ΞΕΝ ΚΠαιδ 6.4.12–6.4.20
Εμψυχώνοντας τους αρχηγούς του στρατού πριν από την αποφασιστική σύγκρουση με τους Ασσυρίους
Η Πάνθεια, η πιστή σύζυγος του βασιλιά των Σουσίων Αβραδάτα, αποχαιρέτησε τον σύζυγό της κατά την αναχώρησή του για τη μάχη με τους Ασσυρίους (βλ. ΞΕΝ ΚΠαιδ 6.4.2–6.4.9). Μετά το επεισόδιο αυτό, ο Ξενοφώντας επανέρχεται σε όσα έπραξε ο Κύρος πριν από τη συγκεκριμένη μάχη.
[6.4.12] Ὡς δ’ ἐκεκαλλιερήκει μὲν ὁ Κῦρος, ἡ δὲ στρατιὰ παρετέ-
τακτο αὐτῷ ὥσπερ παρήγγειλε, κατέχων σκοπὰς ἄλλας πρὸ
ἄλλων συνεκάλεσε τοὺς ἡγεμόνας καὶ ἔλεξεν ὧδε. [6.4.13] Ἄνδρες
φίλοι καὶ σύμμαχοι, τὰ μὲν ἱερὰ οἱ θεοὶ ἡμῖν φαίνουσιν
οἷάπερ ὅτε τὴν πρόσθεν νίκην ἔδοσαν· ὑμᾶς δ’ ἐγὼ βούλο-
μαι ἀναμνῆσαι ὧν μοι δοκεῖτε μεμνημένοι πολὺ ἂν εὐθυμό-
τεροι εἰς τὸν ἀγῶνα ἰέναι. [6.4.14] ἠσκήκατε μὲν γὰρ τὰ εἰς τὸν
πόλεμον πολὺ μᾶλλον τῶν πολεμίων, συντέτραφθε δὲ καὶ
συντέταχθε ἐν τῷ αὐτῷ πολὺ πλείω ἤδη χρόνον ἢ οἱ πολέμιοι
καὶ συννενικήκατε μετ’ ἀλλήλων· τῶν δὲ πολεμίων οἱ πολλοὶ
συνήττηνται μεθ’ αὑτῶν, οἱ δὲ ἀμάχητοι ἑκατέρων οἱ μὲν
τῶν πολεμίων ἴσασιν ὅτι προδότας τοὺς παραστάτας ἔχουσιν,
ὑμεῖς δὲ οἱ μεθ’ ἡμῶν ἴστε ὅτι μετὰ θελόντων τοῖς συμμά-
χοις ἀρήγειν μαχεῖσθε. [6.4.15] εἰκὸς δὲ τοὺς μὲν πιστεύοντας
ἀλλήλοις ὁμόνως μάχεσθαι μένοντας, τοὺς δὲ ἀπιστοῦντας
ἀναγκαῖον βουλεύεσθαι πῶς ἂν ἕκαστοι τάχιστα ἐκποδὼν
γένοιντο. [6.4.16] ἴωμεν δή, ὦ ἄνδρες, ἐπὶ τοὺς πολεμίους, ἅρματα
μὲν ἔχοντες ὡπλισμένα πρὸς ἄοπλα τὰ τῶν πολεμίων, ὡς
δ’ αὔτως καὶ ἱππέας καὶ ἵππους ὡπλισμένους πρὸς ἀόπλους,
ὡς ἐκ χειρὸς μάχεσθαι. [6.4.17] πεζοῖς δὲ τοῖς μὲν ἄλλοις οἷς καὶ
πρόσθεν μαχεῖσθε, Αἰγύπτιοι δὲ ὁμοίως μὲν ὡπλισμένοι
εἰσίν, ὁμοίως δὲ τεταγμένοι· τάς τε γὰρ ἀσπίδας μείζους
ἔχουσιν ἢ ὡς ποιεῖν τι καὶ ὁρᾶν, τεταγμένοι τε εἰς ἑκατὸν
δῆλον ὅτι κωλύσουσιν ἀλλήλους μάχεσθαι πλὴν πάνυ ὀλί-
γων. [6.4.18] εἰ δὲ ὠθοῦντες ἐξώσειν πιστεύουσιν, ἵπποις αὐτοὺς
πρῶτον δεήσει ἀντέχειν καὶ σιδήρῳ ὑφ’ ἵππων ἰσχυριζομένῳ·
ἢν δέ τις αὐτῶν καὶ ὑπομείνῃ, πῶς ἅμα δυνήσεται ἱππο-
μαχεῖν τε καὶ φαλαγγομαχεῖν καὶ πυργομαχεῖν; καὶ γὰρ
οἱ ἀπὸ τῶν πύργων ἡμῖν μὲν ἐπαρήξουσι, τοὺς δὲ πολεμίους
παίοντες ἀμηχανεῖν ἀντὶ τοῦ μάχεσθαι ποιήσουσιν. [6.4.19] εἰ δέ
τινος ἔτι ἐνδεῖσθαι δοκεῖτε, πρὸς ἐμὲ λέγετε· σὺν γὰρ θεοῖς
οὐδενὸς ἀπορήσομεν. καὶ εἰ μέν τις εἰπεῖν τι βούλεται,
λεξάτω· εἰ δὲ μή, ἐλθόντες πρὸς τὰ ἱερὰ καὶ προσευξάμενοι
οἷς ἐθύσαμεν θεοῖς ἴτε ἐπὶ τὰς τάξεις· [6.4.20] καὶ ἕκαστος ὑμῶν
ὑπομιμνῃσκέτω τοὺς μεθ’ αὑτοῦ ἅπερ ἐγὼ ὑμᾶς, καὶ ἐπι-
δεικνύτω τις τοῖς ἀρχομένοις ἑαυτὸν ἄξιον ἀρχῆς, ἄφοβον
δεικνὺς καὶ σχῆμα καὶ πρόσωπον καὶ λόγους.
[6.4.12] Ὡς δ’ ἐκεκαλλιερήκει μὲν ὁ Κῦρος, ἡ δὲ στρατιὰ παρετέ-
τακτο αὐτῷ ὥσπερ παρήγγειλε, κατέχων σκοπὰς ἄλλας πρὸ
ἄλλων συνεκάλεσε τοὺς ἡγεμόνας καὶ ἔλεξεν ὧδε. [6.4.13] Ἄνδρες
φίλοι καὶ σύμμαχοι, τὰ μὲν ἱερὰ οἱ θεοὶ ἡμῖν φαίνουσιν
οἷάπερ ὅτε τὴν πρόσθεν νίκην ἔδοσαν· ὑμᾶς δ’ ἐγὼ βούλο-
μαι ἀναμνῆσαι ὧν μοι δοκεῖτε μεμνημένοι πολὺ ἂν εὐθυμό-
τεροι εἰς τὸν ἀγῶνα ἰέναι. [6.4.14] ἠσκήκατε μὲν γὰρ τὰ εἰς τὸν
πόλεμον πολὺ μᾶλλον τῶν πολεμίων, συντέτραφθε δὲ καὶ
συντέταχθε ἐν τῷ αὐτῷ πολὺ πλείω ἤδη χρόνον ἢ οἱ πολέμιοι
καὶ συννενικήκατε μετ’ ἀλλήλων· τῶν δὲ πολεμίων οἱ πολλοὶ
