ΡΗΤΟΡΙΚΗ: ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ - Ὀλυνθιακὸς α΄ (1) (16-20)

[16] Τὸ μὲν οὖν ἐπιτιμᾶν ἴσως φήσαι τις ἂν ῥᾴδιον καὶ παντὸς εἶναι, τὸ δ᾽ ὑπὲρ τῶν παρόντων ὅ τι δεῖ πράττειν ἀποφαίνεσθαι, τοῦτ᾽ εἶναι συμβούλου. ἐγὼ δ᾽ οὐκ ἀγνοῶ μέν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, τοῦθ᾽ ὅτι πολλάκις ὑμεῖς οὐ τοὺς αἰτίους, ἀλλὰ τοὺς ὑστάτους περὶ τῶν πραγμάτων εἰπόντας ἐν ὀργῇ ποιεῖσθε, ἄν τι μὴ κατὰ γνώμην ἐκβῇ· οὐ μὴν οἶμαι δεῖν τὴν ἰδίαν ἀσφάλειαν σκοποῦνθ᾽ ὑποστείλασθαι περὶ ὧν ὑμῖν συμφέρειν ἡγοῦμαι.

[17] φημὶ δὴ διχῇ βοηθητέον εἶναι τοῖς πράγμασιν ὑμῖν, τῷ τε τὰς πόλεις τοῖς Ὀλυνθίοις σῴζειν καὶ τοὺς τοῦτο ποιήσοντας στρατιώτας ἐκπέμπειν, καὶ τῷ τὴν ἐκείνου χώραν κακῶς ποιεῖν καὶ τριήρεσι καὶ στρατιώταις ἑτέροις· εἰ δὲ θατέρου τούτων ὀλιγωρήσετε, ὀκνῶ μὴ μάταιος ἡμῖν ἡ στρατεία γένηται.

[18] εἴτε γὰρ ὑμῶν τὴν ἐκείνου κακῶς ποιούντων, ὑπομείνας τοῦτ᾽ Ὄλυνθον παραστήσεται, ῥᾳδίως ἐπὶ τὴν οἰκείαν ἐλθὼν ἀμυνεῖται· εἴτε βοηθησάντων μόνον ὑμῶν εἰς Ὄλυνθον, ἀκινδύνως ὁρῶν ἔχοντα τὰ οἴκοι, προσκαθεδεῖται καὶ προσεδρεύσει τοῖς πράγμασι, περιέσται τῷ χρόνῳ τῶν πολιορκουμένων. δεῖ δὴ πολλὴν καὶ διχῇ τὴν βοήθειαν εἶναι.

[19] Καὶ περὶ μὲν τῆς βοηθείας ταῦτα γιγνώσκω· περὶ δὲ χρημάτων πόρου, ἔστιν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, χρήμαθ᾽ ὑμῖν, ἔστιν ὅσ᾽ οὐδενὶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων [στρατιωτικά]· ταῦτα δ᾽ ὑμεῖς οὕτως ὡς βούλεσθε λαμβάνετε. εἰ μὲν οὖν ταῦτα τοῖς στρατευομένοις ἀποδώσετε, οὐδενὸς ὑμῖν προσδεῖ πόρου, εἰ δὲ μή, προσδεῖ, μᾶλλον δ᾽ ἅπαντος ἐνδεῖ τοῦ πόρου. «τί οὖν;» ἄν τις εἴποι, «σὺ γράφεις ταῦτ᾽ εἶναι στρατιωτικά;» μὰ Δί᾽ οὐκ ἔγωγε.

[20] ἐγὼ μὲν γὰρ ἡγοῦμαι στρατιώτας δεῖν κατασκευασθῆναι [καὶ ταῦτ᾽ εἶναι στρατιωτικὰ] καὶ μίαν σύνταξιν εἶναι τὴν αὐτὴν τοῦ τε λαμβάνειν καὶ τοῦ ποιεῖν τὰ δέοντα, ὑμεῖς δ᾽ οὕτω πως ἄνευ πραγμάτων λαμβάνειν εἰς τὰς ἑορτάς. ἔστι δὴ λοιπόν, οἶμαι, πάντας εἰσφέρειν, ἂν πολλῶν δέῃ, πολλά, ἂν ὀλίγων, ὀλίγα. δεῖ δὲ χρημάτων, καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἔστι γενέσθαι τῶν δεόντων. λέγουσι δὲ καὶ ἄλλους τινὰς ἄλλοι πόρους, ὧν ἕλεσθ᾽ ὅστις ὑμῖν συμφέρειν δοκεῖ· καὶ ἕως ἐστὶ καιρός, ἀντιλάβεσθε τῶν πραγμάτων.

***
ΠΡΟΤΑΣΗ (§§ 16-20)
[16] Ίσως θα μου πει κανείς ότι το να κριτικάρεις είναι εύκολο πράγμα και μπορεί να το κάνει ο καθένας· το να προτείνει όμως τί πρέπει να κάνουμε σχετικά με την παρούσα κατάσταση, αυτό είναι έργο πολιτικού ανδρός. Αλλά εγώ δεν αγνοώ, Αθηναίοι, ότι εσείς πολλές φορές, αν η έκβαση κάποιου ζητήματος δεν είναι όπως την περιμένετε, οργίζεσθε όχι με τους υπαιτίους αλλά με εκείνους που μίλησαν τελευταίοι για την κατάσταση. Παρ᾽ όλα αυτά, νομίζω πως δεν έχω το δικαίωμα, αποσκοπώντας στην προσωπική μου ασφάλεια, να αποσιωπήσω από φόβο όσα νομίζω ότι σας συμφέρουν.

[17] Προτείνω λοιπόν πως πρέπει, προς αντιμετώπιση της κατάστασης, να βοηθήσετε με δύο ενέργειες: αφενός με το να σώσετε τις πόλεις για χάρη των Ολυνθίων και να στείλετε εκεί τους στρατιώτες που θα φέρουν σε πέρας αυτή την αποστολή, αφετέρου με το να λεηλατείτε την ύπαιθρο χώρα εκείνου και με στόλο και με άλλο πεζικό στράτευμα. Αν όμως αμελήσετε για το ένα ή το άλλο από τα δύο αυτά, φοβούμαι μήπως η εκστρατεία αυτή αποβεί μάταια.

[18] Γιατί, εάν περιοριστείτε μόνο στην κακοποίηση της χώρας εκείνου και εκείνος υπομείνει αυτό και (: ώσπου να) υποτάξει την Όλυνθο, επιστρέφοντας στη χώρα του, εύκολα θα σας αποκρούσει· αν πάλι σπεύσετε σε βοήθεια μόνο στην Όλυνθο, βλέποντας ο Φίλιππος ότι η χώρα του δεν διατρέχει κίνδυνο, θα εγκαταστήσει το στρατό μπροστά στην Όλυνθο πολιορκώντας την και θα επιμείνει στην επιχείρησή του· έτσι με το χρόνο θα καταβάλει την αντίσταση των πολιορκουμένων. Γι᾽ αυτό, η βοήθεια πρέπει και μεγάλη να είναι και να αποβλέπει στους δύο αυτούς στόχους.

[19] Σχετικά λοιπόν με την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας, αυτά προτείνω. Όσον αφορά όμως στην εξεύρεση χρημάτων, υπάρχουν σε σας, Αθηναίοι, χρήματα, ναι υπάρχουν χρήματα για στρατιωτικούς σκοπούς όσα σε κανέναν άλλον στον κόσμο· αλλά εσείς τα ξοδεύετε σύμφωνα με τις ορέξεις σας. Εάν λοιπόν δώσετε αυτά ως έξοδα για τη στρατιωτική αποστολή, δεν θα χρειαστείτε καμιάν επιπλέον πηγή εσόδων· διαφορετικά, θα χρειαστείτε και άλλους πρόσθετους πόρους ή μάλλον δεν θα έχετε καθόλου πόρους. «Τότε γιατί» θα έλεγε κανείς «προτείνεις αυτά τα χρήματα να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς;». Μα τον Δία, εγώ τουλάχιστον δεν το προτείνω.

[20] Η δική μου γνώμη είναι ότι πρέπει να συγκροτήσουμε στρατό [και τα χρήματα αυτά να διατεθούν για στρατιωτικές ανάγκες]· να υπάρχει επίσης ένας κανονισμός, ο ίδιος τόσο για ανάληψη χρημάτων όσο και για την εκτέλεση όσων χρειάζονται να γίνουν. Αντίθετα η δική σας γνώμη είναι ότι πρέπει να παίρνετε χρήματα έτσι, χωρίς να σκοτίζεστε, για τις γιορτές. Αυτό λοιπόν που κατά τη γνώμη μου απομένει να κάνουμε είναι να συνεισφέρουμε όλοι χρήματα· αν χρειάζονται πολλά, πολλά, αν χρειάζονται λίγα, λίγα. Το σίγουρο πάντως είναι ότι χρειάζονται χρήματα και χωρίς αυτά δεν είναι δυνατόν να γίνει τίποτε από αυτά που πρέπει. Μερικοί προτείνουν και κάποιες άλλες πηγές εσόδων· από όλες αυτές διαλέξτε όποια νομίζετε ότι σας συμφέρει, και, όσο είναι καιρός, επιληφθείτε των πραγμάτων.

Αρχαία ελληνική φιλοσοφία και σύγχρονη ψυχιατρική

Απέναντι στη φιλοσοφία, πολλοί μη επαΐοντες, επιστήμονες των λεγομένων «θετικών» επιστημών (και δη οι τεχνοκράτες), παραμένουν αποστασιοποιημένοι ή και επικριτικοί, έχοντας την εντύπωση ότι πρόκειται για αβάσιμες θεωρίες, ηθικολογίες κ.ά. και ότι γενικά «κάτι τέτοια» απασχολούν μόνο τους αιθεροβάμονες. Αν όμως ενδιατρίψει ένας, πριν καν χρειαστεί να εμβαθύνει πολύ, θα δει ότι πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι δεν έμεναν στον ιδεατό μόνο κόσμο, αλλά βάσιζαν τα συμπεράσματά τους σε επιχειρήματα από παρατηρήσεις στα φυσικά φαινόμενα, την καθημερινή ζωή και την ανθρώπινη συμπεριφορά.

 

Άλλωστε, τα βασικά θέματα που ερεύνησαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν έννοιες και προβληματισμοί που απασχολούν και σήμερα οποιονδήποτε σκεπτόμενο άνθρωπο. Ποιος δεν διερωτήθηκε σε κάποιες περιόδους της ζωής του για υπαρξιακά και οντολογικά θέματα; Πού πορευόμαστε, ποιο το περιεχόμενο της ευτυχίας, τι ανταπόδοση περιμένουμε στη φιλία, ποια γνώση είναι πραγματική και αντικειμενική, υπάρχει απόλυτο και ασφαλές δίκαιο, μπορούμε να μιλούμε για ελεύθερη βούληση στον άνθρωπο, είναι όλα προκαθορισμένα στη ζωή; κ.λπ., κ.λπ.!

 

Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι διερευνούν τέτοια ερωτήματα και δίνουν ύστερα από συζήτηση ποικίλες απόψεις, τις οποίες ο σημερινός μελετητής μπορεί να αποδεχθεί, να απορρίψει ή να επιλέξει κάποιες. Εξάλλου, σε αρκετά απ’ αυτά τα ερωτήματα, τοποθετήσεις έχουν και οι θρησκείες, οι πολιτικοκοινωνικές θεωρίες και οι κατά τόπους πολιτιστικές αντιλήψεις. Η διαφορά έγκειται στο ότι, αντίθετα προς τη φιλοσοφία, αυτές κατά κανόνα είναι δογματικές και απόλυτες.

 

Η προσπάθεια κάθε Έλληνα φιλοσόφου κατέτεινε στην πληρέστερη κατανόηση του φυσικού κόσμου και σε θεώρηση του ανθρώπου μέσα στο φυσικό αυτό περιβάλλον, ανάμεσα στους συνανθρώπους του και ως προς τον εσώτερο εαυτό του. Ένας επιγραμματικός και περιεκτικός ορισμός της φιλοσοφίας έχει διατυπωθεί ως εξής: «Φιλοσοφίαν φασίν είναι επιτήδευσιν (=ενασχόληση) σοφίας, την δε σοφίαν επιστήμην (=εις βάθος γνώση) θεών τε και ανθρωπίνων πραγμάτων». Η κατανόηση, λοιπόν, επέρχεται με την ορθή γνώση και επιτυγχάνεται μέσα από μια (φιλοσοφική, όπως θα δούμε) ερευνητική μεθοδολογία.

 

Ένα πρώτο σχόλιο όμως προηγουμένως: Ο ψυχίατρος έρχεται σε επαφή και διάλογο με τον «κόσμο» του ασθενή, ο οποίος είχε στη διαδρομή της ζωής του σχηματίσει στερεότυπα και αντιλήψεις, που είχαν απαντήσει λίγο ή πολύ σε ορισμένους ανθρώπινους προβληματισμούς του, τέτοιους που και στην αρχή ανέφερα (δεν εννοώ, βέβαια, τις νοσηρές υπερβολές των βαριά ιδεοψυχαναγκαστικών ή των αρχόμενων σχιζοφρενών). Ο ψυχίατρος ασφαλώς δεν θα ανταποκριθεί στα ερωτήματα του ασθενούς προτείνοντάς του δικές του, προσωπικές θέσεις, όμως η εξοικείωση με την πολυπλευρότητα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας (της οποίας οι απόψεις ίσχυσαν διαχρονικά) θα του ευρύνει τη δυνατότητα να κατανοήσει καλύτερα τις υπαρξιακές και άλλες δυσκολίες του αρρώστου του, ώστε να συναντήσει ευκολότερα τον «κόσμο» εκείνου.

 

Για την προσπάθεια προς το στόχο της «καθαρής και αληθινής» γνώσης πολύ λαμπρό παράδειγμα έχουμε στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία τους σωκρατικούς διαλόγους του Πλάτωνα, όπως και τα ρέοντα πεζά κείμενα του Αριστοτέλη και άλλων, όπου επίσης διαφαίνεται η αναλυτική, διαλεκτική μέθοδος (η γνωστή και ως «μαιευτική»). Ο φιλόσοφος θέτει ερώτημα, το οποίο ύστερα από συζήτηση απαντάται με επιχειρήματα, από τα οποία ανακύπτουν νέα ερωτήματα, που κι αυτά συζητούνται κ.ο.κ. Με τον τρόπο αυτό, βάσει επιχειρημάτων και αντεπιχειρημάτων που βασίζονται σε δεδομένα (την «υποκειμένην ύλην» κατά τον Αριστοτέλη) διευκρινίζονται τα θέματα και διανοίγονται νέα, ώστε τα συμπεράσματα να είναι βάσιμα και πιο κοντά στην πραγματικότητα και την αλήθεια.¹ Η γραμμή της φιλοσοφικής συζήτησης μπορεί να είναι αιτιοκρατική, αναζητώντας τους αρχικούς παράγοντες, ή/και τελεολογική, ώστε να εξηγηθούν οι στόχοι.²

 

Δεν ενδιαφέρει τόσο αν η τελική κατάληξη θα είναι «σωστή» ηθικά, κοινωνικά κ.λπ., όσο να έχει κρατηθεί μια σειρά συλλογισμών που να βασίζονται στους κανόνες της λογικής. Η διαλεκτική αυτή διαδικασία έχει επιπλέον το πλεονέκτημα ότι προσφέρει σ’ αυτόν που την εφαρμόζει περισσότερο αντικειμενική κριτική ικανότητα, αποφυγή αντιφάσεων, ιεράρχηση των θεμάτων που τον απασχολούν, αντιμετώπιση των δυσάρεστων χωρίς φόβους και προκαταλήψεις και γενικά ορθότερη εκτίμηση των πραγμάτων και των συναισθημάτων. Του παρέχει, δηλαδή, ένα καλύτερο εργαλείο σκέψης.

 

Δεύτερο σχόλιο: Από τη σύντομη έκθεση της πιο πάνω αρχαιοελληνικής φιλοσοφικής διαδικασίας γίνονται εμφανείς οι ομοιότητες με ορισμένες μεθόδους της σύγχρονης ψυχοθεραπευτικής διεργασίας, ιδίως ψυχαναλυτικού προσανατολισμού. Ο ψυχοθεραπευτής δεν παίρνει θέση (ηθική, κοινωνική ή άλλη) στις τελικές αποφάσεις του ασθενούς, αλλά τον βοηθά να αναγνωρίσει τα προβλήματά του, να τα αναλύσει, να ξεφύγει από ψευδοερωτήματα και συμπτωματολογικές επικαλύψεις και διαδοχικά να φθάσει στα πραγματικά αίτια και να αντιληφθεί τις βαθύτερες επιθυμίες του, ώστε να ενεργήσει προς εφικτούς στόχους. Η βάση βρίσκεται πάντα, όπως και στη φιλοσοφία, στην κατανόηση της «υποκειμένης ύλης», που αποτελεί και την πραγματικότητα στον ψυχισμό του αρρώστου. Θέλω ακόμη να σημειώσω ορισμένα ειδικότερα κοινά στοιχεία: η διασάφηση των θεμάτων, η εντόπιση αντιφάσεων, η αντιμετώπιση των αποφευγομένων προβλημάτων κ.ά. θυμίζουν πολύ τεχνικές της βραχείας ψυχοθεραπείας του Σιφναίου³ (clarification, contradictions, confrontation).

 

Η προσφορά των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, ωστόσο, δεν εξαντλείται εδώ. Οι περισσότεροι έχουν ασχοληθεί με ποικίλα ψυχικά θέματα, από πολλές πλευρές. Θα σταθώ μόνο σε μερικά, τα οποία εξονυχιστικά μελέτησε ο Αριστοτέλης, που μου είναι πιο οικείος. Στο βιβλίο του «Περί Ψυχής» δέχεται την ψυχοβιολογική ενότητα του ανθρώπου, τις ψυχοσωματικές και σωματοψυχικές διεργασίες και με εκπληκτική οξυδέρκεια προβαίνει σε ταξινόμηση των ψυχικών λειτουργιών κατά τρόπο που δεν απέχει πολύ από το σύγχρονο, με τις «ορέξεις» να έχουν τα χαρακτηριστικά των ενστικτωδών ενορμήσεων.⁴ Στην πραγματεία του για τη Μνήμη διαχωρίζει τις φάσεις της και μιλά ουσιαστικά για την απώθηση των ψυχικών παραστάσεων «εν τω βάθει» και τις «λανθάνουσες» (δηλαδή στο υποσυνείδητο) διεργασίες. Κατά την επεξεργασία του θέματος του Ύπνου δίνει εύστοχες ερμηνείες για το έκδηλο περιεχόμενο ορισμένων ονείρων, που είναι «ευθύ» (κατανοητό), αντίθετα προς τα «διεστραμμένα» όνειρα, τα ακατανόητα λόγω μηχανισμών άμυνας, τους οποίους ο φιλόσοφος υποδεικνύει.⁵

 

Τελικό σχόλιο: Ο Έλληνας ψυχίατρος έχει μια ευχάριστη αίσθηση όταν συναντά τις σκέψεις φιλοσόφων, που έζησαν σ’ αυτόν τον τόπο 25 αιώνες πριν, και μάλιστα όταν διαπιστώνει παρόμοιους προβληματισμούς μ’ εκείνους που παρουσιάζονται στη δουλειά του ή και που ο ίδιος έχει. Ο ψυχίατρος, διακονώντας μια ειδικότητα κατεξοχήν των σκέψεων και των συναισθημάτων (και όχι απλώς συνταγογραφική ή τεχνοκρατική), μπορεί να αποκομίζει εμπειρίες κατά την επαφή με τα κείμενα των μεγάλων διανοητών. Διευρύνεται ο ορίζοντας των ενδιαφερόντων του, αξιοποιούνται νέες (με έναυσμα τις «αρχαίες») ιδέες, επιβεβαιώνεται ή βελτιώνεται η σκεπτική διαδικασία που ακολουθεί και –αν μη τι άλλο– ικανοποιείται η ιστορική περιέργεια (γιατί όχι και η στοχαστική αναζήτηση) του Έλληνα επιστήμονα.

     -----------------

Bιβλιογραφία

 

1. Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια – Βιβλίο Α΄: 1094b 11–1098a 31
2. Ιεροδιακόνου ΧΣ. Ο Αριστοτέλης για τη φιλία και τον έρωτα – Ψυχαναλυτική διερεύνηση στα «Ηθικά» του φιλοσόφου. Εκδόσεις Μαστορίδη, Θεσσαλονίκη, 2006:19–24, 181–207
3. Sifneos P. Short-term psychotherapy and emotional crisis. Harvard, Cambridge, 1976
4. Ιεροδιακόνου ΧΣ. Ψυχολογικά θέματα στον Αριστοτέλη – από τη σκοπιά ενός ψυχιάτρου. Εκδόσεις Μαστορίδη, Θεσσαλονίκη, 2004:79–87, 233–309
5. Αριστοτέλους Μικρά φυσικά – Περί μνήμης και αναμνήσεως: 450a 9–452a 18, Περί ύπνου και εγρηγόρσεως 463a 12–464b 17

Ένοχοι...

Στο σύστημα σκέψης που υπηρετούμε, πιστά, όλοι είμαστε/είναι ένοχοι, μέχρι να αποδειχθεί το αντίθετο.

Μην πλανάστε από τις διακηρύξεις του φαινομενικού δικαστικού/νομικού συστήματος αλλά παρατηρήστε πιο προσεκτικά την ίδια σας τη ζωή, σε όλες της τις εκφράσεις. Η αλήθεια που δεν θέλουμε συχνά να δούμε, βρίσκεται εκεί και μας κοιτάει κατάματα με πάσα ειλικρίνεια.

Θέλεις να ενοικιάσεις ένα σπίτι και ο ιδιοκτήτης σού ζητάει εκ των προτέρων δυο και τρία ενοίκια μαζεμένα, υποθέτοντας πως πρέπει να τα έχεις εφόσον ζητάς να ενοικιάσεις, σίγουρος πως θα φύγεις κάποια στιγμή και θα τον κλέψεις. Όποιος και να ‘σαι. Δεν τον νοιάζει, δεν υπάρχεις ως ατομικότητα. Σε έχει ήδη βάλει σε ένα καλάθι κλεφτών, βάσει προηγούμενων βιωμάτων του και βάσει συλλογικών εξαγγελιών.

Τι κι αν όλοι ξέρουμε πως η προπαγάνδα, οι εξαγγελίες, η πλάνη των εντυπώσεων, η δημοσιοποίηση του ατομικού συμφέροντος κάνει τη δουλειά της στα λόγια και στους νόμους; Το στηρίζουμε…λόγω συμφέροντος, λόγω φόβου, λόγω ανάγκης ασφάλειας και εξασφάλισης. Λόγω συνεχιζόμενης άγνοιας του ίδιου του εαυτού μας.

Τίποτα δεν μας απαλλάσσει από το άγνωστο, την περίπτωση της εξαπάτησης, το φόβο που συνεχίζει να μας διακατέχει, όμως εμείς συνεχίζουμε να στηρίζουμε τις ίδιες πρακτικές… περιμένοντας φυσικά να έχουμε διαφορετικά, τα αντίθετα αποτελέσματα απ' ό,τι προβάλλουμε (αθέατα).

Συζητάς με ανθρώπους διαδικτυακά και είσαι συγκρατημένος γιατί δεν ξέρεις τον άνθρωπο που ισχυρίζεται πως είναι, στην άλλη πλευρά της διαδικτυακής γραμμής σου. Αισθάνεσαι κάπως καλύτερα αν έχεις μια φωτογραφία του, αν του βάζεις ένα πρόσωπο, στο κενό του νου σου, που αγωνιά να γεμίσει. Ακόμα καλύτερα, αν μπορείς να «φας και να πιείς μαζί του», ικανοποιώντας τις αισθήσεις σου.

Κοιμάσαι και ξυπνάς δίπλα σε έναν άνθρωπο για χρόνια υποθέτοντας πως τον γνωρίζεις, ενώ στην ουσία αγνοείς τον ίδιο σου τον εαυτό. Αυτή η γνώμη σου όμως «σε σώζει», σε προφυλάσσει, σε οχυρώνει και σε προετοιμάζει θαρρείς, για τα απρόοπτα που πάση θυσία θέλεις να αποφεύγεις. Και την κρατάς την άποψή σου, ως γνώση, χωρίς να την αμφισβητείς, έχοντας σταματήσει να προσέχεις, να ερευνάς, να διερωτάσαι, να παρατηρείς πραγματικά… χρόνια τώρα.

Είναι ωραίο και χρήσιμο να μην ξέρεις… και τότε ανακαλύπτεις πως ξέρεις πολύ περισσότερα απ’ όσα νόμιζες. Όμως μάθαμε να ξεκινάμε ανάποδα και δεν το μάθαμε στο σχολείο. Το φέραμε μαζί μας αποφασίζοντας να ζήσουμε ως άνθρωποι, με περιορισμένη συνείδηση. Η ανατροπή είναι δύσκολη και δεν την επιλέγουν πολλοί. Η απενεχοποίηση δεν γίνεται αυτόματα, δεν είναι θέμα μελέτης των ήδη γραμμένων σοφιών.

