Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΔΡΑΜΑ - ΤΡΑΓΩΔΙΑ, ΑΙΣΧΥΛΟΣ - Προμηθεὺς δεσμώτης

Προμηθέας ευρετής

Ο Προμηθέας δεσμώτης, η μόνη σωζόμενη τραγωδία στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός, διαφέρει αισθητά από τις υπόλοιπες τραγωδίες του Αισχύλου. Αρκετοί μελετητές -ίσως η πλειονότητα- θεωρούν το έργο ψευδεπίγραφο. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πότε γράφτηκε ούτε αν ανήκε σε τριλογία ("Προμήθεια") ούτε, σε περίπτωση που συνέβαινε κάτι τέτοιο, ποια ακριβώς θέση κατείχε στην τριλογία.

Στην αρχή του έργου το Κράτος και η Βία, μαζί με τον απρόθυμο Ήφαιστο, εκτελώντας τη διαταγή του Δία, οδηγούν τον Προμηθέα σ᾽ ένα έρημο μέρος της Σκυθίας και τον καθηλώνουν πάνω σ᾽ ένα βράχο, επειδή έκλεψε από τους θεούς τη φωτιά και τη χάρισε στους ανθρώπους. Στον τόπο εκείνο φθάνουν με τη σειρά οι Ωκεανίδες (ο χορός), που άκουσαν το σφοδρό σφυροκόπημα, ο συμπάσχων Ωκεανός, που συμβουλεύει τον Προμηθέα να αλλάξει την άκαμπτη στάση του απέναντι στον Δία και προσφέρεται ο ίδιος να βοηθήσει, η "ομοιοπαθής" Ιώ, η κόρη του βασιλιά του Άργους Ίναχου, που την ερωτεύτηκε ο Δίας και που τώρα, μεταμορφωμένη σε αγελάδα, περιπλανιέται ασταμάτητα, κυνηγημένη απ᾽ τον οἶστρον (τη μύγα) που έστειλε η Ήρα. Στους επισκέπτες αυτούς ο Προμηθέας μιλάει για τη βοήθεια που προσέφερε στον Δία, για την προσφορά του στους ανθρώπους, για το μαρτύριό του, για τη δική τους μελλοντική τύχη (Ιώ) και για κάποιο μυστικό που κατέχει σχετικά με την επικείμενη πτώση του Δία, την οποία μόνο αυτός θα μπορούσε να αποτρέψει. Τελευταίος έρχεται ο Ερμής, απεσταλμένος του Δία, που άδικα επιχειρεί με απειλές να αποσπάσει από τον Προμηθέα το μυστικό που γνωρίζει. Εκείνος αρνείται με πείσμα και καταβαραθρώνεται χτυπημένος από τον κεραυνό του Δία.

Το απόσπασμα που ακολουθεί προέρχεται από το δεύτερο επεισόδιο, το μοναδικό επεισόδιο αρχαίας τραγωδίας στη διάρκεια του οποίου δεν εμφανίζεται και δεν αποχωρεί κάποιο πρόσωπο. Ο Προμηθέας απευθύνεται στον χορό των Ωκεανίδων και μιλάειγια τις καθοριστικής σημασίας εφευρέσεις του και τη γενικότερη προσφορά του που κατέστησε δυνατή την εξέλιξη του ανθρώπου. Συγκεκριμένα αναφέρει την αρχιτεκτονική και την ξυλουργία, τη μετεωρολογία και την αστρονομία, την επινόηση των αριθμών και της γραφής, την εξημέρωση και τη ζέψη των ζώων, την ναυσιπλοΐα, την ιατρική, την πρόγνωση του μέλλοντος με ποικίλους τρόπους και τη μεταλλουργία.

Για το προφανώς ιδιαίτερα προσφιλές στους αρχαίους θέμα της εξέλιξης βλ. τα ανθολογούμενα Κείμενα από τα Έργα του Ησιόδου, από την Αντιγόνη του Σοφοκλή και από τον Μοσχίωνα.

Προμηθεὺς δεσμώτης 436-506

ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ

μήτοι χλιδῇ δοκεῖτε μηδ᾽ αὐθαδίᾳ
σιγᾶν με· συννοίᾳ δὲ δάπτομαι κέαρ,
ὁρῶν ἐμαυτὸν ὧδε προυσελούμενον.
καίτοι θεοῖσι τοῖς νέοις τούτοις γέρα
440 τίς ἄλλος ἢ ᾽γὼ παντελῶς διώρισεν;
ἀλλ᾽ αὐτὰ σιγῶ, καὶ γὰρ εἰδυίασιν ἂν
ὑμῖν λέγοιμι· τἀν βροτοῖς δὲ πήματα
ἀκούσαθ᾽, ὥς σφας νηπίους ὄντας τὸ πρὶν
ἔννους ἔθηκα καὶ φρενῶν ἐπηβόλους.
445 λέξω δέ, μέμψιν οὔτιν᾽ ἀνθρώποις ἔχων,
ἀλλ᾽ ὧν δέδωκ᾽ εὔνοιαν ἐξηγούμενος·
οἳ πρῶτα μὲν βλέποντες ἔβλεπον μάτην,
κλύοντες οὐκ ἤκουον, ἀλλ᾽ ὀνειράτων
ἀλίγκιοι μορφῆσι τὸν μακρὸν βίον
450 ἔφυρον εἰκῇ πάντα, κοὔτε πλινθυφεῖς
δόμους προσείλους ᾖσαν, οὐ ξυλουργίαν,
κατώρυχες δ᾽ ἔναιον ὥστ᾽ ἀήσυροι
μύρμηκες ἄντρων ἐν μυχοῖς ἀνηλίοις.
ἦν δ᾽ οὐδὲν αὐτοῖς οὔτε χείματος τέκμαρ
455 οὔτ᾽ ἀνθεμώδους ἦρος οὔτε καρπίμου
θέρους βέβαιον, ἀλλ᾽ ἄτερ γνώμης τὸ πᾶν
ἔπρασσον, ἔστε δή σφιν ἀντολὰς ἐγὼ
ἄστρων ἔδειξα τάς τε δυσκρίτους δύσεις.
καὶ μὴν ἀριθμόν, ἔξοχον σοφισμάτων,
460 ἐξηῦρον αὐτοῖς, γραμμάτων τε συνθέσεις,
μνήμην ἁπάντων, μουσομήτορ᾽ ἐργάνην.
κἄζευξα πρῶτος ἐν ζυγοῖσι κνώδαλα,
ζεύγλησι δουλεύοντα σάγμασίν θ᾽ ὅπως
θνητοῖς μεγίστων διάδοχοι μοχθημάτων
465 γένοινθ᾽, ὑφ᾽ ἅρμά τ᾽ ἤγαγον φιληνίους
ἵππους, ἄγαλμα τῆς ὑπερπλούτου χλιδῆς,
θαλασσόπλαγκτα δ᾽ οὔτις ἄλλος ἀντ᾽ ἐμοῦ
λινόπτερ᾽ ηὗρε ναυτίλων ὀχήματα.
τοιαῦτα μηχανήματ᾽ ἐξευρὼν τάλας
470 βροτοῖσιν, αὐτὸς οὐκ ἔχω σόφισμ᾽ ὅτῳ
τῆς νῦν παρούσης πημονῆς ἀπαλλαγῶ.

ΧΟΡΟΣ

πέπονθας ἀικὲς πῆμ᾽· ἀποσφαλεὶς φρενῶν
πλανᾷ, κακὸς δ᾽ ἰατρὸς ὥς τις ἐς νόσον
πεσὼν ἀθυμεῖς καὶ σεαυτὸν οὐκ ἔχεις
475 εὑρεῖν ὁποίοις φαρμάκοις ἰάσιμος.

ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ

τὰ λοιπά μου κλύουσα θαυμάσῃ πλέον,
οἵας τέχνας τε καὶ πόρους ἐμησάμην.
τὸ μὲν μέγιστον, εἴ τις ἐς νόσον πέσοι,
οὐκ ἦν ἀλέξημ᾽ οὐδέν, οὔτε βρώσιμον,
480 οὐ χριστόν, οὐδὲ πιστόν, ἀλλὰ φαρμάκων
χρείᾳ κατεσκέλλοντο, πρίν γ᾽ ἐγώ σφισιν
ἔδειξα κράσεις ἠπίων ἀκεσμάτων
αἷς τὰς ἁπάσας ἐξαμύνονται νόσους.
τρόπους τε πολλοὺς μαντικῆς ἐστοίχισα,
485 κἄκρινα πρῶτος ἐξ ὀνειράτων ἃ χρὴ
ὕπαρ γενέσθαι, κληδόνας τε δυσκρίτους
ἐγνώρισ᾽ αὐτοῖς ἐνοδίους τε συμβόλους,
γαμψωνύχων τε πτῆσιν οἰωνῶν σκεθρῶς
διώρισ᾽, οἵτινές τε δεξιοὶ φύσιν
490 εὐωνύμους τε, καὶ δίαιταν ἥντινα
ἔχουσ᾽ ἕκαστοι, καὶ πρὸς ἀλλήλους τίνες
ἔχθραι τε καὶ στέργηθρα καὶ ξυνεδρίαι,
σπλάχνων τε λειότητα, καὶ χροιὰν τίνα
ἔχουσ᾽ ἂν εἴη δαίμοσιν πρὸς ἡδονὴν
495 χολή, λοβοῦ τε ποικίλην εὐμορφίαν·
κνίσῃ τε κῶλα ξυγκαλυπτὰ καὶ μακρὰν
ὀσφῦν πυρώσας δυστέκμαρτον εἰς τέχνην
ὥδωσα θνητούς, καὶ φλογωπὰ σήματα
ἐξωμμάτωσα πρόσθεν ὄντ᾽ ἐπάργεμα.
500 τοιαῦτα μὲν δὴ ταῦτ᾽· ἔνερθε δὲ χθονὸς
κεκρυμμέν᾽ ἀνθρώποισιν ὠφελήματα,
χαλκόν, σίδηρον, ἄργυρον χρυσόν τε, τίς
φήσειεν ἂν πάροιθεν ἐξευρεῖν ἐμοῦ;
οὐδείς, σάφ᾽ οἶδα, μὴ μάτην φλῦσαι θέλων.
505 βραχεῖ δὲ μύθῳ πάντα συλλήβδην μάθε·
πᾶσαι τέχναι βροτοῖσιν ἐκ Προμηθέως.

***

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ

Αν δε μιλώ, μην το θαρρείτε περηφάνεια
ή πείσμα, αλλά μια σκέψη μού σπαράζει την καρδιά
βλέποντας τον εαυτό μου μες στις συμφορές.
Ποιος άλλος τάχατες έξω από μένα440
στους νέους θεούς έδωσε τα προνόμιά τους;
Μα εδώ σωπαίνω· ξέρετε τι θα ᾽χα να σας πω.
Όμως ακούστε των ανθρώπων τα παθήματα,
πώς από νήπια που ήταν πριν, τους έκανα
πλάσματα με μυαλό και πώς τους έδωσα τη σκέψη.
Θα τα ιστορήσω όχι γιατί από τους θνητούς445
έχω παράπονο, μα για να δείτε την αγάπη που τους έδειξα.
Λοιπόν, αυτοί, πρώτα έβλεπαν χωρίς να βλέπουν,
άκουαν χωρίς ν᾽ ακούν και, όμοιοι με σκιές του ονείρου,
περνούσαν τη μακριά ζωή τους όπως λάχει, ανακατεύοντας
τα πάντα, μη γνωρίζοντας ούτε τα σπίτια τα πλιθόχτιστα450
και τα προσήλια μήτε την ξυλουργική·
μόνο βαθιά στο χώμα κατοικούσαν, όπως τα λαφριά
μυρμήγκια, μες σ᾽ ανήλιαγες σπηλιές.
Και δεν είχαν κανένα σίγουρο σημάδι του χειμώνα,
ούτε της ανθοφόρας άνοιξης μήτε του καρπερού καλοκαιριού,455
παρά έκαμναν τα πάντα στα τυφλά, ώσπου τους έδειξα
τις αξεδιάλυτες ανατολές των άστρων και τις δύσεις.

Κι ύστερα, ακόμα, υπέρτατη σοφία, τον αριθμό
τους βρήκα και τη γνώση των γραμμάτων,460
μνήμη των πάντων και μητέρα των Μουσών.
Και πρώτος έζεψα τα ζώα στο ζυγό,
καματερά στη ζεύγλα ή στο σαμάρι υποταγμένα,
για ν᾽ αναλάβουνε τους πιο βαριούς μόχθους του ανθρώπου,
κι έφερα στο άρμα, φιλιωμένα με τα γκέμια, τα άλογα,465
αγλάισμα της βαθύπλουτης της πολυτέλειας.
Κι εγώ σοφίστηκα, όχι άλλος, τα λινόπτερα
πλεούμενα των ναυτικών τα θαλασσοδαρμένα.
Τέτοιες σοφές τέχνες βρήκα για τους ανθρώπους,
κι όμως για με δεν έχω τώρα τι να βρω470
για να γλιτώσω ο δόλιος απ᾽ τα πάθη μου!

ΧΟΡΟΣ

Έπαθες άπρεπο κακό. Του νου σου το ξεστράτισμα
σε παρασέρνει και, σαν τον κακό γιατρό που αρρώστησε
κι αυτός, βαριά πικραίνεσαι και δε μπορείς
να βρεις για σένα φάρμακο να σε γιατρέψει.475

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ

Με τη συνέχεια πιο πολύ θα ξαφνιαστείς ακούγοντας
τι τέχνες και τεχνάσματα σκαρφίστηκα.

Και πριν απ᾽ όλα τούτο: όσοι πέφτανε άρρωστοι
δεν είχαν γιατρικό ή να το μασήσουν
ή να το καταπιούν ή να το αλείψουν πάνω τους,480
μόνο καταμαραίνονταν χωρίς φάρμακα, ώσπου εγώ
τους έδειξα πώς τα ήπια βάλσαμα ν᾽ ανακατεύουν,
αμυντικά μέσα για όλες τις αρρώστιες.
Και τα πολυάριθμα είδη της μαντικής τούς ταξινόμησα
και πρώτος απ᾽ τα όνειρα ξεχώρισα όσα μέλλονται485
να βγουν αληθινά, κι ερμήνευσα τα αινίγματα
τα φραστικά και τα συναπαντήματα του δρόμου.
Κι εγώ φανέρωσα τι δείχνουν με το πέταγμά τους τα γαμψόνυχα
όρνια και ποιοι οι καλοί ή κακοί οιωνοί,
κι εξήγησα το φέρσιμό τους και τις έχθρες τους,490
τα συντροφιάσματά τους, τις συνάξεις τους,
κι ακόμα, τη στιλπνή θέα των σπλάχνων και το χρώμα τους
που δίνει στους θεούς την πιο περίσσια απόλαυση,
και τις ποικίλες όψεις του λοβού και της χολής.495
Και πύρωσα τα τυλιγμένα μες στο λίπος μέλη
και το μακρύ το ραχοκόκαλο, μυώντας τους θνητούς
σε τέχνη δύσκολη κι ανοίγοντας τα μάτια τους,
κλεισμένα ώς τότε, στης φωτιάς τα σήματα.
Να το έργο μου. Κι ό,τι πολύτιμο έχει η γη500
κρυμμένο απ᾽ τους ανθρώπους μες στα σπλάχνα της,
το μπρούντζο και το σίδερο, το ασήμι, το χρυσάφι,
ποιος άλλος θα ᾽λεγε πως τους το έδειξε πριν από μένα;
Κανείς, το ξέρω, εκτός αν φλυαρεί κι ανοηταίνει.
Με δυο λόγια μάθε τα πάντα: όλες οι τέχνες 505
οι ανθρώπινες είναι δωρεές του Προμηθέα.

