Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες
Σύντομο Ιστορικό
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες είναι το κορυφαίο αθλητικό ραντεβού των χειμερινών σπορ, που διεξάγεται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1924 υπό την αιγίδα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ). Η ιδέα για τη διοργάνωσή τους ανήκε στον Σουηδό στρατηγό και σπόρτσμαν Βίκτορ Γκούσταβ Μπαλκ (1844-1928), εμπνευστή των Βορείων ή Σκανδιναβικών Αγώνων (Nordic Games), που διεξήχθησαν από το 1901 έως το 1926, με έμφαση στα χειμερινά σπορ. Ο Μπαλκ έπεισε τον φίλο του ιδρυτή της ΔΟΕ Βαρώνο Πιερ Ντε Κουμπερτέν να συμπεριλάβει χειμερινά αγωνίσματα στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Έτσι, στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1908 έκανε την εμφάνισή του το άθλημα των παγοδρομιών...
Τρία χρόνια αργότερα, η ΔΟΕ πρότεινε στους διοργανωτές των Ολυμπιακών της Στοκχόλμης να οργανώσουν εβδομάδα χειμερινών σπορ, ως παράλληλη εκδήλωση. Αυτοί αρνήθηκαν, για να μην υποβαθμιστούν οι Βόρειοι Αγώνες. Στους Ολυμπιακούς της Αμβέρσας του 1920, τους πρώτους μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, τα χειμερινά σπορ επανήλθαν στο πρόγραμμα, με τη διεξαγωγή αγωνισμάτων στις παγοδρομίες και το χόκεϊ επί πάγου.
Την επόμενη χρονιά, στη σύνοδο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής στη Λοζάνη, αποφασίστηκε να ανατεθεί στη Γαλλία, που θα αναλάμβανε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, να διοργανώσει τη Διεθνή Εβδομάδα Χειμερινών Αγωνισμάτων. Η εκδήλωση αυτή, που είχε τελικά διάρκεια δέκα ημερών, σημείωσε μεγάλη επιτυχία και αργότερα της δόθηκε αναδρομικά ο τίτλος των Πρώτων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
Η Ελλάδα έλαβε μέρος για πρώτη φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1936 και η Κύπρος το 1980. Και οι δύο κρατικές οντότητες του Ελληνισμού, όχι μόνο δεν έχουν κατακτήσει ποτέ κάποιο μετάλλιο, αλλά ούτε κατά διάνοια το έχουν πλησιάσει. Επιτυχία θεωρείται αν κάποιος Έλληνας αθλητής συμπεριληφθεί στους 30 πρώτους του αγωνίσματός του. Αυτό οφείλεται στο θερμό κλίμα των δύο χωρών, τις ελλειπείς εγκαταστάσεις και στην ερασιτεχνική ιδιότητα των αθλητών.
Χώρες Διεξαγωγής Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων
- Σαμονί (Γαλλία) 1924
- Σεν Μόριτζ (Ελβετία) 1928
- Λέικ Πλάσιντ (ΗΠΑ) 1932
- Γκάρμις-Παρτενκίρχεν (Γερμανία) 1936
- Σεν Μόριτζ (Ελβετία) 1948
- Όσλο (Νορβηγία) 1952
- Κορτίνα Νταμπέτσο (Ιταλία) 1956
- Σκουά Βάλλεϊ (ΗΠΑ) 1960
- Ίνσμπρουκ (Αυστρία) 1964
- Γκρενόμπλ (Γαλλία) 1968
- Σαπόρο (Ιαπωνία) 1972
- Ίνσμπρουκ (Αυστρία) 1976
- Λέικ Πλάσιντ (ΗΠΑ) 1980
- Σαράγεβο (Γιουγκοσλαβία) 1984
- Κάλγκαρυ (Καναδάς) 1988
- Αλμπερβίλ (Γαλλία) 1992
- Λίλεχαμερ (Νορβηγία) 1994
- Ναγκάνο (Ιαπωνία) 1998
- Σολτ Λέικ Σίτυ (ΗΠΑ) 2002
- Τορίνο (Ιταλία) 2006
- Βανκούβερ (Καναδάς) 2010
- Σότσι (Ρωσία) 2014
- Σεούλ (Κορέα) 2018
Ολυμπιακά Αθλήματα
Τα 15 αθλήματα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων χωρίζονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν τα λεγόμενα σπορ του πάγου (ice sports): bobsled, luge, skeleton, ice hockey, figure skating, speed skating, short track speed skating και curling. Στη δεύτερη ανήκουν τα αθλήματα του αλπικού σκι (alpine skiing) και της χιονοσανίδας (snowboarding): alpine, freestyle και snowboarding, ενώ η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει τα λεγόμενα Βορεινά αθλήματα (Nordic events): biathlon, cross country skiing, ski jumping και Nordic combined.
Ας δούμε λοιπόν ποια είναι η προέλευση αυτών των αθλημάτων, πού και πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά και πώς αναπτύχθηκαν στην πορεία των χρόνων, ώστε σήμερα να ανήκουν στο επίσημο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
Αθλήματα Χιονιού:
• Αλπικό Σκι (Alpine Skiing)
• Δίαθλο (Biathlon)
• Σκι Ανωμάλου Δρόμου (Cross Country Skiing)
• Ελεύθερο Σκι (Freestyle Skiing)
• Βορινό Σύνθετο (Nordic Combined)
• Άλμα με Σκι (Ski Jumping)
• Χιονοσανίδα (Snowboarding)
Αθλήματα Πάγου:
• Ελκηθροδρομία Μπόμπσλεντ (Bobsled)
• Κέρλινγκ (Curling)
• Καλλιτεχνικό Πατινάζ (Figure Skating)
• Χόκεϊ επί Πάγου (Ice Hockey)
• Ελκηθροδρομία λούτζ (Luge)
• Μικρή Πίστα στον Πάγο (Short Track Speed Skating)
• Ελκηθροδρομία Σκέλετον (Skeleton)
• Παγοδρομία Ταχύτητας (Speed Skating)
Αθλήματα Χιονιού
Χιονοδρομία (Ski)
Είναι το σύνολο των χειμερινών αθλημάτων και γυμνασμάτων, τα οποία εκτελούνται επάνω στο χιόνι και εποπτεύονται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Χιονοδρομίας (FIS). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Χιονοδρομίας (ΕΟΧ) και στην Κύπρο η Ομοσπονδία Χιονοδρόμων. Οι χιονοδρομία προέρχεται από τη Σκανδιναβία και αρχικά κάλυπτε την ανάγκη μετακίνησης των ανθρώπων πάνω στο χιόνι. Αυτό επιτυγχάνονταν με ένα ζευγάρι μακρόστενες ξύλινες σανίδες, οι οποίες δένονταν σε παπούτσια ή σε μπότες, τα γνωστά ως σκι, από τα οποία πήρε το όνομά του το άθλημα.
Το Αλπικό σκι είναι συνδυασμός της ελεύθερης και της τεχνικής κατάβασης. Εμφανίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα στις Άλπεις της κεντρικής Ευρώπης και αναπτύχθηκε με την παρουσία των σκι lifts, που επέτρεψαν στους σκιέρ να επαναλαμβάνουν χωρίς κόπο τις καταβάσεις, επιστρέφοντας με ευκολία στα σημεία εκκίνησης των καταβάσεων. Με το πέρασμα των χρόνων η τεχνική του Αλπικό σκι διαχωρίστηκε τελείως από αυτήν του σκι αντοχής, κυρίως λόγω της δυνατότητας των αθλητών να φοράνε σκληρές μπότες και να κουμπώνουν τη φτέρνα πάνω στο πέδιλο, αποκτώντας έτσι πολύ καλύτερο έλεγχο στην κατάβαση.
Για πρώτη φορά εντάχθηκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το 1936 στο Garmisch Partenkirchen και πρόκειται για ένα από τα δυσκολότερα και επικίνδυνα χειμερινά σπορ, αφού οι αθλητές αναπτύσσουν ταχύτητες άνω των 130 χλμ/ω, πράγμα που σημαίνει ότι απαιτούνται συγχρόνως αντοχή, αυτοσυγκέντρωση, αποφασιστικότητα και άψογη τεχνική.
Η Χιονοδρομία περιλαμβάνει τα αγωνίσματα:
• Αλπικό Σκι ή Καταβάσεις
Ο βαθμός δυσκολίας του αγωνίσματος, που χωρίζεται σε πέντε κατηγορίες, είναι εξαιρετικά υψηλός, αφού οι σκιέρ αναπτύσσουν ταχύτητες που ξεπερνούν τα 130 χιλιόμετρα την ώρα , ενώ η κάθε μία έχει τον δικό του εξοπλισμό και τεχνική:
1) Τεχνική κατάβαση (Slalom)
2) Γιγαντιαία κατάβαση (Giant Slalom)
3) Σούπερ γιγαντιαία κατάβαση (Super G)
4) Ελευθέρα κατάβαση (Downhill)
5) Αλπικό σύνθετο (Super Alpine), συνδυασμός της ελευθέρας και της τεχνικής κατάβασης.
• Δρόμοι Αντοχής (Cross Country Skiing)
Το σκι αντοχής υπήρξε η πρώτη μορφή χιονοδρομίας. Η ιστορία του ξεκινάει από το μακρινό 2.000 π.Χ. στη βόρεια Νορβηγία, όπου βρέθηκαν τοιχογραφίες στις οποίες απεικονίζονται άνθρωποι με πέδιλα στα πόδια. Το σκι χρησίμευσε ως βασικό μέσο στις μετακινήσεις των κατοίκων της Βόρειας Ευρώπης. Οι λύσεις που πρόσφερε στους σκληρούς χειμώνες ήταν τόσο αποδοτικές, ώστε έφτασε να λατρεύεται σαν θεότητα από τους ντόπιους πληθυσμούς (όπως ο Uilr, προστάτης των κυνηγών με σκι και ο Skade, θεός των σκι).
Από πιο πρόσφατες ιστορικές αναφορές, μαθαίνουμε ότι οι περισσότεροι Βίκινγκς βασιλείς ήταν επιδέξιοι σκιέρ, ενώ σκι χρησιμοποιούσαν και στρατιωτικές ομάδες που πήραν μέρος στον Νορβηγικό πόλεμο (1140) και τον πόλεμο μεταξύ Σουηδίας και Νορβηγίας (1179-1240). Ο πρώτος σύγχρονος αγώνας Σκι αντοχής διεξήχθη το 1843 στο Tromsoe της Νορβηγίας και το 1881 ιδρύθηκε η πρώτη σχολή σκι στο Telemark της ίδιας χώρας. Πρωτοπόρος στην βελτίωση και προώθηση του Σκι Αντοχής υπήρξε ο Νορβηγός Sondre Norheim (1825-1897).
Οι δρόμοι αντοχής περιλαμβάνουν έξι κατηγορίες διαφορετικών αποστάσεων:
1) Ατομικό ανδρών και γυναικών στα 15 και 10 χλμ.
2) Ομαδική Εκκίνηση 50 χλμ (ανδρών) και 30 χλμ (γυναικών)
3) Καταδίωξη (Pursuit), όπου οι σκιέρ αγωνίζονται σε δύο διαφορετικές κούρσες την ίδια μέρα, διανύοντας οι μεν άνδρες 15 χλμ. με κλασικό σκι και 15 χλμ. με ελεύθερο σκι, οι δε γυναίκες 7,5 χλμ. κλασικό σκι και 15 χλμ. ελεύθερο σκι.
4) Ατομικό σπριντ ανδρών (1,4 χλμ.) και γυναικών (1,2 χλμ.)
5) Ομαδικό σπριντ
6) Σκυταλοδρομία ανδρών (4x10 χλμ.) και γυναικών (4x5 χλμ.)
• Άλμα με Σκι (Ski Jumping)
Το άλμα με σκι, ένα από τα πιο θεαματικά χειμερινά αθλήματα, ξεκίνησε το 1809 από τον Νορβηγικό στρατό και τη βαρεμάρα ενός λοχία, του Olaf Rye. Ο Όλαφ προσπαθούσε να σκοτώσει την ώρα του και έβαλε στοίχημα με τους στρατιώτες του ότι θα κατάφερνε να κάνει άλμα με τα σκι του στον αέρα. Η προσπάθειά του μετρήθηκε στα 9.5 μέτρα και ο ενθουσιασμός που δημιουργήθηκε με τους υπόλοιπους στρατιώτες να θέλουν να βελτιώσουν την επίδοσή του, οδήγησε στην αστραπιαία εξάπλωση του «παιχνιδιού» στον στρατώνα και από εκεί σε ολόκληρη τη χώρα.
Το 1862 ο Sondre Norheim πήδηξε πάνω από ένα βράχο παίρνοντας φόρα χωρίς να χρησιμοποιήσει τα μπαστούνια του, το άλμα μετρήθηκε στα 30 μέτρα και το ρεκόρ έμεινε ακατάρριπτο για τρεις δεκαετίες. Ο πρώτος οργανωμένος αγώνας έγινε την ίδια χρονιά στο Trysil της Νορβηγίας, ενώ από το 1879 ξεκίνησε στο Όσλο η ετήσια διοργάνωση «Huseburennene», που από το 1892 μεταφέρθηκε στο Holmenkollen, πόλη που παραμένει μέχρι σήμερα ο παγκόσμιος «ναός» του αγωνίσματος.
Αγώνισμα απαιτήσεων, καθώς οι σκιέρ βαθμολογούνται όχι μόνο βάσει του άλματος που πραγματοποιούν, αλλά και της τεχνικής και του στυλ τους. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες αλμάτων:
1) Ατομικό από λόφο ύψους 90 μέτρων
2) Ατομικό από λόφο ύψους 120 μέτρων
3) Ομαδικό από λόφο 120 μέτρων, όπου η κάθε ομάδα αποτελείται από 4 σκιέρ. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ταχύτητες που αγγίζουν οι άλτες φτάνουν τα 95 χλμ/ώρα, όταν βρίσκονται στον αέρα.
• Βόρειο Σύνθετο (Nordic Combined)
Είναι συνδυασμός τριών αθλημάτων, του άλματος με σκι, του κρος κάουντρι, και του σπριντ. Χωρίζεται σε τρεις κατηγορίες:
1) Ατομικό σε μικρό λόφο (90μ.) και ανώμαλο δρόμο (cross country) 10 χλμ.
2) Ατομικό σε μεγάλο λόφο (120μ.) και ανώμαλο δρόμο (cross country) 10 χλμ.
3) Ομαδικό, όπου κάθε ομάδα αποτελείται από 4 σκιέρ και κάθε αθλητής κάνει δύο άλματα από μικρό λόφο (90μ.) και στη συνέχεια σκυταλοδρομία 4x5 χλμ.
• Χιονοσανίδα (Snowboarding)
Για πρώτη φορά έκανε την εμφάνισή του ως χειμερινό ολυμπιακό άθλημα στο Ναγκάνο το 1998. Τρία είδη περιλαμβάνονται σε αυτό το σπορ, που έχει κλέψει καρδιές κυρίως στις ΗΠΑ: Half Pipe, Snowboard Cross (που εισήχθη για πρώτη φορά στους χειμερινούς ολυμπιακούς αγώνες του Τορίνο το 2006) και παράλληλη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση. Οι αθλητές κρίνονται βάσει του ύψους και του στυλ του κάθε ακροβατικού που πραγματοποιούν στον αέρα.
Αν και το snowboard είναι άθλημα του χιονιού, οι ρίζες του βρίσκονται στα δημοφιλή skateboards και τις σανίδες του surf. Οι πρώτες χιονοσανίδες έκαναν την εμφάνισή τους σε διάφορες μορφές τον 19ο αιώνα, όμως το snowboard δημιουργήθηκε το 1965 από μια τυχαία έμπνευση του Αμερικάνου Sherman Poppen από το Μίσιγκαν, ο οποίος θέλοντας να βοηθήσει την κόρη του να παίξει στο χιόνι, ένωσε τα δυο πέδιλα του σκι δένοντας τα μπροστά και πίσω. Το αποτέλεσμα, με τις απαραίτητες μετατροπές, ονομάστηκε Snurfer (εκ των snow και surfer) και πούλησε πάνω από ένα εκατομμύρια κομμάτια μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Λίγα χρόνια αργότερα, το 1970, ένας skateboarder από την Καλιφόρνια, ο Tom Sims, πρόσθεσε στο Snurfer δυο λουριά στα οποία μάγκωναν οι μπότες δίνοντας έτσι μεγαλύτερη σταθερότητα και δυνατότητα ελιγμών. Το επόμενο βήμα ήρθε από τον Jake Burton Carpenter, με την τοποθέτηση ενός σκοινιού στο μπροστινό μέρος της σανίδας το οποίο κρατούσε ο αναβάτης, ενώ τη δεκαετία του ’90 προστέθηκαν μεταλλικές λάμες, ώστε το snowboard να χρησιμοποιείται και σε πατημένες πίστες.
• Ελεύθερο Σκι (Freestyle Skiing)
Στο συγκεκριμένο αγώνισμα οι άλτες πραγματοποιούν απίστευτες μανούβρες, που κυριολεκτικά μαγεύουν τους θεατές. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες ελεύθερου σκι:
1) Aerials, όπου οι σκιέρ πραγματοποιούν μικρά και τεχνικά άλματα με στροφές στον αέρα, προσπαθώντας να ισορροπήσουν στα σκι τους.
2) Moguls, όπου οι σκιέρ κατεβαίνουν μια πλαγιά περίπου 250 μέτρων, όπου ανά 3-4 μέτρα υπάρχουν φυσικά εμπόδια (λοφίσκοι) ύψους 1,2 μέτρων που οι σκιέρ καλούνται να ξεπεράσουν με επιδέξιες κινήσεις.
3) Ski Cross όπου οι αθλητές πραγματοποιούν τέσσερα έως πέντε τρεξίματα (διαδρομές) που διαρκούν 60 δευτερόλεπτα ή περισσότερο.
• Δίαθλο (Biathlon)
Όπως το άλμα με σκι, έτσι και το Δίαθλο ξεκίνησε από τον Νορβηγικό στρατό ως εναλλακτικός τρόπος στρατιωτικής άσκησης. Από το 1767 άρχισαν να διοργανώνονται αγώνες δίαθλου μεταξύ Νορβηγών και Σουηδών στρατιωτών στα σύνορα των δυο κρατών. Η υψηλή δημοφιλία αυτών των συναντήσεων δημιούργησε έναν αιώνα αργότερα (το 1861) τον πρώτο σύλλογο του αγωνίσματος στο Trysil της Νορβηγίας. Ο Νορβηγικός στρατός υπήρξε ο αποκλειστικός χορηγός των πρώτων αγώνων που διοργανώθηκαν στη χώρα το 1921, ενώ 3 χρόνια αργότερα το Δίαθλο έκανε την πρώτη (και τελευταία) εμφάνισή του στο επίσημο πρόγραμμα των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
Το αγώνισμα ονομαζόταν «Military Patrol» (στρατιωτική περίπολος) και την κάθε ομάδα αποτελούσαν 4 αθλητές με βαριά εξάρτηση. Η έλλειψη χιονιού στέρησε από το Δίαθλο το βασικό του συστατικό και έτσι άντεξε 3 ακόμα ολυμπιακές διοργανώσεις (1928, 1936 και 1948) ως αγώνισμα επίδειξης, για να αποσυρθεί στη συνέχεια. Στη δεκαετία του ’50 έγινε εξαιρετικά δημοφιλές στην ατομική του έκδοση και το 1960 επανήλθε στο επίσημο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
Συνδυάζει το σκι ανωμάλου δρόμου και τη σκοποβολή με τουφέκι. Το άθλημα εποπτεύεται από τη Διεθνή Ένωση Διάθλου (IBU). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Χιονοδρομίας (ΕΟΧ), ενώ η Κύπρος δεν εκπροσωπείται. Υπάρχουν οι εξής κατηγορίες Διάθλου: Ατομικό, ταχύτητα (sprint), καταδίωξη (pursuit), σκυταλοδρομία και ομαδική εκκίνηση (mass start). Προέρχεται από την καθημερινότητα των αρχαίων βορειευρωπαίων, που έκαναν σκι για να κυνηγήσουν το φαγητό τους, ενώ αργότερα έκαναν σκι φέροντας όπλο για να υπερασπιστούν τις πατρίδες τους.
Αθλήματα Πάγου
Παγοδρομία ή Πατινάζ (Skating)
Στο παραδοσιακό πατινάζ ταχύτητας τρέχουν ζευγάρια αθλητών γύρω από μια οβάλ πίστα. Από τις αρχές του 20ου αιώνα, στις ΗΠΑ και τον Καναδά, διοργανώθηκαν αγώνες με μαζικές εκκινήσεις τεσσάρων και έξι αθλητών. Με τον τρόπο αυτό, το θέαμα αλλά και η δυσκολία εκτοξεύτηκαν στα ύψη, ενώ ο χαρακτήρας του αγωνίσματος απέκτησε πολύ μεγαλύτερη επιθετικότητα και στρατηγική. Για να μπορέσουν να φιλοξενηθούν αγώνες με μαζικές εκκινήσεις, χτίστηκαν μικρότερα κλειστά στάδια, παράλληλα όμως μίκρυναν και οι αποστάσεις, προσδίδοντας ακόμα περισσότερο θέαμα και αναγκάζοντας τη διεθνή ομοσπονδία παγοδρομιών να αναγνωρίσει το Short Track (1967).
Είναι το σύνολο των χειμερινών αθλημάτων και γυμνασμάτων, τα οποία εκτελούνται επάνω στον πάγο και εποπτεύονται από τη Διεθνή Ένωση Παγοδρομίας (ISU). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Παγοδρομίας (ΕΟΠ), ενώ η Κύπρος δεν αντιπροσωπεύεται. Παγοδρομίες γίνονται και σε ειδικά μεγάλες και κλειστές διαμορφωμένες αίθουσες. Οι παγοδρόμοι φοράνε ειδικές στολές και χρησιμοποιούν πέδιλα που είναι ειδικά, ανάλογα με την πίστα. Η Ολυμπιακή Παγοδρομία περιλαμβάνει δύο αγωνίσματα:
• Καλλιτεχνική Παγοδρομία ή Καλλιτεχνικό Πατινάζ (Figure Skating)
Εμφανίσθηκε για πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες το 1908 και εντάχθηκε στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων το 1924. Υπάρχουν τέσσερα είδη καλλιτεχνικού πατινάζ: γυναικείο ατομικό, ανδρικό ατομικό, ζευγάρια και χορός επί πάγου.
Αν και το πατινάζ έκανε την εμφάνισή του πριν από αρκετούς αιώνες, η καλλιτεχνική του μορφή άργησε αρκετά. Το 1772 ο Άγγλος λοχαγός του πυροβολικού, Robert Jones, κυκλοφόρησε στο Λονδίνο ένα βιβλίο με οδηγίες για τις βασικές φιγούρες του πατινάζ (κύκλοι και οχτάρια). Το «A Treatise on Skating» απευθυνόταν μόνο σε άντρες, αφού στο τέλος του 18ου αιώνα οι γυναίκες δεν συνηθιζόταν να πατινάρουν πάνω στον πάγο. Εκεί όμως έγινε για πρώτη φορά ο διαχωρισμός ανάμεσα σε πατινάζ ταχύτητας και καλλιτεχνικό πατινάζ.
Ο άνθρωπος που πρώτος έδωσε στο καλλιτεχνικό πατινάζ τη σημερινή του μορφή ήταν ο Αμερικανός Jackson Haines, πρώην χορευτής μπαλέτου, ο οποίος με τις εμφανίσεις του, τα άλματα και τις φιγούρες του άφησε άφωνο το κοινό της Ευρώπης στα μέσα του 19ου αιώνα, ενώ προχώρησε σε μια ακόμα καινοτομία: μετέτρεψε τις κινήσεις του σε χορογραφία, συνοδεύοντάς τις με μουσική. Ο Haines κέρδισε το 1864 το πρώτο Παναμερικανικό Πρωτάθλημα καλλιτεχνικού πατινάζ στο Troy της Νέας Υόρκης και ήταν ο πρώτος skater που χρησιμοποίησε μη αποσπώμενες μεταλλικές λάμες στα παπούτσια του για περισσότερη ελευθερία κινήσεων.
• Παγοδρομία Ταχύτητας ή Πατινάζ Ταχύτητας (Speed Skating)
Το πατινάζ ταχύτητας έχει τις ρίζες του στην Ολλανδία από τον 13ο αιώνα, την εποχή που τα σιδερένια πατίνια πάνω σε ξύλινες σόλες χρησίμευαν ως μέσο μεταφοράς. Οι αθλητές μπορούν να σημειώσουν ταχύτητες πάνω στον πάγο που αγγίζουν τα 60 χλμ/ώρα. Οι αγώνες διεξάγονται σε πίστες σε σχήματος οβάλ και οι αποστάσεις που διανύουν οι αθλητές είναι οι εξής: 500 μ., 1000 μ., 1500 μ., 5000μ., για άνδρες και γυναίκες, 3000 μ. για γυναίκες, 10.000 μ. για άνδρες και ομαδική καταδίωξη ανδρών και γυναικών.
• Λουτζ (Luge), Σκέλετον (Skeleton), Μπόμπσλι (Bobsleigh)
Και τα τρία αγωνίσματα με τα έλκηθρα έχουν ως κοινή προέλευση τη δημιουργική φαντασία του Ελβετού ξενοδόχου Caspar Badrutt. Ο Caspar είχε ένα πρόβλημα στα τέλη της δεκαετίας του 1860: κανείς δεν ήθελε να επισκεφτεί χειμωνιάτικα τον ξενώνα του στο St. Moritz. Αντί όμως να το βάλει κάτω, κατάφερε να πείσει μερικούς από τους σταθερούς του πελάτες να περάσουν μερικές μέρες στο χειμερινό του θέρετρο.
Οι – κυρίως – Άγγλοι επισκέπτες του βρήκαν ιδιαίτερα διασκεδαστική τη μετατροπή των παιδικών έλκηθρων σε παιχνίδι, όμως γρήγορα δημιουργήθηκε ένα καινούργιο πρόβλημα: οι πελάτες του ξενοδοχείου κατέβαιναν με μεγάλη ταχύτητα τους κατηφορικούς δρόμους του St. Moritz και έπεφταν πάνω στους πεζούς προκαλώντας τραυματισμούς και πονοκέφαλο στην τοπική αστυνομία.
Τότε ο Badrutt βρήκε την ενδεδειγμένη λύση κατασκευάζοντας το 1870 μια πίστα δίπλα στο ξενοδοχείο του, όπου οι φιλοξενούμενοί του μπορούσαν να κάνουν τις τρέλες τους χωρίς παράπλευρες απώλειες. Πολύ γρήγορα οι χρήστες των έλκηθρων έκαναν τις τροποποιήσεις από τις οποίες προέκυψαν το luge (με τα πόδια μπροστά), το skeleton (με το κεφάλι μπροστά) και το bobsleigh (με το διπλό ή τετραπλό πλήρωμα). Μέσα στην επόμενη δεκαετία και τα τρία αγωνίσματα είχαν εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Η πίστα του Caspar Badrutt λειτουργεί μέχρι σήμερα έχοντας φιλοξενήσει δυο Ολυμπιακές διοργανώσεις, ενώ είναι μια από τις ελάχιστες στον κόσμο με φυσική ψύξη.
Στο luge (η Γαλλική λέξη για το έλκηθρο), οι δρομείς κάθονται στο έλκηθρο και τραβώντας τις σταθερές λαβές στον πάγο, επιτυγχάνουν γρήγορη εκκίνηση. Πόδια, κεφάλι και σώμα είναι όσο το δυνατόν σε ευθεία για να πετύχουν οι αθλητές τη μέγιστη αεροδυναμική. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ταχύτητες στο Λουτζ αγγίζουν τα 140 χλμ/ώρα, χάρη στον αεροδυναμικό εξοπλισμό και τους ειδικά διαμορφωμένους παγωμένους διαδρόμους. Το Λουτζ πρωτοεμφανίσθηκε σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες το 1964 και εποπτεύεται από τη Διεθνή Ομοσπονδία Λουτζ (FIL). Στην Ελλάδα, μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Παγοδρομίας (ΕΟΧ).
• Κέρλινγκ (Curling)
To άθλημα αυτό έχει τις ρίζες του στη Σκωτία, καθώς οι πρώτοι αγώνες έγιναν πριν από 500 χρόνια με πέτρες που χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι από τον βυθό των ποταμών. Υπάρχουν δύο ομάδες, που αποτελούνται από τέσσερις παίκτες και οι οποίοι προσπαθούν σε μια πίστα πάγου να στείλουν όσο γίνεται πιο κοντά στο κέντρο ομόκεντρων κύκλων τις ειδικά διαμορφωμένες πέτρες, οι οποίες ζυγίζουν 19,1 κιλά η κάθε μία.
Το Κέρλινγκ έκανε την Ολυμπιακή έναρξή του στους χειμερινούς αγώνες του Ναγκάνο του 1998 με τα πρωταθλήματα ανδρών και γυναικών. Το άθλημα εποπτεύεται από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Κέρλινγκ (WFC). Στην Ελλάδα μέλος της είναι Ελληνική Ομοσπονδία Κέρλινγκ (ΕΟΚΕ), ενώ η Κύπρος δεν αντιπροσωπεύεται.
Το Κέρλινγκ, γνωστό σήμερα και ως «σκάκι του πάγου», έχει τις ρίζες του στη Μεσαιωνική Σκωτία. Η πρώτη επίσημη αναφορά στο άθλημα βρίσκεται στα αρχεία του Αβαείου Paisley της κεντρικής Σκωτίας και κάνει λόγο για έναν διαγωνισμό με πέτρες πάνω σε πάγο. Επίσης σε δυο πίνακες (1565) του Ολλανδού ζωγράφου Pieter Bruegel του Πρεσβύτερου απεικονίζονται πρόσωπα που εξασκούνται στο Κέρλινγκ. Πάντως η πρώτη απόδειξη ύπαρξης του Κέρλινγκ προέρχεται από μια πέτρα η οποία φέρει πάνω της τη χρονολογία 1511.
Βέβαια το Κέρλινγκ στην αρχική του μορφή δεν είχε καμία σχέση με το σημερινό αγώνισμα στρατηγικής, αλλά ήταν απλά ένα παιχνίδι δεξιότητας, στο οποίο οι παίκτες κυλούσαν πέτρες από γρανίτη – λείες στην κάτω τους επιφάνεια – πάνω σε παγωμένες επιφάνειες. Τις περισσότερες φορές οι πέτρες προέρχονταν από τον πυθμένα ποταμών και λιμνών. Το παιχνίδι μεταφέρθηκε αργότερα από Σκωτσέζους στρατιώτες στον Καναδά και από εκεί η φήμη του εξαπλώθηκε στον υπόλοιπο κόσμο.
• Έλκηθρο (Bobsleigh ή Bobsled) - Σκέλετον (Skeleton)
Το Μπόμπσλεϊ αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα, σε αναζήτηση της απόλυτης συγκίνησης. Ο σκελετός του δημιουργήθηκε στο Σεν Μόριτς της Ελβετίας και ο πρώτος διαγωνισμός έγινε το 1884, με έπαθλο για τον νικητή ένα μπουκάλι σαμπάνιας. Το άθλημα πήρε το όνομα του το 1892, όταν έκανε την εμφάνισή του ένα νέο έλκηθρο, φτιαγμένο από μέταλλο. Το άθλημα αποτέλεσε μέρος του επίσημου προγράμματος των Πρώτων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στο Σαμονί της Γαλλίας το 1924.
Το Σκέλετον (ή Τόμπογκαν) είναι ένα πολύ δύσκολο άθλημα, όπου ο αθλητής χρησιμοποιεί ένα ιδιόμορφο επίπεδο έλκηθρο, κατασκευασμένο από μέταλλο. Ακουμπάει μπρούμυτα και αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες πάνω στον πάγο. Το άθλημα αυτό πήρε το όνομά του το 1892, όταν οι θεατές θεώρησαν ότι έμοιαζε με σκελετό.
Τα δύο αγωνίσματα εποπτεύει η FIBT, η Διεθνής Ομοσπονδία Μπόμπσλεϊ και Τόμπογκαν (Fédération Internationale de Bobsleigh et de Tobogganing ). Στην Ελλάδα μέλος της είναι η Ελληνική Ομοσπονδία Χιονοδρομιών, ενώ η Κύπρος δεν αντιπροσωπεύεται.
• Χόκεϊ επί Πάγου (Ice Hockey)
Οι ρίζες του Ice hockey τοποθετούνται στον 10ο αιώνα και την ανατολική ακτή του Καναδά. Οι παλαιότερες αναφορές μιλούν για ένα παιχνίδι που θύμιζε πολύ το σύγχρονο χόκεϊ και παιζόταν από τους ιθαγενείς Mikmaq. Από τις αρχές του 19ου αιώνα το άθλημα εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον Καναδά. Βρετανοί στρατιώτες και Καναδοί μαθητές έπαιζαν χόκεϊ σε παγωμένες λίμνες, ενώ το 1870 μια ομάδα φοιτητών από το Πανεπιστήμιο του McGill στο Μόντρεαλ εξέδωσε τους πρώτους κανόνες του παιχνιδιού, αλλάζοντας το μέχρι τότε μπαλάκι με το ξύλινο puck.
Ο όρος «hockey» εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα, όμως κανείς δεν είναι σίγουρος για την ετυμολογία της. Άλλοι υποστηρίζουν ότι προέρχεται από τη Γαλλική λέξη «coquette» που σημαίνει γκλίτσα, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι το άθλημα πήρε την ονομασία του προς τιμήν του Βρετανού συνταγματάρχη Hockey, που την δεκαετία του 1850 χρησιμοποιούσε το συγκεκριμένο παιχνίδι στη Νέα Σκωτία για να κρατάει τους άντρες του σε φόρμα. Μια τρίτη ερμηνεία αποδίδει τον όρο στην Ολλανδική λέξη «hokje» που στην καθομιλούμενη σημαίνει «στόχος».
Το κατεξοχήν ομαδικό άθλημα των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Παίζεται σε ειδικά διαμορφωμένο παγοδρόμιο από δύο ομάδες, αποτελούμενες από 6 παίκτες εκάστη και προσπαθούν να παραβιάσουν η μία την εστία της άλλης με έναν σκληρό μαύρο λαστιχένιο δίσκο που τον καθοδηγούν οι παίκτες με τη βοήθεια ενός ειδικού μπαστουνιού.
Η προέλευση του χόκεϋ επί πάγου είναι ασαφής, αλλά ευρέως γίνεται ευρέως αποδεκτό ότι οι Βρετανοί ήταν αυτοί που το προώθησαν. Το χόκεϊ επί πάγου συμπεριελήφθη για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920, ωστόσο μπήκε ως χειμερινό άθλημα στο Σαμονί το 1924. Το άθλημα εποπτεύει η Διεθνής Ομοσπονδία Χόκεϊ επί Πάγου (IIHF). Στην Ελλάδα μέλος της είναι Ελληνική Ομοσπονδία Παγοδρομίας, ενώ η Κύπρος δεν αντιπροσωπεύεται.
Χρονικό των Διοργανώσεων
Πριν την Πρώτη Ολυμπιάδα
Η πρώτη μεγάλη διεθνής συγκέντρωση των χειμερινών σπορ ήταν τα λεγόμενα Nordic Games που διοργανώθηκαν το 1901 στην Σουηδία από τον Victor Gustaf Balck. Επαναλήφθηκαν το 1903 και το 1905 και στη συνέχεια κάθε τέσσερα χρόνια μέχρι το 1926. Ο Balck ήταν ιδρυτικό μέλος της ΔΟΕ και πολύ καλός φίλος του ιδρυτή των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, Pierre de Coubertin και ήταν αυτός που επέμενε να ενταχθούν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα κάποια αγωνίσματα όπως το καλλιτεχνικό πατινάζ, πράγμα που έγινε τελικά το 1908 στο Λονδίνο.
Τρία χρόνια αργότερα, ο Ιταλός Eugenio Brunetta d’ Usseaux πρότεινε στην ολομέλεια της ΔΟΕ να υπάρξει μια εβδομάδα χειμερινών σπορ στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης (1912). Όμως οι υπόλοιποι εναντιώθηκαν για δύο λόγους: ήθελαν να διασφαλίσουν την αυτοτέλεια των χειμερινών αθλημάτων και πίστευαν ότι η αβεβαιότητα των καιρικών συνθηκών ήταν ένα πολύ σημαντικό εμπόδιο. Τελικά, το 1920 στην Αμβέρσα εντάχθηκαν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϊ επί πάγου.
Ένα χρόνο αργότερα, στο συνέδριο της ΔΟΕ, αποφασίστηκε ότι το Παρίσι, το οποίο θα φιλοξενούσε τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1924, θα ήταν υπεύθυνο και για τη φιλοξενία αθλητών χειμερινών αθλημάτων μια εβδομάδα στις Άλπεις, κάτι που ολοκληρώθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία. Αυτή η παράλληλη διοργάνωση ονομάστηκε «Διεθνής Χειμερινή Αθλητική Εβδομάδα» και όταν η ΔΟΕ αποφάσισε να δώσει συνέχεια στον συγκεκριμένο θεσμό, την μετονόμασε σε «Πρώτους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες».
1οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1924 Chamonix Γαλλία)
Οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν στο Chamonix, ένα μικρό χωριό στους πρόποδες του Λευκού Όρους. Οι αγώνες διήρκεσαν 11 ημέρες (25/1 – 5/2) και σημείωσαν πολύ μεγάλη επιτυχία, αφού στο κάλεσμα της Γαλλικής Ολυμπιακής Επιτροπής ανταποκρίθηκαν περισσότεροι από 200 αθλητές (προερχόμενοι από 16 χώρες), που πήραν μέρος σε 16 συνολικά αγωνίσματα. Οι γυναίκες σε αυτούς τους αγώνες ήταν λιγότερες από 15 και συμμετείχαν όλες στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Στα μετάλλια κυριάρχησαν οι Φιλανδοί και οι Νορβηγοί αθλητές.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Ο Αμερικανός Charles Jewtraw ήταν αυτός που πήρε το πρώτο χρυσό μετάλλιο στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων, κερδίζοντας τα 500 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας. Λίγες μέρες αργότερα, ο Σουηδός Gillis Grafstrom κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ και έγινε θεωρητικά ο πρώτος αθλητής με χρυσό σε θερινούς και χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού είχε κερδίσει το χρυσό μετάλλιο και στην Αμβέρσα το 1920. Η 11χρονη Sonja Henie ήρθε τελευταία στο καλλιτεχνικό πατινάζ των γυναικών, όμως κατάφερε να ξεσηκώσει τους θεατές με τις φιγούρες της.
• Τόπος Διεξαγωγής: Σαμονί (Γαλλία)
• Τελετή Έναρξης: 25 Ιανουαρίου
• Τελετή Λήξης: 4 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 16
• Αθλητές: 247
• Αθλήτριες: 11
• Αγωνίσματα: 16
• Αθλήματα: 9
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (4) - Φιλανδία (4)
• Περισσότερα Μετάλλια: Νορβηγία (17)
• Ελληνική Συμμετοχή: -
Το πρώτο χρυσό μετάλλιο κατέκτησε ο Αμερικανός Τσαρλς Τζούτρο στο άθλημα των παγοδρομιών.
2οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1928 St. Moritz Ελβετία)
Η ΔΟΕ έδωσε τη διοργάνωση των 2ων Ολυμπιακών Αγώνων στο St.Moritz της Ελβετίας (11-19/2/1928). Αρκετοί θεωρούν ότι αυτοί είναι οι πρώτοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, αφού διοργανώθηκαν εξ ολοκλήρου από την ίδια πόλη. Σε σχέση με τους Αγώνες του Chamonix αυξήθηκαν σημαντικά οι συμμετοχές (438 άνδρες και 26 γυναίκες από 25 χώρες που πήραν μέρος σε 14 αγωνίσματα). Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν, χάραξαν και την πορεία των Αγώνων.
Η τελετή έναρξης έγινε με χιονοθύελλα, ενώ στο υπόλοιπο της διοργάνωσης επικράτησαν υψηλές θερμοκρασίες που προκάλεσαν προβλήματα. Εξ αιτίας των καιρικών συνθηκών, στα 10.000 μέτρα της παγοδρομίας ταχύτητας, οι αθλητές υποχρεώθηκαν σε εγκατάλειψη και τελικά ο αγώνας ακυρώθηκε, χωρίς να υπάρξει νικητής. Επίσης, στα 50 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου ο αγώνας αμφισβητήθηκε, αφού δημιουργήθηκαν σοβαρά προβλήματα με το χιόνι, το κέρωμα των πέδιλων και την θερμοκρασία να φτάνει τους 25 βαθμούς.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Η Sonja Henie που είχε πάρει την τελευταία θέση στους Ολυμπιακούς του Chamonix κατέκτησε το πρώτο της χρυσό μετάλλιο σε ηλικία 15 χρόνων, στο καλλιτεχνικό πατινάζ και έγινε η νεότερη χρυσή Ολυμπιονίκης (ρεκόρ που κράτησε 74 ολόκληρα χρόνια). Η Νορβηγία με τους Ivar Ballangrud (5.000 μέτρα) και Clas Thunberg (500 και 1.500 μέτρα) που κέρδισαν τρία χρυσά, έφτασε τα 6 και για δεύτερη φορά κυριάρχησε στον πίνακα των μεταλλίων, έχοντας σχεδόν τα τριπλάσια σε αριθμό από οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Οι Αγώνες του 1928 ήταν οι πρώτοι που έγιναν σε διαφορετική χώρα από αυτή που φιλοξενούσε τους Θερινούς Ολυμπιακούς της ίδιας χρονιάς. Το αγώνισμα του σκέλετον έκανε την εμφάνισή του στη διοργάνωση. Η Σόνια Χένι από τη Νορβηγία δημιούργησε αίσθηση, καθώς κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ των γυναικών στην ηλικία των 15 ετών. Το ρεκόρ της ως νεώτερης σε ηλικία νικήτριας σε ατομικό αγώνισμα «κράτησε» για 74 χρόνια, ενώ η ίδια έγινε αργότερα «αστέρι» του Χόλιγουντ.
• Τόπος Διεξαγωγής: Σεν Μόριτζ (Ελβετία)
• Τελετή Έναρξης: 11 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 19 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 25
• Αθλητές: 438
• Αθλήτριες: 26
• Αγωνίσματα: 14
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (6)
• Περισσότερα Μετάλλια: Νορβηγία (15)
• Ελληνική Συμμετοχή: -
3οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1932 Lake Placid ΗΠΑ)
Οι 3οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες φιλοξενήθηκαν για πρώτη φορά εκτός Ευρώπης, στο Lake Placid των ΗΠΑ (βόρεια της Νέας Υόρκης) και είχαν αρκετά μικρότερη συμμετοχή (231 άνδρες και 21 γυναίκες από 17 χώρες), αφού η οικονομική κρίση της εποχής, τα αυξημένα έξοδα για τους περισσότερους αθλητές και γενικότερα η απουσία οικονομικής υποστήριξης από τις χώρες τους, δεν επέτρεψαν σε πολλούς να ταξιδέψουν. Και εδώ υπήρξαν προβλήματα από την έλλειψη του χιονιού και τις θερμοκρασίες. Την έναρξη των αγώνων κήρυξε ο κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, Franklin Delano Roosevelt.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Η 19χρονη πλέον Sonja Henie υπερασπίστηκε τον τίτλο της στο καλλιτεχνικό πατινάζ, κερδίζοντας το δεύτερο χρυσό μετάλλιο στην καριέρα της. Ο Eddie Eagan έγινε ο πρώτος αθλητής που πραγματικά πήρε χρυσό μετάλλιο σε θερινή (πυγμαχία) και χειμερινή Ολυμπιάδα (ελκηθροδρομία bobsled). Οι ΗΠΑ ανέβηκαν στην ψηλότερη θέση του πίνακα των μεταλλίων για πρώτη και τελευταία φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, συγκεντρώνοντας 6 χρυσά, 4 ασημένια και 2 χάλκινα.
Η διοργάνωση διεξήχθη στην πόλη Λέικ Πλάσιντ, η οποία είχε πληθυσμό μικρότερο από 4.000 κατοίκους. Αντιμετωπίζοντας σημαντικά εμπόδια για τη συγκέντρωση χρημάτων, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής, Γκόντφρι Ντιούι, δώρισε γη της οικογένειάς του για την κατασκευή πίστας μπόμπσλεϊ (αγωνιστικό αμαξίδιο πάγου). Ο Αμερικανός Μπίλι Φισκ κατέκτησε δεύτερο χρυσό μετάλλιο στο μπόμπσλεϊ τεσσάρων ατόμων.
Ένα από τα μέλη της ομάδας του ήταν ο Έντι Ίγκαν, ο οποίος είχε κατακτήσει την πρώτη θέση στην πυγμαχία ελαφρών βαρών στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920. Ο Ίγκαν παραμένει ο μοναδικός αθλητής στην Ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων που έχει κατακτήσει χρυσά μετάλλια σε αθλήματα των Χειμερινών και των Θερινών. Την έναρξη των Αγώνων κήρυξε ο κυβερνήτης της Πολιτείας της Νέας Υόρκης, Φραγκλίνος Ρούσβελτ, μετέπειτα πρόεδρος των ΗΠΑ.
• Τόπος Διεξαγωγής: Λέικ Πλάσιντ (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)• Τελετή Έναρξης: 4 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 15 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 17
• Αθλητές: 231
• Αθλήτριες: 21
• Αγωνίσματα: 14
• Αθλήματα: 4
• Χρυσά Μετάλλια: ΗΠΑ (6)
• Περισσότερα μετάλλια: ΗΠΑ (12)
• Ελληνική Συμμετοχή: -
4οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1936 Garmisch Partenkirchen Γερμανία)
Με τον Αδόλφο Χίτλερ να κάνει τα πάντα ώστε τα φώτα της δημοσιότητας να στραφούν στην Γερμανία, η πόλη της Βαυαρίας Garmisch – Partenkirchen ήταν αυτή που φιλοξένησε τους 4ους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (από 6-16 Φεβρουαρίου). Λίγους μήνες αργότερα διεξήχθησαν και οι θερινοί αγώνες στο Βερολίνο, αλλά αυτή ήταν η τελευταία χρονιά που θερινοί και χειμερινοί αγώνες έγιναν στην ίδια χώρα.
Για πρώτη φορά εντάχθηκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το Αλπικό σκι, όμως οι προπονητές όσων συμμετείχαν στους αγώνες απαγορεύτηκε να μπουν στο στάδιο, επειδή δήλωναν επαγγελματίες. Αυτή η κατάσταση υποχρέωσε τους Αυστριακούς και Ελβετούς αθλητές, που πολλοί από αυτούς αποτελούσαν την αφρόκρεμα του αθλήματος, να αρνηθούν την συμμετοχή τους στους αγώνες.
Οι αγώνες διοργανώθηκαν από το αθλητικό τμήμα του Γ’ Ράιχ, υπό την ηγεσία του Karl Ritter Von Halt που ήταν και ο πρόεδρος της αρμόδιας επιτροπής. Οι συμμετοχές των αθλητών και των αθλητριών υπερδιπλασιάστηκαν σε σχέση με το 1928, φτάνοντας τις 646 (566 άνδρες, 80 γυναίκες) από 28 κράτη.
Για πρώτη φορά στην ιστορία υπήρξε και Ελληνική συμμετοχή, με τον Δημήτρη Νεγρεπόντη να αγωνίζεται στο αλπικό σκι, στην ελεύθερη κατάβαση, στο σλάλομ και στα 18χλμ του δρόμου αντοχής. Τα μετάλλια που απονεμήθηκαν στους συγκεκριμένους αγώνες ήταν τα μεγαλύτερα και πιο βαριά που έχουν υπάρξει ποτέ, με το καθένα να έχει διάμετρο 10 εκατοστά, πάχος 4 χιλιοστά και να ζυγίζει 324 γραμμάρια!
Ολυμπιακές Στιγμές:
Στην τελετή έναρξης έδωσαν το παρόν ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Ρούντολφ Ές. Ο Νορβηγός Ivar Ballangrud κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, και έφτασε τα 4 συνολικά στην παγοδρομία ταχύτητας. Η Sonja Henie πήρε ένα ακόμα χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ, φτάνοντας τα τρία συνεχόμενα χρυσά στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Νορβηγία για 3η φορά σε 4 διοργανώσεις συγκέντρωσε την μεγαλύτερη συγκομιδή μεταλλίων, με 7 χρυσά, 5 ασημένια και 3 χάλκινα.