Είναι προσωπικός αγώνας απεγκλωβισμού, όλων όσων υποσυνείδητα γνωρίζουμε για να μπορεί, ελεύθερα, αβίαστα και φυσικά, με ταπεινότητα, σιγουριά και εμπιστοσύνη να εισάγουμε νέα γνώση, μετατρέποντας την παλιά σε σοφία, πρώτα εντός μας και έπειτα, με δράση και στάση στη ζωή μας.

Ο χρόνος παραμένει πάντα σχετικός, όπως και το «πρώτα» και «ύστερα» που νομίζουμε πως κατανοούμε.

Ο κανόνας του ηλίθιου - ΑΑΞ

Είναι προφανές πως οι προσδοκίες περιπλέκουν τη δυνατότητά μας να γίνουμε ευτυχισμένοι, είτε πραγματοποιηθούν είτε όχι.

 

Αν πραγματοποιηθούν, είμαστε καταδικασμένοι να τις εγκαταλείψουμε για άλλες, νέες και μεγαλύτερες, ώσπου να πέσουμε τυχαία πάνω σε κάποιες που θα μείνουν απραγματοποίητες. Αν εξαρχής δεν πραγματοποιηθούν, τότε υποφέρουμε τον πόνο της απογοήτευσης.

 

Συγχέουμε τα όνειρα με τις προσδοκίες και δεν αντιλαμβανόμαστε ότι, ενώ τα πρώτα μας ανοίγουν έναν ολόκληρο κόσμο, οι δεύτερες μας εγκλωβίζουν στην παθητική αναμονή του προσδοκώμενου. Και βέβαια, μένουμε εντελώς προσκολλημένοι σ’ αυτές. Για ποιο λόγο; Μάλλον, γιατί μας έχουν συντροφεύσει πάρα πολύ καιρό…

 

Τι γίνεται όμως αν δεν μπορώ να δεχτώ πως πρέπει να παραιτηθώ απ’ αυτό που λαχταρώ; Αν αισθάνομαι πως δεν μπορώ να πραγματοποιήσω τα σχέδιά μου;

 

Θα πρέπει να εφαρμόσουμε κάποιον από τους βασικούς κανόνες που μας διδάσκει η πείρα της ζωής, πολύ περισσότερο κι από τις γνώσεις που μας προσφέρουν τα βιβλία.

 

Έχετε μια συγκεκριμένη επιθυμία. Θέλετε κάτι. Και το θέλετε με όλη σας την ψυχή, με όλο σας το είναι. Το ονειρεύεστε νύχτα και μέρα.

 

Ωραία! Ήρθε η ώρα να εφαρμόσετε τον κανόνα του ηλίθιου ΑΑΞ.

 

Από πού θα ξεκινήσω;

 

Καταρχάς, το Α από τα αρχικά ΑΑΞ σημαίνει: Θέλεις κάτι;

 

ΑΠΟΚΤΗΣΕ ΤΟ!

Απόκτησε αυτό που θέλεις! Κυνήγησέ το! Τι είναι αυτό που ψάχνεις;

«Την αγάπη εκείνης της γυναίκας… αυτό το σπίτι… εκείνη τη δουλειά…»

Διεκδίκησέ το κι απόκτησέ το! Κάνε ότι μπορείς για να το αποκτήσεις!

Ωστόσο, μπορεί να συνειδητοποιήσει κανείς πως είναι αδύνατον ν’ αποκτήσει αυτό που θέλει. Είναι πολύ πιθανό να συμβεί κάτι τέτοιο.

Τι λέει στη συνέχεια ο κανόνας; Δεν μπορείς ν’ αποκτήσεις αυτό που θέλεις;

 

ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΕ ΤΟ!

Αντικατάστησέ το με κάτι άλλο!

«Η γυναίκα αυτή δε με θέλει…»

Θα σε θέλει η άλλη!

«Α, πα πα πα! Αδύνατον! Σαν κι αυτή δεν υπάρχει…»

Τι μας λέει ο κανόνας στην τρίτη θέση;…

 

ΞΕΧΑΣΕ ΤΟ!

«Α, όχι… Αδύνατον…»

Αααα… Αν δεν μπορείς να το Αποκτήσεις, δεν καταφέρνεις να το Αντικαταστήσεις και δεν θέλεις να το Ξεχάσεις… Τότε ο κανόνας λέει ότι…

 

Είσαι Ηλίθιος!

Ωστόσο, σίγουρα μπορείς ν’ αποφασίσεις να ΜΗΝ ξεχάσεις, και να μείνεις προσκολλημένος σ’ αυτό που θεωρείς αδύνατον. Κι αυτό είναι το ηλίθιο της νεύρωσής μας.

Ηράκλειτος – Η Αρχή της Μη Αναστρεψιμότητας

Ο πρώτος και ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα μακράς φιλοσοφικής έρευνας, και εν σπέρματι διατυπώθηκαν από τους προσωκρατικούς Έλληνες φιλοσόφους.

Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος, ο αποκαλούμενος Σκοτεινός και επίσης ο φιλόσοφος του πυρός, εξέφρασε την αρχή της μη αναστρεψιμότητας λέγοντας:

«Ουκ αν εμβαίης δις τοις αυτοίς ποταμοίς, ου γαρ ρέουσι τα αυτά ύδατα»

«Δεν μπορείς να μπεις δύο φορές στους ίδιους ποταμούς, γιατί δεν ρέουν τα ίδια νερά». Με τη λέξη ύδατα εννοούσε επίσης τις συνθήκες που ποτέ δεν είναι οι ίδιες αλλά πάντα αλλάζουν. Εννοούσε επίσης τον χρόνο.

Ένα άλλο περίφημο απόσπασμα του Ηράκλειτου που συμπεριλαμβάνει τον πρώτο και δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής είναι: «Κόσμον τόνδε, τον αυτόν απάντων, ούτε τις θεών ούτε ανθρώπων εποίησεν αλλ’ήν αεί και εστίν και έσται πυρ αείζωον, απτόμενον μέτρα και αποσβεννύμενον μέτρα» (Αυτόν τον κόσμο που είναι ο ίδιος για όλα τα όντα, ούτε κάποιος θεός ούτε άνθρωπος τον έκανε αλλά ήταν πάντα και είναι και θα είναι πυρ αείζωο. που ανάβει με μέτρο και σβήνει με μέτρο). Εάν υποκαταστήσουμε τη λέξη “πυρ” με τη λέξη “ενέργεια” φθάνουμε σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα.

Ένα άλλο απόσπασμα που περιγράφει τις τέσσερεις καταστάσεις της ύλης δηλαδή την στερεή, την υγρή, την αέριο και την αέριο σε διάπυρη κατάσταση (που αντιστοιχούν στις λέξεις γη. ύδωρ, αήρ, πυρ) είναι το ακόλουθο: “Το πυρ ζει από τον θάνατο του αέρα, και ο αέρας ζει τον θάνατο του πυρός, το ύδωρ ζει από τον θάνατο της γης, και η γη από τον θάνατο του ύδατος” και η περιγραφή της ψυχρής, θερμής, υγρής και ξηρής κατάστασης της ύλης: “Τα ψυχρά γίνονται θερμά και ότι είναι θερμό γίνεται ψυχρό ότι είναι υγρό ξηραίνεται, και το ξηρό υγραίνεται″.

Ένα άλλο χωρίο του Ηράκλειτου μπορεί να ερμηνευθεί με τον τρόπο σκέψης ενός θερμοδυναμικού που γνωρίζει ότι χωρίς διαφορά θερμοκρασίας, πίεσης, συγκέντρωσης κ.λ.π. δεν υπάρχει ροή. «Ο Πόλεμος (διαφορά) είναι ο πατέρας και ο Βασιλιάς όλων και μερικούς έκανε θεούς και άλλους ανθρώπους, μερικούς δούλους και άλλους ελεύθερους». Αυτό μας θυμίζει την ελεύθερη ενέργεια του Gibbs. To γινόμενο της εντροπίας και της απόλυτης θερμοκρασίας είναι η δεσμευμένη ενέργεια εντός ενός συστήματος (ανέργεια).

Το παίξιμο των ζαριών είναι η βάση της θεωρίας της στατιστικής. “Ο χρόνος είναι παιδί που παίζει ζάρια, «του παιδιού η Βασιλεία». Η αρχή της αβεβαιότητας και της ασαφούς λογικής: “Στο ίδιο νερό των ποταμών μπαίνουμε και δεν μπαίνουμε, και βρισκόμαστε μέσα και δεν βρισκόμαστε” και “Το σοφό είναι ένα μόνο, θέλει και δεν θέλει να ονομάζεται με το όνομα του Διός”. Επίσης και για το θέμα μας που είναι ο διαχωρισμός: “Ακόμη και ο χυλός διαχωρίζεται εάν δεν αναδεύεται″.

Το γεγονός ότι ο διαχωρισμός πολύτιμων συστατικών από άλλα λιγότερο επιθυμητά απαιτεί τεράστια προσπάθεια και ενέργεια, εκφράστηκε επίσης από τον Ηράκλειτο: “Αυτοί που ψάχνουν για χρυσάφι, πολύ χώμα σκάβουν και λίγο βρίσκουν”. Ο Ηράκλειτος με τον α­ξιωματικό τρόπο που διατυπώνει τις έννοιες προείπε την εξέλιξη των μαθηματικών και φυσικών επιστημών του 19ου και 20ου αιώνα που κέρδισαν ακρίβεια και διαύγεια με τις αξιωματικές μεθόδους.

Ο Εμπεδοκλής, ο Παρμενίδης, ο Αναξαγόρας και ο Δημόκριτος (460-390 π.Χ.) εξέφρασαν την αρχή της διατηρήσεως της μάζας και της ενέργειας μ’ αυτά τα λόγια: “Τίποτε δεν γεννιέται από το τίποτε και τίποτε δεν φθείρεται στο τίποτε”.

Είναι ενδιαφέρον ότι οι περισσότερες λέξεις που χρησιμοποιούνται στη θερμοδυναμική, όπως και σε άλλες επιστημονικές περιοχές είναι Ελληνικής προέλευσης. Μερικές απ’ αυτές προέρχονται απ’ ευθείας από την αρχαία Ελληνική γραμματεία, όπως η ενέργεια και η οικονομία και μερικές διατυπώθηκαν από σύγχρονους επιστήμονες που χρησιμοποίησαν Ελληνικά λήμματα όπως η “εντροπία” που την εισήγαγε ως έννοια ο Clausius και σημαίνει εκείνο το μέρος της ενέργειας που επιστρέφει εντός του συστήματος και δεν είναι πλέον διαθέσιμο. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η έννοια της εξέργειας. που διατυπώθηκε το 1952 από τον Rant από τις λέξεις “εξ” και “έργον” που σημαίνει εκείνο το μέρος της ενέργειας που είναι διαθέσιμο να παράγει έργο.

Mπορεί μια λάμπα να αλλάξει τη διάθεση μας;

Ψάχνουμε απεγνωσμένα να βρούμε τρόπους για να νιώθουμε καλά. Αν μπορεί με ένα μαγικό κουμπί να είμαστε πιο ευτυχισμένοι μέσα στον χώρο μας, μήπως θα ήταν καλό να το γνωρίζουμε για να λάβουμε τα μέτρα μας; Και να πειραματιστούμε μόνο με τον διακόπτη;

Συννεφιασμένη Κυριακή
Κάτι ο καιρός, κάτι η αλλαγή του χρόνου, ο βαρύς χειμώνας, ο μουντός ουρανός, μαζί με την γενικότερη ατμόσφαιρα, πρέπει να ξεπερνάς τον εαυτό σου και τις δυνάμεις σου για να χαμογελάς. Και να το εννοείς.

Μαύρη σκηνοθεσία
Κι αν νομίζετε ότι είστε οι μόνοι που αισθάνεστε έτσι, θα νιώσετε μάλλον καλύτερα αν συνειδητοποιήσετε πως ο χειμώνας, με τους πιο σκοτεινούς μήνες, πάντα σκηνοθετεί τη ζωή μας με πιο μαύρη διάθεση.

Αναζητώντας το φως
Αντί λοιπόν να κλαιγόμαστε, να γκρινιάζουμε, να απομονωνόμαστε, να παραμένουμε απαθείς και αγχωμένοι, μπορούμε να αναζητήσουμε το φως. Ή να το δημιουργήσουμε, όταν δεν υπάρχει αρκετός ήλιος.

4 Εποχές
Θα αυξήσουμε την φωτεινότητα. Μέχρι να έρθει η άνοιξη. Χωρίς κάτι πιο δραστικό. Θα αναζητήσουμε την χαρούμενη λάμπα. Το χαρούμενο φως, το θεραπευτικό φως, γνωστό και ως SAD, λάμπες που κυκλοφορούν σε δαιφορετικά μεγέθη, και σχήματα και όπως συμβαίνει με όλα τα αντικείμενα, διαφορετικές τιμές.

