Ανθολογία Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΟΡΩΜΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ, ΣΑΤΥΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑ, ΠΥΘΩΝ - Ἀγὴν (Απόσπασμα 1)

Ο εξωλέστατος Άρπαλος

Ο Αθήναιος (ακμή: περ. 200 μ.Χ.), που διασώζει τους παρατιθέμενους στίχους, αναφέρει ως πιθανό συγγραφέα του σατυρικού δράματος Ἀγὴν (βλ. σχόλ. 4) τον κατά τα άλλα άγνωστο Πύθωνα από την Κατάνη ή το Βυζάντιο, που ζούσε, φαίνεται, στον κύκλο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, και τον ίδιο τον Αλέξανδρο. Το έργο πιθανώς παρουσιάστηκε στη σκηνή το φθινόπωρο του 324 π.Χ., μετά τη φυγή του Άρπαλου (βλ. παρακάτω), όταν ο Αλέξανδρος γιόρτασε τα Διονύσια στα Εκβάτανα της Μηδίας. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του έργου απορρέει από το γεγονός ότι πρώτη φορά στην ιστορία του είδους ένα σατυρικό δράμα δεν αντλεί το θέμα του από τον μύθο, αλλά από την πολιτική επικαιρότητα, η οποία έως τότε ανήκε στην αποκλειστική αρμοδιότητα της κωμωδίας.

Στο επίκεντρο του έργου βρισκόταν, όπως φαίνεται, ο παιδικός φίλος και μετέπειτα θησαυροφύλακας̉ του Αλεξάνδρου Άρπαλος, που ήταν διαβόητος για τον πολυτελή και έκλυτο βίο του. Ο Άρπαλος, παρά το ότι παλαιότερα είχε καταχραστεί χρήματα και είχε εγκαταλείψει τον Αλέξανδρο πριν από τη μάχη στην Ισσό (333 π.Χ.), αποκαταστάθηκε από τον Αλέξανδρο και από το 330 π.Χ. είχε εγκατασταθεί στη Βαβυλώνα και ήταν πανίσχυρος. Εκεί συνέχισε να ζει όπως ζούσε και να ξοδεύει αφειδώς (από το ταμείο του Αλεξάνδρου). Ανάμεσα σε άλλα που έκανε, κάλεσε κοντά του την εταίρα Πυθιονίκη, που, όταν πέθανε, την τίμησε με υπερβολικές τιμές (βλ. σχόλ. 2). Στις αρχές του 324 π.Χ., όταν ο Αλέξανδρος, μετά την ινδική εκστρατεία, εστράφη προς τα δυτικά, ο Άρπαλος τον εγκατέλειψε και πάλι, παίρνοντας μαζί του πάμπολλα χρήματα και μισθοφορικό σώμα 8.000 ανδρών, που το είχε συγκροτήσει με χρήματα του Αλεξάνδρου. Έμεινε ένα διάστημα στην Ταρσό της Κιλικίας και το θέρος του ίδιου έτους (324) κατέληξε στην Αθήνα. Ο Αλέξανδρος ζήτησε την έκδοσή του και ο Άρπαλος συνελήφθη, κατόρθωσε όμως να διαφύγει, αφού δωροδόκησε, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, κορυφαίους Αθηναίους πολιτικούς, ανάμεσα τους τον Δημοσθένη και τον Δημάδη. Λίγο αργότερα δολοφονήθηκε στην Κρήτη.

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις και τα πορίσματα της έρευνας -κυρίως του Β. Snell-, το έργο διαδραματίζεται στην έδρα του Άρπαλου, τη Βαβυλώνα. Εκτός από τον "πρωταγωνιστή" Άρπαλο και τα δύο πρόσωπα που διαλέγονται στους σωζόμενους στίχους, τα οποία δεν είναι δυνατό να ταυτιστούν, πιθανότατα εμφανιζόταν ο ίδιος ο Αλέξανδρος (Αγήν, βλ. σχόλ. 4) καθώς επίσης και η ψυχή της Πυθιονίκης και η εταίρα Γλυκέρα, οι οποίες μνημονεύονται στο απόσπασμα. Οι υποχρεωτικοί για το σατυρικό δράμα σάτυροι εικάζεται ότι εμφανίζονταν ως Βαβυλώνιοι μάγοι που επιχειρούσαν να φέρουν πίσω την ψυχή της Πυθιονίκης.

Είναι λίγο πολύ βέβαιο ότι οι στίχοι προέρχονται από τον πρόλογο του έργου. Η εισαγωγική αυτή "ξενάγηση" παρακολουθεί από κοντά την ανάλογη "ξενάγηση" του Ορέστη από τον Παιδαγωγό στον πρόλογο της Ηλέκτρας του Σοφοκλή (βλ. κυρίως στ. 7-8 οὑξ ἀριστερᾶς δ᾽ ὅδε / Ἥρας ὁ κλεινὸς ναός).

Ἀγὴν (Απόσπασμα 1)

ἔστιν δ᾽ ὅπου μὲν ὁ κάλαμος πέφυχ᾽ ὅδε
†φέτωμ᾽ ἄορνον, οὑξ ἀριστερᾶς δ᾽ ὅδε
πόρνης ὁ κλεινὸς ναός, ὃν δὴ Παλλίδης
τεύξας κατέγνω διὰ τὸ πρᾶγμ᾽ αὑτοῦ φυγήν.
5 ἐνταῦθα δὴ τῶν βαρβάρων τινὲς μάγοι
ὁρῶντες αὐτὸν παγκάκως διακείμενον
ἔπεισαν ὡς ἄξουσι τὴν ψυχὴν ἄνω
τὴν Πυθιονίκης ***
... ἐκμαθεῖν δέ σου ποθῶ
μακρὰν ἀποικῶν κεῖθεν, Ἀτθίδα χθόνα
10 τίνες τύχαι †καλοῦσιν ἢ πράττουσι τί.

‹Β›

ὅτε μὲν ἔφασκον δοῦλον ἐκτῆσθαι βίον,
ἱκανὸν ἐδείπνουν· νῦν δὲ τὸν χέδροπα μόνον
καὶ τὸν μάραθον ἔσθουσι, πυροὺς δ᾽ οὐ μάλα.

‹Α›

καὶ μὴν ἀκούω μυριάδας τὸν Ἅρπαλον
15 αὐτοῖσι τῶν Ἀγῆνος οὐκ ἐλάττονας
σίτου διαπέμψαι καὶ πολίτην γεγονέναι.

‹Β›

Γλυκέρας ὁ σῖτος οὗτος ἦν, ἔσται δ᾽ ἴσως
αὐτοῖσιν ὀλέθρου κοὐχ ἑταίρας ἀρραβών.

***
Εκεί όπου υψώνονται τα καλάμια που βλέπεις
υπάρχει ένα χάσμα που οδηγεί στον Άδη· ¹
εδώ αριστερά είναι ο περιώνυμος ναός της πόρνης· ²
τον έχτισε φυσικά ο Παλλίδης,³
που καταδίκασε γι᾽ αυτό τον εαυτό του σε εξορία.
Εδώ λοιπόν, όταν τον είδαν κάποιοι βάρβαροι μάγοι5
να έχει το κακό του το χάλι,
τον έπεισαν ότι θα φέρουν πίσω την ψυχή της Πυθιονίκης ***
Επειδή όμως κατοικώ μακριά από εκεί,
φλέγομαι να μάθω από σένα
ποια είναι η συγκυρία στην Αττική γη10
και πώς περνούν οι Αθηναίοι.
‹Β› Όταν έλεγαν ότι διάγουν βίον δούλων,
χόρταιναν το ψωμί· τώρα τρώνε μονάχα
τα κουκκιά τους και το μάραθο, σιτάρι ούτε για δείγμα.
‹Α› Ωστόσο ακούω ότι ο Άρπαλος
τους έπεμψε τόννους σιτάρι, όχι λιγότερο από τον Αγήνα,⁴15
και πως έγινε Αθηναίος πολίτης.
‹Β› Το σιτάρι εκείνο ήτανε της Γλυκέρας,⁵
και ίσως θα αποδειχθεί γι᾽ αυτούς αρραβώνας συμφοράς,
όχι εταίρας.
--------------------

¹ Το κείμενο είναι αθεράπευτα φθαρμένο. Αποδίδουμε κατά προσέγγιση.

² Της Πυθιονίκης (στ. 8), περίφημης εταίρας της εποχής, που ζούσε αρχικά στην Αθήνα και την Κόρινθο, και αργότερα στη Βαβυλώνα ως ερωμένη του πανίσχυρου τότε Άρπαλου, που της προσέφερε βασιλικά δώρα. Όταν η Πυθιονίκη πέθανε στη Βαβυλώνα, ο Αρπαλος την τίμησε, μεταξύ άλλων, με την ίδρυση ιερού (με ναό και βωμό) αφιερωμένου στην Πυθιονίκη Αφροδίτη.

³ Ο Άρπαλος. Το προσωνύμιο Παλλίδης φαίνεται ότι παραπέμπει στον φαλλό (Παλλίδης = «αυτός που κατάγεται από το γένος του φαλλού»).

⁴ Αγήν («αυτός που οδηγεί», ο αρχηγός, από το ρήμα ἄγω) ονομάζεται ο Αλέξανδρος, ο οποίος, στην αρχή της βασιλείας του, με την αποστολή σίτου, είχε κερδίσει την εύνοια των Αθηναίων.

⁵ Περίφημη Αθηναία εταίρα που συνδέθηκε με τον Άρπαλο μετά τον θάνατο της Πυθιονίκης, όταν εκείνος, αφού εγκατέλειψε τη Βαβυλώνα παίρνοντας μαζί του τεράστια χρηματικά ποσά, εγκαταστάθηκε αρχικά στην Ταρσό της Κιλικίας. Εκεί η Γλυκέρα ζούσε μαζί του στο ανάκτορο και φερόταν σαν βασίλισσα. Παραδίδεται ότι με προτροπή της Γλυκέρας ο Άρπαλος πρόσφερε στους Αθηναίους μεγάλη ποσότητα σίτου.

«Παιδί είναι – δεν καταλαβαίνει». Τι καταλαβαίνουν τελικά τα παιδιά και τι κάνουμε εμείς γι΄αυτό;

Πόσο αντιφατικοί είναι αλήθεια οι γονείς! Από τη μια λένε «παιδί είναι – δεν καταλαβαίνει» και από την άλλη «τα παιδιά καταλαβαίνουν τα πάντα». Τι ισχύει τελικά;

Στην ερώτηση τι καταλαβαίνει ένα παιδί, η απάντηση είναι «εξαρτάται». Εξαρτάται από την ηλικία του παιδιού, τον χαρακτήρα του και το θέμα. ‘Αλλα πράγματα μπορεί να κατανοήσει ένα παιδάκι 4 ετών και άλλα ένας έφηβος 11 χρονών.

Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί σε σχετικές έρευνες ότι οι γονείς σπάνια μπορούν να προβλέψουν σωστά τι θα καταλάβει το παιδί τους σε μια συγκεκριμένη περίσταση. Φαίνεται πως συχνά οι γονείς είναι τόσο κοντά, τόσο «ταυτισμένοι» με το παιδί τους που δεν καταφέρνουν να το δουν σαν ξεχωριστό άτομο. ‘Ετσι, δεν αξιολογούν πάντα σωστά τις αντιληπτικές του δυνατότητες και δυσκολεύονται να προβλέψουν τι θα αντιληφθεί το παιδί τους για ένα ζήτημα.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι το παιδί, ακόμα και το πολύ μικρό ή το χαμηλής νοημοσύνης παιδί, «πιάνει» τον συναισθηματικό τόνο και την ατμόσφαιρα γύρω του. Αν έχουμε ένα σοβαρό οικονομικό πρόβλημα που μας αγχώνει, το παιδί μπορεί, ακόμα κι αν του το εξηγήσουμε, να μην κατανοήσει όλες τις λεπτομέρειες. Σίγουρα όμως θα νιώσει την έντασή μας ή τη στενοχώρια μας.

Το παιδί, όσο μικρό κι αν είναι διαισθάνεται τα συναισθήματα των γύρω του, βλέπει τις εκφράσεις και τις αντιδράσεις τους, ακούει τον τόνο της φωνής τους. Το δίχρονο παιδάκι που θα δει μια μαμά να φωνάζει, νιώθει στο πετσί του την ένταση της και του προξενεί στρες, παρόλο που μπορεί ακόμα να μην ξέρει καν τη λέξη «θυμός» και επομένως να μην μπορεί να σκεφτεί «η μαμά είναι θυμωμένη».

Ως γονείς, λοιπόν, θα έπρεπε να μας απασχολούν δύο σχετικά ερωτήματα. Κατ΄αρχήν τι καταλαβαίνει το παιδί ως προς τις λεπτομέρειες ενός πραγματικού συμβάντος (είτε πρόκειται για ένα γεγονός, είτε για μια συζήτηση, για σχόλια που κάνουμε, κλπ.) Κατά δεύτερο, τι αισθάνεται το παιδί βιώνοντας το συναισθηματικό φορτίο του συμβάντος αυτού.

‘Ενα παιδί οκτώ ετών μπορεί να μην καταλαβαίνει τι ακριβώς σημαίνει απόλυση, καρκίνος ή θάνατος. Διαισθάνεται όμως ότι κάτι άσχημο συμβαίνει και ότι εμείς νιώθουμε άσχημα γι αυτό. Και χρειάζεται τη βοήθεια μας για να επεξεργαστεί αυτό που αισθάνεται. Και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ως γονείς: το παιδί μας χρειάζεται για να το βοηθήσουμε να ονομάσει κάπως και να εκφράσει τα δυσάρεστα συναισθήματα που βιώνει όταν κάτι άσχημο συμβαίνει. Μόνο του δεν είναι σε θέση να το κάνει και αν δεν το κάνει, τα συναισθήματα αυτά θα παραμείνουν μπερδεμένα μέσα του και θα το μπλοκάρουν.

Από την άλλη μεριά,.συχνά τα παιδιά ακούν κάποιες συζητήσεις ή νιώθουν την ένταση στην ατμόσφαιρα και βγάζουν εσφαλμένα συμπεράσματα για το τι συμβαίνει τα οποία μπορούν να τα αγχώσουν χωρίς λόγο. Ο γονιός μπορεί να γυρίσει εκνευρισμένος από την εφορία και να πει κάτι πολύ βαρύ του τύπου «θα πάθω εγκεφαλικό στο τέλος» χωρίς να εννοεί βέβαια πραγματικά ότι θα το πάθει. Το παιδί που το ακούει όμως είναι πιθανό να νομίζει ότι πραγματικά συμβαίνει κάτι πολύ κακό και ότι ο πατέρας του μπορεί να αρρωστήσει.

Το τρομερό είναι ότι αν ένα παιδί βγάλει λάθος συμπέρασμα για το πρόβλημα που βιώνει ο γονιός, είναι πιθανό να μην μιλήσει ποτέ γι΄αυτό καθαρά προκειμένου να μην στενοχωρήσει τον γονιό. ‘Ετσι η παρεξήγηση δεν θα λυθεί ποτέ και το παιδί θα μείνει μόνο του να διαχειριστεί αυτό που νομίζει ότι συμβαίνει.

Καλό θα ήταν, λοιπόν, να έχουμε πάντα κατα νου ότι το παιδί μας αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα από όσα συμβαίνουν αλλά δεν ξέρουμε ποιά ακριβώς και με τι τρόπο. Για τον λόγο αυτό πρέπει να επιλέγουμε συνειδητά τι θεωρούμε σωστό να μάθει το παιδί και τι όχι.

Αν συμβαίνει κάτι που για κάποιο λόγο επιλέγουμε να το κρύψουμε από το παιδί, τότε καλό θα ήταν πραγματικά να το κρύψουμε. ‘Οχι να αφήνουμε το παιδί να ακούει μισόλογα, να μας βλέπει «κάπως» αλλά να παριστάνουμε ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Η στάση αυτή είναι πολύ επικίνδυνγη και μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα στο παιδί. Αν το παιδί καταλαβαίνει ότι κάτι δεν πάει καλά κι εμείς επιμένουμε πως δεν συμβαίνει τίποτα, θα βγάλει λάθος συμπεράσματα, δεν θα μας εμπιστεύεται, θα αμφιβάλλει για την αντιληπτική του ικανότητα, και θα έχει μια συναισθηματική φόρτιση που δεν θα ξέρει τι να την κάνει.

Ωστόσο, καλό θα ήταν ως γονείς να μην κρυβόμαστε πίσω από το μικρό μας δαχτυλάκι. ‘Οταν συμβαίνει κάτι άσχημο, το παιδί το νιώθει. Είναι προτιμότερο να μιλήσουμε καθαρά γι΄αυτό, με τρόπο που ταιριάζει στην ηλικία και τη νοημοσύνη του παιδιού. Να παρουσιάσουμε τη δυσάρεστη αλήθεια μέσα σε ένα θετικό πλαίσιο του τύπου «θα τα καταφέρουμε», και να το βοηθήσουμε να εκφράσει τα συναισθήματά και τις απορίες του. Να το καθησυχάσουμε ρεαλιστικά (όχι με ψεύτικες υποσχέσεις) και να το ενθαρρύνουμε. ‘Ετσι μέσα από την άσχημη κατάσταση που όλοι βιώνουμε, θα διδάξουμε στο παιδί μας κάποια πολύτιμα πράγματα όπως ότι είμαστε μαζί στα δύσκολα, ότι αντέχουμε, ότι μπορούν τα πράγματα να γίνουν καλύτερα.

Πρέπει να τα λέμε όλα;

Yπάρχουν πράγματα που αποφεύγουμε να πούμε στο σύντροφό μας, στο παιδί μας, στους φίλους μας. Πότε πρέπει να εκφράζουμε ελεύθερα τα συναισθήματά μας και πότε να τα κρατάμε για τον εαυτό μας;

Oι σχέσεις με τους γύρω μας βασίζονται στην επικοινωνία, λεκτική, σωματική, οπτική. Όσο πιο κοντά μας νιώθουμε κάποιους ανθρώπους τόσο περισσότερο αισθανόμαστε και την ανάγκη να μιλάμε μαζί τους γι’ αυτά που μας συμβαίνουν, για το πώς αισθανόμαστε, για τη ζωή μας, κρατώντας μερικές φορές και κάτι για τον εαυτό μας. Mήπως αυτό επηρεάζει τις σχέσεις μας, μήπως αυτά που δεν λέγονται γίνονται μπούμερανγκ;

Ένα παράδοξο μήνυμα

Ίσως ένα από τα πιο παράδοξα μηνύματα που έχουμε λάβει από τους γονείς μας να είναι το «Nα είσαι πάντα ειλικρινής». Kι αυτό γιατί, ενώ από τη μια μας ζητούσαν να μη λέμε ψέματα, να μην τους κρύβουμε πράγματα και να μην τους εξαπατούμε, από την άλλη, με άλλους, λιγότερο σαφείς αλλά εξίσου δεσμευτικούς τρόπους, μας έδιναν να καταλάβουμε ότι δεν ήθελαν να τους τα λέμε όλα, ότι υπήρχαν πράγματα που δεν τους άρεσε καθόλου να ακούνε και τα οποία καλά θα κάναμε να τα κρατούμε για τον εαυτό μας ή ακόμα καλύτερα να τα ξεχνούμε κι εμείς οι ίδιοι. Mάθαμε, λοιπόν, έτσι ότι υπάρχουν πράγματα που πρέπει να λες και άλλα που πρέπει να κρατάς για τον εαυτό σου και ότι δεν μπορείς να λες πάντα αυτό που θέλεις να πεις.

Tι αποφεύγουμε να πούμε

Aυτό μπερδεύει, γιατί μεγαλώνοντας θέλουμε με τους φίλους μας, τους ερωτικούς μας συντρόφους, τα παιδιά μας να κάνουμε σχέσεις ειλικρινείς και τίμιες. Kαταλαβαίνουμε, όμως, ότι ούτε εμείς μπορούμε να λέμε τα πάντα, ούτε οι άλλοι είναι διατεθειμένοι να τα ακούνε. Ποια είναι συνήθως τα πράγματα που αποφεύγουμε να πούμε;
Mυστικά που πιστεύουμε ότι θα ζημιώσουν τη σχέση, πράξεις ή σκέψεις μας για τις οποίες νιώθουμε ενοχές και τύψεις.
Πράγματα που μας ενοχλούν ή μας θυμώνουν στη σχέση μας, αλλά δεν τα λέμε για να μην προκληθεί σύγκρουση.
Πράγματα που φοβόμαστε ότι θα στενοχωρήσουν ή θα πληγώσουν τον άλλον.
Πράγματα που πιστεύουμε ότι δεν αφορούν τον άλλον.

«Tα λέω όλα σε όλους»

Πολλές φορές μπερδεύουμε το «Tα λέω όλα σε όλους» με το «Eίμαι ανοιχτός». Yπάρχουν άνθρωποι που πραγματικά δεν μπορούν να κρατήσουν το στόμα τους, τόσο όσον αφορά τη δική τους ζωή όσο και άλλων. Mπορεί να διηγούνται το πρόβλημά τους σε πολλούς ανθρώπους με τους οποίους δεν τους συνδέει καν ιδιαίτερα στενή σχέση, αλλά παρ’ όλα αυτά να μη βρίσκουν καμία λύση και καμιά ανακούφιση. Tο να περιγράφουμε διαρκώς και όπου βρούμε αυτά που μας συμβαίνουν και αισθανόμαστε, συνήθως έχει περισσότερο να κάνει με μια ανάγκη αναγνώρισης και επιβεβαίωσης παρά με πραγματική εξομολόγηση και βαθιά επικοινωνία με τους άλλους. Aυτός είναι και ο λόγος που κάτι τέτοιο δεν οδηγεί συνήθως σε κοντινές, εποικοδομητικές σχέσεις.

H δύναμη των λέξεων

Συνήθως κρύβουμε πράγματα πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο προστατεύουμε τον άλλον ή τη σχέση μας. Πράγματι, οι λέξεις κρύβουν κάποιες φορές τεράστια δύναμη και μπορούν να κάνουν μεγάλο κακό. Yπάρχουν άνθρωποι που κυκλοφορούν στη ζωή με «πατερίτσες», με εικόνες δηλαδή για τη ζωή τους που έχουν φτιάξει για να αποφεύγουν τον πολύ πόνο, για να προστατεύουν τον εαυτό τους. Aς πάρουμε ένα πολύ κοινό παράδειγμα: Mια νέα, ενήλικη γυναίκα που λάτρευε τον πατέρα της έχει φτιάξει γι’ αυτόν μια ιδανική εικόνα, αγνοώντας υποσυνείδητα όλες τις ενδείξεις για το αντίθετο. O άνδρας της, πάνω σε ένα καβγά τους σχετικά με τους γονείς της, της αποκαλύπτει πληροφορίες που έχει για την προσωπική και την επαγγελματική ζωή του πατέρα της που αποδεικνύουν ότι κάθε άλλο παρά άμεμπτος ήταν. Tο βίαιο γκρέμισμα του «στηρίγματος» πάνω στο οποίο είχε βασιστεί επί χρόνια η γυναίκα αυτή μπορεί να αποβεί πολύ οδυνηρό -ακόμη και καταστροφικό- για την ίδια και για τη σχέση τους. Tο να μιλάμε ανοιχτά για όλα δεν ισχύει σαν απαράβατος ψυχολογικός κανόνας, όπως πολύ συχνά -εντελώς παρεξηγημένα- πιστεύεται.

Δύο λόγοι για να τα λέμε όλα

Aπό την άλλη μεριά, υπάρχουν δύο σοβαροί λόγοι για τους οποίους πρέπει πότε-πότε να «τα λέμε όλα»: O ένας είναι ότι το να μιλάμε, να λέμε πράγματα που μπορεί να είναι και δυσάρεστα, είναι πολλές φορές ο μόνος τρόπος να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους. Kαμιά φορά είναι η τελευταία ευκαιρία, όταν όλες οι άλλες έχουν εξαντληθεί, είναι το σωσίβιο την ώρα που η βάρκα βουλιάζει. Ξέρουμε, όσο κι αν δεν θέλουμε πολλές φορές να το παραδεχτούμε, ότι κάθε καλή σχέση (συζυγική, ερωτική, φιλική, συγγενική) περιλαμβάνει και συγκρούσεις. Mια σχέση, όμως, οδηγείται σε κρίση όταν για διάφορους λόγους αρχίσουν να διεισδύουν στο μυαλό και στην ψυχή αυτών που την απαρτίζουν «οχλήσεις» που καταλαμβάνουν όλο και περισσότερο χώρο, χωρίς να «ξεσκονίζονται» και να βγαίνουν από τη μέση. Σιγά-σιγά αρχίζουν να υπερισχύουν τα αρνητικά συναισθήματα. Tο πρόβλημα είναι ότι όσο βολικές κι αν είναι οι δικαιολογίες με τις οποίες αποφεύγουμε τις δυσάρεστες κουβέντες («Tώρα έχω πολλά στο κεφάλι μου, δεν μπορώ και αυτό», «Nα περιμένουμε να περάσει η μπόρα και μετά», «Mην αρχίσουμε τους καβγάδες τώρα που είναι τα παιδιά μικρά»), όταν και αν έρθει ποτέ η «σωστή» στιγμή, συνήθως έχει μαζευτεί τόσο παράπονο, τόσος θυμός, που δεν μπορεί πια να γίνει εποικοδομητική κουβέντα παρά μόνο ανταλλαγή πυρών.

Όταν δεν δουλεύει «η μαγεία»

Δεν θα έπρεπε να είναι οι σχέσεις, ειδικά οι φιλικές, κάτι το ατμοσφαιρικό, το μαγικό που να μη χρειάζεται συζητήσεις και ξεκαθαρίσματα; «Δεν είναι κατάντια για μια σχέση αυτό το “πρέπει να μιλήσουμε”», αναρωτιούνται μερικοί. Ίσως, αλλά είμαστε διατεθειμένοι και ικανοί να αφήνουμε τα πάντα να περνούν χωρίς να μας ενοχλούν και χωρίς να τα καταγράφουμε; Ή, διαφορετικά, είμαστε έτοιμοι να χάνουμε διαρκώς σχέσεις επειδή δεν δούλεψε καλά η μαγεία; Aν όχι, μόνο με την κουβέντα μπορούμε να τις προστατέψουμε και να τις διατηρήσουμε.

O «Ξέρεις - Ποιος»

O δεύτερος λόγος είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είμαστε φτιαγμένοι έτσι που έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε, να δώσουμε όνομα και να ντύσουμε με λέξεις αυτό που μας απασχολεί για να το αντέξουμε. Όταν κρατάμε για τον εαυτό μας κάτι που μας βαραίνει, αναγκάζουμε το νευρικό μας σύστημα να κάνει κάτι πολύ κοπιαστικό, να εμποδίζει και να απωθεί σκέψεις και συναισθήματα. Aυτό έχει παραδόξως το αντίθετο αποτέλεσμα: Είναι πολύ πιο παρόν μέσα μας αυτό που μας απασχολεί, όσο πιο πολύ το διώχνουμε. Aντίθετα, το να ονομάσουμε το πρόβλημα, να το φτιάξουμε μια «ιστορία», οδηγεί αυτόματα σε συναισθηματική αποφόρτιση. Tο «ακατονόμαστο» που αποκτάει όνομα χάνει τη δύναμη που είχε επάνω μας και μας ελευθερώνει. Στο Xάρι Πότερ, αυτοί που τολμούν να πουν τον κακό «Ξέρεις - ποιον» με το όνομά του είναι οι μόνοι που μπορούν και να τον αντιμετωπίσουν.

Η εμπάθεια του τρομοκράτη

Η «Δευτέρα Παρουσία» του Γουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς μοιάζει να αποτυπώνει τέλεια το σημερινό μας αδιέξοδο. "Οι καλύτεροι δίχως πεποίθηση, ενώ οι χειρότεροι ωθούνται από την ένταση του πάθους".

Αυτό αποτελεί μια άριστη περιγραφή της διαφοράς που διακρίνει σήμερα τους αναιμικούς φιλελεύθερους από τους παθιασμένους φονταμενταλιστές. "Οι καλύτεροι" δεν είναι πλέον ικανοί να στρατευτούν ολόψυχα, ενώ «οι χειρότεροι» αποδύονται σε πράξεις ρατσιστικού, θρησκευτικού, σεξιστικού φονταμενταλισμού.

Είναι όμως οι τρομοκράτες φονταμενταλιστές, είτε πρόκειται για χριστιανούς είτε για μουσουλμάνους, πραγματικά φονταμενταλιστές με την αυθεντική έννοια του όρου; Πιστεύουν πραγματικά; Εκείνο που τους λείπει είναι ένα χαρακτηριστικό το οποίο εύκολα διακρίνει κανείς σε όλους τους γνήσιους φονταμενταλιστές, από τους θιβετιανούς βουδιστές μέχρι τους Άμις των ΗΠΑ: η έλλειψη εμπάθειας και φθόνου, η βαθιά αδιαφορία για τον τρόπο ζωής των μη πιστών. Αν οι σημερινοί δήθεν φονταμενταλιστές πραγματικά πιστεύουν ότι έχουν βρει τον δρόμο τους προς την αλήθεια, γιατί να νιώθουν ότι απειλούνται από τους μη πιστούς, γιατί να τους φθονούν; Όταν ένας βουδιστής συναντά έναν δυτικό ηδονιστή, δεν μπαίνει καν στον κόπο να τον επικρίνει. Απλώς παρατηρεί καλοσυνάτα ότι ο τρόπος με τον οποίο αναζητά την ευτυχία ο ηδονιστής είναι αφεαυτού καταδικασμένος να αποτύχει. Σε αντίθεση με τους αληθινούς φονταμενταλιστές, οι τρομοκράτες ψευδοφονταμενταλιστές ενοχλούνται, προκαλούνται και γοητεύονται βαθιά από την αμαρτωλή ζωή των μη πιστών. Νιώθει κανείς ότι, πολεμώντας τον αμαρτωλό Άλλο, πολεμούν τον ίδιο τους τον πειρασμό. Αυτοί οι δήθεν χριστιανοί ή μουσουλμάνοι φονταμενταλιστές αποτελούν όνειδος για τον αληθινό φονταμενταλισμό.

Σε αυτό ακριβώς το σημείο η διάγνωση του Γέητς δεν ανταποκρίνεται στην παρούσα κατάσταση: η παράφορη ένταση ενός όχλου μαρτυρεί μια έλλειψη αληθινής πεποίθησης. Βαθιά μέσα τους, και οι τρομοκράτες φονταμενταλιστές στερούνται αληθινής πεποίθησης -τα βίαια ξεσπάσματά τους το αποδεικνύουν. Πόσο επισφαλής πρέπει να είναι η πίστη ενός μουσουλμάνου, για να αισθάνεται ότι απειλείται από μια ανόητη γελοιογραφία η οποία δημοσιεύτηκε σε μια χαμηλής κυκλοφορίας δανική εφημερίδα; Η φονταμενταλιστική ισλαμιστική τρομοκρατία δεν ερείδεται στην πεποίθηση των τρομοκρατών για την ανωτερότητά τους ούτε στην επιθυμία τους να περιφρουρήσουν την πολιτισμικοθρησκευτική τους ταυτότητα από την επέλαση του παγκόσμιου πολιτισμού της κατανάλωσης. Το πρόβλημα με τους φονταμενταλιστές δεν είναι ότι εμείς τους θεωρούμε κατώτερούς μας, αλλά, μάλλον, ότι αυτοί οι ίδιοι ενδόμυχα θεωρούν εαυτόν κατώτερο. Γι’ αυτό και οι συγκαταβατικές, πολιτικώς ορθές διαβεβαιώσεις μας ότι δεν νιώθουμε καμία ανωτερότητα απέναντι τους το μόνο που κατορθώνουν είναι να τους κάνουν να οργίζονται περισσότερο και να τρέφουν την εμπάθειά τους. Το πρόβλημα δεν είναι η πολιτισμική διαφορά (η προσπάθειά τους να διαφυλάξουν την ταυτότητά τους), αλλά το αντίθετο γεγονός ότι οι φονταμενταλιστές είναι ήδη ενστερνιστεί τα κριτήρια μας και μετρούν τον εαυτό τους με αυτά. (Αυτό σαφώς ισχύει και για τον Δαλάι Λάμα, ο οποίος δικαιολογεί τον θιβετιανό βουδισμό με βάση τις δυτικές αξίες τής επιδίωξης της ευτυχίας και της αποφυγής του πόνου.) Παραδόξως, αυτό που πραγματικά λείπει από τους φονταμενταλιστές είναι μια δόση εκείνης ακριβώς της αληθινής «ρατσιστικής» πεποίθησης του υποκειμένου στην ανωτερότητά του.

Εκείνο που προκαλεί σύγχυση, όσον αφορά τις «τρομοκρατικές» επιθέσεις, είναι ότι δεν συμβιβάζονται με την αντιδιαστολή που συνήθως κάνουμε ανάμεσα στο κακό ως εγωτισμό ή αδιαφορία για το κοινό καλό, και στο καλό ως το πνεύμα της θυσίας και την έμπρακτη προθυμία να θυσιαστεί κανείς εν ονόματι κάποιου ανώτερου σκοπού. Οι τρομοκράτες αναπόφευκτα εμφανίζονται ως κάτι ανάλογο με τον Σατανά του Μίλτον [John Milton], που λέει «Κακό, γίνε συ το Καλό μου»: ενώ επιδιώκουν αυτό που σ’εμάς φαίνεται ως φαύλοι σκοποί με φαύλα μέσα, η μορφή τής δραστηριότητάς τους πληροί το ύψιστο κριτήριο του καλού. Η λύση αυτού του αινίγματος δεν είναι δύσκολη και ήταν ήδη γνωστή στον Ρουσσώ. Ο εγωτισμός, ή το ενδιαφέρον του υποκειμένου για τη δική του ευημερία, δεν αντιβαίνει κατ’ ανάγκην στο κοινό καλό, αφού η αλτρουιστική συμπεριφορά μπορεί εύκολα να απορρέει από εγωιστικές επιδιώξεις. Η αντιδιαστολή εγωτισμού-κοινοτισμού και ωφελιμισμού-διατράνωσης οικουμενικών κανόνων αποτελούν ψευδείς αντιθέσεις, αφού οι δύο αντίθετες επιλογές καταλήγουν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Οι επικριτές που παραπονούνται ότι, στη σημερινή ηδονιστική-εγωιστική κοινωνία, οι αληθινές αξίες έχουν εκλείψει παντελώς πλανιόνται. Το αληθινό αντίθετο της εγωιστικής φιλαυτίας δεν είναι ο αλτρουισμός, το ενδιαφέρον για το κοινό καλό, αλλά ο φθόνος, ο ressentiment, που με κάνει να ενεργώ ενάντια στα συμφέροντά μου. Ο Φρόιντ το ήξερε καλά: η ορμή προς τον θάνατο αντιτίθεται τόσο στην αρχή της ηδονής όσο και στην αρχή της πραγματικότητας. Το αληθινό κακό, δηλαδή η ορμή προς τον θάνατο, συνεπάγεται το σαμποτάζ κατά του εαυτού μας. Μας κάνει να ενεργούμε ενάντια στα δικά μας συμφέροντα.

Το πρόβλημα με την ανθρώπινη επιθυμία είναι ότι, όπως είπε και ο Λακάν, είναι πάντα «επιθυμία του Άλλου», με όλες τις έννοιες αυτού του όρου- επιθυμία για τον ίδιο τον Άλλο, επιθυμία να είμαι επιθυμητός από τον Άλλο, και, ιδίως, επιθυμία γι’αυτό που επιθυμεί ο Άλλος. Αυτό το τελευταίο κάνει τον φθόνο, ο οποίος περιλαμβάνει την εμπάθεια, συστατικό στοιχείο της ανθρώπινης επιθυμίας, κάτι που ο Αυγουστίνος γνώριζε καλά. Θυμηθείτε το χωρίο από τις Εξομολογήσεις του, που συχνά αναφέρει ο Λακάν, όπου ένα βρέφος ζηλεύει τον αδελφό του που βυζαίνει το στήθος της μητέρας τους: «Και εγώ ο ίδιος έχω δει και έχω γνωρίσει ένα νήπιο που ζήλευε, κι ας μην μπορούσε να μιλήσει. Χλόμιασε κι έριχνε φαρμακερές ματιές στον ομογάλακτο αδελφό του».

Βασισμένος σε αυτή τη διαίσθηση, ο Ζαν-Πιερ Ντιπουί [Jean-Pierre Dupuy] προτείνει μια πειστική κριτική της θεωρίας περί δικαιοσύνης του Τζον Ρολς [John Rawls]: Στο ρολσιανό μοντέλο μιας δίκαιης κοινωνίας, οι κοινωνικές ανισότητες είναι ανεκτές μόνο κατά το μέτρο που συγχρόνως βοηθούν εκείνους οι οποίοι βρίσκονται στη βάση της κοινωνικής κλίμακας και που βασίζονται όχι σε κληρονομημένες ιεραρχίες, αλλά σε έμφυτες ανισότητες, οι οποίες θεωρούνται τυχαίες και δεν λογίζονται ως αρετές. Μέχρι και οι Βρετανοί Συντηρητικοί φαίνονται σήμερα έτοιμοι να προσυπογράψουν την έννοια της δικαιοσύνης που προτείνει ο Ρολς: τον Δεκέμβριο του 2005, ο Ντέιβιντ Κάμερον [David Cameron], ο νεοεκλεγείς ηγέτης των Τόρις, εξέφρασε την πρόθεσή του να μετατρέψει το Συντηρητικό Κόμμα σε υπερασπιστή των μη προνομιούχων, δηλώνοντας: «Νομίζω ότι η λυδία λίθος κάθε πολιτικής μας πρέπει να είναι: τι θα κάνει αυτό για τους ανθρώπους που έχουν τα λιγότερα, για εκείνους που βρίσκονται στο τελευταίο σκαλοπάτι της κλίμακας;» Όμως, εκείνο που δεν αντιλαμβάνεται ο Ρολς είναι ότι μια τέτοια κοινωνία θα δημιουργούσε τις συνθήκες για μια ανεξέλεγκτη έκρηξη ressentiment: σε μια τέτοια κοινωνία, θα ήξερα ότι η κατώτερη θέση μου είναι απολύτως «δικαιολογημένη» και, ως εκ τούτου, θα είχα στερηθεί το τέχνασμα να αιτιολογώ την αποτυχία μου ως αποτέλεσμα κοινωνικής αδικίας.

Ο Ρολς προτείνει συνεπώς ένα τρομακτικό μοντέλο κοινωνίας, στην οποία οι ιεραρχικές διακρίσεις νομιμοποιούνται άμεσα με τη μορφή έμφυτων ιδιοτήτων, αφήνοντας έτσι να του διαφύγει η απλή αλήθεια που δείχνει περίτρανα το παρακάτω ανέκδοτο για έναν σλοβένο χωρικό. Μια καλή μάγισσα ζητάει από τον χωρικό να διαλέξει' είτε θα δώσει σε αυτόν μια αγελάδα και στον γείτονά του δύο, είτε θα πάρει από αυτόν μια αγελάδα και από τον γείτονά του δύο. Ο χωρικός διαλέγει αμέσως το δεύτερο. Ο Γκορ Βιντάλ εκφράζει λακωνικά την ίδια αλήθεια: «Δεν μου αρκεί να κερδίσω -πρέπει και ο άλλος να χάσει». Η παγίδα του φθόνου/εμπάθειας δεν είναι μόνο ότι προσυπογράφει την αρχή του παιγνίου μηδενικού αθροίσματος, όπου η νίκη μου ισούται με τη ζημία του άλλου. Συνεπάγεται συγχρόνως ένα χάσμα ανάμεσα σε αυτά τα δύο, το οποίο δεν είναι το θετικό χάσμα (μπορούμε όλοι να κερδίσουμε χωρίς να υπάρξουν καθόλου χαμένοι), αλλά ένα χάσμα αρνητικό. Αν έχω να διαλέξω ανάμεσα στο δικό μου όφελος και στη ζημία του αντιπάλου μου, προτιμώ να ζημιωθεί ο αντίπαλος, ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται και δική μου ζημία. Είναι σαν το επακόλουθο όφελος μου από τη ζημία του αντιπάλου να λειτουργεί σαν ένα παθολογικό στοιχείο που αμαυρώνει την καθαρότητα της νίκης μου.

Ο Φρίντριχ Χάγιεκ [Friedrich Hayek] ήξερε ότι ήταν πολύ πιο εύκολο να αποδεχτεί κανείς τις ανισότητες, αν μπορεί να ισχυριστεί ότι απορρέουν από μια απρόσωπη τυφλή δύναμη: το καλό με την «ανορθολογικότητα» της αγοράς και με την επιτυχία ή την αποτυχία στον καπιταλισμό είναι ακριβώς ότι μου επιτρέπει να εκλάβω την αποτυχία ή την επιτυχία μου ως «άδικη, ως κάτι που δεν μου άξιζε», ως κάτι τυχαίο. Θυμηθείτε το παλιό μοτίβο της αγοράς ως τη σύγχρονη εκδοχή μιας αστάθμητης μοίρας. Το ότι ο καπιταλισμός δεν είναι «δίκαιος» αποτελεί συνεπώς ένα καίριο χαρακτηριστικό του, που εξηγεί την αποδοχή του από την πλειονότητα. Μπορώ να συμβιβαστώ πολύ πιο εύκολα με την αποτυχία μου, αν ξέρω ότι δεν οφείλεται στις υποδεέστερες ικανότητές μου, αλλά στην τύχη.

Εκείνο που μοιράζονται ο Νίτσε και ο Φρόυντ είναι η ιδέα ότι η δικαιοσύνη ως ισότητα θεμελιώνεται στον φθόνο -στον φθόνο για τον Άλλο, που έχει ότι δεν έχουμε εμείς και που το απολαμβάνει. Το αίτημα για δικαιοσύνη ισοδυναμεί συνεπώς σε τελευταία ανάλυση με το αίτημα να περιοριστεί η υπερβολική απόλαυση του Άλλου, ώστε η πρόσβαση όλων στη jouissance να είναι ίση. Η αναπόφευκτη κατάληξη αυτού του αιτήματος είναι, ασφαλώς, ο ασκητισμός. Από τη στιγμή που δεν είναι δυνατόν να επιβάλουμε ίση jouissance, εκείνο που επιβάλλεται να μοιράζεται εξίσου αντ’αυτής είναι η απαγόρευση. Σήμερα, ωστόσο, στη δήθεν επιτρεπτική κοινωνία μας, αυτός/ό ασκητισμός λαμβάνει τη μορφή του αντιθέτου του, μιας γενικευμένης υπερεγωτικής προσταγής, της εντολής «Απόλαυσε!» Τελούμε όλοι υπό το κράτος αυτής της προσταγής. Το αποτέλεσμα είναι ότι η απόλαυσή μας συναντά περισσότερα προσκόμματα από ποτέ. Πάρτε για παράδειγμα τον γιάπη, ο οποίος συνδυάζει τη ναρκισσιστική «αυτοπραγμάτωση» με εκείνες τις άκρως ασκητικές συνήθειες του τζόγκινγκ, της υγιεινής διατροφής κ.ο.κ. Ίσως αυτό να είχε υπόψη ο Νίτσε όταν έκανε λόγο για τον Τελευταίο Άνθρωπο, παρόλο που μόνο σήμερα μπορούμε να διακρίνουμε πραγματικά τη μορφή αυτού του Τελευταίου Ανθρώπου στον ηδονιστικό ασκητισμό των γιάπηδων. Ο Νίτσε δεν συνιστούσε απλώς τη διατράνωση της ζωής έναντι του ασκητισμού: αντιλαμβανόταν πολύ καλά ότι ένας κάποιος ασκητισμός είναι το αντίδοτο της παρακμιακής υπέρμετρης ηδυπάθειας. Η κριτική του για τον Πάρσιφαλ του Βάγκνερ, και γενικότερα για την παρακμή του ύστερου ρομαντισμού, ο οποίος ταλαντεύεται μεταξύ της χλιαρής ηδυπάθειας και του σκοτεινού πνευματισμού, είναι εύστοχη.

