ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ - Ἡλέκτρα (1206-1237)

ΟΡ. κατεῖδες οἷον ἁ τάλαιν᾽ ἔξω πέπλων [στρ. β]
ἔβαλεν ἔδειξε μαστὸν ἐν φοναῖσιν,
ἰώ μοι, πρὸς πέδωι
τιθεῖσα γόνιμα μέλεα; τακόμαν δ᾽ ἐγώ.
1210 ΧΟ. σάφ᾽ οἶδα· δι᾽ ὀδύνας ἔβας,
ἰήιον κλύων γόον
ματρὸς ἅ σ᾽ ἔτικτεν.

ΟΡ. βοὰν δ᾽ ἔλασκε τάνδε, πρὸς γένυν ἐμὰν [ἀντ. β]
1215 τιθεῖσα χεῖρα· Τέκος ἐμόν, λιταίνω.
παρήιδων τ᾽ ἐξ ἐμᾶν
ἐκρίμναθ᾽, ὥστε χέρας ἐμὰς λιπεῖν βέλος.
ΧΟ. τάλαινα. πῶς ‹δ᾽› ἔτλας φόνον
δι᾽ ὀμμάτων ἰδεῖν σέθεν
ματρὸς ἐκπνεούσας;
1220 ΟΡ. ἐγὼ μὲν ἐπιβαλὼν φάρη κόραις ἐμαῖς [στρ. γ]
φασγάνωι κατηρξάμαν
ματέρος ἔσω δέρας μεθείς.
ΗΛ. ἐγὼ δέ ‹γ᾽› ἐπεκέλευσά σοι
1225 ξίφους τ᾽ ἐφηψάμαν ἅμα.
δεινότατον παθέων ἔρεξα.

ΟΡ. λαβοῦ, κάλυπτε μέλεα ματέρος πέπλοις [ἀντ. γ]
‹καὶ› καθάρμοσον σφαγάς.
φονέας ἔτικτες ἆρά σοι.
1230 ΗΛ. ἰδού, φίλαι τε κοὐ φίλαι
φάρεα τάδ᾽ ἀμφιβάλλομεν,
τέρμα κακῶν μεγάλων δόμοισιν.

ΧΟ. ἀλλ᾽ οἵδε δόμων ὕπερ ἀκροτάτων
βαίνουσί τινες δαίμονες ἢ θεῶν
1235 τῶν οὐρανίων· οὐ γὰρ θνητῶν γ᾽
ἥδε κέλευθος. τί ποτ᾽ ἐς φανερὰν
ὄψιν βαίνουσι βροτοῖσιν;

***
ΟΡΕ. Είδες πώς έβγαλεν η δύσμοιρη
τα πέπλα της και μου ᾽δειξε τα στήθη
την ώρα της σφαγής;
Αχ! πώς γονάτισε στο χώμα!
Κι εγώ από τα μαλλιά…
1210 ΧΟΡ. Ξέρω· σε σπάραξεν ο πόνος όταν άκουσες
τη θλιβερή κραυγή της μάνας που σε γέννησε.

ΟΡΕ. Μέσα στο βόγκο της μου φώναζε,
απλώνοντας τα χέρια στο σαγόνι μου:
«Παιδί μου, σε ικετεύω».
Γαντζώθηκε απ᾽ τα γένια μου
κι έτσι απ᾽ το χέρι μου έπεσε το ξίφος.
ΧΟΡ. Η άμοιρη, πώς βάσταξες να δεις
της μάνας σου να χύνεται το αίμα
καθώς ψυχομαχούσε;
1220 ΟΡΕ. Με τον μανδύα σκεπάζοντας τα μάτια μου
την εθυσίασα, το μαχαίρι
μπήγοντας στον λαιμό της.
ΗΛΕ. Κι εγώ σου ᾽δωσα θάρρος
και κράτησα μαζί σου το σπαθί.
ΧΟΡ. Φριχτότατο έκανες κακούργημα.

ΟΡΕ. Έλα, με πέπλα σκέπασε της μάνας το κορμί
και κλείσε τις πληγές της. Νά λοιπόν,
εγέννησες παιδιά για να σε σφάξουν.
1230 ΗΛΕ. Αγαπημένη εσύ και μισημένη,
μ᾽ αυτά τα πέπλα σε σκεπάζουμε.
ΧΟΡ. Στην πιο ψηλή κορφή τους φτάσαν
του παλατιού οι μεγάλες συμφορές.

— Μα πάνω απ᾽ του σπιτιού τη στέγη κάποιοι
δαίμονες φαίνονται ή θεοί; Δεν είναι
ο δρόμος τούτος για θνητούς· τάχα γιατί
στα μάτια των ανθρώπων φανερώνονται;
(Εμφανίζονται στο θεολογείο οι Διόσκουροι.)

Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη και η Ακτινοβολία της, 1. Η τέχνη στην Ελλάδα κατά τους «Σκοτεινούς Αιώνες» και τη γεωμετρική περίοδο

1.7.3. Ο γεωμετρικός ρυθμός δεν είναι αφηρημένη τέχνη

Δεν είναι σωστό να συμπεράνουμε αβασάνιστα, όπως συμβαίνει συχνά, ότι η γεωμετρική τέχνη στηρίζεται σε αφηρημένα μοτίβα, είναι δηλαδή μια τέχνη μη παραστατική. Πρόκειται για μια παλιάν αντίληψη, που τη συναντούμε ακόμη και σήμερα όχι μόνο σε εγχειρίδια αλλά και σε ειδικές μελέτες για την αρχαία τέχνη. Οι αρχαιολόγοι των αρχών του 20ού αιώνα φαντάστηκαν ότι στις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ. οι Έλληνες, αποδεσμευμένοι από τις ξένες επιρροές που είχαν διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τον μυκηναϊκό πολιτισμό (προερχόμενες κυρίως από τη μινωική Κρήτη αλλά και από την Εγγύς Ανατολή), ανέπτυξαν μια τέχνη σύμφωνη με την ιδιοσυγκρασία τους. Με βάση αυτό το σκεπτικό, ο διάκοσμος των γεωμετρικών αγγείων, φαινομενικά εντελώς διαφορετικός από τα ελεύθερα σχεδιασμένα φυτικά μοτίβα που κοσμούν τα αγγεία της μυκηναϊκής εποχής, θεωρήθηκε ότι απηχεί έναν πρωτόγνωρο, αφαιρετικό τρόπο σκέψης. Δεν έλειψαν μάλιστα στο παρελθόν οι προσπάθειες να αποδοθεί ο νέος ρυθμός στους Δωριείς, που η εγκατάστασή τους στην Ελλάδα συνδέθηκε, όπως είδαμε, με το τέλος της μυκηναϊκής εποχής. Η εξήγηση αυτή δύσκολα βρίσκει πλέον υποστηρικτές, αφού η αρχαιολογική έρευνα έδειξε ότι το πρώτο και σημαντικότερο κέντρο παραγωγής πρωτογεωμετρικής και γεωμετρικής κεραμικής ήταν η Αθήνα, την οποία, σύμφωνα με την παράδοση, ποτέ δεν κατέκτησαν οι Δωριείς. Μια άλλη, εξίσου προβληματική ερμηνεία θεωρεί τον γεωμετρικό ρυθμό στη διακόσμηση των αγγείων έκφραση μιας κλειστής αγροτικής κοινωνίας. Είναι όμως απίθανο η αθηναϊκή κοινωνία της εποχής, ειδικά από τα μέσα του 9ου αιώνα π.Χ. και έπειτα, να είχε τέτοια χαρακτηριστικά, τη στιγμή που όλες οι ενδείξεις μάς πείθουν, όπως είδαμε, ότι διατηρούσε ένα εκτεταμένο δίκτυο εμπορικών ανταλλαγών.

 

Ανεξάρτητα όμως από τις ερμηνείες για τη γένεση της γεωμετρικής τεχνοτροπίας, οι περισσότεροι μελετητές δέχονται ότι αυτή είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού απλών γραμμικών μοτίβων για τη δημιουργία αφηρημένων συνθέσεων και περιέχει, επομένως, σε εμβρυακή έστω μορφή, τα στοιχεία που οδήγησαν τους Έλληνες στην ανάπτυξη της γεωμετρίας και της επιστημονικής σκέψης, αλλά και τον σπόρο από τον οποίο βλάστησαν αργότερα η ποίηση και η φιλοσοφία. Κάποιοι μάλιστα δεν δίστασαν να δουν στην τεχνοτροπία αυτή έναν μακρινό πρόδρομο των μη παραστατικών καλλιτεχνικών ρευμάτων του 20ού αιώνα.

 

Η γοητευτική στη σύλληψή της θεωρία που θέλει τους αγγειογράφους της γεωμετρικής εποχής να δημιουργούν τα έργα τους στηριγμένοι σε θεωρητικές αρχές που τις συναντούμε πολύ αργότερα στη σκέψη των αρχαίων Ελλήνων, όχι όμως και στην τέχνη (όπου βρίσκουν εφαρμογή μόνο στη σύγχρονη εποχή, στις αρχές του 20ού αιώνα), δεν αντέχει σε προσεκτική εξέταση. Στην πραγματικότητα η γεωμετρική τέχνη δεν είναι ένα εντελώς νέο ξεκίνημα. Αν συγκρίνουμε τον διάκοσμο των αθηναϊκών πρωτογεωμετρικών αγγείων με εκείνο των λίγο προγενέστερων υπομηκυναϊκών, διαπιστώνουμε ότι τα μοτίβα τους δεν διαφέρουν ριζικά. Τα βασικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται είναι και στις δύο περιπτώσεις τα ίδια (π.χ. ομόκεντρα ημικύκλια και κυματοειδείς γραμμές), μόνο που στα πρωτογεωμετρικά αγγεία έχουν συμμετρική διάταξη και προσεκτικότερη σχεδίαση. Γνωρίζουμε επίσης ότι τα διακοσμητικά μοτίβα της όψιμης μυκηναϊκής κεραμικής συνεχίζουν κατά κάποιον τρόπο, σχηματοποιημένα και παραλλαγμένα, τα φυτικά κυρίως κοσμήματα που συναντούμε στα μυκηναϊκά αγγεία.

 

Φαίνεται επομένως ότι ο γεωμετρικός διάκοσμος, παρά την εκτεταμένη χρήση γραμμικών στοιχείων, είναι παραστατικός, αποδίδει δηλαδή μορφές που υπάρχουν στη φύση. Άλλωστε η αυστηρή σχηματοποίηση δεν αποτελεί απαράβατο κανόνα της γεωμετρικής τέχνης, ούτε στην πρώιμη φάση της ούτε αργότερα. Για να το κατανοήσουμε αυτό αρκεί να συγκρίνουμε δύο αττικούς πρωτογεωμετρικούς αμφορείς από το νεκροταφείο της περιοχής του Διπύλου στον Κεραμεικό. Ενώ και οι δύο φέρουν στον ώμο τα τυπικά για την εποχή ομόκεντρα ημικύκλια, η ζώνη της κοιλιάς διακοσμείται με διαφορετικό τρόπο: στον έναν έχουμε ομόκεντρους κύκλους φτιαγμένους με διαβήτη και στον άλλον ελεύθερα ζωγραφισμένες κυματοειδείς γραμμές σαν τόξα. Το ελεύθερο σχέδιο του δεύτερου αγγείου συνδυάζεται με ένα εικονιστικό θέμα, τη μορφή ενός αλόγου κάτω από ένα από τα τόξα. Ο τεχνίτης έχει επομένως ως πρότυπο μορφές που υπάρχουν στη φύση και η σχηματοποίηση δεν είναι παρά ένας συμβατικός τρόπος για την απόδοσή τους.

 

Αλλά η άποψη ότι ο διάκοσμος των γεωμετρικών αγγείων εμπνέεται άμεσα από την πραγματικότητα και αποδίδει φυτικές και άλλες μορφές επιβεβαιώνεται και από μια προσεκτική ανάλυση των ίδιων των στοιχείων του. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός πήλινου καλαθιού από τάφο του Κεραμεικού, του οποίου η γεωμετρική διακόσμηση μιμείται φανερά το πλέξιμο κλαδιών λυγαριάς, τονίζοντας μάλιστα τα πολύπλοκα μοτίβα που σχηματίζονται εκεί όπου η πλέξη είναι ενισχυμένη, στις ενώσεις και στη λαβή. Το ίδιο συμβαίνει και με τη διακόσμηση των πήλινων αλόγων που διακοσμούν συνήθως τα καλύμματα των πυξίδων. Εξετάζοντας προσεκτικά τις ζώνες γραμμικών κοσμημάτων στο κεφάλι, στον λαιμό και στη ράχη τους, διαπιστώνουμε ότι αποδίδουν στοιχεία από τον ζυγό και τα χαλινάρια με τα οποία τα ζώα δένονταν στα άρματα. Δεν πρόκειται επομένως για ελεύθερα αλλά για ζεμένα άλογα, όπως αυτά που οδηγούν τους ήρωες στη μάχη στην Ιλιάδα. Αυτή είναι μια πρόσθετη ένδειξη για τις αριστοκρατικές αντιλήψεις που απηχεί ο διάκοσμος των γεωμετρικών αγγείων.

 

ΔΕΣ: Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

Ο διάλογος

Είναι εύκολες οι διακηρύξεις μας, οι θεωρίες και τα κηρύγματα όταν δεν υπάρχει πραγματικός αποδέκτης, όταν δεν υπάρχει πραγματικός διάλογος.

Δεν έχουν όμως συνέχεια! Θαυμάζουμε, συμφωνούμε ή ειρηνευόμαστε, διαφωνούμε, αλλά δεν προχωράμε. Δεν θεραπεύουμε τον κόσμο μας. Δεν εξελίσσουμε τον εαυτό μας ή τους άλλους. Δεν προσφέρουμε αλλά αφαιρούμε.

Η πραγματική πρόκληση είναι να διεξάγεις διάλογο με ένα παιδί ή όποιον έχεις θεωρήσει κατώτερό σου (λιγότερο μορφωμένο, λιγότερο έξυπνο, λιγότερο «ξύπνιο», λιγότερο ικανό κλπ). Να κατέβεις από το βάθρο σου! Ισχύει και το αντίθετο φυσικά. 

Να τολμάς πραγματικό διάλογο με όποιον έχεις θέσει πάνω από σένα, σε βάθρο που είτε εσύ είτε η κοινωνία έχει βάλει κάποιον, με αποτέλεσμα να δειλιάζεις να φανερωθείς, να φοβάσαι να εκφραστείς. 

Αλλά ο διάλογος έχει άλλα χαρακτηριστικά. Εντελώς διαφορετικά από αυτά που έχουμε διδαχθεί εμπειρικά και έχουμε συνηθίσει.

- Να μπορείς να ξεκινάς από την αρχή, χωρίς να είναι τίποτα προ-εξασφαλισμένο. 

- Στο ίδιο επίπεδο η ματιά. Ούτε αφ’ υψηλού ούτε υποτελής. Υπάρχουν πολλά που αγνοείς. 

- Ενωμένες οι καρδιάς γιατί είχες το θάρρος να γνωρίσεις τον πόνο του άλλου, τον εσωτερικό του εαυτό, την ιστορία του. 

- Εξασφαλισμένη η αξία γιατί σου προσφέρει πεδίο μάθησης του εαυτού σου και προκαλεί τις πεποιθήσεις σου (που ονομάζεις «αλήθεια»).

Σε τέτοιου είδους προκλητικούς διαλόγους, που η έκβασή τους δεν είναι εκ των προτέρων εξασφαλισμένη με κηρύγματα, ανθρώπινους επιβλητικούς νόμους ή κούφιες προκηρύξεις, δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, κατήγοροι και ένοχοι.

Υπάρχει η αθωότητα, η καθαρότητα, η τόλμη να εγκαταλείψεις την εγωική οπτική σου. Υπάρχουν μόνο κερδισμένοι και η τιμή προς τη Ζωή. Υπάρχει η δημιουργία, η συνέχεια. 

Διαφορετικά όλα διακόπτονται και επαναλαμβάνονται οι ίδιοι κύκλοι, με άλλες αφορμές, άλλα φαινόμενα, διαφορετικά σκηνικά. Μέχρι να καταλάβουμε. Μέχρι να προχωρήσουμε…

Η σημασία της αποδοχής κάθε διάθεσης

Εάν κάποιος σας ρωτούσε τι επιθυμείτε για το παιδί σας, πιθανότατα θα απαντούσατε να είναι ευτυχισμένο. Δεν είναι κακό να θέλεις τα παιδιά σου να έχουν την ικανότητα να γίνουν ευτυχισμένα. Αλλά μήπως έχουμε επενδύσει πάρα πολύ στην ιδέα του ευτυχισμένου, στην εικόνα της τέλειας οικογένειας που περνάει υπέροχα παίζοντας στο λιβάδι ή κάνοντας πικνίκ ανάμεσα στα αγριολούλουδα;

Τι κάνει ευτυχισμένο ένα παιδί

Η ευτυχία, όπως και όλα τα συναισθήματα, έρχεται και φεύγει. Στην πραγματικότητα, εάν ήσαστε ευτυχισμένοι όλη την ώρα, δεν θα είχατε επίγνωση αυτής της ευτυχίας, γιατί δεν θα βιώνατε άλλες συναισθηματικές καταστάσεις ώστε να κάνετε τη σύγκριση. Και για να είναι ένα παιδί ευτυχισμένο, είναι απαραίτητο οι γονείς να αποδέχονται όλες του τις διαθέσεις και όλες τις εκφάνσεις των βιωμάτων του καθώς εξερευνά τον κόσμο. Αυτή δεν θα είναι μια ευχάριστη διαδικασία, σαν το πικνίκ στο ανθισμένο λιβάδι.

Κανείς δεν θα σας αναγκάσει να νιώσετε ευτυχείς μαλώνοντάς σας ή αποσπώντας σας την προσοχή. Όσο περισσότερο αποδέχεστε και αγαπάτε το παιδί σας, ανεξάρτητα από την εμπειρία του και το πώς αισθάνεται, τόσο πιο ικανό θα είναι στο μέλλον να φτάσει στην ευτυχία που εκείνο θα επιλέξει. Αυτό ισχύει τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας. Πρέπει να αποδεχθούμε τους εαυτούς μας και όλες τις διαθέσεις μας επίσης.

Θυμάμαι ότι ένας από τους φίλους των γονιών μου με ρώτησε, όταν ήμουν δώδεκα ετών, αν είχα χαρούμενη παιδική ηλικία. ''Όχι, όχι,όχι'', του είπα. ''Δεν αισθάνομαι ιδιαίτερα χαρούμενη συχνά''. Ο πατέρας μου το άκουσε και γύρισε θυμωμένος για να με μαλώσει. ''Τι ανοησίες'', είπε. ''Έχεις μια ιδανική παιδική ηλικία, μια πολύ ευτυχισμένη παιδική ηλικία. Τι αηδίες!'' Και επειδή ήταν ο πατέρας μου -ο αγαπημένος μου αν και κάπως τρομακτικός, πατέρας- σκέφτηκα ότι μάλλον έκανα λάθος. Ένιωσα σύγχυση, αβέβαιη για τα συναισθήματά μου.

 

Όταν ένα παιδί νιώθει δυστυχισμένο

Οι γονείς τείνουν να θεωρούν δεδομένο πως ό,τι κάνει τους ίδιους ευτυχισμένους θα κάνει και τα παιδιά τους ευτυχισμένα, αλλά αυτό δεν συμβαίνει απαραίτητα - όπως πιθανότατα έχετε διαπιστώσει. Ενδεχομένως θα αισθανθείτε ότι αποτύχατε, εάν το παιδί σάς δώσει την εντύπωση ότι είναι δυστυχισμένο. Αντί να υπομείνετε ένα τόσο άβολο συναίσθημα ίσως, όπως ο πατέρας μου, να προσπαθήσετε να ανακαλέσετε το παιδί σας στην ευτυχία.

Αν ήξερα τότε όσα γνωρίζω τώρα, όταν ο πατέρας μου με αντέκρουσε, θα ήμουν σε θέση να κατανοήσω καλύτερα αυτό που ένιωθα, αλλά σε εκείνη την ηλικία το μυαλό μου βρέθηκε σε σύγχυση και ήταν σαν να με τύλιξε μια ψυχρή ομίχλη. Είναι η ίδια ομίχλη που με τυλίγει όταν αισθάνομαι κάτι, αλλά κάποιος που εκτιμώ και αγαπώ μου λέει ότι δεν έχω αυτό το συναίσθημα. Και μέσα σε αυτή την ομίχλη κυριαρχούσε η ντροπή, γιατί είχα πει κάτι λάθος - αν και ποτέ δεν κατάλαβα ποιο ήταν το λάθος μου.

Δείτε μέσα από την οπτική των παιδιών σας

Αυτό που έχασε ο πατέρας μου ήταν μια ευκαιρία να επικοινωνήσει μαζί μου, ίσως όχι εκείνη τη στιγμή, αλλά αφότου έφευγε ο καλεσμένος του. Θα μπορούσε να με ρωτήσει τι ένιωθα και να μην πάρει την απάντησή μου, όποια κι αν θα ήταν αυτή, σαν μια προσωπική επίθεση εναντίον του. Θα μπορούσε να με βοηθήσει να τη διατυπώσω και να προσπαθήσει να δει τον κόσμο μέσα από τα δικά μου μάτια. Δεν λέω ότι έπρεπε να αλλάξει την άποψή του για τον κόσμο, αλλά θα μπορούσε να προσπαθήσει να δει ότι και η άποψή μου ήταν ένας θεμιτός τρόπος να βλέπω τα πράγματα και τον εαυτό μου.

Εάν αντιμετωπίζετε τη θλίψη του παιδιού σας, τον θυμό και τους φόβους του, όχι ως αρνητικά που πρέπει να διορθωθούν αλλά ως ευκαιρίες για να μάθετε περισσότερα γι' αυτό και για να συνδεθείτε μαζί του, τότε θα εμβαθύνετε τη σχέση σας. Έτσι, θα του ανοίξετε τον δρόμο για να βρει μόνο του την ευτυχία.

Επικοινωνία συναισθημάτων με το σύντροφό σας

Εάν ερχόμενοι στο σπίτι πείτε στον σύντροφό σας ''είχα μια άσχημη μέρα στη δουλειά'' και εκείνος σας απαντήσει ''δεν μπορεί να ήταν τόσο κακή'', πιθανότατα θα νιώσετε ότι εκείνη τη στιγμή ούτε σας βλέπει ούτε σας ακούει, και σίγουρα δεν είναι δίπλα σας. Μπορεί να νιώσετε ακόμα και ότι με τη φράση του αυτή πάει να σας ξεφορτωθεί. Εάν είναι αυτό το είδος της απάντησης που παίρνετε συνήθως, ίσως να πάψετε τελικά να του εκμυστηρεύεστε αυτά που σας απασχολούν.

Εάν ο σύντροφός σας όμως ρωτήσει ''τι έγινε σήμερα στη δουλειά;'' κι εσείς μιλήσετε για λίγο και του πείτε πόσο άδικο ήταν το αφεντικό σας και πώς έπρεπε να κάνετε τα πάντα δύο φορές λόγω της απροσεξίας του, και εκείνος απαντήσει ''είναι φυσικό να νιώθεις ότι έχεις μια τόσο άσχημη μέρα'', ίσως αρχίσετε να αισθάνεστε λίγο καλύτερα.

Η ενεργητική ακρόαση βοηθά κι όχι οι συμβουλές

Εάν, από την άλλη πλευρά, ο σύντροφός σας αρχίσει την απάντησή του με κάτι του τύπου: ''Λοιπόν, θα έπρεπε..'' και ξεκινήσει να σας δίνει συμβουλές, πιθανόν να αισθανθείτε ακόμα χειρότερα. Αν ο σύντροφός σας απαντήσει λέγοντας ''κοίτα έναν χαριτωμένο σκίουρο έξω από το παράθυρο'', ίσως σταματήσετε να μιλάτε για τη δουλειά σας, αλλά θα σταματήσετε να μιλάτε και για οτιδήποτε άλλο. Ποιο θα ήταν το νόημα; Ο σκίουρος θα σας βοηθήσει να ξεχάσετε προσωρινά ότι είστε δυσαρεστημένη, αλλά τα συναισθήματα, χωρίς να τα έχετε επεξεργαστεί, θα επιστρέψουν.

Θυμηθείτε αυτό: Όταν το μωρό ή το παιδί σας, το ενήλικο παιδί σας ή ακόμα και ο σύντροφός σας σας εκμυστηρευτούν ένα οδυνηρό συναίσθημα, παρόλο που ίσως νομίζετε ότι το χειροτερεύετε, αναγνωρίζοντάς το θα τον βοηθήσετε να το επεξεργαστεί και τελικά θα νιώσει καλύτερα.

Κατανόηση, επικύρωση  και αποδοχή συναισθημάτων

Μπορεί να είναι αρκετά εύκολο να συμπονήσετε το παιδί σας αν είχε μια κακή μέρα στο σχολείο. Αλλά τι γίνεται όταν αυτό που σας λέει δεν σας αρέσει καθόλου; Για παράδειγμα: ''Δεν μου αρέσει το μωρό, θέλω να το πάτε πίσω στο νοσοκομείο''. Σε αυτή την περίπτωση, είναι ακόμα πιο σημαντικό να ακούσετε, να προσπαθήσετε να καταλάβετε και να επικυρώσετε το πώς αισθάνεται.

Πείτε: ''Τελευταία πρέπει να σου λείπουν οι ώρες που περνούσαμε μόνοι μας εγώ κι εσύ, δεν είναι περίεγο που θέλεις να φύγει το μωρό'' ή ''δεν είναι δίκαιο που όλοι οι επισκέπτες ασχολούνται με το μωρό και δε δίνουν σημασία σ' εσένα'' ή ακόμα ''τι νιώθεις τώρα που είσαι ο μεγάλος αδερφός;'' Όποια κι αν είναι η απάντηση, θα πρέπει να την αποδεχθείτε. Δε μπορείτε να πείσετε ένα παιδί ότι αγαπά το αδελφάκι του. Γνωρίζουν τι νιώθουν και χρειάζονται ένα ασφαλές δοχείο γι' αυτά τα συναισθήματα.

Ποιοί είναι οι “Ζωντανοί” Ενεργειακοί Τόποι Δύναμης;

Ενεργειακοί Τόποι Δύναμης: Δεν χρειάζονται πολλά για να «ενεργοποιηθεί» η ηλεκτρομαγνητική δραστηριότητα του ανθρώπινου σώματος. Για την ακρίβεια μία μικρή αλλαγή στο τοπικό περιβάλλον είναι αρκετή για να δημιουργήσει μία αλλαγή στην Συνειδητότητα. Άνθρωποι που έχουν επισκεφθεί αρχαίους ναούς και Μεγαλιθικά Μνημεία συχνά περιγράφουν μία τέτοια αίσθηση.

Η συνηθισμένη εξήγηση για αυτό το φαινόμενο είναι πως η αίσθηση αυτή απορρέει από το δέος του ανθρώπου για το υπερβατικό που περιέχουν τέτοια μεγαλιθικά κτίσματα: το αποτέλεσμα ενός οπτικού ερεθίσματος που πηγάζει από τις πέτρινους κύκλους, τους αρχαίους ναούς και τις πυραμίδες. Όμως οι αυξανόμενες αποδείξεις αποδεικνύουν το αντίθετο: Πως τα μεγαλιθικά Μνημεία και τα άλλα Αρχαία Ιερά μέρη έλκουν αποθηκεύουν αλλά και παράγουν το δικό τους ενεργειακό πεδίο, δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον για να μεταλλάξει ο άνθρωπος το πεδίο της συνειδητότητάς του.

“Ζωντανοί” Ενεργειακοί Τόποι Δύναμης: Δημιουργώντας Ενεργειακά Πεδία

Το 1983 μία αναλυτική έρευνα πραγματοποιήθηκε από τον μηχανικό Charles Brooker σε μία αναζήτηση μαγνητισμού σε ιερές τοποθεσίες. Η τοποθεσία της έρευνας ήταν ο Πέτρινος κύκλος Rollright στην Αγγλία. Μία αναζήτηση με Μαγνητόμετρο αποκάλυψε τον τρόπο με τον οποίο η μαγνητική ισχύς έλκεται στο Πέτρινο Μνημείο μέσα από ένα μικρό άνοιγμα στις Πέτρες που λειτουργούσαν ως πύλη εισόδου.

 

Η ισχύς αυτή συνέχιζε σπειροειδώς προς το κέντρο του μνημείου. Δύο από τις πέτρες εξέπεμπαν περισσότερο από άλλες ενισχύοντας έτσι το πεδίο. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έκανε τον Brooker να αναφέρει πως «Η Μέση ένταση του Γεωμαγνητικού πεδίου μέσα στον κύκλο ήταν σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη που μετρήθηκε εκτός του κύκλου, λες και το μνημείο λειτουργούσε ως Ασπίδα.»

Τέτοιες ανακαλύψεις μας βοηθούν να αποκρυπτογραφήσουμε την σημασία τέτοιων μεγαλιθικών μνημείων από τους Αρχαίους πολιτισμούς. Στο ναό του Edfu στην Αίγυπτο υπάρχει ένας τοίχος που απεικονίζει μία συνταγή για την επίτευξη ενός χώρου που διαφέρει ενεργειακά από το περιβάλλον τοπίο – Ένα ναό. Οι οδηγίες περιγράφουν πώς κάποιοι Δημιουργοί Θεοί εδραίωσαν ένα τέτοιο τόπο και «κάρφωσαν» ένα φίδι στο σημείο όπου μία ειδική δύναμη της φύσης συνενώθηκε με το ερπετό, γεννώντας την κατασκευή του Φυσικού Ναού. Το Σύμβολο του Ερπετού έχει υπάρχει από τις καταβολές του κόσμου μία πολιτισμική μεταφορά για τις ενεργειακές ροές της Γης.
Ελέγχοντας τους Νόμους της Φύσης

Φαίνεται πως οι Αρχαίοι Αρχιτέκτονες γνώριζαν εξαιρετικά τους Νόμους τις Φύσης, διότι μία πρόσφατη έρευνα σε ενεργειακά πεδία γύρω από το μεγαλύτερο Πέτρινο Μνημείο, το Avebury, δείχνει πως οι Μεγάλιθοι είναι σχεδιασμένοι για να έλκουν το ενεργειακό πεδίο του εδάφους μέσα στο Μνημείο. Τα Ηλεκτρόδια που φυτεύτηκαν στο Avebury αποκάλυψαν πως οι κυκλικές ροές του μνημείου διασπούν την «μετάδοση» της Τελλουρικής ενεργειακής ροής του εδάφους και παράγουν ηλεκτρισμό μέσα στο μνημείο, συγκεντρώνοντας και απελευθερώνοντας την ενέργεια στην είσοδο του Μεγαλιθικού Σημείου σε σχεδόν διπλάσια ισχύ από αυτή του περιβάλλοντος. Οι μαγνητικές ροές στο Avebury εξασθενούν την νύχτα σε ένα πολύ μεγαλύτερο βαθμό που τείνει να είναι αφύσικος και επιστρέφουν την ημέρα όταν επανέρχεται το τελλουρικό πεδίο στο περιβάλλον τριγύρω.

Οι Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από τον Φυσικό John Burke αποκάλυψαν πως οι Λίθοι του Avebury είναι τεχνηέντως τοποθετημένοι και ευθυγραμμισμένοι με τέτοιο τρόπο για να εστιάζουν στις ηλεκτρομαγνητικές ροές, χρησιμοποιώντας μία πανομοιότυπη αρχή με αυτή των σύγχρονων διασπαστών ατομικών σωματιδίων. Αυτό το αποτέλεσμα των ιερών Μνημείων που συμπεριφέρονται ως Δέκτες Ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας ενισχύεται από την επιλογή της πέτρας που χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή. Οι πέτρες αυτές που χρησιμοποιήθηκαν σε μεγαλιθικά μνημεία περιέχουν μεγάλες ποσότητας Μαγνητίτη. Ο συνδυασμός αυτός μετατρέπει τους ναούς αυτούς σε τεράστιους Ενεργειακούς Μαγνήτες.

«Εσωτερική» Τεχνολογία

Αυτό επηρεάζει απεριόριστα το ανθρώπινο σώμα, ειδικότερα μέσα από το διασπασμένο σίδηρο που ρέει στα αγγεία και τα εκατομμύρια σωματίδια μαγνητίτη που εισχωρούν στην επίφυση που είναι από την φύση της ευαίσθητη στα γεωμαγνητικά πεδία. Είναι γνωστό πως οι άνθρωποι μέσα σε ένα περιβάλλον στο οποίο η Γεωμαγνητική ένταση μειώνεται βιώνουν ψυχικές εμπειρίες και εναλλακτικές – Σαμανικές καταστάσεις συνειδητότητας. Μία εξαντλητική έρευνα στην περιοχή Carnac της Γαλλίας, στην οποία είναι μαζεμένοι περίπου 80.000 Μεγάλιθοι αποκάλυψε μία παρόμοια Εσωτερική τεχνολογία.

Ο Επικεφαλής Ερευνητής, Μηχανικός – Ηλεκτρολόγος Pierre Mereux διατηρούσε μία σκεπτικιστική οπτική σε σχέση με το αν οι Μεγάλιθοι όντως κατέχουν «ειδικές Δυνατότητες». Η Έρευνα του Mereux δείχνει πως τα Ντολμέν (Αρχαίοι Τάφοι) ενισχύουν και απελευθερώνουν Τελλουρική ενέργεια κατά την διάρκεια της ημέρας, ενώ οι ισχυρότερες ενδείξεις εμφανίζονταν κατά την αυγή. Οι μαγνητικές ποικιλίες σχετίζονται και ακολουθούν ένα φαινόμενο που αποκαλείται «Ηλεκτρική Επαγωγή». Σύμφωνα με τον Mereux «Τα Ντολμέν συμπεριφέρονται ως σπείρες στις οποίες συσσωρεύονται οι ενεργειακές ροές και ενδυναμώνονται ή εξασθενούν μέσα από το περιβάλλον μαγνητικό πεδίο.»

Οι καταγραφές του στα Μενίρ αποκαλύπτουν μία ενέργεια που πάλλεται στην βάση, θετικά αλλά και αρνητικά φορτισμένη, αρκετά μέτρα από τους Μονόλιθους. Αυτοί οι παλμοί ανακυκλώνονται περίπου κάθε 70 λεπτά δείχνοντας πως τα Μενίρ «φορτίζονται» και αποφορτίζονται συχνά. Η σύνθεση των Λίθων και της ικανότητάς τους να συσσωρεύουν ενέργεια δεν σταμάτησε στον Mereux και τους άλλους. Οι Μεγάλιθοι του Καρνάκ αποτελούν μία συνεχή τοποθεσία δόνησης που μετατρέπει τους λίθους σε ένα ζωντανό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο.

Αυτό δείχνει πως τα Μενίρ δεν τοποθετήθηκαν στο σημείο αυτό τυχαία, ειδικότερα αφού μεταφέρθηκαν περί τα 97 χιλιόμετρα μακρά, μιάς και προέρχονται από διαφορετικές συνθήκες γήινου μαγνητισμού.

