Η Κβαντική Φυσική της Συνείδησης: Το πρόβλημα νου-σώματος. Ο νους ως λογισμικό και τα αναδυόμενα εφέ. Ο Νους ως Ανώτερο Διαστατικό Πεδίο, θεωρία της κβαντικής εμπλοκή και κβαντικής σήραγγας. Θεωρία του συντονισμού εγκεφαλικών κβαντικών κυμάτων με το νου. Το «binding problem» ταχύτερο και από τη σκέψη. Η πρώτη Ερμητική αρχή «Το Σύμπαν είναι Νους». Η συνείδηση σαν πληροφορία στον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας.
Στη φιλοσοφική συζήτηση, ιδιαίτερα στη φιλοσοφία του νου, είναι το ζήτημα του πώς ο νους και η συνείδηση αναδύονται από την ύλη μας, ή πιο συγκεκριμένα, από ποιες φυσικές νευρολογικές διεργασίες στον εγκέφαλό μας ξεπήδησε ο νους, κάτι που μακροχρόνια έχει μπερδεύσει τους επιστήμονες και τους φιλόσοφους.
Όταν μιλάμε ή σκεφτόμαστε, φαίνεται φυσικό να υποθέσουμε ότι το φαινόμενο συνδέεται άμεσα με τον εγκέφαλό μας και τη συνειδητή μας σκέψη, συμπεριλαμβανομένων και άλλων γνωστικών λειτουργιών. Ακόμα κι αν, από την άμεση εμπειρία και την παρατήρησή μας, δεν υπάρχουν άμεσες ενδείξεις ή ενδείξεις που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν να κατανοήσουμε σαφώς τι είναι το νους, συμπεραίνουμε συλλογικά ότι ο νους είναι ένα φαινόμενο που σχετίζεται βαθιά με τη δραστηριότητα του εγκεφάλου μας, και όμως είναι κάτι περισσότερο. Αλλά τι είναι αυτό «κάτι» περισσότερο; Αυτή η ερώτηση από μόνη της προκάλεσε ιστορικά κάποιες ενδιαφέρουσες θεωρίες του νου.
Η πιο συνηθισμένη αντίληψη της φύσης του νου στη σύγχρονη δυτική σκέψη είναι ότι ο νους είναι το ίδιο πράγμα με τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και ως εκ τούτου το ερώτημα «τι είναι αυτό το κάτι παραπάνω;» δεν προκύπτει. Αυτή η υλιστική θέση στο νου γεννήθηκε από την κλασική επιστημονική άποψη και την επιρροή της στη σύγχρονη σκέψη. Ονομάζεται υλισμός επειδή υποθέτει ότι ο νους δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ύλη. Η φιλοσοφική ιδέα που βγαίνει από αυτήν την υλιστική άποψη είναι αναγωγική, που σημαίνει να υποθέτει ότι φαινόμενα όπως ο νους και η συνείδηση μπορούν να εξηγηθούν από τις φυσικές και χημικές διεργασίες που συμβαίνουν στη νευρολογία του εγκεφάλου μας. Είναι κυριολεκτικά μια επίπεδη άποψη του κόσμου, καθώς μειώνει όλα τα φαινόμενα στη διάσταση της ύλης, του χρόνου και του χώρου, τα οποία θεωρούνται πρωταρχικά, σύμφωνα με αυτήν την άποψη.
(Η υλιστική άποψη είναι ότι το μυαλό-νους είναι το ίδιο πράγμα με τη δραστηριότητα του εγκεφάλου).