Η άνοιξη μέσα μας
Ένα φως με ενέργεια. Εξαιρετικά εύκολο στην χρήση. Το κρατάμε πάνω σε μια επιφάνεια κοντά μας, καθώς δουλεύουμε, ντυνόμαστε, κυκλοφορούμε μέσα στο σπίτι. Και αν δυσκολευόμαστε να ξυπνήσουμε το πρωί, υπάρχει και αντίστοιχο φως-ξυπνητήρι. Σαν μια προσκηνοθετημένη Ανατολή. Και μην ξεχνάτε. Δεν αργούν οι μέρες που θα αρχίσει να νυχτώνει πιο αργά… Η άνοιξη δεν θα αργήσει να φανεί.  

ΠΑΛΛΑΔΑΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ

Ο ΘΡΗΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Άρα μη θανόντες τώ δοκείν ζώμεν μόνον,
Έλληνες άνδρες, συμφορά πεπτωκότες
όνειρον εικάζοντες είναι τόν βίον;
ή ζώμεν ημείς, τού βίου τεθνηκότος;

Είμαστε αλήθεια ζωντανοί, ώ Έλληνες,
καθώς μας πήρε τώρα η συμφορά
κι έγινε η ζωή μας εφιάλτης;
Ή μήπως ζούμε εμείς κι έχει η ζωή πεθάνει;

         ΠΑΛΛΑΔΑΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ

Ο Παλλαδάς ήταν Έλληνας ποιητής και επιγραμματογράφος που γεννήθηκε στη Χαλκίδα και έζησε στην Αλεξάνδρεια στις αρχές του 5ου μ.Χ. αιώνα (περίπου 365 - 420 μ.Χ.) σαν φτωχός δάσκαλος.
Υπήρξε ο επιγραμματικότερος των επιγραμματοποιών.

Ήταν Έλληνας και παρέμεινε Έλληνας σε μια δύσκολη για τους Έλληνες εποχή.
Ήταν μια παράξενη μορφή αυτής της μεταβατικής περιόδου, του λυκόφωτος ανάμεσα στον τέλος του Αρχαίου κόσμου και στην επιβολή και επικράτηση του εβραιοχριστιανισμού.

Σώζονται 150 επιγράμματά του στην Παλατιανή Ανθολογία. Μερικά από αυτά είναι εξαιρετικά πρωτότυπα. Σ΄αυτά περιγράφει όλη τη θλί­ψη και την οικτρή κατά­σταση, πραγματική συμφορά, που δημιουργήθηκε στην Ελ­ληνική οι­κουμένη με την επι­κράτηση του Χριστιανισμού (με απλά λόγια της Εβραιο­γνωστικοχρι­στι­α­νι­κής μάστιγας) κατά τα χρόνια της ζωής του.

Θεωρείται (λανθασμένα) Βυζαντινός ποιητής, αλλά ήταν ένας αρχαίος Έλληνας που συνέθετε ποίηση, ενώ είχε μπει για τα καλά ο Μεσαίωνας. Πικρός ποιητής και φοβερός σαρκαστής, έβαλε κατά της υποκρισίας, της ανοησίας και της αμάθειας των Ελλήνων της εποχής του, ιδιότητες οι οποίες θα επιβάλλουν σε λίγο το χαλδαϊκό τέρας στις ζωές τους. Συχνά συνοδεύει τους αστεϊσμούς του με έναν πικρό μορφασμό, όταν π. χ. μιλάει για τα χάλκινα αγάλματα των Θεών που καταλήγουν στο χυτήριο ή μεταμφιέζονται σε Χρι­στιανούς αγίους, για μια εταίρα που, αφού δεν μπορεί πια να ορκίζεται στους δώ­δεκα Θεούς, θα ορκίζεται στους δώδεκα αποστόλους. Μισεί τους μοναχούς της ερήμου, δήθεν «μοναχούς», που ως ένοπλες ομάδες κατεβαίνουν στην Αλεξάνδρεια για να εξ­εγείρουν τον όχλο. Οι στίχοι αυτού του φτωχοδάσκαλου της αλεξανδρινής σχο­λής προεικονίζουν κάποτε τους βαρύθυμους μονόλογους του Hamlet στον Shakespeare, την καυστική σάτιρα του Swift, τη μελαγχολική ονειροπόληση του Baudelaire. Τις στιγμές αυτές ο Παλλαδάς ανήκει στη μεγάλη ποίηση.

Παρέμεινε πιστός στην πατρογονική Ελληνική θρησκεία, όπως μαρτυρούν τα εναντίον των χριστιανών μοναχών επιγράμματά του. Ο Αγαθίας διέσωσε 150 απ’ αυτά στον Κύκλο του.

Ο Παλλαδάς ήταν σπουδαίος Έλληνας ποιητής και επιγραμματοποιός. Αποκλήθηκε «Μετέωρος» και ήταν πολύ γνωστός στον καιρό του, όπως μαρτυρεί το γεγονός ότι ένα επίγραμμά του (το Χ 87) ήταν αναγραμμένο (με παραλλαγμένο τον δεύτερο στίχο) σε δημόσια λουτρά της Εφέσου. Σε μας βέβαια δεν είναι γνωστός.

Πρέπει όλοι οι Έλληνες να προμηθευτούν το βιβλίο του Τζίμη Παπανικολόπουλου "ΠΑΛΛΑΔΑΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ και το τέλος μίας εποχής", (δεύτερη έκδοση). Στο βιβλίο του υπάρχει και η απόδοση στα νεοελληνικά των αρχαίων κειμένων. Εκτός από τα επιγράμματα ο συγγραφέας μας κάνει μία εξαιρετική περιήγηση στην εποχή του Παλλαδά και μία πολύ χυμώδη γνωριμία με το επίγραμμα. Επίσης κάθε επίγραμμα το αναλύει με ιστορικά και φιλολογικά δεδομένα.

Στην σελίδα 225 της Ανθολογίας της Αρχαίας Ελληνικής Λυρικής Ποιή­σε­ως του καθη­γη­τού του Πανεπιστημίου Αθηνών Σίμου Μενάρδου με τίτλο: «Στέ­φα­­νος», ευρίσκομε περί Παλλαδά τα εξής εισαγωγικά στοιχεία:

«ΠΑΛΛΑΔΑΣ Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΥΣ

(Περίπου 365-420 μ. Χ.).

Ο πικρότατος τών Ελλήνων επιγραμματοποιών, πτωχοδάσκαλος τής Αλεξαν­δρείας, εμυκτήρισε, πλήν τών άλλων, τά πλήθη τών μοναχών τής Αιγύπτου καί όταν οι Χριστιανοί ελιθοβόλησαν τήν Υπατίαν, έγραψε στίχους εις τιμήν της. Σώζονται πλέον ή 150 επιγράμματά του, όπου ειρωνεύεται τά θρησκευτικά δόγματα καί τάς φι­λοσοφικάς θεωρίας, εφάμιλλος τών μεγάλων σαρκαστών, τού Ιουβενάλι, τού Σουίφτ καί τού Βολταίρου. Υπερέχει κυρίως εις τήν σοβαρότητα τού σαρκασμού.»

Ο ΠΑΛΛΑΔΑΣ ΣΚΟΠΙΜΩΣ ΔΕΝ ΔΙΔΑΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Ο ποιητής Παλλαδάς είναι εξαιρετικός. Διαβάζοντας τα ποιήματα και τα επιγράμματά του αισθάνεσαι ότι βιώνεις την Αλεξανδρινή ατμόσφαιρα, νομίζεις ότι ζεις την εποχή του. Η συγκίνηση, η λύπη, η απόγνωση που εκφράζει στα ποιήματά του για τον καταρρέοντα Ελληνικό κόσμο από τα χτυπήματα του χαλδαϊκού εβραιοχριστιανισμού σε συγκλονίζει. Γιατί μας έκρυψαν τον Παλλαδά; Γιατί δεν τον διδάσκουν στα σχολεία;  

Διαβάζοντας τον Παλλαδά

ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ

Διαβάζοντας τον Παλλαδά βλέπουμε ζωηρά και μεις, μέσα από τα επιγράμματα ενός ανθρώπου ποιοτικού, φτωχού, πραγματικού Έλληνα, να παρατηρεί τον χριστιανικό όχλο να του καταστρέφει τον κόσμο του. Άκουγε από τα ανοιχτά παραθύρια της ζεστής πόλης, την αξίνα του μοναχού, να καταστρέφει την Ελληνική ομορφιά και ο ήχος διαπερνούσε τα αυτιά και πέρα ως πέρα το μυαλό του.

Και έτσι πονεμένα έγραφε αντικρίζοντας ένα κατεστραμμένο άγαλμα του Ηρακλή:

 Το γιο το χάλκινο του Δία που πριν δοξολογούσαμε
απόρησα που σ' ένα τρίστρατο τον είδα παραπεταμένο
κι είπα βαρύθυμος: ΤΡΙΣΕΛΗΝΕ
εσένα τον ανίκητο που απ' τα κακά μας γλίτωνες,
σήμερα σε ξάπλωσαν καταγής!
Κι όταν την νύχτα φανερώθηκε ο Θεός, μισογελώντας μου είπε:
"Έμαθα, αν και Θεός, να υπηρετώ τις περιστάσεις".

Ο ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΗΓΑΝΙ

Παρακάτω είναι ένα λακωνικό επίγραμμά του Παλλαδά, το οποίο παρά την συντομία του φα­νερώνει πολύ περιγραφικά και νοηματικά όλη την μανία και την «εκτίμηση» των Χριστιανών της εποχής του εναντίον των έργων τέχνης, των αγαλμάτων, του έρωτα, κλπ: Ένας χριστιανός χαλκουργός αφού έλειωσε το χάλκινο αγαλματίδιο του Θε­ού Έρωτα έφτιαξε ένα τηγάνι. Και ο ποιητής συνεχίζει με το θλι­βε­ρό και σκωπτικό ύφος: Δεν έπραξε όμως παράλογα καθ' ότι και αυτό το τηγά­νι καίει όπως και ο έρωτας. Βέβαια πίσω απ' αυτό το τηγάνι είναι η κονιορτοποίηση των Ελ­ληνικών έργων τέχνης, των βιβλιοθηκών, των κτηρίων (αληθινών θαυμάτων του κό­σ­μου), των αρχών και αισθημάτων του Ελληνικού πολιτισμού.

Χαλκοτύπος τον Έρωτα
μεταλλάξας επόησε τήγανον,
ουκ αλόγως όττι
και αυτό φλέγει.

Χαλκωματάς τόν Έρωτα
τον έκανε τηγάνι,
κ’ ήτανε κάτι λογικό
γιατί καί τούτο καίει.

Ω, γένος ανθρώπων ανεμώλιον,
αυτοχόλωτον,
μέχρι τέλους βιότου μηδέν επιστάμενον.

Ω άστατο ανθρώπινο γένος,
που πολεμάς τον εαυτό σου,
ώς το τέλος της ζωής δε βάζεις μυαλό.

ΟΙ ΨΕΥΤΕΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΚΑΛΟΓΕΡΟΙ

Ει μοναχοί, τι τοσοίδε;
τοσοίδε δε, πώς πάλι μούνοι;
ω πληθύς μοναχών ψευσαμένη μονάδα.

Εάν είναι μοναχοί,
τότε πώς είναι τόσο πολλοί;
Αν είναι δε τόσο πολλοί,
τότε πάλι πώς είναι μόνοι;
Ώ πλήθος των μοναχών
είστε ψεύτικη μονάδα. 

Η ΥΠΑΤΙΑ

Η ζωή στην Αλεξάνδρεια, εκτός από καταθλιπτική, άρχισε να γίνετε και επικίνδυνη.
Το υψηλού ύφους επίγραμμα το οποίο τον εμ­φανίζει να παρακολουθεί τα μαθήματα της Υπατίας - διαπρε­πούς μαθηματικού και φιλοσόφου, η οποία δολοφονήθηκε άγρια το 415 στους δρόμους της Αλεξανδρείας από τον χριστι­α­νι­κό συρφετό - μάλλον θα πρέπει να το έγραψε στα χρόνια των σπουδών του· αν είχε γραφεί μετά τον θάνατο αυτής της μεγάλης γυναικείας φυσιο­γνωμίας, η πικρία και η φρίκη θα το είχαν σίγουρα διαπο­τί­σει.

Ο Παλλαδάς ίσως προείδε το τέλος της φιλοσόφου Υπατίας, την οποία εξύμνησε με το επίγραμμα του, όταν αυτή η πανέμορφη Ελληνίδα δίδασκε φιλοσοφία και μαθηματικά:

Όταν σε βλέπω ή τα λόγια σου ακούω, προσκυνώ
και η σοφία σου
με της παρθένου τον αστερισμό βλέπω να λάμπει.
Έτσι ουράνια όλα δικά σου
Υπατία σεμνή, των λόγων πανέμορφη,
της μάθησης σοφό κι άχραντο άστρο.

Πόσες "Υπατίες" θα είδε όμως να σέρνονται στους δρόμους από τον παρακρατικό στρατό των αυτοκρατόρων, τον αρνησίζωο, αγέλαστο Ιουδαιοχριστιανικό όχλο;

Ο Παλλαδάς ήταν παρών στην καταστροφή του Σεράπειου, της βιβλιοθήκης και την κτηνωδία των εβραιοχριστιανών απέναντι στους Έλληνες υπερασπιστές του:

Κάποιος φονιάς δίπλα σε τοίχο ετοιμόρροπο κοιμόταν 
όταν ο Σάραπις του φανερώθηκε στον ύπνο και προφήτεψε:

"Σήκω ελεεινέ, πήγαινε αλλού να κοιμηθείς".
Εκείνος όταν ξύπνησε έφυγε, και ξάφνου
ο τοίχος ετοιμόρροπος γκρεμίστηκε.
Πρωί πρωί κι όλο χαρά ο κακούργος
άρχισε τις θυσίες για την σωτηρία του
νομίζοντας πως χαίρετε με τους φονιάδες ο θεός.
Αλλά ο Σάραπις πάλι του φανερώθηκε την νύχτα

και ξαναπροφήτεψε:

"Άθλιε, για προστάτη των αδίκων με νομίζεις;
Αν τον χαμό σου ανέβαλα και γλίτωσες άλυπο θάνατο,
να ξέρεις πως σε φύλαξα να πεθάνεις στον σταυρό"

Έτσι καταλάβαινε ο Έλληνας την τιμωρία των χριστιανών.
Όχι με τον θάνατο, αλλά με την ίδια τους την ζωή την οποία, από κόσμημα, αποφάσισαν μόνοι τους να την σταυρώσουν και να την κάνουν μαρτύριο.

"ΤΟΝ ΠΙΝΔΑΡΟ ΠΟΥΛΩ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΜΑΧΟ"

ΣΦΙΓΓΕΤΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΟΙΗΜΑ

Το επικίνδυνο της ζωής αποτυπώνεται διαρκώς στα επιγράμματα του Παλλαδά, στα οποία πρέπει να γράφει με επιδέξιους γρίφους.

Ο Θεόφιλος, ο εβραιοχριστιανός πατριάρχης τη Αλεξάνδρειας, δεν αγαπά πολύ τα γράμματα και είναι πολύ καχύποπτος με τους Έλληνες γραμματικούς.

Μία επίσκεψη του όχλου στο σπίτι, πάντα καραδοκούσε. Ο φτωχός Παλλαδάς πρέπει να πουλήσει, να ξεφορτωθεί τα βιβλία του, μιας και δεν μπορεί πια να τα διδάσκει.

Τον Πίνδαρο πουλώ και τον Καλλίμαχο
μα και τις πτώσεις τις γραμματικής πουλώ,
γιατί έχω πτώση πείνας.
Μού κοψε βλέπεις ο Δωρόθεος την "σύνταξη" που μ' έτρεφε,
δίχως να σεβαστεί τα γηρατειά μου.
Όμως εσύ προστάτεψέ με φίλε του θεού, και μη μ' αφήσεις
με "σύνδεσμο" τη φτώχεια να τελειώσω την ζωή μου.

Εδώ τα λογοπαίγνια του Παλλαδά τσακίζουν μέσα στην απελπισία του. Με τον όρο "μου έκοψαν την σύνταξη" εννοεί "μου απαγόρεψαν την γραμματική διδασκαλία", και ο δωρό- θεος, είναι τόσο δώρο του θεού, όσο φίλος του θεού είναι ο Θεό-φιλος. Ο οποίος Θεόφιλος, αντί για σύνταξη (εργασία), δεν θα τον αφήσει έτσι, αλλά θα του δώσει ελεημοσύνη! Θα μετατρέψει τον περήφανο ελληνοπρεπή άνθρωπο δηλαδή σε διακονιάρη!

"ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΗΔΕΥΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ"

Αλλά η πόλη του, αχ η πόλη του η Αλεξάνδρεια. Ο Ελληνιστικός φάρος της γνώσης, η περηφάνια του λόγου, αυτό που τον έκανε να αφήσει την Χαλκίδα στην οποία γεννήθηκε. Αυτή η πόλη τον σκοτώνει:

Οι νεκροί εγκατέλειψαν την πόλη που ήταν πριν ζωντανή.
Κι εμείς οι ζωντανοί, την πόλη κηδεύουμε τώρα.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ;

Ποιος είναι ο δολοφόνος του Ελληνικού κόσμου;
Πως επιγραμματοποιεί ο Παλλαδάς τον Θεό του Ισραήλ;
Τον Θεό των Χριστιανών;

ΕΝΑ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ 400 Μ.Χ.

Την κόρη του Ερμόλυκου ένας μεγάλος πίθηκος παρέσυρε
κι εκείνη γέννησε πολλούς Ερμοπιθηκιάδας.
Αν όμως την Ελένη, τον Πολυδεύκη και τον Κάστορα
έκανε με την Λήδα ο Δίας όταν μεταμορφώθηκε σε κύκνο,
η Ερμιόνη πλάγιασε με κόρακα. Κι η δύστυχη,
γέννησε ένα κοπάδι φριχτά δαιμόνια, την ερμαγέλην.
(Ερμόλυκος= αδίστακτος κλέφτης)

 Η σύζευξη των πιθήκων με τον αδίσταχτο κλέφτη. Η γέννα έφερε από τον Ιουδαϊσμό, τον Ιουδαιοχριστιανισμό. Και εκεί που ο Δίας σαν Κύκνος έφτιαχνε το αιώνιο άγαλμα της ομορφιάς, την Ελένη, αυτός ο μεγάλος πίθηκος, μεταμορφώθηκε σε κόρακα και έφτιαξε ένα κοπάδι, έναν όχλο από δεισιδαίμονες, μία ερμαγέλη. Ένα κοπάδι κλεφτών δηλαδή).

ΕΚ ΤΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Τώρα που οι Ολύμπιοι Θεοί έγιναν Χριστιανοί
βρήκαν εδώ σκέπη κι ασφάλεια.
Δεν θα τους ρίξουν, βλέπεις, στην φωτιά,
στο χωνευτήρι όπου βγαίνουν χρήσιμες δεκάρες!

Μπορούμε και εμείς να γίνουμε πρότυπα ψυχικής υγείας

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που με κάποιο τρόπο σε «αναγκάζουν» να τους θαυμάσεις, χωρίς όμως, οι ίδιοι να το επιδιώκουν ή να το επιθυμούν. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι ούτε οι πιο όμορφοι, ούτε οι πιο υγιείς, ούτε και οι πιο πετυχημένοι. Έχουν ένα μεγάλο χαμόγελο και στέκονται στα πόδια τους παρά τις αντιξοότητες. Κατάφεραν, όχι μόνο να βρουν νόημα στη ζωή τους, αλλά και να στηρίξουν άλλους ανθρώπους και να γίνουν ένα φωτεινό παράδειγμα για όλους μας!

Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι; Θα τους βρούμε αν κοιτάξουμε γύρω μας άτομα που παλεύουν με πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας ή έχουν βιώσει πολλές απανωτές άσχημες εμπειρίες και όμως προς έκπληξη όλων μας είναι αξιοπρεπείς και ίσως πιο χαρούμενοι από εμάς!

Τι το διαφορετικό έχουν τέτοιοι άνθρωποι και δεν καταλήγουν βουλιαγμένοι μέσα στην κατάθλιψη, την απελπισία και την αυτολύπηση, όπως θα έκαναν τόσοι άλλοι;

Οι επιστήμονες στο συμπεριφορικό πεδίο, ξεκίνησαν από το 1970 να μελετούν αυτή τη συμπεριφορά, στάση ζωής, γνωστή ως ψυχική ανθεκτικότητα. Ο όρος της «ψυχικής ανθεκτικότητας» έχει ως αφετηρία την γνωστή παραδοχή πως Κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά, όταν εκτίθεται σε αντίξοες συνθήκες. Συνεπώς, ο ορισμός της ψυχικής ανθεκτικότητας περιλαμβάνει τόσο την εμπειρία του κινδύνου/της αντιξοότητας, όσο και την ικανότητα προσαρμογής του ατόμου σε αυτή τη συνθήκη.

Η λειτουργικότητα και η προσαρμογή σε ένα «απειλητικό» περιβάλλον είναι αποτέλεσμα της επίδρασης προστατευτικών και παραγόντων κινδύνου! Οι προστατευτικοί παράγοντες «κρύβονται» σε βιολογικά χαρακτηριστικά, στην οικογένεια, στο σχολείο, την κοινωνία και τους φίλους/συνομηλίκους, αλλά κυρίως βρίσκονται σε ατομικά χαρακτηριστικά!

Οι «ψυχικά ανθεκτικοί» άνθρωποι έχουν κοινωνικές ικανότητες, ξέρουν πώς να επιλύουν προβλήματα, θέλουν να είναι αυτόνομοι και βρίσκουν πάντα ένα σκοπό για τη ζωή τους! Το κυριότερο είναι πως, ότι και αν συμβεί δεν νιώθουν αυτολύπηση, αλλά βρίσκουν ένα λειτουργικό τρόπο να διαχειριστούν την κατάσταση και να την φέρουν στα μέτρα τους! Έχουν αυτό που λέμε οι ψυχολόγοι, εσωτερική πηγή ελέγχου, δηλαδή θεωρούν πως οι επιτυχίες και οι αποτυχίες είναι αποτέλεσμα των δικών τους δυνάμεων!

Οι παράγοντες κινδύνου από την άλλη μπορούμε να φανταστούμε , ότι «κρύβονται» μέσα σε περιστάσεις που αυξάνουν τις πιθανότητες του ατόμου να έχει μία άσχημη πορεία. Αυτές οι περιστάσεις μπορεί να αφορούν βιολογικά χαρακτηριστικά (π.χ προβλήματα που προέκυψαν κατά την διάρκεια της γέννας) ή και προβλήματα του οικογενειακού περιβάλλοντος (π.χ φτώχεια, ταραχώδης οικογενειακή ζωή, σκληρές εμπειρίες ζωής κ.α). Η επικινδυνότητα αυτών των περιστάσεων για το άτομο εξαρτάται από τη στιγμή και το μέρος που θα εμφανιστούν.

Καταλυτικό ρόλο όμως στο άτομο και την πορεία του παίζει το νόημα που το ίδιο θα δώσει στην κάθε εμπειρία, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως το κάθε άτομο αντιδρά διαφορετικά σε απρόσμενα και δυσάρεστα γεγονότα. Επιπρόσθετα έχει μεγάλη σημασία το κατά πόσον θα αφεθεί το άτομο μετά από κάτι άσχημο στην παραίτηση και αν θα το χρησιμοποιήσει ή θα το χρησιμοποιεί για μια ζωή ώστε να έχει την δικαιολογία να παραπονιέται και να μεμψιμοιρεί!

Σε αυτό το σημείο συνειδητοποιούμε γιατί αυτοί οι άνθρωποι είναι και πρέπει να είναι πηγή έμπνευσης για εμάς! Θα είχαν χίλιους λόγους να παραιτηθούν από την ζωή με όλες τις ομορφιές τις και να συνεχίσουν το υπόλοιπο της ζωής τους στην καλύτερη περίπτωση, απομονωμένοι και κυριευμένοι από θυμό και απελπισία. Αυτοί όμως αντιθέτως και κόντρα σε κάθε πρόβλεψη, όχι μόνο συνεχίζουν κανονικά την ζωή τους, αλλά βρίσκουν και τρόπο να προσφέρουν στους άλλους ένα κομμάτι της δύναμης τους και να εμπνεύσουν αισιοδοξία!

Αυτούς τους ανθρώπους αξίζει να θαυμάζουμε και να έχουμε ως πρότυπο! Αυτούς θα πρέπει να θυμόμαστε κάθε φορά που μας παίρνει από κάτω και θέλουμε να τα παρατήσουμε. Ανθρώπους σαν αυτούς δεν θα πρέπει να αφήνουμε ποτέ μόνους! Οι άνθρωποι κρύβουμε μεγάλη δύναμη μέσα μας, ακόμα και αν δεν το πιστεύουμε, θα έρθει η ώρα που αυτή η δύναμη θα βγει στην επιφάνεια, αρκεί να το πιστέψουμε και να το επιτρέψουμε!

