ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Φιλοκτήτης (900-926)

900 ΦΙ. οὐ δή σε δυσχέρεια τοῦ νοσήματος
ἔπεισεν ὥστε μή μ᾽ ἄγειν ναύτην ἔτι;
ΝΕ. ἅπαντα δυσχέρεια, τὴν αὑτοῦ φύσιν
ὅταν λιπών τις δρᾷ τὰ μὴ προσεικότα.
ΦΙ. ἀλλ᾽ οὐδὲν ἔξω τοῦ φυτεύσαντος σύ γε
905δρᾷς οὐδὲ φωνεῖς, ἐσθλὸν ἄνδρ᾽ ἐπωφελῶν.
ΝΕ. αἰσχρὸς φανοῦμαι· τοῦτ᾽ ἀνιῶμαι πάλαι.
ΦΙ. οὔκουν ἐν οἷς γε δρᾷς· ἐν οἷς δ᾽ αὐδᾷς ὀκνῶ.
ΝΕ. ὦ Ζεῦ, τί δράσω; δεύτερον ληφθῶ κακός,
κρύπτων θ᾽ ἃ μὴ δεῖ καὶ λέγων αἴσχιστ᾽ ἐπῶν;
910 ΦΙ. ἁνὴρ ὅδ᾽, εἰ μὴ ᾽γὼ κακὸς γνώμην ἔφυν,
προδούς μ᾽ ἔοικε κἀκλιπὼν τὸν πλοῦν στελεῖν.
ΝΕ. λιπὼν μὲν οὐκ ἔγωγε, λυπηρῶς δὲ μὴ
πέμπω σε μᾶλλον, τοῦτ᾽ ἀνιῶμαι πάλαι.
ΦΙ. τί ποτε λέγεις, ὦ τέκνον; ὡς οὐ μανθάνω.
915 ΝΕ. οὐδέν σε κρύψω· δεῖ γὰρ ἐς Τροίαν σε πλεῖν
πρὸς τοὺς Ἀχαιοὺς καὶ τὸν Ἀτρειδῶν στόλον.
ΦΙ. οἴμοι, τί εἶπας; ΝΕ. μὴ στέναζε, πρὶν μάθῃς.
ΦΙ. ποῖον μάθημα; τί με νοεῖς δρᾶσαί ποτε;
ΝΕ. σῶσαι κακοῦ μὲν πρῶτα τοῦδ᾽, ἔπειτα δὲ
920 ξὺν σοὶ τὰ Τροίας πεδία πορθῆσαι μολών.
ΦΙ. καὶ ταῦτ᾽ ἀληθῆ δρᾶν νοεῖς; ΝΕ. πολλὴ κρατεῖ
τούτων ἀνάγκη· καὶ σὺ μὴ θυμοῦ κλύων.
ΦΙ. ἀπόλωλα τλήμων, προδέδομαι. τί μ᾽, ὦ ξένε,
δέδρακας; ἀπόδος ὡς τάχος τὰ τόξα μοι.
925 ΝΕ. ἀλλ᾽ οὐχ οἷόν τε· τῶν γὰρ ἐν τέλει κλύειν
τό τ᾽ ἔνδικόν με καὶ τὸ συμφέρον ποεῖ.

***
900 ΦΙΛ. Δεν πιστεύω να σ᾽ έκαμε το βάρος
της αρρώστιας, που να μη θέλεις πια
να με πάρεις μαζί σας στο καράβι.
ΝΕΟ. Όλα είναι βάρος, όταν, τη γενιά του
προδίδοντας κανείς, πάει να κάμει
πράμα που δεν ταιριάζει. ΦΙΛ. Μα δεν κάνεις
ούτε τίποτα λες που να ντροπιάζει
τη γενιά σου, όταν έρχεσαι βοήθεια
σ᾽ ένα δυστυχισμένο που του αξίζει.
ΝΕΟ. Άτιμος θα φανώ κι αυτό με πνίγει.
ΦΙΛ. Καμία ατιμία δε βλέπω σ᾽ ό,τι κάνεις,
μόνο μ᾽ αυτά που λες — τα χάνω.
ΝΕΟ. Ω Θεέ μου, τί να κάμω; ξανά πάλι
θα γίνω επίβουλος να κρύβω εκείνα
που δεν πρέπει κι αχρείες ψευτιές να λέγω;
910 ΦΙΛ. Έτοιμος είναι, φαίνεται, να με
προδώσει και χωρίς εμέ να φύγει…
ΝΕΟ. Όχι χωρίς εσέ· μα ίσα-ίσα, μήπως
κακό για σένα θα ᾽ναι να σε πάρω
μαζί απ᾽ εδώ — αυτό με βασανίζει.
ΦΙΛ. Τί λες, παιδί μου, δεν καταλαβαίνω…
ΝΕΟ. Δε θα σου κρύψω τίποτα· είναι ανάγκη
να ᾽ρθεις στην Τροία και στον ελληνικό
στρατό των Ατρειδών. ΦΙΛ. Οϊμένα, τί είπες;
ΝΕΟ. Μη φωνάζεις, πρι μάθεις… ΦΙΛ. Τί να μάθω;
τί έχεις στο νου σου να μου κάμεις; ΝΕΟ. Πρώτα
να σώσω εσένα κι έπειτα μαζί σου
να πάω να διαγουμίσομε της Τροίας
920 τους κάμπους. ΦΙΛ. Και στ᾽ αλήθεια έχεις στο νου σου
να το κάμεις αυτό; ΝΕΟ. Ανάγκη πάσα
να γίνει· μ᾽ άκου δίχως να θυμώνεις.
ΦΙΛ. Χάθηκα ο δύστυχος, μ᾽ έχουν προδώσει·
ξένε, τί μὄχεις κάμει; δώσ᾽ μου αμέσως
πίσω τα τόξα μου. ΝΕΟ. Μα αυτό να γίνει
δεν είναι δυνατό· με υποχρεώνει
το καθήκον μαζί και το συμφέρον
να υπακούσω σ᾽ αυτούς που εξουσιάζουν.

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (8.78-8.156)

Ἔνθ᾽ οὔτ᾽ Ἰδομενεὺς τλῆ μίμνειν οὔτ᾽ Ἀγαμέμνων,

οὔτε δύ᾽ Αἴαντες μενέτην, θεράποντες Ἄρηος·
Νέστωρ οἶος ἔμιμνε Γερήνιος, οὖρος Ἀχαιῶν, 80
οὔ τι ἑκών, ἀλλ᾽ ἵππος ἐτείρετο, τὸν βάλεν ἰῷ
δῖος Ἀλέξανδρος, Ἑλένης πόσις ἠϋκόμοιο,
ἄκρην κὰκ κορυφήν, ὅθι τε πρῶται τρίχες ἵππων
κρανίῳ ἐμπεφύασι, μάλιστα δὲ καίριόν ἐστιν.
ἀλγήσας δ᾽ ἀνέπαλτο, βέλος δ᾽ εἰς ἐγκέφαλον δῦ, 85
σὺν δ᾽ ἵππους ἐτάραξε κυλινδόμενος περὶ χαλκῷ.
ὄφρ᾽ ὁ γέρων ἵπποιο παρηορίας ἀπέταμνε
φασγάνῳ ἀΐσσων, τόφρ᾽ Ἕκτορος ὠκέες ἵπποι
ἦλθον ἀν᾽ ἰωχμὸν θρασὺν ἡνίοχον φορέοντες
Ἕκτορα· καί νύ κεν ἔνθ᾽ ὁ γέρων ἀπὸ θυμὸν ὄλεσσεν 90
εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·
σμερδαλέον δ᾽ ἐβόησεν ἐποτρύνων Ὀδυσῆα·
«διογενὲς Λαερτιάδη, πολυμήχαν᾽ Ὀδυσσεῦ,
πῇ φεύγεις μετὰ νῶτα βαλὼν κακὸς ὣς ἐν ὁμίλῳ;
μή τίς τοι φεύγοντι μεταφρένῳ ἐν δόρυ πήξῃ. 95
ἀλλὰ μέν᾽, ὄφρα γέροντος ἀπώσομεν ἄγριον ἄνδρα.
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἐσάκουσε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
ἀλλὰ παρήϊξεν κοίλας ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν.
Τυδεΐδης δ᾽ αὐτός περ ἐὼν προμάχοισιν ἐμίχθη,
100 στῆ δὲ πρόσθ᾽ ἵππων Νηληϊάδαο γέροντος,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ὦ γέρον, ἦ μάλα δή σε νέοι τείρουσι μαχηταί,
σὴ δὲ βίη λέλυται, χαλεπὸν δέ σε γῆρας ὀπάζει,
ἠπεδανὸς δέ νύ τοι θεράπων, βραδέες δέ τοι ἵπποι.
ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ἐμῶν ὀχέων ἐπιβήσεο, ὄφρα ἴδηαι 105
οἷοι Τρώϊοι ἵπποι, ἐπιστάμενοι πεδίοιο
κραιπνὰ μάλ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα διωκέμεν ἠδὲ φέβεσθαι,
οὕς ποτ᾽ ἀπ᾽ Αἰνείαν ἑλόμην, μήστωρε φόβοιο.
τούτω μὲν θεράποντε κομείτων, τώδε δὲ νῶϊ
110 Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοις ἰθύνομεν, ὄφρα καὶ Ἕκτωρ
εἴσεται εἰ καὶ ἐμὸν δόρυ μαίνεται ἐν παλάμῃσιν.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ.
Νεστορέας μὲν ἔπειθ᾽ ἵππους θεράποντε κομείτην
ἴφθιμοι, Σθένελός τε καὶ Εὐρυμέδων ἀγαπήνωρ.
115 τὼ δ᾽ εἰς ἀμφοτέρω Διομήδεος ἅρματα βήτην·
Νέστωρ δ᾽ ἐν χείρεσσι λάβ᾽ ἡνία σιγαλόεντα,
μάστιξεν δ᾽ ἵππους· τάχα δ᾽ Ἕκτορος ἄγχι γένοντο.
τοῦ δ᾽ ἰθὺς μεμαῶτος ἀκόντισε Τυδέος υἱός·
καὶ τοῦ μέν ῥ᾽ ἀφάμαρτεν, ὁ δ᾽ ἡνίοχον θεράποντα,
120 υἱὸν ὑπερθύμου Θηβαίου Ἠνιοπῆα,
ἵππων ἡνί᾽ ἔχοντα βάλε στῆθος παρὰ μαζόν.
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι
ὠκύποδες· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη ψυχή τε μένος τε.
Ἕκτορα δ᾽ αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἡνιόχοιο·
125 τὸν μὲν ἔπειτ᾽ εἴασε, καὶ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,
κεῖσθαι, ὁ δ᾽ ἡνίοχον μέθεπε θρασύν· οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτι δὴν
ἵππω δευέσθην σημάντορος· αἶψα γὰρ εὗρεν
Ἰφιτίδην Ἀρχεπτόλεμον θρασύν, ὅν ῥα τόθ᾽ ἵππων
ὠκυπόδων ἐπέβησε, δίδου δέ οἱ ἡνία χερσίν.
130 Ἔνθα κε λοιγὸς ἔην καὶ ἀμήχανα ἔργα γένοντο,
καί νύ κε σήκασθεν κατὰ Ἴλιον ἠΰτε ἄρνες,
εἰ μὴ ἄρ᾽ ὀξὺ νόησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε·
βροντήσας δ᾽ ἄρα δεινὸν ἀφῆκ᾽ ἀργῆτα κεραυνόν,
κὰδ δὲ πρόσθ᾽ ἵππων Διομήδεος ἧκε χαμᾶζε·
135 δεινὴ δὲ φλὸξ ὦρτο θεείου καιομένοιο,
τὼ δ᾽ ἵππω δείσαντε καταπτήτην ὑπ᾽ ὄχεσφι·
Νέστορα δ᾽ ἐκ χειρῶν φύγον ἡνία σιγαλόεντα,
δεῖσε δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν θυμῷ, Διομήδεα δὲ προσέειπε·
«Τυδεΐδη, ἄγε δὴ αὖτε φόβονδ᾽ ἔχε μώνυχας ἵππους.
140 ἦ οὐ γιγνώσκεις ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ᾽ ἀλκή;
νῦν μὲν γὰρ τούτῳ Κρονίδης Ζεὺς κῦδος ὀπάζει
σήμερον· ὕστερον αὖτε καὶ ἡμῖν, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσι,
δώσει· ἀνὴρ δέ κεν οὔ τι Διὸς νόον εἰρύσσαιτο
οὐδὲ μάλ᾽ ἴφθιμος, ἐπεὶ ἦ πολὺ φέρτερός ἐστι.»
145 Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης·
«ναὶ δὴ ταῦτά γε πάντα, γέρον, κατὰ μοῖραν ἔειπες·
ἀλλὰ τόδ᾽ αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει·
Ἕκτωρ γάρ ποτε φήσει ἐνὶ Τρώεσσ᾽ ἀγορεύων·
“Τυδεΐδης ὑπ᾽ ἐμεῖο φοβεύμενος ἵκετο νῆας.”
150 ὥς ποτ᾽ ἀπειλήσει· τότε μοι χάνοι εὐρεῖα χθών.»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα Γερήνιος ἱππότα Νέστωρ·
«ὤ μοι, Τυδέος υἱὲ δαΐφρονος, οἷον ἔειπες.
εἴ περ γάρ σ᾽ Ἕκτωρ γε κακὸν καὶ ἀνάλκιδα φήσει,
ἀλλ᾽ οὐ πείσονται Τρῶες καὶ Δαρδανίωνες
155 καὶ Τρώων ἄλοχοι μεγαθύμων ἀσπιστάων,
τάων ἐν κονίῃσι βάλες θαλεροὺς παρακοίτας.»

***

Και τότε μήτ᾽ ο Ιδομενεύς και μήτ᾽ ο Αγαμέμνων
μήτ᾽ οι ανδρειωμένοι Αίαντες κει να σταθούν τολμούσαν·
80 μόνος ο Νέστωρ έμεινε, κι εκείνος εξ ανάγκης·
αδημονούσ᾽ ο ίππος του, που ᾽χε ακοντίσει ο Πάρις
στην κορυφήν της κεφαλής που οι πρώτες τρίχες βγαίνουν
των ίππων εις το καύκαλο, κι είναι ακριβό το μέρος·
και η λόγχη στον εγκέφαλον εμπήχθη και απ΄ τον πόνον
85 οπίσ᾽ ορθός σηκώθηκε και με την λόγχην όλην
χάμω εκυλιόταν κι έβαλε τους ίππους άνω κάτω
να κόψει τα παράζυγα καθώς επροσπαθούσεν
ο γέρος με την μάχαιραν, του Έκτορος εφθάσαν
οι ταχείς ίπποι στον διωγμόν κι εφέρναν κυβερνήτην
90 απότολμον τον Έκτορα· ούδ᾽ είχε σωτηρίαν·
αλλά τον είδε ο δυνατός Τυδείδης και μεγάλην,
τρομερήν έσυρε κραυγήν να ειπεί στον Οδυσσέα:
«Λαερτιάδη, διογενή, πολύτεχνε Οδυσσέα:
πού φεύγεις, πού με τους πολλούς δειλός τα νώτα στρέφεις;
95 Μη, καθώς φεύγεις, τρυπηθείς στην ράχην αλλά μείνε,
εμείς απ᾽ άνδρ᾽ απάνθρωπον να σώσομεν τον γέρον».
Είπεν, αλλ᾽ ο πολύπαθος ο θείος Οδυσσέας
ποσώς δεν τον εισάκουσε κι έτρεχε προς τα πλοία·
τότε ο Τυδείδης πρόμαχος πετάχθη, κι ήταν μόνος
100 κι εστήθη εμπρός στην άμαξαν του γέροντος Νηλείδη,
κι εκείνον επροσφώνησε με λόγια φτερωμένα:
«Ω γέρε, τώρα μαχηταί στενοχωρούν σε νέοι,
σ᾽ ήβρε το γήρας το κακό και η δύναμίς σου εκόπη,
αδύναμον θεράποντα και αργούς τους ίππους έχεις·
105 και ανέβα εδώ στ᾽ αμάξι μου να ιδείς τους ανδρειωμένους
ίππους που ήσαν του Τρωός κι επήρ᾽ απ᾽ τον Αινείαν,
πώς κυνηγούνται ή κυνηγούν, πετούν εις το πεδίον·
ας έχουν οι θεράποντες των ίππων σου φροντίδα
κι εμείς με τούτ᾽ ας τρέξουμε τα φοβερά πουλάρια
110 των Τρώων μες στες φάλαγγες, ο Έκτωρ να γνωρίσει
εάν εις την παλάμην μου τούτη μανίζ᾽ η λόγχη».
Είπε και ο Νέστωρ έστερξε τον λόγον του Τυδείδη·
τότε οι λαμπροί θεράποντες φροντίσαν δια τους ίππους
του Νέστορος, ο Σθένελος κι ο ανδρείος Ευρυμέδων·
115 και ο Νέστωρ εις την άμαξαν με τον Τυδείδη ανέβη·
τους λαμπρούς πήρε χαλινούς κι εράβδισε τους ίππους
κι έφθασαν ως τον Έκτορα που επάνω τους εχύθη.
Πετάχθη ευθύς αλλ᾽ έσφαλε το βέλος του Τυδείδη
κι εύρηκε τον ακόλουθον καλόν Ηνιοπήα,
120 που γόνος ήταν του υψηλού στο φρόνημα Θηβαίου,
στα στήθη, ενώ τους χαλινούς των ίππων εκρατούσε·
κυλίσθη από την άμαξαν κι οι ταχείς ίπποι οπίσω
επήδησαν, και η δύναμις εκόπη και η πνοή του·
εζάλισε τον Έκτορα ο πόνος του συντρόφου·
125 θλιμμένος κει τον άφησε κι εζήτα κυβερνήτην
να έβρει άλλον ατρόμητον· ουδέ πολληώρα εμείναν
οι ίπποι δίχως οδηγόν, ότι τον Ιφιτίδην
ήβρε τον Αρχιπτόλεμον, ατρόμητον κι επήρε
στην άμαξαν και του ᾽δωκε τους χαλινούς των ίππων.
130 Όλεθρος τότε θα ᾽ρχονταν· καταστροφή των Τρώων,
και μες στα τείχη ωσάν αρνιά θα τους μανδρίζαν όλους·
το νόησ᾽ όμως των θεών κι ανθρώπων ο πατέρας·
και με φωνήν τρομακτικήν λευκόν αστροπελέκι
στην γην απέλυσ᾽ έμπροσθεν των ίππων του Τυδείδη,
135 και από το θειάφι όπ᾽ άναβε δεινή σηκώθη φλόγα·
ετρόμαξαν στην άμαξαν ζεμένα τα πουλάρια·
οι χαλινοί του Νέστορος από τα χέρια φύγαν
και φόβος τον κυρίευσε και στον Τυδείδην είπε:
«Τυδείδη, στρέψε δια φυγήν τ᾽ ακούραστα πουλάρια·
140 δεν βλέπεις ότι του Διός δεν σε βοηθεί το χέρι;
εις τούτον τώρα εχάρισε την δόξαν ο Κρονίδης,
σήμερα· κι ύστερα σε μας θα την χαρίσει, αν θέλει.
Θνητός την γνώμην του Διός του μεγαλοδυνάμου,
όσον και αν είναι ανδράγαθος, ποτέ δεν θα κρατήσει».
145Σ᾽ εκείνον τότε απάντησεν ο ανδρείος Διομήδης:
«Αυτά που λέγεις, γέροντα, ορθόν τον λόγον έχουν·
αλλ᾽ είναι τούτο που βαθιά πληγώνει την ψυχήν μου·
μια μέρα θέλει καυχηθεί ο Έκτωρ προς τους Τρώας:
«Τον Διομήδη έκαμα εγώ να φύγει προς τα πλοία».
150 Αυτό θα ειπεί, και η μαύρη γη τότε ας ανοίξει εμπρός μου».
Του απάντησ᾽ ο Γερήνιος ο Νέστορας ιππότης:
«Οϊμένα, υιέ του συνετού Τυδέως του ιπποδάμου,
και αν ο Έκτωρ άνανδρον σε ειπεί, πώς θα το στέρξουν
των Τρώων και Δαρδανιδών τ᾽ ασπιδοφόρα πλήθη,
155 κι εξόχως οι γυναίκες των που τους ανδρειωμένους
συντρόφους είδαν από σε να κυλισθούν στο χώμα; »

Καταστροφολογία

Ενδεχομένως κανένα Γνωστικό Σφάλμα δεν απαντάται τόσο κοινά όσο η καταστροφολογία. Η καταστροφολογία, ως μοτίβο σκέψης, είναι η διαρκής αναμονή του χειρότερου δυνατού σεναρίου. Όταν καταστροφολογούμε, περιμένουμε στην ουσία την πιο αρνητική εξέλιξη να μας χτυπήσει την πόρτα.