 

Φωτιά, Φως και τεχνητός φωτισμός

Η αξιοποίηση της φωτιάς πρέπει να αποτελεί την πρώτη κατάκτηση όλων των πολιτισμών που αναπτύχθηκαν στη Γη, για φωτισμό, θέρμανση και μαγείρεμα. Κάποιος πρόγονος, εκτιμάται ο «Όρθιος άνθρωπος» (Homo erectus), έκανε πριν από περίπου μισό εκατομμύριο χρόνια τα πρώτα βήματα για να χρησιμοποιήσει τη φωτιά. Ποια φωτιά; Αυτή που έβλεπε να βγαίνει από ηφαίστεια και να καταλήγει στους πρόποδες των ηφαιστειακών κώνων, καθώς επίσης αυτή που έβλεπε να δημιουργείται από τον ουρανό με κεραυνούς, δηλαδή «εκ θεού».

Κάποιοι τολμηροί πρόγονοι πρέπει να πήραν στο χέρι τους αναμμένα κλαδιά δέντρων και να πειραματίστηκαν με τη φωτιά, να διαπίστωσαν ότι αυτή θερμαίνει ή καίει, ότι φωτίζει, «ψήνει» το κρέας κ.ο.κ. Τα καμένα ζώα από κάποια πυρκαγιά του δάσους, ελάφια, κάπροι κ.ά. που έβρισκαν στα αποκαΐδια οι πρωτόγονοι άνθρωποι, προσφέρονταν καλύτερα για φάγωμα και διατηρούνταν μεγαλύτερο διάστημα από ότι τα άψητα. Με έναν αναμμένο δαυλό πρέπει να έδιωξαν και τα ζώα από τις σπηλιές, ιδίως τις επικίνδυνες αρκούδες που ξεχειμώνιαζαν εκεί, και να εγκαταστάθηκαν οι ίδιοι με τα μέλη της ευρύτερης οικογένειάς τους.

Σε όλες τις μυθολογίες και λαϊκές παραδόσεις των μεταγενέστερων λαών έχουν διασωθεί ιστορίες για την κατάκτηση της φωτιάς. Άλλοτε ένας ήρωας (Προμηθέας!) κι άλλοτε ένα μυστηριώδες θηρίο ανακαλύπτει ή υποκλέπτει ή μεταφέρει το μυστικό της φωτιάς, πράγμα που δηλώνει, πόσο σημαντικό ήταν αυτό το γεγονός για την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Η φωτιά απέκτησε έκτοτε, ως πηγή φωτός και θερμότητας, τη βαθιά ψυχολογική δύναμη που διατηρεί μέχρι σήμερα για τους ανθρώπους.

Σ' αυτές τις εποχές πρέπει να ανάγονται ακόμα, αφενός η καθιέρωση των πρώτων δοξασιών για πνεύματα, δαίμονες και θεούς και αφετέρου η συγκρότηση ιερατείου για την επικοινωνία με αυτά τα πνεύματα. Σε όλες τις θρησκείες παίζει η φωτιά, είτε παλαιότερα με τις θυσίες, είτε μεταγενέστερα απλώς με το άναμα κεριών και θυμιαμάτων, ένα ιδιαίτερο ρόλο.

Έτσι προέκυψε μία κάστα ανθρώπων, οι κομιστές και διαχειριστές της φωτιάς οι οποίοι, στην πορεία των αιώνων και χιλιετιών απέκτησαν στα μάτια των ομοφύλων τους γιγάντιες διαστάσεις επιβλητικών ανθρώπων που διέθεταν υπερφυσικές δυνάμεις, επικοινωνούσαν με τον «ουρανό» και κατείχαν υπέρτατα μυστικά και οι οποίοι μπορούσαν να ελέγχουν και εξουσιάζουν τις μικρές κοινωνίες, αφού «αποφάσιζαν» με τη διάθεση ή αφαίρεση της φωτιάς για ζωή και θάνατο. Οι ευνοούμενοι αυτού του «ιερατείου», των πρώτων «ιερωμένων», έτρωγαν και θερμαίνονταν με τη μαγική ή θεϊκή φωτιά, οι απόβλητοι έμεναν εκτός θερμαινόμενης σπηλιάς και εκτός συσσιτίου με μαγειρεμένο φαγητό, δηλαδή παραδίδονταν στις κακουχίες της φύσης (Αν. Βακαλούδη: «Η γένεση του θεϊκού ανθρώπου στις αρχαίες θρησκείες»).

Στο πλαίσιο αυτής της παρουσίασης θα ασχοληθούμε με τη φωτιά μόνο ως προς τη φωτιστική ιδιότητά της και με τις κυριότερες τεχνικές φωτισμού που επινοήθηκαν στην ανάπτυξη του πολιτισμού και της τεχνολογίας.

Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα ο φωτισμός γινόταν κυρίως με πυρσούς (δάδες ή δαυλούς) και λιχνάρια. Οι πυρσοί είναι ξύλινα ραβδιά που κρατιούνται στο χέρι ή στερεώνονται στον τοίχο, τα οποία είναι περιτυλιγμένα με λινάρι, εμποτισμένο σε εύφλεκτη ουσία. Λιχνάρι είναι μια, συνήθως φορητή, συσκευή που αποτελείται από δοχείο με λάδι ή λίπος προ καύση και από φιτίλι, το οποίο τραβάει μέσα του το λάδι και συντηρεί έτσι τη φλόγα στο άνω άκρο του.

Υπάρχουν περιγραφές και πίνακες από τα τέλη του 18ου αιώνα, όπου η ορχήστρα πέρναγε παιανίζοντας υπό το φως πυρσών μέσα από την πόλη για να μεταβεί στη βίλα κάποιου ευγενούς, όπου δινόταν δεξίωση. Εκεί, πάλι υπό το φως δεκάδων πυρσών, είχε μαζευτεί η καλή κοινωνία της πόλης και εκτελείτο η μουσική συναυλία. Η εικόνα, από τη σημερινή σκοπιά ιδωμένη, πρέπει να παρέπεμπε στο χειρότερο σημερινό πανηγύρι σε ερημική τοποθεσία. Ήδη τον επόμενο αιώνα είχε αλλάξει ριζικά η κατάσταση με τις εφαρμογές της τεχνολογίας!

Χημικός φωτισμός

Ο Philippe Lebon (Λεμπόν, 1767-1804), νέος μηχανικός, ενήμερος για τις μελέτες του Λαβουαζιέ για το υδρογόνο και παθιασμένος για τις τεχνικές φωτισμού με τη βοήθεια της χημείας, προσπαθεί να αξιοποιήσει για θέρμανση και φωτισμό το αέριο που εκλύεται από την καύση του ξύλου (gaz d'éclairage, φωταέριο). Το 1799 και το 1801 καταθέτει ο Λεμπόν πολλές ευρεσιτεχνίες που αναφέρονται σε «θερμολάμπες και σόμπες που θερμαίνουν με οικονομία…»

Ο Λεμπόν ονειρεύεται να φωτίσει το Παρίσι με το αέριό του και προτείνει στην κυβέρνηση να αγοράσει και αναπαραγάγει τα μηχανήματά του. Δεν παίρνει καμιά απάντηση, γιατί οι κυβερνητικοί σύμβουλοι δεν αντιλαμβάνονται τους τεχνικούς συσχετισμούς, τότε δεν γνώριζαν ακόμα τη θερμοδυναμική και τις ενεργειακές σχέσεις.

Ο Λεμπόν επιχειρεί μια τεράστια διαφημιστική εκστρατεία με δικά του οικονομικά μέσα, ώστε να πειστεί και πιεστεί η κυβέρνηση να υιοθετήσει τις επινοήσεις του. Για το σκοπό αυτό νοικιάζει ένα αρχοντικό στο κέντρο του Παρισιού και το φωτίζει μεγαλοπρεπώς με αέριο. Το έτος 1801 φωτίστηκαν εντυπωσιακά σαλόνια, πρόσοψη, το πάρκο και μια σπηλιά. Παρά την επιτυχία και τη μεγάλη εντύπωση που προκάλεσε η προσπάθεια, η κυβέρνηση έμεινε ασυγκίνητη.

Ήταν η εποχή που όλα αποφασίζονταν κεντρικά και, συχνότατα, από τον ίδιο τον Ναπολέοντα. Κάπως έτσι απέρριψε ο στρατηγός την ίδια περίπου εποχή και την ιδέα του Αμερικάνου Robert Fulton (Φούλτον, 1765-1815) για την κατασκευή ενός πολεμικού ατμοκίνητου πλοίου. Ο περιγραφόμενος σε «αγιογραφίες» ως ιδιοφυής Ναπολέων αναρωτιόταν κατά την παρουσίαση των ιδεών του Φούλτον, «πώς είναι ποτέ δυνατόν να κινηθεί ένα πλοίο χωρίς πανιά;» Στο τέλος, μετά από πολλές συζητήσεις, συνόψισε ο στρατηγός τα συμπεράσματα λέγοντας περίπου ότι «αποκλείεται να κρύβεται στον καπνό η ίδια δύναμη που έχει μέσα του ο αέρας»!

Κάτι ανάλογο πρέπει να συνέβη και με τον «χημικό φωτισμό» του Λεμπόν, με αποτέλεσμα κανείς να μην τολμάει να στηρίξει ή να εκφραστεί ευνοϊκά για εκείνη την προσπάθεια. Οι εργοστασιάρχες «δεν πιστεύουν στο μέλλον της», τη στιγμή που δεν υπήρχε εναλλακτική λύση, διάφοροι αυλικοί κόλακες (Κλεμάν, Ντεζόρμ) θεωρούσαν την εφεύρεση «ένα αστείο» και ο συγγραφέας Charles Nodier (1780-1844) χρησιμοποιούσε το συγγραφικό ταλέντο του για να γελοιοποιήσει τον Λεμπόν.

Ο ίδιος ο Λεμπόν καταστράφηκε οικονομικά και πέθανε σε ηλικία 37 ετών. Λέγεται ότι πικραμένος και απογοητευμένος είχε γράψει σε επιστολή προς αντιπάλους του, «Messieurs les Anglais, eclairez les premiers!» (Κύριοι Άγγλοι, φωτίστε πρώτοι!), υπονοώντας ότι μοιραία θα αποκτούσε το προβάδισμα σ’ αυτή την τεχνολογία η Αγγλία. Το φωταέριο διαδόθηκε τελικά μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, έχοντας χάσει πράγματι η Γαλλία την τεχνολογική πρωτοπορία.

Στην Αγγλία έχει δοκιμάσει ο William Murdoch ήδη το έτος 1798 να φωτίσει με φωταέριο το εργοστάσιο «Bolton & Watt». Στην πρώτη δεκαετία του 19ου αιώνα επεκτείνεται ο φωτισμός με φωταέριο, κυρίως σε χημικές βιομηχανίες, επειδή εκεί είναι διαθέσιμες οι πρώτες ύλες ή και σχετικά χημικά παραπροϊόντα. Το έτος 1810 ιδρύει ο Μέρντοχ με ένα βιομήχανο, ονόματι Winsor, την εταιρία «Chartered Gas Light & Coke Co.», της οποίας ο διευθυντής Christian friedrich Accum (Άκουμ, 1769-1838) θέτει το έτος 1815 σε κυκλοφορία ένα εγχειρίδιο «Treatise on Gas Lighting». Με αυτό κάνει ο Άκουμ ευρύτερα γνωστή και κατανοητή την τεχνολογία του «χημικού φωτισμού», οπότε αρχίζει να εγκαθίσταται το δίκτυο δημοτικού φωτισμού στο Λονδίνο.

Εντωμεταξύ, ο Winsor περνάει τη Μάγχη και αρχίζει να εφαρμόζει το φωτισμό στο Παρίσι, εκεί που απέτυχε πριν από 2 περίπου δεκαετίες ο Λεμπόν. Φωταγωγείται η στοά του Πανοράματος και το Palais Royal, το έτος 1819 η Place du Carrousel. Οι διάφορες εταιρίες που δημιουργήθηκαν στο Παρίσι συγχωνεύονται το έτος 1855 στην «Παρισινή Εταιρία Φωτισμού και θέρμανσης με Αέριο».

Εκείνη την εποχή αρχίζει η ευρύτερη χρήση του φωταερίου σε ευρωπαϊκές πόλεις. Το έτος 1856 αποφασίστηκε με νόμο να φωταγωγηθούν οι οδοί και πλατείες της Αθήνας, προβλέποντας εγκαταστάσεις παραγωγής και δίκτυο διανομής φωταερίου (το σημερινό «Γκάζι»). Ουσιαστικά το δίκτυο δημόσιου φωτισμού άρχισε να λειτουργεί στο κέντρο της Αθήνας για δημοτικό φωτισμό και για τα σπίτια μερικών λίγων εύπορων Αθηναίων, το έτος 1862.

Ηλεκτρικός φωτισμός

Η εφεύρεση της ηλεκτρικής μπαταρίας το έτος 18ΟΟ άνοιξε το δρόμο στους ερευνητές για εξήγηση διαφόρων ηλεκτρικών φαινομένων και αναζήτηση νέων εφαρμογών. Η πρώτη μεγάλη εφεύρεση μετά το αλεξικέραυνο αφορούσε τον ηλεκτρικό φωτισμό. Σύντομα διαπιστώθηκε ότι μεταλλικά σύρματα και κομμάτια άνθρακα θερμαίνονταν, όταν περνούσε από αυτά ρεύμα. Και σε περίπτωση υψηλών ρευμάτων, αυτοί οι αγωγοί πυρακτώνονταν και ακτινοβολούσαν. Η πρώτη σχετική αναφορά οφείλεται στον Humphrey Davy (Ντέιβυ, 1778-1829) και η πρώτη δημόσια επίδειξη με διέλευση ισχυρού ρεύματος από σύρμα λευκόχρυσου έγινε το 18Ο2.

Δυστυχώς, αυτό το θαύμα της τεχνικής διαρκούσε λίγο, γιατί το σύρμα «καιγόταν». Μέχρι το 18Ο9 έκαναν ο Ντέιβυ και άλλοι ερευνητές πολλά πειράματα για να διατηρήσουν το φως για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά χωρίς επιτυχία. Τελικά παρουσίασε ο επίμονος αυτός ερευνητής το 1813 την πρώτη λυχνία τόξου, η οποία φώτιζε για αρκετά λεπτά το χώρο επιδείξεως. Επρόκειτο για βολταϊκό τόξο που δημιουργείτο μεταξύ δύο τεμαχίων άνθρακα, των οποίων τα άκρα βρίσκονταν σε απόσταση περίπου 1 mm.

Βέβαια, αυτό που δεν έβλεπαν οι θεατές του πειράματος, γιατί ήταν κρυμμένο πίσω από ένα παραβάν, ήταν η τροφοδοσία αυτής της λάμπας που αποτελείτο από μια διάταξη τροφοδοσίας με 2.000 βολταϊκά στοιχεία. Αν και η τεχνική διάταξη δεν ήταν ακόμα ώριμη για αξιοποίηση, όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές με τις σημαντικές εφευρέσεις, είχε αποδειχθεί η δυνατότητα του ηλεκτροφωτισμού.

Η αναζήτηση λύσης σ' αυτό το τεχνολογικό θέμα κράτησε αρκετές δεκαετίες ακόμα. Με κύριο στόχο τον εντοπισμό υλικών που δεν θα καίγονταν στην ατμόσφαιρα, μετά από κάποιο χρόνο πυρακτώσεώς τους. Η αρχική λύση του Ντέιβυ βελτιώθηκε με άνθρακα καλύτερης ποιότητας και γεωμετρίας και με ένα μηχανισμό αυτόματου ελέγχου, ο οποίος διατηρούσε τους δύο ακροδέκτες σε σταθερή απόσταση, ώστε να μη σβήνει το τόξο.

Έτσι, το 1844 ηλεκτροφωτίστηκε πανηγυρικά η Place de la Concorde στο Παρίσι και το νέο έκανε αμέσως το γύρο του κόσμου, ως τεχνολογική κατάκτηση. «Ένας ήλιος άναψε μέσα στη νύχτα», έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής! Για την κατασκευή αυτού του φωτισμού είχαν εργαστεί ο μηχανικός Louis-Joseph Deleuil (Ντελέιλ, 1795-1862) και ο Φυσικός Jean Bernard Leon Foucault (Φουκό, 1819-1868). Το παράδειγμα το Παρισιού έσπευσαν να αντιγράψουν κι άλλες μεγάλες πόλεις της Ευρώπης, αν και η λύση του βολταϊκού τόξου δεν ήταν τεχνικά ολοκληρωμένη.

Αφενός τα ηλεκτρόδια απαιτούσαν συχνή συντήρηση, αφετέρου η τροφοδοσία με ηλεκτρική ενέργεια στηριζόταν ακόμα σε ακριβές και ογκώδεις μπαταρίες. Η οριστική λύση του προβλήματος επήλθε με την κατασκευή λυχνιών κενού (Edison κ.ά.) και με την κατασκευή αποδοτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, είτε με ατμοκίνηση μεταφερόμενες, είτε σταθερές με υδατόπτωση κτλ. Για το σκοπό αυτό έπρεπε όμως να εφευρεθούν πρώτα οι ηλεκτρικές γεννήτριες με περιστρεφόμενο δρομέα.

Στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχαν αυτοδύναμες μονάδες φωτισμού, πάνω σε άμαξα. Μία ατμομηχανή κινούσε με ιμάντες δύο (τότε ακόμα) ογκώδεις γεννήτριες, οι οποίες έδιναν φωτισμό σε δύο λαμπτήρες. Το «μοντέρνο» όχημα της εποχής συρόταν από 2 άλογα, σε όποιο εξωτερικό χώρο υπήρχε ανάγκη νυχτερινού φωτισμού… Η φωτογραφία που ακολουθεί δείχνει μια άμαξα ηλεκτροφωτισμού από το έτος 1905, όπως εκτίθεται στο Τεχνολογικό Μουσείο του Μονάχου.

Ο ηλεκτροφωτισμός έκανε την εμφάνισή του στην Αθήνα το έτος 1889, αρχικά στο κέντρο της πόλης. Το 1894 ιδρύθηκε η «Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία», η οποία κατασκεύασε εργοστάσιο μεγάλης ισχύος στο Φάληρο (βομβαρδίστηκε στο β' παγκόσμιο πόλεμο). Το ρεύμα που παραγόταν, επαρκούσε για τις ανάγκες του δημόσιου ηλεκτροφωτισμού στο πολεοδομικό συγκρότημα Αθήνα-Πειραιά. Οι πρώτες λάμπες ήταν με βολταϊκό τόξο, λίγο αργότερα τοποθετήθηκαν λαμπτήρες πυρακτώσεως.

Αστρονομικές γνώσεις στα Κυκλαδικά Τηγανόσχημα: Οι πρώτοι υπολογιστές κύησης

 Ημερολόγιο με βάση τη συνοδική περίοδο του πλανήτη Αφροδίτη, με πολλαπλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων φαίνεται ότι χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Αιγαίου την Πρωτοκυκλαδική Ι και ΙΙ περίοδο (δηλαδή από την 4η χιλιετία πΧ), σύμφωνα με εργασία του ερευνητή των Αιγιακών γραφών, Μηνά Τσικριτσή, του καθηγητή φυσικής διαστήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ξενοφώντα Μουσά και τον Δημήτρη Τσικριτσή, υποψήφιο διδάκτορα στο πανεπιστημίου του Εδιμβούργου.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.

Οι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματα αυτά μελετώντας τα κυκλαδικά τηγανόσχημα σκεύη, που εμφανίζονται στον Αιγαιακό πολιτισμό και έχουν διχαλωτή ή τετράπλευρη λαβή ενώ η «βάση» τους φέρει συνήθως εγχάρακτη διακόσμηση με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες, ακτινωτά μοτίβα, ενίοτε δε και απεικονίσεις κωπήλατων πλοίων.

Όπως τονίζει ο κ. Τσικριτσής, η πρώτη αναφορά για τον πλανήτη Αφροδίτη εμφανίζεται ιστορικά σε πινακίδα (Κ160 στο Βρετανικό Μουσείο) των βαβυλωνίων του 16ου αιώνα πΧ. Στην σελιδόσχημη επιγραφή επί βασιλιά Ammizadusa καταγράφονται 21 αναφορές εμφάνισης και εξαφάνισης της Αφροδίτης σε σχέση με καιρικά φαινόμενα. Η καταγραφή όμως των εξαφανίσεων της Αφροδίτης δεν συνδέεται με χρήση ημερολόγιου, όπως εμφανίζεται μετά από χιλιετίες (περίπου το 700 μΧ) στους Μάγια που έχουν γνώση της περιόδου της συνόδου της των 584 ημερών.

Στην επιστημονική μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που βασίζονται σε μελέτη των συμβόλων που επαναλαμβάνονται στα τηγανόσχημα από διάφορες περιοχές του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι υπολογίζουν το χρόνο με βάση την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη, αλλά και άλλων δύο πλανητών, του Δία και του Άρη, όπως επίσης και του Ηλίου.

«Με δυο λέξεις υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι στο τέλος της Νεολιθικής εποχής, οι άνθρωποι στην Ελλάδα γνώριζαν ότι η Γη χρειάζεται 365 ημέρες για να κάνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, η Αφροδίτη χρειάζεται 584 ημέρες να έλθει στο ίδιο σημείο του ουρανού (πχ σε σύνοδο με τη Γη), ενώ ο πλανήτης Δίας 399 ημέρες», τονίζει ο κ. Τσικριτσής .

Οι αστρονομικές γνώσεις των κατοίκων του Αιγαίου απεικονίζονται στα τηγανόσχημα και στις διάφορες πυξίδες (αγγεία) στις οποίες σημειώνουν τις κινήσεις των αστεριών και πλανητών.



Τα τηγανόσχημα, μάλλον, αποτελούν ένα είδος τέχνης, στα οποία φαίνεται ότι οι νεολιθικοί άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν για να συσχετίζουν δραστηριότητες και συμβάντα του βίου τους, της ύπαρξης τους και του περιβάλλον τους, με τις κινήσεις των πλανητών και ειδικά με την κίνηση του πλανήτη Αφροδίτη.

Στα τηγανόσχημα αγγεία, υπάρχει και ένα είδος συμβολικής, απλής, αλλά όχι απλοϊκής, γραφής που επιτρέπει στυλιζαρισμένα να εκφράζουν τις αστρονομικές γνώσεις, και αποτελούν ένα είδος πολύπλοκων ημερολογίων με πολλές εφαρμογές.

Όπως εξηγεί ο κ. Τσικριτσής, η Αφροδίτη εμφανίζεται πριν την ανατολή του Ήλιου για 263 ημέρες και στην συνέχεια μετά τη δύση του Ηλίου για άλλες τόσες ημέρες. «Οι 263 ημέρες αντιστοιχούν περίπου σε 9 σεληνιακούς μήνες (265 μέρες), που μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι αρχαίοι άνθρωποι συνδέουν με την κύηση, την πρόβλεψη της γέννας και σε όλα τα τηγανόσχημα υπάρχει σχηματικά, αλλά πολύ ρεαλιστικά το αιδοίο», λέει ο ερευνητής και προσθέτει:


«Υπάρχουν σε πάρα πολλά τηγανόσχημα αγγεία χαράξεις που αναλογούν στον αριθμό των ημερών της ανθρώπινης κύησης. Φαίνεται ότι στον Αιγαιακό πολιτισμό συσχέτιζαν την κίνηση της Αφροδίτης με το βιολογικό κύκλο της κύησης. Μεταξύ των άλλων αριθμών, που είναι γραμμένοι με την συμβολική αυτή γραφή, οι γυναίκες του Αιγαίου καθημερινά, πιθανώς έβαζαν ένα σημάδι με ένα χρώμα στα έκτυπα τρίγωνα ή μηνίσκους που υπάρχουν στα τηγανόσχημα, για να παρακολουθήσουν τον κύκλο της έμμηνου ρύσης τους. Με αυτό τον τρόπου μια γυναίκα μέσα σε 32 ημέρες θα μπορούσε να διαπιστώσει αν είχε μείνει έγκυος, εφόσον είχε καθυστέρηση των εμμήνων και στη συνέχεια να προσδιορίσει τον χρόνο της γέννας».

Στα τηγανόσχημα εμφανίζεται ο Ηλιος και το ηλιακό ημερολόγιο
Τα κτερίσματα της Πρωτοκυκλαδικής Ι και ΙΙ περιόδου από τη Νάξο 3200 – 2300 π.Χ είναι ενδιαφέροντα γιατί τα νεκροταφεία τους αντικατοπτρίζουν μία πλούσια κοινωνία που είχε πρόσβαση σε πολυτελή αγαθά κύρους, λέει ο κ. Τσικριτσής.

Στην περιοχή βρέθηκαν ειδώλια από παριανό μάρμαρο και μεταλλικά κοσμήματα που συνόδευαν τους νεκρούς. Αγγεία αυτού του τύπου βρίσκονται κυρίως σε τάφους, δεν λείπουν, όμως, και παραδείγματα από οικισμούς, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχαν χρήση και στην καθημερινή ζωή. Μαζί με τα τηγανόσχημα βρέθηκαν μικρά πήλινα δοχεία που περιείχαν χρώμα κόκκινο και γαλάζιο. Η ύπαρξη του χρώματος πιθανόν να συνδέεται άμεσα με τα τηγανόσχημα.

Από την πλευρά του ο κ. Μουσάς επισημαίνει πως «είναι φανερό από τις αναλύσεις των «γραμμένων» αριθμών στα τηγανόσχημα ότι παρατηρούσαν τις κινήσεις των πλανητών, κατέγραφαν την πορεία τους, γνώριζαν τη συνοδική τους περίοδο (όπου η Γη, ο πλανήτης και ο Ήλιος ξαναβρίσκονται στην ίδια ευθεία) και με αυτές τις κινήσεις, του Ηλίου, της Αφροδίτης, του Δία και του Άρη τηρούσαν ημερολόγια χρήσιμα για την ζωή τους».

Αξιοσημείωτο είναι ότι στα τηγανόσχημα η Αφροδίτη απεικονίζεται με οκτάκτινο αστέρι και συνδέεται με την οκταετηρίδα που χρησιμοποιούν οι Έλληνες (99 μήνες με δυο «Ολυμπιάδες» 49 και 50 σεληνιακών μηνών).

«Είναι φανερό, ότι οι άνθρωποι της εποχής εκείνης χρησιμοποιούσαν πολύπλοκα σεληνοηλιακά ημερολόγια, όπως αυτά που έχει ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων», τονίζει ο κ. Μουσάς.

Περίεργες συμπεριφορές στο παιδί που οφείλονται στα video games

Ανά περιόδους δίνεται πολύ μεγάλη έμφαση στα video games που παίζουν τα παιδιά και στο κατά πόσο αυτά ευθύνονται για συμπεριφορές ανησυχητικές ή μη που εκδηλώνουν.

Συζητήσεις γονέων στα σχολεία, σε χώρους συνάντησης, σε φιλικές παρέες στα σπίτια, στην τηλεόραση «καταδικάζουν» τις περισσότερες φορές την χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών ενώ οι αντίστοιχες κουβέντες και συζητήσεις των παιδιών δίνουν μεγάλη έμφαση και σημασία σε αυτά τα παιχνίδια. Τι ακριβώς όμως γίνεται; Τι συμβαίνει με αυτά τα παιχνίδια -και παρά τις αντιρρήσεις των γονιών- είναι τόσο ελκυστικά και δημοφιλή ανάμεσα στα παιδιά;

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Psychological Science τα video games είναι παιχνίδια που «παθιάζουν» τα παιδιά καθώς τους δίνουν την ευκαιρία να πάρει ο «ιδανικός τους εαυτός» ψηφιακά σάρκα και οστά. Μέσα από αυτά τα παιχνίδια τα παιδιά έχουν την δυνατότητα να ζήσουν μια δεύτερη «ψηφιακή» ζωή -πέρα από την πραγματική- ως τραγουδιστές, ποδοσφαιριστές ή ακόμα ως ήρωες ενός πολέμου ή μιας μάχης. Να σημειωθεί δε σε αυτό το σημείο ότι όσο μεγαλύτερη απόσταση έχει το παιδί από τον «ψηφιακό του ήρωα» ως προς τα χαρακτηριστικά του (δημοτικότητα, δύναμη, εξωτερική εμφάνιση) τόσο πιο ελκυστικό γίνεται στο παιδί και κατά συνέπεια αναζητά περισσότερο την χρήση του. Με λίγα λόγια του δίνει την ευκαιρία να ζήσει έστω και ψηφιακά μια ζωή που πιθανά θα ήθελε.

Τι συμβαίνει όμως όταν ο ήρωας που επιλέγει το παιδί ζει σε ένα «επιθετικό κόσμο» που μόνη λύση και σκοπός είναι η μάχη για την επιβίωση;

Σύμφωνα με δηλώσεις επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο (που φιλοξενούνται στο περιοδικό Psychological Science) η αύξηση της επιθετικότητας των παιδιών συνδέεται άμεσα με την χρήση βίαιων video games. Συγκεκριμένα η χρήση βίαιων video games μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της επιθετικής σκέψης, του θυμού, αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό, μειώνει την ενσυναίσθηση και τα αισθήματα αλληλεγγύης  και τελικά συντελεί στην εκδήλωση της επιθετικής συμπεριφοράς.

Από την άλλη πλευρά δεν σημαίνει αυτόματα ότι όποιο παιδί παίζει video games θα εκδηλώσει και επιθετική συμπεριφορά. Και σε αυτό το σημείο η παρέμβαση, τόσο η άμεση όσο και η έμμεση, των γονιών μπορεί να αποτελέσει την λύση του προβλήματος.

Το Τμήμα Κοινωνικής και Ψυχολογικής Στήριξης συμβουλεύει τους γονείς:
 Να παρατηρούν το είδος των παιχνιδιών που παίζουν τα παιδιά
 Να ελέγχουν την ηλικιακή σήμανση που υπάρχει στα παιχνίδια και να βεβαιώνονται ότι είναι κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού τους
 Να θέτουν όρια στη χρήση του υπολογιστή και της παιχνιδομηχανής στα παιδιά
 Να γίνονται οι ίδιοι παραδείγματα συμπεριφοράς στα παιδιά τους
 Να εξηγούν την διαφορά της «ψηφιακής κατάστασης» από την πραγματικότητα
 Εάν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας μιμείται τον ήρωα του παιχνιδιού που παίζει σταματήστε άμεσα αυτή την συμπεριφορά, δώστε άλλα ερεθίσματα  στο παιδί και περιορίστε την χρήση του συγκεκριμένου παιχνιδιού.

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι μια πρόκληση για τους γονείς....
Η απαγόρευση όμως δεν είναι η λύση

Πώς μπορείς να αγοράσεις την ευτυχία

Μπορεί το χρήμα να μην αγοράζει την αγάπη, αλλά ως φαίνεται αγοράζει ωραιότατα την ευτυχία, αναφέρουν επιστήμονες από τον Καναδά.

Σε μελέτη που πραγματοποίησαν ανακάλυψαν πως η αγορά υλικών αγαθών προκαλεί αίσθημα ευτυχίας το οποίο δεν αρχίζει και τελειώνει τη στιγμή που την κάνουμε, αλλά επιμένει επί εβδομάδες και μήνες, διότι το αναβιώνουμε κάθε φορά που κοιτάζουμε το νέο μας απόκτημα.

