ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ

 Απέναντι στη φιλοσοφία, πολλοί μη επαΐοντες, επιστήμονες των λεγομένων «θετικών» επιστημών (και δη οι τεχνοκράτες), παραμένουν αποστασιοποιημένοι ή και επικριτικοί, έχοντας την εντύπωση ότι πρόκειται για αβάσιμες θεωρίες, ηθικολογίες κ.ά. και ότι γενικά «κάτι τέτοια» απασχολούν μόνο τους αιθεροβάμονες. Αν όμως ενδιατρίψει ένας, πριν καν χρειαστεί να εμβαθύνει πολύ, θα δει ότι πολλοί αρχαίοι φιλόσοφοι δεν έμεναν στον ιδεατό μόνο κόσμο, αλλά βάσιζαν τα συμπεράσματά τους σε επιχειρήματα από παρατηρήσεις στα φυσικά φαινόμενα, την καθημερινή ζωή και την ανθρώπινη συμπεριφορά.

 

Άλλωστε, τα βασικά θέματα που ερεύνησαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ήταν έννοιες και προβληματισμοί που απασχολούν και σήμερα οποιονδήποτε σκεπτόμενο άνθρωπο. Ποιος δεν διερωτήθηκε σε κάποιες περιόδους της ζωής του για υπαρξιακά και οντολογικά θέματα; Πού πορευόμαστε, ποιο το περιεχόμενο της ευτυχίας, τι ανταπόδοση περιμένουμε στη φιλία, ποια γνώση είναι πραγματική και αντικειμενική, υπάρχει απόλυτο και ασφαλές δίκαιο, μπορούμε να μιλούμε για ελεύθερη βούληση στον άνθρωπο, είναι όλα προκαθορισμένα στη ζωή; κ.λπ., κ.λπ.!

Οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι διερευνούν τέτοια ερωτήματα και δίνουν ύστερα από συζήτηση ποικίλες απόψεις, τις οποίες ο σημερινός μελετητής μπορεί να αποδεχθεί, να απορρίψει ή να επιλέξει κάποιες. Εξάλλου, σε αρκετά απ’ αυτά τα ερωτήματα, τοποθετήσεις έχουν και οι θρησκείες, οι πολιτικοκοινωνικές θεωρίες και οι κατά τόπους πολιτιστικές αντιλήψεις. Η διαφορά έγκειται στο ότι, αντίθετα προς τη φιλοσοφία, αυτές κατά κανόνα είναι δογματικές και απόλυτες.

 

Η προσπάθεια κάθε Έλληνα φιλοσόφου κατέτεινε στην πληρέστερη κατανόηση του φυσικού κόσμου και σε θεώρηση του ανθρώπου μέσα στο φυσικό αυτό περιβάλλον, ανάμεσα στους συνανθρώπους του και ως προς τον εσώτερο εαυτό του. Ένας επιγραμματικός και περιεκτικός ορισμός της φιλοσοφίας έχει διατυπωθεί ως εξής: «Φιλοσοφίαν φασίν είναι επιτήδευσιν (=ενασχόληση) σοφίας, την δε σοφίαν επιστήμην (=εις βάθος γνώση) θεών τε και ανθρωπίνων πραγμάτων». Η κατανόηση, λοιπόν, επέρχεται με την ορθή γνώση και επιτυγχάνεται μέσα από μια (φιλοσοφική, όπως θα δούμε) ερευνητική μεθοδολογία.

 

Ένα πρώτο σχόλιο όμως προηγουμένως: Ο ψυχίατρος έρχεται σε επαφή και διάλογο με τον «κόσμο» του ασθενή, ο οποίος είχε στη διαδρομή της ζωής του σχηματίσει στερεότυπα και αντιλήψεις, που είχαν απαντήσει λίγο ή πολύ σε ορισμένους ανθρώπινους προβληματισμούς του, τέτοιους που και στην αρχή ανέφερα (δεν εννοώ, βέβαια, τις νοσηρές υπερβολές των βαριά ιδεοψυχαναγκαστικών ή των αρχόμενων σχιζοφρενών). Ο ψυχίατρος ασφαλώς δεν θα ανταποκριθεί στα ερωτήματα του ασθενούς προτείνοντάς του δικές του, προσωπικές θέσεις, όμως η εξοικείωση με την πολυπλευρότητα της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας (της οποίας οι απόψεις ίσχυσαν διαχρονικά) θα του ευρύνει τη δυνατότητα να κατανοήσει καλύτερα τις υπαρξιακές και άλλες δυσκολίες του αρρώστου του, ώστε να συναντήσει ευκολότερα τον «κόσμο» εκείνου.

 

Για την προσπάθεια προς το στόχο της «καθαρής και αληθινής» γνώσης πολύ λαμπρό παράδειγμα έχουμε στην αρχαιοελληνική φιλοσοφία τους σωκρατικούς διαλόγους του Πλάτωνα, όπως και τα ρέοντα πεζά κείμενα του Αριστοτέλη και άλλων, όπου επίσης διαφαίνεται η αναλυτική, διαλεκτική μέθοδος (η γνωστή και ως «μαιευτική»). Ο φιλόσοφος θέτει ερώτημα, το οποίο ύστερα από συζήτηση απαντάται με επιχειρήματα, από τα οποία ανακύπτουν νέα ερωτήματα, που κι αυτά συζητούνται κ.ο.κ. Με τον τρόπο αυτό, βάσει επιχειρημάτων και αντεπιχειρημάτων που βασίζονται σε δεδομένα (την «υποκειμένην ύλην» κατά τον Αριστοτέλη) διευκρινίζονται τα θέματα και διανοίγονται νέα, ώστε τα συμπεράσματα να είναι βάσιμα και πιο κοντά στην πραγματικότητα και την αλήθεια.¹ Η γραμμή της φιλοσοφικής συζήτησης μπορεί να είναι αιτιοκρατική, αναζητώντας τους αρχικούς παράγοντες, ή/και τελεολογική, ώστε να εξηγηθούν οι στόχοι.²

 

Δεν ενδιαφέρει τόσο αν η τελική κατάληξη θα είναι «σωστή» ηθικά, κοινωνικά κ.λπ., όσο να έχει κρατηθεί μια σειρά συλλογισμών που να βασίζονται στους κανόνες της λογικής. Η διαλεκτική αυτή διαδικασία έχει επιπλέον το πλεονέκτημα ότι προσφέρει σ’ αυτόν που την εφαρμόζει περισσότερο αντικειμενική κριτική ικανότητα, αποφυγή αντιφάσεων, ιεράρχηση των θεμάτων που τον απασχολούν, αντιμετώπιση των δυσάρεστων χωρίς φόβους και προκαταλήψεις και γενικά ορθότερη εκτίμηση των πραγμάτων και των συναισθημάτων. Του παρέχει, δηλαδή, ένα καλύτερο εργαλείο σκέψης.

 

Δεύτερο σχόλιο: Από τη σύντομη έκθεση της πιο πάνω αρχαιοελληνικής φιλοσοφικής διαδικασίας γίνονται εμφανείς οι ομοιότητες με ορισμένες μεθόδους της σύγχρονης ψυχοθεραπευτικής διεργασίας, ιδίως ψυχαναλυτικού προσανατολισμού. Ο ψυχοθεραπευτής δεν παίρνει θέση (ηθική, κοινωνική ή άλλη) στις τελικές αποφάσεις του ασθενούς, αλλά τον βοηθά να αναγνωρίσει τα προβλήματά του, να τα αναλύσει, να ξεφύγει από ψευδοερωτήματα και συμπτωματολογικές επικαλύψεις και διαδοχικά να φθάσει στα πραγματικά αίτια και να αντιληφθεί τις βαθύτερες επιθυμίες του, ώστε να ενεργήσει προς εφικτούς στόχους. Η βάση βρίσκεται πάντα, όπως και στη φιλοσοφία, στην κατανόηση της «υποκειμένης ύλης», που αποτελεί και την πραγματικότητα στον ψυχισμό του αρρώστου. Θέλω ακόμη να σημειώσω ορισμένα ειδικότερα κοινά στοιχεία: η διασάφηση των θεμάτων, η εντόπιση αντιφάσεων, η αντιμετώπιση των αποφευγομένων προβλημάτων κ.ά. θυμίζουν πολύ τεχνικές της βραχείας ψυχοθεραπείας του Σιφναίου³ (clarification, contradictions, confrontation).

 

Η προσφορά των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, ωστόσο, δεν εξαντλείται εδώ. Οι περισσότεροι έχουν ασχοληθεί με ποικίλα ψυχικά θέματα, από πολλές πλευρές. Θα σταθώ μόνο σε μερικά, τα οποία εξονυχιστικά μελέτησε ο Αριστοτέλης, που μου είναι πιο οικείος. Στο βιβλίο του «Περί Ψυχής» δέχεται την ψυχοβιολογική ενότητα του ανθρώπου, τις ψυχοσωματικές και σωματοψυχικές διεργασίες και με εκπληκτική οξυδέρκεια προβαίνει σε ταξινόμηση των ψυχικών λειτουργιών κατά τρόπο που δεν απέχει πολύ από το σύγχρονο, με τις «ορέξεις» να έχουν τα χαρακτηριστικά των ενστικτωδών ενορμήσεων.⁴ Στην πραγματεία του για τη Μνήμη διαχωρίζει τις φάσεις της και μιλά ουσιαστικά για την απώθηση των ψυχικών παραστάσεων «εν τω βάθει» και τις «λανθάνουσες» (δηλαδή στο υποσυνείδητο) διεργασίες. Κατά την επεξεργασία του θέματος του Ύπνου δίνει εύστοχες ερμηνείες για το έκδηλο περιεχόμενο ορισμένων ονείρων, που είναι «ευθύ» (κατανοητό), αντίθετα προς τα «διεστραμμένα» όνειρα, τα ακατανόητα λόγω μηχανισμών άμυνας, τους οποίους ο φιλόσοφος υποδεικνύει.⁵

 

Τελικό σχόλιο: Ο Έλληνας ψυχίατρος έχει μια ευχάριστη αίσθηση όταν συναντά τις σκέψεις φιλοσόφων, που έζησαν σ’ αυτόν τον τόπο 25 αιώνες πριν, και μάλιστα όταν διαπιστώνει παρόμοιους προβληματισμούς μ’ εκείνους που παρουσιάζονται στη δουλειά του ή και που ο ίδιος έχει. Ο ψυχίατρος, διακονώντας μια ειδικότητα κατεξοχήν των σκέψεων και των συναισθημάτων (και όχι απλώς συνταγογραφική ή τεχνοκρατική), μπορεί να αποκομίζει εμπειρίες κατά την επαφή με τα κείμενα των μεγάλων διανοητών. Διευρύνεται ο ορίζοντας των ενδιαφερόντων του, αξιοποιούνται νέες (με έναυσμα τις «αρχαίες») ιδέες, επιβεβαιώνεται ή βελτιώνεται η σκεπτική διαδικασία που ακολουθεί και –αν μη τι άλλο– ικανοποιείται η ιστορική περιέργεια (γιατί όχι και η στοχαστική αναζήτηση) του Έλληνα επιστήμονα.

----------------------

Bιβλιογραφία
Αριστοτέλους Ηθικά Νικομάχεια – Βιβλίο Α΄: 1094b 11–1098a 31

1. Ιεροδιακόνου ΧΣ. Ο Αριστοτέλης για τη φιλία και τον έρωτα – Ψυχαναλυτική διερεύνηση στα «Ηθικά» του φιλοσόφου. Εκδόσεις Μαστορίδη, Θεσσαλονίκη, 2006:19–24, 181–207
2. Sifneos P. Short-term psychotherapy and emotional crisis. Harvard, Cambridge, 1976
3. Ιεροδιακόνου ΧΣ. Ψυχολογικά θέματα στον Αριστοτέλη – από τη σκοπιά ενός ψυχιάτρου. Εκδόσεις Μαστορίδη, Θεσσαλονίκη, 2004:79–87, 233–309
4. Αριστοτέλους Μικρά φυσικά – Περί μνήμης και αναμνήσεως: 450a 9–452a 18, Περί ύπνου και εγρηγόρσεως 463a 12–464b 17

Ανθρώπινες προκαταλήψεις

 Μία συνάντηση μ' ένα "μάγο" μπορεί να μας δώσει ένα σημαντικό μάθημα: "Σκέψου κριτικά, για το εάν σκέφτεσαι πάντα κριτικά".

Πρόσφατα με την οικογένεια παρακολούθησα μια παράσταση μ ένα μάγο . Δεν ήταν απ αυτούς που εντυπωσιάζουν κάνοντας ταχύτατα τεχνάσματα με τα χέρια τους, ο συγκεκριμένος είχε μια σχεδόν "καθηλωτική" θα λεγα ικανότητα να κατευθύνει ψυχολογικά το κοινό ώστε να πράττει και να σκέφτεται όπως ήθελε αυτός . Ήταν ένας απατεώνας καλλιτέχνης επί σκηνής! Ήταν καταπληκτικός!

Αργότερα είχα την τύχη να συζητήσω μαζί του για νευροεπιστήμη και ψυχολογία, αντικείμενα στα οποία ήταν πλήρως καταρτισμένος. Κατά τη διάρκεια της συζήτησής μας, προσφέρθηκε να μας κάνει μια μικρή επίδειξη του αντικειμένου του.

Εδωσε ένα νόμισμα σε έναν εθελοντή, το γιο μου, προτρέποντάς τον να το κρύψει πίσω από την πλάτη του σε ένα από δυο χέρια του. Ο μάγος στη συνέχεια προσπάθησε να βρει σε ποιο χέρι ήταν. Ισχυρίστηκε πως όταν πρόκειται να μαντέψεις μέσα από την στάση και συμπεριφορά των ανθρώπων, οι πιθανότητες να προβλέψεις σωστά, είναι πολύ περισσότερες από αυτές όπως αν μάντευες στην τύχη.

Όχι εκείνη την ημέρα πάντως. Δεν φάνηκε πραγματικά να ήταν η μέρα του... Μετά από μια σειρά αποτυχημένων προσπαθειών μουρμούρισε στο γιο μου, «χμμμμ, είναι δύσκολο να σε διαβάσω εσένα». Μετά από αρκετές προσπάθειες, το ποσοστό επιτυχίας του ήταν γύρω στο 50%.

Τότε του πρότεινε κι άλλαξαν τους ρόλους. Και ο γιός μου αποδείχθηκε εξαιρετικός σε αυτό το παιχνίδι. Ο μάγος έδειχνε πραγματικά έκπληκτος. Μετά από ένα σερί επιτυχημένων προσπαθειών τον ρωτάει : -Μήπως έπαιζες πέτρα/ψαλίδι/χαρτί μικρός;

-Ναι, του λέει ο γιος μου.

-Ήσουν καλός;

-Υποθέτω.

-Αυτό τότε μπορεί να βγάζει κάποιο νόημα, γιατί στο συγκεκριμένο απαιτούνται παρόμοιες ικανότητες.

Άλλη μια σειρά επιτυχημένων προσπαθειών, ενώ εμείς ήμασταν γεμάτοι έξαψη. Τότε ο μάγος που φαινόταν να είναι σε εγρήγορση ρωτάει: «Λοιπόν, προσπαθείς να καταλάβεις τι σκέφτομαι; εστιάζεις στις εκφράσεις του προσώπου μου; ή σε κάτι που κάνω με τα χέρια μου;

Η σχεδόν τέλεια σειρά επιτυχημένων προσπαθειών συνεχίστηκε αφηνοντάς μας εμβρόντητους.

Τελικά, μια ακόμα πρόβλεψη από το γιο μου «Πιστεύω πως είναι στο δεξί σου χέρι» του είπε .