Ιερά σημεία και Μαγνητικές «Πύλες»

Οι παραδόσεις των αρχαίων μυστηρίων ανά τον κόσμο φέρνουν στο φως μία παράξενη πτυχή: Διατηρούν την γνώμη πως συγκεκριμένα μέρη στην Γη διαθέτουν μία ανώτερη συγκέντρωση δύναμης από άλλους τόπους. Αυτά τα σημεία που ονομάζονται «Σημεία Loci» έγιναν οι βάσεις για πολλά αρχαία μνημεία και Ιερά που υπάρχουν ως και σήμερα. Το ενδιαφέρον σε αυτή την θεωρία είναι το γεγονός πως κάθε πολιτισμός διατηρεί την πεποίθηση πως τα σημεία αυτά ενώνονται με τον «Παράδεισο» μέσα από μία πύλη εισόδου, κάτι που μεταφορικά σημαίνει πως η ψυχή μπορεί μέσα από αυτά τα σημεία να ενωθεί με άλλες διαστάσεις μέσα από τα κατάλληλα «τυπικά». Όμως επιτρέπουν και στον Πνευματικό κόσμο να εισχωρήσει στην δική μας φυσική πραγματικότητα.

Το 2008 η Nasa ίσως άθελά της επιβεβαίωσε αυτή την παρατήρηση όταν δημοσίευσε λεπτομέρειες μίας έρευνας Γεγονότων Μεταφοράς ροής (FTE – Flux Transfer Events), στις οποίες ο οργανισμός περιγράφει τον τρόπο με τον Οποίο η Γη συνδέεται με τον Ήλιο μέσα από ένα δίκτυο Μαγνητικών «Πυλών» που ανοίγουν κάθε 8 λεπτά.

Τέτοιες ανακαλύψεις μας βοηθούν να επιβεβαιώσουμε μέσα από μία επιστημονική ματιά την βαθιά πεποίθηση του ανθρώπου πως τα Μεγαλιθικά Μνημεία και οι Αρχαίοι Ναοί είναι η «είσοδός» μας προς ένα άλλο κόσμο, στον οποίο μπορούμε να συνδεθούμε με μέρη που δεν βρίσκονται σε αυτή την σφαίρα ύπαρξης…

 

ΔΕΣ: ΤΑ ΜΕΝΧΙΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Το μόνο άτομο που θα σε κάνει ευτυχισμένο είναι το είδωλό σου στον καθρέφτη

Οι μέρες κυλούν, τα χρόνια περνούν και σου αφήνουν ένα αίσθημα απογοήτευσης. Αναζητάς διαρκώς κάτι διαφορετικό το οποίο θα αλλάξει την ζωή σου. Συνήθως το αναζητάς μέσα από την σύναψη σχέσεων ή την δημιουργία μιας φιλίας. Εξακολουθεί όμως το αίσθημα αυτό να υπάρχει και να επισκιάζει την καθημερινότητά σου. Τι σου συμβαίνει άραγε; Γιατί η ζωή σου δεν αλλάζει και δεν παίρνει την καλύτερη δυνατή τροπή;

Η απάντηση είναι απλή. Το μοναδικό άτομο που θα καταφέρει θα αλλάξει την ζωή σου είσαι εσύ ο ίδιος. Κανείς άλλος δεν μπορεί να το κάνει αυτό. Μην περιμένεις από τους άλλους να στο προσφέρουν διότι το μόνο που θα καταφέρεις είναι να πλανάσαι πλάνην οικτρά και να βουλιάζεις στην απογοήτευση. Αυτό μπορείς να το πετύχεις με τις οποίες αποφάσεις θα πάρεις από εδώ και στο εξής καθώς επίσης εάν αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι. Αποφάσεις που θα συμβαδίζουν με τις αξίες και τις επιθυμίες σου. Αποφάσεις που δεν θα πάρεις εν βρασμό ψυχής ή για να ικανοποιήσεις τους άλλους.

Επιπρόσθετα, πρέπει να μετριάσεις τις προσδοκίες που έχεις από τους άλλους. Αν εσύ προσφέρεις πολλά , περιμένεις να λάβεις το ίδιο κάτι το οποίο δεν συμβαίνει εν τέλει δεν φταίει το άτομο που δεν αποδείχτηκε αντάξιο των προσδοκιών σου αλλά εσύ ο ίδιος. Εσύ που δίνεις άξια σε ανθρώπους χωρίς να είσαι βέβαιος. Διότι για να δοθείς εξολοκλήρου πρέπει να είσαι βέβαιος για το άτομο που έχεις απέναντί σου. Διαφορετικά ανοίγεις τον ασκό του Αιόλου με συνέπειες καταστροφικές για την ψυχολογία σου.

Διεκδίκησε, εκφράσου, πάλεψε και άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεσαι πράγματα και καταστάσεις . Να θυμάσαι το μόνο άτομο που θα σε κάνει ευτυχισμένο είναι το είδωλό σου στον καθρέφτη! Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι μια εσωτερική κριτική και παράλληλα μια συζήτηση εφ όλης της ύλης μαζί του. Μόνο τότε θα δεις τα όνειρά σου να παίρνουν σάρκα και οστά και την ζωή σου να αλλάζει προς το καλύτερο.

Ό,τι μας βουλιάζει, δεν λύνεται. Κόβεται

Λέμε και ξελέμε. Γινόμαστε φίλοι και ξεγινόμαστε. Γαντζωνόμαστε σε ανθρώπους σημαδούρες για τη «σωτηρία της ψυχής μας» και μόλις βγούμε στ’ ανοιχτά και πλέον δεν τους έχουμε ανάγκη, τους αφήνουμε stand by. Πλατσουρίζουμε αμέριμνοι, απολαμβάνουμε τον ήλιο και νέες εμπειρίες και μόλις σκάσουν φουρτούνες στο όλο σκηνικό και αρχίζουμε να ξεβολευόμαστε, επιστρέφουμε σε αυτούς.

Έχουμε την εντύπωση πως θα είναι πάντα εκεί και θα μας περιμένουν καρτερικά, στα δύσκολα να ανοίξουν τις φτερούγες τους, να μπούμε μέσα σα μωρά παιδιά και να μας κανακέψουν, όμως μαντέψτε… Δεν θα είναι πάντα έτσι. Λίγο πολύ όλοι ανήκουμε στην περίφημη και πιο δημοφιλή κατηγορία ανθρώπων της εποχής μας, αυτή των βαμπίρ. Σαφώς μας υποτιμά αυτό, σαφώς είναι και μια εύκολη επιλογή, την ίδια ώρα που όλοι υποστηρίζουμε πως «ο άνθρωπος είναι για τα δύσκολα».

Νιώθουμε ευάλωτοι, μόνοι, πιθανότατα παραγκωνισμένοι και λίγοι. Κρατήστε το τελευταίο, διότι όλοι οι υπόλοιποι επιθετικοί προσδιορισμοί πηγάζουν μέσα από αυτό. Το αίσθημα της αυταξίας είναι το άλφα και το ωμέγα.

Και όταν αισθάνεσαι «λίγος», όταν οι ανασφάλειες ξεχειλίζουν και σου δημιουργούν μια ένταση που είσαι να σκάσεις, όταν προσπαθείς να βρεις λύσεις σε οτιδήποτε άλλο έξω από εσένα, αντί να «φτιάξεις» και να αγαπήσεις εσένα και όταν απλά αποζητάς ανθρώπους – σανίδες σωτηρίας να σε «υπομένουν», τότε το μόνο που καταφέρνεις είναι να κάνεις μια τρύπα στο νερό.

Υπάρχουν άνθρωποι που δε μπορούν να κοιτάξουν πέρα από αυτό, γιατί απλά δεν το δέχονται. Τους έγινε συνήθεια το βαμπιράκι μέσα τους και αρνούνται να ακούσουν το παιδί. Το παιδί που είναι μοναδικό, που επιθυμεί να γελά, να παίζει και να κάνει νέους φίλους από αγάπη και όχι από ανάγκη. Αντ’ αυτού, επιμένουν σε ένα μοτίβο που δεν ωφελεί κανένα και κυρίους τους ίδιους.

Βολεύονται σε καταστάσεις, κάνουν γούστο την «αυλή» τους, θεωρούν πως όλοι είναι υποχρεωμένοι να τους κατανοούν, ειδάλλως είναι «παράλογοι» και μόλις οι «όλοι» αρχίζουν να μυρίζονται πώς πάει η ιστορία, τότε εν τέλει σκάνε κι αρχίζουν να βγάζουν καπνούς απ’ τα αυτιά. Πάλι μόνοι, πάλι λίγοι, πάλι κάνουν πάρτι οι ανασφάλειες, πάλι πρέπει να βγουν στο στίβο ανεύρεσης νέων σημαδούρων και πάει λέγοντας.

Τρέμουν να κοιτάξουν τι πραγματικά είναι. Νομίζουν πως είναι τέρατα και πως ποτέ δε θα είναι αρεστοί, όμως στην πραγματικότητα είναι πληγωμένα πουλιά που απλά συνήθισαν τους πόνους στα τσακισμένα φτερά τους και συνεχίζουν να πετούν. Χαμηλά. Χαμηλά τραβάνε κι εσάς… Να σας θυμίσω πως όλα τα παραπάνω δεν είναι δικά σας «προβλήματα».

Θα σας προέτρεπα με το που αντιληφθείτε πως υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι στη ζωή σας να τους κόψετε μαχαίρι, καθώς ό,τι δε λύνεται, κόβεται αλλά ίσως ακουστώ σκληρή. Βέβαια, μοιάζει πολύ πιο σκληρό και επώδυνο για τη ψυχική σας υγεία και όχι μόνο να τους συναναστρέφεστε, να γίνεστε «γονείς» τους και να τους κάνετε όλα τα χατίρια λες και είναι κακομαθημένα σχολιαρόπαιδα.

Δυστυχώς για εσάς, δεν είναι εύκολο να απαλλαγείτε, όμως αν το καταφέρετε είναι «ευτυχώς» για εκείνους, γιατί θα τους κάνετε δώρο ένα καλό μάθημα. Όλα ξεκινούν από μέσα μας. Εμείς, οι σχέσεις, η δουλειά, η οικογένεια, η ζωή μας.

Μόνο αν κάνουμε βουτιά εντός και κοιτάξουμε στον καθρέφτη μας όσο πιο ξεκάθαρα μπορούμε το παιδί μέσα μας, θα αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε ποιοι είμαστε, τι θέλουμε και τι επιδιώκουμε τελικά από τη ζωή μας. Την αλήθεια, ή την πλάνη; Φίλους τσαντάκια, ή φίλους ουσίας; Σχέσεις κατακόκκινες, ή σχέσεις για να περνάνε κάπως τα βράδια;

Όλες οι απαντήσεις είναι μέσα μας. Αν δε μας ρωτήσουμε ποτέ όμως για όλα αυτά, αν δεν κάτσουμε να πιούμε με την πάρτη μας λίγο κρασί να τα αναλογιστούμε, δε θα μάθουμε. Θα συνεχίζουμε να είμαστε έρμαια συνθηκών και να τραβάμε όπου τραβάει το κύμα. Θα συνεχίσουμε να βουλιάζουμε παραμάσχαλα με ανθρώπους σημαδούρες. Θα συνεχίσουμε να αναπαράγουμε έναν τρόπο ζωής ανώφελο, αμφισβητώντας την ίδια τη λογική.

Και πάλι μόνοι, πάλι κάνουν πάρτι οι ανασφάλειες, πάλι λίγοι και ο φαύλος κύκλος συνεχίζει τις στροφές του.

Κι όταν λες “έμαθα”, έρχεται η ζωή να στα μάθει όλα από την αρχή

Την στιγμή που θα πεις “έμαθα”, θα έρθει η ζωή να σου δείξει πως απλά νόμιζες πως έμαθες και υπάρχουν πολλά ακόμα που δεν είχε χρειαστεί (ακόμα) να μάθεις.

Την στιγμή που θα πεις “ξέρω”, θα έρθει η ζωή να σου δείξει με τον πιο τρανό τρόπο πως δεν ξέρεις τίποτα και όλα θα ανατραπούν με ένα ανοιγόκλεισμα των ματιών.

Την στιγμή που θα πεις “δεν θέλω άλλο”, θα ανακαλύψεις τις δυνάμεις μέσα σου κι όλα εκείνα που θα αντέξεις κι ας μην το θες. Κι ας μην τα θες.

