, ο οποίος παραγγέλλει και ζητεί να υποτάσσονται αι γυναίκες εις τους άνδρας των» και σε άλλο εδάφιο «… ο μεν άνδρας… επλάσθη εξ αρχής ως ο κύριος εκπρόσωπος της κυριαρχίας του Θεού επί της Γης και είναι διά τούτο περισσότερον από την γυναίκα εικών και δόξα του Θεού. Η γυναίκα δε ως το εξαιρετικότερον από τα άλλα κτίσματα, που έχει υπό την εξουσίαν ο άνδρας, είναι δόξα του ανδρός. Πράγματι δε ο άνδρας είναι υπεροχότερος από την γυναίκα, διότι δεν έγινε ο άνδρας από την γυναίκα, αλλ’ η γυναίκα έγινεν από τον άνδρα. Και επί πλέον δεν εκτίσθη ο άνδρας διά να βοηθή την γυναίκα, αλλ’ η γυναίκα επλάσθη προς χάριν και βοήθειαν του ανδρός».
Ακόμη και σήμερα η Εκκλησία εφαρμόζει διακρίσεις εναντίον των γυναικών. Δεν τους αναγνωρίζει την απαιτούμενη ηθική υπόσταση να ιερουργούν, ούτε να εισέρχονται στο Ιερό του ναού ή στο Αγιον Ορος. Δεν επιτρέπει στους αρχιερείς να παντρεύονται, για να μην σκανδαλίζονται από… γυναικείες επιρροές. Στον ναό, τους άνδρες τους τοποθετεί στα δεξιά και τις γυναίκες στα αριστερά (δηλαδή οι… κακοί εξ ευωνύμων;). Ακόμη και το κοριτσάκι-βρέφος το θεωρεί δυνητικά ανήθικο εκ γενετής, μια που ο παπάς το ευλογεί έξω από το Ιερό όταν σαραντίζει, ενώ το αγοράκι μέσα. Εγκλωβισμένες οι γυναίκες σε ένα θρησκευτικό δόγμα ανδροκρατικού δεσποτισμού, ελεγχόμενο από αντιδημοκρατικά εκλεγόμενους Ιεράρχες, υποτάσσονται στην Εκκλησία διότι, παρ’ ότι αμφισβητεί κατάφωρα την ισοτιμία τους προς τον άνδρα, τις δελεάζει να προσμένουν μια θέση στον Παράδεισο, πάντα, όμως, υπό την απειλή ότι η απόφαση του Θεού θα είναι αμετάκλητη αν καταλήξουν στην Κόλαση. Μήπως, εν τέλει, είναι πιο δίκαιοι και πιο επιεικείς οι ανθρώπινοι νόμοι;
Η θρησκευτική ελευθερία
Οι δογματικές διακρίσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν περιορίζονται μόνο στις γυναίκες όπως δείχνουν μερικά ενδεικτικά παραδείγματα: Στην ουσία έχει καταργήσει το δικαίωμα ελεύθερης επιλογής θρησκεύματος με την επιβολή του νηπιοβαπτισμού και της υποχρεωτικής κατήχησης ανήλικων (π.χ. διδασκαλία θρησκευτικών στα σχολεία), παρ’ ότι ο Χριστός δεχόταν την βάπτιση και την κατήχηση μόνο ενηλίκων. Σημειωτέον, ο νηπιοβαπτισμός επιβλήθηκε από την Εκκλησία μετά το 300 μ.Χ., επί αυτοκράτορος Ιουστινιανού. Η σύνδεση της Εκκλησίας με κρατικές υπηρεσίες για την παρακολούθηση άλλων θρησκειών και η εν γένει διείσδυσή της σε κάθε πολιτικό, κοινωνικό και κρατικό θεσμό, με αποκορύφωμα την εμμονή της να αναγράφεται το θρήσκευμα στις ταυτότητες, έχει καταστήσει την Ελλάδα θρησκευτικό κράτος και την Εκκλησία «Εκκλησία ταυτοτήτων, Εκκλησία δηλώσεων».
Πολλοί μη ορθόδοξοι έλληνες πολίτες αντιμετωπίζουν πολλαπλά προβλήματα διακρίσεων λόγω της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες, παρ’ ότι η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης ρητώς προστατεύεται από το Σύνταγμα. Με βάση νόμους του Μεταξά «περίπου 2.000 μη ορθόδοξοι έλληνες πολίτες συνελήφθησαν… και υπήρξαν 400 καταδίκες» για «αντιορθόδοξες» θρησκευτικές δραστηριότητες κατά την οκταετία 1984-92. Αλλόθρησκες μειονότητες δεν μπορούν να κτίσουν δικούς τους ναούς χωρίς την έγκρισή της. Οι πρακτικές διακρίσεων των αυτοχριζόμενων εκπρόσωπων του Χριστού βρίσκονται σε πλήρη διάσταση με τα λόγια του: «Δεν υπάρχουν πλέον διαφοραί εθνικότητος και κοινωνικής τάξεως και φύλου. Δεν υπάρχει πλέον διαφορά Ιουδαίου και Ελληνος, … δεν υπάρχει άρσεν και θήλυ».
Η Εκκλησία αναγορεύεται ως ψυχή του Ελληνισμού για να διασφαλίσει την ιδεολογική επιβίωσή της (ίδρυση εκκλησιαστικού πανεπιστημίου) και την πολιτική επιρροή της (κατά κανόνα αντιδραστική, όπως αποδεικνύει η ταύτισή της με τον δικτάτορα Μεταξά, τη χούντα κτλ. Ταυτίζεται με τον Ελληνισμό ενώ ακόμη και την εξέγερση του 1821 την πολέμησε και κατασυκοφάντησε τους αγωνιστές της. Είναι τουλάχιστον αστείο να βλέπει κανείς τη… φιλειρηνική Εκκλησία να… ευλογεί τα στρατιωτικά όπλα.