Το πρόβλημα νου-σώματος
Η επικρατούσα επιστημονική θέση έχει οδηγήσει σε ένα αδιέξοδο για την κατανόηση του φαινομένου της συνείδησης. Ο φιλόσοφος του νου, ο David Chalmers, το αναφέρει ως το σκληρό πρόβλημα της συνείδησης, το οποίο βασικά είναι το πρόβλημα της αντικειμενικής εξήγησης των υποκειμενικών ψυχικών καταστάσεων της συνείδησης ως προς τις φυσικές διαδικασίες, όπως απαιτείται από την αυστηρή άποψη της επιστήμης. Με απλά λόγια, πώς εξηγούμε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα που έχουμε όταν σκεφτόμαστε τη σοκολάτα, όσον αφορά τους νευρώνες που πυροδοτούν τον εγκέφαλό μας;
Ωστόσο, άλλες θέσεις που δεν προσυπογράφουν αυτήν την αναγωγική άποψη του νου, τείνουν να αντιμετωπίζουν ένα άλλο πρόβλημα - το πρόβλημα του δυϊσμού. Βασικά, εάν θέλουμε να θεωρήσουμε το νου (σκέψη) ως ξεχωριστό από τον εγκέφαλο, τότε αυτό θέτει και πάλι το ερώτημα «Τι είναι νους;» και πιο συγκεκριμένα, «Ποια είναι η σχέση μεταξύ του φυσικού εγκεφάλου και του νου;» Η πρώτη είναι μια οντολογική ερώτηση που ρωτά για τη φύση του νου, ενώ η δεύτερη είναι μια επιστημονική, η οποία προσπαθεί να κατανοήσει τη σχέση αιτίου-αποτελέσματος μεταξύ εγκεφάλου και νου και πώς οι πληροφορίες και οι γνώσεις περνούν από τη μία στην άλλη, βλέποντας ότι είναι δύο διαφορετικά πράγματα.
Η υπόθεση ότι ο νους είναι διαφορετικός από τον εγκέφαλο, όπως –για παράδειγμα– ότι ο νους είναι μη-υλικός, ενώ ο εγκέφαλος είναι υλικός, δημιουργεί το λεγόμενο πρόβλημα νου-σώματος, το οποίο αντιμετωπίστηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο φιλόσοφο René Descartes, ο οποίος είπε ότι ο νους και το σώμα είναι δύο διαφορετικές ουσίες. Τα σώματα εκτείνονται στο διάστημα, ανίκανα να αισθάνονται ή να σκέφτονται, ενώ ο νους μας είναι ατελείωτος, σκέφτεται και αισθάνεται ουσίες.
Επειδή είναι δύο διαφορετικά πράγματα, που ανήκουν στο υλικό και το μη υλικό, και επειδή δεν υπάρχει παρατηρήσιμο σημείο αλληλεπίδρασης μεταξύ των δύο, τότε δεν μπορούμε να εξηγήσουμε μια αιτιώδη σχέση μεταξύ των δύο. Εάν δεν μπορούμε να καταλήξουμε σε αιτιώδη εξήγηση, για παράδειγμα, για το πώς οι εσωτερικές ψυχικές καταστάσεις και οι πεποιθήσεις μας δημιουργούν συμπεριφορά, τότε κάποιοι θα υποστήριζαν ότι η συζήτηση για το νου θα ήταν περιττή.
(Το μυαλό (νους, Σκέψη) είναι μη υλικό, ενώ ο εγκέφαλος είναι υλικός).
Ο νους ως λογισμικό και τα αναδυόμενα εφέ
Παρά αυτήν τη φαινομενικά προβληματική θέση του νου και του εγκεφάλου που συνυπάρχουν σε κάποια μορφή σχέσης, η ιδέα έζησε σε άλλες θεωρίες και προσομοιώσεις.
1. Μία από τις πιο δημοφιλείς προσομοιώσεις, στην πραγματικότητα, δανείζεται από τις επιστήμες των υπολογιστών και που βλέπει το νου ως ανάλογο με ένα λογισμικό που τρέχει πάνω από ένα υλικό (ή μυελώδες υλικό) - τον εγκέφαλο. Αυτό το μοντέλο έχει χρησιμεύσει ιδιαίτερα καλά στην ψυχολογία και τις γνωστικές επιστήμες, όπου η μη υλική πτυχή του νου θεωρείται ως πρόγραμμα λογισμικού και η υλική πτυχή του εγκεφάλου θεωρείται ως το υποκείμενο υλικό.