Την στιγμή που θα πεις “έφτασα”, θα δεις πως απλά κάνεις μια στάση. Μια παύση πριν την επόμενη στροφή του δρόμου.

Κι άλλες φορές οι μέρες θα μοιάζουν σαν μια ατελείωτη βόλτα στο λούνα παρκ.
Μόνο που και το τρενάκι του τρόμου, στο λούνα παρκ είναι.

Έρχεται μια στιγμή που τους φόβους τους κοιτάς κατάματα.

Τους χαιρετίζεις, τους χαϊδεύεις, κάθεσαι και τους κερνάς μια ρακή κι αποφασίζεις πως ότι δεν λύνεται, κόβεται.

Και τότε, ελεύθερος και απαλλαγμένος από τα άλυτα, τα ανείπωτα και τα δειλά της ζωής…
Σηκώνεσαι, σκουπίζεις τις σκόνες από πάνω σου και συνεχίζεις…

Γιατί τελικά, η ζωή, αυτό σου μαθαίνει…. ότι δεν λύνεται, κόβεται.

Αν θέλουμε να είμαστε πραγματικοί κοσμοπολίτες

Ο θρυμματισμένος καθρέφτης του ποιήματος Κασίντα του Μπέρτον—που κάθε θραύσμα του αντανακλά από τη δική του οπτική γωνία ένα κομμάτι μιας πολύπλοκης αλήθειας— μοιάζει να εκφράζει ακριβώς το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο δημιουργός του μετά τη μακρόχρονη έκθεσή του στις φιλοσοφίες και τα έθιμα πολλών ανθρώπων και τόπων: θα βρείτε κομμάτια αλήθειας (μαζί με πολλά λάθη) παντού και δεν θα βρείτε πουθενά ολόκληρη την αλήθεια. Το μεγαλύτερο λάθος, θεωρούσε ο Μπέρτον, είναι να πιστεύουμε ότι το δικό μας θραύσμα του καθρέφτη μπορεί να αντικατοπτρίζει το όλον.

Πίσω από τον καθρέφτη

Η ζωή θα ήταν ευκολότερη αν μπορούσαμε να περιοριστούμε σε αυτή τη σκέψη. Μπορούμε να δεχθούμε ότι υπάρχουν σωστές αντιλήψεις παντού και κάποιο λάθος chez nous. Όμως αυτό δεν μας βοηθά όταν προσπαθούμε να αποφασίσουμε πού ακριβώς βρίσκεται η αλήθεια αυτή τη φορά.

Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι πρέπει να είσαι πιστός στη σύζυγό σου, αλλά εγώ δεν είμαι υποχρεωμένος να είμαι πιστός στη σύζυγό σου. (Στην πραγματικότητα, καλύτερα να μην είμαι!) Στο ίδιο πνεύμα, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι «οι μουσουλμάνοι πρέπει να πηγαίνουν στη Μέκκα και οι καθολικοί στη θεία λειτουργία». Όμως, αν δεν είσαι μουσουλμάνος, δεν πιστεύεις πραγματικά ότι οι μουσουλμάνοι πρέπει να πηγαίνουν στη Μέκκα• και αν είσαι μουσουλμάνος, δεν πιστεύεις ότι οποιοσδήποτε, ακόμα και αν είναι καθολικός, έχει καθήκον να πηγαίνει στη θεία λειτουργία. Από την άλλη, εκτός και αν είσαι υπέρ των ελεύθερων σχέσεων ή σπάνιο κατάλοιπο εκείνων των πειραματισμών με τον ελεύθερο έρωτα που είχαν ανθίσει τη δεκαετία του 1960, πιθανόν πιστεύεις ότι οι παντρεμένοι οφείλουν να είναι πιστοί.

Προφανώς οι μουσουλμάνοι πιστεύουν ότι πρέπει να πηγαίνουν στη Μέκκα και οι καθολικοί ότι πρέπει να πηγαίνουν στη θεία λειτουργία. Όμως, αν δεν ασπάζεσαι τις πεποιθήσεις που δίνουν νόημα σε αυτές τις πράξεις, πιθανόν πιστεύεις ότι οι άνθρωποι οι οποίοι σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο κάνουν λάθος. Ο Μωάμεθ είτε ήταν ο Προφήτης είτε δεν ήταν. Το Κοράνιο είτε είναι η τελική Αγία Γραφή είτε δεν είναι. Αν ο Μωάμεθ δεν ήταν προφήτης και το Κοράνιο δεν είναι η τελική Αγία Γραφή, τότε οι μουσουλμάνοι κάνουν λάθος. (Το ίδιο ισχύει, mutatis mutandis, για τη θεία λειτουργία.) Φυσικά, δεν θεωρείτε πιθανόν ότι γίνεται μεγάλη ζημιά αν οι άνθρωποι πηγαίνουν στη Μέκκα. Αυτοί πιστεύουν ότι είναι σωστό. Εμείς όχι. Δεν πιστεύουμε όμως ότι είναι και λάθος. Πράγματι, εφόσον πιστεύουμε ότι η ακεραιότητα έχει σημασία, ότι το να ζει κάποιος σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του είναι σημαντικό και, εφόσον σε αυτή την περίπτωση οι μουσουλμάνοι δεν προκαλούν κάποια βλάβη κάνοντας ό,τι τους υπαγορεύει η συνείδησή τους, ίσως θα ήταν καλό αν έκαναν προσπάθεια να πάνε στη Μέκκα.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι όταν λέμε πως οι μουσουλμάνοι πρέπει να πηγαίνουν στη Μέκκα για αυτόν το λόγο δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε με τους μουσουλμάνους. Είναι ο δικός μας λόγος για τον οποίο λέμε να κάνουν κάτι το οποίο οι ίδιοι κάνουν για διαφορετικό λόγο. Ένας τρόπος να αντιληφθούμε γιατί αυτό έχει σημασία είναι να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας ότι κανένας μουσουλμάνος ο οποίος σέβεται τον εαυτό του δεν θα θεωρούσε ότι κατανοούμε τον λόγο για τον οποίο οι μουσουλμάνοι πηγαίνουν στη Μέκκα αν λέγαμε: «Φυσικά έχετε λόγο να πάτε: συγκεκριμένα, πιστεύετε πως πρέπει να πάτε, και οι άνθρωποι πρέπει να ακολουθούν τη συνείδησή τους, εκτός αν αυτό προκαλεί κάποιο κακό». Επειδή οι μουσουλμάνοι δεν σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο. Σκέφτονται ότι πρέπει να πάνε επειδή αυτή είναι η εντολή του Θεού μέσω του ιερού Κορανίου.

Εντούτοις, θεωρούμε ότι δεν χρειάζεται να λύσουμε αυτή τη διαφωνία για να έχουμε φιλικές σχέσεις μαζί τους. Μπορώ να είμαι (πράγματι είμαι!) πολύ φιλικός με καθολικούς και μουσουλμάνους, παρότι δεν συμφωνώ πάντα μαζί τους για Θεολογικά ζητήματα. Δεν έχω περισσότερους λόγους να δυσανασχετώ με εκείνους που πηγαίνουν στη Μέκκα για προσκύνημα από τους λόγους που έχω να ενοχλούμαι με τις επιλογές εκείνων που πηγαίνουν στη Σκωτία για γκολφ ή στο Μιλάνο για όπερα. Δεν είναι κάτι πού θα έκανα, αλλά αυτοί ας κάνουν ό,τι τους ευχαριστεί.

Κι όμως, αυτή τη στάση του ζήσε όπως επιθυμείς και άσε τος άλλους να ζήσουν όπως αυτοί επιθυμούν δεν την ασπάζονται οι πάντες.

Οι αναγνώστες είναι απίθανο να θεωρούν ότι η σωστή αντίδραση στη μοιχεία είναι να παραπεμφθούν οι μοιχοί σε θρησκευτικό δικαστήριο και, αν καταδικαστούν, το πλήθος να τους λιθοβολήσει μέχρι θανάτου. Εσείς και εγώ αναμφίβολα φρίττουμε στη σκέψη ότι κάποιος λιθοβολείται μέχρι θανάτου με αυτόν τον τρόπο. Σήμερα, ωστόσο, πολλοί άνθρωποι στον κόσμο πιστεύουν το αντίθετο. Τέτοιου είδους διαφωνίες είναι πολύ συνηθισμένες, ακόμα και στο εσωτερικό της κοινωνίας. Αν σκέφτεστε να κάνετε έκτρωση, την οποία εσείς θεωρείτε απολύτως επιτρεπτή από ηθική άποψη, και εγώ πιστεύω ότι θα σκοτώσετε ένα αθώο ανθρώπινο ον, δεν μπορώ απλώς να πω «καλά, κάν’ το»˙ μπορώ να το πω;

Ο πειρασμός είναι να αναζητήσουμε ένα βιβλίο κανόνων που θα μας λέει πώς να ρυθμίζουμε τέτοιες συγκρούσεις όμως σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συμφωνήσουμε στο βιβλίο κανόνων. Ωστόσο, ακόμα και αν συμφωνήσουμε, για λόγους τους οποίους θα εξετάσω αργότερα, δεν υπάρχει κανένας λόγος να θεωρούμε ότι θα μπορούσαμε να συμφωνούμε σε σχέση με την εφαρμογή του. Έτσι, υπάρχει εδώ και καιρό μια ελκυστική εναλλακτική επιλογή. Ίσως, ακόμα και αν συμφωνούμε σε σχέση με όλα τα γεγονότα, το τι είναι ηθικά σωστό για μένα να κάνω σύμφωνα με τη δική μου άποψη είναι διαφορετικό από αυτό που είναι ηθικά σωστό για εσάς να κάνετε σύμφωνα με τη δική σας άποψη. Ο Μπέρτον, που γνώριζε καλά τριάντα εννιά γλώσσες, ήταν κατά κάποιον τρόπο τέρας της φύσης ως προς την ικανότητά του να διεισδύει σε διαφορετικούς πολιτισμούς, να γίνεται αυτόχθων, όπως θα λέγαμε, και να το κάνει επανειλημμένα. Όμως οι περισσότεροι από εμάς διαθέτουμε αυτή την ικανότητα σε μικρότερο βαθμό: μπορούμε συχνά να βιώσουμε την ελκυστικότητα αξιών οι οποίες δεν είναι ακριβώς δικές μας. Έτσι, όταν φθάνουμε στο ζήτημα της ηθικής, δεν υπάρχει μία και μοναδική αλήθεια. Σε αυτή την περίπτωση, δεν υπάρχει ένας θρυμματισμένος καθρέφτης, αλλά πολλοί καθρέφτες, πολλές ηθικές αλήθειες, και στην καλύτερη περίπτωση μπορούμε να συμφωνήσουμε να διαφέρουμε.

Πιο επώδυνα είναι τα πάθη που διαλέγουμε εμείς οι ίδιοι

Μετά την εκδίωξη του τελευταίου τυράννου το 510 π.Χ. και την εγκαθίδρυση μιας μορφής δημοκρατίας στην πόλη-κράτος της Αθήνας, ξεκινά η κλασική εποχή. Επί δύο αιώνες, η Αθήνα δεν ήταν μόνο κέντρο πολιτικής εξουσίας της περιοχής, αλλά και κοιτίδα πολιτισμού, με εντυπωσιακή άνθιση της φιλοσοφίας, της λογοτεχνίας και της τέχνης, που επηρέασε βαθύτατα την ανάπτυξη του δυτικού πολιτισμού.

Ο κλασικός πολιτισμός διαμορφώθηκε από τα επιτεύγματα των Αθηναίων φιλοσόφων, καλλιτεχνών και συγγραφέων, που ανέπτυξαν τις αισθητικές αξίες της καθαρότητας της μορφής, της ακρίβειας και της ισορροπίας -βασικές αρχές και της κλασικής αρχιτεκτονικής. Η ανθρωποκεντρική οπτική οδήγησε στην ανάπτυξη μιας σχετικά νέας λογοτεχνικής μορφής, του δράματος, που εξελίχθηκε από θρησκευτικά, χορικά δρώμενα προς τιμή του Διονύσου.