Οι εγκόσμιες εξουσίες
Να ορκίζει κυβερνήσεις και εν γένει να διαπλέκεται με κοσμικούς θεσμούς και εξουσίες, κατ’ αντίθεση με τον Χριστό που δεν τις αναγνώριζε. Η διαπλοκή της, βέβαια, με το κράτος της προσφέρει τεράστια οικονομικά οφέλη (π.χ. μισθοί κληρικών από χρήματα ορθόδοξων αλλά και αλλόθρησκων φορολογούμενων, διεκδίκηση 126 δισ. ­ και 60 δισ. για το Αγιον Ορος ­ από το Γ’ Πλαίσιο Στήριξης), που μεγεθύνουν την ήδη αμύθητη περιουσία της, την οποία, από… αγνά χριστιανικά κίνητρα, δεν λέει με τίποτε να αποχωριστεί.
Πολύ λίγα φαίνεται ότι άλλαξαν στην Εκκλησία από τότε που αφορίστηκαν ο Γληνός και ο Λασκαράτος και καταδιώχθηκε αγρίως ο Καζαντζάκης. Ανέκαθεν οι χριστιανικές θρησκείες αντιμετώπιζαν με εχθρότητα κάθε απελευθερωτική πνευματική ανέλιξη του ανθρώπου, όταν μάλιστα μπορούσε να δημιουργήσει ρήγματα στον ανορθολογισμό και στην κοινωνική υποταγή.
Οι αρχιερείς τους δημιούργησαν έναν χριστιανισμό στα μέτρα του… Αποστόλου Παύλου («οι δούλοι να υπακούετε εις τους κατά σάρκαν κυρίους με φόβον και τρόμον… σαν να υπακούετε εις τον Χριστόν», διότι ο Χριστός τούς παραήταν επαναστάτης («Μη νομίσητε ότι ήλθον βαλείν ειρήνην επί την Γην, ουκ ήλθον βαλείν ειρήνην, αλλά μάχαιραν». Οι σημερινοί «αντιπρόσωποι του Χριστού» μπορούν να κοιμούνται ήσυχοι και να ονειρεύονται εγκόσμιες εξουσίες. Αν ζούσαν στην εποχή του Χριστού, σίγουρα θα έβλεπαν εφιάλτες… ώσπου να σταυρωθεί!

ΟΙ ΑΝΟΗΣΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΓΙΑ ΤΑ «ΚΑΚΑ ΠΝΕΥΜΑΤΑ»

Σύμφωνα με τον Αυγουστίνο, ένας από του αγγέλους, ο αρχηγός τους, αμάρτησε. Μεταμορφώθηκε σε Διάβο­λο, παρασύροντας στην πτώση του κι άλλους αγγέλους. Πότε; Η απάντηση του: Σε αυτό το θέμα η Γραφή σιωπά. Αλλά ο Αυγουστίνος γνωρίζει ότι πριν από την πτώση τους τα «κακά πνεύματα» δεν ήξεραν τίποτα γι” αυτήν. Και η συνουσία τους με γυναίκες των ανθρώπων, λέει ο Αυγουστίνος, επιβεβαιώνεται από τόσους αξιόπι­στους χριστιανούς, ώστε θα ήταν αναίσχυντο να τη δια­ψεύσουμε.
Ωστόσο, για την ομαδική αποστασία υπεύθυ­νη είναι μια μοχθηρή, διεστραμμένη βούληση των εκ- πτώτων, την αιτία της οποίας δεν γνωρίζει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μόλις στο τέλος της ζωής του ισχυ­ρίζεται ότι το μεγαλύτερο τμήμα των αγγέλων παρέμει­νε πιστό στο Θεό με μια πράξη χάριτος. Αλλά γιατί δεν δόθηκε χάρη και στους άλλους; Σχετικά με αυτό το θέμα, ο Αυγουστίνος δεν έκατσε να σπαζοκεφαλιάζει πολύ καιρό. Τι να κάνουμε τώρα, έτσι ήταν, έτσι είναι, τέλος.
Σύμφωνα με τον επίσκοπο της Ιππώνας, οι δαίμονες παριστάνουν τους θεούς, κατοικοεδρεύουν μέσα στα εί­δωλα και εκεί υποδέχονται τα θύματά τους. Αλλά επι­κίνδυνοι είναι προ πάντων, επειδή έχουν εξουσία πάνω σε πολλούς «οι οποίοι δεν αξίζουν τη συμμετοχή στην αλη­θινή θρησκεία, όπως πάνω σε φυλακισμένους και υποτε­λείς. Με θαυματουργικά και απατηλά σημάδια κατα­φέρνουν να παρουσιάζονται στους περισσότερους από αυ­τούς ως θεοί, άλλοτε με πράξεις, άλλοτε με προφητεί­ες». Ο Αυγουστίνος παραδέχεται επίσης ότι τα αγάλμα­τα των θεών μιλάνε, όπως το άγαλμα της θεάς Τύχης, και το εξηγεί λόγω «της πανουργίας και του δόλου» των «μοχθηρών δαιμόνων»¹⁷⁶.
Αλλά ο Αυγουστίνος διδάσκει ότι, παρότι παρουσιάζο­νται ως θεοί, στην πραγματικότητα απλά καταλαμβά­νουν μια «μεσαία θέση ανάμεσα στους θεούς και τους ανθρώπους», «οριζόμενη από τα αέρινα σώματά τους» και την «υψηλότερα ευρισκόμενη κατοικία τους», «την κατοικία τους σε ένα υψηλότερο στοιχείο», δηλαδή «στον αέρα». Δεν υπάρχει λόγος να τους λατρεύουμε γι* αυτό. Αφού δεν λατρεύουμε τα πουλιά, τότε συνεπώς «ούτε τους ακόμη πιο αέρινους δαίμονες». Ο Αυγουστίνος γνω­ρίζει σίγουρα ότι δεν έχουν γήινη σάρκα (caro), αλλά λεπτό, αερώδες σώμα- ωστόσο «δεν έχουν και ιδιαίτερα μεγάλη αξία». Κι αυτό είναι σίγουρα ένας υποβιβασμός, αφού τα πνεύματα κοσμούσε πριν από την πτώση τους ένα ακτινοβόλο αιθέριο σώμα.