Πιστεύουμε ότι θα αποτύχουμε στις εξετάσεις, θα διαγνωστούμε με μια ανίατη ασθένεια σε έναν τυπικό ιατρικό έλεγχο, θα μας παρατήσει σίγουρα ο σύντροφος μας, θα περάσουμε άσχημα στις διακοπές μας κ.ο.κ

Προσπαθούμε να προβλέψουμε το μέλλον, να κάνουμε μια εκτίμηση αλλά το πιο αρνητικό σενάριο ενδεχομένως να φαντάζει το πιο πιθανό.

Αρκετά συχνά βέβαια οι άνθρωποι που καταστροφολογούν αντιλαμβάνονται πως το περιεχόμενο της σκέψης τους είναι αρνητικά ακραίο και σίγουρα όχι το πιο πιθανό αλλά αδυνατούν να ξεφύγουν από αυτήν την σκέψη.

Πολλές φορές μάλιστα θεωρούμε πως η καταστροφολογία μας έχει μια λειτουργική αξία…

Η καταστροφολογία ως προετοιμασία για το χειρότερο

«Περιμένω το χειρότερο για να είμαι προετοιμασμένος για αυτό»! Αυτή είναι μια δήλωση – πεποίθηση με την οποία οι άνθρωποι που καταστροφολογούν συχνά αιτιολογούν το συγκεκριμένο μοτίβο σκέψης.

Φαίνεται πως μέσα στην αναμονή της χειρότερης δυνατής εξέλιξης κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν ένα είδος ασφάλειας που προκύπτει από την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Τι θα πει αυτό; Θα πει πως έχουμε από τον εαυτό μας την προσδοκία ή ακόμα και την απαίτηση να είναι προετοιμασμένος για μια αποτυχία ή για μια αναποδιά της τύχης.

Δεν του επιτρέπουμε να διαχειριστεί το απρόοπτο, εφόσον αυτό συμβεί αλλά νιώθουμε καλύτερα μέσα σε μια ψευδαίσθηση ελέγχου.

Ονομάζω αυτόν το έλεγχο ψευδαίσθηση γιατί στην πραγματικότητα ο άνθρωπος που καταστροφολογεί δεν κάνει κάτι συγκεκριμένο για να προετοιμάσει τον εαυτό του για το χειρότερο, απλά το σκέφτεται, αγχώνεται πολύ και ενδεχομένως λόγω άγχους συμβάλλει και στην υλοποίηση του σεναρίου «καταστροφής».

Όσες φορές έχω ρωτήσει «Με ποιον ακριβώς τρόπο έχετε προετοιμαστεί για αυτό το άσχημο σενάριο;», δεν έχω πάρει ποτέ μια σαφή απάντηση.

Η καταστροφολογία ως απρόσμενη αναμονή χαράς

Μια δεύτερη ερμηνεία με την οποία αγκιστρωνόμαστε στο καταστροφολογικό μοτίβο σκέψης είναι η εξής: «Αν περιμένω το χειρότερο και συμβεί το καλύτερο, θα χαρώ!». Η συγκεκριμένη δήλωση ίσως ακούγεται λογική.

Αν περιμένω να συμβεί κάτι άσχημο και εν τέλει η ζωή μου σερβίρει κάτι ευχάριστο, λογικά πρέπει να χαρώ! Η πραγματικότητα όμως συνήθως είναι αρκετά διαφορετική.

Η αναμονή αλλά και η απόλυτη πεποίθηση ότι κάτι πολύ άσχημο θα μας συμβεί είναι άμεσα συνυφασμένη με υψηλά επίπεδα άγχους. Ειδικά από τη στιγμή που αυτή η αναμονή του δυσάρεστου είναι μια «αγαπημένη συνήθεια», ο οργανισμός μας αντιδράει άμεσα με την ενεργοποίηση του μηχανισμού του άγχους.

Το αποτέλεσμα αυτού είναι να βιώνουμε στο παρόν, αλλά και για όσο διαρκεί αυτή η αναμονή, πολύ άγχος με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον καθένα: ψυχοσωματικά, αρνητικές σκέψεις, δυσκολία συγκέντρωσης, δυσκολία στον ύπνο, θλίψη και πολλά άλλα. Όταν λοιπόν η πορεία των πραγμάτων μας διαψεύσει και καταφέρουμε να πετύχουμε τον πολυπόθητο στόχο μας ή δεν μας χτυπήσει η καταστροφή που τόσο φοβόμαστε, νιώθουμε απλώς ανακούφιση από το υπέρμετρο άγχος. Ακόμα και αν υπάρξει μια υποψία χαράς, διαρκεί λίγο. Ενδεχομένως μια άλλη αρνητική σκέψη έρχεται να μας απασχολήσει.

Μα είναι πιθανό!

Ένας τρίτος τρόπος με τον οποίο το καταστροφικό σενάριο συντηρεί τον εαυτό του και διαιωνίζει την παρουσία του στο μέλλον είναι αυτός της πιθανότητας.

Συχνά τα καταστροφικά σενάρια που μας ταλαιπωρούν είναι σενάρια εν δυνάμει πραγματοποιήσιμα. Δεν είναι παράλογα, δεν είναι παντελώς αδύνατον να συμβούν. Αποτελούν απλά ένα από τα πολλά ενδεχόμενα της πραγματικότητας. Το «δυνατόν να συμβεί» όμως απέχει συνήθως μακράν από το «πιο πιθανόν να συμβεί».

Η σύγχυση που επικρατεί ανάμεσα στο πιο είναι το πιο ρεαλιστικό σενάριο και το πιο είναι το πιο ακραίο δεν επιτρέπει στους καταστροφολόγους να ηρεμήσουν τον εαυτό τους και να συμβαδίσουν με την πραγματικότητα.

Ο εγκέφαλος μας όμως κάνει διαρκώς αυτήν την δουλειά: πιθανολογεί με βάση το πρόσφατο και απώτερο παρελθόν για να εκτιμήσει – προβλέψει το μέλλον.

Ξεκινάμε το πρωί να πάμε στη δουλειά μας με την βεβαιότητα ότι θα φτάσουμε και θα δουλέψουμε σήμερα όπως και κάθε προηγούμενη μέρα. Δεν αγωνιούμε κάθε μέρα για το αν θα πάθουμε καρδιακή προσβολή στο δρόμο ή θα πέσουμε θύμα τυφλής επίθεσης, παρόλο που και τα δύο είναι πιθανά πλην όμως ακραία!

Αντιστρέφοντας την καταστροφολογία

Η διαδικασία του να αποβάλλουμε ένα τέτοιο αρνητικό μοτίβο σκέψης δεν είναι πάντα μια εύκολη υπόθεση. Η δυσκολία του έγκειται στο γεγονός ότι το έχουμε ισχυροποιήσει και αυτοματοποιήσει με τα χρόνια.

Το έχουμε θρέψει και έχει αποκτήσει δύναμη. Συνήθως εντείνεται στο πλαίσιο μιας Αγχώδους ή Συναισθηματικής Διαταραχής ενώ δεν αποκλείεται και η ύπαρξη μιας Διαταραχής Προσωπικότητας, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια πως δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με κατάλληλη παρέμβαση.

Το ρεαλιστικό σενάριο

Η καταστροφολογία ως μοτίβο σκέψης χρειάζεται να αντικατασταθεί με την ρεαλιστική κατά το δυνατόν εκτίμηση των πραγμάτων. Ποια είναι αυτή;

Θέστε τον εαυτό σας τις ακόλουθες ερωτήσεις:

Ποιο είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί; (απαισιόδοξο σενάριο)
Ποιο είναι το καλύτερο που θα μπορούσε να συμβεί; (αισιόδοξο σενάριο)
Ποιο είναι το πιο ρεαλιστικό να συμβεί; (ρεαλιστικό σενάριο)

Αυτός ο διαχωρισμός σας βοηθάει να εντοπίσετε αν η σκέψη σας είναι καταστροφολογική αλλά και να ονοματίσετε το πιο ρεαλιστικό-πιθανό σενάριο. Ξέρω πως η συνειδητοποίηση αυτή δεν αλλάζει απαραίτητα και το τι πιστεύετε. Θα σας βοηθήσει ωστόσο η διασταύρωση με την πραγματικότητα: «Τι συνέβη στα αλήθεια;», «Εκπληρώθηκαν οι αρχικές μου αρνητικές προβλέψεις;».

Πολλές φορές βοηθάει να γυρνάμε πίσω στο χρόνο για να συνειδητοποιήσουμε αν οι «καταστροφές» που περιμέναμε συνέβησαν όντως. Θα διαπιστώσουμε ότι πολλές δεν συνέβησαν ποτέ, οι περισσότερες μάλλον. Κάποια αρνητικά συμβήκανε όντως. Τα αντιμετωπίσαμε όμως; Τα διαχειριστήκαμε; Ήταν τόσο τρομακτικά στην πράξη όσο φάνταζαν στη σκέψη μας; Η προσπάθεια πρόβλεψης, μας προετοίμασε με έναν λειτουργικό τρόπο;

Στην ουσία χρειάζεται να αξιολογήσουμε την χρησιμότητα αλλά και την προβλεπτική αξία της καταστροφολογίας μας για να πειστούμε από μόνοι μας ότι δεν την χρειαζόμαστε και τόσο.

Ανοχή στο άγνωστο

Στην πραγματικότητα πολλά πράγματα δεν ξέρουμε πως θα εξελιχθούν στη ζωή μας. Τα περισσότερα θα έλεγα. Υποθέτουμε το μέλλον με βάση το άμεσο παρόν. Για την αισιοδοξία μας ή την απαισιοδοξία μας δεν έχουμε πάντα εχέγγυα.

Η αλήθεια είναι πως το μέλλον είναι στην πραγματικότητα ένα άγνωστο πεδίο που μας αποκαλύπτεται στιγμή στιγμή, κάθε φορά που μετουσιώνεται σε παρόν, πριν περάσει εν ριπή οφθαλμού στο παρελθόν.

Όταν καταστροφολογούμε προτιμούμε να πιστεύουμε σε ένα αρνητικό μέλλον παρά να αποδεχθούμε ένα μέρος της άγνοιας μας για αυτό. Και όμως η εμπιστοσύνη στην ικανότητα μας «να τα καταφέρουμε» ή η πίστη στο ότι «θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε» είναι βασική για την αποδοχή του αγνώστου.

Αναλογιστείτε πόσες φορές κάτι απρόοπτο σας συνέβη και θυμηθείτε πώς το αντιμετωπίσατε. Παρόλο που δεν το περιμένατε, τι κάνατε; Ίσως ανασύρετε από την μνήμη σας περιπτώσεις όπου τα καταφέρατε αρκετά καλά ή τουλάχιστον καλύτερα από ό,τι φοβάστε. Ίσως τελικά να μην χρειάζεστε για όλα πλάνο δράσης ή οδηγό διαχείρισης. Εμπιστευτείτε λίγο παραπάνω τον εαυτό σας. Που ξέρετε; Ίσως σας ανταμείψει.

Αποδοχή του μη ελέγχου

Όσο υπέρμαχος και αν είμαι του λειτουργικού ελέγχου που οφείλουμε να έχουμε στη ζωή μας άλλο τόσο πιστεύω ότι πολλά πράγματα ούτε μπορούμε ούτε χρειάζεται να προσπαθούμε να τα ελέγξουμε. Η προσπάθεια, η οποία γίνεται και απαίτηση συχνά, να εξουσιάσουμε το μέλλον αναμοχλεύει απίστευτο άγχος στο παρόν.

Όταν υποθέτουμε μια αρνητική έκβαση και προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα συμβεί, έχοντας παράλληλα την πεποίθηση ότι μπορούμε να το διασφαλίσουμε, πέφτουμε σε μια παγίδα που έχουμε οι ίδιοι στήσει.

Για παράδειγμα, θέλουμε να είμαστε σίγουροι ότι δεν θα βιώσουμε μια κρίση άγχους στην σημαντική ομιλία που έχουμε να δώσουμε την άλλη βδομάδα. Θέλουμε να είμαστε σίγουροι τώρα ότι θα είμαστε ήρεμοι, θετικοί και σίγουροι την ώρα αυτής της τόσο σημαντικής διάλεξης.

Όσο δεν μπορούμε να δώσουμε στον εαυτό μας αυτή τη βεβαιότητα τόσο αγχωνόμαστε στο παρόν άρα δημιουργούμε προκαταβολικά αυτό που θεωρητικά θέλουμε διακαώς να αποφύγουμε, το άγχος.

Η αποδοχή ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε το μέλλον από την χρονική στιγμή στου παρόντος είναι καθοριστική. Η λύση είναι να εστιάσουμε σε αυτό που μπορούμε να διαχειριστούμε στο παρόν και να μην απαιτούμε από τον εαυτό μας έναν έλεγχο που δεν είναι εφικτό να μας παράσχει.

Ο κόσμος των ονείρων, των ονειροπολήσεων και των παραισθήσεων

Όταν ο άνθρωπος κοιμάται, ο εγκέφαλός του παράγει κάποιες εικόνες και ήχους που μοιάζουν αληθινοί. Θα έχετε ίσως βρεθεί και εσείς στη θέση που βλέπατε ένα όνειρο και σας πήρε λίγο χρόνο προτού το ξεχωρίσετε από την πραγματικότητα.

Η εικόνα μοιάζει αρκετά πραγματική και μεταξύ των δύο καταστάσεων -ξύπνιος και κοιμώμενος- σταδιακά έρχεται η συνειδητοποίηση ότι ο άλλος κόσμος" είναι ένα όνειρο. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και όταν ονειροπολούμε στη διάρκεια της ημέρας.

Συχνά, τα όρια μεταξύ ονείρου, φανταστικού και πραγματικότητας είναι θολά. Όταν εισέρχεστε όμως στον πραγματικό κόσμο, οι εικόνες και οι ήχοι δεν υπάρχουν πλέον.

Πρόκειται για όνειρο, φαντασία ή παραισθήσεις; Με ποιον τρόπο ο εγκέφαλος δημιουργεί αυτές τις εικόνες και ήχους;

Ο φανταστικός εγκέφαλος

Όταν ξυπνάμε, οι εμπειρίες αυτές είναι κοινές και φυσιολογικές στους ανθρώπους. Μάλιστα, τα όρια μεταξύ των δύο "κόσμων" δεν καθορίζονται εύκολα. Οι εναλλακτικές αυτές πραγματικότητες που δημιουργούνται από τον εγκέφαλο είναι αρκετά πειστικές και συχνά θα χρειαστούν αρκετά δευτερόλεπτα πριν διακρίνουμε αν οι εικόνες αυτές είναι αληθινές.

Όλες οι καταστάσεις του εγκεφάλου στο παραπάνω παράδειγμα -τα όνειρα, η ονειροπόληση (ή η ονειροπόληση), οι παραισθήσεις-συχνά θεωρούνται «ανεξάρτητα από ερεθίσματα». Αυτό σημαίνει ότι προκύπτουν ανεξάρτητα από τα ερεθίσματα στο περιβάλλον σας.

Αυτές οι διαδικασίες μας δείχνουν πώς η μάζα του ιστού ανάμεσα στα αυτιά μας πάλλεται με ηλεκτρική δραστηριότητα για να χτίσει μοντέλα του κόσμου μέσα στο κεφάλι μας. Και, η μελέτη των σχέσεων μεταξύ αυτών των εγκεφαλικών καταστάσεων μπορεί να μας πει πολλά για το πώς λειτουργούν τα πολύπλοκα μυαλά μας.

Τα όνειρα, οι παραισθήσεις και η ονειροπόληση θεωρούνται συχνά ανεξάρτητα από ερεθίσματα. Δηλαδή, αυτές οι καταστάσεις προκύπτουν είτε υπάρξει ερέθισμα από το περιβάλλον, είτε όχι.

Αν λοιπόν το εξετάσουμε οργανικά, τα μοντέλα του κόσμου που δημιουργούνται σε περιπτώσεις ονείρων αποτελούν προϊόν της μάζας του ιστού ανάμεσα στα αυτιά, όπου πάλλεται με ηλεκτρική δραστηριότητα. Μελετώντας αυτές τις καταστάσεις, μπορούμε να γνωρίσουμε ακόμη περισσότερα για τον περίπλοκο ανθρώπινο εγκέφαλο.

Παραισθήσεις

Παραίσθηση είναι η αίσθηση ότι κάτι συμβαίνει, ενώ δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα, όπως αναφέρει ο Ford, μελετητής ασθενών με ψυχωσικές διαγνώσεις. Οι ασθενείς αυτοί, αναφέρουν συχνά ακουστικές παραισθήσεις, όμως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στον γενικό πληθυσμό εμφανίζονται σε ποσοστό από 2 ως 5%. Ωστόσο, άλλες εκτιμήσεις δείχνουν διαφορετικά αποτελέσματα. Όπως και να έχει οι έρευνες σκοπεύουν στην νευρολογική τους εξήγηση.

Ο Ford και η ομάδα του, μελετούν την πιθανότητα οι παραισθήσεις να είναι μια αποτυχημένη προσπάθεια του μυαλού για αυτό-παρακολούθηση. Η παραίσθηση έχει ίσως παραμείνει εξελικτικά, αφού ένας homo sapiens, χρειάζεται τη δυνατότητα αυτή για να επιβιώσει.

Ο εγκέφαλός του, στην προσπάθειά του να τον προστατεύσει, δημιουργεί ένα ακουστικό ερέθισμα ή ακούει ένα τέτοιο ερέθισμα πολύ δυνατότερα. Αν δε το κάνει, μπορεί να σημαίνει και κίνδυνος, όπως ένα αρπακτικό. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα πλάσματα.