Ο μάγος άνοιξε το δεξί του χέρι και πράγματι περιείχε και πάλι το νόμισμα. Όμως τότε άνοιξε και το αριστερό του χέρι ....που κι αυτό περιείχε… κι άλλο νόμισμα!

Γελάσαμε βλέποντας πόσο αφελής τελικά είχαμε σταθεί. Είχε από την αρχή και στα δύο του χέρια ένα νόμισμα. Σχεδόν είχαμε αρχίσει να πιστεύουμε πως ο γιος είχε πραγματικά κάποιο χάρισμα, αλλά τελικά μας γκρέμισε το "όνειρο".

Ο άνθρωπος μας είχε εξαπατήσει σταδιακά, βήμα-βήμα. Αρχικά ήταν η δήθεν κακή επίδοση του στις προβλέψεις. Μετά επαινώντας το γιο μου «χμμμμ, είναι δύσκολο να σε διαβάσω». Έπειτα έδωσε μια κάποια πιθανή εξήγηση για την επιτυχία του (η εμπειρία του στο πέτρα/ψαλίδι/χαρτί). Τέλος οι επιτυχίες του συνεχίστηκαν. Ο μάγος μας πέρασε πως ο γιος μου είναι δεξιοτέχνης στο παιχνίδι. Το ζήτημα ήταν να αναλύσει πως το έκανε.

Κάτι ήταν οδυνηρά προφανές. Εάν ο γιος μου είχε μια σειρά με αποτυχίες, χωρίς το χέρι του να περιέχει κάτι, αμέσως θα χρησιμοποιούσαμε την «Κριτική Σκέψη» λέγοντας στο μάγο «έι φίλε, άνοιξε και το άλλο χέρι σου, να σιγουρευτούμε πως και τα δύο χέρια δεν είναι άδεια».

Αλλά αντιμέτωποι με το επιτυχημένο σερί προσπαθειών, δεν μας πέρασε καθόλου από το μυαλό να πούμε «Ας σιγουρευτούμε πως δεν έχεις κι άλλο νόμισμα στο άλλο χέρι». Αντιθέτως εγώ σκεφτόμουν: «Ουάου, από ‘τι φαίνεται ο γιος μου είναι ο "Εκλεκτός" στο να μαντεύει που είναι το νόμισμα, εγώ και η γυναίκα μου έχουμε τη βαριά ευθύνη στο να σιγουρευτούμε πως θα χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις του για καλό, θα φέρει ειρήνη στον κόσμο, θα…»

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως βρισκόμουν σε δύσκολη θέση.

Είναι αυτό που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «πόλωση επιβεβαίωσης», το να θυμόμαστε πληροφορίες που υποστηρίζουν τη γνώμη μας καλύτερα από πληροφορίες που κάνουν το αντίθετο, το να εξετάζουμε τα πράγματα με έναν τρόπο που μόνο υποστηρίζουν παρά αναιρούν την υπόθεση μας και (η κατηγορία που πέφτουμε εμείς) το να είμαστε λιγότερο σκεπτικοί για καταστάσεις που μας αρέσουν, από ‘τι θα ήμασταν για λιγότερο ευχάριστες.

Η πόλωση επιβεβαίωσης επηρεάζει τη διπλωματία, την πολιτική, τα οικονομικά και την καθημερινή ζωή. Αυτή η εμπειρία μου έδωσε ένα εξαίσιο μάθημα: "σκέψου κριτικά για το εάν σκέφτεσαι πάντα κριτικά".

Μια εξωπραγματική πισίνα

Τέτοια πισίνα και μάλιστα σε σπίτι δεν έχουμε ξαναδεί.
Δείτε το ακόλουθο βίντεο και θα καταλάβετε γιατί το λέμε:

Δείτε πώς επιτίθεται ο ιός της γρίπης στο σώμα

Η προστασία από τη γρίπη αποτελεί για όλους μας προτεραιότητα τους χειμερινούς μήνες του έτους, με το εμβόλιο της γρίπης να αποτελεί την πρότυπη και προτιμώμενη μέθοδο πρόληψης.

 

Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γνωρίζουμε πώς ένα φτάρνισμα του διπλανού μας μπορεί να γίνει η αιτία να καταλήξουμε για μέρες στο κρεβάτι με πυρετό, καταρροή, βήχα και πονόλαιμο.

 

Στο βίντεο του δικτύου NPR που ακολουθεί, θα δείτε ένα κινούμενο σχέδιο για το πώς εισβάλλει η γρίπη στο σώμα μας και εκθέτει τα κύτταρά μας στον ιό.

 

Η όλη διαδικασία μοιάζει με μια κλειδωμένη πόρτα που ξεκλειδώνει χάρη στο κατάλληλο κλειδί.

 

Όπως εξηγεί ο αφηγητής, ο ιός μετατρέπει τα κύτταρα του σώματος σε μικροσκοπικά εργοστάσια που βοηθούν στην εξάπλωση της νόσου. Ο ιός της γρίπης μπορεί να «ξεγελάσει» ένα και μόνο κύτταρο και να το αναγκάσει να παράγει εκατομμύρια άλλους ιούς.

 

Ένα σωματίδιο είναι αρκετό για να μολύνει το σώμα και στη συνέχεια να αναπαραχθεί εκθετικά στον πυρήνα των κυττάρων. Ευτυχώς, το σώμα μας διαθέτει το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο είναι σε θέση να εξολοθρεύει τους ιούς που συναντά και να μας επαναφέρει στην πρότερη, υγιή μας κατάσταση.

 

Επιστήμονες ανακάλυψαν νέο ισχυρό αντιβιοτικό

Η τειχοβακτίνη, που ανακαλύφθηκε 30 χρόνια μέτα σε δείγμα χώματος, μπορεί να «καθαρίσει» σοβαρές λοιμώξεις από παθογόνα σούπερ-μικρόβια όπως το MRSA.

 

Μετά από σχεδόν 30 χρόνια, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το νέο ισχυρό αντιβιοτικό θα αποτελέσει στο μέλλον την αιχμή του δόρατος κατά των μικροβίων, που γίνονται ολοένα πιο ανθεκτικά στα υπάρχοντα αντιβιοτικά. Μάλιστα, έκαναν λόγο για μια ανακάλυψη που μπορεί να αλλάξει τους «όρους του παιγνιδιού».

 

Το αντιβιοτικό, η χωρίς να συναντήσει αντίσταση και χωρίς τοξικές παρενέργειες, όπως έδειξαν τα πρώτα πειράματα σε ποντίκια, σύμφωνα με τα πρακτορεία Ρόιτερς και Γαλλικό, το BBC και το "Science". Το νέο αντιβιοτικό ήταν εξίσου αποτελεσματικό -αν όχι περισσότερο- με τη βανκομυκίνη, το ισχυρό αντιβιοτικό τελευταίας καταφυγής για τους γιατρούς.

 

Εντός της επόμενης διετίας θα ακολουθήσουν δοκιμές σε ανθρώπους για να επιβεβαιώσουν την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του νέου αντιβιοτικού. Οι ερευνητές αισιοδοξούν πολύ, αν και άλλοι επιστήμονες εμφανίστηκαν πιο επιφυλακτικοί, καθώς στο παρελθόν αντιβιοτικά που δεν είχαν παρενέργειες στα πειραματόζωα, αποδείχτηκαν τελικά τοξικά στους ανθρώπους. Αν όλα πάνε καλά, το νέο αντιβιοτικό αναμένεται να είναι διαθέσιμο στα νοσοκομεία σε περίπου πέντε έως έξι χρόνια και πιθανώς αρχικά θα χορηγείται σε ενέσιμη μορφή και όχι σε χάπι.

 

Η ανακάλυψη, που παρουσιάστηκε στο περιοδικό "Nature", έγινε από διεθνή ομάδα επιστημόνων από πανεπιστήμια και φαρμακευτικές εταιρείες στις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Βρετανία, με επικεφαλής τον Κιμ Λιούις, καθηγητή του Τμήματος Βιολογίας του αμερικανικού Πανεπιστημίου Northeastern της Βοστώνης και συνιδρυτή της εταιρείας φαρμακευτικής βιοτεχνολογίας NovoBiotic Pharmaceuticals, η οποία απέκτησε τη σχετική εμπορική πατέντα για το νέο αντιβιοτικό. Μεταξύ των ερευνητών είναι και ο Λίνος Λαζαρίδης της βρετανικής φαρμακευτικής εταιρείας Selcia.

 

Το νέο αντιβιοτικό ανήκει σε μια νέα κατηγορία δραστικών ουσιών, που εξοντώνουν τα βακτήρια καταστρέφοντας τα περιβλήματα (μεμβράνες) των κυττάρων τους. Οι ερευνητές εκτίμησαν ότι θα περάσουν πάνω από 30 χρόνια χρήσης του νέου φαρμάκου, εωσότου οι παθογόνοι μικροοργανισμοί αποκτήσουν αντιστάσεις εναντίον του (αν και το χρονικό αυτό διάστημα θα εξαρτηθεί τελικά από το πόσο συχνά θα συνταγογραφείται το νέο φάρμακο, εφόσον όντως κυκλοφορήσει στην αγορά).

 

Το πρώτο αντιβιοτικό ήταν η πενικιλλίνη, που ανακάλυψε ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ το 1928, απομονώθηκε το 1940 και παρασκευάστηκε μαζικά το 1943. Αν και τις πρώτες δεκαετίες, ιδίως του ΄50 και του΄60, τα αντιβιοτικά έκαναν «θαύματα», τελευταία η αντίσταση των μικροβίων σε αυτά εξελίσσεται σε σοβαρό πρόβλημα για την ιατρική κοινότητα. Μετά το 1987 κανένα νέο αντιβιοτικό δεν έφθασε στα χέρια των γιατρών. Οι ανθεκτικές στα αντιβιοτικά λοιμώξεις, όπως από το σούπερ-βακτήριο MSRA και τη φυματίωση, σκοτώνουν πλέον περίπου 700.000 ανθρώπους κάθε χρόνο, γι' αυτό οι γιατροί επείγονται για νέα φάρμακα, προτού η κατάσταση ξεφύγει από κάθε έλεγχο, όπως έχει προειδοποιήσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

 

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μικροσκοπική συσκευή (iChip), με την οποία απομόνωσαν και καλλιέργησαν μικρόβια που πήραν από το χώμα και τα οποία εκκρίνουν τα δικά τους βιολογικά «όπλα», τα αντιβιοτικά. Η πρωτοτυπία είναι ότι το iChip προσομοιώνει το φυσικό περιβάλλον των μικροβίων, πράγμα που ήταν πολύ δύσκολο έως τώρα.

 

Ενώ το χώμα βρίθει μικροβίων και μυκήτων, μόνο το 1% είχε καταστεί εφικτό να καλλιεργηθούν στο εργαστήριο μέχρι σήμερα, ώστε να αξιοποιηθούν για τυχόν νέα αντιβιοτικά. Όμως χάρη στη νέα μέθοδο αυτό το ποσοστό μπορεί να φθάσει στο 50%. Οι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι τελικά το iChip θα αποδειχτεί πιο πολύτιμο και από το νέο αντιβιοτικό, καθώς μπορεί να επιτρέψει την ανακάλυψη πολλών νέου τύπου αντιβιοτικών στο μέλλον.

 

Η NonoBiotic έχει ήδη ανακαλύψει 25 υποψήφια αντιβιοτικά, από τα οποία η τειχοβακτίνη, που προέρχεται από το βακτήριο με το ελληνικο-λατινικό όνομα "Eleftheria terrae" (Ελευθερία της Γης), φαίνεται το πιο ενδιαφέρον. Τα επόμενα χρόνια, χάρη στη βοήθεια του iChip, που επιτρέπει την ελεγχόμενη καλλιέργεια πολλών αναξιοποίητων έως τώρα βακτηρίων της φύσης, μπορεί να επιταχυνθεί δραματικά η ανακάλυψη και άλλων σούπερ-αντιβιοτικών.

 

Το μόνο μειονέκτημα του νέου αντιβιοτικού είναι ότι φαίνεται να «δουλεύει» σε βακτήρια «θετικά κατά Γκραμ» (όπως ο σταφυλόκοκκος MRSA, ο στρεπτόκοκκος και το μυκοβακτήριο της φυματίωσης), αλλά όχι σε «αρνητικά κατά Γκραμ» βακτήρια, όπως το κολοβακτηρίδιο (E.coli) και η κλεμπσιέλλα.

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΠΡΟΕΚΛΟΓΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ.

Οι πρόσφατες εκλογές μου δίνουν την ευκαιρία να αναφερθώ σήμερα σε προεκλογικούς αγώνες κατά την αρχαιότητα. -Βεβαίως δεν διαθέτουμε τόσες πληροφορίες που να μας επιτρέπουν να έχουμε πλήρη εικόνα γι' αυτούς. Υπάρχει ωστόσο μια εξαίρεση.-Η έκρηξη του Βεζουβίου στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ. σταμάτησε απότομα όλες τις δραστηριότητες στην Πομπηία, την οποία και σκέπασε με παχιά στρώματα λάβας.

Η καταστροφή αυτή έγινε λίγους μήνες μετά από τις τοπικές εκλογές και ενώ δεν είχαν περάσει 60 μέρες από τότε που οι νεοεκλεγμένοι αξιωματούχοι είχαν αναλάβει τα καθήκοντά τους.

 Επόμενο ήταν η αρχαιολογική σκαπάνη να αποκαλύψει, εκτός των άλλων, και ενδιαφέρουσες πτυχές από τον τελευταίο κυρίως προεκλογικό αγώνα της πόλης και δευτερευόντως και από παλιότερους.

Πρέπει βέβαια να υπενθυμίσω μια ουσιώδη διαφορά που υπήρχε στις τότε εκλογικές διαδικασίες σε σχέση με τις σημερινές.

Τόσο στην αρχαία Ελλάδα όσο και στη Ρώμη στις εκλογές δεν κατέβαιναν κόμματα - τέτοιοι μηχανισμοί όπως τους ξέρουμε στις μέρες μας ήταν άγνωστοι - αλλά μεμονωμένα άτομα, τα οποία με τη βοήθεια των υποστηρικτών τους, φίλων, ομοτέχνων, γειτόνων, διεκδικούσαν την ψήφο των συμπολιτών τους.

Τα πιο αποκαλυπτικά σημάδια των προεκλογικών δρώμενων στην Πομπηία είναι ένας μεγάλος αριθμός επιγραφών - πλησιάζουν τις 3.000 - που έφεραν στο φως οι ανασκαφές και που κάλλιστα μπορούν να χαρακτηρισθούν ως προεκλογικές «αφίσες», αφού σ' αυτές αναγράφονται και προβάλλονται ονόματα υποψηφίων.

Είναι γραμμένες με μαύρο ή κόκκινο χρώμα σε προσόψεις σπιτιών και μαγαζιών, πάνω σε άσπρο υπόστρωμα. Καθώς οι μισές περίπου από αυτές φαίνεται να σχετίζονται με τις τελευταίες εκλογές, μπορούμε να μιλούμε για μια σοβαρή «αφισορύπανση», αν λάβουμε υπόψη ότι η Πομπηία ήταν μια μικρή πόλη 20.000 κατοίκων περίπου. Υπάρχουν ωστόσο δύο στοιχεία που μετριάζουν την αρνητική αυτή εικόνα.

 Οι προεκλογικές επιγραφές φαίνεται ότι γράφονταν όχι σε τοίχους δημοσίων κτιρίων αλλά σε προσόψεις ιδιωτικών οικημάτων με πρωτοβουλία των ίδιων των ιδιοκτητών τους που, χωρίς άλλο, θα ήταν υποστηρικτές των υποψηφίων που ονοματίζονταν σ' αυτές. Ακόμη, προκειμένου να μην προσβάλλεται βάναυσα και σε καθημερινή βάση η αισθητική των πολιτών και των ξένων επισκεπτών, την αναγραφή τους την αναλάμβαναν εξειδικευμένα άτομα ή ακόμη και εξειδικευμένα συνεργεία.