συνήττηνται μεθ’ αὑτῶν, οἱ δὲ ἀμάχητοι ἑκατέρων οἱ μὲν
τῶν πολεμίων ἴσασιν ὅτι προδότας τοὺς παραστάτας ἔχουσιν,
ὑμεῖς δὲ οἱ μεθ’ ἡμῶν ἴστε ὅτι μετὰ θελόντων τοῖς συμμά-
χοις ἀρήγειν μαχεῖσθε. [6.4.15] εἰκὸς δὲ τοὺς μὲν πιστεύοντας
ἀλλήλοις ὁμόνως μάχεσθαι μένοντας, τοὺς δὲ ἀπιστοῦντας
ἀναγκαῖον βουλεύεσθαι πῶς ἂν ἕκαστοι τάχιστα ἐκποδὼν
γένοιντο. [6.4.16] ἴωμεν δή, ὦ ἄνδρες, ἐπὶ τοὺς πολεμίους, ἅρματα
μὲν ἔχοντες ὡπλισμένα πρὸς ἄοπλα τὰ τῶν πολεμίων, ὡς
δ’ αὔτως καὶ ἱππέας καὶ ἵππους ὡπλισμένους πρὸς ἀόπλους,
ὡς ἐκ χειρὸς μάχεσθαι. [6.4.17] πεζοῖς δὲ τοῖς μὲν ἄλλοις οἷς καὶ
πρόσθεν μαχεῖσθε, Αἰγύπτιοι δὲ ὁμοίως μὲν ὡπλισμένοι
εἰσίν, ὁμοίως δὲ τεταγμένοι· τάς τε γὰρ ἀσπίδας μείζους
ἔχουσιν ἢ ὡς ποιεῖν τι καὶ ὁρᾶν, τεταγμένοι τε εἰς ἑκατὸν
δῆλον ὅτι κωλύσουσιν ἀλλήλους μάχεσθαι πλὴν πάνυ ὀλί-
γων. [6.4.18] εἰ δὲ ὠθοῦντες ἐξώσειν πιστεύουσιν, ἵπποις αὐτοὺς
πρῶτον δεήσει ἀντέχειν καὶ σιδήρῳ ὑφ’ ἵππων ἰσχυριζομένῳ·
ἢν δέ τις αὐτῶν καὶ ὑπομείνῃ, πῶς ἅμα δυνήσεται ἱππο-
μαχεῖν τε καὶ φαλαγγομαχεῖν καὶ πυργομαχεῖν; καὶ γὰρ
οἱ ἀπὸ τῶν πύργων ἡμῖν μὲν ἐπαρήξουσι, τοὺς δὲ πολεμίους
παίοντες ἀμηχανεῖν ἀντὶ τοῦ μάχεσθαι ποιήσουσιν. [6.4.19] εἰ δέ
τινος ἔτι ἐνδεῖσθαι δοκεῖτε, πρὸς ἐμὲ λέγετε· σὺν γὰρ θεοῖς
οὐδενὸς ἀπορήσομεν. καὶ εἰ μέν τις εἰπεῖν τι βούλεται,
λεξάτω· εἰ δὲ μή, ἐλθόντες πρὸς τὰ ἱερὰ καὶ προσευξάμενοι
οἷς ἐθύσαμεν θεοῖς ἴτε ἐπὶ τὰς τάξεις· [6.4.20] καὶ ἕκαστος ὑμῶν
ὑπομιμνῃσκέτω τοὺς μεθ’ αὑτοῦ ἅπερ ἐγὼ ὑμᾶς, καὶ ἐπι-
δεικνύτω τις τοῖς ἀρχομένοις ἑαυτὸν ἄξιον ἀρχῆς, ἄφοβον
δεικνὺς καὶ σχῆμα καὶ πρόσωπον καὶ λόγους.
