ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ - Σαμία (357-398)

(ΜΑ.) ἀλλ᾽ ἆρα πρόσθε τῶν θυρῶν ἐστ᾽ ἐνθάδε;

παῖ, Παρμένων. ἅνθρωπος ἀποδέδρακέ με,
ἀλλ᾽ οὐδὲ μικρὸν συλλαβών. ΔΗ. ἐκ τοῦ μέσου
360 ἄναγε σεαυτόν. (ΜΗ.) Ἡράκλεις. τί τοῦτο, παῖ,
μαινόμενος εἰσδεδράμηκεν ἴσω τις γέρων·
ἢ τί τὸ κακόν ποτ᾽ ἐστί; τί δέ μοι τοῦτο; παῖ;
νὴ τὸν Ποσειδῶ, μαίνεθ᾽, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ·
κέκραγε γοῦν παμμέγεθες. ἀστεῖον πάνυ
365 εἰ τὰς λοπάδας ἐν τῷ μέσῳ μου κειμένας
ὄστρακα ποιήσαι πάνθ᾽ ὅμοια. τὴν θύραν
πέπληχεν. ἐξώλης ἀπόλοιο, Παρμένων,
κομίσας με δεῦρο. μικρὸν ὑπαποστήσομαι.

(ΔΗ.) οὔκουν ἀκούεις; ἄπιθι. ΧΡ. ποῖ γῆς, ὦ τάλαν;
370 (ΔΗ.) ἐς κόρακας ἤδη. (ΧΡ.) δύσμορος. (ΔΗ.) ναί, δύσμορος.
ἐλεεινὸν ἀμέλει τὸ δάκρυον. παύσω σ᾽ ἐγώ,
ὡς οἴομαι. (ΧΡ.) τί ποοῦσαν; (ΔΗ.) οὐδέν. ἀλλ᾽ ἔχεις
τὸ παιδίον, τὴν γραῦν· ἀποφθείρου ποτέ.
(ΧΡ.) ὅτι τοῦτ᾽ ἀνειλόμην; (ΔΗ.) διὰ τοῦτο καὶ— (ΧΡ.) τί καί;
375 (ΔΗ.) διὰ τοῦτο. (ΜΑ.) τοιοῦτ᾽ ἦν τι τὸ κακόν· μανθάνω.
(ΔΗ.) τρυφᾶν γὰρ οὐκ ἠπίστασ᾽. ΧΡ. οὐκ ἠπιστάμην;
τί δ᾽ ἐσθ᾽ ὃ λέγεις; (ΔΗ.) καίτοι πρὸς ἔμ᾽ ἦλθες ἐνθάδε
ἐν σινδονίτῃ, Χρυσί —μανθάνεις— πάνυ
λιτῷ. (ΧΡ.) τί οὖν; (ΔΗ.) τότ᾽ ἦν ἐγώ σοι πάνθ᾽, ὅτε
380 φαύλως ἔπραττες. (ΧΡ.) νῦν δὲ τίς; (ΔΗ.) μή μοι λάλει.
ἔχεις τὰ σαυτῆς πάντα· προστίθημί σοι
ἐγὼ θεραπαίνας, χρυσί᾽. ἐκ τῆς οἰκίας
ἄπιθι. ΜΑ. τὸ πρᾶγμ᾽ ὀργή τις ἐστί· προσιτέον.
βέλτισθ᾽, ὅρα— (ΔΗ.) τί μοι διαλέγει; (ΜΑ.) μὴ δάκῃς.
385 (ΔΗ.) ἑτέρα γὰρ ἀγαπήσει τὰ παρ᾽ ἐμοί, Χρυσί, νῦν
καὶ τοῖς θεοῖς θύσει. ΜΑ. τίς ἐστίν; (ΔΗ.) ἀλλὰ σὺ
ὑὸν πεπόησαι· πάντ᾽ ἔχεις. (ΜΑ.) οὔπω δάκνει.
ὅμως— (ΔΗ.) κατάξω τὴν κεφαλὴν ἄνθρωπέ σου
ἄν μοι διαλέγῃ. (ΜΑ.) νὴ δικαίως γ᾽· ἀλλ᾽ ἰδού,
390 εἰσέρχομ᾽ ἤδη. (ΔΗ.) τὸ μέγα πρᾶγμ᾽. ἐν τῇ πόλει
ὄψει σεαυτὴν νῦν ἀκριβῶς ἥτις εἶ.
αἱ κατά σε, Χρυσί, πραττόμεναι δραχμὰς δέκα
μόνας ἕτεραι τρέχουσιν ἐπὶ τὰ δεῖπνα καὶ
πίνουσ᾽ ἄκρατον ἄχρι ἂν ἀποθάνωσιν, ἢ
395 πεινῶσιν ἂν μὴ τοῦθ᾽ ἑτοίμως καὶ ταχὺ
ποῶσιν. εἴσει δ᾽ οὐδενὸς τοῦτ᾽, οἶδ᾽ ὅτι,
ἧττον σύ, καὶ γνώσει τίς οὖσ᾽ ἡμάρτανες.
ἕσταθι. (ΧΡ.) τάλαιν᾽ ἔγωγε τῆς ἐμῆς τύχης.

***

ΜΑΓ. Μήπως είναι εδώ μπροστά στην πόρτα;
Ε, Παρμένων. Μου το ᾽σκασε ο άνθρωπος
και χωρίς ούτε λίγο να με βοηθήσει ΔΗΜ. Κάνε πέρα.
360 από μπροστά μου. ΜΑΓ. Ηρακλή μου, τί είναι τούτο;
Ένας γέρος τρελός όρμησε μέσα, Ή τί κακό
συμβαίνει; Και τί με νοιάζει αυτό; Πω, πω,
μα τον Ποσειδώνα, μου φαίνεται, είναι τρελός·
έτσι που ξεφωνίζει. Πολύ αστείο, αν κάνει
τις πιατέλες μου κομμάτια, όπως τις έχω
365 απλωμένες. Βγαίνει έξω. Κακό χρόνο να ᾽χεις
Παρμένων, που μ᾽ έφερες εδώ. Λίγο θα παραμερίσω.

ΔΗΜ. Δεν ακούς; Φύγε. ΧΡΥ. Πού να πάω η δύστυχη;
ΔΗΜ. Άντε να χαθείς από δω. ΧΡΥ. Κακότυχη που είμαι.
370 ΔΗΜ. Ναι κακότυχη. Συγκινητικά βέβαια τα δάκρυά σου.
Εγώ, πιστεύω, θα σε πάψω να— ΧΡΥ. Να κάνω τί;
ΔΗΜ. Τίποτε. Έχεις το παιδί, τη γριά· Χάσου επί τέλους.
ΧΡΥ. Επειδή κράτησα το παιδί; ΔΗΜ. Για αυτό και— ΧΡΥ. Τί και; ΔΗΜ. Για αυτό.
375 ΜΑΓ. Καταλαβαίνω τώρα τί συμβαίνει. ΔΗΜ. Γιατί δεν ήξερες να ζεις
πλούσια ζωή. ΧΡΥ. Δεν ήξερα; Τί ᾽ναι αυτά που λες;
ΔΗΜ. Κι όμως ήρθες εδώ σε μένα, Χρυσί, ντυμένη—
θυμάσαι— φτωχικά. ΧΡΥ. Ε, και λοιπόν; ΔΗΜ. Τότε εγώ ήμουν
το παν για σένα, στις μαύρες σου τις φτώχειες.
380 ΧΡΥ. Και τώρα ποιός είναι; ΔΗΜ. Μη μου μιλάς. Πήρες
όλα τα πράγματά σου, εγώ σου δίνω ακόμη
χρυσαφικά και δούλες. Φύγε από το σπίτι μου.
ΜΑΓ. Αυτός για κάτι έχει θυμώσει· πρέπει να πλησιάσω.
Κύριε, άκουσέ με— ΔΗΜ. Τί μου μιλάς; ΜΑΓ. Σιγά, μη με δαγκώσεις.
385 ΔΗΜ. Άλλη θα εκτιμήσει τώρα το σπίτι μου, Χρυσί
και θα προσφέρει στους θεούς θυσίες. ΜΑΓ. Ποιά είναι;
ΔΗΜ. Αλλά συ απόκτησες γιο· τα έχεις όλα. ΜΑΓ. Ακόμη δεν δαγκώνει.
Όμως— ΔΗΜ. Θα σου σπάσω το κεφάλι, άνθρωπέ μου,
αν συνεχίσεις. ΜΑΓ. Και με το δίκιο σου. Αλλά νά, μπαίνω αμέσως.
390 ΔΗΜ. Το σπουδαίο πρόσωπο! Τώρα θα ιδείς στην πόλη
ακριβώς ποιά είσαι. Οι γυναίκες σαν και σένα
οι άλλες, για δέκα μόνο δραχμές, Χρυσί,
τρέχουν στις διασκεδάσεις και πίνουν ανέρωτο
395 κρασί ώσπου να πεθάνουν, ή πεινάνε αν δεν
το κάνουν γρήγορα και με προθυμία.
Θα νιώσεις, είμαι βέβαιος, κι εσύ το ίδιο
και θα καταλάβεις ποιά είσαι και το σφάλμα σου.
Κάνε πέρα! ΧΡΥ. Δυστυχία μου, της άμοιρης!

Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας: Αττικισμός, η «καλή» και η «κακή» γλώσσα

11.2 Η καθαρεύουσα

Μπορούμε τώρα να μιλήσουμε λίγο περισσότερο γι' αυτή τη μορφή της ελληνικής γλώσσας, στην οποία αναφερθήκαμε μόλις τώρα, την καθαρεύουσα. Στο επόμενο κεφάλαιο θα ξαναμιλήσουμε γι' αυτήν. Η καθαρεύουσα ήταν, μέχρι το 1976, η μορφή γλώσσας που θεωρούνταν η «καλή» μορφή, κατάλληλη για όλες τις επίσημες περιστάσεις επικοινωνίας, προφορικής αλλά κυρίως γραπτής. Και θεωρούνταν ως η «καλή» γλώσσα, γιατί (σε αντίθεση με τη δημοτική, τη γλώσσα που μιλούσαν όλοι) υποτίθεται ότι ήταν καθαρή, όπως λέει και το όνομά της: καθαρεύουσα. 

Καθαρή, γιατί προσπαθούσε να είναι «κοντά» στην ένδοξη αρχαία ελληνική γλώσσα, ενώ η δημοτική είχε απομακρυνθεί πολύ. Για τους υποστηρικτές της καθαρεύουσας αυτή η απομάκρυνση δεν θεωρούνταν ως αλλαγή αλλά ως αλλοίωση. Με άλλα λόγια, πίστευαν ότι η αλλαγή χάλασε την ελληνική γλώσσα. Αλλά, όπως λέγαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο, οι γλώσσες αλλάζουν, δεν χαλάνε. Γιατί όμως το πίστευαν αυτό; Επειδή θεωρούσαν τα αρχαία ελληνικά ως πρότυπη γλώσσα, και αυτό γιατί είχαν συνδεθεί με έναν μεγάλο πολιτισμό και μια μεγάλη λογοτεχνία.

Άνθρωπος της ζωής σου είναι εκείνος που στην καρδιά του καθρεφτίζεται η καλύτερη πλευρά του εαυτού σου

Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα το οποίο μπορεί να ανεβάσει τον άνθρωπο από τη γη στον ουρανό. Έχει την μοναδική ικανότητα να γεμίζει την καρδιά του ανθρώπου, να την κάνει ανίκητη και αήττητη απέναντι σε οποιαδήποτε μάχη.

Υγιής και αρμονική συντροφικότητα

Σε αυτό το άρθρο θα μελετήσουμε όλα εκείνα τα στοιχεία τα οποία μας βοηθούν να καταλάβουμε πως η υγιής και αρμονική συντροφικότητα μπορεί να ξεκλειδώσει την ψυχή μας και να μας βοηθήσει να φέρουμε στην επιφάνεια την καλύτερη πλευρά του εαυτού μας.

Στον έρωτα οι καρδιές χορεύουν μαζί τον χορό της αγάπης, μπλέκονται τα βλέμματα και συναντιούνται οι ψυχές χτυπώντας στον ίδιο παλμό. Ένας ερωτευμένος αισθάνεται ακόμα και τις πιο μικρές λεπτομέρειες του συναισθήματος στη φωνή, στις εκφράσεις ή και στο βλέμμα του ανθρώπου που αγαπά. Για τους ερωτευμένους ο χρόνος δεν υπάρχει γιατί το συναίσθημα ανεβάζει τον άνθρωπο στην ουράνια σφαίρα, στην σφαίρα όπου ο χρόνος καταργείται.

Οι προϋποθέσεις στον έρωτα

Σημασία έχει στον άνθρωπό σου να μπορείς να δεις την καλύτερη πλευρά του εαυτού σου. Ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδική και ανεπανάληπτη οντότητα. Ο καθένας μας έχει μοναδικά χαρίσματα και ταλέντα αλλά και στοιχεία που χρειάζεται να δουλέψει και να βελτιώσει. Πραγματικός, όμως, έρωτας είναι αυτός στον οποίο δύο καρδιές φλέγονται και γίνονται ένα.

