ΟΜΗΡΟΣ: Ὀδύσσεια (8.499-8.586)

Ὣς φάθ᾽, ὁ δ᾽ ὁρμηθεὶς θεοῦ ἄρχετο, φαῖνε δ᾽ ἀοιδήν,

500 ἔνθεν ἑλών ὡς οἱ μὲν ἐϋσσέλμων ἐπὶ νηῶν
βάντες ἀπέπλειον, πῦρ ἐν κλισίῃσι βαλόντες,
Ἀργεῖοι, τοὶ δ᾽ ἤδη ἀγακλυτὸν ἀμφ᾽ Ὀδυσῆα
ἥατ᾽ ἐνὶ Τρώων ἀγορῇ κεκαλυμμένοι ἵππῳ·
αὐτοὶ γάρ μιν Τρῶες ἐς ἀκρόπολιν ἐρύσαντο.
505 ὣς ὁ μὲν ἑστήκει, τοὶ δ᾽ ἄκριτα πόλλ᾽ ἀγόρευον
ἥμενοι ἀμφ᾽ αὐτόν· τρίχα δέ σφισιν ἥνδανε βουλή,
ἠὲ διατμῆξαι κοῖλον δόρυ νηλέϊ χαλκῷ,
ἢ κατὰ πετράων βαλέειν ἐρύσαντας ἐπ᾽ ἄκρης,
ἢ ἐάαν μέγ᾽ ἄγαλμα θεῶν θελκτήριον εἶναι,
510 τῇ περ δὴ καὶ ἔπειτα τελευτήσεσθαι ἔμελλεν·
αἶσα γὰρ ἦν ἀπολέσθαι, ἐπὴν πόλις ἀμφικαλύψῃ
δουράτεον μέγαν ἵππον, ὅθ᾽ ἥατο πάντες ἄριστοι
Ἀργείων Τρώεσσι φόνον καὶ κῆρα φέροντες.
ἤειδεν δ᾽ ὡς ἄστυ διέπραθον υἷες Ἀχαιῶν
515 ἱππόθεν ἐκχύμενοι, κοῖλον λόχον ἐκπρολιπόντες.
ἄλλον δ᾽ ἄλλῃ ἄειδε πόλιν κεραϊζέμεν αἰπήν,
αὐτὰρ Ὀδυσσῆα προτὶ δώματα Δηϊφόβοιο
βήμεναι, ἠΰτ᾽ Ἄρηα, σὺν ἀντιθέῳ Μενελάῳ.
κεῖθι δὴ αἰνότατον πόλεμον φάτο τολμήσαντα
520 νικῆσαι καὶ ἔπειτα διὰ μεγάθυμον Ἀθήνην.
Ταῦτ᾽ ἄρ᾽ ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
τήκετο, δάκρυ δ᾽ ἔδευεν ὑπὸ βλεφάροισι παρειάς.
ὡς δὲ γυνὴ κλαίῃσι φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα,
ὅς τε ἑῆς πρόσθεν πόλιος λαῶν τε πέσῃσιν,
525 ἄστεϊ καὶ τεκέεσσιν ἀμύνων νηλεὲς ἦμαρ·
ἡ μὲν τὸν θνῄσκοντα καὶ ἀσπαίροντα ἰδοῦσα
ἀμφ᾽ αὐτῷ χυμένη λίγα κωκύει· οἱ δέ τ᾽ ὄπισθε
κόπτοντες δούρεσσι μετάφρενον ἠδὲ καὶ ὤμους
εἴρερον εἰσανάγουσι, πόνον τ᾽ ἐχέμεν καὶ ὀϊζύν·
530 τῆς δ᾽ ἐλεεινοτάτῳ ἄχεϊ φθινύθουσι παρειαί·
ὣς Ὀδυσεὺς ἐλεεινὸν ὑπ᾽ ὀφρύσι δάκρυον εἶβεν.
ἔνθ᾽ ἄλλους μὲν πάντας ἐλάνθανε δάκρυα λείβων,
Ἀλκίνοος δέ μιν οἶος ἐπεφράσατ᾽ ἠδ᾽ ἐνόησεν,
ἥμενος ἄγχ᾽ αὐτοῦ, βαρὺ δὲ στενάχοντος ἄκουσεν.
535 αἶψα δὲ Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μετηύδα·
«Κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,
Δημόδοκος δ᾽ ἤδη σχεθέτω φόρμιγγα λίγειαν·
οὐ γάρ πως πάντεσσι χαριζόμενος τάδ᾽ ἀείδει.
ἐξ οὗ δορπέομέν τε καὶ ὤρορε θεῖος ἀοιδός,
540 ἐκ τοῦδ᾽ οὔ πω παύσατ᾽ ὀϊζυροῖο γόοιο
ὁ ξεῖνος· μάλα πού μιν ἄχος φρένας ἀμφιβέβηκεν.
ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ὁ μὲν σχεθέτω, ἵν᾽ ὁμῶς τερπώμεθα πάντες
ξεινοδόκοι καὶ ξεῖνος, ἐπεὶ πολὺ κάλλιον οὕτως·
εἵνεκα γὰρ ξείνοιο τάδ᾽ αἰδοίοιο τέτυκται,
545 πομπὴ καὶ φίλα δῶρα, τὰ οἱ δίδομεν φιλέοντες.
ἀντὶ κασιγνήτου ξεῖνός θ᾽ ἱκέτης τε τέτυκται
ἀνέρι, ὅς τ᾽ ὀλίγον περ ἐπιψαύῃ πραπίδεσσι.
τῶ νῦν μηδὲ σὺ κεῦθε νοήμασι κερδαλέοισιν
ὅττι κέ σ᾽ εἴρωμαι· φάσθαι δέ σε κάλλιόν ἐστιν.
550 εἴπ᾽ ὄνομ᾽, ὅττι σε κεῖθι κάλεον μήτηρ τε πατήρ τε,
ἄλλοι θ᾽ οἳ κατὰ ἄστυ καὶ οἳ περιναιετάουσιν.
οὐ μὲν γάρ τις πάμπαν ἀνώνυμός ἐστ᾽ ἀνθρώπων,
οὐ κακὸς οὐδὲ μὲν ἐσθλός, ἐπὴν τὰ πρῶτα γένηται,
ἀλλ᾽ ἐπὶ πᾶσι τίθενται, ἐπεί κε τέκωσι, τοκῆες.
555 εἰπὲ δέ μοι γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε πόλιν τε,
ὄφρα σε τῇ πέμψωσι τιτυσκόμεναι φρεσὶ νῆες.
οὐ γὰρ Φαιήκεσσι κυβερνητῆρες ἔασιν,
οὐδέ τι πηδάλι᾽ ἐστί, τά τ᾽ ἄλλαι νῆες ἔχουσιν·
ἀλλ᾽ αὐταὶ ἴσασι νοήματα καὶ φρένας ἀνδρῶν,
560 καὶ πάντων ἴσασι πόλιας καὶ πίονας ἀγροὺς
ἀνθρώπων, καὶ λαῖτμα τάχισθ᾽ ἁλὸς ἐκπερόωσιν
ἠέρι καὶ νεφέλῃ κεκαλυμμέναι· οὐδέ ποτέ σφιν
οὔτε τι πημανθῆναι ἔπι δέος οὔτ᾽ ἀπολέσθαι.
ἀλλὰ τόδ᾽ ὥς ποτε πατρὸς ἐγὼν εἰπόντος ἄκουσα
565 Ναυσιθόου, ὃς ἔφασκε Ποσειδάων᾽ ἀγάσεσθαι
ἡμῖν, οὕνεκα πομποὶ ἀπήμονές εἰμεν ἁπάντων.
φῆ ποτὲ Φαιήκων ἀνδρῶν εὐεργέα νῆα
ἐκ πομπῆς ἀνιοῦσαν ἐν ἠεροειδέϊ πόντῳ
ῥαίσεσθαι, μέγα δ᾽ ἧμιν ὄρος πόλει ἀμφικαλύψειν.
570 ὣς ἀγόρευ᾽ ὁ γέρων· τὰ δέ κεν θεὸς ἢ τελέσειεν,
ἤ κ᾽ ἀτέλεστ᾽ εἴη, ὥς οἱ φίλον ἔπλετο θυμῷ.
ἀλλ᾽ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον,
ὅππῃ ἀπεπλάγχθης τε καὶ ἅς τινας ἵκεο χώρας
ἀνθρώπων, αὐτούς τε πόλιάς τ᾽ εὖ ναιεταούσας,
575 ἠμὲν ὅσοι χαλεποί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι,
οἵ τε φιλόξεινοι καί σφιν νόος ἐστὶ θεουδής.
εἰπὲ δ᾽ ὅ τι κλαίεις καὶ ὀδύρεαι ἔνδοθι θυμῷ
Ἀργείων Δαναῶν ἠδὲ Ἰλίου οἶτον ἀκούων.
τὸν δὲ θεοὶ μὲν τεῦξαν, ἐπεκλώσαντο δ᾽ ὄλεθρον
580 ἀνθρώποις, ἵνα ᾖσι καὶ ἐσσομένοισιν ἀοιδή.
ἦ τίς τοι καὶ πηὸς ἀπέφθιτο Ἰλιόθι πρὸ
ἐσθλὸς ἐών, γαμβρὸς ἢ πενθερός, οἵ τε μάλιστα
κήδιστοι τελέθουσι μεθ᾽ αἷμά τε καὶ γένος αὐτῶν;
ἦ τίς που καὶ ἑταῖρος ἀνὴρ κεχαρισμένα εἰδώς,
585 ἐσθλός; ἐπεὶ οὐ μέν τι κασιγνήτοιο χερείων
γίγνεται ὅς κεν ἑταῖρος ἐὼν πεπνυμένα εἰδῇ.»

***

Έτσι του μίλησε, κι αυτός θεόπνευστος φανέρωσε
500 του τραγουδιού του την αρχή. Απ᾽ το σημείο κινώντας, όταν
οι άλλοι, ανεβαίνοντας στα πλοία με τη γερή κουβέρτα,
πήραν να φεύγουν, βάζοντας στις σκηνές φωτιά.
Ενώ οι υπόλοιποι, γύρω στον περιβόητο Οδυσσέα,
στην αγορά των Τρώων βρέθηκαν, κρυμμένοι στην κοιλιά του αλόγου,
που μόνοι τους οι Τρώες το ᾽φεραν στην ακρόπολή τους.
Ο δούρειος ίππος ήταν εκεί στημένος, κι εκείνοι, τριγύρω
καθισμένοι, αγόρευαν πολλά κι ανόητα. Τότε μοιράστηκε
στα τρία η γνώμη τους:
ή να κεντήσουν το κούφιο ξύλο με τον άσπλαχνο χαλκό τους·
ή να τον σύρουν στην κορφή, να γκρεμιστεί πάνω στους βράχους·
ή άθικτο να τον αφήσουν, για τους θεούς εξιλαστήριο
510 αφιέρωμα. Κι έμελλε να συντελεστεί η τρίτη γνώμη·
γιατί ήταν το γραφτό της μοίρας τους να αφανιστούν, αν τον προστάτευε
η πόλη αυτόν τον μέγα δούρειο ίππο, όπου
ήσαν κρυμμένοι οι άριστοι των Αχαιών, στους Τρώες απειλώντας
θάνατο και φόνο.
Και τραγουδούσε πώς των Αχαιών τα παλληκάρια πάτησαν
το κάστρο, όταν ξεχύθηκαν από τον δούρειο ίππο, αφήνοντας
την κούφια δολερή κοιλιά του.
Και τραγουδούσε πώς σκορπίστηκαν, ένας εδώ άλλος αλλού,
ρημάζοντας την πάνω πόλη· ο Οδυσσέας όμως, σαν τον Άρη,
με τον ισόθεο μαζί Μενέλαο, πώς τράβηξαν ορμώντας
στο παλάτι του Διηφόβου· κι εκεί, διηγήθηκε, το πώς εκείνος
τόλμησε πόλεμο ανελέητο, και τέλος νίκησε
520 με τη βοήθεια της αντρειωμένης Αθηνάς.
Αυτά τραγούδαγε ο φημισμένος αοιδός· ωστόσο ο Οδυσσέας
έλιωνε, το δάκρυ του έτρεχε ασταμάτητο μουσκεύοντας τα μάγουλά του.
Πώς μια γυναίκα μοιρολογεί τον άντρα της πεσμένη πάνω του,
που εκεί, μπροστά στην πόλη του και στον λαό του, πέφτει
για την πατρίδα πολεμώντας και τα τέκνα του, να τα γλιτώσει
από τη μαύρη μέρα·
κι εκείνη, όπως τον βλέπει τώρα να σπαρταρά και να τελειώνει,
γύρω του σωριασμένη, σπαράζει από το κλάμα· ενώ οι εχθροί
με τα κοντάρια τους πισωχτυπούν αλύπητα στην πλάτη και στους ώμους,
τη σέρνουν να την πάρουν σκλάβα τους, για να βουλιάξει
στης δυστυχίας τον πόνο.
530 Πώς το πικρότατό της πάθος μαραίνει πρόσωπο και παρειές,
έτσι κι ο Οδυσσέας θρηνώντας έχυνε τότε το πικρό του δάκρυ.
Οι άλλοι καν δεν πρόσεξαν που πνίγονταν στο δάκρυ ο ξένος,
μόνο ο Αλκίνοος το αισθάνθηκε, όπως καθόταν πλάι του,
άκουσε εκείνος και κατάλαβε βαρύ τον στεναγμό του.
Μπήκε τότε στη μέση και στους Φαίακες μίλησε,
που έχουν χαρά τους το κουπί:
«Ακούστε, των Φαιάκων αρχηγοί και σύμβουλοι·
ας σταματήσει τη γλυκόφωνη κιθάρα του ο Δημόδοκος,
γιατί θαρρώ δεν προξενεί σ᾽ όλους χαρά με τα τραγούδια του.
Αφότου ο θείος τραγουδιστής σ᾽ αυτό το δείπνο ανασηκώθηκε
540 να τραγουδήσει, ούτε στιγμή δεν έπαψε τον δύστυχό του θρήνο
ο ξένος· ίσως τον βασανίζει κάποιος κρυφός καημός.
Λέω λοιπόν να σταματήσει, κι εμείς να βρούμε τρόπο
να χαρούμε όλοι μαζί, ο ξένος κι οι φιλόξενοι·
αυτό νομίζω είναι το καλύτερο.
Αφού προς χάριν του όλα γίνονται του τιμημένου ξένου·
το κατευόδιο και τα φιλόξενά μας δώρα, όσα
μ᾽ αγάπη του προσφέρουμε.
Ο κάθε ξένος που ικετεύει αξίζει όσο κι ο αδελφός,
αν έχει κι ο φιλόξενος λιγάκι στέρεο νου.
Αλλά κι εσύ μην κρύβεσαι σε σκέψεις υστερόβουλες,
απάντησε σ᾽ ό,τι κι αν σε ρωτήσω — ομολογώντας, κάνεις το καλύτερο.
Πες πρώτα το όνομά σου, μ᾽ όποιο κι αν σε καλούν στα μέρη σου
550 η μάνα κι ο πατέρας σου κι οι άλλοι,
όσοι σε γειτονεύουν μες στην πόλη. Γιατί το ξέρουμε,
σ᾽ αυτόν τον κόσμο κανείς δεν μένει ανώνυμος,
το ίδιο ο άσημος όπως κι ο ευγενής,
από την πρώτη μέρα που γεννήθηκε· δίνουνε στον καθένα που γεννούν
όνομα οι γονείς του.
Κι ακόμη, φανέρωσε τη χώρα σου, λαό και πόλη,
για να σε ταξιδέψουν προς τα εκεί τα πλοία, με τους δικούς τους
λογισμούς. Γιατί σ᾽ εμάς τους Φαίακες οι καπετάνιοι περισσεύουν,
δεν μας χρειάζονται καν τα πηδάλια, όπως συμβαίνει με των άλλων
τα καράβια. Μόνα τους τα πλεούμενά μας ξέρουν τι λογαριάζουν
και τι σκέφτονται οι άνθρωποι που ταξιδεύουν· γνωρίζουν
560 πόλεις και χωράφια καρπερά· κι έτσι, ταχύτατα περνούν
το άγριο κύμα της θαλάσσης μες στην ομίχλη,
σκεπασμένα με νεφέλη.
Κι ούτε ποτέ κινδύνεψαν να πάθουν κάποια βλάβη ή να βουλιάξουν.
Μόνο που μια φορά άκουσα τον πατέρα μου Ναυσίθοο να λέει —
αυτός μας είπε πως ο Ποσειδών μπορεί και να εξοργιστεί,
που εμείς όλους τούς ταξιδεύουμε με δίχως βλάβη·
πρόσθεσε μάλιστα πως κάποια μέρα το καλοτάξιδο καράβι, καθώς
εκείνο θα γυρνά από ταξίδι γυρισμού, θα το συντρίψει ο θεός
καταμεσής στο μαύρο πέλαγο, και πως την πόλη
θα σκεπάσει μέγα βουνό.
570 Τέτοια μιλούσε ο γέροντας· όμως αυτά είναι στο χέρι του θεού
να τα εκτελέσει ή να τ᾽ αφήσει ατέλεστα, όπως
το κρίνει εκείνος και το προτιμήσει.
Εμπρός λοιπόν, πες μου κι αυτό, μην αποφεύγεις την αλήθεια·
σαν πού περιπλανήθηκες; ποιες χώρες έφτασες
και ποιους ανθρώπους; αυτούς που είδες
και τις μεγάλες πολιτείες τους·
ποιοι ήσαν βάναυσοι, άδικοι κι απολίτιστοι;
και ποιοι φιλόξενοι, με νου και σέβας στους θεούς;
Κι ακόμη εξήγησε, γιατί θρηνείς κι οδύρεται η ψυχή σου,
όταν ακούς τα πάθη των Αργείων,
των Δαναών τη μοίρα και της Τροίας;
Ό,τι κι αν έγινε, έργο θεού· τον όλεθρο τόσων ανθρώπων
580 έκλωσαν οι θεοί, να γίνει στους μελλούμενους τραγούδι.
Ή μήπως σου σκοτώθηκε κάποιος δικός, εκεί στο Ίλιο,
μπροστά στα τείχη; κι ήταν γενναίος, γαμπρός ή
πεθερός; Είναι κι αυτοί πιο κοντινοί μας, μετά από κείνους
που μαζί τους μας ενώνει αίμα και γένος.
Ή μη σου χάθηκε κάποιος εταίρος, επιστήθιος φίλος,
ένας ανδρείος; Καλύτερος κι από αδελφός ο φίλος,
φτάνει μονάχα να σε νιώθει.»