Η γέννηση του δράματος

Στην αρχή της κλασικής εποχής, τα θρησκευτικά δρώμενα είχαν εξελιχθεί από μουσικές τελετουργίες σε κάτι που έμοιαζε με το σημερινό δράμα, καθώς προστέθηκαν ηθοποιοί που ερμήνευαν τους ρόλους μιας ιστορίας και δεν τις αφηγούνταν απλώς.

Αυτή η νέα μορφή ψυχαγωγίας ήταν εξαιρετικά δημοφιλής και αποτέλεσε τον πυρήνα της ετήσιας γιορτής των Διονυσίων, που διαρκούσε αρκετές μέρες και πραγματοποιούνταν σε ένα ανοιχτό θέατρο χωρητικότητας έως και 15.000 θεατών. Οι συγγραφείς υπέβαλλαν τα έργα τους, μια τριλογία τραγωδιών και μια κωμωδία και ανταγωνίζονταν για σημαντικά βραβεία.

Τρεις δραματουργοί ήταν οι νικητές των δραματικών αγώνων στο μεγαλύτερό μέρος του 5ου αιώνα π.Χ.:

ο Αισχύλος (-525/524–456/455 π.Χ.),
ο Ευριπίδης (-484-406 π.Χ.) και
ο Σοφοκλής (‘496-406 π.Χ.).

Χάρη στη συνεισφορά τους που υπολογίζεται σε αρκετές εκατοντάδες έργα, δημιουργήθηκε το πρότυπο για την τέχνη της τραγωδίας. Ο Αισχύλος, ως πρώτος από τους τρεις μεγάλους τραγικούς, θεωρείται καινοτόμος, αφού δημιούργησε πολλές από τις συμβάσεις της τραγωδίας. Εκείνος αύξησε πρώτος τον αριθμό των ηθοποιών στα έργα, τους έβαλε να μιλάνε μεταξύ τους και εισήγαγε την ιδέα της δραματικής σύγκρουσης. Ενώ προγενέστερα ο χορός παρουσίαζε τη δράση, οι ηθοποιοί απέκτησαν κεντρικό ρόλο και ο χορός απλώς περιέγραφε την κατάσταση και σχολίαζε τις δράσεις των ηρώων.

Ο Ευριπίδης ήταν εκείνος που αύξησε τον ρεαλισμό του δράματος, μείωσε περισσότερο τον ρόλο του χορού και δημιούργησε πιο ολοκληρωμένους χαρακτήρες με σύνθετες σχέσεις.

Κόντρα στην παράδοση

Από τις τραγωδίες των τριών μεγάλων τραγικών, εκείνες του Σοφοκλή θεωρούνται οι σημαντικότερες του κλασικού δράματος. Δυστυχώς διασώθηκαν μόνο επτά από τις 123 τραγωδίες που έγραψε, ενώ η καλύτερη είναι ίσως ο Οιδίπους Τύραννος.

Πρόκειται για ένα από τα τρία έργα του Σοφοκλή για τον μυθικό βασιλιά της Θήβας (τα άλλα ήταν ο Οιδίπους επί Κολωνώ και η Αντιγόνη), που ανήκουν στον Θηβαϊκό Κύκλο. Σπάζοντας την παράδοση της παρουσίασης των τραγωδιών σε τριλογίες, όπως έκανε ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής θεωρούσε κάθε έργο ανεξάρτητο. Γράφτηκαν και παρουσιάστηκαν με αρκετά χρόνια διαφορά και όχι με χρονολογική σειρά.

Στον Οιδίποδα Τύραννο (Oedipus Rex στο λατινικά), ο Σοφοκλής συνέγραψε αυτά που σήμερα θεωρείται επιτομή της κλασικής αθηναϊκής τραγωδίας. Το έργο ακολουθεί την καθιερωμένη δομή: πρόλογος, παρουσίαση των ηρώων και ανάπτυξη της πλοκής μέσω μιας σειράς επεισοδίων με σχόλια από τον χορό, που οδηγεί στην έξοδο του χορού. τον επίλογο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Σοφοκλής χρησιμοποιεί την καινοτομία του τρίτου ηθοποιού για μεγαλύτερη αλληλεπίδραση των ηρώων και πιο σύνθετη πλοκή. Έτσι δημιουργούνταν οι ψυχολογικές εντάσεις στις οποίες παραπέμπει σήμερα η λέξη «δράμα».

Συνήθως, οι τραγωδίες εξιστορούσαν τα δεινά ενός ήρωα. Οδηγείται στην καταστροφή του, έρμαιο των θεών ή της μοίρας. Όσο εξελισσόταν η κλασική τραγωδία, όμως, η κακή τύχη του ήρωα απεικονιζόταν ως αποτέλεσμα μιας αδυναμίας ή ενός «μοιραίου» ελαττώματος του χαρακτήρα του. Στον Οιδίποδα Τύραννο η μοίρα και ο χαρακτήρας επηρεάζουν καθοριστικά τα τραγικά γεγονότα. Ο χαρακτήρας του Οιδίποδα δεν παρουσιάζεται ως μαύρος ή άσπρος. Στην αρχή του έργου εμφανίζεται ως αξιοσέβαστος ηγέτης της Θήβας, στον οποίο στρέφεται ο λαός του για να απαλλαγεί από μια κατάρα, ενώ στη συνέχεια αποκαλύπτεται η ακούσια εμπλοκή του στην κατάρα. Η αποκάλυψη εντείνει την ατμόσφαιρα φόβου, χαρακτηριστικό των καλύτερων κλασικών τραγωδιών. Η αίσθηση της επικείμενης καταστροφής οφειλόταν και στο γεγονός ότι το κοινό γνώριζε καλά αυτές τις ιστορίες, συμπεριλαμβανομένου και του Οιδίποδα. Έτσι υπάρχει τραγική ειρωνεία, αφού το κοινό γνωρίζει τη μοίρα του ήρωα και τον βλέπει να οδεύει ανυποψίαστος προς την αναπόφευκτη καταστροφή. Στον Οιδίποδα Τύραννο, ο Σοφοκλής εδραιώνει την αίσθηση του αναπόφευκτου με αρκετές αναφορές σε χρησμούς που είχαν δοθεί πολλά χρόνια πριν και τις οποίες είχαν αγνοήσει ο Οιδίπους και η γυναίκα του Ιοκάστη. Η ιστορία δεν αφορά τόσο τα γεγονότα που οδηγούν στην πτώση του Οιδίποδα, όσο εκείνα που οδηγούν σε αποκαλύψεις για τη σημασία των παρελθοντικών του πράξεων.

Μια προαναγγελθείσα τραγωδία

Η σειρά των γεγονότων ξεκινά με τον λοιμό που πλήττει τη Θήβα. Ο χρησμός από το Μαντείο των Δελφών λέει ότι ο λοιμός θα σταματήσει όταν βρεθεί ο δολοφόνος του Λάιου, πρώην βασιλιά των Θηβών και πρώτου συζύγου της Ιοκάστης. Ο Οιδίπους ζητά τη συμβουλή του τυφλού προφήτη Τειρεσία για να βρει τον δολοφόνο. Ο Τειρεσίας έρχεται σε δύσκολη θέση, γιατί, αν και τυφλός, βλέπει αυτά που δεν μπορεί να δει ο Οιδίπους: ότι ο ίδιος είναι εν αγνοία του ο δολοφόνος.

Τον συμβουλεύει να μην επιμείνει. Αλλά ο Οιδίπους απαιτεί να μάθει την αλήθεια και οργισμένος αρνείται να πιστέψει τις κατηγορίες του μάντη, ενώ εκείνος του αποκαλύπτει επίσης ότι ο δολοφόνος θα είναι γιος της γυναίκας του. Συγκλονισμένος ο Οιδίπους θυμάται άτι μικρός είχε πάει στους Δελφούς για να μάθει ποιοι ήτο οι γονείς του, έχοντας ανακαλύψει ότι ήταν υιοθετημένος. Ο χρησμός έλεγε ότι θα σκότωνε τον πατέρα του και θα νυμφευόταν τη μητέρα του -και έτσι έφυγε και πήγε στη Θήβα. Καθοδόν, είχε συναντήσει και σκοτώσει έναν ηλικιωμένο που εμπόδιζε τον δρόμο του. Το κοινό γνώριζε τη σημασία του χρησμού, ειδικά όταν ο Σοφοκλής παρουσιάζει την Ιοκάστη, σύζυγο του Οιδίποδα και χήρα του Λάιου, που καθησυχάζει τον Οιδίποδα λέγοντας ότι οι προφητείες δεν ισχύουν· ο χρησμός έλεγε ότι ο Λάιος θα πέθαινε από το χέρι του γιου του, ενώ τον σκότωσαν ληστές. Αυτή η πληροφορία κάνει το κοινό να καταλάβει ότι η προφητεία που είχε δοθεί στον Οιδίποδα ήταν αυτοεκπληρούμενη- τον είχε κάνει να φύγει από την πατρίδα του και είχε προκαλέσει τα γεγονότα που οδήγησαν στον φόνο του Λάιου, του πατέρα του, στο να γίνει α ίδιος βασιλιάς της Θήβας και να πάρει για γυναίκα του τη μητέρα του Ιοκάστη.

Τα γεγονότα κλιμακώνονται και ο Οιδίπους έρχεται αντιμέτωπος με την αλήθεια. 0 Οιδίπους αυτοτυφλώνεται. Ο χορός, που σε όλη την τραγωδία εκφράζει τις μύχιες σκέψεις του Οιδίποδα και τα συναισθήματα που δεν μπορούν να εκφράσουν οι ήρωες, κλείνει το δράμα επαναλαμβάνοντας στην άδεια σκηνή ότι “κανέναν δεν πρέπει να μακαρίζεις πριν την ύστατη μέρα της ζωής του”.

Η δυτική παράδοση

Ο Οιδίπους Τύραννος κέρδισε άμεσα το αθηναϊκό κοινό και ο Αριστοτέλης χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη τραγωδία ως την καλύτερη κλασική. Ο Σοφοκλής, χειριζόμενος με μαεστρία τη σύνθετη πλοκή και αναλύοντας θέματα όπως η ελεύθερη βούληση, το πεπρωμένο, το μοιραίο ελάττωμα ενός ευγενούς ήρωα, δεν δημιούργησε απλώς σημεία αναφοράς για το κλασικό δράμα, αλλά έθεσε και τις βάσεις της μεταγενέστερης δραματικής παράδοσης της Δύσης.

Μετά τον θάνατο του Αισχύλου, του Ευριπίδη και του Σοφοκλή, δεν υπήρξαν αντίστοιχου μεγέθους τραγικοί ποιητές. Το δράμα συνέχισε να καταλαμβάνει κεντρική θέση στην πολιτισμική ζωή της αρχαίας Αθήνας, αν και τους επαίνους αποσπούσε ο χορηγός ή οι ηθοποιοί και όχι τόσο ο συγγραφέας. Οι κωμωδίες του Αριστοφάνη (-450-388 π.χ.) βοήθησαν να καλυφθεί το κενό της απουσίας των σπουδαίων τραγωδιών και σταδιακά το κοινό άρχισε να εκτιμά το λιγότερο αυστηρό θέατρο.

Ακόμα και σήμερα, όμως, οι τραγωδίες της κλασικής Ελλάδας παραμένουν σημαντικές, μεταξύ άλλων και για την ψυχολογική ανάλυση των ηρώων, που χρησιμοποίησαν ο Φρόιντ και ο Γιούνγκ για να διατυπώσουν τις θεωρίες του ασυνείδητου, των ορμών και των απωθημένων. Τα σωζόμενα έργα των Αθηναίων τραγωδών, και ειδικά ο Οιδίπους Τύραννος, ανακαλύφθηκαν εκ νέου κατά τον Διαφωτισμό και παίζονται συστηματικά από τότε, ενώ τα θέματα και οι ιστορίες τους χρησιμοποιήθηκαν από πολλούς συγγραφείς.