Οδηγεί τους δύο συντρόφους να βλέπουν ο ένας στον άλλον την καλύτερη πλευρά του εαυτού τους, να αισθάνονται ότι μέσα από την γνωριμία και τη συμπόρευση μπορούν και οι δύο να εξελιχθούν μαζί στην πιο όμορφη πλευρά της ύπαρξής τους. Αυτό βέβαια έχει ως προϋπόθεση να υπάρχει μεταξύ τους σεβασμός, ελευθερία, αγάπη και άνευ όρων αποδοχή.

Ακόμη, είναι πολύ σημαντικό να αναρωτηθούμε όλοι αν ο άνθρωπος που γνωρίζουμε μας δίνει χαρά και δύναμη ψυχής, αν το χαμόγελο μένει στα χείλη μας για μέρες και αν τα λόγια του γαληνεύουν την ψυχή μας. Αν στα μάτια του μπορούμε να δούμε την πιο όμορφη πλευρά του εαυτού μας, αυτή που ονειρευόμασταν πάντα.

Σίγουρα ο έρωτας έχει διακυμάνσεις. Θα υπάρξουν δυσκολίες αντιξοότητες αλλά ας θυμόμαστε ότι σε έναν έρωτα αληθινό χρειάζεται να μπορούν και οι δύο σύντροφοι να τον τιμήσουν, να τον σεβαστούν. Η ομορφιά του έρωτα είναι η αυθεντική προσφορά αγάπης.

Η εγγύτητα προσφέρει βάθος

Επιπρόσθετα, όσον αφορά στο κρίσιμο και ουσιαστικό θέμα της ευαλωτότητας σημειώνουμε ότι ο κάθε σύντροφος είναι καλό να ανοίξει την καρδιά του, τις πληγές, τα τραύματά του στον άνθρωπο που αγαπά. Η σχέση όταν αποκτά εγγύτητα αποκτά ουσιαστικά βάθος. Ας ρισκάρουμε λοιπόν να ανοιχτούμε, να μιλήσουμε με παρρησία για ό,τι αισθανόμασθε και ό,τι μας απασχολεί.

Στις πληγές οι ερωτευμένοι ρίχνουν νέκταρ και μέλι για να τις επουλώσουν και αποφεύγουν τις υποτιμήσεις και τις δυσάρεστες επικρίσεις.

Ο έρωτας έχει ευωδιαστούς καρπούς και άνθη πανέμορφα και οι καρποί ενός αληθινού, ενός αυθεντικού έρωτα είναι η Αναγέννηση και των δύο συντρόφων. Οι δύο νιώθοντας ο ένας την καρδιά του άλλου προσπαθούν να εξελιχθούν σε ό,τι καλύτερο μπορούν, ανθίζουν και οι δύο παράλληλα ο καθένας με το δικό του μοναδικό και ξεχωριστό τρόπο και αυτό το νέκταρ και την ευωδία που αναδύεται από εκείνους την σκορπίζουν σε ολόκληρη την κοινωνία και σε ολόκληρη τη γη.

Ο έρωτας είναι η κινητήρια δύναμη της ζωής, οδηγεί τους ανθρώπους να κάνουν άλματα, να μην υπολογίζουν τις δυσκολίες και τις αποστάσεις και να σκέφτονται ότι στην αγκαλιά του ανθρώπου με τον οποίο είναι ερωτευμένοι μπορούν να βρουν όλα τα διαμάντια και τους θησαυρούς της αγάπης και της καλοσύνης που αναζητούσαν μία ολόκληρη ζωή.

Το ζητούμενο δεν είναι η εικόνα αλλά η ουσία

Το ζητούμενο δεν είναι να παρουσιάσουμε έναν τέλειο εαυτό, μία αψεγάδιαστη εικόνα. Το ουσιαστικό είναι να δείξουμε τον πραγματικό και αληθινό μας εαυτό. Στην αγάπη βγάζεις όλα τα περιττά, αφήνεις στην άκρη τον εγωϊσμό, την έπαρση, την φιλαυτία και προσφέρεσαι έτσι όπως είσαι .Δίνεις την καρδιά σου και πάντα όταν υπάρχει αυτή η μετάγγιση ψυχής η καρδιά δυναμώνει, πυρώνεται, γίνεται ένα όργανο ακατανίκητο.

Δύο άνθρωποι, οι οποίοι είναι ερωτευμένοι μπορούν να βρουν όλα τα κλειδιά της επικοινωνίας για να μπορέσουν να πορευτούν χαρούμενα και αρμονικά στη ζωή. Το πρώτο και πολύ σημαντικό στοιχείο στον έρωτα είναι το στοιχείο της επιθυμίας, να θες να γνωρίσεις τον άνθρωπό σου, να θες να βελτιώσεις τόσο τον ίδιο σου τον εαυτό όσο και τη σχέση.

Ο έρωτας σε βοηθά να κάνεις υπερβάσεις

Ο έρωτας χρειάζεται φροντίδα, τρέφεται μέσα από κάθε γλυκό λόγο, μέσα από κάθε έκφραση ρομαντισμού, μέσα από κάθε υπέρβαση.

Κάποτε σε μία ταινία υπήρχαν δύο σύντροφοι ερωτευμένοι μεταξύ τους. Οι σύντροφοι ήταν χορευτές και θα έδιναν μία θεατρική παράσταση που πραγματικά θα έκρινε την καριέρα τους. Στην πιο κρίσιμη στιγμή της παράστασης η κοπέλα επρόκειτο να κάνει το πιο δύσκολο άλμα. Εκείνη τη στιγμή ο παρτενέρ και σύντροφός της εμφανίστηκε μπροστά της, άπλωσε το χέρι του την κοίταξε με ένα βλέμμα εμπιστοσύνης σαν να της έλεγε προχώρα και εκείνη εκτέλεσε το πιο υπέροχο άλμα στην καριέρα της.

Αυτό είναι ο έρωτας, σε κάνει μέσα από τα μάτια του ανθρώπου που αγαπάς να τολμάς πάντα για το καλύτερο και να ανακαλύπτεις νέες δυνατότητες και πτυχές στον εαυτό σου. Να είσαι και να δίνεσαι, να γίνεσαι δύναμη και να δυναμώνεις, να ρισκάρεις και να ερωτεύεσαι.

Αφηγηματική μεταφορά: Πώς οι ιστορίες επηρεάζουν τις στάσεις και τη συμπεριφορά του κοινού

Έχετε ποτέ δει μια ταινία ή διαβάσει ένα μυθιστόρημα και να νιώσετε σα να παρασύρεστε σε έναν άλλο κόσμο; Έχετε ποτέ αντιληφθεί ότι είστε τόσο συνδεδεμένοι με έναν χαρακτήρα σε μια ιστορία που μοιράζεστε τον πόνο και τη χαρά του;

Αν η απάντηση στα παραπάνω είναι ναι, δεν είστε οι μόνοι: βιώνετε αφηγηματική μεταφορά, ένα φαινόμενο στο οποίο το κοινό νιώθει τόσο εμπλεκόμενο σε μια ιστορία που μπορεί να επηρεάσει τις στάσεις και τη συμπεριφορά του στην πραγματικότητα, ακόμα κι αφού τελειώσει η ταινία ή το βιβλίο. Η αφηγηματική μεταφορά συμβαίνει όταν μια πλοκή μας παρασέρνει τόσο που μπορούμε να φανταστούμε τη σκηνή στο νου μας ή τον τρόπο που ένας χαρακτήρας νιώθει και συμπεριφέρεται, ακόμη κι έξω από την ιστορία.

Εμφανίζουμε επίσης ενσυναίσθηση προς ένα χαρακτήρα – σα να μπορούμε να «μπούμε στα παπούτσια» του. Αν και η επίδραση των φανταστικών αφηγήσεων στη στάση του κοινού έχει εδώ και χρόνια αναγνωριστεί, η έννοια της αφηγηματικής μεταφοράς ως μια έμμεση μορφή επιρροής αναγνωρίστηκε αρχικά από τους Melanie Green και Timothy Brock το 2000.

Η αφηγηματική μεταφορά μας επιτρέπει να βυθιζόμαστε σε φανταστικούς κόσμους και μας προσφέρει μια διέξοδο από τη μονοτονία της καθημερινότητας. Έχει βρεθεί συσχέτιση ανάμεσα στο βαθμό που ένας θεατής ταινίας βιώνει το φαινόμενο όσο παρακολουθεί και στην ικανοποίηση από την πλοκή.

Επιπροσθέτως, οι πρωταγωνιστές των φανταστικών ιστοριών και ταινιών έχουν τη δύναμη να εμπνέουν το κοινό και να δρουν ακόμη και ως πρότυπα. Η επιρροή της αφηγηματικής μεταφοράς όμως έχει και μια σκοτεινότερη πλευρά με αναφορές για εγκλήματα, τα οποία εμπνέονται άτομα με προδιάθεση από αντίστοιχες πράξεις χαρακτήρων σε εκπομπές για εγκλήματα, ταινίες, ακόμη και βιβλία.

Ορισμένοι επιστήμονες ωστόσο φέρνουν αντίρρηση στο κατά πόσο μια ιστορία μπορεί να οδηγήσει ένα άτομο στο να δράσει με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Τα ευρήματα πολλαπλών ερευνών όμως δείχνουν ότι η αφηγηματική μεταφορά είναι ένα ισχυρό φαινόμενο.

Μια τέτοια έρευνα είναι αυτή του Appel που δημοσιεύτηκε το 2011. Οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να διαβάσουν ένα κείμενο που περιέγραφε έναν χούλιγκαν, ενώ στην ομάδα ελέγχου δόθηκε ένα άσχετο κείμενο. Στη συνέχεια, ο Appel έλεγξε τη γνώση που είχαν και οι δύο ομάδες χορηγώντας τους τεστ και βρήκε πως όσοι είχαν διαβάσει το κείμενο για τον χούλιγκαν είχαν υιοθετήσει το επίπεδο νοημοσύνης του πρωταγωνιστή και τα πήγαν χειρότερα στο τεστ συγκριτικά με τα άτομα της ομάδας ελέγχου.

Τα ευρήματα της έρευνας υποδεικνύουν ότι επιζητάμε να μιμούμαστε τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που θαυμάζουμε, υιοθετώντας τις στάσεις τους, είτε ανήκουν σε ένα πραγματικό πρότυπο είτε σε έναν φανταστικό χαρακτήρα.

Όταν μία αφήγηση περιγράφει μια σειρά χαρακτήρων που ανήκουν σε μια διακριτή ομάδα, δημιουργείται ταύτιση με την ομάδα, κάνοντας τον αναγνώστη (ή θεατή) να νιώθει σαν να είναι μέρος αυτής, ακόμη κι αν υπό άλλες συνθήκες δεν θα το έκανε. Για παράδειγμα, μια Αμερικάνικη μελέτη βρήκε ότι οι αναγνώστες των μυθιστορημάτων που περιέχουν μάγους και βαμπίρ πρόβαλλαν στον εαυτό τους τα σουρεαλιστικά τους χαρακτηριστικά και έβρισαν κοινά στοιχεία με τις κοινωνικές ομάδες στις οποίες ανήκαν αντίστοιχα οι χαρακτήρες στον φανταστικό κόσμο.
Ατομικές διαφορές στο φαινόμενο της αφηγηματικής μεταφοράς

Φυσικά, η εμπειρία μιας ιστορίας είναι διαφορετική για τον καθένα. Το ίδιο ισχύει και για το βαθμό στον οποίο η αφηγηματική μεταφορά επηρεάζει την άποψη κάποιου. Ο τρόπος που θα μας επηρεάσει μια ιστορία επηρεάζεται από παρελθοντικές, πραγματικές εμπειρίες που μπορεί να σχετίζονται κάπως με μια πλοκή, αλλά από τη στάση μας προς συγκεκριμένες θεματικές. Για παράδειγμα, η ενσυναίσθηση ενός θεατή προς έναν χαρακτήρα μιας σαπουνόπερας που θέλει να εκδικηθεί επειδή τον απάτησαν, μπορεί να επηρεάζει από το αν έχει ο ίδιος βιώσει την απιστία ή όχι.

Παρομοίως, ένα άτομο με ισχυρούς ηθικούς κανόνες μπορεί να λάβει περισσότερη απόλαυση παρακολουθώντας έναν χαρακτήρα να βρίσκει τελικά δικαιοσύνη και κάθαρση μέσα από την πλοκή που ξετυλίγεται.

Δεδομένου του γεγονός ότι οι ιστορίες θεωρούνται μια έμμεση μορφή επιρροής, το κοινό συνήθως δεν έχει επίγνωση αυτής. Ως εκ τούτου, το φαινόμενο της αφηγηματικής μεταφοράς χρησιμοποιείται ευρέως στα τηλεοπτικά σποτ/ διαφημίσεις, όπου ο επιθυμητός τρόπος ζωής συνδέεται με την απόκτηση ενός ακριβού νέου αυτοκίνητου ή τα οφέλη που προσφέρει ένα προϊόν στην υγεία συνδέονται με την ευτυχισμένη οικογενειακή ζωή.