Το εύρημα αυτό αντικρούει εκείνο παλαιότερων μελετών, οι οποίες είχαν δείξει ότι οι άνθρωποι αποκομίζουν περισσότερη ευτυχία όταν αγοράζουν εμπειρίες παρά υλικά αγαθά.

Αυτό πιθανώς οφείλεται στο ότι προγενέστερες μελέτες δεν είχαν εξετάσει τα συναισθήματα των εθελοντών τους στον αληθινό κόσμο, αλλά μέσα στα εργαστήρια υπό τεχνητές συνθήκες αγορών, γράφουν οι ερευνητές στην επιθεώρηση «Social Psychological & Personality Science».

Στη δική τους μελέτη, η οποία είναι η πρώτη του είδους, έδωσαν σε ομάδα εθελοντών αληθινά χρήματα (20 δολάρια Καναδά ή 13 ευρώ), ζητώντας τους να τα ξοδέψουν για να αγοράσουν ένα υλικό αγαθό ή μία εμπειρία.

Από μία άλλη ομάδα εθελοντών, εξάλλου, ζήτησαν να αναφέρουν ένα υλικό δώρο ή μία εμπειρία-δώρο που θα λάβουν για τα εφετινά Χριστούγεννα.

Και οι δύο ομάδες εθελοντών έπρεπε καθημερινά και για δύο εβδομάδες να γράφουν σε ειδικά ερωτηματολόγια τι ένιωθαν για τα δώρα που αγόρασαν ή τους έκαναν.

Τα αποτελέσματα των απαντήσεών τους έδειξαν ότι και τα υλικά αγαθά και οι εμπειρίες μάς κάνουν ευτυχισμένους, αλλά με διαφορετικό τρόπο.

Έτσι, τα μεν υλικά αγαθά παρέχουν πιο ήπιο αλλά συχνό αίσθημα ευτυχίας που αντέχει στον χρόνο, ενώ οι εμπειρίες παρέχουν πιο έντονο αίσθημα ευτυχίας το οποίο όμως φθίνει με τον καιρό.

Επομένως, «η απόφαση για το αν κάποιος αγοράσει ένα υλικό αγαθό ή μία εμπειρία θα εξαρτηθεί από το είδος της ευτυχίας που επιθυμεί», δήλωσε οεπικεφαλής ερευνητής δρ Άαρον Γουέιντμαν, από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, στο Βανκούβερ.

«Ας πούμε ότι τώρα τις γιορτές είναι κάποιος διχασμένος ανάμεσα στο αν θα αγοράσει εισιτήρια για μία συναυλία ή μία πολυθρόνα για το σαλόνι του.

Η συναυλία θα του προκαλέσει ενθουσιασμό και θα τον κάνει να νιώσει μεγάλη ευτυχία αλλά όταν τελειώσει, το τέλος της θα είναι οριστικό και θα μετατραπεί σε μία ευτυχισμένη ανάμνηση και τίποτε άλλο.

Αντιθέτως, η πολυθρόνα δεν θα προκαλέσει ποτέ την τρελή ευτυχία της συναυλίας, αλλά θα βρίσκεται εκεί, στο σαλόνι, για να κάνει καθημερινά τον ιδιοκτήτη της να νιώθει ευτυχισμένος που την αγόρασε».

Ποιότητα ζωής: Η διαφορά της ευτυχίας από την ευχαρίστηση

Το ζήτημα της ευτυχίας ποτέ δεν απασχόλησε την επιστήμη τόσο όσο τις 3-4 τελευταίες δεκαετίες. Η λεγόμενη «θετική ψυχολογία» (Positive Psychology), ένα επιστημονικό ψυχολογικό κίνημα στην Αμερική, έκανε την αρχή διερευνώντας μέσα από εκατοντάδες μελέτες και έρευνες το ποιοι είναι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι, τι τους χαρακτηρίζει και πώς μπορεί ένας άνθρωπος να νιώσει ευτυχισμένος. Ήταν η πρώτη φορά που η επιστήμη της ψυχολογίας άφησε κατά μέρος την ανθρώπινη δυστυχία και τον ψυχικό πόνο και εστιάστηκε στο αντίθετο του: τα «θετικά» συναισθήματα και την ανθρώπινη ευτυχία.

 

Μία από τις σημαντικότερες «ανακαλύψεις» όλων αυτών των ερευνών είναι ότι η ευτυχία υπάρχει πραγματικά! Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν οι ομολογίες χιλιάδων ανθρώπων που δηλώνουν ευτυχισμένοι απ’ τη ζωή τους. Κι αυτό δεν το επιβεβαιώνουν μόνο τα χαμογελαστά πρόσωπα αλλά και οι απεικονίσεις του εγκεφάλου που δείχνουν ότι τα θετικά συναισθήματα συνοδεύονται από έντονη δραστηριότητα στον αριστερό προμετωπιαίο φλοιό. Αυτή με τη σειρά της συντελεί σε μια πιο συνολική αίσθηση του «είμαι καλά».

 

Τότε λοιπόν η ευτυχία είναι το ίδιο με την ευχαρίστηση; Είμαστε ευτυχισμένοι όταν είμαστε ευχαριστημένοι ή όταν περνάμε κάπου καλά;

 

Οι επιστήμονες απαντούν μ’ ένα ξεκάθαρο «όχι». Η ευτυχία και η ευχαρίστηση είναι δύο διαφορετικά πράγματα και όχι μόνο γιατί διαφέρουν πολύ στην ένταση και το βάθος. Είναι δύο συναισθηματικές καταστάσεις που μπορούν να υπάρχουν εντελώς ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Μπορεί κανείς να είναι ευτυχισμένος και να νιώθει ευχαρίστηση, χαρά αλλά και πόνο και μελαγχολία και θλίψη. Παροδική ευχαρίστηση μπορεί όμως να νιώσει και ένας δυστυχισμένος άνθρωπος, μόνο που αυτό δεν τον κάνει αυτόματα ευτυχισμένο.

 

Η συνεχής αναζήτηση της ευχαρίστησης συνήθως φέρνει δυστυχία ενώ

 

Η ευχαρίστηση μας επιτρέπει να επιβιώνουμε ενώ η ευτυχία μας επιτρέπει να πραγματωνόμαστε, να ολοκληρωνόμαστε. Η αίσθηση της ευχαρίστησης είναι κοινή σε όλα τα ζώα, η αίσθηση της ευτυχίας χαρακτηρίζει μόνο τον άνθρωπο.

 

Αν όμως είναι έτσι, αν η ευτυχία είναι κάτι άλλο από την ευχαρίστηση –την οποία ξέρουμε ακριβώς πότε την αισθανόμαστε- μήπως τότε η ευτυχία δεν υπάρχει στην πραγματικότητα μας, στην καθημερινή ζωή μας αλλά είναι ένα κατασκεύασμα, μια χίμαιρα ανθρώπινη που ποτέ δεν την φτάνουμε; Μήπως πράγματι «η ευτυχία είναι αυτό που περιμένουμε ναρθεί» (και δεν έρχεται ποτέ);

 

Κατά κάποιο τρόπο αυτό, λένε οι ειδικοί, είναι δυστυχώς αλήθεια. Μία ομάδα Αμερικανών επιστημόνων με επικεφαλής τον καθηγητή ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Harvard, Daniel Gilbert, διερεύνησε πολύ συστηματικά την ικανότητα των ανθρώπων να προγιγνώσκουν την ευτυχία που θα τους φέρει το μέλλον και διαπίστωσε ότι είναι πολύ ανεπαρκής. Ακριβώς επειδή το εγκεφαλικό κέντρο της ευτυχίας είναι ο προμετωπιαίος εγκέφαλος, που είναι η «έδρα» της συνειδητής σκέψης αλλά και της φαντασίας, πολύ συχνά μπερδευόμαστε.

 

Όσον αφορά τις προγνώσεις μας για το μέλλον, η φαντασία μας τείνει να «συμπληρώνει» κατά βούλησιν τα στοιχεία που μας λείπουν επειδή ακριβώς ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε με κάθε λεπτομέρεια πώς θα εκτυλιχθούν μελλοντικά τα πράγματα.

 

Έτσι λοιπόν τείνουμε να φανταζόμαστε πόσο ευτυχισμένοι θα γίνουμε όταν… αγοράσουμε το καινούργιο μας σπίτι, αλλάξουμε δουλειά, παντρευτούμε, πάμε να ζήσουμε στο νησί, αποκτήσουμε σκύλο, κάνουμε παιδί, έχουμε περισσότερα λεφτά, αδυνατίσουμε, κάνουμε πλαστική στη μύτη μας.... Δυστυχώς όμως, συνήθως αποδεικνύεται πως, όταν έχοντας πια κάνει κάθε δυνατή προσπάθεια, φτάσουμε στον πολυπόθητο στόχο, η χαρά και η ευτυχία(;) είναι λιγότερη και πολύ μικρότερης διάρκειας απ’ ότι είχαμε ονειρευτεί.

 

Σημείωση: ευτυχώς για μας, το ίδιο συμβαίνει και με τις «αρνητικές» προβλέψεις, τους φόβους μας δηλαδή για το μέλλον. Μια αποτυχία στη δουλειά, η απόφαση για μια αλλαγή τόπου κατοικίας που μας τρομάζει, η ιδέα του χωρισμού από τον σύντροφο μας, ακόμη και ο φόβος μην αρρωστήσουμε, συχνά δεν επιβεβαιώνονται και δεν αποδεικνύονται ως τόσο αβάσταχτα και μη αντιμετωπίσιμα όπως τα φανταζόμασταν εκ των προτέρων.

 

Κάτι τέτοιο συνέβη και στην Ευδοκία, νέα και ανερχόμενη δικηγόρο, όταν πήρε τη θέση που ονειρευόταν της νομικής συμβούλου σε μια μεγάλη εταιρεία. «Για ένα μικρό διάστημα 3-4 μηνών στην αρχή ήμουν στον έβδομο ουρανό, ένιωθα πανευτυχής, η ζωή μου ήταν ένα όνειρο: μεγάλος μισθός, αυτοκίνητο, υπέροχο γραφείο, ευγενικοί συνάδελφοι συν τον θαυμασμό των δικών μου και των φίλων. Κάποια στιγμή όμως αρχίζω να προσγειώνομαι. Πώς έγινε αυτό; Να, όλα αυτά τα υπέροχα άρχισαν να γίνονται δεδομένα, να μην μου κάνουν πια τόση εντύπωση και ταυτόχρονα τα αρνητικά βγαίνουν στην επιφάνεια και μου χαλάνε τη συνταγή: τα απάνθρωπα ωράρια, ο δύστροπος και πολύ απαιτητικός διευθυντής, το άγχος από τις μεγάλες ευθύνες της θέσης αυτής. Δεν είναι τρομακτικό πόσο εύκολα αυτό που μοιάζει με ευτυχία μετατρέπεται σε …τι να πώ…, όχι δυστυχία βέβαια αλλά να, μία απ’ τα ίδια που λένε…»

 

Αυτό που συνέβη στην Ευδοκία είναι το λεγόμενο «παράδοξο του ευ ζην». Ο εξαντλητικός αγώνας για τα πολυπόθητα «αγαθά που φέρνουν την ευτυχία» δεν τελειώνει ποτέ. Όσο τα αποκτούμε τόσο θέλουμε κι άλλα, αυτό είναι κάτι που πια έχουν καταλάβει και τα μικρά παιδιά. Συνήθως η απόκτηση τους δεν μας κάνει πιο ευτυχισμένους αλλά πρόσκαιρα πιο ευχαριστημένους.

 

Να λοιπόν, μπορεί να πει κανείς, που και πάλι αποδεικνύεται ότι τελικά ευτυχία δεν υπάρχει παρά μόνο στα όνειρα μας.

 

Καταρχήν η ευτυχία υπάρχει, όχι τόσο σαν αυτό που θάρθει όταν εκπληρωθούν αυτά τα όνειρα αλλά κυρίως όταν ονειρευόμαστε. Συστατικό της ευτυχίας είναι πολύ περισσότερο η ελπίδα και η προσμονή ότι τα πράγματα που θέλουμε κάποια μέρα θα συμβούν, η ικανότητα μας να ζωγραφίζουμε το μέλλον με ωραία χρώματα παρά η ικανοποίηση που παίρνουμε από την πραγματοποίηση των ονείρων αυτών.

 

Όπως λέει και ο ποιητής «σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη να εύχεσαι να είναι μακρύς ο δρόμος…»

 

Ο Βρετανός ψυχολόγος David Nettle εξηγεί το παράδοξο αυτό με την ύπαρξη δυο κέντρων του εγκεφάλου μας που δεν συμβαδίζουν αναγκαστικά. Το ένα είναι το κέντρο της επιθυμίας και το άλλο της βαθιάς ευχαρίστησης και το καθένα απ’ αυτά συνδέεται με την έκκριση διαφορετικών ουσιών στο σώμα μας.. «Τα πράγματα που επιθυμούμε δεν είναι τα ίδια με αυτά που μας αρέσουν πραγματικά και μας προκαλούν βαθιά ευχαρίστηση» Η νικοτίνη για παράδειγμα, το αλκοόλ, το φαγητό, προκαλούν μεγάλη επιθυμία αλλά πολύ μικρή ικανοποίηση και πάλι απ’ την αρχή. Με την ικανοποίηση της επιθυμίας ο οργανισμός μας αυτοεπιβραβεύεται εκκρίνοντας ντοπαμίνη που μας «ανεβάζει» για λίγο και μετά…τέλος.

 

Από την άλλη υπάρχουν πράγματα που μας αρέσουν πολύ, τα ευχαριστιόμαστε πραγματικά και βαθιά, όπως είναι η αγάπη που παίρνουμε και δίνουμε από κοντινά μας πρόσωπα, η ύπαρξη φίλων, ασχολιών που μας ενδιαφέρουν και μας γεμίζουν αλλά και η ονειροπόληση και η προσμονή και όλα αυτά συνδέονται με την έκκριση οπιοειδών στον οργανισμό τα οποία κάνουν δυνατή την απόλαυση και επίσης επιδρούν επάνω μας αναλγητικά και ανακουφιστικά.

 

Μπορούμε λοιπόν να εξηγήσουμε αρκετά καλά πια, από άποψη καθαρά νευροβιολογική τουλάχιστον, αν, πώς και πότε είμαστε ευτυχισμένοι. Τι σημαίνουν όμως αυτά μεταφρασμένα για την απλή λογική της ζωής μας; Αν υπάρχει πράγματι η ευτυχία, όπως προφανώς μας επιβεβαιώνουν οι επιστήμονες, τότε πώς μπορούμε να την προσεγγίσουμε, πού να τη βρούμε;

 

Μελετώντας επιστημονικά αλλά και εμπειρικά κανείς το φαινόμενο της ανθρώπινης ευτυχίας, καταλήγει στο ότι η ευτυχία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το σύστημα αξιών, την ηθική και το νόημα που προκύπτει απ’ αυτά τα δύο για τη ζωή του καθένα. Θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι για τους «σωστούς λόγους» κι αυτοί είναι διαφορετικοί για τον καθένα. Μας κάνουν ευτυχισμένους τα πράγματα της ζωής που μέσα από το προσωπικό μας σύστημα αξιών έχουν νόημα και «αξίζουν τον κόπο». Ένας «σκεπτικιστής της ευτυχίας» που σαρκάζει όλη αυτή την σαχλή «ροζ» τηλεοπτικού τύπου ευτυχία και αμφισβητεί την ύπαρξη της μπορεί να είναι με τον τρόπο του ευτυχισμένος όταν συζητάει με ανθρώπους που μοιράζονται παρόμοιες απόψεις, όταν κλείνεται στα βιβλία του ή όταν σκέφτεται πώς θα ήταν ο ιδανικός κόσμος γι’ αυτόν.

 

!! Η ευτυχία, όταν την έχουμε, δεν είναι μόνο η αίσθηση «είμαι καλά». Γενικά ισχύει ότι οι άνθρωποι που θεωρούν τους εαυτούς τους ευτυχισμένους, τα πάνε και καλύτερα στη δουλειά τους, οι σχέσεις με τους γύρω τους είναι καλύτερες, είναι πιο κινητοποιημένοι στη ζωή τους, πιο αλτρουιστές, πιο υγιείς. Αυτό σημαίνει, ότι η ευτυχία δεν είναι μόνο το αποτέλεσμα θετικών συμπεριφορών ή συνθηκών αλλά συχνά η αιτία που τις προκαλεί. Δεν χρειάζεται όμως να είναι κανείς ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου για να συμβούν αυτά. Αρκεί μια αίσθηση ικανοποίησης από τη ζωή κοντά και λίγο πιο πάνω απ’ το μέσο όρο.

Ποιός ήταν ο Φιλόπαππος με το περίφημο μνημείο;

Τυλιγμένο με την αίγλη των 19 περίπου αιώνων του, το μνημείο σήμερα έχει καταξιωθεί και αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλο μνημείο. Στην εποχή του ωστόσο πρέπει να είχε προκαλέσει σοβαρές αντιδράσεις, μολονότι δε διαθέτουμε μαρτυρίες για κάτι τέτοιο. Οι αρχαίοι συγγραφείς, όπως ο Παυσανίας, μόλις που καταδέχονται να αναφέρουν το μνημείο, πράγμα το οποίο λέει πολλά.

Ελάχιστα είναι γνωστά για τον άνθρωπο πίσω από το μνημείο. Ξέρουμε ότι γεννήθηκε περίπου το 70 μ.Χ., διάδοχος του θρόνου της Κομμαγηνής, ενός μικρού βασιλείου στην περιοχή που σήμερα διασχίζεται από τα σύνορα Συρίας-Τουρκίας. Το πραγματικό του όνομα, Γάιος Ιούλιος Αντίοχος, αποκαλύπτει τη σύγκλιση των δύο μεγάλων πολιτισμών, Ρωμαϊκού και Ελληνικού που επηρέασαν τη μοίρα του.

Φιλόπαππος (αυτός που αγαπά τον παππού του) είναι η επωνυμία με την οποία ο ίδιος διάλεξε να αυτοπροσδιορίζεται, πολύ αργότερα. Ο παππούς τον οποίο τιμούσε με το όνομα και το μνημείο του ο Φιλόπαππος, δεν ήταν άλλος από τον Αντίοχο Δ΄, ο οποίος έμελλε να είναι ο τελευταίος βασιλιάς της Κομμαγηνής. Όταν ο νεαρός Φιλόπαππος ήταν μόλις δύο ετών, οι Ρωμαίοι αποφάσισαν να προσαρτήσουν την πατρίδα του στην επαρχία της Συρίας και εκδίωξαν ολόκληρη τη βασιλική οικογένεια από τα πατρογονικά της εδάφη. Ωστόσο τους επεφύλαξαν εξαιρετική μεταχείριση: εγκατέστησαν ολόκληρη την οικογένεια στη Ρώμη παρέχοντάς τους εισόδημα που τους επέτρεπε να ζουν βασιλικά. Οι ίδιοι δεν έπαψαν ποτέ να αυτοαποκαλούνται βασιλείς, μολονότι δεν ξαναείδαν ποτέ το βασίλειό τους.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο νεαρός Φιλόπαππος, απολαμβάνοντας τα προνόμια που του χάριζε ένα γενναίο εισόδημα και η ιδιότητά του ως ρωμαίος πολίτης των ανώτερων τάξεων, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου θα περνούσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Κατόρθωσε να γίνει αποδεκτός από την πνευματική ελίτ της πόλης και μάλιστα να γίνει Αθηναίος πολίτης,δημότης Βήσης, ένα προνόμιο που σπάνια δινόταν σε ξένους και το οποίο μάλλον οφείλει στην εξαιρετική γενναιοδωρία του. Υπηρέτησε τη νέα του πατρίδα αναλαμβάνοντας διάφορα δημόσια αξιώματα, πολλά από τα οποία απαιτούσαν τεράστιες δαπάνες.( Διετέλεσε Άρχων της Αθήνας το 88 μ.Χ και έγινε αγωνοθέτης στα Διονύσια).

Ο Φιλόπαππος είχε φιλικές σχέσεις με πολλούς Έλληνες φιλοσόφους καθώς και με τον ιστορικό Πλούταρχο ο οποίος στα κείμενά του τον περιγράφει ως «πολύ γενναιόδωρο και θαυμάσιο στις ανταμοιβές του» και περιγράφει τον χαρακτήρα του ως «ευδιάθετο που ανυπομονεί για τη διδασκαλία».

Μετά το θάνατό του το 116 μ.Χ τάφηκε στην κορυφή του λόφου των Μουσών, ο οποίος κατέληξε να φέρει το όνομά του. Δεν ξέρουμε ποιος διάλεξε τη θέση ή σχεδίασε το μνημείο - μαυσωλείο με τους πολύσημους συμβολισμούς. Ίσως να ήταν ο ίδιος, ή το πιο πιθανό η μοναδική αδελφή του Ιουλία Βάλβιλλα, που πέθανε αρκετά χρόνια αργότερα. Ανεξάρτητα από αυτό, το μνημείο, που σκοπό είχε να δοξάζει τον Φιλόπαππο αιώνια, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα συγκρητισμού Ρωμαϊκών, Ελληνικών και Ανατολίτικων στοιχείων.

Αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη εντύπωση, είναι η θέση του μνημείου: δεν είναι απλά σε μια θέση που το κάνει ορατό από το σύνολο της πόλης, αλλά βρίσκεται σε ύψωμα, κάτι πρωτάκουστο για τα ελληνικά δεδομένα μιας και η ιερή παράδοση των αρχαίων Αθηναίων δεν επέτρεπε να γίνουν ταφές στα ιερά υψώματα, όπως ήταν ο Λόφος των Μουσών. Αυτό σίγουρα οφείλεται στην παράδοση των βασιλέων της Κομμαγηνής να θάβονται σε κορφές βουνών, στα λεγόμενα ιεροθέσια, στα οποία οι νεκροί βασιλείς λατρεύονταν ως θεοί. Η επιλογή του σημείου θα πρέπει να είχε το διπλό στόχο να επιβάλλει την παρουσία του στο χώρο αλλά και να προβάλει την καταγωγή και βασιλική ιδιότητα του Φιλόπαππου. Δεν είναι τυχαίο ότι η επιγραφή του μνημείου που κατονομάζει το νεκρό έχει ως εξής: "Βασιλεύς Αντίοχος Φιλόπαππος, βασιλέως Επιφανούς του Αντιόχου".


Σχεδιάγραμμα του μνημείου στην πρόσοψη.
D.E.E Kleiner: «The monument of Philopappos in Athens,»Archaeologica 30, Rome 1983, table.XXXIII

Η μορφή του μνημείου είναι εντελώς ξένη στην Ελληνική παράδοση, αλλά αυτό δε γίνεται αμέσως αντιληπτό από το σύγχρονο παρατηρητή, ο οποίος αντιλαμβάνεται κυρίως τα ελληνορωμαϊκά στοιχεία του διακόσμου. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε το ίδιο φίνο Πεντελικό μάρμαρο που απαιτήθηκε για τον Παρθενώνα. Με διαστάσεις 9,80 x 9,30 μ., το μνημείο είχε την πρόσοψη του προς τον Ιερό Βράχο. Από τις τέσσερις πλευρές του Μαυσωλείου αυτού σώζεται σήμερα μόνο η βορειοανατολική, στην εξωτερική πλευρά της οποίας φέρεται φιλοτεχνημένη ανάγλυφα μια από τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του Φιλοπάππου. Συγκεκριμένα διακρίνουμε δύο σειρές γλυπτών, από τις οποίες η κάτω απεικονίζει τον Φιλόπαππο σε τέθριππο, στη μέση, ενώ από τη μία και την άλλη πλευρά στέκουν άτομα με ρωμαϊκή ενδυμασία. Πρόκειται για απεικόνιση ενός πραγματικού γεγονότος, για το οποίο ο Φιλόπαππος θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα περήφανος: την ανάρρησή του στο αξίωμα του Ρωμαίου Υπάτου, το 109 μ.Χ. (Στην εποχή των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων που ζούσε και ο Φιλόπαππος, ο τίτλος του Ύπατου ήταν τελείως τυπικός ,δεν ασκούνταν "Υπατείας εξουσία", ήταν απλός τιμητικός τίτλος που τον αποκτούσε κανείς από εξαιρετική εύνοια του Αυτοκράτορα).

Πάνω από αυτή, μια δεύτερη σειρά γλυπτών περιλαμβάνει τρία αγάλματα, από τα οποία το κεντρικό και μεγαλύτερο απεικονίζει το Φιλόπαππο ένθρονο. Η επιγραφή του κεντρικού ανδριάντα αναφέρει: "Φιλόπαππος Επιφάνους Βησαιεύς" (δηλαδή Φιλόπαππος γιος του Επιφάνους, εγεγραμμένος πολίτης στο δήμο της Βήσης των Αθηναίων). Και ενώ αυτή φέρει το πιθανό όνομα που έφερε ο Φιλόπαππος στην αρχαία Αθήνα. Στα δεξιά του, μια μικρότερη μορφή είναι ο παππούς του, Αντίοχος Δ΄, ενώ στα αριστερά του βρισκόταν ο Σέλευκος Α΄ο Νικάτωρ, που δε σώζεται σήμερα.


Η ανάγλυφη παράσταση του Μνημείου.

Ο Σέλευκος Α΄ήταν ένας από τους στρατηγούς του Μεγάλου Αλεξάνδρου και οι βασιλείς της Κομμαγηνής τον θεωρούσαν ως ιδρυτή της δυναστείας τους, μαζί με το Δαρείο. Ωστόσο, οι περσικές καταβολές της οικογένειας λάμπουν διά της απουσίας τους.

Σε άλλη τρίτη επιγραφή σε λατινική γραφή αναφέρεται και το όνομα που διατηρούσε ο Φιλόπαππος ως "Ρωμαίος πολίτης": "C. Julius f(ilius) Antiochus Philopappus". Η ίδια η τρίτη αυτή επιγραφή αναφέρει στα λατινικά πως ο Φιλόπαππος ήταν Ύπατος, μέλος του ιερατικού σωματείου των Αρουραίων αδελφών και πως είχε εκλεγεί από τον Αυτοκράτορα Τραϊανό πραιτωριανός.Tο μνημείο είναι, ίσως, το πιο κλασικό δείγμα παρακμάζουσας αρχαίας Τέχνης ,χαρακτηριστηκό είναι ότι ο περιηγητής Παυσανίας περιγράφει το μνημείο χωρίς καμία ιδιαίτερη ένδειξη εκτίμησής του: "και μνήμα αυτόθι ανδρί ωκοδομήθη Σύρω".

Το μνημείο σωζόταν αυτούσιο μέχρι τον 15ο αιώνα. Σύμφωνα με νεότερες έρευνες διαπιστώθηκε ότι μέρη του μαυσωλείου αφαιρέθηκαν από τους Τούρκους και τα χρησιμοποίησαν για την κατασκευή του μιναρέ του Παρθενώνα.


Σχεδιάγραμμα όπως θα πρέπει να ήταν η πλαϊνή όψη του μνημείου.


Το 1957 σε αρχαιολογική έρευνα του μνημείου με παράλληλη ανασκαφή του χώρου από τον αρχιτέκτονα αρχαιολόγο Ιωάννη Τραυλό διαπιστώθηκε πως το μνημείο αυτό έφερε νεκρικό θάλαμο ύψους 9 μέτρων και εμβαδού 7Χ5 μέτρων. Η είσοδος στο θάλαμο αυτόν γινόταν από κλίμακα (σκάλα) της νοτιοδυτικής πλευράς του μνημείου, και απέναντι από την είσοδό του υπήρχε η σαρκοφάγος του Φιλοππάπου. Συνεπώς το μνημείο αυτό είχε τον χαρακτήρα Μαυσωλείου και όχι απλού μνημείου όπως καθιερώθηκε να λέγεται.

Δεν μπορώ να σε ξεχάσω

Σας έχει συμβεί να αισθανθείτε αυτό που λέμε ” όταν χάνεις κάτι καταλαβαίνεις την αξία του” ή η συνήθεια είναι κάτι που δεν μπορείτε να προσπεράσετε; Όταν μία γυναίκα λέει δεν μπορώ να σε ξεχάσω μπορεί να κρύβει πίσω πολλούς και διάφορους λόγους που συμβαίνει.

Αυτό που τριγυρνάει στο μυαλό μας έχει να κάνει με το πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε μία τέτοια κατάσταση με τον καλύτερο τρόπο που σημαίνει πως μπορεί καλύτερο τρόπο να θεωρούμε ακόμα και την επανασύνδεση. Πολλές φορές δεν μπορούμε να ξεχάσουμε κάποιον έπειτα από μία μακροχρόνια σχέση αλλά και όταν τον ζήσουμε πάρα πολύ λίγο. Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει η συνήθεια της παρουσίας του συγκεκριμένου ανθρώπου και στην δεύτερη περίπτωση δεν έχουμε προλάβει να ζήσουμε αυτά που επιθυμούμε. Επίσης στην δεύτερη περίπτωση τυχαίνει να έχουμε και την άνεση να ονειρευτούμε όπως θέλουμε την πορεία που δεν προλάβαμε μαζί του.

Δεν μπορώ να σε ξεχάσω! Άραγε ποιοι είναι οι λόγοι που δε μπορούμε να διαγράψουμε τον άνθρωπο που δεν είμαστε πια μαζί του; Μπορεί να φταίξαμε εμείς στον χωρισμό, μπορεί να μην δεχόμαστε απλά την απουσία του, μπορεί να τον έχουμε συνηθίσει ότι και αν συνέβαινε ή μπορεί ακόμα και να τραγικοποιούσαμε κάποιες καταστάσεις όσο τον είχαμε δεδομένο στην ζωή μας. Κάποιες φορές υπάρχουν λεπτές ισορροπίες στις σχέσεις που αν διαταραχτούν νιώθουμε έξω από τα νερά μας με συνέπεια να χάνουμε τον έλεγχο. Επίσης μπορεί το απότομο αίσθημα της μοναξιάς να μας φοβίζει και να μας οδηγεί σε πισωγυρίσματα. Πώς μπορούμε όμως να αντιμετωπίσουμε την φράση “δεν μπορώ να σε ξεχάσω”; Φυσικά βρίσκοντας τον λόγο για τον οποίον συμβαίνει! Ποιος από τους παρακάτω πιστεύετε πως ταιριάζει καλύτερα στην δική σας περίπτωση;
Δεν μπορώ να σε ξεχάσω

1) Θεωρούμε πως φταίμε

Σε κάποιες περιπτώσεις μία γυναίκα μπορεί να συνειδητοποιήσει, ακόμα και μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, πως δεν μπορεί να ξεχάσει κάποιον και πόσο μάλλον αν καταλάβει πως ουσιαστικά έφταιγε που τον έχασε. Οι γυναίκες έχουμε την συνήθεια να αναλύουμε την σχέση μας ακόμα και αν έχει καιρό που φύγαμε από αυτήν. Ίσως ψάχνουμε λάθη, ίσως προσπαθούμε να καταλάβουμε τι ή ποιος έφταιξε πραγματικά και δυστυχώς σε κάποιες περιπτώσεις η ζυγαριά γέρνει προς το μέρος μας. Τότε αρχίζουμε και βλέπουμε ακόμη περισσότερα θετικά στον άνθρωπο που ήμασταν μαζί με συνέπεια να τριγυρνάει στο μυαλό μας ακόμη περισσότερο. Επίσης συμβαίνει συχνά να αισθανόμαστε τύψεις ή ακόμα και να ψάχνουμε μία ευκαιρία να επανορθώσουμε.