Η Επιστήμη των Παραπόνων

Μερικοί άνθρωποι, λόγω της εσωτερικής ανασφάλειας τους, εκφράζουν πολλά παράπονα σχετικά με το περιβάλλον, για τους ανθρώπους, για τον καιρό. Αυτό αποθαρρύνει τους ανθρώπους και κατευθύνει τη συνείδητότητά τους σε δυσάρεστα γεγονότα που υπάρχουν στο περιβάλλον τους.

Ένα αληθινό άτομο δεν πρέπει ποτέ να παραπονιέται, αλλά αντίθετα να προσπαθεί να αναλύει, να παρατηρεί και να ενθαρρύνει τους ανθρώπους, παρά τις συνθήκες.

Η ατμόσφαιρα που δημιουργείται από τα παράπονα μπορεί να είναι εξαιρετικά τοξική και εύφλεκτη. Επηρεάζει τις αύρες των ανθρώπων και επιβραδύνει τα κέντρα των κοντινών συνεργατών. Οι σκοτεινές δυνάμεις αναζητούν γκρινιάρηδες ανθρώπους για να καταστρέψουν οργανισμούς.

Τα παράπονα αποστραγγίζουν την ενέργεια των συνεργατών και τους προσανατολίζουν αρνητικά. Χρειάζονται, κέφι, χαρά, θετικότητα, θαρραλέους τρόπους και στάση, όχι παράπονα.

Τα παράπονα δημιουργούν επίσης τριβή με τους νόμους της φύσης και με τον νόμο του κάρμα, γιατί τίποτα δεν συμβαίνει τυχαία, τίποτα δεν συμβαίνει έξω από το νόμο του κάρμα. Στην ατμόσφαιρα των παραπόνων, κανένα "λουλούδι" δεν ανθίζει. Έχει παρατηρηθεί εδώ και αιώνες ότι η γκρίνια καταστρέφει την υγεία, την ευτυχία, την επιτυχία και την ευημερία, και χτίζει ένα τείχος μεταξύ του ανώτερου κόσμου και του κατώτερου κόσμου. Η γκρίνια οδηγεί στην απομόνωση.

Η γκρίνια εντυπώνει στο νου μας ότι η προσπάθεια της ανάλυσης, της εξέτασης ή της παρατήρησης είναι ανώφελη, και αναπτύσσετε μια απορριπτική στάση όταν η ζωή σας παρουσιάζει δυσάρεστα γεγονότα ή συνθήκες που παρατηρούνται ως τέτοια λόγω του ψυχολογικού προγραμματισμού ή της εκπαίδευσής σας.

Τα παράπονα αποτρέπουν τους ορίζοντές σας από το να διευρυνθούν και τους περιορίζουν σε αρνητικές εικόνες. Τα παράπονα επηρεάζουν τη φαντασία και το χτίσιμο σκεπτομορφών. Κάθε παράπονο μετατρέπεται σε μια σκεπτομορφή μέσα από τη φαντασία, και ο χρόνος έρχεται που το παράπονο περιβάλλεται με αρνητικές και άσχημες σκεπτομορφές και το άτομο δεν μπορεί να απελευθερωθεί από την επιρροή τους. Εξαιτίας αυτών, η δημιουργικότητα μειώνεται και η διαυγής σκέψη εξαφανίζεται σιγά-σιγά. Ο γκρινιάρης γίνεται το θύμα των παραπόνων του.

Αντί να παραπονιέστε, μπορείτε να μελετήσετε τα γεγονότα σαν να ήταν απαραίτητο μέρος της ζωής, που σας διδάσκει τα μαθήματα που χάσατε.

Τα παράπονα συσκοτίζουν τα μονοπάτια της έμπνευσης και της χαράς της προσέγγισης των ανώτερων κόσμων. Τα παράπονα δημιουργούν μια ψυχική ομίχλη, ακόμα κι ένα σύννεφο, μέσα από το οποίο δεν μπορεί κανείς να δει την πραγματικότητα των ανώτερων αξιών, ή να λάβει τη ροή των εντυπώσεων που είναι τόσο ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη της ψυχής.

Κάθε φορά που σκέφτεστε να γκρινιάζετε, να επικεντρώνετε την καρδιά σας στην ευγνωμοσύνη και παρατηρήστε. Τα παράπονα εκπέμπουν κύματα ενέργειας μέσω της φωνής κάποιου, αλλά τα κύματα της ενέργειας δεν πηγαίνουν στο διάστημα. Γυρίζουν προς τα μέσα και γεμίζουν την αύρα του, δημιουργώντας έτσι ψυχική συμφόρηση.

Η ταχύτητα που επιβάλλεται στα συστήματά μας είναι επικίνδυνη

Το κακό έχει κι έναν άλλο τρόπο να καταστρέψει την ανθρωπότητα. Σε αυτή την εποχή, οι άνθρωποι είναι παθιασμένοι με την ταχύτητα. Νομίζουν ότι η ταχύτητα είναι ο κύριος παράγοντας για την επιτυχία και την ανάπτυξη. Λόγω αυτής της ψευδούς ιδέας, έχουν δημιουργήσει ένα ψέμα που επιβάλλει την αύξηση της ταχύτητας πάνω μας. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ο άνθρωπος θα χάσει τον έλεγχο πάνω στο χρόνο του και θα μετατραπεί σε έναν τροχό σε μια μεγάλη μηχανή - και εκείνοι που πατούν τα κουμπιά θα καθορίζουν την ταχύτητά του και θα τον κάνουν να τρέχει μέχρι να γίνει άχρηστος.

Σε μια προχωρημένη εποχή, οι άνθρωποι θα ζουν στην ιδέα του Απείρου. Δεν θα αναγκάζουν το σώμα τους να τρέχει πιο γρήγορα από ό, τι είναι ικανό. Στην εποχή μας, η ζωή έχει οριστεί με τέτοιο τρόπο που κάθε ώρα έχει προγραμματιστεί για κάτι. Πολύ σύντομα, κανείς δεν θα έχει ιδιωτική στιγμή που δεν θα είναι φορτωμένη με κάτι που πρέπει να γίνει.

Η αναγκαστική ταχύτητα έχει πολλά μειονεκτήματα. Για παράδειγμα, τα παιδιά αναγκάζονται να ενεργούν ως ενήλικες. Ο άνθρωπος είναι αναγκασμένος να συντονίζει τον εαυτό του και να ζει με την ταχύτητα των μηχανών. Η ταχύτητα μπορεί να μετατραπεί σε έναν αποσυνθετικό παράγοντα· μπορεί να φορτώσει το νου και τη καρδιά μας και να τα κάνει μηχανές.

Λαμβάνουμε τριακόσιες φορές περισσότερες γνώσεις από ό, τι λάμβανε ο μέσος μαθητής διακόσια χρόνια πριν, αλλά ο εγκέφαλός μας είναι σχεδόν ο ίδιος εγκέφαλος. Λαμβάνουμε πεντακόσιες φορές περισσότερα συναισθήματα από ό, τι λάμβανε ένας μέσος άνθρωπος πριν από εκατό χρόνια. Οι ημερήσιες εφημερίδες μας, η τηλεόραση και οι ειδήσεις μας φορτώνουν και φέρνουν συναισθήματα από όλο τον κόσμο. Οι οργανισμοί μας είναι υπό μεγαλύτερη πίεση κάθε μέρα, φορτωμένοι με ραδιενέργεια, βραχέα κύματα, τηλεφωνικές κλήσεις, και αυξανόμενες καθημερινές υποχρεώσεις.

Εκατό χρόνια πριν, υπό κανονικές συνθήκες, ένα παιδί είχε μόνο μερικά συναισθηματικά σοκ στη ζωή του. Αλλά στις μέρες μας, ένα παιδί έχει, σε μια μέρα, έναν αριθμό συναισθηματικών σοκ ίσο με εκείνα του συνόλου της ζωής ενός παιδιού στο παρελθόν. Αν παρακολουθεί μια βίαιη ή εγκληματική ταινία, αν ακούει ειδήσεις του πολέμου, του εγκλήματος, της τρομοκρατίας και των σεισμών, το συναισθηματικό σώμα του περνά μέσα από έντονη πίεση. Όταν ακούει ότι "αξιοσέβαστοι" άνθρωποι εξαπατούν την κυβέρνηση, ή ότι ένας πρόεδρος σπιλώνεται ή δολοφονείται, ή ότι η αστυνομία πουλά ναρκωτικά, υφίσταται τεράστιο νοητικό και συναισθηματικό σοκ. Οι διαταραχές αυτές είναι υπεύθυνες για τον τρόπο που ενεργεί στο σχολείο, για την στάση που έχει απέναντι στους γονείς του, για τις σχέσεις που έχει στην κοινότητά του, για τα εγκλήματα που θα διαπράξει για τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ, για την φυγή του από τα καθήκοντα και τις ευθύνες.

Γιατί φορτώνουμε τις καρδιές και το νου των παιδιών μας με εικόνες εγκληματικότητας, τρομοκρατίας, καταστροφής, ανεντιμότητας και αποτυχίας; Όλες αυτές οι εικόνες θα επηρεάσουν την εκπαίδευσή τους, τη συμπεριφορά και την υγεία τους. Ο Σατανάς το γνωρίζει αυτό και θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για τη δημιουργία πιο βίαιων, εγκληματικών ταινιών, ειδήσεων και εκδηλώσεων με σκοπό να δημιουργήσει έναν τρελό κόσμο.

Η ταχύτητα που επιβάλλεται στα συστήματά μας είναι επικίνδυνη όχι μόνο για τη σωματική υγεία μας, αλλά και για την πνευματική υγεία και την ηθική ζωή μας. Συλλέγουμε πληροφορίες και γνώσεις στο νου μας, και πενήντα τοις εκατό των εν λόγω πληροφοριών και της γνώσης δεν έχει καμία χρήση για μας ή για τους άλλους. Σαν τα σκουπίδια, συλλέγουμε πληροφορίες στις αυλές του νου μας και έτσι χάνουμε πολύτιμο χώρο στην ακαταστασία. Πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να αποθηκεύσουν περισσότερα κατάλληλα δεδομένα, λόγω των σκουπιδιών που καταλαμβάνουν όλο το χώρο τους.

Είμαστε αναγκασμένοι να συλλέγουμε γρήγορα δεδομένα, συναισθήματα και πληροφορίες. Είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε τα πράγματα με έναν μηχανικό τρόπο. Μια μέρα θα γίνουμε μόνο ένας χειριστής της μηχανής που δημιουργήσαμε για να κάνει όλες τις εργασίες μας και, αν το μηχάνημα κάνει κάτι στραβά, θα χάσουμε το κεφάλι μας.

Επιταγχύνουμε την ανάπτυξη των λαχανικών μας. Απαιτούμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν πιο γρήγορα. Θέλουμε άμεσες απαντήσεις, ανταμοιβές και λύσεις στα προβλήματά μας. Έχουμε χάσει την κατάσταση του άχρονου. Το άχρονο είναι υγεία, χαλάρωση και συντονισμός με την Απειροσύνη. Το άχρονο δεν προέρχεται από τη γνώση, αλλά από την απελευθέρωση.

Επιβάλλουμε τέτοια ταχύτητα στους μηχανισμούς μας που θα τελειώσουμε τη ζωή της ανθρωπότητας σε αυτόν τον πλανήτη. Πρέπει να επιβραδύνουμε. Η ταχύτητα οδηγεί στην τρέλα, αν δεν ελέγχεται με την υπομονή. Η υπομονή είναι ένα αίσθημα της Απειροσύνης.

Όταν οι έμποροι έφεραν για πρώτη φορά μεγάλα ρολόγια σε ορισμένες ανατολικές χώρες, εξετάστηκαν και θεωρήθηκαν ένα εργαλείο του Σατανά. Επιτέθηκαν στους εμπόρους και κατέστρεψαν τα ρολόγια με σφυριά. Οι παππούδες μου συνήθιζαν να μας λένε ξανά και ξανά αυτή την ιστορία για να μας κάνουν να καταλάβουμε πόσο αδαείς ήταν αυτοί οι άνθρωποι που νόμιζαν ότι τα ρολόγια ήταν εργαλείο του Σατανά. Αλλά αν το εξετάσουμε προσεκτικά, υπήρχε μια διαισθητική αντίληψη στις δράσεις αυτών των ανθρώπων. Έχουμε μετατρέψει τη ζωή σε μια μηχανή μέσα από τα ρολόγια, τα ρολόγια χεριού και τα ταχύμετρα.