Τι είναι λοιπόν ο φθόνος;

Ας επιστρέφουμε στη σκηνή που μας περιγράφει ο Αυγουστίνος, με το νήπιο το οποίο φθονεί τον αδελφό του που βυζαίνει το στήθος της μητέρας τους. Το υποκείμενο δεν φθονεί αυτό καθαυτό το γεγονός ότι ο Άλλος κατέχει το θεωρούμενο ως πολύτιμο αντικείμενο, αλλά μάλλον τον τρόπο που ο Αλλος είναι σε θέση να απολαμβάνει αυτό το αντικείμενο, το οποίο εξηγεί και γιατί δεν του αρκεί απλώς να κλέψει το αντικείμενο και να γίνει κατ’αυτό τον τρόπο αυτός κάτοχός του. Ο αληθινός σκοπός του είναι να καταστρέψει τη δυνατότητα/ικανότητα του Άλλου να απολαμβάνει το αντικείμενο. Βλέπούμε, λοιπόν, ότι ο φθόνος πρέπει να ενταχθεί στο τρίπτυχο φθόνος-φειδώ-μελαγχολία, τις τρεις μορφές αδυναμίας του υποκειμένου να απολαύσει το αντικείμενο, και, φυσικά, νοερής απόλαυσης αυτής ακριβώς της αδυναμίας. Σε αντίθεση με το υποκείμενο του φθόνου, που φθονεί την κατοχή και/ή τη jouissance του αντικειμένου από τον άλλο, ο φιλάργυρος κατέχει το αντικείμενο, αλλά δεν μπορεί να το απολαύσει/καταναλώσει. Η ικανοποιηση του προέρχεται απο την απλή κατοχή του αντικειμενου, από την εξιδανίκευσή του σε ιερή, άθικτη/απαγορευμένη οντότητα, η οποία επ’ ουδενί πρέπει να καταναλωθεί. Η παροιμιώδης μορφή του μονήρους φιλάργυρου είναι ένας άνθρωπος που τον βλέπουμε να επιστρέφει στο σπίτι του, να κλειδαμπαρώνει προσεκτικά τις πόρτες, να ανοίγει το σεντούκι του και κατόπιν να κοιτάζει κλεφτά το αντικείμενο που θεωρεί πολύτιμο, παρατηρώντας το με δέος. Εκείνο ακριβώς που τον εμποδίζει να καταναλώσει το αντικείμενο εγγυάται την υπόστασή του ως αντικειμένου της επιθυμίας. Όσο για το μελαγχολικό υποκείμενο, όπως ο φιλάργυρος, κατέχει το αντικείμενο, αλλά χάνει τον λόγο που τον έκανε να το επιθυμεί. Πιο τραγικός από τους τρεις, ο μελαγχολικός έχει ελεύθερη πρόσβαση σε όλα όσα θέλει, αλλά δεν βρίσκει ικανοποίηση σε αυτά.

Αυτή η υπερβολική διάσταση του φθόνου είναι η βάση της πολύ γνωστής, αλλά παρά ταύτα όχι πλήρως αξιοποιημένης, αντιδιαστολής που κάνει ο Ρουσσώ μεταξύ εγωτισμού, amour-de-soi (εκείνης της αγάπης για τον εαυτό μας που είναι φυσιολογική) και amour-propre, της διεστραμμένης τάσης να προκρίνουμε τον εαυτό μας έναντι των άλλων, κατά την οποία το υποκείμενο δεν εστιάζεται στην επίτευξη ενός στόχου, αλλά στο να καταστρέψει το εμπόδιο που την παρακωλύει:

Τα πρωτόγονα πάθη, που όλα κατατείνουν άμεσα στην ευτυχία μας, που μας κάνουν να ασχολούμαστε μόνο με αντικείμενα τα οποία σχετίζονται με αυτά και που αποκλειστική αφετηρία τους αποτελεί ο amour-de-soi, είναι όλα στην ουσία τους αξιαγαπητα και τρυφερά· όταν, ωστόσο, εκτρέπονται από το αντικείμενό τους λόγω εμποδίων, ασχολούνται περισσότερο με το εμπόδιο από το οποίο προσπαθούν να απαλλαγούν παρά με το αντικείμενο το οποίο προσπαθούν να φτάσουν. Έτσι αλλάζουν φύση και γίνονται αψίθυμα και αποκρουστικά. Με τον τρόπο αυτό, ο amour-de-soi, που είναι ένα ευγενές και απόλυτο συναίσθημα, γίνεται amour-propre, δηλαδή ένα σχετικό συναίσθημα, διά του οποίου το άτομο συγκρίνει τον εαυτό του, ένα αίσθημα που απαιτεί προτιμήσεις, που η απόλαυσή του είναι αμιγώς αρνητική και που δεν πασχίζει να βρει ικανοποίηση στη δική μας ευτυχία, αλλ' αποκλειστικά και μόνο στη δυστυχία των άλλων.

Κατά συνέπεια, ένας κακός άνθρωπος δεν είναι εγωιστής, δεν είναι κάποιος ο οποίος «σκέφτεται μόνο το δικό του συμφέρον». Ένας αληθινός εγωιστής είναι υπερβολικά απασχολημένος να κοιτάζει το δικό του καλό, για να έχει τον χρόνο να προκαλέσει δυστυχία στους άλλους. το κυριότερο ελάττωμά ενός κακού ανθρώπου είναι ακριβώς ότι απασχολεί τη σκέψη του περισσότερο με τους άλλους παρά με τον ίδιο του τον εαυτό. Ο Ρουσσώ περιγράφει με ακρίβεια έναν λιμπιντικό μηχανισμό: την αντιστροφή η οποία προκαλεί τη μετατόπιση της λιμπιντικής επένδυσης από το αντικείμενο στο ίδιο το εμπόδιο. Αυτό βρίσκει κάλλιστα εφαρμογή στην περίπτωση της φονταμενταλιστικής βίας -είτε πρόκειται για τη βομβιστική επίθεση στην Οκλαχόμα είτε για την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Και στις δύο περιπτώσεις είχαμε να κάνουμε με καθαρό μίσος: εκείνο που είχε πραγματικά σημασία ήταν η καταστροφή του εμποδίου, του Ομοσπονδιακού Κτιρίου Άλφρεντ Π. Μάρεϊ στην Πόλη της Οκλαχόμα, των Δίδυμων Πύργων, και όχι η επίτευξη του ευγενούς σκοπού μιας αληθινά χριστιανικής ή μουσουλμανικής κοινωνίας.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν πρέπει να δεχόμαστε ποτέ κατά γράμμα τις διακηρύξεις του εξισωτισμού: η έννοια (και η πρακτική) της εξισωτικής δικαιοσύνης, εφόσον απορρέει από φθόνο, βασίζεται στην αντιστροφή τής συνήθους απάρνησης η οποία πραγματοποιείται επ’ωφελεία των άλλων:

«Είμαι πρόθυμος να το απαρνηθώ, ώστε (και) οι άλλοι ΝΑ ΜΗΝ (μπορούν να) το έχουν!» Μακράν τού να είναι το αντίθετο του πνεύματος της θυσίας, το κακό αναδύεται εδώ ως το ίδιο το πνεύμα της θυσίας, καθώς είμαι πρόθυμος να αγνοήσω τη δική μου ευτυχία -αν, μέσα από τη θυσία μου, μπορώ να στερήσω από τον Άλλο την απόλαυσή του...

Οι Σκληροί Άνθρωποι

Πιστεύουν πως έχουν χρέος να είναι δυνατοί. Μα αυτό το χρέος δεν ξεπληρώνεται ποτέ.

Καταδικάζουν την αδυναμία, εκλογικεύοντας και αναλύοντας τα συναισθήματά τους, μεχρι να μπορούν να ζήσουν με τον εαυτό τους.

Παρουσιάζουν μια απίστευτη σκληρότητα προς τον εαυτό τους και προς τους άλλους. Δεν θέλουν ν' απαλλαγούν από ότι τους προσφέρει ασφάλεια και γνώση/την ανάγκη να ξέρουν.

Νομίζουν πως παίρνουν αποφάσεις κατόπιν "μεγάλου προβληματισμού" αλλά ο φόβος αποφασίζει ουσιαστικά γι' αυτούς. Πουθενά και ποτέ δεν αισθάνονται σιγουριά και γαλήνη μέσα τους.

Αγωνιούν για απαντήσεις ενώ συνεχίζουν να μην ακούν και να μη θέλουν να μετακινηθούν από τη θέση τους.

Φοβούνται να βρεθούν στο πουθενά, ν' αντιμετωπίσουν το άγνωστο. Προσπαθούν να κρατηθούν από το γνώριμο, να ελέγξουν τη ζωή αλλά και τους άλλους γύρω τους.

Παρουσιάζονται συχνά ως θύματα ή ως αλτρουιστές που δεν τους εκτιμούν οι άλλοι, κρύβοντας τη σκληρότητα και την ανάγκη επιβολής της άποψής τους.

Από φόβο και χρέος πρέπει να κυριαρχούν για να αισθάνονται ασφαλείς, έτσι βάζουν τάξη στη ζωή τους για να μη βλέπουν το χάος κάτω από την αταραξία.

Η αυτοκριτική είναι ανάλογη με τη σκληρότητα και την αυτο-αμφισβήτηση που δεν αφήνουν να φανεί.

Αναγκάζουν τον εαυτό τους ν' αντέχει, πιστεύοντας πως έχουν χρέος να ζουν μαρτυρική ζωή. Αναζητούν τη θεραπεία ενώ δεν πιστεύουν πως αυτή υπάρχει, όπως δεν πιστεύουν πως υπάρχει ζωή πέρα από το χρέος και την τιμωρία.

Το παρόν παραμένει άγνωστο, καθώς αδυνατούν να δουν πραγματικά τον εαυτό τους, ενώ συνεχίζουν ν' ακολουθούν τις προσταγές του νου τους. Όλα όσα έχουν καταφέρει, τα πληρώνουν με το αίμα και το σώμα του Εαυτού τους, Τον οποίο θυσιάζουν στο βωμό του φόβου και της υποτιθέμενης αλήθειας τους.

Δεν υπάρχουν "δύσκολες ασθένειες", υπάρχουν δύσκολοι ασθενείς, που είναι απρόθυμοι να εγκαταλείψουν τον πρωταρχικό προγραμματισμό τους. Είναι απρόθυμοι να θυσιάσουν την υποτιθέμενη αυτάρκειά τους.

Προτιμούν να κάθονται και να παρακολουθούν, βουβοί και πανικοβλημένοι, τη θυσία του Εαυτού τους, τη σταύρωση της αλήθειας τους, που οι ίδιοι ζητάνε. Ανίκανοι να εγκαταλείψουν το δράμα τους, τις αιματηρές συγκρούσεις μέσα τους, που φανερώνουν την παράνοια της κατήχησης τους, υπομένουν, αναζητώντας συμμάχους, μάρτυρες που θ' απαλύνουν τον πόνο τους.

Παραμένουν κριτές, βολεμένοι αναλυτές της πραγματικότητάς τους, που όμως συνεχίζει ζοφερή, ελλιπής, καθώς απουσιάζει το πάθος, ο αυθορμητισμός στη σκέψη και στη δράση τους.

Στοιχίζει ακριβά το βάρος της υποτιθέμενης ιστορίας τους, την οποία φυλάνε σαν κόρη οφθαλμού, στη σύνθεση της ασθένειας τους. Όσο περισσότερο σείονται τα θεμέλια της ίδιας της ύπαρξής τους, τόσο γαντζώνονται από την κεκτημένη γνώση τους, που αρνούνται να αμφισβητήσουν.

Και πιστεύουν πως είναι μόνοι. Πως αποφασίζουν για τον εαυτό τους, πως "δεν αφορά άλλον" η σκέψη τους, πως λειτουργούν με "θυσία" και αλτρουισμό για τους άλλους, γιατί το "καλό", για το "σωστό", πάντα στη μοναξιά τους.

Και λένε ψέματα στον εαυτό τους, θεωρώντας πως η αλήθεια θα τους αναγκάσει να υποφέρουν, συνηθισμένοι να βλέπουν μέσα από φίλτρα αυτό-καταστροφής και διάλυσης της στημένης ζωής τους.

Μα τίποτα δεν γκρεμίζεται ακαριαία, όπως τίποτα δεν δημιουργείται ακαριαία στον χωροχρόνο μας. Ξοδεύουμε αμύθητα ποσοστά ενέργειας, τοποθετώντας το κάθε λιθαράκι της ψευδαίσθησης μας. Την ενέργεια αυτή την πληρώνουμε με την ίδια τη ζωή μας, όπως πληρώνουμε - δικαίως - την ενέργεια που διατηρεί τον ευάλωτο πολιτισμό μας. Δεν αντιλαμβανόμαστε οτιδήποτε διαφορετικό από αυτό που επιμένουμε να ενισχύουμε.

Και κάπου κάπου, εμφανίζονται μία - μία οι θαρραλέες ψυχές που τολμούν να σπάσουν τα δεσμά τους, απελευθερώνοντας το πνεύμα τους. Πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν.

Δεν είναι απλό, όπως υπόσχονται οι εύπεπτες θεωρίες της σύγχρονης αγοράς, μα ούτε και χαρίζεται η άλλη θέαση που οφείλουμε στον Εαυτό μας.

Απαιτεί θάρρος η μετακίνηση, πολύ περισσότερο η εσωτερική. Μα οι θαρραλέοι άνθρωποι γνωρίζουν πως κάθε μικρό βήμα αντιστοιχεί με ένα τεράστιο άνοιγμα της θέασής τους. Τίποτα δεν μπορεί να τους πείσει πια πως αξίζει να ζουν τυφλοί, τραβώντας μαρτυρικούς σταυρούς, που μόνο το εγώ τους, τούς επιβάλλει.

Η σκληρότητα δίνει τη θέση της στην κατανόηση, η επιβολή μετατρέπεται σε συμπόνια και η προηγούμενη γνώση αποδεικνύεται λίγη, μπροστά στη φανέρωση που πλέον δεν έχει λόγο να παραμένει κρυφή.

Είναι μια πορεία κοινή, καταργώντας την εγωιστική μοναξιά που φάνταζε πραγματική. Είναι μια πορεία θεραπείας της ζωής, τιμώντας την ίδια την Ύπαρξή.

Κι όταν ένας σκληρός άνθρωπος καταφέρνει να αποδεσμευτεί από την ίδια τη σκληρότητα και όλες τις παρανοήσεις της, όταν συναντά την αθωότητα, τη χαρά και το πάθος, τότε θεραπεύονται πολλοί γύρω του, τότε αγγίζει μαγικά, διαχρονικά τη ζωή, με την τόλμη του.

Είναι σταδιακή, εξελικτική πορεία, προς όλες τις κατευθύνσεις, που περιλαμβάνει όλες τις λειτουργίες που χρησιμοποιήσαμε για την οικοδόμηση των ψευδαισθήσεων μας και ακόμα περισσότερες, με σκοπό να πορευτούμε με τον αναστημένο μας Εαυτό.

Μα όσοι διαθέτουν τη θεία σπίθα της θέλησης, της πειθαρχίας, του πάθους, αμείβονται, θεραπεύονται, ζουν μια άλλη ζωή, σ' έναν άλλο κόσμο, λυτρωμένοι από τον φτιαχτό, μάταιο κόσμο του πλανεμένου εγώ.

Κυκλοφορούν αθόρυβα μα σταθερά, με ταπεινότητα και μεγαλοπρέπεια, σε δρόμους νέους, ανύπαρκτους για τους πολλούς. Κάθε στιγμή γίνεται ευκαιρία, κάθε εμπόδιο πρόκληση ενός ακόμα πετάγματος ψηλότερα, μακρύτερα. Ενωμένοι μόνο με τους ομοίους τους, με αστείρευτη συμπόνια για την άγνοια γύρω τους.

Αλλάζει ο άνθρωπος;

Αλλάζω σημαίνει προκαλώ μια αλλαγή στον εαυτό μου και πλέον διαφέρω από την προηγούμενη κατάστασή μου.

 Στην γλώσσα της Ψυχολογίας η μεταμόρφωση αυτή συνδέεται με το μυαλό και τον ψυχισμό του ανθρώπου. Συγκεκριμένα, η διαδικασία αυτή παραπέμπει σε διαφοροποιήσεις μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος ως προς:

τον τρόπο σκέψης (νόηση)
τον τρόπο συμπεριφοράς (πράξη)
την αντίληψη
την διαχείριση των συναισθημάτων.

Επιπλέον, το νόημα της λέξης «αλλαγή» μπορεί να αφορά αλλαγές που πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια της εφηβείας ή των γηρατειών. Π.χ. σωματικές αλλαγές ή βιολογικές-ορμονικές αλλαγές.

Επομένως, με βάση τις δυο τοποθετήσεις παραπάνω οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε σε τι ακριβώς καλούμαστε να απαντήσουμε όταν μας ρωτάνε αν αλλάζει ο άνθρωπος.

Παρακάτω λοιπόν θα αναπτύξω μια απάντηση στο ερώτημά μας με βάση την πρώτη τοποθέτηση, καθώς η δεύτερη θαρρώ πως είναι ξεκάθαρη.

Ο άνθρωπος είναι ένα έλλογο ον, εγκεφαλικά ανεπτυγμένο, εκ φύσεως κοινωνικό και ικανό να σκέφτεται, να αισθάνεται και να επικοινωνεί με τον έναρθρο λόγο. Από την ημέρα της γέννησης του μέχρι και την τελευταία μέρα στην ζωή, ο άνθρωπος δεν παύει να εξελίσσεται διότι ποτέ δεν μένει στάσιμος. Τι εννοώ «στάσιμος»;

Μετά την ενηλικίωση η εξέλιξη συνεχίζεται : σχολείο, σπουδές, αλλαγή κατοικίας, φυγή το εξωτερικό, γάμος-οικογένεια κτλ. Οι συνθήκες ζωής αλλάζουν, τα συνηθισμένα γίνονται ασυνήθιστα, τα εύκολα δύσκολα και ούτω καθεξής. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι η ζωή του ανθρώπου βρίσκεται σε διαρκή κίνηση με αποτέλεσμα να τον παρασύρει στους γρήγορους ρυθμούς της. Είναι λογικό και επόμενο να αλλάζει ο άνθρωπος στην προσπάθεια του να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.

Έπειτα, κατά τη διάρκεια της ζωής μας τυχαίνει να βιώνουμε πολλές συγκινησιακές καταστάσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονη συναισθηματική φόρτιση και έλλειψη ψυχραιμίας και λογικής σκέψης. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να είναι μια ερωτική απογοήτευση ή η προδοσία από φίλη/φίλο μέχρι κάποιο ατύχημα(εργατικό, αυτοκινητιστικό) ή ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου.

Σαφώς, ο κάθε άνθρωπος αντιμετωπίζει διαφορετικά ό,τι του συμβαίνει και δίνει όση προσοχή και σημασία θέλει. Από αυτό εξαρτάται και το μέγεθος της επίδρασης που θα ασκηθεί πάνω του. Αλλά σας ρωτώ : Πως γίνεται ένας άνθρωπος που παραλίγο να μείνει παράλυτος ή που έμεινε ΝΑ ΜΗΝ ΑΛΛΑΞΕΙ; Πως γίνεται ένα παιδί που έχασε τους γονείς του ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ «ΙΔΙΟ»; Πως γίνεται ένας γονιός που έχασε το παιδί του ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ όπως ήταν;

Ανάλογα λοιπόν και με τα βιώματα και τις εμπειρίες του καθενός διακρίνουμε το αν και κατά πόσο μπορεί να αλλάξει. Η αλλαγή μπορεί να είναι είτε μικρή είτε μεγάλη, είτε σοβαρή είτε λιγότερο σοβαρή… Πάντα όμως παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας!

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν υποστηρίζω πως είναι εύκολο ή ανώδυνο να αλλάξει κάποιος. Για να μεταβληθεί ένα σύνολο χρειάζονται πολλές προσπάθειες και μεγάλη αντοχή. Επίσης μια αλλαγή δεν τείνει πάντα προς το καλύτερο, αλλά και προς το χειρότερο. Όπως και να χει, αν είμαστε αποφασισμένοι, αισιόδοξοι και ανοιχτόμυαλοι και με την κατάλληλη βοήθεια όπου είναι αναγκαίο, το αποτέλεσμα θα είναι ευνοϊκό για εμάς.

Συμπερασματικά, πιστεύω πως ο άνθρωπος αλλάζει γιατί όσο ζει μαθαίνει. Μέσα από τα σωστά και τα λάθη, τις νίκες και τις ήττες, την αγάπη και τον πόνο… Από όλες τις εμπειρίες του, από κάθε άνθρωπο που συναντάει και θα συναντήσει… ΜΑΘΑΙΝΕΙ. Επεξεργάζεται τα νέα δεδομένα, αποδέχεται την όποια κατάσταση, ανανεώνεται και αναπτύσσει ένα νέο προφίλ.

Πότε τα κόπρανα δείχνουν καρκίνο

Πρόκειται για ένα θέμα που δεν θέλουμε καν να σκεφτόμαστε, οπότε ακόμα πιο δύσκολα να το θίξουμε ανοιχτά στο γιατρό μας.

Επειδή όμως στην υγεία δεν υπάρχουν ταμπού, το οφείλουμε στον εαυτό μας να μην παραβλέπουμε και να μοιραζόμαστε με το γιατρό οποιαδήποτε ανησυχητική ένδειξη.

Το αίμα στα κόπρανα αποτελεί τυπικό σύμπτωμα του καρκίνου στο έντερο, ενώ οποιαδήποτε μεταβολή στην όψη ή την υφή των κοπράνων μπορεί να υποδεικνύει διαταραχή στο γαστρεντερικό.

Ειδικοί του βρετανικού δικτύου υπηρεσιών υγείας Ramsay Health Care UK σε συνεργασία με τον ειδικό στον ορθοκολικό καρκίνο Ash Gupta σχεδίασαν ένα χρηστικό γράφημα που διακρίνει τι είναι φυσιολογικό και τι όχι στην όψη των κοπράνων και πότε επιβάλλεται να κλείσουμε ραντεβού με το γιατρό μας.

Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι ο τρίτος συχνότερος καρκίνος παγκοσμίως. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία (2012), προκύπτουν ετησίως σχεδόν 1,4 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις. Ποσοστό κάτω από 10% των ανθρώπων που λαμβάνουν διάγνωση για ορθοκολικό καρκίνο σε τελικό στάδιο καταφέρνουν να ζήσουν για περισσότερο από πέντε χρόνια, εάν όμως η διάγνωση γίνει έγκαιρα οι πιθανότητες επιβίωσης είναι πολύ περισσότερες.

Όπως επισημαίνει ο Gupta, είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι ο ορθοκολικός καρκίνος σκοτώνει τόσους ανθρώπους κάθε χρόνο ενώ οι θάνατοι αυτοί μπορούν να αποφευχθούν. Όπως δηλώνει χαρακτηριστικά ο ειδικός, «πάνω από το 90% των ανθρώπων που εκδηλώνουν καρκίνο στο έντερο μπορούν να θεραπευτούν εάν ο καρκίνος ανιχνευθεί νωρίς, δηλαδή στο πρώτο στάδιο».

Οι πρώτες ενδείξεις για τον ορθοκολικό καρκίνο εντοπίζονται συνήθως στα κόπρανα, οπότε το γράφημα σχεδιάστηκε για να αποτελέσει έναν απλό οδηγό για τα κύρια συμπτώματα της νόσου.



Ανησυχητικές θεωρούνται οι μεταβολές στη γαστρεντερική λειτουργία, στην όψη ή την υφή των κοπράνων, ιδιαίτερα εάν οι μεταβολές διαρκούν για περισσότερο από τρεις εβδομάδες.

Εάν τα κόπρανα είναι πολύ σκούρα σε χρώμα –έως και μαύρα– απαιτείται η άμεση επίσκεψη στο γιατρό. Το αίμα στα κόπρανα είναι επίσης χαρακτηριστικό σύμπτωμα του ορθοκολικού καρκίνου.

Οι πιθανότητες για καρκίνο στο έντερο αυξάνονται όσο περνούν τα χρόνια. Σε ηλικία 50-55 ετών, ποσοστό περίπου 40% του πληθυσμού εμφανίζει πολύποδες στο έντερο. Αν και οι πολύποδες εξελίσσονται σε καρκίνος σε ποσοστό μόλις 10%, η έγκαιρη αφαίρεσή τους μειώνει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο.

Ποιος είναι η ψυχή μου;

Η κοινή αντίληψη ακόμα και σήμερα, για όσους πιστεύουν στην ύπαρξη της, είναι ότι η ψυχή μας είμαστε εμείς. Είναι αθάνατη και το μοναδικό αποτύπωμα μας σε κάθε πιθανή διάσταση του σύμπαντος. Προσωρινά κατοικεί στο σώμα και μετά το θάνατο μεταφέρεται σε μια άλλη διάσταση ή σε ένα άλλο σώμα για κάποιες θρησκείες. Η αντίληψη αυτή έχει διατηρηθεί για αιώνες στην ανθρώπινη σκέψη και εξακολουθεί να υπάρχει. Μια νέα γενιά επιστημόνων όμως προσπαθεί να εξηγήσει πως ακριβώς θα μπορούσε αυτή η διαδικασία να λειτουργεί.

Δεν είναι καινούρια η ενασχόληση του ανθρώπου με τα μυστήρια της ψυχής. Αποτελεί ένα από τα βασανιστικά ερωτήματα που τον ακολουθούν από την αρχή της ύπαρξης του. Στις αναρίθμητες απαντήσεις και θεωρίες που διαμόρφωσε βρίσκουμε κοινά χαρακτηριστικά όπως η αθανασία της ψυχής και η μετάβαση της σε μια άλλη κατάσταση μετά τον θάνατο του σώματος στο οποίο «κατοικεί». Στα αρχαία χρόνια αυτά ήταν απαντημένα ερωτήματα. Οι ειδικοί γνώριζαν όλες τις λεπτομέρειες. Που πήγαινε η ψυχή, πως πήγαινε, πως εξασφάλιζες μια καλή διαμονή εκεί που πήγαινες, ακόμα και τι έπρεπε να κάνεις αν ήθελες να έχεις επαφές με τον κόσμο που άφηνες. Δυστυχώς στα νεότερα χρόνια κατά κάποιο τρόπο η γνώση μας φαινομενικά μειώθηκε και πλέον ο άνθρωπος γνωρίζει λιγότερα για το θέμα σε αντίθεση με τον πρόγονο του που ήταν σίγουρος για το μετά, για το τι και για το πώς.

Ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα του σύγχρονου ανθρώπου στην προσπάθεια του να δώσει απαντήσεις είναι αυτή από τον γιατρό Duncan MacDougall του Haverhill της Μασαχουσέτης, που το 1901 προσπάθησε να βρει την διαφορά βάρους ενός ανθρώπου πριν και αμέσως μετά τον θάνατο του. Δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει πολλά πειράματα αλλά από τα πρώτα αποτελέσματα κατέληξε ότι η ψυχή ζυγίζει μεταξύ 21 με 14 γραμμάρια. Η μέθοδος του αμφισβητήθηκε, ο αριθμός των πειραμάτων ήταν πολύ μικρός και γενικά δεν απέδωσε πειστικά αποτελέσματα. Παρόλο αυτά, η προσέγγιση του στο θέμα άνοιξε τον δρόμο για μια επιστημονική προσπάθεια εξήγησης θεμάτων που βρίσκονταν στο απυρόβλητο του υπερφυσικού.

Μια σύγχρονη και πολύ ενδιαφέρουσα θεωρία είναι αυτή του αμερικανού αναισθησιολόγου και καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Αριζόνα, Stuart Hameroff, γνωστού και για τις μελέτες του περί της «συνείδησης». Ο Hameroff με την βοήθεια του αμερικανού φυσικού Roger Penrose, διαμόρφωσαν μια θεωρία στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 για το πώς μπορεί να λειτουργεί η ψυχή ενός ανθρώπου. Ο Hameroff στην διάρκεια της έρευνας του ασχολήθηκε κυρίως με τον μηχανισμό της επεξεργασίας πληροφοριών στο βιολογικό ιστό και ιδιαίτερα στους μικροσωληνίσκους στα κύτταρα του εγκεφάλου. Με απλά λόγια, ήθελε να αναλύσει πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος, με τον ίδιο τρόπο που θα αναλύαμε έναν υπολογιστή. Δηλαδή πώς δέχεται τις πληροφορίες, πώς τις επεξεργάζεται, πώς τις ταξινομεί, πώς τις χρησιμοποιεί και πώς τις αποθηκεύει.

Εν συντομία η ερευνά τους κατέληξε ότι η διαδικασία που λειτουργεί ένας εγκέφαλος είναι πολύ διαφορετική από ό,τι ένας υπολογιστής. Σύμφωνα με την άποψη των συγκεκριμένων επιστημόνων η λειτουργία του εγκεφάλου ακολουθεί μια μη-αλγοριθμική διαδικασία σε αντίθεση με τους υπολογιστές που γνωρίζουμε. Ο εγκέφαλος λειτουργεί «κβαντικά» αν θα μπορούσαμε να το πούμε έτσι. Δηλαδή είναι ένας «κβαντικός» βιολογικός υπολογιστής. Οι νόμοι που διέπουν τον αντιληπτό κόσμο μας, δηλαδή οι νόμοι της κλασικής (ή Νευτώνειας) φυσικής παύουν να ισχύουν στην κβαντική φυσική, δηλαδή την φυσική του μικρόκοσμου όπως αλλιώς θα λέγαμε την φυσική των ατόμων και των σωματιδίων.

Τώρα όλα αυτά έχουν ενδιαφέρον διότι στην κβαντική φυσική υπάρχει ένα φαινόμενο που λέγεται κβαντική διεμπλοκή ή «Στοιχειωμένη Δράση» (“Spooky Action”). Σε αυτό το υπαρκτό φαινόμενο που έχει αποδειχτεί μέσω πειραμάτων, δύο αντικείμενα τα οποία δημιουργούνται μαζί, όπως δυο ηλεκτρόνια για παράδειγμα, μένουν σε κατάσταση διεμπλοκής ασχέτως του χώρου που βρίσκεται μεταξύ τους. Έτσι οτιδήποτε κάνουμε στο ένα από το δυο, το άλλο αντιδρά ακαριαία ακόμα και αν τα χωρίζει ένα ολόκληρο σύμπαν.

Σύντομα και απλοποιημένα, η θεωρία καταλήγει ότι η πληροφορία που δεχόμαστε συνειδητά ή ασυνείδητα, σε συνδυασμό με την σκέψη μας και ότι άλλο διαμορφώνει την «διάδραση» μας, την ύπαρξη μας εν γένει, δεν μπορεί να εξαφανίζεται μετά τον θάνατο.

Όλη αυτή η πληροφορία μεταφέρεται αυτόματα και για πάντα στην κβαντικά «διεμπλεκόμενη» ύπαρξη μας, όπου και αν βρίσκεται αυτή. Σύμφωνα με τους επιστήμονες αυτούς πρόκειται για το συνολικό μοριακό πλέγμα του σύμπαντος, είτε αυτό είναι υλη είτε κενό όπως το ονομάζουμε εμείς. Δηλαδή, σαν το σώμα μας και η ύπαρξη μας να είναι ένα κινητό τηλέφωνο και το σύμπαν ένα «cloud» όπου αποθηκεύονται όλες οι πληροφορίες του κινητού και διατηρούνται για πάντα. Κάπως έτσι ο Hameroff συνδέει τον εγκέφαλο μας, την συνείδηση μας, την ψυχή μας με την γεωμετρία του χωροχρόνου.

Τώρα, σίγουρα ακούγεται ενδιαφέρον σαν θεωρία αλλά επίσης ακούγεται και απίστευτα βαρετό να βρίσκεσαι αιωνίως σε ένα μοριακό επίπεδο και διάχυτος σε ένα ολόκληρο σύμπαν. Ας ελπίζουμε η αντίληψη μας σε αυτό το επίπεδο να έχει διαφορετικά ενδιαφέροντα από ότι έχουμε στην τωρινή μας ύπαρξη.

Τι με κάνει Άνθρωπο;

Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί τον άνθρωπο από τα ζώα ;

Στα ζώα δεν έχει δοθεί κάποιο χαρακτηριστικό που να μην χρειάζονται. Χρησιμοποιούν στο έπακρο όλα όσα τους έχουν δοθεί και πολλά από αυτά τα κάνουν να ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα.

Η φύση του φιδιού το έχει κάνει να σέρνεται, ενώ τον αετό να πετάει για κάποιο συγκεκριμένο λόγο.

Το κάθε ζώο δεν αμφισβητεί ό,τι του έχει δοθεί, απλά ενστικτωδώς το ακολουθεί. Τίποτα δεν είναι περιττό ή απλά διακοσμητικό σε ένα τριαντάφυλλο.

Οι άνθρωποι τείνουν να μη δίνουν σημασία ή ακόμη και να περιφρονούν πολλά από τα χαρακτηριστικά τους.

Αυτά τα χαρακτηριστικά όμως είναι εκείνα που μας κάνουν ανθρώπους και μας ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα είδη.

Εάν στραφούμε προς αυτά θα δούμε ότι μας βοηθάνε να επιτελέσουμε τον ρόλο μας.

Αυτά, πρέπει να τα εντοπίσουμε και να τα αξιοποιήσουμε.

Ένα από αυτά τα χαρίσματα είναι η δύναμη του Νου.

Ανάμεσα στις πολλές δεξιότητες του Νου είναι να αναρωτιέται και να βρίσκει συσχετισμούς και αναλογίες στη φύση και γενικότερα στο περιβάλλον.

Παρατηρώντας ένα απλό λουλούδι, μπορεί κανείς να αντιληφθεί το νόημα της ομορφιάς.

Παρατηρώντας την εναλλαγή των εποχών, μπορεί να καταλάβει τους κύκλους της ζωής.

Τις ακμές και τις παρακμές, τη ζωή και το θάνατο.

Παρατηρώντας το πόσο αρμονικά λειτουργεί το σύμπαν, μπορεί να βρει αυτή την αρμονία μέσα του.

Πώς χρησιμοποιεί αυτή την ξεχωριστή ικανότητά που του έχει δοθεί από τη φύση;

Μπορεί δίνοντας σημασία σε αυτή, να καταλάβει τον κόσμο γύρω του αλλά και τον ίδιο του τον εαυτό ;

Μήπως το μυστικό της ζωής κρύβεται αποκλειστικά και μόνο στην παρατήρηση μιας εισπνοής και εκπνοής ;

Ίσως...

Τα τέσσερα αντιθετικά ζεύγη προσωπικότητας σύμφωνα με τη ψυχολογία

Συνήθως οι άνθρωποι εξαιτίας της αλληλεπίδρασης, της μάθησης και της εμπειρίας διαθέτουν αρκετά στοιχεία από πολλούς τύπους προσωπικότητας αλλά είναι καλό να μάθουν ποιο ακριβώς στοιχείο είναι το επικρατέστερο, ποιος είναι δηλαδή ο αληθινός εαυτός τους.


Τα τέσσερα αντιθετικά ζεύγη συμπεριφοράς:
Σύμφωνα λοιπόν με τους ψυχολόγους, κάθε άνθρωπος χαρακτηρίζεται από 4 στοιχεία: Είναι εξωστρεφής ή εσωστρεφής, συναισθηματικός ή διαισθητικός-ενστικτώδης, σκεπτικιστής ή διαισθαντικός, κριτής ή παρατηρητής.

1. Εσωστρέφεια – εξωστρέφεια (Extroverts)
Αν και οι εξωστρεφείς άνθρωποι είναι σχεδόν υπερδιπλάσιοι σε σχέση με τους εσωστρεφείς, δεν κατέχουν πλεονεκτικότερη, σε σχέση με τους εσωστρεφείς, θέση. Απλά και μόνο επιθυμούν διαφορετικά πράγματα και ενεργούν σύμφωνα με αυτά.
Μπορεί να τους λέμε ακοινώνητους ή να τους θεωρούμε μονόχνωτους – πολλές φορές τους χαρακτηρίζουμε με χειρότερα επίθετα, άξεστους, αγενείς, σνομπ, εκκεντρικούς- μόνο και μόνο γιατί η εσωστρέφειά τους μας δυσκολεύει την επικοινωνία μαζί τους και με το ευρύτερο περιβάλλον.
Σε μια συντροφική σχέση, π.χ αν ο ένας σύντροφος προτιμά να βγαίνει συχνά έξω με παρέες και ο άλλος θέλει, τις πιο πολλές φορές, τη «γωνιά» του για να ησυχάσει, αυτές οι διαφορετικές επιθυμίες μπορεί να δημιουργήσουν σύγκρουση, επειδή -στη συντροφική σχέση- οι εξωστρεφείς δεν ταιριάζουν με εσωστρεφείς συντρόφους. Η ιδιοσυγκρασιακή αυτή διαφορά μπορεί να πυροδοτήσει καυγάδες και παράπονα.
Όμως, η αλήθεια είναι ότι οι εσωστρεφείς είναι τόσο απαραίτητοι όσο και οι εξωστρεφείς άνθρωποι. Καθένας έχει τα χαρίσματά του και προσφέρει, από διαφορετική σκοπιά, την οπτική του για τη ζωή.

Χαρακτηριστικά εξωστρεφούς τύπου (Extroverts)
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι μιλούν δυνατά και γρήγορα και συνοδεύουν την ομιλία τους με πολλές χειρονομίες. Είναι εκφραστικοί, δε διστάζουν να μοιραστούν τα προβλήματά τους και ό,τι γενικά τους απασχολεί. Είναι ειλικρινείς φιλικοί με τους άλλους και τους κάνουν να νιώθουν άνετα και ζεστά. Συνήθως τους συναντάμε όπου υπάρχουν παρέες, έξω από το σπίτι.
Στην εργασία, τους αρέσει η ομαδική δουλειά και γενικότερα παίρνουν ενέργεια και δύναμη από την επαφή τους με τους άλλους. Η μοναξιά τους στενοχωρεί. Συνήθως ενδιαφέρονται για τους δικούς τους ανθρώπους, τους φίλους και γνωστούς και παίρνουν την πρωτοβουλία να επικοινωνήσουν πρώτοι για να μάθουν νέα τους. Όμως, τείνουν να είναι παρορμητικοί, ενεργούν χωρίς να σκέφτονται, άλλωστε προτάσσουν το συναίσθημα στις ενέργειές τους, και, εκ των υστέρων, το μετανιώνουν, αν έχουν κάνει κάποια γκάφα. Με τα χρόνια, τα λάθη και η εμπειρία μειώνουν την παρορμητικότητά τους και τους προφυλάσσουν από τις γκάφες.
Συμβουλή για τους εξωστρεφείς: Χρειάζεται προσπάθεια για να περιοριστεί η συνεχής ανάγκη για εξωτερίκευση και συνεύρεση με άλλους.

Χαρακτηριστικά εσωστρεφούς τύπου (Introverts)
Όχι πως είναι τελείως ακοινώνητος, ο εσωστρεφής άνθρωπος χαίρεται την παρέα, συνήθως ολιγάριθμη. Οι μεγάλες παρέες δεν τον βοηθούν να ανοίξει κουβέντες και επικοινωνία και γι αυτό δεν τις αντέχει για πολύ χρόνο. Σύντομα θα δραπετεύσει στη μοναξιά του, για να διαβάσει και να ηρεμήσει. Επιφυλακτικός, δεν κάνει εύκολα το πρώτο βήμα για να συναντήσει ανθρώπους ή να προχωρήσει μια νέα σχέση ή να μάθει νέα αυτών που εκτιμά και αγαπά. Αντλεί ενέργεια από τον εαυτό του και όχι από τους άλλους, σχεδόν πάντα ντροπαλός και ολιγόλογος. Οι ενέργειές του είναι συνήθως αποτέλεσμα ώριμης σκέψης, ο παρορμητισμός εδώ δεν έχει θέση. Ακόμη και η ομιλία τους είναι πιο αργή, προσεκτική, ντροπαλή.
Συμβουλή για τους εσωστρεφείς τύπους: Είναι καλό να καταλάβουν ότι χάνουν από τα αγαθά που προσφέρει η εμπειρία και η συναναστροφή με διαφορετικούς ανθρώπους

2. Αίσθηση –Διαίσθηση
Η Αίσθηση και η Διαίσθηση ανήκουν στις αντιληπτικές λειτουργίες. Πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο, πώς επεξεργαζόμαστε και τι συμπεράσματα βγάζουμε από τις χιλιάδες πληροφορίες, που έρχονται από το περιβάλλον, τους άλλους και τις σχέσεις μας; Ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε όσα συμβαίνουν γύρω μας δίνει επίσης πληροφορίες για το ποιοι και πως είμαστε εμείς.
Αν, παράδειγμα, δεχόμαστε μόνο τις πληροφορίες, που ανήκουν στις πέντε αισθήσεις μας, αν για κάθε τι χρειαζόμαστε «απτές» αποδείξεις, τότε ανήκουμε στους Αισθητικούς τύπους. Αν όμως, οι πληροφορίες για μας αποκτούν και ένα άλλο νόημα, αν το κάθε τι είναι μια νέα πρόκληση για αλλαγή και δράση, αν κοιτάμε το σύνολο των πραγμάτων και όχι τα στοιχεία, που συνθέτουν αυτό το σύνολο, τότε ανήκουμε στους Διαισθητικούς τύπους. Οι Διαισθητικοί συνήθως χρησιμοποιούν πολύ την φαντασία και την ευρηματικότητά τους για να βρουν λύσεις, σε αντίθεση με τους Αισθητικούς, που στηρίζονται στην γνώση, στο ρεαλισμό , την επιστήμη και τη μεθοδολογία.
Χαρακτηριστικά Αισθητικού τύπου (Sensors)
Η σύνεση, η πρακτικότητα και ο ρεαλισμός, η παρατήρηση και η εφαρμογή οδηγιών με κάθε ακρίβεια, χαρακτηρίζουν τον Αισθητικό τύπο χαρακτήρα. Χρησιμοποιεί τις λέξεις με ακρίβεια, μεθοδικός, παρατηρητικός, ζει στο παρόν και αναζητά την χρησιμότητα στο κάθε τι. Η άποψή του για τους Διαισθητικούς είναι- τι άλλο;- απορριπτική, τους θεωρεί ανεύθυνους, επιπόλαιους και απρόσεκτους. αν και «κρυφοβλέπει» τον τρόπο σκέψης και τη φαντασία τους.
Συμβουλή για τους Αισθητικούς τύπους: Εκτός από το αριστερό εγκεφαλικό ημισφαίριο υπάρχει και το δεξί. Δεν θα χάσετε, αν το αξιοποιήσετε!
Χαρακτηριστικά Διαισθητικού τύπου (Intuitives)
Ο Διαισθητικός τύπος βλέπει παντού δυνατότητες και προκλήσεις για νέες λύσεις. Αν και ζει λιγάκι «στα σύννεφα», η δημιουργικότητά του είναι σαν το «αλάτι» της ζωής. Συνήθως είναι γοητευτικοί άνθρωποι, μόνο και μόνο γιατί παρασύρουν τους άλλους στον δικό τους κόσμο, γεμάτο φαντασία, ιδέες και όνειρα. Συνήθως αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τα πρακτικά ζητήματα, σε αντίθεση με τους Αισθητικούς και εξαντλούνται για να μάθουν να αντιμετωπίζουν την πρακτική πλευρά της ζωής.
Οραματίζονται το μέλλον και μερικές φορές χάνουν την επαφή τους με το παρόν.
Οσο για το παρελθόν, δεν το σκέφτονται καθόλου «ό,τι έγινε, έγινε », σε αντίθεση με τους αισθητικούς, που το παρελθόν υπάρχει και επηρεάζει το παρόν τους.
Συμβουλή για τους Διαισθητικούς τύπους: Πού ακριβώς χάθηκε.. η λογική σας;

