ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Τραχίνιαι (1-35)

ΔΗΙΑΝΕΙΡΑ

Λόγος μὲν ἔστ᾽ ἀρχαῖος ἀνθρώπων φανεὶς
ὡς οὐκ ἂν αἰῶν᾽ ἐκμάθοις βροτῶν, πρὶν ἂν
θάνῃ τις, οὔτ᾽ εἰ χρηστὸς οὔτ᾽ εἴ τῳ κακός·
ἐγὼ δὲ τὸν ἐμόν, καὶ πρὶν εἰς Ἅιδου μολεῖν,
5 ἔξοιδ᾽ ἔχουσα δυστυχῆ τε καὶ βαρύν,
ἥτις πατρὸς μὲν ἐν δόμοισιν Οἰνέως
ναίουσ᾽ ἔτ᾽ ἐν Πλευρῶνι νυμφείων ὄκνον
ἄλγιστον ἔσχον, εἴ τις Αἰτωλὶς γυνή.
μνηστὴρ γὰρ ἦν μοι ποταμός, Ἀχελῷον λέγω,
10 ὅς μ᾽ ἐν τρισὶν μορφαῖσιν ἐξῄτει πατρός,
φοιτῶν ἐναργὴς ταῦρος, ἄλλοτ᾽ αἰόλος
δράκων ἑλικτός, ἄλλοτ᾽ ἀνδρείῳ κύτει
βούπρῳρος· ἐκ δὲ δασκίου γενειάδος
κρουνοὶ διερραίνοντο κρηναίου ποτοῦ.
15 τοιόνδ᾽ ἐγὼ μνηστῆρα προσδεδεγμένη
δύστηνος ἀεὶ κατθανεῖν ἐπηυχόμην,
πρὶν τῆσδε κοίτης ἐμπελασθῆναί ποτε.
χρόνῳ δ᾽ ἐν ὑστέρῳ μέν, ἀσμένῃ δέ μοι,
ὁ κλεινὸς ἦλθε Ζηνὸς Ἀλκμήνης τε παῖς·
20 ὃς εἰς ἀγῶνα τῷδε συμπεσὼν μάχης
ἐκλύεταί με. καὶ τρόπον μὲν ἂν πόνων
οὐκ ἂν διείποιμ᾽· οὐ γὰρ οἶδ᾽. ἀλλ᾽ ὅστις ἦν
θακῶν ἀταρβὴς τῆς θέας, ὅδ᾽ ἂν λέγοι.
ἐγὼ γὰρ ἥμην ἐκπεπληγμένη φόβῳ
25 μή μοι τὸ κάλλος ἄλγος ἐξεύροι ποτέ.
τέλος δ᾽ ἔθηκε Ζεὺς ἀγώνιος καλῶς,
εἰ δὴ καλῶς. λέχος γὰρ Ἡρακλεῖ κριτὸν
ξυστᾶσ᾽ ἀεί τιν᾽ ἐκ φόβου φόβον τρέφω,
κείνου προκηραίνουσα. νὺξ γὰρ εἰσάγει
30 καὶ νὺξ ἀπωθεῖ διαδεδεγμένη πόνον.
κἀφύσαμεν δὴ παῖδας, οὓς κεῖνός ποτε,
γῄτης ὅπως ἄρουραν ἔκτοπον λαβών,
σπείρων μόνον προσεῖδε κἀξαμῶν ἅπαξ·
τοιοῦτος αἰὼν ἐς δόμους τε κἀκ δόμων
35 ἀεὶ τὸν ἄνδρ᾽ ἔπεμπε λατρεύοντά τῳ.

***

ΔΗΙΑΝΕΙΡΑ
Είν᾽ ένας λόγος που γυρνά στον κόσμο
απ᾽ τα παλιά τα χρόνια: πως δεν είναι
να ξέρεις για κανένα, πριν πεθάνει,
αν τού ήταν ή καλή ή κακή η ζωή του.
Μα τη δική μου εγώ, και πριν ακόμα
στον Άδη κατεβώ, καλά την ξέρω,
πως μού είναι μόνο δυστυχία και βάρος.
Γιατί σα ζούσα ακόμα στα παλάτια
του πατέρα μου Οινέα στην Πλευρώνα,
δοκίμασα εξαιτίας της παντρειάς μου
τέτοια φριχτή αγωνία, καθώς άλλη
καμιά γυναίκα από την Αιτωλία.
Γιατ᾽ έναν ποταμό μνηστήρα μου είχα,
τον Αχελώο, που σε τρεις μορφές
10ήρθε και με ζητούσε απ᾽ το γονιό μου·
τη μια ταύρος πραγματικός, την άλλη
σα στριφτοπαρδαλό γιγάντιο φίδι,
και ξανά πάλι με το σώμα ανθρώπου
και βοδιού κεφαλή κι απ᾽ τη δασιά του
γενειάδα όλο νερά κυλούσαν βρύσες.
Τέτοιος μνηστήρας να με περιμένει,
παρακαλούσα η άθλια να πεθάνω
πριν το κρεβάτι αυτό να πλησιάσω·
ώσπου στερνά και με πολλή χαρά μου
ήρθ᾽ ο τρανός του Δία και της Αλκμήνης
20ο γιος, και μπαίνοντας σε αγώνα μάχης
με κείνον, με λευτέρωσε· με ποιό όμως
τρόπο γένηκε ο μόχτος, δε θα μπόρεια
να διηγηθώ, γιατ᾽ ούδε και το ξέρω·
μόν᾽ όποιος θα καθότουν μπρος, να βλέπει
ατρόμαχτος τη μάχη, θα μπορούσε·
μα εγώ ᾽μουν απ᾽ το φόβο αλαλιασμένη
μήπως κακό μου φέρει η ομορφιά μου.
Μα έδωκε ο Δίας ο αγώνιος και πήραν
καλό τέλος τα πράματα — αν μπορούμε
να το πούμε καλό· γιατί από τότε
που διαλεγμένη δόθηκα γυναίκα
στον Ηρακλή, πάντα από κάποιο φόβο
σ᾽ έν᾽ άλλο φόβο πέφτω, ανησυχώντας
όλο για κείνον, γιατί νύχτα μπάζει
30και νύχτα διώχνει απανωτές τις έγνοιες.
Βέβαια, παιδιά αποχτήσαμε, μα εκείνος
αριά και κάπου τα ᾽δε, σα γεωργός
που έχοντας ένα μακρινό χωράφι
το βλέπει μόνο όταν το σπέρνει κι όταν
θα πάει και μια φορά να το θερίσει.

ΟΜΗΡΟΣ: Ἰλιάς (2.278-2.332)

Ὣς φάσαν ἡ πληθύς· ἀνὰ δ᾽ ὁ πτολίπορθος Ὀδυσσεὺς

ἔστη σκῆπτρον ἔχων· παρὰ δὲ γλαυκῶπις Ἀθήνη
280 εἰδομένη κήρυκι σιωπᾶν λαὸν ἀνώγει,
ὡς ἅμα θ᾽ οἱ πρῶτοί τε καὶ ὕστατοι υἷες Ἀχαιῶν
μῦθον ἀκούσειαν καὶ ἐπιφρασσαίατο βουλήν·
ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·
«Ἀτρεΐδη, νῦν δή σε, ἄναξ, ἐθέλουσιν Ἀχαιοὶ
285 πᾶσιν ἐλέγχιστον θέμεναι μερόπεσσι βροτοῖσιν,
οὐδέ τοι ἐκτελέουσιν ὑπόσχεσιν ἥν περ ὑπέσταν
ἐνθάδ᾽ ἔτι στείχοντες ἀπ᾽ Ἄργεος ἱπποβότοιο,
Ἴλιον ἐκπέρσαντ᾽ εὐτείχεον ἀπονέεσθαι.
ὥς τε γὰρ ἢ παῖδες νεαροὶ χῆραί τε γυναῖκες
290 ἀλλήλοισιν ὀδύρονται οἶκόνδε νέεσθαι.
ἦ μὴν καὶ πόνος ἐστὶν ἀνιηθέντα νέεσθαι·
καὶ γάρ τίς θ᾽ ἕνα μῆνα μένων ἀπὸ ἧς ἀλόχοιο
ἀσχαλάᾳ σὺν νηῒ πολυζύγῳ, ὅν περ ἄελλαι
χειμέριαι εἰλέωσιν ὀρινομένη τε θάλασσα·
295 ἡμῖν δ᾽ εἴνατός ἐστι περιτροπέων ἐνιαυτὸς
ἐνθάδε μιμνόντεσσι· τῶ οὐ νεμεσίζομ᾽ Ἀχαιοὺς
ἀσχαλάαν παρὰ νηυσὶ κορωνίσιν· ἀλλὰ καὶ ἔμπης
αἰσχρόν τοι δηρόν τε μένειν κενεόν τε νέεσθαι.
τλῆτε, φίλοι, καὶ μείνατ᾽ ἐπὶ χρόνον, ὄφρα δαῶμεν
300 ἢ ἐτεὸν Κάλχας μαντεύεται, ἦε καὶ οὐκί.
εὖ γὰρ δὴ τόδε ἴδμεν ἐνὶ φρεσίν, ἐστὲ δὲ πάντες
μάρτυροι, οὓς μὴ κῆρες ἔβαν θανάτοιο φέρουσαι·
χθιζά τε καὶ πρωΐζ᾽, ὅτ᾽ ἐς Αὐλίδα νῆες Ἀχαιῶν
ἠγερέθοντο κακὰ Πριάμῳ καὶ Τρωσὶ φέρουσαι,
305 ἡμεῖς δ᾽ ἀμφὶ περὶ κρήνην ἱεροὺς κατὰ βωμοὺς
ἕρδομεν ἀθανάτοισι τεληέσσας ἑκατόμβας,
καλῇ ὑπὸ πλατανίστῳ, ὅθεν ῥέεν ἀγλαὸν ὕδωρ·
ἔνθ᾽ ἐφάνη μέγα σῆμα· δράκων ἐπὶ νῶτα δαφοινός,
σμερδαλέος, τόν ῥ᾽ αὐτὸς Ὀλύμπιος ἧκε φόωσδε,
310 βωμοῦ ὑπαΐξας πρός ῥα πλατάνιστον ὄρουσεν.
ἔνθα δ᾽ ἔσαν στρουθοῖο νεοσσοί, νήπια τέκνα,
ὄζῳ ἐπ᾽ ἀκροτάτῳ, πετάλοις ὑποπεπτηῶτες,
ὀκτώ, ἀτὰρ μήτηρ ἐνάτη ἦν, ἣ τέκε τέκνα.
ἔνθ᾽ ὅ γε τοὺς ἐλεεινὰ κατήσθιε τετριγῶτας·
315 μήτηρ δ᾽ ἀμφιποτᾶτο ὀδυρομένη φίλα τέκνα·
τὴν δ᾽ ἐλελιξάμενος πτέρυγος λάβεν ἀμφιαχυῖαν.
αὐτὰρ ἐπεὶ κατὰ τέκνα φάγε στρουθοῖο καὶ αὐτήν,
τὸν μὲν ἀρίζηλον θῆκεν θεός, ὅς περ ἔφηνε·
λᾶαν γάρ μιν ἔθηκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω·
320 ἡμεῖς δ᾽ ἑσταότες θαυμάζομεν οἷον ἐτύχθη.
ὡς οὖν δεινὰ πέλωρα θεῶν εἰσῆλθ᾽ ἑκατόμβας,
Κάλχας δ᾽ αὐτίκ᾽ ἔπειτα θεοπροπέων ἀγόρευε·
“τίπτ᾽ ἄνεῳ ἐγένεσθε, κάρη κομόωντες Ἀχαιοί;
ἡμῖν μὲν τόδ᾽ ἔφηνε τέρας μέγα μητίετα Ζεύς,
325 ὄψιμον, ὀψιτέλεστον, ὅου κλέος οὔ ποτ᾽ ὀλεῖται.
ὡς οὗτος κατὰ τέκνα φάγε στρουθοῖο καὶ αὐτήν,
ὀκτώ, ἀτὰρ μήτηρ ἐνάτη ἦν, ἣ τέκε τέκνα,
ὣς ἡμεῖς τοσσαῦτ᾽ ἔτεα πτολεμίξομεν αὖθι,
τῷ δεκάτῳ δὲ πόλιν αἱρήσομεν εὐρυάγυιαν.”
330 κεῖνος τὼς ἀγόρευε· τὰ δὴ νῦν πάντα τελεῖται.
ἀλλ᾽ ἄγε, μίμνετε πάντες, ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί,
αὐτοῦ, εἰς ὅ κεν ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἕλωμεν.»

***

Ορθός ωστόσ᾽ ο πορθητής κρατούσεν Οδυσσέας
το σκήπτρο, και στο πλάγι του με κήρυκος την όψιν,
280 η Αθηνά παράγγελνε τα πλήθη να σωπάσουν,
ώστε τον λόγον οι Αχαιοί απ᾽ άκρην σ᾽ άκρην όλοι
ν᾽ ακούσουν και την συμβουλήν να πάρουν εις τον νουν τους·
και αυτός με γνώμην αγαθήν ομίλησε στα πλήθη·
«Σήμερα θέλουν οι Αχαιοί, Ατρείδη βασιλέα,
285 εσέ να κάμουν άτιμον εμπρός στον κόσμον όλον·
και ιδού τον λόγον αθετούν που απ᾽ αρχής σου δώσαν,
όταν στην Τροίαν έρχονταν απ᾽ το ιπποτρόφον Άργος,
οπώς θα γύρεις πορθητής των πύργων του Πριάμου.
Και τώρα ωσάν μικρά παιδιά και απόχηρες γυναίκες
290 τους πήρε το παράπονο να ιδούν τα γονικά τους·
και πώς να μη το επιθυμούν με τόσα που υποφέρουν;
Ο άνθρωπος αδημονεί κι ένα φεγγάρι αν μείνει,
μακράν απ᾽ την γυναίκα του, στο πλοίον αν τον κλείσαν
χειμώνος άνεμοι κακοί και θάλασσ᾽ αγριωμένη.
295 Κι εμάς ο χρόνος ένατος στον κύκλον του μας ήβρε
ακόμη εδώ να μένομεν· για τούτο εγώ δεν ψέγω
τους Αχαιούς που αδημονούν, αλλ᾽ όμως είν᾽ αισχύνη
πολύν να έμεινες καιρόν και άδειος να γυρίσεις.
Λάβετε, ω φίλ᾽, υπομονήν και καρτερείτε ολίγο
300 να ιδούμ᾽ εάν του Κάλχαντος τα ρήματ᾽ αληθεύσουν.
Είναι στον νουν μας ζωντανά και μάρτυρες είσθ᾽ όλοι
όσους δεν πήρε ο θάνατος, οπόταν στην Αυλίδα —
χθες ή προχθές μου φαίνεται— συνάζονταν τα πλοία
των Αχαιών καταστροφήν να φέρουν εις τους Τρώας·
305 κι εμείς στους ιερούς βωμούς, όπου μια βρύση εκύλα
κάτω απ᾽ ωραίον πλάτανον τα όμορφα νερά της,
των αθανάτων καίαμεν εξαίσιες εκατόμβες·
μέγα σημάδι εφάνη εκεί, μαύρος σαν αίμα δράκος,
τέρας που έβγαλε στο φως ο ίδιος ο Κρονίδης,
310 από το βάθος του βωμού στον πλάτανον εχύθη.
Εκεί φωλιάζαν σπούργιτες, αφτέρωτα πουλάκια
εις το υψηλότατο κλαδί κρυμμένα μες στα φύλλα
οκτώ, κι ενάτ᾽ η μάνα τους που τα ᾽χε γεννημένα.
Τα ᾽τρωγε αυτός που έτριζαν ελεεινά και γύρω
315 πετούσε η μάνα κλαίοντας τα τέκνα της κι ο δράκος
᾽στράφη, ετινάχθη κι έπιασεν απ᾽ το φτερό κι εκείνην·
και αφού τα τέκνα όλά ᾽φαγε και ακόμη την μητέρα,
θαύμα τον έστησε ο θεός οπού τον είχε δείξει·
εκεί τον πέτρωσ᾽ ο υιός του κρυπτοβούλου Κρόνου·
320 κι εμείς όλοι απορούσαμε σ᾽ αυτό που εγίνη εμπρός μας·
κι ως ήλθαν ξάφνου ανάμεσα στες θείες εκατόμβες
τέρατα τόσα φοβερά, τον λόγον πήρε ο Κάλχας:
«Πώς όλοι στέκεσθ᾽ άφωνοι; Το μέγ᾽ αυτό σημείον
ο Ζευς μας το ᾽δειξε ο σοφός, κι ό,τι δηλοί θα γίνει
325 με τους καιρούς, αλλ᾽ ένδοξο θα μείνει στον αιώνα·
καθώς τα τέκνα όλά ᾽φαγε και την μητέρα εκείνος,
οκτώ, κι ενάτη ήταν αυτή που τα ᾽χε γεννημένα,
κι εμείς θα πολεμήσομεν αυτού χρόνους εννέα,
και η πόλις η πλατύδρομη στον δέκατον θα πέσει».
330 Αυτά μας έλεγε και ιδού που τώρα γίνοντ᾽ όλα.
Και, ω μεγαλόψυχοι Αχαιοί, να μείνετε σας λέγω,
ωσότου να πατήσομε τους πύργους του Πριάμου».

Πορεία στη μαγεία

Είναι κύκλοι, είναι μοτίβα, είναι γεωμετρία, είναι χρώμα η πορεία μας στο χρόνο και στο χώρο. Πολλές φορές θα ήθελα να μπορώ να την περιγράψω με λόγια, μα δεν υπάρχουν.

Ποτέ δεν το βλέπεις όλο αυτό από την αρχή. Δεν αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος, το βάθος, την απεραντοσύνη, που κάποια στιγμή καταλαβαίνεις πως δεν έχει τέλος, δεν έχει τελικό προορισμό. Έχει μόνο αναχωρήσεις, αφίξεις, στάσεις, και όλα όσα μπορούν να χρωματίσουν το καθένα με τη σκοτεινή ή τη φωτεινή πλευρά της ζωής.

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός, λένε. Και έτσι είναι! Μόνο που είναι δύσκολο να καθορίσεις ακόμα και αυτήν την "αρχή", που αποφασίζεις, συνειδητά, πως είναι το μοναδικό πράγμα που οφείλεις να κάνεις: να τιμήσεις την ύπαρξή σου στο χρόνο, που δεν έχεις ιδέα πόσος θα είναι. Ξέρεις μόνο πως θέλεις και οφείλεις, με το ίδιο πάθος, την ίδια πειθαρχία και αφοσίωση ΚΑΙ στο καθήκον σου ΚΑΙ στην επιθυμία σου, να υπηρετήσεις.

Και ξεκινάς. Δύσκολα στην αρχή, όσο κι αν διαρκέσει αυτή η αρχή. Γιατί σ' αυτό το δρόμο που έχεις διαλέξει, δεν μετράει ο χρόνος ή οτιδήποτε άλλο με συνηθισμένους όρους.

Η πλάνη των προγραμμάτων που διαμορφώνουν τη θέασή σου φαίνονται αδιαπέραστα και τόσο πραγματικά που θεωρείς πως τίποτα δεν μπορεί να τα διασπάσει. Ένα βήμα μπρος και τρία πίσω. Πόνος, αδιέξοδα, καθώς ο νους κλονίζεται, μπερδεύεται, προσπαθεί με κάθε τρόπο να δραπετεύσει, να αποδείξει πως κυνηγάς χωρίς πυξίδα, πως προχωράς σε επικίνδυνα μονοπάτια.

Οι περισσότεροι κάπου εδώ τα παρατάνε. Σε όλα τα στάδια, πολλές φορές και με πολλούς τρόπους υπάρχουν άπειροι, αόρατοι πειρασμοί για να μας πείσουν είτε για την οπισθοχώρηση είτε για να ρίξουμε άγκυρα και να νομίζουμε πως έχουμε φτάσει στον προορισμό μας. Το να επιστρέψουμε στον κόσμο που ξέραμε, σ' αυτό το στάδιο, μοιάζει σωτήριο και η μοναδική επιλογή. Και έτσι πρέπει να είναι!

Αντέχεις όμως. Μια αόρατη δύναμη μέσα σου σε κρατάει σ' αυτό που φωνάζει μέσα σου ν' αναδυθεί. Πέφτεις, σηκώνεσαι, αναρωτιέσαι αν ο πόνος έχει πάτο κι αν τον έχεις φτάσει.

Και βγαίνει ο ήλιος, αυτός ο μαγικός ζωοδότης, που μεταμορφώνει τα πάντα στη λάμψη του. Κοιτάς πίσω σου όλα όσα πέρασες και αισθάνεσαι πως επιτέλους έπιασες στεριά. Μπορείς να σταματήσεις να κουνιέσαι, να ζαλίζεσαι και να αμφιβάλλεις. Όμως ο ήλιος θα ξαναδύσει, πολλές φορές. Κάθε αυγή θα μοιάζει ακόμα πιο όμορφη και κάθε νύχτα θα είναι λιγότερο σκοτεινή.

Μα η ψυχή σου είναι πολύ μεγαλύτερη από το μπόι σου και ο νους πολύ πιο βαθύς απ' ό,τι φαντάζεσαι πως μπορείς να ελέγξεις. Τη μεγαλύτερη καταιγίδα της ζωής σου δεν την περιμένεις ποτέ, δεν έχεις τρόπο να προετοιμαστείς γι' αυτήν λογικά, ούτε να την αποτρέψεις. Άλλωστε, τη ζήτησες! Επέλεξες το ύψιστο καθήκον και την βαθύτερη επιθυμία που μπορεί να αγγίξει ανθρώπου καρδιά.

Και δεν υπάρχει τρόπος να επιζήσεις. Πεθαίνεις! Και πρέπει να αναδυθείς από τις στάχτες σου, αν θέλεις να ζήσεις. Χωρίς τίποτα: χωρίς εγγυήσεις, χωρίς δεκανίκια, χωρίς ψεύτικες υποσχέσεις, χωρίς κανένα προσωρινό απόκτημα, ούτε καν τη γνώση που κοπίασες για να κατακτήσεις όλο το προηγούμενο διάστημα. Μόνος, γυμνός, ευάλωτος, κανένας...τίποτα!

Μα οι κύκλοι, τα μοτίβα, η γεωμετρία, το χρώμα, όλα αλλάζουν καθώς αναδημιουργούνται από την αρχή. Μια αρχή που κάνει όλες τις προηγούμενες να μοιάζουν προθέρμανση, άσκηση, για να φτάσεις σε αυτό εδώ το σημείο "μηδέν". Και δεν υπάρχει επιστροφή. Δεν υπάρχει αμνησία. Δεν υπάρχει προσποίηση, φόβος, δειλία, αλαζονεία, έπαρση, εγωισμός.

Υπάρχει ο άγρυπνος παρατηρητής που σε συντροφεύει πάντα και παρακολουθεί/καταγράφει την κάθε σου κίνηση για να σου προσφέρει τη σοφή του επίγνωση. Υπάρχει η αλάνθαστη διάκριση που σε καθοδηγεί και σε κρατάει σε ισορροπία. Υπάρχει η καρδιά που τίποτα πια δεν την τρομάζει, δεν την κλείνει, δεν την παρασύρει. Υπάρχουν οι άλλοι που δεν είναι πλέον απέναντι, εχθροί, ξένοι, μα κομμάτια του Είναι σου, εκφράσεις τις καρδιάς σου, συμμέτοχοι στον κόσμο σου.

Το ξέρεις πλέον πως έχεις πολύ δρόμο ακόμα μπροστά σου. Έχεις όμως αλλάξει τους κανόνες του χρόνου. Δεν δεσμεύεσαι πια ούτε δειλιάζεις να κοιτάξεις προς όλες τις κατευθύνσεις, ισότιμα και με σταθερή ταπεινότητα, ορίζοντας τη βούλησή σου.

Και η μαγεία δεν περιγράφεται! Οι στιγμές μέσα στην απλότητα, όπου ο χρόνος ενώνεται και σταματά, βρίσκονται έξω από τα πεδία που πριν αντιλαμβανόσουν και κανένας δεν μπορούσε να σου εξηγήσει. Μόνο δέος, ευγνωμοσύνη, ακούραστη διάθεση να μάθεις, να διεισδύσεις και να πετάξεις πέρα από τα όρια του γνωστού κόσμου. Με αθωότητα και πάθος μαζί, που τώρα όμως χρωματίζονται με συνείδηση.

Ζεις! Μοναδικά, αυθεντικά, με συμπόνια μα και σοφία τη ζωή σου, κι ας φαίνονται όλα όσα είσαι απατηλά, ίδια, συνηθισμένα, στους πολλούς. Δεν ανήκετε όμως στον ίδιο κόσμο, και δεν το μαρτυρά η όψη σου. Το μεταφέρει όμως η ενέργειά σου, σε πεδία που δεν γίνονται αντιληπτά, μα εσύ βλέπεις την επίδρασή τους.

Τώρα, δεν έχει σημασία αν θα συνεχίσεις να ζεις. Γιατί ζεις, το κάθε μοναδικό λεπτό, με απόλυτη αφοσίωση, με όλες σου τις αισθήσεις, έχοντας δαμάσει και επανεκπαιδεύσει το νου σου να σε υπηρετεί. Και κάθε ηλιοβασίλεμα σημαίνει τον επικείμενο γαλήνιο θάνατό σου και κάθε δύση φανερώνει μια νέα μεγαλόπρεπη αρχή...

Κάθε μέρα να γίνεστε όλο και πιο ανθρώπινοι, πιο ευτυχισμένοι

Επειδή η ευτυχία αποτελείται από στιγμές, είναι σημαντικό να μάθετε να τις εκτιμάτε, με το να αποδέχεστε και να αγαπάτε τον εαυτό σας όπως είναι, με τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες του.

Κάθε μέρα να γίνεστε όλο και πιο ανθρώπινοι, πιο ευτυχισμένοι. Το να μάθετε να αποδέχεστε αυτό που είστε είναι μια περιπέτεια που διαρκεί μια ζωή. Όταν φτάνετε στο σημείο να είστε ευχαριστημένοι με τον εαυτό σας, με αυτό που έχετε και με όσα έχετε πετύχει, βρίσκετε αυτή την εσωτερική ισορροπία που είναι τόσο σημαντική.

Υπάρχουν άνθρωποι που περνούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους προσποιούμενοι ότι είναι κάποιοι που δεν είναι. Και δεν είναι μόνο αυτό. Απέχοντας πολύ από το να αποδεχτούν αυτό που είναι, προσπαθούν να αλλάξουν το ένα ή το άλλο, εξαντλώντας τον εαυτό τους σε ένα μαραθώνιο για να φτάσουν το ιδανικό που έχουν στο μυαλό τους. Δεν αποδέχονται σχεδόν ποτέ την πραγματικότητα, αυτό που πραγματικά είναι.

Δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες που έχουν το τέλειο σώμα σε όλη τη ζωή τους -ούτε καν τα μοντέλα. Η ζωή δεν είναι τέλεια. Μάλιστα η απόλυτη τελειότητα δεν υπάρχει.

Η ζωή αποτελείται από στιγμές, στιγμές που μπορούν να σας προσφέρουν τη μεγαλύτερη ευτυχία, όμως η αποδοχή του εαυτού σας όπως είναι αποτελεί το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνετε για να τη φτάσετε.

Λιγότερο τέλειοι, αλλά πιο ευτυχισμένοι, πιο ανθρώπινοι

Όσοι γνωρίζουν την αληθινή ομορφιά λένε ότι το πιο ελκυστικό χαρακτηριστικό είναι μερικές φορές μια ατέλεια. Αν αναρωτιέστε γιατί, η απάντηση είναι απλή: οι μικρές σας ατέλειες είναι αυτές που σας κάνουν μοναδικούς και διαφορετικούς και αυτό αποτελεί μέρος της μαγείας σας.

Όταν αποδέχεστε πλήρως τον εαυτό σας, τα μειονεκτήματα και την ομορφιά σας, θα βρείτε την εσωτερική ισορροπία σας. Με τη σειρά του αυτό θα σας φέρει σε ισορροπία με τον κόσμο γύρω σας και με όλους μέσα σε αυτόν.

• Το άτομο που δεν αποδέχεται αυτό που είναι αναπτύσσει αισθήματα ανασφάλειας.
• Η ανασφάλεια δημιουργεί έλλειψη ικανοποίησης. Κάποιος που δεν είναι ικανοποιημένος με τον εαυτό του απογοητεύεται ή αναπτύσσει αρνητικά γνωρίσματα: ζήλια, φόβο…
• Το τέλειο σώμα δεν κάνει κανέναν ευτυχισμένο. Μάλιστα πολλοί άνθρωποι που ακολουθούν αυστηρή δίαιτα, ασκούνται καθημερινά και υποβάλλονται σε κάποια πλαστική χειρουργική επέμβαση, θεωρούν ότι εξακολουθούν να μην αποδέχονται αυτό που είναι.
• Είναι επίσης σημαντικό να επισημανθεί ότι μερικές φορές η ανάγκη για “τελειότητα του εαυτού” ενσταλάζεται στους ανθρώπους από την παιδική ηλικία. Μια πολύ αυστηρή μητέρα ή ένας υπερβολικά αυστηρός πατέρας μπορεί να καταλήξει να αναπαράγει ανασφάλειες, σε σημείο που το άτομο πιστεύει ότι η τελειότητα είναι η μόνη οδός προς την επιτυχία.

Είναι σημαντικό να φτάνουν όλοι σε μια στιγμή της ζωής τους στην οποία τελικά αποδέχονται τον εαυτό τους γι’ αυτό που είναι. Αυτό θα πρέπει να συμβαίνει κάποια στιγμή στα τέλη της εφηβείας ή λίγο μετά τα είκοσι, όταν το άτομο τελικά ωριμάζει.

Από το σημείο αυτό κι έπειτα, είστε έτοιμοι για τις μεγάλες περιπέτειες της ζωής σας. Μόνο οι άνθρωποι με τη μεγαλύτερη αυτεπίγνωση και συναισθηματική ωριμότητα μπορούν να κινηθούν προς τα μπρος με ακεραιότητα, ανοιχτοί σε όλα όσα η ζωή μπορεί να τους προσφέρει, επειδή οι ίδιοι με τη σειρά τους έχουν πολλά να δώσουν στην ίδια τη ζωή.

Κάθε μέρα είστε πιο ανθρώπινοι και περισσότερο δεκτικοί στα πράγματα γύρω σας

Τι σημαίνει το να είμαστε πιο ανθρώπινοι; Προφανώς είμαστε όλοι άνθρωποι -γεννιόμαστε ως βρέφη, μεγαλώνουμε και μαθαίνουμε από τα περιβάλλοντά μας. Όμως υπάρχει μια πτυχή που μας κάνει ανθρώπους και μας διακρίνει από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο και αυτή είναι η ικανότητά μας να βιώνουμε συναισθήματα, αγάπη…

• Άνθρωπος σημαίνει μεγαλύτερη ευαισθησία στις πραγματικότητες της καθημερινής ζωής.
• Σημαίνει το να μπορούμε να ακούμε τον εαυτό μας και να κατανοούμε τις ανάγκες μας, γνωρίζοντας διαισθητικά πώς να ενισχύσουμε τους δεσμούς με τους άλλους και να δείχνουμε ενσυναίσθηση….
• Είμαστε όλοι άνθρωποι, όμως μονάχα μερικοί από μας ενεργούμε με πραγματική συναισθηματική νοημοσύνη και σεβασμό, επικοινωνώντας με ακεραιότητα, προάγοντας ένα θετικό περιβάλλον στο οποίο όλοι γύρω μας κερδίζουν και δεν υπάρχει κανένας χαμένος.

Για να φτάσετε σε αυτό το σημαντικό στάδιο στο οποίο συνδέεστε με τους ανθρώπους γύρω σας, πρέπει πρώτα να αποδεχτείτε τον αυτό σας.

• Αποδοχή δεν σημαίνει απλώς το να είστε ευχαριστημένοι με το σώμα ή τη σωματική σας εμφάνιση.
• Αποδοχή σημαίνει ότι αναγνωρίζετε το παρελθόν σας -όχι μόνο τις επιτυχίες σας αλλά και τα λάθη σας.
• Είναι σημαντικό να αποδέχεστε τις αδυναμίες σας ενώ ταυτόχρονα μαθαίνετε από αυτές. Έτσι μαθαίνετε να αποδέχεστε κάθε πτυχή της ζωής σας, το παρελθόν και το μέλλον σας.

Η ευτυχία και τα λάθη δεν αποκλείουν το ένα το άλλο. Και μην υποθέσετε ότι όλοι οι άνθρωποι που μοιάζουν να έχουν την τέλεια ζωή είναι ευτυχισμένοι. Η ευτυχία αποτελείται από στιγμές που καταρχάς προέρχονται από μέσα.

Μόνο οι άνθρωποι οι οποίοι είναι υπερήφανοι γι’ αυτό που είναι, αλλά ταυτόχρονα είναι ταπεινοί και σέβονται τους άλλους γύρω τους, καταφέρνουν να κάνουν τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος κάθε μέρα.

Επομένως να θυμάστε πάντα να είστε πιο ανθρώπινοι, λιγότερο τέλειοι και περισσότερο ευτυχισμένοι.

Γιατί ακόμα γυρνάμε στον Φρόιντ και στις θεωρίες του;

Είναι ο πιο γνωστός, ο πιο πολυσυζητημένος και παράλληλα ο πιο αμφιλεγόμενος ψυχολόγος όλων των εποχών. Ναι, σωστά μαντεύεις· τέτοια επίθετα ταιριάζουν άριστα στη ζωή και το έργο του Φρόιντ, του πατέρα όχι μόνο της ψυχανάλυσης αλλά και της ίδιας της ψυχολογίας, αφού οι απόψεις του απηχούν ακόμη -και κατά τα φαινόμενα θα εξακολουθήσουν να απηχούν- ογδόντα και βάλε χρόνια μετά τον θάνατό του. Γιατί όμως ο Φρόιντ εξακολουθεί να είναι τόσο επίκαιρος, παρ’ όλο που οι απόψεις του θεωρούνται αν όχι παρωχημένες σίγουρα ακραίες;

Πριν απαντήσουμε στην ερώτηση, ας εξετάσουμε ακροθιγώς ορισμένα βασικά σημεία της θεωρίας του. Καταρχάς, ο εξαίρετος αυτός ψυχολόγος έδωσε σημασία σε εσωτερικές διεργασίες και ασυνείδητες σκέψεις που μέχρι τότε παρέμεναν ανεξερεύνητες από άλλους ψυχολόγους. Οι διεργασίες αυτές αφορούν τους μηχανισμούς άμυνας, αλλά και την τομή του ψυχικού οργάνου σε Εγώ, Υπερεγώ και Εκείνο. Ταυτόχρονα, μίλησε εκτενώς για τη σπουδαιότητα των παιδικών μας χρόνων και τα στάδια από τα οποία διέρχεται κάθε άνθρωπος από το πρώτο κιόλας έτος της ζωής του. Η έννοια της «ταύτισης» του παιδιού με τον γονέα του ίδιου φύλου έτυχε μεγίστης σημασίας από τον Freud, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην ομαλή ερωτική εξέλιξη του παιδιού και του εν δυνάμει εφήβου.

Η πιο σημαντική, όμως, συνεισφορά του ήταν ότι μας κληροδότησε μια θεωρία ιδιαιτέρως πολύπλοκη, αδιαμφισβήτητα περιεκτική και άκρως συνεκτική που έγινε εφαλτήριο των επόμενων επιστημόνων του κλάδου. Οι κλινικές περιπτώσεις που εμπεριέχονται στο έργο του παρέχουν πλήθος δεδομένων και οι παρατηρήσεις του για το πώς οι άνθρωποι χτίζουν τελικά την προσωπικότητά τους δείχνουν ξεκάθαρα την έμφαση που έδωσε στην ολιστική εικόνα που πρέπει να προσεγγίζει κάθε θεωρία και που αφορά όλα τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν το άτομο ως προσωπικότητα. Οι έννοιές του αλληλένδετες και απόλυτα συνεκτικές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της ζωής και άπτονται θεμάτων της κοινωνίας και των περιορισμών της, της φύσης του ανθρώπου και της παρορμητικότητάς του, αλλά και των ενστίκτων, των ονείρων που αποτυπώνουν ασυνείδητες διεργασίες, τις οποίες κάνει χωρίς να το καταλαβαίνει ο άνθρωπος. Μίλησε για την ερωτική διάθεση και τα ένστικτα της ζωής και του θανάτου που καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις κινήσεις μας.

Ο Freud πέτυχε αυτό που λίγοι συνάδελφοί του κατάφεραν· να τροφοδοτήσει τις επόμενες έρευνες και να αναπτύξει τρόπους θεραπείας που είχαν εκπληκτικά αποτελέσματα. Η θεωρία του δεσμού του Bowlby και της προσκόλλησης της Ainsworth είναι παραδείγματα μεταγενέστερης έρευνας που αποδεικνύουν την εξαιρετική σημασία των πρώτων χρόνων της ζωής και της σχέσης του βρέφους με τους γονείς και τους τροφούς. Η μέθοδος του «ελεύθερου συνειρμού» και το ντιβάνι της ψυχανάλυσης χρησιμοποιήθηκαν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ως μέσα εκτόνωσης των ψυχικών προβλημάτων του ασθενή στον ψυχαναλυτή που δεν είναι άλλος από τους γονείς του πρώτου, που τους αντιμετωπίζει σε μεγαλύτερη ηλικία με περισσότερη ωριμότητα και σε διαφορετικές συνθήκες. Η θεωρία του με άλλα λόγια ξεφεύγει από το θεωρητικό πλαίσιο και εφαρμόζεται υπέροχα σε πρακτικό επίπεδο, αν και εμπεριέχει πολλά αντικειμενικά πορίσματα και ερμηνείες.

Ομολογουμένως, η θεωρία του πατέρα της ψυχανάλυσης μάς έχει απασχολήσει όλους, όχι μόνο στον τομέα της έρευνας αλλά και στις προσωπικές μας σχέσεις, αφού μας έχει κάνει να χρησιμοποιούμε πολλούς από τους όρους που έγιναν αντικείμενο διερεύνησης από τον αυτό μεγάλο θεωρητικό στην καθημερινότητά μας. Όλοι σχεδόν οι μελλοντικοί ψυχολόγοι μυούνται αρχικά στη θεωρία του, την οποία και χρησιμοποιούν ως βάση για τις μετέπειτα σπουδές τους, αλλά και άτομα που δε στοχεύουν να γίνουν επαγγελματίες ψυχολόγοι παθαίνουν αυτό που έπαθα κι εγώ όταν πρωτοήρθα σε επαφή με το έργο του: ενθουσιάζονται από το πάθος του που είναι έκδηλο μέσα από τα γραπτά του για να τον απομυθοποιήσουν και να αναθεωρήσουν τον αρχικό τους ενθουσιασμό όσο μπαίνουν πιο βαθιά στη μελέτη των θεωριών που ακολουθούν. Ο Freud έχει καταφέρει και κάτι ακόμα· να κάνει το όνομά του συνώνυμο της ψυχολογίας, αφού είναι ο ψυχολόγος που όλοι γνωρίζουν ανεξάρτητα με το αν ασχολούνται με το αντικείμενο ή όχι.

Ας μου επιτραπεί να αντιστρέψω την ερώτηση και να ρωτήσω όσους ασχολούνται με τον τομέα τη ψυχολογίας, πώς είναι δυνατόν μια τόσο πλούσια και περιεκτική θεωρία να μην είναι άκρως επίκαιρη ακόμη και σήμερα;

Είστε σίγουρος ότι γνωρίζετε τι σας κάνει ευτυχισμένο;

Ερωτήματα περί ζωής: Ευτυχία

• Θα ήταν ο κόσμος δικαιότερος αν οι ευτυχισμένοι υποχρεώνονταν να πληρώσουν φόρο επί της ευτυχίας τους;

• Υπάρχει κάποιος άνθρωπος με τον οποίο θα θέλατε ν’ ανταλλάξετε ζωές, υπό τον όρο ότι θ’ αποκτήσετε όλα τα θετικά και αρνητικά αυτού του ανθρώπου; Αν όχι, πώς εξηγείτε στον εαυτό σας το ότι δεν σκάτε από ευτυχία;

• Ας υποθέσουμε πως είστε ευτυχισμένος. Επιδεικνύετε την ευτυχία σας ή συμπεριφέρεστε με διακριτικότητα έναντι των λιγότερο ευτυχισμένων;

• Θα αποδεχόσασταν το νόημα της ζωής αν στην πραγματικότητα συνίστατο κυρίως από πράξεις οι οποίες θα σας έκαναν δυστυχισμένο;

• Πόσοι απ’ όσους πιστεύουν πως είναι ευτυχισμένοι είναι όντως;

• Σε τίνος το πετσί θα μπαίνατε αν επρόκειτο να βγείτε από το δικό σας;

• Αν χαρακτηρίζατε τη ζωή σαν ένα δώρο, πόσο από καρδιάς θα ευχαριστούσατε μετά το άνοιγμα του περιτυλίγματος;

• Χρειάζεστε κάποιο λόγο για να είστε δυστυχισμένοι;

• Είστε κατά τι λιγότερο δυστυχισμένοι μόλις βρίσκετε έναν λόγο;

• Σας αρέσει να περνάτε μια βραδιά παρέα με ανθρώπους για τους οποίους είστε πεπεισμένοι ότι έχουν βρει το νόημα της ζωής;

• Ψάχνετε ακόμα το νόημα στη ζωή ή μήπως βρήκατε ήδη την ανοησία;

• Έχει καμιά διαφορά αν συμπληρώσει κάποιος άλλος το δελτίο του λότο σας;

• Συμπεραίνετε από το γεγονός πως τα ζώα δεν αυτοκτονούν ότι είναι πιο ευτυχισμένα από τους ανθρώπους;

• Αν υποθέσουμε ότι μπορούσατε να περπατήσετε πάνω στο νερό, ποιο δρόμο θα ακολουθούσατε;

• Πότε κοντοσταθήκατε τελευταία φορά για να μυρίσετε ένα λουλούδι;

Μην επιτρέπεις να δηλητηριάζουν την ψυχή σου

Το έχουμε ζήσει όλοι μέσα στο ταξίδι μας στη ζωή. Άνθρωποι που έρχονται στη ζωή μας σα μία αστραπή κάνουν τη ζημιά τους στην ψυχή μας και φεύγουν, υπεύθυνοι σε μία επιχείρηση που ρουφάνε την ενέργεια των υπαλλήλων τους, άνθρωποι που δεν εκτίμησαν το θησαυρό που κρύβεται στην ψυχή μας. Γεγονός λυπηρό που γεμίζει την καρδιά μας με πικρία και μεγάλα γιατί.

Οι τοξικοί άνθρωποι κάνουν την εμφάνιση αργά ή γρήγορα στη ζωή όλων μας. Άτομα όχι απαραίτητα κακά, αλλά με περισσότερη δόση εγωισμού από όση χρειάζεται, άτομα που είναι εξαιρετικά δύσκολα στην ανθρώπινη επικοινωνία και συνεννόηση.

Συνήθως έχουν μέσα στην ψυχή τους αρκετά απωθημένα απόρροια κάποιων άσχημων εμπειριών ή μίας κακής σχέσης με τους γονείς και επιθυμούν να τα ξεσπάσουν σε άλλους ανθρώπους. Τα άτομα αυτά συνήθως επιθυμούν διακαώς να μειώσουν την αυτοεκτίμηση κοντινών ανθρώπων γύρω τους, σε μία προσπάθεια εξύψωσης του δικού τους ‘’εγώ’’. Η επιθυμία αυτή απορρέει από το γεγονός ότι οι ίδιοι θεωρούν ότι θα εξυψωθούν με αυτό τον τρόπο.

Οι τοξικοί άνθρωποι επηρεάζουν ασυναίσθητα και τη δική μας ενέργεια, αφού γινόμαστε κοινωνοί της δικής τους η οποία είναι εξαιρετικά χαμηλή.

Αυτό που θα μπορούσαμε να κάνουμε θα είναι να απομακρυνθούμε άμεσα όταν νοιώσουμε ότι η αρνητική επιρροή απορρέει από αυτά ή αυτό το άτομο. Αν κάποια κατάσταση της ζωής μας υποχρεώνει να έχουμε μία επικοινωνία με τα άτομα αυτά, καλό είναι να μείνουμε στους τύπους και να είμαστε ευγενικοί όπως πρέπει.

Οφείλουμε να αποδεσμεύσουμε τον εαυτό μας από το βάρος της ενοχής όταν μας έχουν πληγώσει, αδικήσει ή μας έχουν βαρύνει συναισθηματικά τοξικά άτομα. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι πράξεις του καθενός είναι ένα καθρέφτισμα πρώτα της δικής του προσωπικότητας και του δικού του χαρακτήρα.

Ναι, είναι ένα σκληρό βίωμα όταν νοιώθουμε το μούδιασμα μίας αρνητικής στάσης ή μη εκτίμησης μίας προσφοράς, όμως δεν ευθυνόμαστε εμείς.

Προσωπικά, όταν ένοιωσα αυτό το μούδιασμα αποδεσμεύτηκα από το συναισθηματικό βάρος, διότι σκέφτηκα ότι το συγκεκριμένο άτομο δεν επιθύμησε να πληγώσει εμένα προσωπικά, αλλά γιατί έτσι λειτουργεί.

Όταν σκέψεις ενοχής τριβελίζουν το μυαλό μας τότε μπαίνουμε σε μία ατέρμονη διαδικασία πόνου και προσωπικής αυτοτιμωρίας η οποία είναι μάταιη. Πρέπει να σκεφτόμαστε όταν είμαστε πληγωμένοι ότι και άλλοι άνθρωποι μπορεί να πληγώθηκαν από το ίδιο άτομο ή άτομα.

Έχω μία σκέψη για τη ζωή μου με την οποία προσπαθώ να πορεύομαι: Θα επέτρεπες ποτέ στο δηλητήριο ενός φιδιού να βλάψει το σώμα σου, να χαλάσει την υγεία σου; Τότε γιατί επιτρέπεις στο δηλητήριο μερικών ανθρώπων να βλάπτουν τη διάθεση και να χαλάνε το χαρακτήρα σου;

Ποιοί είναι οι άθεοι και τι θέλουνε;

Η ιδιότητα του άθεου δεν είναι κάτι αξιοσημείωτο στις περισσότερες δυτικές χώρες και αυτοί που επιλέγουν να μην ακολουθούν καμία θρησκεία είναι ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού των χωρών αυτών. Θα έλεγα ότι η παρουσία και ύπαρξη άθεων είναι σχετικά αδιάφορη στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες και στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα όμως, η λέξη «άθεος» είναι ακόμη ταμπού και αρκετές φορές συνοδεύεται από ταπεινωτικά και υβριστικά επίθετα για όσους αυτοπροσδιορίζονται ως άθεοι.

Παρόλα αυτά, η εξάσκηση του δικαιώματος της ανεξιθρησκίας και της ελευθερίας της έκφρασης ενοχλεί στην Ελλάδα και η ιδιότητα του άθεου αυτόματα προκαλεί αρνητικές αντιδράσεις.

Ποιοι είναι αυτοί οι άθεοι λοιπόν και τι θέλουν;

Ώρα λοιπόν να κάνουμε ένα δυνατό myth-busting:

1. Οι Άθεοι είναι αντίχριστοι.

Ακούγεται συχνά αυτή η κατηγορία που ακούγεται αστεία στα αυτιά των άθεων. Άθεος είναι αυτός που δεν πιστεύει στην ύπαρξη υπερφυσικών οντοτήτων όπως θεότητες, φαντάσματα, ψυχές, νεράιδες, δαίμονες, κτλ. και απορρίπτει κάθε δόγμα οποιασδήποτε θρησκείας με την ίδια βαρύτητα. Η έλλειψη πίστης δεν πηγάζει από κάποια εμπάθεια προς το πρόσωπο του Ιησού Χριστού ή οποιασδήποτε θεότητας αλλά από την αντικειμενική έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων για την ύπαρξη αυτών των θεοτήτων. Άρα το να αποκαλείς αυτόματα ένα άθεο αντίχριστο είναι σαν να αποκαλείς ένα ψάρι κακό ποδηλάτη.

2. Οι Άθεοι δεν έχουν ηθική πυξίδα

Αρκετοί ρωτάνε τι προσδιορίζει την ηθική ενός μη-θρησκευόμενου ανθρώπου όταν δεν υπάρχει ρητός ηθικός άξονας. Η γνωστή σκωπτική ρήση «τι σταματάει έναν άθεο να φάει ένα μωρό» γράφτηκε για να τονίσει αυτό το ερώτημα. Η αλήθεια είναι ότι κανένας από εμάς – πέρα από μερικούς τρελούς – ακολουθάμε τους ηθικούς κανόνες της θρησκείας, π.χ. του Χριστιανισμού, αλλιώς θα δέρναμε τις γυναίκες μας, θα κρατούσαμε ανθρώπους σκλάβους και θα εκτελούσαμε ομοφυλόφιλους. Οι κανόνες αυτοί – ναι, υπάρχουν στην Αγία Γραφή – είναι χαρακτηριστικά της εποχής που γραφτήκανε. Ένας άθεος θα αντλήσει την ηθική του παρατηρώντας τον κόσμο γύρω του και αποφασίζοντας βάση της ενσυναίσθησης και της αντίληψης δικαίου των μοντέρνων εποχών, όχι της Εποχής του Λίθου. Ένας άθεος δεν χρειάζεται κάποια αρχαία γραφή για να μοιράσει συμπόνια ή να προσφέρει φιλανθρωπία. Αυτά είναι εγγενή ανθρώπινα χαρακτηριστικά που υπάρχουν με ή χωρίς την ανάγνωση κειμένων.

3. Οι Άθεοι δέχονται ό,τι λέει η επιστήμη.

Έγραψα πιο πάνω ότι ο άθεος δεν δέχεται κανένα δόγμα και αυτό ισχύει και για την επιστήμη. Η ίδια η επιστημονική μέθοδος δεν είναι δογματική από την φύση της. Η μέθοδος αυτή αρχίζει με την παρατήρηση από την οποία θα σχηματιστούν υποθέσεις. Οι υποθέσεις για να στηριχθούν θα πρέπει να περάσουν από πειραματικό έλεγχο και άμα δεν μπορούν να απορριφθούν, θα αποτελέσουν μια θεωρία. Στην επιστήμη δεν υπάρχουν αλήθειες, αλλά θεωρίες οι οποίες μπορούν να στηριχθούν περαιτέρω (π.χ. όπως η δαρβινική θεωρία η οποία από τις μετρήσεις DNA γίνεται όλο και πιο ισχυρή) ή να αντικατασταθούν από μια που προσφέρει περισσότερες εξηγήσεις. Η επιστήμη αλλάζει, εξελίσσεται και είναι πολύ πιο ταπεινή από ότι νομίζουν αρκετοί. Ένας άθεος δεν θεωρεί την μέθοδο αυτή τέλεια, αλλά ως τον καλύτερο τρόπο να στηριχθεί ένας ισχυρισμός ή ιδέα χωρίς να αποτελεί προσωπική γνώμη ενός ή πολλών.

4. Οι Άθεοι είναι κομμουνιστές

Η παρανόηση αυτή είναι διαδεδομένη επειδή η ιδεολογία του σοσιαλισμού απορρίπτει την κεντρική εξουσία, συμπεριλαμβανομένη και αυτής του κλήρου. Ενώ όντως υπάρχουν πολλοί άθεοι που ακολουθούν την διδασκαλία του Μαρξ και Λένιν, οι άθεοι είναι εντελώς ετεροπροσδιορισμένοι πολιτικά. Ένα μεγάλο μέρος των φιλελεύθερων στην Ελλάδα είναι ανοιχτά άθεοι.

5. Οι Άθεοι θέλουν το κακό της εκκλησίας

Όχι, όχι, όχι! Αρκετοί κληρικοί διαπομπεύουν αυτή την αναλήθεια η οποία είναι υπεύθυνη αρκετές φορές για την εμπάθεια των πιστών προς τους άθεους. Οι άθεοι απολαμβάνουν το δικαίωμα της ελευθερίας της ανεξιθρησκίας όσο και οι ορθόδοξοι χριστιανοί. Αυτό σημαίνει ότι σέβονται το δικαίωμα του θρησκεύειν και την επιλογή των πιστών να εκκλησιάζονται.

Οι άθεοι δεν ζουν σε κάποια παράλληλη κοινωνία αλλά εντός της πραγματικότητας της ελληνικής κοινωνίας και δεν επιθυμούν να αλλάξουν τους αιώνες παράδοσης και εθίμων που στηρίζονται στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη. Αλλά εκεί που τραβάνε μια φαρδιά κόκκινη γραμμή είναι η επιβολή της εκκλησίας στην κοινωνία. Παραδείγματα είναι η μισθοδοσία του κλήρου από τον φορολογούμενο, την υποχρεωτική προσευχή, κατήχηση και εκκλησιασμού σε όλα τα δημόσια σχολεία, η ατιμώρητη ρητορική μίσους από κληρικούς προς τις μειονότητες και η άδικη φοροαπαλλαγή της εκκλησίας, ειδικά την εποχή που η χώρα είναι σε άθλια οικονομική κατάσταση. Το ειρωνικό είναι, ότι τα προαναφερόμενα θα μπορούσαν – και ίσως θα έπρεπε – να είναι και απαιτήσεις των ίδιων των πιστών να παύσουν.

Η θρησκεία είναι βαθιά προσωπικό θέμα και σε σχέση με άλλες δυτικές χώρες, η Ελλάδα είναι αρκετά μη-δημοκρατική στο θέμα του θρησκεύειν. Αυτό που ζητάν, λοιπόν, οι Έλληνες άθεοι δεν είναι η παύση της θρησκευτικής δραστηριότητας αλλά η προαιρετική συμμετοχή των πολιτών στις αρχές, στα ιδανικά αλλά και στα οικονομικά της εκκλησίας.

