Παρασκευή 30 Απριλίου 2021

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Αἴας (784-814)

ΧΟ. ὦ δαΐα Τέκμησσα, δύσμορον γένος,
785 ὅρα μολοῦσα τόνδ᾽ ὁποῖ᾽ ἔπη θροεῖ.
ξυρεῖ γὰρ ἐν χρῷ τοῦτο μὴ χαίρειν τινά.
ΤΕΚ. τί μ᾽ αὖ τάλαιναν, ἀρτίως πεπαυμένην
κακῶν ἀτρύτων, ἐξ ἕδρας ἀνίστατε;
ΧΟ. τοῦδ᾽ εἰσάκουε τἀνδρός, ὡς ἥκει φέρων
790 Αἴαντος ἡμῖν πρᾶξιν ἣν ἤλγησ᾽ ἐγώ.
ΤΕΚ. οἴμοι, τί φῄς, ὤνθρωπε; μῶν ὀλώλαμεν;
ΑΓ. οὐκ οἶδα τὴν σὴν πρᾶξιν, Αἴαντος δ᾽ ὅτι,
θυραῖος εἴπερ ἐστίν, οὐ θαρσῶ πέρι.
ΤΕΚ. καὶ μὴν θυραῖος, ὥστε μ᾽ ὠδίνειν τί φής.
795 ΑΓ. ἐκεῖνον εἴργειν Τεῦκρος ἐξεφίεται
σκηνῆς ὕπαυλον μηδ᾽ ἀφιέναι μόνον.
ΤΕΚ. ποῦ δ᾽ ἐστὶ Τεῦκρος, κἀπὶ τῷ λέγει τάδε;
ΑΓ. πάρεστ᾽ ἐκεῖνος ἄρτι· τήνδε δ᾽ ἔξοδον
ὀλεθρίαν Αἴαντος ἐλπίζει φέρειν.
800 ΤΕΚ. οἴμοι τάλαινα, τοῦ ποτ᾽ ἀνθρώπων μαθών;
ΑΓ. τοῦ Θεστορείου μάντεως, καθ᾽ ἡμέραν
τὴν νῦν ὃ τούτῳ θάνατον ἢ βίον φέρει.
ΤΕΚ. οἲ ᾽γώ, φίλοι, πρόστητ᾽ ἀναγκαίας τύχης,
καὶ σπεύσαθ᾽ οἳ μὲν Τεῦκρον ἐν τάχει μολεῖν,
805 οἳ δ᾽ ἑσπέρους ἀγκῶνας, οἳ δ᾽ ἀντηλίους
ζητεῖτ᾽ ἰόντες τἀνδρὸς ἔξοδον κακήν.
ἔγνωκα γὰρ δὴ φωτὸς ἠπατημένη
καὶ τῆς παλαιᾶς χάριτος ἐκβεβλημένη.
οἴμοι, τί δράσω, τέκνον; οὐχ ἱδρυτέον.
810 ἀλλ᾽ εἶμι κἀγὼ κεῖσ᾽ ὅποιπερ ἂν σθένω.
χωρῶμεν, ἐγκονῶμεν, οὐχ ἕδρας ἀκμή,
σῴζειν θέλοντες ἄνδρα γ᾽ ὃς σπεύδει θανεῖν.
ΧΟ. χωρεῖν ἑτοῖμος, κοὐ λόγῳ δείξω μόνον.
τάχος γὰρ ἔργου καὶ ποδῶν ἅμ᾽ ἕψεται.

***
ΧΟ. Δύστυχη Τέκμησσα, δύσμοιρο πλάσμα, έλα να δεις
τί λόγια λέει αυτός, και κρίνε· γδέρνουν το δέρμα
σαν ξυράφι, πράγμα που δεν αφήνει κανένα
περιθώριο χαράς.
ΤΕ. Άμοιρη εγώ, μόλις που είχα συνεφέρει
απ᾽ τη μεγάλη συμφορά, κι εσείς μ᾽ αναστατώνετε;
ΧΟ. Άκου τί λέει αυτός· έφερε φτάνοντας άσχημα νέα
790 για τον Αίαντα, μια πράξη που με σφάζει .
ΤΕ. Αλίμονο, άνθρωπε, τί λες;
τραβάμε αλήθεια στον χαμό;
ΑΓΓ. Δεν ξέρω τί σε περιμένει εσένα· ο Αίας όμως,
αν πράγματι έχει φύγει, χάνω το θάρρος μου.
ΤΕ. Έφυγε δυστυχώς, κι έχω αγωνία μεγάλη
ν᾽ ακούσω τί θα πεις.
ΑΓΓ. Ο Τεύκρος έδωσε εντολή να μείνει εκείνος
στη σκηνή κλεισμένος, μην τον αφήσουμε
έξω να βγει.
ΤΕ. Και πού ᾽ναι τώρα ο Τεύκρος; μα τί τον έπιασε
κι έτσι μιλά;
ΑΓΓ. Πριν από λίγο έφτασε. Αλλά την έξοδο του Αίαντα
φοβάται, μην αποφέρει τον χαμό του.
800 ΤΕ. Όι, η δύστυχη· πώς όμως κι από ποιόν το ξέρει;
ΑΓΓ. Ο μάντης Κάλχας, γιος του Θέστορα, φανέρωσε
πως παίζεται μέσα στη μέρα αυτή η τύχη του Αίαντα,
αν θα πεθάνει ή θα ζήσει.
ΤΕ. Ω δυστυχία, έλεος, φίλοι μου, τρέξτε, το γύρισμα
της τύχης να προλάβουμε·
κάποιοι το γρηγορότερο τον Τεύκρο εδώ να φέρουν,
άλλοι, σ᾽ ανατολή και δύση, κάθε απόμερη ψάξτε
γωνιά, ίχνη να βρείτε της φριχτής φυγής του Αίαντα.
Γιατί το νιώθω, μ᾽ εξαπάτησε ο κύρης μου, με ξέγραψε
απ᾽ την παλιά του αγάπη.
Και τώρα τί να κάνω, αγόρι μου; δεν πρέπει εδώ να μείνω
με χέρια σταυρωμένα· τρέχω κι εγώ μαζί τους προς τα κει,
810 κι όσο αντέξει η δύναμή μου.
Εμπρός, αμέσως, πάμε, να μην περνάει η ώρα,
αν είναι να τον σώσουμε, κάποιον που σπεύδει να πεθάνει.
ΧΟ. Έτοιμος είμαι, φύγαμε· τα λόγια είναι τώρα
φτώχεια· η πράξη επείγει, κι απαιτεί γρήγορα πόδια.

Ιστορία της αρχαίας Ελληνικής γλώσσας

Κείμενα στην ομιλούμενη

Κείμενα στην ομιλούμενη μεσαιωνική και υστερομεσαιωνική γλώσσα. Σε πολλά από αυτά είναι ευδιάκριτη η παρέμβαση της αρχαΐζουσας γλώσσας.

Σκωπτικό τραγούδι για τον αυτοκράτορα Φωκά· αρχές του 7ου αι.

Πάλιν στον καύκον έπιες,

πάλιν τον νουν απώλεκες.


Πάλι βουτήχτηκες στου πιοτού την κούπα, πάλι έχασες τα λογικά σου.

Βασίλειος Διγενής Ακρίτης· 12ος αι. (;)

Είτα περιλαβούσα μου τους πόδας, κατεφίλει

την χείρα μου την δεξιάν ηρέμα φθεγγομένη:

«Ευλογημένος ο πατήρ και μήτηρ η τεκούσα,

και οι μαστοί οι θρέψαντες μητρός ευλογημένης·

τοιούτον γαρ ουδέποτε άλλον άνδρα κατείδον
…»

«Πτωχοπρόδρομος»· 2ο μισό του 12ου αι.

Έμαθον τα γραμματικά, πλην μετά κόπου πόσου.

Αφού δε γέγονα κἀγώ γραμματικός τεχνίτης,

επιθυμώ και το ψωμίν και του ψωμιού την μάνναν,

και διά την πείναν την πολλήν και την στενοχωρίαν

υβρίζω τα γραμματικά, λέγω μετά δακρύων:


«Ανάθεμαν τα γράμματα, Χριστέ, και οπού τα θέλει,

ανάθεμαν και τον καιρόν και εκείνην την ημέραν,

καθ' ήν με παρεδώκασιν εις το διδασκαλείον

προς το να μάθω γράμματα, τάχα να ζω απ' εκείνα!
»

γέγονα: έγινα | μάνναν: ψίχα, ψίχουλο | προς το να: για να

Χρονικόν του Μορέως· γύρω στα 1300.

Εγώ, αδελφέ, αν εγύρευα να αυξήσω την τιμήν μου,

το πλούτος και την δόξαν μου, πρέπει να με επαινάτε,

διά το πρέπει τον άνθρωπον όπου άρματα βαστάζει

ν' αυξαίνει γαρ το πλούτος του, ομοίως και την τιμήν του,

μόνον να μη ένι άδικον, να επαίρνει συγγενών του

και να ακληρά την σάρκαν του, τους σαρκικούς του φίλους.

Πάντως εγώ είμαι πρίγκιπας, ένας μικρός στρατιώτης,

κι ουδέν με εβλέπεις ότι έδραμα απάνω εις συγγενήν μου

ούτε εις φτωχόν μου γείτοναν να επάρω το εδικόν του·

αλλά έδραμα εις βασιλέαν, όπου ένι αφέντης μέγας,

οπού έχει κράτος κι αφεντίαν μεγάλην εις τον κόσμον

κι ένι εις αντρεία εξάκουστος απάνω εις τους στρατιώτες,

κι ένι τιμή μου κι έπαινος να πιάνομαι μετ' αύτον,

διατί ένι εκείνος βασιλέας κι εγώ μικρός στρατιώτης.


ένι: είναι | ακληρά: στερεί κληρονομικά εδάφη | ουδέν: δεν | έδραμα απάνω: επιτέθηκα εναντίον | αφεντίαν: εξουσία, κυριαρχία | πιάνομαι μετ': πολεμώ με

Σταφίδας· τέλη του 14ου αι.

Εις οδύνην οφθαλμών: έπαρον στρύχνον (τό λέγουσίν τινες βρωμοβότανον, οπού ποιεί ωσάν σταφύλια μικρά μαυρούτσικα, λέγουν το και μαυρόχορτον), κοπάνισον τούτον, θέλεις τα κουκκία του, θέλεις τα φύλλα του, και εις τον ζωμόν τούτου βάλε άλας τριμμένον και άλειφε το μέτωπον.

Ο σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής υπογράφει συνθήκη με τους Γενοβέζους της Πόλης· 1456

Εγώ, ο μέγας αυθέντης και μέγας αμιράς σουλτάνος ο Μεχμέτ μπέης, ο υιός του μεγάλου αυθέντου και μεγάλου αμιρά σουλτάνου του Μουράτ μπέη, ομνύω εις τον Θεόν του ουρανού και της γης και εις τον μέγαν ημών προφήτην τον Μωάμεθ και εις τα επτά μουσάφια οπου έχομεν και ομολογούμεν

μουσάφια: αντίγραφα του Κορανίου

Ερωτικό τραγούδι· 15ος αι.

Τριαντακλωνοκυπάρισσε με τους χρυσούς τους κλώνους

και με τα φύλλα τα πλατιά, με τον πολύν τον ίσκιον,

και τον αέρα τον γλυκύν, με την πολλήν δροσίαν,

περιβολίτσιν έμορφον τα ρόδα φυτεμένον,

γλυκομηλέα μου κόκκινη, τα μήλα φορτωμένη,

απόκλινε την νιότην σου να γείρω στην ισκιά σου,

να δροσιστώ στον ίσκιο σου και εις το κατάψυχό σου.


Ο βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β' Λουζινιάν δωρίζει υπηρέτη· 1468

Ακριβοί και ηγαπημένοι μας, πολλομούμεν σας να ηξεύρετε ως ότι εχαρίσαμεν του Γεωργίου του τσαμπερλάνου, του δουλευτή μας, το κοπέλλιν το έχει εις την δούλεψίν του από το χωρίον μας της Θεμούρφου, ονόματι Φίλιππο Θοδόση Βεντούρη. Διά τούτον μηνούμεν και ορίζομέν σας να μηδέν του δώσετε τίποτες πατσίασμαν διά τον αυτόν κόπελλον.

πολλομούμεν σας: σας καθιστούμε, σας κάνουμε | ως ότι: ότι | τσαμπερλάνου: θαλαμηπόλου, αυλικού αξιωματούχου | το κοπέλλιν: τον υπηρέτη | πατσίασμαν: δουλική, υπηρετική υποχρέωση | κόπελλον: νεαρό

Ιωαννίκιος Καρτάνος. Η διάβαση της Ερυθράς Θάλασσας· 1536

Και παρευθύς εσκίσθη η θάλασσα εις δύο και έγινε στράτα εις την μέσην, και τα νερά εμαζώχθησαν από την μίαν μερίαν και από την άλλην και έγιναν σαν πύργος, και τότες οι υιοί του Ισραήλ απέρασαν από την μέσην της θαλάσσου, οπού καν τα παπούτσια τους δεν εβράχησαν. Και όταν εξημέρωσε, ηβλέπει ο φαραός ότι αυτείνοι απέρασαν και σεβαίνει αυτός μέσα εις την θάλασσαν, και το πρωί ο Θεός έστειλε ένα γνέφος απάνω εις τον φαραόν και έκαμε και υπήγαν οι ρόδες του αμαξίου του εις ένα χάος της θαλάσσου.

οπού καν: έτσι που ούτε | φαραός: φαραώ | αυτείνοι: αυτοί | σεβαίνει: μπαίνει | γνέφος: σύννεφο

Γεώργιος Αιτωλός. Το τζιτζίκι και τα μυρμήγκια· 16ος αι.

Καιρός χειμώνος ήτονε και τζίντζιρας υπάγει

εις τόπον που 'ταν μύρμηγκες κι εζήτα τους να φάγει.

Τότε εκείνοι είπασι: «Τώρα ζητάς φαγία

και περπατείς, ταλαίπωρε, και έχεις λαιμαργία;

Γιατί στου θέρους τον καιρόν δεν έκαμες δουλεία

και να συνάζεις περισσά, να 'χεις πολλά φαγία;»

Λέγει τους: «Δεν αδείαζα, ουδ' έκαμα λωλία,

αμ' ετραγούδουν έμορφα με έμνοστην λαλία.»

Οι μύρμηκες τον είπασι τον τζίντζιρα με γέλος:


«Τζίντζιρα, τι σε έκαμε το εύκαιρον το μέλος;

Το καλοκαίρι επειδή έψαλλες, ωσάν λέγεις,

εις τον χειμώνα χόρευε, τα πάθη σου να κλαίγεις


τζίντζιρας: τζίτζικας | είπασι: είπαν | περισσά: πολλά | λωλία: ανοησία, βλακία | έμνοστην: ωραία | γέλος: γέλιο | το εύκαιρον το μέλος: το μάταιο τραγούδι

Μελετώντας τον Θάνατο

Ο θάνατος ως φαινόμενο και γεγονός κυριαρχεί στους ύμνους και αναπόφευκτα η σκέψη των ανθρώπων στρέφεται στη μελέτη του. Η ζωή και ο θάνατος αντιπαλεύουν σε μία άνιση μάχη.


α. «Αυτό που δίνει νόημα στη ζωή, δίνει νόημα και στο θάνατο» -Αντουάν ντε Σαιν – Εξυπερύ
β. «Ηδύ γίνεται το ζην, όταν απή θανάτου φόβος» -Διογένης Οινοανδέας
γ. «Η πρώτη αλήθεια είναι ο θάνατος, απομένει να μάθουμε ποια είναι η τελευταία» -Οδ. Ελύτη

Μέσα σε αυτό το κλίμα και σε μια προσπάθειά μου να τακτοποιήσω παλιές μου σημειώσεις και ατακτοποίητα φύλλα εφημερίδων το βλέμμα μου έπεσε πάνω σε μια σελίδα κιτρινισμένη από το χρόνο. Η παλιά εφημερίδα είναι σαν το παλιό κρασί, κι ας λένε μερικοί ότι η εφημερίδα αξίζει να τη διαβάζεις την ημέρα που κυκλοφορεί. Εξάλλου αυτό υπονοεί και το όνομα εφημερίδα = επί + ημέρα.
Σε αυτήν την σελίδα υπήρχε ένα άρθρο με τίτλο «Ραντεβού με τη μοίρα και τον θάνατο». Ο τίτλος κίνησε την περιέργειά μου κι άρχισα να διαβάζω.

Ο Επίκουρος για τον θάνατο

Ο Επίκουρος ήταν από τους πρώτους φιλοσόφους που προσπάθησε να μας «διδάξει» πως πρέπει να απαλλαγούμε από το φόβο – άγχος του θανάτου γιατί «το φρικωδέστατον των κακών, ο Θάνατος ουδέν προς ημάς, επειδήπερ όταν μεν ημείς ώμεν ο θάνατος ουπάρεστιν, όταν ο θάνατος παρή, τόθ’ ημείς ου εσμέν»(Το πιο φρικτό από τα κοινά, ο θάνατος, δεν είναι τίποτα για εμάς, επειδή όταν υπάρχουμε εμείς, ο θάνατος δεν υπάρχει. Κι όταν επέλθει ο θάνατος τότε δεν υπάρχουμε εμείς).

Έτσι απλά ο Επίκουρος προσπάθησε με έναν απλούστατο συλλογισμό (με όλες όμως τις προδιαγραφές της Αριστοτέλειας Λογικής) να μας απελευθερώσει από το φόβο του θανάτου αλλά κι από εκείνους που εκμεταλλεύονται αυτήν την ανθρώπινη αγωνία για να εξουσιάσουν την ψυχή και τη συνείδησή μας.

Ακολουθώντας τις διδαχές του Επίκουρου όχι μόνο μπορούμε να δούμε διαφορετικά το θάνατο αλλά και να χαρούμε περισσότερο τον άλλο πόλο του διωνύμου Ζωή – Θάνατος. Σχετικά ο Διογένης ο Οινοανδέας (Επικούρειος Φιλόσοφος) έγραψε σε μια πέτρα «Ηδύ γίνεται το ζην, όταν απή Θανάτου φόβος» (Γλυκειά γίνεται η ζωή, όταν απουσιάζει ο φόβος του θανάτου).

Ο Σολωμός το είπε ξεκάθαρα «Γλυκιά η ζωή και ο Θάνατος μαυρίλα». Μια άλλη ιστορία συμπληρώνει τη θέση του ποιητή: «Κάποτε η Ζωή ρώτησε το Θάνατο: Γιατί οι άνθρωποι εμένα με λατρεύουν και εσένα σε μισούν; Τότε ο θάνατος απάντησε: Επειδή εσύ είσαι ένα όμορφο ψέμα κι εγώ μια οδυνηρή αλήθεια».

Ο θάνατος ορίζει τη ζωή μας

Ως πεπερασμένα όντα έχουμε αποδεχτεί το αξίωμα πως «η μόνη βεβαιότητα της ζωής μας είναι ο θάνατος». Εξάλλου τη θέση αυτή ενισχύει και η άποψη πως μόνο ο άνθρωπος κατέχει αυτή τη φοβερή γνώση, μόνον ο άνθρωπος γνωρίζει πως ο ερχομός του θανάτου συνιστά κάτι το αναπόδραστο, μια φυσική νομοτέλεια.

Ωστόσο, αν και γνωρίζουμε το φυσικό μας τέλος, την ίδια την εμπειρία του θανάτου δεν τη γνωρίζουμε «Ο θάνατος ουδέν προς ημάς. Το γαρ διαλυθέν αναισθητεί, το δε αναισθητούν ουδέν προς ημάς» (Ο θάνατος δεν είναι τίποτα για εμάς. Γιατί ό,τι αποσυντίθεται δεν αισθάνεται, κι ό,τι δεν αισθάνεται, δεν είναι τίποτα για εμάς». Επίκουρος).

Ο άνθρωπος στην προσπάθειά του να απωθήσει την ιδέα του θανάτου επινόησε μύθους και διάφορες ιδέες, όπως την παρουσία του Άδη και του Παραδείσου. Η μεταφυσική παρηγοριά βοηθά να αντιμετωπίζουμε την αγωνία του θανάτου. Ένα άλλο στοιχείο που κατασκεύασε ο άνθρωπος για την απαλλαγή του από το άγχος του θανάτου είναι κι εκείνο για το οποίο αξίζει να πεθάνουμε. Είναι, δηλαδή, αυτό που μας υπερβαίνει και δίνει νόημα στη ζωή μας. Γι’ αυτό και θυσιάζουμε το απόλυτο αγαθό, τη ζωή. Τέτοια είναι η φήμη, η δόξα, η πατρίδα. Είναι αυτά που πυροδοτούν τον ηρωισμό και την αυτοθυσία και μας εξυψώνουν σε ένα άλλο επίπεδο αιωνιότητας.

«Ο τρόπος με τον οποίο πεθαίνουμε μας λέει ποιοι είμαστε. Ο θάνατος ορίζει τη ζωή. Ο θάνατος μας φωτίζει τη ζωή μας». -Οκτάβιο Παζ

Ο Μεξικανός ποιητής δίνει άλλη διάσταση στο περιεχόμενο του θανάτου αλλά και στη σχέση του με τη Ζωή. Γι’ αυτόν Ζωή και Θάνατος είναι δυο αντίθετα στοιχεία – καταστάσεις που ωστόσο συνυπάρχουν, αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλονοηματοδοτούνται. Η ζωή σύμφωνα με τον ποιητή πρέπει να προετοιμάζει το θάνατο «Η ζωή δεν είχε άλλη λειτουργία εκτός από εκείνη να συγκλίνει στο θάνατο».

Σκοπός της ζωής ο θάνατος.

Στην εποχή μας, όμως, που κυριαρχεί ο καταναλωτικός ευδαιμονισμός ως βιοθεωρία το παρόν προβάλλεται ως απόλυτη αξία με απώτατο στόχο την λήθη του θανάτου ως μιας από τις προοπτικές της ζωής. Η τεχνολογία στέκεται αρωγός σε αυτήν την προσπάθεια, αφού επιμηκύνει τη ζωή και αυξάνει το προσδόκιμο όριό της.

Έτσι ο σύγχρονος άνθρωπος βιώνοντας τα αγαθά της υλικής ευημερίας, της ασφάλειας και της ελευθερίας ξεχνά το πεπερασμένο της ύπαρξής του. Ο ηρωισμός υποχωρεί και όλα θυσιάζονται στο βωμό της εφήμερης ζωής. Ο παροντισμός στα ύψη.

«Ευθύς ως γεννηθούμε αρχίζει κι η επιστροφή˙ ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι ο γυρισμός· κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι’ αυτό πολλοί διαλάλησαν: Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος» (Ν. Καζαντζάκη, «Ασκητική»).

Βέβαια, ο Καζαντζάκης δεν πλέκει τον ύμνο του θανάτου στην Ασκητική του. Νιτσεϊκός στην ψυχολογία του πιστεύει στην αιώνια επιστροφή και στην συνύπαρξη Ζωής και Θανάτου, τα δυο «ρέματα που παλεύουν και πηγάζουν από τα έγκατα της αρχέγονης ουσίας».

Κι ενώ μπροστά από τη μνήμη μου παρελαύνουν ο Επίκουρος, ο Παζ, ο Σοπενχάουερ, ο Καζαντζάκης και πολλοί άλλοι «θανατολόγοι» η φράση «άρχισα να το αποδέχομαι (θάνατο) ως μέρος της ζωής» ολοένα και περισσότερο ριζώνει μέσα μου.

Η συμφιλίωση με τον θάνατο

Μπορούμε να συμφιλιωθούμε με την ιδέα του θανάτου και να απαλλαγούμε από το φόβο προς αυτόν; Ο θάνατος είναι μια κατάσταση που δεν μπορούμε να υπερβούμε, ένα όριο – το απώτατο – με το οποίο πρέπει να μάθουμε να συνυπάρχουμε.

Αυτή η συνειδητή συνύπαρξη εμπεριέχει και την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Γνωρίζουμε το τέλος, αλλά άλλοι θα ορίσουν το πότε και το πώς. Σε εμάς μένει να ετοιμαζόμαστε και να αγωνιζόμαστε με τη βεβαιότητα ότι στο τέλος θα σβήσουμε. Αυτό είναι και το βαθύτερο περιεχόμενο της ελευθερίας. Η γνώση των ορίων μας. Μας διαφεύγει η γνώση των δυο άκρων (αρχή – τέλος). Το μόνο που γνωρίζουμε – αν το γνωρίζουμε βέβαια – είναι το ενδιάμεσο διάστημα που το λέμε Ζωή.

«Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο˙ καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο˙ το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή» -Ν. Καζαντζάκη «Ασκητική».

Νίτσε: Το μετά τον θάνατο

Ο χριστιανισμός βρήκε την ιδέα για τιμωρίες στην κόλαση σε όλη τη ρωμαϊκή αυτοκρατορία: την είχαν επωάσει με ιδιαίτερη περιποιητικότητα αναρίθμητες μυστικές λατρείες, σαν να ήταν το πιο γόνιμο αβγό της δύναμής τους. Ο Επίκουρος είχε πιστέψει ότι δεν μπορούσε να κάνει μεγαλύτερο πράγμα για τους ομοίους του από το να ξεριζώσει τις ρίζες της πίστης αυτής·, ο θρίαμβός του, που ηχεί πιο ωραία από οπουδήποτε αλλού στο στόμα του πιο σκοτεινού (που έγινε όμως διαυγής) οπαδού της διδασκαλίας του, του Ρωμαίου Λουκρήτιου, ήρθε πολύ νωρίς -ο χριστιανισμός πήρε υπό την ιδιαίτερη προστασία του την ήδη μαραμένη πίστη στα υποχθόνια φόβητρα, πράττοντας έξυπνα!

Γιατί, πώς θα μπορούσε δίχως αυτή την τολμηρή κίνηση μέσα στην πλήρη ειδωλολατρία να νικήσει τη δημοτικότητα των λατρειών του Μίθρα* και της Ίσιδας**. Έτσι, πήρε τους φοβιτσιάρηδες με το μέρος του -τους σθεναρότερους οπαδούς μιας καινούργιας πίστης!

Οι Εβραίοι, ως ένας λαός που κρεμιόταν και κρεμιέται από τη ζωή, σαν τους Έλληνες και περισσότερο από τους Έλληνες, είχαν καλλιεργήσει ελάχιστα τις ιδέες αυτές: ο οριστικός θάνατος, ως η τιμωρία του αμαρτωλού, ο θάνατος δίχως ανάσταση, ως η πιο ακραία απειλή -ιδού τι εντυπωσίαζε αρκετά αυτούς τους ξεχωριστούς ανθρώπους, που δεν ήθελαν να απαλλαγούν από το σώμα τους, αλλά που έλπιζαν, μέσα στον εκλεπτυσμένο αιγυπτισμό τους, να τον σώσουν για όλη την αιωνιότητα. (Ένας Εβραίος μάρτυρας, για τον οποίο διαβάζουμε στο δεύτερο βιβλίο των Μακκαβαίων***, δεν διανοείται να παραιτηθεί από τα ξεριζωμένα σωθικά του: θέλει να τα έχει στην Ανάσταση, -να τι θα πει εβραϊκό!)

Οι πρώτοι χριστιανοί απείχαν πολύ από τη σκέψη των αιώνιων βασάνων, πίστευαν ότι ήταν λυτρωμένοι από τον “θάνατο” και περίμεναν από μέρα σε μέρα μια μεταμόρφωση και όχι ένα θάνατο. (Τι παράξενη εντύπωση πρέπει να προκάλεσε η πρώτη περίπτωση θανάτου σ’ αυτούς τους αναμένοντες! Τι μείγμα έκπληξης, ευθυμίας, αμφιβολίας, ντροπής, ζέσης πρέπει να τους διακατείχε! -αληθινά ένα θέμα για μεγάλους καλλιτέχνες!)

Ο Παύλος δεν ήξερε να πει τίποτε καλύτερο για τον λυτρωτή από το ότι αυτός είχε ανοίξει για όλους τη δίοδο προς την αθανασία -δεν πιστεύει ακόμη στην ανάσταση των αλύτρωτων, και μάλιστα, σύμφωνα με τη διδασκαλία του για τον ανεκπλήρωτο νόμο και για τον θάνατο ως συνέπεια της αμαρτίας υποπτεύεται ότι κανένας μέχρι τώρα (ή πολύ λίγοι, κι εκείνοι από χάρη και δίχως αξία) δεν έγινε αθάνατος· τώρα αρχίζει για πρώτη φορά να ανοίγει τις πύλες της η αθανασία -και τελικά έχουν επιλεχτεί γι’ αυτήν πολύ λίγοι, όπως δεν μπορεί να παραλείψει να προσθέσει η έπαρση εκείνου που έχει επιλεχτεί.

Αλλού, όπου η ενόρμηση για ζωή δεν ήταν τόσο μεγάλη, όπως μεταξύ των Εβραίων και των Εβραιοχριστιανών, και η προοπτική για αθανασία δεν φαινόταν ασυζητητί πιο πολύτιμη από την προοπτική για έναν οριστικό θάνατο, εκείνη η ειδωλολατρική και μολαταύτα όχι εντελώς μη εβραϊκή προσθήκη της κόλασης έγινε επιθυμητό όργανο στα χέρια των ιεραπόστολων: τότε γεννήθηκε η καινούργια διδασκαλία, ότι και οι αμαρτωλοί και οι αλύτρωτοι είναι αθάνατοι, η διδασκαλία για τους αιώνια καταδικασμένους, και ήταν ισχυρότερη από την στο εξής ψυχορραγούσα σκέψη για τον οριστικό θάνατο.

Η επιστήμη όφειλε να την ξανακατακτήσει, αποκρούοντας, είναι αλήθεια, συγχρόνως κάθε άλλη ιδέα για τον θάνατο και κάθε είδος ζωής στο επέκεινα. Έχουμε γίνει φτωχότεροι ως προς ένα ενδιαφέρον: το “μετά τον θάνατο” δεν μας αφορά πια! -πρόκειται για ανείπωτη ευεργεσία, που είναι ακόμη πολύ νέα για να γίνει αισθητή ως τέτοια σε μήκος και σε πλάτος. -Κι έτσι θριαμβεύει πάλι ο Επίκουρος!
-------------------
*Θεός του ήλιου της αρχαίας Περσίας. Η λατρεία του διαδόθηκε στον ελληνιστικό κόσμο και, μετά τον πόλεμο του Πομπήιου κατά των πειρατών το 68 π.Χ., και στον ρωμαϊκό κόσμο. Τα Μυστήρια του Μίθρα διεξάγονταν σε υπόγειους χώρους.

**Αιγυπτιακή θεότητα που απέκτησε πλατιά δημοτικότητα στον ελληνορωμαϊκό κόσμο..

***Οι Μακκαβαίοι είναι βιβλίο της Παλαιός Διαθήκης.

Φρίντριχ Νίτσε - Χαραυγή

Ψυχολογική χειραγώγηση VS Επιρροή

Η ψυχολογική χειραγώγηση είναι η άσκηση αθέμιτης επιρροής μέσα από την ψυχική διαστρέβλωση και τη συναισθηματική εκμετάλλευση με σκοπό την απόκτηση εξουσίας, οφελών ή προνομίων εις βάρος του θύματος.

Η χειραγώγηση, λοιπόν, γίνεται με σκοπό την προώθηση των συμφερόντων του χειριστή, πάντα εις βάρος άλλων, τέτοιες τακτικές μπορεί να θεωρηθούν καταχρηστικές, υβριστικές, δόλιες και παραπλανητικές.

Υγιής επιρροή

Εξ αρχής πρέπει να γίνει διαχωρισμός ανάμεσα στην υγιή επιρροή, η οποία δεν είναι αρνητική και στην ψυχολογική χειραγώγηση. Για παράδειγμα, οι γονείς μπορεί να προσπαθήσουν να πείσουν τα παιδιά τους να σταματήσουν μία κακή συμπεριφορά ή να αλλάξουν μία ανθυγιεινή συνήθειά τους, κι αυτό ονομάζεται επιρροή.

Ψυχολογική χειραγώγηση

Αντιθέτως, η ψυχολογική χειραγώγηση περιλαμβάνει να πέσει το θύμα, εν αγνοία του, κάτω από την εξουσία του χειριστή, με τρόπους εξαπάτησης ή χρησιμοποίησης για να εξυπηρετήσει δικούς του σκοπούς. Η υγιής επιρροή συμβαίνει μεταξύ των περισσοτέρων ανθρώπων, φυσικά και μέσα στην οικογένεια, και είναι μέρος του καθημερινού πάρε-δώσε των εποικοδομητικών και υγιών σχέσεων.

Στην ψυχολογική χειραγώγηση, ένα άτομο χρησιμοποιείται προς όφελος του άλλου.

Για παράδειγμα, ο εργοδότης προσπαθεί με δόλιους τρόπους να χειραγωγήσει τους υπαλλήλους του ώστε να αποκομίσει περισσότερο κέρδος.

Επίσης, η χειραγώγηση χρησιμοποιείται έντονα σε πωλήσεις, σε οικονομικές καταστάσεις και σε επαγγελματικές συζητήσεις όπου στόχος είναι η κερδοφορία και η επαγγελματική ανέλιξη.

Χειραγώγηση στις διαπροσωπικές σχέσεις

Ακόμη, χειραγώγηση μπορεί να συμβεί στις διαπροσωπικές σχέσεις με σκοπό την βλάβη του άλλου, όπως για παράδειγμα ένα τρίτο πρόσωπο να αντιληφθεί τις αδυναμίες ενός ζευγαριού και να εισέλθει στη σχέση με σκοπό τον χωρισμό του ζεύγους.

Περαιτέρω, εμφανίζεται και το φαινόμενο gashlighting ως μία μορφή χειραγώγησης στο ζευγάρι που πρωτοεμφανίστηκε σαν έννοια στις αρχές του 20ου αιώνα από την ταινία Gashlight.

Είναι μια ιστορία ενός πονηρού άντρα που ήθελε να πείσει την γυναίκα του ότι τρελαίνεται. Έκρυβε και μετακινούσε αντικείμενα στο σπίτι, και όταν η γυναίκα του το παρατηρούσε της έλεγε ότι αυτή τα χάνει ή τα μετακινεί αλλά δεν το θυμάται. Ο στόχος του συζύγου ήταν να αυξήσει μυστικά την περιουσία του κλέβοντας την κληρονομιά της γυναίκας του.

Πώς οι χειριστικοί άνθρωποι ελέγχουν τα θύματά τους

Σύμφωνα με τον Μπράικερ οι χειριστικοί άνθρωποι ελέγχουν τα θύματά τους κυρίως μέσω της θετικής ενίσχυσης που περιλαμβάνει τον έπαινο και την επιφανειακή γοητεία.

Ακόμη μέσω της αρνητικής ενίσχυσης όπως για παράδειγμα την αφαίρεση των bonus που είχαν δοθεί, μέσω της μερικής ενίσχυσης όπως συμβαίνει στο τζόγο όπου κάποιες φορές ο παίκτης κερδίζει αλλά συνολικά χάνει περισσότερα από όσα κερδίζει, μέσω της τιμωρίας όπως η γκρίνια ή ο εκφοβισμός και μέσω τραυματικής δοκιμασίας με τη χρήση λεκτικής ή σωματικής βίας όπως για παράδειγμα συμβαίνει στους χρήστες των ναρκωτικών.

Σύμφωνα με τον Σίμον οι χειραγωγοί ελέγχουν τα θύματά τους κυρίως μέσω των ψεμάτων που είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κανείς αν ο χειριστής λέει ψέματα.

Επίσης, οι χειραγωγοί αρνούνται να παραδεχθούν ότι κάνουν λάθος κάπου και διακατέχονται από αλαζονεία και έντονο εγωκεντρισμό. Χρησιμοποιούν τον εξορθολογισμό για να παραποιήσουν τα δεδομένα προς όφελός τους ή ακόμη και την ελαχιστοποίηση όπου ισχυρίζονται ότι η κακή συμπεριφορά τους δεν είναι τόσο επιβλαβής ή ανεύθυνη.

Δεν δίνουν προσοχή στον άλλον ή την δίνουν κατά το δοκούν και συνήθως οι χειραγωγοί δεν δίνουν μία ευθεία απάντηση αλλά προτιμούν την σιωπή ή την αλλαγή του θέματος ή δίνουν ασαφείς και αόριστες απαντήσεις.

Ένα ακόμη μέσο χειραγώγησης είναι να βάζει ο χειριστής τον άλλον σε μία συνθήκη αβεβαιότητας κάνοντάς τον να αμφιβάλει για τον εαυτό του, να αγχώνεται και να είναι σε υποχωρητική θέση.

Μία ακόμη τακτική είναι παίζοντας το ρόλο του θύματος ενώ οφθαλμοφανέστατα δεν είναι το θύμα αλλά το κάνει προκειμένου να κερδίσει τον οίκτο των άλλων.

Ο σκοπός της υγιούς επιρροής

Από την άλλη μεριά υπάρχει και η υγιής επιρροή η οποία σκοπός της είναι η εξέλιξη του άλλου. Δηλαδή ενώ στη χειραγώγηση σκοπός είναι η εξαπάτηση του άλλου προς όφελος δικό του, στην υγιή επιρροή σκοπός είναι η καθοδήγηση και η επισήμανση των λαθών του άλλου προς όφελος του άλλου.

Μερικοί από τους κύριους παράγοντες επιρροής είναι οι προσδοκίες για την εξέλιξη του άλλου, τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται, οι αξίες που δημιουργούνται για την έννοια της εργασίας, της οικογένειας, της φιλίας και της κοινωνίας γενικότερα, οι ευκαιρίες που δίνονται ώστε να μάθουν και να εξελιχθούν και ο τρόπος επιβράβευσης ή τιμωρίας.

Για παράδειγμα, οι γονείς τείνουν να επηρεάζουν τα παιδιά τους και όχι να τα χειραγωγούν γιατί δεν θέλουν να βλέπουν στενοχωρημένα παιδιά.

Είναι σημαντικό οι γονείς να δείχνουν υποστήριξη και να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους ώστε να λάβουν υπόψη τους όλες τις δυνατές επιλογές που έχουν, να αναλάβουν την ευθύνη της επιλογής τους, ώστε όλη αυτή η διαδικασία να «μεγαλώσει» και να εξελίξει τα παιδιά σε ενήλικες.

Περί του Ιωσήφ τού από Αριμαθαίας

Πλησιάζοντας το χριστιανικό Πάσχα, θα ασχοληθούμε με μια μικρή λεπτομέρεια που έχει σχέση με τις μέρες αυτές. Στο βιβλικό κείμενο μετά την σταύρωση του Ιησού εμφανίζεται και στα τέσσερα Ευαγγέλια, ένα πρόσωπο με μικρή δράση, αλλά σημαντική όπως φαίνεται για την ολοκλήρωση του σεναρίου. Ο Ιωσήφ ο από Αριμαθαίας.


Ας δούμε τα σχετικά κείμενα ξεκινώντας από τον αρχαιότερο του Μάρκου:

42 Καὶ ἤδη ὀψίας γενομένης, ἐπεὶ ἦν παρασκευή, ὅ ἐστι προσάββατον, 43 ἐλθὼν Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἁριμαθαίας, εὐσχήμων βουλευτής, ὃς καὶ αὐτὸς ἦν προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον καὶ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. 44 ὁ δὲ Πιλᾶτος ἐθαύμασεν εἰ ἤδη τέθνηκε, καὶ προσκαλεσάμενος τὸν κεντυρίωνα ἐπηρώτησεν αὐτὸν εἰ πάλαι ἀπέθανε· 45 καὶ γνοὺς ἀπὸ τοῦ κεντυρίωνος ἐδωρήσατο τὸ σῶμα τῷ Ἰωσήφ. 46 καὶ ἀγοράσας σινδόνα καὶ καθελὼν αὐτὸν ἐνείλησε τῇ σινδόνι καὶ κατέθηκεν αὐτὸν ἐν μνημείῳ ὃ ἦν λελατομημένον ἐκ πέτρας, καὶ προσεκύλισε λίθον ἐπὶ τὴν θύραν τοῦ μνημείου.” (Κατά Μάρκον, 15: 42).

Εὐσχήμων = ευπρεπής, αξιοπρεπής.
Βουλευτής = Μέλος του Μεγάλου Σανχεντρίν.

Μόνο που ο ευπρεπής αυτός βουλευτής δεν έφερε αντίρρηση στην καταδίκη του Ιησού σε θάνατο, αφού λίγο πριν ο ίδιος Ευαγγελιστής γράφει:

64 ἠκούσατε πάντως τῆς βλασφημίας· τί ὑμῖν φαίνεται; οἱ δὲ πάντες κατέκριναν αὐτὸν εἶναι ἔνοχον θανάτου.” (Κατά Μάρκον, 14: 64). Να σημειωθεί, ότι ο Μάρκος τονίζει νωρίτερα ότι το συνέδριο είχε απαρτία: “53 Καὶ ἀπήγαγον τὸν Ἰησοῦν πρὸς τὸν ἀρχιερέα· καὶ συνέρχονται αὐτῷ πάντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι καὶ οἱ γραμματεῖς”.

Σημειώστε ότι, δεν αναφέρει τίνος ήταν ο τάφος που ήταν σκαμμένος στον βράχο και τι σχέση είχε μαζί του.

Ας πάμε τώρα στον Ματθαίο:

57 Ὀψίας δὲ γενομένης ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος ἀπὸ Ἁριμαθαίας, τοὔνομα Ἰωσήφ, ὃς καὶ αὐτὸς ἐμαθητεύθη τῷ Ἰησοῦ· 58 οὗτος προσελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. τότε ὁ Πιλᾶτος ἐκέλευσεν ἀποδοθῆναι. 59 καὶ λαβὼν τὸ σῶμα ὁ Ἰωσὴφ ἐνετύλιξεν αὐτὸ ἐν σινδόνι καθαρᾷ, 60 καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν τῷ καινῷ αὐτοῦ μνημείῳ ὃ ἐλατόμησεν ἐν τῇ πέτρᾳ, καὶ προσκυλίσας λίθον μέγαν τῇ θύρᾳ τοῦ μνημείου ἀπῆλθεν.” (Κατά Ματθαίον, 27: 57).

Εδώ δεν αναφέρεται ως βουλευτής, αλλά ως πλούσιος και ως μαθητής του Ιησού, άσχετα αν δεν έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής πουθενά στα Ευαγγέλια. Επίσης ως πλούσιος είχε τον δικό του τάφο σκαλισμένο και εκεί θα έβαζε τον Ιησού. Συμφωνεί όμως και αυτός με τον Μάρκο, ότι όλοι οι αρχιερείς συμφώνησαν για την θανάτωση του Ιησού:

Πρωΐας δὲ γενομένης συμβούλιον ἔλαβον πάντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ κατὰ τοῦ Ἰησοῦ ὥστε θανατῶσαι αὐτόν” (Κατά Ματθαίον, 27: 1).

Πάμε τώρα στον Λουκά:

50 Καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι Ἰωσὴφ, βουλευτὴς ὑπάρχων καὶ ἀνὴρ ἀγαθὸς καὶ δίκαιος 51 - οὗτος οὐ ἦν συγκατατεθειμένος τῇ βουλῇ καὶ τῇ πράξει αὐτῶν - ἀπὸ Ἁριμαθαίας πόλεως τῶν Ἰουδαίων, ὃς προσεδέχετο καὶ αὐτὸς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, 52 οὗτος προσελθὼν τῷ Πιλάτῳ ᾐτήσατο τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, 53 καὶ καθελὼν αὐτὸ ἐνετύλιξε σινδόνι καὶ ἔθηκεν αὐτὸ ἐν μνήματι λαξευτῷ, οὗ οὐκ ἦν οὐδεὶς οὐδέπω κείμενος· 54 καὶ ἡμέρα ἦν παρασκευὴ, σάββατον ἐπέφωσκε” (Κατά Λουκάν, 23: 50).

Εδώ, έχουμε μια αντίφαση σε σχέση με τους προηγούμενους: Ο Ιωσήφ αναφέρεται ως βουλευτής και αγαθός κι όχι πλούσιος. Για τον λόγο αυτό και ο τάφος δεν αναφέρεται ως δικός του, αλλά το σημαντικό είναι ότι ως βουλευτής είχε αντιδράσει στο συμβούλιο σε αντίθεση με τους προηγούμενους. Αν πάμε τώρα λίγο πίσω, θα δούμε ότι όντως δεν δίνει λεπτομέρειες για την απόφαση, όπως οι δύο προηγούμενοι που συμφωνούν ότι η απόφαση ήταν ομόφωνη:

Καὶ ἀναστὰν ἅπαν τὸ πλῆθος αὐτῶν ἤγαγον αὐτὸν ἐπὶ τὸν Πιλᾶτο” (Κατά Λουκάν, 23: 1). Ρίχνοντας, μάλιστα, την απόφαση στο... πλήθος και όχι στο συμβούλιο.

Τέλος, ο Ιωάννης:

38 Μετὰ δὲ ταῦτα ἠρώτησεν τὸν Πιλᾶτον Ἰωσὴφ ὁ ἀπὸ Ἁριμαθαίας, ὢν μαθητὴς τοῦ Ἰησοῦ, κεκρυμμένος δὲ διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων, ἵνα ἄρῃ τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ· καὶ ἐπέτρεψεν ὁ Πιλᾶτος. ἦλθεν οὖν καὶ ἦρε τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. 39 ἦλθε δὲ καὶ Νικόδημος ὁ ἐλθὼν πρὸς τὸν Ἰησοῦν νυκτὸς τὸ πρῶτον, φέρων μῖγμα σμύρνης καὶ ἀλόης ὡς λίτρας ἑκατόν. 40 ἔλαβον οὖν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἔδησαν αὐτὸ ἐν ὀθονίοις μετὰ τῶν ἀρωμάτων, καθὼς ἔθος ἐστὶ τοῖς Ἰουδαίοις ἐνταφιάζειν. 41 ἦν δὲ ἐν τῷ τόπῳ ὅπου ἐσταυρώθη κῆπος, καὶ ἐν τῷ κήπῳ μνημεῖον καινὸν, ἐν ᾧ οὐδέπω οὐδεὶς ἐτέθη· 42 ἐκεῖ οὖν διὰ τὴν παρασκευὴν τῶν Ἰουδαίων, ὅτι ἐγγὺς ἦν τὸ μνημεῖον, ἔθηκαν τὸν Ἰησοῦν.“ (Κατά Ιωάννην, 19: 38).

Δεν τον αναφέρει, επίσης, ως βουλευτή αλλά μαθητή και μάλιστα κρυφό γιατί φοβόταν τους Ιουδαίους, κάτι καινούργιο σε σχέση ακόμα και με τον Λουκά που τον αναφέρει απλώς ως μαθητή. Το μνημείο δεν αναφέρεται τίνος ήταν ιδιοκτησία, το μόνο που λέει ότι ήταν εκεί κενό και αχρησιμοποίητο. Επίσης, δεν μας δίνει πληροφορίες για το πως πάρθηκε η απόφαση του Συνεδρίου:

28 Ἄγουσιν οὖν τὸν Ἰησοῦν ἀπὸ τοῦ Καϊάφα εἰς τὸ πραιτώριον” (Κατά Iωάννην, 18: 28). Αφήνοντάς και αυτός να εννοηθεί το πλήθος.

Συμπερασματικά:

Ως προς τον τίτλο του λοιπόν έχουμε:

Βουλευτής, δηλαδή μέλος του μεγάλου Σανχεντρίν στους δύο από τους τέσσερις, πλούσιος στον ένα και μάλιστα ιδιοκτήτης του τάφου και τίποτα στον τελευταίο.

Ως προς την σχέση του με τον Ιησού έχουμε:

Το σχετικά αόριστο “προσδεχόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ” στους δύο, μαθητής στον τρίτο, κρυφός μαθητής στον τέταρτο για τον φόβο των Ιουδαίων.

Άλλη μια αντίφαση σε σχέση με τα ιουδαϊκά έθιμα είναι το ότι ο ίδιος ο Εβραίος αυτός ιερέας (για τον Μάρκο και Ματθαίο φυσικά) προσήλθε στον Πιλάτο, δηλαδή στο Πραιτόριο, που ήταν ένα τελείως ακάθαρτο μέρος για τους Εβραίους, πόσο μάλλον για τους ιερείς. Ας δούμε ένα σχετικό κείμενο από τον Ιωάννη:

28 Ἄγουσιν οὖν τὸν Ἰησοῦν ἀπὸ τοῦ Καϊάφα εἰς τὸ πραιτώριον· ἦν δὲ πρωΐ· καὶ αὐτοὶ οὐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ πραιτώριον, ἵνα μὴ μιανθῶσιν, ἀλλ' ἵνα φάγωσι τὸ πάσχα.” (Κατά Ιωάννην, 18:28).

Είναι προφανές ότι οι αντιφάσεις αυτές κάτι δείχνουν, και δείχνουν ότι ο χαρακτήρας αυτός του σεναρίου είναι επινοημένος όπως και όλο το σενάριο. Ο σκοπός είναι να τοποθετηθεί ο Ιησούς σε ένα λαξευτό τάφο που ήταν φτιαγμένος για έναν πλούσιο και αξιοπρεπή αξιωματούχο, για να κάνει εντύπωση ο τρόπος που θα κλείσει και θα ανοίξει αυτός. Χωρίς αυτόν δεν μπορεί να υπάρξει άδειος τάφος που θα δείξει την υποτιθέμενη Ανάσταση.

Αρχικά να δούμε τι θα ήταν το λογικό. Το λογικό στις σταυρώσεις είναι ότι η θανάτωση είναι αργή και επώδυνη και δεν γίνεται ταφή του τιμωρημένου, αφού ο σκοπός της σταύρωσης ήταν να ατιμαστεί ο εγκληματίας και να μείνει ορατός στους πάντες για συνετισμό για πάρα πολλές μέρες. Η σύμπτωση όμως της απρόσμενης γρήγορης κατάληξης και της ημέρας του Πάσχα, της μοναδικής που θα μπορούσε να κατέβει από τον σταυρό, βοηθάει το σενάριο να ολοκληρωθεί προς την αναμενόμενη Ανάσταση, οπότε έχουμε την αποκαθήλωση και την ταφή. Μόνο που και σε αυτή την περίπτωση το λογικό θα ήταν, να ενδιαφερόντουσαν και να ασχολούντο με την ταφή του, κάποιοι από το κοντινό περιβάλλον, δηλαδή οι αγαπημένοι μαθητές του ή η οικογένεια του Ιησού, αλλά ευσχήμως όλοι αυτοί δείχνουν εξαφανισμένοι.

Το πρόβλημα ήταν ότι αν συνέβαινε κάτι από αυτά τα δύο, δηλαδή τα φυσιολογικά, δεν θα μπορούσε να δικαιολογηθεί ένας λαξευτός μεγάλος τάφος, που θα μας έδειχνε όταν βρεθεί άδειος ξεκάθαρα την Ανάσταση. Έτσι εμφανίζεται ένας νέος χαρακτήρας για τον ρόλο αυτό, είναι πλούσιος που έχει μεγάλο λαξεμένο δικό του τάφο που θα κλείσει με μια βαριά πέτρα, κάνοντας αδύνατο να μετακινηθεί με άλλο τρόπο, εκτός αν είναι θαυμαστός.

Εξυπηρετεί όμως ο Ιωσήφ ως Εβραίος ιερέας, μέλος του Σανχεντρίν, αλλά και πλούσιος φυσικά, και άλλον έναν σκοπό: κάποια δήθεν προφητεία στην οποία αυτοί οι "πονηροί" που τον σκότωσαν δηλαδή οι "πλούσιοι" Εβραίοι, αυτοί και θα τον θάψουν.

οὗτος τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν φέρει καὶ περὶ ἡμῶν ὀδυνᾶται....
ἐν τῇ ταπεινώσει ἡ κρίσις αὐτοῦ ἤρθη· τὴν δὲ γενεὰν αὐτοῦ τίς διηγήσεται; ὅτι αἴρεται ἀπὸ τῆς γῆς ἡ ζωὴ αὐτοῦ, ἀπὸ τῶν ἀνομιῶν τοῦ λαοῦ μου ἤχθη εἰς θάνατον. 9 καὶ δώσω τοὺς πονηροὺς ἀντὶ τῆς ταφῆς αὐτοῦ καὶ τοὺς πλουσίους ἀντὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ·” (Ισαΐας 53: 4).

Κάτι που επιβεβαιώνουν και οι Πράξεις, οι οποίες αγνοούν παντελώς τον εμβόλιμο στα Ευαγγέλια κύριο από την Αριμαθαία που ήταν για κάποιους και μαθητής:

27 οἱ γὰρ κατοικοῦντες ἐν Ἱερουσαλὴμ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν ..... ᾐτήσαντο Πιλᾶτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν. 29 ὡς δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραμμένα, καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς μνημεῖον” (Πράξεις, 13: 27).

Περιττό να πούμε ότι έτσι ξαφνικά όπως εμφανίστηκε, δεν ξανακούστηκε ποτέ, εκτός φυσικά από τα... απόκρυφα.

Άλλο ένα στοιχείο εξίσου σημαντικό που προστίθεται στην εξήγηση αυτή, είναι η παντελώς άγνωστη πόλη Αριμαθαία από την οποία υποτίθεται κατάγεται αυτός ο υποτιθέμενα σπουδαίος Εβραίος. Δεν αναφέρεται ούτε στην Παλαιά Διαθήκη ούτε στα ιστορικά κείμενα της εποχής και της περιοχής.

Σήμερα μερικές από τις προτεινόμενες θέσεις που αναφέρονται ως Αριμαθαία είναι οι εξής:

Ramla. Αυτή αν και κτίστηκε το 710 από τον χαλίφη Sulayman ibn Abd al-Malik, την θεώρησαν σαν Αριμαθαία οι Σταυροφόροι.
Nabi_Samwil
Ramathaim-Zophim. Αυτή αναφέρεται σαν Αριμαθαία από τον Petrus Comestor (1100-1179) στην Historia Scholastica.
Rantis
Al-Ram
Al-Bireh
Ramallah

O ιστορικός Richard Carrier στο Historicity of Jesus, υποστηρίζει ότι η λέξη “Αριμαθαία” επινοήθηκε στα Eλληνικά, από το Αρι-, πρόθεμα που δηλώνει το άριστο, μαθ, από την μάθηση και την κατάληξη -αία που σημαίνει τοποθεσία, σαν την “πόλη της άριστης μαθητείας”.

Έχουμε λοιπόν πάλι, ακόμα και σε μια μικρή λεπτομέρεια, κάτι πολύ συνηθισμένο στην χριστιανική βίβλο, δηλαδή αντιφάσεις, προσπάθεια εκπλήρωσης προφητειών και επινοημένη γεωγραφία, στην προσπάθεια συμπλήρωσης του μεσσιανικού μύθου που κατάφερε να πείσει πολύ κόσμο και να επιβληθεί σε μεγάλο μέρος του πλανήτη μας σαν απόλυτη αλήθεια.

Σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος είναι κρυφά δυστυχισμένος

Θα συναντήσατε κάποτε κάποιον φαινομενικά χαρούμενο και αισιόδοξο που δεν σας άφησε να τον καταλάβετε. Για να ανακαλύψετε αργότερα ότι αντιμετώπιζε κάποια πολύ σκοτεινά και σοβαρά συναισθήματα; Ή ότι είχαν υποστεί μια τρομερή τραγωδία στο παρελθόν που τους άφησε συναισθηματικά τραυματισμένους;

Ενώ όλοι πιστεύουμε ότι ξέρουμε αν κάτι δεν πάει καλά με κάποιον που είμαστε κοντά του ή ότι θα μπορούσαμε εύκολα να πούμε αν κάποιος αγαπημένος μας αισθανόταν down και δυσαρεστημένος, η τρομακτική αλήθεια είναι, ότι ποτέ δεν ξέρουμε πραγματικά όλα όσα συμβαίνουν στη ζωή ενός άλλου ατόμου. Ξέρετε μόνο όσα είναι πρόθυμοι να σας δείξουν.

Και αν τα εντυπωσιακά ποσοστά αυτοκτονίας και η μη θεραπευμένη κατάθλιψη είναι κάτι που πρέπει να μας στεναχωρεί, όλοι μας πρέπει να δουλέψουμε καλύτερα για να αναζητήσουμε τι συμβαίνει με τους αγαπημένους μας. Λοιπόν, πώς μπορείτε να πείτε εάν κάποιος είναι κρυφά δυσαρεστημένος; Εδώ είναι μερικά προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να προσέξετε:

1. Συχνά εκτρέπουν τη συζήτηση αλλού

Όταν κάποιος είναι κρυφά δυστυχισμένος, θα αρχίσετε να παρατηρείτε πόσο συχνά αλλάζουν το θέμα σε σοβαρές ερωτήσεις και συνομιλίες. Δεν μιλούν ποτέ για κάτι σημαντικό που συμβαίνει στη ζωή τους πια και έχουν σταματήσει να σας εμπιστεύονται για φαινομενικά χωρίς λόγο. Ακόμα και όταν ξέρετε ότι έχουν ένα σοβαρό ζήτημα (όπως η αποτυχία σε ένα μάθημα ή αν ασχολούνται με το διαζύγιο των γονιών τους για παράδειγμα), απλά δεν μπορείτε να τους ανοίξετε κουβέντα για αυτό. Στην καλύτερη περίπτωση, θα σηκωθούν, θα γελάσουν, ή θα κάνουν κάποια πνευματώδη παρατήρηση που το κάνει να φαίνεται ότι δεν είναι καθόλου μεγάλη υπόθεση αυτό το ζήτημα για αυτούς. Επίσης, η έλλειψη οπτικής επαφής μαζί σας είναι ένα μεγάλο σημάδι.

2. Δίνουν σύντομες απαντήσεις

Ένας άλλος κοινός τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι προσπαθούν να παρακάμπτουν θέματα για τα οποία δεν αισθάνονται άνετα να μιλούν, είναι να δίνουν σύντομες απαντήσεις. Επομένως, αν έχετε παρατηρήσει ότι ο φίλος ή το μέλος της οικογένειάς σας μιλά πολύ λιγότερο και ότι είναι πιο κουραστικοί από το συνηθισμένο, τότε η πρώτη σας ιδέα πρέπει να είναι ότι κάτι είναι σίγουρα λάθος. Έχουν σταματήσει να σας μιλούν ή να σας στέλνουν μηνύματα; Παραμένουν ασυνήθιστα ήσυχοι στις συζητήσεις τελευταία; Ή δεν παίρνετε απαντήσεις για τις απόψεις τους ακόμη και όταν ρωτηθούν; Η απάθεια και η αδιαφορία είναι ένα από τα πρώτα σημάδια κατάθλιψης, επομένως προσέξτε.

3. Ακυρώνουν τα σχέδια.

Το αγαπημένο σας πρόσωπο σας ακύρωσε πρόσφατα μία συνάντηση; Εμφανίστηκαν ασυνήθιστα αργά ή άρχισαν να φεύγουν από το σχολείο / λείπουν από τη δουλειά; Προσπαθήστε να τους μιλήσετε για αυτό και ρωτήστε τους γιατί. Ακόμα κι αν οι λόγοι τους φαίνονται εύλογοι και σας διαβεβαιώνουν ότι όλα είναι καλά, προσέξτε τους καλά. Στη συνέχεια, εάν αρχίσουν να εγγυώνται πράγματα που είναι σημαντικά για αυτούς (όπως αυτή η αιτιολογική σκέψη που προβαίνουν εδώ και μήνες ή ότι ο διαγωνισμός ήταν τόσο σκληρά για να περάσουν), τότε αυτή είναι μια κόκκινη σημαία που δεν πρέπει να αγνοήσετε.

4. Κοιμούνται πολύ.

Γνωρίζατε ότι ο υπερβολικός ύπνος είναι ένα από τα πιο εμφανή συμπτώματα κατάθλιψης; Όπως και με την αϋπνία (την αδυναμία ύπνου), οποιαδήποτε σημαντική διαταραχή στο πρότυπο ύπνου ενός ατόμου πιστεύεται ότι έχει κάποια ψυχολογική αιτία, και οφείλεται πιθανότατα σε έντονα συναισθήματα κατάθλιψης. Οι άνθρωποι συχνά στρέφονται στον ύπνο όταν αισθάνονται χαμένοι και άδειοι, χωρίς κίνητρα για να σηκωθούν από το κρεβάτι και να κάνουν οτιδήποτε με τη ζωή τους. Και αυτό που είναι ακόμη πιο ξεκάθαρο είναι ότι, παρόλο που ένα καταθλιπτικό άτομο μπορεί να περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας κοιτώντας κάπου και ξαπλωμένο στο κρεβάτι, θα αισθάνεται ακόμα εξαντλημένος και δεν θα έχει ενέργεια.

5. Τους αρέσει να είναι μόνοι περισσότερο.

Όταν κάποιος προσπαθεί να σας απομακρύνει, γίνεται συχνά διακριτικά και συμβαίνει σταδιακά με την πάροδο του χρόνου. Μπορεί να οφείλεται από την ακύρωση των σχεδίων τους έως το να μην θέλουν να τα κάνουν όλα μαζί. Και παρόλο που μπορεί να σας πουν κάτι άλλο, ο πραγματικός λόγος είναι γιατί αυτοί θέλουν να είναι συνεχώς μόνοι τους. Έτσι σταματούν να δημοσιεύουν στο διαδίκτυο, να ανταποκρίνονται σε μηνύματα και να μην απαντούν στις κλήσεις σας, επειδή αποσύρονται συναισθηματικά και απομονώνονται από τους άλλους ως τρόπο αντιμετώπισης της δυστυχίας τους, που αγωνίζονται να καταπιέσουν.

6. Έχουν γίνει άτολμοι.

Έχετε παρατηρήσει μια αλλαγή στο άτομο που βρίσκεται μπροστά σας. Το χαμόγελό τους δεν φαίνεται πια γνήσιο ή το γέλιο τους όχι και τόσο εύκολο. Έχουν σταματήσει να ντύνονται καλά και ίσως μάλιστα σταμάτησαν να ενοχλούνται εντελώς με την εμφάνισή τους. Φορούν ρούχα στα οποία μπορούν να κρυφτούν (όπως φούτερ) και δεν θέλουν να τραβήξουν την προσοχή στον εαυτό τους. Περπατούν ήσυχα, σε μικρά βήματα, και συνήθως σκύβουν το κεφάλι τους ενώ περπατάνε. Και μαζεύουν το σώμα τους σε όσο το δυνατόν λιγότερο χώρο και δεν κάνουν ζωηρές χειρονομίες.

7. Βλέπουμε μία αύξηση ή και μείωση του βάρους τους

Μπορεί να αισθάνονται πολύ απαθείς για να μαγειρέψουν.

8. Αναστατώνονται εύκολα.

Τέλος, αλλά ίσως το πιο σημαντικό, εάν κάποιος αναστατώνεται εύκολα με τρόπο που συνήθως δεν τους χαρακτηρίζει, τότε είναι πολύ πιθανό γίνεται επειδή υπάρχει κάποια συναισθηματική αναταραχή που προσπαθούν να κρύψουν από όλους τους άλλους. Είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό εάν αυτό το άτομο είναι συνήθως λογικό, ήρεμο και ήπιο, αλλά ξαφνικά έχει στενοχωρηθεί ή εξοργιστεί εύκολα. Τώρα ξεσπάει στους άλλους ή κλαίνε για κάτι που δεν είχε καν σκοπό να βλάψει τα συναισθήματά τους. Και τη στιγμή που θα προσπαθήσετε να τους παρηγορήσετε ή να τους πείτε να ηρεμήσουν, θα αρχίσουν να επιμένουν ότι όλα είναι καλά, ότι δεν είναι τίποτα.

Λοιπόν, το άτομο που σας ενδιαφέρει σχετίζεται με κάποιο από τα σημάδια που έχουμε αναφέρει εδώ; Υπήρξε κάποιος ιδιαίτερα στο μυαλό σας όταν το διαβάζατε; Εάν έχετε έναν φίλο, ένα μέλος της οικογένειας ή ένα αγαπημένο σας πρόσωπο στη ζωή σας, και νομίζετε ότι μπορεί να δείχνει συναισθήματα σοβαρής δυστυχίας ή κατάθλιψης, μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί τους και να προσφέρετε βοήθεια. Δείξτε τους ότι τους ακούτε προσεκτικά και διαβεβαιώστε τους ότι είστε εδώ για αυτούς σε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Πάνω απ ‘όλα, προσπαθήστε να τους βοηθήσετε να έρθουν σε επαφή με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ως τρόπο για να δείξετε την υποστήριξή σας.

Προσέξτε και αυτά τα σημάδια

# 1 Ανασφάλεια
# 2 Φόβος
# 3 Ευερεθιστότητα
# 4 Αδιαφορία
# 5 Αποσύνδεση από τους φίλους και άλλα αγαπητά πρόσωπα
# 6 Έλλειψη προσπάθειας
# 7 Ζήλια
# 8 Πρέπει να είναι συνεχώς απασχολημένοι
# 9 Έλλειψη εκπλήρωσης ενός σκοπού
# 10 Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
# 11 Χρόνια κόπωση ή πόνος
# 12 Αύξηση ή απώλεια βάρους
# 13 Φοβάται την κριτική
# 14 Πάντα περιμένουν να συναντήσουν την ευτυχία

Τον άνθρωπο δεν μπορείς να τον εκβιάσεις να σε αγαπήσει

Οι άνθρωποι γενικά βιάζονται να σου αρπάξουν την υπόσχεση, πως σημαίνουν πολλά για σένα.

Βιάζονται να σε γνωρίσουν για να καλύψουν την κενότητα τους πολλές φορές και όχι για να σου προσφέρουν την παρέα τους. Θέλουν να είναι τα πάντα σου και να είναι τώρα. Θέλουν να σου αποσπούν την προσοχή με ανόητα, φτηνά τερτίπια που τα ονομάζουν σχέση, φιλία, δόσιμο και έτσι θεωρούν πως εξασφάλισαν μια θέση κοντά σου στην αιωνιότητα.

Θέλουν να προσδώσουν σημασία στην δική τους ζωή γι’ αυτό εισβάλουν πιεστικά στη δική σου.

Είναι τόσο δύσκολο να καταλάβουν, πως η απόκλιση που σου προσφέρουν μπροστά στη λέξη φιλία μεγαλώνει έτσι ολοένα, αλλά δυστυχώς όχι και η ανάγκη για την παρουσία τους.

Όμως δυστυχώς κανένας δεν ξεγελιέται γιατί πολύ απλά δεν το έχει ανάγκη.

Απαραίτητος δεν μπορεί να γίνει κάποιος στην ζωή σου εάν δεν αποκτήσεις παρελθόν μαζί του, εάν δεν ακουμπήσουν οι ψυχές σας, εάν δεν έχεις να θυμηθείς κάτι από αυτόν τον άνθρωπο.

Απαραίτητος δεν γίνεται κανείς με το στανιό επειδή μίλησες, γέλασε μαζί σου, ήπιες ένα καφέ, κάπνισες ένα τσιγάρο. Απαραίτητος θα γίνει με τον χρόνο, εάν αντέξει η σχέση σας, εάν ευδοκιμήσει, εάν νικήσει την σημερινή αλαζονεία, ζήλια, ματαιοδοξία που υπάρχει.

Απαραίτητος δεν θα γίνει κάποιος που δεν έχεις φάει τα μούτρα σου μαζί του και να αγκαλιάστηκες, να έκλαψε μαζί σου, να σε πόνεσε, να σε νοιάστηκε να έφταιξε εκείνος και να ζήτησες συγγνώμη εσύ για να μην τον στενοχωρήσεις.

Έχουμε μάθει σε εύκολες ταμπέλες και θεωρούμε πως θα μπορούμε να γίνουμε γρήγορα η πρώτη σκέψη του άλλου μόλις ξυπνάει, ή η τελευταία πριν κοιμηθεί. Θεωρούμε πως είναι εύκολο να του κλέψουμε την ιδιωτικότητά του και να τον απορροφήσουμε στον κόσμο μας.

Αυτό λέγεται συναισθηματική άγνοια. Ένας άνθρωπος δραστήριος, κοινωνικός, αγαπητός, με ενδιαφέροντα, για να σε περάσει και να σε φιλτράρει μέσα από τον εγκέφαλο του σαν αναγκαίο πρόσωπο θα πρέπει να είσαι σπουδαίος για εκείνον.

Θα πρέπει να έχεις αποκτήσει τον σεβασμό, την αγάπη του, την σκέψη του, να έχει κερδίσει τίμια ένα κομμάτι του εαυτού σου κάπου μέσα σου και να κατοικεί.

Δεν θα γίνει αυτό αμέσως και σε λίγο χρόνο επειδή έχεις μάθει να εκκολάπτεσαι σε κάθε άνθρωπο που γνωρίζεις για να καλύψεις την ανεπάρκεια σου. Ο άλλος θέλει χρόνο, θέλει χώρο να ανασάνει και να δημιουργήσει το κατάλληλο έδαφος γύρω του και μέσα του να σε δεχθεί.

Μην γίνεσαι συναισθηματικά φορτικός και εκβιάζεις την παρουσία σου. Πολύ γρήγορα θα τον κουράσεις, αλλά ακόμα και έτσι να μην γίνει παρακάτω θα σε πετάξει έξω από την ζωή του γιατί νιώθει άβολα.

Τα πολλά τηλέφωνα και τα πολλά μηνύματα, τα πολλά λόγια και τα μεγάλα, δεν χτίζουν σχέσεις, απεναντίας, από μια ηλικία και μετά και ανάλογα την ιδιοσυγκρασία του άλλου τις χαλάνε.

Δεν είναι εύκολο να αποδεχτείς πόσο ελάχιστα απαραίτητος είσαι για κάποιον, όσο και να θεωρείς τον εαυτό σου φαβορί, το ξέρω.

Αλλά δεν μπορείς να με αναγκάσεις να κάνω παρέα με το λίγο σου.

Η αδιακρισία είναι δικαίωμα σου και η επιλεκτικότητα δικό μου.

“Τον άνθρωπο δεν μπορείς τον εκβιάσεις να σε αγαπήσει, κουράζοντας τον με την παρουσία σου.”

Τα ατίθασα παιδιά είναι αυτά που αλλάζουν τον κόσμο, αν τους το επιτρέψουμε

Κάποια παιδιά έρχονται σε αυτόν τον κόσμο προικισμένα με εντυπωσιακά ισχυρό χαρακτήρα και αδάμαστο πνεύμα. Τα παιδιά αυτά συχνά παρεξηγούνται βαθιά, ενώ δεκάδες βιβλίων έχουν γραφτεί, τα οποία δίνουν συμβουλές για το πώς να τους «σπάσεις τον τσαμπουκά», πώς να τιθασεύσεις το πνεύμα τους, πώς να τα επιβάλλεις την υπακοή τους. Πόσο δυσάρεστη απώλεια ηγετικών ικανοτήτων, πάθους και διορατικότητας για αυτόν τον κόσμο, όταν οι γονείς ακολουθούν αυτές τις τιμωρητικές πρακτικές.

Όχι μόνο μπορούμε να μεγαλώνουμε τα προικισμένα αυτά παιδιά με ευγένεια και σεβασμό, αλλά τα «δώρα» που θα μας επιστραφούν αργότερα είναι ανεκτίμητα.

Δείτε κάποιες περιγραφές που χρησιμοποιούνται συχνά, όταν αναφέρεται κανείς στα χαρακτηριστικά ενός ατίθασου παιδιού: Απαιτητικό, επίμονο, πεισματάρικο, αυταρχικό, κακότροπο, δύσκολο, προκλητικό, αγύριστο κεφάλι, αντιδραστικό, επαναστατικό, αδιάφορο, ασεβές.

Τώρα δείτε κάποιες από τις συχνότερες περιγραφές που χρησιμοποιούνται συχνά για τους ενήλικες που αποτελούν ηγετικές φυσιογνωμίες αυτού του κόσμου, τους CEO’s, τους επιχειρηματίες, τους καινοτόμους, τους κορυφαίους αθλητές, κ.λ.π.: Αποφασιστικός, επίμονος, αυθεντικός, σίγουρος για τον εαυτό του, με αυτοπεποίθηση, διορατικός, ασυμβίβαστος, ωμός, αφοσιωμένος.

Παρατηρήστε, ότι οι περιγραφές είναι σχεδόν οι ίδιες, όμως στην πρώτη περίπτωση, όταν δίνονται σε παιδί, οι χαρακτηρισμοί έχουν αρνητική έννοια, ενώ όταν δίνονται σε ενήλικα είναι θετικοί.

Άλλες περιγραφές που δίνονται στα ατίθασα παιδιά, οι οποίες συμπίπτουν με αυτές των ενήλικων ηγετών είναι:
  • Είναι κατά κανόνα ιδιαίτερα δημιουργικά και έξυπνα,
  • Είναι συνήθως γεμάτα πάθος και ένταση στα ενδιαφέροντα και στις απόψεις τους.
  • Συχνά έχουν την ακόρεστη ανάγκη να γνωρίζουν το «γιατί».
  • Συνήθως μαθαίνουν κάνοντας κάτι.
  • Έχουν πολύ συχνά έντονη την ανάγκη να αμφισβητήσουν ή να τεστάρουν την «τάξη πραγμάτων».
  • Είναι συνήθως τελειομανείς, έχω περισσότερες απαιτήσεις από τον εαυτό τους, όχι από τους άλλους.
  • Τείνουν να χρειάζονται διαρκώς την επικύρωση.
  • Έχουν έντονη την ανάγκη να ακούγονται.
  • Έχουν συχνά έντονη την ανάγκη για συναισθηματική ασφάλεια.
  • Τείνουν να αντιστέκονται στις αλλαγές, εκτός κι αν νιώθουν ότι έχουν κάποιον έλεγχο σε αυτήν.
  • Είναι συχνά υπερευαίσθητα.
  • Συνήθως αυτοσυγκεντρώνονται απίστευτα σε αυτό με το οποίο καταπιάνονται κάθε φορά.
  • Τείνουν να είναι ευσυνείδητα και άκρως αφοσιωμένα.
  • Είναι συνήθως τρομερά ανεξάρτητα.
Παρόλο που δεν αμφισβητεί κανείς, ότι αποτελεί πρόκληση να μεγαλώνεις ένα παιδί που δείχνει να αμφισβητεί τα πάντα, υπάρχουν τρόποι να δουλέψεις μαζί του και όχι εναντίον του, προκειμένου να διατηρήσεις και να «θρέψεις» αυτά τα μοναδικά δώρα του.

Το να διατηρήσεις μια υγιή σχέση γονιού-παιδιού είναι απόλυτα σημαντικό, καθώς ταυτόχρονα προσπαθείς να βρεις μια ισορροπία ανάμεσα στο να βάζεις όρια στο πνευματώδες παιδί σου και στο να μην περιορίζεις την ελευθερία του να «ανθίζει» και να γίνεται ο άνθρωπος που προορίζεται να γίνει.

Το μυστικό για να διατηρήσεις μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί σου είναι να παραμένεις ψύχραιμος και παρών και υποστηρικτικός, ακόμα κι όταν του βάζεις λογικά όρια. Βοηθά να θυμάσαι, ότι τα πιο ατίθασα παιδιά είναι αυτά που ταυτίζονται πιο έντονα με τους γονείς τους. Έτσι, αντί να αντιμετωπίζεις τις διαρκείς προκλήσεις του ως κακή συμπεριφορά και τάση να παραβιάζει την «εξουσία» σου, προσπάθησε να το μεγαλώνεις κατανοώντας ότι το ατίθασο παιδί σου είναι στην πραγματικότητα σε αποστολή ανακάλυψης, κάνοντας ατελείωτη «έρευνα» σε εσένα, ελέγχοντάς σε ξανά και ξανά, «σκάβοντας» και ξύνοντας, προκειμένου να ανακαλύψει όλες τις ιδιορρυθμίες και τις αδυναμίες σου, τα πάνω και τα κάτω σου, τις δυνάμεις και τα μειονεκτήματά σου. Αυτός ο έλεγχος δεν είναι αρνητικός, αρκεί να μην τον μετατρέψεις σε μάχη για το ποιος από τους δυο σας θα κυριαρχήσει, και να του απαντάς με ευγενική, γεμάτη σεβασμό καθοδήγηση. Αν ακολουθήσεις αυτή τη στάση θα καταφέρεις, αντί να εισπράττεις την συμπεριφορά του παιδιού σου ως προσωπική προσβολή, να βλέπεις τις προκλήσεις που σου θέτει ως προσπάθεια να μάθει και να ωριμάσει και να καταλάβει.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, ωστόσο, ότι το να είσαι γονιός ενός παιδιού προικισμένου με ισχυρογνωμοσύνη, αποτελεί διαρκή άσκηση υπομονής και αυτορρύθμισης. Η προσωπική ανάπτυξη που θα βιώσεις με αυτό το παιδί είναι πολύτιμη, καθώς προσπαθείς να το μεγαλώσεις με ενσυναίσθηση και σοφία και συμπόνια, αλλά μπορεί να σε εξαντλήσει και πολλές φορές θα σε βγάλει πολύ έξω από τα όριά σου.

Αν το γνωρίζεις και είσαι προετοιμασμένος γι’ αυτό θα καταφέρεις να αντιμετωπίσεις τα αναπόφευκτα νεύρα και να είσαι προετοιμασμένος με συγκεκριμένες στρατηγικές που θα σε βοηθούν να αντιμετωπίζεις τις προκλήσεις με ηρεμία και αποτελεσματικότητα.

Η «ανάσταση» τού Ιησού και το μυστικό τής Μεγάλης Παρασκευής

Το μυστικό της «Μεγάλης Παρασκευής»


Μετά την περίεργη «σταύρωση» τού Ιησού, το ψυχόδραμα της «ανάστασης» μπορούσε να παιχθεί μόνο την παραμονή της μεγάλης γιορτής του Πάσχα, καθώς, με την έγκριση τής ρωμαϊκής εξουσίας, το απόγευμα της Παρασκευής του Πάσχα, οι νεκροί εσταυρωμένοι, έπρεπε να αποκαθηλώνονται και όσοι δεν είχαν πεθάνει να θανατώνονται με ανασκολοπισμό, ώστε να μη δύσει ο ήλιος πάνω τους, διότι με την δύση του ηλίου, άρχιζε η επόμενη μέρα, δηλαδή το Σάββατο της μεγάλης ιουδαϊκής εορτής του Πάσχα. Οποιαδήποτε άλλη μέρα του έτους, ο Ιησούς θα κατέληγε να παραμείνει ζωντανός ή νεκρός για μέρες πάνω στον σταυρό, χωρίς κανένα δικαίωμα αποκαθήλωσης.

Κάποιος Αρτεμίδωρος (2ος αιώνας μ.Χ.) έγραφε σχετικά για την φοβερή κατάληξη των νεκρών σωμάτων επί του σταυρού: «Γυμνοί δε σταυρούνται και τας σάρκας αυτών απολλύουσιν οι σταυρωθέντες» (Artemidorus Onir.: 2.53.6).

Θλιβερό συμπέρασμα: Ήρθε λοιπόν ο Θεός στη γη, σταυρώθηκε και αναστήθηκε την μοναδική ημέρα του έτους, που αυτό ήταν και ανθρωπίνως εφικτό! Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποίησε όλα τα ενδεδειγμένα ανθρώπινα μέσα της εποχής εκείνης και μάλιστα…μέχρι το τέλος, με όλες τους τις δυνάμεις, τον βοήθησαν ακόμα και οι δεδηλωμένοι εχθροί του: Οι διασημότεροι δάσκαλοι της υποκρισίας, οι Φαρισαίοι!

Ανάνηψη και όχι ανάσταση το μυστικό του τάφου

 Στην κατεύθυνση της εξασφάλισης του σεβασμού των φρουρών προς τον νεκρό Ιησού, δεν πρέπει να αποκλείσουμε και το σοβαρό ενδεχόμενο της δωροδοκίας των φρουρών. Ο Ιησούς δεν ήταν απλά το κεντρικό πρόσωπο ενός εξαιρετικά προσεγμένου σεναρίου, αλλά ο κεντρικός ήρωας μιας απόπειρας επιτυχούς «ανάστασης» (ανάνηψης) που ήταν εξαιρετικά πολύτιμη, για πολλούς οικονομικά και πολιτικά ισχυρούς ανθρώπους της εποχής του. Θα ήταν μάλλον αδιανόητο στο καλοπροσεγμένο αυτό σενάριό τους, να μην προβλέψουν, αντιπερισπασμούς και ανταλλάγματα στους φρουρούς, για να πετύχουν τον απαιτούμενο σχετικό σεβασμό στον (φαινομενικά) νεκρό Ιησού.

Γύρω απ’ την επιβίωση του Ιησού, είχε στηθεί μια ολόκληρη επιχείρηση θεοποίησης με προμελετημένη την κάθε λεπτομέρειά της. Θα ήταν μάλλον απίθανο να μην προβλεφθεί και ο σχετικός δελεασμός των φρουρών, για παν ενδεχόμενο. Μάλιστα το περιστατικό που παρουσιάζει τους φρουρούς να «διαμερίζουν τα ιμάτιά του και να βάζουν κλήρο» (Λουκάς 23: 34), πρέπει να επινοήθηκε ειδικά, για να δείξει την τυπική μανία λαφυραγώγησης και τον οικονομικό ξεπεσμό των Ρωμαίων στρατιωτών, παρά την οποιαδήποτε αξία του ρουχισμού του Ιησού.

Στην ίδια κατεύθυνση της ευπρόσδεκτης από τους Ρωμαίους δωροδοκίας, είναι και η επόμενη υποσημείωση: «Όταν δε έγινε εσπέρα, ήλθε άνθρωπος πλούσιος από Αριμαθαίας, βουλευτής (Β.Β.: μέλος του συνεδρίου) με το όνομα Ιωσήφ και ζήτησε το σώμα του Ιησού… Ο δε Πιλάτος εθαύμασε ότι ήδη απέθανε και προσκαλέσας τον εκατόνταρχο ηρώτησε αυτόν και μαθών παρά του εκατόνταρχου εχάρισε το σώμα εις τον Ιωσήφ» (Ματθαίος 27: 57, Μάρκος 15: 43-44, Λουκάς 23: 50).

Φυσικά οι λέξεις πλούσιος και βουλευτής (τόσο ο Μάρκος όσο και ο Λουκάς τον αποκαλούν «βουλευτή», το αξίωμα όμως αυτό υπήρχε μόνο μεταξύ των Ρωμαίων και ήταν παντελώς άγνωστο στους Ιουδαίους!) δεν είναι εκεί τυχαία. Το σώμα του Ιησού δεν πήγε να το ζητήσει οποιοσδήποτε, αλλά κάποιος κρυπτο-Ιουδαίος που ήταν «βουλευτής των Ρωμαίων»! Αν υπάρχει λάθος στην αναφορά της ιδιότητας του, τότε υπαινίσσεται πράγματι κάποιον αξιωματούχο του ιουδαϊκού Σάνχεδριν. Και φυσικά ο πλούσιος Ιωσήφ απ’ την Αριμαθία, δεν πήγε με άδεια χέρια στον Πιλάτο ζητώντας να του «χαρίσει» τον προσφιλή του νεκρό!

«Και αφού πήρε το σώμα του Ιησού ο (αξιωματούχος) Ιωσήφ το τύλιξε σε ένα καθαρό σεντόνι και το έβαλε στο δικό του καινούργιο (νεόσκαφτο, αχρησιμοποίητο) μνήμα, που ήταν λαξευμένο στον βράχο» (Ματθαίος 27: 59-60).

Επαναλαμβάνω, πως τίποτε απ’ αυτά δεν θα ήταν δυνατόν να συμβεί οποιαδήποτε άλλη μέρα του έτους. Η σταύρωση ήταν ο πιο ατιμωτικός θάνατος. Ο εσταυρωμένος όχι μόνο δεν μπορούσε να κηδευτεί με πομπή και φίλους να τον συνοδεύουν στον τάφο (όπως φαίνεται να συμβαίνει στην κηδεία της πόλεως Ναΐν), αλλά ακόμα και η απλή τυπική κήδευσή του ήταν απαγορευμένη! Το ότι ο Ιησούς παρεδόθη απ’ τους Ρωμαίους για αποκαθήλωση και σιωπηλό ενταφιασμό, όπως είπαμε αποτελούσε ετήσια εξαίρεση, για το ένα και μοναδικό εκείνο απόγευμα της Παρασκευής του Πάσχα.

Η δήλωση του Φίλωνα, «είδα μάλιστα κάποιους (Παρασκευή του Πάσχα) να αξιώνουν την ταφή των σταυρωμένων συγγενών τους και να τους αποδίδονται», αναφέρεται στην κατ’ εξαίρεση ταφή κάποιων εσταυρωμένων, στην ίδια αυτή εορταστική επέτειο και υπογραμμίζει κατηγορηματικά, ότι ο εσταυρωμένος Ιησούς, αποκαθηλώθηκε και βρέθηκε σε τάφο, μόνο επειδή οι νομικές ρυθμίσεις των Ρωμαίων για την ειδική αυτή ημέρα του εξασφάλιζαν, το αδιανόητο για εσταυρωμένο προνόμιο της αποκαθήλωσης και της αθόρυβης ταφής.

Αν ήταν οποιαδήποτε άλλη ημέρα του έτους και όχι παραμονή της μεγάλης γιορτής, οι ευεργετικές αυτές διατάξεις των Ρωμαίων δεν θα ίσχυαν και ο υποτιθέμενος νεκρός Ιησούς, θα κατέληγε στον σκουπιδότοπο της πόλεως, ή στον ειδικό βουρκόλακκο αποσύνθεσης εσταυρωμένων, όπου κάθε απόπειρα ανάνηψής του, θα ήταν απλά αδιανόητη.

Και οι συμπτώσεις συνεχίζονται...

Κατά την αφελή ερμηνεία των πραγμάτων, συμπτωματικά βρέθηκε εκεί κάποιος Ιωσήφ, που όχι μόνο ήταν πλούσιος, πολιτικός και…Φαρισαίος, αλλά ενώ κατάγεται απ’ την μακρινή Αριμαθία (στην Αίγυπτο, πλησίον της Θήβας), διαθέτει τον απολύτως κατάλληλο τάφο…στην Ιερουσαλήμ!

Σαφώς λοιπόν ο συγκεκριμένος τάφος, δεν ήταν κανενός Ιωσήφ. Ούτε βρέθηκε εκεί συμπτωματικά, θολωτός, κενός και διαθέσιμος. Ο συγκεκριμένος τάφος, δεν ήταν τυχαία εκεί, πλάι στον τόπο της σταύρωσης. Βρισκόταν ακριβώς εκεί που έπρεπε, ευρύχωρος, καθαρός, αμόλυντος και αχρησιμοποίητος, μόνο επειδή έτσι το θέλησαν κάποιοι και επιμελώς τον προετοίμασαν.

Ήταν κυριολεκτικά ένας ιδανικός χώρος υποδοχής, και ανάνηψης του καθέρωντος Ιησού. «Μνημείο νέον εις το οποίο ουδείς είχε τεθεί» (Ιωάννης 19: 38). Πέτρινος, θολωτός, κυριολεκτικά βασιλικών προδιαγραφών και διαστάσεων, για να μπορούν μέσα σ’ αυτόν, να δουλέψουν με σχετική άνεση, οι άνθρωποι που θα επιχειρούσαν την αποθεωτική ανάνηψη του Ιησού.

Πρέπει να είχε ήδη νυχτώσει. Όλα έγιναν σιωπηλά και γρήγορα. Χωρίς θρήνους και πομπές, μέσα σε απόλυτη σιωπή και μυστικότητα. Ο τολμηρός πλούσιος βουλευτής, τοποθέτησε το σώμα του Ιησού στον ιδανικό αυτόν χώρο. Μητέρα, αδέλφια, μαθητές και γυναίκες, παρακολουθούσαν από μακριά. Δίπλα του μόνο ο κατάλληλος άνθρωπος, ο Ιωσήφ από την Αριμαθία.

Ήταν λοιπόν καιρός να εμφανιστεί και ο ειδικός επί των ανανήψεων! Πράγματι ξοπίσω του εμφανίζεται, ο Φαρισαίος αρχιερέας Νικόδημος βαστώντας τα κατάλληλα σύνεργα: «Ήλθαν δε και ο Νικόδημος ο ελθών προς αυτόν δια νυκτός το πρώτον (κατ’ αρχάς) φέρων μίγμα σμύρνας και αλόης έως λίτρα εκατό. Έλαβε δε το σώμα του Ιησού και…» (Ιωάννης 19: 39-40). Ο Ιωάννης, αναφέρει τον Νικόδημο, ως «άρχων των Ιουδαίων» και «δάσκαλο του Ισραήλ» (Ιωάννης 3: 1. και 3: 10). Αν αυτός, ο άρχων των Ιουδαίων, δεν ήταν ειδικός, τότε ποιός!

Τα εκατό λίτρα αρωματικών ελαίων είναι ακατανόητη υπερβολή για ένα νεκρό σώμα, αφού πρέπει να ζύγιζαν περισσότερο από πενήντα κιλά! Έπρεπε λοιπόν το υπερβολικό αυτό βάρος να το μοιραστεί με κάποιο βοηθό του! Η υπερβολή αυτή μάλλον δηλώνει, ότι αμέσως κατέφθασαν τα κατάλληλα υλικά, που προφανώς δεν πρέπει να ήταν καθόλου λίγα!

Το ενδεχόμενο ανάνηψης και μάλιστα μετά από σκληρή σταυρική ταλαιπωρία, αναφέρει σε μια μνημειώδη αναφορά του ο Ιουδαίος ιστορικός Ιώσηπος: «Είδα πολλούς αιχμαλώτους να έχουν σταυρωθεί και αναγνώρισα μεταξύ αυτών τρεις γνωστούς μου, τότε με πόνο ψυχής πήγα στον Τίτο και με δάκρυα στα μάτια του ανέφερα αυτό που είδα. Εκείνος έδωσε αμέσως διαταγή και καθαιρεθέντας αυτούς θεραπείας επιμελεστάτης έτυχαν. Οι μεν δύο ετελεύτησαν θεραπευόμενοι, ο δε τρίτος έζησεν» (Ιώσηπος βίος 420-421).

Το παραπάνω απόσπασμα είναι γραμμένο ελάχιστα χρόνια μετά την επιτυχή ανάνηψη του Ιησού από την δίωρη σταύρωσή του. Η έκφραση «θεραπείας επιμελεστάτης έτυχαν», δείχνει κατηγορηματικά ότι συγκεκριμένες περιποιήσεις ανάνηψης ήταν ήδη υπαρκτές. Μάλιστα αν και οι σταυρωμένοι που ο Ιώσηπος αναφέρει, μετά από κάποιες μέρες επί του σταυρού, ήταν ήδη στα όρια της ανθρώπινης αντοχής, παρ’ όλα αυτά ένας εξ αυτών ανένηψε και σώθηκε!

Τι περιλαμβάνουν αυτής της εποχής οι περιποιήσεις δεν γνωρίζουμε, μπορούμε μόνο να φανταστούμε πως οι εντριβές, τα τραντάγματα και εισπνοές ερεθιστικών αρωμάτων και άλλων πταρνιστικών υλικών, θα έδιναν μια ευκαιρία ανάνηψης απ’ τις ληθαργικές αυτές καταστάσεις.

Ένας γιατρός του 7ου μ.Χ. αιώνα έγραφε: «Μανδραγόρου (κατα)ποθέντος ευθέως κάρος ακολουθεί και έκλυσις… ώστε κατά μηδέν διαφέρει το πάθος του καλούμενου λήθαργου». Για το πώς συνεφέρουν τους ληθαργικούς, μεταξύ άλλων έγραφε: «Διατηρούμε την κεφαλή έμβροχη με ρόδινο όξος, με κινήσεις διεγείρουμε (τραντάζουμε) την κεφαλή και το σώμα και δίνουμε να οσφρανθεί πιπέρι… αν επιμένει (ο λήθαργος) τότε του δίνουμε και (τα υπόλοιπα) πταρμικά και χρησιμοποιούμε και τα άλλα (Τα «άλλα», που δεν αναφέρει είναι: «Βλεβοτομία, κλύσμα, ξύρισμα κεφαλής, ελαφρό κάψιμο, τράνταγμα, εντριβές των άκρων και βίαιο τράβηγμα των τριχών...») γνωστά βοηθήματα» (Paulus Med. Aegineta «Περί μανδραγόρου» 5: 45 και «Θεραπεία ληθάργου» 3: 9).

Φυσικά οι βασικές συμβουλές του, ήταν δανεισμένες απ’ τον μεγάλο Γαληνό που ήταν ελάχιστα μεταγενέστερος του Ιησού και ο οποίος στις ληθαργικές καταστάσεις μεταξύ άλλων συνιστούσε: «Πταρμικοίς χρησόμεθα» («Γαληνού θεραπευτική», Βιβλίο Ν. 10.931.9) Δηλαδή: χρησιμοποιούμε πταρνιστικά!

Παρασκευή βράδυ, ξημερώματα της μεγάλης γιορτής του Σαββάτου…κάπου έξω από την πόλη, μέσα σ’ έναν ευρύχωρο, δροσερό, θολωτό τάφο, ακούσθηκαν απανωτά φτερνίσματα! Ήταν…ο Θεός μας, που ξυπνούσε από την πετυχημένη νεκροφάνεια του, τυλιγμένος μέσα σ’ ένα φωτοστέφανο…από δυνατά πιπέρια!

Πέρα όμως από τους αβάσταχτους, ανείπωτους και τουλάχιστον κατά δεκαεπτά αιώνες καθυστερημένους αυτο-οικτιρμούς μας, τα πταρμικά της ανάστασης, τα ανέφερα διότι ξυπνούν μέσα μας τις μνήμες των προγενέστερων δοκιμαστικών άθλων ανάστασης, εκείνων των άλλων πονηρούληδων προφητών, του Ηλία και Ελισαίου, που κι εκείνοι έγραψαν με τα πιπέρια και τους μανδραγόρες τους, λαμπρή ιστορία αναστάσεων πάνω στην υπνοβατούσα αφέλειά μας! Υπενθυμίζω την εικόνα σ’ εκείνους τους δοκιμαστικούς ακόμα χρόνους της ανάστασης: «Και πάλι ανέβηκε (ο Ελισαίος) και ξάπλωσε πάνω του (στο «νεκρό» παιδί) και συνέκαμψε(;) και (Μασ.:) και το παιδί επταρνίσθη επτά φορές και άνοιξε (αναστημένος) τα μάτια του». ([Ο΄] Δ΄ Βασιλειών 4.34-35 και (Μασ.) Β΄ Βασιλειών 4: 34-35).

«Ω ασύλληπτο και αξεπέραστο θαύμα»…αναφωνήσαμε τότε! Το παιδί πταρνίστηκε… Συγγνώμη αναστήθηκε! Αλήθεια, μήπως τώρα μπορούμε επιτέλους να καταλάβουμε, γιατί οι αναστημένοι πταρνίζονται; Μα είναι ολοφάνερο… Τώρα πια το γνωρίζουμε… Διότι τα καλά πταρνιστικά, ακόμα και «νεκρούς»…«ανασταίνουν»...

Παντελώς αφρούρητος ο «τάφος» της ανάνηψης

 Όλα έγιναν την νύχτα της Παρασκευής. Πριν ο ήλιος δύσει ο Ιησούς ήταν «νεκρός». Μετά την δύση του ηλίου ανέλαβε ο Νικόδημος. Ο Ιησούς ήταν ήδη τοποθετημένος σε πεντακάθαρο και ευρύχωρο πέτρινο τάφο. Το κείμενο είναι ξεκάθαρο… Ούτε Ρωμαίοι φρουροί αναφέρονται πουθενά, ούτε καν εχθρικοί Φαρισαίοι! Ολόκληρο το βράδυ της Παρασκευής, απ’ την στιγμή της αποκαθήλωσης (απόγευμα Παρασκευής) μέχρι το επόμενο πρωί του Σαββάτου…κανείς δεν επιτηρούσε την ταφή εκείνου, που κατά την διάρκεια της δημόσιας σταδιοδρομίας του, δεν έπαψε να διαφημίζει την επικείμενη ανάστασή του!

Τόσο ο Νικόδημος ο αρχιερέας, όσο και ο Ιωσήφ ο βουλευτής (αυτοί τουλάχιστον κατονομάζονται) ήταν δίπλα του για να τον “τυλίξουν”, όχι στα σάβανα όπως δικαιολογημένα λέει το κείμενο, αλλά στα αρωματικά έλαια, τις εντριβές και τα πταρνιστικά, ώστε να του προσφέρουν όλη εκείνη την σειρά της επιμελέστατης θεραπείας, που τόσο είχε ανάγκη! Οι δύο ανανήπτες, εντελώς ελεύθεροι από κάθε περιφρούρηση, είχαν μια ολόκληρη νύχτα μπροστά τους, για να πετύχουν την “ανάσταση” (561) του καθέρωντα Ιησού, καθώς και την αναγκαία μεταφορά του σε άλλον τόπο!

Όταν ξημέρωσε Σάββατο…το φαρισαϊκό θέατρο της ανάστασης, άγγιξε το κοροϊδευτικότερο αποκορύφωμά του... Στις επίσημες σημειώσεις των σεναριογράφων της θεοποίησης, την Καινή Διαθήκη, διαβάζουμε την εξής καταπληκτική και εξωφρενικά θρασύτατη ομολογία: «Την άλλη μέρα που ήταν Σάββατο, πήγαν οι αρχιερείς και οι Φαρισαίοι όλοι μαζί και είπαν στον Πιλάτο: Κύριε θυμηθήκαμε (τώρα το θυμήθηκαν!) πως εκείνος ο λαοπλάνος όταν ζούσε είχε πει "σε τρεις μέρες θα αναστηθώ". Γι’ αυτό δώσε διαταγή να φρουρηθεί καλά ο τάφος έως την τρίτη μέρα, μην τυχόν έρθουν οι μαθητές του τη νύχτα και τον κλέψουν κι έπειτα πουν στον λαό πως αναστήθηκε απ’ τους νεκρούς και τότε η πλάνη αυτή θα είναι χειρότερη απ’ την προηγούμενη. Ο δε Πιλάτος τους είπε…πηγαίνετε και ασφαλίστε (τον τάφο) όπως νομίζετε. Τότε (το πρωί του Σαββάτου!) πήγαν στον τάφο τον σφράγισαν με πέτρα και άφησαν εκεί την φρουρά» (Ματθαίος 27: 62-66).

Ξαφνικά, οι ίδιοι οι Φαρισαίοι, που έδωσαν μάχη να τον σταυρώσουν την μοναδική κατάλληλη μέρα του έτους… που πέτυχαν να τον αποκαθηλώσουν ακριβώς στην σωστή στιγμή και με τον αρχιφαρισαίο Νικόδημο, του παρείχαν κάθε δυνατή ολονύχτια βοήθεια…ξέχασαν ότι η καταλληλότερη νύχτα για να συμβούν όσα κατήγγειλαν στον Πιλάτο, ήταν το ίδιο αυτό βράδυ της Παρασκευής προς το Σάββατο και όχι οποιαδήποτε επόμενη νύχτα ή μέρα!

Έτσι, αφού μεσολάβησε μια ολόκληρη αφρούρητη νύχτα (η κρίσιμη νύχτα της Παρασκευής προς το Σάββατο), οι χαρισματικοί αυτοί υποκριτές, οι Φαρισαίοι, γνωρίζοντας άριστα ότι ο Ιησούς έχει ήδη φυγαδευτεί, ξεκίνησαν το πρωί του Σαββάτου, να ζητήσουν απ’ τον Πιλάτο να τοποθετήσει Ρωμαίους φρουρούς, σ’ έναν…ήδη αδειανό τάφο!

Προβληματιστείτε ελεύθερα! Όλοι όσοι γεννηθήκαμε χριστιανοί, στα θρησκευτικά σχολικά μαθήματα και στα αναρίθμητα κατηχητικά που περάσαμε, μάθαμε ότι οι φρουροί τοποθετήθηκαν έξω απ’ τον τάφο αμέσως μετά την αποκαθήλωσή του, ώστε να αποκλειστεί κάθε απόπειρα κλοπής του σώματος του Ιησού! Τα ίδια όμως τα κείμενα, απλά διαψεύδουν όλους τους (ψεύτες) κατηχητές της ζωής μας, αφήνοντας εντελώς ελεύθερη ολόκληρη την πρώτη κρίσιμη νύχτα! Έτσι απλά, το περίφημο «θαύμα», υποβιβάζεται μόνο του στο επίπεδο της απλής ανθρώπινης σκευωρίας! Το εξωφρενικό είναι, πως όλα αυτά ήταν ανέκαθεν εκεί πολύ καθαρά γραμμένα, απλά εμείς, όπως όλα δείχνουν, ήμασταν μονίμως αλλού νυχτωμένοι!

Έτσι αναστήθηκε και θεοποιήθηκε ένας απλός Ιουδαίος... Και σ’ αυτό το «θαύμα» συμβαίνει ακριβώς ότι και στα υπόλοιπα θαύματα της Παλαιάς Διαθήκης... Οι ανθρώπινες επινοήσεις, που φανερά περιβάλλουν την αφήγηση του «θαύματος», επαρκούν εντελώς, για το τελικό δήθεν θεϊκό αποτέλεσμα! Αυτό που μέχρι σήμερα «κανένας» ερευνητής δεν μπόρεσε σοβαρά να υποθέσει είναι ότι στα μεγάλα θαύματα της βίβλου, συνεργάστηκε ικανός αριθμός ανθρώπων, με κρυφό διευθυντήριο, τους ευφυέστερους μυημένους του ικανότερου ιερατείου (μάγων) όλων των εποχών!

Η μαζική ανάσταση νεκρών

 Όλοι εμείς, τα μονίμως απονήρευτα κουτάβια, πίνοντας απ’ τον θεολογικό μανδραγόρα αυτής της θρησκείας, υπήρξαμε σε τέτοιο αξιοθρήνητο βαθμό «υπνωτισμένοι» (κατ’ ουσίαν μαγεμένοι), που ανεχθήκαμε αδιαμαρτύρητα, κυριολεκτικώς τα πάντα…αφού δεχθήκαμε ως θεόπνευστες, ακόμα και τις πλέον τερατώδεις και ανατριχιαστικές εικόνες, με νεκροζώντανα ζόμπι να παρελαύνουν μέσα στην Ιερουσαλήμ, γιορτάζοντας την ανάσταση του Ναζωραίου!

Ναι, ακριβώς αυτό λέει ο Ματθαίος ότι συνέβη, την ώρα που ο Ιησούς παρέδωσε το πνεύμα: «Ο δε Ιησούς κράξας αφήκε το πνεύμα. Και το καταπέτασμα του Ναού εσχίσθη…και η γη εσείσθη και οι πέτρες εσχίσθησαν». Μέχρις εδώ καμία αντίρρηση, σε όσα μυθολογικά (τα ίδια λέγονταν για τον θάνατο του Κύρου, Αλέξανδρου, Καίσαρα και...άλλους) θέλει ο Ματθαίος να συμβαίνουν στον θάνατο του Ιησού, όμως η συνέχεια γελοιοποιεί βάναυσα κάθε έννοια θεολογικής παραμυθολογίας: «Και τα μνημεία άνοιξαν και πολλά σώματα των νεκρών αγίων ηγέρθησαν και εξελθόντες εκ των μνημείων μετά την έγερση αυτού (του Ιησού) εισήλθαν εις την άγια πόλη και ενεφανίσθησαν σε πολλούς» (Ματθαίος 27: 50-54).

Το συγκεκριμένο εδάφιο είναι εντελώς παρανοϊκό! Όχι μόνο σηκώνονται μαζικά νεκροί από τους τάφους…αλλά ενώ ξύπνησαν απ’ τον σεισμό (την ώρα του θανάτου του Ιησού) αποφασίζουν να μπουν στην πόλη, μόνο μετά την ανάσταση του Ιησού ώρες αργότερα!

Δηλαδή, μόλις ο Ιησούς παρέδωσε το πνεύμα, όχι μόνο έγινε μέγας σεισμός, αλλ’ απ’ αυτόν «ξύπνησαν» (αναστήθηκαν) πολλοί αρχαίοι άγιοι…όπως ο Αβραάμ, ο Ιωσήφ, ο Μωυσής, ο Ηλίας, ο Δανιήλ, και δεκάδες άλλοι προπάτορες και προφήτες της βιβλικής ιστορίας! Περίμεναν κάπου κρυμμένοι ώρες ολόκληρες, πρώτα να αναστηθεί ο Ιησούς, η υποτιθέμενη «απαρχή των κεκοιμημένων» (Α΄ Κορινθίους 15: 20) και μόνο μετά την ανάστασή του, αποφάσισαν να βγουν απ’ την κρυψώνα τους και όλοι μαζί έκαναν μια χαρούμενη πασχαλινή παρέλαση μέσα στην πόλη!

Ναι αγαπητοί μου, η ιστορική έρευνα απέδειξε ότι το κοσμοϊστορικότερο γεγονός που έγινε στον πλανήτη μας όπως πιστεύουν οι χριστιανοί, δεν έπεσε στην προσοχή κανενός άλλου Εθνικού ή Εβραίου, εκτός από αυτούς που εμφανίστηκαν αρκετά αργότερα ως πιστοί του (μια νέα δηλαδή εβραϊκή αίρεση) και δεν καταγράφεται παρά μόνο σε εκκλησιαστικά κείμενα, όπως και η ταυτόχρονη ανάσταση χιλιάδων νεκρών που αναφέρει ο Ματθαίος (27, 52-3) και κυκλοφορούσαν στην πόλη.

Ναι, κάπου εδώ χάνεται πλέον οριστικά κάθε αίσθηση μέτρου...

Κι όμως αυτά ακριβώς λέει ο ευαγγελιστής Ματθαίος… Οι άγιοι της Παλαιάς Διαθήκης, σέρνοντας πίσω τους τα λειωμένα σάβανά τους, παρέλασαν καμαρωτοί μέσα στην πόλη! Παρ’ όλα αυτά δεν ξεσηκώθηκε ξοπίσω τους ολόκληρη η κατάμεστη από κόσμο εορτάζουσα πόλη, αλλά με κάποιον τρόπο, πέρασαν ανάμεσά τους απαρατήρητοι και ενεφανίσθησαν σε πολλούς (δηλαδή μόνο σε ημέτερους)…γι’ αυτό δεν έγινε κοσμοσυρροή τέτοια, που θα μπορούσε να αφήσει πίσω της μια απ’ τις εντονότερες καταγραφές στα ιστορικά αρχεία των Ρωμαίων!

Όπως καταλαβαίνετε, εμείς δεν παρατραβάμε τίποτε! Αυτή είναι η κανονική εικόνα που δίνουν τα κείμενα… τα κείμενα των θρασύτατα ψευδόμενων μάγων της Βίβλου… που αιώνες τώρα δικαιολογημένα γελούν περιπαικτικά με την ανίατα αρρωστημένη ευπιστία μας!

Προκύπτουν βέβαια κάποιες διασκεδαστικές απορίες. Τελικά γιατί αναστήθηκαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι…και τι απέγιναν όλοι αυτοί οι αναστημένοι άγιοι; Πως τους υποδέχθηκαν οι «πολλοί» που είχαν την τύχη να τους συναντήσουν; Πως τους περιποιήθηκαν; Τους έπλυναν, τους έντυσαν και τους τάισαν; Άραγε μπορούσαν να κοιμηθούν μετά από τόσο ύπνο αιώνων;

Πως τους φάνηκε ο κόσμος τόσους αιώνες μετά; Μήπως τους ρώτησαν, πως πέρασαν όλο αυτόν τον καιρό στον άλλο κόσμο; Τι είπαν για τον Άδη απ’ τον οποίο επέστρεψαν; Για τους Έλληνες και τους Ρωμαίους που πρωτοαντίκρισαν; Μήπως κάποιοι απ’ αυτούς έγραψαν και τα απομνημονεύματα τους; Και μετά; Πόσο καιρό μετά ξαναπέθαναν; Μιας και ήταν ήδη άγιοι, δηλαδή μεγάλα ονόματα της ιουδαϊκής ιστορίας…γιατί δεν ηγήθηκαν του Χριστιανισμού; Ή μήπως…τελικά πράγματι ηγήθηκαν του Χριστιανισμού και αυτό ήταν και το μυστικό νόημα της ανεξήγητης και πραγματικά αλληγορικής αυτής εικόνας;!

Μήπως δηλαδή, με το τέλος της πετυχημένης «ανάστασης» του Ιησού κάποιοι νεκροί άγιοι (προφήτες) δικαιώθηκαν (αναστήθηκαν) απολύτως…κι αυτό είναι όλο που υπονοείται στη γελοία μεν, αλλά ταιριαστή αυτή αλληγορία, περί «ανάστασης» αρχαίων Εβραίων αγίων;

Μήπως, μόλις ολοκλήρωσε με επιτυχία την επικίνδυνη αποστολή του ο Ιησούς, στην μνήμη όλων ξύπνησε ο Αβραάμ, αυτός που πρώτος δίδαξε την εικονική θυσία του γιου του; Μήπως με την ολοκλήρωση του άθλου της «ανάστασης», κάποιοι είδαν να δικαιώνεται μια ολόκληρη στρατιά μεγάλων προφητών, που με την ζωή και τα έργα τους απέδειξαν ότι το κυνήγι του ακατόρθωτου, είναι ο φυσικός χώρος των προφητικών τεχνών;

Μήπως η πετυχημένη αποστολή του Ιησού, «ανέστησε» (δικαίωσε) πράγματι αλληγορικά και ηθικά τους σημαντικότερους αγίους του Ισραήλ και επιτέλους τους ανεγνώρισαν (τους «είδαν») πολλοί στην Ιερουσαλήμ, ενώ πρώτα (όπως οι Σαδδουκαίοι) τους αμφισβητούσαν, προσχωρώντας σταδιακά στον ελληνιστικό τρόπο ζωής; Μήπως εδώ, περισσότερο από οπουδήποτε αλλού, η βιβλική αλληγορία έχει πράγματι το ξεχωριστό νόημά της;

Επιτέλους! Μήπως κάπου εδώ πρέπει να τελειώσει και η δική μας υπομονή, στα παραμύθια της ψεύτικης αυτής θρησκείας;...

Τα παιδιά δεν πρέπει να είναι άριστα, πρέπει να είναι ευτυχισμένα

Σε κάθε συνάντηση γονέων και κηδεμόνων για τους βαθμούς, κάπου σε κάποια γωνιά υπάρχει ένα πιτσιρίκι με ανήσυχο βλέμμα σε κατάσταση κρίσης. Είναι ο «μέτριος μαθητής» που πήρε τους «μέτριους βαθμούς» του τριμήνου και το μόνο που μπορεί να σκεφτεί είναι ο εξάψαλμος που θα ακούσει από τη μαμά του.

Τα παιδιά δεν πρέπει να είναι άριστα, πρέπει να είναι ευτυχισμένα!

Και, αρκετές φορές, μπορεί να δει κανείς στις τάξεις του Δημοτικού αγχωμένα ματάκια, επειδή στην ορθογραφία δεν πήραν «Άριστα», αλλά «Πολύ καλά» και η μαμά θα θυμώσει.

Είναι ιδέα μας ή στις μέρες μας ασκείται φοβερή πίεση στα παιδιά ως προς τις σχολικές τους επιδόσεις; Όλοι θέλουμε να δούμε να καμαρώσουμε τα παιδιά μας να μπαίνουν ως αριστούχοι στο Πανεπιστήμιο -και πολύ καλά κάνουμε αφού η γνώση είναι δύναμη και οι σπουδές «ανοίγουν» το μυαλό.

Δεν μιλάμε όμως για την προφανή καθοδήγηση του μέσου γονιού, που προσπαθεί να κάνει το παιδί του υπεύθυνο και επιμελές, τόσο για να μάθει, όσο και για να συνηθίσει ότι πρέπει να είμαστε καλοί στη δουλειά μας -όπου, εν προκειμένω, είναι το σχολείο.

Ο λόγος γίνεται για τον πιεστικό, αγχωτικό γονιό που ρίχνει το βάρος των φιλοδοξιών του στο παιδί. Που το περιμένει το μεσημέρι για να τριπλοελέγξει τα τετράδιά του. Που ταυτίζει την επιτυχία με ένα βαθμό της κλίμακας 1-20. Που δεν συμβιβάζεται με τη «μετριότητα», γιατί το δικό του παιδί οφείλει να είναι άριστο.

Το αδυσώπητο κυνήγι των βαθμών -κατά την ταπεινή μας γνώμη- δεν έχει καμία απολύτως θέση στη ζωή ενός μαθητή. Ούτε στην ακαδημαϊκή, ούτε στην κοινωνική, ούτε στην οικογενειακή. Γιατί…

Η «αποστολή» είναι δική τους κι όχι δική μας

Είναι σημαντικό για κάθε παιδί να γνωρίζει ποιες είναι οι υποχρεώσεις του και πού τελειώνει η παρέμβαση, αλλά και η βοήθεια της μαμάς και του μπαμπά. Η «αποστολή» σχολείο είναι δική του. Εκείνο θα διαβάσει, εκείνο θα πάρει «μπράβο», εκείνο θα αποτύχει, θα κατσαδιαστεί ή θα επαινεθεί.

Το σχολείο του δίνει την ευκαιρία να αναπτυχθεί, να ανθίσει, να ατσαλωθεί και να διαπρέψει σε ένα νέο, ανεξάρτητο περιβάλλον, ίσων ευκαιριών, στο οποίο οι γονείς πρέπει να έχουν ρόλο υποστηρικτή, όχι προπονητή ή αφεντικού.

Οι βαθμοί είναι το μέσο για την επιτυχία, δεν είναι αυτοσκοπός

Διαβάζουμε για να μάθουμε, γράφουμε διαγωνίσματα για να εμπεδώσουμε όσα μάθαμε, βαθμολογούμαστε για να αξιολογηθεί η προσπάθειά μας. Μπορεί κανείς να μισεί από καρδιάς το εκπαιδευτικό σύστημα ή να επικροτεί κάθε μέθοδο και πρακτική του. Το μόνο βέβαιο όμως είναι ότι βαθμοί, τεστ και εξετάσεις είναι απλώς το μέσο για την επιτυχία και όχι μια πίστα που πρέπει να τερματιστεί με καλό σκορ.

Τι έχει πραγματικά σημασία να σκεφτεί το παιδί;

Τι είναι πιο σημαντικό να σκεφτεί ένα παιδί: «Θα με σκοτώσει η μάνα μου, αν δει τους βαθμούς» ή «Γιατί μόνο 15; Αφού μπορώ και καλύτερα»; Ασκώντας πίεση στα παιδιά μας, για να αριστεύσουν, συγκρίνοντάς τα με τον σημαιοφόρο και διαρκώς φορτώνοντάς τα με την προσωπική μας φιλοδοξία για πρωτιά (για την δική τους πρωτιά), δεν επιτυγχάνουμε τη βελτίωση και την ωριμότητά τους.

Μαθαίνεις καλό κολύμπι γιατί θες να γίνεις καλός κολυμβητής.

Αν φοβάσαι μη σε φάει ο καρχαρίας, το πολύ πολύ να μάθεις να κολυμπάς γρήγορα και άτσαλα για να γλιτώσεις.

Ένας γονιός πρέπει να στηρίζει, όχι να στρεσάρει

Ποιος είναι ο ρόλος κάθε γονιού από τη στιγμή που φέρνει ένα παιδί στον κόσμο, αν όχι αυτός του υποστηρικτή; Η υποχρέωση κάθε ανθρώπου που μεγαλώνει παιδιά είναι να τους παρέχει συναισθηματική ασφάλεια και στήριξη σε κάθε τους βήμα, όχι να φορτώνει τις πλάτες τους με άγχη και να κάνει την καρδιά τους να πλημμυρίζει με πανικό και τα μάτια τους με δάκρυα.

Να πιέζουμε ασφυκτικά τα παιδιά να επιτύχουν είναι σχήμα παράδοξο, γιατί…

Η επιτυχία συνδέεται με ψυχολογικές «ικανότητες» όπως η αυτοπεποίθηση, η φιλομάθεια, η αισιοδοξία και η ικανότητα διαχείρισης αρνητικών αισθημάτων. Κι αυτές ακριβώς οι ψυχοσυναισθηματικές δεξιότητες αναπτύσσονται σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, ηρεμίας, επικοινωνίας και σεβασμού με τους γονείς.

Δεν είναι λοιπόν παραδοξότητα; Δημιουργούμε ένα ασφυκτικό κλίμα πίεσης, βαθμοθηρίας και στρες στο παιδί για να γίνει πιο επιτυχημένο, όταν η επιτυχία του εξαρτάται ακριβώς από το αντίθετο κλίμα.

Το «Φέρε καλύτερους βαθμούς» μεταφράζεται σε «Δεν είσαι αρκετά καλός»

Σε μια εκπαιδευτική κουλτούρα βασισμένη σε τεστ και βαθμούς από το 1 ως το 20, το Α ως το Γ, που «μετράνε» το πόσο καλός είσαι, και σε ένα σύστημα εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση που ζυγίζει την αξία σου ως μέλλοντα φοιτητή από 5-6 τρίωρα διαγωνίσματα, δεν είναι απορίας άξιο το πώς οι γονείς νιώθουν την ανάγκη να ελέγχουν μανιωδώς την πρόοδο των παιδιών τους. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο αυτής ακριβώς της κουλτούρας, είναι λογικό κι επόμενο, τα παιδιά να αυτοπροσδιορίζονται και να αξιολογούν τον εαυτό τους βάσει του 13 ή του 19 που αναγράφεται στον έλεγχο προόδου τους.

Αν, λοιπόν, κάτι οφείλουμε στα παιδιά μας, αυτό δεν είναι να τα απαλλάξουμε απ’ αυτά τα ανούσια στάνταρτς και να τους παρέχουμε με όσα εργαλεία διαθέτουμε την απαιτούμενη δόση αυτοπεποίθησης που κάθε άνθρωπος χρειάζεται;

Εκτός όλων των άλλων είναι και μια απολύτως αποτυχημένη τακτική…

Εκτός από τις κάθε είδους σοβαρές και μακροπρόθεσμες συνέπειες στην ψυχολογία και την ψυχική υγεία του παιδιού (όπως χρόνιο άγχος, διατροφικές διαταραχές κ.α.), η πίεση για καλύτερους βαθμούς μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στο «εδώ και τώρα». Σύμφωνα με βρετανική έρευνα, οι γονείς που πιέζουν τα παιδιά τους να επιτύχουν, έχοντας μη ρεαλιστικές προσδοκίες απ’ αυτά, είχαν αντίθετα αποτελέσματα ως προς τις επιδόσεις.

Τι έχει πραγματικά σημασία;

Κακά τα ψέματα: ένα παιδί που δεν θέλει να διαβάσει, δεν θα διαβάσει -θα βάλει το Λούκυ Λουκ, πίσω απ’ το βιβλίο της Φυσικής και θα προσποιηθεί ότι μελετάει σκληρά. Είναι, οπωσδήποτε, απόλυτα λογικό και θεμιτό για κάθε γονιό να στοχεύει στην εξέλιξη και –γιατί όχι;- στην επιτυχία του παιδιού του. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει μακριά απ’ το κυνήγι του «Άριστα» – ενισχύοντας τη φιλομάθεια, ανοίγοντας το μυαλό και δημιουργώντας τις βάσεις για έναν χαρακτήρα υπεύθυνο και ώριμο.

