Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΜΕΛΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ, ΒΑΚΧΥΛΙΔΗΣ

Μίνως και Θησέας

Το ποίημα από το οποίο προέρχεται το απόσπασμα παραδίδεται ως διθύραμβος, στην πραγματικότητα όμως φαίνεται ότι είναι παιάνας (βλ. στ. 129 και σχόλ. 4) που τραγουδήθηκε, ίσως λίγο μετά το 500 π.Χ., από χορό Κείων (από την Κέα, την πατρίδα του Βακχυλίδη) στα Δήλια, τη μεγάλη γιορτή των Ιώνων προς τιμήν του Απόλλωνα, στην οποία συμμετείχαν και οι Αθηναίοι.

Όπως συμβαίνει συνήθως στη χορική ποίηση, το ποίημα έχει τριαδική δομή (στροφή-αντιστροφή-επωδός). Απαρτίζεται από δύο τριάδες. Οι στίχοιπου ανθολογούνται είναι οι τελευταίοι του ποιήματος (η αντιστροφή και η επωδός της δεύτερης τριάδας).

Το θέμα είναι αθηναϊκού ενδιαφέροντος. Κεντρικό πρόσωπο είναι ο Θησέας. Ο Βακχυλίδης εστιάζει σε ένα περιθωριακό επεισόδιο, που διαδραματίζεται πάνω στο καράβι που μεταφέρει στην Κρήτη τον Θησέα μαζί με τους 14 Αθηναίους, που προορίζονταν για τον Μινώταυρο. Σύμφωνα με την εκδοχή του Βακχυλίδη, ο Μίνως, στη διάρκεια του ταξιδιού, πλησιάζει με ερωτική διάθεση μία από τις νεαρές Αθηναίες, την Ερίβοια, και προκαλεί την αντίδραση του Θησέα, ο οποίος δηλώνει ότι αν ο Μίνως είναι γιος του Διός, είναι και αυτός γιος του Ποσειδώνα και θα τον εμποδίσει βίαια. Οργισμένος ο Μίνως ζητάει από τον Δία να επιβεβαιώσει τη θεϊκή του καταγωγή, ρίχνοντας κεραυνό, και προκαλεί τον Θησέα, αν είναι όντως γιος του Ποσειδώνα, να βουτήξει και να του φέρει το δαχτυλίδι του, που το έριξε στη θάλασσα. Ακολουθεί η επιβεβαίωση με τον κεραυνό από τον Δία και ο Θησέας πηδάει στη θάλασσα, ενώ ο Μίνως μένει έκπληκτος. Το τι ακολούθησε περιγράφεται στο απόσπασμα.

Ελκυστική είναι η άποψη ότι ο νεαρός Βακχυλίδης θέλησε με ένα τέτοιο θέμα να εισέλθει στην αθηναϊκή "αγορά", πράγμα που φαίνεται να το πέτυχε.

Διθύραμβοι 17, 90-132

ἵετο δ᾽ ὠκύπομπον δόρυ· σόει
νιν βορεὰς ἐξόπιν πνέουσ᾽ ἀήτα·
τρέσσαν δ᾽ Ἀθαναίων
ἠϊθέων ‹–› γένος, ἐπεί
ἥρως θόρεν πόντονδε, κα-
95 τὰ λειρίων τ᾽ ὀμμάτων δά-
κρυ χέον, βαρεῖαν ἐπιδέγμενοι ἀνάγκαν.
φέρον δὲ δελφῖνες {ἐν} ἁλι-
ναιέται μέγαν θοῶς
Θησέα πατρὸς ἱππί-
100 ου δόμον· ἔμολέν τε θεῶν
μέγαρον. τόθι κλυτὰς ἰδὼν
ἔδεισε‹ν› Νηρῆος ὀλ-
βίου κόρας· ἀπὸ γὰρ ἀγλα-
ῶν λάμπε γυίων σέλας
105 ὧτε πυρός, ἀμφὶ χαίταις
δὲ χρυσεόπλοκοι
δίνηντο ταινίαι· χορῷ δ᾽ ἔτερ-
πον κέαρ ὑγροῖσιν ποσσίν.
εἶδέν τε πατρὸς ἄλοχον φίλαν
110 σεμνὰν βοῶπιν ἐρατοῖ-
σιν Ἀμφιτρίταν δόμοις·
ἅ νιν ἀμφέβαλεν ἀϊόνα πορφυρέαν,
κόμαισί τ᾽ ἐπέθηκεν οὔλαις
ἀμεμφέα πλόκον,
115 τόν ποτέ οἱ ἐν γάμῳ
δῶκε δόλιος Ἀφροδίτα ῥόδοις ἐρεμνόν.
ἄπιστον ὅ τι δαίμονες
θέλωσιν οὐδὲν φρενοάραις βροτοῖς·
νᾶα πάρα λεπτόπρυμνον φάνη· φεῦ,
120 οἵαισιν ἐν φροντίσι Κνώσιον
ἔσχασεν στραταγέταν, ἐπεί
μόλ᾽ ἀδίαντος ἐξ ἁλός
θαῦμα πάντεσσι, λάμ-
πε δ᾽ ἀμφὶ γυίοις θεῶν δῶρ᾽ ἀγλαό-
125 θρονοί τε κοῦραι σὺν εὐ-
θυμίᾳ νεοκτίτῳ
ὠλόλυξαν, ἔ-
κλαγεν δὲ πόντος· ἠίθεοι δ᾽ ἐγγύθεν
νέοι παιάνιξαν ἐρατᾷ ὀπί.
130 Δάλιε, χοροῖσι Κηΐων
φρένα ἰανθείς
ὄπαζε θεόπομπον ἐσθλῶν τύχαν.

***
Το γρήγορο σκαρί επροχωρούσε·90
το έσπρωχνε η πνοή του βοριά που φυσούσε από την πρύμη·
ρίγησαν τα νεαρά βλαστάρια της Αθήνας,
όταν ο ήρωας τινάχθηκε στο πέλαγος,
και από τα τρυφερά τους μάτια έχυναν δάκρυα,95
προσμένοντας το βαρύ ζυγό της ανάγκης.
Δελφίνια του πελάγους έφεραν γρήγορα τον μεγάλο Θησέα
στα δώματα του πατέρα του που αγαπάει τους ίππους.¹
Έφθασε στα μέλαθρα των θεών.100
Εκεί είδε τις ξακουστές κόρες του ευλογημένου Νηρέα² και σάστισε.
Από τα θεσπέσια σώματά τους έφεγγε μια λάμψη
όπως η λάμψη της φωτιάς,105
και γύρω στη χαίτη τους τυλίγονταν χρυσοποίκιλτα διαδήματα.
Εύφραιναν την καρδιά τους χορεύοντας με υγρά βήματα.
Είδε μέσα στα ποθητά δώματα
και την αγαπημένη συντρόφισσα του πατέρα του,
τη σεβαστή Αμφιτρίτη με τα πελώρια μάτια·110
εκείνη άπλωσε γύρω από το σώμα του πορφυρό χιτώνα
κι έστεψε την πυκνή του κόμη με στεφάνι αψεγάδιαστο,
που σκοτείνιαζε από τα ρόδα, όταν κάποτε της το χάρισε στο γάμο της115
η δολοπλόκος Αφροδίτη.
Από όσα τελούν οι θεοί
τίποτα δεν είναι απίστευτο για τους εχέφρονες θνητούς·
αναδύθηκε πλάι στο λεπτόπρυμνο καράβι·
αχ, σε ποιες σκέψεις άραγε120
ανέκοψε τον στρατηλάτη από την Κνωσό,
όταν, ένα θαύμα για όλους, ανέβηκε από τη θάλασσα κατάστεγνος
και τα δώρα των θεών έλαμπαν πάνω του
και οι παρθένες με τα λαμπρά φορέματα αλάλαζαν³125
μέσα στην νωπή ευφροσύνη
και αντήχησε το πέλαγος·
δίπλα του οι ανύμφευτοι νέοι έψαλαν τον παιάνα⁴
με φωνή εράσμια.
Δήλιε, αν εύφραναν την καρδιά σου οι χοροί των Κείων,⁵130
χάριζέ τους τη θεόσταλτη τύχη να αξιώνονται τα λαμπρά.
-------------

¹ Ο Ποσειδώνας συνδέεται στενά όχι μόνο με τη θάλασσα αλλά και με το άλογο.

² Θαλάσσιος δαίμονας προικισμένος με το χάρισμα της μαντικής. Είναι γιος του Πόντου και της Γης. Κόρες του Νηρέα και της Δωρίδας είναι οι πενήντα Νηρηίδες, οι θαλάσσιες νύμφες που συνοδεύουν τον Ποσειδώνα και τη γυναίκα του την Αμφιτρίτη, που συγκαταλέγεται και η ίδια στις Νηρηίδες. Οι Νηρηίδες τέρπουν τους ναυτικούς με τους χορούς και τα παιχνίδια τους και τους βοηθούν την ώρα του κινδύνου.

³ Στο πρωτότυπο ὠλόλυξαν (εκραύγασαν ὀλολύ). Η ὀλολυγή είναι πρωτίστως γυναικεία κραυγή χαράς, που κατά κανόνα εντάσσεται σε κάποιο τελετουργικό πλαίσιο (κυρίως δέηση ή ευχαριστία) και συχνά, όπως και εδώ, συνδέεται με τον παιάνα, που τον τραγουδούν οι άντρες.

⁴ Ο Παιάνας αρχικά είναι ανεξάρτητη θεότητα με θεραπευτικές ικανότητες. Αργότερα αφομοιώνεται από τον Απόλλωνα, τον Ασκληπιό κ.ά.· παιάνας ονομάζεται και η επίκληση ή το άσμα προς τιμήν αυτών των θεών. Από μια εποχή κι έπειτα ο παιάνας και ο διθύραμβος είναι τα δύο κυριότερα είδη της χορικής ποίησης. Ο παιάνας συνδέεται με τον Απόλλωνα και εκτελείται με συνοδεία της έγχορδης λύρας, ο διθύραμβος με τον Διόνυσο και εκτελείται με συνοδεία του πνευστού αυλού.

⁵ Η μυθική αφήγηση εκβάλλει στο παρόν της γιορτής. Από τους παιανίζοντες Αθηναίους του μύθου μεταβαίνουμε στους παιανίζοντες Κείους στην Δήλο.

 

Ο ύμνος της Ειρήνης

Οι στίχοι προέρχονται από αποσπασματικώς σωζόμενο παιάνα, που πιθανότατα προοριζόταν για γιορτή προς τιμήν του Απόλλωνα στο ιερό του Απόλλωνος Πυθαιέως στην περιοχή της Ασίνης, μιας πόλης που την ισοπέδωσαν τον όγδοο αιώνα οι Αργείοι, χωρίς όμως να καταστρέψουν και το ιερό. (Για τον όρο παιάνας βλ. το προηγούμενο Κείμενο,σχόλ. 4).

Ο ύμνος για την ειρήνη ίσως λειτουργούσε αντιστικτικά προς το πρώτο μέρος του ποιήματος, όπου γινόταν λόγος για τους βίαιους Δρύοπες, τους μυθικούς προγόνους των Ασινέων, που αρχικά ήταν εγκατεστημένοι στην περιοχή του Παρνασσού. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ηρακλής νίκησε τους Δρύοπες και τους προσέφερε ως ἀνάθημα στον Απόλλωνα στους Δελφούς, που του υπέδειξε να τους εγκαταστήσει στην Ασίνη.

Εδώ για πρώτη φορά στην αρχαία ελληνική γραμματεία συναντάμε έναν ύμνο για την ειρήνη. Τα επόμενα ανάλογα δείγματα προέρχονται από τον Ευριπίδη και τον Αριστοφάνη, που γράφουν στα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου. Πριν από τον Βακχυλίδη, η ειρήνη παρουσιάζεται κυρίως ως ομόνοια στο εσωτερικό της πόλης ή της κοινότητας, χωρίς να αποκλείεται ο πόλεμος με άλλες πόλεις. Το καινούργιο στον Βακχυλίδη είναι ότι η ειρήνη παρουσιάζεται ως καθολική κατάσταση που εξασφαλίζει την ευφροσύνη και την ευδαιμονία.

Παιὰν 4, 61-80

τίκτει δέ τε θανατοῖσιν εἰ-
ρήνα μεγαλάνορα πλοῦτον
καὶ μελιγλώσσων ἀοιδᾶν ἄνθεα
δαιδαλέων τ᾽ ἐπὶ βωμῶν
65 θεοῖσιν αἴθεσθαι βοῶν ξανθᾷ φλογί
μηρί᾽ εὐμάλλων τε μήλων
γυμνασίων τε νέοις
αὐλῶν τε καὶ κώμων μέλειν.
ἐν δὲ σιδαροδέτοις πόρπαξιν αἰθᾶν
70 ἀραχνᾶν ἱστοὶ πέλονται,
ἔγχεα τε λογχωτὰ ξίφεα
τ᾽ ἀμφάκεα δάμναται εὐρώς.
(–υ– – –υ– – –υ–
–υυ–υυ– –)
75 χαλκεᾶν δ᾽ οὐκ ἔστι σαλπίγγων κτύπος,
οὐδὲ συλᾶται μελίφρων
ὕπνος ἀπὸ βλεφάρων
ἀῶιος ὃς θάλπει κέαρ.
συμποσίων δ᾽ ἐρατῶν βρίθοντ᾽ ἀγυιαί,
80 παιδικοί θ᾽ ὕμνοι φλέγονται.

***
Για τους θνητούς γεννά η μεγάλη Ειρήνη πλούτη
και τραγουδιών γλυκόφωνων ανθούς·
πάνω στους πλουμιστούς βωμούς, στην ξανθή φλόγα
καίονται για τους θεούς, σαν είναι ειρήνη,
μηριά βοδιών, πυκνόμαλλων προβάτων,65
και τότε ο νους των νέων είναι στους κώμους,
στο παίξιμο του αυλού και στις παλαίστρες.
Τα σιδεροδεμένα
χερούλια των ασπίδων αραχνιάζουν,70

σκουριά σκεπάζει
τα δίκοπα σπαθιά, τις λόγχες των δοράτων.

...

...

Οι σάλπιγγες οι χάλκινες πια δεν βαράνε,75
δεν κλέβουν απ᾽ τα μάτια το γλυκό
τον ύπνο της αυγής, που τις καρδιές ζεσταίνει.
Ευφρόσυνα συμπόσια είναι γεμάτοι οι δρόμοι,
και παιδικοί ξεχύνονται, σαν φλόγες, ύμνοι.80

Η μελαγχολία των Χριστουγέννων

Για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού, τα ''Χριστούγεννα'' αποτελούν ίσως την ομορφότερη και πιο χαρούμενη εορταστική περίοδο του έτους.

Χαμόγελα, δώρα, στολίδια, χρώματα, χιόνι, επαναπροσδιορισμός του μέλλοντος, ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, θαλπωρή, οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις, φαγητό, διάθεση για φιλανθρωπία, διακοπές και διασκέδαση είναι μόνο μερικές από τις λέξεις που συνθέτουν τη «μαγεία των Χριστουγέννων».

Τι συμβαίνει όμως όταν….

Oι οικογενειακές-προσωπικές-φιλικές σχέσεις δεν είναι και τόσο ισχυρές ή βιώνεται από το άτομο μία σημαντική απώλεια (αγαπημένου προσώπου, υγείας, εργασίας);

H ανασκόπηση της προηγούμενης χρονιάς δεν αποβαίνει θετική και οι πολλαπλές κοινωνικές απαιτήσεις καταλήγουν να αποτελούν βαρύ φορτίο αντί πηγή χαράς;

Τα άτομα «πρέπει» να αισθανθούν χαρά λόγω των ημερών (λόγω κοινωνικών στερεοτύπων, που και τα ίδια έχουν εσωτερικεύσει) αλλά δε μπορούν να αντλήσουν αισιοδοξία από πουθενά, έχοντας μειωμένα υποστηρικτικά δίκτυα και δυσάρεστες αναμνήσεις από προηγούμενες γιορτές;

Οι οικονομικές απαιτήσεις είναι δυσβάσταχτες και οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες της «τέλειας αυτο-εικόνας», της «τέλειας συμπεριφοράς» των άλλων και των «τέλειων εορταστικών ημερών» δε μπορούν να επιτευχθούν, με αποτέλεσμα τα άτομα να αισθάνονται κατώτερα των προσδοκιών του περιβάλλοντος, αλλά και του εαυτού τους;

Τότε, τη θέση της διάχυτης ευτυχίας και της απλόχερα δοσμένης αγάπης καταλαμβάνει η έντονη αίσθηση μοναξιάς, η μελαγχολία και τα καταθλιπτικά επεισόδια. Τα εν λόγω άτομα βιώνουν τις γιορτές ως μια περίοδο που μισούν και περιμένουν εναγωνίως να περάσει, ενώ επιπλέον, καταγράφονται και σημαντικά ποσοστά αυτοκτονιών.

Υπάρχει όμως αποτελεσματική αντιμετώπιση της λεγόμενης «μελαγχολίας των Χριστουγέννων»;

Φυσικά!
Η ύπαρξη μη ρεαλιστικών στόχων και προσδοκιών είναι από τις κυριότερες αιτίες της δυσθυμίας που βιώνετε. Μην ξεχνάμε ότι δεν είναι κακό οι γιορτές να μην είναι παραμυθένιες και τα πράγματα να μην πηγαίνουν πάντα όπως τα υπολογίζαμε αρχικά. Χαλαρώστε και αποδεχτείτε ότι δεν υπάρχει υποχρεωτική χαρά! Ζήστε τις ημέρες εκείνες χωρίς «στάνταρ» θετικά συναισθήματα και σίγουρα το άγχος της «ιδανικής ατμόσφαιρας» θα μειωθεί κατά πολύ, θέτοντας μικρούς, πραγματοποιήσιμους στόχους. Επιστρατεύστε το χιούμορ σας, θυμηθείτε ότι ζείτε μια αληθινή και όχι «τηλεοπτική ζωή» και αντιμετωπίστε τις αναποδιές με θετική σκέψη.

Δεδομένης της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, θυμηθείτε πως η ευτυχία δε βρίσκεται μόνο στο «φαίνεσθαι». Απενοχοποιηθείτε για όσα υλικά αγαθά δε μπορείτε να προσφέρετε και ανακαλύψτε πιο οικονομικούς τρόπους για διασκέδαση, που απαιτούν κυρίως καλή παρέα και διάθεση.

Σημαντικός κρίνεται ο σωστός και έγκαιρος προγραμματισμός των όποιων υποχρεώσεων. Αν δεν προλαβαίνετε να ανταποκριθείτε στα πάντα, πείτε «όχι» χωρίς να αισθάνεστε άσχημα, κάντε δραστηριότητες που σας ευχαριστούν πραγματικά και αφιερώστε λίγο περισσότερο χρόνο στην οικογένεια και τον εαυτό σας.

Χωρίς να πιέζεστε υπερβολικά, προσπαθήστε να μην μείνετε μόνοι σας όλες αυτές τις ημέρες.

Αποφύγετε την απομόνωση ή τηλεφωνήστε σε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο. Θυμηθείτε ότι πάντα υπάρχει κάποιος να σας στηρίξει ψυχολογικά.

Δοκιμάστε να βοηθήσετε εθελοντικά άτομα που έχουν ανάγκη. Έτσι, θα νιώσετε καλά με τον εαυτό σας, ενώ θα εστιάσετε περισσότερο όχι στις απώλειες, αλλά σε αυτά που έχετε.

Οι διατροφικές υπερβολές είναι συνυφασμένες με τις γιορτές των Χριστουγέννων, σε συνδυασμό όμως με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ επιδεινώνουν την άσχημη διάθεση και την όποια ευερεθιστότητα. Η σωματική άσκηση και η σωστή διατροφή είναι σύμμαχοι σε μια εν γένει καλύτερη ποιότητα ζωής.

Αμφισβητήστε τον αρνητικό τρόπο σκέψης σας, δοκιμάστε να δείτε την κατάστασή σας με τα μάτια ενός τρίτου και μιλήστε στον εαυτό σας όπως θα μιλούσατε σε έναν φίλο που θα ζητούσε τη βοήθειά σας. Μην αναμασάτε λάθη και αποτυχίες δικές σας ή των άλλων, μην κάνετε συγκρίσεις με το παρελθόν και πορευτείτε στη νέα χρονιά με αισιοδοξία και ρεαλισμό.

Αποδεχτείτε ως φυσιολογικά τα όποια καταθλιπτικά συναισθήματα, εκφράστε τα στο περιβάλλον σας ή αν δε μπορείτε να τα διαχειριστείτε, συμβουλευτείτε κάποιον ψυχολόγο, που μπορεί να βοηθήσει με το να σας ακούσει, να ενισχύσει την αυτοεκτίμησή σας και να σας παρακινήσει σε αλλαγή του τρόπου σκέψης σας.

Φαίνεται πως το να αγαπάμε ουσιαστικά και να συγχωρούμε τον εαυτό μας, να είμαστε επιεικείς με τους άλλους βάζοντας τα προσωπικά μας όρια, να βοηθάμε και να μοιραζόμαστε, να εκφράζουμε τα «θέλω» και τα συναισθήματά μας χωρίς καταπίεση από κοινωνικά στερεότυπα, να μετατρέπουμε τις σκέψεις μας σε θετικές και να δραστηριοποιούμαστε αξιοποιώντας όσα έχουμε, βοηθούν στη διατήρηση της ψυχικής μας ισορροπίας όχι μόνο την περίοδο των εορτών, αλλά όλο το χρόνο.

Εντοπίζοντας αυτά που μας ενοχλούν, μπορούμε να κινητοποιηθούμε προς την αλλαγή τους κι έτσι, να χαρούμε όπως εμείς επιθυμούμε αυτή την περίοδο. Και μην ξεχνάτε, η μελαγχολία των Χριστουγέννων διαρκεί μόνο όσο και οι γιορτές.

Οπλιστείτε με χαμόγελο και περάστε όσο καλύτερα μπορείτε!

Άγγιγμα Ουσίας

Με απόλυτη αίσθηση εμπιστοσύνης, χωρίς πρόγραμμα, χωρίς πορεία...

Όταν ο νους παραδίνεται και η καρδιά ξέρει καλά να ορίζει...

Δεν υπάρχει εμπόδιο που μπορεί να αποτρέψει, αυτό που μόνο το πνεύμα μπορεί να δημιουργήσει.

Η αίσθηση μοναδική, καθώς τα αντίθετα σμίγουν σαν ένα σώμα, διασχίζοντας τον άνεμο, το χρόνο, για να βρεθούν σε νέα μέρη, που δεν τα έχουν επισκεφθεί.

Τα λόγια δεν χρειάζονται, συγκοινωνεί η σκέψη, μιλάει η καρδιά...μια άλλη γλώσσα που διαπερνά τις άλλοτε αναγκαίες περιγραφές.

Μια σχισμή ανάμεσα στο πριν και στο μετά, όπου το τώρα γίνεται η αιωνιότητα, το εδώ δεν έχει βαρίδια να σε κρατήσει, κι όμως είσαι απόλυτα σ' αυτό.

Όλη η ζωή χωράει μαγικά σ αυτήν την μοναδική διαδρομή σύνδεσης, αποκάλυψης, ενθύμησης. Όλοι οι χρόνοι ενώνονται, σημαδεύονται, μεταμορφώνονται, στο πέρασμα της μίας, σύνθετης (αόρατης για πολλούς) ουσίας, που αλλάζει την ενέργεια στο πέρασμά της.

Η εμπιστοσύνη μοιάζει αυτοματοποιημένη κατάσταση, όπου αυθόρμητα, χωρίς σκέψη, χωρίς προσπάθεια, ο νους και το σώμα υπακούν, προσαρμόζονται, ενώνονται, με ό,τι το πνεύμα υπαγορεύει και η ψυχή αναγνωρίζει. Η καρδιά ξέρει καλά την πορεία, πως τίποτα δεν γίνεται "αυτόματα", η πορεία ήταν/είναι μακριά, δύσκολη, με τα σημάδια ορατά. Κι όμως....

Είναι τόσο οικεία αίσθηση, τόσο γνώριμη, που προσαρμόζεται με ευκολία, με ευλάβεια, με πάθος και με συνειδητή θέληση να ενωθούν όλα τα επίπεδα, όλα τα αντίθετα.

Αυτές οι στιγμές έξω από το χρόνο φορτίζουν με ενέργεια που δεν χαρίζεται, δεν εξαγοράζεται και δεν μειώνεται με κανένα εξωτερικό εισβολέα και ψευδαίσθηση. Προκαλούν δονήσεις άπιαστες στο γήινο μάτι μα μεταμορφώνουν κόσμους, σύμπαντα, τον άνθρωπο, τη ροή της ενέργειας.

Σκοπός δεν είναι να τις ελέγξεις, ούτε μπορείς εγωικά να τις προκαλέσεις. Σκοπός είναι να τις συνειδητοποιήσεις, να τις ζήσεις απόλυτα, βαθιά και να τις διαφυλάξεις, σαν πολύτιμα δώρα που άξιζες να βιώσεις.

Είναι ο πλούτος που δεν αρπάζεται, δε μειώνεται, δε χάνεται.
Είναι η πληρότητα που πάντα αναζητούσες αλλά δεν έβρισκες.
Είναι η κατάκτηση που δεν ιδιωτικοποιείται, δεν μεταφέρεται και δεν έχει τιμή.
Είναι το μεγαλείο που πάντα έχει απλή έκφραση.
Είναι η διαύγεια που ανοίγει πύλες, ανύπαρκτες πριν.

Μετά από αυτό το άγγιγμα, δεν επιστρέφουν ίδιοι...

H Αρπαγή της Ωρείθυας από τον Βορέα

Η Ωρείθυια ήταν κόρη του Ερεχθέως, βασιλιά των Αθηνών και της Διογενίας ή Πραξιθέας. Ανάμεσα στα αδέλφια της Ωρειθυίας συγκαταλέγονται ο Κέκρωπας ο νεότερος, ο Άλκωνας, ο Ορνέας, ο Θέσπιος, ο Ευπάλαμος, ο Πάνδωρος, ο Μητίωνας, η Μερόπη, η Κρέουσα, η Πρόκρις και η Πρωτογένεια.

Το όνομά της σημαίνει «αυτή που τρέχει σαν τρελή στο βουνό» («η εν τω όρει ως μανιώδης τρέχουσα»)...

Η νεαρή κοπέλα ήταν θλιμμένη γιατί ο πατέρας της αποφάσισε να μην την παντρέψει ποτέ για να τον φροντίσει όταν θα γεράσει αρκετά και θα είναι ανήμπορος. Για αυτό το λόγο της απαγόρευσε να βγαίνει από το παλάτι - φοβούμενος μήπως ερωτευτεί κάποιο νέο - και την έκλεισε σε ένα από τα πιο ψηλά δωμάτια του παλατιού...

Όταν ο Βορέας ο θεός του βόρειου ανέμου είδε την κοπέλα την ερωτεύτηκε αμέσως τόσο πολύ που αποφάσισε να παρουσιαστεί μπροστά στον πατέρα της για να του ζητήσει το χέρι της. Ο Βορέας ήταν η προσωποποίηση του Βόρειου ανέμου, ενώ κατά τον Ελλάνικο ήταν η προσωποποίηση του όρους Βόρα της Μακεδονίας.

Ήταν γιός της Ηούς (Αυγής) και του Αστρέα. Κατοικούσε στη Θράκη, άλλοτε στην οροσειρά του Αίμου,άλλοτε στο όρος Βόρας (Καιμακτσαλάν) και άλλοτε κάπου κοντά στον Στρυμόνα. Ως προσωποποίηση του βορείου ανέμου ήταν αδελφός του Ζέφυρου (δυτικού), του Εύρου (νοτιοανατολικού) και του Νότου (νότιου).

Παρουσιάζονταν ως γενειοφόρος με φτερά στα χέρια και τα πόδια. Ο Ερεχθέας προσποιήθηκε πως χάρηκε πολύ που ένας θεός θέλησε να παντρευτεί την κόρη του όμως στην ουσία δεν ήθελε να αποχωριστεί την Ωρείθυια. Σκεπτόμενος όμως την οργή του θεού σε μια αρνητική απάντηση του αλλά και στην προσπάθεια να κερδίσει λίγο χρόνο, δέχθηκε την πρόταση του Βορέα με τον όρο να έρθει πάλι σε ένα μήνα για να προετοιμάσει την κόρη του για τον γάμο.

Σ' αυτό το διάστημα ο Βορέας επισκεπτόταν την κοπέλα η οποία τον ερωτεύτηκε τόσο πολύ, όσο την είχε ερωτευτεί εκείνος, κι ανυπομονούσε να περάσει ο καιρός για να γίνει ο γάμος. Όταν πέρασε ο ένας μήνας που είχε ορίσει ο Ερεχθέας, ο Βορέας παρουσιάστηκε ξανά στον βασιλιά για να ζητήσει την Ωρείθυια. Όμως, έλαβε μια ακόμη αναβολή από τον Ερεχθέα κι όταν αυτή έληξε έλαβε κι άλλη κι άλλη.

Ο Βορέας τότε κατάλαβε πως ο Ερεχθέας δεν είχε σκοπό να του δώσει την κόρη του και θύμωσε τόσο πολύ με την συμπεριφορά του που αποφάσισε να κλέψει την κοπέλα προκειμένου να την παντρευτεί. Έτσι ο Βορέας την απήγαγε την ώρα που μάζευε λουλούδια πάνω στην Ακρόπολη ή κοντά στον Ιλισό....

Ο Βορέας τη μετέφερε στον «Βράχο του Σαρπηδόνα», κοντά στον ποταμό Εργίνο,στη Θράκη.

Εκεί την τύλιξε μέσα σε ένα σύννεφο και ενώθηκε βίαια μαζί της.
Το ζευγάρι απέκτησε δίδυμους γιους, τους δυο Βορεάδες Αργοναύτες, τον Ζήτη και τον Κάλαϊ, καθώς και τους Αίμο, το Βούτη, το Λυκούργο,δύο κόρες, τη Χιόνη (θεά του χιονιού και μητέρα του Εύμολπου από τον Ποσειδώνα) και την Κλεοπάτρα (γυναίκα του Φινέα και μητέρα του Πλέξιπου και του Πανδίωνα).

Οι Αθηναίοι θεωρούσαν τον Βορέα γαμπρό τους, κι όταν βρέθηκαν στα δύσκολα, μπροστά στον απειλητικό στόλο του Ξέρξη, τον παρακάλεσαν να τους βοηθήσει.
Εκείνος ανταποκρίθηκε άμεσα, και κατέστρεψε με μιας τετρακόσια περσικά καράβια. Γι αυτόν τον λόγο οι Αθηναίοι τού έχτισαν έναν όμορφο ναό στις όχθες του Ιλισσού. Υπήρχαν ναοί αφιερωμένοι στο Βορέα, στη Μεγαλόπολη και στους Θούριους. Πέρα από το σπήλαιο στον Αίμο, όπου κατοικούσε, υπήρχε άντρο του στη Σκυθία και κοίτη του στον Καύκασο.

Η αρπαγή της από τον Βορέα έγινε θέμα πολλών αγγειογράφων και ενέπνευσε τον Σοφοκλή και τον Αισχύλο να γράψουν σχετικά δράματα, από τα οποία όμως δεν σώζονται παρά μερικά αποσπάσματα. Ο Αισχύλος έγραψε ένα σατυρικό δράμα σχετικά με το περιστατικό, την «Ωρείθυια», το οποίο έχει χαθεί. Ο Πλάτων αναφέρει κάπως ειρωνικά ότι ίσως υπάρχει μία λογική εξήγηση της ιστορίας: η Ωρείθυια μπορεί να έπεσε και να σκοτώθηκε στα βράχια του Ιλισού όταν φύσηξε μια δυνατή ριπή βοριά, και έτσι να ειπώθηκε ότι «την πήρε ο Βορέας». Προσθέτει και μια άλλη εκδοχή, κατά την οποία η αρπαγή της Ωρειθυίας έγινε όχι στον Ιλισό αλλά στον Άρειο Πάγο.

Το σχετικό χωρίο:

Φαίδρος-Για πες μου, Σωκράτη, δε λέει μια παράδοση πως κάπου από δω βέβαια,
από τον Ιλισό ο Βορέας άρπαξε την Ωρείθυια;

Σωκράτης- Ναι, το λέει η παράδοση.

- Λοιπόν, σίγουρα από δω; Και δες,το ρυάκι φαίνεται να κυλά με τα
χαριτωμένα και καθαρά και διάφανα νερά, ότι πρέπει να παίζουν
οι κορασίδες στις όχθες του.

- Όχι, αλλά παρακάτω, περίπου δύο ή τρεις σταδίους, εκεί απ΄
όπου περνάμε στο ναό της Άγρας· μάλιστα κάπου εκεί βρίσκεται κι
ένας βωμός του Βορέα.

Φαίδρος- Δεν το συγκρατώ στο νου μου και πολύ καλά· αλλά, για
τ΄όνομα του Δία πες μου, Σωκράτη, εσύ έχεις πειστεί ότι αυτό το μυθολόγημα
είναι αληθινό;

Σωκράτης Αλλά, αν δεν του έδινα πίστη, όπως κάνουν οι σοφοί,
δε θα΄κανα τίποτε το παράλογο· μάλιστα, επιστρατεύοντας σοφιστικά
επιχειρήματα θα ισχυριζόμουν ότι το φύσημα του Βοριά έσπρωξε την
Ωρείθυια, την ώρα που η κόρη έπαιζε μαζί με τη Φαρμακεία, πάνω
στους κοντινούς βράχους, κι αφού βρήκε το θάνατο μ΄ αυτό τον τρόπο,
είπαν ότι αρπάχτηκε από τον Βορέα και πάει ή από την περιοχή του
Αρείου Πάγου· γιατί ακούστηκε και αυτό...

Εγώ όμως δε διαθέτω γι΄αυτό ελεύθερο χρόνο, ούτε στιγμή·

Αγαπώ θα πει αγαπώ

«Αγαπώ θα πει αγαπώ. Το τι κάνει ο άλλος είναι δική του δουλειά.», έγραψε ο Λουντέμης κάποτε και δεν είχε και άδικο. Η μαγεία είναι να αγαπάς τον άλλον και κρυφά, όταν δεν του το λες ή το δείχνεις. Να κόβεις και να ράβεις όσα έχεις για τον άλλο μέσα σου, να τα ενώνεις και να τα απομονώνεις για να μην καταλάβει. Όταν όμως φτάνει η στιγμή να εκδηλώσεις την αγάπη σου, να θυμάσαι ότι η αγάπη είναι εύκολη στα λόγια, γεμάτη υποσχέσεις για αποκλειστικότητα και διάρκεια. Στην πραγματικότητα χρειάζεται πολλή δουλειά και προσπάθεια.

Η αγάπη δεν είναι πράγμα. Τυφλή, μονόπλευρη, τραγική, σταθερή, ρευστή, υστερόβουλη, ανολοκλήρωτη, άνευ όρων… Στην καλύτερη των εκδοχών της, είναι μια ευγενής και παθιασμένη δέσμευση, την οποία καλλιεργούμε και εξελίσσουμε. Γι’ αυτό και είναι κάτι περισσότερο από ένα δυνατό συναίσθημα. Χωρίς την δέσμευση, είναι μόνο ένας ενθουσιασμός. Χωρίς το πάθος είναι μόνο εμμονή. Ακόμα και η μεγαλύτερη αγάπη, χωρίς τα την φροντίσεις και να την καλλιεργήσεις, μαραίνεται και πεθαίνει.

Το δύσκολο με τα συναισθήματα είναι να δεις ποιο πραγματικά έχεις. Μα φυσικά και δε μπορείς να τα ταξινομήσεις ούτε να τα καταγράψεις αλλά η σύγχυση της αγάπης με τον πόθο, τον έρωτα και την εμμονή είναι αναπόφευκτη πολλές φορές. Το τι είναι η αγάπη, εξαρτάται από το πού βρίσκεσαι σε σχέση με αυτήν. Όταν βρίσκεσαι ασφαλής μέσα της, μπορείς να την αισθάνεσαι τόσο φυσική και απαραίτητη, όσο τον αέρα. Η αγάπη και η διαχείριση της αγάπης μεταξύ άλλων είναι και μία τέχνη, που χρειάζεται να τη διδαχτεί ο άνθρωπος, όπως χρειάζεται και να διδαχθεί την τέχνη της ζωής γενικότερα. Σίγουρα, όμως δε μπορείς να κατηγορήσεις κάποιον για τον τρόπο που αγαπάει. Αυτός είναι ξεχωριστός όσο ξεχωριστός είναι και ο κάθε άνθρωπος. Η αγάπη δε χρειάζεται να είναι αμοιβαία για να υπάρχει. Η διάρκεια στο χρόνο θα είναι εκείνη που θα το επιβεβαιώσει.

Αν πραγματικά αγαπώ έναν άνθρωπο, αγαπώ όλους τους ανθρώπους, αγαπώ τον κόσμο, αγαπώ τη ζωή. Αν μπορώ να πω σε κάποιον άλλον «σ’ αγαπώ», πρέπει να είμαι ικανός να πω «αγαπώ σε σένα όλους, αγαπώ μέσα από σένα όλο τον κόσμο, αγαπώ σε σένα και τον εαυτό μου».

Τα θαύματα γίνονται όταν πάψεις να επιμένεις…

Όταν όμως δεν νιώσεις, δεν πονέσεις, δεν κλάψεις, δεν αγαπήσεις, δεν προδωθείς, δεν είσαι ικανός να πιστεύεις σε θαύματα αγάπης όπως στην προκειμένη περίπτωση. Έτσι είναι όμως είτε μας αρέσει, είτε όχι, η αγάπη είναι ένα θαύμα, όποιος αγαπήσει και αγαπηθεί στη διάρκεια της ζωής του έστω και μια φορά ανήκει στους τυχερούς αυτού του κόσμου… Βέβαια, ο καθένας από εμάς για να φτάσει στο συμπέρασμα αυτό πρέπει να περάσει από κάποια δύσκολα στάδια…

Αυτά τα στάδια όμως είναι και όλη η μαγεία… Πάντα μου άρεσε να αγαπάω και να αγαπιέμαι, πάντα ήθελα να δίνω, ο κόσμος όμως έχει αλλάξει τόσο πολύ που οι περισσότεροι άνθρωποι είναι γεμάτοι από πόνο και απωθημένα με αποτέλεσμα να σκορπούν και πόνο σε όποιον τύχει και τους αγαπήσει. Αυτό που με βάζει σε τόσες σκέψεις κάποιες φορές είναι το γεγονός ότι υπάρχουν τόσοι άνθρωποι που είναι μόνοι τους τα βράδια και ονειρεύονται τη στιγμή που θα ζήσουν τον έρωτα τους…

Πώς όμως υπάρχουν τόσοι μόνοι και δεν συναντώνται ποτέ, πως υποφέρουν οι άνθρωποι αυτοί όταν υπάρχουν και άλλοι που πονούν για τον ίδιο λόγο. Ακόμα απάντηση δε μπορώ να βρω, δεν παύω όμως να πιστεύω πως υπάρχει αγάπη στον κόσμο και ο καθένας μας έχει το δικαίωμα να ζήσει και να ευτυχήσει όπως του αξίζει. Άλλωστε βρε παιδιά, τι έχουμε να χωρίσουμε, μόνοι μας ερχόμαστε στη ζωή και μόνοι μας φεύγουμε. Οπότε γιατί να μην συναντήσουμε και κάποιον και να κάνουμε παρέα σε αυτό το σύντομο ταξιδάκι της ζωής?

Καλό λοιπόν είναι, να αφήσουμε τους εαυτούς μας ελεύθερους καθώς και τις καρδιές μας ώστε να ζήσουμε όπως θέλουμε και όπως μας αξίζει. Σημασία έχει να χαιρόμαστε και να ζούμε ευτυχισμένα την κάθε μας στιγμή…Μόνο όταν σταματήσουμε να θάβουμε την αγάπη και τον ενθουσιασμό μέσα στο ίδιο μας το σώμα, θα έρθει εκείνη η στιγμή που θα γίνει ένα μεγάλο και όμορφο θαύμα…
Ζήστε, ονειρευτείτε, απολαύστε κάθε τι που αρέσει σε εσάς κι αν δεν αρέσει στους άλλους, απλά γυρίστε τους την πλάτη χαμογελάστε και προχωρήστε!

Η Eπιλογή Eρωτικού Συντρόφου και η Σύναψη Ερωτικής Σχέσης

Πολλοί από εμάς, συντετριμμένοι μετά από κάποιον, μάλλον οδυνηρό χωρισμό, έχουμε αναρωτηθεί αφενός με ποιο κριτήριο (ή ποια κριτήρια) επιλέξαμε τον προηγούμενο ερωτικό σύντροφο, αφετέρου τι συνέβη στην πορεία της σχέσης και μας οδήγησε στον χωρισμό.

Αν φανταστούμε την ερωτική σχέση σαν ζωντανό οργανισμό, ένα φυτό για παράδειγμα που θέλει ήλιο, φώς, και προστασία από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, καταλαβαίνουμε πώς η ερωτική-συντροφική σχέση χρειάζεται πολλά πράγματα, τόσο για να υπάρξει όσο και για να συντηρηθεί.

Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε με το πώς ξεκινά μια ερωτική σχέση, πώς μπαίνουν σε αυτήν τα δυο μέλη της, και πώς πορεύονται μέσα σε αυτήν.

Ασφαλώς υπάρχουν προφανείς παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή συντρόφου όπως η σωματική έλξη, ο κοινωνικό-οικονομικός παράγοντας, η μόρφωση, η εθνικότητα, η θρησκεία, και πολλοί άλλοι. Σύμφωνα όμως με τον Ματθαίο Γιωσαφάτ, τον μεγάλο σύγχρονο ψυχαναλυτή, υπάρχουν δύο κύρια είδη επιλογών: η συμπληρωματική και η αντιθετική επιλογή.

Στην συμπληρωματική επιλογή το άτομο επιλέγει σύντροφο που μοιάζει με τον γονέα του αντίθετου φύλου. Εδώ το άτομο ψάχνει σύντροφο που έχει κάποια από τα χαρακτηριστικά (εσωτερικά ή και εξωτερικά) του γονιού του αντίθετου φύλου, αλλάεξιδανικευμένα. Αν είμαι δηλαδή γυναίκα επιλέγω κάποιον που πολύ απλά μοιάζει στον πατέρα μου, και αντίστοιχα αν είμαι άντρας επιλέγω μια γυναίκα που μοιάζει στην μητέρα μου. Πρόκειται σαφώς για μια ασυνείδητη επιλογή, που έχει κατά κάποιον τρόπο προκαθοριστεί από την παιδική ηλικία. Όταν το άτομο τελικά ανακαλύπτει ότι ο σύντροφος που βρήκε δεν έχει τα ιδανικά χαρακτηριστικά που του είχε αρχικά προσδώσει υπάρχει ματαίωση, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Στο δεύτερο είδος επιλογής, την αντιθετική επιλογή, η οποία συνιστά μια δύσκολη και παθολογική κατάσταση, το άτομο συνήθως επιλέγει έναν σύντροφο που είναι το αντίθετο από την ασυνείδητη εικόνα του γονέα του αντίθετου φύλου. Αν για παράδειγμα είμαι άντρας και η μητέρα μου είναι πάρα πολύ δυναμική γυναίκα και εξουσιαστική επιλέγω μια πολύ ήπιων τόνων, υποτακτική γυναίκα. Αντίστοιχα λειτουργεί η γυναίκα στην επιλογή του άντρα, επιλέγει δηλαδή κάποιον με αντίθετα χαρακτηριστικά από αυτά που έχει ο πατέρας της. Σε αυτό το είδος επιλογής, την αντιθετική, μπορεί επίσης να ταυτίζομαι με τον γονιό του αντίθετου φύλου (ασυνείδητη λανθάνουσα ομοφυλοφιλία) και να επιλέγω σύντροφο που να μοιάζει με τον γονιό του ίδιου φύλου. Αν για παράδειγμα σαν γυναίκα ταυτίζομαι (σε χαρακτηριστικά της προσωπικότητας κυρίως) με τον πατέρα μου θα επιλέξω σύντροφο που θα μοιάζει στην μητέρα μου. Συνολικά, σε αυτό το είδος επιλογής έχουμε μεγάλα ποσοστά συζυγικής- συντροφικής δυσαρμονίας, μη ικανοποίησης (και σεξουαλικής) στο γάμο, άρα και μεγαλύτερα ποσοστά διαζυγίων.

Πέρα από αυτόν τον διαχωρισμό είναι εξίσου σημαντικό να γνωρίζουμε πώς μας προσελκύει κάποιος που η βασική ψυχολογική του «κατάσταση» στην πατρική του οικογένεια είναι παρόμοια με τη δική μας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τόσο εμείς όσο και ο σύντροφός μας αναλαμβάναμε τους ίδιους ρόλους στην πατρική μας οικογένεια (για παράδειγμα ρόλος του «θύματος» ή του «σωτήρα») ή ότι έχουμε αντίστοιχο κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο. Επίσης, συνήθως τα (παρόμοια) «τραύματα» της παιδικής μας ηλικίας μας φέρνουν κοντά με κάποιον τρόπο, που δεν είναι καθόλου συνειδητός αλλά είναι ίσως πολύ καθοριστικός. Εδώ είναι πολύ σημαντικό να ειπωθεί πώς αν κάποιος δουλέψει ψυχοθεραπευτικά με τον εαυτό του και επεξεργαστεί τα τραύματά του, εκτός από τη βαθιά κατανόηση που θα αποκτήσει, θα μπορέσει οπωσδήποτε να κάνει καλύτερες επιλογές όσον αφορά τον ερωτικό σύντροφο, και, αν είναι ήδη μέσα σε ερωτική σχέση, να επιφέρει μερικές βελτιωτικές αλλαγές.

Αν λοιπόν μας φέρνουν κοντά οι ομοιότητες που περιγράψαμε πιο πάνω, μας κρατούν κοντά οι διαφορές μας και ,για να γίνουμε πιο ακριβείς, μας επιτρέπουν και να επωφεληθούμε από τη σχέση.

Ο Χόρχε Μπουκάι, στο βιβλίο του «Ο δρόμος της συνάντησης», περιγράφει πώς τρία είναι τα απαραίτητα δομικά στοιχεία για μια στενή σχέση: η αγάπη, η έλξη, η εμπιστοσύνη. Χωρίς την παρουσία και των τριών αυτών στοιχείων ταυτόχρονα δεν υπάρχει στενή ερωτική σχέση αλλά μια καλή διαπροσωπική.

Η ερωτική σχέση είναι ένας ζωντανός οργανισμός πάντα σε κίνηση και σε εξέλιξη. Αν θέλω να είμαι ολόκληρος-η μέσα σε αυτήν οφείλω πρώτα απ’ όλα να φροντίζω τον εαυτό μου. Να με δέχομαι ακριβώς όπως είμαι και να με αγαπώ. Αν δεν έχω αυτοσεβασμό και αγάπη για την ίδια μου την ύπαρξη είναι αδύνατον να μπορώ να βρίσκομαι μέσα σε μια ισότιμη σχέση ανταλλαγής και αγάπης.

Για να υπάρχει, ακόμη, καλή πιθανότητα ευτυχίας μέσα στο ζευγάρι θα πρέπει και τα δύο μέλη του να σέβονται ο ένας το παρελθόν του άλλου και να συνειδητοποιήσουν τις τυχόν εμπλοκές (ή παρεμβάσεις) της πατρικής οικογένειας του καθενός στη σχέση τους. Είναι πραγματικά αναγκαίο, και οπωσδήποτε πολύ ωφέλιμο, να συνειδητοποιήσουν και οι δυο πώς επέδρασε πάνω τους η συντροφική σχέση των γονιών τους, να κρατήσουν ότι χρειάζονται και να πετάξουν, συμβολικά, ότι δεν χρειάζεται πια. Είναι μια νέα σχέση αυτή που δημιουργούν, στην οποία είναι μόνο οι δύο τους και κοιτούν ο ένας τον άλλο με καθαρή ματιά.