Οι Αγώνες διεξήχθησαν στις «δίδυμες» πόλεις της Βαυαρίας, Γκάρμις και Παρτενκίρχεν. Η ΔΟΕ, ανατρέποντας σχετική απόφαση της Διεθνούς Ομοσπονδίας Χιονοδρομίας, απεφάνθη ότι οι εκπαιδευτές σκι δεν μπορούν να λάβουν μέρος στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς, επειδή ήταν επαγγελματίες. Την έναρξη των Αγώνων κήρυξε ο καγκελάριος της Γερμανίας, Αδόλφος Χίτλερ.
Τα μετάλλια ήταν τα μεγαλύτερα σε μέγεθος και τα βαρύτερα από κάθε άλλη διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων (10 εκατοστά διάμετρο, 4 εκατοστά πάχους και 324 γραμμάρια βάρος).
• Τόπος Διεξαγωγής: Γκάρμις - Παρτενκίρχεν (Βαυαρία, Γερμανία)
• Τελετή Έναρξης: 6 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 16 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 28
• Αθλητές: 566
• Αθλήτριες: 80
• Αγωνίσματα: 17
• Αθλήματα: 4
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (7)
• Περισσότερα μετάλλια: Νορβηγία (15)
• Ελληνική Συμμετοχή: 1
5οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1948 St. Moritz Ελβετία)
Η ΔΟΕ επέλεξε για δεύτερη φορά το St Moritz, για να διοργανώσει τους πρώτους μεταπολεμικούς αγώνες (30/1 – 8/2/1948), τους «αγώνες της ανανέωσης» όπως ονομάστηκαν, αφού η Ελβετία είχε μείνει ανέγγιχτη από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο λόγω της ουδετερότητας. Συμμετείχαν αθλητές από 28 χώρες (592 άνδρες και 77 γυναίκες), κανείς από την Γερμανία και την Ιαπωνία, ενώ ο Φώτης Μαυροπίλης ήταν ο 2ος Έλληνας που εκπροσώπησε τα Ελληνικά χρώματα σε αυτό το θεσμό και ο πρώτος που πήρε θέση κατάταξης (101ος στην ελεύθερη κατάβαση του αλπικού σκι).
Οι αγώνες στιγματίστηκαν από τις αντιπαραθέσεις και τις πολλές κλοπές που αναφέρθηκαν. Ανάμεσα σε άλλα, κλάπηκε και η Ολυμπιακή Σημαία των Αγώνων του 1920 της Αμβέρσας και μόλις αντικαταστάθηκε, εξαφανίστηκε και η καινούργια. Ο λόγος για τον οποίο αυτοί οι αγώνες θεωρήθηκαν επιτυχημένοι, ήταν ο έντονος ανταγωνισμός, αφού εκπρόσωποι δέκα χωρών πήραν χρυσό μετάλλιο, κάτι που δεν είχε ξανασυμβεί μέχρι τότε.
Πάνω από 800 δημοσιογράφοι προωθούσαν τα αποτελέσματα σε όλο τον κόσμο και περίπου 500 από αυτούς εργάστηκαν για την διοργάνωση. Στο St Moritz διαπιστώθηκε ότι οι ανάγκες της εποχής άλλαζαν, ότι η αύξηση της προβολής των αγώνων θα αποτελούσε μονόδρομο στη συνέχεια και ότι η τηλεόραση θα έμπαινε δυναμικά στους αγώνες. Η τεχνολογία της εποχής έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο και για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν το τηλέφωνο και οι τηλεγραφικές υπηρεσίες.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940 ήταν προγραμματισμένο να διεξαχθούν στο Σαπόρο της Ιαπωνίας. Όμως, ο πόλεμος με την Κίνα υποχρέωσε την Ιαπωνία να παραδεχθεί, τον Ιούλιο του 1938, ότι δεν μπορεί να φιλοξενήσει τους Αγώνες. Το Σεντ Μόριτζ επελέγη ως εναλλακτική επιλογή, αλλά η συνεχιζόμενη διαμάχη για τους εκπαιδευτές του σκι οδήγησε και τους Ελβετούς στην παραίτηση.
Η Γερμανία πρότεινε τον Ιούλιο του 1939 η διοργάνωση να διεξαχθεί στο Γκάρμις/Παρτενκίρχεν, αλλά τέσσερις μήνες αργότερα η πραγματικότητα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου είχε ως αποτέλεσμα τη ματαίωση των Αγώνων. Τους Χειμερινούς Αγώνες του 1944 είχε αναλάβει από το 1939 η Κορτίνα Ντ' Αμπέτσο της Ιταλίας, αλλά και αυτοί ματαιώθηκαν λόγω του πολέμου. Γερμανία και Ιαπωνία αποκλείστηκαν από τους Ολυμπιακούς του Σεν Μόριτζ, ως υπαίτιοι του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από τον Φώτη Μαυριπλή, ο οποίος τερμάτισε 101ος στην ελεύθερη κατάβαση.
Ο Γάλλος Henri Oreiller κέρδισε και τα τρία μετάλλια στους άνδρες στο Αλπικό σκι (χρυσά στην ελεύθερη κατάβαση και το σύνθετο, και χάλκινο στην τεχνική κατάβαση), ο πρώτος που πέτυχε κάτι τέτοιο. Στο bobsled η ομάδα των ΗΠΑ κατήγγειλε τις αρχές για σαμποτάζ στα έλκηθρα. Διαπιστώθηκε ότι είχαν πρόβλημα οι λάμες που εφάπτονταν με τον πάγο, όμως όλα διορθώθηκαν λίγο πριν την έναρξη των αγωνισμάτων.
Για την ελκηθροδρομία σκέλετον ήταν η δεύτερη φορά που συμπεριλαμβανόταν στο Ολυμπιακό πρόγραμμα μετά το 1928 και εκεί ο Αμερικανός John Heaton πήρε το δεύτερο μετάλλιό του, 20 χρόνια μετά το πρώτο. Ο Ιταλός Nino Biddia πήρε το χρυσό, πετυχαίνοντας την 1η από τις 231 συνολικά νίκες της καριέρας του. Οι Ιταλοί τον τίμησαν στους αγώνες του Τορίνο το 2006 με μια στροφή στην πίστα που έφερε το όνομά του.
Στο καλλιτεχνικό πατινάζ η Barbara Ann Scott έγινε η πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα αθλήτρια από τον Καναδά που έχει πάρει χρυσό μετάλλιο. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της, ένα αεροπλάνο πραγματοποίησε χαμηλή πτήση, αλλά ήταν τόσο συγκεντρωμένη που δεν έχασε τον ειρμό της. Στους άνδρες ο Dick Button έγινε ο πρώτος αθλητής που κατάφερε να κάνει διπλό άξελ, με αποτέλεσμα να πάρει και το χρυσό μετάλλιο. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο ίδιος αθλητής κατάφερε να κάνει τριπλό άξελ και έτσι πήρε ακόμα ένα χρυσό. Η καριέρα του συνεχίστηκε στην τηλεόραση από τη θέση του σχολιαστή στα κανάλια ABC και NBC.
• Τόπος Διεξαγωγής: Σεν Μόριτζ (Ελβετία)
• Τελετή Έναρξης: 30 Ιανουαρίου
• Τελετή Λήξης: 8 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 28
• Αθλητές: 592
• Αθλήτριες: 77
• Αγωνίσματα: 22
• Αθλήματα: 4
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (4), Σουηδία (4)
• Περισσότερα μετάλλια: Νορβηγία (10), Σουηδία (10) και Ελβετία (10).
• Ελληνική Συμμετοχή: 1
6οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1952 Oslo Νορβηγία)
Το Όσλο διοργάνωσε τους αγώνες του 1952 (14-25 Φεβρουαρίου) ως η πρώτη πρωτεύουσα κράτους που φιλοξένησε την μεγαλύτερη γιορτή των χειμερινών αθλημάτων. Σημειώθηκε αριθμός ρεκόρ ως προς τις συμμετοχές με 694 αθλητές (585 άνδρες 109 γυναίκες) από 30 χώρες που πήραν μέρος σε 22 αγωνίσματα. Η Ολυμπιακή φλόγα μεταφέρθηκε από 94 αθλητές που ήταν όλοι πάνω σε σκι.
Την Ελλάδα εκπροσώπησαν ο Αλέξανδρος Βούξινος (72ος στην τεχνική κατάβαση), ο Αγγελος Λεμπέσης στην ελεύθερη κατάβαση και ο Αντώνιος Μιλιόρδος που έκλεψε την παράσταση με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο. Τερμάτισε στην ελεύθερη και στην τεχνική κατάβαση, όμως στο τεχνικό αγώνισμα έπεσε 18 φορές και πέρασε τη γραμμή του τερματισμού με την πλάτη! Επανήλθαν στους αγώνες η Δυτική Γερμανία και η Ιαπωνία.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι Νορβηγοί άναψαν μια φωτιά που τη μετέφεραν 94 σκιέρ στο κέντρο της πόλης, αλλά ουδέποτε θεωρήθηκε ως επίσημη λαμπαδηδρομία. Στους Αγώνες «έλαμψε» ο Νορβηγός Χιάλμαρ Άντερσεν, ο οποίος κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια στο πατινάζ ταχύτητας. Οι διαφορές του στα 5.000 και τα 10.000 μ. ήταν οι μεγαλύτερες στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.
Ο Καναδάς κατέκτησε το τουρνουά χόκεϊ για πέμπτη φορά και βελτίωσε το συνολικό Ολυμπιακό ρεκόρ του σε 37 νίκες, 3 ισοπαλίες και μόλις 1 ήττα, έχοντας σημειώσει 403 τέρματα και έχοντας δεχθεί μόνο 34. Για πρώτη φορά διεξήχθη αγώνισμα δρόμου αντοχής για γυναίκες και νικήτρια ήταν η Λίντια Βίντερμαν από τη Φινλανδία.
Η Αμερικανίδα Andrea Mead Lawrence κατέκτησε το χρυσό στην τεχνική και στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση. Έτσι έγινε ο πρώτος Αμερικανός, άνδρας ή γυναίκα, με δύο χρυσά στην ίδια Ολυμπιάδα. Στην παγοδρομία ταχύτητας ο Νορβηγός, Hjalmar Andrersen κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια, στα 1.500 μέτρα, στα 5.000 μέτρα και στα 10.000 μέτρα.
• Τόπος Διεξαγωγής: Όσλο (Νορβηγία)
• Τελετή Έναρξης: 14 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 25 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 30
• Αθλητές: 585
• Αθλήτριες: 109
• Αγωνίσματα: 22
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (7)
• Περισσότερα Μετάλλια: Νορβηγία (16)
• Ελληνική Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Αλέξανδρος Βούξινος (72ος στην τεχνική κατάβαση)
2. Αντώνιος Μιλιόρδος (ελεύθερη και τεχνική κατάβαση, χωρίς να τερματίσει)
3. Άγγελος Λεμπέσης (ελεύθερη κατάβαση, χωρίς να τερματίσει)
7οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1956 Cortina d’Ampezzo Ιταλία)
Οι αγώνες στην Cortina d’ Ampezzo έγιναν από την 26η Ιανουαρίου μέχρι την 5η Φεβρουαρίου και στο κάλεσμα της Ιταλικής Ολυμπιακής επιτροπής ανταποκρίθηκαν 821 αθλητές (687 άνδρες και 134 γυναίκες) από 32 χώρες που πήραν μέρος σε 24 αγωνίσματα. Ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες με τηλεοπτική κάλυψη και χορηγούς στην ιστορία. Ήταν οι μοναδικοί Χειμερινοί που μπορούσε κανείς να επισκεφθεί όλες τις εγκαταστάσεις με τα πόδια, αφού βρίσκονταν συγκεντρωμένες σε πολύ μικρή απόσταση και η τελευταία φορά που το καλλιτεχνικό πατινάζ διεξήχθη σε ανοιχτό στάδιο.
Στην τελετή έναρξης, τελευταίος λαμπαδηδρόμος ήταν ο Guido Caroli, ο οποίος είχε μπει στο στάδιο φορώντας παγοπέδιλα. Λίγο πριν φτάσει στο βωμό, το πέδιλό του μπλέχθηκε σε ένα καλώδιο, έπεσε και έσβησε η φλόγα. Η Σοβιετική Ένωση έκανε αισθητή συμμετοχή της, παίρνοντας στο ντεμπούτο της τα περισσότερα μετάλλια από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι αγώνες μεταδόθηκαν τηλεοπτικά σε 22 χώρες, ενώ οι αθλητές της Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας συμμετείχαν με κοινή ομάδα, κάτι που συνεχίστηκε μέχρι το 1964.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Το πλέον αξιοσημείωτο γεγονός των Αγώνων ήταν η πρώτη συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης, με τους αθλητές της να κατακτούν αμέσως τα περισσότερα μετάλλια από κάθε άλλη χώρα. Ο Πάβελ Κόλτσιν έγινε ο πρώτος μη Σκανδιναβός που κατέκτησε μετάλλιο στο σκι δρόμων αντοχής. Οι Αγώνες ήταν οι πρώτοι που μεταδόθηκαν τηλεοπτικά και οι τελευταίοι, στους οποίους τα αγωνίσματα του καλλιτεχνικού πατινάζ διεξάγονταν σε ανοικτό χώρο.
Στην ελκηθροδρομία bobsled η Ιταλία που δεν είχε κερδίσει ούτε ένα μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες μέχρι τότε, κατάφερε να πάρει ένα χρυσό και δύο ασημένια. Στην παγοδρομία ταχύτητας οι αθλητές της Σοβιετικής Ένωσης κέρδισαν τα 7 από τα 12 μετάλλια του αγωνίσματος, σημείωσαν δύο παγκόσμια και ένα Ολυμπιακό ρεκόρ και είχαν τουλάχιστον έναν αθλητή σε κάθε απονομή. Ο Yevgeny Grishin ήταν ο κορυφαίος των Σοβιετικών με δύο χρυσά και δύο παγκόσμια ρεκόρ, ενώ ο Σουηδός Sigvard Ericsson κατέκτησε ένα χρυσό, ένα ασημένιο και σημείωσε ένα Ολυμπιακό ρεκόρ.
Στο Αλπικό σκι ο Αυστριακός, Toni Sailer κατάφερε να κερδίσει και τα τρία αγωνίσματα των αδρών με την Αυστρία να παίρνει τα εννέα από τα 18 μετάλλια. Στο Άλμα με σκι οι Φιλανδοί εισήγαγαν ένα νέο στιλ κατά τη διάρκεια της πτήσης, έχοντας τα χέρια δίπλα στον κορμό και όχι μπροστά από το κεφάλι. Έτσι οι Antti Hyvarinen και Aulis Kallakorpi έκαναν το 1-2 παίρνοντας χρυσό και ασημένιο.
• Τόπος Διεξαγωγής: Κορτίνα Ντ' Αμπέτσο (Ιταλία)
• Τελετή Έναρξης: 26 Ιανουαρίου
• Τελετή Λήξης: 5 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 32
• Αθλητές: 687
• Αθλήτριες: 134
• Αγωνίσματα: 24
• Αθλήματα: 4
• Χρυσά Μετάλλια: ΕΣΣΔ (7)
• Περισσότερα μετάλλια: ΕΣΣΔ (16)
• Ελληνική Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Άρης Βατιμπέλας (46ος στην ελεύθερη κατάβαση και 85ος στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
2. Χρήστος Παπαγεωργίου (47ος στην ελεύθερη κατάβαση και 87ος στη γιγαντιαία τεχνική)
3. Αλέξανδρος Βούξινος (γιγαντιαία τεχνική κατάβαση, δεν τερμάτισε)
8οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1960 Squaw Valley ΗΠΑ)
Μετά από 28 χρόνια οι Αγώνες επανήλθαν στις ΗΠΑ και στο Squaw Valley της Καλιφόρνια. Συνολικά πήραν μέρος 665 αθλητές (521 άνδρες και 144 γυναίκες) από 30 χώρες σε 27 αγωνίσματα, που έγιναν από τις 18 μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, χωρίς Ελληνική συμμετοχή. Οι Αμερικάνοι μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα δημιούργησαν μια εντελώς διαφορετική πόλη, κατασκευάζοντας ξενοδοχεία, εστιατόρια, γέφυρες και όλες τις απαραίτητες αθλητικές εγκαταστάσεις για τους αγώνες. Ήταν μάλιστα οι πρώτοι αγώνες που είχαν Ολυμπιακό χωριό για την φιλοξενία των αθλητών.
Οι τελετές έναρξης και λήξης ήταν δημιούργημα του Walt Disney, χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά ηλεκτρονικοί υπολογιστές (ο πρωτοποριακός IBM 305 RAMAC), ενώ η τηλεόραση βοήθησε ώστε να δουν οι κριτές αν οι αθλητές του αλπικού σκι είχαν περάσει σωστά όλες τις πόρτες πριν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Τα αγωνίσματα του ελκήθρου βγήκαν από το Ολυμπιακό πρόγραμμα για πρώτη και τελευταία φορά, αφού οι διοργανωτές θεώρησαν πολύ ακριβό το άθλημα.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Των Αγώνων προηγήθηκε η αμφισβήτηση, καθώς η οργανωτική επιτροπή αρνήθηκε να κατασκευάσει πίστα αγωνιστικού ελκήθρου, επειδή μόνο εννέα χώρες είχαν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να λάβουν μέρος. Αυτή ήταν η μοναδική φορά που το συγκεκριμένο αγώνισμα δεν συμπεριλήφθηκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Επειδή οι Αγώνες διεξάγονταν στην Καλιφόρνια, κρίθηκε σκόπιμο ο πρόεδρος της επιτροπής θεαμάτων, η οποία ήταν υπεύθυνη για τις τελετές έναρξης και λήξης, να είναι ο Γουόλτ Ντίσνεϊ.
Ένα νέο άθλημα, το δίαθλο, προστέθηκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα, με νικητή τον Σουηδό Κλας Λεστάντερ. Γυναίκες έλαβαν για πρώτη φορά μέρος στο πατινάζ ταχύτητας. Την έναρξη των Αγώνων κήρυξε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Ρίτσαρντ Νίξον. Η Ελλάδα δεν συμμετείχε στους αγώνες και τη σημαία κρατούσε στις τελετές έναρξης και λήξης ένας υπάλληλος του προξενείου.
O Σοβιετικός Yevgeny Grishin πήρε χρυσά στα 500 και 1500 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας, ενώ στις γυναίκες η συμπατριώτισσά του Lidia Skoblikova πρόσθεσε ακόμα δύο χρυσά, στα 1500 και 3000 μέτρα. Ο Φιλανδός Veikko Hakulinen ήταν ο μοναδικός αθλητής που πήρε τρία χρυσά μετάλλια στο Squaw Valley. Μάλιστα στην σκυταλοδρομία, που αγωνίστηκε ως τελευταίος αθλητής για την ομάδα του, βρισκόταν πίσω από τον πρωτοπόρο γύρω στα 20 μέτρα και τελικά κέρδισε με διαφορά ενός μέτρου.
Στο Αλπικό σκι ο Γάλλος Jean Vuarnet κέρδισε την ελεύθερη κατάβαση και έγινε ο πρώτος που το κατάφερε με πέδιλα που είχαν μεταλλική λάμα. Στο δίαθλο που διεξήχθη για πρώτη φορά, ο Σουηδός Klas Lestander σημείωσε τον 15ο χρόνο, όμως κέρδισε τον αγώνα αφού ήταν απόλυτα εύστοχος στις 20 βολές.
• Τόπος Διεξαγωγής: Σκουό Βάλεϊ (Καλιφόρνια, ΗΠΑ)
• Τελετή Έναρξης: 18 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 28 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 30
• Αθλητές: 521
• Αθλήτριες: 144
• Αγωνίσματα: 27
• Αθλήματα: 4
• Χρυσά Μετάλλια: ΕΣΣΔ (7)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΕΣΣΔ (21)
• Ελληνική Συμμετοχή: -
9οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1964 Innsbruck Αυστρία)
Η πόλη του Ίνσμπρουκ φιλοξένησε τους αγώνες του 1964, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τους χίλιους αθλητές (1091 συνολικά, 892 άνδρες και 199 γυναίκες) από 36 χώρες οι οποίοι αγωνίστηκαν σε 34 αγωνίσματα από τις 29 Ιανουαρίου μέχρι τις 9 Φεβρουαρίου. Η ζέστη και η ελάχιστη χιονόπτωση, υποχρέωσαν τον Αυστριακό στρατό να μεταφέρει χιόνι και πάγο από την γύρω περιοχή, ώστε να διεξαχθούν τα αγωνίσματα.
Ήταν η πρώτη φορά που το Luge μπήκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα, όμως το άθλημα συγκέντρωσε πολύ μικρό θεατών, επειδή λίγο πριν την έναρξη των αγώνων είχε σκοτωθεί ο Βρετανός Kazimierz Kay-Skrzypesky. Για πρώτη φορά είχαμε επίσημη λαμπαδηδρομία, με την φλόγα να ταξιδεύει από την αρχαία Ολυμπία μέχρι την Αθήνα και από εκεί αεροπορικώς στη Βιέννη και το Ίνσμπρουκ.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Για πρώτη φορά διεξήχθη και επίσημα λαμπαδηδρομία για Χειμερινούς Ολυμπιακούς, από την Αρχαία Ολυμπία έως την Αθήνα, για να ταξιδέψει η Φλόγα αεροπορικώς στη Βιέννη και στη συνέχεια με δρομείς στο Ίνσμπρουκ. Η διοργάνωση των Αγώνων απειλήθηκε από την έλλειψη χιονιού, λόγω του θερμού χειμώνα. Την κατάσταση έσωσε ο αυστριακός στρατός, που επιστρατεύτηκε για να μεταφέρει παγοκολώνες και χιόνι στις πίστες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η Ανατολική και η Δυτική Γερμανία «κατέβασαν» ενιαία ομάδα στη διοργάνωση. Η Ρωσίδα Λίντια Σκομπλίκοβα κατέκτησε την πρώτη θέση και στα τέσσερα αγωνίσματα του πατινάζ ταχύτητας και έγινε η πρώτη αθλήτρια που κατέκτησε τέσσερα χρυσά μετάλλια σε μια διοργάνωση. Το ντεμπούτο του στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες έκανε το λουτζ. Για πρώτη φορά οι συμμετοχές ξεπέρασαν τις 1000 (1091).
Η Ρωσίδα Lidia Skoblikova έγραψε ιστορία κερδίζοντας χρυσό σε τέσσερα αγωνίσματα στην παγοδρομία ταχύτητας και έτσι έφτασε τα 6 (ρεκόρ εποχής στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων). Ο Ιταλός οδηγός του bobsled, Eugenio Monti, τιμήθηκε με το μετάλλιο Pierre de Coubertin επειδή βοήθησε τους Βρετανούς Toni Nash και Robin Dixon να διορθώσουν το μηχανικό πρόβλημα που είχαν και να πάρουν στη συνέχεια το χρυσό μετάλλιο. Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Klavdiya Boyarskikh από την Σοβιετική Ένωση κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια.
• Τόπος Διεξαγωγής: Ίνσμπρουκ (Αυστρία)
• Τελετή Έναρξης: 29 Ιανουαρίου
• Τελετή Λήξης: 9 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 36
• Αθλητές: 892
• Αθλήτριες: 199
• Αγωνίσματα: 34
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: Σοβιετική Ένωση (11)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΕΣΣΔ (25)
• Ελληνική Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Κωνσταντίνος Καρύδας (73ος στην ελεύθερη και τη γιγαντιαία κατάβαση)
2. Δημήτρης Πάππος (72ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
3. Βασίλης Μακρίδης (78ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
10οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1968 Grenoble Γαλλία)
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Γκρενόμπλ ήταν οι πρώτοι που μεταδόθηκαν από την τηλεόραση με έγχρωμη εικόνα. Στη Γαλλική πόλη αγωνίστηκαν από τις 6 έως τις 18 Φεβρουαρίου 1158 αθλητές (947 άνδρες και 211 γυναίκες) από 37 χώρες σε 35 αγωνίσματα. Η πώληση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων έφτασε τον αριθμό ρεκόρ των 2 εκατομμυρίων δολαρίων (έναντι 936.000 δολαρίων στο Ίνσμπρουκ).
Οι αγώνες έγιναν σε διαφορετικές περιοχές γύρω από την πόλη, υποχρεώνοντας τους διοργανωτές να φτιάξουν τρία ολυμπιακά χωριά. Οι ίδιοι πάντως έλεγαν ότι αυτό έγινε για να αναδείξουν με τον καλύτερο τρόπο τις εγκαταστάσεις και τους αθλητές, με την βοήθεια της τηλεόρασης. Ήταν οι πρώτοι αγώνες που η Γερμανία αγωνίστηκε ως Ανατολική και Δυτική, αλλά και η πρώτη φορά που υπήρξαν έλεγχοι ντόπινγκ και φύλου στους αγωνιζόμενους. Επίσης ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί με μασκότ (τον Schuss, έναν στιλάτο σκιέρ).
Ολυμπιακές Στιγμές:
Αθλητής των αγώνων, ο γάλλος Ζαν-Κλοντ Κιλί, που κέρδισε και τα τρία χρυσά μετάλλια στο Αλπικό Σκι. Ανατολική και Δυτική Γερμανία εμφανίστηκαν για πρώτη φορά με ξεχωριστές ομάδες, ενώ για πρώτη φορά, επίσης, εφαρμόστηκε έλεγχος ντόπινγκ, αλλά και φύλου.
Η Νορβηγία μετά από αρκετό καιρό συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια, φτάνοντας τα 6 χρυσά, 6 ασημένια και 2 χάλκινα. Ο Γάλλος «γόης» Jean Claude Killy κέρδισε χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία τα δύο χρυσά, όμως στο τρίτο αγώνισμα ο Αυστριακός Karl Schranz τον εμπόδισε και ο αγώνας επαναλήφθηκε.
Το άθροισμα των χρόνων στις δύο προσπάθειες έδινε νικητή τον Αυστριακό, όμως με απόφαση των κριτών, ο Schranz ακυρώθηκε με αποτέλεσμα η νίκη και το τρίτο χρυσό να καταλήξουν στον Killy. Στην ελκηθροδρομία Λούτζ η γυναικεία ομάδα της Ανατολικής Γερμανίας πήρε χρυσό, ασημένιο και μια τέταρτη θέση, όμως αποδείχτηκε ότι πριν τον αγώνα είχε ζεστάνει τις μεταλλικές λάμες και έτσι ακυρώθηκε.
• Τόπος Διεξαγωγής: Γκρενόμπλ (Γαλλία)
• Τελετή Έναρξης: 6 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 18 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 37
• Αθλητές: 947
• Αθλήτριες: 211
• Αγωνίσματα: 35
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (6)
• Περισσότερα Μετάλλια: Νορβηγία 14
• Ελληνική Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Αθανάσιος Τσιμικάλης (70ος στην ελεύθερη και 78ος στη γιγαντιαία κατάβαση)
2. Δημήτρης Πάππος (72ος στην ελεύθερη και 79ος στη γιγαντιαία κατάβαση)
3. Δημήτρης Ανδρεάδης (68ος στα 15 χλμ. του δρόμου αντοχής)
11οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1972 Sapporo Ιαπωνία)
Το 1972 οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο Σαπόρο της Ιαπωνίας (για πρώτη φορά εκτός Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής) από τις 3 έως τις 13 Φεβρουαρίου. Πήραν μέρος 1006 αθλητές (801 άνδρες και 205 γυναίκες) από 35 χώρες, σε 35 αγωνίσματα. Ο πρόεδρος της Ολυμπιακής επιτροπής, Avery Brundage, απείλησε ένα μεγάλο αριθμό αθλητών του Αλπικού σκι, επειδή πήραν μέρος σε κάμπ προετοιμασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Brundage πίστευε ότι οι συγκεκριμένοι αθλητές είχαν οικονομικές απολαβές (50.000 δολάρια το χρόνο) από εταιρία αθλητικού εξοπλισμού και ότι πλέον δεν ήταν ερασιτέχνες, αλλά επαγγελματίες. Τελικά δεν συμμετείχε γι αυτό το λόγο ο Αυστριακός σκιέρ, Karl Schranz. Επίσης οι Καναδοί δεν κατέβασαν ομάδα στο χόκεϊ επί πάγου στους αγώνες του 1972 και του 1976, διαμαρτυρόμενοι για τον αποκλεισμό αθλητών από τα επαγγελματικά πρωταθλήματα. Ήταν οι τελευταίοι αγώνες στους οποίους οι αθλητές χρησιμοποίησαν εξ’ ολοκλήρου ξύλινα πέδιλα, αφού στην συνέχεια τα υλικά ήταν συνθετικά.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι Αγώνες του 1972 ήταν οι πρώτοι που διεξήχθησαν εκτός Ευρώπης και ΗΠΑ. Ο Νορβηγός Μάγκναρ Σόλμπεργκ κατέκτησε την πρώτη θέση στα 20 χλμ. κι έγινε ο πρώτος αθλητής με δεύτερο συνεχές χρυσό μετάλλιο σε αγώνισμα του διάθλου. Πριν από τους Αγώνες στο Σαπόρο, η Ιαπωνία δεν είναι κατακτήσει ποτέ χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς, αλλά τρεις Ιάπωνες αθλητές, με πρώτο τον Γιούκιο Κασάγια, σάρωσαν τα μετάλλια στο άλμα του σκι.
Η Ιαπωνία, που μέχρι τότε δεν είχε κερδίσει ποτέ μετάλλιο, κατόρθωσε να ανεβάσει τρεις αθλητές στο βάθρο του άλματος με σκι στον μικρό λόφο. Ο Yukio Kasaya ήταν ο νικητής, με δεύτερο τον Akitsugu Konno και τρίτο τον Seiji Aochi. Στο σκι ανωμάλου δρόμου γυναικών η Galina Kulakova από την Σοβιετική Ένωση κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα. Στο Αλπικό σκι η άγνωστη Marie-Theres Nadig κέρδισε χρυσό στην ελεύθερη κατάβαση και την γιγαντιαία τεχνική κατάβαση.
Στο δίαθλο, ο Magnar Solberg έγινε ο πρώτος αθλητής του αγωνίσματος που κέρδισε χρυσό σε δύο συνεχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες (ατομική χρονομέτρηση σε Γκρενόμπλ και Σαπόρο). Η Ισπανία κατέκτησε το πρώτο και μοναδικό της χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες με τον Francisco Fernandez Ochoa στο σλάλομ του Αλπικού σκι.
• Τόπος Διεξαγωγής: Σαπόρο (Ιαπωνία)
• Τελετή Έναρξης: 3 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 13 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 35
• Αθλητές: 801
• Αθλήτριες: 205
• Αγωνίσματα: 35
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: ΕΣΣΔ (8)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΕΣΣΔ (16)
• Ελληνική Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Σπύρος Θεοδώρου (39ος στο γιγάντιο σλάλομ)
2. Παναγιώτης Αλεξανδρής (41ος στο γιγάντιο σλάλομ)
3. Γιάννης Ταμπούρης (46ος στο γιγάντιο σλάλομ)
12οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1976 Innsbruck Αυστρία)
Οι 12οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες δόθηκαν από την Ολυμπιακή επιτροπή στο Denver των ΗΠΑ, όμως μετά από δημοψήφισμα οι κάτοικοι του Κολοράντο αποφάσισαν να μην χρηματοδοτηθούν οι αγώνες από την πολιτεία. Το Ίνσμπρουκ είχε όλες τις υποδομές και την εμπειρία από τους αγώνες του 1964 και έτσι επιλέχθηκε το 1973 για να φιλοξενήσει τους Αγώνες τρία χρόνια αργότερα.
Άναψαν δύο Ολυμπιακές φλόγες, αφού ήταν η δεύτερη φορά που η πόλη φιλοξενούσε Αγώνες, ενώ εφαρμόστηκαν δρακόντεια μέτρα ασφαλείας μετά τον «μαύρο Σεπτέμβρη» του 1972 (Ολυμπιακοί Αγώνες του Μονάχου). Συμμετείχαν 1123 αθλητές (892 άνδρες και 231 γυναίκες) από 37 χώρες που πήραν μέρος σε 37 αγωνίσματα (4 έως 15 Φεβρουαρίου).
Ολυμπιακές Στιγμές:
Η διοργάνωση των Αγώνων είχε αρχικά ανατεθεί στο Ντένβερ των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά οι κάτοικοι του Κολοράντο ψήφισαν να μην χρηματοδοτηθούν οι αγώνες από την Πολιτεία τους, με αποτέλεσμα η ΔΟΕ να τους μεταφέρει στην αυστριακή πόλη, που είχε και την εμπειρία, αλλά και τις εγκαταστάσεις από τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 1964.
Η Ρόζι Μιτερμάιερ κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα δύο από τα τρία αγωνίσματα του Αλπικού σκι και θα γινόταν η πρώτη γυναίκα που θα πετύχαινε το... «σουίπ», αλλά στο τελευταίο αγώνισμα ηττήθηκε από την Κάτι Κράινερ για 12 εκατοστά του δευτερολέπτου. Η ομάδα χόκεϊ της Σοβιετικής Ένωσης κατέκτησε για τέταρτη συνεχή φορά το χρυσό μετάλλιο. Ένα νέο αγώνισμα του καλλιτεχνικού πατινάζ, ο χορός επί πάγου, προστέθηκε στο πρόγραμμα των Χειμερινών Ολυμπιακών και σ' αυτό κυριάρχησαν τα ζευγάρια από τη Ρωσία.
Η Σοβιετική Ένωση κατέκτησε τα περισσότερα μετάλλια με 13 χρυσά, 6 ασημένια και 8 χάλκινα. Για πρώτη φορά τα αγωνίσματα των ελκηθροδρομιών έγιναν σε κοινή πίστα, στο γειτονικό Igls. Η Αμερικανίδα Dorothy Hamill που έγινε αμέσως γνωστή από την χαρακτηριστική της κόμη, κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο καλλιτεχνικό πατινάζ. Στους άνδρες, ο Αμερικανός Terry Kubicka επιχείρησε για πρώτη φορά backflip. Η Σοβιετική ένωση κέρδισε για τέταρτη φορά το χρυσό στο χόκεϊ επί πάγου εκμεταλλευόμενη και την απουσία του Καναδά για δεύτερη Ολυμπιάδα.
• Τόπος Διεξαγωγής: Ίνσμπρουκ (Αυστρία)
• Τελετή Έναρξης: 4 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 15 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 37
• Αθλητές: 892
• Αθλήτριες: 231
• Αγωνίσματα: 37
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: ΕΣΣΔ (13)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΕΣΣΔ (27)
• Ελληνική Συμμετοχή: 4
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Σπύρος Θεοδώρου (49ος στη γιγαντιαία κατάβαση και 66ος στην τεχνική κατάβαση)
2. Θωμάς Καραδήμας (50ος στη γιγαντιαία κατάβαση και 65ος στην τεχνική κατάβαση)
3. Στάθης Μπογδάνος (75ος στα 15 χιλιόμετρα στο σκι δρόμων αντοχής)
4. Θανάσης Κουτσογιάννης (78ος στα 15 χιλιόμετρα στο σκι δρόμων αντοχής και 67ος στα 30 χιλιόμετρα)
13οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1980 Lake Placid ΗΠΑ)
Οι 13οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο ίδιο μέρος που είχαν διεξαχθεί και το 1932, στο Lake Placid της Νέας Υόρκης, στις ΗΠΑ. Συμμετείχαν 1072 αθλητές (840 άνδρες και 272 γυναίκες) από 37 χώρες που πήραν μέρος σε 38 αγωνίσματα (14 έως τις 23 Φεβρουαρίου). Πρωταγωνίστησαν τα κυκλοφοριακά προβλήματα, με τους χιλιάδες θεατές να περιμένουν ώρες στην ουρά στο παγωμένο Lake Placid.
Επίσης δημιουργήθηκε χάος με τα εισιτήρια, αφού για να μπορέσει κανείς να πάρει το πολυπόθητο χαρτάκι έπρεπε ήδη να ήταν κάτοχος. Τα εκδοτήρια είχαν τοποθετηθεί σε χώρους που για να φτάσεις εκεί, έπρεπε να είχες ακυρώσει κάποιο άλλο εισιτήριο νωρίτερα. Στο Lake Placid ακόμα πωλούνται σε τουριστικά καταστήματα τα εισιτήρια των αγώνων, ως σουβενίρ.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Το Λιχτενστάιν έγινε η μικρότερη χώρα με «χρυσό» Ολυμπιονίκη, καθώς η Χάνι Βέντσελ κατέκτησε χρυσά μετάλλια στο σλάλομ και το γιγαντιαίο σλάλομ, ενώ ήταν δεύτερη στην κατάβαση του Αλπικού σκι. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Λιχτενστάιν κατέκτησε και τέταρτο μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς του 980, καθώς ο αδελφός της Χάνι, Αντρέας Βέντσελ, κατετάγη δεύτερος στην κατάβαση.
Ο Αμερικανός Έρικ Χέιντεν σημείωσε ένα ανεπανάληπτο επίτευγμα, καθώς κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο και στα πέντε αγωνίσματα του πατινάζ ταχύτητας. Η κορυφαία στιγμή για τους Αμερικανούς φιλάθλους ήταν η αναπάντεχη «πρωτιά» της ομάδας χόκεϊ των ΗΠΑ.
Η Ανατολική Γερμανία συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια (23), όμως είχε λιγότερα χρυσά από τη Σοβιετική Ένωση (9 έναντι 10). Ήταν οι πρώτοι αγώνες που οι διοργανωτές χρησιμοποίησαν τεχνητό χιόνι. Η ομάδα χόκεϊ επί πάγου των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν αυτή που έγραψε ιστορία στους αγώνες του Lake Placid. Στις φάσεις των μεταλλίων κέρδισε την κάτοχο του χρυσού επί 16 χρόνια, Ρωσία με 4-3 και στον τελευταίο αγώνα την Φιλανδία παίρνοντας το χρυσό μετάλλιο. Αυτό ονομάστηκε από τους δημοσιογράφους ως το «θαύμα στον πάγο», αποτέλεσε σημείο αναφοράς του «ψυχρού πολέμου» για πολλά χρόνια και ήταν η αιτία για να γυριστεί η ταινία «Miracle» το 2004.
Στο αλπικό σκι ο θρύλος Ingemar Stenmark κέρδισε χρυσό στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση και την τεχνική κατάβαση. Η Hanni Wenzel κέρδισε τα ίδια αγωνίσματα στις γυναίκες, χρίζοντας το Λίχτενσταϊν ως το μικρότερο κράτος που αθλητής του έχει κατακτήσει χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο.
Ο Αμερικανός Eric Heiden πήρε πέντε χρυσά στην παγοδρομία ταχύτητας (500m, 1.000m, 1.500m, 5.000m και 10.000m) και έγινε ο μοναδικός αθλητής στην ιστορία με πέντε χρυσά μετάλλια σε ατομικά αγωνίσματα μιας διοργάνωσης Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων.
• Τόπος Διεξαγωγής: Λέικ Πλάσιντ (Νέα Υόρκη, ΗΠΑ)
• Τελετή Έναρξης: 13 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 24 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 37
• Αθλητές: 840
• Αθλήτριες: 232
• Αγωνίσματα: 38
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: ΕΣΣΔ (10)
• Περισσότερα Μετάλλια: Ανατολική Γερμανία (23)
• Ελληνική Συμμετοχή: 3
• Κυπριακή Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Λάζαρος Αρχοντόπουλος (48ος στο σκι δρόμων αντοχής)
2. Αρχοντίδης Σταματίου (51ος στο σκι δρόμων αντοχής)
3. Γιάννης Σταματίου (59ος στο σκι δρόμων αντοχής και 33ος στην τεχνική κατάβαση)
Η Κυπριακή Συμμετοχή;
1. Φίλιπππος Ξενοφώντος (54ος στο γιγαντιαίο σλάλομ και 36ος στην τεχνική κατάβαση)
2. Ανδρέας Πιλαβάκης (ακυρώθηκε στο γιγαντιαίο σλάλομ και 37ος στην τεχνική κατάβαση)
3. Λίνα Αριστοδήμου (33η στο γιγαντιαίο σλάλομ και δεν τερμάτισε στην τεχνική κατάβαση)
14οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1984 Sarajevo Γιουγκοσλαβία)
Στους πρώτους αγώνες επί προεδρίας Juan Antonio Samaranch, το Σαράγεβο επιλέχθηκε για την διοργάνωση του 1984. Συμμετείχαν 1272 αθλητές (998 αθλητές και 274 αθλήτριες) από 49 χώρες που πήραν μέρος σε 49 αγωνίσματα (7 έως τις 19 Φεβρουαρίου).
Η Γιουγκοσλαβία, πολύ καλή στον οργανωτικό τομέα, κέρδισε το πρώτο της μετάλλιο με τον Jure Franco (ασημένιο στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση). Από Ελληνικής πλευράς για πρώτη φορά συμμετείχαν 6 αθλητές. Ο Σενεγαλέζος Lamine Gueye έγινε ο πρώτος έγχρωμος Αφρικανός που συμμετείχε σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Σήμερα ο Gueye είναι πρόεδρος της ομοσπονδίας χιονοδρομίας στη χώρα του.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί του 1984 διεξήχθησαν για πρώτη και μοναδική φορά σε Σοσιαλιστική χώρα, με τους ανθρώπους του Σεράγεβο να παίρνουν καλό βαθμό για τη φιλοξενία τους. Ο σκιέρ Γιούρε Φράνκο πρόσφερε χαρά στους οικοδεσπότες, καθώς κατετάγη δεύτερος στο γιγαντιαίο σλάλομ και κατέκτησε το πρώτο μετάλλιο της Γιουγκοσλαβίας σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς. Οι δίδυμοι αδελφοί Φιλ και Στιβ Μάρε πήραν την πρώτη και τη δεύτερη θέση στο σλάλομ. Για πρώτη φορά σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς διεξήχθησαν αγωνίσματα για άτομα με ειδικές ανάγκες.
Οι δίδυμοι Αμερικάνοι Phil και Steve Mahre κατέλαβαν την πρώτη και δεύτερη θέση στην τεχνική κατάβαση των ανδρών (με διαφορά 21 εκατοστά του δευτερολέπτου ο ένας από τον άλλο). Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Marja Liisa Hamalainen από τη Φινλανδία κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα.
Στην παγοδρομία ταχύτητας οι Gaetan Boucher και Karin Enke πήραν από δύο χρυσά μετάλλια, ενώ η Ανατολική Γερμανία κέρδισε τα 9 από τα 12 μετάλλια του αθλήματος. Στο ελεύθερο πρόγραμμα του καλλιτεχνικού πατινάζ στα ζευγάρια, οι Jayne Torvill και Christofer Dean από τη Βρετανία, χορεύοντας το Bolero του Ravel, πήραν την απόλυτη βαθμολογία στο τεχνικό κομμάτι και φυσικά κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο.
• Τόπος Διεξαγωγής: Σεράγεβο (Βοσνία, Γιουγκοσλαβία)
• Τελετή Έναρξης: 8 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 19 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 49
• Αθλητές: 998
• Αθλήτριες: 274
• Αγωνίσματα: 49
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: Ανατολική Γερμανία (9)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΕΣΣΔ (25)
• Ελληνική Συμμετοχή: 6
• Κυπριακή Συμμετοχή: 5
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Λάζαρος Αρχοντόπουλος (25ος στη τεχνική κατάβαση, 49ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση και 59ος στην ελεύθερη)
2. Γιάννης Τριανταφυλλίδης (28ος στην τεχνική κατάβαση και 50ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
3. Ανδρέας Παντελίδης (51ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση και 56ος στην ελεύθερη κατάβαση)
4. Γιάννης Σταματίου (55ος στην ελεύθερη και τη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
5. Δημήτρης Μπιλιούρης (77ος στα 15 χιλιόμετρα στο σκι αντοχής)
6. Λάζαρος Τοσουνίδης (78ος στα 15 χιλιόμετρα στο σκι αντοχής)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
1. Παύλος Φωτιάδης (δεν τερμάτισε στο γιγαντιαίο σλάλομ, ακυρώθηκε στην τεχνική κατάβαση)
2. Αλέξης Φωτιάδης (69ος στο γιγαντιαίο σλάλομ, δεν τερμάτισε στην τεχνική κατάβαση)
3. Λάμπρος Λάμπρου (70ος στη γιγαντιαία κατάβαση, 41ος στην τεχνική κατάβαση)
4. Γιάννος Πιπής (75ος στην γιγαντιαία κατάβαση, 47ος στην τεχνική κατάβαση)
5. Λίνα Αριστοδήμου (43η στην γιγαντιαία κατάβαση, 21η στην τεχνική κατάβαση)
15οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1988 Calgary Καναδάς)
Η Καναδική πόλη του Κάλγκαρι διοργάνωσε τους 15ους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες (13 έως τις 28 Φεβρουαρίου). Συνολικά πήραν μέρος 1423 αθλητές (1122 άνδρες και 301 γυναίκες) από 57 χώρες σε 46 αγωνίσματα. Προστέθηκαν νέα αγωνίσματα στο άλμα με σκι και στην παγοδρομία ταχύτητας (για πρώτη φορά έγινε σε κλειστό στάδιο), ενώ κάποια ακόμα όπως το κέρλινγκ, η μικρή πίστα στον πάγο και το freestyle σκι μπήκαν ως δοκιμαστικά αθλήματα.
Για πρώτη φορά συμμετείχε Ελληνίδα σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, η 16χρονη Θωμαή Λεφούση (25η στον αγώνα τεχνικής κατάβασης), ενώ έκανε την πρώτη του εμφάνιση και ο αυριανός σημαιοφόρος της Ελληνικής αποστολής, Θανάσης Τσακίρης (72ος στα 15 χιλιόμετρα και 76ος στα 30 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου).
Δύο χώρες (στην τελευταία τους συμμετοχή σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς) μονοπώλησαν το ενδιαφέρον στη συλλογή μεταλλίων, η Σοβιετική Ένωση και η Ανατολική Γερμανία. Ο Καναδάς έγινε η δεύτερη διοργανώτρια χώρα (μαζί με την Γιουγκοσλαβία το 1984) που δεν κατόρθωσε να κατακτήσει χρυσό μετάλλιο στην «έδρα» της. Στην περιοχή κατά διαστήματα φυσούσε ο δυνατός άνεμος «Σινούκ», επιβάλλοντας την επανάληψη μερικών αγώνων στις ελκηθροδρομίες επειδή έμπαινε άμμος στην πίστα. Επίσης ήταν η αιτία για να πέσει ένας αθλητής του άλματος με σκι πάνω στη βάση που στεκόταν η τηλεοπτική κάμερα.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Η διάρκεια των Χειμερινών Ολυμπιακών επεκτάθηκε, για πρώτη φορά, στις 16 ημέρες, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται τρία Σαββατοκύριακα. Τα αγωνίσματα του αλπικού σκι έφτασαν τα πέντε, καθώς συμπεριλήφθηκαν στο πρόγραμμα η σούπερ γιγαντιαία κατάβαση και η συνδυασμένη κατάβαση. Οι αγώνες του πατινάζ ταχύτητας διεξήχθησαν σε κλειστό χώρο.
Η Κρίστα Ροτενμπούργκερ κατετάγη πρώτη στα 1.000 μ. και επτά μήνες αργότερα πήρε ένα ασημένιο μετάλλιο στην ποδηλασία για να γίνει η μοναδική αθλήτρια που κατέκτησε την ίδια χρονιά μετάλλιο σε Χειμερινούς και Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Για πρώτη φορά η Ελλάδα έστειλε αθλήτρια στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς, την 16χρονη Θωμαή Λεφούση.
Η Ολλανδέζα αθλήτρια της παγοδρομίας ταχύτητας, Yvonne Van Gennip, κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια και σημείωσε δύο παγκόσμια ρεκόρ. Ο Φιλανδός Matti Nykanen κέρδισε και τα τρία αγωνίσματα στο άλμα με σκι. Η αθλήτρια της Ανατολικής Γερμανίας, Christa Rothenburger, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στα 1.000 μέτρα στην παγοδρομία ταχύτητας και 7 μήνες αργότερα κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στην ποδηλασία πίστας των Θερινών Αγώνων της Σεούλ. Έτσι έγινε η πρώτη αθλήτρια με μετάλλια σε χειμερινούς και θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Η μεγαλύτερη ατραξιόν των Αγώνων ήταν η εθνική ομάδα της Τζαμάικα στην ελκηθροδρομία bobsled, η οποία αν και δεν είχε καμία πιθανότητα διάκρισης, επισκίασε με την αγωνιστικότητά της τους πραγματικούς νικητές και αποθεώθηκε από δημοσιογράφους και θεατές. Οι Τζαμαϊκανοί απέδειξαν ότι η συμμετοχή είναι πιο σημαντική από τη νίκη και έγιναν η αιτία για να γυριστεί η ταινία της Disney «Cool Runnings».
