Οι σπουδαιότερες αξίες των Ελλήνων είναι οι θρησκευτικές. Η αρχαία ελληνική θρησκεία είναι πολυθεϊστική και ως αντικείμενο της λατρείας της, είναι οι Ολύμπιοι Θεοί (ουράνιοι), οι χθόνιες θεότητες αλλά και οι ήρωες (ημίθεοι).
Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της αρχαίας ελληνικής θρησκείας είναι ότι εχει έντονο τελετουργικό – δρωμενικό χαρακτήρα και περιλαμβάνει ποικίλες πράξεις λατρείας . Στην εργασία αυτή θα διασαφηνίσουμε αρχικά τον όρο τελετουργία, όπως αυτός παρουσιάζεται μέσα από τα θρησκευτικά δρώμενα της ελληνικής θρησκείας. Έπειτα θα αναφερθούμε συνοπτικά στις βασικές ιερές πράξεις της θρησκείας αυτής. Κατόπιν θα περιγράψουμε τον ιδιαίτερο ρόλο των θρησκευτικών λειτουργών κυρίως στα πλαίσια της ελληνικής κλασσικής πόλης. Στον επίλογο θα παραθέσουμε επιγραμματικά τα συμπεράσματα από το ανάπτυγμα της όλης εργασίας μας.
Εκκινώντας την διερεύνηση του θέματος θα αναφερθούμε συνοπτικά στο πως εννοείται ο όρος τελετουργία στην ελληνική θρησκευτική παράδοση διασαφηνίζοντας τον όρο αυτό. Η σύγχρονη μελέτη του αρχαίου κόσμου έχει στραφεί εντατικά στην επιστήμη της θρησκειολογίας για την πληρέστερη κατανόηση του κόσμου αυτού, ενασχολούμενη κυρίως με τις ιεροτελεστίες και τα τελετουργικά δρώμενα.
Έτσι ώστε η αρχαιότητα, να μην αντιμετωπίζεται αποκομμένη και απομονωμένη από την θρησκευτικότητα του αρχαίου ανθρώπου, η οποία ουσιαστικά όχι μόνο περιλαμβάνει και πλαισιώνει την ύπαρξή του, αλλά τολμούμε να ισχυριστούμε ότι η ίδια η οντογονική του ταυτότητα περιλαμβάνεται μέσα στην ίδια την θρησκευτικότητά του αδιαχώριστα.
Με τον όρο τελετουργία εννοούμε το σύνολο των ενεργειών – δρωμενικών πράξεων με σαφή επικοινωνιακό χαρακτήρα που συνδέει τους μετέχοντες τελεστές με τις ανώτερες πνευματικές υπάρξεις. Οι τελετουργικές αυτές πράξεις δρουν αποτελεσματικά επειδή οι θρησκευτές που μετέχουν σε αυτές, είτε πρόκειται για μια οικογένεια είτε για μια κοινότητα ή ακόμη και για μια πόλη, αποκομίζουν μέσα από αυτήν την τελετουργική διαδικασία, ενισχυμένη την έννοια της ταυτότητας τους, της συγκροτήσεως τους και εν τέλει της αλληλεγγύης τους.
Η τελετουργική δηλαδή διαδικασία στοχεύει στην οργάνωση του χώρου και του χρόνου που καθορίζει τις σχέσεις όχι μόνο μεταξύ ανθρώπων και θεών, αλλά προσδιορίζει και δομεί τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Η ελληνική θρησκεία χαρακτηρίζεται ως τελετουργική και με μια άλλη διάσταση, με την έννοια δηλαδή ότι ως θρησκεία δεν έχει αναπτυχθεί γύρω από ένα θέσφατο δογματικό περιεχόμενο αφού δεν της είναι διόλου απαραίτητο για την λειτουργία της. Και μόνο η πιστή τήρηση των τελετουργιών, διασφαλίζει την διατήρηση και την συνοχή της θρησκευτικής της παράδοσης. Αυτή η στερεότυπα πολλές φορές επαναλαμβανόμενη τελεσματική πρακτική της, αποκλείει την ύπαρξη μιας δογματικής θρησκευτικής σκέψης, αλλά αντιθέτως μέσα από το δρωμενικό τέλεσμα προβάλλεται ένα ολόκληρο οργανωμένο θρησκευτικό σύστημα, πλήρως ενταγμένο στην ιδιοσυγκρασία και την ψυχοσύνθεση του έλληνα θρησκευτή. Ως γενικό συμπέρασμα για την αξία του τελέσματος είναι ότι το τελετουργικό αυτό θρησκευτικό βίωμα στον έλληνα άνθρωπο συνέχει και εδραιώνει την κοινωνία του, διακανονίζοντας εν τέλει τις σχέσεις της κοινωνίας αυτής, με το σύμπαν που την περιβάλλει.
– Τρία είναι τα κύρια γνωρίσματα της ελληνικής θρησκείας. Πρώτον η θρησκεία αυτή είναι αμιγώς τελετουργική, αφού το τέλεσμα υποστηλώνει και εδραιώνει όλο το θρησκευτικό της οικοδόμημα. Δεύτερον η τελετουργία της είναι θυσιαστική αφού δίχως θυσιαστική ανταποδοτική πράξη δεν νοείται ελληνική θρησκεία. Τρίτον η θρησκεία αυτή είναι κοινωνική αφού όλη η λειτουργία, η δομή της και η αξία της εκδηλώνεται μονάχα όταν επιτελείται εν μέσω ενός κοινωνικού ομίλου, μικρότερου η ευρύτερου.
Πρέπει, πραγματικά, να θεωρείται ο πιο άτυχος των ανθρώπων εκείνος που δεν έχει μάθει πως να αντέχει τη δυστυχία.
Κανένα ανθρώπινο ατύχημα δεν πρέπει να είναι απρόσμενο από εκείνους που είναι προικισμένοι με διάνοια. Να αντιμετωπίζεις τις ατυχίες σου με δύναμη και πολλή αξιοπρέπεια. Μη βλασφημείς και μην παραπονιέσαι αν η τύχη δεν σε έχει ευνοήσει, ή αν τα πράγματα έχουν πάει στραβά.
Αυτά μόνο τείνουν να κάνουν τα πράγματα χειρότερα και όχι να τα βελτιώσουν. Σταμάτησε τα δάκρυά σου, διαφύλαξε την ηρεμία σου και κάνε ότι περνάει από το χέρι σου για να επανορθώσεις. Είναι μεγάλο πράγμα να είσαι σοφός εκεί όπου οφείλεις, σε καταστροφικές συνθήκες.
Συχνά , οι ανόητοι γίνονται σοφοί, κάτω από την πίεση των δυστυχιών.Εφ’ όσον είμαστε άνθρωποι δεν πρέπει να περιγελούμε αλλά να θρηνούμε για τις συμφορές των άλλων. Πάνω απ’ όλα τα πράγματα , να σέβεσαι τον εαυτό σου. Να συμπεριφέρεσαι όπως ταιριάζει σ’ ένα Γιό του Θεού.
Και ως τέτοιος, μη σκέφτεσαι με μικροπρέπεια ούτε με εκφυλισμό, σχετικά με τον εαυτό σου, ούτε να κρύβεις σκοτεινές σκέψεις. Εκείνος που έχει Φως μέσα του έχει μια λαμπρή μέρα, αν και περιβάλλεται από το σκοτάδι. Στον ευγενή όλα τα πράγματα είναι αγνά. Όλα τα σημεία του ανθρώπου, όπως εκείνα ενός αγάλματος, οφείλουν να είναι όμορφα.
Να σκέφτεσαι όλα τα σημεία του σώματός σου ως ωραία και κανένα ως χαμηλό ή ταπεινό. Να φέρεσαι στον εαυτό σου σαν να είναι ελεύθερος άνθρωπος, με το να θυμάσαι ότι κανένας δεν είναι ελεύθερος αν δεν έχει κυριαρχία στον εαυτό του. Η ελευθερία είναι η ονομασία της Αρετής. Η σκλαβιά της κακίας. Είναι αναγκαίο να κάνουμε πόλεμο μόνο με πέντε πράγματα: στις αρρώστιες του σώματος, στην άγνοια του πνεύματος, στα πάθη του σώματος, στα στραβά της πόλης και στη διχόνοια των οικογενειών.
Για να απολαύσει ένας άντρας μια καλή σχέση με μια γυναίκα, πρέπει να προσαρμόσει τις προσδοκίες του. Αντί να σκέφτεται, επιστρέφοντας σπίτι, ότι τέλειωσε τη δουλειά του, πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι, για να έχει μια σχέση καλή πρέπει κι αυτό να γίνει μέρος της δουλειάς του. Πάντα θα υπάρχουν εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν για να διατηρηθεί η σχέση τρυφερή. Συνήθως οι άντρες πιστεύουν ότι, αφού παντρευτούν, η συμμετοχή τους στη σχέση τελείωσε. Στην πραγματικότητα μόλις τότε αρχίζει.
Η μεγαλύτερη ευθύνη ενός άντρα είναι να αντιδράσει στην τάση που έχει να κλείνεται υπερβολικά, και να προσπαθήσει να φέρεται με τρυφερότητα, με σεβασμό και με διάθεση να καταλάβει τα συναισθήματα και τις ανάγκες της συντρόφου του, διατηρώντας συγχρόνως την αντρική του υπόσταση. Μαθαίνοντας σιγά σιγά ν’ ακούει τα συναισθήματά της, θα έχει όλο και μεγαλύτερο κίνητρο να την υποστηρίζει, ενώ ταυτόχρονα θ’ αρχίσει ν’ αντιλαμβάνεται και τις δικές του ανάγκες μέσα στη σχέση.
Μια γυναίκα αντιλαμβάνεται περισσότερο τις ανάγκες σε μια σχέση – αυτό όμως δεν την καθιστά αποκλειστικά υπεύθυνη να αντιμετωπίζει μόνη της όλα τα προβλήματα. Είναι όμως υπεύθυνη να ικανοποιεί τις δικές της ανάγκες – με δύο βασικούς τρόπους. Πρώτον, πρέπει να εκφράζει στο σύντροφό της χωρίς θυμό τις ανάγκες και επιθυμίες της. Δεύτερον, πρέπει να ικανοποιεί τις ανάγκες της με διάφορους τρόπους, χωρίς να θεωρεί το σύντροφό της πηγή κάθε δυσαρέσκειας ή ικανοποίησης.
Σκεφτείτε μια γυναίκα που προσπαθεί να διορθώσει τη σχέση της (που δεν πάει και πολύ καλά) δίνοντας διαρκώς στο σύντροφό της και περιμένοντας ανταπόδοση. Αναλαμβάνει όλη την ευθύνη να τον ευχαριστεί, αγνοώντας τον ίδιο της τον εαυτό – μέχρι που είναι πολύ αργά. Παραβλέποντας τις ανάγκες της, τον εμποδίζει να είναι στηρικτικός. Οι άντρες έλκονται εκεί που αισθάνονται ότι τους χρειάζονται, τους εμπιστεύονται και τους εκτιμούν. Ένας άντρας αγνοεί τις ανάγκες μιας γυναίκας, όταν πιστεύει πως δεν μπορεί να τις ικανοποιήσει. Η μνησικακία της είναι γι’ αυτόν η ένδειξη ότι έχει αποτύχει.
Είναι χαρακτηριστικό για τις γυναίκες να μην εκφράζουν για μεγάλο διάστημα τις ανάγκες τους, μέχρι να καταπιεστούν τόσο ώστε ο θυμός ν’ αρχίσει να φωλιάζει μέσα τους. Τότε, όπως κι αν εκφράσουν τις ανάγκες τους, ακούγεται σαν γκρίνια, παράπονο, μομφή ή απαίτηση. Ακριβώς αυτό είναι που μεγαλώνει την αντίσταση του άντρα – το να του λένε πως πρέπει να συνεχίσει να δουλεύει για τη σχέση του.
Είναι πολύ δύσκολο για έναν άντρα να αντιδράσει με τρόπο θετικό στη μνησικακία ή «στο ταξίδι της ενοχής». Δεν μπορεί να συνεισφέρει σε μια σχέση, όπου τον θεωρούν το «κακό παιδί».
Για να ανθίσει μια σχέση, η μεγαλύτερη ευθύνη της γυναίκας είναι να συνεχίσει να μοιράζεται τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις ανάγκες της, με αγάπη, παραδοχή κι εμπιστοσύνη. Επίσης, δεν πρέπει να περιμένει να καλύπτει εκείνος όλες τις ανάγκες της, αλλά να δημιουργεί κι άλλες διεξόδους για να γεμίζει τη ζωή της. Αν έχει την αγάπη και την υποστήριξη της οικογένειας και των φίλων της, δεν θα είναι εξαρτημένη από τη δική του αγάπη και αποδοχή – έτσι θα μπορεί ευκολότερα να αποδέχεται τους προσωπικούς του περιορισμούς.
Οι άντρες, συνήθως, περιμένουν να μην υπάρχουν προβλήματα από τη στιγμή που δημιουργούν μια σταθερή σχέση, ενώ οι γυναίκες περιμένουν απ’ αυτούς να ικανοποιούν τις ανάγκες τους, χωρίς να χρειάζεται να τους τις υπενθυμίζουν ξανά και ξανά. Όταν αλλάξουν αυτά τα λανθασμένα συμπεράσματα, η επικοινωνία σίγουρα θα βελτιωθεί. Με μια καλύτερη επικοινωνία, θα μπορούν ισότιμα να μοιραστούν τις έγνοιες αλλά και τις χαρές της σχέσης τους.
"Σ’ όλη μου τη ζωή υποτίθεται ότι έψαχνα για ασφάλεια. Κάπου ν’ ακουμπήσω. Κάπου να νοιώσω προστασία. Ψεύδος! Ψεύδος πλανερό. Η αλήθεια είναι πως με παρέσερνε ένα άγριο κύμα. Μια μανία αυτοκαταστροφής. Ακόμα κι αυτή η ψευδεπίγραφη ανάγκη της ασφάλειας παγίδα ήταν για αυτοκαταστροφή. Για συντριβή.
Ήθελα να οδηγήσω την ψυχή μου στο λαγούμι της ασφάλειας για να την ξεκοκαλίσω με την ησυχία μου. Αυτό ήταν.Καλέ τι να τα κάνω εγώ τα λουκέτα, τους σύρτες και τις κλειδαριές; Αν δε διέκρινα στο βάθος του ορίζον τα ένα λυσσασμένο σκύλο να έρχεται ερμητικά καταπάνω μου, με σκοπό να με ξεσκίσει, δεν μπορούσα να ανάψω ηδονικά το τσιγαράκι μου και να θαυμάσω το ηλιοβασίλεμα.
Κι όσες φορές ξεχνιόμουν κι άναβα δεύτερο τσιγάρο, ερχόσουν εσύ να συνεχίσεις το ξέσκισμα της κουρελιασμένης μου ψυχής … έτσι για να μην συνηθίζω την ηρεμία …Την έφαγα τη σουγιαδιά, αλλά μυαλό δεν έβαλα. Ποτέ δεν πέρασα από κόσκινο τις φιλίες μου. «Περάστε κόσμε!» Μια ζωή.
Και ξέρω ότι θα το ξανακάνω … κι ας την πάτησα… και θα την ξαναπατήσω … Όταν τα κάνω θάλασσα, δε θέλω να μου χώνουν το κεφάλι μέσα να πνιγώ. Ούτε να μου πιάνουν το λαιμό για να με σώσουν. Να μου δείχνουν μόνο πέρα … στην άκρη του ορίζοντα, τα θαλασσοπούλια.
Κι αν τύχει εκείνη την ώρα να φιλιέται ο ήλιος με την πλανεύτρα θάλασσα, απλά αφήστε με εκεί …
–Ζηλεύει κάποιος αυτόν που έχει την εντύπωση ότι θα μπορούσε να τον φτάσει. Όταν κάτι είναι πολύ πολύ μακριά από τα δικά του μέτρα δεν το ζηλεύει . Το χαζεύει . Φτιάχνεται.
-Μην ασχολείσαι τόσο με τους άλλους. Απλώς, να περνάς δίπλα τους προσεκτικά.
–Μπορείς μ΄ ένα φτυαράκι παιδικό να καθαρίσεις ένα βουνό κοπριές? -Ο φόβος είναι αυτός που κάνει τις ψυχές να κλείνουν σαν στρείδια και να χώνονται στα βράχια. Ο φόβος του βλέμματος των άλλων. Ο φόβος από τον ήχο των βημάτων σου, όταν περπατάς σε μια ερημιά. Φτάνει ένα ζεστό χάδι , για ν’ ανοίξουν αυτά τα στρείδια.
-Ο έρωτας , ο μεγάλος έρωτας εννοώ, δεν κάνει τον κύκλο του πάντα. Δεν είναι ιός της γρίπης. Μια καμπύλη διαγράφει. ένα ουράνιο τόξο.
-Ένα καράβι όταν είναι δεμένο συνεχώς στο λιμάνι, σίγουρα δεν κινδυνεύει να πνιγεί. Αλλά χάνει τα όμορφα ταξίδια. Τα γαλάζια νερά. Τα παιχνίδια των δελφινιών. Ακόμη κι αν έρθει κάποια καταιγίδα και το βυθίσει, πόσο μεγαλείο , πόσο μυστήριο έχει ένα ναυαγισμένο καράβι; Κι αντίθετα πόση αηδία , πόση λύπη σου προκαλεί ένα αραγμένο , που σαπίζει σιγά σιγά και αποσυντίθεται στη σιγουριά του λιμανιού;
-Όταν είσαι κυρίαρχος του παιχνιδιού, κανένας δεν θυμάται πώς κυριάρχησες.
-Τί πάει να πει παιδί…Ορισμένοι δεν είχαν ποτέ την πολυτέλεια να είναι παιδιά!
-Τον έρωτα και τον θάνατο κανείς δεν μπορεί να σταματήσει. Να τον γλυκάνει μόνο μπορεί. Να τον κανακέψει. Έπρεπε να περάσουν τόσα χρόνια για να καταλάβω πως και αυτός που έχει υπογράψει την αυτοκαταστροφή του -ιδίως αυτός- αποζητά το «χειροκρότημά» του.
-Πάντα προτιμούσα ,και προτιμώ , τη γλυκιά ομιλία του σώματος. Την υπόσχεση της αφής. Δεν είναι ποτέ ψεύτικη.
-Εγκαταλείπουν τον άρρωστο , όσοι νοιάζονται πραγματικά γι’ αυτόν;
–Όταν είσαι εξαρτημένος από έναν άλλο άνθρωπο , είναι παρών , είναι στο πλάι σου περισσότερο όταν λείπει . Ο ίσκιος του σε ακολουθεί. Σε κατασκοπεύει. Σε απειλεί.
–Δυστυχία ξέρεις ποια είναι; Να μην υπάρχει ένα αυτί να σε ακούσει το γέλιο ή το κλάμα σου. Να μην ξέρεις τι θέλεις. Πού πας. Να παίζεις την τυφλόμυγα μια ζωή.
-Δεν αλλάζει ο άνθρωπος. Ο άνθρωπος διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία.
–Δεν είναι αθώα τα παιδιά . Ανίδεα είναι. Αυτό που βλέπεις στα μάτια τους, όταν τ’ ανοίγουν διάπλατα και σε καθηλώνουν, δεν είναι αθωότητα. Άγνοια είναι. Επιφυλάσσονται.
-Σε σώζει η αγάπη εκείνου που έχεις διαλέξει να αγαπάς.
–Ο πόνος είναι μεγάλος δάσκαλος , μας χαρίζει την σοφία της ψυχής.
–Όταν δεν νιώθεις το άρωμα της βροχής , κινδυνεύει η ψυχή σου.
-Έχουμε ακόμα λευκές σελίδες στο βιβλίο της ζωής μας. Και άσχετα με το τι θα γράψει η μοίρα, εμείς επιμένουμε να φτιάχνουμε στο περιθώριο ζωγραφιές.
-Μη χάσουμε το νήμα της ζωής, αυτό έχει σημασία . Μη νυχτωθούμε εκεί που θρηνεί η ψυχή μας.
–Φτάνει που ονειρευόμαστε. Φτάνει που ενώ τρύπησε το τσεπάκι της ψυχής μας , δεν χάσαμε τα ναύλα του ονείρου.
Η υπερβολή της εποχής μας συνοψίζεται στο άπιαστο όνειρο: όλα σε ένα ή τα θέλω όλα. Ένα και μοναδικό πλάσμα πρέπει να συμπυκνώνει όλες μου τις προσδοκίες. Ποιος μπορεί να ανταποκριθεί σε τέτοια απαίτηση; Η ιλιγγιώδης αύξηση των διαζυγίων στην Ευρώπη δεν οφείλεται στον εγωισμό μας αλλά στον ιδεαλισμό μας: είναι αδύνατο να ζήσουμε μαζί, απέναντι στο είναι δύσκολο να μείνουμε μόνοι. Τα ζευγάρια διαλύονται όχι από απογοήτευση, αλλά από υπερβολική ιδέα για τον εαυτό τους. Από τον έρωτα δεν μένει παρά «το κεραυνοβόλο βλέμμα του θεού» (Αντρέ Μπρετόν) κι αυτό είναι το πρόβλημα. Παραφορτώνουμε το καράβι, το επενδύουμε με τόσες ελπίδες, ώστε τελικά ναυαγεί.
Δεν υποφέρουμε από έλλειψη συναισθημάτων αλλά από υπερβολική ανάγκη για συναισθήματα. Πιστεύω ακόμα στον μεγάλο έρωτα, ακούμε να λέμε. Όμως δεν έχει νόημα να πιστεύουμε σε μία αφηρημένη έννοια, όσο αξιοθαύμαστη κι αν είναι, καλύτερα να πιστεύουμε στα άτομα, τα ευάλωτα και ατελή άτομα. Αγαπώντας τον έρωτα καταλήγουμε στην εξιδανίκευσή του. Κάποτε αποκλεισμένος από τον γάμο, ο έρωτας-αίσθημα διαλύθηκε εκ των έσω προτού μπει σε κίνδυνο από τις υπερβολικές φιλοδοξίες – η βουλιμία του σηματοδοτεί και την απώλειά του. Από τότε που αφαιρέθηκαν τα εμπόδια που τον τροφοδοτούσαν με το να τον φρενάρουν, είναι υποχρεωμένος να βρει μόνος του τα μέσα για να ανανεωθεί. Πεθαίνει, όχι από τα εμπόδια που συναντά, αλλά από την εύκολη επιτυχία του. Λένε ότι το πάθος είναι ακαταμάχητο: πράγματι, αντιστέκεται σε όλα εκτός από τον ίδιο του τον εαυτό. Η αρχαία τραγωδία αντέτασσε μια αδύνατη ένωση στη σκληρή τάξη των πραγμάτων – η σύγχρονη τραγωδία είναι ο έρωτας που σκοτώνει τον εαυτό του, που πεθαίνει επειδή νικά. Η ελευθερία του τού επιτρέπει να φθάνει στο απόγειό του και να παρακμάζει. Ποτέ οι ερωτικές μας ιστορίες δεν ήταν τόσο βραχύβιες, ποτέ δεν έφταναν τόσο νωρίς στο κρεβάτι και στη συμβίωση, εφόσον δεν υπάρχουν πια εμπόδια. Η δυστυχία μας δεν οφείλεται πια στην έλλειψη, οφείλεται στον κορεσμό.
Πρόκειται για μια ευρέως διαδεδομένη ασθένεια: η δαιμονική αναζήτηση του ερωτικού αντικειμένου που απογοητεύει και αντικαθίσταται από ένα άλλο, το οποίο με τη σειρά του επισκιάζεται από ένα τρίτο, ένα τέταρτο, μία σειρά από φλόγες που τρεμοσβήνουν κι ύστερα χάνονται για πάντα.
Ενθουσιαζόμαστε, ψυχραινόμαστε, δεν είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι. Κάθε φορά υπερτιμάμε τα συναισθήματά μας, νιώθουμε ψευτοερωτοχτυπημένοι – όπως γράφει ο Σταντάλ, «πιστεύουμε ότι αγαπάμε κάποιον για όλη μας τη ζωή στη διάρκεια μίας και μοναδικής βραδιάς». Η αδελφή ψυχή δεν είναι ποτέ αρκετά ωραία, έξυπνη, σέξι, όλοι οι υποψήφιοι είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία. Ο πρίγκιπας ήταν λοιπόν ένας τιποτένιος, η σεξοβόμβα μία ψυχρή νευρωτική, μία μέγαιρα. Αυτή είναι η κόλασή μας, αντίβαρο της προόδου: δεν μπορούμε να ερωτευτούμε άνδρες ή γυναίκες στο ύψος των προσδοκιών μας, επειδή οι προσδοκίες μας είναι μη ρεαλιστικές.
Έτσι, φτάνουμε στη μοναξιά. Μετά τα τριάντα, αντί να βρούμε το ονειρεμένο πλάσμα, καθόμαστε μπροστά στην τηλεόραση και μασουλάμε πρόχειρα φαγητά περιμένοντας να χτυπήσει το τηλέφωνο. Γι’ αυτό και πολλαπλασιάζονται οι μοναχικές και πονεμένες ψυχές στο διαδίκτυο, που συμμετέχουν σε μία αγορά «δεύτερο χέρι»: χωρισμένοι και ξαναπαντρεμένοι κάμποσες φορές «ερωτεύονται» έναν άγνωστο και είναι έτοιμοι να κάνουν τα ίδια λάθη, τις ίδιες εξωφρενικές επιλογές
Θα πεθαίνατε για κάποιον που αγαπάτε; Το ζήτημα όμως δεν μπαίνει έτσι, κυρίως πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να ζήσουμε με κάποιον, όχι να πεθάνουμε. Η ρουτίνα της καθημερινότητας συνεπάγεται τη συνέπεια της κάθε στιγμής και κάνει ανώφελη την εξονυχιστική εξέταση της κάθε χειρονομίας, της κάθε ακραίας ή τυχαίας κίνησης. Κάποτε η συναισθηματική αγωγή συνίστατο στην αποφυγή της απογοήτευσης: έπρεπε να βρούμε το δρόμο μας στους μαιάνδρους της καρδιάς, να μην παραδοθούμε στις παρορμήσεις, να αντιμετωπίσουμε τις χίμαιρες της νιότης και να επιλέξουμε ένα πνευματικό και ηθικό δρομολόγιο. Όλη η φιλολογία μάς διδάσκεια, αντιθέτως, πώς να ανασκαλεύουμε τη φωτιά, πώς να φλεγόμαστε…Ανατροπή σε σχέση με την κλασική εποχή: η κλασική εποχή φοβόταν τα μεγάλα πάθη, που προκαλούν δυστυχία – εμείς φοβόμαστε τη χλιαρότητα…Στην πραγματικότητα, δεν φοβόμαστε πια την αναρχία της συμπεριφοράς, αλλά την εξάλειψη των συγκινήσεων. Αυτό που επιζητούμε είναι το πάθος – ποιητικό, ευτυχισμένο – χωρίς τις μοιραίες του συνέπειες.
Μερικές φορές είναι δύσκολο να ξέρω ποιος είμαι, ενώ άλλες φωνές είναι διατεθειμένες και έτοιμες να με ορίσουν και να με εξηγήσουν. Το να είμαι ο εαυτός μου, κάποτε ήταν μια απλή υπόθεση, αλλά, με την αυξανόμενη ανάμειξη σε ομάδες, δεν είμαι πια τόσον αυθόρμητα σίγουρος. Μέρος απ’ αυτή την αμφιβολία προέρχεται από την ανατροφοδότηση και τις προσωνυμίες που δέχομαι: «είσαι εξαιρετικός», «είσαι πολύ ευγενικός», «είσαι πολύ νωθρός», «γνοιάζεσαι πάρα πολύ», «δεν ξέρεις καν ότι υπάρχω», «είσαι πολύ ισχυρός», «χρειάζεσαι ν’ αναπτύξεις περισσότερη δύναμη», «είσαι πάρα πολύ ευαίσθητος», «δεν είσαι αρκετά ευαίσθητος», «μ’ αρέσει το μουστάκι σου», «δεν μ’ αρέσει το μουστάκι σου», «κάμνεις ηθικολογικές κρίσεις», «ποτέ δεν είσαι πρόθυμος να κάμεις κρίσεις», «ο θρησκευτικός μυστικισμός σου με τρομάζει», «ο αθεϊσμός σου είναι ο λόγος που δεν σ’ εμπιστεύομαι», «δεν παρουσιάζεις αρκετή ηγετική ικανότητα», «είσαι πάρα πολύ ευθύς». Είμαι πραγματικά τόσο ριζικά διαφορετικός για διαφορετικά άτομα; Είμαι ασυνεπής κι ευμετάβλητος; Πώς συμβαίνει να με αντιλαμβάνονται μ’ αυτούς τους αντίθετους τρόπους;
Όσο οι άλλοι δέχονται τις δικές μου αντιλήψεις για τον εαυτό μου σαν έγκυρες, δεν υπάρχει σύγκρουση. Αλλά όταν οι αυτοεκτιμήσεις μου διαφέρουν από εκείνο που βλέπουν οι άλλοι, αν επιμένω να διατηρώ τον εαυτό μου, τότε είναι αναπόφευκτο ότι θα αμφισβητηθώ, θα προκληθώ και μερικές φορές θα απορριφθώ. Ίσως μπορεί να επιτευχθεί μία ισορροπία που δεν εξαρτάται μόνο από τις αντιλήψεις μου για τον εαυτό μου, αλλά περιλαμβάνει και την ανατροφοδότηση των άλλων. Όταν δεν βρίσκομαι σε επαφή με τον εαυτό μου, οι αντιλήψεις των άλλων μπορεί να βοηθήσουν να βρω το δρόμο. Οπωσδήποτε, εγώ βλέπω αυτή την κατεύθυνση προς την αυτό-επίγνωση σαν μία τυχαία κίνηση από τα έξω προς τα μέσα. Είναι η πεποίθησή μου ότι τα ουσιαστικά σχήματα της προσωπικής ανάπτυξης παραμένουν μέσα μας και βγαίνουν προς τα έξω.
Σε τελευταία ανάλυση, πρέπει να επιμείνω στις αισθήσεις μου και να συνεχίσω να πιστεύω σε ό,τι βλέπω, αισθάνομαι, ακούω και αγγίζω. Η εμπειρία μου είναι πραγματική, άσχετο τι λεν οι άλλοι και άσχετο πόσοι θα το πουν. Η τελική κρίση είναι δική μου, αν και σε κάθε σημείο της πορείας είμαι αρκετά δεκτικός για να μαθαίνω από τις εμπειρίες των άλλων.
Κάποτε απορώ πώς οι άλλοι μπορούν να είναι τόσο σίγουροι και απόλυτοι στις αντιλήψεις τους, όταν εγώ συχνά ψηλαφώ για να αποφασίσω ποιος είμαι, ιδίως όταν αντιμετωπίζω καινούριους ανθρώπους. Πώς συμβαίνει, ώστε εγώ να χρειάζομαι χρόνο ν’ αποφασίσω, ενώ οι άλλοι συχνά αποφασίζουν γρήγορα και μιλούν σαν να με ήξεραν καλύτερα απ’ ό,τι εγώ γνωρίζω τον εαυτό μου; Όταν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, όταν ο εαυτός και οι άλλοι βρίσκονται σε διαφορές, η κατάσταση σπάνια διευκρινίζεται με μια γρήγορη ματιά μέσα μας. Όταν η αλλαγή είναι στιγμιαία, είναι πιο πιθανό να δεχόμαστε νέες σκέψεις ή αισθήματα μάλλον παρά να τα οικειοποιούμαστε σαν αναγκαία συστατικά ενός εαυτού. Οι πιέσεις της ομάδας, που μας σπρώχνουν να αντιλαμβανόμαστε πιο έγκυρα και πιο αποτελεσματικά, δεν είναι βοηθητικές. Το άτομο βοηθείται μόνο, όταν ενθαρρύνεται να μπει για λίγο στο δικό του μοναχικό κόσμο και να μείνει με τον εαυτό του μέχρι να φθάσει τη δική του καθαρότητα και αίσθηση της κατεύθυνσης. Μπορεί να ‘ναι δυνατό αυτή η ατομική αναζήτηση να συμβεί στην ομάδα, ή να ‘ναι αναγκαίο να αποσυρθεί το άτομο σε ένα ήσυχο μέρος. Ο αυτό-στοχασμός συχνά απορρίπτεται σε μία ομάδα, ακόμη κι όταν είναι φανερό πως το άτομο χρειάζεται να μείνει με τον εαυτό του. Το άτομο πιέζεται να αποκλείσει ό,τι συμβαίνει μέσα του, πριν να γνωρίσει τον εαυτό του. Όταν το άτομο δοκιμάζει την πίεση και δραστηριοποιείται ή φοβερίζεται, δεν ακούει πια τον εαυτό του ούτε νοιώθει τις σκέψεις και τα αισθήματά του. Δεν γνωρίζει πια τι είναι πραγματικό. Για να επιτύχει μία κατάσταση ειρήνης με τους άλλους μπορεί να καταφύγει σε δραματικές μεθόδους ή μπορεί να συνθηκολογήσει και να κάνει ό,τι αναμένεται από τους άλλους να κάνει. Μέσα στην ομάδα, το άτομο χρειάζεται χρόνο, να του δοθεί ευκαιρία να σκεφτεί. Χρειάζεται χρόνο να εξετάσει, να ερευνήσει και να ακολουθήσει εσωτερικές σκέψεις και αισθήματα. Όταν μέλη της ομάδας ενοχλούν, απαιτούν και διαμορφώνουν γρήγορα δηλώσεις, όταν μία ισχυρή συγκινησιακή δύναμη κατευθύνεται εναντίον του μοναχικού ατόμου, το άτομο εμπλέκεται περισσότερο στις συγκινησιακές φορτίσεις παρά στη δική του αναζήτηση της αλήθειας. Η ατομική συνειδητοποίηση μπορεί να κινηθεί πιο σιγά από την ομαδική συνειδητοποίηση, αλλά στο τέλος αυτή είναι η μόνη πραγματική που έχει νόημα. Το άτομο θα ‘πρεπε να ήταν ελεύθερο να αποφασίσει κατά πόσο επιθυμεί να επιδιώξει την ταυτότητά τους μέσα στην ομάδα ή μόνο του και η απόφασή του θα ‘πρεπε να γίνει σεβαστή.
Για να εξημερώσουμε έναν άλλο άνθρωπο, δεν χρειάζεται μία αυταρχική διαδικασία. Σύμφωνα με το νόημα του «Μικρού Πρίγκιπα», δεν σημαίνει να ημερέψουμε ή να καλουπιάσουμε ή να συντρίψουμε, να υποτάξουμε και να μειώσουμε πνευματικά ή να περιορίσουμε και να μαλακώσουμε, όπως συμβαίνει τόσο συχνά όταν ένα άτομο ξεχωρίζει έντονα και απειλεί την κλονισμένη ενότητα της ομάδας. Να εξημερώσουμε το άτομο σημαίνει να εγκαταστήσουμε δεσμούς μαζί του. Αυτό σημαίνει μία προθυμία να μπούμε στη ζωή του και να σεβαστούμε τις μοναδικές του απαιτήσεις. Να εξημερώσουμε σημαίνει να είμαστε πρόθυμοι να χάσουμε χρόνο, να μην βιαζόμαστε, αλλά να εκτιμούμε απλώς το ότι είμαστε μαζί με το πρόσωπο. «Οι άνθρωποι έχουν ξεχάσει αυτή την αλήθεια», είπε η αλεπού. «Αλλά εσείς δεν πρέπει να το ξεχνάτε. Γίνεστε υπεύθυνοι, για πάντα, για ό,τι εξημερώσετε».
Γιατί φοβόμαστε να πούμε στους άλλους ποιοι είμαστε; Ο καθένας από εμάς θα πρέπει να δώσει τη δική του απάντηση στην ερώτηση αυτή. Ο John Powell, στο βιβλίο του Why Am I Afraid to Tell You Who I Am? υποστηρίζει ότι αυτό συμβαίνει επειδή αυτό που είμαστε είναι το μοναδικό μας απόκτημα και φοβόμαστε πως θα μας το στερήσουν απορρίπτοντάς το. Κάποιοι από εμάς μπορεί να φοβούνται γιατί δεν είναι βέβαιοι για το ποιοι είναι και το τι είναι αυτό που θα ήθελαν να πουν.
Πολλοί από εμάς έχουν παρεμποδιστεί και κατακυριευτεί από κάποιον οικογενειακό κανόνα. Ορισμένοι από εμάς υποχρεώθηκαν να ακολουθήσουν έναν τέτοιο κανόνα για να προστατεύσουν τον εαυτό τους, για να επιβώσουν. Παρ’ όλα αυτά, εγώ πιστεύω πως φοβόμαστε να πούμε στους άλλους ποιοι είμαστε, γιατί δεν έχουμε πεισθεί ότι είναι αποδεκτό να είμαστε αυτό που είμαστε.
Πολλοί από εμάς δεν συμπαθούν και δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους. Δεν εμπιστευόμαστε τις σκέψεις μας. Δεν εμπιστευόμαστε τα συναισθήματά μας. Πιστεύουμε πως η γνώμη μας είναι άχρηστη. Δεν πιστεύουμε πως έχουμε το δικαίωμα να πούμε όχι. Δεν είμαστε σίγουροι γι’ αυτά που θέλουμε και γι’ αυτά που έχουμε ανάγκη.
Αν πάλι γνωρίζουμε τις ανάγκες μας, αισθανόμαστε ενοχές γιατί έχουμε απαιτήσεις και επιθυμίες και το βέβαιο είναι πως δεν θα μπορέσουμε να είμαστε ειλικρινείς σχετικά με αυτές. Μπορεί να αισθανόμαστε ντροπή επειδή έχουμε προβλήματα. Πολλοί από εμάς δεν εμπιστεύονται καν την ικανότητά τους να εντοπίσουν επακριβώς ποια είναι αυτά τα προβλήματα, και δείχνουμε υπερβολική προθυμία στο να υποχωρούμε, όταν κάποιος άλλος επιμένει πως αυτά τα προβλήματα δεν υφίστανται.
Η επικοινωνία δεν είναι θέμα μυστικισμού. Οι φράσεις που λέμε αντικατοπτρίζουν αυτό που είμαστε: τι πιστεύουμε, πώς κρίνουμε, τι αισθανόμαστε, τι εκτιμάμε, τι τιμάμε, τι αγαπάμε, τι μισούμε, τι φοβόμαστε, τι επιθυμούμε, σε τι ελπίζουμε, σε τι πιστεύουμε και σε τι έχουμε αφοσιωθεί. Αν θεωρούμε πως η ζωή μας είναι ανάρμοστη, αυτό αντικατοπτρίζεται στον τρόπο επικοινωνίας μας: Θα επικρίνουμε τους άλλους ωσάν εμείς να είμαστε παντογνώστες∙ θα αισθανόμαστε θυμωμένοι, πληγωμένοι, φοβισμένοι, ένοχοι, ενδεείς και εξουσιαζόμενοι από τους άλλους ανθρώπους. Θα επιθυμούμε να ελέγχουμε και να εξουσιάζουμε τους άλλους∙ δείχνουμε προτίμηση στο να ευχαριστούμε τους άλλους με κάθε κόστος και θα φοβόμαστε την απόρριψη και την εγκατάλειψη. Θα ελπίζουμε για την εκπλήρωση των πάντων, αλλά θα πιστεύουμε πως δεν είμαστε άξιοι για τίποτε και πως δεν θα αποκτήσουμε τίποτε αν δεν πιέσουμε τα πράγματα να συμβούν και αν δεν επιδείξουμε υπευθυνότητα για τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά των άλλων. Είμαστε κατάμεστοι από αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις.
Δεν είναι καθόλου παράξενο λοιπόν, που έχουμε προβλήματα επικοινωνίας.
Το να μιλήσουμε ανοιχτά και και ξεκάθαρα δεν είναι δύσκολο. Στην πραγματικότητα είναι απλό. Και είναι ευχάριστο. Ας αρχίσουμε με το να κατανοήσουμε πως αυτό που είμαστε είναι μία χαρά. Τα συναισθήματα και οι απόψεις μας είναι εντάξει. Η γνώμη μας μετράει. Είναι επιτρεπτό να συζητάμε για τα προβλήματά μας. Και είναι αποδεκτό να λέμε «όχι» όταν αυτό εννοούμε.
Μπορούμε να λέμε «όχι»- όποτε θελήσουμε. Είναι εύκολο. Αλλά, παρεμπιπτόντως, μην ξεχνάς πως και οι άλλοι άνθρωποι μπορούν κι αυτοί να λένε «όχι». Τα πράγματα είναι ευκολότερα αν όλοι έχουμε ίσα δικαιώματα. Όποτε η απάντησή μας είναι αρνητική, ας αρχίζουμε την απάντηση με «όχι», αντί να λέμε «δεν νομίζω» ή «ίσως» ή οποιαδήποτε άλλη αμφίβολη φράση.
Να λες ό,τι εννοείς και να εννοείς αυτά που λες. Αν δεν γνωρίζεις τι εννοείς, σιώπησε και σκέψου πρώτα. Αν η απάντησή σου είναι «δεν γνωρίζω», τότε πες «δεν γνωρίζω». Μάθε να είσαι ακριβής. Πάψε να ακολουθείς πλάγιους τρόπους. Μπες αμέσως στο θέμα και όταν έχεις ολοκληρώσει αυτό που θέλεις σταμάτησε.
Ας συζητήσουμε για τα προβλήματά μας. Δεν προδίδουμε την εμπιστοσύνη κανενός με το να αναφερθούμε σε αυτό που είμαστε και στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στη συγκεκριμένη στιγμή. Μοιράσου τα μυστικά σου με έμπιστους φίλους, που δεν θα τα χρησιμοποιήσουν εναντίον σου και δεν θα σε κάνουν να αισθανθείς μεγαλύτερη ντροπή. Μπορούμε να πάρουμε τις κατάλληλες αποφάσεις για το ποιον να εμπιστευτούμε, πόσα να του επιστευθούμε και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλήσουμε για κάποιο θέμα.
Ας εκφράσουμε τα συναισθήματά μας ανοιχτά, με ειλικρίνεια, ευάρμοστα και υπεύθυνα. Ας αφήσουμε τους άλλους να κάνουν το ίδιο. Μάθε το ρήμα «αισθάνομαι». Άφησε και τους άλλους να το χρησιμοποιούν και μάθε να ακούς – όχι να διαμορφώνεις εσύ – αυτό που θέλουν.
Μπορούμε να λέμε αυτά που πιστεύουμε. Μάθε να λές «αυτό είναι εκείνο που πιστεύω». Η γνώμη μας μπορεί να διαφέρει από εκείνη των άλλων ανθρώπων. Αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε άδικο. Δεν είναι απαραίτητο να αλλάξουμε γνώμη, αλλά ούτε και ο άλλος είναι απαραίτητο να αλλάξει γνώμη, εκτός αν κάποιος από εμάς το επιθυμεί.
Μπορούμε ακόμη και να κάνουμε λάθος.
Μπορούμε να εκφράζουμε τις προσδοκίες μας χωρίς να περιμένουμε από τους άλλους να αλλάξουν, ώστε να καλύψουν τις δικές μας ανάγκες. Αλλά και οι άλλοι μπορούν να εκφράζουν τις δικές τους προσδοκίες, χωρίς βέβαια εμείς να είμαστε υποχρεωμένοι να αλλάξουμε για να καλύψουμε τις δικές τους ανάγκες- αν δεν επιθυμούμε κάτι τέτοιο.
Μπορούμε να εκφράσουμε τις επιθυμίες και τις ανάγκες μας. Μάθε να λες: «αυτό είναι εκείνο που χρειάζομαι από εσένα. Αυτό είναι εκείνο που θέλω από εσένα».
Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να εξουσιαζόμαστε από αυτά που μας λένε οι άλλοι. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να προσπαθούμε να ελέγξουμε εμείς τους άλλους με τα λόγια μας και τα τεχνάσματά μας. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να γινόμαστε έρμαια στα χέρια των άλλων, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να γεμίζουμε ενοχές, να καταπιεζόμαστε και να πιεζόμαστε για να κάνουμε οτιδήποτε.
Μπορούμε να ανοίξουμε το στόμα μας και να φροντίσουμε τον εαυτό μας. Μάθε να λες «σ’ αγαπώ, αλλά αγαπάω και τον εαυτό μου. Αυτό είναι εκείνο που χρειάζομαι για να φροντίσω τον εαυτό μου»
.
Μπορούμε να είμαστε άτομα θετικά και να υπερασπιζόμαστε τον εαυτό μας χωρίς να είμαστε τραχείς και επιθετικοί. Μάθε να λες «μέχρι εδώ. Αυτό είναι το δικό μου όριο. Δεν θα το ανεχτώ αυτό». Και να εννοείς αυτά τα λόγια.
Μπορούμε να δείξουμε συμπάθεια και ενδιαφέρον χωρίς να διασώζουμε. Μάθε να λες «απ’ ό,τι καταλαβαίνω, έχεις κάποιο πρόβλημα. Τι είναι εκείνο που θέλεις από εμένα;» Μάθε να λες «Λυπάμαι που έχεις αυτό το πρόβλημα». Και μετά αποδεσμεύσου. Δεν είσαι εσύ υποχρεωμένος να το λύσεις.
Μπορούμε να συζητήσουμε τα συναισθήματά μας και τα προβλήματά μας, χωρίς βέβαια να περιμένουμε από τους άλλους να μας σώσουν. Μπορούμε να ικανοποιηθούμε από το γεγονός ότι οι άλλοι μας άκουσαν με προσοχή. Εξάλλου αυτό ήταν μάλλον αυτό που θέλαμε ούτως ή άλλως.
Το να μιλάς, είναι εργαλείο και απόλαυση. Μιλάμε για να εκφράσουμε αυτά που θέλουμε. Η συνομιλία μάς βοηθάει να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους ανθρώπους. Η συνομιλία μας βοηθάει να δώσουμε μηνύματα στους άλλους. Υπάρχουν φορές που μιλάμε για να επιτύχουμε οικειότητα και στενότερη επαφή με τους άλλους ανθρώπους. Μπορεί να μην έχουμε πάντοτε κάτι συγκλονιστικό να πούμε, αλλά έχουμε ανάγκη την επαφή μας με άλλους ανθρώπους. Θέλουμε να γεφυρώσουμε το χάσμα. Θέλουμε να έρθουμε κοντά με τους άλλους και να μοιραστούμε πράγματα μαζί τους. Άλλες πάλι φορές, μιλάμε για να διασκεδάσουμε- να παίξουμε, να απολαύσουμε, να αστειευτούμε και να χαρούμε. Υπάρχουν φορές που μιλάμε για να φροντίσουμε τον εαυτό μας – για να τονίσουμε πως δεν θα εξαναγκαστούμε και δεν θα κακοποιηθούμε, πως αγαπάμε τον εαυτό μας και πως έχουμε πάρει τις αποφάσεις που είναι προς το συμφέρον μας. Ορισμένες δε φορές, απλώς μιλάμε.
Είναι ανάγκη να αναλώνουμε την ευθύνη της επικοινωνίας. Ας αντικατοπτρίζουν οι λέξεις μας υψηλή αυτοεκτίμηση και εκτίμηση για τους άλλους. Γίνε ειλικρινής. Γίνε ευθύς. Γίνε ανοιχτός. Δείξε ευγένεια και αγάπη εκεί που αρμόζει. Δείξε σταθερότητα και ακαμψία, όταν η κατάσταση τις απαιτεί. Και πρώτα απ’ όλα, να είσαι αυτό που είσαι και να λες αυτά που έχεις ανάγκη να εκφράσεις.
Δεν είναι δυνατόν να ζήσουμε χωρίς αγάπη. Την λαχταρούμε και την ποθούμε για να φέρει στη ζωή μας πληρότητα, ομορφιά κι ευτυχία. Η αγάπη έχει πάμπολλες μορφές και είναι μια αλήθεια διαρκής που την βλέπεις παντού και πάντα. Η γονεική αγάπη, η ρομαντική αγάπη, η αγάπη μεταξύ αδερφών και φίλων, η αγάπη απέναντι σ’ενα ζώο, η αγάπη μεταξύ συνανθρώπων. Κι ενώ μοιάζει σα να είναι αναπόσπαστο κομμάτι από το ανθρώπινο είναι, πολλοί από εμάς παραπονιούνται για την έλλειψη της ή αμφισβητούν πόσο πραγματική είναι η αγάπη που έχουν στη ζωή τους.
Εάν θέλεις να φέρεις περισσότερη αγάπη στη ζωή σου,
1. Δώσε
Η αγάπη μεγαλώνει με το να δίνεις. Η αγάπη που δίνουμε, είναι η μοναδική αγάπη που κρατάμε. Ο μόνος τρόπος για να διατηρήσεις την αγάπη είναι να την δώσεις.» E. Hubbard
Τι νόημα έχει το ν’αγαπάμε χωρίς να είμαστε γενναιόδωροι; Όσο πιο πολύ εκφράζουμε και δινόμαστε με αγάπη, τόσο εκείνη γίνεται πιο πραγματική και για εμάς και για τον άλλο. Συνήθεις αμφιβολίες που μπορεί να έχουμε είναι πως όσο περισσότερο δινόμαστε , τόσο πιο πολύ διακινδυνεύουμε να εκτεθούμε. Σωστά. Όμως θα μπορούσε να ισχύει και το εξής: όσο περισσότερο φοβόμαστε να δώσουμε όταν αγαπάμε, τόσο πιο πολύ στερούμε τον εαυτό μας από το να βιώσει την αγάπη.
2. Συμφιλιώσου με το φόβο σου
«Η καρδιά φτιάχτηκε για να σπάσει» – Oscar Wilde
Μπορεί να φοβόμαστε ν’αγαπήσουμε ή ν’αφήσουμε τους άλλους να μας αγαπήσουν. Ίσως με το να βάζουμε περιορισμούς στην αγάπη, να νομίζουμε ότι προστατεύουμε τον εαυτό μας από τον πόνο. Ίσως ενδόμυχα να φοβόμαστε ότι δεν αξίζουμε την αγάπη. Το δίλημμα τελικά είναι τι διαλέγουμε, τον φόβο ή την αγάπη;
3. Άρχισε με τον εαυτό σου
“ Δεν εμπιστεύομαι ανθρώπους που δεν αγαπούν τους εαυτούς τους κι όμως μου λένε Σ’αγαπώ. Υπάρχει μια αφρικάνικη παροιμία που λέει : Πρόσεχε ότι ένας γυμνός άνθρωπος σου προσφέρει το πουκάμισο του».― Maya Angelou
Τι σημαίνει «αγαπώ τον εαυτό μου»; Για τον καθένα από εμάς, η αγάπη προς τον εαυτό εκφράζεται διαφορετικά. Ο αυτοσεβασμός, η αυτοεκτίμηση, η μη κριτικότητα, η διάθεση για βελτίωση, η συγχώρεση του εαυτού μας, η προσωπική φροντίδα (ο σωστός ύπνος, διατροφή) είναι διαστάσεις της αγάπης προς τον εαυτό.
4. Αποδέξου τους άλλους με τις ατέλειες και τα λάθη τους
«Η μεγαλύτερη ευτυχία της ζωής είναι η πεποίθηση ότι αγαπιόμαστε. Ότι αγαπιόμαστε γι’αυτό που είμαστε ή παρά αυτό που είμαστε». – Victor Hugo
Η ομορφιά των ανθρώπων βρίσκεται όχι μόνο στα χαρίσματα τους αλλά και στις αδυναμίες τους. Όχι μόνο δεν γίνεται να είμαστε τέλειοι , δεν χρειάζεται να είμαστε γιατί η πραγματική αγάπη δεν γίνεται ν’αγαπά την τελειότητα, που είναι κάτι άπιαστο. Αγαπώ σημαίνει αποδέχομαι και τις λαμπρές και τις σκοτεινές πλευρές του άλλου, κι όσο πιο πολύ αποδέχομαι, τόσο πιο πολύ μαλακώνει η κριτικότητα μέσα μου, τόσο περισσότερο ανοίγει η καρδιά μου, τόσο περισσότερο αγαπώ.