2) Κακή επόμενη σχέση

Για κάποιον λόγο κάθε φορά που μία σχέση μας τελειώνει πιστεύουμε πως η επόμενη θα είναι πολύ καλύτερη αφού πιστεύουμε πια στην ωριμότητά μας και είμαστε σίγουρες πως θα επιλέξουμε με προσοχή και με την λογική που απαιτείται ώστε να γλιτώσουμε τις κακοτοπιές. Επειδή όμως τίποτα δεν είναι σίγουρο συμβαίνει καμιά φορά η επόμενη σχέση μας να διαπιστώσουμε πως είναι πολύ χειρότερη από την προηγούμενη. Έτσι αναπολούμε την προηγούμενη σχέση και διώχνουμε από το μυαλό μας τους λόγους για τους οποίους χωρίσαμε. Από μακριά μας φαίνονται τα πράγματα πολύ πιο ρόδινα και φτάνουμε στο σημείο να λέμε απλά “δεν μπορώ να σε ξεχάσω”! Μήπως για ακόμη μια φορά το συναίσθημα υπερτερεί της λογικής μας;

3) Η δύναμη της συνήθειας

Η αλήθεια είναι πως η συνήθεια ακόμη και στα πιο απλά πράγματα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας και φαίνεται πως έχει αρκετά ισχυρή δύναμη! Πολλές φορές συνηθίζουμε τον σύντροφό μας με τα προτερήματα αλλά και με τα ελαττώματα του και η απουσία του μας δυσκολεύει. Ουσιαστικά δεν μπορούμε εύκολα να μπούμε σε έναν καινούριο τρόπο ζωής στον οποίο δεν θα είναι παρών. Για παράδειγμα, μπορεί κατά την διάρκεια της σχέσης μας ο σύντροφός μας να ήταν ζηλιάρης και αυτό να μας έπνιγε ή και να μας οδηγεί σε καβγάδες. Όταν όμως χωρίσουμε μπορεί να συνεχίσουμε να προσέχουμε ιδιαίτερα τις κινήσεις μας ενώ δεν χρειάζεται πια σαν να πρέπει ακόμα να τον αντιμετωπίσουμε. Επίσης μπορεί να κοιτάμε το κινητό μας περιμένοντας την κλήση του ή ακόμα να φροντίζουμε το πρόγραμμά μας έτσι όπως όταν περιμέναμε να επιστρέψει από την εργασία του. Όλα αυτά μας κάνουν να νοσταλγούμε κάποιες στιγμές και η απόλυτη ησυχία μας τις φέρνει ακόμα πιο έντονα στο μυαλό. Θυμόμαστε τις καλές στιγμές πια και οι κακές δεν έχουν χώρο σε αυτό θεωρώντας πως είναι αδύνατο να τον ξεχάσουμε!

4) Τον θεωρούμε πια δεδομένο

Οι γυναίκες πολλές φορές όταν περάσει ο καιρός και πλέον μπορούμε να πούμε πως βρισκόμαστε σε μία “σοβαρή” σχέση, αρχίζουν να μας πειράζουν πολλά πράγματα στον σύντροφό μας και ίσως όχι και τόσο σημαντικά. Μερικές φορές δίνουμε περισσότερη σημασία από όσο πρέπει σε κάποιες καταστάσεις της καθημερινότητας δημιουργώντας γκρίνια και διαφωνίες. Όταν χωρίσουμε όμως, συμβαίνει κάποιες φορές να μας λείπουν ακόμα και κάποια στοιχεία του χαρακτήρα του για τα οποία μέσα στην σχέση φαινόταν να μας ενοχλούν. Ίσως τον θεωρούσαμε λίγο παραπάνω δεδομένο από όσο έπρεπε και το διαπιστώνουμε τελικά αρκετά αργότερα. Τώρα πια λέμε “δεν μπορώ να σε ξεχάσω και μακάρι σε κάποια θέματα να έβαζα λίγο νερό στο κρασί μου”!

5) Αίσθημα μοναξιάς

Υπάρχουν γυναίκες που νιώθουν το αίσθημα της μοναξιάς υπερβολικά έντονα μη μπορώντας να μείνουν έστω για λίγο μόνες κι έτσι την επόμενη μέρα από έναν χωρισμό δεν μπορούν να την διαχειριστούν. Ο φόβος που αισθάνονται με την λέξη μοναξιά είναι τόσο βαθιά ριζωμένος μέσα τους που όσο παραμένουν αναγκαστικά μόνες έπειτα από τον χωρισμό δεν μπορούν να ξεχάσουν τον πρώην σύντροφό τους. Μερικές φορές μια τέτοια κατάσταση μπορεί να οδηγήσει και σε ένα αρρωστημένο πισωγύρισμα στην προσπάθειά τους να γλιτώσουν από την μοναξιά, που θεωρούν πως βιώνουν ωραιοποιώντας καταστάσεις ώστε να έχουν ένα καλό άλλοθι!

Φυσικά όμως μία επανασύνδεση θέλει αρκετή σκέψη και καθαρό μυαλό χωρίς να επηρεαζόμαστε από κάτι. Δεν αρκεί το δεν μπορώ να τον ξεχάσω αλλά θέλει σωστό ζύγισμα γιατί πρέπει να θυμόμαστε πως για κάποιον λόγο είχαμε χωρίσει, είτε μας αρέσει είτε όχι. Αποφασίστε ποιος είναι ο λόγος που δεν μπορείτε να τον ξεχάσετε και πράξτε αναλόγως!

Νυμφομανία: Τι συμβαίνει στο μυαλό μιας νυμφομανούς…

Στις ΗΠΑ, η βίβλος των ψυχικών διαταραχών «diagnostic and statistical manual of mental disorders» περιγράφει τη νόσο ως μια ψυχική ή και παθολογική κατάσταση μιας γυναίκας, κατά την οποία θέλει συνέχεια να κάνει σεξ, δίχως να νοιάζεται για τίποτε άλλο, δίχως καν να την ενδιαφέρουν οι επιπτώσεις.

Απλά επιδιώκει τη συνουσία με οποιονδήποτε βρει μπροστά της. Το άτομο αυτό σπάνια έως ποτέ δεν νιώθει ικανοποίηση και συνέχεια ψάχνει για περισσότερα. Προσοχή όμως, σε καμία περίπτωση, μια γυναίκα που λατρεύει το σεξ, ακόμη και με διαφορετικούς συντρόφους, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως νυμφομανής.

Η γυναίκα νυμφομανής, ψυχαναγκάζεται, έχει μια αχαλίνωτη σεξουαλική δραστηριότητα, που δεν μπορεί να ελέγξει. Η νυμφομανία είναι πολλές φορές επικίνδυνη για την υγεία της γυναίκας ανφέρουν οι ειδικοί αφού μέσα στον παροξυσμό της δεν λαμβάνει καμία προφύλαξη με συνέπεια να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να εκτεθεί σε κίνδυνο από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.

Η νυμφομανία είναι μια ψυχική αλλά και συναισθηματική διαταραχή, η οποία όμως μπορεί να συνοδεύεται και από άλλα προβλήματα ψυχαναγκαστικής συμπεριφοράς, προσωπικότητας ή άλλων ψυχικών παθήσεων.

Ποια είναι όμως τα κυριότερα συμπτώματα που καθορίζουν μια τέτοια κατάσταση; Όλα ξεκινάνε από το μυαλό, τον εγκέφαλο και μετά από το κορμί.

Οι επίμονες και έμμονες σκέψεις που «κατατρώνε» συνέχεια και κάθε στιγμή το μυαλό της. Να σκέφτεται συνέχεια τη συνουσία, το σεξ, και τις σεξουαλικές δραστηριότητες και να πλάθει διάφορα με τη φαντασία της, όλη την ώρα.

Η ψυχαναγκαστική ανεξέλεγκτη συμπεριφορά, με σκοπό την επαναλαμβανόμενη, με υπέρμετρη συχνότητα σεξουαλική ικανοποίηση, που έχει σαν αποτέλεσμα οι άλλες συμπεριφορές της γυναίκας (επαγγελματικές, κοινωνικές, ψυχαγωγικές) να μην υπάρχουν σχεδόν καθόλου. Δηλαδή με απλά λόγια η σεξουαλική της συμπεριφορά, να ισοπεδώνει τις άλλες συμπεριφορές. Να θέλει να κάνει σεξ συνέχεια και να μην την νοιάζει η δουλειά της, ο κοινωνικός της περίγυρος, να μην τη νοιάζει τίποτε.

Ο ψυχαναγκαστικός αυνανισμός. Να της «τρώει» το μυαλό η σκέψη αυτή και να ερεθίζει το κορμί της μόνη της για να αυτοικανοποιθεί.

Η ανεξέλεγκτη συμπεριφορά. Η πάσχουσα να μεταμορφώνεται και να μην μπορεί να ελέγξει τις συμπεριφορές της. Να αλλάζει η προσωπικότητα της, η μόνη της επιδίωξη να είναι το σεξ και μόνο αυτό.

Βέβαια όλα αυτά είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ενός παγόβουνου που κρύβει, ανεξέλεγκτο άγχος, κατάθλιψη, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενοχές και συναίσθημα ντροπής και που οδηγεί σε συνεχόμενες αποτυχημένες σχέσεις, και συχνά πυκνά οδηγεί το άτομο αυτό σε απαγορευμένες ουσίες και στον αλκοολισμό.

Πάντως οι ειδικοί τονίζουν με κάθε τρόπο ότι δεν πρέπει να συγχέουμε την νυμφομανή, με μια γυναίκα που απολαμβάνει, χαίρεται, επιδιώκει το σεξ ακόμη και με διαφορετικούς συντρόφους.
Από παθολογική άποψη, η νυμφομανία, λειτουργεί ακριβώς όπως ο εθισμός στα ναρκωτικά. Οι νυμφομανείς εθίζονται από τις ίδιες τους τις ορμόνες που παράγει ο εγκέφαλος τους, κατά τη διάρκεια του σεξ. Ο εγκέφαλος απελευθερώνει ορμόνες και νευροδιαβιβαστές: οξυτοκίνη, ντοπαμίνη, σερετονίνη, επινεφρίνη… Και όπως ο ναρκομανής για να «ανέβει» χρειάζεται το ναρκωτικό του, έτσι και η νυμφομανής για να «ανέβει» χρειάζεται να κάνει μια πράξη (το σεξ) που θα απελευθερώσει ουσίες στον εγκέφαλο της.

Στις ΗΠΑ, επίσης ξεκίνησαν να λειτουργούν και οι SAA (sex addicts anonymous), και οι SA (sexaholics anonymous). Πρόκειται για ομάδες ψυχικής υποστήριξης και θεραπείας στα πρότυπα των ΑΑ (ανώνυμων Αλκοολικών), που στόχο έχουν, να υποστηρίξουν ψυχολογικά και μέσα από αυτό να «θεραπεύσουν» τέτοιες συμπεριφορές.

Ολόκληρος ο ορισμός της νυμφομανίας, κρύβεται στα λόγια της sex – therapist Mavis Humes Baird, από τη Νέα Υόρκη που εξηγεί: «Το σεξ επηρεάζει τη ζωή των εθισμένων με τον αυνανισμό, την πορνογραφία και με τις απίστευτα συχνές εναλλαγές ερωτικών συντρόφων, μέχρι που κάποια στιγμή γίνεται εμμονή και καταλαμβάνει το μυαλό τους και εκείνες τις ίδιες. Παρουσιάζουν λαιμαργία για σεξ, ανοχή στους ξυλοδαρμούς και τις ταπεινώσεις από τους ερωτικούς συντρόφους, χάσιμο ελέγχου, και τέλος καταναγκασμό»

Παρόμοια περίπτωση
Πριν από επτά χρόνια η περίπτωση της Heather Howland, συντάραξε την Αγγλία είναι χαρακτηριστική. Η Heather, ήταν μια υπέροχη μητέρα και μια αφοσιωμένη και ευτυχισμένη σύζυγος. Μια εγκεφαλική αιμορραγία, ενώ ασχολιόταν με τον κήπο του σπιτιού τους, την έριξε σε κώμα. Οι γιατροί τόνισαν στον σύζυγο της ότι δύσκολα θα συνερχόταν και ότι εάν αυτό συνέβαινε, θα έπρεπε να είναι προετοιμασμένος ότι η σύζυγος του μπορεί να μην ήταν η ίδια όπως παλιά.

"Οι εγκεφαλικές βλάβες» του είπαν, «είναι περίπλοκα πράγματα και μπορεί να επηρεάσουν την προσωπικότητα της". Μόλις η Heather «ξύπνησε» μετά από κάποιες ημέρες, πραγματικά δεν ήταν ίδια. Τις επόμενες ημέρες ο σύζυγος της ανακάλυπτε καθημερινά, ότι είχε μεταμορφωθεί σε άλλη...γυναίκα.

Η σεμνή και θρήσκα Heather που από τα 17 της είχε γνωρίσει έναν μόνο άνδρα, τον σύζυγό της, στα 34 της μεταμορφώθηκε. Μέσα σε 2 χρόνια έκανε σεξ με περισσότερους από 80 άνδρες…

Οι Ηλικιωμένοι

Κάθε άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να μεγαλώσει τη διάρκεια της ζωής του αν καταλάβει καλά ότι η βάση της μακροβιότητας είναι η διανοητική του κατάσταση.

Ας μην παραλείψουμε και τους άλλους παράγοντες υγείας.

1) Η καθιστική ζωή εμποδίζει την αποβολή τοξινών

2) Η ανθυγιεινή ζωή   

3) Η πολυφαγία. Όχι, ότι οι γιατροί είναι ανεπαρκείς αλλά απλά πράγματα ίσως μας έκαναν να μην του είχαμε σχεδόν ποτέ ανάγκη.

Ας δούμε το θέμα λίγο ποιο ανοιχτόμυαλα.

Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι μέρα με την μέρα γερνούν, δεν μπορούν να έχουν υγεία και δύναμη. Αυτό περιορίζει την δυνατότητα του νου και κατά συνέπεια και του σώματος.

Τα γηρατειά είναι ένα πτυχίο ζωής γιατί η πείρα οι γνωριμίες και η σοφία που έχει αποκτήσει κάποιος ύστερα από τόσα χρόνια δίνουν στον άνθρωπο την ικανότητα να κάνει σε 1 μονό χρόνο όσα θα έκανε σε 10 εάν ήταν νέος.

Η αγνοία των ψυχολογικών νομών κάνει πρόωρα τον άνθρωπο γερασμένο και δυστυχισμένο.

Η ιδέα ότι οι δυνάμεις του θα αρχίσουν να τον εγκαταλείπουν και ότι δεν μπορεί να υπερβεί κάποια όρια, ασκεί πολύ κακή επίδραση πάνω στο σώμα.

Εκείνος που πιστεύει ότι το τέρμα τις ζωής του είναι τα 60;65;80;

Σίγουρα δεν θα τα ξεπεράσει κατά πολύ.

Η μονοτονία της ζωής και η έλλειψη ενδιαφέροντος για κάθε τι που συμβαίνει στον κόσμο φέρνουν πολύ γρήγορα τα γηρατειά.

Πρέπει να ασχολείσαι με κάτι δημιουργικό έχοντας αισιοδοξία ότι θα το φέρεις σε πέρας.

Οι ιδιότητες του εγκέφαλου και του σώματος γερνούν πολύ πιο γρήγορα από εκείνες που διατηρούνται σε συνεχή άσκηση.

Π.χ. το καράβι που δεν ταξιδεύει καταστρέφεται πολύ ποιο γρήγορα από εκείνο που ταξιδεύει.

Δεν υπάρχει ποιο ευχάριστο πράγμα για ένα ηλικιωμένο να είναι γεμάτος με ελπίδες να είναι αισιόδοξος, ζωηρός, ευχαριστημένος, ενθουσιασμένος από την δουλεία του.