• Τόπος Διεξαγωγής: Κάλγκαρι (Καναδάς)• Τελετή Έναρξης: 13 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 28 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 57
• Αθλητές: 1122
• Αθλήτριες: 301
• Αγωνίσματα: 46
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: ΕΣΣΔ (11)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΕΣΣΔ (29)
• Ελληνική Συμμετοχή: 6
• Κυπριακή Συμμετοχή: 3
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Θωμαή Λεφούση (25η θέση στο σλάλομ)
2. Γιάννης Σταματίου (25ος στο σύνθετο , 49ος στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
3. Γιάννης Καπράρας (50ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση και 46ος στη γιγαντιαία κατάβαση)
4. Νίκος Αναστασιάδης (82ος στα 30 χλμ. των δρόμων αντοχής)
5. Θανάσης Τσακίρης (72ος στα 15 χλμ, 76ος στα 30χλμ. των δρόμων αντοχής)
6. Χρήστος Τίτας (66ος στα 15χλμ., 70ος στα 30 χλμ. των δρόμων αντοχής)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
1. Καρολίνα Φωτιάδη (26η στο σλάλομ και 27η στο γιγαντιαίο σλάλομ)
2. Σωκράτης Αριστοδήμου (32ος στο σλάλομ, 54ος στο γιγαντιαίο σλάλομ, 48ος στο σούπερ γιγαντιαίο σλάλομ)
3. Αλέξης Φωτιάδης (58ος στο γιγαντιαίο σλάλομ, δεν τερμάτισε στο σούπερ γιγαντιαίο σλάλομ)
16οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1992 Albertville Γαλλία)
Οι 16οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν οι τελευταίοι που έγιναν την ίδια χρονιά με τους θερινούς και οι πρώτοι μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Διεξήχθησαν στην περιοχή της Σαβοΐας, στις Γαλλικές Άλπεις, στην πόλη του Άλμπερτιβιλ (8 έως 23 Φεβρουαρίου). Συμμετείχαν 1801 αθλητές (1313 άνδρες και 488 γυναίκες) από 64 χώρες σε 57 αγωνίσματα.
Η Γερμανία συγκέντρωσε τα περισσότερα μετάλλια με 10 χρυσά, 10 ασημένια και 6 χάλκινα. Το μόγκουλς, η μικρή πίστα στον πάγο και το δίαθλο των γυναικών μπήκαν για πρώτη φορά στο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Συμμετείχαν 8 Έλληνες, οι περισσότεροι στο σκι ανωμάλου δρόμου.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι Αγώνες του 1992 στο Αλμπερβίλ ήταν οι τελευταίοι Χειμερινοί Ολυμπιακοί που διεξήχθησαν την ίδια χρονιά με τους Θερινούς. Μόνο 18 από τα συνολικά 57 αγωνίσματα φιλοξενήθηκαν στο Αλμπερβίλ, ενώ τα υπόλοιπα διεξήχθησαν σε κοντινά θέρετρα. Το ελεύθερο σκι και το πατινάζ ταχύτητας σε μικρή πίστα έκαναν το ντεμπούτο τους ως αγωνίσματα μεταλλίων, όπως και το δίαθλο γυναικών. Σε ηλικία 16 ετών, ο αθλητής του άλματος Τόνι Νιέμινεν έγινε ο νεώτερος άνδρας νικητής σε αγώνισμα των Χειμερινών Ολυμπιακών. Την έναρξη των Αγώνων κήρυξε ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Μιτεράν.
Ο 16χρονος Φινλανδός Toni Nieminen έγραψε ιστορία όντας ο νεότερος σε ηλικία Ολυμπιονίκης, με τα δύο χρυσά και το ένα χάλκινο που κατέκτησε στο άλμα με σκι. Η Νεοζηλανδή σκιέρ Annelise Coberger έγινε η πρώτη γυναίκα που κατέκτησε μετάλλιο από το νότιο ημισφαίριο, παίρνοντας τη δεύτερη θέση στην τεχνική κατάβαση γυναικών του αλπικού σκι.
Στο σκι ανωμάλου δρόμου οι Νορβηγοί κέρδισαν όλα τα αγωνίσματα των ανδρών με τους Bjorn Daehlie και Vegard Ulvang να κατακτούν από τρία ο καθένας. Στο αλπικό σκι ο Ιταλός Alberto Tomba κέρδισε την γιγαντιαία τεχνική κατάβαση για δεύτερη συνεχόμενη φορά. Οι Kristi Yamaguchi (ΗΠΑ) και Midori Ito (Ιαπωνία) έγιναν οι πρώτοι Ασιάτες που κέρδισαν ολυμπιακό μετάλλιο (αμφότεροι στο καλλιτεχνικό πατινάζ).
• Τόπος Διεξαγωγής: Αλμπερβίλ (Γαλλία)• Τελετή Έναρξης: 8 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 23 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 64
• Αθλητές: 1313
• Αθλήτριες: 488
• Αγωνίσματα: 57
• Αθλήματα: 7
• Χρυσά Μετάλλια: Γερμανία (10)
• Περισσότερα Μετάλλια: Γερμανία (26)
• Ελληνική Συμμετοχή: 8
• Κυπριακή Συμμετοχή: 4
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Γιάννης Μητρούλης (84ος στο δρόμο αντοχής 10 χλμ, 74ος στα 30 χλμ)
2. Τιμολέων Τσουρέκας (91ος στο δρόμο αντοχής 10 χλμ, 76ος στα 30 χλμ, 88ος στο πουρσουί)
3. Δημήτρης Τσουρέκας (98ος στο δρόμο αντοχής 10 χλμ, 91ος στο πουρσουί)
4. Νίκος Αναστασιάδης (99ος στο δρόμο αντοχής 10 χλμ, 82ος στο πουρσουί, 92ος στο δίαθλο)
5. Θανάσης Τσακίρης (42ος στο δίαθλο, 79ος στα 10 χλμ. σπριντ)
6. Θωμαή Λεφούση (42η στο γιγαντιαίο σλάλομ)
7. Γιάννης Καπράρας (71ος στο γιγαντιαίο σλάλομ)
8. Θωμάς Λεφούσης (73oς στο γιγαντιαίο σλάλομ)
9. Ομάδα σκυταλοδρομίας 4x10 χλμ (16η θέση)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
1. Καρολίνα Φωτιάδου (39η στη γιγαντιαία κατάβαση)
2. Αλέξης Φωτιάδης (81ος στη σούπερ γιγαντιαία κατάβαση, 61ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
3. Σωκράτης Αριστοδήμου (80ος στη σούπερ γιγαντιαία κατάβαση, 76ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση, 47ος στο σλάλομ)
4. Ανδρέας Βασίλη (84ος στη σούπερ γιγαντιαία κατάβαση, 69ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση, 55ος στο σλάλομ)
17οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1994 Lillehammer Νορβηγία)
Η απόφαση της ΔΟΕ το 1986, ώστε οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες να διεξάγονται στο μέσο της θερινής Ολυμπιάδας, εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1994 στο Λιλεχάμερ της Νορβηγίας. Οι αγώνες έγιναν από τις 12 μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου και πήραν μέρος 1737 αθλητές (1215 άνδρες και 522 γυναίκες) σε 61 αγωνίσματα. Την ημέρα της τελετής έναρξης ληστές έκλεψαν τον πασίγνωστο πίνακα του Edvard Munch, «The Scream», από το εθνικό μουσείο του Όσλο.
Οι πωλήσεις εισιτηρίων έφτασαν τον αριθμό ρεκόρ του 1.21 εκατομμυρίου. Αξιοσημείωτη υπήρξε και η παρέμβαση του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CBS στην κατασκευή των δύο λόφων του άλματος με σκι, οι οποίοι μεταφέρθηκαν μερικά μέτρα βορειότερα για να υπάρξουν καλύτερα πλάνα. Στην τελετή λήξης ηχηρό ήταν το μήνυμα του Juan Antonio Samaranch σε όλο τον κόσμο: «Σταματήστε τον πόλεμο, σταματήστε να σκοτώνετε. Κατεβάστε τα όπλα», εξ’ αιτίας του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Το 1986 η ΔΟΕ ψήφισε την αλλαγή στο πρόγραμμα διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων, προκειμένου οι Θερινοί και οι Χειμερινοί Αγώνες να λαμβάνουν χώρα σε διαφορετικές χρονιές. Για να υπάρξει προσαρμογή στο νέο πρόγραμμα, οι Αγώνες του Λιλεχάμερ διεξήχθησαν το 1994, τη μοναδική φορά που οι δύο διαδοχικές διοργανώσεις Χειμερινών Ολυμπιακών είχαν απόσταση δύο χρόνων.
Ο Νορβηγός Γιόχαν Κος κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο σε τρία αγωνίσματα του πατινάζ ταχύτητας και σημείωσε σε όλα παγκόσμιο ρεκόρ. Οι Γκούσταβ Βέντερ και Ντόνατ Ακλιν έγιναν οι πρώτοι αθλητές που κατακτούν το χρυσό μετάλλιο στο διθέσιο αγωνιστικό έλκηθρο σε διαδοχικούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το καλλιτεχνικό πατινάζ συγκέντρωσε τη μεγαλύτερη προσοχή, κυρίως μετά τον τραυματισμό της Αμερικανίδας Nancy Kerrigan από τον πρώην άντρα της κύριας αντιπάλου της, Tonya Harding. Τελικά και οι δύο αθλήτριες αγωνίστηκαν, όμως καμία από αυτές δεν πήρε τον χρυσό μετάλλιο (2η η Kerrigan και 8η η Harding), αφού νίκησε η Ουκρανή Oksana Baiul (πρώτο χρυσό για τη χώρα της). Ο Νορβηγός αθλητής της παγοδρομίας ταχύτητας, Johann Olav Koss, κέρδισε τρία χρυσά σημειώνοντας ισάριθμα παγκόσμια ρεκόρ.
Στο σκι ανωμάλου δρόμου η Ιταλίδα Manuela Di Centa κέρδισε μετάλλια και στα πέντε αγωνίσματα. Η ιταλική ομάδα στην σκυταλοδρομία 4x10 χιλιομέτρων των ανδρών κατάφερε μπροστά στο πολυάριθμο Νορβηγικό κοινό να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο και την Νορβηγική ομάδα που ήταν το φαβορί. Δώδεκα χρόνια αργότερα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τορίνο, οι συγκεκριμένοι αθλητές (Maurilio de Zolt, Marco Albarello, Giorgio Vanzetta και Silvio Fauner) ήταν μεταξύ των τελευταίων λαμπαδηδρόμων, πριν την Stefania Belmondo.
Επίσης η Kim Yoon Mi έγινε η νεότερη αθλήτρια που κερδίζει χρυσό μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, ως μέρος της ομάδας της Νότιας Κορέας στην σκυταλοδρομία (μόλις 13 ετών και 2 μηνών).
• Τόπος Διεξαγωγής: Λιλεχάμερ (Νορβηγία)• Τελετή Έναρξης: 12 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 27 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 67
• Αθλητές: 1215
• Αθλήτριες: 522
• Αγωνίσματα: 61
• Αθλήματα: 6
• Χρυσά Μετάλλια: Ρωσία (11)
• Περισσότερα Μετάλλια: Νορβηγία (26)
• Ελληνική Συμμετοχή: 9
• Κυπριακή Συμμετοχή: 1
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Θωμαή Λεφούση (ακυρώθηκε στην τεχνική κατάβαση)
2. Θανάσης Τσακίρης (37ος στο δίαθλο και 56ος στα 10 χλμ. σπριντ)
3. Γρηγόρης Ζέμπαλντ και Μαρίνος Χριστόπουλος (34οι στο μπόμπσλεϊ)
4. Σπύρος Πίνας (34ος στο λουτζ)
5. Γκρέτα Ζέμπαλντ (34η στο λουτζ)
6. Νίκος Καλοφίρης (82ος στα 10 χλμ, 70ος στα 30 χλμ)
7. Χρήστος Τίτας (83ος στα 10 χλμ, 71ος στα 30 χλμ)
8. Νίκος Αναστασιάδης (86ος στα 10 χλμ, 68ος στα 30 χλμ, 73ος στο πουρσουί)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
Η Κύπρος εκπροσωπήθηκε από την Καρολίνα Φωτιάδου, που τερμάτισε 46η στη σούπερ γιγαντιαία κατάβαση.
18οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (1998 Nagano Ιαπωνία)
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεψαν μετά από 26 χρόνια στην Ιαπωνία και διεξήχθησαν από τις 7 μέχρι τις 22 Φεβρουαρίου στην πόλη του Nagano. Ήταν οι πρώτοι που ξεπέρασαν τους 2.000 συμμετέχοντες (σύνολο 2176 αθλητές από 72 χώρες, 1389 άνδρες και 787 γυναίκες σε 72 αγωνίσματα).
Το curling και το snowboard έκαναν την εμφάνισή τους στο επίσημο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Οι αγώνες του Nagano ήταν οι πρώτοι στους οποίους έγινε δεκτή η συμμετοχή επαγγελματιών αθλητών στο χόκεϊ επί πάγου και έτσι ο Καναδάς και οι ΗΠΑ αγωνίστηκαν με πολλούς παίκτες από το NHL. Μπορεί να θεωρούνταν φαβορί, όμως καμία από τις δύο χώρες δεν πήρε το χρυσό μετάλλιο, αφού οι Τσέχοι αποδείχτηκαν ισχυρότεροι.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες επέστρεψαν στην Ιαπωνία, μετά από 26 χρόνια. Το σνόουμπορντ και το κέρλινγκ έκαναν το ντεμπούτο τους ως επίσημα αγωνίσματα, ενώ το χόκεϊ επί πάγου των γυναικών συμπεριλήφθηκε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Για πρώτη φορά, το ανδρικό τουρνουά χόκεϊ επί πάγου ήταν ανοιχτό σε όλους τους επαγγελματίες, ενώ η Τσεχία έκανε την έκπληξη και κατέκτησε την πρώτη θέση.
Ο Μπιόρν Ντάλιε κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια στους δρόμους αντοχής κι έγινε ο πρώτος χειμερινός αθλητής που κατέκτησε στην καριέρα του οκτώ χρυσά και 12 συνολικά μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Τάρα Λιπίνσκι κέρδισε τον τίτλο στο καλλιτεχνικό πατινάζ των γυναικών κι έγινε, σε ηλικία 15 ετών, η νεώτερη «χρυσή» Ολυμπιονίκης σε ατομικό αγώνισμα στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ο Νορβηγός Bjorn Daelie πήρε ακόμα τρία χρυσά, φτάνοντας τα 8 (και 12 συνολικά) και ανέβηκε στην πρώτη θέση της λίστας των χρυσών Ολυμπιακών μεταλλίων στην ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων. Μάλιστα ήταν χαρακτηριστική η κίνησή του στα 10 χιλιόμετρα κλασσικής τεχνικής, όταν περίμενε γύρω στα 20 λεπτά για να τερματίσει και ο τελευταίος αθλητής, ο Κενυάτης Philip Boit, τον οποίο και αγκάλιασε, δείχνοντας το σπάνιο ήθος του. Άλλη σημαντική στιγμή ήταν αυτή του Αυστριακού Hermann Maier, ο οποίος λίγες μόνο μέρες μετά την άσχημη πτώση που είχε, επέστρεψε κερδίζοντας χρυσά στην υπεργιγαντιαία κατάβαση και στην γιγαντιαία τεχνική κατάβαση.
Επαναστατικό θεωρήθηκε το νέο πέδιλο της παγοδρομίας ταχύτητας, Clap Skate, με το οποίο σημειώθηκαν απίστευτα παγκόσμια ρεκόρ. Η 15χρονη Tara Lipinski στο καλλιτεχνικό πατινάζ κέρδισε οριακά την Michelle Kwan και χρίστηκε η νεότερη Ολυμπιονίκης σε ατομικό αγώνισμα. Στο snowboard, ο Καναδός Ross Rebagliati κέρδισε το χρυσό, στη συνέχεια ακυρώθηκε λόγω χρήσης μαριχουάνας και τελικά του επιστράφηκε ξανά το μετάλλιο, αφού η μαριχουάνα δεν βρισκόταν στη λίστα των απαγορευμένων ουσιών της ΔΟΕ.
