ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ: ΣΟΦΟΚΛΗΣ - Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ (1014-1043)

ΧΟ. ὁ ξεῖνος, ὦναξ, χρηστός· αἱ δὲ συμφοραὶ
1015 αὐτοῦ πανώλεις, ἄξιαι δ᾽ ἀμυναθεῖν.
ΘΗ. ἅλις λόγων· ὡς οἱ μὲν ἐξειργασμένοι
σπεύδουσιν, ἡμεῖς δ᾽ οἱ παθόντες ἕσταμεν.
ΚΡ. τί δῆτ᾽ ἀμαυρῷ φωτὶ προστάσσεις ποεῖν;
ΘΗ. ὁδοῦ κατάρχειν τῆς ἐκεῖ, πομπὸν δ᾽ ἐμὲ
1020 χωρεῖν, ἵν᾽, εἰ μὲν ἐν τόποισι τοῖσδ᾽ ἔχεις
τὰς παῖδας ἡμῖν, αὐτὸς ἐκδείξῃς ἐμοί·
εἰ δ᾽ ἐγκρατεῖς φεύγουσιν, οὐδὲν δεῖ πονεῖν·
ἄλλοι γὰρ οἱ σπεύδοντες, οὓς οὐ μή ποτε
χώρας φυγόντες τῆσδ᾽ ἐπεύξωνται θεοῖς.
1025 ἀλλ᾽ ἐξυφηγοῦ· γνῶθι δ᾽ ὡς ἔχων ἔχῃ
καί σ᾽ εἷλε θηρῶνθ᾽ ἡ τύχη· τὰ γὰρ δόλῳ
τῷ μὴ δικαίῳ κτήματ᾽ οὐχὶ σῴζεται.
κοὐκ ἄλλον ἕξεις εἰς τόδ᾽· ὡς ἔξοιδά σε
οὐ ψιλὸν οὐδ᾽ ἄσκευον ἐς τοσήνδ᾽ ὕβριν
1030 ἥκοντα τόλμης τῆς παρεστώσης τανῦν,
ἀλλ᾽ ἔσθ᾽ ὅτῳ σὺ πιστὸς ὢν ἔδρας τάδε·
ἃ δεῖ μ᾽ ἀθρῆσαι, μηδὲ τήνδε τὴν πόλιν
ἑνὸς ποῆσαι φωτὸς ἀσθενεστέραν.
νοεῖς τι τούτων, ἢ μάτην τὰ νῦν τέ σοι
1035 δοκεῖ λελέχθαι χὤτε ταῦτ᾽ ἐμηχανῶ;
ΚΡ. οὐδὲν σὺ μεμπτόν, ἐνθάδ᾽ ὤν, ἐρεῖς ἐμοί·
οἴκοι δὲ χἠμεῖς εἰσόμεσθ᾽ ἃ χρὴ ποεῖν.
ΘΗ. χωρῶν ἀπείλει νῦν· σὺ δ᾽ ἡμίν, Οἰδίπους,
ἕκηλος αὐτοῦ μίμνε, πιστωθεὶς ὅτι,
1040 ἢν μὴ θάνω ᾽γὼ πρόσθεν, οὐχὶ παύσομαι
πρὶν ἄν σε τῶν σῶν κύριον στήσω τέκνων.
ΟΙ. ὄναιο, Θησεῦ, τοῦ τε γενναίου χάριν
καὶ τῆς πρὸς ἡμᾶς ἐνδίκου προμηθίας.

***
ΧΟ. Καλός ο ξένος, βασιλιά, οι συμφορές όμως1015τον ρήμαξαν, γι᾽ αυτό του αξίζει συμπαράσταση.ΘΗ. Φτάνουν τα λόγια πια. Αυτοί που κάναν το κακόσπεύδουν να φύγουν, κι εμείς καθόμαστε.ΚΡ. Και τί προστάζεις ένας άνθρωπος αδύναμος να κάνει;ΘΗ. Τον δρόμο πάρε τον σωστό, κι ακολουθώ εγώ,1020θέλω τον τόπο να μου δείξεις μόνος σου, όπου φαντάζομαικρατείς τις κόρες. Αν όμως πήραν οι φρουροί τους δρόμο,εσύ δεν έχεις τίποτε να κάνεις, άλλοι στο μεταξύ τρέχουνξωπίσω τους, και δεν υπάρχει ελπίδα να γλιτώσουν,να ευχαριστήσουν τους θεούς που ξέφυγαν από τη χώρα αυτή.1025Εμπρός, λοιπόν, οδήγησέ με. Κι έχε τον νου σου·πρώτα κρατούσες, τώρα κρατιέσαι, η τύχη από θηρευτήσ᾽ έπιασε θήραμα.Δεν σώζεται ποτέ ό,τι απόκτησε ο άδικος με δόλο,κι εσύ δεν πρόκειται σε τούτο να ᾽χεις άλλον βοηθό.Το ξέρω κι είμαι βέβαιος, γυμνός δεν έφτασες μήτε απαράσκευος1030ανέβηκες σ᾽ αυτήν την αλαζονική σου τόλμη που δείχνεις τώρα,κάποιον θα εμπιστεύτηκες κι έκανες ό,τι κάνεις.Πρέπει λοιπόν κι εγώ να ᾽χω τα μάτια μου ανοιχτά,να μην αφήσω πόλη ολόκληρη ν᾽ αποδειχτεί κατώτερηαπό έναν μόνον άντρα.Πιάνεις το νόημα; Μήπως τα λόγια μου σου φαίνονται και τώρα1035ανόητα, όπως και πριν, τότε που έστηνες τη μηχανή σου;ΚΡ. Μ᾽ εσένα εδώ μπροστά, δεν έχω τίποτε στα λόγια σου να ψέξω·όταν όμως κι εμείς βρεθούμε στην πατρίδα,τότε θα ξέρουμε το τί μας πρέπει.ΘΗ. Προχώρα τώρα, μαζί κι οι απειλές σου. Αλλά κι εσύήρεμος μείνε εδώ, Οιδίποδα,έχε μου εμπιστοσύνη· εκτός κι αν με προλάβει1040ο θάνατος· αλλιώς δεν πρόκειται να σταματήσω,προτού σε καταστήσω κύριο πάλι των δυο σου κοριτσιών.ΟΙ. Κάθε καλό, Θησέα. Σου πρέπει ευγνωμοσύνη,γιατί μας χάρισες τη γενναιοφροσύνη σου, κι ακόμηδίκαιη τη φροντίδα σου.

Δημόκριτος

Ο Δημόκριτος του Ηγησιστράτου γεννήθηκε στα Άβδηρα της Θράκης περί την 80^ην  Ολυμπιάδα (460 - 457 π.Χ.)· διεκρίνετο δε για την αξιοπρέπεια του, την ελεγχόμενη αισιοδοξία και την λεπτή ειρωνεία, που ήταν ζωγραφισμένη στο μονίμως χαμογελαστό πρόσωπο του, εξ ου και ο χαρακτηρισμός του ως «Γελασίνου». Ανήσυχο πνεύμα και φι­λομαθής καθώς ήταν, ταξίδευσε σε πολλά μέρη της γης και παρακολούθησε τις διδα­σκαλίες πολλών φιλοσόφων και επιστημόνων, οι οποίοι, καθώς φαίνεται, δεν τον ικα­νοποίησαν. Επανακάμψας στην πατρίδα του, συναντήθηκε με τον Λεύκιππο, με τον οποίο συνδέθηκε φιλικά και παρέμεινε μονίμως στην σχολή του. Ειρήσθω εν παρόδω, ότι η εν Αθήναις επίσκεψη του αμφισβητείται και κατά συνέπειαν το «ἦλθον εἰς Ἀθήνας καί οὔ τις μέ ἔγνωκεν» ελέγχεται ως πλαστό και ψευδές.

 

        Ο Αβδηρίτης δεν δημιούργησε ιδιαίτερο φιλοσοφικό σύστημα, αλλ’ ακολούθησε τις θεωρίες του Λευκίππου τις οποίες συστηματοποίησε, επεξέτεινε και δημοσίευσε ως κοινές κατακτήσεις τους. Πολλοί ισχυρίζονται ότι ο Μέγας Διάκοσμος αποτελεί έργο του Μι-λησίου κι ο Μικρός Διάκοσμος δικό του· κάτι τέτοιο ωστόσο από πουθενά δεν προκύ­πτει. Το βέβαιο είναι λοιπόν, ότι η «περί ἀτόμων καί κενοῦ θεωρία», η κοσμολογία και η κοσμογονία αποτελούν κοινά έργα αμφοτέρων τα υπόλοιπα ωστόσο συγγράμματα, που αγγίζουν όλα σχεδόν τα θέματα του επιστητού, αποτελούν αποκλειστικά έργα του ακάματου Δημοκρίτου.

 

        Το σύμπαν είναι βέβαια άπειρο, «διότι καθόλου δεν έχει δημιονργηθή από κάποιον»· οι κόσμοι όμως, που επίσης είναι άπειροι, δημιουργούνται και καταστρέφονται εξαιτίας της δίνης, «ἥν ἀνάγκην ἔλεγον». Εξυπακούεται ότι κι ο δικός μας κόσμος έχει ημερο­μηνία γέννησης και φυσικά κάποτε θα καταστραφή. Όταν λοιπόν χωρίστηκαν ο Ουρανός και η Γαία, γέννησαν κι έφεραν στο φως όλα τα φυτά και τα ζώα, εφωδιασμένα μάλιστα με το σπέρμα, που αποτελεί το στοιχείο αναπαραγωγή ς και διαιώνισής τους. Αυτή είναι η θεωρία του Δημοκρίτου περί της γενέσεως και της εξελίξεως των ειδών, την οποία δα­νείσθηκε απ’ τον Εμπεδοκλή - έμμεσα ή άμεσα αδιάφορο. Στο ερώτημα: «Γιατί από το σπέρμα εκάστου είδους δεν γεννιέται οτιδήποτε» ο σοφός άπαντα: «Διότι το σπερματικό υγρό προέρχεται απ’ όλο το σώμα κι απ’ τα κυριώτερα μέρη του, όπως είναι τα κόκκαλα, οι σάρκες και οι ίνες».

 

        Η ψυχή είναι υλική εξάπαντος· σύγκειται όμως από σφαιροειδή άτομα «πυρός καί θερ­μοῦ», τα όποια λόγω του σχήματος τους δύνανται να διέρχωνται δια μέσου όλων των άλλων ατόμων και όντων και να τα θέτουν σε κίνηση, κινούμενα και τα ίδια- «ἐστί δέ ἡ ψυχή ἐν παντί τῷ αἰσθανομένῳ σώματι».Η αίσθηση και η νόηση αποτελούν λειτουργίες της ψυχής, μεσω των οποίων επικοινωνεί με τον κόσμο. Στο ζήτημα των αισθήσεων ο Δη­μόκριτος διαφοροποιείται του Λευκίππου. Οι αισθήσεις κατ’ αυτόν δεν είναι αλάνθαστες· απεναντίας, οι πληροφορίες που μας παρέχουν είναι ασαφείς και ανακριβείς. Δύο ειδών γνώσεις έχουμε: «ἡ μέν γνησίη, ἡ δέ σκοτίη· καί σκοτίης μέν τάδε σύμπαντα ὄψις, ακοή, ὀδμή, γεῦσις καί ψαῦσις. Ὅταν ἡ σκοτίη μηκέτι δύνηται (...) τότε ἐπιγίγνεται ἡ γνησίη, ἅτέ ὄργανον ἔχουσα τοῦ νῶσαι λεπτότερον». Η άποψή του αυτή είχε διαδοθή ευρύτα­τα κατά τους αλεξανδρινούς και ρωμαϊκούς χρόνους· κυκλοφορούσε μάλιστα κι ένα ανέκδοτο, που μιλούσε για κάποιον σοφό που αυτοτυφλώθηκε, λέει, για να βλέπη καλύτερα, απαλλαγμένος των ανακριβών πληροφοριών της οράσεως. Γνωστή άλλωστε ήταν κι η φράση: «φτωχό λογικό! από 'μας έλαβες τα πειστήρια σου κι εμάς προσπαθείς να καταβάλης· η νίκη σου θ’ αποβή ήττα σου».

 

        Η τύχη ήδη είχε εκπαραθυρωθή απ’ τον Λεύκιππο, σύμφωνα με τον όποιο «τά πάντα ἐκ λόγου γίγνονται καί ὑπ’ ἀνάγκης». Ο Δημόκριτος θα κάνη ένα ακόμη βήμα και θα εκτοπίση τους θεούς και τους δαίμονες, στους οποίους εναποθέτουν τις ελπίδες τους «οἱ ψυχάς βαρβάρους ἔχοντες» κι οι ανόητοι. Δεν υπάρχουν μη φυσικά ή υπερφυσικά όντα· ό,τι υπάρχει είναι «τα άτομα και το κενό» και τα φυσικά οντά κατ’ επέκταση, απ’ τις απορροές των οποίων δημιουργούνται τα «είδωλα», που προσκρούουν στα αισθητήρια όργανα μας και προκαλούν τα αισθήματα... Ωσαύτως δεν υπάρχει και μεταθανάτια ζωή, αφού η ψυχή, υλική ούσα, διαλύεται μετά τον θάνατο στα εξ ων συνετέθη σφαιρικά άτο­μα. Όσο ζούμε, ωστόσο, η ψυχή αποτελεί το πραγματικό είναι μας, άρα και την πηγή κάθε ευ-δαιμονίας: «εὐδαμονίη ψυχῆς καί κακοδαιμονίη· εύδαιμονίη οὐκ ἐν βοσκήμασιν οἰκεῖ οὐδέ ἐν χρυςῷ· ψυχή οἰκητήριον δαίμονος» αποφαίνεται.

 

        Ο Αβδηρίτης σοφός είν’ ό πρώτος που έγραψε πραγματεία αφιερωμένη αποκλει­στικά στην λογική· πρόκειται για τον Κανόνα ή «περί λογικών κανόνα», όπως αναφέ­ρεται στον κατάλογο των έργων του. Εδώ η απαγωγική μέθοδος του Ζήνωνος Ελεάτου αντικαθίσταται από την επαγωγική τοιαύτη. Ως κριτήριο της αληθείας ή της αντιλήψεως των αδήλων λαμβάνονται τα δεδομένα των αισθήσεων, νοούμενα ως σκοτεινή αντανά­κλαση των όντων («σκοτίη γνώμη»), που αποτελούν πηγή της «γνησίης γνώσης», ή οποία είναι και ουσία των όντων.

 

        Η ηθική του Δημοκρίτου είναι έμπλεη αξιών, ιδανικών και αξιολογικών κριτηρίων βρίσκεται δε σε απόλυτη αρμονία με τις κοινωνικοπολιτικές αντιλήψεις του, που βασί­ζονται επί των εννοιών της Ισορροπίας και της συμμετρίας: «καλόν ἐν παντί τό ἴσον· ὑπερβολή δέ κίι ἔλλειψις οὔ μοι δοκεῖ» αποφαίνεται. Η συμμετρία της διαγωγή ς μας εν συνδυασμώ προς τις μέτριες και λελογισμένες τέρψεις και ηδονές διασφαλίζουν την αρμονική κατάσταση του θυμικού, τον συναισθηματικού και του λογικού, της ψυχή ς με μια λέξη, που είναι υπεύθυνη για την υγεία μας γενικώς. Γνωρίζοντας ότι για τα σφάλ­ματα μας φταίει η άγνοια, συνιστά συγκαταβατικότητα και προτείνει «να βλέπουμε και να διορθώνουμε τα δικά μας σφάλματα, αντί να κακίζουμε για τα σφάλματα των άλλων».

 

        Το μεγαλύτερο αγαθό για τον άνθρωπο είναι ή παιδεία ασφαλώς, που «για μεν τους ευτυχισμένους αποτελεί κόσμημα, για τους δύσμοιρους όμως καταφύγιο». «Ἡ φύσις (εὐφυντία) καί ἡ διδαχή παραπλήσιόν ἐστί· καί γαρ ἡ διδαχή μεταρυσμοῖ (μεταρρυθμίζει) τόν ἄνθρωπον, μεταρυσμοῦσα δέ φυσιοποιεῖ». Η διδαχή και οι ασκήσεις παίζουν μέγι­στο ρόλο· «περισσότεροι είν’ εκείνοι που γίνονται αγαθοί απ’ την άσκηση παρά οι γεν­νημένοι αγαθοί»· και «καμμιά τέχνη ή επιστήμη δεν μπορεί να κατακτηθή χωρίς μάθη­ση – «διδαχή». Αυτά βέβαια δεν σημαίνουν ότι τάσσεται υπέρ της πολυμάθειας. Γνωρίζει ότι «τό διαλογίζεσθαί τι καλόν, εἶναι ἴδιον τοῦ θείου νοῦ» κι ότι «πολλοί λόγον μή μαθόντες ζῶσι κατά λόγον»· γι’ αυτό συνιστά «πολυνοΐην καί οὐ πολυμαθίην ἀσκέειν, διό­τι πολλοί πολυμαθεῖς νοῦν οὐκ ἔχουσιν».

 

        Ο Δημόκριτος, σοφός καθώς ήταν, αισθανόταν πολίτης όλης της οικουμένης: «Ἀνδρί σοφῷ πᾶσα γῆ βατή· ψυχῆς γάρ ἀγαθῆς πάτριος ὁ ξύμπας κόσμος» έλεγε. 

Ο Ξενοφώντας και η σπαρτιατική εκδοχή του επεκτατισμού

Όταν πια τα πράγματα στην Αθήνα είχαν ξεκαθαρίσει, ήταν η ώρα του Κύρου να απασχολήσει τις σπαρτιατικές δυνάμεις, που ζητούσε βοήθεια στον αγώνα εναντίον του αδερφού του: «… ο Κύρος έστειλε ανθρώπους του στη Λακεδαίμονα, ζητώντας από τους Λακεδαιμονίους να του ανταποδώσουν τη φιλία που τους είχε δείξει όταν πολεμούσαν τους Αθηναίους». (3,1,1).

 

Αναντίρρητα ο Κύρος είχε βοηθήσει πολύ στον πόλεμο με την Αθήνα. Όμως εδώ δεν πρόκειται μόνο για το ηθικό χρέος ενός ανεξόφλητου λογαριασμού, αλλά και για μια πρώτης τάξεως ευκαιρία παρέμβασης στα εσωτερικά των άλλων. Κι αυτού του είδους οι παρεμβάσεις δε γίνονται ποτέ με το αζημίωτο.

 

Η σύγκρουση του ελληνικού κόσμου στον πελοποννησιακό πόλεμο δεν άφησε καθόλου αδιάφορα τα περσικά συμφέροντα. Οι περσικές συγκρούσεις που είναι προ των πυλών θα ήταν αδύνατο να αφήσουν τους Σπαρτιάτες ασυγκίνητους: «Οι έφοροι βρήκαν εύλογη την αξίωσή του» (του Κύρου εννοείται) «και παρήγγειλαν στον Σάμιο – που ήταν τότε ναύαρχος – να ‘ναι στη διάθεσή του για ό,τι του ζητήσει». (3,1,1).

 

Όπως ήταν φυσικό, ο Σάμιος έσπευσε σε βοήθεια του Κύρου. Οδήγησε το στόλο του στην Κιλικία κι εμπόδισε το Συέννεσι, κυβερνήτη της Κιλικίας, να αποκρούσει τα στρατεύματα του Κύρου, που κατευθύνονταν εναντίον του αδερφού του. Οι Σπαρτιάτες, αν και δεν ενεπλάκησαν επίσημα στην τελική σύγκρουση για τον περσικό θρόνο, που οδήγησε στο θάνατο του Κύρου, είχαν βρει τις αφορμές, ώστε να διατηρούν σχεδόν σε μόνιμη βάση στρατιωτικές δυνάμεις στα παράλια της Μικράς Ασίας.

 

Κι όταν κανείς βρίσκεται μέσα στο πεδίο των εξελίξεων, δε θα αργήσει η στιγμή, που θα κληθεί να παίξει ενεργό ρόλο: «Θεωρώντας ότι ο Τισσαφέρνης του είχε προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στον πόλεμο με τον αδερφό του, ο Βασιλεύς τον διόρισε σατράπη όχι μόνο στα εδάφη που διοικούσε και πριν, αλλά και σ’ εκείνα που διοικούσε πρωτύτερα ο Κύρος. Ο Τισσαφέρνης τότε πρόβαλε ευθύς την αξίωση να του δηλώσουν υποταγή όλες οι ιωνικές πόλεις». (3,1,3).

 

Κι εδώ ξεκινά η εμπλοκή της Σπάρτης στην Ιωνία, αφού από του 405 π. Χ. (βρισκόμαστε ήδη στο 402 π. Χ.) ο Κύρος είχε αφήσει το Λύσανδρο ως υπεύθυνο της σατραπείας και προφανώς οι πόλεις της Ιωνίας είχαν Σπαρτιάτη αρμοστή. Η εξόντωση του Κύρου και η επικράτηση του Τισσαφέρνη δε θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστες τις διοικητικές σχέσεις που είχαν δομηθεί.

 

Οι ιωνικές πόλεις «ήθελαν να μείνουν ελεύθερες, κι εξάλλου τον φοβόνταν επειδή τον καιρό που ζούσε ο Κύρος είχαν πάρει το μέρος του εναντίον του Τισσαφέρνη. Για τούτο δε δέχτηκαν να του ανοίξουν τις πύλες τους κι έστειλαν πρέσβεις στους Λακεδαιμονίους με το αίτημα, τώρα που είχαν την ηγεμονία όλης της Ελλάδας, να προστατέψουν κι εκείνους, τους Έλληνες της Ασίας, βοηθώντας τους να σώσουν τα εδάφη τους από τη λεηλασία και να μείνουν οι ίδιοι ελεύθεροι». (3,1,3).

 

Ο επεκτατισμός της ισχύος έχει τεθεί ως ιστορική νομοτέλεια τόσο από το Θουκυδίδη, που παρακολούθησε την πορεία των Αθηναίων, όσο και από τον Ξενοφώντα, που παρακολουθεί τώρα τις ενέργειες της Σπάρτης. Ο αδύναμος δεν έχει άλλη επιλογή απ’ το να απευθυνθεί στον ισχυρό, όταν νιώθει ότι κινδυνεύει. Ο ισχυρός δεν μπορεί να μην αναμειχθεί, αφού αυτή ακριβώς είναι η στιγμή που όχι μόνο θα κατοχυρώσει, αλλά και θα επεκτείνει την ισχύ του. Η ισχύς που δε συμμετέχει στη διαμόρφωση του παγκόσμιου χάρτη δεν είναι ισχύς. Και η διαμόρφωση του παγκόσμιου χάρτη ισοδυναμεί με τη διαμοίραση του παγκόσμιου πλούτου. Υπό αυτούς τους όρους, η άρνηση της συμμετοχής μπορεί να εκληφθεί μονάχα ως αδυναμία. Κι αυτό κρίνεται επικίνδυνο· μπορεί να αποθρασύνει το αντίπαλο δέος.

 

Σε τελική ανάλυση, δεν υπάρχει τίποτε πιο συμφέρον για τα μεγάλα στρατόπεδα απ’ την εκ των προτέρων συμφωνία. Διευκολύνει τον επεκτατισμό, αφού αποφεύγεται η φθορά των αδιάκοπων συγκρούσεων, και κάνει τις αδύναμες πόλεις να υποκύπτουν πιο εύκολα, καθώς δεν έχουν τίποτε να ελπίσουν. Το να μείνουν και κάποιες περιοχές με αδιευκρίνιστη κυριαρχία, για να μην πτοείται η πολεμική εγρήγορση, μπορεί να είναι κι αυτό μέρος της συμφωνίας. Στις σχέσεις, όμως, της Σπάρτης με τον Πέρση βασιλιά τέτοια συμφωνία δεν υπήρχε. Και οι πόλεις της Ιωνίας δε θα μπορούσαν να περάσουν απαρατήρητες.

 

Η Σπάρτη έστειλε αρμοστή το Θίβρωνα με τέσσερις χιλιάδες Πελοποννησίους: «Ο Θίβρων ζήτησε κι από τους Αθηναίους τριακόσιους ιππείς, λέγοντας ότι αναλαμβάνει τη μισθοδοσία τους· εκείνοι του ‘δωσαν από όσους είχαν υπηρετήσει στο ιππικό τον καιρό των Τριάντα, πιστεύοντας ότι θα ‘ταν κέρδος για τη δημοκρατική παράταξη αν πήγαιναν να σκοτωθούν σε ξένα μέρη». (3,1,4).

 

Και βέβαια, ο Θίβρων δεν έχασε καιρό. Μόλις ενσωμάτωσε στις δυνάμεις του όσα μισθοφόρα στρατεύματα του Κύρου είχαν διασωθεί προχώρησε στο έργο: «… άρχισε ν’ αντιμετωπίζει τον Τισσαφέρνη και στα πεδινά και να επεκτείνει την εξουσία του και σ’ άλλες πόλεις: η Πέργαμος προσχώρησε θεληματικά, καθώς και η Τευθρανία κι η Αλίσαρνα που κυβερνούσαν ο Ευρυσθένης κι ο Προκλής – απόγονοι του Λακεδαιμονίου Δημάρατου… Προσχώρησαν ακόμα στο Θίβρωνα ο Γοργίων κι ο Γογγύλος, αδέρφια που κατείχαν ο ένας το Γάμβριο και το Παλαιγάμβριο κι ο άλλος τη Μύρινα και το Γρύνειο… Άλλες πόλεις πάλι, πιο αδύναμες, τις υπέταξε ο Θίβρων με τη βία· τη Λάρισα τη λεγόμενη “Αιγυπτιακή”, που αρνήθηκε να παραδοθεί, την περικύκλωσε κι άρχισε να την πολιορκεί». (3,1,6-7).

 

Όμως, ενώ βρισκόταν στην Έφεσο κατευθυνόμενος προς την Καρία, ήρθε προς αντικατάστασή του ο Δερκυλίδας. Ο Θίβρων επέστρεψε στη Σπάρτη «όπου τιμωρήθηκε κι εξορίστηκε, επειδή οι σύμμαχοι τον είχαν καταγγείλει ότι άφηνε το στρατό να λεηλατεί φιλικά εδάφη». (3,1,8).

 

Ο Δερκυλίδας, σαφώς ικανότερος από το Θίβρωνα, αντιλαμβανόμενος ότι δεν είναι συμφέρον να τα βάλει ταυτόχρονα και με τον Τισσαφέρνη και τον Φαρνάβαζο, αφού διέγνωσε την αμοιβαία καχυποψία των δύο Περσών «συνεννοήθηκε με τον Τισσαφέρνη κι ο οδήγησε το στρατό στα εδάφη του Φαρναβάζου». (3,1,9). Η γνώση του ντόπιου διοικητικού παρασκηνίου είναι βασικό μέλημα της ισχύος που ασκεί επεκτατισμό. Οι διαφορές και οι προσωπικές έχθρες των ιθυνόντων αποδεικνύονται πραγματικό χρυσάφι, αφού ανά πάσα στιγμή μπορούν να προσφερθούν για εκμετάλλευση.

 

Θα έλεγε κανείς ότι οι επεκτατικές διαθέσεις των Λακεδαιμονίων γίνονται απροκάλυπτες, αφού πλέον δεν τηρούνται ούτε τα προσχήματα. Ενώ αρχικά το άλλοθι για την εκστρατεία ήταν οι πόλεις της Ιωνίας, που διεκδικούσε ο Τισσαφέρνης, ο Δερκυλίδας στρέφεται εναντίον του Φαρναβάζου (με τον οποίο είχε ανοιχτούς λογαριασμούς από παλιά, επειδή υπέστη εξευτελιστικές ποινές από συκοφαντίες του) ερχόμενος σε συμφωνία με τον Τισσαφέρνη. Τελικά, το ζήτημα ήταν να υπάρχει έρεισμα για την παρουσία του σπαρτιατικού στρατού στα παράλια προς ιδιοποίηση του ξένου πλούτου. Εφόσον αυτό εξασφαλίστηκε, τα πάντα είναι θέμα στρατηγικής. Οι αρχικές προφάσεις σταδιακά χάνουν τη σημασία τους.

 

Όμως, ο Δερκυλίδας δε θα σταματήσει εδώ. Όταν έφτασε στην Αιολίδα, την οποία κατείχε ο Φαρνάβαζος εκμεταλλεύτηκε για δεύτερη φορά το διοικητικό παρασκήνιο που δίχαζε τους αξιωματούχους. Τη σατραπεία που σκόπευε άμεσα να επιτεθεί τη διοικούσε παλιά, για λογαριασμό του Φαρναβάζου βέβαια, ο Ζήνις ο Δαρδανεύς. Όταν αυτός πέθανε, η γυναίκα του η Μανία κάνοντας δώρα και προσφέροντας μεγάλες τιμές στο Φαρνάβαζο κατάφερε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του και να λάβει την  εντολή να συνεχίσει η ίδια το έργο του άντρα της. Ήταν πάρα πολύ ικανή και λέγεται ότι ο Φαρνάβαζος την εκτιμούσε τόσο  πολύ, που υπήρξαν περιπτώσεις που ζητούσε ακόμη και τη συμβουλή της.

 

Η Μανία συγκέντρωσε αμύθητο πλούτο και τον διατηρούσε στις δύο κορυφαίες πόλεις που είχε υπό την εξουσία της, τη Σκήψη και τη Γέργιθα. Ο άντρας της κόρης της όμως, ο Μειδίας, αποφάσισε ότι είναι ντροπή να διοικεί τη σατραπεία μια γυναίκα, αφού ο ίδιος, ως άντρας, έπρεπε να έχει προτεραιότητα. Σκότωσε τη Μανία μαζί με το δεκαεφτάχρονο γιό της, που μοιραία θα διεκδικούσε το αξίωμα, κι ανέφερε στο Φαρνάβαζο τις διαθέσεις του να τον υπηρετεί πιστά. Όμως, αντί για συγκατάθεση, ο Φαρνάβαζος του απάντησε ότι «δεν ήθελε να ζήσει … αν δεν έπαιρνε εκδίκηση για τη Μανία». (3,1,16).

 

Ο Μειδίας, απολύτως μετέωρος και μην έχοντας εμπιστοσύνη ούτε στις διαθέσεις του στρατεύματος, ήταν αδύνατο να προβάλει ιδιαίτερη αντίσταση στο Δερκυλίδα, που έμπαινε στην περιοχή. Προσπάθησε μάλιστα να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία, καθώς αποδιωγμένος πια από το Φαρνάβαζο επιζητούσε μια νέα ισχύ, που να τον εδραιώνει στην εξουσία. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Δερκυλίδας ήταν σχεδόν αδύνατο να βρει σοβαρή αντίσταση στις πόλεις που πήγαινε: «… αμέσως, μέσα σε μια μέρα, πήγαν θεληματικά με το μέρος του οι παράλιες πόλεις Λάρισα, Αμαξιτός και Κολωνές». (3,1,16).

 

Φυσικά, κατά το Δερκυλίδα, οι πόλεις αυτές απελευθερώνονταν. Καμία ισχύς δεν υποδουλώνει. Μόνο απελευθερώνει: «Στη συνέχεια μήνυσε και στις αιολικές πόλεις ζητώντας τους ν’ απελευθερωθούν, να τον δεχτούν και μέσα στα τείχη τους, και να γίνουν σύμμαχοί του. Οι Νεανδρείς, οι Ιλιείς κι οι Κοκυλίτες δέχτηκαν, γιατί οι ελληνικές φρουρές τους δεν είχαν καλή μεταχείριση από τότε που ‘χε πεθάνει η Μανία». (3,1,16). Μόνο ο φρούραρχος της Κεβρήνος αποφάσισε να αντισταθεί ελπίζοντας ότι ο Φαρνάβαζος θα τον ανταμείψει. Μετά από πέντε μέρες όμως, και χωρίς να γίνει κάποια ουσιαστική σύγκρουση, η πόλη παραδόθηκε με συνωμοσία.

 

Ο Μειδίας περισσότερο για να τηρήσει τα προσχήματα, αφού πλέον ούτε ο πληθυσμός είχε διάθεση να τον στηρίξει ζήτησε από το Δερκυλίδα ομήρους, ως προϋπόθεση για να συναντηθούν: «Εκείνος του ‘στειλε έναν από κάθε συμμαχική πόλη, λέγοντάς του να διαλέξει όσους κι όποιους ήθελε». (3,1,20). Στη συνάντηση η θέση του Μειδία ήταν αξιολύπητη. Χωρίς να μπορεί να προβάλει την ελάχιστη αξίωση, επέτρεψε στο Δερκυλίδα να παίξει το παιχνίδι ακριβώς όπως ήθελε: «… ρώτησε» (ο Μειδίας εννοείται) «με τι όρους θα τον δεχόταν για σύμμαχο. Ο Δερκυλίδας αποκρίθηκε ότι όρος ήταν ν’ αφήσει ελεύθερο κι ανεξάρτητο τον πληθυσμό, και λέγοντας αυτά προχωρούσε συνάμα προς τη Σκήψη». (3,1,20).

 

Με άλλα λόγια, από τη μια απαιτούσε την απελευθέρωση κι από την άλλη κατευθυνόταν προς την πόλη που είχε το χρήμα. Κι όταν μπήκε στη Σκήψη, άφησε στο λαό τις καλύτερες εντυπώσεις: «Ο Δερκυλίδας έκανε θυσία στην Αθηνά στην ακρόπολη των Σκηψίων, και ύστερα έδιωξε τους μισθοφόρους του Μειδία από την πόλη και την παρέδωσε στους πολίτες, συμβουλεύοντάς τους να πολιτεύονται καθώς ταιριάζει σ’ Έλληνες κι ελεύθερους ανθρώπους. Την ώρα που έφευγε με το στρατό για τη Γέργιθα, τον ξεπροβόδισαν με τιμές και πολλοί από τη Σκήψη, ενθουσιασμένοι με τα γεγονότα». (3,1,21).

 

Φυσικά, η Γέργιθα ήταν η άλλη πόλη που είχε συγκεντρωμένο χρήμα. Στο δρόμο για εκεί ο Μειδίας πρόβαλλε την αξίωση να παραδοθεί η πόλη στον ίδιο. Ο Δερκυλίδας του απάντησε ότι δε θα αδικηθεί χωρίς να διακόψει την πορεία του. Ασφαλώς, δεν υπήρχε περίπτωση να τον πάρει στα σοβαρά. Ο Μειδίας ήταν η πιο ευνοϊκή συγκυρία για το Δερκυλίδα. Αν ζούσε η Μανία και συγκέντρωνε το στρατό με την υποστήριξη του Φαρναβάζου, τα πράγματα δε θα ήταν τόσο εύκολα.

Οι φιλοδοξίες των ανάξιων είναι βούτυρο για το ψωμί της επερχόμενης ισχύος. Ανατρέπουν τις ισορροπίες, δυσαρεστούν το λαό, αποκόβουν τους κρίκους με τον παραδοσιακό προστάτη και τελικά ανοίγουν το δρόμο στο Δερκυλίδα που έρχεται. Όταν πια κατέλαβε και τη Γέργιθα κι έκανε τη θυσία στην Αθηνά, ο Μειδίας δεν ήξερε πια ούτε ποιο ρόλο να κρατήσει: «Ο Μειδίας δεν ήξερε τι να κάνει. “Λοιπόν”, είπε, “εγώ πηγαίνω να φροντίσω για τη φιλοξενία σου”. Κι ο άλλος: “Όχι, μα το Δία”, απάντησε, “θα ‘ταν ντροπή να με φιλοξενήσεις εσύ αντί να σε φιλοξενήσω εγώ, που έκανα τη θυσία”». (3,1,24).

 

Τα πράγματα γίνονται απολύτως ξεκάθαρα. Οικοδεσπότης είναι αυτός που κάνει τη θυσία. Ο Μειδίας είναι ο φιλοξενούμενος. Κι όταν έκατσαν για να τα ξεκαθαρίσουν «ρώτησε ο Δερκυλίδας: “Πες μου, Μειδία, ο πατέρας σου σ’ άφησε κύριο της περιουσίας του;” “Και βέβαια”, απάντησε εκείνος. “Και πόσα σπίτια είχες; Πόσα κτήματα; Πόσες βοσκές;” [….] Άμα τέλειωσε η απογραφή της πατρικής περιουσίας: “Πες μου”, είπε ο Δερκυλίδας, “ποιανού ήταν η Μανία;” Όλοι αποκρίθηκαν ότι ήταν του Φαρναβάζου. “Τότε λοιπόν και όσα της ανήκαν”, συνέχισε, “ήταν του Φαρναβάζου;” “και βέβαια”, αποκρίθηκαν. “Τότε πρέπει να ‘γιναν δικά μας”, είπε, “αφού είμαστε νικητές – γιατί ο Φαρνάβαζος είναι εχθρός μας. Εμπρός, λοιπόν” – πρόσθεσε – “ας μας οδηγήσει κάποιος εκεί που βρίσκεται η περιουσία της Μανίας και του Φαρναβάζου”». (3,1,25-26).

 

Είναι φανερό ότι ο Δερκυλίδας περισσότερο περιπαίζει το Μειδία παρά διαπραγματεύεται. Ο Μειδίας ως πραγματική καρικατούρα δε θα μπορούσε να έχει άλλη αντιμετώπιση. Η απελευθέρωση της Γέργιθας ήταν πλέον γεγονός. Και μετά την απελευθέρωση ο Δερκυλίδας ζήτησε να δει τα «πράγματα» της Μανίας: «Εκείνοι τότε του τα ‘δειξαν, κι αφού τα είδε όλα τα κλείδωσε, τα σφράγισε κι έβαλε σκοπούς να τα φυλάνε. Βγαίνοντας είπε στους ταξίαρχους και τους λοχαγούς που συνάντησε στην είσοδο: “Άνδρες, εξοικονομήσαμε μισθό για το στρατό – αρκετά για οχτώ χιλιάδες άνδρες για έναν χρόνο σχεδόν. Κι αν βγάλουμε κι άλλα, θα τα ‘χουμε παραπανίσια”». (3,1,27-28).

 

Ο σπαρτιατικός επεκτατισμός δε λειτουργεί όπως εκείνος της Αθήνας. Ούτε φορολογεί ούτε στέλνει το χρήμα στην πόλη. Το αξιοποιεί επιτόπου για τις ανάγκες του στρατού. Εξάλλου, και η κουλτούρα των Σπαρτιατών δεν αφορούσε τη συσσώρευση του χρήματος. Δεν έγιναν ποτέ θεαματικά έργα τέχνης στη Σπάρτη, που να επιδεικνύουν τη δύναμη και τον πλούτο. Όμως, δεν παύουν να εξυπηρετούνται τα σπαρτιατικά συμφέροντα, που πλέον ανοίγονται ξεκάθαρα στην Ασία.

 

Όσο για το Μειδία, ο Δερκυλίδας του επιφύλασσε ιδιαιτέρως ταπεινωτικό φινάλε: «Κι όταν ρώτησε ο Μειδίας: “Κι εγώ πού πρέπει να ζήσω Δερκυλίδα;” Του απάντησε: “Εκεί που είναι και το πιο δίκαιο, Μειδία – στην πατρίδα σου τη Σκήψη, στο πατρικό σου σπίτι”». (3,1,28).

 

Ξενοφώντος: «Ελληνικά»

Έμαθα…

Έμαθα – ότι παίρνει χρόνια να οικοδομήσεις εμπιστοσύνη,
και αρκούν μερικά δευτερόλεπτα για να την καταστρέψεις.

Έμαθα – ότι δεν μπορείς να κάνεις κάποιον να σε αγαπήσει.
Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να είσαι άξιος να αγαπηθείς.
Τα υπόλοιπα επαφίενται σ’ αυτόν.

Έμαθα – ότι ανεξαρτήτως πόσο καλός φίλος είναι κάποιος,
κάποιες φορές θα σε πληγώσει, και εσύ θα πρέπει να τον συγχωρήσεις.

Έμαθα – ότι δεν έχει σημασία τι έχεις στη ζωή σου,
αυτό που μετράει είναι ποιούς έχεις στη ζωή σου.

Έμαθα- ότι δεν πρέπει ποτέ να καταστρέφεις μια συγγνώμη
με μία δικαιολογία.

Έμαθα- ότι δεν πρέπει να συγκρίνεις τον εαυτό σου,
με ό,τι καλύτερο μπορούν οι άλλοι να κάνουν.

Έμαθα – ότι αρκεί μια στιγμή για να κάνεις κάτι
που θα σε στενοχωρεί όλη σου τη ζωή.

Έμαθα- ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να γίνεις αυτός που θέλεις να είσαι.

Έμαθα- ότι θα πρέπει πάντα να αποχωρίζεσαι τα αγαπημένα πρόσωπα
με λόγια αγάπης.
Μπορεί να είναι η τελευταία φορά που τα βλέπεις.

Έμαθα- ότι είμαστε υπεύθυνοι για αυτό που κάνουμε,
δεν έχει σημασία το πώς αισθανόμαστε για αυτό που κάνουμε.

Έμαθα- ότι είτε μπορείς να ελέγχεις τη συμπεριφορά σου είτε θα σ’ ελέγχει αυτή.

Έμαθα- ότι ανεξάρτητα από το πόσο θερμή είναι μια σχέση στην αρχή,
το πάθος εξασθενίζει και πρέπει να υπάρχει κάτι άλλο να πάρει τη θέση του.

Έμαθα- ότι ήρωες είναι αυτοί που κάνουν αυτό που πρέπει να γίνει,
όταν χρειάζεται να γίνει, ανεξάρτητα από τις συνέπειες.

Έμαθα- ότι τα χρήματα είναι ένας άθλιος τρόπος να αξιολογείς την ζωή σου.

Έμαθα- ότι μερικές φορές οι άνθρωποι που περιμένεις να σε κλωτσήσουν
όταν είσαι στα κάτω σου,
είναι αυτοί που θα σε βοηθήσουν να πάρεις τα πάνω σου.

Έμαθα- ότι όταν είμαι θυμωμένος έχω το δικαίωμα να το δείχνω,
αλλά αυτό δεν μου δίνει το δικαίωμα να γίνομαι σκληρός με τους άλλους.

Έμαθα- ότι η αληθινή φιλία διατηρείται ακόμα και όταν υπάρχει μεγάλη απόσταση.
Το ίδιο ισχύει και για την αληθινή αγάπη.

Έμαθα- ότι μόνο και μόνο επειδή κάποιος δεν σε αγαπάει με τον τρόπο που θέλεις,
αυτό δεν σημαίνει ότι δεν σε αγαπάει όσο περισσότερο μπορεί.

Έμαθα- ότι η ωριμότητα σχετίζεται περισσότερο με τις εμπειρίες που είχες,
καθώς και από τι έχεις μάθει από αυτές,
και λιγότερο από το πόσα γενέθλια γιόρτασες.

Έμαθα- ότι δεν πρέπει ποτέ να λες σ’ ένα παιδί
ότι τα όνειρά του είναι εξωπραγματικά.
Τι τραγωδία θα ήταν αν σε πίστευε.

Έμαθα- ότι δεν είναι πάντα αρκετό να σε συγχωρέσουν οι άλλοι.
Αρκετές φορές πρέπει να μπορούμε να συγχωρούμε οι ίδιοι τον εαυτό μας.

Έμαθα- ότι δεν έχει σημασία πόσο άσχημα ράγισε η καρδιά σου,
η ζωή δεν σταματά για να ξεπεράσεις τη θλίψη σου.

Έμαθα- ότι οι περιστάσεις και οι συνθήκες
μπορεί να έχουν επηρεάσει το ποιοί είμαστε,
όμως είμαστε υπεύθυνοι για αυτό που έχουμε γίνει.

Έμαθα- ότι πλούσιος δεν είναι αυτός που έχει τα περισσότερα,
αλλά αυτός που χρειάζεται τα λιγότερα.

Έμαθα- ότι μόνο και μόνο επειδή δύο άτομα μαλώνουν,
αυτό δεν σημαίνει ότι δεν αγαπούν ο ένας τον άλλο.
Ισχύει και το αντίθετο,
επειδή δεν μαλώνουν δεν σημαίνει ότι αγαπούν ο ένας τον άλλο.

Έμαθα- ότι δεν πρέπει να είμαστε τόσο πρόθυμοι να μάθουμε ένα μυστικό.
Θα μπορούσε να αλλάξει τη ζωή μας για πάντα.

Έμαθα- ότι δύο άνθρωποι μπορούν να κοιτούν ακριβώς το ίδιο πράγμα,
και να βλέπουν κάτι εντελώς διαφορετικό.

Έμαθα- ότι τα διαπιστευτήρια στον τοίχο,
δεν σε κάνουν αξιοπρεπή άνθρωπο.

Έμαθα- ότι οι άλλοι θα ξεχάσουν τι τους είπες,
θα ξεχάσουν τι τους έκανες,
αλλά δεν θα ξεχάσουν ποτέ πώς τους έκανες να αισθάνονται.

Οι διαδρομές της αγάπης

Έχω υπάρξει στη ζωή μου ο πιο πιστός πολέμιος της "αγάπης" που συνήθως εκδηλώνεται, με ξύλινη, κενή, επαναλαμβανόμενη γλώσσα και τυπικές, επιφανειακές, εγωιστικές πρακτικές. Όμως, δεν έπαψα να πιστεύω ότι υπάρχει κι ας μην την εντόπιζα γύρω μου και μέσα μου, και αυτό έδωσε νόημα στο εσωτερικό μα και στο εξωτερικό ταξίδι της ζωής μου.

Αναζητώντας με πάθος την αλήθεια, τα βήματά μου αναπόφευκτα με οδηγούσαν στην αγάπη. Το εύρος, το νόημα, η αλήθεια μα και το περιεχόμενό της, δεν χωράνε σε λέξεις, σε κανένα κείμενο, σε κανένα βιβλίο.

Υπάρχει ασφάλεια στο να αναζητάς την αγάπη, να φλερτάρεις με την ιδέα της, να προσπαθείς να καταλάβεις το νόημά της. Δεν υπάρχει όμως καμία ασφάλεια να ζεις το μεγαλείο της, να περπατάς τους άγνωστους δρόμους της, να γνωρίζεις τα πιο κρυμμένα μυστικά της.

Σε αναγκάζει να στέκεσαι απέναντί της γυμνός, μετανοιωμένος, ταπεινός υπηρέτης της μεγαλόπρεπης, γαλήνιας δύναμης της αλήθειας της. Και τότε οι λέξεις παραμένουν ίδιες μα το νόημά τους αλλάζει, οι δονήσεις τους ηχούν στα πιο βαθιά μέρη της ύπαρξής σου, αγγίζοντας τον πυρήνα της ψυχής σου, ανασταίνοντας την καρδιά σου, δίνοντας φτερά στο πνεύμα σου.

Όμως οι διαδρομές της αγάπης είναι στρωμένες με αγκάθια και σκοτεινά μονοπάτια, που ο ίδιος ο νους έχει δημιουργήσει, με σκοπό να εξερευνήσει και να βιώσει τις άπειρες εκφράσεις της αφθονίας της. Μάθαμε να διστάζουμε, να αναζητάμε τα γνώριμα, ορατά μονοπάτια των οικείων, παρελθοντικών διαδρομών μας, για να μην τολμήσουμε το βασανιστικό πέρασμα στην αθανασία. Μα η αγάπη δεν έχει λογική, δεν ακολουθεί κανόνες ούτε συμβαδίζει με τις προσταγές του εγωικού νου.

Έρχεται πάντα απρόσκλητη, εκεί που νομίζεις ότι είχες κατακτήσει την "τάξη" και έναν ασφαλές δρόμο για να πορεύεσαι. Έρχεται για να σε σηκώσει στο μοναδικό πέταγμά της, για να πετάξεις ψηλά, εκεί όπου δεν έχεις πετάξει ποτέ ξανά, ενώ φοβάσαι κάθε στιγμή πως θα πέσεις και θα συντριβείς. Και έτσι θα σε τσακίσει, στις πιο βαθιές αβύσσους της πολυταξιδεμένης ψυχής σου. Σε προκαλεί και σε ανυψώνει, σε ταπεινώνει και σε πληγώνει, σε ανασταίνει και σε μεταμορφώνει.

Τα πάντα ζωντανεύουν στην αρένα του Θείου παιχνιδιού της. Όταν δειλιάζεις θα σου δίνει δύναμη, όταν την προδίδεις θα σε συνθλίβει. Όταν φοβάσαι θα γίνεται πίστη, όταν βασίζεσαι σε προσδοκίες θα σε εγκαταλείπει.

Και όλ’ αυτά γιατί ποτέ δεν μπορείς να την κατακτήσεις, να τη δεσμεύσεις και να πεις με αλαζονεία, «τώρα ξέρω, κατέχω!» Και πάντα εκεί θα γυρνάς. Ό,τι άλλο κι αν αναζητάς, ό,τι άλλο και αν κάνεις, πάντα η σπίθα της αγάπης που είναι στον πυρήνα της ύπαρξής σου, θα σε επιστρέφει, σε αυτόν τον έναν ακαταμάχητο πόθο: να καείς στη φλόγα της, να γίνεις ένα με τον άπειρο ωκεανό της.

Μέχρι που ο νους να καταλάβει, ότι όλα γίνονται και υπάρχουν για την αγάπη. Όλα! Τίποτα δεν έμεινε ποτέ απ’ έξω. Τίποτα δεν υπήρξε ποτέ ανεξάρτητο.

Μην την ψάχνεις όμως στα βιβλία, στις περιγραφές των άλλων, στις αναλύσεις του νου ή στα πρόσκαιρα αποκτήματά σου. Ψάξε μέσα στην αλήθεια σου και το ψέμα σου. Βρες την σε όλ’ αυτά που νομίζεις πως ξέρεις αλλά πρέπει να αφήσεις πίσω σου. Δεν διδάσκεται η αγάπη. Μόνο μπορείς να καθαρίσεις τα μάτια σου για να τη δεις, να ελευθερώσεις την καρδιά σου από το φόβο για να την αισθανθείς, να βγεις από την τυραννία του νου για να την αναγνωρίσεις. Μόνο μπορείς να τη βιώσεις, δημιουργώντας βήμα-βήμα το πέρασμα, με την έκφραση της γυμνής, αγνής, μοναδικότητάς σου. Έτσι δίνεις νέο νόημα στις αισθήσεις σου, στον κόσμο σου, στη ζωή σου, σε ολόκληρη την ύπαρξή σου.

Δεν υπάρχει κάτι άλλο ουσιαστικά να κάνεις. Απλά το αναβάλλεις γιατί φοβάσαι, γιατί πίστεψες πως δεν υπάρχει. Αλλά η αγάπη είναι πάντα εδώ. Και σε καλεί… ονόμασέ την όπως θες, βρίσκεται ενωμένη και μεγαλόπρεπη, πίσω και πέρα απ' όλα τα αντίθετα.

Κάποιες φορές, ολόκληρη η ζωή σου εξαρτάται από μια παρανοϊκή κίνηση!

Στο Άγνωστο

Αν μπορούσα μόνο να ήξερα…!

Όλοι θα ήθελαν να μάθουν… Τρέχουν σε αστρολόγους, μέντιουμ και ό,τι άλλο. Καίγονται να ξέρουν!

Ποτέ δεν με ενδιέφερε. Ποτέ δεν κυνήγησα το μέλλον ή τη γνώση με αυτόν τον τρόπο.

Κοιτάζοντας πίσω τώρα… Αν ήξερα θα το ‘κανα; Θα περπατούσα αυτήν την πορεία; Θα είχε νόημα; Θα το πίστευα; Ποιες αοριστολογίες θα μπορούσαν να με εκτροχιάσουν από την τόσο πεισματική πορεία μου;

Μια πορεία απρόβλεπτη, ανηφορική μα και με πολλές υπέροχες βουνοκορφές, που τίποτα εκτός από τη βιωματική αίσθησή τους, δεν θα ήταν αρκετό.

Ευγνωμονώ….

Τις άπειρες φορές που έπεσα, ακόμα κι αν πίστευα ή φαινόταν πως δεν θα ξανασηκωνόμουνα.

Το πείσμα, την αυτό-πειθαρχία, την αφοσίωση στη δουλειά, που συχνά ξανάρχιζε από την αρχή.

Το σκοτάδι που έκρυβε απειλητικά το φως που λαχταρούσα να δω.

Τη δύναμη της ψυχής μου που άνοιγε σε καίριες στιγμές κάποιο παράθυρο για ν’ αναπνεύσω.

Το αλύγιστο πνεύμα μου που με οδηγούσε πάντα σαν τυφλός στην άβυσσο του νου μου.

Την πίστη μου που πετάει ελεύθερα και δε δεσμεύεται από το ψέμα.

Την αθωότητα που μου επιτρέπει να είμαι παιδί.

Τον έρωτα που με εμπνέει και με ολοκληρώνει.

Τη φιλία που οι αδελφές ψυχές μου ξέρουν πως είναι ανεκτίμητη.

Την ειλικρίνεια και τη φανέρωση, ακόμα κι όταν έμενα μόνος.

Το χρόνο που με έμαθε πως υπάρχω πέρα από αυτόν.

Και όλ’ αυτά, που συνεχίζουν να υπάρχουν, να καλλιεργούνται και να καθοδηγούν την πορεία μου... Μού χαρίζουν τα δώρα της επιμονής, της υπομονής, του θάρρους, που δεν μετριούνται με γήινους αριθμούς.

Σαν παιδί, μαθαίνω, ανοίγοντας νέους ορίζοντες.

Σαν έφηβος παθιάζομαι, ερωτεύομαι, πεισμώνω.

Σαν ενήλικας συνεχίζω να ζω, μια ζωή με νόημα, πάθος, δημιουργία, και απερίγραπτες στιγμές αλήθειας, μαγείας, έκστασης, ευτυχίας.

Οι ρόλοι δεν με ορίζουν μα λατρεύω να παίζω όσους επέλεξα συνειδητά, προσφέροντας με μεράκι, σοβαρότητα και αθωότητα ό,τι πιο αληθινό εντοπίζω μέσα μου. 

Και αύριο, είναι μια καινούργια μέρα…σε αρμονία και με πίστη στη ροή της ζωής, όπου/όπως κι αν βρίσκομαι!

Τι εννοεί όταν σας λέει ότι χρειάζεται λίγο χρόνο;

Κατ’ αρχήν ψυχραιμία. Στη συνέχεια βαθιές ανάσες και σκέψεις για το τι μπορεί να εννοεί. Η παρακάτω "ανάγνωση" θα σε βοηθήσει σημαντικά. Όταν ο φίλος σας σας λέει ότι "χρειάζεται λίγο χρόνο να σκεφτεί", "να το πάτε πιο αργά", ή ότι "θέλει λίγο παραπάνω χώρο"… σίγουρα δεν είναι μια θετική εξέλιξη στη σχέση σας. Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητο ότι θα καταλήξετε σε χωρισμό. Μπορεί και να…

1. Φοβήθηκε
This may come as a shock, αλλά οι άντρες σε κάτι τέτοια είναι τόσο θαρραλέοι όσο κι ένα μέσο κουνέλι. Κι όταν ένας άνδρας φοβάται, δύο τινά συμβαίνουν: είτε είναι τρελά ερωτευμένος μαζί σας και νιώθει ότι σιγά σιγά χάνει τον εαυτό του (οπότε θέλει να πατήσει το pause πριν χάσει τη σαγηνευτική προσωπικότητα του), είτε βλέπει ότι η σχέση σας οδεύει σε γάμο και παιδικό κάθισμα στο αμάξι του (και δεν είναι έτοιμος για κάτι τέτοιο. Plus, το αμάξι του είναι κάμπριο). Σε κάθε περίπτωση, αν του δώσετε αυτό που ζητάει (χώρο, χρόνο και λοιπές διαστάσεις) ενδέχεται να συνειδητοποιήσει πως τελικά καθόλου δεν το ήθελε.

2. Θέλει να ξέρει ότι έχει τον έλεγχο
Γιατί δεν μπορεί να έχει τον έλεγχο του μισθού του. Ούτε καν τον έλεγχο των κοιλιακών του (ενίοτε). Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να νιώθει ότι έχει τον έλεγχο της σχέσης του, ότι μπορεί να την "παγώνει" και να την "ξεπαγώνει" κατά βούληση. Τώρα, αν εσείς είστε διατεθειμένη να μπείτε στο φούρνο μικροκυμάτων, είναι καθαρά δικό σας θέμα.

3. Είναι ειλικρινής
…και το εννοεί. Πράγματι, ίσως να έχει την ανάγκη να μείνει για λίγο μόνος του (έχοντας ταυτόχρονα και τα ψυχολογικά benefits του να νιώθει πως είναι σε σχέση) και να σκεφτεί τι πραγματικά θέλει. Ίσως η επεκτατική σας πολιτική ήταν …υπερβολικά επεκτατική για τα γούστα του, ίσως όντως το πάτε πολύ γρήγορα. Tip: χρησιμοποιήστε αυτό το διάστημα για να σκεφτείτε κι εσείς τί πραγματικά θέλετε. Και αν πραγματικά τον θέλετε.

4. Θέλει να χωρίσετε
Και απλά σας το λέει με το μαλακό, ελπίζοντας ότι θα πάρετε το μήνυμα και δεν θα τον φέρετε στη δύσκολη θέση να χρειαστεί να το πει ξεκάθαρα. Θα προτείναμε να τον φέρετε στη δύσκολη θέση. Καλή η διπλωματία και η ευγένεια, αλλές μερικές φορές χρειάζεται και θάρρος. Κι αν δεν το έχει από μόνος του, ώρα να το αποκτήσει…

ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ! Και δεν μπορεί παρά να είναι ΕΔΩ, Τώρα. Βρίσκεται στην Κατανόηση αυτού που συμβαίνει. Στην Αληθινή Κατανόηση αυτού που συμβαίνει (κι όχι στην διαστρέβλωση της αντίληψης που μπορεί να συμβαίνει για πολλούς διάφορους λόγους). Ο Μόνος Τρόπος για να Κατανοούμε Ορθά (και να μην παραπλανιόμαστε) είναι να Είμαστε σε Αληθινή Εγρήγορση, Εδώ, Τώρα. Να Είμαστε Παρόντες. Να Προσέχουμε Συνεχώς. Να είμαστε πραγματικά κι ολοκληρωτικά προσεκτικοί σε αυτό που συμβαίνει. Φαίνεται πιο εύκολο να αυτοματοποιούμε την αντίληψή μας και να ταυτίζουμε αυτή την αυτοματοποιημένη αντίληψη με την πραγματικότητα, αλλά αυτό που κάνουμε έτσι (όταν το κάνουμε) είναι όχι η πραγματική ζωή αλλά ονειροπόληση. Είναι, εκτός των άλλων, χάσιμο χρόνου.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ! Βρίσκεται στην Κατανόηση αυτού που συμβαίνει. Προφανώς η ΠΑΡΟΥΣΙΑ μας σε αυτό που συμβαίνει (σε «μας» κι «έξω από μας») δεν εξαρτάται από κάτι σταθερό, αφού όλα αλλάζουν συνεχώς, σαν μια ροή φαινομένων. Η ζωή είναι αυτή η κίνηση, ένα ρεύμα εμπειρίας κι όχι σταθερά πράγματα.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΗΝ ΡΟΗ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ! Στην Ίδια την Ροή, στην Αλλαγή, στην συνεχή μετακίνηση κι όχι σε κάτι σταθερό, όχι στα φαινόμενα που αλλάζουν συνεχώς. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ, ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΖΟΥΜΕ, υπάρχει, εκδηλώνεται, ανεξάρτητα από συγκεκριμένα φαινόμενα. Τα ίδια τα φαινόμενα δεν αποτελούν εμπόδιο. Γίνονται εμπόδια όταν τα «κρατάμε», ή «κρατιόμαστε» από αυτά. Τότε, αντί να Ρέουμε σαν Ζωή, σαν κάτι ζωντανό, βυθιζόμαστε σε ένα εικονικό κατασκευασμένο (από την σκέψη) κόσμο. Ονειροπολούμε.

Παραμένοντας ΕΔΩ, σε Εγρήγορση, Προσέχοντας αυτό που συμβαίνει, Ρέοντας μαζί με όλα, ζούμε πραγματικά, στον μοναδικό χρόνο που υπάρχει, στο Παρόν που Ρέει στην Αιωνιότητα, ανεξάρτητα από τα φαινόμενα που συνεχώς αλλάζουν (και μπορεί ακόμα και να μην υπάρχουν , να «εξαφανιστούν»). Κι όταν λέμε ότι δεν «κρατούμε» τίποτα ή δεν «κρατιόμαστε» από τίποτα, εννοούμε (και το εννοούμε πραγματικά) όχι μόνο τα «εξωτερικά φαινόμενα» αλλά και τις εσωτερικές καταστάσεις της αντίληψης του «εαυτού».

ΣΕ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ, ζώντας με αυτόν τον τρόπο, δεν υπάρχει ούτε υποκείμενο ούτε αντικείμενο αλλά μια ανοιχτή χωρίς όρια επίγνωση που αντιμετωπίζει όλα όσα εισέρχονται στο πεδίο των ορίων της σαν ροές φαινομένων, «εμπειρία» που δεν «κρατά». Αυτή είναι η Ζωή του Παρόντος, της Αιωνιότητας, του Άχρονου.

Το «ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ» ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ, ένας περιορισμός, που δομείται με κάποια «πληροφοριακά στοιχεία», που «κρατάμε». Η οποιαδήποτε ύπαρξη υποκειμένου συνεπάγεται το αντικείμενο, αυτό που είναι απέναντι. Η δυαδικότητα, σε όποια μορφή κι αν την βιώνουμε, δεν είναι η Πραγματικότητα αλλά μια κατασκευή που κάνουμε εμείς με την σκέψη μας. Πρέπει λοιπόν να Είμαστε σε Εγρήγορση, να Προσέχουμε, να Είμαστε Ζωή και να Ρέουμε μαζί με ην ζωή και τα φαινόμενα και να μην «κρατιόμαστε» από τίποτα.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΟΜΩΣ όταν ήδη έχουμε δημιουργήσει τον ονειρικό κόσμο μας, την δυαδικότητα, τον διαχωρισμό υποκειμένου, αντικειμένου και βιώνουμε μέσα από αυτή την σχιζοφρενική αντίληψη την ζωή στον κόσμο; Υπάρχουν διάφορες δράσεις και συμπεριφορές. Άλλοτε προβάλλεται το υποκείμενο, άλλοτε απορροφιόμαστε στο αντικείμενο, άλλοτε προβάλλονται και τα δυο (σε μια αίσθηση ευφορίας και δύναμης), άλλοτε τίποτα από τα δύο (σε μια κατάσταση αδυναμίας και «λιγοθυμιάς»).

Στην πραγματικότητα όλα αυτά είναι παραπλανητικά και δεν μας δίνουν την αληθινή γνώση της πραγματικότητας. Απλά ονειροπολούμε. Η Πραγματικότητα, η πραγματική ζωή, η πραγματική ορθή εμπειρία είναι μια Κατάσταση Όλου, μια Κατάσταση Επίγνωσης που τα αντιμετωπίζει όλα χωρίς διαχωρισμούς, μια Παγκόσμια Συνείδηση. Αυτό είναι το Πρώτο Βήμα, η μετάβαση από την κατάσταση της ονειροπόλησης, της σύγχυσης και της μυθοπλασίας της σκέψης, στο Πραγματικό, στην Παρουσία που τα περιλαμβάνει όλα.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟ μέσα από την παρούσα συνείδηση που είναι εγκλωβισμένη στο «εγώ» και βιώνει την δυαδικότητα; Στην πραγματικότητα (για κάποιον που παρατηρεί από «έξω») τα πράγματα είναι απλά. Οι δράσεις κι οι αντιδράσεις της εγκλωβισμένης συνείδησης είναι ανώριμες και παιδιάστικες. Γιατί; Επειδή δεν Προσέχει. Όταν η συνείδηση περιορίζεται στον «εαυτό» βιώνει το Όλον, Αυτό που Υπάρχει, την Πραγματικότητα (τον Θεό της Θρησκείας) σαν το Έξω, το Άλλο, το Αντικείμενο. Προσπαθεί να Το προσεγγίσει, να ανυψωθεί σε Αυτό, να Το βιώσει, να Το πραγματώσει.

Στην πραγματικότητα όμως «αυτό το έξω», «αυτό το άλλο», είναι μια κατασκευή της σκέψης. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα. Έτσι η «συνείδηση εγώ» προσπαθεί μάταια σε ένα αδιέξοδο δρόμο. Προφανώς δεν υπάρχει κάτι να φτάσουμε, κάτι να γίνουμε, κάτι να πραγματώσουμε. Απλά πρέπει να εγκαταλείψουμε την ψευδαίσθηση του διαχωρισμένου εγώ και τις μάταιες προσπάθειες, αυτό το ψεύτικο εγώ, να γίνει η Αλήθεια, το Πραγματικό. Πρέπει να αναγνωρίσουμε το ψέμα στην ρίζα του, εκεί που δημιουργείται.

Πως; Προσέχοντας ακριβώς πως δημιουργείται, την ώρα που δημιουργείται, την ώρα που αρχίζουμε να το «κρατάμε», να το ενισχύουμε, να το αποδεχόμαστε, να το κάνουμε «αλήθεια» μας. Αν δεν το «προλάβουμε» εδώ, στην «γέννησή» του και βυθιστούμε στην σχιζοφρενική δυαδικότητα, τότε και πάλι υπάρχει η εναλλακτική λύση του «Διαλογισμού». Αλλά του Αληθινού, του Πραγματικού Διαλογισμού, που οδηγεί στην υπέρβαση του διαχωρισμού υποκειμένου, αντικειμένου, στην Επίγνωση της Ενότητας της Ύπαρξης, στην Παγκόσμια Συνείδηση. Οι περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται επιπόλαια με τον Διαλογισμό και παρουσιάζουν σαν Διαλογισμό διάφορες παιδιάστικες ανόητες δραστηριότητες.

ΑΝ ΚΑΙ ΟΤΑΝ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΠΥΛΗ, πέρα από την δυαδικότητα και τον διαχωρισμό υποκειμένου, αντικειμένου, σε μια Ενοποιημένη Συνείδηση, στην ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, τότε μπορούμε να «Εμβαθύνουμε» σε Αυτή την ΠΑΡΟΥΣΙΑ, την «ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ», να Αναγνωρίσουμε την ΦΥΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ, Αυτού του ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ. Στο «Τέλος» αυτής της εσωτερικής πορείας μας Φανερώνεται ότι Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. Αυτό είναι το Δεύτερο Βήμα, το Πέρασμα στην ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ. Έχουμε Περάσει την ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΥΛΗ.

ΟΛΟ ΑΥΤΟ, ακόμα, επιπλέον, εξακολουθεί να παραμένει εξωτερικό, ένα «Φαινόμενο», σε «σχέση» με ΑΥΤΟ που το Προκαλεί (το Φαινόμενο). Όλη Αυτή η Ύπαρξη (το Φαινόμενο) μπορεί να υπάρχει ή να μην υπάρχει. ΤΟ ΜΟΝΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ, το ΠΕΡΑΝ. Δεν Υπάρχει Χώρος για Τίποτα Άλλο. Γιατί ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΑΝ. Αυτό είναι το Τρίτο Βήμα, το Πέρασμα της ΤΡΙΤΗΣ ΠΥΛΗΣ.

Όλα αυτά που προσπαθούμε να «περιγράψουμε είναι η ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΑΛΗΘΕΙΑ για την Οποία Μίλησαν Όλοι οι Πραγματικοί Σοφοί που Αφυπνίσθηκαν στην Πραγματικότητα. Κι όλοι αυτοί που έζησαν στην Πραγματική Ζωή κι όχι στο όνειρο του κόσμου (στην σχιζοφρενική δυαδικότητα) Αποτελούν την Πραγματική Φυσική Ανθρώπινη Οικογένεια, των Αληθινών Ανθρώπων, την Ιερή Ομάδα των Παιδιών του Φωτός, την Ιερή Παράδοση.

Αυτή η Ιερή Παράδοση φτάνει μέχρι τις μέρες μας από τα αρχαία χρόνια, μέσα από ανθρώπους που πραγματικά Αφυπνίσθηκαν στην Πραγματικότητα και Βίωσαν την Αλήθεια (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό), κι όχι μέσα από ανθρώπινους οργανισμούς, θρησκείες, φιλοσοφίες ή λατρείες. Στην πραγματικότητα δεν μιλάμε για κάτι καινούργιο. Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο. Τα ίδια πράγματα έλεγε ο Ορφέας στους Πρόποδες του Ολύμπου, τα ίδια πράγματα δίδασκε ο Λάο Τσε στην Κίνα, τα ίδια πράγματα φανέρωνε ο Βούδας στην Ινδία, τα ίδια πράγματα «εξομολογιόταν» ο Ιησούς στους μαθητές του στην Παλαιστίνη, τα ίδια πράγματα «εξέθετε» ο Κρισναμούρτι στις Ομιλίες του. Τα ίδια πράγματα θα λένε και μετά από αιώνες, οι Σοφοί Άνθρωποι. Η Αρχαία Σοφία, η πραγματική ζωντανή κι έμπρακτη μετάβαση από την ονειροπόληση στην Πραγματική Ζωή είναι η ΖΩΝΤΑΝΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, Η ΑΙΩΝΙΑ ΑΛΗΘΕΙΑ, που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά στους Κόλπους της Πραγματικής Ιερής Παράδοσης, μακριά από τον εξωτερικό κόσμο και την τρέλα του.

Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΤΟΥ ΒΙΩΜΑΤΟΣ, της Ζωντανής Μετάδοσης της Ζωής, της Έμπρακτης Μετάβασης στην Πραγματική Ζωή. Δεν είναι ούτε θρησκεία (όπως την αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, δηλαδή λατρεία κάποιας Εξωτερικής Δύναμης, ή κάποιου Θεού), ούτε φιλοσοφία για την προσέγγιση της πραγματικότητας, ούτε πίστη, ούτε συμπεριφορά, ούτε εξωτερική τελετουργική πράξη. Ασφαλώς η ΖΩΗ, η ΑΛΗΘΕΙΑ, Εκφράζεται σε όλα τα επίπεδα στα οποία λειτουργεί ο άνθρωπος και στη ύπαρξη και στην αντίληψη και στην σκέψη (λόγο) και στην συναίσθηση και στην εξωτερική δραστηριότητα (στις πράξεις), αλλά Εκφράζεται σαν Φωτεινή Δράση και σαν Διαφωτιστική Δραστηριότητα, σαν κάτι πραγματικό που ρέει μαζί με την ζωή κι όχι σαν κάτι απολιθωμένο, γνώση, θρησκεία, φιλοσοφία, πεποίθηση, ή επαναλαμβανόμενη πράξη.

Ο Θεός των ανθρώπων είναι μια ιδέα της ανθρώπινης σκέψης, μια απολιθωμένη ιδέα. Η φιλοσοφία τους, η θεολογία τους, η ιδεολογία τους, δομείται από νεκρές έννοιες κι όχι από την ζωντανή ρέουσα πραγματικότητα (που ανανεώνεται συνεχώς κι είναι πάντα «φρέσκια»), κινείται στον χώρο της φαντασίας, της δυαδικότητας (του διαχωρισμού της αντίληψης σε υποκείμενο, αντικείμενο), στην μυθολογική σκέψη, στην μυθολογία, στο «παραμύθι» (και με την καλή και με την κακή έννοια). Οι προσπάθειες των ανθρώπων είναι αδιέξοδες κι οι εξωτερικές δραστηριότητές τους διαμάχη για την διαχείριση των πόρων της ζωής. Σε τι διαφέρουν άραγε οι άνθρωποι από τις αγέλες των ζώων; Ο πολιτισμός δεν φαίνεται από την τεχνολογική πρόοδο αλλά από την συμπεριφορά μας στους συνανθρώπους μας (και ειδικά αυτούς που είναι σε ανάγκη).

Οι άνθρωποι που «εκπροσωπούν» σήμερα την Ιερή Παράδοση, δεν διεκδικούν κάποια αποκλειστικότητα ή «ιδιοκτησία» της Αλήθειας και δεν αποκλείουν κανένα – δεν μπορούν άλλωστε – από την Αφύπνιση στην Πραγματικότητα. Διατηρούν όμως κάθε δικαίωμα να έχουν «λόγο ταπεινότητας», αφού και το «θράσος» έχει «λόγο παντογνωσίας». Ο λόγος για να μπορέσουμε, σε μια εποχή αμάθειας και σύγχυσης να ξαναμιλήσουμε για την Ίδια Αρχαία Αιώνια Αλήθεια, για την Έμπρακτη Πραγματική Αφύπνιση στην Πραγματικότητα, πέρα από την ονειροπόληση μέσα στην σχιζοφρενική δυαδικότητα.

Αναφερόμαστε σε όσα πραγματικά Δίδαξαν οι Αρχαίοι Σοφοί, σε αυτά που πραγματικά είπαν και έκαναν κι όχι σε όσα κηρύττουν αυτοί που καπηλευόμενοι το Όνομά τους έφτιαξαν θρησκείες, θεολογίες, κοινότητες, ναούς και λατρείες, σαν κερδοσκοπικές επιχειρήσεις.

Προσπαθούμε να Δείξουμε τον Αληθινό Δρόμο της Ζωής μέσα στο σκοτάδι του κόσμου διαλύοντας μύθους και παρεξηγήσεις και τέλος Δείχνουμε με Πρακτικό Τρόπο πως μπορεί και πρέπει κάποιος να Αφυπνισθεί στην Πραγματικότητα. Με καθαρά πρακτικό (και προσωπικό) τρόπο κι όχι σαν μια θεωρία ή σαν μια διδασκαλία, ένα ακόμα παραμύθι για να αποκοιμίσουμε τους ανθρώπους.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ, ΤΩΡΑ, στην ΕΓΡΗΓΟΡΣΗ, στην ΠΡΟΣΟΧΗ, στην ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ, Όχι στην Ονειροπόληση.

Ιαπωνία: Aκόμα και τα φρεάτια είναι αντικείμενα έκφρασης καλλιτεχνικής δημιουργίας

Εκπληκτικής δεξιοτεχνίας φρεάτια της Ιαπωνίας

Το γραφένιο μπορεί να εξηγήσει την δημιουργία των άστρων

Σύμφωνα με ερευνητές του Πανεπιστημίου στο Berkeley (UCB), φαίνεται ότι η μελέτη του γραφένιου, της δισδιάστατης ένωσης του άνθρακα, μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα του τι συνέβη κατά τη διάρκεια των πρώτων στιγμών του σύμπαντος, όταν γεννήθηκαν τα πρώτα άστρα.

Ταυτόχρονα, το υλικό αυτό θα μπορούσε να παράσχει ενδείξεις ως προς τα φαινόμενα που συνεχίζονται στο εσωτερικό του ορίζοντα γεγονότων των μαύρων οπών. Οι τελευταίες αυτές δομές τροφοδοτούν τους πυρήνες όλων των μεγάλων γαλαξιών.

 

Με άλλα λόγια, το γραφένιο μπορεί να έχει μια πρακτική ωφέλεια κατά την ανάλυση περιοχών του διαστήματος ή των ιδιομορφιών, όπου αλληλεπιδρούν τεράστια βαρυτικά πεδία για να παράγουν πολύπλοκα αποτελέσματα. Είναι όντως ενδιαφέρον ότι οι αστρονομικές μελέτες δείχνουν ότι το γραφένιο μπορεί να υπάρχει στο διάστημα με δισδιάστατη μορφή.

 

Μια ομάδα ερευνητών υπεύθυνων για τη λειτουργία του διαστημικού τηλεσκοπίου Spitzer, που εξερευνά τον ουρανό στα υπέρυθρα μήκη κύματος, ανέφερε την ανακάλυψη μορίων φουλλερενίων από 70 άτομα άνθρακα – C70 – (ή buckyball όπως αλλιώς λέγονται) έξω από το Γαλαξία μας.

 

Οι ερευνητές, επίσης, λένε ότι τα υπέρυθρα δεδομένα του παρατηρητηρίου μπορεί να είναι ενδεικτικά για την ύπαρξη επίπεδων C24 στο διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι το τηλεσκόπιο μπορεί να παρατηρήσει, επίσης, κομμάτια γραφενίου που ‘επιπλέουν’ ελεύθερα στο βαθύ διάστημα.

 

Τα φουλερένια (C60 και C70) καθώς και το γραφένιο (επίπεδα C24) στο διάστημα μπορεί να σχηματιστούν όταν τα παλιά αστέρια παράγουν ισχυρούς αστρικούς ανέμους που συγκρούονται με τα πλανητικά νεφελώματα. Αυτή η πρόταση προέρχεται από τους Letizia Stanghellini και Richard Shaw, οι οποίοι εργάζονται στο Αστεροσκοπείο στο Τουσόν της Αριζόνα.

 

"Αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη είναι ότι η ύπαρξη αυτών των μορίων δεν εξαρτάται από την αστρική θερμοκρασία, αλλά από την ένταση των κρουστικών κυμάτων του ανέμου”, αναφέρουν οι ερευνητές.

 

"Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer είναι πολύ σημαντικό για τη μελέτη των πολύπλοκων οργανικών μορίων στα αστρική περιβάλλοντα. Είμαστε τώρα στο στάδιο της ανίχνευσης όχι μόνο φουλερενίων και άλλων μορίων, αλλά αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε πώς αυτά διαμορφώνονται και εξελίσσονται σε αστέρια," συνεχίζουν.

 

«Σχεδιάζουμε με τα επίγεια παρατηρητήρια να παρακολουθούμε αυτά που ανακαλύπτουν τα διαστημικά τηλεσκόπια, οπότε ελπίζουμε να βρούμε άλλα μόρια στα πλανητικά νεφελώματα, όπου έχουν ανιχνευθεί τα φουλλερένια, για να ελέγξουμε κάποιες φυσικές διεργασίες που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε τη βιοχημεία της ζωής», καταλήγουν.

Μια γαλαξιακή σύγκρουση δημιουργεί ένα γιγάντιο κοσμικό «θαυμαστικό»

Αστρονόμοι που χαρτογραφούν τον ουρανό με τη βοήθεια δύο από τα καλύτερα τηλεσκόπιο της NASA, μπόρεσαν να τραβήξουν μια νέα φωτογραφία του γαλαξιακού συστήματος VV 340, το οποίο διαθέτει δύο γαλαξίες που βρίσκονται σε μια διαδικασία σύγκρουσης και συγχώνευσης. Αν παρατηρηθεί από κάποια απόσταση, το σύστημα αυτό μοιάζει με ένα τεράστιο θαυμαστικό, απέχει δε περίπου 450 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.

 

Το σύστημα VV 340 που απεικονίζει δύο γαλαξίες σε φάση σύγκρουσης μοιάζει με ένα γιγάντιο θαυμαστικό στο διάστημα

 

Οι λαμπροί γαλαξίες ονομάζονται VV 340 Βόρειος (επάνω) και VV 340 Νότιος (στο κάτω μέρος). Παίρνουν δε αυτό το ενδιαφέρον σχήμα, επειδή ο βόρειος φαίνεται από το πλάι, ενώ ο Νότιος γαλαξίας εμφανίζεται ανφάς, όπως τον βλέπουμε από την Γη μας.

 

Τα τελευταία χρόνια οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει πολλές περιπτώσεις γαλαξιακών συγκρούσεων, που συμμετέχουν από πέντε έως δύο γαλαξίες στο γεγονός της συγχώνευσης.

 

Σύμφωνα με τη NASA το συγκεκριμένο σύστημα βρίσκεται περίπου 450 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, και είναι επίσης γνωστό ως Arp 302. Αυτή τη στιγμή, οι δύο γαλαξίες βρίσκονται σε ένα είδος βαρυτικού χορού που τελικά θα τους αναγκάσει να σχηματίσουν ένα ενιαίο, τεράστιο γαλαξία.

 

Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που τροφοδοτούν τους πυρήνες τους πιθανότατα θα συγχωνευτούν κι αυτές. Το εναλλακτικό σενάριο είναι εκείνο στο οποίο μία από αυτά τα σκοτεινά μεγαθήρια πετιέται έξω από το νεοσχηματισθένα γαλαξία.

 

Καθώς οι δύο γαλαξίες θα πλησιάζουν ο ένας τον άλλον, οι παλιρροϊκές και βαρυτικές δυνάμεις θα ανακατέψουν το αέριο και στις δύο γιγάντιες δομές, οδηγώντας σε μια περίοδο έντονης αστρικής δημιουργίας. Τότε θα δημιουργηθούν πολυάριθμα μπλε αστέρια μέσα στα επόμενα δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, όπως λένε οι ειδικοί.

 

Προκειμένου να συλλάβει αυτή την εξαιρετικά λεπτομερή εικόνα του συστήματος, οι αστρονόμοι έχουν συνδυάσει δεδομένα που συλλέχθηκαν από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, με εικόνες που έχουν ληφθεί από το Παρατηρητήριο Chandra των ακτίνων-X.

 

Το Hubble χρησιμοποιήθηκε επειδή μπορεί να συλλάβει εικόνες σε σχεδόν υπέρυθρα μήκη κύματος. Το σύστημα VV 340 έχει χαρακτηριστεί ως Luminous Infrared Galaxy ή LIG, το οποίο σημαίνει ότι λάμπει φωτεινά σε αυτήν την περιοχή του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.

 

Δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα και ο δικός μας Γαλαξίας, θα ξεκινήσει ένα παρόμοια «χορό» με τον πλησιέστερο γείτονα μας, το γαλαξία της Ανδρομέδας. Εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά από αυτό τον “χορό” η συγχώνευση θα έχει ολοκληρωθεί, και αυτή η περιοχή του διαστήματος είναι πολύ πιθανό να κυριαρχείται από ένα εντυπωσιακό ελλειπτικό γαλαξία.

Ο πιο σκοτεινός πλανήτης είναι καλυμμένος στο μυστήριο

Αστρονόμοι ανακάλυψαν τον πιο σκοτεινό μέχρι σήμερα πλανήτη εντός ή εκτός του ηλιακού μας συστήματος, ο οποίος, όπως δείχνουν οι μετρήσεις τους, αντανακλά λιγότερο από το 1% του φωτός που πέφτει πάνω του από το μητρικό του άστρο, με συνέπεια να είναι πιο μαύρος ακόμα και από τον άνθρακα.

 

  Καλλιτεχνική απεικόνιση του εξωπλανήτη TRES-2b, του πιο σκοτεινού απ’ όλους τους γνωστούς πλανήτες και φεγγάρια

 

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστρονόμο David Kipping του Κέντρου Αστροφυσικής Σμιθσόνιαν στο Χάρβαρντ, δημοσιεύουν την ανακάλυψή τους στο περιοδικό "Monthly Notices" της βρετανικής Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας. Εκτιμούν δε ότι ο εξωπλανήτης, που του δόθηκε η ονομασία TrES-2b, είναι ένας αέριος γίγαντας στο μέγεθος περίπου του Δία. Ο τελευταίος όμως "κολυμπά" σε φωτεινά νέφη αμμωνίας που αντανακλούν πάνω από το ένα τρίτο της ηλιακής ακτινοβολίας, με αποτέλεσμα να είναι πολύ πιο φωτεινός.
 

Αντίθετα, εξαιτίας της πολύ υψηλής θερμοκρασίας του, ο "εξωτικός" εξωπλανήτης, που είχε ανακαλυφθεί το 2006, δεν διαθέτει ανακλαστικά νέφη. Ο TrES-2b βρίσκεται σε πολύ κοντινή τροχιά στο μητρικό άστρο του (σε απόσταση μόλις πέντε εκατομμυρίων χιλιομέτρων, ενώ η Γη απέχει 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα) και το φως του μητρικού άστρου θερμαίνει τον πλανήτη, περίπου, στους 1.000 βαθμούς Κελσίου, οπότε είναι αδύνατο να σχηματιστούν νέφη αμμωνίας.

 

Η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη περιέχει χημικές ουσίες που απορροφούν το φως, όπως κάλλιο, ατμούς νατρίου και οξείδιο του τιτανίου σε αέρια μορφή. Παρόλα αυτά, κανένα από αυτά τα στοιχεία δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως την σχεδόν πλήρη μαυρίλα του πλανήτη.
 

"Δεν είναι σαφές τι είναι αυτό που ευθύνεται για το ότι ο πλανήτης είναι τόσο υπερβολικά μαύρος", δήλωσε ο ερευνητής David Spiegel του πανεπιστημίου Πρίνστον. Πάντως, ο μυστηριώδης εξωπλανήτης δεν είναι και τόσο κατάμαυρος, επειδή είναι τόσο καυτός εκπέμπει μια αχνή ερυθρά ανταύγεια όπως τα ένα αναμμένο κάρβουνο ή οι αναμμένες εστίες σε μια ηλεκτρική κουζίνα”, προσθέτει. 
 

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι, όπως και το φεγγάρι μας, ο συγκεκριμένος πλανήτης κινείται σε "κλειδωμένη" τροχιά γύρω από το άστρο του, έτσι ώστε μόνο η μια πλευρά του αντικρίζει μόνιμα τον μακρινό μητρικό άστρο. Οι μετρήσεις του φωτός του εξωπλανήτη έγιναν με τη βοήθεια των οργάνων του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler της NASA. Το Κέπλερ, μέχρι σήμερα, έχει ανακαλύψει περισσότερους από 1.200 υποψήφιους εξωπλανήτες, για εκατοντάδες από τους οποίους εκκρεμεί η επιβεβαίωση με διασταυρωμένες παρατηρήσεις. Οι αστρονόμοι θα αναζητήσουν και άλλους ασυνήθιστα σκοτεινούς εξωπλανήτες για να δουν πόσο κοινοί είναι στο σύμπαν.

 

“Συνδυάζοντας την εντυπωσιακή ακρίβεια του Kepler στις παρατηρήσεις του σε πάνω από 50 τροχιές, εντοπίσαμε τον εξωπλανήτη που είχε την μικρότερη μεταβολή που είδαμε ποτέ στη φωτεινότητα: μόλις 6 μέρη ανά εκατομμύριο. Με άλλα λόγια, το Κέπλερ ήταν σε θέση να ανιχνεύσει άμεσα ορατό φως που προέρχεται από τον ίδιο τον πλανήτη,” καταλήγει ο Kipping.

Μια πρώτη ματιά στην ηθική

Ένα πράγμα είναι βέβαιο: Οποιαδήποτε έννοια ενός «άλλου κόσμου» ή ενός «ανώτερου κόσμου» ή ενός «αληθινότερου κόσμου» ή ενός «άγνωστου κόσμου» αποτελεί ανάθεμα για τον Νίτσε

Το γεγονός ότι δεν μπορούμε να γνωρίσουμε αυτό τον κόσμο δεν μας δίνει το δικαίωμα να πιστεύουμε ότι μπορούμε να γνωρίσουμε κάποιον άλλο, ανώτερο, πιο αληθινό κόσμο. Στο σημείο αυτό, ο Νίτσε κατακεραυνώνει τους απανταχού προφήτες, μάντες και μελλοντολόγους, οι οποίοι λαχταρούν ένα άλλο, «πραγματικό» βασίλειο της ύπαρξης. Αν δεν γνωρίσουμε αυτή τη ζωή, πώς είναι δυνατόν να περιμένουμε ότι θα γνωρίσουμε το «άγνωστο»;

Ο Ηράκλειτος όμως έχει για πάντα δίκιο όταν λέει ότι το Είναι αποτελεί κενό αποκύημα της φαντασίας. Ο «φαινόμενος» κόσμος είναι ο μοναδικός: ο «αληθινός κόσμος» έχει απλώς μπει από πάνω… (Το Λυκόφως των Ειδώλων, «Το «λογικό» στη φιλοσοφία»)

Επαναλαμβάνω: Ο αληθινός κόσμος, όπως κι αν έχει συλληφθεί ως τώρα – ήταν πάντα ο φαινομενικός κόσμος άλλη μια φορά. (Η Θέληση για Δύναμη)

Τρεις τύποι ανθρώπου ευθύνονται για την έλευση ενός «άλλου κόσμου» σ’ αυτόν εδώ:

Οι τόποι καταγωγής της έννοιας του «άλλου κόσμου»:
Ο φιλόσοφος, που επινοεί έναν κόσμο του λογικού, όπου το λογικό και οι λογικές λειτουργίες είναι επαρκείς: αυτή είναι η καταγωγή του «αληθινού» κόσμου-
ο άνθρωπος της θρησκείας, που επινοεί έναν «θεϊκό κόσμο»: αυτή είναι η καταγωγή του «αποφυσικοποιημένου, αντιφυσικού» κόσμου-
ο ηθικός άνθρωπος, που επινοεί έναν «ελεύθερο κόσμο»: αυτή είναι η καταγωγή του «καλού, τέλειου, δίκαιου, άγιου» κόσμου. (Η Θέληση για Δύναμη)

Προκειμένου να γίνουν κατανοητά τα όσα λέγονται στο σημείο αυτό – όπως συμβαίνει και με τα περισσότερα πράγματα που λέει ο Νίτσε – πρέπει κάποιος να γονατίσει, όχι για να προσευχηθεί, αλλά για να μυρίσει τη γη από κοντά και με πιο εξασκημένη μύτη απ’ ό,τι μέχρι τώρα, να φανταστεί – να νιώσει – ότι ο κόσμος κάτω, πάνω και οριζοντίως δεν έχει κανένα από τα χαρακτηριστικά που του είχε μέχρι τώρα αποδώσει- δηλαδή, δεν είναι ούτε αληθής ούτε ψευδής, λογικός ή παράλογος, πραγματικός ή ψεύτικος, ελεύθερος ή ανελεύθερος. Καμιά από αυτές τις έννοιες δεν έχει εφαρμογή εδώ- τα πάντα είναι φυσικά, αδιάγνωστα, αναγκαία.

Η έννοια του «άγνωστου κόσμου» υπαινίσσεται ότι αυτός ο κόσμος είναι «γνωστός» σε μας (ως ανιαρός)- η έννοια του «άλλου κόσμου» υπαινίσσεται ότι ο κόσμος μπορεί να είναι αλλιώς – καταργεί την αναγκαιότητα και τη μοίρα (άχρηστο να υποτάσσεσαι, να προσαρμόζεσαι)- η έννοια του «αληθινού κόσμου» υπαινίσσεται ότι αυτός ο κόσμος είναι αναληθής, εξαπατητικός, ανέντιμος, μη αυθεντικός, μη ουσιαστικός – και κατά συνέπεια ένας κόσμος μη προσαρμοσμένος στις ανάγκες μας (δεν συνιστά-ται να προσαρμόζεσαι σ’ αυτόν καλύτερα να αντιστέκεσαι σ’ αυτόν). (Η Θέληση για Δύναμη)

Δεν υπάρχει «άγνωστος κόσμος», όπως ακριβώς δεν υπάρχει και «γνωστός κόσμος»· δεν υπάρχει «άλλος κόσμος» καθώς τίποτα δεν μπορεί να είναι άλλο από αυτό που είναι- δεν υπάρχει «αληθινός κόσμος» αφού αυτός ο κόσμος δεν είναι ποτέ μη αληθινός, εφόσον ο ανθρώπινος νους είναι εκείνος που δημιουργεί το διαχωρισμό ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψεύδος. Μ άλλα λόγια, η ίδια η ζωή ουδέποτε μπορεί να είναι μη αληθινή.

Ποιο είδος ανθρώπου θα διακήρυττε ότι ύπαρχε ένας «άλλος», «καλύτερος», «ανώτερος» κόσμος που μας περιμένει ή που μπορούμε να κατακτήσουμε;

Η απάντηση είναι πολύ απλή: όσοι μισούν αυτό τον κόσμο.

Δεν το λένε αυτό βέβαια «μηδέν», αλλά «επέκεινα» ή «Θεό» ή «αληθινή ζωή» ή νιρβάνα, λύτρωση, μακαριότητα… Αυτή η αθώα ρητορική από την περιοχή της θρησκευτικής-ηθικής ιδιοσυγκρασίας εμφανίζεται αμέσως πολύ λιγότερο αθώα από τη στιγμή που θα αντιληφθεί κανείς ποια τάση φοράει εδώ τον μανδύα των εξαίσιων λέξεων: η εχθρική προς τη ζωή τάση. (Αντίχριστος)

Ο χαρακτήρας του Διονύσου στη φιλοσοφία του Νίτσε αποκαλύπτει με μεγάλη σαφήνεια – λόγω του ότι ο Διόνυσος αποτελεί το αντίθετο άκρο – το είδος του μεταφυσικού ή θρήσκου ανθρώπου. Στο τέλος του βιβλίου Ίδε ο Άνθρωπος ο Νίτσε λέει, «Έγινα κατανοητός; – Ο Διόνυσος εναντίον του Εσταυρωμένου…» Ο Εσταυρωμένος εδώ_δεν αντιπροσωπεύει τον ίδιο τον Χριστό αλλά τον θρήσκο άνθρωπο (όρος που περιλαμβάνει τους μεταφυσικούς και όλους τους ηθικολόγους).

Ο θρήσκος άνθρωπος επιθυμεί έναν άλλο κόσμο- ο Διόνυσος επιθυμεί αποκλειστικά και μόνο αυτό τον κόσμο. Γιατί; Επειδή μόνο αυτός ο κόσμος υπάρχει. Ο θρήσκος βλέπει αυτό τον κόσμο και υπόσχεται ανακούφιση από τα βάσανα- ο Διόνυσος θέλει να υποφέρει επειδή τα βάσανα είναι κομμάτι αυτού του κόσμου. Ο θρήσκος διατείνεται ότι ο κόσμος «οφείλει» να είναι διαφορετικός από αυτό που είναι- ο Διόνυσος λέει ότι ο κόσμος δεν μπορεί να είναι άλλος από αυτό που είναι. Αποτέλεσμα: ο θρήσκος αποστρέφεται αυτό τον κόσμο και αποζητά έναν άλλο- ο Διόνυσος αγαπά αυτό τον κόσμο και δεν αποζητά τίποτε άλλο. Ο θρήσκος προσεύχεται για κάτι καλύτερο, ανώτερο, πιο αληθινό, πιο ηθικό, πιο όμορφο- ο Διόνυσος χορεύει και τραγουδά μέσα στο όργιο αυτού που είναι.

Αυτό που μας διαφοροποιεί δεν είναι το ότι δεν επανευρίσκουμε Θεό ούτε στην ιστορία ούτε στη φύση ούτε πίσω από τη φύση – αλλά το ότι αντιλαμβανόμαστε αυτό που τιμήθηκε ως Θεός όχι ως «θεϊκό», αλλά ως αξιολύπητο, ως παράλογο, ως επιζήμιο- όχι μόνον ως πλάνη, αλλά ως έγκλημα εναντίον της ζωής… (Αντίχριστος)

Το τελευταίο που υπόσχομαι είναι να «βελτιώσω» την ανθρωπότητα. Δεν θα στήσω καινούργια είδωλα- ας μάθουν τα παλιά τι σημαίνει να έχουν πήλινα πόδια. Το αναποδογύρισμα των ειδώλων (είδωλα είναι η λέξη μου για τα «ιδεώδη») – αυτή είναι μάλλον η δουλειά μου. Η πραγματικότητα έχασε την αξία της, το νόημά της, την αληθοφάνειά της ακριβώς στον βαθμό που χαλκεύτηκε με ψέματα ένας ιδεώδης κόσμος… Ο «αληθινός κόσμος» και ο «φαινόμενος κόσμος» – μ’ άλλα λόγια: ο χαλκευμένος με ψέματα κόσμος και η πραγματικότητα… (Ίδε ο Άνθρωπος, «Πρόλογος»)

Η κατάφαση στη ζωή, ακόμα και όσον αφορά στα πιο αλλόκοτα και σκληρά προβλήματά της, η θέληση για ζωή, που γιορτάζει τη δική της ανεξαντλητότητα στη θυσία των ανώτερων τόπων της – αυτό ονόμασα εγώ διονυσιακό… (Το Λυκόφως των Ειδώλων, «Τι οφείλω στους αρχαίους»)

…Ένα τέτοιο πνεύμα που έχει γίνει ελεύθερο στέκεται με χαρούμενη και γεμάτη εμπιστοσύνη μοιρολατρεία μέσα στο σύμπαν, με την πίστη πως μόνο το επιμέρους είναι απορριπτέο, πως μέσα στο όλον όλα σώζονται και επιβεβαιώνονται. Είναι ένα πνεύμα που δεν αρνείται πια… Αλλά μια τέτοια πίστη είναι η ύψιστη όλων των πίστεων που μπορούμε να διανοηθούμε: τη βάφτισα με το όνομα Διόνυσος. (Το Λυκόφως των Ειδώλων, «Ακροβολισμοί ενός παράκαιρου ανθρώπου»)

Ο θρήσκος έχει «πίστη» ότι αυτός ο κόσμος θα γνωρίσει τη λύτρωση, θα εξαγνιστεί, θα αλλάξει. Η πίστη του στηρίζεται σ’ αυτό που δεν είναι εις βάρος αυτού που είναι. Ο Διόνυσος, το αντίθετό του, έχει πίστη στη βεβαιότητα αυτού που είναι, στην αποδοχή αυτού που είναι επειδή αυτό το είναι δεν θα μπορούσε να είναι κάτι άλλο από αυτό που είναι. Ο θρήσκος θέλει κάτι άλλο. Ο Διόνυσος θέλει αυτό· ΑΥΤΟ και τίποτε άλλο.

Ο θεός εκφυλισμένος σε αντίφαση προς τη ζωή, αντί να είναι λάμπρυνσή της και αιώνιο Ναι της! Ο Θεός να εκφράζει την έχθρα προς τη ζωή, τη φύση, τη θέληση για ζωή! Ο Θεός να είναι η φόρμουλα για κάθε συκοφάντηση του «εντεύθεν», για κάθε ψέμα σχετικά με το «εκείθεν»! Ο Θεός ως θεοποίηση του μηδενός, ως θέληση για μηδέν που εκφράζεται με άγια λόγια!… (Αντίχριστος)

Νίτσε

Παιδιά των Θεών Απόγονοι των Πιθήκων

Πόσο θαυμαστός είναι ο χρόνος και πόσο θαυμαστοί είμαστε εμείς. Ο χρόνος μεταμορφώθηκε κι εμείς αλλάξαμε. Προχώρησε και μας έθεσε σε κίνηση. Αποκάλυψε το πρόσωπό του και μας γέμισε ταραχή κι ευφροσύνη.

Χτες παραπονιόμασταν για το χρόνο και τον φοβόμασταν, μα σήμερα τον αγαπάμε και τον αγκαλιάζουμε. Πράγματι, αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε τους σκοπούς και τα γνωρίσματά του και να κατανοούμε τα μυστικά και τα αινίγματά του.

Χτες σερνόμασταν φοβισμένοι σαν φαντάσματα που παραπαίουν ανάμεσα στον τρόμο της νύχτας και τη φρίκη της ημέρας. Σήμερα προχωράμε με ζήλο προς τις κορυφές των βουνών, εκεί όπου κουρνιάζουν μανιασμένες οι θύελλες και γεννιούνται οι εκτυφλωτικές αστραπές και οι απειλητικοί κεραυνοί.

Χτες τρώγαμε ψωμί ζυμωμένο μ’ αίμα και πίναμε νερό ανακατεμένο με δάκρυα. Μα σήμερα γευματίζουμε μάννα που μας φιλεύουν απλώνοντας τα χέρια οι νεράιδες της αυγής, και γουλιά-γουλιά ρουφάμε κρασί αρωματισμένο με τις ανάσες της άνοιξης.

Χτες ήμασταν παιχνίδια στο χέρι της μοίρας, κι η μοίρα μεθυσμένος τύραννος, που μας στριφογυρνούσε, μια δεξιά και μια αριστερά. Μα σήμερα η μοίρα είναι νηφάλια, κι εμείς παίζουμε μαζί της κι εκείνη με τη σειρά της ανταποκρίνεται στο παιχνίδι μας. Χωρατεύουμε μαζί της κι εκείνη γελάει. Ύστερα τραβάμε μπροστά, κι εκείνη ακολουθεί.

Χτες καίγαμε λιβάνι μπροστά σε σκαλιστές εικόνες και προσφέραμε θυσίες σ’ αψίθυμους Θεούς. Μα σήμερα καίμε λιβάνι μονάχα για τους εαυτούς μας και προσφέρουμε θυσίες στις ίδιες μας τις υπάρξεις. Γιατί η σπουδαιότερη και η πιο μεγαλόπρεπη θεότητα έχτισε το ναό της μέσα στα στήθη μας.

Χτες υπακούαμε στους βασιλιάδες και σκύβαμε το κεφάλι μπροστά στους αυτοκράτορες. Μα σήμερα γονατίζουμε μονάχα μπροστά στην αλήθεια, ακολουθούμε μονάχα την ομορφιά, και υπακούμε μόνο στην αγάπη.

Χτες χαμηλώναμε ταπεινά τα μάτια μας μπροστά στους ιερείς και τρέμαμε τα οράματα των χρησμών. Μα σήμερα οι καιροί άλλαξαν, και κοιτάζουμε κατάματα μόνο τον ήλιο, ακούμε μονάχα τις μελωδίες της θάλασσας και τρέμουμε μόνο με τους τυφώνες.

Χτες κατεδαφίζαμε τους θρόνους των ψυχών μας για να χτίσουμε μ’ αυτούς τα μνήματα των παππούδων μας. Μα σήμερα οι ψυχές μας μεταμορφώθηκαν σε ιερούς βωμούς, που τα φαντάσματα των αραχνιασμένων αιώνων δεν μπορούν να πλησιάσουν και τα κοκκαλιάρικα δάχτυλα των νεκρών δεν μπορούν ν’ αγγίξουν.