Αναγκάζουμε τον εαυτό μας κάθε χρόνο να λειτουργεί σε όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα, πληρώνοντας γι'αυτό μέσω της κακής υγείας και της παραφροσύνης μας. Η συνειδητότητά μας είναι τυλιγμένη στην έννοια του χρόνου κατά τέτοιο τρόπο που δεν έχουμε μια περίοδο δέκα λεπτών στο άχρονο. Ακόμα και οι περίοδοι "ανάπαυσης" είναι πλημμυρισμένες με τις σκέψεις για το τι θα γίνει μετά από αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα της "ανάπαυσης". Είναι μόνο στη κατάσταση του άχρονου που μπορεί να αποκατασταθεί η υγεία του σώματος, της καρδιάς και του νου.

Ορισμένοι άνθρωποι είναι ήδη μηχανές. Τρέχουν με μια ταχύτητα που τους επιβλήθηκε, επειδή η ταχύτητα έχει γίνει ίση με την επιβίωση. Για να επιβιώσει, πρέπει κανείς να αυξάνει συνεχώς την ταχύτητα στη σκέψη του, στα συναισθήματα, στη δράση, ακόμη και στο προφορικό και γραπτό λόγο.

Μια μέρα ένας μηχανικός αυτοκινήτων μου είπε ότι μπορούσε να αλλάξει ένα ελαστικό κάθε πέντε λεπτά. "Ποιος είναι ο σκοπός που το κάνεις αυτό;" Ρώτησα. "Περισσότερα χρήματα", είπε. Μήνες αργότερα, πήγα πίσω για να μου αλλάξει ένα ελαστικό. Καθόταν σε μια παλιά μπαταρία. "Ποιο είναι το πρόβλημα?" Τον ρώτησα. "Ήμουν στο νοσοκομείο για τρεις μήνες. Έχουν αλλάξει τα ελαστικά μου, αλλά η μηχανή μου δεν λειτουργεί πολύ καλά και δεν μπορεί να δουλέψει για κάποιο διάστημα". Κάποιος μπορεί να "αλλάξει ελαστικά", αλλά αν ο κινητήρας του έχει φθαρεί, τα καινούργια ελαστικά δεν θα βοηθήσουν. Πληρώνουμε για την παραβίαση της αρχής του άχρονου.

Η όλη ιδέα του χρόνου και της ταχύτητας είναι μια ψευδαίσθηση κατασκευασμένη από τις σκοτεινές δυνάμεις για να εξολοθρεύσουν την ανθρώπινη ύπαρξη από αυτόν τον πλανήτη. Πώς μπορούμε να απομονώσουμε τους εαυτούς μας από μια τέτοια μηχανική ζωή με βάση το χρόνο και την ταχύτητα; Ο μόνος τρόπος που εξακολουθεί να παρουσιάζει ελπίδα βρίσκεται στις στιγμές του στοχασμού στην οποία μπορούμε να εισέλθουμε στο πεδίο του άχρονου και να αισθανθούμε μια βαθιά χαλάρωση από τις επιβαλλόμενες πιέσεις και τις απαιτήσεις της εποχής και της ταχύτητας. Δεν υπάρχει θεραπεία, εκτός από μια καταστροφική έκρηξη ή μέσω ενός καλά οργανωμένου σχεδίου που θα μειώσει τις απαιτήσεις της εποχής και την ταχύτητα και θα δώσει στους ανθρώπους την ευκαιρία να χαλαρώσουν και να ζήσουν στην ηρεμία, τουλάχιστον για λίγα λεπτά, στη χαρά του άχρονου. Η έκσταση, η συγκέντρωση και η ενατένιση είναι στιγμές του άχρονου.

Μια λίμνη στον Τιτάνα μοιάζει με μία λίμνη στη Ναμίμπια

Ο Τιτάνας, ο δορυφόρος του Κρόνου, το μόνο άλλο σώμα του Ηλιακού Συστήματος όπου έχουν βρεθεί λίμνες, μοιάζει με τη Γη ακόμα περισσότερο από ό,τι νομίζαμε. Μια ρηχή λίμνη που είχε ανακαλυφθεί στο νότιο ημισφαίριο του δορυφόρου παρουσιάζει βασικές ομοιότητες με μια εφήμερη λίμνη της Ναμίμπια -μόνο που αντί για νερό περιέχει υγρούς υδρογονάνθρακες.

Αριστερά η τιτάνεια λίμνη Ontario Lacus, δεξιά η λίμνη του Etosha Pan στη Ναμίμπια, όπως διακρίνεται με δορυφορικό ραντάρ. Η ομοιότητα είναι εντυπωσιακή

Η αποστολή Cassini, η οποία μελετά το σύστημα του Κρόνου από το 2004, είναι εξοπλισμένη με ραντάρ που διαπέρασαν την αδιαφανή ατμόσφαιρα του Τιτάνα και αποκάλυψαν για πρώτη φορά το εξωγήινο τοπίο.

Ο Τιτάνας και η Γη είναι τα μόνα σώματα του Ηλιακού Συστήματος που επιβεβαιωμένα διαθέτουν ποτάμια και λίμνες. Όμως, ο υδρολογικός κύκλος που καθορίζει τις κλιματικές συνθήκες στη Γη, αντικαθίσταται στον Τιτάνα από τον κύκλο του μεθανίου, το οποίο εξατμίζεται, σχηματίζει σύννεφα και πέφτει στο έδαφος σαν βροχή.

Χρησιμοποιώντας τα τελευταία δεδομένα που μετέδωσε το Cassini, ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ναντ στη Γαλλία μελέτησαν τη λίμνη Ontario Lacus, τη μεγαλύτερη λίμνη στο νότιο ημισφαίριο του Τιτάνα, λίγο μικρότερη από τη Λίμνη Οντάριο στον Καναδά.

Μέχρι τώρα οι επιστήμονες πίστευαν ότι η εξωγήινη λίμνη ήταν μονίμως γεμάτη με μεθάνιο, αιθάνιο και προπάνιο. Όπως φαίνεται όμως οι υδρογονάνθρακες περιοδικά εξατμίζονται και αφήνουν εκτεθειμένο τον ρηχό πυθμένα της λίμνης.

Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται στη λίμνη του Etosha Pan της Ναμίμπια, μια ρηχή λεκάνη που περιοδικά γεμίζει νερό όταν οι εποχικές βροχές ανεβάζουν τη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα, πριν τελικά στεγνώσει και αφήσει πίσω της μια πεδιάδα αλατιού.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι και η λίμνη Ontario Locus σχηματίζεται από υδρογονάνθρακες που περιοδικά αναβλύζουν από τον πυθμένα.

Το συμπέρασμα προκύπτει από παρατηρήσεις ξερών χειμάρρων, των οποίων οι κοίτες διακρίνονται στον πυθμένα της αποξηραμένης λίμνης.

«Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο στέρεος πυθμένας της λίμνης πιθανότατα μένει εκτεθειμένος σε αυτές τις περιοχές» αναφέρει ο Thomas Cornet, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Icarus.

«Τα αποτελέσματα αυτά αναδεικνύουν την σημασία της συγκριτικής πλανητολογίας: η ανακάλυψη γνώριμων γεωλογικών σχηματισμών σε ξένους κόσμους όπως ο Τιτάνας μάς επιτρέπει να ελέγξουμε τις θεωρίες για τον σχηματισμό τους» επισημαίνουν οι ερευνητές.

Η Ολογραφική Αρχή και το ξεκίνημα της

Μια παράξενη θεωρία που λέγεται ολογραφική αρχή, λέει ότι το Σύμπαν είναι σαν ένα ολόγραμμα. Όπως το φως μας επιτρέπει να απεικονίσουμε ένα τρισδιάστατο είδωλο πάνω σε ένα επίπεδο φιλμ, έτσι και το φαινομενικά τρισδιάστατο Σύμπαν μπορεί να είναι τελείως ισοδύναμο με κάποια κβαντικά πεδία και φυσικούς νόμους, «σχεδιασμένους» σε μια τεράστια μακρινή επιφάνεια. Η φυσική των μαύρων τρυπών μας δίνει κάποια ένδειξη ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι αληθές. Η μέγιστη εντροπία ή πληροφορία αυτών των περίεργων αντικειμένων, είναι ανάλογη με την επιφάνειά τους, και όχι με τον όγκο τους. Ίσως λοιπόν και ολόκληρο το Σύμπαν να είναι σαν ένα γιγάντιο ολόγραμμα. 

Η ΕΝΤΡΟΠΙΑ ΜΙΑΣ ΜΑΥΡΗΣ ΤΡΥΠΑΣ είναι ανάλογη με το εμβαδόν του ορίζοντα των γεγονότων της, δηλαδή την επιφάνεια εκτός της οποίας ούτε το φως δεν θα μπορούσε να διαφύγει υπό την επίδραση της βαρυτικής της έλξης. Πιο συγκεκριμένα, μια τρύπα με έναν ορίζοντα που έχει επιφάνεια A φορές την επιφάνεια Planck, έχει Α/4 μονάδες εντροπίας. (Το εμβαδόν της επιφάνειας Planck, είναι περίπου 10-66 τετραγωνικά εκατοστόμετρα, και είναι η θεμελιώδης επιφάνεια που ορίζεται από την ένταση της βαρύτητας, την ταχύτητα του φωτός, και τη σταθερά του Planck.) Θεωρούμενη ως πληροφορία, είναι σα να είχε γραφτεί η εντροπία πάνω στον ορίζοντα γεγονότων, με κάθε bit (δηλαδή τα ψηφία 0 και 1) ν’ αντιστοιχεί σε 4 εμβαδά του Planck.
Όταν ρωτήσουμε κάποιον, από τι είναι κατασκευασμένος ο κόσμος; η πιο συνηθισμένη απάντηση που θα πάρουμε είναι: από ύλη και ενέργεια.



Για όποιον όμως έχει μια σχετική παιδεία στη μηχανική, τη βιολογία και τη φυσική, η πληροφορία είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό συστατικό του κόσμου. Το ρομπότ στο εργοστάσιο αυτοκινήτων είναι κατασκευασμένο από μέταλλο και πλαστικό αλλά δεν μπορεί να κάνει τίποτα απολύτως χωρίς τις λεπτομερείς οδηγίες που θα του λένε ποιο μέρος πρέπει να κολλήσει και σε ποιο σημείο ακριβώς. Το ριβόσωμα μέσα σ΄ ένα κύτταρο του σώματός μας, είναι εφοδιασμένο με συνδυασμούς αμινοξέων και τροφοδοτείται με ενέργεια που ελευθερώνεται κατά τη μετατροπή του ΑΤΡ σε ADP, αλλά δεν μπορεί να συνθέσει πρωτεΐνες χωρίς την πληροφορία που μεταφέρει το DNA. Ομοίως, ένας αιώνας φυσικής μας δίδαξε ότι η πληροφορία είναι ένα βασικό συστατικό των φυσικών συστημάτων και διαδικασιών. Πράγματι, η τρέχουσα τάση που εγκαινιάστηκε από τον John A. Wheeler του πανεπιστημίου Princeton, είναι να θεωρούμε τον κόσμο ως αποτελούμενο από πληροφορία, με την ενέργεια και την ύλη ως πρόσθετα συστατικά του.

Η νεωτεριστική αυτή άποψη για τον κόσμο γεννά και νέα ερωτήματα. Η χωρητικότητα σε πληροφορία των μηχανικών μέσων αποθήκευσης, όπως είναι οι σκληροί δίσκοι, έχει αυξηθεί αλματωδώς. Πού θα σταματήσει αυτή η πρόοδος; Ποια είναι η τελική χωρητικότητα σε πληροφορία μιας συσκευής που ζυγίζει ας πούμε λιγότερο από ένα γραμμάριο, και καταλαμβάνει όγκο λιγότερο από ένα κυβικό εκατοστόμετρο; Πόση πληροφορία χρειάζεται για να περιγράψουμε ένα ολόκληρο Σύμπαν; Θα χωρούσε αυτή η περιγραφή στη μνήμη ενός υπολογιστή; Θα μπορέσουμε ποτέ,- όπως έθεσε το θέμα ο William Blake,- να δούμε όλον τον κόσμο σ’ ένα κόκκο άμμου, ή κάτι τέτοιο αποτελεί μόνο μια ποιητική μεταφορά;



Κάποιες πρόσφατες εξελίξεις στη θεωρητική φυσική, απαντούν σε μερικά από αυτά τα ερωτήματα. Οι απαντήσεις που μας προσφέρουν, μπορεί να είναι σημαντικές ενδείξεις για την τελική θεωρία της πραγματικότητας. Μελετώντας τις μυστηριώδεις ιδιότητες των μαύρων τρυπών, οι φυσικοί έχουν συμπεράνει απόλυτα όρια για το μέγεθος της πληροφορίας που μπορεί να συγκρατήσει μια περιοχή του χώρου η μια ποσότητα ύλης και ενέργειας. Τα σχετικά αποτελέσματα υπαινίσσονται ότι το Σύμπαν μας το οποίο το αντιλαμβανόμαστε να έχει τρεις χωρικές διαστάσεις, μπορεί να έχει «περιγραφεί» σε μια δισδιάστατη επιφάνεια, σαν ένα ολόγραμμα. Η καθημερινή μας τότε αντίληψη για τον κόσμο ως τρισδιάστατο, μπορεί να είναι είτε μια βαθιά πλάνη, είτε απλά ο ένας από τους δύο εναλλακτικούς τρόπους να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα. Ένας κόκκος άμμου μπορεί να μην περιέχει όλο τον κόσμο αλλά μια τεράστια επίπεδη οθόνη ίσως να μπορεί.