Να το ακτινοβολείτε στο περιβάλλον του, είτε έχει γράψει βιβλία, είτε έχει μεγαλώσει την οικογένεια του είτε έχει πολεμήσει για την χωρά του είτε για τα δανικά του.

Τα γηρατειά δεν είναι παρακμή, αλλά δημιουργικότητα.

Είναι η ανάπτυξη και η ωριμότητα της εσωτερικής ζωής του ανθρώπου για ένα ωραίο τέλος, γαλήνιο και ευχάριστο.

Είναι ένας πραγματικός ενήλικος που στην ζωή που θα ζήσει μόλις φύγει από εδώ θα ξέρει πως να την ζήσει.

Στα αρχαία χρόνια οι πολιτισμένοι λαοί έδιναν την πρωτεία στους ηλικιωμένους τους οποίους συμβουλεύονταν για όλα τα ζητήματα.

Γιατί οι ηλικιωμένοι είναι προικισμένοι με πείρα με η οποία δεν διδάσκεται σε κανένα πανεπιστήμιο.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα ικανότητας των ηλικιωμένων.

*Ο Σοφοκλής πιεζόμενος από τον γιο του να του παραδώσει την περιουσία του ,απέδειξε μπροστά στο δικαστήριο ότι τα είχε 400,συγγράφοντας το καλύτερο του έργο στην ηλικία των 80.

*Ο Γκάντι επέτυχε την απελευθέρωση της Ινδίας από την Αγγλία στα 70.

*Η μεγάλη συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων Αγκάθα Κρίστι,εξακολουθουσε να γράφει τα καταπληκτικά μυθιστορήματα της μέχρι τα 80.

*O Άρθουρ Ρούμπινσταιν ο μεγάλος πιανίστας βελτίωνε καθημερινά την επίδοση αν και είχε περάσει τα 84,και δήλωνε πανευτυχής

*Η σωτηρία της ολοκληρωτικά κατεστραμμένης Γερμανίας μετά το 2 παγκοσμιο πόλεμο οφείλετε στον Καγκελάριο Αντερνάουερ που είχε περάσει τα 80.

*Ο 70χρόνος Ιτσιμάτσου Τοράι στο γυμνάσιο Ασάχι είναι ευτυχής γιατί οι καθηγητές του τον θεωρούν τον καλύτερο μαθητή.

*Ο 79χρόνος ιταλός Ούγκο Άγιο πηρέ το πτυχίο φιλοσοφίας από το πανεπιστήμιο της Πίζας με βαθμό άριστα.

*Ο Εδ.Χούβερ στα 77 ήταν επικεφαλής του F.B.I.της Αμερικής και ήταν πολύ δύσκολο να αντικατασταθεί λόγο της τεράστιας πείρας που απέκτησε στα 46 χρόνια υπηρεσίας του και της καταπληκτικής του δραστηριότητας.

 Όλα αυτά μας δείχνουν ότι τον άνθρωπο δεν το γερνούν τα χρόνια αλλά η πεποίθηση ότι σε κάποια ορισμένη ηλικία γίνετε άχρηστος και ότι δεν έχει να περιμένει τίποτα άλλο εκτός από τον θάνατο. Όταν εργάζεσαι συνεχώς, τα γηρατειά θα αργήσουν να έρθουν και ο θάνατος θα αναλάβει την απαραίτητη επίσκεψη του.

*Αν είσαι νέος, συνήθισε να σκέπτεσαι ότι θα δημιουργείς χωρίς να θέτεις όρια στη διάρκεια της ζωής σου.

*Αν είσαι γονιός, φρόντισε να κάνεις από τώρα τα παιδιά σου να πιστέψουν ότι η ζωή είναι μια διαρκής προσπάθεια, ότι ο άνθρωπος πρέπει να βελτιώνει πάντοτε το έργο του.

*Αν είσαι ηλικιωμένος, μη σταυρώνεις τα χεριά σου περιμένοντας το θάνατο. Άρχισε να σκέπτεσαι διαφορετικά, άρχισε να απασχολείσαι με κάτι, άρχισε να
ενδιαφέρεσαι για τη ζωή. Υπάρχουν τόσα πράγματα για να απασχολήσεις το σώμα σου και το νου σου. Τότε θα νιώσεις διαφορετικά τη ζωή. Γιατί υπάρχουν απόλαυσης και ενδιαφέροντα για κάθε ηλικία.

Oι ηλικιωμένοι άνθρωποι έκαναν τους ανθρώπους, ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ. Αυτοί έβγαλαν τις παροιμίες που ήταν αποστάγματα σοφίας και πείρας από τις δυσκολίες της ζωής. Από τις επιστήμες και την πολιτική μέχρι τη λογοτεχνία αυτοί συνεισέφεραν πιο πολύ.Oi ηλικιωμένοι άνθρωποι μπορούν να βελτιώσουν τη δημόσια υγεία και την κοινωνική δικαιοσύνη μέσω της πείρας, η κοινωνία περνάει το μήνυμα στον ηλικιωμένο, ότι τώρα που συνταξιοδοτήθηκε πλέον είναι αχρείαστος. Είμαστε η συνέχεια τους.

Οι ηλικιωμένοι είναι και αυτοί παιδιά που απλά γέρασαν, και οι περιορισμοί της ηλικίας αυτής τους γεμίζει την ζωή με έντονη μοναξιά, αποστροφή και ότι πλέον δεν μετρούν δεν αξίζουν ως άξιοι της προσοχής μας. Βιώνουν περιθωριοποίηση σε όλους τους τομείς. Αυτό τους πληγώνει και τους μεγαλώνει το ΕΓΩ τους μιας και ο εαυτός τους είναι ο καθημερινός τους φίλος σιγά σιγά.

Έτσι αυτοί θέλοντας να φανούν χρήσιμοι και ότι αξίζουν,κουράζονται κάνοντας δουλείες που δεν έπρεπε, η λέγοντας ξανά και ξανά τα ίδια πράγματα-συνήθως ηρωικές ιστορίες τους από παλιά. Εμείς πρέπει να τους βγάζουμε από την μοναξιά χαρίζοντας τους χρόνο από το δικό μας, δίνοντας τους σημασία,μιλώντας τους,κάνοντας τους να νιώσουν σημαντικοί. Μερικοί εκμεταλλεύονται η κακομεταχειρίζονται τους ηλικιωμένους ως προς όφελος τους, αυτός θα είναι και ένας μισθός που θα τους χρεώσει η ζωή,το τι και πως και πόσο; Άγνωστο, Όσοι αναρωτιέστε βάλτε λίγο φαντασία.

Βοηθήστε τους να τελειώσουν οι μέρες τους με αγάπη και συμπαράσταση. Μη καταπιέζεστε, απλά μη σκέφτεστε την ώρα για να φύγετε μην εστιάζεστε εκεί, μιλήστε ρίξτε το νοητικό-αντιληπτικό σας επίπεδο στο δικό τους ΑΝ είναι χαμηλό η φθαρμένο από το χρόνο.

Σαφώς υπάρχουν και ηλικιωμένοι,που είναι κακόβουλοι η και ανόητοι, έχουν όμως πείρα από την ζωή, για αυτό ΠΡΕΠΕΙ όταν τους ακούτε η συναναστρέφεστε με ηλικιωμένους αυτά που σας λένε η ακούτε να τα περνάτε από κόσκινο, να τα φιλτράρετε.

«Χτίστε» παιδιά με αυτοεκτίμηση

Η αυτοεκτίμηση είναι ένα σημαντικότατο ψυχικό εφόδιο που θα συνοδεύει το παιδί σε όλη του τη ζωή και ίσως το πιο σημαντικό συστατικό της ευτυχίας. Η αγάπη που έχουν για τον εαυτό τους θα επηρεάσει το αν θα επιλέξουν να κάνουν μια δουλειά που αγαπούν, το αν θα παντρευτούν κάποιον που τους φέρεται σωστά, το αν θα φροντίσουν τα παιδιά τους αργότερα, το αν θα κάνουν κατάχρηση βλαβερών για την υγεία τους ουσιών, το αν θα κερδίσουν χρήματα με την αξία τους, το αν θα είναι ευτυχισμένα, ακόμη και το αν θα παρουσιάσουν ψυχοσωματικές ασθένειες.

Η αυτοεκτίμηση του παιδιού βάλλεται από οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης, αλλά και από την απλή, καθημερινή κριτική, τα λόγια εκείνα που λέμε μέσα στα νεύρα μας, χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε. Τα ίδια τα παιδιά όμως μπορούν να κάνουν αρκετά πράγματα για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από όλα τα είδη κακοποίησης, αρκεί να τα έχουν διδαχθεί. Σκεφτείτε λοιπόν, είτε είστε γονείς είτε εκπαιδευτικοί είτε νοσηλευτές είτε συγγενείς είτε εθελοντές, ότι η εκπαίδευση στην αυτοεκτίμηση, μέσω παραδείγματος και διδασκαλίας, είναι ίσως το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε σε ένα παιδί.

«Χτίστε» την αυτοεκτίμηση των παιδιών

Η υψηλή αυτοεκτίμηση είναι ταυτόχρονα το πιο απαραίτητο εργαλείο και το σημαντικότερο δώρο που μπορούν να δώσουν οι γονείς στα παιδιά τους, ίσως ακόμη πιο σημαντικό κι από μια καλή ακαδημαϊκή μόρφωση. Χωρίς αυτοεκτίμηση, ακόμη κι η καλύτερη σχολική εκπαίδευση, δεν θα αποδώσει καρπούς.

Η αυτοεκτίμηση είναι ένα σημαντικότατο ψυχικό εφόδιο που θα συνοδεύσει το παιδί σε όλη του τη ζωή και ίσως το πιο σημαντικό συστατικό της ευτυχίας. Η αγάπη που έχουν για τον εαυτό τους θα επηρεάσει το αν θα επιλέξουν να κάνουν μια δουλειά που αγαπούν, το αν θα παντρευτούν κάποιον που τους φέρεται σωστά, το αν θα φροντίσουν τα παιδιά τους αργότερα, το αν θα κάνουν κατάχρηση βλαβερών για την υγεία τους ουσιών, το αν θα κερδίσουν χρήματα με την αξία τους, το αν θα είναι ευτυχισμένα, ακόμη και το αν θα παρουσιάσουν ψυχοσωματικές ασθένειες. Η αυτοεκτίμηση του παιδιού βάλλεται από οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης, αλλά και από την απλή, καθημερινή κριτική, τα λόγια εκείνα που λέμε μέσα στα νεύρα μας, χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε. Τα ίδια τα παιδιά όμως μπορούν να κάνουν αρκετά πράγματα για να προστατεύσουν τους εαυτούς τους από όλα τα είδη κακοποίησης, αρκεί να τα έχουν διδαχθεί. Σκεφτείτε λοιπόν, είτε είστε γονείς είτε εκπαιδευτικοί είτε νοσηλευτές είτε συγγενείς είτε εθελοντές, ότι η εκπαίδευση στην αυτοεκτίμηση, μέσω παραδείγματος και διδασκαλίας, είναι ίσως το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε σε ένα παιδί.

Τρόποι για να δώσετε την αυτοεκτίμηση στα παιδιά:

1 Επαινείτε το παιδί για το παραμικρό καλό που κάνει! Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΕΙΜΑΙ ΙΚΑΝΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΣ! ΜΠΟΡΩ!»
2 Ακούστε το παιδί σας προσεκτικά και συζητήστε μαζί του. Κάντε του ανοιχτές ερωτήσεις, όπως «πώς πέρασες στο σχολείο;». Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΝΙΩΘΩ ΚΑΙ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ! ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΜΕ ΑΚΟΥΝ!»
3 Αφιερώστε «ποιοτικό χρόνο» στο παιδί σας, όπου η προσοχή σας είναι αδιάσπαστα αφιερωμένη σ’ αυτό. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΜΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΜΕ ΠΡΟΣΕΧΟΥΝ! ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΜΕΝΑ!»
4 Οι αγκαλιές, η ζεστασιά, τα χαϊδευτικά ονόματα είναι πολύ σημαντικά για να νιώσει το παιδί σας ότι είναι καλοδεχούμενο κι ότι το αγαπούν. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΜΕ ΘΕΛΟΥΝ ΓΙΑ ΠΑΡΕΑ! Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΕ ΣΥΜΠΑΘΕΙ!»
5 Αποδεχτείτε το παιδί σας όπως είναι, με τις μοναδικές του ικανότητες, τα δικά του ταλέντα, τις δικές του προτιμήσεις. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΕΙΜΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ! ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΟΣ ΕΤΣΙ ΟΠΩΣ ΕΙΜΑΙ!»
6 Προσφέρετε αγάπη δίχως όρους: Η αγάπη πρέπει να προσφέρεται στο παιδί γι’ αυτό που είναι κι όχι για αυτά που κάνει. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΕΙΜΑΙ ΑΞΙΑΓΑΠΗΤΟΣ!»
7 Πειθαρχία. Η επιβολή κανόνων, ορίων και λογικών ποινών στο παιδί (αφαίρεση προνομίων, χωρίς ξύλο ή εξευτελισμούς) αυξάνει την αυτοεκτίμησή του. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΜΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΑΓΑΠΗ, ΑΚΟΜΗ ΚΙ ΟΤΑΝ ΚΑΝΩ ΛΑΘΗ!»
8 ΠΟΤΕ μην προσβάλλετε το παιδί μπροστά σε άλλους και ποτέ μην το αποκαλείτε με υποτιμητικά ονόματα. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΩ ΚΑΛΑ ΣΤΗ ΖΩΗ!»
9 Υπομονή. Το παιδί χρειάζεται τον χρόνο του για να μάθει. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΤΟ ΝΑ ΚΑΝΩ ΛΑΘΗ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ! ΕΤΣΙ ΜΑΘΑΙΝΩ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΕΥΩ!»
10 Δώστε στο παιδί σας ευκαιρίες να αναλάβει πρωτοβουλίες και ευθύνη, να δημιουργήσει μόνο του, δώστε του την ευκαιρία να πετύχει! Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΩ! ΕΧΩ ΘΑΡΡΟΣ!»
11 Ενθαρρύνετε υγιεινή ζωή, με καθαριότητα, άσκηση και σωστή διατροφή. Βοηθήστε το να ντύνεται με τρόπο που να νιώθει ελκυστικό, ώστε να έχει θετική εικόνα για την εμφάνισή του. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΕΙΜΑΙ ΟΜΟΡΦΟΣ!»
12 Μη μεταχειρίζεστε τα αδέρφια με διακρίσεις και μη συγκρίνετε το ένα παιδί με το άλλο. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΩ ΣΑΝ ΚΑΠΟΙΟΝ ΑΛΛΟΝ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΓΙΝΩ Ο ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ!»
13 Μην τρομάζετε το παιδί με καταστροφικά σενάρια για το μέλλον! Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΕΙΜΑΙ ΑΣΦΑΛΗΣ! ΕΧΩ ΠΑΝΤΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΟΥ!»
14 Φροντίστε να έχει κοινωνική ζωή και διασκέδαση και φίλους που του φέρονται καλά. Διδάξτε το να λέει συνέχεια στον εαυτό του: «ΕΧΩ ΚΑΛΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΘΕΛΟΥΝ!»

Οι Φανταστικοί Φίλοι των Παιδιών

Κατά τη διάρκεια της προσχολικής ηλικίας (3-6 χρονών), τα παιδιά πειραματίζονται με την πραγματικότητα. Αναπτύσσουν τη φαντασία τους και μέσα από το φανταστικό παιχνίδι ακροβατούν μεταξύ πραγματικότητας και φαντασιακού. Κατά την αναπτυξιακή αυτή περίοδο, είναι πολύ πιθανό ο γονιός να ακούσει: «Μπαμπά πρόσεχε θα πατήσεις το σκύλο μου!» ή «Μαμά μη κάτσεις εκεί. Κάθεται η καινούργια μου φίλη». Οι γονείς συνήθως ξαφνιάζονται στο άκουσμα τέτοιων φράσεων, όταν δε βλέπουν έναν αληθινό σκύλο ή μια αληθινή φίλη του παιδιού (Gleason, Sebanc & Hartup, 2000; Davis, Meins & Fernyhough, 2014). Πρόκειται για τους φανταστικούς φίλους των παιδιών.