***
Όταν ο Κύρος παρατήρησε ότι τα σημεία που φάνηκαν στις θυσίες ήσαν καλά, ότι το στράτευμα είχε παραταχθή σύμφωνα με τις διαταγές του και ότι είχε ανιχνευτές σε διάφορα σημεία, εκάλεσε τους αρχηγούς του στρατού και τους είπε τα εξής: Τα σημεία, φίλοι και σύμμαχοι, μας δείχνουν τέτοια οι θεοί, όπως ήσαν, όταν πρωτύτερα μας έδωσαν τη νίκη. Εγώ επιθυμώ να σας θυμίσω εκείνο που, αν το έχετε υπ' όψη σας, μου φαίνεται πως θα αρχίσετε τη μάχη με μεγαλύτερη προθυμία. Είστε ασφαλώς γυμνασμένοι στα πολεμικά πολύ περισσότερο από τους εχθρούς μας, έχετε ζήσει και έχετε ασκηθή στο ίδιο στρατόπεδο πολύ περισσότερο χρόνο από τους εχθρούς μας, και ενικήσατε μαζί. Οι περισσότεροι εχθροί μας έχουν νικηθή μαζί. Απ' όσους δεν έχουν πολεμήσει και στο ένα στρατόπεδο και στο άλλο, αυτοί που είναι στο στρατόπεδο των εχθρών, ξέρουν ότι οι σύμμαχοί τους είναι προδότες, σεις όμως που δεν επολεμήσατε και βρίσκεστε στο στρατόπεδό μας, ξέρετε ότι βρίσκεστε μαζί με κείνους που θέλουν να βοηθούν τους συμμάχους τους. Φυσικό είναι και κείνοι που έχουν εμπιστοσύνη μεταξύ τους να μένουν και να μάχωνται με την ίδια ψυχή και καρδιά, και όσοι δεν έχουν εμπιστοσύνη μεταξύ τους, είναι ανάγκη να σκέπτωνται πώς καθένας θα μπορέση να φύγη το ταχύτερο. Ας ορμήσωμε λοιπόν, φίλοι, εναντίον των εχθρών μας, με ωπλισμένα άρματα εναντίον των αόπλων αρμάτων των εχθρών, με ωπλισμένους ιππείς και ίππους εναντίον αόπλων ιππέων και ίππων των εχθρών μας, για να πολεμούμε από κοντά. Οι πεζοί με τους οποίους θα επολεμήσετε είναι οι ίδιοι με όσους και πρωτύτερα επολεμήσατε, και οι Αιγύπτιοι είναι όμοια μ' αυτούς ωπλισμένοι, και όμοια παραταγμένοι∙ και ασπίδες έχουν πολύ μεγάλες και δε μπορούν να κάμουν τίποτα, ούτε μπορούν να βλέπουν, και επειδή έχουν παραταχθή σε βάθος εκατό ανδρών, φανερό είναι ότι θα εμποδίζη ο ένας τον άλλο να πολεμούν, εκτός από πολύ λίγους. Αν όμως πιστεύουν πως με τον ωθισμό θα μας σπρώξουν προς τα πίσω, πρέπει πρώτα πρώτα να αντέχουν στον ωθισμό των ίππων και των όπλων που θα είναι δυναμωμένα με τη δύναμη των ίππων. Αν κανείς ανθέξη στον ώθισμό των ίππων, πώς θα μπορέση έπειτα να πολεμήση συγχρόνως εναντίον ιππέων, οπλιτών και πύργων; Γιατί όσοι είναι απάνω στους πύργους μας θα μας βοηθήσουν, και χτυπώντας τους εχθρούς θα τους κάμουν να τα χάσουν αντί να μάχωνται. Αν τυχόν μερικοί νομίζετε ότι χρειάζεστε κάτι, λέγετέ το σε μένα∙ γιατί με τη βοήθεια των θεών τίποτα δεν θα μας λείψη. Και αν κανείς θέλη να πη τίποτα, ας το πη. Άλλως αφού έλθετε στις θυσίες που έγιναν, και αφού προσευχηθήτε στους θεούς χάριν των οποίων έγιναν θυσίες, πηγαίνετε στις θέσεις σας. Και καθένας από σας ας υπενθυμίζη στους συντρόφους του όσα σας είπα, και καθένας ας φανή στους κατωτέρους του άξιος του αξιώματός του, δείχνοντας τον εαυτό του ατρόμητο και στην έκφραση του προσώπου και στα λόγια.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου