Το "μυητικό" ταξίδι των Ομηρικών επών

Μεταξύ των σπουδαιοτέρων αρχαίων Μυθολογικών κείμενων (Έπη) όπως τα Έπη του Γιλγαμές, η Μαχαμπαράτα, και η Ραμαγίανα (1) εξέχουσα θέση κατέχουν τα Ομηρικά Έπη.

Στα Ομηρικά Έπη περικλείεται κατά τρόπο αριστοτεχνικό όλη η αρχαία Ελληνική μυθιστορία. Το νοηματικό όμως εύρος τους εκτείνεται πολύ πιο πέρα από τα όρια της καλλιτεχνικής δημιουργίας και αφήγησης μυθολογικών ή ιστορικών γεγονότων, καθώς όπως θα αποκαλυφθεί στην συνέχεια, σε αυτά περιέχονται σημαντικότατες κοσμολογικές και θεολογικές έννοιες, τις οποίες ο «μυθαγωγός» Όμηρος πολύ έντεχνα έκρυψε κάτω από το πέπλο αφ' ενός μεν του Τρωικού Πολέμου ( Ιλιάδα), και αφ' ετέρου στις δοκιμασίες που περίμεναν τον πολυμήχανο Οδυσσέα στη προσπάθεια του επιστροφής του στην πατρίδα του (Οδύσσεια).

Το έπος του Ομήρου είναι μοναδικό καθώς ανάγεται στη σφαίρα της Προμηθεικής υπέρβασης και τον καθιστά μέγιστο δάσκαλο της ανθρωπότητας . Ο Όμηρος όπως θα υποστηριχθεί, δεν αποτέλεσε απλά τον πιο εμπνευσμένο ποιητή του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου, αλλά υπήρξε ταυτόχρονα και ένας από τους μεγαλύτερους «Πανεπιστήμονες» όλων των εποχών, καθώς τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια αναγνωρίζονται οι αρχές της Ελληνικής θεολογίας, φιλοσοφίας και επιστήμης.



Ο Όμηρος τραγούδησε για έναν μεγάλο πόλεμο όπου συμμετείχαν θεοί και υπεράνθρωποι ήρωες. Εξυμνώντας τα αμέτρητα ανδραγαθήματα των παλαιοτέρων εκείνων ηρώων, διαπαιδαγώγησε τους νεότερους παραδίδοντας αθάνατα πρότυπα ηρωισμού και αρετής που όλοι οι Έλληνες θέλησαν να μιμηθούν. Σειρές γενεών ανδρώθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα έχοντας ως πρότυπο ζωής την ανδρεία, την αγάπη για τον φίλο και την περιφρόνηση προς τον θάνατο του Αχιλλέα.

Την επινοητικότητα, τη φρόνηση και την καρτερικότητα του Οδυσσέα, το πνευματικό κάλλος και τη ρητορική δεινότητα του Νέστορα, το ακατάβλητο πείσμα, την περηφάνια και την αξιοπρέπεια του Έκτορα που δεν παραιτείται από τον αγώνα παρ’ όλο που ξέρει ότι είναι μάταιος. Την εμψύχωση, την προτροπή για αιδώ και αντοχή στις δυσμενέστερες συνθήκες του Αίαντα, αθάνατα ηρωικά υποδείγματα που δεν συναντούνται πουθενά αλλού την εποχή εκείνη.

Αυτό από μόνο του αρκεί για να εξηγήσει γιατί ο Όμηρος είναι «πατέρας των Ελλήνων», καθώς η αρετή της ανδρείας και της ρητορικής δεξιότητας και πειθούς, η επίτευξη της τελειότητας σε λόγια και έργα, αποτελούσαν τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του Ελληνικού ιδανικού.

Ίσως λοιπόν δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να υποστηριχθεί πως εάν οι Έλληνες δεν είχαν ανατραφεί με την ηρωοκεντρική παιδεία του Ομήρου είναι αμφίβολο εάν θα είχαν αναπτύξει το θρυλικό ηρωικό ήθος που τους διέκρινε. Για παράδειγμα, η συγκλονιστική εποποιία κατά της Περσικής αυτοκρατορίας δεν ήταν αποτέλεσμα μονάχα της τεχνολογικής και στρατηγικής τους ανωτερότητας, αλλά και του διαχρονικού φρονήματος του Έλληνα οπλίτη που είχε εμφυτευμένο μέσα του το αρχέτυπο του Ομηρικού ήρωα.



Το σημαντικότερο, όμως, όλων ήταν πως χάρη κυρίως στον Όμηρο οι Έλληνες άρχισαν να φιλοσοφούν περί των θεοτήτων και του κόσμου. Μάρτυρα σ’αυτό αποτελεί το σχόλιο του Ηροδότου πως ο Όμηρος και ο Ησίοδος:

«Ήταν οι πρώτοι που δίδαξαν τη θεογονία στους Έλληνες, που έδωσαν στους θεούς ονόματα, τους απέδωσαν τιμές, καθόρισαν το επάγγελμά τους και περιέγραψαν τις μορφές τους».

Χάρη λοιπόν στον ασεβή (αλλά οπωσδήποτε αλληγορικό) ανθρωπομορφισμό των ομηρικών θεών για πρώτη φορά στη γνωστή ιστορία ο άνθρωπος σταματά να φοβάται το Θείο και επιχειρεί να το γνωρίσει. Οι «αρχετυπικές» διηγήσεις του Ομήρου συνθέτουν μία ολιστική φιλοσοφία που άσκησε τεράστια επίδραση στη φυσική, ηθική και πολιτική φιλοσοφία της αρχαιότητας, γι’ αυτό και ο Πλάτωνας, έχοντας ασπαστεί πλήθος θεολογικών απόψεων του Ποιητή, τον ονόμασε αρχηγέτη των φιλοσόφων της Ιωνίας».

Ο δε Στράβωνας συμφωνούσε με τον Πολύβιο πως οι πάντες θεωρούσαν την ποίηση του Ομήρου ως φιλοσοφική δήλωση, κατατάσσοντάς τον μεταξύ των μεγάλων φιλοσόφων, διότι μελέτησε επισταμένα όλα τα γήινα και ουράνια θέματα, περιγράφοντας τον κόσμο και τις θεότητες μέσω ποιητικών αλληγοριών, μέθοδος που ακολούθησαν ουκ ολίγοι φιλόσοφοι, μεταξύ των οποίων και επικριτές του Ομήρου.



Αμέτρητες είναι οι ιδέες που ενέπνευσε ο Ποιητής στους φιλοσόφους, ιδίως στους Προσωκρατικούς-φυσικούς φιλοσόφους, λόγω της χρονικής εγγύτητας και της πνευματικής τους συγγένειας, αφού έμμεσα πλην σαφώς ο Ποιητής συσχέτισε τους θεούς όχι μόνο με τα στοιχεία της φύσης αλλά και με τις πνευματικές δυνάμεις που επενεργούν στον φυσικό κόσμο.

Κατά πόσο όμως γνωρίζουμε πραγματικά τα Ομηρικά Έπη; Πόσες και ποιες είναι άραγε οι ανεξερεύνητες «πτυχές» και τα «κρυμμένα νοήματα» τους; Μήπως οι αρχαίοι σοφοί είχαν σημαντικούς λόγους να τονίζουν ότι εκτός από κορυφαίος ποιητής ο Όμηρος υπήρξε και μέγας «αλληγοριστής» που δίδαξε με ποιητικό τρόπο περί του παντός;

Ας ξεκινήσουμε την έρευνα αρχίζοντας από το όνομα του. Το όνομα «Όμηρος» σύμφωνα με τον ιστορικό Έφορο ετυμολογήται από το « ο μή ορών», δηλαδή αυτός αυτός που δεν βλέπει. Το ότι ο Όμηρος ήταν τυφλός έχει τρεις ερμηνείες.

Η πρώτη είναι η προφανής, από φυσικά δηλ. αίτια, συνεπώς αυτό θα μπορούσε να συνέβαινε είτε σε εκ γενετής τύφλωσης, είτε σε κάποια ασθένεια είτε σε κάποιο ή ατύχημα, που είχε στην διάρκεια της ζωής του.

Η δεύτερη ερμηνεία αφορά την τύφλωση του Ομήρου, ως Προμηθεική τιμωρία στα όσα «άρρητα» ο Όμηρος ασεβώς αποκάλυψε στο λαό, υπό το πέπλο των «αλληγοριών» των «συμβόλων» και των «τελετουργιών των μυστηρίων». Έως τότε τόσο στα ιερά βιβλία, τις προγονικές παραδόσεις και τα Θεία άρρητα τελετουργικά, όσο και στην γραφή, στις επιστήμες και τις τέχνες των Μουσών, πρόσβαση είχε η μόνο η Ελληνική ιερατική τάξη, όπως συνέβαινε εξάλλου αντίστοιχα και στην Αίγυπτο και την Βαβυλωνία τότε.

Μία κοινοποίηση λοιπόν των «ιερών και αρρήτων» διδαχών θα επέφερε τη τιμωρία, όπως συνέβαινε εξάλλου και αργότερα στην Κλασσική Ελλάδα όταν κάποιος τολμούσε να ανακοινώσει τις διδαχές και τις τελετουργίες στις Μυστηριακές τελετές.



Στα αρχαία χρόνια η τύφλωση ήταν συνήθης τρόπος τιμωρίας αλλά και αυτοτιμωρίας, όπως διαπιστώνουμε και στον μύθο του Οιδίποδα. Στην Ιλιάδα μάλιστα αναφέρεται ο αοιδός Θάμυρις ο οποίες τυφλώθηκε επειδή τα έβαλε με τις Μούσες, πιθανή υπόνοια ότι τα έβαλε με το ιερατείο αφού οι Μούσες συμβολικά είχαν υπό την εποπτεία τους τις τέχνες και τις επιστήμες.

Η Τρίτη ερμηνεία αφορά την τυφλότητα ως συμβολισμός «εσωτερικής όρασης», όπως μας αποκαλύπτει ο Πρόκλος, μιας και ο Όμηρος αποκάλυπτε ύψιστες θεολογικές και κοσμολογικές έννοιες, για την απόκτηση των οποίων δεν χρειάζονται οι αισθήσεις μας, αλλά μόνο η νόηση. Αναφέρει χαρακτηριστικά :

«Ο Όμηρος, αντίθετα, ακολουθώντας μιαν άλλη και τελειότερη, κατά την γνώμη μου, κατάσταση της ψυχής, απομακρυνόμενος από το κατ' αίσθηση ωραίο και τοποθετώντας τη νόηση του πάνω από κάθε ορατή και φαινομενική αρμονία, υψώνοντας μάλιστα τον νου της ψυχής του προς την αόρατη και πραγματική υπαρκτή αρμονία και οδηγημένος στην αληθινή ωραιότητα, έχασε το φως του, όπως λένε εκείνοι που συνηθίζουν κάτι τέτοια μυθολογήματα.... είναι πάντως ολοφάνερο ότι οι μυθοπλάστες δικαιολογημένα λένε ότι τυφλώθηκε εκείνος που αγαπά την θέαση τέτοιων πραγμάτων στον κόσμο, αυτός που από τα φανερά πράγματα και τις απεικονίσεις ανυψώθηκε προς την απόκρυφη για τις αισθήσεις μας θέαση. Αφού λοιπόν κάποιοι έκρυβαν μέσω των συμβόλων κάθε φορά την περί των όντων αλήθεια, έπρεπε και η παράδοση σχετικά με αυτούς να μεταδοθεί στους μεταγενεστέρους με τρόπο κυρίως συμβολικό». (2)

Μήπως λοιπόν υπήρχε ιδιαίτερος λόγος που οι Αρχαίοι Έλληνες πέρα από μεγάλο παιδευτικό και αφηγηματικό λόγο του Ομήρου τον θεωρούσαν επίσης μέγα «αλληγοριστή» διδάσκαλο και «μυσταγωγό»;

Αυτή ήταν μία αρκετά διαδεδομένη στα αρχαία χρόνια, αφού οι περισσότεροι μεγάλοι φιλόσοφοι είχαν τονίσει με έμφαση ότι ο Όμηρος δεν ήταν απλά ένας ραψωδός που συνέθετε με σκοπό την ψυχαγωγία, αλλά ένας σοφότατος δάσκαλος που με τρόπο μυσταγωγικό και μέσω ποιητικών αλληγοριών δίδαξε περί του παντός.

Η ίδια η λέξη «αλληγορία», σύμφωνα με τον Ηράκλειτο τον Αλληγοριστή (1ος αι. μ.Χ.), φανερώνει τη σημασία της αφού ετυμολογείται από το αγορεύω περί άλλου και εννοεί «τον λόγο που ενώ μιλάει για κάτι υπονοεί κάτι άλλο», ωστόσο η αντίστοιχη λέξη που χρησιμοποιούταν στην κλασική αρχαιότητα ήταν η λέξη «υπόνοια» που μεταχειρίστηκε μεταξύ άλλων και ο Πλάτωνας στην Πολιτεία για να περιγράψει τον αλληγορικό χαρακτήρα του Ομηρικού έργου.




Στα αρχαία λογοτεχνικά έργα που χρησιμοποίησαν την αλληγορική μέθοδο, όπως τα Ομηρικά Έπη και οι Πλατωνικοί διάλογοι, τα βαθύτερα νοήματα είναι καλυμμένα υπό το ένδυμα της περιγραφής μυθικών ή και ιστορικών γεγονότων, προσώπων και διαλόγων.Ο Πορφύριος στον επίλογο του έργου του «Περί του εν Οδυσσεία των Νυμφών Αντρου» αναφέρει σχετικά :

«...Δεν πρέπει, λοιπόν, να θεωρηθούν οι ερμηνείες που παρετέθησαν παραπάνω ότι είναι απατηλές και γεννήματα φαντασιόπληκτων. Αλλ' αφού αναλογιστούμε την μεγάλη αξία της παλαιάς σοφίας και πόσον μεγάλη υπήρξε η φρόνηση του Ομήρου και η ακρίβειά του, να μην τα θεωρήσουμε άχρηστα, αλλά να αναγνωρίσουμε ότι κάτω από τον μύθο αλληγορούνται από τον Ομηρο οι θειότερες εικόνες...».Όλοι σχεδόν οι αρχαίοι σοφοί συμφώνησαν στο ότι ο ποιητής αυτός εκπαίδευσε ολόκληρη την Ελλάδα, αν και δεν λείπουν και αυτοί που τον κατακρίνουν όπως για παράδειγμα ο Ξενοφάνης ο οποίος αναφέρει πως:

« Ο Όμηρος και ο Ησίοδος όλα τα απέδωσαν στους θεούς όσα κατά την κρίση των ανθρώπων είναι άξια ονειδισμού και επικρίσεως, τις κλοπές, τις μοιχείες και τις αναμεταξύ τους απάτες», παίρνοντας κατά γράμμα τις ιστορίες και τις μυθοπλασίες του Ομήρου. 

Ο Παυσανίας αν και αρχικά επικριτικός σε κάθε απόπειρα εγκυρότητας ή αποσυμβολισμού των μύθων, στην συνέχεια όπως ο ίδιος παραδέχεται άλλαξε γνώμη :

«Όταν ξεκινούσα να συγγράφω την ιστορία μου έτεινα να πιστεύω ότι οι μύθοι των Ελλήνων είναι ανόητοι, όταν όμως έφτασα στην Αρκαδία στράφηκα προς μία πιο ώριμη γνώμη: στα παλιά χρόνια οι Έλληνες που θεωρούνταν σοφοί μιλούσαν όχι με ευθύ τρόπο αλλά μέσω αινιγμάτων, γι’ αυτό και θεωρώ τους θρύλους περί του θεού Κρόνου ένα είδος Ελληνικής σοφίας»(3) .



Αντίθετα ο Ηράκλειτος ο Αλληγοριστής αποκαλούσε τον Όμηρο :

«Mέγα ιεροφάντη του ουρανού και των θεών...αυτόν που άνοιξε τους άβατους και αποκλεισμένους για τις ανθρώπινες ψυχές δρόμους προς τον ουρανό».

Ο Αδαμάντιος Κοραής πολλούς αιώνες αργότερα διαπίστωνε με θλίψη πως: «Δεν είναι τυχαίο που με την παραμέληση των Ομηρικών Επών ξεκίνησε η πορεία της Ελλάδας προς το χειρότερο, και σταδιακά επιδεινώθηκε για να φτάσει στη σημερινή βαρβαρότητα από την οποία πασχίζουμε να ελευθερωθούμε».

Αυτό συνέβη διότι με τρόπο «μυσταγωγικό», τέτοιο που και οι ίδιοι οι Έλληνες ουδέποτε κατανόησαν επαρκώς, ο Ποιητής εντύπωσε στο υποσυνείδητό τους τις «αρχετυπικότερες εικόνες» και τις μυστικότερες αλήθειες για τον άνθρωπο, τον κόσμο, τη ζωή, τον θάνατο, την ψυχή και το Θείο.

Με το κηρύκειο του «Ερμητικού» του λόγου οδήγησε την Ελληνική σκέψη προς υψηλούς τόπους και με τον θεϊκό σπόρο της διδασκαλίας του γονιμοποίησε το ανθρώπινο πνεύμα, βάζοντας τα θεμέλια και ευνοώντας την πρόοδο πασών των τεχνών και των επιστημών, από την πολιτική, τη ρητορική τέχνη, την ιστοριογραφία και τη γεωγραφία έως τη φιλοσοφία και την υψηλή ποίηση.

Διότι ο Όμηρος είναι η θεία Φαντασία, με την υψηλότερη έννοια του όρου, ο φιλοσοφικός Αιθήρ και πεμπτουσία του ελληνικού πνεύματος, o πολυμορφικός Πρωτέας, ο Αίολος της αρχαίας σοφίας που συγκέντρωσε σε μία ενιαία θεώρηση όλους τους επιστημονικούς, θεολογικούς και καλλιτεχνικούς κλάδους.

Μέσω της «ολιστικής» του σοφίας σταδιακά αναδύθηκαν, διαχωρισμένα πλέον, τα τέσσερα στοιχεία με τη μορφή των αρχετυπικών ανθρώπινων υποδειγμάτων:
οι Ήρωες (φωτιά),
οι Φιλόσοφοι και επιστήμονες (αέρας)
οι Καλλιτέχνες (νερό)
Πολίτες-οπλίτες (γη)

Υπό αυτό το πρίσμα, η Ιλιάδα σε ένα πρώτο επίπεδο πραγματεύεται τον Πόλεμο, στην πιο αυθεντική και άγρια μορφή του. Πόλεμος Πατήρ Πάντων Βασικό δίδαγμα είναι ότι ο άνθρωπος συγγενεύει με τα θηρία (το έπος είναι γεμάτο από παρομοιώσεις ηρώων με άγρια ζώα της ζούγκλας).

Σε αυτό το επίπεδο λοιπόν φαίνεται να απεικονίζει την Δαρβίνεια θεωρία της εξέλιξης.



Ένας κόσμος καθόλου εξιδανικευμένος και αδυσώπητος. Ήρωες ριγμένοι από την Ανάγκη στο φονικό πεδίο του θεού Άρεως, καταδικασμένοι να μάχονται για την επιβίωση. Ο πόλεμος είναι η απόλυτη εγρήγορση των αισθήσεων διότι ο κίνδυνος ελλοχεύει παντού και ανά πάσα στιγμή. Οι Έλληνες όμως δεν ενσάρκωσαν μονάχα την αθάνατη δόξα αλλά και τα οδυνηρά πάθη των Ομηρικών ηρώων, γι’ αυτό και ο Πλάτωνας είχε δίκιο όταν έγραφε ότι η επιφανειακή ανάγνωση και μη εμβάθυνση στα εσωτερικά νοήματα των Επών ωθούσαν τους νέους σε μία εγωκεντρική στάση ζωής, οξύνοντας το θυμικό και την επιθυμία τους για δόξα.

Και αυτό διότι σε ένα δεύτερο επίπεδο η Ιλιάδα όπως και η Οδύσσεια δεν είναι απλώς μια αφηγηματική παρουσίαση κάποιων γεγονότων, πραγματικών ή φανταστικών, αλλά είναι μια πολύ καλά κωδικοποιημένη αποτύπωση βαθιών μυστηριακών θεμάτων, όπως αποκαλύπτει ο Πλάτωνας (4) στα Σχόλια του Ερμεία στον Φαίδρο:

«...Ιλιον λοιπόν ας νοήσουμε τον γενητό και ένυλο τόπο που ονομάστηκε από την ιλύν(λάσπη) και την ύλην, στον οποίο είναι και ο πόλεμος και η στάση.

Οι δε Τρώες είναι τα υλικά είδη και όλες οι περί τα σώματα ζωές, για αυτό και ιθαγενείς καλούνται οι Τρώες. Διότι και την ύλη περιτριγυρίζουν όλες οι περί τα σώματα ζωές και οι άλογες ψυχές. Οι δε Ελληνίδες είναι οι λογικές ψυχές που ήλθαν από την Ελλάδα, δηλαδή από το νοητό. Οι οποίες ήλθαν στην ύλη, για αυτό και καλούνται επήλυδες οι Ελληνες και επικρατούν των Τρώων επειδή είναι υπέρτερης από αυτούς τάξεως...(..).....Αυτοί δε που εξήγησαν θεωρητικότερα την Ιλιάδα και την Οδύσσεια και την άνοδον... για αυτό λένε στην Ιλιάδα, επειδή η ψυχή πολεμείται από την ύλη, μάχες και πολέμους και τα τοιαύτα έκανε, στην δε Οδύσσεια...παραπλέοντας τις Σειρήνες και διαφεύγοντας από την Κίρκη, τους Κύκλωπες, την Καλυψώ και όλα όσα εμποδίζουν την αναγωγή της ψυχής και μετά από αυτά επιστρέφοντας στην πατρίδα, δηλαδή στο νοητό». Ο Πρόκλος επίσης : 

«Νομίζω δηλαδή πως οι μύθοι θέλουν να συμβολίσουν με την Ελένη όλη την ωραιότητα του κόσμου της γένεσης που έλαβε υπόσταση με την δημιουργία, ωραιότητα για την οποία ξεσπά μέσα σε όλο τον χρόνο ο πόλεμος των ψυχών, μέχρι την στιγμή που οι πιο νοερές ψυχές (= Ελλήνες ), επικρατώντας των άλογων μορφών της ζωής ( = Τρώες ), οδηγηθούν από τον κόσμο τούτο στον εκεί τόπο (= νοητό), απ΄όπου ξεκίνησαν καταρχάς».(5)

Έτσι λοιπόν η Ιλιάδα πέρα από μία ιστορική διήγηση, είναι και μία αλληγορία της δημιουργίας του κόσμου και της καθόδου των ψυχών στον κόσμο της ύλης, ενώ η Οδύσσεια υποκρύπτει την προσπάθεια επιστροφής των ψυχών στο νοητό κόσμο. 

Αν λοιπόν έχουν δίκιο ο Πλάτωνα και ο Πρόκλος, τότε ίσως τα Ομηρικά Έπη εάν προσεγγίσουμε τον άνθρωπο του παρελθόντος υπό μία άλλη οπτική και φυσικά εάν κατέχουμε τις κλείδες του αποσυμβολισμού, τότε ίσως μας αποκαλύψουν κάποια από τα καλά κρυμμένα μυστικά τους, κάτι που απαιτεί φυσικά ιδιαίτερες γνώσεις και ικανότητες ιδιαίτερα σήμερα που ο άνθρωπός έχει μονωθεί από τόσο την φύση, όσο από την «φύση» του. 

(Ο άνθρωπος της Αρχαιότητας δεν είχε χάσει την επαφή με την θεία του υπόσταση, καθώς υπήρχαν ιδιαίτερα χαρισματικά κάτοχοι πνευματικής ανωτερότητας. Αυτή η κατάσταση σταδιακά χάθηκε για την ανθρωπότητα Πτώση. Έτσι ο άνθρωπος, άρχισε να έχει ανάγκη πλέον την μυητική διαδικασία προκειμένου να ξαναβρεί μέρος της χαμένης του πνευματικότητας ).



Στην περίπτωση της Οδύσσειας είναι γενικώς άγνωστο ότι οι σταθμοί του Οδυσσέα πριν επιστρέψει στην Ιθάκη είναι 12 στον αριθμό (Κίκονες, Λωτοφάγοι, Κύκλωπες, νησί Αιόλου, Λαιστρυγόνες, Αιαία (Κίρκη), Κιμμέριοι (Άδης), νησί Σειρήνων, πέρασμα Σκύλλας-Χάρυβδης, νησί Ήλιου, Ωγυγία (Καλυψώ) και νησί των Φαιάκων).

Αποτελεί επίσης ελάχιστα γνωστή πληροφορία ότι ο κάθε σταθμός αντιστοιχεί στο καθένα από τα 12 ζώδια. Η κάθε δοκιμασία του Οδυσσέα περιγράφει έξοχα τις αρχετυπικές ιδέες που κρύβονται πίσω από το κάθε ζώδια. Ο ίδιος ο Όμηρος μάλιστα μας δίνει μία έμμεση επιβεβαίωση περί του λόγου το αληθές όταν παρουσιάζει τον Οδυσσέα ενώπιον των μνηστήρων να είναι ο μοναδικός που καταφέρνει να τεντώσει το θρυλικό του τόξο, περνώντας το βέλος μέσα από το κεφάλι 12 τσεκουριών, τα οποία συμβολίζουν το «μυητικό» του ταξίδι μέσα από τις 12 δοκιμασίες που κατόρθωσε να φέρει εις πέρας.

Η κάθε δοκιμασία λοιπόν του Οδυσσέα συνοδεύεται από πλήθος κωδικοποιημένων στοιχείων, δηλαδή αναφορών που εξυπηρετούν αποκλειστικά την αλληγορική σκοπιμότητα του Ποιητή. Η Οδύσσεια θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ένας άνθρωπος που μάχεται να υπερβεί το απατηλό «εγώ» και να επιστρέψει στο «πνευματικό του λίκνο» από όπου προέρχεται...

Παραπομπές: 
 

1)Το  Έπος του Γιλγαμές είναι ένα επικό ποίημα που αφορά την συλλογή θρύλων και ποιημάτων των Σουμερίων για τον Γκιλγκαμές, μυθικό ή/και ιστορικό πρόσωπο Βασιλέα ήρωα της Ουρούκ που θεωρείται ότι έζησε την 3η χιλιετία π.Χ. )

Η Μαχαμπαράτα, ή εξελληνισμένα Μαχαβαράτα είναι ένα ινδικό έπος γραμμένο στα σανσκριτικά. Είναι ένα από τα τρία σημαντικότερα έπη της Ινδίας (τα άλλα είναι το Ραμαγιάνα, και οι Μεγάλες Πουράνες. Σε μέγεθος είναι επτά φορές μεγαλύτερο από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια μαζί.  Σε αυτό εξιστορείται η πολεμική δράση των Μπαράτα, αρχαίας πολεμικής φυλής της Βόρειας Ινδίας. Σύμφωνα με τον θρύλο, το βιβλίο γράφτηκε από τον μάγο Βιάσα, πιθανότατα στα τέλη της ύστερης Βεδικής περιόδου (περίπου τον 8ο αιώνα π.Χ.) Οι μελετητές υποστηρίζουν ότι το Μαχαμπαράτα είναι έργο συλλογικό και δημιουργοί του είναι διάφοροι συγγραφείς από τον 4ο ή 8ο αιώνα π.Χ. έως τον 4ο αιώνα μ.Χ.. Πιθανώς πήρε την τελική του μορφή κατά την αρχή της περιόδου των Γκούπτα.  Η Ραμαγιάνα είναι ένα επίσης Ινδικό έπος, αρκετά μικρότερο από τη Μαχαμπάρατα,  μεγαλύτερο όμως επίσης από τα Ομηρικά έπη. Αν και η διαδικασία του σχηματισμού του έπους αυτού άρχισε τον 5ο π.Χ. αιώνα, ολοκληρώθηκε με την μορφή που έχει σήμερα τον 3ο μ.Χ. αιώνα. Αφηγείται τις περιπέτειες του Ράμα, ενός άλλου Αβατάρα (Απεσταλμένου) του Θεού Βισνού, που μαζί με τον αδελφό του Λακσμάνα σπεύδει για να απελευθερώσει την σύζυγό του Σίτα, την οποία είχε κλέψει ο Ραβάνα, ο βασιλιάς-δαίμονας του νησιού Λάνκα, προσωποποίηση του κακού).

2  Σχόλια στην Πολιτεία 1.174

3  Ελλάδος Περιήγησις, 8.8.3
4  Η θέση του Πλάτωνα απέναντι στον Όμηρο είναι διφορούμενη. Χρησιμοποίησε την αλληγορική μέθοδο του Ομήρου και στα δικά του έργα ωστόσο δίδασκε αφενός πως η μέθοδος των Ποιητών -παρά το ενορατικό τους χάρισμα- δεν ήταν η ορθή φιλοσοφική μέθοδος ανεύρεσης της πραγματικής Αλήθειας, και αφετέρου πως ο τρόπος ερμηνείας των εν λόγω αλληγοριών εκ μέρους κυρίως των νέων δεν είχε χτιστεί σε σωστή βάση. Στον Θεαίτητο πάντως δηλώνει ξεκάθαρα πως «οι αρχαίοι απέκρυψαν δια της ποίησης τα νοήματά τους από το πλήθος», ενώ ο Σωκράτης στο «Συμπόσιο» του Ξενοφώντος τονίζει πως «δεν υπάρχει πιο ανόητο γένος από τους ραψωδούς, και ο λόγος είναι ότι αγνοούν τα κρυμμένα νοήματα του Ομήρου»)
5  Σχόλια στην Πολιτεία του Πλάτωνα 1.175 :

Ποιός "παίζει" ζάρια στο σύμπαν;

Κάθε στιγμή πιστεύουμε. Πιστεύουμε στις δυνατότητες μας στους ανθρώπους που αγαπάμε, σε μία ιδεολογία σε μία θρησκεία, σε ένα μέλλον, σε μία ομάδα βρε αδελφέ….

 

Ο Ελεύθερος άνθρωπος όμως μπορεί κι οφείλει να τροποποιεί τα πιστεύω του με βάση τα νέα δεδομένα και τις εμπειρίες του… Από εκεί και πέρα η πίστη στο μη αποδεικτέο είναι αποδεκτή και εν τέλη είναι κατακριτέα…;  Από την αρχαιότητα ήδη ο Δημόκριτος έλεγε:

 

«Στην πραγματικότητα δεν καταλαβαίνουμε τίποτα σταθερό, αλλά μόνο ό,τι μεταβάλλεται ανάλογα με την κατάσταση του σώματος και τη φύση των εξωτερικών επιδράσεων και των αντεπιδράσεων που προέρχονται μέσα από τους ίδιους. Στη συμβατική μας καθημερινή γλώσσα μιλάμε για γλυκό, πικρό, θερμό, ψυχρό, για χρώματα ενώ στην πραγματικότητα υπάρχουν μόνο άτομα και κενό».

 

Η σύγχρονη φυσική έρχεται να συνηγορήσει σε αυτή  την θεώρηση. Για παράδειγμα σύμφωνα σε ένα άτομο υδρογόνου, υπάρχει ένα ηλεκτρόνιο που περιφέρεται γύρω  από  ατομικό  πυρήνα  σε  τροχιά,  με  την  ταχύτητα   των 6,5 Χ 10 15   στροφών το δευτερόλεπτο, καλύπτοντας σε κάθε στροφή μία απόσταση 4,24 Χ 10 -28 , εκ.  Αν είχαμε δηλαδή την δυνατότητα να μεγεθύνουμε τον πυρήνα του υδρογόνου ώσπου να γίνει 2 εκ., το ηλεκτρόνιο  θα  ήταν  σε απόσταση ακτίνας από τον πυρήνα 107.5 χλμ και θα έπρεπε να καλύψει 775 χλμ, για να ολοκληρώσει την στροφή γύρω του. Το ηλεκτρόνιο κινείται με πολύ μεγάλη ταχύτητα στην τροχιά του, η οποία όμως δεν είναι σταθερή.   Άρα  ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος του ατόμου άρα και της ύλης είναι κενό…Το μόνο που υπάρχει  είναι σωματίδια σε υπερταχεία κίνηση τα οποία σχηματίζουν τις υλικές μορφές και μας δίνουν την αίσθηση μιας τρισδιάστατης και υλικής πραγματικότητας. Ο  Swimme διαπιστώνει σχετικά:

 

 «Μας περικυκλώνει και μας γεμίζει ένα απέραντο κενό. Είμαστε περισσότερο κενό παρά δημιουργημένα σωματίδια. Το βλέπουμε αυτό εξετάζοντας ένα από τα άτομα μας... Τίποτα. Τα πάντα μέσα στο άτομο είναι κενά. Είμαστε περισσότερο ένα κενό παρά οτιδήποτε άλλο. Πράγματι, εάν κάποιος αφαιρούσε όλο τον κενό χώρο από μέσα μας θα ‘ζαρώναμε’ ένα εκατομμύριο φορές μικρότεροι από τον πιο μικροσκοπικό κόκκο άμμου»..

 

Eίμαστε ένα τίποτα, ως προέκταση του τίποτα  λοιπόν..? Είναι όπως παράδοξο αλλά φαίνεται πως οι αρχαίοι γνώριζαν πράγματα -πως αλήθεια- , που η επιστήμη τώρα ανακαλύπτει ή που δεν έχει ακόμη ανακαλύψει, μέσω του ορθολογισμού. Ο  Oppenheimer παραδέχεται:

 

«Οι βασικές αρχές που ακολούθησε η ανθρώπινη σκέψη.. για να μας οδηγήσει στις πρόσφατες ανακαλύψεις της ατομικής φυσικής δεν είναι εντελώς άγνωστες, ούτε πρωτότυπες, ούτε καινούργιες. Ουσιαστικά στοιχεία τους υπάρχουν στα πλαίσια της ιστορίας της σκέψης του δικού μας πολιτισμού (ευρωπαϊκού-αρχαιοΕλληνικού), αλλά και εκτεταμένα διαπιστώσεις βρίσκουμε εύκολα στα θεωρητικά θεμέλια του Βουδισμού και του ινδουισμού. Έτσι οι πρόσφατες ανακαλύψεις δεν είναι τίποτε περισσότερο παρά εξειδικεύσεις και λεπτομερειακές διευρύνσεις της βασικής διδασκαλίας της αρχαίας σοφίας..»

Julius Robert Oppenheime.

Ο επίσης  φυσικός Niels Bohr, αναφέρει: 

 

«Αν μας ενδιαφέρει μία αναλογία διατύπωσης της ατομικής θεωρίας θα πρέπει αν αναζητήσουμε στα επιστημονικά προβλήματα που έθεσαν πριν πολλούς αιώνες οι μεγάλοι στοχαστές της Ανατολής, όπως ο Βούδας, και ο Λάο τσε, εφόσον αυτοί ήταν που αναζήτησαν έναν αρμονικό συσχετισμό ανάμεσα στις ταυτόχρονες θέσεις μας, ως θεατών αλλά και ως ηθοποιών στο μεγάλο δράμα της ύπαρξης.»

 

Σήμερα ο μεγαλύτερος επιστήμονας του 21ου αιώνα ο  Stephen Hawking αναγνωρίζει ότι η επιστημονική μέθοδος δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε μεγέθη μικρότερα από το όριο του λεγόμενου μεγέθους Plank Length το οποίο είναι υπερβολικά μικρό 0.0000000000000000000000000000000000001616 χιλιοστά), και συμπεραίνει πως:

 

«Η εμπειρία του παρελθόντος μας διδάσκει ότι πιθανότατα θα ανακαλύψουμε νέα απρόβλεπτα φαινόμενα κάθε φορά που θα επεκτείνουμε την παρατήρηση μας σε μικρότερες κλίμακες».

Σύμφωνα με τον «εσωτερική φιλοσοφία»  η ύλη είναι απείρως διαιρετή και ιεραρχικά δομημένη. 

Το σύμπαν  είναι η έκφραση της θείας σκέψης, είναι πνεύμα, ύλη και Νους.  

Από το πνεύμα προέρχεται η συνειδητότητα.  Από την ύλη προέρχονται τα οχήματα ή τα σώματα της συνειδητότητας και από τον Νου πηγάζουν οι νόμοι και η εφαρμογή τους. Πάνω σε αυτές τις τρεις θεμελιώδεις καταστάσεις βασίζεται ο σχηματισμός των μορφών της ζωής.

 

Υπάρχει μία αέναη κίνηση στην φύση, που εκφράζει την κοσμική ιδέα στην οποία οφείλεται η αλλαγή και η διαφοροποίηση. Η πορεία της ζωής διαμέσου των αλλαγών ονομάζεται εξέλιξη.  Κάθε αλλαγή υπάρχει εν δύναμη και εμφανίζεται εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν.

 

Την εποχή που το άτομο θεωρούταν ακόμη άτμητο από την επιστήμη η Μπλαβάτσκυ έγραφε στην Μυστική δοξασία: 

 

 «Ο δογματισμός του υλισμού διακηρύσσει ότι η αποδοχή της άπειρης διαιρετότητας είναι παράλογη και ισοδυναμεί με την αμφιβολία για την ύπαρξη της ύλης. Λοιπόν ο υλισμός λέει ότι το άτομο είναι αδιαίρετο. Δείτε τώρα σε τι περίεργη αντίφαση οδηγεί τους υλιστές αυτή η θεμελιώδη αρχή. Το άτομο είναι αδιαίρετο και ταυτόχρονα ξέρουμε ότι είναι ελαστικό. Προσπάθεια αφαίρεσης της ελαστικότητας του θα ισοδυναμούσε με παραλογισμό. Απόλυτα μη ελαστικά άτομα δεν θα μπορούσαν να εμφανίσουν ούτε ένα από τα αναρίθμητα εκείνα φαινόμενα που αποδίδονται στις αλληλοεπιδράσεις τους. Χωρίς καμία ελαστικότητα τα άτομα δεν θα μπορούσαν να εκδηλώσουν την ενέργεια τους και η ύλη των υλιστών θα παρέμενε στερημένη από κάθε δύναμη. Επομένως, αν το σύμπαν αποτελείται από άτομα, τότε αυτά θα πρέπει να είναι ελαστικά. Εδώ ακριβώς συναντάμε ένα αξεπέραστο εμπόδιο. Γιατί ποιες είναι οι συνθήκες εκείνες που απαιτούνται για την εκδήλωση της ελαστικότητας? Μία πλαστική μπάλα όταν προσκρούει σε ένα εμπόδιο πλαταίνει και συστέλλεται, πράγμα που δεν θα μπορούσε να το κάνει αν δεν αποτελούταν από μόρια η σχετική θέση των οποίων υφίσταται, την στιγμή της πρόσκρουσης, μία προσωρινή αλλαγή. Αυτό μπορούσε να ειπωθεί για την ελαστικότητα γενικά. Καμία ελαστικότητα δεν είναι δυνατή, χωρίς αλλαγή σχετικά με την θέση των συστατικών μερών ενός ελαστικού σώματος. Αυτό σημαίνει ότι το ελαστικό σώμα είναι και αποτελείται από μόρια, ή με άλλα λόγια ότι η ελαστικότητα μπορεί να ανήκει μόνος σε εκείνα τα σώματα που είναι διαιρετά».

Από την πλευρά της επιστήμης ο  φυσικός Paul Davies αναφέρει σχετικά:

 

«Ο Θεός όντως παίζει ζάρια με το σύμπαν. Ο στατιστικός χαρακτήρας πυρηνικών γεγονότων και η αστάθεια πολλών φυσικών συστημάτων, σιγουρεύει ότι το μέλλον παραμένει ανοικτό και απροσδιόριστο από το παρόν. Αυτό ( το στοιχείο της κβαντικής αβεβαιότητας ) καθιστά δυνατή την ανάδυση νέων μορφών και συστημάτων, ώστε το σύμπαν να προικίζεται από κάποια ελευθερία στο να καινοτομεί... Η εξέλιξη νέων μορφών και συστημάτων υπόκειται σε γενικές αρχές οργάνωσης οι οποίες καθοδηγούν και παροτρύνουν, αντί να επιβάλλουν, την ύλη και την ενέργεια στο να εξελίσσεται προς την κατεύθυνση προκαθορισμένων διαδρόμων της εξελικτικής διαδικασίας»

 

Και πάλι στον εσωτερισμό η εκδηλούμενη ζωή είναι μία πορεία από το πνεύμα προς την ύλη. Πίσω από όλες τις εκδηλώσεις του αισθητού κόσμου υπάρχει μία πρωταρχική δύναμη ένας πόθος για επιστροφή στην κατάσταση ενότητας, - ΕΝ ΤΩ ΠΑΝ -,  από εκεί από όπου όλα προήλθαν και θα καταλήξουν..

 

Μία παρατήρηση στην φύση αποδεικνύει πως όλα τα δημιουργήματα από τους κεντρικούς Ήλιους έως τους μονοκύτταρους οργανισμούς έχουν δομηθεί με βάση την αρχή πως Η ενέργεια στο σύμπαν είναι ιεραρχημένη   με βάση την σταδιακή διαβάθμιση του αόρατου προς το ορατό, του  ΕΝΟΣ προς την πολλαπλότητα , του πνεύματος προς την  ύλη.

 

Για παράδειγμα στο κέντρο του πλανήτη μας-της  μητέρας Γαίας-,  οι ισχυρές δυνάμεις στο κέντρο της ύπαρξης της,  βρίσκονται στο εξελικτικό στάδιο του κύκλου της φωτιάς. Ακολουθούν οι αεριώδεις περιοχές, μετά οι περιοχές ρευστοποιημένων υγρών, ενώ το εξωτερικό μέρος έχει την μορφή στερεής ύλης, πάνω το οποία δόθηκε η δυνατότητα να εξελιχθούν τόσες μορφές ζωής, με μέγιστο τον άνθρωπο οποίος είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο πνεύμα και στην ύλη.

 

Σκοπός της εξέλιξης είναι η πορεία της συνειδητότητας μέσα από τα σχήματα και είδη διαφορετικής ζωής με σκοπό την εμπειρία και μοναδικό στόχο την κατάκτηση της πνευματικής συνειδητότητας.

Σε  επιστημονικό άρθρο που δημοσιεύθηκε το 1998 στο περιοδικό Newsweek επισημάνθηκε ότι

 

«Oι φυσικοί έχουν σκοντάψει επάνω σε σημάδια ότι το σύμπαν είναι κατά παραγγελία φτιαγμένο για την εξέλιξη ζωής και συνειδητικότητας... Όταν αναλογισθεί κανείς ότι οι φυσικοί νόμοι είναι ειδικά και λεπτομερειακά σχεδιασμένοι να παράγουν το σύμπαν όπως το βλέπουμε, αναπόφευκτα καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν δεν εμφανίσθηκε έτσι χωρίς λόγο αλλά έχει κάποιο σκοπό.

 

Ο David Bohm  υποστηρίζει επίσης πως:

 

«Δεν υπάρχει αυτό που λέμε άψυχη ύλη. Όλη η ύλη είναι ζωντανή κατά κάποιο τρόπο και σε διαφορετικούς βαθμούς».

 

Όσο βαθύτερα διερεύνα  φυσική τον εσωτερικό κόσμο της ύλης, η φύση δεν  δείχνει κάποια ξεχωριστά μικροσκοπικά ‘κομμάτια’ ύλης αλλά αντίθετα μας αποκαλύπτεται ως ένα περίπλοκο δίκτυο σχέσεων μεταξύ διαφορετικών πτυχών μίας ενωμένης ολότητας... Η δομή της ύλης δεν είναι καθόλου μηχανιστική. Η νέα φυσική όπως  λέει ο Capra: 

 

«Δεν αναγνωρίζει σήμερα καμία θεμελιώδη οντότητα, νόμους ή εξισώσεις. Το σύμπαν θεωρείται πλέον ως ένα δυναμικό δίκτυο αλληλοσυνδεόμενων γεγονότων και κανένα από τα συστατικά οποιουδήποτε μέρους αυτού του δικτύου δεν είναι θεμελιώδες. Το γεγονός ότι όλα τα χαρακτηριστικά των σωματιδίων προσδιορίζονται από αρχές άμεσα συνδεδεμένες με τις μεθόδους συνειδητής παρατήρησης σημαίνει ότι οι βασικές κατασκευές του υλικού κόσμου τελικά προσδιορίζονται και εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε αυτόν τον κόσμο, οι δε παρατηρούμενοι συσχετισμοί της ύλης αντανακλούν τους συσχετισμούς του νου. Η συνειδητικότητα πιθανότατα αποτελεί μία βασική πτυχή του σύμπαντος η οποία πτυχή θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται στις οποιεσδήποτε μελλοντικές θεωρίες φυσικών φαινομένων».

 

Συνειδητότητα για τον εσωτερισμό είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνεται κάποιος τα ερεθίσματα του περιβάλλοντος του και να ανταποκρίνεται σε αυτά.

Αυτό συνειδητότητα είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνεται κάποιος τα φαινόμενα του πεδίου ,  την σχέση τους με τις αιτίες που τα προκαλούν, δηλαδή την σχέση αιτίου και αιτιατού, και να δρα ανάλογα .

 

Υπερ συνειδητότητα  είναι η ικανότητα να αντιλαμβάνεται κάποιος φαινόμενα που ανήκουν σε ανώτερα πεδία, η βίωση του ΟΛΟΥ. Αυτό που ονομάζουμε Θεός γίνεται αντιληπτό μονάχα μέσα στα πλαίσια της σχετικότητας και της υποκειμενικότητας. Κανένας άλλος δεν μπορεί να αντιληφθεί την θεότητα ( ή την πραγματικότητα ) ακριβώς όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας μας ξεχωριστά.

Ο εσωστρεφής "μυστικιστής", αναζητά αποκλείοντας τις αισθήσεις, να καταδυθεί στα βάθη του δικού του εγώ. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του original Πλωτίνου, για τον οποίον η διαδρομή της ψυχής είναι το ταξίδι της ανακάλυψης του εαυτού:

 

«Θα φθάσει η ψυχή όχι σε κάτι άλλο αλλά στον εαυτό της…….τα πάντα βρίσκονται μέσα μας» (Πλωτίνος VI, ix, 11,38, III,viii, 6.40.)

 

Ο Ορθολογισμός της επιστήμης μπορεί λοιπόν να συμβαδίσει με τον εσωτερισμό. Εξάλλου δεν είναι τυχαίο πως πολλοί μεγάλοι επιστήμονες όπως ο Αϊνστάιν, ο Στρετιγκεν, ο Γιουγκ ήταν μυστικιστές. Το πρόβλημα υφίσταται όταν ο ορθολογισμός αποκλείει το μη επιστημονικά αποδεκτό. Η  υπερβολική αποδοχή του ορθολογισμού  θεωρεί την επιστήμη και την τεχνολογία ως τα μεγαλύτερα επιτεύγματα μας εξυψώνουμε το εγώ ως κέντρο της ύπαρξης. Τα πάντα αναφέρονται πλέον στο εγώ, στο κέντρο του ατομιστικού εαυτού, και έτσι ζούμε τις ζωές μας σαν να μην υπάρχει τίποτα πέρα από αυτό.

 

Όπως σχετικά αναφέρει  ο Tolstoy:

 

«Ο άνθρωπος μοιάζει με το αριθμητικό κλάσμα όπου ο αριθμητής είναι ο πραγματικός εαυτός του, ο δε παρονομαστής, η ιδέα που έχει για τον εαυτό του, Όσο μεγαλύτερος ο παρονομαστής , τόσο μικρότερη η αξία του κλάσματος. Και όσο ο παρονομαστής εξογκούται προς το άπειρο τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν» .

 

Ο μοντέρνος άνθρωπος ζει πεισματικά στην υλική διάσταση της πραγματικότητας αγνοώντας ή απαξιώνοντας τις υπόλοιπες διαστάσεις της. Αλλά όπως χαρακτηριστικά διαπίστωσε ο Einstein:

 

«Ένα ανθρώπινο ον είναι μέρος του όλου, που καλείται από εμάς σύμπαν, ένα μέρος περιορισμένο στον χώρο και στον χρόνο. Αυτό συλλαμβάνει τον εαυτό του, τις σκέψεις του και τα συναισθήματά του ξεχωριστά από το υπόλοιπο… ένα είδος οπτικής ψευδαίσθησης της συνείδησής του. Αυτή η ψευδαίσθηση είναι ένα είδος φυλακής για εμάς, που μας περιορίζει στις προσωπικές μας επιθυμίες και στην έλξη μόνο λίγων ανθρώπων που είναι κοντά μας. Η αποστολή μας πρέπει να είναι να απελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από αυτήν την φυλακή διευρύνοντας τον κύκλο της συμπόνιας μας για να αγκαλιάσουμε όλα τα ζωντανά πλάσματα και ολόκληρη την φύση μέσα στην ομορφιά της». 

 

Ως επίλογο να σημειώσω πως από ένα  νοήμων ων θα περίμενε κανείς να προσαρμόζει τον εαυτό του στον κόσμο, παρόλα αυτά  εμείς  επιμένουμε  να προσαρμόσουμε τον κόσμο σε εμάς. Ίσως βέβαια γι’ αυτό, όλη η πρόοδος στηρίζεται στον παράλογο... 

Ποιούς πρέπει να έχουν για δούλους οι Εβραίοι σύμφωνα με την Παλαιά Διαθήκη;

Είναι γνωστό οτι τα ιερά κείμενα της Εκκλησίας δεν τα διαβάζουν ούτε οι ιερείς ούτε οι θεολόγοι. Διαβάζουν μόνο αποσπάσματα και οι «θησαυροί» που περιέχει το υπόλοιπο κείμενο μας είναι εντελώς άγνωστοι.

Ολος σχεδόν ο Χριστιανικός κόσμος θεωρεί την Παλαιά Διαθήκη ιερό κείμενο. 

Υπάρχει όμως μια άλλη μερίδα θεολόγων που θεωρούν την Παλαιά Διαθήκη βλάσφημο κείμενο.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο Λούθηρος που όταν κατάφερε να διαβάσει το κείμενο εκ του ελληνικού πρωτοτύπου κυριολεκτικά «τα πήρε στο κρανίο» και θεώρησε την Παλαιά Διαθήκη βλάσφημη απο ιερή και έχει συγγράψει και δυο συγγράμματα ενάντια στην Π.Δ.

Δυστυχώς όμως πέθανε με ύποπτο τρόπο, σύμφωνα με κάποιους ιστορικούς, διότι είχε αρχίσει να αλλάζει γνώμη για την θρησκεία των Εβραίων.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί οτι η Παλαιά Διαθήκη είναι ιερό κείμενο.

Εμείς δεν θα διαφωνήσουμε με την Εκκλησία. Πιστεύουμε οτι οι εκπρόσωποί της έχουν πλήρη άγνοια και αυτό το στηρίζουμε στο ότι ρωτήσαμε αρκετούς ιερείς αν τα χρόνια που σπούδαζαν ή και αργότερα, διάβασαν όλη την Παλαιά Διαθήκη – το πρόβλημα υπάρχει στην Παλαιά Διαθήκη και όχι στην Καινή – και όλοι ομολόγησαν οτι δεν έχουν μελετήσει στο σύνολό της την Παλαιά Διαθήκη.

Κάποιοι ισχυρίζονται οτι την έχουν διαβάσει, αλλά δεν την έχουν μελετήσει. Προφανώς την διάβαζαν αλλά δεν καταλάβαιναν τι διάβαζαν.

Παραθέτουμε αυτούσιο το κείμενο στην αρχαία μορφή και σε μετάφραση:
 

ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΕΒΔΟΜΗΚΟΝΤΑ

ΛΕΥΙΤΙΚΟ

Κεφάλαιο ΚΕ

Στίχοι 44-46

Στίχος 44: καὶ παῖς καὶ παιδίσκη, ὅσοι ἂν γένωνταί σοι ἀπὸ τῶν ἐθνῶν, ὅσοι κύκλῳ σού εἰσιν, ἀπ᾿ αὐτῶν κτήσεσθε δοῦλον καὶ δούλην·

Στίχος 45: καὶ ἀπὸ τῶν υἱῶν τῶν παροίκων τῶν ὄντων ἐν ὑμῖν, ἀπὸ τούτων κτήσεσθε καὶ ἀπὸ τῶν συγγενῶν αὐτῶν, ὅσοι ἂν γένωνται ἐν γῇ ὑμῶν, ἔστωσαν ὑμῖν εἰς κατάσχεσιν.

Στίχος 46: καὶ καταμεριεῖτε αὐτοὺς τοῖς τέκνοις ὑμῶν μεθ᾿ ὑμᾶς, καὶ ἔσονται ὑμῖν κατόχιμοι εἰς τὸν αἰῶνα· τῶν δὲ ἀδελφῶν ὑμῶν τῶν υἱῶν ᾿Ισραήλ, ἕκαστος τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ οὐ κατατενεῖ αὐτὸν ἐν τοῖς μόχθοις.

Μετάφραση στα νέα ελληνικά:

Στίχος 44 - Δούλον και δούλην θα αποκτήσετε από τα ειδωλολατρικά έθνη, που ευρίσκονται γύρω σας. Από αυτά θα αποκτήσετε δούλους και δούλας.

Στίχος 45 - Επίσης από τα παιδιά των ξένων, που ευρίσκονται μαζή σας από αυτά θα αποκτήσετε δούλους και δούλας και από τους συγγενείς των· όσοι θα γεννηθούν εις την χώραν σας θα είναι εις ιδιοκτησίαν σας (Σ.Σ: Προσέξτε το αρχαίο κείμενο χρησιμοποιεί τη λέξη «κατάσχεσιν», που σημαίνει οτι τα παιδιά αυτά θα κατασχεθούν δια της βίας προκειμένου να γίνουν δούλοι των Εβραίων. Η λέξη «ιδιοκτησία» είναι πολύ ελαφριά για να περιγράψει την κατάσταση. Μας θυμίζει πιο πολύ την κατάσχεση των παιδιών στην πλατεία της Νάουσας το 1822. Τη σφαγή εκείνη την έκαναν φυσικά οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης).

Στίχος 46 -   Και θα μοιράσετε αυτούς ως κληρονομίαν εις τα τέκνα σας τα κατόπιν από σας. Θα είναι υπό την κατοχήν σας για πάντα. Κανένας όμως από τους Ισραηλίτας δεν θα επιτρέπεται να πάρει τον αδελφόν του ως δούλον με έργα συνεχή και επίπονα.

Οπως βλέπετε με τα μάτια σας, οι εντολή που έχουν οι Εβραίοι απο το Θεό είναι οτι πρέπει να παίρνουν δούλους απο τα δικά μας παιδιά. Δεν επιτρέπεται να πάρουν για δούλους άλλους Εβραίους, αλλά τα παιδιά τα δικά μας αφου είμαστε ειδωλολάτρες. Ακόμη και τώρα για αυτούς είμαστε ειδωλολάτρες.

Το Ταλμούδ έχει δεκάδες αποσπάσματα που επιβεβαιώνουν οτι και τώρα που είμαστε Χριστιανοί πάλι μας θεωρούν ειδωλολάτρες και άπιστους.

Προφανώς και σήμερα είναι υπερ της δουλείας απο τη στιγμή που η Παλαιά Διαθήκη είναι ένα απο τα ιερά τους κείμενα.

Αν κάνουμε λάθος ας μας διαψεύσουν.

Γιατί τιναζόμαστε πριν μας πάρει ο ύπνος;

 Καθώς πέφτουμε για ύπνο μερικοί απότομοι σπασμοί μας κάνουν να «τινάζουμε» τα χέρια και τα πόδια μας για μια μικρή στιγμή ή να αισθανόμαστε ότι πέφτουμε από μεγάλο ύψος. Μερικοί το αγνοούν, άλλοι ντρέπονται ή φοβούνται. Εντούτοις, το 70% των ανθρώπων βιώνουν τέτοιες εμπειρίες.

Συνήθως, όταν κοιμόμαστε το σώμα μας είναι σε παράλυση, ακόμα και κατά τη διάρκεια των ποιο έντονων ονείρων μας, οι μύες του σώματος μας παραμένουν απολύτως χαλαροί δείχνοντας μηδαμινά σημάδια εσωτερικής δραστηριότητας. Όμως η πόρτα ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα δεν είναι κλειστή.

Οι ποιο συχνές κινήσεις που κάνουμε κατά τη διάρκεια του ύπνου μας, είναι οι έντονες κινήσεις των ματιών. Όταν ονειρευόμαστε τα μάτια μας κινούνται ανάλογα με το τι βλέπουμε. Αυτές οι κινήσεις ξεφεύγουν από τον κόσμο των ονείρων και μπορούμε να τις παρατηρήσουμε. Μάλιστα, το μεγαλύτερο σημάδι που υποδεικνύει ότι κάποιος ονειρεύεται, είναι η κίνηση των ματιών του.

Οι σπασμοί κατά τον ύπνο, είναι πιο συχνοί στα παιδιά και επίσης δεν αντιπροσωπεύουν επακριβώς αυτό που βλέπουμε στο όνειρό μας. Αν ονειρεύεσαι ότι κάνεις ποδήλατο για παράδειγμα, δεν κουνάς τα ποδιά σου κυκλικά! Οι σπασμοί αυτοί είναι σημάδι ότι το σώμα μας έχει ακόμα τον έλεγχο τη στιγμή που μας καταλαμβάνει η παράλυση του ύπνου.

Ο εγκέφαλος όμως δεν έχει κάποιον ON/OFF διακόπτη που μας μεταφέρει από το όνειρο στην πραγματικότητα. Έχει 2 συστήματα ισορροπημένα μεταξύ τους, τα οποία καθημερινά παλεύουν για τον έλεγχο.

Βαθιά στον εγκέφαλο, κάτω από το φλοιό, βρίσκεται το ένα από αυτά: ένα δίκτυο νευρικών κυττάρων, που ονομάζεται δικτυωτό σύστημα ενεργοποίησης. Αυτό είναι φωλιασμένο ανάμεσα στα τμήματα του εγκεφάλου που ρυθμίζουν τις βασικές φυσιολογικές διαδικασίες, όπως η αναπνοή. Όταν το δικτυωτό σύστημα ενεργοποίησης είναι σε πλήρη ισχύ, αισθανόμαστε ανήσυχοι και σε εγρήγορση, αυτό σημαίνει ότι είμαστε ξύπνιοι. Αντίθετα, σε αυτό το σύστημα, λειτούργει ο πυρήνας VLPO ο οποίος βρίσκετε στο κάτω μέρος και προς την άκρη του εγκεφάλου και βρίσκεται λίγο πριν από το σημείο όπου συναντιούνται τα νεύρα των ματιών. Πιθανότατα για να μπορεί να συλλέξει πληροφορίες σχετικά με την αρχή και το τέλος της ημέρας και έτσι να επηρεάσει τους κύκλους του ύπνου μας.

Καθώς ο εγκέφαλος σταματά να ερμηνεύει τον εξωτερικό κόσμο και αρχίζει να παράγει την δική του «ψυχαγωγία», ο αγώνας ανάμεσα στο σύστημα ενεργοποίησης και στο VLPO, τείνει προς το δεύτερο. Η παράλυση του ύπνου παίρνει θέση και το τι συμβαίνει μετά δεν είναι ξεκάθαρο. Η μάχη για τον έλεγχο δεν έχει τελειώσει, καμιά φορά το σύστημα ενεργοποίησης νικά ένα σωρό μάχες στη σειρά σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια έκρηξη ενέργειας που μας προκαλεί τυχαίες κινήσεις.

Με λίγα λόγια το «τίναγμα» που νιώθουμε καμιά φορά πριν τον ύπνο, δεν είναι πάρα οι τελευταίες προσπάθειες του δικτυωτού συστήματος ενεργοποίησης να κρατήσει τον έλεγχο! Τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο.

Μίσος ή αγάπη ;

Ο Βίκτωρ Ουγκώ είχε γράψει:
«Η υπέρτατη ευτυχία της ζωής είναι η σιγουριά ότι μας αγαπούν, μας αγαπούν γι' αυτό που είμαστε ή μάλλον μας αγαπούν κι ας είμαστε όπως είμαστε».
Λένε ότι αγάπη και μίσος τέμνονται από μια λεπτή διαχωριστική γραμμή. Από μια τρίχα των μαλλιών, θα έλεγα εγώ.

Αγαπάς κάποιον; Στο τέλος μπορεί και να τον μισήσεις.
Μισείς κάποιον; Στα φέρνει έτσι η ζωή και τον ερωτεύεσαι.
Είναι για γέλια ;
Όχι είναι η πραγματικότητα. Το μίσος και η αγάπη είναι δυο συναισθήματα που μπορούν να εναλλάσσονται πολύ εύκολα.
Γιατί και τα δυο, είναι για εμάς τους ανθρώπους .
Γιατί είναι τόσο δύσκολο να κρατήσεις έναν έρωτα ζωντανό;
Πού γίνεται το μοιραίο λάθος και εξαφανίζετε το πάθος;
Γιατί να πρέπει να παίρναμε από αυτό το στάδιο και να πονάμε;
Γιατί μας φτάνουν στα όριά μας, άνθρωποι που αγαπήσαμε πολύ, γιατί εκείνη την στιγμή δεν μπορούν να βάλουν την λογική να δουλέψει;
Γιατί δεν θέλουμε να ακούμε ούτε καν’ το όνομά τους, να φτάνουμε στα άκρα; Ακόμη και ανάμεσα σε φιλικές σχέσεις που δημιουργούνται στις ανθρώπινες κοινωνίες που ζούμε, καθημερινά το μισός εμφανίζεται και καταδυναστεύει σχέσεις χρόνων.


Οι άνθρωποι, είναι παράξενα όντα…
Αγαπάνε και μισούν με το ίδιο πάθος, με την ίδια ένταση, με τον ίδιο τρόπο…
Είναι σε θέση να πληρώσουν με τίμημα βαρύ, για να πουν ότι «αγάπησαν» ή «μίσησαν»…με το ίδιο πάθος !
Με δεδομένο ότι για το μίσος μπορείς να εγκληματήσεις, για την αγάπη μπορείς να κάνεις το ίδιο – ναι, μπορείς! - τελικά είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο..
Αφηνόμαστε στο έντονο συναίσθημα που έρχεται μετά την αγάπη και λέγετε μίσος, γιατί; Πόσο μπορεί να μισήσει κάποιος; Σε ποιο βαθμό μπορεί να φτάσει κάνεις όταν μισεί;
Αλλά γιατί αφού έχουμε αγαπήσει πριν, γιατί μετά να μισήσουμε; Όλα ξεκινούν εγκεφαλικά λένε οι επιστήμονες ……….
Απεικονίσεις εγκεφάλων από ανθρώπους στους οποίους προβλήθηκαν εικόνες ατόμων που μισούσαν αποκάλυψαν δραστηριότητα που εν μέρει πραγματοποιείται στις ίδιες περιοχές που σχετίζονται με την αγάπη, σύμφωνα με τον Σεμίρ Ζέκι και τον Τζον Πολ Ρομάγια, του Κολλεγίου του Λονδίνου.


«Η σχέση αυτή μπορεί να αποδεικνύει το λόγο, που η αγάπη και το μίσος συνδέονται τόσο μεταξύ τους στη ζωή» αναφέρουν οι ερευνητές στη σχετική δημοσίευση.

«Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπάρχει ένα μοναδικό μοτίβο δραστηριότητας στον εγκέφαλο σχετικά με το μίσος».
Στη μελέτη τους, οι ερευνητές έδειξαν σε 17 άντρες και γυναίκες, εικόνες ατόμων που οι ίδιοι είχαν αναφέρει ότι μισούν, μαζί με τρία ακόμη, οικεία πρόσωπα.
Τα μισητά πρόσωπα ήταν όλα πρώην αισθηματικές σχέσεις ή ανταγωνιστές στη δουλειά, εκτός από την περίπτωση ενός διάσημου πολιτικού.
Οι εγκεφαλικές απεικονίσεις έδειξαν ακολουθία δραστηριότητας σε διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου που οι επιστήμονες ονόμασαν «κύκλωμα του μίσους» που ενεργοποιήθηκε όταν τα άτομα είδαν πρόσωπα που απεχθάνονταν.
Μάλιστα, το κύκλωμα αυτό ήταν διαφορετικό από αντίστοιχη εγκεφαλική δραστηριότητα που παρατηρείται στον φόβο, την απειλή και τον κίνδυνο. Μία από τις περιοχές που ενεργοποιεί το «κύκλωμα του μίσους» θεωρείται κρίσιμη στην πρόβλεψη των αντιδράσεων άλλων ανθρώπων, στοιχείο που θεωρείται κλειδί όταν κάποιος βρίσκεται αντιμέτωπος με άτομο που μισεί.



Επιπλέον, εγκεφαλική δραστηριότητα παρατηρήθηκε στον πρόσθιο κεντρικό λοβό, περιοχή που ενεργοποιείται όταν οι άνθρωποι βλέπουν ένα αγαπητό πρόσωπο.
Οι επιστήμονες έχουν συνδέσει την περιοχή αυτή με επιθετικές συμπεριφορές, ανέφερε ο Ζέκι.
Παράλληλα, υπήρξαν και σημαντικές διαφορές.
Μεγάλο μέρος του εγκεφαλικού φλοιού, περιοχής που συνδέεται με την κρίση και την αιτιολογία, απενεργοποιείται με το αίσθημα της αγάπης σε σχέση με το μίσος, ενώ οι επιστήμονες τόνισαν ότι οι ερωτευμένοι άνθρωποι συχνά είναι λιγότερο κριτικοί προς τον σύντροφό τους σε σχέση με κάποιον που μισούν.
...τελικά το μίσος είναι αγάπη ; Και η αγάπη μίσος ;
Έντονα συναισθήματα γεμάτα πάθος και τα δυο………..
Πάντως αν έχει αγαπήσει κάποιος δυνατά, δεν νομίζω ότι μπορεί να τον μισήσει μετά, δεν γίνετε μπορεί να θυμώσεις….. αλλά κατά βάθος θα τον αγαπά για πάντα !!

Χόρεψε στη βροχή και μην περιμένεις να κοπάσει η καταιγίδα

Η ζωή δεν είναι να περιμένεις για να κοπάσει η καταιγίδα. Είναι για να μάθεις να χορεύεις στην βροχή.

Ένα άτομο δεν χρειάζεται να είναι πίσω από κάγκελα για να είναι φυλακισμένος. Οι άνθρωποι μπορεί να είναι αιχμάλωτοι των ίδιων των επιλογών τους. Για αυτό πες στην επιτροπή αρνητικότητας που συνεδριάζει μέσα στον κεφάλι σου να κάτσει κάτω και να βγάλει το σκασμό.

Όταν ονειρεύεσαι, καλύτερα να ονειρεύεσαι μεγάλα πράγματα, όταν σκέφτεσαι, καλύτερα να σκέφτεσαι μεγάλα πράγματα, όταν αγαπάς, καλύτερα να αγαπάς αληθινά. Η ευτυχία είναι επιλογή. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να μην προσπαθείς για το καλύτερο για την ζωή σου. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για το να ζεις με ένα τρόπο που κατά συνέπεια σε κάνει δυστυχισμένο.

Η ζωή δεν είναι να περιμένεις για να κοπάσει η καταιγίδα. Είναι για να μάθεις να χορεύεις στην βροχή. Ορίστε δέκα λάθη ευτυχίας που πρέπει να αποφεύγονται:

1. Το να σκέφτεσαι ότι έχεις ήδη χάσει την ευκαιρία σου. – Η ζωή σου, με όλα τα σκαμπανεβάσματα τα της, σε έχει προετοιμάσει για το γενικότερο καλό. Η ζωή σου είναι ακριβώς αυτό που έπρεπε να είναι. Μην νομίζεις ότι έχεις χάσει χρόνο. Χρειάστηκε κάθε κατάσταση που αντιμετώπισες για να φτάσεις στην τρέχουσα στιγμή. Και κάθε στιγμή της ζωής σου, συμπεριλαμβανομένης και αυτής τώρα, είναι ένα νέο ξεκίνημα. Αν έχεις το κουράγιο να το παραδεχτείς όταν φοβάσαι, την ικανότητα να γελάς ακόμα και όταν κλαις, το θράσος να μιλήσεις ακόμα και όταν η φωνή σου τρέμει, την αυτοπεποίθηση να ζητήσεις βοήθεια όταν την χρειάζεσαι και την σοφία να την πάρεις όταν στην προσφέρουν, τότε έχεις όλα όσα χρειάζεσαι για να βάλεις τον εαυτό σου σε μια καλύτερη θέση.

2. Να χρησιμοποιείτε αποτυχημένες σχέσεις ως δικαιολογία. – Η ζωή δεν σου παρουσιάζει πάντα τους ανθρώπους που θέλεις να συναντήσεις. Μερικές φορές η ζωή σε φέρνει σε επαφή με ανθρώπους που χρειάζεσαι να συναντήσεις – για να σε βοηθήσουν, να σε πληγώσουν, να σε αφήσουν, να σε αγαπάνε και σταδιακά να σε ενισχύουν να γίνεις το πρόσωπο που ήταν γραφτό να γίνεις.

3. Να αλλάξεις αυτό που είσαι για να ικανοποιήσεις τους άλλους. – Άσχετα με το πόσο δυνατές είναι οι απόψεις τους, οι άλλοι δεν μπορούν να επιλέξουν το ποιος είσαι. Η ερώτηση δεν θα έπρεπε να είναι «Γιατί δεν τους αρέσω όταν είμαι ο εαυτός μου;». θα έπρεπε να είναι «Γιατί χάνω τον χρόνο μου ανησυχώντας για το τι σκέφτονται για εμένα;» Αν δεν πληγώνεις κανέναν με τις πράξεις σου, συνέχισε να προχωράς μπροστά με τη ζωή σου. Να είσαι χαρούμενος. Να είσαι ο εαυτός σου. Αν δε αρέσει στους άλλους, ας είναι. Η ζωή δεν είναι για να ευχαριστείς τον καθένα.

4. Να τα βάζεις με αρνητικούς ανθρώπους και αρνητικές σκέψεις. – Ήρθε η ώρα να φύγεις μακριά από όλο το δράμα και τους ανθρώπους που το δημιουργούν. Περιέβαλε τον εαυτό σου με αυτούς που σε κάνουν να χαμογελάς. Αγάπα τους ανθρώπους που σου φέρονται σωστά και προσευχήσου για αυτούς που δεν το κάνουν. Ξέχνα την αρνητικότητα και επικεντρώσου στα θετικά. Η ζωή είναι πολύ σύντομη για να είσαι οτιδήποτε άλλο παρά χαρούμενος. Το να κάνεις λάθη και να πέφτεις κάτω είναι ένα μέρος της ζωής, αλλά το να σηκώνεσαι πάλι και να συνεχίζεις είναι αυτό για το οποίο ζεις.

5. Να επικεντρώνεις την προσοχή σου σε άλλο τόπο και χρόνο. – Αυτή η μέρα δεν πρόκειται να έρθει ξανά. Απόλαυσε την. Λάτρεψε τον χρόνο σου. Είναι συχνά δύσκολο να πεις την πραγματική αξία μιας στιγμής, μέχρι την στιγμή που θα γίνει ανάμνηση. Κάποια μέρα μπορεί να ανακαλύψεις ότι τα μικρά πράγματα ήταν πραγματικά μεγάλα. Για αυτό μάθε να εκτιμάς ότι έχεις πριν ο χρόνος σε αναγκάσει να εκτιμήσεις αυτά που κάποτε είχες.

6. Να αγνοείς αυτά που έχεις και να επικεντρώνεσαι σε αυτά που δεν έχεις. – Οι περισσότεροι άνθρωποι καταλήγουν να εξαπατούν τους άλλους και τους εαυτούς τους επειδή δίνουν μεγαλύτερη προσοχή σε αυτά που χάνουν, αντί για αυτά που έχουν. Αντί να σκέφτεσαι τι χάνεις, σκέψου τι έχεις και όλοι οι άλλοι χάνουν.

7. Να μάχεσαι για πράγματα που δεν μπορείς να αλλάξεις. – Αν δεν είχες πέσεις κάτω, ποτέ δεν θα είχες μάθει πώς να στέκεσαι ξανά στα πόδια σου. Αν δεν είχες αναγκαστεί να το αφήσεις και να προχωρήσεις, ποτέ δεν θα είχες μάθει ότι έχεις την δύναμη να σταθείς μόνος σου. Αν δεν είχες χάσει την ελπίδα, ποτέ δεν θα είχες βρει την πίστη σου. Το καλύτερο συχνά έρχεται αφού έχουν συμβεί τα χειρότερα. Μπορείς είτε να προχωρήσεις μπροστά ή μπορείς να σταθείς στα πράγματα που δεν μπορείς να αλλάξεις. Για αυτό μάθε από το παρελθόν και στη συνέχεια φύγε από εκεί. Πάντα θα γίνεσαι δυνατότερος από τον πόνο, αν δεν τον αφήσεις να σε καταστρέψει.

8. Να θυσιάζεις συνεχώς την δική σου ευτυχία για όλους τους άλλους. – Ποτέ μην αφήσεις την δική σου ευτυχία να μαραθεί καθώς προσπαθείς να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους. Η ζωή δεν είναι το να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους. Η ζωή είναι το να είσαι ειλικρινής και να μοιράζεσαι την ευτυχία σου με αυτούς.

9. Να χάνεις τον έλεγχο των στόχων σου και των ιδανικών σου. – Το να ξέρεις ποιος είσαι ένα πράγμα, αλλά το να πιστεύεις πραγματικά να ζεις σαν ο εαυτός σου είναι άλλο πράγμα. Με όλα τα κοινωνικά φαινόμενα στην κοινωνία μας μερικές φορές ξεχνάμε να μείνουμε πιστοί στον εαυτό μας. Μην χάσεις τον εαυτό σου εκεί έξω. Σε αυτό τον τρελό κόσμο που προσπαθεί να σε κάνει να μοιάζεις όπως όλοι οι άλλοι, μείνε πιστός στον εκπληκτικό εαυτό σου.

10. Να ασχολείσαι με το άγχος του να εξαπατάς τους άλλους. – Αν πεις ότι πρόκειται να κάνεις κάτι, ΚΑΝΤΟ! Αν πεις ότι πρόκειται να πας κάπου, ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΚΕΙ! Αν πεις ότι νιώθεις κάτι, ΝΑ ΤΟ ΕΝΝΟΕΙΣ! Αν δεν μπορείς, δεν θέλεις και δεν το κάνεις, τότε ΜΗΝ ΠΕΙΣ ΨΕΜΜΑΤΑ. Είναι πάντα καλύτερο να λες στους ανθρώπους την αλήθεια εξαρχής. Ζήσε με τέτοιο τρόπο που αν κάποιος αποφάσιζε να επιτεθεί στον χαρακτήρα σου, κανείς δεν θα το πίστευε. Ζήσε έτσι ώστε όταν οι άνθρωποι γύρω σου σκέφτονται δικαιοσύνη, φροντίδα και ακεραιότητα, να σκέφτονται εσένα.

Και να θυμάσαι, η ζωή ποτέ δεν θα είναι τέλεια, άσχετα με το πόσο σκληρά προσπαθείς. Ακόμα και αν ρίξεις την καρδιά και την ψυχή σου σε αυτή, ποτέ δεν θα καταφέρεις μια κατάσταση απόλυτης τελειότητας. Πάντα θα υπάρχουν στιγμές αβεβαιότητας. Πάντα θα υπάρχουν μέρες που τίποτα δεν θα πηγαίνει καλά. Αλλά καθώς ο χρόνος κυλά, θα μάθεις ότι ακόμα και οι πιο χάλια καταστάσεις μπορεί να γίνουν καλύτερες με λίγη αγάπη και λίγο γέλιο.

Κάνε κατι ΚΑΛΟ για ΣΕΝΑ

Ok, κάποια από τα μεγαλεπήβολα σχέδια και τις αποφάσεις μας πέφτουν στο κενό; Εμείς δε μασάμε. Απλώς περνάμε στο Plan B. Που σημαίνει αλλαγές μικρές, καθημερινές, « ανθρώπινες», που κάνουν τη δική μας ζωή αλλά και των γύρω μας αισθητά καλύτερη. Αλλάζουμε προοπτική και επεκτείνουμε τους ορίζοντές μας, μη περιμένοντας εδώ και τώρα ...χειροκροτήματα .

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΓΕΙΤΟΝΕΣ: Κι όμως, μόνο ένα απειροελάχιστο ποσοστό είναι ψυχοπαθείς δολοφόνοι. Οι περισσότεροι είναι άνθρωποι σαν κι εμάς και ζουν μόνο λίγα μέτρα μακριά. Αρκεί μια δειλή κουβεντούλα στο ασανσέρ και μετά ένας καφές με το διπλανό, για να κάνουμε την αρχή μιας νέας γνωριμίας, ίσως και φιλίας. Αν το δούμε κάπως πιο εγωιστικά, «συμμαχία» με τους γείτονες σημαίνει και πολλά πρακτικά συν εκτός από τη φιλία. Όπως το αμοιβαίο πότισμα των φυτών σε καιρό διακοπών και διάφορα άλλα συνεταιρικά, όπως το μοίρασμα του WiFi ή ακόμα και της μερίδας φαγητού που περίσσεψε.

ΖΩΝΤΑΝΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ Κάνουμε χώρο στη ντουλάπα και στο ψυγείο μας, δίνοντας ή ανταλλάσσοντας όσα δε χρειαζόμαστε. Γιατί ένα αυτοκίνητο να καταλαμβάνει δύο θέσεις για παρκάρισμα αντί για μία; Βγαίνοντας από το σπίτι, κλείνεις το πολύπριζο και μειώνεις τη ρύπανση όλων μας. Περιορισμός σπατάλης σημαίνει οικονομία σε ενέργεια, φαγητό, χώρο και χρόνο. Και καλύτερη ζωή. Και καλύτερες πόλεις. Και καλύτερες σχέσεις…

«H ΓΙΑΓΙΑ ΚΑΛΑ ΕΙΝΑΙ;»  Ναι μεν ως Έλληνες είμαστε πολύ κοντά με την οικογένεια, όμως συχνά η καθημερινότητα μας βγάζει από το πρόγραμμα και μας αποξενώνει. Έρευνες έχουν δείξει ότι στις χώρες με τους περισσότερους αιωνόβιους, οι ηλικιωμένοι απολαμβάνουν το ενδιαφέρον, τη στοργή, το σεβασμό της κοινότητάς τους, την κοινωνική ζωή. «Επανασύνδεση» είναι η λέξη-κλειδί: Η συνομιλία με έναν άνθρωπο τρίτης ηλικίας κρατά και αυτόν μέσα στο παιχνίδι της ζωής αλλά και εμάς. Ας ανταλλάξουμε λίγη από την καθημερινή φρενίτιδα του έξω κόσμου με λίγη ήρεμη σοφία, και μάλιστα εκτός chat.

«ΧΑΜΟΓΕΛΑ ΡΕ, ΤΙ ΣΟΥ ΖΗΤΑΝΕ;» Η συνήθεια να τρέχουμε σπριντ με το ρολόι στο χέρι ακόμα και στη βόλτα, λες και αν φτάσουμε δύο λεπτά αργότερα στο οτιδήποτε θα καταστραφεί η Γη, είναι χάλια. Στην απόσταση που μας χωρίζει από τον προορισμό μας, υπάρχουν πουλιά στον ουρανό, φοβεροί μουσικοί δρόμου για μια γρήγορη τζαζιά, όμορφα πρόσωπα τριγύρω μας. Κι αν είναι πολύ όμορφα, με λίγη αυθάδεια δανεισμένη από τα παιδικά μας χρόνια, τους λέμε και «γεια» κι ας είναι άγνωστα. Και αλλάζουμε και τηλέφωνα, αμέ!

ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΑΣΤΕ ΤΙΣ ΖΩΕΣ ΜΑΣ: Δεν έχουμε καταλάβει πόσο μα πόσο θα ήταν διαφορετικές οι ζωές μας, λένε όσοι ζουν την κουλτούρα της αυτοδιαχείρησης, εάν παίρναμε τις ζωές μας στα χέρια μας στις γειτονιές μας, στα σχολεία, στις πολυκατοικίες μας. Ένα κοινό παρτέρι στη γειτονιά, ένα αυτοδιαχειριζόμενο φροντιστήριο αγγλικών για τα παιδιά, ένα περιβόλι στην ταράτσα από και για όλους, αυτοδιαχειριζόμενα πάρκα. Μπορούν όλα να ξεκινήσουν, οργανώνοντας μια μέρα γνωριμίας στη γειτονιά!

ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ ΠΑΝΤΩΝ, ΑΣ ΓΙΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΑ ΘΕΛΑΜΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ: Δηλαδή το πρότυπο. Η βελτιωμένη έκδοση του εαυτού μας. Αυτή που δεν κορνάρει με το που ανάβει πράσινο. Που λέει «καλημέρα» και «ευχαριστώ». Που δεν αδειάζει το τασάκι στο φανάρι. Που προσφέρει τη σειρά του ή τη θέση του στο λεωφορείο σε όποιον την έχει ανάγκη. Δεν έχει σημασία αν όλοι οι άλλοι κάνουν το αντίθετο. Από κάπου δεν αρχίζουν όλες οι αλλαγές;

Καλές, ευοίωνες νέες αρχές για όλους μας, κάθε μέρα.

Σταμάτα πια με τις Αυταπάτες ή μήπως Όχι;

Ο πόνος, τα βάσανα, η δυσαρέσκεια, η ελλειψη ικανοποίησης είναι τόσο οδυνηρά, που ο νους δημιουργεί αυταπάτες ευχαρίστησης. Αυτές οι αυταπάτες βοηθούν τους ανθρώπους να συνεχίζουν να ζουν. Αν αφαιρέσεις όλες τις αυταπάτες από έναν άνθρωπο, τότε δεν θα έχει λόγο να ζήσει ούτε για μια στιγμή ακόμη. Όταν δεν είσαι συνειδητός, οι αυταπάτες χρειάζονται, επειδή δημιουργούν έστω και ψεύτικο νόημα στη ζωή. Kαι μέχρι να συμβεί το αληθινό, συνεχίζουμε να δημιουργούμε ψεύτικα νοήματα.

 

Για να αποφευχθεί η δυσαρέσκεια, ο πόνος, η ζωή χωρίς νόημα, τη γεμίζουμε με μεγάλες αυταπάτες, που γίνονται πεποιθήσεις, αυτές όμως δεν κρατούν για πολύ. Όταν ένας άνθρωπος έχει μπουχτίσει από ένα ψεύτικο νόημα, δημιουργεί ένα άλλο. Μπουχτίζει με τα χρήματα, μετακινείται προς την πολιτική. Μπουχτίζει με την πολιτική, μετακινείται σε κάτι άλλο. Μπουχτίζεις με μια γυναίκα καιψάχνεις για άλλη κι ύστερα για άλλη και άλλη. Απλώς αντικαθιστούμε τις παλιές αυταπάτες με καινούριες κι αυτό το ονομάζουμε ζωή.Έτσι, δημιουργούμε έναν φαύλο κύκλο που δεν οδηγεί πουθενά.

 Η αλήθεια όμως θρυμματίζει όλες τις αυταπάτες. Αλήθεια είναι το να ζήσείς τον βαθύ πόνο, τον υπέρτατο πόνο και να αναζητάς το πραγματικό. Η αναζήτηση είναι εφικτή μόνο όταν αναγνωρίσεις τον αληθινό πόνο τής ζωής και σταματήσεις να παίρνεις ηρεμιστικά.

 

Την ημέρα που θα δεις τι έχεις κάνει στη ζωή σου - την ημέρα που θα δεις πραγματικά τον πόνο και την αγωνία και δεν θα προσπαθήσεις να πάρεις κανένα παυσίπονο, την ημέρα που θα περάσεις μέσα από την αγωνία και τον πόνο - τότε και μόνο τότε θα μπορέσεις να κινηθείς προς το αληθινό. Μόνο ο πόνος μπορεί να σε οδηγήσει προς το αληθινό. Θα σε σπρώξει να ανακαλύψεις τι είναι εκείνο που μπορεί να διαλύσει τον πόνο και να σε οδηγήσει στην έκσταση.

 

Σταμάτα πια με τις αυταπάτες! Το μονοπάτι είναι γεμάτο από μεγάλο πόνο και μόνο ελάχιστοι φτάνουν. Και φτάνουν μόνο ελάχιστοι, επειδή οι άνθρωποι αρ-νούνται να δεχτούν τον πόνο τής ζωής. Αυτός ακριβώς ο πόνος όμως είναι η πηγή όλης τής ανάπτυξης.

 

Να βλέπεις την αλήθεια γυμνή, να μην την αποφεύγεις, μη δραπετεύεις, κοίταζε όλο και βαθύτερα μέσα της. Αυτό είναι το ξεκίνημα τής ευφυΐας, το ξεκίνημα τής επίγνωσης, το ξεκίνημα τής συνειδητότητας.

 

Αυτό είναι το πρώτο βήμα — και το τελευταίο βήμα γίνεται η φώτιση. Όταν αρχίσεις να ζεις με αυτό που υπάρχει και ούτε για μια στιγμή δεν δημιουργείς όνειρα για να το αποφύγεις, τότε μια μέρα, συμβαίνει το άνοιγμα. Ο ίδιος ο πόνος τής ζωής γίνεται η αιτία για το άνοιγμα τής ζωής. Η επίγνωση είναι το μονοπάτι τού μεγάλου πόνου. Όσο μεγαλύτερος είναι όμως ο πόνος, τόσο μεγαλύτερη είναι και η δυνατότητα για έκσταση.

Ο σατιρικός στηλιτεύει, διαπομπεύει, γελοιοποιεί ...

Ένας Αμερικάνος κωμικός είχε ορίσει τη διαφορά ανάμεσα στην πλάκα και το χιούμορ ως εξής: 

«Πλάκα είναι να ρίχνεις μια τούρτα στα μούτρα του άλλου και να γελάς.

Χιούμορ είναι να σου ρίχνουν μια τούρτα και να γελάς.»

Το κωμικό όμως, μπορεί να είναι και κάτι παραπάνω από το πέταγμα τουρτών. Ας το ορίσουμε με διαστάσεις. Μονοδιάστατο είναι το κωμικό όπως το βλέπουμε στις ταινίες των αδελφών Μαρξ: Ένας ηλίθιος πατάει μια μπανανόφλουδα και πέφτει.

 

Μπορεί όμως να έχει και δύο διαστάσεις, όπως στις κωμωδίες χαρακτήρων: Ένας ηλίθιος βλέπει μια μπανανόφλουδα και λέει: «Ωχ, πάλι θα πέσω.»

Στις τρεις του διαστάσεις η κωμωδία γίνεται κάτι παραπάνω, όπως στο Ιπτάμενο Τσίρκο των Μόντι Πάιθονς, όπου ένας εκπαιδευτής μαθαίνει στους νεοσύλλεκτους πως να αμύνονται αν τους επιτεθεί κάποιος με... φρέσκα φρούτα (και το χειρότερο απ’ όλα, με μπανάνα).

Τέλος, το κωμικό μπορεί να ξεφύγει από την «κωμική του διάσταση» και να γίνει μέρος μιας ανώτερης λειτουργίας, όπως στις ταινίες του Κιούμπρικ, όπου το κωμικό στοιχείο είναι υπολανθάνον, και δε σου προκαλεί το γέλιο, αλλά εγκεφαλική θυμηδία.

 

Όταν το κωμικό δεν έχει ως μόνο στόχο την ψυχαγωγία, αλλά είναι δηκτικό, «δαγκώνει», τότε μιλάμε για σάτιρα. Η σάτιρα είναι ένας τρόπος επιθετικής συμπεριφοράς, που κρύβει μέσα του μια δόση κακίας ή –τουλάχιστον- την έλλειψη επιείκειας. Γι’ αυτό και μας φαίνεται κακοήθης όταν γίνεται εις βάρος των «αδύναμων».

Θυμηθείτε, για παράδειγμα, μια σειρά εκπομπών στο σκουπιδότοπο που λέγεται ελληνική τηλεόραση, όπου κάποιοι «γραφικοί τύποι» γελοιοποιούνταν από μια «έξυπνη ξανθιά» -που μετά παντρεύτηκε έναν εξίσου «έξυπνο» τραγουδοποιό.

 

Το να σατιρίζεις κάποιον άνθρωπο που έχει ένα πρόβλημα –σωματικό, διανοητικό- ή είναι θύμα της κοινωνικής πραγματικότητας (άστεγοι, άποροι, μετανάστες) είναι ανοησία, γιατί η σάτιρα δεν είναι φάρσα, η σάτιρα είναι πόλεμος.

 

«Ρίζα της σάτιρας είναι κυρίως το μίσος του κακού, η εξέγερση που προκαλεί στον ανίσχυρο η φυσική ή η ηθική του καταδυνάστευση από πρόσωπα και καθεστώτα τυραννικά», γράφει ο Παπανούτσος.

 

Και ο Ροΐδης: «Ο έρως του καλού καλείται ενθουσιασμός και γεννά τους Πινδάρους και τους Μίλτωνας. Το μίσος του κακού καλείται σάτιρα και γεννάει τους Λουκιανούς και τους Βολταίρους.»

 

Η σάτιρα ανθίζει στα σαθρά θεμέλια των κοινωνικών συστημάτων, στο μεταίχμιο ανάμεσα σε εκείνο που πεθαίνει και σε αυτό που θα γεννηθεί.

 

Ο Λουκιανός εμφανίζεται στο τέλος του Ρωμαϊκού πολιτισμού. Ο Θερβάντες στο τέλος του ιπποτισμού (το σηματοδοτεί ουσιαστικά). Ο Βολταίρος όταν η Αναγέννηση έχει αποσαρθρωθεί.

 

Και στην Αρχαία Ελλάδα η λογοτεχνία ακολουθεί τον εξής δρόμο: Έπος -ηρωικό (Όμηρος) και διδακτικό (Ησίοδος)- λυρικό, τραγικό και στο τέλος το κωμικό με τον επιφανέστερο της αττικής κωμωδίας, τον Αριστοφάνη.

 

Η κωμωδία εγκαθίσταται στο ετοιμόρροπο οικοδόμημα της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Ο ποιητής, προτού κλείσει η αυλαία μιας εποχής, κοροϊδεύει και γελάει. Με όλους και με τον εαυτό του...  Ο σατιρικός ποτέ δε θεωρείται τόσο «σπουδαίος», όσο ο τραγικός, ο λυρικός, ο ηρωικός, ο διδακτικός. 

 

Τα ποιήματα του Σουρή αρέσουν σε πολλούς και του έχουν εξασφαλίσει μια θέση στο ποιητικό στερέωμα, όμως κανείς δε θα συγκρίνει το Σουρή με το Σολωμό ή τον Παλαμά.

 

(Αν και θα ήταν πιο ενδιαφέρον –και πιο ταιριαστό για την Ελλάδα- αν ο εθνικός μας ποιητής ήταν ο Σουρής και ο εθνικός μας ύμνος το «Εις τα θεμέλια του Φρενοκομείου».)

 

Ο σατιρικός στηλιτεύει, διαπομπεύει, γελοιοποιεί ένα ελάττωμα ή ένα χαρακτήρα. Ποιανού όμως;

Ο σατιρικός καταδιώκει την κιβδηλότητα, την ψευτιά και την παραποίηση –όχι την αδυναμία ή το καθαρό έγκλημα. Στόχος του δεν είναι ο δολοφόνος, αλλά ο ραδιούργος, ο κόλακας, ο υποκριτής, ο δημαγωγός. Αυτοί που δολοφονούν χαμογελώντας και υποστηρίζουν ότι δεν είναι φονιάδες, αλλά σωτήρες.

 

Άλλες φορές οι σατιρικοί δεν στρέφονται ενάντια στο άτομο, αλλά ενάντια στο κατά συνθήκη ψεύδος της κοινωνίας ολόκληρης. 

«Εγώ δεν ημπορώ, να ναναρίσω την κοινωνία μας με το ναρκωτικό νανούρισμα των λαοπλάνων. Εγώ εξεναντίας ξεσκεπάζω τα ελαττώματα της με θάρρος και με εξουσία, με όλη εκείνη την εξουσία που μου δίνει η αλήθεια.» Λασκαράτος 

Και πόσο αποτελεσματική ως όπλο μπορεί να είναι η σάτιρα; Κάποιες φορές πιο αποτελεσματική από την ευθεία επίθεση. Γιατί ...

«εύκολα υποφέρει κανείς τις επιπλήξεις, αλλά κανένας δεν αντέχει τη γελοιοποίηση. Κάποιος μπορεί να θέλει να είναι κακός, αλλά δεν υπάρχει άνθρωπος που να θέλει να είναι γελοίος.» 

Κι αυτό το γράφει ο Μολιέρος στον πρόλογο του «Ταρτούφου».

O Μύθος της Θίσβης και του Πύραμου που ενέπνευσε τον Σαίξπηρ

Ο αρχαίος μύθος της Θίσβης και του Πύραμου, υπήρξε η έμπνευση για την συγγραφή μεγάλων έργων στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία.. Η μία εκδοχή του μύθου αναφέρει τον έρωτα δύο νέων, οι οποίοι συναντούν τη άρνηση των οικογενειών τους στην ένωσή τους. Το τραγικό τέλος των άτυχων ερωτευμένων, ήταν το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους να συναντηθούνε μυστικά παρά τις αντιρρήσεις των γονιών τούς...

Στην ελληνική μυθολογία η Θίσβη ήταν θυγατέρα του ποτάμιου θεού Ασωπού και έδωσε το όνομά της στη βοιωτική πόλη Θίσβη, γνωστή ως πατρίδα του Ησιόδου. Η Θίσβη καταδιώχθηκε από τον Πύραμο, που την είχε ερωτευθεί. Οι θεοί τη μεταμόρφωσαν τότε σε πηγή, όπως και τον Πύραμο.

Σύμφωνα όμως με άλλη εκδοχή του μύθου για τον ίδιο έρωτα, όταν η Θίσβη κατάλαβε ότι είχε μείνει έγκυος αυτοκτόνησε.

Τότε ο Πύραμος αυτοκτόνησε και αυτός. Στη συνέχεια οι θεοί έκαναν τον Πύραμο ποταμό και τη Θίσβη πηγή.

Ο Πύραμος διέρρεε τη χώρα των Κιλίκων, ενώ το νερό της Θίσβης γινόταν ρυάκι και συναντούσε τον ποταμό αυτό, όπου και χυνόταν.
Οι Ρωμαίοι παράλλαξαν αυτό τον μύθο, ο οποίος καταγράφηκε από τον Υγίνο (περιληπτικά) και τονΟβίδιο(αναλυτικότερα, στις «Μεταμορφώσεις» του, βιβλίο 4, στ.55-166) ως εξής:
Οι Θίσβη και Πύραμος ζούσαν σε γειτονικά σπίτια (μεσοτοιχία) στη Βαβυλώνα επί βασιλείας Σεμιράμιδοςκαι, καθώς οι γονείς τους τους είχαν απαγορεύσει να παντρευτούν, επικοινωνούσαν από μία ρωγμή στον κοινό τοίχο.

Τελικώς συμφώνησαν πως μια νύχτα θα συναντιόνταν κρυφά στον «Τάφο του Νίνου»,ύψωμα έξω από την πόλη, όπου υπήρχε πηγή και μία μουριά.
Η Θίσβη έφθασε πρώτη εκεί, αλλά κρύφτηκε επειδή είδε μια λέαινα που πήγε να ξεδιψάσει στην πηγή αφού είχε φάει.

Το πέπλο όμως της Θίσβης είχε πέσει κάτω και η λέαινα το έπαιξε και το λέρωσε με το ματωμένο στόμα της. Στο μεταξύ ήρθε ο Πύραμος, είδε τις πατημασιές της λέαινας και το ματωμένο πέπλο, και νόμισε ότι η Θίσβη είχε φαγωθεί από το λιοντάρι.
Γεμάτος απόγνωση και ενοχή επειδή είχε συμφωνήσει να συναντηθούν σε επικίνδυνο μέρος,αυτοκτόνησε με το σπαθί του. Η Θίσβη, όταν βγήκε από την κρυψώνα της και είδε τον Πύραμο νεκρό, αυτοκτόνησε επίσης.

Από τότε τα λευκά μούρα της μουριάς εκείνης κοκκίνησαν από όλο εκείνο το χυμένο αίμα.Καθώς διηγούνται, η τέφρα των δύο εραστών τοποθετήθηκε μέσα στην ίδια υδρία.

Ο Μύθος αυτός έδωσε έμπνευση και στον Σαίξπηρ στο τραγικό έργο του «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» .

Τα πιο όμορφα σοκάκια του κόσμου!

Το καλοκαίρι πλησιάζει και όλες οι μεγάλες τουριστικές ιστοσελίδες κάνουν διάφορα αφιερώματα...

Σε ένα εξ αυτών, που αφορά τα 20 ωραιότερα σοκάκια του κόσμου, φιγουράρουν τρία ελληνικά, εκ των οποίων ένα –αυτό της Σύμης- κατακτά τον τίτλο του πλέον γραφικού.

Οι φωτογραφίες που ακολουθούν κάνουν τον καθένα να θέλει να περιπλανηθεί και να τα περπατήσει ξανά και ξανά.
Απολαύστε τα.

20. Αντίμπ, Γαλλία


19. Χερέθ, Ισπανία

18. Εγκισχάϊμ, Γαλλία

17. Αλμπερομπέλο, Ιταλία

16. Κούντα, Τουρκία

15. Βενετία, Ιταλία

14. Ζιβερνί, Γαλλία

13. Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ

12. Βόννη, Γερμανία

11. Ορβιέτο, Ιταλία


10. Βοστώνη, ΗΠΑ

9. Βίσμπι, Σουηδία

8. Μήθυμνα, Ελλάδα

7. Φριγιλιάνα, Ισπανία

6. Καρταχένα, Κολομβία

5. Παρίσι, Γαλλία

4. Ζαγοροχώρια, Ελλάδα

3. Βαλένθια, Ισπανία

2. Κινσέϊλ, Ιρλανδία

1.Σύμη, Ελλάδα