Η αλήθεια...

"Δεν πρέπει να πιστεύουμε σε κάτι που ειπώθηκε απλώς επειδή ειπώθηκε· ούτε στις παραδόσεις επειδή κληρονομήθηκαν από την αρχαιότητα· ούτε στις φήμες σαν φήμες· ούτε σε κείμενα σοφών επειδή γράφτηκαν από σοφούς· ούτε σε φαντασίες που υποψιαζόμαστε ότι τις εμπνευσθήκαμε από κάποιο Ντέβα (δηλαδή σε υποτιθέμενη πνευματική έμπνευση)· ούτε σε συμπεράσματα που προέκυψαν από κάποια τυχαία παραδοχή που κάναμε· ούτε σε ό,τι φαίνεται να είναι αναλογικά αναγκαίο· ούτε σε ό,τι βασίζεται στην απλή αυθεντία των εκπαιδευτών ή των δασκάλων μας. Όμως οφείλουμε να πιστέψουμε όταν το κείμενο, το δόγμα, το απόφθεγμα επικυρώνεται από τη λογική και τη συνείδησή μας. “Γιαυτό”, καταλήγει, “σας δίδαξα να μην πιστεύετε απλώς και μόνο επειδή ακούσατε, όταν όμως πιστέψετε συνειδητά, τότε να δράσετε με συνέπεια και χωρίς περιορισμούς.” (Βούδας, Μυστική Δοξασία, Τόμ. ΙΙΙ, σελ. 401)

1. Είναι γεγονός ότι φαίνεται να μην υπάρχει μία απόλυτη αλήθεια όπως και να μην υπάρχει μία απόλυτη πραγματικότητα. Η πραγματικότητα (και η αλήθεια) έχει μια κάπως ''κβαντική'' φύση, η οποία της επιτρέπει να γίνεται αναγνώσιμη με πολλούς τρόπους και να επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Το πιο θαυμαστό απ' όλα είναι ότι όλες οι ερμηνείες και όλοι οι τρόποι ''χωράνε'' ικανοποιητικά μέσα στην πραγματικότητα και άρα στην αλήθεια. Όμως από τη στιγμή που θα ενστερνιστούμε μία αλήθεια ή έναν τρόπο ανάγνωσης και ερμηνείας, τείνουμε να θεωρούμε όλες τις άλλες ως ψευδείς (''πλάνη'').

2. Η αίσθηση της αλήθειας πηγάζει από τη γνώση. Γνωρίζουμε κάποια πράγματα και, έχοντας συνείδηση του γεγονότος ότι γνωρίζουμε, στη συνέχεια τεκμαίρουμε ότι γνωρίζουμε τα πάντα. Είναι, όπως έλεγε ένας φίλος πρόσφατα, αυτή η ''μεταγνώση", το τι ή πόσο νομίζουμε ότι ξέρουμε που κάνει όλη τη ζημιά, γιατί οι περισσότεροι από εμάς έχουμε εσφαλμένη μεταγνώση, νομίζουμε ότι ξέρουμε πολύ περισσότερα απ' όσα πραγματικά ξέρουμε. Κι απ' εδώ ξεκινούν οι εγωισμοί, οι φανατισμοί και διάφορα άλλα… γιατί συνήθως, το κενό ανάμεσα στη γνώση και την εσφαλμένη μεταγνώση ότι "ξέρουμε τα πάντα" έχουμε την τάση να το γεμίζουμε με πίστη.

3. Είναι απόλυτα υγιές ο δρόμος για την αλήθεια να περνά από την αμφισβήτηση. Κι αυτό γιατί είμαστε ''προγραμματισμένοι'' να αντιλαμβανόμαστε την αλήθεια με έναν συγκεκριμένο τρόπο, επειδή:

(α) το περιβάλλον και η εκπαίδευση έχουν δημιουργήσει καλούπια στα οποία μάθαμε να διοχετεύουμε τη σκέψη μας και τα οποία περιορίζουν το οπτικό μας πεδίο και,

(β) προσθέτουμε διαρκώς νέους ''προγραμματισμούς'' κάθε φορά που η εκάστοτε προσωπική μας αλήθεια φαίνεται να επαληθεύεται από κάποια εξωτερική ή εσωτερική φωνή.

Τι μένει λοιπόν; Είμαστε απόλυτα ελεύθεροι (ως συμπαντική δυνατότητα και εκπόρευση) να αποδεχτούμε ως αλήθεια οποιαδήποτε ανάγνωση και ερμηνεία της πραγματικότητας προτιμάμε. Νομιμοποιούμαστε δηλαδή να δημιουργούμε αυτό που είναι εκάστοτε αληθινό για μας. Αρκεί να μην ξεχνάμε το αξίωμα του Goedel, ότι η αλήθεια των επιμέρους τμημάτων δεν συνεπάγεται την αλήθεια του συνόλου και να ανεμίζουμε ως μοναδική την παντιέρα της δικής μας αλήθειας…