Το ξεκίνημα της

Η Ολογραφική Αρχή έχει στηριχθεί σε ερευνητικές εργασίες των Jacob Bekenstein και Stephen Hawking σχετικά με τις μαύρες τρύπες. Στα μέσα της δεκαετίας του 70, ο Hawking απέδειξε ότι οι μαύρες τρύπες δεν είναι στην πραγματικότητα «μαύρες» αλλά εκπέμπουν με βραδύ ρυθμό ακτινοβολία, την ακτινοβολία Hawking, γεγονός που τελικά οδηγεί στην εξάτμιση και εξαφάνιση τους.

Αυτό αρχικά δημιούργησε έναν επιστημονικό γρίφο αφού η ακτινοβολία Hawking δεν μεταφέρει πληροφορίες από το εσωτερικό της μαύρης τρύπας αλλά μόνο από την εξωτερική επιφάνεια της, που ονομάζεται ορίζοντας γεγονότων. Έτσι θεωρήθηκε ότι όταν εξατμιστεί η μαύρη τρύπα, χάνονται όλες οι πληροφορίες σχετικά με το αρχικό άστρο που κατέρρευσε για να σχηματιστεί η μαύρη τρύπα. Το τελευταίο έρχεται σε κατάφορη αντίθεση με την ευρέως επιβεβαιωμένη αρχή ότι η πληροφορία δεν καταστρέφεται. Ο εν λόγω γρίφος είναι γνωστός ως «το πληροφοριακό παράδοξο των μαύρων οπών».

Η εργασία του Bekenstein προσέφερε σημαντική βοήθεια για την επίλυση του πληροφοριακού παραδόξου. O Bekenstein ανακάλυψε ότι η εντροπία μιας μαύρης τρύπας, η οποία εκφράζει το πληροφοριακό της περιεχόμενο, είναι ανάλογη με το εμβαδόν της επιφάνειας του ορίζοντα γεγονότων της.

Έτσι, οι θεωρητικοί κάνοντας χρήση της κβαντικής θεωρίας πεδίου, έδειξαν ότι όλες οι πληροφορίες σχετικά με τη μαύρη τρύπα «αποτυπώνονται» στον ορίζοντα γεγονότων της και συγκεκριμένα σε μικροσκοπικές κβαντικές διακυμάνσεις που αναπτύσσονται στον ορίζοντα αυτόν. Η ακτινοβολία που εκπέμπεται από τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας, μεταφέρει στους «εξωτερικούς» παρατηρητές όλες τις πληροφορίες σχετικά με τη μαύρη τρύπα και το αρχικό άστρο από το οποίο αυτή προήλθε. Με τον τρόπο αυτό δεν υπάρχει καμιά απώλεια πληροφορίας καθώς εξατμίζεται η μαύρη τρύπα.

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι όλες οι πληροφορίες ενός τρισδιάστατου αντικειμένου (το αρχικό άστρο μας) αποτυπώνονται στη δισδιάστατη επιφάνεια (στον ορίζοντα γεγονότων) της μαύρης τρύπας που σχηματίζεται από την κατάρρευση του άστρου, σε αντιστοιχία με την αποτύπωση της τρισδιάστατης εικόνας ενός αντικειμένου πάνω σε ένα δισδιάστατο ολόγραμμα.

Οι Susskind και ‘t Hooft επέκτειναν τον προηγούμενο συλλογισμό εφαρμόζοντας τον σε όλο το σύμπαν, στηριζόμενοι στο γεγονός ότι και στο σύμπαν υπάρχει ένας (κοσμικός) ορίζοντας, το όριο πέρα από το οποίο το φως, άρα και η πληροφορία που μεταφέρεται από αυτό, δεν έχει καταφέρει ακόμα να φτάσει στη Γη, στο διάστημα των 13,7 δισεκατομμυρίων ετών που έχουν μεσολαβήσει από τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης

Το παράδοξο φαινόμενο EPR της κβαντομηχανικής

Η λεγόμενη «μη-τοπικότητα» μια από τις πιο παράξενες θεωρίες της κβαντικής θεωρίας, που μαζί με την γάτα του Schroedinger, ήταν άλλη μια διαμάχη του Einstein με τον υποστηρικτή και συνιδρυτή της κβαντικής θεωρίας τον Niels Bohr (ο άλλος ιδρυτής ήταν ο Einstein!). Με την θεωρία αυτή οι υποστηρικτές της, πιστεύουν πως γεγονότα που συμβαίνουν εδώ, μπορούν να επηρεάσουν γεγονότα σε άλλο σημείο που μπορεί να είναι πολύ απομακρυσμένο από το πρώτο. Το φαινόμενο αυτό ήταν η αιτία που έκανε τον Einstein να δηλώσει πως «ο Θεός δεν παίζει ζάρια με το Σύμπαν», στην διαμάχη του με τον Niels Bohr, με τον οποίο βέβαια ήταν πολύ φίλος.

Στο επίκεντρο της διαμάχης ήταν το περίφημο νοερό πείραμα των Einstein-Podolsky-Rosen, που πήρε την ονομασία EPR από τα αρχικά τους. Το πείραμα αυτό που έγινε την περίοδο 1934-1935, τότε που ο Einstein και οι συνεργάτες του δούλευαν στο Princeton, πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό Physical Rewiew, με την επιδίωξη να αποδειχθεί πως η κβαντική θεωρία ήταν ελλιπής. Πως τα πειράματα της κβαντομηχανικής, δίνουν την εντύπωση της αβεβαιότητας στον μικρόκοσμο, ενώ δεν δίνει πειστικές εξηγήσεις πάντοτε, όπως στο παράδοξο του EPR.

Το πείραμα έχει να κάνει με μια ιδιότητα των σωματιδίων την ορμή, την περιστροφή κλπ. Εδώ ας θεωρήσουμε την γνωστή ιδιότητα της φοράς του ηλεκτρονίου spin. Αυτή όμως η ιδιότητα, παίρνει δύο μόνο τιμές 1/2 και -1/2 (πάνω και κάτω), αλλά μόνο όταν κάνουμε την μέτρηση της. Σύμφωνα με την «αρχή της απροσδιοριστίας», πριν τη μέτρηση δεν είμαστε σε θέση να γνωρίσουμε την τιμή του spin. Μπορεί να είναι ένα μίγμα των δυνατών τιμών (καταστάσεων), αλλά μόνο μετά την διαδικασία της μέτρησης είμαστε σε θέση να την γνωρίσουμε.

Στο πείραμα EPR, έχουμε δύο σωματίδια πχ ηλεκτρόνια, που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, με αντίθετα spin που το άθροισμά τους είναι συνολικά μηδέν. Είναι δυνατόν με κατάλληλες πειραματικές διατάξεις, να γνωρίζουμε το άθροισμα των ιδιοτήτων τους, χωρίς όμως την γνώση των επιμέρους ιδιοτήτων τους (εδώ του spin).

Αν χωρίσουμε τα δύο ηλεκτρόνια, έστω και σε μακρυνές αποστάσεις, τότε μετρώντας την τιμή της ιδιότητας αυτής στο ένα ηλεκτρόνιο τότε αυτόματα γνωρίζουμε την τιμή της ιδιότητας και του απομακρυσμένου σωματιδίου, έστω και αν δεν την μετρήσουμε, λόγω της γνώσης του αθροίσματος τους, γιατί παραμένει σταθερή και ίση με μηδέν.

Το παράδοξο κατά την κβαντική θεωρία έγκειται στο γεγονός ότι, με την μέτρηση του spin του ηλεκτρονίου, που σημαίνει όπως είπαμε και πιό πάνω, πως «επιλέξαμε» την τιμή του spin του, έγινε ταυτόχρονα και «επιλογή» της τιμής του spin του δεύτερου και απομακρυσμένου ηλεκτρονίου. Ταυτόχρονα με την «κατάρρεευση κύματος» στο πρώτο, είχαμε και την «κατάρρευση κύματος» στο δεύτερο.

Και ο Einstein δεν μπορούσε να δεχθεί πως η «επιλογή» της ιδιότητας στο δεύτερο ηλεκτρόνιο, μεταδίδεται ακαριαία, αφού έτσι παραβιαζόταν η αρχή της θεωρίας της σχετικότητας, που θέτει όριο στην ταχύτητα των σωμάτων. Έτσι όπως φαίνεται από το νοητικό πείραμα, είτε η θεωρία της κβαντομηχανικής δεν είναι πλήρης, είτε παραβιάζεται η θεωρία της σχετικότητας.

Ο Bohr στις αιτιάσεις του Einstein και των άλλων διαφωνούντων στο παράδοξο αυτό, απάντησε πως οι ιδιότητες του μακρόκοσμου διαφέρουν από τον μικρόκοσμο και πως στην Κβαντομηχανική δεν έχει νόημα να μιλάμε για γνώση των φυσικών μεταβλητών του απομακρυσμένου σωματιδίου από την στιγμή που δεν μπορούμε να το παρατηρήσουμε.

Στις δεκαετίες του 1950 και 1960, οι συζητήσεις αναθερμάνθηκαν για την ερμηνεία του φαινομένου και για την πειραματική επαλήθευση του. Ο David Bohm και John Bell ήταν από αυτούς που πρότειναν πειραματικές μεθόδους. Αλλά ευτυχώς για τον Einstein, δεν έζησε για να δει την επιβεβαίωση του φαινομένου αυτού, της μη-τοπικότητας που ήρθε πειραματικά το 1982 από τον Alan Aspect και των συνεργατών του Νταλιμπάρ και Rogers. Βέβαια πολλοί αμφιβάλλουν για την ερμηνεία του αποτελέσματος των πειραμάτων, με συνέπεια να ανατροφοδοτούνται οι σχετικές συζητήσεις.

Σήμερα, οι συζητήσεις οδηγούν σε ένα νέο κλάδο την μετα-κβαντική φυσική, με σκοπό να λυθούν με επιστημονικό τρόπο μερικά από τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος. Σήμερα γνωρίζουμε πως σωματίδια, που κάτω από ορισμένες συνθήκες ήταν συζευγμένα αρχικά με κάποιο τρόπο, μπορούν και αλληλεπιδρούν με σήματα που ταξιδεύουν με μεγαλύτερες ταχύτητες από το φως. Και αυτό συμβαίνει, όπως είπε ο Ιρλανδός φυσικός John Bell (1928 – 1990), για να δοθεί μια εξήγηση σύμφωνη με τις προβλέψεις της κβαντικής θεωρίας.

Ο David Bohm και D’Espagnat πρότειναν θεωρίες για την ερμηνεία του φαινομένου EPR, που να μην έρχονται σε αντίθεση με την Γενική Σχετικότητα. Επιπλέον πρότειναν, για να εξηγήσουν τέτοια φαινόμενα μη-τοπικότητας, πως κάθε τι στο Σύμπαν είναι συνδεδεμένο με οτιδήποτε άλλο, από την στιγμή που στην κοινή αρχή του Σύμπαντος, όλα ήταν συνδεδεμένα.

Η κβαντική λοιπόν θεωρία, ίσως υπονοεί, πως υπάρχει ένα αόρατος ιστός όπου όλα τα σημεία είναι συζευγμένα σε κβαντικό επίπεδο. Θα μπορούσαν λοιπόν να εξηγηθούν φαινόμενα όπως η τηλεπάθεια, η εφαρμογή ψυχικών δυνάμεων, η άμεση επικοινωνία σε μεγάλες αποστάσεις κλπ.Ίσως αποδειχθεί στο μέλλον η δυνατότητα του νου να ενισχύει και να ελέγχει ψυχικά φαινόμενα.

Υπάρχουν ενδείξεις πως κάποιες μορφές διανοητικής λειτουργίας έχουν σαν αποτέλεσμα να παραβιάζουν την ομαλή συνέχεια του χρόνου και ονομάζονται «προφητικά όνειρα», ψυχικές δυνάμεις κλπ. Γι’ αυτές υπάρχουν έργα μεγάλων ερευνητών, όπως του Αρθουρ Καίσλερ και του Κάρλ Γιουνγκ. Μήπως η Νέα Φυσική μπορεί να μας αποκαλύψει την ερμηνεία τους;