3. Νόηση –Συναίσθημα
Η νόηση είναι μια κριτική λειτουργία με αυστηρούς κανόνες. Η απόσταση από τα πρόσωπα, η μη εμπλοκή με τους άλλους, η αιτιολογία και το κοφτό στυλ στις σχέσεις, όπως και η αντικειμενικότητα είναι τα στοιχεία της προσωπικότητας, στην οποία κυριαρχεί η νόηση.
Αντίθετα, η συναισθηματική λειτουργία εστιάζεται στην αρμονία των ανθρώπινων σχέσεων, παρατηρεί τις περιστάσεις, βλέπει τις ανάγκες των άλλων και επηρεάζεται από τα προσωπικά συναισθήματα και την αφοσίωση που νιώθει για τους άλλους. Ενεργεί συγκινησιακά και σκέφτεται αν και πόσο οι αποφάσεις του θα έχουν συνέπειες στη ζωή των ανθρώπων γύρω του. Αν κάποιος είναι αποκλειστικά συναισθηματικός, καταλήγει μπερδεμένος και να μην κάνει ποτέ αυτό που πραγματικά επιθυμεί για τον εαυτό του.

Χαρακτηριστικά νοητικού τύπου προσωπικότητας (Thinkers)
Απρόσωπος και αντικειμενικός, αν ένα θέμα δεν ανταποκρίνεται στη λογική και τον ορθολογισμό απλά… δεν υπάρχει. Δείχνει λίγο τα συναισθήματά του, όμως είναι τόσο βαθιά και σταθερά όσο και του συναισθηματικού τύπου. Αναλυτικό μυαλό, μπορεί εύκολα να αποστασιοποιηθεί συναισθηματικά στο χώρο εργασίας του και να μην πάρει «εν θερμώ» αποφάσεις. Είναι ακλόνητος και απόλυτος στις απόψεις και αποφάσεις του, μιλά, χωρίς περιστροφές, θα πει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη αλλά, πολλές φορές πολλές φορές φτάνει να συμπεριφέρεται χωρίς λεπτότητα και ευγένεια Θεωρεί ότι οι συναισθηματικοί τύποι είναι μάλλον ανόητοι και .. επιβλαβείς.
Συμβουλή για το νοητικό τύπο: Η συνεργασία και η αποδοχή ενός συναισθηματικού τύπου θα βελτίωνε τη ζωή και τις σχέσεις του.

Χαρακτηριστικά συναισθηματικού τύπου (Feelers)
Τι να πούμε γι αυτόν που ονειρεύεται και αναζητά τα άπιαστα, διότι τα πρακτικά τον κουράζουν. Αν μάλιστα είναι και Διαισθητικός τύπος τότε, οι αποφάσεις του είναι με γνώμονα μόνο την καρδιά του και τίποτε άλλο. Συμπαραστατικός, κάτω από οποιεσδήποτε αντίξοες συνθήκες, η αρμονία και οι ανθρώπινες σχέσεις κυριαρχούν στη ζωή του, τις έχει ανάγκη, σαν το δροσερό νερό. Οι συναισθηματικοί τύποι προσπαθούν, όσο τους είναι δυνατόν, να μην πληγώσουν τους άλλους. Η ευγένεια και η λεπτότητα είναι απαραίτητη στις σχέσεις τους και πολλές φορές κρύβουν την αλήθεια για να μην στενοχωρήσουν τους άλλους.
Και όπως περιμένουμε όλοι, υπάρχουν διαφυλικές διαφορές. Πάνω από τους μισούς άνδρες είναι νοητικοί τύποι και πάνω από τις μισές γυναίκες είναι συναισθηματικοί τύποι.
Συμβουλή για το συναισθηματικό τύπο: Ακούστε και τους ανθρώπους που σκέπτονται διαφορετικά από σας.

4. Κρίση-Αντίληψη
Ο τύπος προσωπικότητας που θα τον χαρακτηρίζαμε Κριτικό είναι αυτός που κατευθύνεται από τη κριτική λειτουργία (Νόηση ή συναίσθημα) Αντίθετα, ο Αντιληπτικός τύπος προσωπικότητας αποφασίζει με βάση του τι αυτός αντιλαμβάνεται, είτε αυτό προέρχεται από τις πέντε αισθήσεις είτε από το συναίσθημα

Χαρακτηριστικά Κριτικού τύπου (Judgers)
Ο κριτικός τύπος προσωπικότητας τακτοποιεί, οριοθετεί και τηρεί τις προθεσμίες για κάθε πρακτικό ζήτημα. Θέλει το σπίτι του τακτοποιημένο, τον ενοχλεί η ανοργανωσιά και η ακαταστασία. Όμως, χάνει ενέργεια, αν τα σχέδια ζωής του δεν πραγματοποιηθούν ή μπλοκαριστούν κάπου και δεν γίνουν έτσι όπως τα είχε οργανώσει. Θεωρεί τα πάντα επείγοντα και του αρέσει η δράση. Η ευελιξία και η προσαρμογή στις συνθήκες και στις ξαφνικές αλλαγές δεν είναι το στοιχείο του και, φυσικά θεωρεί τους αντιληπτικούς τύπους επιπόλαιους και μπερδεμένους.
Συμβουλή για τον Κριτικό τύπο: Χαρίστε στον εαυτό σας μερικές μέρες χωρίς πρόγραμμα και, φυσικά ευχαριστηθείτε το!

Χαρακτηριστικά αντιληπτικού τύπου (Perceivers)
Όλα είναι ανοικτά, όλα είναι ρευστά, η ροή θα μου δείξει τον δρόμο, «θα δούμε» είναι οι κλασσικές θέσεις του αντιληπτικού τύπου. Οι οριστικές αποφάσεις τον ανησυχούν, τείνει να αναβάλλει. Η προσαρμοστική του ικανότητα είναι άριστη, προτιμά να αναβάλλει, πιστεύει ότι υπάρχει αρκετός χρόνος για όλα. Είναι χαλαρός και δουλεύει μόνο αν η συγκεκριμένη δουλειά του αρέσει .
Συμβουλή για τους αντιληπτικούς τύπους: Η οικειότητα με ένα κριτικό τύπο θα βάλει τα πράγματα στη θέση τους, διατηρώντας παράλληλα και την ελαστικότητά σας.

Ίσως τα καλύτερα κομμάτια του εαυτού μας να είναι τα κρυμμένα. Αν τα ανακαλύψουμε, θα μπορέσουμε να τους δώσουμε το δικαίωμα να εκφραστούν και τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να βρούμε νέες πηγές ευχαρίστησης και επικοινωνίας. Και, φυσικά, η ταξινόμηση των στοιχείων σε κατηγορίες δεν βοηθά να αντιληφθούμε κάποιον σε βάθος.

Ο καθένας μας έχει τη δική του, προσωπική ιστορία, άρα είναι κι ένας διαφορετικός συνδυασμός στοιχείων προσωπικότητας.

Χαμογελάς και καλοκαίριασε

Έρχεται και κάποια στιγμή της ζωής σου που εμφανίζεται στο δρόμο σου κι ένας άνθρωπος μ' ένα αληθινά όμορφο χαμόγελο. Να μωρέ, από εκείνα τα χαμόγελα που τα θεωρείς και κάπως αγγελικά.

Εκείνα τα χαμόγελα που σου φτιάχνουν την ημέρα, τη νύχτα και, γιατί όχι, μέχρι και τη ζωή σου. Σπάνια πλέον εμείς οι άνθρωποι χαμογελάμε αληθινά, από μέσα μας, από καρδιάς. Υπάρχουν όμως και κάποια άνθρωποι που το έχουν έμφυτο λες και πηγάζει από μέσα τους μία όμορφη δύναμη αγάπης και αισιοδοξίας.

Πόσο όμορφο και ξεχωριστό μπορεί να είναι ένα χαμόγελο; Πόσες χιλιάδες άλλα χαμόγελα μπορεί να προκαλέσει ένα και μόνο ένα χαμόγελο; Κάθε φορά που σε βλέπω αναρωτιέμαι πόσο όμορφο είναι να μου χαμογελάς. Τόσο απλό και τόσο μαγικό.

Αυτά τα απλά κάνουν την διαφορά στη ζωή μας κι εμείς οι άνθρωποι δύσκολα το καταλαβαίνουμε. Ένα χαμόγελο από εκείνους ή εκείνον που αγαπάς και αλλάζει όλη σου η διάθεση. Χαμογελάς και ξεχνάς τα πάντα. Τα πάντα έστω και για αυτό το λίγο που θα διαρκέσει.

Σε συνάντησα χωρίς να σε περιμένω. Βρεθήκαμε και οι δυο κάπου στην αναζήτηση για την αγάπη. Εσύ μόνος να ψάχνεις τον άνθρωπο που θα του χαρίσεις τα χαμόγελα σου και εγώ μόνη να ψάχνω εκείνον που θα τον κάνω εγώ να χαμογελά περισσότερο. Την πρώτη στιγμή μας δεν σε είχα προσέξει αρκετά, την πρώτη στιγμή μας ούτε και εσύ με είχες προσέξει. Ξέρεις, δεν ήταν κεραυνοβόλος έρωτας ή έρωτας με την πρώτη ματιά.

Έπειτα, αρχίσαμε να μιλάμε. Άρχισες να μιλάς για τη ζωή, την πίστη, την ελπίδα, τα όνειρα και κάπου εκεί ανάμεσα είδα και το χαμόγελο σου. Ωπ! Τι ομορφιά είναι αυτή, αναρωτήθηκα κρυφά μέσα μου.

Κάθε σου λέξη, κάθε σου κουβέντα κι ένα χαμόγελο. Κάποιες φορές σκυθρώπιαζες για λίγο και τσουπ ξανά εκείνο το χαμόγελο. Μιλούσες, μιλούσες, κι έλεγες, κι έλεγες κι εγώ είχα μείνει να κρέμομαι από τις λέξεις των χειλιών σου. Σε κάθε μία λαχταρούσα ξανά εκείνο το χαμόγελο που με πετούσε στα σύννεφα σαν μικρό αεροπλανάκι.

Κι όλο αυτό να συνεχίζεται ξανά και ξανά. Και η ώρα να περνάει και εγώ να μην σταματώ να σε κοιτάζω. Έτσι λοιπόν ξεκίνησαν όλα...

Σήμερα, σε βλέπω να χαμογελάς κάθε ημέρα που περνάει από εκείνη την πρώτη. Τώρα χαμογελάω περισσότερο κι εγώ. Όταν κάπου ανάμεσα στην καθημερινότητα και τα προβλήματα σου, έχεις πάψει να χαμογελάς τόσο συχνά, κάθε άλλο παρά Θείο δώρο δεν θα μπορούσε να είναι ένας τέτοιος άνθρωπος στη ζωή σου.

Δεν ξέρω πόσο θα μείνεις, ούτε πόσο θα κάτσεις. Ξέρω όμως πως κάθε φορά που σε κοιτάζω πέρα από ευτυχία νιώθω και τυχερή. Τυχερή που σε γνώρισα, τυχερή που υπάρχεις στη ζωή μου. Θα υπάρξεις για λίγο; Θα υπάρξεις για πολύ; Ποιος ξέρει; Μου αρκεί όμως που σε γνώρισα. Μου αρκεί που μου έμαθες πως μέσα σε αυτόν τον κόσμο υπάρχουν και εκείνοι οι άνθρωποι που ξέρουν να χαμογελούν από καρδιάς. Που δε φοράνε ψεύτικες μάσκες με λαμπερά δοντάκια, ούτε σου χαμογελάνε για να σε καλοπιάσουν.

Όταν λοιπόν τύχει και βρεθεί στον δρόμο μας ένας τέτοιος άνθρωπος δε γίνεται να τον αφήσουμε να φύγει έτσι απλά και αδιάφορα από την ζωή μας. Σε μια ζωή γεμάτη από έννοιες, άγχη, φοβίες και προβλήματα, η ελπίδα να συναντήσουμε στον δρόμο μας όλοι μας έναν τέτοιον άνθρωπο ας μην σβήσει ποτέ!

Κοίτα να δεις τελικά που τα όνειρα μπορούν να βγουν και πραγματικότητα.

Υ.Γ. Για εσένα...

H δραματική προσωπικότητα: Άτομα που θέλουν να τραβάνε την προσοχή όλων

Τη δραματικότητα δεν τη συναντάμε μόνο στο χώρο του θεάτρου αλλά και στην επιστήμη της ψυχιατρικής. Όπως ο ηθοποιός σε ένα θεατρικό δράμα λειτουργεί μέσα από μια καταλυτική συναισθηματική έκφραση έτσι και στην πραγματική ζωή συναντάμε ανθρώπους με δραματική προσωπικότητα, ανθρώπους που νοσηρά επιζητούν την προσοχή των άλλων μέσα από μια υπερβολική έκφραση συναισθημάτων που και αυτή θυμίζει θεατρική παράσταση.

Η δραματική διαταραχή προσωπικότητας παλαιότερα γνωστή και ως ιστριονική προσωπικότητα περιγράφει τα άτομα που λειτουργούν με άκαμπτα σχήματα συμπεριφοράς και εκφράζονται μέσα από την ανάγκη για έντονο ιμπρεσιονισμό και υπερεμπλοκή στις σχέσεις τους με τους άλλους. Οι σχέσεις τους είναι συνήθως ρηχές, ασταθείς επιπόλαιες και υπερβολικές.

