Ακρίτες: Μεσαιωνικός Ελληνισμός εναντίον Ισλάμ

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΛΑΞΗΣ ΣΥΝΟΡΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ...

Στις μέρες μας το θέμα της φύλαξης των ελληνικών συνόρων έχει έλθει και πάλι στην επικαιρότητα, λόγω του περιστατικού στο Φαρμακονήσι, το οποίο προβοκατόρικα εκμεταλλεύονται οι "γνωστοί-άγνωστοι", παρουσιάζοντας αλλοιωμένες, κατά το δοκούν, τις συνθήκες και τις λεπτομέρειες του δυστυχήματος.

Γίνεται πασιφανές, όμως, ότι πλέον δεν πρόκειται απλά για ένα μεμονομένο περιστατικό, αλλά για μια οργανωμένη προσπάθεια από τα εντός και εκτός Ελλάδος νεοταξίτικα κέντρα να επιβάλλουν το άνευ όρων άνοιγμα των ελληνικών συνόρων και την ανεξέλεγκτη εισβολή (γιατί περί εισβολής πρόκειται) μουσουλμάνων λαθρομεταναστών από την Μέση Ανατολή.

Αξίζει όμως για εμάς τους Έλληνες, που έχουμε μια υπερχιλιετή φυσική παρουσία στο γεωγραφικό χώρο της Ανατολικής Μεσογείου (4.000 χρόνια είναι μόνο η ιστορικά καταγεγραμένη παρουσία Ελλήνων, αρχαιολογικά... το μέτρημα απλά χάνεται!) να θυμηθούμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζουμε απειλή εθνικής ασφάλειας στα σύνορά μας, λόγω εξ ανατολών εισβολής φανατικών μουσουλμάνων.

Για την ακρίβεια, στην εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όταν τα σύνορά μας δεν ήταν στον Έβρο και στο Φαρμακονήσι, αλλά στην οροσειρά του Ταύρου και στα άγρια βουνά της Καππαδοκίας, ο Ελληνισμός της Ανατολής βρισκόταν σε πραγματικό και καθημερινό πόλεμο με τους τότε Άραβες μουσουλμάνους εισβολείς.

Οι οποίοι εισέρχονταν στις ελληνικές επαρχίες για πλιάτσικο, σφαγή και αιχμαλωσία του άμαχου πληθυσμού του οποίου μοναδική προστασία ήταν οι μόνιμα εγκατηστημένοι στις περιοχές αυτές και οργανωμένοι σε μικρότερες ή μεγαλύτερες τακτικές μονάδες στρατού. 

Πρόκειται για τους θρυλικούς Ακρίτες, το όνομα των οποίων χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα, ως επίθετο χαρακτηρισμού, όταν αναφερόμαστε στους κατοίκους της ελληνικής παραμεθωρίου. 

Παρόλο, όμως, που το χρησιμοποιούμε το όνομα, το σύγχρονο ελληνικό κράτος ελλείπεται σαφώς στην αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία ενός άρτιου συστήματος φύλαξης συνόρων, σαν και αυτό που ίσχυσε για πολλούς αιώνες στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Και έχει σημασία να θυμηθούμε και να δούμε λίγο πώς έδρασαν τότε οι Ακρίτες, γιατί και αυτοί αντιμετώπιζαν τον ίδιο εχθρό που η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα: το εξ Ανατολών φανατικό ισλάμ.

Η φύλαξη της τεράστιας έκτασης των συνόρων ήταν διαρκής φροντίδα για το Βυζάντιο. Ιδιαίτερα δύσκολη ήταν η προστασία των ανατολικών συνόρων, που εκτείνονταν από τον Καύκασο ως την Ερυθρά θάλασσα.

Για να αντιμετωπίσει το Βυζάντιο την κατάσταση, τοποθέτησε σε αυτές τις άκρες των συνόρων φρουρούς, τους Ακρίτες. Σε αντάλλαγμα για τις υπηρεσίες τους, το κράτος τους έδινε δωρεάν χωράφια (στρατιωτόπια), άλογα και όπλα και τους απάλλασσε από φόρους.