Ωστόσο, ο Αυγουστίνος δεν αποκλείει να τους φανταστεί κανείς και εντελώς ασώματους, πράγμα που από την άλλη πλευρά έρχεται σε αντίθεση με την άποψή του ότι θα πρέπει να έχουν σώμα, επειδή βέβαια σύμφωνα με το Ματθ. 25,41 «το αιώνιο πυρ δημιουργήθηκε» σαφώς «για το Διάβολο και τους δικούς του», επειδή ήταν μεν μάλλον «έλλογοι», αλλά «γι” αυτό το λόγο (!) και δυστυχείς», όπως «και αιώνιοι», αλλά μόνο και μόνο για να «μην έχει τέλος η δυστυχία τους!» Και, παρόλο που ισχυρίζεται ότι μόνο ο Θεός γνωρίζει τις μύχιες σκέψεις του ανθρώπου, σε άλ­λα σημεία ισχυρίζεται ότι οι δαίμονες, λόγω της μακράς ζωής τους, έχουν μεγαλύτερες γνώσεις από τους ανθρώ­πους και γνωρίζουν και τις σκέψεις τους ».
Οι συχνές αντιφάσεις του μεγάλου αγίου σχετικά με τα «κακά πνεύματα» δικαιολογήθηκαν από το γεγονός ότι η Βίβλος, την οποία επικαλείται διαρκώς, σε αυτό το σημείο «δίνει πολύ λίγες πληροφορίες» (Van der Nat). Αλλά δεν συνεπάγεται από αυτό υποχρεωτικά ότι πρέπει και να αντιφάσκει ο ίδιος. Μετά από διαψεύσεις και ισχυρισμούς, χαρακτηρίζει τελικά το πρόβλημα ως όχι και τόσο σημαντικό και πιστεύει ότι τέτοια ζητήματα «είναι μια άσκηση, με την οποία το πνεύμα δεν παιδεύ­εται ανώφελα…» Ένας τρελός ισχυρισμός, καθώς πρό­κειται μόνο για εικασίες πνευμάτων.
Σε ένα ιδιαίτερο μικρό κεφάλαιο του βασικού έργου του, ο Αυγουστίνος εξηγεί ότι είναι παράλογο να λατρεύ­εις τους διεφθαρμένους δαίμονες και να υπολογίζεις στη βοήθειά τους· σε ένα άλλο, ότι είναι εραστές της μαγι­κής τέχνης. Για τη φύση αυτών των δαιμόνων ο Αυγου­στίνος μπορεί και γεμίζει δεκάδες σελίδες με ψευδολόγιες ανοησίες. Ο άγιος Πατέρας γνωρίζει «ότι είναι πνεύ­ματα γεμάτα χαιρεκακία, χωρίς καμία δικαιοσύνη, φου­σκωμένα από έπαρση, ωχρά από το φθόνο, πολύ πα­νούργα για να τα εξαπατήσεις» κ.ο.κ.· αλλά από την άλλη πλευρά είναι σε θέση να διαβεβαιώσει ότι ο καρκί­νος του στήθους μιας χριστιανής στην Καρχηδόνα θερα­πεύτηκε απλά με το σημάδι του σταυρού¹⁷⁹.
Ο μεγαλύτερος Πατέρας της Καθολικής Εκκλησίας πίστευε σε σωρό τέτοιες ανοησίες, τις στήριζε και τις ενίσχυε. Είναι μάλιστα ο συντάκτης ενός ειδικού κειμέ­νου σχετικά με την «Προφητική τέχνη των δαιμόνων» — γνώριζε ότι είναι επικίνδυνα όντα, ότι διακρίνονται από φανταστικό χάρισμα αντίληψης, τεράστια γρηγορά­δα — είναι γρηγορότερα κι από τα πουλιά— αλλά ιδιαί­τερα από «πολύχρονη πείρα». Ο Αυγουστίνος ισχυρίζε­ται ότι έχει δει περισσότερους από έναν δαίμονες, ήταν εκτός αυτού ακράδαντα πεπεισμένος για την ύπαρξη πνευμάτων τα οποία παραμονεύουν τις γυναίκες· πίστευε ότι μπορεί κανείς να συμβουλευτεί πνεύματα, να κάνει συμβόλαια με το Διάβολο και να συνουσιασθεί μαζί του. Κυρίως η αυθεντία του Αυγουστίνου στήριξε όλη αυτή την πίστη σε δαίμονες και διαβόλους για πολλούς αιώ­νες, και με αυτό τον τρόπο μεταβλήθηκε κι ο ίδιος στο «θεολόγο της παραφροσύνης περί μαγισσών». Η επιρροή του Αυγουστίνου είναι απεριόριστη. Δεν είναι μόνο η διδασκαλία του «φιλοσοφία της χριστιανικής Εκκλησί­ας», αλλά κι εκείνος είναι «ο αληθινός Διδάσκαλος του Μεσαίωνα» (Windelband/Heimsoeth). Και εξακολουθεί να τρομοκρατεί τα χριστιανικά μυαλά και στους νεότε­ρους χρόνους

ΑΙΣΥΜΝΗΤΕΣ

Ιστορικά η αισυμνητεία διαμορφώνεται κυρίως τον 8^ο π.Χ. αιώνα κι ήταν το αποτέλεσμα των συγκρούσεων των θεσμών της βασιλείας, τυραννίας, αριστοκρατίας και της δημοκρατικής μερίδας των πολιτών η οποία αναπτύχθηκε με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου.

Έτσι στους οξείς πολιτικούς αγώνες οι οποίοι συσσώρευαν αδιέξοδα και προβλήματα, αποφασίζονταν από τους συνετούς πολιτικούς άνδρες, με κοινή συμφωνία όλων των αντιμαχόμενων μερίδων, η εύρεση του ικανού ανδρός ο οποίος  να επιφορτιστεί και να επαναφέρει την τάξη και την ευνομία στον τόπο.