Αυτός ο μηχανισμός διαταράσσεται συχνά σε άτομα με ψύχωση και οι παραισθήσεις δημιουργούνται πλέον στην κανονική ροή της ζωής τους. Ο Ford ισχυρίζεται ότι οι ακουστικές παραισθήσεις αφορούν στο ότι ο εγκέφαλος δεν κατανοεί ότι η φωνή προέρχεται από τον εαυτό. Το αισθητήριο σύστημα δε μπορεί να αναγνωρίσει ότι το ερέθισμα είναι από τον εαυτό, συνεπώς η φωνή θα ακούγεται σαν κάτι εξωτερικό και όχι εσωτερικό. Σε τυπική λειτουργία του αισθητηριακού συστήματος, η φωνή αναγνωρίζεται και καταστέλλεται όταν προέρχεται από τον εαυτό.

Εσωτερικά μοντέλα του νου

Τα εσωτερικά μοντέλα του νου είναι μια ευρύτερη έννοια που περιέχει κάποιες εσωτερικές καταστάσεις του εγκεφάλου, όπως η ονειροπόληση και οι εσωτερικές σκέψεις. Αυτές οι εσωτερικές καταστάσεις έχουν αρκετές ομοιότητες, όπως η ελλιπής προσοχή στα εξωτερικά ερεθίσματα.

Ο γνωστικός νευροεπιστήμονας του Queen’s University, Jonathan Smallwood μελέτησε τα φαινόμενα των εσωτερικών κόσμων και κατέληξε στο ότι οι άνθρωποι σε εσωτερικές καταστάσεις σκέφτονται για τον εαυτό τους και τους γύρω του σε μελλοντικό ή παρελθοντικό χρόνο.

Αυτές οι αυτόματες σκέψεις έχουν συσχετιστεί με την εξελικτική ικανότητα του εγκεφάλου να προβλέπει και να ανταποκρίνεται στα περιβαλλοντικά γεγονότα. Δημιουργεί λοιπόν αυτά τα εσωτερικά μοντέλα ως ένα μέτρο προστασίας του ατόμου. Αν λάβουμε υπόψη την πολυπλοκότητα των πολιτισμών μας, η περιπλάνηση του μυαλού θα περιλαμβάνει κοινωνικές περιστάσεις αλλά και τους ρόλους των ανθρώπων σε αυτές. Ο εγκέφαλος προσπαθεί να συνθέσει αυτά τα μοντέλα για προβλέψει συμπεριφορές των άλλων ανθρώπων και να δημιουργήσει προτάσεις ανταπόκρισης σε αυτά.

Γνωρίζουμε ήδη από προηγούμενες μελέτες ότι το Δίκτυο Προεπιλεγμένης Λειτουργίας (DMN) ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια της ονειροπόλησης και περιπλάνησης του μυαλού. Οι μετρήσεις των Smallwood και των συνεργατών του, υποδεικνύουν ότι περιοχές DMN βρίσκονται σε κατάλληλη τοποθεσία για να χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια αυτών. Απέχουν ίσα μεταξύ ρου κινητικού και οπτικού φλοιού, μεγάλα αισθητηριακά συστήματα του εγκεφάλου.

Η υπόθεση των ερευνητών είναι πως αυτές οι ιδιαίτερες τοποθεσίες δεν είναι τυχαίες, αλλά χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία εσωτερικών κόσμων. Λόγω τοποθεσίας, οι εισροές του εξωτερικού κόσμου δεν επηρεάζονται.

Το DMN έχει εξεταστεί για την περίπτωση δημιουργίας ονείρων, αν το όνειρο θεωρηθεί εντατικοποιημένη περιπλάνηση του μυαλού. Ωστόσο, άλλοι μελετητές διαφωνούν. Ο Benjamin Baird, γνωστικός νευροεπιστήμονας παρατηρεί ότι οι απεικονιστικές μελέτες του εγκεφάλου εμφανίζουν απενεργοποίηση του DMN κατά τη διάρκεια του ύπνο σε κατάσταση Γρήγορης κίνησης ματιών (REM), το οποίο έχει συνδεθεί με το όνειρο.

Ο Baird, μελετώντας την περιπλάνηση του μυαλού και τα όνειρα, επισημαίνει μια σημαντική διαφοροποίηση: στο όνειρο δημιουργείται ένας τρισδιάστατος, διαδραστικός κόσμος, ενώ στην ονειροπόληση και την περιπλάνηση όχι. Οι νευροβιολογικές τους βάσεις, φαίνεται να είναι διαφορετικές.

Όνειρα και παραίσθηση

Τα όνειρα δε μπορούν να επαναληφθούν και η μνήμη συντηρεί ένα πολύ μικρό ποσοστό τελικά. Ο Stickgold, γνωστικός ερευνητής, υποστηρίζει ότι τα όνειρα δεν είναι ονειροπολήσεις, αλλά παραισθήσεις.

Βλέπουμε, ακούμε, νιώθουμε και δοκιμάζουμε πράγματα που δεν είναι πραγματικά. Ο Smallwood θεωρεί ότι η περιπλάνηση του μυαλού έχουν ένα κοινό με τα όνειρα: Εξυπηρετούν στην κατανόηση και ανταπόκριση του περιβάλλοντός μας. Από την άλλη, ο Stickgold προτείνει ότι τα όνειρα αποτελούν έναν δημιουργικό τρόπο εξερεύνησης πιθανών λύσεων για τον εγκέφαλο.

Οι Stickgold και Zadra υποθέτουν ότι κατά τη διάρκεια του στάδιο REM, όπου ο εγκέφαλος παράγει όνειρα, συμβαίνουν μακρινότερες συσχετίσεις από ότι κατά τη διάρκεια της αφύπνισης. Αυτές ‘χτίζονται’ ως μια αφήγηση, που ονομάζουμε όνειρο, εξηγούν οι ερευνητές. Είναι πιθανό αυτές οι τροποποιήσεις να συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της REM λόγω νευροβιολογικών αλλαγών.

Όμως πλέον γνωρίζουμε ότι όνειρα παράγονται και σε άλλα στάδια ύπνου που δεν περιέχουν REM. Ο Stickgold επισημαίνει ότι τα όνειρα εκτός REM δημιουργούν συσχετίσεις που είναι πιο κοντά σε σκέψεις. Συνεπώς, πλάθεται η υπόθεση ότι οι αυτοπαραγόμενες καταστάσεις του εγκεφάλου μπορεί κάπως να συσχετίζονται.

Ακόμη, μπορεί να σχετίζονται πιο απλά: Μέσω αυτών των λειτουργιών, ο ενεργός εγκέφαλος κατασκευάζει ένα μοντέλο του κόσμου, της πραγματικότητας και του εαυτού.

Τα 7 στάδια της Πνευματικής Αφύπνισης και ο κύκλος της Ζωής

Είναι γνωστό ότι τα δέντρα κρύβουν μέσα τους την απεριόριστη σοφία της φύσης. Αρκεί να ανοίξεις την καρδιά σου και να τα παρατηρήσεις. Θα ανακαλύψεις πράγματα αλλά και θα θυμηθείς τα μοτίβα της Ζωής. Παρομοίασε λοιπόν τον εαυτό σου με έναν… σπόρο και πάμε να κάνουμε μια βουτιά στο Άδυτο της Αυτογνωσίας!

Στάδιο 1ο

Γέννηση. Είσαι ένας σπόρος που ξεπροβάλλει και έρχεται στον κόσμο. Ζεις την εμπειρία της ζωής μέσα στο “matrix”, όπως έχεις συνηθίσει τόσα χρόνια “εγκλωβισμένος” σε όλες τις κοινωνικές περιοριστικές πεποιθήσεις. Από σπόρος γίνεσαι… καρπός και κρέμεσαι από μια λεπτή κλωστή μεταξύ της αληθινής Ζωής και του Πνευματικού θανάτου.

Στάδιο 2ο

Ένα συνταρακτικό γεγονός, ή μια σειρά άσχημων βιωμάτων, σε ταρακουνάει ξαφνικά και σε ξυπνάει απ’ τον λήθαργο. Αρχίζεις να θυμάσαι, αρχίζεις να κατανοείς, τα κομμάτια του παζλ ενώνονται σιγά σιγά, συνειδητοποιείς.

Όπως ένας πολύ δυνατός άνεμος προσπαθεί να ξεριζώσει τον καρπό από το δέντρο, έτσι και το Σύμπαν, σου δίνει την ώθηση που χρειάζεσαι, μέσω του πόνου, για να εξελιχθείς.
Ξεκινάει το ταξίδι σου. Αφυπνίζεσαι!

Στάδιο 3ο

Ο ξεριζωμένος καρπός ταξιδεύει παρέα με τον δυνατό άνεμο και βλέπει καινούργια πράγματα, που δεν τα είχε ξαναδεί, που δεν ήξερε καν ότι υπάρχουν. Νέες εικόνες και τοπία υπό το πρίσμα μιας τελείως διαφορετικής οπτικής και αντίληψης. Έτσι κι εσύ, σ’ αυτό το στάδιο, ζεις μια από τις πιο όμορφες και αξέχαστες εμπειρίες της ζωής σου. Ανακαλύπτεις τον κόσμο από την αρχή και είσαι ενθουσιασμένος. Νιώθεις ευφορία και ένα αίσθημα μόνιμης ευτυχίας. Όλες οι αισθήσεις σου είναι σε διέγερση, γίνεσαι αβίαστα η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου και το απολαμβάνεις. Το Φως και η Αγάπη σε εκστασιάζουν. Πετάς στα σύννεφα, όπως ο καρπός που ταξιδεύει με τον άνεμο. Θέλεις να μείνεις εκεί για Πάντα!

Στάδιο 4ο

Ο άνεμος κοπάζει. Ο καρπός προσγειώνεται και χτυπάει με δύναμη στο έδαφος. Κάποια στιγμή έπρεπε να γίνει κι αυτό. Η “Θεία Συγχρονικότητα” επέλεξε αυτήν ως την κατάλληλη. Εμπιστεύσου την.

Προσγειώνεσαι ανώμαλα στο έδαφος. Δεν κρέμεσαι πια από την ασφαλή αγκαλιά του δέντρου, ούτε βρίσκεσαι στα ουράνια. Είσαι στο χώμα και δεν σου αρέσει. Προσπαθείς να επιβιώσεις στην νέα πραγματικότητα αλλά αυτή την φορά νιώθεις απροστάτευτος και καταθλιπτικός. Χτυπημένος και μελανιασμένος από την απότομη πτώση. Έχεις την αίσθηση ότι έπιασες κυριολεκτικά πάτο και ότι δεν θα μπορούσε να γίνει χειρότερο. Κι όμως…

Στάδιο 5ο

Το χώμα αρχίζει και καλύπτει τον πεσμένο και χτυπημένο καρπό. Είναι σκοτεινά και ήσυχα εκεί κάτω. Πού πήγε το Φως; Σ’ αυτό το στάδιο κλείνεσαι στο καβούκι σου. Μένεις μόνος με τον εαυτό σου και αναρωτιέσαι τί έφταιξε. Έρχεσαι αντιμέτωπος με τα πιο σκοτεινά δαιμόνια του Είναι σου. Βρίσκεσαι σε μόνιμη μάχη με τον υπόγειο και Ανώτερο εαυτό σου. Έχεις πλέον την επίγνωση ότι αυτό που περνάς είναι τελικά Θείο Δώρο για σένα. Από αυτή σου την συνειδητοποίηση αντλείς δύναμη ώστε να βγάλεις στην επιφάνεια τα βαθιά κρυμμένα τραύματα της ψυχής σου. Προσπαθείς να τα γιατρέψεις ένα ένα. Επανέρχεται με δειλά βήματα η ελπίδα.

Στάδιο 6ο

Ο καρπός είναι θαμμένος κάτω από το χώμα πολύ καιρό. Ήρθε η ώρα πια να βγάλει ρίζες και να γίνει το δέντρο που πάντα προοριζόταν να γίνει. Έχεις περάσει πολλά Αφυπνισμένε μου Άνθρωπε. Κι όμως κατάφερες να επιβιώσεις και να ωριμάσεις μέσα από τις δυσκολίες. Έχεις τεράστια ψυχικά αποθέματα. Αισθάνεσαι περήφανος. Δυναμώνεις. Είσαι συγκινητικά ευγνώμων για τα σκοτεινά σου στάδια. Κάθε μέρα ανακαλύπτεις πτυχές του χαρακτήρα σου και αρχίζεις να σε αγαπάς. Είσαι συνειδητοποιημένος πια. Ωριμάζεις. Αυτοθεραπεύεσαι.

Θυμάσαι τότε, στο 3ο στάδιο, που ένιωθες σαν μικρό παιδάκι που ανακαλύπτει τον κόσμο; Που πετούσες στα σύννεφα και ήσουν ευτυχισμένος; Και τώρα είσαι. Η διαφορά είναι ότι τώρα είσαι γειωμένος. Έχεις στραφεί προς τα μέσα και έβαλες γερά θεμέλια στην ψυχή σου. Αισθάνεσαι έτοιμος να χτίσεις πάνω σ’ αυτά. Να μεγαλουργήσεις. Ξέρεις που είσαι, ποιος είσαι, τι θέλεις. Έπιασες το νόημα. Έχεις απλώσει τις θεόρατες ρίζες σου (κάτω από το χώμα, μέσα στα σκοτάδια σου) και περιμένεις τα θαύματα και το Φως να ξεπροβάλλουν και πάλι!

Στάδιο 7ο

Ο θαμμένος καρπός με τις βαθιές του ρίζες πάλεψε και βγήκε από το χώμα. Σαν σπόρος αυτήν τη φορά. Έβγαλε άνθη και με τον καιρό εξελίχθηκε σε ένα όμορφο και βαθιά ριζωμένο δέντρο, με πολλούς καρπούς έτοιμους για το δικό τους ταξίδι.

Ξαναγεννήθηκες. Δεν τα παράτησες στην πορεία. Άξιζε ο κόπος. Τα κατάφερες. Ακτινοβολείς Αγάπη, είσαι Φωτεινός. Έτοιμος να προσφέρεις απλόχερα τους καρπούς σου, την γνώση και την σοφία μέσα από τις δικές σου εμπειρίες. Ο σκοπός σου είναι ένας, να αυξήσεις τις δονήσεις σου και να εκπέμπεις στις υψηλότερες συχνότητες. Και κατά έναν μαγικό τρόπο η ενέργεια αυτή θα εξαπλώνεται. Αρκεί να το πιστέψεις.

Όσο και να αντισταθείς δεν μπορείς να πας κόντρα στους νόμους και στον αλγόριθμο του Σύμπαντος.

Όπως ο φοίνικας ξαναγεννιέται από τις στάχτες του,

όπως η κάμπια γίνεται πεταλούδα,

όπως ο σπόρος γίνεται δέντρο, έτσι κι εσύ με τον ίδιο τρόπο γίνεσαι μέρος του θαύματος.

Είσαι το Θαύμα.

Αυτός είναι ο κύκλος της Ζωής και είναι ένας.

Όλοι είμαστε Ένα.

Οι σκέψεις σας είναι ζωντανές

Όταν η δύναμη εκδηλώνεται στον άνθρωπο, μπορεί να πάρει πολλές όψεις, ανάλογα με το επίπεδο στο οποίο αναφέρεται. Ανάμεσα στους δυο άγνωστους και άπειρους κόσμους, των φυσικών δυνάμεων που εκδηλώνονται στον άνθρωπο σαν ένστικτα και του πνεύματος που εκδηλώνεται σαν βούληση, υπάρχει ο χώρος που ανήκει στον άνθρωπο, ο ανθρώπινος κόσμος, ο κόσμος που συλλαμβάνεται με το νου και εκεί η Δύναμη γίνεται γνωστή σαν «θέληση». Σε αυτόν τον κόσμο, ο άνθρωπος έχει άμεση πρόσβαση και είναι σε θέση να τον διαμορφώσει. Η «θέληση» του λοιπόν αναπτύσσεται, καλλιεργείται, υποβάλλεται και ελέγχεται μέσα από τεχνικές. Οι τεχνικές αυτές είναι οι λεγόμενες «τεχνικές αυθυποβολής», μέσα από τις οποίες αυτός που τις εξασκεί γίνεται κύριος της προσωπικότητας του μέσω του νου, μέσω της χρήσης της φαντασίας.

ΘΕΛΗΣΗ

Αναζητώντας τον ορισμό της θέλησης διαπιστώνει κανείς ότι είναι ένας από τους όρους που είναι πολύ δύσκολο να δοθούν. Στη βιβλιογραφία που υπάρχει, υπάρχουν κάποιοι λογοτεχνικοί ορισμοί, αλλά ελάχιστοι από αυτούς δίνουν το βάθος της ιδέας. Ίσως επειδή η αρχή των πραγμάτων δύσκολα μπορεί να μπει σε καλούπι, δύσκολα μπορεί ο δημιουργός να γίνει αντιληπτός από το ίδιο του το δημιούργημα. Και η θέληση, απ’ ότι φαίνεται είναι στο βάθος ο δημιουργός κάθε ανθρώπινης δράσης, κι ακόμα, αν μεγεθύνουμε τα πράγματα, είναι ο δημιουργός και η κινητήρια δύναμη του Σύμπαντος. Είναι η σπίθα εκείνη που πυροδοτεί τα αποθέματα ενέργειας, «καυσίμων», που χρειάζεται κάθε δράση για να εκδηλωθεί.

Στα ανθρώπινα πλαίσια, είναι το σύνολο των νοητικών και συναισθηματικών ωθήσεων (αιτίες και κίνητρα) που οδηγούν προς ένα αντικείμενο-σκοπό. Η θέληση προϋποθέτει συνείδηση, δηλαδή γνώση του εαυτού, γνώση του πεδίου στο οποίο βρίσκεται ο εαυτός, και γνώση του πεδίου όπου θέλει να οδηγηθεί, δηλαδή του μέλλοντος. Αυτό δένει αναπόσπαστα την ικανότητα της θέλησης με την ικανότητα της φαντασίας. Μπορεί ο άνθρωπος να βρεθεί μόνο εκεί όπου μπορεί να φανταστεί ότι θα πάει, αλλιώς δεν θα ξεκινήσει ποτέ, ακόμα κι αν πρακτικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει τη δυνατότητα να το κάνει.

Δεν πρέπει να ταυτιστεί η θέληση με την επιθυμία, πράγμα που συχνά συμβαίνει, γιατί στον κόσμο των επιθυμιών, στο συναισθηματικό κόσμο δηλαδή, το χαρακτηριστικό είναι η μεταβλητότητα, η αστάθεια, η σύγκρουση μεταξύ παράλληλων αλλά αντίθετων επιθυμιών. Η θέληση αντίθετα χαρακτηρίζεται από τη σταθερότητα και καθαρότητα σκοπού, από διάρκεια, από έλεγχο, από υπέρβαση της σύγκρουσης αντίθετων επιθυμιών, από συνείδηση.

Η θέληση, έχει τη δυνατότητα να επιβάλλεται σε όλους τους ανθρώπινους φορείς. Με τη θέληση ελέγχουμε το σώμα μας, ακόμα και ζωτικές μας λειτουργίες, με τη θέληση ελέγχουμε τα συναισθήματα μας, με τη θέληση ελέγχουμε ακόμα και τις σκέψεις μας. Ταυτίζεται λοιπόν η ύπαρξη της θέλησης και είναι ανάλογη με τη συνειδητότητα του καθενός, εφόσον πρόκειται για τη δύναμη του όντος πέρα από φυσικές δυνατότητες, προτιμήσεις ή γνώσεις. Παρόλ' αυτά, αφού το κέντρο με το οποίο αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο και τον εαυτό μας είναι ο νους, η φυσική έδρα της συνείδησης, αλλά και της θέλησης είναι ο νους. Η δυνατότητα ελέγχου του νου, από τη θέληση, συνειδητά και αποφασισμένα, είναι και η δυνατότητα ελέγχου όλης της ανθρώπινης προσωπικότητας.

ΥΠΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΑΥΘΥΠΟΒΟΛΗ

Χρησιμοποιούμε τη λέξη «υποβολή» για να περιγράψουμε την επίδραση στη συμπεριφορά μας ενός μηνύματος του νου, που η δύναμη του εξαρτάται από την άμεση επιρροή που έχει στα συναισθήματα και στη φαντασία μας. Έχει πολύ μικρή ή ανύπαρκτη σχέση με τη λογική. Είναι μια κατηγορηματική δήλωση που δεχόμαστε χωρίς σκέψη, χωρίς κριτική, αφού ανταποκρίνεται σε κάποια αισθήματα, που έχουν ήδη καλλιεργηθεί μέσα μας, πιθανό στο χώρο του υποσυνείδητου.

Η δύναμη της υποβολής δεν βρίσκεται στην ίδια αλλά στη δύναμη των συναισθημάτων που ξυπνάει, χωρίς απαραίτητα να τα δημιουργεί η ίδια, αλλά οι εικόνες που μας βομβαρδίζουν. Η επανάληψη εντυπώνει μέσα μας την υποβολή, τόσο ώστε και μια αδύνατη υποβολή, με την επανάληψη να γίνεται δυνατή.

Η φαντασία που λειτουργεί κατά τη διάρκεια της υποβολής καθορίζει την συμπεριφορά, πολύ περισσότερο από ότι η θέληση. Αυτή είναι που διεγείρεται από τις όποιες ιδέες μας βομβαρδίζουν και αυτή είναι που ουσιαστικά ελέγχεται, είτε από τη δική μας θέληση, είτε από τη θέληση των άλλων που μας υποβάλλουν.

Η διαφορά ανάμεσα στην υποβολή και αυθυποβολή είναι πολύ μικρή. Η πρώτη γίνεται από έξω, ή από άλλους, ενώ η αυθυποβολή είναι η υποβολή που κάνουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας. Μια υποβολή για να γίνει αυθυποβολή, πρέπει πρώτα να έχει τη συναισθηματική μας «έγκριση».

Δεν μπορούμε να χαρακτηρίσουμε την υποβολή και την αυθυποβολή σαν βλαβερές ή ωφέλιμες. Θα πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τα πλαίσια στα οποία γίνονται. Όλα εξαρτούνται από το πόσο μπορεί κάποιος να ελέγχει τα συναισθήματα του και να τα κατευθύνει εκεί που πρέπει. Οτιδήποτε μπορεί να επηρεάσει τα αισθήματα μας μπορεί να μας οδηγήσει σε δράση ακόμα και ενάντια στη λογική. Η λογική μας βοηθάει να αποφασίσουμε που και πότε θα εκφράσουμε τα συναισθήματα μας, δεν είναι σε θέση όμως να τα εξαφανίσει ούτε να τα καταπνίξει, πράγμα όχι μόνο δύσκολο αλλά ακόμα και επικίνδυνο.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά χαρακτηρίζεται από υποβολές ή και αυθυποβολές που έχει υποστεί ο άνθρωπος από την ώρα που ήρθε στον κόσμο. Η πεποίθηση μας για τον κόσμο και κυρίως για τον εαυτό μας, δημιουργήθηκε με βάση τα μηνύματα που κατ’ αρχή δεχτήκαμε με το συναισθηματικό μας φορέα, μηνύματα-σοκ ή μηνύματα αδιόρατα αλλά με τη δύναμη της επανάληψης. Οτιδήποτε θα προσπαθήσει αργότερα να διαλύσει αυτή την εικόνα που μας έχει υποβληθεί θα πέσει πάνω σε ένα τοίχο.

Κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες η υποβολή μπορεί να πετύχει πολλά, σε όλο το φάσμα της προσωπικότητας μας.

ΥΠΟΒΟΛΗ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑ

Όταν αναφερόμαστε στη φαντασία, μιλάμε για την ικανότητα να ξεφεύγουμε από το χώρο του πραγματικού και να βρισκόμαστε στο χώρο του φανταστικού, δημιουργώντας νέες καταστάσεις, βρισκόμενοι στο ήδη υπάρχον υλικό που υπάρχει στη μνήμη μας, ανασυνθέτοντας το σε νέες μορφές. Συνήθως υποθέτουμε ότι αυτό συμβαίνει σε κάποιες ιδιαίτερες στιγμές και υπάρχουν άνθρωποι που ισχυρίζονται ότι δεν έχουν φαντασία. Όμως στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε ούτε να μετακινήσουμε μια καρέκλα χωρίς να ακολουθήσουμε μια διανοητική εικόνα, που σχηματίστηκε στο μυαλό μας λίγο πριν αρχίσει η πράξη.

Συνεχώς πράττουμε σύμφωνα με εικόνες που σχηματίζονται από πριν στο νου μας, με τη βοήθεια της φαντασίας μας. Αυτό που διαφέρει όμως από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι η ικανότητα ελέγχου αυτής της λειτουργίας. Όταν υπάρχει αυτός ο έλεγχος αυξάνεται η ενέργεια, ή ισχυροποιείται το κίνητρο για μελλοντικές ενέργειες. Αλλιώς η παρόρμηση της στιγμής καθορίζει τη συμπεριφορά.

Η φαντασία χρησιμεύει σαν το κιάλι του ναυτικού ή του οδοιπόρου. Για να προβλέψει δηλαδή τι είναι πιθανό να συμβεί στο μέλλον και να προετοιμαστεί. Ακόμα συχνά και για να αλλάξει αυτό που πρόκειται να έρθει.

Εφόσον τα συναισθήματα μας καθορίζουν τις περισσότερες φορές τις δράσεις μας, με τη φαντασία μπορούμε να δημιουργήσουμε εικόνες, που θα δημιουργήσουν με τη σειρά τους τα ανάλογα συναισθήματα, και με συνέπεια να αλλάξουμε ή να βελτιώσουμε ή να ελέγξουμε τη συμπεριφορά μας. Αυτό συμβαίνει γιατί με τη φαντασία μας φτιάχνουμε κάποιες καταστάσεις, όπου ξανά και ξανά μπορούμε να παίξουμε ένα ρόλο που θα έχει σαν σκοπό τη δημιουργία μιας καλής (αν το επιδιώξουμε) συνήθειας, μιας εμπειρίας που θα έχει προέρθει έστω και με τη φανταστική μας εξάσκηση.

Τη φαντασία μπορούμε να τη χρησιμοποιήσουμε είτε για να μας προετοιμάσει για μια χρήσιμη, σωστή και εποικοδομητική δράση είτε για να προσφέρουμε στον εαυτό μας την ηδονή και την ασφάλεια ενός ελεγχόμενου κόσμου, όπου θα αποφύγουμε τις δυσκολίες του πραγματικού. Στη δεύτερη περίπτωση μιλάμε βέβαια για φαντασιοπληξία. Όσο η φαντασία είναι κάτω από τον έλεγχο της συνείδησης μας, είναι η λεγόμενη «δημιουργική φαντασία». Σε αυτή την περίπτωση η φαντασία είναι μια διανοητική μέθοδος προετοιμασίας του εαυτού μας για τη δράση, και όχι σαν υποκατάστατο της. Έτσι η ενέργεια αυξάνεται, γιατί η φαντασία μας βοηθάει να αποθηκεύουμε ενέργεια και ενθουσιασμό για ότι έχουμε αποφασίσει να κάνουμε.

Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα γεγονότα με τη δημιουργική φαντασία, αλλά μπορούμε να αποκτήσουμε μια εντελώς διαφορετική στάση για να τα αντιμετωπίζουμε, πράγμα το οποίο μπορεί να αλλάξει ακόμα και το μέλλον μας, αφού θα είμαστε σε θέση να οδηγηθούμε αλλού, με δική μας επιλογή.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΑΥΘΥΠΟΒΟΛΗ

Η υποβολή και η αυθυποβολή, κάθε άλλο παρά μαγικές και μυστηριώδεις δράσεις είναι. Υπάρχει ένα μεγάλο πεδίο έρευνας ακόμα, πίσω από αυτές τις μεθόδους, όμως είναι κάθε άλλο παρά θαυματουργές. Για να λειτουργήσει όμως χρειάζεται να ακολουθηθούν σωστά οι οδηγίες.

Ο πρώτος βασικός κανόνας είναι να θυμόμαστε πάντα ότι δεν μπορούμε να επιβάλλουμε στον εαυτό μας με επιτυχία τίποτα που δεν το επιθυμούμε αληθινά, κάτι που στο βάθος δεν θέλουμε να το δούμε να πραγματοποιείται. Δεν έχει σημασία τι θέλει να υποβάλει στον εαυτό του κανείς, αν πρόκειται για μια αλλαγή συνήθειας, ή για αλλαγή απόψεων ή του χαρακτήρα, ή κάποια υγιεινή του σώματος για την καλυτέρευση της φυσικής κατάστασης. Εφόσον η υποβολή έχει επίδραση καταρχήν στον συναισθηματικό κόσμο, αν εκεί υπάρχει ένα συναίσθημα αντίθετο από αυτό που δημιουργούμε με την τεχνική της αυθυποβολής, τότε στο τέλος θα αναρωτιόμαστε τι δεν πήγε καλά, αφού θα έχουμε ένα αντίπαλο «εκ των έσω». Όταν ζυγίζουμε τα υπέρ και τα κατά, μπορεί να είμαστε σίγουροι ότι η λογική είναι με το μέρος μας. Αυτό είναι πολύ καλό, αλλά δεν μπορούμε να φανταστούμε τον εαυτό μας να εκπληρώνει το σκοπό του και να χαίρεται γι'ʼ αυτό, τότε η υποβολή δεν θα βοηθήσει καθόλου.

ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΤΗΣ ΑΥΘΥΠΟΒΟΛΗΣ

Για τη χρησιμοποίηση της τεχνικής της αυθυποβολής, καλό είναι να χρησιμοποιηθούν τα παρακάτω βήματα με τη σειρά που προτείνεται, όποιο κι αν είναι το αντικείμενο του στόχου.

* Φέρνουμε στο μυαλό μας την καθαρή εικόνα του τι θέλουμε να κάνουμε ή να γίνει. Σχηματίζουμε την πιο απλή και θετική πρόταση που εκφράζει την επιθυμία μας και την γράφουμε έτσι ώστε να μην την ξεχάσουμε. Ασχολούμαστε αρκετή ώρα με αυτή τη διαδικασία. Δεν σταματάμε παρά όταν αυτό που γράφουμε λέει με απόλυτη σαφήνεια και ακρίβεια αυτό που θέλουμε να πετύχουμε.

* Σκεφτόμαστε προσεκτικά τους λόγους που μας εμπόδισαν μέχρι τώρα να πετύχουμε το στόχο που βάλαμε. Ποια είναι τα συνηθισμένα συναισθήματα που το ανέτρεψαν, ή μας ανάγκασαν να κάνουμε άλλα πράγματα, διαφορετικά από αυτό που τώρα επιθυμούμε. Πως λειτούργησε μέχρι τώρα η φαντασία μας, ώστε να ικανοποιείται με το να μην κάνει αυτά που σκοπεύαμε η θέλαμε να κάνουμε; Η πρώτη και αυθόρμητη απάντηση θα είναι πως δεν παίρναμε καμία ικανοποίηση, έστω ενδόμυχη. Εμείς είμαστε που θα βρούμε ποια ακριβώς.

* Ρωτάμε τον εαυτό μας ειλικρινά αν η ικανοποίηση που θα νιώσουμε πραγματοποιώντας αυτό που επιθυμούμε είναι μεγαλύτερη (ή υγιέστερη, ή πιο ολοκληρωμένη…) από αυτήν που είχαμε μέχρι τώρα, κάτι που εντοπίσαμε στο σημείο 2.

* Εφόσον, μετά από αυτό εξακολουθούμε να βρίσκουμε τα θετικά σημεία της επιλογής μας, σκεφτόμαστε τον αυτοσεβασμό που θα ενισχύσουμε πραγματοποιώντας την, καθώς και το ενδιαφέρον και την ευχαρίστηση που θα έχουμε. Φανταζόμαστε τον εαυτό μας να συμπεριφέρεται σε διάφορες καταστάσεις έχοντας σαν δεδομένο την εικόνα μας με κατακτημένο το στόχο μας. Συνεχίζουμε μέχρι να αισθανθούμε πρόθυμοι και έτοιμοι να πραγματοποιήσουμε αυτό που ως τώρα υποβάλαμε στον εαυτό μας.

* Όταν σιγουρευτούμε, και μόνο τότε, φτιάχνουμε το οριστικό πλάνο της υποβολής μας. Αν δεν μπορούμε να το κάνουμε, τότε ψάχνουμε κάτι άλλο που να είναι σύμφωνο με τις δυνατότητες μας και τις πραγματικές επιθυμίες μας. Μέχρι τότε θα πρέπει να αλλάξουμε ξανά και ξανά το γραπτό πλάνο της υποβολής του σημείου 1. Όταν οριστικοποιηθεί το γράφουμε με κατηγορηματικό τρόπο, που να βεβαιώνει στον εαυτό μας ότι «μπορούμε και θέλουμε να πραγματώσουμε το στόχο μας».

Πρέπει να θυμόμαστε ότι καμία υποβολή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τις παλιές που έχουν ριζώσει με τη συνήθεια και αποτελούν τις βαθύτερες πεποιθήσεις μας. Καμία υποβολή δεν μπορεί να μας επηρεάσει αν είναι αντίθετη με το βασικό αίσθημα αυτοσεβασμού μας. Έτσι πριν προσπαθήσουμε να αλλάξουμε κάτι στον εαυτό μας με την υποβολή, πρέπει να προσπαθήσουμε προσεκτικά να καταλάβουμε τον εαυτό μας και τα βαθύτερα αισθήματα και προβλήματα μας.

Αφού αποφασίσουμε ποιο είδος υποβολής θα εφαρμόσουμε, πρέπει να καθορίσουμε ένα συγκεκριμένο και σταθερό χρόνο για τις ασκήσεις μας. Και να διατηρήσουμε το πρόγραμμα αυτό μέχρι να φτάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα.

Και θα πρέπει να θυμόμαστε πάνω απʼ όλα πως η υποβολή, που λειτουργεί μέσω της φαντασίας, μπορεί να μας δημιουργήσει ευχάριστα συναισθήματα επιτυχίες και νίκες, χωρίς να το αξίζουμε ακόμα χωρίς να έχουμε πετύχει τίποτα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι προτιμότερη μια πραγματική και συνειδητοποιημένη αποτυχία από μια φανταστική επιτυχία, που θα μας αφήσει σε ψεύτικες δάφνες, και χωρίς προοπτική βελτίωσης, αφού θα πιστεύουμε ότι την έχουμε πετύχει ήδη.

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΥΘΥΠΟΒΟΛΗΣ

Το επόμενο και κύριο βήμα είναι η εφαρμογή στην πράξη της αυθυποβολής μας. Χρειάζεται να αφιερώσουμε δέκα λεπτά πριν αρχίσουμε τη μέρα μας το πρωί, και δέκα λεπτά το βράδυ πριν κοιμηθούμε. Βρίσκουμε ένα μέρος που στα λεπτά αυτά θα φροντίσουμε να είμαστε μόνοι μας και να μπορούμε να χαλαρώσουμε, σε μια αναπαυτική θέση, ξαπλωμένοι ανάσκελα αν είναι δυνατό. (Η χαλάρωση θα πρέπει να είναι πραγματική, αλλά γι αυτό το σκοπό υπάρχουν ειδικές ασκήσεις, γνωστές).

Ήσυχα και αναπαυτικά, χωρίς καμία διανοητική ένταση αφήνουμε τη σκέψη μας να συγκεντρωθεί στην υποβολή που έχουμε γράψει. Αφήνουμε τον εαυτό μας να σχηματίσει με τη φαντασία εικόνες μας, καθώς κάνουμε αυτό που θέλουμε να κατορθώσουμε στο μέλλον σαν να γίνεται τώρα.

Αισθανόμαστε έντονα τη χαρά και την ικανοποίηση από τις εμπειρίες μας αυτές που τις φανταζόμαστε όσο πιο ζωντανά μπορούμε. Φανταζόμαστε τον εαυτό μας σε κάθε περίσταση, στο σπίτι, στη δουλειά, στο δρόμο, οπουδήποτε, να συμπεριφέρεται σύμφωνα με την υποβολή μας. Το κάνουμε αυτό διασκεδάζοντας και με όσο μεγαλύτερο ενδιαφέρον μπορούμε για εννέα λεπτά. Το τελευταίο λεπτό επαναλαμβάνουμε στον εαυτό μας αργά και με όση συνείδηση διαθέτουμε τις λέξεις της υποβολής, μιλώντας φωναχτά και με σιγουριά, σαν να έχει ήδη πραγματοποιηθεί ο στόχος μας.

Στο τέλος του δεκάλεπτου, σηκωνόμαστε, βγάζουμε το σώμα μας και το μυαλό μας από την κατάσταση της χαλάρωσης και ξεχνάμε καθετί που αφορά τις εικόνες της φαντασίας μας και της υποβολής μας και τις αποφάσεις μας, μέχρι την επόμενη άσκηση υποβολής μας. Το να το ξεχάσουμε είναι τόσο σημαντικό όσο και η ίδια η υποβολή. Πολλοί καταστρέφουν την υποβολή τους γιʼ αυτόν ακριβώς το λόγο. Η φαντασία και το υποσυνείδητο πρέπει να αφεθούν να κάνουν τη δουλειά τους, χωρίς να επεμβαίνει ο κοινός νους, και να δημιουργεί περίπλοκες εικόνες, άγχος, στρες, αγωνία, ψευδαισθήσεις κ.λ.π, που θα δημιουργήσουν ένα φράγμα στη δράση μας. Η αλλαγή θα έρθει ανεπαίσθητα, χωρίς άλλη επέμβαση. Δεν το καταλαβαίνουμε στην αρχή, αλλά θα παρατηρήσουμε σιγά-σιγά τη συμπεριφορά μας να αλλάζει σύμφωνα με την υποβολή μας.

Πρέπει να τηρηθεί το πρόγραμμα κανονικά, χωρίς παραλήψεις , μέχρι να πετύχουμε την αλλαγή που θέλουμε.

Δεν έχει σημασία ποιος θα είναι ο στόχος μας. Οι παραπάνω οδηγίες εφαρμόζονται σε όλα τα επίπεδα, με την ίδια ευκολία. Γιʼ αυτό και δεν έχει μεγάλη σημασία να έχουμε ξεχωριστές οδηγίες για κάθε περίσταση. Το σημαντικό είναι να μπορούμε να αποφασίσουμε με βάση τις δικές μας δυνατότητες και τις δικές μας ειλικρινείς επιλογές, ώριμα, υπεύθυνα και επιβεβαιωμένα. Το επίπεδο συνειδητότητας μας είναι που θα καθορίσει το πόσο ωφέλιμη ή βλαβερή ήταν η υποβολή που αποφασίσαμε να κάνουμε στον εαυτό μας.

Και κάτι ακόμη πιο σημαντικό: «Μια μικρή νίκη, είναι το καλύτερο και σταθερότερο βήμα για τη βελτίωση του εαυτού μας από ένα μεγάλο πόλεμο που θα τον χάσουμε επειδή δεν ήμασταν έτοιμοι να τον κάνουμε».

Η δύναμη της σκέψης είναι το κλειδί στη δημιουργία της πραγματικότητάς σας. Όσα αντιλαμβάνεστε στο φυσικό κόσμο έχουν την προέλευσή τους στον αόρατο, εσωτερικό κόσμο των σκέψεων και των πεποιθήσεών σας. Για να γίνετε ο κύριος του πεπρωμένου σας, πρέπει να μάθετε να ελέγχετε τη φύση των κυρίαρχων, συνήθων σκέψεών σας. Με αυτόν τον τρόπο θα είστε σε θέση να προσελκύσετε στη ζωής σας οτιδήποτε επιθυμείτε, με την ίδια ακρίβεια που γνωρίζετε ότι οι σκέψεις σας δημιουργούν την πραγματικότητά σας.

Για κάθε εξωτερική επίδραση υπάρχει μια εσωτερική αιτία:

Κάθε αποτέλεσμα που βλέπετε στον εξωτερικό ή φυσικό κόσμο, έχει μια πολύ συγκεκριμένη αιτία η οποία έχει την προέλευσή της στον εσωτερικό ή διανοητικό κόσμο σας. Αυτό είναι η ουσία της δύναμης της σκέψης. Ας το δούμε αλλιώς, οι όροι και οι περιστάσεις της ζωής σας υπάρχουν ως συνέπεια των σκέψεων και των πεποιθήσεών σας. Ο James Allen το έθεσε άριστα όταν είπε «οι περιστάσεις δεν κάνουν ένα άτομο, το αποκαλύπτουν». Κάθε πτυχή της ζωής σας, από την κατάσταση των οικονομικών σας μέχρι την κατάσταση της υγείας και των σχέσεών σας, αποκαλύπτει ακριβώς τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις σας.

Πρόκειται για εσωτερική εργασία:

Οι περισσότεροι άνθρωποι το βλέπουν ανάποδα, θεωρούν ότι αισθάνονται ή σκέφτονται με έναν ορισμένο τρόπο λόγω των περιστάσεών τους, μην γνωρίζοντας την αλήθεια ότι είναι δύναμη του δικού τους νου που τους δημιουργεί εκείνες τις περιστάσεις, είτε επιθυμητές είτε ανεπιθύμητες. Με την ενδοσκόπηση και την εφαρμογή αυτής της Αλήθειας, ότι οι σκέψεις σας δημιουργούν την πραγματικότητά σας, θα χαρίσετε στον εαυτό σας τη δύναμη να δημιουργήσετε τις αλλαγές που επιθυμείτε να δείτε να γίνονται στη ζωή σας. Η δημιουργία πραγματικότητας είναι μια εσωτερική εργασία.

Η Δύναμη της Σκέψης σας είναι απεριόριστη:

Υπάρχει μια μοναδική, ευφυής Συνείδηση που εισχωρεί σε ολόκληρο το Σύμπαν -πανίσχυρη, πάνσοφη, πανδημιουργός και πανταχού παρούσα- ο Οικουμενικός Νους. Το μυαλό σας είναι μέρος αυτού του Ενός οικουμενικού Νου και δεδομένου ότι οι σκέψεις σας είναι ένα προϊόν του μυαλού σας, τότε κατά συνέπεια η Δύναμη της Σκέψης σας είναι επίσης απεριόριστη. Μόλις καταλάβετε αληθινά ότι ο νους σας είναι ένα με την μοναδική Πηγή της Παντοδυναμίας και ότι αυτή η δύναμη είναι μέσα σας, θα έχετε βρει τη μόνη αληθινή πηγή άπειρης δύναμης για την οποία τίποτα δεν είναι αδύνατο και το αδύνατο είναι τίποτα. Να ξέρετε ότι η Δύναμη της Σκέψης έρχεται από μέσα. Όλη η δύναμη έρχεται από μέσα.

Οι σκέψεις σας είναι ζωντανές:

Το μέγιστοι μύστες και δάσκαλοι που έχουν περπατήσει τη γη μας έχουν πει ότι όλα είναι ενέργεια. Αυτή η θεμελιώδης αλήθεια τώρα έχει επιβεβαιωθεί αναντίρρητα από τη σύγχρονη επιστήμη. Οι σκέψεις σας είναι επίσης ενέργεια. Ο William Walker Atkinson μας είπε ότι «όπου το μυαλό είναι στατική ενέργεια, η σκέψη είναι δυναμική ενέργεια – δύο φάσεις του ίδιου πράγματος» και ο Charles Haanel είπε παραπέρα ότι η «η δύναμη της σκέψης είναι η δονητική δύναμη που διαμορφώνεται με τη μετατροπή του στατικού μυαλού σε δυναμικό μυαλό». Οι σκέψεις σας είναι ζωντανές. Κάθε φορά που «φιλοξενείται» μια συγκεκριμένη σκέψη, εκπέμπετε μια πολύ συγκεκριμένη, αντίστοιχη συχνότητα ή ενεργειακή δόνηση.

Σε ποια συχνότητα είστε εσείς:

Η βασική προϋπόθεση του Νόμου της Έλξης είναι ότι η ίδια ενέργεια προσελκύει την ίδια ενέργεια. Προσελκύετε εκείνα τα πράγματα και περιστάσεις που είναι σε παλμική αρμονία με την κυρίαρχη συχνότητά σας, η οποία καθορίζεται από την κυρίαρχη διανοητική νοοτροπία σας, τις συνήθεις σκέψεις και τις πεποιθήσεις σας. Ο Mike Dooley , ένας από τους παρουσιαστές του «Μυστικού», προτείνει κατάλληλα εάν θέλετε να ξέρετε με τι μοιάζει μια σκέψη, απλά να κοιτάξετε τριγύρω σας. Λάβετε υπόψη τις λέξεις του «οι σκέψεις είναι πράγματα».

Δεν δημιουργούνται όλες οι σκέψεις ίσες:

Η ελκυστική δύναμη οποιασδήποτε συγκεκριμένης σκέψης καθορίζεται από πόσο συχνά έχετε αυτή τη σκέψη και από τη δύναμη των συναισθημάτων που συνδέονται με αυτήν. Όσο περισσότερη ενέργεια δίνετε σε μια σκέψη, τόσο μεγαλύτερη η δύναμή της να προσελκύσει την αντίστοιχη περίστασή της στο φυσικό κόσμο σας μέσω του Νόμου της Έλξης. Μία φευγαλέα, περαστική σκέψη δεν έχει την ίδια δημιουργική δύναμη με τις συνήθεις σκέψεις και τις πεποιθήσεις σας. Θυμηθείτε, ότι δεν έχει ιδιαίτερη χρησιμότητα να επεξεργάζεστε θετικές σκέψεις για λίγο χρόνο κάθε ημέρα εάν προχωράτε έπειτα και σκέφτεστε αρνητικά ή ανεπιθύμητα για το υπόλοιπο της ημέρας. Η πραγματικότητά σας είναι το σύνολο του ποσού όλων των σκέψεών σας.

Χρησιμοποιήστε τη Δύναμη της Σκέψης για να αλλάξετε τη ζωή σας:

Ο υποσυνείδητος Νους σας είναι η αποθήκη των βαθιών πεποιθήσεων και των προγραμμάτων σας. Για να αλλάξετε τις περιστάσεις σας και να προσελκύσετε αυτά που επιθυμείτε, πρέπει να μάθετε να προγραμματίζετε και να επαναπρογραμματίζετε τον υποσυνείδητο Νου σας. Δεδομένου ότι το Νους σας είναι ένα με τον παντοδύναμο Οικουμενικό Νου, το δυναμικό της δύναμης του υποσυνείδητου μυαλού σας είναι επίσης απεριόριστο. Ο αποτελεσματικότερος και πρακτικός τρόπος να προγραμματιστεί το υποσυνείδητο μυαλό σας για επιτυχία σε όλους τους τομείς της ζωής σας είναι να μάθει την απλή διαδικασία της Δημιουργικής Απεικόνισης. Είναι η τεχνική που ελλοχεύει τη δημιουργία της πραγματικότητας, χρησιμοποιώντας τη Δύναμη της Σκέψης για να φανταστείτε συνειδητά, να δημιουργήσετε και να προσελκύσετε αυτά που επιθυμείτε. Η φαντασία σας είναι η μηχανή των σκέψεών σας. Μετατρέπει τη Δύναμη της Σκέψης σας σε νοητικές εικόνες.

Να γνωρίζετε τις σκέψεις σας αλλά χωρίς εμμονές:

Είναι σημαντικό ότι μαθαίνετε να γνωρίζετε τις συνήθεις σκέψεις σας και να τις ρυθμίζετε κατάλληλα ώστε να διατηρηθεί μια γενική θετική διανοητική νοοτροπία. Εντούτοις, να είστε προσεκτικοί να μην σας γίνει εμμονή η κάθε σκέψη που μπαίνει στο μυαλό σας δεδομένου ότι αυτό θα ήταν εξίσου αντιπαραγωγικό, για να μην πούμε περισσότερο απ’ το να μην έχετε καμία επίγνωση γι’ αυτές. Θυμηθείτε ότι αν επιμένετε στις αρνητικές, ανεπιθύμητες σκέψεις σας, θα τους δώσετε δύναμη και όπως λέει και μία παροιμία, «σε ότι αντιστέκεστε, …επιμένει». Έτσι αντί της αντίστασης σε οποιωνδήποτε από τις αρνητικές σκέψεις σας, μάθετε απλά να τις ακυρώνετε αβίαστα με την αντικατάσταση τους καθώς προκύπτουν.

Αντικαταστήστε αμέσως τις ανεπιθύμητες σκέψεις:

Για να εξουδετερώσετε αμέσως τη δύναμη μιας αρνητικής σκέψης, ήρεμα και σκόπιμα αντικαταστήστε τη με την αντίθετη, θετική ισοδύναμή της. Για παράδειγμα εάν σκεφτείτε «δεν είμαι αρκετά καλός, δεν θα πετύχω ποτέ», να αντικαταστήστε τη διανοητικά με τη σκέψη «είμαι αρκετά καλός και η επιτυχία έρχεται σε μένα εύκολα». Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε την «ακυρώνω – ακυρώνω» τεχνική που έγινε διάσημη από τη μέθοδο Silva . Κάθε φορά που πιάνετε τον εαυτό σας να κάνει μια ανεπιθύμητη σκέψη, πείτε νοητικά σε σας και στο Σύμπαν «άκυρο – άκυρο» και ακολουθείστε αμέσως μια θετική δήλωση.

Εξημερώστε τις κυρίαρχες σκέψεις σας και το Τυχαίο θα ακολουθήσει:

Υπολογίζεται ότι το μέσος άνθρωπος έχει μεταξύ 12.000 και 70.000 σκέψεων ημερησίως. Αυτό αποδεικνύει ότι ο στόχος σας δεν πρέπει να είναι να ελέγξετε κάθε σκέψη. Οι κυρίαρχες σκέψεις και οι πεποιθήσεις σας είναι που πρέπει να μάθετε να θέτετε υπό το συνειδητό έλεγχό σας δεδομένου ότι καθορίζουν κατά ένα μεγάλο μέρος τη νοητική νοοτροπία σας. Όσο θα το κάνετε, θα βρείτε τις τυχαίες σκέψεις σας να γίνονται και αυτές θετικότερες και πιο σκόπιμες.

Οι ακόλουθες λέξεις του Βούδα Siddhartha Gautama συλλαμβάνουν τέλεια την ουσία της Δύναμης της Σκέψης: «Όλα αυτά που είμαστε είναι το αποτέλεσμα αυτών που έχουμε σκεφθεί. Ο Νους είναι όλα. Ότι σκεφτόμαστε, γινόμαστε.

Με λίγα λόγια, η ζωή σας είναι ο τέλειος καθρέφτης των σκέψεων, των πεποιθήσεων και της κυρίαρχης νοητικής νοοτροπίας σας. Είτε το συνειδητοποιείτε είτε όχι, εσείς δημιουργείτε ήδη την πραγματικότητά σας μέσω της Δύναμής της Σκέψης σας. Κάθε επίδραση που βλέπετε στον εξωτερικό κόσμο σας έχει την αρχική αιτία της μέσα σας – χωρίς εξαίρεση. Για να αποκτήσετε πρόσβαση στη μέγιστη δημιουργική δύναμη που έχετε στη διάθεσή σας, πρέπει να μάθετε να ελέγχετε τη φύση των συνήθων σκέψεών σας και να ευθυγραμμίζεστε με τη μια Πηγή όλης της Δύναμης της οποίας είστε ένα μέρος. Οι σκέψεις σας δημιουργούν την πραγματικότητά σας – γνωρίστε, εσωτερικοποιήστε και εφαρμόστε αυτήν την Αλήθεια και θα δείτε τη μετατροπή στη ζωής σας με τους πιο θαυμαστούς τρόπους.

Οι μοντερνιστές φιλόσοφοι για την ανθρώπινη φύση

Η Μεταρρύθμιση: Ποιος είναι αρμόδιος για την Πίστη; Ο Χριστιανισμός κυριαρχούσε σκοταδιστικά και απάνθρωπα στα κοινωνικοπολιτικά και θρησκευτικά δρώμενα της Ευρώπης για περισσότερο από 1000 χρόνια, από την πτώση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι τον 17ο αιώνα τουλάχιστον. Η πρώτη μεγάλη διαίρεση της Χριστιανοσύνης έγινε με το Σχίσμα του 1054 όταν η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία διασχίσθηκε από την Δυτική Καθολική. Ωστόσο, η κυριαρχία της Καθολικής Εκκλησίας στην Ευρώπη διαταράχθηκε από την σταδιακή εμφάνιση και επικράτηση τεσσάρων πετυχημένων καλλιτεχνικών ρευμάτων: της Αναγέννησης, της Μεταρρύθμισης, της επιστημονικής επανάστασης του 17ου αιώνα και τέλος, του Διαφωτισμού.

Με τον όρο Αναγέννηση εννοούμε την ανάπτυξη εννοιών όπως η Λογική και ο Ανθρωπισμός, εννοώντας κυριολεκτικά την επανεμφάνιση των Αρχαιοελληνικών και Ρωμαϊκών ιδεών. Το επόμενο μεγάλο κίνημα ήταν η Μεταρρύθμιση, το οποίο ξεκίνησε όταν ο Μαρτίνος Λούθηρος θυροκόλλησε τις 95 θέσεις του έξω από την Γερμανική εκκλησία του. Υπήρχαν κι άλλες ρηξικέλευθες φωνές πριν από το Λούθηρο, όπως ο Τζον Ουίκλιφ και ο Γιαν Χoυς, όμως η κίνηση του Λούθηρου ήταν αυτή που πυροδότησε την Μεταρρύθμιση. [Και ο Ουίκλιφ, ο οποίος ήταν ένας από τους πρώτους που μετέφρασε την Βίβλο στα Αγγλικά, και ο Χους είχαν τραγικό τέλος. Ο Χους κάηκε στην πυρά, ενώ ο Ουίκλιφ θεωρήθηκε αιρετικός και αφού έγινε η εκταφή της σορού του κάηκε επίσης στην πυρά. Άλλος ένας μεταφραστής της Βίβλου, ο Ουίλιαμ Τίντεϊλ, είχε το ίδιο τέλος με τους προηγούμενους.]

Ο Λούθηρος είχε πολλές διαφωνίες με την Καθολική Εκκλησία, με βασική αυτή της πρακτικής των συγχωροχαρτιών, με τα οποία θεωρούσαν μέχρι τότε οι άνθρωποι ότι θα εξασφαλίσουν μία θέση στον παράδεισο. Ως προς το θεολογικό κομμάτι, ο Λούθηρος πίστευε ότι ο άνθρωπος θα σωθεί μόνο από την πίστη του και από την Θεία Χάρη και ότι η Εκκλησία δεν θα έπρεπε να λειτουργεί ως μέσο μεταξύ του Θεού και των ανθρώπων. Επίσης αποκήρυξε την Λογική του ανθρώπου, την οποία χαρακτήρισε ως «η πόρνη του Διαβόλου» όπως έχει μείνει στην ιστορία ως απόφθεγμα του. [Απορρίπτει την Εκκλησία, τον σχολαστικισμό της και την άνοδο της Λογικής ως σύνδεση με την Αναγέννηση]. Θεωρούσε τις Γραφές ως την μόνη αυθεντική πηγή θρησκευτικής αλήθειας, σε σύγκριση με την Εκκλησία.

Η θρησκευτική μεταρρύθμιση, ειδικά η έμφαση στην πίστη και στην αυθεντία της Βίβλου, επικράτησε στην Βόρεια Ευρώπη. Ειδικότερα η έμφαση στις Γραφές έγινε πιο έντονη στην φιλοσοφία του Ιωάννη Καλβίνου. Ο Ιωάννης Καλβίνος συνέβαλε μεταξύ άλλων στο να γίνει η Γενεύη θεοκρατική πολιτεία και οι ιδέες του ταξίδεψαν στην Αγγλία αρχικά με τους Προτεστάντες και έπειτα στην Αμερική όπου αναπτύχθηκε το δόγμα της απόλυτης αυθεντίας της Βίβλου. Φυσικά αυτό προκάλεσε νέα προβλήματα καθώς τέθηκε το θέμα της ερμηνείας της Βίβλου. Κάποιες σέκτες, όπως οι Κουάκεροι για παράδειγμα, έδωσαν περισσότερη έμφαση στην θρησκευτική εμπειρία. Όλες αυτές οι διαφορές οδήγησαν σε αιματηρές συγκρούσεις και πολλές φορές σε γενοκτονίες μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών ομάδων. [Σήμερα η Ευρώπη δεν ακολουθεί κάποιο θρησκευτικό ρεύμα, ενώ η Αμερική είναι αρκετά πιο θρησκευόμενη].

Η άνοδος της Επιστήμης: Πως εφαρμόζονται οι επιστημονικές μέθοδοι στους ανθρώπους; – Η επανάσταση της Επιστήμης τον 17ο αιώνα άλλαξε τον ρου της ιστορίας. [Κοιτάξτε γύρω σας και θα δείτε παντού τα αποτελέσματα της μεγαλειώδους επιρροής της.] Ο συνδυασμός των πειραμάτων [που συνδέθηκαν με τον Φράνσις Μπέικον] και της μαθηματικής λογικής που χρησιμοποιήθηκε από τον Γαλιλαίο και από τον Νεύτωνα έδειξε ότι η επιστήμη μπορεί να εξηγήσει τα φυσικά φαινόμενα του ουρανού και της γης. Αυτό είχε ως συνέπεια να θεωρείται ανώφελο να στραφεί κάποιος στην Βίβλο και στην Εκκλησία γενικότερα για θέματα που άπτονται της Επιστήμης. Όμως το πραγματικό ερώτημα είναι, πόσο μπορεί η επιστήμη να εξηγήσει σύνθετα θέματα που έχουν να κάνουν με την ανθρώπινη ζωή και την ανθρώπινη φύση; Οι άνθρωποι έχουν μόνο υλική υπόσταση ή υπάρχει και κάποιο πνευματικό κομμάτι μέσα τους το οποίο δεν είναι απτό;

Τόμας Χομπς (1588 – 1659) – Ο Χομπς ήταν ένας υλιστής [κάποιος που πιστεύει ότι μόνο η ύλη είναι υπαρκτή], ο οποίος απέρριπτε τον δυϊσμό [την ιδέα ότι συνυπάρχουν η ύλη και το πνεύμα]. Υποστήριζε ότι δεν υφίσταται η άυλη ψυχή, αλλά αποπειράθηκε να εξηγήσει το σώμα και το μυαλό με υλιστικές έννοιες. Κατά τον Χομπς, η ανθρώπινη φύση αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από ύλη. Μία άλλη θεωρία του ήταν αυτή του ανθρώπου ως εγωιστικό και αδηφάγο ον που επιζητά συνεχώς πλούτο, εξουσία, φήμη και υλικά αγαθά για την προσωπική του ευχαρίστηση. Καθώς, όμως, όλα αυτά δεν βρίσκονται σε απεριόριστο αριθμό, οι άνθρωποι μάχονται μεταξύ τους για να τα αποκτήσουν. Για να αποφευχθούν λοιπόν πολεμικές εχθροπραξίες, θα πρέπει οι άνθρωποι να δεχτούν μία υποχρεωτική Πολιτική Αρχή, η οποία θα διευθετεί τέτοια θέματα. Ουσιαστικά ανταλλάσουν κομμάτι της ελευθερίας τους για την ασφάλεια του Κράτους. Αυτό, βέβαια, έγκειται εντέλει στο προσωπικό ενδιαφέρον του κάθε πολίτη στο βαθμό που διακυβεύεται η επιβίωσή τους. Ο Χομπς, επίσης, ήταν άθεος και επιθυμούσε η Εκκλησία να είναι υποταγμένη στο Κράτος.

Ρενέ Ντεκάρτ (1596 – 1659) – Ο Ντεκάρτ ήταν πιθανόν ο διασημότερος εκπρόσωπος του δυϊσμού. Κατά τον Ντεκάρτ, η ανθρώπινη φύση αποτελείται από την ύλη, το σώμα, και το πνεύμα/ψυχή. Το σώμα αποτελεί υλικό στοιχείο που καταλαμβάνει χώρο και μελετάται από την Επιστήμη. Το πνεύμα/ψυχή από την άλλη δεν καταλαμβάνει χώρο και ως εκ τούτου δεν μπορεί να μελετηθεί από την Επιστήμη. Αυτό το άυλο στοιχείο που ονομάζεται ψυχή μπορεί να υπάρξει και χωρίς το σώμα. Ενώ, λοιπόν, κάποιος μπορεί να αμφισβητήσει την ύπαρξη του σώματος και του υλικού κόσμου εν γένει – μπορεί να είναι κύημα της φαντασίας σας ή ακόμη προερχόμενο από κάποιο σατανικό πλάσμα- αυτό που δεν μπορεί κανείς να αμφισβητήσει είναι η ατομική εσωτερική συνείδηση. [Ακόμη κι αν ο άνθρωπος έχει εξαπατηθεί ώστε να έχει συνείδηση, πρέπει να υπάρχει κανείς για να μπορεί να εξαπατηθεί. Έτσι λοιπόν προκύπτει το περίφημο ρητό «Σκέφτομαι, άρα υπάρχω»]. Με αυτή του την θεώρηση, μπόρεσε ο Ντεκάρτ να συνδυάσει την Καθολική και την επιστημονική του υπόσταση.

Μπαρούχ Σπινόζα (1632 – 1677) – Ο Σπινόζα προσπάθησε να συνδυάσει τον δυϊσμό με τον υλισμό. Ήταν πανθεϊστής – σύμφωνα με τον ίδιο ο Θεός και η φύση ήταν έννοιες ταυτόσημες [ξεκινώντας με αυτό τον τρόπο να «συμφιλιώνει» το υλικό με το πνευματικό]. Υποστήριζε επίσης την δυαδική θεώρηση του μυαλού και της ανθρώπινης φύσης. Για τον Σπινόζα, το μυαλό και η ύλη είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Τα πνευματικά συμβάντα είναι τα ίδια με τα συμβάντα του μυαλού όμως μπορεί κανείς να τα περιγράψει ως πνευματικά ή υλικά. Με άλλα λόγια το πνεύμα ταυτίζεται με το μυαλό. [αν και αυτή η θεώρηση είναι περισσότερο υλιστική από δυαδικά].

Ο Διαφωτισμός: Μπορεί η Επιστήμη να είναι ο οδηγός μας στη ζωή; – Καθώς η Επιστήμη γινόταν όλο και περισσότερο αποδεκτή με το πέρασμα των χρόνων και αφού έφτασε να είναι η μόνη διανοητική Αρχή στον κόσμο [στην πραγματικότητα, η θρησκεία και η επιστήμη άλλαξαν θέση από τα χρόνια του Μεσαίωνα] τέθηκε το πολύ σημαντικό ερώτημα του αν οι επιστημονικές αρχές μπορούν να δώσουν απαντήσεις σχετικά με την ανθρώπινη φύση. Μπορεί ο Λόγος και η Επιστήμη να εξηγήσουν την ανθρώπινη ύπαρξη και να βελτιώσουν την ανθρώπινη ζωή; [Η απάντηση είναι ναι και είναι αυταπόδεικτη]. Μπορούν οι επιστημονικές απαντήσεις να αντικαταστήσουν θεολογικές, φιλοσοφικές και πολλές φορές λυρικές θεωρήσεις της ανθρώπινης φύσης; Σταδιακά, η ορθολογιστική προσέγγιση, ειδικά στην πολιτική, αντικατέστησε θρησκευτικές απαντήσεις.

Ντέιβιντ Χιουμ (1711 – 1776) – Ο Χιουμ ήταν υποστηρικτής του Εμπειρισμού, της θεωρίας που πρεσβεύει ότι η γνώση προέρχεται από τις εμπειρίες που αποκτούμε με τις αισθήσεις. Η Λογική μας εξηγεί την σχέση μεταξύ των λογικών και των μαθηματικών ιδεών, όμως οι αισθήσεις μας επιτρέπουν να καταλάβουμε πως λειτουργεί ο Κόσμος. Οι ιδέες μας προκύπτουν από τις εντυπώσεις μας είτε μέσω των πέντε αισθήσεων είτε μέσω των εσωτερικών αισθήσεων του μυαλού μας. Αυτό που ονομάζουμε ύλη είναι απλά, σύμφωνα με τον Χιουμ, ένα σύνολο από αντιλήψεις – και το ίδιο ισχύει και για τον άνθρωπο. Δεν υπάρχει ψυχή ή εαυτός, μόνο μία «ροή» από συνειδησιακές σκέψεις, μία αλληλουχία διανοητικών καταστάσεων. Είμαστε απλά ένα σύνολο αντιλήψεων, μια συνεχόμενη εναλλαγή αντιλήψεων χωρίς κάποια υποκείμενη ουσία. [Αυτό ταιριάζει και με το δόγμα του μη εαυτού που συναντάμε στον Βουδισμό]. Είναι, ίσως, αυτονόητο ότι ο Χιουμ ήταν άθεος και υπέρμαχος της ελεύθερης σκέψης, έτσι η σκέψη του δεν εμπεριείχε κανένα ψήγμα θρησκευτικής ανάλυσης.

Ζαν Ζακ Ρουσσό (1712 – 1778) – Ο Ρουσσό ήταν διάσημος για την πίστη του στο καλό των ανθρώπων πριν τους διαφθείρει ο πολιτισμός [γνωστοί και ως «ευγενείς βάρβαροι»]. Πίστευε επίσης ότι τα παιδιά έχουν εκ φύσεως καλή πρόθεση η οποία αλλοιώνεται από την κοινωνία. Όπως και οι περισσότεροι Ρομαντικοί πίστευε ότι η καλοσύνη είναι το φυσικό. Ωστόσο, δεν θεωρεί ότι ο εσωτερικός εγωισμός είναι στοιχείο της ανθρώπινης φύσης.

Όλες αυτές οι ιδέες θα οδηγήσουν στον Εμμάνουελ Καντ, την ναυαρχίδα του Διαφωτισμού.

Κάθε τέχνη είναι μορφή λογοτεχνίας

Κάθε τέχνη είναι μορφή λογοτεχνίας, γιατί κάθε τέχνη έχει γίνει για να λέει κάτι. 

Υπάρχουν δύο τρόποι να λες- να μιλάς και να σιωπάς. 

Οι άλλες τέχνες εκτός της λογοτεχνίας δεν είναι παρά προβολές μιας εκφραστικής σιωπής. Σε κάθε τέχνη εκτός της λογοτεχνίας πρέπει να ψάξεις την σιωπηρή φράση που περικλείει, ή το ποίημα, ή το μυθιστόρημα, ή το δράμα. 

Όταν λέμε «συμφωνικό ποίημα», μιλάμε με ακρίβεια και όχι με μεταφορά ή ευκολία. Η υπόθεση φαίνεται λιγότερο απλή για τις τέχνες του λόγου, αλλά εάν προσπαθήσουμε να θεωρούμε ότι οι γραμμές, τα σχέδια, οι όγκοι, τα χρώματα, η αντιπαράθεση και οι αντιθέσεις είναι φαινόμενα λεκτικά που έχουν γίνει χωρίς λόγια, ή μάλλον με πνευματικά ιερογλυφικά, τότε θα καταλάβουμε πώς να αντιλαμβανόμαστε τις πλαστικές τέχνες· ακόμα και αν δεν μπορούμε να τις κατανοήσουμε, θα έχουμε ήδη, τουλάχιστον, το βιβλίο που περιέχει τον αριθμό και την δεκτική ψυχή που περιέχει την αποκρυπτογράφηση. Αυτό είναι αρκετό μέχρις ότου έρθει το υπόλοιπο.

Η ισχύς της μάθησης

«Το καλύτερο πράγμα για να μη στενοχωρηθείς», απάντησε ο Μ ξεφυσώντας και φουσκώνοντας, «είναι να μάθεις κάτι. Είναι το μόνο που δεν αποτυχαίνει. Μπορεί να γεράσεις κα να τρέμεις ολόκληρος, μπορεί να μένεις άγρυπνος τις νύχτες ακούγοντας την ταραχή στις φλέβες σου, μπορεί να χάσεις τη μοναδική σου αγάπη, μπορεί να βλέπεις τον κόσμο γύρω σου λεηλατημένο από χυδαίους τρελούς, ή να νιώθεις την τιμή σου τσαλαπατημένη από χυδαία πνεύματα. 

Ένα μόνο πράγμα υπάρχει για όλα αυτά τότε, να μάθεις. Μάθε γιατί ο κόσμος συγκλονίζεται και τι τον συγκλονίζει. Είναι το μόνο πράγμα απ’ το οποίο το πνεύμα δεν μπορεί να εξαντληθεί, να αλλοτριωθεί, δεν μπορεί ποτέ να βασανιστεί, δεν νιώθει φόβο ή δυσπιστία και ποτέ δεν κινδυνεύει να μετανιώσει. 

Η μάθηση είναι αυτό που σου χρειάζεται. Κοίτα πόσο πολλά πράγματα υπάρχουν να μάθεις – η καθαρή γνώση, η μόνη καθαρότητα που υπάρχει. Μπορείς να μάθεις αστρονομία μέσα σε μία ζωή, φυσική ιστορία σε τρεις ζωές, φιλολογία σε έξι. Και μετά, αφού θα ‘χεις εξαντλήσει ένα εκατομμύριο ζωές στη βιολογία και στην ιατρική και στη θεοκριτική και στη γεωγραφία και στην οικονομία, για ποιο λόγο να μην αρχίσεις πάλι με μαθηματικά, μέχρι που να ‘ρθει ο καιρός ν’ αρχίσεις να μαθαίνεις όργωμα».

Όταν σου λέω πως το κάνω για σένα

Μερικές φορές νιώθω πως με ευχαριστεί να σου δίνω χαρά, και τότε έτσι και κάνω. Όταν σου λέω πως το κάνω για σένα, σου λέω ψέματα. Θα ήταν καλό, νομίζω, να εξαιρέσουμε άπαξ διά παντός από τα λεξικά την έκφραση: «το έκανα για σένα». Όταν κάποιος μου λέει πως κάνει ό,τι κάνει ή παύει να κάνει κάτι «για μένα», εγώ αισθάνομαι πως με χρεώνει. Κατά τον ίδιο τρόπο, όταν λέω στον άλλον ότι κάνω κάτι γι’ αυτόν, τον χρεώνω, τον δεσμεύω, τον φυλακίζω. Και το χειρότερο είναι πως δεν είναι καν αλήθεια!

Στην πραγματικότητα, όλα γίνονται για μένα. Εμένα τον ίδιο βολεύει η επιλογή να παραιτηθώ απ’ αυτό που θέλω για να σ’ το δώσω. Τι εγωιστικό…!

Ναι.

Στο κάτω κάτω, όταν κάποιος με αποκαλεί «εγωιστή!», τι μου λέει; Μου λέει: «Μη σκέφτεσαι τον εαυτό σου, σκέψου εμένα».

Ποιος είναι ο εγωιστής;

Εδώ και τρεις-τέσσερις χιλιάδες χρόνια, οι Βέδες λένε:

Αν δεν σκεφτώ εγώ τον εαυτό μου, τότε ποιος;
Και αν σκέφτομαι μόνο τον εαυτό μου, ποιος είμαι;
Και αν όχι τώρα, πότε;

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ανθρώπων:

Στην πρώτη, αυτός που όταν κρυώνει χαρίζει όλα του τα ζεστά ρούχα. Στη δεύτερη, αυτός που όταν κρυώνει φοράει όλα του τα ζεστά ρούχα. Και μια τρίτη, όπου αυτός που κρυώνει ανάβει μια φωτιά για να ζεσταθεί κι αυτός κι όλοι όσοι θέλουν να χαρούν τη ζέστη.

Ο πρώτος άνθρωπος έχει αυτοκτονικές τάσεις: θα πεθάνει από το κρύο.

Ο δεύτερος είναι μίζερος και θα πεθάνει μόνος.

Ο τρίτος είναι ένα φυσιολογικό ανθρώπινο πλάσμα, ώριμο και εγωιστικό (όντως, αν ανάβει φωτιά είναι γιατί κρυώνει ο ίδιος).

Εγώ θα ήθελα να είμαι κάποιος που ανάβει χιλιάδες φωτιές και, ακόμα περισσότερο, θέλω να είμαι αυτός που μαθαίνει σε χιλιάδες ανθρώπους πώς να ανάβουν φωτιές.

Το δίχως άλλο, δεν είμαι ταπεινός.

Η ικανότητα να αναστέλλουμε την παρόρμηση αποτελεί δείκτη συναισθηματικής ευφυΐας

Φανταστείτε ότι είστε τεσσάρων χρόνων και σας γίνεται από κάποιον η ακόλουθη πρόταση: αν περιμένετε ώσπου να τελειώσει τη δουλειά του, θα έχετε δύο λιχουδιές σε αντάλλαγμα αν πάλι δεν μπορείτε να περιμένετε μέχρι τότε, μπορείτε να έχετε μόνο μία, αλλά θα την έχετε αμέσως. Πρόκειται για μια πρόκληση που σίγουρα θέτει σε δοκιμασία την ψυχή κάθε τετράχρονου.

Είναι ο μικρόκοσμος της αιώνιας μάχης μεταξύ της παρόρμησης και του ελέγχου της παρόρμησης, του Εκείνο και του Εγώ, της επιθυμίας και του αυτοελέγχου, της ικανοποίησης και της αναμονής. Σε ποια από τις επιλογές θα καταλήξει το παιδί είναι μια δοκιμασία ουσίας. Παρέχει μια ταχύτατη διάγνωση όχι μόνο του χαρακτήρα του, αλλά και της τροχιάς που το παιδί θα χαράξει σε όλη του τη ζωή.

Ίσως να μην υπάρχει πιο ουσιαστική ψυχολογική δεξιότητα από την αντίσταση στις παρορμήσεις. Βρίσκεται στη ρίζα κάθε συγκινησιακού αυτοελέγχου, από τη στιγμή που όλες οι συγκινήσεις, από την ίδια τους τη φύση, οδηγούν στη μια ή στην άλλη παρόρμηση για δράση. Μην ξεχνάτε ότι το νόημα στη ρίζα της λέξης συγκίνηση είναι η κίνηση. Η ικανότητα να αντισταθούμε σ’ αυτή την παρόρμηση για δράση, να κατασιγάσουμε την αρχόμενη κίνηση, πιθανότατα μεταφράζεται, στο επίπεδο της λειτουργίας του εγκεφάλου, σε αναστολή των μεταιχμιακών σημάτων στον κινητικό φλοιό, παρόλο που μια τέτοια ερμηνεία πρέπει για την ώρα να παραμείνει σε υποθετικό επίπεδο.

Εν πάση περιπτώσει, μια σημαντική μελέτη στην οποία η πρόκληση της καραμέλας τέθηκε σε τετράχρονα παιδιά δείχνει πόσο θεμελιώδης είναι η ικανότητα να συγκρατούμε τις συγκινήσεις και έτσι να χαλιναγωγούμε την ανυπομονησία. Η μελέτη, που ξεκίνησε από τον ψυχολόγο Γουόλτερ Μίσελ κατά τη δεκαετία του 1960 σε ένα νηπιαγωγείο στην πανεπιστημιούπολη του Στάνφορντ με γόνους κυρίως καθηγητών του πανεπιστημίου, απόφοιτων και άλλων υπαλλήλων, παρακολούθησε τα τετράχρονα αυτά παιδιά έως την αποφοίτησή τους από το γυμνάσιο.

Ορισμένα τετράχρονα παιδιά ήταν σε θέση να περιμένουν δεκαπέντε ως και είκοσι ατέλειωτα λεπτά ώσπου να γυρίσει ο υπεύθυνος του πειράματος. Θέλοντας να βοηθήσουν τον εαυτό τους σ’ αυτή την προσπάθεια, σκέπαζαν τα μάτια τους, για να μην είναι καρφωμένα αδιάκοπα στον πειρασμό, ή ακουμπούσαν το κεφάλι τους στα χέρια τους, κουβέντιαζαν με τον εαυτό τους, τραγουδούσαν, έπαιξαν παιχνίδια με τα χέρια και τα πόδια τους, μερικά προσπάθησαν μάλιστα να αποκοιμηθούν. Αυτοί οι θαρραλέοι πιτσιρίκοι πήραν δύο καραμέλες για ανταμοιβή. Άλλοι όμως, πιο παρορμητικοί, άρπαξαν τη μία καραμέλα, δευτερόλεπτα σχεδόν από τη στιγμή που ο υπεύθυνος εγκατέλειπε το δωμάτιο, γιατί δήθεν είχε «δουλειά».

