Είναι μια διακήρυξη που ντύνεται με στίχους για να μιλήσει για κάτι βαθύτερο, την ανάγκη του ανθρώπου να ξεπεράσει τα σύνορα, τις θρησκείες, τις ιδεολογίες και να αναζητήσει έναν κοινό παλμό ενότητας. Στην χαρά ο Σίλερ βλέπει μια δύναμη που δεν είναι ατομικό συναίσθημα, αλλά συλλογικός δεσμός· ένα μυστικό κλειδί που υπενθυμίζει ότι η ανθρωπότητα μπορεί να υπάρξει μόνο ως σύνολο. Η ιστορία απέδειξε την δύναμή του, όταν οι λέξεις αυτές έγιναν μουσική από τον Μπετόβεν και στην συνέχεια ύμνος μιας ολόκληρης ηπείρου. Και όμως, πίσω από τον λυρισμό, κρύβεται κάτι περισσότερο. Κρύβεται ένα μανιφέστο που ακόμη και σήμερα συνεχίζει να ψιθυρίζει ότι η πραγματική ελευθερία δεν βρίσκεται στην απομόνωση, αλλά στην σύνδεση.
Η “Ωδή στην Χαρά” γράφτηκε το 1785 και έμεινε στην ιστορία όχι μόνο για την δύναμη των στίχων της, αλλά και για το όραμα που εκφράζει.
Χαρά, όμορφη θεϊκή αστραπή, κόρη του Ελύσιου,
Πυρ, μεθυσμένοι εισερχόμαστε στον Ουράνιο, το ιερό σου σπίτι!
Τα μαγικά σου δεσμά ενώνουν,
Ό,τι η αυστηρή παράδοση χώριζε,
Κάθε άνθρωπος γίνεται αδελφός,
Εκεί όπου τα απαλά σου φτερά κατοικούν.
Αγκαλιαστείτε, εσείς τα εκατομμύρια εκεί πέρα!
Μοιράστε αυτό το φιλί σε όλο τον κόσμο!
Αδελφοί — πάνω από τα αστέρια που ξεδιπλώνονται
Πρέπει να κατοικεί ένας αγαπητός Πατέρας.
Ποιος κερδίζει το ευγενές βραβείο,
να είναι καλός φίλος ενός φίλου.
Ποιος αποκτά μια όμορφη σύζυγο,
ελάτε μαζί μας στο πανηγύρι του!
Ναι, και αυτός που έχει μόνο ένα πλάσμα
σε αυτήν την γη να αποκαλεί δικό του!
Αυτός που ποτέ δεν μπόρεσε, κλαίγοντας,
να κλέψει από αυτήν την συμμαχία!
Αυτός που κατοικεί στον μεγάλο κύκλο,
αποτίει φόρο τιμής στην συμπάθεια!
Στα αστέρια πάνω οδηγεί,
όπου ψηλά βασιλεύει το Άγνωστο.
Η χαρά πίνεται από κάθε ον
Από τα ρέοντα στήθη της ευγενικής φύσης.
Η χαρά κυβερνά την ανθεκτική κινητήρια δύναμη
Του αιώνιου σύμπαντος.
Χαρά, ω χαρά, ο τροχός κινείται
Που γυρίζει το μεγάλο ρολόι του κόσμου.
Λουλούδια από τα μπουμπούκια που παρασύρει,
Τους ήλιους από το υαλώδες,
Σφαίρες περιστρέφει μέσα σε εκτάσεις,
Που ο μάντης δεν μπορεί να μαντέψει.
Καθώς οι ήλιοι πετούν, ευτυχισμένοι
Μέσα από το ένδοξο επίπεδο του ουρανού,
Ταξιδέψτε, αδελφοί, κάτω από το μονοπάτι σας,
Χαρούμενοι όπως στην νίκη ενός ήρωα.
Από τον φλογερό καθρέφτη της αλήθειας,
χαμογελά στον αναζητητή.
Ανεβαίνοντας την απότομη κλίση της τιμής,
καθοδηγεί το μίλι του πάσχοντα.
Ψηλά, στα ηλιόλουστα βουνά της πίστης,
μπορεί κανείς να δει την σημαία της να κυματίζει,
Μέσα από το άνοιγμα των ανοιχτών φέρετρων
Αυτήν στην χορωδία των αγγέλων υψώνεται.
Υποφέρετε, εκατομμύρια γενναίοι!
Υποφέρετε για έναν καλύτερο κόσμο!
Οι θεοί δεν μπορούν ποτέ να ανταμειφθούν,
Όμορφο είναι να τους μοιάζουμε.
Η θλίψη και η ένδεια θα αναφερθούν,
Για να μας φτιάξουν το κέφι με χαρά.
Το μίσος και η εκδίκηση θα ξεχαστούν,
Ο θανάσιμος εχθρός μας θα συγχωρεθεί,
Ούτε ένα δάκρυ δεν θα τον υγράνει,
Ούτε μετάνοια θα τον ταπεινώσει.
Ας ακυρωθεί το βιβλίο των χρεών μας!
Ας συμφιλιωθεί ολόκληρος ο κόσμος!
Αδελφοί, πάνω από τα αστέρια ο Θεός κρίνει,
όπως έχουμε αποφασίσει.
Η χαρά αναβλύζει από αυτό το ποτήρι,
Από το χρυσό αίμα του σταφυλιού
Οι κανίβαλοι απορροφούν την καλή διάθεση,
Οι αδύναμοι καρδιάς παίρνουν το θάρρος τους —
Αδελφοί, σηκωθείτε από τις θέσεις σας,
Όταν περάσει το γεμάτο ποτήρι,
Αφήστε τον αφρό να αναβλύζει στο χώρο.
Όποιον τιμά το στέμμα των αστεριών,
Όποιον ευλογούν οι ύμνοι,
Στην ευγενική Ψυχή αυτό το ποτήρι
Πάνω από την σκηνή των αστεριών εκεί πάνω!
Θάρρος σταθερό σε οδυνηρές δοκιμασίες,
Βοήθεια, όπου η αθωότητα φωνάζει,
Όρκοι που έχουν δοθεί είναι αιώνιοι,
Αλήθεια προς φίλους και εχθρούς το ίδιο,
Ανδρική υπερηφάνεια μπροστά στην βασιλική εξουσία —
Αδελφοί, κοστίζει ζωή και αίμα —
Τιμή σε όσους αξίζουν τιμή,
Καταστροφή στους ψεύτες!
Στενέψτε τον ιερό κύκλο,
Ορκιστείτε με αυτό το χρυσό κρασί,
Πιστοί στον θεϊκό όρκο,
Ορκιστείτε με τον ουράνιο Δικαστή!
Διάσωση από τα δεσμά του τυράννου,
Ελεός ακόμη και στον κακοποιό,
Ελπίδα στις τελευταίες ώρες,
Συγχώρεση στην γκιλοτίνα!
Ακόμα και οι νεκροί θα ζήσουν στον παράδεισο!
Αδελφοί, πιείτε και συμφωνήστε όλοι,
Κάθε αμαρτία θα συγχωρεθεί,
Η κόλαση θα πάψει να υπάρχει για πάντα.
Μια γαλήνια ώρα αναχώρησης!
Ευχάριστος ύπνος κάτω από το σάβανο!
Αδελφοί — ευγενικά λόγια για όλους
Ο Δικαστής των θνητών προφέρει!
Η “Ωδή στην Χαρά” παραμένει μέχρι σήμερα ένας ύμνος που ξεπερνά εποχές, ιδεολογίες και θρησκείες. Δεν είναι μόνο ένα ποίημα, αλλά ένα μανιφέστο· μια υπενθύμιση ότι η πραγματική δύναμη της ανθρωπότητας βρίσκεται στην σύνδεση και όχι στην διάσπαση.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου