Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014

Ο φόβος του ερωτεύεσθαι...


 Κλωντ Μονέ, "Γυναίκα με ομπρέλα"
«Μια φορά κι έναν καιρό, σε ένα μακρινό βασίλειο υπήρχε μια κοπέλα. Το όνομά της Σταχτοπούτα, γιατί μάζευε τις στάχτες από το τζάκι του παλατιού και υπηρετούσε τη μητριά και τις κακές αδερφές της, αφού ο πατέρας της που τόσο την αγαπούσε και την προστάτευε είχε πλέον περάσει στο άλλο μονοπάτι της ζωής που λέγεται θάνατος.

Ένα βράδυ ο πρίγκιπας του διπλανού χωριού θα πραγματοποιούσε μία δεξίωση, στην οποία θα διάλεγε τη γυναίκα που θα παντρευτεί. Όλοι πήγαν, μα η Σταχτοπούτα δεν μπορούσε η…καημένη. Τότε όλα συνωμότησαν ώστε να παρευρεθεί κι εκείνη εκεί με τα δανεικά της γοβάκια και το εξ’ουρανού της φόρεμα.

Μα προσοχή! Έπρεπε να γυρίσει πριν τις 12, διότι έπειτα η άμαξα θα μετατρεπόταν σε κολοκύθα και το πανάκριβο ένδυμα σε κουρέλι. Πράγματι απόλαυσε τη βραδιά της χορεύοντας και φλερτάροντας με τον πρίγκιπα, ο οποίος τη λάτρεψε. Πήγε όμως 12 κι εκείνη τρέχοντας να προλάβει το επερχόμενο ρεζιλίκι έχασε το γοβάκι της. Την επόμενη μέρα ο πρίγκιπας δεν ήρθε να την ψάξει, για να της δώσει όρκους αιώνιας αγάπης. Κι η Σταχτοπούτα έμεινε, ψιλοκλαψουρίζοντας, παρέα με τα ποντικάκια δίπλα στην κολοκύθα χωρίς να έχει ζήσει όλα τα καλά που ίσως ήθελε»….

Ο κάθε άνθρωπος κρύβει εσωτερικά έναν «υποσυνείδητο ερωτικό χάρτη», με τη βοήθεια του οποίου το υποκείμενο αναγνωρίζει ανά περίοδο της ζωής του τον κατάλληλο γι ‘ αυτόν σύντροφο. Το άτομο βρίσκεται σε θέση –ασυνείδητα πάντα- να καταλάβει το αντικείμενο εκείνο, το οποίο έχει τις ίδιες ανάγκες μ΄ αυτό, την ίδια προδιάθεση για έρωτα, φόβο, θυμό. Η κατάσταση γνωστή. Αναπαράγουμε τις σχέσεις των γονιών μας, ή /και τις σχέσεις μας με τους γονείς μας ,διαδικασία που όσο κι αν φαίνεται ανόητη, παραμένει αήττητη, πιστή στο χρόνο και τη διάρκειά της. Ερωτευόμαστε τα μάτια που μας θυμίζουν εκείνα που μας πρωτοκοίταξαν, ακανόνιστες κινήσεις, εκφάνσεις, συμπεριφορές, των προτύπων που μας έλεγαν τα πρώτα μας παραμύθια. Ο προσωπικός αυτός τρόπος που επιλέγουμε να προβάλλουμε τα των έσω μας στο άλλο άτομο έγκειται σε έναν κόσμο φανταστικό, ο οποίος έχει πλαστεί κατά τη διάρκεια των παιδικών μας χρόνων, κρίνεται ακατανίκητος και εάν τον παρατηρήσουμε μας ωθεί στη διαμόρφωση μίας αλυσίδας ερωτικών αντικειμένων, τα οποία στη βάση τους θα έχουν –κι ας μη φαίνεται ολοκάθαρα- κοινά χαρακτηριστικά.

Ερωτευόμαστε με πάθος. Τη ζωή μας, τη δουλειά μας, ένα τόπο, ένα γέλιο, μία γεύση. Ερωτευόμαστε εμάς. Ερωτευόμαστε τον ίδιο τον έρωτα. Η δυσκολία όμως δεν έγκειται στα πρώτα, δε φοβόμαστε να ερωτευτούμε κάτι τις το απτό, το άνευ φόβου εγκατάλειψης. Ο τρόμος έγκειται στο να δοθούμε σε κάτι το αέρινο, όπως η ψυχή ενός άλλου ανθρώπου. Η παρελθούσα εγκατάλειψη και προδοσία, η δύναμη που είχε πάνω μας μία πραγματοποιήσιμη απόρριψη, είτε από γονιό προς εμάς, είτε από γονιό προς γονιό, είτε από σύντροφο προς εμάς, μας οδηγεί στη δημιουργία μίας τεχνητής γέφυρας, η οποία όταν θέλουμε ανοίγει για να υποδεχτούμε τον άλλον, όποτε όμως επιλέξουμε κλείνει, ως αυτόματη προστασία της ψυχής. Δεν είναι τυχαίο πως οι άνθρωποι οι πιο φοβισμένοι στον έρωτα είναι και εκείνοι οι πιο πληγωμένοι από αυτόν, είναι και εκείνοι οι πιο αμυντικοί και απροσπέλαστοι, που παρά ταύτα θα δηλώνουν ξανά και ξανά άρνηση αυτών των στοιχείων τους.

Έρωτας είναι κάτι παραπάνω από ένωση σωματική, κάτι παρακάτω από ένωση θεϊκή. Έρωτας σημαίνει συνάντηση δυο ψυχών που χουν ανάγκη να διορθώσουν τα λανθασμένα του παρελθόντος, μα καμιά φορά όσο κι αν προσπαθούν αποτυγχάνουν μπροστά στη δίνη του παιδιού μέσα τους που τους φωνάζει «μη» σε μία ακόμη ενδεχόμενη εγκατάλειψη, σε μία ακόμη ενδεχόμενη αναβίωση του τραύματος. Έρωτας είναι ούτε λίγο, ούτε πολύ, οι προβολές κομματιών του εαυτού μας που δε δυνάμεθα να αναγνωρίσουμε άμεσα, επομένως ως διαδικασία επιλέγουμε να τη βιώνουμε έμμεσα.

Κι εκεί έγκειται και η παγκοσμιότητα του θείου αυτού συναισθήματος, το οποίο ερμηνεύεται μεν, δε παύει να υπάρχει δε. Ο ερωτευμένος, ή δυνάμει ερωτευμένος καλείται να παλέψει με τα φαντάσματα της πρότερης ζωής του και με τα πολλά υποσχόμενα καλά..και κακά που θα φέρει το καινούριο! Το φαντασιωσικό κομμάτι που έχουμε πλάσει, το κομμάτι αυτό ενός άλλου σωτήρα, είναι εκείνο που προσάπτουμε στο ερωτικό αντικείμενο του πόθου κι από φόβο μην εκείνο αποκαλύψει το αληθινό του πρόσωπο και έπειτα μας εγκαταλείψει και μας πληγώσει, αρνούμαστε ακόμη και να το αναγνωρίσουμε, αν όχι μονάχα να το αγγίξουμε.

Δεν είναι τυχαία η άποψη της ψυχανάλυσης που υποστηρίζει πως η απώλεια και το πένθος του συντρόφου ταυτίζεται πολλάκις με τον αποχωρισμό βρέφους-μητέρας έπειτα από τη γέννα. Ξεριζωμός είναι ο έρωτας. Από το μέσα μας, αφού αν θέλουμε να τον βιώσουμε πρέπει να σταθούμε γυμνοί μπροστά στον άλλον και να του γνέψουμε να έρθει, να κάνουμε χώρο να κάτσει κι εκείνος δίπλα. Ο έρωτας, ο πόνος και ο φόβος είναι τα αρχαιότερα αισθήματα. Κι ο έρωτας δεν είναι αίσθημα καθ’αυτός. Η αναγέννησή που τον χαρακτηρίζει όμως είναι. Και νιώθουμε αδύναμοι, νιώθουμε μικροί να καταδεχτούμε να αναγεννηθούμε μέσα από τον άλλον, διότι ορθώς γνωρίζουμε πως η αναγέννηση πηγάζει από τους ίδιους. Μα η δύναμή του πανάρχαια και άπιαστη, μας ωθεί και μας ωθούμε κι εμείς με τη σειρά μας στο να μάθουμε το εγώ και μέσα από το εγώ του άλλου, διότι γνωρίζουμε πως όσες παγίδες κι αν αυτό κρύβει, παράλληλα μας χαρίζει την α-λήθεια.

Η ουσία μας είναι ο έρωτας. Κι εμείς πάμε κόντρα για λόγους εγωιστικούς. Για λόγους παρελθοντικούς. Για λόγους πολλές φορές ακατανόητους. Ο άνθρωπος είναι ολόκληρος ένα κράμα ισορροπίας. Απωθούμε όμως πως καμιά φορά, μόνο χάνοντάς την είναι ελεύθερος να νιώσει και κατ’ επέκταση να ζήσει.

Γι’αυτό η Σταχτοπούτα, από το να κάθεται να θυματοποιείται προσμένοντας, μπορεί απλά να πάει εκείνη να ψάξει το γοβάκι της πίσω στο παλάτι…

Μπορεί μια εξίσωση να θεωρηθεί... έργο τέχνης;

Μαθηματικά! Μπορεί μια εξίσωση να θεωρηθεί... έργο τέχνης; έρευνα που αναδεικνύει την καλλιτεχνική μεριά των μαθηματικών!
Η έρευνα που αναδεικνύει την καλλιτεχνική μεριά των μαθηματικών

Αποτελώντας μια από τις σημαντικότερες επιστήμες, τα μαθηματικά μέσα στα χιλιάδες χρόνια ύπαρξης τους έχουν καταφέρει να... κερδίσουν την αγάπη αμέτρητων ανθρώπων. Ανάμεσα στους αριθμούς, στις εξισώσεις, στους ατελείωτους δύσκολους τύπους μπορεί κανείς να αρχίσει ένα... μεγάλο ταξίδι με στόχο την ανακάλυψη ενός ανεξερεύνητου μέρους του κόσμου των μαθηματικών. Για αρκετούς, το χαοτικό περιβάλλον των μαθηματικών αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση, μια ελκτική δύναμη που τους ωθεί να ασχοληθούν με τους αριθμούς. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος που τα μαθηματικά έχουν τόση μεγάλη απήχηση. Μια έρευνα φρόντισε να αποκαλύψει μια ακόμα «γοητευτική» πτυχή τους, την καλλιτεχνική.

Πως είναι δυνατόν ένας τύπος ή μια εξίσωση να θεωρηθεί έργο τέχνης; Ειδικά για όσους δεν έχουν καλή σχέση με τα μαθηματικά, ένας μεγάλος και ακατανόητος τύπος προκαλεί αποστροφή. Τα ίδια ακριβώς συναισθήματα όμως μπορεί να δημιουργήσει και ένα τραγούδι που δεν... ηχεί καλά στα αυτιά μας. Αν σκεφτούμε τα μαθηματικά καθαρά ως επιστήμη και όχι ως μάθημα που διδασκόμαστε στο σχολείο, τότε μπορούμε πιο εύκολα να ανακαλύψουμε τις όμορφες γωνιές τους. Κινούμενη πάνω σε αυτά τα πλαίσια, η έρευνα του University College του Λονδίνου ανέδειξε την καλλιτεχνική... μεριά των μαθηματικών.

Η γοητεία που μπορεί να προσφέρει ένας καλογραμμένος μαθηματικός τύπος στον ανθρώπινο εγκέφαλο επιβεβαιώνεται πλέον και επιστημονικά. Σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο βρετανικό πανεπιστήμιο απέδειξε πως οι άνθρωποι μπορούν να εκλάβουν μια όμορφη εξίσωση ως ένα αυθεντικό έργο τέχνης. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Σεμίρ Ζέκι του Εργαστηρίου Νευροβιολογίας Wellcome του University College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Frontiers in Human Neuroscience».

Χρησιμοποιώντας την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης, οι ερευνητές μελέτησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα 15 μαθηματικών, την ώρα που αυτοί καλούνταν να δουν 60 εξισώσεις και να τις αξιολογήσουν ως όμορφες ή άσχημες. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η... εμπειρία του «μαθηματικά ωραίου» καταγράφεται στην ίδια συναισθηματική περιοχή του εγκεφάλου, όπου αποθηκεύονται και τα συναισθήματα που προέρχονται από ένα πίνακα ή από ένα τραγούδι.

Με λίγα λόγια, ο εγκέφαλος εκλαμβάνει έναν μαθηματικό τύπο, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα εκλάμβανε και ένα οποιοδήποτε άλλο έργο τέχνης. Αλλωστε στην όψη μιας επιβλητικής εξίσωσης η φαντασία διεγείρεται, πιθανότατα ακόμα παραπάνω από όταν βρισκόμαστε μπροστά από κάποιο πίνακα ζωγραφικής. Ο εγκέφαλος πρώτα «θαυμάζει» αυτό που μόλις έχει καταλάβει και αμέσως μπαίνει στη διαδικασία να το χρησιμοποιήσει για να πάει σε επόμενα βήματα. Το δέος και η διέγερση της φαντασίας είναι στοιχεία που μπορούν να ενισχύσουν τα επιχειρήματα των Βρετανών επιστημόνων.

Αναφερόμενος στην έρευνα που επιμελήθηκε, ο καθηγητής Σεμίρ Ζέκι δήλωσε: «Σε πολλούς από εμάς οι μαθηματικές εξισώσεις φαίνονται ξερές και ακατανόητες, όμως για έναν μαθηματικό μια εξίσωση μπορεί να ενσωματώνει την πεμπτουσία της ομορφιάς. Η ομορφιά μιας εξίσωσης μπορεί να προέρχεται από την απλότητά της, τη συμμετρία της, την κομψότητά της ή την έκφραση μιας αναλλοίωτης αλήθειας. Για τον Πλάτωνα, η αφηρημένη ποιότητα των μαθηματικών εξέφραζε το αποκορύφωμα της ομορφιάς».

Αν όμως ένας άνθρωπος δεν μπορεί να αντιληφθεί την πραγματική αξία ενός τύπου τότε πως μπορεί να τον θεωρήσει έργο τέχνης; Η έρευνα του πανεπιστημίου του Λονδίνου δεν περιορίστηκε σε ένα μόνο πείραμα. Σε δεύτερο βήμα, την θέση των 15 μαθηματικών πήραν άτομα που δεν είχαν ιδιαίτερα καλή σχέση με τους αριθμούς. Ωστόσο, τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με την πρώτη φορά. Τα συναισθήματα που προκαλούνταν μπορεί να μην ήταν τόσο έντονα, όμως η εγκεφαλική αντίδραση παρέμενε παρόμοια. Ακόμα και να μην καταλάβαινε κάποιος το βαθύτερο νόημα ενός τύπου, μπορούσε να αντιληφθεί τη σημασία του αλλά και την... καλλιτεχνική του πτυχή.

Είναι απλά ντροπή ή κοινωνική φοβία;

Πολλοί άνθρωποι πάσχουν από κοινωνική αγχώδη διαταραχή, γνωστή και ως διαταραχή κοινωνικού άγχους ή κοινωνική φοβία, αλλά είτε δεν το ξέρουν, είτε υπομένουν στωικά την κατάστασή τους χωρίς να αναζητούν βοήθεια από κάποιο γιατρό ή ψυχολόγο.

Μια νέα αμερικανοβρετανική επιστημονική έρευνα (με ελληνική συμμετοχή) για πρώτη φορά συνέκρινε άμεσα τις δύο κυριότερες θεραπευτικές προσεγγίσεις για την εν λόγω διαταραχή, δηλαδή την ψυχοθεραπεία και τη φαρμακοθεραπεία, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η πρώτη υπερτερεί σε αποτελεσματικότητα, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο.

Οι ερευνητές της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, μαζί με συναδέλφους τους των πανεπιστημίων Οξφόρδης και University College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ψυχιατρικής "Lancet Psychiatry", συνέλλεξαν και αξιολόγησαν (μετα-ανάλυση) στοιχεία από 101 κλινικές δοκιμές διεθνώς, οι οποίες αφορούσαν συνολικά 13.164 ασθενείς.

Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν εκδηλώσει σοβαρή και μακρόχρονη κοινωνική αγχώδη διαταραχή. Από αυτούς, οι 9.000 περίπου είχαν πάρει είτε κανονικά φάρμακα είτε ψευδο-φάρμακα (πλασέμπο), ενώ οι υπόλοιποι είχαν κάνει κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία. Μερικοί ασθενείς είχαν συνδυάσει και τις δύο θεραπευτικές μεθόδους.

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι, ενώ τα φάρμακα (κυρίως αντικαταθλιπτικά) αποτελούν την πιο συνηθισμένη θεραπεία που προτείνεται από τους γιατρούς και ακολουθείται από τους ασθενείς, στην πραγματικότητα η ψυχοθεραπεία, ιδίως η γνωστική (ή γνωσιακή) - συμπεριφορική, είναι περισσότερο αποτελεσματική.

Επιπλέον, αντίθετα με την φαρμακοθεραπεία, έχει πιο διαρκή αποτελέσματα μετά το τέλος της θεραπείας.

Η κοινωνική φοβία συνήθως ξεκινά στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Είναι μια διαταραχή σοβαρότερη από την απλή ντροπή, καθώς ο πάσχων νιώθει έντονο φόβο κατά τις κοινωνικές επαφές του, με συνέπεια να τις αποφεύγει όλο και περισσότερο και τελικά να απομονώνεται κοινωνικά.

Αρκετοί ασθενείς δυσκολεύονται να έχουν φίλους, να σπουδάσουν, να εργαστούν, ακόμη και να βγουν από το σπίτι τους.

Σε πιο ήπιες περιπτώσεις, αισθάνονται ένα συνεχές άγχος ακόμη και στην προοπτική κάποιας κοινωνικής επαφής, πράγμα που υπονομεύει την ποιότητα της ζωής τους.

«Τα καλά νέα από την μελέτη μας είναι ότι η κοινωνική αγχώδης διαταραχή είναι θεραπεύσιμη. Τώρα που ξέρουμε τι φέρνει καλύτερο αποτέλεσμα, πρέπει να βελτιώσουμε τη δυνατότητα πρόσβασης στην ψυχοθεραπεία όσων υποφέρουν», δήλωσε ο επικεφαλής της έρευνας.

Εκτιμάται ότι έως το 13% των Ευρωπαίων και Αμερικανών έχουν τη συγκεκριμένη διαταραχή, που δυσκολεύει τη ζωή τους. Οι περισσότεροι ποτέ δεν κάνουν την παραμικρή θεραπεία, ενώ όταν κάνουν, συνήθως καταφεύγουν στα φάρμακα που είναι η εύκολη λύση, λόγω και της έλλειψης αρκετών εξειδικευμένων ψυχοθεραπευτών στη συγκεκριμένη πάθηση.

Η νέα μελέτη έδειξε ότι ούτε ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας και φαρμακοθεραπείας είναι καλύτερος από τη σκέτη ψυχοθεραπεία. Από τις διάφορες μορφές ψυχοθεραπείας που δοκιμάστηκαν στις κατά καιρούς κλινικές δοκιμές, η τελική «ετυμηγορία» είναι ότι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι η καλύτερη γι’ αυτή την περίπτωση.

Χωρίς να παίρνει πολύ χρόνο (όπως π.χ. η κλασική ψυχανάλυση), εστιάζει την θεραπευτική διαδικασία στους παράλογους φόβους του ασθενούς και στις εδραιωμένες σκέψεις, αισθήματα και συμπεριφορές του, που τον εγκλωβίζουν ξανά και ξανά στην ίδια ψυχοπαθολογία.

Στη συνέχεια, με πρακτικά σταδιακά βήματα, η γνωσιακή - συμπεριφορική θεραπεία εκθέτει σιγά - σιγά τον ασθενή σε νέες καταστάσεις και εμπειρίες, έτσι ώστε αυτός να μάθει να ξεπερνά το άγχος και τις φοβίες του, κάθε φορά που συναντά ανθρώπους.

Από την άλλη, σύμφωνα με τους ερευνητές, για όσους δεν θέλουν να κάνουν ψυχοθεραπεία ή δεν βρίσκουν τον κατάλληλο ψυχοθεραπευτή, τα πιο σύγχρονα συνταγογραφούμενα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, οι «επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης» (SSRIs), είναι αποτελεσματικά.

Όμως, όπως προειδοποιούν, η φαρμακοθεραπεία μπορεί να έχει παρενέργειες, ακόμη και σοβαρές, ενώ δεν «δουλεύει» εξίσου για όλους τους ασθενείς, ούτε η βελτίωση των συμπτωμάτων διαρκεί πολύ, αφότου οι ασθενείς σταματούν να παίρνουν τα χάπια τους.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι τα φάρμακα παραμένουν σημαντικό μέρος του θεραπευτικού «οπλοστασίου», όμως θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως δεύτερη επιλογή, κυρίως όταν κάποιος ασθενής δεν θέλει την ψυχοθεραπεία ή δεν ανταποκρίνεται καλά σε αυτήν.

Τα γράμματα Ύψιλον και Έψιλον, και η σχέση τους με τα Ελευσίνια μυστήρια

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα και Αριστοτέλη τα γράμματα χωρίζονται σε τρείς κατηγορίες:   

Α) Ήχοι και εικόνες που οφείλονται στο φυσικό ανθρώπινο περιβάλλον, γεωγραφικός και φυσικός χώρος ( κλίμα - χλωρίδα - πανίδα).
Β) Ήχοι και εικόνες που προεκλήθησαν από τις δραστηριότητες (έργα) του ανθρώπου (εργαλεία-όπλα- εκμετάλλευση φυσικών πηγών κ.α.).
Γ) Ήχοι και εικόνες που οφείλονται στις υποστάσεις τους.

Επ’ ευκαιρίας της πρό ημερών Φθινοπωρινής Ισημερίας η οποία συνέπεφτε στην αρχαιότητα με τις σεπτές και άρρητες τελετουργίες ων Ελευσινίων μυστηρίων, όπως επίσης και των πρόσφατων πρώτων βροχών, στο παρόν άρθρο θα κάνω (όπως υποσχέθηκα), μία απόπειρα ερμηνείας των γραμμάτων Ύψιλον και Έψιλον.

Το γράμμα Ύψιλον συνδέεται τόσο με τα Υγρά και την βροχή, όσο και με την λέξη που αναφωνούσαν οι μύστες στα Ελευσίνια : “ΥΕ - ΚΥΕ”. Το ΥΕ (βρέξε) απευθυνόταν στο Δία, ενώ το ΚΥΕ (κυοφόρησε) στη Δήμητρα...


Το γράμμα Ύψιλον είναι το 20ο γράμμα του Ελληνικού αλφαβήτου και το 22ο του αρχαίου Ελληνικού (το οποίο είχε 28 γράμματα ένα για κάθε σεληνιακό μήνα). Τα τέσσερα γράμματα τα οποία δεν έχουν συμπεριληφθεί στο νέο αλφάβητο των 24 γραμμάτων είναι, το Στίγμα (ς) το Δίγαμμα (F) – και τα δύο - στην 6 (στ) θέση, το Kόππα (Q) στην 18η, και το Σανπί στην 27η.

Το γράμμα Ύψιλον ως σχήμα υποδυκνύει την κοιλότητα, όπου συγκρατούνται τα υγρά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο λέξεις που περιέχουν το γράμμα αυτό, σχετίζονται με το κοίλο ή το κυρτό σχήμα είτε με τα υγρά, όπως λ.χ Υγρό, Ύδωρ, Υάδες (βροχή), Υδρία, Υδρα Ύδρευσις, Ρύσις, Ρυνική κοιλότητης, Κύπελλο, Χύτρα, Υδρώτας, ψύχος, ψυχή, κύπελλο κ.λ.π . Φυσικά δεν είναι τυχαίο πως το γράμμα Ύψιλον το συναντάμε και ως Μινωικό ιδεόγραμμα όπου επίσης σήμαινε Υγρό.

Ας δούμε τώρα τι μας αποκαλύπτει η αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία και μυσταγωγία σχετικά με το Ύψιλον. Σύμφωνα με την ‘μυστική’ διδακαλία του Πυθαγόρα, οι δύο κεραίες του γράμματος ( Υ ) συμβολίζουν τις δύο διαφορετικές οδούς της αρετής και την κακίας. Η προς τα δεξιά κεραία οδηγεί στην Αρετή στα Ηλύσια Πεδία, στην πύλη της Σελήνης που είναι στραμμένη προς τον Ήλιο και χαρίζει την Απολλώνια νίκη, την Ευδαιμονία, και έχει ως έπαθλο τον στέφανο της Αρετής. Η αριστερή στην Κακία στην Άβυσσο, στην πηγή της λήθης, στις πύλες της σελήνης που στρέφονται στην Γη, στα πεδία της Περσεφόνης η οποία μας προετοιμάζει για την κάθοδο πρός την Ύ - λη.

 Ο Πρόκλος αναφέρει ότι το γράμμα Ύψιλον αντιστοιχεί στον αριθμό 400 και ότι η λέξη Ψυχή βρίσκεται ανάμεσα στο ψυχρό Ψ και στο θερμό γράμμα Χ, γεγονός που δείχνει ότι η ψυχή είναι μία μεσότης μεταξύ δύο μερών του ‘κοσμικού νού και της ‘μεριστής ουσίας’, και ότι η ουσία της ψυχής ανατείνει σε δύο μέρη. Για αυτό αποκάλεσαν το γράμμα αυτό Φιλόσοφο...!

Θα μπορούσαμε λοιπόν να υποστηρίξουμε πως το Ύψιλον συμβολίζει την κάθοδο του πνεύματος στην Ύλη, καθώς η ατομική ψυχή αποσπάται από την κοσμική, και εξατομικεύεται εισερχόμενη σε υλική ύπαρξη. Για να δώσουμε ένα παράδειγμα η ψυχή προσομοιάζεται με την σταγόνες της βροχής που φεύγουν από την πηγή τους, το σύννεφο.

Όπως ανέφερα παραπάνω, κατά την διάρκεια των Ελευσινίων μυστηρίων οι μύστες αναφωνούσαν : “ΥΕ (βρέξε) - ΚΥΕ(κυοφόρησε) ”. Βλέπουμε πως το Ύψιλον σχετίζεται και συνδιάζεται με το γράμμα Έψιλον (εκτός του ότι είναι τα δύο μοναδικά ψιλά γράμματα της αλφαβήτου), ένα άλλο εξαιρετικά συμβολικό και σημαντικό γράμμα. Το Έψιλον όπως γνωρίζουμε βρισκόταν στην κορυφή του αετώματος της κεντρικής ανατολικής πύλης του ναού του Απόλλωνα στους Δελφούς , μαζί με το “ΓΝΩΘΙ ΣΕΑΥΤΟΝ” στην κάτω αριστερή γωνία, και το “ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ” στην κάτω δεξιά του ιδίου αετώματος.


Το Έψιλον είναι το πέμτο γράμμα του Ελληνικού αλφαβήτου. Είναι προφανές πως το Δελφικό Έψιλον σχετιζόταν με την μύηση και την ‘φώτιση’ του ανθρώπου, ο οποίος αναγνώριζε στο σχήμα του:

Α) την ένωση στον μικρόκοσμο του άνθρωπου, της ύλης της ψυχής και του πνεύματος και στον μακρόκοσμου της θεικής κοσμογονικής Τριαδικότητας (τρεις παράλληλες γραμμές ενωμένες),αλλά και ως αριθμού:
Β) τα πέντε κοσμογονικά στοιχεία Γη, Αέρας, Νερό, Πυρ και τον Αιθέρα (πεμπτουσία).

 To Έψιλον ως αριθμός (πέντε) λέγεται και ‘φύσις’, διότι με τον πολλαπλασιασμό με τον εαυτό του, τελειώνει πάντα στον εαυτό του. Κατά τον ίδιο τρόπο και η φύση – πού από το σπόρο μετά από διάφορες μεταμορφώσεις, αποδίδει πάλι σπόρο – πάντα τελειώνει στον εαυτό της. Όταν δε το πέντε (Ε) προστίθεται στον εαυτό του, γεννά εκ περιτροπής ή τον εαυτό του ή την δεκάδα, κι αυτό γίνεται επ’ άπειρον. Η ένωση λοιπόν της Πεντάδος (Έψιλον) με τον εαυτό της δεν γεννά τίποτε ατελές ή αλλιώτικο, αλλ’ έχει καθορισμένες μεταβολές. Γεννά ή τον αριθμό τού είδους της ή τον τέλειο αριθμό. Εδώ ακριβώς βρίσκεται το κοινόν με τον Απόλλωνα, γιατί ο Θεός υμνείται ως ζωοδότης αιώνιος, και άφθαρτος από την ίδια του την φύση.

Το Έψιλον ως σχήμα έχει τρείς παράλληλες γραμμές συμβολίζοντας το Τρισυπόστατου του Θείου ενωμένα ( ώσις πρό τό ΕΝ - ώθηση προς τή Θεία Νόηση), ίσως γι’ αυτό αφιερώθηκε, μαζί με τα παραγγέλματα ‘Γνώθι σ’αυτόν’ και ‘Μηδέν Άγαν’, που αφορούν την συνειδητή ανθρώπινη προσπάθεια υπέρβασης του εγωκεντρισμού και της προσκόλησης στα ανθρώπινα πάθη. 

Αυτό το στοιχείο της Ένωσης του Ανθρώπου με το Θείο, συνηγορεί προς την ονομασία ‘Γάμος’ (ένωση), που έδωσαν στο Έψιλον, οι Πυθαγόρειοι. Περιττό να αναφερθεί πως ο Ιερός γάμος ήταν ένα από τα σημαντικά δρώμενα των Ελευσινίων μυστηρίων. Από τα παραπάνω μπορούμε να αντιληφθούμε πως σχετίζονται τα γράμματα και οι φράσεις που αυτά συνθέτουν με τις Ελευσίνιες τελετουργίες... Το Έψιλον συμβόλιζε το Θείο ενώ το ύψιλον την κάθοδο του Θείου σπινθήρα στην ύλη.

Ας συνεχίσουμε όμως μόνο με το Ύψιλον πρός το παρόν.

Στην Αλχημεία το γράμμα Ύψιλον αντιπροσωπεύει τον Ερμαφρόδιτο συμβολίζοντας το θετικό και το αρνητικό, το άρρεν και το Θήλυ. Αστρολογικά το γράμμα Υ συνδέεται με ζώδιο του Υδροχόο και την Θεά Ηρά, καθώς ο Υδροχόος είναι γνωστός και ως «αστήρ της Ήρας».     

Το γράμμα Ύψιλον συμβολίζει επίσης το σταυροδρόμι ή το τρίστρατο κατά την Λαική παράδοση. Τα τρίστρατα στις εσωτερικές παραδόσεις των αρχαίων λαών έχουν σχέση με τις π - ύλες (πέρασμα στην ύλη) , μεταβάσεις δηλαδή συνείδησης από ένα επίπεδο σε άλλο, με Θεούς που κρατούν κλειδιά για να ανοίξουν αυτές τι πύλες, όπως η Εκάτη η Άρτεμις, η Περσεφόνη που άνοιγε με τα κλειδιά τις τέσσερις εποχές, τα Ηλιο- στάσια και τις Ιση- μερίες. Ο Πλάτωνας αναφέρει στον Γοργία πως στα τρίστρατα δικάζουν οι Θεοί τους ανθρώπους μετά τον θάνατο, κρατώντας τα κλειδιά των Ουράνων πυλών. Εκεί αναμένουν ο Μίνωας ο Ραδάμανθης και ο Αιακός για να δικάσουν τους νεκρούς και να τους οδηγήσουν ανάλογα με τις πράξεις τους στους δύο δρόμους , σε αυτόν που οδηγεί στα Ηλύσια πεδία και στον άλλο που οδηγεί στα Τάρταρα.

Τα τρίστρατα και οι διχάλες έχουν σχέση με τον Θεό Ερμή, τον προστάτη των Φιλοσόφων με το κηρύκειο του, το οποίο συμβολίζει την ζεύξη των αντιθέτων, και το οποίο κρατά ως Ψυχοπομπός, επαναφορέας των ψυχών στην πηγή από την οποία προήλθαν.

Το δισκοπότηρο επίσης έχει το σχήμα του Ύψιλον, και συμβολίζει τα ύδατα της ζωής, την πηγή της ζωής και την Αθανασία, το κύπελλο του μυστικού Δείπνου.
Το δισκοπότηρο συμβολίζει το ύδωρ - νερό, το οποίο είναι ένα θηλυκό στοιχείο. Το δισκοπότηρο μοιάζει με την μήτρα της γυναίκας και ως εκ τούτου θεωρείται ότι είναι το σύμβολο της αναπαραγωγικής λειτουργίας των θηλέων και της πηγής της ζωής. Πρόκειται για ένα σφαιρικό σύμβολο γονιμότητας, δώρο μιας γυναίκας για κυοφορία και δημιουργία της ζωής.

Σε όλες τις θρησκείες το Δισκοπότηρο είναι το σύμβολο που ενώνει το φυσικό μας κόσμο με το Θείο Πνεύμα, για τον λόγο αυτό σωστά το αποκαλούμε το δοχείο της ανάμειξης, καθώς μέσα σε αυτό ενώνεται η ατομική ψυχή με την κοσμική, το εφήμερο με το αιώνιο.

Το μυστήριο του Δισκοπότηρου βρίσκεται κρυμμένο μέσα μας. Είναι αυτό που προκαλεί την επιθυμία αναζήτησης του πνευματικού μας λίκνου, και της πληρότητας. Η αναζήτηση του δισκοπότηρου συμβολίζει την ενάρετη ζωή, την αναζήτηση της αρμονίας, την επιστροφή στον Παράδεισο, το πνευματικό κέντρο του ανθρώπου και του σύμπαντος, ακολουθόντας το σύμβολικό δρόμο της μύησης μέσω δοκιμασιών και αντιμετώπισης θανάτου στην έρευνα για το κρυμμένο νόημα και το μυστήριο της ζωής.

Στον Χριστιανισμό, το δισκοπότηρο είναι το σύμβολο της Θείας Κοινωνίας όπως ήταν το κρασί που συμβολίζει το αίμα του Χριστού, ενώ στην Αλχημεία το Άγιο Δισκοπότηρο αφορά την αναζήτηση της Φιλοσοφικής Λίθου, συμβολίζοντας την ένωση με το θείο και τη μεταμόρφωση των στοιχείων...

Αναζητώντας και Φιλοσοφώντας λοιπόν, ίσως καταφέρουμε να κατακτήσουμε την ΕΥ- δαιμονία, την οποία πολλοί αναζήτησαν ελάχιστοι όμως κατέκτησαν.....!

Δε χρειάζεται άγχος, μόνο ένας μεγεθυντικός φακός!

«Πρέπει να σκέφτεστε μεγάλα πράγματα όσο κάνετε μικρά πράγματα, έτσι ώστε τα μικρά πράγματα να πηγαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση».
Alvin Toffler


Θα συμφωνείτε ότι η καλύτερη κατάσταση για να πράττουμε, είναι όταν σκεφτόμαστε όσο πιο λίγο γίνεται. Αν προηγείται η σκέψη και η απόφαση και η πράξη ακολουθεί, τότε ιδανικό θα ήταν να κάνουμε πράγματα και να μη σκεφτόμαστε! Για να είμαστε και δίκαιοι, δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο να σταματήσεις να σκέφτεσαι. Είναι ανθρωπίνως αδύνατο.
Αφού σκεφτήκαμε καλά κάτι και μετά το αποφασίσαμε, περνάμε στην πράξη. Εκεί είναι που όλα θα φανούν, εκεί είναι που όλα είναι και φαίνονται εντελώς διαφορετικά! Αν δε γίνεται να καταλαγιάσουμε τις συνεχείς ανησυχίες και αμφιβολίες για το αν κάνουμε κάτι καλά και κυρίως για το αν τελικά θα ολοκληρωθεί έτσι όπως το θέλουμε, καλό είναι να θεωρήσουμε «μικρό» ό,τι κάνουμε μπροστά σε κάτι μεγαλύτερο που φανταζόμαστε. Μέσα στη σκέψη μας, έχουμε τον μεγεθυντικό φακό που δίνει μεγαλύτερη διάσταση σε αυτό που κάνουμε. Αν θεωρήσουμε το καθετί «μικρό» που γίνεται ως χαμηλής σημασίας, τότε κάνουμε ένα τεράστιο λάθος. Δεν πρέπει να υποτιμούμε τίποτε! Η χρήση του μεγεθυντικού φακού, δεν έχει στόχο να μεγαλώσει το βάρος μέσα μας, ούτε να μας αγχώσει. Κάθε άλλο…

Αν πας σε ένα βουνό και κοιτάξεις προς τα κάτω, δε θα δεις τη μικρή πέτρα που στέκεται εκατοντάδες μέτρα χαμηλά. Αν όμως σου πει κάποιος «Κοίτα το απέναντι βουνό», τότε θα το προσέξεις. Το να μεγεθύνουμε λίγο τα πράγματα, όταν θέλουμε να τα προσέξουμε καλύτερα και να έρθουμε πιο κοντά σε αυτά, είναι γνώση και όχι άγχος. Άλλο πράγμα να μεγαλώνω προβλήματα και να υπερβάλλω καταστάσεις και άλλο να βάζω γυαλιά για να δω κάτι καλύτερα. Αν υπολογίζουμε κάτι σαν «μεγάλο πράγμα», του δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή και έτσι μπορούμε να το κυνηγήσουμε πιο αποφασιστικά. Μπορώ να βρω και άλλη μια αιτία για την οποία πρέπει να δικαιολογήσουμε τον Alvin Toffler. Αν ακολουθούμε ένα σχέδιο για να πετύχουμε ή να λύσουμε κάτι, το πιο κουραστικό από όλα, είναι όταν καλούμαστε να ακολουθήσουμε κατά γράμμα μια διαδικασία. Ταλαιπωρούμαστε και διαμαρτυρόμαστε καθώς δεν μπορούμε να αποφύγουμε πράγματα τα οποία τα θεωρούμε κουραστικά, ανούσια και ανιαρά. Βεβαίως και είναι πολλές διαδικασίες ανιαρές. Όμως πρέπει να γίνουν, αν θέλουμε να πετύχουμε τον τελικό μας στόχο.
Όταν «φουσκώνουμε» λίγο τα πράγματα, τους δίνουμε μια ιδιότητα αγωνίας, κάτι που μας ενεργοποιεί το ένστικτο που έχουμε όταν βλέπουμε θρίλερ. Γινόμαστε πιο συγκεντρωμένοι και επαγρυπνούμε προκειμένου να δούμε με άλλο μάτι τις βαρετές διαδικασίες. Κάνουμε τη ζωή μας λίγο πιο περιπετειώδη…Μην ξεχάσουμε και την αυτοπεποίθηση! Όταν κάνουμε τη ζωή μας «λίγο πιο δύσκολη», -έστω στο μυαλό μας- η επιτυχία μας είναι νικήτρια απέναντι και σε αυτές τις δυσκολίες. Η αποφασιστικότητα μαζί με την αυτοπεποίθηση, μας δημιουργούν την κατάλληλη διάθεση για να συνεχίσουμε να περατώνουμε το σχέδιό μας.
Δε λέμε κάτι άλλο από το να κοιτάμε λίγο και τις λεπτομέρειες, σα να…μην είναι λεπτομέρειες.Χρειάζονται και αυτές τη σημασία τους και λίγη προσοχή παραπάνω σε αυτές, μπορεί να τις «πείσει», να μη μας κάνουν χαλάστρα σε κάτι που θέλουμε πολύ. Αυτό που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να ξεχνάμε, είναι η προσοχή που χρειάζεται, ακολουθώντας κάτι τέτοιο. Λίγη παραπάνω διάθεση «μεγαλοποίησης» των πραγμάτων, μπορεί να μας ωθήσει σε εμμονές, σε γκρίνια και σε κακή σχολαστικότητα. Όλα τα πράγματα χωράνε για να κάνουμε καλή τη ζωή μας, αρκεί να προσέξουμε τη δοσολογία…

Ταινία για την χειραγώγηση της σκέψης

Ταινία μικρού μήκους για την χειραγώγηση της σκέψης

bad_math_225_wallpaper_i7wo4Ο σημαντικός Ιρανός καλλιτέχνης Μπαμπά Ανβάρι στη μικρού μήκους ταινία του «Two & Two» σκιαγραφεί με συγκλονιστικό τρόπο την απόπειρα χειραγώγησης της σκέψης και την επιβολή της εξουσίας με κάθε κόστος.
Βασιζόμενος στα γραπτά του Τζόρτζ Οργουελ, ο οποίος στο «1984» έγραφε ότι «ελευθερία είναι να μπορείς να πεις ότι 2 +2 = 4» ο Ανβάρι αντιστρέφει στην πρόσθεση και παρουσιάζει το πως πραγματοποιείται με τη βία η χειραγώγηση της σκέψης.
Η ταινία διαδραματίζεται σε ένα σχολείο όπου κάποια μέρα οι κανόνες αλλάζουν και 2+2 κάνει πια 5 και κανείς δεν έχει δικαίωμα να το αμφισβητήσει.

Τι θα γίνει όμως όταν ένα από τα παιδιά το αμφισβητήσει; Η ταινία προτάθηκε για Bafta καλύτερης μικρού μήκους ταινίας.
«Το κίνητρο μου ήταν η ταινία να αναζητήσει την επιθυμία που οδηγεί τους ανθρώπους να αμφισβητήσουν μία δεσποτική κατάσταση», δήλωσε ο Ιρανός σκηνοθέτης.

Τσιγάρο και καφές αταίριαστο ζευγάρι

smokeΕίναι από τους συνδυασμούς που κάθε καπνιστής απολαμβάνει με τη ψυχή του. Οταν η κούπα του καφέ εμφανιστεί μπροστά του, αμέσως το χέρι κάνει ασυναίσθητη κίνηση προς τη τσέπη με τα τσιγάρα. Όσο καλά συνδυασμένες και να είναι όμως οι δύο συνήθειες, όσο απολαυστικός μπορεί και να είναι για κάποιους ο συνδυασμός τζούρας και γουλιάς, καφές και κάπνισμα μάλλον δεν τα πάνε και τόσο καλά.

Για την ακρίβεια, αν κάποιος ήταν πραγματικός φαν του καφέ τότε, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Chemosensory Perception, θα πρέπει να σταματήσει το κάπνισμα. Η ιδιαίτερη γεύση του καφέ, αυτή που τον έχει κάνει το πιο διαδεδομένο ρόφημα παγκοσμίως, αλλοιώνεται σημαντικά με τη διαδικασία του καπνίσματος, όπως καταλήγει η έρευνα του περιοδικού.

Μπορεί λοιπόν να υπάρχει η εντύπωση ότι ο δημοφιλής συνδυασμός τσιγάρου και καφέ είναι ιδανικός όμως σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, νικοτίνη και καφεΐνη τελικά δεν είναι και τόσο «φιλικές» ουσίες. Στο πείραμα που πραγματοποιήθηκε έλαβαν μέρος 451 υπάλληλοι νοσοκομείων του Παρισιού, οι οποίοι χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Η πρώτη ήταν η ομάδα των καπνιστών, η δεύτερη αυτών που το είχαν κόψει και η τρίτη όσων δεν κάπνιζαν ποτέ στη ζωή τους.

Το αποτέλεσμα έδειξε πως ο καπνός του τσιγάρου είναι ικανός να αλλοιώσει σημαντικά τη πικρή γεύση της καφεΐνης. Πίνοντας καφέ ίδιας πυκνότητας, οι καπνιστές αντιλαμβάνονταν λιγότερο την αίσθηση του καφέ σε σχέση με τους υπόλοιπους. Ακόμα και όσοι είχαν σταματήσει το κάπνισμα όμως, δεν απολάμβαναν το καφέ το ίδιο με αυτούς που δεν κάπνιζαν ποτέ.

Ως συνέχεια των αποτελεσμάτων της έρευνας, οι επιστήμονες εστίασαν στο κατά πόσο το τσιγάρο επηρεάζει την γενικότερη αίσθηση των τεσσάρων βασικών γεύσεων. Οι έρευνες κατέληξαν εκ νέου σε αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος. Γλυκά, ξινά , πικρά και αλμυρά δεν έχουν τον ίδιο αντίκτυπο στον ουρανίσκο του καπνιστή. Ειδικότερα, ένας στους τέσσερις καπνιστές έχουν σημαντικό πρόβλημα γεύσης, ενώ το αντίστοιχο πρόβλημα ισχύει και για όσους έχουν σταματήσει το κάπνισμα, σε μικρότερο όμως βαθμό.

Η υπεύθυνη της έρευνας Δρ Νέλι Τζέικομπ, σε δηλώσεις της σχετικά με το θέμα τόνισε: «Αξίζει να μελετηθεί παραπάνω η σχέση του καπνίσματος με την αίσθηση της γεύσης. Πρέπει να δούμε κατά πόσο το τσιγάρο επηρεάζει τις χημειο – αισθητηριακές αντιλήψεις του οργανισμού. Αν τα δείγματα είναι αληθινά, βρέθηκε άλλος ένας λόγος να σταματήσουμε το κάπνισμα.»

Ανθρωπος ένα παράσιτο στην γη

«Η ευφυία του Διαβόλου αποδεικνύεται από το γεγονός ότι μέσα στην πλειάδα των “ανταρσιών”
που ήδη ξεπροβάλλουν από το Ηνωμένο Ανθρώπινο Σύμπαν, όλες εκτός από ΜΙΑ τον εξυπηρετούν.

Σε οποιαδήποτε “ανταρσία” – πρέπει να το τονίσουμε αυτό – ο Διάβολος βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά.
Συνειδητοποιούμε τη διάσταση της δύναμής του όταν καταλάβουμε ότι σε θέματα “κυριαρχίας”
βρισκόμαστε τουλάχιστον δύο παρτίδες πίσω»
Μωρίς Νταντέκ



ΕΞ ΟΝΥΧΩΝ ΤΟΝ (ΧΑΜΑΙ)ΛΕΟΝΤΑ

- το ακόμη ανεξήγητο του Κόσμου - το ένα ζώο που τρώει το άλλο  -  οι φρικαλεότητες του Κολοσσαίου – η λέπρα που σαπίζει το σώμα ζωντανό – οι στρατιές των ταλαίπωρων ευνούχων – οι αμέτρητοι νεκροί στα θεμέλια του Μεγάλου Σινικού Τείχους – οι μαζικές ανθρωποθυσίες των Αζτέκων για να μη σβήσει ο ήλιος – οι αφόρητοι πόνοι της γέννας – οι μέχρις εσχάτων πόλεμοι μελισσών και σφηκών και διαφόρων «φυλών» μυρμηγκιών – τα οστά από τους ελέφαντες του στρατού του Αννίβα στα παγωμένα ύψη των Άλπεων – τα βρώμικα οικογενειακά μυστικά – οι απανθρακωμένοι αγκαλιασμένοι νεκροί της Πομπηίας

– τα δεκάδες εκατομμύρια νεκρών της επιδημίας του Μαύρου Θανάτου στην Ευρώπη και η αλλοφροσύνη των ζωντανών  – το μέλι του έρωτα που γίνεται κεντρί κι ο πόλεμος των δύο φύλων – οι Βίκινγκς που λεηλατούσαν ανελέητα επί αιώνες την Ευρώπη – τα εκατοντάδες μαρτυρικά θύματα του Κυανοπώγωνα – η αιματοβαμμένη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου – οι χιλιάδες παλουκωμένοι του Βλαντ Τέπες – ο ακούραστος Εκατονταετής Πόλεμος – τα 30 και πλέον εκατομμύρια πτώματα των αιμοσταγών ορδών των Μογγόλων

- τα φρικαλέα βασανιστήρια της Ιεράς Εξέτασης και οι καμένοι ζωντανοί για «μαγεία» – το εφιαλτικό δουλεμπόριο – το σύνδρομο του Ιάγου: «τι θα ήμουν αν δεν κατηγορούσα;» – οι 500.000 νεκροί της Μεγάλης Στρατιάς του Ναπολέοντα στις παγωμένες στέπες της Ρωσίας – οι έντεκα  κατακρεουργημένες γυναίκες από τον Τζακ τον Αντεροβγάλτη – τα 6 εκατομμύρια νεκρών Κονγκολέζων  του βασιλιά Λεοπόλδου Β΄ του Βελγίου – οι στρατιώτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου χωμένοι για τέσσερα χρόνια μέσα στα λασπωμένα ορύγματα σαν τα ποντίκια – το σύνδρομο της Μήδειας – το αποτρόπαιο φαινόμενο Χίτλερ – ο κομμουνιστικός τρόμος, οι Δίκες της Μόσχας και τα γκούλαγκ – η φράση του Στάλιν, «ένας θάνατος είναι τραγωδία, ένα εκατομμύριο θάνατοι είναι στατιστική» – η αιώνια κι αιματηρή βεντέτα υαινών και λιονταριών – η πρωτοφανής βαρειά βιομηχανία θανάτου των ναζί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης – το τοπίο μετά την τιτάνια μάχη του Κουρσκ – η πυρηνική Αποκάλυψη στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι – τα 50 εκατομμύρια νεκροί του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου  –  οι αναρίθμητες βασανισμένες κι ακρωτηριασμένες στρατιές των πειραματόζωων – τα δεκάδες θύματα του δολοφόνου-κανίβαλου Αντρέι Τσικατίλο – κλπ., κλπ., κλπ. Κακώς ήρθατε στον πλανήτη Γη!


Δεν επιλέγουμε την κοινωνία στην οποία γεννιόμαστε. Αυτή η κοινοτυπία βρίσκεται στη βάση πολλών προβλημάτων για τους ανθρώπους. Αυτά τα προβλήματα είναι μερικές φορές τόσο σημαντικά που τελικά επιλέγουμε να ζήσουμε σ’ αυτή την κοινωνία χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι πρόκειται απλά για μια επιβίωση σ’ ένα γραμμικό τμήμα του χρόνου που στερείται την ελευθερία της σκέψης. Έτσι ο κόσμος μεταμορφώνεται σ’ ένα σύμπαν του Kafka όπου το ακατανόητο και το αυθαίρετο αποτελούν το νόμο.
Η πρόσβαση στην ανθρωπότητα είναι εφικτή μόνο μέσω του έργου, διότι μόνο η αδιάκοπη δραστηριότητα δικαιώνει την ανθρώπινη ύπαρξη.
Είναι γι’ αυτόν το λόγο που η κοινωνία ελέγχει την εργασία. Διότι δεν επιθυμεί να μετατρέπεται η εργασία σε έργο. Δέχεται μόνο την αναγκαστική εργασία, τη χρήσιμη εργασία, την εργασία κατ’ εντολήν. Οποιαδήποτε άλλη εργασία κινεί υποψίες, διότι είναι ανθρώπινη, πολύ ανθρώπινη για την κοινωνία.
Μία εργασία που οδηγεί στην ελευθερία δεν μπορεί παρά να είναι ο καρπός μιας προμηθειακής τόλμης. Ενώ η τελευταία ανησυχεί την κοινωνία όσο και τους θεούς. Εάν οι θεοί καταδίκασαν τον Προμηθέα δια του Κράτους και της Βίας, είναι επειδή αντιπροσωπεύει το σύμβολο της ανθρωπότητας και του χρόνου. Ο Προμηθέας ως Τιτάνας ήταν παρών μέσα στο παρελθόν των θεών. Άρα, τους είδε να καταφθάνουν και να καταλαμβάνουν την εξουσία. Είδε μάλιστα και την εγκαθίδρυση αυτής της κοινωνίας και την απόφασή της να σταματήσει το χρόνο μέσω της αθανασίας.

Όμως ο Προμηθέας είδε και το μέλλον. Θεωρώντας ότι ο χρόνος είναι απαραίτητος στην εξέλιξη της ανθρωπότητας, δεν μπορούσε παρά να αγωνιστεί ενάντια στην αθάνατη εξουσία των θεών. Είναι, λοιπόν, μνήμη μέλλοντος, νοημοσύνη μέλλοντος εγκλωβισμένη μέσα στο παρελθόν. Η αντίστασή του εναντίον των θεών και η θυσία του για την ανθρωπότητα αντιπροσωπεύει ένα βαθύ νοητικό σχήμα.

Πέραν από το μύθο του Σισύφου σχετικά με τη θεματική του παραλόγου την οποία ανέπτυξε ο Albert Camus, ο μύθος του Προμηθέα ταυτίζεται με τη νοημοσύνη. Αυτός ο μύθος μάς δείχνει ότι η νοημοσύνη είναι το μέλλον της ανθρωπότητας. Από την άποψη της κυβερνητικής, πρόκειται για πραγματική μηχανή του Wiener.

Εκμεταλλεύεται τη χρονική ανατροφοδότηση εφόσον η ανθρωπότητα δεν έχει νόημα χωρίς τη νοημοσύνη και η νοημοσύνη δεν θα υπήρχε χωρίς την ανθρωπότητα. Έτσι ο μύθος του Προμηθέα, ο οποίος είναι το αρχέτυπο της παγκόσμιας ιδιοφυΐας, αποτελεί το παράδειγμα της χρονικής αντίστασης στην αθανασία του παρόντος. Άρα είναι φυσιολογικό το γεγονός ότι η κοινωνία απεχθάνεται τόσο πολύ όποιον τη θεωρεί υπεύθυνη για το τέλος της αιωνιότητας.

Διότι για να υλοποιηθεί το όραμα της ανθρωπότητας, ήταν απαραίτητο να σταματήσει το όνειρο των θεών. Είναι επίσης γι’ αυτόν το λόγο που ο Προμηθέας διαβεβαιώνει στο ορατόριό μας πως αν ήταν θεός, θα αυτοκτονούσε για να αφήσει την ανθρωπότητα ελεύθερη να εξελιχθεί.

Ο Προμηθέας αποτελεί την πρωτογενή ύβριν της κοινωνίας εναντίον της ανθρωπότητας. Από τη μια πλευρά είναι αυτός που διαπράττει την ιεροσυλία, δηλαδή κλέβει τη φωτιά, και από την άλλη είναι αυτός που τολμά τη θυσία, δηλαδή προσφέρει το φως. Μπορούμε, λοιπόν, να τον ερμηνεύσουμε ως μία πρωτογενή μεταμόρφωση. Μέσω του έργου του, η φωτιά της εξουσίας μετατρέπεται σε φως της ουσίας.

Αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για κάθε άνθρωπο που συνειδητά ανήκει στην ανθρωπότητα. Μόνο που για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα να μετατραπεί σε στόχο της κοινωνίας, μετά να ξεπεράσει τα εμπόδιά της, για να μεταμορφωθεί από απλή ιδιομορφία σε πολλαπλή ανωμαλία, ικανή να προκαλέσει μια δημιουργική έκρηξη που δημιουργεί για την ανθρωπότητα. Διότι ο Προμηθέας είναι ο χρόνος της ανθρωπότητας.

Ο Homo sapiens δηλώνει ότι είναι η «κορωνίδα της δημιουργίας», αν και αποτελεί μια απλή ψηφίδα στης βιόσφαιρας. Κι όμως, είναι η μόνη ψηφίδα που φαίνεται να έχει συνείδηση αυτής της θέσης του. Ο άνθρωπος έχει αποσυνδεθεί πράγματι σε σημαντικό βαθμό από μια φυσική εξέλιξη. Βρίσκεται κυρίως υπό την επιρροή της πολιτισμικής εξέλιξης. Αν, για παράδειγμα, εμβολιαστούν κάποιοι άνθρωποι ενάντια σε μια επιθετική γρίπη, τότε επιβιώνουν σε σύγκριση με εκείνους που δεν εμβολιάστηκαν. Οι πιθανότητες επιβίωσης των απογόνων εξαρτάται πολύ περισσότερο από τα διαθέσιμα φάρμακα και το πολιτισμικό περιβάλλον, παρά από τα γονίδια.

Ο άνθρωπος δεν συμπεριφέρεται πάνω στη Γη τελείως διαφορετικά απ’ ότι κάθε τυχαίο βακτήριο, κάθε μυρμήγκι ή κάθε πτηνό. Αξιοποιούμε όλες τις διαθέσιμες ύλες για να διαβιώνουμε όσο το δυνατόν καλύτερα. Το ίδιο κάνουν και όλα τα άλλα είδη επάνω στη Γη. Το μόνο που μας διαφοροποιεί είναι να παρακολουθούμε τις δραστηριότητές μας και, σε μερικές περιπτώσεις, να αλλάζουμε τον τρόπο δραστηριότητας.

Εκμεταλλευόμαστε τη Γη και φιλοσοφούμε για το γεγονός αυτό και για πολλά άλλα.  Ας φανταστούμε ότι υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι αφήνουν να εκραγούν ταυτόχρονα σε όλη τη Γη ατομικές βόμβες και να δηλητηριάσουν ποταμούς, θάλασσες και τον αέρα με βιολογικές ουσίες. Με αυτό τον τρόπο θα εξαφανιστούν όλοι οι άνθρωποι, ίσως και όλα τα θηλαστικά, τα ερπετά και τα πτηνά. Αλλά ξέρουμε ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες μορφές ζωής, οι οποίες μπορούν να ξεπεράσουν κάθε βιολογική δυσκολία και, κατ’ επέκταση, τα ανθρώπινα όπλα μαζικής καταστροφής.

Όπως οι πολυσυζητημένες κατσαρίδες, οι οποίες θα επιζήσουν ενός πυρηνικού πολέμου  Ή βακτήρια που ζουν εκατοντάδες μέτρα μέσα σε πετρώματα και επιβιώνουν χωρίς οξυγόνο ή άλλα που ζουν στους αιώνιους πάγους, σε πηγές που εκβάλλουν ενώσεις θείου ή σε πολύ υψηλές πιέσεις στο βάθος των Ωκεανών. Για να εξαφανιστεί τελείως η ζωή από τη Γη πρέπει να εκλείψει τελείως το νερό σε υγρή κατάσταση.

Από τότε που υπάρχει ζωή στη Γη, εδώ και σχεδόν 4 δισεκ. χρόνια, υπήρχε πάντα νερό σε υγρή μορφή. Χωρίς νερό δεν θα είχαν εξελιχθεί ποτέ τα κύτταρα και χωρίς αυτά δεν θα υπήρχε η ατμόσφαιρα οξυγόνου στη Γη και, μαζί της, δεν θα υπήρχαν οι ανώτερες μορφές ζωής. Οι δεινόσαυροι και άλλα ζώα και φυτά εξαφανίστηκαν, βέβαια, αλλά η ζωή συνεχίζει να υπάρχει.

Οι εκθέσεις του IPCC παρουσιάστηκαν πριν από 15 χρόνια. Αφ’ ότου υπολογίστηκε όμως το κόστος για την εθνική οικονομία, προέκυψε μια νέα «συνείδηση» για την αξία της βιόσφαιρας. Αυτό είναι καλό, αν και η δημόσια συζήτηση εξελίσσεται μερικές φορές στραβά. Γιατί, αν οι πολικές αρκούδες επιβιώσουν ή όχι των αλλαγών του κλίματος, αυτό ελάχιστα ενδιαφέρει τη βιόσφαιρα αλλά και τον άνθρωπο. Πολύ σημαντικότερο είναι, αν θα επιβιώσουν ορισμένα θεμελιώδη είδη, όπως κάποια βακτήρια. Επειδή, αν κάποια στιγμή εκλείψουν από τη Γη, ίσως να μην ευδοκιμούν πλέον τα δημητριακά και να οδηγηθούμε σε μαζική ασιτία. Συνήθως αντιλαμβανόμαστε αυτούς τους συσχετισμούς, όταν παρουσιαστεί η μοιραία έλλειψη και τότε είναι πολύ αργά. Μόνο όταν μειωθούν οι σοδιές θα αρχίσουμε να αναζητάμε τα αίτια, αλλά τα βακτήρια θα έχουν πια εξαφανιστεί.

Επειδή το «σύστημα Γη» δεν γίνεται εύκολα κατανοητό από το μέσο άνθρωπο, δεν θα ήταν ευκολότερο να εξηγηθούν καλύτερα κεντρικές επιστημονικές αντιλήψεις, όπως η εξέλιξη των ειδών. Στις ΗΠΑ πιστεύουν πολλοί άνθρωποι στη «θεϊκή δημιουργία», σε ένα δημιουργό που έφτιαξε τον κόσμο. Στη Χαϊδελβέργη προγραμματίζουν Ελβετοί «δημιουργιστές» να κατασκευάσουν ένα πάρκο με παραστάσεις από τη «δημιουργία»!

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να ασχολούμαστε με τέτοια πράγματα. Ο «δημιουργισμός» είναι μια επιστημονική ανοησία και, όσο ξέρουμε, επιστημονικές ανοησίες δεν επικράτησαν ποτέ. Είναι γνωστό ότι μερικοί άνθρωποι έχουν την τάση να πιστεύουν σε κάτι μεγάλο, π.χ. σε ένα θεό, αν δυσκολευτούν κάπως. Δυσκολίες σε εποχές κρίσεων, πολέμων ή και μεγάλων αναστατώσεων, ακόμα και σε περίπτωση πολλαπλών και σύνθετων ερευνητικών αποτελεσμάτων, τα οποία δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν.

Μακροπρόθεσμα θα επιβιώσουν εκείνες οι κατευθύνσεις πίστης που αποδέχονται τα επιστημονικά αποτελέσματα. Όλα τα υπόλοιπα είναι παροδικά φαινόμενα. Κοιτάξτε για παράδειγμα το χριστιανισμό: επιβιώνει, επειδή από μια εποχή και μετά άρχισε η εκκλησία να υιοθετεί τα επιστημονικά αποτελέσματα. Κανένας ευφυής χριστιανός δεν πιστεύει πια ότι η ηλικία της Γης είναι μόνο μερικές χιλιάδες χρόνια.

Στο μυθιστόρημά του που τιτλοφορείται «Τhe Road» («Ο Δρόμος»), ο Κόρμακ Μακάρθι μελετά τι θα συμβεί εφόσον η Γη χάσει τη βιόσφαιρά της και μοναδικό ον επί του πλανήτη μείνει ο Άνθρωπος, που θα κυνηγά την τροφή του στα νεκρά δάση, ανάμεσα στα αποκαΐδια. Λίγα χρόνια πριν συμβεί αυτό, ο πρωταγωνιστής ακούει τα τελευταία πουλιά να σκίζουν τον ουρανό. Ο συγγραφέας, βέβαια, δεν υποστηρίζει πως όλα όσα περιγράφει στο έργο του θα συμβούν, δεν θα τολμούσε άλλωστε, αλλά «ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΝΟΥ ΚΙ Η ΓΝΩΣΗ»

Οι κοινωνικοί κώδικες -λέει ο Μακάρθι- θα καταρρεύσουν και θα αντικατασταθούν από μια οργανωμένη κτηνωδία, από το χάος και τη φρίκη. Τι άλλο θα μπορούσε, λοιπόν, να κάνει όποιος επιβιώσει; Μοναδικός πόρος για την επιβίωση είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Είναι βέβαια δύσκολο να φανταστούμε πώς είναι δυνατόν να συμβεί κάτι τέτοιο, ακόμα και εφόσον επέλθει πυρηνικός χειμώνας, όπως φαντάζεται ο Μακάρθι.

Έλλειψη τροφίμων: Ωστόσο, η φαντασία του συγγραφέα αποκαλύπτει μία πραγματικότητα, την οποία αδυνατούμε να δούμε εξαιτίας της τεχνολογικής ύβρεως που διαπράττουμε. Αποκαλύπτει ότι η εξάρτησή μας από τη βιολογική παραγωγή είναι απόλυτη. Η ανθρωπότητα είναι ένα παράσιτο που απομυζά τη βιόσφαιρα.

Οι καλλιέργειες τα τελευταία χρόνια βελτιώθηκαν χωρίς να μπορέσουν, ωστόσο, να παρακολουθήσουν τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού. «Η παγκόσμια κατά κεφαλήν παραγωγή δημητριακών παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση τη δεκαετία του 1980 και έκτοτε ακολουθεί φθίνουσα πορεία». Το 2050, επί του πλανήτη, θα ζουν περίπου 9 δισ. ανθρώπινα ζώα. Η παροχή τροφής σε όλους αυτούς και η εκπλήρωση των στόχων της χιλιετίας για την καταπολέμηση της πείνας, δηλαδή η κατά 50% μείωση των πεινασμένων του κόσμου, επιβάλλει τον διπλασιασμό της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων. Αν, λοιπόν, δεν μειώσουμε τη βουλιμική μας διάθεση, τα βιοκαύσιμα και την κατανάλωση κρέατος, η συνολική ζήτηση δημητριακών μπορεί να τριπλασιαστεί.

Οι περιοριστικοί παράγοντες που μας αποτρέπουν από την επίτευξη των στόχων, που αναφέρονται στην έκθεση, είναι δύο: τα φωσφορικά άλατα και το νερό, που είναι και το πιο βασικό πρόβλημα. «Η εκπλήρωση των στόχων ανάπτυξης της χιλιετίας κατά της πείνας προϋποθέτει τον διπλασιασμό της χρήσης ύδατος για τις καλλιεργειες έως το 2050» λέει η έκθεση του ΟΗΕ. Από πού όμως θα προέλθει αυτό το νερό; Η λειψυδρία ήδη αποτελεί πρόβλημα σε πολλές περιοχές του κόσμου και η γεωργία νέμεται τη μερίδα του λεόντος των υδάτων που αντλούνται από τα ποτάμια και από τον υδροφόρο ορίζοντα. Το 10% των μεγαλύτερων ποταμών δεν φτάνει πια στη θάλασσα καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, «αν οι σημερινές τάσεις εξακολουθήσουν, 1,8 δισ. άνθρωποι θα ζουν το 2050 σε χώρες ή περιοχές με εντονότατο πρόβλημα λειψυδρίας και τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού δεν θα έχουν νερό σε αφθονία». Η αλόγιστη σπάταλη και η αποψίλωση των δασών ευθύνονται εν μέρει για τη λειψυδρία αλλά βασικό αίτιο της επαπειλούμενης ξηρασίας είναι η μεταβολή των κλιματολογικών συνθηκών. Αν, λοιπόν, δεν καταφέρουμε να μειώσουμε τις εκπομπές άνθρακα πώς θα μπορέσουμε να ταΐσουμε τον πληθυσμό της Γης; Πώς θα μπορέσουμε να προλάβουμε την κοινωνική κατάρρευση που θα προκαλέσει η αποτυχία μας;

Πρόσφατα μάθαμε ότι η κλιματολογική μεταβολή θα αποδειχθεί μοιραία για το 50% των ειδών που ζουν στον πλανήτη. Ηδη 25 είδη πρωτευόντων, αργά αλλά σταθερά, αφανίζονται, ενώ οι βιολογικές δεξαμενές άνθρακα έχουν ήδη αρχίσει να τον απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα δεκαετίες νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε. Ωστόσο, όλοι παρακολουθούμε άπραγοι τις εξελίξεις περιμένοντας να δράσει κάποιος άλλος δηλ. «αν η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή, σίγουρα κάποιος θα επιληφθεί της επίλυσής της».

Το ανθρώπινο ζώο είναι το μοναδικό είδος στον πλανήτη Γη που όταν εξαφανιστεί, δεν θα λείψει σε κανέναν, είναι έξω από αυτό που αποκαλούν «βιολογική αλυσίδα» είναι απόλυτα ξένος προς την ζωή της Γης είναι ξένος προς την ζωή γενικότερα. Είναι απλά ένα παράσιτο, ο ίδιος και ο «μεγάλος πολιτισμός του» των εκτρωματικών κλουβιών – σπιτιών που νομίζει ότι ζει.

Μην σε ξεγελάνε οι ελάχιστοι -λιγότερο από το 1%- των ανθρώπων που δεν ανήκουν στα ανθρώπινα ζώα. Κάθε κανόνας βγαίνει από την πλειοψηφία, με την μειοψηφία να αποτελεί πάντοτε την εξαίρεση του κανόνα και την επιβεβαίωση του.

Δάκρυα: Οι κωδικοί που δεν μπορούν να σπάσουν (ακόμη) οι χάκερ

Τα δάκρυα διατηρούν τα μάτια μας υγρά. Έχουν ακόμη και τη δύναμη να μας «θεραπεύσουν» από μία έντονη ψυχολογική φόρτιση. Μπορούν άραγε να προστατεύσουν και τα προσωπικά μας δεδομένα στο Διαδίκτυο;

Ο Στίβεν Μέισον, αυστραλός οφθαλμίατρος, πιστεύει ότι έχει στα χέρια του ένα πολύ ισχυρό όπλο ενάντια στους χάκερ. Το ονομάζει το «πρώτο μοναδικό βιομετρικό pin στον κόσμο» και στην ουσία πρόκειται για έναν νέο μηχανισμό, ο οποίος σκανάρει τα δάκρυα και στη συνέχεια τα χρησιμοποιεί ως κωδικούς πρόσβασης.

Ο Μέισον έριξε το βάρος της έρευνας του στον κερατοειδή χιτώνα και λιγότερο στην ίριδα. Αυτό αποτελεί ούτως ή άλλως κανόνα στους οπτικούς σκάνερ, δεδομένου ότι οι χάκερ δεν μπορούν να αντιγράψουν τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο αλλάζουν τα μάτια κάθε φορά που δακρύζουν.
Ο σκάνερ έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίζει ένα πρόσωπο, καθώς κάθε κερατοειδής χιτώνας διαθέτει ένα είδος μοναδικού «χάρτη». Ο κωδικός του Μέισον ωστόσο ευελπιστεί να κάνει πολύ πιο δύσκολη τη ζωή των χάκερ. Όσο και αν προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία του θύματος από την τελευταία φορά που συνδέθηκε με τον λογαριασμό του, το σύστημα θα τους πετάει συνεχώς έξω. Γιατί; Διότι αφού τα μάτια αλλάζουν κάθε φορά που δακρύζουν, έτσι και το σύστημα αναμένει να αλλάζουν ελαφρώς κάθε φορά και τα δεδομένα.

«Η επιφάνεια του κερατοειδούς είναι υγρή χάρις στα δάκρυα, οπότε τα δεδομένα μας αλλάζουν από λεπτό προς λεπτό», εξηγεί ο Μέισον στους Financial Times. «Συνεπώς, κάθε σετ δεδομένων που καταγράφονται από κάθε μάτι παρουσιάζει πραγματικές μικροσκοπικές παραλλαγές», προσθέτει.
Στόχος των ειδικών τώρα είναι να δοκιμάσουν τη νέα τεχνολογία σε smartphones, όπου θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εξασφαλίσει τυχόν πληρωμές ή την πρόσβαση σε άλλες υπηρεσίες, όπως το email. Εάν ο Μέιν έχει δίκιο και το «μοναδικό βιομετρικό pin» αποδειχθεί αποτελεσματικό, τότε δεν αποκλείεται να ενσωματωθεί ακόμη και σε μηχανήματα αυτόματης ανάληψης ή πόρτες ασφαλείας.

Αρχαίες επιγραφές «μιλούν» για επαγγέλματα του παρελθόντος στο Επιγραφικό Μουσείο

Το Επιγραφικό Μουσείο περιλαμβάνει εκθέματα που μπορεί να μην εντυπωσιάζουν με την πρώτη ματιά.

Ωστόσο μια πιο προσεκτική «ανάγνωση» των επιγραφών του -13.536, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού- είναι αρκετή για να καταλάβει κανείς ότι μπορεί να συναγωνιστεί επάξια και τα πιο εντυπωσιακά μουσεία της πρωτεύουσας.

Αρκεί κανείς να το επισκεφτεί, αλλά και το ίδιο το μουσείο να συνεχίσει να συμμετέχει σε δράσεις που το βγάζουν από την αφάνεια, όπως η ξενάγηση που έγινε στις 18 Μαΐου 2014, ημερομηνία που κάθε χρόνο γιορτάζεται η Διεθνής Ημέρα Μουσείων.

Με τίτλο «Εργαζόμενοι στην Αρχαιότητα», η περιήγηση πραγματοποιήθηκε σε επιλεγμένα εκθέματα του Μουσείου, κάποια από τα οποία είχαν βγει από τις αποθήκες του γι' αυτόν τον σκοπό: Να αναδείξουν επαγγέλματα που είχαν την τύχη να μνημονεύονται στην αιωνιότητα, καθώς τα περισσότερα χαράχθηκαν μαζί με τα ονόματα αυτών που τα αφιέρωσαν στους θεούς.
Γιατί οι πιο πολλές επιγραφές με αναφορά σε εργασίες του παρελθόντος -οι οποίες δεν διαφέρουν και πολύ από τις σημερινές- είναι αναθήματα (αφιερώματα) τεχνιτών που ζητούσαν τη συνδρομή της Αθηνάς Εργάνης, προστάτιδας της βιοτεχνίας και της χειρωνακτικής εργασίας.

Κναφεύς (βαφέας), τέκτων(αρχιτέκτων ή ξυλουργός), ναυπηγός, κιθαρωδός, ψαράς, πλύντρια, κεραμεύς είναι μερικά από τα επαγγέλματα που εντοπίστηκαν μετά από έρευνα σε επιγραφές οι οποίες βρίσκονται είτε στο Επιγραφικό είτε στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αφιερώματα εργατών και τεχνιτών από το τελευταίο τέταρτο του 6ου αι. π. Χ. και τις αρχές του 5ου αι. π. Χ., τα οποία ανέθεταν στους θεούς και κυρίως στην Αθηνά Εργάνη ως ευχαριστήρια για τη συνδρομή και την προστασία της. Μια δήλωση εργασίας που φαίνεται ότι αποτελούσε κι ένα είδος διαφήμισης της τέχνης τους.

Κεραμείς και γλύπτες κατέχουν ιδιαίτερη θέση μεταξύ των αναθημάτων, με τους πρώτους να εμφανίζονται σε δεκάξι περιπτώσεις (από τις οποίες μόνο στις πέντε αναφέρεται η ιδιότητά τους) και τους δεύτερους σε ακόμα περισσότερες, καθώς ένας μεγάλος αριθμός αναθηματικών βάσεων σώζουν ονόματα σπουδαίων καλλιτεχνών.

Μεταξύ αυτών ξεχωρίζει το όνομα του γλύπτη Ηγία, δασκάλου του Φειδία, γνωστού κυρίως από τη φιλολογική παράδοση, με την επιγραφή του Μουσείου να αποτελεί ίσως τη μοναδική ενεπίγραφη αναφορά σε αυτόν. Κι άλλες αναθηματικές βάσεις αναφέρουν ονόματα γλυπτών που διέπρεψαν στην αρχαιότητα, όπως του Αριστίωνα από την Πάρο, του Ονάτα από την Αίγινα και του Αρχέρμου από τη Χίο. Πολλοί, όπως οι παραπάνω, ήταν ιδιαίτερα φημισμένοι, με αμοιβές που σίγουρα έφταναν στα ύψη, δυστυχώς όμως τα έργα τους χάθηκαν, εκτός από ελάχιστα που συνδέθηκαν με τις βάσεις τους. Γι' αυτό και ο εντοπισμός των ονομάτων τους είναι τόσο σημαντικός.

Το επάγγελμα του γιατρού εμφανίζεται επίσης συχνά, κυρίως σε τιμητικά ψηφίσματα, που χρονολογούνται από τον 5ο ως τον 3ο αι. π. Χ., αλλά και σε επιτύμβιες στήλες ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Στα ψηφίσματα, τα ονόματα γιατρών μνημονεύονται τιμητικά για τις υπηρεσίες που προσέφεραν ανιδιοτελώς στην πολιτεία, όπως του Φειδία από τη Ρόδο, που αναγράφεται σε ψήφισμα των τελών του 4ου αι. π. Χ. και το οποίο εντοπίστηκε στο Ασκληπιείο νότια της Ακρόπολης.

Αλλά και γυναίκες τεχνίτριες - εργάτες εξέφραζαν ευγνωμοσύνη στη θεά προστάτιδά τους, την Αθηνά Εργάνη. Τέτοιες είναι οι περιπτώσεις τριών αναθηματικών επιγραφών του 4ου αι. π. Χ., με την πιο ενδιαφέρουσα να «μιλάει» με έμμετρο τρόπο για τη Μελίνα, την τεχνίτρια που ανέθρεψε τα τέκνα της με την τέχνη των χεριών της και σε ένδειξη ευγνωμοσύνης για τα αγαθά που της εξασφάλισε η πετυχημένη εργασία της ανέθεσε στη θεά ένα λίθινο αγαλμάτιο, το οποίο κατασκεύασε με μέρος των εισοδημάτων της.

Τέλος, πληροφορίες για εργασίες που συνηθίζονταν τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες δίνουν τμήματα από επιτύμβιες στήλες της περιόδου που σώζονται στο Επιγραφικό Μουσείο κι αλλού, όπως του αρχιτέκτονα, του κουρέα, του οικοδόμου, του τροχαδάριου (υποδηματοποιού), του υαλά, του υδραγωγού και του αναγνώστη.