Οι Ευεργετικές Ιδιότητες της Σύγχυσης

Ένα βιβλίο που συγχύζει τους αναγνώστες του ακούγεται σαν ένα κακό βιβλίο. Οι εκπαιδευτικοί που συγχύζουν τους μαθητές τους, ακούγονται σαν να είναι κακοί δάσκαλοι.

Όμως οι έρευνες δείχνουν ότι μερικές φορές, η σύγχυση μπορεί να είναι στην πραγματικότητα κάτι καλό και να αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της μάθησης.

Σε μία μελέτη του 2004, οι συμμετέχοντες μάθαιναν βασικές γνώσεις υπολογιστών μέσω ενός αυτοματοποιημένου συστήματος διδασκαλίας. Καθώς μελετούσαν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, οι ερευνητές κωδικοποίησαν τα διάφορα εμφανή συναισθήματα, συμπεριλαμβανομένων της σύγχυσης και της πλήξης. Οι αναλύσεις απεκάλυψαν ότι οι μαθητές που βρίσκονταν σε κατάσταση σύγχυσης στα περισσότερα μαθήματα, εμφάνισαν σημαντικά μεγαλύτερα κέρδη στη μάθηση. Η πλήξη, αντίθετα, σχετίστηκε με χαμηλότερα κέρδη στη μάθηση.

Σε μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε το περασμένο έτος, οι μαθητές διδάσκονταν επιστημονική λογική και πειραματικό σχεδιασμό ακούγοντας ένα διάλογο ανάμεσα σε δύο άλλα άτομα που μερικές φορές ενέκριναν λανθασμένες ή αντιφατικές απαιτήσεις. Οι μαθητές που ήταν μπερδεμένοι από τις αντιφάσεις - όπως αποτυπώνεται στις ασυνεπείς απαντήσεις τους στις επόμενες ερωτήσεις - τα πήγαν καλύτερα στο τελικό τεστ, το οποίο εκτιμούσε αν έμαθαν τα βασικά σημεία των μαθημάτων.

Φαίνεται ότι η σύγχυση σχετίζεται με τη μάθηση, τουλάχιστον υπό ορισμένες συνθήκες.
Αλλά, γιατί?

Μια εκδοχή είναι ότι η σύγχυση δεν είναι από μόνη της ευεργετική, αλλά μάλλον ένας δείκτης που δείχνει ότι ενήργησε μια σημαντική γνωστική διαδικασία: Ο μαθητής αντιλαμβάνεται ότι διακατέχεται από μία ασυνέπεια ή ένα έλλειμμα στις προηγούμενες πεποιθήσεις του.

Όμως, μια άλλη εκδοχή είναι ότι η σύγχυση είναι η ίδια ένα βήμα προς την κατεύθυνση της μάθησης, μια εμπειρία που κινητοποιεί το μαθητή να αποκαταστήσει μια ασυνέπεια ή να κάποιο ελλείμμα. Κατά την άποψη αυτή, η σύγχυση δεν είναι απλά μια παρενέργεια των ευεργετικών γνωστικών διαδικασιών, αλλά είναι η ίδια μια ευεργετική διαδικασία.

Με την υποστήριξη αυτής της ισχυρότερης άποψης, υπάρχει απόδειξη ότι η αντιμετώπιση δυσκολιών στη μάθηση μπορεί μερικές φορές να είναι επιθυμητή, οδηγώντας σε βαθύτερη επεξεργασία και μακροπρόθεσμα σε καλύτερη μνήμη.

Φυσικά, η σύγχυση δεν είναι πάντα κάτι καλό. Μερικές φορές ένα βιβλίο είναι πραγματικά κακό ή ένας δάσκαλος ακατανόητος. Αν κάποιος βρίσκεται σε σύγχυση με κάτι άσχετο από αυτό που προσπαθεί να μάθει (όπως οι μαθητές που αναρωτιούνται γιατί ο δάσκαλος φοράει παπούτσια που δεν ταιριάζουν) είναι απίθανο να τον βοηθήσει να μάθει την εξήγηση την οποία ψάχνει. Επιπλέον, αντιμετωπίζοντας τη σύγχυση χωρίς απαραίτητα εφόδια για την επίλυσή της, θα μπορούσε να οδηγήσει στην απογοήτευση και την απομάκρυνση από το στόχο του.

Έτσι, η σύγχυση είναι πιθανό να ωφελήσει την μάθηση κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες: όταν οι τελευταίες είναι σχετικές με το υλικό που προσπαθείτε να καταλάβετε και όταν έχετε την απαραίτητη στήριξη για να εργαστείτε μέσα από τη σύγχυση –είτε η στήριξη προέρχεται από τις δικές σας ικανότητες και την προηγούμενη γνώση ή από άλλα άτομα ή πόρους.

Η σχέση μεταξύ σύγχυσης και μάθησης μπορεί να μην είναι είδηση ​​για τα παιδιά και τους επιστήμονες, οι οποίοι βρίσκονται και οι δύο μπροστά από νέες ανακαλύψεις. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης, τα παιδιά πρέπει να ανακαλύψουν μόνα τους τις βασικές πτυχές του κοινωνικού και του φυσικού κόσμου. Και κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής της επιστήμης, οι επιστήμονες διευρύνουν τα όρια αυτών που ξέρουμε. Και οι δύο, παιδιά και επιστήμονες, ξοδεύουν εξίσου πολύ χρόνο ευρισκόμενοι σε κατάσταση σύγχυσης.

Σε ένα υπέροχο δοκίμιο στο περιοδικό Cell Science, ο Martin Schwartz θέτει το επιχείρημα της σημασίας της αίσθησης «ανοησίας» μπροστά στην επιστημονική έρευνα. «Αν δεν αισθανόμαστε ανόητοι», γράφει, «αυτό σημαίνει ότι δεν προσπαθούμε πραγματικά». Συνεχίζει συσχετίζοντας το αίσθημα της ανοησίας στην επιστημονική πρόοδο:

«Η εστίαση στα σημαντικά ερωτήματα μας βάζει σε δύσκολη θέση του να μην έχουμε ιδέα τι συμβαίνει. Ένα από τα όμορφα πράγματα σχετικά με την επιστήμη είναι ότι μας επιτρέπει να πειραματιζόμαστε, να κάνουμε λάθος ξανά και ξανά και να αισθανόμαστε απολύτως εντάξει όσο μαθαίνουμε κάτι κάθε φορά».

Ο Schwartz έγραφε για τα συναισθήματα της άγνοιας και της ανοησίας, αλλά θα μπορούσε να έγραφε κάλλιστα και για τη σύγχυση. Όπως και το αίσθημα ανοησίας, το αίσθημα της σύγχυσης μπορεί να είναι απωθητικό. Αλλά είναι επίσης μια ένδειξη ότι είμαστε στην πορεία προς τη μάθηση και αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που είναι καλό να αποδεχτούμε.

Μπορείτε να δείτε τις κίτρινες τελείες; Η οφθαλμαπάτη που... τις εξαφανίζει!

Μια οφθαλμαπάτη που θα σας κάνει να την κοιτάτε ξανά και ξανά. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να κοιτάξετε επίμονα την τελεία στο κέντρο του σχεδίου και οι άλλες τρεις τελείες θα αρχίσουν να εξαφανίζονται!

 

Όπως θα επικεντρωθείτε στην κεντρική τελεία θα παρατηρήσετε ότι μία ή δύο από τις υπόλοιπες τρεις τελείες θα χαθούν από τα μάτια σας σαν να τις... έφαγε ο Pacman.

 

Αν βγάλετε τα μάτια σας από την κεντρική τελεία θα επανεμφανιστούν όπως ήταν στην αρχή. Το φαινόμενο αυτό λέγεται «κίνηση με επαγόμενη τύφλωση» ή πολύ απλά MIB  και είναι στην πραγματικότητα ένα τέχνασμα του ματιού που μπορεί να προκαλέσει σε ένα άτομο να χάσει από τα μάτια του ένα ερέθισμα που βρίσκεται σε κοινή θέα.

 

Οι κουκκίδες στην πραγματικότητα ποτέ δεν εξαφανίζονται, αλλά το μυαλό μας το αντιλαμβάνεται ακριβώς με αυτόν τον τρόπο.

 

Ενώ μπορεί να φανεί ότι αυτή η προσωρινή «τύφλωση» είναι μια αποτυχία του συστήματος οπτικής επεξεργασίας, μια μελέτη του 2007 από το Πανεπιστήμιο του Γέιλ δείχνει ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο της «κίνησης με επαγόμενη τύφλωση» μπορεί να είναι ένας τρόπος διαχωρισμού του αμετάβλητου ερεθίσματος του φόντου από τα «αντικείμενα της ζημίας».

 

Ουσιαστικά σύμφωνα με τους συγκεκριμένους επιστήμονες δεν πρόκειται για μια αποτυχία του συστήματος οπτικής επεξεργασίας αλλά αντίθετα, είναι μια λειτουργική απάντηση, ενεργώντας ως «λογική της αντίληψης». Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία το μυαλό στην πραγματικότητα εξουδετερώνει εν γνώσει του ορισμένα αντικείμενα από την κοινή θέα και επικεντρώνεται σε ένα.

 

Όσες φορές μάλιστα και να το προσπαθήσετε, ακόμη και αν πιστεύετε ότι οι κίτρινες τελείες γύρω από το πλέγμα δεν θα εξαφανιστούν δεν θα το πετύχετε! Δοκιμάστε το στη φωτογραφία ή στο παρακάτω βίντεο που δείχνει την κινούμενη εικόνα. Αν κοιτάτε από μακριά την εικόνα ή το βίντεο ή δεν εστιάσετε στην κεντρική τελεία θα δείτε ότι οι κίτρινες τελείες δεν εξαφανίζονται.

 

Εχουμε να μάθουμε ακόμα πολλά για το φεγγάρι: Νέο είδος πετρώματος στη Σελήνη!

Τελικά έχουμε να μάθουμε ακόμη πολλά για το φεγγάρι μας. Το κινεζικό ρόβερ «Γιουτού» ανακάλυψε ένα νέο είδος πετρώματος, άγνωστο έως τώρα, πάνω στη σεληνιακή επιφάνεια. Η ανακάλυψη δείχνει ότι ο δορυφόρος της Γης έχει πιο πολύπλοκη γεωλογική σύσταση από ό,τι νόμιζαν έως τώρα οι επιστήμονες.

 

Yutu: ένα μικρό βήμα για ένα ρομπότ, ένα γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα

 

Το μικρό ρόβερ αποτελεί μέρος της μη επανδρωμένης αποστολής «Τσανγκ'ε» της Κίνας, που προσεληνώθηκε το Δεκέμβριο του 2013 (η πρώτη μετά από 40 περίπου χρόνια). Το ρομποτικό όχημα κινήθηκε στην «Μάρε Ίμπριουμ», μια μεγάλη περιοχή του βορείου σεληνιακού ημισφαιρίου, η οποία πιστεύεται ότι σχηματίσθηκε πριν από περίπου τρία δισεκατομμύρια χρόνια, όταν λάβα πλημμύρισε έναν γιγάντιο κρατήρα.

 

Το Chang'e-3 ποζάρει για την κάμερα του ρομπότ Yutu

 

Μία πρόσφατη πρόσκρουση έφερε στην επιφάνεια το αρχαίο βασαλτικό πέτρωμα, που είχε σχηματισθεί όταν η λάβα κρύωσε, και έτσι επέτρεψε στο «Γιουτού» (που στα κινεζικά σημαίνει «σμαραγδένιος λαγός») να «κοιτάξει» πίσω στον χρόνο, αναλύοντας γεωλογικά δείγματα.

 

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ζονγκτσένγκ Λινγκ του Πανεπιστημίου Σαντόνγκ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature Communications", ανέλυσαν τα δείγματα του σεληνιακού βασάλτη και βρήκαν ότι περιέχουν συγκεντρώσεις ορυκτών διαφορετικές από εκείνες που περιέχουν τα πρώτα δείγματα, τα οποία είχαν συλλέξει οι αμερικανικές αποστολές «Απόλλων» και οι ρωσικές «Λούνα» στις δεκαετίες του ΄60 και του ΄70.

 

Όπως είπε ο Λινγκ, αυτό σημαίνει ότι το κινεζικό ρόβερ έπεσε πάνω σε ένα διαφορετικό είδος σεληνιακού πετρώματος. Το «Γιουτού», παρόλο που πλέον δεν μπορεί να κινηθεί, συνεχίζει τις γεωχημικές αναλύσεις του και ελπίζεται να κάνει κι άλλες ανακαλύψεις.

 

Το «μητρικό» σκάφος «Τσανγκ'ε» (που σημαίνει «πορφυρό παλάτι») επίσης συνεχίζει να λειτουργεί, μελετώντας τη σεληνιακή επιφάνεια με το μόνο τηλεσκόπιο που αυτή τη στιγμή βρίσκεται πάνω στο φεγγάρι.

Αποκαλύφθηκαν τα τρία είδη βλακείας!

Επιστήμονες ισχυρίζονται ότι αποκάλυψαν τα τρία είδη βλακείας, σε νέα έρευνα που διενεργήθηκε από τον πειραματικό ψυχολόγο Balazs Aczel, από το ινστιτούτο Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Βουδαπέστης.

 

Η έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Intelligence, βρήκε ότι υπάρχουν τρεις διαφορετικές κατηγορίες συμπεριφορών που χαρακτηρίζονται ως ανόητες.

 

Η ομάδα έρευνας συγκέντρωσε ιστορίες που έχουν δημοσιευθεί και έχουν χαρακτηριστεί ως βλακώδης συμπεριφορές σε ΜΜΕ όπως το BBC και οι New York Times και ζήτησαν από 26 φοιτητές πανεπιστημίων να κρατήσουν ημερολόγιο για 5 ημέρες που θα καταγράφουν περιστατικά που οι άνθρωποι σύμφωνα με την εκτίμησή τους λειτουργούν ηλίθια.

 

Οι ιστορίες αυτές δόθηκαν σε 154 φοιτητές και τους ζητήθηκαν να αξιολογήσουν την ένταση της ηλιθιότητας και ρωτήθηκαν για το ποιες θεωρούν ότι είναι οι αιτίες αυτής της συμπεριφοράς.

 

Η έρευνα έδειξε ότι οι φοιτητές πιστεύουν ότι υπάρχουν τρία είδη βλακείας. Η πρώτη κατηγορία είναι η άγνοια των συνεπειών και υπερβολική αυτοπεποίθηση και αφορά ανθρώπους που υποβαθμίζουν το ρίσκο των ενεργειών που κάνουν χωρίς να διαθέτουν τα απαραίτητα προσόντα. Αυτή η κατηγορία συγκέντρωση τη μεγαλύτερη βαθμολογία.

 

Η δεύτερη κατηγορία είναι η έλλειψη ελέγχου για τα αποτελέσματα που προκαλούν κάποιες εμμονές  στη συμπεριφορά μας και τέλος η τελευταία κατηγορία είναι η έλλειψη πρακτικότητας στις πράξεις μας.

 

Η έρευνα τονίζει ότι η μελέτη, του γιατί και τι θεωρούν οι άνθρωποι ηλίθια συμπεριφορά έχει ψυχολογικό ενδιαφέρον όχι μόνο για να παρατηρηθεί η συχνότητά τους στην καθημερινότητα, αλλά κυρίως γιατί η αίσθησή μας για το τι είναι ηλίθιο αντανακλά και διαμορφώνει τον τρόπο που εμείς συμπεριφερόμαστε και τις προσδοκίες μας από τη συμπεριφορά των άλλων.

 

Αυτά τα αποτελέσματα μας φέρνουν πιο κοντά στο να κατανοήσουμε το πώς αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι τις μη έξυπνες συμπεριφορές, είπε ο επικεφαλής της έρευνας, δίνοντας έμφαση στις επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεση του ατόμου των συμπεριφορών που χαρακτηρίζει ηλίθιες.

Δημιουργώντας ένα οικοσύστημα για τον Άρη

Ο «Κόκκινος Πλανήτης» θεωρείται το επόμενο μεγάλο «νέο σύνορο» της Ανθρωπότητας, που αναμένεται να δεχτεί την επίσκεψη των αστροναυτών εξερευνητών του Διαστήματος μετά τη Σελήνη. Ωστόσο, μακροπρόθεσμα μιλώντας, η προοπτική του αποικισμού του θεωρείται δύσκολη, και αυτό κυρίως λόγω του αφιλόξενου περιβάλλοντός του.

Πρόκειται για έναν πιθανό τρόπο υποστήριξης μιας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη, μέσω της παραγωγής οξυγόνου χωρίς να χρειάζεται η αποστολή βαρέων δεξαμενών.

Για να μπορέσουν να αναπτυχθούν και εξελιχθούν αποικίες στον Άρη, θα χρειαστεί αυτό που στην Επιστημονική Φαντασία όριζαν και ορίζουν ως μερικό «terraforming» (γαιοδιαμόρφωση).

Ωστόσο, σε πιο βραχυπρόθεσμο πλαίσιο, φαίνεται πολλά υποσχόμενη η προοπτική της «οικοποίησης» (ecopoiesis), δηλαδή της δημιουργίας ενός οικοσυστήματος που θα μπορεί να υποστηρίξει ζωή. Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα NIAC της NASA χρηματοδοτεί τη δουλειά του Γιουτζίν Μπόλαντ, επικεφαλής επιστήμονα της Techshot Inc, ο οποίος εργάζεται πάνω στο «Mars Room».

Το «Αρειανό δωμάτιο» στεγάζει έναν θάλαμο δοκιμών που είναι σε θέση να εξομοιώνει τις συνθήκες ατμοσφαιρικής πίεσης του Άρη, τις αλλαγές θερμοκρασίας ημέρας/ νύχτας και την ηλιακή ακτινοβολία που «βομβαρδίζει» την επιφάνεια του πλανήτη.

Εντός του δωματίου, ο Μπόλαντ και η ομάδα του δοκιμάζουν τη βιωσιμότητα της χρήσης οργανισμών οι οποίοι θα μπορούσαν να «χτίσουν» ένα οικοσύστημα, παράγοντας οξυγόνο μέσω της χρήσης αρειανού ρεγόλιθου. Κάποιοι εξ αυτών θα μπορούσαν επίσης να απομακρύνουν άζωτο από το έδαφος του Άρη.

Πρόκειται για έναν πιθανό τρόπο υποστήριξης μιας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη, μέσω της παραγωγής οξυγόνου χωρίς να χρειάζεται η αποστολή βαρέων δεξαμενών. Ας στείλουμε μικρόβια και ας τα αφήσουμε να κάνουν τη βαριά δουλειά για εμάς» αναφέρει ο Μπόλαντ.

Μακροπρόθεσμα, θόλοι στον πλανήτη οι οποίοι θα παράγουν οξυγόνο μέσω οικοποίησης, από συστήματα μετατροπής με βακτήρια ή άλγες, θα κατασκευάζονταν σε μεγάλους αριθμούς στην επιφάνεια του Άρη, στεγάζοντας εξερευνητικές ομάδες.

Ο Μπόλαντ και οι συνάδελφοί του οραματίζονται την αποστολή του απαιτούμενου εξοπλισμού με ειδικό όχημα, που θα έβρισκε ενδεικνυόμενα σημεία και θα έβαζε μικρές συσκευές- κοντέινερ στο έδαφος.

Από εκεί, ειδικά επιλεγμένοι γήινοι οργανισμοί θα αλληλεπιδρούσαν με το έδαφος που είχε εισαχθεί στο κοντέινερ. Επίσης, άλλο ένα ενδιαφέρον συστατικό που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από το έδαφος του Άρη είναι ο υπόγειος πάγος.

Σε κάθε περίπτωση, ειδική μέριμνα θα έπρεπε να υπάρχει για να μην εκτίθενται οι γήινοι οργανισμοί στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, οπότε το κοντέινερ θα πρέπει να είναι ερμητικά κλεισμένο κατά τη διαδικασία.

Παραγωγή πατάτας στον Άρη το νέο στοίχημα της NASA

 

Σε μία προσπάθεια να αποδείξει ότι η ζωή μιμείται την τέχνη, η NASA – αντιγράφοντας, προφανώς, το σενάριο της ταινίας «The Martian», όπου ο πρωταγωνιστής Matt Damano ήθελε να φυτέψει πατάτες στον Άρη – αποφάσισε να συνεργαστεί με το International Potato Center (CIP) του Περού, προκειμένου να διαπιστώσει εάν μπορούν να αναπτυχθούν πατάτες στον Άρη!

Ερευνητές από NASA και CIP θα φροντίσουν να δημιουργήσουν τις ατμοσφαιρικές συνθήκες που επικρατούν στον Κόκκινο Πλανήτη στο εργαστήριο, θα χρησιμοποιήσουν χώμα από την έρημο Pampas de La Joya που βρίσκεται στο Περού, καθώς θεωρείται ότι έχει την ίδια «σύνθεση» με το χώμα του Άρη και θα προσπαθήσουν να καλλιεργήσουν πατάτες.

«Το ενδεχόμενο να γίνει πραγματικότητα η παραγωγή τροφίμων στον Άρη, ώστε να τραφούν ανθρώπινες αποικίες είναι πιο κοντινό απ” ότι πιστεύουν οι περισσότεροι», σπεύδει να υποστηρίξει ο Chris McKey, ειδικός στη NASA.

Διάφανο φωτοβολταϊκό για παράθυρα και συσκευές

Έχουμε δει και στο παρελθόν διάφανα φωτοβολταϊκά panels, όπως αυτά που θέλει να τοποθετήσει η Sharp σε παράθυρα και μπαλκόνια, αλλά η δημιουργία του Michigan State University πηγαίνει την τεχνολογία σε άλλο επίπεδο και ίσως επηρεάσει μελλοντικά ακόμη και τη φόρτιση των φορητών συσκευών μας.

Τα προαναφερθέντα διάφανα φωτοβολταϊκά panels δεν είναι ακριβώς…διάφανα. Εξορισμού, ένα τέτοιο panel δεν μπορεί να είναι απόλυτα διάφανο, αφού αυτό θα σήμαινε ότι επιτρέπει τη διέλευση του φωτός χωρίς να απορροφώνται φωτόνια για να μετατραπούν σε ηλεκτρόνια (ηλεκτρισμός), και γι’ αυτό οι κατασκευάστριες εταιρείες ουσιαστικά δημιουργούν ημι-διάφανα panels (όταν πέσει φως φαίνεται και η σκιά τους).

Οι ερευνητές του Michigan State University κατάφεραν να παρακάμψουν τα προβλήματα χρησιμοποιώντας μια διαφορετική τεχνική για την απορρόφηση του φωτός.

Αντί να δημιουργήσουν ένα πραγματικά διάφανο φωτοβολταϊκό panel (κάτι πρακτικά αδύνατο), χρησιμοποίησαν ειδικά οργανικά άλατα (TLSC) που απορροφούν την υπεριώδη και την υπέρυθρη ακτινοβολία (δηλαδή έξω από το ορατό φάσμα) και στη συνέχεια την εκμπέμπουν επίσης στο υπέρυθρο φάσμα. Αυτή η ακτινοβολία οδηγείται στην άκρη του πλαστικού του φωτοβολταϊκού, όπου μετατρέπεται σε ηλεκτρισμό.

Η απόδοση των TLSC’s είναι κοντά στο 1%, αλλά θεωρούν ότι θα μπορέσουν σύντομα να φτάσουν στο 5%. Το ποσοστό δεν ακούγεται υψηλό, ωστόσο, αν τοποθετηθούν μαζικά τέτοια panels π.χ στα παράθυρα ενός κτιρίου, τότε το όφελος δεν είναι αμελητέο.

Μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να τοποθετηθούν στις οθόνες των smartphones/tablets, προφανώς όχι για πλήρη κάλυψη των ενεργειακών αναγκών, αλλά για την προσθήκη μερικών έξτρα ωρών αυτονομίας.

Το αίνιγμα της προέλευσης των στοιχείων στο Σύμπαν επιχειρείται να λυθεί στο Εθνικό Εργαστήριο Gran Sasso

Μια σπάνια πυρηνική αντίδραση που συμβαίνει στους ερυθρούς γίγαντες παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στο Εθνικό Εργαστήριο Gran Sasso, στην Ιταλία. Αυτό το αποτέλεσμα επιτεύχθηκε με το πείραμα LUNA, τη μόνη εγκατάσταση επιταχυντή του κόσμου που λειτουργεί πολύ βαθιά κάτω από το έδαφος. Το LUNA είναι μια διεθνής συνεργασία που περιλαμβάνει περίπου 50 Ιταλούς, Γερμανούς, Σκωτσέζους και της Ούγγρους ερευνητές.

Το πείραμα LUNA στο Εθνικό Εργαστήριο Gran Sasso (LNGS), του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής (INFN), στην Ιταλία, παρατήρησε μια σπάνια πυρηνική αντίδραση που λαμβάνει χώρα στα γιγάντια ερυθρά άστρα, ένα τύπος άστρου στον οποίο θα εξελιχθεί επίσης και ο δικός μας ήλιος. Αυτή η αντίδραση είναι η πρώτη άμεση παρατήρηση της παραγωγής νατρίου σε αυτά τα άστρα, μία από τις πυρηνικές αντιδράσεις που είναι θεμελιώδεις για τη διαμόρφωση των στοιχείων που συνθέτουν το σύμπαν. Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο Physical Review Letters.

Το LUNA (Laboratory for Underground Nuclear Astrophysics) είναι ένας συμπαγής γραμμικός επιταχυντής. Είναι ο μόνος στον κόσμο που εγκαταστάθηκε σε υπόγεια εγκατάσταση, που τον προστατεύει από τις κοσμικές ακτίνες. Το πείραμα έχει ως στόχο να μελετήσει τις πυρηνικές αντιδράσεις που λαμβάνουν χώρα μέσα στα άστρα, όπου, σαν σε μια ενδιαφέρουσα και καταπληκτική κοσμική κουζίνα, τα στοιχεία που αποτελούν την ύλη σχηματίζονται και στη συνέχεια εκτινάσσονται προς τα έξω με γιγάντιες εκρήξεις και σκορπίζονται ως κοσμική σκόνη.

Για πρώτη φορά, αυτό το πείραμα παρατήρησε τρεις «συντονισμούς» στον κύκλο νέον-νατρίου που είναι υπεύθυνος για την παραγωγή του νατρίου στους ερυθρούς γίγαντες και την παραγωγή ενέργειας. Με τον ίδιο τρόπο όπως στην ακουστική, ένας «συντονισμός» είναι μια ιδιαίτερη κατάσταση που κάνει την αντίδραση στο εσωτερικό του άστρου εξαιρετικά πιθανή. Το LUNA αναδημιουργεί τις περιοχές ενέργειας των πυρηνικών αντιδράσεων και, με τον επιταχυντή του, πηγαίνει ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, πίσω στο χρόνο, στο σχηματισμό των πρώτων άστρων και την έναρξη εκείνων των διαδικασιών που οδήγησαν σε μυστήρια που ακόμα δεν καταλαβαίνουμε πλήρως, όπως την τεράστια ποικιλία των ποσοτήτων των στοιχείων στο σύμπαν.

«Το αποτέλεσμα αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι στο puzzle της προέλευσης των στοιχείων στο σύμπαν, που το πείραμα μελετάει τα τελευταία 25 χρόνια», σημείωσε ο Paolo Prati, εκπρόσωπος τύπου για το πείραμα LUNA. «Τα άστρα παράγουν ενέργεια και την ίδια στιγμή συγκεντρώνουν άτομα μέσω ενός περίπλοκου συστήματος πυρηνικών αντιδράσεων. Ένας πολύ μικρός αριθμός αυτών των αντιδράσεων μελετήθηκαν στις συνθήκες κάτω από τις οποίες συμβαίνουν στο εσωτερικό των άστρων και μια μεγάλη αναλογία των εν λόγω ελάχιστων περιπτώσεων παρατηρήθηκαν με αυτόν τον επιταχυντή».

Το LUNA χρησιμοποιεί ένα συμπαγές γραμμικό επιταχυντή στον οποία δέσμες υδρογόνου και ήλιου επιταχύνονται και οδηγούνται να συγκρουστούν με ένα στόχο (στην περίπτωση αυτή, ένα ισότοπο νέον), για να παραχθούν άλλα σωματίδια. Ειδικοί ανιχνευτές λαμβάνουν εικόνες των προϊόντων των συγκρούσεων και αναγνωρίζουν την αντίδραση για να εξεταστεί. Αυτές οι εξαιρετικά σπάνιες διαδικασίες μπορούν να ανιχνευθούν μόνο σε συνθήκες κοσμικής σιωπής. Τα πετρώματα που περιβάλλουν την υπόγεια εγκατάσταση στο Εθνικό Εργαστήριο Gran Sasso, θωρακίζουν το πείραμα από τις κοσμικές ακτίνες και προστατεύουν τις μετρήσεις του.

Μπορεί να είναι αυτό το αεροσκάφος του μέλλοντος;

Μπορεί σήμερα να μοιάζει… ουτοπία.

Όμως, μέχρι το 2030, ο Ισπανός σχεδιαστής, Όσκαρ Βινιάλς φιλοδοξεί πως η έμπνευσή του, ένα αεροσκάφος αυτοτροφοδοτούμενης ενέργειας, μηδενικών ρύπων και 75% πιο αθόρυβο από τα σημερινά αεροπλάνα, θα κυριαρχεί στους αιθέρες.

NASA: Ένα βήμα πιο κοντά στους εκτυπωμένους κινητήρες πυραύλων

Μια δοκιμή που έφερε ένα βήμα πιο κοντά την αξιοποίηση της τρισδιάστατης εκτύπωσης στην εξερεύνηση του διαστήματος, ολοκλήρωσαν πριν από λίγα 24ωρα επιστήμονες της NASA, στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Marshall στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ.

Πιο συγκεκριμένα, η ομάδα της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας «εκτύπωσε» και συναρμολόγησε τα βασικά εξαρτήματα ενός κινητήρα πυραύλων, τον οποίο στη συνέχεια πυροδότησε με επιτυχία. Καταναλώνοντας για καύσιμα υγρό οξυγόνο και υδρογόνο, ο κινητήρας κατάφερε να παραγάγει το μέγιστο της προωθητικής δύναμης που προέβλεπαν οι προδιαγραφές του, χωρίς να παρουσιάσει κανένα πρόβλημα.
Με αυτό τον τρόπο, οι επιστήμονες της NASA έδειξαν πως στο μέλλον θα μπορούν να χρησιμοποιούνται «εκτυπωμένοι» κινητήρες τόσο σε νέα διαστημόπλοια όσο και σε σκάφη προσεδάφισης σε άλλους πλανήτες. Μία προοπτική που υπόσχεται όχι μόνο να αυξήσει τις δυνατότητες σχεδίασης καινούριων σκαφών, αλλά και να μειώσει σημαντικά το κόστος των διαστημικών αποστολών.
«Κατασκευάσαμε και δοκιμάσαμε περίπου το 75% των εξαρτημάτων που θα διαθέτει ένας πλήρως λειτουργικός κινητήρας», αναφέρει στο σάιτ της NASA η Ελίζαμπεθ Ρόμπερτσον, επικεφαλής του πρότζεκτ. «Έτσι, αποδείξαμε πως η εκτύπωση μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια μεγάλη γκάμα από εφαρμογές».

Τα τελευταία τρία χρόνια, οι επιστήμονες «εκτύπωσαν» τα βασικότερα εξαρτήματα ενός κινητήρα, τα οποία δοκίμασαν ανεξάρτητα. Αυτή τη φορά συναρμολόγησαν τα εξαρτήματα, για να διαπιστώσουν πώς συμπεριφέρονται σαν σύνολο. Μάλιστα, η δοκιμή έγινε σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες και πιέσεις, όσο κι αυτές που αναπτύσσονται σε έναν συμβατικό κινητήρα.
Αν και για το «κρας τεστ» χρησιμοποιήθηκε για καύσιμο ένα μείγμα υγρού υδρογόνου και οξυγόνου, το οποίο χρησιμοποιείται και στα συμβατικά συστήματα προώθησης των διαστημικών σκαφών, οι επιστήμονες σχεδιάζουν να επαναλάβουν τη δοκιμή, ανεφοδιάζοντας τον κινητήρα με μεθάνιο και υγρό οξυγόνο. Ο λόγος είναι πως τα δύο αυτά στοιχεία πιθανότατα υπάρχουν σε σχετική αφθονία στον Άρη, κάτι που θα σήμαινε πως μία διαστημική αποστολή στον Κόκκινο Πλανήτη θα μπορούσε να παράγει επίτοπου τα καύσιμα για την επιστροφή της.
Όπως συμβαίνει και με την «εκτύπωση» οποιουδήποτε άλλου αντικειμένου, για κάθε εξάρτημα δημιουργήθηκε το ηλεκτρονικό του σχέδιο, το οποίο ανέλαβε να κατασκευάσει ο εκτυπωτής, τοποθετώντας διαδοχικές στρώσεις από σκόνη μετάλλου, τις οποίες ένωνε μεταξύ τους με τη βοήθεια ενός λέιζερ. Χάρις στη συγκεκριμένη τεχνολογία, οι επιστήμονες μπόρεσαν σε ορισμένα εξαρτήματα να προσδώσουν χαρακτηριστικά που δεν διαθέτουν τα αντίστοιχα μέρη των συμβατικών πυραύλων.
Επίσης, μείωσαν δραστικά τον χρόνο κατασκευής: περίπλοκα εξαρτήματα όπως οι βαλβίδες ολοκληρώθηκαν μέσα σε λίγους μήνες, τη στιγμή που με τη συμβατική τεχνική θα χρειαζόταν ένας χρόνος για να δημιουργηθούν.
Στόχος της ομάδας από το Marshall είναι να συνεχίσει τις δοκιμές του κινητήρα, προσθέτοντας επιπλέον εξαρτήματα.

Τι δημιουργεί τα ρυάκια που αυλακώνουν την επιφάνεια του πλανήτη Άρη;

Τα διάσημα πλέον ρυάκια που αυλακώνουν την επιφάνεια του πλανήτη Άρη, δεν έχουν κατ” ανάγκη δημιουργηθεί από τρεχούμενο νερό, αλλά μπορεί να προέρχονται από «ξηρό πάγο», δηλαδή από παγωμένο διοξείδιο του άνθρακα, σύμφωνα με μια εναλλακτική εξήγηση Γάλλων επιστημόνων.

Τα αινιγματικά ρυάκια είναι σχετικά νέα από γεωλογική άποψη, μόνο λίγων εκατομμυρίων ετών, και μερικά από αυτά φαίνονται να σχηματίζονται ακόμη και σήμερα, πράγμα που έχει ενισχύσει τη θεωρία ότι περιοδικά στον κόκκινο πλανήτη τρέχει νερό.
Όμως οι ερευνητές Σεντρίκ Πιλορζέ και Φρανσουά Φορζέ των πανεπιστημίων του Παρισιού Sud και Κιουρί αντίστοιχα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών «Nature Geoscience», πιστεύουν ότι κάλλιστα μπορεί να υπάρχει και άλλη εξήγηση.
Σύμφωνα με τη δική τους θεωρία (που προς το παρόν δεν έχει αποδειχθεί), τμήματα ξηρού πάγου που έχουν εγκλωβιστεί κάτω από την επιφάνεια του πλανήτη Άρη, καθώς ξεπαγώνουν στο τέλος του χειμώνα, μετατρεπονται -μέσω της διαδικασίας της εξάχνωσης- σε αέριο διοξείδιο του άνθρακα. Αυτό ασκεί αυξημένη πίεση στο επιφανειακό στρώμα από πάνω του, προκαλώντας έτσι κατολισθήσεις άμμου, οι οποίες δημιουργούν τα ρυάκια στις πλαγιές των λόφων.
Η θεωρία δεν είναι τελείως νέα, αλλά οι Γάλλοι επιστήμονες την υποστηρίζουν με νέα επιχειρήματα. Το μοντέλο τους σε υπολογιστή δείχνει με αριθμητικά στοιχεία ότι είναι δυνατό να ισχύει στην πραγματικότητα. Όπως εκτιμούν, τα περισσότερα ρυάκια – αλλά όχι κατ” ανάγκη όλα- μπορούν να δημιουργηθούν μέσω μιας γεωλογικής διαδικασίας που δεν απαιτεί καθόλου νερό σε υγρή μορφή.
«Οι διαδικασίες του ξηρού πάγου φαίνεται πως έχουν παίξει σημαντικότερο ρόλο στην εξέλιξη της αρειανής επιφάνειας από ότι προηγουμένως πιστεύαμε. Συνεπώς ο ρόλος του υγρού νερού στη δημιουργία ρυακιών πρέπει να αναθεωρηθεί, εγείροντας έτσι το ερώτημα κατά πόσο αυτό ήταν σημαντικό στο πρόσφατο παρελθόν του πλανήτη Άρη», ανέφεραν οι Γάλλοι γεωεπιστήμονες.
Ο πλανητικός επιστήμονας Κόλιν Ντάντας της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ δήλωσε ότι η γαλλική θεωρία είναι ενδιαφέρουσα, αλλά το πιο πιθανό είναι πως στον πλανήτη Άρη βρίσκονται σε εξέλιξη ταυτόχρονα πολλές γεωλογικές διαδικασίες. «Θα ήταν απρόσμενο, αν μόνο μια διαδικασία εμπλεκόταν στη δημιουργία των ρυακιών», τόνισε.

Κύματα που μοιάζουν με τεράστια βουνά σε λίμνη του Καναδά

Τον περασμένο μήνα, μία ισχυρή καταιγίδα σάρωσε τη λίμνη Erie στον Καναδά με ριπές ανέμων που έφταναν τα 100 χλμ. την ώρα.

Αυτές οι ακραίες καιρικές συνθήκες που δημιούργησαν τεράστια κύματα.
Η λίμνη Erie έχει έκταση 388 χιλιόμετρα και είναι η πιο ρηχή από τις Μεγάλες Λίμνες, με μέσο βάθος 19 μέτρα και μέγιστο βάθος τα 64 μέτρα.
Πήρε το όνομά της από μια ντόπια φυλή, που την αποκαλούσε λίμνη “Erie”, που σημαίνει γάτα, εξαιτίας της απρόβλεπτης και πολλές φορές επικίνδυνης φύσης της.
Λόγω της ρηχότητας της οι συνθήκες στην λίμνη μπορούν να αλλάξουν δραματικά μέσα σε λίγα μόλις λεπτά, δημιουργώντας τεράστια και άγρια κύματα. Λέγεται, ότι εξαιτίας της απρόβλεπτης και βίαιης φύσης της, είχαν βυθιστεί πολλά πλοία τον 17ο αιώνα, πολλά από τα οποία δεν βρέθηκαν ποτέ.
Οι εκπληκτικές φωτογραφίες που ακολουθούν είναι από τον Dave Sandford.

Ιουδαιοχριστιανικά μυστήρια: Οι γονείς τής Παναγίας, ο τόπος γέννησης και η εικόνα τού Ιησού και οι τρεις μάγοι με τα δώρα

Γέννηση του Μίθρα ~400πχ!

Όποιος ανατρέξει σε κάποιο χριστιανικό ημερολόγιο-εορτολόγιο, θα διαπιστώσει ότι στις 9 Σεπτεμβρίου, τιμώνται οι γονείς τής Παναγίας, οι άγιοι Ιωακείμ και Άννα. Την ημέρα αυτή, υποτίθεται ότι είναι τα γενέθλια τής Μαριάμ. Η αγία Άννα μάλιστα, τιμάται δύο ακόμη φορές κατά την διάρκεια τού χρόνου: Στις 9 Δεκεμβρίου (σύλληψη τής Μαριάμ -«θαυματουργικώς» πάντα, καθώς οι Ιωακείμ και Άννα είχαν ήδη ξοδέψει 8-9 δεκαετίες τής ζωής τους όταν «συνέλαβαν» την Παναγία) και στις 25 Ιουλίου (θάνατος τής Άννας).

Εδώ όμως, έχουμε ένα...μικρό πρόβλημα... Πουθενά στην Καινή Διαθήκη, δεν γίνεται λόγος για τούς γονείς τής Παναγίας και μάλιστα ονομαστικά. Από που λοιπόν η Εκκλησία γνωρίζει τα ονόματά τους, τούς απεικονίζει και τούς τιμά, εφ' όσον δεν μνημονεύονται στις «ιερές» γραφές, πολύ περισσότερο απ' την στιγμή που μνημονεύονται ένας σωρός άλλοι, λιγότερο «σημαντικοί»; Βάζουμε προς το παρόν, έναν αστερίσκο εδώ και προχωράμε...

Tο θείο βρέφος Διόνυσος στην φάτνη" του 330 προ Χριστού

Το συγκεκριμένο γλυπτό ανάγλυφο απεικονίζει αφιέρωμα του Νεοπτόλεμου από

τον δήμο Μελίτης και χρονολογείται περίπου στο 330 πχ. Εικονίζεται το Σπήλαιο

του Πάνα ως φάτνη, όπου ο Ερμής παραδίδει το θείο βρέφος Διόνυσο

στις Νύμφες, υπό το βλέμα του Διός, του Απόλλωνος και της Δήμητρας

Η ακόλουθη εικόνα, προφανώς και είναι γνώριμη και οικεία στον κάθε χριστιανό: Η γέννηση τού Ιησού «εν τω σπηλαίω», όπου το «θείο βρέφος» βρίσκεται περιτριγυρισμένο από μερικά ζώα που το ζεσταίνουν...

Εδώ προκύπτει μία ακόμη απορία: Από που εμπνεύστηκαν, όσοι απεικόνισαν την γέννηση του Ιησού, την εικόνα τού σπηλαίου, εφ' όσον ουδεμία τέτοια αναφορά γίνεται στην Καινή Διαθήκη; Η μοναδική αναφορά περί φάτνης (φάτνη είναι το παχνί, η κανίστρα που βάζουν το άχυρο για να φάνε τα ζώα), γίνεται στο Ευαγγέλιο τού Λουκά (2: 7) κι απ' τα συμφραζόμενα γίνεται η υπόθεσις πώς πρόκειται για στάβλο -επ' ουδενί πάντως για σπηλιά. Πού λοιπόν, ανακάλυψαν το σπήλαιο οι χριστιανοί εικονογράφοι; Για την ευκολία τής συζήτησης, παραβλέπουμε τις αναφορές περί βοσκών που είχαν βγάλει τα ζώα τους για βοσκή χειμωνιάτικα και νυχτιάτικα. Βάζουμε λοιπόν έναν ακόμη αστερίσκο και συνεχίζουμε...

 

Το επόμενο σκηνικό, μάς μεταφέρει στους τρεις μάγους με τα δώρα, ονόματι Γασπάρ, Βαλτάσαρ και Μελχιόρ...

Η μοναδική αναφορά σε μάγους, γίνεται στο Ευαγγέλιο τού Ματθαίου (κεφάλαιο 2). Η αναφορά όμως αυτή δεν είναι ονομαστική. Επομένως, από που -και πάλι- γνωρίζουν οι χριστιανοί τα ονόματα τών μάγων, εφ' όσον δεν μνημονεύονται πουθενά στην Καινή Διαθήκη;

Οι απαντήσεις, σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα, βρίσκονται σ' ένα...απόκρυφο Ευαγγέλιο... Ακριβώς αυτό, από το οποίο αντλεί τις πληροφορίες της και η Εκκλησία(!): Το Ευαγγέλιο τού Ιακώβου (ή «Πρωτοευαγγέλιο», όπως έχει επικρατήσει να ονομάζεται), το οποίο τοποθετείται χρονικά στον 2ο αιώνα μ.Χ. Μάλιστα, η προσθήκη...ζώων γύρω από την φάτνη, προέρχεται από ένα άλλο απόκρυφο κείμενο, αυτό τού ψευδο-Ματθαίου, εκπληρώνοντας έτσι την «προφητεία» τού Αμβακούμ («Εν μέσω δύο ζωντανών θα φανερωθείς»).

Η εύλογη απορία που προκύπτει τώρα, είναι η εξής: Αφού η Εκκλησία αντλεί και χρησιμοποιεί, ως έγκυρα, στοιχεία από το Ευαγγέλιο αυτό, τότε γιατί το έχει κηρύξει «απόκρυφο» -δηλαδή, ψευδεπίγραφο και αντικανονικό;

Η απάντηση είναι, πως εκτός τού ότι δεν είναι τόσο «θεολογικό», σε κάποια σημεία του έρχεται σε σύγκρουση με τα «κανονικά» Ευαγγέλια (πέραν τών όποιων άλλων φανταστικών διηγήσεων, όπως τών πουλιών που ακινητοποιούνται στον αέρα και σταματούν να πετούν την ώρα τής γέννησης τού Ιησού, ή τής φοινικιάς που σκύβει για να δροσίσει την Παναγία, κατόπιν εντολής τού πιτσιρικά Ιησού). (Πρωτοφανές! Λες και τα κανονικά δεν αντιφάσκουν μεταξύ τους...). Π.χ. ο «Ευαγγελισμός τής Θεοτόκου» τοποθετείται στην Ιερουσαλήμ και όχι στην -ανύπαρκτη- Ναζαρέτ που αναφέρει ο Λουκάς, ενώ κάνουν την εμφάνισή τους και μερικά...αδέλφια τού Ιησού που ο συγγραφέας επιχειρεί να τα αποδώσει σε προηγούμενο γάμο τού...90χρονου Ιωσήφ (και τα οποία στα «κανονικά» Ευαγγέλια είναι...άφαντα). Σ' αυτό το σημείο βέβαια, ο συγγραφέας αυτού τού Ευαγγελίου, αγωνίζεται άδικα να προστατέψει την...παρθενία τής Μαριάμ, καθώς ήδη ο Λουκάς και ο Ματθαίος την έχουν κάνει τη...ζημιά, όταν αναφέρουν τον Ιησού, ως...πρωτότοκο παιδί τής Παναγίας («Και ενώ βρίσκονταν εκεί, συμπληρώθηκαν οι ημέρες για να γεννήσει· και γέννησε τον γιο της τον πρωτότοκο...», Λουκάς 2: 6-7 - «Και όταν ο Ιωσήφ σηκώθηκε από τον ύπνο, έκανε όπως τον πρόσταξε ο άγγελος του Κυρίου· και πήρε τη γυναίκα του. Και δεν τη γνώριζε, μέχρις ότου γέννησε τον πρωτότοκο γιο της· και αποκάλεσε το όνομά του Ιησού», Ματθαίος 1: 25-26). Άρα; Τί κάνει νιάου νιάου στα κεραμίδια; Βέβαια, αυτές δεν είναι οι μοναδικές αναφορές σε αδέλφια τού Ιησού μέσα στην Καινή Διαθήκη, αλλά είναι οι πιο συγκεκριμένες που καταρρίπτουν τον μύθο τής παρθενίας τής Μαριάμ.

Όπως καταλαβαίνει ο αναγνώστης, πρόκειται για «ιερά» κουλουβάχατα. Η Εκκλησία, σαν τη μελισσούλα, παίρνει από κάθε βιβλίο, ότι επιθυμεί και μετά -αφού δημιουργήσει τον αχταρμά της- χωρίς κανέναν ενδοιασμό, χαρακτηρίζει το υπόλοιπο άχρηστο υλικό, «ψευδεπίγραφο». Μάλιστα...

Πάμε παρακάτω όμως, γιατί μάς έχει απομείνει η εικόνα τού Ιησού, δηλαδή το πρόσωπό του...
Πόσοι και πόσοι ισχυρίζονται ότι έχουν δει τον Ιησού (ή τέλος πάντων την μορφή του), είτε στον ύπνο τους, είτε στον...ξύπνιο τους; Αλλά, είναι και πάλι ν' απορεί κάποιος: Αφού η εικόνα τού Ιησού είναι άγνωστη, πως οι διάφοροι σεληνιασμένοι βλέπουν την μορφή του, η οποία συνήθως φέρνει στην μορφή τού γαλανομάτη Ιησού τού Τζεφιρέλι και τών προτεσταντικών φανταστικών απεικονίσεων; Μήπως τελικά η αυθυποβολή κάνει «θαύματα»;

Απευθύνεται λοιπόν το ακόλουθο ερώτημα σε όσους «βλέπουν» τον Ιησού: Με ποιον απ' όλους, έχει σχέση ο Ιησούς που «βλέπετε»;

Συρία, 3ος αιώνας μ.Χ. (Η πρώτη γνωστή απεικόνιση)