Τα παιδιά δεν πρέπει να είναι άριστα, πρέπει να είναι ευτυχισμένα

Σε κάθε συνάντηση γονέων και κηδεμόνων για τους βαθμούς, κάπου σε κάποια γωνιά υπάρχει ένα πιτσιρίκι με ανήσυχο βλέμμα σε κατάσταση κρίσης. Είναι ο «μέτριος μαθητής» που πήρε τους «μέτριους βαθμούς» του τριμήνου και το μόνο που μπορεί να σκεφτεί είναι ο εξάψαλμος που θα ακούσει από τη μαμά του.

Τα παιδιά δεν πρέπει να είναι άριστα, πρέπει να είναι ευτυχισμένα!

Και, αρκετές φορές, μπορεί να δει κανείς στις τάξεις του Δημοτικού αγχωμένα ματάκια, επειδή στην ορθογραφία δεν πήραν «Άριστα», αλλά «Πολύ καλά» και η μαμά θα θυμώσει.

Είναι ιδέα μας ή στις μέρες μας ασκείται φοβερή πίεση στα παιδιά ως προς τις σχολικές τους επιδόσεις; Όλοι θέλουμε να δούμε να καμαρώσουμε τα παιδιά μας να μπαίνουν ως αριστούχοι στο Πανεπιστήμιο -και πολύ καλά κάνουμε αφού η γνώση είναι δύναμη και οι σπουδές «ανοίγουν» το μυαλό.

Δεν μιλάμε όμως για την προφανή καθοδήγηση του μέσου γονιού, που προσπαθεί να κάνει το παιδί του υπεύθυνο και επιμελές, τόσο για να μάθει, όσο και για να συνηθίσει ότι πρέπει να είμαστε καλοί στη δουλειά μας -όπου, εν προκειμένω, είναι το σχολείο.

Ο λόγος γίνεται για τον πιεστικό, αγχωτικό γονιό που ρίχνει το βάρος των φιλοδοξιών του στο παιδί. Που το περιμένει το μεσημέρι για να τριπλοελέγξει τα τετράδιά του. Που ταυτίζει την επιτυχία με ένα βαθμό της κλίμακας 1-20. Που δεν συμβιβάζεται με τη «μετριότητα», γιατί το δικό του παιδί οφείλει να είναι άριστο.

Το αδυσώπητο κυνήγι των βαθμών -κατά την ταπεινή μας γνώμη- δεν έχει καμία απολύτως θέση στη ζωή ενός μαθητή. Ούτε στην ακαδημαϊκή, ούτε στην κοινωνική, ούτε στην οικογενειακή. Γιατί…

Η «αποστολή» είναι δική τους κι όχι δική μας

Είναι σημαντικό για κάθε παιδί να γνωρίζει ποιες είναι οι υποχρεώσεις του και πού τελειώνει η παρέμβαση, αλλά και η βοήθεια της μαμάς και του μπαμπά. Η «αποστολή» σχολείο είναι δική του. Εκείνο θα διαβάσει, εκείνο θα πάρει «μπράβο», εκείνο θα αποτύχει, θα κατσαδιαστεί ή θα επαινεθεί.

Το σχολείο του δίνει την ευκαιρία να αναπτυχθεί, να ανθίσει, να ατσαλωθεί και να διαπρέψει σε ένα νέο, ανεξάρτητο περιβάλλον, ίσων ευκαιριών, στο οποίο οι γονείς πρέπει να έχουν ρόλο υποστηρικτή, όχι προπονητή ή αφεντικού.

Οι βαθμοί είναι το μέσο για την επιτυχία, δεν είναι αυτοσκοπός

Διαβάζουμε για να μάθουμε, γράφουμε διαγωνίσματα για να εμπεδώσουμε όσα μάθαμε, βαθμολογούμαστε για να αξιολογηθεί η προσπάθειά μας. Μπορεί κανείς να μισεί από καρδιάς το εκπαιδευτικό σύστημα ή να επικροτεί κάθε μέθοδο και πρακτική του. Το μόνο βέβαιο όμως είναι ότι βαθμοί, τεστ και εξετάσεις είναι απλώς το μέσο για την επιτυχία και όχι μια πίστα που πρέπει να τερματιστεί με καλό σκορ.

Τι έχει πραγματικά σημασία να σκεφτεί το παιδί;

Τι είναι πιο σημαντικό να σκεφτεί ένα παιδί: «Θα με σκοτώσει η μάνα μου, αν δει τους βαθμούς» ή «Γιατί μόνο 15; Αφού μπορώ και καλύτερα»; Ασκώντας πίεση στα παιδιά μας, για να αριστεύσουν, συγκρίνοντάς τα με τον σημαιοφόρο και διαρκώς φορτώνοντάς τα με την προσωπική μας φιλοδοξία για πρωτιά (για την δική τους πρωτιά), δεν επιτυγχάνουμε τη βελτίωση και την ωριμότητά τους.

Μαθαίνεις καλό κολύμπι γιατί θες να γίνεις καλός κολυμβητής.

Αν φοβάσαι μη σε φάει ο καρχαρίας, το πολύ πολύ να μάθεις να κολυμπάς γρήγορα και άτσαλα για να γλιτώσεις.

Ένας γονιός πρέπει να στηρίζει, όχι να στρεσάρει

Ποιος είναι ο ρόλος κάθε γονιού από τη στιγμή που φέρνει ένα παιδί στον κόσμο, αν όχι αυτός του υποστηρικτή; Η υποχρέωση κάθε ανθρώπου που μεγαλώνει παιδιά είναι να τους παρέχει συναισθηματική ασφάλεια και στήριξη σε κάθε τους βήμα, όχι να φορτώνει τις πλάτες τους με άγχη και να κάνει την καρδιά τους να πλημμυρίζει με πανικό και τα μάτια τους με δάκρυα.

Να πιέζουμε ασφυκτικά τα παιδιά να επιτύχουν είναι σχήμα παράδοξο, γιατί…

Η επιτυχία συνδέεται με ψυχολογικές «ικανότητες» όπως η αυτοπεποίθηση, η φιλομάθεια, η αισιοδοξία και η ικανότητα διαχείρισης αρνητικών αισθημάτων. Κι αυτές ακριβώς οι ψυχοσυναισθηματικές δεξιότητες αναπτύσσονται σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, ηρεμίας, επικοινωνίας και σεβασμού με τους γονείς.

Δεν είναι λοιπόν παραδοξότητα; Δημιουργούμε ένα ασφυκτικό κλίμα πίεσης, βαθμοθηρίας και στρες στο παιδί για να γίνει πιο επιτυχημένο, όταν η επιτυχία του εξαρτάται ακριβώς από το αντίθετο κλίμα.
Το «Φέρε καλύτερους βαθμούς» μεταφράζεται σε «Δεν είσαι αρκετά καλός»

Σε μια εκπαιδευτική κουλτούρα βασισμένη σε τεστ και βαθμούς από το 1 ως το 20, το Α ως το Γ, που «μετράνε» το πόσο καλός είσαι, και σε ένα σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση που ζυγίζει την αξία σου ως μέλλοντα φοιτητή από 5-6 τρίωρα διαγωνίσματα, δεν είναι απορίας άξιο το πώς οι γονείς νιώθουν την ανάγκη να ελέγχουν μανιωδώς την πρόοδο των παιδιών τους. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της κουλτούρας, είναι λογικό κι επόμενο, τα παιδιά να αυτοπροσδιορίζονται και να αξιολογούν τον εαυτό τους βάσει του 13 ή του 19 που αναγράφεται στον έλεγχο προόδου τους.

Αν, λοιπόν, κάτι οφείλουμε στα παιδιά μας, αυτό δεν είναι να τα απαλλάξουμε απ’ αυτά τα ανούσια στάνταρτς και να τους παρέχουμε με όσα εργαλεία διαθέτουμε την απαιτούμενη δόση αυτοπεποίθησης που κάθε άνθρωπος χρειάζεται;

Εκτός όλων των άλλων είναι και μια απολύτως αποτυχημένη τακτική…

Εκτός από τις κάθε είδους σοβαρές και μακροπρόθεσμες συνέπειες στην ψυχολογία και την ψυχική υγεία του παιδιού (όπως χρόνιο άγχος, διατροφικές διαταραχές κ.α.), η πίεση για καλύτερους βαθμούς μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στο «εδώ και τώρα». Σύμφωνα με βρετανική έρευνα, οι γονείς που πιέζουν τα παιδιά τους να επιτύχουν, έχοντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες απ’ αυτά, είχαν αντίθετα αποτελέσματα ως προς τις επιδόσεις.

Τι έχει πραγματικά σημασία;

Κακά τα ψέματα: ένα παιδί που δεν θέλει να διαβάσει, δεν θα διαβάσει -θα βάλει το Λούκυ Λουκ, πίσω απ’ το βιβλίο της Φυσικής και θα προσποιηθεί ότι μελετάει σκληρά. Είναι, οπωσδήποτε, απόλυτα λογικό και θεμιτό για κάθε γονιό να στοχεύει στην εξέλιξη και –γιατί όχι;- στην επιτυχία του παιδιού του. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει μακριά απ’ το κυνήγι του «Άριστα» – ενισχύοντας τη φιλομάθεια, ανοίγοντας το μυαλό και δημιουργώντας τις βάσεις για έναν χαρακτήρα υπεύθυνο και ώριμο.
Και, στο τέλος-τέλος, τι να τον κάνεις έναν αγχωμένο σημαιοφόρο με κλαμένα μάτια;

Μέχρι να τα καταφέρω, εγώ θα κυνηγήσω το όνειρο

Μίλα μου για όνειρα.
Πες μου για εκείνες τις πολύχρωμες εικόνες που φτιάχνεις με τα μάτια ανοιχτά.
Θύμισέ μου πώς είναι να πιστεύεις σε κάτι, να το δημιουργείς το μυαλό σου και να παλεύεις για να το δουν και τα μάτια σου πέρα από την ψυχή σου.

Ζόρικες εποχές, δε λέω.
Πολλή απαισιοδοξία, πολλές αναποδιές, κακές συγκυρίες.
Αλλά δεν πρέπει να απογοητεύεται κανείς. Εσύ μου το έμαθες αυτό κι εγώ, που έφαγα πολλές φορές τα μούτρα μου, σε κοιτώ με δυσπιστία.
Μια δυσπιστία που δεν κρατάει πολύ γιατί κάτι στο βλέμμα σου με πείθει.
Έχεις πίστη εσύ στα όνειρα. Διεκδικείς μια φωτεινή ζωή, σε πείσμα των σκοταδιών που άλλοι αφήνουν να τους κυκλώνουν.

Κι εγώ σε έχω παράδειγμα και σε θαυμάζω.
Και προσπαθώ να σου μοιάσω.

Πλέον ξυπνώ το πρωί και σκέφτομαι ότι ήρθε μια ακόμη μέρα που μπορώ να δημιουργήσω.
Έπαψαν να με ενοχλούν αυτά που δεν έχω. Σκέφτομαι ότι με βοηθά η τωρινή μου κατάσταση να εκτιμήσω όσα θέλω, όσα αποφάσισα να διεκδικήσω.
Γιατί τα όνειρα θέλουν να τα διεκδικείς, εσύ μου το έμαθες αυτό.
Θέλουν να τα κυνηγήσεις για να τα κερδίσεις. Δεν ανοίγεις απλά τα χέρια κι αυτά έρχονται να καθίσουν στην αγκαλιά σου.

Θέλει αγώνα, θέλει πίστη, θέλει πολλά. Δύσκολο τα πολλά, αλλά όχι ακατόρθωτα.
Κι εγώ αποφάσισα να παλέψω. Γιατί διαπίστωσα ότι ο νέος μου εαυτός, εκείνος που σφίζει από θετική ενέργεια, εκείνος που διεκδικεί τα φωτεινά του σχέδια, μου αρέσει.
Μου αρέσει πολύ έτσι όπως έγινα. Έτσι όπως με έκανες εσύ με την υπέροχη, την πεντακάθαρη αύρα σου.

Μου έδωσες φτερά κι ας μην το ξέρεις. Για την ακρίβεια μου έδωσες πίσω τα δικά μου φτερά. Τα είχα για καιρό ξεχασμένα στην πλάτη. Είχαν μουδιάσει τα καημένα από την αχρηστία.
Τώρα άρχισα δειλά δειλά να τα κουνάω ξανά. Θα δοκιμάσω για αρχή χαμηλές πτήσεις, Θα παίξω για λίγο στα σίγουρα μέχρι να πιστέψω ξανά πως μπορώ να πετάω. Κι ύστερα θα τινάξω πίσω με μια κλωτσιά το χώμα που για καιρό με κρατούσε και θα πετάξω. Θα τιναχτώ ψηλά και θα κυνηγήσω τα όνειρα.

Θα απλώσω τα χέρια και θα ζητήσω να τα πιάσω. Και θα ελπίσω πως όταν θα κλείσω τις ανοιχτές μου χούφτες, θα έχω καταφέρει έστω κι ένα να το κρατήσω. Αν πάλι όχι, θα προσπαθήσω ξανά και ξανά. Μέχρι να τα καταφέρω, εγώ θα κυνηγήσω το όνειρο… Γιατί αξίζει. Συγκεκριμένα ΜΟΥ αξίζει.

Εσείς είστε οι δημιουργοί των ονείρων

Αυτό το εσείς που είναι πέρα από τη μορφή είναι αιώνιο και ζωντανό μέσα σ’ έναν άμορφο κόσμο. Μια πολύ απόλυτη δήλωση ίσως, αλλά θα μπορούσατε να πειστείτε γι’ αυτό αν αφήσετε το σώμα σας, αν υπάρξετε σ΄ έναν κόσμο μη – μορφής, κι ύστερα ξαναμπείτε στο σώμα σας και υπάρξετε στην κατάσταση που αποκαλούμε μορφή;

Προτείνω να κάνετε ακριβώς αυτό κάθε βράδυ και να περνάτε περίπου το ένα τρίτο του συνολικού σας χρόνου εδώ, σ΄αυτό τον πλανήτη, κάνοντας ακριβώς αυτό. Την κατάσταση αυτή την αποκαλούμε όνειρο και μπορούμε πολλά να μάθουμε για τον εαυτό μας, σαν τμήμα της καθαρής σκέψης, βλέποντας αυτό που συμβαίνει, όταν αφήνουμε τα σώματά μας και μπαίνουμε στον κόσμο του ονείρου.