2. Μια άλλη ενδιαφέρουσα θέση θεωρεί το νου ως αναδυόμενο φαινόμενο, που προκύπτει από τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις των νευρικών διεργασιών στον εγκέφαλο. Αυτή η θεωρητική θέση είναι μη αναγωγική, ενώ ταυτόχρονα παρακάμπτει το πρόβλημα του νου-σώματος, επειδή παρόλο που ο νους εξακολουθεί να θεωρείται ως κάτι διαφορετικό από τον εγκέφαλο, η σχέση αιτίας και αποτελέσματος μεταξύ των δύο μπορεί να εξηγηθεί με όρους αναδυόμενων επιδράσεων . Το πρόβλημα με αυτήν την άποψη, ωστόσο, είναι ότι εξακολουθεί να θεωρεί ότι η ύλη (ο εγκέφαλος) είναι πρωταρχική και ο νους και η συνείδηση ως κάτι που αναδύεται από την ύλη και όχι ως θεμελιώδης πτυχή του σύμπαντος , όπως ο χρόνος και ο χώρος.
Ο Νους ως Ανώτερο Διαστατικό Πεδίο
Καθώς συνεχίζεται η επιστήμη και η έρευνα, προκύπτουν νέες θεωρίες του νου που θα μπορούσαν να ρίξουν περισσότερο φως σε ορισμένα από τα φιλοσοφικά ζητήματα που αναφέρονται παραπάνω.
Μία από τις τελευταίες ιδέες που προέρχονται από την ακαδημαϊκή κοινότητα είναι αυτή που βλέπει το νου ως ένα πεδίο που υπάρχει σε μια διαφορετική διάσταση από τον εγκέφαλο και που αλληλεπιδρά μαζί του σε κβαντικό επίπεδο. Ο Δρ Dirk KF Meijer, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν, δημοσίευσε μια μελέτη που θέτει την ιδέα του στο επιστημονικό περιοδικό NeuroQuantology, ένα ακαδημαϊκό περιοδικό που συγκεντρώνει έρευνα από τους τομείς της νευροεπιστήμης και της κβαντικής φυσικής.
(Ο νους υπάρχει ως πεδίο σε διαφορετική διάσταση από τον εγκέφαλο).
Ο Meijer προτείνει ότι ο νους είναι βασικά ένα πεδίο, ή πιο τεχνικά, «ένα ολογραφικά δομημένο πεδίο» που λειτουργεί σαν «ψυχικός δέκτης» επειδή υπάρχει γύρω από τον εγκέφαλο αλλά ταυτόχρονα, μπορεί να έχει πρόσβαση σε άλλα πεδία εκτός από αυτό. Αυτό το πεδίο, προτείνει ο Meijer, βρίσκεται σε μια τέταρτη χωρική διάσταση, έναν υψηλότερο διαστατικό χώρο από αυτόν στον οποίο είναι ενσωματωμένος ο εγκέφαλος της γνωστής τρίτης διάστασης. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η παράλληλη έρευνα, όπως στο εγχείρημα του μπλε εγκεφάλου - μια διεπιστημονική συνεργασία μεταξύ μαθηματικών και νευροεπιστημόνων - έχει εντοπίσει ότι ο «εγκέφαλος» λειτουργεί σε πολλές διαστάσεις.
(Το Blue Brain Project του EPFL είναι μια ελβετική ερευνητική πρωτοβουλία εγκεφάλου με επικεφαλής τον ιδρυτή και διευθυντή καθηγητή Henry Markram. Ο στόχος του Blue Brain είναι να οικοδομήσουμε βιολογικά λεπτομερείς, ψηφιακές ανακατασκευές και προσομοιώσεις του εγκεφάλου των τρωκτικών και, τελικά, του ανθρώπινου εγκεφάλου).