Οι αρχαίοι μας πρόγονοι, σε δημοκρατικό καθεστώς, όταν η πόλη (κράτος) κινδύνευε από εξωτερικούς εχθρούς κι από εσωτερικές πολιτικές έριδες και κοινωνικές ταραχές, όταν στην κοινωνία ορθώνονταν ανυπέρβλητα οικονομικά αδιέξοδα και δοκιμάζονταν ο τόπος από πολιτική διχοστασία κι αστάθεια και κοινωνικές συγκρούσεις, όταν η αναρχία και οι αντιξοότητες δημιουργούσαν μείζον πρόβλημα στις αντοχές της κοινωνίας και της δημοκρατίας, τότε κάποιοι πατριώτες, ο Δήμος, οι ταγοί της πόλης, η εθνική αντιπροσωπεία του τόπου, ενεργώντας ως συνείδηση του έθνους και θέλοντας να προστατεύσουν τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου, με αίσθημα εθνικής ευθύνης αποφάσιζαν να επαναφέρουν την χώρα στην ομαλότητα.  Θεωρούσαν ότι είχαν την υποχρέωση και το εθνικό καθήκον να προστατεύσουν τα συμφέροντα του κοινωνικού συνόλου και του έθνους.
Έτσι  καλούσαν μέσα από το λαό τον ικανότερο, τον άριστο εκ των ηγετικών ανδρών της επικράτειας και του παραχωρούσαν όλες τις θεσμικές πολιτικές, νομοθετικές και δικαστικές εξουσίες ώστε απρόσκοπτα, μέσα από ένα πρόγραμμα – οργανόγραμμα, να βγάλει τη χώρα από το αδιέξοδο.
Άλλωστε η αναρχία και οι αντιξοότητες είχαν ήδη δημιουργήσει αδιέξοδα και μείζον πρόβλημα στις αντοχές της κοινωνίας και της δημοκρατίας. Έτσι τον καθιστούσαν απόλυτο άρχοντα, μονάρχη, ο οποίος θα οδηγούσε την χώρα στην γαλήνη, την ομαλότητα, την πρόοδο, την ευημερία και στην πραγματική δημοκρατία  Τα πρόσωπα αυτά ονομάζονταν αισυμνήτες. Στα διάφορα λεξικά η λέξη ερμηνεύεται ως κυβερνήτης, άρχων, ηγεμών αιρετός, όπως επίσης κοσμήτωρ,   κριτής αγώνων, διευθυντής επόπτης, κλπ. Η δε λέξη αισυμνητεία ως μοναρχία ασκούμενη από αιρετό ηγεμόνα. (15 σελ. 128)

Κατά την ιστορική περίοδο ανώμαλες κοινωνικές καταστάσεις υπήρξαν για τον ελληνισμό από αρχαιοτάτων χρόνων. Άλλωστε στο χαρακτήρα του Έλληνα αυτό υπήρξε διαχρονικά ένα πρόβλημα. Έτσι δεν είναι καθόλου παράδοξο που και στην εποχή μας είναι επίκαιρο. Πράγματι υπάρχουν πλήθος κοινωνικά, οικονομικά κι εθνικά αδιέξοδα στη χώρα, ενώ το ένα τέταρτο του ελληνικού λαού βρίσκεται στα όρια της φτώχειας. Μια κατάντια όχι βέβαια τυχαία. Έχει σαν αίτιό της την ανικανότητα των πολιτικών κομμάτων τα οποία δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν, όπως είχαν υποχρέωση, τα μεγάλα εθνικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα του τόπου με σύνεση και επάρκεια. Ακόμη και η ανασφάλεια του πολίτη έφτασε στο απροχώρητο. Κινδυνεύει η ζωή του Έλληνα μέρα μεσημέρι και μέσα στο σπίτι του από ξένους και ντόπιους ένοπλους παράνομους. Χιλιάδες λαθρομετανάστες κατέκλυσαν τη χώρα αυξάνοντας την εγκληματικότητα στα ύψη, ενώ οι ληστές, λόγο ανοχής, απόχτησαν περισσότερα δικαιώματα κι από τα θύματά τους!…
Η αξιοπρέπεια και το φιλότιμο του Έλληνα πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Όλος ο πολιτικός κόσμος, στα μάτια των πολιτών, φαντάζει αναξιόπιστος και η εξαχρείωση του δημόσιου τομέα πνίγει θανάσιμα την ανάπτυξη. Τα νοικοκυριά είναι βουτηγμένα στα χρέη. Εκατόν είκοσι χιλιάδες στεγαστικά δάνεια είναι ληξιπρόθεσμα κι απαιτητά  και 400.000 νοικοκυριά με χρέη στις τράπεζες, έφτασαν στο κόκκινο. Εκ παραλλήλου οι μισθοί πείνας και η χλιδή των προνομιούχων παραγόντων και πολιτικών προκαλούν τη νοημοσύνη κάθε λογικού πολίτη. Ποιος θα μας βγάλει από αυτό το αδιέξοδο;
Οι πρόγονοί μας επέλεγαν το πρόσωπο του «Αισυμνήτη» να είναι ανεπίληπτο. Ο ηγέτης που θα αναλάμβανε τέτοιες ευθύνες έπρεπε να είχε πολλαπλές ικανότητες και απόλυτη κοινωνική αποδοχή και καταξίωση. Να είχε βαθιά πνευματικότητα κι αναγνωρισμένο ηθικό και κοινωνικό κύρος. Να είχε ακέραιο χαρακτήρα, αλλά και η προσωπικότητά του να ενέπνεε την βεβαιότητα ότι δεν θα εκμεταλλεύονταν την ευκαιρία για να γίνει δικτάτορας-τύραννος στον τόπο του στο διηνεκές.
Αμέσως μετά την δρομολόγηση των μέτρων και αποφάσεών του, την ομαλοποίηση στη συνέχεια των πραγμάτων και την επαναφορά της χώρας σε Δημοκρατική ομαλότητα, ο αισυμνήτης είχε την υποχρέωση να παραδώσει τη διακυβέρνηση της χώρας σε εκλεγμένους πολιτικούς.