5. Πίστεψε ότι αξίζεις την αγάπη
“ Αποδεχόμαστε την αγάπη που νομίζουμε ότι αξίζουμε». ― Stephen Chbosky
Πιστεύεις ότι αξίζεις την αγάπη των άλλων; Διεκδικείς ν’αγαπηθείς;Δέχεσαι βοήθεια όταν σου προσφέρεται; Ίσως να αμφιβάλλεις για το αν αξίζεις την αγάπη κάποιες φορές. Μέσα μας υπάρχει συχνά το ερώτημα «είμαι αρκετά καλός για να μ’αγαπούν;». Η απάντηση είναι ναι, όποιος και να είσαι, όπως και να είσαι, αξίζεις την αγάπη. Όπως είδαμε και παραπάνω, η ομορφιά που έχουμε ως άνθρωποι βρίσκεται στην ατέλεια μας..
6. Συμπόνεσε
» Ένα άνθρωπινο ον είναι μέρος ενός όλου, το οποίο ονομάζουμε σύμπαν, ένα μέρος που περιορίζεται από το χρόνο και το χώρο. Βιώνει τον εαυτό του, τις σκέψεις του και τα συναισθήματα του σαν κάτι ξέχωρο από τους υπόλοιπους, ένα είδος οπτικής ψευδαίσθησης της συνειδητότητας του. Αυτή η ψευδαίσθηση είναι κάτι σαν φυλακή για εμάς που μας περιορίζει στις προσωπικές μας επιθυμίες και τη στοργή για λίγους ανθρώπους γύρω μας. Το καθήκον μας είναι να ελευθερώσουμε τους εαυτούς μας από αυτή τη φυλακή ευρύνοντας τον κύκλο της συμπόνιας μας για ν’αγκαλιάσουμε όλα τα ζώντα όντα και τη φύση». — Albert Einstein
Όλα στη φύση συνδέονται μ’εναν δεσμό, αόρατο στο γυμνό μάτι, αλλά ορατό στα μάτια της αγάπης. Ανεξάρτητα από πια χώρα προερχόμαστε, το μορφωτικό μας επίπεδο, την οικονομική μας κατάσταση, η βασική έκφραση των συναισθημάτων είναι κοινή για όλους τους ανθρώπους. Όλοι μας λυπόμαστε, χαιρόμαστε, θυμώνουμε, πονάμε, αγάπαμε. Η εμπειρία που ζείς εσύ σήμερα μπορεί αύριο να συμβεί στο διπλανό σου. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι, φτιαγμένοι από το ίδιο υλικό. Όταν καταλάβουμε πόσο συνδεδεμένοι είμαστε ο ένας με τον άλλο , νιώθουμε λιγότερο μόνοι, συμπονάμε τον άλλο κι αγαπάμε βαθύτερα.
7. Πίστεψε στη δύναμη της αγάπης
» ‘Οταν απελπίζομαι, θυμάμαι ότι κατά τη διάρκεια της ιστορίας ο δρόμος της αλήθειας και της αγάπης πάντα νικούσε. Πάντα υπήρχαν τύραννοι και δολοφόνοι, και για κάποια στιγμή, ίσως μοιάζουν αήτηττοι, αλλά στο τέλος πάντα χάνουν. Σκεφτείτε το- πάντα.— Mahatma Gandhi
Μερικές φορές πιστεύουμε ότι η σκληρότητα ή η ψυχρή λογική μπορεί να μας δώσει περισσότερη δύναμη απ’ότι μια συμπεριφορά αγάπης και δοτικότητας. Θεωρούμε ίσως ότι η ψυχρότητα ή η αδιαφορία μας δίνει μεγαλύτερη αυτοκυριαρχία. Η αλήθεια είναι όμως πως το μίσος μπορεί να δημιουργήσει μόνο περισσότερο μίσος. Η ψυχρότητα μόνο περισσότερη ψυχρότητα. Μόνο η αγάπη μπορεί να μεταμορφώσει όλα τα προηγούμενα, όπως μiα δροσερή βροχή μεταμορφώνει τα κουρασμένα φυτά ενός κήπου.
8. Συγχώρεσε
Η συγχώρεση είναι η υψηλότερη, ομορφότερη μορφή αγάπης. Σε αντάλλαγμα, θα πάρεις ανείπωτη γαλήνη κι ευτυχία» – Robert Muller
Η συγχώρεση είναι μια πράξη αγάπης,κατανόησης κι άφεσης. Η συγχώρεση μπορεί να μας απελευθερώσει από τον πόνο του θυμού και να βοηθήσει στην επούλωση των πληγών μας. Δεν γίνεται ν’αγαπάμε χωρίς να συγχωρούμε γιατί η αγάπη μας δε θα είναι πλήρης , κι ίσως να είναι πιο επώδυνη παρά λυτρωτική.
9. Έχε υπομονή και επιμονή στο να την δημιουργήσεις
«Χάνουμε το χρόνο μας ψάχνοντας τον τέλειο εραστή αντί να δημιουργούμε την τέλεια αγάπη».- Tom Robbins
Η αγάπη είναι πέρα απ’όλα τ’άλλα μια συμπεριφορά αφοσίωσης. Η αγάπη δεν είναι πάντα στην πιο τέλεια μορφή της και συχνά χρειάζεται να την δουλέψουμε, να την χτίσουμε, να την δημιουργήσουμε. Η αγάπη δεν είναι πάντα εύκολη και ίσως κάποιες φορές να χρειάζεται να προσπαθήσουμε για εκείνην. Ίσως να χρειάζεται να προσπαθήσουμε για τον άνθρωπο δίπλα μας. Αξίζει όμως τον κόπο.
Περπατώ ένα ηλιόλουστο και κρύο πρωινό με πόδια κουρασμένα από την μακριά διαδρομή που διασχίζω. Ο ήλιος, λέω, είναι ανίκανος να ζεστάνει την τραχιά επιφάνεια των χεριών μου και να διεισδύσει στο κεφάλι μου για να το ημερέψει. Η δική μου αναζήτηση είναι ίσως και δική σου, η δική μου δυσαρέσκεια και δική σου. Ψάχνω συνεχώς κάτι άλλο από αυτό που έχω τώρα, κάτι καλύτερο όπως θα έλεγαν πολλοί.
Συχνά αγκιστρώνομαι στο πως θα ήθελα να είναι η ζωή μου
Τι θα ήθελα να έχω
Ποιός θα ήθελα να είμαι
Τι θα ήθελα να έλεγαν οι άλλοι για μένα
Τι θα προτιμούσα να μην έχω περάσει
Τι επιθυμώ να συμβεί
Τι επιθυμώ να πάψει να συμβαίνει
Πόσο θετικά θ’άλλαζε η ζωή μου
Εάν είχα περισσότερα χρήματα και καλύτερη δουλειά
Εάν είχα περισσότερη αγάπη
Καλύτερη υγεία
Μια σχέση όπως την ήθελα
Πόσο ωραιότερη θα ήταν η ζωή μου εάν
το παράθυρο της κρεβατακόμαρας μου έβλεπε σε κήπο
εάν οι άνθρωποι γύρω μου άλλαζαν
εάν είχα ένα μαγικό ραβδί που θα εξάλειφε όλα τα προβλήματα μου
τα άγχη μου, τον πόνο μου.
Όμως, ας μη γελιέμαι, δεν είναι ο ήλιος που θα ημερέψει το κεφάλι μου
Είναι η κατανόηση ότι το να προσκολλώμαι στο πως θα ήθελα να είναι η ζωή μου, είναι μια μορφή αυτοβασανισμού.
Ήρθε η ώρα ν’απελευθερωθώ απ΄όλα τα «εάν» και να ερωτευτώ τη ζωή μου όπως είναι τώρα με όλα όσα την αποτελούν.
Ένα από τα βιβλία που ποτέ δεν παύει να με εμπνέει είναι το «Heal Thyself» του Saki Santorelli, διευθυντή της Κλινικής Μείωσης Στρες του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης. Ο Δρ. Santorelli εφαρμόζει την πρακτική της Ενσυνειδητότητας στην Ιατρική.
Γράφει λοιπόν πως ο πόνος, ο θυμός, η ντροπή, η ενοχή, η λύπη, δεν είναι προβλήματα από μόνα τους. Είναι συναισθήματα, και η ρίζα όλων αυτών των δυσάρεστων συναισθημάτων βρίσκεται στην αίσθηση διαχωρισμού μας από τους άλλους και στην προσκόλληση που έχουμε στον εαυτό μας και στον περιορισμένο κόσμο που τον αποτελεί.
Πράγματι, η προσκόλληση μας στο πως θα θέλαμε να είναι ο κόσμος μας και η απόρριψη αυτού που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι η ρίζα του πόνου που βιώνουμε ως άνθρωποι.
Είναι εκείνη η απόσταση ανάμεσα σε αυτό που επιθυμώ να είμαι, να έχω, να βιώνω και αυτό που είμαι, έχω και βιώνω στο τώρα που δημιουργεί την εσωτερική μου δυσαρέσκεια. Το κέντρο αυτού του πόνου είναι όμως η λέξη «εγώ». «Γιατί ο κόσμος δεν είναι όπως τον θέλω; Γιατί δε μου δίνεται αυτό που έχω ανάγκη; Γιατί θα πρέπει να υποφέρω;».
Η επιθυμία μας να σμιλεύσουμε τον κόσμο όπως θα τον θέλαμε, δημιουργεί αυτή την προσκόλληση στον εαυτό μας και εντείνει τα συναισθήματα διαχωρισμού μας από τους άλλους. Σιγά σιγά αλλά σίγουρα διαμορφώνει τις περισσότερες σχέσεις μας με τρόπους που μπορεί ν’αποβούν καταστροφικοί.
Είναι πιθανόν πως όλοι μας θυμόμαστε στιγμές στη ζωή μας όπου η προσκόλληση στον εαυτό και η αυτοπροστασία μας κατέρρευσαν για λίγο. Ίσως αυτό να συνέβη επειδή ερωτευτήκαμε, ή επειδή νοιαζόμασταν πολύ για κάποιον άλλο που υπέφερε. Πάντως χάσαμε τον εαυτό μας με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, παρασυρόμενοι από μια βαθιά αίσθηση σύνδεσης και ενότητας.
Ίσως η απάντηση σε αυτή τη βαθιά αίσθηση δυσαρέσκειας και ανικανοποιήτου που διακατέχει πολλούς από εμάς είναι ν’αναπαράγουμε την αίσθηση βαθιάς επαφής με τους άλλους. Αυτό είναι δυνατόν εάν μάθουμε να καλλιεργούμε το αίσθημα της συμπόνιας.
1.Επίγνωση της προστατευμένης καρδιάς
Την επόμενη φορά που θα νιώσεις πληγωμένος, λυπημένος ή κλεισμένος στον εαυτό σου, αφιέρωσε λίγο χρόνο στην επίγνωση της αναπνοής σου και στις αισθήσεις που υπάρχουν στο στέρνο σου-το σφίξιμο, την αίσθηση σύσπασης και την σκληρότητα. Καθώς ξεκινάς να βιώνεις αυτά τα συναισθήματα, παρατήρησε πόση απαλότητα και διαφάνεια υπάρχει μέσα στην επιφανειακή τους στερεότητα.
2.Αφύπνιση της ζεστής καρδιάς
Αφού αφιερώσεις λίγα λεπτά στην επίγνωση της αναπνοής, θυμίσου ένα γεγονός όπου ένιωσες ότι αγαπιέσαι και φροντίζεσαι από κάποιον άλλο. Ακόμα κι αν συνέβη πριν πολύ καιρό, δώσε στον εαυτό σου την ευκαιρία να νιώσεις την ποιότητα και το βάθος της αγάπης που σου προσφέρθηκε από κάποιον άλλο. Μείνε με αυτή τη ζεστή παρουσία, νιώθοντας το πως η καρδιά αρχίζει να μαλακώνει σε απόκριση μιας τέτοιας αγάπης
3. Στέλνοντας αγάπη και ευγένεια
Καθώς αρχίζεις να νιώθεις οικειότητα με την καρδιά μέσα από την αποδοχή της αγάπης, μπορείς ν’αρχίσεις να μοιράζεσαι αυτό το συναίσθημα με άλλους. Άφησε την καρδιά να μεταμορφωθεί από δέκτη σε πομπό. Φέρε στο μυαλό σου κάποιον για τον οποίο νοιάζεσαι και στείλε του την αγάπη σου. Δεν χρειάζεται να το πιέσεις. Απλώς νιώσε τη φυσική τάση της καρδιάς να περιλαμβάνει άλλους. Καθώς αυτό το συναίσθημα βαθαίνει και μεγαλώνει, παρατήρησε ότι μπορείς να στείλεις φροντίδα και αγάπη στην οικογένεια σου, σε συγγενείς, φίλους, συναδέλφους κτλ. Παρατήρησε ότι σιγά σιγά γίνεται ευκολότερο να περιλαμβάνεις ξένους ή ανθρώπους που δεν συμπαθείς ιδιαίτερα.
4. Μπαίνοντας στη θέση κάποιου άλλου
Πολύ συχνά ο πρωταρχικός φακός με τον οποίο βλέπουμε τον κόσμο είναι το πως είμαστε διαφορετικοί από τους άλλους. Μια πολύ χρήσιμη πρακτική είναι να προσπαθήσουμε να κάνουμε ένα βήμα πιο κοντά στην εμπειρία του άλλου. Άκουσε όσο πιο βαθιά γίνεται αυτό που έχει να πεί ο άλλος, χωρίς σχόλια. Προσπάθησε να μπείς στη θέση του και να δείς πως η εμπειρία του θα επηρέαζε εσένα αν σου συνέβαινε. Παρατήρησε την ποιότητα της αναπνοής σου, τις αισθήσεις στο σώμα σου καθώς και τη ροή των σκέψεων και των συναισθημάτων σου καθώς κρατάς την υπόσχεση να παραμείνεις κοντά στην εμπειρία τους. Ίσως συνειδητοποιήσεις ότι εσύ και ο άλλος δεν είστε τόσο διαχωρισμένοι. Πίσω από τον επιφανειακό διαχωρισμό, μοιράζεστε κάτι πολύ μεγαλύτερο: την ευαλωτότητα της ανθρώπινης φύσης μας.
5. Υπάρχοντας μέσα στην ακτινοβολούσα καρδιά
Όπως είδαμε, η καρδιά έχει τους δικούς της κανόνες που μας επιτρέπει να προσπελάσουμε κόσμους πέρα από το προφανές. Η καρδιά είναι και δέκτης και πομπός. Αναγνώρισε ότι μπορείς να βρίσκεσαι με κάποιον άλλο και να μεταδίδεις ένα άρρητο ρεύμα φροντίδας και ευγένειας. Σε κάποιες διαλογιστικές παραδόσεις, μπορούμε να οραματιστούμε αυτή η ροή ως πράσινη ή χρυσή. Δεν υπάρχει λόγος να μιλήσεις γι’αυτό ή να προσπαθίσεις να αλλάξεις ή να «θεραπεύσεις» τον άλλο. Απλά άφησε τον εαυτό σου ν’ανοιχτεί και να αποκριθεί με αυτόν τον τρόπο.
Έμαθα - ότι παίρνει χρόνια να οικοδομήσεις εμπιστοσύνη, και αρκούν μερικά δευτερόλεπτα για να την καταστρέψεις.
Έμαθα - ότι δεν μπορείς να κάνεις κάποιον να σε αγαπήσει. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να είσαι άξιος να αγαπηθείς. Τα υπόλοιπα επαφύονται σ’ αυτόν.
Έμαθα - ότι ανεξαρτήτως πόσο καλός φίλος είναι κάποιος, κάποιες φορές θα σε πληγώσει, και εσύ θα πρέπει να τον συγχωρήσεις.
Έμαθα- ότι δεν έχει σημασία τι έχεις στη ζωή σου, αυτό που μετράει είναι ποιους έχεις στη ζωή σου.
Έμαθα - ότι δεν πρέπει ποτέ να καταστρέφεις μια συγγνώμη με μία δικαιολογία.
Έμαθα - ότι δεν πρέπει να συγκρίνεις τον εαυτό σου, με ότι καλύτερο μπορούν οι άλλοι να κάνουν.
Έμαθα- ότι αρκεί μια στιγμή για να κάνεις κάτι που θα σε στενοχωρεί όλη σου τη ζωή.
Έμαθα- ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να γίνεις αυτός που θέλεις να είσαι.
Έμαθα- ότι θα πρέπει πάντα να αποχωρίζεσαι τα αγαπημένα πρόσωπα με λόγια αγάπης. Μπορεί να είναι η τελευταία φορά που τα βλέπεις.
Έμαθα- ότι είμαστε υπεύθυνοι για αυτό που κάνουμε, δεν έχει σημασία το πώς αισθανόμαστε για αυτό που κάνουμε.
Έμαθα- ότι είτε μπορείς να ελέγχεις τη συμπεριφορά σου είτε θα σ’ ελέγχει αυτή.
Έμαθα- ότι ανεξάρτητα από το πόσο θερμή είναι μια σχέση στην αρχή, το πάθος εξασθενίζει και πρέπει να υπάρχει κάτι άλλο να πάρει τη θέση του.
Έμαθα- ότι ήρωες είναι αυτοί που κάνουν αυτό που πρέπει να γίνει, όταν χρειάζεται να γίνει, ανεξάρτητα από τις συνέπειες.
Έμαθα- ότι τα χρήματα είναι ένας άθλιος τρόπος να αξιολογείς την ζωή σου.
Έμαθα- ότι μερικές φορές οι άνθρωποι που περιμένεις να σε κλωτσήσουν όταν είσαι στα κάτω σου, είναι αυτοί που θα σε βοηθήσουν να πάρεις τα πάνω σου.