Κάθε φορά που πηγαίνουμε να κοιμηθούμε κι αρχίζουμε να ονειρευόμαστε, πιστεύω ότι ότι ουσιαστικά αφήνουμε το σώμα μας και μπαίνουμε σ΄ένα νέο ονειρικό σώμα. Πείθουμε τον εαυτό μας ότι τα όνειρά μας, το ονειρικό σώμα μας, είναι πραγματικό όσον καιρό ονειρευόμαστε, αλλιώτικα δεν θα είμαστε ικανοί να ονειρευτούμε. Γιατί, που θα γίνονταν όλα αυτά;

Ας ρίξουμε μια ματιά στους κανόνες που ισχύουν όταν ονειρευόμαστε, κι ας δούμε πόσο διαφορετικοί είναι από τους κανόνες που ισχύουν όταν είμαστε σε κατάσταση εγρήγορσης:

Πρώτα απ’ όλα, στα όνειρα, χρόνος δεν υπάρχει. Μπορούμε να πάμε προς τα πίσω ή μπροστά, κατά βούληση. Μπορούμε να είμαστε μαζί με κάποιον που πέθανε πολλά χρόνια πριν κι αυτό το άτομο να μας φαίνεται πολύ πραγματικό. Μπορούμε να ξαναγίνουμε έφηβοι κι αυτό να μας φανεί πολύ φυσικό όσο θα βρισκόμαστε στο ονειρικό σώμα. Μπορούμε να ζήσουμε το διάστημα μιας ολόκληρης ζωής, μέσα σ’ ένα όνειρο δεκαπέντε λεπτών, και να είναι όλα πολύ πραγματικά για το ονειρικό μας σώμα.

Δεύτερον, δεν υπάρχει αιτία κι αποτέλεσμα ενώ ονειρευόμαστε. Μπορεί σε μια στιγμή να μιλούμε με κάποιον που τον ξέρουμε πολύ καλά, και την άλλη στιγμή να είμαστε σ’ ένα λεωφορείο κουβεντιάζοντας μ’ έναν ξένο. Μπορεί να αναπτύξουμε μια δραστηριότητα που παράγει το αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που φυσιολογικά θα έφερνε στη ζωή της εγρήγορσης.

Τρίτον, τα όνειρα μπορούν να είναι χωρίς αρχή και τέλος. Μπορούμε να περάσουμε από την μια ενότητα ονείρου στην άλλη, να βρεθούμε από τον ένα τόπο σ’ έναν άλλο κι ύστερα να γυρίσουμε πάλι πίσω, πολλά χρόνια νεότεροι απ’ όσο είμασταν μόλις πριν λίγο.

Τέταρτον, μέσα στα όνειρα, το κάθε εμπόδιο μπορεί να μεταλλάξει σ’ ένα είδος ευκαιρίας. Αν μέσα στο όνειρό μας οδηγούμε το αυτοκίνητο μας σ’ ένα δρόμο που ξαφνικά καταλήγει σ’ ένα γκρεμό, μπορούμε αυτό να το μεταλλάξουμε σε μια ευκαιρία να πετάξουμε πάνω από το κενό, αντί να συντριβούμε στην άβυσσο. Σε μια σκηνή κυνηγιού μπορούμε κατά ένα θαυμαστό τρόπο ν’ αναπτύξουμε την ικανότητα ν’ αρπάζουμε τις σφαίρες στον αέρα.

Πέμπτον, δημιουργούμε το κάθε τι που χρειαζόμαστε για το όνειρό μας. Αυτό είναι κάτι πολύ σημαντικό για την υπόθεση που αναπτύσσω εδώ. Αν χρειαζόμαστε ένα πρόσωπο να φωνάζει και να ουρλιάζει στο όνεορό μας, δημιουργούμε αυτό το πρόσωπο, όπως και το επεισόδιο όπου ουρλιάζει. Τον καθένα και το καθετί τπυ χρειαζόμαστε για το όνειρό μας, το δημιουργούμε. Γιατί, αν δεν το κάνουμε εμείς, ποιος το κάνει;

Έκτον, οι αντιδράσεις μέσα στο όνειρο, εκδηλώνονται στο φυσικό μας σώμα, αλλά τα πράγματα που δημιουργούν οι αντιδράσεις είναι όλες ψευδαισθήσεις ή σκέψεις. Λόγου χάρη, αν στο όνειρό σας δημιουργήσετε κάποιον που σας απειλεί μ’ ένα μαχαίρι, η καρδιά σας θ’ αρχίσει να χτυπά πιο γρήγορα, κι αυτό είναι κάτι πραγματικό. Αλλά το μαχαίρι και το πρόσωπο που σας απειλέι είναι ψευδαισθήσεις.

Και τέλος, ο μόνος τρόπος να ξέρουμε ότι είμαστε σε όνειρο, είναι να ξυπνήσουμε. Αν ονειρευόμαστε είκοσι τέσσερις ώρες την ημέρα, τότε αυτή θα είναι η πραγματικότητά μας.

Έχουμε πειστεί ότι το σώμα είναι πραγματικό, ωστόσο, το κάθε τι που βιώνουμε μέσα στο όνειρο βρίσκεται κυριολεκτικά στην περιοχή της σκέψης. Δεν υπάρχει φυσική πραγματικότητα, είναι μια ψευδαίσθηση και το συνειδητοποιούμε αυτό όταν ξυπνήσουμε. Περνούμε περίπου το ένα τρίτο της ζωής μας με το να κοιμόμαστε, μέσα σε μια δραστηριότητα ονείρων, που είναι καθαρά ά-μορφη σκέψη, η οποία μοιάζει πολύ πραγματική πριν ξυπνήσουμε.

Στην πραγματικότητα είμαστε ικανοί να ζούμε σ’ έναν όμορφο φανταστικό χρόνο, να δημιουργούμε το κάθε τι που επιλέγουμε, κι οι άρρενες που ονειρεύονται μπορούν ακόμη να δημιουργήσουν ολόκληρο το χορό της ζωής μέσα σ’ αυτή την κατάσταση της καθαρής σκέψης. Τι άλλο είναι μια νυκτερινή ρεύση που πολλές φορές παθαίνουν οι άνδρες, από μια εκσπερμάτωση του πρωτοπλάσματος της ζωής; Είναι η καθαρή σκέψη που δημιουργεί την ευκαιρία για ν’ αρχίσει ο χορός της ζωής. Χωρίς σωματική επαφή. Καθαρή σκέψη που δημιουργεί ζωή. Μια πολύ εκπληκτική διαδικασία μέσα σ’ αυτό τον μυθικό, μυστηριακό κόσμο της καθαρής α-μορφίας, της σκέψης.

Δεν επιχειρώ εδώ να δώσω μια ερμηνεία στο περιεχόμενο των ονείρων. Μιλώ μόνο για τη διαδικασία του ονείρου με σκοπό να σας ενθαρρύνω να γίνετε ονειροπόλοι εν εγρηγόρσει. Δηλαδή να σας βοηθήσω να κατανοήσετε, ότι οι κανόνες που μοιάζουν να ισχύουν μόνο για το ονειρικό σας σώμα μπορούν να εφαρμοστούν και στο σώμα σας σε κατάσταση εγρήγορσης το ίδιο. Αυτό το μάθημα μας το έδωσε ο, Θορώ, που το διατύπωσε έτσι: Η πιο αληθινή μας ζωή είναι όταν μέσα στα όνειρά μας είμαστε ξύπνιοι .

Γιατί κάποιοι μισούν σε τέτοιο βαθμό τον ευεργέτη τους ώστε να επιθυμούν να τον βλάψουν;

Ο Λα Ροσφουκό περιέγραφε τρεις συμπεριφορές που εκδηλώνονται απέναντι στην ευεργεσία. Κάποιοι είναι ευγνώμονες, παρατηρεί ο Γάλλος στοχαστής του 17ου αιώνα, κάποιοι άλλοι είναι αχάριστοι και, τέλος, κάποιοι κάνουν συνειδητά κακό στον ευεργέτη τους ακριβώς επειδή τους ευεργέτησε. Αν οι δύο πρώτες συμπεριφορές είναι συνήθεις, η τρίτη, πιο σπάνια, παρουσιάζει φιλοσοφικό και πολιτικό ενδιαφέρον.

Μπορεί κάποιος να μην αναγνωρίσει την οφειλή του απέναντι στον ευεργέτη του, να μην ανταποδώσει ή να μη θεωρήσει καν ότι έχει ευεργετηθεί. Αλλά γιατί να τον μισήσει σε τέτοιο βαθμό που να προσπαθήσει να τον βλάψει; Γιατί κάποιοι εκλαμβάνουν την καλοσύνη ως προσβολή; Τι είναι αυτό που αντί να κινητοποιήσει μέσα τους τη συμπάθεια και την ευγνωμοσύνη κινητοποιεί τον φθόνο και το μίσος; Ο Λα Ροσφουκό απαντά: η αλαζονεία και η φιλαυτία.

Η λογική της ευεργεσίας, και πολύ περισσότερο της αγαθοεργίας, προϋποθέτει την υλική, κοινωνική ή και ηθική απόσταση ανάμεσα στον ευεργέτη και στον ευεργετούμενο. Η ευεργεσία, όταν δεν είναι απλή εξυπηρέτηση ή χάρη, έχει τη ρίζα της στη γενναιοδωρία, εκπορεύεται από το είναι του ανθρώπου του ικανού για μεγάλα και σημαντικά έργα, τα οποία ελάχιστοι είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν. Προϋποθέτει, εν ολίγοις, ανωτερότητα και ασυμμετρία, κάτι που αποδέχεται ο ευεργετούμενος όταν εκφράζει την ευγνωμοσύνη του. Επομένως, το συναίσθημα αυτό είναι η έμμεση αναγνώριση της ανωτερότητας του άλλου και της άνισης σχέσης ανάμεσα στον γενναιόδωρο και στον αποδέκτη της γενναιοδωρίας. Αυτήν ακριβώς την ανισότητα απορρίπτουν με βδελυγμία όσοι φθονούν και μισούν τον ευεργέτη τους, αποζητώντας την ταπείνωσή του με σκοπό την αποκατάσταση της ισότιμης σχέσης ανάμεσα στους δύο.

Ο δημοκρατικός άνθρωπος, έγραφε ο Τοκβίλ, διακατέχεται από άσβεστο πάθος για ισότητα. Ο εξισωτισμός, χαρακτηριστικό της δημοκρατικής εποχής, βρίσκεται στον αντίποδα της ευγνωμοσύνης, η οποία, θα έλεγε κανείς, είναι ένα βλαβερό συναίσθημα για τη δημοκρατία, εφόσον μέσα της επιβιώνει ο σπόρος της ανισότητας. Σε μια πραγματική δημοκρατία, η αγαθοεργία των πλουσίων, αντί να οδηγήσει στην ευγνωμοσύνη των φτωχών και στην κοινωνική ειρήνη, θα προκαλούσε επανάσταση. Στη δημοκρατική κοινωνία, το ευγενές αυτό συναίσθημα διαποτίζεται αναγκαστικά από το αγοραίο πνεύμα. Γράφει ο Λα Ροσφουκό: «Η ευγνωμοσύνη λειτουργεί όπως η καλή πίστη των εμπόρων: συντηρεί το εμπόριο. Και δεν πληρώνουμε, επειδή είναι δίκαιο να ξεχρεώσουμε, αλλά για να βρούμε πιο εύκολα ανθρώπους για να μας δανείσουν».

Από τα περί ισότητας τίποτα ή σχεδόν τίποτα δεν υλοποιείται στην πραγματικότητα

Το μόνο σίγουρο είναι πως από τα περί ισότητας τίποτα ή σχεδόν τίποτα δεν υλοποιείται στην πραγματικότητα. Υποτίθεται ότι διακηρύξαμε τα ίσα δικαιώματα επειδή δεν αντέχαμε την ανισότητα των δυνάμεων της κοινωνίας. Εντάξει, οι διακρίσεις καταγωγής καταργήθηκαν. Πώς μπορούν όμως να καταργηθούν κι εκείνες που έχουν να κάνουν με την ανωτερότητα των φυσικών ικανοτήτων; Δεν υπάρχει τρόπος! Κι όμως είναι αρκετές για να αποκαταστήσουν προνόμια, για να υψώσουν μεταξύ των ανθρώπων φράγματα, τόσο αξεπέραστα όσο και αυτά τα οποία χώριζαν κάποτε τις διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Σήμερα ο καθένας στη γραμμή εκκίνησης μπορεί να πάρει τη θέση που είναι εκ φύσεως ικανός να πάρει. Έτσι, άλλοι καταφέρνουν και εξυψώνονται από τη δουλειά και τα ταλέντα τους στα υψηλότερα στρώματα, άλλοι δεν μπορούν να κατακτήσουν κάτι παραπάνω παρά μόνο τις μεσαίες θέσεις του μεγάλου όχλου κι άλλοι, που έτυχε να γεννηθούν σε οικογένειες των υψηλών στρωμάτων, επειδή δεν έχουν ταλέντα σε συνδυασμό με ανάλογη εργατικότητα, κατρακυλούν στα τελευταία στρώματα της κοινωνίας, στα οποία και είναι αναγκασμένοι να παραμείνουν για όλη τους τη ζωή.

Τι συμπέρασμα λοιπόν μπορεί να βγάλει κανείς; Ότι όλα βρίσκονται στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής. Εκεί υπάρχουν ισχυρά ένστικτα, που εξαιτίας τους οι άνθρωποι δέχονται να υφίστανται τα πάντα και να σκύβουν το κεφάλι. Ο κάθε άνθρωπος μεμονωμένα και, κατ’ επέκτασιν, οι πολλές και διαφορετικές ομάδες που απαρτίζουν την κοινωνία έλκονται προς τα πάνω ή μένουν προσκολλημένοι στην κατάντια στην οποία γεννήθηκαν από δυνάμεις έλξης και βαρύτητας, των οποίων οι αρχές βρίσκονται μέσα στην ψυχή τούς κι από τις οποίες δεν μπορούν να γλιτώσουν.

Όλες οι σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους διαμορφώνονται σύμφωνα με το αν ο καθένας είναι πλασμένος να επιβάλλει ή να υφίσταται. Πρώτα υποτασσόμαστε στον εαυτό μας και στη συνέχεια στους άλλους. Πάντα ανάλογα με το βαθμό ψυχικής δύναμης, η οποία υπάρχει εκ γενετής μέσα τους. Αυτή είναι εκείνη που κυριαρχεί και, ό,τι και να κάνουν, αυτή είναι που τους καθορίζει τη θέση τους στην κοινωνία.

Η πραγματικότητα που περιγράφεται πιο πάνω εμπεριέχει, ασφαλώς, ένα είδος μοιρολατρίας, η οποία έχει να κάνει με την κατανομή της εξυπνάδας και της αντοχής καθώς και των άλλων κοινωνικά ενεργών πλεονεκτημάτων του χαρακτήρα ανάμεσα στους ανθρώπους, κατανομή που έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με την εκάστοτε ιδιοτροπία της τύχης.

■ Η δύναμη, η περιουσία, η κοινωνική θέση, η φήμη και η δόξα είναι σε ανεπάρκεια. Δεν μπορούν να τα κατέχουν παρά μόνο οι λίγοι κι εκλεκτοί.
■ Το ξεκίνημα της ζωής του κάθε ανθρώπου δεν είναι παρά μια λοταρία στην οποία λίγοι μόνο αριθμοί κερδίζουν. Οι κερδισμένοι έχουν πολύ περισσότερα φυσικά εφόδια για να παραγκωνίσουν τους υπόλοιπους.
■ Το κράμα των ανθρώπων της κοινωνίας μοιάζει με τα πλήθη που συνωστίζονται σε πολύ μικρούς δημόσιους χώρους και προσπαθούν να μη μείνουν απ’ έξω. Αυτοί που δεν έχουν πολύ δυνατά πλευρά για ν’ αντέξουν την πίεση συνθλίβονται ή αυτοί που το κεφάλι τους δεν ξεπερνά πολύ το μέσο ύψος στο πλήθος για να μπορούν να αναπνεύσουν, πνίγονται.
■ Στο παιχνίδι των κοινωνικών δυνάμεων, οτιδήποτε είναι ασθενές αναπόφευκτα ισοπεδώνεται. Αυτός είναι ο νόμος της μάχης, κι αυτό στην εποχή μας είναι η μεγαλύτερη αλήθεια.
■ Στα πόδια των κατακτητών του, ο άνθρωπος που έχει πια πέσει είναι ένα τίποτα, ένα συνηθισμένο πτώμα κάποιου που είναι φυσικό να χαθεί στο πεδίο της μάχης.
■ Οι ιαχές του πλήθους πνίγουν τους αναστεναγμούς του ηττημένου και η κυρίαρχη ιαχή ανάμεσα στο πλήθος είναι: Επιτυχία! Στόχοι!
■ Επιτυχία! Στόχοι! Οι λέξεις αυτές καθορίζουν ολόκληρο τον πολιτισμό. Η τελευταία λέξη της σύγχρονης κοινωνικής φιλοσοφίας δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά το να αναζητάς τρόπους για να πετύχεις.
■ Το δρόμο προς την Επιτυχία δεν γίνεται να σ’ τον δείξει άλλος. Είναι δρόμος απόλυτα προσωπικός. Πρέπει να τον βρεις μόνος σου. Το μόνο που μπορεί να σε καθοδηγήσει για να τον βρεις είναι τα εξής αξιώματα, που έχουν προκύψει από την εμπειρία:
● Τα μυστικά της ζωής δεν είναι κάτι που μαθαίνεται θεωρητικά.
● Όταν μάθουμε τη ζωή είναι ανοησία να προσπαθήσουμε να την μάθουμε και σε άλλους. Η διδασκαλία μας δεν πρόκειται να τους χρησιμεύσει σε τίποτα.
● Αυτοί που κάθονται και πολυψάχνουν θεωρητικά τη ζωή είναι αυτοί οι οποίοι λιγότερο επιτυχημένοι.
■ Δε μπορούμε να κρίνουμε τους ανθρώπους από αυτά τα οποία φαίνονται, αφού όσα φαίνονται δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Δε μπορούμε να τους κρίνουμε με βάση αυτά που λένε, αφού δεν λένε αυτά τα οποία σκέφτονται. Κι ακόμα κι αν ήταν ειλικρινείς, δεν θα μπορούσαμε να τους πιστέψουμε, αφού κι αυτοί οι ίδιοι δεν γνωρίζουν αρκετά τον εαυτό τους για να μπορέσουν να μας διαβεβαιώσουν πως πάντα θα συμβαδίζουν τα λόγια και τις πράξεις τους.