• Τόπος Διεξαγωγής: Ναγκάνο (Ιαπωνία)
• Τελετή Έναρξης: 7 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 22 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 72
• Αθλητές: 1389
• Αθλήτριες: 787
• Αγωνίσματα: 72
• Αθλήματα: 7
• Χρυσά Μετάλλια: Γερμανία (12)
• Περισσότερα μετάλλια: Γερμανία (29)
• Ελληνική Συμμετοχή: 13
• Κυπριακή Συμμετοχή: 1
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Μαρούσα Πάππου (21η στο γιγαντιαίο σλάλομ της χιονοσανίδας)
2. Μάρκος Χατζηκυριακάκης (27ος στο γιγαντιαίο σλάλομ της χιονοσανίδας)
3. Σοφία Μυστριώτη (34η στο γιγαντιαίο σλάλομ)
4. Θανάσης Τσακίρης (58ος στα 10 χλμ. σπριντ και 65ος στα 20 χλμ. του διάθλου)
5. Σπύρος Πίνας (24ος στο Λουτζ)
6. Λευτέρης Φάφαλης (86ος στα 10 χλμ.)
7. Κατερίνα Αναστασίου (79η στα 5 χλμ.)
8. Γιάννης Καμπάνης και Γρηγόρης Ζέμπαλντ (30οι στο διπλό μπόμπσλεϊ)
9. Γρηγόρης Ζέμπαλντ, Τάσος Παπακωνσταντίνου, Πιτ Κολοτούρος, Τζον - Αντριου Καμπάνης (31οι στο τετραπλό μπόμπσλεϊ)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
Η Κύπρος συμμετείχε με ένα αθλητή, τον Ανδρέα Βασίλη, που δεν κατόρθωσε να τερματίσει στο αγώνισμα του σλάλομ.
19οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (2002 Salt Lake City ΗΠΑ)
Οι 19οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν στο Salt Lake City (για τέταρτη φορά στις ΗΠΑ) και πήραν μέρος 2399 αθλητές (1513 άνδρες και 886 γυναίκες) από 79 χώρες σε 78 αγωνίσματα (8 έως 24 Φεβρουαρίου). Μετά από πολλά χρόνια επέστρεψε στο Ολυμπιακό πρόγραμμα η ελκηθροδρομία skeleton (ήταν στους αγώνες του 1948), όπως και το bobsled γυναικών.
Για πρώτη φορά διεξήχθησαν τα αγωνίσματα του snowboard, του moguls και του aerials. Επίσης ήταν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες του Jacques Rogge. Στην τελετή έναρξης υπήρξαν δύο σημαίες, η μια από το «σημείο μηδέν» των δίδυμων πύργων μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου και η άλλη από το διαστημικό λεωφορείο Challenger.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Στους Αγώνες του Σολτ Λέικ Σίτι, χρυσά μετάλλια κατέκτησαν αθλητές από 18 χώρες, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ. Ο Γκέοργκ Χακλ πήρε το ασημένιο μετάλλιο στο ατομικό του λουτζ και έγινε ο πρώτος αθλητής στην Ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων που κατακτά ένα μετάλλιο στο ίδιο ατομικό αγώνισμα πέντε συνεχείς φορές.
Η Γιανγκ Γιανγκ (πατινάζ ταχύτητας σε μικρή πίστα) έγινε η πρώτη αθλήτρια από την Κίνα που κατέκτησε μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Βονέτα Φλάουερς (μπόμπσλεϊ γυναικών) έγινε η πρώτη μαύρη αθλήτρια που κατέκτησε χρυσό μετάλλιο στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς, ενώ ο Τζαρόμ Ιγκινλα (χόκεϊ) έγινε ο πρώτος μαύρος αθλητής που σημείωσε αντίστοιχο επίτευγμα.
Ο Γερμανός Georg Hackl πήρε το χάλκινο μετάλλιο στην ελκηθροδρομία Λούτζ και έγινε ο πρώτος αθλητής που παίρνει μετάλλιο στο ίδιο αγώνισμα σε πέντε διαφορετικούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο χόκεϊ επί πάγου ο Καναδάς κέρδισε το χρυσό μετάλλιο σε άνδρες και γυναίκες. Στο καλλιτεχνικό πατινάζ δημιουργήθηκε ένταση μεταξύ της Ρωσίας, του Καναδά και των κριτών, με αποτέλεσμα να απονεμηθούν στα ζευγάρια δύο χρυσά μετάλλια, λόγω διαφωνίας των κριτών.
Ο Αυστραλός Steven Bradbury έγινε ο πρώτος αθλητής του νοτίου ημισφαιρίου που κέρδισε χρυσό μετάλλιο, αφού στα ημιτελικά και τον τελικό οι αντίπαλοί του έπεσαν και έτσι πήρε χωρίς ουσιαστική αντίσταση τη νίκη. Ο Νορβηγός διαθλητής Ole Einar Bjoerndalen κατέκτησε χρυσό μετάλλιο και στα τέσσερα αγωνίσματα, στο βορινό σύνθετο ο Φιλανδός Sampa Lajunen κατέκτησε τρία χρυσά, ο Ελβετός Simon Ammann έκανε το δύο στα δύο στο άλμα με σκι και η Κροάτισα Janica Kostelic πήρε τρία χρυσά και ένα ασημένιο στα αγωνίσματα του αλπικού σκι (ήταν και τα πρώτα μετάλλια για την Κροατία).
• Τόπος Διεξαγωγής: Σολτ Λέικ Σίτι (Γιούτα, ΗΠΑ)
• Τελετή Έναρξης: 8 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 24 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 78
• Αθλητές: 1.513
• Αθλήτριες: 886
• Αγωνίσματα: 78
• Αθλήματα: 7
• Χρυσά Μετάλλια: Νορβηγία (13)
• Περισσότερα Μετάλλια: Γερμανία 36
• Ελληνική Συμμετοχή: 10
• Κυπριακή Συμμετοχή: 1
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Βασίλης Δημητριάδης (43ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
2. Κωνσταντίνα Κούτρα (37η στην τεχνική κατάβαση)
3. Σταύρος Χριστοφορίδης (85ος στα 10 χλμ. σπριντ και τα 20 χλμ. του διάθλου)
4. Δέσποινα Βαβάτση (68η στα 7,5 χλμ. και 70η στα 15 χλμ. του διάθλου)
5. Τζον - Άντριου Καμπάνης και Γιάννης Λειβαδίτης (31οι στο διπλό μπομπσλεϊ)
6. Λευτέρης Φάφαλης (40ος στο σπριντ, 65ος στα 15 χλμ., 68ος στο πουρσουϊ)
7. Κατερίνα Μπαλκαμπά (57η στο σπριντ και 71ος στο πουρσουϊ)
8. Μιχάλης Βουδούρης (23ος στο σκέλετον)
9. Σύνθια Νίνου (13η στο σκέλετον)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
Την Κύπρο εκπροσώπησε ο Θεόδωρος Χριστοδούλου, που κατέκτησε την 54η θέση στο γιγαντιαίο σλάλομ.
20οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (2006 Torino Ιταλία)
Στην Ιταλία έγιναν για 2η φορά Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (μετά την Cortina d’ Ampezzo, 1956) το 2006 στο Τορίνο, από τις 10 έως τις 26 Φεβρουαρίου. Συμμετείχαν 2508 αθλητές (1548 άνδρες και 960 γυναίκες) από 80 εθνικότητες σε 84 αγωνίσματα.
Για πρώτη φορά διεξήχθησαν η μαζική εκκίνηση στο διάθλο, το ομαδικό σπριντ στο σκι ανωμάλου δρόμου και η ομαδική καταδίωξη στην παγοδρομία ταχύτητας. Τα αγωνίσματα των 50 και 30 χιλιομέτρων ανδρών και γυναικών αντίστοιχα κλασσικής τεχνικής στο σκι ανωμάλου δρόμου αντικαταστήθηκαν από αυτά της ελεύθερης τεχνικής στις ίδιες αποστάσεις.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Με πληθυσμό άνω των 900.000 κατοίκων, το Τορίνο έγινε η μεγαλύτερη πόλη που φιλοξένησε τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο πρόγραμμα του πατινάζ ταχύτητας προστέθηκε το ομαδικό πουρσουίτ, ενώ το 2006 εισήχθη για πρώτη φορά στο Ολυμπιακό πρόγραμμα το σνόουμπορντ κρος (χιονοσανίδα). Έλαβαν μέρος 2.508 αθλητές (αριθμός ρεκόρ) από 80 Εθνικές Ολυμπιακές Επιτροπές, ενώ ρεκόρ αποτελεί και το γεγονός ότι μετάλλιο κατέκτησαν αθλητές από 26 χώρες.
Η Αλβανία, η Μαδαγασκάρη και η Αιθιοπία εκπροσωπήθηκαν για πρώτη φορά σε διοργάνωση Χειμερινών Ολυμπιακών. Η Γερμανίδα Κλαούντια Πεχστάιν έγινε η πρώτη αθλήτρια του πατινάζ ταχύτητας που κατέκτησε συνολικά εννέα μετάλλια στην καριέρα της, ενώ ο Νορβηγός Κιέτιλ Άντρε Άαμοντ έγινε ο πρώτος αθλητής του αλπικού σκι που κατέκτησε τέσσερα μετάλλια στο ίδιο αγώνισμα και τέσσερα χρυσά μετάλλια συνολικά.
Ο Καναδός Νταφ Γκίμπσον έγινε ο γηραιότερος αθλητής στην Ιστορία των Χειμερινών Ολυμπιακών που κατέκτησε χρυσό μετάλλιο σε ατομικό αγώνισμα, καθώς ανέβηκε στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στο σκέλετον σε ηλικία 39 ετών και 150 ημερών.
Στο σκι ανωμάλου δρόμου, όταν έσπασε το μπατόν της Καναδέζας Sarah Renner, ο προπονητής της Νορβηγικής ομάδας, Bjornar Hakensmoen, της έδωσε ένα εφεδρικό. Τελικά η ομάδα του Καναδά ήρθε δεύτερη και η Νορβηγία έμεινε οριακά έξω από τα μετάλλια, στην τέταρτη θέση. Ο 39χρονος Καναδός αθλητής της ελκηθροδρομίας σκέλετον, Duff Gibson, έγινε ο γηραιότερος αθλητής που κέρδισε χρυσό μετάλλιο σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Στο καλλιτεχνικό πατινάζ ο Ρώσος Evgeni Plushenko σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ στην βαθμολογία των ανδρών συγκεντρώνοντας 90,66 βαθμούς.
Μεγάλο ενδιαφέρον είχαν τα 10 χιλιόμετρα σκυταλοδρομίας των ανδρών με τους Νορβηγούς να θέλουν εκδίκηση για την ήττα τους πριν 12 χρόνια μέσα στη χώρα τους (Lillehammer 1994) από τους Ιταλούς. Τελικά οι Ιταλοί στέφθηκαν και πάλι νικητές (για 5η συνεχόμενη φορά). Στην τεχνική κατάβαση των ανδρών στο snowboard, ο Ελβετός Philipp Schoch υπερασπίστηκε τον τίτλο του κερδίζοντας στον τελικό τον αδερφό του, Simon. Τέλος, στην τελετή λήξης η Manuella Di Centa που στο παρελθόν έχει κερδίσει 7 χρυσά ολυμπιακά μετάλλια, απένειμε το χρυσό στον ίδιο της τον αδερφό, αφού ο Giorgio Di Centa στέφθηκε νικητής στα 50 χιλιόμετρα του σκι ανωμάλου δρόμου.
• Τόπος Διεξαγωγής: Τορίνο (Ιταλία)
• Τελετή Έναρξης: 10 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 26 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 80
• Αθλητές: 1548
• Αθλήτριες: 960
• Αγωνίσματα: 84
• Αθλήματα: 7
• Χρυσά Μετάλλια: Γερμανία (11)
• Περισσότερα Μετάλλια: Γερμανία (29)
• Ελληνική Συμμετοχή: 5
• Κυπριακή Συμμετοχή: 1
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Βασίλης Δημητριάδης (23ος στην τεχνική κατάβαση)
2. Μάγδα Καλομοίρου (39η θέση στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
3. Σταύρος Χριστοφορίδης (83ος στα 10 χλμ σπριντ και 87ος στα 20 χλμ. του διάθλου)
4. Λευτέρης Φάφαλης (29ος στο σπριντ των δρόμων αντοχής)
5. Παναγιώτα Τσακίρη (66η στο σπριντ των δρόμων αντοχής)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
Την Κύπρο εκπροσώπησε ο Θεόδωρος Χριστοδούλου, που κατετάγη 34ος στο γιγαντιαίο σλάλομ και 38ος στο σλάλομ.
21οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (2010 Vancouver Καναδάς)
Στόχος των Καναδών είναι να αποδώσουν όσο καλύτερα γίνεται τα χαρακτηριστικά και την ιστορία της χώρας και του λαού τους μέσα από την τελετή. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί θεωρούν ότι ο τελευταίος λαμπαδηδρόμος θα είναι ένα πολύ ξεχωριστό πρόσωπο, όπως ήταν, για παράδειγμα, η πρωταθλήτρια του στίβου Κάθι Φρίμαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ, μέσω της οποίας αναδείχθηκαν οι αμπορίτζιναλ της Αυστραλίας.
Αυτή είναι η τρίτη διοργάνωση που θα γίνει στη χώρα, αφού είχαν προηγηθεί οι Θερινοί Ολυμπιακοί στο Μόντρεαλ το 1976 και οι Χειμερινοί στο Κάλγκαρι το 1988.
Ολυμπιακές Στιγμές:
Οι αγώνες σημαδεύτηκαν από το τραγικό δυστύχημα του Γεωργιανού αθλητή του λουτζ Νόνταρ Κουμαριτασβίλι, όταν κατά τη διάρκεια της προπόνησης το έλκηθρό του ανατράπηκε, με αποτέλεσμα να βρει ακαριαίο θάνατο. Για πρώτη φορά από το 1984 η τελετή έναρξης διοργανώθηκε σε κλειστό στάδιο και όχι σε ανοιχτό, όπως συνηθίζεται.
Το Βανκούβερ είναι η πιο «ζεστή» πόλη που έχει επιλεγεί για τη διοργάνωση των Χειμερινών Αγώνων, αφού η μέση θερμοκρασία τον Φεβρουάριο είναι 4,8 βαθμοί Κελσίου. O Θανάσης Τσακίρης έγινε ο πρώτος πατέρας που αγωνίστηκε μαζί με την κόρη του Παναγιώτα Τσακίρη σε Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες.
• Τόπος Διεξαγωγής: Βανκούβερ (Καναδάς)
• Τελετή Έναρξης: 12 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 28 Φεβρουαρίου
• Χώρες: 82
• Αθλητές: 1660
• Αθλήτριες: 1102
• Αγωνίσματα: 86
• Αθλήματα: 7
• Χρυσά Μετάλλια: Καναδάς (14)
• Περισσότερα Μετάλλια: ΗΠΑ (37)
• Ελληνική Συμμετοχή: 7
• Κυπριακή Συμμετοχή: 2
Η Ελληνική Συμμετοχή:
1. Λευτέρης Φάφαλης (50ος στο σπριντ των δρόμων αντοχής)
2. Βασίλης Δημητριάδης (33ος στην τεχνική κατάβαση, ενώ ακυρώθηκε στη Γιγαντιαία Τεχνική Κατάβαση)
3. Θανάσης Τσακίρης (ακυρώθηκε στο σπριντ του Διάθλου)
4. Μαρία Ντάνου (73η στα 10 χλμ. των δρόμων αντοχής)
5. Παναγιώτα Τσακίρη (86η στο σπριντ του Διάθλου)
6. Σοφία Ράλλη (47η στην τεχνική κατάβαση και 53η στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
7. Στέφανος Αλέξιος Τσιμικάλης (65ος στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση, ενώ ακυρώθηκε στην τεχνική κατάβαση)
Η Κυπριακή Συμμετοχή:
1. Σοφία Παπαμιχαλοπούλου (53η στην τεχνική κατάβαση και 55η στη Γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
2. Χριστόφορος Παπαμιχαλόπουλος (ακυρώθηκε στην τεχνική κατάβαση και στη γιγαντιαία τεχνική κατάβαση)
22οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες (2014 Sochi Ρωσία)
• Τόπος Διεξαγωγής: Σότσι (Ρωσία)
• Τελετή Έναρξης: 7 Φεβρουαρίου
• Τελετή Λήξης: 23 Φεβρουαρίου
(Κάντε κλικ στις φωτογραφίες για μεγέθυνση)