Ήμασταν μια σιωπηλή σκέψη, κρυμμένη ανάμεσα στις πτυχές της λήθης, και γίναμε μια φωνή να κάνει να ριγούν τα ουράνια. Ήμασταν μια χλωμή φλόγα θαμμένη στις στάχτες, μα γίναμε φωτιά που λάμπει πάνω από την απάνεμη χαράδρα.

Πόσες νύχτες μείναμε ξάγρυπνοι ως αργά, ακουμπώντας τα κεφάλια μας στις λάσπες, έχοντας για πάπλωμα το χιόνι, κλαίγοντας για χαμένες φιλίες και περιουσίες. Πόσες μέρες περάσαμε σαν πρόβατα χωρίς βοσκό, τσιμπολογώντας τις σκέψεις μας και μασώντας τα αισθήματά μας, μένοντας πεινασμένοι και διψασμένοι.

Πόσο συχνά σταθήκαμε ανάμεσα στη χάση της μέρας και την εισβολή της νύχτας, θρηνώντας τη μαραμένη μας νιότη, λαχταρώντας ένα άγνωστο πρόσωπο, μόνοι για κάποια ασαφή αιτία, με μάτια καρφωμένα σ’ έναν σκοτεινό, άναστρο ουρανό, ακούγοντας το βαθύ στεναγμό της σιωπής και της ανυπαρξίας.

Εκείνοι οι αιώνες πέρασαν, σα σαρωτική αγέλη λύκων μέσα από ένα κοιμητήριο, μα σήμερα ο ουρανός αφυπνίστηκε κι αφυπνιστήκαμε κι εμείς μαζί του. Περνάμε λευκές νύχτες σ’ ουράνια κρεβάτια, μένοντας ξάγρυπνοι ως αργά παρέα με τα πλάσματα της φαντασίας μας, κρατώντας συντροφιά στις σκέψεις μας κι αγκαλιάζοντας τα πάθη μας. Φλόγες αχνοτρέμουν ολόγυρά μας, και τις αδράχνουμε με σταθερά χέρια. Τα κακοποιά πνεύματα εμφανίζονται τριγύρω μας και τους απαντάμε με σαφήνεια. Στρατιές αγγέλων περνούν από μπροστά μας κι εμείς τους δελεάζουμε με τη λαχτάρα που κρύβουμε στην καρδιά μας, και τους μεθάμε με τις ραψωδίες των πνευμάτων μας.
Χτες ήμασταν και σήμερα έχουμε γίνει, και αυτή είναι η θέληση των Θεών για τα παιδιά τους.

Ποια λοιπόν είναι τότε η δική σας θέληση, απόγονοι των πιθήκων;
Κάνατε έστω κι ένα βήμα μπροστά από τότε που βγήκατε από τα έγκατα τούτης της γης; Ή έστω, σηκώσατε ποτέ το βλέμμα σας προς τα πάνω από τότε που οι δαίμονες σάς άνοιξαν τα μάτια;

Προφέρατε έστω και μια λέξη από τη Βίβλο της Αλήθειας από τότε που τα φίδια φίλησαν με τα χείλη τους τα χείλη σας; Ή τουλάχιστον ακούσατε έστω και για μια στιγμή το τραγούδι της ζωής από τότε που ο θάνατος έφραξε τ’ αυτιά σας;

Περνάω από δίπλα σας εδώ και εβδομήντα χιλιάδες χρόνια και σας έχω δει να μεταμορφώνεστε σαν τα έντομα στις γωνιές των σπηλαίων. Πριν από εφτά λεπτά σας κοίταξα πίσω από το τζάμι του παραθύρου μου και σας είδα να σεργιανάτε σε βρομερά σοκάκια, οδηγημένοι από τους δαίμονες της απάθειας, με τις αλυσίδες της δουλείας να δένουν τα πόδια σας και τα φτερά του θανάτου να φτερουγίζουν πάνω από τα κεφάλια σας. Είστε σήμερα όπως ήσασταν και χθες και θα παραμείνετε και αύριο και για πάντα όπως ακριβώς σας είδα στην αρχή.

Χτες ήμασταν και σήμερα έχουμε γίνει, γιατί έτσι αποφάσισαν οι Θεοί για τα παιδιά των Θεών.

Τι λοιπόν αποφάσισαν οι πίθηκοι για σας, απόγονοι των πιθήκων;

To Βουβό Ζώο
Το δειλινό μιας όμορφης μέρας, κάποια παράξενη διάθεση έπιασε την ψυχή μου και βγήκα από τα σύνορα της πόλης και περιδιάβασα γύρω στα ερείπια ενός εγκαταλειμμένου σπιτιού, πού μόνο οι γκρεμισμένες πέτρες του είχαν μείνει. Πάνω σ’ αυτές τις πέτρες, είδα ένα σκύλο ξαπλωμένο ανάμεσα στις βρωμιές και τις στάχτες. Είχε πληγές πάνω στο δέρμα του κι ή αρρώστια σακάτευε το ισχνό κορμί του. Αντικρίζοντας πότε πότε τον ήλιο πού βασίλευε, τα γεμάτα θλίψη μάτια του φανέρωναν την ταπείνωση, την απελπισία, και τη δυστυχία του.

Βάδισα αργά και τον πλησίασα και ήθελα να ’ξερα τη γλώσσα των ζώων για να μπορούσα να τον παρηγορήσω με τη συμπόνια μου. ’Αλλά ο σκύλος, μόνο πού τρόμαξε από το πλησίασμά μου και προσπάθησε να σταθεί στα τρεμάμενα πόδια του. Έπεσε όμως, και μου έριξε ένα βλέμμα όπου ανακατεύονταν ή αδύναμη οργή και ή ικεσία. Το βλέμμα αυτό μιλούσε πιο καθαρά από τα λόγια ενός άντρα και πιο συγκινητικά από τα δάκρυα μιας γυναίκας. Και να τί ένιωσα πώς μού είπε:
«’Άνθρωπε, υποφέρω από την αρρώστια πού μου έφερε ή δική σου κτηνωδία και καταδίωξη. Έφυγα μακριά από τα πόδια σου που με κλωτσούσαν και βρήκα καταφύγιο εδώ, γιατί το χώμα κι οι στάχτες είναι πιο καλότροπα από τού ανθρώπου την καρδιά κι αυτά τα ερείπια λιγότερο μελαγχολικά από την ψυχή τού ανθρώπου. Φύγε, εσύ, πού ήρθες από τον κόσμο της αδικίας και της τυραννίας. Εγώ είμαι ένα άθλιο πλάσμα πού υπηρέτησε πιστά και υπάκουα το γιο του Αδάμ. Ήμουν ό πιστός σύντροφος του ανθρώπου, τον φρουρούσα μέρα και νύχτα. Λυπόμουν όταν ήταν μακριά και τον καλωσόριζα με χαρά όταν γύριζε. Ευχαριστιόμουν με τα ψίχουλα πού έπεφταν από το τραπέζι του και χαιρόμουν με τα κόκκαλα πού εκείνος είχε φάει όλο το κρέας τους.

Όταν όμως γέρασα κι αρρώστησα, μ’ έδιωξε από το σπίτι του και με παράτησε στ’ άσπλαχνα παιδιά τού δρόμου. Ώ, γιε τού Αδάμ, βλέπω την ομοιότητα ανάμεσα σε μένα και στους συνανθρώπους σου όταν τα γερατειά τους κάνουν ανήμπορους. Βλέπω τους στρατιώτες πού πολέμησαν για την πατρίδα τους όταν ήταν ακόμα στο ανθό της ζωής τους και πού αργότερα καλλιεργούσαν τα χωράφια της. Τώρα όμως που ήρθε ό χειμώνας της ζωής τους και δεν είναι πια χρήσιμοι, πετιούνται στην άκρη. Και βλέπω ακόμα την ομοιότητα ανάμεσα στη δική μου μοίρα και στη μοίρα της γυναίκας, που στα χρόνια της όμορφης νιότης έδινε χαρά στην καρδιά τού νέου άντρα και πού μετά, σα μητέρα, αφιέρωσε τη ζωή της στα παιδιά της. Αλλά τώρα, γριά πια, την αγνοούν και την αποφεύγουν. Πόσο σκληρός και τυραννικός είσαι, ώ, γιε τού Αδάμ και πόσο βάναυσος!» Έτσι μίλησε το βουβό ζώο πού η καρδιά μου το κατάλαβε.

Για την Φιλία
Ο φίλος σας είναι η εκπλήρωση των αναγκών σας. Είναι το χωράφι που εσείς σπέρνετε με αγάπη και θερίζετε με ευγνωμοσύνη και είναι το τραπέζι σας και το παραγώνι σας. Γιατί πηγαίνετε στο φίλο με την πείνα σας και τον αναζητάτε, για τη γαλήνη σας. Όταν ο φίλος σας εκφράζει τις σκέψεις του, δε φοβάστε το όχι στη δική σας σκέψη, ούτε αποσιωπάτε το ναι και όταν εκείνος είναι σιωπηλός, η καρδιά σας δεν παύει για ν’ ακούσει την καρδιά του. Γιατί στη φιλία, όλες οι σκέψεις, όλες οι επιθυμίες, όλες οι προσδοκίες γεννιούνται και μοιράζονται χωρίς λέξεις, με χαρά που είναι άφωνη.

Όταν χωρίζεσαι από το φίλο σου, δε λυπάσαι, γιατί αυτό που αγαπάς πιο πολύ σ’ αυτόν μπορεί να είναι πιο φανερό στην απουσία του, όπως ο ορειβάτης βλέπει πιο καθαρά το βουνό από την πεδιάδα. Και μη βάζετε κανένα σκοπό στη φιλία εκτός από το βάθαιμα του πνεύματος. Γιατί η αγάπη που γυρεύει κάτι άλλο εκτός από την αποκάλυψη του δικού της μυστηρίου δεν είναι αγάπη παρά ένα δίχτυ που ρίχνεται στη θάλασσα και μόνο το ανώφελο θα πιάσει. Και δίνετε το καλύτερο εαυτό σας στο φίλο σας. Αφού θα γνωρίσει την άμπωτη του κυμάτου σας, δώστε του να γνωρίσει και την παλίρροιά του.

Είναι ο φίλος σας κάτι που θα έπρεπε να γυρεύετε όταν έχετε ώρες που θέλετε να σκοτώσετε; Καλύτερα να γυρεύετε το φίλο σας πάντα όταν έχετε ώρες να ζήσετε. Γιατί έργο του φίλου σας είναι να εκπληρώσει τις ανάγκες σας, αλλά όχι να γεμίσει το κενό σας. Και μέσα στη γλύκα της φιλίας κάνετε να υπάρχει γέλιο, και μοίρασμα χαράς. Γιατί στις δροσοστάλες των μικρών πραγμάτων η καρδιά βρίσκει την καινούργια αυγή της και ξανανιώνει.

Η Ψυχή μου μου Μίλησε
Η ψυχή μου μου μίλησε και μου δίδαξε ν’ αγαπώ εκείνους που οι άνθρωποι μισούν και να είμαι φίλος μ’ εκείνους που οι άνθρωποι περιφρονούν. Η ψυχή μου μου φανέρωσε ότι ή αγάπη εκδηλώνεται όχι μονάχα στο πρόσωπο που αγαπά, άλλα και στο πρόσωπο που αγαπιέται. Πριν η ψυχή μου μου μιλήσει η αγάπη ήταν στην καρδιά μου σα μια λεπτή κλωστή πιασμένη από δυο πασσάλους. Άλλα τώρα η αγάπη έγινε ένας φωτεινός κύκλος που αρχή του είναι το τέλος του και το τέλος του η αρχή του. Περιβάλλει καθετί πού υπάρχει κι απλώνεται σιγά σιγά για ν’ αγκαλιάσει όλα όσα θα υπάρξουν.

Η ψυχή μου με συμβούλεψε και μ’ έμαθε να διακρίνω την κρυμμένη ομορφιά του δέρματος, τού παραστήματος, και του χρώματος. Με δίδαξε να στοχάζομαι εκείνο πού οι άνθρωποι ονομάζουν άσχημο μέχρι ν’ ανακαλύψω την αληθινή του γοητεία κι ομορφιά.  Πριν ή ψυχή μου με διδάξει, έβλεπα την ομορφιά σαν ένα τρεμάμενο πυρσό ανάμεσα σε στήλες καπνού. Τώρα πού ό καπνός έχει διαλυθεί, δε βλέπω τίποτε’ άλλο από τη φλόγα.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μου δίδαξε ν’ ακούω τις φωνές πού ή γλώσσα, ό λάρυγγας και τα χείλη δεν μπορούν να προφέρουν. Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, δεν άκουγα παρά θόρυβο και θρήνους. ’Αλλά τώρα πρόθυμα παραστέκομαι στη Σιωπή κι αφουγκράζομαι τις χορωδίες της πού τραγουδούν τους ύμνους των εποχών και τα τραγούδια του σύμπαντος που αναγγέλλουν τα μυστικά του ’Αόρατου.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μ’ έμαθε να πίνω το κρασί που δεν μπορεί να βγει από το πατητήρι και δεν μπορεί να χυθεί από κούπες πού τα χέρια μπορούν να σηκώσουν ή τα χείλη ν’ αγγίξουν. Πριν η ψυχή μου μου μιλήσει, ή δίψα μου ήταν σα μια σβησμένη σπίθα κρυμμένη κάτω από τη στάχτη πού μπορεί να σβήσει με μια γουλιά νερό. Αλλά τώρα η λαχτάρα μου έγινε ή κούπα μου, το αίσθημα της αγάπης το κρασί μου κι η μοναξιά μου ή μέθη μου κι ωστόσο σ αυτή την άσβεστη δίψα υπάρχει αιώνια χαρά.

Η ψυχή μου μου μίλησε και με δίδαξε ν’ αγγίζω εκείνο πού δεν έχει ακόμα ενσαρκωθεί ή ψυχή μου μου αποκάλυψε πώς ότι αγγίζουμε, είναι μέρος της επιθυμίας μας. ’Αλλά τώρα τα δάχτυλά μου απλώθηκαν μέσα στην καταχνιά πού διαπέρνα αυτό πού είναι ορατό μέσα στο σύμπαν κι ανακατεύεται με το Αόρατο.

Η ψυχή μου μ’ έμαθε να εισπνέω το άρωμα πού δε βγαίνει από τη μυρτιά ή το θυμίαμα. Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, λαχταρούσα την ευωδιά τού αρώματος στους κήπους, στα δοχεία ή στα θυμιατήρια. Τώρα όμως μπορώ να οσφρανθώ το θυμίαμα πού δε βγαίνει για προσφορά ή για Θυσία. Και γεμίζω την καρδιά μου με την ευωδιά εκείνη πού δεν πέτα με τα φτερά της παιχνιδιάρας αύρας μέσα στο διάστημα.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μ’ έμαθε να λέω, «είμαι έτοιμος» όταν με πλησιάζουν το Άγνωστο κι ό Κίνδυνος. Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, δεν απαντούσα σ’ άλλη φωνή έκτος από τη φωνή τη γνωστή πού με καλούσε, και δεν περπατούσα παρά το εύκολο και ίσιο μονοπάτι. Τώρα το Άγνωστο έγινε άλογο που μπορώ ν’ ανεβώ για να φτάσω στο Άγνωστο κι ό καμπίσιος δρόμος έγινε σκάλα πού την ανεβαίνω για να φτάσω στην κορυφή.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μου είπε, «Μη μετράς το Χρόνο λέγοντας, Υπήρξε το χθες και θα υπάρξει το αύριο !» Μα πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, φανταζόμουν το Παρελθόν σα μια εποχή πού ποτέ δεν ξαναγύριζε και το Μέλλον σα μια εποχή πού ποτέ δεν μπορούσα να τη φτάσω. Τώρα καταλαβαίνω ότι ή τωρινή στιγμή περιέχει όλο το χρόνο, και μέσα σ’ αυτήν υπάρχουν όλα όσα μπορεί να ελπίζει κανένας, να κάνει και ν’ αντιληφθεί.

Η ψυχή μου μου μίλησε και με πρότρεψε να μην περιορίζω το διάστημα λέγοντας «’Εδώ, εκεί και πέρα». Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, ένιωθα ότι όπου κι αν βρισκόμουν ήμουν μακριά από κάθε άλλο μέρος. Τώρα καταλαβαίνω ότι όπου κι αν βρίσκομαι, το μέρος αυτό περιέχει όλα τα μέρη κι ή απόσταση πού περπατώ αγκαλιάζει όλες τις αποστάσεις.