Και, στο τέλος-τέλος, τι να τον κάνεις έναν αγχωμένο σημαιοφόρο με κλαμένα μάτια;

JOHN RAWLS: Σχεδιάστε μια καλύτερη κοινωνία

Ο Τζον Ρολς (1921-2002), ένας μετριοπαθής, ήσυχος καθηγητής στο Χάρβαρντ, έγραφε ένα βιβλίο που άλλαξε τον τρόπο που κάποιοι σκέφτονταν αυτά τα ζητήματα. Έχει τίτλο Θεωρία -της δικαιοσύνης (1971) και είναι αποτέλεσμα είκοσι ετών στοχασμού. Είναι βέβαια το βιβλίο ενός καθηγητή, γραμμένο για άλλους καθηγητές σε ένα μάλλον στεγνό ακαδημαϊκό ύφος. Ωστόσο, σε αντίθεση με τα περισσότερα παρόμοια βιβλία δεν έμεινε σκονισμένο σε κάποια βιβλιοθήκη – καμία σχέση. Έγινε μπεστ σέλερ. Από μια άποψη, είναι εκπληκτικό το πόσοι άνθρωποι το διάβασαν. Αλλά οι βασικές ιδέες του έχουν τόσο ενδιαφέρον, ώστε αμέσως θεωρήθηκε ως ένα από τα πιο επιδραστικά βιβλία του 20ού αιώνα, που το διάβασαν φιλόσοφοι, νομικοί, πολιτικοί και πολλοί άλλοι — κάτι που ο ίδιος ο Ρολς δεν είχε ονειρευτεί ποτέ.

Φανταστείτε πως πρέπει να σχεδιάσετε μια νέα και καλύτερη κοινωνία. Ένα ζήτημα θα ήταν «Ποιος παίρνει τι». Αν ζείτε σε μια όμορφη έπαυλη με εσωτερική πισίνα και υπηρέτες και έχετε ένα ιδιωτικό τζετ που μπορεί να σας μεταφέρει αστραπιαία σε ένα τροπικό νησί, μπορεί κάλλιστα να επινοήσετε έναν κόσμο όπου κάποιοι είναι πολύ πλούσιοι -ίσως αυτοί που εργάζονται σκληρότερα- και κάποιοι πολύ φτωχότεροι. Αν τώρα ζείτε σε κατάσταση φτώχειας, πιθανόν θα σχεδιάσετε μια κοινωνία όπου κανείς δεν επιτρέπεται να είναι ζάπλουτος, μια κοινωνία όπου ο καθένας παίρνει ένα ίσο μερίδιο απ’ όσα είναι διαθέσιμα: δεν επιτρέπονται τα ιδιωτικά τζετ και υπάρχουν καλύτερες ευκαιρίες για τους άτυχους ανθρώπους. Η ανθρώπινη φύση είναι κάπως έτσι: οι άνθρωποι τείνουν να σκέφτονται τη δική τους θέση όταν περιγράφουν έναν καλύτερο κόσμο, ανεξάρτητα από το αν το συνειδητοποιούν. Αυτές οι προκαταλήψεις και η μεροληψία διαστρεβλώνουν τον πολιτικό στοχασμό.

Η ιδιοφυής κίνηση του Ρολς ήταν η επινόηση ενός νοητικού πειράματος -το ονόμασε «Πρωταρχική Θέση»- που υποβαθμίζει τη σημασία κάποιων εγωιστικών προκαταλήψεών μας. Η κεντρική του ιδέα είναι πολύ απλή: σχεδιάστε μια καλύτερη κοινωνία αλλά κάντε το δίχως να γνωρίζετε ποια θέση θα έχετε σε αυτή την κοινωνία. Δε θα ξέρετε αν θα είστε πλούσιος, φτωχός, με κάποια ανικανότητα, όμορφος, άνδρας, γυναίκα, άσχημος, έξυπνος ή βραδύνους, ταλαντούχος ή ατάλαντος, ομοφυλόφιλος, αμφιφυλόφιλος ή ετεροφυλόφιλος. Ο Ρολς πιστεύει πως θα επιλέξετε δικαιότερες αρχές πίσω από αυτό το φανταστικό «πέπλο της άγνοιας», επειδή δε θα ξέρετε που θα καταλήξετε, τι είδους άτομο θα είστε. Από αυτό το απλό τέχνασμα της επιλογής δίχως γνώση της θέσης σας, ο Ρολς ανέπτυξε τη θεωρία του για τη δικαιοσύνη. Αυτή βασιζόταν σε δυο αρχές που πίστευε πως όλοι οι λογικοί άνθρωποι θα αποδέχονται, τις αρχές της ελευθερίας και της ισότητας.

Η πρώτη αρχή είναι η Αρχή της Ελευθερίας. Σύμφωνα με αυτή, όλοι έχουν το δικαίωμα σε ένα εύρος βασικών ελευθεριών που δεν πρέπει να τους αφαιρούνται, όπως η ελευθερία της πίστης, η ελευθερία να ψηφίζουν τους ηγέτες τους και η εκτεταμένη ελευθερία της έκφρασης. Παρ’ ότι ο περιορισμός κάποιων από αυτές τις ελευθερίες θα βελτίωνε τη ζωή της πλειονότητας των ανθρώπων, όπως πίστευε ο Ρολς, ήταν τόσο σημαντικές, ώστε οι ελευθερίες θα πρέπει να προστατεύονται πάνω απ’ όλα. Όπως όλοι οι φιλελεύθεροι, ο Ρολς έδινε ιδιαίτερη αξία στις βασικές ελευθερίες, θεωρώντας ότι όλοι είχαν δικαίωμα σε αυτές και ότι κανείς δεν πρέπει να τους τις αφαιρεί.

Η δεύτερη αρχή του Ρολς, η Αρχή της Διαφοράς, αφορά την ισότητα. Η κοινωνία πρέπει να οργανώνεται έτσι, ώστε να δίνει περισσότερο πλούτο και ευκαιρίες στους πιο μειονεκτικούς. Αν οι άνθρωποι λαμβάνουν διαφορετικά ποσά χρημάτων, τότε αυτή η ανισότητα επιτρέπεται μόνο αν βοηθά άμεσα όσους βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση. Ένας τραπεζίτης μπορεί να παίρνει δέκα χιλιάδες φορές περισσότερα από τον χαμηλότερα αμειβόμενο εργάτη μόνο αν ο χαμηλότερα αμειβόμενος εργάτης ωφελείται άμεσα και λαμβάνει ένα αυξημένο ποσό χρημάτων που δε θα έπαιρνε αν ο τραπεζίτης πληρωνόταν λιγότερο. Ο Ρολς πιστεύει πως αυτός είναι ένας κόσμος που οι λογικοί άνθρωποι θα επέλεγαν, εφόσον δε γνώριζαν αν οι ίδιοι θα ήταν πλούσιοι ή φτωχοί.

Πριν από τον Ρολς, οι φιλόσοφοι και οι πολιτικοί που σκέφτονταν τι πρέπει να παίρνει ποιος υποστήριζαν συχνά μια κατάσταση που θα επέφερε τον υψηλότερο μέσο πλούτο. Αυτό σημαίνει πως κάποιοι θα ήταν ζάπλουτοι, κάποιοι ευκατάστατοι και κάποιοι πάμφτωχοι. Αλλά για τον Ρολς μια τέτοια κατάσταση είναι χειρότερη από την κατάσταση όπου δεν υπάρχουν ζάπλουτοι, αλλά όλοι έχουν ένα κάπως πιο ίσο μερίδιο ακόμα και αν ο μέσος πλούτος ήταν χαμηλότερος.

Αυτή είναι μια προκλητική ιδέα, ιδίως για όσους μπορούν να λαμβάνουν υψηλούς μισθούς στον κόσμο έτσι όπως αυτός είναι. Ο Ρόμπερτ Νόζικ (1938-2002), ένας άλλος σημαντικός Αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος, πιο δεξιός πολιτικά από τον Ρολς, την αμφισβήτησε. Ασφαλώς οι φίλαθλοι που θα πήγαιναν να παρακολουθήσουν έναν εκπληκτικό μπασκετμπολίστα πρέπει να είναι ελεύθεροι να δίνουν ένα μικρό μέρος του εισιτηρίου σε αυτό τον παίκτη. Είναι δικαίωμά τους να ξοδεύουν έτσι τα χρήματά τους. Και αν εκατομμύρια πήγαιναν να τον παρακολουθήσουν, τότε ο αθλητής- δίκαια, κατά τον Νόζικ- θα κέρδιζε εκατομμύρια δολάρια. Ο Ρολς διαφωνούσε τελείως με αυτή την άποψη. Τα εισοδήματα του μπασκετμπολίστα δε θα έπρεπε να αυξάνονται σε τόσο υψηλά επίπεδα, υποστήριζε ο Ρολς, εκτός αν οι φτωχότεροι γίνονται πλουσιότεροι ως αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας. Ο Ρολς πίστευε, κατά τρόπο αμφιλεγόμενο, ότι ένας προικισμένος αθλητής ή ένας ιδιοφυής άνθρωπος δεν αποκτά αυτομάτως το δικαίωμα σε υψηλότερα εισοδήματα. Κι αυτό εν μέρει επειδή η αθλητική ικανότητα, όπως και η υψηλή ευφυΐα, είναι αποτέλεσμα τύχης. Δε δικαιούστε περισσότερα απλώς επειδή είχατε την τύχη να είστε ένας γρήγορος δρομέας ή ένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής, ή αν είστε ιδιοφυής. Το αθλητικό ταλέντο ή η ευφυΐα είναι το αποτέλεσμα της νίκης στη «φυσική λοταρία». Πολλοί διαφωνούν σφοδρά με τον Ρολς και νιώθουν πως η υπεροχή πρέπει να επιβραβεύεται. Όμως ο Ρολς πίστευε πως δεν υπάρχει αυτόματη συσχέτιση ανάμεσα στο να είμαστε καλοί σε κάτι και στο να αξίζουμε περισσότερα.

Τι θα συνέβαινε όμως αν πίσω από το πέπλο της άγνοιας κάποιοι προτιμούσαν να το ρισκάρουν; Αν δηλαδή πίστευαν πως η ζωή είναι μια λοταρία και ήθελαν να εξασφαλίσουν ότι υπάρχουν μερικές πολύ γοητευτικές θέσεις στην κοινωνία για να τις καταλάβουν; Πιθανόν οι τζογαδόροι θα έπαιρναν το ρίσκο να καταλήξουν φτωχοί αν είχαν την ευκαιρία να γίνουν τρομερά πλούσιοι. Έτσι, θα προτιμούσαν έναν κόσμο με μεγαλύτερο εύρος οικονομικών δυνατοτήτων από εκείνον που περιέγραψε ο Ρολς. Ο Ρολς πίστευε πως οι λογικοί άνθρωποι δε θα ήθελαν να ρισκάρουν τη ζωή τους με αυτό τον τρόπο. Εδώ, μπορεί να έκανε λάθος.

Μπορεί όντως η αλλαγή ελάχιστων και μόνο ανθρώπων να επηρεάσει την ανθρώπινη συνείδηση στο σύνολό της;

Είναι αναγκαία η ανατροφή μιας νέας γενιάς ανθρώπων και ότι αυτό είναι κάτι που θα πραγματοποιηθεί από τα άτομα που θα αλλάξουν τον εαυτό τους. Αυτό είναι κάτι που μοιάζει σχεδόν αδύνατο. Μπορεί όντως η αλλαγή ελάχιστων και μόνο ανθρώπων να επηρεάσει την ανθρώπινη συνείδηση στο σύνολό της;

Μάλιστα… Προφανώς είναι αναγκαία η ύπαρξη μιας νέας γενιάς ανθρώπων, κάτι που εξαρτάται από την εκπαίδευση και άλλους παράγοντες. Μοιάζει, όμως, σχεδόν αδύνατο να βασιστεί σε όλα τα ανθρώπινα πλάσματα η δημιουργία μιας καινούργιας κοινωνίας, ενός καινούργιου πολιτισμού. Και αφού αυτό μοιάζει αδύνατο, μπορεί να επηρεάσει την ανθρώπινη συνείδηση στο σύνολό της η μεταμόρφωση λίγων ανθρώπων; Λίγων ανθρώπων, όχι κάποιας ελίτ, αν και δεν ξέρω γιατί πρέπει να φοβάται κανείς να χρησιμοποιεί τη λέξη «ελίτ», οι λίγοι αποτελούν πάντα μια ελίτ.

Οι επιστήμονες, βιολόγοι και άλλοι, κάνουν έρευνες σχετικά με αυτό το θέμα σε κάποιες κατηγορίες ζώων-σε μια ομάδα ποντικών ή λύκων-, κάνουν έρευνες για να δουν αν, αλλάζοντας τη συνείδηση ενός ζώου της ομάδας, επηρεάζεται η συνείδηση όλης της ομάδας. Κάνουν πειράματα προκειμένου να το διαπιστώσουν αυτό.

Συζητούσαμε προχθές το θέμα με κάποιους επιστήμονες Λέγαμε, δηλαδή, ότι στις ομάδες κάποιων ειδών, όπως είναι οι λύκοι, ας πούμε, εάν ένα μέλος της ομάδας έχει κάποια αναμφισβήτητη εμπειρία, αυτή επιδρά συνολικά στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας. Είναι πολύ σημαντικό να το καταλάβετε αυτό. Εάν κάποιος από εσάς, ως εκπρόσωπος του ανθρώπινου είδους, αλλάξει βαθιά και ριζικά μέσα του, φυσιολογικά θα επηρεάσει την ανθρώπινη συνείδηση εν γένει, επειδή εκπροσωπεί όλη την ανθρωπότητα, επειδή η συνείδησή του είναι και η συνείδηση κάθε άλλου ανθρώπινου πλάσματος, μια συνείδηση που είναι γεμάτη συγκρούσεις, πόνο, ανησυχία, μοναξιά, δυστυχία, βάσανα. Δηλαδή, η συνείδησή σου δεν είναι μόνο δική σου, είναι η συνείδηση του ανθρώπινου είδους. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μας, ως ένα ανθρώπινο πλάσμα, εκπροσωπεί όλη την ανθρωπότητα, κι αυτή είναι μια εκπληκτική αλήθεια.

Τώρα, εάν γίνει πραγματικά μέσα σας μία αλλαγή, θα επηρεάσετε συνολικά την ανθρώπινη συνείδηση. Όλοι οι πολεμικοί ηγέτες που προσπάθησαν να κατακτήσουν τον κόσμο -από τον Τζένγκις Χαν έως τους πιο σύγχρονους- έχουν επηρεάσει τη συνείδηση της ανθρωπότητας, έτσι δεν είναι; Προφανώς. Εσείς κι εγώ μπορεί να μην έχουμε πολεμήσει σε κάποιον κανονικό πόλεμο, αλλά ο πόλεμος βρίσκεται στη συνείδηση του ανθρώπινου είδους· οι άνθρωποι σκοτώνουν, σκοτώνουν ασταμάτητα, όχι μόνο τις φάλαινες και τα μωρά της φώκιας, αλλά και ο ένας τον άλλο. Ο φόνος αποτελεί μέρος της συνείδησής μας. Τώρα, αν συνειδητοποιήσεις ότι το να σκοτώνεις είναι σε οποιαδήποτε περίπτωση κάτι απεχθές, εννοώ κάτι ανίερο, τότε δεν παίρνεις πια μέρος σε αυτόν το σκοτωμό. Και μη μου πείτε: «Καλά, και όταν τρώω το κουνουπίδι δεν το σκοτώνω;» Εδώ δεν μιλάμε για κουνουπίδια ή ντομάτες, μιλάμε για ανθρώπινα πλάσματα που σκοτώνουν το ένα το άλλο. Αν εσείς, λοιπόν, ως ανθρώπινα πλάσματα τα οποία, ως μέλη της ανθρωπότητας, είστε και ολόκληρη η ανθρωπότητα, όπως το χέρι σας είναι μέλος όλου του σώματός σας, αν αλλάξετε ριζικά -όχι το χτένισμά σας, αλλά μέσα σας, σε βάθος-, τότε φυσιολογικά θα επηρεάσετε όλο το ανθρώπινο είδος.

Έτσι, λοιπόν, γεννιέται το ερώτημα: «Ως ανθρώπινα πλάσματα θα το κάνετε αυτό ή απλώς θα συνεχίσετε, τη μια μέρα μετά την άλλη, να επαναλαμβάνετε το ίδιο παλιό μοντέλο και να λέτε “σάμπως, άμα αλλάξω εγώ, θα τελειώσουν ποτέ οι πόλεμοι;”» Αυτό, ξέρετε, είναι το πρόβλημά μας. Οι πόλεμοι θα τελειώσουν όταν τελειώσετε εσείς με τον πόλεμο. Ελπίζω, λοιπόν, από τα βάθη της καρδιάς μου, ότι υπάρχει μια τέτοια ομάδα ανθρώπων, ότι υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι στον κόσμο. Κι αν αυτοί αλλάξουν ολοκληρωτικά μέσα τους, αυτό θα επηρεάσει την ανθρώπινη συνείδηση στο σύνολό της.