Παροιμία: Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής
Μπορεί ένας μοχθηρός, ζηλόφθων, κακός, φθονερός άνθρωπος να δράσει μόνο με τη σκέψη και το βλέμμα και να επηρεάσει αρνητικά κάποιον άλλον άνθρωπο;
Μίλαν Κούντερα: Το μάτι είναι το σημείο στο οποίο συγκεντρώνεται η ταυτότητα ενός ανθρώπου.
Βίκτωρ Ουγκώ: Όταν σου μιλά μια γυναίκα, πρόσεξε όσα λέει με τα μάτια της.
Νίκος Γκάλης: Είδα στα μάτια τους ότι θα τους νικούσαμε.
Ο Νίκος Γκάλης μετά τον αγώνα με την Ιταλία, στο Ευρωμπάσκετ 1987.
Λουί Αραγκόν: Τα μάτια σου είναι τόσο βαθιά, που μέσα τους χάνω τη μνήμη.
Ζοζέφ Ζουμπέρ: Μέσα στα μάτια υπάρχει και πνεύμα και ψυχή και σώμα.
Βαν Γκογκ: Προτιμώ να ζωγραφίζω ανθρώπινα μάτια παρά καθεδρικούς ναούς, όσο υπέροχοι κι αν είναι.
Πωλ Γκωγκέν: Κλείνω τα μάτια μου για να δω.
Μαντινάδες για τα μάτια:
Μάτια μου, μάτια, μάτια μου, των οματιών μου μάτια,
τα μάτια μου δεν είδανε σαν τα δικά σου μάτια.
Χαρώ τα εγώ τα μάτια σου, τα μαύρα τα μεγάλα,
απού σταλαγματίζουνε το μέλι με το γάλα.
Μέδουσα
Πώς οι αρχαίοι Έλληνες μετέφεραν στη μυθολογία το «κακό μάτι», τον «βάσκανον οφθαλμόν».
Όλοι οι αρχαίοι λαοί πίστευαν στη δύναμη των ματιών ενός κακού ανθρώπου. Πίστευαν στην αρνητική επίδραση που είχε το βλέμμα ενός μοχθηρού ατόμου σε ανθρώπους, ζώα και φυτά.
Πλάστηκαν πολλοί μύθοι για το «κακό μάτι».Ο κυριότερος ήταν ο μύθος της Μέδουσας. Πολλές μυθολογικές παραδόσεις την αφορούν.
Μια μυθολογική εκδοχή αναφέρει ότι η Μέδουσα Γοργώ (1) είχε αδελφές τις γοργόνες Σθενώ και Ευρυάλη, δύσμορφες, μοχθηρές και επιθετικές
Ένας άλλος μύθος αναφέρει την Μέδουσα σαν κενταύρισσα.
Κατά μία άλλη μυθολογική άποψη η Μέδουσα ήταν πανέμορφη και χαρισματική ιέρεια σε ναό της Αθηνάς. Ο Ποσειδών που ζήλευε την Αθηνά, με δόλο παραπλάνησε τη νεαρή Μέδουσα. Εκείνη ξεγελάστηκε, από τον θεό και ενέδωσε στον έρωτα του μέσα στον ναό. Η Αθηνά εξεμάνη. Μέγιστη ύβρις που έπρεπε να πληρωθεί με μέγιστη τιμωρία. Δεν τιμωρήθηκε όμως ο βέβηλος θεός Ποσειδών αλλά η αθώα κοπέλα που δεν είχε τύχη απέναντι σ` έναν πανούργο θεό και μια εκδικητική θεά. Η πανέμορφη και αθώα Μέδουσα μεταμορφώθηκε σε αποτρόπαιο τέρας από τη θεά, με φίδια στα μαλλιά. Η εμφάνιση της Μέδουσας ήταν τόσο αποκρουστική που όποιος την κοιτούσε στο πρόσωπο πέτρωνε, πάγωνε, αρώσταινε, πέθαινε. Το αποτροπαϊκό κεφάλι της Μέδουσας οι αρχαίοι Έλληνες το αποκαλούσαν «γοργόνειον» γιατί ένα από τα ονόματα της ήταν Γοργώ.
Η Αθηνά, υπεύθυνη για τα δεινά της Μέδουσας, έστειλε τον Περσέα να την αποκεφαλίσει. Ο μύθος λέει ότι από το αίμα της ξεπήδησαν τα δυο παιδιά της, από τον βιαστή Ποσειδώνα: Το φτερωτό άλογο Πήγασος και ο Χρυσάωρ.
Η Αθηνά τοποθέτησε το κεφάλι της Μέδουσας στην ασπίδα της και όποιος εχθρός της κοιτούσε την ασπίδα πέτρωνε. Η απεικόνιση του κεφαλιού μεταφέρθηκε από τους καλλιτέχνες στις αγγειογραφίες, στα γλυπτά και στα ανάγλυφα, στα ακροκέραμα, στη ζωγραφική, στις τοιχογραφίες, στα ψηφιδωτά, στα γλυπτά αετώματα των ναών (1) και στις ασπίδες των πολεμιστών που συχνά ζωγράφιζαν πάνω τους το απεχθές, αποτροπαϊκό κεφάλι της Γοργούς για να ξορκίσουν το κακό, να φοβίσουν και να νικούν τους εχθρούς. Όπλα, θώρακες, ακροκέραμα και διάφορα αντικείμενα συχνά είχαν διακοσμήσεις σχετικές με την Μέδουσα.
Η μυθολογία αλλά και η ιστορία δεν μπορούν να απαντήσουν στο φιλοσοφικό ερώτημα: Ποιος πολεμιστής νικούσε όταν και οι δύο αντίπαλοι είχαν ασπίδες με ζωγραφισμένο το κεφάλι της Μέδουσας;
Ξαρρωστικό (2)
Η αναπαράσταση της Μέδουσας και ειδικά του γοργόνειου κεφαλιού της εχρησιμοποιείτο από τα αρχαία χρόνια σαν θεραπεία και σαν σύμβολο αποτροπής του κακού, περίπου όπως οι εικόνες που έχουμε στα εικονοστάσια με τον Χριστό, την Παναγία και τους Αγίους. Η Μέδουσα από φοβερό τέρας έγινε προστάτιδα των ανθρώπων, ίσως για τα πάθη που πέρασε τόσο άδικα από την Αθηνά, τον Ποσειδώνα και τους ανθρώπους που έπλασαν τα μυθικά της βάσανα.
-------------------------
(1) Το περίφημο δυτικό αέτωμα του αρχαϊκού περίπτερου δωρικού ναού της Αρτέμιδος Γοργούς στην Κέρκυρα του 580 π.Χ. Στο κέντρο του αετώματος δεσπόζει η Μέδουσα που πλαισιώνεται από τα τέκνα της Πήγασο και Χρυσάορα, δύο τεράστιες λεοπαρδάλεις, σκηνές μάχης και στις γωνίες πεσμένους πολεμιστές. Πιθανόν μέσα στο ναό να υπήρχε θησαυροφυλάκιο και η Μέδουσα λειτουργούσε προστατευτικά για να απομακρύνει βέβηλους, κλέφτες, διαρρήκτες.. Το εξαίρετης αρχαϊκής τέχνης αυτό αέτωμα εκτίθεται στο Μουσείο της Κέρκυρας.
(2) Φάρμακο κατά της αρρώστιας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου