Αρχαϊκή Επική Ποίηση: Από την Ιλιάδα στην Οδύσσεια - 8. Οι Μούσες

8.2. Η Μούσα και ο ποιητής

Πέρα από την επίκληση της Μούσας, τα δύο προοίμια προϋποθέτουν έναν αοιδό, που είναι σε θέση: να εξονομάσει και να αξιολογήσει προκαταβολικά το θέμα του έπους του σε ελάχιστους στίχους· να φανταστεί τα κεφάλαιά του· να ορίσει την αρχή του και το τέλος του. Με τους όρους αυτούς, η Μούσα καλείται να υπαγορεύσει στον επικό ποιητή ό,τι στην πραγματικότητα της υπαγορεύει ο ίδιος. Πρόκειται επομένως για αμοιβαία υπαγόρευση της Μούσας στον ποιητή και του ποιητή στη Μούσα. Έτσι όμως η αφηγηματική επικυριαρχία της Μούσας μειώνεται. Τούτο σημαίνει ότι κάτω από την ομολογημένη γνώση των Μουσών και τη φαινομενική άγνοια του αοιδού (τυπικό σχήμα, κληροδοτημένο από την προηγούμενη επική παράδοση) υπόκειται ένας γνωστός στο ακροατήριο μύθος. Από τη μυθολογική αυτή αποθήκη αντλούν τόσο η Μούσα όσο και ο ποιητής, ανταλλάσσοντας τη γνώση τους.

Όσο για την έμπνευση και τη διδαχή που παρέχουν οι Μούσες στον αοιδό, φαίνεται να παραπέμπουν σε παραδοσιακές αρχές της ποίησης, που κυριαρχούν εφεξής στην ελληνική αρχαιότητα και επιβιώνουν έως τις μέρες μας ως κοινοί πλέον τόποι. Στον Ησίοδο μάλιστα συνδυάζονται με τη θεοφάνεια των Μουσών, την οποία καταθέτει ο ποιητής σε τριτοπρόσωπη αφήγηση ως προσωπική εμπειρία του, που μπορεί να ερμηνευθεί και ως αποκάλυψη (Θεογονία 22-35).

Τελικώς η σχέση Μούσας-ραψωδού δεν είναι, όσο φαίνεται σε πρώτη ματιά, ετεροβαρής, με τη Μούσα να έχει, συνεχώς και επιδεικτικά, το πάνω χέρι. Μάλλον πρόκειται για συνεργατική σχέση, προς όφελος της μουσικής ποίησης. Η Μούσα στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί τον θεολογικό συντελεστή της· ο ποιητής τον ανθρώπινο. Οι δύο συντελεστές συνάπτονται μεταξύ τους με αμοιβαία συμπάθεια, που παίρνει τη μορφή επίκλησης και ανταπόκρισης: η Μούσα επιλέγει τον ευνοούμενό της αοιδό και του προσφέρει τη μουσική δωρεά της· ο αοιδός υποδέχεται τον χαρισμένο αυτό ρόλο, εκτελώντας κατά κανόνα με έμπνευση και συνέπεια την αποστολή του. Από την άποψη αυτή ο ραψωδός διαμεσολαβεί, για να κυκλοφορήσει γύρω του η μουσική ποίηση. Η διαμεσολάβησή του όμως αυτή είναι αμφίδρομη: ό,τι παίρνει από τις Μούσες, το καλλιεργεί· μετασχηματίζει την ποίηση σε ποίημα, που το προσφέρει στους ακροατές του, ενώ συγχρόνως το επιστρέφει στη Μούσα του. Από εκεί και πέρα οι Μούσες δεν εμπλέκονται στα δρώμενα και στους δράστες των ομηρικών επών, όπως συμβαίνει με τους ομηρικούς θεούς, που αυτοί χώνονται κάθε τόσο στα πόδια του, διεκδικώντας το ποιητικό μερτικό τους. Πρώτος και καλύτερος ο Δίας.

Οι τρεις αλήθειες

ΠΡΩΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ: ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ, ΕΙΝΑΙ.

Η πραγματικότητα δεν είναι όπως με συμφέρει εμένα να είναι.
Δεν είναι όπως θα έπρεπε να είναι.
Δεν είναι όπως μου είπαν ότι θα είναι.
Δεν είναι όπως ήταν.
Η πραγματικότητα γύρω μου είναι όπως είναι.
Η αλλαγή μπορεί να έρθει μόνο όταν έχουμε συναίσθηση της παρούσας κατάστασης.

Εγώ είμαι αυτός που είμαι.
Δεν είμαι αυτός που θα ήθελα να είμαι.
Δεν είμαι αυτός που θα έπρεπε να είμαι.
Δεν είμαι αυτός που η μαμά μου θα ήθελε να είμαι.
Δεν είμαι καν αυτός που ήμουν.
Είμαι αυτός που είμαι.
Όλες οι νευρώσεις ξεκινούν από τη στιγμή που προσπαθούμε να είμαστε αυτό που δεν είμαστε.

Εσύ είσαι όπως είσαι.
Εσύ δεν είσαι όπως χρειάζομαι να είσαι.
Εσύ δεν είσαι όπως ήσουν.
Εσύ δεν είσαι όπως συμφέρει εμένα να είσαι.
Εσύ δεν είσαι όπως θέλω εγώ να είσαι.
Εσύ είσαι όπως είσαι.
Ο ορισμός μιας ώριμης και αληθινής σχέσης είναι η ανιδιοτελής προσπάθεια να δημιουργείς χώρο στον άλλον, ώστε να μπορεί να είναι όπως είναι.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ: ΤΙΠΟΤΑ ΚΑΛΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΩΡΕΑΝ.

Αν επιθυμώ κάτι που είναι καλό για μένα, θα όφειλα να ξέρω ότι θα πληρώσω κάποιο αντίτιμο γι’ αυτό.

Οπωσδήποτε αυτή η πληρωμή δεν είναι πάντα χρηματική (αν χρειάζονταν μόνο τα χρήματα, θα ήταν τόσο εύκολο!). Το αντίτιμο είναι κάποιες φορές υψηλό κι άλλες φορές πολύ χαμηλό, αλλά πάντα υπάρχει. Γιατί τίποτα καλό δεν είναι δωρεάν.

Αν οι γύρω μου μου προσφέρουν κάτι, αν μου συμβαίνει κάτι καλό, αν ζω καταστάσεις ευχάριστες και απολαυστικές, είναι επειδή τις έχω κερδίσει. Τις έχω πληρώσει, τις αξίζω.

Μόνο για να προετοιμάσω τους απαισιόδοξους και για να αποθαρρύνω τους καιροσκόπους, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι η πληρωμή γίνεται πάντα προκαταβολικά: Το καλό που ζω το έχω ήδη πληρώσει. Πληρωμή με δόσεις, δε γίνεται.

ΤΡΙΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ: ΕΙΝΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ ΟΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΠΑΝΤΑ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ, ΑΛΛΑ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΝΕΙ ΠΟΤΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΕ ΘΕΛΕΙ.

Ποτέ να μην κάνω αυτό που δεν θέλω.

Αν είμαι ενήλικος, κανείς δε μπορεί να με αναγκάσει να κάνω κάτι που δεν θέλω. Αρκεί να καταφέρω να απαλλαγώ απ’ την ανάγκη μου να βλέπω κάποιους να με επικροτούν, να με χειροκροτούν, να με αγαπούν.

Το να μάθει κανείς να ζει σύμφωνα με αυτή την αλήθεια, δεν είναι εύκολο πράγμα. Και κυρίως, δεν είναι δωρεάν.

Τίποτα καλό δεν είναι δωρεάν κι αυτό είναι κάτι καλό.

Το κόστος είναι ότι όταν κάποιος τολμάει να πει “όχι” αρχίζει να ανακαλύπτει κάποιες άγνωστες πλευρές των φίλων του: το σβέρκο, την πλάτη και όλα τα σημεία που γίνονται ορατά μόνο όταν ο άλλος φεύγει.

Το να μπορείς να αλλάζεις είναι σαν μια τέχνη που μαθαίνεται

Αν προσπαθείς να αλλάξεις κάτι με μεθόδους και τακτικές που μέχρι τώρα δεν είχαν αποτέλεσμα, αυτό λέγεται παραφροσύνη.

Μια ταοϊστική ιστορία μιλάει για ένα ηλικιωμένο ο οποίος έπεσε κατά λάθος σε ένα ποτάμι που κατέληγε σε καταρράχτη και κατάφερε από θαύμα να επιβιώσει. Όταν τον ρώτησαν πώς σώθηκε, η ηλικιωμένος απάντησε: «προσαρμόστηκα στο νερό, δεν προσπάθησα να προσαρμόσω το νερό στο σώμα μου. Χωρίς να σκεφτώ άφησα τον εαυτό μου να πάρει σχήμα από το νερό. Βούτηξα μέσα στον καταρράχτη και έτσι βγήκα ζωντανός μαζί του».

Ένας πολύ σοφός άνθρωπος είπε κάποτε ότι οι άνθρωποι αλλάζουν υπό δύο προϋποθέσεις: είτε γιατί έχουν έμπνευση, είτε γιατί βρίσκονται σε απόγνωση.

Πώς ορίζεται όμως η αλλαγή;

Ο προσωπικός μου ορισμός λέει: αλλαγή σημαίνει θάνατος και γέννηση μαζί, και οι δύο αυτές καταστάσεις συνεπάγονται αναστάτωση, αναταραχή.

Κατά τη γνώμη μου είναι τέσσερις οι συνθήκες που μπορεί να οδηγήσουν στην αλλαγή. Και αυτές είναι: η απέχθεια, η απόφαση, η επιθυμία και η θέληση.

Η θέληση λέει: «θα το κάνω». Τίποτα δεν μπορεί να αντισταθεί σε έναν άνθρωπο που θυσιάζει ακόμα και την ύπαρξή του προκειμένου να πετύχει το στόχο του. Αντιμέτωποι με την ατσάλινη θέληση, ο χρόνος, η μοίρα, οι συνθήκες καλούν σύσκεψη και αποφασίζουν: «Ας τον αφήσουμε να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του, μιας και έχει αποφασίσει ή να πετύχει ή να πεθάνει στην προσπάθεια». Να θυμάστε βέβαια ότι η θέληση πάει χέρι-χέρι με την πειθαρχία.

Ποια είναι τα τέσσερα βήματα που διανύει κάποιος όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια αλλαγή στη ζωή του, ειδικά όταν η αλλαγή αυτή είναι μεγάλη ή τραυματική, όπως μια αρρώστια, μια χρεωκοπία ή ένας χωρισμός; Στην αρχή υπάρχει δυσπιστία και άρνηση.

Σε ένα επόμενο στάδιο ο άνθρωπος μπορεί να εκφράσει θυμό και να επιρρίψει ευθύνες διερωτώμενος γιατί πρέπει να αλλάξει τις συνήθειες του.

Μετά έρχεται η απρόθυμη αποδοχή: Σιγά-σιγά ο άνθρωπος αρχίζει, αν και απρόθυμα, να αποδέχεται την αλλαγή και να αναζητά το νέο ρόλο του μέσα σ΄ αυτή.

Στο τέλος, αφοσιώνεται στην αλλαγή και αρχίζει να προσανατολίζεται στο μέλλον αντί να αναμασά τα του παρελθόντος. Σ΄ αυτό το στάδιο έχει μια σαφή εικόνα του ρόλου του και γνωρίζει προς τα πού οδεύει.

Τι απαιτείται για να οδηγηθούμε στην αλλαγή;

Ευελιξία, ανοιχτό μυαλό, προσαρμοστικότητα στη νέα πληροφόρηση και στις συνθήκες, να μένουμε ψύχραιμοι με πίστη στις ικανότητές μας όταν προκύπτει κάποια κρίση, να κάνουμε αντικειμενική προσέγγιση της κατάστασης, να μην παρασυρόμαστε από τα συναισθήματά μας και να συνεχίζουμε να κάνουμε ερωτήσεις και να συγκεντρώνουμε πληροφορίες όταν τα πράγματα δεν εξελίσσονται όπως τα περιμέναμε.

Για να διαχειριστούμε καλύτερα την αλλαγή πρέπει να έχουμε στραμμένη την προσοχή μας στο μέλλον και να βλέπουμε το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο.

Θα σας πω το εξής: Μέσα από τα σίδερα της φυλακής δύο κρατούμενοι κοιτούν έξω. Ο ένας βλέπει τη λάσπη, ο άλλος όμως τα αστέρια.

Οι άνθρωποι που ξεχωρίζουν είναι σταθερά προσανατολισμένοι στο μελλοντικό όραμα. Πάντα ρωτούν «τι κάνουμε τώρα;», αντί να χάνουν χρόνο ψάχνοντας εξιλαστήρια θύματα για να επιρρίψουν ευθύνες.

Με την αποτελεσματική διαχείριση μιας μεταβατικής περιόδου αλλαγών συνδέεται άμεσα και το θέμα του ελέγχου. Το άγχος και η δυστυχία είναι αποτέλεσμα του αισθήματος ότι έχουμε χάσει τον έλεγχο. Από τη στιγμή που το μόνο πράγμα που ελέγχουμε πλήρως είναι το μυαλό μας, το να διαχειριστείς την αλλαγή συνεπάγεται ότι αναλαμβάνεις τον πλήρη και τον απόλυτο έλεγχο των πραγμάτων που σκέφτεσαι.

Ο Τόμας Χάξλεϊ έλεγε ότι «εμπειρία δεν είναι ότι σου συμβαίνει, αλλά ο τρόπος που αντιδράς σ΄ αυτά που σου συμβαίνουν».

Η αλλαγή είναι αναπόφευκτη και συνεχής και έτσι ο τρόπος που σκέφτεσαι για ότι σου συμβαίνει καθορίζει το πώς οι αλλαγές σε επηρεάζουν και αν θα τις χρησιμοποιήσεις προς όφελός σου ή θα τις αφήσεις να σε βλάψουν.

Ήταν κάποτε ένας νεαρός μυστικιστής που έκανε μεγάλο ταξίδι για να βρει έναν σεβάσμιο σοφό και να μαθητεύσει κοντά του. Όταν ο νεαρός επιτέλους έφτασε, βάλθηκε να προσπαθεί να εντυπωσιάσει το δάσκαλο με τις γνώσεις του και τη σοφία του, κι αντί να κάνει ερωτήσεις, κομπορρημονούσε για τις απόψεις και τις φιλοσοφίες του, ενώ ο δάσκαλος άκουγε ατάραχος για πολλή ώρα.

Κάποτε ο νεαρός σταμάτησε για λίγο τη φλυαρία του, οπότε ο δάσκαλος τον ρώτησε αν θα ήθελε λίγο τσάι.. «Βέβαια και θέλω» απάντησε ο άλλος.

Ο γέροντας άρχισε να αδειάζει τσάι στην κούπα του επισκέπτη του, όμως δεν σταμάτησε όταν το φλιτζάνι γέμισε, αλλά συνέχισε να αδειάζει τσάι μέχρι που ξεχείλισε, γέμισε τα πιατάκι, έπεφτε στο τραπέζι κι άρχισε να κυλάει στο πάτωμα.

«Σταμάτα!», φώναξε ο νεαρός. «Το φλιτζάνι γέμισε. Δεν το βλέπεις; Δεν χωράει άλλο.»

«Σωστά», είπε ο σοφός. «Δεν μπορούμε να βάλουμε τίποτε σ’ ένα φλιτζάνι που είναι κιόλας γεμάτο. Κι εσύ είσαι σαν αυτό το φλιτζάνι. Μέχρι να αδειάσεις τον εαυτό σου από σένα τον ίδιο, το γεγονός ότι είσαι τόσο γεμάτος θα σε εμποδίσει να μάθεις άλλο.»

Μέχρις ενός σημείου όλοι μας είμαστε λιγάκι σαν αυτό το νεαρό. Μερικές φορές θα πρέπει να απαλλαγούμε απ’ αυτά που νομίζουμε ότι ξέρουμε για να μπορέσουμε να ενστερνιστούμε καινούργιες ιδέες.

Θα έχουμε πάντοτε την ελευθερία να ξαναπιάσουμε τα παλιά μας πιστεύω και τις παλιές μας «γνώσεις», αλλά θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί ώστε να βλέπουμε τα πράγματα κατά ένα καινούργιο τρόπο. Πρέπει να προσεγγίζουμε τη γνώση με την απορία και την ανοικτή διάθεση ενός παιδιού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν θα χάσουμε ενδιαφέροντα μαθήματα και θα μάθουμε χρήσιμες μεθόδους βελτίωσης της ζωής μας.

Δεν είναι πάντοτε εύκολο, αλλά ΜΠΟΡΟΥΜΕ να μάθουμε να παραμερίζουμε τις απόψεις μας ώστε να ακούμε αυτό που μας λένε με ανοικτό και καθαρό νου, κι αν κάνουμε κάτι τέτοιο δεν θα ακούσουμε να λένε για μάς «παλιό γαϊδούρι, καινούργια περπατησιά δεν γίνεται.»

Η αλλαγή φοράει πάντα δύο πρόσωπα. Το ένα είναι το πρόσωπο του κινδύνου και το άλλο το πρόσωπο της ευκαιρίας. Ο κίνδυνος είναι εκείνος που φαίνεται πρώτος. Ίσως χρειαστεί να ψάξεις επίμονα για να βρεις το κρυμμένο πρόσωπο της ευκαιρίας.

Η αλλαγή πάντα έχει τους κινδύνους της γιατί μια αλλαγή πάντα ξεκινά από μια απώλεια. Αυτό σημαίνει ότι για να αλλάξει κάτι ή κάποιος, πρώτα θα πρέπει να ξεφορτωθεί το παλιό και οικείο. Να το αφήσει πίσω του. Μια τέτοια απώλεια αρχικά φαίνεται σαν απειλή, σαν πόνος και σαν κάτι το επικίνδυνο.

Αυτό το «ξεφόρτωμα» που ανέφερα μπορεί να συμπεριλαμβάνει ένα κομμάτι της ασφάλειάς μας, μια κίνηση ρουτίνας, να αφήσουμε ένα γνώριμο περιβάλλον, να χάσουμε μια μακροχρόνια και δημιουργική επαφή. Τέτοιου είδους απώλειες μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας ευκαιρίας που μας δίνεται για κάτι καλύτερο στη δουλειά μας. Αν και αυτό είναι μια θετική αλλαγή, πάλι περιέχει το στοιχείο της απώλειας.

Άσχετα με το αν η αλλαγή είναι θετική ή αρνητική, πάντα συμπεριλαμβάνει το στοιχείο της απώλειας. Στο τέλος-τέλος κάτι θα χαθεί. Ένα παλιό και γνώριμο κομμάτι του εαυτού μας θα πρέπει να πεθάνει – ο θάνατος. Μόνον έτσι θα υπάρξει χώρος για να γεννηθεί ένα καινούργιο και ανοίκειο κομμάτι – η γέννηση.

Όλη αυτή η διαδικασία μας ξεβολεύει. Ο θάνατος του γνώριμου προκαλεί πόνο. Η αβεβαιότητα του αγνώστου προκαλεί φόβο.

Η τάση είναι να παραμείνουμε κολλημένοι στο γνωστό, το βολικό, το οικείο. Γι αυτό και η κάθε αλλαγή προκαλεί πόνο. Γιατί το γνωστό θα δώσει τη θέση του στο άγνωστο. Το άνετο θα δώσει τη σκυτάλη στο δύσκολο. Η ασφάλεια θα παραδοθεί στην ανασφάλεια.

Η λέξη «κρίση» στα Κινέζικα καλύπτει τα δύο πρόσωπα της αλλαγής. Το Κινέζικο ιδεόγραμμα για την κρίση αποτελείται από δύω διαφορετικούς χαρακτήρες. Ο ένας σημαίνει κίνδυνος και ο άλλος ευκαιρία. Η κατάλληλη μετάφραση είναι ότι η κρίση είναι μια επικίνδυνη ευκαιρία.

Από τη φύση μας είμαστε όλοι άνθρωποι του κινδύνου. Ο κίνδυνος είναι συνήθως αυτό που βλέπουμε πρώτα σε κάτι.

Η ιστορία της εξέλιξής μας υπαγορεύει πως όταν κάτι καινούργιο υπάρξει στο περιβάλλον μας, ψάχνουμε πάντα να ανακαλύψουμε την πιθανή απειλή που κρύβεται μέσα του.

Η επιβίωση του ανθρώπινου (και όχι μόνο) είδους εξαρτάται από το να αναγνωρίζουμε και να αποφεύγουμε τον κίνδυνο οποτεδήποτε εμφανιστεί στη ζωή μας.

Έχει λοιπόν, μεγάλη σημασία να εκτιμούμε την κάθε αλλαγή που συμβαίνει ώστε να βλέπουμε τους πιθανούς κινδύνους που μπορεί να τη συνοδεύουν.

Το να συνειδητοποιούμε τους πιθανούς κινδύνους μας επιτρέπει να κάνουμε τα ανάλογα σχέδια και προετοιμασίες για να τους αποφύγουμε. Από τη στιγμή που θα έχουμε ανακαλύψει τους κινδύνους θα πρέπει να βρούμε και την κρυμμένη ευκαιρία.

Η ευκαιρία αυτή μπορεί να μην είναι ούτε εμφανής ούτε άμεση. Η ευκαιρία μπορεί να είναι συγκεκαλυμμένη. Τις περισσότερες φορές είναι συγκεκαλυμμένη. Καμουφλαρισμένη.

Μπορεί να είναι η ευκαιρία να μάθουμε κάτι καινούργιο. Μπορεί να είναι η δύναμη που θα αποκτήσουμε για να τη χρησιμοποιήσουμε αργότερα στη ζωή μας. Μπορεί να είναι ο χρόνος που θα αφιερώσουμε σε κάτι που αγαπάμε. Μπορεί να είναι μια οικονομική ευημερία. Η ευκαιρία είναι καμουφλαρισμένη. Γι αυτό να θυμάστε να την ψάχνετε και να την ψάχνετε σε βάθος.

Εδώ είναι που ο πόνος της αλλαγής θα ξεχαστεί, θα ξεπεραστεί, μόλις τα οφέλη αυτού που αλλάχτηκε γίνουν εμφανή.

Μόλις η ευκαιρία καρπίσει, ανθίσει. Μόλις το άρωμά της ξεχειλίσει και πλημμυρίσει τη ζωή σας, τη καρδιά σας, την τσέπη σας. Τότε είναι που θα ξεχάσετε τη διαδικασία της αλλαγής.

Μόνον τότε.

Κακοί χαρακτήρες ή διαταραχή προσωπικότητας

Είναι λοξοί, εκκεντρικοί, ιδιότροποι, αλαζόνες, καχύποπτοι, ακοινώνητοι, δειλοί, μονόχνωτοι, ευερέθιστοι. Κυκλοφορούν στην κοινωνία ή στο περιθώριό της, μπορεί να εργάζονται, να έχουν οικογένεια, μπορεί να είναι επιτυχημένοι και διάσημοι ή αποτυχημένοι και απογοητευμένοι, μπορεί να είναι φίλοι ή συγγενείς μας ή μπορεί να είμαστε κι εμείς οι ίδιοι και να μην το ξέρουμε.

Μιλάμε για τα άτομα με διαταραχή προσωπικότητας, αυτά που στην καθομιλούμενη τα αποκαλούμε στραβόξυλα.

Μας κάνουν τη ζωή δύσκολη, θυμώνουν με το παραμικρό, παρεξηγούνται, παρανοούν όσα λέμε, μελαγχολούν ξαφνικά και χωρίς λόγο ή επιτίθενται χωρίς λόγο, θέλουν να είναι το κέντρο της προσοχής, έχουν υστερία με την τάξη και την καθαριότητα, δεν εμπιστεύονται τους άλλους και δεν τελειώνει ο κατάλογος με τις παραξενιές και τις ιδιορρυθμίες τους.

Αν κάνουν τη δική μας ζωή δύσκολη, η δική τους ζωή είναι ακόμα πιο δύσκολη, γιατί τα άτομα αυτά δεν μπορούν να διαχειριστούν την καθημερινότητά τους με απλό και φυσιολογικό τρόπο. Τα πράγματα, οι άνθρωποι, τα γεγονότα τούς προκαλούν ανησυχία, εκνευρισμό, καχυποψία και γεννούν μέσα τους δυσάρεστα συναισθήματα μειονεξίας, θυμού, ενοχής, ντροπής, φόβου.

Κάποτε όλους αυτούς τους χαρακτηρίζαμε μυστήριους ή αναποδιασμένους και δεν είχαμε καμιά διάθεση να τους καταλάβουμε, πολύ λιγότερο να τους συμπονέσουμε.

Σήμερα η ψυχιατρική μάς λέει ότι αυτοί οι άνθρωποι φέρονται έτσι, επειδή δεν μπορούν να φερθούν διαφορετικά. Η αντίδρασή τους σε στρεσογόνες καταστάσεις είναι άκαμπτη, ακραία και δυσπροσαρμοστική με αποτέλεσμα να υστερούν στις τρεις βασικές διαστάσεις της ζωής: την αγάπη, την εργασία και τη διασκέδαση.

Φυσικά δεν είναι ευτυχισμένοι άνθρωποι. Όμως δυσκολεύονται να αντιληφθούν ότι οι ίδιοι είναι κατά μεγάλο μέρος υπαίτιοι για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, δυσκολίες που οφείλονται στο δυσλειτουργικό τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς τους.

Αγνοούν ότι τους ταλαιπωρεί μια διαταραχή προσωπικότητας, αποδίδουν στο περιβάλλον και στους άλλους τα προβλήματά τους και γι αυτό δεν σκέφτονται να ζητήσουν βοήθεια από τους ειδικούς.

Δέκα είναι οι κύριες διαταραχές προσωπικότητας:

Παρανοειδής διαταραχή: Το άτομο είναι δύσπιστο, καχύποπτο και πιστεύει ότι οι άλλοι το εκμεταλλεύονται, το βλάπτουν και το εξαπατούν. Διαβάζει κρυμμένα μειωτικά ή απειλητικά μηνύματα σε καλοπροαίρετες παρατηρήσεις και γεγονότα, βλέπει επιθέσεις εναντίον του χαρακτήρα ή της φήμης του που δεν είναι εμφανείς στους άλλους και αντιδρά με θυμό ή αντεπιτίθεται. Κρατά επίμονα κακία, δηλαδή δεν συγχωρεί προσβολές ή υποτιμήσεις.

Σχιζοειδής διαταραχή: Δεν επιθυμεί τις κοινωνικές σχέσεις, αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές, γιατί δεν του δίνουν ευχαρίστηση, αγαπά την απομόνωση, δεν έχει φίλους. Ευχαριστείται με λίγες μοναχικές δραστηριότητες ή με καμιά. Είναι αδιάφορο στον έπαινο ή την κριτική και φαίνεται απόμακρο. Έχει συναισθηματική ψυχρότητα.

Σχιζότυπη διαταραχή: Είναι ιδιόρρυθμο άτομο, εκκεντρικό, έχει παράλογες σκέψεις και αντιλήψεις, μιλά, ντύνεται και φέρεται εκκεντρικά. Έχει παράξενες πεποιθήσεις ή μαγική σκέψη (πχ πιστεύει ότι έχει ειδικές δυνάμεις), αλλόκοτες φαντασιώσεις και αλλόκοτες ενασχολήσεις. Παρουσιάζει ανεπάρκεια ή δυσκολία στις διαπροσωπικές σχέσεις.

Αντικοινωνική διαταραχή: Περιφρονεί και παραβιάζει τα δικαιώματα των άλλων, αδιαφορεί για το νόμο, έχει παράνομη συμπεριφορά και πλήρη απουσία ενοχής, ευερεθιστότητα και αδυναμία για σταθερή εργασία. Εμπλέκεται σε καυγάδες και βιαιοπραγίες.

Μεταιχμιακή-οριακή διαταραχή: Είναι κυκλοθυμικό ή αμφιθυμικό άτομο, έχει έντονη παρορμητικότητα και άγχος για δυνητική απόρριψη, καθώς και αυτοκαταστροφικές τάσεις. Οι διαπροσωπικές του σχέσεις είναι ασταθείς και χαοτικές, αλλάζει συχνά στόχους, φίλους και συντρόφους και δεν έχει σταθερή εικόνα εαυτού. Έχει χρόνια αισθήματα κενού και μοναξιάς.

Δραματική διαταραχή: Δεν νιώθει άνετα, αν δεν είναι το κέντρο της προσοχής, ο τρόπος ομιλίας του είναι δραματικός και θεατρικός με υπερβολική έκφραση συναισθημάτων και στερούμενος λεπτομερειών. Ενδιαφέρεται υπερβολικά για την εξωτερική του εμφάνιση και αναστατώνεται με το παραμικρό σχόλιο σχετικά με αυτήν. Συχνά εμφανίζεται σεξουαλικά προκλητικό ή σαγηνευτικό όχι μόνο προς κάποιον που μπορεί να ενδιαφέρεται αλλά και προς άλλα άτομα στον κοινωνικό και επαγγελματικό του χώρο.

Ναρκισσιστική διαταραχή: Έχει μεγαλειώδη αίσθηση σπουδαιότητας, περιμένει να αναγνωριστεί ως ανώτερο χωρίς όμως ανάλογα επιτεύγματα, παρουσιάζει έντονη ενασχόληση με φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, εξυπνάδας, ομορφιάς. Απαιτεί υπερβολικό θαυμασμό, συχνά φθονεί τους άλλους ή νομίζει ότι οι άλλοι το φθονούν. Πιστεύει ότι είναι άτομο ξεχωριστό, μοναδικό και ζητά την παρέα των «επωνύμων». Η εικόνα που παρουσιάζει στους άλλους είναι αυτή του υπερόπτη, του αλαζόνα που περιφρονεί τους άλλους.

Ψυχαναγκαστική διαταραχή: Απασχολείται έντονα με λεπτομέρειες, κανόνες, λίστες και προγράμματα, ώστε τελικά χάνει το κύριο σημείο της δραστηριότητάς του. Έχει υπερβολική τελειοθηρία που παρεμποδίζει την ολοκλήρωση μιας εργασίας και υπερβολική αφοσίωση στην εργασία με αποκλεισμό δραστηριοτήτων ελευθέρου χρόνου και φιλικών σχέσεων (χωρίς να υπάρχει οικονομικός λόγος). Είναι άτομο ισχυρογνώμον, λεπτολόγο και άκαμπτο σε θέματα ηθικής και αξιών (που δεν εξηγείται από πολιτισμική ή θρησκευτική ταυτοποίηση) και απρόθυμο να κάνει καταμερισμό καθηκόντων ή να δουλέψει με άλλους, εκτός αν αυτοί υποταχθούν στον ακριβή δικό του τρόπο που κάνει τα διάφορα πράγματα. (Η τηλεοπτική σειρά “MisterMonk” παρουσιάζει στην υπερβολή του ένα τέτοιο χαρακτήρα).

Αποφευκτική διαταραχή: Έχει έντονη κοινωνική αναστολή, αισθήματα ανεπάρκειας και υπερευαισθησία στην κριτική των άλλων. Νιώθει κατώτερο άτομο, μη αρεστό, είναι ντροπαλό, έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, φοβάται συνεχώς μην το κοροϊδέψουν. Αποφεύγει καταστάσεις με σημαντική διαπροσωπική επαφή από το φόβο της κριτικής, της αποδοκιμασίας και της απόρριψης.

Εξαρτημένη διαταραχή: Έχει έντονη και υπερβολική ανάγκη να το φροντίζουν οι άλλοι, πράγμα που οδηγεί σε υποτακτική και εξαρτημένη συμπεριφορά και σε φόβο αποχωρισμού από τους άλλους. Βασίζεται πάντα σε κάποιον άλλο για τις βασικές ή καθημερινές αποφάσεις της ζωής του και φοβάται μη μείνει μόνο του, γιατί νιώθει ότι είναι ανήμπορο να τα βγάλει πέρα.

Σε πολλές περιπτώσεις τα άτομα με διαταραχή προσωπικότητας περνούν απαρατήρητα και ο κόσμος απλώς νομίζει ότι είναι ιδιότροποι ή κακοί χαρακτήρες.

Οι ίδιοι πιστεύουν ότι στις προστριβές τους με την πραγματικότητα έχουν το δίκιο με το μέρος τους και ότι η ζωή, η κοινωνία, η οικογένεια, οι φίλοι, οι άλλοι γενικώς «αρμενίζουν στραβά», όχι εκείνοι.

Την καθημερινότητά τους τη βιώνουν δύσκολα και καθώς δεν αντιλαμβάνονται ότι είναι αυτοί η πηγή των δυσκολιών τους, αποδίδουν τη χαμηλή ποιότητα της ζωής τους στους άλλους ή στην κακή τους τύχη.

Επειδή αγνοούν ότι πάσχουν από διαταραχή προσωπικότητας, δεν καταφεύγουν συνήθως στους ειδικούς με αποτέλεσμα να περνούν όλη τη ζωή τους δύσκολα, άσχημα και μίζερα.

Τιμωρία: Πότε είναι υπερβολική;

Όλα τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν να συμπεριφέρονται σωστά, όμως ποια είναι η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην επιβολή πειθαρχίας και την κακοποίηση; Πόσο «αθώο» είναι το τράβηγμα του αυτιού και ποιος ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να θέσουμε όρια στα παιδιά; Πολλές απόψεις έχουν διατυπωθεί από τους ψυχολόγους σχετικά με το θέμα της τιμωρίας. Πρέπει να τιμωρούμε τα παιδιά μας και με ποιον τρόπο;

Η τιμωρία είναι ένα πολύ ευαίσθητο και παρερμηνευμένο κομμάτι, που δυστυχώς συχνά συνδέεται με την κακοποίηση του παιδιού. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας περιστατικά γονιών που κακοποιούσαν βάναυσα τα παιδιά τους προκειμένου να τα συνετίσουν, ενώ, όπως δήλωναν, τα αγαπούσαν.

Ας μη ξεχνάμε και τις λαϊκές ρήσεις: «Όπου δεν πίπτει λόγος, πίπτει ράβδος» ή «Το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο».

Όλοι δεχόμαστε ότι τα βλαστάρια μας έχουν μια εξαιρετική ικανότητα να μας βγάζουν από τα ρούχα μας με τη συμπεριφορά τους. Τα παιδιά πατούν το ευαίσθητο κουμπί μας, λες και τους αρέσει να μας νευριάζουν, να μας βλέπουν να μεταμορφωνόμαστε από λογικοί, νηφάλιοι, ήρεμοι γονείς σε παράλογους, εξοργισμένους μανιακούς.

Όλοι μας μπορούμε να θυμηθούμε παρόμοιες στιγμές. Γιατί, όμως, το παιδί μας, ενώ μας αγαπά, κάνει τα πάντα για να μας θυμώσει; Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους:

α) Είναι ένας τρόπος να απαντήσει το παιδί στο ερώτημα: «Μέχρι ποιο σημείο μπορώ να φτάσω;» ή «Μέχρι ποιο σημείο οι απαγορεύσεις των γονιών είναι άκαμπτες;».

β) Είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να κινήσει τοενδιαφέρον μας, έστω και με την αρνητική του στάση.

γ) Είναι ένας τρόπος να μας κάνει να ασχοληθούμε μαζί του. Ένα παιδί που δεν έχει δει τους γονείς του όλη μέρα, δεν μπορεί να δεχτεί ότι δεν θα του δίνουν σημασία.

δ) Πρόκειται για έναν αγώνα υπεροχής -χωρίς, βέβαια, νικητή-, τον οποίο συχνά ξεκινούν οι γονείς, όταν παραπονιούνται συνέχεια ότι το παιδί τούς προκαλεί, τους αναγκάζει να του κάνουν παρατηρήσεις κλπ. Όταν θυμώνετε, ουρλιάζετε ή απειλείτε, το παιδί ξέρει ότι έχει βρει το αδύνατο σημείο σας.

Τιμωρία vs Επιβολή ορίων

Κάθε παιδί, από τότε που αρχίζει να περπατά, περνά σε μια νέα φάση, όπου ανακαλύπτει τον κόσμο, καθετί που βλέπει γύρω του θέλει να το αγγίζει, να το εξερευνά, να το δοκιμάζει. Μαζί με αυτό, «δοκιμάζει» και τα δικά μας νεύρα ή την υπομονή, όταν θεωρούμε ότι κάνει επικίνδυνα πράγματα. Εδώ κρίνονται όλα, με την επιβολή ορίων και την προσπάθεια των γονιών να δώσουν σταπαιδιά να καταλάβουν τι πρέπει να κάνουν και τι όχι.

Το μικρό παιδί των 2-3 ή και 4 χρόνων, δυσκολεύεται να δεχτεί τα όρια. Ενώ μπορεί να έχουμε εξηγήσει στο 2χρονο παιδάκι μας ότι δεν πρέπει να βάζει το χέρι του στις πρίζες ή να μη σκαρφαλώνει στη βιβλιοθήκη, εκείνομε το σκανδαλιάρικο ύφος του μας κοιτάζει και πηγαίνει κατευθείαν στην πρίζα. Εμείς άλλοτε του εξηγούμε ότι δεν πρέπει να το κάνει αυτό, άλλοτε του δίνουμε μία στο χεράκι «για να το καταλάβει».

Τι άλλο πια να κάνουμε; Στα μικρά παιδιά, όμως, είναι απαραίτητο να επιστρατεύουμε τη φαντασία μας.

Όταν κάνουν κάτι πολύ επικίνδυνο, ασφαλώς θα πρέπει άμεσα να το διακόψουμε και να τους εξηγήσουμε γιατί δεν είναι σωστό, με απόλυτο και σοβαρό ύφος. Άλλες φορές, είναι αρκετό να προχωρήσουμε με αποφασιστικότητα προς την πλευρά τους.

Σε αρκετές περιπτώσεις, βοηθά να τους αλλάξουμε δραστηριότητα, κυρίως όταν καταλάβουμε ότι το κάνουν για να μας κινήσουν το ενδιαφέρον. Κάθε φορά, πίσω από τη συμπεριφορά του παιδιού μας, κρύβεται ένα μήνυμα που θέλει να μας περάσει.