Το ερώτημα λοιπόν είναι πως αλληλοεπιδρά ο νους, ως πεδίο τέταρτης διάστασης, με τις τρισδιάστατες εγκεφαλικές διεργασίες; Αν και δεν καταλαβαίνουμε ακόμη τους συγκεκριμένους μηχανισμούς που διέπουν την επικοινωνία νου-εγκεφάλου, ο Meijer δανείζεται την κβαντική φυσική για να προτείνει πιθανές εξηγήσεις. Δύο δυνατότητες είναι μέσω αυτού που ονομάζεται κβαντική εμπλοκή και κβαντική σήραγγα. Δύο από τα πιο μπερδεμένα και μυστηριώδη φαινόμενα που παρατηρούνται στον κβαντικό κόσμο.
Με απλά λόγια, η εμπλοκή είναι το παρατηρούμενο φαινόμενο ότι δύο σωματίδια «συγχρονίζονται» μεταξύ τους με τρόπο που το ένα επηρεάζει το άλλο ακαριαία, παρά το γεγονός ότι χωρίζονται από τεράστιες αποστάσεις, για παράδειγμα, σε αντίθετα άκρα ενός γαλαξία. Αυτό το φαινόμενο ενοχλεί τους επιστήμονες για χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Αϊνστάιν που το χαρακτήρισε «τρομακτική δράση από απόσταση».
Η κβαντική σήραγγα μπορεί να εξηγηθεί καλύτερα κατ 'αναλογία με ένα αντικείμενο μακρο κόσμου. Φανταστείτε ότι ρίχνετε μια μπάλα τένις σε έναν τοίχο. Φυσικά, περιμένουμε ότι η μπάλα θα σταματήσει την κίνησή της μόλις χτυπήσει στον τοίχο και θα επιστρέψει στην αντίθετη κατεύθυνση. Παραδόξως, σε μια κβαντική παράλληλη σήραγγα, η μπάλα περνά μέσα από τον τοίχο και παρατηρείται ότι διατηρεί την κίνηση και την ορμή της στο άλλο παρακείμενο δωμάτιο. Πράγματι, περίεργα πράγματα.
Θεωρία του συντονισμού εγκεφαλικών κβαντικών κυμάτων με το νου
Ωστόσο, ο Meijer πιστεύει ότι παρόλο που η εμπλοκή και η σήραγγα είναι πιθανές εξηγήσεις για το πώς το πεδίο του μυαλού και ο εγκέφαλος μεταδίδουν γρήγορα πληροφορίες μεταξύ τους, ο πιο πιθανός μηχανισμός στην εργασία είναι ο συντονισμός κβαντικών κυμάτων. Αυτό σημαίνει ότι στα πολύ κβαντικά και υπο-κβαντικά επίπεδα υπάρχει μια κυματομορφή κάτω από όλους τους νευρώνες και τα σωματίδια στον εγκέφαλο και η οποία περνά επίσης από το νου. Οι αλλαγές στο πεδίο του νου συντονίζονται με τους νευρώνες στον εγκέφαλο ακαριαία και το αντίστροφο.
(Τα μοτίβα των κυμάτων του εγκέφαλου περνούν μέσα από το νου-μυαλό).