Ο ευτυχισμένος άνθρωπος είναι ένας ισορροπημένος άνθρωπος

«Ο δρομέας είναι ευτυχής που τρέχει, ο άλτης είναι ευτυχής που κάνει άλματα, αλλά ο θεατής έχει μόνο την τέρψη». Στοπ! Τι θέλει να πει αυτή η λεπτολογία; Δεν είναι ένα η τέρψη και η ευτυχία; Τι διάκριση πρέπει να κάνουμε ανάμεσα στις δυο; Δεν είναι το ίδιο; Όχι βέβαια! Στο σημείο αυτό, οι φιλόσοφοι ανέπτυξαν πολύ σαφείς ιδέες.

Η τέρψη είναι πρώτα και προπαντός η σωματική, η σαρκική, υλική, αισθηματική και αισθητηριακή τέρψη. Παραδείγματος χάρη, αισθανόμαστε πολύ ζωηρή τέρψη όταν χαϊδεύουμε τη ράχη ενός ζώου, ή, ακόμη καλύτερα, όταν κάποιος άλλος μας χαϊδεύει και μας περιποιείται όπως ένα μικρό παιδί.

Και στο γαστρονομικό επίπεδο μπορεί κανείς να νιώσει πολύ ζωηρή τέρψη: ένα «φιλέτο Ροσίνι» ερεθίζει την αίσθηση της γεύσης μας, και νιώθουμε μια ορισμένη τέρψη- αυτό όμως δε μας δίνει ούτε ίχνος ευτυχίας. Η τέρψη είναι μονόπλευρη αποσπασματική: μπορεί να προκληθεί όταν ρεμβάζουμε μισοκοιμισμένοι στην ακροθαλασσιά κάτω απ’ τον ήλιο, ακόμη κι αν ταυτόχρονα μας ταλαιπωρεί το τσίμπημα μιας σφήκας στο αριστερό μας πόδι. Δεν είναι δυνατόν να είναι κανείς ταυτόχρονα ευτυχισμένος και δυστυχισμένος. Η ευτυχία είναι ένα αδιαίρετο όλο, είναι μια «αισθαντική ολότητα». Μπορούμε επίσης να πούμε ότι είναι η πλήρωση του Είναι, δηλαδή ένα αίσθημα που γεννιέται από το ίδιο μας το πνεύμα και μας βυθίζει σε μια διάθεση που είναι κατ’ ανάγκην ευφορική και όχι δυσάρεστη.

Αν ευτυχία είναι το να νιώθεις καλά μέσα στον εαυτό σου, αυτό δεν πρέπει να συγχέεται με την ευημερία. Στη φιλοσοφία, με τη λέξη ευημερία προσδιορίζουμε την υλική άνεση, τα τεχνικά επιτεύγματα. Άνεση είναι για παράδειγμα η κατοχή ηλεκτρικών συσκευών που διευκολύνουν τη ζωή. Ο κάτοικος του νησιού Μπόρα-Μπόρα της Ταϊτής δε χρειάζεται ηλεκτρικές συσκευές (αν υπάρχει ηλεκτρισμός στο χωριό του) για να ‘ναι ευτυχισμένος;

Όταν προμηθεύεται αυτά τα εξωτερικά σημάδια της σύγχρονης άνεσης, το κάνει από ματαιοδοξία, για να αναμετρηθεί με τον γείτονά του, και για να μη δημιουργήσει την εντύπωση ότι βρίσκεται σε ένδεια. Κι όμως, πόσοι σύγχρονοί μας δεν τον μακαρίζουν για τις κλιματολογικές συνθήκες στις οποίες ζει όπως και για τη «φυσική ζωή» του.

Η ευτυχία δεν πρέπει να συγχέεται με τη χαρά, γιατί κυριεύει τους ανθρώπους πολύ πιο έντονα. Το να ‘σαι ευτυχής σημαίνει να σκας από ικανοποίηση, και προπαντός να έχεις «καθαρή συνείδηση», απαλλαγμένη από κάθε αίσθημα ενοχής. Ο ευτυχισμένος άνθρωπος είναι ένας ισορροπημένος άνθρωπος. Η αταραξία του είναι πλήρης. ‘Έχει την ικανοποίηση του εκπληρωμένου καθήκοντος. Είναι ικανοποιημένος από τον εαυτό του, υπό τις πράξεις και τις αποφάσεις του, ικανοποιημένος από τις σχέσεις του με τους άλλους, από τις ευεργεσίες του. ‘Έχει ενεργήσει καλά, έχει δουλέψει καλά, κι έχει φερθεί καλά: είναι ευτυχισμένος.

Η ιστορία του ανθρώπου που δεν πίστευε στην αγάπη

Ο σοφός άντρας συνέχισε να απαριθμεί τους λόγους για τους οποίους πίστευε ότι η αγάπη δεν υπάρχει και είπε «Τα έχω ζήσει όλα αυτά. Δεν θα αφήσω πια κανέναν να χειραγωγήσει τον νου μου και να ελέγξει τη ζωή μου στο όνομα της αγάπης».

Τα επιχειρήματά του ήταν αρκετά λογικά και τα λόγια του έπεισαν πολλούς. Δεν υπάρχει αγάπη.

Τότε, μια μέρα, καθώς περπατούσε στο πάρκο, είδε μια πανέμορφη γυναίκα να κάθεται σε ένα παγκάκι και να κλαίει. Ένιωσε περιέργεια. Κάθισε δίπλα της και ρώτησε αν μπορούσε να τη βοηθήσει. Τη ρώτησε γιατί έκλαιγε. Μπορείτε να φανταστείτε την έκπληξή του όταν του είπε ότι έκλαιγε επειδή δεν υπάρχει αγάπη. Τότε είπε: «Εκπληκτικό – μια γυναίκα που δεν πιστεύει ότι υπάρχει αγάπη!» Φυσικά, ήθελε να μάθει περισσότερα για κείνη.

«Γιατί λες ότι δεν υπάρχει αγάπη;» τη ρώτησε.

«Είναι μεγάλη ιστορία», απάντησε εκείνη. «Παντρεύτηκα πολύ μικρή, με όλη αυτή την αγάπη, όλες τις αυταπάτες, γεμάτη ελπίδα ότι θα μοιραζόμουν τη ζωή μου με τον σύντροφό μου. Ορκιστήκαμε ότι θα έχουμε πίστη, σεβασμό και εκτίμηση, και κάναμε οικογένεια. Σύντομα, όμως, όλα άλλαξαν. Εγώ ήμουν η αφοσιωμένη σύζυγος που φρόντιζε τα παιδιά και το σπίτι. Ο άντρας μου συνέχισε να προχωρά στην καριέρα του και η επιτυχία και η εικόνα του εκτός σπιτιού ήταν για κείνον σημαντικότερα από την οικογένειά μας. Έχασε τον σεβασμό που μου είχε και εγώ το ίδιο. Πληγώσαμε ο ένας τον άλλο και κάποια στιγμή κατάλαβα ότι δεν τον αγαπούσα και πως ούτε εκείνος με αγαπούσε» Όμως, τα παιδιά χρειάζονταν έναν πατέρα και αυτή ήταν η δικαιολογία που με έκανε να μένω μαζί του και να κάνω ό,τι μπορούσα για να τον στηρίξω. Τώρα τα παιδιά μεγάλωσαν κι έφυγαν. Δεν έχω πια λόγο να μένω κοντά του. Δεν υπάρχει σεβασμός και καλοσύνη. Ξέρω ότι ακόμη και αν βρω κάποιον άλλο, θα είναι το ίδιο, γιατί δεν υπάρχει αγάπη. Δεν έχει νόημα να αναζητάς κάτι που δεν υπάρχει. Γι’ αυτό κλαίω».

Καταλαβαίνοντάς την απόλυτα, την αγκάλιασε και της είπε. «Έχεις δίκιο· δεν υπάρχει αγάπη. Την αναζητάμε, ανοίγουμε την καρδιά μας και γινόμαστε ευάλωτοι, και το μόνο που βρίσκουμε είναι εγωισμός. Κι αυτό μας πληγώνει ακόμη κι αν δεν θεωρούμε ότι μπορούμε να πληγωθούμε. Δεν έχει σημασία πόσες σχέσεις κάνουμε- το ίδιο συμβαίνει κάθε φορά. Γιατί, λοιπόν, να αναζητάμε πια την αγάπη;»

Έμοιαζαν τόσο που έγιναν οι καλύτεροι φίλοι. Ήταν μια υπέροχη σχέση. Υπήρχε αμοιβαίος σεβασμός και δεν κατέκρινε ποτέ ο ένας τον άλλο. Κάθε δευτερόλεπτο που περνούσαν μαζί ήταν χαρούμενοι. Δεν υπήρχε φθόνος ή ζήλια, δεν υπήρχε έλεγχος και κτητικότητα. Η σχέση τους εξελισσόταν συνεχώς. Τους άρεσε πολύ να κάνουν παρέα, γιατί όταν ήταν μαζί διασκέδαζαν πολύ. Όταν δεν ήταν μαζί, έλειπε ο ένας στον άλλο.

Μια μέρα, ενώ εκείνος ταξίδευε, του ήρθε στο μυαλό η πιο παράλογη ιδέα. Σκέφτηκε: «Χμ, ίσως αυτό που αισθάνομαι για κείνη να είναι αγάπη. Όμως, είναι τόσο διαφορετικό απ’ ό,τι έχω νιώσει στο παρελθόν. Δεν είναι αυτό που περιγράφουν οι ποιητές και οι θρησκείες, γιατί δεν είμαι υπεύθυνος για κείνη. Δεν αποκομίζω κάτι από αυτή- δεν έχω την ανάγκη να με φροντίζει- δεν την κατηγορώ για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζω, ούτε της λέω τον πόνο μου. Περνάμε υπέροχα μαζί και απολαμβάνουμε ο ένας την παρέα του άλλου. Σέβομαι τον τρόπο που σκέφτεται και αυτό που αισθάνεται. Δεν με ντροπιάζει- δεν με ενοχλεί καθόλου. Δεν αισθάνομαι ζήλια όταν είναι με άλλους ανθρώπους- δεν τη φθονώ όταν πετυχαίνει κάτι. Ίσως, τελικά, να υπάρχει αγάπη, αλλά να μην είναι αυτό που πιστεύει ο κόσμος».

Ανυπομονούσε να γυρίσει και να της μιλήσει, να της πει την παράλογη ιδέα του. Με το που άρχισε να μιλά, εκείνη του είπε: «Ξέρω ακριβώς τι εννοείς. Σκέφτηκα κι εγώ το ίδιο καιρό τώρα, αλλά δεν ήθελα να σου πω τίποτα, γιατί ξέρω ότι δεν πιστεύεις στην αγάπη. Ίσως να υπάρχει αγάπη, αλλά να μην είναι αυτό που πιστεύαμε». Αποφάσισαν να γίνουν εραστές και να ζήσουν μαζί, και ήταν θαυμάσια, γιατί τα πράγματα δεν άλλαξαν καθόλου. Συνέχισαν να σέβονται και να στηρίζουν ο ένας τον άλλο και η αγάπη τους αυξανόταν. Ακόμη και τα απλούστερα πράγματα γέμιζαν την καρδιά τους αγάπη, γιατί ήταν τόσο ευτυχισμένοι.

Η καρδιά του άντρα ήταν τόσο γεμάτη με την αγάπη που ένιωθε ώστε κάποιο βράδυ έγινε ένα θαύμα. Κοιτούσε τα αστέρια και βρήκε το πιο όμορφο και η αγάπη του ήταν τόσο μεγάλη που αυτό άρχισε να κατεβαίνει από τον ουρανό και σύντομα το κρατούσε στα χέρια του. Ύστερα συνέβη κι άλλο θαύμα και η ψυχή του έγινε ένα με το αστέρι. Ένιωσε τεράστια χαρά και ανυπομονούσε να πάει στη γυναίκα και να της δώσει το αστέρι για να της αποδείξει την αγάπη του.’Οταν της πρόσφερε το αστέρι, εκείνη ένιωσε για μια στιγμή αμφιβολία. Η αγάπη ήταν τόση που την τρόμαξε και, τότε, το αστέρι τής έπεσε από τα χέρια και έγινε χίλια κομμάτια.

Τώρα υπάρχει ένας ηλικιωμένος άντρας που περιφέρεται στον κόσμο και πιστεύει πλέον ακράδαντα ότι δεν υπάρχει αγάπη και μια όμορφη ηλικιωμένη γυναίκα που περιμένει τον άντρα της στο σπίτι κλαίγοντας για τον παράδεισο που κάποτε είχε στα χέρια της και που, σε μια στιγμή αμφιβολίας, άφησε να της φύγει. Αυτή είναι η ιστορία του ανθρώπου που δεν πίστευε στην αγάπη.

Ποιος έκανε το λάθος; Θέλετε να μαντέψετε τι πήγε στραβά; Το λάθος ήταν του άντρα που νόμισε ότι μπορούσε να δώσει την ευτυχία του στη γυναίκα. Το αστέρι ήταν η ευτυχία του, και το λάθος του ήταν ότι την εναπόθεσε στα χέρια της. Η ευτυχία δεν έρχεται ποτέ από έξω. Και οι δύο ήταν χαρούμενοι λόγω της αγάπης που πήγαζε από μέσα τους. Όμως, με το που της έδωσε την ευτυχία του, εκείνη έσπασε το αστέρι, γιατί δεν μπορούσε να είναι υπεύθυνη για την ευτυχία του.

Όσο κι αν τον αγαπούσε, δεν μπορούσε να τον κάνει ποτέ ευτυχισμένο, γιατί δεν ήξερε τι σκεφτόταν. Δεν μπορούσε να ξέρει τις προσδοκίες του, γιατί δεν γνώριζε τα όνειρά του.

Αν πάρετε την ευτυχία σας και την εναποθέσετε στα xέρια του άλλου, αργά ή γρήγορα, θα σπάσει. Αν δώσετε την ευτυχία σας σε κάποιον, υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να σας τη στερήσει. Αν, λοιπόν, η ευτυχία προέρχεται μόνο από μέσα σας και είναι αποτέλεσμα της αγάπης σας, αυτό σημαίνει ότι εσείς είστε υπεύθυνοι για αυτή. Δεν μπορείτε να κάνετε υπεύθυνο κάποιον άλλο για τη δική σας ευτυχία. Όταν, όμως, πηγαίνουμε στην εκκλησία να παντρευτούμε, το πρώτο πράγμα που κάνουμε είναι να ανταλλάξουμε βέρες. Βάζουμε το αστέρι μας στα χέρια του άλλου, περιμένοντας ότι θα κάνει ο ένας τον άλλο ευτυχισμένο. Όσο κι αν αγαπάτε κάποιον, δεν θα γίνετε ποτέ το άτομο που επιθυμεί.

Αυτό είναι το λάθος που κάνουμε οι περισσότεροι εξαρχής. Εναποθέτουμε την ευτυχία μας στον σύντροφό μας, αλλά αυτό δεν είναι σωστό. Δίνουμε όλες αυτές τις υποσχέσεις που δεν μπορούμε να κρατήσουμε και δημιουργούμε τις συνθήκες της ίδιας μας της αποτυχίας.

Αληθινή γενναιοδωρία είναι να ξέρεις να αποδέχεσαι την αχαριστία

Αληθινή γενναιοδωρία είναι να ξέρεις να αποδέχεσαι την αχαριστία

Σάς έχει τύχει να φερθείτε όμορφα σε έναν άνθρωπο ή να του έχετε προσφέρει από ψυχής κάτι που να είχε ανάγκη ή να βοηθήσατε ένα άτομο να βρει εργασία ή να δουλέψει στην εργασία σας ή άλλοτε να τον βοηθήσατε σε ψυχολογικό επίπεδο ή να τον εξελίξατε σε προσωπικό, σωματικό ή πνευματικό επίπεδο και στο τέλος να μην έδειξε ευγνωμοσύνη για τη βοήθεια που του δώσατε, αντιθέτως να σας προσέβαλε ή και να διέδωσε ψέματα μέσω κουτσομπολιού ή και συκοφαντίας, στρέφοντας εναντίον σας και άλλους ανθρώπους; Εάν ναι, δεν είστε οι μόνοι! Έχει τύχει σε όλους μας!

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν αυτό το φαινόμενο ένα είδος εσχάτης προδοσίας, που φανερώνει άτομο που τείνει προς αναισχυντία. Προφανώς προσδιορίζει μια κατώτερη και φοβισμένη οντότητα – σίγουρα όχι άνθρωπο – καθώς ο τελευταίος στρέφει την έγνοιά του προς τον ουρανό και τα θεία, γνωρίζοντας τη λεγόμενη «ύβρι» που μπορεί να διαπράξει από μια τέτοια πράξη μικρότητας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αυτή η μικρότητα δεν μπορεί να καταστρέψει τη φήμη, την αξιοπρέπεια ή ακόμη την οικογένεια ή εργασία ενός άλλου ανθρώπου. Είναι ένα άτομο που ζει στις σκιές και τρέφεται από την ενέργεια του μίσους και της κακίας. Σίγουρα δεν φανερώνει ένα σκεπτόμενο ή έξυπνο άτομο. Η πολύ επιτυχημένη ταινία «Η Αμφιβολία» («Doubt») μιλάει ακριβώς για αυτό το φαινόμενο του κουτσομπολιού και της συκοφαντίας που στο τέλος καταστρέφει έναν αθώο άνθρωπο. Στην ουσία το κουτσομπολιό και η συκοφαντία δείχνουν την ποιότητα του ίδιου του ατόμου κι όχι εκείνου που συκοφαντείται. Παρ’ όλα αυτά, ο αντίκτυπος μπορεί να είναι πολύ μεγάλος.

Το ένα πρόβλημα είναι το κουτσομπολιό και η συκοφαντία. Το άλλο είναι η αχαριστία και η αγνωμοσύνη στον άνθρωπο. Αυτά πολλές φορές συνδέονται. Όταν κάποιος είναι αχάριστος, σημαίνει ότι δεν εκτιμάει αυτά που του δόθηκαν ή το καλό που του προσφέρθηκε. Είναι, δηλαδή, αγνώμων. Η αγνωμοσύνη είναι το αντίθετο της ευγνωμοσύνης. Στη θετική ψυχολογία η ευγνωμοσύνη θεωρείται ένα θετικό συναίσθημα και στην πνευματικότητα μια ποιότητα που χρειάζεται να έχουμε, εάν θέλουμε να θεωρούμαστε πνευματικοί. Πρόκειται για μια εσωτερική ή εξωτερική ευχαριστία σε κάποιον που μας βοήθησε σε στιγμές κρίσης ή σε μια δύσκολη στιγμή. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι σπουδαίοι άνθρωποι ανάμεσά μας- από δασκάλους σε σχολεία, εθελοντές σε οργανώσεις, γονείς, φίλους, αγνώστους, γιατρούς, ψυχολόγους, γυμναστές, πνευματικούς ανθρώπους, μη έχοντες οικονομικά, κ.λ.π. Το να ξεχνάς αυτό που σου δόθηκε, ακόμη κι εάν αλλάξεις γνώμη για το άτομο, δεν σημαίνει ότι δεν το πήρες. Ο ανώτερος άνθρωπος θα αντιληφθεί και θα ευχαριστήσει αυτόν που του συμπαραστάθηκε ή τον βοήθησε σε μια στιγμή κρίσης. Φυσικά, δεν είναι αναγκασμένος να είναι μαζί του με κάποιον τρόπο. Η ζωή προχωρά και όλα αλλάζουν. Όμως, το να ευγνωμονείς για αυτό που σου δόθηκε αποτελεί δείγμα αξιοπρέπειας για τον ίδιο σου τον εαυτό.

Τι άλλο όμως συμβαίνει με αυτά τα άτομα; Προφανώς, τέτοια άτομα θέλουν συνέχεια να παίρνουν κι όχι να δίνουν, ζητούν διαρκώς περισσότερα. Καλλιεργούν έτσι έναν εαυτό άπληστο που επιζητά συνεχή προσοχή και «φροντίδα» με όλους τους τρόπους. Τρόπους εγωκεντρικούς και μεμψίμοιρους, όταν δεν ικανοποιούνται οι ανάγκες τους. Το άτομο, δηλαδή, είναι καλό ή κακό ανάλογα με την ικανοποίηση των αναγκών του. Τελικά, αυτό δεν βιώνει την αγάπη, ούτε και την γνωρίζει, παρά το υλικό πεδίο. Η έλλειψη αγάπης κατά την παιδική του ηλικία καθορίζει τις πράξεις του και οι υπόλοιποι καλούνται να του γεμίσουν αυτό το κενό. Το βιβλίο «Το δέντρο που έδινε» του Σελ Σιλβερστάιν περιγράφει στο τέλος ακριβώς αυτό το φαινόμενο. Την αχαριστία και την κακομάθεια του ατόμου που δεν έχει αίσιο τέλος, το τάισμα τέτοιων ανικανοποίητων συμπεριφορών.

Ας δούμε τι λένε οι σοφοί και μεγάλοι άνθρωποι που υπήρξαν κάποτε στη γη:

«Ουδείς ασφαλέστερος εχθρός από τον ευεργετηθέντα αχάριστο», Καλλίμαχος.
«Η πιο πικρή απογοήτευση είναι να προσφέρεις καλοσύνη και να ανταποδίδουν με αδικία», Πλάτων.
«Επακόλουθο της αχαριστίας είναι η αναισχυντία», Ξενοφών.
«Είναι ανθρώπινο να ακούς να σε κακολογούν μετά από μια ευεργεσία που έκανες», Μ. Αλέξανδρος.
«Είναι οδυνηρό να ακούς να σε κακολογούν μετά από μια ευεργεσία που έκανες», Πλάτων.
«Τον αχάριστο άνθρωπο, όταν τον καθίσεις στον ώμο σου, θα προσπαθήσει να ανέβει στο κεφάλι σου», Σαίξπηρ.

Τελικά, αναρωτιέσαι. Σώζεται ο άνθρωπος από τον ιό του κουτσομπολιού, της συκοφαντίας, του ανικανοποίητου και της αγνωμοσύνης; Είναι επικίνδυνος ένας τέτοιος άνθρωπος; Εμείς πώς μπορούμε να φερθούμε;

Ψυχολογικό προφίλ του αχάριστου ανθρώπου

Ξεκινάμε με την προσωπική ανασφάλεια που έχει με τον εαυτό του, τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Δεν νιώθει καλά με τον εαυτό του και την αξία του κι έτσι θέλει να κατεβάσει και τον άλλον που είναι καλός – επιτυχημένος – πλούσιος – όμορφος -ικανός κ.λ.π. Ως κύρια συναισθήματα καραδοκούν η ζήλια, ο ανταγωνισμός, ο θυμός και το μίσος, καθώς ο ίδιος δεν μπορεί να επιτύχει σε αυτά που ζηλεύει κι επιθυμεί. Νιώθει τεράστια ανεπάρκεια ως προς τις ικανότητές του και, επειδή δεν μπορεί να φτάσει τον στόχο του, προτιμά να συκοφαντήσει. Η παροιμία του Αισώπου «ότι δεν πιάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια» αποτελεί έναν μηχανισμό άμυνας στην ψυχολογία του. Η απογοήτευση ή η μη ενασχόληση του άλλου ατόμου με την προσωπικότητά του, με τα θέματα και τα προβλήματα του, η απόρριψη που βίωσε προφανώς (με δικές του σκέψεις και όχι απαραιτήτως με ρεαλιστική άποψη με βάση τα δεδομένα – αλλά μια διαστρεβλωμένη πραγματικότητα με βάση τις εμπειρίες του από την παιδική του ηλικία και την ανασφάλεια που νιώθει και προβάλει ότι τα έχει ο άλλος) δημιουργούν μια αλληλεπίδραση και ανάδυση πληθώρας μηχανισμών άμυνας μαζί με πολλά αρνητικά συναισθήματα που το διακατέχουν ούτως ή άλλως. Το βίωμα της αδικίας από τη δική του πλευρά που ερμηνεύεται με τρόπο που οδηγεί στη λεγόμενη θυματοποίηση, κάτι που πολλές φορές δημιουργεί αργότερα έναν επικίνδυνο θύτη.

Από συκοφαντία και ψευτιά έχουν δολοφονηθεί ή μπει φυλακή χιλιάδες αθώα άτομα. Οπότε, εδώ χρειάζεται να δούμε ποιος είναι ο «κακός» της υπόθεσης. Αυτός που συκοφαντεί ή αυτός που δεν έχει ιδέα για όλο αυτό που συμβαίνει πίσω από την πλάτη του; Το κουτσομπολιό και η συκοφαντία τραβούν γενικά την προσοχή των ατόμων για να ακούσουν άσχημα σχόλια για άλλους, προσφέροντας συγχρόνως μια απόλαυση στους ακροατές. Μεγαλώνει το αίσθημα της πολυτιμότητας και διαφορετικότητας της προσωπικότητάς μας έναντι αυτού που κατηγορείται. Όμως, τα νοητικά δυνατά άτομα και άτομα που γνωρίζουν την ανθρώπινη μικρότητα και την εγγεγραμμένη στο DNA μας φύση, την τάση μας για ψέμα, αντιλαμβάνονται ότι χρειάζεται να το ερευνήσουν και από την αντίθετη πλευρά. «Είναι αλήθεια όλα αυτά που ακούω; Ας το ερευνήσω και μετά βγάζω συμπέρασμα».

Τελικά, όλα γίνονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυτοπεποίθηση, έλλειψη δύναμης για να κατακτήσει αυτά που επιθυμεί. Και όλα πηγάζουν από έλλειψη αγάπης. Εάν το άτομο βίωνε αγάπη για τον εαυτό του, δεν θα είχε την ανάγκη να εκθέσει άλλους ανθρώπους με οποιονδήποτε τρόπο καθώς θα σεβόταν τόσο πολύ τον εαυτό του, που θα έλεγε «μου αρέσει να φέρομαι όπως θα ήθελα να μου φερθούν» εκδηλώνοντας τις ηθικές αξίες που έχει. «Σέβομαι τον εαυτό μου, σέβομαι και τους άλλους και, εάν υπάρχει μια παρεξήγηση με οποιοιδήποτε τρόπο, θα την επιλύσω σαν ώριμος ενήλικας. Θα φερθώ όπως θα ήθελα να μου φερθούν. Με σεβασμό και εστίαση στις καλές σχέσεις μέσω επίλυσης των διαφορών. Μπορεί στο τέλος να μην τα βρούμε, αλλά η σχέση θα έχει ολοκληρωθεί με επίλυση, αγάπη και σεβασμό.

FERNANDO PESSOA: Η μανία μου να δημιουργώ έναν κόσμο ψεύτικο με συνοδεύει ακόμα

Αυτό ήταν, και μόνο αυτό, το νόημα της ζωής μου.

Ποτέ δεν είχα άλλη πραγματική ενασχόληση πέρα από την εσωτερική μου ζωή.

Οι μεγαλύτερες συμφορές της ζωής μου σβήνουν όταν ανοίγοντας το παράθυρο μέσα μου μπορώ και τις ξεχνώ κοιτάζοντας την αδιάλειπτη κίνηση εντός μου. Ποτέ δεν θέλησα να είμαι τίποτα άλλο πέρα από ονειροπόλος.

Σε όποιον μου είπε να ζήσω δεν έδωσα ποτέ σημασία. Ανήκα ανέκαθεν σ’ αυτό που δεν είναι όπου είμαι και σ’ αυτό που ποτέ δεν μπόρεσα να είμαι.

Ό,τι δεν είναι δικό μου, όσο ταπεινό και να είναι, είχε πάντα ποίηση για μένα. Ποτέ δεν αγάπησα άλλο από το τίποτα. Ποτέ δεν επιθύμησα άλλο από αυτό που δεν μπορούσα να φανταστώ.

Από τη ζωή τίποτα άλλο δεν ζήτησα πέρα από το να περάσει από μέσα μου χωρίς να την αισθανθώ. Από την αγάπη το μόνο που ζήτησα ήταν να μείνει για πάντα ένα όνειρο μακρινό. Από τα εσωτερικά μου τοπία, όλα τους μη πραγματικά, αυτό που με είλκυε ήταν το μακρινό, και τα τοξωτά γεφύρια που έσβηναν, σχεδόν στην απόσταση των τοπίων των ονείρων μου, είχαν μια γλυκύτητα ονείρου σε σχέση με άλλα μέρη του τόπου -μια γλυκύτητα που μ’ έκανε να τ’ αγαπώ.

Η μανία μου να δημιουργώ έναν κόσμο ψεύτικο με συνοδεύει ακόμα, και μόνο με τον θάνατό μου θα μ’ εγκαταλείψει».

FERNANDO PESSOA, Το βιβλίο της ανησυχίας

ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ Ο ΚΥΡΗΝΑΙΟΣ: Έχω και ουκ έχομαι

Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος ήταν ο ιδρυτής της ηδονιστικής σχολής. Γεννήθηκε στην Κυρήνη της Αφρικής το 435 από εύπορη οικογένεια. Αποφάσισε όμως να φύγει μακριά από την πατρική εστία προκειμένου να συνεχίσει τις σπουδές του. Αρχικά γίνεται μαθητής του Πρωταγόρα αλλά στη συνέχεια πηγαίνει στην Αθήνα όπου γοητεύεται από τις διδαχές του Σωκράτη και γίνεται μαθητής του. Όταν ο Αρίστιππος γνώρισε τον Σωκράτη είχε ήδη διαμορφώσει την κοσμοθεωρία του σχετικά με την ηδονή. Το ότι ήρθε τόσο κοντά με τον Σωκράτη δεν φαίνεται να του άλλαξε άποψη. Ίσα- ίσα. Ο Αρίστιππος επί της ουσίας τροποποίησε τη Σωκρατική άποψη και ταύτισε την ηδονή με το αγαθό.

Με το πέρασμα του χρόνου διαφοροποιήθηκε τόσο πολύ από τον δάσκαλό του που έφυγε από κοντά του και άρχισε να διδάσκει τη δική του θεωρία. Είναι ο πρώτος μαθητής του Σωκράτη ο οποίος μετά τον θάνατο του μεγάλου δασκάλου εμφανίστηκε ως σοφιστής, δηλαδή επαγγελματίας και αμειβόμενος δάσκαλος, αρχικά στην Αθήνα και αργότερα σε άλλες πόλεις. Για τον Αρίστιππο οι πάντες και τα πάντα χρησίμευαν σαν «οχήματα» αρκεί να τον οδηγούσαν στην ηδονή. Έκανε ότι ήταν απαραίτητο προκειμένου να μπορεί να φτάνει στην ευδαιμονία. Η μάχη ανάμεσα στο «ηθικό» και το «ανήθικο» ήταν άνιση.

Φιλοξενήθηκε από τυράννους, τους οποίους κολάκευε και ζούσε με πολυτέλεια στις αυλές τους. Ως σοφιστής έπαιρνε υψηλά δίδακτρα τα οποία στη μεγάλη τους πλειονότητα τα σπαταλούσε για να αγοράζει την συντροφιά της διασημότερης και ομορφότερης πόρνης των αρχαίων χρόνων της  Λαΐδας. Πέρα από το χαρακτηριστικό περιστατικό με τον Διογένη, λέγεται πως κάποτε είχαν ρωτήσει τον Αρίστιππο αν τον πειράζει που η περιώνυμη εταίρα δεν τον αγαπάει και εκείνος (πιστός στη φιλοσοφία του) είχε απαντήσει: «Και τα ψάρια και το κρασί δεν μ’ αγαπάνε, αλλά εγώ τα απολαμβάνω».

Πάντα ετοιμόλογος και τρομερά οξυδερκής ο Αρίστιππος είχε κληθεί από κάποιον να διδάξει τον γιό του. Όταν ο αρχαίος φιλόσοφος απαίτησε τα… υψηλά δίδακτρα, ο πατέρας αντέδρασε λέγοντας του πως με το ποσό αυτό θα ήταν δυνατόν να αγοράσει ένα βόδι. Τότε ο Αρίστιππος τον προέτρεψε να το κάνει λέγοντάς του «αγόρασέ το, λοιπόν, κι έτσι θα έχεις δύο μαζί βόδια στο σπίτι σου».