Για να καταλάβουν τα παιδιά τα όρια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι οι δύο γονείς να έχουν κοινές απόψεις και αντιδράσεις για τη διαπαιδαγώγηση και να είναι σταθεροί. Δεν μπορεί τη μια μέρα για ένα θέμα να είμαστε αρνητικοί, και την άλλη για το ίδιο θέμα να είμαστε ελαστικοί.

Η επιστήμη της Ψυχολογίας μάς έχει δείξει ότι η επιβολή σωματικής τιμωρίας, οι συνεχείς φωνές και οι φασαρίες δεν λειτουργούν παιδαγωγικά. Δεν επιφέρουν ποτέ το επιθυμητό αποτέλεσμα για το τι πρέπει να κάνει.

Δυστυχώς του διδάσκουν μόνο τι δεν πρέπει να κάνει επειδή θυμώνει η μαμά ή ο μπαμπάς, όχι όμως τους λόγους. Γι' αυτό και δεν έχει επιτυχία. Επίσης, συχνά είναι ένα μέσο για να εκτονώσουν οι γονείς το θυμό τους ή τον εκνευρισμό τους για άλλα θέματα. Η σωματική τιμωρία είναι απαράδεκτη μορφή επιβολής βίας και εξου σίας στο παιδί, προκαλεί την επιθετικότητα και διδάσκει ότι με τη βία επιλύουμε τις διαφορές μας.

Φράσεις όπως «αν το ξανακάνεις δεν θα σε αγαπώ πια» ή «είσαι κακό παιδί» δεν πρέπει να εκστομί-ζονται ποτέ. Σε καμία των περιπτώσεων το παιδί δεν πρέπει να νιώσει ότι η τιμωρία το αφορά ως άνθρωπο. Είναι απαραίτητο να καθίσταται σαφές στα παιδιά κάθε ηλικίας ότι η τιμωρία αφορά μια συγκεκριμένη πράξη.

Η σωστή αντίδραση

Αρχικά, εξετάστε τι κρύβεται πίσω από την προκλητική συμπεριφορά του παιδιού. Αναρωτηθείτε:Ασχολείστε αρκετά μαζί του; Είστε χαλαροί όταν επιστρέφετε σπίτι; Έχετε καλή διάθεση; Η συμπεριφορά του παιδιού ίσως είναι μια απάντηση στη δική σας στάση. Κάντε εσείς την αρχή, αγνοώντας κάποια αρνητικά στοιχεία της συμπεριφοράς του, διαψεύδοντας έτσι τη βεβαιότητα που έχει ότι θα αντιδράσετε με το γνωστό τρόπο, δηλαδή με φωνές κλπ.

Αν χρειαστεί να επιβάλλετε τιμωρία, αυτή πρέπει να είναι με τη μορφή συνεπειών, να είναι σαφής, δηλαδή να εξηγήσετε στο παιδί ότι είναι συνέπεια μιας συγκεκριμένης πράξης που έκανε και ότι δεν αφορά τη συνολική του συμπεριφορά. Φυσικά, θα πρέπει να μπορείτε να την εφαρμόσετε.

Μερικές φορές, ακόμη και η αδιαφορία στην προκλητική του συμπεριφορά και ο προσανατολισμός του ενδιαφέροντος σε κάτι άλλο βοηθούν το αδιάλλακτο παιδί σημαντικά.

Σε κάθε περίπτωση, επαινέστε κάποια θετικά στοιχεία του.

Έτσι, σταδιακά θα καταλάβει ότι μπορεί να κερδίζει το ενδιαφέρον σας με θετικό τρόπο και να εισπράττει τον έπαινο.

Όχι στη σωματική τιμωρία

Στις 24 Ιανουαρίου 2007 τέθηκε σε ισχύ ο Ν. 3500/06, ο οποίος με το άρθρο 4 απαγορεύει την άσκηση σωματικής βίας σε βάρος ανηλίκου ως μέσο σωφρονισμού στο πλαίσιο της ανατροφής.

Δεκάλογος κατά της σωματικής τιμωρίας στα Παιδιά

Tο «Δίκτυο για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Σωματικής Τιμωρίας στα Παιδιά», το οποίο συντονίζει ο «Συνήγορος του Παιδιού», δημοσιοποιεί το «Δεκάλογο κατά της Σωματικής Τιμωρίας στα Παιδιά»:

1. Τα παιδιά, όπως και οι μεγάλοι, έχουν δικαίωμα στην προστασία από κάθε μορφής βία. Η σωματική τιμωρία είναι μία μορφή βίας.

2. Το ξύλο, το χαστούκι, το τράβηγμα του αυτιού και γενικά η επιβολή σωματικού πόνου στο παιδί είναι μορφές σωματικής τιμωρίας, και πλέον δεν επιτρέπονται από το νόμο (Ν. 3500/06, άρθρο 4).

3. Κανένα πρόσωπο που έχει στην ευθύνη του ένα παιδί, δεν έχει δικαίωμα να του επιβάλλει σωματική τιμωρία.

4. Οι γονείς έχουν την ευθύνη της διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους και οφείλουν να τα μεγαλώσουν χωρίς να χρησιμοποιούν βία σε βάρος τους και χωρίς να προσβάλλουν την αξιοπρέπειά τους.

5. Η σωματική τιμωρία θίγει την προσωπικότητα του παιδιού.

6. Η σωματική τιμωρία δεν είναι αποτελεσματικό μέσο διαπαιδαγώγησης.

7. Ένα παιδί που μεγαλώνει με ξύλο, μαθαίνει να λύνει τα προβλήματά του με βίαιο τρόπο.

8. Η σωματική τιμωρία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές μορφές κακοποίησης.

9. Ο διάλογος και η μη βίαιη διαπαιδαγώγηση είναι ο καλύτερος τρόπος για να μαθαίνει ένα παιδί τους κανόνες και τα όρια που χρειάζεται στη ζωή του.

10. Είναι στο χέρι μας να βγάλουμε το ξύλο και τη βία από τη ζωή των παιδιών.

Σωσικράτη, τότε που ’χες λεφτά δεν έκανες κράτει

Σωσικράτη, τότε που ’χες λεφτά δεν έκανες κράτει:
… κακή συνήθεια!
Με τα καλά σου τα κρασιά και μες στα ωραία ρόδα
μονίμως, φίλε.
Τώρα που εφαλίρησες και δεν σου ’χει μείνει σάλιο,
έφτασες καημένε μου…
Μα για την πείνα …
το φάρμακο αργεί να βγει,
δεν το ’βρανε ακόμα.
Τη Μηνοφίλη…
τη θυμάσαι, ρε, τη Μηνοφίλη
που γλύκα της σ’ ανέβαζε κι Άδωνι σε κατέβαζε;…
Που ’χε πονηρή ψυχή και την καρδιά μπαμπέσα
και που το κάθε της φιλί το πλήρωνες με λούσα;…
Ε, τώρα δεν θυμάται ούτε τ’ όνομά σου, κι όταν σε βλέπει,
σαν άλλη Κίρκη “Από πού είναι ο κύριος;” σε ρωτάει η σκύλα·
“από δω, από τα μέρη μας;… ή τάχα ξένος;”
– είδες η Μηνοφιλη;! Ρωτάει να μάθει…
να πληροφορηθεί!
Ελπίζω, πάντως, Σώτο μου, να ξέρεις πια τώρα κι εσύ
ότι η παροιμία του λαού οὐδείς οὐδέν ἔχοντι φίλος
σημαίνει ότι άμα δεν έχεις φράγκα, δε …,
κι ότι είναι ψέμα μέγα όταν λένε: θα …ι κι ο φτωχός!
Δεν πρόκειται…

Ἠράσθης πλουτῶν, Σωσίκρατες, ἀλλά πένης ὤν
οὐκέτ’ ἐρᾷς· λιμός φάρμακον οἷον ἔχει.
ἡ δέ πάρος σε καλεῦσα μύρον καί τερπνόν Ἄδωνιν
Μηνοφίλα νῦν σου τοὔνομα πυνθάνεται·
“Τίς πόθεν εἶς ἀνδρῶν; πόθι τοι πτόλις;” ἦ μόλις ἔγνως
τοῦτ’ ἔπος, ὡς οὐδέν ἔχοντι φίλος.

ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΊΑ, Των εραστών τα μάτια είναι πάντα σαν βροχή

Το πορτραίτο ενός όμορφου ανθρώπου

Το άτομο που έχει απαλλαγεί απ’ όλες τις περιοχές εσφαλμένης συμπεριφοράς είναι ένας μάλλον μυθιστορηματικός τύπος. Αλλά η απελευθέρωση από μια αυτοκαταστροφική συμπεριφορά δεν είναι κάτι φανταστικό κι ανύπαρκτο˙ είναι μια πραγματική δυνατότητα. Το να λειτουργήσετε ολοκληρωμένα είναι στο χέρι σας και η ολοκληρωμένη υγιής σκέψη της τωρινής σας στιγμής είναι κάτι που μπορείτε να επιλέξετε. Αυτό το τελευταίο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην περιγραφή του τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς των ανθρώπων που έχουν απαλλαγεί από τις λαθεμένες ζώνες. Θα παρακολουθήσετε την ανάπτυξη ενός ατόμου διαφορετικού από την πλειοψηφία των ανθρώπων, πού διακρίνεται για τη μυστηριώδη του ικανότητα να ζει δημιουργικά την κάθε στιγμή.

Οι απελευθερωμένοι απ’ τις περιοχές των σφαλμάτων άνθρωποι ξεχωρίζουν από το πλήθος των καθημερινών ατόμων. Ενώ φαίνονται σαν όλους τους άλλους, έχουν κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που δεν σχετίζονται με τη φυλή, την κοινωνικοοικονομική κατάσταση ή τη σεξουαλικότητα. Δεν εντάσσονται σε ρόλους, επαγγέλματα, γεωγραφικούς τύπους, μορφωτικά επίπεδα ή οικονομικές στατιστικές. Διακρίνονται από μια διαφορετική ποιότητα, αλλά η διαφορά δεν εντοπίζεται στους παραδοσιακούς εξωτερικούς παράγοντες με τους οποίους γενικά ταξινομούμε τους ανθρώπους. Μπορεί να είναι πλούσιοι ή φτωχοί, άντρες ή γυναίκες, μαύροι ή λευκοί, να ζουν σε οποιαδήποτε χώρα και να κάνουν οποιαδήποτε δουλειά. Ανήκουν σε μια διαφοροποιημένη ομάδα κι ωστόσο όλοι έχουν ένα και μοναδικό χαρακτηριστικό: την απελευθέρωση απ’ τις λαθεμένες ζώνες. Πώς θα τους ξεχωρίσετε όταν συναντήσετε κάποιον απ’ αυτούς; Κοιτάξτε τους! Ακούστε τους! Και τότε θ’ ανακαλύψετε πολλά.

Πρώτο και εμφανέστατο, είναι άνθρωποι που αγαπούν κυριολεκτικά καθετί στη ζωή -άνθρωποι που άνετα κάνουν οτιδήποτε και δεν σπαταλούν το χρόνο τους παραπονούμενοι ή επιθυμώντας να ήταν τα πράγματα διαφορετικά. Αντιμετωπίζουν με ενθουσιασμό τη ζωή και θέλουν όλα όσα μπορούν να πάρουν απ’ αυτή. Τους αρέσουν οι εκδρομές, ο κινηματογράφος, τα βιβλία, τα σπορ, οι συναυλίες, οι πόλεις, τα αγροκτήματα, τα ζώα, τα βουνά, με δύο λόγια τα πάντα. Τους αρέσει η ζωή. Όταν βρεθείτε κοντά σε τέτοιους ανθρώπους, Θα παρατηρήσετε ότι τα παράπονα, η γκρίνια, οι έστω και περαστικοί αναστεναγμοί είναι ανύπαρκτα. Αν βρέχει, τους αρέσει. Αν κάνει ζέστη, μάλλον το απολαμβάνουν, παρά παραπονιούνται. Αν πέσουν σε κίνηση, βρεθούν σ’ ένα πάρτι ή είναι μόνοι, απλούστατα βιώνουν την κάθε κατάσταση. Δεν προσποιούνται ότι απολαμβάνουν, αλλά πολύ φυσικά αποδέχονται την πραγματικότητα κι έχουν μια εκπληκτική ικανότητα να τη χαίρονται.

Ρωτήστε τους τι δεν τους αρέσει και θα δυσκολευτούν πολύ να βρουν μια απάντηση. Δεν έχει νόημα να αποφύγουν τη βροχή, αφού τη θεωρούν μια όμορφη, γοητευτική εμπειρία που πρέπει να βιώσουν. Τους αρέσει. Η λάσπη δεν τους εκνευρίζει˙ την παρατηρούν, τσαλαβουτούν σ’ αυτή και τη δέχονται ως μία ένδειξη ζωής. Τους αρέσουν οι γάτες; Ναι. Οι αρκούδες; Ναι. Τα σκουλήκια; Ναι. Ακόμα καί δυσάρεστα γεγονότα, αρρώστιες, ξηρασίες, κουνούπια, πλημμύρες κ.λπ. δεν τους απασχολούν πολύ ούτε σπαταλούν τις τωρινές στιγμές τους παραπονούμενοι η ευχόμενοι να μην υπήρχαν. Αν πρέπει να καταπολεμήσουν κάποιες κάποιες καταστάσεις, θα στρωθούν στη δουλειά και μάλιστα θα το απολαύσουν. Όσο και να προσπαθήσετε θα κουραστείτε πολύ να βρείτε κάτι που δεν τους αρέσει. Είναι πραγματικοί εραστές της ζωής και κυριολεκτικά τη ρουφούν, παίρνοντας από αυτή οτιδήποτε μπορούν.

Οι υγιείς, ολοκληρωμένοι άνθρωποι είναι απαλλαγμένοι από την ενοχή και τη συνακόλουθη αγωνία, που έχουν ως συνέπεια να σπαταλάμε τις τωρινές μας στιγμές ακινητοποιούμενοι σε γεγονότα τον παρελθόντος. Βέβαια, παραδέχονται τα λάθη τους και υπόσχονται να μην επαναλάβουν μια συμπεριφορά που είναι με οποιονδήποτε τρόπο αντιπαραγωγική. Αλλά δεν σπαταλούν το χρόνο τους ευχόμενοι να μην είχαν κάνει κάτι, ούτε εξοργίζονται επειδή δεν τους αρέσει κάτι που έκαναν σε μια προηγούμενη στιγμή της ζωής τους. Η πλήρης απελευθέρωση απ’ την ενοχή είναι το σήμα κατατεθέν των υγιών ανθρώπων. Καμιά θρηνολογία για το παρελθόν και καμία προσπάθεια να ενοχοποιήσουν τους άλλους, κάνοντας τους ανόητες παρατηρήσεις, όπως: «Γιατί δεν το έκανες αλλιώς» «Δεν ντρέπεσαι λιγάκι;» Δέχονται τη ζωή όπως είναι και αναγνωρίζουν πως κανένα άσχημο συναίσθημα δεν πρόκειται ν αλλάξει το παρελθόν. Οι ίδιοι έχουν απελευθερωθεί απ’ την ενοχή χωρίς καμία προσπάθεια˙ κι επειδή είναι φυσικό γι’ αυτούς δεν «βοηθούν» τους άλλους να νιώσουν ενοχή.

Καταλαβαίνουν πως ένα άσχημο συναίσθημα της στιγμής ενισχύει παρά μόνο την ταπεινή εικόνα για τον εαυτό σου και πως το να μαθαίνεις από το παρελθόν είναι πολύ ανώτερο απ’ το να νιώθεις τύψεις γι’ αυτό. Δεν θα δείτε ποτέ να χρησιμοποιούν άλλους λέγοντάς τους πόσο κακοί υπήρξαν, ούτε κι εσείς θα μπορέσετε ποτέ να τους χρησιμοποιήσετε με μια παρόμοια συμπεριφορά. Δεν θα θυμώσουν μαζί σας, απλούστατα θα σας αγνοήσουν. Αντί να εκνευριστούν μαζί σας, θα φύγουν ή θ’ αλλάξουν θέμα. Η τακτική αυτή, που λειτουργεί τόσο εύκολα με τους περισσότερους ανθρώπους, αποτυχαίνει μ’ αυτά τα υγιή άτομα. Αντί να προκαλέσουν στον εαυτό τους και στους άλλους ενοχή, προσπερνούν αυτή την κατάσταση, όταν προκύψει, χωρίς να δημιουργούν ζήτημα.

Παρομοίως, οι άνθρωποι αυτοί δεν αγωνιούν. Οι περιστάσεις που κάνουν πολλούς ανθρώπους να τα χάνουν σπάνια επηρεάζουν τα άτομα αυτά. Δεν κάνουν προγράμματα, αλλά ούτε αναβάλλουν για το μέλλον. Αρνούνται να νιώσουν αγωνία και μένουν ανεπηρέαστοι από το άγχος που τη συνοδεύει. Δεν ξέρουν τι θα πει ανησυχία. Δεν είναι μέρος της συγκρότησής τους. Ωστόσο δεν είναι απαραίτητα ήρεμοι όλες τις στιγμές˙ είναι όμως απρόθυμοι να καταστρέψουν τις τωρινές στιγμές τους αγωνιώντας για μελλοντικά πράγματα που δεν μπορούν να ελέγξουν. Είναι απόλυτα προσανατολισμένοι στην τωρινή στιγμή κι ένας εσωτερικός δείκτης φαίνεται να τους θυμίζει πως η αγωνία τους πρέπει να ‘ναι για την τωρινή στιγμή, μια που η ανησυχία από μόνη της είναι ένας πολύ ανόητος τρόπος ζωής.

Οι άνθρωποι αυτοί ζουν τώρα, όχι στο παρελθόν ή το μέλλον. Δεν απειλούνται από το άγνωστο κι αναζητούν εμπειρίες νέες κι ασυνήθιστες. Αγαπούν το διφορούμενο. Γεύονται το τώρα, την κάθε στιγμή, ξέροντας πολύ καλά πως πραγματικά μόνο αυτό υπάρχει. Δεν κάνουν σχέδια για ένα μελλοντικό γεγονός κι ούτε περνούν το χρόνο τους αδρανείς αναμένοντάς το. Οι στιγμές που παρεμβάλλονται στα γεγονότα έχουν γι’ αυτούς τόση ζωή όση και τα ίδια τα γεγονότα˙ η ικανότητά τους να αντλούν κάθε δυνατή απόλαυση απ’ την καθημερινή ζωή είναι αξιοθαύμαστη. Δεν είναι αναβλητικοί,επιφυλασσόμενοι για μια ευνοϊκότερη μέρα, κι ενώ η κουλτούρα μας δεν εγκρίνει τη συμπεριφορά τους, οι ίδιοι δεν κινδυνεύουν από καμιά αυτοεπιτίμηση. Απολαμβάνουν ευτυχισμένοι το τώρα κι όταν ένα μελλοντικό τώρα έρχεται, το απολαμβάνουν εξίσου. Πάντα χαίρονται γιατί απλούστατα καταλαβαίνουν πόσο ανόητο είναι να περιμένεις κάτι για να χαρείς. Είναι ένας φυσικός τρόπος ζωής, που μοιάζει πολύ με τον τρόπο ζωής των παιδιών και των ζώων. Σπεύδουν v’ αδράξουν την απόλαυση της τωρινής στιγμής, ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι σπαταλούν τη ζωή τους περιμένοντας ανταλλάγματα, που ποτέ δεν είναι ικανοί να πάρουν.

Αυτοί οι υγιείς άνθρωποι είναι εκπληκτικά ανεξάρτητοι. Έφυγαν από την οικογενειακή φωλιά κι ενώ πιθανόν τρέφουν ένα δυνατό συναίσθημα αγάπης κι αφοσίωσης γι’ αυτή, θεωρούν την ανεξαρτησία σ’ όλες τις σχέσεις ανώτερη απ’ την εξάρτηση. Προφυλάσσουν την ίδια τους την ελευθερία από τις προσδοκίες. οι σχέσεις τους οικοδομούνται πάνω στον αμοιβαίο σεβασμό του δικαιώματος καθενός να παίρνει αποφάσεις για λογαριασμό του. Η αγάπη τους δεν συνεπάγεται επιβολή αξιών στο αγαπημένο πρόσωπο. Δίνουν μεγάλη αξία στην ανάγκη γι’ απομόνωση, γεγονός που ίσως κάνει τους άλλους να νιώθουν παραγκωνισμένοι κι απαρνημένοι. Θέλουν να είναι μόνοι πότε πότε και κάνουν τα πάντα για να εξασφαλίσουν την προστασία της μοναχικότητάς τους. Δεν θα δείτε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν πολλές ερωτικές σχέσεις. Είναι επιλεκτικοί στον έρωτά τους, αλλά αγαπούν βαθιά και τρυφερά. Απολαμβάνουν τους άλλους και θέλουν να είναι κοντά τους, επιθυμούν όμως κι οι άλλοι να τους δέχονται χωρίς να δυσανασχετούν ή να αναγκάζονται. Έτσι, από τη στιγμή που θ’ αρχίσετε να υπολογίζετε σ’ αυτούς, θα ανακαλύψετε ότι αποχωρούν, κατ’ αρχάς συναισθηματικά κι ύστερα ως παρουσίες. Σε μια ώριμη σχέση αρνούνται την εξάρτηση απ’ όποια πλευρά κι αν προέρχεται. Στα παιδιά τους προσφέρουν το πρότυπο ενός προσώπου όλο φροντίδα, ενθαρρύνουν όμως και την αυτενέργεια σχεδόν απ’ την πρώτη στιγμή, προσφέροντας συνεχώς μεγάλη αγάπη.

Η αναζήτηση της έγκρισης σ’ αυτούς τους ευτυχισμένους, ολοκληρωμένους ανθρώπους είναι κάτι ασυνήθιστο. Μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς την έγκριση ή την επιδοκιμασία των άλλων. Δεν επιδιώκουν τιμές, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι. Δεν λαμβάνουν υπόψη τους τη γνώμη των άλλων, αδιαφορώντας σχεδόν αν οι άλλοι εγκρίνουν τα λόγια τους ή τις πράξεις τους. Δεν προσπαθούν να καταπλήξουν τους άλλους ή να κερδίσουν την έγκρισή τους. Κατευθύνονται τόσο πολύ από τον εαυτό τους, ώστε κυριολεκτικά δεν τους ενδιαφέρει πώς θ’ αξιολογήσουν οι άλλοι τη συμπεριφορά τους. Δεν παραλείπουν να επιδοκιμάσουν και να εγκρίνουν˙ απλούστατα οι ίδιοι δεν φαίνεται να χρειάζονται όλα αυτά. Είναι μάλλον απότομοι μες στην ευθύτητά τους, γιατί δεν χρησιμοποιούν προσεκτικά επιλεγμένες φράσεις για ν’ αρέσουν στους άλλους. Αν θέλετε να ξέρετε τι σκέφτονται, δεν έχετε παρά να τους ακούσετε να μιλούν. Αντίθετα, αν εσείς πείτε κάτι γι’ αυτούς, δεν θα καταρρεύσουν ούτε θ’ ακινητοποιηθούν. Θα δεχθούν τις παρατηρήσεις σας, θα τις επεξεργαστούν με βάση τις δικές τους αξίες και θα τις χρησιμοποιήσουν ως στοιχεία της ωρίμανσής τους. Δεν έχουν ανάγκη να αγαπιούνται από κανένα, ούτε και μένουν προσκολλημένοι στην παράλογη επιθυμία να εγκρίνουν οι άλλοι καθετί που κάνουν. Αναγνωρίζουν ότι πάντα θα σκοντάφτουν πάνω στην επιτίμηση. Διαφέρουν ακόμη ως προς την ικανότητα τους να λειτουργήσουν σύμφωνα με τον εαυτό τους παρά σύμφωνα με εξωτερικές υπαγορεύσεις.

Καθώς παρατηρείτε αυτούς τους χαρακτήρες, θα διαπιστώσετε την έλλειψη καθωσπρεπισμού. Δεν είναι επαναστάτες, αλλά δεν διστάζουν να επιλέξουν αυτό που θέλουν, έστω κι αν έτσι έρχονται σε σύγκρουση μ’ ό,τι κάνουν όλοι οι άλλοι. Είναι σε θέση ν’ αγνοούν ασήμαντους κανόνες, όταν δεν έχουν κανένα νόημα κι ήρεμα σηκώνουν τους ώμους στις μικροσυμβατικότητες που, ωστόσο, αποτελούν ένα σημαντικό τμήμα της ζωής τόσων άλλων ανθρώπων. Δεν συχνάζουν σε κοκτέιλ-πάρτι, ούτε παίρνουν μέρος σε ανούσιες συζητήσεις, επειδή αυτό απαιτεί η ευγένεια. Είναι ο εαυτός τους˙ κι ενώ θεωρούν την κοινωνία ένα σημαντικό τμήμα της ζωής τους, αρνούνται να κυβερνηθούν απ’ αυτή ή να γίνουν σκλάβοι της. Δεν επιτίθενται βίαια, αλλά ξέρουν βαθιά μέσα τούς πότε ν’ αγνοούν την κοινωνία και λειτουργούν με σωφροσύνη και λογική.

Ξέρουν να γελούν και να προκαλούν το γέλιο. Ανακαλύπτουν παντού το χιούμορ και μπορούν να γελάσουν με τις πιο ανόητες, αλλά και με τις πιο σοβαρές περιστάσεις. Τους αρέσει να κάνουν τους άλλους να γελούν και είναι εξαιρετικοί χιουμορίστες. Δεν πρόκειται για σοβαρούς, βλοσυρούς τύπους, που πορεύονται μες στις δυσκολίες της ζωής με παγερή έκφραση. Αντίθετα, είναι άνθρωποι της δράσης, τους οποίους οι άλλοι συχνά περιφρονούν επειδή φέρονται εύθυμα σε λάθος στιγμές. Το χιούμορ τους ωστόσο δεν είναι ποτέ επιθετικό˙και ουδέποτε χρησιμοποιούν τη γελοιοποίηση για να προκαλέσουν γέλιο. Δεν γελούν με τους ανθρώπους, γελούν συντροφιά με τους ανθρώπους. Γελούν με τη ζωή και τη βλέπουν ως κάτι πολύ διασκεδαστικό, παρ’ όλο που είναι πολύ προσεκτικοί στις επιδιώξεις τους. Όταν στέκονται και παρατηρούν τη ζωή, ξέρουν ότι δεν έχουν να πάνε κάπου συγκεκριμένα κι είναι ικανοί να χαρούν και να δημιουργήσουν την ατμόσφαιρα όπου κι οι άλλοι θα διαλέξουν τη χαρά. Είναι ωραίο να τους έχεις γύρω σου.

Είναι άνθρωποι που δέχονται τον εαυτό τους χωρίς παράπονα. Ξέρουν ότι είναι ανθρώπινα πλάσματα και άρα έχουν ορισμένα ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Αναγνωρίζουν ότι έχουν μια συγκεκριμένη εμφάνιση και την αποδέχονται. Είτε είναι ψηλοί ή κοντοί, το ίδιο κάνει. Η φαλάκρα είναι εξίσου ωραία με τα πολλά μαλλιά. Μπορούν να ανεχθούν τον ιδρώτα τους! Δεν παραποιούν τη σωματική τους εμφάνιση. Αποδέχονται τον εαυτό τους και γι’ αυτό είναι πολύ φυσικοί. Δεν κρύβονται πίσω από τίποτε επίπλαστο ή τεχνητό, ούτε απολογούνται γι’ αυτό που είναι. Δεν καταλαβαίνουν πώς καθετί ανθρώπινο μπορεί να είναι προσβλητικό. Αγαπούν τον εαυτό τους και τον δέχονται όπως είναι. Κατά τον ίδιο τρόπο, αποδέχονται τη φύση γι’ αυτό που είναι, αντί να επιθυμούν να ‘ναι διαφορετική. Δεν παραπονιούνται ποτέ για πράγματα που δεν είναι δυνατόν να αλλάξουν, όπως ο καύσωνας, οι καταιγίδες ή το κρύο. Αποδέχονται τον εαυτό τους και τον κόσμο έτσι όπως είναι. Καμιά προσποίηση, κανένα παράπονο, απλώς αποδοχή. Παρατηρήστε τους χρόνια ολόκληρα και δεν θα τους ακούσετε ποτέ ν’ αυτοαποδοκιμάζονται ή να εύχονται κάτι. Θα δείτε ανθρώπους της δράσης να δρουν. Θα δείτε πως αντιλαμβάνονται τον κόσμο έτσι όπως είναι, σαν το παιδί που δέχεται το φυσικό κόσμο κι απολαμβάνει όλη του την αξία.

Εκτιμούν πολύ το φυσικό κόσμο. Αγαπούν να ζουν στο ύπαιθρο, στη φύση και αποζητούν καθετί ανόθευτο και αυθεντικό. Αγαπούν ιδιαίτερα τα βουνά, τα ηλιοβασιλέματα, τους ποταμούς, τα λουλούδια, τα δέντρα, τα ζώα και γενικώς όλη την πανίδα και χλωρίδα. Είναι φυσιολάτρες, ανεπιτήδευτοι, απλοί και αγαπούν τη φυσικότητα του σύμπαντος. Δεν αποζητούν νυχτερινά κέντρα, πάρτι, λέσχες, αίθουσες γεμάτες καπνό και τα παρόμοια, παρ’ ότι είναι σίγουρα ικανοί να λειτουργήσουν στον κόσμο των ανθρώπων. Βρίσκουν γαλήνη στη φύση. Μπορούν να εκτιμήσουν αυτά που οι άλλοι θεωρούν βαρετά. Δεν κουράζονται ποτέ με ένα ηλιοβασίλεμα ή με μία βόλτα στο δάσος. Ένα πουλί που πετάει είναι μια υπέροχη εικόνα που μπορούν να την παρατηρούν αδιάκοπα. Μια κάμπια είναι εξίσου θαυμαστή με μια γάτα που γεννά. Διαρκώς εκφράζουν αυθόρμητα το θαυμασμό τους. Μερικοί μπορεί να το θεωρήσουν αυτό επίπλαστο, αλλά αυτοί οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για τη γνώμη των άλλων. Είναι πολύ απασχολημένοι, με την αξιοποίηση των τεράστιων δυνατοτήτων τούς για την ολοκλήρωση της τωρινής στιγμής.

Έχουν βαθιά γνώση της συμπεριφοράς των άλλων κι αυτό που σ’ άλλους φαίνεται πολύπλοκο και ανεξιχνίαστο, αυτοί το αντιλαμβάνονται και το κατανοούν. Τα προβλήματα που ακινητοποιούν τόσους άλλους αυτοί συχνά τα αντιμετωπίζουν ως ασήμαντες μόνο ενοχλήσεις. Αυτή η συναισθηματική αποστασιοποίηση από τα προβλήματα τους κάνει ικανούς να ξεπερνούν εμπόδια πού οι άλλοι θεωρούν αξεπέραστα. Γνωρίζουν τον εαυτό τους και καταλαβαίνουν αμέσως τι προσπαθούν οι άλλοι να τους κάνουν. Έτσι σηκώνουν τους ώμους και τους αγνοούν, ενώ οι άλλοι θυμώνουν κι ακινητοποιούνται. Ποτέ δεν βρίσκονται σε σύγχυση, ούτε αιφνιδιάζονται˙ ό,τι σε πολλούς άλλους φαίνεται μπερδεμένο ή αξεδιάλυτο, εκείνοι συχνά τ’ αντιμετωπίζουν ως μια απλή κατάσταση, έχοντας έτοιμες λύσεις. Δεν επικεντρώνονται στα προβλήματα του συναισθηματικού τους κόσμου. Γ’ αυτούς τους ανθρώπους ένα πρόβλημα είναι υπαρκτό μόνο ως εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί παρά ως αντανάκλαση αυτού που είναι ή δεν είναι τα άτομα. Η αυταξία τους εδρεύει μέσα τους κι έτσι οποιαδήποτε εξωτερικά ενδιαφέροντα μπορούν μάλλον ν’ αντιμετωπιστούν αντικειμενικά, παρά σαν μία οποιαδήποτε απειλή της αξίας τους. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που δύσκολα το αντιλαμβανόμαστε, μια που οι περισσότεροι άνθρωποι εύκολα απειλούνται από εξωτερικά γεγονότα, ιδέες ή ανθρώπους. Αλλά τα υγιή, ανεξάρτητα άτομα δεν ξέρουν τι θα πει απειλή κι αυτό το χαρακτηριστικό τούς μπορεί να τους κάνει απειλητικούς για τους άλλους.

Ποτέ δεν μπλέκουν σε ανώφελους καβγάδες. Δεν είναι τυχοδιώκτες, πού περνούν εύκολα από τη μια ιδέα στην άλλη, για να αποκτήσουν αξία οι ίδιοι. Αν ο αγώνας συμβάλλει στην αλλαγή, τότε θ’ αγωνιστούν, αλλά ποτέ δε θα το κάνουν αν το θεωρήσουν ανώφελο. Δεν είναι μάρτυρες,αλλά άνθρωποι της δράσης, που πάντα βοηθούν τους άλλους. Καταπιάνονται σχεδόν πάντα με ό,τι κάνει τη ζωή των άλλων πιο ευχάριστη και πιο ανεκτή. Είναι πολεμιστές στην πρώτη γραμμή των κοινωνικών αλλαγών κι ωστόσο δεν παίρνουν τις έγνοιες του αγώνα τους στο κρεβάτι μαζί τούς κάθε βράδυ, γεγονός που θα δημιουργούσε έλκη, καρδιοπάθειες και άλλες σωματικές διαταραχές. Δεν μπορεί παρά να πρωτοτυπήσουν. Συχνά ούτε καν προσέχουν τις φυσικές διαφορές που υπάρχουν στους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των φυλετικών, εθνικών, σωματικών και φύλου. Δεν είναι επιφανειακοί ούτε κρίνουν τους άλλους απ’ την εμφάνισή τους. Παρ’ όλο πού μπορεί να φαίνονται εγωιστές, ξοδεύουν πολύ χρόνο στην υπηρεσία των άλλων. Γιατί; Επειδή έτσι τους αρέσει.

Δεν είναι φιλάσθενοι. Δεν πιστεύουν πως ένα κρυολόγημα ή ένας πονοκέφαλος μπορεί να τους ακινητοποιήσει. Πιστεύουν στην ικανότητα τους να απαλλαγούν από τέτοιες αρρώστιες, και ποτέ δεν τριγυρνούν λέγοντας πόσο άσχημα νιώθουν, πόσο κουρασμένοι είναι ή τι αρρώστιες πέρασαν πρόσφατα. Ωστόσο φροντίζουν το σώμα τους. Αγαπούν τον εαυτό τους και κατά συνέπεια τρώνε καλά, γυμνάζονται τακτικά (ως τρόπος ζωής) κι αρνούνται να υποκύψουν σε ασθένειες που κάνουν τους ανθρώπους αδύναμους για κάποιο χρονικό διάστημα. Τους αρέσει να ζουν καλά κι αυτό κάνουν.

Ένα άλλο σταθερό χαρακτηριστικό αυτών των ολοκληρωμένων ατόμων είναι η εντιμότητα. Δεν αντιδρούν ποτέ αόριστα ή με υπεκφυγές, δεν προσποιούνται ούτε λένε ψέματα. Βλέπουν το ψέμα ως διαστρέβλωση της πραγματικότητάς τους και αρνούνται να υιοθετήσουν μια συμπεριφορά αυταπάτης. Παρ’ όλο που είναι μοναδικοί άνθρωποι θα αποφύγουν την κάθε διαστρέβλωση για να προστατέψουν τους άλλους. Ξέρουν ότι έχουν την ευθύνη του κόσμου τους όπως κι οι άλλοι. Έτσι, συχνά συμπεριφέρονται με τρόπο που μπορεί να θεωρηθεί σκληρός, αλλά στην πραγματικότητα επιτρέπουν στους άλλους να πάρουν τις αποφάσεις τους. Ασχολούνται αποτελεσματικά με τα πράγματα όπως είναι, παρά όπως θα τα ήθελαν.

Δεν κατηγορούν τους άλλους, Η προσωπικότητά τους είναι εσωτερικά προσανατολισμένη κι αρνούνται ν’ αποδώσουν ευθύνες στους άλλους γι’ αυτό που οι ίδιοι είναι. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν σπαταλούν το χρόνο τους σχολιάζοντας τους άλλους ούτε επικεντρώνονται στις πράξεις κάποιου άλλου. Δεν μιλούν για τους άλλους, μιλούν με τους άλλους. Δεν κατηγορούν τους άλλους, αλλά βοηθούν αυτούς και τους εαυτούς τους να αποδώσουν την ευθύνη εκεί όπου ανήκει. Δεν κουτσομπολεύουν κι ούτε διαδίδουν κακές πληροφορίες. Είναι τόσο απασχολημένοι με την αποδοτικότητά τους ώστε δεν έχουν καιρό για τις μικροπρέπειες που γεμίζουν τη ζωή τόσων ανθρώπων. Οι άνθρωποι της δράσης δρουν. Οι επικριτές κατηγορούν και παραπονιούνται. Τα άτομα αυτά ελάχιστα ενδιαφέρονται για την τάξη, την οργάνωση ή το σύστημα στο οποίο ζουν. Έχουν αυτοπειθαρχία, αλλά δεν έχουν την ανάγκη να προσαρμόσουν ανθρώπους και πράγματα στις δικές τους αντιλήψεις. Δεν έχουν «πρέπει» για τους άλλους.

Αναγνωρίζουν στον καθένα το δικαίωμα της επιλογής και θεωρούν τα μικροπράγματα που τρελαίνουν τους άλλους απλώς ως αποτελέσματα της απόφασης κάποιου άλλου. Δεν αντιλαμβάνονται τον κόσμο με κάποια συγκεκριμένη μορφή ύπαρξης. Δεν ασχολούνται ιδιαίτερα με την καθαριότητα ή την τάξη. Υπάρχουν μ’ ένα λειτουργικό τρόπο κι αν κάτι δεν ταιριάζει με τις προτιμήσεις τους κι αυτό ακόμη το βρίσκουν «εντάξει». Γι’ αυτούς, λοιπόν, η οργάνωση είναι μάλλον μέσον, παρά αυτοσκοπός. Επειδή ακριβώς δεν υπάρχει αυτή η νεύρωση της οργανωτικότητας, είναι δημιουργικοί. Κάνουν (κι απολαμβάνουν) καθετί το ενδιαφέρον με το δικό τους, μοναδικό τρόπο, είτε πρόκειται για ένα πιάτο σούπας, το γράψιμο μιας έκθεσης ή το κούρεμα τον γρασιδιού. Θέτουν τη φαντασία τους στην υπηρεσία της δράσης με αποτέλεσμα να προσεγγίζουν δημιουργικά καθετί. Δεν κάνουν τίποτε μ’ έναν καθορισμένο τρόπο. Δεν συμβουλεύονται εγχειρίδια ούτε ρωτούν ειδικούς˙ απλούστατα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα όπως νομίζουν καλύτερα. Αυτό είναι η δημιουργικότητα και όλοι τους ανεξαιρέτως την έχουν.

Είναι άνθρωποι με ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ενέργειας. Φαίνονται να χρειάζονται λιγότερο ύπνο κι ωστόσο είναι ενθουσιασμένοι με τη ζωή. Δρουν και είναι υγιείς. Μπορούν να διαθέσουν τεράστια ενεργητικότητα για την εκπλήρωση ενός στόχου, επειδή οι ίδιοι το επέλεξαν ως μια δραστηριότητα ολοκλήρωσης της τωρινής τους στιγμής. Η ενεργητικότητά τους δεν είναι υπερφυσική˙ είναι απλώς απόρροια της αγάπης για τη ζωή και για όλες τις δραστηριότητές της. Δεν ξέρουν τι θα πει πλήξη. Όλα τα γεγονότα της ζωής προσφέρουν ευκαιρίες για δράση, σκέψη, συναίσθημα και ζωντάνια και ξέρουν πώς να διοχετεύουν την ενεργητικότητά τους σ’ αυτά. Αν τους έκλειναν φυλακή, θα χρησιμοποιούσαν κι εκεί το πνεύμα τους με δημιουργικό τρόπο για να μην παραλύσουν από την έλλειψη ενδιαφερόντων. Πλήξη δεν υπάρχει στη ζωή τους, επειδή χρησιμοποιούν την ενεργεία, που και άλλοι διαθέτουν, με τρόπο παραγωγικό για τον εαυτό τους.

Είναι ορμητικά περίεργοι. Ποτέ δεν ξέρουν πολλά. Αναζητούν συνεχώς και Θέλουν να μαθαίνουν σε κάθε τωρινή στιγμή της ζωής τους. Δεν ενδιαφέρονται αν θα κάνουν κάτι σωστά ή λάθος. Αν δεν φέρει αποτελέσματα ή αν δεν προκύψει το κατά το δυνατόν καλύτερο, τότε το εγκαταλείπουν αντί να το συλλογίζονται προσκολλημένοι σ’ αυτό με θλίψη. Είναι αληθινοί ερευνητές, με την έννοια της μάθησης: πάντα ενθουσιάζονται γνωρίζοντας όλο και περισσότερα και πιστεύουν ότι ποτέ δεν θα είναι παντογνώστες. Αν συναναστρέφονται έναν κουρέα, θέλουν να μάθουν τα πάντα για την τέχνη του. Ποτέ δεν νιώθουν ούτε συμπεριφέρονται ως ανώτεροι, επιδεικνύοντας την αξία τους για να τους χειροκροτήσουν οι άλλοι. Μαθαίνουν ακόμη κι από τα παιδιά, από τους χρηματιστές κι από τα ζώα. Θέλουν να μάθουν περισσότερα για το τι σημαίνει να είσαι συγκολλητής μετάλλων, μάγειρος ή αντιπρόεδρος μιας εταιρείας Διδάσκονται, δεν διδάσκουν. Ποτέ δεν γνωρίζουν αρκετά και δεν ξέρουν τι σημαίνει να φέρεσαι υπεροπτικά, μια που ποτέ δεν νιώθουν έτσι. Κάθε άτομο, κάθε αντικείμενο, κάθε γεγονός αντιπροσωπεύει γι’ αυτούς μια ευκαιρία να μάθουν περισσότερα. Κι είναι ορμητικοί στο πλαίσιο των ενδιαφερόντων τούς, μη περιμένοντας τη γνώση να φτάσει ως αυτούς, αλλά κυνηγώντας τη. Δεν φοβούνται να μιλήσουν σε μια σερβιτόρα, να ρωτήσουν έναν οδοντογιατρό πώς είναι να βάζεις τα χέρια σου στο στόμα κάποιου άλλου όλη μέρα, ή έναν ποιητή τι εννοεί μ’ αυτόν ή τον άλλο στίχο.
Δεν φοβούνται μήπως αποτύχουν. Στην πραγματικότητα συχνά καλωσορίζουν την αποτυχία. Δεν εξομοιώνουν την επιτυχία κάθε εγχειρήματος με την επιτυχία τους ως ανθρώπων. Αφού η αυταξία τους προέρχεται απ’ αυτούς, οποιοδήποτε εξωτερικό γεγονός αντιμετωπίζεται αντικειμενικά, ως απλώς αποδοτικό ή όχι. Ξέρουν ότι η αποτυχία είναι απλώς η γνώμη κάποιου άλλου και δεν τη φοβούνται, αφού δεν επηρεάζει την αυταξία τους. Έτσι, δοκιμάζουν τα πάντα, συμμετέχουν σε κάτι μόνο και μόνο επειδή είναι διασκεδαστικό και ποτέ δεν φοβούνται να δώσουν εξηγήσεις. Κατά τον ίδιο τρόπο, δεν επιλέγουν ποτέ οποιαδήποτε έκφραση θυμού.

Χρησιμοποιώντας την ίδια λογική (και χωρίς να χρειάζεται να το σκεφτούν κάθε φορά, μια που τους έχει γίνει τρόπος ζωής) δεν λένε ποτέ στον εαυτό τους ότι οι άλλοι θα έπρεπε να συμπεριφέρονται διαφορετικά κι ότι τα γεγονότα θα έπρεπε να είναι αλλιώς. Δέχονται τους άλλους όπως είναι και προσπαθούν ν’ αλλάξουν ό,τι δεν τους αρέσει. Έτσι, είναι αδύνατο να θυμώσουν, αφού δεν έχουν προσδοκίες. Είναι ικανοί να εκμηδενίσουν οποιαδήποτε αυτοκαταστροφικά συναισθήματα και να προαγάγουν τα αυτοενισχυτικά.

Αυτά τα ευτυχισμένα άτομα κατά θαυμαστό τρόπο δεν διαθέτουν αμυντικό μηχανισμό. Δεν υποκρίνονται και δεν προσπαθούν να εντυπωσιάσουν. Δεν ντύνονται έτσι ώστε να τους εγκρίνουν οι άλλοι ούτε μεταχειρίζονται προσχήματα προκειμένου να εξηγηθούν. Είναι απλοί και φυσικοί και δεν εντυπωσιάζονται απ’ όσα μεγάλα ή μικρά κάνουν. Δεν διαφωνούν στις συζητήσεις ούτε εκνευρίζονται˙ απλούστατα δηλώνουν τη γνώμη τους, ακούν τους άλλους κι αναγνωρίζουν πόσο μάταιο είναι να προσπαθήσουν να πείσουν κάποιον να είναι όπως αυτοί. Απλώς λένε «Εντάξει, είμαστε διαφορετικοί. Δεν χρειάζεται να συμφωνήσουμε». Αρκούνται σ’ αυτό, χωρίς να χρειάζεται να βρουν ένα επιχείρημα ή να πείσουν τον αντίπαλο για το λάθος της άποψής του. Δεν φοβούνται μήπως κάνουν άσχημη εντύπωση, αλλά δεν αγωνίζονται και για το αντίθετο.

Οι αξίες τους δεν είναι τοπικές. Δεν ταυτίζονται με την οικογένεια, τη γειτονιά, την κοινότητα, την πόλη, το κράτος ή τη χώρα. Αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως μέλη της ανθρώπινης φυλής κι ένας άνεργος Αυστριακός δεν είναι ούτε καλύτερος ούτε χειρότερος από έναν άνεργο της Καλιφόρνιας. Δεν είναι πατριώτες με την έννοια των συνόρων, αλλά βλέπουν τον εαυτό τους μάλλον ως πολίτη ολόκληρης της ανθρωπότητας. Δεν χαίρονται βλέποντας περισσότερους εχθρούς νεκρούς, μια που ο εχθρός είναι κι αυτός ανθρώπινο πλάσμα, όπως ο σύμμαχος. Δεν δέχονται τις γραμμές που χαράζουν οι άνθρωποι για να καθορίσουν ποιος είναι δικός τους και ποιος ξένος. Υπερβαίνουν τα παραδοσιακά σύνορα, με αποτέλεσμα οι άλλοι να τους αποκαλούν συχνά επαναστάτες ή και προδότες.

Δεν έχουν ούτε ήρωες ούτε είδωλα. Αντιμετωπίζουν όλους τους ανθρώπους ως ανθρώπους και δεν αξιολογούν κανέναν περισσότερο απ’ τον εαυτό τους. Δεν απαιτούν δικαιοσύνη κάθε στιγμή. Αν κάποιος έχει περισσότερα προνόμια, το θεωρούν θετικό γι’ αυτόν, παρά λόγο για να ‘ναι αυτοί δυστυχισμένοι. Όταν έχουν κάποιον αντίπαλο, περιμένουν απ’ αυτόν να λειτουργήσει σωστά, αντί να ευχονται να κάνει κάποιο λάθος για να κερδίσουν αυτοί. Θέλουν να νικούν και να είναι αποδοτικοί επειδή το αξίζουν, όχι εξαιτίας των λαθών των άλλων. Δεν υποστηρίζουν πως όλοι είναι εξίσου προικισμένοι, αλλά πως πρέπει να ψάχνουν μέσα τους για την ευτυχία τους Δεν κρίνουν κανέναν κι ούτε χαίρονται με τη δυστυχία των άλλων. Είναι πολύ απασχολημένοι με το να υπάρχουν, ώστε δεν προσέχουν τι κάνουν οι γείτονές τους.

Το σημαντικότερο, είναι άτομα που αγαπούν τον εαυτό τους. Κάθε τους πράξη ξεκινά απ’ την επιθυμία να ωριμάσουν και πάντα μεταχειρίζονται σωστά τον εαυτό τους. Δεν υπάρχει θέση για μεμψιμοιρία, αυτοαπόρριψη ή για μίσος προς τον εαυτό τους. Αν τους ρωτήσετε «Σας αρέσει ο εαυτός σας;» Θα λάβετε ως απάντηση ένα ηχηρό: «Φυσικά και μ’ αρέσει!» Είναι, πραγματικά, σπάνια πουλιά. Κάθε μέρα τούς είναι μια απόλαυση. Τη ζουν σωστά και χαίρονται όλες τις τωρινές στιγμές τους. Δεν είναι απαλλαγμένοι από προβλήματα, αλλά από τη συναισθηματική ακινησία που αυτά έχουν ως συνέπεια. Μέτρο της ψυχικής τους υγείας δεν είναι αν θα σκοντάψουν, αλλά τι θα κάνουν όταν σκοντάψουν. Θα μείνουν εκεί που έπεσαν και θα θρηνολογούν γι’ αυτό; Όχι, θα σηκωθούν. Θα τινάξουν τη σκόνη από,πάνω τους και θα εξακολουθούν να χαίρονται τη ζωή.

Ο πολιτικός – Οι ιδιότητες του πολιτικού

«Δύο τρόποι υπάρχουν για να κάνει κάποιος την πολιτική επάγγελμά του: Ή ζει για την πολιτική ή ζει από την πολιτική». Μαξ Βέμπερ, Η Πολιτική ως Επάγγελμα

Πολιτικός είναι αυτός που ασκεί πολιτική εξουσία, σύμφωνα με τους κανόνες της πολιτικής τέχνης και επιστήμης. Χρειάζεται να γνωρίζει ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Αυτό δεν σημαίνει ότι η πολιτική είναι διαχείριση καταστάσεων χωρίς όραμα. Το επιθυμητό, το όραμα, το ιδανικό είναι αυτά που εμπνέουν και νοηματοδοτούν την πολιτική. Αν οι λαοί που έκαναν μεγάλες επαναστάσεις και τομές στην ιστορία (π.χ. Γαλλική Επανάσταση,βΡωσική Επανάσταση) δεν κινητοποιούνταν από κάποιο ιδανικό (ισότητα, ελευθερία κτλ.) και παρέμεναν στη σφαίρα του εφικτού, οι επαναστάσεις αυτές δεν θα είχαν γίνει. Άλλωστε και ο Κολοκοτρώνης παρατηρούσε για την ελληνική επανάσταση του 1821:

«Ο κόσμος μάς έλεγε τρελλούς. Ημείς, αν δεν είμεθα τρελλοί, δενωεκάναμε την επανάσταση, διατί ηθέλαμε συλλογισθεί πρώτον δια πολεμοφόδια, καβαλλαρία μας, πυροβολικό μας, πυροτοθήκες μας,
τα μαγαζιά μας, ηθέλαμε λογαριάσει τη δύναμη την εδική μας, την τούρκικη δύναμη. Τώρα όπου ενικήσαμε, όπου ετελειώσαμε με καλό τον πόλεμό μας, μακαριζόμεθα, επαινόμεθα. Αν δεν ευτυχούσαμε, ηθέλαμε τρώγει κατάρες, αναθέματα». Πράγματι, αν οι αγωνιστές του 1821 περιορίζονταν στο «εφικτό» δεν έπρεπε να είχαν ξεκινήσει την επανάσταση.

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, πρέπει να κυβερνούν οι άριστοι, οι ειδικοί, όπως σε όλες τις τέχνες, γιατί η άγνοια και η ανεπάρκεια των πολιτικών είναι μεγάλη πληγή της δημοκρατίας. Όμως, η άποψη του Πλάτωνα καταργεί την ουσία της άμεσης δημοκρατίας της αρχαίας Αθήνας. Θεωρεί ότι δεν είναι όλοι οι πολίτες ικανοί να κυβερνήσουν αλλά μόνο οι άριστοι.

Αν η πολιτική είναι η κορωνίδα των επιστημών και των τεχνών, τότε και ο πολιτικός κατέχει κυρίαρχη θέση και παίζει κυρίαρχο ρόλο. Κατέχει την υπέρτατη εξουσία (την πολιτική εξουσία) και με τις αποφάσεις του επηρεάζει τις υπόλοιπες εξουσίες. Γι' αυτό άγνοια και ανεπάρκεια στους πολιτικούς αλλά και στους πολίτες –που είναι εν δυνάμει πολιτικοί– δεν συγχωρείται.

Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, όποιος πρόκειται να αναλάβει δημόσια αξιώματα πρέπει να έχει αρετές και προσόντα:

• Να αγαπάει την πόλη, την πολιτική, το πολίτευμα, τους πολίτες.
• Να είναι δίκαιος, ενάρετος, μετριοπαθής, συνετός.
• Να γνωρίζει ποιοι νόμοι σώζουν και φθείρουν το πολίτευμα.
• Να είναι ικανός να εκτελεί έργα.
• Να επιλέγει εφικτούς σκοπούς και θεμιτά μέσα για να τους πραγματοποιήσει.

Σύμφωνα με τον Αγάθωνα (ποιητή 5ου π.Χ. αιώνα), ο πολιτικός δεν πρέπει να λησμονεί τρία πράγματα: 

• ότι κυβερνά ανθρώπους,
• ότι κυβερνά σύμφωνα με τους νόμους, 
• ότι δεν θα κυβερνά για πάντα.

Ο πολιτικός χρειάζεται να είναι και ρήτορας. Ο προφορικός λόγος γίνεται το κύριο εργαλείο του πολιτικού, το μέσο για απόκτηση και άσκηση εξουσίας. Η πολιτική τέχνη απαιτεί ικανότητα χειρισμού του λόγου. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Για να πείσει ο πολιτικός χρειάζεται να έχει και ήθος. Και βέβαια πολιτικό ήθος δεν έχει ο πολιτικάντης, δηλαδή ο επιτήδειος στο να εκμεταλλεύεται πολιτικές καταστάσεις για την εξυπηρέτηση του ατομικού του συμφέροντος.

Ο πολιτικός λόγος και ο αντίλογος είναι χαρακτηριστικό της δημοκρατίας. Η ενημέρωση του πολίτη για τις θέσεις και τα προγράμματα των υποψηφίων και των κομμάτων είναι απαραίτητη, ώστε να αποφασίσει έχοντας τη σχετική ενημέρωση.

Χαρακτηριστικά ενός ποιοτικού πολιτικού λόγου, μεταξύ άλλων,Βθεωρούνται η σαφήνεια και η λιτότητα, η ορθολογική σκέψη, η πειθώ με επιχειρήματα, η πολιτισμένη αντιπαράθεση κτλ.

Κάποιοι πολιτικοί είναι ηγέτες. Οι ηγέτες είναι πρόσωπα με πολλά και υψηλού επιπέδου προσόντα. Τα προσόντα αποκτώνται από την οικογένεια, το σχολείο, την κοινωνία, την προσωπική αναζήτηση.
Τέτοια προσόντα ενός ηγέτη είναι:

α. Να έχει όραμα. Διαρκής προσπάθεια υλοποίησης του οράματος, αλλά και ικανότητα για προσαρμογή, πρωτοβουλία, ορθολογική σκέψη και λήψη αποφάσεων. Επίσης, δημιουργική σκέψη, ανάλυση και σύνθεση καταστάσεων, επίλυση προβλημάτων και συγκρούσεων, ικανότητα λεκτικής και εξωλεκτικής επικοινωνίας κτλ.

β. Ηθικά προσόντα. Τέτοια προσόντα είναι π.χ. η υπευθυνότητα, ηγγ συνεργασία, η εντιμότητα, η κοινωνική ευαισθησία, και γενικά οι πολιτικές αρετές (ελευθερία, δικαιοσύνη, αλληλεγγύη κτλ.).

γ. Γνώσεις, γενικές και ειδικές. Γνώσεις για την πολιτική κατάσταση και τις πολιτικές εξελίξεις, για τις διεθνείς σχέσεις και τους συσχετισμούς δυνάμεων, για την υπάρχουσα οικονομική κατάσταση και τις προβλεπόμενες εξελίξεις, αλλά και γνώσεις για διάφορους τομείς και κλάδους της οικονομίας κτλ.

Γενικά, ο ηγέτης έχει την ικανότητα να συνθέτει διαφορετικέςβαπόψεις και ιδέες, να έχει σφαιρική και συνολική αντίληψη του κόσμου, να εμπνέει τους πολίτες και, επιπλέον, να μετουσιώνει όσα υπόσχεται και δηλώνει σε έργα.

Η Γη βρίσκεται στο κέντρο μιας σπάνιας «φυσαλίδας» του Σύμπαντος

Στο κέντρο μιας κοσμικής «φυσαλίδας» έκτασης χιλίων ετών φωτός βρίσκεται ο πλανήτης μας αποκαλύπτει ερευνητικό πρόγραμμα του Κέντρου Αστρονομίας Smithsonian των ΗΠΑ και ίσως σε αυτή την «φυσαλίδα» οφείλει την εξελικτική διαδικασία του το ανθρώπινο είδος!

Οι οποίοι μάλιστα κατάφεραν να την αποτυπώσουν τρισδιάστατα αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα ότι μια σχετικά «κοντινή» σε εμάς περιοχή του γαλαξία μας υπήρχε πριν από περίπου 14 εκατ. έτη ένα σμήνος περίπου 15 άστρων, το οποίο καταστράφηκε σε ένα μπαράζ εκρήξεων σουπερνόβα οι οποίες δημιούργησαν μια κοσμική δομή, μια φυσαλίδα έκτασης χιλίων ετών φωτός, μέσα στην οποία «μεγαλώνει» η Γη!

Πρόκειται για μια εντυπωσιακή αποκάλυψη αφού είναι η πρώτη φορά που προσδιορίζεται η χρονοτοπική ύπαρξη της Γης!

Το ηλιακό μας σύστημα εισήλθε σε αυτή σχετικά «πρόσφατα» πριν από περίπου πέντε εκατ. έτη.

Αν σκεφθούμε ότι η πτώση του μετεωρίτη που θεωρείται ως αιτία της εξαφάνισης του 90% της ζωής στον πλανήτη, μεταξύ των οποίων και των δεινοσαύρων συνέβη, περίπου πριν από 65 εκατ. έτη, καταλαβαίνουμε ότι η είσοδος στην «φυσαλίδα» συνέπεσε με την εμφάνιση ακόμα και του ανθρώπου!

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι «υπάρχουν και άλλες τέτοιου είδους κοσμικές φυσαλίδες στο Σύμπαν αλλά η θέση που έχει το ηλιακό μας σύστημα μέσα σε αυτό, δηλαδή ακριβώς στο κέντρο του είναι εξαιρετικά σπάνια» και ίσως σε αυτό οφείλει μέσω μιας κοσμικής διαδικασίας η εμφάνιση του ανθρώπου σε αυτή!

Όπως λένε η θέση αυτή που βρισκόμαστε μας επιτρέπει να κοιτάζουμε τον ουράνιο θόλο και να εντοπίζουμε συνεχώς τη γέννηση νέων άστρων.

Η τεχνική για να πάψουμε να σκεπτόμαστε ως θύματα

Τα θύματα είναι δέσμια του δεν μπορώ. Δηλώνουν επίμονα τον λόγο για τον οποίο δεν μπορεί να επιτύχει μια ιδέα, γιατί δεν μπορεί να αποδώσει ένα επιχειρηματικό εγχείρημα και γιατί δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί μια φιλοδοξία. Πίσω από το δεν μπορώ κρύβεται ο φόβος. Ο φόβος της αποτυχίας, ο φόβος του να μην είστε ποτέ αρκετοί, ο φόβος μιας νίκης που δεν σας αξίζει, ο φόβος της επίκρισης, ο φόβος για το ενδεχόμενο να πληγωθείτε και ο φόβος των θεωρητικών ευθυνών μιας επιτυχίας. Όσοι έχουν δημιουργήσει κόσμους ολόκληρους έχουν ηγηθεί μεγάλων αλλαγών στην ανθρωπότητα έχουν ειδικευτεί στη χρήση της γλώσσας της ελπίδας, του λεξιλογίου της εκτέλεσης και της διαλέκτου της ελευθερίας. Αποφεύγουν να μολυνθούν με το δεν μπορώ.

Κατανοούν ότι οι λέξεις που χρησιμοποιείτε είναι οι σκέψεις σας που γίνονται ρήματα. Και ότι η δημιουργία ενός αριστουργήματος, η ανάληψη ενός εγχειρήματος ή ο σχεδιασμός μιας υπέροχης ζωής απαιτούν τη θετική ενέργεια του μπορώ. Οι αμφισβητίες και οι ηττοπαθείς δεν γράφουν ποτέ ιστορία. Μια από τις αγαπημένες μου ταινίες είναι το Η πιο Σκοτεινή Ώρα (Darkest Hour), μια ταινία για την ανάδειξη του Ουίνστον Τσόρτσιλ σε θρυλικό ηγέτη εν καιρώ πολέμου. Στην τελευταία σκηνή, βγάζει έναν εμπνευσμένο λόγο που μαγεύει τους βουλευτές κάθε κοινοβουλευτικού κόμματος.

Ο λόρδος Χάλιφαξ, η νέμεση του Τσόρτσιλ, έμεινε αποσβολωμένος από τη μαγική ομιλία του και ρώτησε τον συνάδελφό του στα διπλανά έδρανα, «Τι συνέβη μόλις τώρα;». Και έλαβε την εξής απάντηση: «Κινητοποίησε την αγγλική γλώσσα και την έστειλε στη μάχη».

Ναι, οι λέξεις που χρησιμοποιείτε είναι οι σπόροι της σοδειάς που θερίζετε. Οι λέξεις έχουν δύναμη και χρησιμοποιούνται για να εμπνεύσουν –και να ελευθερώσουν- ολόκληρα έθνη. Κι όταν προφέρονται κακοπροαίρετα, επηρεάζουν μάζες ανθρώπων για να γίνουν στρατιώτες του κακού.

Όταν ακούτε κάποιον που είναι εμποτισμένος με τη φιλοσοφία της μετριότητας, διαπιστώνετε ότι επιδεικνύει «τον λόγο του θύματος», χρησιμοποιεί αρνητική γλώσσα, επιχειρηματολογεί για το γιατί δεν μπορεί να αντιπροσωπεύσει τον ηρωισμό στα βασικά πεδία της ζωής του και εξηγεί γιατί δεν μπορεί να είναι μεγαλόκαρδος σε δύσκολες περιόδους, να βελτιώσει την απόδοσή του ανεξαρτήτως συνθηκών, να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση, να αποκτήσει άριστη φυσική κατάσταση, να δημιουργήσει την τύχη του και να αφήσει το αποτύπωμά του. Το δεν μπορώ είναι ένας πύργος στον οποίο κλειδώνονται τα θύματα, ευχόμενα ότι έτσι θα μπορέσουν να προστατευτούν από τον κίνδυνο του ρίσκου. Ωστόσο, με αυτό τον τρόπο αποφεύγουν τις πλούσιες ανταμοιβές που αναπόφευκτα ρέουν από την προσεκτική (και όχι απερίσκεπτη) ανάληψη κινδύνου.

Η ζωή αγαπά τους καθημερινούς ήρωες που αντιλαμβάνονται ότι διαθέτουν τις ικανότητες, τις δυνατότητες και τη δύναμη να διαμορφώσουν όλα τα γεγονότα που το πεπρωμένο τοποθετεί προσεκτικά στον δρόμο τους.

Οι λέξεις που χρησιμοποιείτε έχουν μεγάλα ενεργειακά πεδία γύρω τους, προσελκύοντας τα αποτελέσματα που συντονίζονται μαζί τους όπως οι μαγνήτες έλκουν το σίδερο. Θα πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε καθημερινά αποκαλύπτουν τις πιο οχυρωμένες πεποιθήσεις μας προς όλους γύρω μας, ακόμα κι αν αυτές οι πεποιθήσεις δεν μας εξυπηρετούν (ίσως, μάλιστα, να είναι και στυγνά ψεύδη που μας έμαθε κάποιος τον οποίο εμπιστευτήκαμε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας). Στη δική μου ζωή, χρησιμοποιώ τακτικά την τεχνική της αυθυποβολής για την αναδιάταξη του λεξιλογίου μου με γνώμονα τη μέγιστη θετικότητα και δημιουργικότητα. Πολύ νωρίς το πρωί, όταν το υποσυνείδητό μου είναι πλέον διαθέσιμο να λάβει οδηγίες, απαγγέλλω μάντρα όπως το «Σήμερα θα λουστώ με ενθουσιασμό, αριστεία και καλοσύνη» ή «Είμαι τόσο ευγνώμων για την ημέρα που ακολουθεί και την ομορφιά, τις χαρές και τον ενθουσιασμό που φέρνει». Κατά τη διάρκεια της ημέρας, εάν το μυαλό και η καρδιά μου ανατρέξουν σε κάποια πληγή του παρελθόντος ή σε κάποιον αρνητικό διά λόγο με τον εαυτό μου που δεν με τιμά, θα μουρμουρίσω από μέσα μου, «Δεν το κάνουμε πλέον αυτό» ή «Ας μην πάμε εκεί». Το αντιλαμβάνομαι ότι μπορεί να φαντάζει περίεργο, όμως επειδή θέλω πραγματικά να σας βοηθήσω, μοιράζομαι μαζί σας αυτή την προσωπική άσκηση που για μένα έχει αποδώσει άριστα.

Οπότε, κάντε το άλμα για να φέρετε μεγαλύτερη επίγνωση στη γλώσσα που χρησιμοποιείτε με τις σκέψεις που κάνετε. Και στη συνέχεια, με αυτή την ενισχυμένη συναίσθηση, ξεκινήστε τη διαδικασία εξάλειψης κάθε δεν μπορώ. Η αναδιάταξη του λεξιλογίου σας προς την ηγεσία και την αριστεία είναι από τις απλούστερες αλλά και πλέον δραστικές μεθόδους ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης, της απόδοσης και του αντίκτυπου που έχετε στον κόσμο.

Παράδοξη Κβαντική

Quantum Philosophy: Είναι ένας Διεπιστημονικός Κλάδος της Κβαντικής Φυσικής και Φιλοσοφίας.

Ο όρος κβάντο (λατινικά, quantum, σημαίνει ενέργεια, ποσό, ποσότητα, κάτι που μπορεί να μετρηθεί) αναφέρεται σε διακριτές μονάδες που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένες φυσικές ποσότητες, όπως η ενέργεια ενός ατόμου ύλης σε κατάσταση ηρεμίας.

Η κβαντομηχανική είναι μια θεωρία Μηχανικής. Θεωρείται από πολλούς ως πλέον θεμελιώδης από την Κλασσική Μηχανική, καθώς σε έναν αιώνα πειραματισμού δεν έχει διαψευσθεί.

H Κβαντική Θεωρία της Φυσικής προκάλεσε πραγματική επανάσταση στην επιστήμη και δημιούργησε καινούριες βάσεις που πάνω τους στηρίχθηκε η τεχνολογία της σύγχρονης εποχής. Τα “κβάντα”, σύμφωνα με το θεμελιωτή της θεωρίας, το Γερμανό φυσικό Μαξ Πλανκ, είναι τα μικρά σώματα που εκπέμπονται σε μορφή ακτινοβολίας από τον ανθρώπινο οργανισμό. Όμως, όπως τα υλικά σώματα αποτελούνται από πρωτόνια και ηλεκτρόνια, έτσι και η εκπεμπόμενη από αυτά ενέργεια έχει υλική μορφή.

Κατά προέκταση, ο Γάλλος επιστήμονας ντε Μπρολί ή ντε Μπρέγι αναφέρει ότι τα φωτόνια είναι ταυτόχρονα και κύματα και σωματίδια. Αυτό ήταν η αρχή της διαμόρφωσης της νέας Μαθηματικής Φυσικής, της Κυματομηχανικής, που βασίζεται στην έννοια του υλοκύματος.

Η διαμάχη για την ερμηνεία της Κβαντικής Θεωρίας άρχισε την περίοδο 1924-26, σχεδόν αμέσως μετά την διατύπωση της. Ξεκίνησε στο 5o συνέδριο του Solvay (1927) και στο συνέδριο του Como (1927) όπου ο De Broglie διατύπωσε την θεωρία της διπλής λύσης. Η διαμάχη αυτή αφορά επιστημολογικά, φιλοσοφικά και φυσικά προβλήματα.

Τα κεντρικότερα προβλήματα είναι: Η φυσική σημασία του πιθανοκρατικού χαρακτήρα της κβαντικής θεωρίας, η φυσική σημασία της αρχής της επαλληλίας και η φυσική σημασία της αναγωγής της κυματοσυνάρτησης.

Τα επιστημονικά αλλά και φιλοσοφικά ερωτήματα που μπήκαν τον 20ο αιώνα εξ’ αιτίας της κβαντικής Φυσικής είναι πάνω κάτω τα εξής:

1. Υπάρχουν τα μικρότερα σωματίδια, ηλεκτρόνια, φωτόνια κ.λ.π. ανεξάρτητα της ανθρώπινης ύπαρξης και παρατήρησης;

2. Αν ναι, τότε μπορούμε να κατανοήσουμε την δομή και την εξέλιξη των υποατομικών οντοτήτων και των φαινομένων;

3. Πρέπει οι φυσικοί νόμοι να διαμορφωθούν έτσι ώστε για κάθε παρατηρήσιμο φαινόμενο να υπάρχει τουλάχιστον μια αιτία που το προκάλεσε;

– Οι αντίπαλοι της κβαντικής αναιτιοκρατίας (Planck, Einstein, Erhenfest, De Broglie, Schroedinger) απάντησαν θετικά και στα τρία ερωτήματα.

– Οι δημιουργοί όμως και απολογητές της Κβαντικής Θεωρίας (Born, Bohr, Heisenberg, Pauli, Dirac) απάντησαν αρνητικά και στα τρία ερωτήματα.

Βέβαια υπήρχαν εξαιρέσεις. Π.χ. οι De Broglie και Schroedinger δέχθηκαν την Κβαντική Μηχανική αρκετά χρόνια μετά το 1927 αλλά ξαναγύρισαν στις αρχικές τους απορρίψεις.

Τα επιστημολογικά και φιλοσοφικά ερωτήματα συνδέθηκαν λοιπόν με την ισχύ της αιτιότητας, της τοπικότητας και του ρεαλισμού στην Κβαντική Φυσική.

Το πρόβλημα της αιτιότητας (τα φαινόμενα προκαλούνται από ορισμένες αιτίες) και το πρόβλημα της αιτιοκρατίας ή ντετερμινισμού (οι αιτίες καθορίζουν με ένα ορισμένο τρόπο το αποτέλεσμα) είναι ένα πανάρχαιο φιλοσοφικό πρόβλημα.

Όμως υπάρχει και το πρόβλημα της τοπικότητας, δηλαδή της ταχύτητας διάδοσης των φυσικών αλληλεπιδράσεων. Η λεγόμενη “μη-τοπικότητα” είναι μια από τις πλέον παράξενες προβλέψεις της κβαντικής θεωρίας, που μαζί με την γάτα Schroedinger, ήταν άλλη μια διαμάχη του κρετίνου Einstein με τον υποστηρικτή και συνιδρυτή της κβαντικής θεωρίας, τον Niels Bohr.

Η μη-τοπικότητα προβλέπει ότι, γεγονότα που συμβαίνουν εδώ, μπορούν να επηρεάσουν γεγονότα σε άλλο σημείο που μπορεί να είναι πολύ απομακρυσμένο από το πρώτο.

Το φαινόμενο αυτό ήταν η αιτία που έκανε τον Einstein να δηλώσει πως “ο θεός δεν παίζει ζάρια με το Σύμπαν”, στην επιστημονική διαμάχη του με τον Niels Bohr και ο οποίος του απάντησε “σταμάτα να λες στον θεό τι να κάνει”.

Σήμερα οι βασικές θέσεις στα ερωτήματα αυτά είναι δύο:

1. Η ρεαλιστική, υλιστική ερμηνεία (Δημόκριτος, Γαλιλαίος, Νεύτων, Planck, Einstein, De Broglie, Bohm, Schroedinger, von Laue, Langevin κ.ά.) κατά την οποία: Υπάρχει μια φυσική, αντικειμενική πραγματικότητα, ανεξάρτητη από το υποκείμενο και τα μέσα παρατήρησης. Ο παρατηρητής δηλαδή δεν επηρεάζει το αποτέλεσμα της μέτρησης.

Ισχύει επίσης η αρχή της αιτιοκρατίας, οι αιτίες δηλαδή καθορίζουν το αποτέλεσμα.

Ορισμένοι από τους υποστηρικτές της υλιστικής ερμηνείας της Φύσης, δέχονται ότι τα σώματα αλληλεπιδρούν ακαριαία όσο μακριά και αν βρίσκονται (μη τοπικότητα). Η πεπερασμένη όμως ταχύτητα των φυσικών αλληλεπιδράσεων θεμελίωσε τον τοπικό χαρακτήρα των φαινομένων, που περιγράφονται από τις κλασσικές πεδιακές θεωρίες (ηλεκτρομαγνητισμός και θεωρία της βαρύτητας). Δηλαδή οι εκπρόσωποι αυτοί δέχονται την αρχή της τοπικότητας. Τέλος με την εξίσωση Schroedinger (1926) περιγράφεται η κίνηση των πραγματικών σωματιδίων που κινούνται στον χώρο και χρόνο θεωρώντας ότι τα σωματίδια έχουν διπλή φύση όπως δέχεται ο De Broglie.

Μια αυτονόητη υπόθεση της κλασικής φυσικής είναι ότι υπάρχει δυνατότητα, με πολύ προσεκτικό σχεδιασμό των πειραμάτων, να καταστήσουμε εντελώς αμελητέα την διαταραχή που προκαλεί ο ερευνητής με την ανάμειξή του στην πορεία των φυσικών φαινομένων. Η υπόθεση αυτή είναι απόλυτα δικαιολογημένη για φαινόμενα μεγάλης κλίμακας, αλλά παύει να είναι για φαινόμενα του Μικρόκοσμου και για τα σωματίδια που συγκροτούν τα άτομα (τουλάχιστο με τις σημερινές μεθόδους έρευνάς τους)

2. Η θετικιστική ερμηνεία (Σχολή της Κοπεγχάγης, Bohr, von Newmann, Heisenberg, Jordan κ.ά.) αμφισβήτησε την ισχύ της ρεαλιστικής ερμηνείας για την αιτιότητα στο χώρο του Μικρόκοσμου καθώς υποστήριξαν ότι δεν ισχύει στο Μικρόκοσμο και αμφισβήτησε επίσης και την ισχύ της τοπικότητας.

Σύμφωνα δηλαδή με τον Bohr η Κβαντική Θεωρία δεν περιγράφει τον μικρόκοσμο καθ’ εαυτόν, αλλά όπως αυτός εμφανίζεται κατά την παρατήρηση, δηλαδή μέσα από την αλληλεπίδραση του με τις συσκευές μέτρησης και τον παρατηρητή.

Μέσα στα πλαίσια της θετικιστικής ερμηνείας αναπτύχθηκε η μηχανική των μητρών, από τους φυσικούς της σχολής του Goetingen όπως ο Heisenberg. Οι θετικιστές πιστεύουν ότι μεγέθη που δεν μπορούν να παρατηρηθούν δεν υπάρχουν. Έτσι η μηχανική των μητρών δεν περιέγραφε τροχιές και άλλα “υλικά” χαρακτηριστικά των μικροσωματίων, αλλά μόνο παρατηρήσιμα μεγέθη: Ενεργειακές στάθμες, πιθανότητες παρουσίας και πιθανότητες μετάπτωσης.

Ο δεύτερος μαθηματικός φορμαλισμός της κβαντικής θεωρίας περιέχεται στην εξίσωση Schroedinger η οποία περιγράφει την πιθανότητα εύρεσης ενός σωματιδίου σε κάποια περιοχή του χώρου μια δεδομένη χρονική στιγμή.

Όπως απέδειξε όμως ο ίδιος ο Schroedinger οι δύο διατυπώσεις της Κβαντικής Θεωρίας είναι μαθηματικά ισοδύναμες και φυσικά οδηγούν στις ίδιες προβλέψεις. Ωστόσο η ισοδυναμία αυτή δεν σημαίνει ότι οι δύο διατυπώσεις είναι και επιστημολογικά ταυτόσημες. Η εξίσωση Schroedinger συνεχίζει την ρεαλιστική παράδοση της Κλασσικής Φυσικής ενώ η εξίσωση μητρών του Heisenberg θεμελιώνεται σε θετικιστικά αξιώματα και αντι-αιτιοκρατικές αντιλήψεις.

Η θετικιστική σχολή αφού άντλησε επιχειρήματα από τον φιλοσοφικό ιδεαλισμό, έδωσε νέα επιχειρήματα για την ορθότητα των απόψεων του. Έτσι η χριστιανική και νεοπλατωνική σκέψη άντλησαν θεμελιώδη επιχειρήματα από τον χώρο της μικροφυσικής.

Η επίδραση αυτή αποδεικνύει την φιλοσοφική εμβέλεια της νέας φυσικής. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι φιλοσοφικά ουδέτερη, ούτε αποκομμένη από τις άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες. Η ανθρωπιστική θεώρηση πρέπει να είναι πάντοτε ο κύριος στόχος των επιδιώξεων. Ο Schroedinger έγραφε ότι “ο επιστήμονας δεν μπορεί να αποκοπεί από τον γήινο λώρο όταν μπαίνει στο εργαστήριο ή στο αμφιθέατρο των παραδόσεων του”

Ο Schroedinger πίστευσε, για μια περίοδο ότι η κυματοσυνάρτηση (Ψ), που εμπεριέχεται στην διάσημη εξίσωσή του, περιγράφει υλικά κύματα στο φυσικό χώρο. Οι φυσικοί αντίθετα της θετικιστικής σχολής δεχόταν μόνο τα ασυνεχή, παρατηρήσιμα μεγέθη.

Την απάντηση όμως για την φυσική σημασία της κυματοσυνάρτησης (Ψ), την έδωσε ο Max Born. Το τεράγωνο της κυματοσυνάρτησης (Ψ) αντιπροσωπεύει την πυκνότητα της πιθανότητας παρουσίας του σωματίου στο σημείο x. Άρα πρόκειται για την στατιστική ερμηνεία της Κβαντικής Θεωρίας.

Στην εισήγησή του ο Bohr στο συνέδριο του Como (1927), δέχθηκε ότι στον Μικρόκοσμο αντιμετωπίζουμε συμπληρωματικά μεγέθη (θέση-ορμή), συμπληρωματικές ιδιότητες (σωμάτιο-κύμα), συμπληρωματικές περιγραφές (χωροχρονική-αιτιακή). Η συμπληρωματικότητα ανάχθηκε κατά τον Bohr σε γενική οντολογική και γνωσιοθεωρητική αρχή, που αφορά συμπληρωματικά και αμοιβαίως αποκλειόμενες καταστάσεις, που είναι οι μόνες δυνατές. Άρα κατά τον Bohr η Κβαντομηχανική περιγραφή είναι πλήρης και οριστική.

Ο De Broglie όμως το 1927 στο 5ο Συνέδριο του Solvay αμφισβήτησε το δόγμα για την πληρότητα της κβαντικής μηχανικής, σύμφωνα με την θεωρία του, της διπλής λύσης, κατά την οποία το σωμάτιο οδηγείται από ένα ευρύτερο κυματικό φαινόμενο το “κύμα πιλότο” ή “κυματοδηγό” που πιλοτάρει το ηλεκτρόνιο στον χώρο, και η όλη κίνηση είναι αιτιοκρατική. Την άποψη αυτή στο συνέδριο την υποστήριξε μόνο ο Einstein ενώ όλοι οι άλλοι σύνεδροι την αντιμετώπισαν με αδιαφορία.

Σε τελική ανάλυση οι φυσικοί που διαφωνούσαν με τον τελικό φορμαλισμό της Κβαντικής Μηχανικής διαφωνούσαν σε ένα σημείο. Πίστευαν ότι ήταν δυνατόν και χρήσιμο να συμπληρώσουν την θεωρία έτσι ώστε να γίνει αιτιοκρατική. Ανάμεσά τους ήταν ο Einstein, Planck, de Broglie και άλλοι.

Έτσι για παράδειγμα, στο ερώτημα γιατί διαφορετικά νετρόνια (που έχουν χρόνο ημιζωής 1000 δευτερόλεπτα περίπου) διασπώνται με μια βήτα Διάσπαση σε διαφορετικούς χρόνους και δεν διασπώνται όλα στον ίδιο χρόνο, οι οπαδοί της αιτιοκρατίας αναζήτησαν κάποιες αιτίες που καθορίζουν τους διάφορους χρόνους ζωής για τα νετρόνια ή άλλα ασταθή συστήματα. Πίστευαν σε κάποιες κρυμμένες μεταβλητές που υπαγόρευαν τις αιτίες για αυτές τις διαφορετικές συμπεριφορές.

Για πολλά χρόνια όμως ένα θεώρημα του Von Newmann, του 1932, εμπόδιζε τους αντιπάλους της θετικιστικής ερμηνείας, δηλαδή της Σχολής της Κοπεγχάγης, να υπερασπιστούν μια Κβαντική θεωρία ρεαλιστική και αιτιοκρατική. Το θεώρημα αυτό αποδείκνυε ότι δεν ήταν δυνατόν να κατασκευαστεί κάποια θεωρία με “κρυμμένες μεταβλητές” που θα εξηγούσε ρεαλιστικά και αιτιοκρατικά τα κβαντικά φαινόμενα.

Η απόδειξη αυτή είχε γίνει από τον Von Newmann, έναν επιστήμονα για τον οποίο όλοι αισθάνονταν δέος, άρα δεν μπορούσαν καθόλου να του φέρουν αντίρρηση. Επίσης οι Bohr, Pauli, Heisenberg και Jordan χρησιμοποίησαν αυτό το θεώρημα για να εξουδετερώσουν κάθε αντίθετη άποψη.

Οι αντίπαλοι τους (Einstein, De Broglie, David Bohm κ.ά.) απομονώθηκαν και ήταν οι μόνοι που έμειναν να αντιδρούν πεισματικά. Αλλά μετά από αρκετά έτη και προσπάθειες (από το 1935 έως το 1970) έδωσαν οι δύο τελευταίοι σημαντικές εργασίες για ένα μοντέλο με κρυμμένες μεταβλητές, το οποίο να μην αντιβαίνει στις προβλέψεις της Κβαντικής, και συγχρόνως να δίνει μια αιτιοκρατική θεμελίωση της συμπεριφοράς των κβαντικών συστημάτων.

Η αρχική προσπάθεια του Broglie (το 1927) είχε αποτύχει και αυτός την είχε εγκατέλειψε. Αλλά η επόμενη προσπάθεια του Bohm, επέτυχε γιατί διακρινόταν από ορισμένα χαρακτηριστικά:Αξιωματική αποδοχή της εξίσωσης Schroedinger και ισοδυναμία με την ορθόδοξη ερμηνεία της κβαντικής.
Δυνατότητα να προσεγγίσει το ζήτημα της κβαντικής θεωρίας της μέτρησης.

Τελικά όπως αποδείχθηκε το θεώρημα του Von Newmann, ενώ από μαθηματικής σκοπιάς δεν ήταν λάθος, δεν μπορούσε όμως να αποτρέψει τις αιτιοκρατικές γενικεύσεις της Κβαντομηχανικής.

Αυτές οι κρυμμένες μεταβλητές πιστεύουμε σήμερα ότι είναι δύο ειδών:Αυτές που συνδέονται με την εσωτερική δομή των σωματιδίων (εσωτερικές)
και αυτές που συνδέονται με υποθετικές διακυμάνσεις του κενού σε μικρές περιοχές γύρω από το σωματίδιο (εξωτερικές).

Και οι δύο μεταβλητές είναι τοπικές, δηλαδή είναι ανεξάρτητες από την παρουσία της ύλης, της ενέργειας ή των διακυμάνσεων του κενού μακράν από το σωματίδιο.

Αλλά υπάρχουν και οι μη-τοπικές κρυμμένες μεταβλητές, για να μπορέσουμε να εξηγήσουμε και τα συσχετισμένα κβαντικά φαινόμενα.

Ο Dirac ένας από τους πρωτεργάτες της Κβαντικής Φυσικής έγραφε το 1975: “Νομίζω ότι τελικά η παρούσα μορφή της Κβαντικής Φυσικής δεν πρέπει να θεωρηθεί οριστική. Υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες, θεωρώ πολύ πιθανό ότι ίσως κάποτε φθάσουμε σε μια βελτιωμένη Κβαντική Φυσική που θα μας επιτρέψει να πάμε παρακάτω.”

Έτσι η διαμάχη για την Κβαντική Φυσική συνεχίζεται έως την εποχή μας.

Παλαιά Κβαντική Θεωρία

Από τις αρχές κιόλας του 20ου αιώνα, η ανάγκη της ανθρωπότητας για εξέλιξη των θετικών επιστημών, αποτέλεσε κίνητρο για τους επιστήμονες να ασχοληθούν σχολαστικότερα με διάφορα φαινόμενα ή καταστάσεις της ύλης. Η φυσική θεώρηση που δέσποζε μέχρι τότε, δηλαδή η Κλασσική Φυσική, παρουσίαζε σοβαρά ρήγματα. Αυτά τα προβλήματα αναδεικνύονταν κατά τη διεξαγωγή διάφορων πειραμάτων, όπως στην μελέτη πολύ μικρών μεγεθών (ατομικού μεγέθους) ή ακαριαίων γεγονότων (έρευνες για την ταχύτητα του φωτός), καθιστώντας την Κλασσική Φυσική του Νεύτωνα και του Γαλιλαίου ανίκανες να εξηγήσουν τα αντίστοιχα αποτελέσματα.

Η θεωρία της Κβαντικής Φυσικής θα πρέπει να τονισθεί ότι δεν απορρίπτει την Νευτώνεια Φυσική. Η δεύτερη, μέχρι και σήμερα δίνει σαφείς απαντήσεις σε φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα στο Μακρόκοσμο, εφόσον φυσικά εξετάζουμε μεγάλα μεγέθη και σε μικρές ταχύτητες.

Όπως προαναφέρθηκε, οι νόμοι της Κλασσικής Φυσικής είναι μια ακραία περίπτωση των νόμων που διέπουν τον Μικρόκοσμο. Αυτή η βαθμιαία συγκέντρωση και η κατόπιν η διατύπωση σε μια ενιαία θεωρία είναι ένα από τα σημαντικότερα κατορθώματα της σύγχρονης επιστήμης. Αυτή η διαδικασία συγκέντρωσης και διατύπωσης μπορεί να χωριστεί ιστορικά σε δύο φάσεις, από τις οποίες απορρέει και η σύνδεση της παλιάς με την νέα κβαντική θεωρία.

Θεμελιωτές: Η κβαντική θεωρία θεμελιώθηκε από διακεκριμένους φυσικούς όπως ο Bohr, ο Heisenberg, ο Schrodinger, ο Pauli, οι Planck και άλλοι.

Άτομο σύμφωνα με την Ημικλασσική Θεωρία. Η πρώτη φάση που αρχίζει το 1900 με περίπου την εισαγωγή της έννοιας του quantum από τον Planck, φτάνει στο ζενίθ της με το άτομο του Bohr το 1913 και τελειώνει το 1923, καλύπτει την ανάπτυξη της παλαιάς Κβαντικής Θεωρίας. Αυτή η εποχή μπορεί να θεωρηθεί ως ένα μεταβατικό στάδιο μεταξύ της Κλασσικής Φυσικής και της σύγχρονης Κβαντομηχανικής που θεμελιώθηκε μεταξύ 1924 και 1927 και αποτελεί την δεύτερη φάση.

Η πρώτη φάση θεωρείται μεταβατικό στάδιο γιατί αποτελείται μεν από μη κλασσικές παραδοχές (π.χ. κβάντωση) αλλά σε ένα καθαρά κλασσικό εννοιολογικό πλαίσιο.

«Η Κβαντική Θεωρία μου προκαλεί αισθήματα τελείως παρόμοια με τα δικά σου. Θα έπρεπε κανείς πραγματικά να αισχύνεται για τέτοιες επιτυχίες, αποκτημένες με την βοήθεια του Ιησουιτικού κανόνα ‘Μή γνώτω η αριστερά σου τί ποιεί η δεξιά σου’» έλεγε ο Einstein το 1919 σε γράμμα του στον Born, κριτικάροντας την παλαιά κβαντική θεωρία, ενώ ο Schrodinger αναφέρει σε παρόμοια συνομιλία με τον Bohr «Αν αυτά τα καταραμένα κβαντικά άλματα πρόκειται τελικά να παραμείνουν στην Φυσική, τότε εγώ το μετανιώνω που αναμείχθηκα με την Κβαντική Θεωρία»

Νέα Κβαντική Θεωρία

Οι πέντε θεμελιώδεις προτάσεις της Κβαντομηχανικής είναι:

• Μαθηματική περιγραφή των φυσικών καταστάσεων. Σε κάθε πραγματοποιήσιμη κατάσταση ενός φυσικού συστήματος αντιστοιχεί μια τετραγωνικά ολοκληρώσιμη κυματοσυνάρτηση. Η κυματοσυνάρτηση περιέχει όλες τις πειραματικά διαπιστώσιμες πληροφορίες για την κατάσταση του φυσικού συστήματος.
• Μαθηματική περιγραφή των φυσικών μεγεθών. Σε κάθε φυσικό μέγεθος αντιστοιχεί ένας γραμμικός Ερμιτιανός Τελεστής που κατασκευάζεται από την κλασσική έκφραση του μεγέθους και του οποίου οι ιδιοτιμές είναι τα μοναδικά δυνατά αποτελέσματα μιας μέτρησης.
• Στατιστική ερμηνεία. Η κυματοσυνάρτηση σχετίζεται με την πυκνότητα πιθανότητας (επομένως διαθέτει στατιστική ερμηνεία).
• Ο Νόμος της κβαντικής μέτρησης. Η κατάσταση του φυσικού συστήματος μετά από μια μέτρηση αποδίδεται από την ιδιοσυνάρτηση της ιδιοτιμής που μετρήθηκε.
• Ο κβαντικός νόμος της κίνησης. Η χρονική εξέλιξη της κατάστασης ενός κβαντομηχανικού συστήματος καθορίζεται από την εξίσωση Schrodinger.

Τα έξι κύρια σημεία που επεξηγεί η κβαντική θεωρία, υπερβαίνοντας τις δυνατότητες της κλασσικής, είναι:

• Η διακριτότητα (κβάντωση) της ενέργειας
• Η δυαδικότητα του φωτός και της ύλης
• Ο Κβαντικός Εναγκαλισμός
• Η Κβαντική Σήραγγα
• Η Κβαντική Τηλεμεταφορά
• Ο Κβαντικός Υπολογιστής

Διακριτότητα Ενέργειας

Τα ηλεκτρόνια υπάρχουν σε διακεκριμένες ενεργειακές στάθμες μέσα στο άτομο. Όταν κατά την αποδιέγερσή τους από μια υψηλή ενεργειακή στάθμη μεταπηδούν προς μια χαμηλότερη, εκπέμπουν ένα φωτόνιο το οποίο σύμφωνα με την αρχή διατήρησης της ενέργειας, έχει ενέργεια που αντιστοιχεί στην ενεργειακή διαφορά των δύο ενεργειακών σταθμών. Αυτό όμως προϋποθέτει ότι τα ηλεκτρόνια υπάρχουν μόνο σε συγκεκριμένες ενεργειακές στάθμες, αλλιώς σύμφωνα με την Κλασσική Φυσική θα κινούνταν με σπειροειδή πορεία προς τον πυρήνα.

Το γεγονός ότι υπάρχουν διακριτές τιμές για τα επίπεδα των ενεργειακών επιπέδων, μαζί με άλλες «κβαντισμένες» ατομικές ιδιότητες, αποτελούν και την κβάντωση της ενέργειας. Η κβάντωση είναι μια κεντρική υπόθεση για την κβαντική θεωρία καθώς με αυτήν επιλύεται το “αίνιγμα” της ατομικής σταθερότητας.

Δυαδικότητα Ακτινοβολίας

«Είναι ένα αναντίρρητο γεγονός ότι υπάρχει μια εκτεταμένη συλλογή δεδομένων για την ακτινοβολία που δείχνουν ότι, το φως έχει ορισμένες θεμελιώδεις ιδιότητες, που μπορούν να κατανοηθούν πολύ πιο εύκολα από την σκοπιά της σωματιδιακής θεωρίας του Νεύτωνα παρά από την σκοπιά της κυματικής θεωρίας. Επομένως, κατά την γνώμη μου, η επόμενη φάση ανάπτυξης της Θεωρητικής Φυσικής θα μας οδηγήσει σε μια θεωρία για το φως, που θα μπορεί να ερμηνευθεί σαν ένα είδος συγκερασμού της κυματικής και σωματιδιακής εικόνας.» A. Einstein (1909)

Κατά την εξέλιξη των ερευνών, δημιουργήθηκε ένα μεγάλο χάσμα ερμηνειών ως προς την φύση του φωτός και της ύλης.

Το 1690 ο Huygens υποστήριξε την κυματική φύση του φωτός βρίσκοντας υποστηρικτές τον Maxwell, τον Hertz, τον Young και άλλους, ενώ το 1704 ο Newton υποστήριξε την σωματιδιακή φύση του φωτός (κάτι που είχαν υποστηρίξει και κάποιοι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι), βρίσκοντας υποστηρικτές τον Einstein, τον Planck και άλλους.

Ο Luis De Broglie το 1923 απέδειξε μαθηματικά πως ένα υλικό σωματίδιο θα μπορούσε να συμπεριφερθεί ως κύμα, κάτι που απέδειξαν και πειραματικά οι Davisson και Germer το 1927. Πώς γίνεται όμως κάτι να έχει τις ιδιότητες και την συμπεριφορά ενός κύματος και ενός σωματιδίου ταυτόχρονα;

Αυτό το ερώτημα καλύπτει η δυαδικότητα που πρεσβεύει η Κβαντική Φυσική, αποδεχόμενη και τις δύο φύσεις του φωτός και των σωματιδίων. Αναφέρει δηλαδή πως η Ακτινοβολία και η Ύλη συντίθενται μεν από σωματίδια αλλά η πιθανότητα να βρεθεί αυτό το σωματίδιο σε διάφορες θέσεις διαθέτει κυματική συμπεριφορά. Το φως που εμφανίζεται μερικές φορές ως κύμα οφείλεται στο ότι παρατηρούμε την συσσώρευση πολλών από τα σωματίδια του (κβάντα), και έτσι διαμοιράζονται πάρα πολύ οι πιθανότητες για διαφορετικές θέσεις στις οποίες κάθε σωματίδιο θα μπορούσε να υπάρχει.