Το «binding problem» ταχύτερο και από τη σκέψη
Το μοντέλο συντονισμού κβαντικών κυμάτων της επικοινωνίας πεδίου εγκεφάλου και νου μπορεί να είναι μια πολύ έξυπνη απάντηση σε αυτό που ονομάζεται «binding problem». Διαφορετικές νευρικές περιοχές και συστάδες στον εγκέφαλό μας είναι υπεύθυνες για διαφορετικές γνωστικές λειτουργίες. Ας πούμε, για παράδειγμα, την όραση, το χρώμα, τον ήχο ή τη λεκτική επεξεργασία. Ωστόσο, αυτά τα διαφορετικά σήματα από διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου μας συγκεντρώνονται συλλογικά πιο γρήγορα από την ταχύτητα με την οποία υποβάλλονται σε επεξεργασία μεμονωμένα, δημιουργώντας έτσι μια παρατηρούμενη ανωμαλία γνωστή ως το «binding problem». Τώρα, αυτό είναι σχετικό εδώ, επειδή φαίνεται ότι το «binding problem» προκύπτει όταν ξύσουμε το κεφάλι μας και προσπαθούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει από ένα μόνο στρώμα πραγματικότητας - ας πούμε από τη νευρική δραστηριότητα του εγκεφάλου μας.
Από την άλλη πλευρά, όταν αρχίζουμε να βλέπουμε τον εγκέφαλο και το νου ως πολυδιάστατες εκδηλώσεις του ίδιου πράγματος και οι οποίες επικοινωνούν με πληροφορίες σε κβαντικό επίπεδο μέσω συντονισμού, αρχίζει να σχηματίζεται μια καλύτερη, ευρύτερη εικόνα που εξηγεί εμφανείς ανωμαλίες, όπως το «binding problem». Αυτό δίνει επίσης μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο γεγονός ότι μια πεπλατυσμένη και αναγωγική άποψη της πραγματικότητας δεν λειτουργεί καθόλου. Χρειαζόμαστε μια πλουσιότερη, ευρύτερη και πιθανώς μια πολυδιάστατη άποψη της συνείδησης και της πραγματικότητας. Αυτό μας φέρνει στο επόμενο ενδιαφέρον σημείο σχετικά με τη θεωρία πεδίου του νου.
Η πρώτη Ερμητική αρχή «Το Σύμπαν είναι Νους»
Η συζήτηση για το μυαλό ως πεδίο τελικά ξεπερνάει τη δυνατότητα απάντησης μακροχρόνιων φιλοσοφικών ερωτήσεων. Ανοίγει μια πόρτα συναρπαστικών νέων δυνατοτήτων που μας δίνουν έναν εντελώς νέο τρόπο κατανόησης του φαινομένου. Κατά κάποιο τρόπο, είναι το κλασικό αίνιγμα της απάντησης σε μια ερώτηση και του ανοίγματος άλλων εκατό, αλλά αυτό είναι το ιδιαίτερο για την ανάπτυξη της γνώσης.
(Ο νους είναι το σύμπαν και όλα είναι νους;).
Το πραγματικό μαργαριτάρι μέσα στο κουβάρι αυτής της θεωρίας είναι ότι ο νους δεν είναι ατομικός ή αποκλειστικός για εμάς τους ανθρώπους, όπως πάντα υποθέσαμε. Ένας πολύ σύντομος τρόπος είναι, να πούμε ότι ο νους είναι το σύμπαν και ότι καθετί είναι νους. Όπως αναφέρεται στην πρώτη αρχή της ερμητικής φιλοσοφίας: (Η αρχή της πνευματικότητας «το όλον είναι νους», Το Σύμπαν είναι Νοητικό). Έτσι, ένα από τα πράγματα που η επιστήμη θα μπορούσε να έχει ριζικά λάθος, και το οποίο ο David Chalmers αναφέρεται ως «το σκληρό πρόβλημα της συνείδησης», είναι ότι δεν υποθέτει ότι η συνείδηση και ο νους είναι ουσιαστικά μέρος όλων όσων υπάρχουν. Η συνείδηση είναι πρωταρχική, ακόμη και σε σχέση με την ύλη. Αυτό αρχίζει να συγκλίνει με την αρχαία γνώση ή τον σύγχρονο πανψυχισμό, που υποστηρίζουν ότι όλα είναι διαποτισμένα με συνείδηση. Η ύλη προκύπτει από τη συνείδηση και όχι το αντίστροφο.