Οι θεατές παρασέρνονται σε έναν φανταστικό κόσμο, τον οποίο μπορούν και εκείνη να αποκτήσουν, αν αγοράσουν μια συγκεκριμένη υπηρεσία ή ένα προϊόν. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να μπορούμε να διακρίνουμε με τι θέλουμε να ταυτιστούμε και τι μπορεί να ελλοχεύει κινδύνους παραπλάνησης. Είναι διαφορετικό να ταυτιζόμαστε με έναν χαρακτήρα που φτάνει στην κάθαρση μετά από δύσκολες περιπέτειες και διαφορετικό να θεωρούμε ότι αποκτώντας εκείνο το νέο αυτοκίνητο θα είμαστε κι εμείς ένα ευτυχισμένο ζευγάρι, όπως εκείνο στη διαφήμιση. Τέλος, έχει αξία να εξετάζουμε πού αρχίζει και πού τελειώνει η ταύτιση με έναν χαρακτήρα και πού βρίσκεται το πραγματικό, αυθεντικό κομμάτι της προσωπικότητάς μας.

Λίγοι άνθρωποι μπορούν να χαίρονται χωρίς φθόνο για την ευτυχία των φίλων τους

Δεν υπάρχει καλύτερη επένδυση από τη φιλία. Και δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην τη χρειάζεται στη ζωή του. Που να μην έχει δώσει κομμάτια του εαυτού του στ’ όνομά της. Γιατί όταν είναι αληθινή, έχει την ικανότητα να ξεγυμνώνει χαρακτήρες και να γεμίζει ψυχές. Να γίνεται αισθητή ακόμη κι όταν επικρατεί η απόλυτη σιωπή, γιατί πολύ απλά μπορεί να εκφραστεί χωρίς την παρουσία λέξεων.

Aληθινός φίλος λοιπόν, είναι αυτός που χαίρεται μέσα απ’ τα βάθη της καρδιάς του για την ευτυχία σου. Χωρίς να δηλητηριάζεται η ψυχή του από ζήλια και φθόνο. Χωρίς να αποδοκιμάζει τις επιλογές σου και να αμφιβάλλει για όλα όσα έχεις καταφέρει στη ζωή σου. Αυτός ο ξεχωριστός άνθρωπος που πετάει στα ουράνια με τις χαρές σου και πέφτει απ’ τα σύννεφα με τις λύπες σου. Που είναι διατεθειμένος να κάνει τα πάντα για να σε δει να χαμογελάς και να βάλει στη θέση του όποιον τολμήσει να σε κάνει να δακρύσεις.

Δεν έχουν πολλοί το προνόμιο να έχουν δίπλα τους τέτοιους μοναδικούς ανθρώπους. Γιατί είναι όντως δυσεύρετοι. Κι αν έχεις την τύχη να μοιράζεσαι στιγμές και να δημιουργείς αναμνήσεις με φίλους πραγματικούς, μην τους αφήσεις ποτέ να φύγουν απ’ τη ζωή σου. Θα’ ναι πάντα εκεί για να σε ενθαρρύνουν όταν διστάζεις και να σε στηρίζουν όταν χάνεις τη γη κάτω απ’ τα πόδια σου. Είναι μέρος της ευτυχίας σου, γι’ αυτό και δε θα ζηλέψουν ποτέ την έντασή της.

Ήταν, είναι και θα είναι πάντα δίπλα σου γιατί έχουν ταιριάξει τα κομμάτια σας χωρίς πολλά-πολλά. Έχετε βρει αυτά που σας ενώνουν και δε θ’ αφήσετε ποτέ αυτά που σας χωρίζουν να μπουν στη μέση της φιλίας σας. Συμπληρώνετε με λίγα λόγια, ο ένας τον άλλο και μαζί, είστε ανίκητοι. Κι η φιλία να ξέρεις, γίνεται ακόμη πιο πολύτιμη με το πέρασμα του χρόνου. Γιατί σημαίνει πως αντέχει στη φθορά του και ξεπερνάει με πείσμα κάθε εμπόδιο που εμφανίζεται στο μονοπάτι της. Όποια μορφή κι αν έχει.

Κι είναι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, οι άνθρωποι που έχουν την ικανότητα να χαίρονται χωρίς ίχνος φθόνου για την ευτυχία των φίλων τους. Να το θυμάσαι όταν επιλέγεις τους ανθρώπους που θέλεις να κρατήσεις στο πλάι σου. Γιατί οι διεφθαρμένοι άνθρωποι είναι πολλοί κι οι μάσκες διαθέσιμες για όποιον τις κάνει κέφι, ακόμη περισσότερες. Ό,τι κι αν έχεις ζήσει, μη γίνεις ένας από αυτούς. Να παραμείνεις ο παλιός, καλός εαυτός σου και πίστεψέ με, αυτοί που έχουν σημασία θα το εκτιμήσουν.

Αν γνωρίζεις λοιπόν για τη θλίψη του φίλου σου, μη διστάσεις να την κάνεις δικιά σου. Να είσαι εκεί και για τις χαρές, αλλά και για τις λύπες του. Και θα σ’ το ανταποδώσει. Θα ξημερωθεί στο πλάι σου, ακούγοντάς σε να ονειροπολείς και να γκρινιάζεις για το παραμικρό. Θα είναι εκεί για να σε ταρακουνήσει όταν είσαι έτοιμος να ξεστρατήσεις και να σε επαναφέρει στο σωστό μονοπάτι. Γι’ αυτό να εμπιστεύεσαι αυτούς που δεν πρέπει να το ζητήσουν. Τους σπουδαίους ανθρώπους που κατάφεραν να εγκατασταθούν στην καρδιά σου και δε θα φύγουν ακόμη κι αν σε μια στιγμή τρέλας και απόγνωσης, τους το ζητήσεις.

Γιατί αυτοί που σε κάνουν να χαμογελάς αξίζουν πολλά παραπάνω

Όταν αρχίζεις πλέον να συνειδητοποιείς πως πλέον θέλεις μέσα στην ζωή σου ανθρώπους αισιόδοξους μακριά απ’ την μιζέρια, ανθρώπους που σε κάνουν να χαμογελάς τόσο εύκολα, μόνο με ένα βλέμμα τους, μια κουβέντα τους... Γιατί η πραγματική ευτυχία δεν κρύβεται στα πράγματα αλλά στις στιγμές... στις στιγμές που μόνο οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να σου προσφέρουν...

Είναι κάποιοι άνθρωποι λοιπόν που το μόνο που θέλουν είναι να σε βλέπουν να γελάς και με την ενέργεια τους εύκολα τα καταφέρνουν. Αυτοί οι άνθρωποι είναι τόσο σπάνιοι μα τόσο απαραίτητοι, αυτοί είναι που βάζουν χρώμα μέσα στη ζωή σου και σε απομακρύνουν από όλα τα προβλήματα κι από ότι αρνητικό κι αν κρύβει το μυαλό σου... Είναι αυτοί που μόλις τους πρωτοδείς σου φτιάχνουν την διάθεση και δεν μπορείς με τίποτα να συγκρατήσεις το χαμόγελο σου, αυτοί που με το χιούμορ τους σε κάνουν να τα ξεχνάς όλα και με την παρουσία τους νιώθεις πιο ευτυχισμένος από ποτέ...

Σου προσφέρουν στην ουσία κάτι τόσο απλό μα ταυτόχρονα τόσο πολύτιμο, σε μια εποχή που ο περισσότερος κόσμος δεν μπορεί από το να πάψει να ασχολείται και να κουβαλά τα προβλήματα του, να γκρινιάζει, να είναι συνεχώς μέσα στην αρνητικότητα και να εστιάζει παρά μόνο σε αυτά, χωρίς να βλέπει από μια άλλη οπτική γωνία πιο θετική...

Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν που το μόνο που φροντίζουν είναι να μην λείπει το χαμόγελο απ' τα χείλη σου είναι και αυτοί που βγάζουν και την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου... Αφού με αυτούς ο κόσμος μοιάζει τόσο διαφορετικός, τόσο φωτεινός και αισθάνεσαι τόσο μα τόσο τυχερός που τους έχεις!

Είναι αυτοί οι άνθρωποι που ξέρουν να σχηματίζουν το χαμόγελο στο πρόσωπο σου, αυτοί που αξίζει να κρατήσεις μέσα στην ζωή σου. Γιατί χωρίς αυτούς είναι σαν να λείπει ένα πολύτιμο κομμάτι του εαυτού σου.. Τους χρειάζεσαι, να τους προσέχεις...

Μία μέρα ο Λάο Τσε κοντοστάθηκε όταν είδε ένα ανθισμένο τριαντάφυλλο

Μία μέρα ο Κινέζος φιλόσοφος Λάο Τσε κοντοστάθηκε όταν είδε ένα ανθισμένο τριαντάφυλλο. Το έδειξε στον μαθητή που τον ακολουθούσε και του είπε: «Βλέπεις αυτό το λουλούδι; Είναι το πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο».

Την επομένη, καθώς περπατούσαν, ο Λάο Τσε πάλι κοντοστάθηκε κι έδειξε στον μαθητή του μια πεταλούδα: «Βλέπεις αυτή την πεταλούδα; Είναι το πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο».

Ο μαθητής είχε αντιρρήσεις: «Μα, δάσκαλε, χθες μου είπες ότι το πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο ήταν το τριαντάφυλλο. Σήμερα, μου λες, η πεταλούδα;». Χαμογέλασε ο Λάο Τσε κι εξήγησε: «Χθες, το πιο όμορφο πράγμα στον κόσμο, ήταν το λουλούδι. Σήμερα, είναι η πεταλούδα»!

Λάο Τσε σημαίνει «ο Γέρο Δάσκαλος» και πιστεύεται ότι εγκατέλειψε τα πάντα κι έφυγε μακριά. Όπως ότι απεχθανόταν τους πολέμους και τους ήρωες. Ο ιστορικός Σούμα Τσιέν διηγείται ότι ο Λάο Τσε ήταν συντηρητής της βασιλικής βιβλιοθήκης κι από το καθόλου ευκαταφρόνητο αυτό πόστο μπορούσε να γνωρίσει όλη την χυδαιότητα της πολιτικής.

Ένιωσε αηδία, παραιτήθηκε και πήγε να ζήσει στην πέρα από τα σύνορα έρημο. Στο συνοριακό φυλάκιο, ο φύλακας Γιν Χσι του είπε: «Αφού αποτραβήχτηκες από τη ζωή, κάτσε και γράψε ένα βιβλίο για μένα».

Κι έτσι ο Γέρο Δάσκαλος έγραψε ένα τεράστιο έργο για το Τάο και το Τε. Προέκυψε έτσι το «Τάο Τε Τσινγκ», το «Βιβλίο της Οδού και της Αρετής», από το οποίο προήλθε ο ταοϊσμός, καθώς Τάο σημαίνει «Οδός»: Οδός της φύσης, οδός της σοφίας.

Μετά, ο Λάο Τσε εξαφανίστηκε και κανένας δεν έμαθε πού και πότε πέθανε. Παρ’ όλα αυτά, η παράδοση θέλει να τον επισκέφτηκε ο Κομφούκιος και να κουβέντιασε μαζί του.

Το συμπέρασμά του για τον γέρο δάσκαλο συνοψίστηκε σε πέντε φράσεις:

«Ένα ζώο μπορεί να πέσει σε παγίδα.
Ένα ψάρι να καταπιεί δόλωμα.
Ένα πουλί να χτυπηθεί από βέλος.
Μόνο ο δράκοντας δεν κινδυνεύει να πιαστεί.
Είδα τον Λάο Τσε και μόνο με δράκοντα μπορώ να τον συγκρίνω».

Από τότε, κατά την παράδοση, ο Κομφούκιος αφιερώθηκε στην αποστολή του κι έγινε ο μεγαλύτερος Κινέζος φιλόσοφος.

Και ανάμεσα στα όσα είπε ο Κομφούκιος, δυο γνωμικά του είναι τελείως επίκαιρα:

«Αν μπορέσεις να κερδίσεις το λαό, κερδίζεις το βασίλειο. Αν χάσεις το λαό, χάνεις το βασίλειο».

Και «Αν η ειρήνη και η ομόνοια δεν βασιλεύουν στο λαό, το λάθος είναι εκείνων που τον κυβερνούν».

ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ: Να σκέφτεσαι αυτά που μπορείς να κάνεις και να είσαι ευχαριστημένος με αυτά που έχεις

Να σκέφτεσαι αυτά που μπορείς να κάνεις και να είσαι ευχαριστημένος με αυτά που έχεις.

Να μη σκέφτεσαι πράγματα που μπορεί να ζηλεύεις ή να θαυμάζεις και να μην τα αφήνεις να σου γίνονται έμμονες ιδέες. Να κοιτάζεις τη ζωή αυτών που είναι σε κακή κατάσταση, να βλέπεις τι υποφέρουν κ έτσι όσα έχεις εσύ θα σου φαίνονται σπουδαία και αξιοζήλευτα και καθώς δεν θα επιθυμείς τίποτα παραπάνω δεν θα υποφέρεις μέσα σου.