Η διαγνωστική σπουδαιότητα αυτής της στιγμιαίας παρόρμησης ή της υπομονετικής αναμονής έγινε εμφανής μετά από δώδεκα με δεκατέσσερα χρόνια, όταν τα ίδια παιδιά μελετήθηκαν στην εφηβεία τους. Η συναισθηματική και κοινωνική διαφοροποίηση εκείνων που είχαν αρπάξει τη μια καραμέλα, συγκριτικά με τα άλλα που είχαν κάνει υπομονή και ανταμείφθηκαν με τις δύο, ήταν εντυπωσιακή.

Αυτοί που είχαν αντισταθεί στον πειρασμό στα τέσσερά τους χρόνια ήταν κοινωνικά πιο ικανοί ως έφηβοι: προσωπικά πιο αποτελεσματικοί, γεμάτοι αυτοπεποίθηση και σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσουν τις απογοητεύσεις της ζωής. Είχαν λιγότερες πιθανότητες να κλονιστούν σωματικά ή ψυχικά, να μουδιάσουν ή να υποχωρήσουν υπό την επήρεια του στρες, να τρομάξουν ή να αποδιοργανωθούν όταν κάτι τους πίεζε. Δέχονταν τις προκλήσεις και τις αντιμετώπιζαν, αντί να καταθέτουν τα όπλα μπροστά στις δυσκολίες. Είχαν αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη, ήταν έμπιστοι και αξιόπιστοι. Έπαιρναν πρωτοβουλίες και εφορμούσαν προς νέους ορίζοντες. Και περισσότερο από μια δεκαετία αργότερα, ήταν ακόμα σε θέση να καθυστερήσουν την ανταμοιβή τους για την επίτευξη του σκοπού τους.

Από την άλλη, το ένα τρίτο περίπου από τα παιδιά που άρπαξαν τη μια καραμέλα έτειναν να έχουν λιγότερες τέτοιες ικανότητες, παρουσιάζοντας μια σχετικά πιο διαταραγμένη ψυχική εικόνα. Στην εφηβεία φαίνονταν να απέχουν από τις κοινωνικές επαφές, να είναι ξεροκέφαλοι και αναποφάσιστοι, να απογοητεύονται εύκολα από τις δυσκολίες, να θεωρούν τον εαυτό τους «κακό» ή «ανάξιο», να υποχωρούν ή να ακινητοποιούνται από το στρες, να είναι δύσπιστοι και οργισμένοι επειδή «δεν παίρνουν όσα πρέπει», να είναι επιρρεπείς στη ζήλια και το φθόνο, να αντιδρούν υπερβολικά και με πολύ κακή διάθεση σε ενοχλητικά ερεθίσματα και να εμπλέκονται σε διαφωνίες και τσακωμούς. Αφού πέρασαν τα χρόνια, οι άνθρωποι αυτοί εξακολουθούσαν να μην μπορούν να ελέγξουν την παρόρμησή τους και να κάνουν υπομονή.

Αυτό που στην αρχή της ζωής εμφανίζεται πολύ διακριτικά εξελίσσεται σε μια ευρεία κλίμακα κοινωνικών και συναισθηματικών ικανοτήτων στην πορεία της. Η ικανότητα να αναστέλλουμε την παρόρμηση βρίσκεται στη ρίζα μιας πληθώρας προσπαθειών: από το να αντισταθούμε σε κάποιες τροφές όταν κάνουμε δίαιτα μέχρι να θέσουμε στόχο να πάρουμε το πτυχίο της Ιατρικής. Μερικά παιδιά, ακόμα και σ’ αυτή την ηλικία των τεσσάρων χρόνων, επιβλήθηκαν στα βασικά: μπόρεσαν να αντιληφθούν το ευεργετικό αποτέλεσμα του ελέγχου της παρόρμησης στη συγκεκριμένη κοινωνική περίσταση, να εμποδίσουν την προσοχή τους να εστιαστεί στον πειρασμό που βρισκόταν μπροστά τους και να ξεχαστούν, ενώ δεν έπαυαν να είναι σταθερά προσηλωμένα στο στόχο τους: τις δύο καραμέλες.

Ακόμα πιο εκπληκτικό ήταν το δεδομένο ότι, όταν τα παιδιά του πρώτου τεστ αξιολογήθηκαν πάλι τη χρονιά που τελείωναν το γυμνάσιο, αυτά που σε ηλικία τεσσάρων χρόνων είχαν δείξει υπομονή ήταν πολύ καλύτεροι μαθητές από τα παιδιά που είχαν ενεργήσει παρορμητικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των γονιών τους, ήταν καλύτεροι μαθητές, μπορούσαν να περιγράψουν με λόγια τις ιδέες τους, να λειτουργήσουν και να αντιδράσουν σωστά και λογικά, να συγκεντρωθούν, να κάνουν σχέδια και να τα ακολουθήσουν με υπομονή, έδειχναν δε πιο διψασμένοι για μάθηση. Και το πιο εκπληκτικό: είχαν σημαντικά καλύτερους βαθμούς στα τεστ ακαδημαϊκών επιδόσεων (SAT). Το ένα τρίτο των παιδιών που στα τέσσερά τους χρόνια άρπαξαν τη μια καραμέλα είχαν μέσο όρο στα προφορικά 524 και ένα ποσοτικό (ή «μαθηματικό») 528. Το ένα τρίτο των παιδιών που περίμεναν την περισσότερη ώρα είχαν αντίστοιχα μέσους όρους 610 και 652, δηλαδή 210 πόντους διαφορά στη συνολική τους επίδοση

Το πώς τα πηγαίνουν τα παιδιά ηλικίας τεσσάρων ετών σ’ αυτό το τεστ δοκιμασίας της υπομονής είναι δύο φορές πιο σημαντικός δείκτης πρόβλεψης του ποιες θα είναι οι επιδόσεις τους στα τεστ σχολικών επιδόσεων από όσο είναι ο δείκτης νοημοσύνης στην ηλικία των τεσσάρων. Ο ΔΝ είναι ισχυρότερος δείκτης για τα τεστ SAT μόνο αφού τα παιδιά μάθουν να διαβάζουν. Αυτό υποδηλώνει ότι η ικανότητα χαλιναγώγησης της ανυπομονησίας συνεισφέρει ουσιαστικά στο νοητικό δυναμικό, εντελώς ξεχωριστά από τον ίδιο το ΔΝ. (Περιορισμένος της παρόρμησης στην παιδική ηλικία είναι επίσης δείκτης κατοπινής εγκληματικότητας και πάλι περισσότερο από ό,τι ο ΔΝΤ) Όπως θα δούμε στο Πέμπτο Μέρος, ενώ μερικοί ισχυρίζονται ότι ο ΔΝ δεν μπορεί να αλλάξει και ότι γι’ αυτό το λόγο αποτελεί έναν πραγματικό περιορισμό στο δυναμικό ζωής του παιδιού, υπάρχουν άπειρες ενδείξεις ότι συναισθηματικές δεξιότητες, όπως ο έλεγχος των παρορμήσεων και η ακριβής μελέτη μιας κοινωνικής συγκυρίας, μπορούν να διδαχθούν.

Αυτό που περιγράφει ο Γουόλτερ Μίσελ, ο οποίος διεξήγαγε τη μελέτη, με τη μάλλον ατυχή φράση «καθυστέρηση ανταμοιβής επιβεβλημένη εκ των έσω και κατευθυνόμενη προς ένα στόχο» είναι ίσως η πεμπτουσία της συναισθηματικής αυτορρύθμισης: της ικανότητας να αρνούμαστε την παρόρμηση με απώτερο στόχο την εξυπηρέτηση ενός σκοπού, είτε πρόκειται για την ίδρυση μιας επιχείρησης, τη λύση μιας αλγεβρικής εξίσωσης ή την κατάρριψη ενός ρεκόρ. Τα ευρήματά του υπογραμμίζουν το ρόλο της συναισθηματικής νοημοσύνης ως μιας μεταϊκανότητας, προσδιορίζοντας πόσο καλά ή πόσο κακά μπορούν οι άνθρωποι να χρησιμοποιούν τις άλλες νοητικές τους ικανότητες.

Να αγαπάς την ευθύνη

Η «ευθύνη», ως έννοια και στάση ζωής, είναι από τις πιο αμφίβολες κατανοητικές στάσεις. Ταυτόχρονα, ως λέξη, είναι μάλλον άβολη. Δεν είναι, επομένως, τυχαίο ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο χαμηλής ατομικής και κοινωνικής υπευθυνότητας.

Η αξία της ευθύνης παραμένει πυξίδα και στάση ζωής, για όσους κρατούν ζωντανό το όραμα μιας «ανθρώπινης» κοινωνίας. Για εκείνους που αισθάνονται τη σκέψη, τα συναισθήματα και τις πράξεις τους ως επιλογή συνείδησης και αποδοχή των συνεπειών που επισύρει κάθε συνειδητοποιημένη πράξη. Με την έννοια αυτή είμαι υπεύθυνος σημαίνει: ότι νιώθω υπόλογος ως άτομο, ως γονιός, ως δάσκαλος, ως κοινωνικό πρόσωπο, τελικά και αναλαμβάνω την ευθύνη που μου ανήκει για τις δεινές αντινομίες του καιρού μου. Αυτή η έννοια της αυτοαποδοχής της ευθύνης νομίζω πως είναι το κεντρικό χαρακτηριστικό της υπευθυνότητας.

Όμως, το πρόβλημα, όπως διαμορφώνεται στην προσωπική μας ζωή και στην κοινωνική πραγματικότητα, είναι ακριβώς αυτό: ότι η αγωγή της ευθύνης και η αποδοχή της υπευθυνότητας, είναι το συνεχώς ζητούμενο. Αλήθεια, σε προσωπικό επίπεδο, πόσο έχουμε τη γενναιότητα να κοιτάζουμε βαθιά μέσα μας; Να επιχειρούμε, συστηματικά, μια προσωπική αναζήτηση για το τι μετράει στη ζωή, ποιοι είμαστε, συνειδητά ή ασυνείδητα ποια είναι τα προσόντα μας και οι αδυναμίες μας και πώς ενεργούμε στην προσωπική και την κοινωνική μας ζωή; Με αυτόν τον τρόπο θα «χτίσουμε» μια υγιή προσωπικότητα. Αυτή η έννοια της ολοκληρωμένης προσωπικότητας μπορεί και πρέπει να είναι ο προσανατολισμός μας: η επιδίωξη ενός πολιτισμού προσωπικής ωριμότητας. Σ’ αυτόν το πολιτισμό πρέπει να βρούμε το δρόμο της ευθύνης μας.

Η έλλειψη αυτής της ευθύνης, σε κοινωνικό επίπεδο, κάνει τα πράγματα περισσότερο περίπλοκα και τραγικά: δεν έχουμε τη φρόνηση να βάζουμε προτεραιότητες, να κάνουμε τις βέλτιστες επιλογές. Δεν έχουμε αναπτύξει στον απαιτούμενο βαθμό τη συναίσθηση ενός συλλογικού πνεύματος, που πρέπει να καθορίζει το βαθμό ωριμότητας της κοινωνίας μας. Ιδιαίτερα, κάτω από την περίσταση που διερχόμαστε, η κοινωνία μας θαρρείς και είναι διαποτισμένη από ένα είδος κοινωνικού εγωκεντρισμού, που γεννά το πολλαπλό ανθρώπινο αδιέξοδο.

Για το αδιέξοδο αυτό ένας είναι ο δρόμος: οι δεξιότητες ανάπτυξης προσωπικής ταυτότητας: (αυτογνωσία, αυτοεικόνα, αυτοεκτίμηση, αυτοδιαχείριση, αυτοέλεγχος, αυτορρύθμιση, αυτενέργεια). Με αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούμε να καλλιεργήσουμε την ικανότητα να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεων μας. Η προσέγγιση αυτή είναι στην ουσία μια «αναβίωση» των ξεχασμένων αξιών. Των αξιών που δεν είναι χώρος «γνώσης και μάθησης», με τη στενή έννοια, αλλά χώρος ευρύτερης καλλιέργειας και παιδείας!

Τα παιδιά από νωρίς πρέπει να μαθαίνουν και να σκέφτονται με ένα τρόπο συλλογικό. Να οργανώνονται σε ομάδες, για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του αύριο. επιθυμητής πορείας προς την αυτοπραγμάτωση. Ο τρόπος, για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, είναι μια και μόνο συνεπής και υπεύθυνη πορεία και προς τον εαυτό του και προς τους άλλους. Είναι μια πορεία ανακάλυψης. Ένα «μάθημα ζωής» και Συναισθηματικής Νοημοσύνης.

Ευρύτερα, θα έλεγα ότι ένας υπεύθυνος άνθρωπος δεν είναι μόνον «αυτογνώστης». Δεν ζει μόνο με ή για τον εαυτό του. Είναι ένας ευρύτερα ενήμερος άνθρωπος. Γνώστης και κάτοχος μιας γενικής παιδείας, με δυνατότητα εμβάθυνσης και κριτικής στάσης. Μόνον έτσι θα μπορεί να διακρίνει τις αντινομίες της ζωής, να αξιολογεί τις ευκαιρίες και τις επιλογές του. Το άτομο που έχει αναπτύξει την αξία της υπευθυνότητας βρίσκει ουσιαστικό περιεχόμενο και νόημα ζωής στην κοινωνική του διάσταση. Μαθαίνει να ενεργεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποκτά όχι μόνο επαγγελματική κατάρτιση και προσωπική επιτυχία, αλλά γενικότερα τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει διάφορες καταστάσεις και να συνεργάζεται με τους άλλους. Έτσι, σφυρηλατεί την αυτοεκτίμησή του και την αυτορυθμιζόμενη προσωπικότητά του, στοιχεία απαραίτητα για μια δυνατή προσωπικότητα.

Μόνο από μια τέτοια προσωπικότητα εκπορεύεται η προσωπική ευθύνη και η υπεύθυνη «στάση ζωής». Μόνο μια τέτοια στάση ευθύνης σφυρηλατεί μια νέα γενιά ευθύνης, μια οικογένεια ευθύνης, ένα σχολείο ευθύνης. Μέσα από όλα αυτά θα προκύψει, ο συνειδητοποιημένος πολίτης, ο πολίτης ευθύνης, ο επιλεκτικός, ο ώριμος, ο υπεύθυνος πολίτης. Ένας πολίτης μέσα από η λογική και την ευαισθησία του μεγάλου Ν. Καζαντζάκη: «…Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γη…αν δεν σωθεί, ΕΓΩ φταίω,…». Αυτός ο πολίτης είναι ο δικός μας δρόμος.

Η Γαία αποκαλύπτει: οι περισσότεροι συνοδοί γαλαξίες του Γαλαξία μας είναι νεοφερμένοι στη διαστημική μας «γωνι

Τα δεδομένα από την αποστολή Γαία της ESA φαίνεται ότι ξαναγράφουν την ιστορία του Γαλαξία μας. Σύμφωνα με αυτά, ότι παραδοσιακά θεωρείτο ότι ήταν δορυφόροι γαλαξίες, τώρα αποκαλύπτεται ότι είναι κυρίως νεοφερμένοι στο γαλαξιακό μας περιβάλλον. Για δεκαετίες πιστεύονταν ευρύτατα ότι οι νάνοι γαλαξίες που περιβάλλουν τον Γαλαξία μας είναι δορυφόροι, πράγμα που σημαίνει ότι εγκλωβίστηκαν σε τροχιά γύρω από τον Γαλαξία μας και είναι σταθεροί συνοδοί του για πάρα πολλά δισεκατομμύρια χρόνια. Ας θυμηθούμε ότι ένας νάνος γαλαξίας είναι μια συλλογή μεγάλου αριθμού, μεταξύ πολλών χιλιάδων και ορισμένων εκατομμυρίων, άστρων. Τώρα, οι κινήσεις αυτών των νάνων γαλαξιών υπολογίστηκαν με πρωτοφανή ακρίβεια χάρις στα δεδομένα από την αποστολή Γαία και τα ευρήματα είναι εκπληκτικά.

Τα δεδομένα της αποστολής «Γαία» χρησιμοποιήθηκαν, από τον François Hammer, του Πανεπιστημίου Επιστημών και Γραμμάτων του Παρισιού και τους συνεργάτες του από όλη την Ευρώπη και την Κίνα, για να υπολογιστούν οι κινήσεις των 40 νάνων γαλαξιών γύρω από τον Γαλαξία μας. Το έκαναν αυτό υπολογίζοντας ένα σύνολο ποσοτήτων γνωστών ως τρισδιάστατες ταχύτητες για κάθε γαλαξία και στη συνέχεια χρησιμοποιώντας τες για να υπολογίσουν την τροχιακή ενέργεια και την στροφορμή του κάθε γαλαξία.

Αυτό που βρήκαν είναι ότι αυτοί οι γαλαξίες κινούνται πολύ ταχύτερα από ότι τα γιγάντια άστρα και τα αστρικά σμήνη που είναι γνωστό ότι περιφέρονται γύρω από τον Γαλαξία μας. Τόσο γρήγορα όμως, που δεν θα μπορούσαν να είναι σε τροχιά γύρω από τον Γαλαξία μας, κατά την οποία οι αλληλεπιδράσεις με τον Γαλαξία μας και τα περιεχόμενά του θα είχαν ρουφήσει την τροχιακή ενέργειά τους και την στροφορμή τους. Ο Γαλαξίας μας έχει κανιβαλίσει έναν αριθμό νάνων γαλαξιών στο παρελθόν. Για παράδειγμα, πριν από 8 με 10 δισεκατομμύρια χρόνια, ένας νάνος γαλαξίας που επονομάζονταν Γαία-Εγκέλαδος απορροφήθηκε από τον Γαλαξία μας. Τα άστρα του μπορούν να αναγνωριστούν στα δεδομένα της Γαίας λόγω των έκκεντρων τροχιών τους και του εύρους των ενεργειών που έχουν.