Οι καλλιγράφοι αυτοί γραφίστες έβρισκαν μάλιστα την ευκαιρία να αναγράψουν και τα ονόματά τους στις προεκλογικές αυτές επιγραφές, διαφημίζοντας με τον τρόπο αυτό ανέξοδα τη δουλειά τους. Ετσι, τα κείμενα αυτά είναι καλαίσθητα, διαβάζονται εύκολα και τραβούν αβίαστα τα βλέμματα των διερχομένων.

Στις προεκλογικές «αφίσες» συχνά διαβάζουμε: «Ψηφίστε τον Χ άξιο για τη διαχείριση των κοινών» ή « ψηφίστε τον Χ από τους πιο τίμιους και πιο ενάρετους».
Αλλα συνθήματα δεν διαφημίζουν την εντιμότητα των υποψηφίων αλλά την επιτυχημένη επαγγελματική τους σταδιοδρομία, ένδειξη ότι το ίδιο επιτυχής θα είναι και η ενασχόλησή τους με την πολιτική.
Μερικές φορές αναγράφεται και το όνομα του «πάτρωνα» του υποψηφίου, δηλαδή του ισχυρού υποστηρικτή του που ανήκε στην άρχουσα τάξη.

Σίγουρα διέθεταν χιούμορ οι εμπνευστές ενός συνθήματος το οποίο αναφέρεται σε υποψήφιο που προφανώς δεν συμπαθούσαν και απεύχονταν την εκλογή του. Τον παρουσιάζουν να έχει την υποστήριξη των σωματείων των... υπναράδων, των μπεκρίδων, των κλεφτών και των κοπανατζίδων δούλων της πόλης! Ενας άλλος υποψήφιος, ο οποίος απέβλεπε προφανώς στην ψήφο ευυπόληπτων πολιτών, μόλις αντίκρισε ένα σύνθημα στο οποίο δύο κοπέλες ενός κακόφημου πιθανόν ποτοπωλείου δήλωναν αναφανδόν την προτίμησή τους στο πρόσωπό του, έβαλε να το ασπρίσουν για να μη διαβάζεται.

Επίζηλα μέρη για την αναγραφή προεκλογικών συνθημάτων ήταν τα καπηλειά και οι ταβέρνες. Οπως τα σημερινά καφενεία, ήταν οι χώροι όπου οι άνδρες θαμώνες εμπλέκονταν σε ατέρμονες πολιτικές συζητήσεις. Σίγουρα θα περνούσαν από εδώ και υποψήφιοι, καθώς υπήρχε συγκεντρωμένο ακροατήριο πρόθυμο να ακούσει το πρόγραμμά τους. Προεκλογικές διαφημίσεις οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ακόμη και στα πορνεία.

Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού και τα κορίτσια της δίνουν την υποστήριξή τους συνήθως στον ίδιο υποψήφιο, όχι όμως πάντοτε. Σε άλλα εκλογογραφήματα βλέπουμε να υποστηρίζονται με πάθος κάποιοι υποψήφιοι από τους πολιτικούς φίλους τους, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν και γυναίκες, παρόλο που αυτές στερούνταν του δικαιώματος του «εκλέγειν» και «εκλέγεσθαι».
Ιδιαίτερο τόνο στους προεκλογικούς αγώνες έδινε η εμπλοκή σ' αυτούς διαφόρων συλλογικών οργάνων, όπως θρησκευτικών σωματείων, επαγγελματικών ενώσεων, πολιτιστικών συλλόγων, που φρόντιζαν και για τη δημοσιοποίηση των προτιμήσεών τους.

Ολα τα παραπάνω, χωρίς άλλο, δίνουν με παραστατικό τρόπο μια εικόνα από την προεκλογική κίνηση στην Πομπηία. Ακόμη μας επιτρέπουν να αισθανθούμε κάτι από τον παλμό και το προεκλογικό κλίμα που επικρατούσε στην πόλη λίγο πριν από τις τελευταίες της εκλογές, λίγο πριν εξαφανιστεί από προσώπου γης. Και ο επίλογος. Η κάλπη αναδείκνυε πάντοτε νικητές μέλη της τοπικής αριστοκρατίας, την οποία αποτελούσαν πλούσιοι γαιοκτήμονες, «βιομήχανοι», έμποροι. Ωστόσο το παρασκήνιο της εκλογής τους φαίνεται ότι δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Γι' αυτό και ο Κικέρων, με κάποια δόση ειρωνείας, υποστήριζε ότι «είναι πιο εύκολο να γίνει κανείς συγκλητικός στη Ρώμη παρά βουλευτής στην Πομπηία»!

Τα μεγάλα οπίσθια κάνουν καλό στην υγεία;

Πέρα από το αισθητικό αποτέλεσμα, υπάρχουν και επιστημονικοί λόγοι για να γιορτάζουμε τα μεγάλα οπίσθια.

Γιατί η τροφαντή πίσω… όψη μπορεί να είναι καλή για την καρδιά και τον εγκέφαλο.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης ανακάλυψαν ότι ένας μεγάλος πισινός είναι επίσης ένας υγιής πισινός.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που έχουν το σωματικό τους λίπος στους μηρούς και στους γλουτούς, είναι πιο πιθανό να παράγουν ορμόνες που μεταβολίζουν το ζάχαρο. Ακολούθως, είναι λιγότερο πιθανό να αναπτύξουν υψηλή χοληστερόλη, καρδιακή νόσο και διαβήτη.

Εκείνοι που φέρουν την πλειοψηφία του λίπους του σώματος τους γύρω από την κοιλιά τους, όμως, είναι πολύ πιο πιθανό να παρουσιάσουν προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Το αποθηκευμένο λίπος στο στομάχι έχει περισσότερο μεταβολική δράση και στέλνει τα λιπαρά σε όλο το σώμα.

Όταν το λίπος στο στομάχι χάνεται, απελευθερώνονται πολλές κυτοκίνες, μια μικρή πρωτεΐνη που χρησιμεύει ως αγγελιαφόρος μεταξύ των κυττάρων. Οι κυτοκίνες συνδέονται με την φλεγμονή στον οργανισμό, καθώς και καρδιακές παθήσεις, ο διαβήτης και η παχυσαρκία.

Το αποθηκευμένο λίπος στο κάτω μέρος του σώματος, ωστόσο, είναι πιο σταθερό, και απελευθερώνει λιγότερες κυτοκίνες. Μετάφραση: Τα μεγάλα οπίσθια μπορεί να είναι ένα σημάδι της καλής υγείας. Ένα μεγάλο στομάχι δεν είναι ποτέ ένα υγιές σημάδι.

Ζούμε σε έναν κόσμο διπολικό...

Ζούμε σε έναν κόσμο διπολικό, όπου το καλό με το κακό είναι τα δύο βασικά του στοιχεία, όπως επίσης η ύλη, οι αισθήσεις, και τα συναισθήματα.

Όλα τα προηγούμενα, είναι η απομίμηση της αλήθειας του ιδεατού κόσμου, στον οποίο επικρατεί το αγαθό, το μη υλικό, το τέλειο, και αθάνατο.

Και "το κακό είναι αποτέλεσμα της άγνοιας προς την αλήθεια" (Σωκράτης) ...τα σκοτεινά στοιχεία της φύσης τα βαρύτερα.
Ενώ το καλό η απομίμηση της αλήθειας

Αν όλοι μας κατανοούσαμε την αλήθεια της ψυχής, δεν θα απείχαμε ποτέ από το αγαθό της ψυχής.
Διότι το αγαθό είναι η μόνη αλήθεια της επουράνιας ουσίας που μεταφέρουμε μέσα μας, και ονομάζουμε ψυχή.

Το να υπομένουμε τα διάφορα μαρτύρια της ζωής, είναι αποτέλεσμα της επιβολής του θνητού επί του αγαθού, διότι αν το αγαθό εξουσίαζε τον θνητό κόσμο της ύλης, δηλαδή το καλό και το κακό, θα γινόταν όμοιο με τον ιδεατό κόσμο της αλήθειας.

Και η αλήθεια της ζωής, είναι το αγαθό, η ψυχή, το πνεύμα, διότι το πνεύμα εξουσιάζει την ύλη, και όχι η ύλη το πνεύμα.

Αν λοιπόν ζούμε σε έναν κόσμο όπου αδυνατεί να υπάρξει το αγαθό, είναι γιατί σε αυτόν τον κόσμο, το υλικό μας σώμα κυριαρχεί επί του πνεύματος άρα και της ψυχής.

Να είσαι έντιμος και όχι τυπικός

Η εντιμότητα είναι η ανώτερη κλίμακα του αμφίδρομου σεβασμού σε αντίθεση με την τυπικότητα. Η τυπικότητα έχει μέσα της το δήθεν και την υποκρισία. Ενώ η εντιμότητα είναι η απόλυτη ειλικρίνεια.
Ο έντιμος άνθρωπος είναι έντιμος παντού. Κρατάει την ισορροπία στον εαυτό του τον οποίο τον υποστηρίζει μέσα από την εκτίμηση και τον σεβασμό. Έτσι από έναν έντιμο άνθρωπο μη περιμένεις ψεύτικες υποσχέσεις, αλλά σταθερότητα μέσα από τον λόγο του. Θέλεις να αναγνωρίσεις έντιμο άνθρωπο? Δες πως φέρετε στον εαυτό του. Αν είναι έντιμος με τον εαυτό του τότε θα είναι με όλους και με όλα.

Ο έντιμος σέβεται απόλυτα κάθε δρόμο σου, χωρίς καμία διάθεση για κριτική. Σέβεται όμως απόλυτα και τον δικό του δρόμο. Ο άνθρωπος που σέβεται απόλυτα τον εαυτό του έχει λίγες σχέσεις αλλά ουσιαστικές. Όταν θα επιλέξει να συνεργαστεί θα επιλέξει τον δρόμο του απόλυτου σεβασμού και οι λέξεις του θα είναι ξεκάθαρες. Γνωρίζει μέχρι που θα αφήσει περιθώρια στον άλλον, αλλά τα περιθώρια αυτά επειδή είναι μέσα από τον απόλυτο σεβασμό δεν θα τα ζητήσει ποτέ πίσω. Έτσι ο έντιμος άνθρωπος έχοντας ως οδηγό τον σεβασμό αυτόματα έχει ενεργοποιήσει και την ελευθερία στην όποια σχέση. Δεν γεμίζει με θηλιές ούτε υποτιμητικές, ούτε υποδούλωσης τον άλλον αλλά με την «μαγική» φράση σέβομαι και σου επιτρέπω να είσαι πορεύεται στις σχέσεις του με υγεία.

Η τυπικότητα από την άλλη είναι μία κακιά μέγαιρα. Η οποία επειδή η τυπικότητα δεν σέβεται ποτέ τον εαυτό της, θα δώσει πλασματικά περιθώρια και πλασματικές υποσχέσεις. Με αποτέλεσμα κάθε σχέση ενός τυπικού ανθρώπου, πάντα να βρίσκονται πάνω σε μία τραμπάλα. Ο τυπικός σχεδόν πάντα θα χάσει την ισορροπία του και θα πέφτει γιατί ο ίδιος στηρίζει τη κάθε του σχέση σε λάθος αρχή. Στον μη σεβασμό και των δύο πλευρών. Έτσι βιώνει κι εκείνος με τη σειρά του τυπικές υποσχέσεις οι οποίες πέφτουν στο κενό. Γιατί αν τυπικά και χωρίς σεβασμό φερθείς αυτό και θα πάρεις πίσω.
Νόμος είναι αυτό.

Αν λοιπόν μέχρι τώρα στη ζωή σας είχατε σχέσεις ή είχατε πάρει τον δρόμο της τυπικότητας η οποία σας έχει φέρει αντιμέτωπους με το πάτωμα. Αλλάξτε ρότα και βάλτε στη ζωή σας τον αλληλοσεβασμό και τον δρόμο της εντιμότητας.
Εντιμότητα δεν θα πει λέω πάντα ναι ή πάντα όχι. Αλλά σέβομαι απόλυτα και το ναι και το όχι. Αφού μέσα από τον σεβασμό τα χειρίζομαι για μένα έτσι με σεβασμό θα τα χειρίζομαι και για τους άλλους.

Εντιμότητα θα πει θέτω τα όριά μου, αφού τα γνωρίζω και δεν αφήνω τον άλλον μέσα από την τυπικότητα να ξεπεράσει τα όρια και ύστερα να γίνω θηρίο, που όλοι με εκμεταλλεύονται.
Ο έντιμος άνθρωπος ξέρει πάντα τι θέλει, γιατί το θέλει, πώς το θέλει και μέσα από αυτό το στάτους σέβεται απόλυτα και τα θέλω του δίπλα του. Έτσι η κάθε του σχέση βασίζεται στον δρόμο της αλήθεια, που η αλήθεια για να ειπωθεί στην ώρα της θέλει πολύ αυτογνωσία και επίγνωση. Αλλιώς ναι μπορεί η αλήθεια να κάνει την εμφάνισή της αλλά θα κάνει και έκρηξη ταυτόχρονα.

Μαθαίνω τα όρια μου είναι από τους βασικούς δρόμους της αυτογνωσίας. Γιατί αν δεν τα γνωρίζω, νομίζω ότι είμαι πάντα ένα υποχείριο στα χέρια των άλλων, αλλά τελικά είμαι υποχείριο της δικής μου ουτοπικής τυπικότητας.

Ηθική νοημοσύνη, το επίκτητο χάρισμα

Τι είναι ηθική νοημοσύνη; Είναι απαραίτητη στη σημερινή εποχή; Τι κοινωνία δημιουργεί;

Είναι η αρετή που μας μαθαίνει να κάνουμε όλα αυτά που οφείλουμε και όχι αυτά που μας αρέσει να κάνουμε.

Ηθική νοημοσύνη είναι η ικανότητα να ξεχωρίζεις το καλό απ’ το κακό, αλλά και να σέβεσαι τις αξίες των άλλων. Με άλλα λόγια, το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε σ ένα παιδί.

Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι νοημοσύνης. Κάποιοι άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης, όπως ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ή ο Μπιλ Γκέιτζ. Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, για παράδειγμα οι μεγάλοι συγγραφείς, όπως ο Τζον Στάινμπεκ και η Άιρις Μέρντοχ, άνθρωποι δηλαδή που μπορούν να αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό.

Επίσης, υπάρχει η πρακτική νοημοσύνη. Είναι οι άνθρωποι που δίνουν λύσεις σε προβλήματα, μπορούν να φτιάξουν ένα αυτοκίνητο, να δώσουν λύση όταν πλημμυρίσει το υπόγειο ή να λύσουν εύκολα μια εξίσωση. Επιπλέον, υπάρχει και η αισθητική νοημοσύνη, αυτή που διαθέτουν οι καλλιτέχνες, οι ζωγράφοι και οι μουσικοί. Κάποιες φορές, ιδιαίτερα στους μουσικούς και στους συνθέτες, η ευφυΐα αυτή συνδυάζεται με μαθηματική ευφυΐα.

Τέλος, υπάρχει κι ένα άλλο είδος ευφυΐας, ίσως το λιγότερο γνωστό, η λεγόμενη ηθική νοημοσύνη. Πρόκειται για το είδος εκείνο της εξυπνάδας που συνδυάζει τη δύναμη του χαρακτήρα με την ορθή κρίση, δύο προσόντα που συνήθως απαξιώνουμε γιατί δεν τα θεωρούμε και τόσο σημαντικά. Είναι η αρετή που μας μαθαίνει να κάνουμε όλα αυτά που οφείλουμε και όχι αυτά που μας αρέσει να κάνουμε.

Τι είναι η ηθική νοημοσύνη;
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ Robert Coles στο βιβλίο του The Moral Intelligence Of Children (Η ηθική νοημοσύνη των παιδιών) διατυπώνει την άποψη ότι τα παιδιά χρειάζονται κάτι περισσότερο από επιτυχία στις σπουδές τους και από την ικανότητα να τα πηγαίνουν καλά με τους άλλους για μια ικανοποιητική ζωή.

Χρειάζονται συνείδηση, δηλαδή την ικανότητα να ερμηνεύουν αυτά που νιώθουν και να είναι σίγουρα γι’ αυτά που ξέρουν. Τα παιδιά με αναπτυγμένη την ηθική νοημοσύνη βιώνουν συναισθηματική ασφάλεια επειδή εμπιστεύονται την εσωτερική αίσθηση που διαθέτουν για να διακρίνουν το σωστό απ’ το λάθος, το καλό απ’ το κακό. Αυτό είναι που τα βοηθάει να αισθάνονται ισχυρούς δεσμούς με τους άλλους ανθρώπους, όπως με την οικογένεια, τους φίλους ή τους συμμαθητές τους.

Οι επτά βασικές αρετές της ηθικής νοημοσύνης
Στο βιβλίο Building Moral Intelligence (Χτίζοντας την Ηθική Νοημοσύνη) ο καθηγητής Dr Michele Borba και συγγραφέας του βιβλίου δίνει ένα σαφές πλάνο για το πώς μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά τις αρετές της ηθικής νοημοσύνης. Αυτές λοιπόν είναι επτά και καθεμία μπορεί να διδαχτεί με συγκεκριμένους τρόπους.

Ενσυναίσθηση:
Είναι η ικανότητα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.
Για να την αποκτήσει το παιδί θα πρέπει να το βοηθήσουμε να καλλιεργήσει την ευαισθησία του, να εμπλουτίσει το λεξιλόγιό του, αλλά και να του δείξουμε τον τρόπο να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων.

Συνείδηση:
Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις το σωστό και να μπορείς να το κάνεις.
Πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για ηθική ανάπτυξη στην οικογένεια, να διδάξουμε στο παιδί να ξεχωρίζει το καλό απ’ το κακό και να ενισχύσουμε την ηθική του ανάπτυξη (να βοηθάει, για παράδειγμα, όσους έχουν ανάγκη).

Αυτοέλεγχος:
Είναι η ικανότητα να ελέγχουμε τις σκέψεις και τις πράξεις μας και να λειτουργούμε με τον τρόπο που έχουμε μάθει πως είναι ο σωστός.
Καλό είναι να διδάξουμε ως προτεραιότητα την αρετή της αυτοπειθαρχίας. Επίσης, να μάθουμε στο παιδί να θέτει στόχους και να βάζει τα δυνατά του για να τους πραγματοποιήσει.

Σεβασμός:
Είναι το να δείχνεις πως εκτιμάς τους άλλους φροντίζοντάς τους, αλλά και μιλώντας τους με πολιτισμένο τρόπο.
Για να βοηθήσουμε το παιδί θα πρέπει να του διδάξουμε το σεβασμό αφού πρώτα το… σεβαστούμε. Πρέπει επίσης να του μάθουμε την αρετή της ευγένειας δίνοντας έμφαση στους καλούς τρόπους. Είναι ένα εφόδιο που θα έχει για όλη του τη ζωή.

Καλοσύνη:
Το να νοιάζεσαι για την ευημερία και τα αισθήματα των άλλων.
Διδάσκοντας στα παιδιά την αξία της καλοσύνης, αλλά και μαθαίνοντάς τα να επαναστατούν στη φτώχεια και στη μιζέρια τα εισάγουμε στη δύσκολη αξία της καλοσύνης.

Ανεκτικότητα:
Το να σέβεσαι τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων ακόμη κι αν διαφωνείς με τα πιστεύω τους.
Από πολύ νωρίς τα μικρά παιδιά πρέπει να μάθουν και να τους γίνει συνείδηση πως όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, ανεξαρτήτως χρώματος, καταγωγής, θρησκείας ή εμφάνισης.

Δικαιοσύνη:
Το να διαλέγεις την ανοιχτόμυαλη συμπεριφορά και να συμπεριφέρεσαι δίκαια στους άλλους.
Μάθετε στο παιδί σας τι είναι δικαιοσύνη, διδάξτε του να συμπεριφέρεται δίκαια καθώς και τους τρόπους να αντιδρά στο άδικο.

Πώς θα χτίσετε την ηθική νοημοσύνη του παιδιού
Μια άλλη επίσης ενδιαφέρουσα άποψη για την ηθική νοημοσύνη είναι αυτή της αμερικανίδας ψυχολόγου και ειδικής σε θέματα ανατροφής Mimi Doe. «Η διανοητική και η συναισθηματική αντίληψη είναι σημαντικές», λέει η ψυχολόγος «στην ερώτηση όμως για το τι μετράει περισσότερο, το μυαλό ή η καρδιά, συνήθως ξεχνάμε την ψυχή.

Και αυτή είναι που έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στη διαμόρφωση της προσωπικότητας ενός παιδιού». Μέσω της ιστοσελίδας της για την πνευματική ανατροφή των παιδιών, η Ντο παρέχει συμβουλές και υποστήριξη στους γονείς που θέλουν να αναθρέψουν ηθικά τα παιδιά τους.

Να σκέφτεστε θετικά
Τα παιδιά ανταποκρίνονται πάντα στις υψηλές ή χαμηλές προσδοκίες των γονιών τους, γι’ αυτό τοποθετήστε τον πήχη ψηλά. Να εμπιστεύεστε τις επιλογές του παιδιού σας. Προτιμήστε να πιστεύετε ότι θα κάνει το σωστό και όχι το λάθος. Και περιμένετε από αυτό να δείχνει σεβασμό σε σας, στους άλλους και στον εαυτό του. Πάνω απ’ όλα, όμως, να πιστεύετε ότι θα έχει μια ευτυχισμένη ζωή.

Αποφεύγετε να διαβάζετε δυσάρεστες έρευνες και να φοβάστε διαρκώς για το μέλλον του. Στην εποχή του υλισμού και της «τοξικής παιδικής ηλικίας» είναι εύκολο να μας κατακλύσει ο φόβος ότι οι ζωές των παιδιών μας πήγαν στραβά με κάποιον τρόπο. Κι όμως, η παιδική ηλικία μπορεί να είναι ακόμα μια περίοδος διασκέδασης και αθωότητας και να έχει πολλά ηλιόλουστα απογεύματα με παιχνίδια στην πλατεία.

Μάθετε να ζείτε τη στιγμή
«Τα παιδιά το καταλαβαίνουν όταν δεν είστε πραγματικά συγκεντρωμένοι σε αυτά», μας λέει η Ντο. Η αφηρημάδα και η συνεχής έγνοια για άλλα πράγματα εκλαμβάνεται από εκείνα ως αδιαφορία. Όπως χαρακτηριστικά είπε ένα τετράχρονο παιδί: «Μαμά, μπορείς να με ακούσεις με το μπροστινό μέρος του προσώπου σου;» Το πιο σημαντικό πράγμα λοιπόν που μπορείτε να διαθέσετε στο παιδί σας είναι ο χρόνος σας.

Και αν αφιερώσετε χρόνο, θα μπορέσετε να χαλαρώσετε και να απολαύσετε τη στιγμή. Πολύ συχνά, πολύτιμες στιγμές μάς προσπερνούν γιατί είμαστε πολύ απασχολημένοι για να τις διακρίνουμε ή ανησυχούμε για κάτι που έχει ήδη περάσει ή μας απασχολεί κάτι άλλο που μπορεί να συμβεί ή και να μη συμβεί. Αντ’ αυτού, δοκιμάστε να αφιερώσετε όλη σας την προσοχή στο παρόν.

Κατεβάστε ταχύτητα
Αυτό είναι πολύ σημαντικό αν θέλετε να απολαύσετε τις ώρες που περνάτε με τα παιδιά σας. Αναπτύξτε δομές και υιοθετήστε συνήθειες στη ζωή σας που να δίνουν και σε σας και σε εκείνα χώρο να αναπνεύσετε.

Για παράδειγμα, ξεκινήστε δέκα λεπτά νωρίτερα για το ραντεβού με το γιατρό, για να μπορέσετε να περπατήσετε με το παιδί στο πάρκο που βρίσκεται στο δρόμο για το ιατρείο και να σταματήσετε για να μυρίσετε τα λουλούδια. Αυτά τα μικρά πράγματα είναι που βοηθούν τα παιδιά να καλλιεργήσουν τον ψυχισμό τους και τα κάνει να αισθάνονται ότι ζουν σε έναν θαυμαστό κόσμο.

Να επιβραβεύετε και τη συλλογική προσπάθεια
Παρακολουθείτε το παιδί σας που παίζει ποδόσφαιρο. Στο τέλος του αγώνα τρέχει προς το μέρος σας ζητώντας την επιβράβευση. Εσείς του λέτε: (α) «Ουάου! Ήσουν με διαφορά ο καλύτερος παίκτης στο γήπεδο. Είσαι πραγματικά εκπληκτικός» ή (β) «Τι καταπληκτική ομάδα που έχετε, όλοι σας δουλέψατε έξοχα. Ήταν ένα συναρπαστικό παιχνίδι».

Όλοι μπαίνουμε στον πειρασμό να υιοθετήσουμε την πρώτη επιλογή επειδή τα παιδιά λατρεύουν τους επαίνους και διψούν για την αποδοχή των γονιών τους. Καλύτερα όμως να επιλέξετε τη δεύτερη. «Υπενθυμίζοντας στο παιδί ότι είναι μέρος ενός συνόλου -σε αυτή την περίπτωση μιας ποδοσφαιρικής ομάδας- αποκτά την αίσθηση ότι συνυπάρχει δημιουργικά και σε σχέσεις εξάρτησης με τους άλλους ανθρώπους. Αυτό είναι στοιχείο-κλειδί για την ανάπτυξη μιας υγιούς συνείδησης», λέει η ψυχολόγος.

Γίνετε χαρούμενοι
Πριν αρχίσετε να ανησυχείτε για την ευτυχία του παιδιού σας, χρειάζεται πρώτα να αναζητήσετε τη δική σας. Τα παιδιά μπορούν να δουν πέρα από τα ψεύτικα χαμόγελα. Αν εκτιμάτε τον εαυτό σας, το παιδί σας θα το νιώσει και αυτό θα είναι ένα από τα πιο πολύτιμα μαθήματα ζωής. Η Μίμι Ντο μιλά για ένα δίλημμα που αντιμετώπισε κάποιο Σάββατο πρωί, όταν δεν μπορούσε να αποφασίσει αν θα πήγαινε στο μάθημα της γιόγκα (η «εγωιστική» επιλογή) ή αν θα έμενε στο σπίτι για να περάσει λίγο ποιοτικό χρόνο παρέα με τα παιδιά της (η επιλογή της «καλής μητέρας»).

Τελικά, αποφάσισε η μικρή της κόρη για εκείνη: «Μου είπε να πάω επειδή μετά το μάθημα της γιόγκα είμαι καλύτερος άνθρωπος και πιο καλή παρέα», θυμάται η Ντο. Όταν είστε χαρούμενοι και χαλαροί, αντανακλάτε θετική ενέργεια. Είναι μεταδοτική. Μην προσποιείστε ότι είστε οι τέλειοι γονείς, απλώς να είστε χαρούμενοι. Τόσο απλά.

Βρείτε την ψυχή σας
Δεν χρειάζεστε την επίσημη θρησκεία για να έρθετε σε επαφή με την ψυχή σας. «Λαμβάνω συνεχώς γράμματα από γονείς που λένε ότι έχουν ανάγκη και πραγματικά διψάνε να μεγαλώσουν τα παιδιά τους σε ένα πνευματικό σπίτι, αλλά δεν ξέρουν πώς να το κάνουν, επειδή έχουν απομακρυνθεί από την οργανωμένη θρησκεία», εξηγεί η Ντο. «Ωστόσο, η πνευματικότητα έρχεται από μέσα μας. Είναι το να έρθουμε σε επαφή με την εσώτερη αίσθηση του θαυμασμού και της χαράς και με το τι σημαίνει να είμαστε σε επαφή με τους άλλους ανθρώπους».

Κάνετε τα πιστεύω σας πράξεις
«Τα παιδιά είναι άγρυπνοι φρουροί της ηθικής των μεγάλων –ή της έλλειψής της», επισημαίνει ο καθηγητής Ρόμπερτ Κόουλς. «Ένα παιδί θα ψάξει για ενδείξεις σχετικά με το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται και σίγουρα θα βρει πολλές από τον τρόπο με τον οποίο εμείς οι γονείς ζούμε τη ζωή μας». Με άλλα λόγια, μη μένετε στα λόγια. Κάνετε τα πιστεύω σας πράξη.

Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσετε...
Τα μικρά παιδιά είναι πνευματικά από τη φύση τους. Δεν χρειάζεται να τους μάθετε να βιώνουν το θαυμασμό και τη χαρά. Επίσης, έχουν έναν φυσικό δεσμό με τους άλλους ανθρώπους και με το σύμπαν, αλλά η κουλτούρα μας τον καταστρέφει. Όταν γίνεστε γονείς, έχετε μια καλή ευκαιρία να επανεκτιμήσετε τις αξίες σας και να επανασυνδεθείτε με τον δικό σας πνευματικό εαυτό.

«Η εγκυμοσύνη είναι το σημείο εκκίνησης για τόσες πολλές μητέρες», λέει η Ντο. «Είναι η περίοδος κατά την οποία επανασυνδέονται με την πνευματικότητά τους. Τι θα μπορούσε να είναι πιο πνευματικό από μια νέα ζωή που μεγαλώνει μέσα μας;»

Το κλειδί είναι να διατηρήσουμε αυτό το συναίσθημα σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της ανατροφής του παιδιού. «Πολύ συχνά η φυσική πνευματικότητα των παιδιών συνθλίβεται από καλοπροαίρετους γονείς που ενδιαφέρονται να δουν αποτελέσματα και από ένα ανταγωνιστικό σχολικό σύστημα», προειδοποιεί η Ντο. «Ό,τι κι αν συμβεί, όμως, μην αφήσετε την αίσθηση θαυμασμού του παιδιού σας να μαραθεί και να σβήσει».

...και ποτέ δεν είναι αργά
Όλοι οι γονείς τα θαλασσώνουν μερικές φορές, μην ανησυχείτε. Μάθετε να λέτε συγγνώμη και να προχωράτε. Είναι πάντα χρήσιμη μια δεύτερη ευκαιρία τόσο για τον εαυτό σας όσο και για τα παιδιά. Με αυτό τον τρόπο τους δείχνετε και πώς να αντιμετωπίζουν τα δικά τους λάθη.

Ηθική νοημοσύνη για μια πιο έξυπνη κοινωνία
Το χτίσιμο της ηθικής νοημοσύνης δεν είναι βοηθητικό μόνο για το παιδί, αλλά και για όλη την κοινωνία. Με άλλα λόγια, η ηθική εξυπνάδα είναι το αντίδοτο στη μιζέρια και στην απώλεια της ελπίδας. Ένα ηθικά εκπαιδευμένο άτομο μπορεί να κυριαρχήσει στον άκρατο αυθορμητισμό του, να πολεμήσει τη βία και την κατάθλιψη. Είναι αντίδοτο στη βίαιη συμπεριφορά και μπορεί να δώσει υπόσταση σε μια άδεια ζωή.

Η ηθική νοημοσύνη είναι ίσως η πιο ανθρωποκεντρική απ’ όλες και σίγουρα εκείνη που μπορεί να συμβάλλει στο χτίσιμο μιας πιο δίκαιης και ευτυχισμένης κοινωνίας.

Τι είναι σύγκρουση;

… Τι είναι σύγκρουση; Σας παρακαλώ μην περιμένετε εμένα να σας πω την απάντηση. Κάντε αυτή την ερώτηση στον εαυτό σας, και δώστε όλο σας τον νου στο να βρείτε ποια είναι η φύση της σύγκρουσης. Σύγκρουση υπάρχει σίγουρα, όταν υπάρχει διττότητα: «εγώ» και «εσύ», η γυναίκα μου – ή ο άντρας μου- ως κάτι χωριστό από μένα· ο διαχωρισμός.

Όσο, λοιπόν, θα υπάρχει διαίρεση ανάμεσα σε εθνικότητες, ανάμεσα σε θρησκείες, ανάμεσα σε ανθρώπους, ανάμεσα στο ιδανικό και στο πραγματικό, ανάμεσα σε «εκείνο που είναι γεγονός» και στο «πώς θα έπρεπε να είναι», δεν μπορεί παρά να υπάρχει σύγκρουση. Αυτό είναι νόμος. Όπου υπάρχει διαχωρισμός, η αίσθηση της διαίρεσης σαν Άραβας και Εβραίος, Ινδουιστής και Μουσουλμάνος, πατέρας και γιος, και λοιπά, δεν μπορεί παρά να υπάρχει σύγκρουση. Αυτό είναι γεγονός. (..)

Ποιος έχει δημιουργήσει αυτή τη διαίρεση ανάμεσα σε «εκείνο που είναι γεγονός» και στο «πώς θα έπρεπε να είναι»; Και τη διαίρεση ανάμεσα στον αποκαλούμενο «Θεό» – αν υπάρχει τέτοια οντότητα – και στον εαυτό σας; Όπως και τη διαίρεση ανάμεσα στην επιθυμία σας για γαλήνη και στο να είστε σε σύγκρουση; Αυτή είναι η αληθινή πραγματικότητα της καθημερινής μας ζωής.

 Και ο ομιλητής αναρωτιέται — όπως θα έπρεπε να αναρωτιέστε κι εσείς: Ποιος έχει δημιουργήσει αυτή τη διαίρεση — όχι μόνο εξωτερικά, αλλά και εσωτερικά; Σας παρακαλώ, κάντε στον εαυτό σας αυτή την ερώτηση. Ποιος είναι υπεύθυνος για όλο αυτό το χάος που υπάρχει στον κόσμο, την ατέλειωτη πάλη ανάμεσα στους ανθρώπους και μέσα τους, την μοναξιά, την απελπισία, τον ατέλειωτο πόνο και μια αίσθηση θλίψης, από την οποία ο άνθρωπος μοιάζει να μην έχει ξεφύγει ποτέ.

Ποιος είναι υπεύθυνος για όλο αυτό; Ποιος είναι υπεύθυνος για την κοινωνία όπου ζούμε, για την τεράστια φτώχεια που υπάρχει εδώ, σ’ αυτή τη χώρα; Τα καταλαβαίνετε όλα αυτά ή δεν τα έχετε σκεφτεί ποτέ και καθόλου; Ή είστε πάρα πολύ απασχολημένοι με τις δικές σας σκέψεις, τους δικούς σας θεούς, με τα δικά σας προβλήματα, έτσι ώστε να μην τα έχετε κοιτάξει ποτέ όλα αυτά, να μην έχετε ποτέ αναρωτηθεί; (…)

Οι κοινωνίες στις οποίες ζούμε έχουν δημιουργηθεί από το κάθε ανθρώπινο πλάσμα, με την απληστία του, το φθόνο του, την επιθετικότητά του και την αναζήτησή του για ασφάλεια. Εμείς έχουμε δημιουργήσει την κοινωνία στην οποία ζούμε κι έχουμε γίνει μετά και σκλάβοι αυτής της κοινωνίας.

Το καταλαβαίνετε όλο αυτό; Εμείς οι άνθρωποι, μέσα από φόβο, μέσα από μοναξιά και την αναζήτηση ασφάλειας – χωρίς ποτέ να κατανοούμε τι είναι ανασφάλεια, αλλά θέλοντας πάντα ασφάλεια – έχουμε δημιουργήσει τον πολιτισμό μας, την κοινωνία μας, τις θρησκείες μας, τους θεούς μας.

 Και για να επιστρέψουμε στο ερώτημα: Ποιος έχει δημιουργήσει τη διαίρεση; Επειδή όπου υπάρχει διαίρεση, είτε μέσα μας είτε έξω – υπάρχει και σύγκρουση. Αυτό είναι απολύτως σίγουρο. Σκεφτείτε το. Δεν είναι η σκέψη που έχει διαιρέσει τους ανθρώπους σε Χριστιανούς, Βουδιστές, Εβραίους, Άραβες, Ινδουιστές και Μουσουλμάνους; Η σκέψη δεν είναι,που το έχει κάνει αυτό; Και μετά έρχεται το ερώτημα: Τι είναι η σκέψη; …»

 Κρισναμούρτι

Γιατί τα χέρια και τα πόδια μας είναι πάντα παγωμένα;

Ανησυχείτε γιατί τα χέρια και τα πόδια σας είναι πάντα κρύα εν αντιθέσει με το υπόλοιπο σώμα; Μήπως αυτό οφείλεται στην κακή κυκλοφορία του αίματος, ή συμβαίνει κάτι άλλο;
Σύμφωνα με τον καθηγητή ιατρικής του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, Roshini Rajapaksa, η κυκλοφορία του αίματος δεν παίζει κανένα ρόλο στη θερμοκρασία των χεριών και των ποδιών. Όπως υποστηρίζει το δέρμα διατηρείται σε φυσιολογική θερμοκρασία εξαιτίας των αιμοφόρων αγγείων, τα οποία διανέμουν το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα σε όλο το σώμα. Όταν πέφτει ο υδράργυρος, οι αισθητήριοι υποδοχείς του δέρματος ειδοποιούν τον εγκέφαλο και συστέλλονται τα αγγεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να διαχέονται μικρότερες ποσότητες αίματος στο δέρμα κυρίως στον κορμό του σώματος, όπου βρίσκονται τα ζωτικά μας όργανα.

Σε ορισμένα άτομα, αυτή η αγγειοσυστολή όπως ονομάζεται η παραπάνω διαδικασία, μπορεί να προκληθεί ακόμη και από μικρές αλλαγές στη θερμοκρασία. Μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι αυτό το είδος αντίδρασης είναι πιο συνηθισμένο στις γυναίκες, εν μέρει λόγω των διακυμάνσεων στα επίπεδα των οιστρογόνων –της ορμόνης που παίζει μεγάλο ρόλο στη ρύθμιση της θερμοκρασίας.
Όπως αναφέρει δημοσίευμα του περιοδικού Health, μια πιο σοβαρή ευαισθησία στο κρύο είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου Raynard, κατά την οποία τα άκρα (συνήθως τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών, αλλά μερικές φορές η μύτη και τα αυτιά) μπορεί να μουδιάζουν ή να αλλάζουν χρώμα.

Τέλος, τα κρύα χέρια μπορεί να είναι σύμπτωμα άλλων ασθενειών, όπως ο υποθυρεοειδισμός, ο λύκος, ο διαβήτης, ή δείκτης χαμηλών επιπέδων σιδήρου και ανεπάρκειας βιταμίνης Β12. Συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να σας συνταγογραφήσει το κατάλληλο φάρμακο ή κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.

Ωστόσο, αν τα κρύα χέρια ή πόδια είναι το μόνο σας σύμπτωμα, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε. Απλά δοκιμάστε να τα ζεστάνετε και αυξήστε τα επίπεδα δραστηριότητάς σας.

Διατροφική κρίση

Μήπως ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος θα αφορά τα τρόφιμα;
H Παγκόσμια Τράπεζα και τα Ηνωμένα Έθνη λένε ότι μέχρι το 2050 δεν θα υπάρχει αρκετό φαί για να τραφεί ο παγκόσμιος πληθυσμός
Ο κόσμος βιώνει μια τεράστια διατροφική κρίση. Κάποιοι ερευνητές, μάλιστα, λένε ότι η έλλειψη τροφίμων θα παρουσιαστεί ακόμα νωρίτερα, μέχρι το 2030.

Οι αιτίες; Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως οι πλημμύρες και οι ξηρασίες, οι οικονομικές δυσκολίες και οι πολιτικές αναταραχές στις αναπτυσσόμενες, όπως και η επέκταση των αγροτικών βιομηχανιών. Ενώ πολλοί ειδικοί λένε ότι η παραγωγή περισσότερου φαγητού θα απομακρύνει τη διατροφική κρίση, άλλοι επισημαίνουν ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.

«Για να λύσουμε το πρόβλημα της διατροφικής ασφάλειας, χρειαζόμαστε μια αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τη φτώχεια και την ανισότητα στον κόσμο» λέει ο Στίβεν Σκάνλαν, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Οχάιο.
«Η διατροφή πρέπει να αναδειχθεί σε θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, έτσι ώστε να το υποστηρίξουν οι κυβερνήσεις».

Η διατροφή του πλανήτη, όμως, είναι μια τεράστια επιχειρηματική δραστηριότητα. Πολυεθνικές όπως η Kraft, η Cargill και η PepsiCo κυριαρχούν στην παγκόσμια διανομή φαγητού. Παράλληλα, εταιρείες όπως η Monsanto, ο μεγαλύτερος παραγωγός σπόρων γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, προωθούν τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας τους σαν έναν τρόπο αύξησης της παραγωγής τροφίμων.

Και είναι αυτές οι εταιρείες που πλέον βλέπουν τεράστια οφέλη να ανοίγονται μπροστά τους. Οι παγκόσμιες τιμές τροφίμων αυξήθηκαν κατά 4% από τον Ιανουάριο μέχρι τον Απρίλιο του 2014, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, βάζοντας έτσι τέλος στην πτώση των τιμών των τροφίμων που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2012.

Μπορεί αυτά τα νούμερα να χαροποιήσουν τους μετόχους των εταιρειών, αλλά όλη αυτή η συγκεντροποίηση και το κυνήγι του κέρδους καταλήγουν να χαρίζουν σε μερικές μόνο εταιρείες τον έλεγχο όλης της παγκόσμιας προμήθειας με τρόφιμα.

Η έλλειψη τροφίμων δεν ανήκει στο μακρινό μέλλον,είναι κομμάτι του παρόντος μας. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ, 842 εκατομμύρια άτομα υποσιτίζονται. Ένα στα τέσσερα παιδιά κάτω από την ηλικία των πέντε ετών δεν αναπτύσσεται επαρκώς εξαιτίας του υποσιτισμού.

Ένα μεγάλο πρόβλημα παραμένει η παραγωγή μη βρώσιμων προϊόντων από σπόρους που συνήθως καταλήγουν στο τραπέζι μας. Αναφερόμαστε φυσικά στα βιοκαύσιμα, και ειδικά σ’ αυτά που προέρχονται όχι από απόβλητα, αλλά από καρπούς που έχουν καλλιεργηθεί για το σκοπό αυτό.
«Αυτό που μας ανησυχεί είναι η επέκταση των βιοκαυσίμων», λέει η Κρίστιν Σάντελ, διευθύντρια πολιτικής και εκστρατειών της ActionAid.

«Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει αύξηση 50% της χρήσης καρπών όπως η ζάχαρη, το καλαμπόκι και η σόγια για την παραγωγή καυσίμων. Αυτό ουσιαστικά στερεί πολύτιμους καρπούς από τους ανθρώπους, ενώ κάνει ακριβότερους τους ήδη υπάρχοντες».

Η Σάντελ προσθέτει ότι οι μεγάλης κλίμακας επενδύσεις των ιδιωτικών εταιρειών αγροτικής παραγωγής για την αγορά περαιτέρω καλλιεργήσιμης γης σε φτωχές χώρες βγάζουν εκτός αγοράς τους τοπικούς παραγωγούς.

Μπορεί καινοτομίες όπως οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί να πλασάρονται ως λύσεις, όμως αυτό που λείπει σήμερα ίσως τελικά να είναι οι απλούστεροι τρόποι διανομής και αποθήκευσης τροφίμων. Μεγάλες ποσότητες τροφίμων σαπίζουν επειδή οι φτωχές χώρες δεν διαθέτουν κατάλληλους χώρους αποθήκευσης. Η ανυπαρξία εγκαταστάσεων εμποδίζει τη διανομή φαγητού στους φτωχούς.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η παγκόσμια κοινότητα πρέπει να παράγει 50% περισσότερα τρόφιμα σε σχέση με σήμερα για να αποφύγει την εμφάνιση σοβαρών ελλείψεων τροφίμων μέχρι το 2050. Κάποιοι αναλυτές επισημαίνουν ότι κυβερνήσεις όπως αυτές των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών εντείνουν τις προσπάθειες αποστολής βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Όμως, το παγκόσμιο διατροφικό πρόβλημα παραμένει, κι αν δεν αντιμετωπιστεί, οι επόμενοι παγκόσμιοι πόλεμοι κάλλιστα θα μπορούσαν να κηρυχθούν για τη διεκδίκηση πόρων όπως το φαΐ και το νερό.

Ναρκισσισμός στο διαδίκτυο

Η εικονική αναγνωρισιμότητα του διαδικτύου φαίνεται να ενισχύει και να επιτρέπει την έκφραση του υπάρχοντος ναρκισσισμού. Η σύγκληση της νεολαίας -που έχει την οικονομική άνεση να διαθέτει ελεύθερο χρόνο- με μια ναρκισσιστική συμπεριφορά είναι σήμερα προφανής.

Η έξαρση της επιθυμίας για έκφραση και η ψευδαίσθηση της αυτονομίας, οι οποίες πλέον αποτελούν απαιτήσεις του ίδιου του συστήματος, καθώς εγκαλεί τους ανθρώπους σε “χειραφέτηση” και “ανεξαρτησία”, κατακλύζουν το σύνολο όλου του ιδεολογικοπολιτικού νεολαιίστικου φάσματος.

Μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι πλατφόρμες κοινωνικές δικτύωσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν προκειμένου να μετρηθεί ο ναρκισσισμός. Ο αριθμός των φίλων και η προτίμηση σε λαμπερές φωτογραφίες που διανθίζουν το προφίλ των χρηστών συσχετίζονται με την αυτάρεσκη διάσταση της καθημερινής τους ζωής. Οι κόμβοι αυτοί παρέχουν μια μάλλον ακριβή μέθοδο μέτρησης του Εγώ γιατί η εκτίμηση στον όγκο προβολής ως στάση μιμείται την πραγματική συμπεριφορά του κοινωνικού βίου του ναρκισσιστή χρήστη που ασχολείται μόνο με το πώς τα πράγματα φαίνονται στους άλλους.

Αν και ακόμα βρίσκονται στην εφηβεία, ωστόσο, οι κοινωνικοί κόμβοι αποτελούν μια ουσιαστική πολιτισμική παρουσία. Προσφέρουν στους χρήστες έναν εύκολο τρόπο ούτως ώστε να μη διατηρούν δυνητικές σχέσεις με παλιούς και νέους φίλους, καθώς και να διαφημίζουν τη δημοτικότητά τους.
Εξάλλου, η κατάρρευση της συλλογικότητας -ως αρχής ανάπτυξης της ανθρώπινης κοινωνίας- μέσα από την παγκοσμιοποιημένη υπερσύνδεση, οδηγεί στην δημιουργία μιας εσωτερικής ανάγκης αναδιαμόρφωσης της προσωπικής εικόνας, μια εικονική αυτό-αναδόμηση.