Λέξεις κλειδιά στην κλινική εικόνα των ασθενών είναι ο εγωκεντρισμός η ανωριμότητα και η επιζήτηση προσοχής που διαχέεται μέσα από μια έντονα εκφρασμένη σεξουαλικότητα και σαγήνη. Οι δραματικοί ασθενείς είναι συνήθως αντιδραστικοί έχουν έντονη συναισθηματική συμμετοχή στις διαπροσωπικές τους σχέσεις στις οποίες συχνά φαντασιώνονται ότι είναι ηθοποιοί κλασσικών ρόλων όπως είναι ο ρόλος μιας πριγκίπισσας ή ενός θύματος ρόλοι μέσα από τους οποίους εκφράζονται απόλυτα.

Η ιδέα και μόνο να σταματήσουν να είναι το κέντρο της προσοχής των άλλων είναι ένας έντονος φόβων των ατόμων με δραματική προσωπικότητα και κάτι που προσπαθούν διαρκώς να αποφύγουν με το να δίνουν με το να δίνουν υπερβολική σημασία στην εξωτερική τους εμφάνιση και να μιλούν αποκαλυπτικά και εντυπωσιακά στους άλλους. Συχνά παρουσιάζονται στον κοινωνικό τους περίγυρο σαν να έχουν περισσότερες γνώσεις από ότι έχουν στην πραγματικότητα ενώ χρησιμοποιούν παραπλανητικές συμπεριφορές, φλερτάρουν και αποπλανούν.

Έχουν χαρακτηριστικά έντονη τάση να επιζητούν άμεση ικανοποίηση και διψούν διαρκώς για νέα ερεθίσματα και ενθουσιασμό. Η ανοχή τους στην καθυστέρηση της όποιας ικανοποίησης είναι χαμηλή ενώ βυθίζονται σε αισθήματα πλήξης και νωχελικότητας τα οποία αδυνατούν να χειριστούν ξεσπώντας εύκολα σε εκρήξεις θυμού.

Αντικείμενο του πόθου τους μπορεί να είναι ένας σύντροφος ον οποίος ερωτεύονται σφοδρά και ποθούν να τον κατακτήσουν. Αποφεύγουν τις μακροχρόνιες σχέσεις προκειμένου να νιώθουν καλά κάθε φορά με τον ερωτικό ενθουσιασμό με τον εκάστοτε ερωτικό σύντροφο στη ζωή τους.

Ο συναισθηματικός κόσμος του ατόμου με δραματική προσωπικότητα είναιευμετάβλητος ρηχός και παραπαίει από την ευφορία στη μελαγχολία ή στο θυμό. Κοινά ερεθίσματα που προκαλούν τις συναισθηματικές αυτές μεταβολές είναι τα αρνητικά σχόλια για την εμφάνισή του η απόρριψη από κάποιον που προσπαθεί να σαγηνεύσει ή η αποτυχία να είναι το επίκεντρο της προσοχής σε μια παρέα.

Στην πραγματικότητα πρόκειται για εύθραυστα και αδύναμα άτομα που τους λείπει μια δομημένη ταυτότητα με αποτέλεσμα να επηρεάζονται και να πλάθονται μέσα από άλλους ανθρώπους. Συχνά μάλιστα επιλέγουν άτομα σωτήρες με υψηλό στάτους δύναμη και εξουσία από τα οποία προσδοκούν μια μαγική διέξοδο από τις δυσκολίες τους. Η δραματική διαταραχή προσωπικότητας είναι συχνότερη στις γυναίκες. Η ψυχοθεραπεία παροτρύνει το άτομο να ζήσει μια πιο αληθινή ζωή να χτίσει λειτουργικότερες σχέσεις και να βγει από το φαντασιακό και αμυντικό κόσμο του θεατρινισμού.

Έρευνα: Γιατί η ερωτική επαφή θα εξαφανιστεί σε 30 χρόνια;

Στην ιδιαίτερα ανησυχητική διαπίστωση ότι το σεξ μελλοντικά θα γίνεται μόνο για λόγους ευχαρίστησης και όχι για αναπαραγωγή κατέληξε ένας καθηγητής από το πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

 O Henry Greely, ο οποίος είναι καθηγητής γενετικής, κυκλοφόρησε το βιβλίο με τίτλο: «Το Τέλος του Σεξ και το Μέλλον της Ανθρώπινης Αναπαραγωγής», στο οποίο ισχυρίζεται ότι σε 20 έως 40 χρόνια οι περισσότεροι άνθρωποι θα σταματήσουν να κάνουν σεξ για αναπαραγωγικούς λόγους.

Αντ' αυτού, ο Greely υποστηρίζει πως τα ζευγάρια που θα θέλουν να γίνουν γονείς θα απευθύνονται στα αρμόδια εργαστήρια και οι επιστήμονες θα «δημιουργούν» το έμβρυο, ανάλογα με τις επιθυμίες των γονέων!

Όπως χαρακτηριστικά σχολίασε ο Greely σε δηλώσεις του στην εφημερίδ «Sunday Times», «όταν ένα ζευγάρι θα επιθυμεί να αποκτήσει παιδί, ο άντρας θα προσφέρει το σπέρμα του και η γυναίκα λίγο από το δέρμα της».

Ο ίδιος εξήγησε πως τα βλαστοκύτταρα που θα παράγονται από το δέρμα, θα μετατρέπονται σε ωάρια, τα οποία θα γονιμοποιούνται από το σπέρμα του επίδοξου πατέρα.

Εκτός από το ότι το σεξ θα γίνεται μόνο... ως χόμπι, ο καθηγητής το Στάνφορντ υποστηρίζει πως τα μωρά των επόμενων γενεών, θα είναι πολύ έξυπνα, πολύ όμορφα και υγιή, καθώς οι γονείς θα είναι σε θέση να επιλέξουν τα χαρακτηριστικά του μωρού τους. Όπως τόνισε ο ίδιος, «το κάθε παιδί θα έχει 60% πιθανότητες να είναι πάνω από το μέσο όρο σε επίπεδο ευφυίας».

Ανακαλύφθηκε το πιο θερμό σημείο στο σύμπαν- Η θερμοκρασία ξεπερνά τους 10 τρις βαθμούς Κελσίου

Αστρονόμοι από τη Γερμανία, τη Ρωσία και τις ΗΠΑ μπόρεσαν για πρώτη φορά να μελετήσουν την «καρδιά» του φωτεινότερου ενεργού γαλαξιακού πυρήνα (κβάζαρ) στο σύμπαν και υπολόγισαν ότι η αδιανόητη θερμοκρασία της ξεπερνά τους δέκα τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, πολλή μεγαλύτερη από ό,τι θεωρείτο έως τώρα δυνατό.

 

Οι ερευνητές του διεθνούς προγράμματος ραδιοαστρονομίας RadioAstron, με επικεφαλής τον Γιούρι Κοβάλεφ του Φυσικού Ινστιτούτου Λεμπέντεφ της Μόσχας, τον Αντρέι Λομπάνοφ του Ινστιτούτου Ραδιοαστρονομίας Μαξ Πλανκ στη Γερμανία και τον Μάικλ Τζόνσον του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν των ΗΠΑ, που έκαναν δύο δημοσιεύσεις στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal Letters", ανέλυσαν την ακτινοβολία του κβάζαρ 3C 273.

 

Το εν λόγω κβάζαρ, σε απόσταση περίπου 2,4 δισεκατομμυρίων ετών από τη Γη, βρίσκεται στην κατεύθυνση του αστερισμού της Παρθένου και είναι το πιο φωτεινό στον ουρανό από όσα έχουν ανακαλυφθεί μέχρι στιγμής.

 

Το RadioAstron χρησιμοποιεί τον ρωσικό δορυφόρο Spektr-R με κεραία δέκα μέτρων, που βρίσκεται σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Οι παρατηρήσεις του συνδυάζονται με αυτές μεγάλων επίγειων ραδιοτηλεσκοπίων, όπως του γερμανικού ραδιοτηλεσκοπίου διαμέτρου 100 μέτρων στο Έφελσμπεργκ, του διαμέτρου 110 μέτρων τηλεσκοπίου Γκριν Μπανκ και του 300 μέτρων Αρεσίμπο. Έτσι το RadioAstron σχηματίζει ένα συμβολόμετρο (ένα εικονικό ραδιοτηλεσκόπιο) μεταξύ Γης και διαστήματος.

 

Τα κβάζαρ είναι τεράστιες μαύρες τρύπες με μάζα εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τον Ήλιο μας. Βρίσκονται στο κέντρο μεγάλων γαλαξιών και εκπέμπουν πανίσχυρη ακτινοβολία, συχνά «σβήνοντας» με τη λάμψη τους όλα τα άστρα του γαλαξία τους.

 

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι η θερμοκρασία στο εσωτερικό αυτών των ενεργών γαλαξιακών πυρήνων δεν ξεπερνά τους 100 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου, αλλά οι νέοι υπολογισμοί δείχνουν μια ασύλληπτα μεγαλύτερη θερμοκρασία. Οι επιστήμονες προς το παρόν δεν κατανοούν θεωρητικά πώς αυτό μπορεί να συμβεί.

Ένα αόρατο χέρι πάνω στην αόρατη σκοτεινή ύλη

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων βρήκε μια απροσδόκητη σχέση μεταξύ της μυστηριώδους «σκοτεινής ύλης» και των άστρων καθώς και του αερίου στους γαλαξίες. Κάτι που θα μπορούσε να φέρει επανάσταση στη σημερινή κατανόηση της βαρύτητας.

Ένας από τους αστρονόμους, ο Hongsheng Zhao του Κέντρου Βαρύτητας SUPA στο Πανεπιστήμιο του St Andrews, δείχνει ότι μια άγνωστη δύναμη ενεργεί πάνω στην σκοτεινή ύλη. Τα ευρήματα της ομάδας δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature.

Μόνο το 4% του σύμπαντος είναι κατασκευασμένο από τα γνωστά μας υλικά. Άστρα και αέριο στους γαλαξίες κινούνται τόσο γρήγορα που οι αστρονόμοι έχουν σκεφτεί ότι η βαρύτητα από ένα υποθετικό αόρατο φωτοστέφανο (άλως) από σκοτεινή ύλη, είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των γαλαξιών χωρίς να διασπαστούν. Ωστόσο, μια στέρεα κατανόηση της σκοτεινής ύλης, καθώς και μια άμεση απόδειξη για την ύπαρξή της παραμένει μέχρι τώρα άπιαστη.

Όμως τώρα, η πιο πάνω ομάδα πιστεύει ότι οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ της σκοτεινής ύλης και της συνηθισμένης θα μπορούσε να είναι πιο σημαντικό και πιο σύνθετο από ό,τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα, και μάλιστα εικάζουν ότι η σκοτεινή ύλη δεν μπορεί να υπάρχει, ενώ οι ανώμαλες κινήσεις των άστρων στους γαλαξίες πρέπει να οφείλονται σε μια τροποποίηση της βαρύτητας για εξωγαλαξιακές κλίμακες.

Ο Benoit Famaey (Πανεπιστήμιο της Βόννης και του Στρασβούργου), εξηγεί: "Η σκοτεινή ύλη φαίνεται να «γνωρίζει» πως κατανέμεται. η ορατή ύλη. Φαίνονται να συνωμοτούν μεταξύ τους έτσι ώστε η βαρύτητα της ορατής ύλης στην χαρακτηριστική ακτίνα του φωτοστέφανου από σκοτεινή ύλη είναι πάντα η ίδια. Αυτό είναι πολύ περίεργο δεδομένου ότι θα περίμενε κανείς μάλλον ότι η ισορροπία μεταξύ ορατής και σκοτεινής ύλης σε μεγάλο βαθμό να εξαρτάται από την ιδιαίτερη ιστορία του κάθε γαλαξία. "

Ο Zhao στο Κέντρο Βαρύτητας SUPA σημειώνει, "Το μοτίβο που αποκαλύπτουν τα δεδομένα είναι πολύ περίεργο. Είναι σαν να βρούμε ένα ζωολογικό κήπο με ζώα όλων των ηλικιών και των μεγεθών και ως εκ θαύματος έχουν ταυτόσημο βάρος της σπονδυλικής στήλης τους ή κάτι παρόμοιο. Είναι δυνατό ότι μια μη βαρυτική πέμπτη δύναμη να κυβερνάει την σκοτεινή ύλη με ένα αόρατο χέρι, αφήνοντας τα ίδια δακτυλικά αποτυπώματα σε όλους τους γαλαξίες, ανεξάρτητα από τις ηλικίες, τα σχήματα και τα μεγέθη τους."

Η εν λόγω (πέμπτη κι άγνωστη ακόμα) δύναμη μπορεί να λύσει ένα ακόμα μεγαλύτερο μυστήριο, γνωστό ως «σκοτεινή ενέργεια», η οποία είναι υπεύθυνη για την ταχεία διαστολή του Σύμπαντος. Μια πιο ριζική λύση είναι η αναθεώρηση των νόμων της βαρύτητας που αρχικά αναπτύχθηκε από τον Ισαάκ Νεύτωνα το 1687 και έγινε πιο εκλεπτυσμένη από τη θεωρία της γενικής σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν το 1916. Ο Αϊνστάιν ποτέ δεν αποφάσισε αν ήταν σωστό να προσθέσουμε στην εξίσωση του ένα όρο για την πανταχού παρούσα σταθερή πηγή, που σήμερα ονομάζεται σκοτεινή ενέργεια.

Ο Benoit Famaey πρόσθεσε: “Εάν ερμηνεύσουμε τις παρατηρήσεις μας με ένα τροποποιημένο νόμο της βαρύτητας, είναι σημαντικό να αντικαταστήσουμε την αποτελεσματική δράση της υποθετικής σκοτεινής ύλης με μια δύναμη που να συνδέεται στενά με την κατανομή της ορατής ύλης."

Μια επίπτωση από τη νέα έρευνα είναι ότι θα μπορούσε να αλλάξει κάποιες από τις πιο ευρέως αποδεκτές επιστημονικές θεωρίες για την ιστορία και την διαστολή του σύμπαντος.

Ο επικεφαλής ερευνητής Gianfranco Gentile στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης καταλήγει, "Η κατανόηση αυτής της ακατανόητης συνωμοσίας είναι ίσως το κλειδί για να ξεκλειδώσουμε το σχηματισμό των γαλαξιών και των δομών τους."