Γιατί κάποιος που θαυμάζει όσους έχουν πολλά αγαθά και που η σκέψη αυτή του γίνεται έμμονη ιδέα, θέλει συνέχεια όλο και κάτι παραπάνω και στην προσπάθειά του να τα αποκτήσει θα αναγκαστεί να κάνει κάτι που θα παραβαίνει τον νόμο.

Γι’ αυτό δεν πρέπει να αποζητάς κάποια πράγματα και πρέπει να είσαι ευχαριστημένος με κάποια άλλα που έχεις, συγκρίνοντας τη ζωή σου με αυτών που είναι σε χειρότερη κατάσταση και να θεωρείς τον εαυτό σου τυχερό, όταν αναλογίζεσαι τι υποφέρουν, γιατί εσύ ζεις καλύτερα από ό,τι οι άλλοι.

Αν, λοιπόν, σκέφτεσαι έτσι, θα ζεις ευχαριστημένος και θα πετάξεις από πάνω σου τις μάστιγες της ζωής που δεν είναι άλλες από τη ζήλια, τον φθόνο και τη μνησικακία.

BERNARD MANDEVILLE: Προσωπικά, παρατηρώντας την καθημερινότητα της κοινωνικής ζωής

BERNARD MANDEVILLE, 1670-1733

Προσωπικά, παρατηρώντας την καθημερινότητα της κοινωνικής ζωής, απολαμβάνω να βλέπω τους διαφορετικούς και συχνά παράξενα αντιπαθητικούς τρόπους με τους οποίους η ελπίδα του κέρδους και η κερδοσκοπία διαμορφώνουν τους ανθρώπους σύμφωνα με το επάγγελμα που ασκούν και την κοινωνική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Πόσο εύθυμα και περιχαρή είναι τα πρόσωπα σ’ ένα χορό, και τι βαρύγδουπη σοβαρότητα κυριαρχεί στη μασκαράτα μιας κηδείας! Αλλά ο οργανωτής νεκρώσιμων ακολουθιών είναι εξίσου ευχαριστημένος αναλογιζόμενος το κέρδος του με τον οργανωτή χορών. Και οι δύο κοπιάζουν εξίσου στο επάγγελμά τους, και η ευθυμία του ενός είναι τόσο προσποιητή όσο η σοβαρότητα του άλλου είναι επιτηδευμένη. Όσοι δεν έτυχε ποτέ ν’ ακούσουν το διάλογο ανάμεσα σ’ έναν κομψοντυμένο έμπορο μεταξωτών και μια νεαρή πελάτισσα που μπαίνει στο μαγαζί του, έχουν χάσει μια σκηνή της καθημερινής ζωής άκρως διασκεδαστική.

Το θέμα για εκείνον είναι να πουλήσει όσο το δυνατόν περισσότερα μεταξωτά σε τιμή που θα του επιτρέψει να επιτύχει το στόχο του, δηλαδή να βγάλει ένα εύλογο κέρδος. Όσο για τη νεαρή κυρία, αυτό που θέλει εκείνη είναι να ικανοποιήσει το καπρίτσιο της και ν’ αγοράσει, ό,τι επιθυμεί κατά πέντε ή έξι πεντάρες τον πήχη φθηνότερα από την κανονική τιμή πώλησης. Σύμφωνα με την εντύπωση που της έχει δημιουργήσει η φιλοφρονητική διάθεση του φίλου μας, φαντάζεται (αν δεν είναι τελείως δύσμορφη) πως είναι χαριτωμένη, με άνετους τρόπους και ιδιαίτερα απαλή φωνή, πως είναι καλοκαμωμένη και, αν όχι πιο ωραία, τουλάχιστον πιο ευάρεστη από τις περισσότερες νεαρές γυναίκες που γνωρίζει. Καθώς η απαίτηση της ν’ αγοράσει τα ίδια πράγματα με λιγότερα λεφτά από τις άλλες βασίζεται στα υποτιθέμενα προσωπικά της συγκριτικά χαρίσματα, προβάλλει τον εαυτό της όσο της επιτρέπει, το πνεύμα και η κρίση της.

Πριν ακόμη η άμαξά της σταματήσει καλά καλά, σπεύδει να την προϋπαντήσει ένας ευπαρουσίαστος άνδρας, ντυμένος με καθαρά και μοδάτα ρούχα, ο οποίος τη χαιρετά με μια βαθιά υπόκλιση και, αφού μάθει τι γυρεύει ν’ αγοράσει και βεβαιωθεί ότι προτίθεται να μπει, της δίνει το χέρι για να τη βοηθήσει και, μόλις διαβούν την πόρτα του μαγαζιού του, την αφήνει προκειμένου να εγκατασταθεί αμέσως πίσω απ’ τον πάγκο με τα εμπορεύματα. Εκεί, όρθιος απέναντί της, με απέραντο σεβασμό και γλώσσα αυλικού, την παρακαλεί να του κάνει γνωστό με ποιες διαταγές θα τον τιμήσει. Ό,τι κι αν του πει, ό,τι κι αν απορρίψει, εκείνος ποτέ δεν θα διαφωνήσει ευθέως – έχουμε να κάνουμε μ’ έναν άνθρωπο του οποίου η εξασκημένη υπομονή είναι μέρος των μυστικών της δουλειάς του. Όσο εκείνη μένει αναποφάσιστη και δεν ξέρει τι να διαλέξει, αυτός μοιάζει σαν να μην ξέρει κι ο ίδιος τι να τη συμβουλέψει, και είναι άκρως επιφυλακτικός ως προς την κατεύθυνση της επιλογής της. Μόλις όμως εκείνη καταλήξει κάπου, αναφωνεί πως αυτό είναι το ωραιότερο ύφασμα, αποθεώνει το καλό της γούστο κι όσο περισσότερο παρατηρεί το ύφασμα τόσο περισσότερο εκπλήσσεται που δεν είχε δει πόσο ανώτερο είναι απ’ όλη την πραμάτειά του.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα πάντως που διαθέτει αφορά το σπουδαιότερο μέρος του εμπορίου, το παζάρεμα της τιμής, την οποία γνωρίζει μέχρι τελευταίας δεκάρας και για την οποία εκείνη έχει παντελή άγνοια. Μολονότι, δε, είναι θεμιτό να πει όσα ψέματα μπορεί να σοφιστεί για το πόσο του έχει στοιχίσει και πόσα του έχουν προσφέρει γι’ αυτό, δεν περιορίζεται σ’ αυτά αλλά, εκμεταλλευόμενος τη ματαιοδοξία της την κάνει να πιστέψει τα πιο απίστευτα πράγματα σχετικά με τη δική του αδυναμία και τη δική της φοβερή επιτηδειότητα. Ήταν αποφασισμένος, λέει, να μη δώσει ποτέ ετούτο το κομμάτι κάτω από μια ορισμένη τιμή, εκείνη όμως κατάφερε να τον κλονίσει με τα λόγια της όπως κανένας πελάτης μέχρι σήμερα δεν τα είχε καταφέρει. Τη διαβεβαιώνει ότι βγαίνει χαμένος, αλλά αφού αυτό το μεταξωτό της αρέσει, και είναι αποφασισμένη να μην πληρώσει παραπάνω, προκειμένου να μη δυσαρεστήσει μια κυρία την οποία έχει σε τόσο υψηλή εκτίμηση, θα της το αφήσει στην τιμή αυτή, ικετεύοντάς τη μόνο την επόμενη φορά να είναι λιγότερο σκληρή μαζί του. Όλο αυτό το διάστημα, η πελάτισσα, που δεν είναι ανόητη και διαθέτει ευστροφία κι ευγλωττία, πείθεται ότι πράγματι οι τρόποι της είναι ιδιαιτέρως θελκτικοί, αλλά από ευγένεια παριστάνει την ταπεινή και του ανταποδίδει με λίγα πνευματώδη λόγια τις φιλοφρονήσεις του. Ωστόσο έχει στην ουσία καταπιεί αμάσητα όλα όσα της έχει πει. Το αποτέλεσμα είναι ότι φεύγει ικανοποιημένη με την αίσθηση ότι έκανε κάποια οικονομία, ενώ στην πραγματικότητα πλήρωσε το μεταξωτό στην ίδια τιμή με κάθε άλλον, και μάλιστα συχνά έχει δώσει και κάτι παραπάνω από την τιμή που θα δεχόταν ο έμπορος για να μην του μείνει απούλητο.

BERNARD MANDEVILLE, Περί της φύσης της κοινωνίας

Αλλά εσύ είσαι η θλίψη σου· δεν είσαι διαφορετικός από τη θλίψη σου – είσαι;

Εκείνο που λέμε είναι ότι όπου υπάρχει διαίρεση δεν μπορεί παρά να υπάρχει και σύγκρουση. Αυτό είναι νόμος, ένας αιώνιος νόμος. Όπου υπάρχει ξεχώρισμα, διαίρεση, κομμάτιασμα σε δύο μέρη δεν μπορεί παρά να υπάρχει σύγκρουση. Κι αυτή η σύγκρουση σε ένα εξωτερικό επίπεδο καταλήγει σε πόλεμο, στο να σκοτώνεις ανθρώπους.

Το να κατανοήσει, λοιπόν, κανείς τη σύγκρουση κι έτσι να ελευθερωθεί απ’ αυτή είναι το να κατανοήσει γιατί ο παρατηρητής κυριαρχεί τόσο πολύ ώστε να χωρίζεται από εκείνο που παρατηρεί. Σε ψυχολογικό επίπεδο, εάν το παρατηρήσω, όταν είμαι παντρεμένος ή παντρεμένη ή έχω μια σχέση θα δω ότι υπάρχει μια διαίρεση ανάμεσά μας, μια πραγματική διαίρεση, όχι μόνο σωματική, αλλά και εσωτερική διαίρεση παράδοσης, διαμόρφωσης, αυθεντίας των γονιών, αυθεντίας κάποιου δασκάλου και λοιπά. Έτσι, υπάρχει πάντα διαίρεση στις σχέσεις μας κι επομένως υπάρχει πάντα σύγκρουση ανάμεσα στα ανθρώπινα πλάσματα. Υπάρχουν πάρα πολύ λίγα ανθρώπινα πλάσματα στον κόσμο που έχουν μια σχέση στην οποία δεν υπάρχει σύγκρουση. 

Tώρα: Αυτή η σύγκρουση υπάρχει επειδή έχουμε χωρίσει τον παρατηρητή από το παρατηρούμενο, όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και μέσα μας: Είμαι διαφορετικός από τον θυμό μου, είμαι διαφορετικός από τη ζήλια μου, είμαι διαφορετικός από τη θλίψη μου, οπότε όντας διαφορετικός υπάρχει σύγκρουση. Δηλαδή, «πρέπει να ξεφορτωθώ τη θλίψη»· «πείτε μου πώς θα ξεπεράσω τη θλίψη μου» ή «πείτε μου τι να κάνω με τους φόβους μου». Έτσι, υπάρχει σύγκρουση όλη την ώρα. Αλλά εσύ είσαι η θλίψη σου· δεν είσαι διαφορετικός από τη θλίψη σου – είσαι; Δεν είσαι διαφορετικός από τον θυμό σου – είσαι; 

Δεν είσαι διαφορετικός από τις σεξουαλικές σου επιθυμίες – είσαι; Δεν είσαι διαφορετικός από τη μοναξιά που νώθεις- είσαι μόνος σου. Αλλά λέμε: «Ναι, νιώθω μοναξιά, αλλά πρέπει να ξεφύγω απ’ αυτή». Πηγαίνω, λοιπόν, σε διάφορες διασκεδάσεις ή σε σχέσεις και λοιπά. Αλλά δεν είσαι διαφορετικός απ’ ό,τι είσαι και νιώθεις- όλα αυτά είσαι εσύ. Όταν το δεις αυτό λες: «Εγώ είμαι ο θυμός»· «εγώ είμαι η θλίψη»· «εγώ είμαι η μοναξιά»… Τώρα: Πριν, όταν ξεχώριζα εμένα από τη θλίψη μου, προσπαθούσα να κάνω κάτι γι’ αυτή: Προσπαθούσα να ξεφύγω από τη μοναξιά μου, προσπαθούσα να την ξεπεράσω ή να την αναλύσω και προσπαθούσα να γεμίσω τη μοναξιά μου με κάθε είδους διασκέδαση ή θρησκευτική δραστηριότητα. Αλλά αν εγώ νιώθω μοναξιά δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό. Πριν προσπαθούσα να κάνω κάτι γι’ αυτό. Τώρα δεν μπορώ να κάνω τίποτα γι’ αυτό γιατί είμαι αυτό. Τι συμβαίνει, λοιπόν, όταν ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο;

Καταλαβαίνετε; Όταν ο θυμός είμαι εγώ, τότε τι συμβαίνει; Το έχετε ερευνήσει αυτό ή απλώς λέτε: «Ναι, είμαι ο παρατηρητής και το παρατηρούμενο»; Αυτό δεν έχει κανένα νόημα. Αλλά όταν δεις, όταν συνειδητοποιήσεις, ότι εσύ είσαι ο θυμός, τότε τι συμβαίνει; Πρώτα απ’ όλα, σταματάει η σύγκρουση. Κάθε σύγκρουση σταματάει όταν συνειδητοποιείς ότι είσαι αυτό που παρατηρείς. Είμαι ζηλιάρης. Τέλος. Αυτό είναι το γεγονός. Έτσι, σβήνεις εντελώς τη διαφορετική διαδικασία που φέρνει σύγκρουση μέσα σου.

«Και γιατί», ρωτάει εκείνος που έκανε την ερώτηση, «γιατί φτιάχνουμε μια αφηρημένη ιδέα από ένα γεγονός;». Το γεγονός είναι ότι εγώ είμαι ο θυμός, εγώ είμαι ζηλιάρης, εγώ νιώθω μοναξιά. Γιατί, λοιπόν, κάνουμε απ’ αυτό μια ιδέα, μια αφηρημένη έννοια; Μήπως είναι ευκολότερο να κάνω μια ιδέα από το να αντιμετωπίσω το γεγονός, επειδή μπορώ να παίξω με την ιδέα; Μπορώ να συνεχίσω να είμαι αυτό που βλέπω; Χωρίζω τον εαυτό μου από αυτό που βλέπω και λέω: «Πρέπει να κάνω κάτι γι’ αυτό». Αλλά όταν δεν υπάρχει ιδέα, δεν υπάρχει αφηρημένη έννοια, είμαι υποχρεωμένος να αντιμετωπίσω το γεγονός. Όταν συνειδητοποιείς ότι δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σ’ εσένα και σ’ αυτό που είσαι, όταν βλέπεις ότι είσαι άθλιος, βίαιος, φθονερός, ότι νιώθεις μοναξιά και λοιπά, έχεις σβήσει εντελώς την αίσθηση της διαίρεσης μέσα σου κι επομένως δεν υπάρχει σύγκρουση. Ξέρετε πώς είναι ο εγκέφαλος, το μυαλό, όταν βρίσκεται σε αδιάκοπη σύγκρουση; Είναι τραυματισμένο, πληγωμένο.

Πιθανόν να έχετε ζήσει πολύ καιρό μέσα στη σύγκρουση, στον πόνο, στη θλίψη, στον φόβο και να λέτε «η σύγκρουση είναι μέρος της ζωής μου» και να συνεχίζετε έτσι. Αλλά δεν έχετε ερευνήσει ποτέ τι κάνει η εσωτερική σύγκρουση στον εγκέφαλο, στον άνθρωπο, στην ψυχή. Όταν κάποιον τον δέρνουν διαρκώς σωματικά, ξέρετε τι του συμβαίνει. Αλλά όταν ο εγκέφαλος βομβαρδίζεται συνέχεια με σύγκρουση, τι του συμβαίνει; Ζαρώνει. Γίνεται πολύ μικρός, περιορισμένος, άσχημος. Αυτό συμβαίνει σε όλους μας. Τότε ένας άνθρωπος με αρκετή νοημοσύνη αναρωτιέται: «Γιατί θα πρέπει να ζήσω μέσα στη σύγκρουση την υπόλοιπη ζωή μου;». Κι έτσι, αρχίζει να ερευνά τι είναι η σύγκρουση. Σύγκρουση πρέπει να υπάρχει όπου υπάρχει διαίρεση, τόσο μέσα μας όσο και εξωτερικά. Και αυτή η διαίρεση είναι βασικά, βαθιά, θεμελιακά, το «εγώ», ο παρατηρητής και εκείνο που παρατηρεί. Όταν, λοιπόν, φτάσεις στο σημείο να συνειδητοποιήσεις ότι ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο, τότε γίνεται μια εντελώς διαφορετική δραστηριότητα.

Αν μπορούσαμε να δούμε και μόνο για μία μέρα ή για μία ώρα τι είναι η σύγκρουση, γιατί εμείς οι άνθρωποι είμαστε παγιδευμένοι στη σύγκρουση, με όλο τον πόνο, την ανησυχία, τη μοναξιά κι όλα αυτά, τότε – ίσως- να μπορούσαμε να ζήσουμε μια ζωή έχοντας έναν εγκέφαλο που δεν έχει ποτέ τραυματιστεί, δεν έχει καμιά πληγή, δεν έχει περάσει κανένα σοκ, κι έτσι είναι ένας ελεύθερος εγκέφαλος. Και μόνο τότε ίσως ο νους- που είναι αγάπη- να μπορεί να έρθει σε επαφή με τον εγκέφαλο, με το μυαλό.

ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ: Σόλων Ἐπιμενίδη

Ο Σόλωνας στον Επιμενίδη

Φαίνεται πως ούτε οι δικοί μου νόμοι επρόκειτο να ωφελήσουν πολύ την πόλη μου ούτε και εσύ την ωφέλησες καθαρίζοντάς την. Οι θεοί και οι νομοθέτες δεν μπορούν από μόνοι τους να ωφελήσουν τις πόλεις· αυτό μπορούν να το κάνουν εκείνοι που γίνονται πάντοτε οι οδηγοί του κόσμου με το μυαλό και τα σχέδια που έχουν.

Αν η διακυβέρνηση είναι σωστή, οι θεοί και οι νόμοι είναι ωφέλιμοι· αν, αντίθετα, είναι κακή, θεοί και νόμοι δεν ωφελούν σε τίποτε.

Ούτε είναι καλύτεροι από άλλους οι δικοί μου νόμοι και όσα εγώ νομοθέτησα· αυτοί που έκαναν υποχωρήσεις ήταν που έκαναν κακό στην πόλη, αυτοί που δεν εμπόδισαν τον Πεισίστρατο να πάρει την τυραννίδα. Κανένας δεν με πίστευε, όταν έκανα τις προβλέψεις μου· εκείνος, κολακεύοντας τους Αθηναίους, θεωρήθηκε πιο άξιος να του χαρίσουν την εμπιστοσύνη τους από ότι εγώ που τους έλεγα την αλήθεια.

Αποθέτοντας τα όπλα μου μπροστά στο οίκημα του στρατηγού, είπα πως είμαι πιο έξυπνος από εκείνους που δεν καταλάβαιναν ότι ο Πεισίστρατος θέλει να γίνει τύραννος και πιο γενναίος από αυτούς που διστάζουν να του αντισταθούν – κι αυτοί έλεγαν ότι ο Σόλωνας είναι τρελός.

Στο τέλος έβαλα μάρτυρα την πατρίδα μου: “Πατρίδα, εγώ ο Σόλωνας είμαι έτοιμος να σε υπερασπισθώ με λόγια και με έργα, αυτοί όμως με θεωρούν τρελό. Φεύγω λοιπόν από τη μέση ως ο μόνος εχθρός του Πεισίστρατου· κι αυτοί, αν έτσι θέλουν, ας γίνουν και σωματοφύλακές του”.

Γιατί, να ξέρεις, φίλε μου, ο άνθρωπος κυνήγησε την τυραννίδα με όλες τις δυνάμεις του.

Άρχισε με δημαγωγίες· ύστερα, αφού αυτοτραυματίστηκε, παρουσιάστηκε στην Ηλιαία και, φωνάζοντας ότι τα τραύματα του τα έκαναν οι εχθροί του, ζητούσε να του δώσουν φρουρά από τετρακόσιους νεότατους άντρες· κι εκείνοι, παρακούοντάς με, του έδωσαν τους άντρες που ζήτησε – άντρες που κρατούσαν ρόπαλα. Αμέσως μετά κατέλυσε τη δημοκρατία.

Αλήθεια, άδικα αγωνιζόμουν να απαλλάξω τους φτωχούς Αθηναίους από τη δουλεία τους· δες τους τώρα που έγιναν όλοι τους δούλοι ενός, του Πεισίστρατου.

Σόλων Ἐπιμενίδη:
Οὔτε οἱ ἐμοί θεσμοί ἄρα Ἀθηναίους ἐπιπολύ ὀνήσειν ἔμελλον, οὔτε σύ καθήρας τήν πόλιν ὤνησας· τό τε γάρ θεῖον καί οἱ νομοθέται οὐ καθ’ ἑαυτά δύνανται ὀνῆσαι τάς πόλεις, οἱ δέ ἀεί τό πλῆθος ἄγοντες ὅπως ἄν γνώμης ἔχωσιν. οὕτω δέ καί τό θεῖον καί οἱ νόμοι, εὖ μέν ἀγόντων, εἰσίν ὠφέλιμοι· κακῶς δέ ἀγόντων, οὐδέν ὠφελοῦσιν…

G. W. F. HEGEL: Τίποτα το μεγάλο δεν έγινε στον κόσμο χωρίς ένα μεγάλο πάθο

Ο Χέγκελ, εκπρόσωπος του γερμανικού ιδεαλισμού, δήλωνε, εδώ και δύο αιώνες, ότι «το διάβασμα της εφημερίδας ή ενός βιβλίου είναι η πρωινή προσευχή του σύγχρονου ανθρώπου».

Στην πιο καθημερινή του σκέψη, πέρα από τα θεωρητικά του επιτεύγματα υπερασπιζόταν τη διαρκή μόρφωση ως εργαλείο για την κατάκτηση της ελευθερίας.

«Ο άνθρωπος γίνεται αυτό που πρέπει να είναι μέσω της εκπαίδευσης, μέσω της πειθαρχίας. Ο άνθρωπος είναι απλώς η δυνατότητα να γίνει, δηλαδή, λογικός, ελεύθερος- είναι απλώς η αποφασιστικότητα, το καθήκον. Το ζώο τελειώνει γρήγορα την εκπαίδευσή του- αλλά αυτό δεν πρέπει να θεωρείται ως ευεργεσία της φύσης απέναντι στο ζώο. Η ανάπτυξή του είναι ποσοτική, μόνο, ευρωστία. Ο άνθρωπος, αντίθετα, είναι υποχρεωμένος να κάνει ο ίδιος τον εαυτό του αυτό που πρέπει να είναι- είναι υποχρεωμένος να τα αποκτήσει όλα από μόνος του, ακριβώς επειδή είναι πνεύμα- είναι υποχρεωμένος να αποτινάξει το φυσικό. Το πνεύμα είναι, συνεπώς, το προσωπικό του αποτέλεσμα».

Μια ζωή εστιασμένη στην επιτυχία και στην πληρότητα είναι μια ζωή κατά τη διάρκεια της οποίας δε σταματάμε ποτέ να μαθαίνουμε και να επαναπροσδιοριζόμαστε. Καθώς η νοητική παράλυση οδηγεί στην ανία, το να καλλιεργούμε ένα πνεύμα ανήσυχο συνιστά ασφάλεια ζωής για να μη χάσουμε ποτέ τον ενθουσιασμό να ζούμε.

Έρευνα: Οι άνθρωποι θα μπορούσαν να γίνουν στο μέλλον δηλητηριώδεις όπως τα φίδια

Σύμφωνα με μια νέα ιαπωνο-αυστραλιανή επιστημονική μελέτη, διαπιστώθηκε πως οι άνθρωποι θα μπορούσαν, υπό τις κατάλληλες περιβαλλοντικές συνθήκες, να αναπτύξουν την ικανότητα να παράγουν δηλητήριο όπως μερικά… φίδια.

Αυτό θα μπορεί να συμβεί διότι ανήκουν στην κατηγορία των θηλαστικών που στο DNA τους διαθέτουν τα κατάλληλα γονίδια.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστήμης και Τεχνολογίας της Οκινάβα και του Αυστραλιανού Εθνικού Πανεπιστημίου, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ανέφεραν ότι μέσα στο ανθρώπινο γονιδίωμα υπάρχει η γενετική δυνατότητα παραγωγής δηλητηρίου. Θεωρούν πάντως απίθανο ότι πράγματι στο μέλλον η εξέλιξη θα φέρει έτσι τα πράγματα, ώστε αυτή η δυνατότητα να γίνει πραγματικότητα.

Η μελέτη βρήκε επίσης τις πρώτες σαφείς ενδείξεις για μια υποκείμενη μοριακή σχέση ανάμεσα στους αδένες των φιδιών που παράγουν δηλητήριο και στους σιελογόνους αδένες των θηλαστικών γενικότερα.

​Τα διάφορα δηλητήρια είναι «κοκτέιλ» πρωτεϊνών που τα ζώα έχουν μετατρέψει σε όπλα για να ακινητοποιούν και να σκοτώνουν τη λεία τους ή για να αμύνονται. Διάφορα ζώα, όπως μέδουσες, αράχνες, σκορπιοί, φίδια κ.α., έχουν αναπτύξει τα δικά τους ιδιαίτερα δηλητήρια, τα οποία εκτοξεύουν συνήθως από το στόμα. Εκτιμάται ότι στη φύση το δηλητήριο έχει εξελιχθεί ανεξάρτητα, από μη δηλητηριώδη ζώα, περισσότερες από 100 φορές.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι διάφορα θηλαστικά, όπως τα τρωκτικά, οι σκύλοι, οι χιμπατζήδες και οι άνθρωποι, περιέχουν στο DNA τους παραλλαγές των γονιδίων που επιτρέπουν στα φίδια την παραγωγή δηλητηρίου, παρόλο που τα θηλαστικά και τα ερπετά έχουν διαχωριστεί εξελικτικά εδώ και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.

​Το αν οι άνθρωποι θα περάσουν κάποια στιγμή από τα τοξικά λόγια στο κυριολεκτικό δηλητήριο του στόματος τους, «αυτό εξαρτάται από το αν η εξέλιξη θα μας οδηγήσει εκεί», σύμφωνα με τους ερευνητές. Εάν, για παράδειγμα, οι άνθρωποι χρειαστεί να γίνουν πραγματικά και όχι απλώς μεταφορικά δηλητηριώδεις, προκειμένου να επιβιώσουν. Προς το παρόν πάντως, έχουν εφεύρει τόσα όπλα που το δηλητήριο μοιάζει μάλλον περιττό…

Αποκαλύπτοντας το Nano Big Bang – Επιστήμονες παρατηρούν τα πρώτα χιλιοστά του δευτερολέπτου του σχηματισμού κρυστάλλου

Όταν αναπτύσσουμε κρυστάλλους, τα άτομα πρώτα ομαδοποιούνται μαζί σε μικρά σμήνη – μια διαδικασία που αποκαλείται πυρηνοποίηση. Όμως, από καιρό διέφευγε την κατανόηση των επιστημόνων του πώς ακριβώς μια τέτοια ατομική τακτοποίηση αναδύεται από το χάος των τυχαία κινούμενων ατόμων. Η κλασική θεωρία πυρηνοποίησης υποστηρίζει ότι οι κρύσταλλοι διαμορφώνονται με ένα άτομο τη φορά, αυξάνοντας σταθερά το επίπεδο τάξης. Σέ σύγχρονες μελέτες έχει επίσης παρατηρηθεί μια διαδικασία πυρηνοποίησης δύο σταδίων, κατά την οποία πρώτα διαμορφώνεται μια προσωρινώς υψηλής ενέργειας δομή, η οποία στη συνέχεια αλλάζει σε ένα σταθερό κρύσταλλο. Όμως σύμφωνα με μια διεθνή ερευνητική ομάδα, με σημαντικό σε αυτήν το ρόλο του Berkeley Lab, η πραγματική ιστορία είναι ακόμη πιο περίπλοκη.

Τα ευρήματα των μελών της ομάδας αποκαλύπτουν ότι τα άτομα χρυσού, αντί να ομαδοποιούνται μαζί ένα προς ένα ή να πραγματοποιούν μια μόνο μη-αντιστρεπτή μετάβαση, θα αυτο-οργανωθούν, θα διαχωριστούν, θα ομαδοποιηθούν ξανά και στη συνέχεια θα ξανα-οργανωθούν πολλές φορές πριν δημιουργηθεί ένας σταθερός, τακτοποιημένος κρύσταλλος. Χρησιμοποιώντας ένα εξελιγμένο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο, οι ερευνητές έγιναν μάρτυρες, για πρώτη φορά, αυτής της ταχείας, αντιστρεπτής διεργασίας πυρηνοποίησης. Η εργασία παρέχει ξεκάθαρη γνώση των πρώιμων σταδίων πολλών αναπτυξιακών διεργασιών όπως η διαμόρφωση λεπτού φιλμ με εναπόθεση νανοσωματιδίων.

«Καθώς οι επιστήμονες αναζητούν να ελέγξουν την ύλη στις μικρότερες κλίμακες για να παραγάγουν υλικά και συσκευές, η μελέτη αυτή βοηθάει να κατανοήσουμε ακριβώς πώς διαμορφώνονται ορισμένοι κρύσταλλοι», θα δηλώσει ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, ο Peter Ercius, από το Berkeley Lab. Σύμφωνα με τις συμβατικές γνώσεις των επιστημόνων, μόλις οι κρύσταλλοι στη μελέτη έφθαναν ένα ορισμένο μέγεθος, δεν επέστρεφαν πλέον στην χωρίς τάξη, ασταθή κατάσταση. Να πώς περιγράφει τις παρατηρήσεις ο Won Chul Lee, ένας από τους καθηγητές του προγράμματος: εάν φανταστούμε κάθε άτομο σαν ένα τουβλάκι Lego, τότε αντί του κτισίματος ενός σπιτιού τοποθετώντας ένα τουβλάκι τη φορά, προκύπτει ότι τα τουβλάκια επανειλημμένως εφαρμόζουν μαζί και διαχωρίζονται ξανά μέχρι να είναι τελικά αρκετά ισχυρά για να σταθούν μαζί. Μόλις η βάση γίνει, ωστόσο, περισσότερα τουβλάκια μπορούν να προστίθενται χωρίς να διαταράσσουν την όλη δομή.



Οι ασταθείς δομές είναι ορατές μόνο λόγω της ταχύτητας των νέο-αναπτυχθέντων ανιχνευτών στο TEAM I, ένα από τα πιο ισχυρά ηλεκτρονικά μικροσκόπια του κόσμου. Χρησιμοποιώντας το μικροσκόπιο αυτό, οι ερευνητές συνέλαβαν σε πραγματικό χρόνο εικόνες ατομικής ανάλυσης σε ταχύτητες μέχρι 625 frames το δευτερόλεπτο, που είναι εξαιρετικά γρήγορες για ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και περίπου 100 φορές ταχύτερες από ότι σε προηγούμενες μελέτες. Οι ερευνητές παρατήρησαν μεμονωμένα άτομα χρυσού καθώς διαμορφωνόταν σε κρυστάλλους, διαλυόταν σε μεμονωμένα άτομα και στη συνέχεια αναδιαμορφωνόταν και πάλι σε διαφορετικές κρυσταλλικές διευθετήσεις πριν σταθεροποιηθούν τελικά. «Πιο αργές παρατηρήσεις θα χάσουν αυτή την πολύ ταχεία, αντιστρεπτή διεργασία και θα φανεί μόλις μια θολούρα αντί των μεταβάσεων, πράγμα που εξηγεί γιατί αυτή η συμπεριφορά πυρηνοποίησης δεν είχε ποτέ πριν γίνε ορατή», θα σημειώσει ο Ercius.

Η αιτία πίσω από αυτό το αντιστρεπτό φαινόμενο είναι το γεγονός ότι ο σχηματισμός κρυστάλλου είναι μια εξώθερμη διαδικασία – πράγμα που σημαίνει ότι απελευθερώνει ενέργεια. Στην πραγματικότητα, η συγκεκριμένη ενέργεια που απελευθερώνεται όταν τα άτομα συνδέονται με τον πολύ μικρό πυρήνα, μπορεί να ανεβάσει την τοπική «θερμοκρασία» και να λιώσει τον κρύσταλλο. Με αυτό τον τρόπο η αρχική διαμόρφωση του κρυστάλλου λειτουργεί εναντίον του εαυτού της, διακυμαινόμενη μεταξύ τάξης και αταξίας πολλές φορές πριν οικοδομηθεί ένας πυρήνας που είναι αρκετά σταθερός για να αντισταθεί στη θερμότητα. Η ερευνητική ομάδα επιβεβαίωσε αυτή την ερμηνεία των πειραματικών παρατηρήσεων πραγματοποιώντας υπολογισμούς των αντιδράσεων σύνδεσης μεταξύ ενός υποθετικού ατόμου χρυσού και ενός νανοκρυστάλλου.

Τώρα, οι επιστήμονες αναπτύσσουν ακόμη ταχύτερους ανιχνευτές οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να απεικονιστούν οι διεργασίες σε ακόμη υψηλότερες ταχύτητες. Αυτές θα μπορούσαν να βοηθήσουν να κατανοηθεί αν υπάρχουν περισσότερα χαρακτηριστικά της πυρηνοποίησης που είναι κρυμμένα στο χάος των ατόμων. Η ομάδα ελπίζει επίσης να εντοπίσει παρόμοιες μεταβάσεις σε διαφορετικά ατομικά συστήματα για να προσδιορίσει αν αυτή η ανακάλυψη αντανακλά μια γενική διαδικασία πυρηνοποίησης. «Από μια επιστημονική άποψη, ανακαλύψαμε μια νέα αρχή της διεργασίας κρυσταλλικής πυρηνοποίησης και την αποδείξαμε πειραματικά», θα δηλώσει συνοψίζοντας ο Jungwon Park, ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Η αποστολή Dragonfly θα αναζητήσει ενδείξεις σχετικά με την κατοικησιμότητα του Τιτάνα

Όταν ο ανιχνευτής Huygens κατέβηκε από το διαστημικό σκάφος Cassini το 2005 και έδωσε στον άνθρωπο την ευκαιρία να δει την πυκνή ατμόσφαιρα του Τιτάνα από μια κοντινή απόσταση, οι επιστήμονες άρχισαν να ονειρεύονται μια μελλοντική αποστολή που θα εξερευνήσει κι άλλο το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου. Έτσι, μπήκαν τότε και οι σπόροι της αποστολής Dragonfly. Αυτή η πρωτοποριακή αποστολή μπορεί να παρέχει στοιχεία για τις χημικές διεργασίες που μπορεί να θέτουν τα θεμέλια για την εμφάνιση της ζωής εκεί.

Η αποστολή Dragonfly έχει προγραμματιστεί να διαρκέσει τουλάχιστον 32 μήνες και μπορεί να παραταθεί εάν το όχημα και τα όργανα του πλοίου παραμένουν λειτουργικά. Προκειμένου να εκτελέσει τα επιστημονικά της καθήκοντα, η αποστολή Dragonfly θα ταξιδέψει γύρω από το φεγγάρι σαν ένα drone. Η εξερεύνηση του Τιτάνα μέσω drone παρουσιάζει πολλές μοναδικές προκλήσεις. Επειδή η ατμόσφαιρα του Τιτάνα είναι τόσο πυκνή (1,5 φορές πιο πυκνή από τη Γη), μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ευκολότερο για ένα drone να πετά στο φεγγάρι. Ωστόσο, λόγω της απόστασης του Τιτάνα από τη Γη, η επικοινωνία απαιτεί πολύ χρόνο για τους επιστήμονες της NASA να μεταδώσουν εντολές σε πραγματικό χρόνο στο όχημα. Έτσι, το Dragonfly πρέπει να λειτουργεί αυτόνομα, το οποίο περιλαμβάνει έλεγχο για ευνοϊκές καιρικές συνθήκες πριν από την απογείωση.

Σχεδιασμένο κατάλληλα για την πυκνή ατμόσφαιρα και τις επιφανειακές συνθήκες του Τιτάνα, το Dragonfly θα περιέχει έναν αριθμό οργάνων για τη μέτρηση χημικών, μετεωρολογικών και γεωλογικών διεργασιών: ένα φασματόμετρο μάζας για μοριακή ταυτοποίηση, ένα φασματόμετρο νετρονίων και ακτίνων γάμμα για ανάλυση της επιφάνειας, ένα σεισμόμετρο για τη μέτρηση της τεκτονικής κίνησης , αισθητήρες πτήσης και ραντάρ, καθώς και ορισμένες κάμερες. Το Dragonfly θα συλλέξει και θα δοκιμάσει επιφανειακό υλικό επί του σκάφους και μπορεί να επιστρέψει σε σημεία όπου η ανάλυση δείγματος αποδεικνύεται δελεαστική ή ασαφής.

Γιατί ο Τιτάνας;

Ο Τιτάνας είναι το δεύτερο μεγαλύτερο φεγγάρι του Ηλιακού Συστήματος και είναι μεγαλύτερο από τον πλανήτη Ερμή. Σε απόσταση περίπου1.400 εκατομμύρια χιλιόμετρα ή περίπου δέκα φορές πιο μακριά από τον Ήλιο από ό, τι είναι η Γη. Ένα έτος στον Τιτάνα ισοδυναμεί με περίπου 29 χρόνια στη Γη. Οι θερμοκρασίες μπορούν να βυθιστούν στην επιφάνεια περίπου –180 βαθμούς Κελσίου. Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να κάνουν τον Τιτάνα να φαίνεται σαν ένα παράξενο μέρος για να αναζητήσει κάποιος ενδείξεις για την εμφάνιση της ζωής, αλλά σύμφωνα με τη Δρ. Elizabeth Turtle, κύρια ερευνητής της αποστολής Dragonfly, ο Τιτάνας έχει χημικές ομοιότητες με την πρώιμη Γη.

«Υπάρχει εκεί οργανικό υλικό, νερό σε κρατήρες, κρυο-ηφαίστεια και φως του ήλιου, καθώς η ενέργεια οδηγεί όλο αυτό το σύνολο», λέει η Turtle. «Όλα τα συστατικά για τη ζωή όπως γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και αλληλεπιδρούν στην επιφάνεια».