Οι αισυμνήτες πάντα λογοδοτούσαν στο λαό και δεν ήταν ποτέ ασύδοτοι. Και προ πάντων η εξουσία τους διαρκούσε ή και παρατείνονταν όσο το πρόβλημα δεν είχε επιλυθεί. Η αναστολή του πολιτεύματος και οι έκτακτες εξουσίες τις οποίες τους ανέθεταν ήταν, όμως, μια προσωρινή κατάσταση.
Βέβαια τα μέτρα που θα έπαιρναν θα ήταν αυστηρά, ίσως σκληρά και πολλές φορές αντιδημοτικά, αλλά πάντα προς τη σωστή κατεύθυνση. Βέβαια η διοίκηση και η τήρηση των νόμων ήταν περισσότερο αυστηρή, αλλά λόγω της κατάστασης ήταν αυτό αναπόφευκτα να συμβαίνει. Τοιουτοτρόπως ήταν πολύ φυσικό να δημιουργείται, για τουςαισυμνήτες, στην αρχή κι ένα κλίμα δυσφορίας και δυσανασχέτησης του λαού. Όμως τέτοιες αποστολές, απαιτούσαν θυσίες αμφίπλευρα.
Ιστορικά η αισυμνητεία διαμορφώνεται κυρίως τον 8ο π.Χ. αιώνα κι ήταν το αποτέλεσμα των συγκρούσεων των θεσμών της βασιλείας, τυραννίας, αριστοκρατίας και της δημοκρατικής μερίδας των πολιτών η οποία αναπτύχθηκε με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου. Έτσι στους οξείς πολιτικούς αγώνες οι οποίοι συσσώρευαν αδιέξοδα και προβλήματα, αποφασίζονταν από τους συνετούς πολιτικούς άνδρες, με κοινή συμφωνία όλων των αντιμαχόμενων μερίδων, η εύρεση του ικανού ανδρός ο οποίος  να επιφορτιστεί και να επαναφέρει την τάξη και την ευνομία στον τόπο.
Όμως η αισυμνητεία, εν τέλει, ως θεσμός, δηλαδή η αιρετή τυραννία3, όπως θα λέγαμε σήμερα, τελικά έγινε δημοκρατική κατάκτηση της κοινωνίας. Ένας ιδιόρρυθμος αλλά και θαρραλέος θεσμός, πολύ καθοριστικός για τις τύχες ενός τόπου. Γι΄ αυτό και προϋπόθετε την καθοριστική τόλμη των πιο ευαίσθητων ευπατριδών του δήμου και συγχρόνως την επιλογή των πιο έμπειρων ηγετών. Ηγετών με γνώσεις και των ηγετών που ήταν αποδεκτοί εντός κι εκτός της χώρας. Ηγέτες με βίο ανεπίληπτο και προσωπικότητα επιβλητική. Γιαυτό ήταν άκρως επιλεκτικά αυστηρή η επιλογή του αισυμνήτη ως αιρετού τυράννου.
Το γεγονός μάλιστα ότι υπήρξαν διαχρονικά καλές επιλογές και από τις οποίες αναδείχτηκαν επιτυχημένοι ηγέτες – αισυμνήτες, οι οποίοι όμως δεν αναφέρονται ιδιαίτερα μέσα από τα ιστορικά κείμενα, είναι μια πικρή αλήθεια. Γιατί από κακεντρέχεια των εξ επαγγέλματος πολιτικών δεν τονίστηκε όσο θα έπρεπε ο πατριωτισμός, η δημοκρατικότητα και η υπευθυνότητα των ανδρών εκείνων του δήμου οι οποίοι πήραν το ρίσκο της επιλογής για το αποκλειστικό συμφέρον της πατρίδας.  Και βέβαια μια τέτοια ιστορική απόφαση, ούτε ως πολύ σοβαρό γεγονός αναφέρεται, ούτε και το ευτυχές αποτέλεσμα για το πόσο μεγάλη ωφελιμότητα προέκυψε για τις πόλεις εκείνες οι οποίες κυβερνήθηκαν από αισυμνήτες. Και αυτή η σιωπή αδικεί πραγματικά τον ιστορικό θεσμό καθώς και την αντικειμενική αλήθεια.
Σύγχρονοι ερευνητές αναφέρονται στο ιστορικό της αισυμνητείας. Στην εγκυκλοπαίδεια Δομή διαβάζουμε. «Το αξίωμα του αισυμνήτη ήταν ισόβιο ή περιορισμένου χρόνου με συγκεκριμένο σκοπό. Αρχικά περιλάμβανε την εποπτεία δημόσιων αγώνων και εορτών ή και δικαστικά καθήκοντα. Στους ιστορικούς χρόνους το αξίωμα δινόταν σε πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης από τις αντιμαχόμενες πολιτικές μερίδες μιας πολιτείας για να τις συμβιβάσει. Η αισυμνητεία ήταν αυστηρά προσωπική  κι όχι διαδοχική, έμοιαζε με τυραννίδα αφού ο αισυμνήτης δεν περιοριζόταν από κανένα νόμο. Η διαφορά είναι ότι ο τύραννος επέβαλλε με τη βία την εξουσία του, ενώ ο αισυμνήτης  εκλεγόταν από τον λαό στον οποίο λογοδοτούσε μετά τη λήξη της εντολής του.» (12 σελ. 784)
Στην  εγκυκλοπαίδεια του Χάρη Πάτση αναφέρεται ο αισυμνήτης ως πρόσωπο κοινής εμπιστοσύνης  που στις πολιτικές ανωμαλίες κι αδιέξοδα, της χώρας, ήτοι εξωτερικούς κινδύνους, εμφύλιες διαμάχες ή πολέμους επιφορτίζονταν  να βρει τρόπο συνδιαλλαγής των κομμάτων. Τότε ανελάμβανε πλήρως την εξουσία, ενώ αναστέλλονταν το πολίτευμα, μέχρι την αποκατάσταση της τάξης. Και βέβαια λογοδοτούσε για τις πράξεις του κι αποσύρονταν της πολιτικής. Οι αισυμνήτες ήταν άνθρωποι του λαού αλλά είχαν και την εκτίμηση κι εμπιστοσύνη των ευγενών. Κι αναφέρει ως αισυμνήτη για 10 χρόνια τον Πιττακό, τον Σόλωνα το 594 π.Χ., τον Τυννώνδα στην Εύβοια, κλπ. (13 σελ.31 και 14 σελ.250)
Ο φιλόσοφος Αναξιμένης ο Μιλήσιος, γιος του Ευρυστράτου και μαθητής του Αναξίμανδρου, τον 6ο αιώνα π.Χ. γράφει στον Πυθαγόρα, ο οποίος είχε μεταναστεύσει στη Σικελία, ότι στην πατρίδα τους τώρα είναι απόλυτος άρχοντας ο αισυμνήτης Ιστιαίος2.