Οι κοινωνικές πλατφόρμες των μέσων μαζικής επικοινωνίας φαίνεται να προκαλούν τους αυτάρεσκους. Η φιλία σε αυτούς τους ιστοτόπους εστιάζεται σε μεγάλο βαθμό στη συλλογή, τη διαχείριση και την κατάταξη των ανθρώπων που έχουν προστεθεί ως φίλοι-καταναλωτές/δέκτες εγωκεντρικών προβολών.

Και η φιλαυτία είναι η επιφανειακή σύνδεση σχέση που αναπτύσσεται σε κόμβους κοινωνικής παροχής, διότι είναι πιο εύκολο να αποφευχθεί η πιθανότητα έκθεσης, η αποδοκιμασία, η απόρριψη και η πραγματική οικειότητα με τη συναισθηματική τρωτότητα που συνεπάγεται. Οι ιστοσελίδες αυτές μεταμορφώνονται ουσιαστικά σε διαδραστικούς καθρέφτες, το αγαπημένο εργαλείο, ο αιώνιος σύντροφος ενός νάρκισσου.

Το πιο εντυπωσιακό, ωστόσο, σήμερα γεγονός που συνδέεται άμεσα με τη χρήση των ευέλικτων ιντερνετικών ζωνών είναι η ερασιτεχνική πορνογραφία και η τόσο εύκολη επιλογή προβολή προσωπικών στιγμών. Πρόκειται για μία νέα πρωτόγνωρη ναρκισσιστική συμπεριφορά τόσο νέων όσο και μεσηλίκων, που μιμούμενοι πορνογραφικές κινηματογραφικές παραγωγές εκθέτουν εαυτούς στα ηδονισμένα βλέμματα εκατομμυρίων χρηστών του διαδικτύου. Ο κυβερνο-ναρκισσισμός επιβάλλει την αυτάρεσκη έκθεση του γυμνού κορμιού και καταρρίπτει κάθε σεξουαλική-ηθική και κοινωνική αναστολή.

Η δυνατότητα απόκτησης προσωπικών καναλιών ενίσχυσε ακόμη περισσότερο τις ευκαιρίες προβολής του ατόμου. Το όνειρο προβολής στο τοπικά μέσα για λίγα δευτερόλεπτα, εξελίχθηκε σε πολύωρη προβολή προσωπικών στιγμών, σκέψεων και κρίσεων. Η αυταρέσκεια απλώθηκε σα δίχτυ στη διακαναλική συνεύρεση του διαδικτύου.

Ακόμα και το cyber bullying συνδέεται άμεσα με την ψυχική ανάγκη της ναρκισσιστικής επιβεβαίωσης του δράστη. Είναι η ανάγκη επαλήθευσης της κυριαρχίας του στον πλασματικό κόσμο. Και φυσικά ο κυβερνοβιαστής, στον κοινωνικό του βίο μπορεί να είναι ένας απλός καθημερινός άνθρωπος κοινωνικοποιημένος πλήρως.

Ωστόσο, η εμπιστοσύνη που δίνει στην εικονική αυστηρή κι αυταρχική προσωπικότητα που έχει καλλιεργήσει, αποτελεί την όψη ενδόμυχων αναγκών υποταγής της φυσικής προσωπικότητας στην εικονική.

Οι καταραμένοι «Απικορσείμ»

Οι καταραμένοι «Απικορσείμ» Η προαιώνια αντιπάθεια των Ιουδαίων «νομοδιδασκάλων» ενάντια στους Επικούρειους, ενάντια στους Έλληνες Φιλόσοφους και γενικότερα ενάντια στους Έλληνες.

Σύμφωνα, λέγεται, με την «Μισνά» την παλαιότερη συλλογή ραβινικών σχολίων γύρω από τα εδάφια της Πεντατεύχου, που συντάχθηκαν κατά τους πρώτους μ.κ.ε. αιώνες, οι «Απικορσείμ» [*Apikorsim] δηλαδή οι Επικούρειοι, θεωρούνται από τα πλέον μισητά πρόσωπα, εφόσον δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να κερδίσουν την αιωνιότητα ούτε να κληρονομήσουν τους αγίους τόπους. Το σχετικό απόσπασμα το δηλώνει απερίφραστα:

«Όλο το Ισραήλ έχει μερίδιο στον κόσμο του μέλλοντος, όπως είπε ο Ησαΐας και όσοι από τον λαό σου είναι δίκαιοι θα κερδίσουν την αιωνιότητα και θα κληρονομήσουν τη γη της Επαγγελίας. Και αυτοί είναι οι άνθρωποι που θα αποκλειστούν από τον κόσμο του μέλλοντος, αυτοί που λένε ότι δεν υπάρχει ανάσταση των νεκρών και αυτοί που αρνούνται ότι η Πεντάτευχος δόθηκε από τους Ουρανούς και οι Επικούρειοι».

Τελεία και παύλα! Σήμερα στα εβραϊκά, η λέξη που χρησιμοποιείται για να δηλώσει τον «άθεο» είναι «Απικορός» (*) δηλαδή «Επικούρειος» ενώ ο ίδιος όρος στον πληθυντικό είναι «Απικορσείμ». Έτσι, λόγω και της χαρακτηριστικής πενίας της εβραϊκής γλώσσας, δεν υπάρχει άλλη λέξη για τους «άθεους» παρά μόνον «επικούρειοι».

Και φυσικά το παραπάνω απόσπασμα επιτίθεται όχι μόνον άμεσα ενάντια στους Επικούρειους, αποκλείοντάς τους από την αιωνιότητα και τη Γη της Επαγγελίας, αλλά και έμμεσα σε όσους ακολουθούν τα διδάγματα της επικούρειας φιλοσοφίας, εφόσον εκείνη διδάσκει πως δεν υπάρχει μετά θάνατον ζωή κι ακόμη πως οι θεοί άρα και ο ένας και μοναδικός θεός των Ιουδαίων – δεν νοιάζονται για τους ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει ότι αποκλείεται να τους χαρίζουν αιωνιότητες και οικόπεδα στην Παλαιστίνη.

Τα ιστορικά αίτια. Aντίοχος Δ’ ο Eπιφανής (215 – 164 π.κ.ε.)

Το φαινόμενο του ιουδαϊκού μισελληνισμού και ειδικά του μένους ενάντια στον Επίκουρο και τη διδασκαλία του αποδίδεται συνήθως σε ιστορικά γεγονότα και συγκεκριμένα στην πολιτική δραστηριότητα ενός Σελευκίδη μονάρχη, του Αντίοχου Δ’. Ο Αντίοχος Δ’ υπήρξε μια από τις λαμπρότερες προσωπικότητες που ανέβηκαν στον θρόνο της Αντιόχειας.

Ήταν γιος του Αντίοχου Γ’ και αδελφός του Σέλευκου Δ’, ο οποίος στέφθηκε βασιλιάς το 187 π.κ.ε. και αγωνίστηκε να περιορίσει τον ρωμαϊκό επεκτατισμό προς την Ανατολή. Ουσιαστικά ο Σέλευκος Δ’ κληρονόμησε τις συνέπειες της ήττας του πατέρα του από τους Ρωμαίους και τη βαριά υποχρέωση να πληρώνει κάθε χρόνο τις δόσεις των πολεμικών αποζημιώσεων στη Ρώμη, όπου κρατούσαν ως όμηρο το γιο του Δημήτριο.

Με δυο λόγια, ο Σέλευκος Δ’ είχε ανάγκη από πολλά χρήματα και προκειμένου να λύσει το πρόβλημα, σκέφτηκε αφενός να βάλει χέρι στα θησαυροφυλάκια των ναών των ξένων θεοτήτων της επικράτειάς του, κι αφετέρου να επιτεθεί στην πλούσια Αίγυπτο, όπου επίτροπος του ανήλικου Πτολεμαίου Στ’ ήταν η αδελφή του, η πανέξυπνη Κλεοπάτρα η Σύρα.

Ανάμεσα στους ναούς των ξένων θεοτήτων που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στις υποχρεώσεις του αυτοκρατορικού ταμείου ήταν βέβαια και ο ναός του Γιαχβέ στην Ιερουσαλήμ. Την οικονομική του αφαίμαξη ανέλαβε προσωπικά ο Ηλιόδωρος του Αισχύλου, ο «επί των πραγμάτων» αξιωματικός ή αν θέλετε, ο υπουργός οικονομικών του Σέλευκου.

Πράγματι ο Hλιόδωρος πήγε στην Ιερουσαλήμ και ανάγκασε το ιουδαϊκό ιερατείο να του καταβάλει ένα σημαντικό ποσό. Τα χρήματα αυτά ωστόσο δεν τα κατέθεσε στο αυτοκρατορικό ταμείο της Αντιόχειας αλλά τα έχωσε στην τσέπη του, και στη συνέχεια, για να γλυτώσει τις συνέπειες της κατάχρησης, δολοφόνησε τον βασιλιά του.

Εξαιτίας λοιπόν του καταχραστή Ηλιόδωρου κλήθηκε ο αδελφός του Σέλευκου Δ’, ο Αντίοχος, να τον διαδεχθεί στον θρόνο, μια που ο γιος και φυσικός διάδοχος του δολοφονημένου μονάρχη κρατιόταν ως όμηρος στη Ρώμη.

Ο Αντίοχος ο Δ’ έγινε βασιλιάς το 175 π.κ.ε. ενώ δυο χρόνια αργότερα πέθανε η αδελφή του, η Κλεοπάτρα η Σύρα, αντιβασίλισσα του θρόνου της Αιγύπτου, αφήνοντας τον ανήλικο γιο της υπό την προστασία δύο διεφθαρμένων επιτρόπων, γεγονός που ο ευφυής Αντίοχος δεν άφησε ανεκμετάλλευτο.

Ο Aντίοχος Δ’ ο Eπιφανής, γεννήθηκε το 215 π.κ.ε. και έφηβος ακόμη, διακρίθηκε για τις στρατιωτικές του ικανότητες στη μάχη του Πάνιου, ως επικεφαλής του ιππικού του πατέρα του. Σε ηλικία σαράντα ετών διαδέχθηκε, όπως είπαμε, τον αδικοσκοτωμένο Σέλευκο Δ’, ενώ σύμφωνα με τα λεγόμενα του ιστορικού Πολύβιου του Mεγαπολίτη, υπήρξε ένας άξιος άνθρωπος με έντονη προσωπικότητα και ευρύτατη μόρφωση.

Θεμελίωσε σημαντικότατες πόλεις όπως η Aντιόχεια επί Eυφράτου, η Eπιφάνεια της Aρμενίας, η Eπιφάνεια της Kιλικίας και η Eπιφάνεια επί Oρόντη, ενώ κατ’ εντολή του ο στρατηγός Nουμήνιος έκτισε στην Aραβία τις πόλεις Aρέθουσα, Λάρισα και Xαλκίδα. Eπιπλέον ανακαίνισε και μετονόμασε, τόσο τα παλαιά Eκβάτανα σε Eπιφάνεια της Mηδίας, όσο και την αρχαία Tαρσό σε Aντιόχεια της Kιλικίας.

Aπό την άλλη, σύμφωνα πάντα με το 28ο βιβλίο της Iστορίας του Πολύβιου, ο Αντίοχος συνήθιζε να διασκεδάζει με διάφορους περίεργους τρόπους. Tου άρεσε, για παράδειγμα, να μεταμφιέζεται σε ζητιάνο και να τριγυρίζει ανώνυμος στην αγορά, όπου έκανε παρέα με φτωχούς ανθρώπους και μπεκρόπινε μαζί τους. Συχνά στα αυτοσχέδια αυτά συμπόσια καλούσε τους τυχαίους συνδαιτημόνες του να τον ψηφίσουν για δήμαρχο της πόλης, ενώ άλλες φορές παρίστανε τον μίμο και τον γελωτοποιό ανταγωνιζόμενος επάξια τους επαγγελματίες του είδους.

Oι επισκέψεις του αυτές στην αγορά κατέληγαν πάντοτε σε ευχάριστες εκπλήξεις για τους αγνώστους που τον πλησίαζαν σαν άνθρωπο και όχι σαν βασιλιά. Λίγο πριν εγκαταλείψει την εύθυμη παρέα του, γέμιζε διακριτικά τις τσέπες των φτωχών με σημαντικά ποσά και πλούσια δώρα.

Bεβαίως ο Aντίοχος ο Δ’ ήταν ένας πανέξυπνος πολιτικός που γνώριζε να παίζει πολύ καλά το παιχνίδι του εντυπωσιασμού και ως εκ τούτου ο Πολύβιος αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος του 30ου βιβλίου της Iστορίας του στην περιγραφή ενός μεγαλοπρεπούς θριάμβου που οργάνωσε ο Σελευκίδης ηγεμόνας στην Aντιόχεια. Ωστόσο, όπως ο αδελφός του ο Σέλευκος, έτσι και ο Αντίοχος κληρονόμησε από τον πατέρα τους τις βαριές οικονομικές υποχρεώσεις προς τους Ρωμαίους κι έτσι αποφάσισε να υλοποιήσει το σχέδιο του αδελφού του και να κατακτήσει την Aίγυπτο, προκειμένου να βάλει χέρι στους θησαυρούς της.

Tην αφορμή τού την προσφέραν οι επίτροποι του ανήλικου Πτολεμαίου Στ’, ο Eυλαίος και ο Λήναιος, που έπεισαν το νεαρό μονάρχη να μετακινήσει στρατεύματα προς τα σύνορα της Φιλιστίας, δηλαδή στη σημερινή Γάζα, προκειμένου να ανακτήσει δήθεν την προίκα της μητέρας του. Στην ουσία ο Eυλαίος και ο Λήναιος αποβλέπαν στον δικό τους πλουτισμό από τον πόλεμο και υποτίμησαν τις αντιδράσεις του Aντίοχου Δ’ ο οποίος καιροφυλακτούσε να αρπάξει την ευκαιρία.

Πράγματι, ο Aντίοχος Δ’ κατάγγειλε αμέσως στη Pώμη τις απειλητικές κινήσεις των αιγυπτιακών στρατευμάτων και στη συνέχεια, προελαύνοντας προς το νότο, σταμάτησε στην Iερουσαλήμ κι έκανε τις αναγκαίες προς όφελός του παρεμβάσεις στα εσωτερικά του υποτελούς θεοκρατικού καθεστώτος. Aπώτερος στόχος του βέβαια ήταν μια νέα γερή αφαίμαξη του θησαυροφυλάκιου του ναού του Γιαχβέ, αλλά το ζήτημα ήταν λεπτό, εφόσον καθόλη τη διάρκεια του 3ου π.κ.ε. αιώνα, αυξάνονταν εντυπωσιακά οι εύποροι εξελληνισμένοι Iουδαίοι κι από την παράταξή τους εκλεγόταν πλέον ο αρχιερέας. Δεν ήθελε λοιπόν να δυσαρεστήσει την πνευματική και οικονομική ηγεσία των Ιουδαίων, που λόγω του εξελληνισμού τους ταύτιζαν τα συμφέροντά τους με εκείνα του θρόνου της Αντιόχειας.

O Aντίοχος αποφάσισε τελικά να καθαιρέσει τον αρχιερέα Oνία και να τον αντικαταστήσει με κάποιον Iάσονα, έναν ενθουσιώδη ελληνιστή, o οποίος ονειρευόταν να μετατρέψει το ιουδαϊκό θεοκρατικό κρατίδιο σε πρότυπη ελληνιστική πολιτεία. Πράγματι ο Iάσων, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, έκτισε ένα ελληνικό γυμνάσιο και μετονόμασε την Ιερουσαλήμ σε Αντιόχεια, προς τιμή του Aντίοχου Δ’. Παρόλα αυτά ο νέος αρχιερέας αρνήθηκε να συνεργαστεί στην οικονομική αφαίμαξη του θησαυρού του ναού, φοβούμενος τις αντιδράσεις, κι έτσι ο Aντίοχος αναγκάστηκε να τον αντικαταστήσει με έναν άλλο Iουδαίο ελληνιστή, τον Μενέλαο, ο οποίος υποσχέθηκε να φανεί πιο συνεργάσιμος.

Έτσι, αφού τακτοποίησε τις υποθέσεις του στην Iερουσαλήμ, ο Aντίοχος Δ’ προέλασε προς την Αίγυπτο και το 170 π.κ.ε. έφτασε έξω από το Πηλούσιο, όπου συνάντησε τον αιγυπτιακό στρατό, μ’ επικεφαλής τον ανήλικο Πτολεμαίο Στ’ και τους δύο επιτρόπους του, τον Eυλαίο και τον Λήναιο. Στη μάχη που ακολούθησε, ο Aντίοχος Δ’ θριάμβευσε. Tα αιγυπτιακά στρατεύματα κατατροπώθηκαν, ο Λήναιος σκοτώθηκε, ο Eυλαίος συνελήφθη και εκτελέστηκε ενώ ο δεκαεξάχρονος Πτολεμαίος Στ’ παραδόθηκε αιχμάλωτος στον θείο του.

O Aντίοχος Δ’ επιφύλαξε καλή υποδοχή στον ανιψιό. Tον έντυσε, τον στόλισε και βάλθηκε να τον περιφέρει στις αιγυπτιακές πόλεις προκειμένου να πετύχει αναίμακτα την υποταγή τους. Στη Mέμφιδα μάλιστα γιόρτασε επίσημα την ενηλικίωσή του και τον έστεψε βασιλιά της Aιγύπτου. Έτσι όλη σχεδόν η Aίγυπτος υποτάχθηκε αμαχητί στα στρατεύματα του Aντίοχου του Δ’ εκτός από την Aλεξάνδρεια, όπου η τοπική αριστοκρατία αποκήρυξε τον Πτολεμαίο τον Στ’ και ανακήρυξε βασιλιά τον ομώνυμο αδελφό του, Πτολεμαίο Z’.

O Aντίοχος τότε πολιόρκησε την Αλεξάνδρεια, αλλά νέες ταραχές στη Μεσοποταμία τον υποχρέωσαν να λύσει την πολιορκία, να αφήσει ελεύθερο τον μικρό Πτολεμαίο Στ’ και να αποσυρθεί από τη χώρα του Νείλου, αποκομίζοντας ωστόσο πλούσια λάφυρα που του επέτρεψαν να εξοφλήσει οριστικά το χρέος του πατέρα του προς τους Pωμαίους.

Η θρησκευτική απαγόρευση

Στο μεταξύ, στην Iερουσαλήμ, κατά τη διάρκεια της απουσίας του Aντίοχου Δ’, κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο Σελευκίδης μονάρχης σκοτώθηκε σε κάποια μάχη. Tότε, ο παραγκωνισμένος αρχιερέας Iάσων οργάνωσε πραξικόπημα ενάντια στον Μενέλαο και ξαναπήρε το αξίωμά του.

Επιστρέφοντας λοιπόν από την Aίγυπτο ο Aντίοχος, πληροφορήθηκε τα καθέκαστα και το 168 π.κ.ε. μπήκε και πάλι θριαμβευτικά στην Ιερουσαλήμ όπου τιμώρησε σκληρά τον πραξικοπηματία και τους οπαδούς του. Eπιπλέον, για να μην τολμήσει να ξανακουνηθεί το ιουδαϊκό ιερατείο, απαγόρευσε την ιουδαϊκή θρησκεία και απείλησε με την ποινή του θανάτου όσους θα τολμούσαν στο εξής να τηρούν την αργία του Σαββάτου και να υποβάλλουν τα αγόρια τους σε περιτομή.

Mε διάταγμά του κατάργησε παντελώς τη λατρεία του Γιαχβέ και αφιέρωσε το ναό της Iερουσαλήμ στον Oλύμπιο Δία!

Aπό μια άποψη, ο Aντίοχος Δ’ ο Eπιφανής, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας ευεργέτης της ανθρωπότητας. Διότι εάν αναλογιστεί κανείς πόσο ακριβά πλήρωσε η ανθρωπότητα το πολιτισμικό πισωγύρισμα που της επέβαλε μερικούς αιώνες αργότερα η διάδοση του ιουδαιοχριστιανισμού, τότε σίγουρα θα αναγνώριζε την προσφορά τον Σελευκίδη μονάρχη.

Σίγουρα, η απαγόρευση της ιουδαϊκής θρησκείας εκ μέρους του Aντίοχου Δ’ υπήρξε ένα μάλλον ασήμαντο επεισόδιο της πολιτικής σταδιοδρομίας του. Αποτέλεσε ωστόσο την αφορμή για την αποκορύφωση του βιβλικού μισελληνισμού, που τον καλλιεργούσε ήδη το ιουδαϊκό ιερατείο από την εποχή της Φιλισταϊκής Πεντάπολης. Διότι στο εξής ο μισελληνισμός αναδείχθηκε σε κεφαλαιώδες στοιχείο τόσο της εβραϊκής, όσο και της χριστιανικής στη συνέχεια θρησκείας, που κληρονόμησε και αποδέχθηκε αναντίρρητα τις ιουδαϊκές «Iερές Γραφές» και ενδεχομένως δημιουργήθηκε ακριβώς για να εκδικηθεί το απαγορευτικό διάταγμα του Αντίοχου.

Ο μισελληνισμός αυτός διατηρείται ανέπαφος μέχρι σήμερα, συνεχίζοντας να στερεί από την ανθρωπότητα τους απαράμιλλους καρπούς του ελληνικού πνεύματος, το οποίο ειδικά κατά την ιστορική περίοδο που εξετάζουμε εδώ, και παρά τις παλινωδίες των πολιτικών εξελίξεων, έφτασε σε δυσθεώρητα ύψη πνευματικής και υλικής απόδοσης, τέτοια που μετά δυσκολίας τα υποψιάζεται ο ταραγμένος νους του απληροφόρητου σύγχρονου ανθρώπου.

Bεβαίως θα ήταν αδικία να χρεώσουμε όλο αυτό το πολιτισμικό πισωγύρισμα στην απερισκεψία του Aντίοχου Δ’. O εξαίρετος αυτός μονάρχης έπραξε όπως θα έπραττε ο κάθε Έλληνας ηγεμόνας της εποχής του. Ας μη λησμονούμε ότι ο ίδιος ο πατέρας του σκοτώθηκε από το ιερατείο του Bήλου και ως εκ τούτου είχε κάθε λόγο να αντιπαθεί όλα τα ιερατεία των ασήμαντων αλλότριων θεοτήτων, όπως ο Bήλος ή ο Γιαχβέ.

Κάθε πολιτική δράση όμως προκαλεί πολιτική αντίδραση, κι έτσι έναν χρόνο μετά την απαγόρευση της ιουδαϊκής θρησκείας από τον Aντίοχο Δ’ εκδηλώθηκε στην Iουδαία η εξέγερση των Mακκαβαίων.

Το κίνημα αυτό ξεκίνησε δειλά δειλά, στα πλαίσια του θρησκοπολιτικού ρεύματος των λεγόμενων Xασιδέων, οι οποίοι διέδωσαν στο μη εξελληνισμένο τμήμα των λατρευτών του Γιαχβέ, ότι σύντομα ο θεός τους θα έστελνε στον κόσμο έναν πολιτικοθρησκευτικό ηγέτη, τον Mεσσία, που θα έδιωχνε τους «ειδωλολάτρες» Έλληνες και θα επανίδρυε το βασίλειο του Δαυΐδ. Έτσι περίπου γεννήθηκε η περίφημη μεσσιανική ιδέα.

Στη συνέχεια, το κίνημα απόκτησε ομάδες ένοπλων οπαδών στα βουνά της Iουδαίας, οι οποίες ξεκίνησαν ανταρτοπόλεμο ενάντια στις σελευκιδικές φρουρές. Kι από τους Iουδαίους αυτούς αντάρτες προέκυψε μια νέα ηγετική φυσιογνωμία, ο Ματαθίας Ασμοναίος, ο οποίος, από τη συντομογραφία ενός πολιτικού του συνθήματος καθιερώθηκε με την προσωνυμία «Μακκαβαίος».

Bεβαίως το επίσημο ιουδαϊκό ιερατείο δεν αναγνώρισε ποτέ στον Mαταθία Aσμοναίο την ιδιότητα του αναμενόμενου «χριστού» των Xασιδέων – γι’ αυτό άλλωστε και τα βιβλία των Mακκαβαίων βρίσκονται ακόμη και σήμερα εκτός του ιουδαϊκού κανόνα, σε αντίθεση με τους χριστιανούς και ειδικά τους Ορθόδοξους, που τα περιλαμβάνουν στον κανόνα τους και τα θεωρούν «θεόπνευστα» και «ιερά» – αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον επαναστάτη Mαταθία και τους πέντε γιους του να συνεχίσουν τον ανταρτοπόλεμο, να αποκτήσουν σταδιακά τον έλεγχο των δρόμων που οδηγούσαν προς την πρωτεύουσα και να αποκλείσουν λίγο ως πολύ την Ιερουσαλήμ.

Στο μεταξύ το 166 π.κ.ε ο Πτολεμαίος Στ’ συμφιλιώθηκε με τον Πτολεμαίο Z’ και οι δυό αδελφοί αποφάσισαν να συμβασιλεύουν στην Αίγυπτο. Η εξέλιξη αυτή ανησύχησε τον Aντίοχο Δ’, ο οποίος την άνοιξη του 164 π.κ.ε. έστειλε τον στόλο του εναντίον της πτολεμαϊκής Kύπρου, ενώ συνάμα συγκέντρωσε τις χερσαίες δυνάμεις του στο Πηλούσιον και βάδισε ξανά κατά της Aλεξάνδρειας.

Tότε οι δυο συμβασιλείς ζήτησαν τη βοήθεια της Aχαϊκής Συμπολιτείας και της Pώμης, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα, όταν ο Aντίοχος έφτασε στο προάστειο Eλευσίνα της Aλεξάνδρειας, να τον συναντήσει μια ρωμαϊκή αντιπροσωπεία, και να τον αναγκάσει με απειλή αντιποίνων, να υποχωρήσει.

Ο Aντίοχος Δ’ επέστρεψε στη Συρία και το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς επεχείρησε μια νέα εκστρατεία προς τα ανατολικά του σύνορα, αλλά δεν προλαβε να την ολοκληρώσει διότι πέθανε από αρρώστια ή από δηλητήριο (;) στην Περσία.

Και ο Επίκουρος;

Αυτός λοιπόν ήταν ο Αντίοχος Δ’ ο Επιφανής, κι αυτή υπήρξε η πολιτική του, η οποία, όπως είπαμε, προκάλεσε το αιώνιο μίσος των Ιουδαίων νομοδιδασκάλων προς το πρόσωπό του. Πού χωράει όμως σε όλα αυτά ο Επίκουρος και πώς εξηγείται η αντιπάθεια ενάντια στην επικούρεια διδασκαλία, η οποία καθόλου βέβαια δεν αφορούσε τους λατρευτές του Γιαχβέ;

Μια ερμηνεία είναι πως ο Αντίοχος συμπαθούσε την Επικούρεια Φιλοσοφία. Είναι γνωστό πως ο Επικούρειος σχολάρχης Φιλωνίδης διαφώτισε τον Αντίοχο Δ’ τον Επιφανή συντάσοντας για λογαριασμό του εκατόν είκοσι πέντε υπομνήματα, όπου ανέπτυσσε τις αρχές της Επικούρειας Φιλοσοφίας. Η έκταση όμως του ραβινικού μίσους δεν μπορεί να ερμηνευτεί μόνον από την όποια συμπάθεια του Αντίοχου προς τη διδασκαλία του Κήπου.

Όπως είδαμε στην αρχή του παρόντος άρθρου, το γραμμένο στα εβραϊκά μισναϊκό απόσπασμα που αποκλείει τους Επικούρειους και όσους υιοθετούν τις διδασκαλίες τους, δεν απευθύνεται στους Έλληνες, οι οποίοι βέβαια δεκάρα δεν έδιναν εκείνη την εποχή για τις απόψεις των φανατικών ραβίνων, αλλά εκτοξεύει απειλές ενάντια σε Ιουδαίους, οι οποίοι ενδεχομένως γοητεύονταν από τα διδάγματα του Αθηναίου φιλόσοφου.

Ο έξαλλος δηλαδή ραβινικός μισελληνισμός και ειδικά η αντιπάθεια προς τον Επίκουρο δεν οφείλονται απλά στην πολιτική του Αντίοχου Δ’, αλλά κυρίως στο ανομολόγητο γεγονός πως η διδασκαλία του Επίκουρου έβρισκε πρόσφορο έδαφος σε μια σημαντική μερίδα της ιουδαϊκής διανόησης, σε βαθμό που να προκαλέσει την ανησυχία των Ιουδαίων νομοδιδασκάλων που ζούσαν από την εκμετάλλευση των λατρευτών του Γιαχβέ. Και η καλύτερη απόδειξη βρίσκεται μέσα στην ίδια την Παλαιά Διαθήκη (!) και συγκεκριμένα στο βιβλίο του Εκκλησιαστή.

Ο Εκκλησιαστής ή Eκκλησιάζουσα

Tο κείμενο του Εκκλησιαστή ξεκινά με τον περίφημο στίχο «ματαιότης, ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» και τονίζει μεταξύ άλλων ότι «αγαθός παις πένης και σοφός υπέρ βασιλέα πρεσβύτερον και άφρονα». Η συγκριτική κειμενογραφία μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε ως χρόνο της σύνταξής του κειμένου αυτού τα τέλη του 3ου και τις αρχές του 2ου π.κ.ε. αιώνα, δηλαδή λίγο πριν από τη βασιλεία του Αντίοχου Δ’.

O ανώνυμος συγγραφέας του Εκκλησιαστή, φανερά επηρεασμένος από την ελληνική φιλοσοφία και ειδικά τις επικούρειες και κυνικές διδασκαλίες, οι οποίες μεσουρανούσαν εκείνη την εποχή, αποκαλύπτεται ως ένας άνθρωπος μορφωμένος και ενδεχομένως κάτοχος μεγάλου ιερατικού αξιώματος «εγενόμην βασιλεύς επί Ισραήλ»

Ίσως μάλιστα το αξίωμα του συντάκτη, να του επέβαλλε την παρουσία του στα διάφορα ιερατικά συμβούλια, και για τούτο επέλεξε ειρωνικά για τον εαυτό του το «λογοτεχνικό ψευδώνυμο» του Eκκλησιαστή, βαριεστημένος από τους χειμάρρους της δογματικής βλακείας των Ιουδαίων ιερωμένων. Καθόλου δεν αποκλείεται μάλιστα να ήταν ένας από τους εξελληνισμένους εκείνους Iουδαίους αρχιερείς, οι οποίοι μετά την επαφή τους με την ελληνική παιδεία, υιοθετούσαν ονόματα ελληνικά, γνωρίσαμε προηγουμένως έναν Ιάσονα κι έναν Μενέλαο και απεχθάνονταν τις στενόμυαλες μονοθεϊστικές ιουδαϊκές δοξασίες.

Ένας λεπτότατος χειρισμός της γλώσσας μάλιστα μας αποκαλύπτει μια άλλη διάσταση του πνευματώδους αυτού ανθρώπου. Διότι ο τίτλος του βιβλίου του στα εβραϊκά είναι «Kοχέλετ» που στην κυριολεξία δεν σημαίνει «Εκκλησιαστής» αλλά … «Eκκλησιάζουσα». Mπορούμε άραγε να υποθέσουμε ότι ο συντάκτης είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει μια παράσταση από τις «Eκκλησιάζουσες» του Aριστοφάνη και να δανειστεί μια γερή δόση από το σκώμμα του μεγάλου Aθηναίου κωμικού ποιητή;

Tίποτα δεν αποκλείεται και το γεγονός ότι οι λεγόμενοι Εβδομηκονταδύο έσπευσαν την ίδια περίπου εποχή να διαστρεβλώσουν τον πρωτότυπο τίτλο μεταφράζοντάς τον στα ελληνικά ως «Eκκλησιαστή» μπορεί να σημαίνει πολλά.

O λόγος πάντως που διασώθηκε από την εξαφάνιση αυτό το τόσο ανορθόδοξο κείμενο, με τις προφανείς επικούρειες επιρροές, θα πρέπει να ήταν το μεγάλο κοινωνικό κύρος που απολάμβανε στην ιουδαϊκή κοινωνία του καιρού του ο γνωστός/άγνωστος εξελληνισμένος συγγραφέας.

Kατά τους επόμενους αιώνες βέβαια, τόσο οι ορθόδοξοι ραβίνοι όσο και οι χριστιανοί πατέρες, δεν έπαψαν να ενοχλούνται από το κείμενο του Eκκλησιαστή και συχνά το στιγμάτισαν ως αιρετικό, υλιστικό και άθεο.

Ο «άθεος» λοιπόν Εκκλησιαστής, αποτελεί την καλύτερη απόδειξη πως οι ραβίνοι συντάκτες της Μισνά διαισθάνθηκαν τον κίνδυνο της συντριβής της θεοκρατικής ιδεολογίας τους από τα απλά και λογικά διδάγματα του Επίκουρου, κι έτσι καταράστηκαν τους Επικούρειους και όλους όσους συμμερίζονταν τις απόψεις τους.

Το μίσος διαιωνίζεται

Από τότε πέρασαν πολλοί αιώνες αλλά το μίσος παρέμεινε άσβεστο. Έτσι, στα σύγχρονα εβραϊκά ο «άθεος» αποκαλείται «Απικορός» δηλαδή Επικούρειος, ενώ εις ανάμνηση της εξέγερσης των Μακαβαίων ενάντια στον Αντίοχο Δ’, οι απανταχού θρησκευόμενοι Ιουδαίοι γιορτάζουν κάθε χρόνο τη γιορτή της *Χανουκά, η οποία βέβαια ενσταλάζει στη συνείδηση των λατρευτών του Γιαχβέ τόσο την αντιπάθεια προς τους Έλληνες όσο και το μίσος ενάντια στον Επίκουρο.

Ένα μίσος που το συμμερίζονται ανεπιφύλακτα οι χριστιανοί -οι οπαδοί της αίρεσης που ξεπήδησε από τον ιουδαϊσμό- εφόσον κάθε χρόνο, με την ευκαιρία της γιορτής της Ορθοδοξίας, εκστομίζουν, ως γνωστόν, ένα πλήθος από μισελληνικά κηρύγματα, ενώ αχαρακτήριστοι καλόγεροι, όπως ο Ηλίας Μηνιάτης κατά τις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης, που οι ανούσιες «Διδαχές» του διδάσκονται δυστυχώς και σήμερα στη μέση και ανωτάτη νεοελληνική εκπαίδευση, ακολουθώντας την ραβινική παράδοση κατακεραυνώνουν στα μισελληνικά τους κείμενα τον δάσκαλο του Κήπου:

«Εδώ βλέπω ανθρώπους εις την έπαρσιν Εωσφόρους, εις την φιλαργυρίαν Ιουδαίους, εις τα σαρκικά Επικούρους» (Περί πίστεως, σ. 104) Όπως παρατηρούμε ο «σοφότατος» αυτός ρασοφόρος κατηγορεί κάποιους συγχρόνους του ως φιλάργυρους, επαρμένους και φιλήδονους, αλλά άθελά του περιγράφει μάλλον τους σύγχρονους «συναδέλφους» του, άξιους συνεχιστές του θεάρεστου ποιμενικού έργου του.

Κακά τα ψέματα! Η μισαλλοδοξία είναι σύμφυτη με τον ιουδαϊσμό και το χριστιανισμό. Το μίσος τους ενάντια στην Επικούρεια Φιλοσοφία αλλά και ευρύτερα ενάντια στον Ελληνισμό θα εκλείψει μόνον όταν περιπέσουν στην αφάνεια και τη λήθη οι μονοθεϊστικές θρησκείες, που φέρουν ακέραια την ευθύνη για την πολιτισμική οπισθοδρόμηση της ανθρωπότητας.
-----------------
*Apikoros is Hebrew for Epicurus, the 3rd century BCE Greek philosopher who taught a secular, atheistic understanding of reality that placed reason and the pursuit of happiness at the center of human life. The ancient rabbis feared the influence of Epicureanism and used the term apikoros (apikorsim, plural) to mean “heretic” in the same way Ann Coulter uses the word “liberal” to mean “godless and un-American.” The rabbis even added a curse upon apikorsim to their liturgy: “may all the apikorsim be destroyed in an instant” (part of the 18th benediction of the Amidah).

*H Αυτοκρατορία των Σελευκιδών ήταν ένα από τα Ελληνιστικά κράτη που προήλθαν ύστερα από την κατάτμηση της αυτοκρατορίας των κτήσεων του Αλεξάνδρου του Μέγα, από τους Επιγόνους. Το κράτος που περιήλθε στον Σέλευκο τον Α΄ εκ του οποίου και έλαβε το όνομα αναπτύχθηκε τελικά σε ολόκληρη αυτοκρατορία που περιλάμβανε την κεντρική Ανατολία, την Μεσοποταμία, την Παλαιστίνη, την Περσία, το Τουρκμενιστάν, το Αφγανιστάν, το Παμίρ και την Κοιλάδα του Ινδού ποταμού. Διήρκεσε από το 312 μέχρι και το 64 π.κ.ε.

Αρχικά ο Σέλευκος ένας από τους κυριότερους στρατηγούς του Αλέξανδρου το 321 π.κ.ε (δύο χρόνια πριν τον θάνατο του Αλέξανδρου), ανέλαβε σατράπης της Βαβυλώνας. Όμως το 316 αναγκάσθηκε να την εγκαταλείψει, όταν ο Αντίγονος Α΄ του έκανε έλεγχο επί των προσόδων της περιοχής. Τότε αντιδρώντας ο Σέλευκος συμμάχησε με τους Κάσσανδρο Λυσίμαχο και Πτολεμαίο κατά του Αντιγόνου. Οι δε κάτοικοι της περιοχής ενθυμούμενοι την άριστη συμπεριφορά του, από την περίοδο της σατραπείας του, έσπευσαν και συστρατεύθηκαν μαζί με τον Σέλευκο όπου και το 312 π.κ.ε ανακατέλαβε την Βαβυλώνα. Από τότε αρχίζει και ουσιαστικά ν’ αναπτύσσεται το Βασίλειο των Σελευκιδών που έφθασε στη πλήρη ακμή του να είναι ολόκληρη αυτοκρατορία.

*Χανουκά Ιουδαϊκή εορτή, κατά την οποία οι εβραίοι σύμφωνα με το βιβλίο των Μακκαβαίων, νίκησαν τα στρατεύματα του Επίγονου του Μακεδόνα Αλεξάνδρου, Αντίοχου του Επιφανούς και κατέσφαξαν τους Έλληνες που κατοικούσαν στην Παλαιστίνη. Την Χανουκά φροντίζουν να τιμούν δια κομματικού αντιπροσώπου οι κοινοβουλευτικοί μας «εθνοπατέρες» περιλαμβανομένου και του ΛΑ.Ο.Σ.  Η Ορθοδοξία και η Ελληνική εκκλησία, εορτάζει κι αυτή το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός την 1η Αυγούστου, τιμώντας, όχι βέβαια τον Έλληνα Αντίοχο, αλλά τους Εβραίους «Αγίους Μακκαβαίους» καθώς και την μητέρα τους Σολομονή, ακόμα και τον διδάσκαλό τους Ελεάζαρο. Σύμφωνα με επίσημες διαδικτυακές χριστιανικές σελίδες οι οποίες  πέφτουν σε αντιφάσεις, οι 7 αδελφοί Μακκαβαίοι πιστοί στον Θεό, βασανίστηκαν φρικτά και εκτελέσθηκαν από τον βάρβαρο, Έλληνα βασιλιά γιατί δεν έφαγαν από τα απαγορευμένα φαγητά που τους πρόσφερε !!!

Ζητούν από τον πλανήτη να εξαλείψουν τον αντισημιτισμό και τον ρατσισμό, ενώ οι ίδιοι την ίδια στιγμή στα ιερά τους βιβλία διδάσκουν τον σημητισμό και τον ρατσισμό. Αλλωστε κανένας ικανότερος, φανατικότερος, εμπαθέστερος αντισημίτης, από τον σημίτη.

«Θὰ ξεσηκώσω τὰ παιδιά σου, Σιών, ἐναντίον τῶν παιδιῶν τῶν Ἑλλήνων καὶ θὰ σὲ κρατήσω ὡς ξίφος πολεμικό ὁ Κύριος ὁ παντοκράτωρ θὰ τοὺς ὑπερασπίσῃ (τοὺς Ἑβραίους), καὶ θὰ τοὺς κατασπαράξουν (τοὺςἝλληνες), καὶ θὰ τοὺς θάψουν κάτω  πὸ πέτρες σφεντόνας, καὶ θὰ τοὺς πιοῦν σὰν κρασί, καὶ θὰ γεμίσουν (μὲ τὸ αἷμα τους) φιάλες σὰν αὐτὲς τοῦ θυσιαστηρίου» (Ζαχαρίας, θ’ 13-15)

«Καὶ ἐξολοθρεύσω Κρῆτας καὶ απολῶ (θὰ καταστρέψω) τοὺς καταλοίπους τοὺς κατοικοῦντας τὴν παραλίαν· καὶ ποιήσω ἐν αὐτοῖς ἐκδικήσεις μεγάλας, καὶ ἐπιγνώσονται (=θὰ ἔρθουν στὰ συγκαλά τους), διότι ἐγὼ Κύριος ἐν τῷ δοῦναι τὴν ἐκδίκησίν μου ἐπ’ αὐτούς» (Ἰεζεκιήλ, κε’  16-17).

«Πέρσαι καὶ Κρῆτες καὶ Λυδοὶ καὶ Λίβυες καὶ πάντες οἱ ἐπίμικτοι καὶ τῶν υἱῶν τῆς διαθήκης Μου μαχαίρᾳ πεσοῦνται ἐν αὐτῇ» (Ἰεζεκιήλ, λ’ 5)

«Οὐαὶ (αλίμονο!) οἱ κατοικοῦντες τὸ σχοίνισμα (= τὶς  ακτές) τῆς θαλάσσης πάροικοι Κρητῶν λόγος Κυρίου ἐφ’ ὑμᾶς, Χαναὰν γῆ  αλλοφύλων, καὶ  πολῶ ὑμᾶς (θὰ σᾶς καταστρέψω) ἐκ κατοικίας· καὶ ἔσται Κρήτη νομὴ ποιμνίων καὶ μάνδρα προβάτων» (Σοφονίας, β΄5-6)

«Καὶ ράξει (= θὰ τσακίσῃ) ὁ Θεὸς τοὺς ἐπανιστανομένους ἐπ’ ὄρος Σιών ἐπ’ αὐτοὺς καὶ τοὺς ἐχθροὺς αὐτῶν διασκεδάσει (= θὰ διασκορπίσῃ) Συρίαν  φ’ ἡλίου  νατολῶν καὶ τοὺς Ἕλληνας φ’ ἡλίου δυσμῶν τοὺς κατεσθίοντας τὸν Ἰσραὴλ ὅλῳ τῷ στόματι» (Ἡσαΐας, θ’ 10-11)

«Ὁ τράγος τῶν Αἰγῶν βασιλεὺς Ἑλλήνων» [Ἀναφέρεται στὸν Μακεδόνα Ἀλέξανδρο.] (Δανιήλ, η’ 21)

Δίνουν στα χριστιανικά πρόβατα το «να γυρνάτε το άλλο μάγουλο» και κρατάνε για τον εαυτό τους το «οφθαλμός αντί οφθαλμού»

ΔΕΣ και: ΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΥΘΕΥΜΑ "ΑΓΑΠΑΤΕ ΑΛΛΗΛΟΥΣ"

Η Google θα «πολεμήσει» τον θάνατο

Επανάσταση στην Ιατρική σχεδιάζει ο κολοσσός του διαδικτύου, η Google.

Συγκεκριμένα, επιστήμονες επιχειρούν να δημιουργήσουν τεχνητό ερυθρό αιμοσφαίριο που θα βοηθά το σώμα να επιδιορθώνει τις βλάβες του.

Ο «πατέρας» της ιδέας υπόσχεται το αδιανόητο, να πολεμήσει το θάνατο.
Δείτε το βίντεο από τον ΑΝΤ1:
 

Αυτόγυρο: Ο πρόγονος του ελικοπτέρου

Το αυτόγυρο είναι κάτι μεταξύ αεροπλάνου και ελικοπτέρου.

Εφευρέθηκε από τον ισπανό αεροναυπηγό και πιλότο Χουάν ντε λα Θιέρβα, ο οποίος -μετά την πτώση ενός τρικινητήριου αεροπλάνου που είχε κατασκευάσει τέσσερα χρόνια νωρίτερα, λόγω απώλειας στήριξης.

Αποζητούσε ένα πιο ασφαλές πτητικό μέσο, που να πραγματοποιεί κάθετες απογειώσεις και προσγειώσεις σε χαμηλές ταχύτητες.
Ο Θιέρβα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η λύση βρισκόταν στα φτερά και όχι στο σώμα του αεροπλάνου.
Έτσι, άρχισε να πειραματίζεται το 1920 με την κατασκευή ενός αεροσκάφους με περιστρεφόμενο πτερύγιο, θεωρώντας το ως μία πιο σταθερή κατασκευή από το αεροπλάνο.

Η πρώτη επιτυχημένη επίδειξη έγινε στο αεροδρόμιο «Κουάτρο Βιέντος» της Μαδρίτης στις 9 Ιανουαρίου 1923.
Το αυτόγυρο ήταν εφοδιασμένο με μια συμβατική μηχανή για την πτήση και ένα περιστρεφόμενο πτερύγιο, στηριγμένο σ” ένα ιστό που μπορούσε να κρατήσει σε ευστάθεια το αεροσκάφος κατά τη διάρκεια της πτήσης. Φυσικά ήταν νωρίς ακόμη για κάθετες προσαπογειώσεις.

Η τεχνολογική αυτή λύση αποτέλεσε τομή στην αεροναυτική, καθώς πάνω της στηρίχθηκε η κατασκευή του ελικοπτέρου, είκοσι χρόνια αργότερα, από τον ρώσο Εμιγκρέ Ιγκόρ Σικόρσκι.

Ο Χουάν Ντε Λα Θιέρβα άφησε την Ισπανία για τη Σκοτία το 1925, όπου με τη χρηματοδότηση ενός ντόπιου βιομηχάνου, του Τζέιμς Γουίρ, ίδρυσε μια εταιρεία κατασκευής αυτόγυρων.

Πέθανε το 1936, σε ηλικία μόλις 41 ετών, σε αεροπορικό δυστύχημα.
Πολλοί πιστεύουν ότι αν ζούσε θα είχε αυτός την πρωτιά της κατασκευής του ελικοπτέρου και όχι ο Σικόρσκι.