Πιο πρόσφατα, πριν από 4 με 5 δισεκατομμύρια χρόνια, ο νάνος γαλαξίας Τοξότης συνελήφθη από τον Γαλαξία μας και είναι τώρα σε διαδικασία διάλυσης και αφομοίωσης των μερών του. Η ενέργεια των άστρων του είναι μεγαλύτερη από αυτή του γαλαξία Γαία-Εγκέλαδος, πράγμα που υποδεικνύει το συντομότερο χρονικό διάστημα που υπόκειτο στην επίδραση του Γαλαξία μας. Στην περίπτωση των νάνων γαλαξιών στην νέα μελέτη, η οποία περιλαμβάνει τη πλειονότητα των νάνων γαλαξιών γύρω από τον Γαλαξία μας, οι ενέργειές τους είναι ακόμη μεγαλύτερες. Αυτό υποδηλώνει έντονα ότι έχουν φθάσει στην γειτονιά μας μόλις τα τελευταία λίγα δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι υπολογισμοί παραμέτρων όμως η ενέργεια, η στροφορμή ή η ταχύτητα των γαλαξιών παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την πορεία τους. Ως παράδειγμα θα μπορούσε να αναφερθεί ο μεγαλύτερος νάνος γαλαξίας που βρίσκεται κοντά στον δικό μας και ονομάζεται Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου (Large Magellanic Cloud, LMC): Ενώ μέχρι τη δεκαετία του 2000 θεωρείτο ότι είναι ένας δορυφόρος γαλαξίας του Γαλαξία μας, όταν οι επιστήμονες μέτρησαν την ταχύτητά του LMC βρήκαν ότι κινείται πολύ γρήγορα για να εγκλωβιστεί βαρυτικά και έτσι αντί να είναι ένας συνοδός γαλαξίας φαίνεται ότι επισκέπτεται τη γειτονιά μας για πρώτη φορά. Τώρα πλέον είναι γνωστό ότι το ίδιο ισχύει επίσης και για τους περισσότερους από τους νάνους γαλαξίες.

Είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί αν ένας νάνος γαλαξίας που εισέρχεται στη γειτονιά του Γαλαξία μας θα εγκλωβιστεί στο βαρυτικό του πεδίο ή θα τον προσπεράσει. Εξαρτάται από την ακριβή τιμή της μάζας του δικού μας γαλαξία και ο υπολογισμός αυτής είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί από τους αστρονόμους. Από την άλλη μεριά, η ανακάλυψη των ενεργειών των νάνων γαλαξιών είναι σημαντική επειδή αναγκάζει του επιστήμονες να επανεκτιμήσουν τη φύση των ίδιων των νάνων γαλαξιών.

Καθώς ένας νάνος γαλαξίας μπαίνει σε τροχιά, η βαρυτική έλξη θα δράσει για να τον διαλύσει. Ο Γαλαξίας μας είναι πολύ μεγάλος και έτσι η έλξη αυτή – γνωστή και ως παλιρροϊκή δύναμη – είναι πολύ εύκολο να καταστρέψει έναν νάνο γαλαξία μετά από ένα ή δύο περάσματα. Με άλλα λόγια, το να καταστεί ένας νάνος γαλαξίας συνοδός του Γαλαξία μας είναι κάτι σαν θανατική ποινή. Το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να εμποδίσει την καταστροφική επίδραση του Γαλαξία μας σε έναν νάνο γαλαξία, είναι η σημαντική ποσότητα σκοτεινής ύλης που πιθανώς να έχει ο γαλαξίας αυτός. Η σκοτεινή ύλη είναι η μυστηριώδης αυτή ουσία θεωρείται από τους αστρονόμους ότι παρέχει την επιπλέον βαρύτητα για να κρατιούνται μαζί οι μεμονωμένοι γαλαξίες.

Έτσι, η παραδοσιακή άποψη ότι οι νάνοι ήταν δορυφόροι γαλαξίες του Γαλαξία μας, που είναι σε τροχιά για πολλά δισεκατομμύρια χρόνια, υποθέτει ότι θα πρέπει να κυριαρχούνται από σκοτεινή ύλη για να εξισορροπούνται οι ισχυρές παλιρροϊκές δυνάμεις του δικού μας γαλαξία και να κρατιούνται ακέραιοι. Το γεγονός ότι η αποστολή Γαία αποκάλυψε ότι οι περισσότεροι από τους νάνους γαλαξίες που «κυκλώνουν» για πρώτη φορά τον Γαλαξία μας σημαίνει ότι απαιτείται απαραίτητα να μην περιέχουν καθόλου σκοτεινή ύλη και πρέπει να επαναξιολογήσουμε αν αυτά τα συστήματα είναι σε ισορροπία ή μάλλον σε διαδικασία καταστροφής.

«Σε μεγάλο βαθμό χάρις στο πρόγραμμα Γαία, είναι πλέον προφανές ότι η ιστορία του Γαλαξία μας έχει πολύ περισσότερη πλοκή από αυτή που είχαν προηγουμένως καταλάβει οι αστρονόμοι. Ερευνώντας αυτά τα ενδιαφέροντα στοιχεία, ελπίζουμε να εκμαιεύσουμε περαιτέρω τα συναρπαστικά κεφάλαια του παρελθόντος του γαλαξία μας», αναφέρει ο Timo Prusti, επιστήμονας του προγράμματος Γαία.

Το πως φτάσαμε να γιορτάζουμε ως παππού και γιαγιά του Ιησού τους Ιωακείμ και Άννα (κάθε 9 Σεπτεμβρίου), ενώ τα ευαγγέλια των Λουκά και Ματθαίου θέλουν ως παππού του Ιησού τον Ιακώβ ή τον Ηλί παραμένει άγνωστο

Ο Άγιος Ιωακείμ, ο παππούς του Ιησού, σύμφωνα με το απόκρυφο, μη κανονικό, (άρα ψευδές κατά την εκκλησία), ευαγγέλιο του Ιακώβου. Πουθενά στην Αγία Γραφή, στην Καινή Διαθήκη, δεν αναφέρεται σαν παππούς του Ιησού και πατέρας της Μαρίας ο Ιωακείμ.

Στα δύο κανονικά ευαγγέλια που διαβάζονται στην εκκλησία, παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ, ήταν ο Ιακώβ (κατά το ευαγγέλιο του Ματθαίου) και ο Ηλί, (κατά το ευαγγέλιο του Λουκά).

Διαλέγετε και παίρνετε.

Χριστιανός απολογητής: "Το πως φτάσαμε να γιορτάζουμε ως παππού και γιαγιά του Ιησού τους Ιωακείμ και Άννα (κάθε 9 Σεπτεμβρίου), ενώ τα ευαγγέλια των Λουκά και Ματθαίου θέλουν ως παππού του Ιησού τον Ιακώβ ή τον Ηλί παραμένει άγνωστο".

Μέσα σε τόσα αλλά παράδοξα, που καταπίνει καθημερινά ένας χριστιανός, δεν του φαίνεται καθόλου δύσκολο, να λατρεύει και έναν θεό, που για παππού του έχει, όχι ένα, ούτε δυο… αλλά τρία διαφορετικά ονόματα. Στο ευαγγέλιο του Ματθαίου (1.16) ως παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ, αναφέρεται ο Ιακώβ. (Ματθ. 1,16 Ἰακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν Ἰωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη Ἰησοῦς ὁ λεγόμενος Χριστός).

Στο ευαγγέλιο του Λουκά (3.23) ως παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ αναφέρεται ο Ηλί (Λουκάς 3.23 Καὶ αὐτὸς ἦν ᾽Ιησοῦς ἀρχόμενος ὡσεὶ ἐτῶν τριάκοντα, ὢν υἱός, ὡς ἐνομίζετο, ᾽Ιωσὴφ τοῦ ᾽Ηλὶ). Στο απόκρυφο πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου αναφέρεται ως παππούς του Ιησού ο Ιωακείμ και όχι ο Ιακώβ, που φαρδιά πλατιά αναφέρει ο θεόπνευστος ευαγγελιστής Ματθαίος, ή ο Ηλί, που ξεκάθαρα αναφέρει ως παππού του Ιησού ο άλλος θεόπνευστος ευαγγελιστής Λουκάς. Αναπάντητη, εδώ και 2000 χρόνια, ερώτηση προς όλους τους θεολόγους του κόσμου: Τελικά, ποιος ήταν ο παππούς του Ιησού; Ο Ιακώβ, ο Ηλί, ή ο Ιωακείμ;

Υπόμνημα στο κατά Ματθαίον, Π.Ν.Τρεμπέλα σελ. 25-33 εκδόσεις «ο Σωτήρ».

«Ο Λουκάς αναφέρει τον Ηλί και όχι τον Ιακώβ ως πατέρα του Ιωσήφ. Η θεωρία, ότι η γενεαλογία του Λουκά είναι της Μαρίας, δεν είναι άξια λόγου. Η θεωρία είναι παλαιότερη του Annius του Viterbo (γύρω στο 1490 μ.Χ.). Δες στο Αποκ. δ 7, στο υπόμνημα που αποδίδεται στον Βικτωρίνο Mign.P.L.v 324 (p).

Η καλύτερη λύση είναι ότι ο Λουκάς παρέχει την πραγματική καταγωγή του Ιωσήφ, ενώ ο Ματθαίος δίνει την βασιλική καταγωγή του Ιωσήφ. Και οι δύο γενεαλογίες είναι του Ιωσήφ, αν και η γενεαλογία της Μαρίας μπορεί να συμπίπτει με αυτήν του Ιωσήφ σε κάποιον παλαιότερο πρόγονο. Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή ο Ηλί υπήρξε ο πραγματικός πατέρας του Ιωσήφ. Ο Ιακώβ, που γράφει ο Ματθαίος, μπορεί να είναι άλλος συγγενής του Ιωσήφ, του οποίου ο Ιωσήφ ήταν σύμφωνα με το νόμο κληρονόμος και μέσω του οποίου ο Ματθαίος αποδείκνυε την βασιλική καταγωγή του Ιωσήφ (S)».

OI ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ Το γενεαλογικό δένδρο του Ιησού και μία καταγραφή των συγγενικών σχέσεων του.

Γονείς της Παναγίας είναι οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα. Γονείς της αγίας Άννας ήταν ένα άλλο άγιο ζευγάρι, ο ιερέας Ματθάν και η Μαριάμ (παππούς και γιαγιά της Θεοτόκου). Πρέπει να σημειωθεί ότι στο ευαγγέλιο του Ματθαίου ως παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ, αναφέρεται ο Ιακώβ, ενώ στο ευαγγέλιο του Λουκά ως παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ αναφέρεται ο Ηλί. Το πως φτάσαμε να γιορτάζουμε ως παππού και γιαγιά του Ιησού τους Ιωακείμ και Άννα (κάθε 9 Σεπτεμβρίου), ενώ τα ευαγγέλια των Λουκά και Ματθαίου θέλουν ως παππού του Ιησού τον Ιακώβ ή τον Ηλί παραμένει άγνωστο.

Στο ευαγγέλιο του Ματθαίου (1.16) ως παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ, αναφέρεται ο Ιακώβ.

Στο ευαγγέλιο του Λουκά (3.23) ως παππούς του Ιησού και πατέρας του Ιωσήφ αναφέρεται ο Ηλί.

Τελικά ποιος είναι ο παππούς του Ιησού; Μα… ο Ιωακείμ!

Ε ναι… αυτή είναι μια σωστή θεόσταλτη, και εντελώς θεόπνευστη Βίβλος!

Ας μας πει λοιπόν κάποιος χριστιανός επιτέλους: Πως έφτασαν να γιορτάζουν ως παππού και γιαγιά του Ιησού τους Ιωακείμ και Άννα (κάθε 9 Σεπτεμβρίου), ενώ τα θεόπνευστα ευαγγέλια θέλουν ως παππού του Ιησού τον Ιακώβ ή τον Ηλί;

Και επειδή κανένας χριστιανός δεν θα παραδεχθεί το άγιο αυτό γενεαλογικό κουρέλιασμα… εξηγούμεθα:

Η μοναδική πηγή γι’ αυτούς τους εξωβιβλικούς παππούδες (Ιωακείμ και Άννας) είναι το απόκρυφο "πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου".

Εκεί, στο πρώτο κεφάλαιο, με δακρύβρεχτη μυθιστορηματικότητα, περιγράφεται το δράμα μιας κυρίας με το όνομα Άννα, που ξημεροβραδιάζεται στον ναό, θερμοπαρακαλώντας ν’ αποκτήσει παιδί, από τον άνδρα της Ιωακείμ, (που λόγω της συγκεκριμένης στενοχώριας, ήταν πολύ καιρό τώρα αναχωρητής...) μέχρι που τελικά, (με την βοήθεια των ιερέων και του αγίου πνεύματος) το καταφέρνει, και φέρνει στον κόσμο την Μαρία, την μητέρα του Ιησού!

Κατά την γενικότερη ομολογία των ειδικών, το "πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου" γράφτηκε κάπου τον 2ο αιώνα μ. Χ. Γεννιέται λοιπόν η απορία... αν τα ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά, γραφτήκαν πολύ νωρίτερα, (όπως το θέλουν κάποιοι) γιατί ο Ιάκωβος, δεν έβαλε στο "μυθιστόρημα" του, που αποκαλεί "πρωτευαγγέλιο" κάποιο από τα δυο ονόματα (Ιακώβ ή Ηλί) που αναφέρουν ως παππού του Ιησού οι δυο θεόπνευστοι βιβλικοί ευαγγελιστές;

Η απάντηση είναι μάλλον πολύ απλή. Όταν γράφτηκε το "πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου" τον 2ο αιώνα μ. Χ. τα "θεόπνευστα ευαγγέλια (Ματθαίου και Λουκά) δεν πρέπει να υπήρχαν ακόμα, τουλάχιστον στην τελική τους μορφή! Μήπως αυτό ακριβώς θέλει να πει και η έκφραση "πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου";

Φυσικά τώρα προκύπτει και η επόμενη σημαντική ερώτηση: Και γιατί όταν επιτέλους γραφτήκαν τα δυο αυτά επίσημα και απολύτως "θεόπνευστα" ευαγγέλια (Ματθαίου και Λουκά), έστω τότε, δεν αντέγραψαν το όνομα του Ιωακείμ, αλλά ο ένας, ο Ματθαίος, αναφέρει κάποιον άγνωστο Ιακώβ, ο δε Λουκάς κάποιον εξίσου άγνωστο Ηλί;

Η απάντηση είναι εξίσου απλή. Τα εκατοντάδες ευαγγέλια και αλλά ανάλογα ιερά και θεόπνευστα κείμενα που γραφτήκαν τους πρώτους αιώνες, δεν είχαν συγκεντρώσει επάρκεια αγίου πνεύματος, και γι' αυτό δεν είχαν ακόμα καταφέρει να σταθεροποιήσουν το γενεαλογικό δένδρο του Ιησού!

Βέβαια, το πιθανότερο είναι πως κανένας από τους τρεις, δεν γνώριζε την ύπαρξη του άλλου… ενώ ταυτόχρονα, όλοι μαζί απολάμβαναν εξίσου τιμές θεόπνευστων συγγραφέων. Όταν επιτέλους μετά από αρκετούς αιώνες, συγκεντρώθηκε αρκετό άγιο πνεύμα, αποφάσισαν να συμμαζέψουν όσο μπορούσαν την επί αιώνες ρευστή θεοπνευστία, και πέταξαν στον καιάδα εκατοντάδες ανάλογα κείμενα (πενήντα διασωθήκαν μέχρι σήμερα… φαντασθείτε πόσα υπήρχαν τότε!) ώσπου τελικά κράτησαν τέσσερα της αρεσκείας τους.

Η επόμενη ερώτηση πρέπει να είναι: Και γιατί δεν διόρθωσαν έστω τότε τα ασυμμάζευτα αυτά κουρελιασμένα ληξιαρχικά δεδομένα της καταγωγής του "θεού" τους; Το ερώτημα δεν είναι "γιατί" αλλά "αν" μπορούσαν να συμμαζέψουν πλέον τα ασυμμάζευτα! Τα "θεόπνευστα" αυτά δεδομένα, αποδεκτά επί εκατοντάδες χρόνια, είχαν ήδη περάσει στα αναρίθμητα συγγράμματα των άλλων, εξίσου εμπνευσμένων από το άγιο πνεύμα συγγραφέων, των αποκαλούμενων και θεόπνευστων πατέρων της Εκκλησίας.

Δείτε το παρακάτω παράδειγμα και θα καταλάβετε: Ο πολύς Εβραίος επίσκοπος Κύπρου Επιφάνιος (4ος αιώνας μ. Χ.) διαμαρτυρόμενος για την ανεπίτρεπτη προσκύνηση της Μαρίας γράφει: «Όχι να μη αφήσουμε να μας κυρίευση η αρχαία πλάνη… "ελάτρευσαν τη κτίσει παρά τον κτίσαντα" και "εμωράνθησαν". Αν αγγέλους δεν θέλει να προσκυνούμε, πόσο μάλλον την από Άννης γεγενημένη (Μαρία) την εκ του Ιωακείμ» Epiphanius Scr. Eccl., Panarion Haer 3.480.7-11.

Όπως καταλαβαίνετε, δυο πράγματα πρέπει να συμβαίνουν εδώ, ή την εποχή που γράφει ο Επιφάνιος (340-404 μ.Χ.): τα ευαγγέλια δεν έχουν αποκτήσει το τελικό τους περιεχόμενο, ή αν είχαν συνταχθεί οριστικά, ο Επιφάνιος… είτε δεν το γνωρίζει ακόμα, ή ακόμα χειρότερο, δεν φαίνεται να σέβεται καθόλου το τελικό κείμενό τους, δηλαδή την τελική αγιοποίηση και θεοπνευστία τους! Διαφορετικά, δεν βλέπω γιατί να αναφέρει ως παππού του Ιησού τον Ιωακείμ, παραπέμποντας στο απόκρυφο πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου, και όχι τον Ιακώβ που φαρδιά πλατιά αναφέρει ο θεόπνευστος ευαγγελιστής Ματθαίος, ή τον Ηλί που ξεκάθαρα αναφέρει ως παππού του Ιησού ο άλλος θεόπνευστος ευαγγελιστής Λουκάς; Αν υπάρχει άλλη ερμηνευτική διέξοδος θα την ακούσω ευχαρίστως.

Μήπως απ’ αυτό το ληξιαρχικό κουρέλιασμα της καταγωγής του Ιησού, που είναι ανιχνεύσιμο μέχρι σήμερα, και που φυσικά δεν είναι και το μόνο, (η σύγκριση των ονομάτων του γενεαλογικού δένδρου του Ιησού ανάμεσα στους Ματθαίο και Λουκά, είναι εξίσου τραγελαφική) μπορείτε να συμπεράνετε και τον τελικό βαθμό της πραγματικής θεοπνευστίας των ευαγγελίων;

Βέβαια, αν το καλοσκεφτούμε, τελικά θα δούμε πως δεν υπάρχει καμία αντίφαση. Μέσα σε τόσα αλλά παράδοξα, που καταπίνει καθημερινά ένας χριστιανός, δεν του φαίνεται καθόλου δύσκολο, να λατρεύει και έναν θεό, που για παππού του έχει, όχι ένα, ούτε δυο… αλλά τρία διαφορετικά ονόματα!
Εδώ παππούς… εκεί παππούς… ποιος είναι ο παππούς;

Είναι πολύ απλό, ο παππούς του Ιησού λεγόταν ΙακωβοΗλιοΙωακείμ! Που το περίεργο;

Βέβαια απ’ το καταχθόνιο και πονηρό μυαλό μας, δεν μπορεί να μην περάσει και η σκέψη… βρε μπας και τα τρία αυτά διαφορετικά ονόματα είναι μπαστακωμένα εκεί, επειδή δεν μπορούσαν να γνωρίζουν... ποιος ακριβώς από του ιερείς "βοήθησε" με το άγιο πνεύμα του, την Άννα να ξεπεράσει την επίμονη στειρότητά της;