Στους αισυμνήτες αναφέρονται ο Αριστοτέλης, ο Θεόφραστος, ο Διογένης ο Λαέρτιος, ο Απολλώνιος ο Ρόδιος, ο Διονύσιος ο Αλικαρνασεύς, ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος, ο Ησύχιος, ο Όμηρος, ο Πλούταρχος3, ο Παυσανίας4 και άλλοι. Ο Αριστοτέλης, όπως κι ο Θεόφραστος, θεωρούν την ασυμνητεία ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ βασιλείας και τυραννίας. Την Πιττακός ονομάζουν  «αιρετή τυραννίδα».
Από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας αισυμνήτες αναγορεύτηκαν ο Πιττακός ο Μυτιληναίος (640-570 π.Χ.), ο σοφός νομοθέτης Σόλων ο Αθηναίος (635-559 π.Χ.) , ποιητής και πολιτικός. Ο Βίας ο Πριηνεύς (6ος αιώνας), ο Περίανδρος ο Κορίνθιος (668-584 π.Χ.) ο οποίος τελικά παρέμεινε κι ως πραγματικός τύραννος για 44 χρόνια, αλλά κι άλλοι. Αναφέρουμε τυχαία τον τύραννο των Συρακουσών Διονύσιο, τον Τυννώνδα στην Εύβοια, τον Επιγένη στη Μίλητο, τον Χαιρήμωνα στην Απολλωνία, το Φοιβία στη Σάμο και το Λυκούργο Λογοθέτη επίσης στη Σάμο, ο οποίος το 1821 αναδεικνύεται από τη βουλή και το δήμο της Σάμου ως αισυμνήτης της νήσου με υπερεξουσίες.
Περιορισμένες εξουσίες αισυμνήτη έδωσαν οι Λοκροί της Ιταλίας στον νομομαθή Ζάλευκο ο οποίος κατασκεύασε το νομοθετικό πλαίσιο της πόλης, όπως και στον Χάρωνδα στην Κατάνη της Σικελίας τον 7ο αιώνα π.Χ.

               Οι πολίτες της Μυτιλήνης εμπιστεύτηκαν την εξουσία στο σοφό Πιττακό (650-570 π.Χ.), το γιο του θρακιώτη Υγραδίου, για δέκα χρόνια, από το 590-580 π.Χ. Ο μεγάλος σοφός κυβέρνησε τη Λέσβο δίκαια και αξιοκρατικά, «μετά χρηστότητας και συνέσεως σπάνιας»3. Παρέδωσε δε τη χώρα στους πολιτικούς όταν κατοχυρώθηκε το δημοκρατικό πολίτευμα με νόμους, νόμους που πρώτα εξυπηρετούσαν το δημόσιο συμφέρον και μετά την κοινωνική ευνομία και γαλήνη. Ήταν άψογος από κάθε άποψη. Αυτός είπε ότι η διαχείριση της εξουσίας αποδεικνύει το ποιόν του ανθρώπου. Και μάλιστα, όταν η διακυβέρνηση γίνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα από τον ίδιο άνθρωπο,  ο χρόνος φθείρει τον κυβερνήτη.
Όταν έφεραν κάποτε μπροστά στον Πιττακό κάποιο Αλκαίο γιο του πολίτη Τυρραίου, ο οποίος όμως ήταν ο δολοφόνος του γιου του,  οσοφός πατέρας και κυβερνήτη όταν ο δολοφόνος  έδειξε μπροστά στον  τραγικό πατέρα, ειλικρινή μεταμέλεια και ζήτησε κλαίγοντας συγνώμη, ο μεγαλόψυχος «τύραννος» άφησε ελεύθερο τον εγκληματία λέγοντας του. «Η συγνώμη σου είναι ανώτερη από την εκδίκησή μου».

  Ο Σόλωνας ο Αθηναίος (639-559 π.Χ.) κλήθηκε κι αυτός από την Εκκλησία του Δήμου το 594 να θεραπεύσει τις κακοδαιμονίες της Αθηναϊκής κοινωνίας, να εξαλείψει την κοινωνική αδικία, να σταματήσει τις φιλονικίες μεταξύ των τάξεων, να επέμβει ευεργετικά στις έριδες και διχοστασίες των πολιτικών και να δημιουργήσει νέους θεσμούς ώστε να επιτύχει την ειρήνευση της χώρας  και την κατοχύρωση και στήριξη της δημοκρατίας.
Έτσι, ο σοφός ο οποίος διακήρυττε ότι «η ισότητα δεν προκαλεί πόλεμο» αναδείχτηκε δημοκρατικά ένας πραγματικός κυβερνήτης καίτοι τύραννος των Αθηναίων και με την «σεισάχθεια» του (αποτίναξη των βαρών) λύτρωσε τους πολίτες από τους τοκογλύφους δανειστές τους κι έφερε την ισορροπία ανάμεσα σε φτωχούς και πλουσίους.
Με τους θεσμούς του έπαψαν οι οφειλέτες των οποίων το χρέος τους υπερέβαινε το σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων να γίνονταν δούλοι στον πιστωτή τους. Οι σεισάχθιοι νόμοι ακύρωσαν αμέσως τα εκκρεμή χρέη, απελευθέρωσαν αναδρομικά όλους τους υποδουλωμένους οφειλέτες, επεστράφησαν τα δημευμένα περιουσιακά στοιχεία στους δικαιούχους τους    κι απαγορεύτηκε η χρήση της προσωπικής ελευθερίας ως εγγυητήριο σε όλα τα μελλοντικά χρέη.