Η ψυχή μου με δίδαξε και με συμβούλεψε να μένω ξύπνιος όταν οι άλλοι κοιμούνται και να παραδίνομαι στον ύπνο όταν οι άλλοι βρίσκονται σε δράση. Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, δεν έβλεπα τα όνειρα τους στον ύπνο μου, ούτε κείνοι παρατηρούσαν τ’ όραμα μου. Τώρα ποτέ δεν ταξιδεύω μέσα στο καράβι των ονείρων μου έκτος αν με παρατηρούν, κι εκείνοι ποτέ δεν πετούν στον ουρανό του δράματός τους έκτος αν εγώ χαίρομαι την Ελευθερία τους.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μου είπε, «Να μη χαίρεσαι. με τον έπαινο και να μη θλίβεσαι με την κατηγορία». Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, αμφέβαλα για την αξία του έργου μου. Τώρα καταλαβαίνω ότι τα δέντρα ανθίζουν την άνοιξη και καρπίζουν το καλοκαίρι χωρίς ν’ αναζητούν τον έπαινο’ και ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο και γυμνώνονται το χειμώνα χωρίς να φοβούνται την κατηγορία.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μου έδειξε ότι δεν είμαι μεγαλύτερος από έναν πυγμαίο, ούτε μικρότερος από ένα γίγαντα. Πριν ή ψυχή μου μου μιλήσει, έβλεπα τους ανθρώπους σε δυο κατηγορίες τον αδύνατο, πού τον λυπόμουν και τον δυνατό, πού τον ακολουθούσα ή πού του αντιστεκόμουνα παλικαρίσια. ’Αλλά τώρα έμαθα ότι είμαι όπως είναι κι οι δύο αυτοί κι αποτελούμαι από τα ίδια στοιχεία. Ή προέλευσή μου είναι ή δική τους προέλευση, η συνείδησή μου είναι ή δική τους συνείδηση, η ευχαρίστησή μου είναι ή δική τους ευχαρίστηση και το προσκύνημά μου το δικό τους προσκύνημα. Αν αυτοί αμαρτάνουν είμαι κι εγώ αμαρτωλός. Αν πράττουν καλά καμαρώνω για την καλή τους πράξη. Αν ανυψώνονται, ανυψώνομαι κι εγώ μαζί, αν μένουν αδρανείς, συμμετέχω κι εγώ στην αδράνεια τους.

Η ψυχή μου μου μίλησε και μου είπε, το φανάρι πού κουβαλάς δεν είναι δικό σου και το τραγούδι που τραγουδάς δε γεννήθηκε μέσα στην καρδιά σου, γιατί κι αν κουβαλάς το φως, δεν είσαι εσύ το φως κι αν είσαι το λαγούτο με τις τεντωμένες χορδές, δεν είσαι εσύ ό παίχτης του οργάνου.

Η ψυχή μου μου μίλησε σαν αδερφός και μου έμαθε πολλά κι ή ψυχή σου μίλησε σε σένα και σ’ έμαθε το ίδιο πολλά. Γιατί εσύ κι εγώ είμαστε ένα και δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα μας, εκτός ότι. εγώ βιάζομαι να φανερώσω αυτά που είναι μέσα στον εσωτερικό μου κόσμο, ενώ εσύ φυλάς σα μυστικό αυτό που βρίσκεται εντός σου. ’Αλλά στη μυστικότητά σου αυτή υπάρχει αρετή.

Για τα Παιδιά
»Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου. Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή. Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν. Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, αλλά όχι τις σκέψεις σου. Αφού ιδέες έχουν δικές τους. Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους, αλλά όχι και στις ψυχές τους. Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.

Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα. Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες. Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά. Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο και κομπάζει ότι με τη δύναμή του τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά. Άς χαροποιεί τον τοξοτή ο κομπασμός του αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει, έτσι αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο.

Για τον Πόνο
Ο πόνος σας είναι το σπάσιμο του όστρακου που περικλείει τη γνώση σας. Όπως το τσόφλι του καρπού πρέπει να σπάσει, για να βγει η καρδιά του στο φως του ήλιου, έτσι κι εσείς πρέπει να γνωρίσετε τον πόνο. Αν μπορούσατε να κρατάτε στην καρδιά σας το θαυμασμό για τα καθημερινά θαύματα της ζωής σας, ο πόνος δε θα σας φαινόταν λιγότερο θαυμαστός από τη χαρά σας και θα δεχόσαστε τις εποχές της καρδιάς σας, όπως δέχεστε από πάντα τις εποχές που περνούν πάνω από τα χωράφια σας και θα παρατηρούσατε με ηρεμία τους χειμώνες της θλίψης σας.

Πολλούς από τους πόνους σας τους διαλέγετε μονάχοι. Είναι το πικρό φάρμακο που μ’ αυτό ο γιατρός που είναι μέσα σας θεραπεύει τον άρρωστο εαυτό σας. Γι’ αυτό, να εμπιστεύεστε το γιατρό και να πίνετε το φάρμακό του, σιωπηλά και ήρεμα. Γιατί το χέρι του, αν και βαρύ και σκληρό, οδηγείται από το τρυφερό χέρι του Αόρατου και η κούπα που σας δίνει, μ’ όλο που καίει τα χείλη σας, είναι φτιαγμένη από τον πηλό που ο μεγάλος Αγγειοπλάστης μούσκεψε με τα δικά του άγια δάκρυα.

Για την Αγάπη
Όταν η αγάπη σε καλεί, ακολούθησέ την -μ’ όλο που τα μονοπάτια της είναι τραχιά κι απότομα- κι όταν τα φτερά της σ’ αγκαλιάσουν, παραδώσου, μ’ όλο που το σπαθί που είναι κρυμμένο ανάμεσα στις φτερούγες της μπορεί να σε πληγώσει. Κι όταν σου μιλήσει, πίστεψέ την, μ’ όλο που η φωνή της μπορεί να διασκορπίσει τα όνειρά σου σαν το βοριά που ερημώνει τον κήπο. Γιατί, όπως η αγάπη σε στεφανώνει, έτσι και θα σε σταυρώσει. Κι όπως είναι για το μεγάλωμά σου, είναι και για το κλάδεμά σου.

Κι όπως ανεβαίνει ως την κορφή σου και χαϊδεύει τα πιο τρυφερά κλαδιά σου που τρεμοσαλεύουν στον ήλιο, Έτσι κατεβαίνει κι ως τις ρίζες σου και ταράζει την προσκόλλησή τους στο χώμα. Σα δεμάτια σταριού σε μαζεύει κοντά της. Σε αλωνίζει για να σε ξεσταχιάσει. Σε κοσκινίζει για να σε λευτερώσει από τα φλούδια σου. Σε αλέθει για να σε λευκάνει. Σε ζυμώνει ώσπου να γίνεις απαλός. Και μετά σε παραδίνει στην ιερή φωτιά της για να γίνεις ιερό ψωμί για του Θεού το άγιο δείπνο.

Όλα αυτά θα σου κάνει η αγάπη για να μπορέσεις να γνωρίσεις τα μυστικά της καρδιάς σου, και με τη γνώση αυτή να γίνεις κομμάτι της καρδιάς της ζωής. Αλλά αν από το φόβο σου, γυρέψεις μόνο την ησυχία της αγάπης και την ευχαρίστηση της αγάπης, Τότε, θα ήταν καλύτερα για σένα να σκεπάσεις τη γύμνια σου και να βγεις έξω από το αλώνι της αγάπης. Και να σταθείς στον χωρίς εποχές κόσμο όπου θα γελάς, αλλά όχι με ολάκερο το γέλιο σου, και θα κλαις, αλλά όχι με όλα τα δάκρυά σου.

Η αγάπη δε δίνει τίποτα παρά μόνο τον εαυτό της και δεν παίρνει τίποτα παρά από τον εαυτό της. Η αγάπη δεν κατέχει κι ούτε μπορεί να κατέχεται. γιατί η αγάπη αρκείται στην αγάπη. Όταν αγαπάς, δε θα ‘πρεπε να λες: «Ο Θεός είναι στην καρδιά μου», αλλά μάλλον «Εγώ βρίσκομαι μέσα στην καρδιά του Θεού.» Και μη πιστέψεις οτι μπορείς να κατευθύνεις την πορεία της αγάπης, γιατί η αγάπη, αν σε βρει άξιο, θα κατευθύνει εκείνη τη δική σου πορεία. Η αγάπη δεν έχει καμιά άλλη επιθυμία έκτος από την εκπλήρωσή της.

Αλλά αν αγαπάς κι είναι ανάγκη να έχεις επιθυμίες, ας είναι αυτές οι επιθυμίες σου: Να λιώσεις και να γίνεις σαν το τρεχούμενο ρυάκι που λέει το τραγούδι του στη νύχτα. Να γνωρίσεις τον πόνο της πολύ μεγάλης τρυφερότητας. Να πληγωθείς από την ίδια τη γνώση σου της αγάπης. Και να ματώσεις πρόθυμα και χαρούμενα. Να ξυπνάς την αυγή με καρδιά έτοιμη να πετάξει και να προσφέρεις ευχαριστίες για μια ακόμα μέρα αγάπης. Να αναπαύεσαι το μεσημέρι και να στοχάζεσαι την έκσταση της αγάπης· Να γυρίζεις σπίτι το σούρουπο μ’ ευγνωμοσύνη στην καρδιά. Και ύστερα να κοιμάσαι με μια προσευχή για την αγάπη που έχεις στην καρδιά σου και μ’ έναν ύμνο δοξαστικό στα χείλη σου.

Γιά τον Χρόνο
Θα θέλατε να μετρήσετε το χρόνο που είναι χωρίς μέτρα και άμετρος. Θα θέλατε να προσαρμόσετε τη διαγωγή σας, ακόμα και να κατευθύνετε την πορεία της ψυχής σας, σύμφωνα με τις ώρες και τις εποχές. Θα θέλατε να κάνετε το χρόνο ένα ποταμάκι για να καθίσετε στην όχθη του και να παρακολουθείτε το κύλισμά του. Και μήπως δεν είναι ό Χρόνος όπως είναι ή αγάπη, αδιαίρετος και χωρίς ρυθμό;

Αλλά αν στη σκέψη σας έχετε ανάγκη να μετράτε το χρόνο σε εποχές, κάντε κάθε εποχή να περιλαμβάνει όλες τις άλλες εποχές και κάνετε το σήμερα να αγκαλιάζει το παρελθόν με την ανάμνηση και το μέλλον με τη λαχτάρα. Ωστόσο, το άχρονο που είναι μέσα σας έχει επίγνωση του άχρονου της ζωής και ξέρει ότι το χθες δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ανάμνηση του σήμερα και το αύριο το όνειρο του σήμερα.

Οτι αυτό που τραγούδα και διαλογίζεται μέσα σας κατοικεί ακόμα μέσα στα όρια της πρώτης εκείνης στιγμής που διασκόρπισε τα αστέρια στο διάστημα. Ποιός ανάμεσά σας δε νιώθει ότι η δύναμή του ν’ αγαπά είναι απεριόριστη; Αλλά και ποιός, ωστόσο, δεν αισθάνεται ότι αυτή ή ίδια ή αγάπη, αν και απεριόριστη, είναι αιχμαλωτισμένη μέσα στο κέντρο της ύπαρξης του, και δεν πετά από σκέψη αγάπης σε άλλη σκέψη αγάπης, ούτε από πράξεις αγάπης σε άλλες πράξεις αγάπης;

Και μήπως δεν είναι ο χρόνος όπως η αγάπη, αδιαίρετος και χωρίς ρυθμό; Αλλά, αν στη σκέψη σας έχετε ανάγκη να μετράτε το χρόνο σε εποχές, κάντε κάθε εποχή να περιλαμβάνει όλες τις άλλες εποχές. Και κάνετε το σήμερα να αγκαλιάζει το παρελθόν με την ανάμνηση και το μέλλον με τη λαχτάρα.

Γιά τον Θάνατο
Θέλετε να μάθετε το μυστικό του θανάτου. Αλλά πως θα το βρείτε αν δεν το γυρέψετε μέσα στην καρδιά της ζωής; Η κουκουβάγια που τα νυχτόθωρα μάτια της είναι τυφλά στο φως της μέρας, δεν μπορεί ν’ αποκαλύψει το μυστήριο του φωτός. Αν θέλετε πραγματικά ν’ αντικρύσετε την ψυχή του θανάτου, ανοίξτε την καρδιά σας ολάκερη στο σώμα της ζωής. Γιατί η ζωή κι ο θάνατος είναι ένα, καθώς ο ποταμός κι η θάλασσα είναι ένα. Στο βάθος των ελπίδων και των πόθων σας υπάρχει η σιωπηλή σας γνώση για το υπερπέραν.

Και σαν τους σπόρους που ονειρεύονται κάτω από το χιόνι, η καρδιά σας ονειρεύεται την άνοιξη. Να εμπιστεύεστε τα όνειρα, γιατί σ’ αυτά είναι κρυμμένη η πύλη προς την αιωνιότητα. Ο φόβος σας για το θάνατο είναι σαν το τρεμούλιασμα του βοσκού όταν στέκεται μπροστά στο βασιλιά που το χέρι του θα τον ακουμπήσει για να τον τιμήσει. Μήπως δε χαίρεται ο βοσκός κάτω από το τρεμούλιασμά του, που θα φορέσει το μετάλλιο του βασιλιά;

Κι ωστόσο, δεν είναι η ταραχή εκείνο που τον νοιάζει πιο πολύ; Γιατί, τι άλλο είναι ο θάνατος εκτός από το να σταθείς γυμνός μέσα στον άνεμο και να λιώσεις μέσα στον ήλιο; Και τι σημαίνει να πάψεις ν’ αναπνέεις εκτός από το να ελευθερώσεις την ανάσα από τα ασταμάτητα κύματά της, για να μπορέσει να υψωθεί και ν’ απλωθεί και να γυρέψει το Θεό ελαφριά κι ανεμπόδιστη; Μονάχα όταν πιείτε από το ποτάμι της σιωπής, θα μπορέσετε πραγματικά να τραγουδήσετε. Και μόνο όταν φτάσετε στη βουνοκορφή, θ’ αρχίσετε να σκαρφαλώνετε. Και όταν η γη γυρέψει τα μέλη σας, τότε μόνο θα χορέψετε πραγματικά.

«Ο Κήπος του Προφήτη»
«Το έθνος να λυπάστε αν φορεί ένδυμα που δεν το ύφανε.
Ψωμί αν τρώει αλλά όχι απ’ τη σοδειά του.
Κρασί αν πίνει, αλλά όχι από το πατητήρι του.
Το έθνος να λυπάστε που δεν υψώνει τη φωνή παρά μονάχα στη πομπή της κηδείας.
Που δεν συμφιλιώνεται παρά μονάχα μες τα ερείπιά του.
Που δεν επαναστατεί παρά μονάχα σαν βρεθεί ο λαιμός του ανάμεσα στο σπαθί και την πέτρα.
Το έθνος να λυπάστε που έχει αλεπού για πολιτικό, απατεώνα για φιλόσοφο, μπαλώματα και απομιμήσεις είναι η τέχνη του.
Το έθνος να λυπάστε που έχει σοφούς από χρόνια βουβαμένους.»

Στοχασμοί Ζώσας Ζωής από τον Χαλίλ Γκιμπράν
>Να είσαι ευγνώμων για τις δύσκολες στιγμές. Σου έδειξαν πόσο δυνατός μπορείς να είσαι.
>Η καλοσύνη είναι αρετή των δυνατών των ανθρώπων
>Δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια
>Είναι οι μικρόψυχοι άνθρωποι εκείνοι που προσπαθούν να εξευτελίσουν τους άλλους.
> Το κακό που κάνουν άλλοι σε εσένα είναι πιο εύκολο να το ξεχάσεις, από το κακό που κάνεις εσύ σε άλλους.
> Μπορεί να ξεχνάς εκείνους που σε έκαναν να γελάσεις, αλλά δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσεις εκείνους που ήταν δίπλα σου στις πιο σκοτεινές στιγμές.
> Τα απλά πράγματα στη ζωή είναι και τα πιο συναρπαστικά.
> Η αγάπη είναι ζωή και η ζωή αγάπη.
> Πάντα να βάζεις αγάπη στην δουλειά σου.
> Για να καταλάβεις την καρδιά και το μυαλό ενός ανθρώπου, δες τι σε εμπνέει να κάνεις.
> Η αληθινή αγάπη ποτέ δεν είναι κτητική.
> Προσπάθησε να αντιμετωπίζεις τους κακούς τρόπους των ανθρώπων με ευχάριστο τρόπο.
> Η αγάπη συνδέει τα πάντα μέσα σε μια απόλυτη αρμονία.
>. Δες την θετική πλευρά της ζωής.
> Δεν βλέπουμε τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα. Τα βλέπουμε σύμφωνα με το ποιοι είμαστε εμείς.
> Η αληθινή αγάπη δημιουργείται όταν δυο άνθρωποι βρεθούν κοντά πρώτα στο πνεύμα.
> Αφήστε χώρο στις σχέσεις σας.
> Αν προσεύχεσαι όταν βρέχει, θυμήσου να προσευχηθείς και όταν έχει λιακάδα.
> Όταν δίνεις ολόκληρο τον εαυτό σου, τότε δίνεις πραγματικά.
> Η αληθινή ομορφιά πηγάζει από μέσα μας.
> Τα παιδιά σου δεν σου ανήκουν. Είναι γιοι και κόρες της ίδιας της ζωής.
> Κάθε σχέση πρέπει να είναι ελεύθερη από δεσμά.
> Να είσαι ευγνώμων για τα καλά και τα άσχημα στη ζωή σου και τα δύο σου δίδαξαν κάτι.
> Η στάση σου απέναντι στη ζωή, θα καθορίσει και την στάση της ζωής απέναντί σου.
> Ο φίλος που βρίσκεται μακριά καμιά φορά είναι πιο κοντά σου από εκείνον που ζει στην διπλανή πόρτα.

Χαλίλ Γκιμπράν