Χονδρικά, αναφερόμενοι στη διπλή υπόσταση του φωτός, μπορούμε πλέον να θεωρούμε ότι το φως είναι κύμα όσο δεν ανιχνεύεται (δηλαδή όταν δεν αποτελεί αντικείμενο μελέτης), ενώ όταν ανιχνεύεται, παύει να είναι κύμα και συμπεριφέρεται ως σωματίδιο.

Σε αυτό το σημείο κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί η Αρχή Αβεβαιότητας του Heisenberg. Αυτή η αρχή δηλώνει την αδυναμία ταυτόχρονης μέτρησης της θέσης και της ορμής ενός σωματιδίου σε μια δεδομένη στιγμή. Είναι βέβαια δυνατόν να γνωρίζουμε το ένα από τα δύο φυσικά μεγέθη (δηλ. την ορμή ή την θέση) αλλά όχι και τα δύο.

Αυτή η αρχή μάλιστα, πέρα από το ότι είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της Κβαντικής Φυσικής, συνδέεται άμεσα και με την υπόθεση της συμπληρωματικότητας του Bohr, κατά την οποία η μέτρηση μιας μεταβλητής καθιστά αυτομάτως μη μετρήσιμη κάποια άλλη.

Κβαντικός Εναγκαλισμός

Αρχικά, πριν μιλήσουμε για τον κβαντικό εναγκαλισμό θα πρέπει να αναφέρουμε κάποιες άλλες πληροφορίες όπως το ότι ένα σωμάτιο είναι δυνατόν να βρίσκεται ταυτόχρονα σε περισσότερες από μια κβαντικές καταστάσεις (ή ιδιοσυναρτήσεις) που αντιστοιχούν στις συγκεκριμένες τιμές (ιδιοτιμές) ενός μεγέθους (π.χ. της ορμής). Αυτό λέγεται υπέρθεση ή επαλληλία καταστάσεων. Στην προσπάθεια μέτρησης μιας ποσότητας, το πείραμα θα εξάγει μια συγκεκριμένη τιμή καθώς θα προκληθεί κατάρρευση της κυματοσυνάρτησης κατά την ορθόδοξη ερμηνεία της κβαντικής.

Ο Schrodinger διαφώνησε με την ορθόδοξη αυτή ερμηνεία διατυπώνοντας το περίφημο πείραμα σκέψης (θεωρητικό πείραμα) της «γάτας του Schrodinger», το οποίο και αποτελεί ένα πολύ καλό παράδειγμα για να κατανοηθεί το φαινόμενο της επαλληλίας καταστάσεων.

Αυτό το πείραμα αναφέρεται στην περίπτωση μίας γάτας μέσα σε ένα κυτίο μαζί με πηγή εκπομπής ακτινοβολίας. Όταν η πηγή εκπέμπει ακτινοβολία, τότε λόγω κάποιας σύνδεσης σπάει μια φιάλη με δηλητηριώδες αέριο που αυτομάτως σκοτώνει την γάτα. Η πηγή όμως είναι ένα Κβαντικό Σύστημα το οποίο βρίσκεται στην επαλληλία καταστάσεων εκπομπής και μη εκπομπής (δηλ. 50-50 οι πιθανότητες να εκπέμψει ή όχι ακτινοβολία).

Αν δώσουμε ένα χρονικό περιθώριο (π.χ. μια ώρα) για την ενεργοποίηση της πηγής, μετά το πέρας αυτής της ώρας, αν δεν ανοίξουμε το κυτίο, η γάτα θα είναι και ζωντανή και νεκρή, πράγμα φυσικά αδύνατον. Όταν ανοίξουμε το κυτίο (και καταρρεύσει η κυματοσυνάρτηση εξαιτίας της μέτρησης ή με άλλα λόγια, «καταστραφεί» η υπέρθεση), η γάτα θα είναι ή μόνο ζωντανή ή μόνο νεκρή, όχι όμως και τα δύο.

Στην Κβαντική Φυσική, αυτή η υπόθεση δεν είναι καθόλου παράλογη καθώς το σύστημα πριν την μέτρηση (πριν ανοίξουμε το κυτίο) μπορεί να βρίσκεται στην υπέρθεση δύο μικροκαταστάσεων. Μόνο μετά την μέτρηση περιγράφεται αποκλειστικά με την μία από τις δύο καταστάσεις.

Κάπως έτσι καταλήγουμε στον κβαντικό εναγκαλισμό, ο οποίος θεωρεί ότι σε ένα σύστημα το οποίο αποτελείται από ένα ή περισσότερα υποσυστήματα, δεν μπορούμε να αποδώσουμε μια συγκεκριμένη Κβαντική Κατάσταση στο κάθε υποσύστημα την στιγμή που τα αντίστοιχα σωμάτια δεν έχουν δικές τους ιδιότητες. Αν επιχειρήσουμε να κάνουμε μέτρηση του ενός, επιφέρεται αυτομάτως η αλλαγή των ιδιοτήτων του άλλου, όσο μακριά και αν είναι το ένα από το άλλο.

Το παραπάνω οδήγησε στο παράδοξο EPR φαινόμενο, ένα πείραμα σκέψης που πήρε το όνομά του από τους δημιουργούς του Einstein, Podolsky και Rozen το 1935 και το οποίο αναφερόταν σε αυτή την δράση εξ αποστάσεως μεταξύ των εναγκαλισμένων σωμάτιων. Βέβαια, αυτό το φαινόμενο δεν αμφισβητεί την πληρότητα της κβαντομηχανικής, όπως πίστευε ο Αϊνστάιν, αλλά την επεκτείνει (όπως αποδείχθηκε πειραματικά κατά την δεκαετία του ’80).

Κβαντική Σήραγγα

Ένα σημαντικό φαινόμενο είναι η κβαντική σήραγγα. Χωρίς αυτήν, όχι μόνο θα ήταν αδύνατη η λειτουργία των κινητών τηλεφώνων, αλλά δεν θα υπήρχαν και τα σημερινά chips που απαρτίζουν έναν σημερινό ηλεκτρονικό υπολογιστή, έτσι όπως τα ξέρουμε τουλάχιστον. Ένα κύμα καθορίζει την πιθανότητα της θέσης ενός σωματιδίου. Όταν αυτό το κύμα αντιμετωπίσει ένα ενεργειακό φράγμα, η κβαντική σήραγγα μας λέει ότι το μεγαλύτερο μέρος του θα ανακλαστεί, ωστόσο, ένα μικρό μέρος του θα διαρρεύσει μέσα στο φράγμα.

Το κύμα που διέρρευσε από αυτό το φράγμα θα συνεχίσει την διάδοσή του στην άλλη πλευρά του φράγματος. Το ενδιαφέρον εδώ είναι πως ακόμη κι αν το σωματίδιο έχει πολύ μικρή ενέργεια για να ξεπεράσει το φράγμα, είναι πιθανό (μικρή πιθανότητα βέβαια) να δημιουργήσει μια σήραγγα μέσα σε αυτό. Αυτό το φαινόμενο βέβαια είναι αρκετά σπάνιο να συναντηθεί στον Μακρόκοσμο (π.χ. μια μπάλα δεν μπορεί να διαπεράσει έναν τοίχο χωρίς να του προκαλέσει φθορά), αλλά στο Μικρόκοσμο (π.χ. με την μορφή ενός ηλεκτρονίου) είναι μια συνήθης διαδικασία.

Τηλεμεταφορά

Μπορεί η τηλεμεταφορά γενικά ως θέμα να απασχολεί πολλούς συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί, λένε, σε μακροσκοπικό επίπεδο. Παρ’ όλα αυτά, σε υποατομικό επίπεδο, η Κβαντική Τηλεμεταφορά είναι κάτι το οποίο έχει επιτευχθεί.

Ας θεωρήσουμε μια μηχανή fax (πομπός) που στέλνει ακριβή αντίγραφα τρισδιάστατων πληροφοριών σε μια άλλη μηχανή (δέκτης), αφού καταστρέψει το πρωτότυπο αντικείμενο κατά την συλλογή των πληροφοριών που το διέπουν. Κατόπιν, ο δέκτης θα αναδιατάξει αυτές τις πληροφορίες ακριβώς στην ίδια θέση με το πρωτότυπο χρησιμοποιώντας κατά προτίμηση το ίδιο υλικό ή έστω άτομα του ίδιου είδους.

Μέχρι την δεκαετία του ’90, αυτή η σκέψη «φόβιζε» τους επιστήμονες λόγω του ότι ένα τέτοιο εγχείρημα θα παραβίαζε την αρχή της αβεβαιότητας που προαναφέρθηκε. Πώς μπορείς να έχεις ακριβείς πληροφορίες για ένα αντικείμενο (ή σωματίδιο) την στιγμή που η αρχή της αβεβαιότητας στο απαγορεύει; Κι όμως υπάρχει τρόπος: η περιπλοκή.

Η περιπλοκή είναι ένα «τέχνασμα», ένας θεωρητικός τρόπος χρησιμοποίησης της κβαντικής μηχανικής για να παρακαμφθούν οι περιορισμοί της αρχής της αβεβαιότητας, χωρίς όμως να παραβιαστεί η ίδια.

Η ομάδα που «βρήκε» την αρχή της περιπλοκής αποτελούνταν από τους Charles H. Bennett από την IBM, τους Gilles Brassard, Claude Crepeau και Richard Josza από το πανεπιστήμιο του Montreal, από τους Asher Peres από το τεχνολογικό ινστιτούτο του Israel και τον William K. Wootters από το Williams College.

Για να γίνει κατανοητή η περιπλοκή, παίρνουμε το «γνωστό» παράδειγμα των ζαριών: Έχουμε μπροστά μας πολλά ζεύγη ζαριών. Ρίχνουμε το πρώτο ζεύγος και έρχονται και τα δύο 4, ρίχνουμε το επόμενο ζεύγος και έρχονται και τα δύο 1 κ.ο.κ. Αυτό συμβαίνει σε κάθε ζεύγος ζαριών που ρίχνουμε. Το ένα ζάρι είναι τυχαίο, το άλλο όμως δίνει πάντα το ίδιο αποτέλεσμα με το συζευκτικό του.

Όσο περίεργη και αν ακούγεται αυτή η συμπεριφορά των ζαριών στο μακρόκοσμο, έχει αποδειχθεί πειραματικά ότι υφίσταται μεταξύ σωματιδίων. Σε αντιστοιχία με τους αριθμούς των ζαριών, ζεύγη σωματιδίων είναι δυνατόν να παίρνουν στοιχεία, όπως φυσικές ιδιότητες (π.χ. πολικότητα) το ένα από το άλλο. Φυσικά, αυτό συνδέεται άμεσα με το παράδοξο φαινόμενο EPR της κβαντομηχανικής που προαναφέρθηκε.

Με την περιπλοκή ή την «συσχέτιση» (όρος που έθεσε ο Schroedinger για το παράδοξο EPR) ως κύρια εφόδια, οι επιστήμονες διεξήγαγαν τρία -επίσημα- πειράματα κατά την διάρκεια της δεκαετίας του ’90. Εκτός από αυτά τα τρία άλλες έρευνες πάνω στην Κβαντική Τηλεμεταφορά έγιναν τον Δεκέμβριο του 1997, όπου δύο ερευνητικές ομάδες, μια στην Αυστρία και μια στην Ρώμη, εξέθεσαν τα επιτυχή πειράματα τηλεμεταφοράς.

Κβαντικός Υπολογιστής

«Μόνο ένας κβαντικός υπολογιστής μπορεί να προσομοιώσει αποτελεσματικά τα κβαντικά συστήματα» R. Feynman.

Η παραπάνω πρόταση του Feynman ήταν η πρώτη αναφορά στους κβαντικούς υπολογιστές το 1982, ενώ λίγο αργότερα, το 1985, ο Deutsch διατύπωσε τους κανόνες με τους οποίους θα λειτουργούσε μια υπολογιστική μηχανή βασισμένη στην Κβαντική Φυσική.

Επειδή στην Σύγχρονη Εποχή παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση των τηλεπικοινωνιακών συστημάτων λόγω της ανάγκης για γρήγορη επεξεργασία και διακίνηση των πληροφοριών, η δημιουργία ενός κβαντικού υπολογιστή (Quantum computing) αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση. Η Κβαντική Τηλεμεταφορά είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την δημιουργία των κβαντικών Λογικών Πυλών μέσα στους κβαντικούς υπολογιστές, στις οποίες θα γίνεται η επεξεργασία των πληροφοριών.

Υπολογίζεται ότι με τα qubits, έννοια αντίστοιχη με τα σημερινά bits, οι υπολογιστικές μηχανές θα μπορούν να κάνουν μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα τεράστιους υπολογισμούς που με τους σημερινούς υπολογιστές θα χρειάζονταν δισεκατομμύρια ημέρες. Αυτό οφείλεται στο ότι η τιμή ενός qubit μπορεί να ειναι 0 και 1 ταυτόχρονα!

Το εμπόδιο, όμως, στην δημιουργία ενός κβαντικού υπολογιστή είναι το κριτήριο Rayleigh, μια βασική αρχή της Οπτικής σύμφωνα με την οποία δεν μπορεί να κατασκευαστεί ένα microchip μικρότερο των 124 nanometers.

Θεωρητικά, αυτό το εμπόδιο στην πρόοδο γίνεται να υπερκερασθεί με την χρήση πεπλεγμένων φωτονίων τα οποία θα μπορούν να συμπεριφέρονται ως ένα (κατά συνέπεια κάποιων κβαντικών νόμων που αναφέρουν ότι τα πεπλεγμένα φωτόνια έχουν ως σύστημα το μισό μήκος κύματος από ό,τι έχουν ως ατομικά σωματίδια) και ως αποτέλεσμα, θα μπορούν να κατασκευαστούν chips μικρότερα των 64 nanometers.

Ακόμη κι αυτό να γίνει όμως, παρουσιάζονται και άλλα προβλήματα, με σημαντικότερο αυτό της αποσυσχέτισης, κατά την οποία μικρές αλληλεπιδράσεις με εξωτερικούς (ή και εσωτερικούς) περιβαλλοντικούς παράγοντες οδηγούν σε μη κβαντική συμπεριφορά χωρίς εναγκαλισμό, και συνεπώς δυσλειτουργία του κβαντικού υπολογιστή.

Η Ενέργεια συνιστά ουσιαστικά το υλικό, από το οποίο παράγονται όλα τα στοιχειώδη σωματίδια, τα άτομα και γενικά τα πάντα στον κόσμο, αλλά παράλληλα η Ενέργεια κινεί τα πάντα στον κόσμο, αποτελώντας μία αναλλοίωτη ουσία, που το συνολικό της ποσό, δεν μεταβάλλεται, με τα στοιχειώδη σωματίδια να αποτελούν παράγωγά της, όπως πιστοποιούν πάμπολλα πειράματα, ενώ ταυτόχρονα μετατρέπεται σε κίνηση, σε θερμότητα, σε φωτεινή ακτινοβολία ή σε διαφορά δυναμικού, προκαλώντας ηλεκτρομαγνητικά φαινόμενα.

Η Ενέργεια είναι η αιτία όλων των μεταβολών, που εκπροσωπεί μία θεμελιώδη αρχή, την αλλαγή, την άφθαρτη μεταβολή που ανανεώνει τον κόσμο και αν και αυτή καθαυτή η αλλαγή δεν αποτελεί υλικό αίτιο, ο εκπρόσωπός της, το Πῦρ, συνιστά ως θεμελιώδης αρχή και την κινούσα δύναμη. Στο κοσμολογικό τμήμα του έργου του με τίτλο “Περί Φύσεως”, ο Ηράκλειτος δηλώνει αφοριστικά πως:

“Κόσμον τόνδε τὸν αὐτὸν ἁπάντων οὔτε τις θεῶν οὔτε ἀνθρώπων ἐποίησε, ἀλλʹ ἦν αἰεὶ καὶ ἔστι καὶ ἔσται πῦρ ἀείζωον, ἁπτόμενον μέτρα καὶ ἀποσβεννύμενον μέτρα”.

(Ο κόσμος παραμένει αναλλοίωτος για όλα τα όντα και δεν είναι δημιούργημα κανενός θεού και κανενός ανθρώπου, αλλά υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρξει στον αιώνα τον άπαντα, ως πύρ αείζωον, που αναφλέγεται σύμφωνα με καθορισμένα μέτρα και αποσβένεται με καθορισμένα μέτρα).

Επιστήμονες σαν τον Γαλιλαίο, τον Μάξγουελ, τον Νιλς Μπορ, τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ, τον Βίλχελμ Ράιχ, τον Έρβιν Σρέντινγκερ είπαν στους ανθρώπους:

“Εξερευνήστε πολύ βαθιά μέσα στην Ύλη και αυτή θα εξαφανιστεί, θα διαλυθεί σε άπειρη Ενέργεια. Τα πάντα είναι Ενεργειακά πεδία, ακόμη και η Ύλη όπως την βλέπεις δεν υπάρχει αποτελείται από κενό χώρο που είναι γεμάτος με Ενέργεια. Το σώμα σου είναι ένα Ενεργειακό πεδίο. Μόνο η αύξηση και η ανακατεύθυνση, της Ενέργειας θα ενεργοποιήσει το δυναμικό σου.” Νιλς Μπορ.

“Η φιλοσοφία είναι γραμμένη μέσα σε αυτό το μεγάλο βιβλίο, το Σύμπαν, το οποίο παραμένει πάντοτε ανοιχτό στο βλέμμα μας. Το βιβλίο αυτό δεν θα γίνει κατανοητό, εκτός αν μάθει να κατανοεί κανείς, την γλώσσα και να ερμηνεύει τους χαρακτήρες με τους οποίους έχει γραφτεί. Είναι γραμμένο στην γλώσσα των μαθηματικών και οι χαρακτήρες του είναι τρίγωνα, τετράγωνα, κύκλοι και άλλα γεωμετρικά σχήματα. Δίχως αυτά περιπλανόμαστε άσκοπα σε κάποιο σκοτεινό λαβύρινθο.” Γαλιλαίος.

“Εάν η ενιαία αρχή πού εξομοιώνει όλα τα πράγματα του κόσμου είναι το γίγνεσθαι, το φυσικό στοιχείο από το οποίο όλα τα άλλα στοιχεία αποτελούνται, είναι το Πυρ. Αυτό διότι το Πυρ θεωρείται ως στοιχείο αποσταθερωτικό, σε θέση να προκαλέσει εκείνη την αλλαγή που επιτρέπει στα πράγματα να μετατραπούν από την μια κατάσταση στην άλλη”. –Ηράκλειτος.

Τα ίδια είπαν και ο Αναξαγόρας, ο Λεύκιππος, ο Δημόκριτος, η Υπατία, όλοι οι άξιοι λόγου φιλόσοφοι το ίδιο λένε.