Μπήκαν, έτσι, όρια στην κτήση περιουσίας για τους έχοντες οικονομική ευχέρεια. Εισήγαγε την συλλογική άσκηση εξουσίας. Στην Εκκλησία του Δήμου, την οποία ίδρυσε, μπήκαν και κατώτερες τάξεις πολιτών, όπως και στην Ηλιαία των 6.000 δικαστών. Ίδρυσε τη Βουλή των Τετρακοσίων, καθόρισε τον αριθμό των Εννέα Αρχόντων οι οποίοι διοικούν πλέον την πόλη,  έβαλε τις βάσεις στο ιδιωτικό και το ποινικό δίκαιο καθώς και άλλα νομοθετικά μέτρα με τα οποία κατοχύρωσε τη διαχρονική δημοκρατία στην Αθήνα.
Τον ωραίο όμως αυτό θεσμό, της αισυμνητείας, καταξίωσαν κι ανέδειξαν κι οι Ρωμαίοι, οι οποίοι βλέποντας την ωφελιμότητα του θεσμού για το έθνος τους, καθιέρωσαν τους απόλυτους μονάρχες στη διακυβέρνηση της χώρας, τους λεγόμενους ρωμαίους αυτοκράτορες. Η διαφορά είναι ότι οι μεν Έλληνες αισυμνήτες είχαν αρμοδιότητα και στην παραγωγή και την ψήφιση νόμων, οι δε ρωμαίοι αυτοκράτορες στερούνταν της αρμοδιότητας να παράγουν νομοθετήματα. Περιορίστηκαν σην εκτελεστική εξουσία.
Όπως και να έχει όμως το πράγμα, και η μια και η άλλη εξουσία – αισυμνητεία, ανεξαρτήτως χρονοδιαγράμματος, θεωρούνταν μια νόμιμη άσκηση του δημοσίου δικαίου και από τους Έλληνες και από τους ρωμαίους κι όχι μια αυθαίρετη κατάσταση περιόδου δικτατορίας. Και βέβαια το είδος αυτό της εξουσίας δεν συνιστούσε και πολίτευμα.
Ειδικότερα, έξαρση αισυμνητείας παρατηρήθηκε μετά την περίοδο της παρακμής του έπους και την εμφάνιση της λυρικής ποίησης με εκπροσώπους τότε τους, Αρχίλοχο, Τυρταίο, Θεόγνι, Αρίωνα, Τέρπανδρο, Άλκμαν, Στησίχωρο, Πράξιλλο, Τελέσιλα, Φωκυλίδη, Μίμνερμο, Σαπφώ, κλπ, οι οποίοι και κατέγραψαν μέσα στα έργα τους εμπειρίες ιστορικών γεγονότων του καιρού τους. Την ίδια εποχή η κυριαρχία του Περσικού κράτους ήταν καταλυτική και οι Έλληνες διανοούμενοι αναζητούσαν και διερευνούσαν τους γύρω λαούς και τα έθνη. Ο Αναξίμανδρος ο Μιλήσιος (610-547 π.Χ.) σχεδίαζε γεωγραφικούς χάρτες του κόσμου, ο συμπατριώτης  του ο Εκαταίος (545-475 π.Χ.) κατέγραφε ιστορία και τον οποίο κι ακολούθησαν ο Ακουσίλαος ο Αργείος, ο Φερεκύδης ο Αθηναίος, ο Ηρόδοτος ο Αλικαρνασσεύς, ο Θουκυδίδης ο Αλιμούσιος, κλπ.
Ένα είδος αισυμνητείας είναι και η ανάθεση στον ικανότερο των μυρίων, στον Ξενοφώντα, της ολοκλήρωσης μιας αποστολής ζωής δέκα χιλιάδων ανδρών οι οποίοι δημοκρατικά ανέθεσαν τις τύχες τους στα χέρια του. Και η επιτυχία ήταν το τελικό αποτέλεσμα. Υπήρξε ένα άτυπο κοινοβούλιο χιλιάδων ανδρών οι οποίοι συσκέπτονταν, αποφάσιζαν και ψήφιζαν. Ήταν και η  πρώτη στρατιωτική ιστορία, η οποία προβλημάτισε και τον Μ. Αλέξανδρο, αλλά και τον Ναπολέοντα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Νικόλαος Ζαΐρης: Ποιος ο τελευταίος Έλλην αισυμνήτης; Περιοδικό Ελληνόραμα φύλλο 19 σελ.101-105
2. Διογένης Λαέρτιος τόμος 1ος βιβλίο Β΄ κεφαλ. 6 σελ. 74 εκδόσεις Γεωργιάδη
3. Γ. Ν. Φιλάρετος: Αισυμνητεία, αισυμνήτης Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη τόμος 1ος σελ.570
4. Αριστοτέλης: Πολιτικά Γ΄9, 5 και Δ΄ 8, 2
5.  Θεόφραστος: «Εν τοις περί βασιλείας» και «Αποσπάσματα»
6. Διονύσιος Αλικαρνασσεύς: «Ρωμαϊκαί αρχαιότητες» Ε΄ 73, 3, 74
7. Ε. Π. Φωτιάδης:  Εγκυκλοπαίδεια Ηλίου τόμος 2ος  σελ. 22-23
8. Παυσανίας: Αχαϊκά 20, 1
9. «Η Ατλαντίδα» http:www.atlanteans.gr/Biografies.htm
10.Δημήτρης Ν. Λύρας: Η πρώιμη Ελληνική ιστοριογραφία μέχρι τον Ησίοδο περιοδικό Αγωγή φύλλο 72/2008 σελ-57-64
11. Όμηρος: Οδύσσεια εκδόσεις Ντιαγκοστίνι  2005  τόμος α΄ μετάφραση Ν. Νικολίτση (θ 256-259)
12. Εγκυκλοπαίδεια Δομή: εκδόσεις Δομή Α.Ε. Αθήνα 2009 τόμος 1ος
13. . Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση: Εκδόσεις «Νέου Σχολείου» Αθήναι 1956 Τόμος 3ος
14. Μεγάλη Παγκόσμια Εγκυκλοπαίδεια: Εκδόσεις Επιμορφωτικός εκδοτικός οργανισμός Αθήναι 1978 τόμος 1ος
15. Λεξικό Δ. Δημητράκου: έκδοση Ν. Ασημακόπουλου Αθήναι 1953  τόμος 1ος

Φυτό παράγει ντομάτες και πατάτες μαζί!