Έτσι είχαν εγκατασταθεί μαζί με τις οικογένειές τους στα ανατολικά σύνορα και ήταν πραγματικοί "βιγλάτορες", αφού παρακολουθούσαν τις κινήσεις των εχθρών και ειδοποιούσαν έγκαιρα το Παλάτι.

Επίσης φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων και εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν αυτές τις περιοχές

Οι Ακρίτες έγιναν ξακουστοί, πολεμώντας εναντίον των Αράβων για την προστασία των συνόρων. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν και βοηθούσαν στην οχύρωση των ακριτικών πόλεων.

Για την ανδρεία τους ο λαός τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια, τα οποία μιλούν για τη ζωή τους και τους αγώνες τους και έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών.

Ο πιο ξακουστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής, που εξυμνήθηκε ιδιαίτερα στο έπος "Βασίλειος Διγενής Ακρίτας".

Παντού όπου άκμασε ο Ελληνισμός (Κύπρος, Κρήτη, Πόντος κλπ) μιλούν για "της γης τον αντρειωμένο", το Διγενή

Τα Ακριτικά τραγούδια, είναι θησαυροί του Ελληνικού πνεύματος που, για δώδεκα αιώνες κοντά, κράτησαν τη μνήμη της θυσίας και του ηρωισμού, εκείνων που στα σύνορα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, πάλεψαν για ν' αποδιώξουν τους Σαρακηνούς, τους Απελάτες, τους Τούρκους, τους Άραβες, βάρβαρους εχθρούς που κούρσευαν, έκαιγαν και σκότωναν αλύπητα.

Φρουροί στα σύνορα οι Ακρίτες, πολεμούσαν αδιάκοπα τους επιδρομείς και για τα μεγάλα κατορθώματά τους, γιά τη ζωή τους και τους αγώνες τους, μιλάνε τ' ακριτικά τραγούδια.

Ο λαός μας, αυτά τα τραγούδια, που πρωτοφάνηκαν τον 8ο αιώνα, τα έπλασε και τα ξανάπλασε, γι αυτό και δεν μας παραδόθηκαν στην πρώτη τους μορφή, τα τραγούδησε περήφανα στις υπέρτατες στιγμές του, τα διατήρησε και τα φύλαξε στην καρδιά του πολύτιμα δημιουργήματα.

Τα Ακριτικά τραγούδια, είναι τα πιο παλιά στην λαϊκή μας ποίηση κι' έχουν την αρχή τους στην Καππαδοκία. Με το χρόνο, απλώθηκαν σ' ολόκληρη την Ελλάδα και πολύ καλλιεργήθηκαν στην Κύπρο αλλά και στην Κρήτη, περιοχές που υπέφεραν από τις εποδρομές των Σαρακηνών πειρατών.

Το πάλεμα με το χάρο κι' ο θάνατος του Διγενή , "Ο Διγενής ψυχομαχεί κι' η γη τόνε τρομάσει..." , είναι απ' τα καλύτερα, από εκείνα που μπορούν να χαρακτηριστούν αριστουργήματα του ποιητικού λόγου.

Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας είναι ο γνωστότερος από τους ήρωες των ακριτικών τραγουδιών και πρωταγωνιστής ενός έμμετρου αφηγηματικού έργου του 11ου - 12ου αι., το οποίο είναι γνωστό ως Διγενής Ακρίτας ή Έπος του Διγενή Ακρίτα.

Θεωρείται το πρώτο γραπτό μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σύμφωνα με το μύθο ήταν ένας από τους Ακρίτες, τους φρουρούς των Βυζαντινών συνόρων και είχε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της εθνικής καταγωγής του: η μητέρα του ήταν Ελληνίδα, κόρη βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του εμίρης από την Συρία