Έμαθα- ότι όταν είμαι θυμωμένος έχω το δικαίωμα να το δείχνω, αλλά αυτό δεν μου δίνει το δικαίωμα να γίνομαι σκληρός με τους άλλους.
Έμαθα- ότι η αληθινή φιλία διατηρείται ακόμα και όταν υπάρχει μεγάλη απόσταση. Το ίδιο ισχύει και για την αληθινή αγάπη.
Έμαθα- ότι μόνο και μόνο επειδή κάποιος δεν σε αγαπάει με τον τρόπο που θέλεις, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σε αγαπάει όσο περισσότερο μπορεί.
Έμαθα- ότι η ωριμότητα σχετίζεται περισσότερο με τις εμπειρίες που είχες καθώς και από τι έχεις μάθει από αυτές, και λιγότερο από το πόσα γενέθλια γιόρτασες.
Έμαθα- ότι δεν πρέπει ποτέ να λες σ’ ένα παιδί ότι τα όνειρά του είναι εξωπραγματικά. Τι τραγωδία θα ήταν αν σε πίστευε.
Έμαθα- ότι δεν είναι πάντα αρκετό να σε συγχωρέσουν οι άλλοι. Αρκετές φορές πρέπει να μπορούμε να συγχωρούμε οι ίδιοι τον εαυτό μας.
Έμαθα- ότι δεν έχει σημασία πόσο άσχημα ράγισε η καρδιά σου, η ζωή δεν σταματά για να ξεπεράσεις τη θλίψη σου.
Έμαθα- ότι οι περιστάσεις και οι συνθήκες μπορεί να έχουν επηρεάσει το ποιοι είμαστε, όμως είμαστε υπεύθυνοι για αυτό που έχουμε γίνει.
Έμαθα- ότι πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει τα περισσότερα, αλλά αυτός που χρειάζεται τα λιγότερα.
Έμαθα- ότι μόνο και μόνο επειδή δύο άτομα μαλώνουν, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αγαπούν ο ένας τον άλλο. Ισχύει και το αντίθετο, επειδή δεν μαλώνουν δεν σημαίνει ότι αγαπούν ο ένας τον άλλο.
Έμαθα- ότι δεν πρέπει να είμαστε τόσο πρόθυμοι να μάθουμε ένα μυστικό. Θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή μας για πάντα.
Έμαθα- ότι δύο άνθρωποι μπορούν να κοιτούν ακριβώς το ίδιο πράγμα και να βλέπουν κάτι εντελώς διαφορετικό.
Έμαθα- ότι τα διαπιστευτήρια στον τοίχο, δεν σε κάνουν αξιοπρεπή άνθρωπο.
Έμαθα- ότι οι άλλοι θα ξεχάσουν τι τους είπες, θα ξεχάσουν τι τους έκανες, αλλά δεν θα ξεχάσουν ποτέ πώς τους έκανες να αισθάνονται.
Το σώμα του κάθε ανθρώπου φιλοξενεί την ψυχή του, για να μπορέσει η ψυχή να κερδίσει τον δρόμο προς τη Θέωση. Άρα το σώμα μας είναι ένα μεταφορικό μέσον της ψυχής μας. Όλα τα όργανά μας πλαισιώνουν την ψυχή μας και είναι σαν να λέμε οι σωματοφύλακες της. Η δική μας πριγκίπισσα λοιπόν, ψυχή, έχει πόσους σωματοφύλακες να την προστατεύουν για να καταφέρει να πετύχει στο ταξίδι της, αλλά και τους θεματοφύλακες. Οι θεματοφύλακες μας είναι οι έμφυτες γνώσεις που έχουμε από τη γέννα μας. Τα ταλέντα μας και οι οδηγοί μας προς την ανάλογη διαδρομή.
Εμείς κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας να παροπλίζουμε έναν – έναν τους σωματοφύλακες και θεματοφύλακες.
Πάμε κόντρα σε όλο αυτό το όχημα της ψυχής μας, λες και μας ανήκει. Μα φιλοξενεί προσωρινά και μόνο.
Αυτό που χρειάζεται εμείς να κάνουμε είναι να ορίσουμε οδηγό την ψυχή μας και να καταλάβουμε ότι όσο πιο αρμονικό είναι αυτό το σώμα με τους σωματοφύλακες και τους θεματοφύλακες τόσες περισσότερες πιθανότητες έχει και η ψυχή μας να έχει στο ταξίδι της απόλυτη επιτυχία.
Γι’ αυτό λοιπόν αυτό το σώμα, όπως κάνουμε και για τα σπίτια μας, προσπαθούμε να το έχουμε σε απόλυτη ισορροπία. Να σεβόμαστε την υπόστασή του, χωρίς να το καταβάλλουμε. Πώς άραγε το καταβάλλουμε ? Μα με του να του φερόμαστε λες και είναι αθάνατο. Αθάνατη είναι η ψυχή και όχι το σώμα. Και για να κερδίσει η ψυχή την Ανάστασή της το σώμα οφείλει να έχει όλους τους σωματοφύλακες εν δράση και όχι σε αντίδραση και αντίσταση. Όπως επίσης και τους θεματοφύλακες όλους σε δράση.
Αν για κάποιο λόγο είτε σωματοφύλακες, είτε θεματοφύλακες είναι σε ύπνωση, τότε το σώμα μας είναι ευάλωτο σε δαιμονικές επιθέσεις. Ποιες είναι οι δαιμονικές επιθέσεις ? Μα αυτές που αναγκάζουν το σώμα να χάνει κομμάτια της αυθεντικότητάς του, όπως είναι τα τατουάζ, οι τρύπες χωρίς λόγο, οι πλαστικές που δεν έχουν ιατρική θέση κλπ. Όλα αυτά τα κομμάτια φέρνουν το σώμα μας σαν να είναι ένα κάστρο που ετοιμάζεται να δεχτεί πολιορκία. Όμως κανένα κάστρο δεν πολιορκείται από έξω, πάντα από μέσα γίνεται η προετοιμασία.
Το σώμα μας – κάστρο όταν έχει όλους τους σωματοφύλακες του εν ενεργεία, τίποτε και κανένας δεν μπορεί να του κάνει ζημιά. Όταν όμως οι σωματοφύλακες αποδυναμώνονται το κάστρο είναι έτοιμο να παραδοθεί. Οι δαίμονες δεν είναι τίποτε άλλο, από την κατεύθυνση που δεχόμαστε από την «μόδα» που μας ορίζει και μας καθορίζει τα πάντα. Από το πώς θα είμαστε, από το πώς θα ντυθούμε, από το πώς και τι θα φάμε κλπ. Εμείς σαν μουδιασμένοι και μαγεμένοι , λες και δεν έχουμε προσωπικότητα, ακολουθούμε και χορεύουμε στους ρυθμούς αυτούς που υποβιβάζουν απόλυτα αυτό το όχημα της ψυχής μας.
Η μοναδικότητα του κάθε ανθρώπου με την ψυχή του οδηγό, τους σωματοφύλακες και τους θεματοφύλακες του συνοδοιπόρους θα θέσουν σε λειτουργία και το Θεικό στοιχείο μέσα μας. Οπότε, τότε ποτέ και κανένας δεν μπορεί να γκρεμίσει αυτό το κάστρο. Γιατί το κάστρο θα μετατραπεί σε Ναός. Ενώ το κάστρο ετοιμάζεται για μάχες, ο Ναός είναι πάντα έτοιμος για ευλογίες και μελωδίες από τα ουράνια.
Η επιλογή είναι πάντα στο χέρι μας και καλό είναι πάντα να ξέρουμε τι επιλέγουμε και γιατί. Αυτή είναι η βασική διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα, το ότι μπορεί να στοχάζεται και να μπορεί να βλέπει τι πάει να ακολουθήσει και γιατί.
Δεν είναι απαραίτητο να έχει κάνει κάποιος σπουδές ή σεμινάρια συμβουλευτικής σχέσεων για να ανακαλύψει τρόπους που ομορφαίνουν καθημερινά την επαφή με τον/την σύντροφό του. Γιατί δηλαδή τα αυτονόητα να χρειάζονται τεχνάσματα για να μπουν σε λειτουργία; Εκτός από την καλή επικοινωνία και το απολαυστικό σεξ υπάρχουν λέξεις, αγγίγματα, ματιές, χαμόγελα που γλυκαίνουν τη σχέση και τη δυναμώνουν. Απλά και ωραία πράγματα. Λίγα λεπτά να διαθέσει κάποιος για να σκεφτεί τι είναι αυτό που θα χαροποιήσει τον άνθρωπο που αγαπά και θα βρει χίλιες δυο ιδέες. Για παράδειγμα…
Μην ξεχνάς να λες «ευχαριστώ» (όχι ψεύτικο αλλά από καρδιάς) για οτιδήποτε φαινομενικά ασήμαντο σου προσφέρει καθημερινά. Ο άντρας δεν είναι κακό να λέει ένα «ευχαριστώ» στη γυναίκα του, μόλις τελειώσει το φαγητό του, και ένα – παραδοσιακό – «γεια στα χέρια σου», που σίγουρα θα την χαροποιήσει κάνοντάς την να αισθάνεται σημαντική και απαραίτητη. Και γιατί όχι, πού και πού να κάνει ένα τρυφερό χειροφίλημα. Αντίστοιχα η γυναίκα δεν είναι τρομερό να λέει ένα «ευχαριστώ» ή «γεια στα χέρια σου», όταν ο άντρας της αλλάζει μια λάμπα, διορθώνει κάποια ζημιά, κάνει οποιαδήποτε δουλειά στο σπίτι. Και επιπλέον να τον επιβραβεύει με ένα φιλί. Ο ένας προσφέρει στον άλλο με τον τρόπο του και αυτό πρέπει να εκτιμάται και από τις δύο πλευρές. Μια καλημέρα και ένα πρωινό χαμόγελο μπορούν να φτιάξουν τη διάθεση και των δύο. Ποια μέρα πάει καλά, όταν ξεκινάει με μουγκαμάρα, μούτρα ή, ακόμα χειρότερα, με μουρμούρα; Οι εποχές είναι δύσκολες και έχουμε ανάγκη να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Ειδικά τον/την σύντροφό μας. Να θυμάσαι: «Η ισχύς εν τη ενώσει». Η αγάπη αποτελεί ισχυρή στήριξη.
Ένα χάδι και ένα φιλί πριν από τον ύπνο έχουν τη δύναμη να απαλύνουν εντάσεις με απλούστατο τρόπο. Μην τα τσιγκουνεύεσαι και μην τα πνίγεις μέσα σε εγωισμούς και συνεχή παράπονα. Πες έναν καλό λόγο μια στο τόσο. Σίγουρα θα βρίσκεις αφορμές, αν σε ενδιαφέρει.
Αγόρασέ του/της σε ανύποπτο χρόνο κάτι που του/της αρέσει. Φτηνό, κοινό, ίσως και νόστιμο, όπως ένα ωραίο ψωμί από παραδοσιακό φούρνο ή ένα κέικ. Μπορεί να είναι μια βαμβακερή μπλούζα με ένα πρωτότυπο ή αστείο σχέδιο, ένας μικρός φακός LED, μια καρτ ποστάλ για το γραφείο. Σε κάθε περίπτωση πάντως θα είναι ένα αντικείμενο που δηλώνει το ενδιαφέρον και την επιθυμία σου να προσφέρεις χαρά στο ταίρι σου.
Δεν είναι δύσκολο ούτε πολύπλοκο να βρεις τρόπους για να κάνεις τη ζωή σας πιο γλυκιά, με περισσότερη αγάπη και λιγότερα πικρά λόγια ή πείσματα. Το χρειάζεσαι και το χρειάζεται!
Φιλοκαλία καλείται η ικανότητα της αναγνώρισης του καλού μέσα στην φύση και την τέχνη καθώς και της διατύπωσης ορθών καλολογικών κρίσεων. Η φιλοκαλία, όπως και κάθε άλλη ικανότητα, αναπτύσσεται μέσω της άσκησης και διαμορφώνεται μέσω της συνήθειας, αλλά είναι δυνατόν να υπάρχει και από φυσική καταβολή σε κάθε άτομο, άλλοτε μικρότερη και άλλοτε μεγαλύτερη.
Δεδομένου ότι το καλό απευθύνεται σε όλον τον κόσμο, στη νόηση και το συναίσθημά του, στις αισθήσεις και τη φαντασία του, η ικανότητα του να αναγνωρίζεις το καλό, η φιλοκαλία είναι η συνισταμένη της αρμονικής λειτουργίας και δράσης όλων των ψυχικών ιδιοτήτων. Όπως αυτές οι ιδιότητες ποικίλλουν σε ένταση και βάθος σε κάθε άτομο, έτσι και η φιλοκαλία παρουσιάζει διάφορες διαβαθμίσεις στους ανθρώπους.
Γι’ αυτόν τον λόγο η φιλοκαλία, όπως η αγχίνοια, η ευφυΐα και οι άλλες ψυχικές δυνάμεις, θεωρείται ως φυσικό δώρο, μέχρι τέτοιου σημείου, ώστε να λησμονείται η ανάπτυξή της μέσω της συμβολής της μελέτης και της άσκησης. Βασικός παράγοντας της φιλοκαλίας είναι κατά πρώτον η ακρίβεια της κατ’ αίσθησης αντίληψης. Η όραση και η ακοή, οι δύο αισθήσεις, που με αυτές κατ’ εξοχήν γνωρίζουμε το καλό, πρέπει να λειτουργούν καλά. Επειδή όμως το έργο τέχνης είναι πάντοτε πνευματικό δημιούργημα, απαιτείται για την κατανόησή του η πλήρης αίσθηση και η συμβολή της φαντασίας η οποία θα ολοκληρώσει την παράσταση και θα καταστήσει συνειδητές και τις προθέσεις του καλλιτέχνη και τη γενικότερη σημασία του έργου. Η αίσθηση και η φαντασία γεννούν την καλαισθητική συγκίνηση, τα καλαισθητικά συναισθήματα, την συμπάθεια, τον φόβο κ.λπ.
Αλλά η ικανότητα της αισθητικής απόλαυσης επηρεάζεται και από καθαρά νοητικούς παράγοντες. Η περιέργεια, η μνήμη, η ευρύτητα και η ποικιλία γνώσεων, η δύναμη του να μπορείς να κατανοείς τις σχέσεις μεταξύ των πραγμάτων κ.λπ. αυξάνουν την φιλοκαλία. Η φιλοκαλία, όπως είναι φυσικό, επηρεάζεται και από το περιβάλλον, τον βαθμό και το είδος του πολιτισμού, των ιδεωδών της εποχής κ.ά.
Σου έχει τύχει να συναντήσεις κάποιον ο οποίος εξωτερικά δεν σε ελκύει καθόλου αλλά παίζει τόσο πολύ με τον εγκέφαλο σου ώστε να σε κάνει να κολλήσεις απόλυτα μαζί του; Αν τσέκαρες το ναι σαν απάντηση μέσα στο μυαλό σου, τότε να σε καλωσορίσουμε στην κατηγορία sapiosexual.
Όχι δεν σε βρίζουμε! Θυμάσαι πριν μερικά χρόνια που είχαν κάνει την εμφάνισή τους οι metrosexuals; Ε, τώρα κάνουν την εμφάνιση τους οι sapionsexuals και μάλιστα η επιστήμη είναι με το μέρος τους.
Ετυμολογία : Από τα Λατινικά Sapiens (σοφός, συνετός, ορθολογιστής) Τα άτομα που έλκονται από την νοημοσύνη και το ανθρώπινο μυαλό κάποιου άλλου. Πρακτικά μιλάμε για μια μορφή σεξουαλικού προσανατολισμού που χαρακτηρίζεται από έντονη έλξη για τη νοημοσύνη του άλλου.
«Αν δεν μπορεί ο άλλος να παίξει με το μυαλό μου, δεν έχει καμία ελπίδα να παίξει γενικά μαζί μου»
Και επιτέλους η επιστήμη υποστηρίζει αυτό που όλοι ξέραμε: Η εξυπνάδα είναι sexy.
Σύμφωνα με την Diana Rabb, PhD στην διαπροσωπική ψυχολογία:
Ο εγκέφαλος είναι το μεγαλύτερο σεξουαλικό όργανο. Εκείνοι που δηλώνουν ότι είναι sapionsexual λένε πως εξιτάρονται από το μυαλό του άλλου και ενθουσιάζονται από τον τρόπο σκέψης τους. Πολλές φορές μάλιστα, για μία sapionsexual προσωπικότητα, θα μπορούσαμε να πούμε πως τα προκαταρκτικά θα μπορούσαν να είναι κάποια φιλοσοφική, πολιτική ή ψυχολογικής φύσεως συζήτηση.
«Έφυγες τη στιγμή που σου 'χα αφεθεί, που είχα αφεθεί..» τραγουδάει η Γαλάνη κι εγώ οδηγώ στο πουθενά.
Δεν έχω προορισμό, δεν ξέρω σε ποιο σημείο βρίσκομαι.
Λίγο πριν ήμουνα στα χέρια σου. Λίγο πριν ένιωθα κάθε κύτταρό μου ζωντανό και την ζωή του την έδινες εσύ.
Εσύ που μπήκες και σάρωσες το μέσα μου. Εσύ που ήρθες απρόσκλητη και έπεσες πάνω μου σε μετωπική με κομμένα φρένα. Κι εγώ αντιστάθηκα. Σου είπα όχι, σου έφερα χίλιους λόγους να μην κι εσύ επέμενες. Το timing είναι η δικαιολογία των δειλών μου έλεγες κι εγώ έκλεινα τα μάτια κι έψαχνα κάθε ικμάδα δύναμης για να κρατήσω το όχι μου. Τη δύναμη να μείνω αμετακίνητος στην θέση μου.