Ένα παράδοξο φυτό έκανε την εμφάνισή του σε φυτοκομική εταιρεία και προκάλεσε σάλο. Ο λόγος για το TomTato, ένα φυτό που παράγει σε έναν βλαστό πατάτες και ντομάτες μαζί! Η ονομασία του προέρχεται από τις λέξεις Tomato (ντομάτα) και Potatoe (πατάτα) και πρόκειται για υβριδική δημιουργία. Η εταιρεία Thomson and Morgan αναφέρει ότι δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για γενετικά τροποποιημένο φυτό αλλά έχει δημιουργηθεί με μπόλιασμα ντομάτας και πατάτας σε ένα φυτό.

Η πρωτότυπη ντοματοπατατιά(!) υπόσχεται να προσφέρει νοστιμότατες ντοματούλες και λαχταριστές πατάτες, τις οποίες ο καλλιεργητής κόβει από το πάνω μέρος του φυτού και συλλέγει μέσα από το χώμα αντίστοιχα. Το φυτό κυκλοφορεί στη βρετανική αγορά και μπορεί να καλλιεργηθεί σε χώμα ή γλάστρα, ενώ η τιμή του είναι περί τα 15 ευρώ. Κατά το παρελθόν έγιναν παρόμοιες απόπειρες σε εργαστήρια και θερμοκήπια όμως όπως φαίνεται είναι η πρώτη φορά που το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό, καθώς τα εν λόγω λαχανικά είναι πεντανόστιμα σε αντίθεση με τα προηγούμενα.

13 άγνωστα ιστορικά γεγονότα που θα σε αφήσουν με το στόμα ανοικτό

Είναι στη φύση του ανθρώπου να μαθαίνει καινούρια πράγματα και να εξερευνά νέους τομείς γνώσης.
Πώς θα σας φαινόταν αν σας παρουσιάζαμένως οι περισσότεροι από εσάς να μη γνωρίζατε έως τώρα;...Σύμφωνα με τον συγγραφέα Paul Smith οι παρακάτω πληροφορίες ίσως να σας είναι άγνωστες:
- Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ένας από τους μεγαλύτερους φυσικούς του 20ου αιώνα, ήταν ένας αθεράπευτος... εραστής!
Μετά το διαζύγιο από την πρώτη του γυναίκα, παντρεύτηκε την ξαδέρφη του Elsa. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου γάμου του, σύναψε δεσμό με τη γραμματέα του και έξι ακόμη γυναίκες.
- Ο Λευκός Οίκος ήταν αρχικά... γκρι, από το χρώμα της πέτρας που είχε κατασκευαστεί. Οι τοίχοι βάφτηκαν άσπροι για να εξαφανιστούν τα μαύρα σημάδια που είχε αφήσει ο καπνός, όταν τα καναδικά στρατεύματα έβαλαν φωτιά στο κτίριο στον πόλεμο του 1812.
- Σύμφωνα με έρευνα αναλυτών, τα τελευταία 3.500 χρόνια μόλις στα 230 από αυτά επικρατούσε ειρήνη στον πολιτισμένο κόσμο.
- Η συνήθεια να κάνει κανείς χειραψία όταν συναντά έναν άγνωστο, αρχικά σήμαινε ότι και τα δύο μέρη ήταν άοπλα.
- Η πρώτη βόμβα που έπεσε στο ζωολογικό κήπο του Βερολίνου σκότωσε όλα τα ζώα που φιλοξενούνταν σε αυτόν, εκτός από τον ελέφαντα.
- Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι εφηύρε το ψαλίδι.- Παλιά οι άνθρωποι παντρεύονταν κατά προτίμηση τον Ιούνιο, γιατί έκαναν το ετήσιο μπάνιο τους το Μάιο.
Τον Ιούνιο λοιπόν... πίστευαν ότι μύριζαν και έδειχναν ακόμη καλά. Αν όμως ο άντρας δε μύριζε και τόσο ωραία, η νύφη συνήθιζε να κρατά ένα μπουκέτο με λουλούδια. Στις μέρες μας οι ανθοδέσμες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της τελετής του γάμου.
- Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έβγαζαν τα φρύδια τους για να τιμήσουν τη μνήμη της νεκρής τους γάτας.
- Αν το άγαλμα ενός ατόμου επάνω σε άλογο, που βρίσκεται σε κάποια πλατεία ή πάρκο, έχει και τα δύο του πόδια σηκωμένα στον αέρα, αυτό σημαίνει ότι το άτομο αυτό σκοτώθηκε σε μάχη.
Αν είναι μόνο ένα πόδι σηκωμένο, τότε το άτομο αυτό πέθαινε από τα τραύματά του στη μάχη και αν όλα τα πόδια ακουμπούν το έδαφος, τότε τα αίτια θανάτου του ατόμου ήταν φυσικά.
- Τα τραπεζομάντηλα χρησιμοποιούνταν αρχικά για να σκουπίζουν τα χέρια και το πρόσωπό τους μετά το φαγητό.
- Το 1830 η κέτσαπ χρησιμοποιούνταν ως φάρμακο.
- Κάποιες φορές ο Μπρους Λι κινούνταν τόσο γρήγορα, που έπρεπε να βάζουν το φιλμ σε αργή κίνηση για να ξεχωρίσουν τι έκανε.
- Ο αναπτήρας εφευρέθηκε νωρίτερα από τα σπίρτα.