Για ποιο λόγο οι Κύκλωπες πολέμησαν τον πατέρα τους Ουρανό και χάρισαν στον Δία τον κεραυνό και τη βροντή

Οι Κύκλωπες ήταν τερατόμορφες θεότητες και είχαν τεράστια δύναμη. Υπάρχουν πολλές ερμηνείες για την καταγωγή τους. Σύμφωνα με το επικό ποίημα του Ησίοδου «Θεογονία», ήταν τα τρία παιδιά του Ουρανού και της Γαίας: ο Στερόπης, ο Βρόντης και ο Άργης.

Όταν ο Ουρανός φοβήθηκε ότι απειλείται η εξουσία του, τους φυλάκισε στα Τάρταρα. Ωστόσο, οι Τιτάνες θέλοντας να ανατρέψουν τον Ουρανό, τους απελευθέρωσαν.

Οι Κύκλωπες, όντας δυσαρεστημένοι με τον πατέρα τους, δέχτηκαν να βοηθήσουν στην πτώση του. Όταν όμως οι Τιτάνες ήρθαν στην εξουσία, τους έριξαν πάλι στα Τάρταρα.

Κατά τη διάρκεια της Τιτανομαχίας, ο Δίας και οι Ολύμπιοι θεοί τους απελευθέρωσαν ξανά

Οι Κύκλωπες για να τους ευχαριστήσουν, τους βοήθησαν στη μάχη, προσφέροντας τους παράλληλα τον κεραυνό, τη βροντή και την αστραπή, όπλα τα οποία είχαν κατασκευάσει στην Αίτνα, υπό την επίβλεψη του Ηφαίστου.

Όταν ο Δίας επικράτησε των Τιτάνων, ανέθεσε στους Κύκλωπες τη φύλαξη των ηττημένων στα Τάρταρα. Ως ανταπόδοση, εκείνοι από την πλευρά τους του χάρισαν τον κεραυνό και τη βροντή, εφόδια τα οποία αποτέλεσαν και το σύμβολο του βασιλιά των θεών.

Στη θεά Άρτεμη λέγεται ότι χάρισαν το κυνηγετικό τόξο. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, ο Απόλλωνας σκότωσε τους Κύκλωπες προκειμένου να εκδικηθεί το Δία για το θάνατο του γιου του Ασκληπιού, αφού όταν ο Δίας αντιλήφθηκε πως ο Ασκληπιός μπορούσε να επαναφέρει στη ζωή τους νεκρούς, τον κεραυνοβόλησε.

Οι Κύκλωπες στην Οδύσσεια

Στην Οδύσσεια του Ομήρου, οι Κύκλωπες ήταν τερατόμορφοι άνθρωποι, γιοι του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα και της νύμφης Θοώσης. Ήταν γίγαντες και είχαν ένα και μοναδικό μάτι στο κέντρο του μετώπου τους.

Τόπος κατοικίας τους ήταν πιθανόν η Σικελία. Χαρακτηρίζονταν ως απολίτιστοι και κοινωνικά ανοργάνωτοι.

Έμεναν σε σπηλιές μαζί με τα πρόβατά τους, ενώ σκότωναν και καταβρόχθιζαν όλους όσους τους πλησίαζαν ή τους απειλούσαν.

Το τέχνασμα του Οδυσσέα

Σύμφωνα με το μύθο, ο πολυμήχανος Οδυσσέας και οι πολεμιστές του βρέθηκαν στο νησί των Κυκλώπων και εγκλωβίστηκαν στην σπηλιά του Πολύφημου, ο οποίος θεωρείτο ο αγριότερος και ισχυρότερος όλων.

Άρχισε να τρώει τον έναν άνδρα μετά τον άλλον, ώσπου ο Οδυσσέας τον τύφλωσε με πυρωμένο παλούκι. Ο Πολύφημος δεν μπορούσε πλέον να εντοπίσει εκείνον και τους συντρόφους που είχαν απομείνει ζωντανοί. Τελικά, οι άνδρες κατάφεραν να ξεφύγουν, αφού κρεμάστηκαν από τις κοιλιές των προβάτων του.

Την τύφλωση του γιου του εκδικήθηκε ο Ποσειδώνας, προκαλώντας τρικυμίες στις θάλασσες στις οποίες περιπλανιόταν ο Οδυσσέας και οι σύντροφοι του.

Τα Κυκλώπεια Τείχη

Κατά τη μυκηναϊκή περίοδο, Κύκλωπες θεωρούντο οι γίγαντες, στους οποίους οι Έλληνες απέδιδαν το κτίσιμο των γιγαντιαίων τειχών της κλασσικής περιόδου.

Ο Στράβων αναφέρει στα κείμενα του, ότι οι Κύκλωπες ήταν εκείνοι που δημιούργησαν στην Τίρυνθα και στις Μυκήνες τις προϊστορικές ακροπόλεις, τις οποίες ονόμασαν Κυκλώπεια Τείχη.

Τα φασματικά μοντέλα αστροφυσικών αντικειμένων μπορεί να διορθωθούν από νέες μετρήσεις εκπομπών ακτίνων-Χ

Το Παρατηρητήριο ακτίνων-Χ Chandra της NASA και άλλα διαστημικά τηλεσκόπια, ανιχνεύουν ακτινοβολία που εκπέμπεται από θερμό αστροφυσικό πλάσμα που εντοπίζεται σε υπερκαινοφανείς ή γαλαξιακά σμήνη. Μερικές από τις ισχυρότερες γραμμές εκπομπών ακτίνων-Χ προέρχονται από ένα έντονα ιονισμένο είδος σιδήρου που συμβολίζεται Fe XVII, του οποίου τις δυο ισχυρότερες φασματικές γραμμές χρησιμοποιούν οι αστροφυσικοί για να προσδιορίσουν τη θερμοκρασία, τη πυκνότητα και άλλες συνθήκες του πλάσματος.

Για δεκαετίες, ωστόσο, ο μετρούμενος λόγος της έντασης αυτών των γραμμών είναι σε ασυμφωνία με τα θεωρητικά μοντέλα. Σε ένα βήμα προς την κατεύθυνση επίλυσης αυτής της ασυμφωνίας, ο Steffen Kühn στο Ινστιτούτο Max Planck για την Πυρηνική Φυσική, στη Γερμανία, ο Chintan Shah στο Κέντρο Goddard της NASA, στο Maryland και οι συνεργάτες τους μέτρησαν την ενέργεια και την ένταση των φασματικών γραμμών που εκπέμπονται από τον Fe XVII με 10 φορές υψηλότερη φασματική ευκρίνεια από ότι οι προηγούμενες προσπάθειες. Οι μετρήσεις τους ακόμη διαφέρουν σημαντικά από τις θεωρητικές προβλέψεις, παρέχοντας την πεποίθηση ότι τα μοντέλα, και όχι τα πειράματα, χρειάζονται αναθεώρηση.

Η ομάδα χρησιμοποίησε ιοντική παγίδα δέσμης ηλεκτρονίων για να δημιουργήσει Fe XVII. Στη συνέχεια μέλη της ομάδας ακτινοβόλησαν τα ιόντα με πολωμένα φωτόνια, αναγκάζοντας τα ιόντα να εκπέμψουν ακτίνες-Χ, που κατέγραψαν χρησιμοποιώντας τρεις μεθόδους. Κάθε μέθοδος αποκάλυψε τις εντάσεις των δυο βασικών γραμμών του Fe XVII. Λαμβάνοντας σταθμισμένο μέσο όρο της έντασης κάθε γραμμής, η ομάδα βρήκε ένα λόγο σήματος 3,09. Η τιμή αυτή υποστηρίζει πολλές πρώιμες αστροφυσικές και εργαστηριακές παρατηρήσεις. Ωστόσο, η τιμή αποκλίνει ακόμη κατά 5 τυπικές αποκλίσεις από τις θεωρητικές προβλέψεις των αστροφυσικών φασματικών εκπομπών.

Μέχρι να επιλυθεί αυτή η ασυμφωνία, η τιμή της ομάδας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διορθωθούν εμπειρικά τα φασματικά μοντέλα των αστροφυσικών παρατηρήσεων και να αναθεωρηθούν εκτιμήσεις αναταραχών και αδιαφανειών του πλάσματος. Για παράδειγμα, η αποστολή απεικόνισης ακτίνων-Χ XRISM, μια κοινή προσπάθεια ΗΠΑ και Ιαπωνίας που προγραμματίζεται για το 2022, θα απαιτήσει βελτίωση των εργαλείων φασματικής μοντελοποίησης για να μεγιστοποιηθεί το επιστημονικό αποτέλεσμα. Οι νέες μετρήσεις θα μπορούσαν να βοηθήσουν για τα εργαλεία αυτά.

Η φιλοσοφία του ανθρώπου

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΧΑΜΕΝΑ ΝΟΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ

«Τα βάθη του κόσμου άλλη είναι
δύναμη κρυμμένη που τα κρατεί»
 -Σικελιανός

· Σύμφωνα με τον Heidegger (GA 40, 28) «η φιλοσοφία ποτέ δεν γεννιέται από την επιστήμη και δια της επιστήμης. Δεν ανήκει στην ίδια τάξη με τις επιστήμες. Μόνο με την ποίηση τελεί η φιλοσοφία και η σκέψη της στην αυτή τάξη».
· Εάν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε η ενασχόληση του ανθρώπου με τη φιλοσοφία δεν αποτελεί προνόμιο ή καθήκον ορισμένων «ειδικών» αλλά βασικό μέλημα της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης, του δικού μας Dasein.
· Κοινωνίες ή ανθρώπινα άτομα που παραμελούν τη φιλοσοφία υπονομεύουν τα ίδια τα πνευματικά και ιστορικά τους θεμέλια. Έτσι οδηγούνται βαθμιαία στην παρακμή και τελικά καταλήγουν στον πλήρη εκβαρβαρισμό.
· Η αισθητή πραγματικότητα μαρτυρεί πώς βασικοί υπονομευτές της φιλοσοφικής σκέψης είναι κυρίως οι ολιγαρχίες της μετριότητας που ασύστολα καιροσκοπούν μέσα στα σκονισμένα αμφιθέατρα των «μορφωτικών» μας ιδρυμάτων.
· Οι ολιγαρχίες αυτές νοθεύουν αδιάντροπα τον φιλοσοφικό διάλογο με αγοραία ιδεολογήματα και φρικτές επαναλήψεις του ασήμαντου. Έτσι δηλητηριάζουν το λογισμό με τελετουργικές ομφαλοσκοπήσεις ή ρητορικές φωνασκίες και οτιδήποτε μη αρεστό σ’ αυτούς το ρίχνουν στην πυρά.
· Στο μέτρο που το ανθρώπινο Dasein, ως εκ της σκεπτόμενης ικανότητάς του, αρνείται να θηρεύει απλώς το ωφελιμιστικό, ως άλλος Κολόμβος αποπειράται τον ωραίο αλλά επικίνδυνο φιλοσοφικό διάπλου πέρα και πάνω από τα συντρίμματα των μεταμοντέρνων, τεχνικοποιημένων ολιγαρχιών της μετριότητας.
· Εάν η τεχνοεπιστήμη, μετά την ιδεολογική της ολοκλήρωση από τον Διαφωτισμό κυρίως και εντεύθεν, συνέβαλε στην αποδόμηση των ανορθολογικών αυταπατών στον πνευματικο-πολιτισμικό χώρο του ανθρώπου, στην ίδια αναλογία φρόντισε να εισαγάγει τον ανορθολογισμό από το παράθυρο.
· Το ζητούμενο λοιπόν παραμένει: διαυγής γνωριμία με τις πηγές του φιλοσοφικού και ποιητικού στοχασμού, ώστε να οροθετούμε «το νοητό και συνακόλουθα το μη νοητό» (Wittgenstein), να καταλύουμε τη μονωδία του εργαλειακού λόγου, να «αγωνιζόμαστε για μια αυστηρή σύλληψη [αυτού που] μας συντυχαίνει, μας αναταράζει και μας αλλάζει». (Heidegger)
· Όσο βαθαίνει η ως άνω γνωριμία δημιουργείται μια παράδοση φιλοσοφικού-ποιητικού διαλέγεσθαι, που μπορεί να απελευθερώσει τον σύγχρονο άνθρωπο από τις παγερές περιπτύξεις του στείρου ακαδημαϊσμού, από τη διάχυτη πνευματική κενότητα της εποχής, από την καθεστωτική λογική των εξουσιαστικών μηχανισμών.
· Από την αρχαία εποχή μέχρι και σήμερα ακόμη, αυτή η παράδοση ευδοκιμεί κυρίως ως εναντίωση στον «φιλοσοφικό-ποιητικό» εκφυλισμό της σκέψης σε «χρησιμοθηρική εξυπνάδα» (Heidegger) και προσφέρει αντίστοιχα τη «δυνατότητα να εμπειράται κανείς τη δοκιμασία της κριτικής συζήτησης». (Πλάτων).
· Στο πλαίσιο μάλιστα μιας «κοινωνικής λειτουργίας της φιλοσοφίας» (Horkheimer), ο αληθινά ανήσυχος, αεικίνητος, ελεύθερος διάλογος δύναται, σαν άλλο εγελιανό πνεύμα, να αναστοχάζεται την πορεία της αυτογνωσίας του, να οξύνει τον λογισμό της κοινωνίας, να αποδυναμώνει κάθε απολίθωση του ζωντανού λέγειν από την εγωκεντρική επικράτηση της μετριοκρατίας και να χαράσσει εκείνη την οδό, από όπου ο καθένας «χρωστάει να περάσει το ρεύμα της ζωής του». (Nietzsche)
· Η αυθεντικότητα ενός τέτοιου διαλόγου δεν αφήνει περιθώρια για συμβιβασμούς με άκαμπτες ιεραρχήσεις, με κατασκευασμένες αυθεντίες, με διατεταγμένους κήρυκες της μαζικής κουλτούρας, με «νομοθέτες» της σκέψης.
· Η σκέψη δεν αναπτύσσεται με προστάγματα και διαταγές, αλλά ακολουθεί το δρόμο του δικού της ηθικού συλλογισμού και αυτογνωσίας. Γνωριζόμενος λοιπόν ο σημερινός άνθρωπος –και δη ο νέος άνθρωπος– με αυτή τη σκέψη θα αισθάνεται την ανάγκη να σπουδάζει «το παλαιό σε μια νέα σχέση με το όλο» (Hegel), να αρνείται να παρακμάσει μέσα στην ανημποριά και πάντοτε θα νοιάζεται όχι μόνο για το ζην απλά, αλλά και για το ζην καλά!