Οι φανταστικοί φίλοι είναι πολύ συνηθισμένοι στα παιδιά ηλικίας 3-6 ετών. Το 60-65% των παιδιών αναφέρουν ότι έχουν ή είχαν ένα φανταστικό φίλο. Οι φανταστικοί φίλοι των παιδιών συνήθως είναι είτε άνθρωποι είτε ζώα είτε πλάσματα της φαντασίας. Τα παιδιά έχουν την ικανότητα να περιγράψουν τους φανταστικούς τους φίλους, οι οποίοι συχνά έχουν στοιχεία των αγαπημένων τους προσώπων, κάποιου παιδικού ήρωα ή μπορεί να μοιάζουν με κάποιο ζώο. Είναι πιθανό ακόμα ο φανταστικός φίλος να έχει κάποια μαγική δύναμη που εντυπωσιάζει τα παιδιά (Gleason, Sebanc & Hartup, 2000; Wigger, Paxson & Ryan, 2013).

Όπως και με τους πραγματικούς τους φίλους, τα παιδιά παίζουν με το φανταστικό τους φίλο, τον περιλαμβάνουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες, συζητούν και κάνουν διάλογο μαζί του ή ακόμα μαλώνουν μαζί του, αφού ο φανταστικός φίλος μπορεί να κάνει ζαβολιές, αταξίες, να φέρει αντιρρήσεις (Trionfi & Reese, 2009). Αν και οι φανταστικοί φίλοι είναι ιδιαίτερα διαδεδομένοι στα παιδιά που δεν έχουν πάει ακόμα στο σχολείο, συναντώνται ιδιαίτερα συχνά στα παιδιά που δεν έχουν αδέρφια και στα παιδιά που δεν περνάν πολύ χρόνο μπροστά στην τηλεόραση (Trionfi & Reese, 2009; Wigger, Paxson & Ryan, 2013).

Με ποιον τρόπο οι φανταστικοί φίλοι είναι χρήσιμοι στο παιδιά;
Οι φανταστικοί φίλοι των παιδιών μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία στους γονείς όμως διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη τους. Το παιδί μέσα από τη δημιουργία ενός φανταστικού φίλου ασκεί τη φαντασία του όχι μόνο για να το συλλάβει ως φίλο αλλά και να του προσδώσει χαρακτηριστικά. Καλλιεργεί τη φαντασία του κάθε φορά που παίζει μαζί του. Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν το παιδί διευρύνει τα όρια της φαντασίας του, γίνεται πιο δημιουργικό καθώς καθιστά το φανταστικό του φίλο αναπόσπαστο κομμάτι της πραγματικότητάς του. Έρευνες ακόμη δείχνουν ότι τα παιδιά με φανταστικούς φίλους έχουν πιο αναπτυγμένο λεξιλόγιο και τείνουν να αφηγούνται ιστορίες πιο λεπτομερειακές και πολύπλοκες (Trionfi & Reese, 2009; Davis, Meins & Fernyhough, 2014).

Αν και μπορεί να ακούγεται παράδοξο, η ύπαρξη ενός φανταστικού φίλου επηρεάζει θετικά την κοινωνικότητα του παιδιού. Για παράδειγμα, όταν το παιδί παίζει με το φανταστικό του φίλο, μαθαίνει πώς να αλληλεπιδρά με τους άλλους και εξοικειώνεται με το συνεργατικό παιχνίδι (Gleason, Sebanc & Hartup, 2000). Δίνεται στο παιδί δηλαδή η δυνατότητα να μάθει να μοιράζεται και να υπολογίζει και τον άλλον στα πλαίσια του παιχνιδιού, διδάσκεται να κατανοεί τη θέση του άλλου, τα συναισθήματά και τις προθέσεις του (Gleason, Sebanc & Hartup, 2000). Έχει την ευκαιρία, λοιπόν, να μπει στη θέση του άλλου και να κατανοήσει ότι δεν κάνουμε όλοι τις ίδιες σκέψεις ή δε νιώθουμε όλοι το ίδιο. Έτσι το παιδί αποκτά τα εφόδια για να αναπτύξει αργότερα την πολύτιμη ικανότητα που ονομάζεται ενσυναίσθηση.

Η λειτουργία που μπορεί να έχει ένας φανταστικός φίλος για το παιδί φαίνεται ακόμα σε φράσεις όπως: «Δεν έριξα εγώ το βάζο. Ο Γ. το έριξε!» ή «Δεν πήγα να δω το μπαμπά μου στο νοσοκομείο γιατί έστειλα την Α.». Αυτές οι φράσεις αποδεικνύουν ότι το παιδί χρησιμοποιεί το φανταστικό του φίλο για να εκδηλώσει και να διαπραγματευτεί τις επιθυμίες του, τις ανάγκες ή τους φόβους του ή για να διαχειριστεί κάποια εμπειρία τραυματική για εκείνο (Trionfi & Reese, 2009; Davis, Meins & Fernyhough, 2014; Gleason, Sebanc & Hartup, 2000). Άλλωστε συχνά τα παιδιά δίνουν στους φανταστικούς τους φίλους χαρακτηριστικά που θα ήθελαν να είχαν εκείνα. Για παράδειγμα, ένα παιδί ντροπαλό είναι πολύ πιθανό να έχει ένα σκανδαλιάρη φανταστικό φίλο ή ένα παιδί που φοβάται το σκοτάδι να έχει έναν ατρόμητο φανταστικό φίλο.

Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι ο φανταστικός φίλος επιδρά ευεργετικά στη γνωστική και κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού προσχολικής ηλικίας και γίνεται αρωγός στην προετοιμασία του για τον πραγματικό κόσμο. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, καλό είναι οι γονείς να μην απαγορεύουν στο παιδί να έχει ένα φανταστικό φίλο ή να του ασκούν κριτική. Αντίθετα μπορούν να διασκεδάσουν την ύπαρξη αυτού του φίλου και μέσα από αυτό να μάθουν καλύτερα το παιδί τους. Ρωτώντας για το φανταστικό φίλο του παιδιού, πώς είναι, ποια τα ενδιαφέροντά του, ο γονιός έχει τη δυνατότητα να μάθει τις επιθυμίες, τα ενδιαφέροντα του παιδιού του, τους φόβους, τα όνειρά του. Έχει δηλαδή τη δυνατότητα να κοιτάξει μέσα στο συναρπαστικό φανταστικό κόσμο του παιδιού.

Ο πρώτος «αυτόματος πωλητής» στην αρχαία Ελλάδα το 100 μ.Χ

Σε ένα από τα συγγράμματα του Ήρωνα του Αλεξανδρινού στα «Πνευματικά» πέρα από τις απλές συσκευές, που βοηθούν στην πειραματική απόδειξη επιστημονικών αρχών, παρατίθενται και πολλές άλλες σύνθετες κατασκευές, που εκτελούσαν με διάφορους τρόπους αυτόματες λειτουργίες.

 

Οι κατασκευές αυτές ήταν μηχανισμοί , οι οποίοι χρησιμοποιούσαν την πίεση του ύδατος και τον διαστελλόμενο από την θερμότητα αέρα, για να προκαλέσουν αυτοκίνηση και παραγωγή ήχων.

 

Στις αυτόματες ενέργειες των μηχανισμών συμπεριλαμβάνεται μεταξύ άλλων και η χορήγηση υγρών. Μια από τις πιο θαυμαστές κατασκευές χορηγήσεως υγρών είναι το αγιαστήριον.

 

Είναι μια κατασκευή αυτόματης λήψης αγιασμού. Η κύρια εφαρμογή της κατασκευής αυτής ήταν να χρησιμοποιείται από τους πιστούς στους εκάστοτε ναούς. Η κατασκευή αυτή λειτουργούσε με την ρίψη νομίσματος, όπως δηλαδή γίνεται και σήμερα.

 

Η μηχανή βασίζεται στο βάρος του εκάστοτε νομίσματος. Το νόμισμα πέφτει πάνω στο δίσκο ενός ζυγού ο οποίος εκτρέπεται ανοίγοντας μια κωνική βαλβίδα . Η βαλβίδα επιτρέπει τη ροή νερού ποσότητας αντίστοιχης του βάρους του νομίσματος. Δηλαδή έχουμε αυτόματη λήψη αγιασμού ανάλογα με το βάρος του νομίσματος.

 

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η κατασκευή αυτή έχει καταπληκτική ομοιότητα με τις σημερινές. Λειτουργεί με ρίψη νομίσματος όπως δηλαδή γίνεται και σήμερα (πρόδρομος του σημερινού πολιτισμού γιατί αφορά το κέρμα).

 

Μερικές από τις εφαρμογές που βρίσκει στις μέρες μας είναι το μηχάνημα αυτόματης λήψης καφέ, και γενικότερα τα μηχανήματα ανάληψης χρημάτων.

 

Το αγιαστήριον λοιπόν μια αυτόματη κατασκευή του 1ου αιώνα μ.χ. προπομπός των σύγχρονων αυτόματων μηχανών πώλησης διαφόρων ειδών.

Ρωσία: Επιστήμονες εξετάζουν την περίπτωση χρησιμοποίησης αρουραίων cyborg σε επιχειρήσεις

Τους ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους, στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας και του Ισλαμικού Κράτους, θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν «τροποποιημένοι» αρουραίοι, σύμφωνα με Ρώσους επιστήμονες.

 

Και αυτό γιατί τα τρωκτικά μπορούν επίσης να εκπαιδευτούν και να χρησιμοποιηθούν από το στρατό και την αστυνομία για τον εντοπισμό εκρηκτικών, αλλά και παγιδευμένων ανθρώπων σε χαλάσματα, λόγω της ανεπτυγμένης αίσθησης της όσφρησης που διαθέτουν!

 

«Σε αντίθεση με τους σκύλους, ένας αρουραίος μπορεί να περάσει μέσα από μια μικρότερη ρωγμή», αναφέρει ο Dmitry Medvedev, επικεφαλής του Εργαστηρίου «Οσφρητικής Αντίληψης», όπου πραγματοποιήθηκαν τα πειράματα μέσω ηλεκτροδίων συνδεδεμένα με τον εγκέφαλο των αρουραίων.

 

«Οι αρουραίοι θα μπορούσαν να φθάσουν πολύ βαθιά στα συντρίμμια και από τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τους θα μπορούσαμε να καταλάβουμε αν υπάρχουν, για παράδειγμα, ζωντανοί άνθρωποι», συμπληρώνει.

 

Και μπορεί οι επιστήμονες να έχουν ανακαλύψει ότι οι αρουραίοι έχουν τη δυνατότητα να ξεχωρίζουν μέχρι και τους διαφορετικούς τύπους φύλλων τσαγιού από τη μυρωδιά, ωστόσο παραδέχονται ότι θα χρειαστούν χρόνια για να χρησιμοποιηθούν σε πραγματικές αποστολές.

 

Αξίζει πάντως τέλος να σημειωθεί ότι αρουραίοι («sniffer rats») χρησιμοποιούνται ήδη σε ορισμένα μέρη της Αφρικής για την ανίχνευση ναρκών ξηράς και φυματίωσης.

Το "έξυπνο" κρεβάτι που σας μαθαίνει να κοιμάστε!

Είναι το κρεβάτι του -όχι και τόσο μακρινού- μέλλοντος. Η εταιρεία Sleep Number δημιούργησε ένα νέο κρεβάτι, το οποίο είναι τόσο προηγμένο τεχνολογικά, ώστε οι κατασκευαστές υποστηρίζουν ότι θα σας φροντίζει και θα σας μάθει να κοιμάστε καλύτερα.

 

Το κρεβάτι “It”, όπως ονομάστηκε, θα είναι εξοπλισμένα με βιομετρικούς αισθητήρες που μετρούν τον καρδιακό σας ρυθμό, την αναπνοή σας, την κίνησή σας κ.ο.κ. για να αξιολογεί το πόσο καλά κοιμάστε.

 

Αλλά πέρα από αυτό, αυτό θα έχει επίσης την τεχνολογία “ActiveComfort”, το οποίο ουσιαστικά σημαίνει ότι έχει μεμονωμένους θαλάμους γεμάτους με αφρό, που θα προσαρμόζονται αυτόματα σε κάθε πλευρά του κρεβατιού για να δημιουργούν το ιδανικό στρώμα για τον τρόπο που κοιμάστε (στο πλάι, ανάσκελα, μπρούμυτα). Ο ύπνος σας θα αλλάξει άρδην, αφού το κρεβάτι “μελετάει” κάθε φορά τις κινήσεις σας όταν κοιμάστε και “μαθαίνει” να δημιουργεί το βέλτιστο στρώμα για τις ανάγκες σας.

 

Εκτός από αυτό, υπάρχει επίσης η εφαρμογή Sleep IQ που μπορείτε να συνδέσετε σε άλλες εφαρμογές παρακολούθησης της υγείας σας στο smartphone σας για να ενημερώνετε το κρεβάτι “It” για περαιτέρω παράγοντες που επηρεάζουν τον ύπνο σας (όπως το αν θα πρέπει να πάτε για ύπνο νωρίτερα ή ότι δεν τρώτε μετά από μια ορισμένη ώρα). Μέσω Wi-Fi και Bluetooth, το κρεβάτι λαμβάνει αυτές τις πληροφορίες μαζί με το ημερήσιο πρόγραμμά σας (π.χ. αν έχετε κάποιο ραντεβού το πρωί και πότε πρέπει να πέσετε για ύπνο για να φτάσετε τις οκτώ ώρες ύπνου).

 

Και, φυσικά, δεδομένου ότι είναι ένα “έξυπνο” κρεβάτι, το “It” θα μπορεί να λαμβάνει μέσω σύνδεσης στο internet όλες τις τελευταίες ενημερώσεις λογισμικού. Το κρεβάτι “It” θα είναι διαθέσιμο κάποια στιγμή το 2016, θα κοστίζει περίπου 1.000 δολάρια και θα βγαίνει σε έξι διαφορετικά μεγέθη.

 

 

Θεοφάνεια - Ο καθαρμός των δαιμονικών πλασμάτων

Θα μιλήσουμε για τα ήθη και τα έθιμα των Θεοφανείων και τη σχέση τους με τις πανάρχαιες λατρείες.

Επειδή ο χριστιανισμός δεν μπόρεσε να απαλείψει πολλές συνήθειες των πανάρχαιων θρησκειών, αναγκάστηκε να τα υιοθετήσει περιβάλλοντάς τα με τους κατάλληλους τελετουργικούς τύπους. Η τελετή του χριστιανικού βαπτίσματος είναι γεμάτη από τέτοιους συμβολισμούς.

Την περίοδο των Θεοφανείων συνεορτάζονται η Βάπτιση του Ιησού και τα Θεοφάνεια, επειδή όπως ιστορούν οι Ευαγγελιστές, τη στιγμή της Βάπτισης, έγινε η φανέρωση της Αγίας Τριάδος, δηλαδή φάνηκε η τριαδική θεότητα και από το γεγονός αυτό η γιορτή πήρε την ονομασία Θεο-φάνεια. Την Βάπτιση του Ιησού Χριστού η Εκκλησία την τιμά στις 6 Ιανουρίου, παρόλο που η ημερομηνία αυτήν δεν αναφέρεται στις ευαγγελικές περιγραφές, -πιθανότατα όμως η Βάπτιση πραγματοποιήθηκε την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου του 27 ή του 29 μ.Χ.