Ο Τιτάνας είναι το μόνο ουράνιο σώμα εκτός από τη Γη που είναι γνωστό ότι υποστηρίζει σώματα υγρών όπως ποτάμια και λίμνες. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Γη, αυτά τα χαρακτηριστικά στον Τιτάνα αποτελούνται από υδρογονάνθρακες, όπως υγρό μεθάνιο και αιθάνιο. Το Dragonfly θα παρέχει δεδομένα για την αξιολόγηση των κύκλων του υετού, της εξάτμισης της υγρασίας και του σχηματισμού νέφους.

Η κατανόηση της σχέσης μεταξύ της ατμόσφαιρας του φεγγαριού και της επιφάνειάς της θα βοηθήσει επίσης τους γεωλόγους, καθώς ο Τιτάνας έχει τα κύρια γεωλογικά χαρακτηριστικά που έχει η Γη… συμπεριλαμβανομένων των αμμόλοφων, λιμνών και θάλασσας, διάβρωσης από ποτάμια, βουνά και ηφαίστεια.

Τι ελπίζουν οι επιστήμονες να μάθουν;

Ο κύριος στόχος του Dragonfly είναι η καλύτερη κατανόηση της χημικής εξέλιξης του Τιτάνα. Η πρώιμη Γη είχε ένα χημικό περιβάλλον παρόμοιο με τον Τιτάνα και, στη Γη, όπου η χημεία έγινε βιολογία. Αλλά το χημικό παρελθόν του Τιτάνα είναι άγνωστο και δεν είναι σαφές εάν έχει ακολουθήσει, ακολουθεί ή θα ακολουθήσει ένα μονοπάτι παρόμοιο με αυτό της Γης. Οι επιστήμονες γνωρίζουν μόνο ότι υπήρχαν παρόμοια συστατικά.

Μεγάλο μέρος αυτής της χημείας εμφανίζεται στην ατμόσφαιρα, η οποία είναι 95% άζωτο (Ν 2 ) και 5% μεθάνιο (CH 4). Τα μόρια του μεθανίου χωρίζονται καθώς επιταχύνονται από τον μαγνητισμό του Κρόνου και το υπεριώδες φως του Ήλιου, επιτρέποντας στο υδρογόνο να διαφύγει και άλλα μόρια να ανασυνδυαστούν σε υδρογονάνθρακες. Δεδομένης της τρέχουσας ποσότητας μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα, οι ερευνητές εκτιμούν ότι «η διάρκεια ζωής αυτού του μεθανίου είναι της τάξης των 10 εκατομμυρίων ετών», που σημαίνει ότι το Dragonfly θα αναζητήσει πληροφορίες σχετικά με την προέλευση του μεθανίου και την ατμοσφαιρική μακροζωία του Τιτάνα. Οι επιστήμονες δεν είναι αρκετά σίγουροι για το πώς επανατοποθετείται το μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα – θα μπορούσε να αποθηκευτεί σε δεξαμενές στο φλοιό του φεγγαριού, να προκύψει από κρυο-ηφαιστειακές εκρήξεις ή να προκύψει από υποβρύχια θειικά ανοίγματα. Το Dragonfly μπορεί να έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει αυτή τη διαδικασία από πρώτο χέρι.

Πολιτική ισότητα και δημοκρατία

Η δημοκρατία είναι άλλος ένας τομέας, στον οποίο ζητούμενο είναι η ισότητα. Η δημοκρατία έχει γνωρίσει μεγάλη αναγνώριση ως μέθοδος που προσφέρει σε όλους τους πολίτες μερίδιο στις πολιτικές αποφάσεις. Η λέξη «δημοκρατία» ωστόσο χρησιμοποιείται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ξεχωρίζουν δύο απόψεις για τη δημοκρατία, που έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους.

Η πρώτη δίνει έμφαση στην αναγκαιότητα της συμμετοχής των μελών του πληθυσμού στη διακυβέρνηση του κράτους, συνήθως μέσω της ψήφου. Η δεύτερη ρίχνει το βάρος στην ανάγκη να αντικατοπτρίζει η δημοκρατική εξουσία τα πραγματικά συμφέροντα του λαού, ακόμα κι αν ο ίδιος ο λαός αγνοεί το πραγματικό συμφέρον του. Εδώ θα σταθούμε στον πρώτο τύπο δημοκρατίας.

Στην αρχαία Ελλάδα δημοκρατία σήμαινε τη διακυβέρνηση μιας πόλης-κράτους από το λαό, αντί από τους ολίγους (ολιγαρχία) ή από ένα μόνον άνθρωπο (μοναρχία). Η αρχαία Αθήνα συνήθως θεωρείται ως πρότυπο της δημοκρατίας, παρ' όλο που θα ήταν σφάλμα να θεωρήσουμε ότι η διοίκηση βρισκόταν στα χέρια του λαού ως σύνολο, μιας και οι γυναίκες, οι σκλάβοι και άλλοι μη-πολίτες που κατοικούσαν στην πόλη-κράτος δεν είχαν το δικαίωμα της συμμετοχής σ' αυτήν. Κανένα δημοκρατικό κράτος δεν επιτρέπει σε όλους όσοι ζουν κάτω από την εξουσία του να ψηφίζουν. Στην περίπτωση αυτή θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνει πολλούς ανθρώπους που δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσουν τι κάνουν, όπως τα μικρά παιδιά και τους πάσχοντες από σοβαρές διανοητικές ασθένειες. Μια πολιτεία, ωστόσο, που απαγορεύει σ' ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της τη συμμετοχή στα κοινά δεν έχει σήμερα το δικαίωμα να ονομάζεται δημοκρατία.

Άμεση δημοκρατία

Τα πρώτα δημοκρατικά κράτη ήταν άμεσες δημοκρατίες. Όσοι δηλαδή είχαν δικαίωμα ψήφου συζητούσαν και ψήφιζαν για το κάθε θέμα, αντί να εκλέγουν αντιπροσώπους. Άμεση δημοκρατία μπορεί να υπάρξει μόνον όταν συμμετέχει σ' αυτήν μικρός αριθμός ανθρώπων ή όταν οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι λίγες. Οι πρακτικές δυσκολίες που δημιουργούνται για να ψηφίσει μεγάλος αριθμός ανθρώπων πάνω σε μια πληθώρα θεμάτων είναι τεράστιες, παρ' όλο που είναι πιθανό η ηλεκτρονική επικοινωνία να επιτρέψει στο μέλλον κάτι τέτοιο. Ακόμα όμως κι αν επιτευχθεί αυτό, οι ψηφοφόροι θα πρέπει να έχουν εμπεριστατωμένη αντίληψη των θεμάτων για τα οποία ψηφίζουν, πράγμα που θ' απαιτούσε χρόνο κι ένα πρόγραμμα πολιτικής διαπαιδαγώγησης. Θα ήταν μάλλον υπερβολικό να περιμένει κανείς απ' όλους τους πολίτες να είναι ενήμεροι για τα σχετικά θέματα. Οι σημερινές δημοκρατίες είναι αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες.

Αντιπροσωπευτική δημοκρατία

Στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία γίνονται εκλογές με τις οποίες οι ψηφοφόροι εκλέγουν τους αντιπροσώπους που προτιμούν. Αυτοί οι αντιπρόσωποι κατόπιν λαμβάνουν μέρος στην καθημερινή διαδικασία της λήψης αποφάσεων, που μπορεί επίσης να είναι οργανωμένη με βάση κάποιες δημοκρατικές αρχές. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη διεξαγωγή των εκλογών και μερικοί απαιτούν την ύπαρξη πλειοψηφίας. Άλλοι, όπως αυτός που χρησιμοποιείται στη Βρετανία, λειτουργούν μ' ένα σύστημα σχετικής πλειοψηφίας που επιτρέπει στους υποψήφιους να εκλεγούν, ακόμα και χωρίς να τους ψηφίσει η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, με την προϋπόθεση ότι κανείς άλλος δεν έχει πάρει περισσότερες ψήφους.

Στις αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες η διακυβέρνηση γίνεται κατά κάποιο τρόπο από το λαό, όχι όμως για όλα τα θέματα. Η διακυβέρνηση γίνεται από το λαό μέχρι του σημείου ότι οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι έχουν ψηφιστεί από το λαό. Από τη στιγμή όμως που εκλέγονται, οι αντιπρόσωποι συνήθως δεν δεσμεύονται για τις αποφάσεις τους πάνω στα συγκεκριμένα θέματα. Ασφαλιστική δικλείδα απέναντι στην κατάχρηση εξουσίας αποτελεί η συχνή επανάληψη των εκλογών. Οι αντιπρόσωποι εκείvoι που δεν σέβονται τις επιθυμίες του εκλογικού σώματος δεν έχουν πολλές πιθανότητες να επανεκλεγούν.

Κριτική της δημοκρατίας

Ψευδαίσθηση

Μερικοί θεωρητικοί, ιδιαίτερα όσοι επηρεάστηκαν από τον Καρλ Μαρξ (1818-1883), επικρίνουν τις μορφές της δημοκρατίας που περιέγραψα περιληπτικά παραπάνω με την κατηγορία ότι παρέχουν απλώς την ψευδαίσθηση της συμμετοχής στις πολιτικές αποφάσεις. Ισχυρίζονται ότι οι διαδικασίες εκλογής δεν εγγυώνται τη διακυβέρνηση από το λαό. Ορισμένοι ψηφοφόροι μπορεί να μην αντιλαμβάνονται ποιον έχουν συμφέρον να υποστηρίξουν ή να εξαπατηθούν από ικανούς ρήτορες. Κι εκτός αυτού, το φάσμα των υποψηφίων που εμφανίζεται στις περισσότερες εκλογές δεν προσφέρει πραγματική επιλογή στους ψηφοφόρους. Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί επαινείται τόσο αυτή η δημοκρατία, όταν τελικά καταλήγει στην επιλογή ανάμεσα σε δύο ή τρεις υποψηφίους που ακολουθούν ταυτόσημες στην κυριολεξία πολιτικές.

Αυτή, ισχυρίζονται οι μαρξιστές, είναι μια «δημοκρατία της αστικής τάξης» που απλώς αντικατοπτρίζει τις υπάρχουσες σχέσεις εξουσίας, που είναι κι αυτές αποτέλεσμα των οικονομικών σχέσεων. Μέχρις ότου γίνει αναδιάταξη των σχέσεων εξουσίας, το να δίνεται στο λαό η δυνατότητα της ψήφου είναι απλώς χάσιμο χρόνου.

Οι ψηφοφόροι δεν είναι ειδικοί

Άλλοι επικριτές της δημοκρατίας, ειδικότερα ο Πλάτωνας, τονίζουν ότι η λήψη ορθών πολιτικών αποφάσεων απαιτεί μεγάλο βαθμό εξειδικευμένης γνώσης, μιας γνώσης που πολλοί ψηφοφόροι δεν έχουν. Από την άμεση δημοκρατία επομένως είναι πολύ πιθανό να προκύψει ένα πολύ κακό πολιτικό σύστημα, μιας και το κράτος βρίσκεται στα χέρια ανθρώπων με ελάχιστες ικανότητες και γνώσεις σχετικά μ' αυτό που κάνουν.

Ένα παρόμοιο επιχείρημα μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Πολλοί ψηφοφόροι δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν την καταλληλόλητα κάποιου συγκεκριμένου υποψηφίου. Αφού δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν τα πολιτικά προγράμματα, επιλέγουν τους αντιπροσώπους τους με βάση κάποιες άσχετες ιδιότητες, όπως την εξωτερική τους εμφάνιση ή το ωραίο χαμόγελο. Η ψήφος τους επίσης μπορεί να καθορίζεται από αβασάνιστες προκαταλήψεις για τα πολιτικά κόμματα. Το αποτέλεσμα είναι ότι πολλοί αντιπρόσωποι με εξαιρετικές ικανότητες δεν εκλέγονται, ενώ εκλέγονται πολλοί άλλοι ακατάλληλοι με βάση κάποιες άσχετες με την πολιτική ικανότητες που τυχαίνει να διαθέτουν.

Αυτό το επιχείρημα ωστόσο μπορεί να αντιστραφεί και να χρησιμοποιηθεί για να ισχυροποιηθεί η άποψη ότι οι πολίτες πρέπει να εκπαιδεύονται ώστε να συμμετέχουν στη δημοκρατία, και όχι ότι η δημοκρατία, πρέπει να εγκαταλειφθεί εντελώς ως πολίτευμα. Ακόμα και στην περίπτωση που αυτό δεν είναι δυνατό, μπορεί η αντιπροσωπευτική δημοκρατία να είναι το μοναδικό πολίτευμα, συγκριτικά με τις διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις, που έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να προάγει τα συμφέροντα του λαού.