ΠΛΑΤΩΝ: Ἀπολογία Σωκράτους (35e-37a)

Αφού κρίθηκε ένοχος ο Σωκράτης προτείνει την ποινή που πιστεύει ότι του αξίζει

[35e] Τὸ μὲν μὴ ἀγανακτεῖν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἐπὶ τούτῳ
[36a] τῷ γεγονότι, ὅτι μου κατεψηφίσασθε, ἄλλα τέ μοι πολλὰ συμβάλλεται, καὶ οὐκ ἀνέλπιστόν μοι γέγονεν τὸ γεγονὸς τοῦτο, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον θαυμάζω ἑκατέρων τῶν ψήφων τὸν γεγονότα ἀριθμόν. οὐ γὰρ ᾠόμην ἔγωγε οὕτω παρ᾽ ὀλίγον ἔσεσθαι ἀλλὰ παρὰ πολύ· νῦν δέ, ὡς ἔοικεν, εἰ τριάκοντα μόναι μετέπεσον τῶν ψήφων, ἀπεπεφεύγη ἄν. Μέλητον μὲν οὖν, ὡς ἐμοὶ δοκῶ, καὶ νῦν ἀποπέφευγα, καὶ οὐ μόνον ἀποπέφευγα, ἀλλὰ παντὶ δῆλον τοῦτό γε, ὅτι εἰ μὴ ἀνέβη Ἄνυτος καὶ Λύκων κατηγορήσοντες ἐμοῦ, κἂν ὦφλε
[36b] χιλίας δραχμάς, οὐ μεταλαβὼν τὸ πέμπτον μέρος τῶν ψήφων.
Τιμᾶται δ᾽ οὖν μοι ὁ ἀνὴρ θανάτου. εἶεν· ἐγὼ δὲ δὴ τίνος ὑμῖν ἀντιτιμήσομαι, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι; ἢ δῆλον ὅτι τῆς ἀξίας; τί οὖν; τί ἄξιός εἰμι παθεῖν ἢ ἀποτεῖσαι, ὅτι μαθὼν ἐν τῷ βίῳ οὐχ ἡσυχίαν ἦγον, ἀλλ᾽ ἀμελήσας ὧνπερ οἱ πολλοί, χρηματισμοῦ τε καὶ οἰκονομίας καὶ στρατηγιῶν καὶ δημηγοριῶν καὶ τῶν ἄλλων ἀρχῶν καὶ συνωμοσιῶν καὶ στάσεων τῶν ἐν τῇ πόλει γιγνομένων, ἡγησάμενος ἐμαυτὸν [36c] τῷ ὄντι ἐπιεικέστερον εἶναι ἢ ὥστε εἰς ταῦτ᾽ ἰόντα σῴζεσθαι, ἐνταῦθα μὲν οὐκ ᾖα οἷ ἐλθὼν μήτε ὑμῖν μήτε ἐμαυτῷ ἔμελλον μηδὲν ὄφελος εἶναι, ἐπὶ δὲ τὸ ἰδίᾳ ἕκαστον ἰὼν εὐεργετεῖν τὴν μεγίστην εὐεργεσίαν, ὡς ἐγώ φημι, ἐνταῦθα ᾖα, ἐπιχειρῶν ἕκαστον ὑμῶν πείθειν μὴ πρότερον μήτε τῶν ἑαυτοῦ μηδενὸς ἐπιμελεῖσθαι πρὶν ἑαυτοῦ ἐπιμεληθείη ὅπως ὡς βέλτιστος καὶ φρονιμώτατος ἔσοιτο, μήτε τῶν τῆς πόλεως, πρὶν αὐτῆς τῆς πόλεως, τῶν τε ἄλλων οὕτω κατὰ τὸν
[36d] αὐτὸν τρόπον ἐπιμελεῖσθαι — τί οὖν εἰμι ἄξιος παθεῖν τοιοῦτος ὤν; ἀγαθόν τι, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, εἰ δεῖ γε κατὰ τὴν ἀξίαν τῇ ἀληθείᾳ τιμᾶσθαι· καὶ ταῦτά γε ἀγαθὸν τοιοῦτον ὅτι ἂν πρέποι ἐμοί. τί οὖν πρέπει ἀνδρὶ πένητι εὐεργέτῃ δεομένῳ ἄγειν σχολὴν ἐπὶ τῇ ὑμετέρᾳ παρακελεύσει; οὐκ ἔσθ᾽ ὅτι μᾶλλον, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, πρέπει οὕτως ὡς τὸν τοιοῦτον ἄνδρα ἐν πρυτανείῳ σιτεῖσθαι, πολύ γε μᾶλλον ἢ εἴ τις ὑμῶν ἵππῳ ἢ συνωρίδι ἢ ζεύγει νενίκηκεν Ὀλυμπίασιν· ὁ μὲν γὰρ ὑμᾶς ποιεῖ εὐδαίμονας δοκεῖν εἶναι, ἐγὼ δὲ
[36e] εἶναι, καὶ ὁ μὲν τροφῆς οὐδὲν δεῖται, ἐγὼ δὲ δέομαι. εἰ οὖν δεῖ με κατὰ τὸ δίκαιον τῆς ἀξίας τιμᾶσθαι, τούτου
[37a] τιμῶμαι, ἐν πρυτανείῳ σιτήσεως.

***
[35e] Να μην αγανακτώ, ω άνδρες Αθηναίοι, γι᾽ αυτό
[36a] που έγινε και με καταψηφίσατε, και πολλά άλλα συντελούν και τούτο, πως το γεγονός αυτό δεν μου ήτανε ανέλπιστο· πολύ περισσότερο όμως θαυμάζω τον αριθμό των ψήφων από τα δύο μέρη. Γιατί εγώ τουλάχιστον δεν πίστευα να είναι τόσο λίγη η διαφορά των ψήφων αλλά πιο μεγάλη· και τώρα, όπως φαίνεται, αν τρεις μονάχα ψήφοι έπεφταν απ᾽ το άλλο μέρος, θα την εγλίτωνα. Τον Μέλητο λοιπόν, καθώς μου φαίνεται, τώρα τον ξέφυγα και όχι μόνο τον ξέφυγα, αλλά και φανερό σε όλους είναι πως, αν ο Άνυτος και ο Λύκων δεν εσηκώνοντο να με κατηγορήσουν μαζί του, θα πλήρωνε
[36b] και χίλιες δραχμές πρόστιμο, για τον λόγο πως δεν πήρε με το μέρος του το ένα πέμπτο των ψήφων.
Προτείνει λοιπόν ο άνθρωπος για μένα την ποινή του θανάτου. Ας είναι. Κι εγώ ποιά ποινή θα σας ζητήσω, ω άνδρες Αθηναίοι; Ποιάν άλλη παρ᾽ αυτήν που μου αξίζει; Τί λοιπόν; Τί είμαι άξιος να πάθω ή να πληρώσω, αφού, κι εγώ δεν ξέρω γιατί, δεν κοίταξα την ησυχία μου στη ζωή μου, μόνο αμέλησα εκείνα που οι περισσότεροι γυρεύουν, και χρήματα και σπίτι και στρατηγίες και δημηγορίες και άλλες εξουσίες και συνωμοσίες και επαναστάσεις, που εγίνοντο στην πόλη, γιατί νόμισα
[36c] πως έπρεπε να είμαι πιο μετριοπαθής και να μην ανακατεύομαι σε τέτοια πράγματα ζητώντας τη σωτηρία μου, και δεν ανακατεύθηκα, που αν ανακατευόμουν ούτε σας ούτε τον εαυτό μου θα ωφελούσα, αλλά κοίταζα να κάνω καλό σε καθέναν χωριστά, το μεγαλύτερο απ᾽ τα καλά, να προσπαθώ δηλαδή να πείθω τον καθένα σας να μην επιμελείται πρώτα τα συμφέροντά του σε τίποτε, πριν επιμεληθεί τον εαυτό του, πώς δηλαδή να γίνει ο καλύτερος και ο φρονιμότερος, μήτε πρώτα πάλι τα άλλα συμφέροντα της πόλης, πριν απ᾽ αυτή την ίδια την πόλη, και να επιμελείται και όλα τ᾽ άλλα
[36d] με τον ίδιον τον τρόπο. Τί αξίζω να πάθω λοιπόν, τέτοιος που είμαι; Κάτι καλό, ω άνδρες Αθηναίοι, αν πρέπει να μου δοθεί ό,τι μου αξίζει· και τέτοιο καλό που να μου πρέπει. Τί πρέπει λοιπόν σε φτωχό ευεργέτη, που έχει ανάγκη να ησυχάσει για να σας συμβουλεύει; Και είναι τίποτε, ω άνδρες Αθηναίοι, που να πρέπει τόσο σε τέτοιον άνθρωπο, από το να τρέφεται στο πρυτανείο πολύ περισσότερο από κάθε άλλον από σας που νίκησε στους Ολυμπιακούς αγώνες, στην ιππασία ή σε άρμα με δύο άλογα ή και με περισσότερα; Γιατί εκείνος σας κάνει να φαίνεσθε πως είσαστε ευτυχισμένοι κι εγώ
[36e] σας κάνω αληθινά ευτυχισμένους, εκείνος δεν έχει ανάγκη από τροφή κι εγώ έχω. Αν πρέπει λοιπόν κατά την αξία μου να κριθώ άξιος για κατιτί,
[37a] εγώ κρίνω άξιο τον εαυτό μου να τρέφομαι στο πρυτανείο.