Στην ασφάλεια της στιγμής μου.
Εγώ σου κραύγαζα λέξεις κι εσύ μου ψιθύριζες έρωτες. Εγώ σου άρθρωνα φράσεις κι εσύ μου έκλεινες το στόμα με φιλιά. Όχι εκείνα τα ξενέρωτα, ούτε καν τα λογοτεχνικά τα ευγενικά, εκείνα τα άλλα, εκείνα που χάνεσαι μέσα τους και θυμίζουν μικρό πόλεμο επιβίωσης.
Εκείνα που αντί να σε αφήσουν ξήπνια σου δίνουν την δύναμη της επικράτησης.Κι όταν η ματαιότητα της αντίστασης ήταν ορατή και για στους δυο μας, με κράτησες από το χέρι και μου είπες το πιο μεγάλο ψέμα.
«Μαζί»
Και πάνω σε αυτό το «μαζί» χορέψαμε χορούς ερωτικούς νύχτες ολόκληρες. Νύχτες αξημέρωτες σε ιδρωμένα σεντόνια και τσαλακωμένα μαξιλάρια. Νύχτες που περάσανε με κλειστά κινητά για να μην παρεμβάλει κανείς μέσα στην στιγμή μας. Νύχτες που το μόνο που είχε σημασία ήταν το πόσο γρήγορα θα φτάναμε ο ένας τον άλλο στα όρια του. Τα μάτια έκαναν δηλώσεις και το κορμί έδινε τις εντολές.
Αν δεν με άγγιζες δεν υπήρχα κι αν δε σε ένιωθα, δεν ανέπνεα. Ζητούσα την αγκαλιά σου κι οι ώρες χωρίς εσένα υπήρχαν μόνο για να μετράω το χρόνο να κλείσω την πόρτα πίσω μας.
Μέχρι εκείνη τη στιγμή, μέχρι εκείνο το φιλί, μέχρι εκείνο τον έρωτα.
Το ένιωσα από το πρώτο άγγιγμα. Ήταν καυτό, διαφορετικό και το φιλί σου δεν με διεκδικούσε, δεν προσπαθούσε να μου επιβληθεί. Ήξερες πως με έχεις, πως με έχεις κερδίσει. Ήμουν πια κεκτημένο σου. Κάθε άγγιγμά σου έμοιαζε σα να προσπαθούσες να μου αφήσεις σημάδια.
Όχι, δεν το προσπαθούσες, αυτό έκανες.
Μου άφηνες σημάδια πάνω μου σαν να χαρτογραφούσες την ιδιοκτησία σου. Χαμηλά στο λαιμό μου, γύρω από το στήθος μου, κοντά στον αφαλό, μικρές μελανιές απόρροια των χαδιών σου, αποστάλαγμα των φιλιών σου.
Κι όταν ήρθε η κορύφωση, εκείνο το δευτερόλεπτο που όλα είναι τόσο έντονα που γίνονται εκτυφλωτικά είδα στα μάτια σου το τέλος. Κουλουριάστηκα πάνω σου κι άρχισαμε να μπλέκουμε τα δάχτυλά μας. Σα να κάναμε επίκληση στους θεούς του έρωτα και του θανάτου να μας ενώσουν εκείνη τη στιγμή. Να μην μας αφήσουν άλλο να βασανιζόμαστε σε δυο σώματα.
Να μην υπάρξει η επόμενη στιγμή.
Μου ψιθύριζες λέξεις ξανά. Λέξεις που δεν είχαν νόημα. Δεν σε ακούω. Προσπαθώ να φυλακίσω την αίσθησή σου, να αιχμαλωτίσω την ανατριχίλα μου όταν με αγγίζεις, το χάδι σου, την μυρωδιά μου πάνω σου. Κλείνεις τα μάτια κι αποκοιμιέσαι, προσποιούμαι κι εγώ πως κοιμάμαι μέχρι το σώμα σου να χαλαρώσει.
Κι όταν αφήνεσαι πια, σε κοιτάζω να χαμογελάς αμέριμνη σαν πολεμίστρια που κατέκτησε την μάχη και σήμερα.
Σου δίνω ένα φιλί απαλό ίσα ίσα να μην σε ξυπνήσει, φοράω το φούτερ σου, το λάφυρό μου και φεύγω. Δεν ξέρω πού πάω μακριά σου. Πονάω ήδη μέσα μου από το κενό της αγκαλιάς σου. Τα χείλια μου σαν να μαράθηκαν και τσούζουν. Πατάω γκάζι στο πουθενά και αγνοώ την οθόνη του κινητού που αναβοσβήνει με το όνομά σου.
Έγινα κεκτημένο σου κι έφυγα, πριν γίνω δεδομένο. «Τώρα η νύχτα μετράει την αντοχή μου, δεν είσαι εδώ..»
Φαντάζομαι, αγαπητοί μου, ότι κανένας από σας δεν αγνοεί ότι και οι πιο μεγάλοι πόλεμοι έγιναν εξαιτίας ΓΥΝΑΙΚΩΝ.
Ο Τρωικός πόλεμος έγινε εξαιτίας της Ελένης, ο λοιμός εξαιτίας της Χρυσηίδας, η οργή του Αχιλλέα εξαιτίας της Βρισηίδας, και ο λεγόμενος ιερός πόλεμος έγινε εξαιτίας άλλης παντρεμένης γυναίκας, λέει ο Δούρης στο δεύτερο βιβλίο των Iστoριών του, με θηβαϊκή καταγωγή , που λεγόταν Θεανώ και είχε αρπαχτεί από κάποιο Φωκέα. Ο πόλεμος αυτός κράτησε, επίσης, δέκα χρόνια. τελείωσε το δέκατο χρόνο , όταν συμμάχησε ο Φίλιππος διότι τότε οι θηβαίοι κυρίεψαν τη Φωκίδα.
Και ο λεγόμενος Κρισαικός πόλεμος, όπως λέει ο Καλλισθένης στο έργο του Περί του ιερού πολέμου, όταν οι Κιρραίoι πολέμησαν εναντίον των Φωκέων, κράτησε δέκα χρόνια, αφού οι Κιρραίοι άρπαξαν την κόρη του Φωκέα Πελεάγοντα Μεγιστώ και τις κόρες των Αργείων που επέστρεφαν στις πατρίδες τους από το Πυθικό ιερό. Το δέκατο χρόνo κυριεύτηκε και η Κίρρα. Και ολόκληρες οικογένειες καταστράφηκαν εξαιτίας γυναικών ' η οικογένεια του Φιλίππου, του πατέρα του Αλέξανδρου, εξαιτίας του γάμου του με την Κλεοπάτρα ' η οικογένεια του Ηρακλή εξαιτίας της επιγαμίας του με την lόλη, την κόρη του Εύρυτου· η οικογένεια του Θησέα εξαιτίας της Φαίδρας της κόρης του Μίνωα' η οικογένεια του Αθάμαντα εξαιτίας του γάμου του με τη Θεμιστώ, την κόρη του Υψέα' η οικογένεια του Αγαμέμνονα εξαιτίας της Κασσάνδρας.
Και η εκστρατεία του Καμβύση εναντίον της Αιγύπτου, όπως λέει ο Kτησίας, έγινε εξαιτίας μιας γυναίκας. Ο Καμβύσης δηλαδή, επειδή πληροφορούνταν ότι οι Αιγύπτιες γυναίκες υπερτερούν από τις άλλες γυναίκες στις σεξουαλικές σχέσεις, έστειλε μήνυμα στον Άμαση, το βασιλιά των Αιγύπτιων, ζητώντας του μια από τις κόρες του για γάμο. Εκείνος δεν του έδωσε μια από τις κόρες του, έχοντας την υποψία ότι αυτή δε θα έχει τιμή συζύγου αλλά παλλακίδας' και του έστειλε την κόρη του Απρία Νειτήτη. Ο Απρίας είχε εκθρονιστεί από τη βασιλεία της Αιγύπτου εξαιτίας της ήττας του από τους Κυρηναίους και είχε σκοτωθεί από τον Άμαση. Ο Καμβύσης ευχαριστήθηκε από τη Νειτήτη, ερεθίστηκε πολύ και έμαθε από αυτή τα πάντα' όταν εκείνη του ζήτησε να εκδικηθεί το θάνατό του Απρία, πείστηκε να πολεμήσει εναντίον των Αιγύπτιων.
Ο Δίνωνας στα Περσικά του και ο Λυκέας' από τη Ναύκρατη στο τρίτο βιβλίο των Αιγυπτιακών του λέει ότι ο Άμασης έστειλε τη Νειτήτη στον Κύρο' από αυτή γεννήθηκε ο Καμβύσης, που έκανε εκστρατεία εναντίον της Αιγύπτου, για να πάρει εκδίκηση για χάρη της μητέρας του. Ο Δούρης από τη Σάμο λέει ότι ο πρώτος πόλεμος ανάμεσα σε δυο γυναίκες ήταν αυτός της Ολυμπιάδας και της Ευρυδίκης. σ' αυτόν η πρώτη προχώρησε κάπως βακχικά με τύμπανα, ενώ η Ευρυδίκη με μακεδονικό εξοπλισμό έχοντας ασκηθεί στα πολεμικά από την Κύννα την Ιλλυρίδα.
Ύστερα από αυτούς τους λόγους αποφάσισαν οι φιλόσοφοι που ήταν εκεί, να πουν κι αυτοί κάτι για τον έρωτα και την ομορφιά. Και λέχθηκαν πάρα πολλοί φιλοσοφημένοι λόγι, ανάμεσα σ αυτούς μερικοί μνημόνευσαν τραγούδια του σκηνικού φιλοσόφου Ευριπίδη, ανάμεσα σ αυτά ήταν και τα ακόλουθα: Ο Έρωτας είναι πάρα πολύ άσκηση σοφίας, αρετής ΄ αυτή η θεότητα είναι για τους θνητούς η πιο ευχάριστη απ΄όλες για συσχέτιση. Διότι έχοντας μια τέρψη που δεν ξέρει πόνο οδηγεί σε ελπίδα. Με όσους δεν ξέρουν τους κόπους του μακάρι να μην είμαι μαζί και μακάρι να μένω μακριά από τους άγριους τρόπους. Προειδοποιώ τους νέους να μην αποφεύγουν ποτέ τον έρωτα και να τον χαίρονται σωστά, όταν έρθει.
Κάποιος άλλος είπε ότι, κατά τον Πίνδαρο: " ας υπάρχει ο έρωτας και η υποταγή στον έρωτα στην κατάλληλη περίσταση"
Κάποιος άλλος πρόσθεσε αυτούς τους στίχους του Ευριπίδη: " Έρωτα , συ που είσαι κύριος θεών και ανθρώπων ή μη διδάσκεις να φαίνονται ωραία τα ωραία, ή τους ερωτευμένους , που εσύ δημιουργείς όταν υποφέρουν, βοήθησέ τους να ΄ναι ευτυχείς . Αν κάνεις αυτά, θα έχεις τιμές από τους θεούς΄ αν δεν τα κάνεις, από την ίδια την ενέργεια της διδαχής θα στερηθείς τις προσφορές με τις οποίες σε τιμούν.
Γιατί κάθεσαι απέναντι μου σιωπηλή; Κοίτα με στα μάτια, εγώ είμαι. Ναι, εγώ που αγάπησες. Μη μου λες πως άλλαξα, έτσι ήμουν.
Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί έχεις αυτή την άποψη. Ίσως μέχρι τώρα μόνο μία πλευρά του εαυτού μου ήθελες να κατανοήσεις.
Όπως κάθε άνθρωπος έτσι κι εγώ, σύμφωνα, με την κατάσταση που βιώνω, έτσι αντιδρώ. Δεν αλλάζω όμως, απλώς συμβιβάζομαι όπως πρέπει.
Άκου λοιπόν πως είμαι εγώ.
Εγώ έμαθα, να ζω την κάθε μου μέρα, μοναδικά.
Εγώ ερωτεύομαι με όλη μου την ψυχή κι ας πονέσω.
Εγώ, έχω σχέδια μεγάλα.
Εγώ ονειρεύομαι συνέχεια.
Εγώ μάχομαι για κάθετί, που πιστεύω πως αξίζει, ακόμα κι αν κάνω λάθος.
Είμαι εγώ, με τις σωστές και τις λάθος επιλογές μου.
Είμαι εγώ με τα θέλω και τα πρέπει μου.
Εγώ έχω την ιδεολογία και τις απόψεις μου.
Είμαι εγώ και είμαι δυναμικός, διότι γνώρισα την αδυναμία.
Είμαι εγώ και αντέχω τον πόνο, επειδή κάποτε η ζωή μου φέρθηκε πολύ σκληρά.
Είμαι εγώ που δεν θ' αλλάξω ποτέ, ενώ νιώθω καλά, με τον εαυτό μου.
Ναι, είμαι εγωιστής. Αλλά δεν πλήγωσα ποτέ κανέναν με τον εγωισμό μου.
Είμαι ένα παιδί, όσο κι αν μεγαλώνω.
Είμαι ανεξάρτητος, με μόνη μου ανάγκη, την ευτυχία.
Είμαι εγώ και θα επιλέξω εάν θα σε κρατήσω στη ζωή μου ή αν θα σε λησμονήσω.
Είμαι εγώ, ο συναισθηματικός, ο ρομαντικός κι ο ευαίσθητος.
Είμαι εγώ που θα σε λατρέψω αν με αγαπήσεις.
Είμαι εγώ που θα σε μισήσω αν με πληγώσεις.
Εγώ αντέχω τα πάντα.
Εγώ δεν αντέχω τίποτα.
Είμαι εγώ, ο αναποφάσιστος, κάποιες φορές.
Εγώ είμαι που εσύ αποκαλείς υπερβολικός.
Είμαι εγώ που δεν φοβάμαι τίποτα.
Είμαι εγώ που φοβάμαι τα πάντα.
Εγώ που παριστάνω τον "άνετο" σε κάθε κατάσταση.
Εγώ που παραπονιέμαι συνέχεια, πως με παραμελείς.
Εγώ είμαι ο πότε καλός.
Εγώ είμαι ο πότε κακός.
Εγώ με την μεγάλη αυτοπεποίθηση.
Εγώ είμαι αμελής.
Εγώ είμαι απρόσεκτος.
Είμαι εγώ που σ' αγαπάω.
Είμαι εγώ που έχω αφομοιώσει ένα κομμάτι του εαυτού σου.
Έτσι είμαι κι εσύ αυτό αγάπησες, όσο κι αν νομίζεις ότι άλλαξα. Εσύ άρχισες να με βλέπεις από άλλη οπτική γωνία, που μέχρι στιγμής απλά κοιτούσες.
Γύρνα το πρόσωπο σου και κοίτα με στα μάτια.
Βλέπεις; Αυτό είμαι, ένα συναίσθημα μπερδεμένο με πολλά άλλα.
Αν θες μπορώ να γίνω εσύ. Μπορώ να σ' εμπιστευθώ και να αφήσω το εγώ μου. Μ' έναν όρο όμως, δεν θέλω να μ' αλλάξεις.
Έχετε πολύ καλή γνώση για το τι είναι η σωματική εγρήγορση. Όποιος έχει ποτέοδηγήσει αυτοκίνητο σ’ ένα τεράστιο τμήμα της εθνικής οδού, αργά το βράδυ, γνωρίζει την αξία της εγρήγορσης. Μπορεί τότε να δίνει μικρά χαστούκια στο πρόσωπό του, να κατεβάζει τα παράθυρα και να παίζει δυνατά τη μουσική για να κρατήσει τον εαυτό του από το να κοιμηθεί. Η σωματική εγρήγορση είναι συνυφασμένη με την επιβίωσή μας σε πολλές περιπτώσεις. Αλλά η πνευματική εγρήγορση είναι εξίσου σημαντική για την πνευματική ανάπτυξη και εξέλιξή μας. Εγρήγορση σε όλες τις μορφές απαιτείται για την εκπλήρωση και την ποιότητα της ζωής μας.
Η καθημερινή μας επαφή με την πνευματική εγρήγορση μπορεί να φαίνεται λιγότεροδραματική από ό,τι η νυχτερινή οδήγηση, αλλά είναι ωστόσο ζωτικής σημασίας για τον στόχο μας και το σκοπό μας εδώ στον πλανήτη Γη. Κάθε φορά που η συνείδησή μας ξεθωριάζει και παύει να ισχύει, μας κάνει πιο επιρρεπείς σε ιούς σκέψης που στραγγίζουν την ενέργειά μας και εκτρέπουν την προσοχή μας προς επικίνδυνα μονοπάτια.
Η Εγρήγορση Επιτρέπει στην Ψυχή μας να Συμμετέχει στη Ζωή μας
Επομένως, πώς θα ξέρουμε αν κοιμόμαστε ενώ είμαστε ξύπνιοι; Όταν κοιμόμαστε στη ζωή μας, τα μάτια μας μπορεί να είναι ανοιχτά… Μπορεί να τριγυρίζουμε εδώ κι εκεί συζητώντας… Μπορεί να φαινόμαστε ξύπνιοι ακόμα και κοιμισμένοι, αλλά δεν είμαστε πραγματικά ξύπνιοι όταν διερχόμαστε μέσα από τη ζωή, ανάλογα με τις συνήθειες και τα πρότυπα ή τις επιθυμίες των άλλων. Η υπνηλία καθιστά δύσκολο, στο συνειδητό νου μας, την ενασχόλησή του με την ψυχή και τον ανώτερο εαυτό μας.
Όταν υπάρχουμε στη ζωή χωρίς την συμβολή και βοήθεια αυτής της άλλης διάστασης του εαυτού μας, περνάμε μέσα από τη ζωή σαν ζόμπι, με άδεια μάτια, επιδεκτικοί σε εξωτερικές πιέσεις και επιρροές. Μια αποκοιμισμένη συνειδητότητα είναι εύκολη λεία για τους ιούς σκέψης. Όταν ένα άτομο πέφτει θύμα των ιών σκέψης η πραγματική τουελευθερία καθίσταται σχεδόν αδύνατη.
Γινόμαστε Σκλάβοι όταν Χανόμαστε στο «Παιχνίδι» της Ζωής
Υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα ύπνου ενόσω είμαστε ξύπνιοι. Όσο βαθύτερα κοιμόμαστε τόσο περισσότερο χάος ξετυλίγεται στη ζωή μας. Όταν κοιμόμαστε ενόσω ξύπνιοι, χανόμαστε μέσα στο «παιχνίδι» της ζωής. Όταν χανόμαστε στη φυσική πραγματικότητα, αυτή μας απορροφά τόσο, που αρχίζουμε να πιστεύουμε ότι αυτό που βλέπουμε είναι το μόνο που υπάρχει. Όταν χανόμαστε στο παιχνίδι της ζωής, γινόμαστε σκλάβοι του παιχνιδιού.
Καλλιεργώντας μια Αφυπνισμένη Επίγνωση
Κανείς δεν πρέπει να υποδουλώνεται από τη φυσική πραγματικότητα. Ο τρόπος για να μη ζείτε στο έλεος των ιών σκέψης είναι να παραμένετε ξύπνιοι και να καλλιεργείτε την ευαισθητοποίησή σας κάθε στιγμή.
Το πρώτο βήμα προς την εγρήγορση είναι να αρχίσετε να παρατηρείτε τους εαυτούς σας.Δεν είναι το ίδιο με το να κρίνετε τους εαυτούς σας. Παρατηρείτε, σημαίνει προσέχετε ό,τικάνετε και λέτε.
Όταν γίνουμε οι ντετέκτιβ της δικής μας ζωής, μπορούμε να ερμηνεύσουμε τα σύμβολα των ονείρων που βλέπουμε στον ξύπνιο μας. Δίνουμε προσοχή στα πράγματα που λέμεκαι εξετάζουμε το κείμενο των δικών μας λόγων. Για παράδειγμα, αν ακούτε τον εαυτό σας να λέει συχνά ότι είστε κουρασμένος, σκεφτείτε από τι είστε πραγματικά κουρασμένος. Καθώς δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στις σκέψεις, τα λόγια και τις ενέργειές μας, φωτίζουμε τα μέρη της ζωής μας που έχουν πετάξει και βρίσκονται κάτω από το ραντάρ της συνείδησής μας.
Θυμόμαστε να αποσπούμε την προσοχή μας από τη φυσική πραγματικότητα
Όταν είμαστε ξύπνιοι στη ζωή μας, κατέχουμε τη δύναμη να κάνουμε ένα βήμα πίσω από αυτό που συμβαίνει και να κοιτάξουμε μέσα από τα μάτια του ανώτερου εαυτού μας.Όταν θυμόμαστε να αποσπούμε την προσοχή μας, να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να θέτουμε ερωτήσεις για τον κόσμο γύρω μας, τότε λαμβάνουμε απαντήσεις.
Όταν είστε ξύπνιοι με επίγνωση, να θυμάστε να κάνετε ερωτήσεις του τύπου, "Ποιος είμαι;" και "Γιατί είμαι εδώ;" Όταν είμαστε ξύπνιοι, θυμόμαστε να ησυχάζουμε μέσα μαςκαι να δίνουμε προσοχή στους ψιθύρους της εσωτερική μας φωνής. Όταν είμαστε ξύπνιοιακούμε τη φωνή της ψυχής μας, η οποία μας βοηθά να ενεργούμε άψογα τη στιγμή που χρειάζεται κι έτσι είμαστε πάντα στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Συνείδηση που είναι διαυγής και ξύπνια δεν είναι προσβάσιμη σε κανέναν ιό σκέψης.
Το άτομο που είναι υποδουλωμένο από τη φυσική πραγματικότητα δεν αισθάνεται ότι έχειτην ανάγκη να κάνει ένα βήμα πίσω από τα γεγονότα της ζωής του για ν’ ακούσει τη φωνή της ψυχής του. Όσοι κοιμούνται βαθειά, δεν αναγνωρίζουν ότι έχουν αυτή την επιλογή. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν χανόμαστε στο παιχνίδι της ζωής, γινόμαστε σκλάβοι του παιχνιδιού. Όσο περισσότερο έχουμε εμμονή με το παιχνίδι, τόσο πιο πολύ σκλαβωνόμαστε. Ναρκωτικά και άλλες εξαρτήσεις συνθέτουν το επίπεδο της υποδούλωσης.
Όταν ο ανώτερος εαυτός μας διαδραματίζει ενεργό ρόλο στη ζωή μας, δεχόμαστε την καθοδήγηση που μας επιτρέπει να συμμετέχουμε στη ζωή χωρίς να χανόμαστε στη φυσική πραγματικότητα. Η ικανότητα της επιλογής, πώς θα ανταποκριθείς σε μια κατάσταση, είναι η υπογραφή ενός ελεύθερου νου και πνεύματος.
Αντιμετωπίζοντας Δύσκολα και Φοβικά Σενάρια
Η εγρήγορση και η προθυμία και το θάρρος να αντιμετωπίζουμε τις πραγματικότητες της ζωής μας, πάνε χέρι-χέρι. Η υπνώδης κατάσταση αρχίζει να μας κλωτσάει, όταν έχουμε την επιθυμία να μπλοκάρουμε την αντίληψή μας για κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε άβολα ή φοβισμένα. Η έλλειψη της επίγνωσης αρχίζει να "παίρνει μπρος" όταν ένα άτομο δεν θέλει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Όταν επιδιώκουμε να μπλοκάρουμε την αντίληψή μας για κάτι, τότε χαμηλώνουμε το επίπεδο της επίγνωσής μας. Ο φόβος και ο θυμός είναι δύο μεγάλα μπλοκαρίσματα της επίγνωσης και καθιστούν το ενεργειακό μας πεδίο ευάλωτο σε ιούς σκέψης, που πάντα προσπαθούν να μας ρίξουν σε υπνώδη κατάσταση.
Η Διαισθητική Επίγνωση και η Ξεκάθαρη Αντίληψη είναι Πινακίδες της Νέας Εποχής
Συνείδηση που είναι ξεκάθαρη και ξύπνια δεν είναι προσβάσιμη στους ιούς σκέψης.Επίγνωση είναι η ξεκάθαρη αντίληψη της πραγματικότητας γύρω μας. Η επίγνωση μας βοηθά να λαμβάνουμε διαισθητικές αντιλήψεις από το υποσυνείδητό μας. Η διαισθητική αντίληψη είναι σημάδι ενός ενοποιημένου συνειδητού νου και πνεύματος. Η επίγνωση μας επιτρέπει να αναγνωρίζουμε πότε εξωτερικές επιρροές, όπως ιοί σκέψης, οδηγούν τις ενέργειές μας. Πρόκειται για μια σαφή αντίληψη που μας επιτρέπει να δούμε έναν ιόσκέψης γι' αυτό που είναι και να αφαιρέσουμε το αγκάθι του από το ενεργειακό μας πεδίο.
Καθώς προχωρούμε στη Νέα Εποχή (Υδροχόου), οι ιοί σκέψης θα περνάνε ολοένα και περισσότερο στο περιθώριο, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι εισέρχονται σε κατάσταση σαφούς εγρήγορσης. Κάθε μέρα, κάθε στιγμή, μπορούμε να αναρωτηθούμε"Είμαι σε ύπνο ή είμαι ξύπνιος;". Με την πάροδο του χρόνου θα έχουμε γίνει ειδήμονες στο να αναγνωρίζουμε πότε η συνείδησή μας πέφτει σε υπνώδη κατάσταση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορούμε να επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας για εγρήγορση. Κάθε φορά που επιλέγουμε την εγρήγορση αντί της υπνώδους κατάστασης, κάνουμε ένα βήμα παραπέρα προς το καθαρό φως της σαφήνειας της διαύγειας και της ελευθερίας.
Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας άνθρωπος που πήρε την απόφαση να κάνει ένα μεγάλο και μακρινό ταξίδι.
Ήταν ένας άνθρωπος που είχε πιστέψει πως αν αποκτούσε πολλά λεφτά, σπίτια αυτοκίνητα, κότερα κλπ θα ήταν ευτυχισμένος. Ήταν ένας άνθρωπος που πίστεψε ότι αν ζούσε τον έρωτα και το σεξ θα ένιωθε ευτυχία και πληρότητα. Ακόμα είχε πιστέψει ότι αν ζούσε πολλές περιπέτειες και συγκινήσεις θα γευόταν τη ζωή ολοκληρωτικά.
Τέλος πίστεψε ότι η γνώση και η μάθηση θα τον έκανε ευτυχισμένο. Παρόλα αυτά και ενώ τα είχε ζήσει όλα, από καιρό, ένα σαράκι έτρωγε την ψυχή του και μια φωνή μέσα του ψιθύριζε μέρα και νύχτα πως η ζωή του ήταν λειψή και πως αυτό που του έλειπε ποτέ δεν θα το έβρισκε εκεί που ζούσε και όπως ζούσε.
Αποφάσισε, λοιπόν, να φύγει μακριά κι έτσι, μια μέρα, γέμισε τις βαλίτσες του με θάρρος και αισιοδοξία κι έβαλε πλώρη για το άγνωστο όπου, σαν τον Οδυσσέα που ψάχνει την Ιθάκη, έλπιζε κάποτε να βρει αυτό που αποζητούσε.
Είχε όλη την θέληση και την πρόθεση να κάνει αυτό το ταξίδι. Ήξερα ότι ήταν ένα τόλμημα που έμοιαζε επίπονο και ίσως επικίνδυνο. Άφησε πίσω του ένα κομμάτι ζωής και ξεκινούσε για κάτι καινούργιο.
Ξεκίνησε για το ταξίδι και στην καρδιά του είχε ό,τι και κάθε ταξιδιώτης: πόνο γι’ αυτά που άφηνε, χαρά για το ταξίδι, λαχτάρα για όσο τον περίμεναν κι ένα μούδιασμα στη ψυχή, γιατί ο δρόμος που έπαιρνε, έμοιαζε τραχύς, δύσκολος να τον διαβεί κανείς και ίσως επικίνδυνος.
Τίποτα όμως δεν ήταν δυνατόν να τον εμποδίσει γιατί βαθιά μέσα στην καρδιά του υπήρχε η πίστη ότι αυτό ήταν που ήθελε.
Έτσι το ταξίδι της αυτογνωσίας και της αυτοπραγμάτωσης είχε αρχίσει. Το ταξίδι της γνώσης και της ανάπτυξης.
Στο πρώτο μέρος του ταξιδιού περιπλανήθηκε στα βάθη του εαυτού του και τον γνώρισε από κάθε πλευρά. Βήμα βήμα, ανακάλυψε τις ικανότητες και τις αδυναμίες του, τις αρετές και τις κακίες του, τους φόβους και τους θυμούς του. Ήρθε σε επαφή με τα σκοτεινά του βάθη. Πόνεσε χάρηκε, τρόμαξε. Στο τέλος κατανόησε τον λόγο που είχε γίνει αυτό που είχε γίνει, το αποδέχτηκε το αγάπησε και πήρε το κουράγιο να αλλάξει ότι τον δυσκόλευε να ζήσει την χαρά της κάθε στιγμής. Βρήκε το θάρρος να είναι ο πραγματικός, αληθινός του εαυτός.
Αυτό το μέρος του ταξιδιού τον γέμισαν με αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Ένιωθε την δύναμη του ανθρώπου που ξέρει ποιος πραγματικά είναι και τι θέλει. Ήξερε τι μπορούσε να κάνει και δεχόταν ότι δεν μπορούσε να κάνει. Έγινε σαν να λέμε, ο άνθρωπος που «τάχει καλά με τον εαυτό του».
Φορτωμένος μ’ όσα κέρδισε στο πρώτο μέρος του ταξιδιού, προχώρησε στο δεύτερο μισό που ο ίδιος ονόμασε πνευματικό, γιατί τον οδηγούσε πέρα από όσα είχε γνωρίσει μέχρι τότε, αλλά και πάλι πίσω σ’ αυτά.
Σ’ αυτό το μέρος του ταξιδιού ανακάλυψε την ολότητα του εαυτού του: ότι το σώμα η ψυχή και το πνεύμα του δεν είναι χωριστά αλλά ένα. Πως το ένα στηρίζει το άλλο, το διευκολύνει ν’ αναπτυχθεί και πως δεν μπορούσε να τρέφεται το ένα χωρίς να τρέφονται και τ’ άλλα δύο.
Προχωρώντας πιο μακριά, ανακάλυψε την ενότητά του με τους άλλους ανθρώπους και τέλος, την ένωση του με τον Κόσμο και το Σύμπαν.
Και τότε, για πρώτη φορά στη ζωή του, αφού ταξίδεψε σε Γη και Ουρανό, σε βάθη και σε ύψη, είδε! Είδε ότι όλα όσα του φαίνονται χωριστά και αντίθετα ήταν ΕΝΑ. Είδε την ΑΓΑΠΗ, την ΣΟΦΙΑ και την ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ να διευθύνουν το Σύμπαν και η ψυχή του αγαλλίασε.
Και τότε, ολόκληρος, χορτάτος, γαλήνιος και πλούσιος από εμπειρίες, έβαλε μπρος για το μεγάλο ταξίδι, το ταξίδι της ΖΩΗΣ.
«Παίρνεις αυτό που επιθυμείς και ποτέ δεν επιθυμείς αυτό που μπορείς να πάρεις». Διάνοια, σημαίνει το να παίρνουμε τα πράγματα όπως είναι και να κάνουμε συνδυασμούς που σκοπό έχουν να διευκολύνουν το χειρισμό τους. Η διάνοια ανήκει στην υπηρεσία της βιολογικής επιβίωσης. Η λογική, από το άλλο μέρος αποσκοπεί στην κατανόηση, επιδιώκει να ανακαλύψει τι βρίσκεται πίσω από την επιφάνεια, να αναγνωρίσει τον πυρήνα, την ουσία της πραγματικότητας που μας περιβάλλει.
Η λογική δε στερείται αποστολής. Αποστολή της όμως δεν είναι να παρατείνει τη φυσική και την ψυχική και πνευματική ύπαρξη. Πάντως συχνά στο άτομο και στην κοινωνική ζωή η λογική χρειάζεται για να προβλέπει (η πρόβλεψη εξαρτάται συχνά από την αναγνώριση των δυνάμεων που λειτουργούν κάτω από την επιφάνεια) και η πρόβλεψη είναι απαραίτητη πολλές φορές ακόμη και για τη φυσική επιβίωση. Η λογική απαιτεί μια συνάφεια και μια αίσθηση του ΕΙΝΑΙ. Αν είμαι μόνο παθητικός δέκτης εντυπώσεων, σκέψεων, γνωμών μπορώ να τις συγκρίνω, να τις χειριστώ, αλλά δεν μπορώ να διεισδύσω σ’ αυτές. Μόνο αν είμαι εγώ, αν δεν έχω χάσει την ατομικότητά μου μέσα στο Αυτό, μπορώ να σκέφτομαι, δηλ μπορώ να χρησιμοποιώ τη λογική μου.
Λογική είναι η ικανότητα του ανθρώπου να συλλαμβάνει τον κόσμο νοητικά, σε αντιδιαστολή με τη διάνοια, που είναι η ικανότητα του να χειρίζεται τον κόσμο με τη βοήθεια της νόησης. Η λογική είναι το όργανο του ανθρώπου για να φτάσει στην αλήθεια. Η διάνοια είναι το όργανο για να χειρίζεται τον κόσμο με περισσότερη επιτυχία. Η λογική είναι ουσιαστικά ανθρώπινο γνώρισμα, ενώ η διάνοια ανήκει στη ζωώδη (ανώτερη) πλευρά του ανθρώπου.Η λογική είναι μια ικανότητα αδιαίρετη που για ν’ αναπτύσσεται πρέπει να ασκείται. Με αυτό εννοώ ότι η ικανότητα για αντικειμενική κρίση αναφέρεται τόσο στη γνώση της φύσης όσο και στη γνώση του ανθρώπου, της κοινωνίας και του ατόμου που την ασκεί.
Αν κάποιος έχει αυταπάτες σχετικά μ’ έναν τομέα ζωής, η ικανότητά του λογικής είναι περιορισμένη ή ελλιπής και έτσι η χρήση της λογικής αναστέλλεται σε σχέση με όλους τους άλλους τομείς. Απ’ αυτή την άποψη η λογική μοιάζει με την αγάπη. Όπως ακριβώς η αγάπη είναι προσανατολισμός που αναφέρεται σε όλα τα αντικείμενα και είναι ασυμβίβαστη με τον περιορισμό σ’ ένα αντικείμενο, έτσι και η λογική είναι μια ανθρώπινη ικανότητα που πρέπει ν’ αγκαλιάζει το σύνολο του κόσμου με τον οποίο έρχεται αντιμέτωπος ο άνθρωπος. Η λογική μπορεί ν’ αναπτυχθεί μόνο εάν ασχολείται με το σύνολο, μόνο εάν πραγματεύεται με παρατηρήσιμες και προσφερόμενες για χειρισμό οντότητες.
… η έννοια της ψυχικής υγείας εξαρτάται απ΄ την αντίληψή μας για τη φύση του ανθρώπου.
… μόνο η αίσθηση της ταυτότητας που στηρίζεται στην εμπειρία των δυνάμεων του ίδιου του ανθρώπου εξασφαλίζει ισχυρή θέση, ενώ όλες οι μορφές ταυτότητας που στηρίζονται στην ομάδα αφήνουν τον άνθρωπο εξαρτημένο και επομένως ανίσχυρο. Και, μόνο στο βαθμό που κατορθώνει να συλλάβει την πραγματικότητα μπορεί να κάνει αυτό τον κόσμο δικό του. Αν ζει σε αυταπάτες, ποτέ δε μεταβάλλει τις συνθήκες που δημιούργησαν αυτές τις αυταπάτες. Παρατηρώντας την ποιότητα της σκέψης στον αλλοτριωμένο άνθρωπο, είναι εκπληκτικό το ότι διαπιστώνουμε τόσο έχει αναπτυχθεί η διάνοιά του και πόσο έχει χειροτερέψει η λογική του.
Παίρνει τη πραγματικότητα σα δοσμένη. Θέλει να τη φάει, να την καταναλώσει, να την εγγίσει, να τη χειριστεί. Δεν ρωτά καθόλου τι βρίσκεται πίσω απ΄ αυτή, γιατί τα πράγματα είναι όπως είναι και προς τα που πάνε. Δεν μπορείς να φας το νόημα, δεν μπορείς να καταναλώσεις την αίσθηση και σε ό,τι αφορά το μέλλον. Η διάνοιά μας μας κάνει ικανούς να κατασκευάζουμε όπλα που η λογική μας δεν είναι σε θέση να ελέγξει. …
Από την άλλη …υπάρχουν ανάμεσά μας άνθρωποι που διακρίνονται για τη λογική τους, που η σκέψη τους είναι τόσο ζωντανή,
…σκέφτονται όμως ξέχωρα από την γενική σκέψη του κοπαδιού και τους κοιτάμε καχύποπτα…
Η Γη είναι ο πλανήτης στον οποίο κατοικούν ζώα, έντομα, ερπετά, άνθρωποι, καθώς και εκατομμύρια άλλα είδη νοήμονα και μη και ο μοναδικός πλανήτης στον οποίο μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή. Είναι ο τρίτος σε απόσταση πλανήτης από τον Ήλιο, ο πέμπτος μεγαλύτερος σε μάζα από τους πλανήτες του ηλιακού συστήματός μας και ο μεγαλύτερος μεταξύ των τεσσάρων πλανητών που διαθέτουν στερεό φλοιό. Ο πλανήτης σχηματίστηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια (4,5•109) έτη, έχει δε έναν τεχνητό δορυφόρο, την Σελήνη. Η λέξη Γη προέρχεται από το όνομα της αρχαιοελληνικής θεάς με το όνομα Γαία.
Ο Ήλιος ως ερυθρός γίγαντας: Ο Ήλιος μας αναμένεται να εξελιχθεί σε ερυθρό γίγαντα σε 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Θα διογκωθεί αρκετά ώστε να περιλάβει στο εσωτερικό του τις σημερινές τροχιές των πλανητών Ερμή και Αφροδίτης, ίσως και της Γης, αν και ως προς τη Γη υπάρχει μία διχογνωμία. Η βαρυτική έλξη που θα ασκεί τότε ο Ήλιος θα είναι μικρότερη εξαιτίας της απώλειας μάζας από ακτινοβολία και τον ηλιακό άνεμο, οπότε ίσως οι πλανήτες θα έχουν προηγουμένως μετατοπισθεί μακρύτερα.
Ακόμα και αν ένας πλανήτης βρεθεί στο εσωτερικό του ερυθρού γίγαντα, αυτό είναι τόσο αραιό (χιλιάδες φορές αραιότερο από τον ατμοσφαιρικό αέρα), ώστε η τροχιά του δεν θα επηρεασθεί, τουλάχιστον άμεσα. Ωστόσο, μέσα ή έξω από τον Ήλιο, η αύξηση της θερμότητας που θα δέχεται η Γη θα οδηγήσει στην εξάτμιση των λιμνών, ποταμών, θαλασσών και ωκεανών, και η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης θα ξεπεράσει τους 500 βαθμούς C.
Το βιολογικό και γεωλογικό μέλλον της Γης μπορεί να προβλεπτεί με βάση τις εκτιμώμενες επιπτώσεις από διάφορες μακροπρόθεσμες επιδράσεις. Αυτές περιλαμβάνουν τη χημεία στην επιφάνεια της Γης, το ρυθμό της ψύξης του εσωτερικού του πλανήτη, τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις με άλλα αντικείμενα του Ηλιακού Συστήματος και μια σταθερή αύξηση στην φωτεινότητα του Ήλιου. Ένα αβέβαιο στοιχείο σε αυτή την πρόβλεψη είναι η συνεχιζόμενη επιρροή της τεχνολογίας που έχει εισαχθεί από τον άνθρωπο, όπως η γεωμηχανική, η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στον πλανήτη.
Η τρέχουσα βιοτική κρίση, που προκαλείται από την τεχνολογία και τα αποτελέσματα μπορεί να διαρκέσει έως και πέντε εκατομμύρια χρόνια. Με τη σειρά της, η τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει στην εξαφάνιση της ανθρωπότητας, αφήνοντας τον πλανήτη να επανέλθει σταδιακά σε έναν αργό ρυθμό εξέλιξης που εξαρτάται μόνο από μακροπρόθεσμες φυσικές διεργασίες.
Κατά διαστήματα εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, τυχαία ουράνια γεγονότα θέτουν ένα παγκόσμιο κίνδυνο για τη βιόσφαιρα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μαζικές εξαφανίσεις. Αυτά περιλαμβάνουν τις προσκρούσεις κομητών ή αστεροειδών με διάμετρο 5-10 χιλιόμετρα ή μεγαλύτερη και τη δυνατότητα μιας μεγάλης αστρικής έκρηξης, που ονομάζεται υπερκαινοφανής (σουπερνόβα), μέσα σε μια ακτίνα 100 ετών φωτός. Άλλα μεγάλης κλίμακας γεωλογικά γεγονότα είναι πιο προβλέψιμα. Αν δεν ληφθούν υπόψη οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η θεωρία Μιλάνκοβιτς προβλέπει ότι ο πλανήτης θα συνεχίσει να παρουσιάζει περιόδους παγετώνων, τουλάχιστον μέχρι η περίοδος των τεταρτογενών παγετώνων να φτάσει στο τέλος της.
Αυτές οι περίοδοι που προκαλούνται από την εκκεντρότητα, την κλίση του άξονα περιστροφής και τη μετάπτωση της τροχιάς της Γης. Στα πλαίσια των κύκλων σχηματισμών υπερηπείρων, οι τεκτονικές πλάκες πιθανότατα θα οδηγήσουν σε μια υπερήπειρο σε 250 έως 350.000.000 χρόνια. Κάποια στιγμή στα επόμενα χρόνια 1,5 με 4,5 δις χρόνια, η αξονική κλίση της Γης μπορεί να υποστεί χαοτικές παραλλαγές, με αλλαγές στην κλίση του άξονα περιστροφής έως και 90 °.
Κατά τη διάρκεια των επόμενων τεσσάρων δισεκατομμυρίων χρόνων, η φωτεινότητα του Ήλιου θα αυξηθεί σταθερά, με αποτέλεσμα την αύξηση της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη. Αυτό θα προκαλούν υψηλότερο ποσοστό της διάβρωσης των πυριτικών ορυκτών, η οποία θα προκαλέσει μία μείωση στα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Σε περίπου 600 εκατομμύρια χρόνια, το επίπεδο των εκπομπών CO2 θα πέσει κάτω από το επίπεδο που απαιτείται για τη διατήρηση της φωτοσύνθεσης C3 που χρησιμοποιείται από τα δέντρα.
Καλλιτεχνική απεικόνιση της Γης όταν ο Ήλιος γίνει ερυθρός γίγαντας, 5 με 7 δις χρόνια από τώρα
Μερικά φυτά χρησιμοποιούν την μέθοδο C4 σταθεροποίησης του άνθρακα, που τους επιτρέπει να επιζούν σε συγκεντρώσεις CO2 τόσο χαμηλό όπως 10 μέρη ανά εκατομμύριο. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη τάση για την ύπαρξη των φυτών είναι να εξαφανιστούν εντελώς. Η επακόλουθη απώλεια του μηχανισμού αναπλήρωσης του οξυγόνου θα προκαλέσει την εξαφάνιση της πανίδας μερικά εκατομμύρια χρόνια αργότερα.
Σε περίπου 1,1 δισεκατομμύρια χρόνια, η ηλιακή φωτεινότητα θα είναι 10% υψηλότερη από ό, τι σήμερα. Αυτό θα προκαλέσει την ατμόσφαιρα να γίνει ένα «υγρό θερμοκήπιο», με αποτέλεσμα την εξάτμιση των ωκεανών. Ως πιθανή συνέπεια, η τεκτονική των πλακών θα σταματήσει. Μετά από αυτό το γεγονός, το μαγνητικό δυναμό του πλανήτη θα εξαφανιστεί, με αποτέλεσμα η φθορά της μαγνητόσφαιρας να οδηγήσει σε μια ταχεία απώλεια των πτητικών ουσιών από την εξωτερική ατμόσφαιρα.
Σε τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, η αύξηση της θερμοκρασίας στην επιφάνεια της Γης θα προκαλέσει ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Από εκείνο το σημείο, οι περισσότεροι, αν όχι όλοι οι οργανισμοί στην επιφάνεια θα έχουν εξαφανιστεί. Η πιο πιθανή μοίρα του πλανήτη είναι η απορρόφηση από τον Ήλιο σε περίπου 7,5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το αστέρι έχει εισέλθει στη φάση του ερυθρού γίγαντα και επεκταθεί τόσο ώστε να «καταπιεί» την τροχιά του πλανήτη, μαζί τον πλανήτη, με αποτέλεσμα την καταστροφή του.
Η Σελήνη, ή στην καθομιλουμένη «το Φεγγάρι», είναι ένας σχετικά μεγάλος τεχνητός δορυφόρος, με στερεό φλοιό και διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από το 1/4 της Γης. Οι δορυφόροι των υπόλοιπων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος ονομάζονται και Φεγγάρια.
Η βαρυτική έλξη μεταξύ Γης και Σελήνης είναι ο κύριος παράγοντας για τις παλίρροιες στην Γη. Η επίδραση των παλιρροϊκών δυνάμεων στη Σελήνη έχει προκαλέσει το λεγόμενο «παλιρροϊκό κλείδωμα»: η περίοδος περιστροφής της είναι τέτοια (ίδια με την περίοδο περιφοράς – γνωστή έτσι και ως σύγχρονη περιστροφή) ώστε παρουσιάζει πάντα την ίδια όψη στην Γη.
Κατά την περιφορά γύρω από την Γη, διαφορετικές όψεις φωτίζονται από τον Ήλιο, προκαλώντας τις Φάσεις της Σελήνης.
Η Σελήνη συνέβαλε στην διατήρηση της ζωής μέσω της επίδρασής της στις κλιματολογικές συνθήκες. Παλαιοντολογικά στοιχεία καθώς και υπολογιστικές προσομοιώσεις δείχνουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, σταθεροποιήθηκε από τις παλιρροϊκές αλληλεπιδράσεις με την Σελήνη. Χωρίς αυτήν την σταθεροποιητική δύναμη ως προς την ροπή που ασκούν ο Ήλιος και οι υπόλοιποι πλανήτες στην πεπλατυσμένη μορφή της Γης, κάποιοι πιστεύουν πως η κλίση του άξονα περιστροφής θα μεταβαλλόταν χαοτικά, όπως συμβαίνει στον Άρη. Εάν ο άξονας περιστροφής πλησίαζε το επίπεδο της εκλειπτικής, ακραίες κλιματικές συνθήκες θα επικρατούσαν οι οποίες θα εξαφάνιζαν τις περισσότερες μορφές ζωής από τον πλανήτη.
Η Σελήνη απέχει τόσο από την Γη, ώστε να έχει την ίδια φαινόμενη διάμετρο με τον Ήλιο, καθώς ο Ήλιος είναι 400 φορές μεγαλύτερος, ωστόσο κατά μία απίστευτη αστρονομική σύμπτωση είναι και 400 φορές μακρύτερα από την Σελήνη. Αυτό το γεγονός επιτρέπει να λαμβάνουν χώρα ολικές εκλείψεις Ηλίου.
Η προέλευση της Σελήνης είναι άγνωστη και υπήρξε εποχή που δεν υπήρχε η Σελήνη στον ουρανό της γης.
Η Γη βρίσκεται επιπλέον σε κοινή τροχιά με έναν αστεροειδή, τον 3753 Cruithne. Επίσης, αποτέλεσμα από το space.com, το οποίο ανέλυσε τροχιές 10 εκατομμυρίων σωμάτων που πλησιάζουν σε μικρή απόσταση από τη Γη, έδειξαν ότι περίπου 18.000 έχουν κλειδώνουν προσωρινά σε ασταθείς τροχιές γύρω από τη Γη. Σύμφωνα με τις μετρήσεις, η Γη έχει κάθε στιγμή ένα μικρό αστεροειδή διαμέτρου 1 μέτρου ή μεγαλύτερη να περιφέρεται γύρω της. Οι αστεροειδής αυτοί παραμένουν σε τροχιά γύρω από τη Γη κατά μέσο για 9 μήνες, αν και κάποιοι μπορεί περιφέρονται γύρω από τη Γη για δεκαετίες.
Καλλιεργήσιμη γη: 10%
Μόνιμες σοδιές: 1%
Μόνιμα βοσκοτόπια: 26%
Δάσικές περιοχές: 32%
Αστικές περιοχές: 1,5%
Άλλα: 30% (1993 est.)
Η βορειότερη εγκατάσταση στον κόσμο είναι το Alert, στο νησί Έλσμιρ στον Καναδά. Η νοτιότερη εγκατάσταση βρίσκεται στον Σταθμό του Νότιου Πόλου Amundsen-Scott, στην Ανταρκτική, σχεδόν στην θέση του Νότιου Πόλου.
Οι μεγαλύτερες γεωγραφικές κατατμήσεις της γης
Ηπειροι: Ανταρκτική, Ασία, Αφρική, Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Νότια Αμερική, Ωκεανία,
Ωκεανοί: Αρκτικός, Ανταρκτικός, Ατλαντικός, Ειρηνικός, Ινδικός.
Η Γη προσωποποιείται ως θεότητα, ιδιαιτέρως ως θεά. Στη Σκανδιναβική μυθολογία ήταν η Γιορντ Jord, η μητέρα του Θωρ (Thor) και κόρη του Άνναρ (Annar).
Η Γη έχει επίσης χαρακτηριστεί ως ένα τεράστιο διαστημόπλοιο με δικό του Σύστημα υποστήριξης ζωής.
Εφόσον η Γη είναι αρκετά μεγάλη, δεν είναι άμεσα εμφανές στο γυμνό μάτι κοιτώντας από την επιφάνεια ότι έχει ένα σφαιροειδές σχήμα, αν και για την ακρίβεια δεν είναι τέλεια σφαιρικό, αλλά είναι οβάλ, διογκωμένο στο ύψος του ισημερινού και ελαφρώς πεπλατυσμένο στους πόλους. Στο παρελθόν επικρατούσαν διάφορες θεωρίες, μερικές εκ των οποίων ήθελαν τη Γη επίπεδη εξαιτίας των παραπάνω. Πριν από την πραγματοποίηση των πρώτων διαστημικών πτήσεων, οι θεωρίες αυτές στηρίζονταν σε συμπεράσματα από παρατηρήσεις δευτερευόντων φαινομένων, που σχετίζονταν με το σχήμα της Γης και από παράλληλους που σχεδιάζονταν ως προς το σχήμα των άλλων πλανητών.
Στην επιστημονική φαντασία η Γη είναι συχνά η πρωτεύουσα ή ένα μεγάλο διευθυντικό κέντρο μίας υποθετικής (δια)γαλαξιακής κυβέρνησης (κυρίως όταν η (δια)γαλαξιακή κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι κυριαρχούμενη από ανθρώπους), συχνά μία ομοσπονδιακή δημοκρατία αντιπροσώπων, εντούτοις αυτοκρατορίες και δικτατορικά καθεστώτα σίγουρα δεν παραβλέπονται.
Παραδείγματα αυτού είναι το Star Trek και το Babylon 5. Παρ’ όλα αυτά, σε άλλα δείγματα της επιστημονικής φαντασίας, άνθρωποι από το μέλλον δε θυμούνται πλέον τον πλανήτη από τον οποίο προήλθαν (τη Γη). Χαρακτηριστικά παραδείγματα: η τηλεοπτική σειρά Battlestar Galactica και η σειρά μυθιστορημάτων Γαλαξιακή Αυτοκρατορία.
Το βιβλίο Γυρίστε το Γαλαξία με Ώτο Στοπ (The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy), περιγράφει τη Γη ως “επί το πλείστον αβλαβή (mostly harmless)” και το μεγαλύτερο εστιατόριο του γαλαξία !
Οι σπουδαιότερες αξίες των Ελλήνων είναι οι θρησκευτικές. Η αρχαία ελληνική θρησκεία είναι πολυθεϊστική και ως αντικείμενο της λατρείας της, είναι οι Ολύμπιοι Θεοί (ουράνιοι), οι χθόνιες θεότητες αλλά και οι ήρωες (ημίθεοι).