Αλλά τι έχει αυτό να κάνει με τη θεωρία του νου του Meijer ως πεδίο; Κατ 'αρχάς, ο Meijer υποστηρίζει ότι το τέταρτο-διαστατικό πεδίο του νου είναι ένα σχήμα σπειροειδές που κατανοούμε τώρα και βρίσκεται παντού στο σύμπαν. Δεύτερον, όλα τα πεδία διασυνδέονται μεταξύ τους μέσω κβαντικών φαινομένων, όπως συντονισμός, εμπλοκή και σήραγγα. Αυτό μπορεί να εξηγήσει αυτό που θεωρούμε ως ψυχικά ή έξω-αισθητήρια φαινόμενα, όπως η πρόγνωση, η διόραση, η απομακρυσμένη προβολή ή η τηλεπάθεια.
Η συνείδηση σαν πληροφορία στον ορίζοντα γεγονότων μιας μαύρης τρύπας
Ο Meijer, στην πραγματικότητα, βλέπει τη συνείδηση ως μια οριακή συνθήκη που υπάρχει ανάμεσα στις εσωτερικές πληροφορίες του εγκεφάλου και σε οτιδήποτε άλλο έξω από αυτόν, στην οποία αναφέρεται ως «παγκόσμια βιβλιοθήκη πληροφοριών». Από αυτή την άποψη, η συνείδηση είναι παρόμοια με ένα φαινόμενο που παρατηρείται στις μαύρες τρύπες, που ονομάζεται «ορίζοντας γεγονότων». Όταν το φως ή η ύλη πλησιάζουν μια μαύρη τρύπα, δεν εξαφανίζονται αλλά οι πληροφορίες τους προβάλλονται στο όριό της. Αυτό το όριο είναι αυτό που χωρίζει τη μαύρη τρύπα από οτιδήποτε άλλο, και το χρησιμοποιεί ως αναλογία για να εξηγήσει ποια θα μπορούσε να είναι η συνείδηση από την έρευνα και τις ιδέες του.
Σύμφωνα με τη θεωρία της σχετικότητας, ο μαθηματικός χώρος εισχώρησε στην τέταρτη διάσταση, δημιούργησε μια καμπυλότητα που σε μια ορισμένη τιμή εμφάνισε την ύλη ή την Τρίτη διάσταση. Με άλλα λόγια μια μαύρη τρύπα στην Τετάρτη διάσταση στην άλλη πλευρά της εμφάνισε την Τρίτη διάσταση. Στο ορίζοντα γεγονότων αυτής της τρύπας παρέμειναν οι πληροφορίες της συνείδησης του χρόνου και χώρου. Τα μεγέθη αυτά σαν τετραδιάστατα δεν γίνονται αποδείξιμα στην Τρίτη διάσταση, αλλά αντιληπτά από τους ανάλογους φορείς μας. Δηλαδή αν φανταστούμε τις μαύρες τρύπες σαν πέρασμα σε άλλη διάσταση και τον ορίζοντα γεγονότων το όριο που οι πληροφορίες υπάρχουν, τότε η συνείδηση είναι στην άλλη διάσταση στον ορίζοντα γεγονότων και ο εγκέφαλος πέρα από την μαύρη τρύπα στην τρίτη διάσταση.
Η ουσία λοιπόν αυτής της προκλητικής και βασικής έρευνας είναι η εξής: Ο εγκέφαλός σας είναι ένας κβαντικός δέκτης που αντηχεί με ένα πεδίο που ονομάζεται μυαλό (νους, σκέψη). Αυτό το πεδίο του μυαλού (νου, σκέψη) συνδέεται με πολλά άλλα πεδία και αυτό μπορεί να εξηγήσει διαπροσωπικές και ψυχικές εμπειρίες που δεν μπορούσαμε προηγουμένως να εξηγήσουμε μέσω της γενικής επιστήμης.
ΔΗ. γενναῖα μὲν τάδ᾽ εἶπας ἀλλ᾽ ἀμήχανα.