ΔΕΣ: 

Απλά επιχειρήματα για άθεους

Τι πρέπει να ξέρετε για τον Αθεϊσμό

Ό,τι σου τρώει τη ζωή, μάθε να το διαγράφεις

Οτιδήποτε άλλο σε κάνει να αισθάνεσαι άσχημα, άβολα ή σου τρώει όλη την ενέργεια, κάνοντάς σε να πιστέψεις πως έχεις φθάσει σε αδιέξοδο κι υπολειτουργείς, πρέπει κι αυτό να πάρει δρόμο. Πώς;

Χρειάζεται κι ο άνθρωπος reset! Σαν τους υπολογιστές κι εσύ, πρέπει να μαζέψεις όση δύναμη κι ενέργεια σου απέμεινε και ν’ ανασυνταχθείς. Να καταφέρεις να επιβιώσεις στον κόσμο αυτό πολλά χρόνια ακόμη και με υψηλές επιδόσεις.

Όταν νιώθεις πως έχεις κουραστεί ψυχολογικά, όταν τίποτα δεν είναι όπως ήθελες, όταν οι άνθρωποι δίπλα σου δεν είναι εκείνοι που νόμιζες ή όταν εσύ ο ίδιος έπαψες να είσαι ο εαυτός σου πια, τότε είναι που πρέπει να πατήσεις το κουμπί και να βρεθείς μακριά από όλους κι απ’ όλα.

Ν’ αρχίσεις να διαγράφεις σφάλματα δικά σου ή των άλλων απ’ τον «σκληρό δίσκο» και σιγά-σιγά ν’ ανασυγκροτηθείς για να συνεχίσεις.

Θέλεις την αλλαγή, αλλά η αλλαγή δε θα έρθει ποτέ αν δεν αλλάξεις κάτι ο ίδιος. Αν δεν πάψεις να φοβάσαι τις αλλαγές.

Ξεκίνα το reset σε όποιο τομέα χρειάζεται ή κάνε ολικό σε όλους και ξαναγύρνα στις «εργοστασιακές» σου, καθαρός πια από errors. Άλλαξε πόλη, δουλειά, φίλους. Κράτα μόνο ό,τι σε κάνει καλύτερο.

Διέγραψε όσους βρίσκονται στη ζωή σου και δεν ξέρουν καν για ποιο λόγο βρίσκονται εκεί. Φύγε μακριά απ’ όσους σε κάνουν να νιώθεις χάλια, απλά και μόνο, για να μην παραδεχθούν πόσο χάλια χειρίστηκαν εκείνοι τις καταστάσεις.

Παραδέξου σε τι φταις εσύ και σε τι όχι και κάνε χώρο για νέες περιπέτειες. Συνδέσου με νέους ανθρώπους, απέκτησε νέες συνήθειες, δες από άλλη οπτική τα πάντα.

Δέξου ότι η ζωή έχει αποχωρισμούς κι απώλειες. Ότι οι συμπεριφορές κάποιων δεν πρόκειται ν’ αλλάξουν κι ότι κάποιες καταστάσεις πρέπει πια να τις αφήσεις πίσω. Να χαθείς για λίγο, απ’ όσους δε θα σε ψάξουν ποτέ.

Κάνε την αυτοκριτική σου, αλλά μην τιμωρείς τον εαυτό σου με το να βαλτώνεις στα ίδια, ξανά και ξανά. Εκείνα που όσο κι αν προσπάθησες, ποτέ δεν άλλαξαν.

Κι ούτε και τώρα θ’ αλλάξουν. Μπορείς όμως πάντα ν’ αλλάξεις εσύ. Και θα το κάνεις!

Θα φροντίσεις τον εαυτό σου και θα σεβαστείς τις επιθυμίες σου. Θα σεβαστείς τα θέλω των άλλων και θα δεχθείς πως μπορούν αυτά τα δύο, να μη συμβαδίζουν.

Θα πάψεις να επηρεάζεσαι απ’ τις συμβουλές και τις γνώμες όλων των «καλοθελητών» και θ’ αξιολογείς τα πάντα με τη δική σου κρίση. Για τη δική σου ζωή μιλάμε!

Θα κάνεις το reset σου όπου γουστάρεις. Στο δωμάτιό σου ή στην άλλη άκρη του πλανήτη αν χρειαστεί. Μη βλέπεις την πόλη ή το σπίτι σου, σαν καταφύγιο. Το καταφύγιό σου μπορεί να χτιστεί παντού.

Μπορεί να μη χτιστεί καν. Να ‘ναι μια νέα αγκαλιά. Μια αγκαλιά που θα βρίσκεται στο νέο ξεκίνημα που μετά το reset θα κάνεις.

Ένα ξεκίνημα που κανείς δεν μπορεί να σου εγγυηθεί ότι θα σε φέρει πιο κοντά στην ευτυχία, αλλά θα σ’ έχει φέρει σίγουρα πιο κοντά στον εαυτό σου.

Ποτέ δεν είναι αργά για reset και νέα ξεκινήματα. Η πιο τρομακτική στιγμή είναι πριν πατήσεις το κουμπί.

Μόλις το πατήσεις, ξεφυσάς ανακουφισμένος. Γιατί κι ο πιο άσχετος ξέρει, πως μπορείς πάντα να διαλέγεις το σημείο επαναφοράς…

Φοβόμαστε να αισθανθούμε ευτυχισμένοι

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η ανθρωπότητα έχει σταματήσει τη λειτουργία του συναισθήματος: επειδή, όταν γίνεσαι ευαίσθητος στην απόλαυση, γίνεσαι επίσης ευαίσθητος στον πόνο. Όσο περισσότερο μπορείς να αισθανθείς την ευτυχία, τόσο περισσότερο μπορείς να αισθανθείς και τη δυστυχία.

Ο φόβος αυτός, ότι μπορεί κάποιος να γίνει πολύ δυστυχισμένος, σας έχει κάνει να κλειστείτε, έχει βοηθήσει το ανθρώπινο μυαλό να δημιουργήσει φράγματα, έτσι ώστε να μην μπορείτε να νιώσετε. Όταν δεν μπορείτε να νιώσετε, οι πύλες είναι κλειστές. Δεν μπορείτε να γίνετε δυστυχισμένοι, αλλά ούτε και ευτυχισμένοι.

Δοκιμάστε το όμως, γιατί πηγαίνει από καρδιά σε καρδιά. Δοκιμάστε το πρώτα με ανθρώπους – καθίστε ήσυχα με το παιδί σας και αφεθείτε στο συναίσθημα. Μη φέρνετε κοντά το μυαλό. Καθίστε με τη γυναίκα σας, ή με τον φίλο ή τον σύζυγό σας, κρατώντας ο ένας τα χέρια του άλλου σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, δίχως να κάνετε τίποτα, απλώς προσπαθώντας να αισθανθείτε ο ένας τον άλλο. Στην αρχή θα είναι δύσκολο, αλλά σιγά σιγά θα αλλάξει ο μηχανισμός λειτουργίας μέσα σας και θα αρχίσετε να αισθάνεστε.

Αν σταθείς να μιλήσεις αρκετή ώρα στα δέντρα, στα πουλιά, στα ζώα -και αν δεν νιώσεις ανόητος, διότι το μυαλό θα παρέμβει και θα πει ότι φέρεσαι σαν ανόητος-, αν δεν ακούσεις το μυαλό, αλλά το παρακάμψεις και συνδεθείς άμεσα, θα απελευθερωθεί μέσα σου μια τεράστια ενέργεια συναισθήματος. Θα γίνεις ένα εντελώς νέο είδος πλάσματος. Ποτέ δεν είχες φανταστεί ότι ήταν δυνατόν να είσαι έτσι. Θα γίνεις ευαίσθητος – δεκτικός στον πόνο και στην απόλαυση.

Μόνο η ποίηση μπορεί να πηδήξει μέσα στην παραδοξότητα της αγάπης

Η λογική είναι στεγνή, η ποίηση είναι ζωντανή. Η λογική δεν μπορεί να χορέψει. Είναι αδύνατον να δεις τη λογική να χορεύει. Το να δεις τη λογική να χορεύει, θα έμοιαζε γελοίο.

Η ποίηση μπορεί να χορέψει. Η ποίηση είναι χορός της καρδιάς. Η λογική δεν μπορεί ν’ αγαπήσει. Μπορεί να μιλήσει για την αγάπη, μα δεν μπορεί ν’ αγαπήσει. Η αγάπη φαίνεται παράλογη. Μόνο η ποίηση μπορεί ν’ αγαπήσει.

Μόνο η ποίηση μπορεί να πηδήξει μέσα στην παραδοξότητα της αγάπης. Η λογική είναι κρύα. Είναι καλή σε ό,τι αφορά τα μαθηματικά, μα δεν είναι καλή σε ό,τι αφορά την ανθρωπότητα.

Αν η ανθρωπότητα γίνει υπερβολικά λογική, τότε θα εξαφανιστεί. Τότε υπάρχουν μόνο αριθμοί, όχι ανθρώπινες οντότητες. Απλώς και μόνο αριθμοί, που θα αντικαθιστούν άλλους αριθμούς. Η ποίηση και η αγάπη σε κάνουν να νιώθεις τη ζεστασιά, το βάθος. Λιώνουν τον πάγο σου. Σε κάνουν πιο ανθρώπινο. Ο Βούδας είναι υπεράνθρωπος, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό, αλλά έχει χάσει την ανθρώπινή του διάσταση. Δεν είναι γήινος. Έχει την ομορφιά του μη γήινου, μα δεν έχει την ομορφιά του Ζορμπά. Ο Ζορμπάς είναι τόσο γήινος!

Θα σας ήθελα να είστε και τα δύο: Ο Ζορμπάς ο Βούδας! Να είσαι διαλογιστικός, χωρίς να εναντιώνεσαι στο συναίσθημα. Να είσαι διαλογιστικός, αλλά γεμάτος συναίσθημα, να ξεχειλίζεις από αγάπη. Και πρέπει να είσαι και δημιουργικός.

Αν η αγάπη σου είναι μόνο συναίσθημα και δεν έχει γίνει πράξη, δεν πρόκειται να επηρεάσει πολύ την ανθρωπότητα. Πρέπει να την κάνεις πράξη, να της δώσεις υλική υπόσταση.

Αυτές είναι οι τρεις διαστάσεις: ύπαρξη, συναίσθημα, πράξη. Η πράξη περιέχει όλη τη δημιουργικότητα, όλα τα είδη της δημιουργικότητας: μουσική, ποίηση, ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, επιστήμη, τεχνολογία. Το συναίσθημα περιέχει όλη την ευαισθησία: αγάπη, ομορφιά. Και η ύπαρξη περιέχει διαλογισμό, επίγνωση, συνειδητότητα.

Ποτέ δεν πρόκειται να φτάσετε ψηλότερα από όσο σκέφτεστε

Γίνετε ένας Θαυμάσιος Στοχαστής. Δεσμευτείτε να κάνετε κάθε σκέψη σας μία πανέμορφη πραγματικότητα. Αφιερωθείτε στο να βρίσκετε εντυπωσιακές έννοιες και ιδέες και σκέψεις που να είναι ξεκάθαρα αριστουργήματα.

Το έχετε ακούσει εκατοντάδες φορές με άλλους τόσους διαφορετικούς τρόπους: Γίνεστε αυτό που σκέφτεστε. Και οι σκέψεις που χρησιμοποιείτε μετατρέπονται σε αυτοεκπληρούμενες προφητείες. Να περιμένετε να σας συμβούν εξαιρετικά πράγματα και θα σας συμβούν. Το λένε οι εμψυχωτές. Το λένε οι δάσκαλοι. Το λένε οι σοφοί. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί;

Νομίζω ότι τελικά κατανοώ γιατί είναι ακριβής αυτή η ιδέα. Δεν είναι κάποια μυστικιστική φιλοσοφία. Είναι απλή λογική. Ορίστε, λοιπόν: Οι ενέργειές σας κάθε μέρα δημιουργούν τα αποτελέσματα της ζωής σας. Κι αφού πριν από κάθε ενέργειά σας υπήρξε μια σκέψη (η σκέψη είναι πράγματι ο πρόγονος της απόδοσης), αυτά στα οποία επικεντρώνεστε καθοδηγούν την πραγματικότητά σας.

Ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Ντισραέλι το είχε διατυπώσει πολύ εύστοχα όταν έγραψε: «Ποτέ δεν πρόκειται να φτάσετε ψηλότερα από όσο σκέφτεστε»

Ως ανθρώπινο ον ποτέ δεν θα δράσετε με τρόπο σπουδαιότερο από τις σκέψεις σας. Αν έχετε σπουδαία όνειρα, η συμπεριφορά σας θα ακολουθήσει. Αν σκέφτεστε μικροπράγματα, θα κάνετε και μικροπράγματα.

Η έννοια αυτή εξαπλώνεται ορμητικά σε κάθε διάσταση της ζωής μας.

Αν σκέφτεστε ότι οι άνθρωποι είναι καλοί, οι μέρες σας θα περνούν ανοιχτόκαρδα. Και αυτή η συγκεκριμένη συμπεριφορά αληθινά δημιουργεί την πραγματικότητά σας, επειδή οι άνθρωποι κάνουν καλά πράγματα για τους καλούς ανθρώπους.

Αν σκέφτεστε ότι σας αξίζουν τα καλύτερα, οι ενέργειες σας θα αντανακλούν αυτή την εμπιστοσύνη. Οι καλύτερες ενέργειες θα οδηγήσουν τότε σε καλύτερα αποτελέσματα.

Αν περιμένετε ότι στη σταδιοδρομία σας ή στην κοινότητά σας θα φτάσετε σε επίπεδο παγκόσμιας κλάσης, τότε αυτός ο λαμπρός τρόπος σκέψης θα διαμορφώσει τον τρόπο που εργάζεστε καθώς και τον τρόπο που ζείτε. Και αυτή η εξαιρετική συμπεριφορά θα προκαλέσει εξαιρετικά αποτελέσματα.

Ελπίζω ότι μπόρεσα να διατυπώσω αυτή την ιδέα με σαφήνεια. Επειδή πιστεύω ότι είναι μια πολύ μεγάλη ιδέα που όμως την αγνοούμε. Οι σκέψεις σας πραγματικά διαμορφώνουν την πραγματικότητα. Η μόρφωσή σας διαμορφώνει τον κόσμο σας. Εκείνα στα οποία εστιάζετε θα επεκταθούν. Κι εκείνα με τα οποία ασχολείστε είναι αδιαμφισβήτητο ότι θα καθορίσουν τη μοίρα σας.

ΑΙΩΝΙΑ ΣΠΑΡΤΗ: ΝΙΚΩΝ Ο "ΜΕΤΑΝΟΕΙΤΕ" Ο ΕΞΟΛΟΘΡΕΥΤΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΑΣ

Ο «όσιος» Νίκων μεταφέρει τον λόγο του Ναζωραίου στους Έλληνες Εθνικούς της Λακωνίας

600 περίπου. Η «Λακεδαιμονία», η οποία επί δύο περίπου αιώνες εστέγαζε την δράκα των τοποτηρητών της πρωτοβυζαντινής αυταρχίας, με άρχοντα διοικητή διορισμένο πότε απευθείας υπό των θεομανών αυτοκρατόρων της Nova Roma (Νέας Ρώμης) του Βοσπόρου και πότε υπό του Στρατηγού του «Θέματος Πελοποννήσου» που ήδρευε στην Κόρινθο, εγκατελήφθη σταδιακώς από τα μη Εθνικά στοιχεία. Η χριστιανική της Επισκοπή έκλεισε και αρκετοί εκ των Σπαρτιατών του Ταϋγέτου και του Πάρνωνος επέστρεψαν σ’ αυτήν, μαζί με τα λείψανα των πολιτικοθρησκευτικών Εθνικών θεσμών τους. Οι ελάχιστες εκκλησίες ερημώθησαν και, όπως αποδεικνύεται εκ της πλήρους απουσίας βυζαντινών νομισμάτων της εποχής, μετά τον Γιουτπράδα (Ιουστινιανό) οι ελεύθεροι Έλληνες της λακωνικής γής κατέφυγαν στην ανταλλακτική οικονομία προς εξασφάλιση της αυταρκείας και αυτονομίας τους.

700 περίπου. Πτωχικοί μικροπληθυσμοί μη χριστιανών «Σλάβων», ή «Χορβατών», ή «Παγανών», όπως τους απεκάλουν οι Βυζαντινοί, άρχισαν να κατέρχονται ειρηνικώς έως την Πελοπόννησο και, αναζητώντας έναν ασφαλή τόπο να εγκατασταθούν μακριά από την βία των χριστιανών, άρχισαν να ιδρύουν οικισμούς στην Κορινθία, την Αχαΐα, την Ηλεία, την Αρκαδία, καθώς και στην Λακωνία, ανεμπόδιστοι από τους εκεί Έλληνες Εθνικούς. Τρείς μη χριστιανικές εθνικές κοινότητες, οι Έλληνες Εθνικοί, οι «Παγανοί», και κάποιοι ελάχιστοι Ιουδαίοι, θα ζήσουν έκτοτε μέσα στην πόλη της «Λακεδαιμονίας» επί πολλές δεκαετίες, δίχως προστριβές, παρόλο που η κάθε κοινότης ετηρούσε τα δικά της ειωθότα, σε μία θαυμαστή ανεκτικότητα που άντεξε όσο έμεινε μακριά από την Λακωνική η μισαλλοδοξία των Βυζαντινών, των οποίων η ισχνή παρουσία, κυρίως με εποίκους, περιορίζετο γύρω μόνον από την Μονεμβάσια. Πρέπει εδώ να τονισθεί ιδιαιτέρως το γεγονός ότι δεν επρόκειτο για επιδρομή όπως παρουσίαζαν την όλη κίνηση των σλαβικών ομάδων οι παντελώς αναξιόπιστοι Βυζαντινοί, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ο ανιστόρητος μύθος ότι όλη η χώρα των Ελλήνων «εσλαβώθη», αλλά γι’ απλή και ειρηνική εγκατάσταση διωκομένων μη χριστιανικών πληθυσμών. Επί του ζητήματος, υπάρχει από το 1922 μία εξαιρετική εργασία του Περικλέους Ζερλέντου, που αποδεικνύει ότι είναι χυδαίες παραποιήσεις της ιστορικής αληθείας τα όσα έχουν αφελώς συναχθεί υπό ευρωπαίων ιστορικών κυρίως, των τελευταίων 2 - 3 αιώνων με αφορμή τις φαντασιοπληξίες τού συναξαριστή του «Αποστόλου» Ανδρέου, ή του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου. Ο τελευταίος αυτός μάλιστα, αγνοούσε παντελώς την ελλαδική πραγματικότητα (σελ. 6) και μάλιστα ο ως άνω συγγραφέας τον αποκαλεί δικαιολογημένα και, κυρίως, τεκμηριωμένα «μικρόλογο, μικρόνου και θρήσκο» (σελ. 6): «Ο εστεμμένος συγγραφεύς ουδεμίαν είχε συναίσθησιν εθνικήν, καλών την Κρήτην θεόλεστον. Ούτος διέπλασεν επί το μυθικώτερον το συνεξάριον του Πρωτοκλήτου ως προς την πολιορκίαν και απαλλαγήν της πόλεως των Πατρών από των πολιορκούντων αυτήν Σλάβων και Σαρακηνών... Τοιούτος ελαφρός τον νούν και την συναίσθησιν, ανέλαβε να ιστορήση τα των Σλάβων εν Πελοποννήσω και προσέτι παρέδωκεν ημίν εξ ελαφρότητος και κουφότητος ότι τάχα εσλαβώθη πάσα η Πελοπόννησος και γέγονε βάρβαρος». (σελ. 7).

727 Ελλαδικοί και νησιώτες Έλληνες, εστασίασαν στο πλευρό του «τουρμάχου» Αγαλλιανού κατά του εικονομάχου αρμενικής καταγωγής αυτοκράτορος Λέοντος και εξεστράτευσαν κατά της Κωνσταντινουπόλεως με μεγάλο στόλο, ο οποίος όμως κατεστράφη σε ναυμαχία υπό του «Υγρού Πυρός» των Βυζαντινών. Αποτέλεσμα αυτής της ήττας ήταν να τεθεί όλη η Ελλάδα, με διάταγμα του Λέοντος, υπό την άμεση εξουσία του Πατριάρχου.

746 - 747 Διετής μεγάλος λοιμός, προερχόμενος εκ της Καλαβρίας και της Σικελίας, εσάρωσε τους πληθυσμούς της Χερσονήσου του Αίμου και των νήσων, συμπεριλαμβανομένης και της Λακωνικής, με περισσότερα θύματα ωστόσο στους επήλυδες Βυζαντινούς γύρω από την Μονεμβάσια.

755 Για να πυκνώσει τον αποδεκατισθέντα υπό του μεγάλου λοιμού, πληθυσμό της Νέας Ρώμης (Κωνσταντινουπόλεως), ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος, επανέφερε μεγάλα πλήθη Βυζαντινών εποίκων και έτσι αδυνάτισε επί πολλές δεκαετίες η Βυζαντινή παρουσία στους τόπους των Ελλήνων, ιδιαιτέρως δε στην Πελοπόννησο και την Λακωνική. Οι Εζερίτες Σλάβοι κατέκλυσαν την εκκενωθείσα περιοχή του Έλους, η οποία εκ του φυλετικού τους ονόματος απεκλήθη έκτοτε Εζερού.

783 Μετά από στρατιωτική προσπάθεια των Βυζαντινών να επέμβουν στην ελευθέρα Λακωνία και εκτός του συστηματικού εποικισμού, με την βία των όπλων, ο Βυζαντινός «Πατρίκιος και Λογοθέτης του Οξέως Δρόμου» Σταυράκιος, συμφώνως προς την διήγηση του Βυζαντινού χρονογράφου Θεοφάνους, κατέστειλε μεγάλη ανταρσία των μη χριστιανών της περιοχής και μετέφερε πλήθος εξανδραποδισθέντων εντοπίων και λαφύρων στην Νέα Ρώμη του Βοσπόρου. Οι διασωθέντες Εζερίτες και Μελιγγοί Σλάβοι, κατέφυγαν στις πλαγιές του Ταϋγέτου και του Πάρνωνος, στις ελεύθερες περιοχές των Εθνικών Ελλήνων.

790 - 800 περίπου. Αποτυχημένη απόπειρα του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου (784 - 806) ο οποίος απεστρέφετο πάρα πολύ την Εθνική Παράδοση, να εκχριστιανίσει με την βία των όπλων, τους απομονωμένους μη χριστιανούς πληθυσμούς της Λακωνικής. Ο Ταράσιος, ήταν ένας εκ των ελαχίστων Βυζαντινών που εκείνη την εποχή κατείχαν μία μικρή γνώση Ρητορικής και Φιλοσοφίας, ως αποτέλεσμα μελετών του σ’ εκκλησιαστικές βιβλιοθήκες που περιείχαν βιβλία Εθνικών.

807 Το έτος αυτό εξέσπασε μεγάλη εξέγερση των Σλάβων της Αχαϊας κατά των Βυζαντινών, με την από θαλάσσης βοήθεια, των υπό τον Αρούν Αλ Ρασίδ Σαρακηνών, κατά την οποία επολιορκήθη η πόλη των Πατρών. Ο Βυζαντινός στρατηγός Λέων Σκληρός έπνιξε στο αίμα την εξέγερση, η οποία επαρουσιάσθη υπό της βυζαντινής προπαγάνδας της εποχής ως τάχα πολιορκία υπό ξένου στρατού, την οποία οδήγησε σε αποτυχία ένα... θαύμα του «Αποστόλου» Ανδρέου. Η κατ’ ουσίαν ανθελληνική αυτή προπαγάνδα θαυματοπληξίας των χριστιανών, αφού αυτή και μόνον ήταν που έδωσε πολλούς αιώνες αργότερα λαβή σε ευρωπαίους ιστορικούς να ομιλούν για σλαβική τάχα προέλευση των Νεοελλήνων, διογκώθη αργότερα ακόμη περισσότερο: «...τα της επιδρομής των Σλάβων εις Πελοπόννησον και τα της πολιορκίας των Πατρών επί το μυθικότερον, επηύξησε το γράμμα του Πατριάρχου Νικολάου Γραμματικού (1084 - 1111). Ούτος, υπερέβη πάσαν υπερβολήν ότι επί διακόσια δέκα και οκτώ έτη οι Σλάβοι, απέταμον την Πελοπόννησον της ρωμαϊκής αρχής, ότι ουδέ πους Ρωμαίου ηδύνατο να βαδίση εν αυτή, αλλ’ εν μία ώρα δια του θαύματος του πρωτοκλήτου Ανδρέου, επανήλθεν η χερσόνησος υπό τα σκήπτρα τής εν Κωνσταντινουπόλει βασιλείας. Ούτω δε η Εκκλησία δια τοιούτων υπερβολών ενόμισεν ότι προήγε την δόξαν του «Αποστόλου» Ανδρέου διαστρέφουσα τα ιστορικά γεγονότα και περιβάλλουσα αυτά δια του μύθου» (Π. Ζερλέντου, ως άνω, σελ. 16).

849 Ο Βυζαντινός στρατηγός Θεόκτιστος Βριαίνιος, κατά διαταγή του αυτοκράτορος Μιχαήλ Γ (842 - 867), κατέπνιξε μεγάλη υπερδεκαετή ανταρσία των πεδινών Μελιγγών και Εζεριτών της Λακωνικής.

880 - 900 περίπου. Η τελευταία μαζική λατρεία των Ολυμπίων Θεών, εκείνη των απομονωμένων κατοίκων της Λακωνικής, εξησθένισε ακόμη περισσότερο μετά από μανιώδεις επιχειρήσεις εκχριστιανισμού. Ο Κωνσταντίνος Ζ ο Πορφυρογένητος, έγραψε στο «Περί Διοικήσεως Της Αυτοκρατορίας» τα εξής: «Ίστεον ότι οι του κάστρου Μαϊνης οικήτορες, ουκ εισίν από της γενεάς των προρρηθέντων Σλαύων, αλλ' εκ των παλαιοτέρων Ρωμαίων, οι και μέχρι του νύν παρά των εντοπίων Έλληνες προσαγορεύονται, δια το εν τοίς προπαλαιοίς χρόνοις ειδωλολάτρας είναι και προσκυνητάς των ειδώλων κατά τους παλαιούς Έλληνας, οίτινες επί της βασιλείας του αοιδίμου Βασιλείου (σημ. 867 - 886) βαπτισθέντες, Χριστιανοί γεγόνασιν..». Τ’ απομεινάρια των Ελλήνων Εθνικών περιορίσθησαν να ζούν έκτοτε στους απροσίτους οικισμούς τους επί του Ταϋγέτου, όπου ήδη εφιλοξενούντο από της εποχής των σφαγών του Σταυρακίου και οι ανυπότακτοι Μελιγγοί, που ήδη είχαν πλήρως εξελληνισθεί .
940 περίπου. Νέα στάση των μη χριστιανών της Λακωνικής εναντίον της βυζαντινής εξουσίας, κατά την διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορος Ρωμανού, κατεστάλη υπό του στρατηγού Κρινίτου Αροτρά. Ακολούθησε ωστόσο μία περίοδος αναρχίας στην όλη περιοχή, καθώς διάφοροι Βυζαντινοί πρωτοσπαθάριοι και άρχοντες (Βάρδας Πλατυπόδης κ.ά.) προέβαιναν σ’ αλλεπάλληλες στάσεις κατά της εξουσίας του Ρωμανού, συνεπικουρούμενοι υπό του εντοπίου εθνικού στοιχείου.

945 - 988 Ο αφιχθείς στην Λακωνική σκληρός Αρμένιος προσηλυτιστής Νίκων, ο αποκαλούμενος «Μετανοείτε», εκτός από την κατασφαγή των εν «Λακεδαιμονία» Ιουδαίων και των ανεπιδέκτων εκχριστιανισμού παγανιστών Σλάβων των πεδινών οικισμών της περιοχής (των «Τελχίνων» όπως τους έλεγαν σε μία προσπάθεια δαιμονοποιήσεως οι Βυζαντινοί), εφρόντισε και για την εξολόθρευση των τελευταίων ιχνών της «αρχαίας ειδωλολατρίας» που, προστατευομένη υπό του δυσπροσίτου Ταϋγέτου, ελειτουργούσε ελευθέρως και απροσκόπτως υπό την ηγεσία του Έλληνος «Εφόρου των Εθνικών γαιών» και «Δουκός των Εθνικών», Αντιόχου («...ός την δουκικήν μεν αρχήν διείπε της των εθνικών χώρας...», περιγράφεται στον «Βίο Νίκωνος» 156 β), επιδείξασα μάλιστα εξαιρετική αφομοιωτική δύναμη, δεδομένου ότι οι συνοικήσαντες Μελιγγοί είχαν εξελληνισθεί πλήρως, όπως προείπαμε, «ουδέν ίχνος αφήσαντες της επί του Ταϋγέτου εξοικίσεως αυτών» (Περικλέους Ζερλέντου, ως άνω, σελ. 9). Ο Αρμένιος προσηλυτιστής εξόντωσε με τα ίδια του τα χέρια τον «φιλοδαίμονα» και «αλαζόνα» Αντίοχο, (την δολοφονία αυτή, ο βιογράφος του Νίκωνος την παρουσιάζει βεβαίως σαν... μεταθανάτιο θαύμα του «Οσίου» !), εθανάτωσε τους ιερείς και όλους τους «τολμητίες και θρασυκαρδίους» αμεταπείστους, αφού προηγουμένως, όπως φαίνεται εκ της λεγομένης «Διαθήκης» του, με αφορμή μία εκ των πολλών επιδημιών («θανατικών») της εποχής, παρεκίνησε εξ Αμυκλών τους επήλυδες χριστιανούς της περιοχής (ο ίδιος ο βιογράφος του ομολογεί στον «Βίο» του ότι επρόκειτο περί «των της Λακεδαίμονος εποίκων», 130 α 25), να κυνηγήσουν τους Ιουδαίους της περιοχής και να καταστρέψουν τους τελευταίους Εθνικούς και τα επί των υψωμάτων πτωχικά Ιερά τους: «Εις τους οποίους εγώ αποκρίθηκα ότι επειδή και η οργή είναι θεϊκή, εσείς δεν έχετε πού να φύγετε, διατί ο Θεός όπου κατοικά εις τους ουρανούς κυριεύει και την Ανατολήν και την Δύσιν, και εις οποίον τόπον εσείς θέλετε υπάγηι, ευρίσκει σας. Όμως εσείς κάμετέ μου μίαν ομολογίαν ιδιόχειρον, ότι να μου υπακούσετε εις εκείνα οπού μέλλω να κάμω. Το οποίον είναι τούτο: να ευγάλω τους Εβραίους από μέσα από την χώραν, να υπάγουν έξω. Και τα μακελιά οπού είναι προς τον άγιον Επιφάνειον να τα χαλάσουν...» («Διαθήκη Νίκωνος», όπως εδημοσιεύθη στον «Νέο Ελληνομνήμονα», τεύχος 3.1906, με πολύ ενδιαφέρον το εντελώς άσχετο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο που χρησιμοποιείται στο «να τα χαλάσουν»). Στην ίδια την πάλαι ποτέ «κατείδωλον» Σπάρτη, έκτισε αμέσως μετά από όλα αυτά εκκλησία του «Σωτήρος Χριστού» επάνω στον ιερό λόφο του ιστορικού Ναού της Χαλκιοίκου Αθηνάς. Προηγουμένως μάλιστα, εξοντώθη («συνέβη και απέθανε») μυστηριωδώς ένας ακόμη Εθνικός που τον εμπόδιζε να κτίσει την εκκλησία του στον ιερό τόπο, καθώς και αναρίθμητες άλλες εκκλησίες επάνω σε άλλα Ιερά (ή χρησιμοποιώντας τα συντρίμμια τους ως δομικά υλικά, όπως λ.χ. στις εκκλησίες των Γερονθών). Ταυτοχρόνως, οι Βυζαντινοί ολοένα μετέφεραν και εγκαθιστούσαν στην πεδινή Λακωνική κατά ομάδες, επήλυδες χριστιανούς, για ν’ αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των εντοπίων.

Με αφορμή τις κακουργίες του Αρμενίου προσηλυτιστού, κάποιες εκ των οποίων ο ίδιος ο βιογράφος του έκαμε το λάθος να διασώσει, όπως έκαμαν, ευτυχώς για την ιστορική αλήθεια και άλλοι όμοιοί του, όπως λ.χ. ο ανεκδιήγητος εκείνος Μάρκος Διάκονος, πρέπει να μην αφήσουμε ασχολίαστο ένα λυπηρό αλλά κατά κόρον παρουσιαζόμενο φαινόμενο. Το ότι στρέφουν αποτόμως οι διαφόροι Ρωμιοί συγγραφείς «Ιστοριών» της Σπάρτης, ή της Ελλάδος ευρύτερα, έναν αόρατο διακόπτη του μυαλού τους και όλως ξαφνικά καθυβρίζουν για την μ.α.χ.χ. χρονική περίοδο τους ίδιους τους προγόνους τους, πλέκοντας εγκώμια από την άλλη στους αδικαιολογήτους σφαγείς τους. Χαρακτηριστικό τέτοιο δείγμα αποτελεί η υπό του Π. Δούκα απαράδεκτη καθύβριση ως «διεφθαρμένων» των τελευταίων Λακεδαιμονίων Εθνικών, εκείνα τα ζοφερά χρόνια που εδέχοντο την τελική επίθεση των Βυζαντινών τα Ελληνικά Πάτρια και Τρόποι: «…προ πάντων δε τότε παρεκώλυον την διάδοσιν και επικράτησιν των χριστιανικών ιδεών», λες και είναι κάτι το θετικό, πόσο μάλλον υποχρεωτικό, «αφενός μεν οι εν τη Δυτική Μάνη Μηλιγγοί Σλάβοι, αφετέρου δε οι εν Σπάρτη χάριν εμπορίου Ιουδαίοι, και τινες διεφθαρμένοι ευπατρίδαι συμπράττοντες μετ’ αυτών».

ΔΕΣ: 

Ο σφαγέας Νίκων ο «Μετανοείτε» όσιος της Ορθοδοξίας (26/11)

ΑΙΩΝΙΑ ΣΠΑΡΤΗ: Η καταστροφή της

ΑΡΡΙΑΝΟΣ - Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (7.13.2-7.14.7)

[7.13.2] Ἐνταῦθα λέγουσιν ὅτι Ἀτροπάτης ὁ τῆς Μηδίας σατράπης γυναῖκας ἑκατὸν αὐτῷ ἔδωκεν, ταύτας φάσκων εἶναι τῶν Ἀμαζόνων, καὶ ταύτας σκευῇ ἀνδρῶν ἱππέων ἐσταλμένας, πλήν γε δὴ ὅτι πελέκεις ἀντὶ δοράτων ἐφόρουν καὶ ἀντὶ ἀσπίδων πέλτας· οἱ δὲ καὶ τὸν μαστὸν λέγουσιν ὅτι μείονα εἶχον τὸν δεξιόν, ὃν δὴ καὶ ἔξω εἶχον ἐν ταῖς μάχαις. [7.13.3] ταύτας μὲν δὴ ἀπαλλάξαι τῆς στρατιᾶς Ἀλέξανδρον, μή τι νεωτερισθείη κατ᾽ αὐτὰς ἐς ὕβριν πρὸς τῶν Μακεδόνων ἢ βαρβάρων· κελεῦσαι δὲ ἀπαγγεῖλαι πρὸς τὴν βασίλισσαν σφῶν ὅτι αὐτὸς ἥξει πρὸς αὐτὴν παιδοποιησόμενος. ταῦτα δὲ οὔτε Ἀριστόβουλος οὔτε Πτολεμαῖος οὔτε τις ἄλλος ἀνέγραψεν ὅστις ἱκανὸς ὑπὲρ τῶν τηλικούτων τεκμηριῶσαι. [7.13.4] οὐδὲ δοκεῖ μοι ἐν τῷ τότε σώζεσθαι τὸ γένος τῶν Ἀμαζόνων, οὐδ᾽ ἔτι πρὸ Ἀλεξάνδρου, ἢ Ξενοφῶν ἂν ἐμνήσθη αὐτῶν, Φασιανῶν τε μνησθεὶς καὶ Κόλχων καὶ ὅσα ἄλλα ἀπὸ Τραπεζοῦντος ὁρμώμενοι ἢ πρὶν ἐς Τραπεζοῦντα κατελθεῖν οἱ Ἕλληνες ἐπῆλθον ἔθνη βαρβαρικά, ἵναπερ καὶ ταῖς Ἀμαζόσιν ἐντετυχήκεσαν ‹ἄν›, εἴπερ οὖν ἔτι ἦσαν Ἀμαζόνες. [7.13.5] μὴ γενέσθαι μὲν γὰρ παντελῶς τὸ γένος τούτων τῶν γυναικῶν οὐ πιστὸν δοκεῖ ἔμοιγε, πρὸς τοσούτων καὶ τοιούτων ὑμνηθέν. ὡς Ἡρακλέα τε ἐπ᾽ αὐτὰς λόγος κατέχει ὅτι ἐστάλη καὶ ζωστῆρά τινα Ἱππολύτης τῆς βασιλίσσης αὐτῶν ὅτι ἐς τὴν Ἑλλάδα ἐκόμισε, καὶ οἱ ξὺν Θησεῖ Ἀθηναῖοι ὅτι ἐπιούσας τὰς γυναῖκας ταύτας τὴν Εὐρώπην πρῶτοι μάχῃ νικήσαντες ἀνέστειλαν· καὶ γέγραπται ἡ Ἀθηναίων καὶ Ἀμαζόνων μάχη πρὸς Μίκωνος οὐ μεῖον ἤπερ ἡ Ἀθηναίων καὶ Περσῶν. [7.13.6] καὶ Ἡροδότῳ πολλάκις περὶ τῶν γυναικῶν τούτων πεποίηται, καὶ ὅσοι Ἀθηναίων τοὺς ἐν πολέμῳ τελευτήσαντας λόγῳ ἐκόσμησαν, καὶ τοῦ πρὸς Ἀμαζόνας ἔργου Ἀθηναίων ἐν τοῖς μάλιστα μνήμην ἐποιήσαντο. εἰ δὲ ἱππικὰς δή τινας γυναῖκας Ἀτροπάτης ἔδειξεν Ἀλεξάνδρῳ, βαρβάρους τινὰς ἄλλας γυναῖκας ἱππεύειν ἠσκημένας δοκῶ ὅτι ἔδειξεν ἐς τὸν λεγόμενον δὴ τῶν Ἀμαζόνων κόσμον ἐσταλμένας.

[7.14.1] Ἐν Ἐκβατάνοις δὲ θυσίαν τε ἔθυσεν Ἀλέξανδρος, ὥσπερ αὐτῷ ἐπὶ ξυμφοραῖς ἀγαθαῖς νόμος, καὶ ἀγῶνα ἐπετέλει γυμνικόν τε καὶ μουσικόν, καὶ πότοι αὐτῷ ἐγίνοντο παρὰ τοῖς ἑταίροις. καὶ ἐν τούτῳ Ἡφαιστίων ἔκαμε τὸ σῶμα· ἑβδόμη τε ἡμέρα ἤδη ἦν αὐτῷ τῆς νόσου καὶ λέγουσι τὸ μὲν στάδιον πλῆρες εἶναι· παίδων γὰρ ἀγὼν ἦν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ γυμνικός· ἐπεὶ δὲ ἐξηγγέλλετο Ἀλεξάνδρῳ ὅτι κακῶς ἔχοι Ἡφαιστίων, ὁ δὲ παρ᾽ αὐτὸν ἐλθὼν σπουδῇ οὐκέτι ζῶντα κατέλαβεν.
[7.14.2] Ἔνθα δὴ καὶ ἄλλοι ἄλλα ἀνέγραψαν ὑπὲρ τοῦ πένθους τοῦ Ἀλεξάνδρου· μέγα μὲν γενέσθαι αὐτῷ τὸ πένθος, πάντες τοῦτο ἀνέγραψαν, τὰ δὲ πραχθέντα ἐπ᾽ αὐτῷ ἄλλοι ἄλλα, ὡς ἕκαστος ἢ εὐνοίας πρὸς Ἡφαιστίωνα ἢ φθόνου εἶχεν ἢ καὶ πρὸς αὐτὸν Ἀλέξανδρον. [7.14.3] ὧν οἱ τὰ ἀτάσθαλα ἀναγράψαντες οἱ μὲν ἐς κόσμον φέρει‹ν› μοι δοκοῦσιν οἰηθῆναι Ἀλεξάνδρῳ ὅσα ὑπεραλγήσας ἔδρασεν ἢ εἶπεν ἐπὶ τῷ πάντων δὴ ἀνθρώπων φιλτάτῳ, οἱ δὲ ἐς αἰσχύνην μᾶλλόν τι ὡς οὐ πρέποντα οὔτ᾽ οὖν βασιλεῖ οὔτε Ἀλεξάνδρῳ, οἱ μέν, τὸ πολὺ μέρος τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἐρριμμένον ἐπὶ τοῦ σώματος τοῦ ἑταίρου ὀδύρεσθαι οὐδ᾽ ἐθέλειν ἀπαλλαγῆναι, πρίν γε δὴ πρὸς βίαν ἀπηνέχθη πρὸς τῶν ἑταίρων· [7.14.4] οἱ δέ, τήν τε ἡμέραν ὅλην καὶ τὴν νύκτα ὅλην ἐρρῖφθαι ἐπὶ τῷ σώματι· οἱ δὲ καί, τὸν ἰατρὸν Γλαυκίαν ὅτι ἐκρέμασε, καὶ τοῦτο[ν] ὡς ἐπὶ φαρμάκῳ κακῶς δοθέντι, οἱ δέ, ὅτι οἴνου περιεῖδεν ἐμπλησθέντα θεωρῶν αὐτός· καὶ κείρασθαι Ἀλέξανδρον ἐπὶ τῷ νεκρῷ τὴν κόμην τά τε ἄλλα οὐκ ἀπεικότα τίθεμαι καὶ κατὰ ζῆλον τὸν Ἀχιλλέως, πρὸς ὅντινα ἐκ παιδὸς φιλοτιμία αὐτῷ ἦν· [7.14.5] οἱ δὲ καί, τὸ ἅρμα ἐφ᾽ ὅτῳ τὸ σῶμα ἐφέρετο αὐτὸς ἔστιν ὅτε ‹ὅτι› ἡνιόχει, τοῦτο οὐδαμῇ πιστὸν ἔμοιγε λέγοντες· ἄλλοι δέ, ὅτι καὶ τοῦ Ἀσκληπιοῦ τὸ ἕδος ἐν Ἐκβατάνοις κατασκάψαι ἐκέλευσε, βαρβαρικὸν τοῦτό γε καὶ οὐδαμῇ Ἀλεξάνδρῳ πρόσφορον, ἀλλὰ τῇ Ξέρξου μᾶλλόν τι ἀτασθαλίᾳ τῇ ἐς τὸ θεῖον καὶ ταῖς πέδαις ἃς λέγουσιν ἐς τὸν Ἑλλήσποντον καθεῖναι Ξέρξην, τιμωρούμενον δῆθεν τὸν Ἑλλήσποντον. [7.14.6] ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνο οὐ πάντῃ ἔξω τοῦ εἰκότος ἀναγεγράφθαι μοι δοκεῖ, ὡς ἐπὶ Βαβυλῶνος ἤλαυνεν Ἀλέξανδρος, ἐντυχεῖν αὐτῷ κατὰ τὴν ὁδὸν πολλὰς πρεσβείας ἀπὸ τῆς Ἑλλάδος, εἶναι δὲ δὴ ἐν τούτοις Ἐπιδαυρίων πρέσβεις· καὶ τούτους ὧν τε ἐδέοντο ἐξ Ἀλεξάνδρου τυχεῖν καὶ ἀνάθημα δοῦναι αὐτοῖς Ἀλέξανδρον κομίζειν τῷ Ἀσκληπιῷ, ἐπειπόντα ὅτι· καίπερ οὐκ ἐπιεικῶς κέχρηταί μοι ὁ Ἀσκληπιός, οὐ σώσας μοι τὸν ἑταῖρον ὅντινα ἴσον τῇ ἐμαυτοῦ κεφαλῇ ἦγον. [7.14.7] ἐναγίζειν τε ὅτι ἀεὶ ὡς ἥρωϊ ἐκέλευεν Ἡφαιστίωνι, τοῦτο μὲν πρὸς τῶν πλείστων ἀναγέγραπται· οἱ δὲ λέγουσιν ὅτι καὶ εἰς Ἄμμωνος ἔπεμψεν ἐρησομένους τὸν θεὸν εἰ καὶ ὡς θεῷ θύειν συγχωρεῖ Ἡφαιστίωνι, τὸν δὲ οὐ ξυγχωρῆσαι.

***

[7.13.2] Λένε ότι εδώ ο Ατροπάτης, ο σατράπης της Μηδίας, έδωσε στον Αλέξανδρο εκατό γυναίκες υποστηρίζοντας ότι ήταν Αμαζόνες· αυτές φορούσαν στολή ανδρών του ιππικού, εκτός βέβαια ότι έφεραν πελέκεις αντί για δόρατα και πέλτες αντί για ασπίδες. Άλλοι λένε και ότι είχαν μικρότερο τον δεξιό μαστό τους, τον οποίο άφηναν ακάλυπτο στις μάχες. [7.13.3] Ο Αλέξανδρος, λοιπόν, τις απομάκρυνε από τον στρατό, μήπως οι Μακεδόνες ή οι βάρβαροι φερθούν προς αυτές κατ᾽ ανάρμοστο τρόπο, τις διέταξε όμως να αναγγείλουν στη βασίλισσά τους ότι θα έρθει ο ίδιος για να αποκτήσει παιδιά μαζί της. Αυτά όμως ούτε ο Αριστόβουλος ούτε ο Πτολεμαίος τα αναφέρει ούτε κάποιος άλλος συγγραφέας, από τον οποίο μπορεί κανείς να αντλήσει συμπεράσματα για τόσο σημαντικά γεγονότα. [7.13.4] Ούτε νομίζω ότι την εποχή εκείνη επιζούσε η φυλή των Αμαζόνων ούτε ακόμη και πριν από τον Αλέξανδρο, άλλως θα αναφερόταν σε αυτές ο Ξενοφών, ο οποίος αναφέρθηκε και στους Φασιανούς και στους Κόλχους, όπως και σε όσους άλλους βαρβάρους λαούς συνάντησαν οι Έλληνες ξεκινώντας από την Τραπεζούντα ή και πριν κατεβούν στην Τραπεζούντα, όπου ασφαλώς θα είχαν συναντήσει και τις Αμαζόνες, αν βέβαια υπήρχαν ακόμη. [7.13.5] Γιατί σε μένα τουλάχιστον δεν φαίνεται πιστευτό να μην υπήρξε ποτέ η φυλή των γυναικών αυτών, εφόσον τόσο πολλοί και τόσο αξιόλογοι συγγραφείς την εξύμνησαν. Έτσι π.χ. η παράδοση αναφέρει ότι ο Ηρακλής εξεστράτευσε εναντίον τους και ότι έφερε στην Ελλάδα κάποια ζώνη της βασίλισσάς τους Ιππολύτης· και ότι οι Αθηναίοι με τον Θησέα νίκησαν πρώτοι σε μάχη τις γυναίκες αυτές και τις απώθησαν, όταν επιτέθηκαν κατά της Ευρώπης. Ο Μίκων έχει ζωγραφίσει τη μάχη Αθηναίων και Αμαζόνων με τέχνη όχι κατώτερη από την απεικόνιση της μάχης Αθηναίων και Περσών. [7.13.6] Και ο Ηρόδοτος αναφέρει συχνά τις γυναίκες αυτές και όσοι Αθηναίοι εγκωμίασαν σε λόγους αυτούς που σκοτώθηκαν σε πολέμους μνημόνευσαν ιδιαιτέρως και τους αγώνες των Αθηναίων εναντίον των Αμαζόνων. Αν όμως ο Ατροπάτης παρουσίασε στον Αλέξανδρο μερικές γυναίκες ιππείς, νομίζω ότι παρουσίασε πράγματι κάποιες άλλες βάρβαρες γυναίκες, ασκημένες στην ιππασία, με οπλισμό και στολή, όπως πιστευόταν, των Αμαζόνων.
[7.14.1] Στα Εκβάτανα ο Αλέξανδρος προσέφερε θυσία, όπως συνήθιζε ύστερα από χαρμόσυνα γεγονότα, τέλεσε αγώνα γυμνικό και μουσικό και παρέθεσε συμπόσια στους εταίρους. Στο μεταξύ αρρώστησε ο Ηφαιστίων.
Ήταν πια η έβδομη μέρα της αρρώστιας του, όπως λένε, και το στάδιο είχε γεμίσει, γιατί γινόταν εκείνη τη μέρα γυμνικός αγώνας παιδιών. Όταν πληροφορήθηκε ο Αλέξανδρος ότι ο Ηφαιστίων ήταν σε κακή κατάσταση, έτρεξε γρήγορα προς αυτόν, αλλά δεν τον βρήκε πλέον ζωντανό.
[7.14.2] Στο σημείο, λοιπόν, αυτό οι διάφοροι συγγραφείς έγραψαν διαφορετικά πράγματα για το πένθος του Αλεξάνδρου· ότι το πένθος του ήταν μεγάλο όλοι το έγραψαν, για τις ενέργειες όμως του Αλεξάνδρου σχετικά με αυτό οι συγγραφείς αναφέρουν διαφορετικά πράγματα, ανάλογα με την εύνοια ή τον φθόνο που ο καθένας αισθανόταν για τον Ηφαιστίωνα ή και για τον ίδιο τον Αλέξανδρο. [7.14.3] Από τους συγγραφείς που αναφέρουν τα άπρεπα, άλλοι, όπως νομίζω, έχουν τη γνώμη ότι είναι προς τιμή του Αλεξάνδρου όσα έκαμε ή είπε μέσα στη μεγάλη λύπη του για τον πιο αγαπημένο του από όλους, ενώ άλλοι φρονούν ότι οι ενέργειές του εκείνες μάλλον τον ντρόπιασαν, επειδή δεν ταίριαζαν ούτε βέβαια σε βασιλιά ούτε στον Αλέξανδρο. [7.14.4] Μερικοί αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο μέρος εκείνης της μέρας θρηνούσε πεσμένος επάνω από το πτώμα του φίλου του και δεν ήθελε να αποτραβηχθεί, μέχρις ότου τον απομάκρυναν με πραγματική βία οι εταίροι. Άλλοι λένε ότι όλη τη μέρα και όλη τη νύχτα ήταν πεσμένος επάνω από το πτώμα του. Άλλοι, ότι και κρέμασε τον Γλαυκία τον γιατρό και τούτο επειδή έδωσε ακατάλληλο φάρμακο στον Ηφαιστίωνα, ενώ άλλοι ότι τον τιμώρησε, επειδή τον άφησε να πιει πολύ κρασί, αν και τον έβλεπε ο ίδιος. Και για άλλους λόγους δεν θεωρώ απίθανο να έκοψε τα μαλλιά του ο Αλέξανδρος επάνω από τον νεκρό, κυρίως όμως επειδή επιδίωκε να μιμηθεί τον Αχιλλέα, τον οποίο από την παιδική του ηλικία ανταγωνιζόταν. [7.14.5] Μερικοί λένε ακόμη ότι οδηγούσε ο ίδιος για κάποιο χρονικό διάστημα και το άρμα που έφερε το πτώμα του Ηφαιστίωνα, αλλά σε μένα τουλάχιστον δεν φαίνεται αξιόπιστη η πληροφορία αυτή. Άλλοι αναφέρουν ότι διέταξε να κατεδαφίσουν και τον ναό του Ασκληπιού στα Εκβάτανα. Αυτή ήταν πράξη βάρβαρη και δεν ταίριαζε καθόλου στον Αλέξανδρο, αλλά μάλλον με την ασέβεια του Ξέρξη προς τους θεούς και με τις αλυσίδες που λένε ότι έριξε στον Ελλήσποντο ο Ξέρξης, για να τιμωρήσει δήθεν τον Ελλήσποντο. [7.14.6] Δεν θεωρώ όμως τελείως απίθανο και εκείνο που έχουν γράψει, ότι δηλαδή ενώ προχωρούσε προς τη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος, τον συνάντησαν στον δρόμο πολλές πρεσβείες από την Ελλάδα και μεταξύ αυτών ήταν και πρέσβεις της Επιδαύρου. Αυτοί πέτυχαν ό,τι ζήτησαν από τον Αλέξανδρο και ο Αλέξανδρος τους έδωσε ένα αφιέρωμα να φέρουν στον Ασκληπιό προσθέτοντας ότι «αν και ο Ασκληπιός δεν μου έχει φερθεί με ευμένεια, εφόσον δεν μου έσωσε τον φίλο μου που τον είχα σαν τον εαυτό μου». [7.14.7] Οι περισσότεροι συγγραφείς έχουν γράψει και τούτο, ότι δηλαδή διέταξε να προσφέρονται πάντοτε θυσίες στον Ηφαιστίωνα, όπως θα έκαναν για έναν ήρωα. Άλλοι αναφέρουν ότι έστειλε ανθρώπους του και στο μαντείο του Άμμωνα, για να ρωτήσει τον θεό αν επιτρέπει να προσφέρουν στον Ηφαιστίωνα και θυσίες όμοιες με εκείνες που προσφέρονται στους θεούς, αλλά αυτός δεν το επέτρεψε.