Τι πρέσβευε η ηδονιστική σχολή

Το να ικανοποιείς τις αισθήσεις σου δεν είχε τίποτα το μεμπτό για τον Αρίστιππο. Αυτός ήταν άλλωστε ο πυρήνας της ηδονιστικής φιλοσοφίας του. Εκεί που εστίαζε, ωστόσο, ήταν στο ότι οι ηδονές δεν θα έπρεπε να ελέγχουν τον άνθρωπο, δεν θα έπρεπε δηλαδή να τον καθιστούν σκλάβο τους. Αντίθετα ανά πάσα στιγμή θα έπρεπε ο άνθρωπος να έχει την ικανότητα να απομακρυνθεί από αυτές χωρίς να νιώσει την παραμικρή έλλειψη. Η φιλοσοφία πάνω στη οποία βασίστηκε ο Αρίστιππος για τη δημιουργία της ηδονιστικής σχολής, στην πραγματικότητα πατούσε πάνω σε… δυο βάρκες. Από την μια ήταν ένας άνθρωπος που μπορούσε να φοράει τα πιο ακριβά ρούχα αλλά και να κυκλοφορεί με κουρέλια, να κοιμάται στα σπίτια πλουσίων αλλά και στην ύπαιθρο με την ίδια ευκολία. Στόχος του ήταν να δείξει πως η εξωτερική εικόνα ενός ανθρώπου δεν είχε την παραμικρή σημασία μπροστά στην εσωτερική.

Από την άλλη δεν έβρισκε κανέναν λόγο αρκετά σημαντικό ώστε να μην προσφέρει το καλύτερο δυνατό στον εαυτό του από πλευρά πολυτέλειας. Η φιλοσοφία του ήταν καθαρά ηδονιστική και ευδαιμονική χωρίς να τον νοιάζει ούτε στιγμή από πού προέρχονται τα οφέλη αυτά.

Ταυτόχρονα, ωστόσο, ο κίνδυνος όλη αυτή η διαρκής αναζήτηση της ηδονής να ξεφύγει από κάθε έλεγχο , ήταν το μοναδικό πρόβλημα για τον Αρίστιππο ο οποίος, όμως, εμφάνιζε ως ζωτικής σημασίας την απόκτηση της σωστής παιδείας και φιλοσοφίας προκειμένου κάτι τέτοιο να αποφευχθεί.

Για τη φιλοσοφία του Αρίστιππου υπάρχουν μόνο δύο αισθήματα: ο πόνος και η ηδονή. Άρα, νομοτελειακά, το αγαθό ταυτίζεται με το ευχάριστο (που προκαλεί ηδονή), ενώ το κακό με το δυσάρεστο (που προκαλεί πόνο). Παράλληλα, ωστόσο, θεωρούσε την φρόνηση του ανθρώπου ως βασική προϋπόθεση ώστε να κυριαρχήσει στις προκλήσεις του περιβάλλοντος του και να επιβάλει τις δικές του επιθυμίες, όντας κύριος του εαυτού του χωρίς να γίνεται έρμαιο των επιθυμιών του («έχω και ουκ έχομαι», έλεγε χαρακτηριστικά) και έτσι να αποκτά μια μόνιμη εσωτερική ελευθερία.

Η φιλοσοφική του σχολή στην Κυρήνη άνθησε και άκμασε ως την εποχή των Πτολεμαίων, ενώ σε γενικές γραμμές η φιλοσοφία του, αν και πρωτοποριακή, δεν κατάφερε να διαδραματίσει κάποιο σημαντικό ρόλο όσο άλλες στην πάροδο των μετέπειτα αιώνων.

Ο καθένας ζει σε έναν άλλο κόσμο

Απέναντι στα γνήσια προσωπικά προτερήματα, το μεγάλο πνεύμα, τη μεγάλη καρδιά, φαίνονται όλα τα προτερήματα που απορρέουν από αξιώματα, καταγωγή, ακόμα και βασιλική, πλούτο και τα παρόμοια όπως οι βασιλείς που μας παρουσιάζει το θέατρο απέναντι στους πραγματικούς.

Σε κάθε περίπτωση, το σημαντικότερο για τη διάθεση του ανθρώπου, για τη γενικότερη ψυχική στάση της ύπαρξής του είναι προφανώς αυτό που υπάρχει και συμβαίνει μέσα του. Εδώ βρίσκεται άμεσα η ευχαρίστηση ή η δυσφορία που μπορεί να νιώθει, και οι οποίες καταρχήν είναι το αποτέλεσμα των αισθημάτων του, της βούλησής του και της σκέψης του, ενώ όλα όσα βρίσκονται έξω από αυτόν μόνο έμμεσα τις επηρεάζουν.

Γι’ αυτό οι ίδιες εξωτερικές καταστάσεις και γεγονότα επιδρούν εντελώς διαφορετικά στον καθένα, και μέσα στο ίδιο περιβάλλον, καθένας ζει σε έναν άλλο κόσμο. Γιατί μόνο με τις ιδέες του, τα αισθήματά του και τους στόχους της βούλησής του έχει κάποιος άμεση επαφή- τα εξωτερικά πράγματα τον επηρεάζουν μόνο έμμεσα στο μέτρο που επιδρούν στις ιδέες του, τα αισθήματά του και τη βούλησή του. Ο κόσμος στον οποίο ζει εξαρτάται καταρχήν από την αντίληψη που έχει αυτός για τον κόσμο, εξαρτάται από τη διαφορετικότητα της οπτικής του νου καθενός. Σύμφωνα με αυτή, ο κόσμος μπορεί να είναι φτωχός, άνοστος και ρηχός, ή πλούσιος, ενδιαφέρων και σημαντικός. Ενώ, για παράδειγμα, κάποιος ζηλεύει τον άλλον για τα ενδιαφέροντα πράγματα που του συνέβησαν στη ζωή του, θα έπρεπε πιο πολύ να τον ζηλεύει για την αντιληπτικότητα η οποία δίνει στα πράγματα αυτά τη σπουδαιότητα που τους αποδίδει εκείνος – γιατί το ίδιο συμβάν που σε ένα αναπτυγμένο πνεύμα παρουσιάζεται σαν ενδιαφέρον, ένα ρηχό κοινό μυαλό θα το έβλεπε σαν μια ανιαρή σκηνή από την καθημερινή ζωή.

Όλα αυτά βασίζονται στο γεγονός ότι κάθε πραγματικότητα, δηλαδή κάθε πλήρες παρόν, αποτελείται από δύο ξεχωριστά μισά, το υποκείμενο και το αντικείμενο, αν και σε τόσο αναγκαία και στενή σχέση μεταξύ τους όπως το οξυγόνο και το υδρογόνο στο νερό. Με εντελώς το ίδιο αντικειμενικό μισό, αλλά με διαφορετικό το άλλο μισό, το υποκειμενικό, όπως και αντίστροφα, η παρούσα πραγματικότητα είναι εντελώς άλλη: το πιο ωραίο και το πιο καλό αντικειμενικό μισό, σε συνάρτηση με ένα μη αισθαντικό, κακό υποκειμενικό, δίνει μόνο μια κακή πραγματικότητα, ένα κακό παρόν.

Κ. Π. Καβάφης: Ἐν Σπάρτῃ

Δὲν ἤξερεν ὁ βασιλεὺς Κλεομένης, δὲν τολμοῦσε –
δὲν ἤξερε ἕναν τέτοιον λόγο πῶς νὰ πεῖ
πρὸς τὴν μητέρα του: ὅτι ἀπαιτοῦσε ὁ Πτολεμαῖος
γιὰ ἐγγύησιν τῆς συμφωνίας των ν᾿ ἀποσταλεῖ κι αὐτὴ
εἰς Αἴγυπτον καὶ νὰ φυλάττεται·
λίαν ταπεινωτικόν, ἀνοίκειον πρᾶγμα.
Κι ὅλο ἤρχονταν γιὰ νὰ μιλήσει· κι ὅλο δίσταζε.
Κι ὅλο ἄρχιζε νὰ λέγει· κι ὅλο σταματοῦσε.

Μὰ ἡ ὑπέροχη γυναῖκα τὸν κατάλαβε
(εἶχεν ἀκούσει κιόλα κάτι διαδόσεις σχετικές),
καὶ τὸν ἐνθάρρυνε νὰ ἐξηγηθεῖ.
Καὶ γέλασε· κ᾿ εἶπε βεβαίως πηαίνει.
Καὶ μάλιστα χαίρονταν ποὺ μποροῦσε νά ᾿ναι
στὸ γῆρας της ὠφέλιμη στὴν Σπάρτη ἀκόμη.

Ὅσο γιὰ τὴν ταπείνωσι – μὰ ἀδιαφοροῦσε.
Τὸ φρόνημα τῆς Σπάρτης ἀσφαλῶς δὲν ἦταν ἱκανὸς
νὰ νοιώσει ἕνας Λαγίδης χθεσινός·
ὅθεν κ᾿ ἡ ἀπαίτησίς του δὲν μποροῦσε
πραγματικῶς νὰ ταπεινώσει Δέσποιναν
Ἐπιφανῆ ὡς αὐτήν· Σπαρτιάτου βασιλέως μητέρα.

Κ. Π. Καβάφης [1928]

Τόμας Τζέφερσον: Είμαι και εγώ επικούρειος

«Η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων και η ατομική ευδαιμονία αναγνωρίζονται τώρα ως οι μόνοι νόμιμοι αντικειμενικοί σκοποί μίας κυβερνήσεως».

Τόμας Τζέφερσον, γράμμα στον Αδαμάντιο Κοραή, 1823

Ο Τόμας Τζέφερσον, κατά την διάρκεια του πολιτικού του βίου, πάλεψε για την εφαρμογή των αξιών και των νόμων εκείνων που καθιστούν ένα κράτος ικανό να προσφέρει στους πολίτες την δυνατότητα επιδίωξης μιας ευτυχισμένης ζωής. Η παιδεία που είχε αποκτήσει μέσω των βιβλίων της κλασικής, ελληνιστικής και ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας και των άλλων φωτεινών διανοητών της εποχής του, ήταν οδηγός για την προσπάθεια αυτή. Πολλές από τις διδαχές του Επίκουρου ανιχνεύονται στις βασικές φιλοσοφικές του αρχές, οι οποίες αποτυπώθηκαν και στην πολιτική που άσκησε, όπως αυτές για την θέσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Η σχέση του με την πολιτική ήταν ιδιάζουσα. Ο Τζέφερσον ήταν περισσότερο φιλόσοφος που ήθελε να εφαρμόσει τις θέσεις του στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, παρά ο πολιτικός με την κλασική έννοια του όρου. Σε μια επιστολή του, στον Τζον Άνταμς στις 28 Φεβρουαρίου 1796, μόλις τέσσερα χρόνια πριν την προεδρία του, γράφει:

«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω, κύριε, για την αποστολή του βιβλίου του κυρίου Ντ’ Ιβερνουά (D’ Ivernois) σχετικά με την Γαλλική επανάσταση. Λαμβάνω με σεβασμό οτιδήποτε προέρχεται από αυτόν. Αλλά το βιβλίο αυτό είναι σχετικό με την πολιτική, ένα θέμα που δεν αγαπούσα ποτέ και τώρα το μισώ».

Επιπρόσθετα, η διαπίστωση ότι η σχέση του με την πολιτική ήταν ιδιαίτερη, φαίνεται από την οδηγία που άφησε λίγο πριν πεθάνει, να αναγράφεται στο μνήμα του ότι ήταν ο συντάκτης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, του Νόμου για την Θρησκευτική Ελευθερία, ο ιδρυτής του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια και τίποτε άλλο. Ήθελε να τον θυμούνται οι επόμενες γενιές για αυτά τα έργα του και όχι για το γεγονός ότι υπήρξε για δύο τετραετίες Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.

Όμως και άλλα γεγονότα οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα. Ο Τζέφερσον, αν εξαιρέσουμε την εποχή της επανάστασης, δεν επιθύμησε ο ίδιος να ηγηθεί πολιτικής ομάδας ή να καταλάβει συγκεκριμένη πολιτική εξουσία. Τα πολιτικά αξιώματα που κατέλαβε, όπως του Κυβερνήτη της Βιρτζίνια, του Πρεσβευτή, του Γραμματέα του Κράτους ή ακόμη και του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, οφείλονταν στην έντονη πίεση των φίλων του, οι οποίοι αναγνώριζαν ότι ήταν άριστος για να ηγηθεί στην προσπάθεια σύστασης του νέου Κράτους. Ακόμη και στην προεκλογική εκστρατεία, που τον οδήγησε στο αξίωμα του Προέδρου, δεν συμμετείχε ο ίδιος. Το διάστημα αυτό παρέμενε στο Μοντιτσέλλο και τις απαιτούμενες προεκλογικές δράσεις είχαν αναλάβει άλλα στελέχη του κόμματός του.

Τρεις φορές επιχείρησε να αποσυρθεί από την πολιτική για να ασχοληθεί αναπόσπαστος με το κτήμα του, τα βιβλία, την φιλοσοφία, την συγγραφή και την οικογένειά του. Το κατάφερνε όμως για μικρά χρονικά διαστήματα, διότι κάθε φορά του ανέθεταν νέους κρατικούς ρόλους που, εξ αιτίας της αγάπης του για την Πατρίδα και τον Άνθρωπο, αναγκαζόταν να δεχθεί. Όπως όταν του πρότειναν να γίνει Κυβερνήτης της Βιρτζίνια, πρόξενος στο Παρίσι, Γραμματέας του Κράτους και Πρόεδρος τελικά των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η ανάληψη των δημόσιων αξιωμάτων θυμίζει τις ανιδιοτελείς θέσεις περί πολιτικής του φιλόσοφου Επίκουρου, που τόσο πολύ ο ίδιος ο Τζέφερσον εκτιμούσε. Ο Ρωμαίος Σενέκας μας σώζει την σχετική θέση του Επίκουρου, που φαίνεται ότι ταιριάζει ακριβώς στην περίπτωση του Τόμας Τζέφερσον.

«Ο Επίκουρος είπε: ο σοφός δεν ασχολείται με την πολιτική,
εκτός αν συντρέχουν σοβαροί λόγοι».

Epicurus ait: Non accedet ad rem publicam sapiens,
nisi si quid intervenerit.
Σενέκας, Περί ησυχίας, 30.2

Ο Τζέφερσον, ως γνήσιος ανθρωπιστής επαναστάτης, ηγήθηκε της ανεξαρτησίας της χώρας του και έθεσε τις θεμελιώδεις αρχές για την δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών αποτυπώνοντας τις στην περίφημη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Στην πορεία έδωσε μάχες για την εφαρμογή των αρχών αυτών. Η ιστορία τον δικαίωσε, εφόσον το ισχυρό κράτος των Ηνωμένων Πολιτειών δημιουργήθηκε πάνω σε αυτά τα ισχυρά θεμέλια για την θέσπιση των οποίων αγωνίστηκε ο ίδιος ως ηγέτης.

Σήμερα διαπιστώνουμε ότι η απόκλιση από αυτές τις αρχές έφερε την αστάθεια και την έλλειψη ευδαιμονίας σε ένα μεγάλο μέρος των πολιτών που αποτελούν την καρδιά αυτού του κράτους.

Βασικές πολιτικές απόψεις

Ο Τόμας Τζέφερσον ήταν πεπεισμένος ότι μια κοινωνία απαλλαγμένη από τα δεινά της θρησκείας (αλλά όχι της θρησκευτικής πίστης) και της καταδυνάστευσης του κεντρικού μηχανισμού εξουσίας μπορούσε να ικανοποιήσει τον άνθρωπο, αλλά και να του επιτρέψει να ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει προς την πρόοδο και την ελευθερία. Κι αυτό διότι ο μηχανισμός εξουσίας επιβάλει αυθαίρετα ότι τον συμφέρει για την απλή και μόνο διατήρησή του, με σκοπό την ευτυχία των λίγων και «εκλεκτών». Κατά τον Τζέφερσον ο λαός θα έπρεπε να αποκτήσει ίσα δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις, μέσω δίκαιων νόμων που θα τον προστάτευαν και θα του πρόσφεραν επιπλέον την εγγύηση για μια ποιοτική ζωή με ασφάλεια. Σε μια επιστολή στον Τέιλορ στις 28 Μαΐου 1816 αναφέρει:

«Μπορούμε να πούμε στ’ αλήθεια και με νόημα ότι οι κυβερνήσεις είναι περισσότερο ή λιγότερο δημοκρατικές όταν έχουν στην σύνθεση τους περισσότερο ή λιγότερο το στοιχείο του εκλεγμένου λαού και του ελέγχου από αυτόν. Πιστεύω κι εγώ ότι η μάζα των πολιτών είναι ο ασφαλέστερος θεματοφύλακας των δικών τους δικαιωμάτων και ειδικότερα ότι τα κακά, που προέρχονται από τις πλάνες του λαού, είναι λιγότερο ζημιογόνα από εκείνα του εγωισμού των αντιπροσώπων τους, των πολιτικών. Είμαι φίλος στην σύνθεση μιας κυβέρνησης, η οποία έχει το μεγαλύτερο μέρος αυτού του συστατικού».

Για τον Τζέφερσον οι νόμοι πρέπει να είναι δίκαιοι προς όλους τους πολίτες ώστε να είναι εύρυθμη η λειτουργία της κοινωνίας. Η οικονομία πρέπει να είναι ελεύθερη, στηριγμένη στην ατομική ιδιοκτησία και στην αυτάρκεια των πολιτών. Όλοι έχουν δικαίωμα να παράγουν πλούτο, αλλά πρέπει να πληρώνουν τους ανάλογους και δίκαιους φόρους, ώστε να έχουν το δικαίωμα στην πολυτελή ζωή. Κανείς δεν θα ζει πια εις βάρος των υπολοίπων.

Σε μια επιστολή προς τον Αδαμάντιο Κοραή το 1823, ο Τόμας Τζέφερσον συνοψίζει τις αρχές για ένα επιτυχημένο κράτος, με βάση την εμπειρία του από την εφαρμογή τους. Οι συμβουλές αυτές απευθύνονται μέσω του Κοραή σε εκείνους που έχτιζαν το νέο Ελληνικό κράτος, μετά την επανάσταση της ανεξαρτησίας του 1821. Γράφει στην επιστολή αυτή τα εξής:

Όπως προανέφερα, τα Συντάγματα των διαφόρων πολιτειών μας έχουν μεγαλύτερες ή μικρότερες διαφορές σε ορισμένα τους σημεία. Εντούτοις, όλα διέπονται από κάποιες γενικές αρχές, οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες για την προστασία της ζωής, της ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της ασφαλείας του πολίτη, δηλαδή:

1. Ανεξιθρησκία, περιοριζόμενη μόνον εις ό,τι αφορά πράξεις που καταπατούν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των άλλων.
2. Προσωπική ελευθερία, που εξασφαλίζει κάθε πρόσωπο από φυλάκιση ή άλλο σωματικό περιορισμό, πέραν των προβλεπόμενων από τους νόμους του κράτους. Αυτό πραγματοποιείται με τον γνωστό νόμο του Habeas Corpus.[1]
3. Εκδίκαση των υποθέσεων από μεικτά ορκωτά δικαστήρια για την καλύτερη δυνατή εξασφάλιση της αξιοπρέπειας, της ιδιοκτησίας και της φήμης κάθε ατόμου.
4. Διασφάλιση του αποκλειστικού δικαιώματος των αντιπροσώπων του λαού να νομοθετούν και να ρυθμίζουν τα ζητήματα φορολογίας.
5. Ελευθερία του Τύπου, που υπόκειται σε υποχρέωση αποζημιώσεως μόνον σε περίπτωση προσβολής της προσωπικότητος. Ο Τύπος αποτελεί τον φοβερό επικριτή των δημοσίων λειτουργών, τους οποίους εγκαλεί ενώπιον του «δικαστηρίου» της κοινής γνώμης. Επιφέρει δε μεταρρυθμίσεις με ειρηνικά μέσα, οι οποίες σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσαν να συντελεστούν μόνον με επανάσταση. Επίσης, είναι το καλύτερο όργανο για την πνευματική εξύψωση του ατόμου και για την πρόοδό του ως λογικού, ηθικού και κοινωνικού όντος.

---------------------------

[1] Νόμος περί Προσωπικής Ασφάλειας (Habeas Corpus: να έχεις το σώμα σου). Πρόκειται για τον νόμο που προστατεύει τις ατομικές ελευθερίες και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στην Αγγλία το 1679. Σύμφωνα με το νόμο αυτόν όταν μια αρχή έχει ως κρατούμενο έναν ύποπτο για κάποιο έγκλημα, υποχρεούται ή να τον παρουσιάσει εντός τριών ημερών στο αρμόδιο δικαστήριο ή να τον απελευθερώσει.

Στο Μέλλον Ξεχάστε Το Κρέας Θα Τρώτε Ζωύφια

Εξέγερση Ολλανδών αγροτών: Καθώς οι «πράσινες» ελίτ του Νταβός στοχεύουν στον παγκόσμιο έλεγχο των τροφίμων. Θα ακολουθήσουν οι ΗΠΑ.

Οι Ολλανδοί αγρότες παλεύουν για τις φάρμες τους, τα προς το ζην και τις ζωές τους. Για εβδομάδες έχουν αποκλείσει αυτοκινητόδρομους, δρόμους, σούπερ μάρκετ και κυβερνητικά κτίρια με τα τρακτέρ τους. Η Ολλανδική κυβέρνηση — ακολουθώντας την καθοδήγηση των Ηνωμένων Εθνών, του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ιδρύματος Bill & Melinda Gates — επιβάλλει νέες «πράσινες» πολιτικές που η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι θα θέσει εκτός λειτουργίας πολλούς αγρότες. Υπό το πρόσχημα της προστασίας του περιβάλλοντος και της παγκόσμιας «βιοποικιλότητας», οι αγρότες αντιμετωπίζουν πρόστιμα και αυστηρούς περιορισμούς στην χρήση λιπασμάτων και πολλοί λαμβάνουν εντολή να θανατώσουν δραστικά τα κοπάδια βοοειδών τους, κατά 25 με 95 τοις εκατό.

Μετά τον καταστροφικό αντίκτυπο του lockdown του Covid, οι νέες εντολές αγροκτημάτων απειλούν να καταστρέψουν πολλούς από τους αγρότες της Ολλανδίας, οι οποίοι είναι οι πιο καινοτόμοι και παραγωγικοί αγρότες στην Ευρώπη και οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων της ηπείρου. Στην πραγματικότητα, η μικροσκοπική Ολλανδία – μόνο ελαφρώς μεγαλύτερη σε έκταση από το Μέριλαντ – είναι δεύτερη μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες (που είναι 237 φορές μεγαλύτερη) στις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων. Αλλά η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Mark Rutte είναι αποφασισμένη να εξαλείψει τους ανεξάρτητους αγρότες της Ολλανδίας και να τους αντικαταστήσει με εταιρικά megafarms που λειτουργούν στο πλαίσιο της Food Action Alliance (FAA), ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε πρόσφατα η λέσχη δισεκατομμυριούχων της παγκοσμιοποίησης, γνωστή ως World Economic Forum (WEF).

Οι δρακόντειοι νέοι γεωργικοί κανονισμοί που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Rutte τον Ιούνιο τέθηκαν σε εφαρμογή ενάμιση χρόνο νωρίτερα, τον Ιανουάριο του 2021, στην ετήσια εκδήλωση διασημοτήτων του WEF στο Νταβός της Ελβετίας. Ως ένας από τους συμμετέχοντες στο WEF στο πρόγραμμα με τίτλο «Μετασχηματίζοντας τα συστήματα τροφίμων και την χρήση της γης», ο πρωθυπουργός Rutte αποκάλυψε με περηφάνια ότι η Ολλανδική πόλη Wageningen είχε επιλεγεί από το WEF για να φιλοξενήσει την νέα Παγκόσμια Γραμματεία Συντονισμού του WEF (GCS) για τους κόμβους καινοτομίας τροφίμων της FAA του.

Ένα σύντομο απόσπασμα της δήλωσης του Rutte στην Εβδομάδα Ατζέντας του Νταβός 2021 μπορείτε να δείτε στο παρακάτω βίντεο.

«Μεταμορφώνοντας τα συστήματα τροφίμων και τη χρήση γης».

Όπως ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, ένας νέος παγκόσμιος ηγέτης του WEF που χαρακτήρισε τους ειρηνικούς Καναδούς φορτηγατζήδες ως «ρατσιστές» και επιτέθηκε βάναυσα στις διαμαρτυρίες τους με στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις, ο Ρούτε δεν δίστασε να εκφονήσει τους Ολλανδούς αγρότες ως «μαλάκες» και να στείλει ο στρατός και η αστυνομία εναντίον τους. Ο Rutte, ο οποίος βρίσκεται στην τέταρτη θητεία του ως πρωθυπουργός και αρχηγός μιας κυβέρνησης συνασπισμού, βλέπει ξεκάθαρα τον εαυτό του ως υπηρέτη του WEF, όχι των Ολλανδών πολιτών και φορολογουμένων που τον εξέλεξαν.

Εφαρμογή της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ

Τον Σεπτέμβριο του 2021, εννέα μήνες μετά την εμφάνιση του Rutte στο πάνελ «Food Systems» του WEF, τα Ηνωμένα Έθνη πραγματοποίησαν την σύνοδο κορυφής για τα συστήματα τροφίμων στην έδρα του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες να προεδρεύει και την καθηγήτρια Louise Fresco του Πανεπιστημίου Wageningen. & Research (η νέα Γραμματεία του WEF Hub) ως αντιπρόεδρος της Επιστημονικής Ομάδας της συνόδου κορυφής.

Όπως γίνεται γρήγορα φανερό, το WEF και τα Ηνωμένα Έθνη ακολουθούν την ίδια κατεύθυνση όταν πρόκειται για τον έλεγχο των παγκόσμιων “συστημάτων τροφίμων”. Και τα σχέδιά τους για τον έλεγχο δεν προμηνύουν τίποτα καλό για την ανθρώπινη ζωή και την ελευθερία σε αυτόν τον πλανήτη Ο Γκουτέρες, ο οποίος ήταν πρόεδρος του Διεθνούς ακροαριστερού Σοσιαλισμού από το 1999 έως το 2005, συμμετέχει τακτικά στο WEF εδώ και δεκαετίες με διάφορες ιδιότητες: ως πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και τώρα γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.

Το 2019, ο Γκουτέρες επισημοποίησε την μακροχρόνια σχέση μεταξύ του WEF και του ΟΗΕ υπογράφοντας ένα Πλαίσιο Στρατηγικής Συνεργασίας με τον ιδρυτή και εκτελεστικό πρόεδρο του WEF Klaus Schwab. Σύμφωνα με δελτίο τύπου του WEF, η συμφωνία περιγράφει «τομείς συνεργασίας για την εμβάθυνση της θεσμικής δέσμευσης και την από κοινού επιτάχυνση της εφαρμογής της Ατζέντας 2030 για την Βιώσιμη Ανάπτυξη».

Και βρίσκουμε στην ιστοσελίδα του WEF Food Action Alliance ότι «Η Ατζέντα 2030 για την Βιώσιμη Ανάπτυξη ενημερώνει την φιλοδοξία της FAA να παρέχει μια διαρκή και μακροπρόθεσμη πλατφόρμα για δράση πολλών ενδιαφερομένων στα συστήματα τροφίμων για την επίτευξη των ΣΒΑ».

Οι ΣΒΑ που αναφέρονται παραπάνω είναι, φυσικά, οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Αυτοί οι στόχοι προέρχονται από την Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για την Γη το 1992 στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Όπως αναφέρει ο ιστότοπος του ΣΒΑ του ΟΗΕ: «Οι ΣΒΑ βασίζονται στην δουλειά δεκαετιών των χωρών και των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένου του Τμήματος Οικονομικών και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΟΗΕ».

Στη Σύνοδο Κορυφής για την Γη το 1992, περισσότερες από 178 χώρες υιοθέτησαν την Ατζέντα για τον 21ο αιώνα – γνωστή ως Ατζέντα 21 – ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης «για την οικοδόμηση μιας παγκόσμιας εταιρικής σχέσης για την βιώσιμη ανάπτυξη για την βελτίωση της ανθρώπινης ζωής και την προστασία του περιβάλλοντος».

Αυτό είναι το σκεπτικό του ΟΗΕ. Ωστόσο, όπως έχουμε αναφέρει εκτενώς όλα αυτά τα χρόνια, η Ατζέντα 21 (και τώρα ο διάδοχός της, η Ατζέντα 2030) είναι μια ολοκληρωτική ατζέντα για τον πλήρη έλεγχο και την διοικητισμό ολόκληρου του πλανήτη — και κάθε ατόμου σε αυτόν.

Δείτε το βίντεο…



Το «Νέο Όραμα για την Γεωργία» του WEF

Το όραμα της Ατζέντας 21 του ΟΗΕ για πλανητική ρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους ρύθμισης της παραγωγής τροφίμων, έλαβε μια τεράστια ώθηση με την πρωτοβουλία του WEF “Νέο Όραμα για τη Γεωργία” (New Vision for Agriculture – NVA). Το 2010, σε συνεργασία με την McKinsey & Company, τον μεγαλύτερο όμιλο διαχείρισης/συμβουλευτικών υπηρεσιών στον κόσμο, το WEF δημοσίευσε την έκθεσή του NVA με τίτλο [“Realizing a New Vision for Agriculture: A Roadmap for Stakeholders” (Πραγματοποίηση ενός νέου οράματος για τη γεωργία: Ένας οδικός χάρτης για τους ενδιαφερόμενους.)]

Απαιτείται ένα νέο όραμα για την γεωργία, λένε οι παγκοσμιοποιητές του WEF, λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη, της αύξησης του πληθυσμού και της ανάγκης προστασίας της βιοποικιλότητας. Ενώ μιλούν για προσεγγίσεις «βασισμένες στην αγορά» και «προσανατολισμένες στην αγορά», καθώς και υποτιθέμενη ανησυχία για τις «μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις» και τους «μικροϊδιοκτήτες» αγρότες, είναι προφανώς σαφές ότι το «Νέο Όραμα» του WEF είναι το ίδιο παλιό δυστοπικό όραμα της οργάνωσης για έναν κόσμο που διοικείται από άψυχους εταιρικούς ολιγάρχες. «Η πρωτοβουλία New Vision for Agriculture του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ διοικείται από 17 παγκόσμιες εταιρείες που είναι βιομηχανικοί εταίροι του φόρουμ», παραδέχεται η έκθεση του WEF/McKinsey. Συνεχίζει:

Οι 17 παγκόσμιες εταιρείες που υποστήριξαν την πρωτοβουλία είναι οι Archer Daniels Midland, BASF, Bunge, Cargill, The Coca-Cola Company, DuPont, General Mills, Kraft Foods, Metro, Monsanto Company, Nestlé, PepsiCo, SABMiller, Syngenta, Unilever, Wal- Mart Stores και Yara International.

Εκτός από την οικονομική υποστήριξη από αυτούς τους ξύπνιους κορπορατιστές, η NVA του WEF έχει λάβει γενναιόδωρη χρηματοδότηση από το Ίδρυμα Bill & Melinda Gates και το Ίδρυμα Rockefeller, δύο από τους μεγαλύτερους ενισχυτές του παγκόσμιου πολιτικού ελέγχου επί του πληθυσμού και της παραγωγής και διανομής τροφίμων. (Έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν για τους μακροχρόνιους δεσμούς Rockefeller/WEF και την έκθεση Rockefeller Foundation με τίτλο Reset the Table: Meeting the Moment to Transform the US Food System, που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2020 για να συμπέσει με την Μεγάλη Επαναφορά του WEF. Δείτε: Bill Gates, Οι ελίτ του Νταβός ωθούν τον παγκόσμιο έλεγχο των τροφίμων υπό το πρόσχημα της «ασφάλειας τροφίμων»)

Natura 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Εφαρμογή της Μεγάλης Επαναφοράς του WEF

Τα Ηνωμένα Έθνη και το WEF προετοιμάζουν αυτά τα προγράμματα ελέγχου των τροφίμων εδώ και πολλά χρόνια, αλλά οι καταστροφικές νέες εντολές που επιβάλλονται στους Ολλανδούς αγρότες έρχονται μέσω των «πράσινων» προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γνωστά ως Natura 2000 και Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Το Natura 2000 φιλοδοξεί να προστατεύσει ένα δίκτυο ευαίσθητων οικοτόπων και υδάτινων οδών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση από διάφορες μορφές και πηγές ρύπανσης. Είναι η μυστική εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Βιοποικιλότητα που προέκυψε από την Σύνοδο Κορυφής για την Γη το 1992. Λίγοι κάτοικοι της ΕΕ γνωρίζουν καν το πρόγραμμα ή συνειδητοποιούν ότι διεθνείς τεχνοκράτες και περιβαλλοντικοί ακτιβιστές έχουν ορίσει τις τοπικές τους περιοχές για αυστηρή «προστασία». Οι Ολλανδοί αγρότες κατηγορούνται ότι έριξαν πολύ οξείδιο του αζώτου και αμμωνία στον αέρα και στην απορροή νερού κοντά σε τοποθεσίες Natura 2000. Εάν οι πολιτικοί και οι γραφειοκράτες της ΕΕ στις Βρυξέλλες έχουν τον τρόπο τους, θα εντείνουν τις πιέσεις. Η στρατηγική της ΕΕ για την βιοποικιλότητα για το 2030 αναφέρει: «Η ΕΕ θα διευρύνει τις υφιστάμενες περιοχές Natura 2000, με αυστηρή προστασία των περιοχών με πολύ υψηλή βιοποικιλότητα και κλιματική αξία».

Ωστόσο, οι αγρότες της Ολλανδίας διαμαρτύρονται ότι έχουν μειώσει θεαματικά τα οξείδια του αζώτου και την αμμωνία εδώ και δεκαετίες, ακόμη και όταν αύξησαν σημαντικά την παραγωγή κρέατος. Ο συγγραφέας Michael Shellenberger, ο ιδρυτής της Environmental Progress, λέει ότι οι αγρότες έχουν την επιστήμη με το μέρος τους. Επικαλείται στατιστικά στοιχεία της Ολλανδικής κυβέρνησης που δείχνουν μια σταθερή μείωση της ρύπανσης τόσο από το οξείδιο του αζώτου όσο και από την αμμωνία από την δεκαετία του 1990. «Τα δεδομένα δείχνουν ότι η αμμωνιακή ρύπανση από την κοπριά έχει ήδη μειωθεί κατά σχεδόν 70% από το 1990. Και οι αγρότες λένε ότι θα συνεχίσουν να μειώνουν την ρύπανση καθώς εφαρμόζουν λύσεις χαμηλού κόστους και κοινής λογικής», λέει ο Shellenberger, ένας φιλελεύθερος που περιγράφει τον εαυτό του ως ένας «οικομοντερνιστής».

Ο Jan Cees Vogelaar, πρώην πρόεδρος της εθνικής ένωσης γαλακτοπαραγωγών, λέει ότι πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα προσχηματικό ζήτημα που υποδαυλίζεται από τους μαχητικούς ακτιβιστές χορτοφάγων/vegan στον πόλεμο τους κατά του κρέατος. “Υπάρχει μια μικρή ομάδα αριστερών ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους είναι χορτοφάγοι, οι οποίοι εδώ και 35 χρόνια προβάλλουν πολλά επιχειρήματα για την μείωση της κτηνοτροφίας” λέει. Ο Δρ. Jaap Hanekamp, ​​αναπληρωτής καθηγητής χημείας στο University College Roosevelt στην Ολλανδία, αμφισβητεί την «επιστήμη» που χρησιμοποιείται για να επιτεθεί στους αγρότες. «Οι χημικές ουσίες του αζώτου είναι θρεπτικά συστατικά – τα χρειάζεστε για την καλλιέργεια φυτών», επεσήμανε σε συνέντευξή του στους The Epoch Times. Ο Hanekamp αμφισβητεί επίσης τον χαρακτηρισμό “κρίσιμο φορτίο” αζώτου που χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει την τιμωρητική ρύθμιση των αγροτών και έχει συντάξει μια μελέτη εξετάζοντας τα πειράματα και τις αναφορές που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη των κριτηρίων κρίσιμου φορτίου.

Η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στην θανάτωση ορυκτών καυσίμων με το πρόσχημα της αναχαίτισης της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ο ιστότοπός της εξηγεί ότι «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε μια σειρά προτάσεων για να καταστήσει τις πολιτικές της ΕΕ για το κλίμα, την ενέργεια, τις μεταφορές και την φορολογία κατάλληλες για την μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990».

Ξεχάστε το κρέας και τα γαλακτοκομικά, απλά τρώτε ζωύφια

Αυτό που νιώθουν οι Ολλανδοί αγρότες είναι οι επιπτώσεις της Μεγάλης Επαναφοράς , του μεγαλομανούς σχεδίου του WEF για «επαναφορά» (δηλαδή, αναδιάρθρωση ή μεταμόρφωση) ολόκληρου του πλανήτη και ολόκληρης της ανθρωπότητας πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, ηθικά, πνευματικά και βιολογικά. Το WEF κινητοποιεί τα ισχυρά του δίκτυα πολιτικών, ακαδημαϊκών, επιστημόνων, τιτάνων των επιχειρήσεων, συμμάχων των μέσων ενημέρωσης, θρησκευτικών ηγετών και ακτιβιστών του AstroTurf για να μας οδηγήσουν στο Οργουελικό μέλλον της Ατζέντας 21 — και όχι μόνο.

Σε αυτό το μέλλον που οραματίζονται οι ελίτ του UN-EU-WEF, εσείς και εγώ (και άλλοι σαν εμάς) θα τρώμε ζιζάνια και ζωύφια — και «έξυπνα» εργαστηριακά τρόφιμα από ζιζάνια, ζωύφια, φύκια και βακτήρια. Αλλά μην ανησυχείτε. θα φτιαχτεί να μοιάζει, να μυρίζει, να αισθάνεσαι ότι έχει γεύση σαν αληθινό κρέας — ή έτσι μας διαβεβαιώνουν. Εν τω μεταξύ, μην στοιχηματίζετε ότι το μενού τους θα περιλαμβάνει το ίδιο φαγητό. Τα γιοτ, τα τζετ, τα ρετιρέ και τα ανακτορικά κτήματα του Νταβός σίγουρα θα συνεχίσουν να σερβίρουν την κουζίνα πέντε αστέρων που έχουν συνηθίσει και την οποία πιστεύουν ότι δικαιούνται.

Τον Ιανουάριο του 2019, το WEF κυκλοφόρησε με την έκθεσή του για τις Εναλλακτικές Πρωτεΐνες, μέρος της σειράς του «”Κρέας: το μέλλον”(Meat: the Future)». Σύμφωνα με αυτήν την έκθεση του WEF, η διατροφή με βάση τα ζωύφια έχει πολλά να προσφέρει – για τον απλό λαό, δηλαδή:

Τα έντομα έχουν επίσης λάβει μεγάλη προσοχή, ιδίως επειδή μπορούν να εκτραφούν με ζωοτροφές που είναι ακατάλληλες για τα ζώα και οι οποίες διαφορετικά θα σπαταλούνταν ή θα είχαν χαμηλή οικονομική αξία, συμβάλλοντας έτσι σε μια πιο «κυκλική» αγροτική οικονομία. Η καινοτομία σε αυτόν τον τομέα περιλαμβάνει την ανακάλυψη και την διερεύνηση νέων ειδών εντόμων με αξία για την παραγωγή τροφίμων και τις εξελίξεις στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να παραχθούν οικονομικά σε κλίμακα. Τα έντομα μπορούν να καταναλωθούν στην φυσική τους κατάσταση, αν και για να αυξηθεί η αποδοχή σε καλλιέργειες όπου η κατανάλωση εντόμων δεν είναι παραδοσιακή, υπάρχει επίσης έρευνα για την ανάπτυξη νέων προϊόντων που περιέχουν έντομα σε διαφορετική μορφή, για παράδειγμα ως αλεύρι.

Το promo του WEF για το 2019 για νόστιμα ζωύφια με στόχο τη διάδοση μιας ιδέας που υπάρχει εδώ και μερικά χρόνια. Το 2013, για παράδειγμα, το The New American έγραψε σε μια νέα έκθεση με τίτλο «Βρώσιμα έντομα» που δημοσιεύτηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) για να πουλήσει τους κρεατοφάγους πληθυσμούς του ανεπτυγμένου κόσμου με βάση μιας “βιώσιμης” διατροφής με ερπετά και έντομα. δίαιτα crawly. Είναι ενδιαφέρον ότι η έκθεση του FAO δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Wageningen στην Ολλανδία. Ναι, το ίδιο Wageningen που είναι ο ιστότοπος της νέας Παγκόσμιας Γραμματείας Συντονισμού (GCS) του WEF για τους Κόμβους Καινοτομίας στα Τρόφιμα της Συμμαχίας Δράσης για τα Τρόφιμα (FAA).

Χωρίς αγρότες, χωρίς φαγητό

Ίσως αρχίζετε να καταλαβαίνετε ότι πρόκειται για ένα παγκόσμιο θέμα και όχι μόνο για τους Ολλανδούς αγρότες. Οι αγρότες στην Δανία, το Βέλγιο, την Γερμανία και την Γαλλία αντιμετωπίζουν την ίδια μοίρα, όπως και οι αγρότες στον Καναδά, την Αυστραλία, την Ιαπωνία, την Σρι Λάνκα, την Γκάνα, την Βραζιλία, την Αιθιοπία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην πραγματικότητα, οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι παντού γίνονται στόχος των παγκοσμιοποιητών για καταστροφή και αφομοίωση σε «επεκτάσιμες» εταιρικές μεγαλοκαλλιέργειες τύπου Κίνας. Αν επιτραπεί στους παγκοσμιοποιητές να πετύχουν, εκατομμύρια ανεξάρτητες οικογενειακές αγροτικές εκμεταλλεύσεις σε όλο τον κόσμο θα εξαφανιστούν και θα αντικατασταθούν από μερικές δεκάδες κυβερνητικά ευνοημένες εταιρίες. Στη συνέχεια, με βάση κάτι που μοιάζει με το σύστημα «κοινωνικής πίστης» της κομμουνιστικής Κίνας, το πολιτικό γραφείο κυβέρνησης-εταιρειών θα είναι σε θέση να καθορίσει εάν εσείς και η οικογένειά σας παίρνετε φαγητό, καθώς και πότε το παίρνετε, τι είδη φαγητού παίρνετε και σε ποιες ποσότητες. Αυτή είναι μια συνταγή για την απόλυτη τυραννία και κάτι που όλοι μας πρέπει να πολεμήσουμε με κάθε τρόπο.

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΥΠΕΡ ΚΤΗΣΙΦΩΝΤΟΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ

ΔΗΜ 18.145–148

Η προδοτική εμπλοκή του Αισχίνη στα γεγονότα που οδήγησαν στον Δ´ Ιερό πόλεμο

Ο Δημοσθένης αναφέρθηκε και σε άλλες ενέργειες και προτάσεις του προς τους συμπολίτες του (βλ. και ΔΗΜ 18.93–94), ιδίως εκείνες που αφορούσαν την αναδιοργάνωση του ναυτικού, πριν προσπαθήσει να αποδείξει το νομότυπο της τιμητικής απόδοσης του στεφάνου στον ίδιο. Στην επίθεση εναντίον του Αισχίνη που ακολούθησε, τον κατηγόρησε ευθέως ότι δωροδοκήθηκε, για να καταστεί εντολοδόχος της μακεδονικής πολιτικής. Και συνεχίζει:

[145] Οὐκ ἦν τοῦ πρὸς ὑμᾶς πολέμου πέρας οὐδ’ ἀπαλλαγὴ
Φιλίππῳ, εἰ μὴ Θηβαίους καὶ Θετταλοὺς ἐχθροὺς ποιήσειε
τῇ πόλει· ἀλλὰ καίπερ ἀθλίως καὶ κακῶς τῶν στρατηγῶν
τῶν ὑμετέρων πολεμούντων αὐτῷ, ὅμως ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ
πολέμου καὶ τῶν λῃστῶν μυρί’ ἔπασχε κακά. οὔτε γὰρ
ἐξήγετο τῶν ἐκ τῆς χώρας γιγνομένων οὐδὲν οὔτ’ εἰσήγεθ’
ὧν ἐδεῖτ’ αὐτῷ· [146] ἦν δ’ οὔτ’ ἐν τῇ θαλάττῃ τότε κρείττων
ὑμῶν οὔτ’ εἰς τὴν Ἀττικὴν ἐλθεῖν δυνατὸς μήτε Θετταλῶν
ἀκολουθούντων μήτε Θηβαίων διιέντων· συνέβαινε δ’ αὐτῷ
τῷ πολέμῳ κρατοῦντι τοὺς ὁποιουσδήποθ’ ὑμεῖς ἐξεπέμ-
πετε στρατηγούς (ἐῶ γὰρ τοῦτό γε) αὐτῇ τῇ φύσει τοῦ
τόπου καὶ τῶν ὑπαρχόντων ἑκατέροις κακοπαθεῖν. [147] εἰ μὲν
οὖν τῆς ἰδίας ἕνεκ’ ἔχθρας ἢ τοὺς Θετταλοὺς ἢ τοὺς
Θηβαίους συμπείθοι βαδίζειν ἐφ’ ὑμᾶς, οὐδέν’ ἡγεῖτο
προσέξειν αὐτῷ τὸν νοῦν· ἐὰν δὲ τὰς ἐκείνων κοινὰς προ-
φάσεις λαβὼν ἡγεμὼν αἱρεθῇ, ῥᾷον ἤλπιζε τὰ μὲν παρα-
κρούσεσθαι, τὰ δὲ πείσειν. τί οὖν; ἐπιχειρεῖ, θεάσασθ’
ὡς εὖ, πόλεμον ποιῆσαι τοῖς Ἀμφικτύοσι καὶ περὶ τὴν
Πυλαίαν ταραχήν· εἰς γὰρ ταῦτ’ εὐθὺς αὐτοὺς ὑπελάμβανεν
αὑτοῦ δεήσεσθαι. [148] εἰ μὲν τοίνυν τοῦτ’ ἢ τῶν παρ’ ἑαυτοῦ
πεμπομένων ἱερομνημόνων ἢ τῶν ἐκείνου συμμάχων εἰση-
γοῖτό τις, ὑπόψεσθαι τὸ πρᾶγμ’ ἐνόμιζε καὶ τοὺς Θηβαίους
καὶ τοὺς Θετταλοὺς καὶ πάντας φυλάξεσθαι, ἂν δ’ Ἀθηναῖος
ᾖ καὶ παρ’ ὑμῶν τῶν ὑπεναντίων ὁ τοῦτο ποιῶν, εὐπόρως
λήσειν· ὅπερ συνέβη. πῶς οὖν ταῦτ’ ἐποίησεν; μισθοῦται
τουτονί.

***
[145] Ο Φίλιππος, δεν ηδύνατο να τερματίση τον εναντίον σας πόλεμον, ουδέ να απαλλαγή αυτού, εάν δεν έκαμεν εχθρούς της πόλεως τους Θηβαίους, και τους Θεσσαλούς· αλλά, αν και οι στρατηγοί μας διεξήγον τον πόλεμον αθλίως και κακώς, ούτος όμως έπασχε πλείστα κακά από αυτόν τούτον τον πόλεμον, και από τους πειρατάς. Διότι, ούτε εξήγετο τίποτε εκ των εν τη χώρα παραγομένων, ούτε εισήγετο εξ όσων είχεν ανάγκην.

[146] Ούτε δε κατά θάλασσαν ήτο τότε ισχυρότερος από σας, ούτε ηδύνατο να έλθη εις την Αττικήν, διότι ούτε οι Θεσσαλοί τον ηκολούθουν, ούτε οι Θηβαίοι επέτρεπον να διέλθη. Συνέβαινε δε εις αυτόν, αν και ενίκα τους οποιουσδήποτε στρατηγούς, τους οποίους εστέλατε εναντίον του (τούτο βεβαίως το αφήνω), να κακοπαθή ένεκα αυτής ταύτης της φύσεως των τόπων, και των εκατέρωθεν μέσων.

[147] Εάν λοιπόν, ένεκα της ιδικής του έχθρας, επεχείρει να πείση ή τους Θεσσαλούς, ή τους Θηβαίους, να βαδίσουν μαζί του εναντίον σας, επίστευε, ότι κανείς δεν θα τον επρόσεχε. Εάν όμως, έχων ως πρόσχημα τας κοινάς υποθέσεις εκείνων, εκλεγή αρχιστράτηγος, ήλπιζεν ότι ευκολώτερα, άλλους μεν θα εξηπάτα, άλλους δε θα έπειθε. Τι κάμνει λοιπόν; Επιχειρεί, (ιδέτε πόσον τεχνηέντως), να διεγείρη πόλεμον και ταραχήν μεταξύ των Αμφικτυόνων κατά την σύνοδον της Πυλαίας, διότι υπέθετεν ότι, διά ταύτα, θα ελάμβανον αμέσως την ανάγκην του. [148] Και εάν μεν εισηγείτο τούτο, κάποιος ή εκ των παρ' αυτού αποστελλομένων ιερομνημόνων, ή εκ των παρά των συμμάχων εκείνου, ενόμιζεν, ότι και οι Θηβαίοι, και οι Θεσσαλοί, και πάντες, θα υπωπτεύοντο το πράγμα, και θα επροφυλάσσοντο, εάν όμως εκείνος που θα κάμη τούτο, ήτο Αθηναίος και από σας τους εχθρούς του, ευκόλως θα τους εξαπατήση· όπερ συνέβη. Πώς λοιπόν κατώρθωσε ταύτα; Μισθώνει αυτόν εδώ.