Η αντίφαση της δημοκρατίας

Μπορεί να πιστεύω ότι η θανατική ποινή είναι βαρβαρότητα και ότι δεν θα έπρεπε ποτέ να εφαρμόζεται στα πολιτισμένα κράτη. Αν γίνει δημοψήφισμα πάνω στο θέμα και ψηφίσω εναντίον της θανατικής ποινής, η πλειοψηφία όμως αποφασίσει ότι θα πρέπει να θεσμοθετηθεί, τότε βρίσκομαι αντιμέτωπος με μιαν αντίφαση. Ως άνθρωπος με βαθιά πίστη στις δημοκρατικές αρχές, πιστεύω ότι η απόφαση της πλειοψηφίας πρέπει να εφαρμόζεται. Ως άτομο με την ισχυρή πεποίθηση ότι η θανατική ποινή είναι απαράδεκτη, πιστεύω ακράδαντα ότι η θανατική ποινή δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται ποτέ. Σ' αυτή την περίπτωση λοιπόν φαίνεται να πιστεύω και ότι η θανατική ποινή θα πρέπει να εφαρμόζεται (ως αποτέλεσμα της απόφασης της πλειοψηφίας) και ότι δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται (εξαιτίας των προσωπικών μου πεποιθήσεων). Αυτές οι δυο πεποιθήσεις όμως είναι ασυμβίβαστες. Όλοι οι υποστηρικτές των δημοκρατικών αρχών είναι πιθανό να έχουν αντιμετωπίσει ανάλογες αντιφάσεις, όταν τυχαίνει ν' ανήκουν στη μειοψηφία.

Αυτό δεν υπονομεύει εντελώς την έννοια της δημοκρατίας, αποτελεί όμως ένα παράδειγμα της σοβαρής πιθανότητας να υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στην προσωπική συνείδηση και στην απόφαση της πλειοψηφίας, Όλοι όσοι τάσσονται υπέρ των δημοκρατικών αρχών θα πρέπει να πάρουν μια απόφαση για το ειδικό βάρος που δίνουν στα ατομικά τους πιστεύω και στις συλλογικές αποφάσεις. Θα πρέπει επίσης να προσδιορίσουν επακριβώς τι σημαίνει «τάσσομαι υπέρ των δημοκρατικών αρχών».

ΛΟΓΓΟΣ: Τὰ κατὰ Δάφνιν καὶ Χλόην (2.7.1-2.8.5)

[2.7.1] Πάνυ ἐτέρφθησαν ὥσπερ μῦθον οὐ λόγον ἀκούοντες καὶ ἐπυνθάνοντο τί ἐστί ποτε ὁ Ἔρως, πότερα παῖς ἢ ὄρνις, καὶ τί δύναται. Πάλιν οὖν ὁ Φιλητᾶς ἔφη· «θεός ἐστιν, ὦ παῖδες, ὁ Ἔρως, νέος καὶ καλὸς καὶ πετόμενος· διὰ τοῦτο καὶ νεότητι χαίρει καὶ κάλλος διώκει καὶ τὰς ψυχὰς ἀναπτεροῖ. [2.7.2] Δύναται δὲ τοσοῦτον ὅσον οὐδὲ ὁ Ζεύς. Κρατεῖ μὲν στοιχείων, κρατεῖ δὲ ἄστρων, κρατεῖ δὲ τῶν ὁμοίων θεῶν· οὐδὲ ὑμεῖς τοσοῦτον τῶν αἰγῶν καὶ τῶν προβάτων. [2.7.3] Τὰ ἄνθη πάντα Ἔρωτος ἔργα· τὰ φυτὰ ταῦτα τούτου ποιήματα· διὰ τοῦτον καὶ ποταμοὶ ῥέουσι καὶ ἄνεμοι πνέουσιν. [2.7.4] Ἔγνων δὲ ἐγὼ καὶ ταῦρον ἐρασθέντα, καὶ ὡς οἴστρῳ πληγεὶς ἐμυκᾶτο· καὶ τράγον φιλήσαντα αἶγα, καὶ ἠκολούθει πανταχοῦ. Αὐτὸς μὲν γὰρ ἤμην νέος καὶ ἠράσθην Ἀμαρυλλίδος· καὶ οὔτε τροφῆς ἐμεμνήμην οὔτε ποτὸν προσεφερόμην οὔτε ὕπνον ᾑρούμην. [2.7.5] Ἤλγουν τὴν ψυχήν, τὴν καρδίαν ἐπαλλόμην, τὸ σῶμα ἐψυχόμην· ἐβόων ὡς παιόμενος, ἐσιώπων ὡς νεκρούμενος, εἰς ποταμοὺς ἐνέβαινον ὡς καόμενος. [2.7.6] Ἐκάλουν τὸν Πᾶνα βοηθόν, ὡς καὶ αὐτὸν τῆς Πίτυος ἐρασθέντα· ἐπῄνουν τὴν Ἠχὼ τὸ Ἀμαρυλλίδος ὄνομα μετ᾽ ἐμὲ καλοῦσαν· κατέκλων τὰς σύριγγας, ὅτι μοι τὰς μὲν βοῦς ἔθελγον, Ἀμαρυλλίδα δὲ οὐκ ἦγον. [2.7.7] Ἔρωτος γὰρ οὐδὲν φάρμακον, οὐ πινόμενον, οὐκ ἐσθιόμενον, οὐκ ἐν ᾠδαῖς λαλούμενον, ὅτι μὴ φίλημα καὶ περιβολὴ καὶ συγκατακλιθῆναι γυμνοῖς σώμασι.»

[2.8.1] Φιλητᾶς μὲν τοσαῦτα παιδεύσας αὐτοὺς ἀπαλλάττεται, τυρούς τινας παρ᾽ αὐτῶν καὶ ἔριφον ἤδη κεράστην λαβών· οἱ δὲ μόνοι καταλειφθέντες, καὶ τότε πρῶτον ἀκούσαντες τὸ Ἔρωτος ὄνομα τάς τε ψυχὰς συνεστάλησαν ὑπὸ λύπης, καὶ ἐπανελθόντες νύκτωρ εἰς τὰς ἐπαύλεις παρέβαλλον οἷς ἤκουσαν τὰ αὑτῶν. [2.8.2] «Ἀλγοῦσιν οἱ ἐρῶντες, καὶ ἡμεῖς· ἀμελοῦσιν ἵν᾽ ἠμελήκαμεν· καθεύδειν οὐ δύνανται, τοῦτο μὲν [καὶ] νῦν πάσχομεν καὶ ἡμεῖς· κάεσθαι δοκοῦσι, καὶ παρ᾽ ἡμῖν τὸ πῦρ· ἐπιθυμοῦσιν ἀλλήλους ὁρᾶν· διὰ τοῦτο θᾶττον εὐχόμεθα γενέσθαι τὴν ἡμέραν. [2.8.3] Σχεδὸν τοῦτό ἐστιν ὁ ἔρως, καὶ ἐρῶμεν ἀλλήλων οὐκ εἰδότες. Εἰ τοῦτο μέν ἐστιν ὁ ἔρως ἐγὼ δὲ ἐρώμενος, τί οὖν ταῦτα ἀλγοῦμεν, τί δὲ ἀλλήλους ζητοῦμεν; ἀληθῆ πάντα εἶπεν ὁ Φιλητᾶς. [2.8.4] Τὸ ἐκ τοῦ κήπου παιδίον ὤφθη καὶ τοῖς πατράσιν ἡμῶν ὄναρ ἐκεῖνο καὶ νέμειν ἡμᾶς τὰς ἀγέλας ἐκέλευσε. Πῶς ἄν τις αὐτὸ λάβοι; σμικρόν ἐστι καὶ φεύξεται. Καὶ πῶς ἄν τις αὐτὸ φύγοι; πτερὰ ἔχει καὶ καταλήψεται. [2.8.5] Ἐπὶ τὰς Νύμφας δεῖ βοηθοὺς καταφεύγειν. Ἀλλ᾽ οὐδὲ Φιλητᾶν ὁ Πὰν ὠφέλησεν Ἀμαρυλλίδος ἐρῶντα. Ὅσα εἶπεν ἄρα φάρμακα, ταῦτα ζητητέα, φίλημα καὶ περιβολὴν καὶ κεῖσθαι γυμνοὺς χαμαί. Κρύος μέν, ἀλλὰ καρτερήσομεν δεύτεροι μετὰ Φιλητᾶν.»

***

[2.7.1] Τα παιδιά καταδιασκέδασαν, λες κι άκουγαν παραμύθι κι όχι σοβαρή κουβέντα, και γύρεψαν να μάθουν τί λογής πλάσμα είν᾽ ο Έρωτας, παιδί ή πουλί, και ποιά η δύναμή του. Πάλι λοιπόν μίλησεν ο Φιλητάς: «Θεός είν᾽ ο Έρωτας, παιδιά μου, νέος κι όμορφος και φτερωτός. Γι᾽ αυτό και χαίρεται τα νιάτα, κυνηγάει την ομορφιά και φτερώνει τις ψυχές. [2.7.2] Η δύναμή του είναι πιο τρανή κι από του Δία: κυβερνάει τα στοιχεία, κυβερνάει τ᾽ άστρα, κυβερνάει και τους άλλους θεούς. Ούτε και σεις δεν έχετε τόσην εξουσία πάνω στα γιδοπρόβατά σας. [2.7.3] Όλα τα λουλούδια είναι φτιαγμένα από τον Έρωτα, δικό του έργο είναι τούτα τα δέντρα. Αυτός κάνει τα ποτάμια να κυλάνε, τους ανέμους να φυσάνε. [2.7.4] Έχω δει ταύρο να ερωτεύεται και να μουγκρίζει σαν να τον τσίμπησε αλογόμυγα — και τράγο ν᾽ αγαπάει γίδα και να την ακολουθάει παντού. Αλλά κι εγώ ο ίδιος ήμουν κάποτε νέος κι ερωτεύθηκα την Αμαρυλλίδα, και μήτε φαγί σκεφτόμουν μήτε ποτό άγγιζα μήτε ύπνο έβρισκα. [2.7.5] Πονούσε η ψυχή μου, χτυπούσε η καρδιά μου, μ᾽ έπιανε σύγκρυο στο κορμί. Φώναζα σα να με χτυπούσαν, σώπαινα σα νεκρός, βουτούσα στα ποτάμια σα να καιγόμουν. [2.7.6] Γύρευα βοήθεια από τον Πάνα, μιας κι ο ίδιος είχε αγαπήσει την Κουκουναριά. Μου άρεσε η Ηχώ, γιατί επαναλάβαινε τ᾽ όνομα της Αμαρυλλίδας ύστερα από μένα. Έκανα κομμάτια τις φλογέρες, που γήτευαν τις αγελάδες αλλά δεν μου φέρναν την Αμαρυλλίδα. [2.7.7] Για τον έρωτα δεν υπάρχει φάρμακο που να πίνεται, μήτε που να τρώγεται, μήτε που ν᾽ απαγγέλνεται με ξόρκια — παρά μόνο το φιλί και τ᾽ αγκάλιασμα και το πλάγιασμα κοντά-κοντά με τα κορμιά γυμνά».
[2.8.1] Αυτά τους δίδαξε ο Φιλητάς, και πριν φύγει του ᾽δωσαν μερικά τυριά κι ένα γίδι που ᾽βγαζε κιόλας κέρατα. Σαν έμειναν μόνοι, έτσι που πρώτη φορά άκουγαν τ᾽ όνομα του Έρωτα, σφίχτηκαν οι καρδιές τους από το πάθος. Όταν γύρισαν το βράδυ στα σπίτια τους, βάλθηκαν να συγκρίνουν τα δικά τους συμπτώματα μ᾽ εκείνα που είχαν ακούσει: [2.8.2] «Υποφέρουν οι ερωτευμένοι, το ίδιο κι εμείς. Τίποτ᾽ άλλο δεν τους νοιάζει, ούτε κι εμάς. Ύπνο δεν έχουν, μήτε κι εμείς. Νιώθουν σα να καίγονται, όμοια φωτιά μάς καίει κι εμάς. Θέλουν να βλέπονται, γι᾽ αυτό κι εμείς παρακαλάμε να ξημερώνει πιο γοργά. [2.8.3] Σίγουρα λοιπόν έρωτας είν᾽ αυτό που νιώθουμε ο ένας για τον άλλον, κι ας μην ξέραμε ως τώρα ούτε τί είναι έρωτας, ούτε ότι ήμασταν ερωτευμένοι. Για ποιό λόγο υποφέρουμε κι αποζητάμε ο ένας τον άλλον; Δίκιο είχε σ᾽ όλα ο Φιλητάς. [2.8.4] Το παιδί που είδε στον κήπο του το είχαν δει στ᾽ όνειρό τους κι οι πατεράδες μας, κι εκείνο παράγγειλε να βόσκουμε τα κοπάδια. Πώς να το πιάσεις; Μικρό είναι, σου ξεφεύγει. Πώς να του ξεφύγεις; Φτερά έχει και σε φτάνει. [2.8.5] Στις Νύμφες θα ᾽πρεπε να προσφύγουμε για βοήθεια. Όμως για τον Φιλητά, όταν είχε ερωτευτεί την Αμαρυλλίδα, τίποτα δεν έκανε ο Παν. Πρέπει λοιπόν να δοκιμάσουμε τα φάρμακα που μας είπε, το φιλί και το αγκάλιασμα και το πλάγιασμα κατάχαμα με τα κορμιά γυμνά. Κάνει βέβαια κρύο, αλλά ο Φιλητάς μάς έδωσε το παράδειγμα της αντοχής».